1

地理物體及特徵 Ἀβραάμb, ἄβυσσος, ἀγρόςa, ἀγρόςb, ἀγρόςc, ᾅδηςa, ἀήρa, ἀήρc, αἰγιαλός, αἰώνb, ἄμμοςb, ἄμφοδον, ἀνωτερικός, ἀστήρa, ἀστήρb, ἄστρονa, ἄστρονb, ἀτμίς, βάθοςd, βασιλείαb, βόθυνος, βουνός, βυθός, γέεννα, γεώργιον, γῆa, γῆb, γῆd, γῆf, διέξοδος, διθάλασσοςb, δόξαh, ἔδαφος, ἐξώτερος, ἐπαρχεία, ἐπίγειοςa, ἐπουράνιοςa, ἐπουράνιοςb, ἐπουράνιοςd, ἐρημία, ἔρημοςb, ζόφοςb, ἥλιος, θάλασσαa, θάλασσαb, ἶρις, καπνός, καταχθόνιος, κῆπος, κλίμα, κόλποςc, κόλποςd, κολωνία, κοσμικόςa, κόσμοςa, κόσμοςb, κρημνός, κτίσιςc, κώμηa, κωμόπολις, λιμήν, λίμνηa, λίμνηb, μερίςb, μέροςc, μεσουράνημα, νεφέλη, νησίον, νῆσος, νομήa, ξηρόςc, ὁδόςa, οἰκουμένηa, οἰκουμένηb, ὁμίχλη, ὀπή, ὀρεινός, ὅριον, ὄρος, οὐράνιοςa, οὐρανόθεν, οὐρανόςa, οὐρανόςb, οὐρανόςd, οὐρανόςg, ὀφρῦς, παράδεισος, παραθαλάσσιος, παράλιος, παρεμβολήa, πατρίς, πέλαγος, περίχωρος, πηγήa, πλατύςb, πόλιςa, πόλιςb, πόντος, ποταμός, πρωϊνόςb, ῥύμη, σελήνη, σιρός, σκότοςc, σκότοςd, σπήλαιον, σῶμαf, ταρταρόω, τόποςg, τρίβος, ὑπόg, ὑψηλόςb, ὕψιστοςa, ὕψοςb, ὕψωμαa, φάραγξ, φραγμόςb, φρέαρb, φωλεός, φωστήρa, φωσφόρος, χαμαί, χάσμα, χεῖλοςa, χείμαρροςa, χείμαρροςb, χοϊκόςb, χώραa, χώραb, χώραc, χώραd, χωρίον

A

宇宙，萬物 αἰώνb, γῆf, κόσμοςa, κτίσιςc, οὐρανόςd

B

地面之上的地方 Ἀβραάμb, ἀήρa, ἀήρc, δόξαh, ἐπουράνιοςa, ἐπουράνιοςb, κόλποςd, μεσουράνημα, οὐράνιοςa, οὐρανόθεν, οὐρανόςa, οὐρανόςb, παράδεισος, ὑψηλόςb, ὕψιστοςa, ὕψοςb, ὕψωμαa

C

地面以下的地方 ἄβυσσος, ᾅδηςa, βάθοςd, γέεννα, ἐξώτερος, ζόφοςb, καταχθόνιος, λίμνηb, σκότοςc, σκότοςd, ταρταρόω

D

天體 ἀστήρa, ἀστήρb, ἄστρονa, ἄστρονb, ἐπουράνιοςd, ἥλιος, πρωϊνόςb, σελήνη, σῶμαf, φωστήρa, φωσφόρος

E

大氣的物體 ἀτμίς, ἶρις, καπνός, νεφέλη, ὁμίχλη

F

地球的表面 γῆa, ἔδαφος, ἐπίγειοςa, κοσμικόςa, κόσμοςb, οἰκουμένηa, οὐρανόςg, ὑπόg, χαμαί, χοϊκόςb

G

凸起的地形 βουνός, κρημνός, ὀρεινός, ὄρος, ὀφρῦς

H

窪地及洞穴 βόθυνος, ὀπή, σιρός, σπήλαιον, φάραγξ, φρέαρb, φωλεός, χάσμα, χείμαρροςb

I

與海洋形成對比的陸地 αἰγιαλός, ἄμμοςb, ἀνωτερικός, γῆb, διθάλασσοςb, νησίον, νῆσος, ξηρόςc, παράλιος, τόποςg, χεῖλοςa, χώραa

J

水體 βυθός, θάλασσαa, θάλασσαb, κόλποςc, λιμήν, λίμνηa, παραθαλάσσιος, πέλαγος, πηγήa, πόντος, ποταμός, χείμαρροςa

K

社會政治區域 γῆd, κλίμα, μέροςc, ὅριον, πατρίς, περίχωρος, χώραb

L

政府行政區域 βασιλείαb, ἐπαρχεία, μερίςb, οἰκουμένηb

M

無人居住或人煙稀少的地區 ἀγρόςb, ἐρημία, ἔρημοςb, χώραc

N

人口集中的地區 ἀγρόςc, κολωνία, κώμηa, κωμόπολις, παρεμβολήa, πόλιςa, πόλιςb

O

牧地及耕地 ἀγρόςa, γεώργιον, κῆπος, νομήa, χώραd, χωρίον

P

通路：道路、街道、小徑等 ἄμφοδον, διέξοδος, ὁδόςa, πλατύςb, ῥύμη, τρίβος, φραγμόςb

2

自然物質 ἀήρb, ἀμέθυστος, ἄμμοςa, ἀνθρακιά, ἄνυδρος, ἀργύριονa, ἀργυροκόπος, ἄργυροςa, ἀργυροῦς, βήρυλλος, βόρβορος, βρῶσιςe, γῆc, διοπετής, ἐλεφάντινος, θεῖον, ἴασπις, ἰκμάς, ἰόςb, κατιόω, κεραμικός, κονιορτός, κρυσταλλίζω, κρύσταλλοςa, κρύσταλλοςb, λίθινος, λίθοςa, λίθοςb, λίθοςc, μαργαρίτης, μάρμαρος, ὀστράκινος, πέτρα, πετρώδης, πηλός, πῦρa, πῦρb, πυρά, σάπφιρος, σάρδιον, σαρδόνυξ, σίδηρος, σιδηροῦς, σμαράγδινος, σμάραγδος, στοιχεῖονa, τοπάζιον, ὑάκινθος, ὕαλοςb, ὕδωρ, ὑετόςa, φλόξ, φῶςb, χάλαζα, χαλκεύς, χαλκηδών, χαλκολίβανον, χαλκόςa, χαλκοῦς, χιών, χοϊκόςa, χοῦς, χρυσίονa, χρυσόλιθος, χρυσόπρασος, χρυσόςa, χρυσοῦς, ψῆφος

A

元素 στοιχεῖονa

B

空氣 ἀήρb

C

火 ἀνθρακιά, πῦρa, πῦρb, πυρά, φλόξ, φῶςb

D

水 ἄνυδρος, ἰκμάς, κρύσταλλοςb, ὕδωρ, ὑετόςa, χάλαζα, χιών

E

土，泥，沙，石 ἄμμοςa, βόρβορος, γῆc, θεῖον, κεραμικός, κονιορτός, λίθινος, λίθοςa, λίθοςb, ὀστράκινος, πέτρα, πετρώδης, πηλός, χοϊκόςa, χοῦς, ψῆφος

F

寶石、半寶石及珍貴的天然物質 ἀμέθυστος, βήρυλλος, διοπετής, ἐλεφάντινος, ἴασπις, κρυσταλλίζω, κρύσταλλοςa, λίθοςc, μαργαρίτης, μάρμαρος, σάπφιρος, σάρδιον, σαρδόνυξ, σμαράγδινος, σμάραγδος, τοπάζιον, ὑάκινθος, ὕαλοςb, χαλκηδών, χρυσόλιθος, χρυσόπρασος

G

金屬 ἀργύριονa, ἀργυροκόπος, ἄργυροςa, ἀργυροῦς, βρῶσιςe, ἰόςb, κατιόω, σίδηρος, σιδηροῦς, χαλκεύς, χαλκολίβανον, χαλκόςa, χαλκοῦς, χρυσίονa, χρυσόςa, χρυσοῦς

3

植物 ἀγριέλαιος, ἄκανθα, ἀκάνθινος, ἅλωνb, ἄμπελος, ἀμπελών, ἄνηθον, ἄνθος, ἄνθραξ, ἄχυρον, ἄψινθοςa, βάϊον, βάτοςa, βοτάνη, βότρυς, δένδρον, ἐλαίαa, ἐλαίαc, ἐλαιών, ζιζάνιον, ἡδύοσμον, θύϊνος, καλάμη, κάλαμοςa, κάλαμοςb, καλλιέλαιος, καρπόςa, κάρφος, κεράτιον, κλάδος, κλῆμα, κόκκος, κριθή, κρίθινος, κρίνον, κύμινον, λάχανον, ξύλινος, ξύλονa, ξύλονb, ξύλονc, ὄλυνθος, ὀπώρα, πήγανον, πιότηςa, ῥίζαa, σίναπι, σιτίονa, σῖτοςa, σῖτοςb, σκόλοψa, σπέρμαa, σπόρος, σταφυλή, στάχυς, στιβάς, συκάμινος, συκῆ, συκομορέα, σῦκον, τρίβολος, ὕληa, ὕληb, ὕσσωπος, φοῖνιξa, φοῖνιξb, φρύγανον, φύλλον, φυτεία, χλωρός, χόρτοςa, χόρτοςb

A

植物（一般意義） φυτεία

B

樹木 ἀγριέλαιος, δένδρον, ἐλαίαa, ἐλαιών, καλλιέλαιος, ξύλονc, συκάμινος, συκῆ, συκομορέα, ὕληa, φοῖνιξa

C

樹木以外的植物 ἄκανθα, ἀκάνθινος, ἄμπελος, ἀμπελών, ἄνηθον, ἄψινθοςa, βάτοςa, βοτάνη, ζιζάνιον, ἡδύοσμον, κάλαμοςa, κρίνον, κύμινον, λάχανον, πήγανον, σίναπι, σῖτοςb, τρίβολος, ὕσσωπος, χλωρός, χόρτοςa

D

植物的果實部分 ἅλωνb, βότρυς, ἐλαίαc, καρπόςa, κεράτιον, κόκκος, κριθή, κρίθινος, ὄλυνθος, ὀπώρα, σιτίονa, σῖτοςa, σπέρμαa, σπόρος, σταφυλή, στάχυς, σῦκον

E

植物的非果實部分 ἄνθος, ἄχυρον, βάϊον, καλάμη, κάλαμοςb, κλάδος, κλῆμα, πιότηςa, ῥίζαa, σκόλοψa, στιβάς, φοῖνιξb, φύλλον, χόρτοςb

F

木材及木製品 ἄνθραξ, θύϊνος, κάρφος, ξύλινος, ξύλονa, ξύλονb, ὕληb, φρύγανον

4

動物 ἀγέλη, ἀετός, αἴγειος, ἀκρίς, ἀλέκτωρ, ἀλώπηξa, ἀμνός, ἀρήν, ἄρκος, ἀρνίονa, ἀρνίονc, ἀσπίς, βάτραχος, βοῦς, δάμαλις, δράκων, ἐνάλιος, ἐρίφιον, ἔριφος, ἑρπετόν, ἔχιδναa, ζῷονa, θηρίονa, θηρίονb, θρέμμα, ἵππος, ἰχθύδιον, ἰχθύς, κάμηλος, κῆτος, κόραξ, κτῆνος, κυνάριον, κύωνa, κώνωψ, λέων, λύκοςa, μελίσσιος, μόσχος, νοσσιά, νοσσίον, νοσσός, ὀνάριον, ὀνικός, ὄνος, ὄρνεον, ὄρνις, οὐρανόςe, ὄφιςa, πάρδαλις, πάσχαc, περιστερά, πετεινόςa, πετεινόςb, ποίμνηa, προβατικός, πρόβατονa, πτηνός, πῶλος, σής, σκορπίος, σκώληξ, στρουθίον, ταῦρος, τετράπους, τράγος, τρυγών, υἱόςd, ὑποζύγιον, ὗς, χοῖρος, ψυχήd

A

動物 ἀγέλη, αἴγειος, ἀλώπηξa, ἀμνός, ἀρήν, ἄρκος, ἀρνίονa, ἀρνίονc, βοῦς, δάμαλις, ἐρίφιον, ἔριφος, ζῷονa, θηρίονa, θηρίονb, θρέμμα, ἵππος, κάμηλος, κτῆνος, κυνάριον, κύωνa, λέων, λύκοςa, μόσχος, ὀνάριον, ὀνικός, ὄνος, πάρδαλις, πάσχαc, ποίμνηa, προβατικός, πρόβατονa, πῶλος, ταῦρος, τετράπους, τράγος, υἱόςd, ὑποζύγιον, ὗς, χοῖρος, ψυχήd

B

鳥類 ἀετός, ἀλέκτωρ, κόραξ, νοσσιά, νοσσίον, νοσσός, ὄρνεον, ὄρνις, οὐρανόςe, περιστερά, πετεινόςa, πετεινόςb, πτηνός, στρουθίον, τρυγών

C

昆蟲 ἀκρίς, κώνωψ, μελίσσιος, σής

D

爬蟲類及其他「爬行動物」 ἀσπίς, βάτραχος, δράκων, ἑρπετόν, ἔχιδναa, ὄφιςa, σκορπίος, σκώληξ

E

魚類及其他海洋生物 ἐνάλιος, ἰχθύδιον, ἰχθύς, κῆτος

5

食物及調味品 ἄζυμος, ἄλευρον, ἁλίζω, ἅλς, ἁλυκός, ἄμωμον, ἄναλος, ἄρτοςa, ἄρτοςb, βρῶμαa, βρῶμαb, βρῶσιςc, βρῶσιςd, γάλα, διατροφή, εἰδωλόθυτος, ἐπισιτισμός, ζύμηa, ζυμόω, κηρίον, κιννάμωμον, κρέας, μάννα, μέλι, ὀψάριον, πόμα, πόσιςa, προσφάγιον, σεμίδαλις, σιτίονb, σιτομέτριον, τροφή, χόρτασμα, ψίξ, ψιχίον, ψωμίον, ᾠόν

A

食物 ἄζυμος, ἄλευρον, ἄρτοςa, ἄρτοςb, βρῶμαa, βρῶμαb, βρῶσιςc, βρῶσιςd, γάλα, διατροφή, εἰδωλόθυτος, ἐπισιτισμός, ζύμηa, ζυμόω, κηρίον, κρέας, μάννα, μέλι, ὀψάριον, πόμα, πόσιςa, προσφάγιον, σεμίδαλις, σιτίονb, σιτομέτριον, τροφή, χόρτασμα, ψίξ, ψιχίον, ψωμίον, ᾠόν

B

調味品 ἁλίζω, ἅλς, ἁλυκός, ἄμωμον, ἄναλος, κιννάμωμον

6

人工製品 ἀγγεῖον, ἄγγος, ἄγκιστρον, ἄγκυρα, ἀλάβαστρος, ἀλόη, ἅλυσιςa, ἀμφίβληστρον, ἄντλημα, ἀξίνη, ἀργύριονb, ἀργύριονc, ἄργυροςb, ἅρμα, ἄροτρον, ἀρτέμων, ἄρωμα, ἀσκός, ἀσσάριον, αὐλέω, αὐλητής, αὐλός, βαλλάντιον, βελόνη, βέλος, βιβλαρίδιον, βιβλίονa, βίβλοςa, βυρσεύς, βύσσινος, βύσσος, βωμός, γαζοφυλάκιονb, γλεῦκος, γλωσσόκομον, γράμμαc, δακτύλιος, δέρμα, δερμάτινος, δεσμόςa, δηνάριον, διάδημα, δίκτυον, δραχμή, δρέπανονa, δῶρονb, εἴδωλονa, εἰκώνa, ἔλαιον, ἔνδυμα, ἐπενδύτης, ἐπίβλημα, ἐπιστολήa, ἔριονb, ἐσθής, ἔσοπτρον, ζευκτηρία, ζυγόςa, ζυγόςb, ζώνη, ἧλος, ἠχέωb, θήκη, θήραa, θησαυρόςb, θρόνοςa, θυμίαμαa, θυμιατήριον, θυρεός, θυσιαστήριον, θώραξa, ἱμάςa, ἱμάτιονa, ἱμάτιονb, ἱματισμός, καθέδρα, κάλαμοςc, κάλαμοςd, κάλυμμα, καταπέτασμα, κατασκηνόω, κατασκήνωσις, κατασφραγίζω, κατείδωλος, κειρία, κέντρονb, κεραμεύς, κεράμιον, κέραμος, κέρμα, κεφαλίς, κιβωτόςa, κιβωτόςb, κιθάρα, κιθαρίζω, κιθαρῳδός, κλείςa, κλῆροςa, κλινάριον, κλίνη, κλινίδιον, κοδράντης, κοίτηa, κόκκινοςb, κολλούριον, κόλποςb, κόσμοςf, κόφινος, κράβαττος, κράσπεδονa, κράσπεδονb, κύμβαλον, λαμπάςa, λαμπάςb, λέντιον, λεπτός, λίβανος, λιβανωτός, λίνονa, λίνονb, λόγχη, λυχνία, λύχνος, μάχαιραa, μέλαςb, μεμβράναa, μεμβράναb, μηλωτή, μνᾶ, μόδιος, μοσχοποιέω, μυρίζω, μύρον, ναόςb, νάρδος, ναῦς, νιπτήρ, νόμισμα, ξέστης, ξύλονd, ξύλονe, ξύλονf, ὀθόνη, ὀθόνιον, οἶνοςa, οἶνοςb, οἶνοςc, ὄξος, ὅπλονa, ὅπλονb, παγίςa, πανοπλία, παράσημοςb, παροψίς, πέδη, περιβόλαιονa, περιβόλαιονb, περικεφαλαία, πηδάλιον, πήρα, πινακίδιον, πίναξ, πλάξ, πλοιάριον, πλοῖον, ποδήρης, πορφύρα, πορφυροῦςb, ποτήριονa, προσκεφάλαιον, πρύμνα, πρῷρα, πτύον, ῥάβδοςa, ῥάκος, ῥαφίς, ῥέδη, ῥομφαίαa, σαγήνη, σάκκος, σάλπιγξa, σάλπιγξb, σαλπίζωa, σαλπίζωb, σαλπιστής, σανδάλιον, σαργάνη, σειρά, σίκερα, σιμικίνθιον, σινδών, σιρικός, σκάνδαλονa, σκάφη, σκέπασμα, σκευή, σκεῦοςa, σκεῦοςb, σκύβαλον, σμῆγμα, σμύρνα, σμυρνίζω, σορός, σουδάριον, σπόγγος, σπυρίς, στάμνος, στατήρ, σταυρός, στέμμα, στέφανοςa, στολή, σφραγίζωa, σφραγίςa, σφραγίςb, σχοινίον, τάλαντον, τόξον, τράπεζαa, τρῆμα, τρύβλιον, τρυμαλιά, τρύπημα, τύποςb, ὑάλινος, ὕαλοςa, ὑδρία, ὑπόδημα, ὑποπόδιονa, ὑσσός, φαιλόνης, φανός, φάτνηa, φιάλη, φραγέλλιον, φυλακτήριον, φῶςc, χαλινός, χαλκίον, χαλκόςb, χαλκόςc, χάραγμαb, χάρτης, Χερούβ, χιτώνa, χιτώνb, χλαμύς, χρῆμαb, χρυσίονb, χρυσίονc, χρυσοδακτύλιος, χρυσόςb

A

人工製品（一般意義） ὅπλονa, σκευή, σκεῦοςa

B

耕種及畜牧用的工具 ἄροτρον, δρέπανονa, ζυγόςa, κέντρονb, πτύον, χαλινός

C

捕魚用的工具 ἄγκιστρον, ἀμφίβληστρον, δίκτυον, σαγήνη

D

捆紥及固定用的工具 ἅλυσιςa, δεσμόςa, ζευκτηρία, ἧλος, ἱμάςa, ξύλονe, πέδη, σειρά, σχοινίον

E

陷阱，羅網 θήραa, παγίςa, σκάνδαλονa

F

刑罰及處死用的工具 ξύλονf, σταυρός, φραγέλλιον

G

武器及盔甲 βέλος, θυρεός, θώραξa, λόγχη, μάχαιραa, ξύλονd, ὅπλονb, πανοπλία, περικεφαλαία, ῥομφαίαa, τόξον, ὑσσός

H

船隻及船隻各部分 ἄγκυρα, ἀρτέμων, κιβωτόςa, ναῦς, παράσημοςb, πηδάλιον, πλοιάριον, πλοῖον, πρύμνα, πρῷρα, σκάφη

I

車輛 ἅρμα, ῥέδη

J

用於標記及書寫的工具 βιβλαρίδιον, βιβλίονa, βίβλοςa, γράμμαc, ἐπιστολήa, κάλαμοςc, κατασφραγίζω, κεφαλίς, μέλαςb, μεμβράναa, μεμβράναb, πινακίδιον, πλάξ, σφραγίζωa, σφραγίςa, σφραγίςb, χάρτης

K

貨幣及貨幣單位 ἀργύριονb, ἀργύριονc, ἄργυροςb, ἀσσάριον, δηνάριον, δραχμή, κέρμα, κοδράντης, λεπτός, μνᾶ, νόμισμα, στατήρ, τάλαντον, χαλκόςb, χρῆμαb, χρυσίονc, χρυσόςb

L

樂器 αὐλέω, αὐλητής, αὐλός, ἠχέωb, κιθάρα, κιθαρίζω, κιθαρῳδός, κύμβαλον, σάλπιγξa, σάλπιγξb, σαλπίζωa, σαλπίζωb, σαλπιστής, χαλκόςc

M

塑像及偶像 εἴδωλονa, εἰκώνa, κατείδωλος, μοσχοποιέω, ναόςb, τύποςb, χάραγμαb, Χερούβ

N

燈火及支托物 λαμπάςa, λαμπάςb, λυχνία, λύχνος, φανός, φῶςc

O

傢具 βωμός, θρόνοςa, θυμιατήριον, θυσιαστήριον, καθέδρα, κλινάριον, κλίνη, κλινίδιον, κοίτηa, κράβαττος, προσκεφάλαιον, σορός, τράπεζαa, ὑποπόδιονa

P

容器 ἀγγεῖον, ἄγγος, ἀλάβαστρος, ἄντλημα, ἀσκός, βαλλάντιον, γαζοφυλάκιονb, γλωσσόκομον, δῶρονb, θήκη, θησαυρόςb, κατασκηνόω, κατασκήνωσις, κεραμεύς, κεράμιον, κιβωτόςb, κόφινος, λιβανωτός, μόδιος, νιπτήρ, ξέστης, παροψίς, πήρα, πίναξ, ποτήριονa, σαργάνη, σκεῦοςb, σπόγγος, σπυρίς, στάμνος, τρύβλιον, ὑδρία, φάτνηa, φιάλη, χαλκίον

Q

布料、皮革及製成物品 βυρσεύς, βύσσινος, βύσσος, δέρμα, δερμάτινος, ἔνδυμα, ἐπενδύτης, ἐπίβλημα, ἔριονb, ἐσθής, ζώνη, ἱμάτιονa, ἱμάτιονb, ἱματισμός, κάλυμμα, καταπέτασμα, κειρία, κόκκινοςb, κόλποςb, κράσπεδονa, λέντιον, λίνονa, λίνονb, μηλωτή, ὀθόνη, ὀθόνιον, περιβόλαιονa, περιβόλαιονb, ποδήρης, πορφύρα, πορφυροῦςb, ῥάκος, σάκκος, σανδάλιον, σιμικίνθιον, σινδών, σιρικός, σκέπασμα, σουδάριον, στολή, ὑπόδημα, φαιλόνης, χιτώνa, χιτώνb, χλαμύς

R

裝飾品 δακτύλιος, διάδημα, κόσμοςf, κράσπεδονb, στέμμα, στέφανοςa, φυλακτήριον, χρυσίονb, χρυσοδακτύλιος

S

植物產品 γλεῦκος, ἔλαιον, οἶνοςa, οἶνοςb, ὄξος, σίκερα

T

藥物 κολλούριον, οἶνοςc, σμυρνίζω

U

香料、香膏及燃香 ἀλόη, ἄρωμα, θυμίαμαa, λίβανος, μυρίζω, μύρον, νάρδος, σμῆγμα, σμύρνα

V

測量工具 ζυγόςb, κάλαμοςd

W

其他人工製品 ἀξίνη, βελόνη, ἔσοπτρον, κέραμος, κλείςa, κλῆροςa, ῥάβδοςa, ῥαφίς, σκύβαλον, τρῆμα, τρυμαλιά, τρύπημα, ὑάλινος, ὕαλοςa

7

建造物 ἅγιοςd, ἅγιοςe, ἅγιοςf, ἀκροατήριον, ἀκρογωνιαῖος, ἅλωνa, ἀναβαθμός, ἀνάγαιον, ἀποθήκη, αὐλήa, αὐλήb, ἀφεδρών, βασίλειοςb, βῆμαa, γαζοφυλάκιονa, γάμοςc, δεσμωτήριον, δοκός, δῶμαa, εἰδωλεῖον, ἐνδώμησιςa, ἐνδώμησιςb, ἔπαυλις, θέατρονa, θεμέλιοςa, θεμέλιοςb, θεμελιόωa, θησαυρόςa, θύραa, θύραb, θυρίς, ἱερόςb, κάμινος, κατάλυμαa, κατάλυμαb, κεφαλήc, κλίβανος, κοιτών, κολυμβήθρα, κορβανᾶς, ληνός, λιθόστρωτος, μεσότοιχον, μνῆμα, μνημεῖονa, μνημεῖονb, μυλικός, μύλινος, μύλοςa, μύλοςb, ναόςa, νυμφών, ξενίαa, οἴκημα, οἰκίαa, οἰκοδομήa, οἶκοςa, ὀχύρωμα, πανδοχεῖον, πανδοχεύς, παρεμβολήb, πηγήb, πραιτώριονa, προαύλιον, πτερύγιον, πύληa, πυλώνa, πυλώνb, πύργος, σανίς, σκηνήa, σκηνήb, σκηνοποιός, σκήνωμαa, στάδιον, στέγη, στοά, στῦλοςa, συναγωγήc, σχολή, ταβέρνη, ταμεῖονa, ταμεῖονb, τάφος, τεῖχος, τήρησιςb, τοῖχοςa, τρίστεγον, ὑπερῷον, ὑπολήνιον, φάτνηb, φραγμόςa, φρέαρa, φυλακήa, χάραξ

A

建造物（一般意義） οἰκοδομήa

B

建築物 ἅγιοςd, ἅγιοςe, ἀκροατήριον, ἀποθήκη, αὐλήb, βασίλειοςb, δεσμωτήριον, εἰδωλεῖον, ἔπαυλις, ἱερόςb, κατάλυμαa, ναόςa, οἰκίαa, οἶκοςa, ὀχύρωμα, πανδοχεῖον, πανδοχεύς, παρεμβολήb, πραιτώριονa, πύργος, σκηνήa, σκηνήb, σκηνοποιός, σκήνωμαa, συναγωγήc, σχολή, ταβέρνη, τήρησιςb, φυλακήa

C

建築物的部分及區域 ἅγιοςf, ἀκρογωνιαῖος, ἀναβαθμός, ἀνάγαιον, γαζοφυλάκιονa, γάμοςc, δῶμαa, ἐνδώμησιςb, θεμέλιοςa, θεμέλιοςb, θεμελιόωa, θησαυρόςa, θύραa, θύραb, θυρίς, κατάλυμαb, κεφαλήc, κοιτών, κορβανᾶς, νυμφών, ξενίαa, οἴκημα, προαύλιον, πτερύγιον, πύληa, πυλώνa, πυλώνb, στέγη, στοά, στῦλοςa, ταμεῖονa, ταμεῖονb, τοῖχοςa, τρίστεγον, ὑπερῷον

D

露天建造物 αὐλήa, θέατρονa, στάδιον

E

蓄水建造物 κολυμβήθρα, πηγήb, φρέαρa

F

圍牆及籬笆 μεσότοιχον, τεῖχος, φραγμόςa, χάραξ

G

其他建造物 ἅλωνa, ἀφεδρών, βῆμαa, κάμινος, κλίβανος, ληνός, λιθόστρωτος, μνῆμα, μνημεῖονa, μνημεῖονb, μυλικός, μύλινος, μύλοςa, μύλοςb, τάφος, ὑπολήνιον, φάτνηb

H

建築材料 δοκός, ἐνδώμησιςa, σανίς

8

身體、身體各部分及身體的產物 ἀγκάλη, αἷμαa, ἄνθρωποςd, ἀριστερόςb, ἁρμός, αὐτόχειρ, ἁφή, βάσις, γαστήρa, γλῶσσαa, γόνυa, δάκρυον, δάκτυλοςa, δεξιόςb, ἐξέραμα, ἔξωd, ἔριονa, θρίξ, θρόμβος, θώραξb, ἱδρώς, ἰόςa, κέντρονa, κέραςa, κεφαλήa, κοιλίαa, κοιλίαb, κόλποςa, κόμη, κοπρία, κόπριον, κρανίον, κῶλον, λάρυγξ, λεπίς, μαστός, μέλοςa, μέτωπον, μηρός, μήτρα, μυελός, νῶτος, ὀδούς, ὄμμα, ὀστέον, ὀσφῦςa, ὀσφῦςb, οὐρά, οὖςa, ὀφθαλμόςa, ὄψιςa, πεζῇ, πλευρά, πούςa, πρόσωπονa, πτέρναa, πτέρυξ, πτύσμα, πτῶμα, πυγμή, ῥυτίς, σάρξa, σάρξb, σιαγών, σκέλος, σκεῦοςe, σκῆνος, σκήνωμαc, σπλάγχνονa, στῆθος, στίγμαa, στόμαa, στόμαχος, σφυδρόν, σῶμαa, σωματικός, σωματικῶςa, τράχηλοςa, τρίχινος, τύποςa, χείρa, χολήa, χρώς, ὦμος, ὠτάριον, ὠτίον

A

身體 ἄνθρωποςd, ἔξωd, κῶλον, πτῶμα, σάρξb, σκεῦοςe, σκῆνος, σκήνωμαc, σῶμαa, σωματικός, σωματικῶςa

B

身體各部分 ἀγκάλη, αἷμαa, ἀριστερόςb, ἁρμός, αὐτόχειρ, ἁφή, βάσις, γαστήρa, γλῶσσαa, γόνυa, δάκτυλοςa, δεξιόςb, ἔριονa, θρίξ, θρόμβος, θώραξb, κέντρονa, κέραςa, κεφαλήa, κοιλίαa, κοιλίαb, κόλποςa, κόμη, κρανίον, λάρυγξ, λεπίς, μαστός, μέλοςa, μέτωπον, μηρός, μήτρα, μυελός, νῶτος, ὀδούς, ὄμμα, ὀστέον, ὀσφῦςa, ὀσφῦςb, οὐρά, οὖςa, ὀφθαλμόςa, ὄψιςa, πεζῇ, πλευρά, πούςa, πρόσωπονa, πτέρναa, πτέρυξ, πυγμή, ῥυτίς, σάρξa, σιαγών, σκέλος, σπλάγχνονa, στῆθος, στίγμαa, στόμαa, στόμαχος, σφυδρόν, τράχηλοςa, τρίχινος, τύποςa, χείρa, χρώς, ὦμος, ὠτάριον, ὠτίον

C

身體的生理產物 δάκρυον, ἐξέραμα, ἱδρώς, ἰόςa, κοπρία, κόπριον, πτύσμα, χολήa

9

人 αἷμαg, αἷμαh, ἀνήρa, ἀνήρb, ἀνθρώπινοςa, ἀνθρώπινοςb, ἄνθρωποςa, ἄνθρωποςb, ἄνθρωποςg, ἄνθρωποςh, βρέφοςa, γέρων, γῆe, γλῶσσαg, γόνυb, γραώδης, γυναικάριον, γυναικεῖος, γυνήa, ἐπίγειοςb, εὐνουχίζωa, εὐνουχίζωb, εὐνοῦχοςa, εὐνοῦχοςb, εὐνοῦχοςc, θυγάτηρb, κοινωνέωc, κοράσιον, κόσμοςd, νεανίας, νεανίσκος, νηπιάζω, νήπιος, οἰκουμένηc, ὄνομαb, παιδάριον, παιδίονa, παιδίονc, παῖςa, παρθένοςa, παρθένοςb, πρεσβύτεροςa, πρεσβύτης, πρεσβῦτις, πρόσωπονb, σάρκινοςa, σάρξc, σάρξd, σάρξj, σκεῦοςd, σῶμαb, ταλιθά, τεκνίον, τέκνονd, τέλειοςf, υἱόςb, υἱόςe, υἱόςn, υἱόςo, χείρb, χείρg, ψυχήc

A

人類 αἷμαg, αἷμαh, ἀνήρb, ἀνθρώπινοςa, ἀνθρώπινοςb, ἄνθρωποςa, ἄνθρωποςg, ἄνθρωποςh, γῆe, γλῶσσαg, γόνυb, ἐπίγειοςb, κοινωνέωc, κόσμοςd, οἰκουμένηc, ὄνομαb, πρόσωπονb, σάρκινοςa, σάρξc, σάρξd, σάρξj, σκεῦοςd, σῶμαb, τέλειοςf, υἱόςe, υἱόςn, υἱόςo, χείρb, χείρg, ψυχήc

B

男性 ἀνήρa, ἄνθρωποςb, γέρων, εὐνουχίζωa, εὐνουχίζωb, εὐνοῦχοςa, εὐνοῦχοςb, εὐνοῦχοςc, νεανίας, νεανίσκος, παρθένοςb, πρεσβύτεροςa, πρεσβύτης

C

女性 γραώδης, γυναικάριον, γυναικεῖος, γυνήa, κοράσιον, παρθένοςa, πρεσβῦτις

D

孩童 βρέφοςa, νηπιάζω, νήπιος, παιδάριον, παιδίονa, παῖςa

E

被深情關懷的人 θυγάτηρb, παιδίονc, ταλιθά, τεκνίον, τέκνονd, υἱόςb

10

親屬關係用語 ἀγενεαλόγητος, ἀδελφήa, ἀδελφόςa, ἀμήτωρ, ἀνατέλλωc, ἀνεψιός, ἀνήρc, ἄνθρωποςc, ἀπάτωρ, ἄρσηνb, ἄτεκνος, γενεάb, γενεάc, γενεαλογέω, γενεαλογία, γένεσιςb, γένοςa, γένοςb, γονεύς, γυνήb, δωδεκάφυλον, ἔκγονος, θυγάτηρa, θυγάτηρc, θυγάτριον, ἴδιοςd, καρπόςh, καρπόςi, μάμμη, μήτηρa, μονόω, νόθος, νύμφηa, νύμφηb, νυμφίος, οἰκεῖος, οἰκίαb, οἰκιακός, οἶκοςb, οἶκοςc, ὀρφανόςa, παιδίονb, παῖςb, πανοικεί, παράm, πατήρa, πατήρb, πατήρc, πατριάa, πατριάρχης, πατρικός, πατρῷος, πενθερά, πενθερός, πρόγονος, προπάτωρ, πρωτοτόκια, πρωτότοκοςa, ῥίζαb, σάρξe, σκεῦοςf, σπέρμαb, σπορά, συγγένεια, συγγενήςa, συγγενίς, σύντροφοςa, τέκνονa, τέκνονb, υἱόςa, υἱόςc, φυλήa, χῆρος

A

有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 γενεάb, γένοςb, δωδεκάφυλον, ἴδιοςd, μονόω, οἰκεῖος, οἰκίαb, οἰκιακός, οἶκοςb, πανοικεί, παράm, σάρξe, συγγένεια, συγγενήςa, συγγενίς, φυλήa

B

不同代的親屬關係 ἀγενεαλόγητος, ἀμήτωρ, ἀνατέλλωc, ἀπάτωρ, ἄρσηνb, ἄτεκνος, γενεάc, γενεαλογέω, γενεαλογία, γένεσιςb, γένοςa, γονεύς, ἔκγονος, θυγάτηρa, θυγάτηρc, θυγάτριον, καρπόςh, καρπόςi, μάμμη, μήτηρa, νόθος, οἶκοςc, ὀρφανόςa, παιδίονb, παῖςb, πατήρa, πατήρb, πατήρc, πατριάa, πατριάρχης, πατρικός, πατρῷος, πρόγονος, προπάτωρ, πρωτοτόκια, πρωτότοκοςa, ῥίζαb, σπέρμαb, σπορά, τέκνονa, τέκνονb, υἱόςa, υἱόςc

C

同一代的親屬關係 ἀδελφήa, ἀδελφόςa, ἀνεψιός, σύντροφοςa

D

基於婚姻的親屬關係 ἀνήρc, ἄνθρωποςc, γυνήb, νύμφηa, νύμφηb, νυμφίος, πενθερά, πενθερός, σκεῦοςf, χῆρος

11

人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 ἅγιοςc, ἀδελφήb, ἀδελφόςb, ἀδελφόςc, ἀδελφόςd, ἀδελφόςe, ἀδελφότης, ἄδικος, αἵρεσιςa, αἰώνi, ἀκροβυστίαa, ἀκροβυστίαb, ἀλλογενής, ἀλλότριοςb, ἀλλόφυλος, ἄνομος, ἀπαλλοτριόω, ἄπιστοςb, ἀποσυνάγωγος, Ἄρειος Πάγοςb, Ἀρεοπαγίτης, ἀρνίονb, βάρβαροςa, βάρβαροςb, βουλευτής, γείτων, γενεάa, γερουσία, δῆμος, ἐθνικός, ἐθνικῶς, ἔθνοςa, ἔθνοςb, ἐκκλησίαa, ἐκκλησίαb, ἐκκλησίαc, Ἕλληνa, Ἕλληνb, Ἑλληνικός, Ἑλληνίςa, Ἑλληνίςb, Ἑλληνιστής, ἐντόπιος, ἔξωc, ἔξωθενd, ἐπικαλέωd, Ἐπικούρειος, ἔσωb, ἐφημερία, ζηλωτήςb, Ἡρῳδιανοί, θυγάτηρd, θυγάτηρe, Καναναῖος, κλισία, κώμηb, λαόςa, λαόςb, λαόςc, μέροςd, νεόφυτος, νέφος, ξένοςa, οἶκοςe, ὅμιλος, ὀχλοποιέω, ὄχλοςa, παρεπίδημος, πάροικος, πατήρf, πατριάb, περίοικος, περιτομήb, πιστόςe, πλῆθοςb, πλησίονb, ποίμνηb, ποίμνιον, πόλιςc, πολιτείαa, πολιτείαb, πολίτευμα, πολίτης, πρασιά, πρεσβυτέριονa, πρεσβυτέριονb, πρόβατονb, προσήλυτος, Σαδδουκαῖος, Στοϊκός, συγγενήςb, συμβούλιονb, συμπολίτης, συμπόσιον, συμφυλέτης, συναγωγήa, συναγωγήb, συνέδριονa, συνέδριονb, σύσσωμος, σῶμαc, τέκνονc, τέκνονg, τέλειοςg, τόποςf, υἱόςg, υἱόςi, υἱόςj, υἱόςk, υἱόςl, υἱόςm, Φαρισαῖος, φυλήb, φυλήc, φῶςd, Χριστιανός, χώραe, ψευδάδελφος

A

一般性的 γενεάa, ἔξωc, ἔξωθενd, ἔσωb, κλισία, λαόςc, μέροςd, νέφος, ὅμιλος, ὀχλοποιέω, ὄχλοςa, πλῆθοςb, πρασιά, συμπόσιον, σύσσωμος, υἱόςl

B

社會宗教的 ἅγιοςc, ἀδελφήb, ἀδελφόςb, ἀδελφόςc, ἀδελφότης, ἄδικος, αἵρεσιςa, αἰώνi, ἀκροβυστίαa, ἀκροβυστίαb, ἀλλόφυλος, ἄνομος, ἄπιστοςb, ἀποσυνάγωγος, ἀρνίονb, ἐθνικός, ἐθνικῶς, ἔθνοςb, ἐκκλησίαa, ἐκκλησίαb, Ἕλληνb, Ἑλληνίςb, ἐπικαλέωd, ἐφημερία, λαόςb, νεόφυτος, πατήρf, περιτομήb, πιστόςe, ποίμνηb, ποίμνιον, πρόβατονb, προσήλυτος, Σαδδουκαῖος, συναγωγήa, συναγωγήb, σῶμαc, τέκνονg, τέλειοςg, υἱόςj, υἱόςk, υἱόςm, Φαρισαῖος, φυλήc, φῶςd, Χριστιανός, ψευδάδελφος

C

社會政治的 ἀδελφόςd, ἀδελφόςe, ἀλλογενής, ἀλλότριοςb, ἀπαλλοτριόω, Ἄρειος Πάγοςb, Ἀρεοπαγίτης, βουλευτής, γείτων, γερουσία, δῆμος, ἔθνοςa, ἐκκλησίαc, ἐντόπιος, ζηλωτήςb, Ἡρῳδιανοί, θυγάτηρd, θυγάτηρe, Καναναῖος, κώμηb, λαόςa, ξένοςa, οἶκοςe, παρεπίδημος, πάροικος, πατριάb, περίοικος, πλησίονb, πόλιςc, πολιτείαa, πολιτείαb, πολίτευμα, πολίτης, πρεσβυτέριονa, πρεσβυτέριονb, συγγενήςb, συμβούλιονb, συμπολίτης, συμφυλέτης, συνέδριονa, συνέδριονb, τέκνονc, τόποςf, υἱόςg, υἱόςi, φυλήb, χώραe

D

種族文化的 βάρβαροςa, βάρβαροςb, Ἕλληνa, Ἑλληνικός, Ἑλληνίςa, Ἑλληνιστής

E

哲學思想的 Ἐπικούρειος, Στοϊκός

12

超自然生物及力量 ἀββά, ἄγγελοςb, ᾅδηςc, ἀήρd, ἄθεος, αἰώνg, αἰώνh, ἀρχάγγελος, ἀρχήf, ἄρχωνc, βάθοςe, δαιμονίζομαι, δαιμόνιονa, δαιμόνιονb, δαιμονιώδης, δαίμων, διάβολοςa, διάβολοςb, δίκηb, δόξαg, δύναμιςe, εἴδωλονb, ἐλωΐ, ἐξουσίαg, ἐπουράνιοςc, ζῷονb, ἠλί, θεά, θεῖοςa, θεῖοςb, θειότης, θεόςa, θεόςb, θεόςc, θεόςd, θεότης, θρόνοςc, ἰσάγγελος, κοσμοκράτωρb, κόσμοςh, κυριακός, κύριοςa, κυριότηςb, μαράνα θᾶa, μεγαλοπρεπήςb, μεγαλωσύνηb, οὐράνιοςb, οὐρανόςc, οὐρανόςf, παντοκράτωρ, παράκλητοςa, πατήρd, πειράζωe, πνεῦμαa, πνεῦμαb, πνεῦμαc, πνεῦμαd, πνεῦμαi, πνεῦμαj, πνευματικός, πνευματικόςa, πνευματικόςf, πνευματικῶςa, πονηρόςe, πύθων, πύληb, Σαβαώθ, Σατανᾶςa, στοιχεῖονb, στρατιάa, στρατιάb, υἱόςp, ὕψιστοςb, ὕψωμαb, φάντασμα

A

超自然生物 ἀββά, ἄγγελοςb, ἄθεος, αἰώνh, ἀρχάγγελος, δαιμονίζομαι, δαιμόνιονa, δαιμόνιονb, δαιμονιώδης, δαίμων, διάβολοςa, διάβολοςb, δίκηb, εἴδωλονb, ἐλωΐ, ἐπουράνιοςc, ζῷονb, ἠλί, θεά, θεῖοςa, θεῖοςb, θειότης, θεόςa, θεόςb, θεόςc, θεόςd, θεότης, ἰσάγγελος, κυριακός, κύριοςa, μαράνα θᾶa, μεγαλοπρεπήςb, μεγαλωσύνηb, οὐράνιοςb, οὐρανόςc, παντοκράτωρ, παράκλητοςa, πατήρd, πειράζωe, πνεῦμαa, πνεῦμαb, πνεῦμαc, πνεῦμαd, πνεῦμαi, πνεῦμαj, πνευματικός, πνευματικόςa, πνευματικῶςa, πονηρόςe, Σαβαώθ, Σατανᾶςa, στρατιάa, υἱόςp, ὕψιστοςb, φάντασμα

B

超自然力量 ᾅδηςc, ἀήρd, αἰώνg, ἀρχήf, ἄρχωνc, βάθοςe, δόξαg, δύναμιςe, ἐξουσίαg, θρόνοςc, κοσμοκράτωρb, κόσμοςh, κυριότηςb, οὐρανόςf, πνευματικόςf, πύθων, πύληb, στοιχεῖονb, στρατιάb, ὕψωμαb

13

是，變成，存在，發生 ἀθέμιτοςa, ἀθέτησιςb, ἀκατάλυτος, ἀκωλύτως, ἀμετάθετος, ἀναγεννάω, ἀναθάλλω, ἀνακαινίζω, ἀνακαινόωb, ἀναπαύωd, ἀναπληρόωc, ἀνάστασιςc, ἀνέκλειπτος, ἀνίστημιf, ἀπαλλάσσωc, ἀπαράβατος, ἀπεῖπονa, ἀπεκδέχομαιb, ἀπέρχομαιb, ἀπέχωe, ἀπόo, ἀποβάλλωb, ἀποβολήb, ἀποδίδωμιd, ἀποκαθιστάνωa, ἀποκατάστασις, ἀπόκειμαιb, ἀποκτείνωb, ἀποκυέωa, ἀποκυέωb, ἀπολείπωc, ἀπολείπωd, ἀπόλλυμιg, ἀποστρέφωd, ἀσάλευτοςb, ἀφαιρέωc, ἀφανίζωd, ἀφανισμός, ἀφίημιj, ἀφίημιk, βάλλωf, βάλλωg, βλέπωf, γένεσιςd, γένημα, γεννάωc, γεννάωd, γίνομαιa, γίνομαιb, γίνομαιc, γίνομαιd, διακωλύω, διαμένωc, διαστρέφωc, διατελέω, διατηρέω, δίδωμιb, δίδωμιc, ἐάωa, ἐγείρωd, ἐγείρωf, ἐγκαινίζω, ἐγκαταλείπωa, ἐγκοπή, ἐγκόπτωa, εἰμίa, εἰμίb, εἰμίc, εἰμίd, εἰμίi, εἰςk, εἰσέρχομαιb, ἐκβάλλωf, ἐκδέχομαιc, ἐκκλείωa, ἐκκόπτωb, ἐκλείπωd, ἐκπίπτωd, ἐκπληρόω, ἐκτρέπωc, ἐνe, ἐνδείκνυμιb, ἐνεργέωc, ἐνεργής, ἔνι, ἐνίστημιa, ἐξαλείφωb, ἐξεγείρωb, ἐξέρχομαιb, ἐπάγω, ἐπακολουθέωb, ἐπαναπαύομαιa, ἐπεισέρχομαι, ἐπεκτείνομαιb, ἐπέρχομαιc, ἐπιγίνομαι, ἐπίκειμαιe, ἐπιλείπω, ἐπιπίπτωb, ἐπιτελέωb, ἐπιτρέπω, ἐργάζομαιd, ἔρχομαιc, ἔρχομαιd, εὑρίσκωc, εὑρίσκωe, ἐφίστημιc, ἔχωg, ζητέωf, ἥκωc, ἥττημα, θησαυρίζωb, ἰάομαιb, ἵστημιk, ἵστημιl, καθαιρέωe, καθίστημιb, καρπόςk, καρποφορέωb, καταλαμβάνωg, καταλείπωc, καταλύωc, καταντάωb, καταντάωc, καταπίνωc, καταργέωa, καταργέωb, καταργέωe, καταρτίζωb, καταφέρωa, κατεργάζομαιc, κατέχωa, κεῖμαιc, κερδαίνωb, κρατέωd, κωλύω, λόγοςh, λύωg, λύωh, μαραίνω, μεθίστημιb, μένωc, μεταβαίνωb, μετάθεσιςb, μετακινέω, μεταμορφόωa, μεταστρέφω, μετατίθημιb, μετατρέπω, ὄγκος, ὁράωg, παράγωc, παραδίδωμιd, παρακολουθέωc, παρεισάγω, παρέρχομαιd, παρέχωa, παρέχωb, παρίημιa, παρίστημιb, παρίστημιc, περιαιρέωc, περιΐστημιb, περίκειμαιd, περιτίθημιb, περιτρέπω, πίμπλημιb, πίπτωg, πίπτωh, πίπτωi, πληροφορέωa, πληρόωg, ποιέωc, ποιέωj, ποῦc, πρᾶγμαa, προάγωd, προγίνομαι, πρόκειμαιa, πρόκειμαιb, προκοπή, προκόπτωa, προσεάω, προτίθημιb, προϋπάρχω, προφέρω, πρωτότοκοςb, πτῶσιςc, ῥῆμαc, στάσιςc, στέλλωa, στήκωb, στρέφωb, συγγνώμη, συγκλείωb, συγκυρία, συμβαίνω, συναντάω, συνίστημιe, συντελέωb, συντηρέωa, τάσσωb, τελειόωf, τελειόωg, τελείωσιςb, τελέωc, τηρέωa, τίθημιf, ὑπάγωe, ὑπάρχωa, ὑπάρχωb, ὑπάρχωc, ὑπολιμπάνω, ὑποστέλλωa, ὑποστρέφωc, ὑστερέωd, φείδομαιb, φέρωf, φέρωi, φέρωp, φεύγωc, φεύγωd, φθάνωc, φθάνωd, φορέωb, φυλάσσωc

A

狀態 ἀθέτησιςb, ἀκατάλυτος, ἀναθάλλω, ἀναπαύωd, ἀπαλλάσσωc, ἀπεκδέχομαιb, ἀποβάλλωb, ἀποκτείνωb, ἀποκυέωa, ἀσάλευτοςb, ἀφαιρέωc, ἀφίημιj, βάλλωf, βάλλωg, γίνομαιb, διαστρέφωc, διατελέω, εἰμίa, εἰμίb, ἐκδέχομαιc, ἐκλείπωd, ἐνe, ἐνεργέωc, ἐπάγω, ἐπαναπαύομαιa, ἐπεκτείνομαιb, ἐπιλείπω, ἐργάζομαιd, εὑρίσκωc, εὑρίσκωe, ἔχωg, ζητέωf, ἥττημα, ἵστημιl, καθαιρέωe, καθίστημιb, καταντάωb, καταπίνωc, κατεργάζομαιc, κρατέωd, λύωg, μετακινέω, παρέχωa, παρίστημιb, περιαιρέωc, περίκειμαιd, περιτίθημιb, ποιέωc, προτίθημιb, στήκωb, συντηρέωa, τάσσωb, τελειόωg, τηρέωa, τίθημιf, ὑπάρχωa, ὑπάρχωb, ὑποστρέφωc, ὑστερέωd, φέρωi, φθάνωc, φορέωb

B

狀態的改變 ἀμετάθετος, ἀναγεννάω, ἀνακαινίζω, ἀνακαινόωb, ἀνάστασιςc, ἀπαράβατος, ἀπόo, ἀποκαθιστάνωa, ἀποκατάστασις, ἀποστρέφωd, γένημα, γεννάωc, γίνομαιc, ἐγείρωf, εἰμίi, εἰςk, ἐκβάλλωf, ἐκπίπτωd, ἔρχομαιc, ἰάομαιb, μεθίστημιb, μεταβαίνωb, μετάθεσιςb, μεταμορφόωa, μεταστρέφω, μετατίθημιb, μετατρέπω, περιτρέπω, πίπτωh, προκοπή, προκόπτωa, πτῶσιςc, στρέφωb, ὑπάγωe, φέρωp

C

存在 ἀνέκλειπτος, ἀνίστημιf, ἀπέρχομαιb, ἀποβολήb, ἀπόκειμαιb, ἀποκυέωb, ἀπολείπωd, ἀπόλλυμιg, ἀφανίζωd, ἀφανισμός, γένεσιςd, γίνομαιa, διαμένωc, ἐγείρωd, ἐγκαινίζω, ἐγκαταλείπωa, εἰμίc, ἐκκόπτωb, ἔνι, ἐξαλείφωb, ἐξεγείρωb, ἐξέρχομαιb, ἐπίκειμαιe, ἵστημιk, καρπόςk, καρποφορέωb, καταλείπωc, καταλύωc, καταργέωa, κεῖμαιc, λύωh, μαραίνω, μένωc, παράγωc, παρέρχομαιd, παρίστημιc, πίπτωi, ποιέωj, πρόκειμαιa, πρόκειμαιb, προϋπάρχω, προφέρω, πρωτότοκοςb, στάσιςc, συνίστημιe, συντελέωb, ὑπάρχωc, ὑπολιμπάνω, φεύγωc

D

發生 ἀθέμιτοςa, ἀκωλύτως, ἀναπληρόωc, ἀπεῖπονa, ἀπέχωe, ἀποδίδωμιd, ἀπολείπωc, ἀφίημιk, βλέπωf, γεννάωd, γίνομαιd, διακωλύω, διατηρέω, δίδωμιb, δίδωμιc, ἐάωa, ἐγκοπή, ἐγκόπτωa, εἰμίd, εἰσέρχομαιb, ἐκκλείωa, ἐκπληρόω, ἐκτρέπωc, ἐνδείκνυμιb, ἐνεργής, ἐνίστημιa, ἐπακολουθέωb, ἐπεισέρχομαι, ἐπέρχομαιc, ἐπιγίνομαι, ἐπιπίπτωb, ἐπιτελέωb, ἐπιτρέπω, ἔρχομαιd, ἐφίστημιc, ἥκωc, θησαυρίζωb, καταλαμβάνωg, καταντάωc, καταργέωb, καταργέωe, καταρτίζωb, καταφέρωa, κατέχωa, κερδαίνωb, κωλύω, λόγοςh, ὄγκος, ὁράωg, παραδίδωμιd, παρακολουθέωc, παρεισάγω, παρέχωb, παρίημιa, περιΐστημιb, πίμπλημιb, πίπτωg, πληροφορέωa, πληρόωg, ποῦc, πρᾶγμαa, προάγωd, προγίνομαι, προσεάω, ῥῆμαc, στέλλωa, συγγνώμη, συγκλείωb, συγκυρία, συμβαίνω, συναντάω, τελειόωf, τελείωσιςb, τελέωc, ὑποστέλλωa, φείδομαιb, φέρωf, φεύγωd, φθάνωd, φυλάσσωc

14

自然界的事件及狀態 ἀλαλάζωa, ἅλλομαιb, ἀνάπτω, ἀνατέλλωb, ἀνατολήc, ἄνεμος, ἀπαύγασμα, ἀποσκίασμα, ἅπτωa, ἄσβεστος, ἀστραπήa, ἀστραπήb, ἀστράπτω, αὐχμηρός, ἀφρίζω, ἀφρός, βρέχωa, βρέχωb, βροντή, βροχή, βρύω, γαλήνη, γνόφος, διαυγάζω, διεγείρωd, διθάλασσοςa, δόξαb, ἐκλάμπω, ἐκχέωe, ἐμπίπρημι, ἐξαστράπτω, ἐπαφρίζω, ἐπιβάλλωc, ἐπισκιάζω, ἐπιφαίνωa, ἐπιφαύσκω, ἐπιφώσκω, εὐδία, εὐρακύλων, ζόφοςa, ἡμέραd, ἠχέωa, ἦχοςa, θόρυβοςa, θύελλα, καίωa, καίωb, κατακαίω, κατακλύζω, κατακλυσμός, καταπίμπρημι, κατασκιάζω, κατοπτρίζωb, καῦμα, καυματίζω, καῦσις, καυσόω, καύσων, κλύδων, κῦμα, λαῖλαψ, λαμπρόςa, λαμπρότης, λάμπω, λευκόςb, μουσικός, μυκάομαι, νότοςb, νύξb, ὄμβρος, ὄψιμος, περιάπτω, περιαστράπτω, περιλάμπω, πίνωb, πλήμμυρα, πνεῦμαg, πνέω, πνοήa, πρόϊμος, προσαχέω, πυρόωb, πύρωσιςa, ῥέω, ῥοιζηδόν, ῥύσιςa, σάλος, σβέννυμιa, σβέννυμιc, σεισμόςa, σεισμόςb, σιωπάωc, σκιάa, σκιάb, σκοτεινός, σκοτίαa, σκοτίζωa, σκότοςa, σκοτόωa, σποδός, στίλβω, στυγνάζωa, συμφωνία, τεφρόω, τύφω, τυφωνικός, ὑετόςb, ὑπερεκχύννω, ὑποπνέω, ὕψοςd, φαίνωa, φέγγος, φθόγγοςa, φιμόωc, φλογίζω, φωνέωe, φωνήa, φῶςa, φωστήρb, φωτεινόςa, φωτεινόςb, φωτίζωa, χειμάζω, χειμώνb, ὠρύομαι

A

天氣 εὐδία, χειμάζω, χειμώνb

B

風 ἄνεμος, εὐρακύλων, θύελλα, λαῖλαψ, νότοςb, πνεῦμαg, πνέω, πνοήa, τυφωνικός, ὑποπνέω

C

雨 βρέχωa, βρέχωb, βροχή, ὄμβρος, ὄψιμος, πρόϊμος, ὑετόςb

D

雷電 ἀστραπήa, βροντή

E

與液體和乾物質有關的事件或活動 ἅλλομαιb, ἀφρίζω, ἀφρός, βρύω, γαλήνη, διεγείρωd, διθάλασσοςa, ἐκχέωe, ἐπαφρίζω, ἐπιβάλλωc, κατακλύζω, κατακλυσμός, κλύδων, κῦμα, πίνωb, πλήμμυρα, ῥέω, ῥύσιςa, σάλος, σεισμόςb, σιωπάωc, ὑπερεκχύννω

F

光 ἀνατέλλωb, ἀνατολήc, ἀπαύγασμα, ἀστραπήb, ἀστράπτω, διαυγάζω, δόξαb, ἐκλάμπω, ἐξαστράπτω, ἐπιφαίνωa, ἐπιφαύσκω, ἐπιφώσκω, ἡμέραd, κατοπτρίζωb, λαμπρόςa, λαμπρότης, λάμπω, λευκόςb, περιαστράπτω, περιλάμπω, στίλβω, ὕψοςd, φαίνωa, φέγγος, φῶςa, φωστήρb, φωτεινόςa, φωτεινόςb, φωτίζωa

G

黑暗 ἀποσκίασμα, αὐχμηρός, γνόφος, ἐπισκιάζω, ζόφοςa, κατασκιάζω, νύξb, σκιάa, σκιάb, σκοτεινός, σκοτίαa, σκοτίζωa, σκότοςa, σκοτόωa, στυγνάζωa

H

燃燒 ἀνάπτω, ἅπτωa, ἄσβεστος, ἐμπίπρημι, καίωa, καίωb, κατακαίω, καταπίμπρημι, καῦμα, καυματίζω, καῦσις, καυσόω, καύσων, περιάπτω, πυρόωb, πύρωσιςa, σβέννυμιa, σβέννυμιc, σποδός, τεφρόω, τύφω, φλογίζω

I

聲音 ἀλαλάζωa, ἠχέωa, ἦχοςa, θόρυβοςa, μουσικός, μυκάομαι, προσαχέω, ῥοιζηδόν, συμφωνία, φθόγγοςa, φιμόωc, φωνέωe, φωνήa, ὠρύομαι

J

大地的移動 σεισμόςa

15

線性運動 ἄγωa, ἄγωb, ἄγωc, ἀθροίζω, αἴρωa, ἀκολουθέωa, ἀκολουθέωb, ἅλλομαιa, ἀναβαίνωa, ἀναβαίνωb, ἀναβιβάζω, ἀνάγωa, ἀνάγωb, ἀνακάμπτωa, ἀναλαμβάνωa, ἀναλαμβάνωb, ἀναλαμβάνωc, ἀνάλημψις, ἀναλύωa, ἀναπέμπωa, ἀναπέμπωb, ἀναπηδάω, ἀνασπάω, ἀναστρέφωa, ἀνατέλλωa, ἀνατολήa, ἀναφέρωa, ἀναφέρωb, ἀναχωρέωa, ἀναχωρέωb, ἀνεμίζω, ἀνέρχομαι, ἀνίστημιe, ἀντιπαρέρχομαι, ἀπάγωa, ἀπαίρω, ἀπαντάω, ἀπάντησις, ἄπειμιa, ἀπελαύνω, ἀπέρχομαιa, ἀπέρχομαιe, ἀποβαίνωa, ἀποδημέω, ἀποκαθιστάνωb, ἀποκυλίω, ἀπολαμβάνωc, ἀπολείπωb, ἀπολύωa, ἀπολύωb, ἀπολύωf, ἀποπίπτω, ἀπορίπτω, ἀποσπάωa, ἀποσπάωc, ἀποστέλλωa, ἀποστέλλωb, ἀποτάσσωb, ἀποφέρωa, ἀποφέρωb, ἀποφορτίζομαι, ἀποχωρέω, ἀποχωρίζωa, ἀπρόσιτος, ἀπωθέωa, ἀσάλευτοςa, ἀστατέωa, ἀφίημιa, ἀφίημιb, ἄφιξις, ἀφίστημιb, βάλλωa, βάλλωb, βάλλωc, βαστάζωa, βαστάζωb, βολή, βυθίζωa, γίνομαιe, γόμος, διαβαίνω, διαλύω, διαμερίζωd, διαπεράω, διαπορεύομαιa, διαπορεύομαιb, διασκορπίζωa, διασπείρω, διασπορά, διαφέρωa, διαφέρωb, διαφεύγω, διαχωρίζω, διέρχομαιa, διέρχομαιb, διέρχομαιc, διέρχομαιd, διϊκνέομαι, διΐστημιa, διΐστημιb, διοδεύω, διώκωa, διώκωb, δύνω, ἐγγίζωa, εἰσάγωa, εἰσάγωb, εἴσειμι, εἰσέρχομαιa, εἴσοδοςa, εἰσπηδάω, εἰσπορεύομαιa, εἰστρέχω, εἰσφέρωa, ἐκβαίνω, ἐκβάλλωa, ἐκβάλλωb, ἐκβάλλωc, ἐκβάλλωd, ἐκβολή, ἐκδιώκωa, ἐκκολυμβάω, ἐκκομίζω, ἐκλείπωb, ἐκνεύω, ἐκπέμπω, ἐκπηδάω, ἐκπίπτωa, ἐκπορεύομαιa, ἐκφέρωa, ἐκφέρωb, ἐκφεύγωa, ἐκχέωb, ἐκχωρέω, ἐλαύνω, ἔλευσις, ἕλκωa, ἕλκωb, ἐμβαίνωa, ἐμβαίνωb, ἐμβιβάζω, ἐμπίπτωa, ἐνδύνω, ἐξάγω, ἐξάλλομαι, ἐξαποστέλλωa, ἐξαποστέλλωb, ἔξειμι, ἐξέρχομαιa, ἔξοδοςa, ἐξωθέωa, ἐπαθροίζω, ἐπαίρωa, ἐπανάγωa, ἐπανέρχομαι, ἐπέρχομαιa, ἐπιβαίνωa, ἐπιβαίνωb, ἐπιβάλλωa, ἐπιβιβάζω, ἐπιδύω, ἐπιπορεύομαι, ἐπιρίπτωa, ἐπιστρέφωa, ἐπισυνάγωa, ἐπισυνάγωb, ἐπισυναγωγήa, ἐπισυναγωγήb, ἐπισυντρέχω, ἐρείδω, ἔρχομαιa, ἔρχομαιb, ἐφάλλομαι, ἐφικνέομαι, ἥκωa, θᾶ, καθαιρέωa, καθαιρέωb, καθίημι, καθίστημιc, καταβαίνω, κατάβασις, καταβιβάζω, κατάγωa, κατακολουθέω, κατακρημνίζω, καταλείπωa, καταντάωa, καταπίπτωa, καταπίπτωb, καταποντίζωa, καταποντίζωb, κατασύρω, κατατρέχω, καταφεύγωa, κατέρχομαιa, κινέωa, κινέωb, κλίνωb, κολυμβάω, κομίζωa, κυκλεύω, κυκλόωa, κυκλόωb, λύωd, μαράνα θᾶb, μεθίστημιa, μεταβαίνωa, μετάγω, μετάθεσιςa, μεταίρω, μεταπέμπω, μετατίθημιa, ὁδεύω, ὁδηγέωa, ὁδηγόςa, ὁδοιπορέω, ὁδοιπορία, ὁδόςb, ὁρμάω, ὀρχέομαι, παραγίνομαιa, παράγωa, παράγωb, παραλαμβάνωa, παραλαμβάνωb, παραπορεύομαι, παραφέρωa, πάρειμιb, παρέρχομαιa, παρέρχομαιb, παρίστημιk, πάροδος, παρουσίαb, πατέωa, πεζεύω, πέμπωa, πέμπωb, πέμπωc, περιάγωa, περιάγωb, περιαιρέωa, περιέρχομαιa, περιέρχομαιb, περικυκλόω, περιπατέωa, περιπίπτωa, περιτρέχω, περιφέρω, πέτομαι, πίπτωa, πίπτωb, πλανάωb, πλανήτης, πορείαa, πορεύομαιa, πορεύομαιb, πορεύομαιc, ποταμοφόρητος, προάγωa, προάγωb, προάγωc, προβαίνωa, προέρχομαιa, προέρχομαιb, προέρχομαιc, προέρχομαιd, προπέμπωa, προπέμπωb, προπορεύομαιa, προπορεύομαιb, προσάγωa, προσάγωb, προσαναβαίνω, προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαιa, πρόσκομμαa, προσκόπτωb, προσκυλίω, προσλαμβάνωb, προσλαμβάνωc, προσλαμβάνωd, προσπορεύομαι, προστρέχω, προσφέρωa, προσφέρωb, προτρέχω, ῥίπτωa, σκιρτάωa, σκορπίζωa, σπάω, στρέφωc, συγκαταβαίνω, συμβάλλωd, συμπαραγίνομαι, συμπαραλαμβάνω, συμπέμπω, συμπορεύομαιa, συμπορεύομαιb, συμφέρωa, συνάγωa, συνάγωd, συναθροίζωa, συναθροίζωb, συνακολουθέω, συναναβαίνω, συναποστέλλω, συναρπάζωb, συνδρομή, σύνειμιa, συνεισέρχομαι, συνέκδημος, συνέπομαι, συνέρχομαιa, συνέρχομαιb, συνοδεύω, συνοδία, συντρέχωa, συντυγχάνω, σύρωa, σύρωb, συστέλλωb, συστρέφωa, συστρέφωb, σφραγίζωd, τρέχωa, ὑπάγωa, ὑπάγωb, ὑπάγωc, ὑπαντάωa, ὑπάντησις, ὑπολαμβάνωa, ὑποστρέφωa, ὑποχωρέω, φέρωa, φέρωb, φέρωc, φέρωo, φεύγωa, φθάνωa, φθάνωb, φορτίζω, φορτίον, φυγή, χαλάω, χειραγωγέω, χειραγωγός, χορός, χωρέωa, χωρίζωc

A

移動，來／去 ἄπειμιa, ἀποχωρίζωa, ἀσάλευτοςa, γίνομαιe, διέρχομαιa, διΐστημιa, ἐρείδω, ἔρχομαιa, κινέωa, κινέωb, μεθίστημιa, μεταβαίνωa, μετάθεσιςa, μετατίθημιa, παράγωa, πορεύομαιa, προβαίνωa, προέρχομαιa, συναρπάζωb, ὑπάγωa, φέρωo, χωρέωa

B

旅行，旅程 ἀστατέωa, διαπορεύομαιa, διαπορεύομαιb, διέρχομαιb, διοδεύω, ὁδεύω, ὁδοιπορέω, ὁδοιπορία, ὁδόςb, περιάγωa, περιέρχομαιa, πλανάωb, πλανήτης, πορείαa, πορεύομαιb

C

經過，跨越，穿過，繞過 ἀντιπαρέρχομαι, διαβαίνω, διαπεράω, διέρχομαιc, διέρχομαιd, διϊκνέομαι, παράγωb, παραπορεύομαι, παρέρχομαιa, πάροδος, περιέρχομαιb, προέρχομαιb

D

離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ἄγωc, ἀναπέμπωa, ἀναπέμπωb, ἀναχωρέωa, ἀνίστημιe, ἀπελαύνω, ἀπέρχομαιa, ἀποβαίνωa, ἀποδημέω, ἀποκαθιστάνωb, ἀπολείπωb, ἀπολύωa, ἀπολύωb, ἀπολύωf, ἀποσπάωc, ἀποστέλλωa, ἀποστέλλωb, ἀποτάσσωb, ἀποχωρέω, ἀπωθέωa, ἀφίημιa, ἀφίημιb, ἄφιξις, ἀφίστημιb, διαφεύγω, διαχωρίζω, διΐστημιb, ἐκβαίνω, ἐκβάλλωb, ἐκβάλλωc, ἐκλείπωb, ἐκνεύω, ἐκπέμπω, ἐκπορεύομαιa, ἐκφεύγωa, ἐκχωρέω, ἐξαποστέλλωa, ἐξαποστέλλωb, ἔξειμι, ἐξέρχομαιa, ἔξοδοςa, ἐξωθέωa, καταλείπωa, καταφεύγωa, κλίνωb, μεταίρω, μεταπέμπω, πέμπωa, πέμπωc, πορεύομαιc, προπέμπωa, συμπέμπω, συναποστέλλω, ὑπάγωb, ὑπάγωc, ὑποχωρέω, φεύγωa, φυγή, χωρίζωc

E

靠近，趨近 ἀπαντάω, ἀπάντησις, ἀπρόσιτος, ἐγγίζωa, προσάγωb, προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαιa, προσπορεύομαι, συμβάλλωd, συντυγχάνω, ὑπαντάωa, ὑπάντησις

F

來，來到，到達 εἴσοδοςa, ἔλευσις, ἐπέρχομαιa, ἐπιβαίνωa, ἐπιπορεύομαι, ἔρχομαιb, ἐφικνέομαι, ἥκωa, θᾶ, καταντάωa, μαράνα θᾶb, παραγίνομαιa, πάρειμιb, παρέρχομαιb, παρίστημιk, παρουσίαb, περιπίπτωa, φθάνωa

G

返回 ἀνακάμπτωa, ἀναλύωa, ἀναστρέφωa, ἀναχωρέωb, ἀπέρχομαιe, ἐπανάγωa, ἐπανέρχομαι, ἐπιστρέφωa, ὑποστρέφωa

H

來到，進入 εἴσειμι, εἰσέρχομαιa, εἰσπορεύομαιa, ἐμβαίνωa, ἐμβιβάζω, ἐνδύνω

I

登上，騎上 ἀναβαίνωb, ἀναλαμβάνωc, ἐπιβαίνωb, ἐπιβιβάζω

J

上來／上去，上昇 ἀναβαίνωa, ἀνάλημψις, ἀνατέλλωa, ἀνατολήa, ἀνέρχομαι, ἐπαίρωa, προσαναβαίνω, ὑπολαμβάνωa

K

下來／下去，下降 βάλλωc, βυθίζωa, δύνω, ἐπιδύω, καθαιρέωa, καθίημι, καταβαίνω, κατάβασις, καταβιβάζω, καταποντίζωa, καταποντίζωb, κατέρχομαιa, χαλάω

L

掉落 ἀποπίπτω, βάλλωb, ἐκπίπτωa, ἐμπίπτωa, καταπίπτωa, καταπίπτωb, πίπτωa, πίπτωb

M

聚集，召集 ἀθροίζω, ἐπαθροίζω, ἐπισυνάγωa, ἐπισυνάγωb, ἐπισυναγωγήa, ἐπισυναγωγήb, ἐπισυντρέχω, προσλαμβάνωd, συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαιb, συμφέρωa, συνάγωa, συνάγωd, συναθροίζωa, συναθροίζωb, συνδρομή, σύνειμιa, συνέρχομαιa, συντρέχωa, συστρέφωa, συστρέφωb

N

散開，驅散 διαλύω, διαμερίζωd, διασκορπίζωa, διασπείρω, διασπορά, ἐκχέωb, λύωd, σκορπίζωa

O

先來／先去 προάγωa, προέρχομαιc, φθάνωb

P

走在前面 προάγωb, προπορεύομαιa

Q

走在後面 ἀκολουθέωa, κατακολουθέω

R

繞著走，圍繞 κυκλεύω, κυκλόωa, κυκλόωb, περικυκλόω

S

同行，結伴 προπέμπωb, συγκαταβαίνω, συμπορεύομαιa, συναναβαίνω, συνεισέρχομαι, συνέκδημος, συνέρχομαιb, συνοδεύω, συνοδία

T

跟隨，伴隨 ἀκολουθέωb, συνακολουθέω, συνέπομαι

U

追趕，追逐 διώκωa, ἐκδιώκωa

V

驅動，帶動 ἀνεμίζω, διαφέρωb, ἐλαύνω, παραφέρωa, φέρωc

W

引領，帶來，帶領 ἄγωa, ἀνάγωa, ἀναλαμβάνωb, ἀναφέρωa, ἀπάγωa, ἀπαίρω, ἀπολαμβάνωc, ἀποφέρωb, εἰσάγωa, ἐκβάλλωd, ἐκφέρωb, ἕλκωb, ἐξάγω, καθίστημιc, κατάγωa, κατασύρω, μετάγω, ὁδηγέωa, ὁδηγόςa, παραλαμβάνωa, παραλαμβάνωb, περιάγωb, προάγωc, προέρχομαιd, προπορεύομαιb, προσάγωa, προσλαμβάνωb, προσλαμβάνωc, προσφέρωb, συμπαραλαμβάνω, σύρωb, φέρωb, χειραγωγέω, χειραγωγός

X

攜帶，負擔 ἄγωb, αἴρωa, ἀνάγωb, ἀναλαμβάνωa, ἀναφέρωb, ἀποφέρωa, ἀποφορτίζομαι, βαστάζωa, βαστάζωb, γόμος, διαφέρωa, εἰσάγωb, εἰσφέρωa, ἐκκομίζω, ἐκφέρωa, καθαιρέωb, κομίζωa, πέμπωb, περιαιρέωa, περιφέρω, ποταμοφόρητος, προσφέρωa, στρέφωc, συστέλλωb, σφραγίζωd, φέρωa, φορτίζω, φορτίον

Y

拉，拖，拽 ἀναβιβάζω, ἀνασπάω, ἀποσπάωa, ἕλκωa, σπάω, σύρωa

Z

投擲，扔掉 βάλλωa, βολή, ἐκβάλλωa, ἐκβολή, ἐπιβάλλωa, ἐπιρίπτωa, κατακρημνίζω, ῥίπτωa

A'

快速移動 ὁρμάω

B'

向著目標移動 διώκωb

C'

步行，踩踏 ἐμβαίνωb, πατέωa, πεζεύω, περιπατέωa, πρόσκομμαa, προσκόπτωb

D'

奔跑 εἰσπηδάω, εἰστρέχω, ἐκπηδάω, κατατρέχω, περιτρέχω, προστρέχω, προτρέχω, τρέχωa

E'

跳起，跳躍 ἅλλομαιa, ἀναπηδάω, ἀπορίπτω, ἐξάλλομαι, ἐφάλλομαι, σκιρτάωa

F'

跳舞 ὀρχέομαι, χορός

G'

飛行 πέτομαι

H'

游泳 ἐκκολυμβάω, κολυμβάω

I'

滾動 ἀποκυλίω, προσκυλίω

16

非線性運動 ἀνατρέπωa, ἀπομάσσω, ἀποτινάσσω, ἐκπετάννυμι, ἐκτείνωa, ἐκτινάσσω, ἔντρομοςa, ἐπεκτείνομαιa, ἐπιστρέφωf, καταστρέφω, κινέωc, κίνησις, κλίνωa, κλυδωνίζομαι, κυλισμός, κυλίω, προτείνω, ῥιπή, ῥιπίζω, ῥίπτωc, σαλεύωa, σείωa, σείωc, στρέφωa, στρέφωf, στρωννύωa, ταράσσωa, ταραχήa, τρέμωa, τρόμος, τροπή, ὑποστρωννύω

17

姿勢及與姿勢有關的事件 ἀνακαθίζω, ἀνάκειμαιa, ἀνάκειμαιc, ἀνακλίνωa, ἀνακλίνωb, ἀνακλίνωc, ἀνακύπτω, ἀναπίπτωa, ἀναπίπτωb, ἀνίστημιa, ἀνίστημιd, ἀνορθόωb, γόνυe, γονυπετέω, ἐγείρωa, ἐγείρωb, ἐγείρωh, ἐξανίστημιa, ἐπικαθίζω, ἐφίστημιa, ἵστημιg, ἵστημιh, καθέζομαι, κάθημαιa, καθίζωa, καθίζωb, κατάκειμαιa, κατάκειμαιb, κατακλίνωa, κατακλίνωb, κατακύπτω, κεῖμαιa, κλίνωe, κοῦμ, κύπτω, παρακαθέζομαι, παρακύπτωa, παρίστημιg, περιΐστημιa, πίπτωc, πρηνής, προσκυνέωb, προσπίπτωa, στήκωa, συγκάθημαι, συγκαθίζωa, συγκαθίζωb, συγκύπτω, συνίστημιd, τίθημιn

A

站立 ἀνίστημιa, ἀνίστημιd, ἐγείρωa, ἐγείρωb, ἐγείρωh, ἐξανίστημιa, ἐφίστημιa, ἵστημιg, ἵστημιh, κοῦμ, παρίστημιg, περιΐστημιa, στήκωa, συνίστημιd

B

坐下 ἀνακαθίζω, ἐπικαθίζω, καθέζομαι, κάθημαιa, καθίζωa, καθίζωb, παρακαθέζομαι, συγκάθημαι, συγκαθίζωa, συγκαθίζωb

C

跪下 γόνυe, γονυπετέω, τίθημιn

D

俯臥、趴著 πρηνής

E

俯伏敬拜或懇求 κλίνωe, πίπτωc, προσκυνέωb, προσπίπτωa

F

斜倚（用餐） ἀνάκειμαιa, ἀνάκειμαιc, ἀνακλίνωb, ἀνακλίνωc, ἀναπίπτωa, ἀναπίπτωb, κατάκειμαιb, κατακλίνωa, κατακλίνωb

G

躺臥 ἀνακλίνωa, κατάκειμαιa, κεῖμαιa

H

彎身，挺直 ἀνακύπτω, ἀνορθόωb, κατακύπτω, κύπτω, παρακύπτωa, συγκύπτω

18	連接 ἄγρα, ἀνίημιa, ἅπτωb, ἁρπάζωa, ἀσφαλίζωb, δεσμεύω, δέσμη, δέχομαιd, δέωa, ἐπιλαμβάνομαιa, ἔχωb, καθάπτω, κολλάωb, κρατέωa, κρεμάννυμιa, κρεμάννυμιc, λαμβάνωa, λύωa, περιδέω, πιάζωa, προσηλόω, προσλαμβάνωa, προσψαύωb, συλλέγω, συναρπάζωa, σύνδεσμοςa, τίλλω

A

抓緊，抓住 ἄγρα, ἅπτωb, ἁρπάζωa, δέχομαιd, ἐπιλαμβάνομαιa, ἔχωb, καθάπτω, κρατέωa, λαμβάνωa, πιάζωa, προσλαμβάνωa, προσψαύωb, συλλέγω, συναρπάζωa, τίλλω

B

繫上，粘住 ἀνίημιa, ἀσφαλίζωb, δεσμεύω, δέσμη, δέωa, κολλάωb, κρεμάννυμιa, κρεμάννυμιc, λύωa, περιδέω, προσηλόω, σύνδεσμοςa

19

物理的衝擊力 ἀποθλίβω, ἀποκόπτω, δέρω, διαρρήγνυμι, διασπάω, διορύσσω, διχοτομέωa, ἐκκεντέω, ἐκκλάω, ἐκκόπτωa, ἐξορύσσω, ἐπίκειμαιb, ἐπιπίπτωa, θλίβωa, θρύπτω, ἱμάςb, καταβάλλωa, κατάγνυμι, κατακλάω, κατακόπτω, καταπατέωa, κατατομή, κείρω, κεφαλιόω, κλάσις, κλάσμα, κλάωa, κολαφίζωa, κόπτωa, κρούω, λακάω, λαξευτός, λατομέω, λικμάω, μαστιγόωa, μαστίζω, μάστιξa, νύσσω, ξυράω, ὀρύσσω, παίωa, παίωb, πατάσσωa, πατέωb, περιρήγνυμι, πιέζω, πληγήa, πλήσσω, πνίγωa, πνικτός, πρίζω, προσκόπτωa, προσπίπτωb, προσρήσσω, ῥαβδίζω, ῥαπίζω, ῥάπισμα, ῥήγνυμιa, σκάπτωa, συμπνίγωb, συνέχωc, συνθλάω, συνθλίβω, συντρίβωa, συντρίβωb, σχίζωa, σχίσμαa, τύπτωa, φραγελλόω, ψώχω

A

擊打，撞擊 δέρω, ἱμάςb, καταβάλλωa, κεφαλιόω, κολαφίζωa, κρούω, μαστιγόωa, μαστίζω, μάστιξa, παίωa, πατάσσωa, πληγήa, πλήσσω, προσκόπτωa, προσπίπτωb, προσρήσσω, ῥαβδίζω, ῥαπίζω, ῥάπισμα, τύπτωa, φραγελλόω

B

刺穿，切割 ἀποκόπτω, διχοτομέωa, ἐκκεντέω, ἐκκόπτωa, κατακόπτω, κατατομή, κείρω, κόπτωa, λαξευτός, λατομέω, νύσσω, ξυράω, παίωb, πρίζω

C

裂開，撕破 διαρρήγνυμι, διασπάω, λακάω, περιρήγνυμι, ῥήγνυμιa, σχίζωa, σχίσμαa

D

打破，衝破 διορύσσω, ἐκκλάω, ἐξορύσσω, θρύπτω, κατάγνυμι, κατακλάω, κλάσις, κλάσμα, κλάωa, συνθλάω, συντρίβωa

E

擠壓 ἀποθλίβω, ἐπίκειμαιb, ἐπιπίπτωa, θλίβωa, καταπατέωa, λικμάω, πατέωb, πιέζω, πνίγωa, πνικτός, συμπνίγωb, συνέχωc, συνθλίβω, συντρίβωb, ψώχω

F

挖掘 ὀρύσσω, σκάπτωa

20

暴力，傷害，摧毀，殺死 ἄγριοςa, ἀδικέωa, αἷμαc, αἷμαd, αἴρωb, αἴρωc, ἀναίρεσις, ἀναιρέωa, ἀναλίσκω, ἀνασταυρόω, ἀνδροφόνος, ἀνήμερος, ἀνθρωποκτόνος, ἀπάγχω, ἀπάγωc, ἀποκεφαλίζω, ἀποκτείνωa, ἀπόλλυμιa, ἅπτωd, ἀπώλειαa, ἅρπαξa, ἀφανίζωa, βαρύςd, βία, βιάζωa, βιάζωb, βίαιος, βιαστής, βλαβερός, βλάπτω, δάκνω, διαφθείρωa, διαχειρίζω, ἐδαφίζωa, ἐδαφίζωb, ἐκχέωi, ἐξολεθρεύω, ἐρημόω, ἐρήμωσιςa, ἐσθίωb, ζητέωh, θανατόωa, θιγγάνωb, θύωb, καθαίρεσιςa, καθαιρέωc, καθαιρέωd, κακοποιέωb, κακόςc, κακόωa, κακῶςb, κάκωσις, καταβάλλωb, καταλιθάζω, καταλύωa, καταλύωb, καταναλίσκω, καταπίνωb, κατασκάπτω, καταστροφήa, καταστροφήb, καταστρώννυμι, κατασφάζω, κατεσθίωb, κέντρονc, κολαφίζωb, κοπή, κρεμάννυμιb, λιθάζω, λιθοβολέω, λυμαίνωa, λυμαίνωb, λύωc, μάρτυςb, μάχαιραc, μητρολῴας, μώλωψ, ὄλεθροςa, ὄλεθροςb, ὀλοθρευτής, ὀλοθρεύω, πατάσσωb, πατέωc, πατρολῴας, πελεκίζω, πίπτωd, πληγήb, πορθέω, προσπήγνυμι, πτῶσιςa, ῥῆγμα, σαπρόςb, σητόβρωτος, σικάριος, σκληρόςa, σπεκουλάτωρb, σταυρόω, στόμαi, συμπίπτω, συναπόλλυμι, σύντριμμα, συσταυρόω, σφαγήa, σφάζω, τραῦμα, τραυματίζω, τύπτωb, ὕβριςb, φθείρωa, φθείρωb, φθοράa, φονεύς, φονεύω, φόνος, φράσσωc, χαλεπόςb

A

暴力 ἄγριοςa, ἀνήμερος, ἅρπαξa, βαρύςd, βία, βιάζωa, βιάζωb, βίαιος, βιαστής, σκληρόςa, χαλεπόςb

B

傷害，傷口 ἀδικέωa, ἅπτωd, βλαβερός, βλάπτω, δάκνω, κακοποιέωb, κακόςc, κακόωa, κακῶςb, κάκωσις, καταβάλλωb, καταστροφήa, κολαφίζωb, λυμαίνωa, μώλωψ, πατέωc, πληγήb, σαπρόςb, σητόβρωτος, στόμαi, τραῦμα, τραυματίζω, τύπτωb, ὕβριςb, φθείρωb, φράσσωc

C

摧毀 αἴρωb, ἀναλίσκω, ἀπόλλυμιa, ἀπώλειαa, ἀφανίζωa, διαφθείρωa, ἐδαφίζωa, ἐξολεθρεύω, ἐρημόω, ἐρήμωσιςa, ἐσθίωb, καθαίρεσιςa, καθαιρέωc, καθαιρέωd, καταλύωa, καταλύωb, καταναλίσκω, καταπίνωb, κατασκάπτω, καταστροφήb, κατεσθίωb, λυμαίνωb, λύωc, ὄλεθροςa, ὄλεθροςb, ὀλοθρευτής, ὀλοθρεύω, πίπτωd, πορθέω, πτῶσιςa, ῥῆγμα, συμπίπτω, συναπόλλυμι, σύντριμμα, φθείρωa, φθοράa

D

殺死 αἷμαc, αἷμαd, αἴρωc, ἀναίρεσις, ἀναιρέωa, ἀνασταυρόω, ἀνδροφόνος, ἀνθρωποκτόνος, ἀπάγχω, ἀπάγωc, ἀποκεφαλίζω, ἀποκτείνωa, διαχειρίζω, ἐδαφίζωb, ἐκχέωi, ζητέωh, θανατόωa, θιγγάνωb, θύωb, καταλιθάζω, καταστρώννυμι, κατασφάζω, κέντρονc, κοπή, κρεμάννυμιb, λιθάζω, λιθοβολέω, μάρτυςb, μάχαιραc, μητρολῴας, πατάσσωb, πατρολῴας, πελεκίζω, προσπήγνυμι, σικάριος, σπεκουλάτωρb, σταυρόω, συσταυρόω, σφαγήa, σφάζω, φονεύς, φονεύω, φόνος

21

危險，冒險，安全，拯救 ἀπόλλυμιh, ἀποφεύγω, ἀσφάλειαa, ἀσφαλήςa, ἀσφαλίζωa, ἀσφαλῶςa, διασῴζωa, διαφυλάσσω, ἔκβασιςc, ἐκφεύγωb, ἐξαιρέωb, ἐπισφαλής, καταφεύγωb, κινδυνεύωa, κινδυνεύωb, κίνδυνος, κρύπτωa, κτάομαιb, παγίςb, παραβολεύομαι, παραδίδωμιf, περιποιέωb, ῥύομαι, σπιλάςa, στηριγμόςa, σῴζωa, σῴζωb, σωτήρa, σωτήρb, σωτηρίαa, σωτηρίαb, σωτηρίαc, σωτήριοςa, σωτήριοςb, σωτήριοςc, τράχηλοςb, ὑπερασπίζω, ὑποτίθημιb, φεύγωb, ψυχήh, ψυχήi, ψυχήj

A

危險 ἐπισφαλής, κινδυνεύωa, κίνδυνος, παγίςb, σπιλάςa

B

冒險 κινδυνεύωb, παραβολεύομαι, παραδίδωμιf, τράχηλοςb, ὑποτίθημιb, ψυχήi

C

安全，沒有危險 ἀσφάλειαa, ἀσφαλήςa, ἀσφαλίζωa, ἀσφαλῶςa, κρύπτωa, στηριγμόςa, ὑπερασπίζω

D

變得安全，沒有危險 ἀποφεύγω, ἔκβασιςc, ἐκφεύγωb, καταφεύγωb, φεύγωb

E

使安全，沒有危險 διασῴζωa, διαφυλάσσω, ἐξαιρέωb, κτάομαιb, περιποιέωb, ῥύομαι, σῴζωa, σωτήρa, σωτηρίαa, ψυχήh, ψυχήj

F

宗教意義上的拯救 ἀπόλλυμιh, σῴζωb, σωτήρb, σωτηρίαb, σωτηρίαc, σωτήριοςa, σωτήριοςb, σωτήριοςc

22

煩惱，困難，解脫，有利的情況 ἀνάγκηa, ἀνάπαυσιςd, ἀνάψυξιςa, ἄνεσιςa, ἀσθενήςd, ἀφορμήa, βαρέωa, βάροςa, βαρύςb, δεινός, δυσβάστακτος, δύσκολος, δυσκόλως, εἰρήνηa, ἐλαφρόςc, ἐν{', ἐνοχλέωa, ἐνοχλέωb, ἐπιτίθημιd, εὔκοπος, εὐοδόωa, εὐπρόσδεκτοςb, ἡσυχίαa, θλίβωb, θλίβωc, θλῖψις, θραύω, καιρόςd, κακίαb, καταβαρέω, καταδυναστεύω, κόποςb, λοιμόςb, μόλιςb, ὀκνηρόςb, οὐαί, ὀχλέω, παρενοχλέω, πληγήd, προσκοπήa, σάρξk, σκόλοψb, σκύλλωa, σκύλλωb, στενοχωρέωb, στενοχωρία, συμπνίγωc, ταλαιπωρία, ταλαίπωρος, φείδομαιa, χαλεπόςa, χρηστόςd

A

煩惱，困難，危難 ἀνάγκηa, ἀσθενήςd, βάροςa, θλῖψις, κακίαb, κόποςb, λοιμόςb, ὀκνηρόςb, οὐαί, πληγήd, προσκοπήa, στενοχωρία, ταλαιπωρία, ταλαίπωρος

B

經歷煩惱、困難 βαρέωa, ἐνοχλέωb, θλίβωc, σάρξk, σκόλοψb, σκύλλωb, στενοχωρέωb

C

引起煩惱、困難 ἐνοχλέωa, ἐπιτίθημιd, θλίβωb, θραύω, καταβαρέω, καταδυναστεύω, ὀχλέω, παρενοχλέω, σκύλλωa, συμπνίγωc, φείδομαιa

D

困難的，艱難的 βαρύςb, δεινός, δυσβάστακτος, δύσκολος, δυσκόλως, μόλιςb, χαλεπόςa

E

擺脫煩惱 ἀνάπαυσιςd, ἀνάψυξιςa, ἄνεσιςa

F

容易的，輕鬆的 ἐλαφρόςc, ἐν{', εὔκοπος, χρηστόςd

G

有利的情況或狀態 ἀφορμήa, εἰρήνηa, εὐοδόωa, εὐπρόσδεκτοςb, ἡσυχίαa, καιρόςd

23

生理活動過程及狀態 ἀγάπηb, ἀγρυπνία, ᾅδηςb, ἀθανασία, αἷμαb, αἷμαe, αἷμαf, αἱματεκχυσία, αἱμορροέω, ἄκαρποςa, ἀκμάζω, ἀναβαίνωc, ἀναβαίνωd, ἀναζάωa, ἀνάκειμαιb, ἀνάλυσις, ἀναλύωb, ἀνάπαυσιςb, ἀνάπαυσιςc, ἀναπαύωa, ἀναπαύωb, ἀνάπειρος, ἀνάστασιςa, ἀνίστημιb, ἀνίστημιc, ἀνίστημιg, ἁπλοῦςa, ἀπόθεσις, ἀποθνῄσκωa, ἀποθνῄσκωb, ἀπόλλυμιe, ἀπόλλυμιf, ἀποπνίγωa, ἀποπνίγωb, ἀποψύχωa, ἀριστάωa, ἀριστάωb, ἄριστονa, ἄριστονb, ἄρρωστος, ἀρτιγέννητος, ἄρτοςd, ἀσθένειαb, ἀσθενέωb, ἀσθενήςc, ἀσιτία, ἄσιτος, αὐξάνωc, αὔξησις, ἀφθαρσίαa, ἄφθαρτος, ἀφίημιn, ἀφυπνόω, ἄψυχος, βάλλωi, βαρέωb, βαρέωc, βαστάζωj, βιβρώσκω, βλαστάνωa, βλαστάνωb, βόσκωa, βόσκωc, βρυγμός, βρύχωa, βρώσιμος, βρῶσιςa, βρῶσιςb, γάγγραινα, γαστήρb, γαστήρc, γένεσιςa, γενετή, γεννάωa, γεννάωb, γέννημαa, γεννητός, γεύομαιb, γινώσκωf, γρηγορέωa, γρηγορέωc, δειπνέω, δεῖπνονa, δεῖπνονb, δεσμόςc, δέωf, διαγρηγορέω, διασῴζωb, διαφθείρωc, διαφθορά, δίδωμιo, δίδωμιp, διεγείρωa, διεγείρωc, δίςc, διψάωa, δίψος, δοχή, δυσεντέριον, ἐγείρωc, ἐγείρωe, ἐγείρωg, ἐγείρωi, ἔγερσις, ἔγκυος, εἰμίl, εἰμίp, εἰςw, ἐκδημέωb, ἐκλύωa, ἐκπνέω, ἐκτρέπωa, ἐκτρέφωa, ἔκτρωμα, ἐκφέρωc, ἐκφύω, ἐκχέωj, ἐκψύχω, ἕλκος, ἑλκόω, ἐμέω, ἐμπίπλημιa, ἐμπίπλημιc, ἐμπτύω, ἐμφυσάω, ἐνx, ἐνδημέωb, ἐξανάστασις, ἐξανατέλλω, ἐξανίστημιb, ἐξεγείρωa, ἐξέρχομαιc, ἔξοδοςb, ἐξυπνίζω, ἔξυπνος, ἐπιθανάτιος, ἐπιλείχω, ἐσθίωa, ἐσχάτως, εὐφορέω, ἔχωo, ἔχωp, ἔχωq, ἔχωr, ζάωa, ζάωb, ζωή, ζῳογονέωa, ζῳογονέωb, ζῳοποιέω, ἡμιθανής, ἡσυχάζωa, θανάσιμος, θανατηφόρος, θάνατοςa, θάνατοςb, θάνατοςc, θεραπείαa, θεραπεύωa, θηλάζωa, θηλάζωb, θνῄσκω, θνητός, ἴαμα, ἰάομαιa, ἴασις, ἰατρός, ἰσχύωc, καθαρίζωc, καθεύδωa, καθεύδωb, κακῶςe, καλῶςg, κάμνωa, καρπόςd, καρπόςe, καρπόςf, καρπόςg, καρπόςj, καρποφορέωa, καρποφόρος, καταβαρύνω, καταβολήb, κατάκειμαιc, κατάπαυσις, καταπαύωa, καταπαύωb, καταπίνωa, καταφέρωc, καταφέρωd, κατεσθίωa, κεφαλήd, κλάωb, κλίνωf, κοιλίαe, κοιμάομαιa, κοιμάομαιb, κοίμησις, κοίτηb, κοίτηd, κομψότερον, κοπιάωb, κραταιόωa, κτάομαιc, κυλλός, λέπρα, λεπρός, λιμόςa, λιμόςb, λοιμόςa, μαλακία, μασάομαι, μάστιξb, μεθύωb, μετέχωb, μηκύνω, νεκρόςa, νέκρωσιςa, νέκρωσιςb, νηστείαb, νῆστις, νόσημα, νόσος, νυστάζω, ξηραίνωc, ξηραίνωd, ξηρόςb, ὁλοκληρία, ὀφθαλμόςf, παραδίδωμιg, παραλυτικός, παραλύωa, παρθενία, παρίημιb, πεινάωa, πηγήc, πίμπρημιa, πίμπρημιb, πίνωa, πίπτωe, πληγήc, πνεῦμαh, πνεῦμαl, πνίγωb, πνίγωc, πνοήb, ποιέωi, πονηρόςd, πορεύομαιe, πόσιςb, ποτίζωa, προβάλλω, πρόσπεινος, πτύω, πυρέσσω, πυρετός, ῥήγνυμιd, ῥύσιςb, ῥώννυμιa, σάρξh, σεληνιάζομαι, σήπω, σκεῦοςg, σκήνωμαd, σκωληκόβρωτος, σπαράσσω, σπέρμαd, στεῖρα, συζάω, συζωοποιέω, συλλαμβάνωb, συμπίνω, συμπνίγωa, συμφύω, συναλίζομαιa, συναναπαύομαι, συναποθνῄσκω, συναυξάνω, συνεγείρω, συνέρχομαιc, συνεσθίω, συνευωχέομαι, συσπαράσσω, σῴζωc, σῶμαg, τεκνογονέω, τεκνογονία, τελεσφορέω, τελευτάω, τελευτή, τίθημιo, τίκτωa, τίκτωb, τράπεζαb, τρέφωa, τρίζω, τρώγω, ὑγιαίνωa, ὑγιήςa, ὑδροποτέω, ὑδρωπικός, ὑπάγωd, ὕπνος, φάγος, φέρωm, φέρωn, φθαρτός, φθοράb, φύω, χορτάζωa, χορτάζωb, χρῆσις, χωλός, ψυχήb, ψυχήl, ψωμίζωa, ὠδίνa, ὠδίνωa

A

吃，喝 ἀγάπηb, ἀνάκειμαιb, ἀριστάωa, ἀριστάωb, ἄριστονa, ἄριστονb, ἄρτοςd, ἀσιτία, ἄσιτος, βιβρώσκω, βόσκωa, βόσκωc, βρώσιμος, βρῶσιςa, βρῶσιςb, γαστήρb, γεύομαιb, δειπνέω, δεῖπνονa, δεῖπνονb, διψάωa, δίψος, δοχή, ἐκτρέφωa, ἐμπίπλημιa, ἐμπίπλημιc, ἐσθίωa, θηλάζωa, θηλάζωb, κατάκειμαιc, κατεσθίωa, κλάωb, λιμόςa, λιμόςb, μεθύωb, μετέχωb, νηστείαb, νῆστις, πεινάωa, πίνωa, πόσιςb, ποτίζωa, πρόσπεινος, συμπίνω, συναλίζομαιa, συνεσθίω, συνευωχέομαι, τράπεζαb, τρέφωa, τρώγω, ὑδροποτέω, φάγος, χορτάζωa, χορτάζωb, ψωμίζωa

B

吃、喝以外，涉及口腔的活動 βρυγμός, βρύχωa, ἐμέω, ἐμπτύω, ἐπιλείχω, καταπίνωa, μασάομαι, πτύω, τρίζω

C

誕生，生育 ἀνίστημιc, ἀρτιγέννητος, βαστάζωj, γαστήρc, γένεσιςa, γενετή, γεννάωa, γεννάωb, γέννημαa, γεννητός, ἔγκυος, ἔκτρωμα, ἐνx, ἐξανίστημιb, ἐξέρχομαιc, ἔχωr, καταβολήb, κοιλίαe, κοίτηd, νέκρωσιςb, σπέρμαd, στεῖρα, συλλαμβάνωb, τεκνογονέω, τεκνογονία, τίκτωa, ὠδίνa, ὠδίνωa

D

性關係 γινώσκωf, κοίτηb, κτάομαιc, παρθενία, σκεῦοςg, συνέρχομαιc, χρῆσις

E

睡覺，醒來 ἀγρυπνία, ἀφυπνόω, βαρέωb, βαρέωc, γρηγορέωa, διαγρηγορέω, διεγείρωa, διεγείρωc, ἐγείρωc, ἐγείρωi, ἐξυπνίζω, ἔξυπνος, καθεύδωa, καταβαρύνω, καταφέρωc, καταφέρωd, κοιμάομαιa, κοίμησις, νυστάζω, ὀφθαλμόςf, ὕπνος

F

疲倦，休息 ἀνάπαυσιςb, ἀνάπαυσιςc, ἀναπαύωa, ἀναπαύωb, ἐκλύωa, ἡσυχάζωa, κατάπαυσις, καταπαύωa, καταπαύωb, κεφαλήd, κλίνωf, κοπιάωb, συναναπαύομαι

G

活著，死去 ᾅδηςb, ἀθανασία, αἷμαb, αἷμαe, ἀναζάωa, ἀνάλυσις, ἀναλύωb, ἀνάστασιςa, ἀνίστημιb, ἀνίστημιg, ἀπόθεσις, ἀποθνῄσκωa, ἀποθνῄσκωb, ἀπόλλυμιe, ἀπόλλυμιf, ἀποπνίγωa, ἀποπνίγωb, ἀφθαρσίαa, ἄφθαρτος, ἀφίημιn, ἄψυχος, γρηγορέωc, δίδωμιp, δίςc, ἐγείρωe, ἔγερσις, εἰμίl, εἰμίp, ἐκδημέωb, ἐκπνέω, ἐκχέωj, ἐκψύχω, ἐνδημέωb, ἐξανάστασις, ἐξεγείρωa, ἔξοδοςb, ἐπιθανάτιος, ζάωa, ζάωb, ζωή, ζῳογονέωa, ζῳογονέωb, ζῳοποιέω, ἡμιθανής, θανάσιμος, θανατηφόρος, θάνατοςa, θάνατοςc, θνῄσκω, θνητός, καθεύδωb, κοιμάομαιb, νεκρόςa, νέκρωσιςa, παραδίδωμιg, πίπτωe, πνεῦμαl, πνίγωb, πνίγωc, πορεύομαιe, σάρξh, σκήνωμαd, συζάω, συζωοποιέω, συμπνίγωa, συναποθνῄσκω, συνεγείρω, σῶμαg, τελευτάω, τελευτή, τίθημιo, ὑπάγωd, φθαρτός, ψυχήb, ψυχήl

H

健康，活力，力氣 ἁπλοῦςa, διασῴζωb, ἐγείρωg, ἔχωq, θεραπείαa, θεραπεύωa, ἴαμα, ἰάομαιa, ἴασις, ἰατρός, ἰσχύωc, καθαρίζωc, καλῶςg, κομψότερον, κραταιόωa, ὁλοκληρία, ῥώννυμιa, σῴζωc, ὑγιαίνωa, ὑγιήςa

I

疾病，惡疾，衰弱 αἷμαf, αἱματεκχυσία, αἱμορροέω, ἀνάπειρος, ἀποψύχωa, ἄρρωστος, ἀσθένειαb, ἀσθενέωb, ἀσθενήςc, βάλλωi, γάγγραινα, δεσμόςc, δέωf, διαφθείρωc, δυσεντέριον, εἰςw, ἐκτρέπωa, ἕλκος, ἑλκόω, ἐσχάτως, ἔχωo, ἔχωp, θάνατοςb, κακῶςe, κάμνωa, κυλλός, λέπρα, λεπρός, λοιμόςa, μαλακία, μάστιξb, νόσημα, νόσος, ξηραίνωd, ξηρόςb, παραλυτικός, παραλύωa, παρίημιb, πηγήc, πίμπρημιa, πίμπρημιb, πληγήc, πονηρόςd, πυρέσσω, πυρετός, ῥήγνυμιd, ῥύσιςb, σεληνιάζομαι, σκωληκόβρωτος, σπαράσσω, συσπαράσσω, ὑδρωπικός, χωλός

J

呼氣，呼吸 ἐμφυσάω, πνεῦμαh, πνοήb

K

生長 ἀναβαίνωc, ἀναβαίνωd, αὐξάνωc, αὔξησις, βλαστάνωa, ἐκφέρωc, ἐκφύω, ἐξανατέλλω, μηκύνω, προβάλλω, συμφύω, συναυξάνω, τίκτωb, φύω

L

成熟，結果子，結種籽 ἄκαρποςa, ἀκμάζω, βλαστάνωb, δίδωμιo, εὐφορέω, καρπόςd, καρπόςe, καρπόςf, καρπόςg, καρπόςj, καρποφορέωa, καρποφόρος, ξηραίνωc, ποιέωi, τελεσφορέω, φέρωm, φέρωn

M

腐爛，腐朽 διαφθορά, σήπω, φθοράb

24

感官事件及狀態 ἄδηλος, αἴνιγμαb, αἴρωg, ἀκοήa, ἀκοήb, ἀκοήc, ἀκοήf, ἀκούωa, ἀκούωb, ἀκούωh, ἀκούωj, ἀκροατής, ἀναβλέπωa, ἀναβλέπωb, ἀνάβλεψις, ἀναθεωρέωa, ἀναφαίνω, ἀνοίγωb, ἀνοίγωe, ἀόρατος, ἅπτωc, ἀτενίζω, αὐτόπτης, ἀφανίζωc, ἄφαντος, ἀχλύς, βαπτίζωd, βασανισμός, βάσανος, βαστάζωi, βλέμμα, βλέπωa, βλέπωb, γεύομαιa, διαβλέπω, εἶδοςb, εἰσακούωa, εἰσφέρωc, ἐμβλέπωa, ἐμφανήςa, ἐμφανίζωa, ἐνωτίζομαι, ἐπαίρωd, ἐπακούω, ἐπακροάομαι, ἐπέχωc, ἐπιβλέπωa, ἐπιδείκνυμιa, ἐπιφαίνωb, ἐπιφάνεια, ἐποπτεύω, ἐπόπτης, ἔχωm, θεάομαιa, θέατρονb, θεωρέωa, θεωρία, θιγγάνωa, κακοπάθεια, κακοπαθέω, κατανοέωd, κατασκοπέω, κατοπτρίζωa, κέντρονd, κρύπτωb, κρύπτωc, κωφόςb, λαμβάνωo, μονόφθαλμος, ὀδυνάωa, ὀπτάνομαι, ὅραμαa, ὅρασιςb, ὁρατός, ὁράωa, ὄσφρησις, οὖςb, οὖςe, οὖςf, ὀφθαλμόςb, πάθημαa, παθητός, παρακούωb, παρακύπτωb, παρατηρέωa, παρατήρησις, πάσχωa, περιβλέπω, πίνωc, πίπτωm, πόνοςa, ποτήριονc, προακούω, προοράωa, προπάσχω, προσψαύωa, πρόσωπονd, πύρωσιςb, σκοπέωa, συγκακοπαθέω, συγκακουχέομαι, συγκάμπτω, συμπαθέωa, συμπάσχω, συνέχωd, συνωδίνω, τηλαυγῶς, τίθημιi, τυφλόςa, φαίνωb, φανερόςc, φανερόωa, φανερῶςb, φαντάζω, φεύγωe, ψηλαφάωa, ὠδίνb, ὠδίνωb

A

看 αἴνιγμαb, ἀναβλέπωa, ἀναβλέπωb, ἀνάβλεψις, ἀναθεωρέωa, ἀναφαίνω, ἀνοίγωe, ἀόρατος, ἀτενίζω, αὐτόπτης, ἀφανίζωc, ἄφαντος, ἀχλύς, βλέμμα, βλέπωa, βλέπωb, διαβλέπω, εἶδοςb, ἐμβλέπωa, ἐμφανήςa, ἐμφανίζωa, ἐπαίρωd, ἐπέχωc, ἐπιβλέπωa, ἐπιδείκνυμιa, ἐπιφαίνωb, ἐπιφάνεια, ἐποπτεύω, ἐπόπτης, θεάομαιa, θέατρονb, θεωρέωa, θεωρία, κατανοέωd, κατασκοπέω, κατοπτρίζωa, κρύπτωb, κρύπτωc, μονόφθαλμος, ὀπτάνομαι, ὅραμαa, ὅρασιςb, ὁρατός, ὁράωa, ὀφθαλμόςb, παρακύπτωb, παρατηρέωa, παρατήρησις, περιβλέπω, προοράωa, πρόσωπονd, σκοπέωa, τηλαυγῶς, τυφλόςa, φαίνωb, φανερόςc, φανερόωa, φανερῶςb, φαντάζω, φεύγωe

B

聽 ἀκοήa, ἀκοήb, ἀκοήc, ἀκοήf, ἀκούωa, ἀκούωb, ἀκούωh, ἀκούωj, ἀκροατής, ἀνοίγωb, εἰσακούωa, εἰσφέρωc, ἐνωτίζομαι, ἐπακούω, ἐπακροάομαι, ἔχωm, κωφόςb, οὖςb, οὖςe, οὖςf, παρακούωb, προακούω, συνέχωd, τίθημιi

C

嗅 ὄσφρησις

D

嘗味 γεύομαιa

E

觸摸，感覺 ἅπτωc, θιγγάνωa, προσψαύωa, ψηλαφάωa

F

痛苦，苦難 αἴρωg, βαπτίζωd, βασανισμός, βάσανος, βαστάζωi, κακοπάθεια, κακοπαθέω, κέντρονd, λαμβάνωo, ὀδυνάωa, πάθημαa, παθητός, πάσχωa, πίνωc, πίπτωm, πόνοςa, ποτήριονc, προπάσχω, πύρωσιςb, συγκακοπαθέω, συγκακουχέομαι, συγκάμπτω, συμπαθέωa, συμπάσχω, συνωδίνω, ὠδίνb, ὠδίνωb

G

一般感官知覺 ἄδηλος

25

態度及情感 ἀγαλλίασις, ἀγαλλιάω, ἀγαπάωa, ἀγαπάωb, ἀγαπάωc, ἀγάπηa, ἀγαπητόςa, ἀγωνία, ἀδημονέω, ἀθυμέω, αἰσχροκερδής, αἰσχροκερδῶς, αἰσχύνηa, αἰσχύνηb, αἰσχύνω, ἀκοήg, ἄκων, ἀλαλάζωb, ἄλυπος, ἀμέριμνος, ἀμεταμέλητος, ἀνασκευάζω, ἀναστενάζω, ἀνάψυξιςb, ἀναψύχω, ἀνδρίζομαι, ἀνεκτός, ἀνεξίκακος, ἀνεπαίσχυντος, ἀνέχωa, ἀνθρωπάρεσκος, ἀνορθόωc, ἀνοχή, ἀντιλαμβάνωb, ἀξιόωc, ἀπαλγέω, ἀπεκδέχομαιa, ἀπόδεκτος, ἀποκαραδοκία, ἀπόλαυσις, ἀποτολμάω, ἀποψύχωb, ἀπρόσκοποςb, ἀρεσκεία, ἀρέσκω, ἀρεστόςa, ἀρκέωb, ἁρπαγήc, ἅρπαξb, ἀσθένειαc, ἀσμένως, ἀσπάζομαιb, ἄστοργος, ἀσχημοσύνηb, αὐθαίρετος, αὐτάρκειαa, αὐτάρκης, ἀφιλάγαθος, ἀφιλάργυρος, ἀφόβωςa, ἀχάριστοςa, βαστάζωc, βδέλυγμαa, βδελυκτός, βδελύσσομαι, βούλημαa, βούλομαιa, γελάω, γέλως, γόνυd, δακρύω, δειγματίζω, δειλία, δειλιάω, δειλός, δεκτόςa, διαταράσσω, διέρχομαιe, διψάωb, δοκέωb, δόξαi, ἐγκακέω, ἐγκόπτωb, εἰρήνηb, εἰρηνικός, ἐκθαμβέω, ἔκθαμβος, ἐκθαυμάζω, ἐκκαίω, ἐκλύωb, ἑκούσιος, ἑκουσίωςa, ἐκπλήσσω, ἔκστασιςa, ἐκτένεια, ἐκτενήςb, ἐκτενῶςb, ἐκφοβέω, ἔκφοβος, ἑκών, ἐλπίζωa, ἐλπίςa, ἐλπίςb, ἐλπίςc, ἐμβριμάομαιc, ἐμπίπλημιb, ἔμφοβος, ἐντρέπωa, ἔντρομοςb, ἐντροπή, ἐξαπορέομαι, ἐξίστημιa, ἐξίστημιb, ἐπαίρωb, ἐπαισχύνομαι, ἐπακολουθέωa, ἐπιζητέωb, ἐπιθυμέωa, ἐπιθυμέωb, ἐπιθυμητής, ἐπιθυμίαa, ἐπιθυμίαb, ἐπιποθέωa, ἐπιποθέωb, ἐπιπόθησις, ἐπιπόθητος, ἐπιποθία, ἐπιρίπτωc, ἐπίστασιςa, ἐπιστρέφωe, εὐαρεστέω, εὐάρεστος, εὐαρέστως, εὐδοκέωa, εὐδοκέωb, εὐδοκίαa, εὐδοκίαb, εὐθυμέω, εὔθυμος, εὐθύμως, εὔνοια, εὐπρόσδεκτοςa, εὔσπλαγχνος, εὐφραίνωa, εὐφραίνωb, εὐφροσύνη, εὐχαριστέωb, εὐχάριστοςa, εὔχομαιb, εὐψυχέω, ζέω, ζηλεύω, ζῆλοςa, ζηλόωa, ζηλόωb, ζηλόωc, ζηλωτήςa, ζητέωc, ἡδέως, ἡδονήa, ἡδονήb, θαμβέω, θάμβος, θαρρέω, θαρσέω, θάρσος, θαῦμαa, θαῦμαb, θαυμάζωa, θαυμάσιος, θαυμαστός, θεατρίζω, θέλημαa, θέλημαc, θέλησις, θέλωc, θέλωd, θορυβάζω, θορυβέωb, θρηνέωa, θροέω, θυμόςb, ἱκανόςg, ἱλαρός, ἱλαρότης, κάμνωb, καρδίαc, καρδίαd, καρδίαf, καρδίαi, καρτερέω, καταισχύνω, κατανύσσομαι, καταπίνωd, καταπονέωb, καταστρηνιάω, κατήφεια, καύχημαd, καύχησιςc, κλαίω, κλαυθμός, κλείωb, κνήθω, κοιλίαd, κοπιάωc, κορέννυμιa, κραυγήb, λαμβάνωm, λυπέωa, λυπέωb, λύπηa, λύπηb, μακαρίζω, μακάριος, μακαρισμός, μακροθυμέωa, μακροθυμία, μακροθύμως, μέγαςe, μέλειb, μέριμναa, μέριμναb, μεριμνάω, μεταμέλομαιa, μετεωρίζομαι, νοσέω, ξενίζωb, ὀδυνάωb, ὀδύνη, ὀλιγόψυχος, ὀλολύζω, ὁμείρομαι, ὁμοιοπαθής, ὀρέγω, ὄρεξις, πάθημαb, πάθος, παραδειγματίζω, παρακαλέωd, παράκλησιςa, παραλύωb, παραμυθέομαι, παραμυθία, παραμύθιον, παρηγορίαa, παρρησία, παρρησιάζομαιb, πείθωf, πεινάωb, πενθέω, πένθος, περίλυπος, περισπάω, πικρῶς, πλατύνωb, πλεονέκτης, πλεονεξίαa, πλησμονή, πνεῦμαk, ποιέωk, πολύσπλαγχνος, προελπίζω, προθυμία, πρόθυμος, προθύμως, προμεριμνάω, προσδοκάωa, πρόσκομμαb, προσκοπήb, προσκόπτωc, προσφιλής, πτοέω, πτόησις, πτύρω, πυρόωc, πυρόωd, ῥίπτωd, ῥομφαίαc, σαλεύωc, σάρξi, σείωb, σκανδαλίζωc, σκανδαλίζωf, σκάνδαλονc, σκιρτάωb, σκυθρωπός, σπεύδωc, σπλαγχνίζομαι, σπλάγχνονc, σπλάγχνονd, σπλάγχνονe, σπουδάζωc, σπουδαῖος, σπουδαίωςb, σπουδήc, στέγω, στεναγμός, στενάζωa, στενοχωρέωc, στυγνάζωb, στυγνάζωc, συγχαίρω, συγχέω, συλλυπέω, συμπαθέωb, συμπαθής, συμπαρακαλέω, συνέχωf, συνήδομαι, συνθρύπτω, συνοχή, συστενάζω, σωρεύωa, ταλαιπωρέω, ταπεινόςa, ταπεινόωe, ταράσσωb, τάραχοςb, τολμάω, τολμηρός, τολμητής, τρέμωb, τροποφορέω, τυρβάζομαι, ὑπομένωd, ὑπομονή, ὑποφέρω, ὑπωπιάζωa, φέρωl, φιλάγαθος, φιλαδελφία, φιλάδελφος, φίλανδρος, φιλανθρωπίαa, φιλαργυρία, φιλάργυρος, φίλαυτος, φιλέωa, φιλέωb, φιλήδονος, φιλία, φιλόθεος, φιλοπρωτεύω, φιλόστοργος, φιλότεκνος, φιλοτιμέομαι, φοβερός, φοβέωa, φόβητρον, φόβοςa, φόβοςb, φρίσσω, χαίρωa, χαράa, χαράb, χάριςd, χορτάζωc, ψυχήe, ψυχήg, ψυχήk

A

意欲，希望，願望 ἀκοήg, ἀξιόωc, βούλημαa, βούλομαιa, δοκέωb, ἐπιζητέωb, εὐδοκίαb, εὔχομαιb, ζητέωc, θέλημαa, θέλησις, θέλωc, κνήθω, νοσέω

B

強烈地渴望 αἰσχροκερδής, αἰσχροκερδῶς, ἁρπαγήc, ἅρπαξb, διψάωb, ἐκκαίω, ἐπιθυμέωa, ἐπιθυμέωb, ἐπιθυμητής, ἐπιθυμίαa, ἐπιθυμίαb, ἐπιποθέωa, ἐπιπόθησις, ἐπιποθία, ζηλόωc, ἡδονήb, θέλημαc, θυμόςb, καταστρηνιάω, κοιλίαd, ὁμοιοπαθής, ὀρέγω, ὄρεξις, πάθημαb, πάθος, πεινάωb, πλεονέκτης, πλεονεξίαa, πλησμονή, πυρόωd, σάρξi

C

愛，情感，同情 ἀγαπάωa, ἀγαπάωb, ἀγάπηa, ἀγαπητόςa, ἄστοργος, ἐμβριμάομαιc, ἐπιποθέωb, ἐπιπόθητος, εὔσπλαγχνος, ζῆλοςa, ζηλόωb, καρδίαf, κλείωb, ὁμείρομαι, πλατύνωb, πολύσπλαγχνος, σπλαγχνίζομαι, σπλάγχνονc, σπλάγχνονd, σπλάγχνονe, στενοχωρέωc, συμπαθέωb, συμπαθής, φιλαδελφία, φιλάδελφος, φίλανδρος, φιλανθρωπίαa, φίλαυτος, φιλέωa, φιλία, φιλόθεος, φιλόστοργος, φιλότεκνος

D

盼望，期待 ἀπεκδέχομαιa, ἀποκαραδοκία, ἐλπίζωa, ἐλπίςa, ἐλπίςb, ἐλπίςc, προελπίζω

E

願意 ἄκων, αὐθαίρετος, ἑκούσιος, ἑκουσίωςa, ἑκών

F

熱切，認真，全心全意 ἀντιλαμβάνωb, ἐκτένεια, ἐκτενήςb, ἐκτενῶςb, ἐπακολουθέωa, εὔνοια, ζέω, ζηλεύω, ζηλόωa, ζηλωτήςa, πνεῦμαk, προθυμία, πρόθυμος, προθύμως, σπεύδωc, σπουδάζωc, σπουδαῖος, σπουδαίωςb, σπουδήc, φιλοτιμέομαι

G

知足，滿足 ἀρκέωb, αὐτάρκειαa, αὐτάρκης, κορέννυμιa, χορτάζωc

H

蒙悅納，喜悅 ἀνθρωπάρεσκος, ἀπόδεκτος, ἀρεσκεία, ἀρέσκω, ἀρεστόςa, δεκτόςa, ἐπιστρέφωe, εὐαρεστέω, εὐάρεστος, εὐαρέστως, εὐδοκέωa, εὐδοκίαa, εὐπρόσδεκτοςa, ἱκανόςg, ποιέωk, προσφιλής, χάριςd

I

感恩的，感激的 ἀχάριστοςa, εὐχαριστέωb, εὐχάριστοςa

J

享受，享樂，喜愛做 ἀγαπάωc, ἀπόλαυσις, ἀφιλάγαθος, ἀφιλάργυρος, ἐμπίπλημιb, εὐδοκέωb, ἡδονήa, θέλωd, φιλάγαθος, φιλαργυρία, φιλάργυρος, φιλέωb, φιλήδονος, φιλοπρωτεύω

K

快樂，高興，喜樂 ἀγαλλίασις, ἀγαλλιάω, ἀσμένως, ἀσπάζομαιb, εὐφραίνωa, εὐφραίνωb, εὐφροσύνη, ἡδέως, ἱλαρός, ἱλαρότης, μακαρίζω, μακάριος, μακαρισμός, σκιρτάωb, συγχαίρω, συνήδομαι, χαίρωa, χαράa, χαράb

L

喜笑，哀哭，悲歎 ἀλαλάζωb, ἀναστενάζω, γελάω, γέλως, δακρύω, θρηνέωa, κλαίω, κλαυθμός, κραυγήb, ὀλολύζω, πενθέω, πένθος, στεναγμός, στενάζωa, συστενάζω, ταλαιπωρέω

M

鼓勵，安慰 ἀνάψυξιςb, ἀναψύχω, ἀνορθόωc, γόνυd, εὐθυμέω, εὔθυμος, εὐθύμως, εὐψυχέω, παρακαλέωd, παράκλησιςa, παραλύωb, παραμυθέομαι, παραμυθία, παραμύθιον, παρηγορίαa, συμπαρακαλέω

N

勇氣，膽量 ἀνδρίζομαι, ἀποτολμάω, ἐπαίρωb, θαρρέω, θαρσέω, θάρσος, καρδίαd, λαμβάνωm, παρρησία, παρρησιάζομαιb, πείθωf, τολμάω, τολμηρός, τολμητής

O

忍耐，忍受，容忍，堅忍 ἀνεκτός, ἀνεξίκακος, ἀνέχωa, ἀνοχή, βαστάζωc, καρτερέω, μακροθυμέωa, μακροθυμία, μακροθύμως, στέγω, τροποφορέω, ὑπομένωd, ὑπομονή, ὑποφέρω, φέρωl

P

冒犯，被冒犯 ἀπρόσκοποςb, ἐγκόπτωb, πρόσκομμαb, προσκοπήb, προσκόπτωc, σκανδαλίζωc, σκανδαλίζωf, σκάνδαλονc

Q

憎惡 βδέλυγμαa, βδελυκτός, βδελύσσομαι

R

羞愧，恥辱，屈辱 αἰσχύνηa, αἰσχύνηb, αἰσχύνω, ἀνεπαίσχυντος, ἀπαλγέω, ἀσχημοσύνηb, δειγματίζω, ἐντρέπωa, ἐντροπή, ἐπαισχύνομαι, θεατρίζω, καταισχύνω, παραδειγματίζω, σωρεύωa, ταπεινόωe

S

自豪，驕傲，光榮 δόξαi, καύχημαd, καύχησιςc

T

驚奇，驚詫 ἐκθαμβέω, ἔκθαμβος, ἐκθαυμάζω, ἐκπλήσσω, ἔκστασιςa, ἐξίστημιa, ἐξίστημιb, θαμβέω, θάμβος, θαῦμαa, θαῦμαb, θαυμάζωa, θαυμάσιος, θαυμαστός, μέγαςe, ξενίζωb, στυγνάζωc, συγχέω

U

擔憂，憂慮，憂傷，平靜 ἀδημονέω, ἀμέριμνος, ἀνασκευάζω, διαταράσσω, εἰρήνηb, εἰρηνικός, ἐξαπορέομαι, ἐπιρίπτωc, ἐπίστασιςa, θορυβάζω, θορυβέωb, καταπονέωb, μέλειb, μέριμναa, μέριμναb, μεριμνάω, μετεωρίζομαι, ὀδυνάωb, ὀδύνη, περισπάω, προμεριμνάω, προσδοκάωa, πυρόωc, σαλεύωc, σείωb, συνέχωf, συνοχή, ταράσσωb, τάραχοςb, τυρβάζομαι, ὑπωπιάζωa

V

懼怕，驚駭，驚慌 ἀσθένειαc, ἀφόβωςa, δειλία, δειλιάω, δειλός, ἐκφοβέω, ἔκφοβος, ἔμφοβος, ἔντρομοςb, θροέω, πτοέω, πτόησις, πτύρω, τρέμωb, φοβερός, φοβέωa, φόβητρον, φόβοςa, φόβοςb, φρίσσω

W

悲傷，遺憾 ἀγωνία, ἄλυπος, ἀμεταμέλητος, διέρχομαιe, καρδίαc, καρδίαi, κατανύσσομαι, καταπίνωd, λυπέωa, λυπέωb, λύπηa, λύπηb, μεταμέλομαιa, περίλυπος, πικρῶς, ῥομφαίαc, σκυθρωπός, στυγνάζωb, συλλυπέω, συνθρύπτω, ψυχήe, ψυχήk

X

沮喪 ἀθυμέω, ἀποψύχωb, ἐγκακέω, ἐκλύωb, κάμνωb, κατήφεια, κοπιάωc, ὀλιγόψυχος, ῥίπτωd, ταπεινόςa, ψυχήg

26	心理官能 ἄνθρωποςe, διάνοιαa, ἔσωc, ἔσωθενc, ἰσόψυχος, καρδίαa, κοιλίαc, κρυπτόςb, νεφρός, νόημαa, νοῦςa, ὁρμήa, πνεῦμαe, πνευματικόςb, πνευματικῶςb, σαρκικόςa, σάρκινοςb, σάρξf, σπλάγχνονb, σύμψυχος, συνείδησιςb, φρήν, φρονέωa, φρόνημα, φρόνησιςa, ψυχήa

27

學習 ἀγράμματος, ἀγρεύω, ἀγρυπνέωa, ἀκριβόω, ἀμαθής, ἀναγνωρίζω, ἀναζητέω, ἀναζώννυμι, ἀνακρίνωa, ἀνευρίσκω, ἀπαίδευτος, ἀπόλλυμιd, ἀφοράωb, βλέπωc, γινώσκωb, γινώσκωc, γράμμαe, γραμματεύςb, γρηγορέωb, διαγινώσκωa, διανοίγωc, διερωτάω, δοκιμάζωa, δοκιμασία, δοκιμήa, δοκίμιονa, δράσσομαι, ἐγκάθετος, εἰςr, ἐκζητέωa, ἐκπειράζωa, ἐκπειράζωb, ἐξεραυνάω, ἐξετάζωa, ἐπέχωa, ἐπιγινώσκωc, ἐπιγινώσκωd, ἐπίγνωσιςc, ἐπιζητέωa, ἐπιλαμβάνομαιc, ἐραυνάω, εὐγενήςb, εὑρίσκωa, εὑρίσκωb, ζητέωa, ζητέωb, ζήτησιςa, θηρεύω, ἰδιώτης, καθοράω, καμμύω, καρδίαe, καταδιώκω, καταλαμβάνωf, κατάσκοπος, καυστηριάζω, λόγιοςb, μαθητήςb, μανθάνωa, μανθάνωb, μυέω, ὁδηγέωb, ὁράωf, ὀφθαλμόςg, παγιδεύω, παραιτέομαιb, παρακολουθέωb, παρακύπτωc, παραλαμβάνωc, πειράζωa, πειράζωb, πειρασμόςa, πηρόω, προλαμβάνωa, προσέχωa, πυνθάνομαιb, πωρόω, πώρωσις, σκοπέωb, σκοπέωc, σπερμολόγοςa, συνείδησιςc, συνοράωa, ψηλαφάωb

A

學習 ἀγράμματος, ἀκριβόω, ἀμαθής, ἀπαίδευτος, ἀφοράωb, γινώσκωb, γινώσκωc, γράμμαe, γραμματεύςb, διαγινώσκωa, διερωτάω, εἰςr, ἐπιγινώσκωc, ἐπίγνωσιςc, εὑρίσκωb, ἰδιώτης, καθοράω, καταλαμβάνωf, λόγιοςb, μαθητήςb, μανθάνωa, μανθάνωb, μυέω, ὁδηγέωb, ὁράωf, παραλαμβάνωc, πυνθάνομαιb, σπερμολόγοςa, συνοράωa

B

得知某物的位置 ἀνευρίσκω, ἀπόλλυμιd, εὑρίσκωa

C

得知某人的錯處 ἀγρεύω, δράσσομαι, ἐκπειράζωb, ἐπιλαμβάνομαιc, θηρεύω, παγιδεύω, πειράζωb, προλαμβάνωa

D

嘗試學習 ἀναζητέω, ἀνακρίνωa, δοκιμάζωa, δοκιμασία, δοκιμήa, δοκίμιονa, ἐγκάθετος, ἐκζητέωa, ἐκπειράζωa, ἐξεραυνάω, ἐξετάζωa, ἐπιζητέωa, ἐραυνάω, ζητέωa, ζητέωb, ζήτησιςa, καταδιώκω, κατάσκοπος, παρακολουθέωb, παρακύπτωc, πειράζωa, πειρασμόςa, σκοπέωc, ψηλαφάωb

E

願意學習 διανοίγωc, εὐγενήςb, καμμύω, καρδίαe, καυστηριάζω, ὀφθαλμόςg, πηρόω, πωρόω, πώρωσις, συνείδησιςc

F

準備好去學習，留心 ἀγρυπνέωa, ἀναζώννυμι, βλέπωc, γρηγορέωb, ἐπέχωa, παραιτέομαιb, προσέχωa, σκοπέωb

G

認出 ἀναγνωρίζω, ἐπιγινώσκωd

28

知道 ἀγνοέωa, ἄγνοια, ἀγνωσίαa, ἄγνωστος, ἀναδείκνυμιa, ἀνάδειξις, ἄπειρος, ἀποδείκνυμιa, ἀποδείκνυμιb, ἀπόδειξις, ἀποκαλύπτω, ἀποκάλυψις, ἀποκρύπτω, ἀπόκρυφος, αὐγάζω, ἀφανής, ἀφικνέομαι, βάθοςf, βαθύςc, βέβαιοςc, βεβαιόωb, βεβαίωσις, γινώσκωa, γνωρίζωa, γνωρίζωb, γνῶσιςa, γνῶσιςb, γνῶσιςc, γνώστης, γνωστόςa, γνωστόςb, γνωστόςc, γνωστόςd, γυμνόςb, δεῖγμα, δείκνυμιa, δῆλος, δηλόωa, δημόσιος, διανέμωb, δῶμαb, εἰςv, ἔκδηλος, ἐμφανήςb, ἐμφανίζωb, ἐν}', ἐν€', ἐν‚', ἐν„', ἔνδειγμα, ἐνδείκνυμιa, ἔνδειξις, ἐξηγέομαιb, ἐπίz, ἐπιγινώσκωa, ἐπίγνωσιςa, ἐπίγνωσιςb, ἐπικάλυμμα, ἐπίσημος, ἐπίσταμαιa, ἴδιοςe, καινόςc, καλύπτωb, καρδιογνώστης, κατάp, κρύπτη, κρυπτόςa, κρυπτόςc, κρυπτόςd, κρύπτωd, κρυφαῖος, κρυφῇ, λάθρᾳ, λανθάνωa, λανθάνωc, λόγοςk, μήd, μυστήριον, ξένος, οἶδαa, οἶδαb, ὀνομάζωe, οὖςc, παρακαλύπτω, περικρύβω, προγινώσκωa, πρόγνωσιςa, πρόγνωσιςb, πρόδηλος, προοράωb, πρόςv, σκοτίαc, σοφίαc, σοφίζωb, σοφόςa, συγκαλύπτω, συμβιβάζωc, συνείδησιςa, συνίστημιb, σύνοιδαa, σύνοιδαb, σφραγίζωe, τεκμήριον, τραχηλίζω, ὑποδείκνυμιa, φαίνωc, φαίνωd, φανερόςa, φανερόςb, φανερόωb, φανερῶςa, φανέρωσις, φῶςe, φωτίζωb, φωτισμόςb, χρηματίζωa, χρηματισμός

A

知道 ἀγνοέωa, ἄγνοια, ἀγνωσίαa, ἄπειρος, γινώσκωa, γνωρίζωa, γνῶσιςa, γνώστης, ἐπιγινώσκωa, ἐπίγνωσιςa, ἐπίσταμαιa, καρδιογνώστης, λανθάνωc, οἶδαa, οἶδαb, προγινώσκωa, πρόγνωσιςa, προοράωb, σοφίαc, σοφίζωb, σοφόςa, συνείδησιςa, σύνοιδαa, σύνοιδαb

B

已知的 ἄγνωστος, ἀφικνέομαι, γνωρίζωb, γνῶσιςb, γνῶσιςc, γνωστόςa, διανέμωb, ἐπίγνωσιςb, λόγοςk, ὀνομάζωe, πρόγνωσιςb

C

知名的，清楚顯示的，顯露的 ἀναδείκνυμιa, ἀνάδειξις, ἀποδείκνυμιa, ἀπόδειξις, ἀποκαλύπτω, ἀποκάλυψις, αὐγάζω, βέβαιοςc, βεβαιόωb, βεβαίωσις, γνωστόςb, γνωστόςc, δεῖγμα, δείκνυμιa, δηλόωa, ἐμφανήςb, ἐμφανίζωb, ἐν}', ἔνδειγμα, ἐνδείκνυμιa, ἔνδειξις, ἐξηγέομαιb, ἐπικάλυμμα, ἐπίσημος, καινόςc, ξένος, συμβιβάζωc, συνίστημιb, σφραγίζωe, τεκμήριον, ὑποδείκνυμιa, φαίνωc, φαίνωd, φανερόςa, φανερόωb, φανέρωσις, φωτίζωb, φωτισμόςb, χρηματίζωa, χρηματισμός

D

可知的 ἀποδείκνυμιb, γνωστόςd, γυμνόςb, δῆλος, δημόσιος, δῶμαb, ἔκδηλος, ἐν„', ἐπίz, ἴδιοςe, κατάp, πρόδηλος, τραχηλίζω, φανερόςb, φανερῶςa, φῶςe

E

不可知的，秘密的 ἀποκρύπτω, ἀπόκρυφος, ἀφανής, βάθοςf, βαθύςc, εἰςv, ἐν€', ἐν‚', καλύπτωb, κρύπτη, κρυπτόςa, κρυπτόςc, κρυπτόςd, κρύπτωd, κρυφαῖος, κρυφῇ, λάθρᾳ, λανθάνωa, μήd, μυστήριον, οὖςc, παρακαλύπτω, περικρύβω, πρόςv, σκοτίαc, συγκαλύπτω

29

記憶及回憶 ἀναμιμνῄσκωa, ἀναμιμνῄσκωb, ἀνάμνησις, ἐκλανθάνομαι, ἐπαναμιμνῄσκω, ἐπιλανθάνομαιa, ἐπιλανθάνομαιb, ἐπιλησμονή, λανθάνωb, λήθη, λογίζομαιb, μιμνῄσκωa, μιμνῄσκωb, μνείαa, μνείαb, μνήμη, μνημονεύωa, μνημονεύωb, μνημονεύωc, μνημονεύωd, μνημόσυνον, οἶδαd, οὖςg, σημειόω, συντηρέωb, τίθημιj, τίθημιk, ὑπομιμνῄσκωa, ὑπομιμνῄσκωb, ὑπόμνησις

A

資訊的儲存 λογίζομαιb, οὖςg, σημειόω, συντηρέωb, τίθημιj, τίθημιk

B

想起來 ἀναμιμνῄσκωa, ἀναμιμνῄσκωb, ἀνάμνησις, ἐπαναμιμνῄσκω, μιμνῄσκωa, μνείαa, μνήμη, μνημονεύωa, μνημονεύωb, μνημόσυνον, οἶδαd, ὑπομιμνῄσκωa, ὑπομιμνῄσκωb, ὑπόμνησις

C

不記得，忘記 ἐκλανθάνομαι, ἐπιλανθάνομαιa, ἐπιλησμονή, λανθάνωb, λήθη

D

回憶並以適當行動回應 ἐπιλανθάνομαιb, μιμνῄσκωb, μνείαb, μνημονεύωc, μνημονεύωd

30

思考 ἀγνοέωb, ἀδήλως, αἱρετίζω, αἱρέωa, αἱρέωb, αἴρωf, ἄλογοςa, ἀμελέω, ἀναβαίνωe, ἀναθεωρέωb, ἀνακρίνωd, ἀναλογίζομαι, ἀνανήφω, ἀξιόωb, ἀπαρνέομαιb, ἀπελπίζω, ἀπερισπάστως, ἀποβλέπω, ἀποδιορίζωb, ἀποδοκιμάζω, ἀργόςc, ἀρνέομαιd, αὐτοκατάκριτος, ἀφοράωa, βάλλωj, βλέπωd, βλέπωh, βουλεύωa, βουλεύωb, βουλήa, βούλημαb, βούλομαιb, γίνομαιl, γνώμηa, διακρίνωa, διακρίνωb, διακρίνωc, διάκρισιςa, διαλογίζομαιa, διαλογισμόςa, διαλογισμόςb, διανόημα, διάνοιαb, διάνοιαc, διενθυμέομαι, δοκέωc, δοκιμάζωb, δοκιμάζωc, δόκιμοςa, ἐκδέχομαιb, ἐκδοχή, ἐκκρεμάννυμιa, ἐκλέγωa, ἐκλέγωb, ἐκλεκτός, ἐκλογήa, ἐκλογήb, ἐκνήφω, ἑκουσίωςb, ἐλπίζωb, ἐμβλέπωb, ἐνεδρεύωb, ἐνθυμέομαι, ἐνθύμησις, ἔννοιαa, ἔννοιαb, ἐξαιρέωc, ἐξίστημιc, ἐξουσίαh, ἐπεῖδον, ἐπιβάλλωe, ἐπιβλέπωb, ἐπιβουλή, ἐπικρίνω, ἐπιλαμβάνομαιe, ἐπιλέγωb, ἐπιλύωb, ἐπιμελέομαιb, ἐπιμελῶς, ἐπίνοια, ἐπισκέπτομαιa, ἐπισκοπέωb, εὐδοκέωc, εὐνοέωa, εὐπερίσπαστος, ἐφευρετής, θέλημαb, θέλωa, ἵστημιe, καρδίαg, καρδίαj, καταβραβεύω, καταγινώσκω, καταλείπωd, καταμανθάνω, κατανοέωa, κατανοέωb, κατάνυξις, καταφέρωb, κλῆροςf, κληρόω, κρίμαf, κρίνωa, κρίνωb, κρίνωc, κρίσιςg, κρίσιςh, λαγχάνωb, λαγχάνωc, λαμβάνωe, λογίζομαιa, λογισμόςa, λογισμόςb, λόγοςi, μαίνομαι, μανία, μέλειa, μελετάωa, μελετάωb, νήφωa, νοέωb, νόημαb, νοῦςb, οἰκονομίαb, ὁμόφρων, ὁράωb, ὁρίζωa, ὁρμήb, ὄψιςb, παραθεωρέω, παρακούωc, παραφρονέω, παραφρονία, πάρεσις, πίπτωl, πληρόωh, πνεῦμαf, πνεῦμαn, προαιρέω, προβλέπωb, προγινώσκωb, πρόθεσιςa, πρόκριμα, προμελετάω, προνοέωa, πρόνοια, προορίζω, προσδοκάωb, προσδοκία, προσέχωb, πρόσωπονh, πρόσωπονj, προτίθημιa, προχειρίζομαι, προχειροτονέω, σκοπέωd, στηρίζωc, συμβάλλωa, συμβιβάζωb, συμβουλεύωb, συμβούλιονa, συνεκλεκτός, συνέχωh, συνωμοσία, συστροφήb, σωφρονέωa, τακτός, τίθημιl, ὑπεροράω, φρονέωb, φροντίζω, χειροτονέωa

A

思考，思想 ἀγνοέωb, αἴρωf, ἄλογοςa, ἀναβαίνωe, ἀναθεωρέωb, ἀναλογίζομαι, ἀνανήφω, ἀπερισπάστως, ἀποβλέπω, ἀφοράωa, βάλλωj, βλέπωd, βουλεύωb, διαλογίζομαιa, διαλογισμόςa, διαλογισμόςb, διανόημα, διάνοιαb, διάνοιαc, διενθυμέομαι, ἐκκρεμάννυμιa, ἐκνήφω, ἐμβλέπωb, ἐνθυμέομαι, ἐνθύμησις, ἔννοιαa, ἐξίστημιc, ἐπιβάλλωe, εὐνοέωa, εὐπερίσπαστος, καρδίαg, καταμανθάνω, κατανοέωa, κατάνυξις, λογίζομαιa, λογισμόςa, λογισμόςb, λόγοςi, μαίνομαι, μανία, μελετάωa, νήφωa, νοέωb, νόημαb, νοῦςb, ὁμόφρων, ὄψιςb, παρακούωc, παραφρονέω, παραφρονία, πληρόωh, πνεῦμαf, προσέχωb, σκοπέωd, συμβάλλωa, συνέχωh, σωφρονέωa, φρονέωb, φροντίζω

B

探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ἀμελέω, ἀπαρνέομαιb, ἀργόςc, ἀρνέομαιd, ἐπεῖδον, ἐπιβλέπωb, ἐπιλαμβάνομαιe, ἐπιμελέομαιb, ἐπιμελῶς, ἐπισκοπέωb, καταλείπωd, κατανοέωb, μέλειa, ὁράωb, παραθεωρέω, πάρεσις, προνοέωa, πρόνοια, ὑπεροράω

C

考慮未來的偶發事件 ἀπελπίζω, ἐκδέχομαιb, ἐκδοχή, ἐλπίζωb, προσδοκάωb, προσδοκία

D

打算，企圖，計劃 ἀδήλως, βουλεύωa, βουλήa, βούλημαb, βούλομαιb, γνώμηa, ἑκουσίωςb, ἐνεδρεύωb, ἔννοιαb, ἐπιβουλή, ἐπίνοια, ἐφευρετής, θέλημαb, θέλωa, μελετάωb, οἰκονομίαb, πρόθεσιςa, προμελετάω, προτίθημιa, συμβουλεύωb, συμβούλιονa, συνωμοσία, συστροφήb

E

決定，作出結論 γίνομαιl, ἐπικρίνω, ἐπιλύωb, καρδίαj, κρίνωa, ὁρίζωa, ὁρμήb, πνεῦμαn, προαιρέω, πρόκριμα, προορίζω, πρόσωπονj, στηρίζωc, συμβιβάζωb, τακτός, τίθημιl

F

選擇，揀選，寧取 αἱρετίζω, αἱρέωa, αἱρέωb, ἀξιόωb, διακρίνωb, δοκέωc, δοκιμάζωb, ἐκλέγωa, ἐκλέγωb, ἐκλεκτός, ἐκλογήa, ἐκλογήb, ἐξαιρέωc, ἐπιλέγωb, ἐπισκέπτομαιa, εὐδοκέωc, ἵστημιe, καταφέρωb, κλῆροςf, κληρόω, κρίνωb, λαγχάνωb, λαγχάνωc, λαμβάνωe, πίπτωl, προβλέπωb, προγινώσκωb, προχειρίζομαι, προχειροτονέω, συνεκλεκτός, χειροτονέωa

G

區別，評價，評斷 ἀνακρίνωd, ἀποδιορίζωb, ἀποδοκιμάζω, αὐτοκατάκριτος, βλέπωh, διακρίνωa, διακρίνωc, διάκρισιςa, δοκιμάζωc, δόκιμοςa, ἐξουσίαh, καταβραβεύω, καταγινώσκω, κρίμαf, κρίνωc, κρίσιςg, κρίσιςh, πρόσωπονh

31

持有觀點，相信，信賴 ἀθετέωa, ἄκακοςb, ἀκλινής, ἀκοήe, ἀκούωd, ἀμετακίνητος, ἀνακάμπτωb, ἀνατρέπωb, ἀνέχωb, ἀντέχωb, ἀπατάω, ἀπάτη, ἀπείθειαb, ἀπειθέωb, ἀπιστέωa, ἀπιστέωb, ἀπιστέωc, ἀπιστίαa, ἀπιστίαb, ἀπιστίαc, ἄπιστοςa, ἄπιστοςb, ἄπιστοςa, ἀποδέχομαιb, ἀποδέχομαιc, ἀποδοχή, ἀποπλανάωa, ἀποπλανάωb, ἀποσπάωb, ἀποστρέφωa, ἀποστρέφωf, ἀπωθέωb, ἀρνέομαιc, ἀστήρικτος, ἀστοχέω, ἀσύμφωνος, ἀσφάλειαb, ἀσφαλήςb, ἀσφαλῶςb, ἀφίημιh, βαστάζωf, βέβαιοςb, βεβαιόωa, γινώσκωe, γνώμηb, γνώμηc, δέχομαιc, διακρίνωd, διαλογισμόςd, διαστρέφωa, διστάζω, δίψυχος, δοκέωa, δοκέωe, ἑδραῖος, ἑδραίωμα, εἶπονd, ἐκζήτησιςa, ἐκκλίνωb, ἐκτρέπωb, ἐξαπατάω, ἐξέλκω, ἐπαναπαύομαιb, ἐπέχωb, ἐπιγινώσκωe, ἐπιστρέφωb, ἐπιστρέφωc, ἐπιστροφήa, εὐνοέωb, ἔχωc, ἔχωj, ἡγέομαιa, θέλωb, θεμελιόωb, ἵστημιm, κατάy, κατέχωb, κρίνωd, λαμβάνωf, λέγωf, λογίζομαιc, λόγοςl, μεθίστημιc, μεσιτεύω, μεσίτηςa, μεταβάλλω, μεταμέλομαιb, μοιχαλίςb, νοέωc, νομίζωa, οἴομαι, ὀλιγοπιστία, ὀλιγόπιστος, ὁμοθυμαδόν, παραδέχομαιa, παράδοξοςa, παραρρέω, παραφέρωb, πείθωb, πείθωe, πεποίθησις, πιστεύωa, πιστεύωb, πιστεύωc, πίστιςa, πίστιςb, πίστιςc, πίστιςd, πίστιςe, πιστόςa, πιστόςb, πιστόςd, πιστόω, πλανάωa, πλανάωc, πλάνηa, πλάνηb, πλάνος, πληροφορέωd, πληροφορία, προσδέχομαιa, προσέρχομαιc, προσέχωc, πρόσωπονk, σαίνω, σκανδαλίζωa, σκανδαλίζωd, στρέφωg, συγκατάθεσις, συγκατατίθεμαι, σύμφημι, συμφωνέωa, συμφώνησις, σύμφωνος, συναπάγωa, συνευδοκέω, συντίθημι, ὑπολαμβάνωd, ὑπονοέω, ὑπόνοια, ὑπόστασιςb, ὑποστρέφωb, φέρωk, φρεναπατάω, φρεναπάτης, φρονέωc, χωρέωc

A

有意見，持有觀點 γνώμηb, εἶπονd, ἔχωc, ἡγέομαιa, θέλωb, ἵστημιm, κρίνωd, λέγωf, λογίζομαιc, λόγοςl, νοέωc, φρονέωc

B

持有錯誤觀點，被誤導 ἀπατάω, ἀπάτη, ἀποπλανάωa, ἐξαπατάω, πλανάωa, πλάνηa, πλάνηb, πλάνος, φρεναπατάω, φρεναπάτης

C

贊同，同意 ἀρνέομαιc, ἀσύμφωνος, γνώμηc, εὐνοέωb, μεσιτεύω, μεσίτηςa, ὁμοθυμαδόν, προσέρχομαιc, συγκατάθεσις, συγκατατίθεμαι, σύμφημι, συμφωνέωa, συμφώνησις, σύμφωνος, συνευδοκέω, συντίθημι

D

承認 ἀποδέχομαιc, γινώσκωe, ἐπιγινώσκωe, ἔχωj

E

假設，認為有可能 ἄκακοςb, δοκέωa, δοκέωe, ἐκζήτησιςa, κατάy, νομίζωa, οἴομαι, πρόσωπονk, ὑπολαμβάνωd, ὑπονοέω, ὑπόνοια

F

相信是真的 ἀντέχωb, ἀπιστέωa, ἄπιστοςa, ἀσφάλειαb, ἀσφαλήςb, ἀσφαλῶςb, διακρίνωd, διαλογισμόςd, διστάζω, δίψυχος, ἐπέχωb, κατέχωb, παράδοξοςa, πείθωe, πιστεύωa, πίστιςa, πιστόω, πληροφορέωd, πληροφορία, προσέχωc

G

接受為真實的 ἀκοήe, ἀκούωd, ἀνέχωb, ἀποδέχομαιb, ἀποδοχή, βαστάζωf, δέχομαιc, λαμβάνωf, παραδέχομαιa, προσδέχομαιa, φέρωk, χωρέωc

H

改變對事實／真理的看法 ἀκλινής, ἀμετακίνητος, ἀνακάμπτωb, ἀνατρέπωb, ἀποπλανάωb, ἀποσπάωb, ἀποστρέφωa, ἀποστρέφωf, ἀπωθέωb, ἀστήρικτος, ἀστοχέω, ἀφίημιh, διαστρέφωa, ἐκτρέπωb, ἐξέλκω, ἐπιστρέφωb, ἐπιστρέφωc, ἐπιστροφήa, μεθίστημιc, μεταβάλλω, μεταμέλομαιb, παραρρέω, παραφέρωb, πλανάωc, σαίνω, σκανδαλίζωa, σκανδαλίζωd, στρέφωg, συναπάγωa, ὑποστρέφωb

I

信賴，依靠 ἀθετέωa, ἀπιστέωb, ἀπιστίαa, ἀπιστίαb, ἄπιστοςb, βέβαιοςb, βεβαιόωa, ἑδραῖος, ἑδραίωμα, ἐκκλίνωb, ἐπαναπαύομαιb, θεμελιόωb, μοιχαλίςb, ὀλιγοπιστία, ὀλιγόπιστος, πείθωb, πεποίθησις, πιστεύωb, πίστιςb, πίστιςc, πιστόςa, πιστόςb, ὑπόστασιςb

J

成為信徒，對基督的信仰 ἀπείθειαb, ἀπειθέωb, ἀπιστέωc, ἀπιστίαc, ἄπιστοςa, πιστεύωc, πίστιςd, πίστιςe, πιστόςd

32

理解 ἀγνοέωc, ἀγνωσίαb, ἀγνωσίαc, αἴνιγμαa, αἰσθάνομαι, αἴσθησις, αἰσθητήριον, ἀκούωf, ἀκούωi, ἀνεξεραύνητος, ἀνεξιχνίαστος, ἀνόητος, ἄνοιαa, ἀπορέω, ἀπορία, ἄσοφος, ἀσύνετος, ἀφροσύνη, ἄφρων, βαρέως, βλέπωe, γινώσκωd, γνῶσιςd, διαπορέω, δυσνόητος, εἰςs, ἐπιγινώσκωb, ἐπίγνωσιςd, ἐπίσταμαιb, ἐπιστήμων, εὔσημος, θεωρέωb, κατάδηλος, καταλαμβάνωe, κατανοέωc, κενόςb, μάγοςa, μανθάνωc, μυωπάζω, μωραίνωa, μωραίνωb, μωρία, μωρόςa, μωρόςb, νοέωa, νουνεχῶς, νωθρόςb, οἶδαc, ὁράωc, οὖςh, ὀφθαλμόςc, ὀφθαλμόςh, παχύνω, ῥακά, σκοτίζωb, σκοτόωb, σοφίαa, σοφίαb, σοφίαd, σοφίζωa, σοφόςb, σοφός, σύνεσιςa, σύνεσιςb, συνετός, συνίημιa, συνίημιb, συνοράωb, σωφρονέωb, σωφρονισμόςa, σωφροσύνηa, τυφλόςb, τυφλόωa, τυφλόωb, φιλοσοφία, φιλόσοφος, φρόνησιςb, φρόνιμος, φρονίμως, ψηφίζωb

A

理解 ἀγνοέωc, ἀγνωσίαb, ἀγνωσίαc, ἀκούωf, ἀπορέω, ἀπορία, διαπορέω, ἐπίσταμαιb, νοέωa, οἶδαc, σύνεσιςa, συνίημιa

B

終於理解或明白過來 βλέπωe, γινώσκωd, γνῶσιςd, εἰςs, ἐπιγινώσκωb, ἐπίγνωσιςd, θεωρέωb, καταλαμβάνωe, κατανοέωc, μανθάνωc, ὁράωc, συνοράωb, ψηφίζωb

C

容易理解或難於理解 αἴνιγμαa, ἀνεξεραύνητος, ἀνεξιχνίαστος, δυσνόητος, εὔσημος, κατάδηλος

D

理解能力 αἰσθάνομαι, αἴσθησις, αἰσθητήριον, ἐπιστήμων, μάγοςa, νουνεχῶς, ὀφθαλμόςc, ὀφθαλμόςh, σοφίαa, σοφίαb, σοφίαd, σοφίζωa, σοφόςb, σοφός, σύνεσιςb, συνετός, συνίημιb, σωφρονέωb, σωφρονισμόςa, σωφροσύνηa, τυφλόωb, φιλοσοφία, φιλόσοφος, φρόνησιςb, φρόνιμος, φρονίμως

E

缺乏理解能力 ἀκούωi, ἀνόητος, ἄνοιαa, ἄσοφος, ἀσύνετος, ἀφροσύνη, ἄφρων, βαρέως, κενόςb, μυωπάζω, μωραίνωa, μωραίνωb, μωρία, μωρόςa, μωρόςb, νωθρόςb, οὖςh, παχύνω, ῥακά, σκοτίζωb, σκοτόωb, τυφλόςb, τυφλόωa

33

溝通 ἀγγελία, ἀγγέλλω, ἄγγελοςa, ᾄδω, αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, αἵρεσιςb, αἰσχρολογία, αἰτέω, αἴτημα, ἀκατάγνωστος, ἀκοήd, ἀκούωc, ἀλάλητος, ἄλαλος, ἀληθεύω, ἀλληγορέω, ἁλληλουϊά, ἀμάρτυρος, ἀναβοάω, ἀναγγέλλω, ἀναγινώσκω, ἀνάγνωσις, ἀνάθεμαa, ἀνάθεμαb, ἀναθεματίζω, ἀνακράζω, ἀνακρίνωc, ἀναντίρρητος, ἀναντιρρήτως, ἀναπείθω, ἀναπολόγητος, ἀνατίθημι, ἀνατρέφωb, ἀναφωνέω, ἀνέγκλητος, ἀνεκδιήγητος, ἀνεκλάλητος, ἀνεπίλημπτος, ἀνθομολογέομαι, ἀνοίγωd, ἀνοίγωf, ἄνοιξις, ἄνομοςb, ἀνόμως, ἀνταποκρίνομαιa, ἀνταποκρίνομαιb, ἀντιβάλλω, ἀντίθεσις, ἀντικαλέω, ἀντιλέγω, ἀντιλογίαa, ἀντιλογίαb, ἀντιλοιδορέω, ἀπαγγέλλωa, ἀπαγγέλλωb, ἀπαιτέω, ἀπαρνέομαιa, ἀπασπάζομαι, ἀπειλέω, ἀπειλή, ἀπεῖπονb, ἀπελεγμός, ἀπογραφή, ἀπογράφω, ἀποκρίνομαιa, ἀποκρίνομαιb, ἀπόκρισις, ἀπολογέομαι, ἀπολογίαa, ἀπολογίαb, ἀποστάσιον, ἀπόστολοςb, ἀποστοματίζω, ἀποτάσσωa, ἀποφθέγγομαι, ἀρά, ἀρνέομαιa, ἄρρητος, ἀσπάζομαιa, ἀσπάζομαιd, ἀσπασμός, αὐχέω, ἀφίημιm, ἄφωνοςa, ἄφωνοςb, ἀχάριστοςb, ἀχρεῖοςb, βαστάζωg, βατταλογέωa, βατταλογέωb, βιβλίονb, βιβλίονc, βίβλοςb, βίβλοςc, βλασφημέω, βλασφημίαa, βλασφημίαb, βλάσφημος, βλάσφημος, βοάω, βοή, βουλήb, γένεσιςc, γλῶσσαb, γλῶσσαc, γλῶσσαd, γλῶσσαe, γλῶσσαf, γογγύζω, γογγυσμός, γογγυστής, γράμμαa, γράμμαb, γράμμαd, γραπτός, γραφήa, γραφήb, γραφήc, γράφωa, γράφωb, δέησις, δείκνυμιb, δέομαι, δηλόωb, δημηγορέω, διαβάλλω, διαβεβαιόομαι, διάβολοςc, διαγγέλλωa, διαγγέλλωb, διαγογγύζω, διακατελέγχομαι, διακρίνωe, διακρίνωf, διάκρισιςb, διαλαλέω, διαλέγομαιa, διαλέγομαιb, διάλεκτος, διαλογίζομαιb, διαλογισμόςc, διαμαρτύρομαιa, διαμαρτύρομαιb, διαμαρτύρομαιc, διανεύω, διανοίγωb, διαπαρατριβή, διασαφέωa, διασαφέωb, διαστέλλω, διαταγή, διάταγμα, διατάσσωa, διαφημίζω, διαχλευάζω, διδακτικός, διδακτός, διδασκαλίαa, διδασκαλίαb, διδάσκαλος, διδάσκω, διδαχήa, διδαχήb, δίδωμιk, δίδωμιn, διερμηνευτής, διερμηνεύωa, διερμηνεύωb, διηγέομαι, διήγησις, διϊσχυρίζομαι, δικαίωμαa, δόγμαa, δόγμαb, δόξαd, δοξάζωa, δύναμιςf, δυσερμήνευτος, δυσφημέω, δυσφημία, Ἑβραϊστί, ἐγγράφω, ἐγκαλέω, ἐγκαυχάομαι, εἶπονa, εἶπονb, εἶπονc, εἰσκαλέομαι, εἰσφέρωd, ἐκβάλλωg, ἐκδιηγέομαι, ἐκζήτησιςb, ἐκλαλέω, ἐκμυκτηρίζω, ἔκστασιςb, ἐκτίθημιb, ἐλεγμός, ἔλεγξις, ἐλέγχω, Ἑλληνιστί, ἐλλογέωa, ἐμβριμάομαιa, ἐμβριμάομαιb, ἐμπαιγμονή, ἐμπαιγμός, ἐμπαίζωa, ἐμπαίκτης, ἐμπνέω, ἐμφανίζωc, ἐν|', ἐνεός, ἐννεύω, ἔννομοςa, ἔννομοςb, ἐνορκίζω, ἔνταλμα, ἐντέλλομαι, ἔντευξις, ἐντολή, ἐντρέφω, ἐντυγχάνωa, ἐντυγχάνωb, ἐντυπόω, ἐνυβρίζω, ἐνυπνιάζομαι, ἐνύπνιον, ἐξαγγέλλω, ἐξαιτέω, ἐξετάζωb, ἐξηγέομαιa, ἐξηχέω, ἐξομολογέωa, ἐξομολογέωb, ἐξομολογέωc, ἐξομολογέωd, ἐξομολογέωe, ἐξορκίζω, ἐπαγγελίαa, ἐπαγγελίαb, ἐπαγγέλλομαιa, ἐπαγγέλλομαιb, ἐπάγγελμα, ἐπαινέω, ἔπαινοςa, ἔπαινοςb, ἐπαίρωe, ἐπαιτέω, ἐπάρατος, ἐπερωτάωa, ἐπερωτάωb, ἐπερώτημα, ἐπιγραφή, ἐπιγράφω, ἐπικαλέωa, ἐπικαλέωb, ἐπικατάρατος, ἐπιλέγωa, ἐπίλυσις, ἐπιλύωa, ἐπιμαρτυρέω, ἐπινεύω, ἐπιορκέωa, ἐπιορκέωb, ἐπίορκος, ἐπιπλήσσω, ἐπιστέλλω, ἐπιστολήb, ἐπιστομίζω, ἐπιταγήa, ἐπιτάσσω, ἐπιτίθημιe, ἐπιτιμάωa, ἐπιτιμάωb, ἐπιφωνέω, ἐπονομάζω, ἔπος, ἐρεύγομαι, ἐρίζω, ἔριςb, ἑρμηνεία, ἑρμηνεύω, ἐρωτάωa, ἐρωτάωb, ἑτερόγλωσσος, ἑτεροδιδασκαλέω, εὐαγγελίζω, εὐαγγέλιον, εὐλογέωa, εὐλογέωb, εὐλογητός, εὐλογίαa, εὐλογίαb, εὐλογίαc, εὐπειθής, εὐτραπελία, εὐφημία, εὔφημος, εὐχαριστέωa, εὐχαριστία, εὐχάριστοςb, εὐχήa, εὐχήb, εὔχομαιa, ἔχωn, ζητέωd, ζήτημα, ζήτησιςb, ἡσυχάζωc, ἡσυχίαb, ἦχοςb, θαυμάζωb, θέλωe, θεοδίδακτος, θεόπνευστος, θρηνέωb, θρῆνος, θυμομαχέωb, ἱκετηρία, ἵστημιf, ἰῶτα, καθηγητής, κακολογέω, καλέωa, καλέωb, καλέωc, καλέωd, καλέωe, καλοδιδάσκαλος, καλῶςe, κανώνa, καταγγελεύς, καταγγέλλω, καταγελάω, καταγράφω, κατάθεμα, καταθεματίζω, κατακαυχάομαιa, καταλαλέω, καταλαλιά, κατάλαλος, καταλέγω, καταμαρτυρέω, κατανεύω, κατάραa, κατάραb, κατάραc, καταράομαι, κατασείω, κατευλογέω, κατηγορέω, κατηγορία, κατήγορος, κατήγωρ, κατηχέωa, κατηχέωb, καυχάομαι, καύχημαa, καύχημαb, καύχημαc, καύχησιςa, καύχησιςb, κέλευσμα, κελεύω, κενοφωνία, κεραία, κεφάλαιονa, κήρυγμα, κῆρυξ, κηρύσσωa, κηρύσσωb, κηρύσσωc, κλῆσιςa, κλῆσιςb, κλητόςa, κλητόςb, κολακεία, κράζω, κραυγάζω, κραυγήa, κωφόςa, λαλέωa, λαλέωb, λαλιάa, λαλιάb, λέγωa, λέγωb, λέγωc, λέγωd, λέγωe, λῆρος, λόγιον, λόγιοςa, λογομαχέω, λογομαχία, λόγοςa, λόγοςb, λόγοςc, λόγοςd, λόγοςe, λοιδορέω, λοιδορία, λοίδορος, Λυκαονιστί, μαντεύομαι, μαρτυρέωa, μαρτυρέωb, μαρτυρίαa, μαρτυρίαb, μαρτυρίαc, μαρτύριονa, μαρτύριονb, μαρτύρομαιa, μαρτύρομαιb, μάρτυςa, ματαιολογία, ματαιολόγος, μεγαλύνωb, μεθερμηνεύω, μέμφομαι, μεμψίμοιρος, μετακαλέω, μηνύω, μογιλάλος, μομφή, μῦθος, μυκτηρίζω, μωμάομαι, μωρολογία, Μωϋσῆςb, νεύω, νομικός, νομικόςa, νομοδιδάσκαλος, νομοθεσία, νομοθετέω, νομοθέτης, νόμοςa, νόμοςb, νόμοςc, νόμοςd, νόμοςe, νουθεσίαa, νουθεσίαb, νουθετέωa, νουθετέωb, νουθετέωc, ὁμιλέω, ὀμνύω, ὁμολογέωa, ὁμολογέωb, ὁμολογέωc, ὁμολογία, ὁμολογουμένως, ὄναρ, ὀνειδίζωa, ὀνειδίζωb, ὀνειδισμός, ὄνομαa, ὄνομαc, ὄνομαg, ὀνομάζωa, ὀνομάζωb, ὀνομάζωc, ὀπτασία, ὅραμαb, ὅρασιςa, ὀρθοτομέω, ὁρκίζω, ὅρκος, ὁρκωμοσία, ὅσιοςc, οὐά, οὖςd, παιδείαa, παιδευτήςa, παιδεύωa, παραβιάζομαι, παραβολήa, παραβολήc, παραβολήd, παραγγελία, παραγγέλλω, παραδίδωμιc, παράδοσις, παραινέω, παραιτέομαιa, παρακαλέωa, παρακαλέωb, παρακαλέωc, παράκλησιςb, παραλαμβάνωf, παράσημοςa, παρατίθημιb, παροιμίαa, παροιμίαb, παροξυσμόςb, παρρησιάζομαιa, πατροπαράδοτος, πειθός, πειθώ, πείθωa, πεισμονή, περιοχή, περπερεύομαι, πιθανολογία, πίστιςf, πληροφορέωb, πληρόωe, πληρόωf, πνευματικῶςc, ποιητήςb, πολυλογία, προαιτιάομαι, προβιβάζω, προγράφωa, προγράφωb, προεπαγγέλλω, προευαγγελίζομαι, προκαταγγέλλω, προκηρύσσω, προλέγωa, προλέγωb, προλέγωc, προμαρτύρομαι, πρόςw, προσαγορεύω, προσαγωγή, προσαιτέω, προσαίτης, προσανατίθημιb, προσαπειλέω, προσβιβάζω, προσευχήa, προσευχήb, προσεύχομαι, προσκαλέωa, προσκαλέωb, προσλαλέω, προσλέγω, προστάσσωa, προσφωνέωa, προσφωνέωb, προσφωνέωc, πρόσωπονm, προτρέπω, πρόφασιςb, προφητείαa, προφητείαb, προφητεύω, προφήτηςb, προφήτηςc, προφητικός, πυνθάνομαιa, ῥαββί, ῥαββουνί, ῥήγνυμιb, ῥῆμαa, ῥῆμαb, ῥητῶς, Ῥωμαϊστί, ῥώννυμιb, σημαίνω, σημεῖον, σιγάω, σιγή, σιωπάωa, σιωπάωb, σπεκουλάτωρa, σπερμολόγοςb, στάσιςb, στενάζωb, στίγμαb, στόμαb, στόμαc, στόμαd, στόμαg, στόμαh, στρεβλόω, συγκαλέω, συγκρίνωb, συζητέωa, συζητέωb, συζήτησις, συζητητής, συκοφαντέω, συλλαλέω, συλλογίζομαι, συμβάλλωb, συμβάλλωc, συμβιβάζωd, συμβουλεύωa, σύμβουλος, συμμαρτυρέω, συνεπιμαρτυρέω, συνίστημιa, συνομιλέω, συντάσσω, σύσσημον, συστατικός, σφραγίζωb, σφραγίςc, σφραγίςd, σωφρονίζω, τάσσωc, τάσσωd, τέρας, τίθημιd, τίθημιh, τίτλος, τόποςb, ὑβρίζωb, ὕβριςc, ὑβριστήςb, ὑμνέω, ὕμνος, ὑπερεντυγχάνω, ὑπέρογκος, ὑποδείκνυμιb, ὑπολαμβάνωb, ὑποτίθημιa, φάσις, φάσκω, φήμη, φημίa, φημίb, φθέγγομαι, φθόγγοςb, φιλονεικία, φιλόνεικος, φιμόωb, φιμόωd, φλυαρέω, φλύαρος, φράζω, φράσσωb, φωνέωa, φωνέωb, φωνέωc, φωνέωd, φωνήb, φωνήc, φωνήd, χαίρωb, χάραγμαa, χάριςc, χεῖλοςb, χειρόγραφον, χλευάζω, χρηματίζωb, χρηστολογία, ψάλλω, ψαλμός, ψευδής, ψευδοδιδάσκαλος, ψευδολόγος, ψεύδομαι, ψευδομαρτυρέω, ψευδομαρτυρία, ψευδόμαρτυς, ψεῦδος, ψευδώνυμος, ψεῦσμα, ψεύστης, ψιθυρισμός, ψιθυριστής, ᾠδή, ὡςk, ὡσαννά

A

語言 γλῶσσαb, γλῶσσαc, διάλεκτος, Ἑβραϊστί, Ἑλληνιστί, ἑτερόγλωσσος, Λυκαονιστί, Ῥωμαϊστί, φωνήd

B

言語，段落 γραφήa, περιοχή, ῥῆμαa, τόποςb

C

話語類型 ἀλληγορέω, ἀπασπάζομαι, ἀποτάσσωa, ἀσπάζομαιa, ἀσπάζομαιd, ἀσπασμός, γένεσιςc, διήγησις, ἐν|', κεφάλαιονa, μῦθος, παραβολήa, παραβολήc, παραβολήd, παρατίθημιb, παροιμίαa, παροιμίαb, πνευματικῶςc, ποιητήςb, ῥώννυμιb, χαίρωb

D

語言層次 αἰσχρολογία, ἀνοίγωd, ἄνοιξις, ἀποκρίνομαιb, δημηγορέω, διαλέγομαιb, εὐτραπελία, λόγιοςa, πιθανολογία, προσφωνέωa, χρηστολογία

E

書面語言 ἀναγινώσκω, ἀνάγνωσις, ἄνομοςb, ἀνόμως, ἀπογραφή, ἀπογράφω, ἀποστάσιον, βιβλίονb, βιβλίονc, βίβλοςb, βίβλοςc, γράμμαa, γράμμαb, γράμμαd, γραπτός, γραφήb, γραφήc, γράφωa, γράφωb, ἐγγράφω, ἐλλογέωa, ἐντυπόω, ἐπιγραφή, ἐπιγράφω, ἐπιστέλλω, ἐπιστολήb, ἰῶτα, καταγράφω, καταλέγω, κεραία, λόγοςd, Μωϋσῆςb, νόμοςb, νόμοςc, νόμοςe, προγράφωa, προφήτηςb, προφήτηςc, σφραγίςd, τίτλος, χειρόγραφον

F

說話，談話 ἀλάλητος, ἄλαλος, ἀναβοάω, ἀνακράζω, ἀναφωνέω, ἀνεκλάλητος, ἀποφθέγγομαι, ἄρρητος, ἄφωνοςa, βατταλογέωa, βατταλογέωb, βοάω, βοή, γλῶσσαd, γλῶσσαe, γλῶσσαf, δίδωμιn, εἶπονa, εἰσφέρωd, ἐκλαλέω, ἐνεός, ἐπαίρωe, ἐπιφωνέω, κράζω, κραυγάζω, κραυγήa, κωφόςa, λαλέωa, λαλέωb, λαλιάa, λαλιάb, λέγωa, λόγιον, λόγοςa, λόγοςb, λόγοςe, μογιλάλος, ὀνομάζωc, οὖςd, παρρησιάζομαιa, πολυλογία, προλέγωa, πρόςw, προσαγωγή, προσλαλέω, προσφωνέωb, ῥήγνυμιb, ῥῆμαb, ῥητῶς, στόμαb, στόμαc, στόμαd, φημίa, φθέγγομαι, φθόγγοςb, φωνέωb, φωνήb, φωνήc, χεῖλοςb

G

唱歌，唱哀歌 ᾄδω, θρηνέωb, θρῆνος, ὑμνέω, ὕμνος, ψάλλω, ψαλμός, ᾠδή

H

保持沉默 ἐπιστομίζω, ἡσυχάζωc, ἡσυχίαb, σιγάω, σιγή, σιωπάωa, σιωπάωb, στόμαh, φιμόωb, φιμόωd, φράσσωb

I

名字 εἶπονb, ἐπικαλέωa, ἐπιλέγωa, ἐπιτίθημιe, ἐπονομάζω, καλέωa, καλέωb, λέγωb, λέγωc, ὄνομαa, ὀνομάζωa, ὀνομάζωb, προσαγορεύω, φωνέωc, χρηματίζωb, ψευδώνυμος

J

翻譯，表示……的意思，說明 ἀνατίθημι, ἀφίημιm, ἄφωνοςb, δείκνυμιb, δηλόωb, διανοίγωb, διασαφέωa, διερμηνευτής, διερμηνεύωa, διερμηνεύωb, δύναμιςf, δυσερμήνευτος, εἶπονc, ἐκτίθημιb, ἐπίλυσις, ἐπιλύωa, ἔπος, ἑρμηνεία, ἑρμηνεύω, θέλωe, λέγωd, λέγωe, μεθερμηνεύω, πληρόωf, σημαίνω, στρεβλόω, συγκρίνωb, τίθημιd, ὑποδείκνυμιb, φημίb, φράζω, ὡςk

K

交談，討論 ἀντιβάλλω, διαλαλέω, διαλογίζομαιb, ὁμιλέω, συζητέωb, συλλαλέω, συλλογίζομαι, συμβάλλωb, συνομιλέω

L

請求，要求 αἰτέω, αἴτημα, ἀπαιτέω, δέησις, δέομαι, ἐντυγχάνωa, ἐξαιτέω, ἐπαιτέω, ἐπερωτάωb, ἐπερώτημα, ἐπικαλέωb, ἐρωτάωb, ζητέωd, ἱκετηρία, καλῶςe, παραιτέομαιa, παρακαλέωa, παράκλησιςb, προσαιτέω, προσαίτης, προσανατίθημιb

M

禱告 εὐχήa, εὔχομαιa, προσευχήa, προσευχήb, προσεύχομαι

N

問題，答案 ἀνταποκρίνομαιa, ἀποκρίνομαιa, ἀπόκρισις, ἀποστοματίζω, ἐξετάζωb, ἐπερωτάωa, ἐρωτάωa, προσλέγω, πυνθάνομαιa, ὑπολαμβάνωb

O

通知，宣佈 ἀγγελία, ἀγγέλλω, ἄγγελοςa, ἀκοήd, ἀκούωc, ἀναγγέλλω, ἀνεκδιήγητος, ἀπαγγέλλωa, ἀπόστολοςb, βαστάζωg, διαγγέλλωa, διαγγέλλωb, διασαφέωb, διαφημίζω, διηγέομαι, ἐκδιηγέομαι, ἐμφανίζωc, ἐξαγγέλλω, ἐξηγέομαιa, ἐρεύγομαι, εὐαγγελίζω, εὐαγγέλιον, ἦχοςb, καταγγελεύς, καταγγέλλω, κατηχέωb, κηρύσσωa, κηρύσσωb, μηνύω, πληροφορέωb, πληρόωe, προγράφωb, προευαγγελίζομαι, σπεκουλάτωρa, φάσις, φήμη

P

斷言，聲明 ἀπεῖπονb, διαμαρτύρομαιa, ἐξηχέω, ἐπαγγέλλομαιb, μαρτύρομαιa, ὁμολογέωc, φάσκω

Q

教導 αἵρεσιςb, ἀνατρέφωb, διδακτικός, διδακτός, διδασκαλίαa, διδασκαλίαb, διδάσκαλος, διδάσκω, διδαχήa, διδαχήb, ἐντρέφω, ἑτεροδιδασκαλέω, θεοδίδακτος, καθηγητής, καλοδιδάσκαλος, κατηχέωa, νομοδιδάσκαλος, νουθεσίαa, νουθετέωa, ὀρθοτομέω, παιδείαa, παιδευτήςa, παιδεύωa, παραδίδωμιc, παράδοσις, παραλαμβάνωf, πατροπαράδοτος, ῥαββί, ῥαββουνί, σωφρονίζω, ὑποτίθημιa, ψευδοδιδάσκαλος

R

說真話，說假話 ἀληθεύω, ἀνοίγωf, στόμαg, ψευδής, ψευδολόγος, ψεύδομαι, ψεῦδος, ψεῦσμα, ψεύστης

S

傳道，宣揚 θεόπνευστος, κήρυγμα, κῆρυξ, κηρύσσωc, λόγοςc, προκηρύσσω

T

見證，證明 ἀμάρτυρος, ἐπιμαρτυρέω, καταμαρτυρέω, μαρτυρέωa, μαρτυρέωb, μαρτυρίαa, μαρτυρίαb, μαρτυρίαc, μαρτύριονa, μαρτύριονb, μάρτυςa, ὄνομαc, συμμαρτυρέω, συνεπιμαρτυρέω, ψευδομαρτυρέω, ψευδομαρτυρία, ψευδόμαρτυς

U

宣稱效忠 ἐξομολογέωb, ὁμολογέωa, ὁμολογία

V

承認，宣認，否認 ἀπαρνέομαιa, ἀρνέομαιa, ἐξομολογέωc, ὁμολογέωb, ὁμολογουμένως

W

贊同 ἐξομολογέωa, ἐπαγγελίαb, ἐπινεύω

X

預告，占卜 ἔχωn, μαντεύομαι, προκαταγγέλλω, προλέγωb, προμαρτύρομαι

Y

承諾 ἐπαγγελίαa, ἐπαγγέλλομαιa, ἐπάγγελμα, ὅσιοςc, πίστιςf, προεπαγγέλλω

Z

威脅 ἀπειλέω, ἀπειλή, ἐμπνέω, προσαπειλέω

A'

建議 βουλήb, παραινέω, συμβιβάζωd, συμβουλεύωa, σύμβουλος, τίθημιh

B'

勸告，力勸 ἀναπείθω, εὐπειθής, παραβιάζομαι, πειθός, πειθώ, πείθωa, πεισμονή, προβιβάζω, προσβιβάζω, προτρέπω

C'

召喚，呼召 καλέωc, καλέωd, κλῆσιςa, κλῆσιςb, κλητόςa, μετακαλέω, παρακαλέωc, προσκαλέωa, προσκαλέωb, προσφωνέωc, συγκαλέω, φωνέωa

D'

邀請 ἀντικαλέω, εἰσκαλέομαι, καλέωe, κλητόςb, παρακαλέωb, φωνέωd

E'

堅持 διαβεβαιόομαι, διαμαρτύρομαιb, διϊσχυρίζομαι, ἐμβριμάομαιa, μαρτύρομαιb

F'

吩咐，命令 ἀπαγγέλλωb, διαστέλλω, διαταγή, διάταγμα, διατάσσωa, δόγμαb, ἔνταλμα, ἐντέλλομαι, ἐντολή, ἐπιταγήa, ἐπιτάσσω, ἐπιτιμάωb, κέλευσμα, κελεύω, παραγγελία, παραγγέλλω, προστάσσωa, συντάσσω, τάσσωc

G'

法律，規則，條例 δικαίωμαa, δόγμαa, ἔννομοςa, ἔννομοςb, κανώνa, νομικός, νομικόςa, νομοθεσία, νομοθετέω, νομοθέτης, νόμοςa, νόμοςd

H'

推薦，提議 ἵστημιf, συνίστημιa, συστατικός, τάσσωd

I'

求情 ἔντευξις, ἐντυγχάνωb, ὑπερεντυγχάνω

J'

感謝 ἀνθομολογέομαι, ἀχάριστοςb, ἐξομολογέωd, εὐχαριστέωa, εὐχαριστία, εὐχάριστοςb, χάριςc

K'

讚美 αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, ἁλληλουϊά, ἀχρεῖοςb, δόξαd, δοξάζωa, ἐξομολογέωe, ἐπαινέω, ἔπαινοςa, ἔπαινοςb, εὐλογέωa, εὐλογητός, εὐλογίαa, εὐφημία, εὔφημος, μεγαλύνωb, ὡσαννά

L'

奉承 εὐλογίαb, θαυμάζωb, κολακεία, πρόσωπονm

M'

吹噓 αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, κατακαυχάομαιa, καυχάομαι, καύχημαa, καύχημαb, καύχημαc, καύχησιςa, καύχησιςb, περπερεύομαι, ὑπέρογκος

N'

愚蠢的話 κενοφωνία, λῆρος, ματαιολογία, ματαιολόγος, μωρολογία, σπερμολόγοςb, φλυαρέω, φλύαρος

O'

埋怨 γογγύζω, γογγυσμός, γογγυστής, διαγογγύζω, μομφή, στενάζωb

P'

侮辱，中傷 ἀντιλοιδορέω, βλασφημέω, βλασφημίαa, βλασφημίαb, βλάσφημος, βλάσφημος, διάβολοςc, δυσφημέω, δυσφημία, ἐκβάλλωg, ἐνυβρίζω, κακολογέω, καταλαλέω, καταλαλιά, κατάλαλος, λοιδορέω, λοιδορία, λοίδορος, ὀνειδίζωa, ὀνειδισμός, ὄνομαg, ὑβρίζωb, ὕβριςc, ὑβριστήςb

Q'

說閒話 ψιθυρισμός, ψιθυριστής

R'

嘲笑，戲弄 διαχλευάζω, ἐκμυκτηρίζω, ἐμπαιγμονή, ἐμπαιγμός, ἐμπαίζωa, ἐμπαίκτης, καταγελάω, μυκτηρίζω, οὐά, χλευάζω

S'

批評 ἀκατάγνωστος, ἀνακρίνωc, ἀνεπίλημπτος, ἀνταποκρίνομαιb, ἀπελεγμός, διακρίνωf, μωμάομαι

T'

指責 ἐλεγμός, ἔλεγξις, ἐλέγχω, ἐμβριμάομαιb, ἐπιπλήσσω, ἐπιτιμάωa, νουθετέωb, ὀνειδίζωb

U'

警告 διαμαρτύρομαιc, νουθεσίαb, νουθετέωc, προλέγωc

V'

控告，譴責 ἀνέγκλητος, διαβάλλω, ἐγκαλέω, κατηγορέω, κατηγορία, κατήγορος, κατήγωρ, μέμφομαι, μεμψίμοιρος, προαιτιάομαι, συκοφαντέω

W'

辯護，藉口 ἀναπολόγητος, ἀπολογέομαι, ἀπολογίαa, ἀπολογίαb, πρόφασιςb

X'

辯論，爭論 ἀντιλογίαa, διακατελέγχομαι, διακρίνωe, διάκρισιςb, ἐκζήτησιςb, ζήτημα, ζήτησιςb, συζητέωa, συζήτησις, συζητητής, συμβάλλωc

Y'

爭辯，爭吵 διαλέγομαιa, διαλογισμόςc, διαπαρατριβή, ἐρίζω, ἔριςb, θυμομαχέωb, λογομαχέω, λογομαχία, παροξυσμόςb, στάσιςb, φιλονεικία, φιλόνεικος

Z'

反對，駁斥 ἀναντίρρητος, ἀναντιρρήτως, ἀντίθεσις, ἀντιλέγω, ἀντιλογίαb

A''

預言 προφητείαa, προφητείαb, προφητεύω, προφητικός

B''

發誓，宣誓，許願 δίδωμιk, ἐνορκίζω, ἐξορκίζω, ἐπιορκέωa, ἐπιορκέωb, ἐπίορκος, εὐχήb, ὀμνύω, ὁρκίζω, ὅρκος, ὁρκωμοσία

C''

祝福，詛咒 ἀνάθεμαa, ἀνάθεμαb, ἀναθεματίζω, ἀρά, ἐπάρατος, ἐπικατάρατος, εὐλογέωb, εὐλογίαc, κατάθεμα, καταθεματίζω, κατάραa, κατάραb, κατάραc, καταράομαι, κατευλογέω

D''

非語言的溝通 διανεύω, ἔκστασιςb, ἐννεύω, ἐνυπνιάζομαι, ἐνύπνιον, κατανεύω, κατασείω, νεύω, ὄναρ, ὀπτασία, ὅραμαb, ὅρασιςa, παράσημοςa, σημεῖον, στίγμαb, σύσσημον, σφραγίζωb, σφραγίςc, τέρας, χάραγμαa

34

聯合 ἄγαμος, ἀναγκαῖοςb, ἀναδέχομαιa, ἀντέχωa, ἀπαρνέομαιc, ἀποβολήa, ἀποδέχομαιa, ἀπολαμβάνωd, ἀπολύωd, ἀποστρέφωg, ἀποτρέπω, ἁρμόζω, ἀρνέομαιb, ἀσπάζομαιc, ἀσύνθετος, ἀφίημιe, ἀφίστημιc, ἀφίστημιd, ἀφορίζωa, γαμέω, γαμίζωa, γαμίζωb, γάμοςa, γάμοςb, γίνομαιk, γνωστόςe, γυνήc, δεκτόςb, δεξιόςd, δέχομαιb, διαθήκηa, διαθήκηb, διαμένωa, διατίθημιb, δίδωμιj, δίκαιοςb, δικαιοσύνηb, δικαιόωa, δικαίωσιςa, εἰμίj, εἰσδέχομαι, εἴσοδοςb, ἐκκλείωb, ἐκκλίνωa, ἐκπίπτωc, ἐκπτύω, ἐναγκαλίζομαι, ἐξαίρω, ἐπιγαμβρεύω, ἐπιδέχομαιa, ἐπιπίπτωc, ἐπισκέπτομαιb, ἐπισκοπήa, ἑταῖρος, ἑτεροζυγέω, θεάομαιb, ἱστορέω, καταλείπωe, καταλύωe, καταριθμέω, καταφιλέω, κοινωνίαa, κοινωνός, κολλάωa, λύσις, μετατίθημιc, μετέχωc, μετέχωd, μετοχή, μέτοχος, μνηστεύω, νίπτωb, ξενίαb, ξενίζωa, ξενοδοχέω, ξένοςb, ὁμιλία, ὁράωd, ὀρφανόςb, παραδέχομαιb, παραιτέομαιc, παραιτέομαιd, παραλαμβάνωd, παραπίπτω, παρείσακτος, παρεισδύω, παρεισέρχομαι, παρθένοςc, πούςb, προσδέχομαιb, προσέρχομαιb, προσκαρτερέωb, προσκληρόω, προσκλίνω, προσκολλάω, προσλαμβάνωe, πρόσλημψις, στέλλωb, στρέφωe, στρέφωi, συγκοινωνέω, συγκοινωνόςa, συγχράομαι, συζεύγνυμι, συμπεριλαμβάνω, συναγωνίζομαι, συνανάκειμαι, συναναμίγνυμι, συναπάγωb, σύντροφοςb, συστρατιώτης, τράπεζαd, ὕπανδρος, ὑποδέχομαι, φιλέωc, φίλημα, φιλοξενία, φιλόξενος, φίλοςa, φίλοςb, φραγμόςc, χωρέωd, χωρίζωb

A

聯繫 ἀναγκαῖοςb, γνωστόςe, διαμένωa, εἰμίj, ἑταῖρος, ἑτεροζυγέω, κοινωνίαa, κοινωνός, μετοχή, μέτοχος, ὁμιλία, ὀρφανόςb, προσκαρτερέωb, συγκοινωνέω, συγκοινωνόςa, συγχράομαι, συναγωνίζομαι, συνανάκειμαι, συναναμίγνυμι, συναπάγωb, σύντροφοςb, συστρατιώτης, φίλοςa, φίλοςb, χωρέωd

B

加入，開始聯繫 ἀντέχωa, ἀποστρέφωg, ἀφίστημιc, ἐκπίπτωc, κολλάωa, μετατίθημιc, παραπίπτω, παρείσακτος, παρεισδύω, παρεισέρχομαι, προσέρχομαιb, προσκληρόω, προσκλίνω, προσκολλάω, στρέφωe, στρέφωi

C

屬於，包括在成員中，排除在外 ἀποβολήa, ἀφορίζωa, ἐκκλείωb, ἐκπτύω, ἐξαίρω, καταριθμέω, μετέχωc, μετέχωd, παραιτέομαιc, πρόσλημψις, τράπεζαd, φραγμόςc

D

限制或避免聯繫 ἀποτρέπω, ἀφίστημιd, ἐκκλίνωa, καταλείπωe, παραιτέομαιd, στέλλωb

E

建立或確認關係 ἀπαρνέομαιc, ἀρνέομαιb, ἀσύνθετος, δεξιόςd, διαθήκηa, διαθήκηb, διατίθημιb, δίδωμιj, δίκαιοςb, δικαιοσύνηb, δικαιόωa, δικαίωσιςa

F

探望 ἐπισκέπτομαιb, ἐπισκοπήa, θεάομαιb, ἱστορέω, ὁράωd

G

迎接，接待 ἀναδέχομαιa, ἀποδέχομαιa, ἀπολαμβάνωd, ἀσπάζομαιc, δεκτόςb, δέχομαιb, εἰσδέχομαι, εἴσοδοςb, ἐπιδέχομαιa, παραδέχομαιb, παραλαμβάνωd, προσδέχομαιb, προσλαμβάνωe, ὑποδέχομαι

H

殷勤招待 καταλύωe, νίπτωb, ξενίαb, ξενίζωa, ξενοδοχέω, ξένοςb, πούςb, φιλοξενία, φιλόξενος

I

親吻，擁抱 ἐναγκαλίζομαι, ἐπιπίπτωc, καταφιλέω, συμπεριλαμβάνω, φιλέωc, φίλημα

J

結婚，離婚 ἄγαμος, ἀπολύωd, ἁρμόζω, ἀφίημιe, γαμέω, γαμίζωa, γαμίζωb, γάμοςa, γάμοςb, γίνομαιk, γυνήc, ἐπιγαμβρεύω, λύσις, μνηστεύω, παρθένοςc, συζεύγνυμι, ὕπανδρος, χωρίζωb

35

幫助，照顧 ἀγρυπνέωb, ἀμύνομαι, ἀναιρέωc, ἀνατρέφωa, ἀνίημιb, ἀντέχωc, ἀντιλαμβάνωa, ἀντίλημψις, ἀποστρέφωh, βαστάζωd, βοήθειαa, βοήθειαb, βοηθέω, βοηθός, διακονέωa, διακονέωb, διακονίαa, διακονίαb, διακονίαc, διάκονοςa, δουλαγωγέω, δουλεύωc, ἐγκαταλείπωb, ἐκτρέφωb, ἐπαρκέωa, ἐπαρκέωb, ἐπιβλέπωc, ἐπικουρία, ἐπιλαμβάνομαιd, ἐπιμέλεια, ἐπιμελέομαιa, ἐπισκέπτομαιc, ἐπισκοπέωa, ἐπισκοπήc, ἐπίσκοποςa, ἐπίστασιςc, ἐπιχορηγέωa, ἐπιχορηγία, ἔρημοςd, εὐεργέτης, θάλπω, θάπτωb, θεραπεύωb, θεράπων, καταλείπωf, κλῆροςd, λειτουργέωa, λειτουργίαa, λειτουργίαb, λειτουργικός, λειτουργός, ὀνίνημι, ὀφθαλμοδουλία, παραγίνομαιb, παραθήκη, παράκλητοςb, παρατίθημιc, παρεδρεύω, παρηγορίαb, παρίστημιl, πιστεύωd, πληρόωd, προβλέπωa, προΐστημιb, προνοέωb, προσαναπληρόω, προσκαρτερέωc, προστάτις, σαβαχθάνι, συλλαμβάνωc, συμβάλλωe, συναντιλαμβάνομαι, συνυπουργέω, τεκνοτροφέω, τρέφωb, τρέφωc, τροφός, τροφοφορέω, υἱοθεσία, ὑπηρετέωa, ὑπηρετέωb, ὑπηρέτης, ὑπολαμβάνωc, χορηγέω, ὠφελέωa

A

幫助 ἀμύνομαι, ἀντέχωc, ἀντιλαμβάνωa, ἀντίλημψις, ἀποστρέφωh, βοήθειαa, βοήθειαb, βοηθέω, βοηθός, ἐπαρκέωa, ἐπιβλέπωc, ἐπικουρία, ἐπιλαμβάνομαιd, εὐεργέτης, καταλείπωf, ὀνίνημι, παραγίνομαιb, παράκλητοςb, παρηγορίαb, παρίστημιl, προΐστημιb, προστάτις, συλλαμβάνωc, συμβάλλωe, συναντιλαμβάνομαι, συνυπουργέω, ὑπολαμβάνωc, ὠφελέωa

B

服侍 διακονέωa, διακονίαa, διακονίαb, διάκονοςa, δουλαγωγέω, δουλεύωc, θεραπεύωb, θεράπων, λειτουργέωa, λειτουργίαa, λειτουργίαb, λειτουργικός, λειτουργός, ὀφθαλμοδουλία, παρεδρεύω, προσκαρτερέωc, ὑπηρετέωa, ὑπηρέτης

C

供應，支持 βαστάζωd, ἐπαρκέωb, ἐπιχορηγέωa, ἐπιχορηγία, πληρόωd, προβλέπωa, προσαναπληρόω, ὑπηρετέωb, χορηγέω

D

照顧，照應 ἀγρυπνέωb, διακονέωb, διακονίαc, ἐπιμέλεια, ἐπιμελέομαιa, ἐπισκέπτομαιc, ἐπισκοπέωa, ἐπισκοπήc, ἐπίσκοποςa, ἐπίστασιςc, θάλπω, θάπτωb, προνοέωb, τρέφωb, τροφοφορέω

E

託付 κλῆροςd, παραθήκη, παρατίθημιc, πιστεύωd

F

撫養，養育 ἀνατρέφωa, ἐκτρέφωb, τεκνοτροφέω, τρέφωc, τροφός

G

收養 ἀναιρέωc, υἱοθεσία

H

遺棄，放棄 ἀνίημιb, ἐγκαταλείπωb, ἔρημοςd, σαβαχθάνι

36

引導，管教，跟從 ἄγωd, ἀκολουθέωc, ἀκούωe, ἀναπληρόωe, ἀνυπότακτοςb, ἀπείθειαa, ἀπειθέωa, ἀπειθής, ἀπέρχομαιc, ἀποπληρόω, ἀρνέομαιe, ἀρχηγόςb, γυμνάζωb, δικαιόωe, δογματίζω, εἰσακούωb, ἐξακολουθέωa, ἐπιδέχομαιb, ἐπίτροποςb, εὐλαβέομαιb, ἡγέομαιb, κατευθύνωa, κυβέρνησις, λύωe, μαθητεύωa, μαθητεύωb, μαθητήςa, μαθήτρια, ὁδηγόςb, ὀπίσωb, παιδαγωγός, παιδείαb, παιδεύωb, παραβαίνωa, παράβασις, παραβάτης, παραιτέομαιe, παρακοή, παρακολουθέωa, παρακούωa, παρανομέω, παρέρχομαιc, πατήρh, πειθαρχέω, πείθωc, πείθωd, ποιμαίνωb, προάγωe, πρόδρομος, προΐστημιa, στῦλοςb, συμμαθητής, τέκνονe, τελέωd, τηρέωc, τήρησιςc, υἱόςf, ὑπακοή, ὑπακούωa, ὑπείκω, ὑπήκοος, ὑποταγή, ὑποτάσσωb, φέρωd, φυλάσσωb

A

引導，引領 ἄγωd, ἀρχηγόςb, ἐπίτροποςb, ἡγέομαιb, κατευθύνωa, κυβέρνησις, ὁδηγόςb, παιδαγωγός, πατήρh, ποιμαίνωb, πρόδρομος, προΐστημιa, στῦλοςb, φέρωd

B

管教，鍛煉 γυμνάζωb, παιδείαb, παιδεύωb

C

服從，不服從 ἀκούωe, ἀναπληρόωe, ἀνυπότακτοςb, ἀπείθειαa, ἀπειθέωa, ἀπειθής, ἀποπληρόω, δικαιόωe, δογματίζω, εἰσακούωb, ἐπιδέχομαιb, εὐλαβέομαιb, λύωe, παραβαίνωa, παράβασις, παραβάτης, παραιτέομαιe, παρακοή, παρακούωa, παρανομέω, παρέρχομαιc, πειθαρχέω, πείθωc, προάγωe, τελέωd, τηρέωc, τήρησιςc, ὑπακοή, ὑπακούωa, ὑπείκω, ὑπήκοος, ὑποταγή, ὑποτάσσωb, φυλάσσωb

D

跟從，成為門徒 ἀκολουθέωc, ἀπέρχομαιc, ἀρνέομαιe, ἐξακολουθέωa, μαθητεύωa, μαθητεύωb, μαθητήςa, μαθήτρια, ὀπίσωb, παρακολουθέωa, πείθωd, συμμαθητής, τέκνονe, υἱόςf

37

控制，管理 ἀγγαρεύω, ἀγοράζωb, αἰχμαλωτίζωb, ἀκατάστατος, ἅλυσιςb, ἀναγκάζω, ἀναδείκνυμιb, ἄνεσιςb, ἀνθύπατος, ἀντίλυτρον, ἀνυπότακτοςa, ἀπαλλάσσωa, ἀπολύτρωσις, ἀπολύωc, ἁρπάζωd, ἀρχήd, ἀρχήe, ἄρχωa, ἄρχωνa, ἄρχωνd, Ἀσιάρχης, αὐθεντέω, ἄφεσιςb, ἀφορίζωb, βασανιστής, βασιλείαa, βασίλειοςa, βασιλεύς, βασιλεύωa, βασιλεύωb, βασιλικός, βασιλικός, βασίλισσα, βραβεύω, βρόχος, γραμματεύςc, δαμάζω, δέσμιος, δεσμόςb, δεσμοφύλαξ, δεσμώτης, δεσπότηςa, δέωb, δέωc, δέωd, δέωe, διατίθημιc, δίδωμιe, δικαιόωd, δουλεία, δουλεύωb, δοῦλος, δουλόωb, δουλόωc, δύναμιςd, δυνάστης, ἐθνάρχης, ἔκδοτος, ἐκτείνωb, ἐλευθερία, ἐλεύθεροςa, ἐλευθερόω, ἐνέχωc, ἔνοχοςc, ἐξαγοράζωa, ἐξουσίαa, ἐξουσίαb, ἐξουσίαc, ἐξουσίαd, ἐξουσίαe, ἐξουσιάζω, ἐξουσιαστικός, ἐπίm, ἐπίx, ἐπίy, ἐπιβάλλωg, ἐπιλαμβάνομαιb, ἐπιταγήb, ἐπιτροπή, ἐπίτροποςa, εὐνοῦχοςd, εὐπερίστατος, ζωγρέω, ἡγεμονεύω, ἡγεμονία, ἡγεμώνa, ἡγεμώνb, ἡγέομαιc, θήραb, θρόνοςb, θρόνοςd, θρόνοςe, καθίζωd, καθίστημιa, Καῖσαρb, Κανδάκηa, καταδουλόω, κατακλείω, κατακυριεύωa, καταλαμβάνωc, καταλαμβάνωd, καταργέωd, καταστέλλω, κατεξουσιάζω, κατέχωd, κλῆροςc, κοσμοκράτωρa, κρατέωb, κρατέωc, κρίνωg, κτίσιςe, κυριεύω, κύριοςc, κυριότηςa, λαμβάνωl, λύτρον, λυτρόω, λύτρωσις, λυτρωτής, λύωb, λύωf, μερίζωd, οἰκονόμοςb, ὁρίζωb, παγίςc, παραδίδωμιb, παραδίδωμιe, παραλαμβάνωe, παρίστημιe, περικρατής, περιπίπτωb, πιάζωb, ποιέωg, ποιμαίνωc, πολιτάρχης, πούςf, πράκτωρ, πρεσβεία, πρεσβεύω, προδότης, ῥάβδοςb, ῥαβδοῦχος, σεβαστόςa, σεβαστόςb, στενοχωρέωa, στρατηγόςa, στρατηγόςb, συλαγωγέω, συλλαμβάνωa, συμβασιλεύω, συναιχμάλωτος, συνδέω, συνέχωa, συνέχωb, τάσσωa, τετρααρχέω, τετραάρχης, τηρέωb, τήρησιςa, τίθημιb, ὑπερέχωb, ὑπόb, ὑπόh, ὑποκάτωc, ὑποπόδιονb, ὑποτάσσωa, φρουρέω, φυλακήb, φυλακήe, φυλακίζω, φύλαξ, φυλάσσωa, φυλάσσωd, χαρίζομαιd, χείρd, χείρe, χείρh, χείρj, χειροτονέωb, χρῖσμα, χρίω

A

控制，限制 αἰχμαλωτίζωb, ἀκατάστατος, ἀνυπότακτοςa, ἁρπάζωd, αὐθεντέω, βασιλεύωb, βραβεύω, βρόχος, δαμάζω, δουλεία, δουλεύωb, δοῦλος, δουλόωb, δουλόωc, ἐνέχωc, ἔνοχοςc, ἐξουσίαe, ἐπίm, εὐπερίστατος, ζωγρέω, θήραb, καταδουλόω, καταλαμβάνωd, καταστέλλω, κατέχωd, κρατέωb, παγίςc, παραδίδωμιe, περικρατής, περιπίπτωb, πούςf, στενοχωρέωa, συλαγωγέω, συνέχωa, ὑπερέχωb, ὑπόb, ὑπόh, ὑποκάτωc, ὑποπόδιονb, ὑποτάσσωa, χαρίζομαιd, χείρd, χείρe

B

迫使，強迫 ἀγγαρεύω, ἀναγκάζω, δέωc

C

運用權力 δέωd, δέωe, ἐξουσίαa, ἐξουσίαb, ἐξουσίαc, ἐξουσίαd, ἐξουσιαστικός, ἐπίy, ἐπιταγήb, ἐπιτροπή, κτίσιςe, λύωf, οἰκονόμοςb

D

管理，統治 ἀνθύπατος, ἀρχήd, ἀρχήe, ἄρχωa, ἄρχωνa, ἄρχωνd, Ἀσιάρχης, βασιλείαa, βασίλειοςa, βασιλεύς, βασιλεύωa, βασιλικός, βασιλικός, βασίλισσα, γραμματεύςc, δεσπότηςa, δύναμιςd, δυνάστης, ἐθνάρχης, ἐξουσιάζω, ἐπίτροποςa, εὐνοῦχοςd, ἡγεμονεύω, ἡγεμονία, ἡγεμώνa, ἡγεμώνb, ἡγέομαιc, θρόνοςb, θρόνοςd, θρόνοςe, Καῖσαρb, Κανδάκηa, κατακυριεύωa, κατεξουσιάζω, κοσμοκράτωρa, κρίνωg, κυριεύω, κύριοςc, κυριότηςa, λαμβάνωl, ποιμαίνωc, πολιτάρχης, πράκτωρ, πρεσβεία, πρεσβεύω, ῥάβδοςb, ῥαβδοῦχος, σεβαστόςa, σεβαστόςb, στρατηγόςa, στρατηγόςb, συμβασιλεύω, τετρααρχέω, τετραάρχης

E

任命，分配職能 ἀναδείκνυμιb, ἀφορίζωb, διατίθημιc, δίδωμιe, ἐπίx, καθίζωd, καθίστημιa, κλῆροςc, μερίζωd, ὁρίζωb, παραλαμβάνωe, ποιέωg, τάσσωa, τίθημιb, χειροτονέωb, χρῖσμα, χρίω

F

捉拿，扣留 ἐκτείνωb, ἐπιβάλλωg, ἐπιλαμβάνομαιb, καταλαμβάνωc, κρατέωc, πιάζωb, συλλαμβάνωa, χείρh, χείρj

G

交出，出賣 ἔκδοτος, παραδίδωμιb, παρίστημιe, προδότης

H

監禁 ἅλυσιςb, δέσμιος, δεσμόςb, δεσμώτης, δέωb, συναιχμάλωτος, συνδέω, φυλακίζω

I

守衛，看守 βασανιστής, δεσμοφύλαξ, κατακλείω, συνέχωb, τηρέωb, τήρησιςa, φρουρέω, φυλακήb, φυλακήe, φύλαξ, φυλάσσωa, φυλάσσωd

J

釋放，解放 ἀγοράζωb, ἄνεσιςb, ἀντίλυτρον, ἀπαλλάσσωa, ἀπολύτρωσις, ἀπολύωc, ἄφεσιςb, δικαιόωd, ἐλευθερία, ἐλεύθεροςa, ἐλευθερόω, ἐξαγοράζωa, καταργέωd, λύτρον, λυτρόω, λύτρωσις, λυτρωτής, λύωb

38

懲罰，賞賜 ἀνταποδίδωμιb, ἀνταπόδομαb, ἀνταπόδοσις, ἀντιμισθία, ἀποδίδωμιc, βασανίζω, δίκηa, διχοτομέωb, ἐκδικέωc, ἐκδίκησιςc, ἔκδικος, ἐπιτιμία, ζημιόωb, κολάζω, κόλασις, κρίσιςi, μαστιγόωb, μάχαιραe, μισθαποδοσία, μισθαποδότης, μισθόςb, ὀργήb, παιδείαc, παιδευτήςb, παιδεύωc, τιμωρέω, τιμωρία, τυμπανίζω, φορέωc

A

懲罰 βασανίζω, δίκηa, διχοτομέωb, ἐκδικέωc, ἐκδίκησιςc, ἔκδικος, ἐπιτιμία, ζημιόωb, κολάζω, κόλασις, κρίσιςi, μαστιγόωb, μάχαιραe, ὀργήb, παιδείαc, παιδευτήςb, παιδεύωc, τιμωρέω, τιμωρία, τυμπανίζω, φορέωc

B

報應，賞罰 ἀνταποδίδωμιb, ἀνταπόδομαb, ἀνταπόδοσις, ἀντιμισθία, ἀποδίδωμιc, μισθαποδοσία, μισθαποδότης, μισθόςb

39

敵意，衝突 ἀγώνa, ἀγωνίζομαιa, αἱρετικός, ἀκαταστασίαa, ἀκαταστασίαb, ἀλλότριοςc, ἄμαχος, ἀνασείω, ἀναστατόω, ἀνθίστημιa, ἀνθίστημιb, ἀνίστημιh, ἀνταγωνίζομαι, ἀντιδιατίθημι, ἀντίδικοςb, ἀντικαθίστημι, ἀντίκειμαι, ἀντιλογίαc, ἀντιπίπτω, ἀντιστρατεύω, ἀντιτάσσω, ἀποδιορίζωa, ἀποστασία, ἁρπάζωb, ἀφίστημιa, βάλλωl, διαμάχομαι, διαμερίζωb, διαμερισμός, διχάζω, διχοστασία, διωγμός, διώκτης, διώκωc, εἴκω, ἐκw, ἐκδικέωb, ἐκδίκησιςb, ἐκδιώκωb, ἐκταράσσω, ἐναντιόομαι, ἐναντίοςb, ἐναντίοςd, ἐνέδρα, ἐνεδρεύωa, ἐνέχωb, ἐπαγωνίζομαι, ἐπαίρωc, ἐπαίρωf, ἐπανίστημι, ἐπέρχομαιb, ἐπιδίδωμιb, ἐπισείω, ἐπίστασιςb, ἐπιτίθημιg, ἐριθείαb, ἔριςa, ἐφίστημιd, ἔχθρα, ἐχθρός, ἡσσάομαιb, θεομάχος, θηριομαχέω, θορυβέωa, θόρυβοςb, θριαμβεύωa, θριαμβεύωb, καταγωνίζομαι, κατακυριεύωb, καταλαμβάνωb, κατεφίστημι, κατισχύωc, κινέωd, λακτίζω, λῃστήςb, μάχαιραd, μάχη, μάχομαι, νικάω, νίκη, νῖκος, πάλη, παραπικραίνω, παραπικρασμός, παροτρύνω, πατέωd, πολεμέωb, πόλεμοςb, πρόςt, πτέρναb, πῦρc, σαλεύωb, στασιαστής, στάσιςa, συγκινέω, σύγχυσις, συνεπιτίθημι, συνεφίστημι, συντρίβωc, συστροφήa, σχίσμαb, ταράσσωc, ταραχήb, τάραχοςa, ὑπεναντίος, ὑπεραίρωb, ὑπερνικάω, ὑπομένωa

A

對抗，敵意 ἀλλότριοςc, ἀνθίστημιa, ἀντιδιατίθημι, ἀντίδικοςb, ἀντίκειμαι, ἀντιστρατεύω, ἀντιτάσσω, ἐκw, ἐναντιόομαι, ἐναντίοςb, ἐναντίοςd, ἐνέχωb, ἐπαίρωc, ἐριθείαb, ἔχθρα, ἐχθρός, παροτρύνω, πτέρναb, συγκινέω, τάραχοςa, ὑπεναντίος

B

分裂 αἱρετικός, ἀποδιορίζωa, βάλλωl, διαμερίζωb, διαμερισμός, διχοστασία, πῦρc, σχίσμαb

C

抵抗 ἀνθίστημιb, ἀντικαθίστημι, ἀντιπίπτω, λακτίζω, πρόςt, ὑπομένωa

D

屈服 εἴκω, ἐπιδίδωμιb

E

衝突，鬥爭 ἀγώνa, ἀγωνίζομαιa, ἄμαχος, ἀνταγωνίζομαι, διαμάχομαι, ἐπαγωνίζομαι, ἔριςa, θεομάχος, θηριομαχέω, μάχαιραd, μάχη, μάχομαι, πάλη, πολεμέωb, πόλεμοςb

F

報復 ἐκδικέωb, ἐκδίκησιςb

G

反叛 ἀκαταστασίαa, ἀκαταστασίαb, ἀναστατόω, ἀνίστημιh, ἀντιλογίαc, ἀποστασία, ἀφίστημιa, διχάζω, ἐπαίρωf, ἐπανίστημι, ἐπίστασιςb, λῃστήςb, παραπικραίνω, παραπικρασμός, στασιαστής, στάσιςa, ὑπεραίρωb

H

暴亂 ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέωa, θόρυβοςb, κινέωd, σαλεύωb, σύγχυσις, συστροφήa, ταράσσωc, ταραχήb

I

迫害 διωγμός, διώκτης, διώκωc, ἐκδιώκωb

J

攻擊 ἁρπάζωb, ἐπέρχομαιb, ἐπιτίθημιg, ἐφίστημιd, καταλαμβάνωb, κατεφίστημι, συνεπιτίθημι, συνεφίστημι

K

伏擊 ἐνέδρα, ἐνεδρεύωa

L

征服 ἡσσάομαιb, θριαμβεύωa, θριαμβεύωb, καταγωνίζομαι, κατακυριεύωb, κατισχύωc, νικάω, νίκη, νῖκος, πατέωd, συντρίβωc, ὑπερνικάω

40	和解，寬恕 ἀπαλλάσσωb, ἀποκαταλλάσσω, ἀπολύωe, ἄσπονδος, ἄφεσιςa, ἀφίημιf, διαλλάσσω, εἰρηνοποιέω, εἰρηνοποιός, ἐπικαλύπτω, ἱλάσκομαιa, ἱλασμός, ἱλαστήριοςa, ἱλαστήριοςb, καταλλαγή, καταλλάσσω, μεσίτηςb, συναλλάσσω, χαρίζομαιb

A

和解 ἀπαλλάσσωb, ἀποκαταλλάσσω, ἄσπονδος, διαλλάσσω, εἰρηνοποιέω, εἰρηνοποιός, καταλλαγή, καταλλάσσω, μεσίτηςb, συναλλάσσω

B

寬恕 ἀπολύωe, ἄφεσιςa, ἀφίημιf, ἐπικαλύπτω, ἱλάσκομαιa, ἱλασμός, ἱλαστήριοςa, ἱλαστήριοςb, χαρίζομαιb

41

行為及相關狀態 ἀγωγή, αἰώνc, ἀμετανόητος, ἀναστρέφωb, ἀναστροφή, ἄνθρωποςf, ἄνωθενd, βάρβαροςc, βίοςa, βιόω, βίωσις, βιωτικός, γεννάωe, γίνομαιg, διάγω, ἐθίζω, ἔθος, εἰσέρχομαιe, εἰσπορεύομαιb, εἴωθα, ἐκπορεύομαιb, ἐκχέωh, ἐξακολουθέωb, ἐξέρχομαιd, ἐπακολουθέωc, ἐπιστρέφωd, ἐπιστροφήb, ἐργασίαa, ἐργάτηςb, ζάωc, ἦθος, Ἰουδαΐζω, Ἰουδαϊσμός, ἴχνοςa, ἴχνοςb, ἴχνοςc, κατάστημα, καταχράομαιb, κατευθύνωb, κοσμικόςb, κόσμοςc, μετανοέω, μετάνοια, μιμέομαι, μιμητής, νομίζωb, ὁδόςc, ὁδόςd, ὀρθοποδέω, ὀρθόςb, παλαιόςd, παλιγγενεσίαa, παρατηρέωb, περιπατέωb, περιπατέωc, πνευματικόςc, ποιέωf, πολιτεύομαι, πορεύομαιd, πούςe, πραγματεία, προσποιέω, προσφέρωd, σαρκικόςd, σάρκινοςd, στοιχέωa, στοιχέωb, στρέφωh, συμμιμητής, συναλίζομαιb, συναπάγωc, συνήθεια, συνοικέω, συντρέχωb, συσχηματίζω, τρέχωc, τρόποςb, τροχιά, χράομαιa, χράομαιb, ψυχικόςc

A

行為，品行 ἀγωγή, ἀναστρέφωb, ἀναστροφή, βίοςa, βιόω, βίωσις, βιωτικός, γίνομαιg, διάγω, εἰσέρχομαιe, εἰσπορεύομαιb, ἐκπορεύομαιb, ἐκχέωh, ἐξέρχομαιd, ἐργασίαa, ἐργάτηςb, ζάωc, κατάστημα, καταχράομαιb, κατευθύνωb, ὁδόςc, περιπατέωb, ποιέωf, πορεύομαιd, πραγματεία, προσφέρωd, στοιχέωa, συναπάγωc, συνοικέω, συντρέχωb, τρέχωc, τρόποςb, χράομαιa, χράομαιb

B

習俗，傳統 ἐθίζω, ἔθος, εἴωθα, ἦθος, νομίζωb, παρατηρέωb, συνήθεια

C

特定行為模式 αἰώνc, ἄνθρωποςf, βάρβαροςc, Ἰουδαΐζω, Ἰουδαϊσμός, κοσμικόςb, κόσμοςc, ὁδόςd, ὀρθοποδέω, ὀρθόςb, παλαιόςd, πνευματικόςc, πολιτεύομαι, πούςe, σαρκικόςd, σάρκινοςd, συναλίζομαιb, συσχηματίζω, τροχιά, ψυχικόςc

D

模仿行為 ἐξακολουθέωb, ἐπακολουθέωc, ἴχνοςa, ἴχνοςb, ἴχνοςc, μιμέομαι, μιμητής, περιπατέωc, προσποιέω, στοιχέωb, συμμιμητής

E

改變行為 ἀμετανόητος, ἄνωθενd, γεννάωe, ἐπιστρέφωd, ἐπιστροφήb, μετανοέω, μετάνοια, παλιγγενεσίαa, στρέφωh

42

執行，從事 ἄγωe, ἀναζάωb, ἀπόχρησις, ἀργέω, ἀργόςa, αὐτόφωρος, ἀχειροποίητος, δαπανάωc, δρόμοςb, ἐκδαπανάω, ἐνέργεια, ἐνεργέωa, ἐνεργέωb, ἐνέργημα, ἕξις, ἐργάζομαιa, ἐργάτηςa, ἔργονa, ἔργονb, ἔργονc, καρπόςc, καταβολήa, καταρτίζωc, κατεργάζομαιa, κοινωνέωb, κοπιάωa, κόποςa, κτίζω, κτίσιςa, κτίσιςb, κτίσιςd, κτίσμα, κτίστης, μόχθος, οἰκοδομήb, οἰκονομίαa, ὁμότεχνος, πλάσσωa, ποιέωb, ποιέωd, ποιέωe, ποίημα, ποίησις, ποιητήςa, πόνοςb, πρᾶγμαb, πρᾶξιςa, πρᾶξιςb, πράσσωa, προκόπτωb, στέφανοςc, σύζυγος, συναθλέω, συνεργέω, συνεργός, τέχνη, τεχνίτης, τόποςc, χειροποίητος, χράομαιc, χρείαc

A

發揮功用 ἄγωe, ἀναζάωb, ἀργέω, ἐνέργεια, ἐνεργέωa, ἐνεργέωb, πρᾶξιςb

B

做，執行 ἀπόχρησις, αὐτόφωρος, δαπανάωc, δρόμοςb, ἐκδαπανάω, ἐνέργημα, ἕξις, ἔργονa, ἔργονc, καρπόςc, κατεργάζομαιa, κοινωνέωb, οἰκονομίαa, ποιέωb, ποίησις, ποιητήςa, πρᾶγμαb, πρᾶξιςa, πράσσωa, προκόπτωb, στέφανοςc, συνεργέω, τόποςc, χράομαιc, χρείαc

C

製作，創造 ἀχειροποίητος, καταβολήa, καταρτίζωc, κτίζω, κτίσιςa, κτίσιςb, κτίσιςd, κτίσμα, κτίστης, οἰκοδομήb, πλάσσωa, ποιέωe, ποίημα, χειροποίητος

D

工作，勞碌 ἀργόςa, ἐργάζομαιa, ἐργάτηςa, ἔργονb, κοπιάωa, κόποςa, μόχθος, ποιέωd, πόνοςb, σύζυγος, συναθλέω, συνεργός

E

工藝，職業 ὁμότεχνος, τέχνη, τεχνίτης

43	農耕 ἀλοάω, ἀμάω, ἀμπελουργός, ἀποστέλλωc, ἀροτριάω, βάλλωk, γεωργέω, γεωργός, δρέπανονb, δρέπανονc, ἐγκεντρίζω, ἐκριζόω, ἐπισπείρω, θερίζω, θερισμόςa, θερισμόςb, θεριστής, καθαίρωb, καρπόςb, κηπουρός, πέμπωe, ποτίζωb, σκάπτωb, σπείρω, σπόριμος, τρυγάω, φυτεύω

44	畜牧，捕魚 ἁλιεύς, ἁλιεύω, ἅλωσις, ἀμφιβάλλω, ἀρχιποίμην, βόσκωb, κημόω, ποιμαίνωa, ποιμήνa, σιτευτόςa, σιτιστός, συγκλείωa, φιμόωa

45	建造，興建 ἀνοικοδομέω, ἀνορθόωa, ἀποστεγάζω, ἀρχιτέκτων, δημιουργός, ἐπιτελέωc, ἐποικοδομέωa, κατασκευάζωb, κονιάωa, οἰκοδομέωa, οἰκοδόμος, πήγνυμι, συνοικοδομέω, τέκτων

46	家務活動 ἀλήθω, ἀρτύω, ἀρχιτρίκλινος, διακονέωc, διακονίαd, διϋλίζω, θεραπείαb, θυρωρός, οἰκετεία, οἰκέτης, οἰκοδεσποτέω, οἰκονομέω, οἰκονομίαc, οἰκονόμοςa, οἰκουργός, ὀπτός, παρασκευάζωa, σαρόω, σινιάζω, στρωννύωb, στρωννύωc, ὑπακούωb

47	涉及液體或乾物質的活動 ἀλείφω, ἄνιπτος, ἀντλέω, ἀπονίζω, βάλλωd, βάπτω, ἐγχρίω, ἐκχέωa, ἐμβάπτω, ἐξαλείφωa, ἐπιχέω, ἐπιχρίω, καταχέω, κεράννυμιb, λούω, νίπτωa, περιραίνω, περιραντίζω, πλύνω, πρόσχυσις, ῥαίνω, ῥαντίζωa, ῥαντισμός

A

液體或乾物質的移動 ἀντλέω, βάλλωd, ἐκχέωa, ἐπιχέω, καταχέω, κεράννυμιb, πρόσχυσις

B

液體的使用 ἄνιπτος, ἀπονίζω, βάπτω, ἐμβάπτω, λούω, νίπτωa, πλύνω

C

液體或乾物質的應用及清除 ἀλείφω, ἐγχρίω, ἐξαλείφωa, ἐπιχρίω, περιραίνω, περιραντίζω, ῥαίνω, ῥαντίζωa, ῥαντισμός

48	涉及布料的活動 ἄγναφος, ἄραφος, γναφεύς, ἐπιράπτω, νήθω, ξαίνω, ὑφαίνω, ὑφαντός

49

涉及衣著及裝飾的活動 ἀμφιέζωa, ἀμφιέζωb, ἀμφιέννυμιa, ἀμφιέννυμιb, ἀπεκδύομαι, ἀπέκδυσις, ἀποβάλλωa, γυμνιτεύω, γυμνόςa, γυμνότης, διαζώννυμι, ἐγκομβόομαι, ἐκδύω, ἐμπλοκή, ἐνδιδύσκω, ἔνδυσις, ἐνδύω, ἐπενδύω, ἔχωd, ζωννύωa, ζωννύωb, ἱματίζω, κατάs, κατακαλύπτω, καταστολή, κεφαλήe, κομάω, λαμβάνωj, περιβάλλωa, περιβάλλωb, περιζώννυμιa, περίθεσις, περίκειμαιc, πλέγμα, πλέκω, σπαργανόω, τίθημιc, ὑποδέω, φορέωa, χρυσόω

50	競賽及遊戲 ἀγώνb, ἀγωνίζομαιb, ἀθλέω, ἄθλησιςa, γυμνασία, δρόμοςa, παίζω, πυκτεύω

51	節日 γενέσια, ἐγκαίνια, ἑορτάζω, ἑορτή, εὐφραίνωc, νεομηνία, νηστείαc, πανήγυρις, πάσχαa, πάσχαb, πεντηκοστή, σκηνοπηγία

52	喪禮及葬禮 ἐνταφιάζω, ἐνταφιασμός, θάπτωa, θρηνέωc, κοπετός, κόπτωb, ὀδυρμός, πατήρi, προστίθημιc, συγκομίζω, συνθάπτω, ταφή

53

宗教活動 ἁγιάζωa, ἁγιασμός, ἅγιοςb, ἁγιωσύνηb, ἁγνίζωa, ἁγνισμός, ἀκάθαρτος, ἀλίσγημα, ἀμίαντος, ἀνάθημα, ἀναφέρωc, ἀνόσιος, ἀντίχριστος, ἀπαρχήa, ἀποστολή, ἀπόστολοςa, ἄρτοςc, ἀρχιερατικός, ἀρχιερεύςa, ἀρχιερεύςb, ἀρχισυνάγωγος, ἀσέβεια, ἀσεβέω, ἀσεβής, ἀφόβωςc, βαπτίζωa, βαπτίζωb, βαπτίζωc, βάπτισμα, βαπτισμόςa, βαπτισμόςb, βαπτιστής, βασκαίνωa, βδέλυγμαb, βεβηλόω, γόνυc, γραμματεύςa, δεισιδαιμονία, δεισιδαίμων, δέος, διακονέωd, διάκονοςb, δίδωμιm, δικαιοσύνηc, ἐθελοθρησκία, εἰδωλολάτρης, εἰδωλολατρία, ἐκβάλλωe, ἐμβατεύω, ἐξορκιστής, ἐπισκοπέωc, ἐπισκοπήb, ἐπίσκοποςb, ἐπισπάομαι, ἐρήμωσιςb, εὐαγγελιστής, εὐλάβεια, εὐλαβέομαιa, εὐλαβής, εὐπάρεδρος, εὐσέβειαa, εὐσέβειαb, εὐσεβέωa, εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσέβεια, θεοσεβής, θρησκεία, θρησκός, θυμίαμαb, θυμιάω, θυσία, θύωa, ἱερατεία, ἱεράτευμα, ἱερατεύω, ἱερεύς, ἱερόθυτος, ἱεροπρεπής, ἱερόςa, ἱεροσυλέωb, ἱερόσυλοςb, ἱερουργέω, ἱερωσύνη, καθαρίζωb, καθαρισμός, καθαρόςb, καθαρότης, κάμπτω, καταβαπτίζω, κοινόςb, κοινόωa, κοινόωb, κορβᾶν, λατρεία, λατρεύω, λειτουργέωb, λειτουργίαc, Λευίτης, Λευιτικός, λουτρόν, μαγεία, μαγεύω, μάγοςb, Μεσσίας, μιαίνωb, μολύνωb, μολυσμός, νεωκόρος, νηστείαa, νηστεύω, ὁλοκαύτωμα, ὄνομαe, ὀνομάζωd, ὅσιοςb, ὁσιότηςb, περίεργοςb, περιτέμνω, περιτομήa, ποιμήνb, πρεσβύτεροςb, πρόθεσιςb, προσκυνέωa, προσκυνητής, προσφορά, προφήτηςa, προφῆτις, ῥαντίζωb, σεβάζομαι, σέβασμαa, σέβασμαb, σέβω, σπένδω, συμπρεσβύτερος, σφάγιον, τελειόωe, φαρμακεία, φάρμακον, φάρμακος, φοβέωc, φόβοςc, Χριστόςa, ψευδαπόστολος, ψευδοπροφήτης, ψευδόχριστος

A

宗教行為 ἀσέβεια, ἀσεβέω, ἀσεβής, δεισιδαιμονία, δεισιδαίμων, δικαιοσύνηc, ἐθελοθρησκία, ἐμβατεύω, εὐλάβεια, εὐλαβέομαιa, εὐλαβής, εὐσέβειαa, εὐσέβειαb, εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσέβεια, θεοσεβής, θρησκεία, θρησκός, ἱεροπρεπής, ἱερόςa, λατρεία, λατρεύω, λειτουργέωb, λειτουργίαc

B

奉獻，獻祭 ἀνάθημα, ἀναφέρωc, ἀπαρχήa, ἄρτοςc, θυμίαμαb, θυμιάω, θυσία, θύωa, ἱερόθυτος, κορβᾶν, ὁλοκαύτωμα, πρόθεσιςb, προσφορά, σπένδω, σφάγιον

C

淨化，潔淨 ἁγνίζωa, ἁγνισμός, βαπτίζωa, βαπτισμόςa, καθαρίζωb, καθαρισμός, καθαρόςb, καθαρότης, καταβαπτίζω, ῥαντίζωb

D

玷污，不潔，俗物 ἀκάθαρτος, ἀλίσγημα, ἀμίαντος, βδέλυγμαb, βεβηλόω, ἐρήμωσιςb, κοινόςb, κοινόωa, κοινόωb, μιαίνωb, μολύνωb, μολυσμός

E

施洗 βαπτίζωb, βάπτισμα, βαπτισμόςb, βαπτιστής, λουτρόν

F

獻身，成為聖潔 ἁγιάζωa, ἁγιασμός, ἅγιοςb, ἁγιωσύνηb, ἀνόσιος, βαπτίζωc, δίδωμιm, ἐπισπάομαι, ὅσιοςb, ὁσιότηςb, περιτέμνω, περιτομήa, τελειόωe

G

敬拜，尊崇 ἀφόβωςc, γόνυc, δέος, εἰδωλολάτρης, εἰδωλολατρία, εὐσεβέωa, κάμπτω, ὄνομαe, ὀνομάζωd, προσκυνέωa, προσκυνητής, σεβάζομαι, σέβασμαa, σέβασμαb, σέβω, φοβέωc, φόβοςc

H

禁食 νηστείαa, νηστεύω

I

角色及作用 ἀντίχριστος, ἀποστολή, ἀπόστολοςa, ἀρχιερατικός, ἀρχιερεύςa, ἀρχιερεύςb, ἀρχισυνάγωγος, γραμματεύςa, διακονέωd, διάκονοςb, ἐπισκοπέωc, ἐπισκοπήb, ἐπίσκοποςb, εὐαγγελιστής, εὐπάρεδρος, ἱερατεία, ἱεράτευμα, ἱερατεύω, ἱερεύς, ἱερουργέω, ἱερωσύνη, Λευίτης, Λευιτικός, Μεσσίας, νεωκόρος, ποιμήνb, πρεσβύτεροςb, προφήτηςa, προφῆτις, συμπρεσβύτερος, Χριστόςa, ψευδαπόστολος, ψευδοπροφήτης, ψευδόχριστος

J

邪術 βασκαίνωa, μαγεία, μαγεύω, μάγοςb, περίεργοςb, φαρμακεία, φάρμακον, φάρμακος

K

驅鬼 ἐκβάλλωe, ἐξορκιστής

L

褻瀆神 ἱεροσυλέωb, ἱερόσυλοςb

54

海上活動 ἀνάγωc, ἀποπλέω, βολίζω, βραδυπλοέω, διαπλέω, ἐκπίπτωb, ἐκπλέω, ἐξωθέωb, ἐπανάγωb, ἐπικέλλω, εὐθυδρομέω, εὐθύνωb, κατάγωb, κατάγωc, καταπλέω, κατέρχομαιb, κατέχωf, κυβερνήτης, ναυαγέω, ναύκληρος, ναύτης, παραβάλλω, παραλέγομαι, παραπλέω, περιαιρέωb, πλέωa, πλέωb, πλόος, προσορμίζω, συμπληρόωa, ὑποζώννυμι, ὑποπλέω, ὑποτρέχω

55

軍事活動 αἰχμαλωσία, αἰχμαλωτεύω, αἰχμαλωτίζωa, αἰχμάλωτος, δεξιολάβος, ἐγείρωj, ἑκατοντάρχης, ἱππεύς, ἱππικός, καθοπλίζω, κεντυρίων, κουστωδία, λεγιώνa, μάχαιραb, πολεμέωa, πόλεμοςa, πραιτώριονb, ῥομφαίαb, σπεῖρα, στρατεία, στράτευμαa, στράτευμαb, στρατεύωa, στρατεύωb, στρατιώτης, στρατολογέωa, στρατολογέωb, στρατοπέδαρχος, στρατόπεδον, τετράδιον, ὑπαντάωb, χιλίαρχος

A

配備武器 καθοπλίζω

B

戰鬥 ἐγείρωj, μάχαιραb, πολεμέωa, πόλεμοςa, ῥομφαίαb, στρατεία, στρατεύωa, ὑπαντάωb

C

軍隊 κουστωδία, λεγιώνa, πραιτώριονb, σπεῖρα, στράτευμαa, στράτευμαb, στρατόπεδον, τετράδιον

D

士兵及軍官 δεξιολάβος, ἑκατοντάρχης, ἱππεύς, ἱππικός, κεντυρίων, στρατεύωb, στρατιώτης, στρατολογέωa, στρατολογέωb, στρατοπέδαρχος, χιλίαρχος

E

戰俘 αἰχμαλωσία, αἰχμαλωτεύω, αἰχμαλωτίζωa, αἰχμάλωτος

56

法庭及法律程序 ἀγοραῖοςb, αἰτίαb, αἰτίαc, αἰτίωμα, ἀκατάκριτος, ἀκούωg, ἀναβάλλω, ἀνακρίνωb, ἀνάκρισις, ἀνετάζω, ἀντίδικοςa, ἀπάγωb, ἀπόκριμα, ἄρχωνb, διαγινώσκωb, διάγνωσις, διακούω, δικαιοκρισία, δικαιόωc, δικαίωμαc, δικαίωσιςb, δικαστής, ἔγκλημα, ἐκδικέωa, ἐκδίκησιςa, ἐκζητέωb, ἐμφανίζωd, ἐπερωτάωc, ἐπικαλέωc, εὐνοέωc, ἡμέραe, ἡμέραg, κατάt, καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις, κρίμαa, κρίμαb, κρίμαc, κρίμαd, κρίμαe, κρίνωe, κρίνωf, κρίσιςa, κρίσιςb, κρίσιςc, κρίσιςd, κρίσιςe, κρίσιςf, κρίσιςj, κριτήριονa, κριτήριονb, κριτής, κριτικός, λόγοςj, νομικόςb, πίπτωo, πρᾶγμαc, ῥήτωρ, σφαγήb, ὑπόf, ὑπόδικος

A

法庭 ἀγοραῖοςb, ἡμέραe, κρίσιςc, κριτήριονa

B

法律訴訟，案件 εὐνοέωc, κρίμαe, κριτήριονb, πρᾶγμαc

C

起訴 αἰτίαb, αἰτίαc, αἰτίωμα, ἀντίδικοςa, ἔγκλημα, ἐκζητέωb, ἐμφανίζωd, κατάt, λόγοςj

D

法庭聆訊，審訊 ἀκατάκριτος, ἀκούωg, ἀναβάλλω, ἀνακρίνωb, ἀνάκρισις, ἀνετάζω, διακούω, ἐπερωτάωc, ἐπικαλέωc, ὑπόδικος

E

審判，判刑，宣告無罪 ἀπόκριμα, ἄρχωνb, διαγινώσκωb, διάγνωσις, δικαιοκρισία, δικαιόωc, δικαίωμαc, δικαίωσιςb, δικαστής, ἡμέραg, καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις, κρίμαa, κρίμαb, κρίμαc, κρίμαd, κρίνωe, κρίνωf, κρίσιςa, κρίσιςb, κρίσιςd, κρίσιςe, κρίσιςf, κρίσιςj, κριτής, κριτικός, πίπτωo, σφαγήb, ὑπόf

F

伸張正義 ἐκδικέωa, ἐκδίκησιςa

G

辯士，律師 νομικόςb, ῥήτωρ

H

領去受刑 ἀπάγωb

57

擁有，轉移，交換 ἀβαρής, ἀγαθόςc, ἀγαθόςd, ἀγαθωσύνηb, ἀγορά, ἀγοράζωa, ἀδάπανος, αἴρωd, ἀκροθίνιον, ἀλλάσσωb, ἀμοιβή, ἀναδίδωμι, ἀναπληρόωb, ἀνδραποδιστής, ἀντάλλαγμα, ἀνταποδίδωμιa, ἀνταπόδομαa, ἀντίe, ἀντιμετρέω, ἀπαρχήc, ἀπέχωa, ἁπλότηςb, ἁπλοῦςb, ἁπλῶς, ἀπόβλητος, ἀποδεκατόωa, ἀποδεκατόωb, ἀποδίδωμιa, ἀποδίδωμιb, ἀποδίδωμιf, ἀπολαμβάνωa, ἀπολαμβάνωb, ἀπόλλυμιb, ἀπόλλυμιc, ἀποστερέωa, ἀποστερέωb, ἀποστερέωc, ἀποτάσσωc, ἀποτίνω, ἁρπαγήa, ἁρπαγήb, ἁρπαγμόςa, ἁρπαγμόςb, ἁρπάζωc, ἅρπαξ, ἀρραβών, ἄρτοςe, ἀρχιτελώνης, ἀφίημιg, βάλλωh, βίοςb, βραβεῖον, γάζα, γίνομαιf, δάνειον, δανίζωa, δανίζωb, δανιστής, δαπανάωa, δαπανάωb, δαπάνη, δεκατόωa, δεκατόωb, δεσπότηςb, δέχομαιa, διαδέχομαι, διαδίδωμι, διαθήκηc, διαίρεσιςa, διαιρέω, διακονέωe, διακονίαe, διαμερίζωa, διαπραγματεύομαι, διαρπάζω, διασείω, διασκορπίζωb, διατίθημιa, δίδραχμον, δίδωμιa, δίδωμιf, δίδωμιg, δικαιοσύνηd, δόμα, δόσιςa, δόσιςb, δότης, δωρεά, δωρεάνa, δωρέομαι, δώρημα, δῶρονa, δωροφορία, ἐκm, ἐκδίδωμι, ἐκλείπωa, ἐλαττονέω, ἐλεημοσύνηa, ἐλεημοσύνηb, ἐλλογέωb, ἐμπορεύομαιa, ἐμπορία, ἐμπόριον, ἔμπορος, ἐνδεής, ἐπιβάλλωd, ἐπιβαρέω, ἐπιδίδωμιa, ἐπιτήδειος, ἐπιτίθημιf, ἐπιτυγχάνωa, ἐργάζομαιb, ἐργασίαb, ἐργασίαc, ἐσθίωc, εὐλογίαe, εὐμετάδοτος, εὐοδόωb, εὐπορέω, εὐπορίαa, εὐπορίαb, ἔχωa, ἔχωk, ζημία, ζημιόωa, ζητέωg, ἴδιοςa, ἱεροσυλέωa, ἱερόσυλοςa, ἱκανόςh, ἵστημιd, καπηλεύω, κατακληρονομέω, καταλαμβάνωa, καταναρκάω, κατάσχεσιςa, κατάσχεσιςb, κατεσθίωc, κατεσθίωd, κατέχωc, κενόςa, κερδαίνωa, κέρδος, κερματιστής, κεφάλαιονb, κῆνσος, κίχρημι, κλείςb, κλέμμα, κλέπτης, κλέπτω, κληρονομέωa, κληρονομέωb, κληρονομίαa, κληρονομίαb, κληρονόμοςa, κληρονόμοςb, κλῆροςb, κλοπή, κοινόςa, κοινωνέωa, κοινωνίαb, κοινωνίαc, κοινωνικός, κολλυβιστής, κομίζωc, κομίζωd, κορέννυμιb, κτάομαιa, κτῆμα, κτήτωρ, κύριοςb, λαγχάνωa, λαμβάνωb, λαμβάνωc, λαμβάνωd, λείπωa, λείπωb, λῆμψις, λῃστήςa, λογεία, λογίζομαιd, λόγοςf, μάκελλον, μαμωνᾶς, μερίζωb, μερίζωc, μερισμόςb, μέροςe, μεταδίδωμι, μεταλαμβάνωa, μετάλημψις, μεταλλάσσωa, μετέχωa, μετρέωb, μίσθιος, μισθόςa, μισθόω, μίσθωμα, μισθωτός, νοσφίζω, οἰκίαc, οἰκοδεσπότης, οἰκονόμοςc, οἶκοςd, οὐσία, ὀφειλέτηςa, ὀφειλήa, ὀφείλημαa, ὀφείλωa, ὀφθαλμόςe, ὀψώνιονa, ὀψώνιονb, παραδίδωμιa, παρατίθημιa, πάρειμιc, παρίστημιd, πένης, πενιχρός, περιούσιοςa, περιποιέωa, περιποίησιςb, περισσεύωc, πιπράσκω, πλεονάζωd, πλούσιοςa, πλουτέωa, πλουτέωb, πλουτέωc, πλουτίζωa, πλοῦτοςa, ποιέωh, πονηρόςg, πορείαb, πορισμός, πορφυρόπωλις, πούςd, πραγματεύομαι, πράσσωb, προδίδωμι, προσαναλίσκω, προσδαπανάω, προσδέομαι, προσεργάζομαι, προσοφείλω, προστίθημιb, προσφέρωc, πτωχεία, πτωχεύω, πτωχόςa, πωλέω, σκεῦοςc, σκορπίζωb, σκῦλον, στέφανοςb, στεφανόωa, στρέφωd, συγκληρονόμος, συγκοινωνόςb, συλάω, συμμερίζω, συμμέτοχος, συνάγωc, συναίρω, σφραγίζωc, τελέωe, τέλοςe, τελώνης, τελώνιον, τίθημιe, τίθημιm, τιμάωb, τιμάωc, τιμήc, τιμήd, τιμιότης, τόκος, τράπεζαc, τράπεζαe, τραπεζίτης, ὕπαρξις, ὑπάρχωd, ὑπάρχωe, ὑποβάλλω, ὑστερέωa, ὑστέρημαa, ὑστέρησις, φόρος, χαρίζομαιa, χαρίζομαιc, χάριςb, χάρισμα, χρείαa, χρεοφειλέτης, χρῄζω, χρῆμαa, ψωμίζωb, ὠνέομαι

A

有，擁有，財產，所有者 βίοςb, γίνομαιf, δεσπότηςb, ἐπιβάλλωd, ἔχωa, ἴδιοςa, κατάσχεσιςa, κατέχωc, κοινόςa, κτῆμα, κτήτωρ, κύριοςb, μετέχωa, οἰκίαc, οἰκοδεσπότης, οἶκοςd, οὐσία, πάρειμιc, περιούσιοςa, σκεῦοςc, συγκοινωνόςb, συμμερίζω, συμμέτοχος, ὕπαρξις, ὑπάρχωd, ὑπάρχωe

B

有足夠的 κορέννυμιb, περισσεύωc, πλεονάζωd

C

有錢，富裕的 ἀγαθόςd, εὐπορέω, εὐπορίαa, μαμωνᾶς, πλούσιοςa, πλουτέωa, πλουτέωb, πλουτίζωa, πλοῦτοςa, τιμιότης, χρῆμαa

D

財寶 γάζα

E

需要，缺乏 ἀποστερέωb, ἐκλείπωa, ἐλαττονέω, ἐπιτήδειος, κενόςa, λείπωa, λείπωb, προσδέομαι, ὑστερέωa, ὑστέρημαa, ὑστέρησις, χρείαa, χρῄζω

F

貧乏，貧困，貧窮 ἐνδεής, πένης, πενιχρός, πτωχεία, πτωχεύω, πτωχόςa

G

拿去，獲得，贏得，失去 ἀπόλλυμιb, ἀπόλλυμιc, ἀποτάσσωc, ἐπιτυγχάνωa, εὐοδόωb, ζημία, ζημιόωa, ζητέωg, καταλαμβάνωa, κατάσχεσιςb, κλείςb, κτάομαιa, λαμβάνωb, λαμβάνωd, λογεία, περιποιέωa, περιποίησιςb, πράσσωb

H

給予 ἀγαθόςc, ἀγαθωσύνηb, ἀναδίδωμι, ἀναπληρόωb, ἀντιμετρέω, ἁπλότηςb, ἁπλοῦςb, ἁπλῶς, ἀποδεκατόωa, ἀποδεκατόωb, βραβεῖον, δεκατόωa, δεκατόωb, διαδίδωμι, διαθήκηc, διαίρεσιςa, διαιρέω, διακονίαe, διαμερίζωa, διατίθημιa, δίδωμιa, δικαιοσύνηd, δόμα, δόσιςa, δόσιςb, δότης, δωρεά, δωρεάνa, δωρέομαι, δώρημα, δῶρονa, δωροφορία, ἐλεημοσύνηa, ἐλεημοσύνηb, ἐπιδίδωμιa, ἐπιτίθημιf, εὐλογίαe, εὐμετάδοτος, ἔχωk, κλῆροςb, κοινωνέωa, κοινωνίαb, κοινωνίαc, κοινωνικός, μερίζωb, μερίζωc, μερισμόςb, μεταδίδωμι, μετρέωb, ὀφθαλμόςe, ὀψώνιονb, παραδίδωμιa, παρατίθημιa, παρίστημιd, πλουτέωc, πονηρόςg, πούςd, προδίδωμι, προστίθημιb, προσφέρωc, σκορπίζωb, στέφανοςb, στεφανόωa, σφραγίζωc, τίθημιm, τιμάωc, χαρίζομαιa, χάριςb, χάρισμα, ψωμίζωb

I

接受 ἀπέχωa, ἀπόβλητος, ἀπολαμβάνωa, ἀπολαμβάνωb, δέχομαιa, διαδέχομαι, κατακληρονομέω, κληρονομέωa, κληρονομέωb, κληρονομίαa, κληρονομίαb, κληρονόμοςa, κληρονόμοςb, κομίζωc, κομίζωd, λαγχάνωa, λαμβάνωc, λῆμψις, μεταλαμβάνωa, μετάλημψις, συγκληρονόμος

J

交換 ἀλλάσσωb, ἀντάλλαγμα, ἀντίe, μεταλλάσσωa, συνάγωc

K

花費，浪費 δαπανάωa, δαπανάωb, διασκορπίζωb, κατεσθίωd, προσαναλίσκω, προσδαπανάω

L

支付，價錢，費用 ἀδάπανος, ἀμοιβή, ἀνταποδίδωμιa, ἀνταπόδομαa, ἀπαρχήc, ἀποδίδωμιb, ἀποστερέωc, ἀποτίνω, ἀρραβών, δαπάνη, δίδωμιf, ἐκm, ἱκανόςh, ἵστημιd, κεφάλαιονb, ὀψώνιονa, στρέφωd, τιμάωb, τιμήc, τιμήd

M

僱用，出租 ἐκδίδωμι, μίσθιος, μισθόςa, μισθόω, μίσθωμα, μισθωτός, ὑποβάλλω

N

稅款，貢品 ἀρχιτελώνης, δίδραχμον, κῆνσος, τελέωe, τέλοςe, τελώνης, τελώνιον, φόρος

O

售賣，購買，價錢 ἀγοράζωa, ἀνδραποδιστής, ἀποδίδωμιf, πιπράσκω, πωλέω, ὠνέομαι

P

賺取，贏利，做生意 ἀγορά, ἄρτοςe, διαπραγματεύομαι, ἐμπορεύομαιa, ἐμπορία, ἐμπόριον, ἔμπορος, ἐργάζομαιb, ἐργασίαb, ἐργασίαc, ἐσθίωc, εὐπορίαb, καπηλεύω, κερδαίνωa, κέρδος, κερματιστής, κολλυβιστής, μάκελλον, μέροςe, ποιέωh, πορείαb, πορισμός, πορφυρόπωλις, πραγματεύομαι, προσεργάζομαι

Q

借出，貸款，利息，借入，銀行 αἴρωd, βάλλωh, δάνειον, δανίζωa, δανίζωb, δανιστής, δίδωμιg, κίχρημι, τίθημιe, τόκος, τράπεζαc, τραπεζίτης

R

欠債，債項，銷賬 ἀφίημιg, ὀφειλέτηςa, ὀφειλήa, ὀφείλημαa, ὀφείλωa, προσοφείλω, χαρίζομαιc, χρεοφειλέτης

S

成為財務負擔 ἀβαρής, ἐπιβαρέω, καταναρκάω

T

記賬 διακονέωe, ἐλλογέωb, λογίζομαιd, λόγοςf, οἰκονόμοςc, συναίρω, τράπεζαe

U

偷竊，盜取 ἀκροθίνιον, ἀποστερέωa, ἁρπαγήa, ἁρπαγήb, ἁρπαγμόςa, ἁρπαγμόςb, ἁρπάζωc, ἅρπαξ, διαρπάζω, διασείω, ἱεροσυλέωa, ἱερόσυλοςa, κατεσθίωc, κλέμμα, κλέπτης, κλέπτω, κλοπή, λῃστήςa, νοσφίζω, σκῦλον, συλάω

58

性質，類別，示例 ἀγαπητόςb, ἀλλάσσωa, ἄλλοςa, ἄλλοςb, ἄλλως, ἀνακαινόωa, ἀνακαίνωσις, ἀνανεόω, ἀντίτυπος, ἀρχήg, ἄτοποςb, αὐτόςa, γέννημαb, γένοςc, γνωστόςf, διαίρεσιςb, διαστολή, διαφέρωc, διάφορος, ἐγκρίνω, εἰδέα, εἶδοςa, εἰκώνb, εἰκώνc, εἰμίg, εἰμίh, ἕτεροςa, ἕτεροςb, ἑτέρως, ἴδιοςb, ἴσος, ἰσότης, ἰσότιμος, καινόςb, καινότηςb, κατάv, μεταμορφόωb, μετασχηματίζωa, μήτηρb, μονογενής, μόνοςa, μόνοςb, μορφήa, μορφήb, μορφόω, μόρφωσις, νέοςb, οἷοςb, ὄνομαd, ὁποῖος, παλαιόςb, παλαιότηςb, παραβολήb, παράδοξοςb, παραλλαγή, παρεκτός, πᾶςe, πατήρg, περιούσιοςb, περισσόςb, πλάσμα, πλάσσωb, ποικίλος, ποῖοςb, πολυποίκιλος, πολυτρόπωςa, ποταπός, πρόσφατος, σάρξg, σκιάc, σπέρμαc, στοιχεῖονc, συμμορφίζω, σύμμορφος, συστοιχέω, σχῆμαa, σχῆμαb, σῶμαe, τάξιςc, τέκνονf, τοιόσδε, τυπικῶς, τύποςc, τύποςd, τύποςe, τύποςf, υἱόςh, ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα, ὑπόστασιςa, ὑποτύπωσις, φυσικός, φυσικῶς, φύσιςa, φύσιςb, χαρακτήρ

A

性質，特徵 μορφήa, μορφόω, μόρφωσις, πλάσμα, πλάσσωb, σάρξg, σπέρμαc, συμμορφίζω, σύμμορφος, σχῆμαa, ὑπόστασιςa, φυσικός, φυσικῶς, φύσιςa

B

外貌，形式的外在顯現 εἰδέα, εἶδοςa, μεταμορφόωb, μετασχηματίζωa, μορφήb, σχῆμαb

C

界定事物性質的基本原則或特徵 ἀρχήg, στοιχεῖονc

D

類別，種類 γέννημαb, γένοςc, ἐγκρίνω, οἷοςb, ὄνομαd, ὁποῖος, πᾶςe, ποῖοςb, πολυτρόπωςa, ποταπός, τάξιςc, τέκνονf, τύποςf, υἱόςh, φύσιςb

E

同類或同等 αὐτόςa, εἰκώνb, ἴσος, ἰσότης, ἰσότιμος

F

不同類或不同等 ἀλλάσσωa, ἄλλοςa, ἄλλοςb, ἄλλως, διαίρεσιςb, διαστολή, διαφέρωc, διάφορος, ἕτεροςa, ἕτεροςb, ἑτέρως, παραλλαγή, παρεκτός, ποικίλος, πολυποίκιλος

G

獨特的，獨一無二的 ἀγαπητόςb, ἴδιοςb, κατάv, μονογενής, μόνοςa, μόνοςb, περιούσιοςb, τοιόσδε

H

不尋常的，與眾不同的 ἄτοποςb, γνωστόςf, παράδοξοςb, περισσόςb

I

樣式，模式，榜樣及對應的表現 εἰκώνc, τυπικῶς, τύποςc, τύποςd, ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα, ὑποτύπωσις, χαρακτήρ

J

原型，對應的類型（對型） ἀντίτυπος, εἰμίg, εἰμίh, μήτηρb, παραβολήb, πατήρg, σκιάc, συστοιχέω, σῶμαe, τύποςe

K

新的，舊的（主要指非時間性的事物） ἀνακαινόωa, ἀνακαίνωσις, ἀνανεόω, καινόςb, καινότηςb, νέοςb, παλαιόςb, παλαιότηςb, πρόσφατος

59

數量 ἁδρότης, ἀμφότεροιa, ἀμφότεροιb, ἀναπληρόωa, ἀνταναπληρόω, ἅπας, ἀπέχωc, ἀρκετός, ἀρκέωa, αὐξάνωa, αὐξάνωb, βραχύςa, βραχύςb, γεμίζω, γέμω, διπλόω, ἕκαστος, ἐκχέωc, ἐλάσσωνa, ἐπιδιατάσσομαι, ἐπισωρεύω, ἐπιτίθημιb, ἐπιχορηγέωb, ἔτιb, εὐλογίαf, ἕωςe, ἱκανόςd, ἱκανόςe, ἱκανόςf, κατωτέρω, κολλάωc, κολοβόω, κόσμοςg, μέγαςa, μεστόςa, μεστόω, μικρόςa, ὀλίγοςa, ὀλίγοςc, ὁλόκληρος, ὅλοςb, ὅσοςa, ὅσοςb, παμπληθεί, παράl, πᾶςa, πᾶςb, περισσείαa, περίσσευμα, περισσεύωa, περισσεύωb, περισσόςc, πίμπλημιa, πλεονάζωa, πλεονάζωc, πλῆθοςa, πληθύνωa, πληθύνωb, πλήρηςa, πλήρηςb, πλήρηςc, πληρόωa, πληρόωb, πλήρωμαa, πλήρωμαb, πλούσιοςb, πλουσίωςa, πλουτέωd, πλουτίζωb, πολλαπλασίων, πολύςa, πολύςb, πολύςd, πόσοςa, πόσοςb, προκόπτωc, προσανατίθημιa, προστίθημιa, σχολάζωb, τοσοῦτοςa, τοσοῦτοςb, ὑπερπερισσεύωa, ὑπερπλεονάζω, φειδομένως

A

多，少（可數的事物） βραχύςa, ἐλάσσωνa, ἱκανόςe, ὀλίγοςa, ὅσοςa, πλῆθοςa, πλήρηςc, πολύςa, πολύςd, πόσοςa, τοσοῦτοςa

B

多，少（大量，總體，延伸） βραχύςb, ἕωςe, ἱκανόςf, κατωτέρω, μέγαςa, μικρόςa, ὀλίγοςc, ὅσοςb, πολλαπλασίων, πολύςb, πόσοςb, τοσοῦτοςb

C

所有，任何，各個，每個（整體） ἀμφότεροιa, ἀμφότεροιb, ἀναπληρόωa, ἀνταναπληρόω, ἅπας, ἕκαστος, ὁλόκληρος, ὅλοςb, παμπληθεί, πᾶςa, πᾶςb, πλήρηςb, πληρόωb, πλήρωμαb

D

滿的，空的 γεμίζω, γέμω, μεστόςa, μεστόω, πίμπλημιa, πλήρηςa, πληρόωa, πλήρωμαa, σχολάζωb

E

足夠的，充足的 ἀπέχωc, ἀρκετός, ἀρκέωa, ἱκανόςd

F

充裕，過量，極少 ἁδρότης, ἐκχέωc, εὐλογίαf, κόσμοςg, περισσείαa, περίσσευμα, περισσεύωa, περισσεύωb, περισσόςc, πλεονάζωc, πλούσιοςb, πλουσίωςa, πλουτέωd, πλουτίζωb, ὑπερπερισσεύωa, ὑπερπλεονάζω, φειδομένως

G

增加，減少 αὐξάνωa, αὐξάνωb, διπλόω, ἐπισωρεύω, κολλάωc, κολοβόω, πλεονάζωa, πληθύνωa, πληθύνωb, προκόπτωc

H

相加，相減 ἐπιδιατάσσομαι, ἐπιτίθημιb, ἐπιχορηγέωb, ἔτιb, παράl, προσανατίθημιa, προστίθημιa

60

數目 α, ἀναρίθμητος, ἅπαξa, ἅπαξb, ἅπαξc, ἀριθμέω, ἀριθμόςa, ἀριθμόςb, β, γ, δέκα, δεκαοκτώ, δεκαπέντε, δεκατέσσαρες, δέκατοςa, δέκατοςb, δέκατοςc, δεύτεροςa, διακόσιοι, διπλοῦς, δίςa, δίςb, δισμυριάς, δισχίλιοι, δύο, δώδεκαa, δωδέκατος, ἑβδομήκοντα, ἑβδομηκοντάκιςa, ἑβδομηκοντάκιςb, ἕβδομος, εἴκοσι, εἷςa, ἑκατόν, ἑκατονταπλασίων, ἕκτος, ἔνατος, ἕνδεκα, ἑνδέκατος, ἐνενήκοντα, ἐννέα, ἕξ, ἑξακόσιοι, ἑξήκοντα, ἑπτά, ἑπτάκις, ἑπτακισχίλιοι, ἐφάπαξa, ἐφάπαξb, ζεῦγος, ἥμισυς, μυριάςa, μυριάςb, μύριοιa, μύριοιb, ὀγδοήκοντα, ὄγδοος, ὀκτώ, πέμπτος, πεντάκις, πεντακισχίλιοι, πεντακόσιοι, πέντε, πεντεκαιδέκατος, πεντήκοντα, πρότεροςb, πρῶτοςa, πρώτως, συγκαταψηφίζομαι, συμψηφίζω, τέσσαρες, τεσσαρεσκαιδέκατος, τεσσεράκονταa, τέταρτοςa, τέταρτοςb, τετρακισχίλιοι, τετρακόσιοι, τετραπλοῦς, τρεῖς, τριάκοντα, τριακόσιοι, τρίς, τρισχίλιοι, τρίτοςa, τρίτοςb, χιλιάς, χίλιοι, ψηφίζωa

A

數目，無數的 ἀναρίθμητος, ἀριθμέω, ἀριθμόςa, ἀριθμόςb, δισμυριάς, μυριάςb, μύριοιb, συγκαταψηφίζομαι, συμψηφίζω, ψηφίζωa

B

一，二，三，等等（基數） δέκα, δεκαοκτώ, δεκαπέντε, δεκατέσσαρες, διακόσιοι, δισχίλιοι, δύο, δώδεκαa, ἑβδομήκοντα, εἴκοσι, εἷςa, ἑκατόν, ἕνδεκα, ἐνενήκοντα, ἐννέα, ἕξ, ἑξακόσιοι, ἑξήκοντα, ἑπτά, ἑπτακισχίλιοι, μυριάςa, μύριοιa, ὀγδοήκοντα, ὀκτώ, πεντακισχίλιοι, πεντακόσιοι, πέντε, πεντήκοντα, τέσσαρες, τεσσεράκονταa, τετρακισχίλιοι, τετρακόσιοι, τρεῖς, τριάκοντα, τριακόσιοι, τρισχίλιοι, χίλιοι

C

第一，第二，第三，等等（序數） α, β, γ, δέκατοςa, δεύτεροςa, δωδέκατος, ἕβδομος, ἕκτος, ἔνατος, ἑνδέκατος, ὄγδοος, πέμπτος, πεντεκαιδέκατος, πρότεροςb, πρῶτοςa, πρώτως, τεσσαρεσκαιδέκατος, τέταρτοςa, τρίτοςa

D

二分之一，三分之一，四分之一（分數） δέκατοςb, δέκατοςc, ἥμισυς, τέταρτοςb, τρίτοςb

E

一次，兩次，三次，等等（時間基數） ἅπαξa, ἅπαξb, ἅπαξc, δίςa, δίςb, ἑβδομηκοντάκιςa, ἑπτάκις, ἐφάπαξa, ἐφάπαξb, πεντάκις, τρίς

F

兩倍，四倍之多，等等（倍數） διπλοῦς, ἑβδομηκοντάκιςb, ἑκατονταπλασίων, τετραπλοῦς

G

一對，一群（共計的集合體） ζεῦγος, χιλιάς

61	序列 ἄλφα, ἀνάb, ἀνώτεροςa, ἀπαρχήb, ἀπέραντος, ἀπόm, δευτερόπρωτος, διάδοχος, ἔσχατοςa, καθεξῆς, λοιπόςd, οὕτωa, οὕτωb, πέραςb, τάξιςa, τέλοςf, τροχόςa, ὕστεροςa, Ὦ

62	排列，組織 ἀνατάσσομαι, διατάσσωb, διόρθωσιςa, διόρθωσιςb, ἐπιδιορθόω, προστάσσωb, συγκεράννυμι, συναρμολογέω, τάγμα, τάξιςb

A

（實物的）組合，排列 συγκεράννυμι, συναρμολογέω

B

（事件及狀態的）安排 ἀνατάσσομαι, διατάσσωb, διόρθωσιςa, διόρθωσιςb, ἐπιδιορθόω, προστάσσωb, τάγμα, τάξιςb

63

整體，聯合，部分，分開 αἵρεσιςc, ἀνακεφαλαιόω, ἀπόd, ἀπόk, ἀποχωρίζωb, ἀφορίζωc, διαμερίζωc, εἷςc, ἐκi, ἐκp, ἑνότης, ἐπίλοιπος, κατάu, κατάλοιπος, κεράννυμιa, κλῆροςe, λεῖμμα, λοιπόςa, μέλοςb, μερίζωa, μερίςa, μερισμόςa, μεριστής, μέροςa, μέροςg, μίγμα, μίγνυμι, ὅλοςa, πᾶςd, πολυμερῶςa, συμβιβάζωa, σύνδεσμοςb, συνίστημιc, σχίζωb, ὑπόλειμμα, φύραμαb, χωρίζωa, χωρίςb

A

整體 εἷςc, ἑνότης, ὅλοςa, πᾶςd

B

聯合 ἀνακεφαλαιόω, συμβιβάζωa, σύνδεσμοςb, συνίστημιc

C

混合 κεράννυμιa, μίγμα, μίγνυμι, φύραμαb

D

部分 ἀπόd, ἀπόk, ἐκi, ἐκp, κατάu, κλῆροςe, μέλοςb, μερίςa, μέροςa, μέροςg, πολυμερῶςa

E

剩餘部分 ἐπίλοιπος, κατάλοιπος, λεῖμμα, λοιπόςa, ὑπόλειμμα

F

分開 αἵρεσιςc, διαμερίζωc, μερίζωa, μερισμόςa, μεριστής, σχίζωb

G

分隔 ἀποχωρίζωb, ἀφορίζωc, χωρίζωa, χωρίςb

64	比較 ἀφομοιόω, ἔοικα, ἤb, ἤπερ, καθά, καθάπερ, καθόa, καθώςc, καθώσπερ, οἷοςa, ὅμοιος, ὁμοιότης, ὁμοιόωa, ὁμοιόωb, ὁμοίωμα, ὁμοίως, ὁμοίωσις, ὅμωςb, παραπλήσιος, παραπλησίως, παρομοιάζω, παρόμοιος, πρόςq, συγκρίνωa, συμφωνέωb, τοιοῦτοςa, ὡςa, ὡσαύτως, ὡσείa, ὥσπερ, ὡσπερεί

65

價值 ἀγαθόςb, ἀδόκιμοςb, ἄκαρποςb, ἀλυσιτελής, ἀνάξιος, ἀναξίωςa, ἀνεύθετος, ἀντιλαμβάνωc, ἀνωφελής, ἄξιοςa, ἀξιόωa, ἀξίωςa, ἀποθησαυρίζω, ἀπώλειαb, ἀργόςd, ἀχρεῖοςa, ἄχρηστος, βαρύςc, βαρύτιμος, βελτίων, διαφέρωd, δοκιμήc, δοξάζωd, ἐλάχιστοςb, ἐνw, ἔντιμοςa, ἐξαγοράζωb, εὖb, εὖγε, εὔθετοςb, εὔχρηστος, ἥσσωνb, θησαυρίζωa, θησαυρόςc, κακόςb, καλόςb, καλόςc, καλῶςb, καταξιόω, κοινόςc, κρείττωνa, λυσιτελέω, μάταιος, ματαιότης, ματαιόω, μέγαςi, νεκρόςb, ὄφελος, περισσεύωf, περισσόςa, πιότηςb, πολυτελής, πολύτιμος, πονηρόςb, πρόc, προέχω, προκατέχομαι, πρῶτοςd, πρῶτοςe, πτωχόςb, σαπρόςa, σιτευτόςb, συμφέρωb, σύμφορος, τιμήb, τίμιοςa, ὑπερέχωa, ὑστερέωb, ὑψηλόςc, χείρωνb, χρήσιμος, χρηστόςa, ὠφέλεια, ὠφέλιμος

A

有價值的，沒有價值的 ἀδόκιμοςb, ἀποθησαυρίζω, ἀπώλειαb, βαρύτιμος, διαφέρωd, δοκιμήc, δοξάζωd, ἔντιμοςa, θησαυρίζωa, θησαυρόςc, κοινόςc, πιότηςb, πολυτελής, πολύτιμος, πτωχόςb, σιτευτόςb, τιμήb, τίμιοςa, ὑπερέχωa, ὑψηλόςc

B

值得的，不值得的 ἀνάξιος, ἀναξίωςa, ἄξιοςa, ἀξιόωa, ἀξίωςa, καταξιόω

C

好的，壞的 ἀγαθόςb, βελτίων, εὖb, εὖγε, ἥσσωνb, κακόςb, καλόςb, καλῶςb, κρείττωνa, πονηρόςb, πρῶτοςd, σαπρόςa, χείρωνb, χρηστόςa

D

有用的，無用的 ἄκαρποςb, ἀνεύθετος, ἀργόςd, ἀχρεῖοςa, ἄχρηστος, εὔθετοςb, εὔχρηστος, μάταιος, ματαιότης, ματαιόω, νεκρόςb, χρήσιμος

E

有益的，無益的 ἀλυσιτελής, ἀντιλαμβάνωc, ἀνωφελής, ἐξαγοράζωb, καλόςc, λυσιτελέω, ὄφελος, περισσεύωf, περισσόςa, προέχω, προκατέχομαι, συμφέρωb, σύμφορος, ὑστερέωb, ὠφέλεια, ὠφέλιμος

F

重要的，不重要的 βαρύςc, ἐλάχιστοςb, ἐνw, μέγαςi, πρόc, πρῶτοςe

66	適當的，不適當的 ἀναίδεια, ἀναξίωςb, ἀνήκω, ἄξιοςb, ἀξίωςb, ἀρεστόςb, δεκτόςc, δίκαιοςc, εὔθετοςa, εὐσχημόνωςb, καθήκω, καλόςd, κόσμιοςb, πολύςf, πρέπω

67

時間 ἄγωf, ἄγωg, ἀεί, ἀΐδιος, αἰφνίδιος, αἰώνa, αἰώνd, αἰώνe, αἰώνf, αἰώνj, αἰώνιοςa, αἰώνιοςb, ἀκαιρέομαι, ἀκαίρως, ἀκμήν, ἀλεκτοροφωνία, ἅμαa, ἀναβολή, ἄνωθενb, ἄνωθενc, ἀπόh, ἀπόl, ἀπόn, ἀπόp, ἄρτιa, ἄρτιb, ἄρτιc, ἄρτιd, ἀρχαῖος, ἀρχήb, ἄρχωc, ἄτομος, αὐγή, αὐλίζομαι, αὔριονa, αὔριονb, ἄφνω, ἄχρι(ς)a, ἄχρι(ς)b, ἄχρι(ς)d, ἄχρι(ς)e, βραδύνω, βραδύς, βραδύτης, βραχύςd, βρέφοςb, γενεάd, γῆρας, γηράσκω, δεῦροb, δευτεραῖος, δεύτεροςb, δήποτε, διάi, διάj, διάk, διάl, διάm, διάn, διάo, διάp, διαγίνομαι, διανυκτερεύω, διάστημα, διετής, διετία, διηνεκής, διΐστημιc, ἐάνb, ἐγγίζωb, ἐγγύςb, εἰςo, εἰςp, εἰςq, εἰςu, εἶταa, ἐκk, ἐκl, ἐκs, ἑκάστοτε, ἑκατονταετής, ἔκβασιςa, ἔκπαλαιa, ἔκπαλαιb, ἐκπλήρωσις, ἐλάσσωνc, ἐνs, ἐνt, ἐνy, ἐνz, ἐν~', ἐν', ἐν', ἐνƒ', ἐν ', ἐνιαυτόςa, ἐνιαυτόςb, ἐνίστημιb, ἐνίστημιc, ἔννυχος, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαρτίζωa, ἐξαυτῆς, ἑξῆς, ἐπάν, ἐπαύριον, ἐπειδήb, ἔπειμι, ἔπειτα, ἐπίs, ἐπίt, ἐπίv, ἐπίw, ἐπί{', ἐπιούσιοςa, ἐπιούσιοςb, ἑσπέρα, ἕτεροςc, ἔτιa, ἔτοςa, ἔτοςb, ἔτοςc, εὐθέως, εὐθύς, εὐκαιρέωa, εὐκαιρέωb, εὐκαιρία, εὔκαιρος, εὐκαίρως, ἐφάπαξc, ἐφήμερος, ἐφίστημιe, ἐχθέςa, ἐχθέςb, ἔχωt, ἕωςa, ἕωςb, ἕωςf, ἕωςg, ἤδηa, ἤδηb, ἡλικίαa, ἡλικίαb, ἡμέραa, ἡμέραb, ἡμέραc, ἡμέραf, ἡμέραh, ἡμέραi, ἡμέραj, ἡμέραl, ἡμίωρον, ἡνίκαa, ἡνίκαb, θέρος, θύραc, καθημερινός, καθώςd, καινόςa, καινόςd, καινότηςa, καιρόςa, καιρόςb, καιρόςc, καιρόςe, καιρόςf, κἀκεῖθενb, κατάg, κατάh, κλίνωc, λοιπόςb, λοιπόςc, μακροθυμέωb, μακρόςa, μακροχρόνιος, μέγαςh, μέγαςj, μέλλωa, μέλλωc, μέλλωd, μέροςh, μεσημβρίαa, μεσονύκτιον, μεσόω, μετάg, μεταξύc, μετέπειτα, μέχριa, μηδέποτε, μηδέπω, μηκέτι, μήν, μήποτεa, μήπω, μικρόςd, μικρόςf, μικρόςh, νέοςa, νέοςc, νεότης, νεωτερικός, νῦνa, νῦνb, νυνίa, νυνίb, νύξa, νύξc, νύξd, νυχθήμερον, ὀκνέω, ὀκταήμερος, ὀλίγοςd, ὀξύςb, ὁπότε, ὀρθρίζω, ὀρθρινός, ὄρθροςb, ὁσάκις, ὅσοςd, ὅτανa, ὅτανb, ὅτανc, ὅτανd, ὅτεa, ὅτεb, οὐδέποτε, οὐδέπω, οὐκέτι, οὔπω, ὀψέa, ὀψέb, ὀψέc, ὄψιοςa, ὄψιοςb, παιδιόθεν, πάλαιa, πάλαιb, πάλαιc, παλαιόςa, παλαιόςc, παλαιότηςa, παλαιόωa, παλαιόωb, παλιγγενεσίαb, πάλινa, παντελήςa, πάντοτε, παρασκευή, παρατείνωa, παραυτίκα, παραχειμάζω, παραχειμασία, παραχρῆμα, πάρειμιd, παρέρχομαιe, παρίστημιj, παροίχομαι, πᾶςf, πᾶςg, περίc, πέρυσι, πίμπλημιc, πληρόωi, πλήρωμαc, πολλάκις, πολυμερῶςb, πολύςg, πολύςh, πόρρωθενa, ποσάκις, ποτέa, ποτέb, πότε, πρεσβύτεροςa, πρεσβύτεροςb, πρίν, πρόb, πρόd, πρόe, πρόf, προβαίνωb, προθεσμία, προκόπτωd, πρόςk, πρόςl, πρόςr, πρόςs, πρόςu, προσάββατον, πρόσκαιρος, προσφάτως, πρόσωπονi, πρότεροςa, προφθάνω, πρωΐ, πρωΐα, πρωϊνόςa, πρῶτοςb, πυκνόςa, πυκνόςb, πώποτε, σαββατισμός, σάββατονa, σάββατονb, σήμερον, στιγμή, συμπληρόωb, συνηλικιώτης, συντέλεια, συντελέωc, συντέμνω, συντόμως, συστέλλωa, σχολάζωa, ταχέωςa, ταχέωςb, ταχινόςa, ταχινόςb, τάχος, ταχύςa, ταχύςb, τελέωb, τέλοςa, τεσσεράκονταb, τεσσεράκονταc, τεσσεράκονταd, τεσσερακονταετής, τεταρταῖος, τετράμηνος, τότε, τριετία, τρίμηνος, τροχόςb, ὑπέρακμος, ὑπόe, ὕστεροςb, φθινοπωρινός, φυλακήc, χειμώνa, χρονίζωa, χρονίζωb, χρόνοςa, χρόνοςb, χρόνοςc, χρονοτριβέω, ὥραa, ὥραb, ὥραc, ὥραd, ὥραe, ὡραῖοςb, ὡςd, ὡςe, ὡςl

A

與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ἀκαιρέομαι, ἀκαίρως, δήποτε, διάo, εὐκαιρέωa, εὐκαιρία, εὔκαιρος, εὐκαίρως, καιρόςa, μηδέποτε, μήποτεa, οὐδέποτε, πᾶςf, πολλάκις, πολυμερῶςb, πολύςg, ποσάκις, ποτέa, προθεσμία, πρόςl, πυκνόςa, πυκνόςb, πώποτε, χρόνοςb, ὥραa, ὡραῖοςb

B

與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ἄγωf, αἰώνd, ἅμαa, ἄνωθενb, ἀπόp, ἄρτιa, ἄρτιb, ἄρτιd, αὔριονb, ἄχρι(ς)b, ἄχρι(ς)d, δεῦροb, δεύτεροςb, διάk, διάl, ἐάνb, ἐγγίζωb, ἐγγύςb, εἶταa, ἐκk, ἔκπαλαιa, ἐνs, ἐν', ἐνίστημιb, ἐνίστημιc, ἐπάν, ἐπειδήb, ἔπειτα, ἐπίs, ἐπίv, ἔτοςc, εὐθέως, εὐθύς, ἐφάπαξc, ἐφίστημιe, ἤδηa, ἤδηb, ἡμέραl, ἡνίκαa, ἡνίκαb, θύραc, καθώςd, καινόςd, κἀκεῖθενb, κατάg, κατάh, μέλλωa, μετάg, μεταξύc, μετέπειτα, νῦνa, νῦνb, νυνίa, νυνίb, ὁσάκις, ὅτανa, ὅτανb, ὅτανc, ὅτεa, ὀψέc, πάλαιa, πάλαιc, παλαιόςc, πάλινa, πάρειμιd, παρίστημιj, περίc, πόρρωθενa, ποτέb, πότε, πρεσβύτεροςb, πρίν, πρόb, πρόd, πρόf, προσφάτως, πρόσωπονi, πρότεροςa, προφθάνω, πρῶτοςb, ταχέωςb, ταχινόςb, ταχύςb, τότε, ὕστεροςb, ὥραe, ὡςd, ὡςl

C

與時間段有關的時間點：起初，最後 ἀρχήb, ἄρχωc, ἔκβασιςa, ἐκπλήρωσις, ἐξαρτίζωa, πίμπλημιc, πληρόωi, πλήρωμαc, συμπληρόωb, συντέλεια, συντελέωc, συντέμνω, τελέωb, τέλοςa

D

與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 αὐγή, μεσημβρίαa, μεσονύκτιον, ὄρθροςb, ὀψέa, ὄψιοςa, ὥραd

E

與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ἄγωg, ἀεί, ἀΐδιος, αἰφνίδιος, αἰώνf, αἰώνj, αἰώνιοςa, ἄνωθενc, ἀπόl, ἄρτιc, ἀρχαῖος, ἄφνω, βραχύςd, γηράσκω, διάm, διάn, διάp, διαγίνομαι, διηνεκής, διΐστημιc, εἰςo, εἰςu, ἑκάστοτε, ἐλάσσωνc, ἐνy, ἐνz, ἐν~', ἐν', ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, ἐπίw, ἐπί{', ἔτοςb, εὐκαιρέωb, ἐχθέςb, ἡμέραf, ἡμέραh, ἡμέραi, ἡμέραj, καινόςa, καινότηςa, καιρόςb, καιρόςe, καιρόςf, μακρόςa, μακροχρόνιος, μέγαςh, μέγαςj, μέροςh, μικρόςd, μικρόςf, μικρόςh, νέοςa, νέοςc, νύξc, νύξd, ὀλίγοςd, ὀξύςb, παλαιόςa, παλαιότηςa, παλαιόωa, παλαιόωb, παντελήςa, πάντοτε, παραυτίκα, παραχρῆμα, παρέρχομαιe, παροίχομαι, πᾶςg, πολύςh, πρεσβύτεροςa, προβαίνωb, πρόςr, πρόςs, πρόςu, πρόσκαιρος, συντόμως, σχολάζωa, ταχέωςa, ταχινόςa, τάχος, ταχύςa, τεσσεράκονταb, τεσσεράκονταc, τεσσεράκονταd, τροχόςb, χρονίζωb, χρόνοςa, χρονοτριβέω

F

與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 αἰώνe, αἰώνιοςb, ἀκμήν, ἀναβολή, ἀπόh, ἀπόn, ἄχρι(ς)a, βραδύνω, βραδύς, βραδύτης, εἰςq, ἐκl, ἐκs, ἔκπαλαιb, ἔτιa, ἕωςa, κλίνωc, λοιπόςb, λοιπόςc, μακροθυμέωb, μέλλωc, μέλλωd, μέχριa, μηδέπω, μηκέτι, μήπω, ὀκνέω, οὐδέπω, οὐκέτι, οὔπω, παρατείνωa, πρόe, προκόπτωd, συστέλλωa, χρονίζωa, χρόνοςc

G

與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ἄχρι(ς)e, διάi, διάj, ἐνt, ἐνƒ', ἐν ', ἐπίt, ἕωςb, ἕωςf, ἕωςg, μεσόω, ὅσοςd, ὅτανd, ὅτεb, πάλαιb, ὡςe

H

模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 αἰώνa, ἄτομος, βρέφοςb, γενεάd, γῆρας, διάστημα, εἰςp, ἐνιαυτόςb, ἡλικίαa, ἡλικίαb, ἡμέραc, καιρόςc, νεότης, νεωτερικός, παιδιόθεν, παλιγγενεσίαb, πρόςk, στιγμή, συνηλικιώτης, ὑπέρακμος, ὑπόe, ὥραb

I

明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ἀλεκτοροφωνία, αὐλίζομαι, δευτεραῖος, διανυκτερεύω, διετής, διετία, ἑκατονταετής, ἐνιαυτόςa, ἔννυχος, ἐπιούσιοςa, ἑσπέρα, ἔτοςa, ἐφήμερος, ἡμέραa, ἡμέραb, ἡμίωρον, θέρος, καθημερινός, μήν, νύξa, νυχθήμερον, ὀκταήμερος, ὀρθρίζω, ὀρθρινός, ὀψέb, ὄψιοςb, παραχειμάζω, παραχειμασία, πρωΐ, πρωΐα, πρωϊνόςa, σαββατισμός, σάββατονa, σάββατονb, τεσσερακονταετής, τεταρταῖος, τετράμηνος, τριετία, τρίμηνος, φθινοπωρινός, φυλακήc, χειμώνa, ὥραc

J

與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 αὔριονa, ἑξῆς, ἐπαύριον, ἔπειμι, ἐπιούσιοςb, ἕτεροςc, ἐχθέςa, ἔχωt, παρασκευή, πέρυσι, προσάββατον, σήμερον

68

時態 ἀγωνίζομαιc, ἀδιάλειπτος, ἀδιαλείπτως, ἀκατάπαυστος, ἀναζωπυρέω, ἀνάπαυσιςa, ἀναπληρόωf, ἀνίημιc, ἀπαρτισμός, ἀπογίνομαιa, ἀποστρέφωe, ἀποτελέω, ἀποτίθημιb, ἀρχήa, ἀρχηγόςa, ἄρχωb, ἀσκέω, ἀφαιρέωb, ἀφθαρσίαb, ἀφίημιi, διαλείπω, διαμένωb, διανύωa, διανύωb, δίδωμιl, διώκωd, ἐάωb, ἐγκαταλείπωc, εἰμίk, εἰσέρχομαιc, ἐκj, ἐκκλίνωc, ἐκκρεμάννυμιb, ἐκλείπωc, ἐκτελέω, ἐκτενήςa, ἐκτενῶςa, ἐκχέωf, ἐμμένωb, ἐνάρχομαι, ἐξαγοράζωc, ἐπεγείρω, ἐπεισαγωγή, ἐπιβάλλωf, ἐπιβάλλωh, ἐπίκειμαιd, ἐπιμένωb, ἐπισχύω, ἐπιτελέωa, ἐπιχειρέω, εὐοδόωc, ἐφίστημιf, ἐφίστημιg, ζητέωe, θανατόωb, ἵστημιj, καταπαύωc, κλίνωd, κοπάζω, κρατέωe, λαμβάνωp, μεθίστημιd, μελετάωc, μένωd, μεστόςc, μεταλλάσσωb, νεκρόω, ὅρμημα, παραβαίνωb, παραμένωb, παρατείνωb, παρεισφέρω, παύωa, παύωb, πεῖρα, πειράζωd, πειράομαι, περιαιρέωd, πίπτωf, πληροφορέωc, πληρόωc, προενάρχομαι, προηγέομαιa, προΐστημιc, προσέχωd, προσκαρτερέωa, προσκαρτέρησις, προσμένωb, προστίθημιd, ῥήγνυμιc, σβέννυμιb, σπεύδωa, σπεύδωb, σπουδάζωa, σπουδάζωb, σπουδαίωςa, σπουδήa, σπουδήb, σπουδήd, συνέχωg, συντελέωa, σωρεύωb, τάσσωe, τέλειοςd, τελειόωc, τελειόωd, τελειωτής, τελέωa, τρέχωb, ὑπερεκτείνω, ὑπομένωc, ὑποστέλλωb, ὑποστολή, φράσσωa, χείρi, ὠφελέωb

A

開始 ἀναζωπυρέω, ἀρχήa, ἀρχηγόςa, ἄρχωb, εἰσέρχομαιc, ἐνάρχομαι, ἐπεγείρω, ἐπεισαγωγή, ἐπιβάλλωf, ἐπιβάλλωh, ἐφίστημιf, προενάρχομαι, χείρi

B

繼續 διαμένωb, διανύωb, εἰμίk, ἐκκρεμάννυμιb, ἐκτενήςa, ἐκτενῶςa, ἐμμένωb, ἐπίκειμαιd, ἐπιμένωb, ἐφίστημιg, μελετάωc, μένωd, παραμένωb, παρατείνωb, προσέχωd, προσμένωb, προστίθημιd, συνέχωg, ὑπομένωc

C

完竣，完成，成就 ἀναπληρόωf, ἀπαρτισμός, ἀποτελέω, διανύωa, ἐκτελέω, ἐπιτελέωa, εὐοδόωc, κρατέωe, πληροφορέωc, πληρόωc, συντελέωa, τέλειοςd, τελειόωc, τελειόωd, τελειωτής, τελέωa, ὠφελέωb

D

停止 ἀδιάλειπτος, ἀδιαλείπτως, ἀκατάπαυστος, ἀνάπαυσιςa, ἀνίημιc, ἀπογίνομαιa, ἀποστρέφωe, ἀποτίθημιb, ἀφαιρέωb, ἀφθαρσίαb, ἀφίημιi, διαλείπω, ἐάωb, ἐγκαταλείπωc, ἐκj, ἐκκλίνωc, ἐκλείπωc, θανατόωb, ἵστημιj, καταπαύωc, κλίνωd, κοπάζω, μεθίστημιd, μεταλλάσσωb, νεκρόω, παραβαίνωb, παύωa, παύωb, περιαιρέωd, πίπτωf, σβέννυμιb, ὑποστέλλωb, ὑποστολή, φράσσωa

E

嘗試，試圖 δίδωμιl, ἐπιχειρέω, ζητέωe, λαμβάνωp, πεῖρα, πειράζωd, πειράομαι, τρέχωb

F

專心努力去做，全力去做 ἀγωνίζομαιc, ἀσκέω, διώκωd, ἐκχέωf, ἐξαγοράζωc, ἐπισχύω, μεστόςc, παρεισφέρω, προηγέομαιa, προΐστημιc, προσκαρτερέωa, προσκαρτέρησις, σπουδάζωb, σπουδαίωςa, σπουδήb, σπουδήd, σωρεύωb, τάσσωe, ὑπερεκτείνω

G

高速，突然 ὅρμημα, ῥήγνυμιc, σπεύδωa, σπεύδωb, σπουδάζωa, σπουδήa

69	肯定，否定 ἆρα, μήa, μήb, μήγε, μηδαμῶς, μηδέa, μηδέb, μήτε, μήτιa, ναί, οὐa, οὐb, οὐc, οὐd, οὐe, οὐδαμῶς, οὐδέa, οὐδέb, οὐκοῦν, οὔτε, οὐχίa, οὐχίb

A

肯定 ναί

B

否定 μήa, μηδαμῶς, οὐa, οὐc, οὐd, οὐδαμῶς, οὐχίa

C

否定，結合附著詞 μήγε, μηδέa, μηδέb, μήτε, οὐδέa, οὐδέb, οὔτε

D

對問題作肯定回應的標記 οὐb, οὐe, οὐκοῦν, οὐχίb

E

對問題作否定回應的標記 ἆρα, μήb, μήτιa

70	實在的，不實在的 ἀλήθειαb, ἀληθήςb, ἀληθινόςa, ἀληθῶς, ἔγγυος, ἐνv, κατάo, κυρόωb, ὅλωςb, ὄντως, σωματικῶςb, φέρωj

71

狀況 ἀδηλότης, ἀδυνατέω, ἀδύνατοςb, ἄνa, ἄνb, ἀναγκαῖοςa, ἀναγκαστῶς, ἀνάγκηb, ἀνάγκηc, ἀνένδεκτος, ἀνοίγωc, ἀπόκειμαιc, ἄραb, ἄραc, βέβαιοςa, δεῖa, δεῖb, δυνατόςa, ἐάνc, εἰf, εἰμίf, ἐνδέχομαι, ἔξεστι(ν)a, ἔξεστι(ν)b, ἐπάναγκες, εὐσεβέωb, ἴσως, λείπωc, μέλλωb, μήποτεb, ὀφειλέτηςb, ὀφειλήb, ὀφείλημαb, ὀφείλωb, ὀφείλωc, ὄφελον, πάντωςa, περισσόςd, πιστόςc, τάχα, τόποςe, τυγχάνωb, χρείαb, χρή

A

可能，不可能 ἀδυνατέω, ἀδύνατοςb, ἄνb, ἀνένδεκτος, ἀνοίγωc, ἄραb, δυνατόςa, ἐάνc, εἰμίf, ἐνδέχομαι, ἔξεστι(ν)a, τόποςe, τυγχάνωb

B

很可能，不大可能 εἰf, ἴσως, τάχα

C

確定的，不確定的 ἀδηλότης, ἄνa, ἄραc, βέβαιοςa, μήποτεb, πάντωςa, πιστόςc

D

應該，理應 ἀναγκαστῶς, ἀνάγκηb, δεῖb, ἔξεστι(ν)b, εὐσεβέωb, λείπωc, ὀφειλέτηςb, ὀφειλήb, ὀφείλημαb, ὀφείλωc, ὄφελον, χρείαb, χρή

E

必要的，不必要的 ἀναγκαῖοςa, ἀνάγκηc, ἀπόκειμαιc, δεῖa, ἐπάναγκες, μέλλωb, ὀφείλωb, περισσόςd

72	真的，假的 ἀκρίβεια, ἀκριβής, ἀκριβῶς, ἀλήθειαa, ἀληθήςa, ἀληθινόςb, ἀμήν, ἀποδείκνυμιc, ἀργόςe, διόρθωμα, δοκιμήb, δολόω, ἔλεγχος, ἐπανόρθωσις, ἐπιδείκνυμιb, κακόςd, κακῶςc, καλῶςc, κενόςe, νομίμως, ὀρθῶς, παρατίθημιd, παρίστημιf, πλαστός, ὑγιαίνωb, ὑγιήςb, φωτισμόςa

A

真的，假的 ἀλήθειαa, ἀληθήςa, ἀληθινόςb, ἀμήν, ἀποδείκνυμιc, δοκιμήb, δολόω, ἔλεγχος, ἐπιδείκνυμιb, κενόςe, παρατίθημιd, παρίστημιf, πλαστός, φωτισμόςa

B

準確的，不準確的 ἀκρίβεια, ἀκριβής, ἀκριβῶς, ἀργόςe, διόρθωμα, ἐπανόρθωσις, κακόςd, κακῶςc, καλῶςc, νομίμως, ὀρθῶς, ὑγιαίνωb, ὑγιήςb

73	真實的，虛假的 ἀληθινόςc, ἀνυπόκριτος, γνήσιος, γνησίως, δοκίμιονb, δόκιμοςb, λογικός, σφραγίςe, τέλειοςb, τελειόωb

74

能夠，有能力 ἀδύνατοςa, ἄθλησιςb, ἀπογίνομαιb, ἀποθνῄσκωc, ἀσθένειαa, ἀσθενέωa, ἀσθένημα, ἀσθενήςa, βεβαιόωc, δύναμαι, δύναμιςa, δυναμόω, δυνατέω, δυνατόςb, δυνατόςc, δυνατόςd, ἐνδυναμόωa, ἐνδυναμόωb, ἐξισχύω, ἐπιστηρίζω, ἐποικοδομέωb, ἔχωe, ἰσχύςa, ἰσχύωa, καθαίρεσιςb, κατακαυχάομαιc, κατισχύωa, νεκρόςc, οἰκοδομέωb, οἰκοδομήc, ῥιζόω, σθενόω, στερεόςb, στερεόωb, στερέωμα, στηριγμόςb, στηρίζωa

75	勝任，有資格 ἄρτιος, αὐτάρκειαb, ἐκπίπτωe, ἐξαρτίζωb, ἱκανόςc, ἱκανότης, ἱκανόω, καταρτίζωa, κατάρτισις, καταρτισμός, πίπτωj

76

能力，力量 ἀθετέωb, ἀθέτησιςa, ἀκυρόω, ἀναιρέωb, ἀρετήb, βραχίωνa, βραχίωνb, δάκτυλοςb, δεξιόςc, δόξαc, δύναμιςb, δύναμιςc, ἐξουσίαf, ἐπίκειμαιc, ἵστημιb, ἵστημιc, ἰσχυρόςa, καταλύωd, καταργέωc, κενόωa, κέραςc, κραταιός, κραταιόωb, κράτοςa, κράτοςb, κυρόωa, μεγαλεῖος, μεγαλειότηςb, περιφρονέω, προκυρόω, σκληρόςb, χείρc

77	準備好 ἀπαρασκεύαστος, ἐπισκευάζομαι, ἑτοιμάζω, ἑτοιμασία, ἕτοιμος, ἑτοίμως, κατασκευάζωa, κατασκευάζωc, κατεργάζομαιd, ὁδόςf, ὁπλίζω, ὀσφῦςc, παρασκευάζωb, περιζώννυμιb, προετοιμάζω, προκαταρτίζω

78

程度 ἄμετρος, ἀνάχυσις, αὐξάνωe, βάθοςc, βαθύςb, βάροςb, βραχύςc, δεινῶς, εἰςj, εἰςt, ἐκq, ἐκr, ἐκt, ἐκπερισσῶς, ἐλαφρόςb, ἐπάνωb, ἐπίr, εὐτόνως, ἕωςd, ζῆλοςc, ἡλίκοςb, ἥσσωνa, ἱκανόςa, ἱκανόςb, ἰσχυρόςc, καθόb, καθόλου, καθότιb, καθώςa, κακῶςd, καλῶςf, κατάr, λίαν, μάλιστα, μᾶλλονa, μεγάλως, μέγαςb, μέγαςf, μέγεθος, μέροςf, μεστόςb, μετρίως, μέτρονb, μέχριc, μικρόςc, μόγις, μόλιςa, ὀλίγοςb, ὀλίγως, ὅλοςc, ὁλοτελής, ὅλωςa, ὅρος, ὅσοςc, οὕτωc, παντελήςb, παράk, πᾶςc, περισσείαb, περισσεύωd, περισσεύωe, περισσόςe, περισσόςf, περισσοτέρως, περισσῶς, πίμπλημιd, πλεονάζωb, πληρόωj, πλουσίωςb, πλοῦτοςb, πολύςc, πολύςe, πόσοςc, πούb, προηγέομαιb, πρόςm, πύρωσιςc, σφόδρα, σφοδρῶς, σχεδόν, τελείως, τέλοςd, τηλικοῦτοςb, τοσοῦτοςc, ὑπέρc, ὑπεραυξάνω, ὑπερβαλλόντως, ὑπερβάλλω, ὑπερβολή, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύωb, ὑπερπερισσῶς, ψύχω, ὡςi, ὡςj, ὡσείb

A

多，少（正負程度） ἄμετρος, ἀνάχυσις, αὐξάνωe, βάθοςc, βαθύςb, βάροςb, δεινῶς, εἰςt, ἐκq, ἐκr, ἐλαφρόςb, εὐτόνως, ζῆλοςc, ἡλίκοςb, ἱκανόςb, ἰσχυρόςc, κακῶςd, καλῶςf, κατάr, λίαν, μάλιστα, μεγάλως, μέγαςb, μέγεθος, μετρίως, μέτρονb, μικρόςc, ὀλίγοςb, οὕτωc, περισσόςf, πλουσίωςb, πλοῦτοςb, πολύςc, πόσοςc, σφόδρα, σφοδρῶς, ὑπεραυξάνω, ὡςj

B

多於，少於（比較程度） ἐκπερισσῶς, ἐπάνωb, ἥσσωνa, μᾶλλονa, μέγαςf, παράk, περισσείαb, περισσεύωd, περισσεύωe, περισσόςe, περισσοτέρως, περισσῶς, πλεονάζωb, πολύςe, προηγέομαιb, πύρωσιςc, τηλικοῦτοςb, ὑπέρc, ὑπερβαλλόντως, ὑπερβάλλω, ὑπερβολή, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύωb, ὑπερπερισσῶς, ψύχω

C

左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） βραχύςc, μόγις, μόλιςa, ὀλίγως, πούb, σχεδόν, ὡςi, ὡσείb

D

完全，足夠（完成程度） ἐκt, ἱκανόςa, καθόλου, μέροςf, μεστόςb, ὅλοςc, ὁλοτελής, ὅλωςa, ὅρος, παντελήςb, πᾶςc, πίμπλημιd, πληρόωj, τελείως, τέλοςd

E

以至於，正如，到……的程度（顯著程度） εἰςj, ἐπίr, ἕωςd, καθόb, καθότιb, καθώςa, μέχριc, ὅσοςc, πρόςm, τοσοῦτοςc

79

物體的特徵 ἄδολος, ἀκαθαρσίαb, ἀκατακάλυπτος, ἄκρατος, ἄκρονb, ἀμαράντινος, ἀμάραντος, ἄμωμοςa, ἀνακαλύπτω, ἀναπτύσσω, ἀνοίγωa, ἁπαλός, ἀποκλείω, ἄρσηνa, ἀρχήh, ἀσθενήςe, ἄσπιλοςa, ἀστεῖος, ἀσχήμων, ἀφανίζωb, ἄψινθοςb, βρέχωc, γλυκύς, γωνία, διακαθαίρω, διακαθαρίζω, διανοίγωa, διαυγής, δίστομος, δόξαa, ἐκκαθαίρω, ἐκμάσσω, ἐλάχιστοςa, ἕλιγμα, ἑλίσσω, ἔνδοξοςa, ἐνειλέω, ἐνισχύωa, ἐνισχύωb, ἐντυλίσσωa, ἐντυλίσσωb, ἐπιφανής, ἐρυθρός, εὐθύνωa, εὐθύςa, εὐπρέπεια, εὐσχημοσύνη, εὐσχήμωνa, εὐωδία, ἐφφαθά, ζεστός, ἡλίκοςa, θειώδης, θερμαίνω, θέρμη, θῆλυς, ἰσχυρόςb, ἰσχύςb, ἰσχύωb, καθαίρωa, καθαρίζωa, καθαρόςa, καλόςe, καλύπτωa, καταδέω, καταψύχω, κατισχύωb, κέραςb, κλείωa, κόκκινοςa, κοσμέω, κόσμοςe, λαμπρόςb, λαμπρόςc, λεῖος, λευκαίνω, λευκόςa, λιπαρός, μαλακόςa, μεγαλοπρεπήςa, μεγαλύνωa, μέγαςc, μέλαςa, μέροςb, μικρόςb, μολύνωa, μῶμος, μωραίνωc, ξηραίνωa, ξηραίνωb, ξηρόςa, ὄζω, ὀξύςa, ὀρθόςa, ὀσμή, πεδινός, περικάθαρμα, περικαλύπτω, περίψημα, πηλίκοςa, πικραίνωa, πικρίαa, πικρόςa, πιστικός, πνευματικόςd, πνευματικόςe, πορφυροῦςa, πρόσωπονc, πτύσσω, πύρινος, πυρόωa, πυρράζω, πυρρός, ῥυπαρόςa, ῥύπος, σαρκικόςb, σαρκικόςc, σάρκινοςc, σκολιόςa, σπιλάςb, σπίλος, σπιλόω, στερεόςa, στερεόωa, στερεόωc, στόμαe, συστέλλωc, ταπεινόωb, τέλειοςc, τετράγωνος, τήκω, τηλικοῦτοςa, τομός, τραχύς, ὑακίνθινος, ὑγρός, φύραμαa, χλιαρός, χλωρόςa, χλωρόςb, ψυχικόςa, ψυχικόςb, ψῦχος, ψυχρός, ὡραῖοςa

A

有形的（物質的），屬靈的 πνευματικόςd, σαρκικόςb, ψυχικόςa

B

自然的（人類的），屬靈的（屬神的） πνευματικόςe, σαρκικόςc, σάρκινοςc, ψυχικόςb

C

固體，液體 στερεόςa, τήκω

D

美麗的，醜陋的 ἀστεῖος, ἀσχήμων, ἀφανίζωb, εὐπρέπεια, εὐσχημοσύνη, εὐσχήμωνa, καλόςe, κοσμέω, κόσμοςe, μεγαλοπρεπήςa, ὡραῖοςa

E

榮美的 ἀμαράντινος, ἀμάραντος, δόξαa, ἔνδοξοςa, ἐπιφανής, λαμπρόςc, λιπαρός

F

透明的 διαυγής, λαμπρόςb

G

顏色 ἐρυθρός, θειώδης, κόκκινοςa, λευκαίνω, λευκόςa, μέλαςa, πορφυροῦςa, πύρινος, πυρράζω, πυρρός, ὑακίνθινος, χλωρόςa, χλωρόςb

H

甜的，苦的，無味的 ἄψινθοςb, γλυκύς, μωραίνωc, πικραίνωa, πικρίαa, πικρόςa

I

香味，氣味 εὐωδία, ὄζω, ὀσμή

J

乾淨的，骯髒的 ἀκαθαρσίαb, διακαθαίρω, διακαθαρίζω, ἐκκαθαίρω, καθαίρωa, καθαρίζωa, καθαρόςa, μολύνωa, περικάθαρμα, περίψημα, ῥυπαρόςa, ῥύπος

K

有污點的，沒有污點的 ἄσπιλοςa, σπιλάςb, σπίλος, σπιλόω

L

有瑕疵的，無瑕疵的 ἄμωμοςa, μῶμος

M

強壯的，軟弱的 ἀσθενήςe, ἐνισχύωa, ἐνισχύωb, ἰσχυρόςb, ἰσχύςb, ἰσχύωb, κατισχύωb, στερεόωa, στερεόωc

N

熱的，溫的，冷的 ζεστός, θερμαίνω, θέρμη, καταψύχω, πυρόωa, χλιαρός, ψῦχος, ψυχρός

O

濕的，乾的 βρέχωc, ἐκμάσσω, ξηραίνωa, ξηραίνωb, ξηρόςa, ὑγρός

P

不平的（崎嶇的），平坦的（平整的） λεῖος, πεδινός, ταπεινόωb, τραχύς

Q

直的，彎曲的 εὐθύνωa, εὐθύςa, ὀρθόςa, σκολιόςa

R

二維及三維的形狀 δίστομος, πρόσωπονc, τετράγωνος, φύραμαa

S

尖的 ὀξύςa, τομός

T

純淨的，沒有雜質，沒有稀釋 ἄδολος, ἄκρατος, πιστικός

U

柔滑的，柔軟的 ἁπαλός, μαλακόςa

V

雄性的，雌性的 ἄρσηνa, θῆλυς

W

形狀 ἄκρονb, ἀρχήh, γωνία, κέραςb, μέροςb, στόμαe

X

打開，關閉 ἀνοίγωa, ἀποκλείω, διανοίγωa, ἐφφαθά, κλείωa

Y

掩蓋的 ἀκατακάλυπτος, ἀνακαλύπτω, καλύπτωa, περικαλύπτω

Z

包裹著 ἐνειλέω, ἐντυλίσσωa, καταδέω, συστέλλωc

A'

捲起的 ἀναπτύσσω, ἕλιγμα, ἑλίσσω, ἐντυλίσσωb, πτύσσω

B'

大的，小的 ἐλάχιστοςa, ἡλίκοςa, μεγαλύνωa, μέγαςc, μικρόςb, πηλίκοςa, τηλικοῦτοςa

C'

完美的 τέλειοςc

80	空間 ἄκρονa, βῆμαb, κανώνb, ὁροθεσία, πέραςa, τόποςa, χωρέωb

A

空間，地方 βῆμαb, κανώνb, τόποςa, χωρέωb

B

界限，空間的邊界 ἄκρονa, ὁροθεσία, πέραςa

81	空間的尺寸 βάθοςa, βάθοςb, βαθύνω, βαθύςa, βάτοςb, εὐρύχωρος, ἡλικίαc, κόρος, μακρόςb, μετρέωa, μετρητής, μέτρονa, μῆκος, μικρόςe, μίλιον, ὁδόςg, ὀργυιά, πῆχυς, πλάτος, πλατύνωa, πλατύςa, σάββατονc, σάτον, στάδιος, στενός, ταπεινόωa, ὑψηλόςa, ὕψοςa, ὑψόωa, χοῖνιξ

A

尺寸，量度 μετρέωa, μέτρονa

B

高，低，深 βάθοςa, βάθοςb, βαθύνω, βαθύςa, ἡλικίαc, ταπεινόωa, ὑψηλόςa, ὕψοςa, ὑψόωa

C

長，短，遠 μακρόςb, μῆκος, μικρόςe

D

窄，寬 εὐρύχωρος, πλάτος, πλατύνωa, πλατύςa, στενός

E

容積測量單位 βάτοςb, κόρος, μετρητής, σάτον, χοῖνιξ

F

長度測量單位 μίλιον, ὁδόςg, ὀργυιά, πῆχυς, σάββατονc, στάδιος

82	空間的方向 ἀνατολήb, ἀντοφθαλμέω, ἀριστερόςa, βλέπωg, βορρᾶς, δεξιόςa, δύσις, δυσμή, ἐναντίοςa, εὐώνυμος, λίψ, μεσημβρίαb, νότοςa, φέρωe, χῶρος

A

東，南，西，北 ἀνατολήb, βορρᾶς, δύσις, δυσμή, λίψ, μεσημβρίαb, νότοςa, χῶρος

B

左，右，正前面，對面 ἀντοφθαλμέω, ἀριστερόςa, βλέπωg, δεξιόςa, ἐναντίοςa, εὐώνυμος, φέρωe

83

空間的位置 ἀλλαχοῦ, ἀνάc, ἀνάd, ἄντικρυς, ἀντιπέρα, ἄνωa, ἀπέναντιa, ἆσσον, αὐτοῦ, ἐγγύςa, εἰςc, εἰςd, εἰςe, ἐκv, ἐκεῖ, ἐκεῖνοςb, ἐκεῖσε, ἐκτόςa, ἐκτόςb, ἔμπροσθενa, ἔμπροσθενb, ἐνa, ἐνb, ἐνc, ἐνd, ἔναντιa, ἐναντίονa, ἐναντίοςc, ἐνθάδε, ἐντόςa, ἐντόςb, ἐνώπιονa, ἔξωa, ἔξωθενb, ἔξωθενc, ἐπάνωa, ἐπέκεινα, ἐπίa, ἐπίb, ἐπίc, ἐπίd, ἔσωa, ἔσωθενb, ἐσώτερος, ἔχωs, καρδίαb, κατάd, κατάe, κατάf, κατάq, κατάw, κατέναντιa, κατενώπιονa, κάτωa, κατώτερος, κυκλόθενa, κυκλόθενb, κύκλῳ, μακράν, μακρόθεν, μέσοςa, μέσοςb, μετάh, μετάi, μεταξύa, ὄπισθενb, ὄπισθενc, ὀπίσωa, ὅπουa, οὗa, πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντῃ, πάντοθενb, παράa, παράb, πέραν, περίa, πέριξ, πλησίονa, πόρρωa, πόρρωb, πόρρωθενb, πούa, ποῦa, πρόa, πρόςc, πρόςd, πρόσωπονf, πρόσωπονg, στόμαf, ὑπεράνωa, ὑπερέκεινα, ὑπόa, ὑποκάτωa, ὑποκάτωb, ὑψηλόςf, ὧδεa

A

這裏，那裏 ἀλλαχοῦ, αὐτοῦ, ἐκεῖ, ἐκεῖνοςb, ἐκεῖσε, ἐνθάδε, ὧδεa

B

……的地方，某處，到處 ὅπουa, οὗa, πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντῃ, πάντοθενb, πούa, ποῦa

C

在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ἀνάc, ἀνάd, εἰςd, εἰςe, ἐνa, ἐνb, ἐντόςa, ἐντόςb, ἐπίc, ἔσωa, ἔσωθενb, ἐσώτερος, καρδίαb, κατάe, μέσοςa, μέσοςb, μετάh, μεταξύa, παράb, πρόςd

D

在周圍，在附近，在外面 ἐκτόςa, ἐκτόςb, ἔξωa, ἔξωθενb, ἔξωθενc, κυκλόθενa, κυκλόθενb, κύκλῳ, ὄπισθενc, περίa, πέριξ

E

在，在旁邊，接近，在遠處 ἆσσον, ἐγγύςa, ἐνd, ἐπίb, ἔχωs, μακράν, μακρόθεν, παράa, πλησίονa, πόρρωa, πόρρωb, πόρρωθενb, πρόςc

F

在前面，面對面，在後面 ἔμπροσθενa, ἔμπροσθενb, ἔναντιa, ἐναντίονa, ἐνώπιονa, ἐπίd, κατάq, κατάw, κατενώπιονa, ὄπισθενb, ὀπίσωa, πρόa, πρόσωπονf, πρόσωπονg, στόμαf

G

在……面前，在對面，在對岸，離岸 ἄντικρυς, ἀντιπέρα, ἀπέναντιa, ἐκv, ἐναντίοςc, κατάd, κατάf, κατέναντιa, πέραν

H

在上面，在表面 εἰςc, ἐνc, ἐπίa

I

在……之上，在……之下 ἄνωa, ἐπάνωa, κάτωa, κατώτερος, ὑπεράνωa, ὑπόa, ὑποκάτωa, ὑποκάτωb, ὑψηλόςf

J

在……以外，在另一邊 ἐπέκεινα, μετάi, ὑπερέκεινα

84

空間的延伸 ἀλλαχόθεν, ἄνωb, ἄνωθενa, ἀπάγωe, ἀπόc, ἄχρι(ς)c, δεῦροa, δεῦτε, διάg, διάh, διανέμωa, εἰςa, εἰςb, ἐκa, ἐκεῖθεν, ἐνf, ἔνθεν, ἐντεῦθενa, ἔξωb, ἔξωθενa, ἐπίe, ἐπίf, ἔσωθενa, ἕωςc, κἀκεῖθενa, κατάa, κατάb, κατάc, κάτωb, μέχριb, νομήb, ὅθενa, ὄπισθενa, πάντοθενa, παράc, πόθενa, πρόςa, πρόςb, σκοπός

A

從源頭延伸 ἀλλαχόθεν, ἄνωθενa, ἀπόc, διανέμωa, ἐκa, ἐκεῖθεν, ἔνθεν, ἐντεῦθενa, ἔξωθενa, ἔσωθενa, κἀκεῖθενa, νομήb, ὅθενa, ὄπισθενa, πάντοθενa, παράc, πόθενa

B

向目標延伸 ἄνωb, ἄχρι(ς)c, δεῦροa, δεῦτε, εἰςa, εἰςb, ἐνf, ἔξωb, ἐπίe, ἐπίf, ἕωςc, κατάa, κάτωb, μέχριb, πρόςa, πρόςb, σκοπός

C

沿路徑延伸 ἀπάγωe, διάg, διάh, κατάb, κατάc

85

在空間存在 ἀγραυλέω, ἀναμένω, ἀναπαύωc, ἀναπληρόωd, ἄπειμιb, ἀπέχωb, ἀπόδημος, ἀπόκειμαιa, ἀπολείπωa, ἀπορφανίζω, ἀποστρέφωc, ἀποτίθημιa, ἀπουσία, ἀστατέωb, ἀφαιρέωa, ἀφίημιc, ἀφίημιd, βάλλωe, βλητέος, γίνομαιh, γίνομαιi, διατρίβω, δίδωμιd, ἐγκατοικέω, ἐγκρύπτω, εἰμίe, ἐκδέχομαιa, ἐκδημέωa, ἔκθετος, ἐκτίθημιa, ἐμβάλλω, ἐμμένωa, ἐμπεριπατέω, ἔμφυτος, ἐνδημέωa, ἔνειμι, ἐνοικέω, ἐξαιρέωa, ἐπέχωd, ἐπιβάλλωb, ἐπιδημέω, ἐπίθεσις, ἐπίκειμαιa, ἐπιμένωa, ἐπισκέπτομαιd, ἐπισκηνόω, ἐπιτίθημιa, ἔρημοςa, ἐφίστημιb, ἥκωb, ἵστημιa, ἵστημιi, κάθημαιb, καθίζωc, καταβάλλωc, καταλείπωb, καταμένω, κατέχωe, κατοικέω, κατοίκησις, κατοικητήριον, κατοικία, κατοικίζω, κεῖμαιb, μένωa, μένωb, μετοικεσία, μετοικίζω, μονή, οἰκέωa, οἰκέωb, οἰκητήριον, παραγίνομαιc, παράκειμαι, παραμένωa, παρατυγχάνω, πάρειμιa, παρεμβάλλω, παρίστημιa, παρίστημιh, παρίστημιi, παροικέωa, παροικέωb, παροικία, παρουσίαa, περίκειμαιa, περίκειμαιb, περιλείπομαι, περιμένω, περιοικέω, περιτίθημιa, προσδέχομαιc, προσμένωa, πρόσωπονe, ῥίπτωb, σκηνόω, σκήνωμαb, στηρίζωb, συμπάρειμι, συνάγωb, σύνειμιb, συνομορέω, τίθημιa, ὑπολείπω, ὑπομένωb, ὑστέρημαb, φέρωg, φυλακήd, χωρίζωd

A

在某個地方 ἀναπληρόωd, ἄπειμιb, ἀπέχωb, ἀπόδημος, ἀπορφανίζω, ἀπουσία, γίνομαιh, γίνομαιi, εἰμίe, ἐκδημέωa, ἔμφυτος, ἐνδημέωa, ἔνειμι, ἐπίκειμαιa, ἐπισκέπτομαιd, ἐφίστημιb, ἥκωb, ἵστημιi, κατέχωe, κεῖμαιb, παραγίνομαιc, παράκειμαι, παρατυγχάνω, πάρειμιa, παρίστημιa, παρίστημιh, παρίστημιi, παρουσίαa, περίκειμαιa, πρόσωπονe, συμπάρειμι, σύνειμιb, συνομορέω, ὑστέρημαb

B

放置，安置 ἀπόκειμαιa, ἀποστρέφωc, ἀποτίθημιa, ἀφαιρέωa, ἀφίημιc, βάλλωe, βλητέος, δίδωμιd, ἐγκρύπτω, ἔκθετος, ἐκτίθημιa, ἐμβάλλω, ἐξαιρέωa, ἐπιβάλλωb, ἐπίθεσις, ἐπιτίθημιa, ἵστημιa, καταβάλλωc, παρεμβάλλω, περίκειμαιb, περιτίθημιa, ῥίπτωb, στηρίζωb, συνάγωb, τίθημιa, φέρωg, χωρίζωd

C

留下，停留 ἀγραυλέω, ἀναμένω, ἀναπαύωc, ἀφίημιd, διατρίβω, ἐκδέχομαιa, ἐμμένωa, ἐπέχωd, ἐπιμένωa, κάθημαιb, καθίζωc, καταμένω, μένωa, μένωb, παραμένωa, περιμένω, προσδέχομαιc, προσμένωa, ὑπομένωb

D

留在某處 ἀπολείπωa, καταλείπωb, περιλείπομαι, ὑπολείπω

E

居住，定居 ἀστατέωb, ἐγκατοικέω, ἐμπεριπατέω, ἐνοικέω, ἐπιδημέω, ἐπισκηνόω, ἔρημοςa, κατοικέω, κατοίκησις, κατοικητήριον, κατοικία, κατοικίζω, μετοικεσία, μετοικίζω, μονή, οἰκέωa, οἰκέωb, οἰκητήριον, παροικέωa, παροικέωb, παροικία, περιοικέω, σκηνόω, σκήνωμαb, φυλακήd

86	重量 βαρύςa, ἐλαφρόςa, κουφίζω, λίτρα, ταλαντιαῖος

A

沉重，輕省 βαρύςa, ἐλαφρόςa, κουφίζω

B

磅，他連得（重量單位） λίτρα, ταλαντιαῖος

87

地位 ἀγενής, ἀνάστασιςb, ἀνώτεροςb, ἀπελεύθερος, ἄσημος, ἀτιμάζωb, ἀτιμία, ἄτιμος, αὐξάνωd, βαθμός, δοκέωd, δόκιμοςc, δόξαe, δόξαf, δοξάζωb, δοξάζωc, δουλεύωa, δούλη, δοῦλος, δουλόωa, δυνατόςe, εἰμίm, εἰμίn, ἐκo, ἐκu, ἐλάσσωνb, ἐλαττόωa, ἐλαττόωb, ἐλάχιστοςc, ἐλεύθεροςb, ἐνδοξάζομαι, ἔνδοξοςb, ἔντιμοςb, ἐντρέπωb, ἐξεγείρωc, ἐξοχή, ἐπάνωc, ἐπιβλέπωd, ἐπιστάτης, ἔσχατοςb, εὐγενήςa, εὐσχήμωνb, ἰσχυρόςd, καθίζωe, καλόςf, καλῶςd, κενόωb, κεφαλήb, κλέος, κλῆσιςc, κράτιστος, κρείττωνb, κυρία, κύριοςd, κύριοςe, λαόςd, Λιβερτῖνος, μεγαλειότηςa, μεγαλύνωc, μεγαλωσύνηa, μέγαςd, μέγαςg, μέγαςk, μεγιστάν, μικρόςg, οἶδαe, ὄνειδος, ὄχλοςb, παιδίσκη, παῖςc, πατήρe, πηλίκοςb, πίπτωn, πρωτεύω, πρωτοκαθεδρία, πρωτοκλισία, πρῶτοςc, πρωτοστάτης, πρωτότοκοςc, πτῶσιςb, στεφανόωb, στήκωc, συνδοξάζω, σύνδουλος, σῶμαd, ταπεινόςc, ταπεινόωc, ταπεινόωf, ταπείνωσιςb, τιμάωa, τιμήa, τίμιοςb, τόποςd, τρέμωc, ὑπέρd, ὑπεράνωb, ὑπεροχή, ὑπερυψόω, ὑστερέωc, ὕψοςc, ὑψόωb, φαντασία, φοβέωb, φρονέωd

A

職分，等級 βαθμός, κλῆσιςc, τόποςd

B

與地位有關的榮譽及尊重 δόκιμοςc, δόξαe, δοξάζωb, ἐνδοξάζομαι, ἔνδοξοςb, ἔντιμοςb, ἐντρέπωb, ἐπιβλέπωd, κλέος, μεγαλύνωc, οἶδαe, πρωτοκαθεδρία, πρωτοκλισία, στεφανόωb, συνδοξάζω, τιμάωa, τιμήa, τίμιοςb, τρέμωc, ὑπερυψόω, φοβέωb, φρονέωd

C

地位崇高（包括地位崇高的人） ἀνάστασιςb, ἀνώτεροςb, αὐξάνωd, δοκέωd, δόξαf, δοξάζωc, δυνατόςe, εἰμίm, ἐκo, ἐκu, ἐξεγείρωc, ἐξοχή, ἐπάνωc, ἐπιστάτης, εὐγενήςa, εὐσχήμωνb, ἰσχυρόςd, καθίζωe, καλόςf, καλῶςd, κεφαλήb, κράτιστος, κρείττωνb, κυρία, κύριοςd, κύριοςe, μεγαλειότηςa, μεγαλωσύνηa, μέγαςd, μέγαςg, μεγιστάν, πατήρe, πηλίκοςb, πίπτωn, πρωτεύω, πρῶτοςc, πρωτοστάτης, πρωτότοκοςc, στήκωc, ὑπέρd, ὑπεράνωb, ὑπεροχή, ὕψοςc, ὑψόωb, φαντασία

D

地位卑微（包括地位卑微的人） ἀγενής, ἄσημος, ἀτιμάζωb, ἀτιμία, ἄτιμος, ἐλάσσωνb, ἐλαττόωa, ἐλαττόωb, ἐλάχιστοςc, ἔσχατοςb, κενόωb, λαόςd, μικρόςg, ὄνειδος, ὄχλοςb, πτῶσιςb, ταπεινόςc, ταπεινόωc, ταπεινόωf, ταπείνωσιςb, ὑστερέωc

E

奴役，自由 ἀπελεύθερος, δουλεύωa, δούλη, δοῦλος, δουλόωa, εἰμίn, ἐλεύθεροςb, Λιβερτῖνος, παιδίσκη, παῖςc, σύνδουλος, σῶμαd

88

道德倫理素質及相關行為 ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιέω, ἀγαθοποιΐα, ἀγαθοποιός, ἀγαθόςa, ἀγαθωσύνηa, ἀγανακτέω, ἀγανάκτησις, ἁγιάζωb, ἁγιάζωc, ἅγιοςa, ἁγιότης, ἁγιωσύνηa, ἁγνεία, ἁγνίζωb, ἀγνόημα, ἁγνός, ἁγνότης, ἁγνῶς, ἀγοραῖοςa, ἀδιάκριτος, ἀδικέωb, ἀδικέωc, ἀδίκημα, ἀδικία, ἄδικος, ἀδίκως, ἀδόκιμοςa, ἀθέμιτοςb, ἄθεσμος, ἀθῷος, αἰδώς, αἰσχρός, αἰσχρότης, αἰσχύνηc, αἰτίαd, αἴτιοςc, ἀκαθαρσίαa, ἄκακοςa, ἀκέραιος, ἀκρασία, ἀκρατής, ἀλαζονεία, ἀλαζών, ἀληθήςc, ἀλλοτριεπίσκοπος, ἀλώπηξb, ἁμαρτάνω, ἁμάρτημα, ἁμαρτίαa, ἁμαρτίαb, ἁμαρτίαc, ἁμαρτωλός, ἁμαρτωλός, ἄμεμπτος, ἀμέμπτως, ἀμώμητος, ἄμωμοςb, ἀναίτιος, ἀναμάρτητος, ἀνελεήμων, ἀνέλεος, ἄνοιαb, ἀνομία, ἄνομοςa, ἀπάγωd, ἀπείραστος, ἀπερίτμητος, ἀπέρχομαιd, ἁπλότηςa, ἀπολούω, ἀποστρέφωb, ἀποστυγέω, ἀποτομία, ἀποτόμως, ἀπρόσκοποςa, ἀπροσωπολήμπτως, ἄπταιστος, ἀργόςb, ἀρετήa, ἀρνέομαιf, ἀρσενοκοίτης, ἀσέλγεια, ἀσθενήςb, ἄσπιλοςb, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνηa, ἀσωτία, ἀσώτως, ἀτακτέω, ἄτακτος, ἀτάκτως, ἀτιμάζωa, ἄτοποςa, αὐθάδης, αὐστηρός, ἀφειδία, ἀφελότης, ἀφθορία, ἀφόβωςb, ἀχρειόω, ἀψευδής, βασκαίνωb, βέβηλος, βρύχωb, γόης, γυμνάζωa, δελεάζω, διάβολοςd, διαπονέομαι, διαπρίω, διαστρέφωb, διαφθείρωb, δίκαιοςa, δικαιοσύνηa, δικαιόωb, δικαίωμαb, δικαίως, δίλογος, δόλιος, δολιόω, δόλος, ἔα, ἐγκράτεια, ἐγκρατεύομαι, ἐγκρατής, εἰλικρίνεια, εἰλικρινής, εἰρηνεύω, εἰςx, ἐκπειράζωc, ἐκπορνεύω, ἐκστρέφω, ἐλαφρία, ἐλεάω, ἐλεεινός, ἐλεέω, ἐλεήμων, ἔλεος, ἐμμαίνομαι, ἐμπαίζωb, ἐμπορεύομαιb, ἔνδικος, ἐνευλογέω, ἐνέχωa, ἔνοχοςa, ἔνοχοςb, ἐντρυφάω, ἐξουδενέω, ἐξουθενέω, ἐπαίρωg, ἐπηρεάζω, ἐπιείκεια, ἐπιεικής, ἐρεθίζωa, ἐριθείαa, ἔρχομαιf, εὖa, εὐεργεσία, εὐεργετέω, εὐθύςb, εὐθύςc, εὐθύτης, εὐλογέωc, εὐλογίαd, εὐποιΐα, εὐπροσωπέω, εὐσχημόνωςa, ἔχιδναb, ζῆλοςb, ζηλόωd, ζύμηb, ἤπιος, ἤρεμος, ἡσσάομαιa, ἡσυχάζωb, ἡσυχίαc, ἡσύχιος, θεοστυγής, θηρίονc, θυμομαχέωa, θυμόςa, θυμόω, ἱλάσκομαιb, ἵλεωςa, ἵλεωςb, κακίαa, κακίαc, κακοήθεια, κακοποιέωa, κακοποιός, κακόςa, κακοῦργος, κακουχέω, κακόωb, κακῶςa, καλοποιέω, καλόςa, καλῶςa, καρδίαh, κατακαυχάομαιb, καταπατέωb, καταπονέωa, κατασοφίζομαι, καταφθείρω, καταφρονέω, καταφρονητής, κατεσθίωe, κενοδοξία, κενόδοξος, κοίτηc, κονιάωb, κόσμιοςa, κραιπάλη, κυβεία, κύωνb, κύωνc, κῶμος, λαμβάνωg, λαμβάνωn, λαμπρῶς, λύκοςb, μαλακόςb, μέθη, μεθοδεία, μεθύσκω, μέθυσος, μεθύωa, μετριοπαθέω, μήf, μιαίνωa, μίασμα, μιασμός, μισέω, μοιχαλίςa, μοιχάω, μοιχεία, μοιχεύω, μοιχός, νηφάλιος, νήφωb, νίπτωc, νωθρόςa, ὁδόςe, οἰκτιρμός, οἰκτίρμων, οἰκτίρω, οἰνοπότης, οἰνοφλυγία, ὀκνηρόςa, ὀλιγωρέω, ὀργήa, ὀργίζω, ὀργίλος, ὅσιοςa, ὁσιότηςa, ὁσίως, ὀφειλέτηςc, ὀφείλημαc, ὀφείλωd, ὀφθαλμόςd, ὄφιςb, πανουργία, πανοῦργος, παραζηλόω, παραλογίζομαι, παρανομία, παράπτωμα, πάροινος, παροξύνω, παροργίζω, παροργισμός, πειράζωc, πειρασμόςb, περιεργάζομαι, περίεργοςa, πικραίνωb, πικρίαb, πικρόςb, πλάνηc, πλεονεκτέω, πλεονεξίαb, πλήκτης, πνεῦμαm, πονηρίαa, πονηρίαb, πονηρόςa, πονηρόςc, πονηρόςf, πορνεία, πορνεύω, πόρνη, πόρνος, πότος, πούςc, πραϋπαθία, πραΰς, πραΰτης, προαμαρτάνω, προκαλέω, προπετής, πρόσκλισις, πρόσκομμαc, προσκοπήc, προσοχθίζω, προσωπολημπτέω, προσωπολήμπτης, προσωπολημψία, πρόσωπονl, πρόφασιςa, πταίω, πτωχόςc, ῥᾳδιούργημα, ῥᾳδιουργία, ῥαντίζωc, ῥυπαίνω, ῥυπαρία, ῥυπαρόςb, σεμνός, σεμνότης, σκανδαλίζωb, σκανδαλίζωe, σκάνδαλονb, σκληροκαρδία, σκληρόςc, σκληρόςd, σκληρότης, σκληροτράχηλος, σκληρύνωa, σκληρύνωb, σκολιόςb, σκοτίαb, σκότοςb, σπαταλάω, στρηνιάω, στρῆνος, στυγητός, συνυποκρίνομαι, σωφρονισμόςb, σωφρόνως, σωφροσύνηb, σώφρων, ταπεινόςb, ταπεινόςd, ταπεινοφροσύνη, ταπεινόφρων, ταπεινόωd, ταπείνωσιςa, τέλειοςa, τέλειοςe, τελειότηςa, τελειότηςb, τελειόωa, τελείωσιςa, τοῖχοςb, τρυφάω, τρυφή, τυφόω, ὑβρίζωa, ὕβριςa, ὑβριστήςa, ὑπεραίρωa, ὑπερβαίνω, ὑπερηφανία, ὑπερήφανος, ὑπερφρονέω, ὑποκρίνομαι, ὑπόκρισις, ὑποκριτής, ὑπωπιάζωb, ὑψηλόςd, ὑψηλόςe, ὑψηλοφρονέω, ὕψωμαc, φαῦλος, φθείρωc, φθονέω, φθόνος, φθοράc, φιλανθρωπίαb, φιλανθρώπως, φιλοφρόνως, φρονέωe, φρυάσσω, φυσιόωa, φυσιόωb, φυσίωσις, χαλιναγωγέω, χάριςa, χαριτόω, χείρωνa, χολάω, χολήb, χρηστεύομαι, χρηστόςb, χρηστόςc, χρηστότηςa, χρηστότηςb, ψυχήf

A

良善 ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιέω, ἀγαθοποιΐα, ἀγαθοποιός, ἀγαθόςa, ἀγαθωσύνηa, ἄκακοςa, ἀρετήa, εὖa, εὐεργεσία, εὐεργετέω, εὐποιΐα, καλοποιέω, καλόςa, καλῶςa, χρηστόςb, χρηστότηςa

B

公平，正直，公義 ἀδικέωb, ἀδίκημα, ἀδικία, ἄδικος, ἀδίκως, δίκαιοςa, δικαιοσύνηa, δικαιόωb, δικαίωμαb, δικαίως, ἔνδικος, εὐθύςb, εὐθύςc, εὐθύτης, ὁδόςe

C

神聖的，純潔的 ἁγιάζωb, ἁγιάζωc, ἅγιοςa, ἁγιότης, ἁγιωσύνηa, ἁγνεία, ἁγνίζωb, ἁγνός, ἁγνότης, ἀκέραιος, ἀμώμητος, ἄμωμοςb, ἀπολούω, ἄσπιλοςb, καρδίαh, ὅσιοςa, ὁσιότηςa, ὁσίως, ῥαντίζωc

D

完美的，完美 τέλειοςa, τελειότηςb, τελειόωa, τελείωσιςa

E

誠實，真誠 ἁγνῶς, ἀληθήςc, ἁπλότηςa, ἀφθορία, ἀψευδής, εἰλικρίνεια, εἰλικρινής

F

端正，得體 αἰδώς, εὐσχημόνωςa, κόσμιοςa, σεμνός, σεμνότης

G

謙卑 ἀφελότης, νίπτωc, πνεῦμαm, πούςc, πτωχόςc, ταπεινόςb, ταπεινοφροσύνη, ταπεινόφρων, ταπεινόωd, ταπείνωσιςa

H

柔和，溫和 ἐπιείκεια, ἐπιεικής, ἤπιος, μετριοπαθέω, πραϋπαθία, πραΰς, πραΰτης, ταπεινόςd

I

仁慈，苛刻 ἀποτομία, ἀποτόμως, ἐνευλογέω, εὐλογέωc, εὐλογίαd, φιλανθρωπίαb, φιλανθρώπως, φιλοφρόνως, χάριςa, χαριτόω, χρηστεύομαι, χρηστόςc, χρηστότηςb

J

憐憫，無情 ἀνελεήμων, ἀνέλεος, ἐλεάω, ἐλεεινός, ἐλεέω, ἐλεήμων, ἔλεος, ἱλάσκομαιb, ἵλεωςa, ἵλεωςb, οἰκτιρμός, οἰκτίρμων, οἰκτίρω

K

自制，缺乏自制 ἀκρασία, ἀκρατής, ἀφειδία, γυμνάζωa, ἐγκράτεια, ἐγκρατεύομαι, ἐγκρατής, νηφάλιος, νήφωb, ὑπωπιάζωb, χαλιναγωγέω

L

理智的行為，愚蠢的行為 ἀσωτία, ἀσώτως, ἐλαφρία, μήf, προπετής, σωφρονισμόςb, σωφρόνως, σωφροσύνηb, σώφρων

M

成熟的行為 τέλειοςe, τελειότηςa

N

平和的行為 εἰρηνεύω, ἤρεμος, ἡσυχάζωb, ἡσυχίαc, ἡσύχιος

O

腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ἀδόκιμοςa, ἀλώπηξb, ἁμαρτίαb, ἀσθενήςb, ἄτοποςa, βέβηλος, διάβολοςd, ἔχιδναb, θηρίονc, κακίαa, κακοήθεια, κακοποιέωa, κακοποιός, κακόςa, κακοῦργος, κακῶςa, κύωνb, λύκοςb, ὄφιςb, πονηρίαa, πονηρίαb, πονηρόςa, σκοτίαb, σκότοςb, φαῦλος, χείρωνa

P

虐待 ἀδικέωc, ἀτιμάζωa, ἐξουδενέω, ἐπηρεάζω, ἡσσάομαιa, κακουχέω, καταπονέωa, ὑβρίζωa, ὕβριςa, ὑβριστήςa

Q

苛待 αὐστηρός, πλήκτης, σκληρόςc, σκληρόςd

R

無法無天 ἀθέμιτοςb, ἄθεσμος, ἀνομία, ἄνομοςa, παρανομία

S

剝削，利用 ἐμπορεύομαιb, κατασοφίζομαι, κατεσθίωe, λαμβάνωg, πλεονεκτέω, πλεονεξίαb

T

行為可恥 αἰσχρός, αἰσχρότης, αἰσχύνηc, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνηa, ἀφόβωςb

U

誤導，引入歧途，欺騙 ἀπάγωd, βασκαίνωb, δόλιος, δολιόω, δόλος, ἐμπαίζωb, κυβεία, μεθοδεία, παραλογίζομαι

V

嫉妒，忌恨 εἰςx, ζῆλοςb, ζηλόωd, ὀφθαλμόςd, παραζηλόω, πονηρόςf, φθονέω, φθόνος, χολήb

W

充滿怨恨，懷恨在心 ἐνέχωa, ἐρεθίζωa, ἐριθείαa, πικρόςb

X

憤怒，憤慨 ἀγανακτέω, ἀγανάκτησις, ἄνοιαb, βρύχωb, διαπονέομαι, διαπρίω, ἔα, ἐμμαίνομαι, θυμομαχέωa, θυμόςa, θυμόω, ὀργήa, ὀργίζω, ὀργίλος, παροξύνω, παροργίζω, παροργισμός, προκαλέω, προσοχθίζω, φρυάσσω, χολάω

Y

厭惡，鄙棄，藐視 ἐξουθενέω, κατακαυχάομαιb, καταπατέωb, καταφρονέω, καταφρονητής, ὀλιγωρέω

Z

憎恨，可憎的 ἀποστυγέω, θεοστυγής, κακίαc, κακόωb, μισέω, πικραίνωb, πικρίαb, στυγητός, ψυχήf

A'

自負，傲慢，驕傲 ἀλαζονεία, ἀλαζών, αὐθάδης, ἐπαίρωg, κενοδοξία, κενόδοξος, τυφόω, ὑπεραίρωa, ὑπερηφανία, ὑπερήφανος, ὑπερφρονέω, ὑψηλόςd, ὑψηλόςe, ὑψηλοφρονέω, ὕψωμαc, φρονέωe, φυσιόωa, φυσιόωb, φυσίωσις

B'

頑固 ἀπερίτμητος, σκληροκαρδία, σκληρότης, σκληροτράχηλος, σκληρύνωa, σκληρύνωb

C'

偽善，假裝 ἀρνέομαιf, γόης, δίλογος, ἔρχομαιf, εὐπροσωπέω, ζύμηb, κονιάωb, πρόφασιςa, συνυποκρίνομαι, τοῖχοςb, ὑποκρίνομαι, ὑπόκρισις, ὑποκριτής

D'

偏袒，偏見 ἀδιάκριτος, ἀπροσωπολήμπτως, λαμβάνωn, πρόσκλισις, προσωπολημπτέω, προσωπολήμπτης, προσωπολημψία, πρόσωπονl

E'

好管閒事 ἀλλοτριεπίσκοπος, περιεργάζομαι, περίεργοςa

F'

懶惰，閒散 ἀγοραῖοςa, ἀργόςb, ἀτακτέω, ἄτακτος, ἀτάκτως, νωθρόςa, ὀκνηρόςa

G'

奢侈的生活，放縱的生活 ἐντρυφάω, λαμπρῶς, σπαταλάω, στρηνιάω, στρῆνος, τρυφάω, τρυφή

H'

不潔，污穢 ἀκαθαρσίαa, μιαίνωa, μίασμα, μιασμός, ῥυπαίνω, ῥυπαρία, ῥυπαρόςb

I'

放蕩，性變態 ἀποστρέφωb, ἀχρειόω, διαστρέφωb, διαφθείρωb, ἐκστρέφω, καταφθείρω, πανουργία, πανοῦργος, πλάνηc, σκολιόςb, φθείρωc, φθοράc

J'

不正當的性行為 ἀπέρχομαιd, ἀρσενοκοίτης, ἀσέλγεια, ἐκπορνεύω, κοίτηc, κύωνc, μαλακόςb, μοιχαλίςa, μοιχάω, μοιχεία, μοιχεύω, μοιχός, πορνεία, πορνεύω, πόρνη, πόρνος

K'

酗酒 κραιπάλη, κῶμος, μέθη, μεθύσκω, μέθυσος, μεθύωa, οἰνοπότης, οἰνοφλυγία, πάροινος, πότος

L'

罪惡，壞事，罪行 ἀγνόημα, ἀθῷος, αἰτίαd, αἴτιοςc, ἁμαρτάνω, ἁμάρτημα, ἁμαρτίαa, ἁμαρτίαc, ἁμαρτωλός, ἁμαρτωλός, ἄμεμπτος, ἀμέμπτως, ἀναίτιος, ἀναμάρτητος, ἀπείραστος, ἀπρόσκοποςa, ἄπταιστος, δελεάζω, ἐκπειράζωc, ἔνοχοςa, ἔνοχοςb, ὀφειλέτηςc, ὀφείλημαc, ὀφείλωd, παράπτωμα, πειράζωc, πειρασμόςb, πονηρόςc, προαμαρτάνω, πρόσκομμαc, προσκοπήc, πταίω, ῥᾳδιούργημα, ῥᾳδιουργία, σκανδαλίζωb, σκανδαλίζωe, σκάνδαλονb, ὑπερβαίνω

89

關係 αἰτίαa, αἰτίαe, αἴτιοςa, αἴτιοςb, ἀλλάa, ἀλλάb, ἀλλάe, ἄλογοςb, ἅμαb, ἀνάa, ἀνάe, ἀναλογία, ἄνευ, ἀντίa, ἀντίc, ἀντίd, ἀπόa, ἀπόe, ἀπόi, ἀποβαίνωb, ἄραa, ἀρχήc, ἄτερ, αὐτόματος, ἀφορμήb, γάρa, δέa, δέb, δέc, δέd, δέe, διάc, διάf, διό, διόπερ, διότιa, δωρεάνb, δωρεάνc, ἐάνa, ἐάνπερ, εἰa, εἰb, εἰd, εἰκῇa, εἰκῇb, εἰκῇc, εἰμίo, εἴπερ, εἰςf, εἰςg, εἰςh, εἶταb, εἴτε, ἐκb, ἐκc, ἐκe, ἐκg, ἐκh, ἐκn, ἔκβασιςb, ἐκτόςc, ἐκτόςd, ἐνg, ἐνh, ἐνj, ἐνk, ἐνl, ἐνp, ἐνq, ἐνr, ἐναντίονc, ἕνεκαa, ἕνεκαb, ἐπεί, ἐπειδήa, ἐπειδήπερ, ἐπίl, ἐπίn, ἐπίo, ἐπίq, ἔρχομαιe, ἔτιc, ἤa, ἤc, ἤτοι, θεμέλιοςc, ἵναa, ἵναb, ἱνατί, καθότιa, καθώςb, καθώςe, καίa, καίb, καίc, καίf, καίπερ, καίτοι, καίτοιγε, κἄν, κατάk, κατάl, κατάm, κατάn, κατάx, κενόςc, κενόςd, κενῶς, κοινόςd, κρεμάννυμιd, λαμά, λόγοςg, λοιπόςe, μᾶλλονb, μάτην, μένc, μένd, μένe, μένf, μενοῦνa, μενοῦνb, μενοῦνγε, μέντοιa, μέντοιb, μετάa, μετάb, μετάc, μετάd, μετάk, μεταξύb, μετασχηματίζωb, μήc, μήe, μήποτεc, νή, ὅθενb, ὁμοῦ, ὅμωςa, ὅμωςc, ὅπουc, ὅπουd, ὅπωςa, ὅπωςb, ὅςb, ὅτιb, οὖνa, οὖνc, οὗτοςb, ὀψώνιονc, πάλινb, πάλινc, παράg, παράh, παράi, παράj, περαιτέρω, περίd, περίf, περίg, πλήνa, πλήνb, πόθενb, πόθενc, πολυμερῶςc, πολυτρόπωςb, πότερον, πρόςg, πρόςh, πρόςi, πρόςj, πρόςn, προστίθημιe, πώς, ῥίζαc, σύμφυτος, σύνa, σύνb, τέa, τέb, τέc, τέd, τέe, τέλοςb, τέλοςc, τοιγαροῦν, τοίνυν, τρόποςa, ὑπέρe, ὑπόd, χάρινa, χάρινb, χωρίςa, ὡςc, ὡςf, ὡςg, ὡςh, ὥστεa, ὥστεb

A

關係 αἰτίαe

B

從屬 κρεμάννυμιd

C

衍生 ἐκh

D

具體說明 ἐνk, κατάm, ὅπουd, περίg, πρόςn

E

涉及對應的關係（同構關係） ἀναλογία, κατάk, μετασχηματίζωb, πρόςj

F

根據 ἐπίq, θεμέλιοςc, νή

G

原因及／或理由 αἰτίαa, αἴτιοςa, αἴτιοςb, ἄλογοςb, ἀντίc, ἀπόi, ἀρχήc, αὐτόματος, ἀφορμήb, γάρa, διάf, διότιa, δωρεάνb, εἰb, εἰκῇa, ἐκb, ἐνq, ἕνεκαa, ἐπεί, ἐπειδήa, ἐπειδήπερ, ἐπίn, ἱνατί, καθότιa, καθώςb, λαμά, λόγοςg, ὅθενb, ὅπουc, ὅτιb, παράj, περίd, πόθενc, ῥίζαc, ὑπέρe, ὑπόd, χάρινa, ὡςf

H

結果 ἀντίd, ἀποβαίνωb, ἄραa, διό, διόπερ, εἰκῇb, εἰςg, ἔκβασιςb, ἐνr, ἔρχομαιe, ἵναb, κενόςc, μάτην, μενοῦνb, οὖνa, ὀψώνιονc, πρόςi, τέλοςb, τοιγαροῦν, τοίνυν, ὡςh, ὥστεa

I

目的 δωρεάνc, εἰκῇc, εἰςf, ἕνεκαb, ἐπίo, ἵναa, κατάx, κενόςd, κενῶς, μήc, μήe, μήποτεc, ὅπωςb, πρόςh, πώς, τέλοςc, χάρινb, ὡςg, ὥστεb

J

條件 ἐάνa, ἐάνπερ, εἰa, εἴπερ, εἴτε, πότερον

K

讓步 καίπερ, καίτοι, καίτοιγε, κἄν, ὅμωςa, ὅμωςc

L

方法，途徑 διάc, εἰςh, ἐκc, ἐνp, μετάk

M

伴隨的情況 ἐνh, μετάd

N

方式 ἐκe, ἐνj, καθώςe, ὅπωςa, πόθενb, πολυμερῶςc, πολυτρόπωςb, τρόποςa, ὡςc

O

順序添加 δέb, καίb, προστίθημιe, τέb

P

分佈 ἀνάa, κατάl

Q

添加 ἀλλάb, δέa, δέd, εἶταb, ἐπίl, καίa, καίc, καίf, λοιπόςe, μένc, πάλινb, περαιτέρω, τέa, τέc, τέd, τέe

R

連繫 σύνb

S

等同 εἰμίo, ὅςb, οὗτοςb

T

關聯 ἅμαb, ἐνg, κατάn, κοινόςd, μετάa, μετάb, μεταξύb, ὁμοῦ, παράi, περίf, πρόςg, σύμφυτος, σύνa

U

分離 ἄνευ, ἀπόa, ἄτερ, ἐκg, ἐκτόςd, χωρίςa

V

結合關係 μετάc

W

對比 ἀλλάa, ἀλλάe, ἀντίa, δέc, δέe, εἰd, ἐκτόςc, ἐναντίονc, ἔτιc, μᾶλλονb, μένd, μένe, μένf, μενοῦνa, μενοῦνγε, μέντοιa, μέντοιb, οὖνc, πάλινc, παράg, παράh, πλήνa, πλήνb

X

替代關係 ἤa, ἤc, ἤτοι

Y

實質 ἀπόe, ἐκn, ἐνl

Z

居中調停 ἀνάe

90

語意格 αἴρωe, ἀναδέχομαιb, ἀντίb, ἀπέναντιb, ἀπέχωd, ἀπόb, ἀπόf, ἀπόg, ἀπόj, ἀποδίδωμιe, ἀπολαμβάνωe, ἀπονέμω, ἀφίημιl, βαστάζωe, βαστάζωh, βυθίζωb, γεύομαιc, διάa, διάb, διάd, διάe, δίδωμιh, δίδωμιi, διεγείρωb, διότιb, εἰc, εἰςi, εἰςl, εἰςm, εἰςn, εἰσέρχομαιd, εἰσφέρωb, ἐκd, ἐκf, ἐκπίπτωf, ἐκχέωd, ἐκχέωg, ἐμπίπτωb, ἐμπλέκω, ἔμπροσθενc, ἐνi, ἐνm, ἐνn, ἐνo, ἐνu, ἔναντιb, ἐναντίονb, ἕνεκαc, ἐνώπιονb, ἐπίg, ἐπίh, ἐπίi, ἐπίj, ἐπίk, ἐπίp, ἐπίu, ἐπιλαμβάνομαιf, ἐπιρίπτωb, ἐπιτίθημιc, ἐπιτυγχάνωb, ἐπιφέρω, ἐργάζομαιc, ἐρεθίζωb, εὑρίσκωd, ἔχωf, ἔχωh, ἔχωi, ἔχωl, θεωρέωc, ἵναc, κατάi, κατάj, κατατίθημι, καταχράομαιa, κατέναντιb, κατενώπιονb, κατεργάζομαιb, κινέωe, κομίζωb, λαμβάνωh, λαμβάνωi, λαμβάνωk, μετάe, μετάf, μετάj, μεταλαμβάνωb, ὁράωe, ὅτιa, παράd, παράe, παράf, παραφέρωc, παρέχωc, παροξυσμόςa, πάσχωb, πέμπωd, περίb, περίe, περιέχωa, περιέχωb, περιπείρω, περιπίπτωc, περιποίησιςa, πίπτωk, ποιέωa, ποτήριονb, πράσσωc, προλαμβάνωb, πρόςe, πρόςf, πρόςo, πρόςp, σύνc, συνέχωe, τίθημιg, τίνω, τυγχάνωa, τύποςg, ὑπέρa, ὑπέρb, ὑπέχω, ὑπόc, φέρωh, χείρf, χράομαιd, ὡςb

A

施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 ἀπόf, διάa, ἐνn, ἐπίu, παράe, σύνc, ὑπόc, χείρf

B

工具 ἀπόg, διάb, ἐκd, ἐνi, ἐπίi, καταχράομαιa, χράομαιd

C

事件或活動的來源 ἀπόb, ἐκf, παράd

D

責任 ἀπόj, ἐπίg, ἐπιρίπτωb

E

視點參與者 ἔμπροσθενc, ἔναντιb, ἐναντίονb, ἐνώπιονb, κατέναντιb, κατενώπιονb, παράf, πρόςo

F

內容 διότιb, εἰc, εἰςi, ἐνu, ἐπίp, ἔχωi, ἵναc, ὅτιa, περίb, περιέχωa, πρόςf, τύποςg, ὑπέρb, ὡςb

G

起誓保證的參與者 εἰςn, ἐνo, κατάi

H

反對 ἀπέναντιb, ἐπίj, κατάj, μετάf, πρόςp

I

受益 ἀντίb, διάd, εἰςm, ἐπίk, μετάj, περίe, ὑπέρa

J

成因參與者 διάe, ἕνεκαc

K

可數事件的施事者 ἀποδίδωμιe, ἀφίημιl, ἐργάζομαιc, κατεργάζομαιb, λαμβάνωk, ποιέωa, προλαμβάνωb

L

以動詞來標記的使役施事者 ἀπονέμω, δίδωμιh, διεγείρωb, ἐρεθίζωb, ἔχωh, κινέωe, παροξυσμόςa

M

經歷者 ἀναδέχομαιb, ἀπέχωd, ἀπολαμβάνωe, βαστάζωe, βαστάζωh, γεύομαιc, εἰςl, εἰσέρχομαιd, ἐκπίπτωf, ἐκχέωg, ἐμπίπτωb, ἐμπλέκω, ἐνm, ἐπίh, ἐπιλαμβάνομαιf, ἐπιτυγχάνωb, εὑρίσκωd, ἔχωf, ἔχωl, θεωρέωc, κατατίθημι, λαμβάνωh, μετάe, μεταλαμβάνωb, ὁράωe, πάσχωb, περιέχωb, περιπείρω, περιπίπτωc, περιποίησιςa, πίπτωk, πράσσωc, πρόςe, συνέχωe, τίνω, τυγχάνωa, ὑπέχω, φέρωh

N

使經歷 αἴρωe, βυθίζωb, δίδωμιi, εἰσφέρωb, ἐκχέωd, ἐπιτίθημιc, ἐπιφέρω, κομίζωb, λαμβάνωi, παραφέρωc, παρέχωc, πέμπωd, ποτήριονb, τίθημιg

91	語段標記 ἄγωh, ἀλλάc, ἀλλάd, γάρb, γέ, γίνομαιj, δή, δήπου, εἰe, ἵναd, καίd, καίe, μένa, μένb, μενοῦνc, μήτιb, νυνίc, ὁράωh, ὁράωi, ὁράωj, ὅτιc, οὖνb, πάντωςb, ὦ

A

轉折的標記 ἀλλάc, γάρb, γίνομαιj, καίe, μένa, νυνίc

B

強調的標記 ἀλλάd, γέ, δή, δήπου, εἰe, καίd, μένb, μενοῦνc, μήτιb, ὁράωj, οὖνb, πάντωςb

C

提示關注的標記 ἄγωh, ὁράωh, ὁράωi

D

直呼的標記 ὦ

E

識別子句及說明子句的標記（補說的） ἵναd, ὅτιc

92

話語的參照人物 ἀλλήλων, ἀλλότριοςa, αὐτόςb, αὐτόςc, δεῖνα, ἑαυτοῦa, ἑαυτοῦb, ἐγώa, ἐγώb, εἷςb, ἐκεῖνοςa, ἐμαυτοῦ, ἐμός, ἐντεῦθενb, ἡμέτερος, ἴδιοςc, κἀγώ, κἀκεῖνος, μηδείς, ὁ, ὅδεa, ὅδεb, ὅπουb, ὅπωςc, ὅςa, ὅστις, οὗb, οὐδείς, οὗτοςa, ποῖοςa, ποῦb, πῶς, σεαυτοῦ, σός, σύa, σύb, τίςa, τίςb, τὶςa, τὶςb, τοιοῦτοςb, ὑμέτερος, ὧδεb

A

說話者 ἐγώa, ἐμαυτοῦ, ἐμός, κἀγώ

B

說話者及與說話者相關聯的人（排除或包括聽眾） ἐγώb, ἡμέτερος

C

接收者 σεαυτοῦ, σός, σύa, σύb, ὑμέτερος

D

說及或寫到的人或物 ἀλλότριοςa, αὐτόςb, δεῖνα, ἑαυτοῦa, εἷςb, ἴδιοςc, μηδείς, ὁ, ὅπωςc, ὅστις, οὐδείς, πῶς, τίςa, τίςb, τὶςa, τὶςb

E

相互的參照 ἀλλήλων, ἑαυτοῦb

F

相關的參照 ὅπουb, ὅςa, οὗb, ποῦb

G

限定或指示的參照 ἐκεῖνοςa, ἐντεῦθενb, κἀκεῖνος, ὅδεa, ὅδεb, οὗτοςa, ποῖοςa, τοιοῦτοςb, ὧδεb

H

強調附加語 αὐτόςc

93

人名及地名 Ἀαρών, Ἀβαδδών, Ἅβελ, Ἀβιάa, Ἀβιάb, Ἀβιαθάρ, Ἀβιληνή, Ἀβιούδ, Ἀβραάμa, Ἅγαβος, Ἁγάρ, Ἀγρίππας, Ἀδάμ, Ἀδδί, Ἀδμίν, Ἀδραμυττηνός, Ἀδρίας, Ἀζώρ, Ἄζωτος, Ἀθῆναι, Ἀθηναῖος, Ἀθηναῖος, Αἰγύπτιος, Αἰγύπτιος, Αἴγυπτος, Αἰθίοψ, Αἰνέας, Αἰνών, Ἁκελδαμάχ, Ἀκύλας, Ἀλεξανδρεύς, Ἀλεξανδρῖνος, Ἀλέξανδροςa, Ἀλέξανδροςb, Ἀλέξανδροςc, Ἀλέξανδροςd, Ἀλέξανδροςe, Ἀλμεί, Ἁλφαῖοςa, Ἁλφαῖοςb, Ἀμιναδάβ, Ἀμπλιᾶτος, Ἀμφίπολις, Ἀμών, Ἀμώςa, Ἀμώςb, Ἁνανίαςa, Ἁνανίαςb, Ἁνανίαςc, Ἀνδρέας, Ἀνδρόνικος, Ἅννα, Ἅννας, Ἀντιόχειαa, Ἀντιόχειαb, Ἀντιοχεύς, Ἀντιπᾶς, Ἀντιπατρίς, Ἀουλία, Ἀπελλῆς, Ἀπολλύων, Ἀπολλωνία, Ἀπολλῶς, Ἀππίου Φόρον, Ἀπφία, Ἀραβία, Ἀράμ, Ἄραψ, Ἄρειος Πάγοςa, Ἁρέτας, Ἀρηί, Ἁριμαθαία, Ἀρίσταρχος, Ἀριστόβουλος, Ἁρμαγεδών, Ἀρμίν, Ἀρνί, Ἀρτεμᾶς, Ἄρτεμις, Ἀρφαξάδ, Ἀρχέλαος, Ἄρχιππος, Ἀσά, Ἀσάφ, Ἀσήρ, Ἀσία, Ἀσιανός, Ἀσσά, Ἆσσος, Ἀσύγκριτος, Ἀττάλεια, Αὐγοῦστος, Ἀχάζ, Ἀχαΐα, Ἀχαϊκός, Ἀχίμ, Βάαλ, Βαβυλών, Βαλαάμ, Βαλάκ, Βαραββᾶς, Βαράκ, Βαραχίας, Βαρθολομαῖος, Βαριησοῦς, Βαριωνᾶ, Βαρναβᾶς, Βαρσαββᾶςa, Βαρσαββᾶςb, Βαρτιμαῖος, Βεελζεβούλ, Βελζεθά, Βελιάρ, Βενιαμίν, Βερνίκη, Βέροια, Βεροιαῖος, Βέρος, Βεωορσόρ, Βεώρ, Βηδσαϊδάν, Βηζαθά, Βηθαβαρά, Βηθανίαa, Βηθανίαb, Βηθαραβά, Βηθεσδά, Βηθζαθά, Βηθλέεμ, Βηθσαϊδά, Βηθφαγή, Βηρεύς, Βησσαϊδά, Βιθαρά, Βιθυνία, Βλάστος, Βοανηργές, Βόεςa, Βόεςb, Βοσόρ, Γαββαθά, Γαβριήλ, Γάδ, Γαδαρηνός, Γάζα, Γαζαρηνός, Γάϊοςa, Γάϊοςb, Γάϊοςc, Γάϊοςd, Γαλάτης, Γαλατία, Γαλατικός, Γαλιλαίαa, Γαλιλαίαb, Γαλιλαῖος, Γαλλία, Γαλλίων, Γαμαλιήλ, Γαύδη, Γεδεών, Γεθσημανί, Γεννησαρέτa, Γεννησαρέτb, Γερασηνός, Γεργεσηνός, Γερσινός, Γολγοθᾶ, Γόμορρα, Γύλλιον, Γώγ, Δαδδαῖος, Δαλμανουθά, Δαλματία, Δάμαρις, Δαμασκηνός, Δαμασκός, Δανιήλ, Δαυίδ, Δεκάπολις, Δερβαῖος, Δέρβη, Δημᾶς, Δημήτριοςa, Δημήτριοςb, Δίδυμος, Διονύσιος, Διόσκουροι, Διοτρέφης, Δονεῖ, Δορκάς, Δουβέριος, Δρούσιλλα, Ἔβερ, Ἑβραϊκός, Ἑβραῖος, Ἑβραΐς, Ἔγυπτος, Ἑζεκίας, ἐλαίαb, Ἐλαμίτης, Ἐλεάζαρ, Ἐλιακίμa, Ἐλιακίμb, Ἐλιέζερ, Ἐλιούδ, Ἐλισάβετ, Ἐλισαῖος, Ἑλλάς, Ἐλμαδάμ, Ἐλύμας, Ἐμμανουήλ, Ἐμμαοῦς, Ἑμμώρ, Ἐνώς, Ἑνώχ, Ἐπαίνετος, Ἐπαφρᾶς, Ἐπαφρόδιτος, Ἔραστοςa, Ἔραστοςb, Ἑρμᾶς, Ἑρμῆςa, Ἑρμῆςb, Ἑρμογένης, Ἑσλί, Ἑσρώμ, Εὕα, Εὔβουλος, Εὐνίκη, Εὐοδία, Εὔτυχος, Εὐφράτης, Ἐφέσιος, Ἐφέσιος, Ἔφεσος, Ἐφραίμ, Ζαβουλώνa, Ζαβουλώνb, Ζακχαῖος, Ζάρα, Ζαχαρίαςa, Ζαχαρίαςb, Ζεβεδαῖος, Ζεύς, Ζηνᾶς, Ζοροβαβέλ, Ἠλί, Ἠλίας, Ἤρ, Ἡρῴδηςa, Ἡρῴδηςb, Ἡρῴδηςc, Ἡρῳδιάς, Ἡρῳδίων, Ἠσαΐας, Ἠσαῦ, Θαδαῖος, Θαδδαῖος, Θαμάρ, Θάρα, Θεόφιλος, Θεσσαλονικεύς, Θεσσαλονίκη, Θευδᾶς, Θυάτειρα, Θωμᾶς, Ἰάϊρος, Ἰακώβa, Ἰακώβb, Ἰάκωβοςa, Ἰάκωβοςb, Ἰάκωβοςc, Ἰάκωβοςd, Ἰάκωβοςe, Ἰάκωβοςf, Ἰαμβρῆς, Ἰανναί, Ἰάννης, Ἰάρετ, Ἰάσωνa, Ἰάσωνb, Ἰδουμαία, Ἰεζάβελ, Ἱεράπολις, Ἰερεμίας, Ἰεριχώ, Ἱεροσόλυμαa, Ἱεροσόλυμαb, Ἱεροσολυμίτης, Ἰεσσαί, Ἰεφθάε, Ἰεχονίας, Ἰησοῦςa, Ἰησοῦςb, Ἰησοῦςc, Ἰησοῦςd, Ἰησοῦςe, Ἰκόνιον, Ἰλλυρικόν, Ἰόππη, Ἰορδάνης, Ἰουδαίαa, Ἰουδαίαb, Ἰουδαϊκός, Ἰουδαϊκῶς, Ἰουδαῖος, Ἰουδαῖος, Ἰουδαῖος, Ἰούδαςa, Ἰούδαςb, Ἰούδαςc, Ἰούδαςd, Ἰούδαςe, Ἰούδαςf, Ἰούδαςg, Ἰούδαςh, Ἰούδαςi, Ἰούδαςj, Ἰουλία, Ἰούλιος, Ἰουνία, Ἰουνιᾶς, Ἰοῦστοςa, Ἰοῦστοςb, Ἰοῦστοςc, Ἰσαάκ, Ἰσκαριώθ, Ἰσραήλa, Ἰσραήλb, Ἰσραήλc, Ἰσραηλίτης, Ἰσσαχάρ, Ἰταλία, Ἰταλικός, Ἰτουραῖος, Ἰωαθάμ, Ἰωακείμ, Ἰωανάν, Ἰωανᾶς, Ἰωάννα, Ἰωαννᾶς, Ἰωάννηςa, Ἰωάννηςb, Ἰωάννηςc, Ἰωάννηςd, Ἰωάννηςe, Ἰωάννηςf, Ἰώβ, Ἰωβήδ, Ἰωδά, Ἰωήλ, Ἰωνάθας, Ἰωνάμ, Ἰωνᾶςa, Ἰωνᾶςb, Ἰωράμ, Ἰωρίμ, Ἰωσαφάτ, Ἰωσῆςa, Ἰωσῆςb, Ἰωσήφa, Ἰωσήφb, Ἰωσήφc, Ἰωσήφd, Ἰωσήφe, Ἰωσήφf, Ἰωσήφg, Ἰωσήφh, Ἰωσήχ, Ἰωσίας, Καϊάφας, Κάϊν, Καϊνάμa, Καϊνάμb, Καῖσαρa, Καισάρειαa, Καισάρειαb, Καλοὶ Λιμένες, Κανά, Κανδάκηb, Καππαδοκία, Κάρπος, Καρυῶτος, Καῦδα, Καφαρναούμ, Κεγχρεαί, Κεδρών, Κηφᾶς, Κιλικία, Κίς, Κλαῦδα, Κλαυδία, Κλαύδιοςa, Κλαύδιοςb, Κλεοπᾶς, Κλήμης, Κλωπᾶς, Κνίδος, Κολοσσαί, Κόρε, Κορίνθιος, Κόρινθος, Κορνήλιος, Κούαρτος, Κρής, Κρήσκης, Κρήτη, Κρίσπος, Κύπριος, Κύπρος, Κυρηναῖος, Κυρήνη, Κυρήνιος, Κώς, Κωσάμ, Λάζαροςa, Λάζαροςb, Λάμεχ, Λαοδίκεια, Λαοδικεύς, Λασαία, Λεββαῖος, Λεββεδαῖος, λεγιώνb, Λευεί, Λευής, Λευίa, Λευίb, Λευίc, Λευίd, Λευίς, Λιβύη, Λίνος, Λουκᾶς, Λούκιοςa, Λούκιοςb, Λύδδα, Λυδία, Λυκαονία, Λυκία, Λυσανίας, Λυσίας, Λύστρα, Λωΐς, Λώτ, Μάαθ, Μαγαδά, Μαγαδάν, Μαγδαλά, Μαγδαλάν, Μαγδαληνή, Μαγεδά, Μαγεδάν, Μαγώγ, Μαδιάμ, Μαθθαῖος, Μαθθάτa, Μαθθάτb, Μαθθίας, Μαθουσαλά, Μακεδονία, Μακεδών, Μαλελεήλ, Μάλχος, Μαναήν, Μανασσῆa, Μανασσῆb, Μάρθα, Μαρίαa, Μαρίαb, Μαρίαc, Μαρίαd, Μαρίαe, Μαρίαf, Μαρίαg, Μᾶρκος, Ματθάν, Ματταθά, Ματταθίαςa, Ματταθίαςb, Μελεά, Μελίτη, Μελχίa, Μελχίb, Μελχισέδεκ, Μεννά, Μεσοποταμία, Μῆδος, Μίλητος, Μιτυλήνη, Μιχαήλ, Μνάσων, Μόλοχ, Μύρα, Μυσία, Μωϋσῆςa, Ναασσών, Ναγγαί, Ναζαρά, Ναζαρηνός, Ναζωραῖος, Ναθάμ, Ναθαναήλ, Ναιμάν, Ναΐν, Ναούμ, Ναραῖος, Νάρκισσος, Ναχώρ, Νέα Πόλις, Νεφθαλίμa, Νεφθαλίμb, Νηρεύς, Νηρί, Νήφα, Νίγερ, Νικάνωρ, Νικόδημος, Νικολαΐτης, Νικόλαοςa, Νικόλαοςb, Νικόπολις, Νινευίτης, Νύμφα, Νῶε, Ὀζίας, Ὀλυμπᾶς, Ὀνήσιμος, Ὀνησίφορος, Οὐρβανός, Οὐρίας, Παμφυλία, Πάρθος, Παρμενᾶς, Πάταρα, Πάτμος, Πατροβᾶς, Παῦλοςa, Παῦλοςb, Πάφος, Πέργαμος, Πέργη, Περσίς, Πέτρος, Πιλᾶτος, Πισιδία, Πισίδιος, Ποντικός, Πόντιος, Πόντος, Πόπλιος, Πόρκιος, Ποτίολοι, Πούδης, Πρίσκα, Πρόχορος, Πτολεμαΐς, Πύθιος, Πύρρος, Ῥαάβ, Ῥαγαύ, Ῥαιφάν, Ῥαμά, Ῥαχάβ, Ῥαχήλ, Ῥεβέκκα, Ῥήγιον, Ῥησά, Ῥοβοάμ, Ῥόδη, Ῥόδος, Ῥουβήν, Ῥούθ, Ῥοῦφοςa, Ῥοῦφοςb, Ῥωμαϊκός, Ῥωμαῖος, Ῥώμη, Σαδώκ, Σαλάa, Σαλάb, Σαλαθιήλ, Σαλαμίς, Σαλείμ, Σαλήμa, Σαλήμb, Σαλμάν, Σαλμών, Σαλμώνη, Σαλώμη, Σαμάρειαa, Σαμάρειαb, Σαμαρίτης, Σαμαρῖτις, Σαμοθρᾴκη, Σάμος, Σαμουήλ, Σαμψών, Σαούλa, Σαούλb, Σάπφιρα, Σάρδεις, Σάρεπτα, Σάρρα, Σαρών, Σατανᾶςb, Σαῦλος, Σειλεᾶς, Σεκοῦνδος, Σελεύκεια, Σεμεΐν, Σέργιος, Σερούχ, Σήθ, Σήμ, Σιδών, Σιδώνιος, Σιδώνιος, Σιλᾶς, Σιλουανός, Σιλωάμ, Σίμωνa, Σίμωνb, Σίμωνc, Σίμωνd, Σίμωνe, Σίμωνf, Σίμωνg, Σίμωνh, Σίμωνi, Σινᾶ, Σιώνa, Σιώνb, Σκαριότα, Σκευᾶς, Σκύθης, Σμύρνα, Σόδομα, Σολομών, Σουσάννα, Σπανία, Στάχυς, Στεφανᾶς, Στέφανος, Στογύλιον, Στρογγύλιον, Συμεώνa, Συμεώνb, Συμεώνc, Συμεώνd, Συμεώνe, Συντύχη, Συράκουσαι, Συρία, Σύρος, Συροφοινίκισσα, Σύρτις, Συχάρ, Συχέμa, Συχέμb, Σώπατρος, Σωσθένηςa, Σωσθένηςb, Σωσίπατρος, Ταβιθά, Ταδδαῖον, Ταρσεύς, Ταρσός, Τέρτιος, Τέρτυλλος, Τιβεριάςa, Τιβεριάςb, Τιβέριος, Τιμαῖος, Τιμόθεος, Τίμων, Τίτιος, Τίτοςa, Τίτοςb, Τραχωνῖτις, Τρόφιμος, Τρύφαινα, Τρυφῶσα, Τρῳάς, Τρωγύλλιον, Τύραννος, Τύριος, Τύρος, Τυχικός, Ὑμέναιος, Φάλεκ, Φανουήλ, Φαραώ, Φάρες, Φῆλιξ, Φῆστος, Φιλαδέλφεια, Φιλήμων, Φίλητος, Φιλιππήσιος, Φίλιπποι, Φίλιπποςa, Φίλιπποςb, Φίλιπποςc, Φίλιπποςd, Φίλιπποςe, Φιλόλογος, Φλέγων, Φοίβη, Φοινίκη, Φοῖνιξ, Φορτουνᾶτος, Φρυγία, Φύγελος, Χαλδαῖος, Χανάαν, Χαναναῖος, Χαρράν, Χίος, Χλόη, Χοραζίν, Χουζᾶς, Χριστόςb, Ὡσηέ

A

人名 Ἀαρών, Ἀβαδδών, Ἅβελ, Ἀβιάa, Ἀβιάb, Ἀβιαθάρ, Ἀβιούδ, Ἀβραάμa, Ἅγαβος, Ἁγάρ, Ἀγρίππας, Ἀδάμ, Ἀδδί, Ἀδμίν, Ἀζώρ, Αἰνέας, Ἀκύλας, Ἀλέξανδροςa, Ἀλέξανδροςb, Ἀλέξανδροςc, Ἀλέξανδροςd, Ἀλέξανδροςe, Ἀλμεί, Ἁλφαῖοςa, Ἁλφαῖοςb, Ἀμιναδάβ, Ἀμπλιᾶτος, Ἀμών, Ἀμώςa, Ἀμώςb, Ἁνανίαςa, Ἁνανίαςb, Ἁνανίαςc, Ἀνδρέας, Ἀνδρόνικος, Ἅννα, Ἅννας, Ἀντιπᾶς, Ἀουλία, Ἀπελλῆς, Ἀπολλύων, Ἀπολλῶς, Ἀπφία, Ἀράμ, Ἁρέτας, Ἀρηί, Ἀρίσταρχος, Ἀριστόβουλος, Ἀρμίν, Ἀρνί, Ἀρτεμᾶς, Ἄρτεμις, Ἀρφαξάδ, Ἀρχέλαος, Ἄρχιππος, Ἀσά, Ἀσάφ, Ἀσήρ, Ἀσσά, Ἀσύγκριτος, Αὐγοῦστος, Ἀχάζ, Ἀχαϊκός, Ἀχίμ, Βάαλ, Βαλαάμ, Βαλάκ, Βαραββᾶς, Βαράκ, Βαραχίας, Βαρθολομαῖος, Βαριησοῦς, Βαριωνᾶ, Βαρναβᾶς, Βαρσαββᾶςa, Βαρσαββᾶςb, Βαρτιμαῖος, Βεελζεβούλ, Βελιάρ, Βενιαμίν, Βερνίκη, Βέρος, Βεωορσόρ, Βεώρ, Βηρεύς, Βλάστος, Βοανηργές, Βόεςa, Βόεςb, Βοσόρ, Γαβριήλ, Γάδ, Γάϊοςa, Γάϊοςb, Γάϊοςc, Γάϊοςd, Γαλλίων, Γαμαλιήλ, Γεδεών, Γώγ, Δαδδαῖος, Δάμαρις, Δανιήλ, Δαυίδ, Δημᾶς, Δημήτριοςa, Δημήτριοςb, Δίδυμος, Διονύσιος, Διόσκουροι, Διοτρέφης, Δονεῖ, Δορκάς, Δρούσιλλα, Ἔβερ, Ἑβραϊκός, Ἑβραῖος, Ἑβραΐς, Ἑζεκίας, Ἐλεάζαρ, Ἐλιακίμa, Ἐλιακίμb, Ἐλιέζερ, Ἐλιούδ, Ἐλισάβετ, Ἐλισαῖος, Ἐλμαδάμ, Ἐλύμας, Ἐμμανουήλ, Ἑμμώρ, Ἐνώς, Ἑνώχ, Ἐπαίνετος, Ἐπαφρᾶς, Ἐπαφρόδιτος, Ἔραστοςa, Ἔραστοςb, Ἑρμᾶς, Ἑρμῆςa, Ἑρμῆςb, Ἑρμογένης, Ἑσλί, Ἑσρώμ, Εὕα, Εὔβουλος, Εὐνίκη, Εὐοδία, Εὔτυχος, Ζαβουλώνa, Ζακχαῖος, Ζάρα, Ζαχαρίαςa, Ζαχαρίαςb, Ζεβεδαῖος, Ζεύς, Ζηνᾶς, Ζοροβαβέλ, Ἠλί, Ἠλίας, Ἤρ, Ἡρῴδηςa, Ἡρῴδηςb, Ἡρῴδηςc, Ἡρῳδιάς, Ἡρῳδίων, Ἠσαΐας, Ἠσαῦ, Θαδαῖος, Θαδδαῖος, Θαμάρ, Θάρα, Θεόφιλος, Θευδᾶς, Θωμᾶς, Ἰάϊρος, Ἰακώβa, Ἰακώβb, Ἰάκωβοςa, Ἰάκωβοςb, Ἰάκωβοςc, Ἰάκωβοςd, Ἰάκωβοςe, Ἰάκωβοςf, Ἰαμβρῆς, Ἰανναί, Ἰάννης, Ἰάρετ, Ἰάσωνa, Ἰάσωνb, Ἰεζάβελ, Ἰερεμίας, Ἰεσσαί, Ἰεφθάε, Ἰεχονίας, Ἰησοῦςa, Ἰησοῦςb, Ἰησοῦςc, Ἰησοῦςd, Ἰησοῦςe, Ἰουδαϊκός, Ἰουδαϊκῶς, Ἰουδαῖος, Ἰουδαῖος, Ἰούδαςa, Ἰούδαςb, Ἰούδαςc, Ἰούδαςd, Ἰούδαςe, Ἰούδαςf, Ἰούδαςg, Ἰούδαςh, Ἰούδαςi, Ἰουλία, Ἰούλιος, Ἰουνία, Ἰουνιᾶς, Ἰοῦστοςa, Ἰοῦστοςb, Ἰοῦστοςc, Ἰσαάκ, Ἰσκαριώθ, Ἰσραήλa, Ἰσραήλb, Ἰσραήλc, Ἰσραηλίτης, Ἰσσαχάρ, Ἰωαθάμ, Ἰωακείμ, Ἰωανάν, Ἰωανᾶς, Ἰωάννα, Ἰωαννᾶς, Ἰωάννηςa, Ἰωάννηςb, Ἰωάννηςc, Ἰωάννηςd, Ἰωάννηςe, Ἰωάννηςf, Ἰώβ, Ἰωβήδ, Ἰωδά, Ἰωήλ, Ἰωνάθας, Ἰωνάμ, Ἰωνᾶςa, Ἰωνᾶςb, Ἰωράμ, Ἰωρίμ, Ἰωσαφάτ, Ἰωσῆςa, Ἰωσῆςb, Ἰωσήφa, Ἰωσήφb, Ἰωσήφc, Ἰωσήφd, Ἰωσήφe, Ἰωσήφf, Ἰωσήφg, Ἰωσήφh, Ἰωσήχ, Ἰωσίας, Καϊάφας, Κάϊν, Καϊνάμa, Καϊνάμb, Καῖσαρa, Κανδάκηb, Κάρπος, Κηφᾶς, Κίς, Κλαυδία, Κλαύδιοςa, Κλαύδιοςb, Κλεοπᾶς, Κλήμης, Κλωπᾶς, Κόρε, Κορνήλιος, Κούαρτος, Κρήσκης, Κρίσπος, Κυρήνιος, Κωσάμ, Λάζαροςa, Λάζαροςb, Λάμεχ, Λεββαῖος, Λεββεδαῖος, λεγιώνb, Λευεί, Λευής, Λευίa, Λευίb, Λευίc, Λευίd, Λευίς, Λίνος, Λουκᾶς, Λούκιοςa, Λούκιοςb, Λυδία, Λυσανίας, Λυσίας, Λωΐς, Λώτ, Μάαθ, Μαγδαληνή, Μαγώγ, Μαθθαῖος, Μαθθάτa, Μαθθάτb, Μαθθίας, Μαθουσαλά, Μαλελεήλ, Μάλχος, Μαναήν, Μανασσῆa, Μανασσῆb, Μάρθα, Μαρίαa, Μαρίαb, Μαρίαc, Μαρίαd, Μαρίαe, Μαρίαf, Μαρίαg, Μᾶρκος, Ματθάν, Ματταθά, Ματταθίαςa, Ματταθίαςb, Μελεά, Μελχίa, Μελχίb, Μελχισέδεκ, Μεννά, Μιχαήλ, Μνάσων, Μόλοχ, Μωϋσῆςa, Ναασσών, Ναγγαί, Ναθάμ, Ναθαναήλ, Ναιμάν, Ναούμ, Νάρκισσος, Ναχώρ, Νεφθαλίμa, Νηρεύς, Νηρί, Νήφα, Νίγερ, Νικάνωρ, Νικόδημος, Νικολαΐτης, Νικόλαοςa, Νικόλαοςb, Νύμφα, Νῶε, Ὀζίας, Ὀλυμπᾶς, Ὀνήσιμος, Ὀνησίφορος, Οὐρβανός, Οὐρίας, Παρμενᾶς, Πατροβᾶς, Παῦλοςa, Παῦλοςb, Περσίς, Πέτρος, Πιλᾶτος, Πόντιος, Πόπλιος, Πόρκιος, Πούδης, Πρίσκα, Πρόχορος, Πύθιος, Πύρρος, Ῥαάβ, Ῥαγαύ, Ῥαιφάν, Ῥαχάβ, Ῥαχήλ, Ῥεβέκκα, Ῥησά, Ῥοβοάμ, Ῥόδη, Ῥουβήν, Ῥούθ, Ῥοῦφοςa, Ῥοῦφοςb, Σαδώκ, Σαλάa, Σαλάb, Σαλαθιήλ, Σαλήμb, Σαλμάν, Σαλμών, Σαλώμη, Σαμουήλ, Σαμψών, Σαούλa, Σαούλb, Σάπφιρα, Σάρρα, Σατανᾶςb, Σαῦλος, Σειλεᾶς, Σεκοῦνδος, Σεμεΐν, Σέργιος, Σερούχ, Σήθ, Σήμ, Σιλᾶς, Σιλουανός, Σίμωνa, Σίμωνb, Σίμωνc, Σίμωνd, Σίμωνe, Σίμωνf, Σίμωνg, Σίμωνh, Σίμωνi, Σκαριότα, Σκευᾶς, Σολομών, Σουσάννα, Στάχυς, Στεφανᾶς, Στέφανος, Συμεώνa, Συμεώνb, Συμεώνc, Συμεώνd, Συμεώνe, Συντύχη, Συχέμa, Σώπατρος, Σωσθένηςa, Σωσθένηςb, Σωσίπατρος, Ταβιθά, Ταδδαῖον, Τέρτιος, Τέρτυλλος, Τιβέριος, Τιμαῖος, Τιμόθεος, Τίμων, Τίτιος, Τίτοςa, Τίτοςb, Τρόφιμος, Τρύφαινα, Τρυφῶσα, Τύραννος, Τυχικός, Ὑμέναιος, Φάλεκ, Φανουήλ, Φαραώ, Φάρες, Φῆλιξ, Φῆστος, Φιλήμων, Φίλητος, Φίλιπποςa, Φίλιπποςb, Φίλιπποςc, Φίλιπποςd, Φιλόλογος, Φλέγων, Φοίβη, Φορτουνᾶτος, Φύγελος, Χλόη, Χουζᾶς, Χριστόςb, Ὡσηέ

B

地名 Ἀβιληνή, Ἀδραμυττηνός, Ἀδρίας, Ἄζωτος, Ἀθῆναι, Ἀθηναῖος, Ἀθηναῖος, Αἰγύπτιος, Αἰγύπτιος, Αἴγυπτος, Αἰθίοψ, Αἰνών, Ἁκελδαμάχ, Ἀλεξανδρεύς, Ἀλεξανδρῖνος, Ἀμφίπολις, Ἀντιόχειαa, Ἀντιόχειαb, Ἀντιοχεύς, Ἀντιπατρίς, Ἀπολλωνία, Ἀππίου Φόρον, Ἀραβία, Ἄραψ, Ἄρειος Πάγοςa, Ἁριμαθαία, Ἁρμαγεδών, Ἀσία, Ἀσιανός, Ἆσσος, Ἀττάλεια, Ἀχαΐα, Βαβυλών, Βελζεθά, Βέροια, Βεροιαῖος, Βηδσαϊδάν, Βηζαθά, Βηθαβαρά, Βηθανίαa, Βηθανίαb, Βηθαραβά, Βηθεσδά, Βηθζαθά, Βηθλέεμ, Βηθσαϊδά, Βηθφαγή, Βησσαϊδά, Βιθαρά, Βιθυνία, Γαββαθά, Γαδαρηνός, Γάζα, Γαζαρηνός, Γαλάτης, Γαλατία, Γαλατικός, Γαλιλαίαa, Γαλιλαίαb, Γαλιλαῖος, Γαλλία, Γαύδη, Γεθσημανί, Γεννησαρέτa, Γεννησαρέτb, Γερασηνός, Γεργεσηνός, Γερσινός, Γολγοθᾶ, Γόμορρα, Γύλλιον, Δαλμανουθά, Δαλματία, Δαμασκηνός, Δαμασκός, Δεκάπολις, Δερβαῖος, Δέρβη, Δουβέριος, Ἔγυπτος, ἐλαίαb, Ἐλαμίτης, Ἑλλάς, Ἐμμαοῦς, Εὐφράτης, Ἐφέσιος, Ἐφέσιος, Ἔφεσος, Ἐφραίμ, Ζαβουλώνb, Θεσσαλονικεύς, Θεσσαλονίκη, Θυάτειρα, Ἰδουμαία, Ἱεράπολις, Ἰεριχώ, Ἱεροσόλυμαa, Ἱεροσόλυμαb, Ἱεροσολυμίτης, Ἰκόνιον, Ἰλλυρικόν, Ἰόππη, Ἰορδάνης, Ἰουδαίαa, Ἰουδαίαb, Ἰουδαῖος, Ἰούδαςj, Ἰταλία, Ἰταλικός, Ἰτουραῖος, Καισάρειαa, Καισάρειαb, Καλοὶ Λιμένες, Κανά, Καππαδοκία, Καρυῶτος, Καῦδα, Καφαρναούμ, Κεγχρεαί, Κεδρών, Κιλικία, Κλαῦδα, Κνίδος, Κολοσσαί, Κορίνθιος, Κόρινθος, Κρής, Κρήτη, Κύπριος, Κύπρος, Κυρηναῖος, Κυρήνη, Κώς, Λαοδίκεια, Λαοδικεύς, Λασαία, Λιβύη, Λύδδα, Λυκαονία, Λυκία, Λύστρα, Μαγαδά, Μαγαδάν, Μαγδαλά, Μαγδαλάν, Μαγεδά, Μαγεδάν, Μαδιάμ, Μακεδονία, Μακεδών, Μελίτη, Μεσοποταμία, Μῆδος, Μίλητος, Μιτυλήνη, Μύρα, Μυσία, Ναζαρά, Ναζαρηνός, Ναζωραῖος, Ναΐν, Ναραῖος, Νέα Πόλις, Νεφθαλίμb, Νικόπολις, Νινευίτης, Παμφυλία, Πάρθος, Πάταρα, Πάτμος, Πάφος, Πέργαμος, Πέργη, Πισιδία, Πισίδιος, Ποντικός, Πόντος, Ποτίολοι, Πτολεμαΐς, Ῥαμά, Ῥήγιον, Ῥόδος, Ῥωμαϊκός, Ῥωμαῖος, Ῥώμη, Σαλαμίς, Σαλείμ, Σαλήμa, Σαλμώνη, Σαμάρειαa, Σαμάρειαb, Σαμαρίτης, Σαμαρῖτις, Σαμοθρᾴκη, Σάμος, Σάρδεις, Σάρεπτα, Σαρών, Σελεύκεια, Σιδών, Σιδώνιος, Σιδώνιος, Σιλωάμ, Σινᾶ, Σιώνa, Σιώνb, Σκύθης, Σμύρνα, Σόδομα, Σπανία, Στογύλιον, Στρογγύλιον, Συράκουσαι, Συρία, Σύρος, Συροφοινίκισσα, Σύρτις, Συχάρ, Συχέμb, Ταρσεύς, Ταρσός, Τιβεριάςa, Τιβεριάςb, Τραχωνῖτις, Τρῳάς, Τρωγύλλιον, Τύριος, Τύρος, Φιλαδέλφεια, Φιλιππήσιος, Φίλιπποι, Φίλιπποςe, Φοινίκη, Φοῖνιξ, Φρυγία, Χαλδαῖος, Χανάαν, Χαναναῖος, Χαρράν, Χίος, Χοραζίν

α

(1)

(a)

60.46 數目 第一，第二，第三，等等（序數） ［參πρῶτος］ 時間、空間或集合系列中的第一個 第一 只出現在新約書卷的標題中：πρὸς Κορινθίους α「致哥林多人的第一封信」（即《哥林多前書》）；Ἰωάννου α「約翰的第一封信」（即《約翰一書》）。

Ἀαρών

(1)

＜陽＞

(a)

93.1 人名及地名 人名 摩西的哥哥，以色列第一位大祭司 亞倫；《思》亞郎

Ἀβαδδών

(1)

＜陽＞

(a)

93.2 人名及地名 人名 掌管地獄或無底坑的天使的希伯來名字；見 93.32 亞巴頓；《思》阿巴冬；意思是「毀滅者」

ἀβαρής

(1)

ές

(a)

57.225 擁有，轉移，交換 成為財務負擔 （ἀβαρής「重量輕」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）沒有成為任何人在財務上的負擔 沒有成為財務上的負擔 ἀβαρῆ ἐμαυτὸν ὑμῖν ἐτήρησα καὶ τηρήσω  ‘I kept myself and will keep myself from being a financial burden to you’  「我向來凡事謹慎，將來也必謹慎，總不要在經濟上連累你們」 (林後 11:9)

ἀββά  (αββα)

(1)

(a)

12.12 超自然生物及力量 超自然生物 ［參πατήρ］ （上帝的稱號；亞蘭語「父親」的希臘語音譯詞）一個結合了超自然權威和對子民的關懷的稱號 阿爸；父親 Αββα ὁ πατήρ, πάντα δυνατά σοι  ‘Abba Father, you can do all things’  「阿爸，父啊！在你凡事都能」 (可 14:36) 在許多語言中，人們需要清楚區分指天上父親的「父」和指人類的父親的「父」。在區分大小寫字母的語言中，使用大寫字母可以幫助閱讀經文的人去識別天上的父親，可是那些聆聽別人讀出經文的人，仍然是無法分辨的。由於聆聽別人讀出經文的人比自己閱讀經文的人多，所以翻譯時必須清楚顯示文中的「父親」是指誰。為了表示「父親」是上帝的稱號，在很多語言中，人們都可以使用「天上的父」、「天父」、「上面的父」或「父上帝」等詞組來表達。 在某些語言中，人們甚至需要表明這位「父」就是創造主，因而要使用如「創造我們的父」等短語來表達。 使用「父親」作為上帝的稱號，還牽涉一個特別複雜的因素，就是這詞出現時沒有代詞指明所說的是誰的父親。例如，在許多語言中，人們談到父親的時候必須指明是誰的父親，因為一個人必定是與另一個人有某種關係，才會成為父親。因此，說話時必須表明是「我的父親」或「他的父親」，而絕對不能單單說「父親」。在耶穌談及「父親」與自己的關係的經文中，翻譯時通常需要使用「我父親」等短語來表達。然而，當「父親」這個稱號用來表示上帝普遍與人的關係時，就應該說「我們的父」（如果涉及的語言有區分第一人稱複數代詞的指示對象，是包含聽眾還是不包含聽眾，通常會使用包含聽眾的第一人稱複數代詞。） 雖然保留亞蘭文的音譯，即譯為 abba 或 aba（中文譯作：阿爸）是普遍的做法，但這也有一定的危險 ，因為音譯詞有可能與譯入語的另一個詞對應，從而妨礙了人對「阿爸」這個詞的正確理解。一般來說，把 ἀββά 翻譯出來是沒有多大意義的，因為翻譯結果可能只是「父親父親」。因此，在很多語言中，「阿爸父親」的組合會簡化為「父親」。 在一些語言中，呼格形式（就是在直接稱呼時使用的形式）與談到上帝是「父親」時所使用的詞形是不同的。當然，使用適當的語法形式是必要的。

Ἅβελ

(1)

＜陽＞

(a)

93.3 人名及地名 人名 亞當和夏娃的次子，該隱的弟弟 亞伯；《思》亞伯爾

Ἀβιά

(1)

＜陽＞

(a)

93.4a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 亞比雅；《思》阿彼雅

(b)

93.4b 人名及地名 人名 二十四個祭司家族的其中一位創始人 亞比雅；《思》阿彼雅

Ἀβιαθάρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.5 人名及地名 人名 大衛時代的祭司 亞比亞他；《思》厄貝雅塔爾

Ἀβιληνή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

93.389 人名及地名 地名 大馬士革西北面、亞比拉城附近的地區，由呂撒聶管轄 亞比利尼；《思》阿彼勒乃

Ἀβιούδ

(1)

＜陽＞

(a)

93.6 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 亞比玉；《思》阿彼烏得

Ἀβραάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.7 人名及地名 人名 以色列民族的祖先，信心之父 亞伯拉罕；《思》亞巴郎

(b)

1.16 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參κόλπος］ ὁ κόλπος Ἀβραάμ  （習語，直譯：亞伯拉罕的懷抱）天上的居所，有親密關係的含義 亞伯拉罕的懷抱；天堂 ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ  ‘he was borne by angels to Abrahams bosom’ or ‘... Heaven’  「被天使帶去放在亞伯拉罕的懷裡」或「……天堂」 (路 16:22) 把 κόλπος Ἀβραάμ 直譯作「亞伯拉罕的懷中」或「亞伯拉罕的膝上」往往會造成誤導。在某些語言中，這樣直譯甚至會暗示同性戀；在其他語言中則暗示天上的拉撒路是個嬰孩，或變成了嬰孩。由於 κόλπος Ἀβραάμ 通常指末世在天上的筵席1，如果翻譯者像英語 TEV 那樣，在 路 16:22 將隱含的「在天上的筵席」翻出來，譯作“the poor man died and was carried by the angels to sit beside Abraham at the feast in heaven”（「這窮人死了，天使領他到天上的筵席，坐在亞伯拉罕身旁」），也是正確和合理的。某些語言會把 κόλπος Ἀβραάμ 按照此處語境譯作「天使把他帶到亞伯拉罕身邊」或「天使把他帶去與亞伯拉罕同在」。

____________________________________________________

1 古時的猶太傳統說，世界末日的時候義人可以享受一場天上的盛宴。主持宴席的人是亞伯拉罕，因此，「到亞伯拉罕的懷裡」的意思就是成為這場屬天宴席的尊貴客人。

ἄβυσσος

(1)

ου＜陰＞

(a)

1.20 地理物體及特徵 地面以下的地方 （ἄβυσσος「窪坑」的引申喻意，原來的意思沒有出現在《新約》中）是死人所在的地方，也是囚禁魔鬼的處所（啟 20:3），是作為敵基督的獸（啟 11:7）以及陰間使者亞巴頓（啟 9:11）的住處 無底坑；深淵；邪靈的居所 Τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον; τοῦτ᾽ ἔστιν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν  ‘who can go down to the abyss? that is, to bring Christ up from the dead’  「或說：『誰要下到無底深淵去呢？』——意思就是要把基督從死人中領上來」 (羅 10:7) καὶ ἔβαλεν αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσσον  ‘and he threw him into the abyss’  「扔在無底坑裡」 (啟 20:3) ἄβυσσος 有時譯作「非常深的坑」；還可譯作「沒有底的坑」或「地上最深的坑」。

Ἅγαβος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.8 人名及地名 人名 來自猶太的基督徒先知 亞迦布；《思》阿加波

ἀγαθοεργέω

(1)

(a)

88.3 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參ἀγαθοποιέω, ἀγαθοποιΐα］ 去做良善的事 行善；做善事；善行 ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς  ‘to do good, to be rich in good works’  「又要囑咐他們行善，在好事上富足」 (提前 6:18)

ἀγαθοποιέω

(1)

(a)

88.3 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιΐα］ 去做良善的事 行善；做善事；善行 εἰ ἀγαθοποιοῦντες καὶ πάσχοντες ὑπομενεῖτε  ‘if you endure suffering when you have done good’  「你們若因行善受苦而忍耐」 (彼前 2:20)

ἀγαθοποιΐα

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.3 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιέω］ 去做良善的事 行善；做善事；善行 πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἐν ἀγαθοποιΐᾳ  ‘let them entrust themselves to their faithful Creator by the good deeds they do’  「要藉著好行為把自己的生命交託給那位信實的創造者」 (彼前 4:19)

ἀγαθοποιός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.8 道德倫理素質及相關行為 良善 （ ἀγαθοποιέω「行善」88.3 的衍生詞）慣常做好事的人 做好事的人；使別人得益的人 εἰς ἐκδίκησιν κακοποιῶν, ἔπαινον δὲ ἀγαθοποιῶν  ‘to punish the evildoers and praise those who do good’  「懲惡賞善」 (彼前 2:14)

ἀγαθός

(1)

ή, όν

(a)

88.1 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參ἀγαθωσύνη］ 最一般意義上的良好道德品格 好的；善的；良善；善行 τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα σχῶ ζωὴν αἰώνιον  ‘what good thing must I do to receive eternal life?’  「我該做什麼善事才能得到永生呢？」 (太 19:16) 有些語言不存在「良善」這種抽象的詞彙。由於良善暗示某種牽涉其他人的活動，因此翻譯者通常需要使用動詞表達形式，例如：「對人好」或「使人得益」。同樣地，有些語言必須把 羅 15:14 中「滿有良善」這個修飾語的結構稍為調整，以指明某人常常行善的事實，例如：「你們總是向人行善」。

(b)

65.20 價值 好的，壞的 具有適當的特點，或者令人完全滿意地發揮預期功能 好的；美善的；良善的；可喜的 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every good tree produces fine fruit’  「凡好樹都結好果子」 (太 7:17) ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθὴν  ‘it fell into good soil’ or ‘... fertile soil’  「有的落在好土裡」 (路 8:8) μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου  ‘remember that you received good things during your life’  「你該回想你生前得到各種好東西」 (路 16:25)

(c)

57.110 擁有，轉移，交換 給予 慷慨的，暗示與良善有關係 慷慨的 ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι  ‘or are you jealous because I am generous?’  「還是因為我慷慨，你就嫉妒呢？」 (太 20:15a)

(d)

57.33 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 τὰ ἀγαθά  （複數形式）提供物質利益的財產，通常指可動產或可以存儲的財物，而不是指房地產 財物；財產；好東西 καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου, Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά  ‘then I will say to myself, “Self, you have all the goods you need for many years”’  「然後要對我自己說：『你這個人哪，你有許多財物積存，可供多年享用』」 (路 12:19) 路 12:19 也可以翻譯為「你擁有過好生活所需要的一切，足夠讓你享用多年」。

____________________________________________________

1 在太 20:15，ἀγαθός也可理解為「好的；善的」（見88.1）。

ἀγαθωσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.1 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參ἀγαθός］ 最一般意義上的良好道德品格 好的；善的；良善；善行 Πέπεισμαι ... ὅτι καὶ αὐτοὶ μεστοί ἐστε ἀγαθωσύνης  ‘I am sure ... that you are full of goodness’  「我本人也深信你們自己充滿良善」 (羅 15:14) 有些語言不存在「良善」這種抽象的詞彙。由於良善暗示某種牽涉其他人的活動，因此翻譯者通常需要使用動詞表達形式，例如：「對人好」或「使人得益」。同樣地，有些語言必須把 羅 15:14 中「滿有良善」這個修飾語的結構稍為調整，以指明某人常常行善的事實，例如：「你們總是向人行善」。

(b)

57.109 擁有，轉移，交換 給予 慷慨地給予的行動，暗示與良善有關係 慷慨 Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη χαρὰ ... ἀγαθωσύνη  ‘but the Spirit produces love, joy ... and generosity’  「聖靈的果子就是仁愛、喜樂……慷慨」 (加 5:22a)

____________________________________________________

1 在加5:22，ἀγαθωσύνη也可理解為「良善」（見88.1）。

ἀγαλλίασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.132 態度及情感 快樂，高興，喜樂 一種強烈歡樂和喜悅的狀態，往往伴有口頭的表達和身體的活動（例如跳躍、跳動、跳舞） 非常喜樂；大大歡喜；大喜樂 ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ μου  ‘my yet unborn child jumped with great gladness’  「我腹裡的胎就歡喜跳動」 (路 1:44)

ἀγαλλιάω

(1)

(a)

25.133 態度及情感 快樂，高興，喜樂 經歷極度歡樂和喜悅的狀態，往往會有口頭的表達和適當的身體活動 非常快樂；極度喜樂；歡欣；雀躍 ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ σωτῆρί μου  ‘my soul rejoices greatly because of God my Savior’  「我靈因上帝我的救主大大歡喜」 (路 1:47) ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά μου  ‘my tongue rejoices’  「我的舌頭非常快樂」 (徒 2:26a)

____________________________________________________

1 有些語言也許不能接受徒 2:26中「我的舌頭快樂」的說法。在這種情況下，翻譯者可以把它翻譯為：「我因大大快樂而歡呼」。

ἄγαμος

(1)

ου＜陰＞或＜陽＞

(a)

34.76 聯合 結婚，離婚 沒有結婚的人 沒有結婚的 Λέγω δὲ τοῖς ἀγάμοις καὶ ταῖς χήραις  ‘to the unmarried and the widows, I say this’  「我對沒有結婚的人和寡婦說」 (林前 7:8) ἐὰν δὲ καὶ χωρισθῇ, μενέτω ἄγαμος  ‘if she separates from her husband, let her remain unmarried’  「若是離開了，就要保持單身」 (林前 7:11)

ἀγανακτέω

(1)

(a)

88.187 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 （ἀγανάκτησις「憤慨」88.186 的衍生詞）對判定為錯誤的事表示憤怒 惱怒；生氣 Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου  ‘and when the ten heard this, they began to be indignant with James and John’  「其餘十個門徒聽見，就對雅各和約翰很生氣」 (可 10:41)

ἀγανάκτησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.186 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 對判定為錯誤的人或事產生強烈的反對和不滿 義憤；憤慨 πόσην κατειργάσατο ὑμῖν σπουδήν, ἀλλ᾽ ἀπολογίαν, ἀλλ᾽ ἀγανάκτησιν  ‘it caused such earnestness in you, such eagerness to prove your innocence, such indignation’  「這在你們當中產生了那樣的熱誠，那樣急於證明自己的清白，那樣的憤慨」 (林後 7:11)

ἀγαπάω

(1)

(a)

25.43 態度及情感 愛，情感，同情 ［參ἀγάπη］ 對某人或某物的愛，基於真誠的欣賞和高度的尊重 愛；愛心關懷；關愛；喜愛 γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει  ‘for he will hate the one and love the other’  「恨這個愛那個」 (路 16:13) ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱὸν  ‘the Father loves the Son’  「父愛子」 (約 3:35) ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους  ‘I give you a new commandment, that you love one another’  「我賜給你們一條新命令，乃是叫你們彼此相愛」 (約 13:34) ὅτι αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς  ‘for he loved us first’  「因為上帝先愛我們」 (約壹 4:19) 雖然有些人嘗試賦予 ἀγαπάω[a]、ἀγάπη[a] 和 φιλέω[a]、φιλία (25.33) 有某些顯著的意義差異，但是似乎不可能在所有上下文中堅持這些意義上的差異。例如：在 約 21:15, 16, 17,17,17 [5] 的用法中，似乎只是修辭上的交替，為了避免不必要的重複。然而，至少在某些上下文中，有一個重要線索表明可能出現意義差異，就是聖經作者從來不會吩咐人用 φιλέω 或 φιλία 去彼此相愛，卻只吩咐人用 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 去彼此相愛。雖然這些詞彙的含義在很多上下文中都有明顯的重疊，但是在某些上下文中很可能有一些重要的差異；就是說，φιλέω 和 φιλία 的含義重點很可能在以人際交往為基礎的愛或關懷上，而 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 的重點則在以深刻了解和高度尊重為基礎的愛和關懷上。

(b)

25.44 態度及情感 愛，情感，同情 表明或展示自己的愛 展示自己的愛；表明自己的愛 μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ γλώσσῃ, ἀλλ᾽ ἐν ἔργῳ  ‘let us show our love, but not by just word and talk, but by means of action’  「我們愛弟兄，不要單在言語和舌頭上，而要用行動表達出來」 (約壹 3:18)

(c)

25.104 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 喜歡或愛某物，基於高度重視其價值或重要性 愛；愛慕；喜歡；喜愛；貪愛；愛惜；以……為樂 ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ  ‘they loved the approval of men rather than the approval of God’  「他們愛人給的尊榮過於愛上帝給的尊榮」 (約 12:43)

ἀγάπη

(1)

ης＜陰＞

(a)

25.43 態度及情感 愛，情感，同情 ［參ἀγαπάω］ 對某人或某物的愛，基於真誠的欣賞和高度的尊重 愛；愛心關懷；關愛；喜愛 ἡ ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν οὐκ ἐργάζεται  ‘a person who loves doesn't do evil to his neighbor’  「愛是不對鄰人作惡」 (羅 13:10) Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει  ‘love does not fail’  「愛永不止息」 (林前 13:8) 雖然有些人嘗試賦予 ἀγαπάω[a]、ἀγάπη[a] 和 φιλέω[a]、φιλία (25.33) 有某些顯著的意義差異，但是似乎不可能在所有上下文中堅持這些意義上的差異。例如：在 約 21:15, 16, 17,17,17 [5] 的用法中，似乎只是修辭上的交替，為了避免不必要的重複。然而，至少在某些上下文中，有一個重要線索表明可能出現意義差異，就是聖經作者從來不會吩咐人用 φιλέω 或 φιλία 去彼此相愛，卻只吩咐人用 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 去彼此相愛。雖然這些詞彙的含義在很多上下文中都有明顯的重疊，但是在某些上下文中很可能有一些重要的差異；就是說，φιλέω 和 φιλία 的含義重點很可能在以人際交往為基礎的愛或關懷上，而 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 的重點則在以深刻了解和高度尊重為基礎的愛和關懷上。

(b)

23.28 生理活動過程及狀態 吃，喝 早期基督徒集體享用的一種特別聚餐，他們以此表達相互的關愛和關心 愛筵；愛席 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘they are like dirty spots in your fellowship meals, for they feast together shamelessly’  「這些人是你們愛筵的污點，與你們同席時肆無忌憚」 (猶 1:12) 在一些語言中，ἀγάπη[b] 可以譯為：「你們藉此展示彼此相愛的聚餐」，或「由於你們彼此相愛，所以一起用餐」。

ἀγαπητός

(1)

ή，όν

(a)

25.45 態度及情感 愛，情感，同情 （ἀγαπάω[a]「愛」25.43 的衍生詞）關於被愛的人或物的 喜愛的對象；被愛的人；所愛的；親愛的 Ἰδοὺ ὁ παῖς μου ὃν ᾑρέτισα, ὁ ἀγαπητός μου εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου  ‘here is my servant, whom I have chosen, the one I love, with whom I am well pleased’  「看哪！我的僕人，我揀選了他；我所愛的，我心裡喜悅他」 (太 12:18) 在 太 12:18，ἀγαπητός 也可以理解為「那獨一所愛的」（見 58.53）；而事實上，這樣表達可能只是表示「唯一」或「獨特」的意思。這種意思的產生，明顯是因為 ἀγαπητός 與 μονογενής（獨特、唯一，58.52）的聯繫。

(b)

58.53 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 形容某人是所屬族類中的唯一一個，但同時受到特別的喜愛和珍視 獨一的；唯一親愛的 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός  ‘this is my one dear Son’  「這是我的愛子」 (太 3:17a)

____________________________________________________

1 ἀγαπητός的這個意思，在享有兩個不同語義域的重要成分的術語中是常有的現象。在太 3:17的上下文中，重點顯然是在「獨一的」這個意思上，但是如果就此排除補充成分「喜愛的」，這也是完全不對的（見ἀγαπητός[a]，25.45）。

Ἁγάρ

(1)

＜陰＞

(a)

93.9 人名及地名 人名 埃及人，撒拉的女僕，亞伯拉罕的妾，以實瑪利的母親 夏甲；《思》哈加爾

ἀγγαρεύω

(1)

(a)

37.34 控制，管理 迫使，強迫 強迫平民負重一段距離（在新約時代，羅馬士兵有權強制平民執行這種服務） 強迫某人背負重擔；強迫某人服事 ἀγγαρεύουσιν παράγοντά τινα Σίμωνα Κυρηναῖον ... ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ  ‘they pressed into service a passerby, Simon of Cyrene, ... that he might carry his cross’  「有一個古利奈人西門……經過那地方，他們就強迫他同去，好背耶穌的十字架」 (可 15:21)

ἀγγεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.120 人工製品 容器 ［參ἄγγος］ 容器，主要用來盛載液體或濕的物件 容器，器皿 αἱ δὲ φρόνιμοι ἔλαβον ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις μετὰ τῶν λαμπάδων ἑαυτῶν  ‘and the wise ones took oil in vessels with their lamps’  「聰明的拿著燈，又盛了油在器皿裡」 (太 25:4) 這段上下文所指的容器應該是相對細小的，容量大概不多於一公升（約一夸脫）。

ἀγγελία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.193 溝通 通知，宣佈 （ἀγγέλλω「告訴，通知」33.189 的衍生詞）宣佈的內容 信息；宣告 ἔστιν αὕτη ἡ ἀγγελία ἣν ἀκηκόαμεν ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘this is the message that we have heard from him’  「這是我們從主所聽見……的信息」 (約壹 1:5)

ἀγγέλλω

(1)

(a)

33.189 溝通 通知，宣佈 提供別人未知的信息1 告訴；通知 ἔρχεται Μαριὰμ ἡ Μαγδαληνὴ ἀγγέλλουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι Ἑώρακα τὸν κύριον  ‘so Mary Magdalene came and told the disciples, I have seen the Lord’ or ‘... that she had seen the Lord’  「抹大拉的馬利亞就去，告訴門徒說：『我已經看見主了！』」或「……說她已經看見主了」 (約 20:18)

____________________________________________________

1 ἀγγέλλω的意思似乎比ἐμφανίζω[c]（33.208）等詞彙更加寬泛，但是很難在所有情況下，指出兩個字詞在這個子域的意思中的各種外延（指稱意思）和內涵（隱含意思）。

ἄγγελος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.195 溝通 通知，宣佈 （ἀγγέλλω「告訴，通知」33.189 的衍生詞）發佈公告的人1 使者；信使 Ἀπελθόντων δὲ τῶν ἀγγέλων Ἰωάννου ἤρξατο λέγειν  ‘after John's messengers had left, (Jesus) began to speak’  「約翰所差來的人一走，耶穌就對眾人……說」 (路 7:24)

(b)

12.28 超自然生物及力量 超自然生物 超自然的存在者，至高超自然存在者的差役和使者 天使；使者 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘an angel of the Lord appeared to him in a dream’  「忽然主的使者在約瑟夢中向他顯現」 (太 1:20) τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ  ‘for the Devil and his angels’  「魔鬼和他的使者」 (太 25:41) 在很多語言中，「天使」一詞是從另一個主流語言中借來的；但是在另一些語言中，人們可能會採用一個略帶描述性的短語。最常用來表達「上帝的天使」的用語是「信使」和「從天上來的信使」。有時候，這些天使被稱為「靈的信使」，甚至是「飛行信使」。在某些語言中，他們被稱為「上帝的神聖僕人」。然而，像「上帝的僕人」甚至是「上帝的信使」這類表達，在意義上往往與用來描述「先知」角色與功能的用語重疊，因為先知常被稱為「奉差派作上帝使者的先知」。在某些語言中，對比「天使」和「先知」的做法是稱天使為「從天上來的使者」，稱先知為「從上帝來的使者」。「魔鬼的使者」常被稱為「魔鬼的僕人」。

____________________________________________________

1 ἀπόστολος[b]（33.194）和ἄγγελος[a]（33.195）的意思似乎不同，因為ἀπόστολος[b]的重點是被差遣者，而ἄγγελος[a]的重點似乎是傳達的信息。

ἄγγος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.120 人工製品 容器 ［參ἀγγεῖον］ 容器，主要用來盛載液體或濕的物件 容器；器皿；桶 συνέλεξαν τὰ καλὰ εἰς ἄγγη  ‘they collected the good (fish) in vessels’  「揀好的收在容器裡」 (太 13:48) 這段上下文所指的容器，毫無疑問是相當大的，容量也許有 16 到 20 公升（大概四到五加侖）。

ἀγέλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

4.8 動物 動物 指一群動物的集合名詞 群，獸群 ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη  ‘a herd of many pigs was feeding’  「有一大群豬正在吃食」 (太 8:30) 在許多語言中，「獸群」只能翻譯為「很多」，因為當中通常沒有單單或主要用來指豬的相應集合名詞。然而，在某些語言中，人們有十分明確的術語用來指稱各種不同的動物群，因此對於豬、羊、馬、駱駝等獸群，會用上各不相同的集合名詞。

ἀγενεαλόγητος

(1)

ον

(a)

10.27 親屬關係用語 不同代的親屬關係 指不見於任何族譜的人 無族譜 ἀπάτωρ ἀμήτωρ ἀγενεαλόγητος  ‘without record of father or mother or ancestors’  「無父、無母、無族譜」 (來 7:3)

ἀγενής

(1)

ές

(a)

87.59 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［參ἄσημος］ 指沒有名氣或無足輕重，可能暗指沒有貴族的血統 卑賤的；無足輕重的；低等的 τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου ... ἐξελέξατο ὁ θεός  ‘God chose ... what was inferior in (the eyes of) the world’  「上帝揀選了世上（被看為）卑賤的」 (林前 1:28)

ἁγιάζω

(1)

(a)

53.44 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參ἁγιασμός］ 獻身服事上帝和效忠上帝 分別為聖；奉獻；分別為聖歸給上帝；奉獻給上帝 τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ, ἡγιασμένοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘to the church of God which is in Corinth, consecrated to him in union with Christ Jesus’  「寫信給在哥林多上帝的教會，就是在基督耶穌裡已經分別為聖的人」 (林前 1:2) 雖然在某些上下文中，ἁγιάζω[a] 和 ἁγιασμός 使人想到所帶來的道德行為，但重點不在於生活方式，而在於反映一個人向上帝奉獻自己或歸上帝為聖的宗教活動和儀式。相應地，在 林前 1:2，翻譯者可以把 ἁγιάζω 譯為「把自己獻給上帝的人」，或是「全心服事上帝的人」。

(b)

88.26 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 使某人擁有聖潔的品質1 使聖潔 Αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς  ‘may God himself who gives (us) peace make you holy in every way’  「願賜（我們）平安的上帝親自使你們在各方面都聖潔」 (帖前 5:23) καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι  ‘whoever is holy must keep on being holy’  「聖潔的，讓他仍舊聖潔」 (啟 22:11)

(c)

88.27 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 崇敬或尊崇為聖潔 祝聖；視為聖潔；尊為聖潔 ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου  ‘hallowed be your name’ or ‘may your name be honored as holy’  「願人都尊你的名為聖」 (太 6:9) 有些語言不能採用「你的名」等表達來指稱上帝自己。因此，翻譯者可能需要把 太 6:9 中的這個表達翻譯為：「願你被尊為聖」，甚至是「願你被承認為上帝」。

____________________________________________________

1 請注意，ἁγιάζω[b]意為「使擁有聖潔的品質」，與ἁγιάζω[a]（53.44）有所不同；ἁγιάζω[a]意為「獻身於服事神明或效忠神明」。 。

ἁγιασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.44 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參ἁγιάζω］ 獻身以服事上帝和效忠上帝 分別為聖歸上帝；聖潔；成聖 Εἰρήνην διώκετε μετὰ πάντων καὶ τὸν ἁγιασμόν, οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται τὸν κύριον  ‘pursue peace with all persons, and consecration, without which no one will see the Lord’  「你們要追求與眾人和睦，並要追求聖潔；人非聖潔不能見主」 (來 12:14) 雖然在某些上下文中，ἁγιάζω[a] 和 ἁγιασμός 使人想到所帶來的道德行為，但重點不在於生活方式，而在於反映一個人向上帝奉獻自己或歸上帝為聖的宗教活動和儀式。相應地，在 林前 1:2，翻譯者可以把 ἁγιάζω 譯為「把自己獻給上帝的人」，或是「全心服事上帝的人」。

ἅγιος

(1)

α，ον

(a)

88.24 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ὅσιος, ὁσίως］ 聖潔的，意思是具有高超的道德品格，並且擁有一些本質上神聖的品格，與人的品格相對1 聖潔的；純潔的；神聖的 κατὰ τὸν καλέσαντα ὑμᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε, διότι γέγραπται, Ἅγιοι ἔσεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιος  ‘be holy in all that you do, just as he who called you is holy, because it is written, Be holy because I am holy’  「但那召你們的既是聖潔，你們在一切所行的事上也要聖潔； 因為經上記著：『你們要聖潔，因為我是聖潔的』」 (彼前 1:15, 16 [2])

(b)

53.46 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參ὅσιος］ 奉獻或分別為聖作服事上帝之用的 敬虔的；虔誠的；分別為聖的 ἐφοβεῖτο τὸν Ἰωάννην, εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ ἅγιον  ‘he feared John because he knew that John was a good and holy man’  「希律怕約翰，因為知道他是虔誠、聖潔的人」 (可 6:20) 有些語言必須區分 ἅγιος 和 ὅσιος 何時是指上帝（見 88.24），何時是指分別為聖來服事上帝的人或奉獻給上帝使用的物品。根據希臘文新約中這些上下文的差異，在意義上作重要的區分在神學上和實際上都有好處。用「奉獻給上帝」、「敬虔」、「虔誠」等意思來翻譯 ἅγιος 和 ὅσιος 是不難的，但是當 ἅγιος 和 ὅσιος 應用在上帝身上時，要翻譯就極度困難了。有些語言只能採用下述這種表達：「那真正為上帝的」，或「那在各個方面都是上帝的」。

(c)

11.27 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 οἱ ἅγιοι  屬於上帝的人，他們因而構成一個宗教實體 上帝的子民 κλητοῖς ἁγίοις  ‘to the ones called to be God's people’  「寫信給……蒙召作上帝子民的」 (林前 1:2) 在翻譯 οἱ ἅγιοι 時，重要的是避免使用表達「成聖」這個意思的詞彙，因為重點不是某個聖潔的狀態，而是與上帝的特殊關係。那些被稱為 οἱ ἅγιοι 的人也會被勸勉要成聖。 在很多方面，οἱ ἅγιοι 的意思與 λαός[b]「上帝的子民」（11.12）相似，也與 ἀδελφός[b]「同作信徒的人」（11.23）相似。

(d)

7.18 建造物 建築物 ［參ἅγιος］ τὸ ἅγιον  (ου n) 可移動的會幕或耶路撒冷的聖殿，作為一個神聖的場所 聖所 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό τε ἅγιον κοσμικόν  ‘the first covenant also had its laws governing worship, and its sanctuary was on earth’  「原來連第一個約都有敬拜的規則和地上的聖所」 (來 9:1) οὐ γὰρ εἰς χειροποίητα εἰσῆλθεν ἅγια Χριστός  ‘it is not as though Christ had entered a man-made sanctuary’  「因為基督並沒有進了人手所做的聖所」 (來 9:24) ἅγιος[d] 和 ἅγιος[e] 的譯法基本上和 ναός[a]（7.15）一樣。

(e)

7.18 建造物 建築物 ［參ἅγιος］ τὰ ἅγια  (pl., ων n) 可移動的會幕或耶路撒冷的聖殿，作為一個神聖的場所 聖所 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό τε ἅγιον κοσμικόν  ‘the first covenant also had its laws governing worship, and its sanctuary was on earth’  「原來連第一個約都有敬拜的規則和地上的聖所」 (來 9:1) οὐ γὰρ εἰς χειροποίητα εἰσῆλθεν ἅγια Χριστός  ‘it is not as though Christ had entered a man-made sanctuary’  「因為基督並沒有進了人手所做的聖所」 (來 9:24) ἅγιος[d] 和 ἅγιος[e] 的譯法基本上和 ναός[a]（7.15）一樣。

(f)

7.35 建造物 建築物的部分及區域 ἅγια ἁγίων, τὰ ἅγια  (pl., ων n) 耶路撒冷聖殿（或早期的會幕，或相應的屬靈聖地）的內部，可指其中的外室（聖所）或內室（至聖所） （至）聖所 σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη ... ἥτις λέγεται Ἅγια  ‘a tent was constructed, the outer one ... which was called the Holy Place’  「造成了的聖幕，外部叫做聖所」 (來 9:2) εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ἅγια  ‘he entered once and for all into the Holy Place’  「只一次進入至聖所」 (來 9:12) 短語 ἅγια ἁγίων 比較具體地指明那是內室，直譯是「聖中之聖」來 9:3，這個希伯來習語表示最高級的程度。聖所的內室也可以稱為「在幔子裡面」（τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος，來 6:19），見 ἅγιος[a]（88.24）和7.18。在有些語言中，聖所的外室可以簡單地稱為「聖殿的第一個房間」，或「聖殿的第一個聖室」。至聖所（即聖中之聖）可以稱為「至神聖的地方」，或「聖殿的第二個聖室」，或「聖殿的內聖室」。在這裡，重要的是聖潔的程度，而不是在聖殿中的實際位置。為了這個原因，很多翻譯者把至聖所翻譯為「最神聖的地方」或「十分十分神聖的房間」。在這類上下文中，「神聖」這個詞可以翻譯為「特別奉獻給上帝的」或「歸上帝為聖的」。

____________________________________________________

1 88.24中兩組詞彙，即那些詞根為ἁγ和詞根為ὁσ的詞彙的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ἁγιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.25 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἁγιωσύνη, ὁσιότης］ 聖潔的品質，表達與人性品質相對比的神性品質 聖潔；神聖的品質 εἰς τὸ μεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ  ‘so that we may share his holiness’  「使我們在他的聖潔上有份」 (來 12:10)

ἁγιωσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.25 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἁγιότης, ὁσιότης］ 聖潔的品質，表達與人性品質相對比的神性品質 聖潔；神聖的品質 τοῦ ὁρισθέντος υἱοῦ θεοῦ ἐν δυνάμει κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης  ‘as to his divine being, he was shown with great power to be the Son of God’  「照著他的神聖本質……他被顯明是上帝大能的兒子」 (羅 1:4)

(b)

53.45 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參ὁσιότης］ 由於分別為聖作服事上帝之用而有的狀態 奉獻；分別為聖 εἰς τὸ στηρίξαι ὑμῶν τὰς καρδίας ἀμέμπτους ἐν ἁγιωσύνῃ ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ  ‘so that he may strengthen your heart to be blameless in consecration before God’  「好堅固你們的心……在我們父上帝面前為別為聖，無可指責」 (帖前 3:13)

ἀγκάλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

8.28 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 彎曲的手臂，是準備接住或抱住物件的姿勢 臂彎 αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς ἀγκάλας  ‘he took him up in his arms’  「西緬就把孩子接到雙臂裡」 (路 2:28) 有些語言在翻譯路 2:28時，不一定需要說「彎曲手臂」，因為上下文本身會顯示手臂應處的位置。

ἄγκιστρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.10 人工製品 捕魚用的工具 細小的弧形金屬片或骨頭，甚或是一根硬刺，一端是尖的，通常帶有倒鈎，另一端是環狀或彎曲的，用以繫釣絲；在尖鈎上穿上魚餌，吸引魚兒上釣 魚鈎 βάλε ἄγκιστρον καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον  ‘throw a hook and take the first fish that comes up’  「拋出魚鈎，把先釣上來的魚拿起來」 (太 17:27) 直譯 太 17:27 可能會引起很大的誤會，因為這樣會暗示只把魚鉤拋進水裡。有些語言需要明確說明拋進水裡的是一根一端繫著餌鉤的釣魚線，以免產生誤會。

ἄγκυρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.48 人工製品 船隻及船隻各部分 一件重物，用繩索或鏈子繫在船上，然後拋到水底以防止或限制船隻移動 錨 ἐκ πρύμνης ῥίψαντες ἀγκύρας τέσσαρας  ‘they lowered four anchors from the back of the ship’  「他們就從船尾拋下四個錨」 (徒 27:29) 對於那些沒有「錨」這個詞的語言，翻譯者可以採用一個意思相等的描述性短語，例如，「用來防止船隻移動、繫著繩索的重物」。

ἄγναφος

(1)

ον

(a)

48.8 涉及布料的活動 關於未縮過水的布的，即未曾洗過及曬乾的 未縮水的；未縮過水的；新的 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου  ‘but no one puts on a patch of unshrunken cloth’  「沒有人把一塊未縮水的布片補在舊袍子上」 (太 9:16)

ἁγνεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.29 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἁγνότης］ 道德純潔的品質 道德上沒有缺點；純潔 τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ  ‘be an example for the believers in your speech, conduct, love, faith, and purity’  「要在言語、行為、愛、信心、純潔上，都作信徒的榜樣」 (提前 4:12) 有些語言會採用習語來表達 ἁγνεία 和 ἁγνότης 的含義，例如：「有一顆清潔的心」，「心無旁騖」，或「不掩飾真正的慾望」。

ἁγνίζω

(1)

(a)

53.30 宗教活動 淨化，潔淨 ［參ἁγνισμός］ 按照儀式去潔淨，以致在禮儀上成為可接納的 潔淨；守潔淨禮；行潔淨禮 ἀνέβησαν πολλοὶ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐκ τῆς χώρας πρὸ τοῦ πάσχα ἵνα ἁγνίσωσιν ἑαυτούς  ‘many people went up from the country to Jerusalem before the Passover to purify themselves’  「有許多人從鄉下上耶路撒冷去，要在逾越節前潔淨自己」 (約 11:55)

(b)

88.30 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἀπολούω］ 造成道德純潔的狀態 潔淨；使純潔 ἁγνίσατε καρδίας  ‘purify your hearts’  「要清潔你們的心」 (雅 4:8) ἁγνίζει ἑαυτόν, καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός ἐστιν  ‘he purifies himself even as that one is pure’  「潔淨自己，正如基督是潔淨的一樣」 (約壹 3:3) 有些語言是採用習語來表達 雅 4:8 中的這個短語，例如：「擺脫你所有的不良慾望」。

ἁγνισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.30 宗教活動 淨化，潔淨 ［參ἁγνίζω］ 按照儀式去潔淨，以致在禮儀上成為可接納的 潔淨；行潔淨禮 διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγνισμοῦ  ‘he gave notice of how many days it would be until the end of the purification’  「（他）報告潔淨期滿的日子」 (徒 21:26)

ἀγνοέω

(1)

＜動＞

(a)

28.13 知道 知道 ［參ἄγνοια］ 沒有關於……的信息 不知道；不曉得；不明白；無知 οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήματα ἀγνοοῦμεν  ‘for we are not ignorant of what his plans are’  「因為我們並非不知道他的詭計」 (林後 2:11) Οὐ θέλομεν δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί  ‘I do not wish for you to be unaware, fellow believers’  「弟兄們，我們不想你們不知道」 (帖前 4:13)

(b)

30.38 思考 思考，思想 拒絕思考或注意 不注意；不理會；忽略；忽視 εἰ δέ τις ἀγνοεῖ, ἀγνοεῖται  ‘but if he does not pay attention to this, pay no attention to him’  「若有不理會的，你們也不必理會他」 (林前 14:38)

(c)

32.7 理解 理解 ［參ἀγνωσία］ 不明白，有缺乏理解能力的含義 不明白；不理解 οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆμα  ‘but they did not understand what he said’  「門徒卻不明白他所說的話」 (可 9:32) ἐν οἷς ἀγνοοῦσιν βλασφημοῦντες  ‘but they speak against God in matters they do not understand’  「他們毀謗自己不知不懂的事」 (彼後 2:12)

ἀγνόημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.302 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 由於無知而犯的罪 因無知而犯罪；犯罪而不自知 ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων  ‘which he offers (to God) on behalf of himself and for the sin which the people have committed without knowing they were sinning’  「為自己獻上，也為百姓無意所犯的過錯獻上」 (來 9:7)

ἄγνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

28.13 知道 知道 ［參ἀγνοέω］ 沒有關於……的信息 不知道；不曉得；不明白；無知 οἶδα ὅτι κατὰ ἄγνοιαν ἐπράξατε  ‘I know that what you did was because of your ignorance’  「我知道你們做這事是出於無知」 (徒 3:17) τοὺς μὲν οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ θεός  ‘God has overlooked the times when people did not know’  「世人蒙昧無知的時候，上帝並不追究」 (徒 17:30)

ἁγνός

(1)

ή，όν

(a)

88.28 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 指沒有道德上的缺陷或污點，因此是純潔的 純潔的；沒有缺陷的 ἐποπτεύσαντες τὴν ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑμῶν  ‘for they will see how pure and reverent your conduct is’  「因為他們看見你們敬畏和純潔的品行」 (彼前 3:2)

ἁγνότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.29 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἁγνεία］ 道德純潔的品質 道德上沒有缺點；純潔 ἐν παντὶ συνιστάντες ἑαυτοὺς ὡς θεοῦ διάκονοι ... ἐν ἁγνότητι  ‘in everything we do we show that we are God's servants ... by our purity’  「反倒在各樣的事上表明自己是上帝的用人：就如在…… 純潔」 (林後 6:4, 5, 6 [3]) 有些語言會採用習語來表達 ἁγνεία 和 ἁγνότης 的含義，例如：「有一顆清潔的心」，「心無旁騖」，或「不掩飾真正的慾望」。

ἁγνῶς

(1)

(a)

88.45 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 指動機純潔 真誠地；出於純潔的動機；誠實的動機 οἱ δὲ ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν, οὐχ ἁγνῶς  ‘but these proclaim Christ out of contentiousness, not as a result of sincere motives’  「前者傳基督是出於自私，動機不純」 (腓 1:17)

ἀγνωσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

28.16 知道 知道 缺乏知識的狀態 缺乏知識；不認識；無知 ἀγνωσίαν γὰρ θεοῦ τινες ἔχουσιν  ‘some have no knowledge about God’  「因為有人不認識上帝」 (林前 15:34) ἀγαθοποιοῦντας φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν  ‘to silence the talk of foolish people who have no knowledge of the good things you do’  「要你們行善，使那些愚昧無知的人啞口無言」 (彼前 2:15) 關於 ἀγνωσία 在 林前 15:34 的另一個解釋，見 32.7。在 彼前 2:15，ἀγνωσία 可能包含不理解的意思（見 32.8）。

(b)

32.7 理解 理解 ［參ἀγνοέω］ 不明白，有缺乏理解能力的含義 不明白；不理解 ἀγνωσίαν γὰρ θεοῦ τινες ἔχουσιν  ‘some (of you) do not understand anything about God’  「因為（你們當中）有人對上帝一無所知」 (林前 15:34) 也可以將 林前 15:34 中的 ἀγνωσία 解釋為「不認識」（見 28.16）。

(c)

32.8 理解 理解 未被理解的事情，意味著缺乏理解的能力 未被理解的事情 φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν  ‘silence the talk of foolish people who do not understand those things’  「堵住糊塗無知人的口」 (彼前 2:15a) 關於 ἀγνωσία 在 彼前 2:15 中的另一個解釋，見 28.16。

____________________________________________________

1 φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν的語義結構極其複雜，因為φιμοῦν「使靜默」通常與「愚拙的人」相關聯；顯然，這些人在講論「他們不理解的事情」。

ἄγνωστος

(1)

ον

(a)

28.27 知道 已知的 不為人知的 未知的；不認識的 εὗρον καὶ βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ θεῷ  ‘I found also an altar on which is written, “To An Unknown God”’  「發現一座壇，上面寫著『獻給未識之神明』」 (徒 17:23) 在 徒 17:23，「未識之神」這個短語可以簡單地翻譯為「沒有人認識的神」；但是在一些語言中，最接近的對等表達是「沒有名字的神」。

ἀγορά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

57.207 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 商業中心，有許多做買賣的地方 街市；市場；集市；商業中心 ἀπ᾽ ἀγορᾶς ἐὰν μὴ βαπτίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν  ‘they do not eat anything that comes from the market unless they wash it’  「從市場來，若不洗淨也不吃飯」 (可 7:4) διελέγετο μὲν ... ἐν τῇ ἀγορᾷ κατὰ πᾶσαν ἡμέραν  ‘he had discussions ... every day in the marketplace’  「每日在市場上辯論」 (徒 17:17) ἀγορά 的意思與 ἐμπόριον (57.206) 不同，ἀγορά 的重點是一個商業中心，裡面有很多做買賣的地方。ἐμπόριον 這個詞可以用來指同類的地方，但它的重點在於活動而不是地點。

ἀγοράζω

(1)

(a)

57.188 擁有，轉移，交換 售賣，購買，價錢 ［參ὠνέομαι］ 用金錢換取財物或服務 買；購買 ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ νυμφίος  ‘while they were gone to buy (some oil), the bridegroom arrived’  「她們去買（油）的時候，新郎到了」 (太 25:10)

(b)

37.131 控制，管理 釋放，解放 ［參ἐξαγοράζω］ （ἀγοράζω[a]「買」57.188 的引申喻意）使某人得到釋放或自由，所使用的方法對帶來釋放的人來說代價高昂 買贖；救贖；釋放；使自由 ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς  ‘for you were redeemed with a price’  「因為你們是重價贖回來的」 (林前 6:20) 把 ἀγοράζω[b] 或 ἐξαγοράζω 直譯為「付出代價來使（人）得釋放」，可能會被錯誤地理解為：基督實際上參與了某種金錢交易。直譯也可能導致錯誤的解讀，認為上帝買贖信徒時，實際上向魔鬼支付了代價，這個誤解在中世紀時期十分普遍。顯然，林前 6:20 中的 ἀγοράζω 和 加 3:13 中的 ἐξαγοράζω 必須按照比喻的意義來理解。

ἀγοραῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.251 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 （ἀγορά「市場」57.207 的衍生詞）慣常在市場閒逛的人 閒逛的人；無業遊民 προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς καὶ ὀχλοποιήσαντες  ‘they gathered some wicked loafers and formed a mob’  「（他們）聚集了些市井流氓，搭夥成群」 (徒 17:5)

(b)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［參ἡμέρα, κρίσις, κριτήριον］ 判定一個人有罪或無罪的法院 1 法庭；法院 εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται  ‘if Demetrius and his workers have an accusation against someone, the courts are open’  「如果低米丟和那些跟他一起的技工要控告誰，法庭是開著的」 (徒 19:38) 如果目標語言中沒有表示「法庭」的專業術語，通常可以用類似下面的短語來表達：「被帶到法官面前」或「請法官判斷某人的案件」。

____________________________________________________

1 這些詞彙（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思顯然存在一些細微的區別，特別是隱含意思，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ἄγρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

18.8 連接 抓緊，抓住 捕捉物件的行為 捕捉；抓住 χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν  ‘put in your nets for a catch’  「把船開到水深的地方下網打魚」 (路 5:4) 在希臘文中，ἄγρα 可以用來指捕捉各種各樣的物體，而 路 5:4 中所指的是捕魚。因此，翻譯時必須視乎所捕捉的是魚、動物或人，確保在譯入語中使用正確的詞彙。

ἀγράμματος

(1)

ον

(a)

27.23 學習 學習 沒有受過正規教育（主要指正規訓練）的 沒有受過教育的；沒有學問的 Θεωροῦντες δὲ τὴν τοῦ Πέτρου παρρησίαν καὶ Ἰωάννου καὶ καταλαβόμενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράμματοί εἰσιν καὶ ἰδιῶται  ‘(the members of the Council) were amazed to see how bold Peter and John were, and to realize that they were ordinary men with no education’  「他們見彼得、約翰的膽量，又看出他們原是沒有學問的平民，就很驚訝」 (徒 4:13) 有些人以為 徒 4:13 中的 ἀγράμματος 意思是文盲，即不能讀寫。然而，考慮到新約時代的特別情況，就是由於會堂學校遍佈各處，以至於幾乎人人識字，所以上面的詮釋不太可能成立。顯然，在 徒 4:13 中的 ἀγράμματος 是指沒有受過正規的拉比教導。

ἀγραυλέω

(1)

(a)

85.64 在空間存在 留下，停留 花時間在戶外，可能意味著生活在戶外或野外 露宿野外 ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες  ‘there were shepherds in that place staying out in the fields’  「在伯利恆的野外有牧羊人」 (路 2:8)

ἀγρεύω

(1)

(a)

27.30 學習 得知某人的錯處 ［參θηρεύω, παγιδεύω］ （直譯為「獵取、設圈套」之用詞的引申喻意，原詞沒有出現在《新約》中）獲取有關別人失誤或犯錯的信息，目的是傷害那人或找那人麻煩 設圈套；抓其不備；抓住錯誤；找話柄陷害；找把柄 ἀποστέλλουσιν πρὸς αὐτόν τινας τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν Ἡρῳδιανῶν ἵνα αὐτὸν ἀγρεύσωσιν λόγῳ  ‘some Pharisees and some members of Herod's party were sent to him to trap him with questions’  「他們派了幾個法利賽人和希律黨的人到耶穌那裡去，想要在他的話裡抓到把柄來陷害他」 (可 12:13) 有些語言可以保留「圈套」或「抓住」的比喻意義，但是有些情況會使用其他比喻，例如：「使（人）絆倒」，「使（人）跌倒」，「從他的話裡找把柄」，或「就著他的話陷害他」。

ἀγριέλαιος

(1)

ου＜陰＞

(a)

3.11 植物 樹木 有些人（也許是錯誤地）認為這是果園種植之橄欖樹的原種；樹形較細小，果實較細小，油量也較少；拉丁語學名：Olea europaea sylvestris 野橄欖樹 σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς  ‘and you being a wild olive have been grafted into them’  「你這野橄欖枝接上去」 (羅 11:17) 論到野橄欖樹是「未經培育的橄欖樹」時，必須清楚指出的是，這種野生的樹並非由於人的忽略而生成，而是這種樹與人所培育的樹在本質上是不同的。在 羅 11:17 的上下文也許需要加上旁註作出上述的解釋。野橄欖樹的品種難以確定。在某些情況下，說這種樹是「未經培育的橄欖樹」，可能是要指出它與「人所培育的橄欖樹」不同。又或許要指出野橄欖樹是一些「結苦果的橄欖樹」，但事實上所有橄欖在加工處理之前都是苦的。 這種引用在 羅 11:17 是奇怪但有意的，因為人們通常的做法是把人工培育的枝條嫁接到野生的樹上，但這裡卻相反。

ἄγριος

(1)

α，ον

(a)

20.6 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 （ἄγριος「野蠻，粗暴」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）指猛烈和失控的狀態 狂怒的；猛烈的 κύματα ἄγρια θαλάσσης  ‘stormy waves of the sea’  「海裡的狂浪」 (猶 1:13) 猶 1:13 中的這句話是用在人身上，因此可能需要清楚表明比喻所指的是什麼，例如：「他們像海上的風浪」，或「他們像海中的狂浪」。

(b)

指大自然中未馴化和未開墾的東西 野生的

Ἀγρίππας

(1)

α＜陽＞

(a)

93.10 人名及地名 人名 希律亞基帕二世，是希律亞基帕一世的兒子，大希律的曾孫（見 徒 12:1） 亞基帕；《思》阿格黎帕

ἀγρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.95 地理物體及特徵 牧地及耕地 ［參χώρα, χωρίον］ 用於耕種或放牧的土地 野地；田地 ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν μὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω ἆραι τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ  ‘the man in the field must not even go back for his cloak’  「在田裡的，不要回去取衣裳」 (可 13:16)

(b)

1.87 地理物體及特徵 無人居住或人煙稀少的地區 ［參χώρα］ 相對於人口集中地區的農村地區 鄉村；田野；農村地區 ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς  ‘they announced it in the city and in the countryside’  「（他們）去告訴城裡和鄉下的人」 (可 5:14) 農村地區通常用一個詞，或「大片的田地」、「田野連綿不斷的地方」、「農莊地區」等短語來表示。

(c)

1.93 地理物體及特徵 人口集中的地區 相對較小的村莊，可能只是一些農田，幾座農舍 村落，小村莊 ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας ἢ εἰς πόλεις ἢ εἰς ἀγρούς, ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἐτίθεσαν τοὺς ἀσθενοῦντας  ‘wherever he would go in the villages or cities or farm settlements, they would lay the sick in the markets’  「耶穌所到的地方，或村中、或城裡、或鄉間，他們都把病人放在街市上」 (可 6:56)

ἀγρυπνέω

(1)

(a)

27.57 學習 準備好去學習，留心 （ἀγρυπνέω「使自己保持清醒」 的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）努力認識什麼是未來的潛在威脅 保持警覺；留心觀察；警惕；警醒 βλέπετε, ἀγρυπνεῖτε· οὐκ οἴδατε γὰρ πότε ὁ καιρός ἐστιν  ‘be on watch, be alert, for you do not know when the time will be’  「你們要謹慎，要警醒，因為你們不知道那時刻幾時來到」 (可 13:33) εἰς αὐτὸ ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων  ‘for this reason be alert and always keep on praying for all God's people’  「要為此警醒不倦，為眾聖徒祈求」 (弗 6:18)

(b)

35.41 幫助，照顧 照顧，照應 照顧或關心，暗示持續和警覺地關注 照顧；關心；為……警醒；看顧 Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘obey your leaders and follow their orders, for they care for your very person’  「你們要服從那些引導你們的，並且要順服，因為他們為你們的靈魂時刻警醒」 (來 13:17)

ἀγρυπνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.73 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 因不能入睡而保持清醒的狀態，可以是由於焦慮或是由於外界環境影響所致 失眠；不能睡覺 ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις  ‘from overwork, from sleeplessness, from lack of food’  「勞碌、失眠、飢餓」 (林後 6:5) ἀγρυπνία 在《新約》中出現兩次（林後 6:5; 11:27 [2]），顯然，當事人不能睡覺是外在環境使人無法正常睡眠的結果，因此可以把 ἀγρυπνία 翻譯為「不能睡覺」或「沒辦法睡覺」。

ἄγω

(1)

(a)

15.165 線性運動 引領，帶來，帶領 指導或引導物體的移動，沒有特別考慮出發點或終點 引領；帶 ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον  ‘they led the donkey and the colt’  「他們牽了母驢和小驢來」 (太 21:7) Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι  ‘they led two others off also, both of them criminals, to be put to death with him’  「他們同時帶來兩個囚犯，要跟耶穌一起處死」 (路 23:32) Μᾶρκον ἀναλαβὼν ἄγε μετὰ σεαυτοῦ  ‘get Mark and bring him with you’  「你來的時候把馬可帶來」 (提後 4:11) 上帝的靈也被視為引領或指導人移動的作用者，例如：ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι ἐν τῇ ἐρήμῳ「聖靈將他引到曠野」路 4:1。ἄγω[a] 也出現在「引領」這個動作涉及武力的上下文中：ὅταν ἄγωσιν ὑμᾶς παραδιδόντες「人把你們拉去交官的時候」可 13:11；Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι「又有兩個犯人，和耶穌一同帶來處死」路 23:32。

(b)

15.210 線性運動 攜帶，負擔 攜帶或帶來，尤指有生命的活物1 攜帶；帶來 ἅπαντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν  ‘all who had friends who were sick with various diseases brought them to him’  「無論什麼人，凡有親友患各種病的，都把病人帶到耶穌那裡」 (路 4:40)

(c)

15.34 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參πορεύομαι］ 離開參考點（reference point） 離開 Ἄγωμεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν πάλιν  ‘let us go to Judea again’ or ‘let us go off to Judea again’  「我們再到猶太去吧」 (約 11:7) 也可以把 約 11:7 的 ἄγωμεν 翻譯為：「讓我們動身去」。

(d)

36.1 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參ἡγέομαι, κατευθύνω, προΐστημι, φέρω］ 影響他人，使其遵循建議的行為方式 帶領；治理；引導 σοι γὰρ πνεύματι θεοῦ ἄγονται  ‘for as many as are led by the Spirit of God’  「因為凡被上帝的靈引導的」 (羅 8:14) 有些語言很難清楚區分「引領」（leading）與「統治」（ruling）或「治理」（governing），然而，盡量明確區分這兩種不同的人際關係是重要的。在某些語言中，「引領」的概念可以通過「展示怎樣做」或「展示一個人應該怎樣做」來表達。在其他語言中，「引領」可以簡單地說成「走在前面」，但是這種說法通常僅用來指「偵查員」，他會走到前頭去查看情況是否安全；或者只是指一個人堅持自己的特權，要作為群體中顯得最重要的一員。

(e)

42.1 執行，從事 發揮功用 積極地履行某些職能 進行；運行；行使職責；運作 εἰ ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται  ‘if ... they have an accusation against anyone, the courts are functioning’  「如果……（他們）要控告誰，法庭正在運作」 (徒 19:38) 在一些語言中，「法院正在運作」的意思相當於「法院在辦公」，或「法官在當值」，或「官員在聽取訴狀」。

(f)

67.64 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參παρίστημι］ 在特定或預期的時間發生的 發生；成就 τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο  ‘it is now the third day since these things happened’  「這些事發生到現在已經三天了」 (路 24:21) 關於 ἄγω 在 路 24:21 的另一種解釋，見 67.79。

(g)

67.79 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參χρονοτριβέω］ 經歷一段持續的時間 經過了時間；花時間；已經 τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο  ‘(Jesus) is spending the third day since these things happened’  「這些事發生到現在，（耶穌）已經度過了第三天」 (路 24:21) 關於 ἄγω 在 路 24:21 的另一種解釋，見 67.64。

(h)

91.13 語段標記 提示關注的標記 ［參ὁράω, ὁράω］ 喚起注意力的提示，也是強調接下來的陳述 看；聽；注意；來啊 Ἄγε νῦν οἱ λέγοντες  ‘now, pay attention, you who say’  「注意！有人說」 (雅 4:13)

____________________________________________________

1 在論到人與人之間的關係時，ἄγω[b]通常意指「帶」或「引領」，暗示被帶來的人能夠靠著自己的力量行走或移動，但是在某些上下文中，ἄγω[b]描述的人實際上是被抬來的，因此ἄγω[b]與φέρω[a]（15.187）或φορτίζω（15.207）的義項「搬運」或「攜帶」物件的用法相同。

ἀγωγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

41.3 行為及相關狀態 行為，品行 ［參ἀναστρέφω, ἀναστροφή, διάγω］ 行事為人，焦點顯然放在外顯的日常行為上 1 生活態度；行事為人；行為表現；品行；人生觀 Σὺ δὲ παρηκολούθησάς μου τῇ διδασκαλίᾳ, τῇ ἀγωγῇ, τῇ προθέσει  ‘you have followed my teaching, my conduct, and my purpose in life’  「你已經追隨了我的教導、行為、志向」 (提後 3:10)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφω[b]和ἀναστροφή的意思但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ἀγών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

39.29 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參ἀγωνίζομαι, πάλη］ 進行激烈的鬥爭，包括用身體的力量和身體以外的力量來對抗強烈的反對 爭戰；作戰；奮鬥 τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες, οἷον εἴδετε ἐν ἐμοὶ  ‘now you can be engaged in the same struggle which you saw I had to struggle’  「和我經歷同樣的爭戰；這爭戰就是你們從前在我身上見過」 (腓 1:30) 有些語言清楚區分了人與人之間的肢體搏鬥和非肢體鬥爭，因此，有些涉及戰爭或肢體衝突的詞彙，通常不可能用在談及人與人之間的敵意或爭論的上下文中。

(b)

50.4 競賽及遊戲 涉及競爭和鬥爭的賽跑 競賽；賽跑 δι᾽ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα  ‘let us run with determination the race that lies before us’  「以堅忍的心奔那擺在我們前頭的路程」 (來 12:1)

ἀγωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.283 態度及情感 悲傷，遺憾 在精神和情緒上極度悲傷、焦慮的狀態 苦惱；極度傷痛；極大的痛苦 ἐν ἀγωνίᾳ ἐκτενέστερον προσηύχετο  ‘in anguish he prayed even more fervently’  「耶穌極度傷痛，禱告更加懇切」 (路 22:44)

ἀγωνίζομαι

(1)

(a)

39.29 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參ἀγών, πάλη］ 進行激烈的鬥爭，包括用身體的力量和身體以外的力量來對抗強烈的反對 爭戰；作戰；奮鬥 εἰ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου ἦν ἡ βασιλεία ἡ ἐμή, οἱ ὑπηρέται οἱ ἐμοὶ ἠγωνίζοντο  ‘if my kingdom belonged to this world, my followers would fight’  「我的國若屬於這世界，我的部下就會為我戰鬥」 (約 18:36) 有些語言清楚區分了人與人之間的肢體搏鬥和非肢體鬥爭。因此，有些涉及戰爭或肢體衝突的詞彙，通常不可能用在談及人與人之間的敵意或爭論的上下文中。

(b)

50.1 競賽及遊戲 參與體育競賽，強調努力 競賽；競爭；爭勝 πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται  ‘everyone who competes in an athletic contest exercises self-control in all things’  「凡參加競賽的，在各方面都要有節制」 (林前 9:25)

(c)

68.74 時態 專心努力去做，全力去做 用很大的力度和努力去做某事 竭力，盡力；盡一切可能去做；竭盡全力去做 Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας  ‘make every effort to enter through the narrow door’  「你們要竭力進窄門」 (路 13:24)

Ἀδάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.11 人名及地名 人名 人類的始祖 亞當

ἀδάπανος

(1)

ον

(a)

57.164 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 不收取費用或不花費的 免費的；不需花錢的 ἵνα εὐαγγελιζόμενος ἀδάπανον θήσω τὸ εὐαγγέλιον  ‘that in preaching the good news I may offer the gospel free of charge’ or ‘... without charging for it’  「我傳福音的時候，使人不花錢得福音」 (林前 9:18)

Ἀδδί

(1)

＜陽＞

(a)

93.12 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 亞底；《思》阿狄

ἀδελφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

10.50 親屬關係用語 同一代的親屬關係 與所提到的人有同父同母關係的女性 姊妹 οὐκ εἰσὶν αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε πρὸς ἡμᾶς;  ‘aren't his sisters living here among us?’  「他姊妹們不也是在我們這裡嗎？」 (可 6:3) 關於 ἀδελφή[a] 可能表示同輩堂親或表親的討論，見 ἀδελφός[a]（10.49）的討論。 許多語言都會區分姊妹的長幼次序，像「兄弟」一詞也區分長幼次序一樣（見 10.49）。《新約》裡的名字排列通常也暗示長幼的順序，因此在這些語言中提到馬大和馬利亞，可以表明馬利亞是妹妹，因為經文中的次序通常先是馬大，然後是馬利亞；不過在 約 11:1 中這順序顛倒了。

(b)

11.24 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 群體中親密的女性夥伴，而該群體的成員均有清楚界定的身份和資格（在《新約》中特指在基督裡同作信徒的人） 同為信徒的人；在基督裡的姊妹；信仰中的姊妹 ἐὰν ἀδελφὸς ἢ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσιν  ‘if there is a brother or sister who needs clothes’  「若是弟兄或是姊妹沒有衣服穿」 (雅 2:15) 雖然在許多語言中，可以用意為「姐妹」的詞去指同為信徒的人，但在某些語言中，這是不可行的。正如 ἀδελφός[b]（見11.23）的情況一樣，用一個類似「親戚」的詞也是可以的。但是很多時候，翻譯者可能需要使用一個短語，譬如：「同為信主的人」，或「像我們一樣相信基督的人」。

ἀδελφός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

10.49 親屬關係用語 同一代的親屬關係 指與所提到的人有同父同母關係的男性 兄弟 εἶδεν δύο ἀδελφούς, Σίμωνα τὸν λεγόμενον Πέτρον καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ  ‘he saw two brothers, Simon, called Peter, and his brother Andrew’  「（耶穌）看見兩兄弟，就是那叫彼得的西門和他弟弟安得烈」 (太 4:18) 在許多語言中，人們必須表明兄弟的長幼之別，而根據閃族語系的用法，這一點通常都可以做到，因為年長兄弟的名字通常列在前面。因此，太 4:18 中的經文可以翻譯為「西門和他弟弟安得烈」。 在某些經文中，如 太 12:46; 可 3:31; 約 2:12 [3] 等，若把 ἀδελφός[a] 理解為同輩堂親或表親（根據一個相應的希伯來用語，該用語在某些情況下用來指不同親疏關係的男性親屬），這在希臘文中並未得到證實，也未得到 Arndt，Gingrich 和 Danker 編著的希英辭典的確認。這種解釋主要是依據教會的傳統。 雖然 ἀδελφός[a] 的複數詞（即ἀδελφοί）可以同時指兄弟和姊妹，但我們沒有理由相信 太 12:46; 可 3:31; 約 2:12; 7:3, 5; 徒 1:14 [6] 中的經文，所指的既是兄弟也是姊妹。 在 路 8:21 中（μήτηρ μου καὶ ἀδελφοί μου οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες，直譯：「我的母親和我的兄弟就是那些聽了上帝之道而遵行的人」），ἀδελφοί 一詞是形象地用來指出跟隨耶穌的人的資格。然而，在某些語言中，翻譯者必須更清楚地表明相關資格的關係，例如：「那些聽了上帝的信息而實行的人，就是我的母親和兄弟」《現》；或「……就好像我的母親和兄弟」。

(b)

11.23 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 群體中的親密夥伴，群體的成員均有清楚界定的身份和資格（在《新約》中，ἀδελφός[b] 特指在基督裡同作信徒的人） 同作信徒的人；（基督徒）弟兄 ἀδελφοί μου, χαίρετε ἐν κυρίῳ  ‘my fellow believers, be joyful in your union with the Lord’  「我的（基督徒）弟兄們，你們要在主裡喜樂」 (腓 3:1) ἀδελφός[b] 的陽性形式可以包括男人和女人，另參 11.24。 雖然許多語言都可以使用意為「兄弟」的相應詞彙，去指同為信徒的人，但這在某些語言中是不可行的，翻譯者必須採用其他表達形式。在某些語言中，你可以用一個泛指「親戚」的詞彙來稱呼同為基督徒的人，就是稱他們為「親戚」而不是「兄弟姐妹」。然而在大多數情況下，人們只能使用一句短語來表達，如：「同為信主的人」或「像我們一樣相信基督的人」。

(c)

11.25 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 屬於同一社會宗教實體的人，與所謂的「參考人」（reference person）屬於相同的年齡群體 弟兄；同胞；猶太同胞；夥伴 ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατέ μου τῆς πρὸς ὑμᾶς νυνὶ ἀπολογίας  ‘brothers and fathers, listen to me as I now make my defense before you’  「諸位父老弟兄，請聽我現在對你們的申辯」 (徒 22:1a)

(d)

11.57 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參συγγενής, συμφυλέτης］ 屬於同一 πατριά[b] 或 φυλή[b]「民族」（11.56）的人 同胞 ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ  ‘he decided to visit his countrymen, the people of Israel’  「他……決定要去看望他的同胞以色列人」 (徒 7:23) ἄνδρες 一詞往往會添加到 ἀδελφοί[d]，組成一個詞彙單元，意思基本上與 ἀδελφοί[d] 相同，但帶有更正式的含義：ἄνδρες ἀδελφοίἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς（直譯：同胞們，我必須明確地告訴你們）徒 2:29。 συμφυλέτης、συγγενής[b] 和 ἀδελφός[d] 通常可以用一個短語來翻譯 ，例如：「同國的人」，「同族的人」，或「同部落的人」。

(e)

11.89 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參γείτων, περίοικος, πλησίον］ 與其他人毗鄰而居的人，因而可算是所謂「內群體」的一份子，那就是說，他與這個群體既有民族也有文化方面的認同 鄰舍；兄弟 ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, Ῥακά  ‘whoever says to his brother, “Fool”’  「凡罵弟兄是白痴的」 (太 5:22) Τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου  ‘and why do you pay attention to the speck that is in the eye of your brother’  「為什麼注意你弟兄眼中的木屑」 (路 6:41) 在 太 5:22 和 路 6:41 中，雖然有人會把 ἀδελφός 翻譯為「兄弟」，但其意思明顯不是指親兄弟，而是指相熟的友伴或鄰居，因此 ἀδελφός 的指稱意義與 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 非常相似。 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 這三個詞當中，可能最後一個詞的意義最廣。至少，路 10:27 中的 πλησίον 在某種程度上有「同胞」的引申意義，ἀδελφός[e] 則可能暗示一種更親密的關係。

____________________________________________________

1 正如11.25和11.26指出，ἀδελφοί在徒 22:1的重點是說話人與聽話人的身份認同，而πατέρες則暗示對長輩表示尊敬。

ἀδελφότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

11.22 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 有強烈的合一意識的社群 教中的弟兄；同作信徒的人 τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε  ‘love the brethren’  「要愛弟兄姊妹」 (彼前 2:17) 把同為基督徒的人稱為「兄弟姐妹」往往是不可行的，因為許多譯入語都不允許這種從基本意義的「兄弟」或「姐妹」作意義延伸的做法。因此，翻譯者可能需要說他們是「同為信徒的人」，或「與其他人一同信主的人」，或「那些同樣信主的人」。另見 11.23 的討論。

ἄδηλος

(1)

ον

(a)

24.95 感官事件及狀態 一般感官知覺 不被察覺的 不明顯的；未察覺的；看不見的；沒有記號的 ὅτι ἐστὲ ὡς τὰ μνημεῖα τὰ ἄδηλα  ‘because you are like unmarked graves’  「因為你們好像沒有標記的墳墓」 (路 11:44) 在希臘文中，雖然 ἄδηλος 可以表示任何感官察覺不到的事物，但是在 路 11:44，所涉及的感官最明顯的是視覺，因此可以將其譯為：「因為你們像無法辨認的墳墓」。

ἀδηλότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

71.20 狀況 確定的，不確定的 某事件或狀態的不確定性 不可靠；靠不住 μηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι  ‘not to put one's hope in the uncertainty of riches’  「不要寄望於靠不住的錢財」 (提前 6:17)

ἀδήλως

(1)

(a)

30.65 思考 打算，企圖，計劃 沒有特定目標或目的的 沒有目的；無意的；無目標的 ἐγὼ τοίνυν οὕτως τρέχω ὡς οὐκ ἀδήλως  ‘I, then, do not run like a man running aimlessly’  「所以，我奔跑，不像無目標的」 (林前 9:26) 在一些語言中，「無目標的」可以簡單地翻譯為：「沒有特定目標」，或「沒有特定理由」，或「不是試圖要達成某些事情」。

ἀδημονέω

(1)

(a)

25.247 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 感到痛苦難過，可能有極度痛苦的含義 擔憂；難過；痛苦 ἀδημονῶν, διότι ἠκούσατε ὅτι ἠσθένησεν  ‘he was very upset because you heard he was sick’  「他……極其難過，因為你們聽見他病了」 (腓 2:26)

ᾅδης

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.19 地理物體及特徵 地面以下的地方 死人（包括義人和不義的人）的住處（在大多數情況下，ᾅδης[a] 相等於希伯來語的 Sheol） 地獄；陰間 οὔτε ἐγκατελείφθη εἰς ᾅδην  ‘he was not abandoned in the world of the dead’  「他不被撇在陰間」 (徒 2:31) 把 ᾅδης[a] 譯為「死人的世界」會產生一些問題。在某些語言中，讀者可能會以為經文暗示有兩個不同的世界，一是活人的世界，一是死人的世界。在這些語言中，ᾅδης[a] 最好譯作「死人所在的地方」或「死人停留的地方」。 在 路 16:23，ᾅδης[a] 顯然與折磨和刑罰有關聯。這些特徵是 ᾅδης[a] 這個詞的重要補充元素，但並不是其含義的必要組成元素。然而，路 16:23 可能應採用相當於希臘語 γέεννα 的詞彙；γέεννα 意為地獄（參 1.21）。路加向希臘羅馬的聽眾說話時使用了ᾅδης，確實有可能在暗示刑罰和折磨，因為這是希臘羅馬世界對來世的典型觀點。但他在 路 12:5 和類似經文也使用了γέεννα，可見他在 路 16:23 選用 ᾅδης，可能是有意強調 ᾅδης[a] 中既有義人也有不義的人的事實。

(b)

23.108 生理活動過程及狀態 活著，死去 （ᾅδης[a]「陰間」1.19 的引申喻意，作為陰間權勢的化身；而陰間是死人所在的地方） 死亡；死亡的權勢 ποῦ σου, ᾅδη, τὸ νῖκος;  ‘death, where is your victory?’  「死亡啊！你得勝的權勢在哪裡？」 (林前 15:55) 在 林前 15:55，ᾅδη 是 θάνατε「死亡」（23.99）的另一寫法（校勘欄）。 在某些語言中，把死亡擬人化是極其困難的，除非是指可能導致死亡的鬼魔，但這當然不是這段經文的意思。在一些語言中，最接近的等義表達是：「死亡怎麼可能得勝？」或「死亡是不可能得勝的。」在某些情況下，可能需要將擬人化的死亡描述為：「導致死亡的你」。因此，在 林前 15:55 的這句話可以翻譯為：「導致死亡的你並不總是得勝的」，或「導致死亡的你不會取得最終的勝利。」

(c)

12.50 超自然生物及力量 超自然力量 ［參πύλη］ πύλαι ᾅδου  （習語，直譯：陰間的門）死亡作為一種不具人格的超自然力量 死亡 πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς  ‘the gates of Hades will not prevail against it’ or ‘death will never be able to overcome it’  「陰間的門不能勝過它」或「死亡不能戰勝它」 (太 16:18) 然而，有些學者認為 πύλαι ᾅδου 的意思是撒但的邪惡勢力。

ἀδιάκριτος

(1)

ον

(a)

88.242 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 形容沒有偏見 不偏私的；沒有偏見的 ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία πρῶτον μὲν ἁγνή ἐστιν ... ἀδιάκριτος, ἀνυπόκριτος  ‘but the wisdom from above is first of all pure ... free from prejudice and hypocrisy’  「惟獨從上頭來的智慧，先是純潔……沒有偏見，沒有虛偽」 (雅 3:17)

ἀδιάλειπτος

(1)

ον

(a)

68.55 時態 停止 ［參ἀδιαλείπτως］ 形容不停地做某個持續的活動 不停地；不止息地；連續不斷地；不住；不斷 ὡς ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ μνείαν  ‘as I unceasingly remember you’  「我……不斷想念你」 (提後 1:3)

ἀδιαλείπτως

(1)

(a)

68.55 時態 停止 ［參ἀδιάλειπτος］ 形容不停地做某個持續的活動 不停地；不止息地；連續不斷地；不住；不斷 ἡμεῖς εὐχαριστοῦμεν τῷ θεῷ ἀδιαλείπτως  ‘we give thanks unceasingly to God’  「我們不斷地感謝上帝」 (帖前 2:13)

ἀδικέω

(1)

(a)

20.25 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 傷害或危害，意味著做了錯誤和不應該的事 傷害；危害 οὐδὲν ὑμᾶς οὐ μὴ ἀδικήσῃ  ‘nothing will hurt you’  「絕對沒有什麼能傷害你們」 (路 10:19)

(b)

88.22 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 做不公正或不公義的事 不公正地做事；做錯誤的事 Ἰουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα ὡς καὶ σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις  ‘I have done nothing wrong to the Jews, as you also very well know’  「我並沒有對猶太人做過什麼不對的事，這也是你明明知道的」 (徒 25:10)

(c)

88.128 道德倫理素質及相關行為 虐待 虧待某人，不公正地對待他 對……做事不公正；虐待；虧待 οὐκ ἀδικῶ σε· οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι;  ‘I have not mistreated you. Did you not agree with me to work for a silver coin?’  「我沒虧待你，你與我講定的工價不是一個銀幣嗎？」 (太 20:13) 太 20:13 中的 ἀδικέω 也可以理解為「不公正或不公平地對待」（見 88.22）。

ἀδίκημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.23 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 （ἀδικέω[b]「不公正地做事」88.22 的衍生詞）以不公義或不公正的方式所做的事 過犯；罪惡 αὐτοὶ οὗτοι εἰπάτωσαν τί εὗρον ἀδίκημα στάντος μου  ‘let these men themselves tell what unrighteous act they found me guilty of’  「讓這些人自己說他們發現我……有什麼罪行」 (徒 24:20)

ἀδικία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.21 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 不公正的行為 不公正的行為；不義；行不正義的事 ἀπόστητε ἀπ᾽ ἐμοῦ πάντες ἐργάται ἀδικίας  ‘get away from me, all you workers of what is unjust’  「你們這一切行不義之事的人，給我走開」 (路 13:27)

ἄδικος

(1)

ον

(a)

88.20 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 ［參ἀδίκως］ 形容不正確或不公正 不公正的；不公正地；不義的 μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν;  ‘Is God unjust when he punishes (us)?’  「上帝懲罰（我們）是他不公正嗎？」 (羅 3:5)

(2)

ου＜陽＞

(a)

11.20 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 不屬於基督徒群體的人，其含義可能是不義的人或沒有與上帝建立正確關係的人 非信徒；不是基督的追隨者 Τολμᾷ τις ὑμῶν πρᾶγμα ἔχων πρὸς τὸν ἕτερον κρίνεσθαι ἐπὶ τῶν ἀδίκων  ‘if one of you has a dispute with the other, how dare he go to law before unbelievers’  「你們中間若發生了糾紛，竟敢告到非信徒面前嗎？」 (林前 6:1)

ἀδίκως

(1)

(a)

88.20 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 ［參ἄδικος］ 形容不正確或不公正 不公正的；不公正地；不義的 χάρις εἰ ... ὑποφέρει τις λύπας πάσχων ἀδίκως  ‘(God) will bless if ... one endures the pain of suffering unjustly’  「人如果……忍受冤屈的苦楚，就是蒙福的」 (彼前 2:19)

Ἀδμίν

(1)

＜陽＞

(a)

93.13 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員。由於所根據的原文版本不同，《和合本》沒有記載這個名字 《現》亞民；《思》阿得明

ἀδόκιμος

(1)

ον

(a)

88.111 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參ἄτοπος］ 指不符合正確的、適當的或合適的 不合適的；不應該做的；壞的 παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς ἀδόκιμον νοῦν, ποιεῖν τὰ μὴ καθήκοντα  ‘God has given them over to corrupted minds so that they do the things they should not do’  「上帝就任憑他們心思敗壞，做那些不該做的事」 (羅 1:28)

(b)

65.13 價值 有價值的，沒有價值的 已證明是沒有價值的 毫無價值；沒有用處；可棄絕的 ἐκφέρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους, ἀδόκιμος καὶ κατάρας ἐγγύς  ‘if it grows thorns and weeds, it is worth nothing and close to being cursed’  「這塊地如果長出荊棘和蒺藜來，就毫無用處，很快就會受到詛咒」 (來 6:8)

ἄδολος

(1)

ον

(a)

79.98 物體的特徵 純淨的，沒有雜質，沒有稀釋 是純潔的，有未被摻入雜質的含意 純淨的；無雜質的 τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε  ‘thirsty for the pure, spiritual milk’  「要愛慕那純淨的靈奶」 (彼前 2:2)

Ἀδραμυττηνός

(1)

ή όν

(a)

93.390 人名及地名 地名 （Ἀδραμύττιον「亞大米田」的衍生詞；原詞沒有出現在《新約》中）與每西亞省的重要港口亞大米田有關的 亞大米田的；《思》阿得辣米特的

Ἀδρίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.391 人名及地名 地名 意大利與巴爾幹半島之間的水域 亞得里亞海；《思》亞得里亞海

ἁδρότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

59.60 數量 充裕，過量，極少 充足的數量，有慷慨的含意 充足；充裕；慷慨的贈予；豐厚的捐款 στελλόμενοι τοῦτο, μή τις ἡμᾶς μωμήσηται ἐν τῇ ἁδρότητι ταύτῃ τῇ διακονουμένῃ ὑφ᾽ ἡμῶν  ‘we are being careful not to stir up any complaints about the way we handle this generous gift’  「我們這樣謹慎，免得有人挑剔我們處理這大筆捐款的方式」 (林後 8:20)

ἀδυνατέω  (ἀδυνατεῖ)

(1)

(a)

71.3 狀況 可能，不可能 ［參ἀδύνατος］ 表示不可能，大概是因為缺乏改變或控制環境的能力 不可能；不能做；做不到 ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τοῦ θεοῦ πᾶν ῥῆμα  ‘for there is not a thing that God cannot do’  「對上帝來說，沒有什麼是不可能的事」 (路 1:37) 考慮到 路 1:37 中的雙重否定，把它翻譯為正面的陳述往往比較好，例如譯作：「上帝可以成就任何事情」，或「上帝任何事情都能做到」。

ἀδύνατος

(1)

ον

(a)

74.22 能夠，有能力 形容沒有能力做或經歷某事 無力的；軟弱的；殘疾的；沒有能力的 τις ἀνὴρ ἀδύνατος ἐν Λύστροις τοῖς ποσὶν ἐκάθητο  ‘in Lystra there was a man who was unable to use his feet’  「路司得城裡有一個（見κάθημαι[b]， 85.63）兩腳無力的人」 (徒 14:8) Ὀφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν  ‘but we who are capable ought to bear the weaknesses of those who are not capable’  「我們堅強的人應該分擔不堅強的人的軟弱」 (羅 15:1) 在 羅 15:1，οἱ δυνατοί 指與信心有關的能力，而 τῶν ἀδυνάτων 則指那些在信心上無能力的人。因此，在一些語言中，翻譯者可以使用聖經中的類似表達：「信心軟弱」。 在很多語言中，徒 14:8 的適當表達是：「但是，在路司得有一個瘸腿的人」。

(b)

71.3 狀況 可能，不可能 ［參ἀδυνατέω］ 表示不可能，大概是因為缺乏改變或控制環境的能力 不可能；不能成就；做不到 Ἀδύνατον γὰρ τοὺς ... παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν  ‘for it is impossible ... to bring back to repent those who have abandoned their faith’  「論到……若背棄真道，就不可能使他們重新悔改了」 (來 6:4, 5, 6 [3]) ἀδύνατον ψεύσασθαι [τὸν] θεόν  ‘it is impossible for God to lie’  「上帝不可能說謊」 (來 6:18a) 考慮到對背道的警告（見 來 5:11-6:12），在 來 6:4，使用 ἀδύνατον 似乎是誇張的表達手法。因此，翻譯者可以把 來 6:4 中的 ἀδύνατον 翻譯為：「那是極度困難的」。有中文譯本（《現代中文譯本（修訂版）》）採用了反問句來表達強烈的懷疑：「至於那些離棄正道的人，怎能使他們重新悔改呢？」

____________________________________________________

1 考慮到上帝絕對性的教義，來 6:18中的這句話可能會產生哲學問題，然而，《希伯來書》作者顯然是根據人們公認的上帝本性來說這話的。

ᾄδω

(1)

(a)

33.109 溝通 唱歌，唱哀歌 以一種旋律模式來說話 唱歌 ᾄδουσιν [ὡς] ᾠδὴν καινὴν ἐνώπιον τοῦ θρόνου  ‘they stood facing the throne and sang a new song’  「他們在寶座前……唱新歌」 (啟 14:3)

ἀεί

(1)

(a)

67.86 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參διά, πᾶς］ 一段持續的時間，或是連續的或是斷續的，沒有限期 總是；一直；連續地 ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες  ‘although saddened, we are always glad’  「似乎憂愁，卻常有喜樂」 (林後 6:10) 有些語言不容易翻譯 ἀεί 或 διὰ παντός[b]，因為以下兩者可能有根本的區別：(1)持續的活動；(2)在相關的情景中定期重複發生、但可能被定義為偶發事件的活動。例如在 林後 6:10，「感到喜樂」這個事實可能與令人憂愁的場合特別有關；而在 太 18:10，詞義的重點很可能在於關係的持續性質。

ἀετός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

4.42 動物 鳥類 大型捕食鳥的通稱；拉丁語學名：genus Aquila，但也可能包括其他的鳥，尤其是禿鷲 鷹；禿鷲 ὅπου ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί  ‘wherever there is a dead body, there the vultures will gather’  「屍首在哪裡，禿鷹也會聚在哪裡」 (太 24:28) ἐδόθησαν τῇ γυναικὶ αἱ δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου  ‘they gave the woman two wings of a large eagle’  「於是有大鷹的兩個翅膀賜給婦人」 (啟 12:14) 啟 12:14 中強調的是力量和速度，因此用一個意為「鷹」的詞很可能更加符合要求；但是 太 24:28（以及平行經文路 17:37）中所指的鳥是吃屍體的肉的，因此一個意為「禿鷲」的詞就更加合適。 鷹與禿鷲的基本區別是，鷹會捕捉獵物，也會吃屍體的肉，而禿鷲只吃屍體的肉。只有西半球才有這兩種明確不同的鳥類科：(1)捕食鳥，也會吃屍體的（鷹）；以及(2)禿鷲，從來不吃活的獵物，只吃屍體。

ἄζυμος

(1)

ον

(a)

5.13 食物及調味品 食物 指沒有酵母 無酵；除酵 ἦσαν δὲ [αἱ] ἡμέραι τῶν ἀζύμων  ‘this was during the days of Unleavened Bread’  「那時候正是除酵節期間」 (徒 12:3) 「無酵餅」這個詞可以翻譯為「沒有使用酵母的餅」或「沒有發酵的餅」。或許更困難的問題在於日子與無酵餅的關係，因此，「除酵的日子」這個說法可以翻譯為：「人們吃沒有發酵的餅的日子」。ἄζυμος 在 林前 5:7 中是高度形象化地指純潔而真實的生活，但除此之外，這個詞全都是用來指除酵節。

Ἀζώρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.14 人名及地名 人名 以利亞敬的兒子，是耶穌家譜中的一員 亞所；《思》阿左爾

Ἄζωτος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.392 人名及地名 地名 巴勒斯坦南部的沿岸城市；即舊約的亞實突 亞鎖都；《思》阿左托

ἀήρ

(1)

οντος＜陽＞

(a)

1.6 地理物體及特徵 地面之上的地方 地面上方的空間，不包括天空（即地面以上像圓頂的部分） 空中 ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες  ‘for you will be talking into the air’  「你們就是向空氣說話了」 (林前 14:9) εἰς ἀέρα λαλοῦντες 直譯為「對著空氣說話」，可以被看作是一種習語，意思是「毫無目的地說話」或「說話但卻無人理解」。因此，ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες 可以譯為「你們說話，但是沒有人明白」，或「你們說話，但所說的話沒有進入任何人心裡。」在 徒 22:23，κονιορτὸν βαλλόντων εἰς τὸν ἀέρα「把塵土向空中揚起來」，在許多語言中最好譯成「撒塵土到自己上方」或「把塵土揚起來」。在某些語言中，若把這短語直譯為「把塵土撒入空中」，或許會暗示空中是可以留住塵土的某種容器。 在 啟 9:2（ἐσκοτώθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος，「日頭和空氣都因坑裡的煙而變了黑暗」《呂》），當中的 ἀήρ 譯為「空氣」是合適的；但因為這裡主要是指空間而不是物質，所以在一些語言中，譯成「天空因為從坑裡冒出的煙而昏暗了」更加自然。

(b)

2.2 自然物質 空氣 地球上一種基本物質 空氣 οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων  ‘I do not box like someone hitting the air’  「我鬥拳，不像打空氣的」 (林前 9:26) οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων 「我鬥拳不像打空氣的」林前 9:26。 在某些語言中，我們不太可能按照字面直譯「打空氣」，因為人們認為空氣不是一種物質實體，所以不可能打它。最接近的等義詞可能是：「什麼也打不到」，或「好像在打什麼東西」。

(c)

1.7 地理物體及特徵 地面之上的地方 被某些超自然勢力佔據和控制著的、大地以上的空間 1 空中；天空 κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος  literally ‘according to the ruler of the power of the air,’ but more satisfactorily rendered as ‘the ruler of powers in the sky’ or ‘... in space’  「順服空中掌權者的領袖」 (弗 2:2) 在 弗 2:2 的語境中，ἐξουσία 最好被視為一個集合名詞，泛指各種不同的超自然勢力，它們的住處在大地以上，因此在許多方面控制著人的行為和命運。另參 12.44。

(d)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος  （「空中掌權者的首領」——超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘at that time you lived according to the supernatural forces of this world, according to the ruler of the supernatural powers in space, the spiritual power who now controls the people disobeying God’  「那時，你們……隨從今世的邪惡勢力，順服空中掌權者的領袖，就是現今操控悖逆上帝之人的邪靈」 (弗 2:2) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

____________________________________________________

1 ἀήρ[a]（1.6）和ἀήρ[c]（1.7）的意思可以合併在一個一般性的定義「地面以上的空間」之下。這樣，具體指向的區域可以按照上下文來理解。然而，考慮到ἀήρ[a]與οὐρανός[a]（1.5）的意思之間的關係，並且在許多語言中，表示天空的詞彙與表示地面上方區域的詞彙是完全不同的，所以最好在這點上作出區分。

ἀθανασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.126 生理活動過程及狀態 活著，死去 不受制於死亡的狀態（即永遠不死） 不死；不朽；不朽壞 ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ κύριος τῶν κυριευόντων, ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν  ‘the King of kings and Lord of lords, who alone is immortal’  「萬王之王，萬主之主，就是那獨一不死的」 (提前 6:15, 16 [2]) 在一些語言中，提前 6:16「那獨一不死」這個從句可以簡單地表達為：「他是唯一永遠不死的」，或「他是唯一始終存在的」。

ἀθέμιτος

(1)

ον

(a)

13.144 是，變成，存在，發生 發生 指不容許的事情 不容許的；禁止的 Ὑμεῖς ἐπίστασθε ὡς ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ  ‘you yourselves know very well that a Jew is not allowed by his religion to visit or associate with Gentiles’  「你們都知道，猶太人是不許和異族人結交來往的」 (徒 10:28)

(b)

88.143 道德倫理素質及相關行為 無法無天 指壞的和令人憎惡的，基於那是不被允許的1 令人憎惡的；壞的 πότοις καὶ ἀθεμίτοις εἰδωλολατρίαις  ‘drinking parties and disgusting worship of idols’  「狂歡宴樂和可憎的偶像崇拜」 (彼前 4:3)

____________________________________________________

1 ἀθέμιτος可以從字面上理解其意為「指不容許的事情」（13.144），然而該詞通過聯想不僅有「不法的」（可能適用於彼前 4:3）的意思，還有與拜偶像相關聯的「可憎的」或「邪蕩的」的意思。當詞彙的意思從客觀轉向主觀時，這種語義發展是常有的。

ἄθεος

(1)

ον

(a)

12.2 超自然生物及力量 超自然生物 指與上帝沒有任何關係 沒有上帝 ἐλπίδα μὴ ἔχοντες καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσμῳ  ‘having no hope in this world and being without God’  「在世上沒有指望，沒有上帝」 (弗 2:12)

ἄθεσμος

(1)

ον

(a)

88.141 道德倫理素質及相關行為 無法無天 形容拒絕服從法律要求 不法的；不遵守法律的；不服約束的 καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς  ‘who was troubled by the licentious conduct of lawless people’  「為不法之人的淫蕩行為憂傷」 (彼後 2:7)

ἀθετέω

(1)

(a)

31.100 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （ἀθετέω「放置一旁」的引申喻意，原義没有出現在《新約》中）認為某事或某人不可靠或不能信賴，因而予以拒絕 不信賴；不理會；棄絕 ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ  ‘whoever rejects you, rejects me’  「棄絕你們的就是棄絕我」 (路 10:16a)

(b)

76.24 能力，力量 拒絕承認某事的有效性 拒絕；棄絕；視為無效；廢棄 οἱ δὲ Φαρισαῖοι καὶ οἱ νομικοὶ τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ἠθέτησαν εἰς ἑαυτοὺς  ‘the Pharisees and the interpreters of the Law rejected the plan of God for themselves’  「法利賽人和律法師……拒絕了上帝為他們所定的計劃」 (路 7:30) ἀθετήσας τις νόμον Μωϋσέως  ‘anyone who rejects the Law of Moses’  「任何人拒絕遵守摩西的律法」 (來 10:28) 在 來 10:28 中的「拒絕」可以表達為「違犯」、「違抗」、「干犯」。

____________________________________________________

1 ἀθετέω[a]也可以歸類在語義域34「聯繫」中，指「拒絕」的意思，談及人與人之間的關係，但在路 10:16,16,16,16 [4]中，拒絕的焦點是信念或信心的問題，因此，ἀθετέω[a]被包含在這個子域中。

ἀθέτησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

76.24 能力，力量 拒絕承認某事的有效性 拒絕；棄絕；視為無效；廢棄 ἀθέτησις μὲν γὰρ γίνεται προαγούσης ἐντολῆς  ‘for the earlier commandment has been set aside’  「先前的律例……被廢棄了」 (來 7:18)

(b)

13.36 是，變成，存在，發生 狀態 使某些事情不再繼續的過程 廢掉；使之不再繼續 εἰς ἀθέτησιν [τῆς] ἁμαρτίας  ‘to remove sin’ or ‘to remove the guilt of sin’  「好除掉罪」或「好除掉罪責」 (來 9:26)

Ἀθῆναι

(1)

ῶν＜陰＞

(a)

93.393 人名及地名 地名 希臘的主要城市 雅典

Ἀθηναῖος

(1)

α ον

(a)

93.394 人名及地名 地名 （Ἀθῆναι「雅典」93.393 的衍生詞）與雅典相關的 雅典的

(2)

ου＜陽＞

(a)

93.395 人名及地名 地名 （Ἀθῆναι「雅典」93.393 的衍生詞）雅典的本地人或住在該城的人 雅典人

ἀθλέω

(1)

(a)

50.2 競賽及遊戲 參與體育競賽，強調競爭 競爭；競賽 ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ  ‘one who competes in an athletic game cannot win the prize unless he competes according to the rules’  「參加競賽的人，除非按照規則競賽，否則就不能贏得獎項」 (提後 2:5)

ἄθλησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

50.3 競賽及遊戲 與反對勢力鬥爭 爭戰；衝突 πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε παθημάτων  ‘you endured much struggle in your sufferings’  「你們……忍受了許多痛苦的掙扎」 (來 10:32) 來 10:32 中的 ἄθλησις 也可以解釋為「挑戰」的意思（見 74.13）。

(b)

74.13 能夠，有能力 試驗某人抵抗困難或對困難作出回應的能力的測試 挑戰 πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε παθημάτων  ‘in your sufferings you stood up to the great challenge’  「你們在苦難中勇敢地面對了巨大的挑戰」 (來 10:32) 關於 ἄθλησις 在 來 10:32 的另一個解釋，見 50.3。

ἀθροίζω  (ἀθροίζομαι)

(1)

(a)

15.129 線性運動 聚集，召集 聚集在一起，可能暗指緊密團結 聚在一起；集合在一起 εὗρον ἠθροισμένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς  ‘they found the eleven disciples gathered together with the others’  「他們……看見十一個使徒和與他們聚集在一起的人」 (路 24:33)

ἀθυμέω

(1)

(a)

25.292 態度及情感 沮喪 變得沮喪，因而缺乏動力 灰心喪志；沮喪 Οἱ πατέρες, μὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἵνα μὴ ἀθυμῶσιν  ‘parents, do not irritate your children, or they will become disheartened’  「你們作父母的，不要惹兒女生氣，恐怕他們會灰心喪志」 (西 3:21)

ἀθῷος

(1)

ον

(a)

88.316 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἀναίτιος］ 形容沒有做錯事 無罪的；無辜的 Ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῷον  ‘I have sinned by betraying an innocent man to death’  「我出賣了無辜的人，置他於死地，我有罪了」 (太 27:4)

αἴγειος

(1)

α，ον

(a)

4.20 動物 動物 （αἴξ「山羊」的衍生詞，原詞没有在《新約》出現過1）與山羊相關或由山羊構成的（山羊是較細小的四足有蹄馴養動物；山羊屬；給人類提供肉、奶、皮、毛和角） 山羊的 ἐν αἰγείοις δέρμασιν  ‘clothed in goat skins’  「披著山羊的皮」 (來 11:37)

____________________________________________________

1 αἴγειος的基本詞（即αἴξ「山羊」）的意思基本上與ἔριφος和ἐρίφιον（4.19）相同。衍生後綴使該詞可以用於不同的語法結構。

αἰγιαλός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.63 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 緊鄰水體邊緣並逐漸向下傾斜到水裡的狹長土地 海灘；岸邊 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they noticed a bay with a beach’  「他們……只見一個有沙灘的海灣」 (徒 27:39)

Αἰγύπτιος

(1)

α ον

(a)

93.396 人名及地名 地名 （Αἴγυπτος「埃及」93.398 的衍生詞）與埃及相關的 埃及人的；埃及的

(2)

ου＜陽＞

(a)

93.397 人名及地名 地名 （{L:Αἴγυπτος}「埃及」93.398 的衍生詞）埃及的本地人 埃及人

Αἴγυπτος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.398 人名及地名 地名 埃及 埃及

ἀΐδιος

(1)

ον

(a)

67.96 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰώνιος］ 指一段無限地持續的時間 1 永恆的；永遠的；永久的；永存的 ἥ τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης  ‘his eternal power and divine nature’  「他永恆的大能和神性」 (羅 1:20)

____________________________________________________

1 ἀΐδιος和αἰώνιος的意思沒有實質的區別。然而，ἀΐδιος在某些方面是更為正式的表述，哲學家較多採用。

αἰδώς

(1)

οῦς＜陰＞

(a)

88.49 道德倫理素質及相關行為 端正，得體 莊重樸素，品德高尚，暗示令人產生尊敬 莊重；樸素 γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς  ‘that women dress themselves in becoming clothing, modestly, and properly’  「女人穿戴合適樸素，衣著端莊得體」 (提前 2:9)

Αἰθίοψ

(1)

οπος＜陽＞

(a)

93.399 人名及地名 地名 （Αἰθιωπία「埃塞俄比亞」的衍生詞；原詞沒有出現在《新約》中）埃塞俄比亞的本地人 《和2010》埃塞俄比亞人；《現》衣索匹亞人；《和》埃提阿伯人；《思》厄提約丕雅人

αἷμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.64 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 在人體及動物的動脈和靜脈中循環流動的紅色液體 血 γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘a woman who had had a flow of blood for twelve years’  「有一個女人，患了經血不止的病有十二年」 (可 5:25) 在 可 5:25 中可能必須使用專門術語來指血，因為這段經文是指月經出血。 在 約 19:34（ἐξῆλθεν εὐθὺς αἷμα καὶ ὕδωρ 「隨即有血和水流出來」），翻譯者可能需要使用一個指淋巴液而非水本身的詞，否則讀者會誤以為那些水是尿液（長槍扎破了膀胱），甚至是耶穌可能喝過的水、仍然留在胃裡面。約 19:34 中的 ὕδωρ 實際是指淋巴液，而不是水。 在 啟 8:8 (καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῆς θαλάσσης αἷμα 「海的三分之一變成血」）和 啟 11:6（καὶ ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν ὑδάτων στρέφειν αὐτὰ εἰς αἷμα 「又有權柄叫水變為血」），這詞所指的也許不是血這種物質，而是所談論的物體有血一樣的顏色。

(b)

23.107 生理活動過程及狀態 活著，死去 （αἷμα[a]「血」8.64 的引申喻意）一個人的死亡，通常由於暴力或死刑所致 死亡；暴力致死 Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς  ‘the responsibility for his death be upon us’  「使他死亡的責任歸到我們……身上」 (太 27:25) 在 羅 5:9（δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ「由於他的死，我們現在得以跟上帝有合宜的關係」《現》），αἷμα 可以解作主要是指生理上的死亡。但是，在 αἷμα 用來指基督的死的上下文中，毫無疑問會衍生一個額外的要素，就是 αἷμα 也用來指挽回祭。因此在這種上下文中，可以把 αἷμα 解釋為意指「獻祭性的死亡」，而不單單是生理上的死亡。在 羅 5:9 以及類似的上下文中，有些翻譯者喜歡保留比如「他所流的血」這樣一句經常反覆出現的短語。然而，在某些語言中，這種表達有些含糊，因為「流血」通常指殺死某人，而不是指經歷死亡。另見 23.112。

(c)

20.83 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 （αἷμα[a] 「血」8.64 的引申喻意）以暴力手段奪去人的性命 殺害；謀害 οὐκ ἂν ἤμεθα αὐτῶν κοινωνοὶ ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν  ‘we would not have done what they did in murdering the prophets’  「我們……必不和他們同夥殺害先知」 (太 23:30)

(d)

20.84 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἐκχέω］ αἷμα ἐκχέω, αἷμα ἐκχύννω  （習語，直譯：使流出血）以暴力手段導致別人死亡 謀殺；殺害 ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον  ‘as a result responsibility for the death of every innocent person will fall upon you’  「因此，每一個無辜人的死，責任都落在你們身上」 (太 23:35) ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα  ‘they are quick to murder’  「他們快速地去殺人」 (羅 3:15) 太 23:35 中的短語 πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον 可以直譯為：「所有湧流的無辜的鮮血」。

(e)

23.112 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἐκχέω］ ἐκχύννεται τὸ αἷμα  （習語，直譯：血流出來）死去，暗示有作為獻祭的目的 受死作為祭物獻上；犧牲而死 τὸ αἷμά μου ... τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘my death ... as a sacrifice for many unto the forgiveness of sins’  「我的死是為許多人而犧牲，使罪得赦」 (太 26:28) 在 太 26:28 的從句有幾個不同的元素，在某些情況下必須表達得更加具體，例如：「藉著我的受死，我像祭物為多人獻上，目的是使他們的罪得到赦免。」另見 23.107。

(f)

23.182 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參πηγή, ῥύσις］ πηγὴ αἵματος, ῥύσις αἵματος  （兩個固定短語，直譯分別是：「血的泉源」和「血的流動」）月經出血導致的失血 1 失血；經血；出血；血漏；血崩 καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘and the woman suffered from menstrual bleeding for twelve years’  「有一個女人，患血漏病已經有十二年」 (可 5:25) εὐθὺς ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘immediately her bleeding stopped’  「她立刻停止出血」 (可 5:29)

(g)

9.14 人 人類 ［參σάρξ］ σὰρξ καὶ αἷμα  （習語，直譯：肉和血）人，與神相對而言 人；人類 σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν σοι  ‘it was not revealed to you by any human being’ or ‘no person ever revealed it to you’  「這不是任何人啟示你的」或「這是從來沒有人啟示你的」 (太 16:17)

(h)

9.15 人 人類 ［參κοινωνέω］ κοινωνέω αἵματος καὶ σαρκός  （習語，直譯：同有血和肉）具有人類的特質和本性 作為人；作為血肉之軀 ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκεν αἵματος καὶ σαρκός  ‘since then the children are human beings’  「既然眾兒女都是血肉之軀」 (來 2:14)

____________________________________________________

1 23.181和23.182中的表達均指月經血，但是短語πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎專門用於這個意思，而αἱμορροέω在經外文獻中的意思就是失血或流血，但是當然也可以指流出經血。由於αἱμορροέω所指範圍較寬，因此這詞已單獨列出。

αἱματεκχυσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.183 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 使血流出來的過程 使流血；使血流出來；流血 χωρὶς αἱματεκχυσίας οὐ γίνεται ἄφεσις  ‘sins were forgiven only if blood was caused to flow’  「沒有流血，就沒有赦罪」 (來 9:22) 在翻譯 來 9:22 時，引進一句關於獻祭的陳述可能是重要的，例如：「如果祭牲的血沒有流出」；或「如果獻祭沒有流血」；或簡單地說：「如果沒有獻祭」。但是，由於血在儀式中有象徵意義，所以應該保留一個指血的詞彙。

αἱμορροέω

(1)

(a)

23.181 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 經受失血之苦 1 流血；患血漏；患血崩 γυνὴ αἱμορροοῦσα δώδεκα ἔτη  ‘there was a woman who suffered bleeding for twelve years’  「有一個女人，患了經血不止的病有十二年」 (太 9:20)

____________________________________________________

1 23.181和23.182中的表達均指月經血，但是短語πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎專門用於這個意思，而αἱμορροέω在經外文獻中的意思就是失血或流血，但是當然也可以指流出經血。由於αἱμορροέω所指範圍較寬，因此這詞已單獨列出。

Αἰνέας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.15 人名及地名 人名 彼得施行神蹟治好的一個人 以尼雅；《思》艾乃阿

αἴνεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.354 溝通 讚美 ［參αἰνέω, αἶνος, ἐπαινέω, ἔπαινος］ 談到一個人或某事某物如何優秀卓越 讚美；頌讚 ἀναφέρωμεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ θεῷ  ‘let us always offer praise as our sacrifice to God’  「我們應當……常常以頌讚為祭獻給上帝」 (來 13:15a) 有些語言必須用直接引語來表達讚美，並且需要有一些內容作為讚美的基礎。例如：路 2:13 可能需要翻譯為「他們說：『上帝真奇妙』」，而不是直譯成「讚美上帝」；路 16:8 可能需要翻譯為：「主人對這個不誠實的管家說：『你做了這樣一件聰明的事，真了不起。』」

____________________________________________________

1 動詞δίδωμι和ἀναφέρω在路 18:43和來 13:15中分別用作虛化動詞，因為語義內容存在於名詞αἶνος和αἴνεσις中。在這些上下文中，δίδωμι和ἀναφέρω的主要功能是標記語意格關係（見語義域90「語意格」）。δίδωμι在路 17:18也是這種情況（見D:33.357}）。

αἰνέω

(1)

(a)

33.354 溝通 讚美 ［參αἴνεσις, αἶνος, ἐπαινέω, ἔπαινος］ 談到一個人或某事某物如何優秀卓越 讚美；頌讚 ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν θεὸν  ‘there appeared with the angel a great army of heavens angels praising God’  「忽然，有一大隊天兵同那天使讚美上帝」 (路 2:13) 有些語言必須用直接引語來表達讚美，並且需要有一些內容作為讚美的基礎。例如：路 2:13 可能需要翻譯為「他們說：『上帝真奇妙』」，而不是直譯成「讚美上帝」；路 16:8 可能需要翻譯為：「主人對這個不誠實的管家說：『你做了這樣一件聰明的事，真了不起。』」

αἴνιγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

32.21 理解 容易理解或難於理解 難以理解或不可能理解的事情 令人困惑的事情；難以理解的事情；謎語 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι  ‘now we see only puzzling reflections in a mirror’  「我們現在是對著鏡子觀看，只看見令人費解的影像」 (林前 13:12) 在 林前 13:12，αἴνιγμα 一詞可以解釋為「視覺不清晰」，所以意思是「難以看清的東西」。然而，αἴνιγμα 的一般用法似乎是指理解上的困難，而不是視覺感知上的困難。關於 αἴνιγμα 在林前 13:12 中的另一個解釋，見 24.37。

(b)

24.37 感官事件及狀態 看 間接或模糊的視覺影像 朦朧的影像；反射的影像；模糊不清 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι  ‘for now we see dimly in a mirror’ or ‘for now we see a dim reflected image in a mirror’  「我們現在是對著鏡子觀看，模糊不清」 (林前 13:12) 關於 αἴνιγμα 在 林前 13:12 中的另一個解釋，見 32.21。

αἶνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.354 溝通 讚美 ［參αἴνεσις, αἰνέω, ἐπαινέω, ἔπαινος］ 談到一個人或某事某物如何優秀卓越 讚美；頌讚 πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ θεῷ  ‘when the crowd saw it, they all praised God’  「眾人看見這事，也都讚美上帝」 (路 18:43a) 有些語言必須用直接引語來表達讚美，並且需要有一些內容作為讚美的基礎。例如：路 2:13 可能需要翻譯為「他們說：『上帝真奇妙』」，而不是直譯成「讚美上帝」；路 16:8 可能需要翻譯為：「主人對這個不誠實的管家說：『你做了這樣一件聰明的事，真了不起。』」

____________________________________________________

1 動詞δίδωμι和ἀναφέρω在路 18:43和來 13:15中分別用作虛化動詞，因為語義內容存在於名詞αἶνος和αἴνεσις中。在這些上下文中，δίδωμι和ἀναφέρω的主要功能是標記語意格關係（見語義域90「語意格」）。δίδωμι在路 17:18也是這種情況（見D:33.357}）。

Αἰνών

(1)

＜陰＞

(a)

93.400 人名及地名 地名 施洗約翰施洗的地方 哀嫩；《思》艾農

αἵρεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

11.50 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 基於對教條和／或效忠程度有不同意見而產生的派別或團體，因而在某些語境中暗示某個不公正的黨派或團體（在《新約》是指一些宗教派別） 宗教黨派；教派 τὴν ὁδὸν ἣν λέγουσιν αἵρεσιν  ‘the way which they say is a false party’  「他們所稱為異端的道」 (徒 24:14) τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας  ‘the strictest party of our religion’  「我們教中最嚴緊的教派」 (徒 26:5) 比較33.241中的αἵρεσις[c]，那裡指假教義或假教導的內容。 要在譯入語中找一個主要指宗教黨派的詞往往是困難的。通常，翻譯者必須採用短語來表達，在其中把αἵρεσις[a]的不同要素作某程度上的重新分佈。例如：在徒 26:5，「我們教中最嚴緊的」可以翻譯為：「那些對他們應該怎樣敬拜上帝有最嚴格規定的人」。同樣，在徒 24:14 的「所稱為異端的道」（直譯：錯誤的那種宗教），可以翻譯為：「那些採用錯誤方法敬拜上帝的人的團體」。

(b)

33.241 溝通 教導 假教訓的內容 假教訓；假教義；異端 οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας  ‘they will bring in false teachings which are destructive’  「偷偷地引進使人滅亡的假教導」 (彼後 2:1)

(c)

63.27 整體，聯合，部分，分開 分開 把人分成不同的、對立的群組 紛爭；分裂；黨派；結黨；結派 δεῖ γὰρ καὶ αἱρέσεις ἐν ὑμῖν εἶναι  ‘for it is necessary that divisions exist among you’ or ‘the existence of divisions among you is inevitable’  「在你們中間必然有分門結黨的事」 (林前 11:19)

αἱρετίζω

(1)

＜動＞

(a)

30.91 思考 選擇，揀選，寧取 ［參αἱρέω］ 選擇或揀選以表示特別喜愛或關心 選擇；揀選 Ἰδοὺ ὁ παῖς μου ὃν ᾑρέτισα  ‘here is my servant, whom I have chosen’  「看哪，我所揀選的僕人」 (太 12:18)

αἱρετικός

(1)

ή，όν

(a)

39.17 敵意，衝突 分裂 （αἵρεσις[c]「分裂」63.27 的衍生詞）製造分裂的 分裂；製造分裂的人；製造紛爭的人；分門結黨的人 αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ  ‘reject a person who causes divisions after at least two warnings’ (literally ‘... after a first and second warning’) or ‘give at least two warnings to the person who causes divisions, and then have nothing more to do with him’  「製造分裂的人，警戒過一兩次後就要拒絕跟他來往」或「對於製造分裂的人，最少給他兩次警告，然後就不再和他來往」 (多 3:10)

αἱρέω

(1)

＜動＞

(a)

30.86 思考 選擇，揀選，寧取 ［參ἐκλέγω, λαμβάνω］ 從一個或多個可能的選項中作出選擇 選擇；挑選；寧願；寧可 τί αἱρήσομαι οὐ γνωρίζω  ‘I do not know which I should prefer’  「我真不知道該怎麼選擇」 (腓 1:22) μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν  ‘he chose to suffer with God's people rather than enjoy sin for a little while’  「他寧可和上帝的百姓一同受苦，也不願在罪中享受片刻的歡樂」 (來 11:25) 在一些語言中，用什麼詞彙來表達「選擇」或「揀選」往往取決於：(1) 要選擇或揀選的是什麼事物；(2) 做選擇的目的，例如是為了個人的喜好、合理的評價，還是純粹的偏見。

(b)

30.91 思考 選擇，揀選，寧取 ［參αἱρετίζω］ 選擇或揀選以表示特別喜愛或關心 選擇；揀選 εἵλατο ὑμᾶς ὁ θεὸς ἀπαρχὴν εἰς σωτηρίαν  ‘God chose you as the first to be saved’  「上帝一開始就揀選了你們，為了使你們……從而得救」 (帖後 2:13)

αἴρω

(1)

＜動＞

(a)

15.203 線性運動 攜帶，負擔 ［參ἀναλαμβάνω］ 提起和帶（走） 帶走；移走；拿去 οὐκ ἔγνωσαν ἕως ἦλθεν ὁ κατακλυσμὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας  ‘yet they didn't know what was happening until the flood came and carried them all away’  「他們懵然不知，直到洪水來把他們全沖走了」 (太 24:39) οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ  ‘his disciples came, took his body, and placed it in a tomb’  「約翰的門徒……來把他的屍體領去，放在墳墓裡」 (可 6:29) Ἄρατε ταῦτα ἐντεῦθεν  ‘take these away from here’  「把這些東西拿走」 (約 2:16)

(b)

20.43 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 破壞，有除掉、除滅的含義 破壞；除滅 ἐλεύσονται οἱ Ῥωμαῖοι καὶ ἀροῦσιν ἡμῶν καὶ τὸν τόπον καὶ τὸ ἔθνος  ‘the Roman authorities will take action and destroy our Temple (literally ‘our place’) and our nation’  「羅馬人也要來毀滅我們的聖殿（原文：我們的地方）和我們的民族」 (約 11:48)

(c)

20.65 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀπάγω, θανατόω］ 剝奪人的性命，含義是由法律或準法律程序予以定罪的結果 殺害；處死 ἀνέκραγον δὲ παμπληθεὶ λέγοντες, Αἶρε τοῦτον  ‘the whole crowd cried out, “Kill him”’  「眾人卻一齊喊著說：『除掉這個人！』」 (路 23:18)

(d)

57.218 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 從銀行取錢 取錢；提取 αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας  ‘you withdraw what you did not deposit’  「你要提取你沒有存入的」 (路 19:21)

(e)

90.96 語意格 使經歷 αἴρω ἀπό  （習語，直譯：取自）使某人不再經歷某事 奪去；除去 ἀρθήσεται ἀφ᾽ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘the kingdom of God will be taken from you’  「上帝的國必從你們奪去」 (太 21:43)

(f)

30.36 思考 思考，思想 αἴρω τὴν ψυχήν τινος  （習語，直譯：提起某人的靈魂）使某人猶疑不定，以致思考而不能得出結論 懸疑；猶疑不定；阻止某人對某事得出結論 Ἕως πότε τὴν ψυχὴν ἡμῶν αἴρεις;  ‘how long will you keep us in suspense?’  「你讓我們猶豫不定到幾時呢？」 (約 10:24)

(g)

24.83 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參βαστάζω, λαμβάνω］ αἴρω τὸν σταυρόν  （一個容易搭配的習語式表達，直譯：背起自己的十字架）準備忍受極大的痛苦，甚至不惜冒死 準備受苦至死；背起自己的十字架 ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι  ‘he must forget himself, be prepared to endure suffering and even death, and follow me’  「就必須忘記自己，準備忍受痛苦，甚至冒死，並且要來跟從我」 (可 8:34) 「背起自己的十字架」這個習語，包含幾個重要的意義特徵。可惜，很多聽見或使用這個表達的人，常常沒有正確地理解它的意思。其中一個原因是，現代社會實際上並沒釘十字架這回事。如果要採用直譯的話，那麼很可能需要加上旁註，以清楚顯示這個語句的全部含義。

(h)

αἴρω φωνὴν  習語，直譯：提高聲音 高聲說話；開始說話

αἰσθάνομαι

(1)

＜動＞

(a)

32.28 理解 理解能力 ［參αἴσθησις, αἰσθητήριον］ 具有清楚理解的能力，因而能够明白事物的真正本質 能够理解；具有理解能力；理解力 ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπ᾽ αὐτῶν ἵνα μὴ αἴσθωνται αὐτό  ‘it had been hidden from them so that they could not understand it’  「其中的意思對他們隱藏著，使他們不能明白」 (路 9:45)

αἴσθησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

32.28 理解 理解能力 ［參αἰσθάνομαι, αἰσθητήριον］ 具有清楚理解的能力，因而能够明白事物的真正本質 能够理解；具有理解能力；理解力 ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει  ‘your love will keep on growing more and more together with your knowledge and complete capacity for understanding’  「要你們的愛心，在知識和完全的理解能力上，不斷增長」 (腓 1:9)

αἰσθητήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

32.28 理解 理解能力 ［參αἰσθάνομαι, αἴσθησις］ 具有清楚理解的能力，因而能够明白事物的真正本質 能够理解；具有理解能力；理解力 τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ  ‘those whose capacity to understand has been disciplined by exercise to distinguish between good and bad’  「他們的理解能力因練習而靈活，能分辨善惡」 (來 5:14)

αἰσχροκερδής

(1)

ές

(a)

25.26 態度及情感 強烈地渴望 ［參αἰσχροκερδῶς］ 無恥地貪圖物質利益的 貪不義之財；貪婪 Διακόνους ... μὴ αἰσχροκερδεῖς  ‘deacons ... who are not shamefully greedy for material gain’  「執事……不貪不義之財」 (提前 3:8)

αἰσχροκερδῶς

(1)

＜副＞

(a)

25.26 態度及情感 強烈地渴望 ［參αἰσχροκερδής］ 無恥地貪圖物質利益的 貪不義之財；貪婪 ποιμάνατε ... μηδὲ αἰσχροκερδῶς ἀλλὰ προθύμως  ‘be shepherds ... not greedy for money, but eager to serve’  「務要牧養在你們當中上帝的群羊……不是因為貪財，而是渴望服事」 (彼前 5:2)

αἰσχρολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.33 溝通 語言層次 下流可恥的言論，涉及文化上不認可的話題 粗俗的言論；下流的言論；污穢的言語 ἀπόθεσθε ... βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν  ‘get rid of ... slander and dirty talk that ever came from your lips’  「你們要棄絕……毀謗和口中污穢的言語」 (西 3:8)

αἰσχρός

(1)

ά，όν

(a)

88.150 道德倫理素質及相關行為 行為可恥 形容以不名譽或可恥的方式行事 不名譽的；可恥的 εἰ δὲ αἰσχρὸν γυναικὶ τὸ κείρασθαι ἢ ξυρᾶσθαι, κατακαλυπτέσθω  ‘since it is shameful for a woman to shave or cut her hair, she should cover her head’  「如果女人剪掉頭髮或剃掉頭髮是羞恥的事，她就應該遮蓋自己的頭」 (林前 11:6)

αἰσχρότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.149 道德倫理素質及相關行為 行為可恥 ［參αἰσχύνη, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνη］ 行事為人不符合社會和道德標準，因此帶來不光彩、尷尬和羞恥 行為可恥；不正派的行為；可恥的行為 αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘indecent behavior, foolish and dirty talk are not fitting for you’  「不正派的行為、愚妄的話語、下流的笑話，這些都不合宜」 (弗 5:4) 涉及不光彩、令人尷尬和帶來羞恥的行為，往往會用習語式的表達，例如：掩面、丟臉、沒眼看或丟人現眼。由於羞恥是普世共有的一種感受，通常不難找到令人滿意的對等詞。

αἰσχύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

25.189 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 由於意識到自己做了或經歷了可恥的事而產生的痛苦感受 羞愧；羞恥 τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν  ‘and then you will be ashamed and begin to take the lowest place’  「你就羞羞慚慚地退到末位去了」 (路 14:9) 有些語言可以用描述性的語句來表達羞恥，例如：「做壞事時被抓到的感覺」，或「犯罪時被人看到的感覺」。另一些語言會用習語來表達羞恥，例如：「垂下頭」，或「轉過臉去」，或「避開別人的凝視」。

(b)

25.191 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 作為或應該是羞恥源頭的事情 令人羞恥的東西；可恥的事 ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν  ‘they glory in what they should be ashamed of’  「他們以自己的羞辱為光榮」 (腓 3:19)

(c)

88.149 道德倫理素質及相關行為 行為可恥 ［參αἰσχρότης, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνη］ 行事為人不符合社會和道德標準，因此帶來不光彩、尷尬和羞恥 行為可恥；不正派的行為；可恥的行為 κύματα ἄγρια θαλάσσης ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας  ‘they are like wild waves of the sea with their shameful deeds showing up like foam’  「像海裡的狂浪，湧出自己可恥行為的沫子來」 (猶 1:13) 涉及不光彩、令人尷尬和帶來羞恥的行為，往往會用習語式的表達，例如：掩面、丟臉、沒眼看或丟人現眼。由於羞恥是普世共有的一種感受，通常不難找到令人滿意的對等詞。

αἰσχύνω  (αἰσχύνομαι)

(1)

＜動＞

(a)

25.190 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 （αἰσχύνη[a]「羞恥」25.189 的衍生詞）由於做了錯事，或做了有損自己尊嚴或社會地位的事而感到羞恥 慚愧；感到羞恥；覺得羞愧 σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, ἐπαιτεῖν αἰσχύνομαι  ‘I am not strong enough to dig (ditches), and I would be ashamed to beg’  「鋤地嘛，沒有力氣；討飯嘛，怕羞」 (路 16:3)

αἰτέω

(1)

＜動＞

(a)

33.163 溝通 請求，要求 ［參παραιτέομαι］ 迫切懇求，甚至到達強求的地步1 要求；需求；懇求 ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ  ‘he asked for the body of Jesus’  「請求領取耶穌的遺體」 (太 27:58) Αἴτησόν με ὃ ἐὰν θέλῃς, καὶ δώσω σοι  ‘ask me anything you want and I will give it to you’  「無論你要什麼，向我求，我都會給你」 (可 6:22) παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος  ‘to anyone who asks you for an account of your hope’ or ‘... to give a reason for your hope’  「有人問你們心中盼望的理由」 (彼前 3:15)

____________________________________________________

1 παραιτέομαι[a]可能與αἰτέω略有不同，無論是在強度上，還是在強調要求得到滿足的源頭上。

αἴτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.164 溝通 請求，要求 （αἰτέω「要求」33.163 的衍生詞）所要求的東西 請求；需求；所要求的東西 Πιλᾶτος ἐπέκρινεν γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν  ‘Pilate passed the sentence that they were asking for’  「彼拉多這才照他們的要求定案」 (路 23:24)

αἰτία

(1)

ας＜陰＞

(a)

89.15 關係 原因及／或理由 ［參αἴτιος, αἴτιος］ 某事件或狀態發生的原因或理由 原因；理由；緣由；由於 διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι  ‘therefore, for this reason I have asked to see you and to talk with you’  「為這緣故，我請你們來見我當面談話」 (徒 28:20)

(b)

56.4 法庭及法律程序 起訴 （法律術語）在法庭上提出控告的依據或理由 原因；案件；控告的依據；定罪的理由 Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν  ‘I find in him no reason for an accusation’  「我找不出任何理由來定他的罪」 (約 18:38) 在把 αἰτία[b] 翻譯為控告的依據時，翻譯者有時可以說明控告某人的原因，或為什麼某人應該被控告做了某些壞事。 對於 αἰτία 在 約 18:38 的另一種解釋，見 88.315。

(c)

56.5 法庭及法律程序 起訴 ［參αἰτίωμα］ 控告某人的內容 控告；控罪；指控 ἐπέθηκαν ἐπάνω τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γεγραμμένην  ‘above his head they put the written notice of the accusation against him’  「他們在他頭上方安了一個罪狀牌」 (太 27:37)

(d)

88.315 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參αἴτιος］ 作為定罪依據的罪狀 罪孽；過犯；定罪的原因 λέγει αὐτοῖς, Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν  ‘he said to them, “I can find no guilt in him”’  「彼拉多……對他們說：我查不出他有什麼過犯」 (約 18:38) 在 約 18:38，αἰτία 也可以理解為「控告的原因」，正如 56.4 中的說明。

(e)

89.1 關係 關係 兩個或多個物體或事件之間的關係 關係 Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός, οὐ συμφέρει γαμῆσαι  ‘if that is the relation between a man and a woman, it is better not to marry’  「如果丈夫和妻子的關係是這樣，倒不如不結婚」 (太 19:10)

αἴτιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

89.15 關係 原因及／或理由 ［參αἰτία, αἴτιος］ 某事件或狀態發生的原因或理由 原因；理由；緣由；由於 μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος  ‘there being no cause’  「我們也說不出理由來」 (徒 19:40) ἐγένετο πᾶσιν τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου  ‘he became the source of eternal salvation for all those who obey him’  「就為凡順從他的人成了永遠得救的根源」 (來 5:9)

(b)

89.15 關係 原因及／或理由 ［參αἰτία, αἴτιος］ αἴτιον  某事件或狀態發生的原因或理由 原因；理由；緣由；由於 μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος  ‘there being no cause’  「我們也說不出理由來」 (徒 19:40) ἐγένετο πᾶσιν τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου  ‘he became the source of eternal salvation for all those who obey him’  「就為凡順從他的人成了永遠得救的根源」 (來 5:9)

(c)

88.315 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參αἰτία］ 作為定罪依據的罪狀 罪孽；過犯；定罪的原因 ὁ δὲ Πιλᾶτος εἶπεν πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ὄχλους, Οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ  ‘Pilate said to the chief priests and to the crowds, “I find no guilt in this man”’  「彼拉多對眾祭司長和群眾說：『我查不出這人有什麼罪來』」 (路 23:4)

αἰτίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.5 法庭及法律程序 起訴 ［參αἰτία］ 控告某人的內容 控告；控罪；指控 πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι  ‘they made many serious charges against (him) which they were not able to prove’  「猶太人……對他提出許多嚴重的指控，但都不能證實」 (徒 25:7)

αἰφνίδιος

(1)

ον

(a)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；立即；立刻 ἐπιστῇ ἐφ᾽ ὑμᾶς αἰφνίδιος ἡ ἡμέρα ἐκείνη  ‘that Day may come on you suddenly’  「那日子就忽然臨到你們」 (路 21:34)

αἰχμαλωσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

55.23 軍事活動 戰俘 被俘虜成為戰俘，處於被囚禁的狀態 囚禁；被擄；俘虜 εἰς αἰχμαλωσίαν ὑπάγει· εἴ τις ἐν μαχαίρῃ ἀποκτανθῆναι  ‘if anyone is meant for captivity, he (will) go into captivity’  「人如果注定要被俘虜，就會被俘虜」 (啟 13:10) 有些語言可能需要把「被擄」翻譯為「成為俘虜」，因此 啟 13:10 中的這個表達可以翻譯為：「任何要被俘虜的人，必定被俘虜」。

αἰχμαλωτεύω

(1)

＜動＞

(a)

55.24 軍事活動 戰俘 ［參αἰχμαλωτίζω］ 使某人成為戰俘 俘虜；俘獲；擄掠；擄獲；在戰爭中俘虜某人 Ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν  ‘when he went up to the very heights, he took many captives with him’  「他升上高天的時候，擄獲許多俘虜」 (弗 4:8) 因著閃族語言的用法，在 弗 4:8，αἰχμαλωσία（「俘虜」55.23）被多餘地加進 αἰχμαλωτεύω 裡。這兩個詞組合起來的意思只是「擄獲很多俘虜」。

αἰχμαλωτίζω

(1)

＜動＞

(a)

55.24 軍事活動 戰俘 ［參αἰχμαλωτεύω］ 使某人成為戰俘 俘虜；俘獲；擄掠；擄獲；在戰爭中俘虜某人 πεσοῦνται στόματι μαχαίρης καὶ αἰχμαλωτισθήσονται εἰς τὰ ἔθνη πάντα  ‘they will be killed by the sword and taken captive to all countries’  「他們要倒在刀下，又被擄到各國去」 (路 21:24)

(b)

37.29 控制，管理 控制，限制 （αἰχμαλωτίζω[a]「在戰爭中俘虜」55.24 的引申喻意）用武力或用欺騙取得完全的控制 控制；支配；擄去；奪回；掠取 οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας καὶ αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια  ‘some of them go into homes and get control over helpless women’  「他們當中有人潛入別人家裡，操縱無知的婦女」 (提後 3:6)

αἰχμάλωτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.25 軍事活動 戰俘 在戰爭中被俘虜的人 俘虜；戰俘；被擄的 ἀπέσταλκέν με, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν  ‘he has sent me to proclaim liberty to the captives’  「（他）差遣我宣告：被擄的得釋放」 (路 4:18) 在 路 4:18，αἰχμάλωτος 有兩層意思：(1) 字面意思是「作為戰爭的俘虜」；(2) 更廣義來說，指所有被外來勢力壓迫的人。

αἰών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

67.143 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一個時間單位，作為歷史的一個特定階段或時期 時代；世代；現世 οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τούτῳ τῷ αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι  ‘he will not be forgiven, not in this age, neither in the following’  「他不會得到赦免，在這個時代不會，在將來的時代也不會」 (太 12:32) 有些語言沒有表示「世代」或「時代」的專用術語。在 太 12:32 的上下文中，最接近的表達可能是：「不論在這許多年裡，還是在接著的許多年裡，都……」。 在 提前 1:17（τῷ δὲ βασιλεῖ τῶν αἰώνων 直譯「歸給萬世的君王」） ，屬格短語 τῶν αἰώνων 最好理解為抽象的概念，指無限長的時間。因此，翻譯者可以更加準確地將其翻譯為「永世的君王」或「永恆的君王」。比較 67.95。

(b)

1.2 地理物體及特徵 宇宙，萬物 宇宙，或許帶有「萬古」或「世代」的相關含義，因為宇宙是短暫性的（但在 來 1:2 和 來 11:3 的上下文中，這含義並不能確定） 宇宙 δι᾽ οὗ καὶ ἐποίησεν τοὺς αἰῶνας  ‘through whom (God) made the universe’  「（上帝）藉著他創造宇宙」 (來 1:2) 在一些語言中，來 1:2可能必須譯為「上帝藉著他創造萬有」；然而在某些情況下，更加地道、更加令人滿意的翻譯會包含「……創造地和天空」，「……諸天和大地」等短語。

(c)

41.38 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參κόσμος］ 與世俗社會有關的做法和標準的體系（即與上帝的任何要求無關的） 世界體系；世界的標準；世人；今世 εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, μωρὸς γενέσθω  ‘if anyone among you thinks that he is a wise man by this worlds standards, he should become a fool’  「你們中間若有人自以為按這世界的標準是有智慧的，他就應該變為愚蠢」 (林前 3:18) 林前 3:18 中的 αἰών 也可以翻譯為：「用世人的思想方式」，或「以世人認為正確的東西」。在 可 4:19，αἱ μέριμναι τοῦ αἰῶνος 這句短語可以翻譯為：「世人所憂慮的」，或「世人為事物擔憂的方式」。

(d)

67.25 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ἀπ᾽ αἰῶνος  （習語，直譯：從一個世代）在另一個時間點之前的一個時間點，兩者之間有很長的間隔（比 πάλαι[a]、ἔκπαλαι[a], 67.24 的語氣更強） 很久以前；古時候 ἐλάλησεν διὰ στόματος τῶν ἁγίων ἀπ᾽ αἰῶνος προφητῶν αὐτοῦ  ‘long ago (God) spoke by means of his holy prophets’  「主藉著古時候聖先知的口所說的」 (路 1:70) 有些人推斷，ἀπ᾽ αἰῶνος 必須理解為從久遠的時代開始。但是，這樣把一個時代論的含義放進這個習語式的表達裡，似乎是沒有理由的。

(e)

67.133 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參αἰώνιος, ἀπό, ἐκ, πρό, χρόνος］ ἐκ τοῦ αἰῶνος, ἀπὸ τῶν αἰώνων, πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  一段極其長久的時間，從假定的開始一直到現在 歷代以來；從萬世以來；從創世以來；歷世歷代 ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἠνέῳξέν τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου  ‘from the beginning of time it has never been heard that someone opened the eyes of a man born blind’  「從創世以來，未曾聽見有人開了生來就失明的人的眼睛」 (約 9:32) τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν  ‘the secret which he hid since all ages past from mankind’  「他歷代以來向人類隱藏著的奧秘」 (西 1:26) θεῷ ... ἐξουσία πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  ‘to God ... be the authority since all ages past’  「願……權柄……歸給上帝，從萬世以前直到現在」 (猶 1:25)

(f)

67.95 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參διηνεκής, εἰς, παντελής］ εἰς αἰῶνα, εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας, εἰς ἡμέραν αἰῶνος, εἰς παντὰς τοὺς αἰῶνας, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, εἰς τὸν αἰῶνα τῶν αἰώνων, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων  無限地持續的時間，特別強調未來 始終；永遠；永永遠遠；直到永遠；永恆地；（加否定詞）從不；永不；絕不 ὁ Χριστὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα  ‘the Messiah will remain forever’  「基督是永遠長存的」 (約 12:34) αὐτῷ ἡ δόξα ... εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων  ‘to him be the glory ... for all ages forever and ever’  「願他……得著榮耀，直到世世代代，永永遠遠」 (弗 3:21,21 [2]) ᾧ ἐστιν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων  ‘to him belong the glory and the power forever and ever’  「願榮耀和權能都歸給他，直到永永遠遠」 (彼前 4:11,11 [2]) εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘has been reserved forever’  「永遠為他們保留著」 (猶 1:13) 另見 路 1:33、彼後 3:18、猶 1:25、來 1:8。採用 αἰών 的更詳盡表達形式，在某種程度上是更加強調它的意義，尤其見於莊嚴的榮耀頌文體。

(g)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ αἰὼν τοῦ κόσμου τούτου  （「這個世界的超自然力量」——超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘at that time you lived according to the supernatural forces of this world, according to the ruler of the supernatural powers in space, the spiritual power who now controls the people disobeying God’  「那時，你們……隨從今世的邪惡勢力，順服空中掌權者的首領，就是現今操控悖逆上帝之人的邪靈」 (弗 2:2) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

(h)

12.24 超自然生物及力量 超自然生物 ὁ θεὸς τοῦ αἰῶνος τούτου  （魔鬼的頭銜，直譯：這世界的神）有能力或權柄控制這個世界（或這個世代）的神明，世上的人也承認這種勢力 這世界的神；魔鬼 ὁ θεὸς τοῦ αἰῶνος τούτου ἐτύφλωσεν τὰ νοήματα τῶν ἀπίστων  ‘the god of this world has blinded the minds of the unbelievers’  「不信的人被這世界的神明弄瞎了心眼」 (林後 4:4) 「這世界的神」這個措辭可以有兩種解釋：(1) 統治這個世界的神；或 (2) 這個世界的人信賴或敬拜的神。傳統上，雖然很多人把「這世界的神」理解為統治這個世界的神，但是第二種解釋放在 林後 4:4 的上下文中很可能更加準確。

(i)

11.16 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參υἱός］ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  （習語，直譯：今世之子）持守這個世界的價值體系的人 非宗教人士；這世上的人；這世代的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν  ‘the people of this world are much more shrewd in handling their affairs than the people who serve God’  「這世界的人處理自己的世事要比服事上帝的人精明得多」（直譯：「今世之子應付自己的世代比光明之子更加精明」） (路 16:8) Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσιν καὶ γαμίσκονται  ‘people of this age marry and are given in marriage’  「這世代的人有娶有嫁」 (路 20:34) 在某些情況下，「今世之子」、「這世界的人」可以翻譯為：「像世界上大部分人那樣生活的人」，或「只在乎人們怎樣說的人」。有時候，要表達人們「與世界認同」，可以用他們對上帝的態度來作對比，例如：「那些對上帝無用的人」。

(j)

67.87 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐχθές］ ἐχθὲς καὶ σήμερον καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  （習語，直譯：昨天、今天、直到永遠）無限延長的時間，從過去到未來 永遠；永恆地；過去、現在、直到將來 Ἰησοῦς Χριστὸς ἐχθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  ‘Jesus Christ is eternally the same’ or ‘Jesus Christ is the same in the past, in the present, and in the future’  「耶穌基督過去、現在、將來，永遠都是一樣的」（直譯：「耶穌基督昨日、今日，一直到永遠，是一樣的」） (來 13:8)

αἰώνιος

(1)

ον

(a)

67.96 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀΐδιος］ 指一段無限地持續的時間 1 永恆的；永遠的；永久的；永存的 βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον  ‘be thrown into the eternal fire’  「被丟進永遠的火裡」 (太 18:8) τοῦ αἰωνίου θεοῦ  ‘of the eternal God’  「永生上帝」 (羅 16:26) 在《新約》中，αἰώνιος 最常出現的用法是和 ζωή （生命）一同使用，例如：ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων ἐν αὐτῷ ἔχω ζωὴν αἰώνιον「叫一切信他的人都得永生」（約 3:15）。顯然，αἰώνιος 與 ζωή 的結合不僅是時間元素，也是性質上的區別。在這樣的上下文中，αἰώνιος 明顯帶有某種含義，而這種含義與 αἰώνιος 跟上帝和超自然的屬性有關。如果只是把「永生」翻譯為「永遠不死」，就可能會產生嚴重的誤解，因為人們會以為「永遠不死」只是指肉體永遠存在，而不明白是指屬靈生命的不死。因此，有些翻譯者把「永生」翻譯為「沒有終結的真實生命」，以此引進性質上的區別。

(b)

67.133 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參αἰών, ἀπό, ἐκ, πρό, χρόνος］ πρὸ χρόνων αἰωνίων, χρόνοις αἰωνίοις  一段極其長久的時間，從假定的開始一直到現在 歷代以來；從萬世以來；從創世以來；歷世歷代 ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου  ‘the revelation of the secret truth which was hidden from the beginning of time’  「自創世以來隱藏的奧秘的啟示」 (羅 16:25) χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων  ‘he gave this grace to us in Christ Jesus from all ages past’  「這恩典是從萬古以前在基督耶穌裡賜給我們的」 (提後 1:9)

(c)

永恆生命；永生

____________________________________________________

1 ἀΐδιος和αἰώνιος的意思沒有實質的區別。然而，ἀΐδιος在某些方面是更為正式的表述，哲學家較多採用。

ἀκαθαρσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.261 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 不道德，尤其與淫亂的罪有關 不純潔；不道德；污穢 παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν εἰς ἀκαθαρσίαν  ‘God has given them over to do the immoral things their hearts desire’  「上帝任憑他們隨著心裡的情慾行不道德的事」 (羅 1:24)

(b)

79.54 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 任何骯髒污穢的東西 污穢；灰塵；垃圾 ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας  ‘but inside they are full of dead people's bones and all kinds of filth’  「裡面卻滿了死人的骨頭和一切的污穢」 (太 23:27)

ἀκάθαρτος

(1)

ον

(a)

53.39 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參κοινός］ 在禮儀上不被接納的，或者是因為被玷污，或者是因為本身的性質（例如禮儀上不潔淨的牲畜） 污穢的；禮儀上不潔淨的 οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον  ‘I have never eaten anything defiled and ritually unclean’  「凡污俗和不潔淨的東西，我從來沒有吃過」 (徒 10:14) 徒 10:14 中的 κοινός[b] 和 ἀκάθαρτος 可能在意義上有微妙的區別，特別是在隱含意義的層面上。然而，根據現有的幾段上下文，很難決定兩者在意義上的確切差異。這兩個詞在 徒 10:14 中的使用很可能主要是為了強調。

ἀκαιρέομαι

(1)

＜動＞

(a)

67.7 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 沒有一個有利的機會來做某事 沒有機會；沒得機會；缺少機會 ἠκαιρεῖσθε δέ  ‘but you had no opportunity’  「你們……只是沒有機會罷了」 (腓 4:10)

ἀκαίρως

(1)

＜副＞

(a)

67.8 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 形容缺乏一個有利的機會來做某事 不方便；不合時機；時間不理想；不得時；不合時 κήρυξον τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως  ‘proclaim the message; keep doing so whether the opportunity is favorable or not’  「務要傳道；無論時機有利還是不利，總要堅持」 (提後 4:2)

ἄκακος

(1)

ον

(a)

88.2 道德倫理素質及相關行為 良善 形容沒有過錯，是純真的 沒有過錯；純真的；無邪的 ὅσιος ἄκακος ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν  ‘holy, guileless, undefiled, set apart from sinners’  「聖潔、無邪惡、無玷污、遠離罪人」 (來 7:26) 在 來 7:26，ἄκακος 遠遠不是單純指不壞，它有更加正面的含義。換句話說，對 κακός[a]「壞」（88.106）加以否定所產生的用詞，不僅僅指在道德上中立，而且更指明某種明顯的正面的品質。1

(b)

31.34 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 指對於可能的欺詐毫不懷疑或天真地相信 不懷疑的；天真的 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their fine words and flattering speech they deceive the minds of naive people’  「他們用花言巧語，欺騙單純人的心」 (羅 16:18) 將 羅 16:18 中的短語譯成「誘惑那些不懷疑謊言之人的心」，可以闡明 ἄκακος 的含義。

____________________________________________________

1 ἄκακος和英語的not bad（「不壞」）意思相近，在許多上下文中是指好的事物。事實上，借助於特定的語調，「不錯」一語的肯定涵義比「好的」還要強。

ἄκανθα

(1)

ης＜陰＞

(a)

3.17 植物 樹木以外的植物 ［參τρίβολος］ 任何在莖部和／或枝條上有尖刺的植物；被視為無用的；象徵艱難困苦 有刺植物；荊棘；蒺藜 μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα  ‘thorn bushes do not bear grapes and briers do not bear figs’  「荊棘不會結出葡萄，蒺藜不會結出無花果」 (太 7:16) 有刺的植物幾乎遍佈世界各地，因此，對於這種植物，滿意的譯名不難找到。然而，在某些情況下，可能也需要提供描述，例如：「有尖刺的植物」，或「會扎人的植物」。

ἀκάνθινος

(1)

η，ον

(a)

3.18 植物 樹木以外的植物 ἀκάνθινον στέφανον  （ἄκανθα「有刺植物」3.17 的衍生詞）指用荊棘做成的物件，或帶刺的物件；在《新約》裡，這字只出現在 ἀκάνθινον στέφανον 的短語中，那是用帶刺的植物莖部或枝條編織而成的冠冕；是苦難的象徵 荊棘冠冕 ἀκάνθινον στέφανον  ‘a crown of thorns’  「用荊棘編的冠冕」 (可 15:17) 翻譯者也許有必要指出，這荊棘冠冕是用一種多刺灌木的樹枝製成，因為冠冕上不但有刺，而且有帶刺的藤蔓或枝條。

ἄκαρπος

(1)

ον

(a)

23.202 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 不生產種子、果子的，沒有收成的 沒有果子；無法結出果實；沒有收成 δένδρα φθινοπωρινὰ ἄκαρπα  ‘trees that bear no fruit, even in autumn’  「深秋不結果子的樹」 (猶 1:12) 在 猶 1:12，直譯「秋天」在某些地區也許會產生誤導，因為這個曆法上的術語在當地也許不是收穫果實的季節。因此，也許最好把 猶 1:12 翻譯為：「在應該結果實的季節卻沒有結果實的樹。」

(b)

65.34 價值 有用的，無用的 沒有用處的，意思是不結果子的 沒有用處的；無益的；不結果子的；沒有果效的 μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους  ‘have nothing to do with people who do unproductive things that belong to the darkness’  「與那些做屬黑暗無益之事的人毫無關係」 (弗 5:11)

ἀκατάγνωστος

(1)

ον

(a)

33.415 溝通 批評 ［參ἀνεπίλημπτος］ 指不能批評的事物 無可指責；無可批評；無可非議 λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον  ‘sound words which are above criticism’  「言語健全，無可指責」 (多 2:8) 有些語言可能需要把 ἀκατάγνωστος 和 ἀνεπίλημπτος 改為完整的從句，這樣，多 2:8 中的「言語純全，無可指責」可以翻譯為「言語純全，沒有人能夠加以批評」，或「言語純全，沒有人能夠對此說什麼」。提前 6:14 中的「無可指責」可以翻譯為「從而沒有人能夠批評它」。

ἀκατακάλυπτος

(1)

ον

(a)

79.116 物體的特徵 掩蓋的 沒有被蓋住的 沒有遮蓋的；不蒙著的 ἢ προφητεύουσα ἀκατακαλύπτῳ τῇ κεφαλῇ  ‘or prophesying with her head uncovered’  「女人……作先知宣講，若不蒙著頭」 (林前 11:5)

ἀκατάκριτος

(1)

ον

(a)

56.19 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 未曾經過法庭審訊的，暗示還沒有被定罪 未經審訊的；沒有被定罪的；未判罪的 Εἰ ἄνθρωπον Ῥωμαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑμῖν μαστίζειν;  ‘is it lawful for you to whip a Roman citizen who has not been tried for any crime?’  「你們鞭打一個未經審訊定罪的羅馬公民，是合法的嗎？」 (徒 22:25)

ἀκατάλυτος

(1)

ον

(a)

13.47 是，變成，存在，發生 狀態 指不能停止的東西 不能結束的 ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ζωῆς ἀκαταλύτου  ‘but through the power of a life that cannot be brought to an end’  「而是照無窮生命的大能」 (來 7:16)

ἀκατάπαυστος

(1)

ον

(a)

68.56 時態 停止 形容不停地做某個活動 從未停止；不停止；止不住 ὀφθαλμοὺς ἔχοντες μεστοὺς μοιχαλίδος καὶ ἀκαταπαύστους ἁμαρτίας  ‘with their eyes always looking for adultery, they never stop sinning’  「他們滿眼淫慾，不停地犯罪」 (彼後 2:14)

ἀκαταστασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

39.34 敵意，衝突 反叛 ［參ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπανίστημι, ἐπίστασις, στάσις］ 起來公然反抗權威，意圖推翻它或完全違抗其要求 反抗；造反；叛亂 ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκαταστασίας, μὴ πτοηθῆτε  ‘do not be afraid when you hear of wars and revolts’  「你們聽見有戰爭和叛亂的時候，不要慌亂」 (路 21:9) 在 路 21:9，ἀκαταστασία 可能僅僅是指不安定的局勢，但是很可能帶有「造反」和「叛亂」的意思。

(b)

39.36 敵意，衝突 反叛 以暴力反對某人或某事，涉及暴民行為 1 叛亂；暴亂；擾亂；被圍攻 ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις  ‘we had been beaten, jailed, and mobbed’  「鞭打、監禁、動亂」 (林後 6:5)

____________________________________________________

1 ἀκαταστασία[b]所指的暴力對抗不是針對政府權威，而是針對某人或當地情況，與ἀκαταστασία[a]「反抗；造反；叛亂」（39.34）不同。

ἀκατάστατος

(1)

ον

(a)

37.32 控制，管理 控制，限制 ［參ἀνυπότακτος］ 不能被某物或某人控制 不被控制；不受管制；不受控制 τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δαμάσαι δύναται ἀνθρώπων, ἀκατάστατον κακόν  ‘no one can tame a person's tongue; it is an evil which cannot be controlled’  「惟獨舌頭沒有人能制伏，是不受控制的邪惡」 (雅 3:8) 「它是不能被控制的邪惡」也可以譯成「它是沒有人能夠控制的邪惡」，或「沒有人能夠控制這個邪惡」。

Ἁκελδαμάχ

(1)

(a)

93.401 人名及地名 地名 （亞蘭語，意思是「血田」）祭司們用猶大出賣耶穌得來的銀子買下的地，傳統認為就在耶路撒冷城外、欣嫩子谷的南側 亞革大馬；《思》哈刻達瑪

ἀκέραιος

(1)

ον

(a)

88.32 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 形容沒有混合邪惡，因此是純潔的 純潔的；沒有玷污的 θέλω δὲ ὑμᾶς σοφοὺς εἶναι εἰς τὸ ἀγαθόν, ἀκεραίους δὲ εἰς τὸ κακόν  ‘I want you to be wise about what is good and untainted with what is evil’  「我希望你們於善事聰慧，於惡事純潔」 (羅 16:19)

ἀκλινής

(1)

ές

(a)

31.80 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 指不改變或動搖自己的信仰 毫不動搖；堅定地 κατέχωμεν τὴν ὁμολογίαν τῆς ἐλπίδος ἀκλινῆ  ‘let us hold on without wavering to the hope which we profess’  「我們要堅守所宣認的指望，毫不動搖」 (來 10:23)

ἀκμάζω

(1)

＜動＞

(a)

23.197 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 成熟或熟透 使成熟；成熟的 ἤκμασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς  ‘her bunches of grapes have ripened’  「葡萄已經熟了」 (啟 14:18) 在一些語言中，「成熟」的對應表達是「變甜」或「變得可以吃」。

ἀκμήν

(1)

(a)

67.128 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἔτι, λοιπός］ 時間延伸到一個預期的點，並且超過該點 還；仍然；也 Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;  ‘are you still without understanding?’  「連你們也還不明白嗎？」 (太 15:16)

ἀκοή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

24.52 感官事件及狀態 聽 ［參ἀκούω］ 聽見{N:001} ἀλλ᾽ οὐκ ὠφέλησεν ὁ λόγος τῆς ἀκοῆς ἐκείνους  ‘but the message which they heard did not do them any good’  「只是所聽見的道對他們無益」 (來 4:2)

(b)

24.53 感官事件及狀態 聽 聽覺 聽聲的能力；聽覺 εἰ ὅλον τὸ σῶμα ὀφθαλμός, ποῦ ἡ ἀκοή;  ‘if the whole body were the faculty of sight, where would the hearing be?’  「假如整個身體是眼睛，聽覺在哪裡呢？」 (林前 12:17) 在一些語言中，林前 12:17 更好的表達方式是說到相關聯的器官而不是官能，比如：「如果全身是眼睛，那麼耳朵在哪裡呢？」

(c)

24.57 感官事件及狀態 聽 （ἀκούω[a]「聽見」24.52 的衍生詞）人聽見的內容 所聽見的；信息；所傳的 τίς ἐπίστευσεν τῇ ἀκοῇ ἡμῶν;  ‘who has believed what was heard from us?’ or ‘... our message?’  「有誰相信了從我們所聽見的呢？」或「有誰相信了我們的信息呢？」 (羅 10:16) 在一些語言中，與羅 10:16 的「信息」最接近的譯詞是「所說的」，而不是「所聽見的」，因此 羅 10:16 可能最好譯成：「我們所說的有誰信呢？」

(d)

33.213 溝通 通知，宣佈 （ἀκούω[c]「得到消息」33.212 的衍生詞）所聽到的消息內容 消息；報告；信息 ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν Συρίαν  ‘the news about him spread throughout the whole country of Syria’  「他的消息就在全敘利亞省傳開了」 (太 4:24) 有些語言不能說「消息傳開」。因此，太 4:24 可能需要譯成：「全敘利亞的人不停地從別人口中聽到關於他的事」。

(e)

31.56 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參ἀκούω］ 因聽到某事而相信並作出回應 接受；聆聽；聆聽和回應；注意和回應；留心聽 καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν  ‘and they will turn away from heeding the truth’  「並且掩耳不聽真理，偏向無稽的傳說」 (提後 4:4)

(f)

24.63 感官事件及狀態 聽 ［參ἀκούω］ ἀκοῇ ἀκούω  （閃族習語，直譯：用聽覺去聽）專注地並假定是連續不斷地傾聽 留心傾聽；聽了又聽 Ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε  ‘you will listen and listen but not understand; you will look and look but not perceive’  「你們聽了又聽，卻不明白；看了又看，卻看不清」 (徒 28:26)

(g)

25.11 態度及情感 意欲，希望，願望 ［參κνήθω］ κνήθομαι τὴν ἀκοήν  （習語，直譯：癢癢的想聽到）被聽到的東西弄得耳朵癢癢2 耳朵發癢；渴望聽到自己想聽的東西；很想聽 ἐπισωρεύσουσιν διδασκάλους κνηθόμενοι τὴν ἀκοὴν  ‘they will heap up for themselves teachers, since they desire simply to hear what they want to hear’  「因為……渴望聽到自己想聽的東西，就隨心所欲地增添好些教師」 (提後 4:3)

____________________________________________________

1 與其他語義衍生詞一樣，這裡似乎最好只提供清楚的譯詞。當然，這裡可以把聽的過程定義為「用耳朵察覺」，但這樣的定義是不必要的。

2 習語κνήθομαι τὴν ἀκοήν具有兩個非常不同的語義特徵。一個是被取悅的願望，另一個是滿足願望的途徑，即聽到的東西。這個習語可以歸類為「感官事件及狀態」（語義域24），或語義域「態度及情感」（語義域25）。提後 4:3似乎更加強調後面一種意思，因此這個習語包含在語義域「態度及情感」。

ἀκολουθέω

(1)

＜動＞

(a)

15.144 線性運動 走在後面 跟在某人後面 跟在後面；後隨 οἱ προάγοντες καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον  ‘those going ahead of him and those following him shouted’  「前行後隨的人都喊著說」 (可 11:9) ἠκολούθει γὰρ τὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ κράζοντες, Αἶρε αὐτόν  ‘for the crowd of people followed him screaming, Away with him’  「一群人跟在後面，喊著：『除掉他！』」 (徒 21:36)

(b)

15.156 線性運動 跟隨，伴隨 跟隨或陪同那決定前行方向和路線的帶頭人 作為追隨者陪伴；跟隨；同行 ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας  ‘a great crowd from Galilee followed him’  「有一大群人從加利利……來跟從他」 (太 4:25) ἀκολουθέω[b] 與 ἀκολουθέω[a]（15.144）的不同之處，在於有伴隨的意思，而不是僅僅跟在後面。

(c)

36.31 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 ［參μαθητεύω］ 作某人的跟隨者或門徒，意思是堅持領袖的教導或指示，並促進這位領袖的事業發展 跟從；跟隨；作……的門徒 εὐθὺς ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ  ‘at once they left their nets and followed him’  「他們立刻捨了網，跟從他」 (可 1:18) 許多翻譯者試圖在比喻意義上使用「跟從」一詞，表達「成為某人門徒」的意思，但在一些語言中，這種用法有一定的危險。例如，「跟從」常有「帶著邪惡意圖去追求」的隱含意義。在許多語言中，「跟從」（意為「成為門徒」）的對應譯詞是「陪伴」，或「一起走」，或「在……的群體中」。

ἀκούω

(1)

＜動＞

(a)

24.52 感官事件及狀態 聽 ［參ἀκοή］ 聽見{N:001} φωνὴ κιθαρῳδῶν καὶ μουσικῶν καὶ αὐλητῶν καὶ σαλπιστῶν οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘the sound of harpists and musicians and flute players and trumpeters will never again be heard in you’  「彈琴、歌唱、吹笛、吹號的聲音，在你中間絕不會再聽到了」 (啟 18:22)

(b)

24.58 感官事件及狀態 聽 有聽聲音的能力，與耳聾對比2 能聽見；聽力；聽見 κωφοὶ ἀκούουσιν  ‘the deaf are able to hear’  「聾子能聽見」 (太 11:5)

(c)

33.212 溝通 通知，宣佈 得到關於某事的信息，通常是通過口頭傳達 得到消息；聽聞 ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ  ‘when his disciples received news about this, they came and got his body’  「約翰的門徒聽到了，就來把他的屍體領去」 (可 6:29) 在 可 6:29，ἀκούω 顯然不僅意味著生理聽覺上的聽見，因為信息的內容也是 ἀκούω[c] 含義的一個重要成分。也比較 ἀκοή[d]（33.213）。

(d)

31.56 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參ἀκοή］ 因聽到某事而相信並作出回應 接受；聆聽；聆聽和回應；注意和回應；留心聽 ἐάν σου ἀκούσῃ, ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου  ‘if he listens to you, you have won your brother back’  「他若聽你，你就贏得了你的弟兄」 (太 18:15c) γνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τοῦτο τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ· αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται  ‘you are to know for sure, then, that God's message of salvation has been sent to the Gentiles; they will accept it’  「所以你們當知道，上帝這救恩已經傳給外邦人；他們必會接受的」 (徒 28:28)

(e)

36.14 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ἐπιδέχομαι］ 留心傾聽某人的教誨，繼而遵從這人的勸告或命令4 留心並遵從；聽從；聽而遵行 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· ἀκούετε αὐτοῦ  ‘this is my own dear Son with whom I am well pleased; pay attention to him and obey him’  「這是我的愛子，我所喜愛的。你們要聽從他」 (太 17:5)

(f)

32.1 理解 理解 聽見和明白一個信息5 理解；明白 ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον καθὼς ἠδύναντο ἀκούειν  ‘he spoke the word to them to the extent they could understand’  「耶穌……照他們所能明白的，對他們講道」 (可 4:33) ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ ἀλλὰ θεῷ· οὐδεὶς γὰρ ἀκούει  ‘the one who speaks in strange tongues does not speak to people but to God, because no one understands him’  「那說方言的，不是對人說，而是對上帝說，因為沒有人聽得懂」 (林前 14:2)

(g)

56.13 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 ［參διακούω］ 對法律事件進行司法聽證6 審理案件；聽審；法庭聆訊；聽口供；聽陳詞 Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον παρ᾽ αὐτοῦ καὶ γνῷ τί ποιεῖ;  ‘according to our Law we cannot condemn a man before a legal hearing to find out what he has done, can we?’  「不先聽取本人的口供，查明他所做的事，按照我們的律法，怎能定他的罪呢？」 (約 7:51) 在一些語言中，表達「法庭聆訊」的最貼切方法是描述主要相關方之間的關係，有些時候可以譯成「法官聽原告和被告的陳詞」。

(h)

24.67 感官事件及狀態 聽 ἀκούω εἰς τὸ οὖς  （習語，直譯：聽進耳中）秘密地聽見某事 私下聽見；秘密地聽到 καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘and what you hear in secret, announce from the housetops’  「你們聽見的耳語，要在房頂上宣講出來」 (太 10:27) 在一些語言中，「你們私下聽到的話」（《現》）的對等翻譯可能是：「當周圍沒有其他人的時候，你們所聽到的」，或「你們在耳邊聽到的」。

(i)

32.46 理解 缺乏理解能力 ［參βαρέως, οὖς］ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἀκούω  （習語，直譯：耳朵聽不清楚）智力遲鈍或理解緩慢 理解緩慢；智力遲鈍 καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν  ‘and they were slow to understand’  「這百姓……耳朵塞著」或「這百姓……理解緩慢」 (徒 28:27)

(j)

24.63 感官事件及狀態 聽 ［參ἀκοή］ ἀκοῇ ἀκούω  （閃族習語，直譯：用聽覺去聽）專注地並假定是連續不斷地傾聽 留心傾聽；聽了又聽 Ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε  ‘you will listen and listen but not understand; you will look and look but not perceive’  「你們聽了又聽，卻不明白；看了又看，卻看不清」 (徒 28:26)

____________________________________________________

1 與其他語義衍生詞一樣，這裡似乎最好只提供清楚的譯詞。當然，這裡可以把聽的過程定義為「用耳朵察覺」，但這種定義是不必要的。

2 在24.58，ἀκούω[b]與ἀκούω[a]「聽」（24.52）明顯不同，因為ἀκούω[b]指的是做某事的能力，而不僅僅是指相關的動作。

3 在太 18:15，ἀκούω顯然指的不僅僅是感官知覺，還有接受所說的真理，以及願意做出合宜的回應，經文強調後面這兩種要素要遠遠超過感官上的聆聽過程。

4 ἀκούω[e]和ἐπιδέχομαι[b]都有語義域的重疊，因為「留心傾聽」裡面顯然不僅包含知覺，還有隨之而來的順服。

5 ἀκούω[f]是意思涵蓋兩個語義域的典型例子，但因為重點不是在於聽而是在於理解，所以ἀκούω[f]被歸類在這個子域中。

6 ἀκούω[g]和διακούω的意思顯然與ἀνακρίνω[b]（56.12）略有不同，前兩個詞彙的內涵比較中性，並且似乎沒有暗示後來被定罪。

ἀκρασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.91 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 不能控制住自己 缺乏自控；不能控制自己 ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ Σατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν ὑμῶν  ‘so that you may not be tempted by Satan because of your lack of self-control’  「免得撒但趁著你們不能自制時誘惑你們」 (林前 7:5)

ἀκρατής

(1)

ές

(a)

88.92 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 （ἀκρασία「缺乏自控」88.91 的衍生詞）形容沒有自控力 沒有控制住的；缺乏自控 ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί· ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι ... διάβολοι ἀκρατεῖς  ‘difficult times will come, for people will be greedy ... slanderers, lacking in self-control’  「將有艱難的日子來到，那時人會專愛自己……好說讒言，不能節制」 (提後 3:1, 2, 3 [3])

ἄκρατος

(1)

ον

(a)

79.99 物體的特徵 純淨的，沒有雜質，沒有稀釋 是純粹的，意思是沒有稀釋的，因此是十足強度的 沒有稀釋的；沒有雜質的；純粹的；純一不雜的 καὶ αὐτὸς πίεται ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασμένου ἀκράτου  ‘and he will drink from the wine of the wrath of God poured out at full strength’  「就要喝上帝烈怒的酒，就是斟在上帝震怒之杯中那沒有稀釋的酒」 (啟 14:10)

ἀκρίβεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

72.20 真的，假的 準確的，不準確的 在細節上和在完整性上都嚴格依照一個規範或標準 嚴格；嚴格遵循；嚴緊；準確 πεπαιδευμένος κατὰ ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου νόμου  ‘I received instruction in strict conformance to the Law of our ancestors’ or ‘the instruction I received was to conform strictly to the Law of our ancestors’  「按照我們祖宗的律法嚴格受教」或「所接受的教育是嚴格遵照我們祖宗律法的」 (徒 22:3)

ἀκριβής

(1)

ές

(a)

72.19 真的，假的 準確的，不準確的 ［參ἀκριβῶς］ 形容在細節上和在完整性上都嚴格依照一個規範或標準的 準確的；準確地；嚴格的；嚴格地；詳細；詳細地；仔細；詳盡地 κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας ἔζησα  ‘I have lived as a member of the strictest party of our religion’  「按著我們宗教中最嚴緊的教派過生活」 (徒 26:5)

ἀκριβόω

(1)

＜動＞

(a)

27.9 學習 學習 以嚴格精確的方式獲取信息，或獲取準確無誤的信息 準確地得知；準確地找出；查明；查問；仔細詢問 Τότε Ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους ἠκρίβωσεν παρ᾽ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος  ‘so Herod called the visitors from the east to a secret meeting and from them found out exactly what time the star had appeared’  「於是，希律暗中召見了從東方來的博學之士，仔細查問了那星出現的確切時間」 (太 2:7)

ἀκριβῶς

(1)

＜副＞

(a)

72.19 真的，假的 準確的，不準確的 ［參ἀκριβής］ 形容在細節上和在完整性上都嚴格依照一個規範或標準的 準確的；準確地；嚴格的；嚴格地；詳細；詳細地；仔細地；詳盡地；明確地；清楚地 ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ  ‘he taught accurately the facts about Jesus’  「精確地講論和教導耶穌的事」 (徒 18:25)

ἀκρίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

4.47 動物 昆蟲 六腿有翅的昆蟲，其特徵是第三對腿特別長，適合跳躍；蝗科，拉丁語學名：Acrididae；成群遷徙並開拓新的領域；其他時候是單獨或三五成群地生活；人們用燒烤油炸等方法烹煮，但在某些地方也會生吃；由於數目龐大和成群出動的特性，蝗蟲常用來象徵龐大的軍隊，難以防禦，同時也象徵上帝的懲罰 蝗蟲 ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον  ‘eating grasshoppers and wild honey’  「吃的是蝗蟲和野蜜」 (可 1:6) ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τὴν γῆν  ‘grasshoppers came on the earth’  「有蝗蟲……飛到地上」 (啟 9:3) 根據出現 ἀκρίς 的4處新約經文，這些昆蟲或者可以吃（太 3:4; 可 1:6），或者非常具有毀滅性（啟 9:3）。 有些人認為，施洗約翰吃的蝗蟲應該不是昆蟲，而是角豆莢，但是並沒有任何語言學或文化背景方面的證據支持這種解釋。 在世界上的一些地方，有許多種蝗蟲/螞蚱，其中一些可以吃，還有的不可以吃。因此，在 太 3:4 和 可 1:6 的上下文中，需要選擇一個指可以吃的昆蟲的詞彙。

ἀκροατήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.13 建造物 建築物 比較大的建築物，通常用於法律聽審，但也可能作較廣泛的用途 大廳；禮堂 Ἀγρίππα καὶ τῆς Βερνίκης ... εἰσελθόντων εἰς τὸ ἀκροατήριον  ‘Agrippa and Bernice ... entered the audience hall’  「亞基帕和百妮基……進了大廳」 (徒 25:23) 在有些語言中，ἀκροατήριον 可以譯作「一個大廳」，或「可以容納許多人的場所」，或「可以讓許多人坐下來聆聽的建築物」。

ἀκροατής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

24.56 感官事件及狀態 聽 （ἀκροάομαι「聽」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）聽見的人 聽者；聽見的人 οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ νόμου δίκαιοι παρὰ [τῷ] θεῷ  ‘for not the hearers of the Law are righteous in God's sight’  「因為在上帝眼中，不是聽律法的人為義」 (羅 2:13) 在翻譯 羅 2:13 時，可能需要具體限定「聽眾」的條件，比如譯成：「不是那些僅僅聽到律法的人在上帝眼中為義」，或「那些僅僅聽到律法的人，不是那些在上帝眼中為義的人」。

ἀκροβυστία

(1)

ας＜陰＞

(a)

11.52 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 陰莖的包皮未割除，一種未受割禮的狀態 1 未受割禮；包皮未割除 Εἰσῆλθες πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχοντας καὶ συνέφαγες αὐτοῖς  ‘you went as a guest with men who are uncircumcised and you ate with them’  「你竟進入未受割禮之人當中，和他們一同吃飯！」 (徒 11:3)

(b)

11.53 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 對未受割禮之人的統稱 未受割禮的人；外邦人；外邦世界 ἰδόντες ὅτι πεπίστευμαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς ἀκροβυστίας καθὼς Πέτρος τῆς περιτομῆς  ‘seeing that I was entrusted with the good news to the Gentiles even as Peter was entrusted with the good news to the circumcised’  「他們看見了主託付我傳福音給未受割禮的人，正如主託付彼得傳福音給受割禮的人」 (加 2:7) 有些語言在翻譯 加 2:7 時，必須避免給人一個印象，以為有兩個福音，一個給猶太人，一個給外邦人，因此可以把 加 2:7 翻譯為：「上帝把傳福音給外邦人的任務交給了我，正像他把傳福音給猶太人的任務交給彼得一樣」，甚或是「上帝把傳福音的任務交給了我和彼得，我向外邦人傳，而彼得向猶太人傳。」

____________________________________________________

1 ἀκροβυστία一詞是指未受割禮的狀態，在語言學上屬於一個表示生理狀態的域（語義域23）。然而，該詞在新約中僅僅與人的社會—宗教特徵有關，所以ἀκροβυστία被歸類在這裡的語義域11「人的群體和類別以及這些群體和類別的成員」（另見11.53）。

ἀκρογωνιαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.44 建造物 建築物的部分及區域 ［參κεφαλή］ 建築物的房角石（奠基石）或壓頂石，對其結構至關重要（在《新約》中，這用詞只用來比喻基督） 房角石；重要的石 ἐποικοδομηθέντες ἐπὶ τῷ θεμελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ προφητῶν, ὄντος ἀκρογωνιαίου αὐτοῦ Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘you, too, are built upon the foundation laid by the apostles and prophets, the cornerstone being Christ Jesus himself’  「被建造在使徒和先知的根基上，而基督耶穌自己為房角石」 (弗 2:20) 有些學者認為，ἀκρογωνιαῖος 指尖屋頂高點的那塊壓頂石；然而在《新約》中，ἀκρογωνιαῖος 可能是指耶路撒冷聖殿中所用的那種石頭，因此 ἀκρογωνιαῖος 更可能是指房角石而不是尖屋頂的壓頂石。這詞不是指拱門的壓頂石。然而，許多社會並不知道「房角石」，還有些社會的房角石功能完全不同，因此，可以採用「最重要的石頭」或「非常重要的石頭」等表達。這樣的表達指出了房角石的功能和重要性，而沒有試圖準確指明其位置或樣式。

ἀκροθίνιον

(1)	ου＜中＞（通常為複數）

(a)

57.244 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 戰利品中最好的部分，特別是獻給神明的那一部分 最好的戰利品；最上等的戰利品；最貴重的掠奪物 ᾧ [καὶ] δεκάτην Ἀβραὰμ ἔδωκεν ἐκ τῶν ἀκροθινίων ὁ πατριάρχης  ‘to whom Abraham the patriarch gave a tenth of the best of the booty’  「連先祖亞伯拉罕都拿戰利品中最好的十分之一給他」 (來 7:4)

ἄκρον

(1)

ου＜中＞

(a)

80.7 空間 界限，空間的邊界 空間的極限 極限邊界；最終極限；盡頭；地極；天邊 ἐπισυνάξουσιν τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ... ἀπ᾽ ἄκρων οὐρανῶν ἕως [τῶν] ἄκρων αὐτῶν  ‘they will gather his chosen people ... from one extreme end of the world to the other’  「從天這邊直到天那邊，召集他的選民」 (太 24:31)

(b)

79.104 物體的特徵 形狀 尖銳物品的尖端或頂部 尖（手指頭）；頂；（拐杖的）頭 βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος  ‘to dip the tip of his finger in some water’  「用指尖蘸點水」 (路 16:24) προσεκύνησεν ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου αὐτοῦ  ‘he bowed in worship on the top of his walking stick’  「倚著自己的杖頭敬拜上帝」 (來 11:21)

Ἀκύλας

(1)

＜直受＞αν＜陽＞

(a)

93.16 人名及地名 人名 保羅的好友和同工；他的妻子是百基拉 亞居拉；《思》阿桂拉

ἀκυρόω

(1)

＜動＞

(a)

76.25 能力，力量 拒絕承認某事物的力量或權力 使權威無效；拒絕；廢除；廢棄；廢掉 ἠκυρώσατε τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν  ‘you have disregarded the command of God for the sake of your traditions’  「為了你們的傳統，你們就無視上帝的誡命」 (太 15:6) ἀκυροῦντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ τῇ παραδόσει ὑμῶν ᾗ παρεδώκατε  ‘disregarding what God has said (or ‘... the command of God’) by means of your tradition which you pass on (to others)’  「你們就藉著你們傳下來的傳統，把上帝的話（或誡命）廢棄了」 (可 7:13) 在 太 15:6 和 可 7:13，重點是百姓視傳統的權威高於上帝的話這個事實。

ἀκωλύτως

(1)

＜副＞

(a)

13.151 是，變成，存在，發生 發生 指沒有受到阻礙 沒有阻礙地；自由地；無限制地 διδάσκων τὰ περὶ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ πάσης παρρησίας ἀκωλύτως  ‘preaching those things concerning the Lord Jesus Christ with complete openness and without restriction’  「放膽公開地……傳講主耶穌基督的事，沒有限制」 (徒 28:31)

ἄκων

(1)	ἄκουσα，ἆκον

(a)

25.67 態度及情感 願意 不情願做某事的 不情願；不是出於自己自由意志的；不是自由選擇的；不是自願的 εἰ δὲ ἄκων, οἰκονομίαν πεπίστευμαι  ‘if (I do my work) not as a matter of free choice, I am (simply) discharging the trust committed to me’  「即使不自願，這職責還是託付給我了」 (林前 9:17) 很多時候，「不情願做某事」這個表達可以譯成：「被迫做某事」，或「做某事是因為不得不做」。

ἀλάβαστρος

(1)

ου＜中＞

(a)

6.131 人工製品 容器 用雪花石造成的瓶子 玉瓶 ἦλθεν γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου νάρδου  ‘a woman came with an alabaster jar of ointment’  「有一個女人拿著一玉瓶極貴的純哪噠香膏來」 (可 14:3) 玉瓶通常有很長的瓶頸，折斷之後才能使用裡面的東西。主要用來裝香膏等珍貴的物品。 在翻譯「玉瓶」時，許多翻譯者僅使用意為「瓶」或「長頸瓶」的詞彙，然後附加一個描述性的限定詞，例如「用雪花石製成的」或「用珍貴的石頭製成的」或「用一種叫雪花石的珍貴石頭製成的」。

ἀλαζονεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.219 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 指傲慢自大的狀態，但這種態度是完全沒有基礎的 張狂；自負；傲慢；驕傲 νῦν δὲ καυχᾶσθε ἐν ταῖς ἀλαζονείαις ὑμῶν  ‘but now you are boasting in your pretentious pride’  「現今你們竟然狂傲自誇」 (雅 4:16) 「傲慢自負」可以譯成「不停地談論自己多麼偉大」。

ἀλαζών

(1)

όνος＜陽＞

(a)

88.220 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 （ ἀλαζονεία 「張狂」（88.219）的衍生詞）指傲慢自大並慣常自誇的人 自誇的人；傲慢的人 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι φιλάργυροι ἀλαζόνες  ‘for there will be people who are lovers of themselves, lovers of money, braggarts’  「那時人會專愛自己，貪愛錢財，自誇」 (提後 3:2) 有些語言會用比喻的手法把傲慢的人描述為「喜歡自誇說大話的人」，或「嘴巴比身體大的人」。

ἀλαλάζω

(1)

＜動＞

(a)

14.82 自然界的事件及狀態 聲音 發出響亮迴蕩的聲音 叮噹地響 κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘clanging cymbal’ or ‘reverberating cymbal’  「響的鈸」 (林前 13:1)

(b)

25.139 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 嚎啕大哭，並發出悲歎哀號 嚎啕大哭；悲歎哀號 θεωρεῖ θόρυβον καὶ κλαίοντας καὶ ἀλαλάζοντας πολλά  ‘he saw the confusion and (heard) all the crying and loud weeping’  「耶穌看到一片混亂，並有人大聲哭泣哀號」 (可 5:38) 在一些語言中，ἀλαλάζω[b] 的對等翻譯是一個意指禮儀式哭泣的詞彙或短語。這不一定意味著沒有誠意，在許多社會中，人對 可 5:38 所報告的那種死亡，通常的回應是這種哭泣。

ἀλάλητος

(1)

ον

(a)

33.96 溝通 說話，談話 ［參ἀνεκλάλητος］ 指無可言喻或無法表達的事情1 無法用言語表達的事情 αὐτὸ τὸ πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει στεναγμοῖς ἀλαλήτοις  ‘the Spirit himself intercedes with groans that cannot be expressed in words’  「聖靈親自用無可言喻的嘆息替我們祈求」 (羅 8:26)

____________________________________________________

1 ἀνεκλάλητος可能比ἀλάλητος的語氣更加強烈，但是並不能根據新約用法來確定這一點。

ἄλαλος

(1)

ον

(a)

33.106 溝通 說話，談話 ［參ἄφωνος, κωφός］ 指無法言語或說話 啞的；無聲的；不能言語；不會說話 τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν καὶ [τοὺς] ἀλάλους λαλεῖν  ‘he makes the deaf to hear and the dumb to speak’  「他甚至使聾子聽見，啞巴說話」 (可 7:37)

ἀλείφω

(1)

＜動＞

(a)

47.14 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 用液體（通常是油或香液）塗抹 抹油；用油塗抹；用香膏抹 ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας· αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψεν τοὺς πόδας μου  ‘you did not anoint my head with oil, but she anointed my feet with perfume’  「你沒有用油抹我的頭，但這女人用香膏抹我的腳」 (路 7:46)

ἀλεκτοροφωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.198 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 羅馬夜間第三更次的名稱，稱為「公雞叫」（見 φυλακή[c]「更次」67.196） 在黎明之前；天亮以前；雞叫的時候 ἢ ὀψὲ ἢ μεσονύκτιον ἢ ἀλεκτοροφωνίας ἢ πρωΐ  ‘it may be in the evening, at midnight, when the cock crows, or early in the morning’  「是晚上，或半夜，或雞叫時，或早晨」 (可 13:35)

ἀλέκτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

4.45 動物 鳥類 雄性家禽，顏色是深棕紅，頸部有橙紅色的羽毛，頭頂上是紅色的小肉冠，嘴兩邊有紅色的垂肉；母雞是較淺的棕紅色，肉冠細小；在《聖經》中的重要性，似乎在於公雞會晨早啼叫，宣佈黎明即將到來 公雞 πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows, you will deny me three times’  「耶穌說：「今夜雞叫以前，你要三次不認我」 (太 26:34)

Ἀλεξανδρεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.402 人名及地名 地名 （Ἀλεξανδρία 「亞歷山大」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）亞歷山大城的本地人或住在該城的人 亞歷山大人；《思》亞歷山大里亞人

Ἀλεξανδρῖνος

(1)

η，ον

(a)

93.403 人名及地名 地名 （Ἀλεξανδρία 「亞歷山大」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）指與亞歷山大相關的 亞歷山大的；從亞歷山大來的

Ἀλέξανδρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.17a 人名及地名 人名 為耶穌背十字架的古利奈人西門的兒子 亞歷山大；《思》亞歷山大

(b)

93.17b 人名及地名 人名 猶太人的大祭司，負責審訊彼得和約翰 亞歷山大；《思》亞歷山大

(c)

93.17c 人名及地名 人名 以弗所城一名猶太人，在以弗所的暴亂中被推出來向群眾發言 亞歷山大；《思》亞歷山大

(d)

93.17d 人名及地名 人名 以弗所教會的異端教師1 亞歷山大；《思》亞歷山大

(e)

93.17e 人名及地名 人名 反對和加害保羅的銅匠1 亞歷山大，《思》亞歷山大

____________________________________________________

1 有些學者提出，Ἀλέξανδρος[d]和Ἀλέξανδρος[e]是指同一個人，但這個意見並不能得到證實。

ἄλευρον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.9 食物及調味品 食物 磨碎小麥粒而製成的粉末；用於烘焙，尤其用來製作餅或麵包 小麥麵粉 ἣν ... γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία  ‘which ... a woman hid in three measures of wheat flour’  「有婦人拿去藏在三斗麵粉裡」 (太 13:33) 在有些語言中，小麥麵粉被描述為「磨碎的小麥」或「磨成粉的小麥」。

ἀλήθεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

72.2 真的，假的 真的，假的 那內容是真實的，因此與實際發生的事情一致 真理；真相；實情 εἶπεν αὐτῷ πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν  ‘she told him the whole truth’  「那女人……將實情全告訴他」 (可 5:33) 在 約 8:32，ἀλήθεια 是指耶穌帶來的上帝的啟示，或許也指耶穌自己實際上就是上帝的啟示。

(b)

70.4 實在的，不實在的 ἐν ἀληθείᾳ, ἐπ᾽ ἀληθείας, κατὰ ἀλήθειαν  （習語，直譯：在真理中，在真理上，根據真理）指作為一個真實的事件或狀態1 事實上；實際上 καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις  ‘you really teach the way of God’  「你是真正傳上帝的道」 (太 22:16) ἵνα ὦσιν καὶ αὐτοὶ ἡγιασμένοι ἐν ἀληθείᾳ  ‘in order that these may be truly dedicated’  「好使他們也真正地奉獻給你」 (約 17:19) συνήχθησαν γὰρ ἐπ᾽ ἀληθείας ἐν τῇ πόλει ταύτῃ  ‘for they really came together in this city’  「果然在這城裡聚集」 (徒 4:27) τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ ἐστιν κατὰ ἀλήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας  ‘the judgment of God is upon those who actually did such things’  「上帝的審判臨到那些實際做這些事的人」 (羅 2:2)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

ἀληθεύω

(1)

＜動＞

(a)

33.251 溝通 說真話，說假話 傳達真實的消息 說真話；說出真相 ὥστε ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν;  ‘have I now become your enemy by telling you the truth?’  「我對你們說真話，結果就成了你們的敵人嗎?」 (加 4:16) 有些語言很難使用「真相」或「真理」等非常抽象的詞彙。因此，加 4:16 中的「真理」需要和直接上下文聯繫起來，例如，「……通過告訴你們他們真正想要做的事」或「……通過告訴你們這些話的真正含義」。

ἀληθής

(1)

ές

(a)

72.1 真的，假的 真的，假的 ［參ἀληθινός］ 與歷史事實相符的 真實的；事實 τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας  ‘you have told the truth’  「你這話是真的」 (約 4:18) 在一些語言中，「事實」可以簡單地譯作：「真實的樣子」，或「就是如此」，或「所發生的事」。

(b)

70.3 實在的，不實在的 是真實的，而不是想象出來的 1 真的；真實的；真正；確實 ἡ γὰρ σάρξ μου ἀληθής ἐστιν βρῶσις  ‘for my flesh is real food’  「我的肉是真實可吃的」 (約 6:55) 約 6:55 這句話中的比喻或象徵含意，絲毫不影響它的真實性。

(c)

88.39 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 形容人誠實可信 可信的；誠實的；正直的人 οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ  ‘we know that you are an honest man’  「我們知道你是誠實的人」 (太 22:16) 在一些語言中，太 22:16 中的 ἀληθής 必須譯成「你總是說真話」。

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

ἀληθινός

(1)

ή，όν

(a)

70.3 實在的，不實在的 是真實的，而不是想象出來的 1 真的；真實的；真正；確實 ἵνα γινώσκωσιν σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν  ‘that they may know you, the only one who is really God’  「認識你——獨一的真神」 (約 17:3) 在一些語言中，「獨一真正的上帝」必須表達為：「存在的獨一上帝」，或「唯他是上帝，沒有其他神明」。

(b)

72.1 真的，假的 真的，假的 ［參ἀληθής］ 與歷史事實相符的 真實的；事實 καὶ ἀληθινὴ αὐτοῦ ἐστιν ἡ μαρτυρία  ‘and his witness is true’  「他的見證是真的」 (約 19:35)

(c)

73.2 真實的，虛假的 形容某事物呈現應該呈現的樣子 真的；真實的；真誠的 προσερχώμεθα μετὰ ἀληθινῆς καρδίας  ‘let us come near with a sincere heart’  「我們就應該懷著真誠的心……來到上帝面前」 (來 10:22)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

ἀλήθω

(1)

＜動＞

(a)

46.16 家務活動 在磨坊裡磨穀物 磨穀物；推磨 ἔσονται δύο ἀλήθουσαι ἐπὶ τὸ αὐτό  ‘two will be grinding grain at the same place’  「兩個女人一同推磨」 (路 17:35) 在 路 17:35 和 太 24:41，所指的顯然是用人手推動的磨，通常由兩個女子一起推動。在那些不知道這種磨的社會中，翻譯者可以用研缽和研杵研磨穀物的過程來代替。

ἀληθῶς

(1)

＜副＞

(a)

70.3 實在的，不實在的 是真實的，而不是想象出來的 1 真的；真實的；真正；確實 Ἀληθῶς θεοῦ υἱὸς εἶ  ‘you are truly the Son of God’  「你真是上帝的兒子」 (太 14:33) Ἴδε ἀληθῶς Ἰσραηλίτης ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστιν  ‘here is a real Israelite in whom there is nothing false’  「這是個真以色列人！他心裡是沒有詭詐的」 (約 1:47)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

ἁλιεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

44.10 畜牧，捕魚 以捕魚為業的人 漁夫；打魚的人 βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν· ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς  ‘throwing their net into the sea, for they were fishermen’  「正往海裡撒網；他們本是打魚的」 (太 4:18)

ἁλιεύω

(1)

＜動＞

(a)

44.7 畜牧，捕魚 用釣魚線釣魚，或用漁網捕魚 打魚；捕魚；釣魚 λέγει αὐτοῖς Σίμων Πέτρος, Ὑπάγω ἁλιεύειν  ‘Simon Peter said to them, I am going fishing’  「西門．彼得對他們說：『我要去打魚』」 (約 21:3a)

____________________________________________________

1 在約 21:3的最後一部分，πιάζω「抓住；捉住」（18.3）是指捕魚，但是，這種用法應該歸在「抓住」的更寬泛意思之下。

ἁλίζω

(1)

＜動＞

(a)

5.28 食物及調味品 調味品 （ἅλς「鹽」5.25 的衍生詞，有作為原因的用意 ）使東西有鹹味 用鹽醃；使再有鹹味 ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται;  ‘but if the salt becomes tasteless, how will it be made salty again?’  「鹽若失了味，怎能叫它再鹹呢？」 (太 5:13a) πᾶς γὰρ πυρὶ ἁλισθήσεται  ‘for everyone will be salted with fire’  「因為每個人必被火當鹽來醃」 (可 9:49a) 在翻譯 太 5:13 時，可以採用一個使役動詞，例如「如何能夠使鹽再變鹹呢」或「人如何能夠使鹽復原呢」。可 9:49 的意思特別含糊。根據《舊約》中的要求，祭物需要用鹽調和（利 2:13），可能 可 9:49 中的火應該被視為相當於鹽，作為受苦和犧牲的象徵；門徒就是受到這些苦難和犧牲的試煉。

____________________________________________________

1 在太 5:13和可 9:49，ἁλίζω可能表示兩種非常不同的意思，第一處經文意為「恢復鹽的鹹味」，第二處經文意為「使某物有鹹味」。然而，這種區分似乎是不必要的，因為ἁλίζω可以定義為「使某物有鹹味」。那麼，這個意思就適用於已經失去了鹹味的鹽，以及需要用鹽醃的祭物。然而，如前面所指出的，ἁλίζω在可 9:49的意思十分模糊，只能在高度比喻性的意思上理解。

ἀλίσγημα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.37 宗教活動 玷污，不潔，俗物 禮儀上不潔淨的東西 被玷污的物；不潔淨的東西；污穢 ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι τῶν ἀλισγημάτων τῶν εἰδώλων  ‘to write a letter (telling) them to abstain from things defiled by idols’  「但是要寫信吩咐他們禁戒被偶像玷污的東西」 (徒 15:20)

ἀλλά

(1)

(a)

89.125 關係 對比 更加突出對比的轉折詞（與 δέ[c]，89.124 相比較） 但是；然而；相反地 οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι  ‘I have not come to do away (with them), but to give (their teachings) full sense’  「我來不是要廢掉，而是要成全」 (太 5:17) τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει  ‘the child is not dead but is sleeping’  「這孩子並沒有死，只是睡著了」 (可 5:39) 在表示相反的較強調的短語中，ἀλλά 也與 μᾶλλον 和 ἤ 連用：ἀλλὰ μᾶλλον δουλευέτωσαν，「反而要更殷勤服事」（提前 6:2）；οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἢ διαμερισμόν，「我告訴你們，不是太平，而是紛爭」（路 12:51）。

(b)

89.96 關係 添加 表示一系列相協調的關係，與先前所述的事件或狀態作對比 和 πόσην κατειργάσατο ὑμῖν σπουδήν, ἀλλ᾽ ἀπολογίαν, ἀλλ᾽ ἀγανάκτησιν, ἀλλὰ φόβον  ‘how earnest it has made you, and how eager to prove your innocence, and such indignation, and such alarm ...’  「這在你們當中產生了何等的殷勤、甚至辯白、甚至憤慨、甚至恐懼、甚至渴望、甚至熱忱、甚至責罰」 (林後 7:11)

(c)

91.2 語段標記 轉折的標記 表示轉折，在某些語境中稍微有相反的含意，通常最好不要翻譯 還有；然而 οὕτως δὲ φιλοτιμούμενον εὐαγγελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνομάσθη Χριστός, ἵνα μὴ ἐπ᾽ ἀλλότριον θεμέλιον οἰκοδομῶ, ἀλλὰ καθὼς γέγραπται  ‘my ambition has always been to proclaim the good news in places where Christ has not been heard of, so as not to build on a foundation laid by someone else. As the Scripture says, ...’ or ‘... else, but as the Scripture says, ...’  「我立了志向，要在沒有聽過基督之名的地方傳揚福音，免得建造在別人的根基上；正如經上所記……」 (羅 15:20, 21 [2]) 在 羅 15:21，連詞 ἀλλά 顯然沒有相反的意思；即使有，也只是指出一些潛在的原因；不過，還是最好不要把 ἀλλά 翻譯出來，而只是把它視為一個過渡的標記。

(d)

91.11 語段標記 強調的標記 表示對比強調 當然；肯定地 Εἰ καὶ πάντες σκανδαλισθήσονται, ἀλλ᾽ οὐκ ἐγώ  ‘even if all others become offended, I most emphatically will not be’  「即使所有人都背棄你，我也絕不會」 (可 14:29) εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα  ‘for since we have become one with him in dying as he did, we shall certainly in the same way be one with him in being raised to life as he was’  「我們若與他合一，經歷與他一樣的死，也必經歷與他一樣的復活」 (羅 6:5a)

(e)

89.136 關係 對比 ［參δέ, μέν, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... ἀλλά  表示一組對比的項目 一方面……但另一方面 πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「（一方面）所有（食物）都是潔淨的（或：都是可以吃的），但（另一方面）如果吃任何東西而使人跌倒犯罪，這就是錯的」 (羅 14:20)

____________________________________________________

1 在羅 6:5，翻譯者必須考慮到希臘文文本中有相當大的省略。

ἀλλάσσω

(1)

＜動＞

(a)

58.43 性質，類別，示例 不同類或不同等 通過改變某物的特性或性質來產生不同 改變；改換；使不同 καὶ ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ παρέδωκεν ἡμῖν Μωϋσῆς  ‘and he will alter the customs which Moses handed down to us’  「（他）也要改變摩西所交給我們的規矩」 (徒 6:14)

(b)

57.142 擁有，轉移，交換 交換 ［參μεταλλάσσω］ 用一物交換另一物 1 交換；替代；取代 ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου  ‘they exchanged the glory of immortal God for an image in the likeness of mortal man’  「他們以必朽之人……的雕像，替代了不朽之上帝的榮耀」 (羅 1:23)

____________________________________________________

1 與ἀλλάσσω[b]相比，μεταλλάσσω[a]可能更加強調用一物替代另一物。

ἀλλαχόθεν

(1)

(a)

84.8 空間的延伸 從源頭延伸 從不同的源頭延伸出來 從別處；從別的道路 μὴ εἰσερχόμενος διὰ τῆς θύρας ... ἀλλ᾽ ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν  ‘does not enter by the door, ... but climbs in from some other way’  「不從門進羊圈，倒從別處爬進去」 (約 10:1)

ἀλλαχοῦ

(1)

(a)

83.4 空間的位置 這裏，那裏 非當前環境的位置 別處 Ἄγωμεν ἀλλαχοῦ  ‘let us go elsewhere’  「讓我們往別處去」 (可 1:38)

ἀλληγορέω

(1)

＜動＞

(a)

33.18 溝通 話語類型 在交流中使用比喻或類比 以寓言方式表達；使用比喻；使用類比 ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούμενα· αὗται γάρ εἰσιν δύο διαθῆκαι  ‘this incident can be taken as a kind of likeness: the two women stand for two covenants’  「這些事情現在可以用寓意來解釋：這兩個婦女就是兩個約」 (加 4:24)

ἁλληλουϊά

(1)

(a)

33.363 溝通 讚美 （希伯來語的借用語，直譯：讚美耶和華）一種讚美的表達方式 哈利路亞；讚美上帝 ἤκουσα ὡς φωνὴν μεγάλην ὄχλου πολλοῦ ἐν τῷ οὐρανῷ λεγόντων, Ἁλληλουϊά  ‘I heard what sounded like the voice of a great crowd of people in heaven saying, “Praise God”’ or ‘... “Hallelujah”’  「我聽見天上有響亮的聲音，像是一大群人在高呼，說：『讚美上帝』或『哈利路亞！』」 (啟 19:1)

ἀλλήλων

(1)

οις，ους

(a)

92.26 話語的參照人物 相互的參照 ［參ἑαυτοῦ］ 實體之間相互指向 互相；彼此 ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους  ‘they became very much afraid and said to one another’  「他們就非常懼怕，彼此說」 (可 4:41) τοῦτο δέ ἐστιν συμπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑμῶν τε καὶ ἐμοῦ  ‘what I mean is that both you and I will be encouraged while among you, you by my faith and I by yours’  「更確切地說，我在你們當中的時候，你們和我都可以藉著彼此共有的信心，一起得到激勵」 (羅 1:12) καθ᾽ εἷς ἀλλήλων μέλη  ‘individually members of one another’  「互相聯絡作肢體」 (羅 12:5) Μὴ καταλαλεῖτε ἀλλήλων  ‘do not slander one another’  「不要互相毀謗」 (雅 4:11)

ἀλλογενής

(1)

οῦς＜陽＞

(a)

11.76 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 屬於不同社會政治團體的人，意味著沒有親屬關係 外族人；外邦人 οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος;  ‘why is this foreigner the only one who came back to give thanks to God?’  「為什麼只有這外族人回來感謝上帝呢？」 (路 17:18)

ἅλλομαι

(1)

＜動＞

(a)

15.238 線性運動 跳起，跳躍 躍起或跳到空中 躍起；跳起 εἰσῆλθεν σὺν αὐτοῖς εἰς τὸ ἱερὸν περιπατῶν καὶ ἁλλόμενος καὶ αἰνῶν τὸν θεόν  ‘then he went into the Temple with them, walking and jumping and praising God’  「他跟他們進了聖殿，邊走邊跳，讚美上帝」 (徒 3:8)

(b)

14.30 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 水從地底下冒出氣泡並湧出的動作 湧出 πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον  ‘a spring of water bubbling up to eternal life’  「成為泉源，直湧到永生」 (約 4:14) 在《新約》中，ἅλλομαι[b] 僅出現在 約 4:14 的比喻。 在某些語言中，談到泉水流動的用語，取決於流動的程度或連續性。如果泉水是四季不斷的，也就是說，如果它一直在流動，就可以用一個術語來表示；如果是間歇性的，即只在雨季流動，則會用一個完全不同的術語來表示。對於水是先流出然後再往下流，還是實際上從地表以下流出來，也可能存在區別。在 約 4:14 中，水流動的方向並不重要，重要的是必須使用一個術語來表達不斷湧流的意思。

ἄλλος

(1)

η，ο

(a)

58.36 性質，類別，示例 不同類或不同等 ［參ἄλλως, ἕτερος, ἑτέρως］ 與所有其他實體種類不同的1 不同的；不相同；另一種 οὐ πᾶσα σὰρξ ἡ αὐτὴ σὰρξ ἀλλ᾽ ἄλλη μὲν ἀνθρώπων, ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν, ἄλλη δὲ ἰχθύων  ‘not all flesh is the same flesh, but there is one type of flesh of humans, another of animals, another of birds, and another of fish’ or ‘not all flesh is the same, for there is one kind for people, a different kind for animals, a different kind for birds, and a different kind for fish’  「各種肉身也都不一樣，人有人的肉身，獸有獸的肉身，鳥有鳥的肉身，魚有魚的肉身」 (林前 15:39)

(b)

58.37 性質，類別，示例 不同類或不同等 ［參ἕτερος］ 與在上下文中暗示或標識的項目不同的1 其他；另外；另一；別的 δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν  ‘they went home by another route’  「他們就從別的路回自己的家鄉去了」 (太 2:12) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘so that I myself will not be rejected after having proclaimed the message to others’  「免得我傳福音給別人，自己反而被淘汰了」 (林前 9:27)

____________________________________________________

1 有人認為，ἄλλος和ἕτερος的區別僅僅在於ἄλλος指系列中的另一個，ἕτερος指明顯不同種類的事物，但是這種區別無法根據現有的上下文來確定。不過，加 1:6, 加 1:7可能暗示了這種區別，該處指出要拒絕另一種福音，因為不可能有別的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一個」的意思，就是不相同的意思（見58.37）。

ἀλλοτριεπίσκοπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.245 道德倫理素質及相關行為 好管閒事 以不適當的方式忙於別人事務的人 好管閒事的人；干涉別人事務的人；惹麻煩的人 μὴ γάρ τις ὑμῶν πασχέτω ὡς φονεὺς ἢ κλέπτης ἢ κακοποιὸς ἢ ὡς ἀλλοτριεπίσκοπος  ‘none of you should suffer punishment as a murderer, thief, evildoer, or as a meddler in others affairs’  「你們中間，不可有人因為殺人、偷竊、作惡、好管閒事而受苦」 (彼前 4:15)

ἀλλότριος

(1)

α，ον

(a)

92.20 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指屬於別人的東西 屬於另一個人的；屬於別人的 εἰ ἐν τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοὶ οὐκ ἐγένεσθε  ‘if you are not faithful in what belongs to someone else’  「如果你們在別人的東西上不忠心」 (路 16:12)

(b)

11.74 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 來自另一個地理或文化區域的人，並且／或者不為所論到的社會政治團體的成員所認識 陌生人；外國人 ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ μὴ ἀκολουθήσουσιν  ‘they will certainly not follow a stranger’  「牠們絕不會跟隨陌生人」 (約 10:5) 在 約 10:5，「生人」（陌生人）令人最滿意的翻譯往往是「不認識的人」，換句話說：「羊不跟隨不認識的人」，或「羊不跟隨不認得的人」。

(c)

39.12 敵意，衝突 對抗，敵意 由於本質上的不同而遭受反對 強烈反對；作……的敵人；與……為敵 ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων  ‘they became strong in battle and defeated the armies of their enemies’  「在戰爭裡大有能力，擊退了敵人的軍隊」 (來 11:34) 含有仇恨、敵意和反對的意思，通常是習語，主要有四個經驗來源：(1) 心理態度，「心如火燒」；(2) 肢體語言，「對人皺眉」或「拒絕打響指」（打響指是非洲許多地方的打招呼方式）；(3) 身體姿勢，「頂著」；(4) 動作，「轉身背向」或「轉身離開」。

ἀλλόφυλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.43 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 一個不屬於所談論的民族的人（從猶太人的觀點看，即不是猶太人，而是外邦人） 異族人；外邦人；別國的人 ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ  ‘a Jew is not allowed to visit or associate with a Gentile’ or ‘... with a person who is not a Jew’  「猶太人是不許和異族人結交來往的」 (徒 10:28a)

____________________________________________________

1 在比較一般性的意思上，ἀλλόφυλος是一個社會—政治術語，然而，根據該詞在新約中的具體用法，可以將其歸類為社會—宗教術語。

ἄλλως

(1)

＜副＞

(a)

58.36 性質，類別，示例 不同類或不同等 ［參ἄλλος, ἕτερος, ἑτέρως］ 與所有其他實體種類不同的 1 不同的；不相同；另一種 καὶ τὰ ἄλλως ἔχοντα κρυβῆναι οὐ δύνανται  ‘those that are different cannot remain hidden’  「即使不然，也不能一直隱藏」 (提前 5:25)

____________________________________________________

1 有人認為，ἄλλος和ἕτερος的區別僅僅在於ἄλλος指系列中的另一個，ἕτερος指明顯不同種類的事物，但是這種區別無法根據現有的上下文來確定。不過，加 1:6, 加 1:7可能暗示了這種區別，該處指出要拒絕另一種福音，因為不可能有別的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一個」的意思，就是不相同的意思（見58.37）。

Ἀλμεί

(1)

＜陽＞

(a)

93.18 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（校勘欄，出現在短語 τοῦ Ἀμιναδὰμ τοῦ Ἀρὰμ τοῦ Ἀλμεὶ τοῦ Ἀρνὶ 中） 音譯：亞米

ἀλοάω

(1)

＜動＞

(a)

43.19 農耕 通過打穀或讓牲畜踹穀，把穀粒與穀殼分離 打穀；踹穀 Βοῦν ἀλοῶντα οὐ φιμώσεις  ‘do not tie up the mouth of an ox when it is treading out the grain’  「牛在踹穀的時候，不可籠住牠的嘴」 (提前 5:18) 對一些社會來說，讓牲畜踹穀看來是極其浪費和不合衛生的，但是翻譯者又不得不採用比較字面的方式來翻譯這些經文，否則上下文的表達就會受到影響。因此，翻譯者可能需要提供旁註來更清楚地解釋這件事。

ἄλογος

(1)

ον

(a)

30.12 思考 思考，思想 缺乏正確地推理或思考的能力的 不講理的；沒有理性的；不能思考的 ὡς ἄλογα ζῷα γεγεννημένα  ‘having become like creatures unable to reason’  「這些人好像沒有理性的牲畜」 (彼後 2:12) 在 彼後 2:12，可以把「不能思考的受造物」譯成「野獸」，因為這顯然是短語 ἄλογα ζῷα 所指的對象。

(b)

89.19 關係 原因及／或理由 指沒有提供一個原因或理由，鑒於某事是與邏輯相反的 不合理的；沒有道理的；荒謬的 ἄλογον γάρ μοι δοκεῖ  ‘it seems unreasonable to me’  「我認為……是不合理的」 (徒 25:27) 在某些語言中，「不合理的」的對應詞彙是「人不應思想的東西」。請注意，ἄλογος[b] 是指與正確的推理相反的東西，而 ἄλογος[a]（30.12）是指缺乏推理的能力。

ἀλόη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.209 人工製品 香料、香膏及燃香 百合花屬植物的芳香樹脂，常用於屍體防腐 沉香，蘆薈 μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘a mixture of myrrh and aloes’  「沒藥和沉香混合的香料」 (約 19:39) 與 σμύρνα（「沒藥」，6.208）一樣，翻譯者通常會借用「沉香」一詞，然後用旁註來說明這種物質。

ἅλς  (ἅλας)

(1)	ἅλς: ἁλός＜陽＞；ἅλας: ατος＜中＞（這兩個詞在意思上沒有區別；ἅλας 是後期出現的拼寫）

(a)

5.25 食物及調味品 調味品 白色晶狀物質，主要由氯化鈉組成，用於調味或醃製食物 鹽 Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται;  ‘you are the salt of the earth, but if the salt becomes tasteless, how will it be made salty again?’  「你們是地上的鹽。鹽若失了味，怎能叫它再鹹呢？」 (太 5:13) 世界各地都使用鹽作為調味劑，因此找到一個合適的譯詞並不困難。要翻譯 太 5:13 卻有些難處，因為純鹽不可能失去味道。然而，在古代世界，買回來的鹽含有很多雜質，氯化鈉在潮濕的天氣裡會滲出來，而剩餘物（通常是一種石灰）就沒有用處了。因此，在某些語言中，翻譯者需要提供一個旁註，解釋經文為什麼說鹽會失味；否則，這個比喻就會沒有意義或使人誤解。

ἁλυκός

(1)

ή，όν

(a)

5.26 食物及調味品 調味品 （ἅλς「鹽」5.25 的衍生詞）含鹽的或與鹽有關的 鹹的 οὔτε ἁλυκὸν γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ  ‘nor can a salty spring produce sweet water’  「鹹水的泉也不能流出甜水來」 (雅 3:12) 有些語言很難說「鹹的泉」；相反，可能需要說「流出帶鹹味的水的泉」。在其他一些情況下，人可能必須要說「從含鹹地裡流出的泉水。」

ἄλυπος  (ἀλυπότερος)

(1)

α, ον

(a)

25.278 態度及情感 悲傷，遺憾 不再經歷悲傷或焦慮的 無憂無慮；消除憂傷；不再悲傷 ἵνα ἰδόντες αὐτὸν πάλιν χαρῆτε κἀγὼ ἀλυπότερος ὦ  ‘in order that seeing him you may again be joyful and I will be relieved of anxiety’  「好讓你們再見到他就可以喜樂，我也可以少些掛慮」 (腓 2:28)

ἅλυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

6.16 人工製品 捆紥及固定用的工具 一串連接著的金屬鏈環；用來捆綁物件或約束囚犯 鎖鏈 ἐκέλευσεν δεθῆναι ἁλύσεσιν δυσίν  ‘he ordered them to be tied up with two chains’  「吩咐人用兩條鎖鏈捆住他」 (徒 21:33) 有些語言區分了捆綁人所用的鏈條，以及農業和工業活動所用的鏈條。

(b)

37.115 控制，管理 監禁 ［參δεσμός］ （ἅλυσις[a]「鎖鏈」6.16 的引申喻意）被囚禁的狀態 被囚禁；坐牢；作囚犯 τοῦ εὐαγγελίου, ὑπὲρ οὗ πρεσβεύω ἐν ἁλύσει  ‘for the sake of the gospel for which I am an ambassador in prison’ or ‘... though now I am in prison’  「我為這奧秘作了帶上鎖鏈的特使」或「我為這奧秘作了被囚禁的特使」 (弗 6:19, 20 [2]) 被囚禁的狀態經常用習語來翻譯，例如「綁住手和腳」，「像狗一樣用鏈子捆住」，或「鐵窗生涯」。

ἀλυσιτελής

(1)

ές

(a)

65.49 價值 有益的，無益的 沒有益處的 無益的；沒有好處的；沒有幫助的 ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑμῖν τοῦτο  ‘and that would not be of any advantage to you’ or ‘and that would not be of any special benefit to you’  「如果他們歎息，對你們就沒有任何好處了」或「……對你們就沒有什麼特別好處了」 (來 13:17)

ἄλφα

(1)

＜中＞

(a)

61.7 序列 序列中的第一項，意味著那是重要的 阿拉法；阿爾法；第一個；開始；首先 Ἐγώ εἰμι τὸ Ἄλφα καὶ τὸ Ὦ  ‘I am the alpha and the omega’  「我是阿拉法，我是俄梅戛」 (啟 1:8) 有些抄本把這個表達解作「開始和終結」，還有些抄本解作「首先的和末後的」；啟 22:13 同時解作「首先的和末後的」以及「開始和終結」。在世俗文獻中，阿拉法和俄梅戛並用是指整個天地，以及各種各樣的正、邪力量，因此在《啟示錄》中，這個稱謂可能是指基督統管天地。使用「阿拉法和俄梅戛」這種表達，顯然也是地位的一個重要因素。

Ἁλφαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.19a 人名及地名 人名 耶穌門徒雅各 Ἰάκωβος [c] 的父親 亞勒腓，《思》阿耳斐

(b)

93.19b 人名及地名 人名 稅吏利未（即使徒馬太）Λευί [a] 的父親 亞勒腓,《思》阿耳斐

ἅλων

(1)

ος＜陰＞

(a)

7.65 建造物 其他建造物 堅硬地面或石頭地的表面，人們通過拍打或讓牲畜踩在上面把穀物脫粒 打穀場；碾禾場 διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘he will clean up his threshing floor’  「他……要徹底清理他的碾禾場」 (太 3:12) ἅλων 解作「打穀場」，是引申喻意（轉喻）的基礎，指仍散佈在禾場上的脫粒穀物（見 3.43）。要使意思更清晰，也許可以像《現中》那樣，譯作「要揚淨穀物」，即「使穀物完全脫粒」。另一方面，翻譯者也可以把 太 3:12 中的 ἅλων 按字面意義來理解，翻譯為「他要清理自己的禾場」（「要揚淨他的場」《和》），就是收起穀粒，去秸去糠。

(b)

3.43 植物 植物的果實部分 （ἅλων[a]「打穀場」7.65 的引申喻意）在脫粒過程中的穀物 脫粒的穀物 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘he has his winnowing shovel with him, and will clean his threshed grain’  「他手裡拿著簸箕，要揚淨他的穀物」 (太 3:12) 太 3:12 中的 ἅλων 也可譯為打穀場（見 7.65）。

ἀλώπηξ

(1)

εκος＜陰＞

(a)

4.10 動物 動物 一種看像長毛狗的動物，有尖鼻子和毛茸茸的尾巴；顏色是紅背白肚子（狐狸），或背毛黃褐色而毛尖帶紅色（豺）；食腐動物；令人聯想到毀滅與破壞，以及微不足道而妄自尊大；聰明機敏但也狡猾 狐狸；豺狼 Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν  ‘foxes have holes’  「狐狸有洞」 (路 9:58) 雖然希臘詞 ἀλώπηξ 和《舊約》中的對應希伯來詞可能是指狐狸或豺狼，但是《新約》中的 ἀλώπηξ 似乎主要是指狐狸（關於狐狸與豺狼之間的重要區別，參 Fauna and Flora of the Bible，第31-32頁）。 在不知道狐狸的地方，有時候可以譯作「一條小野狗」或「一種像小野狗的動物」。在其他情況下，翻譯者可以從該地區的主流語言中借用詞彙「狐狸」，然後在詞彙表中說明這種動物的外形和習性。 關於耶穌把希律安提帕比喻成 ἀλώπηξ，見 88.120。

(b)

88.120 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 （ἀλώπηξ[a]「狐狸」4.10 的引申喻意）邪惡的人，大概暗指這人是狡猾和奸詐的 邪惡的人；狡猾的人；狐狸 εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ  ‘tell that fox’ (a reference to Herod)  「你們去告訴那個狐狸（指希律）」 (路 13:32) 有些學者認為 路 13:32 中的 ἀλώπηξ 可能意指「沒有價值」。 將 路 13:32 中的 ἀλώπηξ 譯成「狐狸」有時會誤導人，因為在某些文化中，人們認為狐狸是一種非常聰明的動物，因此說某人像狐狸其實是在稱讚他。意指「狐狸」的本地術語或會帶有其他非常不受歡迎的含義。例如，在某些語言中，狐狸一詞是用來指男妓或妓女，而且通常是最低級的那種。

ἅλωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

44.11 畜牧，捕魚 捕捉或抓動物 捕捉；抓 γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθορὰν  ‘born to be caught and killed’  「生來就是要被捉拿宰殺的」 (彼後 2:12)

ἅμα

(1)

(a)

67.34 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐφάπαξ］ 強調與另一個時間點同時的一個時間點 同時；一起 ἅμα καὶ ἐλπίζων ὅτι χρήματα δοθήσεται αὐτῷ ὑπὸ τοῦ Παύλου  ‘at the same time he was hoping that Paul would give him some money’  「同時，他也希望保羅送錢給他」 (徒 24:26)

(b)

89.114 關係 關聯 表示關聯，包含受某事件影響的其他項目 連同；另外 μήποτε συλλέγοντες τὰ ζιζάνια ἐκριζώσητε ἅμα αὐτοῖς τὸν σῖτον  ‘in order that when you gather up the tares you may not also root up the wheat together with them’  「免得拔去毒麥的時候，連麥子也一併連根拔出來」 (太 13:29)

ἀμαθής

(1)

ές

(a)

27.24 學習 學習 沒有受過正規教育的，因此有愚蠢無知的含義1 沒有受教育的；無學問的；沒有知識的；無知的 ἐν αἷς ἐστιν δυσνόητά τινα ἃ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλώσουσιν  ‘there are some difficult things in his letters which ignorant and unstable people explain falsely’  「信中有些難明白的，那無學問、不堅定的人加以曲解」 (彼後 3:16)

____________________________________________________

1 ἀμαθής也可能指沒有受過教育或指導的人，因此，這個意思可以歸類為「溝通」（語義域33）。

ἀμαράντινος

(1)

η，ον

(a)

79.23 物體的特徵 榮美的 ［參ἀμάραντος］ 形容某物沒有失去其美好的、原來的特性 不會褪色的；不失光彩的；保留其美好特性的；不衰殘的；不朽的 κομιεῖσθε τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον  ‘you will receive a glorious crown which will not lose its brightness’  「你們必得到那永不失光輝的榮耀冠冕」 (彼前 5:4)

ἀμάραντος

(1)

ον

(a)

79.23 物體的特徵 榮美的 ［參ἀμαράντινος］ 形容某物沒有失去其美好的、原來的特性 不會褪色的；不失光彩的；保留其美好特性的；不衰殘的；不朽的 εἰς κληρονομίαν ἄφθαρτον καὶ ἀμίαντον καὶ ἀμάραντον  ‘for an inheritance which will not decay and spoil and fade away’ or ‘... lose its wonderfulness’  「可以得到基業；這基業不能朽壞、不能玷污、不能衰殘」或「……不能失去其美好」 (彼前 1:4)

ἁμαρτάνω

(1)

＜動＞

(a)

88.289 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἁμαρτία］ 行事為人違背上帝的旨意和律法 犯罪；做不法的事 πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ, Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου  ‘I will get up and go to my father and say, “Father, I have sinned against God and against you”’  「我要起來，到我父親那裡去，對他說：『父親！我得罪了天，又得罪了你……』」 (路 15:18)

ἁμάρτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.290 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 某人違背上帝的旨意和律法所做的事 罪；過犯 διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων  ‘because he overlooked their sins previously committed’  「因為他用忍耐的心寬容人先前所犯的罪」 (羅 3:25)

ἁμαρτία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.289 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἁμαρτάνω］ 行事為人違背上帝的旨意和律法 犯罪；做不法的事；罪 μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις  ‘take no part in the sins of others’ or ‘do not join others in sinning’  「不可在別人的罪上有份」或「不和別人一起犯罪」 (提前 5:22)

(b)

88.118 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 有罪的狀態，作為某人本性中一個不可分割的元素 有罪；邪惡 Ἐν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννήθης ὅλος  ‘you were born completely in sinfulness’ or ‘from birth you have been evil’  「你完全是生在罪中的」或「你生來就是邪惡的」 (約 9:34) 對於 約 9:34 所述責備耶穌的這句話，含意是他沒有按照法利賽人對舊約律法的解釋去嚴格遵行。

(c)

88.310 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 犯罪的道德後果 罪責；罪 ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘the forgiveness of sins’  「使罪得赦」 (太 26:28) μετανοήσατε οὖν καὶ ἐπιστρέψατε εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας  ‘therefore, repent, turn to (God) so that your sins may be wiped away’ or ‘... forgiven’  「所以，你們要悔改，回轉過來（歸向上帝），使你們的罪得以抹掉」或「……得以赦免」 (徒 3:19) ἀναστὰς βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁμαρτίας σου ἐπικαλεσάμενος τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘stand up, be baptized, and have your sins purified by praying to him’ (literally ‘... by calling upon his name’)  「起來受洗，藉向他禱告來洗淨你的罪吧」（直譯：藉求告他的名……） (徒 22:16) τὸ αἷμα Ἰησοῦ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας  ‘the death of Jesus his Son makes us clean from every sin’ (or ‘... from all our guilt’)  「他兒子耶穌的死就洗淨我們一切的罪」 (約壹 1:7) 有些語言明確區分犯罪的事件和由此產生的道德後果（罪責），因此只能說「犯罪」，卻不能說「赦免罪」，因為赦免的是「罪責」。尤其在某些語言中，意為「赦免」的詞彙在字面上是「抹去」、「塗抹」或「除去」的意思。這種動詞表達往往不適用於犯罪的實際事件，因為被除去的不是犯罪的事件，而是犯罪事件的道德後果，即罪責。

ἀμάρτυρος

(1)

ον

(a)

33.267 溝通 見證，證明 指沒有證據或證人 沒有證據 οὐκ ἀμάρτυρον αὐτὸν ἀφῆκεν ἀγαθουργῶν  ‘by the good things he does, he did not leave himself without witness’  「他藉著行美善的事，未嘗沒有為自己留下明證」 (徒 14:17) 在有些語言中，徒 14:17 很難採用雙重否定，如「未嘗」和「不」所示。因此，徒 14:17 可以譯成「通過他所做的善事，每個人都能根據親身經驗來認識他」。

ἁμαρτωλός

(1)

ον

(a)

88.294 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （ἁμαρτάνω「犯罪」88.289 的衍生詞）指有罪的行為 有罪的；犯罪的 ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ  ‘in this unfaithful and sinful generation’  「在這不忠信、罪惡的世代」 (可 8:38)

(2)

οῦ＜陽＞

(a)

88.295 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （ἁμαρτάνω「犯罪」88.289 的衍生詞）指慣常犯罪的人 罪人；被社會排斥的人 οὐκ ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλ᾽ ἁμαρτωλούς  ‘I have not come to call righteous people, but sinners’  「我不是來召義人，而是召罪人」 (可 2:17) 在 可 2:17、太 9:10、路 15:2 等經文中，ἁμαρτωλός 可能是指不敬虔的人，即無意遵行律法細則的人。這些人經常成為被社會排斥的人。

ἄμαχος

(1)

ον

(a)

39.24 敵意，衝突 衝突，鬥爭 沒有衝突和爭論的 不與人爭吵的；溫和的 ἐπιεικῆ ἄμαχον ἀφιλάργυρον  ‘gentle, peaceful, without love for money’  「溫和，愛和睦，不貪財」 (提前 3:3)

ἀμάω

(1)

＜動＞

(a)

43.13 農耕 在田裡割草或收割莊稼 割草；收割莊稼 ὁ μισθὸς τῶν ἐργατῶν τῶν ἀμησάντων τὰς χώρας ὑμῶν  ‘the wages of the laborers who mowed your fields’  「工人給你們收割莊稼……的工錢」 (雅 5:4) 在聖經時期，人們用鐮刀來割草或穀物，鐮刀這種工具有彎曲的刀刃，特別適合用來割草和直立的莊稼。

ἀμέθυστος

(1)

ου＜陰＞

(a)

2.42 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 紫水晶，顏色通常是紫色或藍紫色（見 2.29）。 紫晶，紫水晶

ἀμελέω

(1)

＜動＞

(a)

30.50 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 不去想，因此沒有作出適當的回應 不理；不理會；忽略；輕忽；不注意 οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον  ‘but they paid no attention and left’  「那些人不理會就走了」 (太 22:5) μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσματος  ‘do not neglect the spiritual gift that is in you’  「不要忽略在你裡面的屬靈恩賜」 (提前 4:14) πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας  ‘how shall we escape if we neglect such a great salvation?’  「我們如果忽略這麼偉大的救恩，怎能逃脫報應呢？」 (來 2:3)

ἄμεμπτος

(1)

ον

(a)

88.317 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἀμέμπτως］ 指沒有過犯或可責之處 無可指責的；無過失的；無罪的；無辜的 πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν τοῦ κυρίου ἄμεμπτοι  ‘they lived without blame, obeying all the rules and commandments of the Lord’  「他們……遵行主的一切誡命和條例，沒有可指責的」 (路 1:6)

ἀμέμπτως

(1)

＜副＞

(a)

88.317 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἄμεμπτος］ 指沒有過犯或可責之處 無可指責的；無過失的；無罪的；無辜的 ὡς ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν  ‘that our conduct toward you who believe was pure and right and without blame’  「我們對你們信的人所行的是多麼的純潔、正確、無可指摘」 (帖前 2:10)

ἀμέριμνος

(1)

ον

(a)

25.226 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 不擔憂、不焦慮的 無所掛慮；一無掛慮；無憂無慮 ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν  ‘you will have nothing to be concerned about’ or ‘you will not have to be worried’ (literally ‘we will cause you not to be worried’)  「你們必無憂無慮」或「你們不必擔心」（直譯：「我們必使你們無所掛慮」） (太 28:14) θέλω δὲ ὑμᾶς ἀμερίμνους εἶναι  ‘I would like you to be free from concern’  「我願你們一無掛慮」 (林前 7:32)

ἀμετάθετος

(1)

ον

(a)

13.61 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀπαράβατος］ 指不會從一個狀態變成另一個狀態的事物 不更改；從不更改 ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόμοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ  ‘to show those who were to receive what he has promised that his plan is unchanging’ or ‘... never changes’  「上帝願意為那承受應許的人更有力地顯明他的旨意不可更改」或「……他的旨意永不改變」 (來 6:17)

ἀμετακίνητος

(1)

ον

(a)

31.81 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 指不輕易動搖自己的觀點或信仰 堅定；不搖動；穩定 ἑδραῖοι γίνεσθε, ἀμετακίνητοι  ‘be steady, unshaken’ or ‘... not wavering in belief’  「務要堅固，不可動搖」或「……信心不可動搖」 (林前 15:58)

ἀμεταμέλητος

(1)

ον

(a)

25.271 態度及情感 悲傷，遺憾 （μεταμέλομαι[a]「後悔」25.270 的衍生詞，加上否定的前綴）不因自己所做的事情感到後悔的 不後悔的；沒有遺憾的；不感到抱歉的 ἡ γὰρ κατὰ θεὸν λύπη μετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀμεταμέλητον ἐργάζεται  ‘for the sadness that is used by God brings repentance leading to salvation; and there is no regret in that’  「因為上帝使用的憂傷帶來悔改，通向救恩，是沒有懊悔的」 (林後 7:10)

ἀμετανόητος

(1)

ον

(a)

41.54 行為及相關狀態 改變行為 不悔改的 不悔改的；不肯悔改的；不歸向上帝的；拒絕歸向上帝的 κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν  ‘but you have a hard and unrepentant heart’  「可是你一直硬著心腸，不肯悔改」 (羅 2:5) 有些語言很難採用「剛硬不肯悔改的心」這類表達。在 羅 2:5，這個表達更合適的翻譯可能是：「但是你頑梗，拒絕悔改」，或「但是你頑梗，拒絕回轉歸向上帝」。

ἄμετρος

(1)

(a)

78.27 程度 多，少（正負程度） ［參εἰς］ εἰς τὰ ἄμετρα  （習語，直譯：進入未被測量的）超出預期範圍的一個點 過多的；超過限度；在範圍以外 ἡμεῖς δὲ οὐκ εἰς τὰ ἄμετρα καυχησόμεθα  ‘we will not boast beyond certain limits’  「我們誇口並不會越過限定的範圍」 (林後 10:13) 在一些語言中，最好將 林後 10:13 中的這句話譯成：「我們不會過分誇口」，或「我們只會限於這樣誇口」。

ἀμήν

(1)

(a)

72.6 真的，假的 真的，假的 強烈地肯定所宣告或聲明的 真實地；實在；確實地；鄭重地 ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν  ‘for I tell you the truth’  「我實在告訴你們」 (太 5:18) Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου  ‘I am telling you the solemn truth: you will see heaven opened and the angels of God ascending and descending upon the Son of Man’  「我實實在在告訴你們，你們將要看見天開了，上帝的眾使者在人子的身上，上去下來」 (約 1:51) ὅς ἐστιν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν  ‘who is to be praised forever; indeed, this is true’  「主是永遠配受稱頌的。阿們！」或「……這是真的！」 (羅 1:25)

ἀμήτωρ

(1)

ορος

(a)

10.17 親屬關係用語 不同代的親屬關係 無母的人，即這人沒有母親的記錄，或從來沒有母親，或母親已經逝世 無母 ἀπάτωρ ἀμήτωρ  ‘without record of father or mother’  「他無父、無母」 (來 7:3a)

____________________________________________________

1 在來 7:3，ἀπάτωρ和ἀμήτωρ可以理解為某種超自然的神明顯現，如某些希臘男女神明故事中的用法，然而這裡不大可能是這個意思。來 7:3的焦點似乎是在繼承的合法性，指出基督的祭司職任與利未人的不同。

ἀμίαντος

(1)

ον

(a)

53.36 宗教活動 玷污，不潔，俗物 （μιαίνω[b] 「玷污」（53.34）的衍生詞，加上否定前綴 ἀ）沒有在禮儀上被玷污的，暗示伴隨著道德污穢 沒有玷污的；沒有污穢的；無玷污的；不污損的 θρησκεία καθαρὰ καὶ ἀμίαντος παρὰ τῷ θεῷ καὶ πατρὶ αὕτη ἐστίν  ‘this is what God the Father considers to be pure and untainted religion’  「在上帝我們的父面前，純潔沒有玷污的虔誠就是……」 (雅 1:27)

Ἀμιναδάβ

(1)

＜陽＞

(a)

93.20 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員；比較 Ἀμιναδάμ（路 3:33，校勘欄） 亞米拿達；《思》阿米納達布

ἄμμος

(1)

ου＜陰＞

(a)

2.28 自然物質 土，泥，沙，石 沙 ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον  ‘he will be like a foolish man who built his house on the sand’  「就像愚蠢的人，把自己的房子建造在沙土上」 (太 7:26) Ἐὰν ᾖ ὁ ἀριθμὸς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ὡς ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης  ‘even if the people of Israel are as many as the grains of sand by the sea’  「雖然以色列人多如海沙」 (羅 9:27) 在《新約》中，ἄμμος[a] 主要用作比喻義，指無法數算的事物。因此，在這些語境中主要指出的是沙子數量極多，而不是沙子通常出現在海邊。因此，在許多語境中，人們可以說「像沙粒那樣多」。如果無可數算的含義已十分明顯，其具體位置就無須再說明了。 沙子在世上的某些地區十分罕見，甚至並不存在，因此翻譯者可能需要將 太 7:26 中的沙子譯作「疏鬆的泥土」或「卸下來的污泥」。

(b)

1.64 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 沙灘或海岸 海灘 ἐστάθη ἐπὶ τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης  ‘he stood on the shore of the sea’  「那時龍站在海岸邊」 (啟 12:18a) ἄμμος[b] 顯然包含某種類型的 αἰγιαλός（1.63），即沙質的海灘。對於在海邊生活的人來說，他們很容易區分海邊的各種土地；但為了讓生活在內陸的人明白，可能就需要採用描述性的短語，例如「沿著海邊的土地」，並且使用這樣的短語來表達各種不同的術語。

____________________________________________________

1 ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης字面義為「海的沙子」，可以視為一個習語，意指海灘。例如，比較ἄμμος[a]（2.28）的意思。

ἀμνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

4.24 動物 動物 ［參ἀρήν］ 綿羊（πρόβατον）的幼崽；常作獻祭之用 羔羊 ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος  ‘he was like a lamb making no sound when its wool is cut off’  「他……像羔羊在剪毛的人手下無聲」 (徒 8:32) 有些語言清楚區分了公羊羔和母羊羔。因此，當男子被比作羊羔時，需要採用合適的詞彙。當然，在一些語言中，羊羔僅僅被稱為「幼小的羊」或「小羊」。 在聖經翻譯中，關於文化差異的一個最有名的傳說是：在一種愛斯基摩人的語言中，「羔羊」被譯作「上帝的小海豹」。然而，並沒有任何證據證明這種譯法得到了採用，因為在外形、棲息地和行為方面，羊羔和小海豹都沒有任何相似之處。另外，愛斯基摩人的語言有「羊羔」這個詞彙，而在某些情況下，至少會採用「年幼的、捲毛的山羊」的表達方式，因為野山羊很常見，並且羊毛因為進口也為人熟知。

ἀμοιβή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

57.168 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 給予作為補償或償還的東西 報償；償還；報答；回報 ἀμοιβὰς ἀποδιδόναι τοῖς προγόνοις  ‘to make repayment to their parents and grandparents’ (literally ‘... their ancestors’)  「報答親恩」或「報答父母和祖父母」（直譯：報答祖先） (提前 5:4) 「報答他們的父母和祖父母」也可以譯成：「因父母和祖父母為他們所做的事而回報他們」，或「因父母和祖父母曾經幫助他們，所以他們幫助父母和祖父母」。

ἄμπελος

(1)

ου＜陰＞

(a)

3.27 植物 樹木以外的植物 匍匐植物，成熟時會形成木質的梗；拉丁語學名：Vitis vinifera；沿著地面生長，直至找到可以用捲鬚攀附的樹或其他物件；會長出一掛一掛的圓形小果，果實甜而多汁；象徵祝福、繁榮和幸福 葡萄，葡萄樹 Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινὴ  ‘I am the true grapevine’  「我就是真葡萄樹」 (約 15:1) 在 約 15:1 把 ἄμπελος 譯作「藤蔓」而不譯「葡萄藤」或「葡萄樹」會引起極大的誤解，因為它可能僅僅指一條不結果子的藤蔓。因此，若是找不到具體的用語來指「葡萄樹」，更好的做法可能是在 約 15:1 稱之為「結果子的灌木」或「結果子的植物」。在 約 15:1 中，若使用一個只可解作叢林藤蔓的用詞，也會令人完全不能理解修剪枝子的功能（見 43.12），因為叢林的藤蔓從來不會被修剪，而只會砍下來用作建築材料。 在某些語言中，葡萄樹可能被稱為「產葡萄的灌木」，在另一些語言中則被稱為「葡萄酒植物」。

ἀμπελουργός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

43.21 農耕 照料葡萄園的人 管理葡萄園的人；葡萄園園丁；葡萄園工人 Συκῆν εἶχέν τις πεφυτευμένην ἐν τῷ ἀμπελῶνι αὐτοῦ ... εἶπεν δὲ πρὸς τὸν ἀμπελουργόν  ‘a man had a fig tree growing in his vineyard ... and he said to his vinedresser’  「有一個人在葡萄園裡栽了一棵無花果樹。他…… 就對園丁說」 (路 13:6, 7 [2])

ἀμπελών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

3.28 植物 樹木以外的植物 （ἄμπελος「葡萄樹」的衍生詞）種植葡萄樹的田地或果園--葡萄樹是一種匍匐植物，成熟時會形成木質的梗；拉丁語學名：Vitis vinifera；沿著地面生長，直至找到可以用捲鬚攀附的樹或其他物件；會長出一掛一掛的圓形小果，果實甜而多汁；象徵祝福、繁榮和幸福 葡萄園 ἐξῆλθεν ἅμα πρωῒ μισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ  ‘he went out very early to hire workers for his vineyard’  「清早去僱人進他的葡萄園做工」 (太 20:1) 某些語言會把葡萄園形容為「種有葡萄樹的農田」，或「種植葡萄的果園」。

Ἀμπλιᾶτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.21 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章的問安名單中出現的基督徒 暗伯利；《思》安仆里雅

ἀμύνομαι

(1)

＜動＞

(a)

35.3 幫助，照顧 幫助 藉介入來協助某人，主要在防衛方面 幫助；保護；護庇 ἰδών τινα ἀδικούμενον ἠμύνατο καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν  ‘when he saw someone being mistreated, he went to his help and took revenge’  「當他看見有個同胞被欺負，就護衛他，為這個受欺壓的人報仇」 (徒 7:24a)

____________________________________________________

1 在徒 7:24，ἀμύνομαι可以解作「報復」，甚至是「採取報復行動」，但這個意思似乎多餘，特別是考慮到接下來的陳述：καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν「他了報仇」。

ἀμφιβάλλω

(1)

＜動＞

(a)

44.8 畜牧，捕魚 撒網捕魚 撒網 εἶδεν ... ἀμφιβάλλοντας ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘he saw ... them casting a fishnet into the sea’  「看見（他們）往海裡撒漁網」 (可 1:16) 動詞 ἀμφιβάλλω 所指的網可能是一種圓形的網，在邊緣上繫有小的重物；這種網可以由一個人撒出去。

ἀμφίβληστρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.12 人工製品 捕魚用的工具 一種圓形的網，附有重物，邊緣有拉繩；是捕魚的工具 漁網 βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν  ‘throwing a casting-net into the sea’  「正往海裡撒漁網」 (太 4:18) ἀμφίβληστρον 在其外緣有小的重物，甩出去好網住魚。在尋找其他語言的對等表達時，不需要說明全部形狀細節。需要指出，這種網是甩出去的，而不是牽拉的。

ἀμφιέζω  (ἀμφιάζω)

(1)

＜動＞

(a)

49.3 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，意味著衣服完全圍住身體；另見 49.5 穿衣 εἰ δὲ ἐν ἀγρῷ τὸν χόρτον ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέζει, πόσῳ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野間的草……上帝尚且這樣妝扮它，何況你們呢？」 (路 12:28)

(b)

49.5 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服以裝飾某物的外表 1 穿衣；妝飾；打扮 εἰ δὲ ἐν ἀγρῷ τὸν χόρτον ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέζει, πόσῳ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野間的草……上帝尚且這樣妝扮它，何況你們呢？」 (路 12:28)

____________________________________________________

1 從49.3引用的上下文清楚可見，ἀμφιάζω、ἀμφιέννυμι和περιβάλλω不僅有穿上衣服的意思，還有裝飾某物外表的寬泛含義，因為這些動詞不僅用於穿著衣服的人，還用於吸引人的植物。

ἀμφιέννυμι

(1)

＜動＞

(a)

49.3 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，意味著衣服完全圍住身體。另見 49.5 穿衣 εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野的草……上帝尚且這樣妝扮它，何況你們？」 (太 6:30a)

(b)

49.5 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服以裝飾某物的外表 2 穿衣；妝飾；打扮 εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野的草……上帝尚且這樣妝扮它，何況你們？」 (太 6:30a)

____________________________________________________

1 各抄本頻繁地交替使用ἀμφιάζω和ἀμφιέννυμι，這兩個似乎這是非常相近的同義詞。

2 從49.3引用的上下文清楚可見，ἀμφιάζω、ἀμφιέννυμι和περιβάλλω不僅有穿上衣服的意思，還有裝飾某物外表的寬泛含義，因為這些動詞不僅用於穿著衣服的人，還用於吸引人的植物。

Ἀμφίπολις

(1)

εως＜陰＞

(a)

93.404 人名及地名 地名 馬其頓東南面的一個重鎮 暗妃坡里／暗妃波里；《思》安非頗里

ἄμφοδον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.101 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 市内的大街 城市街道 εὗρον πῶλον δεδεμένον πρὸς θύραν ἔξω ἐπὶ τοῦ ἀμφόδου  ‘they found a colt tied at a door outside on the street’  「他們……看見一匹驢駒拴在門外街道上」 (可 11:4)

ἀμφότεροι

(1)

αι，α

(a)

59.25 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 全部兩個 兩樣；兩者；兩個都 τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται  ‘when one blind man leads another, they both fall into a ditch’  「若是瞎子領瞎子，兩個人都要掉在坑裡」 (太 15:14) 有些語言可以把 ἀμφότεροι 譯作「那兩者」。

(b)

59.26 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 全部幾個（三個或更多） 所有；每一個 κατακυριεύσας ἀμφοτέρων ἴσχυσεν κατ᾽ αὐτῶν  ‘he attacked them and overcame them all’  「撲到他們身上，把他們都制伏」 (徒 19:16) 顯然，徒 19:16 中的 ἀμφότεροι 必定是指猶太祭司長士基瓦的七個兒子。

ἀμώμητος

(1)

ον

(a)

88.35 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 指沒有可責之處，因此道德上無可指摘 無可指責的；無缺點的；做一個無可指責的人 σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι  ‘do your best to be pure and blameless’  「要竭力使自己沒有玷污，無可指責」 (彼後 3:14)

ἄμωμον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.23 食物及調味品 調味品 任何一種香料的通稱，但往往專指豆蔻，一種印度風味的香料 香料；豆蔻 κιννάμωμον καὶ ἄμωμον καὶ θυμιάματα  ‘cinnamon and spice and incense’  「肉桂、香料、香」 (啟 18:13) 在大多數譯本中，ἄμωμον 解作香料的通稱；雖然在所有語言中，都包含一些從植物中得到的調味料，但卻可能沒有一個通稱。在有些情況下，可以採用一個描述性的短語，例如「好味道的香草」或「調味的葉子」。

ἄμωμος

(1)

ον

(a)

79.61 物體的特徵 有瑕疵的，無瑕疵的 沒有缺陷或瑕疵的 無缺點的；沒有瑕疵的 ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου  ‘like a lamb without defect or spot’  「如同無瑕疵、無玷污的羔羊」 (彼前 1:19) 彼前 1:19 的整體上下文是個比喻，然而這詞的直接含義就是字面上的含義。

(b)

88.34 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 形容沒有缺點，因此在道德上無可指責 無缺點的；無可指責的；完美的 ἁγίους καὶ ἀμώμους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘holy and perfect before him’ or ‘holy and faultless before him’  「在他面前成為聖潔，沒有瑕疵」 (弗 1:4) τέκνα θεοῦ ἄμωμα μέσον γενεᾶς σκολιᾶς  ‘faultless children of God in the midst of a perverted generation (of people)’  「在這扭曲乖謬的世代裡作上帝沒有瑕疵的兒女」 (腓 2:15)

Ἀμών  (Ἀμμών)

(1)

＜陽＞

(a)

93.22 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（太 1:10，校勘欄） 亞們；《思》阿孟

Ἀμώς

(1)

＜陽＞

(a)

93.23a 人名及地名 人名 約西亞的父親，耶穌家譜中的一員 亞們；《思》阿孟

(b)

93.23b 人名及地名 人名 瑪他提亞 Ματταθίας[a] 的父親，耶穌家譜中的一員 亞摩斯，《思》阿摩斯

ἄν

(1)

(a)

71.14 狀況 確定的，不確定的 （與過去時態結合使用，作為條件句的結論句）鑒於一個條件的特定情況與事實相反，表示那是肯定的1 （虛詞）會；能；應該；必 Οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν  ‘if this person were a prophet, he would know’  「假如這人真的是先知，就會知道」 (路 7:39)

(b)

71.8 狀況 可能，不可能 ［參ἐάν］ 一個表示可能性的標記，表示某一事件發生任何次數 無論（哪裡、什麼、誰、怎樣）；凡 Ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ ναῷ  ‘whoever swears by the Temple’  「無論誰指著聖殿起誓」 (太 23:16) ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας ἢ εἰς πόλεις  ‘wherever he went into villages and towns’  「耶穌無論進到哪裡，或村莊，或城鎮」 (可 6:56)

____________________________________________________

1 這種條件句的確定性意思不是單單取決於ἄν，還取決於ἄν與某些時態形式的結合使用。這是詞彙意思和語法意思共同發揮作用的典型例子。

ἀνά

(1)

η，ον

(a)

89.91 關係 分佈 （與可數物體配合）表示分佈關係，涉及可數的物體 每個；每一；每……一組 οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ἀνὰ δηνάριον  ‘those who came to work at the eleventh hour received a denarius each’ or ‘... received a denarius apiece’  「那些下午五時左右才受僱的人來了，每個人都領到一個銀幣」 (太 20:9) Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας [ὡσεὶ] ἀνὰ πεντήκοντα  ‘seat them in groups of about fifty each’  「叫他們一組一組地坐下，每組約五十人」 (路 9:14) ἀπέστειλεν αὐτοὺς ἀνὰ δύο [δύο]  ‘he sent them out two by two’  「差遣他們兩個兩個地出去」 (路 10:1)

(b)

61.4 序列 ἀνὰ μέρος  （習語，直譯：直到一個部分，或：根據一個部分）一個系列，當中每個組成部分都嚴格接連著另一部分 輪流；接連著；一個接一個 εἴτε γλώσσῃ τις λαλεῖ, κατὰ δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς καὶ ἀνὰ μέρος  ‘if anyone speaks in a tongue, two or three at the most (should speak), and one after another’  「若有說方言的，只可有兩個人，至多三個人，且要輪流著說」 (林前 14:27)

(c)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ ἀνὰ μέσον  某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體之間1 在……裡面；與……一起 ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου  ‘he sowed weeds among the wheat’  「把稗子撒在麥子中間」 (太 13:25)

(d)

83.10 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參μέσος］ ἀνὰ μέσον  某區域中間的一個位置（一個物體在其他物體的中間，或者一個區域在更大區域的中間） 在……中間；在……中部 τὸ ἀρνίον τὸ ἀνὰ μέσον τοῦ θρόνου  ‘the Lamb in the midst of the throne’ or ‘the Lamb in the middle of the throne area’  「寶座中的羔羊」或「寶座區域中間的羔羊」 (啟 7:17)

(e)

89.143 關係 居中調停 ἀνὰ μέσον  表示居間 在……之間；在……中間 ὃς δυνήσεται διακρῖναι ἀνὰ μέσον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ  ‘who can settle a dispute between fellow believers’  「難道你們中間沒有一個有智慧的人能審斷弟兄之間的事嗎？」 (林前 6:5)

____________________________________________________

1 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἀναβαθμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

7.52 建造物 建築物的部分及區域 單數指一段階梯的一級台階，複數指多級的台階 台階；階梯 ὅτε δὲ ἐγένετο ἐπὶ τοὺς ἀναβαθμούς  ‘and when he came to the stairs’  「保羅一走上台階」 (徒 21:35)

ἀναβαίνω

(1)

(a)

15.101 線性運動 上來／上去，上昇 ［參ἀνέρχομαι］ 向上移動 上來；上升；攀登 Ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος  ‘he saw the crowds and went up a mountain’  「耶穌看見群眾，就上了山」 (太 5:1) Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι  ‘two men went up into the Temple to pray’  「有兩個人上聖殿去禱告」 (路 18:10) ὅτε εἰσῆλθον, εἰς τὸ ὑπερῷον ἀνέβησαν  ‘when they entered, they went up into the upper room’  「他們一進城，就上了所住的樓房」 (徒 1:13) 可以表達任何坡度的向上運動，例如，沿著道路向上走到耶路撒冷（加 1:17），爬到樹上（路 19:4），或升到天上（徒 2:34）。

(b)

15.99 線性運動 登上，騎上 向上移動到某個物體，尤指登船 上船；登船 ἀναβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος  ‘when they got up into the boat, the wind died down’  「他們一上船，風就停了」 (太 14:32)

(c)

23.196 生理活動過程及狀態 生長 如植物生長，從發芽到成熟 發芽生長；長起來；長大成熟 ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό  ‘the thorn bushes sprouted and grew and choked the plants’  「荊棘發芽生長，把它擠住了」 (可 4:7a)

(d)

23.189 生理活動過程及狀態 生長 長高（在《新約》中限於用來指植物的生長） 長起來；長大起來；長高起來 καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι  ‘and the thorn plants grew up’  「荊棘長起來」 (太 13:7)

(e)

30.17 思考 思考，思想 ἀναβαίνω ἐπὶ καρδίαν  （習語，直譯：在心中升起）開始思考某事 開始思考；思考；想起了；心中起意 ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη  ‘what no one ever thought could happen’  「人心也未曾想到的」 (林前 2:9)

____________________________________________________

1 在可 4:7，ἀναβαίνω可以解作比較寬泛的意思，即「上來」或「增加」，但是，考慮到ἀναβαίνω與主語αἱ ἄκανθαι「荊棘」配合使用，因此似乎可以很合理地認為ἀναβαίνω在這處上下文中具有比較明確的意思。

ἀναβάλλω

(1)

＜動＞

(a)

56.18 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 把法庭的審訊程序推遲到某個時間 延期聽訟；停止聽訟並推遲到以後 Ἀνεβάλετο δὲ αὐτοὺς ὁ Φῆλιξ, ἀκριβέστερον εἰδὼς τὰ περὶ τῆς ὁδοῦ  ‘then Felix, who was well informed about the Way, adjourned their hearing’  「因為腓力斯對這道頗為認識，就暫停審訊」 (徒 24:22)

ἀναβιβάζω

(1)

＜動＞

(a)

15.213 線性運動 拉，拖，拽 ［參ἀνασπάω］ 向上拉動或拖拽某物 拉起；向上拖動 ἣν ὅτε ἐπληρώθη ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν  ‘when it was full, they pulled it up onto the shore’  「網一滿，人們就把它拉上岸」 (太 13:48) 許多語言對於拖拉的動作有清楚的區分。比如，用繩子拉動某物，和抓住某物並拖曳，兩種做法所用的詞彙是完全不同的。

ἀναβλέπω

(1)

＜動＞

(a)

24.10 感官事件及狀態 看 引導一個人向上看 抬頭看；向上看；仰望；舉目望天 Ἀναβλέψας δὲ εἶδεν τοὺς βάλλοντας εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τὰ δῶρα αὐτῶν πλουσίους  ‘as he looked up, he saw the rich putting their gifts into the offering box’  「耶穌抬頭觀看，見財主把捐項投入聖殿銀庫」 (路 21:1)

(b)

24.42 感官事件及狀態 看 ［參ἀνάβλεψις］ 第一次或是再次能夠看見 獲得視力；能夠看見；恢復視力 τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν  ‘the blind become able to see’  「瞎眼的得以看見」 (路 7:22) 在 路 7:22 的宣告中，不能確定是指人第一次能夠看見，還是失明之後恢復視力。然而，最好是假定人能夠恢復視力，除非上下文明確指出「生來瞎眼」或「一直不能看見」。

ἀνάβλεψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

24.42 感官事件及狀態 看 ［參ἀναβλέπω］ 第一次或是再次能夠看見 獲得視力；能夠看見；恢復視力 ἀπέσταλκέν με, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν  ‘he has sent me to proclaim liberty to the captives and the gaining of sight to the blind’  「（他）差遣我宣告：被擄的得釋放，失明的得看見」 (路 4:18)

ἀναβοάω

(1)

＜動＞

(a)

33.81 溝通 說話，談話 ［參βοάω］ 用異常大的音量叫喊 大聲喊叫；尖叫 περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥραν ἀνεβόησεν ὁ Ἰησοῦς φωνῇ μεγάλῃ  ‘at about three o'clock, Jesus cried out with a loud shout’  「約在下午三點鐘，耶穌大聲喊叫」 (太 27:46)

ἀναβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

67.127 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 通過推遲一個事件來延長一段時間 延遲；耽誤；耽延 ἀναβολὴν μηδεμίαν ποιησάμενος τῇ ἑξῆς καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος  ‘I did not postpone, but on the very next day I sat in judgment court’  「我沒有耽擱，第二天就開庭」或「……第二天就坐在審判席上」 (徒 25:17)

ἀνάγαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.27 建造物 建築物的部分及區域 ［參ὑπερῷον］ 在首層以上的房間（美式用法稱為二樓，在許多其他語言中稱為一樓） 樓上的房間 αὐτὸς ὑμῖν δείξει ἀνάγαιον μέγα  ‘he will show you a large upstairs room’  「他會指給你們看樓上……的大房間」 (可 14:15)

ἀναγγέλλω

(1)

＜動＞

(a)

33.197 溝通 通知，宣佈 提供信息，可能包含相當詳細的信息 宣佈；通知；告訴 ἀνήγγειλάν τε ὅσα ὁ θεὸς ἐποίησεν μετ᾽ αὐτῶν  ‘and they told all that God had done with them’  「他們……就報告上帝與他們一起所做的一切」 (徒 15:4)

ἀναγεννάω

(1)

＜動＞

(a)

13.55 是，變成，存在，發生 狀態的改變 （ἀναγεννάω「再生出來」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使人有所改變，是一種屬靈的重生 使重生；獲得新生 ὁ ... ἀναγεννήσας ἡμᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν  ‘who ... has caused us to be born again to a living hope’  「他……使我們重生，得著活的盼望」 (彼前 1:3) 在許多語言中，使用 {L:ἀναγεννάω} 來表達「在屬靈上重生」的意思是極難理解的，即使在聖經時代也是如此。可是，這個觀念在許多新約思想和教導中都是不可或缺的要素，因此必須保留，但可能需要提供簡單的旁註來進行解釋，或者至少提供相關的經文參照。 當然，{L:ἀναγεννάω} 在新約的用法與出生本身無關，而是指性情的根本改變，伴隨而來的是狀態的改變。正因如此，{L:ἀναγεννάω} 在這裡歸類為 13「是，變成，存在，發生」。另見 41.53。

ἀναγινώσκω

(1)

＜動＞

(a)

33.68 溝通 書面語言 ［參ἀνάγνωσις］ 讀出一些寫下來的東西，通常是大聲朗讀，因此涉及到口頭表達1 念；誦讀 Οὐδέποτε ἀνέγνωτε τί ἐποίησεν Δαυὶδ  ‘have you never read what David did’  「大衛……所做的事，你們沒有念過嗎？」 (可 2:25) 在讀寫能力相對不高的地區，通常可以採用習語來表達「閱讀」，例如：「讓紙說話」，或「把紙上的記號說出來」，或「看說話」。

____________________________________________________

1 把ἀναγινώσκω和ἀνάγνωσις放在這個子域中，與γράφω（33.61）和解作「寫」的相關詞彙形成一對語義反義詞（semantic converse）。

ἀναγκάζω

(1)

＜動＞

(a)

37.33 控制，管理 迫使，強迫 ［參δέω］ 強迫某人以特定的方式行事 強迫；迫使；催促；勉強 Εἰ σὺ Ἰουδαῖος ὑπάρχων ἐθνικῶς καὶ οὐχὶ Ἰουδαϊκῶς ζῇς, πῶς τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις Ἰουδαΐζειν;  ‘if you who are a Jew live like a Gentile and not like a Jew, how can you compel Gentiles to live like Jews?’  「你既是猶太人，卻按照外邦人的樣子，不按照猶太人的樣子生活，怎麼能勉強外邦人按照猶太人的樣子生活呢？」 (加 2:14) 在某些情況下，ἀναγκάζω 和 δέω[c] 可以譯成「使其成為必要」。在其他情況下，用一個使役動詞就可以貼切地翻譯。例如，加 2:14 的最後一個從句可以譯成「你們怎能使外邦人像猶太人一樣生活呢」；徒 20:22 可以譯成「現在聖靈要我往耶路撒冷去」。

ἀναγκαῖος

(1)

α，ον

(a)

71.39 狀況 必要的，不必要的 ［參ἐπάναγκες］ 對於某事的發生是必要和不可缺少的 必要的；必須；不可缺少的 Ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘it was necessary that the word of God should be spoken first to you’  「上帝的道必須先講給你們聽」 (徒 13:46)

(b)

34.14 聯合 聯繫 指親密的人際關係 親近的；親密的 συγκαλεσάμενος τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀναγκαίους φίλους  ‘having invited his relatives and close friends’  「已經請了他的親朋好友」 (徒 10:24)

ἀναγκαστῶς

(1)

＜副＞

(a)

71.31 狀況 應該，理應 （ἀνάγκη[b]「完全的義務」71.30 的衍生詞）表示有義務去做，因為是強制性的 出於義務；有責任；應該；勉強 μὴ ἀναγκαστῶς ἀλλ᾽ ἑκουσίως  ‘not as a matter of obligation but willingly’  「不是出於勉強，而是出於甘心」 (彼前 5:2)

ἀνάγκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

22.1 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 普遍地處於痛苦和困難的狀態 困難；痛苦；災難；動蕩不安的時代 ἔσται γὰρ ἀνάγκη μεγάλη ἐπὶ τῆς γῆς  ‘for there will be great trouble upon the earth’  「因為極大的苦難要臨到這地」 (路 21:23) Νομίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην  ‘therefore I think this is better in view of the present troublous times’  「由於目前時勢艱難……我認為這是比較好的」 (林前 7:26) 有些語言沒有詞彙可以表達人普遍地處於艱難或困難的狀態中，但是翻譯者通常可以用動詞短語或從句來描述這種困難，比如：「導致困難的事」、「難以忍受的事」，或「使人大大受苦的事」。

(b)

71.30 狀況 應該，理應 具有強制性的義務或職責 完全的義務；必要的義務；必須 ἀνάγκη γάρ μοι ἐπίκειται  ‘I have a necessary obligation’  「因為這必須履行的責任已經放在我身上」 (林前 9:16) ἵνα μὴ ὡς κατὰ ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ᾖ ἀλλὰ κατὰ ἑκούσιον  ‘in order that your helpfulness may not be based on obligation but on willingness’  「好使你的善行不是出於勉強，而是出於自願」 (門 1:14)

(c)

71.38 狀況 必要的，不必要的 從人類經驗的法則來看是必然的 不可避免；必然；免不了；不能不 ἀνάγκη γὰρ ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ δι᾽ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται  ‘things that cause people to sin are bound to happen, but how terrible for the one who causes them’  「使人犯罪的事必然出現，但那使人犯罪的人有禍了」 (太 18:7)

ἀναγνωρίζω  (ἀναγνωρίζομαι)

(1)

(a)

27.62 學習 認出 使自己被認出或再次被認識 使自己被認出；使再次認識 ἀνεγνωρίσθη Ἰωσὴφ τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ  ‘Joseph made himself known to his brothers again’  「約瑟再次向兄弟表明自己的身份」 (徒 7:13)

ἀνάγνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.68 溝通 書面語言 ［參ἀναγινώσκω］ 讀出一些寫下來的東西，通常是大聲朗讀，因此涉及到口頭表達1 念；誦讀 τὸ αὐτὸ κάλυμμα ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς διαθήκης μένει  ‘the same veil remains unlifted when they read from the Old Testament’  「直到今日誦讀舊約的時候，這同樣的面紗還沒有揭去」 (林後 3:14) 在讀寫能力相對不高的地區，通常可以採用習語來表達「閱讀」，例如：「讓紙說話」，或「把紙上的記號說出來」，或「看說話」。

____________________________________________________

1 把ἀναγινώσκω和ἀνάγνωσις放在這個子域中，與γράφω（33.61）和解作「寫」的相關詞彙形成一對語義反義詞（semantic converse）。

ἀνάγω  (ἀνάγομαι)

(1)

＜動＞

(a)

15.176 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀναφέρω］ 帶上來或領上來 帶上來；領上來 ὃν παραγενόμενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον  ‘when he arrived, they led him up to the upstairs room’  「他到了，就有人領他上樓」 (徒 9:39) βουλόμενος μετὰ τὸ πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ  ‘planning to bring him up for a public trial after the Passover’  「打算過了逾越節就提出來在民眾前審訊」 (徒 12:4a)

(b)

15.211 線性運動 攜帶，負擔 獻上祭物2 奉獻；獻上 καὶ ἀνήγαγον θυσίαν τῷ εἰδώλῳ  ‘and they presented a sacrifice to the idol’  「他們……拿祭物獻給那像」 (徒 7:41)

(c)

54.4 海上活動 開始乘船出行 啟航；出海 Ἀναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου  ‘they set sail from Paphos’  「從帕弗啟航」 (徒 13:13) 有些語言對於不同的出海方式，即船隻是從海灘上乘著波浪出發，還是從港口出發，會用不同的詞彙去表達。在《使徒行傳》的多處上下文中，最好採用一個暗指從港口出發的詞彙；然而，在與加利利海有關的上下文中，船隻通常是從海灘上出海的（見 54.5）。

____________________________________________________

1 根據ἀνάγω在徒 12:4的用法，可以設想監牢可能是在地下，然後彼得被領上來，到一個比監牢高的法庭裡面。

2 雖然希臘文ἀνάγω字面意思為「領上來」（見ἀνάγω[a] 15.176），然而在翻譯時不需要總是引入高度的元素，也不必採用某種表達「向上」的詞彙來翻譯。在古時的神廟中，偶像或神明經常被放在高臺上，因此意為「帶上來」的詞彙很容易具有「呈上」或「呈獻」的意思。

ἀναδείκνυμι

(1)

＜動＞

(a)

28.54 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἀνάδειξις］ 使人知道以前很可能被隱藏或不為人知的事物 指明；指示；顯明；啟示 ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω ἐκ τούτων τῶν δύο ἕνα  ‘show us which one of these two you have chosen’  「求你從這兩個人中指明你所揀選的是哪一位」 (徒 1:24)

(b)

37.96 控制，管理 任命，分配職能 ［參ὁρίζω, τάσσω, τίθημι］ 給某人指派特定的任務、職能或角色 委派；指定；指派任務；設立 ἀνέδειξεν ὁ κύριος ἑτέρους ἑβδομήκοντα [δύο]  ‘the Lord appointed another seventy-two men’  「主又另外指派了七十二個人」 (路 10:1)

ἀνάδειξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.54 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἀναδείκνυμι］ 使人知道以前很可能被隱藏或不為人知的事物 指明；指示；顯明；啟示；公開 ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν Ἰσραήλ  ‘he lived in the desert until the day he made himself known to the people of Israel’  「住在曠野，直到他在以色列人面前公開露面的日子」 (路 1:80)

ἀναδέχομαι

(1)

＜動＞

(a)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν  ‘he welcomed us and for three days he treated us kindly as his guests’  「他歡迎我們，親切地招待了我們三天」 (徒 28:7)

(b)

90.75 語意格 經歷者 作為事件的領受者經歷一些事情 經歷；領受 ὁ τὰς ἐπαγγελίας ἀναδεξάμενος  ‘the one who had received the promises’  「就是那領受了應許的人」 (來 11:17b)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

2 ἀναδέχομαι在來 11:17可以譯為「領受」，然而事實上，領受者只是經歷了賜應許的事件，或通過其後的事件才經歷到應許的內容。

ἀναδίδωμι

(1)

＜動＞

(a)

57.76 擁有，轉移，交換 給予 呈交或送呈（尤指信件），可能表示一種比較正式的做法 呈交；送呈 ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεμόνι  ‘they delivered the letter to the governor’  「把信呈交總督」 (徒 23:33)

ἀναζάω

(1)

＜動＞

(a)

23.93 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἔγερσις, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而復活 活過來；再次活著；復活 Χριστὸς καὶ ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη καὶ ἀνέζησεν  ‘Christ also died, rose, and lives again’  「基督死了，復活了，又再活著」（GNT3c-經文校勘欄） (羅 14:9) 這個詞也出現在一處異文中：Χριστὸς καὶ ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη καὶ ἀνέζησεν「基督也死了，起來了，並且再次活著」（羅 14:9，NA26-校勘欄）。 在一些語言中，要明確地表達「復活」或「再次活著」的概念並不容易，因為這類短語可能會指向某些宗教所說的轉世或轉生，意思是說，靈魂重新出生在另一個存在物中，這是南亞洲一些地區廣泛秉持的信念。在一些語言中，可以通過以下的表達方式來避免這個問題：「他的身體將再次活著」，或「他的身體將再次有生命」，或「他再次活著時，將是同一個人」。 在 路 15:24，ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν「因為我這個兒子是死而復活」，這個誇張的比喻常用來指一個人與家人完全斷絕聯繫一段時間，好像死去那樣，但是後來他被發現還平安活著，人就稱這個人是死而復生的。當然，路 15:24 中的相關語句也可能是習語，但是比喻用法的可能性更大。

(b)

42.6 執行，從事 發揮功用 （ ἀναζάω[a]「恢復生命、甦醒過來」23.93的引申喻意）開始運作，可能暗示動作是突然發生的1 開始運作；突然啟動；突然活躍起來 ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς ἡ ἁμαρτία ἀνέζησεν  ‘but when the commandment came, sin began to function’ or ‘... sprang to life’ or ‘... began to operate’  「但誡命一到，罪就活起來」或「……罪就突然活躍起來」 (羅 7:9)

____________________________________________________

1 ἀναζάω[b]中的前綴ἀνα可能意指再次得到生命，但是在這個特定的上下文中，重複動作的要素似乎已經喪失。

ἀναζητέω

(1)

＜動＞

(a)

27.42 學習 嘗試學習 ［參ἐπιζητέω］ 通過搜尋嘗試了解某事物的位置（可能比 ζητέω[a] 「嘗試了解某物在哪裡」27.41 更加強調或目標明確） 尋找；搜尋；試著尋找；找 ἐξῆλθεν δὲ εἰς Ταρσὸν ἀναζητῆσαι Σαῦλον  ‘then he went to Tarsus to look for Saul’  「他又往大數去找掃羅」 (徒 11:25)

ἀναζώννυμι

(1)

＜動＞

(a)

27.55 學習 準備好去學習，留心 ἀναζώννυμαι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας  （習語，直譯：束緊頭腦的腰）準備好自己去學習和思考 做好思想準備去行動；準備好學習和思考；保持警惕 Διὸ ἀναζωσάμενοι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας ὑμῶν  ‘so then, have your minds ready for action’  「所以你們要做好行動的思想準備」 (彼前 1:13)

ἀναζωπυρέω

(1)

＜動＞

(a)

68.8 時態 開始 （ἀναζωπυρέω「重新點燃」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某事重新開始 燒旺；重新燃起；使恢復活力；再次活躍 ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισμα τοῦ θεοῦ  ‘to rekindle the gift of God’  「把上帝……的恩賜再如火挑旺起來」 (提後 1:6) 也可以把 提後 1:6 中的 ἀναζωπυρέω 譯成「使呈現新生命」。有些翻譯者採用了類似「使恩賜保持活力」的表達方式，主要是為了避免讓讀者以為，提摩太在某種程度上離開了他先前對福音的委身。

ἀναθάλλω

(1)

＜動＞

(a)

13.23 是，變成，存在，發生 狀態 （ἀναθάλλω「再次開花」的引申喻意，原來的意思沒有出現在《新約》中）處於與先前一樣的狀態 再次發生；像從前一樣 ὅτι ἤδη ποτὲ ἀνεθάλετε τὸ ὑπὲρ ἐμοῦ φρονεῖν  ‘that after so long a time you again were in a position to show your concern for me’  「因為過了這麼久，你們現在又表達對我的關心了」 (腓 4:10)

ἀνάθεμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.473 溝通 祝福，詛咒 ［參ἀρά, κατάρα］ 在詛咒中表達的內容 詛咒 Ἀναθέματι ἀνεθεματίσαμεν ἑαυτοὺς μηδενὸς γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωμεν τὸν Παῦλον  ‘we cursed ourselves with a curse to taste nothing until we have killed Paul’  「我們已經賭咒發誓，若不先殺保羅就什麼也不吃」 (徒 23:14)

(b)

33.474 溝通 祝福，詛咒 ［參κατάθεμα, κατάρα］ 被詛咒的事物 被詛咒的；可憎的 ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι  ‘I would wish that I myself were something accursed’  「我情願自己成為受詛咒的祭物」 (羅 9:3) 羅 9:3 中出現 ἀνάθεμα 的短語也可以譯成「我願意上帝親自詛咒我」。

ἀναθεματίζω

(1)

＜動＞

(a)

33.472 溝通 祝福，詛咒 ［參καταθεματίζω］ 如果所說的不是真的，或沒有履行自己的承諾，就祈求神靈加害1 賭咒；詛咒 ὁ δὲ ἤρξατο ἀναθεματίζειν καὶ ὀμνύναι  ‘then he began to curse and to swear’  「就開始賭咒發誓」 (可 14:71) Ἀναθέματι ἀνεθεματίσαμεν ἑαυτοὺς μηδενὸς γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωμεν τὸν Παῦλον  ‘we have cursed ourselves with a curse to taste nothing until we have killed Paul’  「我們已經賭咒發誓，若不先殺保羅就什麼也不吃」 (徒 23:14) 在 可 14:71，ἀναθεματίζω 在許多方面與 ὄμνυμι（33.463）的意義相似，但 ἀναθεματίζω 特指彼得如果所言不實就要遭上帝懲罰的詛咒。

____________________________________________________

1 καταθεματίζω的語氣可能比ἀναθεματίζω強烈，但是並不能根據現有的上下文來證明這一點。

ἀναθεωρέω

(1)

＜動＞

(a)

24.47 感官事件及狀態 看 仔細觀察並認真思考，暗示有可能看見了不尋常的事情 仔細觀察；留心看 διερχόμενος γὰρ καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν  ‘for as I walked around and observed your objects of worship’  「我到處走走的時候，仔細觀察你們所敬拜的對象」 (徒 17:23) 在 徒 17:23，ἀναθεωρέω 暗示有大量的思想活動，因為保羅不是僅僅觀看那些受敬拜的物體，而且毫無疑問還在思考其中所隱含的意義。事實上，有些語言可能需要說明觀看和思考的對象，比如譯成：「我到處走走，仔細觀察你們所敬拜的對象，並且思考其中的意義。」

(b)

30.28 思考 思考，思想 繼續回想 深思；認真思考；回想；記念；想念 ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς  ‘keep thinking back on the results of their lives’  「不斷回想他們行事為人的結果」 (來 13:7) 在一些情況下，「回想」的對等譯法是：「思想發生的事」，或「思考一段時間之前發生的事」。

ἀνάθημα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.18 宗教活動 奉獻，獻祭 專門奉獻來服事神明的物品 供物；供奉的禮物 τινων λεγόντων περὶ τοῦ ἱεροῦ ὅτι λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται  ‘when some remarked about the Temple how beautiful it is with its stones and offerings’ (literally ‘... that it was adorned with beautiful stones and offerings’)  「有人談論聖殿，說它所用的石頭和供物怎樣美麗」或「……說它是用美麗的石頭和供物裝飾的」 (路 21:5)

ἀναίδεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

66.12 適當的，不適當的 對什麼是合宜的缺乏敏感度 無禮；厚顏；不知羞恥；一再地懇求；毫無羞恥地求 διά γε τὴν ἀναίδειαν αὐτοῦ ἐγερθεὶς δώσει αὐτῷ ὅσων χρῄζει  ‘but he will get up and give what he needs because of his insolence (in keeping on asking)’ or ‘... because he lacks a sense of what is proper’  「也會因他不顧面子地直求，起來照他所需要的給他」或「也會因他不知羞恥地一直求……」 (路 11:8)

ἀναίρεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

20.71 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀναιρέω］ 用法律或準法律程序，通過處決的方式除掉某人 殺害；處死；殺人 Σαῦλος δὲ ἦν συνευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ  ‘Saul approved of their killing him’  「掃羅也贊同處死他」 (徒 8:1)

ἀναιρέω  (ἀναιρέομαι)

(1)

＜動＞

(a)

20.71 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀναίρεσις］ 用法律或準法律程序，通過處決的方式除掉某人 殺害；處死；殺人 ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλέεμ  ‘he was furious and gave orders to kill all the boys in Bethlehem’  「希律……極其憤怒，下令將伯利恆城裡和四境所有的男孩殺死」 (太 2:16)

(b)

76.22 能力，力量 除掉或撤銷某事物的有效性 廢除；使無效；除去；除掉；取消 ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ  ‘he does away with the first in order to establish the second’  「他廢除那先前的，為要建立那以後來的」 (來 10:9) 見 76.21。

(c)

35.53 幫助，照顧 收養 ［參υἱοθεσία］ ἀναιρέομαι  正式和合法地宣佈，一個不是自己孩子的人，今後將被當作自己的孩子那樣對待和照顧，包括獲得完全的繼承權 收養 ἐκτεθέντος δὲ αὐτοῦ ἀνείλατο αὐτὸν ἡ θυγάτηρ Φαραὼ  ‘and when he was put out of his home, the daughter of Pharaoh adopted him’  「他被丟棄的時候，埃及王的女兒收養了他」 (徒 7:21) 在許多語言中，表達收養的說法是：「使某個孩子成為兒子」，或「使某個孩子成為女兒」。在某些語言中，意義相等的說法是：「像對待兒子那樣對待某人」，或「像對待女兒那樣對待某人」。

ἀναίτιος

(1)

ον

(a)

88.316 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἀθῷος］ 形容沒有做錯事 無罪的；無辜的 ὅτι τοῖς σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ σάββατον βεβηλοῦσιν καὶ ἀναίτιοί εἰσιν  ‘because on the Sabbath the priests in the Temple break the Sabbath (law), yet they are not guilty’  「當安息日，祭司們在聖殿裡觸犯了安息日（的條例），也是無罪的」 (太 12:5)

ἀνακαθίζω

(1)

＜動＞

(a)

17.16 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 從斜倚或躺臥的姿勢坐起來 坐起 ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν  ‘the dead man sat up and began to talk’  「那死人就坐了起來，開始說話」 (路 7:15)

ἀνακαινίζω

(1)

＜動＞

(a)

13.67 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀνακαινόω］ 使人變回從前更好的狀態 重新開始；恢復 Ἀδύνατον ... πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν  ‘it is impossible ... to bring them back to repent again’  「……就不可能使他們重新懊悔了」 (來 6:4, 5, 6 [3])

ἀνακαινόω

(1)

＜動＞

(a)

58.72 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） ［參ἀνακαίνωσις, ἀνανεόω］ 使某物變新、變得不同，暗示變得更優越 使變新；更新 καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν  ‘and put on the new self which is made new in knowledge’  「穿上了新人，這新人……在知識上不斷地更新」 (西 3:10)

(b)

13.67 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀνακαινίζω］ 使人變回從前更好的狀態 重新開始；恢復 ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  ‘yet our spiritual being is renewed day after day’  「屬靈生命卻日日更新」 (林後 4:16)

ἀνακαίνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

58.72 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） ［參ἀνακαινόω, ἀνανεόω］ 使某物變新、變得不同，暗示變得更優越 使變新；更新 ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς  ‘but be transformed by the renewal of the mind’  「只要心意更新而變化」 (羅 12:2)

ἀνακαλύπτω

(1)

＜動＞

(a)

79.117 物體的特徵 掩蓋的 使某物顯露出來 揭開；揭去；除去遮蓋 ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόμενοι  ‘we all reflect the glory of the Lord with uncovered faces’ or ‘... unveiled faces’  「臉上的帕子既然被揭去了，我們大家就像鏡子返照出主的榮光」 (林後 3:18) 林後 3:18 中的 ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ「蒙著帕子的臉」是一種象徵意義，需要根據前文 林後 3:13 的討論來理解。

ἀνακάμπτω

(1)

＜動＞

(a)

15.89 線性運動 返回 ［參ἀναλύω, ἀναστρέφω, ἀναχωρέω］ 回到以前離開的地方或地區，但更明確地強調回歸（比較 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；歸回 χρηματισθέντες κατ᾽ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην  ‘they were warned in a dream not to return to Herod’  「他們在夢中得到上帝特別指示不要回希律那裡」 (太 2:12) εἰ δὲ μή γε, ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀνακάμψει  ‘if not, it will come back to you’  「不然，就會回歸你們」 (路 10:6) 在 路 10:6，ἀνακάμπτω[a] 用在一個帶有比喻性的上下文中，但是很難確定這個詞彙在多大程度上暗示了實際的移動。1

(b)

31.64 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ὑποστρέφω］ （ἀνακάμπτωa]「返回」15.89 的引申喻意）回到以前的信仰 再回到；變回從前的信仰；轉回來 ἢ ἐπιγνοῦσιν εἰς τὰ ὀπίσω ἀνακάμψαι ἀπὸ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς  ‘than to know it and turn back to things in the past from the sacred command that was given to them’  「他們認識了義路，卻又回到過去的事情，背離傳給他們的神聖誡命，倒不如從沒認識的好」（GNT3c-經文校勘欄） (彼後 2:21b)

____________________________________________________

1 ἀνακάμπτω見於彼後 2:21的一個異文，喻指回到先前關於上帝的啟示的狀態。

2 在彼後 2:21，有些抄本用ἀνακάμπτω來代替ὑποστ̀έφω，清楚表明這兩個詞彙的意思非常相近，對其意思進行的任何區分顯然都是從隱含義的角度。

ἀνάκειμαι

(1)

＜動＞

(a)

17.23 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνακλίνω, ἀναπίπτω, κατάκειμαι, κατακλίνω］ 吃飯的時候採取斜倚的姿勢（焦點放在姿勢或吃飯的行為） 斜倚；吃飯；坐下吃飯；坐席 καὶ ἀνακειμένων αὐτῶν καὶ ἐσθιόντων ὁ Ἰησοῦς εἶπεν  ‘while they were at table eating, Jesus said’  「他們坐席，正吃的時候，耶穌說」 (可 14:18) οὐδεὶς ἔγνω τῶν ἀνακειμένων  ‘none of those dining understood’  「同桌吃飯的人沒有一個明白」 (約 13:28)

(b)

23.21 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參κατάκειμαι］ 吃飯，所指的可能是人斜躺著吃飯1 吃飯；坐席 ἀνακειμένοις αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφανερώθη  ‘as they were eating, he appeared to the eleven’  「十一使徒用餐的時候，耶穌向他們顯現」 (可 16:14) 在聖經時期，吃一頓飯顯然有三種不同的姿勢：(1) 坐在墊子上，圍著一張矮桌；(2) 坐在椅子上，圍著一張桌子；(3) 斜躺在靠墊上，面對桌子。需要斜躺在靠墊上的飯餐通常比較豐盛，但是動詞 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 的意思已經變成一般的說法，僅僅指吃飯，而吃飯的人不一定是斜躺著吃喝的。 對於翻譯者來說，要說「斜躺著吃飯」是十分不自然的，因為這可能暗示吃飯的人太懶，甚至不願意在桌子邊坐好，或者是表示那些人因為病重而不能正常地坐起來吃飯。因此，與其將 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 翻譯成「斜躺著吃飯」，不如說「坐著吃飯」或「吃飯」。

(c)

17.25 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀναπίπτω］ ἀνάκειμαι ἐν τῷ κόλπῳ  （習語，直譯：躺在懷抱中）吃飯時坐在尊位上 坐在尊位用膳 ἦν ἀνακείμενος εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἐν τῷ κόλπῳ τοῦ Ἰησοῦ, ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς  ‘one of Jesus disciples whom he loved was dining in the place of honor next to Jesus’  「門徒中有一個人，是耶穌所愛的，他吃飯時坐在耶穌旁邊的尊位上」 (約 13:23) 約 13:23 和 約 13:25 中這些說法的意思是：那個「耶穌所愛的門徒」是在耶穌的右邊，因為在宴席上，客人是以左側的身體斜躺著，好空出右手來吃飯。當然，除了斜躺在靠墊上的人之外，這個表達也適用於坐在桌子旁的人。 直譯 ἀνάκειμαι ἐν τῷ κόλπῳ 和 ἀναπίπτω ἐπὶ τὸ στῆθος 可能會造成嚴重的誤解，因為這可能是在暗示公開的同性戀。認為這些習語當中具有這樣的暗示是不正確的。

____________________________________________________

1 根據前綴ἀνα和κατα，ἀνάκειμαι[b]和κατάκειμαι[c]可能會被認為是一對反義詞。當然，ἀνάκειμαι[b]可能意指靠在靠墊上吃飯，κατάκειμαι[c]特指斜躺著；但是，這兩個詞彙所處的上下文並不明確支持這種意思區分。事實上，這兩個詞彙的意思基本上已經一般化了，就是指「吃飯」，儘管它們的詞源可能明顯不同。

ἀνακεφαλαιόω

(1)

＜動＞

(a)

63.8 整體，聯合，部分，分開 聯合 依據某種統一的原則或個人，把各樣事情聯合起來 結合在一起；歸結 ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ ἀνακεφαλαιοῦται [ἐν τῷ] Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν  ‘it is brought together in this one statement, Love your neighbor as yourself’  「都總括在『愛鄰人如同自己』這一句話裡面了」 (羅 13:9) ἀνακεφαλαιώσασθαι τὰ πάντα ἐν τῷ Χριστῷ  ‘to bring everything together in Christ’  「一切所有的，都集合在基督裡面」 (弗 1:10)

ἀνακλίνω  (ἀνακλίνομαι)

(1)

＜動＞

(a)

17.28 姿勢及與姿勢有關的事件 躺臥 使人躺下 放下 καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ  ‘and laid him in a manger’  「放在馬槽裡」 (路 2:7)

(b)

17.24 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參κατακλίνω］ 吃飯的時候讓人採取斜倚（或可能是坐著）的姿勢 使斜躺下吃飯；讓人坐下吃飯 κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοῦ χόρτου  ‘he ordered the people to sit down on the grass’  「他吩咐眾人坐在草地上」 (太 14:19) ἀνακλινεῖ αὐτοὺς  ‘have them sit down’  「叫他們坐席」 (路 12:37)

(c)

17.23 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνάκειμαι, ἀναπίπτω, κατάκειμαι, κατακλίνω］ ἀνακλίνομαι  吃飯的時候採取斜倚的姿勢（焦點放在姿勢或吃飯的行為） 斜倚；吃飯；坐下吃飯；坐席 ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν  ‘they will dine with Abraham, Isaac, and Jacob in the kingdom of heaven’  「在天國 裡與亞伯拉罕 、以撒 、雅各 一同坐席」 (太 8:11)

ἀνακράζω

(1)

＜動＞

(a)

33.83 溝通 說話，談話 ［參κράζω, κραυγάζω］ 大聲喊叫，可能暗示一種令人討厭的聲音1 大聲喊叫；尖叫 ἔδοξαν ὅτι φάντασμά ἐστιν, καὶ ἀνέκραξαν  ‘they thought that it was a ghost and screamed’  「以為是鬼怪，就喊叫起來」 (可 6:49)

____________________________________________________

1 ἀνακράζω可能指一種比κράζω更大聲、更刺耳的喊叫。在徒 24:21，ἐκέκραξα可以理解為κράζω的重複不定過去時。

ἀνακρίνω

(1)

＜動＞

(a)

27.44 學習 嘗試學習 嘗試通過仔細研究、評價和判斷來了解某事物的本質或真相 仔細查考；調查；深入研究 καθ᾽ ἡμέραν ἀνακρίνοντες τὰς γραφὰς εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως  ‘every day they carefully examined the Scriptures to see if what he said was really true’  「天天仔細查考聖經，要知道他所說的是否真實」 (徒 17:11)

(b)

56.12 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 ［參ἀνάκρισις］ 進行司法調查 在法庭上調查；聽審；審問；審理 ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑμῶν ἀνακρίνας οὐθὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον  ‘now, I conducted a judicial inquiry in your presence and I found nothing that this man is guilty of’  「看哪，我也曾在你們面前審問他，並沒有查出這人犯過你們控告他的任何罪」 (路 23:14) Ἡρῴδης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ μὴ εὑρών, ἀνακρίνας τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι  ‘Herod looked for him and when he did not find him, he interrogated (or he questioned) the guards and commanded them to be led away to punishment’  「希律 搜尋他，卻找不到，就審問衛兵，下令把他們帶出去受刑罰」 (徒 12:19) Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσίν ἐστιν αὕτη  ‘this is my defense to those who hear my case’  「對那些聽審的人，這就是我的答辯」 (林前 9:3) 在 林前 9:3，ἀνακρίνω 並不一定意味著嚴格的法律程序，這個詞也可以解作「批判」或「評斷」（見 33.412）。

(c)

33.412 溝通 批評 ［參διακρίνω］ 對某人所做的表示不贊成 論斷；批評 Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσίν ἐστιν αὕτη  ‘this is my defense to those who criticize me’  「對那些論斷我的人，這就是我的答辯」 (林前 9:3) 關於 ἀνακρίνω 在 林前 9:3 中的另一種解釋，見 56.12。

(d)

30.109 思考 區別，評價，評斷 ［參διακρίνω］ 根據仔細詳盡的信息作出判斷 1 仔細判斷；評斷；慎思明辨；查問 ὁ δὲ πνευματικὸς ἀνακρίνει [τὰ] πάντα  ‘the spiritual person makes careful judgments about all things’  「屬靈的人能仔細判斷一切的事情」 (林前 2:15)

____________________________________________________

1 κρίνω[c]（30.108）、ἀνακρίνω[d]和διακρίνω[a]（30.109）的意思均與學習和理解的過程密切相關，在某些上下文中，這些詞彙的意思彼此重疊。

ἀνάκρισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

56.12 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 ［參ἀνακρίνω］ 進行司法調查 在法庭上調查；聽審；審問；審理 ὅπως τῆς ἀνακρίσεως γενομένης σχῶ τί γράψω  ‘so that after investigating his case, I may have something to write’  「好使在審查他的案件之後，我可以有所陳奏」 (徒 25:26)

ἀνακύπτω

(1)

＜動＞

(a)

17.33 姿勢及與姿勢有關的事件 彎身，挺直 ［參ἀνορθόω］ 從彎曲的位置伸直1 直起來 μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές  ‘she was not able to straighten up at all’  「完全直不起身來」 (路 13:11)

____________________________________________________

1 ἀνακύπτω可能與ἀνορθόω[b]的意思略有差異，因為ἀνακύπτω的重點是在過程的逆轉上。這在語言學上是可能的，因為ἀνα不僅可指「向上」，也可指事件的逆轉，例如：ἀνάγω「恢復」、ἀνακαλύπτω「揭開遮蓋」。

ἀναλαμβάνω

(1)

＜動＞

(a)

15.203 線性運動 攜帶，負擔 ［參αἴρω］ 提起和帶（走） 帶走；移走；拿去 ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μόλοχ  ‘it was the tent of the god Moloch that you carried’  「你們抬著摩洛的帳幕」 (徒 7:43)

(b)

15.168 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參παραλαμβάνω］ 帶同某人一起 帶同；帶上 ἀναλαβόντες τὸν Παῦλον ἤγαγον διὰ νυκτὸς εἰς τὴν Ἀντιπατρίδα  ‘taking Paul along, they brought him to Antipatris during the night’  「把保羅提出來，連夜帶到安提帕底」 (徒 23:31)

(c)

15.100 線性運動 登上，騎上 使某人或允許某人向上移動到物體上，尤指上船，但可能具有歡迎或接待的相關含義 接上船 ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν Ἆσσον ἐκεῖθεν μέλλοντες ἀναλαμβάνειν τὸν Παῦλον  ‘we sailed off to Assos, where we were going to take Paul aboard’  「我們先上船，開往亞朔，要在那邊接保羅」 (徒 20:13)

ἀνάλημψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.103 線性運動 上來／上去，上昇 被接上升的過程 被接上升，被接升天 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὰς ἡμέρας τῆς ἀναλήμψεως αὐτοῦ  ‘and as the days drew near for him to be taken up’ or ‘when the time was fulfilled for him to be received up (into heaven)’  「耶穌被接上升的日子將到」或「耶穌被接（到天上）的時間到了」 (路 9:51)

ἀναλίσκω

(1)

ou

(a)

20.47 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 摧毀，可能有被耗盡的含義 摧毀；消滅 Κύριε, θέλεις εἴπωμεν πῦρ καταβῆναι ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἀναλῶσαι αὐτούς;  ‘Lord, do you want us to call fire down from heaven and destroy them?’  「主啊！你要我們吩咐火從天上降下來，燒滅他們嗎？」 (路 9:54) 在諸如 路 9:54 的語境中，像 ἀναλίσκω 這樣的詞彙總是可以翻譯為「導致死亡」。

ἀναλογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

89.10 關係 涉及對應的關係（同構關係） 比例關係 按比例；按程度 εἴτε προφητείαν κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως  ‘if prophecy, then in accordance with the proportion of faith’  「如果是作先知宣講信息的，就要照著信心的程度去宣講」 (羅 12:6) 在 羅 12:6，ἀναλογία 也可以解作「符合」或「與……一致」，但是這種意思同樣也涉及一定程度的同構關係。

ἀναλογίζομαι

(1)

＜動＞

(a)

30.10 思考 思考，思想 ［參διαλογίζομαι, διαλογισμός］ 徹底、全面地思考或推論 1 仔細考慮；全面地思考；反覆思想；推論；論證 ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑπομεμενηκότα ὑπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν εἰς ἑαυτὸν ἀντιλογίαν  ‘consider carefully the one who endured such opposition from sinners against himself’  「你們要仔細思想那位忍受罪人這樣敵對的耶穌」 (來 12:3)

____________________________________________________

1 διαλογίζομαι[a]和διαλογισμός[a]似乎與λογίζομαι[a]和λογισμός[a]（30.9）不同，因為前兩個詞的徹底或全面程度似乎更高，但不是所有上下文都可發現這種差異。ἀναλογίζομαι和διαλογίζομαι[a]可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἄναλος

(1)

ον

(a)

5.27 食物及調味品 調味品 指缺乏鹽分 沒有鹽；沒有鹹味 ἐὰν δὲ τὸ ἅλας ἄναλον γένηται  ‘if the salt has become saltless’  「鹽……若失了鹹味」 (可 9:50) 有些語言可能會把「鹽若失了味」譯作「如果鹽嘗著不再像鹽」；關於翻譯可 9:50時產生的一些基本問題，見5.25。

ἀνάλυσις

(1)

εως, ＜陰＞

(a)

23.101 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀναλύω, ἔξοδος, πορεύομαι, ὑπάγω］ （ἀνάλυσις「鬆開，釋放」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）離世，是死亡的委婉說法1 離世；去世；死亡；離開；離去 ὁ καιρὸς τῆς ἀναλύσεώς μου  ‘the time of my death’  「我離世的時候」 (提後 4:6)

____________________________________________________

1 23.101-23.105中的表達包含了對死亡的委婉說法。這是根據詞彙中較為深層的重要特徵來進行細分的，如各詞條的討論所示。

ἀναλύω

(1)

＜動＞

(a)

15.89 線性運動 返回 ［參ἀνακάμπτω, ἀναστρέφω, ἀναχωρέω］ 回到以前離開的地方或地區，但更明確地強調回歸（比較 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；歸回 ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρώποις προσδεχομένοις τὸν κύριον ἑαυτῶν πότε ἀναλύσῃ ἐκ τῶν γάμων  ‘you will be like servants who are waiting for their master to come back from a wedding feast’  「好像僕人等候自己的主人從婚宴上回來」 (路 12:36)

(b)

23.101 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνάλυσις, ἔξοδος, πορεύομαι, ὑπάγω］ （ἀναλύω「離開」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）離世，是死亡的委婉說法 1 離世；去世；死亡；離開；離去 τὴν ἐπιθυμίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλῦσαι  ‘I want very much to leave this life’  「我渴望離世」 (腓 1:23)

____________________________________________________

1 23.101-23.105中的表達包含了對死亡的委婉說法。這是根據詞彙中較為深層的重要特徵來進行細分的，如各詞條的討論所示。

ἀναμάρτητος

(1)

ον

(a)

88.311 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 形容沒有罪責 無罪的；清白的 εἶπεν αὐτοῖς, Ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος ἐπ᾽ αὐτὴν βαλέτω λίθον  ‘he said to them, “Whichever one of you is guiltless may throw the first stone at her”’ (literally ‘... may be the first to throw a stone at her’)  「對他們說：『你們中間誰沒有罪，誰就先拿石頭打她！』」 (約 8:7)

ἀναμένω

(1)

＜動＞

(a)

85.60 在空間存在 留下，停留 ［參ἐκδέχομαι, μένω, περιμένω, προσδέχομαι］ 保持在某個地方和／或狀態，期待未來的事件1 等待；等候 ἀναμένειν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐρανῶν  ‘to wait for his Son from heaven’  「等候他兒子從天降臨」 (帖前 1:10)

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思可能有些細微的區別。含有詞幹μεν-的詞彙可能更加偏重於位置，而含有詞幹δεχ-的詞彙可能更加偏重於期待，但這種區別在基礎上並沒有一致的模式。

ἀναμιμνῄσκω  (ἀναμιμνῄσκομαι)

(1)

＜動＞

(a)

29.10 記憶及回憶 想起來 ［參ἐπαναμιμνῄσκω, ὑπομιμνῄσκω, ὑπόμνησις］ 使人記起並再次思考1 提醒；使人記得；使人再次思考；想起 δι᾽ ἣν αἰτίαν ἀναμιμνῄσκω σε ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισμα τοῦ θεοῦ  ‘for this reason I remind you to keep alive the gift that God gave to you’  「為這緣故，我提醒你要把上帝藉著我按手所給你的恩賜再如火挑旺起來」 (提後 1:6)

(b)

29.9 記憶及回憶 想起來 ［參ὑπομιμνῄσκω］ ἀναμιμνῄσκομαι  使自己記住或被喚起記憶 想起；記得；記起 τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ περισσοτέρως εἰς ὑμᾶς ἐστιν ἀναμιμνῃσκομένου τὴν πάντων ὑμῶν ὑπακοήν  ‘so his love for you grows stronger, as he remembers how all of you were ready to obey’  「當他想起你們大家的順從……他對你們的愛就更加熱切了」 (林後 7:15)

____________________________________________________

1 ἐπαναμιμνῄσκω可能側重於回想起來的特定信息，與ἀναμιμνῄσκω有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἀνάμνησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

29.11 記憶及回憶 想起來 （ἀναμιμνῄσκω「使人記得」29.10 的衍生詞）使人記得的方法 記念的方法；用作提醒的東西；記起；想起 ἀλλ᾽ ἐν αὐταῖς ἀνάμνησις ἁμαρτιῶν κατ᾽ ἐνιαυτόν  ‘but in those (sacrifices) there is a yearly reminder of sins’ or ‘... that people have sinned’  「但是這些祭物使人每年都想起罪來」或「……想起百姓犯了罪」 (來 10:3)

ἀνανεόω

(1)

＜動＞

(a)

58.72 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） ［參ἀνακαινόω, ἀνακαίνωσις］ 使某物變新、變得不同，暗示變得更優越 使變新；更新；改換一新 ἀνανεοῦσθαι δὲ τῷ πνεύματι τοῦ νοὸς ὑμῶν  literally, ‘to be made new in the spirit of your mind,’ but more accurately, ‘to be made new in your spirit and mind’  「你們要把自己的心志更新」或「你們要把自己的心靈和思維更新」 (弗 4:23)

ἀνανήφω

(1)

＜動＞

(a)

30.27 思考 思考，思想 恢復正常的思想狀態 醒悟；恢復理智 ἀνανήψωσιν ἐκ τῆς τοῦ διαβόλου παγίδος  ‘they will return to their senses (and escape) from the trap of the Devil’  「或許也能醒悟過來，脫離魔鬼的羅網」 (提後 2:26) 「恢復理智」可以譯成：「再次有正確的想法」，或「不再思想錯誤的想法」。

Ἁνανίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.24a 人名及地名 人名 耶路撒冷的基督徒，撒非喇的丈夫 亞拿尼亞；《思》阿納尼雅

(b)

93.24b 人名及地名 人名 大馬士革的基督徒 亞拿尼亞；《思》阿納尼雅

(c)

93.24c 人名及地名 人名 希律王任命的大祭司 亞拿尼亞；《思》阿納尼雅

ἀναντίρρητος

(1)

ον

(a)

33.458 溝通 反對，駁斥 ［參ἀναντιρρήτως］ 指不能反對的事 不能否認；沒有反對；沒有異議；無可爭辯 ἀναντιρρήτων οὖν ὄντων τούτων δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν  ‘since these things are not being disputed, you must calm down’  「既然這些事是駁不倒的，你們就要安靜下來」 (徒 19:36)

ἀναντιρρήτως

(1)

ον

(a)

33.458 溝通 反對，駁斥 ［參ἀναντίρρητος］ 指不能反對的事 不能否認；沒有反對；沒有異議；無可爭辯 διὸ καὶ ἀναντιρρήτως ἦλθον μεταπεμφθείς  ‘and so when you sent for me, I came without any objection’  「所以我一接到邀請，沒有推辭就來了」 (徒 10:29)

ἀνάξιος

(1)

ον

(a)

65.19 價值 值得的，不值得的 ［參ἀναξίως］ 不符合某個可比的好處或價值的 不值得的；無法勝任的；沒有能力的；不配的 εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος, ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων;  ‘if you are to judge the world, are you not worthy to judge small matters?’  「如果世界都由你們來審判，難道你們不配審理這些小事嗎？」 (林前 6:2)

ἀναξίως

(1)

＜副＞

(a)

65.19 價值 值得的，不值得的 ［參ἀνάξιος］ 不符合某個可比的好處或價值的 不值得的；無法勝任的；沒有能力的 ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως  ‘anyone who eats the Lord's bread and drinks from his cup without being worthy’  「任何人不配得吃主的餅、喝主的杯」 (林前 11:27) 關於 ἀναξίως 在 林前 11:27 的另一種解釋，見 66.7。

(b)

66.7 適當的，不適當的 是不恰當的，因與應該發生的事情不相對應 以不正確的方式；不恰當地；不合宜地；不按理；不敬虔地 ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως  ‘anyone who eats the Lord's bread and drinks from his cup in an improper manner’  「任何人不合宜地吃主的餅、喝主的杯」 (林前 11:27) 關於 ἀναξίως 在 林前 11:27 的另一種解釋，見 65.19。

ἀνάπαυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

68.34 時態 停止 ［參παύω］ 停止不做所從事的活動 停止 ἀνάπαυσιν οὐκ ἔχουσιν ἡμέρας καὶ νυκτὸς λέγοντες  ‘day and night they never stopped saying ...’  「他們晝夜不停地說……」 (啟 4:8) 啟 4:8 中的 ἀνάπαυσις 可能應該解釋為一段暫時停止的時間，但是這樣的意思只可以從這特定的上下文衍生出來。

(b)

23.80 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 ［參ἀναπαύω］ 停止活動或工作後恢復體力 休息；安息；安歇；歇息 εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν  ‘you will find rest for yourselves’  「你們就會為自己找到安息」 (太 11:29) ἀναπαύομαι[a] 和 ἀνάπαυσις[b] 的重點似乎在於休息使人恢復體力，而不僅僅是停止活動（見 68.34）。

(c)

23.87 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 （ἀναπαύομαι[a]「休息」23.80 的衍生詞）休息的場所 休息的地方；安歇之處；棲息的地方 διέρχεται δι᾽ ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν  ‘it travels over dry country looking for a place to rest’  「走遍無水之地尋找安歇之處」 (太 12:43) 然而，太 12:43 中的 ἀνάπαυσις 可能不是指休息的場所，而只是指休息的狀態，就像 ἀνάπαυσις[b] (23.80) 那樣。比較 太 11:29，那裡的 ἀνάπαυσις 似乎是指狀態而不是地點。

(d)

22.37 煩惱，困難，解脫，有利的情況 擺脫煩惱 解除煩惱及相關的焦慮 寬慰；安寧；安息 καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν  ‘and you will find relief for yourselves’ or ‘you will find for yourselves relief from trouble’  「你們就會為自己找到寬慰」或「你們就必能脫離困境」 (太 11:29)

ἀναπαύω  (ἀναπαύομαι)

(1)

＜動＞

(a)

23.84 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 使某人停下工作去休息以恢復體力 使休息；給予休息；使安息 Δεῦτε πρός με ... κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς  ‘come to me ... and I will give you rest’  「到我這裡來，我要給你們安息」 (太 11:28) 有些語言不容易表達「使某人通過休息來恢復精力」，正常情況下，這是通過使某人不用工作來實現的。因此在一些語言中，太 11:28 可以表達為「我將使你們可以不用再工作」，或「我將使你們可以不必再勞苦工作」。然而，這句話一定不能被理解為僅僅指「讓某人休假」，或「使某人不必工作就可以生活」。

(b)

23.80 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 ［參ἀνάπαυσις］ ἀναπαύομαι  停止活動或工作後恢復體力 休息；安息；安歇 Δεῦτε ... εἰς ἔρημον τόπον καὶ ἀναπαύσασθε ὀλίγον  ‘let's go ... to a quiet place and you can rest awhile’  「來……到安靜的地方去，你們就可以休息一下」 (可 6:31) ἀναπαύομαι[a] 和 ἀνάπαυσις[b] 的重點似乎在於休息使人恢復體力，而不僅僅是停止活動（見 68.34）。

(c)

85.58 在空間存在 留下，停留 ἀναπαύομαι  留在某地，有繼續休息的含意 留在；住在 ἵνα ἀναπαύσονται ἔτι χρόνον μικρόν  ‘continue to abide for yet a short time’  「再停留片刻」 (啟 6:11)

(d)

13.25 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐπαναπαύομαι］ ἀναπαύομαι  某種狀態繼續停留在某人身上，暗示著有益的結果 仍然在；繼續在 τὸ τοῦ θεοῦ πνεῦμα ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀναπαύεται  ‘the Spirit of God continues on you’ or ‘the Spirit of God continues to be with you’  「上帝的靈仍在你們身上」或「……繼續在你們身上」 (彼前 4:14)

ἀναπείθω

(1)

＜動＞

(a)

33.302 溝通 勸告，力勸 勸說，可能暗示有阻力，和／或為了錯誤的動機或結果 勸說；煽動 Παρὰ τὸν νόμον ἀναπείθει οὗτος τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν θεόν  ‘this man incites people to worship God in a way that is against the Law’  「這個人教唆人不按著律法敬拜上帝」 (徒 18:13)

ἀνάπειρος

(1)

ον

(a)

23.177 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 一種傷殘或殘廢的狀態，表現為殘缺的 傷殘的；殘缺不全的；跛腳的 ὅταν δοχὴν ποιῇς, κάλει πτωχούς, ἀναπείρους, χωλούς, τυφλούς  ‘when you give a feast, invite the poor, the crippled, the lame, and the blind’  「你擺設宴席，倒要請那貧窮的、殘疾的、瘸腿的、失明的」 (路 14:13)

ἀναπέμπω

(1)

＜動＞

(a)

15.70 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 遣送返回先前的地方 打發回去 ὃν ἀνέπεμψά σοι  ‘I have sent him back to you’  「我現在打發他回到你那裡去」 (門 1:12)

(b)

15.71 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 送上去或解送到上級機關或有關當局 繼續送去；送上去 ἐκέλευσα τηρεῖσθαι αὐτὸν ἕως οὗ ἀναπέμψω αὐτὸν πρὸς Καίσαρα  ‘so I gave orders for him to be kept under guard until I could send him on to the Emperor’  「我就下令拘留他，等著押送到凱撒那裡去」 (徒 25:21)

ἀναπηδάω

(1)

＜動＞

(a)

15.241 線性運動 跳起，跳躍 跳起或彈起，大概是從一個坐著的姿勢 跳起來 ἀναπηδήσας ἦλθεν πρὸς τὸν Ἰησοῦν  ‘he jumped up and came to Jesus’  「他……跳起來，走到耶穌那裡」 (可 10:50)

ἀναπίπτω

(1)

＜動＞

(a)

17.23 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνάκειμαι, ἀνακλίνω, κατάκειμαι, κατακλίνω］ 吃飯的時候採取斜倚的姿勢（焦點放在姿勢或吃飯的行為） 斜倚；吃飯；坐下吃飯；坐席 εἰσελθὼν δὲ ἀνέπεσεν  ‘and he came in and sat down to eat’  「他就進去坐席」 (路 11:37)

(b)

17.25 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνάκειμαι］ ἀναπίπτω ἐπὶ τὸ στῆθος  （習語，直譯：躺在懷抱中）吃飯時坐在尊位上 坐在尊位用膳 ἀναπεσὼν οὖν ἐκεῖνος οὕτως ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ  ‘the one who was dining in the place of honor next to Jesus’  「那個坐在耶穌旁邊的尊位上吃飯的人」 (約 13:25) 約 13:23 和 約 13:25 中這些表達的意思是：那個「耶穌所愛的門徒」就在耶穌的右邊，因為在宴席上，客人是以左側的身體斜躺著，好空出右手來吃飯。當然，這個說法除了用來形容斜躺在靠墊上的人之外，也可以形容坐在桌子旁的人。 直譯 ἀνάκειμαι ἐν τῷ κόλπῳ 和 ἀναπίπτω ἐπὶ τὸ στῆθος 可能會造成嚴重的誤解，因為這可能會暗示公然的同性戀。認為這些習語當中具有這樣的暗示是不正確的。 約 13:25 中的 ἀναπεσὼν … ἐπὶ τὸ στῆθος（由於前面有 約 13:23 的 ἀνακείμενος … ἐν τῷ κόλπῳ）似乎反映了《約翰福音》傾向於使用本質上意思相同的近義詞。然而，鑒於 約 13:25 中使用了過去不定時的分詞，ἀναπεσὼν ἐπὶ τὸ στῆθος 這個短語也可以按字面意義來理解，即「靠近（耶穌的）身旁」。

ἀναπληρόω

(1)

＜動＞

(a)

59.33 數量 所有，任何，各個，每個（整體） ［參πληρόω］ 使某事物完全或完整 使完整；補足數目；滿盈；積滿 εἰς τὸ ἀναπληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁμαρτίας  ‘to complete the total number of their sins’  「積滿自己的罪孽」 (帖前 2:16) 關於 ἀναπληρόω 在 帖前 2:16 的另一種解釋，見 68.27。

(b)

57.79 擁有，轉移，交換 給予 提供所缺乏的東西 補足缺失；彌補；補償；填補 ὅτι τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν  ‘because these made up for your absence’  「因為他們彌補了你們的空缺」 (林前 16:17)

(c)

13.106 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐκπληρόω, πίμπλημι, πληροφορέω, πληρόω］ 使事情發生，暗示要實現某個目的1 實現；成全；應驗 καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου  ‘and the prophecy of Isaiah applies to them’  「以賽亞的預言正應驗在他們身上」 (太 13:14)

(d)

85.24 在空間存在 在某個地方 佔據指定的位置 佔據；在……裡面 ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου  ‘who occupies the place of an ordinary person’  「那在座的普通人」 (林前 14:16) 林前 14:16 中的 ἀναπληρόω 也可以理解為具體指實現某一特定功能。因此，林前 14:16 中的這個短語可以譯作「以普通人的身份參加敬拜的人」。

(e)

36.17 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ἀποπληρόω］ 符合某個標準，以此證明其目的 遵從；遵守；順從 καὶ οὕτως ἀναπληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ  ‘and in this way you will obey the law of Christ’  「這樣就會成全基督的律法」 (加 6:2)

(f)

68.27 時態 完竣，完成，成就 使某事結束，強調過程 使結束；使完成 εἰς τὸ ἀναπληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁμαρτίας πάντοτε  ‘to the point of bringing to completion the sins (that they had) always (committed)’  「這樣，他們常常積滿自己的罪」 (帖前 2:16) 關於 ἀναπληρόω 在 帖前 2:16 的另一種解釋，見 59.33。

____________________________________________________

1 13.106這一組詞彙的意思無疑存在某些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἀναπολόγητος

(1)

ον

(a)

33.438 溝通 辯護，藉口 指無法為自己或自己的行為辯護 無可推諉；沒有藉口 Διὸ ἀναπολόγητος εἶ, ὦ ἄνθρωπε πᾶς ὁ κρίνων  ‘therefore, you, my friend, who pass judgment on others, have no excuse’  「所以，你這評斷別人的人哪，你是無法推諉的」 (羅 2:1)

ἀναπτύσσω

(1)

＜動＞

(a)

79.122 物體的特徵 捲起的 使捲起來的物品打開 打開，展開（書卷） ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον  ‘having unrolled the book of the scroll, he found the passage where it was written’  「他展開書卷，找到那段經文，上面寫著」 (路 4:17)

ἀνάπτω

(1)

＜動＞

(a)

14.65 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參ἅπτω, ἐμπίπρημι, καίω, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃燒過程開始 點燃；點火；生火；點燈 Ἰδοὺ ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘just think how large a forest can be set on fire by a tiny flame’  「試想想，小小的火焰能點燃多麼大的森林」 (雅 3:5) 從 14.63 所列詞彙可以看到，對於不同的燃燒階段和結果，各種語言在用語上都會有明顯的差異。比如，為了取暖而點火，與為了摧毀某物而點火，這兩種情況所用的詞彙可能非常不同。 ἀνάπτω 與 ἅπτω 的不同，可能在於不同的強度，或由於前者特別強調點燃物件的初始階段。

ἀναρίθμητος

(1)

ον

(a)

60.6 數目 數目，無數的 無法計算數目的 不計其數；無數；不可勝數；無法數算 ὡς ἡ ἄμμος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ἡ ἀναρίθμητος  ‘as countless as the sand along the edge of the sea’  「如同海邊的沙那樣無數」 (來 11:12) 在一些語言中，「不計其數」的對等翻譯是：「數量太多，無法數算」，或「數量極多，沒有數字可以用了」。

ἀνασείω

(1)

＜動＞

(a)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動；煽動；挑唆 Ἀνασείει τὸν λαὸν διδάσκων  ‘he is starting a riot among the people with his teaching’  「他藉著教導……煽動民眾騷亂」 (路 23:5)

ἀνασκευάζω

(1)

＜動＞

(a)

25.231 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 使人感到痛苦、憂慮 使人感到痛苦；使人心煩意亂 ἐτάραξαν ὑμᾶς λόγοις ἀνασκευάζοντες τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘they troubled and upset you by what they said’  「他們說了一些話攪擾你們，使你們心裡不安」 (徒 15:24)

ἀνασπάω

(1)

＜動＞

(a)

15.213 線性運動 拉，拖，拽 ［參ἀναβιβάζω］ 向上拉動或拖拽某物 拉起；向上拖動 οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει αὐτὸν ἐν ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;  ‘would you not immediately pull him up (out of the well) on the Sabbath itself?’  「你們……在安息日……不立刻把他拉上來呢」 (路 14:5) ἀνεσπάσθη πάλιν ἅπαντα εἰς τὸν οὐρανόν  ‘finally the whole thing was drawn back up into heaven’  「最後所有東西都收回天上去了」 (徒 11:10) 許多語言對於拖拉的動作有清楚的區分。比如，用繩子拉動某物，和抓住某物並拖曳，兩種做法所用的詞彙是完全不同的。

ἀνάστασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.93 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀναζάω, ἀνίστημι, ἔγερσις, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而復活 活過來；再次活著；復活 Σαδδουκαῖοι, λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν  ‘the Sadducees say that there is no resurrection’  「撒都該人說沒有復活的事」 (太 22:23) 在一些語言中，要明確地表達「復活」或「再次活著」的概念並不容易，因為這類短語可能會指向某些宗教所說的轉世或轉生，意思是說，靈魂重新出生在另一個存在物中，這是南亞洲一些地區廣泛秉持的信念。在一些語言中，可以通過以下的表達方式來避免這個問題：「他的身體將再次活著」，或「他的身體將再次有生命」，或「他再次活著時，將是同一個人」。 另外，太 22:23「沒有復活的事」（《和》）可以譯作「人不會再次活著」。

(b)

87.39 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 地位從低到高的變化過程（與 πτῶσις[b]「掉落」87.75 相對） 興起；上升；升高 κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘(this child) is set (by God) for the falling and rising up of many in Israel’  「這孩子蒙上帝選定，要叫以色列中許多人跌倒，許多人興起」 (路 2:34) 在 路 2:34，ἀνάστασις 也可以僅僅解作變得更好（見 13.60）。 在先知的宣講中，地位和景況的逆轉是一個經常出現的主題，並且這個主題在尊主頌中特別重要（見 路 1:46）。

(c)

13.60 是，變成，存在，發生 狀態的改變 更好的轉變 興起 οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘this one is set for the fall and rise of many in Israel’  「這孩子被立定叫以色列中許多人跌倒，許多人興起」 (路 2:34) 關於 ἀνάστασις 在 路 2:34 中的另一種解釋，見 87.39。

ἀναστατόω

(1)

＜動＞

(a)

39.41 敵意，衝突 反叛 ［參ἀφίστημι, διχάζω］ 引致人反抗或拒絕權威 煽動叛亂；導致造反；擾亂 οὐκ ἄρα σὺ εἶ ὁ Αἰγύπτιος ὁ πρὸ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀναστατώσας  ‘then you are not that Egyptian who some time ago started a rebellion’  「那你就不是那個從前作亂……的埃及人了」 (徒 21:38)

ἀνασταυρόω

(1)

＜動＞

(a)

20.77 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 第二次死在十字架上 重釘十字架 ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ  ‘because in their case they are crucifying the Son of God again’  「因為他們再一次把上帝的兒子釘在十字架上」 (來 6:6) 在聖經以外的希臘文獻中，ἀνασταυρόω 的意思在本質上與 σταυρόω（20.76）相同。但 ἀνασταυρόω 在 來 6:6 中是用來比喻信徒犯罪，使基督再次被釘在十字架上，意即因信徒的不端行為而使基督在眾人面前蒙羞。然而，有些學者認為 來 6:6 中的 ἀνασταυρόω 只是指原來的釘十字架，因此把 ἀνασταυρόω 解釋為實質上與 σταυρόω 同義。

ἀναστενάζω

(1)

＜動＞

(a)

25.144 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 呻吟或深深地歎息 呻吟；深深地歎息 ἀναστενάξας τῷ πνεύματι αὐτοῦ λέγει, Τί ἡ γενεὰ αὕτη ζητεῖ σημεῖον;  ‘he sighed deeply and said, “Why do the people of this day ask for a miracle?”’  「他心裡深深嘆息，說：『這世代的人為什麼求神蹟呢？』」 (可 8:12)

ἀναστρέφω  (ἀναστρέφομαι)

(1)

＜動＞

(a)

15.89 線性運動 返回 ［參ἀνακάμπτω, ἀναλύω, ἀναχωρέω］ 回到以前離開的地方或地區，但更明確地強調回歸（比較 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；歸回 ἀναστρέψαντες δὲ ἀπήγγειλαν  ‘they returned (to the council) and reported’  「他們回來稟報」 (徒 5:22)

(b)

41.3 行為及相關狀態 行為，品行 ［參ἀγωγή, ἀναστροφή, διάγω］ ἀναστρέφομαι  行事為人，焦點顯然放在外顯的日常行為上1 生活態度；行事為人；行為表現；品行；人生觀 ἐν χάριτι θεοῦ, ἀνεστράφημεν ἐν τῷ κόσμῳ  ‘our conduct in the world is by the grace of God’  「我們在世為人……是靠上帝的恩惠」 (林後 1:12)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφομαι和ἀναστροφή的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ἀναστροφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

41.3 行為及相關狀態 行為，品行 ［參ἀγωγή, ἀναστρέφω, διάγω］ 行事為人，焦點顯然放在外顯的日常行為上 1 生活態度；行事為人；行為表現；品行；行為；人生觀 Ἠκούσατε γὰρ τὴν ἐμὴν ἀναστροφήν ποτε ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ  ‘you have been told of my life when I was devoted to Judaism’  「你們聽說過我以前在猶太教中的行事為人」 (加 1:13)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφομαι和ἀναστροφή的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ἀνατάσσομαι

(1)

＜動＞

(a)

62.3 排列，組織 （事件及狀態的）安排 把一系列項目組織在一起 編寫（報告）；編撰；寫作；整理成書 Ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘as many have undertaken to compile a report about the things that have taken place among us’  「許多人已經把在我們中間發生的事編寫成書」 (路 1:1)

ἀνατέλλω

(1)

＜動＞

(a)

15.104 線性運動 上來／上去，上昇 ［參ἀνατολή］ 向上移動，尤指太陽、星辰或雲層向上升 上來；向上移動；升起 Ὅταν ἴδητε [τὴν] νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἐπὶ δυσμῶν  ‘when you see a cloud coming up in the west’  「你們看見西邊起了雲彩」 (路 12:54) ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι καὶ ἐξήρανεν τὸν χόρτον  ‘the sun rises in its blazing heat and burns the plant’  「太陽帶著熱氣升起，草木枯萎」 (雅 1:11)

(b)

14.41 自然界的事件及狀態 光 ［參ἐπιφώσκω］ 清晨時分從黑暗變為光明 破曉；變光亮 φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς  ‘the light dawned upon them’  「有光照耀他們」 (太 4:16) 有些語言把破曉分成多個時間段。第一個階段可能只是東方出現微光；第二個階段是能夠清楚地看見東西；第三個階段是天空中出現光束或朝霞，然後日出。通常，其中一個時間段的表達方式會較為廣泛地使用，因此，對於任何從黑暗到光明的過渡，採用這種表達可能都是令人滿意的。

(c)

10.35 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （ἀνατέλλω[a]「像太陽一樣升起」15.104 的引申喻意）是個重要的後裔，大概來自一位傑出的祖先，通常中間隔著多個世代 是後代；子孫 πρόδηλον γὰρ ὅτι ἐξ Ἰούδα ἀνατέταλκεν ὁ κύριος ἡμῶν  ‘now it is clear that our Lord is a descendant of Judah’  「很明顯地，我們的主是猶大的子孫」 (來 7:14)

ἀνατίθημι

(1)

＜動＞

(a)

33.151 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἐκτίθημι, τίθημι］ 解釋一些事情，大概是通過提出額外的或不同的信息 解釋；說清楚 καὶ ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον ὃ κηρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσιν  ‘and I made clear to them the gospel which I was announcing to the Gentiles’  「我向他們說明我在外邦人中所傳的福音」 (加 2:2)

ἀνατολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

15.104 線性運動 上來／上去，上昇 ［參ἀνατέλλω］ 向上移動，尤指太陽、星辰或雲層向上升 上來；向上移動；升起 εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ  ‘we saw his star when it arose’  「我們看見他的星升起」 (太 2:2) 太 2:2 中的 ἀνατολή 也可以意指「東方」（見ἀνατολή[b]，82.1）。

(b)

82.1 空間的方向 東，南，西，北 東方（太陽升起的方向）。在大多數語言中，東方和西方與日出日落有關；但某些語言可能會用當地的地理特徵來標記方向，例如特定山脈、海洋或河流的位置。有些語言採用「初升太陽的左邊」來表示北方，即人面朝初升的太陽時，他的左手方向。同樣道理，南方是「初升太陽的右邊」。 東；東方 ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν  ‘people will come from the east and the west’  「將會有人從東與西而來」 (路 13:29)

(c)

14.42 自然界的事件及狀態 光 ［參ὕψος］ ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  （習語，直譯：曙光從高天臨到）救恩的明亮曙光（或可理解為彌賽亞的頭銜） 曙光從高天臨到 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  ‘the dawn of salvation will come upon us’  「救恩的曙光將從高天臨到我們」 (路 1:78) 在《路加福音》第 1 章，ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 出現在一個詩歌體裁的段落中，許多翻譯者都傾向於保留一定程度的直譯。然而，有些翻譯者將其解作救恩的曙光，因此將 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 譯成「救恩將從天上降臨到我們身上」或「救恩將從天上來到我們這裡，就像天光破曉那樣」。如果單單以 ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 作為彌賽亞的頭銜，這個句子就可以譯成「彌賽亞將要來到我們這裡」；然而，通常更好的做法是保留這個比喻的表達，並將其聯繫到彌賽亞的降臨，譯成「彌賽亞將要來到我們這裡，就像曙光從高天臨到那樣」。翻譯者也可以在腳註處理這個解釋的問題。

ἀνατρέπω

(1)

＜動＞

(a)

16.18 非線性運動 使一些東西完全翻倒 推翻；翻倒 καὶ τὰς τραπέζας ἀνέτρεψεν  ‘and he overturned the tables’  「他推翻他們的桌子」 (約 2:15)

(b)

31.72 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 （ἀνατρέπω[a]「推翻」16.18 的引申喻意）導致某人的信仰產生嚴重的困難或爭議 推翻信仰 οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ  ‘who upset the faith of entire households by teaching what they should not’  「他們教導人一些不應該教導的事，把整個家庭的信仰都破壞了」 (多 1:11)

ἀνατρέφω

(1)	＜動＞, 接＜所有＞

(a)

35.51 幫助，照顧 撫養，養育 ［參ἐκτρέφω, τεκνοτροφέω, τρέφω］ 給孩子提供身體和心理上的需要，直至他長大成人1 撫養；養育；撫養直至成長 ἀνεθρέψατο αὐτὸν ἑαυτῇ εἰς υἱόν  ‘she brought him up as her own son’  「把他當作自己的兒子撫養」 (徒 7:21) 撫養或養育孩子有多種表達方式，例如，「給孩子食物」，「照顧孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子長大成人」，或「讓孩子變得像自己」。

(b)

33.232 溝通 教導 ἀνατρέφω παρὰ τοὺς πόδας  （習語，直譯：在……腳下接受訓練）獲得某人給予廣泛和正規的教導 受教；在……的指導下受教育 ἀνατεθραμμένος ... παρὰ τοὺς πόδας Γαμαλιὴλ  ‘he was educated ... under the teaching of Gamaliel’  「在迦瑪列門下受教」 (徒 22:3) 在許多語言中，簡單說「迦瑪列是他的老師」已經可以表達 徒 22:3 中這個語句的意思。

____________________________________________________

1 35.51這一組詞彙的意思很可能存在某些細微的區別，但是沒有直接的上下文證據來支持意思上的顯著區別。

ἀναφαίνω

(1)

＜動＞

(a)

24.23 感官事件及狀態 看 到達一個可見的地步，重點在於能被看見的過程 能被看見；顯現；看得見；望見 ὅτι παραχρῆμα μέλλει ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀναφαίνεσθαι  ‘that soon the kingdom of God would appear’  「上帝的國快要顯現」 (路 19:11) 有些語言說「一個人快要出現」可能不難，因為一個人可以「顯出自己」或「使自己被看見」，但是要説「上帝的國度快要顯現」可能很難。因此，路 19:11 的這個表達可能需要譯成：「人很快就要看到上帝的國」，或「人將很快經歷上帝的國」，或「人很快會察覺到上帝的國」。

ἀναφέρω

(1)

＜動＞

(a)

15.176 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀνάγω］ 帶上來或領上來 帶上來；領上來 ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ᾽ ἰδίαν μόνους  ‘he led them up a high mountain alone’  「領他們悄悄地上了高山」 (可 9:2)

(b)

15.206 線性運動 攜帶，負擔 被帶上去 帶上去 καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν  ‘and he was carried up into heaven’  「他被帶到天上去了」 (路 24:51)

(c)

53.17 宗教活動 奉獻，獻祭 獻上某人或某物為祭物（獻祭制度所用的術語） 奉獻；獻上；獻祭 ἀνενέγκας Ἰσαὰκ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον  ‘having offered up his son Isaac upon the altar’  「把他兒子以撒獻在祭壇上」 (雅 2:21)

ἀναφωνέω

(1)

＜動＞

(a)

33.77 溝通 說話，談話 ［參ἐπιφωνέω, φωνέω］ 以相當大的音量高聲說話1 高聲呼喊；大聲叫喊 ἀνεφώνησεν κραυγῇ μεγάλῃ  ‘he spoke in a loud voice’  「他高聲呼喊說」 (路 1:42)

____________________________________________________

1 ἀναφωνέω的音量可能比φωνέω[b]高，ἐπιφωνέω可能更偏重於內容或接受信息的人，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἀνάχυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

78.26 程度 多，少（正負程度） （ἀνάχυσις「洪水」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）在程度量表上一個極高的點，用負數值來暗示某物過多 過度；沒有節制；放蕩無度；洪流 τῆς ἀσωτίας ἀνάχυσιν  ‘excessive dissipation’  「放蕩無度」 (彼前 4:4) 在一些語言中，彼前 4:4 中的這個短語可以譯作：「他們過著生活放蕩糟糕的生活」，或「他們無惡不作」。

ἀναχωρέω

(1)

＜動＞

(a)

15.53 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ὑποχωρέω］ 離開一個地點，暗示有一段距離 退去；退隱；走開；離開 Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾽ ἰδίαν  ‘when Jesus heard the news, he withdrew from that place in a boat to a lonely place by himself’  「耶穌聽到這消息，就離開那地方，獨自坐船退到一個荒僻的地方去」 (太 14:13)

(b)

15.89 線性運動 返回 ［參ἀνακάμπτω, ἀναλύω, ἀναστρέφω］ 回到以前離開的地方或地區，但更明確地強調回歸（比較 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；歸回 δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν  ‘they returned to their own country by another way’  「他們就從別的路回自己的家鄉去了」 (太 2:12a)

____________________________________________________

1 在太 2:12，ἀναχωρέω可能僅指「出發」、「離開」，因此相當於ἀναχωρέω[a]（15.53）；但是，ἀναχωρέω[b]也可能強調距離，與這個系列（15.89）中的其他動詞不同。

ἀνάψυξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

22.35 煩惱，困難，解脫，有利的情況 擺脫煩惱 脫離令人痛苦、煩累的環境 寬慰；安舒；喘息的機會 ὅπως ἂν ἔλθωσιν καιροὶ ἀναψύξεως ἀπὸ προσώπου τοῦ κυρίου  ‘so that times of relief may come from the Lord’  「這樣，那安舒的日子就必從主面前來到」 (徒 3:20) 在 徒 3:20，短語 καιροὶ ἀναψύξεως 一般被認為是指彌賽亞時期。 在一些語言中，很難採用「寬慰從主面前來到」這種表達方式。如果說有生命之物「來」，這是合理的，然而使寬慰的狀態「來」可能在語義上是不可行的。但是，徒 3:20 整個語句的結構可以調整為：「這樣，主會使你們脫離煩惱」，或者「這樣，主會使你們不再受困擾」。關於 ἀνάψυξις 在 徒 3:20 的另一種解釋，見 25.148。

(b)

25.148 態度及情感 鼓勵，安慰 經過一段煩惱、沮喪的日子之後，感到愉快、振作的狀態 精神愉快；靈力更新；振作；重獲幸福 ὅπως ἂν ἔλθωσιν καιροὶ ἀναψύξεως ἀπὸ προσώπου τοῦ κυρίου  ‘so that times of encouragement will come from the presence of the Lord’  「這樣，那令人振作的日子就必從主面前來到」 (徒 3:20) 關於 ἀνάψυξις 在 徒 3:20 的另一種解釋，見 22.35。

ἀναψύχω

(1)

＜動＞

(a)

25.149 態度及情感 鼓勵，安慰 使人在焦慮和煩惱之後恢復愉快或振作的狀態 鼓勵；使振作；使暢快 ὅτι πολλάκις με ἀνέψυξεν  ‘because many times he cheered me up’  「因為他屢次鼓勵我」 (提後 1:16) 有時可以用習語來翻譯 ἀναψύχω，比如：「把心還給某人」，或「使某人的心再次堅強」。

ἀνδραποδιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.187 擁有，轉移，交換 售賣，購買，價錢 把人賣為奴隸的人，包括綁架人並將其售賣的人 販賣奴隸的人；綁架者；拐賣人口的人 ἀρσενοκοίταις ἀνδραποδισταῖς ψεύσταις  ‘sexual perverts, kidnappers (or slave dealers), liars’  「性變態的、拐賣人口的、說謊的」 (提前 1:10)

Ἀνδρέας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.25 人名及地名 人名 西門彼得的兄弟，耶穌的十二門徒之一 安得烈；《思》安德肋

ἀνδρίζομαι

(1)

＜動＞

(a)

25.165 態度及情感 勇氣，膽量 （ἀνδρίζομαι「有男子氣概」或「成為大丈夫」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）面對危險時展示勇氣 勇敢；剛強；作大丈夫 στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε  ‘stand firm in the faith; be brave; be strong’  「在信仰上要站穩，要勇敢，要剛強」 (林前 16:13)

Ἀνδρόνικος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.26 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章的問安名單中出現的基督徒 安多尼古；《思》安得洛尼科

ἀνδροφόνος

(1)

έως＜陽＞

(a)

20.85 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀνθρωποκτόνος, φονεύς］ 謀殺別人的人 兇手 πατρολῴαις καὶ μητρολῴαις, ἀνδροφόνοις  ‘murderers of fathers, murderers of mothers, and murderers of people’  「弒父母和殺人的」 (提前 1:9)

ἀνέγκλητος

(1)

ον

(a)

33.433 溝通 控告，譴責 指不能指責他有任何錯誤的人 無可指責 παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘to bring you holy, pure, and without accusations into his presence’  「使你們站在他面前，是聖潔、毫無瑕疵、無可指責的」 (西 1:22) 有些語言必須用從句來翻譯短語「無可指責」，例如：「這樣就無人能夠指責你做了任何錯事」，或「任何人都不可能指責你」。

ἀνεκδιήγητος

(1)

ον

(a)

33.202 溝通 通知，宣佈 指一些不能充分表達的、說不盡的事物 無法形容的；無法用言語表達的 χάρις τῷ θεῷ ἐπὶ τῇ ἀνεκδιηγήτῳ αὐτοῦ δωρεᾷ  ‘let us thank God for his gift which cannot be described with words’  「感謝上帝，他的恩賜無法用言語表達」 (林後 9:15)

ἀνεκλάλητος

(1)

ον

(a)

33.96 溝通 說話，談話 ［參ἀλάλητος］ 指無可言喻或無法表達的事情1 無法用言語表達的事情 ἀγαλλιᾶσθε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασμένῃ  ‘you rejoice with a glorious joy which words cannot express’  「有無法用言語表達、滿有榮耀的歡喜快樂」 (彼前 1:8)

____________________________________________________

1 ἀνεκλάλητος可能比ἀλάλητος的語氣更加強烈，但是並不能根據新約用法來確定這一點。

ἀνέκλειπτος

(1)

ον

(a)

13.99 是，變成，存在，發生 存在 指不會消失的東西 不朽；用不盡；永不減少 θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘treasure in heaven which will never fail’ or ‘treasure in heaven which can never decrease’  「用不盡的財寶在天上」或「永不減少的財寶在天上」 (路 12:33)

ἀνεκτός

(1)

όν

(a)

25.172 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 可以忍受的 可忍受的；可容忍的 Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ ὑμῖν  ‘it will be more tolerable for Tyre and Sidon on the day of judgment than for you’  「在審判的日子，推羅和西頓所受的，比你們還容易受呢！」 (太 11:22) 在一些語言中，太 11:22 中的「更可以忍受」可以恰當地表達為：「更容易承受」，或「所受的苦更輕」。

ἀνελεήμων

(1)

ον

(a)

88.82 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἀνέλεος］ 形容沒有憐憫或者拒絕發憐憫 無憐憫的；不同情的 ἀσυνέτους ἀσυνθέτους ἀστόργους ἀνελεήμονας  ‘they are without understanding, disloyal, unloving, and merciless’  「愚昧無知、言而無信、冷酷無情、毫無憐憫」 (羅 1:31) ἀνέλεος 和 ἀνελεήμων 的意思經常用習語來表達，例如，「拒絕看」、「轉過身去」或「不聽某人尋求幫助的呼喊」。

ἀνέλεος

(1)

ον

(a)

88.82 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἀνελεήμων］ 形容沒有憐憫或者拒絕發憐憫 無憐憫的；不同情的 ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μὴ ποιήσαντι ἔλεος  ‘for he will be unmerciful when he judges the person who has not shown mercy’  「因為他審判的時候，不施憐憫的人會得到無憐憫的審判」 (雅 2:13) ἀνέλεος 和 ἀνελεήμων 的意思經常用習語來表達，例如，「拒絕看」、「轉過身去」或「不聽某人尋求幫助的呼喊」。

ἀνεμίζω

(1)

＜動＞

(a)

15.164 線性運動 驅動，帶動 被風吹動 被風吹動 ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσσης ἀνεμιζομένῳ καὶ ῥιπιζομένῳ  ‘whoever doubts is like a wave in the sea that is driven by the wind and tossed about’  「那疑惑的人，就像海中的波浪被風吹動翻騰」 (雅 1:6a)

____________________________________________________

1 ἀνεμίζομαι也可以歸類為ἄνεμος「風」的衍生詞，從而歸入語義域14「自然界的事件及狀態」中。

ἄνεμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.4 自然界的事件及狀態 風 ［參πνεῦμα, πνέω, πνοή］ 較快速的空氣流動，但沒有說明流動的力度 風；吹動 ἵνα μὴ πνέῃ ἄνεμος ἐπὶ τῆς γῆς  ‘so that no wind should blow on earth’  「使風不吹在地上」 (啟 7:1) 像中文的情況一樣（有微風、和風、狂風、風暴、旋風、龍捲風等用語），其他語言也會根據風的強度以及是否攜帶沙塵等物質，而使用各種不同的詞彙。某些語言使用表示「風」的詞彙時也會牽涉一個問題，就是有些詞彙可能具有邪靈或惡靈的含意，又或意味著帶來疾病的事件。

ἀνένδεκτος

(1)

ον

(a)

71.5 狀況 可能，不可能 是沒有可能的，意思是不符合人類的經驗 不可能的 Ἀνένδεκτόν ἐστιν τοῦ τὰ σκάνδαλα μὴ ἐλθεῖν  ‘it is impossible that things which cause people to sin should not happen’  「使人犯罪的事是不可能不發生的」 (路 17:1) 考慮到 路 17:1 中的雙重否定，可能最好譯成「使人跌倒犯罪的事是必定會發生的」。在 路 17:1 的上下文中，ἀνένδεκτος 的引申義是：根據人類的經驗，事情是不可避免的（見 71.38）。

ἀνεξεραύνητος

(1)

ον

(a)

32.23 理解 容易理解或難於理解 ［參ἀνεξιχνίαστος］ 指即使仔細審查或偵察也難以理解 不可能理解；深奧難測；難以明白 ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ  ‘how impossible it is to understand his decisions and to comprehend his ways’  「他的判斷是多麼無法明白，他的道路是多麼無法理解」 (羅 11:33a)

____________________________________________________

1 ἀνεξεραύνητος和ἀνεξιχνίαστος的意思可能略有不同，但在羅 11:33中是作為非常相近的近義詞來使用。然而，從語義學的角度，很容易看出ἀνεξεραύνητα為什麼與κρίματα結合，以及ἀνεξιχνίαστοι為什麼與ὁδοί結合。

ἀνεξίκακος

(1)

ον

(a)

25.170 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 忍受困難而不生氣或沮喪的 寬容的；容忍的；忍耐的 ἀλλ᾽ ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας, διδακτικόν, ἀνεξίκακον  ‘but be kind to all, a good teacher, and patient’  「只要溫和待人，善於教導，恆心忍耐」 (提後 2:24)

ἀνεξιχνίαστος

(1)

ον

(a)

32.23 理解 容易理解或難於理解 ［參ἀνεξεραύνητος］ 指即使仔細審查或偵察也難以理解 不可能理解；深奧難測；難以明白 ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ  ‘how impossible it is to understand his decisions and to comprehend his ways’  「他的判斷是多麼無法明白，他的道路是多麼無法理解」 (羅 11:33a)

____________________________________________________

1 ἀνεξεραύνητος和ἀνεξιχνίαστος的意思可能略有不同，但在羅 11:33中是作為非常相近的近義詞來使用。然而，從語義學的角度，很容易看出ἀνεξεραύνητα為什麼與κρίματα結合，以及ἀνεξιχνίαστοι為什麼與ὁδοί結合。

ἀνεπαίσχυντος

(1)

ον

(a)

25.192 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 沒有理由或毋須感到慚愧或羞恥的 問心無愧的；不感到羞恥的 ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον  ‘a workman who has no need to feel ashamed’  「無愧的工人」 (提後 2:15)

ἀνεπίλημπτος

(1)

ον

(a)

33.415 溝通 批評 ［參ἀκατάγνωστος］ 指不能批評的事物 無可指責；無可批評；無可非議 τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον ἀνεπίλημπτον  ‘obey the commandment and keep it pure and above reproach’  「要守這命令，毫不玷污，無可指責」 (提前 6:14) 有些語言可能需要把 ἀκατάγνωστος 和 ἀνεπίλημπτος 改為完整的從句，這樣，多 2:8 中的「言語純全，無可指責」可以翻譯為「言語純全，沒有人能夠加以批評」，或「言語純全，沒有人能夠對此說什麼」。提前 6:14 中的「無可指責」可以翻譯為「從而沒有人能夠批評它」。

ἀνέρχομαι

(1)

(a)

15.101 線性運動 上來／上去，上昇 ［參ἀναβαίνω］ 向上移動 上來；上升；攀登 οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα πρὸς τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀποστόλους  ‘neither did I go up to Jerusalem to those who were apostles before me’  「也沒有上耶路撒冷去見那些比我先作使徒的」 (加 1:17) 可以表達任何坡度的向上運動，例如，沿著道路向上走到耶路撒冷（加 1:17），爬到樹上（路 19:4），或升到天上（徒 2:34）。

ἄνεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

22.36 煩惱，困難，解脫，有利的情況 擺脫煩惱 因麻煩和困難停止或暫停而有的安舒 安舒；輕省；釋放；平安 οὐ γὰρ ἵνα ἄλλοις ἄνεσις, ὑμῖν θλῖψις  ‘for this is not for the purpose of relief for others while constituting suffering for you’  「這不是為了讓別人輕省、你們受苦」 (林後 8:13) καὶ ὑμῖν τοῖς θλιβομένοις ἄνεσιν  ‘and relief to you who suffer’  「使你們這些受苦的人……得到釋放」 (帖後 1:7) 在翻譯帖後 1:7「你們這些受苦的人……得到釋放」（《現》）時，可能需要重構語義關係，比如譯成：「使你們這些受苦的人不再受苦」，或「使你們不必再受苦」。

(b)

37.137 控制，管理 釋放，解放 局部的自由 1 一些自由；某程度的自由；獲得寬待 διαταξάμενος τῷ ἑκατοντάρχῃ τηρεῖσθαι αὐτὸν ἔχειν τε ἄνεσιν  ‘he ordered the officer in charge to keep him under guard but to give him some freedom’  「他下令百夫長看守保羅，要從寬待他」 (徒 24:23)

____________________________________________________

1 ἄνεσις[b]也可以歸入子域A「控制，限制」中（語義域37「控制，統治」），因為ἄνεσις[b]暗示放鬆控制。

ἀνετάζω

(1)

＜動＞

(a)

56.16 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 在司法聽證期間對被告進行審問，通常是通過酷刑或鞭刑 審問；拷問；查問 εἴπας μάστιξιν ἀνετάζεσθαι αὐτὸν ἵνα ἐπιγνῷ δι᾽ ἣν αἰτίαν οὕτως ἐπεφώνουν αὐτῷ  ‘he told them to examine him by flogging to learn why they (the Jews) were screaming like this against him’  「他叫人用鞭子拷問他，要知道他們向他這樣喧嚷是什麼緣故」 (徒 22:24) εὐθέως οὖν ἀπέστησαν ἀπ᾽ αὐτοῦ οἱ μέλλοντες αὐτὸν ἀνετάζειν  ‘at once the men who were about to interrogate him drew back from him’  「於是那些要拷問他的人立刻離開他走了」 (徒 22:29) 羅馬法律制度慣常使用各種肉體折磨來迫使非羅馬公民以及那些被控重罪（特別是叛國罪）的人招供。

ἄνευ

(1)

(a)

89.120 關係 分離 ［參ἄτερ, χωρίς］ 表示負面關聯的元素1 沒有；不在；沒有關係；除了；與……無關 ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν  ‘not a single one of them falls to the ground without your Father’  「沒有你們的父同意，牠們一隻也不會掉在地上」 (太 10:29) διὰ τῆς τῶν γυναικῶν ἀναστροφῆς ἄνευ λόγου κερδηθήσονται  ‘they may be won without a word by the behavior of their wives’  「妻子不用說話，他們也會因妻子的好行為而被感化」 (彼前 3:1) φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμοῦ  ‘hospitality toward one another without complaining’  「你們要互相款待，不發怨言。」 (彼前 4:9) 在 太 10:29，短語 ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν 是一個省略語，因為這說法假定上帝在這事件中有某種介入。有些學者認為 ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν 的意思是「如果你們的天父不同意」，有些則認為是「如果你們的天父不知道」。上帝介入的具體方式或形式在乎更廣泛的背景，而不是單按 ἄνευ 的含義。 彼前 3:1 中的短語 ἄνευ λόγου 在語義上相當於一個事件，因為它的意思基本上是「她們不說一句話」或「她們沒有說什麼」。

____________________________________________________

1 在ἄνευ和ἄτερ之間似乎不可能找到顯著的區別。χωρίς[a]與ἄνευ和ἄτερ的區別可能在於強調更大程度的分離或沒有關涉。

ἀνεύθετος

(1)

ον

(a)

65.35 價值 有用的，無用的 形容某物不應該或不能使用 不可使用的；不適合的；不理想的 ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν  ‘and because the harbor could not be used for wintering’ or ‘... for staying there during the winter’  「且因這港口不可用來過冬」或「且因在這港口不適宜過冬」 (徒 27:12)

ἀνευρίσκω

(1)

＜動＞

(a)

27.28 學習 得知某物的位置 通過故意的搜索來找出某人或物的位置 尋見；找到 ἀνεῦραν τήν τε Μαριὰμ καὶ τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸ βρέφος κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ  ‘they found Mary and Joseph and the baby lying in the manger’  「他們找到馬利亞和約瑟，還有那嬰孩臥在馬槽裡」 (路 2:16)

ἀνέχω

(1)

＜動＞

(a)

25.171 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 ［參ἀνοχή］ 對……有耐心，有忍耐可能出現之困難的意思 寬容；有耐心；忍耐；容忍 ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ  ‘be patient with one another in love’  「忍耐，用愛心互相寬容」 (弗 4:2)

(b)

31.54 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 繼續接受為有效或正確的 接受 ἔσται γὰρ καιρὸς ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται  ‘for there will be a time when they will not accept sound teaching’  「因為時候將到，那時人會容不下純正的教導」 (提後 4:3)

ἀνεψιός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

10.52 親屬關係用語 同一代的親屬關係 叔伯（父親的兄弟）或舅舅（母親的兄弟）的孩子 表兄弟 Μᾶρκος ὁ ἀνεψιὸς Βαρναβᾶ  ‘Marcus, the cousin of Barnabas’  「巴拿巴的表弟馬可」 (西 4:10) 有些語言清楚區分所謂的「平行堂表親」和「交叉表親」。「平行堂表親」指你父親的兄弟的兒女（堂兄弟姊妹），或你母親的姊妹的兒女（表兄弟姊妹）；而「交叉表親」指你父親的姊妹的兒女（表兄弟姊妹），或你母親的兄弟的兒女（表兄弟姊妹）。從西 4:10的上下文，我們無法知道馬可與巴拿巴的具體關係是什麼。但是對於沒有堂、表兄弟姊妹的通稱，只有平行堂表親或交叉表親的專用術語的語言，譯者也必須選擇其中一個專用名詞來指稱馬可。你可以用腳註說明，希臘文文本沒有指明馬可與巴拿巴是哪一種堂、表親關係。

ἄνηθον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.24 植物 樹木以外的植物 一年生植物，高度可達 50 釐米；葉子纖細；黃色花朵，花形像蓋杯；葉子和種子有宜人的辛辣氣味；拉丁語學名：Anethum graveolens；園子栽種的草本植物，用於烹飪 茴香，蒔蘿 在翻譯「茴香」，以及ἡδύοσμον「薄荷」，πήγανον「芸香」和κύμινον「孜然芹果」時，最好借用一個詞彙，然後加上限定詞，比如「一種稱為茴香的調味料」。

ἀνήκω

(1)

＜動＞

(a)

66.1 適當的，不適當的 合宜或正確的，暗示可能涉及道德判斷 合宜的；相宜的；正確的；該做的 καὶ αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘nor is it fitting for you to use obscene, foolish, or dirty words’  「淫詞、愚妄的話和下流的笑話都不合宜」 (弗 5:4)

ἀνήμερος

(1)

ον

(a)

20.5 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 兇猛，即狂暴不馴 殘忍；兇惡；野性 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι ... ἀκρατεῖς ἀνήμεροι ἀφιλάγαθοι  ‘for people will be ... lacking in self-control, they will be fierce and hate the good’  「因為人們將會……不能自制、殘忍兇暴、不愛良善」 (提後 3:2, 3 [2])

ἀνήρ

(1)

ἀνδρός＜陽＞

(a)

9.24 人 男性 ［參ἄνθρωπος］ 適婚年齡的成年男性 1 男人 ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου  ‘now that I am a man, I am finished with childish things’  「現在我已長大成人，我把孩子氣的事都丟棄了」 (林前 13:11) 在某些語言中，「現在我已是一個男人」的對等譯詞是「現在我已經長大了」，或「現在我已經變得強壯了」。

(b)

9.1 人 人類 ［參ἄνθρωπος］ 人類（通常指成年人） （單數）人；人類；個體；（複數）人民；人；人類 μακάριος ἀνὴρ οὗ οὐ μὴ λογίσηται κύριος ἁμαρτίαν  ‘happy is the person to whom the Lord does not reckon sin’  「主不算為有罪的，這樣的人有福了！」 (羅 4:8) 在 太 14:35（ἐπιγνόντες αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου「那裡的人一認出是他」），可能有人會認為 οἱ ἄνδρες 特指男子，但是根據上下文，這裡似乎是指所有的人。在翻譯時，如果文本中出現 ἀνήρ[b]，通常會採用指代，例如「當住在那個地方的認出是他」。 許多語言都會使用指稱成年男性的詞彙來指一般意義上的「人」，特別是這詞為複數的時候。 在某些情況下，譯入語中的通用含義並沒有被意識到，因為翻譯者以為譯入語的這些詞彙，僅僅是指特定部落或人群的成員（因為僅出現在具體的上下文中），但事實上，這些詞彙經常一般性地指稱人。然而，翻譯者必須小心避免下述情況，即表面上的通用詞彙在事實上僅僅是指所謂的「圈內人」，就是特定部落、社會或社區的成員。 羅 4:7- 8 是《舊約》 詩 32:1- 2 的引句，當中的平行結構清楚顯示 ἀνήρ 不是特指某一個男性，而是泛指任何人。

(c)

10.53 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 ［參ἄνθρωπος］ 娶了妻的男人 丈夫 ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν αὐτῷ, Οὐκ ἔχω ἄνδρα. λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς, Καλῶς εἶπας ὅτι Ἄνδρα οὐκ ἔχω· πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστιν σου ἀνήρ  ‘the woman answered and said to him, “I do not have a husband.” Jesus said to her, “You have said well that you do not have a husband, for you have had five husbands and the man you now have is not your husband”’  「婦人回答，對耶穌說：『我沒有丈夫。』耶穌說：『你說沒有丈夫是對的。 你已經有過五個丈夫，你現在有的並不是你的丈夫。你這話是真的。』」 (約 4:17, 18 [2]) ἀνήρ 解作「丈夫」時，上下文一般會有清楚的標示，例如一些通常涉及表達「擁有」或「佔有」的字詞和語法標記。雖然在某些上下文中，如 約 4:17 和 太 19:10，各詞在意義上的區別很明顯，但翻譯者也只可以從個別的上下文來決定，ἀνήρ 是解作「男人」（見9.24）還是「丈夫」。另見 10.54 的討論。

____________________________________________________

1 ἄνθρωπος[b]與ἀνήρ[a]的內涵可能略有區別，因為ἄνθρωπος[b]的涵義也許更具一般性。

ἀνθίστημι

(1)

＜動＞

(a)

39.1 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἀντιδιατίθημι, ἀντίκειμαι, ἀντιτάσσω, ἐναντιόομαι］ 反對某人，不單涉及心裡的態度，還有相應的行為1 反對；懷有敵意；敵對；抵擋 κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην  ‘I opposed him to the face’ or ‘... openly’ or ‘... in person’  「我就當面反對他」或「我就公開反對他」或「我就親自反對他」 (加 2:11) 有些語言在翻譯 加 2:11 中的這個短語時，可以說「我在別人在場的情況下說話抵擋他」。

(b)

39.18 敵意，衝突 抵抗 ［參ἀντικαθίστημι, ἀντιπίπτω］ 通過積極地反對壓力或權力來抵抗 抵抗；抵擋；反對；對抗 ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ  ‘so that you will be able to resist when the evil day comes’  「好在邪惡的日子能抵擋仇敵」 (弗 6:13) 許多語言可以把某些經文中的「抵抗」，貼切地譯成「還擊」或「反駁」。然而在 徒 7:51 等經文中，這個意思也許最好用否定句來表達，例如：「你們從來不願意降服於聖靈」。

____________________________________________________

1 39.1列出的各個動詞在意思上可能有某些顯著的差別，但是無法根據新約的用法來確定這些差別。

ἀνθομολογέομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.351 溝通 感謝 ［參ἐξομολογέω］ 表達自己的感激之情，在《新約》中僅限於使用在感謝上帝的情況下 感謝；稱謝 ἀνθωμολογεῖτο τῷ θεῷ  ‘she gave thanks to God’  「她進前來感謝上帝」 (路 2:38)

ἄνθος

(1)

ους＜中＞

(a)

3.56 植物 植物的非果實部分 植物上的花 花 ὡς ἄνθος χόρτου παρελεύσεται  ‘will pass away like the flower of a plant’  「要消逝，如同草上的花一樣」 (雅 1:10) 對於「花朵」或「植物」，有些語言可能很難找到一個通稱。這樣，翻譯者就必須使用一個具體的名稱，來指稱一種只能持續一天左右的花。在這個比喻中，要點是在花朵脆弱和短暫的本質。

ἀνθρακιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

2.6 自然物質 火 炭火 οἱ δοῦλοι καὶ οἱ ὑπηρέται ἀνθρακιὰν πεποιηκότες  ‘the servants and officers had made a charcoal fire’  「奴僕和差役就生了炭火」 (約 18:18) 在 約 18:18 中，ἀνθρακιά「炭火」非常符合上下文，因為木炭生的火會發出很大的熱量，同時煙很少。世界各地都廣泛製作和使用木炭，因此很容易找到表示「木炭」的詞彙。然而，在沒有「炭火」一詞的語言中，也可以說「柴火」，或簡單地說「火」。

ἄνθραξ

(1)

ακος＜陽＞

(a)

3.67 植物 木材及木製品 炭 在《新約》中，ἄνθραξ 只出現在 羅 12:20：ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ「把炭火堆在他的頭上」。這句諺語的意思很可能是使某人因為羞恥而臉紅（參25.199）。 翻譯 ἄνθρακας πυρός 時，翻譯者不需要使用特指「正在燃燒的火炭」等詞彙。重要的是此處的餘燼要被理解為「熾熱的餘燼」或「熱的灰燼」或「燃燒的灰燼」。

ἀνθρωπάρεσκος

(1)

ον

(a)

25.98 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人被取悅，暗指與上帝的吩咐不符或犧牲某些原則 討人喜歡；討好人；討人喜歡的人 μὴ ... ὡς ἀνθρωπάρεσκοι ἀλλ᾽ ὡς δοῦλοι Χριστοῦ  ‘not ... as men-pleasers, but as servants of Christ’  「不要……像僅是討人的喜歡，而是作基督的僕人」 (弗 6:6) 在很多時候，「討人喜歡的人」這個表達可以譯成：「那些只想讓人喜歡他們的人」。

ἀνθρώπινος

(1)

η，ον

(a)

9.6 人 人類 （ἄνθρωπος[a]「人」9.1 的衍生詞）與作為人相關的 人的 λαλοῦμεν οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις  ‘we do not speak in words taught by human wisdom’  「我們不是用人的智慧所教導的言論來講」 (林前 2:13) 很多語言沒有「人」的對應形容詞，因此「人的智慧」可以表述為「人所擁有的智慧」。另外，有些語言沒有「智慧」等抽象詞彙，因此可能需要把「受人的智慧的教導」譯成「被那些聰明的人所教導」。

(b)

9.5 人 人類 ［參χείρ］ χεὶρ ἀνθρωπίνη  （習語，直譯：人的手）人作為做成某事的途徑 人 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘he does not need anything that people can supply by working for him’  「他也不需要人的任何供奉」 (徒 17:25)

ἀνθρωποκτόνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

20.85 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀνδροφόνος, φονεύς］ 謀殺別人的人 兇手 ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾽ ἀρχῆς  ‘he was a murderer from the beginning’  「他從起初就是殺人的兇手」 (約 8:44)

ἄνθρωπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

9.1 人 人類 ［參ἀνήρ］ 人類（通常指成年人） （單數）人；人類；個體；（複數）人民；人；人類 σὺ ἄνθρωπος ὢν ποιεῖς σεαυτὸν θεόν  ‘you are only a human being, but you make yourself God’  「你是個人，卻把自己當作上帝」 (約 10:33) κρίνει ὁ θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων  ‘God will judge the secret thoughts of people’  「上帝要審判人隱藏的事」 (羅 2:16) 在 太 14:35（ἐπιγνόντες αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου「那裡的人一認出是他」），可能有人會認為 οἱ ἄνδρες 特指男子，但是根據上下文，這裡似乎是指所有的人。在翻譯時，如果文本中出現 ἀνήρ[b]，通常會採用指代，例如「當住在那個地方的認出是他」。 許多語言都會使用指稱成年男性的詞彙來指一般意義上的「人」，特別是這詞為複數的時候。 在某些情況下，譯入語中的通用含義並沒有被意識到，因為翻譯者以為譯入語的這些詞彙，僅僅是指特定部落或人群的成員（因為僅出現在具體的上下文中），但事實上，這些詞彙經常一般性地指稱人。然而，翻譯者必須小心避免下述情況，即表面上的通用詞彙在事實上僅僅是指所謂的「圈內人」，就是特定部落、社會或社區的成員。

(b)

9.24 人 男性 ［參ἀνήρ］ 適婚年齡的成年男性 1 男人 ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς  ‘a man against his father and a daughter against her mother’  「人與父親作對，女兒與母親作對」 (太 10:35) Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός  ‘if this is how it is between a man and his wife’  「人和妻子的關係既是這樣」 (太 19:10)

(c)

10.53 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 ［參ἀνήρ］ 娶了妻的男人 丈夫 Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός  ‘if that is the relation between a husband and a wife’  「丈夫和妻子的關係既是這樣」 (太 19:10) ἀνήρ 解作「丈夫」時，上下文一般會有清楚的標示，例如一些通常涉及表達「擁有」或「佔有」的字詞和語法標記。雖然在某些上下文中，如 約 4:17 和 太 19:10，各詞在意義上的區別很明顯，但翻譯者也只可以從個別的上下文來決定，ἀνήρ 是解作「男人」（見9.24）還是「丈夫」。另見 10.54 的討論。

(d)

8.3 身體、身體各部分及身體的產物 身體 ［參ἔξω］ ὁ ἔξω ἄνθρωπος  （習語，直譯：外在的人）人的軀體 身體；外形 ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται  ‘but if indeed our bodies perish’  「我們身體漸漸衰敗」 (林後 4:16) 短語 ὁ ἔξω ἄνθρωπος 是要直接對比同一節的 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος)，後者是指人的精神或屬靈本質（參26.1）。

(e)

26.1 心理官能 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος), ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ (ἄνθρωπος)  （習語，直譯：內心的 [人]，隱藏的 [人]）包含智力、情感和靈性等方面的心理能力，對比於人存在的純物質層面 裡面的人；內在的生命；內心深處；內心 συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘for in my inner being I delight in God's law’  「我內心喜歡上帝的律法」 (羅 7:22) ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  ‘but if our physical being is decaying, yet our inner being is renewed day by day’  「雖然我們的身體漸漸衰敗，但我們內在的生命卻日日更新」 (林後 4:16) 在 羅 2:29，嚴格直譯 ἀλλ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος 可能會讓人誤以為僅僅指割禮的事實，而這個事實通常是不明顯的。 有些語言很難把一個人的心理能力說成僅僅是「內在的東西」，而通常需要提到身體的一個特定器官，例如「心」、「肝」或「脾」。不過，有些語言可以把這種能力稱為「站在裡面的人」或「真正的人」，甚至是「另一個人」。 在 路 17:21，ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν「看哪，上帝的國就在你們裡面」中的短語 ἐντὸς ὑμῶν，可能與 ὁ ἔσω 和 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ 兩個短語所指的「裡面的人」相同。在這個基礎上，有些學者提出，短語 ἐντὸς ὑμῶν 可以解釋為參與的可能性，因此譯成「在你們的掌握中」。然而，路 17:21 中的短語 ἐντὸς ὑμῶν 似乎更應理解為空間的關係，例如譯作「在你們中間」或「在你們當中」（見 83.9）。

(f)

41.43 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參παλαιός］ παλαιὸς ἄνθρωπος  （習語，直譯：舊人，或：從前的人）舊的或從前的行為模式，與人應該遵行的新行為模式對比 舊我；舊人；舊的生活方式 ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον  ‘to get rid of the old self in accordance with the way you used to conduct yourselves’  「就要脫去從前生活方式裡的那個舊我」 (弗 4:22) 在一些語言中，弗 4:22 中的這句表達最好譯成：「不再按照從前的方式來生活」。

(g)

9.2 人 人類 ［參υἱός］ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων  （閃族習語，直譯：男人的兒子）人類（其指稱意義相當於 ἄνθρωπος[a] 9.1） 人；人類 πάντα ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τὰ ἁμαρτήματα  ‘people will be forgiven all their sins’  「世人一切的罪……都可以得到赦免」 (可 3:28) 翻譯時很少能夠直譯閃族語言中的「男人的兒子」（sons of men），因為這個表達可能被解釋為只與父親的男性後代有關。

(h)

9.3 人 人類 ［參υἱός］ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου  耶穌對自己的稱謂，有以彌賽亞自居的含義 人子 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘but the Son of Man does not have a place to lay down his head’  「人子卻沒有枕頭的地方」 (太 8:20) ὥστε κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου  ‘so that the Son of Man is Lord even over the Sabbath’  「所以，人子也是安息日的主」 (可 2:28) 這個「人子」的稱謂不僅是證實，也是隱藏基督的彌賽亞身份。 在許多語言中，直譯 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 作「人子」會產生複雜的問題。首先，讀者會在比較從字面意義上理解成「一個男人的兒子」，從而否認基督由童女所生；特別是在有兩個詞彙來表示「兒子」的語言中，一個詞彙的意思是「男人的兒子」，另一個是「女人的兒子」。在這種情況下，採取直譯會明顯不符合童女生子的真理。

____________________________________________________

1 ἄνθρωπος[b]與ἀνήρ[a]的內涵可能略有區別，因為ἄνθρωπος[b]的涵義也許更具一般性。

ἀνθύπατος

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.82 控制，管理 管理，統治 （希臘文，等同於拉丁文的總督）一名官員，統治一個傳統上由羅馬元老院控制的省份 總督；重要官員；方伯 ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ  ‘he was associated with the proconsul Sergius Paulus, who was an intelligent man’  「他常常和省長士求．保羅交往；省長是個聰明人」 (徒 13:7)

ἀνίημι

(1)

＜動＞

(a)

18.19 連接 繫上，粘住 使物件鬆開 鬆開；解開 πάντων τὰ δεσμὰ ἀνέθη  ‘the bonds of all (the prisoners) were loosened’  「眾囚犯的鎖鏈也都解開了」 (徒 16:26)

(b)

35.54 幫助，照顧 遺棄，放棄 ［參ἐγκαταλείπω］ 遺棄或離棄一個人，使那人得不到照顧 遺棄；離棄；丟棄 Οὐ μή σε ἀνῶ οὐδ᾽ οὐ μή σε ἐγκαταλίπω  ‘I will never desert you, and I will never forsake you’  「我絕不撇下你，也絕不丟棄你」 (來 13:5)

(c)

68.43 時態 停止 ［參ἀφίημι, περιαιρέω］ 停止做某事，暗示完全終止 停止；離開；放棄 ἀνιέντες τὴν ἀπειλήν  ‘stop using threats’  「停止威嚇他們」 (弗 6:9)

ἄνιπτος

(1)

ον

(a)

47.13 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 沒有洗過的 沒有洗過的；未洗的 τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν  ‘to eat with unwashed hands’  「不洗手就吃飯」 (太 15:20)

ἀνίστημι  (ἀνίσταμαι)

(1)

＜動＞

(a)

17.7 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 使人站起來 使站起來；扶起來 δοὺς δὲ αὐτῇ χεῖρα ἀνέστησεν αὐτήν  ‘taking her by the hand, he raised her up’  「伸手扶她站起來」 (徒 9:41)

(b)

23.94 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἐγείρω, ἐξεγείρω］ 使人死而復活 使復活；使活過來；興起；起來 ἀλλ᾽ ἀναστήσω αὐτὸ [ἐν] τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ  ‘but that I should raise them to life on the last day’  「並且在末日我要使他們復活」 (約 6:39)

(c)

23.59 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參ἐξανίστημι, σπέρμα］ ἀνίστημι σπέρμα  （習語，直譯：繁衍後代）在生孩子一事上男性的角色 生子；生育；成為父親 ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「為哥哥生子立後」 (太 22:24) 在 太 22:24、可 12:19 和 路 20:28 等上下文中，可能需要加上關於弟續兄孀婚姻的介紹，這種婚姻要求弟弟迎娶沒有孩子的寡嫂，為哥哥生子立後。

(d)

17.6 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 ［參ἵστημι］ 採取站立的姿勢 站著；站起來 ἀνέστη ἀναγνῶναι  ‘he stood up to read (the Scriptures)’  「他站起來要念聖經」 (路 4:16)

(e)

15.36 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開參考點（reference point），可能有「起來並離開」的含義 離開；從……離開 Ἀναστὰς δὲ ἀπὸ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν Σίμωνος  ‘he left the synagogue and went to Simon's home’  「他離開會堂，到西門家裡去」 (路 4:38)

(f)

13.81 是，變成，存在，發生 存在 興起，有取得某個位置或擔任某個職責的含義 興起；出現；起來 ἄχρι οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος [ἐπ᾽ Αἴγυπτον]  ‘at length another king arose in Egypt’  「直到另一位王興起統治埃及」 (徒 7:18) τίς ἔτι χρεία ... ἕτερον ἀνίστασθαι ἱερέα  ‘what need would there have been ... for a new priest to come into existence’  「為什麼還需要另外興起一位祭司」 (來 7:11)

(g)

23.93 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀναζάω, ἀνάστασις, ἔγερσις, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而復活 活過來；再次活著；復活 προφήτης τις τῶν ἀρχαίων ἀνέστη  ‘one of the prophets of long ago came back to life’  「古時的一個先知復活了」 (路 9:8) 在一些語言中，要明確地表達「復活」或「再次活著」的概念並不容易，因為這類短語可能會指向某些宗教所說的轉世或轉生，意思是說，靈魂重新出生在另一個存在物中，這是南亞洲一些地區廣泛秉持的信念。在一些語言中，可以通過以下的表達方式來避免這個問題：「他的身體將再次活著」，或「他的身體將再次有生命」，或「他再次活著時，將是同一個人」。

(h)

39.34 敵意，衝突 反叛 ［參ἀκαταστασία, ἀποστασία, ἐπανίστημι, ἐπίστασις, στάσις］ 起來公然反抗權威，意圖推翻它或完全違抗其要求 1 反抗；造反；叛亂 πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη Θευδᾶς ... καὶ ἐγένοντο εἰς οὐδέν  ‘some time ago Theudas rebelled ... but they came to nothing’ or ‘... the movement died out’  「從前杜達造反……但他們都歸於無有」或「從前杜達造反……亂事消亡了」 (徒 5:36)

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]帶有前綴ἐπι，可能與ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某種程度上的不同，因為前綴可能表示動作是具體指向某個對象，但是並沒有足夠的上下文證據支持這種意思區分。

Ἅννα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.27 人名及地名 人名 一位女先知 《和》亞拿；《現》安娜；《思》亞納

Ἅννας

(1)

α＜陽＞

(a)

93.28 人名及地名 人名 敘利亞總督委任的耶路撒冷大祭司 亞那；《思》亞納斯

ἀνόητος

(1)

ον

(a)

32.50 理解 缺乏理解能力 指不願意運用自己的智力去理解 愚蠢的；愚拙的；沒有理解 σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰμί  ‘I am obligated to both wise and foolish men’  「聰明人、愚拙人，我都欠他們的債」 (羅 1:14) Ὦ ἀνόητοι Γαλάται  ‘oh, foolish Galatians’  「愚蠢的加拉太人哪」 (加 3:1) 與 ἀσύνετος (32.49) 的情況一樣，ἀνόητος 的意思是：人不運用他們的理解力，因此思想和行為非常愚蠢。ἀνόητος 並不暗示是白癡或智力低下。

ἄνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

32.51 理解 缺乏理解能力 缺乏理解的狀態 缺乏理解 ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος ἔσται πᾶσιν  ‘their lack of understanding will be evident to everyone’  「他們的無知會在眾人面前顯露出來」 (提後 3:9) 在 提後 3:9，ἄνοια 並沒有暗示人不能夠理解，而是他們顯然不願意理解。

(b)

88.183 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 處於極其憤怒的狀態，以致不能思考 極其憤怒；怒氣填胸 αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας  ‘they were extremely furious’  「他們極度憤怒」 (路 6:11)

ἀνοίγω

(1)

＜動＞

(a)

79.110 物體的特徵 打開，關閉 ［參διανοίγω］ 使某物打開（另見 79.111 的討論）1 開；打開；揭開；使打開 κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν  ‘knock and it will be opened to you’  「叩門，就給你們開門」 (太 7:7) οὐκ ἤνοιξεν τὸν πυλῶνα  ‘she did not open the outer door’  「顧不上打開門」 (徒 12:14)

(b)

24.69 感官事件及狀態 聽 ἀνοίγουσιν αἱ ἀκοαί  （習語，直譯：耳朵打開，也可能是：聽覺打開）恢復聽力，能夠聽得見 2 恢復聽力；使某人的聽力恢復 ἠνοίγησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί  ‘his hearing was restored’ or ‘he was again able to hear’  「他的聽力恢復了」或「他又能聽見了」 (可 7:35) 在一些語言中，直譯「他的耳朵開了」可能是不太相關的，因為這可能僅僅意味著除去他耳道中的耳垢。因此，可能需要譯成：「使他的耳朵能夠重新聽得見」，或「使他的耳聾得到醫治」。

(c)

71.9 狀況 可能，不可能 ἀνοίγω θύραν  （習語，直譯：打開門）使某個機會變成有可能 使可能；開了門；開……的門；給……的好機會 ὅτι ἤνοιξεν τοῖς ἔθνεσιν θύραν πίστεως  ‘because he made it possible for the Gentiles to have faith’  「因為他為外邦人開了信道的門」 (徒 14:27) ἵνα ὁ θεὸς ἀνοίξῃ ἡμῖν θύραν τοῦ λόγου  ‘in order that God may make it possible for us to preach the word’  「求上帝給我們開傳道的門」 (西 4:3)

(d)

33.29 溝通 語言層次 ［參ἄνοιξις］ ἀνοίγω τὸ στόμα  （閃族習語，直譯：張開口）用比較正式和有系統的形式開始說話 講話；開始講話；開腔；說話 Ἀνοίξας δὲ Πέτρος τὸ στόμα  ‘then Peter began to address them’  「彼得就開口對他們說」 (徒 10:34)

(e)

24.43 感官事件及狀態 看 ἀνοίγω τοὺς ὀφθαλμούς  （習語，直譯：打開眼睛）使某人能夠看見 打開眼睛；使盲人能看見；使恢復視力 καὶ ἠνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί  ‘and their eyes were opened’ or ‘they became able to see’  「他們的眼睛就開了」或「他們就能看見了」 (太 9:30) 嚴格直譯 ἀνοίγω τοὺς ὀφθαλμούς 為「打開眼睛」可能會誤導讀者，因為這會僅僅表示打開眼瞼。因此，最好譯成「使看得見」。

(f)

33.252 溝通 說真話，說假話 ［參στόμα］ τὸ στόμα ἀνοίγω πρός  （習語，直譯：向……張開口）向某人說實話 完全公開；不隱瞞；說出全部真相 Τὸ στόμα ἡμῶν ἀνέῳγεν πρὸς ὑμᾶς  ‘we spoke the complete truth to you’  「我們向你們說出全部真相」 (林後 6:11)

____________________________________________________

1 διανοίγω[a]的語氣可能比ἀνοίγ稍微強烈。

2 複數形式αἱ ἀκοαί可能主要指內耳或聽覺能力，而非身體外部可見的耳朵。

ἀνοικοδομέω

(1)

＜動＞

(a)

45.3 建造，興建 重建被毀壞的東西 重建；修復；重新修造 τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀνοικοδομήσω  ‘I will rebuild its ruins’  「我要從廢墟中重新修造」 (徒 15:16)

ἄνοιξις

(1)

(a)

33.29 溝通 語言層次 ［參ἀνοίγω］ ἄνοιξις τοῦ στόματος  （閃族習語，直譯：張開口）用比較正式和有系統的形式開始說話 講話；開始講話；開腔；說話 ἵνα μοι δοθῇ λόγος ἐν ἀνοίξει τοῦ στόματός μου  ‘in order that a message may be given to me to utter’ or ‘... to announce’  「使我在開口的時候有話語賜給我」或「使我在宣講的時候……」 (弗 6:19)

ἀνομία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.139 道德倫理素質及相關行為 無法無天 行事為人完全無視社會的法律法規 無法無天地生活；目無法紀；違背律法的生活 συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα τὰ σκάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν  ‘they will gather up out of his kingdom all who cause people to sin and those who live in lawlessness’  「把他國度裡那些使人犯罪的人和那些生活無法無天的人都抓起來」 (太 13:41) 在某些語言中，太 13:41 中的 ἀνομία 可以譯作「像沒有律法那樣生活」、「完全拒絕遵行律法」，或「像藐視所有律法的人那樣生活」。

ἄνομος

(1)

ον

(a)

88.140 道德倫理素質及相關行為 無法無天 （ἀνομία「無法無天地生活」88.139 的衍生詞）指無視法律的生活，意思是拒絕遵守法律 不法的 διὰ χειρὸς ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλατε  ‘you killed him by having him nailed to the cross by lawless men’  「你們就藉著不法之人的手把他釘在十字架上，殺了」 (徒 2:23)

(b)

33.57 溝通 書面語言 ［參ἀνόμως］ 指沒有《律法書》（尤指《舊約》首五卷書） 沒有《律法書》 τοῖς ἀνόμοις ὡς ἄνομος  ‘to those who are without the Law, I am like one who is without the Law’  「對沒有律法的人，我就作沒有律法的人，為要贏得沒有律法的人」 (林前 9:21) 只從 林前 9:21 和 羅 2:12 兩處經文，也可以清楚看出 ἄνομος[b] 和 ἀνόμως 在不同上下文中具有非常不同的含意。在 林前 9:21，諸如「沒有律法」等短語必須理解為「不承擔律法的責任」，或「不受律法約束」，因此在許多語言中，林前 9:21 必須譯成「與不受律法約束的人在一起，我就活得像一個不受律法約束的人」，而所提到的律法是指摩西律法。然而，翻譯「不受律法約束」時，必須避免採用意為「無法無天」或「無視律法」的短語。對於 羅 2:12，短語「沒有律法」是指那些不懂律法，因而不受律法約束的人。因此，在某些語言中，羅 2:12 必須譯成「那些不懂律法而犯罪的人是失喪的，但這與律法毫無關係」。 關於 ἄνομος 在 林前 9:21 中的另一種解釋，見 11.42。

(2)

ου＜陽＞

(a)

11.42 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 一個完全不會遵守猶太律法的非猶太人 律法以外的人；異教徒；外邦人 τοῖς ἀνόμοις ὡς ἄνομος ... ἵνα κερδάνω τοὺς ἀνόμους  ‘for the sake of the Gentiles I live like a Gentile ... in order to win Gentiles’  「對在律法以外的人，我就生活像在律法以外的人，好贏得在律法以外的人」 (林前 9:21) 關於 ἄνομος 在 林前 9:21中 的另一個譯法，見 33.57。 在一些上下文中，可能最好稱「外邦人」為「那些不是猶太人的人」。在某些語言中，「外邦人」就等同於「外國人」。但是，譯者必須要十分確定，使用「外國人」這個詞實際上所指的是非猶太人，而不是指那些不說某個譯入語的人。 根據詞源把 ἄνομος 翻譯為「不法」是嚴重的錯誤。「一個不法的人」是指一個人違犯現有的法律，而不是指一個人不在摩西律法以下。

ἀνόμως

(1)

＜副＞

(a)

33.57 溝通 書面語言 ［參ἄνομος］ 沒有「律法」（尤指《舊約》首五卷書） 沒有「律法」；在律法之外 ὅσοι γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον, ἀνόμως καὶ ἀπολοῦνται  ‘as many as sin without the Law, perish without the Law’  「外邦人沒有摩西的法律，他們犯罪就不在法律下滅亡」 (羅 2:12) 只從 林前 9:21 和 羅 2:12 兩處經文，也可以清楚看出 ἄνομος[b] 和 ἀνόμως 在不同上下文中具有非常不同的含意。在 林前 9:21，如「沒有律法」等短語必須理解為「不承擔律法的責任」，或「不受律法約束」，因此在許多語言中，林前 9:21 必須譯成「與不受律法約束的人在一起，我就活得像一個不受律法約束的人」，而所提到的律法是指摩西律法。然而，翻譯「不受律法約束」時，必須避免採用意為「無法無天」或「無視律法」的短語。對於 羅 2:12，短語「沒有律法」是指那些不懂律法，因而不受律法約束的人。因此，在某些語言中，羅 2:12 必須譯成「那些不懂律法而犯罪的人是失喪的，但這與律法毫無關係」。

ἀνορθόω

(1)

＜動＞

(a)

45.4 建造，興建 把倒塌的東西重新建立起來 修復；重建；重新建造 καὶ ἀνορθώσω αὐτήν  ‘and I will build it up again’  「我要把它重新建立起來」 (徒 15:16)

(b)

17.33 姿勢及與姿勢有關的事件 彎身，挺直 ［參ἀνακύπτω］ 從彎曲的位置伸直1 直起來 παραχρῆμα ἀνωρθώθη  ‘at once she straightened herself up’  「她立刻直起腰來」 (路 13:13)

(c)

25.152 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參γόνυ, παραλύω］ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθόω  （習語，直譯：挺直癱軟的雙膝）以堅強的決心獲得鼓勵 得到激勵；以決心激勵自己 τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘strengthen your weak knees’ or rather ‘become more determined and encouraged’  「挺直發軟的腿」或「要更加堅定、鼓起勇氣」 (來 12:12) 見 23.170 的討論。

____________________________________________________

1 ἀνακύπτω可能與ἀνορθόω[b]的意思略有差異，因為ἀνακύπτω的重點是在過程的逆轉上。這在語言學上是可能的，因為ἀνα不僅可指「向上」，也可指事件的逆轉，例如：ἀνάγω「恢復」、ἀνακαλύπτω「揭開遮蓋」。

ἀνόσιος

(1)

ον

(a)

53.47 宗教活動 獻身，成為聖潔 沒有被分別為聖或奉獻歸給上帝的 不聖潔的；不敬虔的；不虔誠的 δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ καὶ ... ἁμαρτωλοῖς, ἀνοσίοις  ‘the law is not for the righteous, but for lawbreakers ... sinners and the godless’  「律法不是為義人訂立的，而是為不守律法的……犯罪的和不聖潔的」 (提前 1:9)

ἀνοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

25.171 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 ［參ἀνέχω］ 對……有耐心，有忍耐可能出現之困難的意思 寬容；有耐心；忍耐；容忍 τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονεῖς  ‘do you despise (his) patience and longsuffering?’  「你藐視他的寬容和忍耐？」 (羅 2:4)

ἀνταγωνίζομαι

(1)

＜動＞

(a)

39.31 敵意，衝突 衝突，鬥爭 激烈地對抗某事或某人 對抗；鬥爭 Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι  ‘in your struggle against sin you have not yet resisted to the point of being killed’  「你們與罪惡爭鬥，還沒有抵抗到被殺的地步」 (來 12:4) 在 來 12:4 中，許多語言都不能採用一個表示身體掙扎的詞彙，因為在本質上，這種對抗是心理上的。在某些語言中，對應的譯法可能是：「竭盡全力去抵擋罪」，或「竭盡全力去抵擋邪惡」。

ἀντάλλαγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.143 擁有，轉移，交換 交換 （ἀνταλλάσσω「交換」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）交換得來的東西，或拿來交換的東西 拿來交換的東西 τί γὰρ δοῖ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;  ‘what would a person give as a means of exchange for his life?’ or ‘... in payment for his life’  「人還能拿什麼換生命呢？」或「……作為自己性命的代價？」 (可 8:37)

ἀνταναπληρόω

(1)

＜動＞

(a)

59.34 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 通過補充仍然欠缺的部分來使某事物變得完整 填滿；補滿；補足；使完整 καὶ ἀνταναπληρῶ τὰ ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί μου ὑπὲρ τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ἐκκλησία  ‘and I am completing what still remains of Christ's physical sufferings on behalf of his body, which is the church’  「我為基督的身體，就是教會，要在我肉身上補滿基督未受的苦難」 (西 1:24)

ἀνταποδίδωμι

(1)

＜動＞

(a)

57.154 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 由於承擔的義務而把某物付還給某人1 付還；償還；報答；回報；報應 μακάριος ἔσῃ, ὅτι οὐκ ἔχουσιν ἀνταποδοῦναί σοι  ‘you will be blessed, because they are not able to pay you back (with an invitation)’  「你就有福了，因為那些人無力報答你」 (路 14:14) ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ, καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ;  ‘who has ever given him anything, so that he had to pay it back?’  「誰先給了他什麼，所以他要償還呢？」 (羅 11:35)

(b)

38.19 懲罰，賞賜 報應，賞罰 使某人因為該受到報應的行為而受苦 報應；償還；報償 Ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω  ‘retribution is mine; I will repay’  「伸冤在我，我必報應」 (羅 12:19)

____________________________________________________

1 ἀνταποδίδωμι[a]比ἀποδίδωμι[a]（57.153）更強調付還的含義。

ἀνταπόδομα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.155 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 （ ἀνταποδίδωμι[a]「付還，報答」（57.154）的衍生詞）用來付還的東西 付還；償還；報答；回報 μήποτε καὶ αὐτοὶ ἀντικαλέσωσίν σε καὶ γένηται ἀνταπόδομά σοι  ‘lest they invite you in turn and you get repaid’  「免得他們回請你，你就得了報答」 (路 14:12)

(b)

38.20 懲罰，賞賜 報應，賞罰 ［參ἀνταπόδοσις］ 正面的或負面的報應，根据某人所做的事而給予的，或是對所做的事的回報 報應；因所做的事而給予的報償 καὶ εἰς σκάνδαλον καὶ εἰς ἀνταπόδομα αὐτοῖς  ‘and as something which will make them fall and be the recompense for what they have done’  「……變為絆腳石，作他們所做之事的報應」 (羅 11:9) 在 羅 11:9，ἀνταπόδομα 也可以貼切地譯成「對他們所做之事的懲罰」，因為上下文清楚指明報應的負面含意。

ἀνταπόδοσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

38.20 懲罰，賞賜 報應，賞罰 ［參ἀνταπόδομα］ 正面的或負面的報應，根据某人所做的事而給予的，或是對所做的事的回報 報應；因所做的事而給予的報償 εἰδότες ὅτι ἀπὸ κυρίου ἀπολήμψεσθε τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς κληρονομίας  ‘knowing that you will receive from the Lord an inheritance as your reward’ (literally ‘... the reward of your inheritance’)  「你們知道，從主那裡必得著基業作為賞賜」（直譯：「你們知道，從主那裡必得著你們產業的賞賜」） (西 3:24)

ἀνταποκρίνομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.186 溝通 問題，答案 回答問題，焦點在於隱含的反對或反駁 回答 οὐκ ἴσχυσαν ἀνταποκριθῆναι πρὸς ταῦτα  ‘they were not able to reply (to him) about this’  「他們對這些話不能答辯」 (路 14:6)

(b)

33.413 溝通 批評 反過來表示反對 頂嘴；抗辯 μενοῦνγε σὺ τίς εἶ ὁ ἀνταποκρινόμενος τῷ θεῷ;  ‘but who then are you to criticize God in return?’  「你是誰，竟敢批評上帝呢？」 (羅 9:20)

ἀντέχω  (ἀντέχομαι)

(1)

＜動＞

(a)

34.24 聯合 加入，開始聯繫 加入並保持對……的忠誠 堅持；黏附；追隨 ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει  ‘he will adhere to the one and despise the other’  「他會忠於這個，輕視那個」 (太 6:24) 在 太 6:24，ἀντέχομαι 暗示關係密切，有時候用習語表述為「自己緊跟著」，「自己緊附於」，或「與……合二為一」。

(b)

31.49 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 堅守某個特定的信念，有作出相應行動的含義 堅守；堅持；緊緊抓住 ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου  ‘holding firmly to the message which can be trusted and which is in accordance with the teaching’  「堅守那可靠、符合教義的教訓」 (多 1:9)

(c)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 ἀντέχεσθε τῶν ἀσθενῶν  ‘be of help to the weak’  「扶助軟弱的人」 (帖前 5:14)

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

ἀντί

(1)

接＜所有＞

(a)

89.133 關係 對比 表示一個備選元素，用作對比 反而 ἀντὶ ἰχθύος ὄφιν αὐτῷ ἐπιδώσει;  ‘will he give him a snake instead of a fish?’  「反拿蛇當魚給他呢？」 (路 11:11) ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑμᾶς, Ἐὰν ὁ κύριος θελήσῃ  ‘instead, you should say, “If the Lord wills”’  「你們倒應當說：『主若願意』」 (雅 4:15)

(b)

90.37 語意格 受益 用於標記一個從事件中受益的參與者，通常暗示牽涉某種交換或替代 為；代表 ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ  ‘take (a coin) and give it to them for me and you’  「把它拿去，為我和你交給他們吧」 (太 17:27)

(c)

89.24 關係 原因及／或理由 表示原因，可能有目的的含意 因為；為此；為了……的目的 ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος [τὸν] πατέρα καὶ [τὴν] μητέρα  ‘because of this, a man will leave his father and mother’  「為此，人將離開父母」 (弗 5:31)

(d)

89.45 關係 結果 表示結果，暗示某事是另一件事的反應 因此；因而 ἀνθ᾽ ὧν ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτὶ ἀκουσθήσεται  ‘so then, whatever you say in the dark will be heard in the light’  「因此，你們在暗中所說的，將要在明處被人聽見」 (路 12:3)

(e)

57.145 擁有，轉移，交換 交換 交換關係的標記 代替；取代；以……還……；以……報…… ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδετο τὰ πρωτοτόκια ἑαυτοῦ  ‘who for a single meal gave up his rights as the first-born son’  「為了一點點食物把長子的權利都出賣了」或「為了一頓飯放棄了長子的權利」 (來 12:16)

ἀντιβάλλω

(1)

＜動＞

(a)

33.160 溝通 交談，討論 討論，暗示有意見衝突 討論；爭論 Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες;  ‘what were you discussing as you walked along?’ (literally ‘what were the sayings you argued about with one another as you walked along?’)  「你們一邊走一邊談，彼此談論的是什麼事呢？」（直譯：「你們走路的時候，彼此爭論的是什麼事呢？」） (路 24:17)

ἀντιδιατίθημι  (ἀντιδιατίθεμαι)

(1)

＜動＞

(a)

39.1 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἀνθίστημι, ἀντίκειμαι, ἀντιτάσσω, ἐναντιόομαι］ 反對某人，不單涉及心裡的態度，還有相應的行為 1 反對；懷有敵意；敵對；抵擋 ἐν πραΰτητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεμένους  ‘with gentleness correcting those who oppose him’  「用溫柔糾正那些敵對的人」 (提後 2:25)

____________________________________________________

1 39.1列出的各個動詞在意思上可能有某些顯著的差別，但是無法根據新約的用法來確定這些差別。

ἀντίδικος

(1)

ου＜陽＞

(a)

56.11 法庭及法律程序 起訴 控告某人的人 起訴方；提出控告的人；原告；對頭 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘go settle with your accuser quickly’  「趕快與你的對頭和解」 (太 5:25)

(b)

39.9 敵意，衝突 對抗，敵意 活躍而持續地敵視某人的人 對頭；仇敵；冤家 ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ  ‘your adversary, the Devil, roams around like a roaring lion’  「你們的仇敵魔鬼，如同咆哮的獅子」 (彼前 5:8)

ἀντίθεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.457 溝通 反對，駁斥 矛盾的或不合邏輯的言論 矛盾言論 ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως  ‘avoid godless, foolish talk and the contradictions of what is falsely called knowledge’  「要避免不敬虔的愚昧言談和冒稱是知識的矛盾言論」 (提前 6:20)

ἀντικαθίστημι

(1)

＜動＞

(a)

39.18 敵意，衝突 抵抗 ［參ἀνθίστημι, ἀντιπίπτω］ 通過積極地反對壓力或權力來抵抗 抵抗；抵擋；反對；對抗 Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι  ‘for in your struggle against sin you have not yet resisted to the point of being killed’  「你們與罪惡爭鬥，還沒有抵抗到被殺的地步」 (來 12:4) 許多語言可以把某些經文中的「抵抗」，貼切地譯成「還擊」或「反駁」。然而在 徒 7:51 等經文中，這個意思也許最好用否定句來表達，例如：「你們從來不願意降服於聖靈」。

ἀντικαλέω

(1)

＜動＞

(a)

33.317 溝通 邀請 邀請某人作回報 回請 αὐτοὶ ἀντικαλέσωσίν σε καὶ γένηται ἀνταπόδομά σοι  ‘they will invite you back and you will be paid for what you did’  「他們也回請你，你就得了你的回報了」 (路 14:12)

ἀντίκειμαι

(1)

＜動＞

(a)

39.1 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἀνθίστημι, ἀντιδιατίθημι, ἀντιτάσσω, ἐναντιόομαι］ 反對某人，不單涉及心裡的態度，還有相應的行為 1 反對；懷有敵意；敵對；抵擋 ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ  ‘his answers made all those who opposed him ashamed of themselves’  「耶穌說這些話使敵對他的人都覺得羞愧」 (路 13:17)

____________________________________________________

1 39.1列出的各個動詞在意思上可能有某些顯著的差別，但是無法根據新約的用法來確定這些差別。

ἄντικρυς

(1)

(a)

83.44 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參κατά］ 正對面的一個位置，暗示中間有段距離 在對面；離開岸 κατηντήσαμεν ἄντικρυς Χίου  ‘we arrived off Chios’  「我們到了基阿對面」 (徒 20:15) 在許多語言中，徒 20:15 中的這個表達可以譯成「我們到了基阿附近」。

ἀντιλαμβάνω  (ἀντιλαμβάνομαι)

(1)

＜動＞

(a)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτως κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων  ‘I have shown you in all things that by working hard in this way we must help the weak’  「我在各種事上給你們留下榜樣，告訴你們應該這樣勤勞工作來幫助軟弱的人」 (徒 20:35) 意為「幫助」的詞彙有許多個，因此有時可能需要使用一個意義相等的短語，例如，「給人提供他們所需要的東西」，「給予人們必要的東西」，或「給予人們應該有的東西」。

(b)

25.79 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ἐπακολουθέω］ 全心全意致力於某件事 獻身於；致力於 οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαμβανόμενοι  ‘those who are devoted to doing kind things’  「那些致力於做好事的人」 (提前 6:2) 有些語言往往把「獻身於」或「全身心地投入」的意思表達為：「全心全意地做」或「除了……之外，其他什麼也不想做」。 在 提前 6:2，ἀντιλαμβάνομαι 也可以理解為意指「得益」（見 65.48）。

(c)

65.48 價值 有益的，無益的 從某人得到益處 獲益；得到益處 ὅτι πιστοί εἰσιν καὶ ἀγαπητοὶ οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαμβανόμενοι  ‘because those who are benefited by their good work are believers and persons whom they love’  「因為那些受他們服侍得益處的人正是信徒，是他們所愛的人」 (提前 6:2) 關於 ἀντιλαμβάνομαι 在 提前 6:2 的另一種解釋，見 25.79。

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

ἀντιλέγω  (ἀντεῖπον)

(1)

＜動＞

(a)

33.455 溝通 反對，駁斥 抨擊某事或某人 反對；以言論反對 περὶ μὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστὸν ἡμῖν ἐστιν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγεται  ‘for we do know that everywhere people speak against this party’  「因為我們知道這教派到處遭人反對」 (徒 28:22)

ἀντίλημψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

35.9 幫助，照顧 幫助 幫助人的能力 幫助人的能力；能夠幫助別人 ἔπειτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήμψεις, κυβερνήσεις  ‘followed by the gift of healing, or the ability to help others, or to direct them’  「接著是醫病的恩賜、幫助人的、治理事的」 (林前 12:28)

ἀντιλογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.445 溝通 辯論，爭論 涉及相反意見的爭論 爭論；抗辯的陳述 πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος  ‘a vow settles all disputes between them’  「用誓言……了結他們之間一切糾紛」 (來 6:16)

(b)

33.456 溝通 反對，駁斥 （ἀντιλέγω「抨擊」33.455 的衍生詞）涉及相反陳述或證據的反駁言論 反駁 χωρὶς δὲ πάσης ἀντιλογίας  ‘beyond all contradiction’ or ‘beyond all doubt’  「毫無爭議」或「無可懷疑」 (來 7:7)

(c)

39.35 敵意，衝突 反叛 反抗權威，重點特別放在言語上的對抗 背叛；強烈的反對；違抗；蔑視；頂撞 ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑπομεμενηκότα ὑπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν εἰς ἑαυτὸν ἀντιλογίαν  ‘think of how he put up with so much defiance on the part of sinners against himself’  「你們要仔細想想耶穌怎樣忍受罪人多番的違抗」 (來 12:3) καὶ τῇ ἀντιλογίᾳ τοῦ Κόρε  ‘and (they have been destroyed) by the (kind of) defiance of Korah’  「他們在可拉的背叛中滅亡了」 (猶 1:11)

ἀντιλοιδορέω

(1)

＜動＞

(a)

33.394 溝通 侮辱，中傷 以侮辱性或毀謗性的話來回敬侮辱或毀謗 還口辱罵 ὃς λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει  ‘when he was insulted, he did not insult in return’  「他被辱罵不還口」 (彼前 2:23)

ἀντίλυτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

37.130 控制，管理 釋放，解放 ［參λύτρον］ 使人得以獲釋或得救的方法或途徑 釋放的方法；贖金；贖價 ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων  ‘he who gave himself as a ransom for all’  「他獻上自己作人人的贖價」 (提前 2:6)

ἀντιμετρέω

(1)

＜動＞

(a)

57.93 擁有，轉移，交換 給予 把一定數量的東西給某人作為償還或報答 回報；付還；償還；報答 ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν  ‘the measure you used in dealing (with others) is the one (God) will use in paying you back’  「你們用什麼量器量給人，也必用什麼量器量給你們」 (路 6:38)

ἀντιμισθία

(1)

ας＜陰＞

(a)

38.15 懲罰，賞賜 報應，賞罰 根據一個人應得的給予報應，可以是正面的或是負面的，但是特別強調報應的相互性質 報應；懲罰；回報；報答 καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες  ‘and receiving in themselves the recompense they deserve for their wrongdoing’  「在自己身上受到這樣胡作非為必遭的報應」 (羅 1:27) τὴν δὲ αὐτὴν ἀντιμισθίαν, ὡς τέκνοις λέγω, πλατύνθητε καὶ ὑμεῖς  ‘in view of this same reciprocal exchange - I speak to you as children - open your hearts’  「我對你們說話，像對自己的兒女說話一樣：你們要寬宏大量，用我們待你們的器量來對待我們」 (林後 6:13)

Ἀντιόχεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.405a 人名及地名 地名 敘利亞的一個城市 安提阿；《思》安提約基雅

(b)

93.405b 人名及地名 地名 彼西底的一個城市 安提阿；《思》安提約基雅

Ἀντιοχεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.406 人名及地名 地名 （Ἀντιόχεια「安提阿」93.405 的衍生詞）安提阿城的本地人或住在該城的人 安提阿人；《思》安提約基雅人

ἀντιπαρέρχομαι

(1)

＜動＞

(a)

15.30 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 從某處的對面走過 從另一邊過去 ἰδὼν αὐτὸν ἀντιπαρῆλθεν  ‘seeing him, he went by on the other side’  「看見他，就從另一邊繞過去了」 (路 10:31) 翻譯 路 10:31 中的 ἀντιπαρέρχομαι 可能會涉及一些問題，因為在許多語言中，很難想像道路有「另一邊」。路 10:31 中的這個短語常常可以譯成，「他看見他就繼續往前走，盡量離他遠一些。」

Ἀντιπᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.29 人名及地名 人名 別迦摩教會的殉道者 安提帕；《思》安提帕

Ἀντιπατρίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

93.407 人名及地名 地名 猶太境內的一個城 安提帕底；《思》安提帕特

ἀντιπέρα

(1)

(a)

83.43 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參πέραν］ 與另一個位置相對的位置，有東西介於兩個位置中間 對面；在……的另一邊 κατέπλευσαν εἰς τὴν χώραν τῶν Γερασηνῶν, ἥτις ἐστὶν ἀντιπέρα τῆς Γαλιλαίας  ‘they went to the country of the Gergesenes, which is across from Galilee’ or ‘... across the lake from Galilee’  「他們到了格拉森人的地區，就在加利利的對面」或「……就在加利利湖的對面」 (路 8:26)

ἀντιπίπτω

(1)

＜動＞

(a)

39.18 敵意，衝突 抵抗 ［參ἀνθίστημι, ἀντικαθίστημι］ 通過積極地反對壓力或權力來抵抗 抵抗；抵擋；反對；對抗 ὑμεῖς ἀεὶ τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε  ‘you always resist the Holy Spirit’  「你們總是抗拒聖靈」 (徒 7:51) 許多語言可以把某些經文中的「抵抗」，貼切地譯成「還擊」或「反駁」。然而在 徒 7:51 等經文中，這個意思也許最好用否定句來表達，例如：「你們從來不願意降服於聖靈」。

ἀντιστρατεύω  (ἀντιστρατεύομαι)

(1)

＜動＞

(a)

39.2 敵意，衝突 對抗，敵意 （ἀντιστρατεύομαι「與……爭戰，對抗……」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）活躍並強烈地反對 明顯反對；積極反對；交戰 βλέπω δὲ ἕτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσίν μου ἀντιστρατευόμενον τῷ νόμῳ τοῦ νοός μου  ‘I see a different law (at work) in my body, (one which) opposes the law of my mind’ or ‘... the law of which my mind approves’  「但我看出身體中另有個律和我內心的律交戰」或「……和我理智所贊同的律交戰」 (羅 7:23)

ἀντιτάσσω  (ἀντιτάσσομαι)

(1)

＜動＞

(a)

39.1 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἀνθίστημι, ἀντιδιατίθημι, ἀντίκειμαι, ἐναντιόομαι］ 反對某人，不單涉及心裡的態度，還有相應的行為1 反對；懷有敵意；敵對；抵擋 ἀντιτασσομένων δὲ αὐτῶν καὶ βλασφημούντων  ‘when they opposed him and said evil things about him’  「當他們反對他、毀謗他的時候」 (徒 18:6) 有些語言可能最好把 徒 18:6 中的 ἀντιτάσσομαι 譯成「說話反對」，但某些語言經常用習語來表達反對的意思，例如：「露出不悅的表情」、「以刻薄的心相對」，或「轉身背對」。

____________________________________________________

1 39.1列出的各個動詞在意思上可能有某些顯著的差別，但是無法根據新約的用法來確定這些差別。

ἀντίτυπος

(1)

ον

(a)

58.69 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） 在形式和結構上與其他事物相對應的，或是預示以後的實體，或是先前類型的實現 相對應的（人、物）；原型；預表；影像；實現 χειροποίητα ... ἅγια ... ἀντίτυπα τῶν ἀληθινῶν  ‘a sanctuary ... made with hands ... corresponding to the true sanctuary’  「人手所造的聖所—這不過是真聖所的影像」 (來 9:24) ὃ καὶ ὑμᾶς ἀντίτυπον νῦν σῴζει βάπτισμα  ‘which corresponds to baptism which now saves you’  「這水預表的洗禮，現在也拯救你們」 (彼前 3:21)

ἀντίχριστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.83 宗教活動 角色及作用 與基督為敵的人，意思是要奪取基督地位的人 敵基督者；敵基督的；敵對基督者 καθὼς ἠκούσατε ὅτι ἀντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν  ‘since you have heard that the antichrist has come, and now there are many antichrists’  「你們曾聽過那敵基督者要來，現在有好些敵基督者已經出來了」 (約壹 2:18) ἀντίχριστος 似乎變得越來越等同於一個專有名詞，是對所有反對或抵擋基督工作和事奉的人或事的擬人化表達。

ἀντλέω

(1)

＜動＞

(a)

47.1 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 從器皿或井裡取液體（通常是水） 打水；舀水 λέγει αὐτοῖς, Ἀντλήσατε νῦν  ‘he said to them, “Draw it out now”’  「耶穌又對他們說：『現在舀出來』」 (約 2:8)

ἄντλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.123 人工製品 容器 容器或器具，主要用來盛載液體或濕的物件；也許是用皮革製成的，用來汲水 容器；器具 οὔτε ἄντλημα ἔχεις καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶν βαθύ  ‘you do not have a bucket, and the well is deep’  「你沒有打水的器具，井又深」 (約 4:11)

ἀντοφθαλμέω

(1)

＜動＞

(a)

82.9 空間的方向 左，右，正前面，對面 直面前方 面對；擋住（例如：擋住風） μὴ δυναμένου ἀντοφθαλμεῖν τῷ ἀνέμῳ  ‘since (the ship) was not able to face into the wind’  「船被困住，頂不住風」 (徒 27:15)

ἄνυδρος

(1)

ον

(a)

2.8 自然物質 水 指缺少水或濕氣 無水；乾旱 νεφέλαι ἄνυδροι ὑπὸ ἀνέμων παραφερόμεναι  ‘they are clouds that give no rain, driven by the winds’  「他們是無雨的雲，被風吹走」 (猶 1:12) 關於 ἄνυδρος τόπος「無水之地」，另參 1.86。 在《新約》中，ἄνυδρος 多用作比喻，如「無水的泉源」《和修》（彼後 2:17）和「沒有雨的雲彩」。「無水的泉源」等短語可以翻譯為「裡面沒有水的泉源」；但在某些語言中，這樣的短語似乎是完全自相矛盾的，因為「泉源」一詞本身就暗示著有水。因此，翻譯者可能需要把「無水的泉源」譯作「不再出水的泉源」。很多時候，「沒有雨的雲彩」（直譯：「無水的雲」）最好譯作「不會產生雨的雲」或「不會下雨的雲」。在 猶 1:12 中，「沒有雨的雲彩」用來形容一些人，他們的教導和行為對於造就信徒的信心毫無益處。很多時候，這樣的隱喻必須改成明喻，例如：「他們就像是不下雨的雲」。

ἀνυπόκριτος

(1)

ον

(a)

73.8 真實的，虛假的 真摯誠懇的，因此是沒有假裝或做作的 真誠；真摯；沒有虛假 εἰς φιλαδελφίαν ἀνυπόκριτον  ‘to the point of genuine love for fellow believers’  「能真誠地愛弟兄」 (彼前 1:22a)

____________________________________________________

1 在彼前 1:22，ἀνυπόκριτος可以簡單地解作虛偽的相反狀態，因此在語義方面是中性的，但是它似乎有一個重要的正面元素，因此ἀνυπόκριτος被歸類在這裡的語義域「真實的」，而不是語義域88「道德倫理素質及相關行為」的子域C'「偽善，假裝」。

ἀνυπότακτος

(1)

ον

(a)

37.32 控制，管理 控制，限制 ［參ἀκατάστατος］ 不能被某物或某人控制 不被控制；不受管制；不受控制 οὐδὲν ἀφῆκεν αὐτῷ ἀνυπότακτον  ‘he left nothing that is not subject to him’  「沒有留下一樣不受他控制的」 (來 2:8) 翻譯者可以調整 來 2:8 這句表述的結構，譯成「上帝沒有留下任何東西是人不能控制的」。另外，這句也可以譯成「上帝使他控制萬有」。

(b)

36.26 引導，管教，跟從 服從，不服從 （ὑποτάσσομαι「服從」36.18 的衍生詞）叛逆地不服從 不服從；叛逆；不受管束；不服約束 τέκνα ἔχων πιστά, μὴ ἐν κατηγορίᾳ ἀσωτίας ἢ ἀνυπότακτα  ‘having children that are believers and not having the reputation of being wild and rebellious’  「兒女是信徒，沒有被控告為放蕩或不服從」 (多 1:6)

ἄνω

(1)

(a)

83.48 空間的位置 在……之上，在……之下 上方的某個位置，通常沒有指明定向的位置 上方 καὶ ἐγέμισαν αὐτὰς ἕως ἄνω  ‘and they filled them up to the top’  「他們就倒滿了，直到缸口」 (約 2:7) ἐγὼ ἐκ τῶν ἄνω εἰμί  ‘I am from above’  「我是從上面來的」 (約 8:23) δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω  ‘I will perform miracles in the sky above’  「我要在天上顯神蹟」 (徒 2:19) 在 約 2:7，ἄνω 可以定義為：超過物體裝滿液體時通常到達的位置。

(b)

84.25 空間的延伸 向目標延伸 朝向上方的某個目標延伸 向上；朝上 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἦρεν τοὺς ὀφθαλμοὺς ἄνω καὶ εἶπεν  ‘Jesus looked up and said’  「耶穌向上舉目，說」 (約 11:41) ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα  ‘a bitter plant that grows up’  「像一株有毒的植物，長大起來」 (來 12:15)

ἄνωθεν

(1)

(a)

84.13 空間的延伸 從源頭延伸 從上方的源頭延伸出來 從上方；從……的頂部 ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπ᾽ ἄνωθεν ἕως κάτω  ‘torn in two from top to bottom’  「從上到下裂為兩半」 (可 15:38) ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν  ‘unless someone is born from above’  「人若不從上面生」 (約 3:3) Ὁ ἄνωθεν ἐρχόμενος ἐπάνω πάντων ἐστίν  ‘he who comes from above is far above all’  「從上頭來的是在萬有之上」 (約 3:31) ἦν δεδομένον σοι ἄνωθεν  ‘it was given to you from above’  「從上頭賜給你的」 (約 19:11) ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι᾽ ὅλου  ‘woven from the top in one piece’  「上下一片織成」 (約 19:23) 在 約 3:31，ἄνωθεν 顯然是指天，在許多語言中必須譯成：「從天上來的他遠超萬有」。 在 約 3:3，ἄνωθεν 也可以解作「再一次」（見 67.55）。關於習語中的 ἄνωθεν，見 41.53。

(b)

67.55 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πάλιν］ 隨後的一個時間點，涉及重複 再一次；重新 οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε  ‘whom you want to serve as slaves all over again’  「情願再給它們作奴隸」 (加 4:9) 在 約 3:3，ἄνωθεν 一詞的兩個不同含義是一語雙關，即 ἄνωθεν[b]「再次」和 ἄνωθεν[a]「從上面」（見 84.13）。關於習語 γεννάω ἄνωθεν，見 41.53。

(c)

67.90 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 過去的一段持續相對較長的時間 很長時間；很久；很早；從開始；從頭 κἀμοὶ παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς  ‘since I have carefully studied all these matters for a long time’  「這些事我從起頭都詳細考察了」 (路 1:3) προγινώσκοντές με ἄνωθεν  ‘they have known me previously for a long time’  「他們從一開始就認識我」 (徒 26:5)

(d)

41.53 行為及相關狀態 改變行為 ［參γεννάω, παλιγγενεσία］ γεννάω ἄνωθεν  （習語，直譯：再出生，重生）經歷生活方式的徹底改變，變成應有的方式，暗示回到之前的一種狀態或關係中 重生；經歷新生；再生 ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν  ‘unless a person is born again’  「人若不重生」 (約 3:3) 在 約 3:3，ἄνωθεν 也可能是指「從上面」或「從上帝」（見 84.13），與 約 1:13 中的短語 ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν 在文學上平行。然而，在 約 3:3，尼哥德慕（尼哥底母）理解 ἄνωθεν 為指「再一次」（見 67.55），而 γεννάω 是指「身體的出生」（見 23.52）。

ἀνωτερικός

(1)

ή，όν

(a)

1.65 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 指內陸或地勢較高的地區，大概是遠離海岸線的 內陸；高地 Παῦλον διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη  ‘Paul going through the inland districts’  「保羅經過了內陸地區」 (徒 19:1)

ἀνώτερος  (ἀνώτερον)

(1)

(a)

61.6 序列 在一個書面或口頭系列中居於前面的位置 先前的；上面的；以上；上文 ἀνώτερον λέγων  ‘referring to what has just been said’ or ‘in saying the above’ or ‘in saying the preceding’  「剛才所說」或「以上說」或「先前所說」 (來 10:8)

(b)

87.29 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 形容在品質上更加優秀，因為處在更高或更好的位置 更高的；更好的 ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον, ἵνα ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε ἐρεῖ σοι, Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον  ‘sit in the lowest place so that when your host comes to you he will say, “Come on up, my friend, to a higher place”’  「去坐在末位上，好讓主人來對你說：『朋友，請上座。』」 (路 14:10)

ἀνωφελής

(1)

ές

(a)

65.50 價值 有益的，無益的 不提供任何特別好處的 沒有好處的；沒有特別益處的；無益的；沒有用處的；沒有價值的 ἀθέτησις μὲν γὰρ γίνεται προαγούσης ἐντολῆς διὰ τὸ αὐτῆς ἀσθενὲς καὶ ἀνωφελές  ‘the old rule, then, is set aside, because it was weak and of no special benefit’  「舊的條例因為軟弱無益就被廢棄了」 (來 7:18)

ἀξίνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.217 人工製品 其他人工製品 帶手柄的工具，斧頭鋒利，用來劈木頭 斧子 ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται  ‘already the axe is laid to the root of the trees’ or ‘the axe is ready to be used to cut down the trees at the roots’  「現在斧子已經放在樹根上」或「斧子已經準備好用來從根砍下這些樹了」 (太 3:10)

ἄξιος

(1)

α，ον

(a)

65.17 價值 值得的，不值得的 ［參ἀξίως］ 具有相對較高的可比好處或價值的 值得的；可比較的；價值相當的；配得的；相稱的 μηδὲν δὲ ἄξιον θανάτου  ‘and nothing worthy of death’  「沒有什麼該死的」 (徒 23:29) Λογίζομαι γὰρ ὅτι οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς  ‘for I consider that the sufferings of this era (or this world) are not worthy (or ‘are not of comparable value’) to be compared with the future glory to be revealed to us’  「其實，我認為現今這時候（或這世界）的苦難，跟將要向我們顯現的榮耀，是無法相比的」 (羅 8:18)

(b)

66.6 適當的，不適當的 是恰當或合宜的，因與所期望的相符 恰當的；合宜的；配得的；符合；相稱 ἄξια τῆς μετανοίας ἔργα πράσσοντας  ‘doing those things which are appropriate for repentance’ or ‘... which correspond to one's having repented’  「行事與悔改的心相稱」或「所作所為也要符合悔改的心志」 (徒 26:20)

ἀξιόω

(1)

＜動＞

(a)

65.18 價值 值得的，不值得的 ［參καταξιόω］ 認為某事物具有相當的好處或價值 1 認為值得；配得上；配受；被算為配得 διὸ οὐδὲ ἐμαυτὸν ἠξίωσα πρὸς σὲ ἐλθεῖν  ‘and accordingly I do not regard myself as worthy of coming to you’  「我也自以為不配去見你」 (路 7:7) Οἱ καλῶς προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν  ‘the elders who do good work as leaders should be considered worthy of double pay’  「善於領導的長老們……應該得到加倍的酬報」 (提前 5:17) 路 7:7 中這個語句的重點可能在於社會地位，在許多語言中可以譯成「我認為自己不夠重要，不配到你那裡去」。在一些語言中，「不夠重要」的意思可以用比喻譯成「我只是一個小人物」。

(b)

30.95 思考 選擇，揀選，寧取 根據更大的價值作出選擇 選擇；決定支持；寧願 Παῦλος δὲ ἠξίου ... μὴ συμπαραλαμβάνειν τοῦτον  ‘but Paul preferred ... not to take him along with (them)’  「但是保羅寧願不帶他同去」 (徒 15:38)

(c)

25.5 態度及情感 意欲，希望，願望 基於其明顯價值而渴望去做某事 想要；想；喜歡 ἀξιοῦμεν δὲ παρὰ σοῦ ἀκοῦσαι ἃ φρονεῖς  ‘we would like to hear from you what your ideas are’  「我們想聽聽你的意見」 (徒 28:22)

____________________________________________________

1 ἀξιόω[a]和καταξιόω的語義比較複雜，這兩個詞涉及智力活動，也涉及值得或配得的抽象概念。因此，這些意思可以合理地歸類在語義域30「思考」的子域G「區別，評價，評斷」。這些意思是語義重疊的典型實例。

ἀξίως

(1)

＜副＞

(a)

65.17 價值 值得的，不值得的 ［參ἄξιος］ 具有相對較高的可比好處或價值的 值得的；可比較的；價值相當的；配得的；相稱的 περιπατῆσαι ἀξίως τοῦ κυρίου  ‘live in a manner worthy of the Lord’ or ‘... worthy of your relationship to the Lord’  「行事為人對得起主」或「行事為人配得你們與主的關係」 (西 1:10)

(b)

66.6 適當的，不適當的 是恰當或合宜的，因與所期望的相符 恰當的；合宜的；配得的；符合；相稱 ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε  ‘live a life that corresponds to the standard (God) set when he called you’  「行事為人就要與你們所蒙的呼召相稱」 (弗 4:1)

ἀόρατος

(1)

ον

(a)

24.4 感官事件及狀態 看 不能看見的 不能看見的；看不見的 ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ... τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα  ‘all things were created by him ... both visible and invisible’  「能看見的、不能看見的……一概都是藉著他造的」 (西 1:16) 見 24.3 的翻譯備註。

Ἀουλία

(1)

(a)

93.30 人名及地名 人名 Ἰουλία 93.175 的另一種拼寫法（羅 16:15，校勘欄） 猶利亞；《思》猶里雅

ἀπαγγέλλω

(1)

＜動＞

(a)

33.198 溝通 通知，宣佈 宣佈或通知，焦點可能在於信息的來源 告訴；通知 παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἀπήγγειλεν τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα  ‘the servant went back and told all to his master’  「那僕人回來，把這些事都告訴了主人」 (路 14:21)

(b)

33.327 溝通 吩咐，命令 ［參παραγγέλλω］ 宣佈必須做的事 命令；吩咐 ὁ θεὸς, τὰ νῦν ἀπαγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν  ‘now God orders all people everywhere to turn away from their evil ways’  「上帝如今吩咐各處的人都要轉離他們的惡行」 (徒 17:30) 這意思只能作為一個異文：ὁ θεὸς, τὰ νῦν ἀπαγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν，「如今，上帝吩咐各處的人都要轉離邪惡的道路」（徒 17:30）（校勘欄）。

ἀπάγχω

(1)

＜動＞

(a)

20.81 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 自縊致死 自縊；自殺 καὶ ἀπελθὼν ἀπήγξατο  ‘and he went out and hung himself’  「他就出去吊死了」 (太 27:5)

ἀπάγω

(1)

＜動＞

(a)

15.177 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀπαίρω, ἀπολαμβάνω, ἀποφέρω］ 從某處帶走 牽走；帶走；帶到一邊 ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ σταυρῶσαι  ‘they led him off to nail him to the cross’  「帶他出去，要釘十字架」 (太 27:31a) κρατήσατε αὐτὸν καὶ ἀπάγετε ἀσφαλῶς  ‘arrest him and take him away under guard’  「抓住他，帶去嚴密看守」 (可 14:44) ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει  ‘any one of you would untie his ox or his donkey from the stall and lead it off to give it water on the Sabbath’  「難道你們各人在安息日不解開槽上的牛和驢，牽去喝水嗎？」 (路 13:15)

(b)

56.38 法庭及法律程序 領去受刑 在判刑之後把某人帶去受刑，通常用在判處死刑的上下文中 拉去；帶到；帶走（去受刑或處死） μὴ εὑρών, ἀνακρίνας τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι  ‘when he did not find him, he interrogated the guards and commanded them to be led off for punishment’  「希律找他，找不著，就審問警衛，並下令把警衛帶去受刑」 (徒 12:19) 關於 ἀπάγω 在 徒 12:19 的另一種解釋，見 20.65。

(c)

20.65 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參αἴρω, θανατόω］ 剝奪人的性命，含義是由法律或準法律程序予以定罪的結果 殺害；處死 τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι  ‘he commanded the guards to be executed’  「下令把警衛處死」 (徒 12:19) 關於 ἀπάγω 在 徒 12:19 的另一個解釋，見 56.38。

(d)

88.152 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 使某人偏離正確的行為 引入歧途；誤導；欺騙 ὅτε ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ ἄφωνα ὡς ἂν ἤγεσθε ἀπαγόμενοι  ‘while you were still heathen, you were controlled by dead idols who led you astray’  「你們作外邦人的時候……受無生命的偶像控制，被引入歧途」 (林前 12:2)

(e)

84.33 空間的延伸 沿路徑延伸 標記沿著路線的延伸 引向；通往；去到 εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν  ‘the road is easy that leads to destruction’  「通往滅亡的那條路是容易走的」 (太 7:13) 雖然 太 7:13 的上下文是比喻，但 ἀπάγω 的具體意義應該譯出，即標明從一處到另一處的路線。

____________________________________________________

1 ἀπάγω[a]經常用在談及被帶去受審或處決的人的上下文中，但似乎沒有理由另設一個獨立的義項。

ἀπαίδευτος

(1)

ον

(a)

27.25 學習 學習 未能反映其接受過正規指導或教育的 無學問的；愚蠢的；無知的 τὰς δὲ μωρὰς καὶ ἀπαιδεύτους ζητήσεις παραιτοῦ  ‘but stay away from foolish and ignorant arguments’  「但要遠離愚拙無知的辯論」 (提後 2:23)

ἀπαίρω

(1)

＜動＞

(a)

15.177 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀπάγω, ἀπολαμβάνω, ἀποφέρω］ 從某處帶走1 牽走；帶走；帶到一邊 ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ᾽ αὐτῶν ὁ νυμφίος  ‘the time will come when the bridegroom will be taken away from them’  「新郎從他們中間被帶走的日子將到」 (太 9:15)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，ἀπαίρω可能有「武力」的含義，但這不是ἀπαίρω的顯著特徵。

ἀπαιτέω

(1)

＜動＞

(a)

33.165 溝通 請求，要求 要求歸還某物 要求歸還 ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει  ‘when someone takes what is yours, do not ask for it back’  「有人拿去你的東西，就不要索回」 (路 6:30) 有些語言可能需要非常具體和詳細地翻譯 路 6:30 中的 ἀπαιτέω，例如譯成：「有人拿走你的東西，你不可要他歸還給你」。

ἀπαλγέω

(1)

＜動＞

(a)

25.197 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 喪失感到羞愧或尷尬的能力 喪失羞恥之心；變得麻木 οἵτινες ἀπηλγηκότες ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ  ‘some, having lost all feeling of shame, gave themselves over to vice’  「他們喪盡了羞恥之心，縱情恣慾」 (弗 4:19)

ἀπαλλάσσω

(1)

＜動＞

(a)

37.127 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀπολύω, λύω］ 解除控制，釋放（高度通用的含義，適用於各種各樣的情況，包括監禁、政治控制、罪惡、疾病） 解脫；釋放 καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας  ‘and set free those who were slaves all their lives because of their fear of death’  「並且要釋放那些因為怕死而終身作奴僕的人」 (來 2:15)

(b)

40.3 和解，寬恕 和解 解決爭端或問題，或就那些事情達成協議 解決；達成協議；和解 ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘on the way, make an effort to come to an agreement with him’ or ‘... to settle the issue with him’  「還在路上，要盡力跟他達成協議」或「……跟他和解」 (路 12:58)

(c)

13.40 是，變成，存在，發生 狀態 停止某個狀態，涉及到造成這種改變的一個重要因素 停止；離開 ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν τὰς νόσους  ‘their diseases were driven from them’ or ‘they no longer suffered from their diseases’  「疾病便離開他們」或「他們就不再受病痛的折磨」 (徒 19:12)

ἀπαλλοτριόω

(1)

＜動＞

(a)

11.75 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 （ἀλλότριος[b]「陌生人，外國人」11.74 的衍生詞）作為一個陌生人、外人或外國人 作為一個外人；作為一個外國人 ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραὴλ  ‘you were foreigners not belonging to the people of Israel’  「你們是外人，不屬於以色列民族」 (弗 2:12)

ἁπαλός

(1)

ή，όν

(a)

79.101 物體的特徵 柔滑的，柔軟的 形容是脆嫩的（不能承受壓力的） 嫩；柔嫩的；嫩绿的（新葉） ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς  ‘whenever its branch becomes tender’  「當樹枝變嫩……的時候」 (太 24:32)

ἀπαντάω

(1)

＜動＞

(a)

15.78 線性運動 靠近，趨近 ［參ἀπάντησις, ὑπαντάω, ὑπάντησις］ 靠近並相遇，可以是友善的或敵意的 靠近；相遇；偶遇 ἀπήντησαν [αὐτῷ] δέκα λεπροὶ ἄνδρες  ‘the ten lepers met him’  「有十個痲瘋病人迎面而來」 (路 17:12) 有些語言可能需要仔細選擇詞彙，清楚指明會面是友好的還是存著惡意的。

ἀπάντησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.78 線性運動 靠近，趨近 ［參ἀπαντάω, ὑπαντάω, ὑπάντησις］ 靠近並相遇，可以是友善的或敵意的 靠近；相遇；偶遇 ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ κυρίου εἰς ἀέρα  ‘we will be snatched up in the clouds to meet the Lord in the air’  「我們……被提到雲裡，在空中與主相會」 (帖前 4:17) 有些語言可能需要仔細選擇詞彙，清楚指明會面是友好的還是存著惡意的。

ἅπαξ

(1)

(a)

60.67 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） ［參ἐφάπαξ］ 發生一次 1 一次；一 ἅπαξ ἐλιθάσθην  ‘I was stoned once’  「被石頭打了一次」 (林後 11:25)

(b)

60.68 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） ［參ἐφάπαξ］ 只發生一次，再沒有發生任何其他類似的事 一勞永逸；只一次就永遠有效；一次而不再 νυνὶ δὲ ἅπαξ ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων  ‘and now once and for all at the end of the ages’  「在今世的末期……僅一次」 (來 9:26) τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει  ‘the faith given once and for all to God's people’  「只一次就完整地交給上帝子民的信仰」 (猶 1:3) 在一些語言中，「一勞永逸」的對等翻譯是：「就一次，沒有再次」，或「只一次，沒有第二次」。

(c)

60.70 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） ［參δίς］ ἅπαξ καὶ δίς  （習語，直譯：一次兩次）不確定的較少數目，但是超過一次 不只一次；幾次；一再；一兩次 ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν μοι ἐπέμψατε  ‘you provided for my need several times’  「你們還是不止一次把我所需用的送來」 (腓 4:16)

____________________________________________________

1 ἐφάπαξ的語氣可能比ἅπαξ強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἀπαράβατος

(1)

ον

(a)

13.61 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀμετάθετος］ 指不會從一個狀態變成另一個狀態的事物 不更改；從不更改 ὁ δὲ διὰ τὸ μένειν αὐτὸν εἰς τὸν αἰῶνα ἀπαράβατον ἔχει τὴν ἱερωσύνην  ‘and because he lives forever, his priesthood never changes’  「他因為活到永遠，就擁有永不改變的祭司職分」 (來 7:24)

ἀπαρασκεύαστος

(1)

ον

(a)

77.9 準備好 形容沒有準備好的 沒有準備好；沒有預備好；未預備妥當 ἐὰν ἔλθωσιν σὺν ἐμοὶ Μακεδόνες καὶ εὕρωσιν ὑμᾶς ἀπαρασκευάστους  ‘if those of Macedonia should come with me and find you unprepared’ or ‘... find you as yet not ready’  「萬一有馬其頓人與我同去，見你們沒有預備好」 (林後 9:4)

ἀπαρνέομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.277 溝通 承認，宣認，否認 ［參ἀρνέομαι］ 說自己不知道某人或某事，或與某人某事沒有半點關係1 否認 πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows, you will deny me three times’  「雞叫以前，你要三次不認我」 (太 26:34) 翻譯 ἀρνέομαι[a] 和 ἀπαρνέομαι[a] 時通常可以使用意思相等的短語，如「說他不知道」，或「說他與其無關」。 如果是否認某個事件，如在 路 8:45，可以譯成「但他們都說他們對此一無所知」。 此外也可能是否認做了某事，因此， 路 8:45 中眾人的回應可以譯成「但他們都說他們沒有這樣做」，或「……他們沒有碰他」。

(b)

30.52 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參ἀρνέομαι］ 拒絕考慮或拒絕表達關注2 不顧；不理；拒絕；捨棄；對自己說不 ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ  ‘he must say “No” to himself and take up his cross’  「就得對自己說不，背起他的十字架」 (可 8:34) 在 路 9:23 和 可 8:34，要適當地翻譯 ἀρνέομαι[d] 和 ἀπαρνέομαι[b] 涉及一些問題。 在一些語言中，譯成「對自己說不」是毫無意義的，而且在許多情況下，也不能採用「拒絕自己」等表達，因為這幾乎總是表示拒絕給予自己某物的意思。有時候可以用比喻或習語來表達，例如：「拒絕關注自己慾望的訴求」，或「拒絕考慮自己想要的東西」。在某些情況下還可以採用其他習語，例如：「把自己放在最後」，甚至是「對自己的心說：安靜」。

(c)

34.49 聯合 建立或確認關係 強烈否認，有拒絕的含義 否認；不認；拒絕 ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ  ‘he will be rejected in the presence of the angels of God’  「在上帝的天使面前也會被拒絕」 (路 12:9)

____________________________________________________

1 ἀπαρνέομαι[a]很可能比ἀρνέομαι[a]的語氣更加強烈，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

2 ἀπαρνέομαι[b]的語氣可能比ἀρνέομαι[d]更強。

ἀπαρτισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

68.28 時態 完竣，完成，成就 完成一個活動，暗示結果十分令人滿意 完成；結束；成就 ψηφίζει τὴν δαπάνην, εἰ ἔχει εἰς ἀπαρτισμόν  ‘he figures out the cost (to see) if he has (enough money) to finish (building)’  「先坐下來計算費用，看自己能否完成」 (路 14:28)

ἀπαρχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

53.23 宗教活動 奉獻，獻祭 某物的第一部分，這部分會先留出來奉獻給上帝，然後餘下部分才可以使用 第一部分；頭一塊；初熟的祭物 εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα  ‘if the first offering (or first portion) is consecrated, then so is the whole loaf’  「如果初獻的部分是聖潔的，整團麵也是聖潔的」 (羅 11:16)

(b)

61.8 序列 集合中的第一項，往往與被給予的東西有關 第一；初熟的；首先的 ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων  ‘the first of those who have fallen asleep’  「睡了之人初熟的果子」 (林前 15:20)

(c)

57.171 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 （ἀπαρχή[a]「第一部分」（53.23）的引申喻意）對將來福氣的預先體驗和保證 預先體驗，預嘗；保證；預嘗並保證；初熟果子 αὐτοὶ τὴν ἀπαρχὴν τοῦ πνεύματος ἔχοντες, ἡμεῖς  ‘we who have the Spirit as a foretaste and pledge (of blessings to come)’  「我們這些有聖靈作為預先體驗和保證的人」 (羅 8:23) 在許多方面，ἀπαρχή[c] 與 ἀρραβών (57.170) 的意思非常相近。

ἅπας

(1)	ασα，αν（πᾶς的另一寫法）

(a)

59.23 數量 所有，任何，各個，每個（整體） ［參πᾶς］ 任何物品、物質、集合或延伸的總體1 所有；每個；各樣；全部 ἦλθεν ὁ κατακλυσμὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας  ‘the flood came and swept them all away’  「洪水來了，把他們全都沖去」 (太 24:39) Τότε οἱ μαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον  ‘then all the disciples left him and ran away’  「那時，門徒全都離開他，逃走了」 (太 26:56) Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν  ‘I will give to you all this power’  「我就把這一切權柄……都給你」 (路 4:6)

____________________________________________________

1 在雅典風格希臘文中，ἅπας出現在輔音後面，πᾶς出現在元音後面，但新約並沒有保持這種區分，並且沒有充分證據表明兩詞在意思上有任何顯著的區別；不過，有些人認為ἅπας的語氣更強。

ἀπασπάζομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.21 溝通 話語類型 ［參ἀσπάζομαι］ 道別 道別；告別 ἀσπασάμενος ἐξῆλθεν πορεύεσθαι εἰς Μακεδονίαν  ‘he said goodbye, then left and went on to Macedonia’  「向他們告別，然後離開那裡，往馬其頓去」 (徒 20:1) ἀπησπασάμεθα ἀλλήλους καὶ ἀνέβημεν εἰς τὸ πλοῖον  ‘we bid goodbye to one another and went aboard the ship’  「互相道別。我們上了船」 (徒 21:6)

ἀπατάω

(1)

＜動＞

(a)

31.12 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 ［參ἀπάτη, ἐξαπατάω, φρεναπατάω］ 使某人對真理產生錯誤的看法1 誤導；欺哄；欺騙 Μηδεὶς ὑμᾶς ἀπατάτω κενοῖς λόγοις  ‘let no one mislead you with foolish words’  「不要讓任何人用愚妄的話誤導你們」 (弗 5:6)

____________________________________________________

1 這些含有詞幹ἀπατ的詞彙的意思與前面含有詞幹πλαν（31.8-31.11）的詞彙的意思有很多重疊。這兩組詞彙都有欺騙和錯誤觀念的意思。很難確定這些詞彙在意思上的確切差異，但含有詞幹πλαν的詞彙可能與一般的欺騙行為有關，而不是主要與錯誤觀念有關。

ἀπάτη

(1)

ης＜陰＞

(a)

31.12 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 ［參ἀπατάω, ἐξαπατάω, φρεναπατάω］ 使某人對真理產生錯誤的看法1 誤導；欺哄；欺騙 ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου  ‘being misled by riches’  「受財富的欺哄」 (可 4:19)

____________________________________________________

1 這些含有詞幹ἀπατ的詞彙的意思與前面含有詞幹πλαν（31.8-31.11）的詞彙的意思有很多重疊。這兩組詞彙都有欺騙和錯誤觀念的意思。很難確定這些詞彙在意思上的確切差異，但含有詞幹πλαν的詞彙可能與一般的欺騙行為有關，而不是主要與錯誤觀念有關。

ἀπάτωρ

(1)

ορος

(a)

10.15 親屬關係用語 不同代的親屬關係 無父的人，即這人沒有父親的記錄，或從來沒有父親，或父親已經逝世 無父 ἀπάτωρ ἀμήτωρ  ‘without record of father or mother’  「他無父無母」 (來 7:3a)

____________________________________________________

1 在來 7:3，ἀπάτωρ和ἀμήτωρ可以理解為某種超自然的神明顯現，如某些希臘男女神明故事中的用法，然而這裡不大可能是這個意思。來 7:3的焦點似乎是在繼承的合法性，指出基督的祭司職任與利未人的不同。

ἀπαύγασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

14.48 自然界的事件及狀態 光 發光，指從光源發出的光輝，或指從光源反射的光 光輝；反射的光 ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης  ‘who is the reflection of (God's) glory’ or ‘who is the radiance of (God's) glory’  「他反照著上帝的榮耀」或「他是上帝榮耀的光輝」 (來 1:3) ἀπαύγασμα 應該解作主動意義上的「光輝」，還是被動意義上的「反射的光」，這是無法確定的。如果意思是「光輝」，那麼 來 1:3 中的這個短語便可以譯成「他以上帝的榮耀發光」，甚至「上帝的榮耀藉著他發光」。如果認為 ἀπαύγασμα 的意思是「反射的光」，通常可以譯成「上帝的榮耀從他身上反照出來」。

ἀπείθεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

36.23 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ἀπειθέω］ 不願意或拒絕服從某些權威的要求 不順從；違抗；不信從 ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας  ‘God's wrath comes upon those who do not obey him’  「上帝的憤怒必臨到那些悖逆的人」 (弗 5:6)

(b)

31.107 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 ［參ἀπειθέω］ 拒絕相信基督教的信息 拒絕成為信徒；拒絕基督教的信息；拒絕相信 τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘the spirit that works in those who refuse to believe’  「在那些拒絕相信的人裡面做工的靈」 (弗 2:2) 在 弗 2:2，ἀπείθεια 也可以理解為「公然不順服上帝」（見 36.23）。

ἀπειθέω

(1)

＜動＞

(a)

36.23 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ἀπείθεια］ 不願意或拒絕服從某些權威的要求 不順從；違抗；不信從 ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν  ‘whoever disobeys the Son will never have life’ (literally ‘... will never see life’)  「不信子的人得不到永生」（直譯：「不肯信從子的人，見不到生命」） (約 3:36)

(b)

31.107 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 ［參ἀπείθεια］ 拒絕相信基督教的信息 拒絕成為信徒；拒絕基督教的信息；拒絕相信 οἱ δὲ ἀπειθήσαντες Ἰουδαῖοι ἐπήγειραν  ‘but the Jews who would not believe stirred up (the Gentiles)’  「可是，那些不信的猶太人煽動外邦人」 (徒 14:2)

ἀπειθής

(1)

ές

(a)

36.24 引導，管教，跟從 服從，不服從 （ἀπειθέω[a]「不順服」36.23 的衍生詞）指持續地不服從 不順服的；悖逆的；違背 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι φιλάργυροι ... γονεῦσιν ἀπειθεῖς  ‘people will be selfish, greedy for money ... disobedient to their parents’  「那時人會專愛自己，貪愛錢財……違背父母」 (提後 3:2)

ἀπειλέω

(1)

＜動＞

(a)

33.291 溝通 威脅 ［參ἀπειλή］ 聲明會對某人造成傷害，特別是在某些條件不滿足的情況下 恐嚇；威脅 πάσχων οὐκ ἠπείλει  ‘when he suffered, he did not threaten’  「受苦的時候也不說威嚇的話」 (彼前 2:23) 由於 ἀπειλέω 和 ἀπειλή 暗示有相互作用或相互影響的關係，因此 彼前 2:23 可以譯成「受苦的時候，他並沒有說將來要使他們受苦」。

ἀπειλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.291 溝通 威脅 ［參ἀπειλέω］ 聲明會對某人造成傷害，特別是在某些條件不滿足的情況下 恐嚇；威脅 ἔπιδε ἐπὶ τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν  ‘take notice of the threats they made’  「注意他們的恐嚇」 (徒 4:29) ἀνιέντες τὴν ἀπειλήν  ‘and stop threatening’  「不要再用威嚇的手段」 (弗 6:9) 由於 ἀπειλέω 和 ἀπειλή 暗示有相互作用或相互影響的關係，因此 彼前 2:23 可以譯成「受苦的時候，他並沒有說將來要使他們受苦」。

ἄπειμι

(1)

＜動＞

(a)

15.8 線性運動 移動，來／去 離開一個地方到達另一個地方 來；去；到達 οἵτινες παραγενόμενοι εἰς τὴν συναγωγὴν τῶν Ἰουδαίων ἀπῄεσαν  ‘when they arrived, they went to the Jewish synagogue’  「他們到了那裡，就進猶太人的會堂」 (徒 17:10a)

(b)

85.27 在空間存在 在某個地方 在特定的時候不在某個地方 離開；不在 διὰ τοῦτο ταῦτα ἀπὼν γράφω  ‘this is why I write this while I am absent (from you)’  「因此，我不在你們那裡的時候寫這些話」 (林後 13:10)

____________________________________________________

1 儘管ἄπειμι[a]在形態學上源於ἀπό「來自於」和εἶμι「來」或「去」，然而在徒 17:10等一些上下文中，似乎並沒有分離或離開的意思，而只是一般性的移動。然而，ἄπειμι[a]在移動的意思上似乎不像κινέω[a]、γίνομαι[e]和μεταβαίνω[a]（15.1, 2）等詞彙那樣概括性。

ἀπεῖπον

(1)

＜動＞

(a)

13.156 是，變成，存在，發生 發生 決意不去做某件事 放棄；拋棄；拒絕 ἀλλ᾽ ἀπειπάμεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης  ‘but we reject secret and shameful deeds’ or ‘we refuse to become involved in secret and shameful deeds’ or ‘... in doing what is secret and shameful’  「我們拋棄了一切暗昧可恥的行為」或「我們拒絕參與暗昧可恥的行為」或「我們拒絕做暗昧可恥的事」 (林後 4:2) 關於 ἀπεῖπον 在 林後 4:2 中的另一個解釋，見 33.220。

(b)

33.220 溝通 斷言，聲明 聲稱反對某事 譴責 ἀλλ᾽ ἀπειπάμεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης  ‘but we denounced hidden, shameful deeds’  「我們譴責隱藏的可恥行為」 (林後 4:2) 關於 ἀπεῖπον 在 林後 4:2 中的另一種解釋，見 13.156。

ἀπείραστος

(1)

ον

(a)

88.309 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 指不能被試探或誘惑 不能被試探或誘惑；不能被試探或誘惑的人 ὁ γὰρ θεὸς ἀπείραστός ἐστιν κακῶν  ‘God cannot be tempted by evil’  「上帝是不能被邪惡誘惑的」 (雅 1:13) 要翻譯 雅 1:13 中的被動式表達可能會有一些困難，但翻譯者往往可以把句子結構調整為主動語態，用不確定的人作主語，例如「沒有人能夠引誘上帝做壞事」。另外也可以把意思稍微轉移到慾望或意志方面，說「上帝永遠不會想做邪惡的事」。

ἄπειρος

(1)

ον

(a)

28.15 知道 知道 缺乏知識或能力去做某事的 不熟練；不熟悉；不會；缺乏經驗 ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης  ‘without any experience in the matter of what is right’  「對公義的道理沒有經歷」 (來 5:13)

ἀπεκδέχομαι

(1)

＜動＞

(a)

25.63 態度及情感 盼望，期待 熱切等候或期盼未來的事件 殷切期盼；熱切盼望；熱切期待；熱切等候 ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται  ‘for creation awaits with eager expectation for God to reveal his sons’  「受造之物切望等候上帝的眾子顯出來」 (羅 8:19) ἐκ δευτέρου ... ὀφθήσεται τοῖς αὐτὸν ἀπεκδεχομένοις εἰς σωτηρίαν  ‘he shall appear yet ... a second time ... to save those who are eagerly expecting him’  「將來要第二次顯現……拯救熱切等候他的人」 (來 9:28)

(b)

13.28 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐκδέχομαι］ 繼續保持某個狀態直至預期事件發生 一直等到…… ὅτε ἀπεξεδέχετο ἡ τοῦ θεοῦ μακροθυμία ἐν ἡμέραις Νῶε  ‘when the patience of God continued in the days of Noah’  「在挪亞……的日子，上帝寬容等待的時候」 (彼前 3:20)

ἀπεκδύομαι

(1)

＜動＞

(a)

49.20 涉及衣著及裝飾的活動 脫去或脫下衣服 脫衣服（尤指禮服或公服）；脫掉；解除 ἀπεκδυσάμενος τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας ἐδειγμάτισεν ἐν παρρησίᾳ  ‘he stripped off the clothing of the rulers and authorities and made them a public spectacle’  「將一切執政者、掌權者的權勢解除了……將他們公開示眾」（直譯：「將那些統治者和掌權者的衣服脫掉……」） (西 2:15) 在 西 2:15，ἀπεκδύομαι 似乎是比喻用法，但可能是指除去武器，從而解除權柄和能力。

ἀπέκδυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

49.20 涉及衣著及裝飾的活動 脫去或脫下衣服 脫衣服（尤指禮服或公服）；脫掉；解除 ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῆς σαρκός  ‘by the stripping off of the (sinful) body’  「擺脫肉身罪性」（直譯：「脫去（有罪的）肉身」） (西 2:11)

ἀπελαύνω

(1)

＜動＞

(a)

15.56 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 通過威嚇或武力使人遠離某個地方 逐出；強迫離開 ἀπήλασεν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ βήματος  ‘he drove them out of court’  「他把他們逐出法庭」 (徒 18:16) 徒 18:16 嚴格直譯作「他把他們逐出法庭」，可能暗示迦流親自動手把他們趕出法庭；然而，可能他只是讓法庭守衛把他們趕出法庭。因此，有些語言可能需要指明這個使役關係，譯成「他命令他們離開法庭」，或「他命令守衛把他們趕出法庭」。

ἀπελεγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.416 溝通 批評 根據假定的證據而發出的嚴肅而強烈的批評 嚴肅的批評；責備 τοῦτο κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν  ‘there is danger that this business of ours will be seriously criticized’  「我們這行業有遭到嚴厲批評的危險」 (徒 19:27)

ἀπελεύθερος

(1)

ου＜陽＞

(a)

87.85 地位 奴役，自由 先前是奴隸但現在已被釋放的人 被釋放的人；自由人 ὁ γὰρ ἐν κυρίῳ κληθεὶς δοῦλος ἀπελεύθερος κυρίου ἐστίν  ‘for a slave who has been called by the Lord is the Lord's freedman’ or ‘... free person’  「做奴僕時在主裡蒙召的，就是主的自由人」 (林前 7:22)

Ἀπελλῆς

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.31 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章的問安名單中出現的基督徒，羅 16:10 亞比利；《思》阿培肋

ἀπελπίζω

(1)

＜動＞

(a)

30.54 思考 考慮未來的偶發事件 ［參ἐλπίζω］ 期望，暗指期望得到一些利益1 期望；指望；希望 δανίζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες  ‘lend expecting nothing in return’  「借給人不指望償還」 (路 6:35)

____________________________________________________

1 ἀπελπίζω與ἐλπίζω[b]的差別可能是：ἀπελπίζω的重點是期望某物回來或期望某物作為回報；不過，從ἐλπίζω到ἀπελπίζω的變化可能僅僅是風格問題。

ἀπέναντι

(1)

接＜所有＞

(a)

83.42 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參ἐκ, ἐναντίος, κατέναντι］ 在某個物體或其他位置對面的一個位置 對面；在……前面；在……對面；在……面前 ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου  ‘he washed his hands in front of the crowd’  「在眾人面前洗手」 (太 27:24) ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην ἀπέναντι πάντων ὑμῶν  ‘made him well like this before you all’  「使這人在你們眾人面前完全好了」 (徒 3:16)

(b)

90.35 語意格 反對 用於標記反對或敵意，暗示做某件事去代替另一件事 違背；對抗 οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογμάτων Καίσαρος πράσσουσι  ‘all these act against the decrees of Caesar’ or ‘... of the Emperor’  「這些人都違背凱撒的命令」或「這些人的行為都違背皇帝的命令」 (徒 17:7)

ἀπέραντος

(1)

ον

(a)

61.19 序列 關於一個沒有盡頭的系列 無窮盡的；無止境的；冗長的 μηδὲ προσέχειν μύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις  ‘not to occupy themselves with myths and endless genealogies’  「也不可沉迷於無稽之談和無窮的家譜」 (提前 1:4) 在一些語言中，「無窮盡」會譯作「不能數算」或「永遠沒有最後一個的」。

ἀπερισπάστως

(1)

＜副＞

(a)

30.33 思考 思考，思想 不使人分心的 不分心；不分散注意力；毫無保留；專一 πρὸς τὸ ... εὐπάρεδρον τῷ κυρίῳ ἀπερισπάστως  ‘so that ... your devoted service to the Lord (may be) without distraction’ or ‘so that you ... might give yourselves completely to the Lord's service without anything distracting you’  「要你們……得以不分心地對主忠誠」或「你們……為主的工作完全奉獻自己，毫無保留」 (林前 7:35) 在一些情況下，可以把 ἀπερισπάστως 譯成：「不開始思想其他的事」，或「不開始關注其他的事」。

ἀπερίτμητος

(1)

(a)

88.224 道德倫理素質及相關行為 頑固 ［參σκληροκαρδία, σκληροτράχηλος］ ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν  （習語，直譯：心和耳朵未受割禮）形容頑梗執拗1 頑固的；完全不屈服的 Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι καρδίαις καὶ τοῖς ὠσίν  ‘stubborn and obstinate in your thinking and understanding’  「心與耳未受割禮」 (徒 7:51) 在 σκληροτράχηλος、ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν 和 σκληροκαρδία 等詞的上下文中，頑固和頑梗的重點是不願意受教導或明白。

____________________________________________________

1 88.224中的各個表達似乎與σκληρότης「頑梗；固執」（88.223）的語氣激烈程度略有不同。

ἀπέρχομαι

(1)

＜動＞

(a)

15.37 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἄφιξις］ 離開參考點（reference point），強調離開，但不涉及任何由此產生的分離或決裂狀態1 離開 ἀπῆλθεν καὶ ἤρξατο κηρύσσειν ἐν τῇ Δεκαπόλει  ‘he left and went all through the ten towns telling ...’  「那個人走了，開始在十邑地區傳揚」 (可 5:20) ὡς οὖν εἶπεν αὐτοῖς, Ἐγώ εἰμι, ἀπῆλθον εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ἔπεσαν χαμαί  ‘when he said to them, “I am he,” they moved back and fell to the ground’  「耶穌一對他們說『我就是』，他們就退後，倒在地上」 (約 18:6)

(b)

13.93 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἐξέρχομαι, παράγω, παρέρχομαι］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 εὐθὺς ἀπῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ ἡ λέπρα  ‘at once the leprosy left him’  「痲瘋病立刻離開他」 (可 1:42) Ἡ οὐαὶ ἡ μία ἀπῆλθεν  ‘the first horror ceased’  「第一樣災禍過去了」 (啟 9:12)

(c)

36.36 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 ἀπέρχομαι εἰς τὰ ὀπίσω  （習語，直譯：回到過去）終止作……的跟隨者或門徒 不再作門徒；不再跟隨 Ἐκ τούτου πολλοὶ [ἐκ] τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀπῆλθον εἰς τὰ ὀπίσω  ‘because of this many of his disciples no longer followed him’  「從此，他門徒中有很多……不再跟隨他」 (約 6:66)

(d)

88.279 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ἀπέρχομαι ὀπίσω σαρκὸς ἑτέρας  （習語，直譯：追求異常的肉體）發生違背本性的性行為 發生同性性行為 ὡς Σόδομα καὶ Γόμορρα ... ἀπελθοῦσαι ὀπίσω σαρκὸς ἑτέρας  ‘they committed homosexual intercourse ... like the people of Sodom and Gomorrah’  「所多瑪、蛾摩拉和周圍城鎮的人也跟著他們一樣……隨從逆性的情慾」 (猶 1:7) 在一些社會中，同性戀極其罕見，但也有描述這件事的詞彙，不過那些話都非常粗俗。

(e)

15.92 線性運動 返回 ἀπέρχομαι πρὸς ἑαυτόν  （習語，直譯：回到自己）返回自己的地方或住所 回家；回到自己的地方 ἀπῆλθεν πρὸς ἑαυτὸν  ‘he went back to where he was staying’  「他就回去自己的地方」 (路 24:12)

____________________________________________________

1 ἀπέρχομαι[a]和ἄφιξις通過前綴ἀπ-和ἀφ-更加具體而明顯地表明離開，意思與πορεύομαι[c]、ἄγω[c]、ὑπάγω[b]和μεταίρω（15.34,35）不同。

ἀπέχω  (ἀπέχομαι)

(1)

＜動＞

(a)

57.137 擁有，轉移，交換 接受 完全得到某物，暗示所有該付的都已經付清 完全得到；全部付清 ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν  ‘they have been paid in full’  「他們……已經得了所能得到的賞賜」 (太 6:2) 太 6:2 中的最後一個部分也可以譯成：「他們已經得到將要得到的一切」或「他們已經得到該得的一切」。

(b)

85.16 在空間存在 在某個地方 離……有一段距離 離開一段距離；遠離 ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος  ‘he was still a long way from (home)’  「他離得還遠的時候」 (路 15:20)

(c)

59.47 數量 足夠的，充足的 標示某個狀態或過程的持續時間到了的記號 夠了；足夠；充足 Καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε· ἀπέχει  ‘are you still sleeping and resting? Enough!’  「現在你們仍在睡覺安歇嗎？夠了」 (可 14:41) 在一些語言中，「夠了！」可以譯作：「到此為止」或「你們現在不能再睡覺了」。

(d)

90.67 語意格 經歷者 在可以預料的最大限度經歷一件事件 體驗一個人應得的一切 ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν  ‘because you have experienced all the comfort you are going to get’  「因為你們已經得到將要得到的一切安慰」 (路 6:24)

(e)

13.158 是，變成，存在，發生 發生 繼續避免做某件事 禁戒；不做；避免去做 ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων  ‘to keep from eating food which has been offered to idols’  「不可吃祭過偶像的食物」 (徒 15:29)

ἀπιστέω

(1)

＜動＞

(a)

31.39 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 相信某事不是真的 不相信；不信；不相信是真的 ἀκούσαντες ὅτι ζῇ καὶ ἐθεάθη ὑπ᾽ αὐτῆς ἠπίστησαν  ‘when they heard her say that he was alive and that she had seen him, they did not believe her’  「雖然他們聽見耶穌活了，又有馬利亞看見他，他們卻不相信」 (可 16:11)

(b)

31.97 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 ［參ἀπιστία］ 拒絕信任或依靠某事或某人1 不相信；拒絕相信；不信任；不信 ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται  ‘whoever refuses to believe shall be condemned’  「不信的必被定罪」 (可 16:16) 表達「相信」或「拒絕相信」時涉及的一個嚴重問題是，新約文本經常沒有準確指出這種信仰的目標或對象。 然而，有些語言有嚴格的句法要求，就是直接上下文中必須清楚說明目標。例如，可 16:16 中的句子可以譯成「所有拒絕相信福音的人都應被定罪」。

(c)

31.105 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 ［參ἀπιστία］ 不相信關於耶穌基督的好消息，因此沒有成為信徒2 不要做信徒；做一個非基督徒；做一個無信仰者；不相信；成為異教徒 ἀπιστοῦσιν δὲ  ‘but for those who are unbelievers’  「在那不信的人」 (彼前 2:7)

____________________________________________________

1 ἀπιστέω[b]（以及ἀπιστία[b]）意指拒絕信任或依靠某物或某人，與ἀπιστέω[a]（31.39；意思是不相信某事是真的）不同。因此，ἀπιστέω[b]具有多個重要的附加意思。

2 ἀπιστέω[c]和ἀπιστία[c]的分類要素也同樣適用於πιστεύω[c]和πίστις[d]（31.102）的分類，因為這裡清楚暗示一組具體的信念或關係。

ἀπιστία

(1)

ας＜陰＞

(a)

31.89 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 作為一個無法被信任之人的狀態 缺乏可信賴性；不信 μὴ ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει  ‘that doesn't mean that their lack of faithfulness annuls the faithfulness of God’  「他們的不忠信不會使上帝的信實無效」 (羅 3:3) 羅 3:3 中這個語句同時出現了 ἀπιστία 和 πίστις (31.88)，在其他語言中要恰當地表達當中的意義，可能會有一些困難。因此，翻譯者可能需要較詳細地說明 ἀπιστία 和 πίστις 的含義。此外，這個問題暗示否定的回答，但由於是反問句，譯者可以很容易地譯成語氣強烈的否定陳述，例如，「他們是不可信的人，但這並不意味著上帝是不可信的」。

(b)

31.97 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 ［參ἀπιστέω］ 拒絕信任或依靠某事或某人1 不相信；拒絕相信；不信任；不信 τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθησαν  ‘they were broken off because they refused to believe’  「他們因為不信而被折下來」 (羅 11:20) 表達「相信」或「拒絕相信」時涉及的一個嚴重問題是，新約文本經常沒有準確指出這種信仰的目標或對象。 然而，有些語言有嚴格的句法要求，就是直接上下文中必須清楚說明目標。例如，可 16:16 中的句子可以譯成「所有拒絕相信福音的人都應被定罪」。

(c)

31.105 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 ［參ἀπιστέω］ 不相信關於耶穌基督的好消息，因此沒有成為信徒2 不要做信徒；做一個非基督徒；做一個無信仰者；不相信；成為異教徒 ὅτι ἀγνοῶν ἐποίησα ἐν ἀπιστίᾳ  ‘because as an unbeliever, I did not know what I was doing’  「因為那時候我不信他，不知道我在做些什麼」 (提前 1:13)

____________________________________________________

1 ἀπιστέω[b]（以及ἀπιστία[b]）意指拒絕信任或依靠某物或某人，與ἀπιστέω[a]（31.39；意思是不相信某事是真的）不同。因此，ἀπιστέω[b]具有多個重要的附加意思。

2 ἀπιστέω[c]和ἀπιστία[c]的分類要素也同樣適用於πιστεύω[c]和πίστις[d]（31.102）的分類，因為這裡清楚暗示一組具體的信念或關係。

ἄπιστος

(1)

ον

(a)

31.40 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 （ἀπιστέω[a]「不相信」31.39 的衍生詞）指不可信 不可信；難以置信 τί ἄπιστον κρίνεται παρ᾽ ὑμῖν εἰ ὁ θεὸς νεκροὺς ἐγείρει;  ‘why do you consider it impossible to believe that God raises the dead?’  「你們為什麼判斷上帝使死人復活的事為不可信的呢？」 (徒 26:8)

(b)

31.98 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （ἀπιστέω[b]「不相信」31.97 的衍生詞）指不信，有拒絕相信的含義 不信；懷疑；缺乏信任 Ὦ γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι;  ‘how unbelieving you people are; how long must I stay with you?’  「你們這些人是多麼的不信啊！我還要跟你們在一起多久呢？」 (可 9:19)

(2)

ου＜陽＞

(a)

31.106 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 不相信關於耶穌基督福音的人 不信的人；非信徒 ἔστιν ἀπίστου χείρων  ‘he is worse than an unbeliever’  「還不如不信的人」 (提前 5:8) 對大多數語言來說，把 提前 5:8 中的 ἄπιστος 僅僅譯成「不相信的人」顯然是不夠的，因為不相信的具體內容才是關鍵。在這方面，翻譯者應該比較 可 9:19 中 ἄπιστος[b] 的上下文（見 31.98）。

(b)

11.19 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 不屬於基督信徒群體的人1 非基督徒 εἰ δὲ ὁ ἄπιστος χωρίζεται, χωριζέσθω  ‘if the one who is not a Christian wants to leave, let him do so’  「倘若那不信的人要離開，就由他離開吧！」 (林前 7:15) 在 林前 7:15，可能需要顯示所謂的「相信或信靠的對象」，例如：「如果那人不是在基督裡的信徒」，或「如果那人不是跟隨基督的」。

____________________________________________________

1 ἄπιστος的分類問題與πιστή[b]（= πιστός[e]; 11.17及腳註）基本相同。

ἁπλότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.44 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 真誠的品質，作為單一目的或動機的表現 真誠；動機純潔 ὑπακούετε κατὰ πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις ... ἐν ἁπλότητι καρδίας  ‘obey your human masters in all things ... with sincerity of heart’ or ‘... with a heart which seeks only one purpose’  「凡事要聽從你們世上的主人……要以真誠的心」或「……要懷著只尋求單一目的的心」 (西 3:22)

(b)

57.106 擁有，轉移，交換 給予 慷慨好施的行為 慷慨；樂施；慷慨地行事 ὁ μεταδιδοὺς ἐν ἁπλότητι  ‘the person who shares should do it generously’  「分享的，要慷慨」 (羅 12:8)

ἁπλοῦς

(1)

ῆ οῦν

(a)

23.132 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 健康的，有健全、功能正常的含義（在《新約》中特指眼睛） 健康；健全；好的 ὅταν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, καὶ ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινόν ἐστιν  ‘when your eyes are sound, your whole body is full of light’  「如果你的眼睛健全，全身就都明亮」 (路 11:34) 關於 ἁπλοῦς 在 路 11:34 的另一種解釋，見 57.107。另見 23.149。

(b)

57.107 擁有，轉移，交換 給予 ［參ἁπλῶς］ 樂意並慷慨地給予的 慷慨的；慷慨地；大方的 ἐὰν οὖν ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται  ‘if you (literally ‘your eye’) are generous, then your whole body will be filled with light’  「如果你慷慨，全身就都明亮」（直譯：「如果你的眼睛慷慨，全身就都明亮」） (太 6:22) 對於 太 6:22 以及 路 11:34 的平行經文，大多數學者認為 ἁπλοῦς 的意思是「健康的」或「健全的」（見 23.132）。

ἁπλῶς

(1)

＜副＞

(a)

57.107 擁有，轉移，交換 給予 ［參ἁπλοῦς］ 樂意並慷慨地給予的 慷慨的；豐富的；豐厚的；慷慨地；大方的 αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς  ‘let that person ask from God, who gives to all generously’  「讓他向那慷慨賜予萬人……的上帝祈求」 (雅 1:5)

ἀπό

(1)

接＜所有＞

(a)

89.122 關係 分離 表示分離關係，暗示與前一個聯繫斷絕 從……；離…… ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι αὐτὸς ἐγὼ ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ  ‘for I would pray to be cursed and thus myself be separated from Christ’  「自己被詛咒，與基督分離，我也願意」 (羅 9:3)

(b)

90.15 語意格 事件或活動的來源 用於標記一件隱含事件的來源 從；藉 τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς  ‘do not turn away from the one who wishes to borrow from you’  「有人想向你借貸，就不要拒絕」 (太 5:42) 在 太 5:42，ἀπό 也指那個借貸給人的人。

(c)

84.3 空間的延伸 從源頭延伸 從某個源頭延伸出來 從……；離…… σημεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ  ‘a sign from heaven’  「從天上顯個神蹟」 (可 8:11a) εἰς πάντα τὰ ἔθνη. ἀρξάμενοι ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ  ‘to all nations, beginning from Jerusalem’  「從耶路撒冷起直傳到萬邦」 (路 24:47) ὡς ἀπὸ σταδίων δεκαπέντε  ‘about fifteen stades away’  「離……不到三公里」 (約 11:18b) οὓς δὲ ἐπί τινων τῶν ἀπὸ τοῦ πλοίου  ‘and others on some of the things which came from the ship’  「其餘的人利用……從船上而來的（斷木）」 (徒 27:44)

(d)

63.20 整體，聯合，部分，分開 部分 ［參ἐκ］ 表示整體中的一部分的標記，可以是可數或不可數的東西 ……之一；……的一部分；一部分；其中一個 ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος  ‘in order to receive from the farmers a part of the produce of the vineyard’  「向佃戶收取葡萄園的部分果子」 (可 12:2)

(e)

89.142 關係 實質 ［參ἐκ］ 表示組成或做成某物的物質 由……組成；出於；由……做成 τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘his garment made of the hair of a camel’  「他身穿駱駝毛做成的衣服」 (太 3:4)

(f)

90.7 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 用於標記也可被視為來源的施事者3 藉；從 Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἐπικληθεὶς Βαρναβᾶς ἀπὸ τῶν ἀποστόλων  ‘Joseph, who was called Barnabas by the apostles’  「約瑟，使徒稱他為巴拿巴」 (徒 4:36) οὔτε ζητοῦντες ἐξ ἀνθρώπων δόξαν οὔτε ἀφ᾽ ὑμῶν οὔτε ἀπ᾽ ἄλλων  ‘neither seeking to be honored by people, neither by you nor by others’ or ‘neither seeking glory from people, neither from you nor from others’  「沒有向你們或向別人求榮耀」或「不求得到你們或其他人給的榮譽」 (帖前 2:6) 在 帖前 2:6，ζητοῦντες … δόξαν 顯然是指「尋求得到尊榮」或「尋求得到榮耀」。在這種情況下，ἀπό 不僅指施事者，也指來源。

(g)

90.11 語意格 工具 用於標記作為信息或推理來源的工具 藉；從 Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν  ‘learn a parable from the fig tree’  「從無花果樹那裡學個比喻」 (太 24:32)

(h)

67.131 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἐκ］ 一個時間標記，表示從過去的一個時間點開始的一段時間 自從；自；從；……以來 ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης  ‘the woman became well from that moment’  「從那時起，這女人就痊癒了」 (太 9:22) τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο  ‘this is now the third day since these things happened’  「這些事發生到現在已經三天了」 (路 24:21d)

(i)

89.25 關係 原因及／或理由 ［參ἐκ, ὅθεν, παρά］ 表示原因或理由，重點在於源頭5 因為；由於 οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου  ‘he was not able to because of the crowd’  「只因人多……所以不能……」 (路 19:3) οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς ἐκείνου  ‘I was not able to see because of the brightness of that light’  「我因那光的閃耀不能看見」 (徒 22:11) οἱ πλουτήσαντες ἀπ᾽ αὐτῆς  ‘those who had become rich because of her’  「藉著她發財的商人」 (啟 18:15)

(j)

90.19 語意格 責任 用於標記一個為事件或狀態負責的人 藉；（根據）；在……之上 Τί δὲ καὶ ἀφ᾽ ἑαυτῶν οὐ κρίνετε τὸ δίκαιον;  ‘why don't you accept responsibility for judging what is right?’ or ‘why do you not take it upon yourselves to judge what is right?’  「你們為什麼不能由自己來辨別正義的事呢？」 (路 12:57) ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ οὐκ ἐλήλυθα  ‘I didn't come on my own’ or ‘I am not the one who is responsible for my coming’  「我並不是憑著自己來的」 (約 7:28)

(k)

63.15 整體，聯合，部分，分開 部分 ［參ἐκ, μέρος］ ἀπὸ μέρους  （習語，直譯：從一部分）是某事物的一部分的狀態 是……的一部分；作為……的一部分；部分；部分的 καθὼς καὶ ἐπέγνωτε ἡμᾶς ἀπὸ μέρους  ‘even as you partially understand us’  「你們已經有幾分認識我們」 (林後 1:14)

(l)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ ἀπὸ μέρους  （習語，直譯：從一個部分）形容相對較短的一段時間，強調事件或狀態的短暫性 短時間；短暫；暫時；一會兒；一些時候 ἐὰν ὑμῶν πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ  ‘to go there after I have enjoyed (visiting) you for a while’  「稍享與你們相聚之樂，然後……到那裡去」 (羅 15:24)

(m)

61.2 序列 ἀπὸ μιᾶς  （習語，直譯：從一）單個項目組成的序列，一個接一個 一個接一個；一個一個地；逐個 καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς πάντες παραιτεῖσθαι  ‘and they all began to make excuses, one after the other’  「但那些人卻一個一個地推辭」 (路 14:18)

(n)

67.133 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參αἰών, αἰώνιος, ἐκ, πρό, χρόνος］ ἀπὸ τῶν αἰώνων  一段極其長久的時間，從假定的開始一直到現在 歷代以來；從萬世以來；從創世以來；歷世歷代 τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν  ‘the secret which he hid since all ages past from mankind’  「就是他歷代以來向人類隱藏著的奧秘」 (西 1:26)

(o)

13.62 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參εἰς］ ἀπό … εἰς  改變狀態的標誌 脫離……進入；從……到；為要；變成 ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης  ‘from slavery of decay to glorious freedom’  「脫離使之衰朽的奴役，進入……榮耀的自由」 (羅 8:21)

(p)

67.26 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων  （習語，直譯：從古時的日子）在另一個時間點之前的一個時間點，兩者之間的間隔相當長 很久以前；早已；前些時候 ὑμεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων ἐν ὑμῖν ἐξελέξατο ὁ θεὸς  ‘you know that sometime ago God chose from among you’  「你們知道，前些時候上帝在你們當中揀選了」 (徒 15:7) 經文稱彼得在先前的某個時候蒙上帝揀選，將福音帶給外邦人，所指的時間很難被看為是古時，雖然有些人認為這裡的意思是上帝在太初就做出這樣的決定。採用 ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων 可能是要強調上帝的決定已經確立，就是要彼得從百夫長哥尼流開始，把福音帶給外邦人。這事發生在教會發展初期，可能也有助於解釋這習語的使用。

____________________________________________________

1 在可 8:11（見84.3）和太 16:1（見84.4），ἀπό[c]和ἐκ[a]的指稱顯然重疊。

2 在約 11:18，ἀπό用在表示距離的句子中，可以分析為從特定點開始計算的一段距離。

3 在大多數情況下，ἀπό用來標記溝通的施事者；但是，在太 20:20等例子中，ἀπό可能既標記溝通的施事者又標記源頭。在短語αἰτοῦσά τι ἀπ᾽ αὐτοῦ「求他一件事」中，直接回應將是述說一個應許，因此，ἀπό不僅清楚指明應許的直接施事者，還指明了所求好處的終極源頭。

4 短語ἀφ᾽ οὗ「自從」最好解作一個省略語，其中的關係代詞οὗ指具體的時間或者省略時間，如許多情況所示。

5 這一組詞彙（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思無疑有些差異，但並不能根據現有的上下文來確定具體的指定或聯想特徵。

ἀποβαίνω

(1)

＜動＞

(a)

15.39 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開，如從船上離開 上岸；離開 οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀποβάντες ἔπλυνον τὰ δίκτυα  ‘the fishermen had gotten out of their boats and were washing the nets’  「漁夫離開船，正在洗網」 (路 5:2)

(b)

89.41 關係 結果 ἀποβαίνω εἰς  （習語，直譯：往……裡去）導致某種狀態 導致；造成 οἶδα γὰρ ὅτι τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν  ‘for I know that this will lead to my release’  「因為我知道，這事……終必使我得到釋放」 (腓 1:19)

ἀποβάλλω

(1)

＜動＞

(a)

49.19 涉及衣著及裝飾的活動 迅速脫下衣服，扔到一邊 扔掉；丟下；擺脫；除下並扔到一邊 ὁ δὲ ἀποβαλὼν τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ  ‘he threw off his cloak’  「他就丟下衣服」 (可 10:50)

(b)

13.45 是，變成，存在，發生 狀態 ［參βάλλω］ 強行停止一個狀態，有根除的含義 去掉；驅除；除掉 μὴ ἀποβάλητε οὖν τὴν παρρησίαν ὑμῶν  ‘do not cause your courage to cease’ or ‘do not let your courage cease’  「你們不要丟棄了勇氣」（直譯：「不要使你們的勇氣停止」） (來 10:35)

ἀποβλέπω

(1)

＜動＞

(a)

30.31 思考 思考，思想 ［參ἀφοράω］ 專注地不停思考 想望；盼望；注目；注視 ἀπέβλεπεν γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν  ‘because he fixed his attention on the future reward’  「因為他注目將來要得的賞賜」 (來 11:26)

ἀπόβλητος

(1)

ον

(a)

57.141 擁有，轉移，交換 接受 （ἀποβάλλω「拒絕」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）要被拒絕的東西 被拒絕的東西；可丟棄的 καὶ οὐδὲν ἀπόβλητον μετὰ εὐχαριστίας λαμβανόμενον  ‘nothing received with thanksgiving is to be rejected’  「只要感恩領受，沒有一樣該丟棄」 (提前 4:4) 在一些語言中，與 ἀπόβλητος 意義最接近的譯詞是：「要扔掉的東西」或「要被棄絕的東西」。

ἀποβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

34.38 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 把某人從特定的團體中移除 拒絕；移除；丟棄 εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καταλλαγὴ κόσμου  ‘for if their rejection meant reconciliation for the world’  「如果他們被丟棄，世界因而得以……和好」 (羅 11:15) 在翻譯 羅 11:15 中的這個從句時，可能需要比較具體地指明參與方和暗示的關係，例如：「如果他們被丟棄，就意味著世人與上帝和好」。

(b)

13.103 是，變成，存在，發生 存在 停止存在 喪失；損失 ἀποβολὴ γὰρ ψυχῆς οὐδεμία ἔσται ἐξ ὑμῶν πλὴν τοῦ πλοίου  ‘for there will be no loss of life among you, only the loss of the ship’  「除了損失這條船，你們中間沒有一人會喪失性命」 (徒 27:22)

ἀπογίνομαι

(1)

＜動＞

(a)

68.40 時態 停止 （ἀπογίνομαι「死」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）停止，發生徹底、突然的變化 停止；終止；死 ταῖς ἁμαρτίαις ἀπογενόμενοι  ‘having stopped sinning’ or ‘ceased sinning’  「停止犯罪」或「不再犯罪」 (彼前 2:24) 在翻譯 彼前 2:24 中的這個短語時，翻譯者可能想要保留比喻形式，譯成「在罪上死」或「向罪死」。關於 ἀπογίνομαι 在 彼前 2:24 的另一種解釋，見 74.27。

(b)

74.27 能夠，有能力 （ἀπογίνομαι「死」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）不能對任何刺激或慾望作出回應 向……死；在……上死；不作出回應；與……無分 ἵνα ταῖς ἁμαρτίαις ἀπογενόμενοι τῇ δικαιοσύνῃ ζήσωμεν  ‘in order that having died to sin we may live to righteousness’  「使我們既然在罪上死，就得以在義上活」 (彼前 2:24) 有些語言很難用「向罪死」這種表達。在一些情況下，翻譯者可以保留其中的比喻義，把它譯成「就想犯罪的慾望來說，我就像死了一樣」，或「在受到罪試探的時候，我就像一具屍體似的」。 關於 ἀπογίνομαι 在 彼前 2:24 的另一種解釋，見 68.40。

ἀπογραφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.43 溝通 書面語言 與人口普查一起進行的戶口登記 戶口登記 αὕτη ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο  ‘when the first census took place’  「第一次登記戶籍」 (路 2:2) 翻譯者可以用描述性的語句來表達「戶口登記」，例如「記下每個人的名字並把他們計算在內」，或「政府把每個人的名字寫在名單上」，或「……寫在登記簿上」。

ἀπογράφω

(1)

＜動＞

(a)

33.42 溝通 書面語言 登記某人，通常與人口普查有關 登記；列入人口普查名單 ἐπορεύοντο πάντες ἀπογράφεσθαι, ἕκαστος εἰς τὴν ἑαυτοῦ πόλιν  ‘everyone went to be registered, each to his own town’  「於是眾人都各回自己的城鎮去登記」 (路 2:3) 在許多語言中，ἀπογράφω 的對等譯法只是「把一個人的名字寫在登記名冊上」，或「把一個人的名字寫在登記某地居民的名單上」。 在 來 12:23（καὶ ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανοῖς「在眾長子歡聚的盛會，這些長子的名字已經記錄在天上」），ἀπογράφω 用作比喻義，但通常或多或少會按字面翻譯。

ἀποδείκνυμι

(1)

＜動＞

(a)

28.50 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使人知道某事物是真實的，焦點可能放在這種知識的來源 展示；顯示；證明；證實；清楚表明 Ἰησοῦν τὸν Ναζωραῖον, ἄνδρα ἀποδεδειγμένον ἀπὸ τοῦ θεοῦ εἰς ὑμᾶς δυνάμεσι  ‘Jesus of Nazareth was a man whose divine mission was clearly shown to you by miracles’  「拿撒勒人耶穌就是上帝以異能……向你們證明出來的人」 (徒 2:22)

(b)

28.65 知道 可知的 使某事物為公眾所知 公開展示；公開證明；自稱；宣稱 δοκῶ γάρ, ὁ θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους  ‘for it seems to me that God has shown publicly that we apostles are last, like persons condemned to die’  「其實我在想，上帝已經把我們作使徒的列在最後公開示眾，好像判了死刑的人」 (林前 4:9)

(c)

72.5 真的，假的 真的，假的 ［參ἐπιδείκνυμι］ 證明某事是真實的 證實；證明；提出證據 πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι  ‘they made many serious charges (against him) which they were not able to prove’  「提出許多嚴重而不能證實的事控告他」 (徒 25:7)

ἀπόδειξις

(1)

εως, ＜陰＞

(a)

28.52 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἔνδειγμα, ἔνδειξις］ （ἀποδείκνυμι[a]「證明，顯示」28.50 的衍生詞）一個人知道某事是事實的途徑 1 2 證明；證據；明證；驗證；跡象 ἀλλ᾽ ἐν ἀποδείξει πνεύματος καὶ δυνάμεως  ‘but with evidence of the Spirit and of power’ or ‘but with evidence of the power of the Spirit’  「而是用聖靈和能力去證明」或「而是以聖靈的大能來證明」 (林前 2:4)

____________________________________________________

1 ἀπόδειξις的意思可能與ἔνδειξις和ἔνδειγμα有些區別，因此與ἀποδείκνυμι[a]（28.50）的關係更加密切，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 與βέβαιος[c]（28.43）、βέβαιοω[b]（28.43）和βεβαίωσις（28.44）的情況一樣，ἔνδειξις、ἔνδειγμα和ἀπόδειξις具有兩組不同的語義特徵。「表明」或「闡明」清楚暗示「使某事為人所知」，但是以一種清楚的、有說服力的、肯定的方式使人知道，從而「表明是確定的或真的」。這種雙重語義特徵包含在「證明」、「證據」和「證實」等詞彙中。

ἀποδεκατόω

(1)

＜動＞

(a)

57.114 擁有，轉移，交換 給予 ［參δεκατόω］ 奉獻個人收入的十分之一 獻上十分之一；作什一奉獻 ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον  ‘you give (to God) a tenth of mint, rue, and all the other herbs’  「把薄荷、茴香，和其他的香料，奉獻十分之一給上帝」 (路 11:42)

(b)

57.115 擁有，轉移，交換 給予 ［參δεκατόω］ 使人交納十分之一 收取十分之一；收取什一奉獻 ἐντολὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόμον  ‘they are commanded by Law to collect the tenth from the people’  「奉命照例向百姓收取十分之一」 (來 7:5) 有些語言很難表達「十分之一」，因此，要確切表達「什一奉獻」也有困難。在一些語言中，可以將「十分之一」譯作「十份中的一份」或「一份和其他九份」。「作什一奉獻」可以譯作「從十份中獻上一份」或「獻出一份留下九份」。

ἀπόδεκτος

(1)

ον

(a)

25.85 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ［參δεκτός］ 因被接納而討人喜歡的 討人喜歡的；蒙悅納的 τοῦτο καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ  ‘this is good and it pleases God our Savior’  「這是好的，在我們的救主上帝面前可蒙悅納」 (提前 2:3) 有些語言需要重組那些包含「可接納的」或「討人喜悅的」的語句，比如，徒 10:35 可能需要譯成：「上帝悅納所有敬拜他並且做正確事情的人」，或「上帝喜悅所有敬拜他並且行義的人」。同樣地，提前 2:3 可以譯成：「這是好的，是我們的救主上帝喜悅的」，或「這是好的，我們的救主上帝因這事而歡喜」。

ἀποδέχομαι

(1)

＜動＞

(a)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場1 歡迎；接納；接待；款待 Ἐν δὲ τῷ ὑποστρέφειν τὸν Ἰησοῦν ἀπεδέξατο αὐτὸν ὁ ὄχλος  ‘when Jesus returned (to the other side of the lake), the crowd welcomed him’  「耶穌回來的時候，群眾歡迎他」 (路 8:40)

(b)

31.52 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參ἀποδοχή, παραδέχομαι］ 開始相信某事是真的，並相應地作出回應，同時強調信息的來源 領受；接受 οἱ μὲν οὖν ἀποδεξάμενοι τὸν λόγον αὐτοῦ ἐβαπτίσθησαν  ‘many of them accepted his message and were baptized’  「許多人領受了他的信息，並接受洗禮」 (徒 2:41)

(c)

31.26 持有觀點，相信，信賴 承認 承認某事的真實性，通常指好的事情 承認；贊成 πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ ἀποδεχόμεθα, κράτιστε Φῆλιξ, μετὰ πάσης εὐχαριστίας  ‘most excellent Felix, we acknowledge this anywhere and everywhere with complete thankfulness’  「我們隨時隨地都滿心感激」（直譯：「我們隨時隨地都充滿感謝地承認」） (徒 24:3) 見 83.8 關於 徒 24:3 的討論。

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

ἀποδημέω

(1)

＜動＞

(a)

15.47 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開自己的家或家鄉，遠走高飛，暗示離家相當遠和相當長的一段時間 離家遠行 ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν  ‘the younger son went on a journey to a distant country’  「小兒子出門到一個遙遠的國家去了」 (路 15:13)

ἀπόδημος

(1)

ον

(a)

85.22 在空間存在 在某個地方 指某人離開通常居住的地方1 離開家；外出旅行 ἄνθρωπος ἀπόδημος  ‘a man who is away on a journey’  「一個人離家遠行」 (可 13:34)

____________________________________________________

1 ἀπόδημος也可以作為ἀποδημέω「離家遠行」（15.47）的衍生詞。

ἀποδίδωμι  (ἀποδίδομαι)

(1)

＜動＞

(a)

擁有，轉移，交換

(b)

57.153 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 支付，暗示這種支付是在付還承擔的義務 1 支付；歸還；償還 οὐ μὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν, ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην  ‘there you will stay (literally ‘you will never come out from there’) until you pay the last penny (of your fine)’  「你得坐牢，直到你付清罰款的最後一分錢」（直譯：「你絕不能從那裡出來，直到你還清最後一分錢」） (太 5:26) Κάλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀπόδος αὐτοῖς τὸν μισθὸν  ‘call the workers and pay them their wages’  「叫工人都來，給他們工錢」 (太 20:8) οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν  ‘they will pay him his share of the harvest at the right time’  「他們會在適當的時間把他當得的那份收成給他」 (太 21:41) Ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ  ‘render to Caesar what are his and to God what are his’  「凱撒的東西交給凱撒；上帝的的東西交給上帝」 (太 22:21)

(c)

38.16 懲罰，賞賜 報應，賞罰 正面或負面地報應某人，取決於那人應得什麼 獎賞；報應；賞罰 ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ  ‘who will recompense each person in accordance with what he has done’  「他要照各人的行為報應各人」 (羅 2:6)

(d)

13.136 是，變成，存在，發生 發生 使承諾實現，通常與誓言有關 使發生；去做；償還 ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου  ‘do what you have promised the Lord you would do’ or ‘pay back to the Lord your vows’  「答應了主你會做的事就要做」或「向主許了誓願，就要還願」 (太 5:33)

(e)

90.46 語意格 可數事件的施事者 用於標記關乎可數算的事件的施事者關係，可能暗示當中涉及某些調動或轉移 執行；做；給 οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως  ‘people will have to account for it in the day of judgment’  「在審判的日子，句句都要交代」 (太 12:36) καὶ δυνάμει μεγάλῃ ἀπεδίδουν τὸ μαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τῆς ἀναστάσεως τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘and with great power the apostles witnessed to the resurrection of the Lord Jesus’  「使徒們大有能力地見證主耶穌的復活」 (徒 4:33)

(f)

57.186 擁有，轉移，交換 售賣，購買，價錢 ［參πιπράσκω, πωλέω］ 處理財產或提供服務，來換取金錢或其他報酬 賣；售賣；出賣 Εἰπέ μοι, εἰ τοσούτου τὸ χωρίον ἀπέδοσθε;  ‘tell me, Did you sell the property for this amount?’  「告訴我，你們賣田產的錢都在這裡嗎？」 (徒 5:8) πιπράσκω 和 ἀποδίδομαι (ἀποδίδωμι[e]) 也可以用來指把人賣為奴隸，例如，請注意 太 18:25（ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι「他的主人吩咐把他賣為奴隸」）中的 πιπράσκω，以及 徒 7:9（οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν Ἰωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον「先祖嫉妒約瑟，把他賣到埃及為奴隸」）中的 ἀποδίδομαι。 然而，有些語言必須使用特定的詞彙來表達把人賣為奴隸。事實上，翻譯者可能需要相當明確地描述該事件，例如：「收錢把人交給另一個人做奴隸」。 在 羅 7:14 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν「賣給罪作奴隸」中，πιπράσκω 是比喻用法，把罪擬人化為主人。

____________________________________________________

1 ἀποδίδωμι[a]出現在多種交易中，比如薪資、收益、稅收、債務、獎勵等。

ἀποδιορίζω

(1)

＜動＞

(a)

39.16 敵意，衝突 分裂 造成或煽動人與人之間的分裂、不和 造成分歧；製造紛爭；引人結黨 Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες  ‘these are the ones who cause divisions’  「這些人製造紛爭」 (猶 1:19) 有些語言可以用習語來表達「導致分裂」，例如：「使人彼此轉身離開」，或「使人彼此不再說話」，或「使人組成黨派互相敵對」。關於 ἀποδιορίζω 在 猶 1:19 的另一種解釋，見 30.116。

(b)

30.116 思考 區別，評價，評斷 判斷兩個或多個物件或事件之間有顯著區別 加以區分；劃分界線；使彼此分開 Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες, ψυχικοί, πνεῦμα μὴ ἔχοντες  ‘these draw a line between (spiritual and unspiritual persons), worldly people who are themselves without the Spirit’  「這就是那些……屬乎血氣、沒有聖靈的人」（直譯：「這就區分了（屬靈的人與不屬靈的人），屬乎世界、沒有聖靈的人」） (猶 1:19) 在 猶 1:19，「屬靈人與不屬靈的人」之間的具體區別，是根據上下文得出來的。關於 ἀποδιορίζω 在 猶 1:19 的另一種解釋，見 39.16。

ἀποδοκιμάζω

(1)

＜動＞

(a)

30.117 思考 區別，評價，評斷 判斷某人或某物為不真誠或不值得的，因而被棄絕 被認為不配；拒絕；棄絕；丟棄 δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν καὶ ἀποδοκιμασθῆναι ὑπὸ τῶν πρεσβυτέρων  ‘the Son of Man must suffer much and be rejected by the elders’  「人子必須受許多的苦，被長老……棄絕」 (可 8:31)

ἀποδοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

31.52 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參ἀποδέχομαι, παραδέχομαι］ 開始相信某事是真的，並相應地作出回應，同時強調信息的來源 領受；接受 πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος  ‘this is a true saying and is worthy of being fully received’  「這話是真的，值得完全接受」 (提前 1:15)

ἀπόθεσις

(1)

(a)

23.111 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἐκδημέω, σῶμα］ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματος  （習語，直譯：脫去居所，7.8）死亡的委婉說法 死；死亡；脫離；除掉 ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I shall soon die’  「我不久便會死」 (彼後 1:14)

ἀποθήκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

7.25 建造物 建築物 儲存農作物的小型建築物；通常用石頭搭建而成 穀倉；倉庫 συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην  ‘he will gather his wheat into the storehouse’  「把他的麥子收進倉裡」 (太 3:12) 有些語言明確區分了用來儲存農作物的建築物，和儲存其他東西的倉庫。

ἀποθησαυρίζω

(1)

＜動＞

(a)

65.11 價值 有價值的，沒有價值的 ［參θησαυρίζω］ 保存貴重物品的安全 積存（財寶）；積聚（財富）；安全地保存 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον  ‘treasuring up for yourselves a good foundation for the future’  「為將來給自己積存美好的根基」 (提前 6:19) ἀποθησαυρίζοντας 與 θεμέλιον 合在一起有一些問題，因為這形成一種混合比喻。因此在一些語言中，可以說 提前 6:19 中的 θεμέλιον 是「一種幫助」，甚至是「貴重的東西」。

ἀποθλίβω

(1)

＜動＞

(a)

19.44 物理的衝擊力 擠壓 ［參θλίβω］ 極力擠入1 擁擠；人群逼著 οἱ ὄχλοι συνέχουσίν σε καὶ ἀποθλίβουσιν  ‘the crowds are pressing in from all sides and crowding against you’  「人群從四方八面擠過來，擁擠著你」 (路 8:45)

____________________________________________________

1 ἀποθλίβω可能比θλίβω[a]的語氣更加強烈。

ἀποθνῄσκω

(1)

＜動＞

(a)

23.99 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἐκψύχω, θάνατος, θνῄσκω, νέκρωσις］ 死亡的過程 死；死去；死亡 ἵνα τις ἐξ αὐτοῦ φάγῃ καὶ μὴ ἀποθάνῃ  ‘so that if anyone eats of it, he will not die’  「人吃了就不死」 (約 6:50) ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται  ‘whoever believes in me will live even though he dies’  「信我的人，雖然死了，也要活過來」 (約 11:25) 有些語言會根據死亡的具體方式或環境，使用有明顯區別的詞彙去指死亡。例如，用一個詞彙主要指年老帶來的死亡，用另一個詞彙指疾病帶來的死亡，又用另一個詞彙指暴力導致的死亡。翻譯者在根據具體上下文選擇詞彙時，必須小心區分。 在 約 6:50，ἀποθνῄσκω 必須從屬靈意義上來理解，而不是從嚴格的字面意義上來理解。這種大膽的比喻性語言是《約翰福音》的特點，應該保留；但是在一些語言中，嚴格的直譯可能會讓讀者從字面上理解經文，並導致誤解。因此在一些情況下，可能需要譯成「人吃了，可以說就不會死」，來表達其比喻含意。

(b)

23.117 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參εἰμί, θάνατος］ 處於瀕臨死亡的危險中 面對死亡；冒生命危險；冒死 καθ᾽ ἡμέραν ἀποθνῄσκω  ‘I face death day by day’  「我天天面對死亡」 (林前 15:31) 在 林前 15:31，καθ᾽ ἡμέραν ἀποθνῄσκω 也可以譯成「我每天都處於被殺害的危險中」。

(c)

74.27 能夠，有能力 （ἀποθνῄσκω[a]「死」23.99 的引申喻意）不能對任何刺激或慾望作出回應 向……死；在……上死；不作出回應；與……無分 ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ  ‘we have died to sin’  「我們向罪死了」 (羅 6:2) 有些語言很難用「向罪死」這種表達。在一些情況下，翻譯者可以保留其中的比喻義，把它譯成「就想犯罪的慾望來說，我就像死了一樣」，或「在受到罪試探的時候，我就像一具屍體似的」。

ἀποκαθιστάνω  (ἀποκαθίστημι)

(1)

＜動＞

(a)

13.65 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀποκατάστασις, ἐγείρω］ 變回以前的好狀態 復原；恢復 ἐξέτεινεν καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ  ‘he stretched out his hand and it was restored’ or ‘... it was healed’  「那人一伸手，手就復原了」或「……就痊愈了」 (可 3:5) 把 可 3:5 中的 ἀποκαθίστημι 譯成「醫好了」是合理的，因為前文說那隻手萎縮了，但是 ἀποκαθίστημι 本身不是治愈的意思。然而請注意 ἰάομαι[b]（13.66）與這詞的差異。

(b)

15.74 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 送某人回到曾經去過的地方 送回；使回去 ἵνα τάχιον ἀποκατασταθῶ ὑμῖν  ‘in order that I may quickly send back to you’  「使我快些回到你們那裡去」 (來 13:19)

ἀποκαλύπτω

(1)

＜動＞

(a)

28.38 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἀποκάλυψις］ （ἀποκαλύπτω「揭露，把隱藏的取出」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某事物完全被人知道 揭示；顯露，顯明；使人完全了解；啟示 ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί  ‘and so the thoughts of many will be fully known’  「叫許多人心裡的想法完全被人知道」 (路 2:35) τότε ἀποκαλυφθήσεται ὁ ἄνομος  ‘then the Wicked One will be revealed’  「那時這不法的人必定顯露出來」 (帖後 2:8)

ἀποκάλυψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.38 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἀποκαλύπτω］ （ἀποκαλύπτω「揭露，把隱藏的取出」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某事物完全被人知道 揭示；顯露，顯明；使人完全了解；啟示 ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται  ‘all of creation waits with eager longing for God to reveal his sons’  「受造之物熱切盼望等候上帝的眾子顯出來」 (羅 8:19) κατὰ ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου  ‘according to the disclosure of the secret truth which was hidden for long ages in the past’  「照著把自古以來隱藏的奧秘揭開的啟示」 (羅 16:25)

ἀποκαραδοκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.64 態度及情感 盼望，期待 人所熱切期待的事物 人所切慕的；迫切期待；熱切盼望；熱切等待 κατὰ τὴν ἀποκαραδοκίαν καὶ ἐλπίδα μου, ὅτι ἐν οὐδενὶ αἰσχυνθήσομαι  ‘my eager desire and hope is that I shall be ashamed in nothing’  「我熱切渴望和盼望的是：我在任何事上都不至於羞愧」 (腓 1:20) 在 羅 8:19（見 25.63），ἀποκαραδοκία 在某種意義上加強了 ἀπεκδέχομαι 的意思，但是這個詞似乎增加了「渴望」的一個重要組成部分。

ἀποκαταλλάσσω

(1)

＜動＞

(a)

40.1 和解，寬恕 和解 ［參καταλλαγή, καταλλάσσω, συναλλάσσω］ 在人際關係受到擾亂或破壞後，重新建立恰當的友好關係（這一系列意義的構成特徵包含(1)友好的關係受到破壞，(2)由於假定的或真正的挑釁，(3)有旨在於消除敵意的公開行為，和(4)恢復原有的友好關係）1 和解；和好；讓彼此和好；復和 δι᾽ αὐτοῦ ἀποκαταλλάξαι τὰ πάντα εἰς αὐτόν  ‘through him, (God) reconciled the whole world to himself’  「藉著他，上帝使整個世界都與自己和好」 (西 1:20) 由於「和解」涉及的方面很多並且很複雜，因此很多時候需要採用整個短語，來充分表達此語義域中各詞彙的含義。有些語言往往會以習語來表達「和好」的意思，例如：「使再次成為朋友」、「使再次打響指」（在非洲的許多地方，這是友好關係的象徵）、「使再次成為一體」，或「消除隔閡」。對於表示「和好」的詞彙，一個特別關鍵的要素，是確定最初導致不和的責任所在。例如，有些詞彙暗示，主動去尋求和解的人，其實是承認自己導致了不和。當然，談到上帝藉著基督使人與他自己和好時，這種解釋是完全站不住腳的。 在某些語言中，表達和好的詞彙的語境，通常與夫婦間的和解有關。這樣的詞彙與《聖經》中許多的上下文非常相符，特別是論到人與上帝和好的那些經文，因為上帝通常被稱為丈夫，信徒被稱為妻子。

____________________________________________________

1 40.1所含詞彙可能有些微妙的區別，但是現有上下文並不支持給這些詞彙設立完全獨立的義項。

ἀποκατάστασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

13.65 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀποκαθιστάνω, ἐγείρω］ 變回以前的好狀態 復原；恢復 ἄχρι χρόνων ἀποκαταστάσεως πάντων ὧν ἐλάλησεν ὁ θεὸς  ‘till the times of restoring all things of which God spoke’ or ‘until the time of making all things new of which God spoke’  「直到萬物恢復的時候，就是上帝……所說的」或「直到萬物更新的時候；就是上帝……所宣佈的」 (徒 3:21)

ἀπόκειμαι

(1)

＜動＞

(a)

85.53 在空間存在 放置，安置 把東西收起來妥善保管 存放；放在一個地方 ἡ μνᾶ σου ἣν εἶχον ἀποκειμένην ἐν σουδαρίῳ  ‘your mina which I put away for safekeeping in a napkin’  「你的那錠銀子，我一直保存在手巾裡」 (路 19:20)

(b)

13.73 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἐπίκειμαι, κεῖμαι］ 存在，具有已確立的含義，因此具有連續性和目的 存在；設定 διὰ τὴν ἐλπίδα τὴν ἀποκειμένην ὑμῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘based on the hope which exists for you in heaven’  「基於那為你們存在天上的盼望」 (西 1:5) 西 1:5 中的「盼望」是對現實的盼望，而不僅僅是人的感覺。

(c)

71.37 狀況 必要的，不必要的 由於某事不可避免而被認為是必然的 必然的；必定；注定 ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν  ‘everyone must die once’  「人人必有一死」 (來 9:27)

ἀποκεφαλίζω

(1)

＜動＞

(a)

20.80 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參πελεκίζω］ 以斬首的方式殺人，通常是一種死刑 斬首 πέμψας ἀπεκεφάλισεν [τὸν] Ἰωάννην ἐν τῇ φυλακῇ  ‘he sent and had John the Baptist beheaded in prison’  「他派人去，在監獄裡斬了約翰的頭」 (太 14:10)

ἀποκλείω

(1)

＜動＞

(a)

79.113 物體的特徵 打開，關閉 封閉一個區域，這樣做是要阻止人進入 關閉；關嚴；鎖上 ἀφ᾽ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν  ‘when the master of the house gets up and closes the door, then you on the outside will begin to knock at the door’  「當那家的主人起來關了門，你們才開始在外面敲門」 (路 13:25)

ἀποκόπτω

(1)

＜動＞

(a)

19.18 物理的衝擊力 刺穿，切割 ［參ἐκκόπτω］ 砍斷以致分離 砍下來；砍斷；砍成兩半 ἀπέκοψαν οἱ στρατιῶται τὰ σχοινία τῆς σκάφης καὶ εἴασαν αὐτὴν ἐκπεσεῖν  ‘the soldiers cut the ropes that held the boat and let it go’  「於是士兵砍斷小艇的繩子，任小艇漂去」 (徒 27:32a)

____________________________________________________

1 在加 5:12，ἀποκόπτω可能是指嚴重的陰莖毀損或者閹割。

ἀπόκριμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.26 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 正式的判決，經常涉及法律裁決 決定；判決 αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς τὸ ἀπόκριμα τοῦ θανάτου ἐσχήκαμεν  ‘we felt that the sentence of death had been passed against us’  「我們只覺得已經被判死刑」 (林後 1:9) 在 林後 1:9，ἀπόκριμα 是比喻用法；雖然還沒有實際的正式判決，但是考慮到保羅及其同工所受的苦難，好像已經作出了正式判決那樣。

ἀποκρίνομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.184 溝通 問題，答案 回答一個詢問信息的問題 回答 ἠρώτησαν αὐτόν ... Ὁ προφήτης εἶ σύ; καὶ ἀπεκρίθη, Οὔ  ‘they asked him, “... Are you the prophet?” “No,” he replied’  「他們又問：『你……是那位先知嗎？』他回答：『不是。』」 (約 1:21)

(b)

33.28 溝通 語言層次 開始或繼續一次頗為正式的講話（通常與 λέγω[a]「說」33.69 一起出現）1 說話；宣佈；說 Ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν  ‘at that time Jesus said’  「那時，耶穌說」 (太 11:25) 如果按字面直譯，例如：「那時，耶穌又講又說」（太 11:25），這在許多語言中可能會顯得多餘。

____________________________________________________

1 ἀποκρίνομαι[b]（33.28）顯然與ἀνοίγω τὸ στόμα和ἄνοιξις τοῦ στόματος（33.29）不同，因為重點是在論述的內容，而33.29中的習語似乎更多與說話的正式程度有關。

ἀπόκρισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.185 溝通 問題，答案 （ἀποκρίνομαι[a]「回答」33.184 的衍生詞）回答問題時所說的話 回答 λέγει τῷ Ἰησοῦ, Πόθεν εἶ σύ; ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπόκρισιν οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ  ‘he said to Jesus, “Where do you come from?” But Jesus gave him no answer’  「對耶穌說：『你是哪裡來的？』耶穌卻不回答」 (約 19:9)

ἀποκρύπτω

(1)

＜動＞

(a)

28.80 知道 不可知的，秘密的 使某事物保持不為人知，有隱藏和不可接近的含義1 保持秘密；隱藏 λαλοῦμεν θεοῦ σοφίαν ἐν μυστηρίῳ τὴν ἀποκεκρυμμένην  ‘we speak of God's secret wisdom which has been concealed’  「我們講的是從前隱藏的、上帝奧秘的智慧」 (林前 2:7) 林前 2:7 的「隱藏」在原文是被動式，可以譯成主動式：「上帝使人不知道這智慧」。

____________________________________________________

1 ἀποκρύπτω（28.80）和συγκαλύπτω（28.81）不易清楚區分；但是，ἀποκρύπτω——特別是被動形式——可能暗示隱藏是因著物體本身的性質，συγκαλύπτω則似乎暗示更大程度的有意隱藏，至少是在某些上下文中。

ἀπόκρυφος

(1)

ον

(a)

28.70 知道 不可知的，秘密的 不能被知曉，因此是隱秘的，可能由於某些東西被隔開 隱秘的；掩蓋的；不能被知曉的 οὐδὲ ἀπόκρυφον ὃ οὐ μὴ γνωσθῇ  ‘there is nothing secret which shall not be known’  「隱秘的事也沒有不顯露出來被人知道的」 (路 8:17) ἐν ᾧ εἰσιν πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ γνώσεως ἀπόκρυφοι  ‘in whom are all the secret treasures of wisdom and knowledge’  「在他裡面隱藏著一切智慧和知識的財寶」 (西 2:3) 在一些語言中，路 8:17 原文中的三重否定可能要有所調整，例如：「所有隱秘的事現在將被人知道」。

ἀποκτείνω

(1)

＜動＞

(a)

20.61 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 導致某人死亡，通常用暴力手段，是有意或無意的，可能有法律依據也可能沒有1 殺死 θέλων αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἐφοβήθη τὸν ὄχλον  ‘though he wanted to kill him, he was afraid of the people’  「他想要殺他，可是怕民眾」 (太 14:5) ἢ ἐκεῖνοι οἱ δεκαοκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ Σιλωὰμ καὶ ἀπέκτεινεν αὐτούς  ‘what about those eighteen in Siloam who were killed when the tower fell on them’  「從前西羅亞塔樓倒塌，壓死的那十八個人」 (路 13:4)

(b)

13.44 是，變成，存在，發生 狀態 （ἀποκτείνω[a]「殺死」20.61 的引申喻意）停止某個狀態，具有極強的強調和有力的行動的含義 消滅；消除 ἀποκτείνας τὴν ἔχθραν  ‘(Christ) did away with the hatred’  「消滅了仇恨」 (弗 2:16) 弗 2:16 有一個巧妙的修辭手法，以基督為「殺」的動作者，然而事實上基督是在十字架上被殺的，好使人得到生命。

____________________________________________________

1 有些語義學家認為，一些意為「殺死」的詞彙只是與死亡相關的誘因，意即「使死亡」或「使不再活著」。然而，這樣處理意為「殺害；謀殺；處死」等表達的基本語義成分，似乎不是一種令人滿意的方式。雖然從命題邏輯的角度，這些動作的結果基本相同，但是，導致死亡的方式顯然是不同的。「殺死」的意思涉及非自然死亡，通常帶有一定程度的暴力，經常具有邪惡的意圖。

ἀποκυέω

(1)

＜動＞

(a)

13.12 是，變成，存在，發生 狀態 造成一個狀態，焦點放在過程中 引起；產生；娩出 ἡ δὲ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον  ‘and when sin has run its course, it causes death’  「罪既長成，就生出死來」（直譯：「罪既發展完成，就導致死亡」） (雅 1:15)

(b)

13.87 是，變成，存在，發生 存在 （ἀποκυέω「娩出」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某物存在，好像新創造的東西 使某物存在 βουληθεὶς ἀπεκύησεν ἡμᾶς λόγῳ ἀληθείας  ‘by his own will he brought us into being through the word of truth’  「他按自己的旨意，用真理的道生了我們」（直譯：「……藉著真理的話語使我們出現」） (雅 1:18)

ἀποκυλίω

(1)

＜動＞

(a)

15.248 線性運動 滾動 使從某處滾開 使滾開；滾開 ἀπεκύλισεν τὸν λίθον καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ  ‘he rolled the stone away, and sat on it’  「把石頭滾開，坐在上面」 (太 28:2)

ἀπολαμβάνω

(1)

＜動＞

(a)

57.128 擁有，轉移，交換 接受 接受，重點可能在於來源 從……領受；獲得；收到 ἀπέλαβες τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου  ‘in your lifetime you received all the good things’  「你生前得到過種種好東西」 (路 16:25)

(b)

57.136 擁有，轉移，交換 接受 ［參κομίζω］ 重新得回先前擁有的東西或等價物品 收回；得回；得到償還 ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα  ‘even sinners lend to sinners to get back the same amount’  「就是罪人也借給罪人，再如數收回」 (路 6:34)

(c)

15.177 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀπάγω, ἀπαίρω, ἀποφέρω］ 從某處帶走 牽走；帶走；帶到一邊 ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ᾽ ἰδίαν  ‘he took the man off by himself, away from the crowd’  「耶穌把他單獨帶到一邊，離開人群」 (可 7:33)

(d)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場1 歡迎；接納；接待；款待 ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν  ‘because he received him (back) in sound health’  「因為他平安無恙地回來」或「因為他得到他平安無恙地回來」 (路 15:27)

(e)

90.63 語意格 經歷者 ［參ἐπιλαμβάνομαι, λαμβάνω, μεταλαμβάνω］ 經歷一些事件或狀態，往往暗示一些負面價值的東西2 遭受；經歷 ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν  ‘for we are experiencing what we deserve as the result of what we did’  「因為我們所遭受的是我們所做之事的結果，是我們當受的」 (路 23:41) τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες  ‘receiving punishment which they deserve for their wrongdoing’  「因為他們的不正當行為而受到應得的懲罰」 (羅 1:27)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

2 90.63所含詞彙（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。與許多標記經歷者關係的動詞一樣，可以採用動詞被動形式結合名詞補語來作對等翻譯。例如：在約 7:23，可以合宜地譯成「人若在安息日受割禮」。

ἀπόλαυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.115 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 基於慾望得到滿足而有的愉快 享受；享用 θεῷ τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν  ‘God, who generously gives us everything to enjoy’  「那厚賜萬物給我們享受的上帝」 (提前 6:17) ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν  ‘rather than enjoy sin for a little while’  「也不願在罪中享受片刻的歡樂」 (來 11:25)

ἀπολείπω  (ἀπολείπομαι)

(1)

＜動＞

(a)

85.65 在空間存在 留在某處 ［參καταλείπω］ 使某物留在某個地方，然後離開（可能暗示目的，也可能沒有暗示目的） 留下；放棄 τὸν φαιλόνην ὃν ἀπέλιπον ἐν Τρῳάδι ... φέρε  ‘bring ... my coat that I left in Troas’  「把我在特羅阿斯時留……的那件外衣帶來」 (提後 4:13) Τούτου χάριν ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ  ‘for this reason I left you in Crete’  「我把你留在克里特，目的是要……」 (多 1:5)

(b)

15.59 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 斷然離開某處，可能有拋棄或丟棄的暗示 離開；拋棄；丟棄 ἀπολιπόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον  ‘they deserted their own dwelling place’  「離棄自己的住處」 (猶 1:6)

(c)

13.140 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἀφίημι］ 任由某人去做某事，意思是讓自己遠離事件 允許；任由 ἐπεὶ οὖν ἀπολείπεται τινὰς εἰσελθεῖν εἰς αὐτήν  ‘since, therefore, it allows some to enter into it (referring to rest)’  「既有這安息保留著讓一些人進入」 (來 4:6)

(d)

13.74 是，變成，存在，發生 存在 繼續存在，意味著成為更大整體的一部分 繼續；繼續存在 οὐκέτι περὶ ἁμαρτιῶν ἀπολείπεται θυσία  ‘there no longer exists any sacrifice that will take away sins’  「就不再有任何可以贖罪的祭物了」 (來 10:26)

ἀπόλλυμι  (ἀπόλλυμαι)

(1)

＜動＞

(a)

20.31 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ἀπώλεια, λυμαίνω］ 毀壞或造成人、物或機構的破壞 破壞；毀壞 φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ  ‘but fear rather the one who is able to destroy soul and body in hell’  「惟有那能在地獄裡毀滅身體和靈魂的，才要怕他」 (太 10:28) οἱ ἀσκοὶ ἀπολοῦνται  ‘the wineskins will be ruined’  「皮袋也毀掉了」 (路 5:37) ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ  ‘the thief comes only in order to steal, kill, and destroy’  「盜賊來，無非要偷竊、殺害、毀壞」 (約 10:10) 許多語言都很難找到一個泛指「破壞」的詞彙。通常的情況是，用一個指涉比較具體的詞彙，延伸其意義用來指概括的意思，例如：用有特定含義的「打碎」來表達概括的「破壞」的意思，讀者要視乎上下文，來決定該詞是解作特定的意思還是概括的意思。因此，在 徒 8:3，讀者會找到「打碎」這個詞的比喻用法（但是從概括意義去理解它），例如：「這時候，掃羅進行打碎教會的工作。」

(b)

57.67 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 沒能獲得有價值的東西 沒有得到；未能獲得 οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ  ‘he certainly wont fail to get his reward’  「他絕不會得不到賞賜」 (太 10:42)

(c)

57.68 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 失去已經擁有的東西 失去；失落 τίς γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα ἐὰν ἀπολέσῃ δραχμὴν μίαν  ‘suppose a woman who has ten silver coins loses one of them’  「或者，一個女人有十個銀幣，如果丟失了一個」 (路 15:8) ἀπόλλυμι 在表示某人失去曾經擁有的東西這個意思上，基本上可以表達為「不擁有先前擁有的東西」。然而，ἀπόλλυμι[c] 並沒有表示損失是在什麼具體情況下發生，例如是由於疏忽、意外或是某種外力。 另外，路 15:8 中的 ἀπόλλυμι 也可以解作「不知道某物所在何處」（見 27.29）。

(d)

27.29 學習 得知某物的位置 不知道某物的位置1 失去；喪失；不再知道某物在哪裡；丟失 Τίς ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἔχων ἑκατὸν πρόβατα καὶ ἀπολέσας ἐξ αὐτῶν ἓν  ‘suppose one of you has a hundred sheep and loses one of them’  「你們中間誰有一百隻羊，丟失了其中一隻」 (路 15:4) 在 路 15:4，ἀπόλλυμι 也可以理解為意指「失去所擁有的」（見 57.68）。

(e)

23.114 生理活動過程及狀態 活著，死去 ἀπόλλυμι τὴν ψυχήν  （習語，直譯：遭受生命的毀滅，或：毀滅一個人的生命） 經歷生命的喪失；喪失生命；死去 ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν  ‘he who dies for my sake will gain his life’  「為我喪失性命的，要得著性命」 (太 10:39) 在 太 10:39，有些學者認為 ψυχή 不是指肉體的生命，而是指生命的一種特質。除非從整體上下文背景來看，否則很難證明這一點；並且可能是，作者有意在 太 10:39 使 ψυχή 的意義在某程度上含糊。

(f)

23.106 生理活動過程及狀態 活著，死去 死亡，有毀滅的含義 死亡；毀滅 πάντες γὰρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ἀπολοῦνται  ‘for all those who take the sword will die by the sword’  「因為凡動刀的，一定在刀下喪命」 (太 26:52) ἐγὼ δὲ λιμῷ ὧδε ἀπόλλυμαι  ‘but I am dying here of hunger’  「我反倒在這裡餓死」 (路 15:17) 在 路 15:17，ἀπόλλυμαι 可能帶有一定程度的誇張。

(g)

13.96 是，變成，存在，發生 存在 不再存在，可能暗示藉著暴力的手段 不再存在；結束；消失 αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις  ‘these will cease to exist, but you will remain’  「这些都要消失，而你卻要長存」 (來 1:11) ἵνα τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως πολυτιμότερον χρυσίου τοῦ ἀπολλυμένου  ‘in order that the genuineness of your faith may be more valuable than gold which may cease to exist’ or ‘... which can disappear’  「你們信仰的真實，比那經過火煉仍然會消失的金子更寶貴」 (彼前 1:7b)

(h)

21.32 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 在宗教或靈性意義上的迷失 迷失；滅亡；失喪；沉淪 Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστίν  ‘for the message about the cross is foolishness to those who are perishing’  「因為十字架的道理，在那滅亡的人是愚拙」 (林前 1:18)

____________________________________________________

1 ἀπόλλυμι[d]可以視為εὑρίσκω[a]「發現」（27.27）的一種語義上的逆向。換句話說，εὑρίσκω[a]意指「得知某物的位置」，而ἀπόλλυμι[d]意指「不再知道某物的位置」。

2 在彼前 1:7，ἀπόλλυμαι可能應該解作「被摧毀」（見ἀπόλλυμι[a]「摧毀」，20.31），但是在這處上下文中，該詞的意思似乎比較寬泛。

Ἀπολλύων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

93.32 人名及地名 人名 掌管地獄或無底坑的天使的希臘名字；見 93.2 亞玻倫；《思》阿頗隆，意思是「毀滅者」

Ἀπολλωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.408 人名及地名 地名 馬其頓境內的一個城 亞波羅尼亞；《思》阿颇羅尼雅

Ἀπολλῶς

(1)	＜所有＞及＜直受＞ῶ＜陽＞

(a)

93.33 人名及地名 人名 亞歷山太城的猶太基督徒，先後在以弗所和哥林多傳道 亞波羅；《思》阿頗羅

ἀπολογέομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.435 溝通 辯護，藉口 ［參ἀπολογία］ 為自己或別人說話，反駁那些被推定為錯誤的指控 為自己辯護 ὁ δὲ Ἀλέξανδρος κατασείσας τὴν χεῖρα ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήμῳ  ‘then Alexander motioned with his hand and tried to defend himself before the people’  「亞歷山大打了一個手勢，想要向民眾申辯」 (徒 19:33)

ἀπολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.435 溝通 辯護，藉口 ［參ἀπολογέομαι］ 為自己或別人說話，反駁那些被推定為錯誤的指控 為自己辯護 Ἐν τῇ πρώτῃ μου ἀπολογίᾳ οὐδείς μοι παρεγένετο  ‘when I first defended myself, no one stood by me’  「我第一次為自己辯護的時候，沒有一個人來支援我」 (提後 4:16)

(b)

33.436 溝通 辯護，藉口 （ἀπολογέομαι「為自己辯護」33.435 的衍生詞）辯護時所說的內容 辯護；辯護的內容；為自己辯護的方法 Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσίν ἐστιν αὕτη  ‘when people criticize me, this is my defense’  「人家批評我的時候，我就這樣辯護」 (林前 9:3)

ἀπολούω

(1)

＜動＞

(a)

88.30 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἁγνίζω］ 造成道德純潔的狀態 潔淨；使純潔 βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁμαρτίας σου ἐπικαλεσάμενος τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘be baptized and have your sins purified by asking the Lord to help you’  「起來受洗，求主幫助你，潔淨你的罪」 (徒 22:16) ἀλλ᾽ ἀπελούσασθε, ἀλλ᾽ ἡγιάσθητε  ‘but you have been purified, you have been made holy’  「但是你們已經被洗淨，已經成為聖潔了」 (林前 6:11)

ἀπολύτρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

37.128 控制，管理 釋放，解放 ［參λυτρόω, λύτρωσις］ 釋放，與釋放奴隸的過程相類似1 釋放；拯救 ἐν ᾧ ἔχομεν τὴν ἀπολύτρωσιν διὰ τοῦ αἵματος αὐτοῦ  ‘by his death we are set free’  「藉著他的死，我們得釋放」 (弗 1:7) 在許多語言中，說到「釋放」時必須具體說明所涉及的方式或情況。例如，路 24:21 中的「拯救以色列」可能需要譯成「使以色列脫離異邦的控制」或「使以色列脫離羅馬勢力」。路 2:38 也需要採用類似的翻譯；弗 1:7 則可能需要指明「我們脫離罪得到自由」或「我們擺脫了不良的慾望」。

____________________________________________________

1 考慮到介詞前綴ἀπο，ἀπολύω[c]的語氣可能比λύω[b]強烈，但是新約經文並不足以確立此區別。37.128中的各個意思也可能有此區別。

ἀπολύω  (ἀπολύομαι)

(1)

＜動＞

(a)

15.43 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀφίημι］ 使（或允許）人離開某個特定地點1 解散 ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους  ‘let the people leave’ or ‘dismiss the crowds’  「請叫眾人散去」或「請遣散人群」 (太 14:15)

(b)

15.66 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀποστέλλω, πέμπω］ 使人為了某個特定目的而出發 打發；差遣 Οἱ μὲν οὖν ἀπολυθέντες κατῆλθον εἰς Ἀντιόχειαν  ‘then those who were sent arrived in Antioch’  「他們受了差遣，就下安提阿去」 (徒 15:30)

(c)

37.127 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀπαλλάσσω, λύω］ 解除控制，釋放（高度通用的含義，適用於各種各樣的情況，包括監禁、政治控制、罪惡、疾病）2 解脫；釋放 παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω  ‘I will have him whipped and released’  「我要鞭打他，然後把他釋放」 (路 23:22)

(d)

34.78 聯合 結婚，離婚 ［參ἀφίημι, λύσις, χωρίζω］ 解除婚姻關係 離婚；分開；休棄（妻子）；離棄 Ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον  ‘anyone who divorces his wife must give her a written notice of divorce’  「凡要休棄妻子的，必須寫休書給她」 (太 5:31) 離婚經常用字面意為「遣走」、「與……分開」或「彼此離開」等詞彙來表達。然而，好些語言會採用習語來表達，例如「把他和他的衣物送走」、「解開他們之間的結」，或「扔掉她的壁爐底石」。 有些人嘗試嚴格區分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假設 ἀφίημι 暗示合法的離婚，而 χωρίζω 僅指分開。然而，這種區分似乎是人為和主觀的。

(e)

40.8 和解，寬恕 寬恕 ［參ἄφεσις, ἀφίημι］ 消除因犯罪行為而產生的內疚和罪責 饒恕；寬恕 ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε  ‘forgive and you will be forgiven (by God)’  「你們要饒恕人，就必蒙饒恕」 (路 6:37) 請特別注意，ἀφίημι[f]、ἄφεσις[a] 和 ἀπολύω[e] 等詞彙的意義，著重於作惡者的罪責，而不是惡行本身。所做的惡事不能撤銷，但是該惡事所帶來的罪責被赦免了。因此，赦免的意思基本上是除去作惡所帶來的罪責。 有些語言清楚區分了罪責和罪；因此，表示赦免的詞彙是針對罪責，而不是惡行。所以，「赦免罪」實際上是「赦免罪責」。很多時候，表示「赦免」的詞彙在字面上是「抹去」、「塗抹」，或「除去」的意思；可是，一件事件顯然不可能被抹去或塗抹，而罪責則可以被除去或抹去。

(f)

15.38 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開一個地方或一系列的情況，可能暗示一個終結，或涉及重大的分離或決裂 離開；散開；分散 ἀσύμφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο  ‘so they left, disagreeing among themselves’  「他們彼此不能同意，就散開了」 (徒 28:25)

____________________________________________________

1 ἀπολύω[a]和ἀφίημι[a]的意思可能略有區別；ἀπολύω[a]可能較多暗示許可，而ἀφίημι[a]較多暗示解散，但並不能根據新約用法確立此區別。然而，在徒 15:30，οἱ ... ἀπολυθέντες顯然意指「被差遣」（見ἀπολύω[b]，15.66）。

2 考慮到介詞前綴ἀπο，ἀπολύω[c]的語氣可能比λύω[b]強烈，但是新約經文並不足以確立此區別。37.128中的各個意思也可能有此區別。

ἀπομάσσω  (ἀπομάσσομαι)

(1)

＜動＞

(a)

16.9 非線性運動 擦去，除去粘著物的一種方法 擦去；拂去 Καὶ τὸν κονιορτὸν τὸν κολληθέντα ἡμῖν ἐκ τῆς πόλεως ὑμῶν εἰς τοὺς πόδας ἀπομασσόμεθα ὑμῖν  ‘even the dust from your town which sticks to our feet we wipe off against you’  「就是你們城裡的塵土黏在我們的腳上，我們也當著你們擦去」 (路 10:11) 跺掉腳上的塵土是一種表示譴責的象徵性行為，因此有些語言可能需要把 路 10:11 中的這個表達譯作：「我們跺掉塵土以表示對你們的譴責」，或「我們跺掉塵土以顯示你們有多壞」。

ἀπονέμω

(1)

＜動＞

(a)

90.54 語意格 以動詞來標記的使役施事者 用於標記一種使役關係，暗示那是值得擁有的東西 使；表示；分配 ἀπονέμοντες τιμὴν ὡς καὶ συγκληρονόμοις χάριτος ζωῆς  ‘showing (them) respect, since they received jointly with you the gift of life’  「要尊重她，因為她也與你一同承受生命之恩」或「要向她表示尊重，因為她也與你一同承受生命之恩」 (彼前 3:7)

ἀπονίζω  (ἀπονίπτω)

(1)

＜動＞

(a)

47.10 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 洗乾淨身體的一部分 洗掉；洗刷掉；洗 λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου  ‘he took some water and washed his hands in front of the crowd’  「就拿水在群眾面前洗手」 (太 27:24)

ἀποπίπτω

(1)

＜動＞

(a)

15.120 線性運動 掉落 ［參ἐκπίπτω］ 從某一點或某個地點掉落 掉下來 καὶ εὐθέως ἀπέπεσαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ὡς λεπίδες  ‘and immediately there fell from his eyes something like scales’  「眼裡立刻就有些鱗片似的東西掉下來」 (徒 9:18)

ἀποπλανάω  (ἀποπλανάομαι)

(1)

＜動＞

(a)

31.11 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 使某人對自己的信仰或觀點完全迷失1 迷惑；欺騙；誤導；使人有完全錯誤的觀點 δώσουσιν σημεῖα καὶ τέρατα πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν, εἰ δυνατόν, τοὺς ἐκλεκτούς  ‘they will perform signs and miracles in order to mislead the elect, if possible’  「行神蹟和奇事，如果有可能，甚至迷惑那些蒙揀選的人」 (可 13:22)

(b)

31.67 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參πλανάω］ 不再相信真實的事，卻開始相信虛假的事2 偏離真理；誤入歧途 ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως  ‘they have wandered from the faith’  「背離了信仰」 (提前 6:10) 有些語言論到真理的時候，可以保留「偏離」或「迷失」的比喻意義，但許多語言並不能做到這一點，因此需要詳細說明所涉及的內容，例如，「不再相信真實的事，開始相信虛假的事」。

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重點主要是在人被誤導或欺騙而有的觀點。但是，這些詞彙可能不僅僅是指錯誤的觀念或意見，還涉及行為上的欺騙，因此這些意思也可能見於語義域88「道德倫理素質及相關行為」的子域U「誤導，引入歧途，欺騙」。

2 ἀποπλανάομαι可能與πλανάομαι[b]略有區別，強調離開了真理。

ἀποπλέω

(1)

＜動＞

(a)

54.7 海上活動 開船離開一個地點 揚帆出海；啟航；坐船離開 ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς Κύπρον  ‘they sailed from there to Cyprus’  「他們……從那裡坐船往塞浦路斯去」 (徒 13:4)

ἀποπληρόω

(1)

＜動＞

(a)

36.17 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ἀναπληρόω］ 符合某個標準，以此證明其目的 遵從；遵守；順從 καὶ οὕτως ἀποπληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ  ‘and in this way you will obey the law of Christ’  「這樣就是遵從基督的律法」 (加 6:2) 這詞是一個異文，只出現在：καὶ οὕτως ἀποπληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ「這樣，你們就遵守了基督的律法」（加 6:2）（校勘欄）。

ἀποπνίγω  (ἀποπνίγομαι)

(1)

＜動＞

(a)

23.120 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參πνίγω, συμπνίγω］ （採用 πνίγω[a]「窒息」19.53 的基本意義的引申喻意）植物因被其他植物擠壓和遮蔽而導致死亡 1 使植物死亡；擠住以至於死亡 ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό  ‘other (seeds) fell among the thorns and the thorns grew up with the plants and caused them to die’  「有的落在荊棘裡，荊棘跟它一同生長，把它擠住以至於死亡」 (路 8:7)

(b)

23.119 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參πνίγω］ 因溺水而死亡 2 淹死 ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην καὶ ἀπεπνίγη  ‘the herd rushed down the cliff into the lake and were drowned’  「那群豬就闖下山崖，投進湖裡，淹死了」 (路 8:33)

____________________________________________________

1 ἀποπνίγω和συμπνίγω[a]可能比πνίγω[b]的語氣更加強烈，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

2 ἀποπνίγομαι可能比πνίγομαι的語氣更加強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這區別。

ἀπορέω

(1)

＜動＞

(a)

32.9 理解 理解 ［參ἀπορία］ 感到困惑，有極度焦慮的含義 不知所措；不確定；焦慮；疑惑；驚愕 οἱ μαθηταὶ ἀπορούμενοι περὶ τίνος λέγει  ‘the disciples were at a loss to understand what he meant’  「門徒……都很困惑，猜不透他是指著誰說的」 (約 13:22)

ἀπορία

(1)

ας, ＜陰＞

(a)

32.9 理解 理解 ［參ἀπορέω］ 感到困惑，有極度焦慮的含義 不知所措；不確定；焦慮；疑惑；驚愕 καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ  ‘and upon the earth despair among nations, with consternation’ or ‘... and great anxiety’  「列國的人就驚慌失措，陷入困惑混亂之中」 (路 21:25)

ἀπορίπτω

(1)

＜動＞

(a)

15.242 線性運動 跳起，跳躍 從某個物體上（如從船上）縱身而下 跳下來；跳下船 ἐκέλευσέν τε τοὺς δυναμένους κολυμβᾶν ἀπορίψαντας  ‘he ordered those who could swim to jump overboard’  「他吩咐會游泳的跳下水去，先到岸上」 (徒 27:43)

ἀπορφανίζω

(1)

＜動＞

(a)

85.17 在空間存在 在某個地方 （ἀπορφανίζω「使成為孤兒」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某人在空間上被分開，還有情感剝奪的含意 分離並剝奪 ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας  ‘separated from you for a time’ or ‘separated and deprived of your company for a time’  「暫時與你們分離」或「暫時不能與你們在一起」 (帖前 2:17)

ἀποσκίασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

14.61 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參σκιά］ 物體阻擋光線造成的影子或陰影 影子；陰影 παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ ἢ τροπῆς ἀποσκίασμα  ‘in whom there is no change or shifting shadow’  「在他並沒有改變，也沒有轉動的影兒」 (雅 1:17) 在許多語言中，「影子」一詞有許多十分重要的含義。在某些情況下，「影子」被視為人格的一部分，並在人死後進入來世，因為死去的人不會再「投下影子」。影子也可以被視為人格的一種對應物，是個性的另一面。如果一個人病情嚴重，可以說「他的影子已經走了」。在世上很多地方，人的影子在巫術中是一個重要元素，因為破壞一個人的影子可被視為傷害那人的方法。 在 雅 1:17，「轉動的影兒」可以翻譯為「不斷變化的影子」。

ἀποσπάω

(1)

＜動＞

(a)

15.214 線性運動 拉，拖，拽 從某物中抽出或拔出 拉出；抽出；拖動 εἷς τῶν μετὰ Ἰησοῦ ... ἀπέσπασεν τὴν μάχαιραν αὐτοῦ  ‘one of those who were with Jesus ... drew his sword’  「有一個和耶穌一起的人伸手拔出刀來」 (太 26:51)

(b)

31.74 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἐξέλκω］ （ἀποσπάω[a]「拉出，拖動」15.214 的引申喻意）使人改變信仰，使之更符合引起改變的人或因素的信仰 引誘；誘惑；勾引；牽走 τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν  ‘in order to draw away disciples after them’  「要引誘門徒跟從他們」 (徒 20:30a)

(c)

15.54 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ἀποσπάομαι  使自己遠離，暗示動作不是突然的 離開 καὶ αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ᾽ αὐτῶν ὡσεὶ λίθου βολὴν  ‘then, he withdrew from them, about the distance one can throw a stone’  「於是耶穌離開他們，在約扔一塊石子的距離」 (路 22:41) Ὡς δὲ ἐγένετο ἀναχθῆναι ἡμᾶς ἀποσπασθέντας ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘we took our leave from them and set sail’  「我們離別了眾人，就開船」 (徒 21:1b)

____________________________________________________

1 鑒於ἀποσπάω在徒 20:30暗示了人與人之間的關係，因此可以把這個意思歸類在語義域「聯繫」（34）中。

2 在徒 21:1，ἀποσπάομαι可以解作指告別的動作，因此相當於ἀποτάσσομαι[b]（15.55）。

ἀποστασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

39.34 敵意，衝突 反叛 ［參ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἐπανίστημι, ἐπίστασις, στάσις］ 起來公然反抗權威，意圖推翻它或完全違抗其要求 1 反抗；造反；叛亂 ὅτι ἐὰν μὴ ἔλθῃ ἡ ἀποστασία πρῶτον  ‘for not until the final rebellion takes place’  「那日子來到以前必定先有最後的反叛」 (帖後 2:3) ἀποστασία 和 ἐπίστασις[b] 的字義可能會因為前綴的構成不同而略有差異，但是這種觀點並沒有足夠的上下文證據。

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]帶有前綴ἐπι，可能與ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某種程度上的不同，因為前綴可能表示動作是具體指向某個對象，但是並沒有足夠的上下文證據支持這種意思區分。

ἀποστάσιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.41 溝通 書面語言 丈夫的書面聲明，交給妻子作為合法離婚的證據1 休書 Ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον  ‘anyone who divorces his wife must give her a written notice of divorce’  「無論誰休妻，都要給她休書」 (太 5:31)

____________________________________________________

1 在太 19:7和可 10:4，ἀποστάσιον與βιβλίον[b]「證書」（33.38）連用，但是在太 5:31，ἀποστάσιον是在絕對意義上使用，指該文件及其內容。

ἀποστεγάζω

(1)

＜動＞

(a)

45.11 建造，興建 把屋頂拆走 拆除屋頂；拆去屋頂 ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν  ‘they took off the roof where he was’  「就把他所在那房子的屋頂拆了」 (可 2:4) 在 可 2:4，ἀποστεγάζω 僅指房頂的一部分，因此在一些語言中可能需要譯成：「他們在房頂上拆開一個洞」。考慮到新約時期巴勒斯坦地區建造的房屋，屋頂顯然是平坦的，用結實的樑木撐起來，上面鋪上板條或小樹枝，然後蓋上太陽曬乾的泥磚。

ἀποστέλλω

(1)

＜動＞

(a)

15.66 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀπολύω, πέμπω］ 使人為了某個特定目的而出發 打發；差遣 ἀποστέλλει δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ  ‘he sends two of his disciples’  「耶穌打發兩個門徒」 (可 11:1) ἀπέστειλέν με ... εὐαγγελίζεσθαι  ‘he sent me ... to tell the good news’  「他差遣我……是要我傳福音」 (林前 1:17)

(b)

15.67 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐξαποστέλλω, πέμπω］ 發送消息，大概是由某人發送的1 發送消息；通知；傳話 ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τοῦτο τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ  ‘because this salvation from God was sent to the Gentiles’  「上帝這救恩已經傳給外邦人」 (徒 28:28)

(c)

43.17 農耕 ἀποστέλλω τὸ δρέπανον  （習語，直譯：送出鐮刀）開始收割莊稼，用鐮刀割下成熟的穀物 用鐮刀收割；揮動鐮刀；開始收割 εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘immediately he begins to harvest the grain’  「他就立刻用鐮刀收割」 (可 4:29)

____________________________________________________

1 在15.67的上下文中，πέμπω、ἀποστέλλω和ἐξαποστέλλω可以歸類為語義域33「溝通」中的一種溝通類型。

ἀποστερέω

(1)

＜動＞

(a)

57.248 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 通過欺騙或詭計奪去某人的東西 欺騙；騙取；以欺騙手段剝奪 Μὴ ἀποστερήσῃς  ‘do not defraud’  「不可欺詐」 (可 10:19)

(b)

57.47 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 使某人不擁有某物 奪去；使喪失 ἀπεστερημένων τῆς ἀληθείας  ‘being deprived of the truth’  「喪失真理」 (提前 6:5) 雖然 ἀποστερέω[b] 導致的狀態可能僅僅是沒有某物，然而這詞暗示發生了一些活動，導致某人不再擁有某物。在一些語言中，這個意思可以表達為「從某人那裡拿走某物」。

(c)

57.159 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 不把所欠的付給某人 不付報酬；虧負；剋扣 ὁ μισθὸς τῶν ἐργατῶν τῶν ἀμησάντων τὰς χώρας ὑμῶν ὁ ἀπεστερημένος  ‘you have withheld the wages of the men who work in your fields’  「你們剝削在田裡替你們做工的工人，剋扣他們的工錢」 (雅 5:4)

ἀποστολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

53.73 宗教活動 角色及作用 被委任並差派作特派信使的人所擔當的角色 使徒的職分；使徒的位分；作使徒；作特派的信使 δι᾽ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν  ‘through whom I received the privilege of being an apostle’  「我們從他蒙恩受了使徒的職分」 (羅 1:5) 另見 ἀπόστολος[a] 53.74。

ἀπόστολος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.74 宗教活動 角色及作用 履行特派信使職責的人（通常僅指直接跟隨耶穌基督的信徒，但也會延伸指其他積極傳揚福音信息的早期基督徒，如保羅） 使徒；特別信使 Παῦλος δοῦλος Χριστοῦ Ἰησοῦ, κλητὸς ἀπόστολος  ‘Paul, a servant of Christ Jesus, called (by God) to be an apostle’  「基督耶穌的僕人保羅，蒙召為使徒」 (羅 1:1) 有些時候，使徒與耶穌基督之間的關係表達為「作基督的使者」或「作耶穌基督特派的使者」。其中的「特」是指被耶穌基督派遣去完成特定的任務或職責。

(b)

33.194 溝通 通知，宣佈 （ἀποστέλλω[b]「發送消息」15.67 的衍生詞）被差遣去發送消息的人1 使者；信使 οὐδὲ ἀπόστολος μείζων τοῦ πέμψαντος αὐτόν  ‘no messenger is greater than the one who sent him’  「奉差的信使也不大於差他的人」 (約 13:16)

____________________________________________________

1 ἀπόστολος[b]（33.194）和ἄγγελος[a]（33.195）的意思似乎不同，因為ἀπόστολος[b]的重點是被差遣者，而ἄγγελος[a]的重點似乎是傳達的信息。

ἀποστοματίζω

(1)

＜動＞

(a)

33.183 溝通 問題，答案 懷著敵意去質問某人 質問；帶著敵意來詢問 ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν καὶ ἀποστοματίζειν αὐτὸν περὶ πλειόνων  ‘the teachers of the Law and the Pharisees began to criticize him bitterly and to ask hostile questions about many things’  「文士和法利賽人就開始極力地催逼他，盤問他許多事」 (路 11:53)

ἀποστρέφω  (ἀποστρέφομαι)

(1)

＜動＞

(a)

31.70 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 使某人偏離先前的信仰 使偏離；使改變信仰；誤導 Προσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν  ‘you brought this man to me and said he was misleading the people’ or ‘... causing the people to turn away from their beliefs’  「你們解這人到我這裏，說他是煽惑百姓的」或「……使群眾背離他們的信仰」 (路 23:14) ἐν τῷ ἀποστρέφειν ἕκαστον ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν  ‘by causing each of you to turn away from your wicked ways’  「使各人回轉，離開你們的邪惡」 (徒 3:26) 關於 ἀποστρέφω 在 徒 3:26 中的另一種解釋，見 68.44。關於 ἀποστρέφω 在 路 23:14 中的另一種解釋，見 88.264。

(b)

88.264 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 ［參διαστρέφω］ 使某人偏離正確的行為，從而犯了嚴重的過犯 引入歧途；使偏離；誤導 Προσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν  ‘you brought this man to me and said that he was misleading the people’  「你們把這人押到我這裡來，說他煽動群眾叛離」 (路 23:14) 關於 ἀποστρέφω 在 路 23:14 中的另一種解釋，見 31.70。

(c)

85.52 在空間存在 放置，安置 使某物回到先前的位置 返回；放回 Ἀπόστρεψον τὴν μάχαιράν σου εἰς τὸν τόπον αὐτῆς  ‘put your sword back in its place’  「把你的刀收回原處」 (太 26:52)

(d)

13.63 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參στρέφω］ 使某物變成別的東西，或從某物或某人身上移開 改變；變成；除掉 ἀποστρέψει ἀσεβείας ἀπὸ Ἰακώβ  ‘he will remove wickedness from Jacob’  「他要除掉雅各的罪惡」 (羅 11:26)

(e)

68.44 時態 停止 （ἀποστρέφω「使掉頭」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）停止做某事，有拒絕的含意 停止；拒絕 ἐν τῷ ἀποστρέφειν ἕκαστον ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν  ‘by each of you stopping your evil ways’  「使各人回轉，離開你們的邪惡」 (徒 3:26) καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν  ‘and they will stop listening to the truth’  「轉離不聽真理」 (提後 4:4) 關於 ἀποστρέφω 在 徒 3:26 中的另一種解釋，見 31.70。

(f)

31.62 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 不再像從前那樣相信，因而背棄或拒絕以前的信仰 離棄；背棄拒絕 ἐντολαῖς ἀνθρώπων ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν  ‘commandments of men who reject the truth’  「背棄真理之人的命令」 (多 1:14)

(g)

34.26 聯合 加入，開始聯繫 ［參ἀφίστημι, ἐκπίπτω, παραπίπτω］ 放棄之前的關係或聯繫，或脫離關係（與開始聯繫相反）1 背離；離開；離棄；走開 πολὺ μᾶλλον ἡμεῖς οἱ τὸν ἀπ᾽ οὐρανῶν ἀποστρεφόμενοι  ‘how much less (shall) we (escape) if we turn away from the one (who speaks) from heaven’  「我們背離從天上向我們說話的那位，就更不能脫罪了！」 (來 12:25)

(h)

35.18 幫助，照顧 幫助 拒絕向某人提供幫助 拒絕幫助 καὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς  ‘do not refuse to help one who wants to borrow from you’  「有向你借貸的，不可推辭」 (太 5:42) ἀπεστράφησάν με πάντες οἱ ἐν τῇ Ἀσίᾳ  ‘all those in Asia refused to help me’  「所有在亞細亞的人都拒絕幫助我」 (提後 1:15)

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎著重於解體的初始。因此，這些詞彙指的是結合或開始聯合過程的反向過程。

ἀποστυγέω

(1)

＜動＞

(a)

88.203 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 非常不喜歡某人或某事，暗示反感和想要躲避 憎惡；厭棄 ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ  ‘hate what is evil; hold on to what is good’  「要厭棄惡、持守善」 (羅 12:9)

ἀποσυνάγωγος

(1)

ον

(a)

11.46 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 被逐出會堂、開除教籍的狀態 被趕出會堂 ἐάν τις αὐτὸν ὁμολογήσῃ χριστόν, ἀποσυνάγωγος γένηται  ‘if anyone professed him to be the Messiah, he would be put out of the synagogue’  「若有宣認耶穌是基督的，要把他趕出會堂」 (約 9:22) 翻譯 約 9:22 時，重要的是清楚顯示，問題不是說一個人僅僅被迫走到一個會堂建築物的外面，而是說他被撤銷會員資格，因此不得參與會堂裡的敬拜。在某些語言中，這個信息會清楚表示為：「他的名字將被從會堂名單中刪除」，或「他將不能再進入會堂」，或「他將被拒絕作會堂的會員」。

ἀποτάσσω  (ἀποτάσσομαι)

(1)

＜動＞

(a)

33.23 溝通 話語類型 使用適當的正式表達方式向某人告別，可能包括交待離別前的最後安排 辭別；告別 πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν μοι ἀποτάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν μου  ‘first let me go and say goodbye to my family’  「容許我先去辭別我家裡的人」 (路 9:61)

(b)

15.55 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 辭別 離開；告別 ἀποταξάμενος ἐξέπλει εἰς τὴν Συρίαν  ‘taking leave, he sailed off for Syria’  「辭別了……坐船到敘利亞去」 (徒 18:18) 有些語言多採用習語來翻譯「離開」或「告別」，比如譯成「離開時打響指」，「舉起雙手」，「離開前抱拳」，或「離開時互相鞠躬」。

(c)

57.70 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 自願放棄或撇下所擁有的東西 放棄；撇下所擁有的；跟所擁有的道別 πᾶς ἐξ ὑμῶν ὃς οὐκ ἀποτάσσεται πᾶσιν τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής  ‘none of you can be my disciple unless he gives up everything he has’  「你們無論誰，若不放棄所有的一切，就不能作我的門徒」 (路 14:33)

ἀποτελέω

(1)

＜動＞

(a)

68.22 時態 完竣，完成，成就 ［參ἐκτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελειόω, τελέω］ 使活動成功完成1 成全；結束；完畢；完成 ἰάσεις ἀποτελῶ σήμερον καὶ αὔριον  ‘I am completing cures today and tomorrow’  「我今天明天將完成治病」 (路 13:32) ἡ δὲ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον  ‘sin, when it has completed its action, produces death’  「罪既長成，就生出死來」 (雅 1:15) 路 13:32 中的 ἀποτελέω 也可以譯成「正在進行」，但是重點顯然在於完成一系列這樣的醫治。路 13:32 的最後一個短語 καὶ τῇ τρίτω τελειοῦμαι「在第三天，我將完成」，可能表明 ἀποτελέω 與 τελειόω 的分別，第一個詞顯然是標記一個特定系列的結束，而第二個詞是指有關的一切事情都完成。

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思無疑存在一些細微的區別，特別是在著重點上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別；不過，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比較強調最終的定局，而ἐπιτελέω[a]可能著重最終的目的。

ἀποτίθημι  (ἀποτίθεμαι)

(1)

＜動＞

(a)

85.44 在空間存在 放置，安置 ［參ἀφαιρέω］ 把東西放到正常位置以外的地方1 收起來；移開；除去 ἔδησεν [αὐτὸν] καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο  ‘have him tied up and put in prison’  「把他綁起來收在監獄裡」 (太 14:3) οἱ μάρτυρες ἀπέθεντο τὰ ἱμάτια αὐτῶν παρὰ τοὺς πόδας νεανίου  ‘the witnesses put their clothes at a young man's feet’  「那些見證人把自己的袍子放在一個……年輕人腳前」 (徒 7:58) 在 太 14:3，「移開」的語義要素隱含在「關在監獄裡」的活動中。

(b)

68.37 時態 停止 （ἀποτίθημι[a]「收起來」85.44 的引申喻意）停止做習慣做的事情 停止；不再做；棄絕 ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν  ‘stop living the way you did formerly’  「你們要停止從前的生活方式」 (弗 4:22)

____________________________________________________

1 ἀποτίθεμαι[a]和ἀφαιρέω[a]的意思也可以歸類在語義域15「線性運動」，但在許多上下文中，重點似乎不在運動，而在於從特定位置移走。換句話說，焦點是物體從一個地方消失，而不是移走時的動作。

ἀποτινάσσω

(1)

＜動＞

(a)

16.8 非線性運動 抖掉或擺脫某物，以除掉某些物質或物體 抖掉；跺掉；拂去 ἐξερχόμενοι ἀπὸ τῆς πόλεως ἐκείνης τὸν κονιορτὸν ἀπὸ τῶν ποδῶν ὑμῶν ἀποτινάσσετε εἰς μαρτύριον ἐπ᾽ αὐτούς  ‘leave that town and shake the dust off your feet as a warning to them’  「把腳上的塵土也跺掉，表示對他們的警告」 (路 9:5) ὁ μὲν οὖν ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ ἔπαθεν οὐδὲν κακόν  ‘but he shook the snake off into the fire without being harmed at all’  「保羅竟把那毒蛇甩在火裡，並沒有受傷」 (徒 28:5) 對於 徒 28:5 和 路 9:5 兩處經文，許多語言都需要使用非常不同的詞彙來表達「抖掉」，因為在第一種情況下，附在身上的是有生命的活物，而在第二種情況下，附著的只是一種物質。 「跺掉腳上塵土」的象徵含意，在許多語言中都很不清楚，因而可能需要添加一種分類詞，指出這樣的舉動是象徵斷絕聯繫。因此，徒 18:6 中的 ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια 經常譯為「他抖掉衣服上的灰塵以示抗議」。

ἀποτίνω

(1)

＜動＞

(a)

57.156 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 （法律術語）賠償損失或費用 償還；賠償 ἐγὼ ἀποτίσω  ‘I will remunerate you’  「我必償還」 (門 1:19) 在 門 1:19 的這個語句也可以譯作：「你所受的一切損失，我必償還。」

ἀποτολμάω

(1)

＜動＞

(a)

25.163 態度及情感 勇氣，膽量 做某事時特別大膽 放膽；大膽 Ἠσαΐας δὲ ἀποτολμᾷ καὶ λέγει  ‘and Isaiah was very bold and said’  「以賽亞放膽說」 (羅 10:20)

ἀποτομία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.73 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 嚴厲地對待某人 嚴厲 ἐπὶ μὲν τοὺς πεσόντας ἀποτομία, ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότης θεοῦ, ἐὰν ἐπιμένῃς τῇ χρηστότητι  ‘God is harsh toward those who have fallen, but kind to you if you continue in his kindness’  「上帝……對那跌倒的人是嚴厲的；對你是恩慈的，只要你長久在他的恩慈裡」 (羅 11:22)

ἀποτόμως

(1)

＜副＞

(a)

88.74 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 （ἀποτομία「嚴厲」88.73 的衍生詞）形容非常嚴厲地對待某人 嚴厲地 ἵνα παρὼν μὴ ἀποτόμως χρήσωμαι κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ὁ κύριος ἔδωκέν μοι  ‘so that when I arrive, I will not have to deal harshly (with you) in using the authority the Lord gave me’  「到我來了就不必憑著主給我的權柄嚴厲地對待你們」 (林後 13:10) 在某些語言中，ἀποτομία (88.73) 或 ἀποτόμως 的對等翻譯是一個表示善意的否定表達，因此可以譯成「拒絕表示善意」。但在某些情況下，ἀποτομία 或 ἀποτόμως 的對等翻譯是一個習語，例如「拒絕看」、「皺眉」或「推開」。

ἀποτρέπω  (ἀποτρέπομαι)

(1)

＜動＞

(a)

34.41 聯合 限制或避免聯繫 ［參ἀφίστημι, ἐκκλίνω, παραιτέομαι, στέλλω］ 故意避免與某人交往1 避開；躲開；躲避 ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβείας τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι· καὶ τούτους ἀποτρέπου  ‘they will hold to the outward form of our religion but reject its (real) power. Keep away from these men’  「有敬虔的外貌，卻背棄了敬虔的實質，這等人你要避開」 (提後 3:5)

____________________________________________________

1 34.41中各個詞彙的意思可能存在差異，但因為沒有更獨特的上下文，所以很難確定確切的意思範圍。

ἀπουσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

85.28 在空間存在 在某個地方 不在場的狀態 不在；缺席；離開 μὴ ὡς ἐν τῇ παρουσίᾳ μου μόνον ἀλλὰ νῦν πολλῷ μᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ μου  ‘not as in my presence only, but now much more so in my absence’  「不單我來到你們當中的時候要這樣，現今我不在你們那裡，你們更要這樣」 (腓 2:12)

ἀποφέρω

(1)

＜動＞

(a)

15.202 線性運動 攜帶，負擔 把某物從某處帶走 拿走；拿去 καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘even handkerchiefs and aprons he had used were taken away to the sick’  「甚至有人從保羅身上拿走手巾或圍裙放在病人身上」 (徒 19:12)

(b)

15.177 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀπάγω, ἀπαίρω, ἀπολαμβάνω］ 從某處帶走 牽走；帶走；帶到一邊 δήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήνεγκαν  ‘they put Jesus in chains and took him away’  「把耶穌捆起來帶走」 (可 15:1)

ἀποφεύγω

(1)

＜動＞

(a)

21.14 危險，冒險，安全，拯救 變得安全，沒有危險 ［參ἐκφεύγω, φεύγω］ 通過躲避或逃跑而遠離危險1 逃脫；躲避；逃避；脫離 ἀποφυγόντες τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἐν ἐπιθυμίᾳ φθορᾶς  ‘escaping from the corruption in the world because of evil desire’  「逃脫世上因私慾而來的敗壞」 (彼後 1:4)

____________________________________________________

1 ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω的意思可能略有不同，與φεύγω[b]也不盡相同，但是無法根據現有的上下文來確定這些詞彙的獨特特徵是什麼；不過，ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω 的語氣可能比φεύγω[b]稍強。另外請注意，這組意為「逃脫」的詞彙沒有特別說明任何的移動，而只是指出不必經歷某些困難或危險的事實。

ἀποφθέγγομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.76 溝通 說話，談話 ［參φθέγγομαι］ 說話，焦點在於話語的聲音而不是內容 說話；發出聲音 ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ πνεῦμα ἐδίδου ἀποφθέγγεσθαι αὐτοῖς  ‘they began to talk in other languages, as the Spirit enabled them to speak’  「照著聖靈所賜的才能開始說起別種語言來」 (徒 2:4)

ἀποφορτίζομαι

(1)

＜動＞

(a)

15.209 線性運動 攜帶，負擔 使貨物被帶走 卸貨 ἐκεῖσε γὰρ τὸ πλοῖον ἦν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον  ‘for there the ship was to unload the cargo’  「因為船要在那裡卸貨」 (徒 21:3)

ἀπόχρησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

42.24 執行，從事 做，執行 耗盡某物 用完；被耗盡；消耗 ἅ ἐστιν πάντα εἰς φθορὰν τῇ ἀποχρήσει  ‘all of which things are destroyed by being used up’  「這類東西一經使用就耗盡了」 (西 2:22)

ἀποχωρέω

(1)

＜動＞

(a)

15.51 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀφίστημι］ 離開，強調分離，可能不再關注留下來的事物 離開 ἀποχωρεῖτε ἀπ᾽ ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν  ‘depart from me, you evildoers’  「你們這些不法的人，離開我走吧！」 (太 7:23) Ἰωάννης δὲ ἀποχωρήσας ἀπ᾽ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘John left them there and returned to Jerusalem’  「約翰卻離開他們，回耶路撒冷去了」 (徒 13:13)

ἀποχωρίζω  (ἀποχωρίζομαι)

(1)

＜動＞

(a)

15.14 線性運動 移動，來／去 離開正常的位置，有消失的含義 挪開；消失 καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη  ‘and the sky disappeared’  「天空……不見了」 (啟 6:14) 在 啟 6:14，ἀποχωρίζομαι 很難直譯成「走開」，因為說天空走開是很奇怪的。然而，如果採用一個意為「消失」的用語，就可能有必要直截了當地說「再也看不見了」。關於 ἀποχωρίζομαι 在 啟 6:14 中的另一種解釋，見 63.30。

(b)

63.30 整體，聯合，部分，分開 分隔 使彼此或多或少明確地分開（顯然比 χωρίζω[a]「分開」63.29 的語氣更強） 明確地分開；走自己的路；分開；分手 ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπ᾽ ἀλλήλων  ‘so that they each went their own way one from another’  「他們兩人為了這件事……終於分手」 (徒 15:39) καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη  ‘and the heaven split open’  「天就裂開」 (啟 6:14) 關於 ἀποχωρίζομαι 在 啟 6:14 的另一種解釋，見 ἀποχωρίζομαι[a] 15.14。

ἀποψύχω

(1)

＜動＞

(a)

23.184 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 暫時失去意識 昏厥；昏倒；魂不附體 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου  ‘people fainting from fear’  「人……都嚇得魂不附體」 (路 21:26) 在 路 21:26，ἀποψύχω 可能主要指心理上而非生理上的經歷。然而，有些學者認為在這段上下文中，ἀποψύχω 意指「死亡」。關於 ἀποψύχω 在 路 21:26 的另一種解釋，見 ἀποψύχω[b] 25.293。

(b)

25.293 態度及情感 沮喪 （ἀποψύχω[a]「昏倒」23.184 的引申喻意）完全灰心喪氣，因此準備放棄 完全灰心喪氣；徹底洩氣；失去信心 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου  ‘people giving up because of fear’  「人們因恐懼而灰心喪氣」 (路 21:26) 關於 ἀποψύχω 在 路 21:26 的另一種解釋，見 ἀποψύχω[a] 23.184。

Ἀππίου Φόρον

(1)

(a)

93.409 人名及地名 地名 羅馬南部的一個集鎮 《和》亞比烏市；《現》亞比烏市場；《思》阿丕約市場

ἀπρόσιτος

(1)

ον

(a)

15.80 線性運動 靠近，趨近 指不能夠接近 不能靠近；人不能靠近的東西 ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον  ‘he alone is immortal and lives in the light that cannot be approached by anyone’  「只有他永遠不死，住在人不能接近的光裡」 (提前 6:16) 翻譯者可能需要在內文或旁註中指出，人為什麼不能夠靠近光，否則讀者可能會誤解這段經文，以為是指光太小以致看不到，或者光太遠因而達不到。然而，如果所選擇的用詞「光」暗示極端的強光，就應該在上下文表明其不能靠近的原因。

ἀπρόσκοπος

(1)

ον

(a)

88.318 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 形容無可責備，因為沒有犯錯 無可指責地 ἀσκῶ ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους  ‘I do my best to live blameless before God and people’  「我自己盡力對上帝對人都存無虧的良心」 (徒 24:16) 在某些語言中，88.317 和 88.318 中「無可指摘」的概念只能採用動詞形式的表達，其中包含一定程度的抱怨。例如，徒 24:16中的語句可以譯成「我在生活中盡心竭力，使上帝和人都不能責備我」或「……都不能抱怨我」。

(b)

25.184 態度及情感 冒犯，被冒犯 不冒犯人的 不冒犯人的；不使人絆倒的；不惹是生非的 ἀπρόσκοποι καὶ Ἰουδαίοις γίνεσθε καὶ Ἕλλησιν καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ  ‘live in such a way as not to cause offense to the Jews and to the Greeks and to the church of God’  「你們不要使猶太人、希臘人，或上帝教會中的人跌倒」 (林前 10:32)

ἀπροσωπολήμπτως

(1)

＜副＞

(a)

88.240 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 形容行事為人沒有偏見 不偏不倚地；以公正的方式 πατέρα ἐπικαλεῖσθε τὸν ἀπροσωπολήμπτως κρίνοντα κατὰ τὸ ἑκάστου ἔργον  ‘you address him as Father who judges people impartially according to what each one has done’  「你們稱那不偏待人、按各人行為審判人的主為父」 (彼前 1:17)

ἄπταιστος

(1)

ον

(a)

88.292 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 指沒有違犯，而是能守住（上帝的）律法 不跌倒；不犯罪 Τῷ δὲ δυναμένῳ φυλάξαι ὑμᾶς ἀπταίστους  ‘to him who is able to keep you free from sinning’  「能保守你們不致跌倒」 (猶 1:24)

ἅπτω  (ἅπτομαι)

(1)

＜動＞

(a)

14.65 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參ἀνάπτω, ἐμπίπρημι, καίω, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃燒過程開始 點燃；點火；生火；點燈 ἅψαντες γὰρ πυρὰν προσελάβοντο πάντας ἡμᾶς  ‘so they built a fire and made us all welcome’  「他們就生了火歡迎我們眾人」 (徒 28:2) 從 14.63 所列詞彙可以看到，對於不同的燃燒階段和結果，各種語言在用語上都會有明顯的差異。比如，為了取暖而點火，與為了摧毀某物而點火，這兩種情況所用的詞彙可能非常不同。

(b)

18.6 連接 抓緊，抓住 ［參ἔχω, κρατέω］ 緊握物件 拉住；握住；抓住 Μή μου ἅπτου  ‘do not hold on to me’  「不要拉住我」 (約 20:17a)

(c)

24.73 感官事件及狀態 觸摸，感覺 觸摸，暗示相對堅實有力的接觸 觸摸；摸 ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ  ‘he touched the man's tongue’  「點觸他的舌頭」 (可 7:33) προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ  ‘he walked over and touched the coffin’  「上前按著抬架」 (路 7:14)

(d)

20.16 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 對身體、道德和／或精神造成相對輕微的傷害 傷害 ὁ πονηρὸς οὐχ ἅπτεται αὐτοῦ  ‘and the Evil One does not harm him at all’ or ‘and the Evil One doesn't so much as touch him’  「邪惡者無法加害於他」或「邪惡者甚至連碰都不碰他一下」 (約壹 5:18)

____________________________________________________

1 在約 20:17，ἅπτομαι也可解作「觸摸」（見24.73）。

Ἀπφία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.34 人名及地名 人名 歌羅西的女信徒，可能是腓利門的妻子 亞腓亞；《思》阿丕雅

ἀπωθέω  (ἀπωθέομαι)

(1)

＜動＞

(a)

15.46 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 用力將某人或某物推開或推向一旁 推開；推向一旁 ὁ δὲ ἀδικῶν τὸν πλησίον ἀπώσατο αὐτὸν  ‘the one who was mistreating the other pushed him aside’  「那欺負鄰舍的人把他推開」 (徒 7:27)

(b)

31.63 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἀφίημι］ （ἀπωθέω[a]「推開」15.46 的引申喻意）不再關注以前的信仰 不聽從；拒絕 ἔχων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἥν τινες ἀπωσάμενοι  ‘keeping your faith and a clear conscience, which some have refused to listen to’  「要持守信仰和清白的良知。有些人不聽從自己的良知」 (提前 1:19)

ἀπώλεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

20.31 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ἀπόλλυμι, λυμαίνω］ 毀壞或造成人、物或機構的破壞 破壞 εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας  ‘except the one who is bound for destruction’  「除了註定滅亡的那個人以外」 (約 17:12) σκεύη ὀργῆς κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν  ‘objects of his wrath destined for destruction’  「那應受憤怒、預備遭毀滅的」 (羅 9:22) 許多語言都很難找到一個泛指「破壞」的詞彙。通常的情況是，用一個指涉比較具體的詞彙，延伸其意義用來指概括的意思，例如：用有特定含義的「打碎」來表達概括的「破壞」的意思，讀者要視乎上下文，來決定該詞是解作特定的意思還是概括的意思。因此，在 徒 8:3，讀者會找到「打碎」這個詞的比喻用法（但是從概括意義去理解它），例如：「這時候，掃羅進行打碎教會的工作。」

(b)

65.14 價值 有價值的，沒有價值的 完全不重視某物價值的行為 毀滅；浪費；枉費 Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη τοῦ μύρου γέγονεν;  ‘what was the purpose for wasting the perfume?’  「何必這樣浪費香膏呢？」 (可 14:4) 在 可 14:4 的上下文中，將 ἀπώλεια 按字面意思理解為「毀壞」（見 20.31）看來是不夠的。下面一節提到三百多個銀幣，似乎表示那個行為是不重視某物的價值，而不是毀壞那香膏。事實上，使用香膏與毀壞無關，因此譯成「浪費」是更合適的。在一些語言中，可 14:4 所載的問題可以譯成：「她為什麼不在乎香膏的價值呢？」

ἀρά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

33.473 溝通 祝福，詛咒 ［參ἀνάθεμα, κατάρα］ 詛咒所表達的內容 詛咒 ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέμει  ‘their mouths are full of bitter curses’  「滿口是咒罵苦毒」 (羅 3:14) 有些語言很難說一個人的口「充滿苦毒的詛咒」，那甚至是沒有意義的，但卻可以說「他們不停地說出難聽的詛咒」，「他們不停地說出沉重的詛咒」，或「他們不停地說出有害的詛咒」。

ἄρα

(1)

(a)

89.46 關係 結果 表示前文所述得出的結果（經常用在問句和條件句的結果從句中） 因此；那麼；結果是 εἰ δὲ ἐν πνεύματι θεοῦ ἐγὼ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘but if I cast out demons by the Spirit of God, then the kingdom of God has come upon you’  「我若靠著上帝的靈趕鬼，那麼，上帝的國就已臨到你們了」 (太 12:28) Τίς ἄρα μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν;  ‘who, then, is greater in the kingdom of heaven?’  「那麼，在天國裡誰最偉大」 (太 18:1) Οὐδὲν ἄρα νῦν κατάκριμα  ‘so, then, there is now no condemnation’  「所以現在，那些在基督耶穌裡的人，就不被定罪了」 (羅 8:1)

(b)

71.7 狀況 可能，不可能 表示某事可能是真的一個標記 可能；究竟；到底 Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς δοῦλος  ‘who can possibly be the faithful servant’  「那麼，誰是那忠心……的呢？」 (太 24:45) Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν  ‘who can this one possibly be’  「這到底是誰？」 (可 4:41) 這個標記往往用疑問句來達，例如：「誰是……呢？」「……的是誰？」「……在哪裡呢？」

(c)

71.19 狀況 確定的，不確定的 有一定程度的不確定性 也許；可能 τί ἄρα ὁ Πέτρος ἐγένετο  ‘what had perhaps happened to Peter’  「彼得可能出了什麼事」 (徒 12:18)

ἆρα

(1)

(a)

69.14 肯定，否定 對問題作否定回應的標記 表示對問題有否定的回答，通常暗示焦慮或不耐煩1 的確；那麽；難道 ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ...;  ‘will he find faith?’  「難道在地上能找到這樣的信仰嗎？」 (路 18:8) ἆρα Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος;  ‘is Christ then a servant of sin?’  「那麼，基督是罪的用人嗎？」 (加 2:17) 為了充分表達小品詞 ἆρα 的意思，翻譯者可能需要採用不同的詞彙，使問題預期得到否定回答的含意更加明顯。對於 路 18:8，可能需要譯成「他確實會找到這樣的信心嗎？」對於 加 2:17，可能需要譯成「那麼，難道基督成了罪的僕人嗎？」

____________________________________________________

1 英語很難直接翻譯ἆρα的這個意思，不過其他語言可能也有意思基本相同的對應小品詞。

Ἀραβία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.410 人名及地名 地名 大概是指西奈半島 阿拉伯，《和》亞拉伯，《思》阿剌伯

Ἀράμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.35 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（太 1:3；路 3:33，校勘欄） 亞蘭；《思》阿蘭

ἄραφος

(1)

ον

(a)

48.6 涉及布料的活動 （ῥάπτω「縫合」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）沒有縫的，意思是一整塊的，不是縫在一起的 無縫的；沒有縫線；沒有接縫 ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος  ‘and the robe was without a seam’ or ‘the robe consisted of a single piece of cloth’  「這件內衣沒有縫」或「這件內衣……是用整塊布織成的」 (約 19:23) 有些語言可能需要把這種沒有接縫的衣服描述為：「他的裡衣就像是一塊完整的布似的」。

Ἄραψ

(1)

βος＜陽＞

(a)

93.411 人名及地名 地名 （Ἀραβία「阿拉伯」93.410 的衍生詞）來自阿拉伯的本地人，在阿拉伯出生或居住的人 阿拉伯人；《和》亞拉伯人；《思》阿剌伯人

ἀργέω

(1)

＜動＞

(a)

42.2 執行，從事 發揮功用 （ἀργός[a]「閒置，不運作」42.46 的衍生詞）不發揮作用，不運作 閒置；不發生作用；不運作；失效 οἷς τὸ κρίμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ  ‘for them the judgment pronounced long ago is not idle’ or ‘... is not without force’  「對他們的懲罰，從太古的時候就沒有閒置」或「……就沒有失效」 (彼後 2:3)

ἀργός

(1)

ή，όν

(a)

42.46 執行，從事 工作，勞碌 不工作的，無效的 閒置的；不工作的；無所事事；無用的 εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργοὺς  ‘he saw some men standing in the marketplace and not working’  「看見市場上還有閒站的人」 (太 20:3)

(b)

88.248 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 形容人慣常地拒絕工作（可能比 ἄτακτος，88.247 更不討人喜歡） 懶惰的；無用的 Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργαί  ‘Cretans are always liars, wicked beasts, lazy gluttons’  「克里特人常說謊話，是惡獸，貪吃懶做」 (多 1:12)

(c)

30.44 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 沒有仔細考慮某事的 粗心的；不加思考的 πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως  ‘people will have to give account in the day of judgment for every careless word they have spoken’  「凡是人不加思考所說的話，在審判的日子，要句句供出來」 (太 12:36) 關於 ἀργός 在 太 12:36 的另一種解釋，見 ἀργός[e] 72.21。在 太 12:36，ἀργός 的意思也可能是「無用的」（見 ἀργός[d] 65.36）。

(d)

65.36 價值 有用的，無用的 無用的，意思是什麼也做不成的 無用的 ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων ἀργή ἐστιν  ‘that faith apart from works is useless’  「沒有行為的信心是沒有用的」 (雅 2:20)

(e)

72.21 真的，假的 準確的，不準確的 對於某事是否像它該有的樣子漠不關心 不在意的；漠不關心的；閒（話） πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως  ‘on the day of judgment everyone will have to give account of every careless word he has ever spoken’  「凡是人所說的閒話，在審判的日子，要句句供出來」 (太 12:36) 太 12:36 中的 ἀργός 也可以譯作「不加思考的」（ἀργός[c] 30.44）、「無價值的」、「無益的」，甚至是「無用的」（ἀργός[d] 65.36）。

ἀργύριον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.51 自然物質 金屬 ［參ἄργυρος］ 金屬；在古代世界，其價值僅次於最貴重的黃金 銀 οὐ φθαρτοῖς, ἀργυρίῳ ἢ χρυσίῳ  ‘not with things that perish such as silver and gold’  「不是靠著會朽壞的金銀等物」 (彼前 1:18) 在大多數語言中，要找到表達「銀」的詞彙，就像要表達「金」（2.49）一樣，通常沒有什麼困難。然而，在 彼前 1:18 中，說銀子和金子會「朽壞」，甚至好像一些會被「摧毀」的東西，那就產生了問題，因為實際上，人並不能摧毀這些物質元素，而且金和銀也不會真的「朽壞」。不過，金和銀會由於氧化而失去其價值，尤其是純度不夠的時候（參 2.60）。因此，翻譯 彼前 1:18 的時候，必須強調的是它們會失去價值。那麼，比較合適的譯法可能是：「不是憑著會失去價值的金銀等物」。

(b)

6.73 人工製品 貨幣及貨幣單位 ［參ἄργυρος］ 有銘刻的銀錢，用作貨幣1 銀錢；銀幣 οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια  ‘so they counted out thirty silver coins and gave them to him?’  「他們給了他三十塊銀錢」 (太 26:15)

(c)

6.69 人工製品 貨幣及貨幣單位 ［參χρυσίον］ ἀργύριον καὶ χρυσίον  （習語，直譯：銀和金）指貨幣的一般說法 錢 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not coveted anyone' money or clothing’  「我未曾貪圖一個人的金錢或衣服」 (徒 20:33)

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以複數形式出現（太 26:15）之外，其他所有提到銅（青銅）幣、銀幣和金幣的情況，均可視為表達這些金屬的用語的直接和可預期的轉喻（見2.54, 51, 49）。然而，有些語言清楚區分了物質狀態的金屬與錢幣狀態的金屬，因此當前的分類似乎更有用。

ἀργυροκόπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.52 自然物質 金屬 用銀來製作飾物和精美器皿等物品的人 銀匠 Δημήτριος γάρ τις ὀνόματι, ἀργυροκόπος, ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς Ἀρτέμιδος  ‘a silversmith named Demetrius made silver models of the temple of Artemis’  「有一個銀匠，名叫底米丟，是製造亞底米神銀龕的」 (徒 19:24)

ἄργυρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.51 自然物質 金屬 ［參ἀργύριον］ 金屬；在古代世界，其價值僅次於最貴重的黃金 銀 εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον χρυσόν, ἄργυρον  ‘if anyone builds on the foundation with gold, silver’  「若有人用金銀……在這根基上建造」 (林前 3:12) 在大多數語言中，要找到表達「銀」的詞彙，就像要表達「金」（2.49）一樣，通常沒有什麼困難。然而，在 彼前 1:18 中，說銀子和金子會「朽壞」，甚至好像一些會被「摧毀」的東西，那就產生了問題，因為實際上，人並不能摧毀這些物質元素，而且金和銀也不會真的「朽壞」。不過，金和銀會由於氧化而失去其價值，尤其是純度不夠的時候（參 2.60）。因此，翻譯 彼前 1:18 的時候，必須強調的是它們會失去價值。那麼，比較合適的譯法可能是：「不是憑著會失去價值的金銀等物」。

(b)

6.73 人工製品 貨幣及貨幣單位 ［參ἀργύριον］ 有銘刻的銀錢，用作貨幣1 銀錢；銀幣 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν  ‘do not carry any gold, silver, or copper money in your belts’  「腰袋裡不要帶金銀銅錢」 (太 10:9)

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以複數形式出現（太 26:15）之外，其他所有提到銅（青銅）幣、銀幣和金幣的情況，均可視為表達這些金屬的用語的直接和可預期的轉喻（見2.54, 51, 49）。然而，有些語言清楚區分了物質狀態的金屬與錢幣狀態的金屬，因此當前的分類似乎更有用。

ἀργυροῦς

(1)

ᾶ，οῦν

(a)

2.53 自然物質 金屬 （ἄργυρος[a]「銀」2.51 的形容詞）指銀製的或由銀構成的 銀的；銀製的 σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ  ‘vessels made of gold and silver’  「金器、銀器」 (提後 2:20)

Ἄρειος Πάγος

(1)

＜陽＞

(a)

93.412 人名及地名 地名 （直譯：戰神之山）雅典法院的所在地，傳統認為亞略巴古是靠近雅典衛城的一座石山，但它更可能是在山腳下的集市上 《和2010》《和》亞略巴古；《现》亞略‧巴古；《思》阿勒約帕哥 關於 Ἄρειος Πάγος 在 徒 17:19 和 徒 17:22 中的另一個解釋，見 Ἄρειος Πάγος[b]（11.81）。

(b)

11.81 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 雅典城的顧問委員會，負責處理道德、文化和宗教的事務 亞略·巴古的議會 Σταθεὶς δὲ [ὁ] Παῦλος ἐν μέσῳ τοῦ Ἀρείου Πάγου  ‘Paul stood up in the midst of the council of the Areopagus’  「保羅站立在亞略‧巴古議會上」 (徒 17:22) τοῦ Αρείου Πάγου 也可以理解為議會的地點而不是議會本身（見[a]）。 簡單地把 Αρειος Πάγος[b] 翻譯為一個音譯詞也無不可，因為它也像是一個專有名稱。另一方面，利用腳註來指出這個雅典顧問委員會的重要性是很有必要的。

Ἀρεοπαγίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.82 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 亞略·巴古議會的成員 議會的成員；亞略·巴古的議員 τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης  ‘but some men joined him and believed; one of them was Dionysius, a member of the Areopagus’  「但有幾個人依附他，信了主，其中有亞略:巴古的議員丟尼修」 (徒 17:34)

ἀρεσκεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.91 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人對某事感到滿意的 使人喜愛的方法；使人歡喜的事情 περιπατῆσαι ἀξίως τοῦ κυρίου εἰς πᾶσαν ἀρεσκείαν  ‘to live worthily of the Lord so as to please him in everything’  「好讓你們行事為人對得起主，凡事討他喜悅」 (西 1:10)

ἀρέσκω

(1)

＜動＞

(a)

25.90 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人對某人或某事感到高興 使高興；討好 ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους  ‘this proposal pleased the whole group’  「這話使全會眾都喜悅」 (徒 6:5) ἕκαστος ἡμῶν τῷ πλησίον ἀρεσκέτω  ‘each of us should please his neighbor’  「各人務必要讓鄰人喜悅」 (羅 15:2) 有些語言表達「使人喜悅某事物」的方法是：「使人對某事物感到高興」，或「使人對某事物感覺良好」。

ἀρεστός

(1)

ή，όν

(a)

25.92 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人喜歡的 討人歡喜的；使人喜悅的 ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάντοτε  ‘because I always do those things that please him’  「因為我一直行他所喜悅的事」 (約 8:29) ἰδὼν δὲ ὅτι ἀρεστόν ἐστιν τοῖς Ἰουδαίοις  ‘when he saw that this pleased the Jews’  「他見猶太人喜歡這事」 (徒 12:3) 有些語言表達徒 12:3「這事討猶太人歡喜」的方法是：「這事使猶太人高興」，甚至是「這事使猶太人說，做得好」。

(b)

66.8 適當的，不適當的 是恰當或正確的，暗示那是很多人都希望的 恰當的；正確的；合宜的 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘it is not right for us to neglect the preaching of God's word’  「我們撇下上帝的道……是不合宜的」 (徒 6:2)

Ἁρέτας

(1)

α＜陽＞

(a)

93.36 人名及地名 人名 管轄拿巴提人地區的阿拉伯王 亞哩達；《思》阿勒達

ἀρετή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

88.11 道德倫理素質及相關行為 良善 指道德上卓越的品質 美善；美德 εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος  ‘if there is any moral excellence and if there is (reason for) praise’  「無論是什麼美德、什麼可稱讚的」 (腓 4:8) τοῦ καλέσαντος ἡμᾶς ἰδίᾳ δόξῃ καὶ ἀρετῇ  ‘one who has called us to (share in) his own glory and moral excellence’  「呼召我們來分享他自己的榮耀和善德的」 (彼後 1:3) 彼後 1:3 中的 ἀρετή 可能是指（上帝的）能力的彰顯（見 76.14）。

(b)

76.14 能力，力量 卓越能力的彰顯 奇妙的作為；大能的作為；奇事；美德 ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε  ‘so that you may proclaim the wonderful deeds (of God)’  「為要叫你們宣揚他的美德」 (彼前 2:9)

Ἀρηί

(1)

(a)

93.37 人名及地名 人名 Ἀρνί「亞尼」93.41 的另一種拼寫法（路 3:33，校勘欄） 亞尼；《思》阿爾乃

ἀρήν

(1)

ἀρνός＜陽＞

(a)

4.24 動物 動物 ［參ἀμνός］ 綿羊（πρόβατον）的幼崽；常作獻祭之用 羔羊 ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς ἄρνας ἐν μέσῳ λύκων  ‘I am sending you like lambs among wolves’  「我差你們出去，如同羔羊進入狼群」 (路 10:3) 有些語言清楚區分了公羊羔和母羊羔。因此，當男子被比作羊羔時，需要採用合適的詞彙。當然，在一些語言中，羊羔僅僅被稱為「幼小的羊」或「小羊」。 在聖經翻譯中，關於文化差異的一個最有名的傳說是：在一種愛斯基摩人的語言中，「羔羊」被譯作「上帝的小海豹」。然而，並沒有任何證據證明這種譯法得到了採用，因為在外形、棲息地和行為方面，羊羔和小海豹都沒有任何相似之處。另外，愛斯基摩人的語言有「羊羔」這個詞彙，而在某些情況下，至少會採用「年幼的、捲毛的山羊」的表達方式，因為野山羊很常見，並且羊毛因為進口也為人熟知。

ἀριθμέω

(1)

＜動＞

(a)

60.3 數目 數目，無數的 （ἀριθμός[a]「數目」60.1 的衍生詞）使用數字來確定一個數量1 數；計數；計算；數算 αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσίν  ‘all the hairs of the head are numbered’  「頭髮也都數過了」 (太 10:30) ὄχλος πολύς, ὃν ἀριθμῆσαι αὐτὸν οὐδεὶς ἐδύνατο  ‘a great multitude which no one was able to count’  「一大群人，數目難以計算」 (啟 7:9)

____________________________________________________

1 ἀριθμέω可以歸類為一種思維活動，但是因為該詞的衍生基礎是在「數目」這個語義域，所以把它留在這裡似乎更好，就像其他語義衍生詞的處理方式那樣。

ἀριθμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

60.1 數目 數目，無數的 任何一個基數 數字 ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ ἑξακόσιοι ἑξήκοντα ἕξ  ‘his number was 666’  「那數字是六百六十六」 (啟 13:18) 啟 13:18 可能需要加一個旁註，指出數字 666 是把一個名稱的所有字母所代表的數值相加而得的結果。

(b)

60.2 數目 數目，無數的 某個可計數的數量的總和 數目；總數 ἐγενήθη [ὁ] ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν [ὡς] χιλιάδες πέντε  ‘the number of men was about five thousand’  「男人的數目約有五千」 (徒 4:4) ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν  ‘the number of the disciples increased’  「門徒人數大大增加」 (徒 6:7)

Ἁριμαθαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.413 人名及地名 地名 猶太境內的一個城 亞利馬太；《思》阿黎瑪特雅

Ἀρίσταρχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.38 人名及地名 人名 帖撒羅尼迦人，保羅的忠心同工 亞里達古；《思》阿黎斯塔苛

ἀριστάω

(1)

＜動＞

(a)

23.20 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἄρτος, δειπνέω, κλάω］ 吃飯，沒有特指一天中的哪一段時間或哪類食物 吃飯；用餐 ἐρωτᾷ αὐτὸν Φαρισαῖος ὅπως ἀριστήσῃ παρ᾽ αὐτῷ  ‘a Pharisee invited him to have a meal with him’  「有一個法利賽人請耶穌同他吃飯」 (路 11:37) 有些語言說「吃飯」時，必須指明吃飯的時間和吃什麼食物。

(b)

23.24 生理活動過程及狀態 吃，喝 吃一天中較早的一餐 吃早飯 λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Δεῦτε ἀριστήσατε  ‘Jesus said to them, “Come, have breakfast”’  「耶穌對他們說：『你們來吃早飯』」 (約 21:12) 有些學者把 約 21:12 中的 ἀριστάω 解作指任何一餐（見 ἀριστάω[a], 23.20），因此可以譯為：「耶穌對他們說：你們來吃東西」，或「……你們來吃飯」。 有些語言稱一天中較早的那頓飯為「早飯」、「早餐」或「第一頓飯」、「第一餐」。有些語言稱這頓飯為「剩飯」，但見 23.25 關於一天中不同時間的飯餐的討論。

ἀριστερός  (ἀριστερά)

(1)

ά, όν

(a)

82.7 空間的方向 左，右，正前面，對面 ［參εὐώνυμος］ 指位於某個參考點的左側 左；左側；左邊 εἷς σου ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν  ‘let us sit (with you), one at your right and one at your left’  「請賜我們一個坐在你右邊，一個坐在你左邊」 (可 10:37) 在 林後 6:7，短語 ὅπλον ἀριστερόν（字面意為：左手武器）是指左手握持的武器，因此是一種防禦性武器，而 ὅπλον δεξιόν（字面意為：右手武器）是指進攻性武器。 關於 ἀριστερός 在 可 10:37 所述習語中的解釋，見 87.35。

(b)

8.33 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 左手 μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  ‘do not let your left hand know what your right hand is doing’  「不要讓左手知道右手所做的」 (太 6:3) 在有些語言中，對於左手的表述通常與對於右手的表述相反。例如，人常稱左手是「壞的手」或「軟弱的手」，在有些情況下，稱為「肛門手」，因為人在排便之後用這隻手清潔身體。另參8.32。

Ἀριστόβουλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.39 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章出現的基督徒，保羅向他一家問安 亞利多布；《思》阿黎斯托步羅

ἄριστον

(1)

ου＜中＞

(a)

23.22 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參βρῶσις, δεῖπνον］ 一頓飯，可以是簡單的一餐或是精心準備的盛宴（ἄριστον 的這個通用意義，與 ἄριστον[b] 23.23 和 δεῖπνον[b] 23.25 的特定意義形成對比） 一頓飯；宴會；盛宴 Ἰδοὺ τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα  ‘see now, the feast I have prepared (for you is ready)’  「我的宴席已經預備好了」 (太 22:4) ὅτι οὐ πρῶτον ἐβαπτίσθη πρὸ τοῦ ἀρίστου  ‘because he did not wash before the meal’  「飯前不先洗手」 (路 11:38) 雖然 ἄριστον[a]、δεῖπνον[a] 和 βρῶσις[b] 在這種用法上高度通用，但是並不需要使用對應的通稱來翻譯這些詞彙，因為比較具體的詞彙可能更加符合上下文。事實上，在某些情況下採用通稱可能會非常不合適，比如在 可 6:21，使用通稱會表示希律非常吝嗇，僅僅為眾官員提供一頓普通的飯食。

(b)

23.23 生理活動過程及狀態 吃，喝 比較不重要的一頓飯，通常在一天中較早的時候或中午 午餐；午飯 Ὅταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον  ‘whenever you give a lunch or a dinner’  「你準備午飯或晚餐」 (路 14:12)

ἀρκετός

(1)

ή，όν

(a)

59.45 數量 足夠的，充足的 足夠某個用途所需要的，並因此帶來滿足1 足夠；夠了；滿足 ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς  ‘sufficient for the day are its troubles’  「一天的難處一天當就夠了」 (太 6:34) ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ  ‘it is sufficient for a pupil to be like his teacher’  「學生所遭遇的與老師一樣……也就夠了」 (太 10:25) ἀρκετὸς γὰρ ὁ παρεληλυθὼς χρόνος  ‘the time in the past is sufficient’  「從前……時候已經夠了」 (彼前 4:3)

____________________________________________________

1 ἀρκετός可能衍生自動詞ἀρκέω「足夠」（59.46），因此ἀρκετός可以定義為「應該足夠的東西，因此帶來滿足」。

ἀρκέω  (ἀρκέομαι)

(1)

＜動＞

(a)

59.46 數量 足夠的，充足的 足夠特定用途所需要的，有因此帶來滿足的含意 足夠；充足；滿足 οὐ μὴ ἀρκέσῃ ἡμῖν καὶ ὑμῖν  ‘there is not enough for you and us both’  「不夠你我用的」 (太 25:9)

(b)

25.81 態度及情感 知足，滿足 因擁有自己想要或需要的東西而快樂或滿足 滿足；知足；滿意 ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν  ‘be content with your pay’  「要以所得的糧餉為足」 (路 3:14) 有些語言用否定句來表達「滿足」，比如：「不抱怨」。還有一些情況需要採用直接或間接引語來表達，比如：「承認已經足夠了」，或「說這就是所需要的一切」。

ἄρκος

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

4.12 動物 動物 野生的大型四足哺乳動物，有厚厚的皮毛和狗的臉；用四足走路，也可以用後足站立起來以取得更闊的視野；站著約有兩米高，體重超過二百公斤；以樹根、漿果、野果、老鼠和蜥蜴為食，偶爾也吃小家畜；拉丁語學名：Ursus arctos syriacus； 被激怒或幼崽被搶走時，會變成一種危險的動物；令人聯想到暴力和危險 熊 οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς ἄρκου  ‘his feet were like those of a bear’  「腳像熊的腳」 (啟 13:2) 在《新約》中，ἄρκος「熊」僅出現在 啟 13:2，描寫那隻末世的獸。如果沒有表示熊的詞彙，那麼最好借用一個詞，然後在腳註或詞彙表中介紹這種獸。在翻譯 啟 13:2 時，有時會用一句描述性的話，例如，「長著很大的腳，就像是那種叫做熊的動物的腳」。通過這種翻譯方法，關於熊腳的信息包含到了文本中，但一般來說，最好把這類信息放在旁註中。

ἅρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.52 人工製品 車輛 兩輪或四輪的敞篷車；用軛與馬匹套在一起，並由馬匹拉動；用於戰爭或旅行 戰車 φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεμον  ‘the sound of many horse-drawn chariots rushing into battle’  「許多車馬奔跑上陣的聲音」 (啟 9:9) 在 啟 9:9中，這詞是指由馬匹牽拉的戰車；而在 徒 8:28 中，是指埃塞俄比亞官員所坐的旅行馬車。如果目標語言中沒有馬車這個術語，那麼可以稱戰車為「戰鬥車輛」或「用馬牽拉的戰鬥車輛」。旅行馬車可以稱為「旅行車輛」或「用馬牽拉的車輛」。可以在詞彙表中詳細說明這種馬車。

Ἁρμαγεδών

(1)

(a)

93.414 人名及地名 地名 一個神秘的地方，《啟示錄》預言世界末日眾王將聚集在這裡進行一場善惡較量的大戰 哈米吉多顿；《思》阿瑪革冬

Ἀρμίν

(1)

(a)

93.40 人名及地名 人名 Ἀδμίν 93.13 的另一種拼寫法（路 3:33，GNT3c-校勘欄） （音譯）亞民

ἁρμόζω  (ἁρμόζομαι)

(1)

＜動＞

(a)

34.74 聯合 結婚，離婚 ［參μνηστεύω］ 和某人訂下婚約 訂婚；許配 ἡρμοσάμην γὰρ ὑμᾶς ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν  ‘you who are like a pure virgin, I promised you in marriage to one man’  「你們好像貞潔的童女，我只把你們許配給一個丈夫」 (林後 11:2) 可能有必要在文本的頁邊添加一個旁註，說明在聖經時期，訂婚被視為具有法律效力，因此取消訂婚在法律上相當於離婚。

ἁρμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

8.59 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 兩個身體部分連接起來的部位 關節 διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ... ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν  ‘piercing to the separation ... of joints and marrow’  「刺入剖開……關節和骨髓」 (來 4:12) 在使用 ἁρμός 時，重點不在於關節是身體上的一個可動的肢體，而是藉著這些關節，身體的不同肢體有效地聯結在一起。因此，ἁρμός 在含義上與 ἁφή（8.60）和 σύνδεσμος[a]（18.17）重疊。關於翻譯 來 4:12的問題，見 8.62。

ἀρνέομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.277 溝通 承認，宣認，否認 ［參ἀπαρνέομαι］ 說自己不知道某人或某事，或與某人某事沒有半點關係1 否認 ὅστις δ᾽ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘whoever shall deny me before people’  「凡在人面前不認我的」 (太 10:33) εἶπεν ὁ Ἰησοῦς, Τίς ὁ ἁψάμενός μου; ἀρνουμένων δὲ πάντων  ‘Jesus asked, “Who touched me?” But they all denied it’  「耶穌問：『誰摸了我？』大家都不承認」 (路 8:45) 翻譯 ἀρνέομαι[a] 和 ἀπαρνέομαι[a] 時通常可以使用意思相等的短語，如「說他不知道」，或「說他與其無關」。 如果是否認某個事件，如在 路 8:45，可以譯成「但他們都說他們對此一無所知」。 此外也可能是否認做了某事，因此， 路 8:45 中眾人的回應可以譯成「但他們都說他們沒有這樣做」，或「……他們沒有碰他」。

(b)

34.48 聯合 建立或確認關係 否認與某人有任何關係 否認 ὁ δὲ ἀρνησάμενός με ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων  ‘whoever denies me before people’  「在人面前不認我的」 (路 12:9) 有些語言最好將「否認」譯成「表明自己不知道」。因此，路 12:9 的前一部分可以譯成「所有向人說他不認識我的人」，或「所有拒絕承認他認識我的人」。否認不一定要用言語，儘管在某些語言中，這是最常見的做法。另見 33.277。

(c)

31.25 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 拒絕同意或答應某事 不同意；拒絕 Πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ  ‘it was faith that made Moses, when he was grown, refuse to be called the son of Pharaoh' daughter’  「因著信，摩西長大以後，拒絕被稱為法老女兒的兒子」 (來 11:24)

(d)

30.52 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參ἀπαρνέομαι］ 拒絕考慮或拒絕表達關注 2 不顧；不理；拒絕；捨棄；對自己說不 ἀρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καθ᾽ ἡμέραν  ‘he must say “No” to himself and take up his cross every day’  「就當棄絕自己，天天背起他的十字架」 (路 9:23) 在 路 9:23 和 可 8:34，要適當地翻譯 ἀρνέομαι[d] 和 ἀπαρνέομαι[b] 涉及一些問題。 在一些語言中，譯成「對自己說不」是毫無意義的，而且在許多情況下，也不能採用「拒絕自己」等表達，因為這幾乎總是表示拒絕給予自己某物的意思。有時候可以用比喻或習語來表達，例如：「拒絕關注自己慾望的訴求」，或「拒絕考慮自己想要的東西」。在某些情況下還可以採用其他習語，例如：「把自己放在最後」，甚至是「對自己的心說：安靜」。

(e)

36.43 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 拒絕跟從某人，不以他為領袖 拒絕跟從；拒絕順從；拒絕 Τοῦτον τὸν Μωϋσῆν, ὃν ἠρνήσαντο  ‘this Moses whom they refused to follow’  「這個摩西，他們曾經拒絕跟從」 (徒 7:35)

(f)

88.231 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 行事為人與真實的自己不符，意思是否認自己個性中某些有效的方面 否認自己；違背自己 ἐκεῖνος πιστὸς μένει, ἀρνήσασθαι γὰρ ἑαυτὸν οὐ δύναται  ‘he remains faithful, for he cannot be false to himself’  「他仍是可信的，因為他不能否認自己」 (提後 2:13) 在某些語言中，提後 2:13中的「他不能違背自己」可以譯成「他不能和他真正的樣子不同」或「他不能不是善的」。

____________________________________________________

1 ἀπαρνέομαι[a]很可能比ἀρνέομαι[a]的語氣更加強烈，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

2 ἀπαρνέομαι[b]的語氣可能比ἀρνέομαι[d]更強。

Ἀρνί

(1)

＜陽＞

(a)

93.41 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，希斯崙的兒子。在某些譯本中，英語拼寫為 Aram 亞尼；《思》阿爾乃

ἀρνίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.25 動物 動物 （ ἀρήν「羔羊」4.24 的衍生詞）綿羊（πρόβατον）的幼崽；常作獻祭之用；或任何年齡的綿羊 羔羊；綿羊；公羊 εἶχεν κέρατα δύο ὅμοια ἀρνίῳ  ‘he had two horns like those of a ram’  「牠有兩隻角像公羊的角」 (啟 13:11) 在這處新約經文中，即 啟 13:11，ἀρνίον 實際上是指羊，這詞用在短語中指 ἀρνίον 的角。在這種上下文中，所指對象無疑是一隻「公羊」，即成年的公綿羊。

(b)

11.29 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （ἀρνίον[a]「羔羊」4.25 的引申喻意）基督的追隨者，有無助和依賴的含義 像羔羊一樣的人 Βόσκε τὰ ἀρνία μου  ‘take care of my people, who are like lambs’  「照顧我那些像羔羊的子民」 (約 21:15) 比較 11.30 和 11.31。

(c)

4.26 動物 動物 基督的頭銜 羔羊 Ἄξιόν ἐστιν τὸ ἀρνίον τὸ ἐσφαγμένον  ‘worthy is the Lamb that has been slain’  「被殺的羔羊是配得的」 (啟 5:12) ἀρνίον[c] 是耶穌基督的一個頭銜，這只出現在《啟示錄》中，但在這卷書中出現了超過 20 次。與 βόσκε τὰ ἀρνία μου「餵養我的羊」（約 21:15；參11.29）中的 ἀρνίονb 不同，那裡是指需要照顧和幫助的百姓；ἀρνίονc這個詞的補充意思包括耶穌基督在十字架上作贖罪祭。有些人想要去除這個頭銜中的「羔羊」觀念，特別是在某些語言中，羊被視為相對沒有價值的食腐動物（如一些熱帶地區），但是考慮到「羔羊」在《舊約》獻祭禮儀中的重要象徵意義，不可以避免使用意指「羊羔」的詞彙。然而，可能需要添加旁註來解釋這個頭銜的含意。

ἀροτριάω

(1)

＜動＞

(a)

43.4 農耕 犁地，藉此準備土地用來播種 犁地；耕田 Τίς δὲ ἐξ ὑμῶν δοῦλον ἔχων ἀροτριῶντα  ‘suppose one of you has a servant who is plowing’  「你們中間誰有奴僕犁地」 (路 17:7) 在聖經時期，犁地並不把土壤翻起，而只是破開地的表面，深度很少超過 25 厘米。

ἄροτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.4 人工製品 耕種及畜牧用的工具 用硬質木材或金屬製成的三角形平刀（犁頭），連於手柄；用來破土，作為播種或種植幼苗的準備 犁 ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον  ‘putting one's hand to the plow’  「手扶著犁」 (路 9:62) 在世界上的大多數地區，都知道某種犁頭；在古代巴勒斯坦地區，犁不是翻土犁，而是僅僅挖出相對較淺的壟溝，從而使土壤鬆動。如果目標語言不知道或不使用犁，那麼可以採用描述性短語，例如，「翻地播種所用的工具」。關於 路 9:62 所述閃族習語中的 ἄροτρον，參 68.6。

ἁρπαγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

57.235 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 ［參ἁρπαγμός, ἁρπάζω］ 用武力奪取別人的東西，往往有突然襲擊的含意 搶奪；帶走；劫掠；強力奪取 τὴν ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων ὑμῶν μετὰ χαρᾶς προσεδέξασθε  ‘you endured the plundering of your belongings with gladness’  「欣然忍受你們的家業被人搶去」 (來 10:34)

(b)

57.237 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 （ἁρπαγή[a]「劫掠」57.235 的衍生詞）用武力奪取或搶劫的東西 掠物；贓物 ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς  ‘but inside they are full of what has been taken by violence’  「裡面卻裝滿了搶奪」 (太 23:25)

(c)

25.24 態度及情感 強烈地渴望 強烈渴望得到物質的狀態，如果必要，甚至採用暴力手段 牢牢抓住；貪心；強烈的貪婪 τὸ δὲ ἔσωθεν ὑμῶν γέμει ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας  ‘but inside you are full of violent greed and wickedness’  「你們裡面卻滿了貪婪和邪惡」 (路 11:39)

ἁρπαγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.235 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 ［參ἁρπαγή, ἁρπάζω］ 用武力奪取別人的東西，往往有突然襲擊的含意 搶奪；帶走；劫掠；強力奪取 ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα θεῷ  ‘he always had the nature of God and did not think that becoming equal with God was something to be taken by force’  「他本質上是上帝，不以自己與上帝同等為强奪的」 (腓 2:6) 腓 2:6 的這個解釋反映了耶穌在成為肉身之後的姿態，以及他沒有想過要與上帝同等，因為他已經擁有作為上帝的一切屬性這個事實。有些傳統譯本把 腓 2:6 的後一部分譯作：「不認為與上帝同等是搶劫」，但見 57.236。

(b)

57.236 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 要強力抓住的東西 要用強力抓住的東西；強行保留的東西 ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα θεῷ  ‘he always had the nature of God and did not consider that remaining equal with God was something to be held on to forcibly’  「他本質上是上帝，沒有以為保持與上帝平等是要強力抓住的東西」 (腓 2:6) 比較 57.235 中 ἁρπαγμός[a] 的譯法。因為 ἁρπαγμός 的意思可能不僅是「強力抓住並不擁有的東西」（57.235），還有「強力保留所擁有的東西」，所以 腓 2:6 有兩種非常不同的譯法。ἁρπαγμός 的第二種解釋設想耶穌在成為肉身之前就有的地位，因此他自願經歷自己神性特權的 kenosis 或「倒空」。在翻譯 腓 2:6 時必須清楚顯示這兩種可能的譯法，一種用在經文中，另一種在旁註中說明。

ἁρπάζω

(1)

＜動＞

(a)

18.4 連接 抓緊，抓住 用武力搶奪或奪去，目的是要除掉和／或控制 抓住；搶奪；奪走 ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ  ‘the Evil One comes and snatches away the seed that was sown in his heart’  「那惡者就來，把撒在他心裡的奪了去」 (太 13:19) ἐκέλευσεν τὸ στράτευμα καταβὰν ἁρπάσαι αὐτὸν ἐκ μέσου αὐτῶν  ‘he ordered soldiers to go down (into the group) and snatch him away from them’  「命令士兵下去，把他從眾人當中搶出來」 (徒 23:10) 太 13:19 的上下文整體上是比喻性的，然而，把這詞直譯成「搶奪」或「奪走」也是令人滿意的。

(b)

39.49 敵意，衝突 攻擊 攻擊，暗指抓住 攻擊；抓住 ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει  ‘so the wolf attacks (the sheep) and scatters them’  「狼抓住羊，把牠們趕散」 (約 10:12) 在 太 11:12，ἁρπάζω 也可以理解為「攻擊」：βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν，「暴力的人攻擊它」。

(c)

57.235 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 ［參ἁρπαγή, ἁρπαγμός］ 用武力奪取別人的東西，往往有突然襲擊的含意 搶奪；帶走；劫掠；強力奪取 πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι  ‘no one can break into a strong man's house and carry off his belongings’  「人怎能進壯士家裡搶奪他的東西呢？」 (太 12:29)

(d)

37.28 控制，管理 控制，限制 用武力取得控制 控制；奪取；奪走；奪去 οὐχ ἁρπάσει τις αὐτὰ ἐκ τῆς χειρός μου  ‘no one will seize them from my hand, meaning no one will be able to take them away from my control’  「誰也不能從我手裡把他們奪去」（意思是：「誰也不能把他們從我的控制中奪走」） (約 10:28) 在 約 10:28 中，由於 ἁρπάζω 是配合 ἐκ τῆς χειρός μου「從我手裡」來使用，因此似乎應按字面意義來理解；然而，ἁρπάζω 肯定是比喻的含義，因此 χείρ「手」也是比喻的含義。

ἅρπαξ

(1)

αγος＜陽＞

(a)

57.239 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 （ἁρπάζω[a]「用武力奪去」57.235 的衍生詞）用武力奪去別人財產的人 強盜；掠奪者 ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί  ‘that I am not like other people, robbers, unjust, adulterers’  「我不像別人那樣搶奪、不義、淫亂」 (路 18:11) οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘robbers will not inherit the kingdom of God’  「掠奪者，都不能承受上帝的國」 (林前 6:10) 關於 ἅρπαξ 在 路 18:11 中解作形容詞，見 25.25。

(2)

αγος（＜形＞）

(a)

20.4 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 指具有破壞性的邪惡 殘暴的；具有破壞性的 ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες  ‘but they are like vicious wolves on the inside’  「裡面卻是殘暴的狼」 (太 7:15)

(b)

25.25 態度及情感 強烈地渴望 極度貪婪的 極度貪婪的 ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί  ‘that I am not like other people, violently greedy, unjust, adulterers’  「我不像別人那樣貪婪、不義、淫亂」 (路 18:11) 在 路 18:11，ἅρπαξ 也可以解作名詞（見 57.239）。

ἀρραβών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

57.170 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 所支付的第一筆金錢或財產，作為完成交易或兌現承諾的保證（在《新約》中，ἀρραβών 只在比喻意義上使用，指聖靈是上帝對所應許之福的憑據或保證）1 首期付款；預付定金；憑據；保證；擔保 ἐσφραγίσθητε τῷ πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ ἁγίῳ, ὅ ἐστιν ἀρραβὼν τῆς κληρονομίας ἡμῶν  ‘you have been sealed by the Holy Spirit which he promised and which is the first installment of what we shall receive’  「你們……受了所應許的聖靈為印記。 這聖靈是我們得基業的憑據」 (弗 1:13, 14 [2])

____________________________________________________

1 在《新約》中，ἀρραβών的意思可能已經一般化了，因此僅僅指作為保證的東西。

ἄρρητος

(1)

ον

(a)

33.95 溝通 說話，談話 指不能或不應說出來的事情 不能說出的 ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα  ‘he heard things that cannot be put into words’  「聽見了……話語，是人不可以說出來的」 (林後 12:4)

ἄρρωστος

(1)

ον

(a)

23.147 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 生病的，一種無力的狀態 生病的；患病的；病人 ἐθεράπευσεν τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν  ‘he healed their sick’  「治好了他們的病人」 (太 14:14)

ἀρσενοκοίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.280 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 男同性戀者 同性戀者 οὐκ οἴδατε ὅτι ... οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται ... βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘don't you know that ... no adulterers or homosexuals ... will receive the kingdom of God’  「難道你們不知道……通姦的……同性戀的……都不會繼承上帝的國」 (林前 6:9, 10 [2]) 在某些經文中，ἀρσενοκοίτης 可能是指同性性行為中的男性主動方，而 μαλακός[b] 是指男性被動方 (88.281)。

ἄρσην

(1)	εν，＜所有＞ενος

(a)

79.102 物體的特徵 雄性的，雌性的 任何雄性的生物 男；男性；男的；男人 ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς  ‘he made them male and female’  「造男造女」 (太 19:4) οἱ ἄρσενες ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας  ‘males giving up natural sexual relations with females’  「男人也放棄跟女人自然的性關係」 (羅 1:27)

(b)

10.45 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ἄρσην διανοίγων μήτραν  （習語，直譯：打開子宮的男性；與 πρωτότοκος[a]「頭胎的」10.43 的意義密切相關）女性的第一個男性後裔 頭生的兒子；頭生的男子 Πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν ἅγιον τῷ κυρίῳ κληθήσεται  ‘every firstborn male shall be dedicated to the Lord’  「凡頭生的男子必歸主為聖」 (路 2:23a) 在希臘原文中，「頭生的男子」直譯是「打開子宮的男性」，但是在某些語言中，這個習語可能會產生極大的誤導，因為人們可能會把它理解為第一次性交，而不是頭胎男孩的出生。

____________________________________________________

1 這個習語也在8.69論述μήτρα的意思時進行了討論。

Ἀρτεμᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.42 人名及地名 人名 保羅的同伴 亞提馬；《思》阿爾特瑪

Ἄρτεμις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

93.43 人名及地名 人名 新約時代的希臘女神，在小亞細亞地區廣受供奉敬拜 亞底米；《思》阿爾特米

ἀρτέμων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

6.49 人工製品 船隻及船隻各部分 一塊布，繫於船的上方，藉以兜風，讓風來推動船隻在水中前行 頭蓬，船頭的帆 ἐπάραντες τὸν ἀρτέμωνα τῇ πνεούσῃ  ‘hoisting the foresail to the wind’  「拉起前帆，順著風」 (徒 27:40) 在 徒 27:40（《新約》中唯一一次出現 ἀρτέμων），所指對象可能是前帆，即朝著船頭的相對較小的帆。在有些語言中，可以把帆稱為「使船移動的布」或「船上兜風的布。」

ἄρτι

(1)

(a)

67.38 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參νῦν, νυνί］ 與說話本身同時發生的時間點 現在 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι  ‘what we see now is like a dim image in a mirror’  「我們現在是對著鏡子觀看，模糊不清」 (林前 13:12)

(b)

67.39 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參νῦν, νυνί］ 在說話的時間之前或之後不久的時間 近來；剛才；現在 Ἡ θυγάτηρ μου ἄρτι ἐτελεύτησεν  ‘my daughter has just died’  「我女兒剛死了」 (太 9:18)

(c)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰφνίδιος, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；立即；立刻 παραστήσει μοι ἄρτι πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων  ‘at once he would send me more than twelve armies of angels’  「他會立刻調來十二營多的天使」 (太 26:53)

(d)

67.42 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὥρα］ ἡ ἄρτι ὥρα  （習語，直譯：現在的時刻）強調與另一個時間點同時發生的一個時間點 此時，此刻；這時刻；如今 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν  ‘until this very time we go hungry’  「直到現在，我們還是又飢又渴……」 (林前 4:11)

ἀρτιγέννητος

(1)

ον

(a)

23.48 生理活動過程及狀態 誕生，生育 出生不久的 新生的；才生的；剛出生的 ὡς ἀρτιγέννητα βρέφη  ‘like newly born babies’ or ‘like those who are just babies’  「像初生的嬰孩」或「像那些嬰兒一樣」 (彼前 2:2) 「新生的嬰孩」可以譯成「剛剛出生的嬰孩」或「剛剛開始生活的嬰孩」。

ἄρτιος

(1)

α，ον

(a)

75.4 勝任，有資格 形容有資格履行某種功能 完全合格；熟練的；有充分準備的 ἵνα ἄρτιος ᾖ ὁ τοῦ θεοῦ ἄνθρωπος  ‘in order that the man of God may be qualified’  「要使屬上帝的人完備」 (提後 3:17)

ἄρτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

5.8 食物及調味品 食物 相對較小的包或餅，一般呈圓形（比現今典型的條狀麵包小很多，較像麵包卷或饅頭） 食物；麵包；餅 Οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους  ‘we have here only five loaves of bread’  「我們這裡只有五個餅」 (太 14:17)

(b)

5.1 食物及調味品 食物 ［參βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何種類的食物或食糧1 食物；食糧 τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον  ‘give us today the food we need’  「我們需要的食物，求你今天賜給我們」 (太 6:11) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

(c)

53.26 宗教活動 奉獻，獻祭 ［參πρόθεσις］ ἄρτοι τῆς προθέσεως  （習語，直譯：擺設的餅）擺設在上帝面前作供物的餅，開始是放在會幕中，後來是放在聖殿中 獻給上帝的供餅；分別為聖的餅；陳設餅 εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγον  ‘he went into the house of God, and they ate the bread that had been offered to God’  「他走進上帝的殿，他們吃了獻給上帝的供餅」 (太 12:4) 在一些語言中，ἄρτοι τῆς προθέσεως 譯作：「擺設在上帝面前的餅」，或「放在上帝面前的餅」。

(d)

23.20 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἀριστάω, δειπνέω, κλάω］ ἄρτον κλάω  （習語，直譯：擘餅）吃飯，沒有特指一天中的哪一段時間或哪類食物 吃飯；用飯；擘餅 κλῶντές τε κατ᾽ οἶκον ἄρτον  ‘eating (together) in their homes’ or ‘having meals (together) in their homes’  「在家中共同擘餅」或「在家中一同吃飯」 (徒 2:46) Ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον  ‘on the first day of the week we gathered together for a meal’  「一週的第一天，我們聚會擘餅……」 (徒 20:7) 有些語言說「吃飯」時，必須指明吃飯的時間和吃什麼食物。 「一起吃」的言外之意是從總體的上下文得出來的。ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον「七日的第一日，我們聚會擘餅的時候」《和》（徒 20:7）。毫無疑問，徒 20:7 指的是「聚會擘餅」，稱為「愛筵」，就是早期基督徒所奉行的「聖餐」。見 23.28。

(e)

57.190 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ἐσθίω］ τὸν ἑαυτοῦ ἄρτον ἐσθίω  （習語，直譯：吃自己的飯）靠自己的努力來謀生 謀生；自食其力；親手做工來維持生活 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν  ‘in order that they may live calmly and work to earn their living’  「要安靜做工，自食其力」 (帖後 3:12)

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

ἀρτύω

(1)

＜動＞

(a)

46.14 家務活動 在食物中添加調味品 調味；使再鹹 ἐὰν δὲ καὶ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἀρτυθήσεται  ‘if the salt loses its taste, there is no way to season it (again)’  「鹽若失了味，怎能叫它再鹹呢？」 (路 14:34) 在翻譯 路 14:34 時，可能需要把 ἀρτυθήσεται 譯成「使其再次有像鹽的味道」或「使其再次有正確的味道」。

Ἀρφαξάδ

(1)

＜陽＞

(a)

93.44 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是閃的兒子 亞法撒；《思》阿帕革沙得

ἀρχάγγελος

(1)

ου＜陽＞

(a)

12.31 超自然生物及力量 超自然生物 最高級的或非常重要的天使 天使長 ὁ κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου ... καταβήσεται ἀπ᾽ οὐρανοῦ  ‘with a shout of command and the cry of the archangel the Lord ... will descend from heaven’  「召集令一發，天使長的呼聲一叫……主必親自從天降臨」 (帖前 4:16) 「天使長」可以描述為：「指揮其他天使的那位天使」或「領頭的天使」或「天使首領」。

ἀρχαῖος

(1)

α，ον

(a)

67.98 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 在過去已經存在了很長時間，可能暗示這種存在是從一個事件或狀態的開頭就開始的 很長一段時間；從起初；自古以來；古時的 Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις  ‘you have heard that it was said by the men of ancient times’  「你們聽過有對古人說」 (太 5:21) Μνάσωνί τινι Κυπρίῳ, ἀρχαίῳ μαθητῇ  ‘Mnason from Cyprus, who was a disciple for a very long time’ or ‘... from the beginning’  「塞浦路斯人拿孫……他作門徒已經很久了」或「……從起初已經作門徒」 (徒 21:16) ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος  ‘the ancient serpent’  「古蛇」 (啟 12:9)

Ἀρχέλαος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.45 人名及地名 人名 大希律的兒子 亞基老；《思》阿爾赫勞

ἀρχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

68.1 時態 開始 ［參ἄρχω］ 開始一個行動、過程或存在狀態 開始；起初；首先；初階；開端 Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘the beginning of the good news about Jesus Christ’  「耶穌基督福音的起頭」 (可 1:1) 可 1:1 中的 ἀρχή 也可以理解為表示「系列」（語義域 61），因此第 1 節的內容可以視為後續部分的標題。然而，可 1:1 中的 ἀρχή 似乎最好視為與下文第 2 節的內容密切連繫，這樣可以譯成：「關於上帝的兒子耶穌基督的好消息的開始，正如以賽亞先知已經說過的……」。

(b)

67.65 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參ἄρχω］ 一段持續的時間開始時的一個時間點 開始；起頭；……之初 Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος  ‘in the beginning was the Word’ or ‘before the world was created, the Word (already) existed’ or ‘at a time in the past when there was nothing ...’  「太初有道」或「宇宙被造以前，道已經存在」或「在過去萬物皆不存在的時候，道已經存在」 (約 1:1)

(c)

89.16 關係 原因及／或理由 構成初始原因的人或物 第一因；起源 ἡ ἀρχὴ τῆς κτίσεως τοῦ θεοῦ  ‘the origin of what God has created’  「上帝創造的根源」 (啟 3:14) 啟 3:14 中的 ἀρχή 也可以理解為「元首」的意思（見37.56）。

(d)

37.55 控制，管理 管理，統治 權力或統治的範圍 權力範圍；統治的界限 ἀγγέλους τε τοὺς μὴ τηρήσαντας τὴν ἑαυτῶν ἀρχὴν  ‘the angels who did not stay within the sphere of their rule’  「至於那些不守本位……的天使」 (猶 1:6)

(e)

37.56 控制，管理 管理，統治 ［參ἄρχων］ （ἄρχω「統治」37.54 的衍生詞）統治者或治理者 統治者；治理者；總督；掌權者 ὅταν δὲ εἰσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ ... τὰς ἀρχὰς ... μὴ μεριμνήσητε  ‘when they bring you (to be tried) before ... the rulers ... do not be worried’  「當他們把你們……帶到統治者……面前的時候，不要憂慮……」 (路 12:11)

(f)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「我們……是對抗那些執政的、掌權的、管轄這幽暗世界的，以及天空靈界的惡魔」 (弗 6:12) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

(g)

58.20 性質，類別，示例 界定事物性質的基本原則或特徵 定義事物本質的基本和初步層面 基本方面；簡單道理；初階 ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ Χριστοῦ λόγον  ‘leaving the message concerning the elementary aspects of Christ’ or ‘... the simple truths about Christ’  「離開基督道理的初階」或「離開有關基督的初級道理」 (來 6:1) 比較 來 5:12 中的 ἀρχή[g]，在那裡，這詞加強 στοιχεῖα 的意思（見 58.19）。

(h)

79.106 物體的特徵 形狀 平面物件（如一塊布）的角 角 ὀθόνην μεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς καθιέμενον  ‘a large sheet being lowered by its four corners’  「一大塊布……四角吊著縋到地上」 (徒 10:11)

ἀρχηγός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

68.2 時態 開始 使某事開始的人 先鋒；創始者；發起人 τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας  ‘the founder of salvation’ or ‘the one who institutes salvation’  「救恩的先驅」或「救恩的創始者」 (來 2:10) 關於 ἀρχηγός 在 來 2:10 的另一種解釋，見 ἀρχηγός[b] 36.6。

(b)

36.6 引導，管教，跟從 引導，引領 作為運動發起者或創始人的人繼續作為領導者 先鋒領袖；創始領袖 τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας  ‘their pioneer leader to salvation’  「救恩的先鋒領袖」 (來 2:10) 要清楚指明 ἀρχηγός 在 來 2:10 中的含意，經文可能需要譯成「那設立救恩的道路並領人走上這道路的」等。但 來 2:10 中的 ἀρχηγός 也可以理解為僅僅意指「發起人」或「創始人」（見 ἀρχηγός[a] 68.2）。

ἀρχιερατικός

(1)

όν

(a)

53.90 宗教活動 角色及作用 （ ἀρχιερεύς[b] 「大祭司」（53.89）的衍生詞）與大祭司有關的 大祭司的；屬於大祭司的 ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ  ‘others who were members of the family of the high priest’  「大祭司家族的人」 (徒 4:6)

ἀρχιερεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

53.88 宗教活動 角色及作用 主要祭司，基於身為大祭司家族的成員 祭司長 ἀπέστειλαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ὑπηρέτας ἵνα πιάσωσιν αὐτόν  ‘the Pharisees and the chief priests sent some guards to arrest him’  「眾祭司長就和法利賽人派差役去逮捕他」 (約 7:32) 在一些語言中，「祭司長」可以簡單地稱為「重要的祭司」。

(b)

53.89 宗教活動 角色及作用 祭司長中的主要成員 大祭司；最重要的祭司 ἤγαγον πρὸς Ἅνναν πρῶτον ... ὃς ἦν ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου  ‘they took him first to Annas ... who was High Priest that year’  「先帶到亞那面前……是那年的大祭司……」 (約 18:13)

ἀρχιποίμην

(1)

ενος＜陽＞

(a)

44.5 畜牧，捕魚 帶頭的牧羊人，負責指導其他牧羊人（在新約只出現了一次，用來比喻基督） 牧長，大牧人 καὶ φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίμενος κομιεῖσθε τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον  ‘and when the Chief Shepherd appears, you will receive the glorious crown which will never lose its brightness’  「到了大牧人顯現的時候，你們必得到那永不衰殘、榮耀的冠冕」 (彼前 5:4a)

____________________________________________________

1 在彼前 5:4，ἀρχιποίμην「大牧人」是比喻用法的一個好例子。沒有證據表明，在《彼得前書》寫作時期，ἀρχιποίμην已經具有傳統的意思，作為基督的一個頭銜，表示基督是對信徒負主要責任的那一位。因此，ἀρχιποίμην的意思只是「大牧人」；但這裡是指基督的一個職能，而這個職能與實際照料羊群無關。

Ἄρχιππος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.46 人名及地名 人名 保羅的同工，歌羅西的猶太基督徒 亞基布；《思》阿爾希颇

ἀρχισυνάγωγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.93 宗教活動 角色及作用 領導會堂、負責管理會堂事務的人 會堂主管；會堂領袖；管會堂的 ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς  ‘the president of the synagogue was angry that Jesus had healed (the woman) on a Sabbath’  「會堂的主管因為耶穌在安息日治病，就很生氣」 (路 13:14)

ἀρχιτέκτων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

45.10 建造，興建 建築大師或專家 建築專家；建築師傅；建築師 ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον ἔθηκα  ‘as a wise master builder, I laid a foundation’  「就像一個聰明能幹的總建築師那樣立好了根基」 (林前 3:10)

ἀρχιτελώνης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.185 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 稅吏長，意指監管其他稅吏工作的人 稅吏長；稅務長 ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης καὶ αὐτὸς πλούσιος  ‘a man named Zacchaeus, a chief tax collector who was rich’  「那裡有一個人名叫撒該，是稅吏長，很富有」 (路 19:2) ἀρχιτελώνης 也可以理解為一個主要或重要的稅吏，而不是監管其他稅吏工作的人。

ἀρχιτρίκλινος

(1)

ου＜陽＞

(a)

46.7 家務活動 負責管理所有在宴席或宴會中服務的人員的總管 管宴席的人；管筵席的；總管 Ἀντλήσατε νῦν καὶ φέρετε τῷ ἀρχιτρικλίνῳ  ‘draw some out and take it to the head steward’  「現在舀出來，送給宴會總管」 (約 2:8) 在 約 2:8，ἀρχιτρίκλινος 也可能是指儀式或宴席上的主持人。

ἄρχω  (ἄρχομαι)

(1)

＜動＞

(a)

37.54 控制，管理 管理，統治 統治或治理，暗示具有卓越的地位和身份 統治；治理；管轄 Ἔσται ἡ ῥίζα τοῦ Ἰεσσαὶ καὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν  ‘a descendant of Jesse will come and he will be raised to rule the nations’  「耶西的根將會出現，他要興起來統治外族」 (羅 15:12)

(b)

68.1 時態 開始 ［參ἀρχή］ 開始一個行動、過程或存在狀態 開始；從……起；就 Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν  ‘from that time Jesus began to preach (his message)’  「從那時起，耶穌就開始宣講」 (太 4:17) ἄρχω[b] 也可以在絕對意義上使用，相關活動僅僅是暗指：αὐτὸς ἦν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα「耶穌開始時，年紀約有三十歲」（路 3:23）。在翻譯 路 3:23 時，可以表達為「耶穌開始傳道時，年紀約有三十歲」。

(c)

67.65 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參ἀρχή］ 一段持續的時間開始時的一個時間點 開頭；開始；起初；起頭 ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος Ἰωάννου  ‘beginning from the time of John's baptizing’  「從約翰施洗開始」 (徒 1:22) 在 徒 1:22，這句表達也可以理解為：「從約翰為他施洗的時候開始」。

ἄρχων

(1)

οντος＜陽＞

(a)

37.56 控制，管理 管理，統治 ［參ἀρχή］ （ἄρχω「統治」37.54 的衍生詞）統治者或治理者 統治者；治理者；總督；掌權者 Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος αὐτοῖς, ἰδοὺ ἄρχων εἷς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ  ‘while he was saying these things to them, a certain ruler came and knelt down before him’  「耶穌正在對他們說話的時候，就有一位主管來向他下拜」 (太 9:18)

(b)

56.29 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 擔任法官的小官吏 官員；法官；審判官 ὡς γὰρ ὑπάγεις μετὰ τοῦ ἀντιδίκου σου ἐπ᾽ ἄρχοντα  ‘if someone brings a lawsuit against you and takes you to the judge’  「如果有人控告你……把你交給法官」 (路 12:58) 在 路 12:58，雖然 ἄρχων 基本上與 κριτής 和 δικαστής (56.28) 所指對象相同，但是意思的差別在於：ἄρχων 代表政府在審理案件中的權力。

(c)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος  （ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος「空中掌權者的首領」——超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘at that time you lived according to the supernatural forces of this world, according to the ruler of the supernatural powers in space, the spiritual power who now controls the people disobeying God’  「那時，你們……隨從今世的邪惡勢力，順服空中的掌權者，就是現今操控悖逆上帝之人的邪靈」 (弗 2:2) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

(d)

37.95 控制，管理 管理，統治 ἄρχων τῶν Ἰουδαίων  （頭銜，直譯：猶太人的統治者）猶太人中最高法律、立法和司法機關的成員1 猶太議會的成員；猶太人的領袖 Νικόδημος ὄνομα αὐτῷ, ἄρχων τῶν Ἰουδαίων  ‘a man named Nicodemus, a member of the Council’  「名叫尼哥德慕，是猶太議會的成員」 (約 3:1)

____________________________________________________

1 ἄρχων τῶν Ἰουδαίων也許可以歸入語義域11「人的群體和類別」，但這個短語的重點主要是在這種人所擁有的權柄和地位，而並非只在於他是某個審議群體的成員，如συνέδριον[a]「市議會」（11.79）、γερουσία和πρεσβυτέριον「猶太公會」（11.83）等用語的情況。

ἄρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.207 人工製品 香料、香膏及燃香 ［參σμῆγμα］ 百合屬植物的芳香樹脂，通常用來給屍體防腐 蘆薈；芳香的藥膏；香膏；香料 ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν  ‘they bought aromatic salves so that they could go and anoint him’  「買了香料，要去膏耶穌的身體」 (可 16:1) 在有些語言中，ἄρωμα 的對等譯詞是「甜味植物」，或「味道好聞的葉子」，或「有香味的油」。

Ἀσά

(1)

＜陽＞

(a)

93.47 人名及地名 人名 Ἀσάφ 93.48 的另一種拼寫法（太 1:7，校勘欄） 亞撒；《思》阿撒

ἀσάλευτος

(1)

ον

(a)

15.4 線性運動 移動，來／去 指不能被移動的東西 不可移動的；無法移動 καὶ ἡ μὲν πρῷρα ἐρείσασα ἔμεινεν ἀσάλευτος  ‘and the prow got stuck and remained immovable’ or ‘... got stuck and could not be moved’  「船頭卡住不能移動」 (徒 27:41)

(b)

13.31 是，變成，存在，發生 狀態 （ἀσάλευτος[a]「不可移動的」15.4 的引申喻意）指顯現為不可改變的狀態 不變的；持久的 βασιλείαν ἀσάλευτον παραλαμβάνοντες  ‘having received an enduring kingdom’  「領受了不能震動的王國」或「領受了不變的王國」 (來 12:28) 對許多語言來說，把「持久」的概念表達為「不結束」可能更好；因此，來 12:28 中的這句話可以譯成：「上帝對我們的統治永遠不會結束」。

Ἀσάφ

(1)

＜陽＞

(a)

93.48 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 亞撒；《思》阿撒

ἄσβεστος

(1)

ον

(a)

14.71 自然界的事件及狀態 燃燒 指無法熄滅的火 不滅的 ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν, εἰς τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον  ‘to go to Gehenna, to the fire which cannot be put out’  「落到地獄，入那不滅的火裡」 (可 9:43) 有些語言可以用主動式來翻譯「不熄滅的」，例如「無人能夠撲滅的火」。

ἀσέβεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.10 宗教活動 宗教行為 ［參ἀσεβέω］ 生活方式與正確的宗教信念和做法相違 生活不敬虔；不虔；不敬虔；不敬上帝 ἐλέγξαι πᾶσαν ψυχὴν περὶ πάντων τῶν ἔργων ἀσεβείας αὐτῶν  ‘to condemn everyone for their deeds of godlessness’ or ‘... for all they did when they acted in a godless way’ or ‘... all they did when they acted without any regard for God’  「指證每一個人所做的各樣不敬虔的事」或「……因為不敬虔而做的各樣不敬虔的事」或「……因為不敬上帝而做的各樣不敬虔的事」 (猶 1:15)

ἀσεβέω

(1)

＜動＞

(a)

53.10 宗教活動 宗教行為 ［參ἀσέβεια］ 生活方式與正確的宗教信念和做法相違 生活不敬虔；不虔；不敬虔；不敬上帝 περὶ πάντων τῶν ἔργων ... ὧν ἠσέβησαν  ‘of all their deeds ... which they have done by their ungodly living’  「他們所有的行為，就是他們過著不敬虔生活所做的事」 (猶 1:15)

ἀσεβής

(1)

ές

(a)

53.11 宗教活動 宗教行為 生活中不考慮宗教的信念或做法 不敬虔的 κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν  ‘at the right time, he died for the ungodly’  「按所定的時候，為不敬虔的人死了」 (羅 5:6)

ἀσέλγεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.272 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 行為完全沒有道德約束，通常暗示性生活放蕩 放蕩的行為；極其沒有道德 μὴ μετανοησάντων ἐπὶ τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ πορνείᾳ καὶ ἀσελγείᾳ ᾗ ἔπραξαν  ‘they have not repented of the filthy things they have done, their immorality and licentious deeds’  「他們做了污穢、淫亂、邪蕩的事，卻不肯悔改」 (林後 12:21) 在某些語言中，「放蕩的行為」的對等譯詞是「生活像狗一樣」或「行為像山羊一樣」或「做一隻公雞」；這幾種情況都是在形容混亂的性行為。

ἄσημος

(1)

ον

(a)

87.59 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［參ἀγενής］ 指沒有名氣或無足輕重，可能暗指沒有貴族的血統 卑賤的；無足輕重的；低等的 Ταρσεὺς τῆς Κιλικίας, οὐκ ἀσήμου πόλεως πολίτης  ‘a person of Tarsus in Cilicia, a citizen of a not insignificant city’  「生在基利家的大數，並不是無名小城的公民」 (徒 21:39) 在某些語言中，徒 21:39 必須避免採用雙重否定（雖然希臘文中有加強肯定的反說式），可以譯作「一座重要城市的公民」。

Ἀσήρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.49 人名及地名 人名 雅各與利亞的使女悉帕所生的兒子，是亞設支族的先祖 亞設；《思》阿協爾

ἀσθένεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

74.23 能夠，有能力 無能力做或經歷某事的狀態 無能力；軟弱；受限制 ἥδιστα οὖν μᾶλλον καυχήσομαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου  ‘I am happy then to be proud of my weaknesses’  「我更樂意誇自己的軟弱」 (林後 12:9) 在一些語言中，直譯 林後 12:9 中的這個表達可能意義不大，事實上還可能會產生誤導。δύναμις 最好譯成「上帝的能力」，而 ἀσθένεια 則譯成保羅經歷的軟弱，因此可以譯作「我的能力在你軟弱的時候顯得最剛強」（《現中》）。

(b)

23.143 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 因生病而在某些方面喪失能力的狀態 疾病；軟弱；患病 Αὐτὸς τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβεν καὶ τὰς νόσους ἐβάστασεν  ‘he took our illnesses and carried away our diseases’  「他代替了我們的軟弱，擔當了我們的疾病」 (太 8:17) 有些語言很難採用「背負軟弱」或「擔當疾病」這種表達，嚴格直譯這種語句可能會讓讀者誤以為，耶穌是通過自己承擔那種疾病來醫治人（一種常見的薩滿教做法）。因此在一些語言中，可能需要把 太 8:17 譯成「他使我們不再軟弱患病」，這樣就可以避免令人誤解那是一種薩滿教的做法。

(c)

25.269 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 （ἀσθένεια[a]「軟弱」74.23 的引申喻意）由於缺乏自信而膽怯的狀態 膽怯；懼怕；害怕 κἀγὼ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ καὶ ἐν τρόμῳ πολλῷ ἐγενόμην πρὸς ὑμᾶς  ‘so when I came to you I was timid and trembling with fear’  「我在你們那裡時，又膽怯，又懼怕，又戰戰兢兢」 (林前 2:3)

ἀσθενέω

(1)

＜動＞

(a)

74.26 能夠，有能力 處於無能力或軟弱的狀態 軟弱；沒有能力；被限制於 τὸ γὰρ ἀδύνατον τοῦ νόμου ἐν ᾧ ἠσθένει διὰ τῆς σαρκός  ‘for what the Law could not do in that it was weak because of human nature’  「律法既因人性軟弱而有不能成就的事」 (羅 8:3) Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε  ‘welcome the one who is weak in faith’  「你們要接納信心軟弱的人」 (羅 14:1) 在一些語言中，羅 14:1 中的這句表達最好譯成：「接納那些只有一點點信心的人」。

(b)

23.144 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 因生病而處於虛弱和無能力的狀態 生病的；患病的；殘疾的 ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν ... ἐθεράπευεν αὐτούς  ‘they brought those who were sick with various diseases to him ... he healed them’  「眾人把患有各種疾病的人都帶到他那裡。他……使他們痊癒」 (路 4:40)

ἀσθένημα

(1)

τος＜中＞

(a)

74.24 能夠，有能力 （ἀσθενέω[a]「軟弱」74.26 的衍生詞）軟弱或能力有限的情況 軟弱；軟弱的情況 Ὀφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν  ‘we who are capable ought to bear the weaknesses of those who are not capable’  「我們這些堅強之人應該擔當不堅強之人的軟弱」 (羅 15:1) 在一些語言中，可以把 τὰ ἀσθενήματα 譯成：「每當他們軟弱的時候」。

ἀσθενής

(1)

ές

(a)

74.25 能夠，有能力 （ἀσθένεια[a]「軟弱」74.23 的衍生詞）形容做某事或成為某事物的能力有限的狀態 軟弱的；無能的 ἐγενόμην τοῖς ἀσθενέσιν ἀσθενής  ‘to those who are weak (in faith), I became weak’ or ‘I became weak to those who are weak’  「在信心軟弱的人當中，我就作軟弱的人」或「對軟弱的人，我就作軟弱的人」 (林前 9:22)

(b)

88.117 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 形容道德上軟弱，因此不能行善 道德上軟弱；沒有道德上的力量 ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν  ‘for while we were still morally weak, Christ died for the wicked at the right time’  「我們在道德上還軟弱的時候，基督就按所定的時候，為不敬虔的人死了」 (羅 5:6) 羅 5:6 中的 ἀσθενής 也可以理解為無助的光景，而不是道德上的軟弱（見 ἀσθενής[d] 22.3）。

(c)

23.145 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 因生病而導致虛弱無力 生病的；軟弱的；殘疾的 ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με  ‘I was sick and in prison, but you would not take care of me’  「我病了，我在監獄裡，你們沒有來看顧我」 (太 25:43)

(d)

22.3 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 鑒於環境而處在無助的狀態中 無助；無助的情況；軟弱的時候 ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν  ‘for while we were still helpless, Christ died at the right time for the wicked’  「我們仍然無助的時候，基督就按所定的時刻，為不敬虔的人死了」 (羅 5:6) 在一些語言中，「無助的」可以表達為「當我們對此無能為力時」。關於 ἀσθενής 在 羅 5:6 的另一種解釋，見 ἀσθενής[b] 88.117。

(e)

79.69 物體的特徵 強壯的，軟弱的 形容身體軟弱的 軟弱的；衰弱的；脆弱的 ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ, ἀπονέμοντες τιμὴν  ‘respecting the female as the weaker object’  「體貼女性是比較軟弱的器皿」 (彼前 3:7) 直譯 彼前 3:7 中的這個表達可能會產生誤導，因為一般來說，τῷ γυναικείῳ 被解作指某人的妻子。因此，翻譯者可以將之譯成「要尊重妻子，把她看作是身體上比較軟弱的伴侶」，或「要尊重妻子，看她是在性別上比較軟弱的」。

Ἀσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.415 人名及地名 地名 羅馬帝國的省份，在現今土耳其的西部 亞細亞；《和》亞西亞

Ἀσιανός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.416 人名及地名 地名 （Ἀσία「亞細亞」93.415 的衍生詞）亞細亞的本地人；在亞細亞出生或居住的人 亞細亞人；《和》亞西亞人

Ἀσιάρχης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.81 控制，管理 管理，統治 小亞細亞行省（位於今天的土耳其境內）的高級政府官員 亞細亞省的官員；當地的領袖 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἀσιαρχῶν, ὄντες αὐτῷ φίλοι  ‘some of the provincial authorities who were his friends’  「幾位亞西亞的官員，是保羅的朋友」 (徒 19:31)

ἀσιτία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.32 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἄσιτος］ 沒有進食的狀態，通常暗指由於食欲不振造成 沒有吃東西；不吃東西；不想進食 Πολλῆς τε ἀσιτίας ὑπαρχούσης τότε σταθεὶς ὁ Παῦλος ἐν μέσῳ αὐτῶν εἶπεν  ‘after they had gone a long time without (desiring) food, Paul stood before them and said’  「因為大家已經很久沒有進食，保羅就站在他們中間，說」 (徒 27:21)

ἄσιτος

(1)

ον

(a)

23.32 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἀσιτία］ 沒有進食的狀態，通常暗指由於食欲不振造成 沒有吃東西；不吃東西；不想進食 Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήμερον ἡμέραν προσδοκῶντες ἄσιτοι διατελεῖτε  ‘you have been waiting for fourteen days now and all this time you have not wanted to eat a thing’  「你們一直不吃東西，捱餓苦候，到今天已經十四天了」 (徒 27:33)

ἀσκέω

(1)

＜動＞

(a)

68.72 時態 專心努力去做，全力去做 持續不斷、努力地做某事 竭力；盡力 ἀσκῶ ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους διὰ παντός  ‘I always do my best to have a clear conscience before God and people’  「我自己盡力對上帝對人都存無虧的良心」 (徒 24:16)

ἀσκός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.132 人工製品 容器 用動物皮或皮革製成的袋子；用於暫時貯存和攜帶葡萄酒 皮袋；酒囊 οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘they do not place new wine in old wineskins’  「沒有人把新酒裝在舊皮袋裡」 (太 9:17) 有些翻譯者試圖用「瓶子」來代替「酒囊」，但這並不是理想的翻譯，因為發酵的葡萄酒通常不會脹破玻璃瓶，但卻會脹破舊皮袋。在目標語言不知道酒囊的情況下，可以採用某種描述性的短語（如「用皮做成的容器」或「封嚴的皮袋」或「像瓶子一樣的山羊皮」），然後在旁註中詳細說明。

ἀσμένως

(1)

＜副＞

(a)

25.128 態度及情感 快樂，高興，喜樂 體驗到幸福，意味著準備好和樂意去接納 歡歡喜喜地；高興地 ἀσμένως ἀπεδέξαντο ἡμᾶς οἱ ἀδελφοί  ‘the fellow believers welcomed us gladly’  「弟兄們歡歡喜喜地接待我們」 (徒 21:17)

ἄσοφος

(1)

ον

(a)

32.54 理解 缺乏理解能力 指不明智 愚昧；無知 περιπατεῖτε μὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ᾽ ὡς σοφοί  ‘do not live like unwise people, but like wise people’  「不要像無知的人，要像智慧的人」 (弗 5:15)

ἀσπάζομαι

(1)

＜動＞

(a)

33.20 溝通 話語類型 ［參ἀσπασμός］ 在問候的過程中使用一些固定的短語，無論是直接的還是間接的 打招呼；致以問候 προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν  ‘they ran to him and greeted him’  「就跑上去向他問安」 (可 9:15) ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες  ‘all the Christian brothers (here) send greetings to you’  「這裡的弟兄姊妹們都向你們問安」 (林前 16:20) 在某些語境中，ἀσπάζομαι[a] 可以解釋為「拜訪」，這樣，徒 18:22 中的 ἀσπασάμενος τὴν ἐκκλησίαν 便可以譯成「拜訪教會」，而不是「問候教會」。

(b)

25.130 態度及情感 快樂，高興，喜樂 對某事感到高興，基於這事必定會是特別受歡迎的（因此暗指對未來的一種取向） 對……感到高興；愉快地期待；歡喜迎接 ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι  ‘but from a long way off they saw them (the promises) and anticipated them with pleasure’  「從遠處觀望，且愉快地期待著」 (來 11:13) 為了譯出 來 11:13 中 ἀσπάζομαι 的未來含意，翻譯者可以將之譯成「歡歡喜喜地盼望將要發生的事」。關於 ἀσπάζομαι 在 來 11:13 的另一種解釋，見 ἀσπάζομαι[c]（34.55）。

(c)

34.55 聯合 迎接，接待 歡迎某物或某人，重點放在最初的致意上 歡迎；歡喜接受 μὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίας ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι  ‘not having received the promises, but from a long way off they saw them and welcomed them’  「並沒有得著所應許的，卻從遠處觀望，且歡喜迎接」 (來 11:13) 有些語言沒有「迎接應許」的說法，但翻譯者通常可以把這種關係表達為：「他們很高興知道所應許的事」。關於 ἀσπάζομαι 在 來 11:13 中的另一種解釋，見 ἀσπάζομαι[b]（25.130）。

(d)

33.21 溝通 話語類型 ［參ἀπασπάζομαι］ 道別 道別；告別

ἀσπασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.20 溝通 話語類型 ［參ἀσπάζομαι］ 在問候的過程中使用一些固定的短語，無論是直接的還是間接的 問安 τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν καὶ ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς  ‘who like to walk around in long robes and be greeted in the marketplace’  「他們好穿長袍走來走去，喜歡人們在街市上向他們問安」 (可 12:38)

ἄσπιλος

(1)

ον

(a)

79.59 物體的特徵 有污點的，沒有污點的 形容沒有污點或污漬的 無瑕疵的；無玷污的；沒有污點的 ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου  ‘like a lamb without defect or spot’  「如同無瑕疵、無玷污的羔羊」 (彼前 1:19)

(b)

88.33 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 （ἄσπιλος[a]「純潔的；一塵不染的」79.59 的衍生詞）指沒有任何玷污某人道德品格的東西 道德上無瑕疵的；純潔的 σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι  ‘do your best to be pure and blameless’  「要竭力使自己沒有玷污，無可指責」 (彼後 3:14)

ἀσπίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

4.53 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 ［參ἔχιδνα］ 毒蛇類；令人聯想到潛伏的危險 小毒蛇；眼鏡蛇；毒蛇 ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν  ‘the poison of asps is under their lips’  「他們的嘴唇裡有毒蛇的毒液」 (羅 3:13) ἀσπίς 和 ἔχιδνα[a] 可指幾乎任何一種毒蛇。世界各地差不多都有毒蛇，因此找到一個合適的譯詞並不困難。然而，翻譯者可以採用描述性的表達，例如，「咬噬後會致人死地的蛇」。

ἄσπονδος

(1)

ον

(a)

40.7 和解，寬恕 和解 不願意與他人和解 不肯和解的；不願意與人和睦相處的 ἄστοργοι ἄσπονδοι διάβολοι  ‘unkind, irreconcilable, slanderers’  「沒有親情、不肯和解、惡意控告」 (提後 3:3)

Ἀσσά

(1)

＜陽＞

(a)

93.50 人名及地名 人名 Ἀσάφ 93.48 的另一種拼寫法（太 1:7，GNT3c-校勘欄） （音譯）亞撒

ἀσσάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.77 人工製品 貨幣及貨幣單位 羅馬銅幣，價值相等於一個得拿利的 1/16 一分銀子；一個銅錢 οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται;  ‘are not two sparrows bought for a penny?’  「兩隻麻雀不是賣一個銅錢嗎？」 (太 10:29) 見 6.79

ἆσσον

(1)

(a)

83.28 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 一個位置極其靠近另一個位置 非常靠近；盡可能靠近 ἆσσον παρελέγοντο τὴν Κρήτην  ‘they sailed as close as possible along (the coast of) Crete’  「開船，緊靠著克里特島行」 (徒 27:13)

Ἆσσος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.417 人名及地名 地名 每西亞的一個城 亞朔；《思》阿索

ἀστατέω

(1)

＜動＞

(a)

15.25 線性運動 旅行，旅程 沒有永久的居所，到處流浪 沒有一定的住處；到處流浪；居無定所 κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν  ‘we are beaten and we wander from place to place’  「常常挨打，到處流浪」 (林前 4:11) 關於 ἀστατέω 在 林前 4:11 中的另一種解釋，見 85.80。

(b)

85.80 在空間存在 居住，定居 沒有居住的地方 無家可歸；沒有住處 κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν  ‘we are buffeted about and have no place of residence’  「被打得東奔西跑，無處棲身」 (林前 4:11) 關於 ἀστατέω 在 林前 4:11 中的另一種解釋，見 ἀστατέω[a]（15.25）。

ἀστεῖος

(1)

α，ον

(a)

79.11 物體的特徵 美麗的，醜陋的 從良好體格的角度來看是俊美的或吸引人的 討人喜歡的；俊美的；可愛的 εἶδον ἀστεῖον τὸ παιδίον  ‘they saw that he was a beautiful child’  「見他是個俊美的孩子」 (來 11:23)

ἀστήρ

(1)

έρος＜陽＞

(a)

1.30 地理物體及特徵 天體 ［參ἄστρον］ 恆星或行星 恆星，行星 ἰδοὺ ὁ ἀστήρ, ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ  ‘they saw the star the same one they had seen in the east’  「他們在東方看見的那顆星又出現」 (太 2:9) ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘wandering stars for whom is reserved forever a place of gloomy darkness’  「流蕩的星，有漆黑的幽暗永遠為他們保留著」 (猶 1:13) 猶 1:13把不敬虔的人比作「流蕩的星」或「行星」，因此最好用比喻來翻譯這個表達，例如「他們就像流蕩的星。」在有些語言中，很難將ἀστὴρ πλανήτης譯作「行星」，因為行星或者它們行過諸天的軌跡被視為有益的。在猶 1:13，要點是這些不行正道的惡人乃是異端。因此，猶 1:13中的ἀστέρες πλανῆται可能需要譯為「沒有處在應處位置的星辰」或「沒有留在正確位置的星辰」。另參15.26。

(b)

1.33 地理物體及特徵 天體 ［參πρωϊνός］ ἀστὴρ πρωϊνός  （習語，直譯：晨星）在早晨的天空仍然明顯可見的行星（通常是金星或火星） 晨星；早晨天空中明亮的星辰 δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν  ‘I will give them the morning star’  「我又要把晨星賜給他」 (啟 2:28) 在啟 2:28，單數代詞 αὐτῷ 是指推雅推喇的任何一個人和所有的人，因此最好譯作複數。啟 2:28採用字面直譯會讓人迷惑，因為直譯會暗示上帝將要把晨星交給推雅推喇的人。更好的翻譯可能是「我要使晨星照耀他們」，或者「我將使光進入他們的心」。

ἀστήρικτος

(1)

ον

(a)

31.79 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 指容易改變或動搖自己的觀點和態度的傾向 不穩定的；意志薄弱的 δελεάζοντες ψυχὰς ἀστηρίκτους  ‘leading astray unstable persons’  「引誘心志不堅固的人」 (彼後 2:14)

ἄστοργος

(1)

ον

(a)

25.42 態度及情感 愛，情感，同情 對親密伙伴或家人缺乏愛或感情 沒有正常的人類情感；對別人沒有愛；沒有親情；沒有愛心 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι ... ἄστοργοι  ‘for they will be people ... who will lack human affection’  「因為人們將會……沒有親情……」 (提後 3:2, 3 [2])

ἀστοχέω

(1)

＜動＞

(a)

31.68 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 偏離真理而誤入歧途 放棄真道；迷路 οἵτινες περὶ τὴν ἀλήθειαν ἠστόχησαν  ‘some have lost their way with regard to the truth’  「他們偏離了真理」 (提後 2:18)

ἀστραπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

14.16 自然界的事件及狀態 雷電 閃電的閃光 閃電 ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν  ‘as lightning comes out of the east’  「好像閃電從東邊發出」 (太 24:27) 表示雷電的詞彙經常具有重要的禁忌含意。翻譯時可以避免採用具體指雷電的詞彙，而採用比喻性的表達，以避免雷擊或雷暴驚嚇可能發生的危險。因此，在某些語言中可能有許多不同的詞彙，而避免採用可能有錯誤含意的表達是很重要的。

(b)

14.46 自然界的事件及狀態 光 從光源發出的光束 明亮光束 ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε  ‘as when a lamp shines upon you brightly’  「如同燈的明光照亮你」 (路 11:36) 在很多時候，最好把 ἀστραπή[b] 譯成一個限定副詞，例如明亮地。

ἀστράπτω

(1)

＜動＞

(a)

14.47 自然界的事件及狀態 光 ［參ἐξαστράπτω, στίλβω］ 發出或反射非常明亮的光 1 閃閃發光；閃耀；閃爍 ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘they stood by them in gleaming clothes’  「身穿閃閃發光的衣服，站在她們旁邊」 (路 24:4)

____________________________________________________

1 ἐξαστράπτω與ἀστράπτω的差異可能是：ἐξαστράπτω強調光的來源或者暗示比較明亮；但是，新約用法並沒有清楚表明這種區別。

ἄστρον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.30 地理物體及特徵 天體 ［參ἀστήρ］ 恆星或行星 恆星，行星 καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει  ‘as numerous as the stars in the sky’  「如同天上的星那樣眾多」 (來 11:12) 要選擇一個表示「星辰」的詞彙時，必須避免揀選那僅僅指一組星辰（即某個星座）的詞彙，因為與該星座相關的含義或會徹底改變經文的原意。例如，人們會認為某些星座對人類懷著善意，另一些星座則懷著惡意。

(b)

1.31 地理物體及特徵 天體 一組恆星 星座 ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μόλοχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ θεοῦ [ὑμῶν] Ῥαιφάν  ‘it was the tent of the god Moloch that you carried, and the image of the constellation of your god Rephan’  「你們抬著摩洛神的聖幕，又抬著理番神的星像」 (徒 7:43) 通常一個星座可被描述為「一組星辰」或「一個星系」或「一起運轉的星辰」，甚或「一起生活的星辰」。然而，認為 徒 7:43 中的 ἄστρον 是指某一顆行星（即土星），而不是一個星座，也是有可能的。

Ἀσύγκριτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.51 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章問安名單中出現的基督徒 亞遜其土；《思》阿松黎托

ἀσύμφωνος

(1)

ον

(a)

31.24 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 指不能達成某種協議 意見分歧；不同意；無法同意 ἀσύμφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο  ‘so they left, being unable to agree among themselves’  「他們間彼此不合，就分散了」 (徒 28:25)

ἀσύνετος

(1)

ον

(a)

32.49 理解 缺乏理解能力 指缺乏洞察力和理解力 沒有理解力；無知；愚昧 Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;  ‘are you still without understanding?’  「現在你們還不明白嗎？」 (太 15:16) ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία  ‘their foolish hearts are filled with darkness’  「無知的心昏暗」 (羅 1:21) 在 太 15:16 和 羅 1:21，翻譯 ἀσύνετος 時必須特別小心，因為缺乏理解能力可能是因為智力低下，或者沒有正確地運用智力。顯然，在這些上下文中，ἀσύνετος 是指後面這個意思。

ἀσύνθετος

(1)

ον

(a)

34.45 聯合 建立或確認關係 指不接受或不認為自己受到任何契約或協議的約束 背棄承諾；言而無信；背約的 ἀσυνέτους ἀσυνθέτους ἀστόργους  ‘they have no conscience, they do not keep their promises, and they show no kindness to others’  「喪盡天良，言而無信，沒有愛心，沒有同情心」 (羅 1:31) 在 羅 1:31，ἀσύνθετος 也可以譯成：「他們覺得沒有義務信守約定」，或「他們覺得不是一定要做他們承諾去做的事」。

ἀσφάλεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

21.9 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 安全穩妥的狀態，暗示完全沒有危險 安全；安穩；穩妥；牢固；平安無事 ὅταν λέγωσιν, Εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια  ‘when they say, Peace and security’  「人正說平安穩定的時候」 (帖前 5:3) 有些語言使用否定式來表達安全或安穩，例如：「沒有任何危險」，或「沒有任何可能會造成傷害的事物」。

(b)

31.41 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 一種對信仰或信念的確定 確實的；毫無疑問 ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν  ‘so that you will know the certainty of those things that you have been taught’  「讓你知道所教給你的道理，都是確實的」 (路 1:4) 路 1:4 也可以譯成「叫你知道所學的道確實是真的」。

ἀσφαλής

(1)

ές

(a)

21.10 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 ［參ἀσφαλῶς］ 安全、穩妥的狀態，因此沒有危險 安全；安全地；妥當；妥當地；堅固；牢固 τὰ αὐτὰ γράφειν ὑμῖν ἐμοὶ μὲν οὐκ ὀκνηρόν, ὑμῖν δὲ ἀσφαλές  ‘to write these things to you is not burdensome to me, but it is a matter of safety for you’  「我把這些話再寫給你們，對我並不困難，對你們卻是妥當的」 (腓 3:1)

(b)

31.42 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參ἀσφαλῶς］ 指確定的，因此完全可信 確實的；值得相信的；完全可信的 μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον  ‘because of the confusion he was not able to find out what was certain’ or ‘... what had really happened’  「因為騷亂，他無法知道實情」或「……他無法知道到底發生了什麼」 (徒 21:34)

ἀσφαλίζω

(1)

＜動＞

(a)

21.11 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 使某物穩當，意思是使之不能被損害或被打開 使安全；把守妥當；嚴密守護 κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας  ‘therefore command the tomb to be made secure until the third day’ or ‘then command the tomb to be guarded until the third day’  「因此，請吩咐人將墳墓把守妥當，直到第三天」或「所以，請下令嚴密看守那墳墓，直到第三天」 (太 27:64)

(b)

18.12 連接 繫上，粘住 牢牢固定某些東西 繫緊；繫上 τοὺς πόδας ἠσφαλίσατο αὐτῶν εἰς τὸ ξύλον  ‘they fastened their feet to a block of wood’  「把他們兩腳鎖在木枷上」 (徒 16:24) 徒 16:24 中的 τὸ ξύλον 可能是指「木狗」，那是兩塊木頭，可以把囚犯的雙腳固定到木頭上，使他不能走動（見 6.21）。

ἀσφαλῶς

(1)

＜副＞

(a)

21.10 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 ［參ἀσφαλής］ 安全、穩妥的狀態，因此沒有危險 安全；安全地；妥當；妥當地；牢固；嚴密 παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς  ‘ordering the jailer to keep them securely’  「吩咐獄卒嚴密看守」 (徒 16:23) 在 徒 16:23，ἀσφαλῶς 不是指囚犯的安全，而是指他們被妥當地看守，因此沒有逃跑的危險。

(b)

31.42 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參ἀσφαλής］ 指確定的，因此完全可信 確實的；值得相信的；完全可信的 ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ  ‘all the people of Israel, then, are to know with certainty’  「"因此，以色列全家都當確實知道」 (徒 2:36)

ἀσχημονέω

(1)

＜動＞

(a)

88.149 道德倫理素質及相關行為 行為可恥 ［參αἰσχρότης, αἰσχύνη, ἀσχημοσύνη］ 行事為人不符合社會和道德標準，因此帶來不光彩、尷尬和羞恥 行為可恥；不正派的行為；可恥的行為 Ἡ ἀγάπη ... οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς  ‘love ... never behaves shamefully and does not seek its own interests’  「愛是……不做可恥的事，不求自己的益處」 (林前 13:4, 5 [2]) 涉及不光彩、令人尷尬和帶來羞恥的行為，往往會用習語式的表達，例如：掩面、丟臉、沒眼看或丟人現眼。由於羞恥是普世共有的一種感受，通常不難找到令人滿意的對等詞。

ἀσχημοσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.149 道德倫理素質及相關行為 行為可恥 ［參αἰσχρότης, αἰσχύνη, ἀσχημονέω］ 行事為人不符合社會和道德標準，因此帶來不光彩、尷尬和羞恥 行為可恥；不正派的行為；可恥的行為 ἄρσενες ἐν ἄρσεσιν τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι  ‘men do shameful deeds with each other’  「男的和男的……行可恥的事」 (羅 1:27) 涉及不光彩、令人尷尬和帶來羞恥的行為，往往會用習語式的表達，例如：掩面、丟臉、沒眼看或丟人現眼。由於羞恥是普世共有的一種感受，通常不難找到令人滿意的對等詞。

(b)

25.202 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 被視為或應該被視為羞恥的狀態 可恥的狀態；可恥的情況 ἵνα μὴ γυμνὸς περιπατῇ καὶ βλέπωσιν τὴν ἀσχημοσύνην αὐτοῦ  ‘in order that he may not be naked and people see his shameful condition’  「他不至於赤身而行，給人看見他的羞恥」 (啟 16:15)

ἀσχήμων

(1)

ον

(a)

79.16 物體的特徵 美麗的，醜陋的 形容不吸引人的或不體面的 不俊美的；不太好看的；不雅觀的 ἃ ... τοῦ σώματος ... τὰ ἀσχήμονα ἡμῶν  ‘the parts of our body ... which are not presentable’ or ‘... which are unattractive’  「我們身體上不雅觀的部分」或「我們身體上不吸引人的部分」 (林前 12:23)

ἀσωτία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.96 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 不考慮後果的行為 放蕩的事；肆無忌憚 μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία  ‘do not get drunk with wine, for that results in reckless deeds’  「不要醉酒，酒能使人放蕩」 (弗 5:18) 在某些語言中，弗 5:18 中的 ἀσωτία 可以譯作「某人不加思考就做的事」，或「某人在心不在焉的情況下做的事」。

ἀσώτως

(1)

＜副＞

(a)

88.97 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 （ἀσωτία「放蕩的事」88.96 的衍生詞）指放蕩的、肆無忌憚的行為 放蕩地；荒淫地 ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως  ‘he went to a far-off country where he wasted his money by living recklessly’  「他到了遙遠的地方，在那裡揮霍無度，過放蕩的生活」 (路 15:13) 在某些語言中，「生活放蕩」的意思是「不加思考地生活」或「毫不關心地生活」。

ἀτακτέω

(1)

＜動＞

(a)

88.246 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 拒絕做事情 什麼事也不做；偷懶；閒懶 οὐκ ἠτακτήσαμεν ἐν ὑμῖν ... ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν  ‘we were not lazy when we were with you ... we kept working so as not to be an expense to any of you’  「我們在你們當中的時候並沒有游手好閒……而是勞苦艱辛……免得成為你們任何人的負擔」 (帖後 3:7, 8 [2]) 傳統譯法常根據詞源學，把 ἀτακτέω 解作「沒有按照規矩」，因此有「行為不檢」的意思，然而這與上下文非常不同。

ἄτακτος

(1)

ον

(a)

88.247 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 ［參ἀτάκτως］ （ἀτακτέω「什麼事也不做」88.246 的衍生詞）拒絕工作 懶惰的；閒懶的 παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους  ‘we urge you, brothers, warn those who are lazy’  「弟兄們，我們勸你們，要勸戒懶散的人」 (帖前 5:14)

ἀτάκτως

(1)

＜副＞

(a)

88.247 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 ［參ἄτακτος］ （ἀτακτέω「什麼事也不做」88.246 的衍生詞）拒絕工作 懶惰的；閒懶的 στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος  ‘keep away from all brothers who are living lazily’  「凡是有弟兄生活游手好閒……你們都要遠離」 (帖後 3:6) 關於 ἀτακτέω 在 帖後 3:7 相關上下文中的解釋，見 88.246 的討論。

ἄτεκνος

(1)

ον

(a)

10.41 親屬關係用語 不同代的親屬關係 指沒有後裔 無子；沒有兒女 ἐάν τινος ἀδελφὸς ἀποθάνῃ ἔχων γυναῖκα, καὶ οὗτος ἄτεκνος ᾖ  ‘if a man' brother dies having a wife but no children’  「某人的哥哥若死了，有妻無子」 (路 20:28)

ἀτενίζω

(1)

＜動＞

(a)

24.49 感官事件及狀態 看 持續地注視某個物體 直視；定睛看；瞪著眼看 μὴ δύνασθαι ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ εἰς τὸ πρόσωπον Μωϋσέως  ‘the people of Israel could not keep their eyes fixed on Moses face’  「以色列人……不能注視他的臉」 (林後 3:7) 林後 3:7「不能定睛看」可以譯成：「不能一直盯著」或「不能持續地注視」。

ἄτερ

(1)

(a)

89.120 關係 分離 ［參ἄνευ, χωρίς］ 表示負面關聯的元素1 沒有；不在；沒有關係；除了；與……無關 ἐζήτει εὐκαιρίαν τοῦ παραδοῦναι αὐτὸν ἄτερ ὄχλου αὐτοῖς  ‘he looked for a favorable opportunity to betray him to them without the people’  「尋找機會，要趁群眾不在的時候，把耶穌交給他們」 (路 22:6) 短語 ἄτερ ὄχλου 可以解釋為意指「百姓不知道」或「眾人不在的時候」。

____________________________________________________

1 在ἄνευ和ἄτερ之間似乎不可能找到顯著的區別。χωρίς[a]與ἄνευ和ἄτερ的區別可能在於強調更大程度的分離或沒有關涉。

ἀτιμάζω

(1)

＜動＞

(a)

88.127 道德倫理素質及相關行為 虐待 以可恥和不光彩的方式對待某人 羞辱；侮辱；凌辱 κἀκεῖνον ἐκεφαλίωσαν καὶ ἠτίμασαν  ‘they beat him over the head and treated him shamefully’  「他們打傷他的頭，並且侮辱他」 (可 12:4) 可 12:4 中的 ἀτιμάζω 常可譯成「使他受不應該受的苦」。

(b)

87.74 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 使人地位卑微，包括没有荣誉，不受尊重 使受侮辱，使蒙羞 χαίροντες ... ὅτι κατηξιώθησαν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος ἀτιμασθῆναι  ‘full of joy ... that he had considered them worthy to suffer dishonor for the name (of Jesus)’  「喜樂地……因為他們算是配得為這名受辱」 (徒 5:41) 有些語言是用習語來表達「使某人蒙羞」的意思，例如「使某人受嘲笑」，或「使人們向他搖頭」，或「使人們背對某人」。

ἀτιμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

87.71 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 羞恥或卑賤的狀態，是 τιμή[a]「榮譽；尊重」87.4 的反義詞 羞恥；卑賤 ὃ μὲν εἰς τιμὴν σκεῦος ὃ δὲ εἰς ἀτιμίαν  ‘the one an object of honor, the other an object of dishonor’  「一塊做成貴重的器皿，又拿一塊做成卑賤的器皿」 (羅 9:21)

ἄτιμος

(1)

ον

(a)

87.72 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 形容處於卑微的地位，因為沒有名譽或不受尊重 不受尊敬的；不名譽的；被輕視的 ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ ἄτιμοι  ‘you are honored; we are dishonored’  「你們有榮耀，我們倒不受尊重」 (林前 4:10)

ἀτμίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

1.36 地理物體及特徵 大氣的物體 熱的水蒸氣 蒸氣 σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω, αἷμα καὶ πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ  ‘signs on the earth below; there will be blood and fire and steam’  「在地下，我要顯出神蹟，有血，有火，有煙霧」 (徒 2:19) 使用 ἀτμίς 有一個很重要的言外之意，就是它消失得十分快速。這是它在 雅 4:14 中特別要表達的含意。與 ἀτμίς 的意思最接近的詞彙，通常是指從開水壺或大汽鍋上騰的水蒸氣。

ἄτομος

(1)

ον

(a)

67.149 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 ［參στιγμή］ 極度短暫的時間單位 一剎那；一瞬間；霎時間 πάντες δὲ ἀλλαγησόμεθα, ἐν ἀτόμῳ  ‘in an instant we shall all be changed’  「眨眼之間……我們也要改變」 (林前 15:51, 52 [2])

ἄτοπος

(1)

ον

(a)

88.111 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參ἀδόκιμος］ 指不符合正確的、適當的或合適的 不合適的；不應該做的；壞的 οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξεν  ‘but he has done nothing bad’  「但這個人卻沒有做過什麼壞事」 (路 23:41)

(b)

58.54 性質，類別，示例 不尋常的，與眾不同的 不尋常的，通常暗示是有害或危險的 不尋常的；不尋常而且是壞的；異樣的 μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον  ‘nothing unusual happened to him’  「他沒有什麼異樣」 (徒 28:6)

Ἀττάλεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.418 人名及地名 地名 旁非利亞的海港城市 亞大利；《思》阿塔肋雅

αὐγάζω

(1)

＜動＞

(a)

28.37 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使某事物明顯可見 使被看見；使……變得清楚 εἰς τὸ μὴ αὐγάσαι τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ  ‘so that the light of the gospel of the glory of Christ would not be evident (to them)’ or ‘so that they would not see the light of the good news about the glory of Christ’  「使他們不能洞察基督榮耀的福音之光」或「使他們看不見福音的光；這福音是關於基督的榮耀」 (林後 4:4)

αὐγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

67.73 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 ［參ὄρθρος］ 白天開始的時間點 1 破曉；天亮；黎明 ἐφ᾽ ἱκανόν τε ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς, οὕτως ἐξῆλθεν  ‘after talking with them for a long time until dawn, he left’  「又交談了許久，直到天亮才出發」 (徒 20:11)

____________________________________________________

1 αὐγή和ὄρθρος[b]的意思可能略有不同；αὐγή主要強調光明，而ὄρθρος[b]可能強調黎明的較早時間段，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

Αὐγοῦστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.52 人名及地名 人名 羅馬皇帝奧大維（Gaius Octavian）的拉丁名稱，相當於一個專有名詞；他的統治時期是從公元前 27 年至公元 14 年 奥古斯都；《和》亞古士督

αὐθάδης

(1)

ες

(a)

88.206 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 指由於任性固執而驕傲自大 高傲的；任性妄為的 μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον  ‘not arrogant, not quick-tempered’  「不傲慢、不暴躁」 (多 1:7) 在某些語言中，「傲慢的」可以表達為「認為自己比別人優秀得多」，或「總是看不起別人」，或「總是說：『我比別人好』」。

αὐθαίρετος

(1)

ον

(a)

25.66 態度及情感 願意 自願的，意味著出於個人的選擇 甘心樂意的；自願的 αὐθαίρετοι μετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόμενοι ἡμῶν  ‘of their own free will they begged us and pleaded’  「自願地再三請求我們」 (林後 8:3, 4 [2])

αὐθεντέω

(1)

＜動＞

(a)

37.21 控制，管理 控制，限制 專橫地控制 控制；壓制；管轄 γυναικὶ οὐκ ἐπιτρέπω ... αὐθεντεῖν ἀνδρός  ‘I do not allow women ... to dominate men’  「我不許女人……管轄男人」 (提前 2:12) 「專橫地控制」經常用習語來表達，例如「對……發號施令」、「對……表現得像首領一樣」，或「對……吠叫」。

αὐλέω

(1)

＜動＞

(a)

6.87 人工製品 樂器 αὐλός「笛子」的衍生詞 吹笛 Ηὐλήσαμεν ὑμῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε  ‘we played the flute for you and you did not dance’  「我們為你們吹笛，你們不跳舞」 (太 11:17)

αὐλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

7.56 建造物 露天建造物 用圍牆封閉起來的區域，目的是把人們活動的區域圍蔽起來，或為了保護牲畜 庭院；羊圈 ἄλλα πρόβατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης  ‘there are other sheep that belong to me that are not of this sheepfold’  「我還有其他的羊不在這羊圈裡」 (約 10:16) τὴν αὐλὴν τὴν ἔξωθεν τοῦ ναοῦ ἔκβαλε ἔξωθεν  ‘omit the courtyard outside the sanctuary’  「聖所外面的院子除外」 (啟 11:2) 在某些語言中，羊圈可被描述為「把羊圍起來的場所，周圍有牆」或「羊的畜欄」或「保護羊的場所」。

(b)

7.6 建造物 建築物 廟宇、宮殿、大宅等建築群內用建築物圍起來的露天區域；或指任何有這種圍蔽之露天區域的住宅（通常是比較講究的建築） 庭院；住宅；宮殿；大宅 συνήχθησαν ... εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως  ‘they gathered ... in the palace of the high priest’  「聚集在……大祭司的院裡」 (太 26:3) ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν  ‘when a fully armed strong man guards his own dwelling’  「一個武器齊備的武士守衛自己住宅」 (路 11:21)

αὐλητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.88 人工製品 樂器 （αὐλός「笛子」 6.87 的衍生詞）吹笛的人 吹手；吹笛的 ἐλθὼν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἄρχοντος καὶ ἰδὼν τοὺς αὐλητὰς  ‘Jesus went into the house of the ruler and saw the flutists’  「耶穌來到那會堂主管的家，看見吹笛的人」 (太 9:23)

αὐλίζομαι

(1)

＜動＞

(a)

67.194 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 在一個地方過夜 過夜；住宿 ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ  ‘he went out of the city to Bethany and spent the night there’  「出城到伯大尼去，在那裡過夜」 (太 21:17)

αὐλός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.86 人工製品 樂器 吹奏樂器，開有多個指孔用以改變音調的長管 簫；笛子 εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα  ‘whether a flute or a lyre’  「笛子或豎琴」 (林前 14:7)

αὐξάνω  (αὐξάνομαι)

(1)

＜動＞

(a)

59.62 數量 增加，減少 某個活動或狀態的程度或實例的數量增加 增加；增長；擴展；延伸 ὁ λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν  ‘the message (about the good news) kept spreading and growing stronger’  「主的道普遍傳開，大大興旺」 (徒 19:20) ἐν ᾧ πᾶσα οἰκοδομὴ συναρμολογουμένη αὔξει εἰς ναὸν ἅγιον ἐν κυρίῳ  ‘in whom the whole building is held together and extends into (or ‘increases until it becomes’) a sacred temple in the Lord’  「倚靠他，整座建築得以互相連接，逐漸擴大成為聖殿獻給主」 (弗 2:21) αὐξανόμενοι τῇ ἐπιγνώσει τοῦ θεοῦ  ‘you will grow in your knowledge of God’  「對上帝的認識更有長進」 (西 1:10) 如果把 西 1:10 中的 ἐπίγνωσις 解作意指「關於……的知識」（見 28.18），那麼這句話可以譯成「你們對上帝的認識將會越來越多」；但是，如果把 ἐπίγνωσις 解作「通過經歷而認識」（見 28.2），那麼這句話可以譯成：「你們將越來越認識上帝」，或「你們將越來越認識上帝的工作」。

(b)

59.63 數量 增加，減少 使某物增多 使增加；增多；增添 αὐξήσει τὰ γενήματα τῆς δικαιοσύνης ὑμῶν  ‘he will increase the harvest of your righteousness’ or ‘... the harvest resulting from your generosity’ or ‘... the result of your generosity’  「他必增添你們仁義的果子」或「……你們慷慨行善的果子」 (林後 9:10)

(c)

23.188 生理活動過程及狀態 生長 ［參αὔξησις］ 動物（包括人）或植物的生長、長大 生長；長大 Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν  ‘the child grew’  「孩子漸漸長大」 (路 2:40) κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς αὐξάνει  ‘look how the wild flowers grow’  「看看百合花怎樣生長」 (路 12:27) 有些語言用不同的詞彙指生命體（動物和人）的生長與植物的生長，翻譯者必須清楚區分。

(d)

87.37 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 地位提高 變得更加重要；獲得更大的尊重或榮譽 ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι  ‘he must become more important while I become less important’  「他必興旺；我必衰微」（直譯：「他必變得更加重要；而我變得不那麼重要」） (約 3:30) 有些語言是用習語來表達尊重或榮譽的增加或減少，例如：「他必定會成為領袖，而我要成為跟從的人」，或「他必定會成為一個重要的人，而我要成為一個渺小的人」。

(e)

78.5 程度 多，少（正負程度） 某個狀態的程度增加 增加；增長；成長 ἐλπίδα δὲ ἔχοντες αὐξανομένης τῆς πίστεως ὑμῶν  ‘hoping that your faith may grow’  「希望你們的信心增長」 (林後 10:15) 在 林後 10:15，αὐξάνομαι 可以解作與數量有關，但對於 πίστις 等關於狀態的表達，解作程度似乎更加合適。然而在一些語言中，林後 10:15 中的這個表達可能需要譯成「盼望你們越來越信靠主」。

αὔξησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.188 生理活動過程及狀態 生長 ［參αὐξάνω］ 動物（包括人）或植物的生長、長大 生長；長大；成長 πᾶν τὸ σῶμα ... αὔξει τὴν αὔξησιν τοῦ θεοῦ  ‘the whole body . . . grows as God wants it to grow’  「整個身體……按照上帝的旨意逐漸生長」 (西 2:19) 有些語言用不同的詞彙指生命體（動物和人）的生長與植物的生長，翻譯者必須清楚區分。 在 西 2:19，αὔξησις 的比喻意義是，所指的「身體」是教會而不是物質身體。通常，表示「生長」的詞彙不僅意味著體型增大，還意味著數目增加；因此，教會的成長即表示教會成員的數目增加，但也可能指靈命的成熟。然而，在一些情況下可能需要指明「人數的增長」，以免讀者根據上下文自行推論說，教會只是一座越來越大的建築物。

αὔριον

(1)

(a)

67.207 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 說話當天之後的一天 明天；第二天 μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον  ‘do not worry about tomorrow’  「不要為明天憂慮」 (太 6:34)

(b)

67.58 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐπί, θύρα, πρό］ 在另一個時間點之後的一個時間點，表示事情即將發生，意思是說，隨後的事件被視為幾乎已經開始發生 很快地；一會兒 Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν  ‘let us eat and drink for soon we (will) die’  「讓我們吃吃喝喝吧，反正我們很快就要死了」 (林前 15:32)

αὐστηρός

(1)

ά，όν

(a)

88.138 道德倫理素質及相關行為 苛待 形容非常嚴格，可以是褒義或貶義 嚴厲的；嚴格的 ἐφοβούμην γάρ σε, ὅτι ἄνθρωπος αὐστηρὸς εἶ, αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας  ‘I was afraid because you are a severe man; you take what is not yours’  「我怕你，你一向是嚴厲的人，不是你存放的你要提取」 (路 19:21)

αὐτάρκεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.83 態度及情感 知足，滿足 對生活中的境遇感到滿足的狀態 知足；滿足 ἔστιν δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέβεια μετὰ αὐταρκείας  ‘and religion is a source of great wealth if it is accompanied by contentment with what one has’  「其實敬虔而又知足，就是很大的利益」 (提前 6:6)

(b)

75.6 勝任，有資格 充足或充分的狀態 充足；充分；知足 πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες  ‘always having complete sufficiency’  「凡事常常充足」 (林後 9:8) 在一些語言中，林後 9:8 中的這句表達可以譯作「你們常常擁有所需要的一切」，或者以否定語氣譯作「你們什麼都不缺」。

αὐτάρκης

(1)

ες

(a)

25.84 態度及情感 知足，滿足 指對自己所擁有的感到快樂或滿足 滿足於自己所擁有的；滿足於自己所處的環境；滿足現狀 ἐγὼ γὰρ ἔμαθον ἐν οἷς εἰμι αὐτάρκης εἶναι  ‘for I have learned to be content with whatever circumstances I am in’  「因為我已經學會無論在什麼景況都可以知足」 (腓 4:11)

αὐτοκατάκριτος

(1)

ον

(a)

30.119 思考 區別，評價，評斷 因自己的行為而受到譴責的 被自己的行為所譴責；自己的行為給自己定了罪 ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος  ‘that such a man is twisted and sinful, being condemned by what he himself has done’  「這樣的人已經背道，常常犯罪，自己定自己的罪了」 (多 3:11)

αὐτόματος

(1)

η，ον

(a)

89.21 關係 原因及／或理由 指自己就是原因（或可能指沒有明顯的原因）1 沒有任何原因的；憑著自己的 ἥτις αὐτομάτη ἠνοίγη αὐτοῖς  ‘(the gate) opened for them by itself’  「門就自動給他們開了」 (徒 12:10) 有些語言只能把 徒 12:10 中的「自己開了」譯成：「打開了……並非有人把它打開」。

____________________________________________________

1 很難確定αὐτόματος的重點在於某事的發生是由於物體本身的作用，還是暗指沒有明顯的原因。

αὐτόπτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

24.46 感官事件及狀態 看 ［參ἐπόπτης］ 親眼目睹某個事件的發生，因此對事件有個人認識的人；人可以期望這人去證實該事件曾經發生 目擊證人；目睹事情經過的人 καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾽ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου  ‘(they wrote) what we have been told by those who saw these things from the beginning and proclaimed the message’  「這些事都是起初的目擊者和傳講真道的僕人傳給我們的」 (路 1:2)

αὐτός

(1)

ή，ό

(a)

58.31 性質，類別，示例 同類或同等 與某物完全一樣的 相同；一樣 οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν;  ‘do not even the tax collectors do the same thing?’  「就是稅吏不也是這樣做嗎？」 (太 5:46) προσηύξατο τὸν αὐτὸν λόγον εἰπών  ‘he prayed, saying the same thing’  「他去禱告，說的也是同樣的話」 (可 14:39)

(b)

92.11 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 明確指所說或所寫的（一個或多個）人（主格形式還有強調的特徵） 他；她；它；他們 αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν  ‘for he will save his people from their sins’  「因他要將自己的百姓從罪惡裡救出來」 (太 1:21) καὶ κρατήσας τῆς χειρὸς τοῦ παιδίου λέγει αὐτῇ  ‘and taking the child by the hand, he said to her’  「他拉著女孩子的手，對她說」 (可 5:41) καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ  ‘and this was the sixth month for her who was called barren’  「人家說她不能生育，可是她現在已經有了六個月的身孕」 (路 1:36) αὐτῶν τὴν συνείδησιν  ‘their conscience’  「他們的良心」 (林前 8:12)

(c)

92.37 話語的參照人物 強調附加語 表示強調，通過引起人對相關詞彙項的注意（用於所有人稱、性別和數目）1 ……自己（如我自己；你自己；你們自己；我們自己；他自己；她自己；它自己；他們自己；它們自己） αὐτὸς Δαυὶδ εἶπεν ἐν τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ  ‘David himself spoke by means of the Holy Spirit’  「大衛他自己曾受聖靈的感動說」 (可 12:36) Πέπεισμαι δέ, ἀδελφοί μου, καὶ αὐτὸς ἐγὼ περὶ ὑμῶν  ‘my fellow believers, I myself am persuaded concerning you’  「我的弟兄們，至於你們，我自己同樣深信」 (羅 15:14)

(d)

ἐπὶ τὸ αὐτό, κατὰ τὸ αὐτὸ  固定詞組，與（a）的意義相近，有聯合的意思 一起；同樣

____________________________________________________

1 請注意αὐτός[b]（92.11）與αὐτός [c]（92.37）之間的重疊。αὐτός[c]是第三人稱代詞，包括單數和複數，主格形式還有強調的特徵。這也可以歸類為αὐτός[c]的一個實例。間接格沒有這種強調。另一方面，αὐτός[c]的間接格也可以作任何詞項的修飾成分，從而具有強調的特徵。

αὐτοῦ

(1)

(a)

83.3 空間的位置 這裏，那裏 靠近或者遠離說話人、作者或視角人物的位置 這裡；那裡 εἰσίν τινες τῶν αὐτοῦ ἑστηκότων  ‘there are some of those standing here’  「站在這裡的有些人」 (路 9:27) κἀκείνους κατέλιπεν αὐτοῦ  ‘he left them there’  「就把他們留在那裡」 (徒 18:19)

αὐτόφωρος

(1)

ον

(a)

42.14 執行，從事 做，執行 當場，正在做某事時 當場；正在做某事時 αὕτη ἡ γυνὴ κατείληπται ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ μοιχευομένη  ‘this woman was caught in the very act of committing adultery’  「這女人是正在犯姦淫的時候被捉到的」 (約 8:4)

αὐτόχειρ

(1)

ος

(a)

8.31 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 自己的手 親手 αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαν  ‘they threw the ships tackle overboard with their own hands’  「他們又親手把船上的器具拋棄了」 (徒 27:19) 在翻譯 徒 27:19 時，若說他們「親手」扔掉船上的器具，這是多餘的，甚至可能會誤導人。重點不是在手，而是在船上人員的行動。因此，最好將 徒 27:19 譯成「他們把船上的器具扔到海中」。顯然，他們在做這件事時，不是只用手。

αὐχέω

(1)

＜動＞

(a)

33.368 溝通 吹噓 ［參ἐγκαυχάομαι, καυχάομαι, καύχημα, καύχησις］ 對特別顯著的人或事表達異常高度的信任1 誇口；誇耀 οὕτως καὶ ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶν καὶ μεγάλα αὐχεῖ  ‘this is how it is with the tongue: small as it is, it can boast about great things’  「同樣，舌頭雖然是身體上的一個小部分，卻會大大誇口」 (雅 3:5) 在任何特定情況下的誇耀是否合理，要取決於所誇耀的是什麼。許多語言會根據這等誇耀的合理程度，而使用很不相同的詞彙。

____________________________________________________

1 這些意指「誇口」的詞彙的內涵意義無疑存在某些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

αὐχμηρός

(1)

ά，όν

(a)

14.58 自然界的事件及狀態 黑暗 指不僅黑暗，而且是骯髒和悲慘的 黑暗和悲慘的 ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ  ‘like a lamp shining in a dark and miserable place’  「在暗處照耀的明燈」或「在黑暗和悲慘之處照耀的明燈」 (彼後 1:19) 在 彼後 1:19，αὐχμηρός 也可能是指道德墮落，英語的 filthy darkness（骯髒的黑暗）和中文的「陰暗齷齪」可能就有這種意思。

ἀφαιρέω

(1)

＜動＞

(a)

85.44 在空間存在 放置，安置 ［參ἀποτίθημι］ 把東西放到正常位置以外的地方1 收起來；移開；除去 καὶ ἀφεῖλεν τὸ οὖς αὐτοῦ τὸ δεξιόν  ‘and he removed his right ear’  「削掉了他的右耳」 (路 22:50) ἐάν τις ἀφέλῃ ἀπὸ τῶν λόγων τοῦ βιβλίου τῆς προφητείας ταύτης  ‘if anyone takes away from the words of this book of prophecy’ or ‘if anyone removes any words from this book of prophecy’  「如果有人拿走這卷預言書上的話語」或「如果有人除去這卷預言書上的話語」 (啟 22:19) 在 路 22:50 的經文中，更好的譯法是「他削掉了他的右耳」。

(b)

68.47 時態 停止 使停止，暗示某人不再被允許處於某種狀態或做某事 奪去；撤去；使不再做 Μαριὰμ γὰρ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται αὐτῆς  ‘Mary has chosen the right thing and it will not be taken away from her’  「馬利亞已經選擇了那最好的；沒有人能從她手中奪走」 (路 10:42) ὁ κύριός μου ἀφαιρεῖται τὴν οἰκονομίαν ἀπ᾽ ἐμοῦ  ‘my master will take away from me my job as overseer’  「主人要撤去我管家的職務」 (路 16:3) ἀφελεῖ ὁ θεὸς τὸ μέρος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς καὶ ἐκ τῆς πόλεως τῆς ἁγίας  ‘God will take away his share in the tree of life and in the holy city’  「上帝就會從這……生命樹和聖城中刪去他那一份」 (啟 22:19)

(c)

13.38 是，變成，存在，發生 狀態 ［參καθαιρέω, λύω, περιαιρέω］ 使某個狀態停止 2 除去；除掉 ὅταν ἀφέλωμαι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘when I take away their sins’  「那時我要除去他們的罪」 (羅 11:27)

____________________________________________________

1 ἀποτίθεμαι[a]和ἀφαιρέω[a]的意思也可以歸類在語義域15「線性運動」，但在許多上下文中，重點似乎不在運動，而在於從特定位置移走。換句話說，焦點是物體從一個地方消失，而不是移走時的動作。

2 13.38這一組詞彙的意思無疑存在一些重要的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἀφανής

(1)

ές

(a)

28.68 知道 不可知的，秘密的 無法被看見或知曉，因此是隱藏的 隱藏的；隱瞞；不為人知的 οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ  ‘there is nothing that can be hidden from him’  「受造物在上帝面前都無法隱藏」 (來 4:13) 「可以向上帝隱藏的」可以譯成：「人能使上帝看不見的」，或「人能阻止上帝知道的」。

ἀφανίζω  (ἀφανίζομαι)

(1)

＜動＞

(a)

20.46 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 破壞某物的價值或用途 破壞；徹底毀壞 θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει  ‘treasures on earth where moth and tarnish destroy’  「在地上……財寶，那裡有蛀蟲等物毀壞」 (太 6:19) 見 4.49。

(b)

79.17 物體的特徵 美麗的，醜陋的 使某物變得不吸引人或難看 弄得難看；使變醜；故意蓬头垢面；裝出難看的樣子 ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν  ‘for they make their faces unsightly’  「他們裝成難看的樣子」 (太 6:16)

(c)

24.27 感官事件及狀態 看 變成不能被看見的 變成看不見的（被動語態：消失；不復存在）；不見了 ἀτμὶς γάρ ἐστε ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα καὶ ἀφανιζομένη  ‘you are like a mist that appears for a moment and then vanishes’  「你們不過像一層霧，出現一會兒就不見了」 (雅 4:14) 在一些情況下，最好把雅 4:14 的「消失」譯成：「不見了」或「人突然就看不見它了」。

(d)

13.98 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀφανισμός］ 不再存在，有不再明顯或可見的含義 不再存在；消失；死去 Ἴδετε, οἱ καταφρονηταί, καὶ θαυμάσατε καὶ ἀφανίσθητε  ‘look, you scoffers, marvel and die’  「要觀看，你們這些藐視的人， 要驚訝，要滅亡」 (徒 13:41)

ἀφανισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

13.98 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀφανίζω］ 不再存在，有不再明顯或可見的含義 不再存在；消失；死去 τὸ δὲ παλαιούμενον καὶ γηράσκον ἐγγὺς ἀφανισμοῦ  ‘that which becomes old and worn out will soon cease to exist’ or ‘... will soon disappear’  「那變成陳舊衰老的東西，很快就要不再存在了」或「……很快就要消失了」 (來 8:13)

ἄφαντος

(1)

ον

(a)

24.28 感官事件及狀態 看 （ἀφανίζομαι[c]「變成看不見的」24.27 的衍生詞）指那變成看不見的事物 看不見的 καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘and he became invisible to them’ or ‘he disappeared from their sight’  「他們卻看不見他了」或「他卻在他們眼前消失了」 (路 24:31)

ἀφεδρών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

7.72 建造物 其他建造物 茅廁；廁所 εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται  ‘it is cast out into the latrine’  「排泄到廁所裡去」 (太 15:17) 希臘詞ἀφεδρών只出現在太 15:17和可 7:19，在許多語言中可以譯作「大小便的地方」。然而在有些語言中，《聖經》中明說廁所似乎有些不合宜，可以把太 15:17等經文譯作「進到腸胃裡，然後又出去」。這樣，不需要具體提說廁所或茅坑就可以清楚說明意思。

ἀφειδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.90 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 嚴苛的自控，暗示一種禁慾的、毫不留情的態度 嚴苛的自控；苛刻地控制 ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθελοθρησκίᾳ καὶ ταπεινοφροσύνῃ [καὶ] ἀφειδίᾳ σώματος  ‘having wisdom in self-made religion and humility and severe self-control of the body’  「在隨著己意敬拜、自作謙卑和苦待己身等事上，似乎有智慧」 (西 2:23)

ἀφελότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.55 道德倫理素質及相關行為 謙卑 與簡單純樸生活相關的謙遜 謙遜；謙卑；純樸 μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας  ‘eating their food with gladness and humbleness of heart’  「存着歡喜謙卑的心用飯」 (徒 2:46)

ἄφεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

40.8 和解，寬恕 寬恕 ［參ἀπολύω, ἀφίημι］ 消除因犯罪行為而產生的內疚和罪責 饒恕；寬恕 τὸ αἷμά μου ... τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘my blood ... which is poured out for many for the forgiveness of sins’  「我的血……為許多人所流的，使罪得赦免」 (太 26:28) 請特別注意，ἀφίημι[f]、ἄφεσις[a] 和 ἀπολύω[e] 等詞彙的意義，著重於作惡者的罪責，而不是惡行本身。所做的惡事不能撤銷，但是該惡事所帶來的罪責被赦免了。因此，赦免的意思基本上是除去作惡所帶來的罪責。 有些語言清楚區分了罪責和罪；因此，表示赦免的詞彙是針對罪責，而不是惡行。所以，「赦免罪」實際上是「赦免罪責」。很多時候，表示「赦免」的詞彙在字面上是「抹去」、「塗抹」，或「除去」的意思；可是，一件事件顯然不可能被抹去或塗抹，而罪責則可以被除去或抹去。

(b)

37.132 控制，管理 釋放，解放 釋放或解放的過程 釋放；自由 ἀπέσταλκέν με, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν  ‘he has sent me to proclaim liberty to the captives’  「（他）差遣我宣告：被擄的得釋放」 (路 4:18)

ἁφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

8.60 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 使身體各部連在一起的關節部分 韌帶；筋 τὸ σῶμα συναρμολογούμενον καὶ συμβιβαζόμενον διὰ πάσης ἁφῆς  ‘the body joined and held together with every ligament’  「整個身體……藉著各關節筋絡……連結」 (弗 4:16) 在有些語言中，「韌帶」可能會說成是「身體的繩子」或「身體的帶子」。

ἀφθαρσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.127 生理活動過程及狀態 活著，死去 不會腐爛以至於死亡的狀態 不死的；不朽的；不朽壞的 ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ  ‘it will be raised immortal’  「復活的是不朽的」 (林前 15:42) 林前 15:42 中的從句可以譯成：「它將復活，並且再也不會死亡。」 在翻譯「不朽」時，翻譯者可能需要採用一個完整的從句，例如「人將不死」。然而在 提後 1:10，「生命和不朽」最好理解為一個短語，其中「不朽」修飾「生命」，因此翻譯者可以將之譯成：「藉著福音把不朽的生命彰顯出來」，或「藉著好消息，彰顯那沒有盡頭的生命」。

(b)

68.57 時態 停止 連續的狀態或過程，暗示所述狀態或過程不會被死亡打斷 不止息；永遠；恆久地；不死的 ἡ χάρις μετὰ πάντων τῶν ἀγαπώντων τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν ἀφθαρσίᾳ  ‘grace be with all those who love our Lord Jesus Christ unceasingly’  「願所有恆心愛我們主耶穌基督的人都蒙恩惠」 (弗 6:24) 有些學者主張，弗 6:24 中的 ἀφθαρσία 必須理解為「不朽」或「永恆」的意思，是一個關於時間的表達，但是也可以譯成「以不死的愛」。

ἄφθαρτος

(1)

ον

(a)

23.128 生理活動過程及狀態 活著，死去 不會朽壞和死亡的 不能朽壞的；不滅的；不死的 καὶ οἱ νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι  ‘and the dead will be raised immortal’  「死人要復活成為不朽壞的」 (林前 15:52) ἐν τῷ ἀφθάρτῳ τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος  ‘in the immortal character of a gentle and quiet spirit’  「有謙和、安靜的心靈為不能朽壞的裝飾」 (彼前 3:4)

ἀφθορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.43 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 正直的品格，是有良好道德的表現 正直；真誠 ἐν τῇ διδασκαλίᾳ ἀφθορίαν  ‘integrity in teaching’ or ‘teaching the whole truth’  「在教導上要正直」或「教導全部真理」 (多 2:7)

ἀφίημι

(1)

＜動＞

(a)

15.43 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀπολύω］ 使（或允許）人離開某個特定地點1 解散 Τότε ἀφεὶς τοὺς ὄχλους  ‘then having dismissed the crowds’  「離開了人群」（直譯：「解散了人群」） (太 13:36)

(b)

15.48 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開，暗示結果是分離2 離開；撇下 οὐχὶ ἀφήσει τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ...;  ‘does he not leave the other ninety-nine?’  「豈不留下這九十九隻」 (太 18:12) ἀφῆκεν τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἀπῆλθεν πάλιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘he left Judea and departed again for Galilee’  「離開猶太，再回加利利去」 (約 4:3)

(c)

85.45 在空間存在 放置，安置 把東西撇下在某個地方 丟棄；撇下 οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα  ‘they immediately left the nets’  「他們立刻丟下魚網」 (太 4:20)

(d)

85.62 在空間存在 留下，停留 允許某物繼續留在某個地方 使留下；撇下 οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον  ‘here not one stone will be left on another’  「這裡將來絕不會有一塊石頭留在另一塊石頭上」 (太 24:2)

(e)

34.78 聯合 結婚，離婚 ［參ἀπολύω, λύσις, χωρίζω］ 解除婚姻關係 離婚；分開；離棄 ἄνδρα γυναῖκα μὴ ἀφιέναι ... μὴ ἀφιέτω τὸν ἄνδρα  ‘a husband must not divorce his wife ... and a wife must not divorce her husband’  「丈夫也不可離棄妻子……妻子……也不可以離棄丈夫」 (林前 7:11, 13 [2]) 離婚經常用字面意為「遣走」、「與……分開」或「彼此離開」等詞彙來表達。然而，好些語言會採用習語來表達，例如「把他和他的衣物送走」、「解開他們之間的結」，或「扔掉她的壁爐底石」。 有些人嘗試嚴格區分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假設 ἀφίημι 暗示合法的離婚，而 χωρίζω 僅指分開。然而，這種區分似乎是人為和主觀的。

(f)

40.8 和解，寬恕 寬恕 ［參ἀπολύω, ἄφεσις］ 消除因犯罪行為而產生的內疚和罪責 饒恕；寬恕 ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν  ‘forgive us the wrongs that we have done’  「寬恕我們所犯的過錯」 (太 6:12) 請特別注意，ἀφίημι[f]、ἄφεσις[a] 和 ἀπολύω[e] 等詞彙的意義，著重於作惡者的罪責，而不是惡行本身。所做的惡事不能撤銷，但是該惡事所帶來的罪責被赦免了。因此，赦免的意思基本上是除去作惡所帶來的罪責。 有些語言清楚區分了罪責和罪；因此，表示赦免的詞彙是針對罪責，而不是惡行。所以，「赦免罪」實際上是「赦免罪責」。很多時候，表示「赦免」的詞彙在字面上是「抹去」、「塗抹」，或「除去」的意思；可是，一件事件顯然不可能被抹去或塗抹，而罪責則可以被除去或抹去。

(g)

57.223 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 ［參χαρίζομαι］ 免去某人償還債務的義務 取消債務；免除債務 τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ  ‘he cancelled his debt from the loan’  「免了他的債」 (太 18:27) πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι  ‘I forgave you that entire debt’  「我就免了你所有的債」 (太 18:32)

(h)

31.63 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἀπωθέω］ 不再關注以前的信仰 不聽從；拒絕 ἀφέντες τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ κρατεῖτε τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων  ‘having rejected the commandment of God, you abide by the tradition of people’  「離棄上帝的誡命，拘守人的傳統」 (可 7:8)

(i)

68.43 時態 停止 ［參ἀνίημι, περιαιρέω］ 停止做某事，暗示完全終止 停止；離開；放棄；離棄 τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκες  ‘you have stopped loving me (as you did) at first’  「你放棄了你起初的愛」 (啟 2:4)

(j)

13.37 是，變成，存在，發生 狀態 停止，指停止某個狀態 停止；離開 καὶ ἀφῆκεν αὐτήν  ‘and (the fever) stopped’ or ‘and (the fever) left her’  「燒就退了」或「燒就離開了她」 (路 4:39c)

(k)

13.140 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἀπολείπω］ 任由某人去做某事，意思是讓自己遠離事件 允許；任由 Ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου  ‘let me take out the speck from your eye’  「讓我除掉你眼中的木屑」 (太 7:4) ἀφεῖς τὴν γυναῖκα Ἰεζάβελ, ἡ λέγουσα ἑαυτὴν προφῆτιν καὶ διδάσκει  ‘you let the woman Jezebel, who calls herself a prophetess, teach’  「你容許那自稱是先知的婦人耶洗別教唆」 (啟 2:20)

(l)

90.50 語意格 可數事件的施事者 用於標記關乎可數算的事件的施事者關係，暗示一些來自施事者的東西 產生；造成；發出 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀφεὶς φωνὴν μεγάλην ἐξέπνευσεν  ‘Jesus gave a loud cry and died’ or ‘with a loud cry, Jesus died’  「耶穌發出一聲大喊，氣就斷了」或「耶穌大喊一聲，氣就斷了」 (可 15:37)

(m)

33.137 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς  （習語，可能是一句格言，直譯：讓死人埋葬他們的死人）所考慮的問題不是真正的問題 我不是這個意思；這不是問題所在；這不是重點 εἶπεν δὲ αὐτῷ, Ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς, σὺ δὲ ἀπελθὼν διάγγελλε τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘but he said to him, “That is not the issue; you go and announce the kingdom of God”’  「耶穌對他說：『這不是問題所在；你只管去傳講上帝的國』」 (路 9:60) 有些學者認為這個說法只是喻指不同類型的人，因此譯成「讓靈性死亡的人處理他們自己的死人」。

(n)

23.109 生理活動過程及狀態 活著，死去 ἀφίημι τὸ πνεῦμα  （習語，直譯：送走靈魂；有些人認為這暗示自願放棄生命，但這種推論在希臘文的正常用法中是說不過去的） 死；斷氣；交出靈魂 ὁ δὲ Ἰησοῦς πάλιν κράξας φωνῇ μεγάλῃ ἀφῆκεν τὸ πνεῦμα  ‘Jesus again gave a loud cry and died’  「耶穌又大喊一聲，氣就斷了」 (太 27:50)

____________________________________________________

1 ἀπολύω[a]和ἀφίημι[a]的意思可能略有區別；ἀπολύω[a]可能較多暗示許可，而ἀφίημι[a]較多暗示解散，但並不能根據新約用法確立此區別。然而，在徒 15:30，οἱ ... ἀπολυθέντες顯然意指「被差遣」（見ἀπολύω[b]，15.66）。

2 ἀφίημι[b]主要包含兩個語義成分：（1）離開的運動，（2）導致的分離。從大多數上下文來看，ἀφίημι[b]的核心成分是導致的分離。

3 ἀφίημι[j]與這子域中的其他含義略有不同，它不是指一個人不再處於特定的狀態，而是指那個狀態本身已經停止。 然而，路 4:39中的表達也可以從語義學角度解作「她不再處於發熱的狀態中」。

ἀφικνέομαι

(1)

＜動＞

(a)

28.23 知道 已知的 （ἀφικνέομαι「上升到一個點」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）由於信息傳到其目的地而為人所知 眾所周知；傳於眾人 ἡ γὰρ ὑμῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας ἀφίκετο  ‘for (the report of) your obedience has become known to everyone’  「你們的順從已經傳得人人皆知」 (羅 16:19a)

____________________________________________________

1 在羅 16:19，ἀφικνέομαι可能只是指信息的傳播。另外，語義域「溝通」（33）中的ἀφικνέομαι也可視為與接收信息或消息相關。這是語義重疊的典型實例，取決於各人對於引申喻義程度的理解。

ἀφιλάγαθος

(1)

ον

(a)

25.106 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 不愛美好良善的事物的 不愛良善；與良善為敵；恨惡良善 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι ... ἀφιλάγαθοι  ‘there will be people ... who will not love what is good’  「那時人會……不愛良善」 (提後 3:2, 3 [2])

ἀφιλάργυρος

(1)

ον

(a)

25.109 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 不渴慕或貪愛金錢的 不貪財；不貪愛錢財；不貪錢的人 μὴ πάροινον μὴ πλήκτην, ἀλλ᾽ ἐπιεικῆ ἄμαχον ἀφιλάργυρον  ‘one who is not a drunkard or a violent man, but gentle and peaceful, not a lover of money’  「不酗酒，不好鬥，性情溫和良善，不貪愛錢財」 (提前 3:3)

ἄφιξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.37 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀπέρχομαι］ 離開參考點（reference point），強調離開，但不涉及任何由此產生的分離或決裂狀態1 離開 ἐγὼ οἶδα ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς  ‘I know that after I leave, fierce wolves will come among you’  「我知道在我離開之後，兇暴的豺狼就會進入你們當中」 (徒 20:29)

____________________________________________________

1 ἀπέρχομαι[a]和ἄφιξις通過前綴ἀπ-和ἀφ-更加具體而明顯地表明離開，意思與πορεύομαι[c]、ἄγω[c]、ὑπάγω[b]和μεταίρω（15.34,35）不同。

ἀφίστημι  (ἀφίσταμαι)

(1)

＜動＞

(a)

39.41 敵意，衝突 反叛 ［參ἀναστατόω, διχάζω］ 引致人反抗或拒絕權威 煽動叛亂；導致造反；擾亂 ἀπέστησεν λαὸν ὀπίσω αὐτοῦ  ‘he incited a crowd to follow him in revolt’  「煽動民眾跟隨他叛變」 (徒 5:37)

(b)

15.51 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀποχωρέω］ 離開，強調分離，可能不再關注留下來的事物 離開 οὐκ ἀφίστατο τοῦ ἱεροῦ  ‘she never left the Temple’  「她沒有離開過聖殿」 (路 2:37) εὐθέως ἀπέστη ὁ ἄγγελος ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘suddenly the angel left him’  「忽然天使離開他」 (徒 12:10)

(c)

34.26 聯合 加入，開始聯繫 ［參ἀποστρέφω, ἐκπίπτω, παραπίπτω］ 放棄之前的關係或聯繫，或脫離關係（與開始聯合相反）1 背離；離開；離棄；放棄 ἐν τῷ ἀποστῆναι ἀπὸ θεοῦ ζῶντος  ‘that he will turn away from the living God’  「離棄了永生的上帝」 (來 3:12)

(d)

34.41 聯合 限制或避免聯繫 ［參ἀποτρέπω, ἐκκλίνω, παραιτέομαι, στέλλω］ 故意避免與某人交往 2 避開；躲開；躲避；不要理會 ἀπόστητε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τούτων καὶ ἄφετε αὐτούς  ‘keep away from these men and let them go on’  「不要管這些人，任憑他們去」 (徒 5:38)

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎著重於解體的初始。因此，這些詞彙指的是結合或開始聯合過程的反向過程。

2 34.41中各個詞彙的意思可能存在差異，但因為沒有更獨特的上下文，所以很難確定確切的意思範圍。

ἄφνω

(1)

(a)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰφνίδιος, ἄρτι, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；立即；立刻 ἄφνω δὲ σεισμὸς ἐγένετο μέγας  ‘suddenly there was a violent earthquake’  「忽然發生了大地震」 (徒 16:26)

ἀφόβως

(1)

＜副＞

(a)

25.253 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 沒有恐懼 無所懼怕；沒有恐懼；毫無畏懼；不害怕 ἀφόβως ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν ῥυσθέντας λατρεύειν αὐτῷ  ‘having been rescued from our enemies to serve him without fear’  「既從仇敵手中被救出來……無所懼怕地……事奉他」 (路 1:74) τολμᾶν ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν  ‘dare to preach the message fearlessly’  「無所懼怕地傳道」 (腓 1:14) 在許多語言中，ἀφόβως 等希臘文副詞經常會對應於從句。因此在一些語言中，「敢於毫無畏懼地傳講上帝的信息」必須譯成「敢於傳講上帝的信息而不害怕任何人」。

(b)

88.151 道德倫理素質及相關行為 行為可恥 形容行為可恥，不害怕社會制裁 無恥地；可恥地 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘with their shameless feasting they are like dirty spots in your fellowship meals’  「這些人是你們愛筵的污點，因為與你們同席時厚顏無恥」 (猶 1:12) 關於 ἀφόβως 在 猶 1:12 中的另一種解釋，見 ἀφόβως[c] 53.60。

(c)

53.60 宗教活動 敬拜，尊崇 不敬畏上帝的 沒有敬畏的心；無恥地；無所懼怕；無所畏懼 συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘carousing without reverence for God’ or ‘carrying on shamelessly’  「宴樂狂歡，不敬畏上帝」或「宴樂狂歡，厚顏無恥」 (猶 1:12) 在 猶 1:12，ἀφόβως 也可以解作「無所懼怕」或「大膽地」（25.253）。關於 ἀφόβως 在 猶 1:12 的另一種解釋，見 ἀφόβως[b] 88.151。

ἀφομοιόω

(1)

＜動＞

(a)

64.4 比較 與其他事物相像或相似 像；與……相似 ἀφωμοιωμένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ  ‘being similar to the Son of God’ or ‘resembling the Son of God’  「與上帝的兒子相似」或「像上帝的兒子」 (來 7:3)

ἀφοράω

(1)

＜動＞

(a)

30.31 思考 思考，思想 ［參ἀποβλέπω］ 專注地不停思考 注目；注視；仰望 ἀφορῶντες εἰς τὸν ... Ἰησοῦν  ‘let us fix our attention on ... Jesus’  「專一注視耶穌」 (來 12:2)

(b)

27.6 學習 學習 獲得信息，焦點大概在這些信息的來源 得知；知道；找出；看出 τοῦτον μὲν οὖν ἐλπίζω πέμψαι ὡς ἂν ἀφίδω τὰ περὶ ἐμὲ ἐξαυτῆς  ‘I hope to send him (to you), then, as soon as I can learn how things are going to turn out for me’  「所以，我希望一知道自己的事情有什麼結果，就立刻派他去」 (腓 2:23)

ἀφορίζω

(1)

＜動＞

(a)

34.36 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 ［參ἐκκλείω, ἐξαίρω］ 將某人從社團中排除出去 排斥；分開；擺脫；除名 μακάριοί ἐστε ... ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς ... ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου  ‘happy are you ... when people exclude you from their company ... because of the Son of Man’  「當人為了人子的緣故……排斥你們……你們就有福了」 (路 6:22) 當然，路 6:22 中的 ἀφορίζω 可以譯成「不歡迎」；但是，ἀφορίζω 的重點是排除先前存在的關係。因此，翻譯者可以把 路 6:22 譯成「當人們為人子的緣故……不再歡迎你們在他們中間……你們就有福了」。引入了時間元素「不再」，排除的事實便顯而易見。

(b)

37.97 控制，管理 任命，分配職能 把某人分别出来，指派他負責一項特定任務或職責 1 指派；分派；分别出来；選召 Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον  ‘set apart for me Barnabas and Saul’  「為我把巴拿巴和掃羅分別出來」 (徒 13:2)

(c)

63.28 整體，聯合，部分，分開 分隔 分成兩個或更多個部分或群體，往往通過某種隔開的空間 分開；使彼此分開；隔開 καὶ ἀφορίσει αὐτοὺς ἀπ᾽ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων  ‘and he set them apart from one another as a shepherd separates the sheep from the goats’  「他要把他們從彼此中間分別出來，好像牧羊人把綿羊跟山羊分開一樣」 (太 25:32)

____________________________________________________

1 ἀφορίζω[b]的語氣可能比ὁρίζω[b]（37.96）更加強烈。

ἀφορμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

22.46 煩惱，困難，解脫，有利的情況 有利的情況或狀態 有利於某種活動或某種努力嘗試的環境或情況 有利情況；可乘之機；機會；時機；趁機 ἀφορμὴν δὲ λαβοῦσα ἡ ἁμαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς  ‘sin grasping an opportunity through the commandment’  「罪把握這個機會，藉著誡命」 (羅 7:8) μόνον μὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀφορμὴν τῇ σαρκί  ‘only do not let your freedom constitute a favorable opportunity for the flesh’  「只是不可把這自由當作放縱情慾的機會」 (加 5:13) μηδεμίαν ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντικειμένῳ λοιδορίας χάριν  ‘to provide no opportunity for a person opposed to us of speaking evil concerning us’  「使敵對我們的人沒有攻擊的機會」 (提前 5:14) 在一些語言中，可能需要根據上下文，以不同的方式來翻譯 ἀφορμή「機會，機遇」。比如，在林後 5:12，ἀφορμή 可以譯成「理由」。在 加 5:13，ἀφορμή 可以譯成「藉口」；在 提前 5:14，ἀφορμή 可以譯成「把柄」。

(b)

89.22 關係 原因及／或理由 用來解釋某事件的不合理的理由 不合理的理由；藉口 ἵνα ἐκκόψω τὴν ἀφορμὴν τῶν θελόντων ἀφορμήν  ‘in order that I may remove the excuse of those who wish an excuse’  「為要除掉那些尋藉口之人的藉口」 (林後 11:12)

ἀφρίζω

(1)

＜動＞

(a)

14.28 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 使液體起泡（在《新約》中只用來描述癲癇發作的人口吐白沫的情景） 口吐白沫 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων  ‘so that he fell on the ground and rolled around, foaming at the mouth’  「於是，他便倒在地上，翻來覆去，口吐白沫」 (可 9:20) 由於口吐白沫是癲癇發作的特徵，因此不難找到一個相當具體的詞彙來表示這類型的事件。

ἀφρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

14.27 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 （ἀφρίζω「使液體起泡」14.28 的衍生詞）起泡的物質 泡沫 σπαράσσει αὐτὸν μετὰ ἀφροῦ  ‘it convulses him and causes him to foam at the mouth’  「使他抽搐，口吐白沫」 (路 9:39) 雖然 ἀφρός 可指任何類型的泡沫或泡沫物質，但在 路 9:39 中，這詞顯然是指口中吐出泡沫狀的唾液，是癲癇發作患者的典型症狀。許多語言對這種口吐白沫有非常具體的用語；有些語言則採用描述性的表達，比如「他的的口水從嘴裡冒泡流出來」，或「他嘴裡的水冒著泡泡」。

ἀφροσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

32.53 理解 缺乏理解能力 沒有運用自己的能力去理解的狀態 愚妄；愚蠢 ἀσέλγεια, ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία, ὑπερηφανία, ἀφροσύνη  ‘lewdness, envy, slander, arrogance, and foolishness’  「放蕩、嫉妒、毀謗、驕傲、愚妄」 (可 7:22) ὃ λαλῶ, οὐ κατὰ κύριον λαλῶ ἀλλ᾽ ὡς ἐν ἀφροσύνῃ  ‘what I am saying is not what the Lord would have me say, but is a matter of foolishness on my part’ or ‘... but is, as it were, foolishness’ or ‘... but is, as it were, being like a fool’  「我現在所說的，不是按照主說的，而是我所作的愚妄事」或「……而是愚蠢的事」或「……而是像一個愚妄人那樣……」 (林後 11:17)

ἄφρων

(1)

ον

(a)

32.52 理解 缺乏理解能力 指不運用自己的理解力，特別是在實際問題上 愚蠢；無知；不明智 μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνίετε τί τὸ θέλημα τοῦ κυρίου  ‘do not be foolish, but understand what the Lord's will is’  「不要作愚昧人，要明白什麼是主的旨意」 (弗 5:17) ἀγαθοποιοῦντας φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν  ‘by the good things you do, silence the ignorant talk of foolish men’  「藉著你們的好行為使那些愚昧無知的人啞口無言」 (彼前 2:15) 在 羅 2:20（παιδευτὴν ἀφρόνων「愚笨人的師傅」），ἄφρων 可能是指那些沒有受過教育或無知的人，因為 ἀφρόνων 可能與同一節的 νηπίων 平行。另一方面，ἀφρόνων 和 νηπίων 的含義似乎也有一個對比，因為 παιδευτήν 和 διδάσκαλον 的意思是有區別的。因此，羅 2:20 中的 ἄφρων 最好理解為：由於不運用自己的智力，因而行事愚拙的人。

ἀφυπνόω

(1)

＜動＞

(a)

23.70 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 開始睡覺 睡著；入睡 πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσεν  ‘as they were sailing, he fell asleep’  「船行的時候，耶穌睡著了」 (路 8:23) 英語用習語「倒下睡著」來表達「入睡」，但是直譯這種習語可能會導致嚴重的誤解，因為讀者可能會把它理解為「去睡覺，結果摔倒」，或甚至「摔倒，然後失去知覺」。

ἄφωνος

(1)

ον

(a)

33.106 溝通 說話，談話 ［參ἄλαλος, κωφός］ 指無法言語或說話 啞的；無聲的；不能言語；不會說話 ὑποζύγιον ἄφωνον  ‘a mute beast of burden’  「一頭不能說話的驢」 (彼後 2:16)

(b)

33.135 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 指沒有意義的 沒有意義的；不表達意思的 καὶ οὐδὲν ἄφωνον  ‘yet not one is without meaning’  「沒有一種是沒有意義的」 (林前 14:10) 對許多語言來說，林前 14:10 中的這個短語最好不要譯成雙重否定句，而是採用肯定句來表達，例如：「然而所有語言都可以理解」，或「然而所有語言都有意義」。

Ἀχάζ

(1)

＜陽＞

(a)

93.53 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，猶大王約坦的兒子 亞哈斯；《思》阿哈次

Ἀχαΐα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.419 人名及地名 地名 羅馬帝國的一個省，包括希臘最重要的地區 亞該亞；《思》阿哈雅

Ἀχαϊκός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.54 人名及地名 人名 哥林多教會的基督徒 亞該古；《思》阿哈依科

ἀχάριστος

(1)

ον

(a)

25.101 態度及情感 感恩的，感激的 完全沒有感恩之心的 不知感謝的；忘恩負義的 ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους  ‘because he is good to the ungrateful’  「他恩待那些忘恩的」 (路 6:35) 關於 ἀχάριστος 在 路 6:35 的另一種解釋，見 ἀχάριστος[b] 33.353。

(b)

33.353 溝通 感謝 指不知感恩 不感恩的；忘恩負義的 αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς  ‘he is good to the ungrateful and the wicked’  「他恩待那忘恩的和作惡的」 (路 6:35) 關於 ἀχάριστος 在 路 6:35 中的另一種解釋，見 ἀχάριστος[a] 25.101）。

ἀχειροποίητος

(1)

ον

(a)

42.33 執行，從事 製作，創造 不是人手造的 不是人手造的；不是人為的；不是人手所行的 ἔχομεν, οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘we have an everlasting home in the heavens not made by human hands’  「我們就有……不是人手所造的……天上永存的居所」 (林後 5:1)

Ἀχίμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.55 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，所羅巴伯的後裔 亞金；《思》阿歆

ἀχλύς

(1)

(a)

24.40 感官事件及狀態 看 ἀχλὺς καὶ σκότος πίπτει  （可能是習語，直譯：迷霧和黑暗落下來）視力嚴重受損，可能變成完全失明 黑暗的迷霧籠罩（某人）；變成瞎子 παραχρῆμά τε ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος  ‘immediately mistiness and darkness came over him’ or ‘immediately he became blind’  「立刻迷濛和黑暗籠罩著他」或「他就立刻變成了瞎子」 (徒 13:11)

ἀχρεῖος

(1)

ον

(a)

65.33 價值 有用的，無用的 ［參ἄχρηστος］ 沒有用的 無用的；沒有用處的；無價值的；沒有益處的 καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘and throw this useless servant into the outer darkness’  「把這無用的僕人丟在外面黑暗裡」 (太 25:30) 有些語言必須用意為「幫助」的動詞來表達「有用處」或「沒有用處」，因此 門 1:11 需要譯成「過去有段時間他沒有幫助你，然而現在他能幫助你和我」。

(b)

33.361 溝通 讚美 指沒有值得讚賞或表揚的品質 不值得特別表揚的 Δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν  ‘we are servants who do not particularly deserve praise; we have done what we should’  「我們是不配的僕人，所做的本是我們該做的」或「我們是不配得到特別表揚的僕人……」 (路 17:10)

ἀχρειόω  (ἀχρειόομαι)

(1)

＜動＞

(a)

88.263 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 行為完全錯誤和有害 走錯路；變得乖僻 πάντες ἐξέκλιναν ἅμα ἠχρεώθησαν  ‘they have all turned away; they have all gone wrong’  「人人背離上帝， 一齊走入歧途」 (羅 3:12)

ἄχρηστος

(1)

ον

(a)

65.33 價值 有用的，無用的 ［參ἀχρεῖος］ 沒有用的 無用的；沒有用處的；無價值的；沒有益處的 τόν ποτέ σοι ἄχρηστον νυνὶ δὲ [καὶ] σοὶ καὶ ἐμοὶ εὔχρηστον  ‘at one time he was of no use to you, but now he is useful both to you and to me’  「他從前對你沒有用處，但現在對你對我都很有用處」 (門 1:11) 有些語言必須用意為「幫助」的動詞來表達「有用處」或「沒有用處」，因此 門 1:11 需要譯成「過去有段時間他沒有幫助你，然而現在他能幫助你和我」。

ἄχρι(ς)  (ἄχρι)

(1)

(a)

67.119 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參εἰς, ἕως, μέχρι］ 時間連續延伸直到一個時間點1 直到；最後；終於 ἄχρι οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος  ‘at last another king arose’  「直到另一位君王興起」 (徒 7:18) ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς  ‘he talked with them until sunrise’  「再講了許久，直到天亮」 (徒 20:11) τὸν θάνατον τοῦ κυρίου καταγγέλλετε ἄχρι οὗ ἔλθῃ  ‘you proclaim the death of the Lord until he comes’  「宣告主的死，直到他來」 (林前 11:26) δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘for he (Christ) must rule until he (God) defeats all enemies’  「因為基督必須統治，直到上帝打敗一切仇敵」 (林前 15:25) 短語 εἰ μὴ ὅταν 常常譯作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他們不要把所看見的告訴任何人，直到人子從死裡復活」可 9:9），但是這個短語可以理解為「如果不是到那時候，就不要……」，這個表達在語義上相當於「直到」。

(b)

67.49 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 一段時間之後的一個時間點，與另一個時間點同時 後來；直到……之後 ἤλθομεν πρὸς αὐτοὺς εἰς τὴν Τρῳάδα ἄχρι ἡμερῶν πέντε  ‘five days later we joined them in Troas’  「五天以後到了特羅亞，和他們相會」 (徒 20:6)

(c)

84.19 空間的延伸 向目標延伸 ［參ἕως, μέχρι］ 延伸直到某個目標2 到；直到；到……為止 διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου  ‘they went all the way across the island to Paphos’  「他們走遍全島，一直到了帕弗」 (徒 13:6) ἄχρι τῶν χαλινῶν τῶν ἵππων  ‘up to the bridles of the horses’  「涨到马的嚼环那么高」 (啟 14:20)

(d)

67.17 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πρίν, πρό］ 在另一個時間點之前的一個時間點 之前；先前；以前 Ἄχρι δὲ οὗ ἡμέρα ἤμελλεν γίνεσθαι  ‘just before it began to dawn’  「天快要亮的時候」或「就在天亮之前」 (徒 27:33)

(e)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ 一段時間，與另一段時間或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著 παρακαλεῖτε ἑαυτοὺς καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν, ἄχρις οὗ τὸ Σήμερον καλεῖται  ‘you must help one another each day as long as the term today applies’  「總要趁著還有今日，天天彼此相勸」 (來 3:13)

____________________________________________________

1 經常出現在ἕως、ἄχρι和μέχρι後面的是表示不確定時間參照的字詞：οὗ（這字曾與這三個標記連用），ὅτου（與ἕως結合使用）。

2 ἕως[c]、ἄχρι[c]和μέχρι[b]的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἄχυρον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.57 植物 植物的非果實部分 穀粒的外殼 糠，糠秕，穀殼 τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ  ‘he will burn the chaff in a fire that never goes out’  「用不滅的火把糠秕燒光」 (太 3:12) 在有些語言中，「糠秕」可以稱為：「空癟的穀粒」，或「穀粒的葉子」，或「打榖殘留的廢物」。

ἀψευδής

(1)

ές

(a)

88.40 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 指不說假話 可信賴的；無謊言的 ἣν ἐπηγγείλατο ὁ ἀψευδὴς θεὸς  ‘God who is truthful promised this’  「那不撒謊的上帝……已經應許……」 (多 1:2)

ἄψινθος  (Ἄψινθος)

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

3.21 植物 樹木以外的植物 具有藥用價值但極苦的草本植物 茵蔯，苦艾 τὸ ὄνομα τοῦ ἀστέρος λέγεται ὁ Ἄψινθος  ‘the name of the star is called Wormwood’  「這星名叫『苦艾』」 (啟 8:11) 在 啟 8:11 中，那星最好稱為「苦澀」，例如「這星名叫苦澀」（《現中》）。當然， ἄψινθος 也可以譯作「苦味植物」或「苦艾」。苦艾是一種具有藥用價值但極苦的草本植物，參79.43。英語譯本的常用譯詞是「wormwood」，這詞原來是指醫治腸道蠕蟲的草葯。

(b)

79.43 物體的特徵 甜的，苦的，無味的 苦艾（茵陳）的味道，苦艾是一種味苦的草藥，用來醫治寄生蟲病。比較 3.21 苦的；苦澀；像苦艾一樣苦的 ἐγένετο τὸ τρίτον τῶν ὑδάτων εἰς ἄψινθον  ‘a third of the waters turned bitter’ or ‘... became like wormwood’  「水的三分之一變苦了」或「……變得好像苦艾一樣」 (啟 8:11) 3.21 中已經指出，ἄψινθος 在 啟 8:11 中的意思不是水變成某種植物，而是水像那種植物一樣苦。

ἄψυχος

(1)

ον

(a)

23.98 生理活動過程及狀態 活著，死去 沒有生命的狀態 沒有生命的；無生氣的 ὅμως τὰ ἄψυχα φωνὴν διδόντα, εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα  ‘even lifeless musical instruments like the flute and the harp giving their sound’  「這就像簫或琴那些沒有生命的東西發聲」 (林前 14:7) 在一些語言中，若說「樂器」是「沒有生命的」，似乎顯得奇怪甚至沒有意義，因為每個人都明顯知道這個事實。因此，林前 14:7 可能需要譯成：「甚至連笛子和琴等明顯沒有生命的樂器，如果發出的聲音……」

β

(1)

(a)

60.49 數目 第一，第二，第三，等等（序數） ［參δεύτερος］ 時間、空間或集合系列中的第二個 第二；其次；再次 只出現在新約書卷的標題中：πρὸς Κορινθίους β「致哥林多人的第二封信」（即《哥林多後書》）；πρὸς Τιμόθεον β「給提摩太的第二封信」（即《提摩太後書》）。

Βάαλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.56 人名及地名 人名 一個閃族的神 巴力；《思》巴耳

Βαβυλών

(1)

ῶνος＜陰＞

(a)

93.420 人名及地名 地名 巴比倫的首都 巴比倫 Βαβυλών 也象徵惡魔似的世界強國（啟 14:8；啟 16:19）。

βαθμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

87.3 地位 職分，等級 在社會中的地位，暗示等級或身分 地位；等級；身分 οἱ γὰρ καλῶς διακονήσαντες βαθμὸν ἑαυτοῖς καλὸν περιποιοῦνται  ‘those who do a good work win for themselves a good standing’  「善於作執事的，為自己得到美好的地位」 (提前 3:13)

βάθος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.8 空間的尺寸 高，低，深 在表面之下的距離 深度；深 εὐθέως ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς  ‘and it immediately dried up because there was no depth of soil’ or ‘... because the soil was not deep’  「因為土不深，很快就長出苗來」 (太 13:5) 在某些語言中，太 13:5 可能最好譯作「因為土壤不多」。

(b)

81.9 空間的尺寸 高，低，深 很深的地方 深處；深水 Ἐπανάγαγε εἰς τὸ βάθος  ‘take (the boat) farther out to the deep water’  「把船開到水深的地方」 (路 5:4)

(c)

78.22 程度 多，少（正負程度） ［參βαθύς, κατά］ 在程度量表上的一個極端點 極其；極大；非常；多麼 Ὦ βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως θεοῦ  ‘how exceedingly great are God's riches, wisdom, and knowledge’  「上帝的豐富、智慧、知識何等深奧！」 (羅 11:33)

(d)

1.18 地理物體及特徵 地面以下的地方 低窪的地方或地區 低處；下面的世界 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος  ‘neither the world above nor the world below’  「是上面的世界，是下面的世界」 (羅 8:39) 和 ὕψωμα[a]（1.13）一樣，βάθος 或可解作一種超自然力量（[e]）。 短語 κατώτερα μέρη τῆς γῆς「大地的較低部分」或許也可以指「下面的世界」，正如 羅 8:39 中的 εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς「降到地底下」《和修》（參83.54）。然而，有些學者認為這措辭是指大地，因為相對於天空而言，大地處於比較低的位置。根據這個解釋，翻譯者可以將 羅 8:39 譯為「他降到大地之上。」

(e)

12.47 超自然生物及力量 超自然力量 （βάθος[a]「深淵」81.8 的引申喻意）在下面世界的超自然勢力 下面世界的權勢 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος  ‘neither the world above nor the world below’  「是上面世界或下面世界的勢力」 (羅 8:39) 對 羅 8:38-羅 8:39 的經文說明可見於 12.46。關於 βάθος 在 羅 8:39 的另一個解釋，見 βάθος[d] 1.18。 正如 ὕψωμα[b]（12.46）的情況一樣，有些學者把 βάθος[e] 解釋為僅僅表示一個人可以與上帝隔絕的距離；然而，大部分學者假定這裡是指「下面世界的權勢」。

(f)

28.76 知道 不可知的，秘密的 ［參βαθύς］ τὰ βάθη  （βάθος「深度」81.8 的引申喻意）十分難懂的知識內容 奧秘；深奧的事；難以發現的秘密 τὸ γὰρ πνεῦμα πάντα ἐραυνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ θεοῦ  ‘the Spirit searches everything, even the deep secrets of God’  「聖靈參透萬事，就是上帝深奧的事也參透了」 (林前 2:10) 翻譯者甚少能把 τὰ βαθέα 或 τὰ βάθη 直譯為「秘密」，有些情況或許可以採用「遙遠」或「遠處」等表達，另一些情況可以採用意為「困難」或「費力」的表達。然而在更多情況下，在這類上下文中，τὰ βαθέα 和 τὰ βάθη 最接近的譯詞是一個關於程度的表達，採用「很」等詞彙（例如「很秘密的事」），或者是一個表示「隱藏的事物」或「很難發現的事物」的表達。

βαθύνω

(1)

(a)

81.11 空間的尺寸 高，低，深 使較深 挖深 ὃς ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν  ‘who dug and went down deep’ or ‘who dug deep’  「他把地挖得很深」 (路 6:48)

βαθύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

81.10 空間的尺寸 高，低，深 指大大低於表面 深 οὔτε ἄντλημα ἔχεις καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶν βαθύ  ‘you don't have a bucket and the well is deep’  「，你沒有打水的器具，井又深」 (約 4:11)

(b)

78.22 程度 多，少（正負程度） ［參βάθος, κατά］ 在程度量表上的一個極端點 極其；極大；非常；沉（睡） τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως  ‘on the first day of the week, exceedingly early in the morning’  「一週的第一天，大清早的時候」 (路 24:1) καταφερόμενος ὕπνῳ βαθεῖ  ‘having become exceptionally sleepy’  「沉沉入睡」 (徒 20:9)

(c)

28.76 知道 不可知的，秘密的 ［參βάθος］ τὰ βαθέα  （βαθύς「深度」81.8 的引申喻意）十分難懂的知識內容 奧秘；深奧之事；難以發現的秘密 οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν τὰ βαθέα τοῦ Σατανᾶ ὡς λέγουσιν  ‘(you) who have not learned what others call the deep secrets of Satan’  「沒有學習所謂撒但的奧秘」 (啟 2:24) 翻譯者甚少能把 τὰ βαθέα 或 τὰ βάθη 直譯為「秘密」，有些情況或許可以採用「遙遠」或「遠處」等表達，另一些情況可以採用意為「困難」或「費力」的表達。然而在更多情況下，在這類上下文中，τὰ βαθέα 和 τὰ βάθη 最接近的譯詞是一個關於程度的表達，採用「很」等詞彙（例如「很秘密的事」），或者是一個表示「隱藏的事物」或「很難發現的事物」的表達。

βάϊον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.53 植物 植物的非果實部分 ［參φοῖνιξ］ 棕櫚樹（οῖνιξ1）的枝子 棕樹枝；棕櫚枝 ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων  ‘they took palm branches’  「他們拿著棕樹枝」 (約 12:13) βάϊον 是一個生物學術語，意為「棕樹枝」；原文在 約 12:13 中冗餘地添加了 τῶν φοινίκων「棕樹的」，可能因為作者恐怕讀者不太熟悉 βάϊον 一詞。

____________________________________________________

1 雖然英語習慣上把希臘文βάϊον或φοῖνιξ（3.53）所指事物稱為'palm branch'（「棕樹枝」），但嚴格來說，這只是一片很大的葉子，因為這些所謂的樹枝上面並沒有芽。

Βαλαάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.57 人名及地名 人名 受摩押王巴勒委託去詛咒以色列人的亞蘭先知和巫師 巴蘭；《思》巴郎

Βαλάκ

(1)

＜陽＞

(a)

93.58 人名及地名 人名 與亞蘭先知巴蘭狼狽為奸的摩押王 巴勒；《思》巴拉克

βαλλάντιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.144 人工製品 容器 用皮革或布料製作的袋子，用來放置金錢或其他財物 錢包；錢袋 μὴ βαστάζετε βαλλάντιον, μὴ πήραν  ‘do not carry a purse or a bag’  「不要帶錢包，不要帶行囊」 (路 10:4)

βάλλω

(1)

(a)

15.215 線性運動 投擲，扔掉 丟；扔；投擲 ἔκκοψον αὐτὴν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ  ‘cut it off and throw it from you’  「把它砍下來，丟掉」 (太 5:30)

(b)

15.122 線性運動 掉落 導致或任由落下 落下；掉落 ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς  ‘as when a fig tree drops its unripe figs’  「如同無花果樹……落下未熟的果子一樣」 (啟 6:13)

(c)

15.112 線性運動 下來／下去，下降 突然而快速地撲下來 突襲；衝下來 μετ᾽ οὐ πολὺ δὲ ἔβαλεν κατ᾽ αὐτῆς ἄνεμος τυφωνικὸς  ‘but soon a very strong wind swept down from there’  「過了不久，就有一股……颶風從島上吹襲下來」 (徒 27:14) 經文字面意思是「強風從島上衝下來」，但在許多語言中，說「強風從島上吹下來」是更恰當的說法。

(d)

47.2 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 使液體倒出來 倒出 οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘they do not pour new wine into old wineskins’  「他們不把新酒倒在舊皮袋裡」 (太 9:17)

(e)

85.34 在空間存在 放置，安置 把物品或物體放在某處，在某些上下文中可能有強迫的含意 放置；使放在 βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς  ‘they put new wine into new wineskins’  「把新酒裝在新皮袋裡」 (太 9:17) ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν  ‘he had him thrown into jail’  「把他下在監裡」 (太 18:30) τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν  ‘we put bits into the mouths of horses’  「我們若把嚼環放在馬嘴裡」 (雅 3:3)

(f)

13.14 是，變成，存在，發生 狀態 使處於某個狀態，焦點在於突然的行動或強烈的行動 引起；導致 οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν  ‘I did not come to bring about peace but conflict’  「我來並不是要帶來和平，而是要帶來刀劍」 (太 10:34)

(g)

13.45 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἀποβάλλω］ 強行停止一個狀態，有根除的含義 去掉；驅除；除掉 ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον  ‘perfect love drives out fear’  「完美的愛能除去懼怕」 (約壹 4:18) 有些語言很難說：愛和恐懼等狀態分別是施事者和受影響者。因此，約壹 4:18 中的這個表達可能需要大幅度更改語義結構，譯成「如果一個人完全去愛，他就一點也不害怕」。

(h)

57.217 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 ［參δίδωμι, τίθημι］ 把錢存入銀行，以賺取利息 存錢；把錢放在銀行裡 ἔδει σε οὖν βαλεῖν τὰ ἀργύριά μου τοῖς τραπεζίταις  ‘you ought to have deposited my money with bankers’  「你就應該把我的錢存入銀行」 (太 25:27)

(i)

23.152 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 βάλλω εἰς κλίνην  （習語，直譯：扔在牀上）使某人病得很重 使生病 ἰδοὺ βάλλω αὐτὴν εἰς κλίνην ... εἰς θλῖψιν μεγάλην  ‘look, I will make her sick ... and she will suffer terribly’  「看吧，我要使她病倒在牀上……受大苦難」 (啟 2:22)

(j)

30.29 思考 思考，思想 ［參καρδία, πληρόω］ βάλλω εἰς τὴν καρδίαν  （習語，直譯：投進心裡）使某人用特定的方式來思考，通常作為引入某種行為的手段 使認為；填滿內心；使決定 τοῦ διαβόλου ἤδη βεβληκότος εἰς τὴν καρδίαν ἵνα παραδοῖ αὐτὸν Ἰούδας  ‘the Devil having already put into the heart of Judas to betray him’  「魔鬼已經把出賣耶穌的意念放在……猶大 的心裡」 (約 13:2)

(k)

43.17 農耕 βάλλω τὸ δρέπανον  （習語，直譯：扔鐮刀）開始收割莊稼，用鐮刀割下成熟的穀物 使用鐮刀；揮動鐮刀；開始收割 ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘the angel swung his sickle on the earth’  「那位天使向大地揮動鐮刀」 (啟 14:19) 在 啟 14:19，這個習語出現在比喻性的上下文中，因此在一些語言中，可能需要說「收割」，而不必提到使用鐮刀。

(l)

39.15 敵意，衝突 分裂 ［參πῦρ］ πῦρ βάλλω  （習語，直譯：拋火）引起不和及爭論 引起不和；引起分裂 Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν  ‘I came to bring division into the world’  「我來是要把火丟在地上」或「我來是要給世界帶來分裂」 (路 12:49) 有些翻譯者傾向於直譯 路 12:49 中的這個語句，因為從更大的比喻語境來看，直譯似乎是必要的，經文說：「我多麼盼望它已經燃燒起來」（τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη）。然而，嚴格直譯可能會讓人從完全物質的意義上理解，也就是：「使這個世界燃燒起來」。對於 路 12:49 中這句話的意義，學者有多種不同的解釋。例如，有些人認為那是指五旬節的火。

βαπτίζω

(1)

(a)

53.31 宗教活動 淨化，潔淨 ［參βαπτισμός, καταβαπτίζω］ 洗滌（在某些情況下，可能會浸泡在水裡），為了使物件成為在禮儀上可接納的 洗濯；潔淨；洗浴；行洗淨禮 ἀπ᾽ ἀγορᾶς ἐὰν μὴ βαπτίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν  ‘nor do they eat anything that comes from the market unless they wash it’  「從街上買來的東西若不先洗過也不吃」 (可 7:4) 在 可 7:4，βαπτίσωνται 可以理解為一個中間形式，意思是「洗滌自己」。 在 可 7:4，βαπτίζω、καταβαπτίζω 和 βαπτισμός 與禮儀上的潔淨的確切關聯程度不詳，但是上下文似乎暗示與禮儀上的潔淨有關，特別是考慮到這種洗滌與一般猶太人，特別是法利賽人遵循的規條之間的關係。

(b)

53.41 宗教活動 施洗 ［參βάπτισμα, βαπτισμός］ 在宗教儀式中使用水，象徵基於真誠悔改帶來的潔淨和加入群體 1 施洗；洗禮 ἐγὼ ἐβάπτισα ὑμᾶς ὕδατι  ‘I baptized you with water’  「我用水給你們施洗」 (可 1:8) βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘each one of you should be baptized into the name of Jesus Christ’  「你們每個人都要奉耶穌基督的名受洗」 (徒 2:38) 根據《十二使徒遺訓》（第二世紀初期），早期教會採用不同形式的洗禮，但是顯然傾向於使用浸入水中的方式。 施洗約翰的洗禮似乎更多反映猶太人的洗濯禮形式，而不是基督徒採用的洗禮方式；洗禮是人加入基督徒群體的標記，進入基督徒團契的人需要信靠和忠於耶穌基督，以他為主和救主。事實上，早期基督徒似乎也沒有理由要採用與約翰不同的洗禮形式。大多數翻譯者會採用希臘文 βαπτίζω 的音譯形式來翻譯這個詞；但是在一些語言中，這樣音譯既笨拙又不合適，特別是如果已有另一個詞彙或語句被奉行各種洗禮形式的群體廣泛接受。在一些語言中，翻譯者可以採用「進入水裡」或「進行與水有關的禮儀」等表達，這些表達方式既沒有暗示用多少水，也沒有表示使用水的具體方式。

(c)

53.49 宗教活動 獻身，成為聖潔 （βαπτίζω[b]「施洗」（53.41）的引申喻意）使某人有意義非常重大的宗教經驗，涉及上帝能力和臨在的特別彰顯 施洗 αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘but he will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「他要用聖靈與火給你們施洗」 (太 3:11b) αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν πνεύματι ἁγίῳ  ‘but he will baptize you with the Holy Spirit’  「他卻要用聖靈給你們施洗」 (可 1:8)

(d)

24.82 感官事件及狀態 痛苦，苦難 βάπτισμα βαπτίζομαι  （習語，直譯：受洗禮的洗）被一些困難的經歷或磨難壓倒 受苦；經受；受……洗禮 βάπτισμα δὲ ἔχω βαπτισθῆναι, καὶ πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ  ‘I have a baptism to undergo, and how constrained I am until it is over’ or ‘I must undergo an ordeal, and how constrained I am until the ordeal is over’  「我有一個要受的洗禮，在完成以前，我是何等苦惱！」或「我應當受苦難的洗禮，在經歷這苦難以前，我心裡多麼困擾！」 (路 12:50) 「洗禮」這個普通術語通常不能用來指困難的試煉或磨難。另外，使用「磨難」的技術名詞可能會帶來一個嚴重的問題，因為這種表達可能僅僅暗示「無罪證明」。因此，在一些語言中，最好把這個語句譯成「大大受苦」。

____________________________________________________

1 不可混淆βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]與βαπτίζω[a]和βαπτισμός[a]「洗濯；潔淨」（53.31）。這兩組詞彙均與潔淨有關，但是只有βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]才有加入某個宗教群體的含意。

2 在太 3:11，「火」一般被認為是指五旬節聖靈降臨的經歷，然而「火」在這處上下文也可解作意指審判。

βάπτισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.41 宗教活動 施洗 ［參βαπτίζω, βαπτισμός］ 在宗教儀式中使用水，象徵基於真誠悔改帶來的潔淨和加入群體 施洗；洗禮 κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας  ‘(John) preached the baptism of repentance’ or ‘... turn away from your sins and be baptized’  「宣講悔改的洗禮」或「勸人悔改，接受洗禮」 (可 1:4) 根據《十二使徒遺訓》（第二世紀初期），早期教會採用不同形式的洗禮，但是顯然傾向於使用浸入水中的方式。 施洗約翰的洗禮似乎更多反映猶太人的洗濯禮形式，而不是基督徒採用的洗禮方式；洗禮是人加入基督徒群體的標記，進入基督徒團契的人需要信靠和忠於耶穌基督，以他為主和救主。事實上，早期基督徒似乎也沒有理由要採用與約翰不同的洗禮形式。大多數翻譯者會採用希臘文 βαπτίζω 的音譯形式來翻譯這個詞；但是在一些語言中，這樣音譯既笨拙又不合適，特別是如果已有另一個詞彙或語句被奉行各種洗禮形式的群體廣泛接受。在一些語言中，翻譯者可以採用「進入水裡」或「進行與水有關的禮儀」等表達，這些表達方式既沒有暗示用多少水，也沒有表示使用水的具體方式。

βαπτισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.31 宗教活動 淨化，潔淨 ［參βαπτίζω, καταβαπτίζω］ 洗滌（在某些情況下，可能會浸泡在水裡），為了使物件成為在禮儀上可接納的 洗濯；潔淨；洗浴；行洗淨禮 καὶ ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον κρατεῖν, βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκίων [καὶ κλινῶν]  ‘and they follow many other rules which they have received such as to wash cups, pots, copper bowls and beds’  「他們還拘守好些別的規矩，如洗杯、罐、銅器、牀鋪等」 (可 7:4) 在 可 7:4，βαπτίζω、καταβαπτίζω 和 βαπτισμός 與禮儀上的潔淨的確切關聯程度不詳，但是上下文似乎暗示與禮儀上的潔淨有關，特別是考慮到這種洗滌與一般猶太人，特別是法利賽人遵循的規條之間的關係。

(b)

53.41 宗教活動 施洗 ［參βαπτίζω, βάπτισμα］ 在宗教儀式中使用水，象徵基於真誠悔改帶來的潔淨和加入群體1 施洗；洗禮 μετανοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων καὶ πίστεως ἐπὶ θεόν, βαπτισμῶν διδαχῆς  ‘the turning away from useless works, believing in God, teaching about baptisms’  「懊悔致死的行為、信靠上帝、各樣洗禮……等教導」 (來 6:1, 2 [2]) 根據《十二使徒遺訓》（第二世紀初期），早期教會採用不同形式的洗禮，但是顯然傾向於使用浸入水中的方式。 施洗約翰的洗禮似乎更多反映猶太人的洗濯禮形式，而不是基督徒採用的洗禮方式；洗禮是人加入基督徒群體的標記，進入基督徒團契的人需要信靠和忠於耶穌基督，以他為主和救主。事實上，早期基督徒似乎也沒有理由要採用與約翰不同的洗禮形式。大多數翻譯者會採用希臘文 βαπτίζω 的音譯形式來翻譯這個詞；但是在一些語言中，這樣音譯既笨拙又不合適，特別是如果已有另一個詞彙或語句被奉行各種洗禮形式的群體廣泛接受。在一些語言中，翻譯者可以採用「進入水裡」或「進行與水有關的禮儀」等表達，這些表達方式既沒有暗示用多少水，也沒有表示使用水的具體方式。

____________________________________________________

1 不可混淆βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]與βαπτίζω[a]和βαπτισμός[a]「洗濯；潔淨」（53.31）。這兩組詞彙均與潔淨有關，但是只有βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]才有加入某個宗教群體的含意。

βαπτιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.42 宗教活動 施洗 （βαπτίζω[b]「施洗」（53.41）的衍生詞）給人施洗的人 施洗者；施洗的 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας  ‘in those days John the baptizer appeared, preaching in the wilderness of Judea’  「在那些日子裡，施洗者約翰出現，在猶太的荒野宣講」 (太 3:1)

βάπτω

(1)

(a)

47.11 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 ［參ἐμβάπτω］ 將東西蘸在液體裡1 蘸；浸 πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος  ‘send Lazarus so he may dip the end of his finger in water’  「請打發拉撒路來，用指頭尖蘸點水」 (路 16:24)

____________________________________________________

1 ἐμβάπτω的意思與βάπτω可能略有區別，這詞更清楚地指明某物是在另一物中。

Βαραββᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.59 人名及地名 人名 在耶穌受審期間，彼拉多應猶太人的要求釋放的一個囚犯 巴拉巴；《思》巴辣巴

Βαράκ

(1)

＜陽＞

(a)

93.60 人名及地名 人名 以色列人的士師 巴拉；《思》巴辣克

Βαραχίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.61 人名及地名 人名 在聖殿被殺的撒迦利亞的父親 《和2010》《和》巴拉加；《現》比利加；《思》貝勒基雅

βάρβαρος

(1)

ον

(a)

11.95 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 種族文化的 不參與希臘文化和文明的人（βάρβαρος 對比於 Ἕλλην[a] 「希臘人」 11.90，焦點在於文化而非語言；見 林前 14:11，11.94） 非希臘人 Ἕλλησίν τε καὶ βαρβάροις ... ὀφειλέτης εἰμί  ‘I have an obligation ... to those of Greek culture and to those without’  「無論是希臘人或是外族人……我都對他們有責任」 (羅 1:14) 在 羅 1:14 的情況下，如果僅僅把經文中的對比表達為「希臘人和未開化的人」或「希臘人和野蠻人」，那是錯誤的。在新約時代，Ἕλλην （見 11.90）會包括大部分以某種方式參與希臘羅馬文化的人。因此，翻譯者可以把 羅 1:14 中的對比表達為「開化的人和未開化的人」。

(b)

11.94 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 種族文化的 某個地區的土人，他們不說希臘語或拉丁語（在新約時代，人們認為這些人是未開化的） 土人；本地人；未開化的人；外國人 οἵ τε βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρωπίαν ἡμῖν  ‘the native people there were very friendly to us’  「那裡的土人對我們非常友善」 (徒 28:2) ἔσομαι τῷ λαλοῦντι βάρβαρος καὶ ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ βάρβαρος  ‘I will be a foreigner to the one who speaks, and the one who speaks will be a foreigner to me’  「講的人就會覺得我是個化外人，我也會覺得講話的是個化外人」 (林前 14:11) 在有些語言中，徒 28:2 中的表達可以翻譯為：「那裡的人說一種陌生的語言，他們對我們很友善」，或「島上的原居民仁慈地對待我們」。’ ἔσομαι τῷ λαλοῦντι βάρβαρος καὶ ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ βάρβαρος 「對於說那種語言的人，我就是外國人 ；對於我，說那種語言的人也是外國人」林前 14:11。在 林前 14:11 ，βάρβαρος 暗示這個外國人來自所謂文明世界以外的國家。

(c)

41.31 行為及相關狀態 特定行為模式 與文化水平低相關的行為模式 未開化的；野蠻的；外族人 ὅπου οὐκ ἔνι ... βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ [τὰ] πάντα καὶ ἐν πᾶσιν Χριστός  ‘there are no ... barbarians, savages, slaves, or free men, but Christ is all and in all’  「在這事上並不分……未開化的人、西古提人、為奴的、自主的；惟獨基督是一切，又在一切之內」 (西 3:11) 不論文化或文明的程度如何，每個族群似乎都能指另一個族群是不文明的。有些語言稱這樣的族群為：「那些生活在遠方的人」，或「那些不是生活在城鎮裡的人」，或「那些非常奇怪的人」。在 西 3:11，Σκύθης「西古提人」（93.583）可能代表一種比 βάρβαρος「野蠻人」更低的文明狀態。

βαρέω  (βαρέομαι)

(1)

＜動＞

(a)

22.18 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 經歷困難，背負沉重而令人煩惱的義務 使背負重擔；加重負擔；累住；壓住 καθ᾽ ὑπερβολὴν ὑπὲρ δύναμιν ἐβαρήθημεν  ‘we were burdened completely beyond our strength’  「我們承受過度的重壓」 (林後 1:8)

(b)

23.71 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參καταφέρω］ βαρέομαι ὕπνῳ  （習語，直譯：被睡眠壓著）處於深度睡眠的狀態中 熟睡；完全睡著 ὁ δὲ Πέτρος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ ἦσαν βεβαρημένοι ὕπνῳ  ‘Peter and his companions were sound asleep’  「彼得和同伴都在沉睡」 (路 9:32)

(c)

23.69 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參καταβαρύνω, ὀφθαλμός］ ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι  （習語，直譯：他們的眼睛發沉）極度困倦欲睡 非常困倦；昏昏欲睡；睜不開眼睛 εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι  ‘he found them asleep, for they were very sleepy’  「他看見門徒睡著了，因為他們十分困倦」 (太 26:43) 在一些語言中，ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι（或 καταβαρυνόμενοι）的對等翻譯是「他們不能再保持眼睛睜開」，或是「他們不能趕走睡眠」。

βαρέως

(1)

(a)

32.46 理解 缺乏理解能力 ［參ἀκούω, οὖς］ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἀκούω  （習語，直譯：耳朵聽不清楚）智力遲鈍或理解緩慢 理解緩慢；智力遲鈍 καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν  ‘and they were slow to understand’  「這百姓……理解緩慢」 (徒 28:27)

Βαρθολομαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.62 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一 巴多羅買；《思》巴爾多祿茂

Βαριησοῦς

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.63 人名及地名 人名 一名假先知 巴耶穌；《思》巴爾耶稣

Βαριωνᾶ

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.64 人名及地名 人名 「巴約拿」是西門彼得的亞蘭姓氏，意思是「約拿的兒子」或「約翰的兒子」 約翰的兒子；《和》巴約拿；《思》約納的兒子

Βαρναβᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.65 人名及地名 人名 原名約瑟，塞浦路斯的利未人，是保羅最早期的傳道同工 巴拿巴；《思》巴爾納伯

βάρος

(1)

ους＜中＞

(a)

22.4 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 被認為是特別累人和使人精疲力竭的艱苦事情 勞苦；重擔；擔子 ἴσους ἡμῖν αὐτοὺς ἐποίησας τοῖς βαστάσασιν τὸ βάρος τῆς ἡμέρας  ‘you treated them the same as you treated us who bore the hardship of the day’  「我們整天勞苦受熱……你竟待他們和我們一樣」 (太 20:12) 在 太 20:12，βάρος 不是指一般的困難，而是指整天辛勞工作的辛苦。 在一些語言中，工作帶來的辛苦可以用工作對工人造成的影響來表達，例如：「因為工作而疲勞」，或「由於工作而變得虛弱無力」。

(b)

78.23 程度 多，少（正負程度） 在程度量表上的一個高點，往往意味著重要性和價值 極大的；極重的；無可比擬的 βάρος δόξης  ‘tremendous glory’  「極重無比的……榮耀」 (林後 4:17)

Βαρσαββᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.66a 人名及地名 人名 通常稱為「猶士都」的約瑟，巴撒巴是他的姓氏或別號，他是替補加略人猶大作使徒的兩名候選人之一 巴撒巴；《思》巴爾撒巴

(b)

93.66b 人名及地名 人名 耶路撒冷教會的領袖猶大，被委派為保羅的同工，巴撒巴是他的姓氏或別號 巴撒巴；《思》巴爾撒巴

Βαρτιμαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.67 人名及地名 人名 一個討飯的瞎子 巴底買；《思》巴爾提買

βαρύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

86.1 重量 沉重，輕省 指相對較重 沉重的；累贅的 δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα [καὶ δυσβάστακτα] καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων  ‘they fix heavy loads that are hard to carry and tie them on people's backs’  「他們把沉重難挑的擔子捆起來，放在人們肩上」 (太 23:4) 雖然 βαρύς 在 太 23:4 是按字面意義來理解，但整個句子是比喻性的；因此，在某些語言中可能需要譯作：「可以說，他們把重擔捆起來，綁在人的背上」。

(b)

22.30 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 因沉重而難以應付的 沉重的；麻煩的；難的 καὶ αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰσίν  ‘and his commandments are not burdensome’  「他的命令並不是沉重的」 (約壹 5:3) 在一些語言中，「他的誡命不是難守的」（《和》）可能需要譯成：「遵行他所命令的事並不困難」。

(c)

65.55 價值 重要的，不重要的 指具有實質的重要性 重要的；重大的；有分量的 καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου  ‘and you set aside the more important things in the Law’  「丟棄了律法上更重要的事」 (太 23:23)

(d)

20.7 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 指邪惡和殘忍的人 兇猛的；邪惡的；殘忍的 ἐγὼ οἶδα ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς  ‘I know that after I leave, cruel wolves will come among you’  「我知道，在我離開以後必有兇暴的豺狼進入你們中間」 (徒 20:29) 在一些語言中，嚴格直譯 徒 20:29 可能會產生誤解。因此，這個語句的下半部可能必須翻譯為「必有人像兇暴的豺狼進入你們中間」。

βαρύτιμος

(1)

ον

(a)

65.3 價值 有價值的，沒有價值的 ［參πολυτελής, πολύτιμος］ 具有重大價值的，在一些上下文中暗示這是在金錢方面來說的 珍貴的；貴重的；昂貴的 προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου βαρυτίμου  ‘a woman came to him with an alabaster jar of very expensive perfume’  「有一個女人拿著一玉瓶貴重的香膏前來」 (太 26:7)

βασανίζω

(1)

(a)

38.13 懲罰，賞賜 懲罰 ［參τυμπανίζω］ 藉肉體上的折磨來施行懲罰 折磨；受痛苦；受酷刑 ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς;  ‘have you come here in order to torment us before the right time?’  「時候還沒有到，你就來這裡折磨我們嗎？」 (太 8:29)

βασανισμός

(1)

ου＜陰＞

(a)

24.90 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參βάσανος］ 酷刑和折磨帶來的劇烈疼痛 折磨；劇烈的疼痛；極大的痛苦 καὶ ὁ καπνὸς τοῦ βασανισμοῦ αὐτῶν  ‘and the smoke of their severe suffering’  「那折磨他們的煙」 (啟 14:11) 嚴格直譯 ὁ καπνὸς τοῦ βασανισμοῦ αὐτῶν 啟 14:11 可能會嚴重誤導讀者，因為這可能暗示是煙導致人受苦，但顯然是火在折磨他們（如 啟 14:10 所示），因此這個語句可能需要譯成「折磨他們的火的煙」。

βασανιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

37.126 控制，管理 守衛，看守 （βασανίζω「折磨」38.13 的衍生詞）在監獄裡當守衛的人，他的職責是在司法審查過程中拷問囚犯 監獄守衛；施刑的人；拷問者 ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόμενον  ‘his master was very angry and handed him over to the prison guards until he should pay back the whole amount’  「主人就大怒，把他交給司刑的，直到他還清了所欠的債」 (太 18:34) 在 太 18:34 的情況下，翻譯者很難知道 βασανιστής 應理解為特殊意義上的「折磨者」（若是這樣，該詞的分類便應放在 38.13 之後），或只是「監獄守衛」。太 18:34 中使用 βασανιστής 可能只是一種誇張的手法。因此，太 18:34 中的語句可以譯成「他的主人大怒，把他交給監獄守衛來折磨他，直到他還清了所有債務」。

βάσανος

(1)

ου＜陰＞

(a)

24.90 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參βασανισμός］ 酷刑和折磨帶來的劇烈疼痛 折磨；劇烈的疼痛；極大的痛苦 προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ βασάνοις συνεχομένους  ‘they brought to him all those who were suffering from various diseases and torments’ or ‘... severe pain’  「把患各種疾病、受各樣折磨的人……都帶到他跟前來」或「把患各種疾病、受极大痛苦的人……都帶到他跟前來」 (太 4:24)

βασιλεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

37.64 控制，管理 管理，統治 ［參βασιλεύω］ 作王統治的行為，暗示有完全的權柄，並且可以將統治權傳授給兒子或近親 統治；作王；執掌王權 τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος  ‘his reign will never end’  「他的王權無窮無盡」 (路 1:33) 翻譯上通常會出現一個嚴重的錯誤，就是把短語 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ「上帝的國」翻譯成暗指上帝統管的特定領域。在《新約》中，這短語不是指某個特定的地方或特別的時期，而是指統治的事實。因此，「進入上帝的國」等說法不是指「進入天堂」，而是應該理解為「接受上帝的治理」或「歡迎上帝的統治」。

(b)

1.82 地理物體及特徵 政府行政區域 國王統治的地區 王國 Ὅ τι ἐάν με αἰτήσῃς δώσω σοι ἕως ἡμίσους τῆς βασιλείας μου  ‘whatever you ask me for, I will give it to you, up to half of my kingdom’  「你無論向我要求什麼，就是我王國的一半，我也會給你」 (可 6:23) 由於世界上許多地方的人並不知道王權（即某個家族的成員通過王位繼承制度接連擔任統治者），因此不能找到意為「王國」的術語。然而，我們通常可以採用一個大致相當於「領土」的詞彙來表達，這樣，舉例來說，可 6:23 的下半節就可以譯成「甚至是我統治地區的一半」。

βασίλειος  (βασίλειον)

(1)

ον

(a)

37.69 控制，管理 管理，統治 ［參βασιλικός］ 與王有關聯的 王家的；君王的；君尊的 Ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον  ‘you are the chosen race, the royal priesthood, the holy nation’  「你們是蒙揀選的種族，是王家的祭司，聖潔的國度」 (彼前 2:9) 短語「王家的祭司」（彼前 2:9）可以譯成「像王一樣的祭司」。

(b)

7.5 建造物 建築物 （ου 名詞）君王或統治者的居所；通常比普通人的居所大和講究 王宮 οἱ ἐν ἱματισμῷ ἐνδόξῳ καὶ τρυφῇ ὑπάρχοντες ἐν τοῖς βασιλείοις εἰσίν  ‘those who dress like that and live in luxury are found in palaces’  「那穿華麗衣服、宴樂度日的人是在王宮裡」 (路 7:25) 在 路 7:25 中，βασίλειον 可以譯作「君王的家」或「統治者的家」。

βασιλεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

37.67 控制，管理 管理，統治 在某個地區擁有絕對權力的人，他能將這權力傳給他的繼承人（在新約時代，某些王只能在羅馬當局批准的情況下執政統治，也無權將他們作王的特權傳遞下去） 王；君王；國王 ἄχρι οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος [ἐπ᾽ Αἴγυπτον] ὃς οὐκ ᾔδει τὸν Ἰωσήφ  ‘at last a different king who had not known Joseph began to rule in Egypt’  「直到另一個不認識約瑟的王起來統治埃及」 (徒 7:18)

βασιλεύω

(1)

(a)

37.64 控制，管理 管理，統治 ［參βασιλεία］ 作王統治的行為，暗示有完全的權柄，並且可以將統治權傳授給兒子或近親 統治；作王；執掌王權；掌權 ἀκούσας δὲ ὅτι Ἀρχέλαος βασιλεύει τῆς Ἰουδαίας ... ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν  ‘when he heard that Archelaus was king of Judea, ... he was afraid to settle there’  「他因聽見亞基老……作了猶太王，就不敢到那裡去」 (太 2:22) 翻譯上通常會出現一個嚴重的錯誤，就是把短語 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ「上帝的國」翻譯成暗指上帝統管的特定領域。在《新約》中，這短語不是指某個特定的地方或特別的時期，而是指統治的事實。因此，「進入上帝的國」等說法不是指「進入天堂」，而是應該理解為「接受上帝的治理」或「歡迎上帝的統治」。

(b)

37.22 控制，管理 控制，限制 （βασιλεύω[a]「統治，作王統治」37.64 的引申喻意）絕對地控制 統治；完全控制 ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως  ‘death reigned from the time of Adam to the time of Moses’  「從亞當直到摩西，死卻執掌了王權」 (羅 5:14) 在某些語言中，把死亡人格化，指它能夠「統治」或「作王」，這是不能接受的。有時對應的譯法可以是：「從亞當的時候到摩西的時候，人們沒有辦法逃脫死亡」，或「……死是必然的」羅 5:14。

βασιλικός

(1)

ή, ον

(a)

37.69 控制，管理 管理，統治 ［參βασίλειος］ 與王有關聯的 王家的；國度的；至尊的 ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν [καὶ] καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος  ‘Herod put on his royal robes and sat on his throne’  「希律穿上他的王服，坐在王位上」 (徒 12:21) 「他的王袍」（徒 12:21）可以譯成「他做王所穿的衣服」。

(2)

οῦ＜陽＞

(a)

37.84 控制，管理 管理，統治 直接向王負責的官員 王室官員；大臣；王的官員 ἦν τις βασιλικὸς οὗ ὁ υἱὸς ἠσθένει  ‘there was an official of the king whose son was sick’  「有一個大臣，他的兒子……病了」 (約 4:46)

βασίλισσα

(1)

ης＜陰＞

(a)

37.68 控制，管理 管理，統治 女性統治者，在特定地區內有絕對的權力，也能把統治權傳給繼承人1 女王 δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων  ‘an official of Candace, the queen of Ethiopia’  「埃塞俄比亞女王甘大基手下一個有權勢的太監」 (徒 8:27) 關於 徒 8:27 中 Κανδάκη 的用法分析，見 37.77。另見 93.209。

____________________________________________________

1 在《新約》以外的一些文獻中，βασίλισσα用來指君王的妻子。

βάσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

8.49 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參πούς］ 腳踝下方的部分，是人或動物用以站立和移動的肢體 腳 ἐστερεώθησαν αἱ βάσεις αὐτοῦ  ‘his feet became strong’  「他的腳……就變得健壯了」 (徒 3:7) 相對於 πούς，βάσις 是腳的專業用語。

βασκαίνω

(1)

(a)

53.98 宗教活動 邪術 蠱惑某人，通常使用邪惡的眼神和存著邪惡的意圖 迷惑；施魔法 Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν ...;  ‘you foolish Galatians, who bewitched you?’  「愚蠢的加拉太人哪！是誰迷惑了你們呢？」 (加 3:1) βασκαίνω[a] 與 μαγεύω 「施行魔法」（53.96）不同，因為前者涉及使用所謂的黑魔法；然而，關於 βασκαίνω 在 加 3:1 中的另一種解釋，見 88.159。

(b)

88.159 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 通過狡猾的手段欺騙人，可能帶有宗教含意，因為字面義是「施魔法迷惑」（見 53.98） 欺騙；迷惑；蠱惑 Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν ...;  ‘you foolish Galatians, who has deceived you?’  「愚蠢的加拉太人哪！是誰欺騙了你們呢？」 (加 3:1) 加 3:1 中的 βασκαίνω 也可以按字面理解為使用黑魔法來迷惑人（見 53.98）。

βαστάζω

(1)

(a)

15.188 線性運動 攜帶，負擔 承擔或拿著一件比較沉重的物件 拿著；承擔 ἀπαντήσει ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος βαστάζων  ‘a man carrying a water jar will meet you’  「有個扛著一罐水的男人會與你們相遇」 (可 14:13)

(b)

15.201 線性運動 攜帶，負擔 從一個地方搬走，可能暗示該物件比較沉重 移走；搬走 Κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν  ‘sir, if you have carried him away, tell me where you placed him’  「先生，若是你把他移了去，請告訴我，你把他放在哪裡」 (約 20:15)

(c)

25.177 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 （與 ὑποφέρω「忍受」25.175 的意義相近，但其意義可能更加強調）在異常艱難的環境和困難下繼續堅持下去 忍受；忍耐；擔當；肩負 ὃν οὔτε οἱ πατέρες ἡμῶν οὔτε ἡμεῖς ἰσχύσαμεν βαστάσαι  ‘which neither our forefathers nor we were able to bear up under’  「我們的祖先和我們都擔當不了的」 (徒 15:10)

(d)

35.32 幫助，照顧 供應，支持 ［參ἐπαρκέω, ὑπηρετέω］ 通過供應某人的需要，提供持續的、可能是長期的幫助 供應；支持 οὐ σὺ τὴν ῥίζαν βαστάζεις ἀλλ᾽ ἡ ῥίζα σέ  ‘you don't support the root; the root supports you’  「不是你支持著樹根，而是樹根支持著你」 (羅 11:18a)

(e)

90.80 語意格 經歷者 承受痛苦、困難的經歷 經歷；忍受 ὁ δὲ ταράσσων ὑμᾶς βαστάσει τὸ κρίμα  ‘the one who is upsetting you will suffer condemnation’  「那攪擾你們的……都要受懲罰」 (加 5:10)

(f)

31.55 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參φέρω］ 接受，但暗示事實很難理解或正確地回應 接受；領會 ἀλλ᾽ οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι  ‘but you are not able to accept it now’  「但你們現在接受不了」 (約 16:12)

(g)

33.210 溝通 通知，宣佈 βαστάζω ὄνομα  （習語，直譯：傳送一個名字）廣泛傳揚關於一個人的信息 傳揚；通知 σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου  ‘he is my chosen instrument to make my name known’ or ‘... to inform people about me’  「他是我所揀選的器皿，要……宣揚我的名」或「他是我所揀選的器皿，要……使人知道我的事」 (徒 9:15)

(h)

90.84 語意格 經歷者 βαστάζω στίγματα  （習語，直譯：帶有印記）經歷那些將一個人標記為某個主人的奴隸的經歷 帶有奴隸的印記；經歷成為……的奴隸 ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω  ‘for I bear in my body marks which indicate I belong to Jesus’ or ‘... that I am the slave of Jesus’  「因為我身上帶著印記，表明我是屬於耶穌的」或「因為我身上帶著作耶穌奴隸的印記」 (加 6:17b) 另見 8.55 和 33.481。

(i)

24.83 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參αἴρω, λαμβάνω］ βαστάζω τὸν σταυρόν  （一個容易搭配的習語式表達，直譯：背起自己的十字架）準備忍受極大的痛苦，甚至不惜冒死 準備受苦至死；背起自己的十字架 ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἑαυτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου  ‘whoever does not carry his own cross and come after me’  「凡不背起自己的十字架來跟隨我的」 (路 14:27) 「背起自己的十字架」這個習語，包含幾個重要的意義特徵。可惜，很多聽見或使用這個表達的人，常常沒有正確地理解它的意思。其中一個原因是，現代社會實際上並沒釘十字架這回事。如果要採用直譯的話，那麼很可能需要加上旁註，以清楚顯示這個語句的全部含義。

(j)

23.51 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參κοιλία］ ἡ κοιλία βαστάζει  （習語，直譯：子宮裡懷著）經歷懷孕的過程 懷孕；懷胎 Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε  ‘fortunate is the womb that carried you’ or ‘fortunate is the woman who was pregnant with you’  「懷你胎……的有福了」或「懷你的女人有福了」 (路 11:27) 在一些語言中，可能需要把 路 11:27 譯成「生你的婦人是有福的」，因為直譯「在子宮裡懷著」可能會顯得不雅。

____________________________________________________

1 在羅 11:18，βαστάζω某種程度上可以按字面理解，即解作「帶著」或「承托著」（見15.188），但是羅 11:18的整體上下文是比喻性的。

2 很難確定βαστάζω στίγματα應在多大程度上視為一個習語。這個表述可以解作：保羅身上的傷疤和耶穌的傷疤很相似。然而，從比喻意義上理解這話似乎要好得多，儘管很難確定這個短語在多大程度上已經成為一個標準化的習語。

βάτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.16 植物 樹木以外的植物 任何在莖部和／或枝子上帶有尖刺的植物；被視為無用的；象徵艱難困苦 帶刺的植物，薊，荆棘 Μωϋσῆς ἐμήνυσεν ἐπὶ τῆς βάτου  ‘Moses proved it clearly in the passage about the bush’  「摩西在《荊棘篇》上就指明」 (路 20:37) 路 20:37 中的經文所指的植物要根據上下文來判斷。 除了 路 6:44 之外，《新約》中出現 βάτος 的時候，每一次都是指 出 3:2 中那燃燒的樹叢，那很可能是一個「燃燒的荊棘叢」。

(b)

81.20 空間的尺寸 容積測量單位 希伯來液量單位，約8至9加侖或35升 罷特 Ἑκατὸν βάτους ἐλαίου  ‘one hundred baths of olive oil’  「一百罷特橄欖油」 (路 16:6) 在不義管家的比喻中，數值可能是象徵性的，因此必須保留數字，而對於 βάτος 一詞，則可以調整一下譯法。這樣，翻譯者可以說「一百桶橄欖油」或「一百簍橄欖油」或「一百罐橄欖油」。

βάτραχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.55 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 無尾兩棲動物，身體採蹲坐姿勢，皮膚濕潤光滑，長後腿用於跳躍；身長約 70 毫米；棕色或橄欖綠色；蝌蚪長大而成青蛙；拉丁語學名：Rana esculenta（食用蛙）或 Rana punctata （斑點蛙） 青蛙 εἶδον ... πνεύματα τρία ἀκάθαρτα ὡς βάτραχοι  ‘I saw ... three unclean spirits like frogs’  「我又看見三個污穢的靈，好像青蛙」 (啟 16:13) 《新約》只在這裡提到青蛙，其含意是不潔淨的、可憎的東西。然而，在一些社會中，青蛙被視為珍貴的、有價值的動物，因為是重要的食物來源。相反，有些地區的青蛙或蟾蜍是有劇毒的，因此它們的名字確實帶有不好的含義。

βατταλογέω

(1)

(a)

33.88 溝通 說話，談話 說很多話或廣泛發言，可能還暗示那些是無意義的話 說很多話；說了很長時間 Προσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί  ‘and when you pray, do not use many words like the heathen’  「你們禱告，不可像外邦人那樣說很多話」 (太 6:7a) 關於 βατταλογέω 在 太 6:7 中的另一種解釋，見 βατταλογέω[b] 33.89。

(b)

33.89 溝通 說話，談話 發出無意義的聲音或語無倫次 喋喋不休 Προσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί  ‘and when you pray, do not babble like the heathen’  「你們禱告，不可像外邦人那樣重複無意義的話」 (太 6:7) 關於 βατταλογέω 在 太 6:7 中的另一種解釋，見 βατταλογέω[a] 33.88。 在某些語言中，「含糊不清地說話」的對等譯詞是「像嬰兒一樣說話」或「發出沒有意義的聲音」。

____________________________________________________

1 βατταλογέω意為「含糊不清地說話」或「發出沒有意義的聲音」已在33.89進行了討論。在太 6:7的上下文中，βατταλογέω可能意指「說很多話」，其中πολυλογία（33.87）似乎是在解釋βατταλογέω的意思。

βδέλυγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.187 態度及情感 憎惡 （βδελύσσομαι「憎惡」25.186 的衍生詞）極其可憎可惡的 可憎惡的；令人厭惡的 τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘that which is of great value to people is abhorrent in God's sight’  「人以為尊貴的，是上帝看為可憎惡的」 (路 16:15) καὶ [ὁ] ποιῶν βδέλυγμα καὶ ψεῦδος  ‘and anyone who does what is abhorrent and false’  「行可憎和虛假之事的人」 (啟 21:27)

(b)

53.38 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參ἐρήμωσις］ τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως  （源自希伯來文的固定短語，直譯：帶來荒涼的可憎之物）污穢聖地、令人憎惡的事物，從而導致聖地被上帝棄絕，以致荒涼 帶來荒涼的可憎之物；導致污穢的可怕事物；毀滅性的可憎之物 Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ... ἑστὸς ἐν τόπῳ ἁγίῳ  ‘when you see the desolating abomination ... standing in the holy place’  「你們看見……那『毀滅性的可憎之物』站在神聖地方的時候」 (太 24:15) 有些語言在翻譯 βδέλυγμα 時，可能需要採用「上帝所憎惡的」，或「上帝所恨惡的」，甚至是「使上帝發怒的」等表達。因此，ἐρημώσεως 可以譯成「使人棄絕」或「使某物被丟棄」。在一些語言中，整個短語可以譯成「上帝憎惡且使某物被丟棄的」，或「……且使某地荒涼的」。

βδελυκτός

(1)

ή，όν

(a)

25.188 態度及情感 憎惡 被憎惡的或應被視為可憎的人或事物 可惡的；可憎惡的；令人嫌惡的；厭惡的 βδελυκτοὶ ὄντες καὶ ἀπειθεῖς  ‘they are detestable and disobedient’  「他們是可憎惡的，是悖逆的」 (多 1:16) 在一些語言中，「可憎的」可以譯為：「被認為是極其惡劣的」，甚至是「那些永遠不應該被看到的」。

βδελύσσομαι

(1)

(a)

25.186 態度及情感 憎惡 強烈憎惡某東西，因為它是可憎的 憎惡；厭惡 ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς;  ‘you who abominate idols, do you rob temples?’  「你這憎惡偶像的，自己卻劫掠廟宇嗎？」 (羅 2:22) ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ φονεῦσιν  ‘traitors and the abominable and murderers’  「不忠的、可憎的、殺人的」 (啟 21:8) 在 啟 21:8，ἐβδελυγμένοις 可能是指性變態。

βέβαιος

(1)

α，ον

(a)

71.15 狀況 確定的，不確定的 基於建立得良好因而是確定的 保證；確保；確實；堅定不移 εἰς τὸ εἶναι βεβαίαν τὴν ἐπαγγελίαν  ‘in order for the promise to be certain’  「使這應許能確保」 (羅 4:16)

(b)

31.90 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 指可以信賴或依靠的 可信賴的；可靠的；值得信賴的 ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν  ‘we are able to rely on our hope for you’  「我們可以信賴我們對你們的盼望」 (林後 1:7) εἰ γὰρ ὁ δι᾽ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος  ‘for if the message given by angels was trustworthy’  「既然那藉著天使所傳的話是值得信賴的」 (來 2:2) ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον  ‘so we are able to trust even more the message proclaimed by the prophets’  「我們對先知們所宣佈的信息更加確信」 (彼後 1:19) 關於 βέβαιος 在 來 2:2 中的另一種解釋，見 βέβαιος[c] 28.43。

(c)

28.43 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 關於確知的事物的 1 已知為真的；確定的；確實的；已證實的 εἰ γὰρ ὁ δι᾽ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος  ‘for if the message given by angels was known to be true’ or ‘... shown to be true’  「既然那藉著天使所傳的話是確定的」或「……已顯明是真實的」 (來 2:2) 關於 βέβαιος 在 來 2:2 的另一種解釋，見 βέβαιος[b] 31.90。

____________________________________________________

1 βέβαιος[c]（28.43）、βεβαιόω[b]和βεβαίωσις（28.44）的意思涉及兩組非常不同的語義特徵。這裡顯然有已被證實、被驗證和真實事物（這些意思可以歸類在語義域72「真的，假的」）的要素，以及使這些信息為人所知的過程的要素。因此，這些意思可以在任一個語義域進行處理。

βεβαιόω  (βεβαιόομαι)

(1)

(a)

31.91 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （βέβαιος[b]「可信賴的，可靠的」31.90 的衍生詞）使某人信仰堅定 使相信；信仰堅定 τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων  ‘the Lord worked with them and caused people to believe their preaching was true by the signs that followed’ or ‘... by giving them the signs (of power)’ or ‘... by the signs that were performed’  「主與他們同工，藉著伴隨的神蹟，使人相信他們所傳的道是真實的」或「……藉著所行的神蹟……」 (可 16:20) ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη  ‘those who heard him caused us to be able to believe it’  「聽見的人使我們相信」 (來 2:3) 關於 βεβαιόω 在 可 16:20 中的另一種解釋，見 βεβαιόω[b] 28.44。

(b)

28.44 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參βεβαίωσις］ 使某事物被認為是確實的 1 證實；證明；證明是真實和確定的；確認；驗證 τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος  ‘the Lord worked with them and verified that their preaching was true’  「主與他們同工……證明他們所傳的道是真實的」 (可 16:20) 關於 βεβαιόω 在 可 16:20 的另一種解釋，見 βεβαιόω[a] 31.91。

(c)

74.17 能夠，有能力 增加內在的力量，暗示有更堅定的品格或態度 得到更多內在的力量；內心剛強起來 ἐποικοδομούμενοι ἐν αὐτῷ καὶ βεβαιούμενοι τῇ πίστει  ‘built up in him and receiving more inner strength in your faith’ or ‘... becoming stronger in your faith’  「在他裡面……建造起來，在信仰上得到更多內在的力量」或「在他裡面……建造起來，信仰越加堅固」 (西 2:7)

____________________________________________________

1 βέβαιος[c]（28.43）、βεβαιόω[b]和βεβαίωσις（28.44）的意思涉及兩組非常不同的語義特徵。這裡顯然有已被證實、被驗證和真實事物（這些意思可以歸類在語義域72「真的，假的」）的要素，以及使這些信息為人所知的過程的要素。因此，這些意思可以在任一個語義域進行處理。

βεβαίωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.44 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參βεβαιόω］ 使某事物被認為是確實的 1 證實；證明；證明是真實和確定的；確認；驗證 ἐν τῇ ἀπολογίᾳ καὶ βεβαιώσει τοῦ εὐαγγελίου  ‘for a defense and confirmation of the gospel’  「辯護和證實福音」 (腓 1:7) πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος  ‘an oath, by making known that something is true and certain, brings an end to all disputes among them’  「以起誓作保證，了結各樣的爭論」 (來 6:16) 在 腓 1:7，βεβαίωσις 可能是指使某事物被認識並確認其真實性的過程，或者是使人思想某事物並接受其價值的過程，在這種情況下，βεβαίωσις 也可以歸類到語義域31G「持有某個觀點，相信，信賴 - 接受……是真的」。

____________________________________________________

1 βέβαιος[c]（28.43）、βεβαιόω[b]和βεβαίωσις（28.44）的意思涉及兩組非常不同的語義特徵。這裡顯然有已被證實、被驗證和真實事物（這些意思可以歸類在語義域72「真的，假的」）的要素，以及使這些信息為人所知的過程的要素。因此，這些意思可以在任一個語義域進行處理。

βέβηλος

(1)

ον

(a)

88.115 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 指世俗的，意思是貪戀世界或不敬上帝 不敬虔的；貪戀世俗的 τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ  ‘have nothing to do with worldly and foolish legends’  「要棄絕那世俗的言語和老婦的無稽傳說」 (提前 4:7)

βεβηλόω

(1)

(a)

53.33 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參κοινόω］ 使某事物變成不潔凈的、污穢的，或在禮儀上不可接受的1 玷污；褻瀆；冒犯 ὃς καὶ τὸ ἱερὸν ἐπείρασεν βεβηλῶσαι  ‘he also tried to defile the Temple’  「他還企圖玷污聖殿」 (徒 24:6) 有些語言無法直譯「不潔淨」的概念，因為身體上的潔淨與禮儀上的可接納是完全不相關的。在一些語言中，翻譯者需要把 κοινόω[a] 或 βεβηλόω 譯成「拿走它的聖潔」或「使某物不能被上帝接受」。在許多文化中，在表達這個概念時必然會涉及所謂的消極禁忌。

____________________________________________________

1 βεβηλόω可能與κοινόω[a]有較大的差異，這詞表示程度更重的玷污，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

Βεελζεβούλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.68 人名及地名 人名 鬼王別西卜，是魔鬼的名字 别西卜；《思》貝耳則步

Βελζεθά

(1)

(a)

93.421 人名及地名 地名 Βηθζαθά 93.430 的另一種拼寫法（約 5:2，校勘欄） 畢士大；《思》貝特匝達

Βελιάρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.69 人名及地名 人名 魔鬼撒但或敵基督的稱謂 《和》彼列；《現》魔鬼；《思》貝里雅耳

βελόνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.215 人工製品 其他人工製品 ［參ῥαφίς］ 細長的縫紉工具，一端是尖的，另一端有穿線的孔，用來把線穿過布料 針 εὐκοπώτερον γάρ ἐστιν κάμηλον διὰ τρήματος βελόνης εἰσελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「駱駝穿過針眼比財主進上帝的國還容易呢！」 (路 18:25) 有人認為，太 19:24 和 路 18:25 中的「針眼」是喻指窄門，這並沒有任何令人信服的證據。駱駝穿過針的眼是一種誇張手法，意思是說，有意地進行誇大以突出所說事情的困難。

βέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.36 人工製品 武器及盔甲 尖頭的細直竿；（箭）可以用弓或（標槍）用手來推動；用作打獵或打仗的武器；在《新約》裡，βέλος 只出現在一個高度象徵性的語境中：τὰ βέλη ... πεπυρωμένα「火箭」弗 6:16，指魔鬼的引誘 箭；標槍 τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ [τὰ] πεπυρωμένα σβέσαι  ‘you can extinguish all the flaming darts of the evil one’  「撲滅那惡者一切燒著的箭」 (弗 6:16)

βελτίων  (βέλτιον)

(1)

(a)

65.23 價值 好的，壞的 ［參εὖ, εὖγε, καλῶς］ 形容事情達到預期目的 好；很好；極好；做得好；清楚（知道） βέλτιον σὺ γινώσκεις  ‘you know very well’  「你自己是很清楚知道的」 (提後 1:18) 在 提後 1:18，{βελτίων} 出現在高度省略的結構中。

Βενιαμίν

(1)

＜陽＞

(a)

93.70 人名及地名 人名 雅各的小兒子，是便雅憫支族的先祖 便雅憫；《思》本雅明

Βερνίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.71 人名及地名 人名 希律亞基帕一世的女兒，亞基帕二世的姐妹 《和2010》百妮基；《和》百尼基；《現》貝妮絲；《思》貝勒尼切

Βέροια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.422 人名及地名 地名 馬其頓的一個小城 庇哩亞；《思》貝洛雅

Βεροιαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.423 人名及地名 地名 （Βέροια「庇哩亞」93.422 的衍生詞）庇哩亞的本地人；出生或居住在庇哩亞的人 庇哩亞人，《思》貝洛雅人

Βέρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.72 人名及地名 人名 在某些抄本中出現在 徒 20:4 的人名 （音譯）貝羅斯

Βεωορσόρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.73 人名及地名 人名 Βεώρ 93.74 的另一種拼寫法（彼後 2:15，校勘欄） 比珥；《思》貝敖爾

Βεώρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.74 人名及地名 人名 巴蘭的父親（彼後 2:15，校勘欄）。大部分抄本在 彼後 2:15 作 Βοσόρ（93.80） 比珥；《思》貝敖爾

Βηδσαϊδάν

(1)

(a)

93.424 人名及地名 地名 Βηθσαϊδά 93.432 的另一種拼寫法（約 5:2，校勘欄） （音譯）伯賽大；《思》貝特匝達

Βηζαθά

(1)

(a)

93.425 人名及地名 地名 Βηθζαθά 93.430 的另一種拼寫法（約 5:2，校勘欄） 畢士大；《思》貝特匝達

Βηθαβαρά

(1)

＜陰＞

(a)

93.426 人名及地名 地名 地方名，位置不詳（約 1:28，校勘欄） 伯大巴喇

Βηθανία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.427a 人名及地名 地名 橄欖山上的一個村莊 伯大尼；《思》伯達尼

(b)

93.427b 人名及地名 地名 約旦河東面的一處地方，約翰曾在那裡施洗 伯大尼；《思》伯達尼

Βηθαραβά

(1)

(a)

93.428 人名及地名 地名 Βηθαβαρά 93.426 的另一種拼寫法（約 1:28，校勘欄） 伯大巴喇

Βηθεσδά

(1)

＜陰＞

(a)

93.429 人名及地名 地名 Βηθζαθά 93.430 的另一種拼寫法（約 5:2，校勘欄） 畢士大；《思》貝特匝達

Βηθζαθά

(1)

＜陰＞

(a)

93.430 人名及地名 地名 耶路撒冷舊城東北面的一個水池 畢士大；《思》貝特匝達

Βηθλέεμ

(1)

＜陰＞

(a)

93.431 人名及地名 地名 耶路撒冷南部的一個小鎮 伯利恆；《思》白冷

Βηθσαϊδά

(1)

＜陰＞

(a)

93.432 人名及地名 地名 加利利湖東北面的一個地方 伯賽大；《思》貝特賽達

Βηθφαγή

(1)

＜陰＞

(a)

93.433 人名及地名 地名 耶路撒冷附近的一個村莊，可能在伯大尼以東 伯法其；《思》貝特法革

βῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.63 建造物 其他建造物 有台階的高台，通常有座位；官員用這種高台向群眾講話，一般涉及司法事務，尤其是審判 審判台 ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον  ‘he sat down on the judges seat in the place called The Stone Pavement’  「到了一個名叫『鋪石地』的地方，就坐在審判台上」 (約 19:13) βῆμα 一詞與司法程序的關聯，表明幾乎總有一個審判權能的重要成分與這個詞相關。因此，翻譯者通常最好採用短語來翻譯 βῆμα，例如「法官做出決定的地方」或「做出決定的地方」或「法官的座位」。在那些提到上帝的審判台（羅 14:10）和基督的審判台（林後 5:10）的經文中，審判的焦點尤其重要。

(b)

80.3 空間 空間，地方 βῆμα ποδός  （習語，直譯：一步的距離；約有 2.5 呎或者略小於 1 米）表示一個非常有限的空間 一平方碼；一平方米；立足之地 καὶ οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονομίαν ἐν αὐτῇ οὐδὲ βῆμα ποδὸς  ‘and he did not give him any part of the inheritance, not even a square yard of it’ or ‘... not even a square foot of it’ or ‘... not even a square meter of it’  「在這裡上帝並沒有給他產業，連一平方碼都沒有」或「……連立足的地方都沒有」或「……連一平方米都沒有」 (徒 7:5a)

____________________________________________________

1 儘管大小有些不同，但在某些語言中，短語βῆμα ποδός最接近的譯法是「一平方英呎」，而在採用公制單位的語言中，可以更合宜地譯為「一平方米」。然而，有些語言可能會譯成「手臂的長度」或「一步的距離」。徒 7:5的重點不在於具體的測量，而是非常有限的空間。

Βηρεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.75 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章的問安名單中出現的基督徒，羅 16:15（校勘欄） （音譯）貝利烏斯

βήρυλλος

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

2.38 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 綠寶石，通常呈藍綠色或綠色（見 2.29） 水蒼玉；綠寶石；綠柱石

Βησσαϊδά

(1)

(a)

93.434 人名及地名 地名 Βηθσαϊδά 93.432 的另一種拼寫法（約 5:2，校勘欄） 伯賽大；《思》貝特賽達

βία

(1)

ας＜陰＞

(a)

20.1 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 一種強大的破壞力 力量；暴力 οὐ μετὰ βίας, ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαὸν  ‘not with violence, for they were afraid of the people’  「沒有用暴力，因為怕百姓」 (徒 5:26) ἡ δὲ πρύμνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας [τῶν κυμάτων]  ‘and the stern was destroyed by the violence of the waves’  「船尾被浪的猛力衝壞了」 (徒 27:41) 某些語言根本沒有或很難找到解作「暴力」的詞彙，但是翻譯者可以描述暴力帶來的影響，用語句表達暴力造成的傷害。例如，徒 5:26 可以翻譯為「他們不想傷害任何人，因為他們害怕民眾」；同樣地，徒 27:41 可以翻譯為「波浪對船尾造成很大的損壞」。

βιάζω  (βιάζομαι)

(1)

(a)

20.9 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 經歷猛力攻擊 遭受猛烈攻擊；遭受暴力襲擊 ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται  ‘the kingdom of heaven suffers violent attacks’  「天國受到強烈的攻擊」 (太 11:12) 在很多語言中，要説天國「遭受猛烈攻擊」，若非不可能，也是困難的；但一般可以採用主動式來表達，例如：「猛烈地攻擊天國」，或「猛烈地攻擊上帝的統治」。參 βιάζω[b] 20.10 註釋。

(b)

20.10 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 用暴力來傷害某人或某事 使用暴力 πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται  ‘everyone uses violence in entering it (referring to the kingdom of God)’  「人人都想猛烈地擠進去」或「……暴力地地擠進去」 (路 16:16) 路 16:16 中的這個語句（πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται），以及 太 11:12 中的同義表達（ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται; see βιάζω[a]）都有好些不同的解釋，因此，進行翻譯之前必須查閱不同的聖經註釋。對這兩個難解語句最廣為接受的解釋，大概是根據一個事實，就是很多人為了建立他們所認為的上帝在地上的統治，會毫不猶豫地使用暴力或使用軍事力量。

βίαιος

(1)

α，ον

(a)

20.8 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 指使用暴力或強力 猛烈的；強力的 ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας  ‘and suddenly there was a sound like a violent wind from heaven’  「忽然，有響聲從天而來，好像狂風吹過」 (徒 2:2)

βιαστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

20.11 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 （βιάζω[b]「使用暴力」20.10 的衍生詞）用暴力來達到目的的人 強暴的人；強取的人 βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν  ‘violent men take it by force’  「強暴的人企圖把它奪去」 (太 11:12) 關於翻譯這類型語句所涉及的問題，見 20.10 的討論。

βιβλαρίδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.65 人工製品 用於標記及書寫的工具 從 βιβλίον[a] 衍生出來的指小詞，指小尺寸的卷軸 小書卷 ἔλαβον τὸ βιβλαρίδιον ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ ἀγγέλου  ‘I took the little scroll from the angels hand’  「我從天使手中把小書卷接過來」 (啟 10:10)

βιβλίον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.64 人工製品 用於標記及書寫的工具 ［參βίβλος］ 以卷軸或書冊展現的文件 書冊；卷軸；文書 ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἠσαΐου καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον  ‘he was handed the book of the prophet Isaiah. He unrolled the scroll and found the passage where it is written’  「有人把先知以賽亞的書卷遞給他，他就展開書卷，找到他所選的經文」 (路 4:17)

(b)

33.52 溝通 書面語言 ［參βίβλος］ 書的內容1 書 Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ... ἃ οὐκ ἔστιν γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ  ‘Jesus did many other works ... which are not written down in this book’  「耶穌……另外行了許多神蹟，沒有記錄在這書上」 (約 20:30)

(c)

33.38 溝通 書面語言 ［參βίβλος］ 書面形式的相對簡短的陳述 書面聲明；證書；報告；記錄 Ἐπέτρεψεν Μωϋσῆς βιβλίον ἀποστασίου γράψαι καὶ ἀπολῦσαι  ‘Moses allowed (a man) to write a divorce notice and to send (his wife) away’  「摩西准許寫了休書就可以休妻」 (可 10:4)

____________________________________________________

1 正如在ἐπιστολή[b]（33.48）中指出，書信、文件和書籍作為實物與作為內容之間，有著密切的語義關係。關於書籍作為一件物件，見βίβλος[a]和βιβλίον[b]（6.64）。

βίβλος

(1)

ου＜陰＞

(a)

6.64 人工製品 用於標記及書寫的工具 ［參βιβλίον］ 以卷軸或書冊展現的文件 書冊；卷軸；文書 ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων  ‘many of those who practiced magic brought their books together and burned them in the presence of everyone’  「又有好些行巫術的人，把他們的書拿來，當眾燒掉」 (徒 19:19) 徒 19:19 中提到的書，是把羊皮紙或紙莎草的書頁縫合在一起，形成一些很長的卷軸，或者裝訂成書冊的樣式。

(b)

33.52 溝通 書面語言 ［參βιβλίον］ 書的內容1 書 αὐτὸς γὰρ Δαυὶδ λέγει ἐν βίβλῳ ψαλμῶν  ‘David himself says in the book of the Psalms’  「大衛自己在詩篇上說」 (路 20:42)

(c)

33.38 溝通 書面語言 ［參βιβλίον］ 書面形式的相對簡短的陳述 書面聲明；證書；報告；記錄 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘the birth record of Jesus Christ’ or ‘a list of the ancestors of Jesus Christ’  「耶穌基督的出生記錄」或「耶穌基督的家譜」 (太 1:1)

____________________________________________________

1 正如在ἐπιστολή[b]（33.48）中指出，書信、文件和書籍作為實物與作為內容之間，有著密切的語義關係。關於書籍作為一件物件，見βίβλος[a]和βιβλίον[b]（6.64）。

βιβρώσκω

(1)

(a)

23.3 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參βρῶσις, γεύομαι, τρώγω］ 進食固體食物 吃東西；吃 ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνων ἃ ἐπερίσσευσαν τοῖς βεβρωκόσιν  ‘from the five barley loaves of bread which the people had eaten’  「那五個大麥餅的碎屑，就是大家吃剩的」 (約 6:13)

Βιθαρά

(1)

(a)

93.435 人名及地名 地名 Βηθαβαρά 93.426 的另種拼寫法（約 1:28，GNT3c-校勘欄）

Βιθυνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.436 人名及地名 地名 小亞細亞北部的一個省 庇推尼；《思》彼提尼雅

βίος

(1)

ου＜陽＞

(a)

41.18 行為及相關狀態 行為，品行 ［參βιόω, βίωσις］ 行事為人，焦點放在日常的活動上 生活；度日；日常生活；生存 ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται  ‘as they go on living, they are choked by the worries and riches and pleasures of daily life’  「被生活的憂慮、財富和享樂扼殺」 (路 8:14)

(b)

57.18 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 （βίος[a] 「生命」41.18 的語義衍生詞）人賴以維生的資源 財產；產業；生活費用 αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν ὅλον τὸν βίον αὐτῆς  ‘but she, as poor as she was, put in all she had - (she gave) all she had to live on’  「但她雖然窮，卻把自己全部的生活費用都投進去了」 (可 12:44) ὁ δὲ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον  ‘so he divided the property between them’  「父親就把財產分給他們」 (路 15:12) ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ πατρὸς  ‘the pride in worldly possessions is not from the Father’  「今生的驕傲，都不是出於父」或「對世俗財產的驕傲，都不是出於父」 (約壹 2:16)

βιόω

(1)

(a)

41.18 行為及相關狀態 行為，品行 ［參βίος, βίωσις］ 行事為人，焦點放在日常的活動上 生活；度日；日常生活；生存 θελήματι θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον  ‘(you must) live out the rest of your life on earth controlled by God's will’  「順從上帝的旨意，在世度餘下的光陰」 (彼前 4:2)

βίωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

41.18 行為及相關狀態 行為，品行 ［參βίος, βιόω］ 行事為人，焦點放在日常的活動上 生活；度日；日常生活；生存 Τὴν μὲν οὖν βίωσίν μου [τὴν] ἐκ νεότητος τὴν ἀπ᾽ ἀρχῆς γενομένην ἐν τῷ ἔθνει μου  ‘my life I lived from my youth up was spent from the beginning among my own nation’  「我自幼至今……就生活在本國人民當中」 (徒 26:4)

βιωτικός

(1)

ή，όν

(a)

41.19 行為及相關狀態 行為，品行 （βιόω「生活」41.18 的衍生詞）與日常生活或生存有關的 今生的；世上的；生活上的；今世的特徵；關於人類生存的 οὐκ οἴδατε ὅτι ἀγγέλους κρινοῦμεν, μήτι γε βιωτικά;  ‘do you not know that we shall judge the angels? How much more the things of this life?’  「你們豈不知我們要審判天使嗎？何況今生的事呢！」 (林前 6:3)

βλαβερός

(1)

ά，όν

(a)

20.13 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 指引起傷害的事物 有害的 ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς  ‘many senseless and harmful desires’  「許多無知和有害的慾望」 (提前 6:9) 提前 6:9 沒有說明損害的具體性質，但是接著的從句清楚表明了損害的範圍，就是完全的毀滅。這可以是身體上的、道德上的或靈性上的損害。

βλάπτω

(1)

(a)

20.12 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參κακοποιέω, κακόω, κάκωσις］ 對某人或某事造成傷害或損害（有極之通用的含義，包括廣泛的傷害和損害） 傷害；損害 ἐξῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ μηδὲν βλάψαν αὐτόν  ‘(the demon) went out of him without doing him any harm’  「鬼……就從他身上出來了，沒有傷害他」 (路 4:35) 在翻譯意為「損害」或「傷害」的詞彙時，可能有必要具體說明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。

βλαστάνω

(1)

(a)

23.195 生理活動過程及狀態 生長 ［參ἐκφύω, ἐξανατέλλω, προβάλλω］ 植物開始生長，特別強調葉子萌芽 發芽；長葉子；長苗 ἡ ῥάβδος Ἀαρὼν ἡ βλαστήσασα  ‘the rod of Aaron had sprouted leaves’  「亞倫那根發過芽的杖」 (來 9:4) 植物生長的初期階段，既可以指整株植物發芽長葉，也可以指樹木在冬季或乾旱季節之後再次萌芽長葉。翻譯者可以有幾種表達方式，例如：「再次變綠」、「長出葉子」、「看見葉子長出」、「葉子展開」。

(b)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν βλαστάνω  （植物）結出果實或種子1 結果子；結出果實；結出種子；有出產 ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土產來」 (雅 5:18)

____________________________________________________

1 在語義分析上，我們可以為βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一個非常一般性的意思，按此，所組成的詞組就算為語義內向（semantically endocentric），其意思可以從組成的字詞構建出來。然而，較為合適的處理，是把它們看作「低級習語」（只有很低程度的固定性），當中的領頭字詞具有特定意思。

Βλάστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.76 人名及地名 人名 希律亞基帕一世的宮廷總管 伯拉斯都；《思》布拉斯托

βλασφημέω

(1)

(a)

33.400 溝通 侮辱，中傷 ［參βλασφημία］ 說別人的壞話，藉以傷害或毀壞其名譽（可以是針對人或針對神明） 褻瀆；毀謗；侮辱 Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν  ‘those who went along reviled him’  「從那裡經過的人辱罵他」 (太 27:39) τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ θεοῦ δι᾽ ὑμᾶς βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσιν  ‘for the name of God is reviled by the Gentiles because of you’  「上帝的名在外邦人中因你們受了褻瀆」 (羅 2:24) καὶ μὴ καθὼς βλασφημούμεθα  ‘and not as I have been reviled’  「正如有人毀謗我們」 (羅 3:8) μηδένα βλασφημεῖν  ‘no one should defame another’  「不要譭謗人」 (多 3:2) βλασφημέω 和 βλασφημία[a] 用來表達侮辱上帝的一種方式，是宣稱在某種意義上與上帝平等。聖經時期的猶太人認為，任何這樣的宣稱都是在傷害上帝的本性。

βλασφημία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.400 溝通 侮辱，中傷 ［參βλασφημέω］ 說別人的壞話，藉以傷害或毀壞其名譽（可以是針對人或針對神明） 褻瀆；毀謗；侮辱 ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι  ‘false witness, reviling’  「作偽證、毀謗」 (太 15:19) βλασφημέω 和 βλασφημία[a] 用來表達侮辱上帝的一種方式，是宣稱在某種意義上與上帝平等。聖經時期的猶太人認為，任何這樣的宣稱都是在傷害上帝的本性。

(b)

33.401 溝通 侮辱，中傷 （βλασφημέω「褻瀆」33.400 的衍生詞）誹謗的內容 嚴重的侮辱；褻瀆 Τίς ἐστιν οὗτος ὃς λαλεῖ βλασφημίας;  ‘who is this who speaks blasphemies?’  「這個人是誰，竟說褻瀆的話？」 (路 5:21)

βλάσφημος

(1)

ον

(a)

33.402 溝通 侮辱，中傷 （βλασφημέω「褻瀆」33.400 的衍生詞）指具有侮辱性和誹謗性 侮辱的；誹謗的；褻瀆的 Ἀκηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήματα βλάσφημα εἰς Μωϋσῆν καὶ τὸν θεόν  ‘we have heard him speak blasphemous words against Moses and God’  「我們聽見他說褻瀆摩西和上帝的話」 (徒 6:11) οὐ φέρουσιν κατ᾽ αὐτῶν παρὰ κυρίῳ βλάσφημον κρίσιν  ‘they do not bring against them slanderous condemnation in the presence of the Lord’  「不在主面前控告他們毀謗」 (彼後 2:11)

(2)

ου＜陽＞

(a)

33.403 溝通 侮辱，中傷 （βλασφημέω「褻瀆」33.400 的衍生詞）誹謗某人或某事的人 誹謗者；褻瀆者 τὸ πρότερον ὄντα βλάσφημον καὶ διώκτην  ‘formerly being a defamer and persecutor’  「雖然我原先是褻瀆上帝的、逼迫人的」 (提前 1:13) 有些語言最好採用動詞，更加準確地表示 提前 1:13 所指的褻瀆和迫害的對象，例如「我從前褻瀆他，迫害他」。

βλέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

24.8 感官事件及狀態 看 （βλέπω[a]「看見」24.7 的衍生詞）人看見或意識到的事 看見的事；所看見的 βλέμματι γὰρ καὶ ἀκοῇ ὁ δίκαιος ... ἐβασάνιζεν  ‘by what he saw and heard the righteous man (Lot) ... was tormented’  「那義人……因天天看見和聽見……而傷痛」 (彼後 2:8)

βλέπω

(1)

(a)

24.7 感官事件及狀態 看 看見，通常指意識到或注意到一些事情1 看見；看到；意識到；注意到 Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν  ‘the next day he saw Jesus coming to him’  「第二天，約翰看見耶穌來到他那裡」 (約 1:29)

(b)

24.41 感官事件及狀態 看 有視力 能看見；看得見 ἦν ἡμέρας τρεῖς μὴ βλέπων  ‘for three days he was not able to see’  「他三天什麼都看不見」 (徒 9:9)

(c)

27.58 學習 準備好去學習，留心 ［參σκοπέω］ （βλέπω[a]「看見」24.7 的引申喻意）準備好了解未來的危險或需要，有準備作出適當反應的含義 防備；提防；當心；留心 Βλέπετε τί ἀκούετε  ‘pay attention to what you hear’  「你們要留心所聽的」 (可 4:24) βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας  ‘watch out for those who do evil things’  「提防那些作惡的人」 (腓 3:2)

(d)

30.1 思考 思考，思想 ［參ἐμβλέπω, ἐνθυμέομαι］ 綜合考慮各個方面來處理信息2 思考；想一想；看看；考慮 Βλέπετε γὰρ τὴν κλῆσιν ὑμῶν, ἀδελφοί  ‘think about (what you were), fellow believers, when (God) called you’  「弟兄們哪，想一想你們的蒙召」 (林前 1:26) 在一些語言中，思考的概念與表示知覺的詞彙密切相關，例如，有些語言可以說思考是「用心來看」或「用肝來看」。

(e)

32.11 理解 終於理解或明白過來 ［參θεωρέω, ὁράω］ 因感知而開始明白 明白；感知；看到；認識到 βλέπω δὲ ἕτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσίν μου  ‘I perceive another law at work in my members’  「我看出肢體中另有個律」 (羅 7:23)

(f)

13.134 是，變成，存在，發生 發生 ［參ὁράω］ 承擔起使某事發生的責任 務必做到某事發生；安排某事發生 βλέπετε, ἵνα ἀφόβως γένηται πρὸς ὑμᾶς  ‘see to it that he is at ease with you’ or ‘be sure to make him feel welcome among you’  「你們務要使他在你們那裡安心」或「你們務要使他在你們感到受歡迎」 (林前 16:10)

(g)

82.10 空間的方向 左，右，正前面，對面 （βλέπω[a]「看」（24.7）的引申喻意）朝向一個特定方向 朝向 λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor in Crete facing southwest and northwest’  「克里特的一個港口，一面朝西南，一面朝西北」 (徒 27:12)

(h)

30.120 思考 區別，評價，評斷 ［參πρόσωπον］ βλέπω εἰς πρόσωπον  （習語，直譯：看進面孔裡）根據外貌來作出判斷 以貌取人；作膚淺的判斷；不理會一個人的身份；根據名聲來判斷 οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων  ‘for you do not judge a person on the basis of outward appearance’  「因為你不徇情面，不以貌取人」 (太 22:16) 在一些語言中，太 22:16 中這個表達的對等譯詞可能是：「你判斷人時，是看人的心」，或「你判斷人時，不是只看人的面」，或「你判斷人時，那人的表面情況並不重要」。

____________________________________________________

1 根據現有的上下文無法清楚區分ὁράω[a]（24.1）和βλέπω[a]（24.7）的意思。特別是在《約翰福音》中，兩詞的使用有時似乎只是風格上的變化。

2 ἐμβλέπω[b]的意思可能與βλέπω[d]略有不同，因為ἐμβλέπω[b]強調對某個特定物體或事物的思想過程，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

βλητέος

(1)

α，ον

(a)

85.36 在空間存在 放置，安置 指強制地放置在某處 必須裝在；需要放在 οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινοὺς βλητέον  ‘new wine must be put in new wineskins’  「新酒必須裝在新皮袋裡」 (路 5:38)

Βοανηργές

(1)

(a)

93.77 人名及地名 人名 耶穌給西庇太的兒子雅各和約翰所取的綽號，意思是「雷霆之子」 半尼其；《思》波納爾革

βοάω

(1)

(a)

33.81 溝通 說話，談話 ［參ἀναβοάω］ 用異常大的音量叫喊 大聲喊叫；尖叫 βοῶντες μὴ δεῖν αὐτὸν ζῆν μηκέτι  ‘they scream that he should not live any longer’  「嚷著說這個人不該活著」 (徒 25:24)

Βόες

(1)

＜陽＞

(a)

93.78 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 波阿斯；《思》波阿次

(b)

93.79 人名及地名 人名 Βόες 93.78 的另一種拼寫法 波阿斯；《思》波阿次

βοή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.82 溝通 說話，談話 呼喊或大聲叫喊的聲音 呼喊 αἱ βοαὶ τῶν θερισάντων εἰς τὰ ὦτα κυρίου Σαβαὼθ εἰσεληλύθασιν  ‘the cries of the harvesters have reached the ears of the Lord Almighty’  「收割工人的冤聲已經進入萬軍之主的耳朵了」 (雅 5:4)

βοήθεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 ἵνα λάβωμεν ἔλεος καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν  ‘that we may receive mercy and find grace to help us at the proper time’  「好領受慈愛和恩典，作為我們及時的幫助」 (來 4:16)

(b)

35.10 幫助，照顧 幫助 （βοηθέω「幫助」35.1 的衍生詞）提供幫助或支持的物件 支持；支撐物 βοηθείαις ἐχρῶντο ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον  ‘they used supports to undergird the ship’  「他們用支撐物來鞏固船隻」 (徒 27:17) 許多語言可能必須把 βοήθεια[b] 譯成比較具體的東西，例如「纜索」，「他們就用纜索捆綁船底」（徒 27:17），因為這節經文所指的最有可能是「纜索」。

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

βοηθέω

(1)

(a)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 εἴ τι δύνῃ, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾽ ἡμᾶς  ‘have pity on us and help us if you possibly can’  「你若能做什麼，求你憐憫我們，幫助我們！」 (可 9:22)

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

βοηθός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

35.11 幫助，照顧 幫助 （βοηθέω「幫助」35.1 的衍生詞）提供幫助的人 幫助者；資助人（指支持一個人或一個計劃的人） ὥστε θαρροῦντας ἡμᾶς λέγειν, Κύριος ἐμοὶ βοηθός  ‘let us be bold, then, and say, The Lord is my helper’  「所以，我們可以勇敢地說：『主是我的幫助』」 (來 13:6)

βόθυνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.55 地理物體及特徵 窪地及洞穴 天然的或人所挖掘的洞、坑或溝 井；坑；溝；洞 ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον  ‘it falls into a ditch on the Sabbath’  「在安息日掉在坑裡」 (太 12:11) 在多種語言中，人工挖掘的、用於農業灌溉的溝渠，與天然形成的窪地有清楚的區分。但我們並不能根據《新約》的語境來確定所說的是哪一種坑溝。

βολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

15.216 線性運動 投擲，扔掉 （βάλλω[a]「投擲」15.215 的衍生詞）一個人通常可以拋出物件的距離 扔（一塊石子）的距離；一個人可能投擲的距離 αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ᾽ αὐτῶν ὡσεὶ λίθου βολὴν  ‘he withdrew from them about a stone's throw’ or ‘... about the distance that a person might throw a stone’  「離開他們約有一塊石頭扔出去那麼遠」或「……約有扔一塊石頭的距離」 (路 22:41)

βολίζω

(1)

(a)

54.23 海上活動 放下帶有鉛墜的繩子，以測量水的深度 探測水深；探測水的深淺；投擲鉛墜；垂下鉛墜 βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι  ‘they took soundings and found that the water was one hundred and twenty feet deep’ or ‘... about forty meters deep’ or ‘... twenty fathoms deep’  「就探測水深，發現是一百二十尺」或「……四十米深」 (徒 27:28)

βόρβορος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.17 自然物質 土，泥，沙，石 含水的泥，此外還有污穢和不潔的特點 污泥；泥沼 Ὗς λουσαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου  ‘a pig that has been washed goes back to roll in the mud’  「豬洗乾淨了，又到污泥裡去打滾」 (彼後 2:22)

βορρᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

82.3 空間的方向 東，南，西，北 北；北方 ἥξουσιν ... ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου  ‘people will come ... from the north and the south’  「將有人……從南從北而來」 (路 13:29) 在大多數語言中，東方和西方與日出日落有關；然而有些語言可能會用當地的地理特征來標記方向，例如特定的山、海或河的位置。有些語言採用「初升太陽的左邊」來表示北方，即人面朝初升的太陽時，他的左手方向。同樣，南方是「初升太陽的右邊」。

βόσκω  (βόσκομαι)

(1)

(a)

23.10 生理活動過程及狀態 吃，喝 使動物吃東西，尤其指放牧動物 餵養；使吃食 λέγει αὐτῷ, Βόσκε τὰ ἀρνία μου  ‘he said to him, Feed my lambs’  「對他說：『你餵養我的小羊。』」 (約 21:15) 在 約 21:15，由於 βόσκω 出現在一個指人的比喻性上下文中，所以 βόσκω 可以解作「照料」或「照顧」。這種解釋可能會被歸類為語義域 35D「幫助 - 為……操心，照顧」的比喻義。然而，在 約 21:15，βόσκω 更應該被理解為一個比喻用法，因此也可以把 βόσκω[b] 解作「照顧」（44.1）。

(b)

44.1 畜牧，捕魚 放牧畜群，為畜群提供充足的牧草，以及照管其他可能出現的需要 照料；餵養；牧養；照管 ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους  ‘he sent him to his fields to look after the pigs’  「那人打發他到田裡去放豬」 (路 15:15) λέγει αὐτῷ, Βόσκε τὰ ἀρνία μου  ‘he said to him, Take care of my lambs’  「對他說：『你餵養我的小羊。』」 (約 21:15) 關於 βόσκω 在 約 21:15 的另一種解釋，見 βόσκω 23.10。

(c)

23.9 生理活動過程及狀態 吃，喝 動物吃食 吃草；吃食；吃東西；餵食 ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη  ‘a large herd of pigs was feeding’  「有一大群豬正在吃食」 (太 8:30) 有些語言會根據動物所吃食物的類型，用不同的詞彙來指動物吃食，比如用一個詞彙指動物吃草，用另一個詞彙指動物吃污物、草根、橡樹果等東西。另外，也會用不同詞彙表示主要吃肉的動物與主要吃植物的動物的吃食。

Βοσόρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.80 人名及地名 人名 先知巴蘭的父親。Βοσόρ 是 Βεώρ 民 22:5 在大部分《新約》抄本中的拼寫法；見 93.74。Βοσύρ 是偶爾會出現的異體字（彼後 2:15，校勘欄） （音譯）伯索耳

βοτάνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

3.14 植物 樹木以外的植物 任何細小的綠色植物（在希臘化時期的通用希臘文中，這詞往往指那些用作動物飼料的植物） 植物，草 τίκτουσα βοτάνην εὔθετον  ‘growing useful plants’  「長出有用的植物」 (來 6:7) 在含義上，βοτάνη 比 χόρτος[a]（3.15）更具概括性。

βότρυς

(1)

υος＜陽＞

(a)

3.38 植物 植物的果實部分 ［參σταφυλή］ 圓形小果，甜而多汁，是一種匍匐植物的果子，這種植物成熟時會形成木質的梗；拉丁語學名：Vitis vinifera；象徵祝福、繁榮和幸福 葡萄，葡萄串 τρύγησον τοὺς βότρυας τῆς ἀμπέλου τῆς γῆς, ὅτι ἤκμασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς  ‘cut the grapes from the vineyard of the earth because its grapes are ripe’  「收取地上葡萄樹的果子，因為葡萄熟透了」 (啟 14:18) 有學者認為 βότρυς 主要是指葡萄串，σταφυλή 則是指單個的葡萄。在 啟 14:18 中，這差異看似有道理，但幾乎沒有證據可以證明這種區別的存在，因為兩個詞都可以指葡萄或葡萄串。 某些語言需要從主流語言中借用「葡萄」這個詞，然後進行某種歸類，例如「稱為葡萄的水果」。在另外一些語言中，葡萄可能被稱為「葡萄酒水果」，因為相對於葡萄這個詞，人們對葡萄酒更加熟知。

βουλευτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

11.85 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 身為猶太公會成員的議員（見 11.80） 猶太公會的成員；議會的議員 Ἰωσὴφ [ὁ] ἀπὸ Ἁριμαθαίας εὐσχήμων βουλευτής  ‘Joseph of Arimathea, a respected member of the council’ or ‘... of the Sanhedrin’  「亞利馬太的約瑟……他是尊貴的議員」或「……猶太公會的成員」 (可 15:43)

βουλεύω  (βουλεύομαι)

(1)

(a)

30.56 思考 打算，企圖，計劃 ［參βούλομαι］ 思考，目的是計劃或決定行動的方針 計劃；打算；有意；決定要；想要 Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς  ‘but when they heard this they were furious, for they were planning to put them to death’  「議會的人聽了極其惱怒，決定要殺他們」 (徒 5:33) 在一些語言中，根據計劃的目的不同，用兩組截然不同的詞彙來表示「計劃」。如果計劃是對自己或對別人有益的，很可能會使用一組詞彙；如果計劃是有害的（通常是傷害別人），那麼會使用另外一組詞彙。 異文中也有這個含義：Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς「但是他們聽了這話就極其惱怒，計劃要殺他們」（徒 5:33）（校勘欄）。

(b)

30.8 思考 思考，思想 仔細考慮以作出決定 仔細考慮；深思熟慮 βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ... ὑπαντῆσαι τῷ ... ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘he will deliberate as to whether he is strong enough ... to face the one ... coming against him’  「他一定先坐下來仔細考慮自己的實力，看看能不能對抗敵軍」 (路 14:31)

βουλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

30.57 思考 打算，企圖，計劃 ［參βούλημα］ （βούλομαι[b] 和 βουλεύομαι[a]「計劃，打算，有意」30.56 的衍生詞）計劃和打算去做的事 計劃；意圖；目的；動機 τῶν δὲ στρατιωτῶν βουλὴ ἐγένετο ἵνα τοὺς δεσμώτας ἀποκτείνωσιν  ‘there was a plan by the soldiers to kill the prisoners’  「士兵計劃把囚犯都殺掉」 (徒 27:42)

(b)

33.296 溝通 建議 ［參τίθημι］ τίθημι βουλήν  （習語，直譯：提出計劃）建議一個行動計劃 提議；主張 οἱ πλείονες ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι ἐκεῖθεν  ‘most of the men advised putting out to sea from there’  「大多數人都主張從那裡出航」 (徒 27:12)

βούλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.4 態度及情感 意欲，希望，願望 （βούλομαι[a]「渴望」25.3 的衍生詞）所渴望的東西，暗指伴隨有計劃和意願 慾望；心意；旨意；意圖 ἀρκετὸς γὰρ ὁ παρεληλυθὼς χρόνος τὸ βούλημα τῶν ἐθνῶν κατειργάσθαι  ‘you have spent enough time in the past doing what the heathen desire to do’  「你們從前隨從外邦人的心意……時候已經夠了」 (彼前 4:3)

(b)

30.57 思考 打算，企圖，計劃 ［參βουλή］ （βούλομαι[b] 和 βουλεύομαι[a]「計劃，打算，有意」30.56 的衍生詞）計劃和打算去做的事 計劃；意圖；目的；動機 ἐκώλυσεν αὐτοὺς τοῦ βουλήματος  ‘he kept them from carrying out their plan’  「阻止他們按計劃而行」 (徒 27:43) τῷ γὰρ βουλήματι αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκεν;  ‘who can resist his plan?’  「有誰能抗拒他的旨意呢？」 (羅 9:19a)

____________________________________________________

1 在羅 9:19，βούλημα也可解作「上帝願望或定意的事」（見25.4）。

βούλομαι

(1)

(a)

25.3 態度及情感 意欲，希望，願望 渴望擁有或經歷某事物，意味著有合理的計劃或意願去實現目標 渴望；願意；想；要；想要；希望 Ἐβουλόμην καὶ αὐτὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀκοῦσαι  ‘I would like to hear this man myself’  「我也願意親自聽聽這個人」 (徒 25:22) Γινώσκειν δὲ ὑμᾶς βούλομαι  ‘I want you to know’  「我希望你們知道」 (腓 1:12)

(b)

30.56 思考 打算，企圖，計劃 ［參βουλεύω］ 思考，目的是計劃或決定行動的方針 計劃；打算；有意；決定要；想要 ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν  ‘he intended to divorce her secretly’  「打算暗中把她休了」 (太 1:19) βουλόμενος μετὰ τὸ πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ  ‘he planned to put him on trial in public after the Passover’  「打算過了逾越節就提出來審訊」 (徒 12:4) ταύτῃ τῇ πεποιθήσει ἐβουλόμην πρότερον πρὸς ὑμᾶς ἐλθεῖν  ‘I was so sure of this that I planned at first to visit you’ or ‘because of this confidence I planned ...’  「既然有了這樣的確信，我就計劃先去訪問你們」 (林後 1:15) ἢ ἃ βουλεύομαι κατὰ σάρκα βουλεύομαι ...;  ‘or do I make my plans in a worldly manner?’  「難道我決定的是順著肉體而定……嗎？」 (林後 1:17) 在一些語言中，根據計劃的目的不同，用兩組截然不同的詞彙來表示「計劃」。如果計劃是對自己或對別人有益的，很可能會使用一組詞彙；如果計劃是有害的（通常是傷害別人），那麼會使用另外一組詞彙。

βουνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.48 地理物體及特徵 凸起的地形 地勢相對較低的陸地，對比於較高的 ὄρος「大山」（1.46） 小山 τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσιν, Πέσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς, καὶ τοῖς βουνοῖς, Καλύψατε ἡμᾶς  ‘then they will start crying to the mountains, Fall on us, and to the hills, Cover us up’  「那時，人要向大山說：『倒在我們身上！』向小山說：『遮蓋我們！』」 (路 23:30)

βοῦς

(1)	βοός＜陽＞及＜陰＞

(a)

4.15 動物 動物 牛的通用詞；可指雄性（公牛）或雌性（母牛，奶牛） 公牛，母牛，牛 εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ τοὺς πωλοῦντας βόας    「他看見聖殿裡有賣牛的」 (約 2:14) Οὐ κημώσεις βοῦν ἀλοῶντα  ‘do not muzzle the ox when it treads out grain’  「牛在踹穀的時候，不可籠住牠的嘴」 (林前 9:9) 在大多數上下文中，βοῦς（陽性）似乎是指閹公牛（與ταῦρος「公牛」4.16不同）。在複數形式下，βοῦς可以翻成一個集合名詞「牛」（統稱）。 某些語言特別區分了「公牛」和「閹公牛」，然而，在《新約》的用法中並沒有這種明顯的差異，因此似乎不需要在具體經文中做出任何人為的區分。

βραβεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.120 擁有，轉移，交換 給予 在比賽中獲勝所得的獎品或獎賞 獎賞；獎品 οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ λαμβάνει τὸ βραβεῖον  ‘in a race all the runners take part in it, but only one of them wins the prize’  「在賽場上奔跑的人，雖然大家都在跑，但是得獎的只有一個人」 (林前 9:24) 在一些上下文中，βραβεῖον 不是指物質獎品或獎賞，而是指屬靈的好處，例如在 腓 3:14（τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ「上帝藉著耶穌基督呼召人去得的屬天生命的獎賞」）。

βραβεύω

(1)

(a)

37.20 控制，管理 控制，限制 大概基於正確的判斷和決定控制某人的活動 控制；支配；掌管；作主 ἡ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ βραβευέτω ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν  ‘let the peace of Christ control your thoughts’  「讓基督的和平在你們心裡做主」 (西 3:15) 在許多語言中，說「基督的平安」能「作主」或「支配人」可能說不通。在某些語言中，西 3:15 中的這個語句可以譯成「基督所賜的平安讓你們看到你們應當怎樣思想」。

βραδύνω

(1)

ητος＜陰＞

(a)

67.124 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參βραδύτης］ （βραδύς「緩慢」67.123 的衍生詞）延長一段時間，有緩慢和延遲的含意 延遲；遲；耽擱；耽延；拖延 ἐλπίζων ἐλθεῖν πρὸς σὲ ἐν τάχει· ἐὰν δὲ βραδύνω  ‘I hope to come and see you soon, but if I delay’  「我希望不久就可以到你那裡去；假如我耽延了」 (提前 3:14, 15 [2])

βραδυπλοέω

(1)

(a)

54.2 海上活動 坐船緩慢地開行 慢慢航行；緩緩開行 ἐν ἱκαναῖς δὲ ἡμέραις βραδυπλοοῦντες  ‘we sailed slowly for several days’  「一連好幾天，船都行駛得很慢」 (徒 27:7)

βραδύς

(1)

εῖαύ

(a)

67.123 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 表示一段很長的時間，有緩慢做某事的含意 慢慢地；緩慢；拖拉；遲鈍 ἔστω ... βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι, βραδὺς εἰς ὀργήν  ‘be ... slow to speak and slow to become angry’  「慢慢地說，慢慢地動怒」 (雅 1:19)

βραδύτης

(1)

(a)

67.124 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參βραδύνω］ （βραδύς「緩慢」67.123 的衍生詞）延長一段時間，有緩慢和延遲的含意 延遲；遲；耽擱；耽延；拖延 οὐ βραδύνει κύριος τῆς ἐπαγγελίας, ὥς τινες βραδύτητα ἡγοῦνται  ‘the Lord is not slow to do what he has promised, as some people count it to be slowness’  「主沒有遲延他的應許，就如有人以為他是遲延」 (彼後 3:9)

βραχίων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

76.3 能力，力量 （βραχίων「手臂」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）能力作為一個人或神明的活動的表現1 能力；力量 Ἐποίησεν κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ  ‘he performed a great deed by his power’  「他以其力量施展大能的作為」 (路 1:51) 有些語言沒有表示「能力」的抽象詞彙。「靠著某人的能力做某事」的對應表達是「某人使某某能做某事」，或者採用比喻式表達：「某人給某某力量去做某事」。

(b)

76.5 能力，力量 βραχίων ὑψηλός  （習語，直譯：高舉的手臂，或：舉起的手臂）大能力，暗示這能力的高超 大能力；奇妙的能力；大能的膀臂 μετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς  ‘(God) brought them out of there by his great power’  「用大能力領他們從那地出來」 (徒 13:17)

____________________________________________________

1 χείρ[c]、βραχίων[a]和δάκτυλος[b]三個用語在「個人的力量」這個象徵意義方面可能存在差異，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

βραχύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

59.4 數量 多，少（可數的事物） 相對較少的物品或事件，有低於預期的含意 很少；不多；有限數量 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘I have written to you a few words’ (literally ‘... by means of a few words)’  「我寫了幾句話給你們」（直譯：「我只用了幾句話寫給你們」） (來 13:22) 有些語言用大量物品的否定形式來表達少量物品，這樣，「很少」就變成「不多」。關於 διὰ βραχέων 在 來 13:22 的另一種解釋，見 67.106。

(b)

59.14 數量 多，少（大量，總體，延伸） 相對較小的數量或程度，大概有低於預期的含意 很少；少量 μετὰ βραχὺ ἕτερος ἰδὼν αὐτὸν  ‘after a little (while), another noticed him’  「過了不久，又有人注意到他」 (路 22:58) ἵνα ἕκαστος βραχύ [τι] λάβῃ  ‘for everyone to have even a little’  「每人吃一點點」 (約 6:7) βραχὺ δὲ διαστήσαντες  ‘having gone a little further’  「稍往前再探」 (徒 27:28) 關於 來 2:7 中的 βραχύ τι，見 78.43。

(c)

78.43 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） βραχύ τι  某程度上不確定的近似 有點兒；一點；稍微；大約 ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾽ ἀγγέλους  ‘having caused him to be somewhat less than the angels’  「你使他比天使微小一點」 (來 2:7) 在 來 2:7（引用詩篇 8.6），βραχύ τι 作為一個詞彙單位是指等級。然而，來 2:8 暗示《希伯來書》的作者可能把 βραχύ 解作較小量的意思（見 59.14），指「一小段時間」，所以有中譯本把它譯作「暫時」。關於 τι 的這種解釋，見 92.12。

(d)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參διά, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος, πρός］ διὰ βραχέων  形容相對短暫的一段時間1 一會兒；短時間；短暫的；短暫地 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘for I have written to you briefly’  「我簡略地寫信給你們」 (來 13:22) 在 來 13:22，短語 διὰ βραχέων 可能是指送信的行動，或者接收信息所需要的時間，意思是說讀信或者聽別人讀信的時間。關於 διὰ βραχέων 在 來 13:22 的另一種解釋，見 59.4。

____________________________________________________

1 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

βρέφος

(1)

ους＜中＞

(a)

9.45 人 孩童 非常小的孩子，甚至指未出生的孩子 嬰孩；幼兒；胎兒 ἐσκίρτησεν τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς  ‘the baby moved within her womb’  「所懷的胎就在腹裡跳動」 (路 1:41) εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον καὶ κείμενον ἐν φάτνῃ  ‘you will find a baby wrapped in cloths and lying in a manger’  「你們將會找到一個嬰孩，包著布，躺在牲口槽裡」 (路 2:12) 有些語言必須清楚區分出生之後的嬰孩和出生之前的胎兒。因此，在這些語言中，路 1:41 所用詞彙與 路 2:12 所用詞彙是不同的。

(b)

67.152 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一個人年幼的那段時期1 兒童時期（可能暗示小孩仍在喝奶的時期）；嬰兒時期 ὅτι ἀπὸ βρέφους ... οἶδας  ‘you know ... that ever since your childhood’  「你從年幼就知道了」 (提後 3:15)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

βρέχω

(1)

(a)

14.10 自然界的事件及狀態 雨 ［參βροχή, ὑετός］ 下雨，不論微雨或暴雨 雨；下雨 οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ μῆνας ἕξ  ‘it did not rain on the earth for three years and six months’  「地上就三年六個月沒有下雨」 (雅 5:17) 雖然大多數語言都有一個表示「雨」的通稱，但下雨這件事通常是用動詞而不是名詞來表述的，因為下雨是一件發生的事情，而不被視為物體或質量，除非所指的是天上降下來的水，即「雨水」（見 2.10）。有些語言一般使用習語來表達下雨，說是「上帝在小便」。這話聽起來非常粗魯和過於擬人化，但是對於講這種語言的人來說，這種表達通常是可以接受的，沒有任何不好的含義。 在英語中，動詞「下雨」會搭配一個非人稱主語，例如「它在下雨」（It is raining），但許多語言都需要搭配一個人稱主語，例如「上帝在下雨」，或者搭配一個非人稱的施事者，如「天空在下雨」，或「雲在下雨」。

(b)

14.11 自然界的事件及狀態 雨 使雨落下 送雨；使降雨 βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους  ‘he sends rain to those who do right and those who do wrong’  「降雨給義人，也給不義的人」 (太 5:45) 有些語言不能使用「送雨」的說法，因為這似乎暗示有人把雨帶到某個地方。因此，更加合適的說法是「使雨落下」，或「使雨降下來」。然而，有些語言可能需要說明下雨對人是有害還是有益，因此有時可能需要說，「為了……的益處而使雨降下來」；否則，讀者或會以為下雨是一種懲罰。

(c)

79.79 物體的特徵 濕的，乾的 使某物變濕或濕潤 使濕潤；使變濕；弄濕 κλαίουσα τοῖς δάκρυσιν ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘crying, she began wetting his feet with her tears’  「……哭；她開始用淚水沾濕他的腳」 (路 7:38) 有些語言有多個表示不同濕潤程度的詞彙，翻譯者在翻譯 路 7:38 時，必須確定所選詞彙與這裡的哭泣和淚水浸濕的情況相符。

βροντή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

14.15 自然界的事件及狀態 雷電 伴隨著閃電的巨響 雷 ἀκούσας ἔλεγεν βροντὴν γεγονέναι  ‘they heard the voice and said, It thundered’  「聽見，就說：『打雷了』」 (約 12:29) 另見 ἀστραπή[a] 閃電（14.16）中的討論。

βροχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

14.10 自然界的事件及狀態 雨 ［參βρέχω, ὑετός］ 下雨，不論微雨或暴雨 雨；下雨 κατέβη ἡ βροχὴ  ‘the rain poured down’  「雨淋」 (太 7:25) 雖然大多數語言都有一個表示「雨」的通稱，但下雨這件事通常是用動詞而不是名詞來表述的，因為下雨是一件發生的事情，而不被視為物體或質量，除非所指的是天上降下來的水，即「雨水」（見 2.10）。有些語言一般使用習語來表達下雨，說是「上帝在小便」。這話聽起來非常粗魯和過於擬人化，但是對於講這種語言的人來說，這種表達通常是可以接受的，沒有任何不好的含義。 在英語中，動詞「下雨」會搭配一個非人稱主語，例如「它在下雨」（It is raining），但許多語言都需要搭配一個人稱主語，例如「上帝在下雨」，或者搭配一個非人稱的施事者，如「天空在下雨」，或「雲在下雨」。

βρόχος

(1)

(a)

37.2 控制，管理 控制，限制 βρόχον ἐπιβάλλω  （習語，直譯：套上籠頭）對某人的行為加以限制 限制；控制；施加約束；牢籠 οὐχ ἵνα βρόχον ὑμῖν ἐπιβάλω  ‘not for the purpose of my putting restrictions on you’  「不是要限制你們」 (林前 7:35) 在某些語言中，翻譯者需要比較清楚地表達當中的意圖，因而可以把 林前 7:35 中的這個從句譯成：「我的目的不是要控制你們」，或「我的目的不是告訴你們必須做什麼」。

βρυγμός

(1)

(a)

23.41 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 ［參βρύχω, τρίζω］ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων  磨牙或咬牙切齒，可以指在某些疾病中無意識的磨牙動作，或作為一種情緒的表達，如在憤怒、疼痛或痛苦中咬牙切齒 磨牙齒；咬牙切齒 ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων  ‘there will be crying and gnashing of teeth there’  「在那裡要哀哭切齒」 (路 13:28) 雖然可以把 βρυγμὸς τῶν ὀδόντων 「咬牙切齒」解作一個意指受苦的習語，但最好還是從比較字面的意義上來理解（特別考慮到當時關於來世的聖經觀點）。不過，可能也需要表明這個象徵性行動的含意，即譯成：「在痛苦中咬牙切齒」，或「承受極大的痛苦以致咬著牙齒」。和 徒 7:54 的情況一樣，翻譯時需要避免使用「咬緊牙關」這種表達，因為這會表示下定決心或者勇敢地抵抗的意思。

βρύχω

(1)

(a)

23.41 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 ［參βρυγμός, τρίζω］ 磨牙或咬牙切齒，指在某些疾病中無意識的動作，或作為一種情緒的表達，如憤怒、疼痛或痛苦 磨牙齒；咬牙切齒 ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ᾽ αὐτόν  ‘they ground their teeth at him’  「向他咬牙切齒」 (徒 7:54a) 在翻譯「他們向著他咬牙切齒」時(徒 7:54)，可能需要指出這種舉動所暗示的情感的類型，例如譯成「他們非常憤怒，向著他咬牙切齒」，或「他們向著他咬牙切齒，顯出他們的憤怒」。翻譯者必須避免「咬緊牙關」等表達，在中文和英文中，這個舉動表示下定決心，而不是憤怒。

(b)

88.184 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 βρύχω τοὺς ὀδόντας  （習語，直譯：磨牙）表達極大的怒氣 極其憤怒 ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ᾽ αὐτόν  ‘they were furious at him’  「他們非常惱恨他」 (徒 7:54) 正如 23.41 中已經指出，βρύχω τοὺς ὀδόντας 可以既有字面意義，也有比喻意義。人們憤怒的時候極可能會「咬牙切齒」，因此，描寫人們行為的這個語句，既可以按字面義去理解，也可以按比喻義去理解。

____________________________________________________

1 短語βρύχω τοὺς ὀδόντας也可解作一個習語，意為「表示對……的憤怒」，但是上下文表明，眾人確實是以咬牙切齒來表示他們的憤怒。另見88.184。

βρύω

(1)

(a)

14.31 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 使液體強力和大量地流出 使傾瀉；使湧出 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν  ‘a spring cannot cause to gush out of its opening both sweet and bitter water’  「泉源能從一個出口湧出甜苦兩樣的水嗎？」 (雅 3:11) 在某些語言中，這種泉水的湧流可以表述為「使流出」或「使湧出」。

βρῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

5.1 食物及調味品 食物 ［參ἄρτος, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何種類的食物或食糧 1 食物 ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα  ‘that they may buy themselves some food’  「好讓他們……給自己買些食物」 (太 14:15) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

(b)

5.7 食物及調味品 食物 ［參βρῶσις］ 任何種類的固體食物，尤指肉類 固體食物；肉類；肉 γάλα ὑμᾶς ἐπότισα, οὐ βρῶμα  ‘I gave you milk to drink, not solid food’  「我給你們喝奶，而不是固體食物」 (林前 3:2) ἀπέχεσθαι βρωμάτων  ‘to abstain from meat’  「禁戒肉類」 (提前 4:3)

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

βρώσιμος

(1)

ον

(a)

23.4 生理活動過程及狀態 吃，喝 （βρῶσις[a]「吃」23.3 的衍生詞）可以吃的東西 可吃的 Ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;  ‘do you have anything to eat here?’  「你們這裡有什麼吃的嗎？」 (路 24:41)

βρῶσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.3 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參βιβρώσκω, γεύομαι, τρώγω］ 進食固體食物 吃東西；吃；吃喝 Περὶ τῆς βρώσεως οὖν τῶν εἰδωλοθύτων  ‘concerning the eating of meat sacrificed to idols’  「關於吃祭過偶像的食物」 (林前 8:4)

(b)

23.22 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἄριστον, δεῖπνον］ 一頓飯，可以是簡單的一餐或是精心準備的盛宴 一頓飯；宴會；盛宴 ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδετο τὰ πρωτοτόκια ἑαυτοῦ  ‘who for the sake of one meal gave up his rights as the older son’  「只為了一餐，就把自己的長子名分出賣了」 (來 12:16) 雖然 ἄριστον[a]、δεῖπνον[a] 和 βρῶσις[b] 在這種用法上高度通用，但是並不需要使用對應的通稱來翻譯這些詞彙，因為比較具體的詞彙可能更加符合上下文。事實上，在某些情況下採用通稱可能會非常不合適，比如在 可 6:21，使用通稱會表示希律非常吝嗇，僅僅為眾官員提供一頓普通的飯食。

(c)

5.1 食物及調味品 食物 ［參ἄρτος, βρῶμα, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何種類的食物或食糧1 食物 ἐργάζεσθε μὴ τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην  ‘do not work for food that spoils’  「不要為那會壞的食物操勞」 (約 6:27) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

(d)

5.7 食物及調味品 食物 ［參βρῶμα］ 任何種類的固體食物，尤指肉類 固體食物；肉類；肉 οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις  ‘the kingdom of God is not a matter of food and drink’  「上帝的國不關乎吃什麼喝什麼」 (羅 14:17b)

(e)

2.62 自然物質 金屬 因氧化而產生銹壞或失去光澤的過程3 生銹；失去光澤；腐蝕 Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει  ‘don't lay up treasures for yourselves on earth where moths and corrosion destroy’  「不要為自己在地上積蓄財寶；地上有蟲子咬，能銹壞」 (太 6:19) 雖然在 太 6:19 中，βρῶσις 通常被理解為「銹蝕」，但可能實指一種昆蟲，如《七十士譯本》 瑪 3:11 的情況。

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

2 在羅 14:17，βρῶσις καὶ πόσις也可解作是指吃喝的事情。因此，Βρῶσις和πόσις（5.6）也可歸類在語義域23「生理活動過程及狀態」，子域A「吃，喝」。

3 βρῶσις一詞的意思與κατιόομαι（2.61）基本相同，並且也許可以解作βρῶσις「吃」（23.3）的引申喻義，因此被包含在這裡。

βυθίζω

(1)

(a)

15.115 線性運動 下來／下去，下降 使下沉進入水中或其他液體物質中 下沉 ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα ὥστε βυθίζεσθαι αὐτά  ‘they filled both the boats so full (of fish) that they were about to sink’  「把兩條船裝滿，甚至船都要下沉」 (路 5:7)

(b)

90.95 語意格 使經歷 （βυθίζω[a]「使下沉」15.115 的引申喻意）使某人經歷嚴重的後果 使陷入 αἵτινες βυθίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν  ‘which cause people ruin and destruction’  「使人沉淪，以致敗壞和滅亡」 (提前 6:9)

βυθός

(1)

ους＜中＞

(a)

1.73 地理物體及特徵 水體 ［參πέλαγος, πόντος］ 相對較深的海域或海洋，遠離陸地，遠離海岸的保護範圍 公海；深海；大海；海洋 νυχθήμερον ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα  ‘I spent a day and a night in the open sea’  「在深海漂流了一天一夜」 (林後 11:25) 要指明是外海或大洋，在某些語言中可能要說「遠離陸地的海」或者「看不到陸地的海」。那些生活在大洋附近而且經常出去航海的人，會用不同的詞彙來描繪大海的不同狀態，例如「波浪滔天」、「風平浪靜」等。另外，有些語言還可能會用不同的詞彙來指稱海或洋的不同區域。例如，英語會使用中國海、北海、白令海，對比於印度洋、太平洋、大西洋。在英語中，這種對比是相對固定的，而且確實也反映出海洋的不同大小，因為人們通常會用「海」來指明比「洋」小的水域。

βυρσεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

6.186 人工製品 布料、皮革及製成物品 鞣獸皮以製作皮革的人 硝皮匠；皮革匠；皮匠 Ἐγένετο δὲ ἡμέρας ἱκανὰς μεῖναι ἐν Ἰόππῃ παρά τινι Σίμωνι βυρσεῖ  ‘he stayed in Joppa many days with a tanner named Simon’  「在約帕一個皮革匠西門的家裡住了好些日子」 (徒 9:43a)

____________________________________________________

1 在徒 9:43，βυρσεύς可能應被解作約帕基督徒西門的姓氏，因此，西門的名字可以是西門‧貝塞烏斯（Simon Berseus）或硝皮匠西門。

βύσσινος  (βύσσινον)

(1)

ου＜中＞

(a)

6.167 人工製品 布料、皮革及製成物品 （βύσσος「細麻布」6.166 的衍生詞）用亞麻布製成的布匹 細麻布的 μαργαριτῶν καὶ βυσσίνου καὶ πορφύρας  ‘pearls and cloth of fine linen and purple’  「珍珠、細麻布、紫色布、絲綢」 (啟 18:12a)

____________________________________________________

1 根據啟 18:12的上下文無法確定βύσσινον（6.167）、σιρικόν（6.168）和πορφύρα（6.169）分別是指細麻布、絲綢和紫色布，還是用這些布料製成的衣服。

βύσσος

(1)

ου＜陰＞

(a)

6.166 人工製品 布料、皮革及製成物品 用亞麻植物纖維製成的優質布料；以其堅韌耐磨和涼爽而聞名1 細麻布 ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον  ‘he was clothed in purple garments and fine linen’  「穿著紫色袍和細麻布衣服」 (路 16:19)

____________________________________________________

1 λίνον[a]「亞麻布」（6.165）和βύσσος「細麻布」（6.166）可以分別視為意指亞麻布衣服和細麻布衣服，但沒有必要為新約用法設置這樣一個單獨的義項，特別因為在啟 15:6和路 16:19，衣服或服裝的語義要素是動詞「穿衣服」的重要複合成分，因此所指的自然是衣服。這也適用於路 16:19中的πορφύρα（6.169）。

βωμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.115 人工製品 傢具 有底座的祭壇；供獻祭給神明之用 壇；祭壇 βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ θεῷ  ‘an altar on which was inscribed, To An Unknown God’  「一座壇，上面寫著『獻給未識之神明』」 (徒 17:23) βωμός 只出現在《新約》的這一處經文，獻給未識之神的祭壇可以稱為「向人不知道的神明獻祭的地方」或「向不知道名字的神明獻祭的地方。」

γ

(1)

(a)

60.50 數目 第一，第二，第三，等等（序數） ［參τρίτος］ 時間、空間或集合系列中的第三個 第三 只出現在新約書卷的標題中：Ἰωάννου γ「約翰的第三封信」（即《約翰三書》）。

Γαββαθά  (Γαββαθα)

(1)

(a)

93.437 人名及地名 地名 亞蘭名字，意思是「石砌階」（《和》稱之為「鋪華石處」），指彼拉多府邸外一片鋪石的區域，是耶穌接受公開審訊的地方；見 7.71 《和2010》《和》厄巴大；《現》加巴大；《思》加巴達

Γαβριήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.81 人名及地名 人名 天使長 加百列；《思》加俾額爾

γάγγραινα

(1)

ης＜陰＞

(a)

23.165 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 一種嚴重發炎和可能癌變擴散的潰瘍疾病，會侵蝕肉和骨 毒瘡；潰瘍；壞疽；癌症 ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα νομὴν ἕξει  ‘what they teach will spread like cancer’  「他們的話將會像毒瘤一樣擴散」 (提後 2:17)

Γάδ

(1)

＜陽＞

(a)

93.82 人名及地名 人名 雅各和利亞的女僕悉帕所生的兒子，是以色列十二支派中迦得支族的先祖 迦得；《思》加得

Γαδαρηνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.438 人名及地名 地名 （Γάδαρα「加大拉」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）出生或居住在加大拉的人 加大拉人；《思》加達辣人

γάζα

(1)

ης＜陰＞

(a)

57.36 擁有，轉移，交換 財寶 構成政治實體的重要官方資產的一些財物和貴重物品 銀庫；國庫；庫房 ὃς ἦν ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς  ‘who was in charge of all her treasury’  「總管銀庫」 (徒 8:27)

Γάζα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.439 人名及地名 地名 巴勒斯坦西南部的城鎮，在通往埃及的一條要道上 迦薩；《思》迦薩

Γαζαρηνός

(1)

(a)

93.440 人名及地名 地名 Γαδαρηνός 93.438 的另一種拼寫法（太 8:28，校勘欄） 加大拉人；《思》加達辣人

γαζοφυλάκιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.33 建造物 建築物的部分及區域 ［參κορβανᾶς］ 聖殿當中用作庫房的房間 庫房；聖殿庫房 Ταῦτα τὰ ῥήματα ἐλάλησεν ἐν τῷ γαζοφυλακίῳ διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ  ‘he spoke these words in the treasury, while teaching in the Temple’  「這些話是耶穌在聖殿的銀庫房裡教導人的時候說的」 (約 8:20) 在 約 8:20 中，γαζοφυλάκιον 可能是指奉獻箱，而不是聖殿的庫房（參 γαζοφυλάκιον[b]，6.141）。如果把 約 8:20 中的 γαζοφυλάκιον 解作奉獻箱，那麼經文可以譯作：「這些話是耶穌在奉獻箱附近說的。」

(b)

6.141 人工製品 容器 用以投放奉獻的大箱子 奉獻箱 εἶδεν τοὺς βάλλοντας εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τὰ δῶρα αὐτῶν πλουσίους  ‘he saw rich men dropping their gifts in the offering box’  「看見有錢的人把奉獻投入奉獻箱」 (路 21:1) 聖殿裡面的奉獻箱也被稱為 δῶρον[b]（6.142）。

Γάϊος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.83a 人名及地名 人名 跟隨保羅旅行傳道的馬其頓人 該猶；《思》加約

(b)

93.83b 人名及地名 人名 跟隨保羅旅行傳道的特庇人 該猶；《思》加約

(c)

93.83c 人名及地名 人名 接受保羅施洗的哥林多人 該猶；《思》加約

(d)

93.83d 人名及地名 人名 《約翰三書》的收信人 該猶；《思》加約

γάλα

(1)	γάλακτος＜中＞

(a)

5.19 食物及調味品 食物 女人和雌性哺乳動物分泌的白色液體，是提供給幼仔的食物；也用作人類的食物 奶 γάλα ὑμᾶς ἐπότισα, οὐ βρῶμα  ‘I fed you milk, not solid food’  「我用奶餵你們，沒有用飯餵你們」 (林前 3:2) γάλα這詞可指任何種類的奶，可以是人奶，或者牛、綿羊、山羊、駱駝等馴養動物的奶。 有些語言會明確區分人奶和動物的奶。在林前 3:2的上下文中，可能是指動物的奶，雖然這句經文是個比喻，並且重點是在嬰兒的食物上。（1）

____________________________________________________

1 ᾠόν「蛋」（5.18）和γάλα「奶」（5.19）可以歸類在語義域8的「身體的生理產物」，但是在新約的上下文中，重點是這些產物可作食物，而不在產生這些產物的生理過程。

Γαλάτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.441 人名及地名 地名 （ Γαλατία「加拉太」93.442 的衍生詞）出生或居住在加拉太的人 加拉太人；《思》迦拉達人

Γαλατία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.442 人名及地名 地名 羅馬帝國亞細亞省的一個地區 加拉太；《思》迦拉達

Γαλατικός

(1)

ή，όν

(a)

93.443 人名及地名 地名 （Γαλατία「加拉太」93.442 的衍生詞）與加拉太相關的 加拉太；《思》迦拉達

γαλήνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

14.23 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 平靜的、無波浪的水面 風平浪靜（對比於水面上的風暴） ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη  ‘the wind died down and there was a great calm’  「風就止住，大大地平靜了」 (可 4:39) 在一些語言中，暴風雨過後的平靜可以比喻為「水沉下來了」、「波浪再次平靜」，或「水平如鏡」。

Γαλιλαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.444a 人名及地名 地名 巴勒斯坦北部的地區 加利利；《思》加里肋亞

(b)

93.444b 人名及地名 地名 加利利湖，又稱為「革尼撒勒湖」或「提比哩亞海」 加利利；《思》加里肋亞

Γαλιλαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.445 人名及地名 地名 （Γαλιλαία「加利利」93.444 的衍生詞）在加利利出生或居住的人 加利利人；《思》加里肋亞人

Γαλλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.446 人名及地名 地名 Γαλατία 93.442 的另一種拼寫法（提後 4:10，校勘欄） 高盧；或：加拉太

Γαλλίων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

93.84 人名及地名 人名 羅馬帝國派駐亞該亞省的總督 迦流；《思》加里雍

Γαμαλιήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.85 人名及地名 人名 耶路撒冷一位知名的法利賽人，是保羅的老師 迦瑪列；《思》加瑪里耳

γαμέω

(1)

(a)

34.66 聯合 結婚，離婚 ［參γαμίζω］ 締結婚姻關係，適用於男人或女人1 結婚；婚姻；嫁；娶 βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν  ‘so I would rather that the younger widows get married’  「所以，我希望年輕的寡婦嫁人」 (提前 5:14)

____________________________________________________

1 γάμος[a]與γαμέω和γαμίζω[a]（34.66）的意思不同，因為γάμος[a]是指已婚的狀態，而不僅僅是進入婚姻關係的活動。

γαμίζω  (γαμίσκω)

(1)

(a)

34.66 聯合 結婚，離婚 ［參γαμέω］ 締結婚姻關係，適用於男人或女人1 結婚；婚姻；嫁；娶 ὥστε καὶ ὁ γαμίζων τὴν ἑαυτοῦ παρθένον καλῶς ποιεῖ καὶ ὁ μὴ γαμίζων κρεῖσσον ποιήσει  ‘so the man who marries his betrothed does well, but the one who does not marry does better’  「所以，那跟自己未婚妻結婚的人做得好，那不結婚的人做得更好」 (林前 7:38) 有些翻譯者把 林前 7:38 中的 γαμίζω 理解為「出嫁」（見 34.72）。另見 13.32 的討論。

(b)

34.72 聯合 結婚，離婚 使某人結婚 出嫁 Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσιν καὶ γαμίσκονται  ‘the people of our day marry and are given in marriage’  「這現世時代的人又娶又嫁」 (路 20:34) ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται  ‘in the resurrection they will not marry or be given in marriage’  「在復活的時候，人也不娶也不嫁」 (太 22:30)

____________________________________________________

1 γάμος[a]與γαμέω和γαμίζω[a]（34.66）的意思不同，因為γάμος[a]是指已婚的狀態，而不僅僅是進入婚姻關係的活動。

γάμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

34.67 聯合 結婚，離婚 已婚的狀態1 婚姻 Τίμιος ὁ γάμος ἐν πᾶσιν  ‘marriage should be honored by all’  「人人都應該尊重婚姻」 (來 13:4)

(b)

34.68 聯合 結婚，離婚 與結婚有關的儀式 婚禮；婚宴；娶親的筵席 βασιλεῖ, ὅστις ἐποίησεν γάμους τῷ υἱῷ αὐτοῦ  ‘a king who arranged a wedding for his son’  「一個王為他兒子擺設娶親的宴席」 (太 22:2) καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων  ‘and many were banqueting at the wedding’ (literally ‘the wedding was filled with those who were banqueting)’  「婚宴上就滿了賓客」 (太 22:10)

(c)

7.34 建造物 建築物的部分及區域 ［參νυμφών］ 比較大的房間，常常用作婚禮場地 結婚禮堂 ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων  ‘the wedding hall was filled with guests’  「喜堂上坐滿了賓客」 (太 22:10b) 對於 太 22:10，一些抄本作 νυμφών 而不是 γάμος。

____________________________________________________

1 γάμος[a]與γαμέω和γαμίζω[a]（34.66）的意思不同，因為γάμος[a]是指已婚的狀態，而不僅僅是進入婚姻關係的活動。

2 在太 22:10，νυμφών和γάμος[c]的意思基本上相同，但νυμφών可能仍然帶有與新娘有關的語義聯想，而γάμος[c]的語義聯想更為具體地指向婚禮慶祝。

γάρ

(1)

(a)

89.23 關係 原因及／或理由 表示事件之間的因果或原因，但在某些情況下，那因果關係往往是遙遠或脆弱的 因；因為 ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου, εἶχεν γὰρ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις  ‘they ran from the tomb, for they were trembling and amazed’  「她們就逃跑離開墳墓，因為戰慄和驚慌使她們不由自主」 (可 16:8) αὐτὸς γὰρ ἐγίνωσκεν τί ἦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ  ‘for he knew what was in people’  「因為他知道人的內心有什麼」 (約 2:25)

(b)

91.1 語段標記 轉折的標記 ［參καί］ 用於標記一個新句子，通常最好不要翻譯，或者在「和」或連接副詞「那麼」中反映出來 那麼 ὁ δὲ ἔφη, Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν;  ‘and he said, What bad thing has he done?’  「他說：『那麼，他做了什麼惡事呢？』」 (太 27:23) 在 太 27:23，連詞 γάρ 可能表明彼拉多試圖與那些要求把耶穌釘十字架的群眾講道理；但 γάρ 主要用來強調問題的意義，而不是提供理由。

γαστήρ

(1)

τρός＜陰＞

(a)

8.68 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 身體內臟，或指消化系統（如 γαστέρες ἀργαί，直譯「懶惰的肚子」，但意指「貪吃懶做的人」 多 1:12），或指子宮（用於固定詞組，如 συλλαμβάνω ἐν γαστρί 「懷孕」 路 1:31；ἐν γαστρὶ ἔχω 「有身孕」太 1:18 和其他經文） 肚子；子宮 另參看 23.19，23.49 和 23.50。

(b)

23.19 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參φάγος］ （γαστήρ[a]「肚子」8.68 的引申喻意）習慣吃得過多的人 貪吃的人；貪吃暴食 Κρῆτες ... γαστέρες ἀργαί  ‘the Cretans ... are lazy gluttons’  「克里特人常……貪吃懶做」 (多 1:12) 用習語來指一個貪吃的人是常見的做法，例如：「大腹便便的人」、「饞嘴」、「饞貓」、「淨盤將軍」、「吃貨」。

(c)

23.50 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參ἔγκυος, ἐν, ἔχω, κοίτη］ ἐν γαστρὶ ἔχω  （習語，直譯：在子宮裡有）懷孕的狀態 懷孕；懷胎 ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν  ‘she will be pregnant and bear a son’  「她必懷孕生子」 (太 1:23) 這個表達與 συλλαμβάνω[b] 23.49 的意思明顯不同，似乎更加強調懷孕的狀態，而不是受孕這件事。 在 太 1:23（ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν「她將懷孕，生一個兒子」），不能確定重點是懷孕的狀態還是受孕的事實（見 23.49）。

Γαύδη

(1)

(a)

93.447 人名及地名 地名 Καῦδα 93.497 的另一種拼寫法（徒 27:16，校勘欄） 高大島；《思》克勞達島

γέ

(1)

(a)

91.6 語段標記 強調的標記 ［參δή, μέν］ 表示相對較弱的強調 那麼；的確；（或通常不翻譯，但可能反映在語序中） διά γε τὸ παρέχειν μοι κόπον τὴν χήραν ταύτην  ‘because of all the trouble this woman is giving me’  「只因這寡婦一直來麻煩我」 (路 18:5)

Γεδεών

(1)

＜陽＞

(a)

93.86 人名及地名 人名 以色列的士師和英雄人物 基甸；《思》基德紅

γέεννα

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.21 地理物體及特徵 地面以下的地方 懲罰死人的地方 地獄；欣嫩子谷 φοβήθητε τὸν μετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἔχοντα ἐξουσίαν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν γέενναν  ‘fear rather him who has the authority to throw (you) into hell after killing you’  「你們要怕那殺了身體以後還有權把人扔進地獄的」 (路 12:5) 希臘詞 γέεννα 源於意為「欣嫩子谷」的希伯來文短語，欣嫩子谷是一個靠著耶路撒冷南側的深谷，耶路撒冷城的垃圾一直都在這裡焚燒。根據後期的猶太民間信仰，最後審判將在這深谷中進行，因此「欣嫩子谷」的引申喻意是「地獄」。在大多數語言中，γέεννα 都被譯為「刑罰之地」、「死人受苦之地」或「死人因罪而受苦之地」。

Γεθσημανί

(1)

(a)

93.448 人名及地名 地名 橄欖山山腳的一個園子 客西馬尼；《思》革責瑪尼

γείτων

(1)	ονος＜陽＞及＜陰＞

(a)

11.89 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἀδελφός, περίοικος, πλησίον］ 與其他人毗鄰而居的人，因而可算是所謂「內群體」的一份子，那就是說，他與這個群體既有民族也有文化方面的認同 鄰舍；兄弟 εὑροῦσα συγκαλεῖ τὰς φίλας καὶ γείτονας λέγουσα, Συγχάρητέ μοι  ‘when she finds it, she calls her friends and neighbors together and says, “Rejoice with me”’  「找到了，她就請朋友和鄰舍來，對她們說：『你們和我一同歡喜吧』」 (路 15:9) 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 這三個詞當中，可能最後一個詞的意義最廣。至少，路 10:27 中的 πλησίον 在某種程度上有「同胞」的引申意義，ἀδελφός[e] 則可能暗示一種更親密的關係。

γελάω

(1)

(a)

25.135 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參γέλως］ 笑；喜笑 μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε  ‘happy are you who weep now, for you will laugh’  「現在哭泣的人有福了，因為你們將要歡笑」 (路 6:21) 有些語言清楚區分了不同類型的笑聲：(1) 嘲笑某個人的笑聲；(2) 看到或聽到某件有趣的事而笑；(3) 表示幸福和快樂的笑聲。在 路 6:21 和 雅 4:9，根據上下文這是第三種笑。

γέλως

(1)

ωτος＜陽＞

(a)

25.135 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參γελάω］ 笑聲 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω  ‘let your laughter be changed into sorrow’  「要將歡笑變為悲哀」 (雅 4:9) 有些語言清楚區分了不同類型的笑聲：(1) 嘲笑某個人的笑聲；(2) 看到或聽到某件有趣的事而笑；(3) 表示幸福和快樂的笑聲。在 路 6:21 和 雅 4:9，根據上下文這是第三種笑。

γεμίζω

(1)

(a)

59.42 數量 滿的，空的 使某物充滿一種物質（通常用於大量） 充滿；灌滿；倒滿 Γεμίσατε τὰς ὑδρίας ὕδατος  ‘fill these water jars with water’  「把缸倒滿水」 (約 2:7)

γέμω

(1)

(a)

59.41 數量 滿的，空的 充滿某種物質或物品 充滿；包含 ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας  ‘but inside they are full of dead people's bones and all kinds of filth’  「裡面卻滿了死人的骨頭和一切的污穢」 (太 23:27) τὸ δὲ ἔσωθεν ὑμῶν γέμει ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας  ‘but within you are full of violence and evil’  「你們裡面卻充滿了搶奪和邪惡」 (路 11:39) 在 路 11:39 有一個混合比喻，因此 γέμω 可以解作強度。

γενεά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

11.4 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 生活在同一時代，屬於同一年齡階層的人 同一時代的人；同一世代的人 ἐκζητηθήσεται ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης  ‘the people of this generation will be punished’  「這世代將要為此被追討」 (路 11:51) 「這世代的人」也可以表達為：「現在活着的人」或「這個時代的人」。連續的世代可以說是「一個接一個地活着的群體」，或「子女接着父母的連續更替」。

(b)

10.4 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 具有相似文化的民族 同類的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν  ‘the people of this world are more prudent in dealing with these of their own kind than are the people who belong to the light’ or ‘... in dealing with people like themselves ...’  「今世之子應付自己的世代，比光明之子更精明」或「……應付那些像自己的人……」 (路 16:8) 比較 γενεά[a]「同一時代的人」（11.4）。

(c)

10.28 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參τέκνον］ 與所提到的人有血緣關係的子孫後代 子孫後代 τὴν γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται  ‘no one will be able to tell about his descendants’  「誰可以述說他的後代呢？」 (徒 8:33) γενεά[c]、τέκνον[b] 和 σπέρμα[b]（10.29）所指的不是某人的直系子孫或後裔（就是說，不是指某人的兒女），而是指直系子孫的相繼後裔，即某人的後裔。在某些語言中，這些後裔可能會被稱為「某人的子孫的子孫」；其他語言可以用「跟從某人的人」或「那些後來的人」來指後裔。

(d)

67.144 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一段不確定的時間，但與人類的存在密切相關，在一些上下文中，是指大約一代人的時間 世代；年代 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘in the past ages he allowed all peoples to go their own way’  「在從前的世代裡，他任隨萬國各行其道」 (徒 14:16) 徒 14:16 中所指的可能是「世代」，意思是時期。

γενεαλογέω  (γενεαλογέομαι)

(1)

(a)

10.25 親屬關係用語 不同代的親屬關係 出身於某個特定血統 屬於……的世系；是……的後代 ὁ δὲ μὴ γενεαλογούμενος ἐξ αὐτῶν  ‘who was not descended from them’  「不是他們的後代」 (來 7:6) 來 7:6 的意思也可以表達為「他們不是他的祖宗」。

γενεαλογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

10.26 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （γενεαλογέομαι「是……的後裔」10.25 的衍生詞）直系後裔的名單 家譜；族譜 γενεαλογίαις ἀπεράντοις  ‘those endless lists of ancestors’  「冗長的家譜」 (提前 1:4)

γενέσια

(1)

ων＜中＞

(a)

51.12 節日 紀念某人出生的慶祝活動或節日 生日慶祝會；生日慶典 γενεσίοις δὲ γενομένοις τοῦ Ἡρῴδου ὠρχήσατο ἡ θυγάτηρ τῆς Ἡρῳδιάδος  ‘at Herod's birthday celebration, the daughter of Herodias danced’  「在希律的生日慶典，希羅底的女兒跳舞」 (太 14:6)

γένεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.46 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γενετή］ 通過出生而存在 出生；誕生 Τοῦ δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ γένεσις οὕτως ἦν  ‘this is the way that Jesus Christ was born’  「耶穌基督誕生的經過是這樣的」 (太 1:18) 將 太 1:18 直譯成「這是耶穌基督出生的方式」，可能會令讀者產生誤解，因為這樣說像是在描述他出生的實際過程，而不是在敘述與他的出生相關聯的環境和事件。因此，最好把 太 1:18 譯成「這是耶穌基督出生時發生的事」，或「在耶穌基督出生時，發生了這些事」。

(b)

10.24 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參οἶκος, πατριά］ 歷代有血緣關係的人 世系；宗族 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ υἱοῦ Ἀβραάμ  ‘the book of the lineage of Jesus Christ, David's son, who was Abraham's son’  「亞伯拉罕的後裔、大衛的子孫耶穌基督的家譜」 (太 1:1) 在聖經時代，鑒於法律關係與血緣關係之間的某些區分，計算家系有點複雜。然而，γένεσις[b]、οἶκος[c] 和 πατριά[a] 的意義，重點不在於祖先的名單，而在於那些依次相關的人的世系，那是所論及的人（reference person）所屬的世系。然而，有些學者認為 太 1:1 中的 γένεσις 本來是《馬太福音》書名的一部分，因此把開頭引入的短語翻譯為「耶穌基督的歷史書」（見γένεσις[c]「歷史」，33.19）。 在某些語言中，連續的一系列祖先被稱為「祖宗」或「人回頭所見的人」或「那些已經在前面走過的人」。在另一些語言中，家系被稱為「一個人的根源」或「一個人的樹幹」。

(c)

33.19 溝通 話語類型 某人的出身和一生的敘述 歷史 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ υἱοῦ Ἀβραάμ  ‘book of the history of Jesus Christ, the son of David, the son of Abraham’  「亞伯拉罕的後裔、大衛的子孫耶穌基督的歷史」 (太 1:1) 在大多數情況下，學者認為 太 1:1 中的短語 βίβλος γενέσεως 是指接下來的祖先名單。因此，βίβλος γενέσεως 更常被譯成「祖先的記錄」或「祖先的出生記錄」（見 10.24）。1

(d)

13.71 是，變成，存在，發生 存在 存在的狀態 存在 οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ  ‘this one is like a man who sees the face of his existence in a mirror’  「像一個人對著鏡子看自己生來的面貌」 (雅 1:23) φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘set on fire the course of existence’  「把人生的輪子點燃起來」（直譯：「把存在的過程點燃起來」） (雅 3:6) 在 雅 1:23，γένεσις 一詞基本上是多餘的，因為所指的只能是某人自己的臉。

____________________________________________________

1 見33.38，其中太 1:1是βίβλος[c]「書面聲明」，「記錄」的示例。關於γένεσις[a]「出生」，見23.46。

γενετή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

23.46 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γένεσις］ 由出生而存在 出生；生下來 εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς  ‘he saw a man who was blind from the time he was born’  「看見一個生下來就瞎眼的人」 (約 9:1) 在一些語言中，「從他出生的時候起」最好譯成「從他是小孩子的時候起」。另外，這種表達時間的方式也可以譯成：「一個一直是盲眼的人」，或「一個從來不能看見的人」。

γένημα

(1)

τος＜中＞

(a)

13.49 是，變成，存在，發生 狀態的改變 （γίνομαι[c]「成為」13.48 的衍生詞）成為產品或結果的東西 產品；製成品 οὐ μὴ πίω ἀπ᾽ ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης  ‘from now I will not drink of this product of the vine until that day’ or ‘I will never again drink this wine until the day’  「從今以後，我不再喝這葡萄的產品，直到……那日子」或「從今以後，我不再喝這葡萄汁，直到……那日子」 (太 26:29)

γεννάω

(1)

(a)

23.58 生理活動過程及狀態 誕生，生育 男性在一個孩子受孕和出生的過程中所扮演的角色 做父親；生育；成為……的父親 Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ  ‘Abraham was the father of Isaac’  「亞伯拉罕生以撒」 (太 1:2)

(b)

23.52 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參τεκνογονέω, τεκνογονία, τίκτω］ 生孩子 1 生（孩子）；生產；分娩 ἐπυνθάνετο παρ᾽ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται  ‘they asked them where the Messiah would be born’  「問他們：『基督該生在哪裏？』」 (太 2:4) ἡ γυνή σου Ἐλισάβετ γεννήσει υἱόν σοι  ‘your wife Elizabeth will bear you a son’  「你的妻子伊利莎白要給你生一個兒子」 (路 1:13) 所有語言都有表示人出生的說法，並且很多時候是採用習語形式，比如：「掉下來一個孩子」，或「使嬰兒從兩腿之間通過」。有些語言有多個表示分娩的詞彙，其中一些可能帶有不幸的言外之意，因此翻譯者必須小心選擇合適的表達方式。 另外，γεννάω 與 ἐξ αἱμάτων （約 1:13） 和 ἐκ τῆς σαρκός （約 3:6）配搭，指人自然的出生。在 約 3:5，γεννηθῇ ἐξ ὕδατος 被一些學者解作指自然的出生（比較 約 3:6），但是有些學者認為這是指洗禮。當然，在 約 3:5，γεννηθῇ 與 πνεύματος 配搭是指屬靈的出生；在這種情況下，γεννάω 是指狀態發生巨大的變化（見 13.56）。《約翰福音》的特色是經常使用雙關語，用同一個詞彙來表達兩種不同的意思或者兩個不同的所指對象。

(c)

13.56 是，變成，存在，發生 狀態的改變 （γεννάω[b]「分娩」23.52 的引申喻意）使人經歷徹底的改變，有牽涉整體人格的含義 使……出生；從……出生 ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ πνεύματος  ‘unless someone is born of water and the Spirit’  「一個人如果不是由水和聖靈生的」 (約 3:5) 有人把短語 γεννηθῇ ἐξ ὕδατος 解作實際的生產或分娩（見 23.52）。另一些人把這個短語解作水的洗禮。類似的短語 γεννηθῇ ἐξ … πνεύματος 可以指聖靈的洗禮或由聖靈所成就的重生。

(d)

13.129 是，變成，存在，發生 發生 導致某事發生，暗示那是現有狀況的結果 引起；產生；造成 εἰδὼς ὅτι γεννῶσιν μάχας  ‘knowing that they give rise to quarrels’ or ‘... produce quarreling’  「你知道這些事會引起爭鬥」或「……產生紛爭」 (提後 2:23)

(e)

41.53 行為及相關狀態 改變行為 ［參ἄνωθεν, παλιγγενεσία］ γεννάω ἄνωθεν  （習語，直譯：再出生，重生）經歷生活方式的徹底改變，變成應有的方式，暗示回到之前的一種狀態或關係中 重生；經歷新生；再生 ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν  ‘unless a person is born again’  「人若不重生」 (約 3:3) 在 約 3:3， ἄνωθεν 也可能是指「從上面」或「從上帝」（見 84.13），與 約 1:13 中的短語 ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν 在文學上平行。然而，在 約 3:3，尼哥德慕（尼哥底母）理解 ἄνωθεν 為指「再一次」（見 67.55），而 γεννάω 是指「身體的出生」（見 23.52）。

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的內涵意義可能與τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因為前者在風格上更為正式，但這些詞彙的外延意義似乎沒有顯著的差異。

γέννημα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.53 生理活動過程及狀態 誕生，生育 （γεννάω[b]「生產（孩子）」23.52 的衍生詞）活物所生產的後代 後代；後裔；子孫；孩子 Γεννήματα ἐχιδνῶν  ‘brood of vipers’  「毒蛇所生的」 (太 3:7) 在一些語言中，可以比較字面地翻譯 太 3:7 中的這個短語，比如譯成「毒蛇的後裔」；然而有些語言不能這樣翻譯，必須譯成「小蛇」。關於 γέννημα 在 太 3:7 的另一種解釋，見 58.26。

(b)

58.26 性質，類別，示例 類別，種類 ［參τέκνον, υἱός］ 一類或一種人，暗示具有特定的衍生特徵 ……的兒子；……的後裔；……的子孫；……的種類；具有……特徵的人 Γεννήματα ἐχιδνῶν  ‘offspring of vipers (in the sense of the kind of people who are like vipers)’  「毒蛇的種類」（意思是像毒蛇一樣的人） (太 3:7) 關於 γέννημα 在 太 3:7 的另一種解釋，見 23.53。

Γεννησαρέτ

(1)

＜陰＞

(a)

93.449a 人名及地名 地名 迦百農南部的肥沃平原 革尼撒勒；《思》革乃撒勒

(b)

93.449b 人名及地名 地名 「加利利湖」的別稱，也稱為「基尼烈海」或「提比哩亞海」 革尼撒勒湖；《思》革乃撒勒湖

γεννητός

(1)

ή，όν

(a)

23.47 生理活動過程及狀態 誕生，生育 （{γεννάω}[b]「生產（孩子）」23.52 的衍生詞）被生下來的 出生的；生下來的人；人；世人 οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘among those born of women, no one is greater than John the Baptist’ or ‘among those who have lived, no one is greater than John the Baptist’  「凡女子所生的，沒有一個比施洗約翰大」或「凡活著的，沒有一個比施洗約翰大」 (太 11:11) 在一些語言中，直譯 γεννητοῖς γυναικῶν「女人所生的」可能會誤導讀者，因為這句話可能會暗示有些人不是由女人生的。為此，在有些情況下，可以把 γεννητοῖς γυναικῶν 譯成「所有曾經活在世上的人」。然而，要用這個語句表達施洗約翰的超越並不容易，並且其含義遠遠超過翻譯對等的問題。

γένος

(1)

ους＜中＞

(a)

10.32 親屬關係用語 不同代的親屬關係 非直接後代（可能有幾代人的差距），可以是男性或女性 後裔；後代 ἐγώ εἰμι ἡ ῥίζα καὶ τὸ γένος Δαυίδ  ‘I am the root and descendant of David’  「我是大衛的根，是他的後裔」 (啟 22:16) 在 啟 22:16 中，ῥίζα[b]（10.33）和 γένος[a] 的意思非常相近， 通常最好是把這兩個詞合併為一個單一的表達，例如：「我是大衛的後裔」，或「我屬於大衛的家系」。

(b)

10.1 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 ［參σάρξ］ 被認為有血緣關係的一個較大的群體1 種族；民族 ἡ δὲ γυνὴ ἦν Ἑλληνίς, Συροφοινίκισσα τῷ γένει  ‘the woman was Greek in culture, of the Syrophoenician race’  「這婦人是希臘人，屬敘利亞的腓尼基族」 (可 7:26) 在某些語言中，要清楚區分文化和種族，正如在 可 7:26，可能是困難的。有時候，這種差異可以這樣顯示：「這婦人生活像希臘人，但她是腓尼基人」，或「這婦人生活像希臘人，但她父母是從腓尼基來的」。翻譯 羅 11:14 中的「同族」時，可能需要說：「我所有的猶太同胞」，或「我屬於其中的所有人」，或「和我同根的那些人」，或「是我樹幹的那些人」（根據樹幹與樹枝的比喻）。

(c)

58.23 性質，類別，示例 類別，種類 根據隱含的根源和血統而來的種類 種；類；屬；族 ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ  ‘gathering (fish) of every kind’  「聚攏各種魚類」 (太 13:47) τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ  ‘there are perhaps a great many kinds of languages in the world’  「世上有許多種語言」 (林前 14:10)

____________________________________________________

1 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重點在於作為社會職能單元的特定人群，血緣關係是次要特徵。但是，對於γένος[b]和σάρξ[e]來說，血緣關係是重點，而群體職能是次要的。

Γερασηνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.450 人名及地名 地名 （Γέρασα「格拉森」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）在格拉森出生或居住的人；格拉森是位於約旦河東的比利亞的城邑 格拉森人；《思》革辣撒人

Γεργεσηνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.451 人名及地名 地名 （ Γέργεσα「加大拉／格拉森」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）在加大拉／格拉森出生或居住的人（太 8:28，校勘欄） （音譯）格各森的

γερουσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

11.83 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參πρεσβυτέριον］ 猶太人的最高議會（另見 συνέδριον[b]「猶太公會，猶太人的議會」 11.80），但其中也有一個含義，就是組成這樣一個議會的成員，是較成熟和年長的人1 猶太公會；猶太人的高級議會 ὁ ἀρχιερεὺς καὶ οἱ σὺν αὐτῷ συνεκάλεσαν τὸ συνέδριον καὶ πᾶσαν τὴν γερουσίαν τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ  ‘the High Priest and his companions called together the Sanhedrin, that is, the whole council of elders of the Jewish people’  「大祭司和他的同黨來到開會的地方，就召集公議會，就是以色列人的全體長老議會」 (徒 5:21)

____________________________________________________

1 雖然γερουσία和πρεσβυτέριον[a]與συνέδριον[b]（11.80）一樣，是指猶太人的議會，但這並不意味著三個詞彙的意思完全相同。與συνέδριον[b]相比，γερουσία和πρεσβυτέριον[a]更為強調成熟的年齡和判斷力，以及在社會上的高地位。

Γερσινός

(1)

(a)

93.452 人名及地名 地名 Γεργεσηνός 93.451 的另一種拼寫法（太 8:28，GNT3c-校勘欄）

γέρων

(1)

οντος＜陽＞

(a)

9.30 人 男性 成年男性，強調相對年長的年齡 成年人；老人 Πῶς δύναται ἄνθρωπος γεννηθῆναι γέρων ὤν  ‘how can a man be born when he is an old man’  「人已經老了，如何能重生呢？」 (約 3:4)

γεύομαι

(1)

(a)

24.72 感官事件及狀態 嘗味 品嘗 嘗；吃；體驗 ἐγεύσατο ὁ ἀρχιτρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενημένον  ‘the head steward tasted the water which had turned to wine’  「宴會總管嘗了那水變的酒」 (約 2:9)

(b)

23.3 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參βιβρώσκω, βρῶσις, τρώγω］ 進食固體食物 吃東西；吃 ἐγένετο δὲ πρόσπεινος καὶ ἤθελεν γεύσασθαι  ‘he became hungry and wanted to eat’  「他餓了，想吃東西」 (徒 10:10)

(c)

90.78 語意格 經歷者 （γεύομαι[a]「嘗」24.72 的引申喻意）經歷，焦點可能在於個人的參與 經歷 εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου  ‘there are some here who will not experience death’  「站在這裡的人，有些還沒有經歷死亡」 (太 16:28) γευσαμένους τε τῆς δωρεᾶς τῆς ἐπουρανίου  ‘they have experienced the heavenly gifts’  「經歷過天上的恩賜」 (來 6:4)

γεωργέω

(1)

(a)

43.1 農耕 從事農耕或園藝 種地；耕種；在園中種植；從事園藝 τίκτουσα βοτάνην εὔθετον ἐκείνοις δι᾽ οὓς καὶ γεωργεῖται  ‘which grows plants that are useful to those for whom it is cultivated’  「長出對種植的人有用的植物」 (來 6:7)

γεώργιον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.96 地理物體及特徵 牧地及耕地 耕地，通常僅用來指耕作的田地或果園，對比於牧場（在《新約》裡，γεώργιον 只用來比喻上帝關懷和教養的人） 田地；耕地；園地 θεοῦ γεώργιον, θεοῦ οἰκοδομή ἐστε  ‘you are God's field, you are God's building’  「你們是上帝的田地、上帝的房屋」 (林前 3:9)

γεωργός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

43.2 農耕 （γεωργέω「耕田，種地」43.1 的衍生詞）從事耕種或園藝的人 農夫；耕種的人；佃農 ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήμησεν  ‘he rented (the vineyard) to farmers and left home on a trip’  「把園子租給一些佃戶，就出遠門去了」 (太 21:33)

γῆ

(1)

γῆς＜陰＞

(a)

1.39 地理物體及特徵 地球的表面 ［參κόσμος, οἰκουμένη］ 人類居住的地面，對比於上面的天空和下面的世界1 大地；世界 οὐαὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς  ‘how horrible it will be for all who live on earth!’  「住在地上的人有禍了！」 (啟 8:13)

(b)

1.60 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 ［參ξηρός, χώρα］ 旱地，對比於海 陸地 τὸ δὲ πλοῖον ἤδη σταδίους πολλοὺς ἀπὸ τῆς γῆς ἀπεῖχεν  ‘the boat was already far away from the land’  「船離岸已經很遠」 (太 14:24) 在多種語言中，人們會清楚區分陸地的不同用語，如相對於水的陸地，以及用以指耕地的陸地。在中國語言中，我們會把靠近水的陸地稱為「岸」或「海岸」，因此，太 14:24 可以譯作「船離岸已經很遠」《現中》。同樣，徒 27:27 可以譯作「我們已靠近岸邊。」

(c)

2.14 自然物質 土，泥，沙，石 土地鬆軟的頂層，植物在這裡生長，通常呈黑色、棕色或紅色，由有機物和礦物顆粒組成2 泥土；土地 ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν  ‘some fell on rocky ground where there was not much soil’  「有的落在土淺的石頭地上」 (太 13:5) 在某些情況下，γῆ[c] 可以譯作「用來耕種的土地」或「植物生長的土地」。

(d)

1.79 地理物體及特徵 社會政治區域 ［參κλίμα, μέρος, ὅριον, χώρα］ 地上某個或某些地區，通常與某一民族或地理中心有關，但不一定構成政府的行政單位3 區域；領土；土地（甚至地區；但這也許會過於正規地暗指政府的行政區） Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλίμ, ὁδὸν θαλάσσης  ‘land of Zebulun, land of Naphtali, the road to the sea’  「西布倫地、拿弗他利地，沿海之路」 (太 4:15) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 並不完全是同義詞，然而在某些新約經文中，這些詞彙基本上含義重疊。

(e)

9.22 人 人類 ［參οἰκουμένη］ （ γῆ[a]「地球」1.39 的引申喻意）所有住在地上的人 人；全人類 Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς  ‘you are like salt for all mankind’  「你們是人類的鹽」 (太 5:13)

(f)

1.3 地理物體及特徵 宇宙，萬物 ［參οὐρανός］ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ  大致固定的短語：天地，相當於一個單一詞項：上帝整體的創造 天地；宇宙 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρελεύσονται  ‘heaven and earth shall pass away, but my words shall not pass away’  「天地要廢去，我的話卻絕不廢去」 (可 13:31) 將 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ 譯為「天和地」可能會產生一些難題，因為「天」（天堂）在某些語言中，可能專指上帝居住的地方。這段經文中所指的是「天空和大地」，即一切的物質存在，而不是上帝的居所，因為上帝的居所絕不屬於那終必逝去的事物。

____________________________________________________

1 γῆ[a]、οἰκουμένη[a]和κόσμος[b]具體指地上有人居住的已知區域，在新約時期，這包括地中海周圍國家、肥沃月灣，以至印度河流域，北邊遠至歐洲的英格蘭和斯堪的納維亞。這是當時已知的整個世界。有些譯入語言所用的詞彙也有這種局限，只是具體範圍不同。這裡重要的不在於地上的具體區域，而在於大地的表面是人類居住地的觀念。οἰκουμένη[a]的意思可能與γῆ[a]和κόσμος[b]略有不同，οἰκουμένη[a]比較強調地上的文明地區。

2 在《新約》中，γῆ不是指所有與火、空氣和水相對的所有固態物質，但在古典希臘文和希臘化時期的通用希臘文中卻是這樣。因此，γῆ作為一種元素的一般意思並不在新約希臘文字典當中，但是指稱「泥土；土地」的γῆ[b]卻在其中。

3 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重疊特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地區」、「領土」和「土地」等詞彙的意思重疊來比較和闡明。 例如：太 15:21中所指的可以說是「推羅和西頓地區」、「推羅和西頓的領土」、「推羅和西頓的土地」，甚至「推羅和西頓區域」。英語的region，territory和land等詞在意思上確實具有某些細微的差異，這些差異提供了一些補充成分，而且多半是隱含的。

γῆρας

(1)	ως或ους，＜間受＞γήρει＜中＞

(a)

67.157 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 年老的時期，通常是一個人過了壯年之後的時期 1 年老；老年 αὐτὴ συνείληφεν υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς  ‘she herself has received a son in her old age’  「在年老的時候也懷了男胎」 (路 1:36)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

γηράσκω

(1)

(a)

67.105 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 年紀老邁（指生物） 年老；變老；漸漸變老 ὅταν δὲ γηράσῃς ... ἄλλος σε ... οἴσει ὅπου οὐ θέλεις  ‘when you become old ... someone else will take you where you do not want to go’  「到了你年老的時候……別人要……帶你到你不願意去的地方」 (約 21:18a)

____________________________________________________

1 γηράσκω也可以歸入語義域23「生理活動過程及狀態」中，但在約 21:18，這詞的重點似乎是在持續的時間而不是生理狀態。

γίνομαι

(1)

(a)

13.80 是，變成，存在，發生 存在 開始存在 形成；開始存在 πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο  ‘everything came into existence through him’  「萬物都是藉著他而存在的」 (約 1:3) πρὶν Ἀβραὰμ γενέσθαι ἐγὼ εἰμί  ‘before Abraham came into existence, I existed’  「亞伯拉罕還未存在，我就已經存在了」 (約 8:58)

(b)

13.3 是，變成，存在，發生 狀態 具有某些特徵，暗示那是獲得的 是；成為 γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις  ‘therefore be wise as serpents’  「所以你們要機警如蛇」 (太 10:16) διότι ἀγαπητοὶ ἡμῖν ἐγενήθητε  ‘because you are dear to us’  「因為你們已經成為我們所愛的人」 (帖前 2:8)

(c)

13.48 是，變成，存在，發生 狀態的改變 取得或經歷某個狀態 變成 ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς  ‘in order that you may become the sons of your Father in heaven’  「好叫你們成為天父的兒子」 (太 5:45) ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο  ‘the Word became a human being’ or ‘the Word became a person’  「道成為人」 (約 1:14) πάντας τοὺς ἀκούοντάς μου σήμερον γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι  ‘that those who hear me might become this day such as I am’  「今天所有聽我說話的人都要像我一樣」 (徒 26:29) 有些語言沒有意為「變成」的詞彙，但所有語言都會有某些意譯的表達方式，例如「成為」，或「不再是一物而成為另一物」，或「改變成為」。然而在 約 1:14，必須注意譯文不能暗示基督失去了神性，然後變成為人，或者他僅僅看似是人（幻影說）。

(d)

13.107 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπιγίνομαι］ 發生，暗示所發生的與以前的狀態不同1 發生 γίνεται λαῖλαψ μεγάλη ἀνέμου  ‘a strong wind came up’  「起了猛烈的大風暴」 (可 4:37)

(e)

15.1 線性運動 移動，來／去 ［參κινέω］ 改變位置（含義廣泛通用） 來；去；走動 γενομένου μου εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘when I came to Jerusalem’  「我到耶路撒冷的時候」 (徒 25:15) μόλις γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον  ‘with difficulty we came to Cnidus’  「我們好不容易才來到革尼土」 (徒 27:7) 雖然 γίνομαι 的含義通常是「變成」，但在 徒 25:15 和 徒 27:7 等上下文顯然不能按慣例把 γίνομαι 譯作「變成」。這些上下文明確表示當中包含一些動作，因此通常必須採用「來到」、「到達」，甚至「前往」等用語。

(f)

57.2 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參ὑπάρχω］ 屬於某人的2 屬於；擁有；有 ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα  ‘if a hundred sheep belong to a man’  「假如一個人有一百隻羊」 (太 18:12)

(g)

41.1 行為及相關狀態 行為，品行 生活和行事為人，因應環境有特定的方式3 行事為人；行為表現；品行 ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν  ‘our conduct towards you who believe was pure and right and without fault’  「對你們這些信徒，我們的言行都是純潔、公正、無可責備的」 (帖前 2:10)

(h)

85.6 在空間存在 在某個地方 在某個地方，可能有來到這樣一個地方的含義 是（在某處） πῶς μεθ᾽ ὑμῶν τὸν πάντα χρόνον ἐγενόμην  ‘how I was with you all the time’  「我一直怎樣跟你們相處」 (徒 20:18)

(i)

85.7 在空間存在 在某個地方 ［參παραγίνομαι］ 來到某個地方 變成；出現；來到某個地方 ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘suddenly there appeared with the angel a multitude of heavenly forces’  「忽然，有一大隊天軍跟那天使一起出現」 (路 2:13)

(j)

91.5 語段標記 轉折的標記 表示新的信息，或與某個情景的參與者有關，或與情景本身有關（通常以 ἐγένετο δέ 或 καὶ ἐγένετο 的句式出現）4 （中文不必譯出） Ἐγένετο δὲ τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ κατελθόντων αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους  ‘and it happened on the sixth day as they were going down from the mountain’  「第六天，他們下了山」 (路 9:37) Ἐγένετο ἄνθρωπος, ἀπεσταλμένος παρὰ θεοῦ  ‘there was a man sent from God’  「有一個人，是從上帝那裡差來的」 (約 1:6) 通常不翻譯

(k)

34.69 聯合 結婚，離婚 γίνομαι ἀνδρί  （習語，直譯：成為屬於一個男人的）與一個男人結婚 結婚；歸屬於 τοῦ μὴ εἶναι αὐτὴν μοιχαλίδα γενομένην ἀνδρὶ ἑτέρῳ  ‘she will not be called an adulteress if she marries another’  「她嫁給別人，也不是淫婦」 (羅 7:3)

(l)

30.77 思考 決定，作出結論 γίνομαι γνώμης  （習語，直譯：成為一種思想）下定決心，強調作出這種決定的過程5 決定；決意；定意 ἐγένετο γνώμης τοῦ ὑποστρέφειν διὰ Μακεδονίας  ‘he decided to go back through Macedonia’  「他就決定從馬其頓回去」 (徒 20:3)

____________________________________________________

1 γίνομαι和ἐπιγίνομαι的這個意思與13.48中γίνομαι的意思重點略有轉移，在該處γίνομαι的重點在於變化。

2 γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]的意思也可以歸類在語義域89「關係」中，特別是γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]與擁有者的間接受格（dative of the possessor）同時出現時，這個情況被視為含義上一個必要組成元素的時候。

3 在語義域41「行為及相關狀態」的子域A「行為，品行」的所有詞彙中，γίνομαι[g]無疑是意思最為寬泛的，暗示最大範圍的行為。

4 ἐγένετο δέ 和 καὶ ἐγένετο經常出現在福音書中用作轉折的標記，特別是在《路加福音》；它們在許多語言中相當於一個新的段落。請特別注意下述經文：路 5:1, 路 5:12, 路 5:17; 路 5:1, 路 6:6, 路 6:12; 路 7:11; 路 8:1, 路 8:22; 路 9:18, 路 9:28, 路 9:37, 路 9:51。

5 γίνομαι γνώμης與τίθημι ἐν τῇ καρδίᾳ和τίθεμαι ἐν τῷ πνεύματι（30.76）類似。這些詞彙全都與作出決定的過程有關，但30.76中的習語可能表示更大的主動性和目的性。

γινώσκω

(1)

(a)

28.1 知道 知道 ［參γνωρίζω, γνῶσις, οἶδα］ 掌握關於……信息 知道；曉得；了解；熟悉 Ὑμεῖς ἐστε οἱ δικαιοῦντες ἑαυτοὺς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ὁ δὲ θεὸς γινώσκει τὰς καρδίας ὑμῶν  ‘you are the ones who make yourselves look right in people's sight, but God knows your hearts’  「你們在人面前表現自己為義，上帝卻知道你們的心」 (路 16:15a) διότι γνόντες τὸν θεὸν οὐχ ὡς θεὸν ἐδόξασαν  ‘since, although they knew about God, they did not honor him as God’ or ‘... they did not give him the honor that belongs to him’  「因為，他們雖然知道上帝，卻不把他當作上帝榮耀他」或「……卻不把屬於他的榮耀歸給他」 (羅 1:21)

(b)

27.2 學習 學習 以任何方式獲取信息，但通常有親身投入或個人經驗的含義 知道；發現 καὶ γνόντες λέγουσιν, Πέντε  ‘and when they found out, they told him, Five (loaves)’  「他們知道後就說：『有五個』」 (可 6:38)

(c)

27.18 學習 學習 通過親身經歷來了解一個人，暗示一種持續的關係 知道；認識；熟知 ἵνα γινώσκωσιν σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν  ‘for people to know you, the only true God’  「讓人認識你──獨一的真神」 (約 17:3) Καὶ ἐν τούτῳ γινώσκομεν ὅτι ἐγνώκαμεν αὐτόν  ‘then we are sure that we know him’  「就知道我們確實認識他」 (約壹 2:3) 在翻譯 約 17:3 中的 γινώσκω 時，翻譯者要避免使用僅僅意指「聽說」的表達。在這裡，重點是所經歷的人際關係。

(d)

32.16 理解 終於理解或明白過來 ［參γνῶσις, ἐπιγινώσκω］ 通過經驗和學習的能力來理解2 開始明白；感知；理解 ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας  ‘(God) will enable you to understand the secrets of the kingdom’  「天國的奧秘……叫你們明白」 (太 13:11) Σὺ εἶ ὁ διδάσκαλος τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ταῦτα οὐ γινώσκεις;  ‘are you a teacher in Israel and don't understand these things?’  「你是以色列人的老師，還不明白這些事嗎」 (約 3:10) τὴν ἁμαρτίαν οὐκ ἔγνων εἰ μὴ διὰ νόμου  ‘I wouldn't have understood sin without the help of the Law’  「如果不是藉著律法，我就不知道什麼是罪」 (羅 7:7) 在 太 13:11，γινώσκω 也可以解作「知道」（見 28.1）。

(e)

31.27 持有觀點，相信，信賴 承認 ［參ἐπιγινώσκω］ 表明某人確實知道 承認 εἰ δέ τις ἀγαπᾷ τὸν θεόν, οὗτος ἔγνωσται ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘if anyone loves God, such a person is acknowledged by him’  「若有人愛上帝，這人就為上帝所承認」 (林前 8:3) 在 林前 8:3，γινώσκω 也可能僅僅意指「知道」（28.1）。

(f)

23.61 生理活動過程及狀態 性關係 ［參συνέρχομαι］ （γινώσκω[a]「知道，認識」28.1 的引申喻意） 性交；同房 Πῶς ἔσται τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;  ‘how can this happen, for I have not had sexual intercourse with a man?’  「我沒有與男人同房，怎麼會有這事呢？」 (路 1:34) 幾乎所有語言都有表示性行為的委婉辭，希臘文新約中的 γινώσκω[f] 和 συνέρχομαι[c] 就是例子。在 路 1:34，γινώσκω 可以簡單地譯成「我還沒有出嫁」；同樣，太 1:18 中的 συνέρχομαι 可以譯成「在他們成婚前」。有些語言可以採用下面的表達：「在他們圓房前」，或「在他們同寢前」，或「在他們互相發現之前」。

____________________________________________________

1 在約 8:32（γνώσεσθε τὴν ἀλήθειανκαὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς「你們將認識真理，真理會使你們自由」），γινώσκω也可解作「知道」或「發現」（27.2）。

2 ἐπιγινώσκω[b]的意思與γινώσκω[d]略有不同，ἐπιγινώσκω[b]把焦點放在所理解的事物上，或表明理解的過程更重要，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

γλεῦκος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.199 人工製品 植物產品 發酵過程中一種新的甜酒 甜酒 Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν  ‘they are filled with sweet wine’  「他們是灌滿了甜酒吧！」 (徒 2:13)

γλυκύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

79.39 物體的特徵 甜的，苦的，無味的 形容是甜的，與苦、鹹對比 甜的；新鮮的；不苦的；好的 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν  ‘no spring pours out sweet and bitter water from the same opening’  「從同一泉源能夠湧出甜和苦兩種水來嗎？」 (雅 3:11) ἐν τῷ στόματί σου ἔσται γλυκὺ ὡς μέλι  ‘in your mouth it will be sweet as honey’  「你口中會甘甜如蜜」 (啟 10:9) 在一些語言中，說「甜水」會產生誤導，因為這會暗示水中加入了糖或其他甜味的東西。在 雅 3:11 中的對應詞彙可以是「淡水」或「好水」，與「壞水」對比，或者用「不苦的水」與「苦水」對比。

γλῶσσα

(1)

ης＜陰＞

(a)

8.21 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 口腔中用來說話和進食的器官 舌頭 ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶν  ‘the tongue is a small member of the body’  「舌頭雖然是身體上的一個小部分」 (雅 3:5) 雖然在 雅 3:5 中，舌頭被稱為身體的一個肢體，但它主要是作為言語的象徵。在某些語言中，舌頭不被視為一個說話的器官，而僅僅是口腔的一部分，因此表達方法可能需要改變為：「口是身體上的一個小肢體」或「說話只是生活的一小部分」。顯然，不是舌頭作為一個器官腐蝕了整個人，有這種腐蝕作用的是說話的能力。

(b)

33.2 溝通 語言 一種語言，可能暗示其獨特的形式 語言；方言 ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις  ‘they began to talk in other languages’  「開始說出別種語言」 (徒 2:4) 徒 2:4 描述的神蹟可以是說的神蹟，或聽的神蹟，但是無論如何，人們都完全明白所說的內容，因此，相對於林前 14:2，在這裡譯作「語言」似乎是合適的；在林前 14:2 的情況下，人們需要有解釋的人才能明白所說的內容（見 33.3）。

(c)

33.3 溝通 語言 一種具有語言形式的話語，但需要有靈感的翻譯員去解釋其内容 狂喜的語言；方言；靈語 ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ ἀλλὰ θεῷ  ‘he who speaks in a tongue does not speak to people but to God’  「那說方言的，不是對人說，而是對上帝說」 (林前 14:2) 大多數學者認為 徒 2:4（見33.2）和 林前 14:2 所述現象是明顯不同的，因為在第一種情況下，聽眾用自己的地方語言就能夠理解，而在第二種情況下，聽眾需要有人翻譯才能明白。因此，許多人將 林前 14:2 中的 γλῶσσα 譯成「欣喜若狂的言语」；這種言語也是希臘宗教的一個元素，是被神明感動的記號。

(d)

33.74 溝通 說話，談話 ［參στόμα, χεῖλος］ （γλῶσσα[a]「舌頭」8.21 的引申喻意）口頭溝通 言語；說話 ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά μου  ‘my speech exulted’  「我的舌頭快樂」或「我的言語快樂」 (徒 2:26)

(e)

33.75 溝通 說話，談話 ［參στόμα］ （γλῶσσα[a]「舌頭」8.21 的引申喻意）說話的能力 講話；說話的能力 ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ  ‘and immediately his speech was restored’  「就在這時候，他又能夠說話了」 (路 1:64) 在 路 1:64，στόμα 和 γλῶσσα 似乎是指相同的事物，因此本質上是同義詞。

(f)

33.101 溝通 說話，談話 ［參λαλιά, στόμα］ 所說的話 所說的話；言語 μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ γλώσσῃ  ‘our love should not be just words and talk’  「我們的愛不應該只在言語和談話上」 (約壹 3:18)

(g)

9.18 人 人類 （γλῶσσα[a] 「舌」8.21 的引申喻意）說話的人1 人；個人 καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς  ‘and every person will confess that Jesus Christ is Lord’  「每個人都要宣認：耶穌基督是主」 (腓 2:11)

____________________________________________________

1 在「人」這個子域中，許多指「人」的表達都是基於人的肢體或身體部分的轉喻。這樣的轉喻修辭可見於σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

γλωσσόκομον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.143 人工製品 容器 存放金錢的盒子 錢箱 ἐπεὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχεν Ἰούδας  ‘since Judas was in charge of the money box’  「因為猶大管錢箱」 (約 13:29) 或許可以把 約 13:29 譯作：「猶大是管錢的」或「猶大是這群人的司庫」，因為這個希臘短語可以理解為一個習語。

γναφεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

48.7 涉及布料的活動 梳刷、清潔和漂白布匹的人 漂布的人；漂洗工 τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα λευκὰ λίαν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως λευκᾶναι  ‘his clothes became very shining white, so white as no bleacher on earth could make them’  「衣服……極其潔白，地上漂布的人沒有一個能漂得那樣白」 (可 9:3) 在 可 9:3，所指的顯然是漂白的過程；但是，一個 γναφεύς 也會從事梳刷和清潔布匹的工作，在這個過程中，布絨會翹起來，用毛刷梳理就會變軟。

γνήσιος

(1)

α，ον

(a)

73.1 真實的，虛假的 形容擁有傳聞中的良好品格或素質的 真誠；真正 τὸ τῆς ὑμετέρας ἀγάπης γνήσιον δοκιμάζων  ‘trying to find out how genuine your love is’  「考驗你們愛心的真誠」 (林後 8:8)

γνησίως

(1)

(a)

73.1 真實的，虛假的 形容擁有傳聞中的良好品格或素質的 真誠；真正 ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει  ‘who genuinely cares about you’  「真心關懷你們的人」 (腓 2:20)

γνόφος

(1)

ου＜中＞

(a)

14.53 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參σκοτία, σκότος］ 因部分無光或完全無光而出現的狀況（見 14.36） 黑暗；《和》譯作「密雲」 γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θυέλλῃ  ‘the darkness, the gloom, and the storm’  「黑暗、陰沉、暴風」 (來 12:18) 許多語言都不能以「黑暗」為施事者，像 路 23:44「黑暗籠罩大地」所表達的那樣。因此，翻譯者必須說：「遍地都黑暗了」《和》，或「遍地都變得黑暗了」。在某些語言中，黑暗可能被描述為夜晚的一種特質，例如：「遍地就像夜晚一樣」。

γνώμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

30.67 思考 打算，企圖，計劃 有目的或意圖的，暗示判斷或決心 意見；目標；意圖 οὗτοι μίαν γνώμην ἔχουσιν  ‘these have the same purpose’  「他們目的一致」 (啟 17:13)

(b)

31.3 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 被認為是事實的 被考慮的；意見 κατὰ τὴν ἐμὴν γνώμην· δοκῶ δὲ κἀγὼ πνεῦμα θεοῦ ἔχειν  ‘according to my opinion, and I think that I too have God's Spirit’  「然而，按我的意見……我自己也有上帝的靈」 (林前 7:40) χωρὶς δὲ τῆς σῆς γνώμης οὐδὲν ἠθέλησα ποιῆσαι  ‘but I would not want to do anything without having your opinion on the matter’  「但不知道你的意見，我不願意這樣做」 (門 1:14) 在 門 1:14，γνώμη 也可以理解為「協議」或「同意」（見 31.14）。

(c)

31.14 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 基於知識的協議 協議；同意 χωρὶς δὲ τῆς σῆς γνώμης οὐδὲν ἠθέλησα ποιῆσαι  ‘I did not wish to do anything without your agreement’  「沒有得到你的同意，我不願意這樣做」 (門 1:14) γνώμη 在 門 1:14 不大可能指同意，而是更有可能解作「意見」（見 31.3）。

γνωρίζω

(1)

(a)

28.1 知道 知道 ［參γινώσκω, γνῶσις, οἶδα］ 掌握關於……信息 知道；曉得；了解；熟悉 τί αἱρήσομαι οὐ γνωρίζω  ‘which I shall choose, I do not know’  「我真不知道該怎麼選擇」 (腓 1:22)

(b)

28.26 知道 已知的 讓某人知道某些信息 告知；使知道 πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν  ‘I have made known to you everything I heard from my Father’  「我從我父所聽見的一切都已經讓你們知道了」 (約 15:15a)

____________________________________________________

1 在約 15:15中的γνωρίζω也可以作為溝通（語義域33）來處理，但γνωρίζω[b]的主要意義成分，正如在這處上下文中可見，似乎是在所得到的知識，而不是溝通的過程，。

γνῶσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.1 知道 知道 ［參γινώσκω, γνωρίζω, οἶδα］ 掌握關於……信息 知道；曉得；了解；認識；有……的知識；熟悉 τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ  ‘to let his people know that they will be saved’  「使他的子民知道他們必得救」 (路 1:77)

(b)

28.17 知道 已知的 所知道的内容 知識；認識；所知道的 ἔχοντα τὴν μόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόμῳ  ‘because you have in the Law the embodiment of knowledge and truth’  「因為有律法而擁有知識和真理的明確標準」 (羅 2:20) οἴδαμεν ὅτι πάντες γνῶσιν ἔχομεν  ‘we know that we all have knowledge’  「我們曉得『我們都有知識』」 (林前 8:1)

(c)

28.19 知道 已知的 深奧難懂的知識（主要指哲學和宗教方面的知識），暗指那是異端和違背福音的 深奧難懂的知識；學問 ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως  ‘avoid the godless talk and foolish arguments of Knowledge, as some people wrongly call it’  「要躲避世俗的空談和所謂深奧知識的荒謬爭論」 (提前 6:20) 在 提前 6:20，ψευδωνύμου γνώσεως 可以譯成「被錯誤地稱為知識的」，或「人以為是真實但實在是虛假的知識」。

(d)

32.16 理解 終於理解或明白過來 ［參γινώσκω, ἐπιγινώσκω］ 通過經驗和學習的能力來理解1 開始明白；感知；理解 ἤρατε τὴν κλεῖδα τῆς γνώσεως  ‘you have taken away the means by which people are able to understand’  「你們拿走知識的鑰匙」或「你們拿走了人們能藉以明白的方法」 (路 11:52)

____________________________________________________

1 ἐπιγινώσκω[b]的意思與γινώσκω[d]略有不同，ἐπιγινώσκω[b]把焦點放在所理解的事物上，或表明理解的過程更重要，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

2 NEW NOTE zh

γνώστης

(1)

ου＜陽＞

(a)

28.11 知道 知道 （γινώσκω[a]「知道」28.1 的衍生詞）知道某些知識的人，通常暗指清楚知曉 知道……的人；專家；熟悉 μάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ Ἰουδαίους ἐθῶν  ‘especially because you are an expert in all the Jewish customs’ or ‘... because you know so well all the Jewish customs’  「尤其因為你在猶太人一切的規矩上是專家」或「因為你熟悉猶太人一切的規矩」 (徒 26:3)

γνωστός

(1)

ή，όν

(a)

28.21 知道 已知的 所知道的 所知道的；信息 λέγει κύριος ποιῶν ταῦτα γνωστὰ ἀπ᾽ αἰῶνος  ‘so says the Lord, who made this known long ago’  「這話是自古以來顯明這些事的主說的」 (徒 15:17, 18 [2]) περὶ μὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστὸν ἡμῖν ἐστιν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγεται  ‘it is known to us that everywhere people speak against this party’  「我們知道這教派到處遭人反對」 (徒 28:22)

(b)

28.30 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 是眾所周知的或是非常熟悉的 熟識的人；眾所周知的 ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενεῦσιν καὶ τοῖς γνωστοῖς  ‘then they started looking for him among relatives and acquaintances’  「才開始在親戚和熟人中找他」 (路 2:44) 在 路 2:44，γνωστός 也可以理解為「朋友」（見 34.17）。

(c)

28.32 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 由於某些顯著特質而廣為人知或出名的 眾所周知的；顯著的 ὅτι μὲν γὰρ γνωστὸν σημεῖον γέγονεν δι᾽ αὐτῶν πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν Ἰερουσαλὴμ φανερὸν  ‘it is clear to everyone living in Jerusalem that this remarkable miracle has been performed by them’  「住在耶路撒冷的人都知道他們行了這奇異的神蹟」 (徒 4:16) 關於 γνωστός 在 徒 4:16 的另一種解釋，見 γνωστός[f] 58.55。

(d)

28.57 知道 可知的 能夠被人知道的 可以知道的；所能知道的；明顯的；可以清楚看見的 διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερόν ἐστιν ἐν αὐτοῖς  ‘because what can be known about God is plain to them’  「上帝的事情，人能夠知道的，在他們裡面原是明顯的」 (羅 1:19) 「所能知道的」這個短語表達一種與被動狀態有關的能力，在一些語言中必須調整為主動形式。很多時候，羅 1:19 可以譯成：「因為人所能知道關於上帝的事，已經向這些人清楚顯明了」，或「他們能夠清楚知道他們所能知道關於上帝的事」，或「因為他們能夠清楚看見人所能知道關於上帝的事」。

(e)

34.17 聯合 聯繫 作為某人的朋友或熟人，並且由於這種關係而享受某些特權 朋友；熟人 ὁ δὲ μαθητὴς ἐκεῖνος ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ  ‘that disciple was a friend of the High Priest’  「那門徒是大祭司所認識的」 (約 18:15) 顯然，約 18:15 中 γνωστός 的含義遠不止「熟識」。對門徒來說，為大祭司所熟識可能是危險的。事實上，正是這種友誼關係讓該門徒能夠看到受審的過程。

(f)

58.55 性質，類別，示例 不尋常的，與眾不同的 不尋常的，意思是非同尋常的 不尋常的；奇異的；明顯的 γνωστὸν σημεῖον γέγονεν δι᾽ αὐτῶν πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν Ἰερουσαλὴμ φανερὸν  ‘all the inhabitants of Jerusalem know that this extraordinary miracle has taken place as a result of what they did’ or ‘... they performed this extraordinary miracle’  「所有住在耶路撒冷的人都清楚知道藉著他們發生了一件明顯的神蹟」或「……他們行了這奇異的神蹟」 (徒 4:16) 關於 γνωστός 在 徒 4:16 的另一種解釋，見 γνωστός[c] 28.32。

γογγύζω

(1)

(a)

33.382 溝通 埋怨 ［參γογγυσμός］ 表達自己的不滿 埋怨；抱怨；怨言 Ἐγόγγυζον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι εἶπεν  ‘the Jews started complaining about him because he said ...’  「猶太人因為耶穌說……就喃喃抱怨議論他」 (約 6:41)

γογγυσμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.382 溝通 埋怨 ［參γογγύζω］ 表達自己的不滿 埋怨；抱怨；怨言 ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους  ‘a complaint arose on the part of the Greek-speaking Jews against the native Jews’  「說希臘語的猶太人對希伯來人喃喃抱怨」 (徒 6:1) 有些語言可能需要把「怨言」譯作動詞而不是名詞；因此，徒 6:1 中的這個語句可以譯成：「說希臘話的猶太人抱怨當地猶太人所做的事」。

γογγυστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.386 溝通 埋怨 （γογγύζω「抱怨」33.382 的衍生詞）喜歡抱怨或發牢騷的人 愛發牢騷的人；愛抱怨的人 Οὗτοί εἰσιν γογγυσταὶ μεμψίμοιροι  ‘these men are grumblers who blame others’  「這些人滿腹抱怨，責怪他人」 (猶 1:16)

γόης

(1)

ητος＜陽＞

(a)

88.232 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 慣常使用假裝或偽稱來愚弄或欺騙別人的人 騙子；假冒為善的人；偽君子 πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον  ‘evil men and impostors will go from bad to worse’  「惡人和騙子會進展得更壞」 (提後 3:13)

Γολγοθᾶ

(1)

ᾶν＜陰＞

(a)

93.453 人名及地名 地名 亞蘭名稱，意思是「髑髏地」，耶路撒冷城外的一處山丘地，是處決死囚的地方；另見 8.11 各各他；《思》哥耳哥達

Γόμορρα

(1)	ας＜陰＞及 ων＜中＞

(a)

93.454 人名及地名 地名 位於死海南面的一個城，因惡貫滿盈而被上帝毀滅 蛾摩拉；《思》哈摩辣

γόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

15.208 線性運動 攜帶，負擔 ［參φορτίον］ （γέμω「滿載」的衍生詞，該詞沒有出現在《新約》中）所運送的比較重的物件 重擔；擔子；貨物（如船上的貨物） ἐκεῖσε γὰρ τὸ πλοῖον ἦν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον  ‘for there the ship was to unload the cargo’  「因為船要在那裡卸貨」 (徒 21:3)

γονεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

10.18 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參πατήρ］ 親生父母或合法父母 父母 ὑπέμεινεν Ἰησοῦς ὁ παῖς ἐν Ἰερουσαλήμ, καὶ οὐκ ἔγνωσαν οἱ γονεῖς αὐτοῦ  ‘the boy Jesus remained in Jerusalem, but his parents didn't know it’  「孩童仍留在耶路撒冷，他父母卻不知道」 (路 2:43)

γόνυ

(1)	γόνατος＜中＞

(a)

8.47 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 大腿與小腿連接處的主要關節 膝蓋 προσέπεσεν τοῖς γόνασιν Ἰησοῦ  ‘he fell on his knees before Jesus’ (literally, ‘he fell at the knees of Jesus’)  「跪在耶穌面前」（直譯：「俯伏在耶穌膝前」） (路 5:8) 在 路 5:8，短語「在耶穌面前跪到地上」通常不應該字面直譯，否則可能暗示是意外摔倒的。比較合宜的翻譯是「跪在耶穌面前」，作為敬拜或感恩的記號。 γόνυ 一詞出現在許多《新約》的習語短語中。例如：來 12:12 中「挺直軟弱的膝蓋」的吩咐，一般不應該字面直譯，而是譯成意為「加強決心」或「鼓起勇氣」的說法（參25.152）。在 可 15:19 中，「屈膝」是表示嘲笑；在這種情況下，「膝蓋」這個詞通常在語義上隱藏在「跪在某人面前」等表達中（參53.61）。

(b)

9.16 人 人類 （γόνυ[a]「膝蓋」8.47 的引申喻意）正在下拜或服從權威的人，強調人的姿勢或態度 1 人；個人 ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ  ‘at the name of Jesus every person shall bow’  「因耶穌的名，眾人都要跪下」 (腓 2:10)

(c)

53.61 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參κάμπτω］ κάμπτω τὸ γόνυ  （閃族習語，直譯：膝蓋彎曲，或：屈膝）屈膝跪拜以表示宗教上的虔誠2 敬拜；屈膝；跪拜 ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ  ‘every knee will bow to me’ or ‘everyone will worship me’  「萬膝必向我跪拜」或「人人要敬拜我」 (羅 14:11)

(d)

25.152 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參ἀνορθόω, παραλύω］ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθόω  （習語，直譯：挺直癱軟的雙膝）以堅強的決心獲得鼓勵 得到激勵；以決心激勵自己 τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘strengthen your weak knees’ or ‘rather become more determined and encouraged’  「挺直發軟的腿」或「要更加堅定、鼓起勇氣」 (來 12:12) 見 23.170 的討論。

(e)

17.19 姿勢及與姿勢有關的事件 跪下 ［參γονυπετέω, τίθημι］ τίθημι τὰ γόνατα  （習語，直譯：放置膝蓋；拉丁語式）在別人面前跪下，帶有崇敬或懇求的含義 跪下 καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ  ‘and kneeling, they prostrated themselves before him’  「他們……跪下來拜他」 (可 15:19) 在一些文化中，跪下並不是一個崇敬或懇求的姿勢。在某些語言中，翻譯者使用了一個在功能上可以替代的用詞，該用詞包含類似的姿勢，即「深深鞠躬」，但他們可能需要使用比較字面的描述，即「跪下來」，然後在旁註中說明這動作的含義。

____________________________________________________

1 在「人」這個子域中，許多指「人」的表達都是基於人的肢體或身體部分的轉喻。這樣的轉喻修辭可見於σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 習語κάμπτω τὸ γόνυ也可以解作τὸ γόνυ的轉喻（換句話說，「膝蓋」代指「人」）。因此，κάμπτω「彎曲」或「彎腰」就可以解作「敬拜」。

γονυπετέω

(1)

(a)

17.19 姿勢及與姿勢有關的事件 跪下 ［參γόνυ, τίθημι］ 在別人面前跪下，帶有崇敬或懇求的含義 跪下 προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν αὐτὸν  ‘a man came to him and knelt down before him’  「有一個人來到耶穌面前，跪下來」 (太 17:14) 在一些文化中，跪下並不是一個崇敬或懇求的姿勢。在某些語言中，翻譯者使用了一個在功能上可以替代的用詞，該用詞包含類似的姿勢，即「深深鞠躬」，但他們可能需要使用比較字面的描述，即「跪下來」，然後在旁註中說明這動作的含義。

γράμμα  (γράμματα)

(1)

τος＜中＞

(a)

33.35 溝通 書面語言 希臘文字母表中的字母1 字母 Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα  ‘see what big letters I make as I write to you’  「你們看我親手寫給你們的字是何等的大！」 (加 6:11)

(b)

33.50 溝通 書面語言 任何一種書面文件，無論是書還是手稿，焦點在於其內容 寫作；所寫下來的 εἰ δὲ τοῖς ἐκείνου γράμμασιν οὐ πιστεύετε, πῶς τοῖς ἐμοῖς ῥήμασιν πιστεύσετε;  ‘but since you do not believe his writings, how will you believe my words?’  「如果你們不信他所寫的，又怎會信我的話呢？」 (約 5:47)

(c)

6.63 人工製品 用於標記及書寫的工具 ［參ἐπιστολή］ 寫給一人或多人的、包含文字的物件2 信（通常寫在紙莎草紙上） Ἡμεῖς οὔτε γράμματα περὶ σοῦ ἐδεξάμεθα ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας  ‘we have not received any letters from Judea about you’  「我們沒有收到從猶太來的有關你的信」 (徒 28:21) 有些語言需要區分作為物件的「信」和作為內容或信息的「信」。在 徒 23:33，焦點是在信件這個物件，而不一定在信件的內容。然而，在大多數上下文中都不能區分作為實物的信件和作為信息的信件（見 33.48）。

(d)

33.39 溝通 書面語言 財務賬目的書面記錄，尤指債務 賬目；債務的記錄 Δέξαι σου τὰ γράμματα καὶ καθίσας ταχέως γράψον πεντήκοντα  ‘here is your account; sit down quickly and write fifty on it’  「這是你的賬，快坐下來，改寫五十」 (路 16:6) 在 路 16:6，「這是你的賬」可以用「這是你所欠債務的清單」來取代。

(e)

27.21 學習 學習 （複數：των 中性）在學校或從研讀著作中獲得的大量信息 學問；教育；學識 Πῶς οὗτος γράμματα οἶδεν μὴ μεμαθηκώς;  ‘how does this man know so much (literally ‘know learning’) when he has never had formal instruction?’  「這個人沒有跟過老師，怎麼會這樣有學問呢？」 (約 7:15) τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει  ‘your great learning is driving you mad’  「你的大學問使你精神失常了！」 (徒 26:24) 關於翻譯 約 7:15 所涉及問題的討論，見 μανθάνω[a] 27.12。

____________________________________________________

1 α、β和γ是希臘文字母表的前三個字母，在新約書卷名稱中用作序數詞（第一、第二、第三）。見語義域60「數目」。

2 γράμμα[c]也可以歸類為γράφω「寫」（33.61）的衍生詞，意指寫下來的任何東西；見33.50。

γραμματεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

53.94 宗教活動 角色及作用 公認的猶太律法（包括聖經正典和律法傳統）專家 精通摩西律法的人；摩西律法專家；經學教師；律法教師 Πῶς λέγουσιν οἱ γραμματεῖς ὅτι ὁ Χριστὸς υἱὸς Δαυίδ ἐστιν;  ‘how can the experts of the Law say that the Messiah will be the descendant of David?’  「文士怎麼說基督是大衛的後裔呢？」 (可 12:35)

(b)

27.22 學習 學習 在某類文學或學科領域受過高等教育的人 學者；博學者；經學教師 Διὰ τοῦτο πᾶς γραμματεὺς μαθητευθεὶς τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ  ‘this means, then, that every teacher (of the Law) who becomes a disciple in the kingdom of heaven is like a homeowner’  「這麼說來，每一個經學教師成為天國的門徒，就像一家的主人」 (太 13:52) ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου;  ‘where (does this leave) the philosopher? Or the scholar? Or the skillful debater of this world?’  「智慧人在哪裡？文士在哪裡？這世上的辯士在哪裡？」 (林前 1:20) 在 林前 1:20 和 太 13:52 等上下文中，γραμματεύς 的傳統譯法字面意思是「抄寫員」，但是這種譯法通常會誤導讀者，因為「抄寫員」通常是指那些撰寫或抄寫文件的人。在聖經時期，猶太人中的 γραμματεύς 是指律法方面的專家或者聖經學者，而不僅僅是抄寫手稿的人。

(c)

37.94 控制，管理 管理，統治 負責城鎮或城市記錄的市政官員，顯然對維護法律和秩序也有一定的責任 書記；書記官 καταστείλας δὲ ὁ γραμματεὺς τὸν ὄχλον  ‘and the town clerk got the crowd under control’  「城裡的書記官安撫了群眾」 (徒 19:35)

γραπτός

(1)

ή，όν

(a)

33.64 溝通 書面語言 指被寫下來的 寫下的 οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν  ‘their conduct shows that what the Law commands is written in their hearts’  「他們的行為顯明了法律的要求是寫在他們心裡的」 (羅 2:15)

γραφή  (γραφαί)

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.10 溝通 言語，段落 ［參περιοχή, τόπος］ 話語的特定部分或單位1 段落；文件的一部分；聖經的一部分 Σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν  ‘this passage has come true today as you heard it (being read)’  「你們聽見的這段經文，今天已經應驗了」 (路 4:21) τόπος[b]、περιοχή 或 γραφή[a] 的翻譯通常可以使用比較籠統的詞彙，例如地方或部分。在其他一些情況中，翻譯者可能會採用意為「話語」的詞彙。因此，路 4:21 可以譯成，「你們聽見的這些話語，今天已經應驗了」。

(b)

33.53 溝通 書面語言 《舊約》的某個段落2 經文 λέγει γὰρ ἡ γραφή, Πᾶς ὁ πιστεύων ἐπ᾽ αὐτῷ οὐ καταισχυνθήσεται  ‘for the Scripture says, Whoever believes in him will not be disappointed’  「經上說：『凡信靠他的人必不蒙羞』」 (羅 10:11)

(c)

33.54 溝通 書面語言 ［參γράφω］ （複數，ῶν 陰性）《舊約》的神聖著作 經卷；神聖的著作 πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς  ‘you are wrong because you do not know the Scriptures’  「你們錯了，因為你們不明白經卷」 (可 12:24) 有些翻譯者可能試圖錯誤地使用「聖經」一詞來翻譯《新約》中的 αἱ γραφαί「經卷」。αἱ γραφαί「經卷」是指《舊約》，而不是包含《舊約》和《新約》的整本《聖經》。另外，把 αἱ γραφαί 譯成「上帝的著作」也是錯誤的，因為這會讓人以為上帝親自寫下了那些話語。

____________________________________________________

1 γραφή[a]（33.10）與γραφή[b]（33.53）在意思上有顯著的差異；γραφή[b]特指舊約經文，而γραφή[a]的意思比較寬泛，可以指任何語段，雖然該詞在路 4:21恰巧是指一段舊約經文。

2 關於γραφή比較寬泛的意思，見33.10和腳註。

γράφω  (γέγραπται)

(1)

(a)

33.61 溝通 書面語言 用鋼筆等標記工具，在紙張或其他平面上做一些構成字詞的標記 書寫 Ὃν ἔγραψεν Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ  ‘the one of whom Moses wrote in the Law’  「摩西在律法書上所寫的」 (約 1:45) 由於書寫的知識在世界各地普遍存在，因此要找到一個表達書寫的詞彙通常不會有困難。某些地方的語言到現在才有書面文字，翻譯者通常會使用一個短語來表達書寫，例如：「在紙上做記號」，「用綫條來交談」，或「用紙來說話」。

(b)

33.54 溝通 書面語言 ［參γραφή］ （動詞的被動形式）被寫下來的，指聖經 被寫下來；聖經

γραώδης

(1)

ες

(a)

9.38 人 女性 （γραῦς「年老的女人」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）年老的女人的特徵 像年老的女人般說話；像年老的女人般做事 τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ  ‘keep away from godless myths such as old women are likely to tell’ or ‘keep away from godless and useless legends’  「要棄絕那世俗的言語和老婦的無稽傳說」或「要棄絕不敬虔和無用的傳說」 (提前 4:7)

γρηγορέω

(1)

(a)

23.72 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 由於需要繼續保持警覺而保持清醒 保持清醒；保持醒著的；警醒 εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ φυλακῇ ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἂν  ‘if the man of the house knew the time when the thief would come, he would stay awake’  「一家的主人若知道晚上什麼時候有賊來，就必警醒」 (太 24:43) 在一些語言中，太 24:43 的 γρηγορέω 可以譯成：「他一定會睜開眼睛」，或「他必定會看到發生什麼事」。

(b)

27.56 學習 準備好去學習，留心 （γρηγορέω[a]「保持清醒」23.72 的引申喻意）持續地準備好和警覺地去學習 警醒；警惕；留意；留心；當心 Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει  ‘be alert, stand fast in the faith’  「你們要保持警醒，在信仰上站立穩固」 (林前 16:13)

(c)

23.97 生理活動過程及狀態 活著，死去 （γρηγορέω[a]「保持清醒」23.72 的引申喻意）仍然活著和保持警覺 仍然活著；活著 εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν  ‘whether we are alive or dead’  「無論是活著還是死了」 (帖前 5:10)

Γύλλιον

(1)

(a)

93.455 人名及地名 地名 Τρωγύλλιον 93.600 的另一種拼寫法（徒 20:15，校勘欄） （音譯）古利安

γυμνάζω

(1)

(a)

88.88 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 通過嚴明的紀律來約束自己 约束自己；嚴於律己 γύμναζε δὲ σεαυτὸν πρὸς εὐσέβειαν  ‘keep yourself disciplined for a godly life’  「要自律，過敬虔的生活」 (提前 4:7) 在某些語言中，「自律」的對等譯詞在字面上是「使自己服從」。有時也會用「命令自己的心」等習語來表達。

(b)

36.11 引導，管教，跟從 管教，鍛煉 經歷嚴格的訓練和控制，暗示身體力量和／或道德力量的增強 訓練；接受紀律；接受管教 ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι᾽ αὐτῆς γεγυμνασμένοις ἀποδίδωσιν δικαιοσύνης  ‘later, however, those who have been disciplined by such punishment reap the peaceful reward of a righteous life’  「後來卻為那些藉管教經過鍛煉的人結出平安的果子來，就是義」 (來 12:11) 翻譯 來 12:11 中的 γυμνάζω 時，有些語言需要譯成「那些通過這樣的懲罰學了教訓的人」，或「那些通過這樣的懲罰而改過自新的人」，或「那些受了懲罰而明白必須怎樣去做的人」。

γυμνασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

50.7 競賽及遊戲 鍛煉身體，作為改善身體的方式 鍛煉身體；操練身體 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος  ‘for physical exercise has some value to it’  「操練身體有些益處」 (提前 4:8)

γυμνιτεύω

(1)

(a)

49.24 涉及衣著及裝飾的活動 穿著破舊的衣服 穿著破舊的衣服；衣不蔽體；衣衫襤褸 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ γυμνιτεύομεν  ‘to this very hour we go hungry and thirsty; we are wearing ragged clothing’  「直到現在，我們還是又飢又渴，衣不蔽體」 (林前 4:11)

γυμνός

(1)

ή，όν

(a)

49.22 涉及衣著及裝飾的活動 沒有穿衣服或幾乎衣不蔽體的 赤身露體；衣不蔽體 πότε σε εἴδομεν ... γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι;  ‘when did we ever see you ... naked or sick or in prison and we would not help you?’  「我們什麼時候見你……赤身露體，或病了，或在監獄裡，沒有伺候你呢？」 (太 25:44) ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα γυμνὸς ἔφυγεν  ‘he left the linen cloth behind and ran away naked’  「他卻丟下麻布，赤身逃走了」 (可 14:52)

(b)

28.62 知道 可知的 （γυμνός[a]「裸體的」49.22 的引申喻意）很容易被人知道，因為沒有什麼是隱藏的 沒有隱藏的；容易知道的；赤露的 οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ  ‘there is no creature hidden from him, but all are naked and exposed to his eyes’  「受造之物在上帝面前沒有一樣不是顯明的，萬物在他的眼前都赤露敞開」 (來 4:13) 在翻譯 γυμνός [b] 時，翻譯者很少能夠採用字面意為「裸體」的詞彙，但是可以使用「沒有任何遮蓋」或「沒有任何東西可以用來隱藏」等短語，來保留比喻義。

γυμνότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

49.23 涉及衣著及裝飾的活動 赤裸身體或衣不蔽體 赤身露體；衣不蔽體 τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ... ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα;  ‘shall tribulation ... or nakedness or peril or death ... separate us from the love of Christ?’  「誰能使我們與基督的愛隔絕呢？難道是患難嗎？……是赤身露體嗎？是危險嗎？是刀劍嗎？」 (羅 8:35) 在 羅 8:35 的上下文中，「赤身露體」是指貧窮。

γυναικάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.35 人 女性 （γυνή[a]「女人」9.34 一字蘊含指小和輕蔑含義的衍生詞）愚蠢和／或輕浮的成年婦女 愚蠢的女人；輕浮的女人 εἰσιν οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας καὶ αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια  ‘they go into homes and get control over frivolous women’  「他們當中有人潛入別人家裡，操縱無知的婦女」 (提後 3:6)

γυναικεῖος

(1)

α，ον

(a)

9.36 人 女性 （γυνή[a]「女人」9.34 的衍生詞）與作為一個女人有關的 女人；女性；女人的 ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ, ἀπονέμοντες τιμὴν  ‘giving honor to the female as the weaker sex’  「體貼女性在性別上比較軟弱」 (彼前 3:7)

γυνή

(1)

αικός＜陰＞

(a)

9.34 人 女性 適婚年齡的成年女性 女人 δεσμεύων καὶ παραδιδοὺς εἰς φυλακὰς ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας  ‘I arrested men and women and threw them into prison’  「我也搜捕男女信徒，把他們關在監獄裡」 (徒 22:4) 在某些語言中，「搜捕男人和女人」徒 22:4 這個說法可能很彆扭，因為這些語言通常會把「男人和女人」簡單地說成「人」。然而，在能夠區分「男女」的情況都應該作出區分，因為在新約時代，以涉嫌異端的罪名拘捕女人，似乎遠不如拘捕男人合理；一般認為男人在新的運動中扮演更加活躍的角色，因此更有可能被當局控告。 作為一種稱呼，γυνή 在通用希臘語中是對女性的禮貌稱呼：ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις「婦人，你的信心是大的！」太 15:28。在 約 2:4，耶穌禮貌地用 γυνή 來稱呼自己的母親。 在有些語言中，耶穌稱呼母親為「婦人」的做法是完全不能接受的。在有些語言中，耶穌的做法會暗示耶穌不認馬利亞為他的母親。在其他一些語言中，耶穌這樣稱呼母親會暗示耶穌指他的母親是妓女或邪惡的人。因此在有些語言中，耶穌只能稱呼他的母親為「母親」或「我的母親」。

(b)

10.54 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 嫁給一個男人的女人 妻子 Ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον  ‘whoever divorces his wife must give her a certificate of divorce’  「無論誰休妻，都要給她休書」 (太 5:31) γυνή[a]「女人」（9.34）與 γυνή[b]「妻子」的意義區別，與 ἀνήρ[c] 和 ἄνθρωπος[c] 在意義上的區別相似（見10.53）。不過，有些語言採用了基本上與希臘文相同的用法，就是簡單地稱妻子為「他的女人」、「我的女人」等等。相關的上下文通常會清楚顯示 γυνή 是要表達哪個意思。

(c)

34.70 聯合 結婚，離婚 γυναικὸς ἅπτομαι  （習語，直譯：觸碰女人）娶一個女人 結婚 καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς μὴ ἅπτεσθαι  ‘it is good for a man not to get married’  「一個男人能夠不結婚倒是好的」 (林前 7:1) 必須注意的是，林前 7:1 的下半節「一個男人能夠不結婚倒是好的」這句話可能是保羅說的，或是引述自哥林多教會的來信。這一點應該在旁註中清楚指明。

(d)

λαμβάνω γυναῖκα  （習語，直譯：帶走一個女人）娶一個女人 結婚

(e)

ἔχω γυναῖκα  （習語，直譯：擁有一個女人）和一個女人結婚 和……結婚

Γώγ

(1)

＜陽＞

(a)

93.87 人名及地名 人名 一個神秘的名字，用來指明一個將被彌賽亞征服的敵人 歌革；《思》哥格

γωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

79.107 物體的特徵 形狀 一個區域或建築物的角落，可以是內角或外角 角；角落 ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ... προσεύχεσθαι  ‘to pray ... on the street corners’  「在十字路口禱告」 (太 6:5) οὐ γάρ ἐστιν ἐν γωνίᾳ πεπραγμένον τοῦτο  ‘this thing was not done in a corner (a reference to something which was not done in secret)’  「這不是在角落裡做的（指不是在背地裡做的事）」 (徒 26:26) ἑστῶτας ἐπὶ τὰς τέσσαρας γωνίας τῆς γῆς  ‘standing on the four corners of the earth’  「站在地的四角」 (啟 7:1)

Δαδδαῖος

(1)

(a)

93.88 人名及地名 人名 Θαδδαῖος 93.150 的另一種拼寫法（可 3:18，GNT3c-校勘欄） （音譯）達太

δαιμονίζομαι

(1)

(a)

12.41 超自然生物及力量 超自然生物 （δαιμόνιον[a] 「魔鬼」12.37 的衍生詞）被魔鬼附身和控制 被鬼附 προσήνεγκαν αὐτῷ δαιμονιζομένους πολλούς  ‘they brought to him many who were possessed by demons’  「有人帶著許多被鬼附的來到耶穌跟前」 (太 8:16) 有些語言不可以說一個人「被鬼附身」。更加合適的表達可能是「那個人身上有鬼」。在另一些語言中，人們會用習語來表達：「魔鬼騎著那人」，或「魔鬼控制著那人」，或甚至是「魔鬼就是那個人」。

δαιμόνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［參δαίμων, διάβολος, πνεῦμα］ 邪惡的超自然生物或靈體 惡魔；邪靈 δαιμόνια πολλὰ ἐξέβαλεν  ‘he drove out many demons’  「趕出許多鬼」 (可 1:34) 在許多語言中，雖然魔鬼可能被說成是「惡魔的首領」，但是有時候，惡魔只是被稱為「魔鬼的眾靈」或「魔鬼的僕人」。 在許多語言中，用什麼詞彙來指稱惡魔的困難，不在於沒有這樣的詞彙，而是有大量不同的詞彙去描述不同種類的惡魔，每一種惡魔負責管轄人類的某種行為，例如：精神錯亂、抑鬱、癲癇、性變態和暴力襲擊。有時候，惡魔被分類為「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常後者會被認為是更加暴力和惡毒的鬼。如果某個語言有大量指稱惡魔的不同詞彙，卻沒有一個通稱術語來表示所有種類的惡魔，翻譯者通常可以選擇與新約中描述的惡魔活動最接近的那一類，並且用該詞彙加上合適的語境描述，以表明該詞彙需要作為一般意義來理解。

(b)

12.26 超自然生物及力量 超自然生物 地位稍遜於 θεός[b]「神」12.22 的超自然生物 神；鬼神 Ξένων δαιμονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι  ‘he seems to be talking about foreign gods’  「他好像在傳講外邦鬼神」 (徒 17:18) 「外邦鬼神」（徒 17:18）這個表達可以翻譯為：「外國人敬拜的神明」，或「外國人的神明」。如果把「外邦鬼神」翻譯為一句短語，而意思是「那些神明是外國人」，這樣就錯了。

δαιμονιώδης

(1)

ες

(a)

12.40 超自然生物及力量 超自然生物 （δαιμόνιον[a]「惡魔」12.37 的衍生詞）與惡魔有關的 屬惡魔的；邪惡的 ἐπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης  ‘earthly, physical, demonic’  「屬地上的，屬情慾的，屬鬼魔的」 (雅 3:15) 在某些語言中，δαιμονιώδης 可以翻譯為：「典型的惡魔做事方式」，或「惡魔的行事方式」。

δαίμων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［參δαιμόνιον, διάβολος, πνεῦμα］ 邪惡的超自然生物或靈體 惡魔；邪靈 οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν  ‘the evil spirits begged him’  「鬼就央求他」 (太 8:31) 在許多語言中，雖然魔鬼可能被說成是「惡魔的首領」，但是有時候，惡魔只是被稱為「魔鬼的眾靈」或「魔鬼的僕人」。 在許多語言中，用什麼詞彙來指稱惡魔的困難，不在於沒有這樣的詞彙，而是有大量不同的詞彙去描述不同種類的惡魔，每一種惡魔負責管轄人類的某種行為，例如：精神錯亂、抑鬱、癲癇、性變態和暴力襲擊。有時候，惡魔被分類為「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常後者會被認為是更加暴力和惡毒的鬼。如果某個語言有大量指稱惡魔的不同詞彙，卻沒有一個通稱術語來表示所有種類的惡魔，人們通常可以選擇與新約中描述的惡魔活動最接近的那一類，並且用該詞彙加上合適的語境描述，以表明該詞彙需要作為一般意義來理解。

δάκνω

(1)

(a)

20.26 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 （ δάκνω「咬」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）對某人造成個人的傷害 傷害 εἰ δὲ ἀλλήλους δάκνετε  ‘you are harming one another’  「你們在彼此傷害」 (加 5:15)

δάκρυον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.73 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 從眼睛流出來的水樣液體 眼淚 ἐξαλείψει ὁ θεὸς πᾶν δάκρυον ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘God shall wipe away every tear from their eyes’  「上帝必擦去他們一切的眼淚」 (啟 7:17)

δακρύω

(1)

(a)

25.137 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 哭泣，明顯意味著流淚 哭；哭泣；流淚 ἐδάκρυσεν ὁ Ἰησοῦς  ‘Jesus wept’  「耶穌哭了」 (約 11:35) 有些語言清楚區分由於悲傷造成的哭泣，與由於身體受苦造成的哭泣。翻譯者在翻譯相關經文時必須小心注意這種區分，以免扭曲經文的意思。

δακτύλιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.190 人工製品 裝飾品 指環，通常用金或銀製成，一般刻有物主的印章，用來標記所有權以及在公文上蓋章 戒指 δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ  ‘put a ring on his finger’  「把戒指戴在他指頭上」 (路 15:22)

δάκτυλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.34 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人類手掌前端五個細長的分支，可用來書寫、指示、抓握，還可以做別的活動 手指；指頭 ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘Jesus bent down and wrote with his finger on the ground’  「耶穌卻彎下腰，用指頭在地上寫字」 (約 8:6) 雖然「用手指寫字」(約 8:6)聽起來十分合乎邏輯，但在有某語言中，正確的說法是「用手寫字」。同樣，在 太 23:4 中，把習語「伸出一根手指」說成「伸出一隻手」更加適合。使用「伸出一根手指」和「伸出一隻手」等表達時必須仔細研究其習語意義，因為「伸出一隻手」可能意味著「提供幫助」，而「伸出一根手指」則可能是一個猥褻的手勢。 在許多語言中，「伸出一隻手」（太 23:4）最好譯作「伸出援手」或「以任何方式來提供幫助」。關於 δάκτυλος θεοῦ「上帝的手指」（路 11:20），參76.3。

(b)

76.3 能力，力量 能力作為一個人或神明的活動的表現 1 能力 εἰ δὲ ἐν δακτύλῳ θεοῦ [ἐγὼ] ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια  ‘but if by the power of God I cast out demons’  「我若靠著上帝的能力趕鬼」 (路 11:20) 有些語言沒有抽象地表示「能力」的詞彙。「靠著某人的能力做某事」的對應表達是「某人使某某能做某事」，或者採用比喻式表達：「某人給某某力量去做某事」。

____________________________________________________

1 χείρ[c]、βραχίων[a]和δάκτυλος[b]三個用語在「個人的力量」這個象徵意義方面可能存在差異，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

Δαλμανουθά

(1)

＜陰＞

(a)

93.456 人名及地名 地名 靠近加利利湖西岸的一個地方，確實位置不詳 大瑪努他；《思》達瑪奴達

Δαλματία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.457 人名及地名 地名 以利哩古南部 撻馬太；《思》達耳瑪提雅

δαμάζω

(1)

(a)

37.1 控制，管理 控制，限制 ［參ζωγρέω］ 制伏並繼續限制 控制；制伏；制止 οὐδεὶς ἴσχυεν αὐτὸν δαμάσαι  ‘no one was able to get control of him’  「沒有人能制伏他」 (可 5:4) πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων ... δαμάζεται ... τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ  ‘all kinds of wild animals ... can be controlled ... by people’  「各類野獸……都可以被制伏」 (雅 3:7) 許多語言可能都很難直說「把一個人控制住」。因此，較適當的做法是使用短語，例如：「不允許某人做他想做的事」，或「使某人行為檢點」，或「使某人服從」。在說到動物時，可以把 雅 3:7 譯成「可以使各種野獸……順服某人」。

δάμαλις

(1)

εως＜陰＞

(a)

4.18 動物 動物 雌性牛犢 小母牛，母牛犢 σποδὸς δαμάλεως  ‘ashes of a heifer’  「母牛犢的灰」 (來 9:13) δάμαλις「母牛犢」比小牛的天數和個頭更大，但是比母牛年幼，因此「母牛犢」是指未曾懷孕或生產的母牛。

Δάμαρις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

93.89 人名及地名 人名 聽保羅講道後信主的雅典婦人 大馬哩；《思》達瑪黎

Δαμασκηνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.458 人名及地名 地名 （Δαμασκός「大馬士革」93.459 的衍生詞）在大馬士革居住或出生的人 大馬士革的；《和》大馬色的

Δαμασκός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

93.459 人名及地名 地名 敘利亞的首府 大馬士革；《和》大馬色

δάνειον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.210 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 （δανείζω「借錢給人」57.209 的衍生詞）借出的東西 貸款；債務；債 τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ  ‘he cancelled his debt’  「免了他的債」 (太 18:27)

δανίζω  (δανείζω, δανείζομαι)

(1)

(a)

57.209 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 借錢給人，通常期望得回借出的錢再加上利息 借貸給人；借錢給人 ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα  ‘even sinners give loans to sinners and hope to get back the same amount’  「就連罪人也借錢給罪人，只是要如數收回」 (路 6:34) 在 路 6:34，可能並不存在支付利息的情況，意思類似於 κίχρημι「借給」（57.214）。

(b)

57.213 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 向人借錢，通常指需要支付利息 向人借錢 τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς  ‘do not turn your back on the person who wishes to borrow from you’  「要向你借貸的，就不要拒絕」 (太 5:42) 然而，太 5:42 中提到的借貸可能不包括利息。

Δανιήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.90 人名及地名 人名 舊約大先知 但以理；《思》達尼爾

δανιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.211 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 （δανείζω「借錢給人」57.209 的衍生詞）借錢給人以收取利息的人 放債者；債主 δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανιστῇ τινι  ‘there were two men who owed money to a moneylender’  「有兩個人欠了某一個債主的錢」 (路 7:41)

δαπανάω

(1)

(a)

57.146 擁有，轉移，交換 花費，浪費 付出金錢（或其他財物），以獲得利益或好處 花費；付錢；支付費用 πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ πολλῶν ἰατρῶν καὶ δαπανήσασα τὰ παρ᾽ αὐτῆς πάντα  ‘she had been treated by many doctors and had spent all her money’  「看過許多醫生……耗盡所有的家產」 (可 5:26) δαπάνησον ἐπ᾽ αὐτοῖς  ‘pay their expenses’  「替他們付錢」 (徒 21:24) ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will gladly spend all I have and even give myself in order to help you’  「為了幫助你們，我願意花光我所有的一切，甚至付出我自己」 (林後 12:15) 關於 δαπανάω 在 林後 12:15 的另一種解釋，見 δαπανάω[c] 42.27。

(b)

57.149 擁有，轉移，交換 花費，浪費 完全花盡，有白白花費的含意，因此意指浪費 完全花盡；浪費；揮霍 διότι κακῶς αἰτεῖσθε, ἵνα ἐν ταῖς ἡδοναῖς ὑμῶν δαπανήσητε  ‘because you ask with bad intentions in order to waste them on your own pleasures’  「因為你們動機不良，要把所得的揮霍在自己的享樂上」 (雅 4:3) 在一些語言中，「浪費」可以表達為：「用盡了且沒有得到好處」或「擁有卻沒有目的」。

(c)

42.27 執行，從事 做，執行 （δαπανάω[a]「花費，耗費」57.146 的引申喻意）盡很大的努力去做某事 做任何事；盡很大的努力；付出一切 ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω ... ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will gladly do anything I can ... on your behalf’  「我也甘心樂意為你們做任何事」 (林後 12:15) 然而，林後 12:15 中的 δαπανάω 可能應該從字面意義上去理解，因而譯成「我樂意為你們花盡我的所有」（見 δαπανάω[a] {D57.146}）。

δαπάνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

57.160 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 （δαπανάω[a]「花費」57.146 的衍生詞）為獲得某物或好處而已經花費或將要花費的金錢 成本；費用；花費 τίς γὰρ ἐξ ὑμῶν θέλων πύργον οἰκοδομῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν δαπάνην ...;  ‘if one of you is planning to build a tower, will he not sit down first and figure out what it will cost?’  「你們當中有誰要蓋一座塔樓，不先坐下計算費用」 (路 14:28)

Δαυίδ

(1)

＜陽＞

(a)

93.91 人名及地名 人名 以色列的第二位君王，耶穌基督的先祖 大衛；《思》達味

δέ

(1)

(a)

89.94 關係 添加 表示一種附加的關係，但可能包含一些對比 和（中文通常不必譯出來） Παῦλος δοῦλος θεοῦ, ἀπόστολος δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘Paul, a servant of God and an apostle of Jesus Christ’  「上帝的僕人、耶穌基督的使徒保羅」 (多 1:1)

(b)

89.87 關係 順序添加 ［參καί］ 表示一系列密切關聯的事件 和；以及（中文通常不必譯出來） Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ, Ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰακώβ  ‘Abraham was the father of Isaac and Isaac was the father of Jacob’  「亞伯拉罕生以撒，以撒生雅各」 (太 1:2)

(c)

89.124 關係 對比 表示對比 但是；另一方面 πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί  ‘many are invited, but few are chosen’  「被邀請的人多，但被選上的人少」 (太 22:14) Ὡς δὲ ἀνέβησαν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ἑορτήν, τότε καὶ αὐτὸς ἀνέβη  ‘but after his brothers went to the feast, he also went’  「但他的兄弟們上去過節以後，他也上去」 (約 7:10)

(d)

89.104 關係 添加 ［參μέν］ μέν ... δέ  表示兩個或多個項目，這些項目具有附加相關和主題平行的特色 一些……另一些；首先……其次 ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα  ‘some had a hundred (grains), others sixty, and others thirty’  「有些一百倍的，有些六十倍的，有些三十倍的」 (太 13:8,8 [2]) πρῶτον μὲν ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς Σαλήμ  ‘first interpreted King of Righteousness and then also King of Salem’  「首先……意思是『正義的王』；又因為他是撒冷王」 (來 7:2)

(e)

89.136 關係 對比 ［參ἀλλά, μέν, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... δέ  表示一組互相對比的項目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水給你們施洗，叫你們悔改；但那在我以後來的……要用聖靈與火給你們施洗」 (太 3:11)

δέησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.171 溝通 請求，要求 （ δέομαι「懇求，乞求」33.170 的衍生詞）基於假定需求的緊急請求1 祈求；請求；禱告 Μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία, διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου  ‘do not be afraid, Zechariah! (God) has heard your prayer’  「撒迦利亞，不要怕！上帝垂聽了你的禱告」 (路 1:13)

____________________________________________________

1 雖然δέησις基本上是指「迫切祈求的東西」，但這詞在《新約》中僅僅用於向上帝所作的祈求，因此可以恰當地譯成「禱告」。

δεῖ

(1)

(a)

71.34 狀況 必要的，不必要的 形容某事必須發生，往往有不可避免的含意 必定；必須；必然 ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων, μὴ θροεῖσθε· δεῖ γενέσθαι  ‘don't be troubled when you hear (the noise) of battles (close by) and news of battles (far away); such things must happen’  「你們聽見有戰爭和戰爭風聲的時候，不要驚慌，這些事必須發生」 (可 13:7) δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν  ‘it is necessary for you to calm down’  「你們就必須冷靜下來」 (徒 19:36) 在 可 13:7 等上下文中，翻譯者不能確定 δεῖ 僅僅是指某個事件不可避免，還是這些事件是上帝的計劃和心意的一部分。後一種解釋只能得自更寬廣的神學意涵，而不是 δεῖ 一詞本身的意思。

(b)

71.21 狀況 應該，理應 由於強制力而應該做某事，這種強迫的力量包括內在的力量（如義務、職責）和外在的力量（如法律、習俗和環境） 應該；必須；一定要 οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς κἀγὼ σὲ ἠλέησα;  ‘should you not have shown mercy to your fellow servant as I showed mercy to you?’  「你不應該憐憫你的同伴，像我憐憫你嗎？」 (太 18:33) ταῦτα [δὲ] ἔδει ποιῆσαι  ‘(you) ought to do these things’  「這些是你們必須做的」 (太 23:23) τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν  ‘for the Holy Spirit will teach you at that time what you should say’  「因為就在那時候，聖靈會教導你們該說的話」 (路 12:12) ἔδει δὲ αὐτὸν διέρχεσθαι διὰ τῆς Σαμαρείας  ‘he had to go through Samaria’  「他必須經過撒瑪利亞」 (約 4:4) Ἔδει μέν, ὦ ἄνδρες, πειθαρχήσαντάς μοι μὴ ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης  ‘men, you should have listened to me and not sailed from Crete’  「各位，你們本來應該聽我的話，不離開克里特島」 (徒 27:21)

δεῖγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

28.48 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 （δείκνυμι[a]「表明，使人知道」28.47 的衍生詞）使人得知某事物本質的方法，尤其是作為必須避免的事情的鑒戒 鑒戒（例如警告）；使人得知某事物的方法 πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι  ‘they exist as an example of undergoing the punishment of eternal fire’ or ‘they suffer the punishment of eternal fire, as an example (to us all)’  「他們的存在，是遭受不熄滅之火的懲罰的例子」或「遭受永不熄滅之火的懲罰，作為眾人的鑒戒」 (猶 1:7)

δειγματίζω

(1)

(a)

25.200 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 ［參παραδειγματίζω］ 使某人當眾蒙受羞辱 公開羞辱；當眾羞辱；使蒙羞 καὶ μὴ θέλων αὐτὴν δειγματίσαι  ‘and he did not want to disgrace her in public’  「不願意當眾羞辱她」 (太 1:19) 有些語言把「公開羞辱」表達為：「使每個人都認為……是壞的」，或「使每個人都對……竊竊私語」。

δείκνυμι

(1)

(a)

28.47 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ὑποδείκνυμι］ 通過視覺、聽覺、動作、手勢或語言的途徑，讓人知道某事物的特徵或意義1 表明；展示；指示 ἔτι καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι  ‘I will make known to you a more excellent way’  「現在我要把高超無比的道路給你們看」 (林前 12:31) δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστροφῆς τὰ ἔργα αὐτοῦ  ‘let him demonstrate his deeds by his good life’  「他應當藉著美好的生活……把自己的行為表現出來」 (雅 3:13) 關於 δείκνυμι 在 林前 12:31 的另一種解釋，見 δείκνυμι[b] 33.150。

(b)

33.150 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ὑποδείκνυμι］ 通過示範或證明來解釋某事物的意義2 說明；解釋；指示 ἔτι καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι  ‘I will show you a still more excellent way’  「現在我要把高超無比的道路指示你們」 (林前 12:31c) 關於 δείκνυμι 在 林前 12:31 中的另一種解釋，見 δείκνυμι[a] 28.47。

____________________________________________________

1 ὑποδείκνυμι[a]的內涵意義可能比δείκνυμι[a]更強，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 δείκνυμι[b]的意思與ὑποδείκνυμι[b]可能略有不同，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

3 林前 12:31所指的「更高超的道路」是《哥林多前書》13章記載的一個口頭陳述，因此在這個上下文中，δείκνυμι是指口頭的溝通。然而，《哥林多前書》13章的內容遠遠超過口頭的溝通，因此在林前 12:31的上下文中，把這個表述的意思解作「使知道」是完全合理的。在δείκνυμι[b]和ὑποδείκνυμι[b]的情況下，顯然很難確定焦點是在溝通的行為，還是接收者由此而獲得的知識或理解。33.151-33.154中列出的詞彙也有同樣的難題。

δειλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.266 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 由於缺乏勇氣或道德力量而恐懼的狀態 怯懦；懦弱；膽怯；膽小 οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ θεὸς πνεῦμα δειλίας  ‘for God has not given us a spirit of timidity’ or ‘... a spirit of cowardice’  「因為上帝賜給我們的不是膽怯的心」或「……懦弱的心」 (提後 1:7) 有些語言用習語來表達「懦弱膽小」，比如：「有一顆墜落的心」，「有一顆軟弱的心」，或「某人的心已經消失了」。

δειλιάω

(1)

(a)

25.267 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 害怕和膽怯 膽怯；缺乏勇氣；害怕 μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν ἡ καρδία μηδὲ δειλιάτω  ‘do not let your heart be anxious; do not be cowardly’  「你們心裡不要憂愁，也不要膽怯」 (約 14:27)

δειλός

(1)

ή，όν

(a)

25.268 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 怯懦的 膽怯；膽小；怯懦；害怕 τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις ... τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ πυρὶ καὶ θείῳ  ‘but for cowards and traitors ... the place for them is the lake burning with fire and brimstone’  「至於膽怯的、不信的……他們將在燒著硫磺的火湖裡有份」 (啟 21:8) 有些語言把「懦夫」表達為：「總是奔跑的人」，或「沒事而逃跑的人」。

δεῖνα

(1)

＜陽＞及＜陰＞

(a)

92.19 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指某個實體，是一個人不能或不想明說的實體（在《新約》中僅指男人） 某一個人；某人 Ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ  ‘go into the city to a man and say to him’  「你們進城去，到某人那裡，對他說」 (太 26:18) 在許多翻譯中，δεῖνα 被譯作「某個人」（certain），但這也可以讓人產生錯誤的印象，因為這暗示有關各方已經認識那人，或者已經根據上下文確定了那人的身份。

δεινός

(1)

ή，όν

(a)

22.31 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 嚴峻或艱難的，暗示令人恐懼 困難的；艱苦的；嚴峻的 ἀλλὰ ἐγγίζει ἄλλα δεινά  ‘but other severe (afflictions) are near’  「但其他更嚴峻的苦難即將來臨」（經文校勘欄） (可 16:14, 15 [2]) 這詞只見於異文：ἀλλὰ ἐγγίζει ἄλλα δεινά「但是其他嚴重的（苦難）近了」（可 16:14）（校勘欄）。

δεινῶς

(1)

(a)

78.24 程度 多，少（正負程度） 在量表上的一個極端點，涉及負數值 激烈地；非常；極度 δεινῶς βασανιζόμενος  ‘suffering terribly’  「非常痛苦」 (太 8:6) ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν  ‘the scribes and Pharisees began to criticize (him) terribly’ or ‘... bitterly’ or ‘... in a violent manner’  「文士和法利賽人就開始極力地催逼他」或「……苦苦地……」或「……劇烈地……」 (路 11:53)

δειπνέω

(1)

(a)

23.20 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἀριστάω, ἄρτος, κλάω］ 吃飯，沒有特指一天中的哪一段時間或哪類食物 吃飯；坐席 εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτὸν καὶ δειπνήσω μετ᾽ αὐτοῦ  ‘I will come into his house and eat a meal with him’  「我要進到他那裡去，我與他……一起吃飯」 (啟 3:20) 有些語言說「吃飯」時，必須指明吃飯的時間和吃什麼食物。

δεῖπνον

(1)

ου＜中＞

(a)

23.22 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἄριστον, βρῶσις］ 一頓飯，可以是簡單的一餐或是精心準備的盛宴（ δεῖπνον 的這個通用意義，與 δεῖπνον[b] 23.25 的特定意義形成對比） 一頓飯；宴會；盛宴 Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίησεν  ‘Herod gave a banquet for his officials’  「希律擺設宴席，請了大臣」 (可 6:21) 雖然 ἄριστον[a]、δεῖπνον[a] 和 βρῶσις[b] 在這種用法上高度通用，但是並不需要使用對應的通稱來翻譯這些詞彙，因為比較具體的詞彙可能更加符合上下文。事實上，在某些情況下採用通稱可能會非常不合適，比如在 可 6:21，使用通稱會表示希律非常吝嗇，僅僅為眾官員提供一頓普通的飯食。

(b)

23.25 生理活動過程及狀態 吃，喝 一天中最主要的一餐，通常是晚餐 晚餐；晚飯；正餐 καὶ δείπνου γινομένου  ‘and they were at supper’  「晚餐的時候」 (約 13:2) 所謂的西方世界通常是一日三餐，即早餐、午餐和晚餐，然而，世界上的許多地方一天只有兩頓正餐：一頓約在上午 9、10 點鐘，另一頓約在下午 4、5 點鐘。 有些語言還區分了比較正式的正餐和相對隨意的便餐，可以稱之為小吃或點心。便餐可能只吃一種食物，並且分量相對較少。

(c)

盛宴 筵席；宴席；宴會

δεισιδαιμονία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.2 宗教活動 宗教行為 關乎神明的一套信念，暗示有相應的行為 宗教 ζητήματα δέ τινα περὶ τῆς ἰδίας δεισιδαιμονίας εἶχον πρὸς αὐτὸν  ‘they had some arguments with him about their own religion’  「他們跟他爭論的是有關宗教上的問題」 (徒 25:19)

δεισιδαίμων

(1)

ον

(a)

53.3 宗教活動 宗教行為 與宗教有關的 篤信宗教的；有濃厚宗教熱情的；敬畏鬼神的 δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ  ‘I perceive that you are very religious people’  「我看你們凡事很敬畏鬼神」 (徒 17:22) δεισιδαίμων 可以是褒義或貶義，即它的意思可以是「非常敬虔的」或是「迷信的」，雖然「迷信的」這個意思主要是後來才發展出來的。在 徒 17:22，似乎很有理由相信保羅是使用這個詞的正面意義。

δέκα

(1)

(a)

60.19 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的十個實例 十 οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν  ‘the ten became angry with the two brothers’  「其餘十個門徒……就對他們兄弟二人很生氣」 (太 20:24)

δεκαοκτώ

(1)

(a)

60.24 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的十八個實例 十八 ἐκεῖνοι οἱ δεκαοκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος  ‘those eighteen on whom the tower fell’  「塔樓倒塌，壓死的那十八個人」 (路 13:4)

δεκαπέντε

(1)

(a)

60.23 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的十五個實例 十五 ὡς ἀπὸ σταδίων δεκαπέντε  ‘about fifteen stades’ (‘almost three thousand meters’ or ‘somewhat more than two kilometers’ or ‘less than two miles’)  「約有十五斯他迪遠」或「約有三公里遠」（斯他迪：古希臘、古羅馬長度單位） (約 11:18)

Δεκάπολις

(1)

εως＜陰＞

(a)

93.460 人名及地名 地名 羅馬帝國的行政區，位於約旦河東，由十個希臘文化城市組成 《和2010》低加坡里；《和》低加波利；《現》十邑；《思》十城區

δεκατέσσαρες

(1)

(a)

60.22 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的十四個實例 十四 ἀπὸ Ἀβραὰμ ἕως Δαυὶδ γενεαὶ δεκατέσσαρες  ‘from Abraham to David, fourteen generations’  「從亞伯拉罕到大衛共有十四代」 (太 1:17) 在 太 1:17 中，δεκατέσσαρες 可能具有象徵含意，因為十四就相當於兩個七。還有人提出，數字 14 來自於「大衛」這個名字所代表的數值，因為在希伯來文中，各輔音分別代表具體的數值。這也許可以解釋在列出家譜的各代人的時候，有一些不合規律的地方。

δέκατος  (δεκάτη, δέκατον)

(1)

ης＜陰＞

(a)

60.57 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第十個 第十 ὥρα ἦν ὡς δεκάτη  ‘it was about the tenth hour’ or ‘... four o'clock in the afternoon’  「大約是第十個時辰」或「大約是下午四點鐘」 (約 1:39)

(b)

60.65 數目 二分之一，三分之一，四分之一（分數） 一個物體、系列或質量分成十份中的一份 十分之一；十份中的一份 τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσεν  ‘the tenth of the city fell’  「城倒塌了十分之一」 (啟 11:13) 有些語言在翻譯 啟 11:13 中的「那城的十分之一倒塌了」時，可能需要說：「每十個建築物中，有一個倒塌了」，或「城中所有第十個建築物都倒塌了」。

(c)

60.66 數目 二分之一，三分之一，四分之一（分數） （δέκατον「十份中的一份」60.65 的語義衍生詞）某物的十分之一，為特定目的獻上的 十分之一 ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ πάντων ἐμέρισεν Ἀβραάμ  ‘to whom Abraham divided and gave a tenth of everything (referring to booty of war)’  「亞伯拉罕也將自己所得來的一切，取十分之一給他」 (來 7:2) καὶ ὧδε μὲν δεκάτας ἀποθνῄσκοντες ἄνθρωποι λαμβάνουσιν  ‘and here men who die receive the tenth’  「在這事上，收取十分之一的都是必死的人」 (來 7:8)

δεκατόω  (δεκατόομαι)

(1)

(a)

57.115 擁有，轉移，交換 給予 ［參ἀποδεκατόω］ 使人交納十分之一 收取十分之一；收取什一奉獻 δεδεκάτωκεν Ἀβραὰμ  ‘he collected one tenth from Abraham’  「從亞伯拉罕收取了十分之一」 (來 7:6) 有些語言很難表達「十分之一」，因此，要確切表達「什一奉獻」也有困難。在一些語言中，可以將「十分之一」譯作「十份中的一份」或「一份和其他九份」。「作什一奉獻」可以譯作「從十份中獻上一份」或「獻出一份留下九份」。

(b)

57.114 擁有，轉移，交換 給予 ［參ἀποδεκατόω］ 奉獻個人收入的十分之一 獻上十分之一；作什一奉獻 Λευὶ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται  ‘Levi, who receives the tenth, paid the tenth’  「那接受十分之一的利未，也……繳納了十分之一」 (來 7:9) 在 來 7:9，需要清楚指明不是利未本人收取十分之一，而是他的後裔。因此，來 7:9 的後半部分可以譯成：「藉由子孫收取十分之一的利未，也納了十分之一」。

δεκτός

(1)

ή，όν

(a)

25.85 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ［參ἀπόδεκτος］ 因被接納而討人喜歡的 討人喜歡的；蒙悅納的 ὁ φοβούμενος αὐτὸν καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτὸς αὐτῷ ἐστιν  ‘whoever worships him and does what is right is acceptable to him’  「敬畏他而行義的人都為他所悅納」 (徒 10:35) 有些語言需要重組那些包含「可接納的」或「討人喜悅的」的語句，比如，徒 10:35 可能需要譯成：「上帝悅納所有敬拜他並且做正確事情的人」，或「上帝喜悅所有敬拜他並且行義的人」。同樣地，提前 2:3 可以譯成：「這是好的，是我們的救主上帝喜悅的」，或「這是好的，我們的救主上帝因這事而歡喜」。

(b)

34.54 聯合 迎接，接待 指受歡迎的或可接納的 受歡迎的人；可接納的人 ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ  ‘because no prophet is acceptable in his own hometown’  「沒有先知在自己家鄉被人接納的」 (路 4:24) 翻譯 路 4:24 中這個語句時可能需要大幅度調整句子的結構，例如，「因為城鎮的人不願意接納一個同鄉為先知」。

(c)

66.9 適當的，不適當的 是合宜或恰當的，有讚許的含意 合宜的；恰當的 Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου  ‘at the appropriate time I heard you’  「在悅納的時候，我應允了你」 (林後 6:2)

δελεάζω

(1)

(a)

88.303 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 引誘或誘使某人犯罪（比較 δέλεαρ 「誘餌」，這詞沒有出現在《新約》中） 引入歧途；引誘人犯罪 ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος  ‘a person is tempted when he is drawn away and enticed by his own evil desires’  「但每一個人被誘惑是因自己的私慾牽引而被誘惑的」 (雅 1:14) δελεάζω 常可譯成「使犯罪看起來吸引人」或「使罪嘗著是甜的」或「拿罪在人的鼻子前晃來晃去」。

δένδρον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.2 植物 樹木 任何一種相對較大的木質植物 樹；灌木 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every healthy tree bears good fruit’  「凡好樹都結好果子」 (太 7:17) 翻譯 δένδρον「樹」的時候，在一些上下文中，翻譯者必須確定所提到的樹是否能結可食用的果實，因為許多語言會使用完全不同的詞彙來加以區分。

δεξιολάβος

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.22 軍事活動 士兵及軍官 配備長槍的士兵 槍兵；長槍手 Ἑτοιμάσατε στρατιώτας διακοσίους, ὅπως πορευθῶσιν ἕως Καισαρείας, καὶ ἱππεῖς ἑβδομήκοντα καὶ δεξιολάβους διακοσίους  ‘get two hundred soldiers ready to go to Caesarea along with seventy horsemen and two hundred spearmen’  「預備步兵二百、騎兵七十、長槍手二百……往凱撒利亞去」 (徒 23:23)

δεξιός  (δεξιά)

(1)

ά, όν

(a)

82.8 空間的方向 左，右，正前面，對面 形容處於某個參考點的右側 右；右側 εἷς σου ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν  ‘let us sit (with you), one at your right and one at your left’  「讓我們一個坐在你的右邊，一個坐在你的左邊」 (可 10:37) Βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον  ‘throw your net out on the right side of the boat’  「你們把網撒在船的右邊」 (約 21:6) 關於 δεξιός 在 可 10:37 所述習語中的另一種解釋，見 87.34。

(b)

8.32 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 δεξιά  指人體右手的縮略說法；右手通常是主手，讓人聯想到正面的事情，與左手相反 右手 μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  ‘do not let your left hand know what your right hand is doing’  「不要讓左手知道右手所做的」 (太 6:3) 太 6:3 的這個說法是一個習語，意思是不讓別人知道自己所做的好事（參28.74）。右手常被稱為「好的手」或「強壯的手」。有時右手被稱為「嘴巴手」，即吃飯所用的手。 關於習語 δεξιὰς δίδωμι「伸出右手」（加 2:9）中的 δεξιά，參34.42。

(c)

76.4 能力，力量 δεξιά  （δεξιός[b]「右手」8.32 的引申喻意）能力，有帶著權柄的含意 能力 τῇ δεξιᾷ οὖν τοῦ θεοῦ ὑψωθείς  ‘therefore he was raised up by the power of God’  「他既被上帝的力量高舉」 (徒 2:33)

(d)

34.42 聯合 建立或確認關係 ［參δίδωμι］ δεξιὰς δίδωμι  （習語，直譯：伸出右手）承認建立某種關係的協議，通常會有握手的動作 立約；訂立協議 δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρναβᾷ κοινωνίας  ‘they made a covenant with me and Barnabas as to how they would share (the work) with us’  「跟我和巴拿巴握右手以示合作」或「跟我和巴拿巴訂立合作的協議」 (加 2:9)

δέομαι

(1)

(a)

33.170 溝通 請求，要求 迫切地求，暗示有假定的需要 懇求；乞求 δέομαί σου, μή με βασανίσῃς  ‘I beg you, don't punish me’  「求求你，不要折磨我！」 (路 8:28)

δέος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.59 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參φόβος］ 對神明的深深尊敬和敬畏 崇敬；敬畏 λατρεύωμεν ... μετὰ εὐλαβείας καὶ δέους  ‘let us worship ... with reverence and awe’  「我們要用虔誠、敬畏的心事奉上帝」 (來 12:28)

Δερβαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.461 人名及地名 地名 （Δέρβη「特庇」93.462 的衍生詞）在特庇出生或居住的人 特庇人；《思》德爾貝人

Δέρβη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.462 人名及地名 地名 呂高尼境內的一個城 特庇；《思》德爾貝

δέρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.184 人工製品 布料、皮革及製成物品 動物的皮，通常包括附著的毛髮，有時會用鞣酸來處理 皮；獸皮；皮革 περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν  ‘they travelled about in sheepskins and in goatskins’ or ‘... in skins of sheep and goats’  「披著綿羊和山羊的皮到處流浪」 (來 11:37) 有些語言清楚區分了鞣製和未鞣製的獸皮和皮革。另外在很多時候，還需要區分上面仍然有毛的皮革和沒有毛的皮革。在來 11:37，這些皮革很可能進行了鞣製，並且上面仍然帶著毛作為額外的保護。

δερμάτινος

(1)

η，ον

(a)

6.185 人工製品 布料、皮革及製成物品 （δέρμα「皮」6.184 的衍生詞）指用皮或皮革製成 皮革；皮的 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰束皮帶」 (太 3:4)

δέρω

(1)

(a)

19.2 物理的衝擊力 擊打，撞擊 反復擊打 責打；鞭打；拷打 ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου αὐτοῦ καὶ μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ δαρήσεται πολλάς  ‘the servant who knows what his master wants him to do, but does not get himself ready and do what his master wants, will be punished with a hard beating’  「僕人知道主人的意思，卻沒預備，又未順他的意思做，那僕人要多受責打」 (路 12:47)

δεσμεύω

(1)

(a)

18.15 連接 繫上，粘住 捆綁或繫上 捆綁；繫上 δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα  ‘but they bind on heavy burdens’  「他們捆起種種重擔」 (太 23:4) 請注意，太 23:4 的上下文是比喻。

δέσμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

18.16 連接 繫上，粘住 （δεσμεύω「捆綁」18.15 的衍生詞）被捆綁起來的東西 捆 δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά  ‘tie these into bundles in order to burn them’  「把它們捆好一捆捆，拿去燒掉」 (太 13:30)

δέσμιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.117 控制，管理 監禁 ［參δεσμώτης］ （δεσμός[b]「坐牢」37.115 的衍生詞）被監禁在監獄裡的人 囚犯；囚徒；被囚的人；坐牢的人 Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον ὃν ἤθελον  ‘at every (Passover) feast the governor was in the habit of setting free any prisoner the crowd asked for’  「每逢這節期，總督習慣按照群眾的意願給他們釋放一個囚犯」 (太 27:15)

δεσμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.14 人工製品 捆紥及固定用的工具 任何捆綁的工具或途徑；用於捆綁物品或約束囚犯 捆鎖；鎖鏈；腳鐐 πάντων τὰ δεσμὰ ἀνέθη  ‘their fetters became unfastened’  「眾囚犯的鎖鏈也都解開了」 (徒 16:26) 在翻譯 徒 16:26 時，人們經常會採用描述性的短語，例如「那些捆綁他們的東西」或「用來束縛他們的東西」。不過，在可能情況下，最好還是更具體地說明所指是什麼，例如「繩索」、「鎖鏈」或「腳鐐」。

(b)

37.115 控制，管理 監禁 ［參ἅλυσις］ （ δεσμός[a]「捆鎖」6.14 的引申喻意）被囚禁的狀態 被囚禁；在獄中；監禁 ἵνα ὑπὲρ σοῦ μοι διακονῇ ἐν τοῖς δεσμοῖς τοῦ εὐαγγελίου  ‘that he could help me in your place while I am in prison for the gospels sake’  「好讓他在我為福音被囚禁的期間，能替你服事我」 (門 1:13) 被囚禁的狀態經常用習語來翻譯，例如「綁住手和腳」，「像狗一樣用鏈子捆住」，或「鐵窗生涯」。

(c)

23.156 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 （δεσμός[a] 「捆鎖」6.14 的引申喻意）身體無力或患病的狀態，通常由於受到某種超自然力量的控制（在 路 13:16 ，那是由於受到撒但的捆綁所致） 疾病 ἣν ἔδησεν ὁ Σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου  ‘whom Satan has kept physically incapacitated for eighteen years, should she not be freed from this illness’  「撒但使她身體不能正常活動已經十八年了，難道不應該……治好她的病嗎？」 (路 13:16)

δεσμοφύλαξ

(1)

ακος＜陽＞

(a)

37.124 控制，管理 守衛，看守 看守監獄的人 監獄的守衛；看守的人；獄卒；禁卒 παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς  ‘they ordered the jailer to guard them securely’  「吩咐獄卒嚴密看守」 (徒 16:23)

δεσμωτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.24 建造物 建築物 ［參τήρησις, φυλακή］ 拘留關押的地方 監牢；監獄 Τὸ δεσμωτήριον εὕρομεν κεκλεισμένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ  ‘we found the prison locked most securely’  「我們看見監牢關得很緊」 (徒 5:23) 事實上，所有語言都有表示監獄或監牢的詞彙；但在某些語言中，人們會採用描述性的短語：「人被捆綁起來的場所」或「人被鏈子鎖起來的場所」。某些語言會使用高度慣用的表達方式，例如：「吃鐵的地方」或「與老鼠呆在一起的房間」。

δεσμώτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.117 控制，管理 監禁 ［參δέσμιος］ （δεσμός[b]「坐牢」37.115 的衍生詞）被監禁在監獄裡的人 囚犯；囚徒；被囚的人；坐牢的人 παρεδίδουν τόν τε Παῦλον καί τινας ἑτέρους δεσμώτας ἑκατοντάρχῃ  ‘they handed over Paul and some other prisoners to a Roman officer’  「他們就把保羅和其他囚犯交給……羅馬軍官」 (徒 27:1)

δεσπότης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.63 控制，管理 管理，統治 擁有完全控制别人的權力或權柄的人 主人；主宰；统治者；主；主（上帝和基督的頭銜） Δέσποτα, σὺ ὁ ποιήσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν  ‘Lord, you who made heaven and earth’  「創造天、地……的主宰」 (徒 4:24a) Ὅσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι, τοὺς ἰδίους δεσπότας πάσης τιμῆς ἀξίους ἡγείσθωσαν  ‘those who are slaves under the yoke should regard their masters as deserving all respect’  「凡負軛作奴隸的，要認為自己的主人配受各樣的尊敬」 (提前 6:1)

(b)

57.13 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 擁有奴隸，控制奴隸、僕人或臣民活動的人，暗指絕對的管轄權，有些情況甚至指專制的管轄權 主人，主 ἡγιασμένον, εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ  ‘dedicated and useful to his master’  「被分別為聖，對主人有用」 (提後 2:21)

____________________________________________________

1 意為「主」的δεσπότης[a]或許也可以與κύριος[a]（12.9）一起歸類在語義域12「超自然生物及力量」的子域A，其中包含了超自然生物的頭銜；然而，在徒 4:24，δεσπότης似乎更像是一個描述性的稱呼，而不是標準的頭銜。

δεῦρο

(1)

(a)

84.24 空間的延伸 向目標延伸 ［參δεῦτε］ 朝著說話人所在或附近的某個目標延伸，暗示移動1 這裡；來這裡 δεῦρο ἀκολούθει μοι  ‘come here and follow me’  「然後到這裡來跟隨我」 (太 19:21) Λάζαρε, δεῦρο ἔξω  ‘Lazarus, come out here’  「拉撒路，出來這裡！」 (約 11:43)

(b)

67.43 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 與另一個時間點同時的一個時間點，但是可能暗指特定的環境 現在；今時 προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς, καὶ ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο  ‘I intended to come to you, but until now I have been prevented (from doing so)‏’  「我屢次計劃往你們那裡去……只是到如今仍有攔阻」 (羅 1:13b)

____________________________________________________

1 δεῦρο[a]和δεῦτε可以視為語義混合詞，特別是在絕對用法上，因為這兩個詞彙是副詞形式，但是在一些上下文中，它們不僅涉及朝著說話人附近的某個目標延伸，還涉及實際的移動。

2 δεῦρο在羅 1:13的含義可能反映δεῦρο[a]的空間含義「這裡」（見84.24）。

δεῦτε

(1)

(a)

84.24 空間的延伸 向目標延伸 ［參δεῦρο］ 朝著說話人所在或附近的某個目標延伸，暗示移動1 這裡；來這裡 δεῦτε ἴδετε τὸν τόπον  ‘come here and see the place’  「你們來這裡，看安放他的地方」 (太 28:6)

____________________________________________________

1 δεῦρο[a]和δεῦτε可以視為語義混合詞，特別是在絕對用法上，因為這兩個詞彙是副詞形式，但是在一些上下文中，它們不僅涉及朝著說話人附近的某個目標延伸，還涉及實際的移動。

δευτεραῖος

(1)

α，ον

(a)

67.180 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 兩天中的第二天 第二天 δευτεραῖοι ἤλθομεν εἰς Ποτιόλους  ‘on the second day we came to Puteoli’  「第二天就來到部丟利」 (徒 28:13) 有些人把 δευτεραῖος 解作兩天的時間，因此可以譯成「兩天後，我們來到部丟利」。雖然一般的希臘文用法似乎不支持 δευτεραῖος 的這個意思，但 徒 28:13 的上下文可能涉及兩天的時間。

δευτερόπρωτος

(1)

ον

(a)

61.12 序列 這個詞含義不明，僅出現在拜占庭抄本的 路 6:1，在評註文本中通常不予理會；其中一個意思可能是「第一個之後的第二個」，但與 σάββατον 一詞相關時，所指對象不確定。

δεύτερος

(1)

α，ον

(a)

60.49 數目 第一，第二，第三，等等（序數） ［參β］ 時間、空間或集合系列中的第二個 第二；其次；再次 ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος  ‘and likewise also the second and the third’  「第二、第三……都是如此」 (太 22:26) δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ  ‘and the second is like it (referring to commandments)’  「第二條也如此」 (太 22:39) πάλιν ἐκ δευτέρου ἀπελθὼν προσηύξατο  ‘again, a second time, he went away and prayed’  「他第二次又去禱告說」 (太 26:42)

(b)

67.50 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὕστερος］ 隨後的一個事件，但不一定是一系列事件中的第二個 後來；隨後；然後 λαὸν ἐκ γῆς Αἰγύπτου σώσας τὸ δεύτερον τοὺς μὴ πιστεύσαντας ἀπώλεσεν  ‘he saved the people (of Israel) from the land of Egypt, but afterward destroyed those that did not believe’  「救了他的百姓出埃及地，後來卻把那些不信的滅絕了」 (猶 1:5)

δέχομαι

(1)

(a)

57.125 擁有，轉移，交換 接受 ［參λαμβάνω, λῆμψις］ 接受或領受物品或好處，由給予者採取主動，但在轉移過程中，關注焦點是在接受者身上1 接受；領受；收到；得到 Ἡμεῖς οὔτε γράμματα περὶ σοῦ ἐδεξάμεθα ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας  ‘we didn't even receive letters about you from Judea’  「我們沒有收到從猶太來的有關你的信」 (徒 28:21) πεπλήρωμαι δεξάμενος παρὰ Ἐπαφροδίτου τὰ παρ᾽ ὑμῶν  ‘I am amply supplied, now that I have received from Epaphroditus the gifts you sent’  「我已經充足，因我從以巴弗提受了你們的饋贈」 (腓 4:18)

(b)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場2 歡迎；接納；接待；款待 Ὁ δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται  ‘whoever receives you, receives me’  「接納你們的就是接納我」 (太 10:40)

(c)

31.51 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 欣然接受信息並視之為真實的 欣然接受；領受；相信 οἳ ὅταν ἀκούσωσιν μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον  ‘those who hear the message receive it gladly’  「人聽道，歡喜領受」 (路 8:13) Ἀκούσαντες δὲ οἱ ἐν Ἱεροσολύμοις ἀπόστολοι ὅτι δέδεκται ἡ Σαμάρεια τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘the apostles in Jerusalem heard that the people of Samaria had received the word of God’  「在耶路撒冷的使徒聽見撒瑪利亞人領受了上帝的道」 (徒 8:14) εὐαγγέλιον ἕτερον ὃ οὐκ ἐδέξασθε, καλῶς ἀνέχεσθε  ‘you tolerate a gospel different from what you received’  「你們接受一個不同的福音，不是你們接受過的，你們竟然樂意容忍」 (林後 11:4)

(d)

18.1 連接 抓緊，抓住 ［參λαμβάνω］ 使用或不使用武力抓住某物或某人 拿著；握住；抓住 δεξάμενος ποτήριον εὐχαριστήσας  ‘then he took the cup and gave thanks (to God)’  「於是耶穌拿起杯，向上帝感謝了」 (路 22:17c) 有些語言用十分不同的詞彙來表示「握住」，視乎有沒有使用武力，被握住的是物件還是生物，以及是否將物件的分類合併到動詞「握住」之中；物件的分類有：細長的、扁圓的、球形的、有角的或塊狀的。

____________________________________________________

1 δέχομαι[a]的意思與λαμβάνω[c]和λῆμψις可能有細微的區別；後面兩個詞彙可能暗示領受或取得禮物之人的主動參與，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

3 在路 22:17，δέχομαι也可能意指「接受」（見57.125）。

δέω

(1)

(a)

18.13 連接 繫上，粘住 把物件綁在一起，或把某些東西纏在另一件東西之上 捆綁；綁在一起；捆起來；捆扎；包裹 δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας  ‘tie these into bundles’  「把它們捆好一捆捆」 (太 13:30)

(b)

37.114 控制，管理 監禁 ［參φυλακίζω］ 用繩索或鎖鏈約束某人 約束；控制；囚禁；關進監獄 ἦν δὲ ὁ λεγόμενος Βαραββᾶς μετὰ τῶν στασιαστῶν δεδεμένος  ‘and a man named Barabbas was in prison with rebels’  「有一個人名叫巴拉巴，和作亂的人監禁在一起」 (可 15:7) 「監禁某人」經常用習語來翻譯，例如「綁在裡面」，或「鎖在黑暗裡面」，甚至說「使人和老鼠一起吃飯」。

(c)

37.33 控制，管理 迫使，強迫 ［參ἀναγκάζω］ 強迫某人以特定的方式行事 強迫；迫使；催促；勉強 καὶ νῦν ἰδοὺ δεδεμένος ἐγὼ τῷ πνεύματι πορεύομαι εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘and now the Spirit compels me to go to Jerusalem’  「現在我被聖靈催迫要往耶路撒冷去」 (徒 20:22) 在某些情況下，ἀναγκάζω 和 δέω[c] 可以譯成「使其成為必要」。在其他情況下，用一個使役動詞就可以貼切地翻譯。例如，加 2:14 的最後一個從句可以譯成「你們怎能使外邦人像猶太人一樣生活呢」；徒 20:22 可以譯成「現在聖靈要我往耶路撒冷去」。

(d)

37.45 控制，管理 運用權力 使人伏在某人或某事的權柄下 限制；約束；置於（司法管轄權）之下 ἡ γὰρ ὕπανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόμῳ  ‘for a married woman is under the law of her husband as long as he lives’  「有夫之婦在丈夫活著的時候，受律法約束而從屬於丈夫」 (羅 7:2)

(e)

37.46 控制，管理 運用權力 對某事行使權力，基於它是不合法的 禁止；不准；不准許 ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘what you prohibit on earth will be prohibited in heaven’  「你在地上所禁止的，在天上也要禁止」 (太 16:19) 對於 太 16:19 中這句話的含義，有許多各種不同的解釋，翻譯者應在不同的釋經書中仔細查看關於這段經文詮釋。

(f)

23.157 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 使人身體機能喪失 造成身體上的困難；造成身體上的傷殘；引起疾病 ἣν ἔδησεν ὁ Σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη  ‘whom Satan has kept physically incapacitated for eighteen years’ or ‘for whom Satan has caused physical hardship for eighteen years’  「撒但使她身體不能正常活動已經十八年了」或「撒但使她身體傷殘已經十八年了」 (路 13:16)

δή

(1)

(a)

91.6 語段標記 強調的標記 ［參γέ, μέν］ 表示相對較弱的強調 那麼；的確；（或通常不翻譯，但可能反映在語序中） Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς  ‘set apart for me, then, Barnabas and Saul to do the work for which I have called them’  「要為我分派巴拿巴和掃羅去做我召他們做的工作」 (徒 13:2)

δῆλος

(1)

η，ον

(a)

28.58 知道 可知的 ［參φανερός］ 可以清楚且容易地被人知道的 清楚知道；容易知道；明顯的；清楚的；清晰的 δῆλον ὅτι ἐκτὸς τοῦ ὑποτάξαντος αὐτῷ τὰ πάντα  ‘it is clear that the one who subjected all things to him is excluded’  「顯然那使萬物服他的就不包括在內了」 (林前 15:27) ὅτι δὲ ἐν νόμῳ οὐδεὶς δικαιοῦται παρὰ τῷ θεῷ δῆλον  ‘now it is evident that no one is put right with God by means of the Law’  「沒有一個人靠著律法在上帝面前稱義，這是明顯的」 (加 3:11)

δηλόω

(1)

(a)

28.42 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 把以前不知道或難以理解的事情弄清楚，讓別人知道 使人知道；弄清楚；揭示 ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν  ‘it was made plain to me about you’  「……向我坦白提到你們」 (林前 1:11) ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσει  ‘the day will make it clearly known’  「那日子要將它顯明」 (林前 3:13) ὁ καὶ δηλώσας ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἀγάπην ἐν πνεύματι  ‘the one who made known to us the love which the Spirit has given you’  「他把聖靈賜給你們的愛告訴我們」 (西 1:8)

(b)

33.152 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 通過解釋使事情清楚或明顯 解明；使明顯 τὸ δὲ Ἔτι ἅπαξ δηλοῖ  ‘the words once more make clear that ...’  「『再一次』這話明顯地表示」 (來 12:27)

Δημᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.92 人名及地名 人名 跟隨保羅旅行傳道的同工 底馬；《思》德瑪斯

δημηγορέω

(1)

(a)

33.26 溝通 語言層次 ［參διαλέγομαι］ 在某種正式的場合中講話，可能意味著更正式地使用語言1 演講；訓話 ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν [καὶ] καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος ἐδημηγόρει πρὸς αὐτούς  ‘Herod put on his royal robes, sat on his throne, and made a speech to the people’  「希律穿上朝服，坐在位上，對他們演講」 (徒 12:21)

____________________________________________________

1 δημηγορέω可能比διαλέγομαι[b]更為正式，但是無法根據新約用法來確定這一點。

Δημήτριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.93a 人名及地名 人名 以弗所的银匠，靠製造亞底米女神廟的模型而獲得厚利 《和2010》《和》底米丢；《現》底米特；《思》德默特琉

(b)

93.93b 人名及地名 人名 一個熱心行善的基督徒，也是教會的領袖（約叄 1:12） 《和2010》《和》底米丢；《現》底米特；《思》德默特琉

δημιουργός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

45.8 建造，興建 創造一座建築物的人，包括設計和建造（往往用來指上帝的作為） 建造者；建設者；設計者 πόλιν ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ θεός  ‘the city, whose skilled craftsman and builder is God’  「那城是上帝所設計、所建造的」 (來 11:10)

δῆμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.78 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἐκκλησία］ 聚集起來參加社會政治活動的一群公民 群眾；集會 ὁ δὲ Ἀλέξανδρος ... ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήμῳ  ‘but Alexander ... wanted to make a speech before the assembly of the citizens’  「亞歷山大……要發言向群眾分訴」 (徒 19:33) 可能 ἐκκλησία[c] 較聚焦於人們聚集，是作為一個合法的集會，至於 δῆμος，所強調的僅僅是一個市民的聚會。但是在《新約》裡，人們難以清楚區分這兩個詞的意思。 在某些語言中，ἐκκλησία[c] 和 δῆμος 可以翻譯為「屬於那個地方的人的聚會」，或「那個城鎮的居民的聚會」，或「那些住在該城鎮的人的聚會」。

δημόσιος

(1)

α，ον

(a)

28.66 知道 可知的 能夠被公眾知道的 當眾；公然；公開 εὐτόνως γὰρ τοῖς Ἰουδαίοις διακατηλέγχετο δημοσίᾳ  ‘he vigorously refuted the Jews in public debate’  「他在公眾面前極力駁倒猶太人」 (徒 18:28) 徒 18:28 中 διακατηλέγχετο 的譯法「他……在……辯論中……駁倒」在動詞方面提供了相關的含義。δημοσίᾳ 一詞表示辯論在公開場合發生，從而每個人都能知道或者確實知道所說和被證明的事。當然，δημοσίᾳ 可以理解為僅僅指「公開場合」，但是在 徒 18:28，所指的似乎不僅是場合。

δηνάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.75 人工製品 貨幣及貨幣單位 羅馬銀幣，相等於普通工人一天的工資 得拿利；一錢銀子 ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια  ‘who owed him a hundred denarii’  「那人欠了他一百個銀幣」 (太 18:28) 在不同的語言、不同的時期和不同的語境中，用具體的貨幣價值來翻譯聖經幣值，會存在很大的差異。其中一個非常嚴重的問題是，世上許多地方都存在很高的通貨膨脹，這樣，傳統的譯法便相對沒有意義，或甚至是荒謬的。有一段時期，古時的一錢銀子相等於 20 美分，但是銀子的價值在最近一段時間裡發生明顯的變化，因此根據古時銀幣的價值進行計算會產生誤導。另外，古時銀幣的購買力比今天等量銀子的購買力大得多。因此，一些翻譯者試圖將幣值與購買力相聯繫，或更理想地與薪資水平相聯繫。例如，在 可 6:37 中，「二十兩銀子」（直譯：二百得拿利）有時候譯作「相當於 200 天的工資」，或「一名工人八個月的工資」。 在 太 18:28 中，「十兩銀子」主要是強調兩個僕人欠債數額之間的巨大對比。在這例子中，「一千萬銀子」與「十兩銀子」是一個很大的對比。在這種情況下，翻譯者可以把相應的幣值轉換成本地貨幣，例如，「一千萬元」與「十元」相對比。很多時候翻譯者會試圖避免具體指明錢幣種類，只是說「銀幣」或「金幣」，而不指出具體數值。在這種情況下，他們或會藉旁註來說明貨幣的相對價值。

δήποτε

(1)

(a)

67.9 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參ποτέ, πώποτε］ 不確定的時間點或時機 任何時候；某些時候；從來 ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι  ‘he was cured from whatever disease he ever had’  「無論他曾患什麼疾病都被治好了」 (約 5:4) 這詞只見於異文：ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι「無論他曾患什麼疾病都被治好了」約 5:3（校勘欄，第4節）。

δήπου

(1)

(a)

91.7 語段標記 強調的標記 ［參οὖν］ 用於標記稍強的強調（與 μέν[b]，γέ，和 δή 91.6 相比） 當然；的確；那麼 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται  ‘for it is surely not angels that he helps’  「當然，他不是要幫助天使」 (來 2:16)

διά

(1)

(a)

90.4 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 （帶所有格）用於標記居中的施事者，有含蓄的或明確的成因施事者 藉；由 τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος  ‘that which was spoken by the Lord through the prophet’  「主藉先知所說的話」 (太 1:22) πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο  ‘all things came into existence through him’  「萬有都是藉著他造的」 (約 1:3) πιστὸς ὁ θεός, δι᾽ οὗ ἐκλήθητε  ‘God is faithful through whom you were called’  「上帝是信實的，你們蒙他呼召」 (林前 1:9)

(b)

90.8 語意格 工具 （帶所有格）用於標記用來完成某事的工具 借助於；透過；用 γράφειν οὐκ ἐβουλήθην διὰ χάρτου καὶ μέλανος  ‘I would rather not write with paper and ink’  「我不想藉筆墨傳達」 (約貳 1:12)

(c)

89.76 關係 方法，途徑 ［參εἰς, ἐν］ 表示方法，即一個事件使另一個事件成為可能的方法1 藉著；藉；通過 ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου  ‘which he made his own through his own blood’  「他用自己血所買來的」或「就是他藉著自己兒子的死所換來的」 (徒 20:28) καὶ ἀποκαταλλάξῃ τοὺς ἀμφοτέρους ἐν ἑνὶ σώματι τῷ θεῷ διὰ τοῦ σταυροῦ  ‘and he reconciled both in one body to God through the cross’  「藉著十字架使兩者結為一體，得以跟上帝和好」 (弗 2:16) ἡγιασμένοι ἐσμὲν διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ σώματος Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐφάπαξ  ‘we have been made holy through the offering of the body of Jesus Christ once for all’  「我們……藉着耶穌基督，僅只一次獻上他的身體就得以成聖」 (來 10:10)

(d)

90.38 語意格 受益 （帶直接受格）用於標記參與者，這參與者受益於某事件，或某事件為這人而發生 為了；代表；為……的利益 Τὸ σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο καὶ οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον  ‘the Sabbath was made for the benefit of mankind and not mankind for the benefit of the Sabbath’  「安息日是為人設立的，人不是為安息日設立的」 (可 2:27)

(e)

90.44 語意格 成因參與者 （帶直接受格）用於標記參與者，這參與者構成某事件或狀態的動機或原因 因為；由於；為了這個原因 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου  ‘you will be hated by everyone because of me’ (literally ‘... because of my name’)  「你們會因我的名，被眾人憎恨」 (太 10:22) ἔδησεν αὐτὸν ἐν φυλακῇ διὰ Ἡρῳδιάδα  ‘he put him in jail because of Herodias’  「為……希羅底的緣故……把他綁了在監獄裡」 (可 6:17) 可 6:17 清楚指出，希律把約翰關進監獄是因為希羅底；然而，διὰ Ηρῳδιάδα 可能也指明希律這樣做是想要取悅希羅底，因此可以譯作「為了希羅底的緣故」（見 διά[d]，90.38）。

(f)

89.26 關係 原因及／或理由 ［參διότι, ἐν, ὑπό］ 表示事物、事件的原因或理由，重點在於工具或手段 因為；由於 Διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν;  ‘for what reason does your teacher eat with tax collectors and outcasts?’  「你們的老師為什麼與稅吏和罪人一同吃飯呢？」 (太 9:11) διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος  ‘because it had no depth’  「因為土不深」 (太 13:5) ἀπέλυσεν δὲ τὸν διὰ στάσιν καὶ φόνον βεβλημένον εἰς φυλακὴν  ‘he released the one who had been put into prison because of a riot and murder’  「釋放了那個因暴亂殺人而入獄的人」 (路 23:25) μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον  ‘he was not able to find out exactly (what happened) because of the confusion’  「因為騷亂，千夫長沒有辦法知道真相」 (徒 21:34)

(g)

84.29 空間的延伸 沿路徑延伸 （帶所有格）延伸經過某個區域或物體 經過；通過 ἐπορεύθη ὁ Ἰησοῦς ... διὰ τῶν σπορίμων  ‘Jesus was walking ... through the wheat fields’  「耶穌……從麥田經過」 (太 12:1) κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘a camel to go through the eye of a needle’  「駱駝穿過針眼」 (太 19:24) παρεπορεύοντο διὰ τῆς Γαλιλαίας  ‘they went on through Galilee’  「他們從那裡出去，經過加利利」 (可 9:30)

(h)

84.32 空間的延伸 沿路徑延伸 （帶所有格）沿著特定的路線延伸 沿著 ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης  ‘so that no one was able to pass along that road’  「以致沒有人能從那條路經過」 (太 8:28b)

(i)

67.136 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἐν, ἐπί］ 一個標記，表示一個時間單位內的時間段 在……期間；在……過程中；在……當中；……的時間裡 ἄγγελος δὲ κυρίου διὰ νυκτὸς ἀνοίξας τὰς θύρας τῆς φυλακῆς  ‘but during the night an angel of the Lord opened the prison gates’  「但在夜間主的使者開了監門」 (徒 5:19)

(j)

67.140 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 一個標記，表示與另一個時間段的長度相同的一個時間段，強調總體 自始至終；整（夜、日） δι᾽ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν  ‘we worked hard throughout the night and caught nothing’  「我們整夜勞苦，一無所獲」 (路 5:5)

(k)

67.60 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἔτος］ δι᾽ ἐτῶν  （習語，直譯：經過多年）一個時間點後面的時間點，中間相隔了一些年 幾年以後；過了幾年 δι᾽ ἐτῶν δὲ πλειόνων ἐλεημοσύνας ποιήσων εἰς τὸ ἔθνος μου παρεγενόμην καὶ προσφοράς  ‘after a number of years I went to take some money to my own people and to make offerings’  「過了幾年，我帶著賙濟本國的捐項和供物上去」 (徒 24:17)

(l)

67.59 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἡμέρα］ δι᾽ ἡμερῶν  （習語，直譯：經過一些日子）一個時間點後面的時間點，中間相隔了幾天 過了幾天；過了些日子 εἰσελθὼν πάλιν εἰς Καφαρναοὺμ δι᾽ ἡμερῶν  ‘a few days later he came back to Capernaum’  「過了幾天，耶穌又回到迦百農」 (可 2:1)

(m)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參βραχύς, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος, πρός］ δι᾽ ὀλίγων  形容相對短暫的一段時間 3 一會兒；短時間；短暫的；短暫地 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘for I have written to you briefly’  「我簡略地寫信給你們」 (來 13:22) δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα  ‘I have written you briefly’  「我簡略地寫了這封信給你們」 (彼前 5:12) 在一些語言中，彼前 5:12 中的這個短語最好翻譯為「我寫了一封短信」或「我簡短地（或略略地）寫了一封信」。

(n)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參βραχύς, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος, πρός］ διὰ βραχέων  形容相對短暫的一段時間 4 一會兒；短時間；短暫的；短暫地 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘for I have written to you briefly’  「我簡略地寫信給你們」 (來 13:22) δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα  ‘I have written you briefly’  「我簡略地寫了這封信給你們」 (彼前 5:12) 在 來 13:22 ，短語 διὰ βραχέων 可能是指送信的行動，或者接收信息所需要的時間，意思是說讀信或者聽別人讀信的時間。關於 διὰ βραχέων 在 來 13:22 的另一種解釋，見 59.4。

(o)

67.15 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參πᾶς］ διὰ παντός  （習語，直譯：經過所有）一些有關聯的時間點，按照一定的間隔發生 定期；時常；常常 εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες  ‘the priests go into the outer tent regularly to perform their duties’  「祭司們定期進到聖幕的外層履行事奉的職責」 (來 9:6)

(p)

67.86 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀεί, πᾶς］ διὰ παντός  （習語，直譯：經過所有）一段持續的時間，或是連續的或是斷續的，沒有限期 總是；一直；連續地 διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου  ‘they are always in the presence of my Father’  「他們的天使……常見我天父的面」 (太 18:10) 有些語言不容易翻譯 ἀεί 或 διὰ παντός[b]，因為以下兩者可能有根本的區別：(1)持續的活動；(2)在相關的情景中定期重複發生、但可能被定義為偶發事件的活動。例如在 林後 6:10，「感到喜樂」這個事實可能與令人憂愁的場合特別有關；而在 太 18:10，詞義的重點很可能在於關係的持續性質。

____________________________________________________

1 作為方法或途徑的標記，διά[c]的用法與εἰς[h]和ἐν[p]可能存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 在太 8:28，διά可以理解為兩種意思的混合，即沿著小路延伸和穿過一個地區（見84.29）。

3 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

4 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

διαβαίνω

(1)

(a)

15.31 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參διαπεράω, διέρχομαι］ 從這邊過到那邊，要越過的是水體、峽谷或山谷等地形 越過；過去 ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται  ‘so that those who want to cross over from here to you cannot do it’  「人想從這邊跨到你們那裡是不可能的」 (路 16:26)

διαβάλλω

(1)

(a)

33.426 溝通 控告，譴責 作出正式或非正式的投訴，通常向第三者提出，暗示被投訴人曾做錯事和有罪 控告 οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς διασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ  ‘he was accused before him (the master) of having wasted his (masters) possessions’  「有人向財主控告這管家揮霍主人的財物」 (路 16:1)

διαβεβαιόομαι

(1)

(a)

33.322 溝通 堅持 有信心和確定地陳述某事 有信心地陳述；堅持 Πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι  ‘this is a true saying, and I want you to insist on these matters’  「這話是可信的，我希望你堅持這些事」 (多 3:8)

διαβλέπω

(1)

(a)

24.35 感官事件及狀態 看 能夠看得清楚 看得清楚；能夠清楚辨別 καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου  ‘and then you will be able to see clearly to take the speck out of your brothers eye’  「然後才能看得清楚，好去掉你弟兄眼中的刺」 (太 7:5)

διάβολος

(1)

ου＜陽＞

(a)

12.34 超自然生物及力量 超自然生物 ［參Σατανᾶς］ （魔鬼的頭銜，直譯：「誹謗者」）邪惡超自然生物的首腦 1 魔鬼；撒但 πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου  ‘to be tried by the Devil’ or ‘to be tested by the Devil’  「受魔鬼的試探」 (太 4:1) ἐκράτησεν τὸν δράκοντα ... ὅς ἐστιν Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς  ‘he seized the dragon ... that is, the Devil or Satan’  「他抓住那龍……就是魔鬼、撒但」 (啟 20:2) 在許多語言中，魔鬼作為所有惡魔的首領，會有一個眾所周知的專有名稱。不過，在另一些語言中，人們會用一個描述性的名字來稱呼他，例如：「邪靈的統領」、「眾鬼的首領」、「真正的壞蛋」、「那左撇子」（就是那反對一切正確事情的；在某些語言中，「右邊」與「正確」是同一個詞，例如英語的 right 一詞）、「那個毫無用處的」、「那貪得無厭的」。在某些語言中，用來指稱魔鬼的詞，可能是十分獨特的習語，例如：「那吠叫的」，指魔鬼假扮成動物的行為。 有些翻譯者嘗試根據希臘文詞彙 διάβολος「誹謗者」來為魔鬼造一個術語。然而，這並不是明智的做法，主要因為幾乎所有語言都有更加貼切的方式去指稱魔鬼。另一些譯者翻譯「魔鬼」這個術語時，則嘗試簡單地借用主流語言的詞彙，但是這種做法也會帶來一些複雜性，因為他們不能永遠控制人們理解這個詞彙的方式。例如，在其中一種語言中，「魔鬼」的借用詞只被理解為一個散播熱病的小妖精，而在另一個地區，該借用詞最終只是指一個令人精神錯亂的邪靈。在第二種情況中，翻譯者最後使用了一個字面意思為「罪惡之王」的用語來指稱魔鬼。 有些翻譯者用了「撒但」這個專有名稱來指稱魔鬼，但這往往不是一個令人滿意的做法。例如，在西非某個語言中，「撒但」一詞已經被借用，但被理解為人民的文化英雄，而不是指眾鬼的首領。

(b)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［參δαιμόνιον, δαίμων, πνεῦμα］ 邪惡的超自然生物或靈體 惡魔；邪靈 ἐξ ὑμῶν εἷς διάβολός ἐστιν  ‘one of you is a demon’  「你們其中一個是惡魔」 (約 6:70) 在許多語言中，雖然魔鬼可能被說成是「惡魔的首領」，但是有時候，惡魔只是被稱為「魔鬼的眾靈」或「魔鬼的僕人」。 在許多語言中，用什麼詞彙來指稱惡魔的困難，不在於沒有這樣的詞彙，而是有大量不同的詞彙去描述不同種類的惡魔，每一種惡魔負責管轄人類的某種行為，例如：精神錯亂、抑鬱、癲癇、性變態和暴力襲擊。有時候，惡魔被分類為「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常後者會被認為是更加暴力和惡毒的鬼。如果某個語言有大量指稱惡魔的不同詞彙，卻沒有一個通稱術語來表示所有種類的惡魔，人們通常可以選擇與新約中描述的惡魔活動最接近的那一類，並且用該詞彙加上合適的語境描述，以表明該詞彙需要作為一般意義來理解。 關於 διάβολος 在 約 6:70 的另一個解釋，見 88.124。

(c)

33.397 溝通 侮辱，中傷 （διαβάλλω「誹謗」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）愛誹謗別人的人 誹謗者 γυναῖκας ὡσαύτως σεμνάς, μὴ διαβόλους  ‘their wives also must be of good character and not slanderers’  「他們的妻子也必須莊重，不中傷別人」 (提前 3:11) 在 提前 3:11，把 διαβόλους 譯成「搬弄是非的人」可能是合適的。

(d)

88.124 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 （διάβολος[a]「魔鬼撒但」12.34 的引申喻意）邪惡的人，他有許多魔鬼撒但的特徵 魔鬼 ἐξ ὑμῶν εἷς διάβολός ἐστιν  ‘one of you is a devil’  「你們中間有一個是魔鬼」 (約 6:70) 有些語言不能把 約 6:70 直譯成「你們中間有一個是魔鬼」。在這些語言中，最接近的對等翻譯可能是一個比喻，例如「你們中間有一個就像是魔鬼一樣」。關於 διάβολος 在 約 6:70 中的另一種解釋，見 12.37。

____________________________________________________

1 διάβολος和Σατανᾶς似乎既是頭銜又是專有名稱，因為每次出現時指稱的對象都是獨一無二的。在希臘文新約文本中，Σατανᾶς傳統上會將首字母大寫，而διάβολος的首字母通常小寫；啟 12:9和啟 20:2除外，作Διάβολος。

διαγγέλλω

(1)

(a)

33.203 溝通 通知，宣佈 提供具體資料（特別是有關一些未來可能發生的事） 通知 εἰσῄει εἰς τὸ ἱερὸν διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγνισμοῦ  ‘then he went into the Temple and gave notice of how many days it would be until the end of the period of purification’  「進了聖殿，報告潔淨期滿的日子」 (徒 21:26)

(b)

33.207 溝通 通知，宣佈 ［參κηρύσσω］ 廣泛和公開地宣佈 傳揚；告訴 σὺ δὲ ἀπελθὼν διάγγελλε τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘you go and proclaim the kingdom of God’  「你只管去傳講上帝的國」 (路 9:60)

διαγίνομαι

(1)

(a)

67.84 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參διΐστημι］ 標記時間的過去 （時間）過去；過了；經過 διαγενομένου τοῦ σαββάτου  ‘after the Sabbath day had passed’  「過了安息日」 (可 16:1)

διαγινώσκω

(1)

(a)

27.3 學習 學習 獲得準確和全面的信息 1 準確了解；獲得詳細信息；徹底檢查；詳細審查 ὅπως καταγάγῃ αὐτὸν εἰς ὑμᾶς ὡς μέλλοντας διαγινώσκειν ἀκριβέστερον τὰ περὶ αὐτοῦ  ‘that he may bring him down to you on the basis that you want to obtain more accurate information about him’  「帶保羅到你們這裡來，裝作要更確實地審查他的案件」 (徒 23:15)

(b)

56.21 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參διάγνωσις］ 對法律事務作出判斷，帶有徹底審查的含義 判案；審查之後作出裁決；判決；審斷；審查 εἴπας, Ὅταν Λυσίας ὁ χιλίαρχος καταβῇ, διαγνώσομαι τὰ καθ᾽ ὑμᾶς  ‘I will decide your case, he told them, when the commander Lysias arrives’  「對他們說：『且等指揮官呂西亞來到，我就為你們判決。』」 (徒 24:22)

____________________________________________________

1 διαγινώσκω[a]的意思可能與γινώσκω[b]（27.2）不同，這詞暗示獲得更加全面而詳細的信息。

διάγνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

56.21 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參διαγινώσκω］ 對法律事務作出判斷，帶有徹底審查的含義 判案；審查之後作出裁決；判決；審斷；審判 τοῦ δὲ Παύλου ἐπικαλεσαμένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ Σεβαστοῦ διάγνωσιν  ‘when Paul made his appeal to be held over for the Emperor to decide his case’  「保羅要求上訴，將他的申訴留給皇帝審斷」 (徒 25:21)

διαγογγύζω

(1)

(a)

33.383 溝通 埋怨 以強調的方式表達不滿 埋怨；發牢騷 ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον  ‘all the people who saw it started grumbling’  「眾人看見就喃喃抱怨」 (路 19:7)

διαγρηγορέω

(1)

(a)

23.76 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 從睡眠中完全清醒過來 完全醒過來；完全甦醒；清醒 διαγρηγορήσαντες δὲ εἶδον τὴν δόξαν αὐτοῦ  ‘they became fully awake and saw his glory’  「清醒之後，就看見他的榮耀」 (路 9:32)

διάγω

(1)

(a)

41.3 行為及相關狀態 行為，品行 ［參ἀγωγή, ἀναστρέφω, ἀναστροφή］ 行事為人，焦點顯然放在外顯的日常行為上 1 生活態度；行事為人；行為表現；品行；人生觀 ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες  ‘we lived in malice and envy’  「生活在惡毒和嫉妒之中」 (多 3:3)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφομαι和ἀναστροφή的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

διαδέχομαι

(1)

(a)

57.130 擁有，轉移，交換 接受 接替某人成為特定物品或財產的擁有者 從……領受；繼而承受；繼承 Ἡ σκηνὴ ... ἦν ... διαδεξάμενοι οἱ πατέρες ἡμῶν  ‘the tent ... which ... our ancestors received from (their forefathers)’  「這帳幕，是我們的祖宗從[他們的祖先]承受的」 (徒 7:44, 45 [2])

διάδημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.196 人工製品 裝飾品 一種王冠，用以象徵在某個特定地區的最高統治權，因此往往令人聯想到王權 冠冕；王冠 καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτοῦ ἑπτὰ διαδήματα  ‘and upon his heads seven diadems’  「頭上戴著七個冠冕」 (啟 12:3) 在《新約》中，διάδημα 只出現在 啟 12:3; 13:1; 19:12 [3]，這種冠冕可以描述為「戴在牠頭上的、牠的權力象徵」。

διαδίδωμι

(1)

(a)

57.94 擁有，轉移，交換 給予 把東西給一個接一個的人 分發；分給 εὐχαριστήσας διέδωκεν τοῖς ἀνακειμένοις  ‘he gave thanks and distributed (the bread) to those who were seated’  「祝謝了，就[把餅]分給坐著的人」 (約 6:11)

διάδοχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

61.11 序列 接替別人職位或責任的人 繼任人；接班人 ἔλαβεν διάδοχον ὁ Φῆλιξ Πόρκιον Φῆστον  ‘Felix was succeeded by Porcius Festus’  「波求．非斯都接了腓力斯的任」 (徒 24:27)

διαζώννυμι

(1)

(a)

49.14 涉及衣著及裝飾的活動 用皮帶、腰帶或一塊布把衣服裹住或緊緊地束著（比較 ζώνη 「腰帶」；6.178）1 束上；繫緊腰帶；在腰間繫上一條窄布帶（比較 ζώνη 「腰帶」；6.178）；束腰 λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν  ‘he took a towel and tied it around his waist’  「拿一條手巾束腰」 (約 13:4)

____________________________________________________

1 διαζώννυμι的語氣可能比ζώννυμι[a]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

διαθήκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

34.43 聯合 建立或確認關係 ［參διατίθημι］ 訂立涉及雙方利益和責任的莊嚴協議 立約；一起立約；訂立契約 αὕτη αὐτοῖς ἡ παρ᾽ ἐμοῦ διαθήκη, ὅταν ἀφέλωμαι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘I will make this covenant with them when I take away their sins’  「這就是我與他們所立的約， 那時我要除去他們的罪」 (羅 11:27)

(b)

34.44 聯合 建立或確認關係 兩人協議的口頭內容，指明相互的利益和責任 約；契約 ἀνθρώπου κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ ἢ ἐπιδιατάσσεται  ‘no one can break or add to a covenant which is in effect between people’  「即使是人所立的約，一旦生效，就誰也不能廢除或增訂」 (加 3:15) 在 路 1:72，ποιῆσαι ἔλεος μετὰ τῶν πατέρων ἡμῶν καὶ μνησθῆναι διαθήκης ἁγίας αὐτοῦ「（上帝說他）向我們的列祖施憐憫，記念他與他們所立的聖約」，其中 διαθήκη 可指聖約的訂立（34.43）或聖約的口頭措辭（34.44）。 翻譯舊約詞彙 brith 的時候，《七十士譯本》的譯者採用了字面義是「遺囑」的 διαθήκη，而沒有使用意為「合約」、「約定」的 συνθήκη，因為顯然他們想要強調這種聖約關係的主動權在於一個人，而不是談判和妥協的結果。 在許多社會，特別是部落社會中，契約是人與人之間非常重要的聯繫紐帶。事實上，契約可能是最重要、最持久的人際關係。人們不會輕易立約，因為在許多社會中，契約會約束人的一生，當中甚至包含為契約關係而甘願犧牲的意願。

(c)

57.124 擁有，轉移，交換 給予 （διατίθημι[a]「立遺囑」57.123 的衍生詞）一份法律文件，據此將去世之人的財產分給一個或多個繼承人 遺囑；遺命；約；契約 ὅπου γὰρ διαθήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου  ‘where there is a will, it has to be proved that the one who made it has died’  「凡有遺囑，必須證實立遺囑的人已經死了」 (來 9:16)

διαίρεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.91 擁有，轉移，交換 給予 ［參διαιρέω］ 根據某些隱含的區別或差異來劃分和分配給各人 分開；分配；分別 Διαιρέσεις δὲ χαρισμάτων εἰσίν, τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦμα  ‘there are distributions of spiritual gifts, but the same Spirit’  「有屬靈恩賜的分配，但卻是同一位聖靈」 (林前 12:4) 在 林前 12:4，διαίρεσις 也可以解作「不同」或「多種」（見 58.39）。

(b)

58.39 性質，類別，示例 不同類或不同等 物品或事件的性質不同的狀態，暗示顯著的多樣化 不同；區別；分別；差異；多種 Διαιρέσεις δὲ χαρισμάτων εἰσίν, τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦμα  ‘and there are differences of gifts, but the same Spirit’  「恩賜有許多種，但是由同一位聖靈所賜」 (林前 12:4) 在 林前 12:4，διαίρεσις 可以解作這些屬靈恩賜的分配（見 57.91）。

διαιρέω

(1)

(a)

57.91 擁有，轉移，交換 給予 ［參διαίρεσις］ 根據某些隱含的區別或差異來劃分和分配給各人 分開；分配；分給；分派 ὁ δὲ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον  ‘so he divided his property between them’  「他父親就把財產分給他們」 (路 15:12)

διακαθαίρω

(1)

(a)

79.51 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 ［參διακαθαρίζω］ 徹底清理或清潔 清潔；揚淨；徹底清潔；徹底清理；打掃乾淨 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ διακαθᾶραι τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘his winnowing shovel is in his hand to thoroughly clean what he has threshed’  「他手裡拿著簸箕，要徹底清潔他已經脫粒的穀物」 (路 3:17)

διακαθαρίζω

(1)

(a)

79.51 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 ［參διακαθαίρω］ 徹底清理或清潔 清潔；揚淨；徹底清潔；徹底清理；打掃乾淨 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘his winnowing shovel is in his hand, and he will thoroughly clean what he has threshed’  「他手裡拿著簸箕，要徹底清潔他已經脫粒的穀物」 (太 3:12)

διακατελέγχομαι

(1)

(a)

33.443 溝通 辯論，爭論 在辯論中徹底駁倒 駁倒 τοῖς Ἰουδαίοις διακατηλέγχετο δημοσίᾳ  ‘he defeated the Jews in public debate’  「他在公開辯論中駁倒了猶太人」 (徒 18:28)

διακονέω

(1)

(a)

35.19 幫助，照顧 服侍 ［參διακονία, θεραπεύω, ὑπηρετέω］ 藉著履行某些職責來提供幫助，通常是一些卑微或低賤的工作 服侍；服務；協助；幫助 ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι  ‘the Son of Man did not come to be served, but to serve’  「人子來，不是要受人的服事，乃是要服事人」 (太 20:28) 有些語言在表達「服侍」的概念時，需要具體提到有一個「僕人」，例如「作為僕人提供幫助」，或「作為必須提供幫助的人去提供幫助」，在某些上下文中可以採用短語來表達，例如「在小事上提供幫助」或「完成低微的任務」。 翻譯 太 20:28 時，可能需要具體指出服侍者或被服侍的人，例如：「人子來不是要受人的服侍，乃是要服侍人。」

(b)

35.37 幫助，照顧 照顧，照應 照顧，通過提供卑微的服務 照顧；伺候 πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ... ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι;  ‘when did we see you hungry or thirsty ... or in prison, and we did not take care of you?’  「我們什麼時候見你餓了，或渴了……或在監獄裡，沒有伺候你呢？」 (太 25:44) 在 太 25:44，「我們沒有伺候你」可以譯成「你所需用的，我們沒有給你」。

(c)

46.13 家務活動 為用膳的人提供食物和飲料 服事；服侍；伺候 ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός, καὶ διηκόνει αὐτοῖς  ‘the fever left her and she began to serve them’  「燒就退了，於是她伺候他們」 (可 1:31)

(d)

53.66 宗教活動 角色及作用 以特別的方式事奉上帝，例如作執事 作執事；服事 οὗτοι δὲ δοκιμαζέσθωσαν πρῶτον, εἶτα διακονείτωσαν ἀνέγκλητοι ὄντες  ‘they should be tested first, and then, if they prove blameless, they should serve as deacons’  「這些人也要先受考驗，若沒有可責之處，才讓他們作執事」 (提前 3:10) 顯然，διακονέω[d] 作為服事別人的人有多種不同的職能，尤其與救濟窮人有關。有些情況下，最好把 διακονέω[d] 譯成「負責幫助別人」，或者「負責照顧信徒的需要」。

(e)

57.230 擁有，轉移，交換 記賬 ［參τράπεζα］ διακονέω τραπέζαις  （習語，直譯：擺桌子）負責企業的財務事宜 處理財務事宜 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις  ‘it is not right that we should give up preaching the word of God to handle finances’  「我們撇下上帝的道去處理財務，是不合宜的」 (徒 6:2) 短語 διακονέω τραπέζαις 也可以不視為習語，而只是解作「在桌旁伺候，送上飯菜」（見 23.26 和 46.13），即使如此，上下文仍然是論到照顧人的需要。

διακονία

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.19 幫助，照顧 服侍 ［參διακονέω, θεραπεύω, ὑπηρετέω］ 藉著履行某些職責來提供幫助，通常是一些卑微或低賤的工作 服侍；服務；協助；幫助 Οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν διακονίαν  ‘I know what you do, I know your love, your faithfulness, your service’  「我知道你所做的；我知道你的愛心、忠心、事奉」 (啟 2:19) 有些語言在表達「服侍」的概念時，需要具體提到有一個「僕人」，例如「作為僕人提供幫助」，或「作為必須提供幫助的人去提供幫助」，在某些上下文中可以採用短語來表達，例如「在小事上提供幫助」或「完成低微的任務」。 啟 2:19 中的「你的服侍」，可能要說成「你如何幫助別人」或「你如何服侍別人」。

(b)

35.21 幫助，照顧 服侍 （διακονέω[a]「服侍」35.19 的衍生詞）服侍的角色或位置 事奉；職分 ὡς τελειῶσαι τὸν δρόμον μου καὶ τὴν διακονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ κυρίου  ‘that I may complete my course of life and my ministry which I received from the Lord’  「只求跑完我的生命歷程，完成我從主耶穌所領受的職分」 (徒 20:24)

(c)

35.38 幫助，照顧 照顧，照應 照顧人們需要的程序 飲食及必需品的供應；供給的安排 ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘because their widows were being neglected in the arrangement for providing for their needs each day’  「因為在日常的供給上忽略了他們的寡婦」 (徒 6:1) 關於 διακονία 在 徒 6:1 中的另一種解釋，見 57.119。

(d)

46.13 家務活動 為用膳的人提供食物和飲料 服事；服侍；伺候 ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν  ‘Martha was upset over all the serving (she had to do)’  「馬大卻為許多[她必須做的]侍候的事弄得心煩意亂」 (路 10:40)

(e)

57.119 擁有，轉移，交換 給予 （διακονία[a]「服事」35.19 的語義衍生詞）為幫助有需要的人而給予他們的金錢 捐獻；幫助；援助；救濟 παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘(they said that) their widows were being neglected in the daily distribution of money for support’  「在分配每日生活費的事上，疏忽了他們當中的寡婦」 (徒 6:1) 關於 διακονία 在 徒 6:1 的另一種解釋，見 35.38。

διάκονος

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

35.20 幫助，照顧 服侍 ［參θεράπων, ὑπηρέτης］ （διακονέω[a]「服侍」35.19 的衍生詞）提供服務的人 僕人 ἀλλ᾽ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν μέγας γενέσθαι ἔσται ὑμῶν διάκονος  ‘if anyone of you wants to be great, he must be the servant of the rest’  「你們中間的任何人若是想要為大，就必須做其他人的僕人」 (太 20:26) θεράπων、ὑπηρέτης 和 διάκονος[a] 翻譯成「僕人」時，需要避免譯詞過於具體，例如「服侍飲食的人」或「做家務事的人」。其實可能有必要採用一個意為「幫助者」的詞彙。

(b)

53.67 宗教活動 角色及作用 擔任執事的人，負責照顧信徒的需要 執事；幫助信徒的人；教會領袖的助手 Συνίστημι δὲ ὑμῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡμῶν, οὖσαν [καὶ] διάκονον τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Κεγχρεαῖς  ‘I recommend to you our sister Phoebe who is a deacon in the church at Cenchreae’  「我向你們推薦我們的姊妹非比，她是堅革哩教會中的執事」 (羅 16:1) Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς  ‘deacons should be of good character’  「教會領袖的助手也必須有好品格」 (提前 3:8)

διακόσιοι

(1)

αια

(a)

60.34 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的二百個實例 二百 ἀγοράσωμεν δηναρίων διακοσίων ἄρτους ...;  ‘shall we buy two hundred denarii-worth of bread?’  「要我們去買兩百銀幣的餅嗎？」 (可 6:37)

διακούω

(1)

(a)

56.13 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 ［參ἀκούω］ 對法律事件進行司法聽證 1 審理案件；聽審；法庭聆訊；處理案件；聽決案件 Διακούσομαί σου, ἔφη, ὅταν καὶ οἱ κατήγοροί σου παραγένωνται  ‘I will hear your case, he said, when your accusers arrive’  「等告你的人來到，我就處理你的案件」 (徒 23:35) 在一些語言中，表達「法庭聆訊」的最貼切方法是描述主要相關方之間的關係，有些時候可以譯成「法官聽原告和被告的陳詞」。

____________________________________________________

1 ἀκούω[g]和διακούω的意思顯然與ἀνακρίνω[b]（56.12）略有不同，前兩個詞彙的內涵比較中性，並且似乎沒有暗示後來被定罪。

διακρίνω  (διακρίνομαι)

(1)

(a)

30.109 思考 區別，評價，評斷 ［參ἀνακρίνω］ 根據仔細詳盡的信息作出判斷 1 仔細判斷；評斷；慎思明辨；查問 τὸ μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν  ‘you know how to judge the appearance of the sky’  「你們知道如何分辨天色」 (太 16:3) προφῆται δὲ δύο ἢ τρεῖς λαλείτωσαν καὶ οἱ ἄλλοι διακρινέτωσαν  ‘two or three who are given God's message should speak, while the others evaluate carefully (what is said)’  「宣講上帝信息，可以由兩三個人發言，其餘的人小心辨察他們所說的」 (林前 14:29)

(b)

30.99 思考 選擇，揀選，寧取 ［參κρίνω］ 判斷某物比其他更好，因此寧願選取它 更喜歡；判斷為較好的；認為更有價值 τίς γάρ σε διακρίνει;  ‘who judges you to be superior?’  「誰認為你勝過別人呢？」 (林前 4:7) 優越往往用「更好」來表達，但是有些語言用意為「勝過」的短語來表達，這樣 林前 4:7 中的問題可以譯為：「誰判斷說你們勝過其他人呢？」

(c)

30.113 思考 區別，評價，評斷 判斷為有分別或區別 加以區分；判斷兩者有分別 καὶ οὐθὲν διέκρινεν μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν  ‘he made no distinction between us and them’  「他待他們同待我們沒有分別」 (徒 15:9) 在一些語言中，最好把 徒 15:9 中的這個表達譯成：「他不認為我們與他們之間有分別」。

(d)

31.37 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參διαλογισμός, διστάζω］ 認為某些事情可能不是真的或確定的 懷疑；不確定；疑惑 πορεύου σὺν αὐτοῖς μηδὲν διακρινόμενος  ‘go with them, with no doubts at all’  「跟他們同去，不要疑惑」 (徒 10:20) αἰτείτω δὲ ἐν πίστει μηδὲν διακρινόμενος  ‘but you must believe when you pray, and not doubt at all’  「只要憑著信心求，一點也不疑惑」 (雅 1:6) 有些語言用習語來表達「疑惑」，例如：「有兩個想法」，或「認為只是有可能」，或「只相信一點點」，或「懷疑自己的內心」。

(e)

33.444 溝通 辯論，爭論 ［參διάκρισις］ 根據不同的判斷與某人爭論 爭辯；爭論；辯論 τῷ διαβόλῳ διακρινόμενος διελέγετο περὶ τοῦ Μωϋσέως σώματος  ‘in his dispute with the Devil, he argued about who would have the body of Moses’  「他跟魔鬼爭辯、為摩西的屍體爭論」 (猶 1:9)

(f)

33.412 溝通 批評 ［參ἀνακρίνω］ 對某人所做的事表示反對 論斷；批評 ὅτε δὲ ἀνέβη Πέτρος εἰς Ἰερουσαλήμ, διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ ἐκ περιτομῆς  ‘when Peter went up to Jerusalem, those who insisted on circumcision criticized him’  「當彼得到了耶路撒冷的時候，主張外邦人也必須受割禮的人批評他」 (徒 11:2) 在 徒 11:2，διακρίνομαι 可能只是解作不利的判斷，但由於這個判斷已清楚地表達出來，因此 διακρίνομαι 意味著不僅僅是判斷。直接說出一個不利的判斷，在英語中最好譯作「批評」。

____________________________________________________

1 κρίνω[c]（30.108）、ἀνακρίνω[d]和διακρίνω[a]（30.109）的意思均與學習和理解的過程密切相關，在某些上下文中，這些詞彙的意思彼此重疊。

διάκρισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

30.112 思考 區別，評價，評斷 （διακρίνω[a]「仔細評估」30.109 的衍生詞）評估和判斷的能力 能夠判斷；作出判斷的能力；做決定的能力 ἄλλῳ [δὲ] διακρίσεις πνευμάτων  ‘to another is given the ability to judge the genuineness of gifts that come from the Spirit and those that do not’  「又有人得到能力，能夠辨別哪些恩賜是來自聖靈，哪些恩賜不是來自聖靈」 (林前 12:10) 在翻譯 林前 12:10 時，必須注意到判斷的過程必定有正面和負面的元素，因此，πνευμάτων 必定暗指那些真正來自上帝的靈的恩賜，以及那些不是來自聖靈的恩賜。

(b)

33.444 溝通 辯論，爭論 ［參διακρίνω］ 根據不同的判斷與某人爭論 爭辯；爭論；辯論 μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν  ‘do not argue about his personal opinions’  「不要針對他的個人意見進行爭論」 (羅 14:1)

διακωλύω

(1)

(a)

13.146 是，變成，存在，發生 發生 ［參κωλύω］ 使某事不會發生1 阻止；攔阻 ὁ δὲ Ἰωάννης διεκώλυεν αὐτὸν  ‘but John tried to prevent him’  「約翰想要阻止他」 (太 3:14)

____________________________________________________

1 διακωλύω的語氣可能比κωλύω更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

διαλαλέω

(1)

(a)

33.158 溝通 交談，討論 ［參διαλογίζομαι］ 對某事件進行比較詳細的討論 談論；討論 διελάλουν πρὸς ἀλλήλους τί ἂν ποιήσαιεν τῷ Ἰησοῦ  ‘they were discussing among themselves what they could do to Jesus’  「他們彼此商議怎樣對付耶穌」 (路 6:11)

διαλέγομαι

(1)

(a)

33.446 溝通 爭辯，爭吵 ［參διαλογισμός］ 因意見分歧而爭論 爭論；辯論 διελέχθησαν ἐν τῇ ὁδῷ τίς μείζων  ‘they argued on the way about who was the greatest’  「他們在路上彼此爭論誰最大」 (可 9:34)

(b)

33.26 溝通 語言層次 ［參δημηγορέω］ 在某種正式的場合中講話，可能意味著更正式地使用語言1 演講；訓話 συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον, ὁ Παῦλος διελέγετο αὐτοῖς  ‘we gathered together for the fellowship meal and Paul spoke to the people’  「我們聚集在一起分享愛筵，並且保羅對大家講道」 (徒 20:7)

____________________________________________________

1 δημηγορέω可能比διαλέγομαι[b]更為正式，但是無法根據新約用法來確定這一點。

διαλείπω

(1)

(a)

68.36 時態 停止 ［參ἐγκαταλείπω, ἐκλείπω］ 停止不做已經做了一段時間的活動 停止；終止；離棄 αὕτη δὲ ἀφ᾽ ἧς εἰσῆλθον οὐ διέλιπεν καταφιλοῦσά μου τοὺς πόδας  ‘she has not stopped kissing my feet since I came’  「她從我進來的時候起，就不停地親我的腳」 (路 7:45)

διάλεκτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.1 溝通 語言 ［參φωνή］ 口頭或書面的言語代碼，是人與人溝通的基本方式 語言 ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν  ‘each one heard them talking in his own language’  「每個人都聽見門徒用他的母語說話」 (徒 2:6) 在 徒 2:6，διάλεκτος 可能（雖然可能性不大）不僅可以理解為一種語言，還可以理解為這種語言的一種特殊形式，因此具有「說話方式」甚至「口音」的含義（見 33.102）。

διαλλάσσω  (διαλλάσσομαι)

(1)

(a)

40.2 和解，寬恕 和解 與某人和解 和解；和好；與……講和 ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου  ‘go at once to be reconciled with your brother’ or ‘... with your fellow believer’  「立刻去跟弟兄和好」 (太 5:24)

διαλογίζομαι

(1)

(a)

30.10 思考 思考，思想 ［參ἀναλογίζομαι, διαλογισμός］ 徹底、全面地思考或推論 1 仔細考慮；全面地思考；反覆思想；思索；盤算；推論；論證 διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος  ‘she carefully considered what the greeting meant’  「她反覆思考這樣問候是什麼意思」 (路 1:29) διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ  ‘he began to reason about this in himself’  「他自己心裡盤算」 (路 12:17)

(b)

33.158 溝通 交談，討論 ［參διαλαλέω］ 對某事件進行比較詳細的討論 談論；討論 διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους  ‘they discussed the matter among themselves’  「他們彼此議論」 (可 8:16)

____________________________________________________

1 διαλογίζομαι[a]和διαλογισμός[a]似乎與λογίζομαι[a]和λογισμός[a]（30.9）不同，因為前兩個詞的徹底或全面程度似乎更高，但不是所有上下文都可發現這種差異。ἀναλογίζομαι和διαλογίζομαι[a]可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

διαλογισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

30.10 思考 思考，思想 ［參ἀναλογίζομαι, διαλογίζομαι］ 徹底、全面地思考或推論 1 仔細考慮；全面地思考；反覆思想；推論；論證 ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν  ‘their reasoning became futile’ (literally ‘they became futile in their reasoning’)  「他們的分析論證變為虛妄」（直譯：「他們在分析論證上變得虛妄」） (羅 1:21)

(b)

30.16 思考 思考，思想 充分推理思考的內容或結果 想法；見解；心思意念 ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί  ‘and so he will reveal what they have reasoned out in their hearts’ (literally ‘so that the reasoning from many hearts will be revealed)’  「叫許多人心裡的意念顯露出來」（直譯：「這樣，許多人心裡的推想將被顯露出來」） (路 2:35)

(c)

33.446 溝通 爭辯，爭吵 ［參διαλέγομαι］ 因意見分歧而爭論 爭論；辯論 Εἰσῆλθεν δὲ διαλογισμὸς ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς ἂν εἴη μείζων αὐτῶν  ‘they argued which one of them might be the greatest’  「爭論他們之中誰最大」 (路 9:46)

(d)

31.37 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參διακρίνω, διστάζω］ 認為某些事情可能不是真的或確定的 懷疑；不確定；疑惑 διὰ τί διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν;  ‘why are you beginning to doubt?’ (literally ‘why do doubts arise in your mind?’)  「你們為什麼開始懷疑呢？」（直譯：「為什麼你們心裡起疑惑呢？」） (路 24:38) 有些語言用習語來表達「疑惑」，例如：「有兩個想法」，或「認為只是有可能」，或「只相信一點點」，或「懷疑自己的內心」。

____________________________________________________

1 διαλογίζομαι[a]和διαλογισμός[a]似乎與λογίζομαι[a]和λογισμός[a]（30.9）不同，因為前兩個詞的徹底或全面程度似乎更高，但不是所有上下文都可發現這種差異。ἀναλογίζομαι和διαλογίζομαι[a]可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

διαλύω

(1)

(a)

15.136 線性運動 散開，驅散 ［參διασκορπίζω, διασπείρω］ 使一群人或一個聚集的群體散開，可能強調分散的性質（即各人往不同方向散開） 散開；使分散 ὃς ἀνῃρέθη, καὶ πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησαν  ‘but he was killed and all his followers were scattered’  「他被殺後，跟從他的人全都散了」 (徒 5:36)

διαμαρτύρομαι

(1)

(a)

33.223 溝通 斷言，聲明 ［參μαρτύρομαι］ 基於假定的個人知識作出嚴肅的聲明1 聲明；堅稱；作證 διαμαρτυρόμενος τοῖς Ἰουδαίοις εἶναι τὸν Χριστὸν Ἰησοῦν  ‘he testified to the Jews that Jesus is the Christ’  「向猶太人證明耶穌是基督」 (徒 18:5)

(b)

33.319 溝通 堅持 ［參μαρτύρομαι］ 以加強的語氣說出觀點或願望2 堅持 ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν διεμαρτύρατο  ‘with many other words, he insisted’  「他還用許多別的話來堅持」 (徒 2:40)

(c)

33.425 溝通 警告 針對將來發生的事情或行動進行告誡或指導，暗示出於個人的知識或經驗 警告 ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου  ‘that he will warn them so that they, at least, will not come to this place of pain’  「讓他去警告他們，使他們至少不到這個痛苦的地方來」 (路 16:28)

____________________________________________________

1 διαμαρτύρομαι[a]的語氣可能比μαρτύρομαι[a]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 διαμαρτύρομαι[b]的內涵意義可能比μαρτύρομαι[b]語氣更強，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

διαμάχομαι

(1)

(a)

39.27 敵意，衝突 衝突，鬥爭 激烈並徹底地與……鬥爭或對抗 強烈地抗議；爭辯 τινὲς τῶν γραμματέων τοῦ μέρους τῶν Φαρισαίων διεμάχοντο  ‘some scribes from the party of the Pharisees protested strongly’  「有些法利賽派的經學教師站起來，強烈地抗議」 (徒 23:9)

διαμένω

(1)

(a)

34.3 聯合 聯繫 留在一個關係裡一段時間 留在；常同在；始終在一起 ὑμεῖς δέ ἐστε οἱ διαμεμενηκότες μετ᾽ ἐμοῦ ἐν τοῖς πειρασμοῖς μου  ‘but you are the ones who have remained with me during my trials’  「但是，當我處在試煉當中的時候，始終與我在一起的就是你們」 (路 22:28)

(b)

68.11 時態 繼續 ［參ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω, παραμένω, προσμένω］ 繼續進行某個活動或處於某種狀態中 繼續；保持；留在；不住地 αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς καὶ διέμενεν κωφός  ‘he made signs to them and remained unable to speak’ or ‘... remained dumb’  「他向他們打手勢，始終不能說話」 (路 1:22)

(c)

13.89 是，變成，存在，發生 存在 ［參μένω］ 繼續存在 1 繼續；繼續存在；仍然存在 αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις  ‘they will all disappear, but you will continue to exist’  「天地都要消失，而你卻要長存」 (來 1:11)

____________________________________________________

1 διαμένω[c]的語氣可能比μένω[c]更為強烈。

διαμερίζω  (διαμερίζομαι)

(1)

(a)

57.89 擁有，轉移，交換 給予 ［參μερίζω, μερισμός］ 把物品分發給一個接一個的人 分發；輪流給每個人；分配 τὰ κτήματα καὶ τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον καὶ διεμέριζον αὐτὰ πᾶσιν καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν  ‘they would sell their property and possessions and distribute the money among all according to what each needed’  「他們賣掉田產家業，按照每個人的需要把錢分給他們」 (徒 2:45)

(b)

39.14 敵意，衝突 分裂 ［參διαμερισμός］ 分裂為對立和敵對的群體 反對；對抗；分裂；敵對；紛爭；鬥爭 ἔσονται γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν πέντε ἐν ἑνὶ οἴκῳ διαμεμερισμένοι, τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ τρισίν  ‘for from now on a family of five will be divided, three against two and two against three’  「從今以後，一家裡的五個人將要紛爭，三個和兩個相爭，兩個和三個相爭」 (路 12:52)

(c)

63.23 整體，聯合，部分，分開 分開 ［參μερίζω］ 分成單獨的部分 1 分開；分散；分割；散開 διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς  ‘divided tongues as of fire’  「火焰般的舌頭分開」 (徒 2:3) 關於 διαμερίζω 在 徒 2:3 的另一種解釋（作為中間、非被動式），見 15.140。

(d)

15.140 線性運動 散開，驅散 散開，在已被劃分的基礎上 分散；散開 καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς  ‘and there appeared to them dispersing tongues as of fire’ or ‘... tongues as of fire spreading out’  「有分開的舌頭如火焰一樣向他們顯現」或「有舌頭像分開的火焰一樣向他們顯現」 (徒 2:3) 對於 διαμερίζομαι 在 徒 2:3 的確切意思是什麼，有很大的疑問。它的意思可以是「有像火焰的舌頭，分散落在他們每一個人身上」；但也可能是各個像火焰的舌頭，分開落在他們每一個人身上。

____________________________________________________

1 διαμερίζω[c]的意思可能與μερίζω[a]不同，語氣更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

διαμερισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

39.14 敵意，衝突 分裂 ［參διαμερίζω］ 分裂為對立和敵對的群體 反對；對抗；分裂；敵對；紛爭；鬥爭 δοκεῖτε ὅτι εἰρήνην παρεγενόμην δοῦναι ἐν τῇ γῇ; οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἢ διαμερισμόν  ‘do you suppose that I came to bring peace to the world? No, I tell you, but rather division’  「你們以為我來了，是要給地上帶來和平嗎？不！我告訴你們，是要引致分裂」 (路 12:51)

διανέμω  (διανέμομαι)

(1)

(a)

84.2 空間的延伸 從源頭延伸 使某事傳播或延伸 傳播（某個報告） ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘but in order that this may not spread further among the people’  「但是為了避免這事進一步在百姓中間傳播」 (徒 4:17)

(b)

28.24 知道 已知的 （διανέμομαι「展開」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）由於信息傳播到國外而為人所知 為人所知；傳播；散佈 ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘to keep (this matter) from spreading any further among the people’  「為了避免[這事]進一步在百姓中間傳播」 (徒 4:17)

διανεύω

(1)

(a)

33.485 溝通 非語言的溝通 ［參ἐννεύω, κατανεύω, νεύω］ 用身體的一部分向某人發出信號，尤指用頭或手1 做手勢；做動作；點頭示意；招手示意 αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς  ‘he made gestures to them’  「他向他們打手勢」 (路 1:22) 許多語言都需要具體說明頭、手和手臂的手勢或動作類型。例如，約 13:24 明顯是在發問一個問題，有些語言可能需要表明是用手或面部發出某個特定的信號。路 1:62 的情況也一樣。在 路 1:22，那手勢必須能解釋或表明撒迦利亞不能說話，但是在 路 5:7，那無疑是另一種手勢，因為相關人員彼此之間距離很遠。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

διανόημα

(1)

τος＜中＞

(a)

30.15 思考 思考，思想 ［參διάνοια, ἐνθύμησις, νόημα］ 思考和推理的內容 意念；想法；心思；意見 αὐτὸς δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὰ διανοήματα  ‘but he knew their thoughts’  「他知道他們的意念」 (路 11:17) 許多語言都不能找到名詞形式的詞彙來表達「思考」或「推理」，因而需要使用對等的動詞。例如，路 11:17 可以譯成「但是耶穌知道他們在想什麼」。

διάνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

26.14 心理官能 理解、推理、思考和決定的心理能力 心思；意念；理智；思想 ἐσκοτωμένοι τῇ διανοίᾳ ὄντες  ‘whose minds are in the dark’  「他們心思昏昧」 (弗 4:18) 有些語言沒有像英文「mind」或中文「心思」、「理智」的名詞，因此必須根據具體的上下文，使用意為「思想」、「推理」或「理解」等動詞來表達。在某些語言中，與「理智」最接近的譯詞可能是一個從「頭」引申出來的比喻詞，但是很多時候，人們認為「思想」是在身體其他部位，如「心」或「肝」裡面進行的。

(b)

30.5 思考 思考，思想 ［參ἔννοια, νοῦς］ 特定的思維方式 思維方式；思想方式；意向；態度 ὑμᾶς ποτε ὄντας ἀπηλλοτριωμένους καὶ ἐχθροὺς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις τοῖς πονηροῖς  ‘at that time you were strangers and enemies because of the manner in which you thought and the evil things you did’  「從前，你們由於邪惡的行為和思想遠離上帝，作了他的仇敵」 (西 1:21) 在一些語言中，翻譯者可能需要把「思維方式」譯成從句，例如「人們如何思考」。彼前 4:1 可能需要譯成「你們也要堅固自己，像基督那樣思考」。

(c)

30.15 思考 思考，思想 ［參διανόημα, ἐνθύμησις, νόημα］ 思考和推理的內容 意念；想法；心思；意見 διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ καρδίας αὐτῶν  ‘he scatters the proud in the thoughts of their hearts’ or ‘... what they have thought in their hearts’  「他趕散心裡妄想的狂傲人」或「他趕散狂傲人心中一切的圖謀」 (路 1:51) 許多語言都不能找到名詞形式的詞彙來表達「思考」或「推理」，因而需要使用對等的動詞。例如，路 11:17 可以譯成「但是耶穌知道他們在想什麼」。

διανοίγω

(1)

(a)

79.110 物體的特徵 打開，關閉 ［參ἀνοίγω］ 使某物打開（另見 79.111 的討論）1 開；打開；揭開；使打開 λέγει αὐτῷ, Εφφαθα, ὅ ἐστιν, Διανοίχθητι  ‘he said to him, “Ephphatha,” which means, “Be opened”’  「對那個人說：『以法大！』意思就是『張開！』」 (可 7:34)

(b)

33.142 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 解釋以前隱藏或模糊的東西 解釋；打開；使明顯 διήνοιγεν ἡμῖν τὰς γραφάς  ‘he explained the Scriptures to us’  「他給我們解釋聖經」 (路 24:32)

(c)

27.49 學習 願意學習 διανοίγω τὴν καρδίαν, διανοίγω τὸν νοῦν  （習語，直譯：打開頭腦，和：打開心）使某人願意學習和作出公正的評價 開啟某人的心竅；開導某人的心 τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς  ‘then he opened their minds to understand the Scriptures’  「於是他開啟他們的心智，使他們明白聖經的話」 (路 24:45) ἧς ὁ κύριος διήνοιξεν τὴν καρδίαν προσέχειν τοῖς λαλουμένοις ὑπὸ τοῦ Παύλου  ‘the Lord opened her mind to pay attention to what Paul was saying’  「主開啟她的心，使她留心聽保羅所講的話」 (徒 16:14) 「打開頭腦」或「打開心」很難直譯，有時可以表達為：「使心靈看到」或「使心裡明白」或「使……認識到」。然而，在一些語言中，「打開頭腦」或「打開心」可能是指殺人的暴力行為。

(d)

ἄρσην διανοίγων μήτραν  （習語，直譯：打開子宮）成為女性的第一個孩子 成為頭生的；成為長子

____________________________________________________

1 διανοίγω[a]的語氣可能比ἀνοίγ稍微強烈。

διανυκτερεύω

(1)

(a)

67.195 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 在夜間繼續進行一個活動或持續一個狀態 過夜；花一整夜 καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ θεοῦ  ‘and spent the night praying to God’  「整夜向上帝禱告」 (路 6:12)

διανύω

(1)

(a)

68.25 時態 完竣，完成，成就 完成某個活動，通常涉及移動 完成；結束；行盡 Ἡμεῖς δὲ τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ Τύρου κατηντήσαμεν εἰς Πτολεμαΐδα  ‘but after completing the voyage from Tyre, we arrived at Ptolemais’  「我們從推羅行完航程，來到了多利買」 (徒 21:7) 關於 διανύω 在 徒 21:7 的另一種解釋，見 68.18。

(b)

68.18 時態 繼續 繼續，有移動的含意 繼續 Ἡμεῖς δὲ τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ Τύρου  ‘and we continued our voyage from Tyre’  「我們從推羅繼續航行」 (徒 21:7) 關於 διανύω 在 徒 21:7 的另一種解釋，見 68.25。

διαπαρατριβή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.452 溝通 爭辯，爭吵 不斷和重複地爭論 不停地爭論；持續爭論 διαπαρατριβαὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν  ‘constant arguing of those whose minds do not function’  「那些心術不正的人無休無止地爭吵」 (提前 6:5)

διαπεράω

(1)

(a)

15.31 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參διαβαίνω, διέρχομαι］ 從這邊過到那邊，要越過的是水體、峽谷或山谷等地形 越過；過去 μηδὲ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν  ‘nor can anyone cross over to us from where you are’  「任何人都不能從你們那一邊過到我們這邊」 (路 16:26)

διαπλέω

(1)

(a)

54.11 海上活動 坐船從一個區域的一邊過到另一邊 坐船渡過；穿越海域 τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν διαπλεύσαντες  ‘we had sailed across the open sea off the coast of Cilicia and Pamphylia’  「我們渡過基利家、旁非利亞一帶海面」 (徒 27:5)

διαπονέομαι

(1)

(a)

88.190 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 對某事或某人非常生氣 煩惱；厭煩；被激怒；生氣 διαπονούμενοι διὰ τὸ διδάσκειν αὐτοὺς τὸν λαὸν  ‘being provoked that they were teaching the people’  「因為這兩位使徒教導人，所以這些人非常惱怒」 (徒 4:2) διαπονηθεὶς δὲ Παῦλος  ‘Paul became provoked’  「保羅很惱怒」 (徒 16:18)

διαπορεύομαι

(1)

(a)

15.21 線性運動 旅行，旅程 ［參διέρχομαι, διοδεύω］ 走遍某個地區，指廣泛而全面地遊遍該地區 周遊；走遍 διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώμας διδάσκων  ‘he went through towns and villages teaching’  「耶穌……經過各城各鄉，沿途教導人」 (路 13:22) ὡς δὲ διεπορεύοντο τὰς πόλεις  ‘as they went through the towns’  「他們走遍各城」 (徒 16:4) 為了表達 διοδεύω、διαπορεύομαι[a] 和 διέρχομαι[b] 在這種語境下的意思，有些語言可能需要說：「他經過一個又一個城鎮」，或正如在 徒 13:6，說「他們走遍全島」或「他們走遍島上的各個村鎮」。

(b)

15.22 線性運動 旅行，旅程 完全穿過一個地區 穿過；經過 ἀκούσας δὲ ὄχλου διαπορευομένου  ‘hearing that a crowd was passing through’ or ‘... passing by’  「他聽見許多人經過」 (路 18:36)

διαπορέω

(1)

(a)

32.10 理解 理解 完全困惑 非常困惑；不知道該怎麼辦 διηπόρει διὰ τὸ λέγεσθαι ὑπό τινων ὅτι Ἰωάννης ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν  ‘he was thoroughly perplexed because some people were saying that John had risen from the dead’  「心裡非常困惑，因為有人說：『施洗者約翰復活了』」 (路 9:7)

διαπραγματεύομαι

(1)

(a)

57.195 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 通過經商和貿易獲得利潤 賺錢；得利 ἵνα γνοῖ τί διεπραγματεύσαντο  ‘in order to find out how much they had earned’  「要知道他們做生意賺了多少」 (路 19:15)

διαπρίω  (διαπρίομαι)

(1)

(a)

88.181 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 （διαπρίομαι「被鋸開」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）生氣到狂怒的程度 極其惱怒 Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς  ‘when they heard this, they were furious and planned to put them to death’  「議會的人聽了極其惱怒，想要殺他們」 (徒 5:33)

διαρπάζω

(1)

(a)

57.238 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 徹底或完全地掠奪某物 劫掠；搶奪；搶劫 τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει  ‘then he will plunder his house’  「然後必要搶劫他的家」 (可 3:27) 有些語言可以將「劫掠」譯成「拿走所有能拿的東西」。

διαρρήγνυμι

(1)

(a)

19.32 物理的衝擊力 裂開，撕破 撕成兩半（如衣服）1 撕開；撕破；撕裂 διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐξεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον  ‘they tore their clothes and ran into the middle of the crowd’  「他們就撕裂衣服，跳進群眾中間」 (徒 14:14) 在《新約》中，撕裂衣服象徵因褻瀆行為而感到震驚厭惡。然而在許多文化中，撕裂衣服只是一種精神錯亂的表現。因此，為了標明「撕裂衣服」的意義，可能需要添加一個描述性的短語，例如，「以表示震驚」（太 26:65, 徒 14:14），以及在舊約中「以表示哀悼」（創 37:34, 士 11:35）。

____________________________________________________

1 διαρρήγνυμι與ῥήγνυμι[a]（19.31）不同，這詞是指一個更堅決和徹底的動作。

διασαφέω

(1)

(a)

33.143 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 通過透徹的解釋，使晦澀模糊變得清晰易懂 使清晰；使明顯；解釋 Διασάφησον ἡμῖν τὴν παραβολὴν τῶν ζιζανίων τοῦ ἀγροῦ  ‘explain to us what the parable of the weeds in the field means’  「請把田間雜草的比喻講給我們聽」 (太 13:36)

(b)

33.200 溝通 通知，宣佈 清晰詳盡地告知 全部告知；完全講述出來 ἐλθόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόμενα  ‘they went and told their master everything that had happened’  「就去把整件事情的經過向主人解釋清楚」 (太 18:31)

διασείω

(1)

(a)

57.245 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 通過武力或武力威脅來勒索金錢 勒索；敲詐；強索金錢 Μηδένα διασείσητε  ‘don't take money from anyone by force’  「不要用武力勒索任何人的錢財」 (路 3:14)

διασκορπίζω

(1)

(a)

15.136 線性運動 散開，驅散 ［參διαλύω, διασπείρω］ 使一群人或一個聚集的群體散開，可能強調分散的性質（即各人往不同方向散開） 散開；使分散 συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας  ‘gathering where you have not scattered’  「你沒有散播的地方也要收集」 (太 25:24) Πατάξω τὸν ποιμένα, καὶ τὰ πρόβατα διασκορπισθήσονται  ‘I will strike the shepherd and the flock will be scattered’  「我要擊打牧人，羊就分散了」 (可 14:27) 在 太 25:24，清楚指出所散佈的是什麼可能是重要的。這不可能指播種，因為前一句已經提過播種了。因此，這一節所指的可能是撒草料或施肥。

(b)

57.151 擁有，轉移，交換 花費，浪費 （διασκορπίζω[a]「分散」15.136 的引申喻意）愚蠢地、毫無目的地花費金錢 揮霍；浪費 ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως  ‘there he wasted his money in reckless living’  「在那裡，他任意放蕩，浪費錢財」 (路 15:13)

διασπάω

(1)

(a)

19.29 物理的衝擊力 裂開，撕破 把物件扯開或折斷 扯開；折斷 διεσπάσθαι ὑπ᾽ αὐτοῦ τὰς ἁλύσεις  ‘he tore apart the chains’ (literally ‘the chains were torn apart by him)’  「他折斷鐵鏈」（直譯：「鐵鏈被他掙斷」） (可 5:4)

διασπείρω

(1)

(a)

15.136 線性運動 散開，驅散 ［參διαλύω, διασκορπίζω］ 使一群人或一個聚集的群體散開，可能強調分散的性質（即各人往不同方向散開） 散開；使分散 πάντες δὲ διεσπάρησαν κατὰ τὰς χώρας τῆς Ἰουδαίας καὶ Σαμαρείας πλὴν τῶν ἀποστόλων  ‘all of them, except the apostles, were scattered throughout the provinces of Judea and Samaria’  「除了使徒以外，眾門徒都分散在猶太和撒瑪利亞的各省」 (徒 8:1)

διασπορά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

15.137 線性運動 散開，驅散 （διασπείρω「分散」15.136 的衍生詞）人們散居的地區（尤指古時散居各地的以色列民族） 散居的地區 μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι ...;  ‘will he go to the diaspora among the Greeks?’  「難道他要往散居在希臘的猶太人那裡去？」 (約 7:35) ταῖς δώδεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ χαίρειν  ‘greetings to all God's people (literally ‘the twelve tribes’) who are in the diaspora’  「我問候散居在各處的上帝的子民」（直譯：「問候散居在各處的十二個支派的人」） (雅 1:1) 在大多數情況下，雅 1:1 中的短語 ταῖς δώδεκα φυλαῖς 都被解釋為指基督的信徒。翻譯者可以把 διασπορά 這個詞翻譯為「在他們分散的所有地區」，並把 雅 1:1 中的句子翻譯為「向分散在各地區的上帝子民問安」。

διαστέλλω  (διαστέλλομαι)

(1)

(a)

33.323 溝通 吩咐，命令 ［參κελεύω］ 有力地和／或帶著權威去告訴別人應該做什麼 吩咐；命令 διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ λέγωσιν  ‘he ordered them not to speak of it to anyone’  「吩咐他們不要告訴任何人」 (可 7:36) 在某些語言中，「吩咐」或「命令」相當於「用力地說」或「說出有力的話」；在直接引語中，相當於「告訴別人，你必須……」。

διάστημα

(1)

τος＜中＞

(a)

67.150 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 指定事件之間的時間單位 （時間上的）間隔 Ἐγένετο δὲ ὡς ὡρῶν τριῶν διάστημα καὶ ἡ γυνὴ ... εἰσῆλθεν  ‘and after an interval of about three hours, his wife ... came in’  「約過了三小時，他的妻子進來了」 (徒 5:7) 有些語言不一定有「（時間上的）間隔」等詞彙，因為如果某人說：「約三小時之後」，那麼已經隱含時間上的「間隔」的意思了。

διαστολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

58.42 性質，類別，示例 不同類或不同等 清楚或明顯的區別 差異；區別 διαστολὴ Ἰουδαίου τε καὶ Ἕλληνος  ‘a distinction between a Jew and a Greek’ or ‘... a Gentile’  「猶太人和希臘人……分別」或「猶太人和外邦人……分別」 (羅 10:12) ἐὰν διαστολὴν τοῖς φθόγγοις μὴ δῷ  ‘if they do not produce a clear distinction in their tones’  「如果它們發出的音調沒有分別」 (林前 14:7)

διαστρέφω

(1)

(a)

31.71 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 使某人相信完全不同的事情1 使某人背離信仰；誤導 ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ λέγοντες, Τοῦτον εὕραμεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος ἡμῶν  ‘then they began to accuse him, saying, We caught this man misleading our people’  「開始控告他說：『我們查出這個人煽動我們同胞叛離』」 (路 23:2) 關於 διαστρέφω 在 路 23:2 中的另一種解釋，見 88.264。

(b)

88.264 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 ［參ἀποστρέφω］ 使某人偏離正確的行為，從而犯了嚴重的過犯 引入歧途；使偏離；誤導 Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη  ‘unbelieving and perverted generation’  「這又不信又歪曲的世代」 (太 17:17) Τοῦτον εὕραμεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος ἡμῶν  ‘we caught this man perverting our people’  「我們發現這個人煽動我們的同胞」 (路 23:2) 關於 διαστρέφω 在 路 23:2 中的另一種解釋，見 31.71。將 διαστρέφω 譯成「歪曲」或「使反常」，意思不是「性變態」。在大多數語言中，路 23:2 中的「使我們的國民反常」最好譯成「使我們的國民走迷了路」或「使他們做他們不該做的事」。

(c)

13.46 是，變成，存在，發生 狀態 使某個狀態因轉移到另一個狀態而停止，通常意味著一種錯誤的狀態 厭惡；偏離 ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον ἀπὸ τῆς πίστεως  ‘he tried to turn the governor away from the faith’  「設法使省長偏離這信仰」 (徒 13:8)

____________________________________________________

1 διαστρέφω[a]的意思顯然與ἀποστρέφω[a]（31.70）略有區別，這詞強調某人改變另一個人的信仰的有效和徹底。

διασῴζω

(1)

(a)

21.19 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 從危險中完全解救出來 拯救；救援 ὁ ἄνθρωπος οὗτος ὃν διασωθέντα ἐκ τῆς θαλάσσης  ‘this man who was rescued from the sea’  「這個人從海裡被救了上來」 (徒 28:4) κιβωτοῦ εἰς ἣν ὀλίγοι, τοῦτ᾽ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί, διεσώθησαν δι᾽ ὕδατος  ‘an ark, in which a few, that is eight persons, were saved through water’  「進入方舟，藉著水獲救的不多，只有八個人」 (彼前 3:20a)

(b)

23.136 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參ἰάομαι, ἴασις, σῴζω］ 使生病的人恢復健康2 醫治；治愈；使痊愈；救治 ἐρωτῶν αὐτὸν ὅπως ἐλθὼν διασώσῃ τὸν δοῦλον αὐτοῦ  ‘he asked him to come and heal his servant’  「求耶穌來救他的僕人」 (路 7:3) 有些語言會根據疾病的不同種類，用不同的詞彙來表達「醫治」。

____________________________________________________

1 在彼前 3:20，字面意為「通過水」的短語可能是表示「藉著水」。有人將此解作洗禮的原型和間接引用。

2 διασῴζω的語氣可能比σῴζω更為強烈。另外，在某些上下文中，σῴζω和διασῴζω可能還意味著將這些人從疾病狀態中搶救過來。

διαταγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.326 溝通 吩咐，命令 ［參διάταγμα, ἐπιταγή］ （διατάσσω[a]「命令，指示」33.325 的衍生詞）明確地吩咐或命令的事情 吩咐；命令；法令；條例；指令 οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόμον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων  ‘you who received the law on the basis of instructions given by angels’ or ‘... on the basis of decrees delivered by angels’  「你們領受了天使所傳佈的律法」或「你們按著天使所傳達的法令，領受了律法」 (徒 7:53) τῇ τοῦ θεοῦ διαταγῇ ἀνθέστηκεν  ‘he opposed what God had ordered’  「他抗拒上帝的命令」 (羅 13:2)

διάταγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.326 溝通 吩咐，命令 ［參διαταγή, ἐπιταγή］ （διατάσσω[a]「命令，指示」33.325 的衍生詞）明確地吩咐或命令的事情 吩咐；命令；法令；條例；指令 οὐκ ἐφοβήθησαν τὸ διάταγμα τοῦ βασιλέως  ‘they were not afraid of the kings order’  「他們不怕王的命令」 (來 11:23)

διαταράσσω  (διαταράσσομαι)

(1)

(a)

25.246 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （與 ταράσσω[b]「造成劇烈痛苦」25.244 的意思相近，但其意義可能更加強調）心煩意亂，因而驚惶不安 驚惶不安；驚慌；十分困惑；心煩意亂 ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη  ‘she was deeply troubled by the (angels) message’  「她因為天使這話，十分驚惶不安」 (路 1:29)

διατάσσω

(1)

(a)

33.325 溝通 吩咐，命令 ［參ἐπιτάσσω, προστάσσω, συντάσσω, τάσσω］ 詳細說明必須做什麼1 命令；指示；告訴；吩咐 διέταξεν αὐτῇ δοθῆναι φαγεῖν  ‘he ordered them to give her something to eat’  「吩咐他們給她一些東西吃」 (路 8:55)

(b)

62.8 排列，組織 （事件及狀態的）安排 按照特定方式安排事情 安排；計劃 οὕτως γὰρ διατεταγμένος ἦν μέλλων αὐτὸς πεζεύειν  ‘for he had arranged matters in this way since he was going there by foot’  「他這樣安排，是因為自己要走陸路」 (徒 20:13)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思顯然略有區別，特別是在內涵意義上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

διατελέω

(1)

(a)

13.27 是，變成，存在，發生 狀態 持續某個狀態或條件直到最後 保持；繼續到終結 ἄσιτοι διατελεῖτε  ‘you continue to be without food’  「你們一直不吃東西」 (徒 27:33)

διατηρέω

(1)

(a)

13.153 是，變成，存在，發生 發生 自己禁戒不去做某件事，有持續的含義 避免；禁戒 ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε  ‘if you keep yourselves from doing these things, you will do well’  「你們若能不做這幾件事，就很好了」 (徒 15:29)

διατίθημι  (διατίθεμαι)

(1)

(a)

57.123 擁有，轉移，交換 給予 通過立遺囑來處理某人的財產 立遺囑；留遺命 ἐπεὶ μήποτε ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ διαθέμενος  ‘for (a will) is not in force while the one who has made the will is still alive’  「因為立遺囑的人還活著，遺囑就沒有效力」 (來 9:17) 「立遺囑」可以譯成：「寫出一份遺囑」，或「說明自己死後由誰來繼承財產」。

(b)

34.43 聯合 建立或確認關係 ［參διαθήκη］ 訂立涉及雙方利益和責任的莊嚴協議 立約；一起立約；訂立契約 καὶ τῆς διαθήκης ἧς διέθετο ὁ θεὸς πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν  ‘and of the covenant which God made with your ancestors’  「上帝與你們的祖先所立的約」 (徒 3:25) αὕτη ἡ διαθήκη, ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ  ‘this covenant which I will make with the people of Israel’  「我與以色列家所立的約」 (來 8:10)

(c)

37.105 控制，管理 任命，分配職能 διατίθεμαι βασιλείαν  （習語，直譯：指定統治）以某種程度上正式或官方的方式指定某人擔任統治的角色 給予統治的權利；提供統治的權力；賜給王權 κἀγὼ διατίθεμαι ὑμῖν καθὼς διέθετό μοι ὁ πατήρ μου βασιλείαν  ‘I give you the right to rule just as my Father has given me the right to rule’  「我現在要把我父賜給我的王權也賜給你們」 (路 22:29) 有些語言很難將這習語直譯作「賜給統治的權利」，這通常透過直接對話來表達，例如：「說：『現在你們擁有統治的權柄』」，或者「說：『現在你們能夠下命令了』」。

διατρίβω

(1)

(a)

85.61 在空間存在 留下，停留 保持或停留在某個地方，帶有某種活動的含意 停留；住下 ἱκανὸν μὲν οὖν χρόνον διέτριψαν  ‘they stayed (there) for a long time’  「二人在那裡住了好些日子」 (徒 14:3) ἦμεν δὲ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει διατρίβοντες ἡμέρας τινάς  ‘we spent several days in that city’  「我們在這城裡住了幾天」 (徒 16:12)

διατροφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

5.1 食物及調味品 食物 ［參ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何種類的食物或食糧1 食物 ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα  ‘if we have food and clothes, that should be enough for us’  「只要有衣有食，就應該知足」 (提前 6:8b) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

2 τροφή和διατροφή重點可能在於食物作為營養的意思，因此在提前 6:8和太 10:10，這些用詞可以譯作「食糧」，而不僅僅是「食物」。

διαυγάζω

(1)

(a)

14.43 自然界的事件及狀態 光 發亮，尤指黎明，可能指陽光穿過雲層或陰暗的天空而照亮 發亮；天亮 ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ  ‘until the day dawns’  「直等到天亮」 (彼後 1:19) 在某些語言中，更令人滿意的說法可能是：「直到天變亮」，或「直到那天到來」。這種說法一般認為是用來形容基督的再來。

διαυγής

(1)

ές

(a)

79.24 物體的特徵 透明的 擁有可以被看穿的物理性質的 透明的 χρυσίον καθαρὸν ὡς ὕαλος διαυγής  ‘pure gold, transparent as glass’  「純金的，像玻璃一樣透明」 (啟 21:21)

διαφέρω

(1)

(a)

15.196 線性運動 攜帶，負擔 攜帶或拿著某物穿過一個地區或建築物 帶著經過；傳遍 οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος διὰ τοῦ ἱεροῦ  ‘he didn't permit anyone to carry anything through the temple courts’  「他不許任何人拿著任何物件從聖殿的院子經過」 (可 11:16)

(b)

15.163 線性運動 驅動，帶動 用力量使東西向不同方向移動 推動；帶動；使飄來飄去 Ὡς δὲ τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ ἐγένετο διαφερομένων ἡμῶν ἐν τῷ Ἀδρίᾳ  ‘it was the fourteenth night, and we were being carried about on the Adriatic Sea’  「到了第十四天的晚上，我們在亞得里亞海飄來飄去」 (徒 27:27)

(c)

58.41 性質，類別，示例 不同類或不同等 與某人或某物不同 與……不同；有區別 ἀστὴρ γὰρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ  ‘one star differs from another in beauty’  「這星和那星的光輝也有區別」 (林前 15:41)

(d)

65.6 價值 有價值的，沒有價值的 由於擁有某些獨特的特點而有相當大的價值 貴重的；有價值的 οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;  ‘are you not much more valuable than these (birds)?’  「你們不比這些飛鳥貴重得多嗎？」 (太 6:26) εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα  ‘so that you will be able to choose those things that are more valuable’  「使你們能夠選擇那更加寶貴的東西」 (腓 1:10)

διαφεύγω

(1)

(a)

15.64 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 成功逃離 逃脫 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘in order that no one would swim out and escape’  「免得有人游水逃脫」 (徒 27:42)

διαφημίζω

(1)

(a)

33.214 溝通 通知，宣佈 廣泛而有效地傳播關於某人或某事的信息 傳播有關……的信息；傳播有關……的消息 οἱ δὲ ἐξελθόντες διεφήμισαν αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ  ‘they left and spread the news about him all over that part of the country’  「他們出去，竟把他的名聲傳遍了那地方」 (太 9:31)

διαφθείρω

(1)

(a)

20.40 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 對某人或某物造成完全的破壞 完全破壞；滅絕 τὸ τρίτον τῶν πλοίων διεφθάρησαν  ‘a third of the ships were completely destroyed’  「船隻也毀壞了三分之一」 (啟 8:9) διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν  ‘to destroy those who deprave the earth’  「消滅那些敗壞大地的人」 (啟 11:18) 啟 11:18 中同時使用了 διαφθείρω 一詞的兩個意思。首先使用的意思是滅絕，第二個意思則是「敗壞」（見 88.266）。

(b)

88.266 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 ［參καταφθείρω, φθείρω］ 使某人變得乖僻或墮落，是一種道德敗壞1 使墮落；敗壞；毀滅；使……道德敗壞 διαπαρατριβαὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν  ‘constant arguments from those whose minds are depraved’  「和心術不正……的人不停地爭吵」 (提前 6:5) διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν  ‘to destroy those who ruin the earth’ or ‘... cause the earth to be depraved’  「毀滅那些毀滅大地的人」或「毀滅那些使大地敗壞的人」 (啟 11:18)

(c)

23.146 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 逐漸喪失能力 失去力量；變得衰弱；漸漸衰敗 εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται  ‘even if our physical being is gradually wasting away’ or ‘... becoming weak’ or ‘... is gradually being destroyed’  「雖然我們身體漸漸朽壞」或「……變得衰弱」或「……漸漸衰敗」 (林後 4:16)

____________________________________________________

1 διαφθείρω[b]和καταφθείρω的語氣可能比φθείρω[c]更為強烈。

διαφθορά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

23.205 生理活動過程及狀態 腐爛，腐朽 ［參σήπω, φθορά］ 腐爛或朽壞，指有機物 腐爛；朽壞；腐朽 ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ καὶ εἶδεν διαφθοράν  ‘he died and was buried beside his ancestors and suffered decay’  「死後被葬在祖先的旁邊，腐爛了」 (徒 13:36)

διάφορος

(1)

ον

(a)

58.40 性質，類別，示例 不同類或不同等 不同的 不同的；各式各樣的 ἔχοντες δὲ χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα  ‘having differing gifts according to the grace which has been given to us’  「按著所得的恩典，我們各有不同的恩賜」 (羅 12:6) μόνον ἐπὶ βρώμασιν καὶ πόμασιν καὶ διαφόροις βαπτισμοῖς  ‘only concerning food, drink, and various purification ceremonies’  「只不過是有關飲食和各種潔淨儀式的規矩」 (來 9:10)

διαφυλάσσω

(1)

(a)

21.21 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 保護某物以保證其安全或免受傷害 守衛；保護；保障安全 Τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε  ‘he will order his angels to keep you safe’ or ‘... to protect you’  「主要為你命令他的使者保護你」 (路 4:10)

διαχειρίζω  (διαχειρίζομαι)

(1)

(a)

20.62 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 抓住某人並殺死他 捉拿和殺害；逮捕和殺害 ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε  ‘whom you seized and killed’  「你們所捉拿和殺害的」 (徒 5:30) ἐν τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι  ‘in the Temple they tried to arrest and kill (me)’  「他們想要在聖殿裡抓住我並殺害我」 (徒 26:21)

διαχλευάζω

(1)

(a)

33.408 溝通 嘲笑，戲弄 ［參χλευάζω］ 開玩笑取笑某人1 愚弄；嘲笑；取笑 ἕτεροι δὲ διαχλευάζοντες ἔλεγον ὅτι Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν  ‘others jeered at them, saying, They are drunk’  「還有些人則譏笑說：『他們是灌滿了新酒吧』」 (徒 2:13)

____________________________________________________

1 διαχλευάζω的語氣可能比χλευάζω更為強烈。顯然，χλευάζω和διαχλευάζω與ἐμπαίζω[a]、ἐμπαιγμός和ἐμπαιγμονή（33.406）不同，因為譏諷戲耍的主要方式是用語言。

διαχωρίζω  (διαχωρίζομαι)

(1)

(a)

15.50 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參διΐστημι］ 遠離，可能帶有確實分離的含義（特別是在與人有關的上下文中） 離開；分離 ἐν τῷ διαχωρίζεσθαι αὐτοὺς ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘as they were parting from him’  「那兩個人要離開耶穌的時候」 (路 9:33)

διδακτικός

(1)

ή，όν

(a)

33.233 溝通 教導 （διδάσκω「教導」33.224 的衍生詞）指有教導的能力 善於教導 δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίλημπτον εἶναι ... διδακτικόν  ‘a church leader must be a man above reproach ... and he must be able to teach’  「監督必須無可指責……善於教導」 (提前 3:2)

διδακτός

(1)

ή，όν

(a)

33.227 溝通 教導 （διδάσκω「教導」33.224 的衍生詞）指所教導的事情 受教導的；所教導的 λαλοῦμεν οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις  ‘we do not speak in words taught by human wisdom’  「我們也講說……不是用人的智慧所教的言語」 (林前 2:13) 在 林前 2:13，ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις 這個語句在語義上比較複雜。意思可能是：「使用教導人的智慧時所用的言語」。雖然在語法上，διδακτοῖς「教導」與 λόγοις「言語」搭配，但 διδακτοῖς 和 ἀνθρωπίνης σοφίας「人的智慧」之間有著非常密切的語義聯繫。

διδασκαλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.224 溝通 教導 ［參διδάσκω, διδαχή］ 在正式或非正式場合提供指導 教導；教訓 ὅσα γὰρ προεγράφη, εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη  ‘everything written formerly (in the Scriptures) was written to teach us’  「從前所寫的（聖經裡的）一切都是為教導我們寫的」 (羅 15:4) 在許多語言中，「教導」的對等譯詞只是意為「學習」或「知道」等動詞的使役形式，例如「使學習」或「使知道」。選擇表達「教導」的詞彙時，必須避免使用僅僅表示課堂活動的用語。

(b)

33.236 溝通 教導 ［參διδαχή］ （διδάσκω「教導」33.224 的衍生詞）所教導的內容 所教導的；教義；教訓 κατὰ τὰ ἐντάλματα καὶ διδασκαλίας τῶν ἀνθρώπων  ‘according to the rules and doctrines of people’  「根據人的法則和教訓」 (西 2:22)

διδάσκαλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.243 溝通 教導 （διδάσκω「教導」33.224 的衍生詞）指導別人的人 教師；教練 Οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον  ‘no pupil is greater than his teacher’  「沒有學生超過老師」 (太 10:24)

διδάσκω

(1)

(a)

33.224 溝通 教導 ［參διδασκαλία, διδαχή］ 在正式或非正式場合提供指導 教導；教訓 Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι  ‘Lord, teach us how to pray’  「主啊，求你教導我們禱告」 (路 11:1) 在許多語言中，「教導」的對等譯詞只是意為「學習」或「知道」等動詞的使役形式，例如「使學習」或「使知道」。選擇表達「教導」的詞彙時，必須避免使用僅僅表示課堂活動的用語。

διδαχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.224 溝通 教導 ［參διδασκαλία, διδάσκω］ 在正式或非正式場合提供指導 教導；教訓 ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ ἔλεγεν  ‘as he taught (them), he said’  「他在教導（他們）的時候，說」 (可 12:38) 在許多語言中，「教導」的對等譯詞只是意為「學習」或「知道」等動詞的使役形式，例如「使學習」或「使知道」。選擇表達「教導」的詞彙時，必須避免使用僅僅表示課堂活動的用語。

(b)

33.236 溝通 教導 ［參διδασκαλία］ （διδάσκω「教導」33.224 的衍生詞）所教導的內容 所教導的；教義；教訓 πεπληρώκατε τὴν Ἰερουσαλὴμ τῆς διδαχῆς ὑμῶν  ‘you have filled Jerusalem with your teaching’  「你們卻把你們的教導傳遍了耶路撒冷」 (徒 5:28)

δίδραχμον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.181 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 每個猶太男子二十歲以上都需要繳納的稅；用以資助聖殿的運作 聖殿稅；丁稅 Ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ [τὰ] δίδραχμα;  ‘does not your teacher pay the Temple tax?’  「你們的老師不納聖殿稅嗎？」 (太 17:24) 太 17:24 原文中提到的「二德拉克馬（希臘貨幣單位）硬幣」，大約相當於兩得拿利（古羅馬貨幣）。中文譯本一般簡單地譯作「聖殿稅」（《現修》）或「丁稅」（《和》），而沒有提到錢幣的名稱。δίδραχμον 的意思放在語義域 57 這裡，而不是放在語義域 6（那裡討論其他硬幣的價值）來處理，是因為 δίδραχμον 的重點在於需要繳納的聖殿稅，而不是硬幣本身的價值或樣式。

Δίδυμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.95 人名及地名 人名 使徒多馬（93.155）的希臘名字，意思是「雙胞胎」 《和》低土馬；《現》雙胞胎；《思》狄狄摩

δίδωμι

(1)

(a)

57.71 擁有，轉移，交換 給予 ［參δόσις］ 給予某物，通常暗示該物品是有價值的 給；給予 κλάσας ἔδωκεν τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους  ‘he broke the loaves and gave them to the disciples’  「他擘開餅，遞給門徒」 (太 14:19)

(b)

13.128 是，變成，存在，發生 發生 使某事發生，特別用來指自然規律的事件1 造成；產生 καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς  ‘and the moon will not produce its light’  「月亮不再發出光」 (太 24:29) δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω  ‘I will produce omens in the sky above’  「我要在天上顯出神蹟」 (徒 2:19) καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκεν  ‘and the sky produces rain’  「天就降下雨來」 (雅 5:18)

(c)

13.142 是，變成，存在，發生 發生 ［參παραδίδωμι］ 給某人機會去做某事 准予；允許 τοῦ δοῦναι ἡμῖν ... λατρεύειν αὐτῷ  ‘to allow us ... to serve him without fear’  「……使我們能夠有機會……無所懼怕地……事奉他」 (路 1:73, 74 [2])

(d)

85.33 在空間存在 放置，安置 放置某個物品，暗示某種位置或所有權的轉移 放；放置 δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ  ‘put a ring on his hand’  「把戒指戴在他手上」 (路 15:22)

(e)

37.98 控制，管理 任命，分配職能 指派某人一項任務，以作為對其他人的特殊好處 2 委派；指派（代表某人）；（上帝）賜給；給；交給；賦予 μετὰ ταῦτα ἔδωκεν κριτὰς  ‘after this he appointed judges (for them)’  「此後，他給他們設立士師」 (徒 13:20) 有些語言可以把 徒 13:20 中的 δίδωμι 譯成「他賜給他們士師」；但是翻譯時更經常需要採用「他委派士師來統治他們」等短語。

(f)

57.152 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 用金錢或其他有價值的東西來支付或賠償 支付；繳納；給；賠償 ἔδωκαν αὐτὰ εἰς τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘they paid the money to buy the potters field’  「用這錢買了陶匠的那塊田」 (太 27:10) ἐπηγγείλαντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι  ‘they promised to pay him money’  「他們答應給他錢」 (可 14:11) ἵνα ἀπὸ τοῦ καρποῦ τοῦ ἀμπελῶνος δώσουσιν αὐτῷ  ‘in order that they might pay him (his share) from what the vineyard produced’  「叫他們把園中當納的果子交給他」 (路 20:10)

(g)

57.217 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 ［參βάλλω, τίθημι］ 把錢存放在錢莊那裡，好收取利息 存錢；把錢存入銀行 καὶ διὰ τί οὐκ ἔδωκάς μου τὸ ἀργύριον ἐπὶ τράπεζαν;  ‘why didn't you put my money in the bank?’  「你為什麼不把我的錢存入銀行？」 (路 19:23)

(h)

90.51 語意格 以動詞來標記的使役施事者 ［參ἔχω］ 用於標記一種使役關係，否則幾乎沒有任何語義內容 引起；導致；產生 τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ  ‘to cause his people to know about deliverance’  「使他的子民認識救恩」 (路 1:77)

(i)

90.90 語意格 使經歷 使人承受一些經歷，可能暗示那是所做的事的懲罰或報應 使；使經歷 διδόντος ἐκδίκησιν τοῖς μὴ εἰδόσιν θεὸν  ‘to punish those who ignore God’  「懲罰那些忽視上帝的人」 (帖後 1:8)

(j)

34.42 聯合 建立或確認關係 ［參δεξιός］ δεξιὰς δίδωμι  （習語，直譯：伸出右手）承認建立某種關係的協議，通常會有握手的動作 立約；訂立協議 δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρναβᾷ κοινωνίας  ‘they made a covenant with me and Barnabas as to how they would share (the work) with us’  「跟我和巴拿巴握右手以示合作」或「跟我和巴拿巴訂立合作的協議」 (加 2:9)

(k)

33.468 溝通 發誓，宣誓，許願 δίδωμι δόξαν τῷ θεῷ  （習語，直譯：將榮耀歸給上帝）使某人宣誓說真話的公式 在上帝面前發誓說真話；發誓說真話 Δὸς δόξαν τῷ θεῷ  ‘promise before God to tell the truth’  「必須在上帝面前說誠實話」 (約 9:24)

(l)

68.62 時態 嘗試，試圖 δίδωμι ἐργασίαν  （習語，直譯：給予能量）竭盡全力嘗試做成某事 竭盡全力；非常努力地去做；盡所能；盡力 ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘on the way do your best to be reconciled with him’ or ‘... to come to an agreement with him’  「還在路上的時候，要盡力跟他和解」 (路 12:58)

(m)

53.48 宗教活動 獻身，成為聖潔 ἑαυτὸν δίδωμι  （習語，直譯：獻上自己）甘心情願地獻身於做某事，通常暗示為某人或某事服務 獻上自己；奉獻自己 ἑαυτοὺς ἔδωκαν πρῶτον τῷ κυρίῳ καὶ ἡμῖν διὰ θελήματος θεοῦ  ‘they gave themselves first to the Lord and to us by God's will’  「照上帝的旨意先把自己獻給主，又給了我們」 (林後 8:5)

(n)

33.105 溝通 說話，談話 δίδωμι στόμα  （習語，直譯：給口）使某人有話要說 幫助某人說某事；讓某人說某事 ἐγὼ γὰρ δώσω ὑμῖν στόμα  ‘I will give you something to say’  「我要賜給你們當說的話」 (路 21:15)

(o)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν δίδωμι  （植物）結出果實或種子 3 結果子；結出果實；結出種子；有出產 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「不能結出果實」或「……穀物」或「什麼也結不出」 (可 4:7)

(p)

23.100 生理活動過程及狀態 活著，死去 δίδωμι ψυχήν  （習語，直譯：獻出自己的生命）甘心情願地死去，暗示為了某種目的 為……而死；捨命；獻出自己的生命 καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν  ‘and to give his life as a ransom on behalf of many’  「捨命，作多人的贖價」 (太 20:28) 有些語言不能說「獻出自己的生命」，因此可能需要譯成：「允許自己被殺死」，或「允許別人殺死自己」。

____________________________________________________

1 δίδωμι的這個意思主要是作為虛化動詞。事件見於所謂的動詞賓語（object of the verb）。

2 δίδωμι似乎暗示在指派某人擔任某個角色時存著一個善意的目的。

3 在語義分析上，我們可以為βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一個非常一般性的意思，按此，所組成的詞組就算為語義內向（semantically endocentric），其意思可以從組成的字詞構建出來。然而，較為合適的處理，是把它們看作「低級習語」（只有很低程度的固定性），當中的領頭字詞具有特定意思。

διεγείρω  (διεγείρομαι)

(1)

(a)

23.77 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參ἐγείρω, ἐξυπνίζω］ 使某人醒來 使人醒來；喚醒某人；叫醒某人 προσελθόντες δὲ διήγειραν αὐτὸν  ‘they came to him and woke him up’  「門徒去叫醒他」 (路 8:24)

(b)

90.52 語意格 以動詞來標記的使役施事者 用於標記一種使役關係，暗示在狀態上有重要的改變 導致 διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει  ‘to cause you to remember’  「使你們記起來」 (彼後 1:13)

(c)

23.74 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參ἐγείρω］ 睡覺後醒來 醒來；變得清醒 διεγερθεὶς ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ  ‘he woke up and commanded the wind’  「耶穌醒了，斥責那風」 (可 4:39)

(d)

14.20 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 （διεγείρομαι[a]「睡醒」23.74 的引申喻意）變得粗糙不平，指水面 翻騰起來；暴風雨般的 ἥ τε θάλασσα ἀνέμου μεγάλου πνέοντος διεγείρετο  ‘by now a strong wind was blowing and the sea was getting rough’  「那時海上正在刮大風，波浪翻騰」 (約 6:18) 要描述不平靜的水面，有些語言會說：「有許多波浪」或「波浪很大」。另一些語言則會使用習語式的表達，例如：「水面上泛起泡沫」或「水發怒了」。

διενθυμέομαι

(1)

(a)

30.2 思考 思考，思想 周詳、認真地思考某事 認真思考；沉思；思想；琢磨 τοῦ δὲ Πέτρου διενθυμουμένου περὶ τοῦ ὁράματος εἶπεν [αὐτῷ] τὸ πνεῦμα  ‘while Peter was still thinking seriously about the vision, the Spirit spoke to him’  「彼得還在思考那異象的時候，聖靈對他說」 (徒 10:19) 在一些語言中，「周詳、認真地思考」的對等譯法是「好好地、很多地思考」，但是重點應該盡量放在思考的強度，而不僅僅是數量的多少。

διέξοδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

1.102 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 可能是十字路口，但更可能是主幹道穿過城市邊界再延伸至田野的地方 岔路口（可能在城牆那裡） πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν  ‘go then to where the main streets leave the city’  「所以你們要往岔路口上去」 (太 22:9)

διερμηνευτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.146 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 （διερμηνεύω[a]「翻譯」33.145 的衍生詞）解釋或翻譯的人 解釋者；翻譯者 ἐὰν δὲ μὴ ᾖ διερμηνευτής, σιγάτω  ‘and if there is no interpreter present, no one should speak’  「如果沒有翻譯的人，所有人都應當保持沉默」 (林前 14:28)

διερμηνεύω

(1)

(a)

33.145 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἑρμηνεύω, μεθερμηνεύω］ 從一種語言翻譯到另一種語言 翻譯；解釋 Ταβιθά, ἣ διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς  ‘Tabitha, which in translation means Dorcas’  「大比大，翻出來的意思是多加」 (徒 9:36) 有些語言會以習語式的表達作為「翻譯」的對等譯詞，例如：「用我們的語言來說就是」，或「用我們的話來說，它的意思是」，或「在我們口中它是說」。

(b)

33.148 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 更廣泛和正規地講解一些特別模糊或難懂的事物的意義 講解；解釋 διερμήνευσεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ  ‘he interpreted to them what was said about him in all the Scriptures’  「把所有關於自己的經文，都給他們作了解釋」 (路 24:27)

διέρχομαι

(1)

(a)

15.17 線性運動 移動，來／去 完成特定的前進方向 前進到；直走到 Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης  ‘(the believers) who were scattered by the persecution which took place when Stephen was killed, went as far as Phoenicia’  「那些因司提反的事遭受逼迫而四處分散的門徒，一直走到腓尼基」 (徒 11:19) 徒 11:19 中的 διέρχομαι 可以翻譯為「到達」或「終於到達」。

(b)

15.21 線性運動 旅行，旅程 ［參διαπορεύομαι, διοδεύω］ 走遍某個地區，指廣泛而全面地遊遍該地區 周遊；走遍 διήρχοντο κατὰ τὰς κώμας εὐαγγελιζόμενοι  ‘they travelled around throughout the villages preaching the good news’  「於是他們就出去，走遍各鄉，到處宣講福音」 (路 9:6) διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου  ‘when they had travelled throughout the entire island, they came to Paphos’  「他們走遍全島，一直到了帕弗」 (徒 13:6) 為了表達 διοδεύω、διαπορεύομαι[a] 和 διέρχομαι[b] 在這種語境下的意思，有些語言可能需要說：「他經過一個又一個城鎮」，或正如在 徒 13:6，說「他們走遍全島」或「他們走遍島上的各個村鎮」。

(c)

15.31 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參διαβαίνω, διαπεράω］ 從這邊過到那邊，要越過的是水體、峽谷或山谷等地形 越過；過去 Διέλθωμεν εἰς τὸ πέραν τῆς λίμνης  ‘lets go to the other side of the lake’  「我們渡到湖的對岸去吧」 (路 8:22)

(d)

15.32 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參διϊκνέομαι］ 穿過一個三維空間 穿過 σοῦ [δὲ] αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία  ‘your own heart will be pierced with a sword’  「你自己的心也要被劍刺透」 (路 2:35) διελθόντες δὲ πρώτην φυλακὴν  ‘they passed through the first guard station’  「他們通過了第一道警衛崗哨」 (徒 12:10) 徒 12:10 中使用 διέρχομαι 一詞，暗示該警衛站（《和》作「監牢」）是一個圍蔽的地方，警衛在那裡控制通道。

(e)

25.279 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參ῥομφαία, ψυχή］ τὴν ψυχὴν διέρχεται ῥομφαία  （習語，直譯：刀劍刺入靈魂）感受強烈的悲傷 感受痛苦悲傷；悲傷痛苦；憂傷像劍刺透心靈

διερωτάω

(1)

(a)

27.11 學習 學習 ［參πυνθάνομαι］ 通過提問獲得信息1 查問；通過詢問而發現 ἰδοὺ οἱ ἄνδρες οἱ ἀπεσταλμένοι ὑπὸ τοῦ Κορνηλίου διερωτήσαντες τὴν οἰκίαν τοῦ Σίμωνος ἐπέστησαν ἐπὶ τὸν πυλῶνα  ‘meanwhile, the men sent by Cornelius had learned where Simons house was and were now standing at the gate’  「恰好哥尼流派來的人已經打聽到西門的家，就站在門口」 (徒 10:17) πυνθάνομαι[b] 和 διερωτάω 是指非常不同的語義要素，即「獲得信息」和「通過詢問」，因此在許多語言中，最好使用兩個動詞，分別意為「問」和「查明」。因此，徒 10:17 中的這個表達可以譯成「那時，哥尼流派來的人詢問並查明了西門的家在哪裡」。

____________________________________________________

1 διερωτάω也可以理解為「提問」或「詢問」；這樣，διερωτάω的意思也可以放在語義域33「溝通」來處理。

διετής

(1)

ές

(a)

67.170 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 形容已經存在了兩年 兩歲大 διετοῦς καὶ κατωτέρω  ‘two years old and under’  「兩歲以內的」 (太 2:16) 在一些語言中，太 2:16 中的這個表達可以譯作：「兩歲大的孩子和那些還不到兩歲的孩子」。

διετία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.169 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一段連續兩年的時間 兩年 Ἐνέμεινεν δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι  ‘for a period of two full years he lived there in a place he rented for himself’  「保羅在自己租的房子裡住了兩整年」 (徒 28:30)

διηγέομαι

(1)

(a)

33.201 溝通 通知，宣佈 ［參ἐκδιηγέομαι, ἐξηγέομαι］ 系統地提供詳細的信息1 通知；述說；充分說明 Ὑπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν σου καὶ διηγοῦ ὅσα σοι ἐποίησεν ὁ θεός  ‘go back to your home and tell them all that God has done for you’  「你回家去，告訴他們上帝為你所做的事」 (路 8:39)

____________________________________________________

1 ἐξηγέομαι[a]、διηγέομαι和ἐκδιηγέομαι的重點或內涵可能略有不同，但是無法根據新約用法來確定這一點。

διήγησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.11 溝通 話語類型 一段有條理地闡述或敘述的話語 敘述；報告 πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘many have undertaken to write an account of the things that have taken place among us’  「許多人已經把在我們中間發生的事編寫成書」 (路 1:1) 有些語言可能需要具體解釋書寫的類型，以表達 διήγησις 的意思，例如：「許多人已經認真地寫下了在我們中間發生的事情」。其他相等的說法可能是：「詳細地寫下」。

διηνεκής

(1)

(a)

67.95 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰών, εἰς, παντελής］ εἰς τὸ διηνεκές  無限地持續的時間，特別強調未來 始終；永遠；永永遠遠；直到永遠；永恆地 μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές  ‘he remains a priest forever’  「他永遠作祭司」 (來 7:3)

διθάλασσος

(1)

ον

(a)

14.32 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 兩股水流在一個水體中相遇 兩水夾流；交叉水流 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον  ‘encountering cross-currents’  「碰到兩水夾流的地方」 (徒 27:41) 有些學者認為 διθάλασσος 連同 τόπος 一起解作礁石、沙洲或甚至是岬角（見 1.68）。 交叉水流可以說成：「海中的溪流」或「海裡的河流」或「兩條河在海裡交匯」。然而，如果「兩條河在海裡交匯」僅僅表示兩條河從內陸流出來時在海岸線交匯，那麼這個說法就不對了。在這個語境中，「河流」只可以指「海裡的河流」，換言之即「海流」。

(b)

1.68 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 ［參τόπος］ τόπος διθάλασσος  在兩股水流交匯處形成的沙洲或暗礁 沙洲；暗礁 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘but the ship ran into a sandbank and went aground’  「但是，船因衝入沙洲而擱淺」 (徒 27:41) 徒 27:41 中的 τόπος διθάλασσος 可以理解為水流交匯處；參14.32。在某些語言中，翻譯者可能需要用一句描述性的話來表達「沙洲」，例如：「在水面以下的沙丘」或「被水掩蓋的沙脊」。

διϊκνέομαι

(1)

(a)

15.32 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參διέρχομαι］ 穿過一個三維空間 穿過 διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος, ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν  ‘it penetrates all the way through to where soul and spirit meet, to where joints and marrow come together’  「能刺透到魂和靈的分界，以及骨節和骨髓的分界」 (來 4:12)

διΐστημι  (διΐσταμαι)

(1)

(a)

15.12 線性運動 移動，來／去 繼續前進 繼續前進；向前走 βραχὺ δὲ διαστήσαντες  ‘when they had gone a little farther’  「又往前稍微走了一點」 (徒 27:28)

(b)

15.50 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參διαχωρίζω］ 遠離，可能帶有確實分離的含義（特別是在與人有關的上下文中） 離開；分離 ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘as he was blessing them, he departed from them’  「他在祝福他們的時候離開了他們」 (路 24:51) 由於 徒 27:28 描述的是船的移動，翻譯時可能要說明這一點，例如：「船再稍往前行」或「再稍稍向前航行」。

(c)

67.84 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參διαγίνομαι］ 標記時間的過去 （時間）過去；過了；經過 διαστάσης ὡσεὶ ὥρας μιᾶς  ‘about an hour later’ or ‘after an hour had passed’  「約過了一小時」或「大約一小時後」 (路 22:59)

διϊσχυρίζομαι

(1)

(a)

33.321 溝通 堅持 堅定而肯定地陳述某事 堅持；一口咬定 ἄλλος τις διϊσχυρίζετο λέγων, Ἐπ᾽ ἀληθείας καὶ οὗτος μετ᾽ αὐτοῦ ἦν  ‘another man insisted, Without doubt this man was with him’  「另一個人一口咬定說：『毫無疑問，這個人跟他是一夥的』」 (路 22:59)

δικαιοκρισία

(1)

ας＜陰＞

(a)

56.27 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 正確或公正的裁決或審判 正確的判斷；公義的審判；公正的裁決 θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως δικαιοκρισίας τοῦ θεοῦ  ‘you are making your own punishment even greater on the day when God's wrath and right verdict will be revealed’  「你使自己在上帝的義怒和公義的審判顯明的日子，要受更重的刑罰」 (羅 2:5)

δίκαιος

(1)

α，ον

(a)

88.12 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 與上帝的要求相符 公義的；公正的 Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν  ‘Joseph, her husband, was a righteous man’  「她丈夫約瑟是個義人」 (太 1:19)

(b)

34.47 聯合 建立或確認關係 指與某人有正確的關係 與……有正確的關係；已經與……和好的；義的 Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται  ‘he who is in a right relation with God through faith shall live’ or ‘he who has been put right with God through faith shall live’  「因信而與上帝有正確關係的人將得生命」或「義人必因信得生」 (羅 1:17)

(c)

66.5 適當的，不適當的 是恰當或正確的，意思是完全合理的 恰當的；正確的；應當的 ἐστιν δίκαιον ἐμοὶ τοῦτο φρονεῖν ὑπὲρ πάντων ὑμῶν  ‘it is proper for me to feel this way about all of you’  「我為你們大家有這樣的意念是很應該的」 (腓 1:7)

δικαιοσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.13 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 做上帝要求的事情 義；公義；做上帝要求的事；做正確的事 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης  ‘happy are those who suffer persecution because of their doing what God requires’  「那些因為做上帝要求的事而遭受迫害的人有福了！」 (太 5:10)

(b)

34.46 聯合 建立或確認關係 ［參δικαιόω, δικαίωσις］ 使某人與另一個人保持適當或正確的關係 恢復正常關係；使保持正確的關係 δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν  ‘how God puts people right with himself is revealed in it as a matter of faith from beginning to end’  「上帝怎樣使人跟他有正確的關係：是起於信，止於信」 (羅 1:17) 有些學者把 羅 3:24、 羅 4:25 和 羅 1:17 解作用於法庭上的義，即依據基督的代贖工作而被宣告為義；但保羅使用這些詞彙，似乎是要表達聖約的關係，而不是法律的裁決。 有些語言可能很難找到一個簡潔的詞彙來表達「與……處於正確的關係」。有些時候，最接近的對等譯詞是「與……處於應有的關係」。在某些語言中，處於正確關係的含義可以用包含「接納」的短語來表達。例如，羅 3:24 可以表達為「因著上帝白白賞賜的恩典，藉著釋放他們的基督耶穌，他們被上帝接納」。同樣，羅 4:25 有時會表達為「他復活，是為了使我們被上帝接納」。然而，使用表示「接納」的詞彙有一定的危險，因為這可能暗示，若不是有耶穌基督的救贖工作，上帝並不願意接納人；然而事實上，是上帝在基督裡面使世人與他自己和好。因此，翻譯者必須避免使用任何譯法，讓人覺得上帝神性裡有一些不同類型的動機。 有些學者認為，羅 1:17 中的短語 δικαιοσύνη θεοῦ 是指上帝信實地履行他給亞伯拉罕的應許。換句話說，該短語的重點是上帝的道德情操，然而，這種解釋很難與 羅 1:17 下半節關於信心的陳述聯繫起來。

(c)

53.4 宗教活動 宗教行為 某人的宗教所要求遵行的儀式或做法 宗教儀式；宗教要求；虔誠；善行 Προσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘be careful not to perform your religious observances in public’  「你們要謹慎，不要故意在眾人面前遵行宗教要求」 (太 6:1) 在 太 6:1，δικαιοσύνη 也可以理解為「施捨」（見 57.111）。

(d)

57.111 擁有，轉移，交換 給予 ［參ἐλεημοσύνη］ 接濟那些需要幫助的人，作為一種慈善行為 善行；救濟；施捨給窮人 Προσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘be careful not to do your giving to the needy in public’  「你們要謹慎，不要故意在眾人面前施捨給窮人」 (太 6:1) 太 6:1 中的 δικαιοσύνη 也可以解作「宗教行為」（見 53.4）。

δικαιόω

(1)

(a)

34.46 聯合 建立或確認關係 ［參δικαιοσύνη, δικαίωσις］ 使某人與另一個人保持適當或正確的關係 恢復正常關係；使保持正確的關係 δικαιούμενοι δωρεὰν τῇ αὐτοῦ χάριτι διὰ τῆς ἀπολυτρώσεως τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘by the free gift of his grace in delivering them through Christ Jesus, they are put right with him’  「然而，上帝白白地賞賜恩典，藉著基督耶穌救贖他們，使他們跟他有正確的關係」 (羅 3:24) 有些學者把 羅 3:24、 羅 4:25 和 羅 1:17 解作用於法庭上的義，即依據基督的代贖工作而被宣告為義；但保羅使用這些詞彙，似乎是要表達聖約的關係，而不是法律的裁決。 有些語言可能很難找到一個簡潔的詞彙來表達「與……處於正確的關係」。有些時候，最接近的對等譯詞是「與……處於應有的關係」。在某些語言中，處於正確關係的含義可以用包含「接納」的短語來表達。例如，羅 3:24 可以表達為「因著上帝白白賞賜的恩典，藉著釋放他們的基督耶穌，他們被上帝接納」。同樣，羅 4:25 有時會表達為「他復活，是為了使我們被上帝接納」。然而，使用表示「接納」的詞彙有一定的危險，因為這可能暗示，若不是有耶穌基督的救贖工作，上帝並不願意接納人；然而事實上，是上帝在基督裡面使世人與他自己和好。因此，翻譯者必須避免使用任何譯法，讓人覺得上帝神性裡有一些不同類型的動機。

(b)

88.16 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 證明某事在道德上是正確的 顯為公義；證明為公義 Ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου  ‘you must be shown to be right when you speak’  「你說話的時候，必定顯明自己是公義的」 (羅 3:4)

(c)

56.34 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參δικαίωμα, δικαίωσις］ 清除某人的過犯 宣判無罪；釋放；被判為義；除去罪名；無罪釋放 ἀπὸ πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν νόμῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι  ‘from all (the sins) from which the Law of Moses could not set you free’  「摩西的律法不能使你們脫離一切罪」 (徒 13:38) 在一些語言中，宣告無罪的過程是用直接陳述來表達的，例如：「說：你沒有罪」，或「說：你不再有罪」，或者採用習語來表達：「說：罪不再在你的頭上」，或「說：你的罪現在還給你」。

(d)

37.138 控制，管理 釋放，解放 使脫離某種狀態或情況的控制，而這些狀態或情況涉及道德問題 釋放；使自由；脫離 ὁ γὰρ ἀποθανὼν δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας  ‘for when a person dies (to sin), he is released from (the power of) sin’  「因為一個[向罪]死了的人，已經脫離了罪[的權勢]」 (羅 6:7) 在許多語言中，羅 6:7 的這個語句很難翻譯；原因包括：一、「向罪死了」是一個比喻；二、短語「脫離了罪」不容易翻譯。譯者可能需要用明喻來翻譯第一個從句；然後，如果語言中沒有「罪的權勢」的說法，而只是認為罪會對人實行某種直接的控制，那麼第二個從句的結構就要作出大幅度的調整。因此，羅 6:7 的這個語句有時可以譯成：「當一個人在犯罪方面可以說是死了，罪就不能再支配他」，或者「……他就不再被犯罪的慾望所控制」。

(e)

36.22 引導，管教，跟從 服從，不服從 遵守正義、公正的命令 服從義的命令 πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας καὶ οἱ τελῶναι ἐδικαίωσαν τὸν θεὸν  ‘all the people and the tax collectors heard him, and they obeyed God's righteous commands’  「所有百姓和收稅的人聽見耶穌的話，都順從了上帝公義的命令」 (路 7:29) 有些語言很難直譯 路 7:29 中的「上帝公義的命令」，特別是因為「命令」的對應譯詞經常是一個動詞。在這種情況下可能需要譯成「上帝所命令的，並且是正確的」。

δικαίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.334 溝通 法律，規則，條例 （δικαιόω「行為公正」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）關於正確或正義行為的規則1 誡命；要求 οἵτινες τὸ δικαίωμα τοῦ θεοῦ ἐπιγνόντες  ‘who know the requirements imposed by God’  「知道上帝公義的要求」 (羅 1:32)

(b)

88.14 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 符合上帝要求的行為 公義的行為 οὕτως καὶ δι᾽ ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς  ‘in the same way the one righteous act sets all people free and gives them life’  「照樣，因一次的義行，所有的人也就被稱義而得生命了」 (羅 5:18)

(c)

56.34 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參δικαιόω, δικαίωσις］ 清除某人的過犯 宣判無罪；釋放；被判為義；除去罪名；無罪釋放 τὸ δὲ χάρισμα ἐκ πολλῶν παραπτωμάτων εἰς δικαίωμα  ‘but the gift after so many sins is acquittal’  「恩賜使人在犯了許多過犯之後，仍被宣告無罪」 (羅 5:16) 在一些語言中，宣告無罪的過程是用直接陳述來表達的，例如：「說：你沒有罪」，或「說：你不再有罪」，或者採用習語來表達：「說：罪不再在你的頭上」，或「說：你的罪現在還給你」。

____________________________________________________

1 δικαίωμα[a]定義中的「正義」要素可能在本質上是內涵性的而非外延性的。

δικαίως

(1)

(a)

88.15 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 ［參ἔνδικος］ 形容是正義的，因為是合理的和應得的 正義的；公正的 ἡμεῖς μὲν δικαίως, ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν  ‘our (sentence) is right, for we are getting what we deserve for what we did’  「我們受罰是公正的，因我們罪有應得」 (路 23:41)

δικαίωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

34.46 聯合 建立或確認關係 ［參δικαιοσύνη, δικαιόω］ 使某人與另一個人保持適當或正確的關係 恢復正常關係；使保持正確的關係 ἠγέρθη διὰ τὴν δικαίωσιν ἡμῶν  ‘he was raised to life in order to put us right with (God)’  「他復活，是為使我們與（上帝）有正確的關係」 (羅 4:25) 有些學者把 羅 3:24、 羅 4:25 和 羅 1:17 解作用於法庭上的義，即依據基督的代贖工作而被宣告為義；但保羅使用這些詞彙，似乎是要表達聖約的關係，而不是法律的裁決。 有些語言可能很難找到一個簡潔的詞彙來表達「與……處於正確的關係」。有些時候，最接近的對等譯詞是「與……處於應有的關係」。在某些語言中，處於正確關係的含義可以用包含「接納」的短語來表達。例如，羅 3:24 可以表達為「因著上帝白白賞賜的恩典，藉著釋放他們的基督耶穌，他們被上帝接納」。同樣，羅 4:25 有時會表達為「他復活，是為了使我們被上帝接納」。然而，使用表示「接納」的詞彙有一定的危險，因為這可能暗示，若不是有耶穌基督的救贖工作，上帝並不願意接納人；然而事實上，是上帝在基督裡面使世人與他自己和好。因此，翻譯者必須避免使用任何譯法，讓人覺得上帝神性裡有一些不同類型的動機。

(b)

56.34 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參δικαιόω, δικαίωμα］ 清除某人的過犯 宣判無罪；釋放；被判為義；除去罪名；無罪釋放 δι᾽ ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς  ‘the righteous act of one man sets all people free and gives them life’  「因一個人的義行，所有的人也就被稱義而得生命了」 (羅 5:18) 在一些語言中，宣告無罪的過程是用直接陳述來表達的，例如：「說：你沒有罪」，或「說：你不再有罪」，或者採用習語來表達：「說：罪不再在你的頭上」，或「說：你的罪現在還給你」。

δικαστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

56.28 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κριτής］ 主持法庭審訊並宣佈判決的人 審判官；法官 Τίς σε κατέστησεν ἄρχοντα καὶ δικαστὴν ἐφ᾽ ἡμῶν;  ‘who made you ruler and judge over us?’  「誰立你作我們的領袖和審判官呢？」 (徒 7:27a)

____________________________________________________

1 在徒 7:27，δικαστής可能是指仲裁人多過具有司法權柄的人。因此，在徒 7:27，δικαστής可以譯為「裁斷我們分歧的人」（見語義域30「思考」，子域G「區別，評價，評斷」）。

δίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

38.8 懲罰，賞賜 懲罰 ［參ἐκδικέω, ἐκδίκησις］ 根據罪有應得的基礎施行懲罰 懲罰；使受苦；受刑罰 οἵτινες δίκην τίσουσιν ὄλεθρον αἰώνιον  ‘they will suffer the punishment of eternal destruction’  「他們就要受懲罰，永遠滅亡」 (帖後 1:9)

(b)

12.27 超自然生物及力量 超自然生物 （δίκη「正義」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）希臘神話中的正義女神，她找到有罪者並加以懲罰 正義女神；天理女神；天理 ἡ δίκη ζῆν οὐκ εἴασεν  ‘the goddess Justice would not let him live’  「天理仍不容他活著」 (徒 28:4) 如果單單按照字面直譯作「正義女神」或許意義不大，因此可能需要表達為「要求秉行公義的女神」，或「使人自吃惡果的女神」，或「懲罰作惡的人的女神」。

δίκτυον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.11 人工製品 捕魚用的工具 任何類型的網，但在《新約》中僅指用來捕魚的漁網 網；漁網 οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ  ‘immediately they left their nets and followed him’  「他們立刻捨了網，跟從他」 (太 4:20)

δίλογος

(1)

ον

(a)

88.235 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 形容基於偽裝或偽善的矛盾行為 一口兩舌的；表裡不一的；假冒為善的 Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς, μὴ διλόγους  ‘church helpers must be good and not be two-faced’  「執事也必須莊重，不一口兩舌」 (提前 3:8) 在某些語言中，δίλογος 的對等翻譯是「向兩個方向說話」或「一口兩舌」或「用言語掩蓋自己的思想」。

διό

(1)

(a)

89.47 關係 結果 ［參διόπερ］ 相對強調地表示結果，通常表示推論是不言而喻的12 因此；所以；正因為這個原因；那麼 διὸ ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος Ἀγρὸς Αἵματος  ‘therefore, that field was called Field of Blood’  「所以，那塊田稱為『血田』」 (太 27:8) διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς θεοῦ  ‘for this reason the holy child will be called the Son of God’  「因此，那將要出生的聖者，要稱為上帝的兒子」 (路 1:35)

____________________________________________________

1 διόπερ的語氣可能比διό更強烈。

2 因為結果被稱為前文所述的推論，所以這個表示結果的表達可以譯為「由於這個原因」或「正是由於這個原因」。前面的內容是原因，而通過回溯原因可以有效地引入結果。

διοδεύω

(1)

(a)

15.21 線性運動 旅行，旅程 ［參διαπορεύομαι, διέρχομαι］ 走遍某個地區，指廣泛而全面地遊遍該地區 周遊；走遍 αὐτὸς διώδευεν κατὰ πόλιν καὶ κώμην κηρύσσων  ‘he travelled through the towns and villages preaching’  「耶穌走遍各城各村，宣講……」 (路 8:1) 為了表達 διοδεύω、διαπορεύομαι[a] 和 διέρχομαι[b] 在這種語境下的意思，有些語言可能需要說：「他經過一個又一個城鎮」，或正如在 徒 13:6，說「他們走遍全島」或「他們走遍島上的各個村鎮」。

Διονύσιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.96 人名及地名 人名 雅典人，亞略．巴古議會的成員，他是聽保羅講道而信主的 《和2010》《和》丢尼修；《現》杜尼修；《思》狄約尼削

διόπερ

(1)

(a)

89.47 關係 結果 ［參διό］ 相對強調地表示結果，通常表示推論是不言而喻的12 因此；所以；正因為這個原因；那麼 διόπερ εἰ βρῶμα σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν μου, οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα  ‘therefore, if meat causes offense to my fellow believer, I will never eat meat’  「所以，食物若使我的弟兄跌倒，我就永遠不吃肉」 (林前 8:13) Διόπερ, ἀγαπητοί μου, φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρίας  ‘so then, my dear friends, keep away from the worship of idols’  「所以，我親愛的，你們要遠避拜偶像的事」 (林前 10:14)

____________________________________________________

1 διόπερ的語氣可能比διό更強烈。

2 因為結果被稱為前文所述的推論，所以這個表示結果的表達可以譯為「由於這個原因」或「正是由於這個原因」。前面的內容是原因，而通過回溯原因可以有效地引入結果。

διοπετής

(1)

οῦ＜中＞

(a)

2.48 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 從天上或天空掉下來的石頭（最初用來指諸神的像） 天上來的石頭；從天空掉下來的石頭 τίς γάρ ἐστιν ἀνθρώπων ὃς οὐ γινώσκει τὴν Ἐφεσίων πόλιν νεωκόρον οὖσαν τῆς μεγάλης Ἀρτέμιδος καὶ τοῦ διοπετοῦς;  ‘for what sort of person is there who does not know that the city of Ephesus is the keeper of the temple of the great Artemis and the stone which fell down from heaven?’  「誰不知道以弗所人的城是看守大亞底米的廟和從天上落下來的那塊石頭的呢？」 (徒 19:35) 徒 19:35 中提到的 τοῦ διοπετοῦς 可能是一塊隕石，被人視為超自然的聖石。

διόρθωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

72.17 真的，假的 準確的，不準確的 糾正錯誤或糟糕情況的結果 改革；革新 καὶ διορθωμάτων γινομένων τῷ ἔθνει τούτῳ  ‘and reforms have been instituted for the sake of this nation’  「本國進行了改革」 (徒 24:2) 在一些語言中，「改革」可以譯作：「從壞到好的改變」，或「使事物成為應該有的樣子」，或「帶來新的好習俗」。

διόρθωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

62.5 排列，組織 （事件及狀態的）安排 更正後的新秩序，暗示從先前的狀態中改變而來 新秩序；改善；提高；振興 μέχρι καιροῦ διορθώσεως  ‘as until the time of the new order’  「直到新秩序的時期」 (來 9:10) μέχρι καιροῦ διορθώσεως 可以譯成「直到新秩序建立的時候為止」（來 9:10）。關於更普遍採用的解釋，見 62.6。

(b)

62.6 排列，組織 （事件及狀態的）安排 建立一個新秩序的過程 建立新秩序；創造新秩序；改革；更新 μέχρι καιροῦ διορθώσεως  ‘until the time when he will establish a new order’ or ‘... will reform all things’  「直到他建立新秩序的時候」或「直到他更新萬物的時候」 (來 9:10) μέχρι καιροῦ διορθώσεως「直到他建立新秩序的時候為止」或「直到他更新萬有的時候為止」來 9:10，但見 62.5。

διορύσσω

(1)

(a)

19.41 物理的衝擊力 打破，衝破 打穿牆壁或障礙物，一般用挖掘的方法（通常指用曬乾的磚所做的牆） 攻破；闖入 οὐκ ἂν ἀφῆκεν διορυχθῆναι τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he would not have permitted his house to have been broken into’  「他一定不會讓賊偷偷進到房屋裡面」 (路 12:39)

Διόσκουροι

(1)

ων＜陽＞

(a)

93.98 人名及地名 人名 宙斯雙子是指希臘羅馬神話中的雙生兄弟卡斯妥和波陸可斯，他們被稱為航海者的神明，一艘亞歷山大的船以他們為標幟 《和2010》宙斯雙子；《和》丟斯雙子；《現》雙神；《思》彫斯雇黎

διότι

(1)

(a)

89.26 關係 原因及／或理由 ［參διά, ἐν, ὑπό］ 表示事物、事件的原因或理由，重點在於工具或手段 因為；由於 διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι  ‘because there was no room for them in the inn’  「因為客棧裡沒有地方讓他們住」 (路 2:7) οὐχ ηὑρίσκετο διότι μετέθηκεν αὐτὸν ὁ θεός  ‘he was not found because God had taken him’  「人也找不著他，因為上帝已經把他接去了」 (來 11:5)

(b)

90.21 語意格 內容 ［參ὅτι, ὡς］ 用於標記說話內容，無論是直接還是間接的引語 （表示開始陳述句，中文不必譯出）；事實是 ἐφ᾽ ἑλπίδι διότι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς  ‘in the hope that the creation itself will be freed from bondage to corruption’  「被造物盼望擺脫那會朽壞的枷鎖」 (羅 8:20, 21 [2]) 在不同的語言中，直接引語和間接引語的標記有很大差異。有些語言根本沒有標記；有些語言在引語的前後各有一個標記。還有一些語言，不論是直接引語還是間接引語，都會在引語後面重複表示那是一段說話。在許多語言中，書面用法和口頭用法有明顯的差異，因為說話的語調經常指明了是引語。 在 羅 8:21，διότι 似乎只是 ὅτι 的一個變體，詞義基本相同，但有些學者在這種語境中將 διότι 解釋為「因為」（見 διότι[a], 89.26）：ἐφ᾽ ἑλπίδι διότι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς，「因為受造之物仍然指望脱离敗壞的轄制」（羅 8:20）（校勘欄）。

Διοτρέφης

(1)

ους＜陽＞

(a)

93.99 人名及地名 人名 在 約叄 1:9 中被使徒約翰責備的基督徒 《和2010》《和》丢特腓；《現》狄特腓；《思》狄約勒斐

διπλοῦς

(1)

ῆ，οῦν

(a)

60.75 數目 兩倍，四倍之多，等等（倍數） 在數量上為兩倍 兩倍；兩倍之多；加倍 ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν  ‘you make him twice as much the son of gehenna as yourselves’  「使他比你們加倍淪為地獄之子」 (太 23:15) Οἱ καλῶς προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν  ‘those elders who do good work should be regarded as worthy of double honor’ or ‘more probably ... double pay’  「善於督導教會的長老……應該得到加倍的敬奉」或「善於領導的長老們……應該得到加倍的酬報」 (提前 5:17) καὶ διπλώσατε τὰ διπλᾶ κατὰ τὰ ἔργα αὐτῆς  ‘and pay her back double for what she has done’  「按她所行的加倍報償她」 (啟 18:6) 在一些上下文中，διπλοῦς 可能並不是精確的「兩倍之多」，而只是「多很多」的意思。例如在 啟 18:6，可能需要譯成「按照她所做的多多地報應她」。

διπλόω

(1)

(a)

59.70 數量 增加，減少 使數量達到原來的兩倍 加倍；使有兩倍之多 διπλώσατε τὰ διπλᾶ κατὰ τὰ ἔργα αὐτῆς  ‘pay her back twice as much as she has done’  「按她所行的加倍報償她」 (啟 18:6a)

____________________________________________________

1 διπλόω和τὰ διπλᾶ連用可以解作指審判的嚴厲程度，而不是指審判的量刑或情況。

δίς

(1)

(a)

60.69 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） 發生兩次 兩次；兩遍；一再 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου  ‘I fast twice during the week’  「我每週禁食兩次」 (路 18:12)

(b)

60.70 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） ［參ἅπαξ］ ἅπαξ καὶ δίς  （習語，直譯：一次兩次）不確定的較少數目，但是超過一次 不只一次；幾次；一再；一兩次 ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν μοι ἐπέμψατε  ‘you provided for my need several times’  「你們還是多次把我所需用的送來」 (腓 4:16)

(c)

23.123 生理活動過程及狀態 活著，死去 δὶς ἀποθάνων  （習語，直譯：死兩次）完全死亡的狀態 完全死亡；徹底死亡 δὶς ἀποθανόντα  ‘completely dead’  「徹底死了」 (猶 1:12) 在 猶 1:12，短語 δὶς ἀποθανόντα 具體是指樹木，但是喻指人。δὶς ἀποθανόντα 可以指樹木，因為 (1) 樹木死的時候仍然站著，(2) 樹木被連根拔除才能確保是死了。然而，考慮到上下文的比喻性質，最好把 δὶς ἀποθανόντα 譯成「徹底死亡」。

δισμυριάς

(1)

(a)

60.9 數目 數目，無數的 不確定的大數目（甚至比 μυριάς[b]「許許多多」 60.8 更大） 無數；不計其數；數目極大 δισμυριάδες μυριάδων  ‘countless’ or ‘an enormous number’  「無數」或「數目極大」 (啟 9:16) 在 啟 9:16，δισμυριάδες μυριάδων 可以解作「兩億」（直譯：兩萬乘一萬），然而，經文的意思顯然是強調數目極大，而不是要指明具體的數量。

διστάζω

(1)

(a)

31.37 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參διακρίνω, διαλογισμός］ 認為某些事情可能不是真的或確定的 懷疑；不確定；疑惑 Ὀλιγόπιστε, εἰς τί ἐδίστασας;  ‘how little faith you have; why did you doubt?’  「信心微小的人哪，為什麼懷疑呢？」 (太 14:31) 有些語言用習語來表達「疑惑」，例如：「有兩個想法」，或「認為只是有可能」，或「只相信一點點」，或「懷疑自己的內心」。

δίστομος

(1)

ον

(a)

79.94 物體的特徵 二維及三維的形狀 形容有兩個刃口的，特別指刀劍 雙刃的；兩刃的 καὶ ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ῥομφαία δίστομος ὀξεῖα ἐκπορευομένη  ‘and a sharp, two-edged sword coming out of his mouth’  「口中吐出一把雙刃的利劍」 (啟 1:16)

δισχίλιοι

(1)

αι，α

(a)

60.40 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的二千個實例 兩千 ὡς δισχίλιοι  ‘about two thousand (the number of pigs drowned in the lake)’  「[在海裡淹死的豬的數目]約有二千」 (可 5:13)

διϋλίζω

(1)

(a)

46.17 家務活動 從液體中濾出或濾掉物質 濾出；濾除；濾掉 οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες  ‘those who filter out a gnat but swallow a camel’  「你們把蚊蟲濾出來，卻把駱駝吞下去！」 (太 23:24)

διχάζω

(1)

(a)

39.41 敵意，衝突 反叛 ［參ἀναστατόω, ἀφίστημι］ 引致人反抗或拒絕權威 煽動叛亂；導致造反；作對 ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ  ‘I came to stir up a man in rebellion against his father’  「我來是要激動兒子與父親作對」 (太 10:35)

διχοστασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

39.13 敵意，衝突 分裂 ［參σχίσμα］ 分裂成為兩個對立的群體 分裂；不和；分黨派 σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας ... ποιοῦντας  ‘watch out for people who cause divisions’  「要提防那些製造分裂的人」 (羅 16:17) 在某些語言中，相當於「製造分裂」（羅 16:17）的譯法是直譯成「使一個群體成為兩個群體」；但翻譯時更經常會採用與態度有關的表達，例如：「使人們彼此向對方發怒」，或「使人們不喜歡對方」，或「使人們把對方看作敵人」。

διχοτομέω

(1)

(a)

19.19 物理的衝擊力 刺穿，切割 把物件砍成兩半 砍成兩半 διχοτομήσει αὐτὸν καὶ τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀπίστων θήσει  ‘(the master) will cut him in two and make him share the fate of the disobedient’  「要把他砍為兩段，使他與不忠心的人下場一樣」 (路 12:46) διχοτομέω 在 路 12:46 直譯意為「斬成兩截」，但也可以解釋為「重重地處治」（《和》）或「嚴厲地責罰」（見 διχοτομέω[b], 38.12）。

(b)

38.12 懲罰，賞賜 懲罰 （διχοτομέω[a]「砍成兩半」19.19 的引申比喻）重重地處罰 重罰 ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ ... καὶ διχοτομήσει αὐτὸν  ‘the servants master will come on a day when he does not expect him ... and will punish him severely’  「在想不到的日子，不知道的時候，那僕人的主人要來， 重重地懲罰他」 (太 24:50, 51 [2]) 太 24:51 和平行經文 路 12:46 中的 διχοτομέω 也可以從嚴格的字面意義上理解，即理解為「切成兩半」或「切成碎塊」（見 19.19）。

διψάω

(1)

(a)

23.39 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參δίψος］ 有一段時間沒喝水的狀態 口渴；渴 ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με  ‘I was thirsty and you gave me something to drink’  「我渴了，你們給我喝」 (太 25:35)

(b)

25.17 態度及情感 強烈地渴望 ［參πεινάω］ （διψάω[a]「口渴」23.39 的引申喻意）有強烈的慾望要達到某個目標，暗示目前有所缺乏 強烈渴望；對……的飢渴 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην  ‘happy are those who desire intensely to do what God requires’ or ‘... to see right prevail’  「強烈渴望實行上帝旨意的人多麼有福啊」或「強烈渴望正義得勝的人多麼有福啊」 (太 5:6) 在 太 5:6，διψάω 和 πεινάω 這兩個詞互相加強熱切渴望的意思。

δίψος

(1)

(a)

23.39 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參διψάω］ 有一段時間沒喝水的狀態 口渴；渴 ἐν λιμῷ καὶ δίψει  ‘hungry and thirsty’  「又飢又渴」 (林後 11:27)

δίψυχος

(1)

ον

(a)

31.38 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 指不確定某事的真相 心懷二意；懷疑；抱懷疑態度的人 καὶ ἁγνίσατε καρδίας, δίψυχοι  ‘and consecrate your hearts, you doubters’  「心懷二意的人哪，要清潔你們的心！」 (雅 4:8)

διωγμός

(1)

(a)

39.45 敵意，衝突 迫害 ［參διώκω, ἐκδιώκω］ 有計劃地組織活動去壓迫和騷擾人 迫害；逼迫；騷擾 Ἐγένετο δὲ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ διωγμὸς μέγας ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν  ‘that very day the church began to suffer a cruel persecution’  「從那一天開始，教會遭受到大迫害」 (徒 8:1) 在許多語言中，「迫害」的對等譯詞是「使受苦」；但是，迫害也可以表達為「對……刻薄」，或「威脅、恐嚇」，或「從一個地方追捕到另一個地方」。

διώκτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

39.46 敵意，衝突 迫害 （διώκω[c]「迫害」39.45 的衍生詞）迫害別人的人 逼迫者；迫害者 τὸ πρότερον ὄντα βλάσφημον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν  ‘even though in the past I was a person who spoke evil of him, and persecuted him, and insulted him’  「雖然我原先是褻瀆上帝的、逼迫人的、侮慢人的」 (提前 1:13)

διώκω

(1)

(a)

15.158 線性運動 追趕，追逐 匆忙追趕，大概也要付出極大的努力，為的是要趕上，不管是出於友善的還是敵意的目的 追趕；追求；追逼 διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν  ‘you will pursue them from town to town’  「你們要……從這城追逼到那城」 (太 23:34) μὴ ἀπέλθητε μηδὲ διώξητε  ‘do not go and chase after them’  「你們不要出去，也不要追隨他們」 (路 17:23) ἐδίωξεν τὴν γυναῖκα ἥτις ἔτεκεν τὸν ἄρσενα  ‘he pursued the woman who had given birth to the boy’  「追逼那個生下男孩的婦人」 (啟 12:13)

(b)

15.223 線性運動 向著目標移動 快速和起勁地向著某個目標前進 趕快；奔跑；奮力向前；奮力前進 κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον  ‘so I run straight toward the goal in order to win the prize’  「我朝著目標奮力奔跑，為要贏得獎賞」 (腓 3:14) 雖然 腓 3:14 的上下文是比喻性的，但 διώκω 一字需要按字面意思來理解。關於把 κατὰ σκοπὸν διώκω 翻譯為習語，見 89.56。

(c)

39.45 敵意，衝突 迫害 ［參διωγμός, ἐκδιώκω］ 有計劃地組織活動去壓迫和騷擾人1 迫害；逼迫；騷擾 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης  ‘happy are those who suffer persecution because they do what God requires’  「那些因為做上帝要求的事而遭受迫害的人有福了！」 (太 5:10) 在許多語言中，「迫害」的對等譯詞是「使受苦」；但是，迫害也可以表達為「對……刻薄」，或「威脅、恐嚇」，或「從一個地方追捕到另一個地方」。

(d)

68.66 時態 專心努力去做，全力去做 （διώκω[a]「追趕」15.158 的引申喻意）帶著明確目標或目的，十分努力地做某事 努力去做；向……奮進；向目標直奔 ὅτι ἔθνη τὰ μὴ διώκοντα δικαιοσύνην κατέλαβεν δικαιοσύνην  ‘that the nations who did not strive for righteousness obtained righteousness’  「那不追求義的外邦人卻獲得了義」 (羅 9:30) τὴν φιλοξενίαν διώκοντες  ‘strive to be friendly to strangers’  「要殷勤接待異鄉客」 (羅 12:13)

____________________________________________________

1 有些人主張，ἐκδιώκω[b]是διώκω[c]的強義詞，因此意思是「嚴苛地逼迫」。 然而，通常的希臘文用法，特別是新約上下文，似乎並不始終如一地支持這種意思區分。

δόγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.333 溝通 法律，規則，條例 ［參νόμος］ 規定人們的行事準則的正式規則（或一套規則） 法律；條例；規則 παρεδίδοσαν αὐτοῖς φυλάσσειν τὰ δόγματα  ‘they delivered to them the rules which they were to obey’  「把……所定的規條交給門徒遵守」 (徒 16:4) 「法律」和「命令」的區別是：法律通過社會的制裁來實施，而命令只是通過發命令者的制裁來執行。以色列人接受了上帝的命令，作為他們要遵守和執行的法則，這些命令就成為了他們的法律。

(b)

33.332 溝通 吩咐，命令 官方命令或法令 命令；法令 ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου  ‘Emperor Augustus sent out an order’  「皇帝奧古斯都頒布命令」 (路 2:1)

δογματίζω  (δογματίζομαι)

(1)

(a)

36.21 引導，管教，跟從 服從，不服從 （δόγμα[a]「律法、規則」33.333 的衍生詞）遵守規則和條例 遵守規條 τί ὡς ζῶντες ἐν κόσμῳ δογματίζεσθε; Μὴ ἅψῃ μηδὲ γεύσῃ  ‘why do you live as though you belong to this world by obeying rules such as, Don't handle, don't taste’  「你們為什麼仍像屬於這個世界一樣，去服從那些『不可拿、不可嘗……』等類的規條呢？」 (西 2:20, 21 [2])

δοκέω  (δοκεῖ)

(1)

(a)

31.29 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參νομίζω, οἴομαι, ὑπολαμβάνω］ 認為某事可能是真的，但不能確定 假設；假定；想象；相信；以為 εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ  ‘if anyone among you thinks that he is a wise person by this worlds standards’  「要是你們中間有人按照世人的標準自以為有智慧」 (林前 3:18) 在某些語言中，相當於「假設」或「以為」的用語是「有點認為」，或「認為可能」，或「有些認為」。某些語言會把不確定的看法清楚表述為：「認為，但不確定」，或「認為，但不知道」，或「認為，但不肯定」。

(b)

25.7 態度及情感 意欲，希望，願望 有意達到某個願望或意圖 打算；想要 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι  ‘if anyone is disposed to quarrel’  「若有人想要辯駁」 (林前 11:16) 關於 δοκέω 在 林前 11:16 中的另一種解釋，見 30.96。

(c)

30.96 思考 選擇，揀選，寧取 基於某事物更好或更優越而作出選擇 選擇；決定選擇；因認為更好而選擇 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι  ‘if anyone chooses to be contentious’  「如果有人選擇爭辯」 (林前 11:16) 林前 11:16 中的「如果」從句也可以譯成：「如果任何人有意爭辯」，或「如果有人想要辯駁」（見 δοκέω[b], 25.7）。

(d)

87.42 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） οἱ δοκοῦντες  指眾所周知的重要人士 重要的人；有影響力的人；有名望的人 ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον ὃ κηρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσιν, κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘in a private meeting with the prominent persons, I explained to them the gospel message that I preach to the Gentiles’  「我把在外邦人中所傳的福音對弟兄們說明，我是私下對那些有名望的人說的」 (加 2:2)

(e)

31.30 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 δοκεῖ  持有一種基於表象的觀點，而表象可能與現實有很大的不同 似乎；看似；假定；以為 Τί σοι δοκεῖ ...;  ‘what do you think?’  「你的意見如何？」 (太 17:25) τίς τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι ...;  ‘which one of these three seems to you to have been a neighbor?’  「在你們看來，這三個人當中，誰是……鄰舍呢？」 (路 10:36)

δοκιμάζω

(1)

(a)

27.45 學習 嘗試學習 ［參δοκιμασία, δοκιμή, δοκίμιον］ 嘗試通過檢驗和測試來了解事物的真實程度，通常透過實際使用來進行測試 試驗；察驗；考驗；嘗試確定事物的真實程度；測試 Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά  ‘I bought five pairs of oxen and am on my way to test them out’  「我買了五對牛，要去試一試」 (路 14:19) δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτὸν καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω  ‘everyone should examine himself, and then eat the bread and drink from the cup’  「每一個人必須先省察自己，然後吃這餅，喝這杯」 (林前 11:28)

(b)

30.98 思考 選擇，揀選，寧取 認為某事物是值得或適當的 認為值得；認為是適當的 καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘since they did not think it worthwhile to retain the knowledge of God’ or ‘... to acknowledge God’  「既然人認為不值得認識上帝」或「既然人認為不必承認上帝」 (羅 1:28) 關於 δοκιμάζω 在 羅 1:28 的另一種解釋，見 30.114。

(c)

30.114 思考 區別，評價，評斷 根據試驗而認為某事物是真實或值得的 判斷為真實的；判斷為好的；認可 καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘since they did not approve of retaining the knowledge of God’ or ‘... of acknowledging God’  「既然人認為不必承認上帝」 (羅 1:28) μακάριος ὁ μὴ κρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιμάζει  ‘happy is the man who doesn't cause himself to be condemned by what he judges to be good’  「在自己認為對的事上不自責的人是蒙福的」 (羅 14:22) 關於 δοκιμάζω 在 羅 1:28 的另一種解釋，見 30.98。

δοκιμασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

27.45 學習 嘗試學習 ［參δοκιμάζω, δοκιμή, δοκίμιον］ 嘗試通過檢驗和測試來了解事物的真實程度，通常透過實際使用來進行測試 試驗；考驗 οὗ ἐπείρασαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν δοκιμασίᾳ  ‘when your fathers tested and tried (me)’  「你們的祖宗試探我」 (來 3:9)

δοκιμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

27.45 學習 嘗試學習 ［參δοκιμάζω, δοκιμασία, δοκίμιον］ 嘗試通過檢驗和測試來了解事物的真實程度，通常透過實際使用來進行測試 試驗；察驗；考驗；嘗試確定事物的真實程度；測試 ἐν πολλῇ δοκιμῇ θλίψεως  ‘being tested severely by the troubles’  「在患難中受大考驗」 (林後 8:2)

(b)

72.7 真的，假的 真的，假的 使某事物被認為是真實的，意思是它就是人所看見的那樣 證據；憑據；事實證明；經得起考驗 ἐπεὶ δοκιμὴν ζητεῖτε τοῦ ἐν ἐμοὶ λαλοῦντος Χριστοῦ  ‘since you seek proof of the fact that Christ speaks through me’  「因為你們想求證基督是否藉著我說話」 (林後 13:3)

(c)

65.12 價值 有價值的，沒有價值的 某人或某事物的價值已獲證實或者顯而易見 價值；明證；經過考驗的品德；品格 τὴν δὲ δοκιμὴν αὐτοῦ γινώσκετε, ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον σὺν ἐμοὶ ἐδούλευσεν εἰς τὸ εὐαγγέλιον  ‘you know his value in that he has worked with me for the sake of the gospel like a son serving his father’  「你們知道提摩太的優秀品德，他和我一同為了福音服侍主，就像兒子待父親一樣」 (腓 2:22)

δοκίμιον

(1)

ου＜中＞

(a)

27.45 學習 嘗試學習 ［參δοκιμάζω, δοκιμασία, δοκιμή］ 嘗試通過檢驗和測試來了解事物的真實程度，通常透過實際使用來進行測試 試驗；察驗；考驗；嘗試確定事物的真實程度；測試 τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως κατεργάζεται ὑπομονήν  ‘the testing of your faith produces endurance’  「你們的信心經過考驗，就生出忍耐」 (雅 1:3)

(b)

73.3 真實的，虛假的 經過試驗證明是真實的 真實；真實的；堅定的 ἵνα τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως ... εὑρεθῇ  ‘so as to prove that your faith is genuine’  「證明你們確實有真實的信心」 (彼前 1:7)

δόκιμος

(1)

ον

(a)

30.115 思考 區別，評價，評斷 （δοκιμάζω[c]「判斷為真實的」30.114 的衍生詞）根據試驗被判斷為有價值的 被認為是好的；被認為是有價值的 οὐ γὰρ ὁ ἑαυτὸν συνιστάνων, ἐκεῖνός ἐστιν δόκιμος, ἀλλ᾽ ὃν ὁ κύριος συνίστησιν  ‘for it is not the person who commends himself who is considered worthy, but the person whom the Lord commends’  「因為，真正值得稱讚的是主所稱讚的人，而不是自吹自擂的人」 (林後 10:18)

(b)

73.4 真實的，虛假的 形容經過試驗證明是真實的 真實的；真誠的；經過試驗的 ἀσπάσασθε Ἀπελλῆν τὸν δόκιμον ἐν Χριστῷ  ‘greet Apelles (whose faith) in Christ is genuine’  「請問候亞比利，他對基督的信心是真實的」 (羅 16:10)

(c)

87.7 地位 與地位有關的榮譽及尊重 因被證明有價值而受到尊敬 可敬的；受尊敬的 εὐάρεστος τῷ θεῷ καὶ δόκιμος τοῖς ἀνθρώποις  ‘pleasing to God and respected by people’  「為上帝所喜悅，又為人所尊敬」 (羅 14:18) 在某些語言中，τίμιος[b]，ἔντιμος[b]，ἔνδοξος[b] (87.6)，和 δόκιμος[c] 等詞彙，可以用從句來翻譯，論到人們對某人態度，例如：「一個人人都認為他偉大的人」，或「每個人都認可的人」，或「每個人都敬仰的人」。

δοκός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

7.78 建造物 建築材料 粗木柱；用來支撐屋頂 梁木 τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς  ‘you do not notice the beam in your own eye’  「不注意自己眼中的梁木」 (太 7:3) 在這個上下文中，「刺」與「梁木」之間的對比是有意誇張，通常可以照此採用，然而有些時候需要提供一個旁註以做說明。

δόλιος

(1)

α，ον

(a)

88.155 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 （δολιόω「欺騙」88.154 的衍生詞）用背信棄義來欺騙 詭詐的；騙人的 οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι, μετασχηματιζόμενοι εἰς ἀποστόλους Χριστοῦ  ‘they are false apostles, deceitful workers, disguising themselves as apostles of Christ’  「這樣的人是假使徒，是詭詐的工人，他們裝作基督的使徒」 (林後 11:13)

δολιόω

(1)

(a)

88.154 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 ［參δόλος］ 用詭計和謊言來欺騙 欺騙；詭詐 ταῖς γλώσσαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν  ‘with their tongues they keep deceiving’  「他們的舌頭總是在說詭詐的話」 (羅 3:13)

δόλος

(1)

(a)

88.154 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 ［參δολιόω］ 用詭計和謊言來欺騙 欺騙；詭詐 συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν  ‘they made plans to arrest Jesus by means of treachery’  「商量怎樣用詭計捉拿耶穌」 (太 26:4)

δολόω

(1)

(a)

72.9 真的，假的 真的，假的 由於欺騙或歪曲而使某事物變成虛假的或錯誤的 謬講；曲解；歪曲 μηδὲ δολοῦντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘and not distorting the word of God’  「不曲解上帝的道」 (林後 4:2)

δόμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.73 擁有，轉移，交換 給予 ［參δόσις］ （δίδωμι[a]「給」57.71 的衍生詞）所給的東西 禮物；餽贈；賞賜 οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόμα  ‘it isn't that I'm trying to get the gift’  「不是我貪圖什麼餽贈」 (腓 4:17)

Δονεῖ

(1)

＜陽＞

(a)

93.100 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（路 3:33，GNT3c-校勘欄） （音譯）多內

δόξα

(1)

ης＜陰＞

(a)

79.18 物體的特徵 榮美的 輝煌的品質、引人注目的外觀 榮耀；榮光；輝煌；壯麗 οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘even Solomon in all his splendor was not arrayed like one of these’  「就算所羅門最榮耀時的穿戴，也比不上這些花中的一朵」 (太 6:29) καὶ πᾶσα δόξα αὐτῆς ὡς ἄνθος  ‘and all its splendor as a flower’  「他的一切榮美就像一朵花」 (彼前 1:24)

(b)

14.49 自然界的事件及狀態 光 ［參λαμπρότης, φωστήρ］ 明亮或發光的狀態 榮耀；光輝 οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς  ‘I could not see because of the brightness of the light’  「我因為那道強光的光輝，什麼都看不見了」 (徒 22:11) 有些語言清楚區分了自己發光的物體（即物體本身是光源）與光亮來自其他光源的物體（即物體反射其他光源的光）。在 太 17:5 的情況（通常被認為是指舍金納，即上帝臨在發出的榮耀），那雲彩不僅僅是反射光，而是本身就是光源（見 14.50）。 在 啟 15:8（καὶ ἐγεμίσθη ὁ ναὸς καπνοῦ ἐκ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ「因上帝的榮耀和能力，殿中充滿了煙」，所指的明顯是舍金納。聖殿首次建成時（王上 8.11），舍金納就充滿了聖殿。舍金納被認為是光亮、像雲那樣的物體，代表上帝的親自臨在。

(c)

76.13 能力，力量 榮耀的能力的彰顯 榮耀的大能；奇妙的力量 ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός  ‘just as Christ was raised from the dead by the glorious power of the Father’  「正如天父以他榮耀的大能使基督從死裡復活」 (羅 6:4) 在一些語言中，「榮耀的」這個意思可以表達為「使人驚奇的」或「使人讚歎的」。

(d)

33.357 溝通 讚美 ［參δοξάζω］ 說某事異常美好，值得讚美 讚美；頌揚 οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος;  ‘why is this foreigner the only one who came back to praise God?’  「為什麼只有這個外族人回來讚美上帝呢？」 (路 17:18)

(e)

87.4 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參τιμή］ 尊榮，作為確定某人身分的一個要素 尊榮；尊敬；身分 τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον πάντων τῶν συνανακειμένων  ‘this will bring you honor in the presence of all the other guests’  「那時，你在同席的人面前就有尊榮了」 (路 14:10)

(f)

87.23 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 偉大而美妙的狀態 偉大；榮耀 δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσμου καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν  ‘he showed him all the kingdoms of earth and their greatness’  「將世上的萬國和萬國的榮華都指給他看」 (太 4:8) οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ  ‘nor Solomon in all his greatness’ or ‘... glorious greatness’  「所羅門極榮華的時候」 (路 12:27)

(g)

12.49 超自然生物及力量 超自然力量 仁慈的超自然力量，是配得尊敬和榮耀的 榮耀的力量；奇妙的存在者 αὐθάδεις δόξας οὐ τρέμουσιν  ‘arrogant people showing no respect for the glorious powers above’  「狂傲人輕視從上而來的榮耀能力」 (彼後 2:10) 如果翻譯者可以採用譬如「在上的奇妙生物」之類的短語，是挺好的，但是在許多語言中，這種短語指的是死去的信徒。由於這詞顯然是指某種超自然勢力，因此在某些語言中，或許更令人滿意的表達是：「在上的榮耀靈體」。

(h)

1.15 地理物體及特徵 地面之上的地方 榮耀之處，因而指天堂 榮耀；天堂 ἀνελήμφθη ἐν δόξῃ  ‘he was taken up to heaven’  「他被接升入天堂」 (提前 3:16) 有些學者將 提前 3:16 中的 δόξα 理解為抽象名詞，因而將 ἐν δόξῃ 譯作「以榮耀的方式」或「以奇妙的方式」或「以顯明他榮耀的方式」。

(i)

25.205 態度及情感 自豪，驕傲，光榮 自豪的緣由或基礎 驕傲；自豪 ὑμεῖς γάρ ἐστε ἡ δόξα ἡμῶν καὶ ἡ χαρά  ‘for you are our pride and joy’  「你們就是我們的自豪和喜樂！」 (帖前 2:20)

δοξάζω  (δοξάζομαι)

(1)

(a)

33.357 溝通 讚美 ［參δόξα］ 說某事異常美好，值得讚美 讚美；頌揚 ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ... ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘like the show-offs do ... so that people will praise them’  「好像偽君子……以博取眾人的稱讚」 (太 6:2)

(b)

87.8 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參τιμάω］ 通過尊崇某人而賦予他很高的地位 尊崇；敬重 ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘so that they may be honored by the people’  「為要得到人的敬重」 (太 6:2) ἔστιν ὁ πατήρ μου ὁ δοξάζων με  ‘the one who honors me is my Father’  「那位榮耀我的是我的父」 (約 8:54)

(c)

87.24 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 使某人擁有榮耀 榮耀；頌讚 καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ  ‘and now, Father, glorify me’ or ‘... give me that glorious greatness’  「父啊，現在求你使我在你面前得榮耀」或「……賜給我那榮耀的偉大」 (約 17:5) 在某些語言中，約 17:5 中這句話的對應翻譯可以是「把我高舉」或「賜給我在……眼中很大的榮耀」。

(d)

65.5 價值 有價值的，沒有價值的 具有卓越的價值，意味著特別值得稱讚的 奇妙的；充滿榮耀的；無限的 ἀγαλλιᾶσθε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασμένῃ  ‘rejoice with glorious joy which cannot be put into words’ or ‘rejoice with unspeakable and glorious joy’  「有無法用言語表達、滿有榮耀的歡喜快樂」 (彼前 1:8)

Δορκάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

93.101 人名及地名 人名 約帕一名基督徒婦女，為人慷慨，熱心行善；她的亞蘭名字是 Ταβιθά「大比大」（93.355） 多加；《思》多爾卡

δόσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.71 擁有，轉移，交換 給予 ［參δίδωμι］ 給予某物，通常暗示該物品是有價值的 給；給予；供給 οὐδεμία μοι ἐκκλησία ἐκοινώνησεν εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως εἰ μὴ ὑμεῖς μόνοι  ‘not one church shared with me in the matter of giving and receiving, except you only’  「在授受的事上，除了你們以外，並沒有別的教會和我分擔」 (腓 4:15a)

(b)

57.73 擁有，轉移，交換 給予 ［參δόμα］ （δίδωμι[a]「給」57.71 的衍生詞）所給的東西 禮物；餽贈；賞賜 πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστιν  ‘every good gift and every perfect gift comes from above’  「各樣美好的賞賜、各樣完備的恩賜，都是從上面來的」 (雅 1:17)

____________________________________________________

1 短語εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως可以解作「在計算借貸上」，這樣，δόσις就屬於語義域57「擁有，轉移，交換」的子域T「記賬」。

δότης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.72 擁有，轉移，交換 給予 （δίδωμι[a]「給」57.71 的衍生詞）給予的人 給予的人；奉獻的人；捐獻的人 ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ θεός  ‘for God loves a cheerful giver’  「因為上帝愛樂捐的人」 (林後 9:7)

Δουβέριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.463 人名及地名 地名 （Δόβηρος 音譯：「多庇羅斯」[Doberus] 的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）馬其頓城市多庇羅斯的本地人或住在該城的人（徒 20:4，校勘欄） （音譯）多庇羅思人

δουλαγωγέω

(1)

(a)

35.30 幫助，照顧 服侍 準備好某物或使某物可以用來提供服務 為服務做好準備 ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ  ‘I keep my body under control and make it ready for service’  「我克制己身，隨時準備服事」 (林前 9:27)

δουλεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

37.26 控制，管理 控制，限制 （δουλεία「奴役」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）屈從的狀態或情況 奴役；奴隸；奴僕；屈從 οὐ γὰρ ἐλάβετε πνεῦμα δουλείας πάλιν εἰς φόβον  ‘for you did not receive the Spirit that again enslaves you and makes you afraid’ or ‘for the Spirit that God has given you does not make you slaves and cause you to be afraid’  「你們所領受的靈並不再次奴役你們，使你們懼怕」或「因為上帝賜給你們的靈不是要使你們成為奴隸，使你們仍然懼怕」 (羅 8:15)

δουλεύω

(1)

(a)

87.79 地位 奴役，自由 作某人的奴隸 作奴隸 οὐδενὶ δεδουλεύκαμεν πώποτε  ‘we have never been anyone's slaves’  「我們從來沒有作過誰的奴隸」 (約 8:33)

(b)

37.25 控制，管理 控制，限制 （δουλεύω[a]「作奴隸」87.79 的引申喻意）受某種勢力的控制，並為這些勢力的利益服務 作……的奴隸；受……的控制 τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ  ‘that we might no longer be slaves to sin’  「叫我們不再作罪的奴隸」 (羅 6:6) δουλεύουσιν ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ  ‘but they serve their own appetites’  「他們服侍自己的肚腹」 (羅 16:18) 在許多語言中，羅 16:18 的這個語句譯作「他們只服事他們自己的胃口」可能說不通，但經常可以譯成：「他們只是按照自己的慾望去做」，或「他們想要做什麼，就做什麼」。

(c)

35.27 幫助，照顧 服侍 服事，通常以謙卑的方式去服事，並且是回應別人的要求或吩咐 服事；伺候；事奉 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「沒有人能夠服侍兩個主人」 (太 6:24) ἀλλὰ διὰ τῆς ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις  ‘but through love serve one another’  「藉著愛彼此服事」 (加 5:13) 在 太 6:24，δουλεύω 可能應該理解為 δουλεύω[a]，即作奴僕（見 87.79）。

δούλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

87.83 地位 奴役，自由 ［參παιδίσκη］ 女奴隸1 使女；婢女 ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ  ‘he had regard for the humble state of his slave girl’ or ‘possibly he had regard for the humble state of his slave woman’  「因為他垂顧他婢女的卑微」 (路 1:48)

____________________________________________________

1 παιδίσκη所指對象可能比δούλη所指對象年輕。

δοῦλος

(1)

η, ον

(a)

37.3 控制，管理 控制，限制 完全受某人或某事物控制的狀態 屈從；被控制；作奴僕 ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνομίᾳ εἰς τὴν ἀνομίαν  ‘for as you presented parts of your body to be subservient to impurity and wickedness for wicked purposes’  「正如你們從前把肢體獻給不潔不法作奴隸，做不法的事」 (羅 6:19) 有些語言可以把 羅 6:19 中的 δοῦλος 譯成一個明喻：「像奴隸一樣」，例如：「正如你們交出你們的肢體像奴隸一樣去服從不潔和邪惡」，或「……聽從不潔和邪惡的命令」。

(2)

ου＜陽＞

(a)

87.76 地位 奴役，自由 作為奴隸的人，意思是成為了主人的財產（但在古時，奴隸經常有可能獲得自由） 奴隸；奴僕 λέγω ... τῷ δούλῳ μου, Ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ  ‘I say ... to my slave, Do this, and he does it’  「對我的僕人說：『做這事！』他就去做」 (太 8:9) 保羅在 羅 1:1、加 1:10 和 多 1:1 中說他是耶穌基督的奴僕或上帝的奴僕；在這些經文中，δοῦλος 的焦點主要在於他是屬於基督或上帝的。這裡可能還有一些重要的、正面的暗示，因為在古代中東地區的一些語言中，意為「王的奴隸」或「王的奴僕」的短語，已經成為政府重要官員的頭銜。關於 δοῦλος 一詞的其他含意，見 87.81 的討論。

δουλόω  (δουλόομαι)

(1)

(a)

87.82 地位 奴役，自由 使某人成為奴隸 奴役；使……作某人的奴隸 καὶ δουλώσουσιν αὐτὸ  ‘and they will make slaves of them’  「那裡的人要使他們作奴隸」 (徒 7:6) 在 徒 7:6，αὐτὸ 是指前面的 τὸ σπέρμα αὐτοῦ「他的後裔」。

(b)

37.27 控制，管理 控制，限制 ［參καταδουλόω］ 控制某人，使這人屈從於自己的利益 控制；支配；使作奴僕；使某人屈從於；使受奴役 ἐμαυτὸν ἐδούλωσα, ἵνα τοὺς πλείονας κερδήσω  ‘I made myself a slave in order to win as many as possible’  「我使自己成為奴僕，為了贏得更多的人」 (林前 9:19) ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἤμεθα δεδουλωμένοι  ‘we became subjected to the elemental spirits of the universe’ or ‘... subjected to rudimentary knowledge’  「我們受到所謂宇宙星宿之靈的支配」或「我們被世上粗淺的學說所支配」 (加 4:3)

(c)

37.24 控制，管理 控制，限制 （δουλόω[a]「奴役」87.82 的引申喻意）被義務或關係牢牢地束縛 受約束；有……的義務 οὐ δεδούλωται ὁ ἀδελφὸς ἢ ἡ ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιούτοις  ‘under such circumstances the believer, whether man or woman, is not bound’ or ‘... is not under obligation’ or ‘... is free to act’  「在這種情況下，那弟兄或姐妹都不受約束」或「……沒有義務」或「……可以自由行事」 (林前 7:15)

δοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

23.27 生理活動過程及狀態 吃，喝 精心準備的豐富大餐 筵席；宴會；宴席 ὅταν δοχὴν ποιῇς, κάλει πτωχούς  ‘when you give a banquet, invite the poor’  「你擺設宴席，倒要請那貧窮的」 (路 14:13)

δράκων

(1)

οντος＜陽＞

(a)

4.54 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 傳奇性的動物，通常被認為是一種醜陋的翼蛇或蜥蜴 龍 δράκων μέγας πυρρὸς ἔχων κεφαλὰς ἑπτὰ  ‘a great red dragon with seven heads’  「有一條大紅龍，有七個頭」 (啟 12:3) 在《新約》中，所有出現 δράκων 的經文都在《啟示錄》（第 12、13、16 和 20 章），用作魔鬼的描述性稱號。因此，在某種意義上，「龍」的內涵意義比具體外延更加重要。在世界的大多數地方，「龍」暗示一種可怕的東西，但是在東方的某些地方，「龍」被視為繁榮昌盛和好運的象徵，因此在翻譯成某些東方語言時，需要採用：(1) 略微不同的表達，例如「可怕的爬蟲」或「嚇人的蛇」；(2) 添加一個旁註，說明含意上的差異。

δράσσομαι

(1)

(a)

27.32 學習 得知某人的錯處 ［參ἐπιλαμβάνομαι］ （δράσσομαι「抓住，捉拿」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）打聽關於某人的事情，目的是要抓住、逮捕或制伏他 抓住；捉住；設圈套；了解以便抓住 Ὁ δρασσόμενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτῶν  ‘he traps the wise men in their cleverness’  「他使有智慧的人中了自己的詭計」 (林前 3:19)

δραχμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

6.76 人工製品 貨幣及貨幣單位 希臘銀幣，價值與羅馬錢幣得拿利大致相同 銀幣（音譯：德拉克馬） ὅτι εὗρον τὴν δραχμὴν ἣν ἀπώλεσα  ‘I have found the coin which I lost’  「我找到了那個丟失的銀幣」 (路 15:9)

δρέπανον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.5 人工製品 耕種及畜牧用的工具 用來收割穀物或葡萄的大彎刀 鐮刀 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘but when the grain is ripe, he starts cutting it with a sickle’  「五穀熟了，就用鐮刀去割」 (可 4:29) 如果目標語言沒有鐮刀這個詞彙，翻譯者可以採用一個描述性的短語，例如「收割麥子所用的刀」或「割麥子所用的彎刀」。

(b)

43.17 農耕 βάλλω τὸ δρέπανον  （習語，直譯：扔鐮刀）開始收割莊稼，用鐮刀割下成熟的穀物 使用鐮刀；揮動鐮刀；開始收割 εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘immediately he begins to harvest the grain’  「他立刻用鐮刀收割農作物」 (可 4:29) Πέμψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι  ‘use your sickle and harvest, because the time to harvest has come’  「「伸出你的鐮刀來收割吧，因為收割的時候已經到了」 (啟 14:15) ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘the angel swung his sickle on the earth’  「那天使就把鐮刀向地上揮去」 (啟 14:19) 在 啟 14:19，這個習語出現在比喻性的上下文中；因此有些語言可能需要說「收割」，而不必提到使用鐮刀。

(c)

43.17 農耕 ἀποστέλλω τὸ δρέπανον, πέμπω τὸ δρέπανον  （習語，直譯：送去鐮刀）開始收割莊稼，用鐮刀割下成熟的穀物 使用鐮刀；揮動鐮刀；開始收割 εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘immediately he begins to harvest the grain’  「他立刻用鐮刀收割農作物」 (可 4:29) Πέμψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι  ‘use your sickle and harvest, because the time to harvest has come’  「「伸出你的鐮刀來收割吧，因為收割的時候已經到了」 (啟 14:15) ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘the angel swung his sickle on the earth’  「那天使就把鐮刀向地上揮去」 (啟 14:19) 在 啟 14:15，這個習語出現在比喻性的上下文中；因此有些語言可能需要說「收割」，而不必提到使用鐮刀。

δρόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

50.5 競賽及遊戲 在賽跑中所走的路線 路程；比賽的路線；賽事 τὸν δρόμον τετέλεκα  ‘I have finished the race’  「我已經完成了競賽」 (提後 4:7) 提後 4:7 的上下文是比喻。

(b)

42.26 執行，從事 做，執行 （δρόμος[a]「路程，比賽的路線」50.5 的引申喻意）一項涉及持續性、認真努力甚至是義務的任務或職責 任務；使命；路程 ὡς τελειῶσαι τὸν δρόμον μου  ‘in order that I may complete my mission’  「為的是要完成我的使命」 (徒 20:24)

Δρούσιλλα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.102 人名及地名 人名 希律亞基帕一世的小女兒，猶太巡撫腓力斯的妻子 土西拉；《思》得鲁息拉

δύναμαι

(1)

(a)

74.5 能夠，有能力 （δύναμις[a]「能力」74.1 的衍生詞）能夠做或經歷某事 能；能夠；有能力；可以 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「沒有人能夠服侍兩個主人」 (太 6:24)

δύναμις

(1)

εως＜陰＞

(a)

74.1 能夠，有能力 做某一特定活動或經歷一些事情的能力 能力 καθ᾽ ὑπερβολὴν ὑπὲρ δύναμιν ἐβαρήθημεν  ‘we were under great pressure far beyond our ability (to endure)’  「我們遇到極大的壓力，超出了我們的[承受]能力」 (林後 1:8) 在一些語言中，林後 1:8 中的「能力」可以簡單地用「能夠」等情態動詞來表達，例如譯作「遠超過我們能夠承受的」。

(b)

76.1 能力，力量 在執行某種功能時施加力量的潛力 能力；力量 ἀλλὰ λήμψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐφ᾽ ὑμᾶς  ‘but you shall receive power when the Holy Spirit has come upon you’  「但聖靈降臨在你們身上，你們就必得著能力」 (徒 1:8)

(c)

76.7 能力，力量 彰顯大能力的行為，暗示涉及超自然的力量 異能；奇蹟；神蹟；奇事 ἄνδρα ἀποδεδειγμένον ἀπὸ τοῦ θεοῦ εἰς ὑμᾶς δυνάμεσιν καὶ τέρασιν  ‘a man manifested to you by God by means of mighty deeds and wonders’  「上帝以異能、奇事、神蹟向你們證明了的人」 (徒 2:22)

(d)

37.61 控制，管理 管理，統治 有統治能力的人 統治者；有能者 πέπεισμαι ... οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε δυνάμεις ... ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ  ‘I am convinced that ... neither the present nor the future nor any ruler ... can separate us from the love of God’  「因為我深信：無論……是現在的事、是將來的事、是靈界的能者……都不能使我們與上帝的愛分開」 (羅 8:38, 39 [2]) 在 羅 8:38，δύναμις 也可以解釋為超自然的力量（見 12.44）。

(e)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος  ‘(Christ rules) above all rulers, authorities, powers, and forces’  「（基督掌權）遠超越一切執政的、掌權的、有權能的、統治的」 (弗 1:21) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。 在某些情況下，稍微意譯的表達可以帶出當中的一些意義。例如：在某些語言中，弗 2:2 被翻譯為：「那時，你們被管轄這世界的靈控制了你們應有的生活方式，行事為人順從那空中勢力的掌權者，就是現今在那些叛逆上帝的人心中運行的邪靈。」

(f)

33.134 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 一個字或一句話的含義或意義 意義；目的 ἐὰν οὖν μὴ εἰδῶ τὴν δύναμιν τῆς φωνῆς  ‘if I do not know the meaning of the language’  「我若不明白那語言的意思」 (林前 14:11) 當然，林前 14:11 中的「我若不明白那聲音的意思」（《和》），也可以譯成「如果我不能明白所說的話」。

δυναμόω

(1)

(a)

74.6 能夠，有能力 （δύναμαι「能夠」74.5 的衍生詞）使某人能夠做或經歷某事 使某人能夠；使剛強；使有能力；使得到力量 ἐν πάσῃ δυνάμει δυναμούμενοι κατὰ τὸ κράτος τῆς δόξης αὐτοῦ  ‘being strengthened with all power according to his glorious might’  「按著他榮耀的權能，用一切能力使你們剛強」 (西 1:11)

δυνάστης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.62 控制，管理 管理，統治 （δύναμις[d]「統治者」37.61 的衍生詞）處於指揮別人的權威地位的人 高級官員；統治者；有權柄的 ἀνὴρ Αἰθίοψ εὐνοῦχος δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων  ‘the man was an Ethiopian, a court official of Candace, the queen of Ethiopia’  「有一個埃塞俄比亞人，是個有大權的太監，在埃塞俄比亞女王甘大基的手下」 (徒 8:27a) ἣν καιροῖς ἰδίοις δείξει ὁ μακάριος καὶ μόνος δυνάστης  ‘which at the right time the blessed and only Ruler will bring about’  「到了適當的時候，那可稱頌、獨一的權能者要顯明出來」 (提前 6:15)

____________________________________________________

1 在徒 8:27，δυνάστης強化了εὐνοῦχος解作「朝廷官員」的意思（見37.85）。

δυνατέω

(1)

(a)

74.5 能夠，有能力 （δύναμις[a]「能力」74.1 的衍生詞）能夠做或經歷某事 能；能夠；有能力 σταθήσεται δέ, δυνατεῖ γὰρ ὁ κύριος στῆσαι αὐτόν  ‘he will succeed, because the Lord is able to make him succeed’  「他也會站穩，因為主能夠使他站穩」 (羅 14:4)

δυνατός

(1)

ή，όν

(a)

71.2 狀況 可能，不可能 表示有可能，暗示具有改變或控制環境的力量或能力 可能；能行 Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστιν, παρελθάτω ἀπ᾽ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο  ‘my Father, if it is possible, take this cup away from me’  「我父啊，如果可能，求你把這杯拿走」 (太 26:39)

(b)

74.2 能夠，有能力 （δύναμις[a]「能力」74.1 的衍生詞）有能力執行某種功能 能夠；可以 βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘he will decide whether he is able with ten thousand men to face one who is coming out against him with twenty thousand men’  「先坐下來酌量，他能不能用一萬兵去抵抗那領二萬兵來攻打他的」 (路 14:31) ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν  ‘in order that he may be able to encourage (others)’  「好讓自己能夠……勸勉人」 (多 1:9) 關於 δυνατός 在 多 1:9 的另一種解釋，見 74.4。

(c)

74.4 能夠，有能力 在執行某種功能方面有特殊的能力 特別勝任；精通；很有能力 δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς  ‘particularly competent in the Scriptures’ or ‘expert in interpreting the Scriptures’  「特別熟悉聖經」或「講解聖經的專家」 (徒 18:24) ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ  ‘in order to be specially competent to encourage (others) by sound teaching’  「特別擅長用健全的教導勸勉人」 (多 1:9) 關於 δυνατός 在 多 1:9 的另一種解釋，見 74.2。

(d)

74.3 能夠，有能力 ὁ δυνατός  （上帝的稱謂，直譯：有能力的那位）有能力做任何事的那位 那有權能的；全能者；大能的上帝 ὅτι ἐποίησέν μοι μεγάλα ὁ δυνατός  ‘because the Mighty One has done great things for me’  「因為那全能者為我行了大事」 (路 1:49)

(e)

87.43 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） οἱ δυνατοί  重要人士，基於他們的權力或影響力 重要的；有影響力的 Οἱ οὖν ἐν ὑμῖν, φησίν, δυνατοὶ συγκαταβάντες εἴ τί ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ ἄτοπον κατηγορείτωσαν αὐτοῦ  ‘let your important persons go (to Caesarea) with me, he said, and accuse the man if he has done anything wrong’  「他又說：『所以，你們中間有權的人與我一同下去[凱撒利亞]，那人若有什麼不是，就讓他們控告他』」 (徒 25:5)

δύνω

(1)

(a)

15.113 線性運動 下來／下去，下降 向下移動或下沉，尤指太陽下沉到地平線以下 下沉；落山；落下 Ὀψίας δὲ γενομένης, ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος  ‘when evening came, after the sun had set’  「到了黃昏日落的時候」 (可 1:32)

δύο

(1)	＜所有＞及＜直受＞δύο，＜間受＞δυσίν

(a)

60.11 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的兩個實例 二 δύο δαιμονιζόμενοι  ‘two possessed of demons’  「兩個被鬼附的人」 (太 8:28) 有些語言不能用數字作為代名詞，具體指代有生命或沒有生命的物體。因此，太 8:28 中的表達必須譯成「被鬼附的兩個人」。

δυσβάστακτος

(1)

ον

(a)

22.34 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 難以承擔或忍受的 困難的；難以背負的 φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα  ‘you place upon men burdens that are difficult to bear’  「你們把難挑的擔子放在別人身上」 (路 11:46a)

____________________________________________________

1 δυσβάστακτος有時可以譯為「難於背負」，前提是譯入語言中表示路 11:46所述擔子的詞彙可以指宗教義務。

δυσεντέριον

(1)

ου＜中＞

(a)

23.160 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 一種腸道傳染病，通常伴隨劇烈的疼痛和腹瀉 痢疾 πυρετοῖς καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι  ‘he was in bed with fever and dysentery’  「患了痢疾，發燒臥病在牀」 (徒 28:8) 在一些語言中，可以把痢疾稱為「拉稀」或「肚痛並排洩」。

δυσερμήνευτος

(1)

ον

(a)

33.149 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 指難以解釋或解明 難以解釋；難以解明 Περὶ οὗ πολὺς ἡμῖν ὁ λόγος καὶ δυσερμήνευτος λέγειν  ‘We have much to say about the matter, but it is difficult to explain it (to you)’  「我們有好些話要說，可是很難[向你們]解釋」 (來 5:11)

δύσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

82.2 空間的方向 東，南，西，北 ［參δυσμή］ 西邊（日落的方向） αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ ἀνατολῆς καὶ ἄχρι δύσεως ἐξαπέστειλεν δἰ αὐτῶν τὸ ... κήρυγμα  ‘Jesus himself sent out through them the ... message ... from east to west’  「耶穌親自藉著他的門徒，從東到西，把……福音傳出去」（短結尾） (可 16:0) 在可 16:8（短結尾）。在大多數語言中，東方和西方與日出日落有關；然而在有些語言中，可能會用當地的地理特征來標記方向，例如特定的山、海或河的位置。有些語言採用「初升太陽的左邊」來表示北方，即人面朝初升的太陽時，他的左手方向。同樣，南方是「初升太陽的右邊」。

δύσκολος

(1)

ον

(a)

22.32 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 ［參δυσκόλως］ 難以完成或難做的 困難的；艱難的；難的 πῶς δύσκολόν ἐστιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν  ‘how hard it is to enter the kingdom of God’  「要進上帝的國是何等的難哪！」 (可 10:24)

δυσκόλως

(1)

(a)

22.32 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 ［參δύσκολος］ 難以完成或難做的 困難的；艱難的；難的 λέγω ὑμῖν ὅτι πλούσιος δυσκόλως εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘I tell you that a rich person will enter in the kingdom of heaven only with difficulty’  「我實在告訴你們，財主要進天國很難」 (太 19:23) 有些語言很難簡潔地翻譯「只能困難地」。談到進入天國時，要表達這種對比要素，翻譯者往往要把經文譯成：「有錢人能夠進入天國，但是將會非常困難。」

δυσμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

82.2 空間的方向 東，南，西，北 ［參δύσις］ 西邊（日落的方向） ἀπὸ νότου πυλῶνες τρεῖς καὶ ἀπὸ δυσμῶν πυλῶνες τρεῖς  ‘three gates on the south and three gates on the west’  「南邊有三個門，西邊有三個門」 (啟 21:13) 在大多數語言中，東方和西方與日出日落有關；然而在有些語言中，可能會用當地的地理特征來標記方向，例如特定的山、海或河的位置。有些語言採用「初升太陽的左邊」來表示北方，即人面朝初升的太陽時，他的左手方向。同樣，南方是「初升太陽的右邊」。

δυσνόητος

(1)

ον

(a)

32.22 理解 容易理解或難於理解 指可以明白，但要付出極大的努力 難懂；不容易明白 ἐν αἷς ἐστιν δυσνόητά τινα  ‘in which there are some things difficult to understand’  「信中有些難明白的事」 (彼後 3:16)

δυσφημέω

(1)

(a)

33.398 溝通 侮辱，中傷 ［參δυσφημία］ 使人得著壞名聲1 誹謗；中傷 δυσφημούμενοι παρακαλοῦμεν  ‘when we are defamed, we speak words of encouragement’  「被人毀謗，我們就鼓勵」 (林前 4:13)

____________________________________________________

1 顯然，δυσφημέω和δυσφημία的貶義不如λοιδορέω和λοιδορία（33.393）強烈。

δυσφημία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.398 溝通 侮辱，中傷 ［參δυσφημέω］ 使人得著壞名聲1 誹謗；中傷 διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας  ‘we are honored and disgraced, we are slandered and praised’  「我們受尊敬，也被誹謗；受責罵，也被稱讚」 (林後 6:8)

____________________________________________________

1 顯然，δυσφημέω和δυσφημία的貶義不如λοιδορέω和λοιδορία（33.393）強烈。

δώδεκα

(1)

(a)

60.21 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的十二個實例 十二 γυνὴ αἱμορροοῦσα δώδεκα ἔτη  ‘a woman who had suffered hemorrhaging for twelve years’  「有個患血漏病已有十二年的女人」 (太 9:20) οἱ δώδεκα：帶冠詞的時候指十二門徒

(b)

οἱ δώδεκα  十二門徒的簡寫：「那十二人」 十二門徒

δωδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.59 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第十二個 第十二 ὁ δωδέκατος ἀμέθυστος  ‘the twelfth, amethyst’  「第十二是紫晶」 (啟 21:20)

δωδεκάφυλον

(1)

ου＜中＞

(a)

10.3 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 以色列的十二支派，指稱整個民族 十二支派；以色列民 τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον  ‘our twelve tribes earnestly worshiping day and night’  「我們十二個支派，晝夜切切地事奉上帝」 (徒 26:7)

δῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.51 建造物 建築物的部分及區域 平頂房屋的屋頂 屋頂 ὁ ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ καταβάτω  ‘one who is on top of the house must not go down’  「在屋頂上的，不要下來」 (太 24:17) 短語 κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων「在房頂上宣揚」（太 10:27）是一個習語，意思是「公開宣揚」（參28.64）。關於翻譯問題的評論，參7.50。

(b)

28.64 知道 可知的 ［參ἐν, ἐπί, φῶς］ ἐπὶ τῶν δωμάτων  （習語，直譯：在房頂上）由於所涉及的事件發生在公眾場合，因此廣為人知 1 在公眾場合；公開地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘what you hear in private, proclaim publicly’  「你們私下聽到的話，也要當眾宣佈」 (太 10:27)

____________________________________________________

1 28.64中兩個習語的意思很可能略有不同，或者至少是在內涵意義上略有不同，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

δωρεά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

57.84 擁有，轉移，交換 給予 ［參δώρημα, δῶρον］ （δωρέομαι「給，授予」57.83 的衍生詞）所給或授予的東西 恩賜；賞賜；恩典；禮物 λήμψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ἁγίου πνεύματος  ‘you will receive (God's) gift, the Holy Spirit’  「你們就會領受上帝所賜的聖靈」 (徒 2:38)

δωρεάν

(1)

(a)

57.85 擁有，轉移，交換 給予 （δωρέομαι「給」57.83 的衍生詞）無償地給予的 白白地；無償地；免費給予的；沒花錢的 οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγομεν παρά τινος  ‘we didn't eat anyone's bread without paying for it’  「也從未白吃人的飯」 (帖後 3:8)

(b)

89.20 關係 原因及／或理由 ［參εἰκῇ］ 指沒有原因或沒有合理的理由 毫無理由地；沒有原因地；無緣無故地 Ἐμίσησάν με δωρεάν  ‘they hated me for no reason’  「他們無故地恨我」 (約 15:25)

(c)

89.63 關係 目的 ［參εἰκῇ］ 指沒有任何目的 毫無目的；沒有任何目的 ἄρα Χριστὸς δωρεὰν ἀπέθανεν  ‘then Christ died for no purpose’  「那麼基督就白白的死了」 (加 2:21)

δωρέομαι

(1)

(a)

57.83 擁有，轉移，交換 給予 給某人某物或好處，可能比 δίδωμι[a] (57.71) 更加正式 給；賜給；賜予；授予 ἐδωρήσατο τὸ πτῶμα τῷ Ἰωσήφ  ‘he granted Joseph the body’  「就把屍體給了約瑟」 (可 15:45)

δώρημα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.84 擁有，轉移，交換 給予 ［參δωρεά, δῶρον］ （δωρέομαι「給，授予」57.83 的衍生詞）所給或授予的東西 恩賜；賞賜；恩典；禮物 πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστιν  ‘every perfect gift comes from above’  「各樣完美的賞賜都是從上頭來的」 (雅 1:17)

δῶρον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.84 擁有，轉移，交換 給予 ［參δωρεά, δώρημα］ （δωρέομαι「給，授予」57.83 的衍生詞）所給或授予的東西 恩賜；賞賜；恩典；禮物 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου  ‘leave there your gift before the altar of sacrifice’  「要把祭物留在壇前」 (太 5:24) δῶρα πέμψουσιν ἀλλήλοις  ‘they will send presents to one another’  「互相饋送禮物」 (啟 11:10) 在 太 5:24，δῶρον 特指祭物，因此可以把這個短語譯成：「把你的祭物留在祭壇前」。

(b)

6.142 人工製品 容器 奉獻禮物或供品的地方（見 {γαζοφυλάκιον}[b] 6.141） 奉獻箱 πάντες γὰρ οὗτοι ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον εἰς τὰ δῶρα  ‘for all of these put some of their abundance into the offering boxes’  「因為所有這些人都是把自己富餘的投進去作為奉獻」 (路 21:4) 根據傳統，聖殿內有 13 個這樣的奉獻箱，箱子的開口呈號角的形狀。因此，錢幣落入奉獻箱的聲音會非常響亮。 在 路 21:4 中，εἰς τὰ δῶρα 可以不解作「入奉獻箱」，而是解作「作為他們的禮物」，這是 δῶρον[a]「禮物」（57.84）的更常見意思。

δωροφορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.86 擁有，轉移，交換 給予 帶來禮物 帶來禮物 ἡ δωροφορία μου ἡ εἰς Ἰερουσαλὴμ εὐπρόσδεκτος τοῖς ἁγίοις γένηται  ‘that my bringing of gifts to Jerusalem may be acceptable to God's people (there)’  「也讓我帶到耶路撒冷的禮物可蒙聖徒悅納」 (羅 15:31) 這詞只見於異文：ἡ δωροφορία μου ἡ εἰς Ἰερουσαλὴμ εὐπρόσδεκτος τοῖς ἁγίοις γένηται「使我把捐款帶到耶路撒冷的事可以得到（那裡的）上帝的百姓（信徒）悅納」（羅 15:31）（校勘欄）。

ἔα

(1)

(a)

88.191 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 表示驚訝、憤慨或憤怒的感歎詞 唉！ Ἔα, τί ἡμῖν καὶ σοί  ‘ah! What do you want with us’  「唉！你為什麼干擾我們？」 (路 4:34) 如果目標語言沒有完全適切的感歎小品詞可以表達驚訝、憤慨或憤怒，還是最好不要把這小品詞翻出來，例如一些英語譯本，就沒有試圖譯出相應的情感小品詞。

ἐάν

(1)

(a)

89.67 關係 條件 表示條件，有可能性較低的含意 如果；若；假如 ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς  ‘therefore, if you love those who love you’  「你們如果愛那些愛你們的人」 (太 5:46) Ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι  ‘if you want to, you are able to cleanse me’  「你若肯，你能使我潔淨」 (可 1:40) οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ  ‘he does not win the prize unless he competes according to the rules’  「他若不按照規則競賽，就不能贏得冠冕」 (提後 2:5)

(b)

67.32 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在一些條件下與另一個時間點同時的一個時間點 當……的時候；當……就要…… κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν  ‘when I am lifted up from earth, I will draw all people to me’  「我從地上被舉起來的時候，我要吸引萬人來歸我」 (約 12:32)

(c)

71.8 狀況 可能，不可能 ［參ἄν］ 一個表示可能性的標記，表示某一事件發生任何次數 無論（哪裡、什麼、誰、怎樣）；凡 ἵνα ὑμεῖς με προπέμψητε οὗ ἐὰν πορεύωμαι  ‘in order that you may send me on to wherever I am going’  「這樣無論我往哪裡去，你們可以給我送行」 (林前 16:6)

ἐάνπερ

(1)

(a)

89.68 關係 條件 比較強調地表示條件，有可能性較低的含意 如果……是真的；果真…… ἐάνπερ τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως μέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωμεν  ‘if indeed we hold firmly to the end the confidence (we had) at the beginning’  「我們如果把起初的信念堅定地持守到底」 (來 3:14) καὶ τοῦτο ποιήσομεν, ἐάνπερ ἐπιτρέπῃ ὁ θεός  ‘and we will do this if indeed God permits’  「上帝若准許，我們就這樣做」 (來 6:3)

ἑαυτοῦ  (ἑαυτῶν)

(1)

(a)

92.25 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 在單數形式下，是所談及的人或事的反身指向1 ；在複數形式下，是從句主語（包括第一、第二和第三身）所涉及的所有人或物的反身指向 他自己；她自己；它自己；我們自己；你們自己；他們自己 ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ  ‘a great crowd of people spread their cloaks on the road’  「有一大群人把自己的外袍鋪在路上」 (太 21:8) ὥστε μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας  ‘so that you testify concerning yourselves that you are the sons of those who murdered the prophets’  「這樣，你們就證明自己是殺害先知的人的子孫了」 (太 23:31) περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε  ‘she hid herself for five months’  「她就自己隱藏起來五個月」 (路 1:24) προσέχετε ἑαυτοῖς ἐπὶ τοῖς ἀνθρώποις τούτοις τί μέλλετε πράσσειν  ‘take care as to what you are about to do to these men’  「怎樣處理這些人，你們自己要小心」 (徒 5:35) ἡμεῖς καὶ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς στενάζομεν υἱοθεσίαν ἀπεκδεχόμενοι  ‘we ourselves groan within ourselves, waiting to be adopted as sons’  「就連我們自己也在自己心裡呻吟，熱切期待得到兒子的名分」 (羅 8:23) Ἀρχόμεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν;  ‘are we beginning again to commend ourselves?’  「難道我們又開始推薦自己嗎」 (林後 3:1)

(b)

92.26 話語的參照人物 相互的參照 ［參ἀλλήλων］ ἑαυτῶν  實體之間相互指向 互相；彼此 οἱ δὲ περισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες πρὸς ἑαυτούς  ‘and they were completely astonished, saying to one another’  「門徒就更加驚奇，彼此說」 (可 10:26) χαριζόμενοι ἑαυτοῖς  ‘forgiving one another’  「彼此饒恕」 (弗 4:32)

____________________________________________________

1 關於第一人稱單數和第二人稱單數，分別見92.3和92.10。

ἐάω

(1)

(a)

13.138 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπιτρέπω］ 容許某人做某事 任憑；准許 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘in the past he allowed all people to go their own way’  「過去，他任憑萬民各行其道」 (徒 14:16) οὐκ εἴασεν αὐτοὺς τὸ πνεῦμα Ἰησοῦ  ‘the Spirit of Jesus did not allow them to go’ or ‘the Spirit of Jesus prevented them from going’  「他們想要去，耶穌的靈卻不許」或「耶穌的靈阻止他們去」 (徒 16:7)

(b)

68.35 時態 停止 ἐάω ἕως  （習語，直譯：停止直到）停止正在做的事，有強烈勸戒的含意 停止；住手；到此為止 Ἐᾶτε ἕως τούτου  ‘stop this’  「住手吧！」 (路 22:51)

ἑβδομήκοντα

(1)

(a)

60.30 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的七十個實例 七十 ἀνέδειξεν ὁ κύριος ἑτέρους ἑβδομήκοντα [δύο]  ‘the Lord chose another seventy-two’  「主另外指定七十二個人」 (路 10:1)

ἑβδομηκοντάκις

(1)

(a)

60.74 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） 發生七十次 七十次 ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά  ‘up to seventy-seven times’  「直到七十七次」 (太 18:22) 關於 ἑβδομηκοντάκις 在 太 18:22 的另一種解釋，見 60.77。

(b)

60.77 數目 兩倍，四倍之多，等等（倍數） 一個數量的七十倍 七十倍 ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά  ‘seventy times seven (a total of 490 times)’  「直到七十個七次[總共490次]」 (太 18:22a) ἑβδομηκοντάκις 中的 ἑπτά 不能解作一個具體的數目，如 490，而只能解作一個異常地大的數目，象徵完全足夠或完整。關於 ἑβδομηκοντάκις 在 太 18:22 的另一種解釋，見 60.74。

____________________________________________________

1 在太 18:22，ἑβδομηκοντάκις ἑπτά也可能是ἑβδομηκοντάκις ἑπτάκις（意思是「七次的七十倍」）的簡寫，不過這當然基本上相當於ἑβδομηκοντάκις ἑπτά。

ἕβδομος

(1)

η，ον

(a)

60.54 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第七個 第七 ὥραν ἑβδόμην  ‘the seventh hour’ or ‘one o'clock in the afternoon’  「第七個時辰」或「下午一點鐘」 (約 4:52) ἕβδομος ἀπὸ Ἀδὰμ Ἑνὼχ  ‘Enoch, the seventh from Adam’  「亞當的第七代孫以諾」 (猶 1:14a)

____________________________________________________

1 如果按照通常的方式計算序數列，猶 1:14中的ἕβδομος實際上是指從亞當開始的第六代。然而，按照希伯來人的計數方法，亞當也被算在這個序數列之內，因此猶 1:14使用了ἕβδομος而不是ἕκτος。

Ἔβερ

(1)

＜陽＞

(a)

93.103 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是閃的後代，法勒和約坍的父親 希伯；《思》厄貝爾

Ἑβραϊκός

(1)

ή，όν

(a)

93.104 人名及地名 人名 ［參Ἑβραΐς］ （Εβραῖος「希伯來人」93.105 的衍生詞）指與希伯來人相關的（路 23:38，校勘欄） 希伯來的 在某些抄本中，這詞與 γράμμασιν 並用，字面意思指希伯來的文字，但經文似乎指語言，可能是亞蘭語。在 徒 21:40，徒 22:2 和 徒 26:14 中出現了 Ἑβραϊκός, ή, όν 的特殊形式，就是 Ἑβραΐδι。不過，學者解釋說那是從 Ἑβραΐς, ΐδος f 而來，與 Εβραῖος, ου m（93.105）相關。

Ἑβραῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.105 人名及地名 人名 猶太人或猶太民族最古老的種族名稱 希伯來人；《思》希伯來人

Ἑβραΐς

(1)

ΐδος＜陰＞

(a)

93.104 人名及地名 人名 ［參Ἑβραϊκός］ （Εβραῖος「希伯來人」93.105 的衍生詞）指與希伯來人相關的 希伯來語 在某些抄本中，這詞與 γράμμασιν 並用，字面意思指希伯來的文字，但經文似乎指語言，可能是亞蘭語。在 徒 21:40，徒 22:2 和 徒 26:14 中出現了 Ἑβραϊκός, ή, όν 的特殊形式，就是 Ἑβραΐδι。不過，學者解釋說那是從 Ἑβραΐς, ΐδος f 而來，與 Εβραῖος, ου m（93.105）相關。

Ἑβραϊστί

(1)

(a)

33.6 溝通 語言 用希伯來話來說 用希伯來話來說 εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον, Ἑβραϊστὶ δὲ Γαββαθα  ‘to a place called Pavement and in Hebrew Gabbatha’  「到了一個名叫『鋪石地』（希伯來話叫加巴大）的地方」 (約 19:13)

ἐγγίζω

(1)

(a)

15.75 線性運動 靠近，趨近 走近參考點（reference point） 靠近；走近；接近 ὅπου κλέπτης οὐκ ἐγγίζει  ‘where no thief can get near it’  「賊不能靠近的地方」 (路 12:33) ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτόν  ‘when he came near, he questioned him’  「等他走近了，就問他」 (路 18:40) 有些語言不能僅僅說「走近」，因為必須具體指出一個參考點，即「走近什麼地方？」因此，路 18:40 中的這個表達可以翻譯為：「當他走近耶穌，耶穌就問他」。

(b)

67.21 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 一個時間點發生的事件靠近接下來的一個時間點 接近；將近；臨近；就要來臨 ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν  ‘when the time for the harvest came near’  「收成的時候快到了」 (太 21:34) 在許多語言中，時間可以用表示空間的詞彙來表達，例如說「時間近了」；然而這種表達在另一些語言中是不能用的。因此，太 21:34 中的這個短語可能需要譯成：「大概是收割的時候了」或「是時候採摘葡萄了」。

ἐγγράφω

(1)

(a)

33.62 溝通 書面語言 為了記錄某事而把它寫下來 寫；記錄 χαίρετε δὲ ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγγέγραπται ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘be glad because your names are recorded in heaven’  「要因你們的名記錄在天上歡喜」 (路 10:20)

ἔγγυος

(1)

ου＜陽＞

(a)

70.8 實在的，不實在的 保證某事真實性的人 保證；擔保人 κρείττονος διαθήκης γέγονεν ἔγγυος Ἰησοῦς  ‘Jesus has become the guarantor of the better covenant’  「耶穌已經成為更美之約的中保」 (來 7:22)

ἐγγύς

(1)

(a)

83.26 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 相對較近另一個位置的位置 靠近；附近 ἐν Αἰνὼν ἐγγὺς τοῦ Σαλείμ  ‘in Aenon near Salem’  「在靠近撒冷的哀嫩」 (約 3:23)

(b)

67.61 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在另一個時間點之後的一個時間點，兩者相對比較接近 快到了；近了 ἐγγὺς ἦν τὸ πάσχα τῶν Ἰουδαίων  ‘the Jewish Feast of Passover was near’  「猶太人的逾越節快要到了」 (約 2:13)

ἐγείρω  (ἐγείρομαι)

(1)

(a)

17.10 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 使站起來，可能暗示先前有某些傷殘 起來；使站起來 οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ  ‘will he not take hold of it and get it on its feet’ (implying, no doubt, up and out of the ditch or hole)  「他豈不是會抓住牠，使牠站起來呢[無疑，暗示使牠站起來並從坑裡拉上來]」 (太 12:11a)

(b)

17.9 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 ［參ἐγείρω］ 站起來，通常是從躺著或斜躺的姿勢站起來，但也可能是從坐著的姿勢站起來（在某些語境中暗示先前是無法站立的） 起來；站起來 Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘little girl, I tell you, get up’  「女孩，我吩咐你，起來」 (可 5:41) ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια  ‘he got up from the table and put off his outer garment’  「他從席位上起來，脫了外衣」 (約 13:4) ἠγέρθη δὲ Σαῦλος ἀπὸ τῆς γῆς  ‘Saul got up from the ground’  「掃羅從地上起來」 (徒 9:8)

(c)

23.77 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參διεγείρω, ἐξυπνίζω］ 使某人醒來 使人醒來；喚醒某人；叫醒某人 πατάξας δὲ τὴν πλευρὰν τοῦ Πέτρου ἤγειρεν αὐτὸν  ‘he shook Peter by the shoulder and woke him up’  「天使搖晃彼得的肩膀，叫醒了他」 (徒 12:7)

(d)

13.83 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἐξεγείρω, παρίστημι］ 使成為存在 使存在；提供；興起 οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘from those born of women there has not arisen one greater than John the Baptist’  「女人所生的，沒有出現過比施洗者約翰更大的」 (太 11:11) δύναται ὁ θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ Ἀβραάμ  ‘God can raise up descendants for Abraham from these rocks’  「上帝能從這些石頭中給亞伯拉罕興起子孫來」 (路 3:8)

(e)

23.94 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνίστημι, ἐξεγείρω］ 使人死而復活 使復活；使活過來；興起；起來 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἠγέρθη  ‘he is not here; he has been raised’  「他不在這裡；他已經復活了」 (太 28:6) 有些語言需要指明 太 28:6 中的施事者，因此翻譯者可以將之譯作：「他不在這裡；上帝已經使他復活了。」

(f)

13.65 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀποκαθιστάνω, ἀποκατάστασις］ 變回以前的好狀態 復原；恢復 καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν  ‘and in three days I will restore it (a reference to the Temple)’  「我三天內會把它[指聖殿]復原」 (約 2:19)

(g)

23.140 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 （ἐγείρω[a] 「使站起來」17.10 的引申喻意）使人恢復健康和活力（有點像英語成語：to get him on his feet again「讓他重新站起來」） 恢復健康；治愈 ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ κύριος  ‘prayer made in faith will make the sick mam well, and the Lord will restore him to health’  「這禱告若是出於信心，就能夠治好病人，主會恢復他的健康」 (雅 5:15)

(h)

17.9 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 ［參ἐγείρω］ 站起來，通常是從躺著或斜躺的姿勢站起來，但也可能是從坐著的姿勢站起來（在某些語境中暗示先前是無法站立的） 起來；站起來 Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘little girl, I tell you, get up’  「女孩，我吩咐你，起來」 (可 5:41) ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια  ‘he got up from the table and put off his outer garment’  「他從席位上起來，脫了外衣」 (約 13:4) ἠγέρθη δὲ Σαῦλος ἀπὸ τῆς γῆς  ‘Saul got up from the ground’  「掃羅從地上起來」 (徒 9:8)

(i)

23.74 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參διεγείρω］ 睡覺後醒來 醒來；變得清醒 ὅτι ὥρα ἤδη ὑμᾶς ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι  ‘because it is already time for you to awaken from sleep’  「現在已經是從睡夢中醒來的時候了」 (羅 13:11) 羅 13:11 中這個短語的上下文是個比喻，在一些語言中可能需要譯成：「現在是你們需要警覺將要發生什麼事的時候了」。

(j)

55.2 軍事活動 戰鬥 對……開戰 與……打仗；起來攻打；發動戰爭 ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπ᾽ ἔθνος  ‘one country will make war against another country’  「一個國家要攻打另一個國家」 (可 13:8)

____________________________________________________

1 在太 12:11，ἐγείρω可能應該只理解為「舉起來」的意思。

ἔγερσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.93 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀναζάω, ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而復活 活過來；再次活著；復活 μετὰ τὴν ἔγερσιν αὐτοῦ  ‘after his resurrection’ or ‘after he rose from death’  「耶穌復活以後」或「耶穌從死裡復活之後」 (太 27:53) 在一些語言中，要明確地表達「復活」或「再次活著」的概念並不容易，因為這類短語可能會指向某些宗教所說的轉世或轉生，意思是說，靈魂重新出生在另一個存在物中，這是南亞洲一些地區廣泛秉持的信念。在一些語言中，可以通過以下的表達方式來避免這個問題：「他的身體將再次活著」，或「他的身體將再次有生命」，或「他再次活著時，將是同一個人」。

ἐγκάθετος

(1)

ου＜陽＞

(a)

27.47 學習 嘗試學習 ［參κατάσκοπος］ （ἐγκάθημαι「踡縮躺著」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）偷偷地獲取信息的人 探子；奸細；間諜；特務 ἀπέστειλαν ἐγκαθέτους ὑποκρινομένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι  ‘they sent some spies who pretended to be sincere’  「他們派遣奸細裝作好人」 (路 20:20)

ἐγκαίνια

(1)

ων＜中＞

(a)

51.9 節日 猶太人的一個節日，紀念主前165年猶大馬加比時期猶太人重新奉獻聖殿 修殿節；獻殿節 Ἐγένετο τότε τὰ ἐγκαίνια ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις  ‘the time came to celebrate the dedication of the Temple in Jerusalem’  「在耶路撒冷，慶祝獻殿節的時候到了」 (約 10:22) 這個獻殿節可以表達為:「慶祝聖殿再次成為潔淨從而能夠用於敬拜的節日」。

ἐγκαινίζω

(1)

(a)

13.84 是，變成，存在，發生 存在 使某事開始生效，暗示某事是新近建立的 使生效；開始執行；建立 ὅθεν οὐδὲ ἡ πρώτη χωρὶς αἵματος ἐγκεκαίνισται  ‘that is why even the first (covenant) went into effect only by (the shedding of) blood’ or ‘the first (covenant) did not go into effect without (the shedding of) blood’  「因此，連頭一個約也是用血訂立才生效的」或「若是沒有[流出]血，第一個約也不能生效」 (來 9:18)

ἐγκακέω

(1)

(a)

25.288 態度及情感 沮喪 ［參ἐκλύω］ 失去達成某個正當目標的動力 灰心；喪志；氣餒；喪膽；失去信心；放棄 διὸ αἰτοῦμαι μὴ ἐγκακεῖν ἐν ταῖς θλίψεσίν μου ὑπὲρ ὑμῶν  ‘as I suffer difficulties on your behalf, I ask you not to give up’  「所以我求你們，不要因我為你們所受的患難喪膽」 (弗 3:13) μὴ ἐγκακήσητε καλοποιοῦντες  ‘don't be discouraged in doing good’  「你們行善不可喪志」 (帖後 3:13) 對於「不放棄」等否定式表達，有些語言最好採用對應的肯定式表達，如「繼續」或「堅持」。

ἐγκαλέω

(1)

(a)

33.427 溝通 控告，譴責 ［參κατηγορέω］ 對某人提出嚴重的控告或指控，可能有訴諸法律或告上法庭的含義 1 控告 τίς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν θεοῦ;  ‘who will bring charges against those whom God has chosen?’  「誰能控告上帝所揀選的人呢？」 (羅 8:33)

____________________________________________________

1 見與正式起訴某人有關的對應詞彙（語義域56「法庭及法律程序」）。

ἐγκαταλείπω

(1)

(a)

13.92 是，變成，存在，發生 存在 ［參καταλείπω］ 讓其繼續存在，通常指更大整體的一小部分 使留下；任由存在；遺下 Εἰ μὴ κύριος Σαβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡμῖν σπέρμα  ‘if the Lord Almighty had not left us some descendants’  「若不是全能的主給我們存留後裔」 (羅 9:29)

(b)

35.54 幫助，照顧 遺棄，放棄 ［參ἀνίημι］ 遺棄或離棄一個人，使那人得不到照顧 遺棄；離棄；丟棄；撇下 Οὐ μή σε ἀνῶ οὐδ᾽ οὐ μή σε ἐγκαταλίπω  ‘I will never desert you, and I will never forsake you’  「我絕不撇下你，也絕不丟棄你」 (來 13:5)

(c)

68.36 時態 停止 ［參διαλείπω, ἐκλείπω］ 停止不做已經做了一段時間的活動 停止；終止；離棄；放棄 μὴ ἐγκαταλείποντες τὴν ἐπισυναγωγὴν  ‘not forsaking assembling together’  「不可停止聚會」 (來 10:25)

ἐγκατοικέω

(1)

(a)

85.72 在空間存在 居住，定居 生活在或住在……當中 生活在……當中；住在……當中 ὁ δίκαιος ἐγκατοικῶν ἐν αὐτοῖς ἡμέραν ἐξ ἡμέρας  ‘that good man lived among them day after day’  「那義人住在他們當中……天天……」 (彼後 2:8)

ἐγκαυχάομαι

(1)

(a)

33.368 溝通 吹噓 ［參αὐχέω, καυχάομαι, καύχημα, καύχησις］ 對特別顯著的人或事表達異常高度的信任1 誇口；誇耀 ὥστε αὐτοὺς ἡμᾶς ἐν ὑμῖν ἐγκαυχᾶσθαι ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τοῦ θεοῦ  ‘that is why we ourselves boast about you in the churches of God’  「所以，我們在上帝的各教會裡誇耀你們」 (帖後 1:4) 在任何特定情況下的誇耀是否合理，要取決於所誇耀的是什麼。許多語言會根據這等誇耀的合理程度，而使用很不相同的詞彙。

____________________________________________________

1 這些意指「誇口」的詞彙的內涵意義無疑存在某些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐγκεντρίζω

(1)

(a)

43.10 農耕 把幼枝或嫩芽插入一棵正在生長的植物中 嫁接；接枝 σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς  ‘you who are a wild olive tree have been grafted into them’  「你這野橄欖枝被接在樹上」 (羅 11:17) 有些文化並不知道什麼是嫁接，因此可能需要採用描述性的短語，例如：「使一棵樹的小枝在另一棵樹上生長」。然而，這種描述性短語必須伴隨著描述性的旁註，例如：「從一棵樹上取一個幼芽或小枝，然後將其插到另一棵樹的樹皮下面，使其生長」。

ἔγκλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.6 法庭及法律程序 起訴 （法律術語）正式起訴或控告某人 起訴；控告；指控；案件 τόπον τε ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλήματος  ‘and might receive an opportunity for a defense against the indictment’  「有機會為被控告的事申辯」 (徒 25:16)

ἐγκομβόομαι

(1)

(a)

49.9 涉及衣著及裝飾的活動 穿衣服，暗示繫緊衣服 穿衣；穿上；繫上；束腰 πάντες δὲ ἀλλήλοις τὴν ταπεινοφροσύνην ἐγκομβώσασθε  ‘all of you should dress yourselves with humility toward one another’  「你們每個人都要穿上謙卑來彼此相待」 (彼前 5:5a) 在 彼前 5:5，ἐγκομβόομαι 是比喻用法，可以譯成「表明」或「展現出」。

____________________________________________________

1 似乎沒有證據表明彼前 5:5中的ἐγκομβόομαι具有傳統的比喻意義。

ἐγκοπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

13.148 是，變成，存在，發生 發生 （ἐγκόπτω[a]「防止」13.147 的衍生詞）阻止或妨礙事件發生的東西 妨礙；障礙 ἵνα μή τινα ἐγκοπὴν δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘in order not to put any obstacle in the way of the good news about Christ’  「免得基督的福音受到阻礙」 (林前 9:12)

ἐγκόπτω

(1)

(a)

13.147 是，變成，存在，發生 發生 （ἐγκόπτω「撞入」或「切入」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）採取強硬措施阻止某人去做某事 防止；阻礙；阻止某人 ἐνεκοπτόμην τὰ πολλὰ τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘many times I have been prevented from coming to you’  「因此我多次被攔阻，不能到你們那裡去」 (羅 15:22)

(b)

25.185 態度及情感 冒犯，被冒犯 冒犯某人 冒犯；激怒；麻煩；煩擾 ἵνα δὲ μὴ ἐπὶ πλεῖόν σε ἐγκόπτω  ‘in order that I might not trouble you more’  「為了不過多地煩擾你」 (徒 24:4)

ἐγκράτεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.83 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 ［參ἐγκρατεύομαι］ 完全控制的慾望和行為 控制自己；有節制；自我控制 διαλεγομένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ ἐγκρατείας  ‘he went on discussing goodness and the exercising of self-control’  「保羅講論關於公義、自制」 (徒 24:25) 要充分翻譯出「有節制」的含義，可能需要採用對應的習語，例如「控制自己」、「命令自己」、「做自己的首領」、「使自己的心順服」、「控制自己的慾望」、「做自己行為的主人」或「對自己的身體說不」。（比較 ἀκρασία「沒有自控能力」88.91和 ἀκρατής「缺乏自控能力」88.92。）

ἐγκρατεύομαι

(1)

(a)

88.83 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 ［參ἐγκράτεια］ 完全控制的慾望和行為 控制自己；有節制；自我控制 πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται  ‘everyone who competes in an athletic contest (or in the games) exercises self-control in all things’  「凡參加競賽的，在各方面都要有節制」 (林前 9:25) 要充分翻譯出「有節制」的含義，可能需要採用對應的習語，例如「控制自己」、「命令自己」、「做自己的首領」、「使自己的心順服」、「控制自己的慾望」、「做自己行為的主人」或「對自己的身體說不」。（比較 ἀκρασία「沒有自控能力」88.91和 ἀκρατής「缺乏自控能力」88.92。）

ἐγκρατής

(1)

ές

(a)

88.84 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 （ἐγκρατεύομαι「有節制」88.83 的衍生詞）指能夠控制自己 自制的 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ὅσιον ἐγκρατῆ  ‘the church leader should be ... consecrated and self-controlled’  「作教會的領袖……應該是……聖潔，能控制自己」 (多 1:7, 8 [2])

ἐγκρίνω

(1)

(a)

58.27 性質，類別，示例 類別，種類 通過判斷某物屬於特定種類來進行分類 分類；同列；相比 Οὐ γὰρ τολμῶμεν ἐγκρῖναι ἢ συγκρῖναι ἑαυτούς τισιν τῶν ἑαυτοὺς συνιστανόντων  ‘for we would not dare to classify ourselves’ or ‘compare ourselves with those who rate themselves so highly’  「因為我們不敢將自己與那些自視甚高的人歸為一類或並列」 (林後 10:12) 在 林後 10:12，ἐγκρῖναι 和 συγκρῖναι 的意思顯然是一語雙關（見 συγκρίνω[a], 64.6）。

ἐγκρύπτω

(1)

(a)

85.50 在空間存在 放置，安置 放在裡面，有再看不到的含意 放在裡面；藏在裡面 γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία  ‘a woman puts it into a bushel of flour’  「有婦人把它放進三斗麵裡」 (太 13:33)

ἔγκυος

(1)

ον

(a)

23.50 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γαστήρ, ἐν, ἔχω, κοίτη］ 懷孕的狀態 懷孕 σὺν Μαριὰμ τῇ ἐμνηστευμένῃ αὐτῷ, οὔσῃ ἐγκύῳ  ‘with Mary, who was promised in marriage to him, and who was pregnant’  「已經許配給他、懷有身孕的馬利亞」 (路 2:5) 這個表達與 συλλαμβάνω[b]（23.49）的意思明顯不同，似乎更加強調懷孕的狀態，而不是受孕這件事。

Ἔγυπτος

(1)

(a)

93.464 人名及地名 地名 Αἴγυπτος「埃及」93.398 的另一種拼寫法（徒 7:18，GNT3c-校勘欄） （音譯）埃及

ἐγχρίω

(1)

(a)

47.15 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參ἐπιχρίω］ 擦上、塗抹藥膏或油之類的物質 1 擦上；塗抹 ἀγοράσαι ... καὶ κολλ[ο]ύριον ἐγχρῖσαι τοὺς ὀφθαλμούς σου ἵνα βλέπῃς  ‘buy ... also some salve to put on your eyes that you may see’  「買眼藥抹你的眼睛，使你可以看見」 (啟 3:18)

____________________________________________________

1 ἐγχρίω的意思可能與ἐπιχρίω略有不同，ἐγχρίω主要指在裡面塗抹，ἐπιχρίω主要指在外面塗抹，不過兩個詞彙所涉及的過程基本上是相同的。

ἐγώ  (ἡμεῖς)

(1)

(a)

92.1 話語的參照人物 說話者 ［參κἀγώ］ ἐγώ, ἐμέ, ἐμοί, ἐμοῦ, με, μοι, μου  指說話者（ ἐγώ 詞形還有強調的意思） 我 ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν  ‘but I tell you’ or ‘I am the one telling you’  「但是我告訴你」 (太 5:22) Τίς μου ἥψατο;  ‘who touched me?’  「誰摸我」 (可 5:31) ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν  ‘the Father and I are one’  「我與父原為一」 (約 10:30) 「第一人稱、第二人稱和第三人稱」等術語表明了希臘文中的正常次序，要列出參與者的時候，第一人稱總是首先出現。第二人稱居於第二位，而第三人稱則處於第三個相對位置。然而，在英語裡面保持這個次序可能會顯得不禮貌，因此在 約 10:30 中，英語譯本通常譯作「the Father and I are one」（「父親和我原為一」），但中文方面並沒有這個問題。

(b)

92.4 話語的參照人物 說話者及與說話者相關聯的人（排除或包括聽眾） ἡμᾶς, ἡμεῖς, ἡμῖν, ἡμῶν  指說話者或寫作者，以及與他或她相關的人，可以包括或不包括聽眾（ἡμεῖς 詞形還有強調的意思） 我們 Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν [πολλά]  ‘why is it that we and the Pharisees fast often?’  「我們和法利賽人常常禁食」 (太 9:14) Ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήκαμέν σοι  ‘look, we have left everything and followed you’  「看哪，我們已經撇下一切跟從你了」 (可 10:28) εἰπὲ ἡμῖν παρρησίᾳ  ‘tell us openly’  「清楚地告訴我們」 (約 10:24)

ἐδαφίζω

(1)

(a)

20.57 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （ἔδαφος「地面」1.44 的衍生詞）摧毀或拆除，使某物被夷為平地 夷為平地；拆除；摧毀 ἐδαφιοῦσίν σε  ‘they will raze you to the ground’  「他們要把你夷為平地」 (路 19:44) 在 路 19:44，代詞 σε「你」指耶路撒冷城。

(b)

20.64 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 （ἐδαφίζω[a] 「夷為平地；拆除」20.57 的引申喻意）摧毀或殺死某一群人 殺死 ἐδαφιοῦσίν σε καὶ τὰ τέκνα σου ἐν σοί  ‘they will raze you to the ground and kill those who live in you’  「他們要把你夷為平地，並殺死那些住在你裡面的人」 (路 19:44) 動詞 ἐδαφίζω 與代詞 σε（指耶路撒冷）相關時是指「夷為平地」（見 20.57），但若關係到 τὰ τέκνα σου ἐν σοί ，意思就是「殺死」。因此，ἐδαφίζω 必須被認為在同一上下文中有兩個不同的含義：(1)「夷為平地」；(2)「殺死」。

ἔδαφος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.44 地理物體及特徵 地球的表面 地的表面 地面 ἔπεσά τε εἰς τὸ ἔδαφος  ‘then I fell to the ground’  「我就仆倒在地」 (徒 22:7)

ἑδραῖος

(1)

α，ον

(a)

31.92 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 指堅定持守自己的立場或觀點 堅定；不動搖 ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, ἑδραῖοι γίνεσθε  ‘my dear fellow believers, be firmly established’  「所以，我親愛的弟兄們，你們務要堅固」 (林前 15:58) εἴ γε ἐπιμένετε τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι καὶ ἑδραῖοι  ‘if, indeed, you remain well-founded and established in the faith’  「只要你們持守信仰，根基穩固」 (西 1:23)

ἑδραίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

31.93 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 為信仰或實踐提供基礎的東西 支撐；根基；基礎 στῦλος καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας  ‘pillar and support of the truth’  「真理的柱石和根基」 (提前 3:15)

Ἑζεκίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.106 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，南國猶大的王（太 1:9） 希西家；《思》希則克雅

ἐθελοθρησκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.12 宗教活動 宗教行為 出於某人自己的願望和意念的一套宗教信念和做法 自定的宗教；自己想出來的宗教；隨己意敬拜 ἅτινά ἐστιν λόγον μὲν ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθελοθρησκίᾳ  ‘these (rules) appear to have an air of wisdom in the self-imposed religion’  「這些規條使人徒有智慧之名，用私意崇拜」 (西 2:23)

ἐθίζω

(1)

(a)

41.26 行為及相關狀態 習俗，傳統 ［參εἴωθα］ 按照習俗或傳統去做 照慣例；遵行習俗；保持傳統做法；按照規矩 τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισμένον τοῦ νόμου  ‘that they may carry out the custom of the Law’  「要照律法的規矩而行」 (路 2:27)

ἐθνάρχης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.80 控制，管理 管理，統治 被任命去代表國王管治某一特定地區或選區的人 行政長官；高級官員；總督；提督 ἐν Δαμασκῷ ὁ ἐθνάρχης Ἁρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν πόλιν Δαμασκηνῶν πιάσαι με  ‘when I was in Damascus the official of King Aretas kept the city under watch in order to arrest me’  「我在大馬士革的時候，亞哩達王手下的總督派警衛把守各城門，想要抓住我」 (林後 11:32)

ἐθνικός

(1)

ή，όν

(a)

11.38 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （ἔθνος「民族」11.55 的衍生詞）指不是猶太人的人 外邦人；異教徒 ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν μόνον, τί περισσὸν ποιεῖτε; οὐχὶ καὶ οἱ ἐθνικοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν;  ‘if you greet only your friends, have you done anything out of the ordinary? Even the Gentiles do that’  「你們若只請你弟兄的安，有什麼比別人強呢？就是外邦人不也是這樣做嗎？」 (太 5:47)

ἐθνικῶς

(1)

(a)

11.39 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （ἔθνος「民族」11.55 的衍生詞）指與非猶太人相似 像外邦人一樣；作為不信上帝的人；與異教徒相似 Εἰ σὺ Ἰουδαῖος ὑπάρχων ἐθνικῶς καὶ οὐχὶ Ἰουδαϊκῶς ζῇς  ‘if you are a Jew and live like a Gentile and not like a Jew’  「你既是猶太人，卻按照外邦人的樣子，不按照猶太人的樣子生活」 (加 2:14) 在 加 2:14 中，翻譯者不能把這詞譯作「像那些不信上帝的人」（比較 τὰ ἔθνη，11.37），因為這裡是對比兩類信徒，即猶太信徒與非猶太信徒。在其他語言中，人們往往找不到一個對比於猶太人的、用來指「外邦人」的專門用語，因此，翻譯者也許必須把「外邦人」說成「那些不是猶太人的人」。那麼，加 2:14 可以翻譯為「你是猶太人，卻像那些不是猶太人的人那樣生活」。

ἔθνος  (τὰ ἔθνη)

(1)

(a)

11.55 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參λαός］ 劃分全世界的人的最大單位，以他们所構成的社會政治群體為依據 國家；民族；人民 καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν  ‘he destroyed seven nations in the land of Canaan’  「他消滅了迦南地七族的人」 (徒 13:19) 在許多語言中，一個基本意為「部落」的詞彙，其意義已經引申用來指「國家」。在另一些語言中，不同的國家被簡單地稱為「不同的民族」。在某些情況下，不同的國家主要按他們不同的語言來分類，例如：「說不同語言的人」。然而，如果只是涉及多語種的人，就不應使用這種表達。

(b)

11.37 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 τὰ ἔθνη  （τὰ ἔθνη — ἔθνος「民族」11.55 的引申意義）不相信猶太教或基督教的人 外邦人；異教徒 μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν, καθὼς καὶ τὰ ἔθνη  ‘do not any longer live like the heathen’  「你們行事為人不要再像異教徒」 (弗 4:17) 雖然許多時候 τὰ ἔθνη 可以翻譯為「不信上帝的人」，不過翻譯為「相信別的神明」或「相信假神」似乎更加合適。例如：弗 4:17 可以翻譯為：「不要再像那些信奉偶像的人那樣生活」，或「不要再像那些信奉假神的人那樣生活」。

ἔθος

(1)

ους＜中＞

(a)

41.25 行為及相關狀態 習俗，傳統 ［參ἦθος, συνήθεια］ 或多或少被傳統固定並被社會普遍認可的行為模式 慣例；習俗；習慣；規矩 καθὼς ἔθος ἐστὶν τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν  ‘as is the burial custom of the Jews’  「按照猶太人預備安葬的慣例」 (約 19:40) 有些語言沒有表達「習俗」或「習慣」的名詞，而是用表示「習慣性行為」的動詞或副詞短語來表達。例如在一些語言中，約 19:40 可以譯成「按照猶太人埋葬死人的通常方式」，林前 11:16 可以譯成「這不是我們慣常所做的事」。

εἰ

(1)

(a)

89.65 關係 條件 表示條件：真實的或假設的，實際的或與事實相反的 如果；要是；倘若 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ  ‘if you (really) are the Son of God’  「你如果[真]是上帝的兒子」 (太 4:3) εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάμεις  ‘if these miracles had taken place in Tyre and Sidon’  「如何這些神蹟是行在推羅和西頓」 (太 11:21) εἰ οὐ δύναται τοῦτο παρελθεῖν  ‘if it is not possible for this to pass’  「如果這杯不能離開我」 (太 26:42) Εἰ ἔγνως ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ καὶ σὺ τὰ πρὸς εἰρήνην  ‘if you only knew in this day what is needed for peace’  「但願你今日知道那關乎你和平的事」 (路 19:42)

(b)

89.30 關係 原因及／或理由 表示原因或理由，所根據的實際情況在形式上被視為一種假設 既然；因為 εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν  ‘and since God clothes thus ... the grass of the field’  「田野的草……上帝尚且這樣妝扮它」 (太 6:30) εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ  ‘and since we died with Christ, we believe that we shall also live with him’  「既然我們與基督一同死了，就相信我們也會與他一同活著」 (羅 6:8) 英語和中文可以把 羅 6:8 或 太 6:30 等經文裡面的 εἰ 譯為「如果」或「既然」，因為連詞「如果」也可以是把一個真實的事件視為假設。然而，有些語言不可能譯成「如果上帝這樣裝飾野地的草」，因為這樣會暗示一個很大的疑問，懷疑上帝是否真的做了這件事。因此，在這些語言中，這詞需要明確地譯為「因為」或「既然」。

(c)

90.26 語意格 內容 用於標記作為內容的間接問題 是否；如果；那 ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκεν  ‘Pilate was amazed that he had already died’  「彼拉多聽見耶穌已經死了，感到驚訝」 (可 15:44) Εἰ ἁμαρτωλός ἐστιν οὐκ οἶδα  ‘I do not know whether he is a sinner’  「他是不是個罪人，我不知道」 (約 9:25) οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλησαν μελλόντων γίνεσθαι καὶ Μωϋσῆς, εἰ παθητὸς ὁ Χριστός  ‘saying nothing other than what the prophets and Moses said about what was going to happen, namely, that the Messiah would suffer’  「我所講的無非是眾先知和摩西所說將要成就的那些事，就是基督必須受難」 (徒 26:22, 23 [2])

(d)

89.131 關係 對比 εἰ μή  通過指出一個例外來表示對比 除了；但是；然而；相反；但僅僅是 οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ εἰ μὴ τοῖς ἱερεῦσιν μόνοις  ‘it was not lawful for him or the ones with him to eat, but instead, for the priests only’  「這餅是他不可以吃的，他的同伴也不可以吃，只有祭司才可以吃」 (太 12:4) ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ μή τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς  ‘not that there is another (gospel), except that there are some who trouble you’  「其實並沒有另一個福音，不過是有些人騷擾你們」 (加 1:7)

(e)

91.8 語段標記 強調的標記 ［參μενοῦν］ εἰ μήν  表示相當的強調（與 δήπου 和 οὖν[b] 91.7 相比） 當然 λέγων, Εἰ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε  ‘he said, I will certainly bless you with blessings and multiply you abundantly’  「我必多多賜福給你；我必使你大大增多」 (來 6:14)

(f)

71.13 狀況 很可能，不大可能 εἰ τύχοι  （習語，直譯：如果某事發生）表示有一定程度的可能性的標記 很可能；或者；或是；也許 τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ  ‘as many different kinds of languages as there probably are in the world’  「世上的語言也許有許多種」 (林前 14:10)

εἰδέα

(1)

ας＜陰＞

(a)

58.14 性質，類別，示例 外貌，形式的外在顯現 ［參εἶδος］ 外貌，是被看到的樣式 外形；外貌；容貌；相貌 ἦν δὲ ἡ εἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ  ‘his appearance was like lightning’  「他的相貌如同閃電」 (太 28:3) 在一些語言中，嚴格直譯 太 28:3 可能會被誤解，以為耶穌的身體輪廓像鋸齒一樣。當然，重點是光亮的程度，因此需要譯成「他的外貌像閃電一樣明亮」。

εἶδος

(1)

ους＜中＞

(a)

58.14 性質，類別，示例 外貌，形式的外在顯現 ［參εἰδέα］ 外貌，是被看到的樣式 外形；形狀；形體；外貌；容貌；相貌；面貌；形像；模樣；樣式 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτὸν τὸ εἶδος τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἕτερον  ‘while he was praying, his face changed in its appearance’  「正禱告的時候，他的面貌改變了」 (路 9:29) 路 9:29 中的這句表達也可以譯作：「耶穌正禱告的時候，他的面貌變得不同了」，或「……他的面貌看上去不一樣了」，或「……他看起來不同以前了」。

(b)

24.1 感官事件及狀態 看 ［參ὁράω］ 看見 1 看到的景象；看見 διὰ πίστεως γὰρ περιπατοῦμεν, οὐ διὰ εἴδους  ‘our life is a matter of faith and not of seeing’  「我們行事為人是憑著信心，不是憑著眼見」 (林後 5:7) 林後 5:7 的 εἶδος 也可以解作「所看到的事物」（見 24.2）。

____________________________________________________

1 和其他語義原始詞一樣，似乎沒有理由建立一個人為的定義，因為對應的譯詞已經能夠令人滿意地說明語義內容。

εἰδωλεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.19 建造物 建築物 供奉偶像的廟宇或神殿 偶像的廟 ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σὲ τὸν ἔχοντα γνῶσιν ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον  ‘for if a person sees you who have knowledge banqueting in the temple of an idol’  「若有人見你這有知識的在偶像的廟裡坐席」 (林前 8:10a) 希臘詞 εἰδωλεῖον 可以譯作「擺放偶像的建築物」或「供奉偶像的大房子」。由於「偶像」常被譯作「神明的塑像」，所以 εἰδωλεῖον 可以譯作「有神像的建築物」或「供奉神像的建築物」。

____________________________________________________

1 「在偶像的廟中吃喝」一語可能應該理解為一個人象徵性地將自己與相關神明認同的過程。因此，這會讓那些良心軟弱的人難以接受。

εἰδωλόθυτος

(1)

ου＜中＞

(a)

5.15 食物及調味品 食物 獻祭給偶像的動物的肉 祭偶像之物 Περὶ δὲ τῶν εἰδωλοθύτων, οἴδαμεν ὅτι πάντες γνῶσιν ἔχομεν  ‘concerning sacrificial meat, we know that we all have knowledge’  「關於祭過偶像的食物，我們曉得『我們都有知識』」 (林前 8:1) εἰδωλόθυτον 是一個複合詞，字面意為「祭偶像之物」。這詞裡面沒有意指「肉」的特定元素，但是意為「獻祭」的詞根就暗示了「肉」。通常祭牲的一部分會在祭壇上焚燒，一部分在神廟裡的儀式宴會上吃掉，還有一部分在市場上出售。根據猶太人的傳統，這肉是不潔淨的，因此不可以吃。翻譯者通常會用一個短語來翻譯 εἰδωλόθυτον，例如「獻給偶像的肉」或「獻給偶像的動物的肉」或「為了敬奉假神而宰殺的動物的肉」。

εἰδωλολάτρης

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.64 宗教活動 敬拜，尊崇 拜偶像的人 拜偶像的；拜偶像的人 μηδὲ εἰδωλολάτραι γίνεσθε  ‘do not be worshipers of idols’  「不要拜偶像」 (林前 10:7)

εἰδωλολατρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.63 宗教活動 敬拜，尊崇 敬拜偶像 拜偶像；拜偶像的事；偶像崇拜 φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρίας  ‘keep away from the worship of idols’  「你們要遠避拜偶像的事」 (林前 10:14)

εἴδωλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.97 人工製品 塑像及偶像 仿照人、動物、神明等造成的物件，是人所敬拜的對象 1 偶像；像 Οἴδατε ὅτι ὅτε ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ ἄφωνα ὡς ἂν ἤγεσθε ἀπαγόμενοι  ‘you know that while you were still heathen you were controlled by dead idols, who led you astray’  「你們知道，你們作外邦人的時候，受了迷惑去拜死的偶像」 (林前 12:2) 「像」與「偶像」的區別是：「像」僅僅代表一個超自然的存有，「偶像」則不僅代表一個存有，還被認為自身擁有一些超自然的能力。當人認為「像」的自身擁有這些能力，而不是僅僅代表某個超自然的實體時，「像」就成為了「偶像」。例如，如果人認為某個超自然生物的各種「像」具有各不相同的醫治能力，那麼，這些起初僅僅代表那個超自然能力的「像」，就成為了「偶像」，因為不同的「像」自身已經獲得了特殊的效力。 雖然很多地方都有偶像和對應的詞彙，但偶像卻不是普遍存在的。因此，在某些語言中，翻譯者需要採用描述性的對等詞彙，例如「製造成像神明的物品」或「被視為神明的雕像」。

(b)

12.23 超自然生物及力量 超自然生物 （εἴδωλον[a]「偶像」6.97 的引申喻意）不真實的超自然生物 假神 φυλάξατε ἑαυτὰ ἀπὸ τῶν εἰδώλων  ‘keep yourselves away from false gods’  「你們要遠避假神！」 (約壹 5:21) 「假神」可以翻譯為「那看似是神的」。這詞在 約壹 5:21 可以表達為「那些看似是神明但實際上不是的」。 然而，把 約壹 5:21 中的 εἴδωλον 簡單解釋為「偶像」也是有可能的。

____________________________________________________

1 在《新約》中，εἴδωλον[a]僅限於指「偶像」，而不是「像」，參6.97的討論。

εἰκῇ

(1)

(a)

89.20 關係 原因及／或理由 ［參δωρεάν］ 指沒有原因或沒有合理的理由 毫無理由地；沒有原因地；無緣無故地 εἰκῇ φυσιούμενος  ‘being puffed up for no reason’  「無故地自高自大」 (西 2:18)

(b)

89.54 關係 結果 ［參μάτην］ 指沒有任何結果 徒然地；沒有結果地 φοβοῦμαι ὑμᾶς μή πως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς  ‘I am afraid that my work among you will be without results’  「惟恐我在你們身上是枉費工夫了」 (加 4:11) 在某些語言中，「沒有結果」等說法可以譯作「什麼也沒有實現」或「就像從未發生過一樣」。

(c)

89.63 關係 目的 ［參δωρεάν］ 指沒有任何目的 毫無目的；沒有任何目的 οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ  ‘he does not carry the sword for no purpose’  「他不是毫無理由的佩帶刀劍」 (羅 13:4)

εἴκοσι

(1)

(a)

60.25 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的二十個實例 二十 τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘one who is coming against him with twenty thousand’  「那領二萬兵來攻打他的」 (路 14:31)

εἴκω

(1)

(a)

39.21 敵意，衝突 屈服 ［參ἐπιδίδωμι］ 向更高的權力或勢力屈服 讓步；屈服；妥協 οἷς οὐδὲ πρὸς ὥραν εἴξαμεν  ‘we did not give in to them for a minute’ (literally ‘... for an hour’)  「我們一分鐘[直譯：一小時]也沒有讓步順服他們」 (加 2:5)

εἰκών

(1)

όνος＜陰＞

(a)

6.96 人工製品 塑像及偶像 ［參τύπος, χάραγμα］ 造成人、神明、動物等形象的物件（不一定是立體的） 像；形像 Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη  ‘whose likeness is this?’  「這是誰的像」 (太 22:20) εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν  ‘likeness of mortal man and birds’  「必死之人和飛鳥的像」 (羅 1:23) 在一些上下文中， εἰκών[a]、τύπος[b] 和 χάραγμα[b] 所指的對象可能具有特殊的宗教含意，因為這些詞彙可能是指偶像，但是翻譯者的焦點應放在物件的相似性。在 太 22:20 等經文中，對等翻譯可能只是「圖畫」，但是在 羅 1:23 和 徒 7:43，翻譯者可以採用與翻譯 εἴδωλον[a]「偶像」6.97 相同的譯詞。

(b)

58.35 性質，類別，示例 同類或同等 與其他東西有相同形狀的 相同的形像；相同的模樣；形狀；像；樣式；肖像；相像；相似 καὶ καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου  ‘since we bear the likeness of that which is typical of the earth, we will also bear the likeness of that which is typical of heaven’  「就如我們既有屬塵土的形像，將來也必有屬天的形像」 (林前 15:49) 由於 τοῦ χοϊκοῦ 和 τοῦ ἐπουρανίου 是指個人，所以最好把 林前 15:49 譯成：「正如我們已經有用塵土所造之人的形像，將來也會有從天上來的人的形像」。 在 林前 15:49，εἰκών 表示種類的相似性；而 羅 1:23 中的 εἰκών 則表示一個成形的物體（見 6.96）。

(c)

58.61 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 在基本形狀和特徵上代表其他事物 代表；式樣；模型 ὁ νόμος ... οὐκ αὐτὴν τὴν εἰκόνα τῶν πραγμάτων  ‘the Law ... is not the representation itself of the real things’  「律法……不是本體的真像」或「……不是本體的代表」 (來 10:1)

εἰλικρίνεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.42 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 真誠的品質，表示動機純潔 真誠；動機純潔 ἐν ἀζύμοις εἰλικρινείας καὶ ἀληθείας  ‘(the bread) that has no yeast, (the bread) of sincerity and truth or (bread) without yeast, representing sincerity and truth’ or ‘... which stands for sincerity and truth’  「純潔真實的無酵餅」或「無酵，代表真誠和真實的餅」 (林前 5:8) ὡς ἐξ εἰλικρινείας, ἀλλ᾽ ὡς ἐκ θεοῦ κατέναντι θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν  ‘but because God has sent us, we speak with sincerity in his presence, as (servants of) Christ’  「因為上帝指派我們，讓我們在他面前以基督奴僕的身分誠誠懇懇地宣揚信息」 (林後 2:17)

εἰλικρινής

(1)

ές

(a)

88.41 道德倫理素質及相關行為 誠實，真誠 形容真誠，意即動機純潔 真誠的；沒有隱藏的動機 ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς ἡμέραν Χριστοῦ  ‘that you may be sincere and without blame on the day of Christ’  「在基督的日子作真誠無可指責的人」 (腓 1:10a)

____________________________________________________

1 在腓 1:10，εἰλικρινής可能應該解作道德上清潔的意思，因此是「生活潔淨」或「沒有過失」。

εἰμί

(1)

(a)

13.1 是，變成，存在，發生 狀態 具有某些特性，不管是固有的還是暫時的 是；作為 πραΰς εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ  ‘I am gentle and humble in spirit’  「我心裡是柔和謙卑的」 (太 11:29) μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι  ‘truly fortunate are those servants’  「那些僕人真是有福的」 (路 12:37) ὅτι πρῶτός μου ἦν  ‘because he was before me’  「因為在我以前，他已經存在」 (約 1:15) τοῦτο γὰρ εὐάρεστόν ἐστιν ἐν κυρίῳ  ‘for this is well pleasing to the Lord’  「因為這是主所喜悅的」 (西 3:20) ἵνα ἡ χαρὰ ἡμῶν ᾖ πεπληρωμένη  ‘in order that our joy might be complete’  「使我們的喜樂得以滿足」 (約壹 1:4) 有些表達裡面沒有動詞 εἰμί，比如 μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι「那些僕人真正有福了」（路 12:37）。1

(b)

13.4 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ὑπάρχω］ 與……相同 是 Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ  ‘you are the Son of God’  「你是上帝的兒子」 (可 3:11) οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίχριστος  ‘this one is the antichrist’  「這人就是敵基督者」 (約壹 2:22) αὕτη ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία  ‘this is the promise’  「這就是……應許」 (約壹 2:25)

(c)

13.69 是，變成，存在，發生 存在 在絕對意義上存在 存在 πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι  ‘before the world existed’  「還沒有世界以前」 (約 17:5) Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν  ‘in whom we live and move about and have our existence’  「我們的生活、行動、存在都在於他」 (徒 17:28) καλοῦντος τὰ μὴ ὄντα ὡς ὄντα  ‘whose command brings into being what did not exist’  「從無有創造萬有的」 (羅 4:17) πιστεῦσαι ... ὅτι ἔστιν  ‘must have faith ... that (God) exists’  「必須信[上帝]存在」 (來 11:6)

(d)

13.104 是，變成，存在，發生 發生 發生，指事件 發生 Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, μήποτε ἔσται θόρυβος τοῦ λαοῦ  ‘we must not do it during the feast in order that there may not be a riot’  「不可在節日期間做這事，免得民眾發生騷亂」 (可 14:2)

(e)

85.1 在空間存在 在某個地方 位於某個地方 在 Ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις πάλιν πολλοῦ ὄχλου ὄντος  ‘in those days again there was a large crowd’  「那些日子，又有一大群人聚集在一起」 (可 8:1) ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ εἶναί με  ‘I had to be in my Fathers house’  「我應當在我父的家裡」 (路 2:49) ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὃς ἔσται ἐπὶ τοῦ δώματος  ‘in that day, whoever is on the rooftop’  「那一天，在屋頂上的」 (路 17:31)

(f)

71.1 狀況 可能，不可能 ［參ἔξεστι(ν)］ 標記某事件從通常意義上來說有可能發生 可能；能；可以 οὐκ ἔστιν νῦν λέγειν κατὰ μέρος  ‘it is not possible now to discuss (these things) in detail’  「有關這一切我現在不能一一細說」 (來 9:5) 在 來 9:5，翻譯者無法確定作者不能一一細說的原因。可能是有其他一些緊急的事，或者篇幅有限，或者那些事對當時正在講論的題目並不合適。在一些語言中，譯文必須更具體一些，因為嚴格的直譯可能會暗示《希伯來書》的作者只是不能進行詳細的分析。當然，這種意思會與 來 9:5 這句表達的含義以及更廣的上下文互相矛盾。

(g)

58.67 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） 屬於特定的種類 是；屬於 αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης  ‘he was a chief tax collector’  「他是稅吏長」 (路 19:2) θεὸς ἦν ὁ λόγος  ‘the Word was God’  「道就是上帝」 (約 1:1) 在 約 1:1，θεός 顯然是一個種類的獨特成員；因此，在語法上似乎是表達完全等同的情況。翻譯者可以把它譯成「道是上帝」，但不能譯成「上帝是道」。

(h)

58.68 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） ［參συστοιχέω］ 在某些重要的特徵上與其他事物對應 相當於；代表；是……的形象；象徵；表示 τὸ δὲ Ἁγὰρ Σινᾶ ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ Ἀραβίᾳ  ‘Hagar stands for Mount Sinai in Arabia’ or ‘Hagar represents Mount Sinai in Arabia’  「夏甲代表阿拉伯的西奈山」 (加 4:25)

(i)

13.51 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參μεταβαίνω］ εἰμὶ εἰς  從一個狀態變成另一個狀態 改變；成為 καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν  ‘and the crooked ways will become straight’  「彎曲的道路變成筆直」 (路 3:5)

(j)

34.18 聯合 聯繫 εἰμὶ εἰς τὸν κόλπον  （習語，直譯：在……懷裡的）密切地聯繫在一起，暗示強烈的情感 與……密切相關的；靠近……的 ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρὸς  ‘who is close beside the Father’  「跟父最親密的那一位」 (約 1:18) 在 約 1:18，翻譯時可以說聖子是「在聖父的旁邊」或「與聖父有最親密的相通」。

(k)

68.20 時態 繼續 ［參μελετάω］ εἰμὶ ἐν  （習語，直譯：在裡面）繼續小心謹慎地進行某些活動 去做；繼續做；培養 ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ πᾶσιν  ‘practice these things and give yourself to them in order that your progress may be seen by all’  「這些事你要殷勤去做，並要在這些事上專心，好讓眾人看出你的長進來」 (提前 4:15) 提前 4:15 中的 ταῦτα μελέτα 和 ἐν τούτοις ἴσθι 看來在本質上是同義詞，語氣互相加強，這節經文的句子結構證明這兩個表達在意思上基本相同。然而，關於 μελετάω 在 提前 4:15 的另一種解釋，見 30.20。

(l)

23.117 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποθνῄσκω, θάνατος］ εἰμὶ ἐν θανάτοις  （習語，直譯：在死亡中）處於瀕臨死亡的危險中 面對死亡；冒生命危險；冒死

(m)

87.49 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） εἰμί τις  （習語，直譯：成為一個人物）成為一個重要的人 是偉大的；是重要的 πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη Θευδᾶς λέγων εἶναί τινα ἑαυτόν  ‘some time ago Theudas rose up claiming that he was a great person’  「從前杜達出現，自命不凡」 (徒 5:36)

(n)

87.80 地位 奴役，自由 εἰμὶ ὑπὸ ζυγόν  （習語，直譯：在軛下）處於被奴役的狀態 作奴隸 Ὅσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι  ‘those who are slaves’  「那些作奴隸的人」 (提前 6:1) 在 提前 6:1，ὑπὸ ζυγὸν 是冗餘的，因為它只是用來強調作奴隸的狀態。

(o)

89.106 關係 等同 ［參ὅς, οὗτος］ ὅ ἐστιν, τοῦτ᾽ ἔστιν  表示解釋或澄清，用同一種或不同的語言 即；意即；意思是；就是 Βοανηργές, ὅ ἐστιν Υἱοὶ Βροντῆς  ‘Boanerges, which means Men of Thunder’  「半尼其，意思是『性如暴雷的人』」 (可 3:17) κοιναῖς χερσίν, τοῦτ᾽ ἔστιν ἀνίπτοις, ἐσθίουσιν τοὺς ἄρτους  ‘they were eating their food with unclean hands, that is, with unwashed hands’  「他們曾看見他的門徒中有人用不潔淨的手，就是沒有洗的手吃飯」 (可 7:2) οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐμοί, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐν τῇ σαρκί μου, ἀγαθόν  ‘good does not live in me, that is, in my human nature’  「在我裡面的，就是在我肉體之中，沒有良善」 (羅 7:18) 在某些語言中，翻譯者必須比較具體地解釋某個詞彙在另一種語言中的意思。例如，可 3:17 中的句子可能需要譯成「半尼其，在另一種語言中是雷子的意思」或「半尼其，就是雷子的意思」。

(p)

23.91 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἐνδημέω, σκήνωμα］ εἶναι ἐν σκηνώματι  （習語，直譯：住在一個居所裡；見 7.8）活著，特別強調存活在地上 活著；還在這帳棚裡 ἐφ᾽ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι  ‘as long as I am alive’  「只要我還活著」 (彼後 1:13) 大多數語言都有「生活」或「活著」的通常表達方式，然而有些時候，有更加合適的習語可以 配合 林後 5:6 和 彼後 1:13 的上下文，比如：「有力氣」、「有眼睛」、「在地上四處走動」。

____________________________________________________

1 εἰμί[a]的這種結構省略可能應該視為零實現（zero actualization），意即大幅省略。

εἴπερ

(1)

(a)

89.66 關係 條件 加強語氣，表示條件 如果那是真的 εἴπερ ἄρα νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται  ‘if after all the dead really do not arise’  「如果死人真的沒有復活」 (林前 15:15)

εἶπον

(1)

(a)

33.69 溝通 說話，談話 ［參λέγω, φημί］ 說或講，焦點明顯放在說話的內容上 說；講；告訴

(b)

33.131 溝通 名字 ［參ἐπικαλέω, καλέω, λέγω, φωνέω］ 以一個人的屬性來談及這個人 稱呼；命名 要根據上下文來確定對一個人的稱呼，是初次給他命名，抑或只是用一個特定的名字來稱呼他，這並非總是能做到的。同樣，使用屬性或頭銜的時候，也並非常常能夠確定那是賦予某人以某個屬性或頭銜，還是僅僅用這樣一個屬性或頭銜來談論這個人，或對他說話。在某些情況下，賦予頭銜可能是間接的。例如，在 太 1:23，「他們將要稱他的名為以馬內利」是暗示要給他一個頭銜，但這個過程是以人們如何談論這個人的方式來陳述的。

(c)

33.140 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參λέγω, φημί］ 說一些話，為要更全面地解釋之前所說的話的含義或意圖 表示……的意思；意味著；暗示

(d)

31.5 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參λέγω］ εἶπον ἐν ἑαυτῷ  （習語，直譯：對自己說）在不與別人交流內容的情況下思考一些事情 自己心想；自言自語（常用來直接引述一個人的想法）

εἰρηνεύω

(1)

(a)

88.102 道德倫理素質及相關行為 平和的行為 與別人和平相處 和平地行事為人；和平地生活 εἰρηνεύετε ἐν ἀλλήλοις  ‘live in peace with one another’  「彼此和睦相處」 (可 9:50) 在某些語言中，「和睦地生活」的對等譯詞是對爭鬥的否定，例如「不要爭鬥」或「不要經常爭吵」。

εἰρήνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

22.42 煩惱，困難，解脫，有利的情況 有利的情況或狀態 和平、安寧的有利環境 和平；平安；安寧 Εἰ ἔγνως ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ καὶ σὺ τὰ πρὸς εἰρήνην  ‘if you knew in this day those things related to peace’  「但願你在這日子知道有關你平安的事」 (路 19:42) προπέμψατε δὲ αὐτὸν ἐν εἰρήνῃ  ‘send him on his way in peace’  「送他平安前行」 (林前 16:11) 路 19:42 和林前 16:11 中的「和平」或「平安」的意思，有些語言可能會用否定式來表達，比如：「沒有麻煩」，或「沒有憂慮」，或「心中踏實」。

(b)

25.248 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 從焦慮和內心混亂中解脫出來的狀態 1 平安；和平；毋須憂慮；安然 ὁ δὲ θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς καὶ εἰρήνης  ‘may the God of hope fill you with all joy and peace’  「願賜盼望的上帝……把各樣的喜樂、平安充滿你們」 (羅 15:13) Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη χαρὰ εἰρήνη  ‘the fruit of the Spirit is love, joy, peace’  「聖靈的果子就是仁愛、喜樂、和平」 (加 5:22) 當「平安」是「毋須憂慮」的意思時，有些語言往往用習語來表達，比如：「坐在心裡」，「肝臟安定」，或「裡面的人安靜」。

____________________________________________________

1 語義域25的εἰρήνη是形容一種心理狀態，而不是可以帶來和平和寧靜的環境（見22.42）。

εἰρηνικός

(1)

ή，όν

(a)

25.249 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 從焦慮和內心混亂中解脫出來的 平安的；和平；免除煩惱的 ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι᾽ αὐτῆς γεγυμνασμένοις ἀποδίδωσιν δικαιοσύνης  ‘later those who have been disciplined by it reap the peaceful reward of a righteous life’  「後來卻為那些經過這種操練的人結出平安的果子來，就是義」 (來 12:11)

εἰρηνοποιέω

(1)

(a)

40.4 和解，寬恕 和解 使人處於和平或和解的狀態 成就和平；使事情正確妥當；和好 εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ αἵματος τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ  ‘(God) made things right between himself and people through (his Sons) death on the cross’  「上帝藉著[他兒子]在十字架上受死成就了自己與人的和平」 (西 1:20) εἰρηνοποιέω 的字義與 40.1 密切關聯，即實現和平或者重建和平是和解的一個明顯要素；但是，εἰρηνοποιέω 的重點似乎是在於結果而不是過程。

εἰρηνοποιός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

40.5 和解，寬恕 和解 （εἰρηνοποιέω「成就和平」40.4 的衍生詞）使人與人之間恢復和平的人 使人和睦的人；促進和平的人 μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί  ‘happy are those who work for peace among people’  「使人和睦的人是蒙福的」 (太 5:9) 太 5:9 顯然沒有排除停止戰爭的含義，然而，εἰρηνοποιός 的重點是在於雙方實現和解，而不是使戰爭停止。

εἰς

(1)

(a)

84.16 空間的延伸 向目標延伸 朝著一個特殊的目標延伸1 向；朝著；沿著……方向 ὅτε ἤγγισαν εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘as they drew near to Jerusalem’  「他們走近耶路撒冷」 (太 21:1) ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον  ‘they went to the tomb’  「他們到墓穴那裡去」 (約 20:3)

(b)

84.22 空間的延伸 向目標延伸 ［參ἐν］ 朝著區域內部的某個目標延伸 入；進入 ἐμβάντι αὐτῷ εἰς τὸ πλοῖον  ‘he got into the boat’  「他上了船」 (太 8:23) εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον  ‘he entered into the tomb’  「他進了墳墓」 (約 20:6)

(c)

83.47 空間的位置 在上面，在表面 ［參ἐν］ 位於某個區域的表面之上的位置 在……上面；在……的表面 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου]  ‘whoever hits you on the right cheek’  「有人打你的右臉」 (太 5:39) καὶ ἐμπτύσαντες εἰς αὐτὸν ἔλαβον τὸν κάλαμον καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘and spit on him and took a reed and beat him on the head’  「又向他吐唾沫，拿蘆葦稈打他的頭」 (太 27:30)

(d)

83.13 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἐν, ἔσω］ 在特定界限之內的一個位置2 在……裡面；在……當中 πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν μοι ἀποτάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν μου  ‘but first let me say goodbye to those in my home’  「但是請讓我先回去和家裡的人告別」 (路 9:61) τὰ παιδία μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν  ‘my children are with me in bed’  「孩子們也同我在牀上了」 (路 11:7)

(e)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體中間3 在……裡面；與……一起 ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς  ‘the seed that fell among thorns’  「那撒在荊棘中的種子」 (太 13:22) ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘but in order to keep this from spreading further among the people’  「但是為了避免這事進一步在百姓中間傳播」 (徒 4:17)

(f)

89.57 關係 目的 表示意圖，經常帶有預期結果的含意 為了；因……起見 προσένεγκον τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωϋσῆς, εἰς μαρτύριον αὐτοῖς  ‘take the offering which Moses prescribed, in order to provide proof for them’  「獻上摩西規定的供物，好向大家作證」 (太 8:4) φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν  ‘light to serve as a revelation to the Gentiles’  「成為啟示外邦人的亮光」 (路 2:32) εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον  ‘for this purpose I came into the world’  「我為此來到世上」 (約 18:37) εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑμᾶς τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ  ‘for the purpose of your becoming worthy of the kingdom of God’  「為要使你們配得享受上帝國的福澤」 (帖後 1:5)

(g)

89.48 關係 結果 ［參ἐν］ 表示結果，可能暗示此前有一個過程 結果是；因此結果是；導致 εἰς τὸ εἶναι αὐτοὺς ἀναπολογήτους  ‘so that as a result they are without excuse’  「以可使他們無法推諉」 (羅 1:20) ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει  ‘because the kindness of God leads you to repent’  「上帝的恩慈是要領你悔改」 (羅 2:4) εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑμᾶς τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ  ‘as a result you will be worthy of the kingdom of God’  「使你們配得上帝的國」 (帖後 1:5) καὶ εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει  ‘and he goes to destruction’  「牠……走向滅亡」 (啟 17:8) 在 帖後 1:5 這個結構中的 εἰς 可以解作目的（見 εἰς[f]，89.57）。 羅 2:4 中的 εἰς … ἄγω 可以解作純粹表達原因，因為 ἄγω[g]（見36.1）也有原因的成分，因此可以把 εἰς μετάνοιάν σε ἄγει 解作「[上帝的恩慈]使你悔改」。然而無論如何，εἰς 都表示一個作為結果的事件或狀態。

(h)

89.76 關係 方法，途徑 ［參διά, ἐν］ 表示方式，某個事件藉此使另一個事件可能發生4 藉著；藉；通過 οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόμον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων  ‘you who received the Law through arrangements made by angels’ or ‘you who received the Law handed down by angels’  「你們是領受了上帝律法的人；這律法是由天使傳下的」或「你們領受了天使所傳下的律法」 (徒 7:53)

(i)

90.23 語意格 內容 ［參ἐν, ἐπί］ （帶直接受格）用於標記內容，該內容是要具體說明特定的指示物 有關；關於 βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ ..  ‘and baptize them in the name of the Father and the ...’  「奉父……的名，給他們施洗」 (太 28:19) Δαυὶδ γὰρ λέγει εἰς αὐτόν  ‘for David spoke concerning him’  「大衛指著他說」 (徒 2:25) θέλω δὲ ὑμᾶς σοφοὺς εἶναι εἰς τὸ ἀγαθόν  ‘but I want you to be wise concerning what is good’  「我希望你們在善事上聰慧」 (羅 16:19)

(j)

78.51 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參ἐπί, ἕως, μέχρι, πρός］ 程度延伸到特定的點，這個點由上下文來標示 達到……的程度；多達；直到 ἐν ὑμῖν μεγαλυνθῆναι ... εἰς περισσείαν  ‘to be increased among you ... to the point of being much more’  「……增長……能夠因著你們更加擴展」 (林後 10:15) 在 林後 10:15，περισσείαν 本身表示某事物達到過多的程度（見 78.31），而 εἰς 標記著程度達到這樣一個點。因此可以說，εἰς 在語義上是加強 περισσείαν 的含義。

(k)

13.62 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀπό］ 用於標記狀態改變 從……到；為要；變成 καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν  ‘and the two will become one flesh’ or ‘... one person’  「二人成為一體」或「二人成為一人」 (太 19:5) καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον  ‘and it became a tree’  「成了一棵樹」 (路 13:19) καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην  ‘and it was reckoned to him for righteousness’  「這就算他為義」 (羅 4:3)

(l)

90.59 語意格 經歷者 用於標記有參與的經歷者 向；為 συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ θεός  ‘but God demonstrates his love toward us’  「上帝向我們顯示了無比的愛」 (羅 5:8) τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς ἔχθρα εἰς θεόν  ‘the human way of thinking is hostile to God’  「人的思維方式是與上帝為敵的」 (羅 8:7) τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ ... εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος  ‘the proclamation about Jesus Christ ... has been made known to all nations’  「有關耶穌基督的傳道……已經使萬國知道」 (羅 16:25, 26 [2]) ἐραυνῶντες εἰς τίνα ἢ ποῖον καιρὸν  ‘trying to find out whom it would be and at what time (he would come)’  「考察過這究竟是指什麼人和什麼時候」 (彼前 1:11) 按照這個定義，彼前 1:11 的語句可以譯作「他們查考探索……是指著誰人，什麼時候會實現」。然而，若將 彼前 1:11 中的 εἰς 解作 εἰς[i]（90.23），將 ποῖον 解作 ποῖος[b]（58.30），這個語句可以譯作「他們查考探索……是指著什麼時候以及如何發生」。

(m)

90.41 語意格 受益 （帶直接受格）用於標記從事件中受益的人，暗示一些給予他們的東西 為；為……的利益 Περὶ δὲ τῆς λογείας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους  ‘concerning the collection made on behalf of the people of God’  「關於為聖徒捐款的事」 (林前 16:1) τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους  ‘a share in helping the people of God’  「在這供給上帝子民的善事上有份」 (林後 8:4) 林前 16:1 和 林後 8:4 顯然都省略了給上帝的百姓提供幫助的事件。

(n)

90.30 語意格 起誓保證的參與者 ［參ἐν］ （帶間接受格）用於標記一些象徵超自然人物或力量的物件，人們相信這些超自然人物或力量可以保證起誓者會信守誓言 藉著 μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ θεοῦ, μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ, μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου βασιλέως, μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν  ‘not by heaven, because it is God's throne; nor by the earth, because it is his footstool; nor by Jerusalem, because it is the city of the great King; nor should you swear by your head, because you cannot make a single hair white or black’  「不可指著天起誓，因為天是上帝的寶座。 不可指著地起誓，因為地是他的腳凳；也不可指著耶路撒冷起誓，因為耶路撒冷是大君王的京城。 又不可指著你的頭起誓，因為你不能使一根頭髮變黑變白」 (太 5:34, 35, 36 [3])

(o)

67.117 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 表示一個時間範圍的標記 直到；……之日 ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά  ‘you have many good things stored up for many years’  「你擁有很多好東西，足夠享用多年」 (路 12:19) ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος  ‘but punishment has come upon them at the end’  「但刑罰終必臨到他們身上」 (帖前 2:16) 關於 εἰς τέλος 在 帖前 2:16（作為習語）的另一種解釋，見 78.47。

(p)

67.160 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 表示一個時間單位 在……時 παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον  ‘they invited (them) for the next Sabbath’  「請他們在下一個安息日……」 (徒 13:42)

(q)

67.119 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἄχρι(ς), ἕως, μέχρι］ 時間連續延伸直到某個時間點 直到；到；最後；終於 ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται  ‘he who remains to the end will be saved’  「忍耐到底的人必然得救」 (太 10:22) εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς  ‘he loved them to the end’  「他愛他們到底」 (約 13:1) 短語 εἰ μὴ ὅταν 常常譯作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他們不要把所看見的告訴任何人，直到人子從死裡復活」可 9:9），但是這個短語可以理解為「如果不是到那時候，就不要……」，這個表達在語義上相當於「直到」。 關於 εἰς τέλος 在 約 13:1 作為習語的另一種解釋，見 78.47。

(r)

27.4 學習 學習 ［參ἐπίγνωσις］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （習語，直譯：進入知識）獲取關於某事物的信息，重點在於所涉及的過程 學習；發現；慢慢了解 ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν  ‘who wants all people to be saved and to learn the truth’  「他願意人人得救，並得以認識真理」 (提前 2:4) 短語 εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以理解為意指「終於知道、終於明白」（見 32.17）。短語 εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以理解為意指「終於知道、終於明白」（見 32.17）。

(s)

32.17 理解 終於理解或明白過來 ［參ἐπίγνωσις］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （習語，直譯：進入知識）開始理解某事的意義，特別強調過程 終於明白；終於了解 πάντοτε μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάμενα  ‘they are always learning but never able to (really) come to understand the truth’  「雖然常常學習，終久無法達到明白真理的地步」 (提後 3:7) εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以解作「終於有了認識，終於知道」（見 27.4）。

(t)

78.27 程度 多，少（正負程度） ［參ἄμετρος］ εἰς τὰ ἄμετρα  （習語，直譯：進入未被測量的）超出量表的預期範圍的一個點 過多的；超過限度；在範圍以外 ἡμεῖς δὲ οὐκ εἰς τὰ ἄμετρα καυχησόμεθα  ‘we will not boast beyond certain limits’  「我們誇口並不會越過限定的範圍」 (林後 10:13) 在一些語言中，最好將 林後 10:13 中的這句話譯成：「我們不會過分誇口」，或「我們只會限於這樣誇口」。

(u)

67.95 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰών, διηνεκής, παντελής］ εἰς αἰῶνα, εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας, εἰς ἡμέραν αἰῶνος, εἰς παντὰς τοὺς αἰῶνας, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, εἰς τὸν αἰῶνα τῶν αἰώνων, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, εἰς τὸ παντελές  無限地持續的時間，特別強調未來 一直；永遠；永永遠遠；永恆地 ὁ Χριστὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα  ‘the Messiah will remain forever’  「基督是永遠長存的」 (約 12:34) αὐτῷ ἡ δόξα ... εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων  ‘to him be the glory ... for all ages forever and ever’  「願他……得著榮耀，直到世世代代，永永遠遠」 (弗 3:21) σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται  ‘he is able to save forever’  「他都能拯救到底」或「他能拯救……直到永遠」 (來 7:25) ᾧ ἐστιν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων  ‘to him belong the glory and the power forever and ever’  「願榮耀和權能都歸給他，直到永永遠遠」 (彼前 4:11) εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘has been reserved forever’  「永遠為他們保留著」 (猶 1:13) 另見 路 1:33、彼後 3:18、猶 1:25、來 1:8。採用 αἰών 的更詳盡表達形式，在某種程度上是更加強調它的意義，尤其見於莊嚴的榮耀頌文體。 關於 εἰς τὸ παντελές 在 來 7:25 的另一種解釋，見 78.47。

(v)

28.73 知道 不可知的，秘密的 ［參οὖς, πρός］ εἰς τὸ οὖς  （習語，直譯：進入耳中）關於那只有在私下聽到某個信息的人才知道的事情 秘密地；私下地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you hear in secret, proclaim publicly’  「你們私下聽到的話，也要當眾宣佈」 (太 10:27) 「你們私下聽到的一切事」這種短語，可以譯成「你們在沒有其他人在場的時候聽到的一切事」。

(w)

23.150 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 εἰς τὸ χεῖρον ἔρχομαι  （習語，直譯：變得更糟）病得愈來愈嚴重 情況更壞；病得更重 μηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα  ‘she did not benefit, but instead became more sick’  「她一點也不見好，反而病情更重了」 (可 5:26)

(x)

88.166 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 ［參χολή］ εἰς χολὴν πικρίας εἰμί  （習語，直譯：在苦膽中）特別嫉妒或憤恨某人 非常嫉妒；妒火如狂 εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύνδεσμον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα  ‘for I see that you are full of bitter envy (or are bitterly envious) and are a prisoner of sin’  「我看出你正在啃著嫉妒的苦果，作罪的囚徒」 (徒 8:23)

____________________________________________________

1 在「朝向某個目標延伸」這個意思上，εἰς[a]（84.16）和ἐπί[e]（84.17）有很多重疊。有人主張ἐπί暗示在某一個點上面，而εἰς表示進入一個與某點相關的區域，但這種區分似乎非常主觀。

2 在表示進入某個區域的上下文中，ἐν[a]和εἰς[d]可以譯為「到……裡面」。

3 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

4 作為方法或途徑的標記，διά[c]的用法與εἰς[h]和ἐν[p]可能存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

εἷς

(1)

μία，ἕν

(a)

60.10 數目 一，二，三，等等（基數） 一，與多相對；基數，即有可數實體的一個實例 一 ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν  ‘whoever forces you to carry a pack one mile’  「假如有人強迫你替他背行李走一里路」 (太 5:41) οὕτως οἱ πολλοὶ ἓν σῶμά ἐσμεν  ‘though many, we form one body’  「雖然我們是許多人，但是成為一個身體」 (羅 12:5)

(b)

92.22 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指單個、不確定的人或物（有時通過 τις[a] 92.12 這個不確定的代詞來加強語氣） 一個 προσελθὼν εἷς γραμματεὺς εἶπεν αὐτῷ  ‘a teacher of the Law came and said to him’  「有一個文士進前來對他說」 (太 8:19) ἐπάταξεν εἷς τις ἐξ αὐτῶν τοῦ ἀρχιερέως τὸν δοῦλον  ‘one of them struck the high priests slave’  「其中一個人揮刀向大祭司的奴僕砍去」 (路 22:50)

(c)

63.4 整體，聯合，部分，分開 整體 作為合一的整體，相對於被分成不同部分或由不同部分組成 一；一體；一位；獨一；唯一；合一 καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν  ‘and the two shall become one flesh’  「兩個人成為一體」 (太 19:5) ὁ δὲ θεὸς εἷς ἐστιν  ‘but God is one’  「上帝卻是一位」 (加 3:20) 加 3:20 中的這個短語是指一個事實，就是在《聖經》中，上帝被定義為一個整體，而並非有許多顯現或實現的特徵。

εἰσάγω

(1)

(a)

15.173 線性運動 引領，帶來，帶領 帶或領進去 領進去；帶進去 εἶπεν τῇ θυρωρῷ καὶ εἰσήγαγεν τὸν Πέτρον  ‘he spoke to the girl at the gate and brought Peter inside’  「對看門的使女說了一聲，就領彼得進去」 (約 18:16)

(b)

15.194 線性運動 攜帶，負擔 ［參εἰσφέρω］ 搬運或攜帶物件進入某個地區或建築物 帶入 εἰσήγαγον διαδεξάμενοι οἱ πατέρες ἡμῶν μετὰ Ἰησοῦ  ‘having received (the tabernacle), our fathers under Joshua brought it in (with them)’  「我們的祖先相繼承受了這帳幕……就和約書亞一起把帳幕帶進……」 (徒 7:45)

εἰσακούω

(1)

(a)

24.60 感官事件及狀態 聽 ［參ἐπακούω］ 聆聽某人說話，有留心聽並回應所聽到的話的含義 聆聽；傾聽；留心聽；注意所說的話；（上帝）垂聽；聽從 εἰσηκούσθη σου ἡ προσευχὴ  ‘he has listened to your prayer’ (literally ‘your prayer has been listened to’ or ‘... has been heard’)  「上帝垂聽了你的禱告」或「你的禱告已蒙垂聽」 (徒 10:31)

(b)

36.15 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ὑπακοή, ὑπακούω］ 留心注意並服從1 聽從；順服 οὐδ᾽ οὕτως εἰσακούσονταί μου  ‘even then they will not obey me, (says the Lord)’  「雖然如此，他們還是不聽從我」 (林前 14:21) 在某些語言中，表達「服從」或「順服」概念的詞彙經常譯成：「做某人所說的事」，或「執行某人的命令」。

____________________________________________________

1 ὑπακούω[a]和εἰσακούω[b]的意思可能有細微的區別；ὑπακούω[a]可能主要指服從，εἰσακούω[b]則更強調細心聆聽從而產生順服。

εἰσδέχομαι

(1)

(a)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε· κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς  ‘have nothing to do with what is unclean, and I will receive you’  「不要沾染不潔之物， 我就接納你們」 (林後 6:17) 由於 林後 6:17 中的 εἰσδέχομαι 是指上帝接納人，因此要表達這個含義，可能需要使用一個詞彙，與表示迎接客人進入家中所用的很不相同。在某些情況下，翻譯者可以採用比較一般性的詞彙，例如「接納」；在某些語言中，可以使用習語表述為「向你伸出我的手」或「把你看作屬於我」。由於 εἰσδέχομαι 在這類語境中是比喻的用法，因而有必要採用不同類型的譯法。

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

εἴσειμι

(1)

(a)

15.93 線性運動 來到，進入 ［參εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι］ 進入一個二維或三維的空間 進入 ὃς ἰδὼν Πέτρον καὶ Ἰωάννην μέλλοντας εἰσιέναι εἰς τὸ ἱερόν  ‘he saw Peter and John about to enter the Temple’  「他看見彼得和約翰正要進入聖殿」 (徒 3:3)

εἰσέρχομαι

(1)

(a)

15.93 線性運動 來到，進入 ［參εἴσειμι, εἰσπορεύομαι］ 進入一個二維或三維的空間 進入 τολμήσας εἰσῆλθεν πρὸς τὸν Πιλᾶτον  ‘he went in bravely to the presence of Pilate’  「他放膽進去見彼拉多」 (可 15:43) εἰσῆλθεν εἰς Καφαρναούμ  ‘he came into Capernaum’  「就進了迦百農」 (路 7:1) 在《新約》裡，εἰσέρχομαι[a] 也用來指鬼魔或撒但進入活物中，例如：λέγοντες, Πέμψον ἡμᾶς εἰς τοὺς χοίρους, ἵνα εἰς αὐτοὺς εἰσέλθωμεν「說：『求你打發我們往豬群裡，好讓我們進入豬裡面。』」（可 5:12）。許多語言都沒有這種說法，即某個超自然生物進入了一個物體中，因此可能需要使用諸如「抓住」、「控制」或「附著」等詞彙。

(b)

13.110 是，變成，存在，發生 發生 發生，強調是初始的 發生；進入 ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθεν  ‘sin came into the world’  「罪……進入世界」 (羅 5:12) 有些語言也許不可以說「罪進入」(羅 5:12)，因此就要重組結構關係，例如改為：「人開始犯罪」。

(c)

68.7 時態 開始 ［參ἐφίστημι］ 開始，重點是活動的初始階段 開始 Εἰσῆλθεν δὲ διαλογισμὸς ἐν αὐτοῖς  ‘an argument began among them’ or ‘they began to argue’  「門徒之間起了爭論」或「他們開始爭論」 (路 9:46) 在 路 9:46 中的第一個從句，清楚可見事件是在名詞 διαλογισμός 裡面，而動詞 εἰσῆλθεν 只是說明事件的一個體貌。

(d)

90.70 語意格 經歷者 ［參εὑρίσκω］ 開始經歷一件事件或一個狀態 開始經歷；進入一個經歷；達到 καλόν ἐστίν σε κυλλὸν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν  ‘it is better for you to come to experience (true) life with one hand than to keep two hands and end up in Gehenna’  「你缺一隻手進入永生，比有兩隻手落到地獄，入那不滅的火裡去還好」 (可 9:43) Προσεύχεσθε μὴ εἰσελθεῖν εἰς πειρασμόν  ‘pray that you will not begin to experience temptation’ or ‘... trial’  「你們要禱告，免得陷入試探」 (路 22:40)

(e)

41.24 行為及相關狀態 行為，品行 ［參εἰσπορεύομαι, ἐκπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ εἰσέρχομαι καὶ ἐξέρχομαι  （習語，直譯：進去和出去）在某個社群或團體中生活或行事為人 住在一起；生活在一起 ἐν παντὶ χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς  ‘during the whole time that the Lord Jesus lived among us’  「主耶穌在我們中間出入的整個時間」或「主耶穌在我們中間生活期間」 (徒 1:21) 徒 1:21 中這個習語的語義重點，似乎在於一個人與其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移動行走。例如，這個語句可以譯成「在主耶穌基督與我們一起在各地行走傳道的整個時期」。

εἰσκαλέομαι

(1)

(a)

33.316 溝通 邀請 邀請一個人進去作客 邀請進去 εἰσκαλεσάμενος οὖν αὐτοὺς ἐξένισεν  ‘he invited the men in and entertained them as guests’  「彼得就請他們進去，招待他們」 (徒 10:23)

εἴσοδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

15.87 線性運動 來，來到，到達 到達行動現場 進來；到來 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας παντὶ τῷ λαῷ Ἰσραήλ  ‘before (Jesus) coming, John preached ahead of time to all the people of Israel that they should repent and be baptized’  「在耶穌公開出來之前，約翰預先向所有以色列人宣講了悔改的洗禮」 (徒 13:24)

(b)

34.56 聯合 迎接，接待 在某人來訪時表示歡迎，重點可能在於準備好的接納 歡迎；接納；接待；進入 αὐτοὶ γὰρ περὶ ἡμῶν ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσοδον ἔσχομεν πρὸς ὑμᾶς  ‘all those people speak of how you welcomed us when we visited you’  「各處的人都講述我們到你們那裡去怎樣受到接納」 (帖前 1:9)

εἰσπηδάω

(1)

(a)

15.237 線性運動 奔跑 快速地跑進去 跑進去；衝進去 αἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησεν  ‘and he called for a light and rushed in’  「獄警叫人拿燈來，就衝進去」 (徒 16:29)

εἰσπορεύομαι

(1)

(a)

15.93 線性運動 來到，進入 ［參εἴσειμι, εἰσέρχομαι］ 進入一個二維或三維的空間 進入 πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ  ‘everything which goes into the mouth moves on into the stomach’  「一切進到口裡的，是繼續進到肚子裡面」 (太 15:17) εἰσπορεύεται ὅπου ἦν τὸ παιδίον  ‘they entered (the room) where the child was’  「進了孩子所在的地方」 (可 5:40)

(b)

41.24 行為及相關狀態 行為，品行 ［參εἰσέρχομαι, ἐκπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ εἰσπορεύομαι καὶ ἐκπορεύομαι  （習語，直譯：進去和出去）在某個社群或團體中生活或行事為人 住在一起；生活在一起 ἦν μετ᾽ αὐτῶν εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he was living with them in Jerusalem’  「他與使徒一同住在耶路撒冷」 (徒 9:28) 徒 9:28 中這個習語的語義重點似乎是在於一個人與其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移動行走。例如，這個語句可以譯成「保羅在耶路撒冷和門徒一起出入往來」。

εἰστρέχω

(1)

(a)

15.232 線性運動 奔跑 跑進去 εἰσδραμοῦσα δὲ ἀπήγγειλεν ἑστάναι τὸν Πέτρον πρὸ τοῦ πυλῶνος  ‘she ran back in and told them that Peter was standing at the gate’  「就跑進去報信，說彼得站在門口」 (徒 12:14)

εἰσφέρω

(1)

(a)

15.194 線性運動 攜帶，負擔 ［參εἰσάγω］ 搬運或攜帶物件進入某個地區或建築物 帶入 ὧν γὰρ εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας εἰς τὰ ἅγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως  ‘the Jewish High Priest brings the blood of the animals into the Most Holy Place to offer it as a sacrifice for sins’  「猶太大祭司把牲畜的血帶進至聖所，把它當作贖罪的祭物獻上」 (來 13:11)

(b)

90.93 語意格 使經歷 使某人進入特定的事件或狀態 使；帶進；導致 καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν  ‘and do not lead us to trial’ or ‘do not cause us to be tested’  「不要把我們帶進試探」或「不要讓我們陷入試探」 (太 6:13)

(c)

24.55 感官事件及狀態 聽 εἰσφέρω εἰς τὰς ἀκοάς  （習語，直譯：傳到耳中）使某人聽見 使聽到；傳到耳中 ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶν  ‘you cause us to hear some strange things’  「你把一些新奇的事傳到我們耳中」 (徒 17:20) 在一些語言中，「使聽到」這種表達是不自然的，最好採用表示「說」的詞彙，比如「我們聽你所說的奇怪事情」。關於這個習語在 徒 17:20 中的另一種解釋，見 33.92。

(d)

33.92 溝通 說話，談話 εἰσφέρω εἰς τὰς ἀκοάς  （習語，直譯：帶進耳中）通過說話的方式使人們注意到某事，但可能不是以正式或公開的方式 引起……注意；向……談到 ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶν  ‘you speak to us about strange things’  「你向我們談到一些奇怪的事」 (徒 17:20) 關於這個習語在 徒 17:20 中的另一種解釋，見 24.55。

εἶτα

(1)

(a)

67.44 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἔπειτα, μετέπειτα］ 一個時間點接著另一個時間點 1 然後；隨後；之後；再後；後來；接著；又；才 Ἀδὰμ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὕα  ‘Adam was created first, and then Eve’  「因為亞當先被造，然後才是夏娃」 (提前 2:13)

(b)

89.100 關係 添加 表示論據的添加，該論據剛剛在上下文中指明 除此之外；再者 εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας εἴχομεν παιδευτὰς  ‘besides this, we have earthly fathers to discipline us’  「再者，我們曾有肉身之父管教我們」 (來 12:9)

____________________________________________________

1 μετέπειτα可能是指一個略長的時間段，或者僅僅是ἔπειτα的風格變體。

εἴτε

(1)

(a)

89.69 關係 條件 （通常成對出現，但在 林前 14:27 只出現一個）表示兩個或多個條件（意思相當於 εἰ[a]「如果；假如」89.65） 是……或……；如果……如果…… εἴτε Παῦλος εἴτε Ἀπολλῶς εἴτε Κηφᾶς, εἴτε κόσμος εἴτε ζωὴ εἴτε θάνατος ..  ‘whether Paul or Apollos or Cephas or the world or life or death ...’  「無論是保羅，是亞波羅，是磯法，是世界，是生，是死」 (林前 3:22) εἴτε γλώσσῃ τις λαλεῖ  ‘if someone speaks in a tongue’  「如果有人要說方言」 (林前 14:27) εἴτε δὲ θλιβόμεθα ... εἴτε παρακαλούμεθα  ‘if we are in difficulty ... if we are encouraged’  「如果我們受患難……如果我們得安慰……」 (林後 1:6)

εἴωθα

(1)

(a)

41.26 行為及相關狀態 習俗，傳統 ［參ἐθίζω］ 按照習俗或傳統去做 照慣例；遵行習俗；保持傳統做法；按照規矩 Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον ὃν ἤθελον  ‘at every Passover feast the governor was in the habit of setting free any prisoner the crowd asked for’  「每逢逾越節，總督會照慣例，釋放一個民眾要求釋放的囚犯」 (太 27:15)

ἐκ

(1)

(a)

84.4 空間的延伸 從源頭延伸 從某個區域或空間延伸出來，通常有移出劃定區域的含意 從……；從……出來；出於 σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ  ‘a sign from heaven’  「從天上來的徵兆」 (太 16:1a) αἱ γυναῖκες, αἵτινες ἦσαν συνεληλυθυῖαι ἐκ τῆς Γαλιλαίας αὐτῷ  ‘women who had followed him from Galilee’  「那些從加利利隨耶穌一起來的婦女」 (路 23:55)

(b)

89.25 關係 原因及／或理由 ［參ἀπό, ὅθεν, παρά］ 表示原因或理由，重點在於源頭2 因為；由於 Ἐκ τούτου πολλοὶ [ἐκ] τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀπῆλθον  ‘because of this, many of his followers went away’  「因為這件事，他的門徒中有許多人退卻離開了」 (約 6:66) ἐκ τούτου ὁ Πιλᾶτος ἐζήτει ἀπολῦσαι αὐτόν  ‘because of this, Pilate sought to release him’  「因為這件事，彼拉多想要釋放耶穌」 (約 19:12)

(c)

89.77 關係 方法，途徑 表示構成根源的方式 藉著；通過 αἵτινες διηκόνουν αὐτοῖς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς  ‘who served them from their possessions’ or ‘... by means of their possessions’  「用自己所擁有的來服事耶穌和門徒們」 (路 8:3) ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας  ‘make for yourselves friends by means of the wealth of this wicked world’ (literally ‘... by means of unrighteous mammon’ or ‘... by means of unrighteous riches’)  「藉著這邪惡世界的錢財結交朋友」（直譯：「藉著那不義的錢財結交朋友」） (路 16:9) 有些學者把 路 16:9 中的 ἐκ 解作 ἐκ[g]「除了」（見 89.121）。若是這樣，路 16:9b 中的 ἐκλίπω 就應作 ἐκλίπητε（見於一些晚期抄本）。

(d)

90.12 語意格 工具 （帶所有格）用於標記工具，此外還暗示結果 藉；由於……的結果 χρυσίον πεπυρωμένον ἐκ πυρὸς  ‘gold refined by fire’  「藉火熬煉的金子」 (啟 3:18) πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπέθανον ἐκ τῶν ὑδάτων  ‘many people died as a result of the water’  「許多人由於水變苦就死了」 (啟 8:11)

(e)

89.85 關係 方式 表示方式，通常帶有根源的含意 以；從 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης  ‘each one (should give) as he has decided, not with regret or out of a sense of duty’  「每一個人都應該按照自己的心願捐助，不帶著勉強，不是出於責任感」 (林後 9:7)

(f)

90.16 語意格 事件或活動的來源 （帶所有格）用於標記一個活動或狀態的來源，暗示某物從這來源而來 從；藉 Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα, Ἰσαὰκ τοῦ πατρὸς ἡμῶν  ‘Rebecca became pregnant by our forefather Isaac’  「利百加從我們的祖宗以撒懷了孕」 (羅 9:10) οὔτε ζητοῦντες ἐξ ἀνθρώπων δόξαν  ‘neither seeking praise from people’  「沒有從人求榮耀」 (帖前 2:6) ὅτι ἔκρινεν ὁ θεὸς τὸ κρίμα ὑμῶν ἐξ αὐτῆς  ‘because God condemned her for what she did to you’  「上帝已經在她身上為你們伸了冤」 (啟 18:20)

(g)

89.121 關係 分離 ［參ἐκτός］ 表示分離，意思是與某人或某事沒有關聯 除了；與……無關 ἵνα τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ  ‘in order that you may keep them separate from the evil one’  「只求你保守他們脫離那惡者」 (約 17:15) Ἐλεύθερος γὰρ ὢν ἐκ πάντων  ‘for I am free from all’  「我是脫離所有人的自由的人」 (林前 9:19) 林前 9:19 上半節的意思是「我是自由的，不受任何人管束」，但翻譯時可能需要把上半節與下半節聯繫起來，例如：「我不是任何人的奴隸，但是我讓自己成為所有人的奴隸」，或「雖然我不是任何人的奴隸，但我卻服事每一個人」。

(h)

89.3 關係 衍生 表示某人或某物所源出的根源，在生理或心理的意義上 從…… Ἅννα ... ἐκ φυλῆς Ἀσήρ  ‘Anna ... from the tribe of Asher’  「亞拿……出自亞設支派」 (路 2:36) ὁ ὢν ἐκ τοῦ θεοῦ τὰ ῥήματα τοῦ θεοῦ ἀκούει  ‘he who is from God obeys the words of God’  「從上帝來的人，必聽上帝的話」 (約 8:47) ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ  ‘as many as were of the family of the high priest’  「許多從大祭司家族來的人」 (徒 4:6)

(i)

63.20 整體，聯合，部分，分開 部分 ［參ἀπό］ 表示整體中的一部分的標記，可以是可數或不可數的東西 ……之一；……的一部分；其中一個 Ἀληθῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ  ‘surely you are one of them’  「你確實是他們中間的一個」 (太 26:73)

(j)

68.54 時態 停止 表示停止的體貌記號 從；脫離…… ἵνα ἀναπαήσονται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν  ‘in order that they might rest from their labor’  「好使他們脫離勞苦而得安息」 (啟 14:13)

(k)

67.33 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐν, ἐπί, καθώς, κατά］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點同時發生或重疊 3 當……；在……的時候 προσηύξατο ἐκ τρίτου τὸν αὐτὸν λόγον εἰπὼν  ‘he prayed the third time saying the same words’  「第三次去禱告的時候，說的也是同樣的話」 (太 26:44)

(l)

67.131 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἀπό］ 一個時間標記，表示從過去的一個時間點開始的一段時間 自從；自；從；……以來 εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς  ‘he saw a man who had been blind from birth’  「看見一個從出生開始就失明的人」 (約 9:1)

(m)

57.163 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 價錢的標記 用；藉著 συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘and after consulting on the matter, they bought with the money (literally ‘with them’) the potters field’  「他們商議之後，就用那錢買了陶匠的一塊地」 (太 27:7)

(n)

89.142 關係 實質 ［參ἀπό］ 表示組成或做成某物的物質 由……組成；出於；由……做成 καὶ πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ  ‘and having woven a crown made of thorns, they put it on his head’  「用荊棘編了冠冕，戴在他頭上」 (太 27:29)

(o)

87.34 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ἐκ δεξιῶν καθίζω  （習語，直譯：坐在……的右邊）處於身分很高的位置 坐在右邊；被賦予高位 ἵνα εἷς σου ἐκ δεξιῶν ... καθίσωμεν  ‘in order that one of us may sit on your right side’ or ‘in order that one of us may be specially honored’  「讓我們中的一個坐在你的右邊」或「讓我們中的一個得到特殊的尊榮」 (可 10:37) 比較 87.35 中 ἀριστερός 的用法，參考那裡關於 可 10:37 的討論。關於 δεξιός 在 可 10:37 中的另一種解釋，見 82.8。

(p)

63.15 整體，聯合，部分，分開 部分 ［參ἀπό, μέρος］ ἐκ μέρους  （習語，直譯：從一部分）是某事物的一部分的狀態 是……的一部分；作為……的一部分；部分；部分的 Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους  ‘you are the body of Christ and each member is a part of it’ or ‘... and each one is a part of the body’  「你們是基督的身體，並且各自都是肢體」或「你們是基督的身體，並且各自都是身體的一部分」 (林前 12:27)

(q)

78.12 程度 多，少（正負程度） ［參μέτρον］ ἐκ μέτρου  （習語，直譯：來自測量）一個標量點，標記某個活動的範圍有相當大的限制 少量地；有限地；限量 οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν τὸ πνεῦμα  ‘for he does not give the Spirit sparingly’  「因為上帝把聖靈無限量地賜給他」 (約 3:34) 在一些語言中，約 3:34 中的這個表達可以合適地譯成：「上帝賜聖靈給他是完全沒有保留的」，或「上帝豐豐富富地把聖靈賜給他」。

(r)

78.20 程度 多，少（正負程度） ［參περισσός］ ἐκ περισσοῦ  （習語，直譯：來自過量）在程度量表上的一個極高的點，暗示過度 過度地；極度地；斷然地；過多地 λίαν [ἐκ περισσοῦ] ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο  ‘they were exceedingly amazed’  「他們心裡極其驚奇」 (可 6:51) 在 可 6:51，λίαν (78.1) 和 ἐκ περισσοῦ 都是表達程度，互相增強語氣。

(s)

67.133 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參αἰών, αἰώνιος, ἀπό, πρό, χρόνος］ ἐκ τοῦ αἰῶνος  一段極其長久的時間，從假定的開始一直到現在 歷代以來；從萬世以來；從創世以來；歷世歷代 ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἠνέῳξέν τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου  ‘from the beginning of time it has never been heard that someone opened the eyes of a man born blind’  「從創世以來，未曾聽見有人開了生來就失明的人的眼睛」 (約 9:32)

(t)

78.48 程度 完全，足夠（完成程度） ἐκ … εἰς …  （習語，直譯：從……到……）表示完整的程度，強調獨佔性或除去其他可能性 完全地；全部；完全是……的事；從……到……；起於……至於……；本於……以至於……；以……為始，以……為終 δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν  ‘for God's righteousness is revealed in it as exclusively a matter of faith’ or ‘the way God has put people right with himself is revealed in it as a matter of faith from beginning to end’  「因為上帝的義正在這福音上顯明出來；這義是本於信」或「因為這福音啟示上帝怎樣使人跟他有合宜的關係：是起於信，止於信」 (羅 1:17) οἷς μὲν ὀσμὴ ἐκ θανάτου εἰς θάνατον, οἷς δὲ ὀσμὴ ἐκ ζωῆς εἰς ζωήν  ‘on the one hand, to those (who are being lost) it is a stench which is completely a matter of death, but to those (who are being saved) it is a fragrance which is completely a matter of life’  「對於那些失喪的人，這氣味完全是致死的臭氣；對於那些得救的人，這氣味完全是得生命的香氣」 (林後 2:16)

(u)

87.35 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ἐξ ἀριστερῶν καθίζω  （習語，直譯：坐在……的左邊）處於身分很高的位置，但是比右邊低（比較 87.34） 被賦予次高的地位；坐在……的左邊 ἵνα ... εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν  ‘in order that ... the other one might sit on your left side’ or ‘in order that ... the other of us may be honored but in a somewhat less extensive manner’  「好使……另一個坐在你的左邊」或「好使……我們中的另一個也得到地位稍地的尊榮」 (可 10:37) 比較 87.34 中 δεξιός 的用法。 在許多語言中，可 10:37 中整個句子的對等翻譯是：「好使我們兩人在你的國度中，一個位列第一，一個位列第二」或「好使我們兩人在你的國度中，一個做你的第一副官，一個做你的第二副官」。關於 ἀριστερός 在 可 10:37 中的另一種翻譯，見 82.7。

(v)

83.42 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參ἀπέναντι, ἐναντίος, κατέναντι］ ἐξ ἐναντίας  在某個物體或其他位置對面的一個位置 對面；在……前面；在……對面；在……面前 παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ  ‘standing there opposite (the cross)’  「站在[十字架]前面」 (可 15:39)

(w)

39.6 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἐναντίος, ἐναντίος, ὑπεναντίος］ ἐξ ἐναντίας  與……敵對的 敵對；有敵意的；敵對的 λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον, ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ  ‘(use) sound words that cannot be criticized, so that those who are hostile (to you) may be put to shame’  「要用無可指責的健全話語，使反對[你們]的人……感到羞愧」 (多 2:8)

____________________________________________________

1 在可 8:11（見84.3）和太 16:1（見84.4），ἀπό[c]和ἐκ[a]的指稱顯然重疊。

2 這些詞彙（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思無疑有些差異，但並不能根據現有的上下文來確定具體的指定或聯想特徵。

3 詞彙組κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]與詞彙組πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意義區別基本上是在類別意義方面，但也可能存在一些微妙的修辭差異。

ἕκαστος

(1)

η，ον

(a)

59.27 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 總體中的每一個，有分配的意思 每；每一；每個；各；各個；各種；各樣 ἑκάστῳ στρατιώτῃ μέρος  ‘one part for each soldier’  「每個士兵一份」 (約 19:23)

ἑκάστοτε

(1)

(a)

67.88 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參πάντοτε］ 一段持續的時間，與一系列事件有關 一直；隨時；常常；時常 σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι  ‘I will do my best to provide a way for you to remember these matters at all times after my death’  「我也要盡心竭力，使你們在我去世以後時常記念這些事」 (彼後 1:15)

ἑκατόν

(1)

(a)

60.33 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的一百個實例 一百 ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα  ‘if a man has a hundred sheep’  「如果有人有一百隻羊」 (太 18:12)

ἑκατονταετής

(1)

ές

(a)

67.173 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 形容一段一百年的時間 百年；百歲 ἑκατονταετής που ὑπάρχων  ‘he was almost a hundred years old’  「他將近百歲的時候」 (羅 4:19)

ἑκατονταπλασίων

(1)

ον

(a)

60.78 數目 兩倍，四倍之多，等等（倍數） 在數量上為一百倍 一百倍；百倍 ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘it produced a hundred times as much grain’  「長出一百倍的穀物」 (路 8:8)

ἑκατοντάρχης  (ἑκατόνταρχος)

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.16 軍事活動 士兵及軍官 ［參κεντυρίων］ 指揮大約一百個士兵的羅馬軍官 百夫長；隊長；軍官 προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτὸν  ‘a centurion met him and begged for help’  「有個百夫長來懇求他幫助」 (太 8:5) 在一些語言中，「百夫長」可以很容易地譯成「指揮一百個士兵的軍官」；但在許多情況下，最接近、最自然的對應譯詞就是「隊長」或「首領」。

ἐκβαίνω

(1)

(a)

15.40 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκπορεύομαι, ἔξειμι, ἐξέρχομαι］ 離開一個封閉的，或明確定義的二維或三維區域 離開；從裡面出去 εἰ μὲν ἐκείνης ἐμνημόνευον ἀφ᾽ ἧς ἐξέβησαν  ‘they didn't think back to the country from which they had departed’  「他們並不懷念已經離開了的地方」 (來 11:15)

ἐκβάλλω

(1)

(a)

15.220 線性運動 投擲，扔掉 ［參ἐκβολή］ 從一個區域或物體扔出去 扔出去；拋棄（從船上） αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος  ‘they threw him out of the vineyard’  「他們把他扔出葡萄園外」 (太 21:39) 太 21:39 中的 ἐκβάλλω 可能是「趕出去」的誇張說法；但同時 ἐκβάλλω 這個詞也可能要按字面意義來理解。

(b)

15.44 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 使離開，通常，但不總是，涉及武力 送走；趕出 ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα λόγῳ  ‘he drove out the (evil) spirits with a word’  「他只用一句話就把那些邪靈趕出去」 (太 8:16) ἤρξατο ἐκβάλλειν τοὺς πωλοῦντας καὶ τοὺς ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ  ‘he began to drive out all those who bought and sold in the Temple’  「他開始把殿裡做買賣的人趕出去」 (可 11:15) καὶ νῦν λάθρᾳ ἡμᾶς ἐκβάλλουσιν  ‘and now they want to send us away secretly’  「現在要私下趕我們出去」 (徒 16:37) 有些語言在談到驅趕邪靈的時候，可能需要使用比喻的表達方式，例如：「拔出」，「使下馬或下車」，或「使人的心回轉」。

(c)

15.68 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκπέμπω, ἐξαποστέλλω］ 發出或送走，大概是為了某種目的 打發；送出去 δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ  ‘pray to the owner of the harvest that he will send out workers to gather his harvest’  「求莊稼的主差遣做工的人出去收他的莊稼」 (太 9:38)

(d)

15.174 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἐκφέρω, ἐξάγω］ 從一個建築物或區域領出或帶出 領出去 εὐθὺς τὸ πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρημον  ‘immediately, the Spirit led him out into the desert’  「聖靈隨即把耶穌領到曠野去」 (可 1:12a) ὅταν τὰ ἴδια πάντα ἐκβάλῃ  ‘when he has led all of his own people out’  「他把自己的百姓都領出來」 (約 10:4a)

(e)

53.102 宗教活動 驅鬼 使鬼魔不再纏住或控制一個人 趕出去；趕走；趕逐；驅逐；驅趕；趕鬼；趕走鬼魔 οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον, Ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια  ‘but the Pharisees said, By the prince of the demons he casts out demons’  「法利賽人卻說：『他是靠著鬼王趕鬼的』」 (太 9:34) καὶ δαιμόνια πολλὰ ἐξέβαλεν  ‘and he cast out many demons’  「他趕出許多鬼」 (可 1:34) 不同的語言有多種方式表達趕鬼的過程，例如：「使離開」、「趕走」、「趕跑」、「摧毀」、「勝過」或「殺死」。

(f)

13.68 是，變成，存在，發生 狀態的改變 通過決定性的行動導致重要的狀態轉變 使成為 ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν  ‘until he makes justice to triumph’ or ‘until he causes justice to prevail’  「直到他使公義得勝」 (太 12:20) 有些語言很難說「正義得勝」。最接近的同義表達方式是「直到他使所有人得到公正的對待」，或「直到當權者公正地對待所有人」。

(g)

33.396 溝通 侮辱，中傷 ［參ὄνομα］ ἐκβάλλω τὸ ὄνομα  （習語，直譯：扔掉名字）侮辱或誹謗，暗示一種心理上的排斥 侮辱；辱罵；誹謗；中傷 καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν  ‘they will insult and slander you’  「侮辱你們、誹謗你們」 (路 6:22)

____________________________________________________

1 在可 1:12，ἐκβάλλω也可以理解為「趕出」（見15.44），因此譯為「聖靈趕他出去，進入曠野」；但是，這個意思不適用於約 10:4，該處可以恰當地譯為「領」。

ἔκβασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

67.68 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 （ἔκβασις「出路」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）一段持續時間的終點，但經常帶有結局或結果的含意 結局 ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς  ‘of whom you have observed the end of their life’  「要仔細觀察他們為人的結局」 (來 13:7) 關於 ἔκβασις 在 來 13:7 中的另一種解釋，見 89.39。

(b)

89.39 關係 結果 某事件或狀態的結局 結果；結局 τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς  ‘the outcome of one's life’  「為人的結局」 (來 13:7) 來 13:7 中的 ἔκβασις 也可以理解為一個人生命的「終點」（見 67.68）。

(c)

21.16 危險，冒險，安全，拯救 變得安全，沒有危險 一種使人從危險或困難中逃脫的方法 出路；脫身之計；逃脫的方法 ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑπενεγκεῖν  ‘but with the temptation he provides also a means of escape in being able to bear up’  「在你們受試探的時候開一條出路，使你們忍受得住」 (林前 10:13) 在 林前 10:13 的上下文中，πειρασμός 的意思可能是「試探」或「試驗」。

ἐκβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

15.220 線性運動 投擲，扔掉 ［參ἐκβάλλω］ 從一個區域或物體扔出去 扔出去；拋棄（從船上） τῇ ἑξῆς ἐκβολὴν ἐποιοῦντο  ‘on the next day, they threw out the cargo (of the boat)’  「第二天，眾人把貨物拋在海裡」 (徒 27:18)

ἔκγονος

(1)

ου＜中＞

(a)

10.48 親屬關係用語 不同代的親屬關係 子女的後代 孫兒女 εἰ δέ τις χήρα τέκνα ἢ ἔκγονα ἔχει  ‘but if a widow has children or grandchildren’  「如果寡婦有兒女或孫兒女」 (提前 5:4) 在新約中出現 ἔκγονος 一詞的那段經文（即 提前 5:4），這詞是指成年的孫子孫女。在某些語言中，這個意義元素必須明確表達出來；有些語言沒有包含「孫子」和「孫女」的通稱用語，因此可能需要把 提前 5:4 中的 ἔκγονος 翻譯為「孫子或孫女」。

ἐκδαπανάω

(1)

(a)

42.28 執行，從事 做，執行 （ἐκδαπανάω「完全用盡」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）竭盡所能去做任何事情 把自己完全奉獻給；做任何事情 ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will gladly do anything and even be completely exhausted on your behalf’  「我甘心樂意為你們做任何事，甚至耗盡自己的力量」 (林後 12:15a) 翻譯者如果想要保留 林後 12:15 中這一部分的比喻義，可以譯成：「我願意花盡一切，並把一切都用在你們身上」。

____________________________________________________

1 在林後 12:15，ἐκδαπανάω的語氣顯然比δαπανάω[c]（42.27）更為強烈。

ἐκδέχομαι

(1)

(a)

85.60 在空間存在 留下，停留 ［參ἀναμένω, μένω, περιμένω, προσδέχομαι］ 保持在某個地方和／或狀態，期待未來的事件1 等待；等候 ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν  ‘waiting for the movement of the water’  「等候水動」 (約 5:3) ἐκδέχομαι γὰρ αὐτὸν  ‘for I am expecting him’  「因為我在等候他」 (林前 16:11) 這一意義也出現在一處異文中：ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν「等待水動」（約 5:3）（校勘欄）。

(b)

30.53 思考 考慮未來的偶發事件 ［參ἐκδοχή］ 期待某事發生，往往有等候的含義 盼望；期望；期待；指望；等著；等待；等候 ἐκδέχομαι γὰρ αὐτὸν  ‘for I am expecting him’  「因為我在等候他」 (林前 16:11) 「期待」的最接近譯詞通常是「認為會發生」。

(c)

13.28 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἀπεκδέχομαι］ 繼續保持某個狀態直至預期事件發生 一直等到…… ἐκδεχόμενος ἕως τεθῶσιν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ  ‘waiting until his enemies are put under his feet’  「一直等到他的敵人屈服在他腳下」 (來 10:13)

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思可能有些細微的區別。含有詞幹μεν-的詞彙可能更加偏重於位置，而含有詞幹δεχ-的詞彙可能更加偏重於期待，但這種區別在基礎上並沒有一致的模式。

ἔκδηλος

(1)

ον

(a)

28.59 知道 可知的 很容易被人知道的 1 容易知道的；非常明顯的；暴露無遺的；顯露的 ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος ἔσται πᾶσιν  ‘their folly will be very obvious to everyone’  「他們的愚昧必在眾人面前暴露無遺」 (提後 3:9)

____________________________________________________

1 ἔκδηλος的語氣顯然與δῆλος（28.58）略有差異。

ἐκδημέω

(1)

(a)

85.21 在空間存在 在某個地方 某人不在自己通常或應該在的地方 離開；不在 ἐνδημοῦντες ἐν τῷ σώματι ἐκδημοῦμεν ἀπὸ τοῦ κυρίου  ‘when we are at home in the body, we are absent from the Lord’  「我們還住在這身體裡的時候，是與主相離的」 (林後 5:6)

(b)

23.111 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀπόθεσις, σῶμα］ ἐκδημέω ἐκ τοῦ σώματος  （習語，直譯：離開身體）死亡的委婉說法 死；死亡；脫離；離開 εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘we would much prefer to die and be at home with the Lord’  「更情願離開世界，與主同住」 (林後 5:8)

ἐκδίδωμι  (ἐκδίδομαι)

(1)

(a)

57.177 擁有，轉移，交換 僱用，出租 允許使用財產或資產來換取報酬 出租；租給；租出 Ἄνθρωπός [τις] ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς  ‘a man planted a vineyard and rented it out to tenants’  「有人開墾了一個葡萄園，租給園戶」 (路 20:9) 有些語言可能需要清楚指明「出租土地」的含義，例如說：「他讓園戶在他的土地上耕種，以換取他們一部分的收成」。

ἐκδιηγέομαι

(1)

(a)

33.201 溝通 通知，宣佈 ［參διηγέομαι, ἐξηγέομαι］ 系統地提供詳細的信息1 通知；述說；充分說明 ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν  ‘they fully related how the Gentiles had turned (to God)’  「他們詳細說明了外邦人怎樣歸主的事」 (徒 15:3)

____________________________________________________

1 ἐξηγέομαι[a]、διηγέομαι和ἐκδιηγέομαι的重點或內涵可能略有不同，但是無法根據新約用法來確定這一點。

ἐκδικέω

(1)

(a)

56.35 法庭及法律程序 伸張正義 ［參ἐκδίκησις］ 為受冤枉的人討回公道 為某人伸冤；公正對待某人；為某人討回公道；為某人主持公道 Ἐκδίκησόν με ἀπὸ τοῦ ἀντιδίκου μου  ‘give me justice against my opponent’  「請為我向我的對頭討回公道」 (路 18:3)

(b)

39.33 敵意，衝突 報復 ［參ἐκδίκησις］ 以傷害還傷害，假定最初的傷害是不合理的，因此該受懲罰 回報；報復；尋求報應；報償；報應 μὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί  ‘never take revenge, my friends’  「朋友們，不可為自己復仇」 (羅 12:19)

(c)

38.8 懲罰，賞賜 懲罰 ［參δίκη, ἐκδίκησις］ 根據罪有應得的基礎施行懲罰 懲罰；使受苦；受刑罰 ἐν ἑτοίμῳ ἔχοντες ἐκδικῆσαι πᾶσαν παρακοήν  ‘(we will) be ready to punish any act of disobedience’  「[我們必]準備好懲罰所有不順服的事」 (林後 10:6)

ἐκδίκησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

56.35 法庭及法律程序 伸張正義 ［參ἐκδικέω］ 為受冤枉的人討回公道 為某人伸冤；公正對待某人；為某人討回公道；為某人主持公道 ὁ δὲ θεὸς οὐ μὴ ποιήσῃ τὴν ἐκδίκησιν τῶν ἐκλεκτῶν αὐτοῦ τῶν βοώντων αὐτῷ ἡμέρας καὶ νυκτός ...;  ‘will God not give justice to his own people who cry to him for help day and night?’  「上帝所揀選的人晝夜向他呼求，難道他竟會不給他們伸冤嗎？」 (路 18:7a)

(b)

39.33 敵意，衝突 報復 ［參ἐκδικέω］ 以傷害還傷害，假定最初的傷害是不合理的，因此該受懲罰 回報；報復；尋求報應；報償；報應 Ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει κύριος  ‘the responsibility for seeking retribution is mine; I will pay back, says the Lord’  「主說：『伸冤在我，我必報應』」 (羅 12:19)

(c)

38.8 懲罰，賞賜 懲罰 ［參δίκη, ἐκδικέω］ 根據罪有應得的基礎施行懲罰 懲罰；使受苦；受刑罰；報應 δι᾽ αὐτοῦ πεμπομένοις εἰς ἐκδίκησιν κακοποιῶν  ‘who have been sent by him to punish the evildoers’  「君王所派懲罰惡人的官員」 (彼前 2:14)

____________________________________________________

1 在路 18:7，ἐκδίκησις應該解作公義的狀態還是解作伸冤的行為難以確定。有人可能會認為，動詞ποιέω表示行為，而ἐκδίκησις指由此而來的狀態；但是，ποιέω也可解作虛化動詞，僅僅標記施事者（ὁ θεός）與ἐκδίκησις中主要行為之間的語意格關係。

ἔκδικος

(1)

ου＜陽＞

(a)

38.9 懲罰，賞賜 懲罰 （ἐκδικέω[c]「懲罰」38.8 的衍生詞）施行懲罰的人 施行懲罰的人；執行刑罰的人 τὸ μὴ ὑπερβαίνειν ... τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, διότι ἔκδικος κύριος  ‘no man should wrong ... his fellow believer, for the Lord will be the punisher’ or ‘... will punish him’  「不可有人錯待……他的弟兄，因為……主是報應者」或「……必報應他」 (帖前 4:6)

ἐκδιώκω

(1)

(a)

15.159 線性運動 追趕，追逐 追捕並驅趕 追捕和驅逐 καὶ ἡμᾶς ἐκδιωξάντων  ‘and pursuing us to the point of driving us out’  「追我們到驅逐的地步」 (帖前 2:15) 帖前 2:15 中的 ἐκδιώκω 也可以理解為「迫害」（見 39.45）。

(b)

39.45 敵意，衝突 迫害 ［參διωγμός, διώκω］ 有計劃地組織活動去壓迫和騷擾人 1 迫害；逼迫；騷擾 τῶν καὶ τὸν κύριον ἀποκτεινάντων Ἰησοῦν καὶ τοὺς προφήτας καὶ ἡμᾶς ἐκδιωξάντων  ‘they killed the Lord Jesus and the prophets, and persecuted us’  「殺了主耶穌和眾先知，又逼迫我們」 (帖前 2:15b) 在許多語言中，「迫害」的對等譯詞是「使受苦」；但是，迫害也可以表達為「對……刻薄」，或「威脅、恐嚇」，或「從一個地方追捕到另一個地方」。 關於 ἐκδιώκω 在 帖前 2:15 的另一種解釋，見 15.159。

____________________________________________________

1 有些人主張，ἐκδιώκω[b]是διώκω[c]的強義詞，因此意思是「嚴苛地逼迫」。 然而，通常的希臘文用法，特別是新約上下文，似乎並不始終如一地支持這種意思區分。

2 在一處平行類型的經文中，路 11:49作ἐξ αὐτῶν ἀποκτενοῦσιν καὶ διώξουσιν「他們殺害了一些，迫害了一些」，這節經文在某些抄本作ἐκδιώξουσιν而不是διώξουσιν。

ἔκδοτος

(1)

ον

(a)

37.112 控制，管理 交出，出賣 被交給某人 被交出；被出賣 τοῦτον τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον  ‘this one was handed over by the predetermined plan and knowledge of God’  「這人按上帝的定旨和預知被交出去」 (徒 2:23)

ἐκδοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

30.53 思考 考慮未來的偶發事件 ［參ἐκδέχομαι］ 期待某事發生，往往有等候的含義 盼望；期望；期待；指望；等著；等待；等候 φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ κρίσεως  ‘and some fearful expectation of judgment’  「戰戰兢兢地等候審判」 (來 10:27) 「期待」的最接近譯詞通常是「認為會發生」。

ἐκδύω

(1)

(a)

49.18 涉及衣著及裝飾的活動 脫去身上的衣服（過程與 ἐνδύω「穿上」49.1 相反） 脫下衣服；脫掉；剝去；剝下；剝掉 ἐκδύσαντες αὐτὸν χλαμύδα κοκκίνην περιέθηκαν αὐτῷ  ‘they stripped off his clothes and put a scarlet robe on him’  「他們脫了他的衣服，穿上一件朱紅色的袍子」 (太 27:28)

ἐκεῖ

(1)

(a)

83.2 空間的位置 這裏，那裏 ［參ἐκεῖνος, ἐκεῖσε］ 距離說話人、作者或視角人物相對較遠的位置1 那裡；在那裡 Καθίσατε αὐτοῦ ἕως [οὗ] ἀπελθὼν ἐκεῖ προσεύξωμαι  ‘sit here while I go over there and pray’  「你們坐在這裡，我到那邊去禱告」 (太 26:36)

____________________________________________________

1 與ὧδε[a]和ἐνθάδε（83.1）的情況一樣，運動的語義成分不一定存在於ἐκεῖ、ἐκεῖσε和ἐκείνης。

ἐκεῖθεν

(1)

(a)

84.10 空間的延伸 從源頭延伸 ［參κἀκεῖθεν］ 從遠離說話人的某個源頭延伸出來 從那裡；從那個地方 Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν  ‘and going on from there’  「耶穌從那裡往前走」 (太 4:21) παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν  ‘Jesus left that place’  「耶穌離開那裡」 (太 9:9)

ἐκεῖνος

(1)

η，ο

(a)

92.30 話語的參照人物 限定或指示的參照 ［參κἀκεῖνος］ 指一個實體，在講論背景下被視為不在場1 那；那個 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας  ‘in those days John the Baptist came preaching in the desert of Judea’  「在那些日子裡，施洗者約翰出現，在猶太的荒野宣講」 (太 3:1) ἀνεκτότερον ἔσται γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ  ‘it will be easier for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city’  「在審判的日子，所多瑪與蛾摩拉之地要比那城還好過呢」 (太 10:15) ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ  ‘take that and give it to them for you and me’  「把那（錢幣）拿去給他們，作你我的稅錢」 (太 17:27) ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλεν τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ  ‘she (literally ‘that one’) went and told his companions’  「她就去告訴那些向來和耶穌在一起的人」（直譯：「那人就去……」） (可 16:10) Ὁ ποιήσας με ὑγιῆ ἐκεῖνός μοι εἶπεν  ‘that one who made me well said to me’  「那使我痊癒的人對我說」 (約 5:11)

(b)

83.2 空間的位置 這裏，那裏 ［參ἐκεῖ, ἐκεῖσε］ 距離說話人、作者或視角人物相對較遠的位置1 那裡；在那裡 ἵνα ἴδῃ αὐτὸν ὅτι ἐκείνης ἤμελλεν διέρχεσθαι  ‘in order that he might see him because he was going to pass there’ or ‘... along that way’  「要看看耶穌，因為耶穌就要從那裡經過」或「……從那條路……」 (路 19:4)

____________________________________________________

1 在可 16:10等上下文中，在講論背景下不在場的含意相對較弱。在一些上下文中，οὗτος（92.29）和ἐκεῖνος（92.30）可以譯成他、她、它、他們等人稱代詞。

2 與ὧδε[a]和ἐνθάδε（83.1）的情況一樣，運動的語義成分不一定存在於ἐκεῖ、ἐκεῖσε和ἐκείνης。

ἐκεῖσε

(1)

(a)

83.2 空間的位置 這裏，那裏 ［參ἐκεῖ, ἐκεῖνος］ 距離說話人、作者或視角人物相對較遠的位置1 那裡；在那裡 ἐκεῖσε γὰρ τὸ πλοῖον ἦν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον  ‘for there the ship was to unload its cargo’  「因為船要在那裡卸貨」 (徒 21:3) ἄξων καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας δεδεμένους εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘to lead those who were there to Jerusalem in chains’  「要把那裡的人捆綁起來，帶到耶路撒冷」 (徒 22:5)

____________________________________________________

1 與ὧδε[a]和ἐνθάδε（83.1）的情況一樣，運動的語義成分不一定存在於ἐκεῖ、ἐκεῖσε和ἐκείνης。

ἐκζητέω

(1)

(a)

27.35 學習 嘗試學習 ［參ἐξεραυνάω］ 付出相當多的努力和細心去學習某事 仔細探究；殷勤學習；查考；尋求 ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων τὸν κύριον  ‘so all other people will seek the Lord’  「使其餘所有的人都尋求主」 (徒 15:17)

(b)

56.9 法庭及法律程序 起訴 控告某人犯罪 控告；起訴 ἵνα ἐκζητηθῇ τὸ αἷμα πάντων τῶν προφητῶν τὸ ἐκκεχυμένον ἀπὸ καταβολῆς κόσμου ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης  ‘in order that the people of this generation may be charged with the death of all of the prophets from the time of the creation of the world’  「好叫從創世以來所有先知被害而流的血，都向這一代追討」 (路 11:50)

ἐκζήτησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

31.33 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 形成與現實無關的思想，通常帶有消極的內涵 猜測；無用的猜測；想象 αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσιν  ‘these promote worthless speculations’  「這些事會引起無用的猜測」 (提前 1:4) 提前 1:4 中的 ἐκζήτησις 也可以理解為意指「爭論」或「辯論」（見 33.442）。

(b)

33.442 溝通 辯論，爭論 一場涉及空洞臆測的爭論 無聊的爭論；無聊的辯論；無意義的臆測 αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσιν μᾶλλον ἢ οἰκονομίαν θεοῦ  ‘which only produce idle disputes rather than serving God's plan’  「這樣的事只會引起無聊的爭論，無助於上帝的計劃」 (提前 1:4) 關於 ἐκζήτησις 在 提前 1:4 中的另一種解釋，見 31.33。

ἐκθαμβέω  (ἐκθαμβέομαι)

(1)

(a)

25.210 態度及情感 驚奇，驚詫 非常震驚，帶有積極或消極的反應 驚奇；驚訝；詫異；驚愕；驚慌；驚恐；驚懼 καὶ εὐθὺς πᾶς ὁ ὄχλος ἰδόντες αὐτὸν ἐξεθαμβήθησαν  ‘and immediately when all the crowd saw him, they were astounded’  「群眾一看見耶穌，全都十分驚訝」 (可 9:15) εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν  ‘they saw a young man seated at the right wearing a white robe, and they were alarmed’  「她們看見一個身穿白袍的年輕人坐在右邊，就非常驚慌」 (可 16:5) ἐκθαμβέομαι 意為「驚愕」時，經常被簡單地譯成「害怕」。

ἔκθαμβος

(1)

ον

(a)

25.211 態度及情感 驚奇，驚詫 感到驚訝或驚慌的 驚奇；十分驚訝；驚慌 συνέδραμεν πᾶς ὁ λαὸς πρὸς αὐτοὺς ἐπὶ τῇ στοᾷ τῇ καλουμένῃ Σολομῶντος ἔκθαμβοι  ‘all the people were astounded and ran to them on the porch that was called Solomon's Porch’  「全體民眾都很驚異，一起奔跑到他們那裡，就是稱為所羅門廊的地方」 (徒 3:11)

ἐκθαυμάζω

(1)

(a)

25.214 態度及情感 驚奇，驚詫 大大驚奇或非常驚訝 非常驚訝；驚奇 καὶ ἐξεθαύμαζον ἐπ᾽ αὐτῷ  ‘they were very much amazed at him’  「他們對他非常驚訝」 (可 12:17)

ἔκθετος

(1)

ον

(a)

85.47 在空間存在 放置，安置 （ἐκτίθημι「丟棄」85.46 的衍生詞）指被放出去，因此暴露在外（特別指被丟棄的孩子） 被丟棄的 τοῦ ποιεῖν τὰ βρέφη ἔκθετα αὐτῶν εἰς τὸ μὴ ζῳογονεῖσθαι  ‘to expose their infants so that they would not live’  「強迫他們丟棄嬰孩，使嬰孩不能存活」 (徒 7:19)

ἐκκαθαίρω

(1)

(a)

79.50 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 除去不潔淨的東西，從而使某物變得潔淨 除掉；除淨；清理；潔淨；脫離 ἐκκαθάρατε τὴν παλαιὰν ζύμην  ‘clean out the old yeast’  「要把舊酵除淨」 (林前 5:7) 在 林前 5:7，ἐκκαθαίρω 用在一個複雜的比喻句中，很多時候最好譯成「除掉」或「除去」。

ἐκκαίω  (ἐκκαίομαι)

(1)

(a)

25.16 態度及情感 強烈地渴望 ［參ὄρεξις］ ἐκκαίομαι ἐν τῇ ὀρέξει  （習語，直譯：燃燒著強烈的慾望）對某事物有強烈的慾望 慾火中燒；有強烈的慾望 ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους  ‘(men) were inflamed with lust for one another’  「男人和男人彼此慾火中燒」 (羅 1:27) 有些語言用習語表達這個詞的意思為：「慾望沸騰」，「襠下火熱」，或「寧死也要做」。

ἐκκεντέω

(1)

(a)

19.14 物理的衝擊力 刺穿，切割 用尖銳的工具來刺穿 刺穿；刺透 Ὄψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν  ‘they will look on the one whom they have pierced’  「他們要仰望自己所刺的人」 (約 19:37)

ἐκκλάω

(1)

(a)

19.36 物理的衝擊力 打破，衝破 折斷一部分 折斷 Εἰ δέ τινες τῶν κλάδων ἐξεκλάσθησαν  ‘but if some of the branches have been broken off’  「但如果有些樹枝被折斷」 (羅 11:17)

ἐκκλείω

(1)

(a)

13.143 是，變成，存在，發生 發生 使某事被排除或禁止 排除；不允許 Ποῦ οὖν ἡ καύχησις; ἐξεκλείσθη  ‘where, then, is boasting? It is not allowed’  「那麼，還有什麼可誇的呢？一點誇口都不允許」 (羅 3:27) 羅 3:27 中的 ἐκκλείω 也可以理解為「沒有誇口的根據」；換句話說，人沒有什麼能誇口的。

(b)

34.36 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 ［參ἀφορίζω, ἐξαίρω］ 將某人從社團中排除出去 排除；隔絕；孤立；除去 ἐκκλεῖσαι ὑμᾶς θέλουσιν  ‘they no longer want you to relate (to me)’  「想把你們排除在外」 (加 4:17) 加 4:17 中的這個表達也可以譯為：「他們希望你們不再屬於我」，或「他們希望你們與我斷絕關係」。

ἐκκλησία

(1)

ας＜陰＞

(a)

11.32 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 基督徒的集會群眾，暗示其成員是交流互動的 教會；會眾 Ἀσπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι πᾶσαι τοῦ Χριστοῦ  ‘all the churches of Christ greet you’  「基督的眾教會都向你們問安！」 (羅 16:16) τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ  ‘to the church of God which is in Corinth’  「寫信給在哥林多上帝的教會」 (林前 1:2) 雖然有些人試圖從字面去理解 ἐκκλησία 這個詞，認為它有「被呼召出來的人」的意思，但這種追溯詞源所得的結果，既不符合 ἐκκλησία 在新約時代的意思，也不符合較早期的用法。在基督教時代之前的幾百年裡，ἐκκλησία 一直是個普遍使用的詞彙，指由一群有明確定義的會員身份的人構成的集會。在一般的希臘語用法中，ἐκκλησία 通常是一個以城邦公民身份為基礎的社會政治實體（見 ἐκκλησία[c], 11.78）。在這種意義上，它與 δῆμος（11.78）相同。然而，在《新約》裡，ἐκκλησία[a] 必須理解為「上帝子民的集會」。 翻譯 ἐκκλησία[a] 時，譯者必須注意不要使用一個主要指建築物而不是指一群信徒的詞彙。在很多上下文中，ἐκκλησία[a] 可以很容易被翻譯為「信徒的聚集」或「相信基督的人的群體」。有時候，如在 林前 1:2，經文可以翻譯為「保羅寫信給住在哥林多的、在基督裡的信徒」。然而，這種譯法忽略了 ἐκκλησία[a] 的一個重要元素，就是沒有具體指出其團結合一的含義。

(b)

11.33 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 整體的基督徒會眾 教會 σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν  ‘you are Peter, and upon this rock I will build my church’  「你是彼得，我要把我的教會建造在這磐石上」 (太 16:18)

(c)

11.78 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參δῆμος］ 一群聚集參加社會政治活動的公民 群眾；集會 ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται  ‘it will have to be settled in the legal assembly’  「必須在合法的集會中解決」 (徒 19:39) 可能 ἐκκλησία[c] 較聚焦於人們聚集，是作為一個合法的集會，至於 δῆμος，所強調的僅僅是一個市民的聚會。但是在《新約》裡，人們難以清楚區分這兩個詞的意思。 在某些語言中，ἐκκλησία[c] 和 δῆμος 可以翻譯為「屬於那個地方的人的聚會」，或「那個城鎮的居民的聚會」，或「那些住在該城鎮的人的聚會」。

ἐκκλίνω

(1)

(a)

34.41 聯合 限制或避免聯繫 ［參ἀποτρέπω, ἀφίστημι, παραιτέομαι, στέλλω］ 故意避免與某人交往 1 避開；躲開；躲避；遠離 σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας ... ποιοῦντας, καὶ ἐκκλίνετε ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘watch out for those who cause divisions. Keep away from them’  「要留心那些離間你們的人。躲避他們」 (羅 16:17)

(b)

31.99 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （ἐκκλίνω[a]「避免」34.41 的引申喻意）不再信任某人 轉身離開 πάντες ἐξέκλιναν  ‘all have turned away (from God)’  「所有人都背離上帝」 (羅 3:12)

(c)

68.41 時態 停止 停止做某事，暗示選擇從事其他活動 停止；終止；避開；離開 ἐκκλινάτω δὲ ἀπὸ κακοῦ  ‘cease doing what is bad’  「停止做惡事」 (彼前 3:11)

____________________________________________________

1 34.41中各個詞彙的意思可能存在差異，但因為沒有更獨特的上下文，所以很難確定確切的意思範圍。

ἐκκολυμβάω

(1)

(a)

15.247 線性運動 游泳 游水逃離某個建築物或區域 游水逃脫 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘so that none would swim away and escape’  「免得有人游水逃脫」 (徒 27:42)

ἐκκομίζω

(1)

(a)

15.198 線性運動 攜帶，負擔 抬出去或帶出去埋葬，尤指屍體 抬出去埋葬 ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς μονογενὴς υἱὸς τῇ μητρὶ αὐτοῦ καὶ αὐτὴ ἦν χήρα  ‘a dead person was being carried out who was the only son of his mother, who was also a widow’  「有一個死人被抬出來。這人是他母親獨生的兒子，而他母親又是寡婦」 (路 7:12)

ἐκκόπτω

(1)

(a)

19.18 物理的衝擊力 刺穿，切割 ［參ἀποκόπτω］ 切斷以致分離 砍下來；切斷；砍成兩半 πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται  ‘every tree that does not bear good fruit will be cut down and thrown in the fire’  「凡不結好果子的樹就砍下來，丟在火裡」 (太 3:10)

(b)

13.101 是，變成，存在，發生 存在 （ἐκκόπτω[a]「切斷」19.18 的引申喻意）通過除掉使其停止 斷絕；排除 ἵνα ἐκκόψω τὴν ἀφορμὴν ... ἐν ᾧ καυχῶνται  ‘to do away with any opportunity ... for them to boast’  「為要斷絕他們誇口的機會」 (林後 11:12)

ἐκκρεμάννυμι  (ἐκκρέμαμαι)

(1)

(a)

30.34 思考 思考，思想 （ἐκκρέμαμαι「從……掛出」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）異常地密切注意所說的話 密切注意；認真考慮；側耳聽 ὁ λαὸς γὰρ ἅπας ἐξεκρέματο αὐτοῦ ἀκούων  ‘for all the people paid close attention as they listened to him’  「因為全體民眾在傾聽他的時候，都密切注意」 (路 19:48) 關於 ἐκκρέμαμαι 在 路 19:48 的另一種解釋，見 68.15。

(b)

68.15 時態 繼續 （ἐκκρέμαμαι「從……懸掛」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）堅持做某事 繼續專注地做某事；注意 ὁ λαὸς γὰρ ἅπας ἐξεκρέματο αὐτοῦ ἀκούων  ‘for all the people kept listening eagerly to him’  「因為全體民眾都極其留心聽他」 (路 19:48) 關於 ἐκκρέμαμαι 在 路 19:48 的另一種解釋，見 30.34。

ἐκλαλέω

(1)

(a)

33.73 溝通 說話，談話 說出某件事 告訴；通知；讓人知道；報告 μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με  ‘don't inform anyone that you have reported this to me’ or ‘don't tell anyone that ...’  「不要通知任何人，你已將這些事報告我了」或「不要告訴任何人……」 (徒 23:22)

ἐκλάμπω

(1)

(a)

14.38 自然界的事件及狀態 光 從一個光源發光（只出現在 太 13:43 的比喻語境中） 發光 οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν  ‘God's people will shine forth like the sun in their Fathers kingdom’  「義人在天父的國度裡，必像太陽發射光輝」 (太 13:43)

ἐκλανθάνομαι

(1)

(a)

29.15 記憶及回憶 不記得，忘記 完全或徹底忘記 完全忘記；完全記不起 ἐκλέλησθε τῆς παρακλήσεως, ἥτις ὑμῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται  ‘you have entirely forgotten the exhortation which addresses you as sons’  「你們完全忘記了上帝勸你們像勸兒子一樣的話」 (來 12:5)

ἐκλέγω  (ἐκλέγομαι)

(1)

(a)

30.86 思考 選擇，揀選，寧取 ［參αἱρέω, λαμβάνω］ 從一個或多個可能的選項中作出選擇 選擇；挑選；寧願；寧可 ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ πνεύματος ἁγίου οὓς ἐξελέξατο  ‘he gave instructions by the power of the Holy Spirit to the men whom he had chosen as his apostles’  「他藉著聖靈吩咐他揀選的使徒」 (徒 1:2) οὐχ ὁ θεὸς ἐξελέξατο τοὺς πτωχοὺς τῷ κόσμῳ ...;  ‘has not God chosen the poor in this world?’  「上帝豈不是揀選了世上的貧窮人嗎？」 (雅 2:5) 在一些語言中，用什麼詞彙或語句表達「選擇」或「揀選」往往取決於：(1) 要選擇或揀選的是什麼事物；(2) 做選擇的目的，例如是為了個人的喜好、合理的評價，還是純粹的偏見。

(b)

30.92 思考 選擇，揀選，寧取 ［參ἐκλογή］ 基於顯著的偏好而作出特別的選擇，通常暗示對所選的東西有強烈的喜好 選擇；揀選；挑選；推選；選召；選派 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἐκλελεγμένος  ‘this is my Son, whom I have chosen’  「這是我的兒子，我所揀選的」 (路 9:35a) ὁ θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου Ἰσραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας ἡμῶν  ‘the God of this people of Israel chose our ancestors’  「這以色列民的上帝揀選了我們的祖宗」 (徒 13:17b)

____________________________________________________

1 路 9:35中出現的ἐκλελεγμένος，在《馬可福音》和《馬太福音》分別以ἀγαπητός和ἀγαπητός，ἐν ᾧ εὐδόκησα來對應。

2 在徒 13:17，ἐκλέγομαι[b]與χάρις[b]（57.103）的意思非常接近，指上帝的特別恩寵或恩典。

ἐκλείπω

(1)

(a)

57.46 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 某物變為缺乏或不足的狀態 1 用盡；用完；不起作用；無用；不再有用 ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα ὅταν ἐκλίπῃ δέξωνται ὑμᾶς εἰς τὰς αἰωνίους σκηνάς  ‘make friends for yourselves with unrighteous worldly wealth, so that when it gives out you will be welcomed in the eternal home’  「要用今世的錢財結交朋友，這樣，錢財完了的時候，你可以被接到永久的家鄉去」 (路 16:9) 「用盡」可以表達為「不復存在」或「再也沒有了」。

(b)

15.58 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開某個地方 離開 κἀκείνους κατέλειπεν ἐκεῖ καὶ ἔκλειπεν  ‘he left them behind there and departed’  「保羅就把他們留在那裡，自己進了……」或「……就離開了……」 (徒 18:19) 這個意思只見於一處異文：κἀκείνους κατέ λειπεν ἐκεῖ καὶ ἔκλειπεν「保羅把他們留在那裡，自己就離開了」（徒 18:19）（GNT3c-校勘欄）。

(c)

68.36 時態 停止 ［參διαλείπω, ἐγκαταλείπω］ 停止不做已經做了一段時間的活動 停止；終止；離棄；失掉；失去；消失；隱沒 ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου  ‘I have prayed for you, so that you will not stop trusting’  「但我已經為你祈求，使你不至失去信心」 (路 22:32) τοῦ ἡλίου ἐκλιπόντος  ‘the sun stopped shining’  「太陽失去了光」 (路 23:45) 在 路 23:45 的這個短語，顯然省略了意為「發光」的詞語。

(d)

13.39 是，變成，存在，發生 狀態 停止某個狀態，暗示該狀態不復存在 停止；消亡；結束 καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσιν  ‘and your years will not come to an end’  「你的年數沒有窮盡」 (來 1:12)

____________________________________________________

1 ἐκλείπω[a]也可解作存在狀態的改變，因此可以作為存在（語義域13）的否定來解釋；但是，ἐκλείπω[a]也可理解為數量的否定，從而歸入語義域59來處理。

ἐκλεκτός

(1)

ή，όν

(a)

30.93 思考 選擇，揀選，寧取 ［參ἐκλογή］ （ἐκλέγω[b]「選擇」30.92 的衍生詞）已被揀選的 所揀選的；蒙揀選的；被選上的 διὰ τοὺς ἐκλεκτοὺς οὓς ἐξελέξατο ἐκολόβωσεν τὰς ἡμέρας  ‘for the sake of his chosen people whom he chose, he has reduced those days’  「為了他所揀選的選民，他將那些日子減少了」 (可 13:20) Ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν  ‘you are the chosen race’  「你們是被揀選的一族」 (彼前 2:9)

ἐκλογή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

30.92 思考 選擇，揀選，寧取 ［參ἐκλέγω］ 基於顯著的偏好而作出特別的選擇，通常暗示對所選的東西有強烈的喜好 選擇；揀選；挑選 Πορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν  ‘go, because I have chosen him to serve me, to make my name known to Gentiles’  「因為我揀選他來事奉我，要他在外邦人當中宣揚我的名」 (徒 9:15) ἵνα ἡ κατ᾽ ἐκλογὴν πρόθεσις τοῦ θεοῦ μένῃ  ‘in order that God's purpose according to his choice might remain’ or ‘in order that God's choice (of one son) might be completely the result of his own purpose’  「為要貫徹上帝揀選人的旨意」或「為要確立上帝的永恆計劃，這計劃是按揀選的原則」 (羅 9:11) κατὰ δὲ τὴν ἐκλογὴν ἀγαπητοὶ  ‘because of (God's) choice, they are his friends’  「由於上帝的選擇……他們仍然是他的朋友」 (羅 11:28)

(b)

30.93 思考 選擇，揀選，寧取 ［參ἐκλεκτός］ （ἐκλογή[a]「選擇」30.92 的語義衍生詞）已經選中的 被選中的 ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν, ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν  ‘what Israel sought so eagerly it did not gain, but those whom he chose did’  「以色列人懇切尋求的，他們並沒有得到，蒙揀選的人卻得到了」 (羅 11:7)

ἐκλύω  (ἐκλύομαι)

(1)

(a)

23.79 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 累得筋疲力盡（可能甚至累得暈倒） 極度疲累；精疲力竭；因疲憊而暈倒 μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ  ‘lest they faint on the road’  「恐怕他們在路上暈倒」 (太 15:32) 有些語言清楚區分 (1) 吃驚、震驚或畏懼導致的暈倒與 (2) 精疲力竭導致的暈倒。

(b)

25.288 態度及情感 沮喪 ［參ἐγκακέω］ 失去達成某個正當目標的動力 灰心；喪志；氣餒；喪膽；失去信心；放棄 καιρῷ γὰρ ἰδίῳ θερίσομεν μὴ ἐκλυόμενοι  ‘for if we do not give up, the time will come when we will harvest’  「因為若不灰心，到了適當的時候就有收成」 (加 6:9) μηδὲ ἐκλύου ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος  ‘do not be discouraged when he rebukes you’  「被他責備的時候不可灰心」 (來 12:5)

ἐκμάσσω

(1)

(a)

79.83 物體的特徵 濕的，乾的 用乾的物品拭擦某物，使其變乾 擦乾 καὶ ταῖς θριξὶν τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασσεν  ‘then she dried (his feet) with her hair’  「然後用自己的頭髮擦乾[他的腳]」 (路 7:38) καὶ ἐκμάσσειν τῷ λεντίῳ ᾧ ἦν διεζωσμένος  ‘and to dry them with the towel around his waist’  「並且用束腰的布巾擦乾」 (約 13:5)

ἐκμυκτηρίζω

(1)

(a)

33.409 溝通 嘲笑，戲弄 ［參μυκτηρίζω］ （ἐκμυκτηρίζω「翹起鼻子」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）以譏諷和輕蔑的方式嘲笑 嗤笑；譏笑；嘲笑；蔑視；嗤之以鼻 οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες καὶ ἐξεμυκτήριζον αὐτόν  ‘the Pharisees sneered at him because they loved money’  「法利賽人是貪愛錢財的……就嘲笑耶穌」 (路 16:14)

ἐκνεύω

(1)

(a)

15.60 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 在無人注意的情況下離開一個地方 悄悄地退去；悄悄溜走 ὁ γὰρ Ἰησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ  ‘for Jesus slipped out since there was a crowd in that place’  「因為那裡人很多，耶穌已經悄悄地離開了」 (約 5:13) 約 5:13 中的 ἐκνεύω 可以翻譯為：「耶穌離開時沒有人看見他」，或「沒有人看見耶穌離開」。

ἐκνήφω

(1)

(a)

30.26 思考 思考，思想 改變到能控制自己思想過程的狀態 醒悟過來；恢復理智 ἐκνήψατε δικαίως καὶ μὴ ἁμαρτάνετε  ‘come back to your right senses and stop your sinful ways’  「你們要醒悟過來，不要犯罪」 (林前 15:34) 在一些語言中，「醒悟過來」的對等譯詞可能是：「再次有正確的思考」，或「不再有瘋狂的想法」。

ἑκούσιος

(1)

α，ον

(a)

25.65 態度及情感 願意 ［參ἑκουσίως, ἑκών］ 自願做某事而不是被迫或受壓的 甘心；樂意；情願；自願 ἵνα μὴ ὡς κατὰ ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ᾖ ἀλλὰ κατὰ ἑκούσιον  ‘in order that your help may not be a matter of necessity, but of your own free will’  「好使你的幫助不是出於強迫，而是出於自願」 (門 1:14) 在一些語言中，「願意」做某件事是用否定句來表達的，比如：「不必」，或「不是被迫」，或「不是被告知必須做」。用肯定句來表達「願意」時，可以用「我的心同意」等短語來表示。

ἑκουσίως

(1)

(a)

25.65 態度及情感 願意 ［參ἑκούσιος, ἑκών］ 自願做某事而不是被迫或受壓的 甘心；樂意；情願；自願 ἐπισκοποῦντες μὴ ἀναγκαστῶς ἀλλ᾽ ἑκουσίως κατὰ θεόν  ‘look after it willingly, as God wants you to, and not unwillingly’  「按著上帝的旨意看顧他們，不是出於勉強，而是出於甘心」 (彼前 5:2) 在一些語言中，「願意」做某件事是用否定句來表達的，比如：「不必」，或「不是被迫」，或「不是被告知必須做」。用肯定句來表達「願意」時，可以用「我的心同意」等短語來表示。

(b)

30.64 思考 打算，企圖，計劃 故意而為 故意；刻意 Ἑκουσίως γὰρ ἁμαρτανόντων ἡμῶν μετὰ τὸ λαβεῖν τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας  ‘if we purposely go on sinning after the truth has been made known to us’  「如果我們領受真理以後仍故意犯罪」 (來 10:26)

ἔκπαλαι

(1)

(a)

67.24 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πάλαι, παλαιός］ 在另一個時間點之前的一個時間點，兩者間隔相當長的時間 1 很久以前；遠古的時候 οὐρανοὶ ἦσαν ἔκπαλαι καὶ γῆ ... συνεστῶσα τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ  ‘long ago ... God spoke ... and the heavens and earth ... were created’  「上帝在太初用他的話創造了天地」 (彼後 3:5) 在指某個時間點之前的另一個時間點的時候，可以用文中提到的一個事件作為參考，或者用文章本身的時間作為參考。在 來 1:1，πάλαι[a] 標記的時間是這卷《希伯來書》實際寫成之前很久的一個時間點。彼後 3:5 中的 ἔκπαλαι 也是這樣。有些語言需要清楚指明時間的間隔是在 (1) 先前的一個時間點與文中所提的事件之間，還是在 (2) 先前的一個時間點與文章本身之間。例如，來 1:1 可能需要譯成：「很久以前，上帝藉著先知向我們的祖先說話」，或「在我寫作本信之前很久的時間……」。

(b)

67.132 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 從過去的一個時間點開始的一個很長的時期 很長時間以來；很久以前；自古以來；很長時間；很久 οἷς τὸ κρίμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ  ‘their judge has been ready since a long time’  「他們的懲罰，自古以來並不遲延」 (彼後 2:3)

____________________________________________________

1 ἔκπαλαι[a]的語氣可能比πάλαι[a]更強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐκπειράζω

(1)

(a)

27.46 學習 嘗試學習 ［參πειράζω, πειρασμός］ 通過全面和廣泛的試驗，嘗試了解某人的品格或某事物的性質 試驗；查考；考驗；試探 Οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν σου  ‘you shall not put the Lord your God to the test’  「不可試探主—你的上帝」 (路 4:12) νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘an expert in the Law stood up to test him’  「有一個律法師起來試探耶穌」 (路 10:25) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能意指「試圖使……落入圈套」（見 27.31）。另見 88.308。

(b)

27.31 學習 得知某人的錯處 ［參πειράζω］ 試圖使某人犯錯，以獲得用來反對那人的信息 試探；設圈套；試圖抓住……的錯誤 νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘an expert in the Law stood up to try and trap him’  「有一個律法師起來給他設圈套」 (路 10:25) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能意指「考驗或試驗的過程」（見 27.46）。另見 88.308。

(c)

88.308 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參πειράζω, πειρασμός］ 竭力或試圖使某人犯罪 試探；誘捕；誘惑 νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘a certain teacher of the Law came up and tried to catch him (saying something wrong)’  「有一個律法師起來，試圖引他（說錯話）」 (路 10:25) 路 10:25 中的 ἐκπειράζω 可以理解為「抓住把柄」，也可以理解為只是一個「考驗」的過程（見 27.46），或是一個「設陷阱」的過程（見 27.31）。

ἐκπέμπω

(1)

(a)

15.68 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκβάλλω, ἐξαποστέλλω］ 發出或送走，大概是為了某種目的 打發；送出去 Οἱ δὲ ἀδελφοὶ εὐθέως διὰ νυκτὸς ἐξέπεμψαν τόν τε Παῦλον καὶ τὸν Σιλᾶν εἰς Βέροιαν  ‘the Christian brothers sent out Paul and Silas to Beroea, as soon as night came’  「一到晚上，信徒立刻送保羅和西拉往庇哩亞去」 (徒 17:10)

ἐκπερισσῶς

(1)

(a)

78.31 程度 多於，少於（比較程度） ［參περισσεία, περισσεύω, περισσός, περισσοτέρως, περισσῶς］ 在隱含的或明確的程度量表上遠遠超過某一點 非常大；過度；極其；極力；遠超；格外；大得多；越發 ὁ δὲ ἐκπερισσῶς ἐλάλει  ‘he answered even more emphatically’  「彼得卻更加堅決地回答說」 (可 14:31)

ἐκπετάννυμι

(1)

(a)

16.19 非線性運動 使物體在空間中擴展（例如：伸直，展開或解開）1 伸展；延伸；伸手 Ὅλην τὴν ἡμέραν ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς μου πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα  ‘I held out my hands the whole day long to a disobedient and rebellious people’  「我整天向那些悖逆頂嘴的百姓伸出手」 (羅 10:21)

____________________________________________________

1 ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι表示空間內的某種運動，但只是肢體的運動，不是伸展的基礎的運動。有一種觀點認為ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι指手的運動時，會涉及身體部位的移動（見語義域18「連接」），但由於這些詞彙不僅可以用於身體部位的動作，也可用於任何延伸的物體，所以最好把所有這些相關聯的意思歸類到一起。

ἐκπηδάω

(1)

(a)

15.236 線性運動 奔跑 快速奔跑或衝出 跑出；衝出 διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐξεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον  ‘they tore their clothes and rushed out into the middle of the crowd’  「他們撕破衣裳，衝進群眾中間」 (徒 14:14)

ἐκπίπτω

(1)

(a)

15.120 線性運動 掉落 ［參ἀποπίπτω］ 從某一點或某個地點掉落 掉下來 καὶ τὸ ἄνθος ἐξέπεσεν  ‘and the flower falls’  「花必凋謝」 (彼前 1:24)

(b)

54.19 海上活動 （航海術語）因水流所致偏離航道，或被風吹離航道，因此擱淺 擱淺；被風吹離航道而擱淺；觸礁；撞到礁石 φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν  ‘we were afraid that we would run aground on the rocky coast’  「恐怕我們撞到礁石而擱淺」 (徒 27:29)

(c)

34.26 聯合 加入，開始聯繫 ［參ἀποστρέφω, ἀφίστημι, παραπίπτω］ 放棄之前的關係或聯繫，或脫離關係（與開始聯合相反）1 背離；離開；離棄；切斷關係 τῆς χάριτος ἐξεπέσατε  ‘you have turned away from the grace (of God)’  「你們已經離棄上帝的恩典」 (加 5:4) 請注意，τῆς χάριτος ἐξεπέσατε 這個語句的基本結構確實有「轉離那位顯明恩典的上帝」的含義。關於 ἐκπίπτω 在 加 5:4 中的另一種解釋，見 90.72。

(d)

13.59 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參πίπτω, πτῶσις］ 變壞，強調其程度和突然性 墜落；惡化 ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ  ‘that you will not be led away by the errors of lawless men and fall from your secure position’  「免得被惡人的錯謬誘惑，從自己穩定的立場上墜落」 (彼後 3:17)

(e)

75.7 勝任，有資格 （ἐκπίπτω[a]「掉落」15.120 的引申喻意）對某種功能來說不夠好 變得不夠好；失敗；落空 Οὐχ οἷον δὲ ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ  ‘not that the word of God has failed’ or ‘... is inadequate’ or ‘... cannot do what it is supposed to do’  「這不是說上帝的話落了空」或「……不夠」或「……不能做成本來打算做成的事」 (羅 9:6)

(f)

90.72 語意格 經歷者 不再經歷一個狀態或狀況 在……之外；不再經歷 τῆς χάριτος ἐξεπέσατε  ‘you no longer experienced (God's) grace’  「你們不再經歷上帝的恩典」 (加 5:4) 關於 ἐκπίπτω 在 加 5:4 中的另一種解釋，見 34.26。

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎著重於解體的初始。因此，這些詞彙指的是結合或開始聯合過程的反向過程。

ἐκπλέω

(1)

(a)

54.6 海上活動 開船離開一個地方 出港；開船離開；從……啟航；坐船往 ἡμεῖς δὲ ἐξεπλεύσαμεν μετὰ τὰς ἡμέρας τῶν ἀζύμων ἀπὸ Φιλίππων  ‘we sailed from Philippi after the Feast of Unleavened Bread’  「過了除酵節的日子，我們從腓立比開船」 (徒 20:6)

ἐκπληρόω

(1)

(a)

13.106 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἀναπληρόω, πίμπλημι, πληροφορέω, πληρόω］ 使事情發生，暗示要實現某個目的 1 實現；成全；應驗 ὅτι ταύτην ὁ θεὸς ἐκπεπλήρωκεν τοῖς τέκνοις [αὐτῶν] ἡμῖν  ‘God did this for us who are their offspring’  「上帝已經為我們這些作他們後裔的應驗了這事」 (徒 13:33)

____________________________________________________

1 13.106這一組詞彙的意思無疑存在某些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐκπλήρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

67.69 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參πλήρωμα］ 整段時間，有適當地完成的含意 1 完成；期滿；屆滿；滿足；結束 τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγνισμοῦ  ‘the completion of the period of purification’  「潔淨期滿」 (徒 21:26)

____________________________________________________

1 在許多上下文中，很難確定67.69和67.70中的詞彙主要是時間性的還是時態性的。如果任一上下文中的意思似乎專注於活動的完成，那麼該意思就應該歸類為時態性的（語義域68「時態」）；但是，如果重點似乎是在活動的結束點，那麼就可以合理地將這些意思歸類為時間性的。

ἐκπλήσσω  (ἐκπλήσσομαι)

(1)

(a)

25.219 態度及情感 驚奇，驚詫 驚訝得目瞪口呆 非常驚訝；十分驚奇；驚歎不已 ἐκπλησσόμενος ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ κυρίου  ‘for he was greatly astounded at the teaching of the Lord’  「對主的教導感到驚奇」 (徒 13:12)

ἐκπνέω

(1)

(a)

23.103 生理活動過程及狀態 活著，死去 （ἐκπνέω「呼氣」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）死前最後一個動作 死去；斷氣；呼出最後一口氣 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀφεὶς φωνὴν μεγάλην ἐξέπνευσεν  ‘then Jesus gave a loud cry and died’  「耶穌大喊一聲，氣就斷了」 (可 15:37)

ἐκπορεύομαι

(1)

(a)

15.40 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκβαίνω, ἔξειμι, ἐξέρχομαι］ 離開一個封閉的，或明確定義的二維或三維區域 離開；從裡面出去 ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα  ‘all the people of Judea went out (of their villages and cities) to him’  「猶太全地……的人，都出來到他那裡去」 (可 1:5) ἐκπορευομένου αὐτοῦ ἐκ τοῦ ἱεροῦ  ‘when he had gone out of the Temple’  「耶穌從聖殿裡出來的時候」 (可 13:1) ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου  ‘the report about him went out into all parts of the surrounding region’  「於是耶穌的名聲傳遍了周圍各地」 (路 4:37) τά τε πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐκπορεύεσθαι  ‘the evil spirits would go out of them’  「邪靈從他們裡面出去了」 (徒 19:12) ἐκπορεύομαι 在某些經文中可以理解為比喻的用法，或是作為一個習語的一部分；但 ἐκπορεύομαι 也暗示從一個限定的或封閉的區域裡走出去。例如，注意 ἐκπορεύομαι 在以下經文中出現的情況：τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον「那從口中出來的才會使人污穢」（太 15:11）；ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου，「於是耶穌的名聲傳遍了（字面義：走出去）周圍地方」（路 4:37）；τά τε πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐκπορεύεσθαι，「惡鬼也出去了」（徒 19:12）。然而，有些語言可能需要用完全不同的方式來翻譯 ἐκπορεύομαι。例如，在 太 15:11，可能要翻譯為「人所說的話才會使他污穢」；而在 路 4:37 ，可能要翻譯為「周圍地區有越來越多的人聽聞耶穌」；而在 徒 19:12，可能要説「惡鬼不再附著他們」或「惡鬼不再控制他們」。

(b)

41.24 行為及相關狀態 行為，品行 ［參εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ εἰσπορεύομαι καὶ ἐκπορεύομαι  （習語，直譯：進去和出去）在某個社群或團體中生活或行事為人 住在一起；生活在一起 ἦν μετ᾽ αὐτῶν εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he was living with them in Jerusalem’  「他與使徒同住在耶路撒冷」 (徒 9:28) 徒 9:28 中這個習語的語義重點似乎是在於一個人與其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移動行走。例如，這個語句可以譯成「保羅在耶路撒冷和門徒一起出入往來」。

ἐκπορνεύω

(1)

(a)

88.271 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ［參πορνεία, πορνεύω］ 任何形式的不道德性行為，經常暗示賣淫 從事不正當的性行為；行淫；姦淫；通姦；賣淫 ὡς Σόδομα καὶ Γόμορρα ... ἐκπορνεύσασαι  ‘they committed sexual immorality ... like Sodom and Gomorrah’  「他們像所多瑪和蛾摩拉一樣犯淫亂」 (猶 1:7)

ἐκπτύω

(1)

(a)

34.37 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 （ἐκπτύω「吐出來」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）拒絕，暗示有某程度的鄙視 拒絕；鄙視；蔑視；厭棄 οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε  ‘you did not despise or reject (me)’  「你們沒有輕看我，也沒有厭棄我」 (加 4:14) 在一些語言中，「拒絕」是用習語表述為「扔掉」，「推開」，或「背向著」。

ἐκριζόω

(1)

(a)

43.11 農耕 連根拔除一棵植物 根除；連根拔出；連根拔除；連根拔起來 Πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται  ‘every plant which my Father in heaven did not plant will be pulled up’  「一切植物，若不是我天父栽植的，都要連根拔出來」 (太 15:13)

ἔκστασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.217 態度及情感 驚奇，驚詫 一種極度驚訝的狀態，甚至於目瞪口呆，不知所措 驚異；非常驚訝；非常詫異；大大地驚奇；大為訝異 ἐξέστησαν [εὐθὺς] ἐκστάσει μεγάλῃ  ‘then they were beside themselves with astonishment’ (literally ‘they were astonished with big astonishment’)  「大家立刻目瞪口呆，大為驚訝」 (可 5:42) ἔκστασις ἔλαβεν ἅπαντας  ‘astonishment seized all of them’  「所有人都驚訝莫名」 (路 5:26) 雖然「being beside oneself with astonishment’」（驚訝得失控）或「having astonishment seize someone」（被驚訝抓住）等表達在英語和某些語言中看來是合適的，然而直譯這些語句在另一些語言中會變得毫無意義。因此，可 5:42 可以譯成「大家非常詫異」，路 5:26 可以譯成「大家都非常驚奇」。 當然，有些語言會用習語來表達驚訝，比如：「他們不得不注意看三次」，或「他們看見了，但是無法相信」。

(b)

33.489 溝通 非語言的溝通 看見異象，伴隨著一種入迷的心理狀態 魂遊象外；看見異象 ἐγένετο ἐπ᾽ αὐτὸν ἔκστασις  ‘an ecstatic vision came to him’  「他魂遊象外」 (徒 10:10)

ἐκστρέφω  (ἐκστρέφομαι)

(1)

(a)

88.265 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 已經偏離正確的行為方式，因此已經變得墮落敗壞 敗壞；已經敗壞 εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος  ‘you know that such a person has become corrupt’  「你知道這樣的人已經背道」 (多 3:11)

ἐκταράσσω

(1)

(a)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἀνασείω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動；擾亂；騷擾 Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν, Ἰουδαῖοι ὑπάρχοντες  ‘these men are Jews and they are stirring up people in our city’  「這些人是猶太人，擾亂我們的城市」 (徒 16:20)

ἐκτείνω

(1)

(a)

16.19 非線性運動 使物體在空間中擴展（例如：伸直，展開或解開）1 伸展；延伸；伸手 ἐξέτεινεν καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ  ‘he stretched his hand out and it became well again’  「他把手一伸，手就復原了」 (可 3:5) ὡς ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων ἐκτείνειν  ‘as if they were extending the anchors from the front of the ship’  「假裝要從船頭拋錨的樣子」 (徒 27:30)

(b)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ, χείρ］ ἐκτείνω τὰς χεῖρας ἐπί  （習語，直譯：伸手在……上）拘留涉嫌非法活動的人 抓住；拘捕 οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ  ‘you did not arrest me’  「你們不下手抓我」 (路 22:53)

____________________________________________________

1 ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι表示空間內的某種運動，但只是肢體的運動，不是伸展的基礎的運動。有一種觀點認為ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι指手的運動時，會涉及身體部位的移動（見語義域18「連接」），但由於這些詞彙不僅可以用於身體部位的動作，也可用於任何延伸的物體，所以最好把所有這些相關聯的意思歸類到一起。

ἐκτελέω

(1)

(a)

68.22 時態 完竣，完成，成就 ［參ἀποτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελειόω, τελέω］ 使活動成功完成 1 成全；完成；結束；完畢 ἵνα μήποτε θέντος αὐτοῦ θεμέλιον καὶ μὴ ἰσχύοντος ἐκτελέσαι  ‘so that he will not be able to finish (building the tower), after having laid the foundation’  「立了地基，卻不能完工」 (路 14:29)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思無疑存在一些細微的區別，特別是在著重點上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別；不過，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比較強調最終的定局，而ἐπιτελέω[a]可能著重最終的目的。

ἐκτένεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.70 態度及情感 熱切，認真，全心全意 熱切渴望的狀態，並且堅持不懈地維持了一段時間 懇切；熱切；熱心；鍥而不捨 εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον ἐλπίζει καταντῆσαι  ‘this is the promise our twelve tribes are hoping to receive as they earnestly serve God night and day’  「我們十二支派晝夜熱切地事奉上帝，都是盼望這應許實現」 (徒 26:7)

ἐκτενής

(1)

ές

(a)

68.12 時態 繼續 ［參ἐκτενῶς］ （ἐκτείνω「伸出」16.19 的衍生詞）形容一個不停止的活動，通常帶有一定的強度和堅持 不停地；連續地；持續地；熱切；真誠；切實 πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες  ‘above everything, love one another without ceasing’  「最要緊的是：彼此要不止息地相愛」 (彼前 4:8) 關於 ἐκτενής 在 彼前 4:8 的另一種解釋，見 ἐκτενής[b] 25.71。

(b)

25.71 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ἐκτενῶς］ 熱切地堅持某種狀態或活動 熱切；懇切；誠摯；真誠 πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες  ‘above everything, love one another earnestly’  「最重要的是要彼此熱切相愛」 (彼前 4:8) 關於 ἐκτενής 在 彼前 4:8 的另一種解釋，見 ἐκτενής[a] 68.12。

ἐκτενῶς

(1)

(a)

68.12 時態 繼續 ［參ἐκτενής］ （ἐκτείνω「伸出」16.19 的衍生詞）形容一個不停止的活動，通常帶有一定的強度和堅持 不停地；連續地；持續地；懇切；迫切；熱切；切切地 προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενῶς γινομένη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν θεὸν περὶ αὐτοῦ  ‘the people in the church were praying constantly to God for him’  「教會卻為他切切禱告上帝」 (徒 12:5) 關於 ἐκτενῶς 在 徒 12:5 的另一種解釋，見 25.71。

(b)

25.71 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ἐκτενής］ 熱切地堅持某種狀態或活動 熱切；懇切；誠摯；真誠 προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενῶς γινομένη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν θεὸν περὶ αὐτοῦ  ‘the church was earnestly praying to God for him’  「教會的弟兄姊妹為他懇切地向上帝禱告」 (徒 12:5) ἀλλήλους ἀγαπήσατε ἐκτενῶς  ‘love one another earnestly’  「真誠地愛弟兄」 (彼前 1:22) 關於 ἐκτενῶς 在 徒 12:5 的另一種解釋，見 ἐκτενῶς[a] 68.12。

ἐκτίθημι  (ἐκτίθεμαι)

(1)

(a)

85.46 在空間存在 放置，安置 把某物放在某個區域之外 丟棄；放在……之外 ἐκτεθέντος δὲ αὐτοῦ  ‘and when he was put out of (his home)’  「他被丟在[家]外的時候」 (徒 7:21)

(b)

33.151 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἀνατίθημι, τίθημι］ 解釋一些事情，大概是通過提出額外的或不同的信息 解釋；說清楚 ἀκριβέστερον αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν ὁδὸν [τοῦ θεοῦ]  ‘they explained to him the way of God more accurately’  「將上帝的道路向他更為詳盡地講解清楚」 (徒 18:26)

ἐκτινάσσω

(1)

(a)

16.8 非線性運動 抖掉或擺脫某物，以除掉某些物質或物體 抖掉；跺掉；拂去 ἐκπορευόμενοι ἐκεῖθεν ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν εἰς μαρτύριον αὐτοῖς  ‘leave that place and shake the dust off your feet as a witness against them’  「你們離開那裡的時候，要跺掉你們腳上的塵土，證明他們的不是」 (可 6:11) ἀντιτασσομένων δὲ αὐτῶν καὶ βλασφημούντων ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια  ‘when they opposed him and said evil things about him, he protested by shaking the dust from his clothes’  「當他們反對他、毀謗他的時候，他就抖掉衣服上的灰塵作為抗議」 (徒 18:6) 對於 徒 28:5 和 路 9:5 兩處經文，許多語言都需要使用非常不同的詞彙來表達「抖掉」，因為在第一種情況下，附在身上的是有生命的活物，而在第二種情況下，附著的只是一種物質。 「跺掉腳上塵土」的象徵含意，在許多語言中都很不清楚，因而可能需要添加一種分類詞，指出這樣的舉動是象徵斷絕聯繫。因此，徒 18:6 中的 ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια 經常譯為「他抖掉衣服上的灰塵以示抗議」。

ἐκτός

(1)

(a)

83.20 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參ἔξω, ἔξωθεν］ 不包含在特定區域之內的一個位置 外面；遠離 εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα  ‘whether outside of the body, I do not know’  「或在身外，我也不知道」 (林後 12:2)

(b)

83.21 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參ἔξωθεν, ὄπισθεν］ 物體的外表面 在外側；在……外面 καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν  ‘then the outside of the (cup will be) clean’  「好使[杯子的]外面也乾淨」 (太 23:26) ἔξωθεν[c]、ἐκτός[b] 和 ὄπισθεν[c] 在某些經文中的翻譯方式，很大程度上取決於所說的內容。例如，彼前 3:3 中的 ἔξωθεν 是指人借助外在的物件來使自己更美麗，但與其說這些物件是放在表面或外面，可能需要說那是人穿在身上或用來穿戴的衣飾。

(c)

89.138 關係 對比 表示對比，包含一個例外情況 除了；除非 οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλησαν μελλόντων γίνεσθαι καὶ Μωϋσῆς  ‘saying nothing except what the prophets and Moses said was going to happen’  「我所講的無非是眾先知和摩西所說將要成就的那些事」 (徒 26:22) μείζων δὲ ὁ προφητεύων ἢ ὁ λαλῶν γλώσσαις ἐκτὸς εἰ μὴ διερμηνεύῃ  ‘the one who prophesies is of greater value than the one who speaks in tongues, except when there is someone to interpret’  「作先知宣講的勝過說方言的，除非有人把方言翻譯出來」 (林前 14:5)

(d)

89.121 關係 分離 ［參ἐκ］ 表示分離，意思是與某人或某事沒有關聯 除了；與……無關 πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν  ‘every sin which a person does is independent of the body’  「人所犯的，無論什麼罪，都在身體以外」 (林前 6:18)

ἕκτος

(1)

η，ον

(a)

60.53 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第六個 第六 Ἐν δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ  ‘in the sixth month’  「到了第六個月」 (路 1:26)

ἐκτρέπω  (ἐκτρέπομαι)

(1)

(a)

23.178 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 扭傷關節韌帶，尤指腿和腳的關節 扭傷 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν, ἵνα μὴ τὸ χωλὸν ἐκτραπῇ  ‘keep walking on straight paths so that the lame foot may not be wrenched’  「要時常走在筆直的路上，使瘸腿不至於扭傷」 (來 12:13) 「扭傷」往往可以表達為「崴腳」。

(b)

31.65 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 （ἐκτρέπομαι「轉離」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）背離真理，去相信很不相同的東西 誤入歧途；轉身跟隨 ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται  ‘they will stray after legends’  「他們必迷途追求無稽之談」 (提後 4:4)

(c)

13.155 是，變成，存在，發生 發生 避免捲入某種活動 避免；躲避 ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας  ‘avoiding profane, empty talk’  「避開世俗的空談」 (提前 6:20)

ἐκτρέφω

(1)

(a)

23.6 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參τρέφω］ 提供食物，含義是供給相當長的一段時間，而食物提供足夠的營養1 提供食物；給某人食物吃；養育；供養 οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν ἀλλ᾽ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν  ‘no one ever hates his own body; instead he feeds it and takes care of it’  「從來沒有人恨惡自己的身體，總是保養顧惜」 (弗 5:29)

(b)

35.51 幫助，照顧 撫養，養育 ［參ἀνατρέφω, τεκνοτροφέω, τρέφω］ 給孩子提供身體和心理上的需要，直至他長大成人2 撫養；養育；撫養直至成長 ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου  ‘raise your children with Christian discipline and instruction’  「要照著主的教導和勸戒養育他們」 (弗 6:4) 撫養或養育孩子有多種表達方式，例如，「給孩子食物」，「照顧孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子長大成人」，或「讓孩子變得像自己」。

____________________________________________________

1 ἐκτρέφω[a]的語氣可能比τρέφω[a]更強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 35.51這一組詞彙的意思很可能存在某些細微的區別，但是沒有直接的上下文證據來支持意思上的顯著區別。

ἔκτρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.55 生理活動過程及狀態 誕生，生育 不適時或未到產期的出生 不適時的出生；非正常地出生 ἔσχατον δὲ πάντων ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώματι ὤφθη κἀμοί  ‘last of all he appeared also to me, even though I was like one who was born at the wrong time’  「最後，他也向我顯現；我好像是一個在不合適的時間出生的人」 (林前 15:8) 翻譯 林前 15:8 的 ἔκτρωμα 涉及一個根本問題。保羅在這段經文裡指的是他自己，而相關事件顯然是保羅去大馬士革的路上，耶穌向保羅顯現。因此，這裡指的似乎是保羅出生為基督徒。然而，這種屬靈的出生在過程中似乎是相當晚的，而不是過早發生。為此，在一些情況下，可以把 ἔκτρωμα 譯成「不適時地出生」或「在不適當的時候出生」，而不要表示他是「過早出生」。

ἐκφέρω

(1)

(a)

15.197 線性運動 攜帶，負擔 把東西從一個建築物或地方中拿出來 取出；拿出來 Ταχὺ ἐξενέγκατε στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν  ‘quickly, bring the best robe out and put it on him’  「快把那上好的袍子拿出來給他穿」 (路 15:22)

(b)

15.174 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἐκβάλλω, ἐξάγω］ 從一個建築物或區域領出或帶出 領出去 ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης  ‘he led him out of the village’  「他領他到村外」 (可 8:23)

(c)

23.194 生理活動過程及狀態 生長 ［參τίκτω］ 使植物生長和出產 生長；出產；長出 ἐκφέρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους, ἀδόκιμος  ‘if it grows thorns and weeds, it is worth nothing’  「但是這塊地如果長出荊棘和蒺藜來，就毫無用處」 (來 6:8)

ἐκφεύγω

(1)

(a)

15.63 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 逃出或逃離 逃走；逃出去 νομίζων ἐκπεφευγέναι τοὺς δεσμίους  ‘thinking that the prisoners had fled’  「以為囚犯都已經逃掉」 (徒 16:27) ὥστε γυμνοὺς καὶ τετραυματισμένους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου  ‘so that they fled from that house naked and wounded’  「他們赤著身子，受了傷，從那房子裡逃出去了」 (徒 19:16)

(b)

21.14 危險，冒險，安全，拯救 變得安全，沒有危險 ［參ἀποφεύγω, φεύγω］ 通過躲避或逃跑而遠離危險 1 逃脫；躲避；逃避；脫離 ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι  ‘in order that you may be able to escape all of these things that are going to happen’  「使你們能逃避這一切要發生的事」 (路 21:36) ὅτι σὺ ἐκφεύξῃ τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ  ‘that you will be able to escape the judgment of God’  「你以為能逃脫上帝的審判」 (羅 2:3) 羅 2:3 這一部分的意思是「逃脫被上帝審判的危險」。ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι「使你們能逃避這一切將要發生的事」（路 21:36），在 羅 2:3 和 路 21:36，ἐκφεύγω 不應按字面理解成「逃離」（見 15.63），它的意思只是不牽涉這種危險。

____________________________________________________

1 ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω的意思可能略有不同，與φεύγω[b]也不盡相同，但是無法根據現有的上下文來確定這些詞彙的獨特特徵是什麼；不過，ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω 的語氣可能比φεύγω[b]稍強。另外請注意，這組意為「逃脫」的詞彙沒有特別說明任何的移動，而只是指出不必經歷某些困難或危險的事實。

ἐκφοβέω

(1)

(a)

25.257 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 使人感到恐懼或非常害怕 威嚇；恐嚇；使害怕 ὡς ἂν ἐκφοβεῖν ὑμᾶς διὰ τῶν ἐπιστολῶν  ‘as though I am trying to terrify you with my letters’  「以為我寫信是要恐嚇你們」 (林後 10:9)

ἔκφοβος

(1)

ον

(a)

25.256 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 ［參ἔμφοβος］ 非常害怕 1 非常害怕；恐懼；懼怕；可怕 οὐ γὰρ ᾔδει τί ἀποκριθῇ, ἔκφοβοι γὰρ ἐγένοντο  ‘they were so afraid that they didn't know what to say’  「不知道說什麼才好，因為他們都非常害怕」 (可 9:6)

____________________________________________________

1 ἔκφοβος和ἔμφοβος在害怕的程度上可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐκφύω

(1)

(a)

23.195 生理活動過程及狀態 生長 ［參βλαστάνω, ἐξανατέλλω, προβάλλω］ 植物開始生長，特別強調葉子萌芽 發芽；長葉子；長苗 ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς καὶ τὰ φύλλα ἐκφύῃ  ‘when its branch becomes tender and it starts putting out leaves’  「當樹枝變嫩長出葉子的時候」 (太 24:32) 植物生長的初期階段，既可以指整株植物發芽長葉，也可以指樹木在冬季或乾旱季節之後再次萌芽長葉。翻譯者可以有幾種表達方式，例如：「再次變綠」、「長出葉子」、「看見葉子長出」、「葉子展開」。

ἐκχέω  (ἐκχέομαι)

(1)

(a)

47.4 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 使流出来，使倒出來 倒出來；澆灌；流出；傾注 Ὑπάγετε καὶ ἐκχέετε τὰς ἑπτὰ φιάλας τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘go and pour out the seven vials of the wrath of God upon the earth’  「你們去，把盛著上帝烈怒的七碗傾倒在地上」 (啟 16:1)

(b)

15.138 線性運動 散開，驅散 散落一些物質 散落 καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρμα  ‘and he scattered the money of the moneychangers’  「把兌換銀錢之人的錢幣扔得四散」 (約 2:15)

(c)

59.50 數量 充裕，過量，極少 （ἐκχέω[a]「倒出來」47.4 的引申喻意）使其豐豐富富地存在 豐豐富富地給予；慷慨地贈予；傾注；澆灌 ἐξέχεεν τοῦτο ὃ ὑμεῖς [καὶ] βλέπετε καὶ ἀκούετε  ‘he has bestowed on us in abundance what you see and hear’  「他把你們所看見所聽見的，豐豐富富地賞賜給我們」 (徒 2:33a)

(d)

90.89 語意格 使經歷 （ἐκχέω[a]「傾注」47.4 的引申喻意）使某人豐富地或充分地經歷某事 使充分經歷 ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν  ‘because our hearts have been made to fully experience the love of God’ (literally ‘because the love of God has been poured out into our hearts’)  「因為上帝已使我們內心充分經歷他的愛」（直譯：「因為上帝的愛已經傾注在我們心裡」） (羅 5:5)

(e)

14.18 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 從容器流出來 2 流出；傾瀉 καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπόλλυνται  ‘and the wine pours out and the wineskins are ruined’  「酒就漏出來，皮袋也壞掉了」 (太 9:17) καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ  ‘and all his entrails poured out’  「他的腸子都流出來了」 (徒 1:18)

(f)

68.75 時態 專心努力去做，全力去做 全身心地投入某個活動或狀態 陷入；掉進；直奔；全身心地投入 καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν  ‘they gave themselves over completely to the error of Balaam for the sake of money’  「因為錢財的原因，他們掉進了巴蘭所犯的錯誤中」 (猶 1:11)

(g)

90.82 語意格 經歷者 （ἐκχέω[e]「流出」14.18 的引申喻意）充分地參與經歷某事 充分經歷；充分參與 τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν  ‘they became fully involved in Balaam's error for pay’ or ‘they have plunged into Balaam's error for the sake of money’  「他們為了錢，完全捲入巴蘭所犯的錯誤中」 (猶 1:11)

(h)

41.13 行為及相關狀態 行為，品行 （ἐκχέομαι「倒出自己」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）把自己完全投入到某種行為中去 熱衷於；專心於 καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν  ‘they gave themselves completely to the kind of deception that Balaam practiced for the sake of money’  「他們為了錢，熱衷於做巴蘭所行的那種欺騙」 (猶 1:11)

(i)

20.84 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參αἷμα］ αἷμα ἐκχέω, αἷμα ἐκχύννω  （習語，直譯：使流出血）以暴力手段導致別人死亡 謀殺；殺害 ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον  ‘as a result responsibility for the death of every innocent person will fall upon you’  「如此，地上所有義人流的血都歸到你們身上」 (太 23:35) ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα  ‘they are quick to murder’  「他們快快地要去殺人」 (羅 3:15) 太 23:35 中的短語 πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον 可以直譯為：「所有湧流的無辜的鮮血」。

(j)

23.112 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參αἷμα］ ἐκχύννεται τὸ αἷμα  （習語，直譯：血流出來）死去，暗示有作為獻祭的目的 受死作為祭物獻上；獻祭性的死亡；流出的血 τὸ αἷμά μου ... τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘my death ... as a sacrifice for many unto the forgiveness of sins’  「我的死……是為了使眾人的罪得到赦免而獻上的祭」 (太 26:28) 在 太 26:28 的從句有幾個不同的元素，在某些情況下，各元素之間的關係必須表達得更加具體，例如：「藉著我的受死，我像祭物為多人獻上，目的是使他們的罪得到赦免。」另見 23.107。

____________________________________________________

1 在徒 2:33，ἐκχέω可能僅僅意指「使存在」，但似乎更有可能是ἐκχέω的喻義暗示「豐豐富富地存在」。

2 詞幹為χεο的動詞與ῥέω「流動」（14.17）的意思不同，前者意思不是那麼寬泛，通常暗示液體的量較少。在古典希臘文中，ῥέω及其衍生詞較多用在詩歌體語段中。

ἐκχωρέω

(1)

(a)

15.41 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開一個地方，可能暗示一個人與先前的位置距離得相當遠 離開；出去 οἱ ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκχωρείτωσαν  ‘those who are in (the city) must leave’  「在城裡的，必須離開」 (路 21:21)

ἐκψύχω

(1)

(a)

23.99 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποθνῄσκω, θάνατος, θνῄσκω, νέκρωσις］ 死亡的過程 死；死去；死亡 ἀκούων δὲ ὁ Ἁνανίας τοὺς λόγους τούτους πεσὼν ἐξέψυξεν  ‘when Ananias heard these words, he fell down and died’  「亞拿尼亞一聽見這些話，就仆倒，斷了氣」 (徒 5:5) 有些語言會根據死亡的具體方式或環境，使用有明顯區別的詞彙去指死亡。例如，用一個詞彙主要指年老帶來的死亡，用另一個詞彙指疾病帶來的死亡，又用另一個詞彙指暴力導致的死亡。翻譯者在根據具體上下文選擇詞彙時，必須小心區分。

ἑκών

(1)

οῦσα，όν

(a)

25.65 態度及情感 願意 ［參ἑκούσιος, ἑκουσίως］ 自願做某事而不是被迫或受壓的 甘心；樂意；情願；自願 εἰ γὰρ ἑκὼν τοῦτο πράσσω, μισθὸν ἔχω  ‘for if I do this out of willingness, I have a reward’  「我若甘心做這事，就有賞賜」 (林前 9:17) 在一些語言中，「願意」做某件事是用否定句來表達的，比如：「不必」，或「不是被迫」，或「不是被告知必須做」。用肯定句來表達「願意」時，可以用「我的心同意」等短語來表示。

ἐλαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

3.9 植物 樹木 可以生長至高達十米的樹，但通常會修剪到五米左右；葉子表面呈灰綠色，葉底呈白色；橄欖果實長約二釐米，厚約一厘米多一點，果核堅硬，果皮柔軟，果肉多油；橄欖果實用作食物，橄欖油用來煮食、點燈、擦身，也可作藥用，以及在宗教儀式中使用（抹油） 橄欖樹 ἦλθον εἰς Βηθφαγὴ εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν  ‘they came to Bethphage at the Mount of Olives’  「他們來到橄欖山的伯法其」 (太 21:1) 正如其他樹木名稱一樣，譯入語中可能沒有「橄欖樹」的對應術語。翻譯者可以使用樹木的通稱，後跟一個借用的術語來加以識別，例如：「一種結出稱為橄欖的果實的樹」。在 太 21:1 和類似經文的語境中，對於「橄欖山」的翻譯，注意不要讓人以為那是一座由橄欖形成的山，或者由橄欖樹形成的山。在某些語言中，更為合適的表達是：「以橄欖樹而聞名的山」或「長滿橄欖樹的山」。至於「山」的用語，在許多語言中，翻譯者需要使用意為「小山」而不是「大山」的詞彙，因為在大多數目標語言中，耶路撒冷附近的橄欖山只算是「小山」而不是「大山」。

(b)

93.616 人名及地名 地名 Ἐλαῖαι, Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν  耶路撒冷以東的山脈，中間有汲淪溪 橄欖山

(c)

3.39 植物 植物的果實部分 橄欖樹的果子；果實長約二釐米，厚約一厘米多一點，果核堅硬，果皮柔軟，果肉多油；橄欖果實用作食物，橄欖油用來煮食、點燈、擦身，也可作藥用，以及在宗教儀式中使用（抹油） 橄欖 μὴ δύναται ... συκῆ ἐλαίας ποιῆσαι  ‘a fig tree ... cannot ... bear olives’  「無花果樹不能結橄欖」 (雅 3:12) 在某些語言中，「橄欖油」（ἔλαιον，6.202）比橄欖本身更加有名，因此，翻譯者可以採用一個描述性的短語，如「橄欖油果實」或「產橄欖油的果實」。在某些情況下，橄欖也實際上被稱為「烹飪油果實」。

ἔλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.202 人工製品 植物產品 從橄欖樹果實中提取的油，可用作食物、藥物，用來點燈，或混合一些芳香的物質造成香水或香膏 1 橄欖油 οὐκ ἔλαβον μεθ᾽ ἑαυτῶν ἔλαιον  ‘they did not take any olive oil with them’  「沒有帶油」 (太 25:3) κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον  ‘he bound up his wounds, pouring in oil and wine’  「用橄欖油和酒倒在他的傷處，包紮好了」 (路 10:34) 參 6.197 所述的翻譯問題討論。

____________________________________________________

1 雖然表示葡萄酒和橄欖油的各種詞彙可以歸類在「食物」（語義域5）當中，但它們顯然還有其他功能，例如葡萄酒在醫學上用作殺菌劑，橄欖油不僅用作食物，也用作油燈的燃料。由於葡萄酒和橄欖油都需要經過比較精細的生產過程，因此最好將它們歸類為人工製品，而不是歸入不同的功能類別。

ἐλαιών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

3.12 植物 樹木 （ἐλαία[a]「橄欖樹」3.9) 的衍生詞）種了許多橄欖樹的園子或果樹林 橄欖林；橄欖園 ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου Ἐλαιῶνος  ‘from the hill called The Olive Grove’  「那座叫做『橄欖園』的山」 (徒 1:12) 徒 1:12 中提到的山直譯是：「那叫橄欖園的山」，不過，翻譯者可以採用較常見的名稱來稱呼這座山，即「橄欖山」。

Ἐλαμίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.465 人名及地名 地名 （Ἐλυμαῖος 的另一種拼寫法，Ἐλυμαίς「以攔」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）出生或居住在以攔的人 以攔人；《思》厄藍人

ἐλάσσων

(1)

ον

(a)

59.3 數量 多，少（可數的事物） ［參ὀλίγος］ 在任何維度上相對較小的數量 少；很少；較少 Χήρα ... μὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα  ‘any widow ... not less than sixty years old’  「寡婦……年紀必須不小於六十歲」 (提前 5:9)

(b)

87.67 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 形容比其他事物的身分或等級更低 較差的；較劣的；較低的 χωρὶς δὲ πάσης ἀντιλογίας τὸ ἔλαττον ὑπὸ τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται  ‘without any doubt, that which is of lesser status is blessed by the one of greater status’  「向來都是地位高的給地位低的祝福，這是無可爭議的」 (來 7:7)

(c)

67.116 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參μικρός, νέος］ 指相對年輕的一個生物，經常是兩個對象中比較年輕的那一個 年輕的；比較年輕的；小（兒子） Ὁ μείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι  ‘the older will serve the younger’  「大的要服侍小的」 (羅 9:12)

ἐλαττονέω

(1)

(a)

57.41 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 擁有的某物太少 欠缺；缺乏；缺少；不足 καὶ ὁ τὸ ὀλίγον οὐκ ἠλαττόνησεν  ‘and he who (gathered) little did not have too little’  「少收的也沒有缺」 (林後 8:15)

ἐλαττόω  (ἐλαττόομαι)

(1)

(a)

87.68 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 使某物的身分或等級更低 使低微 ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾽ ἀγγέλους  ‘having caused him to be somewhat less than angels’  「你使他暫時比天使低微」 (來 2:7)

(b)

87.69 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 身分或等級降低 重要性變低 ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι  ‘he must become more important while I become less important’  「他必興旺；我必衰微」（直譯：「他必變得更加重要；而我變得不那麼重要」） (約 3:30) 比較 αὐξάνω[d]「變得更加重要」（87.37）。

ἐλαύνω

(1)

(a)

15.161 線性運動 驅動，帶動 藉著強大的力量或有力的行動使物件移動 推動；帶動 ἰδὼν αὐτοὺς βασανιζομένους ἐν τῷ ἐλαύνειν  ‘he saw that they were having great difficulty in rowing’  「看見門徒因為遇著逆風，很辛苦地划船」 (可 6:48a) ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν ἐλαυνόμενα  ‘(the ships) can be driven by strong winds’  「[船]被狂風吹動」 (雅 3:4) ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι  ‘like mists driven by a storm’  「是強風吹動的霧氣」 (彼後 2:17) 在 路 8:29，ἐλαύνω 出現在以下句子中：ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαιμονίου εἰς τὰς ἐρήμους「他被鬼趕到曠野去」。在這語境中，那鬼似乎被看為一種力量，或許等同於風。

____________________________________________________

1 在可 6:48，ἐλαύνω指搖櫓，但該詞通常只是指用力使物體移動。

ἐλαφρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.99 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 反覆無常和善變的行為 反覆無常 τοῦτο οὖν βουλόμενος μήτι ἄρα τῇ ἐλαφρίᾳ ἐχρησάμην;  ‘in planning this, did I act in fickleness?’  「難道我計畫這件事是……反覆無常嗎？」 (林後 1:17) 在某些語言中，林後 1:17 中的 ἐλαφρία 可以譯成「不思考我正在做什麼」或「不使我的思想和行為相一致」。

ἐλαφρός

(1)

ά，όν

(a)

86.2 重量 沉重，輕省 指重量相對較輕 輕的；不重的 τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν  ‘my burden is light’  「我的擔子是輕省的」 (太 11:30) 在 太 11:30 中，雖然 ἐλαφρός 可以按字面義來理解，但這節經文中的整個陳述顯然是個比喻。因此，太 11:30 中的 ἐλαφρός 也可以按比喻義來理解（見 22.38）。請注意，短語 ὁ … ζυγός μου 不是指基督擔負的東西，而是他放在跟從者身上的東西。短語 τὸ φορτίον μου「我的擔子」也一樣，因此這是指基督給門徒或僕人的擔子。

(b)

78.10 程度 多，少（正負程度） 在程度量表的下部分的一個嚴格限定的點 有限的；輕的；輕微的；不激烈的 τὸ γὰρ παραυτίκα ἐλαφρὸν τῆς θλίψεως ἡμῶν  ‘for our temporary, limited suffering’  「我們這短暫而輕微的苦楚」 (林後 4:17)

(c)

22.38 煩惱，困難，解脫，有利的情況 容易的，輕鬆的 容易承擔或忍受的 輕省的；容易擔負的 τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν  ‘my burden is easy to bear’ or ‘... not difficult’  「我的擔子是輕省的」或「……不難擔負的」 (太 11:30) 在 太 11:30，ἐλαφρός 可以譯成「輕的」，意思是「重量輕的」（見 86.2）。然而，如果 太 11:30 中的「擔子」是比喻，那麼 ἐλαφρός 一般也可以按比喻的意思去理解。

ἐλάχιστος

(1)

η，ον

(a)

79.125 物體的特徵 大的，小的 ［參μικρός］ 尺寸小的，相對於正在談論的事物的標準來說 小的；比較小的 μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου  ‘it can be steered by a very small rudder’  「只用小小的舵就可以操縱方向」 (雅 3:4) 請注意，對於 ἐλάχιστος 這種在希臘文中形容最高級的詞彙，意思不是「最小的」，而只是「非常小的」。希臘文的最高級形容詞或副詞經常這樣使用。

(b)

65.57 價值 重要的，不重要的 最不重要的 最不重要的；無關緊要的；最小的 ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων  ‘whoever disobeys one of these least commandments’ or ‘... one of these least important commandments’  「無論誰違犯誡命中最小的一條」或「……誡命中最不重要的一條」 (太 5:19)

(c)

87.66 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［參ἔσχατος］ 指處於最低的地位 最卑微的；最不重要的；最後的 ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε  ‘whenever you did this for one of the least important of these brothers of mine, you did it for me’  「這些事你們為我的跟從者中最微小的一人做，就是為我做了」 (太 25:40)

Ἐλεάζαρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.107 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 以利亞撒；《思》厄肋阿匝爾

ἐλεάω

(1)

(a)

88.76 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἐλεέω, ἔλεος］ 對於有極大需要的人給予憐憫或關懷 發憐憫；對……發憐憫；憐憫……；憐憫

ἐλεγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.417 溝通 指責 ［參ἔλεγξις, ἐλέγχω］ 陳述或說明某人做了錯事，暗示有充分證據證明那種行為是錯誤的 指責；責備；指責謬誤 πᾶσα γραφὴ θεόπνευστος καὶ ὠφέλιμος πρὸς διδασκαλίαν, πρὸς ἐλεγμόν  ‘all Scripture is inspired by God and is useful for teaching, for rebuking’  「聖經都是上帝所默示的，對於教導、責備……都是有益處的」 (提後 3:16)

ἔλεγξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.417 溝通 指責 ［參ἐλεγμός, ἐλέγχω］ 陳述或說明某人做了錯事，暗示有充分證據證明那種行為是錯誤的 指責；責備；指責謬誤 ὃς μισθὸν ἀδικίας ἠγάπησεν, ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανομίας  ‘who loved the money he would get for doing wrong and was reproached for his transgression’  「這巴蘭貪愛行不義的酬勞，曾經因自己的過犯而受了責備」 (彼後 2:15, 16 [2])

ἔλεγχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

72.8 真的，假的 真的，假的 證明某事是真實的證據，通常以辯論或討論為依據 確據；確證 πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων  ‘a proof of the things we cannot see’ or ‘evidence that what we cannot see really exists’  「是還看不見之事的證據」 (來 11:1)

ἐλέγχω

(1)

(a)

33.417 溝通 指責 ［參ἐλεγμός, ἔλεγξις］ 陳述或說明某人做了錯事，暗示有充分證據證明那種行為是錯誤的 指責；責備；指責謬誤 ὁ δὲ Ἡρῴδης ὁ τετραάρχης, ἐλεγχόμενος ὑπ᾽ αὐτοῦ περὶ Ἡρῳδιάδος  ‘Herod the tetrarch was rebuked by him because of Herodias’  「希律分封王因希羅底的緣故被他責備」 (路 3:19) μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε  ‘but rather rebuke them’  「反要責備他們） (弗 5:11a)

____________________________________________________

1 在弗 5:11，如果將動詞ἐλέγχω的直接賓語理解為「那些做暗昧無益的事的人」，這動詞的意思就是「責備」。然而，直接賓語也可以解作「暗昧無益的事」，這樣，ἐλέγχω的意思就是「用言語來揭露」。

ἐλεεινός

(1)

ή，όν

(a)

88.79 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 指值得同情，因為某人的境遇可憐 可憐的 ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσμέν  ‘we are the most pitiable of all people’ or ‘we deserve more pity than anyone else’  「我們是眾人中最可憐的」或「我們就比所有的人更可憐」 (林前 15:19)

ἐλεέω

(1)

(a)

88.76 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἐλεάω, ἔλεος］ 對於有極大需要的人給予憐憫或關懷 發憐憫；對……發憐憫；憐憫……；憐憫 Ἐλέησόν με, κύριε υἱὸς Δαυίδ  ‘have mercy on me, Sir, Son of David’  「主啊，大衛之子，可憐我吧！」 (太 15:22)

ἐλεημοσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

57.111 擁有，轉移，交換 給予 ［參δικαιοσύνη］ 接濟那些需要幫助的人，作為一種慈善行為 善行；善事；施與；賙濟；救濟；施捨給窮人 Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ  ‘your prayers and acts of charity have gone up as a memorial before God’  「你的禱告和賙濟已經上達上帝面前，蒙他垂念了」 (徒 10:4)

(b)

57.112 擁有，轉移，交換 給予 （ἐλεημοσύνη[a]「賙濟貧窮人」57.111 的衍生詞）用來接濟貧窮人的物品 施捨；救濟品；捐項；捐資；慈善捐款 τοῦ αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων εἰς τὸ ἱερόν  ‘he begged for donations from people who were going into the Temple’  「求進聖殿的人施捨」 (徒 3:2) 在一些語言中，與 徒 3:2 中的 ἐλεημοσύνη 意思最接近的譯詞是「金錢」或「財物」。

ἐλεήμων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

88.77 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἵλεως］ （ἐλεάω 和 ἔλεος「發憐憫」88.76 的衍生詞）表示憐憫 仁慈的；憐憫人的 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται  ‘happy are those who are merciful (to others), for they will receive mercy’  「憐憫人的人有福了！因為他們必蒙憐憫」 (太 5:7)

ἔλεος

(1)

ους＜中＞

(a)

88.76 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἐλεάω, ἐλεέω］ 對於有極大需要的人給予憐憫或關懷 發憐憫；對……發憐憫；憐憫……；憐憫 ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει  ‘but God is rich in mercy’  「然而，上帝有豐富的憐憫」 (弗 2:4)

ἐλευθερία

(1)

ας＜陰＞

(a)

37.133 控制，管理 釋放，解放 自由的狀態 自由 οὗ δὲ τὸ πνεῦμα κυρίου, ἐλευθερία  ‘where the Spirit of the Lord is present, there is freedom’  「主的靈在哪裡，哪裡就有自由」 (林後 3:17) 有些語言的「自由」概念是用控制或支配的否定形式來表達，例如，「主的靈在哪裡，那裡就不再有支配」，或「……人就不受支配」，或「……人就不感覺受約束」。

ἐλεύθερος

(1)

α，ον

(a)

37.134 控制，管理 釋放，解放 與自由有關的 自由；自由的；自主的；豁免 ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε  ‘if the Son sets you free, you will be free indeed’  「兒子若使你們自由，你們就真正自由了」 (約 8:36)

(b)

87.84 地位 奴役，自由 指不是奴隸的人，可能從來沒有成為奴隸，或者以前是奴隸但現在已經不再是了 自由人 πῶς σὺ λέγεις ὅτι Ἐλεύθεροι γενήσεσθε;  ‘how can you then say, You will become free people?’  「你怎麼說『你們將會得自由』呢？」 (約 8:33) ὁ ἐλεύθερος κληθεὶς δοῦλός ἐστιν Χριστοῦ  ‘a free person who has been called by Christ is his slave’  「蒙主呼召的自由的人是基督的奴僕」 (林前 7:22)

ἐλευθερόω

(1)

(a)

37.135 控制，管理 釋放，解放 （ἐλεύθερος[a]「自由」37.134 的衍生詞）使某人得自由或得釋放 釋放 ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε  ‘if the Son sets you free, you will be free indeed’  「兒子若使你們自由，你們就真正自由了」 (約 8:36)

ἔλευσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.81 線性運動 來，來到，到達 ［參ἔρχομαι］ 朝著或到達主視角人物或事件的參考點1 來；來臨 ἀπέκτειναν τοὺς προκαταγγείλαντας περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ δικαίου  ‘they killed those who long ago announced the coming of the righteous one’  「他們把預先宣告那義者要來的人殺了」 (徒 7:52)

____________________________________________________

1 在路 23:42的一個異文中，ἔλευσις也指基督再次降臨：μνήσθητί μου ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐλεύσεως σου，「在你來的日子記念我」。

ἐλεφάντινος

(1)

η，ον

(a)

2.44 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 （ἐλέφας「大象」的衍生詞，原詞没有在《新約》出現過）指用大象的長牙製成的 含象牙的；象牙製的 πᾶν σκεῦος ἐλεφάντινον  ‘all kinds of objects made of ivory’  「各種象牙製品」 (啟 18:12) 對與象牙，無論是大象或海象的象牙，世界各地的人都不會陌生，因此，要找到一個合適的譯詞通常並不困難。然而，在沒有「象牙」一詞的語言中，它可以被描述為「美麗的骨頭」。

Ἐλιακίμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.108a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，亞比玉的兒子 以利亞敬；《思》厄里雅金

(b)

93.108b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，米利亞的兒子 以利亞敬；《思》厄耳雅金

ἕλιγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.121 物體的特徵 捲起的 （ἑλίσσω「捲起來」79.120 的衍生詞）捲起來成為包裹的形式 包；捆；捲起來的東西 φέρων ἕλίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘bringing a bundle of myrrh and aloes’  「帶來一捆沒藥和沉香」（經文校勘欄） (約 19:39) 這詞只見於異文：φέρων ἕλιγμα σμύρνης καὶ ἀλόης「帶來一捆沒藥和沉香」約 19:39（校勘欄）。

Ἐλιέζερ

(1)

＜陽＞

(a)

93.109 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 以利以謝；《思》厄里厄則爾

Ἐλιούδ

(1)

＜陽＞

(a)

93.110 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（太 1:14） 以律；《思》厄里烏得

Ἐλισάβετ

(1)

＜陰＞

(a)

93.111 人名及地名 人名 亞倫的後裔，祭司撒迦利亞的妻子，施洗約翰的母親（路 1:5） 伊利莎白；《和》以利沙伯；《思》依撒伯爾

Ἐλισαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.112 人名及地名 人名 一位重要的舊約先知 以利沙；《思》厄里叟

ἑλίσσω

(1)

(a)

79.120 物體的特徵 捲起的 ［參ἐντυλίσσω, πτύσσω］ 使某物呈現卷狀 1 捲起來；使成為一卷 καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη ὡς βιβλίον ἑλισσόμενον  ‘and the sky disappeared like a rolled-up scroll’ or ‘... like a scroll being rolled up’  「天空像被捲起來的書卷，不見了」或「天空好像書卷被捲起來，不見了」 (啟 6:14)

____________________________________________________

1 79.120這一組詞彙的意思很可能存在顯著的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἕλκος

(1)

ους＜中＞

(a)

23.179 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 由感染引起的疼痛的潰瘍瘡 痛處；潰瘍；瘡 οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ  ‘the dogs would come and lick his sores’  「狗來舔他的瘡」 (路 16:21)

ἑλκόω  (ἑλκόομαι)

(1)

(a)

23.180 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 （ἕλκος 「瘡；潰瘍」23.179 的衍生詞）身上長滿瘡 有潰瘍；生瘡；渾身是瘡 πτωχὸς δέ τις ὀνόματι Λάζαρος ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ εἱλκωμένος  ‘there was a poor man by the name of Lazarus who was lying at his door and was full of sores’ or ‘... whose body was covered with sores’ or ‘... who had many sores on his body’  「有一個討飯的，名叫拉撒路，渾身長瘡，被人放在財主門口」 (路 16:20)

ἕλκω

(1)

(a)

15.212 線性運動 拉，拖，拽 ［參σπάω, σύρω］ 拉扯或拖拽，由於被拖拽物體的惰性或不活動而需要用力 拖；拉；抽；拔 Σίμων οὖν Πέτρος ἔχων μάχαιραν εἵλκυσεν αὐτὴν  ‘Simon Peter had a sword and drew it’  「西門‧彼得帶著一把刀，就拔出來」 (約 18:10) οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυον  ‘they could not pull the net back in’  「他們拉不上來網」 (約 21:6)

(b)

15.178 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參σύρω］ 用體力拉動或拖拽，通常暗示有阻力 用力拖拽 ἐπιλαβόμενοι τὸν Παῦλον καὶ τὸν Σιλᾶν εἵλκυσαν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας  ‘they grabbed Paul and Silas and dragged them to the authorities in the public square’  「揪住保羅和西拉，把他們拖到廣場上見官」 (徒 16:19)

Ἑλλάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

93.466 人名及地名 地名 希臘 希臘

Ἕλλην

(1)

ηνος＜陽＞

(a)

11.90 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 種族文化的 一個參與希臘文化並且會說希臘語的人，但不一定是個有希臘民族背景的人 文明人；希臘人 Ἕλλησίν τε καὶ βαρβάροις, σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις  ‘both to the civilized and to the barbarians, to the educated and to the ignorant’  「無論是希臘人還是化外人，是有智慧的還是無學問的」 (羅 1:14) 在 羅 1:14 中，Ἕλλησίν τε καὶ βαρβάροις 這個對比可以翻譯為「說希臘語的人和不說希臘語的人」，不過，羅 1:14 的整個背景是要指向更廣的範圍。

(b)

11.40 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （Ἕλλην[a]「希臘人」11.90 的引申意義）因身為希臘人而被視作異教徒的人 異教徒；非猶太人；希臘人 μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι καὶ διδάσκειν τοὺς Ἕλληνας;  ‘he is not likely, is he, to go to the Jews scattered among the Greeks and to teach the Greeks?’  「難道他要往散居在希臘的猶太人那裡去教導希臘人嗎？」 (約 7:35) 雖然在 約 7:35 中出現的 Ἕλλην 可以理解為僅僅指希臘人，但卻很可能是指希臘人作為異教徒，因而 Ἕλλην[b] 分類到這個社會宗教群體的子域中。在 徒 14:1 中出現的 Ἕλλην（ὥστε πιστεῦσαι Ἰουδαίων τε καὶ Ἑλλήνων πολὺ πλῆθος 「使許多猶太人和外邦人都相信了」）是另一個例子，顯示 Ἕλλην 主要指一個社會宗教群體，而不僅僅是希臘人的民族。

Ἑλληνικός

(1)

ή，όν

(a)

11.92 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 種族文化的 指與希臘人有關的東西 希臘文；希臘語 ἐν τῇ Ἑλληνικῇ ὄνομα ἔχει Ἀπολλύων  ‘in Greek the name is Apollyon’  「希臘話名叫亞玻倫」 (啟 9:11) 人們翻譯 啟 9:11 中的語句時往往需要說「以希臘人說的語言來說」或「以希臘話來說」。Ελληνικός 作為一個形容詞，本身並不是指希臘語，但是它以陰性形式出現，所指的大概是 γλῶσσα「語言」。

Ἑλληνίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

11.91 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 種族文化的 承襲希臘文化和語言的女人 希臘婦女 ἡ δὲ γυνὴ ἦν Ἑλληνίς, Συροφοινίκισσα τῷ γένει  ‘the woman was Greek, but Syrophoenician in race’  「這婦人是希臘人，屬敘利亞的腓尼基族」 (可 7:26) Ἑλληνίς 在 可 7:26 中可以理解為異教徒（見11.41），因為這段記載的重點似乎是：這個婦人不是猶太人，但她對耶穌能夠幫助她的能力，展現出極大的信心和信任。

(b)

11.41 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （Ἑλληνίς[a]「希臘婦女」11.91 的引申意義）因身為希臘人而被視作異教徒的人 異教婦女；非猶太人；希臘人 πολλοὶ μὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν καὶ τῶν Ἑλληνίδων γυναικῶν τῶν εὐσχημόνων  ‘as a result many of them believed, including Greek women of high social standing’  「這樣，他們當中有許多人相信了，包括尊貴的希臘婦女」 (徒 17:12) 雖然可以把 徒 17:12 中的 Ἑλληνίς 翻譯為「希臘人的」、「希臘的」，但重點很可能是這些婦女作為外邦人而不僅僅是希臘人的身份，因為似乎是這些婦女的外邦人身份，使該地區的某些猶太人特別憤怒。

Ἑλληνιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

11.93 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 種族文化的 說希臘語的猶太人，對比於說閃族語言的猶太人 說希臘語的猶太人 ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους  ‘a quarrel arose between the Greek-speaking Jews and the native Jews’  「那些說希臘話的猶太人和說希伯來話的猶太人之間發生了爭執」 (徒 6:1) συνεζήτει πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς  ‘he argued with the Greek-speaking Jews’  「和說希臘話的猶太人講論辯駁」 (徒 9:29) 基本上，說希臘話的猶太人在文化和宗教上都與猶太人一樣，但是，他們採納了一些典型的大希臘羅馬世界的風俗，他們也有許多人居住在希羅世界的地方。這就無可避免地導致某些懷疑和誤解。

Ἑλληνιστί

(1)

(a)

33.5 溝通 語言 用希臘文；用希臘語 καὶ ἦν γεγραμμένον Ἑβραϊστί, Ῥωμαϊστί, Ἑλληνιστί  ‘and it was written in Hebrew, in Latin, in Greek’  「是用希伯來、羅馬、希臘三種文字寫的」 (約 19:20)

ἐλλογέω  (ἐλλογάω)

(1)

(a)

33.45 溝通 書面語言 為某事做記錄 記錄；列出；列入 ἁμαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται μὴ ὄντος νόμου  ‘but where there is no law, no account is kept of sins’  「但沒有律法，罪也不作為罪來記錄」 (羅 5:13) 羅 5:13 的下半節直譯為「沒有律法，罪就不被記錄」。如果要把被動的「罪就不被記錄」改為「上帝不記錄罪」，可能會有一些難處，因為這可能暗示上帝並不關心罪。要避免這個困難，有時可以把「罪就不被記錄」譯成「罪沒有被列為罪」（《和合本》譯作「罪也不算罪」）。

(b)

57.226 擁有，轉移，交換 記賬 記在賬上 收取費用；記在賬上；歸在賬上；算在賬上 εἰ δέ τι ἠδίκησέν σε ἢ ὀφείλει, τοῦτο ἐμοὶ ἐλλόγα  ‘if he has done you any wrong or owes you anything, charge it to my account’  「要是他做了對不起你的事，或者虧欠了你什麼，請記在我的帳上」 (門 1:18)

Ἐλμαδάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.113 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 以摩當；《思》厄耳瑪丹

ἐλπίζω

(1)

(a)

25.59 態度及情感 盼望，期待 ［參ἐλπίς］ 滿懷信心地期待那美好和有益的 希望；盼望；指望；仰望；期望；寄望；仰賴 ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ  ‘and we had hoped that he would be the one who was going to redeem Israel’  「不過我們一直希望他就是要救贖以色列的那一位」 (路 24:21) ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ θεῷ ζῶντι  ‘because we have placed our hope in the living God’  「因為我們的指望在乎永生的上帝」 (提前 4:10)

(b)

30.54 思考 考慮未來的偶發事件 ［參ἀπελπίζω］ 期望，暗指期望得到一些利益1 期望；指望；希望；盼望 καὶ ἐὰν δανίσητε παρ᾽ ὧν ἐλπίζετε λαβεῖν  ‘and if you lend to those from whom you expect to receive’  「假如你們只借錢給那些你們預期會償還的人」 (路 6:34)

____________________________________________________

1 ἀπελπίζω與ἐλπίζω[b]的差別可能是：ἀπελπίζω的重點是期望某物回來或期望某物作為回報；不過，從ἐλπίζω到ἀπελπίζω的變化可能僅僅是風格問題。

ἐλπίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

25.59 態度及情感 盼望，期待 ［參ἐλπίζω］ 滿懷信心地期待那美好和有益的 希望；盼望；指望；仰望；期望；寄望；仰賴 περὶ ἐλπίδος καὶ ἀναστάσεως νεκρῶν [ἐγὼ] κρίνομαι  ‘I am on trial (here) because I hope that the dead will rise to life’  「我今天在這裡受審問是因為我盼望死人復活」 (徒 23:6) ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ διὰ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα ἔχωμεν  ‘in order that through patience and encouragement given by the Scriptures we might have hope’  「目的是要我們能夠藉著忍耐和聖經給與的鼓勵而得著盼望」 (羅 15:4)

(b)

25.61 態度及情感 盼望，期待 （ἐλπίζω[a]「盼望」25.59 的衍生詞）所盼望的 所盼望的；盼望；指望 ἐλπὶς δὲ βλεπομένη οὐκ ἔστιν ἐλπίς  ‘when what is hoped for is seen, there is no longer any need to hope’  「所盼望的若已看見，就不需要盼望了」 (羅 8:24) διὰ τὴν ἐλπίδα τὴν ἀποκειμένην ὑμῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘because of the hope which is stored up for you in heaven’  「那為你們保存在天上的盼望」 (西 1:5)

(c)

25.62 態度及情感 盼望，期待 （ἐλπίζω[a]「盼望」25.59 的衍生詞）構成盼望的緣由或理由的東西 盼望的根據；盼望的緣由；指望；盼望 τίς γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ ..  ‘for who is the basis for our hope or joy?’  「我們的盼望、喜樂……是源於誰呢？」 (帖前 2:19) 在一些語言中，帖前 2:19 中的這個表達可以譯成：「是誰使我們有盼望和喜樂的呢」，或「是誰使我們有盼望和幸福的呢」。

Ἐλύμας

(1)

α＜陽＞

(a)

93.114 人名及地名 人名 塞浦路斯一名敵擋保羅的猶太術士 以呂馬；《思》厄呂瑪

ἐλωΐ  (ελωι)

(1)

(a)

12.3 超自然生物及力量 超自然生物 ［參ἠλί］ 一個希伯來用語，意思是「我的上帝」 我的上帝；音譯：「以羅伊」 Ελωι ελωι λεμα σαβαχθανι;  ‘my God, my God, why have you forsaken me?’  「我的上帝！我的上帝！為什麼離棄我？」 (可 15:34) 關於翻譯諸如「我的上帝」等表達時涉及的問題，見 12.1 的討論。

ἐμαυτοῦ

(1)

ῆς

(a)

92.3 話語的參照人物 說話者 第一人稱單數的反身代詞，在直接上下文中 我自己；我 γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν, ἔχων ὑπ᾽ ἐμαυτὸν στρατιώτας  ‘for I am a man under authority, having soldiers under me’  「因為我在人的權下，也有兵在我以下」 (太 8:9) οὐδὲ ἐμαυτὸν ἠξίωσα  ‘I did not consider myself worthy’  「我也自以為不配」 (路 7:7) 複數形式見 92.25。

ἐμβαίνω

(1)

(a)

15.95 線性運動 來到，進入 進入或登上，例如登船 上船；登上小船 ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασεν  ‘he got into the boat and went back across (the lake)’  「耶穌上了船，渡過海」 (太 9:1) 在某些語境中，ἐμβαίνω[a] 出現而緊接的上下文沒有具體表明有船在那裡，例如：πάλιν ἐμβὰς ἀπῆλθεν εἰς τὸ πέραν「又上[船]往海的對岸去」（可 8:13）。 有些語言需要在上下文中具體指明有船的存在。

(b)

15.225 線性運動 步行，踩踏 踏進某個區域 進入；步入 ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο  ‘the first one to go into (the pool) after the water was stirred up was healed’  「每次水动起來时，第一个下到池子裡的人，无论患什么病都会痊愈」 (約 5:4) 這個意思只出現在一處異文中：ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο「水動之後，誰先下去，無論害什麼病就痊癒了」（約 5:3）（校勘欄，第4節）。

ἐμβάλλω

(1)

(a)

85.35 在空間存在 放置，安置 放到或丟進某個地方 丟進；投入 φοβήθητε τὸν μετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἔχοντα ἐξουσίαν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν γέενναν  ‘fear the one who after killing has the power to put (you) into hell’  「該怕那殺了以後又有權柄把人扔在地獄裡的那一位」 (路 12:5) 雖然 路 12:5 中使用了動詞 ἐμβάλλω，但重點不在於丟或扔的動作，而是在於使某人處於特定的地方。

ἐμβάπτω

(1)

(a)

47.11 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 ［參βάπτω］ 將東西蘸在液體裡 1 蘸；沾 ὁ ἐμβαπτόμενος μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὸ τρύβλιον  ‘he who dips with me into the bowl’  「和我一起在盤子裡蘸餅的人」 (可 14:20)

____________________________________________________

1 ἐμβάπτω的意思與βάπτω可能略有區別，這詞更清楚地指明某物是在另一物中。

ἐμβατεύω

(1)

(a)

53.15 宗教活動 宗教行為 ἐμβατεύω 在《新約》中只出現一次，即 西 2:18，其含義不明。這個詞的字面意思或多或少可能是「踏足於」或「進去」，或者可能是「獲得」。另外，這個詞還可能表示「進入」，意思是詳細研究一個題目。然而，西 2:18 中的 ἐμβατεύω 很可能是一個源於神秘宗教的術語；在短語 ἅ ἑόρακεν ἐμβατεύων 中，它可以解作「那人進入他在出神的狀態中看見的聖所」，或者「堅持他在秘密宗教儀式中看到的東西」。這裡的上下文論到那些人無故地自高自大，因此這個希臘文短語也可以譯成「根據他在入教時看到的事物」。關於這個語義難解的詞語的更多信息，見新約希英詞典： A Greek-English Lexicon of the New Testament，University of Chicago Press，second edition by Gingrich and Danker (BDAG)。

ἐμβιβάζω

(1)

(a)

15.96 線性運動 來到，進入 使某人進入，例如登船 叫人上船 ἐνεβίβασεν ἡμᾶς εἰς αὐτό  ‘he had us go aboard’  「他就叫我們上船」 (徒 27:6) 在這種上下文中的使役形式，或許可以簡單地表達為「他吩咐我們」，或者把使役形式在某程度上弱化為「他讓我們上了船」。

ἐμβλέπω

(1)

(a)

24.9 感官事件及狀態 看 把一個人的視線和注意力引向特定的物體 直視；定睛看；注視；注目看；看；望著 στραφεὶς ὁ κύριος ἐνέβλεψεν τῷ Πέτρῳ  ‘the Lord turned around and looked straight at Peter’  「主轉過身來看彼得」 (路 22:61) 在 約 1:36，ἐμβλέπω 的意思可能與 約 1:29 的 βλέπω 沒有太大差異（見 24.7）。

(b)

30.1 思考 思考，思想 ［參βλέπω, ἐνθυμέομαι］ 綜合考慮各個方面來處理信息 1 思考；想一想；看看；考慮 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  ‘consider the birds which fly in the sky’  「你們看一看那天上的飛鳥」 (太 6:26b) 在一些語言中，思考的概念與表示知覺的詞彙密切相關，例如，有些語言可以說思考是「用心來看」或「用肝來看」。

____________________________________________________

1 ἐμβλέπω[b]的意思可能與βλέπω[d]略有不同，因為ἐμβλέπω[b]強調對某個特定物體或事物的思想過程，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 在太 6:26，ἐμβλέπω可以視為結合了看（見24.9）和智力活動。

ἐμβριμάομαι

(1)

(a)

33.320 溝通 堅持 嚴厲地說明某事 鄭重地吩咐；嚴厲地囑咐 ἐνεβριμήθη αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγων, Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω  ‘Jesus insisted sternly (or ... sternly charged them), don't tell this to anyone’  「耶穌鄭重地吩咐他們：『不要把這事告訴任何人！』」 (太 9:30)

(b)

33.421 溝通 指責 表達嚴厲的責備時表現出生氣，甚至憤怒 嚴厲譴責；責罵 καὶ ἐνεβριμῶντο αὐτῇ  ‘and they denounced her harshly’  「他們就嚴厲地責備她」 (可 14:5)

(c)

25.56 態度及情感 愛，情感，同情 有強烈的關心之情，往往帶有憤慨的含義 激動；憤慨 Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας αὐτῇ Ἰουδαίους κλαίοντας, ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι  ‘then when Jesus saw her weeping and saw those Jews who were with her weeping, his feeling was intense’ or ‘... he was indignant’  「耶穌看見她在痛哭，和她一起來的猶太人也在痛哭，就心裡激動」或「……就憤怒不已」 (約 11:33)

ἐμέω

(1)

(a)

23.44 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 嘔吐 吐出去 ὅτι χλιαρὸς εἶ καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου  ‘because you are barely warm, neither hot nor cold, I will vomit you out of my mouth’  「你是溫的，既不熱也不冷，我就要把你從我口中吐出去」 (啟 3:16) 在很多時候，意為「嘔吐」的詞彙帶有某種程度的粗俗意味，因此 啟 3:16 的 ἐμέω 常常譯成「從我的口中吐出去」。 另外，「從口中吐出去」也可以解作習語，意為「拒絕」1。

____________________________________________________

1 「從口中吐出去」可以解作一個習語，意為「拒絕」，但是最好將這個表達（ἐμέω ἐκ τοῦ στόματος）視為比喻而不是一個約定俗成的習語。

ἐμμαίνομαι

(1)

(a)

88.182 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 對某人憤怒得幾乎發瘋 暴怒；大怒；狂怒 περισσῶς τε ἐμμαινόμενος αὐτοῖς ἐδίωκον ἕως καὶ εἰς τὰς ἔξω πόλεις  ‘I was so infuriated with them that I even went to foreign cities to persecute them’  「我惱恨他們，甚至到國外的城市去逼迫他們」 (徒 26:11) 在某些語言中，徒 26:11 中的 ἐμμαίνομαι 可以譯成「憤怒得像個瘋子一樣」。

Ἐμμανουήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.115 人名及地名 人名 一個希伯來文音譯詞，來自《以賽亞書》的預言，是給耶稣基督的名字 以馬内利；《思》厄瑪奴耳

Ἐμμαοῦς

(1)

＜陰＞

(a)

93.467 人名及地名 地名 離耶路撒冷不遠的一個猶太村莊 以馬忤斯；《思》厄瑪烏

ἐμμένω

(1)

(a)

85.55 在空間存在 留下，停留 ［參ἐπιμένω, καταμένω, μένω］ 待在同一個地方一段時間1 留在；待在 Ἐνέμεινεν δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι  ‘for two full years he stayed in a place he rented for himself’  「保羅在自己租的房子裡住了兩整年」 (徒 28:30)

(b)

68.11 時態 繼續 ［參διαμένω, ἐπιμένω, μένω, παραμένω, προσμένω］ 繼續進行某個活動或處於某種狀態中 繼續；保持；留在；不住地 ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου  ‘because they did not continue in my covenant’  「因為他們沒有遵守我的約」 (來 8:9) 在 來 8:9，「在約中繼續」的意思是遵守約的條文或規定。因此，翻譯者可以把 來 8:9 譯成「因為他們不忠心遵守我的約」。徒 14:22（παρακαλοῦντες ἐμμένειν τῇ πίστει「鼓勵他們持守信仰」）中的「持守信仰」也可以譯成「繼續相信」。

____________________________________________________

1 這組詞彙之間的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別，特別是因為有其他表達空間的用語而前綴顯得冗餘。

Ἑμμώρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.116 人名及地名 人名 示劍的父親，亞伯拉罕向他的子孫買了一塊墳地 哈抹；《思》哈摩爾

ἐμός

(1)

ή，όν

(a)

92.2 話語的參照人物 說話者 與說話者有關 我的；我的東西；屬於我的 οὐκ ἔστιν ἐμὸν [τοῦτο] δοῦναι  ‘it is not mine to give’  「不是我的東西，所以我不能賞賜」 (太 20:23) Ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου  ‘my kingdom is not of this world’  「我的國不屬於這世界」 (約 18:36)

ἐμπαιγμονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.406 溝通 嘲笑，戲弄 ［參ἐμπαιγμός, ἐμπαίζω］ 通過假扮某人所沒有的行為，或以醜化的方式模仿某人來取笑他 譏笑；譏誚；嘲笑；戲弄 ἐλεύσονται ἐπ᾽ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἐν ἐμπαιγμονῇ ἐμπαῖκται  ‘in the last days mockers will come with ridicule’  「在末後的日子將有好嘲笑的人出來」 (彼後 3:3)

ἐμπαιγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.406 溝通 嘲笑，戲弄 ［參ἐμπαιγμονή, ἐμπαίζω］ 通過假扮某人所沒有的行為，或以醜化的方式模仿某人來取笑他 譏笑；譏誚；嘲笑；戲弄 ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον  ‘others were mocked and whipped’  「又有人忍受戲弄、鞭打」 (來 11:36)

ἐμπαίζω

(1)

(a)

33.406 溝通 嘲笑，戲弄 ［參ἐμπαιγμονή, ἐμπαιγμός］ 通過假扮某人所沒有的行為，或以醜化的方式模仿某人來取笑他 譏笑；譏誚；嘲笑；戲弄 ἐνέπαιξαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ στρατιῶται  ‘and even the soldiers mocked him’  「甚至兵士也譏笑他」 (路 23:36)

(b)

88.156 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 欺騙某人有某種想法或者做某事，從而愚弄他 欺騙；愚弄 Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων  ‘when Herod realized that the wise men had tricked him’  「希律見自己被博學之士愚弄」 (太 2:16) 在 太 2:16，ἐμπαίζω 似乎帶有兩個密切相關的含義，即「欺騙」和「愚弄」，因此，太 2:16 的這部分應譯作「希律發現自己被博士欺騙和愚弄」。

ἐμπαίκτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.407 溝通 嘲笑，戲弄 （ἐμπαίζω[a]「譏笑，嘲笑」33.406 的衍生詞）通過嘲弄來取笑別人的人 譏笑者；嘲弄者 Ἐπ᾽ ἐσχάτου χρόνου ἔσονται ἐμπαῖκται  ‘in the last times mockers will come’  「末世必有好嘲弄的人」 (猶 1:18)

ἐμπεριπατέω

(1)

(a)

85.81 在空間存在 居住，定居 （ἐμπεριπατέω「在……中間走動」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）生活或居住在……當中 同住；在…當中往來 Ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω  ‘I will make my home with them and live among them’  「我要住在他們中間，在他們中間往來」 (林後 6:16)

ἐμπίπλημι  (ἐμπίμπλαμαι, ἐμπίμπλαμαι, ἐμπιμπλάομαι, ἐμπίμπλημι, ἐμπίπλαμαι, ἐμπίπλαμαι, ἐμπιπλάω)

(1)

(a)

23.18 生理活動過程及狀態 吃，喝 or ἐμπιπλάομαι, ἐμπί(μ)πλαμαι  （相同詞根的兩種詞形，比較 23.17）吃飽，因食物感到滿足 吃飽 οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι νῦν, ὅτι πεινάσετε  ‘woe to you who are now well satisfied (with food) because you will be hungry’  「你們現在飽足的人有禍了！ 因為你們將要飢餓」 (路 6:25) ὡς δὲ ἐνεπλήσθησαν  ‘and when they were satisfied (with food)’  「他們吃飽後」 (約 6:12) 另見 23.17 中的註釋。

(b)

25.114 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 ἐμπί(μ)πλαμαι, ἐμπιπλάομαι  完全地、充分地享受某事物，有滿足渴望的含義 享受；歡[聚] ἐὰν ὑμῶν πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ  ‘after I have enjoyed your (company) for a while’ or ‘... enjoyed (visiting) you for a while’  「稍微享受與你們相聚的快樂」或「在你們那裡歡聚一些時候」 (羅 15:24)

(c)

23.17 生理活動過程及狀態 吃，喝 ἐμπί(μ)πλημι, ἐμπιπλάω  （相同詞根的兩種詞形，比較 23.18）使人滿意，因為提供了足量的食物 滿足於食物；充滿食物 πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν  ‘he filled the hungry with good things’  「他叫飢餓的飽餐美食」 (路 1:53) 在 路 1:53，可能是指上帝普遍性的照管，而不是僅僅指餵養飢餓的人。 嚴格直譯 ἐμπίμπλημι 或 ἐμπιπλάω 為「用食物填滿」，可能會帶有錯誤的含意，即「填塞食物」到某人極不舒服的程度。因此，可以稍微拆分複雜的語義成分，譯成「使吃的很多並且高興」，或「使吃的飽足從而感到滿意」。

ἐμπίπρημι  (ἐμπίμπρημι)

(1)

(a)

14.65 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參ἀνάπτω, ἅπτω, καίω, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃燒過程開始 點燃；點火；生火；點燈 τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησεν  ‘he set their city on fire’  「他放火燒燬他們的城」 (太 22:7) 從 14.63 所列詞彙可以看到，對於不同的燃燒階段和結果，各種語言在用語上都會有明顯的差異。比如，為了取暖而點火，與為了摧毀某物而點火，這兩種情況所用的詞彙可能非常不同。 ἐμπίπρημι 特指點燃物件的過程，但 太 22:7 顯然是指整座城市被燒毀。因此，許多譯本按照 ἐμπίπρημι 的隱含意義，把句子譯成「他燒毀了他們的城」。「燒毀一座城」的說法在某些語言中會顯得奇怪。比較自然的說法是：「燒毀城裡所有的建築物」。

ἐμπίπτω

(1)

(a)

15.121 線性運動 掉落 掉進某個點或位置 掉進 καὶ ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον  ‘and if it falls on the Sabbath into a pit’  「有一隻羊在安息日掉在坑裡」 (太 12:11)

(b)

90.71 語意格 經歷者 ［參περιπίπτω, πίπτω］ 突然經歷困難或不好的事情 經歷；遭遇；被……困擾 τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς  ‘of the one who is beset by robbers’ or ‘who suddenly found himself attacked by robbers’  「落在強盜手中」或「遇到強盜」 (路 10:36) ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ τοῦ διαβόλου  ‘in order that he may not be puffed up and thus experience the condemnation meted out to the Devil’  「恐怕他自高自大，落在魔鬼所受的懲罰裡」 (提前 3:6)

ἐμπλέκω  (ἐμπλέκομαι)

(1)

(a)

90.81 語意格 經歷者 （ἐμπλέκομαι「被纏住」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）十分投入參與某項活動，以至對於自己能做的事有嚴格的限制 投入參與 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις  ‘no one who is a soldier becomes involved in the affairs of civilian life’  「沒有一個士兵會讓日常生活的事務纏身」 (提後 2:4a)

____________________________________________________

1 與πράσσω[d]（90.76及腳註）的情況一樣，ἐμπλέκομαι在提後 2:4中涉及行動和經歷。因此，ἐμπλέκομαι在這樣的上下文中可以說是語義複雜的，因為它屬於兩個不同的語義域。然而，這裡似乎關注士兵的狀態過於他的活動，因此ἐμπλέκομαι被歸類在這個子域中。

ἐμπλοκή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

49.26 涉及衣著及裝飾的活動 時尚的鬈頭髮 鬈頭髮；辮頭髮；編頭髮 ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν ... κόσμος  ‘the outward adorning by the elaborate braiding of the hair’  「通過編頭髮來妝飾自己的外表」 (彼前 3:3) 在一些語言中，彼前 3:3 中的 ἐμπλοκῆς τριχῶν 可以譯成「精緻的髮式」或「時尚地梳理頭髮」。

ἐμπνέω

(1)

(a)

33.293 溝通 威脅 ἐμπνέω ἀπειλῆς  （習語，直譯：吐出恐嚇的話）發出可怕的威脅 強烈地威脅；發出強硬的威脅 Ὁ δὲ Σαῦλος ἔτι ἐμπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς μαθητὰς τοῦ κυρίου  ‘Saul was still making firm threats to kill the disciples of the Lord’  「掃羅一直在怒氣沖沖地威嚇主的門徒，說要殺害他們」 (徒 9:1a)

____________________________________________________

1 短語ἀπειλῆς καὶ φόνου在語法上是並列，在語義上是附屬，因為威脅的內容是殺死門徒。

ἐμπορεύομαι

(1)

(a)

57.196 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ἐμπορία］ 經營涉及買賣的業務 做生意；做買賣；貿易 ποιήσομεν ἐκεῖ ἐνιαυτὸν καὶ ἐμπορευσόμεθα καὶ κερδήσομεν  ‘we will spend a year there and go into business and make (much) money’  「在那裡住一年，做買賣賺錢」 (雅 4:13)

(b)

88.148 道德倫理素質及相關行為 剝削，利用 佔人便宜，暗示所提供的東西比它本身更有價值 榨取利益；通過欺騙來榨取；欺騙 ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται  ‘in their greed (these false teachers) will exploit you by telling you made-up stories’  「他們[這些假教師]因為貪婪，要用捏造的言語在你們身上取得利益」 (彼後 2:3a)

____________________________________________________

1 在《新約》以外的語境中，ἐμπορεύομαι可能是指高價出售廉價的商品，因此很明顯，誇大某物價值的特徵是ἐμπορεύομαι在彼後 2:3的重要意思成分。

ἐμπορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.196 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ἐμπορεύομαι］ 經營涉及買賣的業務 做生意；做買賣；貿易 οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὃς μὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν, ὃς δὲ ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ  ‘they were not interested and went away, one to his farm, another to his business’  「那些人不感興趣就走了，一個到自己田裡去，一個做買賣去」 (太 22:5)

ἐμπόριον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.206 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 （ἐμπορεύομαι[a]「做生意」57.196 的衍生詞）做生意的地方（但見 ἀγορά, 57.207） 市場；做買賣的地方；做生意的地方 μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου οἶκον ἐμπορίου  ‘do not make my Father's house a marketplace’  「不要把我父的殿當作買賣的地方」 (約 2:16)

ἔμπορος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.203 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 （ἐμπορεύομαι[a]「做生意」57.196 的衍生詞）從事商業和貿易的人 商人；做買賣的人 οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν  ‘the merchants of the world grew rich from her unrestrained lust’  「地上的商人因她極度奢華而發了財」 (啟 18:3)

ἔμπροσθεν

(1)

(a)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου  ‘leave your gift there in front of the altar’  「就要把祭物留在壇前」 (太 5:24) Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐστάθη ἔμπροσθεν τοῦ ἡγεμόνος  ‘Jesus stood before the governor’  「耶穌站在總督面前」 (太 27:11) ἐξῆλθεν ἔμπροσθεν πάντων  ‘he went away in front of everyone’ or ‘... while they all watched’  「當著眾人面前出去了」或「在大家注視之下出去了」 (可 2:12)

(b)

83.36 空間的位置 在前面，面對面，在後面 物體前表面的位置 在前面 γέμοντα ὀφθαλμῶν ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν  ‘full of eyes in front and in back’ or ‘... on the front and on the back’  「他們全身前後都布滿了眼睛」 (啟 4:6)

(c)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ （帶所有格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者2 在……看來；在……的判斷中 ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν σου  ‘for thus it was good in your sight’  「因為這就是你的美意」或「因為這在你看來是好的」 (太 11:26)

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐμπτύω

(1)

(a)

23.43 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 ［參πτύω］ 吐唾沫到物件上或人身上 1 吐唾沫；吐口水 ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν  ‘they spat in his face and beat him’  「他們就吐唾沫在他臉上，用拳頭打他」 (太 26:67) 在一些社會中，吐唾沫的象徵意義與西方世界非常不同。事實上，在非洲一些社會中，吐唾沫在某人的頭上是表達祝福。因此在 太 26:67，翻譯者可能需要把「他們吐唾沫在他臉上」譯成：「他們吐唾沫在他臉上來羞辱他」，或「他們吐唾沫在他臉上，以此表達對他的憤怒」。

____________________________________________________

1 πτύω和ἐμπτύω的意思應該可以加以區別，這樣，ἐμπτύω就是強調吐唾沫到物件裡面或上面，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

ἐμφανής

(1)

ές

(a)

24.22 感官事件及狀態 看 （ἐμφανίζω[a]「使可見」24.19 的衍生詞）關於那變得可見的 可見的；顯現 καὶ ἔδωκεν αὐτὸν ἐμφανῆ γενέσθαι  ‘and caused him to be seen’  「使他顯現出來」 (徒 10:40)

(b)

28.35 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 之前不為人所知，但現變得明顯的 眾所周知的；明顯的；顯現的 ἐμφανὴς ἐγενόμην τοῖς ἐμὲ μὴ ἐπερωτῶσιν  ‘I became well known to those who were not asking for me’  「那些沒有求問我的人，我要向他們顯現」 (羅 10:20)

ἐμφανίζω

(1)

(a)

24.19 感官事件及狀態 看 ［參φανερόω］ 使成為可見的 使出現；使可見；讓人看到；顯現 καὶ ἐνεφανίσθησαν πολλοῖς  ‘and they were seen by many people’  「他們被許多人看見」 (太 27:53)

(b)

28.36 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參φαίνω, φανερόω, φανέρωσις, φωτίζω, φωτισμός］ 通過清晰而詳盡的揭示，使人完全認識某事物 1 表明；表示；顯明；顯現；揭露；揭示；披露；啟示 κἀγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν  ‘I, too, will love him and reveal myself to him’  「我也要愛他，並且要親自向他顯現」 (約 14:21b) μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με  ‘do not tell anyone that you have disclosed this to me’  「不要告訴任何人，你已將這些事披露給我了」 (徒 23:22) 關於 ἐμφανίζω 在 徒 23:22 的另一種解釋，見 33.208。

(c)

33.208 溝通 通知，宣佈 揭露通常不為人所知的事情 3 告訴；通知；報告 μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με  ‘tell no one that you have reported this to me’  「不要告訴任何人，你已將這些事報告我了」 (徒 23:22) 關於 ἐμφανίζω 在 徒 23:22 中的另一種解釋，見 28.36。

(d)

56.8 法庭及法律程序 起訴 就法律事件向有關當局作正式報告 控告；指控；正式起訴 οἵτινες ἐνεφάνισαν τῷ ἡγεμόνι κατὰ τοῦ Παύλου  ‘they brought before the governor charges against Paul’  「他們向總督控告保羅」 (徒 24:1) περὶ οὗ γενομένου μου εἰς Ἱεροσόλυμα ἐνεφάνισαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τῶν Ἰουδαίων  ‘when I was in Jerusalem the chief priests and elders of the Jews brought charges against him’  「我在耶路撒冷的時候，祭司長和猶太人的長老控告他」 (徒 25:15)

____________________________________________________

1 所有這些意思都從「看」、「使看到」或「照亮」的感官語義域，轉移到「使某物完全為人所知」、「使某物顯明」的認知語義域。

2 在約 14:21，很難準確知道動詞ἐμφανίζω所指的顯明方式和程度。 似乎此處所指的不是任何物理上或視覺上的顯現，而是認知意識或知識。

3 ἀγγέλλω的意思似乎比ἐμφανίζω[c]（33.208）等詞彙更加寬泛，但是很難在所有情況下，指出兩個字詞在這個子域的意思中的各種外延（指稱意思）和內涵（隱含意思）。

ἔμφοβος

(1)

ον

(a)

25.256 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 ［參ἔκφοβος］ 非常害怕 1 非常害怕；恐懼；懼怕；驚怕；驚駭；戰慄；驚惶 ὁ δὲ ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἔμφοβος γενόμενος  ‘he stared at (the angel) and became very much afraid’  「他注目看著天使，非常驚惶」 (徒 10:4)

____________________________________________________

1 ἔκφοβος和ἔμφοβος在害怕的程度上可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐμφυσάω

(1)

(a)

23.185 生理活動過程及狀態 呼氣，呼吸 向人或物吹一口氣 吹一口氣 ἐνεφύσησεν καὶ λέγει αὐτοῖς, Λάβετε πνεῦμα ἅγιον  ‘then he breathed on them and said, Receive the Holy Spirit’  「他向他們吹一口氣，說：『領受聖靈吧！』」 (約 20:22) 向人吹氣可能有非常重要的象徵意義。在一些情況下，這可以是一種祝福，例如在 約 20:22。但是在一些語言中，向人吹氣幾乎不可避免地暗示有某種有害的影響，往往與巫術有關聯。因此，翻譯者需要選擇一個比較一般的詞彙，以避免該詞的象徵含義大大扭曲了這段出現 ἐμφυσάω 的新約經文的意思。

ἔμφυτος

(1)

ον

(a)

85.31 在空間存在 在某個地方 （ἔμφυτος「栽種的」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）永遠待在一個地方，有發展的含意 栽種的；永遠堅立的；放置在 δέξασθε τὸν ἔμφυτον λόγον τὸν δυνάμενον σῶσαι τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘you received the word which is implanted (within you) and which is able to save your souls’  「你們領受那栽種在你們裡面的話語，就是能拯救你們靈魂的話語」 (雅 1:21)

ἐν

(1)

(a)

83.13 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參εἰς, ἔσω］ 在特定界限之內的一個位置1 在……裡面；在……當中 κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας  ‘preaching in the desert of Judea’  「在猶太的曠野傳道」 (太 3:1) ὅτι οὕτως διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς  ‘because they were reasoning this way within themselves’  「因為他們在心裡這樣議論」 (可 2:8) ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν ἐν τοῖς μνήμασιν  ‘who lived in the tombs’  「住在墳墓裡」 (可 5:3) Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ  ‘I wrote to you in the letter’  「我以前在信中給你們寫過」 (林前 5:9) 有些譯本把 可 5:3 譯成「他住在墳地裡」，但希臘語的表達很可能是指住在相對精緻的墳墓裡。 在 可 2:8，短語 ἐν ἑαυτοῖς 的意思是「在他們（心）裡面」，也可能是「他們彼此之間」（見 ἐν[b]，83.9）。 某些語言不能說文件的某一部分是在某物「當中」。因此，林前 5:9 中的語句可能要譯成「我寫信給你的部分內容是……」。

(b)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體中間2 在……裡面；與……一起 Προφήτης μέγας ἠγέρθη ἐν ἡμῖν  ‘a great prophet has appeared among us’  「有大先知在我們當中興起了！」 (路 7:16)

(c)

83.47 空間的位置 在上面，在表面 ［參εἰς］ 位於某個區域的表面之上的位置 在……上面；在……的表面 φιλοῦσιν ... ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι  ‘they love ... to stand up and pray on the street corners’  「他們喜歡在大街拐角站著禱告」 (太 6:5) οὐκ ἐν πλαξὶν λιθίναις ἀλλ᾽ ἐν πλαξὶν καρδίαις σαρκίναις  ‘not on tablets of stone but on tablets of the human heart’  「不是寫在石版上，而是寫在心版上」 (林後 3:3) κατὰ τὸν τύπον τὸν δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει  ‘according to the pattern you were shown on the mountain’  「照著在山上指示你的樣式去做」 (來 8:5) 許多語言都沒有「人的心版」（林後 3:3）的說法。對等的意義可以是「在人心裡」或「在人們心裡」。有些語言可能需要說成「心思」，例如「在人的心思裡」。

(d)

83.23 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 ［參ἐπί］ 在某個物體或位置附近或緊鄰的某個位置 在……旁邊；在……附近 καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ  ‘seated him at his right hand’  「使他坐在自己的右邊」 (弗 1:20)

(e)

13.8 是，變成，存在，發生 狀態 表示狀態或條件 在；以 ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον  ‘dressed in soft clothes’  「穿細軟衣服」 (太 11:8) ὑπάρχων ἐν βασάνοις  ‘being in torment’  「受刑」 (路 16:23) σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ  ‘it is sown in a state of being mortal, and it rises in a state of being immortal’  「種下的是必朽壞的，復活的是不朽壞的」 (林前 15:42)

(f)

84.22 空間的延伸 向目標延伸 ［參εἰς］ 朝著某個區域內部的某個目標延伸 入；進入 ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ  ‘an angel of the Lord from time to time went down into the pool’  「因为主的天使按时下到池子裡」 (約 5:4) 這一含義也出現在異文中：ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ「主的天使不時地下到池子裡面」（約 5:3）（校勘欄）。

(g)

89.119 關係 關聯 表示密切的個人聯繫 在……裡面；與……為一；與……聯合；與……密切相關 ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν τῷ πατρί  ‘that the Father is in me and I am in the Father’  「父在我裡面，我也在父裡面」 (約 10:38) μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν ὑμῖν  ‘remain in me and I (will remain) in you’  「你們要常在我裡面，我也常在你們裡面」 (約 15:4) εἴπερ πνεῦμα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν  ‘because the Spirit of God dwells in you’  「上帝的靈住在你們裡面」 (羅 8:9) ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός  ‘but Christ lives in me’  「基督在我裡面活著」 (加 2:20) ὑμεῖς ὃ ἠκούσατε ἀπ᾽ ἀρχῆς, ἐν ὑμῖν μενέτω  ‘let what you heard from the beginning remain in you’  「務要將那從起初所聽見的常存在心裡」 (約壹 2:24)

(h)

89.80 關係 伴隨的情況 表示伴隨情況，通常帶有方法的含意3 而同時 οἶδα δὲ ὅτι ἐρχόμενος πρὸς ὑμᾶς ἐν πληρώματι εὐλογίας Χριστοῦ ἐλεύσομαι  ‘I know that in coming to you I shall come with a full measure of the blessing of Christ’  「我也知道去你們那裡的時候，我將帶著基督豐盛的恩典去」 (羅 15:29) ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘for we had already (or we were the first to) come to you bringing the good news about Christ’  「其實我們是首先到你們那裡傳基督福音的」 (林後 10:14)

(i)

90.10 語意格 工具 （帶間接受格）用於標記直接的工具 藉；用 εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘whether he is able with ten thousand (soldiers) to withstand someone coming against him with twenty thousand (soldiers)’  「他能不能用一萬兵去抵抗那領二萬兵來攻打他的」 (路 14:31) εἰ πατάξομεν ἐν μαχαίρῃ;  ‘shall we strike with a sword?’  「我們用刀砍嗎」 (路 22:49)

(j)

89.84 關係 方式 表示某個事件發生的方式4 與 ὁ μεταδιδοὺς ἐν ἁπλότητι  ‘one who shares with others (should do so) with generosity’ or ‘... generously’  「施捨的，要帶著慷慨」 (羅 12:8) 在某些語言中，翻譯者最好重新組織 羅 12:8 的結構，譯作「人應該慷慨地與別人分享」。

(k)

89.5 關係 具體說明 ［參ὅπου］ 表示活動的區域，與其他事物有某種關係 關於；至於；就……來說 ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει  ‘God being rich in mercy’  「上帝有豐富的憐憫」 (弗 2:4) Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ... ἐν πόσει ἢ ἐν μέρει ἑορτῆς  ‘let no one judge you ... about what you drink or about a festival’  「不要讓人在飲食、節期……等事上評斷你們」 (西 2:16) ἐν μηδενὶ λειπόμενοι  ‘lacking in nothing’  「沒有任何缺欠」 (雅 1:4)

(l)

89.141 關係 實質 表示某事物的組成部分 在；包含 Ἰακὼβ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ πᾶσαν τὴν συγγένειαν ἐν ψυχαῖς ἑβδομήκοντα πέντε  ‘Jacob his father and the whole family, consisting of seventy-five persons’  「父親雅各和全族七十五個人」 (徒 7:14) τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγμασιν καταργήσας  ‘having abolished the Law of commandments consisting of rules’  「廢掉了律法的種種誡命規條」 (弗 2:15)

(m)

90.56 語意格 經歷者 用於標記經歷某事件的人5 關於；談到 Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘therefore everyone who confesses me before people’  「所以，凡在人面前認我的」 (太 10:32) ἐποίησαν ἐν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν  ‘they did to him as they pleased’  「反倒任意待他」 (太 17:12) καλὸν ἔργον ἠργάσατο ἐν ἐμοί  ‘she has done a fine thing to me’  「她在我身上做的是一件美事」 (可 14:6) οὐκ ἔγραψα δὲ ταῦτα, ἵνα οὕτως γένηται ἐν ἐμοί  ‘I have not written these things in order that this might happen to me’  「我寫這些話，並不是想要你們這樣待我」 (林前 9:15) ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐμοί  ‘to reveal his Son to me’  「把他的兒子啟示給我」 (加 1:16) 加 1:16 中的 ἐν 所表達的關係也可以理解為指施事者或工具，例如，「通過我啟示他的兒子」或「藉著我的生命……」（比較 ἐν 在 90.6 中為施事者，在 90.10 中為工具），甚至解釋為指方法（ἐν ἐμοί 指他的行為），就像 89.76 一樣。

(n)

90.6 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 （帶間接受格）用於標記施事者，往往暗示用作工具的施事者，在某些情況下是指一般行為，而不是某些特定事件 藉；從 ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε  ‘in order that you might learn from us’  「讓你們在我們身上學到」 (林前 4:6) εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος  ‘if the world is to be judged by you’  「若世界要受你們的審判」 (林前 6:2) τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες, οἷον εἴδετε ἐν ἐμοὶ καὶ νῦν ἀκούετε ἐν ἐμοί  ‘having the same struggle which you saw me engaged in, and which you now hear that I am engaged in’  「和我經歷同樣的爭戰；這爭戰就是你們從前在我身上見過，現在又聽說的」 (腓 1:30) ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ τῆς γῆς  ‘all things in heaven and on earth were made by him’  「因為天上地上的萬有都靠他而造」 (西 1:16)

(o)

90.30 語意格 起誓保證的參與者 ［參εἰς］ 用於標記一些象徵超自然人物或力量的物件，人們相信這些超自然人物或力量可以保證起誓者會信守誓言 藉著 μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ θεοῦ, μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ, μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου βασιλέως, μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν  ‘not by heaven, because it is God's throne; nor by the earth, because it is his footstool; nor by Jerusalem, because it is the city of the great King; nor should you swear by your head, because you cannot make a single hair white or black’  「不可指著天起誓，因為天是上帝的寶座。 不可指著地起誓，因為地是他的腳凳；也不可指著耶路撒冷起誓，因為耶路撒冷是大君王的京城。 又不可指著你的頭起誓，因為你不能使一根頭髮變黑變白」 (太 5:34, 35, 36 [3])

(p)

89.76 關係 方法，途徑 ［參διά, εἰς］ （帶間接受格）表示方法，即一個事件使另一個事件成為可能的方法6 藉著；通過 ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου  ‘how he became known to them by the breaking of bread’  「他們怎樣通過主擘開餅而認出他來」 (路 24:35)

(q)

89.26 關係 原因及／或理由 ［參διά, διότι, ὑπό］ 表示事物、事件的原因或理由，重點在於工具或手段 因為；由於 ἐν τούτῳ πιστεύομεν ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθες  ‘because of this we believe that you came from God’  「因此，我們信你是從上帝那裡來的」 (約 16:30) ἔφυγεν δὲ Μωϋσῆς ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ  ‘because of this report, Moses fled’  「摩西因為這句話就逃跑了」 (徒 7:29)

(r)

89.48 關係 結果 ［參εἰς］ 表示結果，可能暗示此前有一個過程 結果是；因此結果是；導致 ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων  ‘to turn the hearts of the fathers toward their children and to cause the disobedient to have the mind of the righteous’  「叫父親的心轉向兒女，叫悖逆的人轉向義人的智慧」 (路 1:17) 在某些語言中，路 1:17 可以譯作「使悖逆的人像義人那樣思考」。

(s)

67.33 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐκ, ἐπί, καθώς, κατά］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點同時發生或重疊 7 當……時；在……的時候 ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη Ἰησοῦς μόνος  ‘when the voice stopped (or ‘when the voice had spoken’), Jesus was (there) all alone’ (literally ‘when the voice occurred ...’)  「在聲音停止之後，只見耶穌獨自一人（在那裡）」 (路 9:36)

(t)

67.136 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參διά, ἐπί］ 表示某個時間單位內的時間段 在……期間；在……過程中；在……內 ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν  ‘as he scattered the seed (in the field), some of it fell along the path’  「他撒種的時候，有些落在路旁」 (太 13:4) Λύσατε τὸν ναὸν τοῦτον καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν  ‘tear down this Temple and within three days I will build it again’  「你們拆毀這殿，我三日內要把它重建」 (約 2:19)

(u)

90.23 語意格 內容 ［參εἰς, ἐπί］ （帶間接受格）用於標記內容，該內容是要具體說明特定的指示物 有關；關於 ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ βαπτισθῆναι  ‘to be baptized in the name of Jesus Christ’  「奉耶穌基督的名受洗」 (徒 10:48)

(v)

70.4 實在的，不實在的 ἐν ἀληθείᾳ  （習語，直譯：在真理中）形容一個真實的事件或狀態 8 事實上；實際上 καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις  ‘you really teach the way of God’  「你是真正傳上帝的道」 (太 22:16) ἵνα ὦσιν καὶ αὐτοὶ ἡγιασμένοι ἐν ἀληθείᾳ  ‘in order that these may be truly dedicated’  「為要使他們也因真理成聖」 (約 17:19)

(w)

65.56 價值 重要的，不重要的 ἐν βάρει εἰμί  （習語，直譯：有重量，見 86.1）堅持自己的重要性或價值 主張某人的價值；聲稱某人的重要性 δυνάμενοι ἐν βάρει εἶναι  ‘we could have insisted on our importance’  「我們本來有權要求你們的尊重」 (帖前 2:7) ἐν βάρει εἰμί 可以解作指人的地位，因此可以把這個諺語歸類為語義域 87「身分」；但是，帖前 2:7 中的這個表達也可以解作對人的要求，因此可以譯作「我們可以向你們提出要求」。這種譯法會暗示權柄的關係，意思可以歸類為語義域 37「控制，統治」。

(x)

23.50 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γαστήρ, ἔγκυος, ἔχω, κοίτη］ ἐν γαστρὶ ἔχω  （習語，直譯：在子宮裡有）懷孕的狀態 懷孕；懷胎 οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις ... ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις  ‘how terrible it will be ... in those days ... for women who are pregnant’  「在那些日子，懷孕的人……就苦了」 (太 24:19) 這個表達與 συλλαμβάνω[b] 23.49 的意思明顯不同，似乎更加強調懷孕的狀態，而不是受孕這件事。 在 太 1:23（ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν「她將懷孕，生一個兒子」），不能確定重點是懷孕的狀態還是受孕的事實（見 23.49）。

(y)

67.89 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐπί, μακρός, μακροχρόνιος, μέγας, πολύς］ ἐν μεγάλῳ  （習語，直譯：在重大的）形容持續時間相對較長 很長；很長時間；有一段時間 Εὐξαίμην ... ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν μεγάλῳ ... πάντας ... γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι  ‘my prayer is that ... all of you ... might become what I am ... whether in a short time’ or ‘in a long time’  「無論時間短也好，時間長也好，我祈求上帝不單使你成為像我一樣的人」 (徒 26:29)

(z)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參βραχύς, διά, διά, μικρός, ὀλίγος, πρός］ ἐν ὀλίγῳ  形容相對短暫的一段時間 9 一會兒；短時間；短暫地；少時；瞬間；片刻 Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι  ‘you think you will make me a Christian in a short time’  「你以為用這樣短短的時間就可以說服我作基督徒」 (徒 26:28) 徒 26:28 中的 ἐν ὀλίγῳ 也可以解作「容易地」或「毫無困難地」（見 22.41）。

(aa)

22.41 煩惱，困難，解脫，有利的情況 容易的，輕鬆的 ἐν ὀλίγῳ  指容易或不難完成的事 輕易地；毫無困難地；沒有困難 Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι  ‘you think you will easily make me a Christian’  「你想稍微勸一勸就能說服我作基督徒」 (徒 26:28) 關於 ἐν ὀλίγῳ 在 徒 26:28 的另一種更為可能的解釋，見 67.106。

(bb)

33.17 溝通 話語類型 ［參παραβολή, πνευματικῶς］ ἐν παραβολῇ  指不是按字面意思，而是按象徵意義或比喻意義來理解的語句 象徵性地；用比喻來說；可以說是 ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ ἐκομίσατο  ‘from where he received him back, so to speak’  「在比喻的意義上說，他的確……得回兒子」 (來 11:19) 有些語言可能用否定句來翻譯 ἐν παραβολῇ 和 πνευματικῶς[c] 更加合適，例如譯成「不是確實地」或「不是真正地」。啟 11:8 中的說法可以譯成「那城可以稱為所多瑪，但不是真正的所多瑪」。

(cc)

28.29 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ἐν παρρησίᾳ  （習語，直譯：大膽地）以明顯或公開的方式 公開地；以明顯的方式；眾所周知 οὐδεὶς γάρ τι ἐν κρυπτῷ ποιεῖ καὶ ζητεῖ αὐτὸς ἐν παρρησίᾳ εἶναι  ‘no one does anything in secret but seeks to be well known’  「沒有人想引人注目，卻以隱密的方式做事」 (約 7:4)

(dd)

67.114 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ  （習語，直譯：在眨眼間）一段極短的時間 很快地；突然地 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι  ‘suddenly, when the last trumpet sounds’  「突然，在最後的號角聲中」 (林前 15:52) 關於短語 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ 的另一種解釋，見 16.5。

(ee)

67.111 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參τάχος］ ἐν τάχει  一段非常短的時間 非常短的時間；很快（與介詞 ἐν 配合使用） Σπεῦσον καὶ ἔξελθε ἐν τάχει ἐξ Ἰερουσαλήμ  ‘hurry, and leave Jerusalem quickly’  「你趕緊離開耶路撒冷」 (徒 22:18) 在 徒 22:18，τάχος 顯然是指他聽從離開耶路撒冷的吩咐之前一段很短的時間。

(ff)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［參ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, λάθρᾳ, σκοτία］ ἐν τῇ σκοτίᾳ  （習語，直譯：在暗黑中）不能被公眾所知，但是被一些內部團體或直接相關的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地裡 ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ  ‘so that your giving will be done secretly’  「好使你施捨可以在隱密中進行」 (太 6:4) ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I am telling you secretly, you must report openly’  「我在暗中告訴你們的，你們要在明處說出來」 (太 10:27) οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘not openly, but secretly’  「不是公開地去，而是隱密地去」 (約 7:10)

(gg)

67.52 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ἐν τῷ (καθ)εξῆς  （習語，直譯：在接下來的）在另一個時間點後面的一個時間點，暗示那是有序地排列的 後來；接下來 ἐγένετο ἐν τῷ ἑξῆς ἐπορεύθη εἰς πόλιν καλουμένην Ναῒν  ‘next he went to a town called Nain’  「接下來，耶穌到拿因城去」 (路 7:11) Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς καὶ αὐτὸς διώδευεν κατὰ πόλιν καὶ κώμην  ‘later he made a trip through towns and villages’  「後來，耶穌走遍各城各村」 (路 8:1)

(hh)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［參ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, λάθρᾳ, σκοτία］ ἐν τῷ κρυπτῷ  （習語，直譯：在隱密中）不能被公眾所知，但是被一些內部團體或直接相關的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地裡 ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ  ‘so that your giving will be done secretly’  「好使你施捨可以在隱密中進行」 (太 6:4) ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I am telling you secretly, you must report openly’  「我在暗中告訴你們的，你們要在明處說出來」 (太 10:27) οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘not openly, but secretly’  「不是公開地去，而是隱密地去」 (約 7:10)

(ii)

67.138 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ἐν τῷ μεταξύ  （習語，直譯：在之間）在另一個時間單位或時間長度之中的一個時間段 同時；這時候；這期間 Ἐν τῷ μεταξὺ ἠρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ λέγοντες  ‘in the meantime his disciples were begging him saying ...’  「就在這個時候，門徒求耶穌說」 (約 4:31)

(jj)

28.64 知道 可知的 ［參δῶμα, ἐπί, φῶς］ ἐν τῷ φωτί  （習語，直譯：在光中）由於所涉及的事件發生在公眾場合，因此廣為人知 10 在公共場合；公開地 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I tell you secretly, you must tell publicly’  「我在暗中告訴你們的，你們要在明處說出來」 (太 10:27)

(kk)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ ἐν ᾧ  一段時間，與另一段時間或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著 Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος ἐν ᾧ ὁ νυμφίος μετ᾽ αὐτῶν ἐστιν νηστεύειν;  ‘as long as the bridegroom is with them, the wedding guests cannot fast, can they?’  「新郎和賓客在一起的時候，賓客怎麼能禁食呢？」 (可 2:19)

____________________________________________________

1 在表示進入某個區域的上下文中，ἐν[a]和εἰς[d]可以譯為「到……裡面」。

2 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

3 在英語中，伴隨的情況通常用分詞短語或動名詞短語來表達。

4 不同的語言以多種不同的方法來表達「方式」。英語經常使用以「with」來開始的短語，但有些上下文可以簡單地用一個副詞來表達。然而，很多時候需要使用一個完整的從句或者額外使用一個完整句子。

5 如在許多表示經歷者關係的標記的實例中可見，譯文中可能沒有具體對應這種標記的詞項。

6 作為方法或途徑的標記，διά[c]的用法與εἰς[h]和ἐν[p]可能存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

7 詞彙組κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]與詞彙組πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意義區別基本上是在類別意義方面，但也可能存在一些微妙的修辭差異。

8 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

9 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

10 28.64中兩個習語的意思很可能略有不同，或者至少是在內涵意義上略有不同，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐναγκαλίζομαι

(1)

(a)

34.63 聯合 親吻，擁抱 摟抱某人，以此表達喜愛和關心 擁抱；抱；摟抱 ἐναγκαλισάμενος αὐτὰ κατευλόγει τιθεὶς τὰς χεῖρας ἐπ᾽ αὐτά  ‘he put his arms around them and placed his hands on them and blessed them’  「於是他抱著小孩子，給他們按手，為他們祝福」 (可 10:16) 某些語言可能需要用一些修飾短語，指明擁抱的象徵意義，例如「用雙臂摟住來表達他的愛」或「擁抱以表達愛意」。

ἐνάλιος  (ἐνάλιον)

(1)

(a)

4.58 動物 魚類及其他海洋生物 ἐνάλιον  任何海中的生物 水族；魚 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται  ‘man can tame any wild animal, bird, reptile, or creature of the sea’  「人能夠制伏野獸、飛禽、爬蟲和水族」 (雅 3:7) 這詞在 雅 3:7 中當然可以簡單地譯作「魚」，因為魚是海洋生物最突出的例子。

ἔναντι

(1)

(a)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔμπροσθεν, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 ἱερατεύειν ... ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘serving as a priest ... before God’  「在上帝面前執行祭司的職務」 (路 1:8)

(b)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ （帶所有格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者2 在……看來；在……的判斷中 ἡ γὰρ καρδία σου οὐκ ἔστιν εὐθεῖα ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘your heart is not right in God's sight’  「你在上帝面前心術不正」 (徒 8:21)

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐναντίον  (τοὐναντίον)

(1)

(a)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος  ‘like a lamb dumb before its shearer’  「像羔羊在剪毛的人面前無聲」 (徒 8:32)

(b)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ 用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者2 在……看來；在……的判斷中 ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐναντίον τοῦ θεοῦ  ‘they both lived righteous lives in God's sight’  「他們兩人在上帝面前都是義人」 (路 1:6)

(c)

89.134 關係 對比 表示一種備選方案，用作強調性的對比 相反；反而 μὴ ἀποδιδόντες κακὸν ἀντὶ κακοῦ ... τοὐναντίον δὲ εὐλογοῦντες  ‘do not pay back evil with evil ... instead, pay back with a blessing’  「不要以惡報惡……相反地，要以祝福回報惡」 (彼前 3:9)

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐναντιόομαι

(1)

(a)

39.1 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἀνθίστημι, ἀντιδιατίθημι, ἀντίκειμαι, ἀντιτάσσω］ 反對某人，不單涉及心裡的態度，還有相應的行為 1 反對；懷有敵意；敵對；抵擋 ἐναντιούμενοι καὶ βλασφημοῦντες  ‘they opposed him and insulted him’  「他們就反駁他，並且毀謗他」（經文校勘欄） (徒 13:45) 這詞是一個異文，只出現在：ἐναντιούμενοι καὶ βλασφημοῦντες「他們反對他並侮辱他」（徒 13:45）（校勘欄）。

____________________________________________________

1 39.1列出的各個動詞在意思上可能有某些顯著的差別，但是無法根據新約的用法來確定這些差別。

ἐναντίος

(1)

α，ον

(a)

82.11 空間的方向 左，右，正前面，對面 指與運動相反的方向 反方向的 ἦν γὰρ ὁ ἄνεμος ἐναντίος αὐτοῖς  ‘for the wind was against them’ or ‘the wind was blowing against them’  「門徒們由於逆風」或「風對著他們吹」 (可 6:48)

(b)

39.6 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἐκ, ἐναντίος, ὑπεναντίος］ 與……敵對的 1 敵對；反對；有敵意的；敵對的 θεῷ μὴ ἀρεσκόντων καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐναντίων  ‘they were displeasing to God and hostile to all people’  「他們令上帝不悅，且與眾人為敵」 (帖前 2:15)

(c)

83.42 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參ἀπέναντι, ἐκ, κατέναντι］ ἐξ ἐναντίας  在某個物體或其他位置對面的一個位置 對面；在……前面；在……對面；在……面前 παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ  ‘standing there opposite (the cross)’  「站在[十字架]前面」 (可 15:39)

(d)

39.6 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἐκ, ἐναντίος, ὑπεναντίος］ ἐξ ἐναντίας  與……敵對的 1 敵對；反對；有敵意的；敵對的 θεῷ μὴ ἀρεσκόντων καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐναντίων  ‘they were displeasing to God and hostile to all people’  「他們令上帝不悅，且與眾人為敵」 (帖前 2:15)

____________________________________________________

1 ὑπεναντίος的語氣可能比ἐναντίος[b]更強，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐνάρχομαι

(1)

(a)

68.3 時態 開始 開始進入特定狀態或關係 開始；入門；動工 ἐναρξάμενοι πνεύματι  ‘you began by (God's) Spirit’  「你們以聖靈開始」 (加 3:3)

ἔνατος

(1)

η，ον

(a)

60.56 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第九個 第九 ἐνάτην ὥραν  ‘the ninth hour’ or ‘three o'clock in the afternoon’  「第九個時辰」或「下午三點鐘」 (太 20:5) ὁ ἔνατος τοπάζιον  ‘the ninth, topaz’  「第九是紅璧璽」 (啟 21:20)

ἐνδεής

(1)

ές

(a)

57.51 擁有，轉移，交換 貧乏，貧困，貧窮 缺乏生存所必需的東西的 貧窮的；缺乏的 οὐδὲ γὰρ ἐνδεής τις ἦν ἐν αὐτοῖς  ‘there was no one in the group who was in need’  「他們當中沒有一個缺乏的」 (徒 4:34) ἐνδεής 的意思類似 πτωχός[a] (57.53，但重點是嚴重缺乏所需要的資源，而不是貧窮缺乏的狀態。

ἔνδειγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

28.52 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἀπόδειξις, ἔνδειξις］ （ἀποδείκνυμι[a]「證明，顯示」28.50 的衍生詞）一個人知道某事是事實的途徑 2 證明；證據；明證；驗證；跡象{N:001} ἔνδειγμα τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ θεοῦ  ‘this is the evidence of God's righteous judgment’  「這正是上帝公義判斷的明證」 (帖後 1:5)

____________________________________________________

1 ἀπόδειξις的意思可能與ἔνδειξις和ἔνδειγμα有些區別，因此與ἀποδείκνυμι[a]（28.50）的關係更加密切，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 與βέβαιος[c]（28.43）、βέβαιοω[b]（28.43）和βεβαίωσις（28.44）的情況一樣，ἔνδειξις、ἔνδειγμα和ἀπόδειξις具有兩組不同的語義特徵。「表明」或「闡明」清楚暗示「使某事為人所知」，但是以一種清楚的、有說服力的、肯定的方式使人知道，從而「表明是確定的或真的」。這種雙重語義特徵包含在「證明」、「證據」和「證實」等詞彙中。

ἐνδείκνυμι  (ἐνδείκνυμαι)

(1)

(a)

28.51 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使被人知道，可能強調方法 使被人知道；使傳遍；顯明；顯出；顯示；彰顯；證明；表明；表現 εἰ δὲ θέλων ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι τὴν ὀργὴν  ‘if God wanted to demonstrate his wrath’  「倘若上帝要顯明他的憤怒」 (羅 9:22)

(b)

13.131 是，變成，存在，發生 發生 對某人做某事，通常指一些壞事 做；加害 Ἀλέξανδρος ὁ χαλκεὺς πολλά μοι κακὰ ἐνεδείξατο  ‘Alexander the coppersmith did me a great deal of harm’  「銅匠亞歷山大多多地害我」 (提後 4:14)

ἔνδειξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.52 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἀπόδειξις, ἔνδειγμα］ （{ἀποδείκνυμι}[a]「證明，顯示」28.50 的衍生詞）一個人知道某事是事實的途徑 2 證明；證據；明證；驗證；跡象{N:001} ἥτις ἐστὶν αὐτοῖς ἔνδειξις ἀπωλείας  ‘this is a clear indication of their destruction’  「這對他們是滅亡的證明」 (腓 1:28)

____________________________________________________

1 ἀπόδειξις的意思可能與ἔνδειξις和ἔνδειγμα有些區別，因此與ἀποδείκνυμι[a]（28.50）的關係更加密切，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 與βέβαιος[c]（28.43）、βέβαιοω[b]（28.43）和βεβαίωσις（28.44）的情況一樣，ἔνδειξις、ἔνδειγμα和ἀπόδειξις具有兩組不同的語義特徵。「表明」或「闡明」清楚暗示「使某事為人所知」，但是以一種清楚的、有說服力的、肯定的方式使人知道，從而「表明是確定的或真的」。這種雙重語義特徵包含在「證明」、「證據」和「證實」等詞彙中。

ἕνδεκα

(1)

(a)

60.20 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的十一個實例 十一 Οἱ δὲ ἕνδεκα μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘the eleven disciples went to Galilee’  「十一個門徒往加利利去」 (太 28:16) Οἱ ἕνδεκα：帶冠詞的時候特指猶大離開後的十一個門徒

ἑνδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.58 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第十一個 第十一 περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν  ‘at the eleventh hour’ or ‘at five o'clock in the afternoon’  「在第十一個時辰」或「約在下午五點鐘」 (太 20:9)

ἐνδέχομαι  (ἐνδέχεται)

(1)

(a)

71.4 狀況 可能，不可能 有可能，意思是那完全符合人類的經驗 可能；可以想象的 οὐκ ἐνδέχεται προφήτην ἀπολέσθαι ἔξω Ἰερουσαλήμ  ‘it is not possible that a prophet would die outside Jerusalem’ or ‘it is unthinkable that a prophet would die outside Jerusalem’  「先知不可能命喪在耶路撒冷之外」或「先知在耶路撒冷之外被害是不可想象的」 (路 13:33a)

____________________________________________________

1 路 13:33可以譯成「這是不可想象的」，但這並不意味著應該把這個詞歸類在語義域30「思考」。「不可想象的」這個意思不過是「不可能」的衍生詞。

ἐνδημέω

(1)

(a)

85.20 在空間存在 在某個地方 待在一個應該或通常屬於自己的地方 居家；適應某個地方 ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘to be at home with the Lord’  「與主同住」 (林後 5:8)

(b)

23.91 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參εἰμί, σκήνωμα］ ἐνδημέω ἐν τῷ σώματι  （習語，直譯：住在身體裡）活著，特別強調存活在地上 活著 ὅτι ἐνδημοῦντες ἐν τῷ σώματι  ‘as long as we are alive here on earth’  「只要我們還住在這身體內」 (林後 5:6) 大多數語言都有表示「生命」或「活著」的通用表達方式，但有時一些習語式的表達可能更加配合 林後 5:6 和 彼後 1:13 的上下文，比如：「有力氣」、「有眼睛」、「在地上行走」。

ἐνδιδύσκω

(1)

(a)

49.1 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，沒有暗指任何特定的衣物 穿上；穿著；穿衣 Ἄνθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον  ‘there was once a rich man who dressed in purple and fine linen’  「有一個財主穿著紫色袍和細麻布衣服」 (路 16:19)

ἔνδικος

(1)

ον

(a)

88.15 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 ［參δικαίως］ 形容是正義的，因為是合理的和應得的 正義的；公正的 ὧν τὸ κρίμα ἔνδικόν ἐστιν  ‘their condemnation is right’  「這些人被定罪，再公道不過！」 (羅 3:8)

ἐνδοξάζομαι

(1)

(a)

87.9 地位 與地位有關的榮譽及尊重 成為得到極大尊榮的對象 得榮耀；受尊崇 ὅπως ἐνδοξασθῇ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἐν ὑμῖν  ‘so that the name of our Lord Jesus may receive honor from you’  「使我們主耶穌的名在你們當中得榮耀」 (帖後 1:12)

ἔνδοξος

(1)

ον

(a)

79.19 物體的特徵 榮美的 輝煌的、榮耀的 榮耀的；榮美的；奇妙的；華麗的 οἱ ἐν ἱματισμῷ ἐνδόξῳ  ‘the ones in splendid raiment’  「那些穿華麗衣服的人」 (路 7:25) ἵνα παραστήσῃ αὐτὸς ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν  ‘in order that he might present to himself the church in all its splendor’  「可以作榮耀的教會呈獻給自己」 (弗 5:27)

(b)

87.6 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參ἔντιμος, τίμιος］ 形容身分地位很高，受人尊崇和敬重 有尊榮的；受敬重的 ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ ἄτιμοι  ‘you are honored; we are dishonored’  「你們有榮耀，我們倒被藐視」 (林前 4:10)

ἔνδυμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.162 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἐσθής, ἱμάτιον, ἱματισμός, χιτών］ 任何種類的衣服 衣服；服裝 περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε;  ‘why worry about clothing?’  「何必為衣服憂慮呢？」 (太 6:28)

ἐνδυναμόω  (ἐνδυναμόομαι)

(1)

(a)

74.6 能夠，有能力 （δύναμαι「能夠」74.5 的衍生詞）使某人能夠做或經歷某事 使某人能夠；使剛強；使有能力；使堅固；賜給力量 ἀλλ᾽ ἐνεδυναμώθη τῇ πίστει  ‘but he was enabled by faith’  「因信而剛強」 (羅 4:20) πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με  ‘I can do all things by the one who makes me able’ or ‘I am able to face anything by the one who makes me able (to do it)’  「我靠著那加給我力量的，凡事都能做」或「……能面對任何事」 (腓 4:13)

(b)

74.7 能夠，有能力 變得能夠做某事 變得有能力；大有能力 Σαῦλος δὲ μᾶλλον ἐνεδυναμοῦτο  ‘Saul became all the more able’  「掃羅越發有能力」 (徒 9:22) Τοῦ λοιποῦ, ἐνδυναμοῦσθε ἐν κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ  ‘finally, in union with the Lord become capable by means of his great strength’  「最後，你們要靠主的大能大力，在他裡面變得有能力」 (弗 6:10)

ἐνδύνω

(1)

(a)

15.94 線性運動 來到，進入 別有意圖地潛入 偷進；潛入 ἐκ τούτων γάρ εἰσιν οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας  ‘some of them slip into homes’  「他們當中有人潛入別人家裡」 (提後 3:6) 為了表達 提後 3:6 中 ἐνδύνω 的意思，有些語言可能需要說得更明確一點，例如：「他們進了房子卻沒有被看見」，或「他們進了房子，卻沒有人知道他們真正打算做什麼」。

ἔνδυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

49.11 涉及衣著及裝飾的活動 穿上、穿好衣服 穿衣；穿上 οὐχ ὁ ἔξωθεν ... ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος  ‘not the outward ... adornment through the wearing of clothes’  「通過穿美麗的衣裳來妝飾自己的外表」 (彼前 3:3)

ἐνδύω

(1)

(a)

49.1 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，沒有暗指任何特定的衣物 穿上；穿著；穿衣 τακτῇ δὲ ἡμέρᾳ ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν [καὶ] καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος  ‘on a chosen day Herod put on his royal robes and sat on his throne’  「希律在所定的日子，穿上朝服，坐在位上」 (徒 12:21)

ἐνδώμησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

7.77 建造物 建築材料 建築施工用的材料 建築材料 ἡ ἐνδώμησις τοῦ τείχους αὐτῆς ἴασπις  ‘the material of its wall was jasper’  「牆是碧玉造的」 (啟 21:18) 希臘詞 ἐνδώμησις 也可以是「根基」的意思（參 ἐνδώμησις[b]，7.41）。

(b)

7.41 建造物 建築物的部分及區域 ［參θεμέλιος］ 建築物的地基 根基 ἡ ἐνδώμησις τοῦ τείχους αὐτῆς ἴασπις  ‘the foundation of its wall was made of jasper’  「牆的根基是碧玉造的」 (啟 21:18) 在某些語言中，人們可以把古時的地基描述為「牆壁下方的大石頭」。然而，在另一些語言中，這似乎是一種毫無意義的表達方式，因為只有將木樁深深打入地下，才能確保地基穩固。因此，最好把地基的功能描述為「保持牆壁穩固的東西」或「使牆壁不會移動的東西」或「在牆壁下方的東西」。 然而，有些學者認為 啟 21:18 中的 ἐνδώμησις，是指築牆的材料，而不是牆壁的根基（參ἐνδώμησις[a]，7.77）。

ἐνέδρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

39.51 敵意，衝突 伏擊 ［參ἐνεδρεύω］ 隱藏自己或秘密地進行，等待適當的機會發動攻擊 埋伏；策劃一次秘密襲擊 Ἀκούσας δὲ ὁ υἱὸς τῆς ἀδελφῆς Παύλου τὴν ἐνέδραν  ‘and when the son of Paul's sister heard about the ambush’  「保羅的外甥聽見他們設下埋伏」 (徒 23:16) 埋伏是一種常用的戰爭和個人攻擊方法，因此找到合適的譯詞並不困難，並且這詞是在預期意義上使用，意思是說，這詞的使用並不考慮最後有沒有取得成功。

ἐνεδρεύω

(1)

(a)

39.51 敵意，衝突 伏擊 ［參ἐνέδρα］ 隱藏自己或秘密地進行，等待適當的機會發動攻擊 埋伏；策劃一次秘密襲擊 σὺ οὖν μὴ πεισθῇς αὐτοῖς· ἐνεδρεύουσιν γὰρ αὐτὸν ἐξ αὐτῶν ἄνδρες πλείους τεσσεράκοντα  ‘but don't listen to them, because there are more than forty men among them who are secretly waiting to attack him’  「所以請你不要被他們說服，因為他們中的四十多人正埋伏著要襲擊他」 (徒 23:21) 埋伏是一種常用的戰爭和個人攻擊方法，因此找到合適的譯詞並不困難，並且這詞是在預期意義上使用，意思是說，這詞的使用並不考慮最後有沒有取得成功。

(b)

30.70 思考 打算，企圖，計劃 （ἐνεδρεύω[a]「埋伏」39.51 的引申喻意）以造成傷害為目的去設定計劃 密謀；陰謀；陷害；設計對付；伺機 ἐνεδρεύοντες αὐτὸν θηρεῦσαί τι ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ  ‘they were plotting against him to catch him in something (wrong) he might say’  「他們設計對付他，要抓他的話柄」 (路 11:54)

ἐνειλέω

(1)

(a)

79.118 物體的特徵 包裹著 ［參ἐντυλίσσω, καταδέω］ 用某物來纏繞或包圍一個物體，將其圍裹起來 包；裹；包裹；纏繞 καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησεν τῇ σινδόνι  ‘having taken him down, he wrapped him in a sheet’  「把耶穌取下來，用細麻布裹好」 (可 15:46)

ἔνειμι

(1)

(a)

85.19 在空間存在 在某個地方 在某個區域或物體裡面 在裡面（分詞形式；裡面的東西；內容物） τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην  ‘give as alms what is in (your plates and cups)’  「把你們的杯子和盤子裡面的東西施捨給人」 (路 11:41)

ἕνεκα  (εἵνεκεν; ἕνεκεν)

(1)

(a)

89.31 關係 原因及／或理由 表示理由或原因，通常帶有目的的含意，意思是「為了……的原因」 因為；由於 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης  ‘happy are those who are persecuted because of righteousness’  「那些因為做上帝要求的事而遭受迫害的人有福了！」 (太 5:10) Ἕνεκα τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα  ‘on account of this, a man will leave his father and mother’  「因此，人要離開父母」 (太 19:5) εἵνεκεν τῆς ὑπερβαλλούσης δόξης  ‘on account of the greater glory’ or ‘on account of the more exceeding glory’  「因這更大的榮光」 (林後 3:10)

(b)

89.58 關係 目的 表示目的，經常隱含帶有某種潛在的原因 為使；為了……原因 καὶ οἱ πλείους οὐκ ᾔδεισαν τίνος ἕνεκα συνεληλύθεισαν  ‘and most of them did not know for what they had come together’ or ‘... why they had come together’  「大多數人不知道聚集的原因」 (徒 19:32) ἕνεκεν τοῦ φανερωθῆναι τὴν σπουδὴν ὑμῶν  ‘in order that your zeal might be made known’  「為了顯明你們的熱情」 (林後 7:12)

(c)

90.43 語意格 成因參與者 （帶所有格）用於標記構成事件原因的參與者 由於；為了 εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν [ψευδόμενοι] ἕνεκεν ἐμοῦ  ‘they will say all kinds of evil things against you falsely because of me’  「人因為我的緣故……捏造各種壞話毀謗你們」 (太 5:11) ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν  ‘whoever loses his life because of me shall find it’  「為我喪失生命的，要得著生命」 (太 16:25) ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου  ‘they regard you as evil because of the Son of Man’  「人為人子的緣故……把你們當作惡人」 (路 6:22) ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ Ἰσραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειμαι  ‘because of him for whom the people of Israel hope, I wear this chain’ or ‘... I am bound in chains’  「我之所以帶著這鎖鍊，是為了以色列人所指望的那位」或「我原是為以色列人所指望的那位才被這鐵鏈捆綁的」 (徒 28:20) 徒 28:20 省略而沒有提及相關的人物，那人是盼望的對象。

ἐνενήκοντα

(1)

(a)

60.32 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的九十個實例 九十 οὐχὶ ἀφήσει τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τὰ ὄρη ...;  ‘would he not leave the ninety-nine on the mountains?’  「他豈不留下這九十九隻在山上」 (太 18:12)

ἐνεός

(1)

ά，όν

(a)

33.108 溝通 說話，談話 指暫時或永久喪失說話的能力，但在《新約》中，那是指暫時的情況，並且與恐懼或驚愕相關 說不出話；啞口無言；驚呆的 οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες αὐτῷ εἱστήκεισαν ἐνεοί  ‘the men who were travelling with him stood there, speechless’  「同行的人都站在那裡，說不出話來」 (徒 9:7)

ἐνέργεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

42.3 執行，從事 發揮功用 ［參ἐνεργέω］ 從事某種活動或發揮某種功能，重點可能放在所使用的能量或力量上 運作；運行；運用；工作；發生功用；實行 δοθείσης μοι κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘given to me in accordance with the working of his power’  「照他運行的大能賜給我的」 (弗 3:7)

ἐνεργέω

(1)

(a)

42.3 執行，從事 發揮功用 ［參ἐνέργεια］ 從事某種活動或發揮某種功能，重點可能放在所使用的能量或力量上 運作；運行；運用；工作；做工；發生功用；有功效；實行 διὰ τοῦτο αἱ δυνάμεις ἐνεργοῦσιν ἐν αὐτῷ  ‘this is why these powers are at work in him’  「所以這些異能才在他裡面運行」 (太 14:2)

(b)

42.4 執行，從事 發揮功用 使特定的功能發生作用 使生效；使運作；賦予能力去做；使得到力量去做 ὁ δὲ αὐτὸς θεὸς ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσιν  ‘but the same God is the one who causes all these to function in everyone’  「在每個人裡面運作萬事的上帝卻是同一位」 (林前 12:6) 在許多情況下，需要指明 林前 12:6 中的 πάντα 和 πᾶσιν 所指的對象，因此可以譯成：「同一位上帝賜給人能力，使他們能完成各自的服事」。

(c)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某個狀態 1 使；導致；造成；引起 θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν  ‘for God is causing you to be willing’  「因為上帝使你們願意」 (腓 2:13)

____________________________________________________

1 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

ἐνέργημα

(1)

τος＜中＞

(a)

42.11 執行，從事 做，執行 ［參ἔργον］ （ἐνεργέω[a]「發生作用，工作」42.3 的衍生詞）完成的工作，重點可能放在所使用的能力或努力上 行動；行為 διαιρέσεις ἐνεργημάτων εἰσίν  ‘there are diversities of deeds’  「行為有許多種」 (林前 12:6)

ἐνεργής

(1)

ές

(a)

13.124 是，變成，存在，發生 發生 指有效地使某事發生 有效的；能夠帶來的 ὅπως ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς σου ἐνεργὴς γένηται ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡμῖν εἰς Χριστόν  ‘in order that our fellowship of faith with you may be effective in understanding every blessing which is ours in Christ’  「使你與我們共享的信心發揮功效，使你認識在我們裡面一切美善的事，可以更認識基督」 (門 1:6) Ζῶν γὰρ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ καὶ ἐνεργὴς  ‘for the word of God is alive and effective’ or ‘... able to make things happen’  「因為上帝的道是活的，是有功效的」 (來 4:12)

ἐνευλογέω

(1)

(a)

88.69 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參εὐλογέω］ 提供好處，通常包含著某些超自然因素 善待；祝福 Ἐνευλογηθήσονται ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη  ‘through you he will act kindly toward all the people on earth’  「萬民都要藉著你蒙上帝賜福！」 (加 3:8)

ἐνέχω  (ἐνέχομαι)

(1)

(a)

88.169 道德倫理素質及相關行為 充滿怨恨，懷恨在心 因為某人所做的事情而懷恨在心 懷恨某人 ἡ δὲ Ἡρῳδιὰς ἐνεῖχεν αὐτῷ  ‘so Herodias held a grudge against him’  「於是希羅底懷恨他」 (可 6:19)

(b)

39.4 敵意，衝突 對抗，敵意 保持敵對狀態或敵意 敵對；敵視；對……懷有敵意 ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν  ‘the teachers of the Law and the Pharisees began to be very hostile’  「法利賽人和文士就開始激烈地敵視他」 (路 11:53) 許多語言都主要以心理方面的詞彙來表達「敵意」，例如：「向……發怒」；然而，「敵意」也可以用外顯的行為來表達，例如：「背過臉去」、「轉過身去」。

(c)

37.4 控制，管理 控制，限制 受某人或某事物的控制或支配 受支配；受控制；被束縛 μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε  ‘do not be subject again to the yoke of slavery’  「不要再讓奴隸的軛控制你們」 (加 5:1) 有些語言很難或者不可能保留加 5:1中「軛」的比喻。對等翻譯可能是「不再成為奴隸」，或「不讓人再次成為奴隸」。然而，這種隱喻有些時候必須改成明喻：「不要讓你們自己成為像奴隸一樣」。

ἐνθάδε

(1)

(a)

83.1 空間的位置 這裏，那裏 ［參ὧδε］ 與說話人、作者或視角人物相對較近的位置 這裡 Ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;  ‘do you have anything to eat here?’  「你們這裡有什麼吃的嗎」 (路 24:41) Ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε  ‘go call your husband and come here’  「去叫你的丈夫，再到這裡來」 (約 4:16) Οἱ τὴν οἰκουμένην ἀναστατώσαντες οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν  ‘those who have turned the world upside down have come here too’  「這些擾亂天下的人也到這裡來了」 (徒 17:6) 在某些經文中，ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 似乎都譯為「到這裡」，然而 ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 並沒有表示移動的語義成分，移動的含義是在上下文的其他詞語中。

ἔνθεν

(1)

(a)

84.9 空間的延伸 從源頭延伸 ［參ἐντεῦθεν］ 從某個源頭延伸出來，參考點靠近說話者 從這裡；從這邊 διαβῆναι ἔνθεν  ‘to cross over from here’  「從這邊過到那邊」 (路 16:26)

ἐνθυμέομαι

(1)

(a)

30.1 思考 思考，思想 ［參βλέπω, ἐμβλέπω］ 綜合考慮各個方面來處理信息 1 思考；想一想；看看；考慮；思念 ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος  ‘while he was thinking about these things’  「正考慮這些事的時候」 (太 1:20) Ἱνατί ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;  ‘why are you thinking (such) evil things in your hearts?’  「你們心裡為什麼懷著惡念呢？」 (太 9:4) 在一些語言中，思考的概念與表示知覺的詞彙密切相關，例如，有些語言可以說思考是「用心來看」或「用肝來看」。

____________________________________________________

1 ἐμβλέπω[b]的意思可能與βλέπω[d]略有不同，因為ἐμβλέπω[b]強調對某個特定物體或事物的思想過程，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐνθύμησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

30.15 思考 思考，思想 ［參διανόημα, διάνοια, νόημα］ 思考和推理的內容 意念；想法；心思；意見 ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν  ‘Jesus knew what they were thinking’  「知道他們的心思」 (太 9:4) χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπου  ‘formed by the skill and thought of people’  「用手藝和心思所雕刻的」 (徒 17:29) 許多語言都不能找到名詞形式的詞彙來表達「思考」或「推理」，因而需要使用對等的動詞。例如，路 11:17 可以譯成「但是耶穌知道他們在想什麼」。

ἔνι

(1)	ἔνεστι的簡略形式, 《新約》只有否定

(a)

13.70 是，變成，存在，發生 存在 存在，指某些境況 有；存在 οὕτως οὐκ ἔνι ἐν ὑμῖν οὐδεὶς ..  ‘surely there exists among you at least one person who ...’  「難道你們中間沒有一個人」 (林前 6:5) οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην  ‘there exists no difference between Jews and Gentiles’  「沒有猶太人，也沒有希臘人」 (加 3:28) παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ  ‘with whom there is no variation’  「在他並沒有改變」 (雅 1:17)

ἐνιαυτός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

67.168 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 長度為一整年的時期（意思接近 ἔτος「年」67.167），但是強調持續性） 一年時期；一年；一整年；當年；本年；那一年 πορευσόμεθα εἰς τήνδε τὴν πόλιν καὶ ποιήσομεν ἐκεῖ ἐνιαυτὸν  ‘we will travel to a certain city where we will spend a year’  「我們要往某城去，在那裡住一年」 (雅 4:13)

(b)

67.146 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 長度不定的一個時間單位，可能比 αἰών[a] 「年代」67.143 短一些，但所指的時間相對不確定 年代；時代；紀元；時期 κηρύξαι ἐνιαυτὸν κυρίου δεκτόν  ‘to announce the favorable time of the Lord (that is to say, an era in which the Lord bestows his favor)’  「宣告上帝悅納人的禧年」（意即：上帝施恩的時代） (路 4:19)

ἐνίστημι  (ἐνίσταμαι)

(1)

及＜完＞＜主動＞

(a)

13.109 是，變成，存在，發生 發生 發生，暗示會有一系列特殊的境況 發生 ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί  ‘difficult times will come about in the last days’  「末世必有艱難的日子來到」 (提後 3:1)

(b)

67.41 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 與說話的時間同時的 目前；現在；現今 ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἐκ τοῦ αἰῶνος τοῦ ἐνεστῶτος πονηροῦ  ‘in order to set us free from this present evil age’  「要救我們脫離現今這罪惡的世代」 (加 1:4)

(c)

67.63 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐφίστημι］ 事件發生的時間點很可能緊隨在另一個時間點之後 即將來到；迫在眉睫；即將發生 Νομίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην  ‘I think that this is better, due to the impending distress’  「想到目前處境的艱難，我認為人最好這樣」 (林前 7:26)

ἐνισχύω

(1)

(a)

79.66 物體的特徵 強壯的，軟弱的 使人在短暫失去力量之後重獲力量 使再次強壯；使恢復體力；加強力量；加添力量 ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἐνισχύων αὐτόν  ‘an angel from heaven appeared to him to strengthen him’  「有一位天使從天上向他顯現，加添他的力量」 (路 22:43)

(b)

79.65 物體的特徵 強壯的，軟弱的 某人在短暫失去體力之後恢復體力 重獲力量；恢復過來；恢復體力；健壯了 λαβὼν τροφὴν ἐνίσχυσεν  ‘after he had eaten, his strength came back’  「吃過飯體力就恢復了」 (徒 9:19) 有些語言不能說「他的力氣回來了」，因為這似乎暗示一種「力量」的擬人用法。因此，翻譯者可能需要將 徒 9:19 中的這一句譯成：「他吃過飯後就變得強壯了」，或「他吃過飯後就不再虛弱無力了」。

ἐννέα

(1)

(a)

60.18 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的九個實例 九 οἱ δὲ ἐννέα ποῦ;  ‘but where are the nine?’  「那九個在哪裡呢？」 (路 17:17) 路 17:17 有一個明顯的省略，因此，在某些語言中可以譯成「其餘的九個人在哪裡呢？」

ἐννεύω

(1)

(a)

33.485 溝通 非語言的溝通 ［參διανεύω, κατανεύω, νεύω］ 用身體的一部分向某人發出信號，尤指用頭或手1 做手勢；做動作；點頭示意；招手示意 ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτό  ‘they made gestures to his father (to ask him) what name he would like the boy to have’  「他們就向他父親打手勢，問他這孩子要叫什麼名字」 (路 1:62) 許多語言都需要具體說明頭、手和手臂的手勢或動作類型。例如，約 13:24 明顯是在發問一個問題，有些語言可能需要表明是用手或面部發出某個特定的信號。路 1:62 的情況也一樣。在 路 1:22，那手勢必須能解釋或表明撒迦利亞不能說話，但是在 路 5:7，那無疑是另一種手勢，因為相關人員彼此之間距離很遠。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἔννοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.5 思考 思考，思想 ［參διάνοια, νοῦς］ 特定的思維方式 思維方式；思想方式；意向；態度 ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε  ‘you too must strengthen yourselves with the same way of thinking’  「你們也應該用同樣的思維方式裝備自己」 (彼前 4:1) 在一些語言中，翻譯者可能需要把「思維方式」譯成從句，例如「人們如何思考」。彼前 4:1 可能需要譯成「你們也要堅固自己，像基督那樣思考」。

(b)

30.66 思考 打算，企圖，計劃 ［參ἐπίνοια］ 經過思考而有的意圖或目的 意圖；目的；慾望 κριτικὸς ἐνθυμήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας  ‘it judges the thoughts and purposes of the heart’  「它判斷人心中的慾望和意念」 (來 4:12)

ἔννομος

(1)

ον

(a)

33.336 溝通 法律，規則，條例 （νόμος[a]「法律，規則」33.333 的衍生詞）指依照法律的 合法的；依照法律的；按照常例的 ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται  ‘it will have to be settled in the legal meeting of citizens’  「必須在合法的集會中解決」 (徒 19:39) 在某些語言中，等同於「合法集會」的譯法是「照常例的集會」，或「由官員召集的集會」，或「由官員授權的集會」。

(b)

33.342 溝通 法律，規則，條例 指根據法律承擔義務 在法律之下；受法律約束；合法的 ἀλλ᾽ ἔννομος Χριστοῦ  ‘but subject to the law of Christ’  「受基督的律法約束」 (林前 9:21) 在某些語言中，將 ἔννομος 譯成「在律法之下」等短語是不適合的，因為這會被人認為是「低於律法」或「不符合律法」的意思。比較常見的表達是：「受律法的捆綁」或「承擔律法的義務」。

ἔννυχος  (ἔννυχα)

(1)

(a)

67.193 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 從日落到日出的那段時間 晚上；夜間；天還未亮；天未亮的時候 Καὶ πρωῒ ἔννυχα λίαν ἀναστὰς ἐξῆλθεν  ‘and early in the morning while it was still dark (literally ‘and early morning, very much at night’) he rose and went out’  「清早，天未亮的時候，耶穌起來，出去」（直譯：「大清早，還是夜間的時候……」） (可 1:35) 有些語言可能需要把 可 1:35 中的 ἔννυχα λίαν 譯成：「日出之前」，或「早在天亮之前」，或「天開之前」。

ἐνοικέω

(1)

(a)

85.73 在空間存在 居住，定居 ［參οἰκέω］ （ἐνοικέω「生活在」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）留在一個心理或屬靈意義上的地方 在……裡面；生活在……裡面；住在……裡面 ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν πλουσίως  ‘let the message of Christ dwell richly in you’  「你們要讓基督的道豐豐富富地住在你們心裡」 (西 3:16) πίστεως, ἥτις ἐνῴκησεν πρῶτον ἐν τῇ μάμμῃ σου Λωΐδι καὶ τῇ μητρί σου Εὐνίκῃ  ‘faith, which resided first in your grandmother Lois and your mother Eunice’  「這信心先存在你外祖母羅以和你母親友妮基的心裡」 (提後 1:5)

ἐνορκίζω

(1)

(a)

33.467 溝通 發誓，宣誓，許願 ［參ἐξορκίζω, ὁρκίζω］ 要求一個人起誓，保證所說的話是真實的，或保證會執行請求或命令1 起誓；堅持叫人起誓；要求某人起誓 Ἐνορκίζω ὑμᾶς τὸν κύριον ἀναγνωσθῆναι τὴν ἐπιστολὴν πᾶσιν τοῖς ἀδελφοῖς  ‘I ask you to swear by the name of the Lord to read this letter to all the Christian brothers’  「我請求你以主的名起誓，會把這信讀給眾弟兄聽」 (帖前 5:27) 直譯 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 是非常困難的，儘管在某些語境中，人可以說「我要你發誓」，但是在許多經文中，說話的人是在懇求，而不一定處於發命令或強烈要求的位置。因此，對於 可 5:7 等經文，翻譯者可以採用習語譯為「為了上帝的緣故，我請求你不要懲罰我」。在 帖前 5:27，經文可以譯成「奉主的名，我請求你向所有基督徒弟兄讀出這封信」；在 太 26:63，經文可以譯成「我奉永生上帝的名吩咐你，告訴我們你是誰」。 對大多數語言來說，翻譯 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 的時候，只要在意為「發誓」或「起誓」的詞彙上附加一個使役成分即可。換句話說，ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 可以譯成「使某人在受誓言約束的情況下說話」。

____________________________________________________

1 ὁρκίζω、ἐνορκίζω和ἐξορκίζω的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἑνότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

63.3 整體，聯合，部分，分開 整體 合一的狀態 合一；一 τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύματος  ‘to keep the unity of the Spirit’ or ‘... the unity which the Spirit causes’  「竭力保持屬聖靈的合一」或「竭力保持聖靈所賜的合一」 (弗 4:3) καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως  ‘we shall all attain to that oneness in our faith’  「直等到我們眾人在信仰上同歸於一」 (弗 4:13) 在一些語言中，「我們在信心上的合一」是很奇怪的說法。最接近的譯詞可能是：「我們相信（基督），就像我們是一個人似的」，或「我們以同樣的方式相信（基督）」。

ἐνοχλέω  (ἐνοχλέομαι)

(1)

(a)

22.24 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 ［參ὀχλέω］ 因持續的煩擾而使人感到艱難痛苦 折磨；帶來痛苦；擾亂；攪擾；纏磨 μή τις ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα ἐνοχλῇ  ‘that no one becomes like a bitter plant that grows up and causes trouble’  「免得有人像一株有毒的植物，長大起來，攪擾你們」 (來 12:15)

(b)

22.17 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 因持續的煩擾而使人經受艱難痛苦 受折磨；受苦；纏擾；纏磨；攪擾 καὶ οἱ ἐνοχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ἐθεραπεύοντο  ‘and those who suffered from unclean spirits were healed’  「被污靈纏磨的，也得了醫治」 (路 6:18)

ἔνοχος

(1)

ον

(a)

88.312 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 因為做了錯事而有罪（主要是一個法律術語） 有罪的；該受的 ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ κυρίου  ‘he will be guilty of sin against the Lord's body and blood’  「他就要承擔干犯主的身體和主的血的罪責」 (林前 11:27) 有些語言把「有罪的」翻譯成「某指控是正確有理的」的意思。因此，林前 11:27 的這個語句可以譯成「可以正確有理地指控他干犯了主的身體和血」。

(b)

88.313 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 有罪，因而該受某種刑罰 有罪且該受的；有罪且該受……的懲罰 οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπαν, Ἔνοχος θανάτου ἐστίν  ‘they answered, He is guilty and deserves death’  「他們回答：『他罪該處死』」 (太 26:66) οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν ἔνοχον εἶναι θανάτου  ‘they all condemned him as being guilty and punishable by death’  「他們都判定他有罪，應該處死」 (可 14:64)

(c)

37.5 控制，管理 控制，限制 指受某人或制度控制 被……控制；受……管制；處在……之下 ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας  ‘as many as were subject to slavery because of the fear of death throughout all their lives’  「那些因怕死而終生被束縛為奴役的人」 (來 2:15) 在這節經文中，ἔνοχοι ἦσαν δουλείας 可以譯成「做奴隸」，從而整個語句可以譯成「那些因為害怕死亡而一生做奴隸的人」。

ἔνταλμα

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.330 溝通 吩咐，命令 ［參ἐντολή］ （ἐντέλλομαι「吩咐，命令」33.329 的衍生詞）權威的命令 吩咐；命令 κατὰ τὰ ἐντάλματα καὶ διδασκαλίας τῶν ἀνθρώπων  ‘in accordance with the commandments and teachings of people’  「根據人的命令和教導」 (西 2:22)

ἐνταφιάζω

(1)

(a)

52.6 喪禮及葬禮 為安葬做準備 1 為安葬做準備；準備安葬 ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων, καθὼς ἔθος ἐστὶν τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν  ‘they wrapped the body in linen cloths with spices, as is the custom of the Jews in preparing (a body) for burial’  「按照猶太人預備安葬的慣例，用細麻布和香料把他裹好」 (約 19:40)

____________________________________________________

1 ἐνταφιάζω和ἐνταφιασμός也可以解作實際的埋葬過程。

ἐνταφιασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

52.6 喪禮及葬禮 為安葬做準備 1 為安葬做準備；準備安葬 προέλαβεν μυρίσαι τὸ σῶμά μου εἰς τὸν ἐνταφιασμόν  ‘she was anointing my body beforehand as a preparation for burial’  「她預先用香膏膏了我的身體，是為了安葬我的身體作準備」 (可 14:8)

____________________________________________________

1 ἐνταφιάζω和ἐνταφιασμός也可以解作實際的埋葬過程。

ἐντέλλομαι

(1)

(a)

33.329 溝通 吩咐，命令 發出明確的命令，暗示權威或官方的批准 吩咐；命令；囑付 ταῦτα ἐντέλλομαι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους  ‘this is what I command you: love one another’  「我這樣命令你們：要彼此相愛」 (約 15:17)

ἐντεῦθεν

(1)

(a)

84.9 空間的延伸 從源頭延伸 ［參ἔνθεν］ 從某個源頭延伸出來，參考點靠近說話者 從這裡；從這邊 βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω  ‘throw yourself down from here’  「從這裡跳下去」 (路 4:9a)

(b)

92.34 話語的參照人物 限定或指示的參照 指原因或根源 從這 οὐκ ἐντεῦθεν, ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσιν ὑμῶν;  ‘is it not from this, namely, from your desires which are at war within you’ (a reference to an occasion or set of circumstances regarded as present)  「不是從這裡，從你們肢體中交戰著的私慾來的嗎？」 (雅 4:1)

____________________________________________________

1 ἐντεῦθεν也出現在固定短語ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν中，意為「在每一邊」，如約 19:18，καὶ μετ αὐτοῦ ἄλλους δύο ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν「還有兩個人和他一起，一邊一個」。短語ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν可以解作從同一個參考點出來兩個不同的延伸。在約 19:18，耶穌的位置構成了參考點。

ἔντευξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.347 溝通 求情 ［參ἐντυγχάνω］ 代表其他人向某人說話 代求；代禱 ἁγιάζεται γὰρ διὰ λόγου θεοῦ καὶ ἐντεύξεως  ‘for it is made acceptable to God through his word (literally ‘God's word’) and through your intercession’  「都因上帝的話和人的祈禱而成為聖潔了」 (提前 4:5a)

____________________________________________________

1 在提前 4:5等上下文中，ἔντευξις可以歸類為一種禱告形式，因此歸入這個語義域（語義域33「溝通」）的子域M「禱告」中。

ἔντιμος

(1)

α，ον

(a)

65.2 價值 有價值的，沒有價值的 ［參τίμιος］ 有相當大價值的 珍貴的；貴重的；寶貴的 λίθον ζῶντα ὑπὸ ἀνθρώπων μὲν ἀποδεδοκιμασμένον, παρὰ δὲ θεῷ ἐκλεκτὸν ἔντιμον  ‘the living stone rejected by men but chosen as valuable by God’  「他是活石，雖然被人所丟棄，卻是上帝所揀選、所珍貴的」 (彼前 2:4)

(b)

87.6 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參ἔνδοξος, τίμιος］ 形容身分地位很高，受人尊崇和敬重 有尊榮的；受敬重的 καὶ τοὺς τοιούτους ἐντίμους ἔχετε  ‘and show respect to all such persons’  「要尊重這樣的人」 (腓 2:29)

ἐντολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.330 溝通 吩咐，命令 ［參ἔνταλμα］ （ἐντέλλομαι「吩咐，命令」33.329 的衍生詞）權威的命令 誡命；吩咐；命令 ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους  ‘a new commandment I give you: love one another’  「我給你們一條新命令：要彼此相愛」 (約 13:34)

ἐντόπιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.60 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 某一地區的當地居民 本地人；當地居民 παρεκαλοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ ἐντόπιοι τοῦ μὴ ἀναβαίνειν αὐτὸν εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘we and the local people begged him not to go to Jerusalem’  「我們和當地的人苦勸保羅不要上耶路撒冷去」 (徒 21:12) 「本地人」的典型譯法是「住在那裡的人」或「住在那地方的人」。

ἐντός

(1)

η，ον

(a)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐν, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體之間1 在……裡面；與……一起 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν  ‘the kingdom of God is among you’ or ‘... in your midst’  「因為上帝的國就在你們心裡」或「……在你們中間」 (路 17:21) 關於 ἐντός 在 路 17:21 中的另一種解釋，見 26.1 中的討論。

(b)

83.17 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 指位於某個區域之內 ……的內容物；裡面的東西 καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου  ‘clean what is inside the cup first’  「先洗淨杯子的裡面」 (太 23:26) 太 23:26 中的 ἐντός 也可以理解為物件的內壁，而不是裡面的內容物，但可能性不太大。

____________________________________________________

1 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐντρέπω  (ἐντρέπομαι)

(1)

(a)

25.196 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 使人感到尷尬或羞愧 叫……羞愧；使……覺得慚愧 Οὐκ ἐντρέπων ὑμᾶς γράφω ταῦτα  ‘I do not write this to embarrass you’  「我寫這些話，不是要使你們羞愧」 (林前 4:14) μὴ συναναμίγνυσθαι αὐτῷ, ἵνα ἐντραπῇ  ‘have nothing to do with him, so that he will be ashamed’  「不要和他來往，好讓他感到慚愧」 (帖後 3:14)

(b)

87.11 地位 與地位有關的榮譽及尊重 因為某人的身分地位很高而對其表示尊敬 尊重；表示尊敬 πέμψω τὸν υἱόν μου τὸν ἀγαπητόν· ἴσως τοῦτον ἐντραπήσονται  ‘I will send my own dear son; surely they will respect him’  「我要打發我的愛子去，或許他們會尊敬他」 (路 20:13) 有些語言是用一些形象化的表達來表示尊敬，例如「向……鞠躬」、「在……面前跪下」、「在……面前俯伏」、「在……面前肅立」等。

ἐντρέφω

(1)

(a)

33.242 溝通 教導 提供指導和培訓，暗示所教授的是實用知識領域的技能 培訓；教導 ἐντρεφόμενος τοῖς λόγοις τῆς πίστεως  ‘trained in the words of faith’  「在信仰的話語上得到了栽培」 (提前 4:6)

ἔντρομος

(1)

ον

(a)

16.6 非線性運動 震動或顫動，通常有恐懼或驚恐的含義 顫抖；震動 ἔντρομος δὲ γενόμενος Μωϋσῆς οὐκ ἐτόλμα κατανοῆσαι  ‘Moses trembled and dared not look’  「摩西身體顫抖，不敢觀看」 (徒 7:32) 許多語言都會用兩個截然不同的詞彙來表達顫抖，一個與疾病有關（如癲癇發作，或染上瘧疾時身體發冷和發熱），另一個與恐懼有關。

(b)

25.261 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 極度恐懼害怕，往往伴有顫抖 戰戰兢兢；戰慄恐懼；恐懼而發抖；極其恐懼 ἔντρομος γενόμενος προσέπεσεν τῷ Παύλῳ  ‘he fell trembling with fear at Paul's feet’  「他戰戰兢兢地俯伏在保羅腳前」 (徒 16:29) Ἔκφοβός εἰμι καὶ ἔντρομος  ‘I am fearful and trembling’  「我恐懼戰兢」 (來 12:21) 在 來 12:21，ἔκφοβος (25.256) 和 ἔντρομος 的意思相互加強。

ἐντροπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

25.195 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 因自己所做或做不到的事而羞愧的狀態 1 尷尬；羞恥；羞愧 πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λαλῶ  ‘I say this to your shame’ or ‘I say this in order to make you feel ashamed’  「我說這話是要使你們羞愧」 (林前 15:34)

____________________________________________________

1 ἐντροπή和ἐντρέπω（25.196）與αἰσχύνη[a]（25.189）和αἰσχύνω（25.190）不同，焦點似乎在於羞恥感中包含的愧疚。

ἐντρυφάω

(1)

(a)

88.253 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 ［參τρυφάω, τρυφή］ 過著奢侈的生活，通常伴隨著無節制的宴飲 狂歡作樂；過奢侈的生活 ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν  ‘pleasure for them is reveling in the daytime; they are stains and blemishes, behaving extravagantly in their deceptions as they feast with you’  「他們把白晝的放蕩看做是享樂；他們是污漬和瑕疵；他們與你們一起吃喝的時候，以自己的詭詐為樂」 (彼後 2:13)

ἐντυγχάνω

(1)

(a)

33.169 溝通 請求，要求 緊急和迫切地要求某事 懇求；乞求；向……呼籲；控訴；請求；祈求 περὶ οὗ ἅπαν τὸ πλῆθος ... ἐνέτυχόν μοι  ‘about whom all the people ... appealed to me’  「就是眾人都曾向我懇求的那人」 (徒 25:24) ὅτι κατὰ θεὸν ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἁγίων  ‘for (the Spirit) pleads with God on behalf of his people’  「因為聖靈依照上帝的旨意，替他的子民祈求」 (羅 8:27) 翻譯「懇求」或「乞求」或「呼籲」等詞彙時，緊急或迫切的含義通常以比喻的方式來表達，例如，「掏出心來請求」，或「哭喊著請求」，或「伸出雙手乞求」。

(b)

33.347 溝通 求情 ［參ἔντευξις］ 代表其他人向某人說話 代求；代禱 ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν  ‘who also intercedes on our behalf’  「也替我們祈求」 (羅 8:34)

ἐντυλίσσω

(1)

(a)

79.118 物體的特徵 包裹著 ［參ἐνειλέω, καταδέω］ 用某物來纏繞或包圍一個物體，將其圍裹起來 包；裹；包裹；纏繞 καθελὼν ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι  ‘having taken down (the body), he wrapped it in a sheet’  「他把[耶穌的身體]取下來，用細麻布裹好」 (路 23:53)

(b)

79.120 物體的特徵 捲起的 ［參ἑλίσσω, πτύσσω］ 使某物呈現卷狀 1 捲起來；使成為一卷 καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον  ‘and the cloth which had been about his head was not lying with the linen cloths but was rolled up and lying in a separate place’  「又看見耶穌的裹頭巾沒有和細麻布放在一起，是另在一處捲著」 (約 20:7)

____________________________________________________

1 79.120這一組詞彙的意思很可能存在顯著的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐντυπόω

(1)

(a)

33.67 溝通 書面語言 切割或雕刻字母或圖案 切割；刻；銘刻 ἡ διακονία τοῦ θανάτου ἐν γράμμασιν ἐντετυπωμένη λίθοις  ‘the ministry of death carved in letters on stone tablets’  「那用字刻在石頭上的、屬死的事奉」 (林後 3:7)

ἐνυβρίζω

(1)

(a)

33.390 溝通 侮辱，中傷 ［參ὑβρίζω］ 以無禮和傲慢的態度抨擊某人 侮辱；褻慢 καὶ τὸ πνεῦμα τῆς χάριτος ἐνυβρίσας  ‘and who insults the Spirit of grace’  「褻慢施恩的聖靈的人」 (來 10:29)

ἐνυπνιάζομαι

(1)

(a)

33.487 溝通 非語言的溝通 做夢，夢境具有異象的含義 做夢 καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται  ‘and your old men will dream dreams’  「你們的老人要做異夢」 (徒 2:17) 關於「做夢」一詞所涉及的一些問題，見 33.486。

ἐνύπνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.486 溝通 非語言的溝通 ［參ὄναρ］ 作為溝通方式的夢境 1 夢 καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται  ‘and your old men will dream dreams’  「你們的老人要做異夢」 (徒 2:17) 許多語言會按照不同的夢境性質而使用不同的詞彙。要表達具有重要含意的夢（類似異象或象徵現實的夢）所使用的詞彙，與表達沒有特別意義的噩夢或具有色情意味的綺夢的詞彙，可以是完全不同的。

____________________________________________________

1 ὄναρ和ἐνύπνιον的意思可以歸類為一種心理狀態，但是因為與溝通具有直接的聯繫，所以應被包含在這個語義域中。

ἐνώπιον

(1)

(a)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 Ἐγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘I am Gabriel, who stands before God’  「我是站在上帝面前的加百列」 (路 1:19) ἰδοὺ ἀνὴρ ἔστη ἐνώπιόν μου  ‘suddenly a man stood in front of me’  「忽然有一個人站在我面前」 (徒 10:30)

(b)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ （帶所有格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者2 在……看來；在……的判斷中 ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησμένον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘not one of them is forgotten in the sight of God’  「但在上帝眼中，一隻也不被忘記」 (路 12:6) ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου  ‘I have sinned against heaven and in your sight’  「我得罪了天，又得罪了你」（直譯：「我對天和在你眼中犯了罪」） (路 15:18) 路 12:6 中的 ἐνώπιον 也可以理解為施事者的標記（語義域 90A），正如英語譯本 TEV 的翻譯：“not one of them is forgotten by God”「可是上帝一隻也不忘記」（《現》）。

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

Ἐνώς

(1)

＜陽＞

(a)

93.117 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是塞特的兒子，該南的父親 以挪士；《思》厄諾士

ἐνωτίζομαι

(1)

(a)

24.62 感官事件及狀態 聽 仔細傾聽並注意 仔細傾聽；留心聽某人的話 ἐνωτίσασθε τὰ ῥήματά μου  ‘listen carefully to my words’ or ‘pay attention to what I am going to say’  「要留心聽我的話」或「要留心聽我將要說的話」 (徒 2:14)

Ἑνώχ

(1)

＜陽＞

(a)

93.118 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是信心與順服的榜樣 以諾；《思》哈諾客

ἕξ

(1)

(a)

60.15 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的六個實例 六 μεθ᾽ ἡμέρας ἓξ  ‘after six days’  「過了六天」 (太 17:1)

ἐξαγγέλλω

(1)

(a)

33.204 溝通 通知，宣佈 ［參καταγγέλλω］ 宣告，焦點在於宣告或宣揚的範圍 1 宣揚；宣告；宣講；說出來 ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε  ‘so that you may proclaim the wonderful acts (of God)’  「來宣揚他奇妙的作為」 (彼前 2:9)

____________________________________________________

1 καταγγέλλω或ἐξαγγέλλω是否應該譯為「傳道」基本上取決於上下文，換句話說，取決於所宣告或傳講的內容。

ἐξαγοράζω  (ἐξαγοράζομαι)

(1)

(a)

37.131 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀγοράζω］ （ἐξαγοράζω「付出代價」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某人得到釋放或自由，所使用的方法對帶來釋放的人來說代價高昂 買贖；救贖；釋放；使自由 Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου  ‘Christ has redeemed us from the curse that the Law brings’  「基督……把我們從律法的詛咒中贖出來」 (加 3:13) 把 ἀγοράζω[b] 或 ἐξαγοράζω 直譯為「付出代價來使（人）得釋放」，可能會被錯誤地理解為：基督實際上參與了某種金錢交易。直譯也可能導致錯誤的解讀，認為上帝買贖信徒時，實際上向魔鬼支付了代價，這個誤解在中世紀時期十分普遍。顯然，林前 6:20 中的 ἀγοράζω 和 加 3:13 中的 ἐξαγοράζω 必須按照比喻的意義來理解。

(b)

65.42 價值 有益的，無益的 ἐξαγοράζομαι τὸν καιρόν  （習語，直譯：買斷時間）充分利用任何機會 善用每個機會；抓住每個機會；把握機會；把握時機；愛惜光陰 Ἐν σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς ἔξω τὸν καιρὸν ἐξαγοραζόμενοι  ‘be wise in the way you act toward nonbelievers, taking advantage of every opportunity’  「你們要善用每個機會，用智慧與非信徒來往」 (西 4:5) 西 4:5 中這句話的含意，是要抓住每個機會顯明一個人信仰的真實性。

(c)

68.73 時態 專心努力去做，全力去做 ἐξαγοράζομαι τὸν καιρόν  （習語，直譯：贖回時間）熱切和迫切地做某事（在絕對意義上使用） 急切地工作；贖回時間；善用每一個機會；好好把握時機；把握機會；愛惜光陰 ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσιν  ‘do everything with urgency, because the days are evil’  「做每件事要有緊迫感，因為這時代是邪惡的」 (弗 5:16) 在 弗 5:16，ἐξαγοράζομαι τὸν καιρόν 可以譯成「要充分利用每一個機會」（見 65.42）。

ἐξάγω

(1)

(a)

15.174 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἐκβάλλω, ἐκφέρω］ 從一個建築物或區域領出或帶出 領出去 ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου  ‘who brought us out of Egypt’  「領我們出埃及」 (徒 7:40)

ἐξαιρέω  (ἐξαιρέομαι)

(1)

(a)

85.43 在空間存在 放置，安置 把東西拿出來 取出；拿走 ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ  ‘take it out and throw it away from you’  「把它挖出來，丟掉」 (太 5:29)

(b)

21.17 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 從危險中解救某人，或使某人脫離危險 釋放；救援；拯救；解救；救……脫離 καὶ κατέβην ἐξελέσθαι αὐτούς  ‘and I came down to rescue them’  「所以我就下來拯救他們」 (徒 7:34) ἐξαπέστειλεν [ὁ] κύριος τὸν ἄγγελον αὐτοῦ καὶ ἐξείλατό με  ‘the Lord sent his angel and rescued me’  「主派了他的天使來救我」 (徒 12:11)

(c)

30.90 思考 選擇，揀選，寧取 從中選出 揀選 ἐξαιρούμενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ  ‘I have chosen you from among the people’  「我也要救你脫離百姓」或「我已從眾百姓中揀選了你」 (徒 26:17) 在 徒 26:17，ἐξαιρέομαι 也可以理解為「拯救脫離」（見 21.17）。

ἐξαίρω

(1)

(a)

34.36 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 ［參ἀφορίζω, ἐκκλείω］ 將某人從社團中排除出去 排除；除去；開除；趕出去 ἐξάρατε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν  ‘get rid of the evil one from among yourselves’ or ‘exclude the evil one from your group’  「你們要把那邪惡的人從你們中間趕出去」或「把那邪惡的人從你們當中排除」 (林前 5:13)

ἐξαιτέω  (ἐξαιτέομαι)

(1)

(a)

33.166 溝通 請求，要求 要求一些東西並且得到所要求的東西 成功求得；要求並得到 ὁ Σατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον  ‘Satan asked and received permission to sift you like wheat’  「撒但要求並得到准許，要篩你們如同篩麥子」 (路 22:31)

ἐξαίφνης

(1)

(a)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；立即；立刻 ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘suddenly a great army of heavens angels appeared with the angel’  「忽然，有一大隊天軍跟那天使一起出現」 (路 2:13)

ἐξακολουθέω

(1)

(a)

36.33 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 像跟隨者那樣以仔細或依賴的方式遵從 跟從；遵從；隨從 Οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τὴν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καὶ παρουσίαν  ‘for we did not follow made-up stories in making known to you the powerful coming of our Lord Jesus Christ’  「我們從前把我們主耶穌基督的大能和他來臨的事告訴你們，並不是隨從一些捏造出來的無稽傳說」 (彼後 1:16) 某些語言可能需要把 彼後 1:16 中的 ἐξακολουθήσαντες 譯成「使用」或「重複」，因為這些表達也許更加切合上下文。

(b)

41.48 行為及相關狀態 模仿行為 密切地模仿行為（在《新約》中，所模仿的涉及錯誤的行為） 模仿；仿效；隨從 καὶ πολλοὶ ἐξακολουθήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις  ‘and many will imitate their immoral ways’  「許多人會隨從他們淫蕩的行為」 (彼後 2:2) 在一些情況下，彼後 2:2 中的這句表達可以譯成：「許多人會像他們從前那樣過著不道德的生活」。

ἑξακόσιοι

(1)

αι，α

(a)

60.38 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的六百個實例 六百 ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ ἑξακόσιοι ἑξήκοντα ἕξ  ‘his number was 666’  「那數字是六百六十六」 (啟 13:18) 啟 13:18 中那個象徵性的數字，可能是人名字母所代表的數值的總和。

ἐξαλείφω

(1)

(a)

47.18 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 通過拭擦除去液體 擦去；擦乾 καὶ ἐξαλείψει ὁ θεὸς πᾶν δάκρυον ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘and God will wipe away every tear from their eyes’  「上帝必擦去他們一切的眼淚」 (啟 7:17)

(b)

13.102 是，變成，存在，發生 存在 （ἐξαλείφω[a]「擦掉」47.18 的引申喻意）藉擦掉所有證據來使某事停止 消除；塗抹 εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας  ‘in order that your sins may be wiped out’  「使你們的罪得以塗去」 (徒 3:19) ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡμῖν  ‘he will wipe out the record of our debts which were against us’  「擦掉……衝著我們、對我們不利的債據」 (西 2:14)

ἐξάλλομαι

(1)

(a)

15.240 線性運動 跳起，跳躍 跳起來作站立的姿勢 跳起來 ἐξαλλόμενος ἔστη καὶ περιεπάτει  ‘he jumped up, stood on his feet, and started walking around’  「就跳起來，站著，又開始行走」 (徒 3:8) 在 徒 3:8 中，那瘸腿的人可能真的從地上跳起來；但更可能是指他迅速地站起來。

ἐξανάστασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.93 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀναζάω, ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἔγερσις, ζάω］ 死而復活 活過來；再次活著；復活 εἴ πως καταντήσω εἰς τὴν ἐξανάστασιν τὴν ἐκ νεκρῶν  ‘if in some way I might attain to the resurrection from among the dead’  「或許我也得以從死人中復活」 (腓 3:11) 在一些語言中，要明確地表達「復活」或「再次活著」的概念並不容易，因為這類短語可能會指向某些宗教所說的轉世或轉生，意思是說，靈魂重新出生在另一個存在物中，這是南亞洲一些地區廣泛秉持的信念。在一些語言中，可以通過以下的表達方式來避免這個問題：「他的身體將再次活著」，或「他的身體將再次有生命」，或「他再次活著時，將是同一個人」。 「從死人中復活」這個短語可以譯成「再次活過來」，或「死了之後再次活著」。

ἐξανατέλλω

(1)

(a)

23.195 生理活動過程及狀態 生長 ［參βλαστάνω, ἐκφύω, προβάλλω］ 植物開始生長，特別強調葉子萌芽 發芽；長葉子；長苗 εὐθὺς ἐξανέτειλεν  ‘(the plants) soon sprouted’  「種子很快就發苗」 (可 4:5) 植物生長的初期階段，既可以指整株植物發芽長葉，也可以指樹木在冬季或乾旱季節之後再次萌芽長葉。翻譯者可以有幾種表達方式，例如：「再次變綠」、「長出葉子」、「看見葉子長出」、「葉子展開」。

ἐξανίστημι  (ἐξανίσταμαι)

(1)

(a)

17.11 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 站起來以區別於其他人 站起来 ἐξανέστησαν δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες  ‘and some of the believers from the party of the Pharisees stood up’  「有幾個法利賽派的信徒站起來」 (徒 15:5)

(b)

23.59 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參ἀνίστημι, σπέρμα］ ἐξανίστημι σπέρμα  （習語，直譯：繁衍後代）在生孩子一事上男性的角色 生子；生育；成為父親 ἐξαναστήσῃ σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「為他的兄弟傳宗接代」 (路 20:28) 在 太 22:24、可 12:19 和 路 20:28 等上下文中，可能需要加上關於弟續兄孀婚姻的介紹，這種婚姻要求弟弟迎娶沒有孩子的寡嫂，為已故的哥哥生子立後。

ἐξαπατάω

(1)

(a)

31.12 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 ［參ἀπατάω, ἀπάτη, φρεναπατάω］ 使某人對真理產生錯誤的看法1 誤導；欺哄；欺騙 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their fine words and flattering speech they mislead the minds of naive people’  「用花言巧語和奉承的話，誤導單純人的心」 (羅 16:18)

____________________________________________________

1 這些含有詞幹ἀπατ的詞彙的意思與前面含有詞幹πλαν（31.8-31.11）的詞彙的意思有很多重疊。這兩組詞彙都有欺騙和錯誤觀念的意思。很難確定這些詞彙在意思上的確切差異，但含有詞幹πλαν的詞彙可能與一般的欺騙行為有關，而不是主要與錯誤觀念有關。

ἐξάπινα

(1)

(a)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；猛然；立即；立刻 ἐξάπινα περιβλεψάμενοι οὐκέτι οὐδένα εἶδον  ‘they immediately looked around but did not see anybody’  「他們立刻向四周張望，卻看不見有別的人」 (可 9:8)

ἐξαπορέομαι

(1)

(a)

25.237 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 極度絕望，意味著焦慮和恐懼 完全絕望；徹底絕望；沒有希望 ὥστε ἐξαπορηθῆναι ἡμᾶς καὶ τοῦ ζῆν  ‘so that we despaired even of living’ or ‘so that we totally despaired of our lives’  「甚至連活命的指望都沒有了」或「甚至對生還都完全絕望了」 (林後 1:8)

ἐξαποστέλλω

(1)

(a)

15.68 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκβάλλω, ἐκπέμπω］ 發出或送走，大概是為了某種目的 打發；送出去 εὐθέως δὲ τότε τὸν Παῦλον ἐξαπέστειλαν οἱ ἀδελφοὶ πορεύεσθαι ἕως ἐπὶ τὴν θάλασσαν  ‘at once the Christian brothers sent Paul away to the coast’  「於是，弟兄們立刻送保羅到海邊去」 (徒 17:14)

(b)

15.67 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀποστέλλω, πέμπω］ 發送消息，大概是由某人發送的1 發送消息；通知；傳話 ἡμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἐξαπεστάλη  ‘the message about this salvation was sent to us’  「這拯救的信息是傳給我們的！」 (徒 13:26)

____________________________________________________

1 在15.67的上下文中，πέμπω、ἀποστέλλω和ἐξαποστέλλω可以歸類為語義域33「溝通」中的一種溝通類型。

ἐξαρτίζω

(1)

(a)

67.71 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 使一段持續的時間完結 （時間）到了；結束；完了 ὅτε δὲ ἐγένετο ἡμᾶς ἐξαρτίσαι τὰς ἡμέρας  ‘when we brought that time to an end’ or ‘when our time with them was over’  「我們逗留的時間結束了」或「我們與他們相聚的時間完了」 (徒 21:5)

(b)

75.5 勝任，有資格 使某人完全勝任某事 使勝任；完全提供；充分準備；充分裝備；使充分具備資格；足夠；完備 πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἐξηρτισμένος  ‘completely qualified for every good deed’  「完全勝任做各樣的善工」 (提後 3:17)

ἐξαστράπτω

(1)

(a)

14.47 自然界的事件及狀態 光 ［參ἀστράπτω, στίλβω］ 發出或反射非常明亮的光 1 閃閃發光；閃耀；閃爍 ὁ ἱματισμὸς αὐτοῦ λευκὸς ἐξαστράπτων  ‘his clothes became dazzling white’  「他的衣服也變成潔白發光」 (路 9:29)

____________________________________________________

1 ἐξαστράπτω與ἀστράπτω的差異可能是：ἐξαστράπτω強調光的來源或者暗示比較明亮；但是，新約用法並沒有清楚表明這種區別。

ἐξαυτῆς

(1)

(a)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, παραχρῆμα］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；立即；立刻 ὃς ἐξαυτῆς παραλαβὼν στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχας κατέδραμεν ἐπ᾽ αὐτούς  ‘at once he took some soldiers and officers and rushed down to them’  「千夫長立刻帶著一些百夫長和士兵跑到他們那裡去」 (徒 21:32)

ἐξεγείρω

(1)

(a)

23.94 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνίστημι, ἐγείρω］ 使人死而復活 使復活；使活過來；興起；起來 ὁ δὲ θεὸς καὶ τὸν κύριον ἤγειρεν καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘God raised up the Lord and will raise us up through his power’ or ‘God caused the Lord to live again and he will cause us to live through his power’  「上帝使主復活了，也將藉著他的能力使我們復活」或「上帝使主重新活過來，他也要藉著自己的大能使我們活過來」 (林前 6:14)

(b)

13.83 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἐγείρω, παρίστημι］ 使成為存在 使存在；提供；興起 Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε  ‘for this purpose I caused you to be what you are’  「為了這個目的，我使你成為現在的你」 (羅 9:17) 關於 ἐξεγείρω 在 羅 9:17 的另一個解釋，見 87.38。

(c)

87.38 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 使某人擁有更高的地位和身分 賦予更高地位；興起來；高舉 Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε  ‘for this very reason I raised you up’  「正是為了這個原因，我使你興起」 (羅 9:17) 關於 ἐξεγείρω 在 羅 9:17 中的另一種解釋，見 13.83。

ἔξειμι

(1)

(a)

15.40 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκβαίνω, ἐκπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ 離開一個封閉的，或明確定義的二維或三維區域 離開；從裡面出去 λαβόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν Σιλᾶν καὶ τὸν Τιμόθεον ἵνα ὡς τάχιστα ἔλθωσιν πρὸς αὐτὸν ἐξῄεσαν  ‘they departed after being instructed that Silas and Timothy were to come to him as quickly as possible’  「他們領了……命令，叫西拉和提摩太趕快到他那裡來，就回去了」 (徒 17:15a)

____________________________________________________

1 在徒 27:43，ἐξιέναι在短語ἐπὶ τὴν γῆν ἐξιέναι中可能意指「走向陸地」，但是從上下文清楚知道，ἐξιέναι應該解作「棄船上岸」。

ἐξέλκω

(1)

(a)

31.74 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἀποσπάω］ （ἐξέλκω「拉，拔出」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使人改變信仰，使之更符合引起改變的人或因素的信仰 引誘；誘惑；勾引；牽走 πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος  ‘but a person is tempted when he is drawn away and trapped by his own desires’  「但一個人被誘惑是被自己的私慾牽引、困住」 (雅 1:14)

ἐξέραμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.70 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 從口中噴出來的胃裡的東西 嘔吐物；吐出來的東西 Κύων ἐπιστρέψας ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα  ‘a dog goes back to its own vomit’  「狗轉過來吃自己所吐的」 (彼後 2:22) 在許多語言中，「嘔吐物」的對等譯法是一個描述性短語，以描述嘔吐過程的動詞為基礎，例如「吐出來的東西」或「胃裡的食物從口中流出來」。

ἐξεραυνάω

(1)

(a)

27.35 學習 嘗試學習 ［參ἐκζητέω］ 付出相當多的努力和細心去學習某事 仔細探究；殷勤學習；查考；尋求 Περὶ ἧς σωτηρίας ἐξεζήτησαν καὶ ἐξηραύνησαν προφῆται  ‘it was concerning this salvation that the prophets made a careful search and investigation’  「論到這拯救，先知們已經做了仔細的查考和探究」 (彼前 1:10)

ἐξέρχομαι

(1)	＜未＞ἐξελεύσομαι，＜過不定＞ἐξῆλθον，＜完＞ἐξελήλυθα

(a)

15.40 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἐκβαίνω, ἐκπορεύομαι, ἔξειμι］ 離開一個封閉的，或明確定義的二維或三維區域 離開；從裡面出去 πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς ὑπάντησιν τῷ Ἰησοῦ  ‘all the people of the city went out to meet Jesus’  「全城的人都出來迎見耶穌」 (太 8:34) ἐξῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ τὸ δαιμόνιον  ‘the demon came out of him’  「鬼就從他出來」 (太 17:18) ἐξῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εὐθὺς πανταχοῦ  ‘then, word about him went out everywhere’  「關於他的消息就傳遍了周圍地區」 (可 1:28)

(b)

13.93 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀπέρχομαι, παράγω, παρέρχομαι］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν  ‘when her owners realized that their chance of making money no longer existed’ or ‘... was gone’  「使女的主人們見發財的指望沒有了」 (徒 16:19)

(c)

23.60 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ἐξέρχομαι ἐκ τῆς ὀσφύος  （習語，直譯：從腰部或生殖器官中出來）由男性在生育後代的過程中所起的作用而生 從……生的；由……所生的；……的子孫 καίπερ ἐξεληλυθότας ἐκ τῆς ὀσφύος Ἀβραάμ  ‘even though Abraham had been their father’  「雖然他們同樣是亞伯拉罕的子孫」或「雖然亞伯拉罕同樣是他們的祖先」 (來 7:5) 在一些語言中，最好把男性在生育過程中擔當的角色描述為「做……的父親」，而不必採用一個可能帶有性關係含義的詞彙。

(d)

41.24 行為及相關狀態 行為，品行 ［參εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐκπορεύομαι］ εἰσέρχομαι καὶ ἐξέρχομαι  （習語，直譯：進入和出去）在某個社群或團體中生活或行事為人 住在一起；生活在一起 ἐν παντὶ χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς  ‘during the whole time that the Lord Jesus lived among us’  「主耶穌與我們生活在一起的整段時間」 (徒 1:21) 徒 1:21 中這個習語的語義重點，似乎在於一個人與其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移動行走。例如，這個語句可以譯成「在主耶穌基督與我們一起在各地行走傳道的整個時期」。

ἔξεστι(ν)  (ἔξεστι)

(1)

(a)

71.1 狀況 可能，不可能 ［參εἰμί］ 標記某事件從通常意義上來說有可能發生 可能；能；可以 ἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς περὶ τοῦ πατριάρχου Δαυὶδ  ‘it is possible to speak to you with confidence concerning the patriarch David’  「關於先祖大衛的事，我可以明確地告訴你們」 (徒 2:29) 在 徒 2:29，能夠放膽地講論關於大衛的事，顯然是基於眾所周知的事實。

(b)

71.32 狀況 應該，理應 必須履行的；合法的 必須；應該；該；合法的；許可的；准許的；允許的；可以的；合宜的；合理的；（帶否定詞彙）不應該 οἱ μαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν σαββάτῳ  ‘your disciples are doing what they ought not to do on the Sabbath’  「你的門徒正在做在安息日不可以做的事」 (太 12:2)

ἐξετάζω

(1)

(a)

27.37 學習 嘗試學習 主要通過查問來仔細搜尋，以獲取信息。 嘗試尋找；努力尋問；仔細尋找；仔細查問；詳細打聽 Πορευθέντες ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδίου  ‘go and carefully find out all about the child’  「你們去仔細查問有關那孩子的事」 (太 2:8)

(b)

33.182 溝通 問題，答案 專心地詢問，暗示仔細檢查 詢問；求問；問 οὐδεὶς δὲ ἐτόλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτόν, Σὺ τίς εἶ;  ‘none of his disciples dared to ask him, Who are you?’  「門徒中沒有一個敢問他：『你是誰？』因為他們知道他是主」 (約 21:12)

ἐξηγέομαι

(1)

(a)

33.201 溝通 通知，宣佈 ［參διηγέομαι, ἐκδιηγέομαι］ 系統地提供詳細的信息1 通知；述說；充分說明 μονογενὴς θεὸς ... ἐκεῖνος ἐξηγήσατο  ‘the only One who is the same as God ... he told (us) everything (about him)’  「只有那位同樣是上帝的……他充分地說明了關於他的一切」 (約 1:18) 關於 ἐξηγέομαι 在 約 1:18 中的另一種解釋，見 28.41。

(b)

28.41 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 通過仔細解釋和清楚揭示，使人完全清楚知道某事 使人完全清楚知道；述說；說明；表明；啟示 μονογενὴς θεὸς ... ἐκεῖνος ἐξηγήσατο  ‘the only One who is the same as God ... has made him fully and clearly known’  「只有那位同樣是上帝的……將他完全而清楚地表明出來」 (約 1:18) 關於 ἐξηγέομαι 在 約 1:18 的另一種解釋，見 33.201。

____________________________________________________

1 ἐξηγέομαι[a]、διηγέομαι和ἐκδιηγέομαι的重點或內涵可能略有不同，但是無法根據新約用法來確定這一點。

ἑξήκοντα

(1)

(a)

60.29 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的六十個實例 六十 ὃ δὲ ἑξήκοντα  ‘and some sixty’ (a reference to the seed which produced grain)  「有六十倍的」 (太 13:8) σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ Ἰερουσαλήμ  ‘sixty stades from Jerusalem’ (a distance of approximately eleven kilometers or about seven miles)  「離耶路撒冷約有六十斯他迪（相當於11公里）」 (路 24:13) 請注意，太 13:8 中的 ἑξήκοντα 不是 ἑξηκόντακις「60 倍」。這裡的意思顯然是：一些種子長成的植物產出了 100 粒種子；還有一些種子長成的植物產出了 60 粒種子；還有一些只有 30 粒種子。

ἑξῆς

(1)

(a)

67.208 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 ［參ἐπαύριον, ἔπειμι, ἕτερος, ἔχω］ τῇ ἑξῆς  緊接前一天後面的那一天 1 次日；第二天 τῇ δὲ ἑξῆς εἰς τὴν Ῥόδον  ‘the next day (we came) to Rhodes’ or ‘... (we reached) Rhodes’  「第二天到了羅底」 (徒 21:1)

____________________________________________________

1 這些短語應該理解為省略的表達，而不應視作詞彙單元；它們都略去了間接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἐξηχέω  (ἐξηχέομαι)

(1)

(a)

33.222 溝通 斷言，聲明 使某物發出聲音或被聽到 宣告；宣佈；傳揚 ἀφ᾽ ὑμῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ κυρίου  ‘you caused the message about the Lord to be proclaimed’  「你們使主的道傳揚」 (帖前 1:8)

ἕξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

42.10 執行，從事 做，執行 重複的活動 練習；操練；重複去做；一遍又一遍地做 τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ  ‘who through practice have their faculties trained to distinguish between good and evil’  「他們的感官經過操練，就能分辨善惡了」 (來 5:14) 有些語言需要調整 來 5:14 第二部分的結構，譯成：「由於他們經常要辨別善惡，所以他們這種能力操練得很純熟」，或「……所以他們有豐富的經驗」，或「……所以他們能夠正確、熟練地分辨」。

ἐξίστημι  (ἐξίσταμαι, ἐξιστάνω)

(1)

(a)

25.220 態度及情感 驚奇，驚詫 使人震驚到不知所措 大大震驚；大為驚駭；大吃一驚；驚奇；驚訝；詫異 γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν ἐξέστησαν ἡμᾶς  ‘some of the women of our group completely astounded us’  「我們中間的幾個婦女使我們驚奇」 (路 24:22) ἐξιστάνων τὸ ἔθνος τῆς Σαμαρείας  ‘he astounded the people of Samaria’  「使撒瑪利亞的百姓驚訝」 (徒 8:9)

(b)

25.218 態度及情感 驚奇，驚詫 十分震驚，以至幾乎無法理解自己所經歷的事 非常驚訝；震驚；驚奇；詫異 ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες αὐτοῦ ἐπὶ τῇ συνέσει  ‘all who heard him were greatly astonished at his understanding’  「凡聽見他的人都對他的聰明……感到驚奇」 (路 2:47)

(c)

30.24 思考 思考，思想 ［參μαίνομαι, μανία, παραφρονέω, παραφρονία］ 以完全不合理的方式來思考或推理 頭腦不正常；瘋狂；失去理智；精神錯亂；發瘋；癲狂 ἔλεγον γὰρ ὅτι ἐξέστη  ‘people were saying, He is insane’  「他們說他瘋狂了」 (可 3:21)

ἐξισχύω

(1)

(a)

74.10 能夠，有能力 完全有能力做或經歷某事 完全有能力；完全能夠 ἵνα ἐξισχύσητε καταλαβέσθαι σὺν πᾶσιν τοῖς ἁγίοις  ‘that you, together with all God's people, may be fully able to understand ...’  「使你們能夠和眾聖徒一同明白……」或「使你們完全能夠和上帝的子民一同明白……」 (弗 3:18)

ἔξοδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

15.42 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 來自或離開一個區域的行動（在《新約》中， ἔξοδος[a] 只出現在 來 11:22，該處是談到以色列人離開埃及） 離開；出埃及；（以色列人從埃及）離開 Πίστει Ἰωσὴφ τελευτῶν περὶ τῆς ἐξόδου τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐμνημόνευσεν  ‘it was faith that made Joseph, when he was about to die, speak of the departure of the Israelites (from Egypt)’  「因著信，約瑟臨終的時候提到以色列人將來要出埃及」 (來 11:22)

(b)

23.101 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνάλυσις, ἀναλύω, πορεύομαι, ὑπάγω］ 離世，是死亡的委婉說法 1 離世；去世；死亡；離開；離去 ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ... ἐν Ἰερουσαλήμ  ‘they talked about his dying ... in Jerusalem’  「談論他將離世的事……在耶路撒冷」 (路 9:31) μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον  ‘after my death’  「在我死後」 (彼後 1:15)

____________________________________________________

1 23.101-23.105中的表達包含了對死亡的委婉說法。這是根據詞彙中較為深層的重要特徵來進行細分的，如各詞條的討論所示。

ἐξολεθρεύω

(1)

(a)

20.35 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 摧毀並除掉 滅絕；剷除 ἔσται δὲ πᾶσα ψυχὴ ἥτις ἐὰν μὴ ἀκούσῃ τοῦ προφήτου ἐκείνου ἐξολεθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ  ‘anyone who does not obey that prophet shall be destroyed and so removed from the people’  「凡不聽從那先知的，必將從民中滅絕」 (徒 3:23) 在 徒 3:23，ἐξολεθρεύω 可能指一種嚴重的排斥。

ἐξομολογέω  (ἐξομολογέομαι)

(1)

(a)

33.278 溝通 贊同 表示同意一項提議 同意；應允 συνέθεντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι. καὶ ἐξωμολόγησεν  ‘they offered to pay him money, and he agreed to it’  「說好要給他銀子。他答應了」 (路 22:5, 6 [2]) 有些語言可以把「他同意了」譯成「他說，我會做這事」。

(b)

33.274 溝通 宣稱效忠 ［參ὁμολογέω, ὁμολογία］ 公開表示擁護某個主張或個人 公開表示；承認；宣認 Διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσιν  ‘therefore I will confess you before the Gentiles’  「因此，我要在外邦中宣認你」 (羅 15:9) 用「承認」、「供認」等來翻譯 ὁμολογέω[a]、ὁμολογία 和 ἐξομολογέω[b] ，往往會詞不達意，甚至不可能這樣翻譯，因為這通常意味著一個人做錯了什麼。因此，翻譯時可能有必要採用一種完全不同的關係，通常包括公開宣告和表達信心或忠誠。例如，太 10:32 可能需要譯成「有誰公開告訴別人他對我忠誠，我也會告訴我的父我對那人忠誠」。來 10:23 可以譯成「要堅守我們告訴別人我們自己深信的那個盼望」。同樣，羅 15:9 可以譯成「因此，我要告訴外邦人我怎樣倚靠你」。 關於 ἐξομολογέομαι 在 羅 15:9 中的另一種解釋，見 33.359。

(c)

33.275 溝通 承認，宣認，否認 ［參ὁμολογέω］ 公開承認某一事實，通常指以前的不良行為 承認；宣認 ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘they confessed their sins’  「他們承認自己的罪」 (太 3:6) 在 腓 2:11，πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι κύριος Ἰησοῦς Χριστός（「每個人都承認耶穌基督是主」）只是意味著公開承認一個事實，在這種情況下，「承認」一詞並不暗示著先前有不好的行為。 有些語言翻譯 太 3:6 時，可以稍微調整一下句子的結構，例如，「他們向眾人承認他們犯了罪」或「他們公開向上帝承認他們犯了罪」。

(d)

33.351 溝通 感謝 ［參ἀνθομολογέομαι］ 表達自己的感激之情，在《新約》中僅限於使用在感謝上帝的情況下 感謝；稱謝 ὁ Ἰησοῦς εἶπεν, Ἐξομολογοῦμαί σοι, πάτερ, κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς  ‘Jesus said, “I thank you, Father, Lord of heaven and earth”’  「耶穌說：『父啊，天地的主，我感謝你！』」 (太 11:25)

(e)

33.359 溝通 讚美 表達讚美或尊崇，可能暗示承認某人或某物的本質（在《新約》只出現在引用《七十士譯本》的經文中） 讚美；稱讚；頌揚 Διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσιν  ‘and so I will praise you among the Gentiles’  「因此，我要在外邦中稱頌你」 (羅 15:9a) 羅 15:9 所引經文的第一行與第二行平行，因此第二行幾乎確定了 ἐξομολογέομαι 是這種含義。關於它在 羅 15:9 中的另一種解釋，見 33.274。

____________________________________________________

1 在羅 14:11，ἐξομολογέομαι也可能意指「讚美」，但是許多學者認為καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσεται τῷ θεῷ應該解作「所有人都承認上帝」的意思（見33.274和33.275）。

ἐξορκίζω

(1)

(a)

33.467 溝通 發誓，宣誓，許願 ［參ἐνορκίζω, ὁρκίζω］ 要求一個人起誓，保證所說的話是真實的，或保證會執行請求或命令1 起誓；堅持叫人起誓；要求某人起誓 Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡμῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ  ‘I charge you to swear in the name of the living God to tell us who you are’  「我指著永生上帝的名，命令你發誓告訴我們你是誰」 (太 26:63) 直譯 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 是非常困難的，儘管在某些語境中，人可以說「我要你發誓」，但是在許多經文中，說話的人是在懇求，而不一定處於發命令或強烈要求的位置。因此，對於 可 5:7 等經文，翻譯者可以採用習語譯為「為了上帝的緣故，我請求你不要懲罰我」。在 帖前 5:27，經文可以譯成「奉主的名，我請求你向所有基督徒弟兄讀出這封信」；在 太 26:63，經文可以譯成「我奉永生上帝的名吩咐你，告訴我們你是誰」。 對大多數語言來說，翻譯 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 的時候，只要在意為「發誓」或「起誓」的詞彙上附加一個使役成分即可。換句話說，ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 可以譯成「使某人在受誓言約束的情況下說話」。

____________________________________________________

1 ὁρκίζω、ἐνορκίζω和ἐξορκίζω的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐξορκιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.103 宗教活動 驅鬼 趕出邪靈的人，通常通過召喚鬼神或超自然的力量，或使用符咒 驅鬼的人；驅魔師；驅邪趕鬼的人；念咒趕鬼的人；趕逐邪靈的人 ἐπεχείρησαν δέ τινες καὶ τῶν περιερχομένων Ἰουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ... κυρίου Ἰησοῦ  ‘some Jews who travelled around and drove out evil spirits also tried to use the name ... of the Lord Jesus (to do it)’  「有幾個巡迴各處念咒趕鬼的猶太人，擅自利用主耶穌的名」 (徒 19:13)

ἐξορύσσω

(1)

(a)

19.42 物理的衝擊力 打破，衝破 把東西打通鬆開，一般通過挖掘來打通一個區域 拆穿；拆通；挖出一個開口 καὶ ἐξορύξαντες χαλῶσιν τὸν κράβαττον ὅπου ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο  ‘and having dug out an opening, they let down the pallet on which the paralytic was lying’  「拆開一個洞，然後把病人，連同他所躺臥的褥子，縋了下去」 (可 2:4)

ἐξουδενέω

(1)

(a)

88.133 道德倫理素質及相關行為 虐待 輕蔑地對待某人 虐待；虐待和輕視 τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἵνα πολλὰ πάθῃ καὶ ἐξουδενηθῇ;  ‘the Son of Man will suffer much and be ill-treated’  「人子要受許多苦，被人虐待」 (可 9:12) 由於 ἐξουδενέω 的含義非常複雜，因此經常可以使用雙重語義來翻譯這個詞彙，例如「輕視和虐待」。從字面上理解為「視若無物」，也很容易得出這種雙重的含義。

ἐξουθενέω

(1)

(a)

88.195 道德倫理素質及相關行為 厭惡，鄙棄，藐視 藐視某人或某事，因為其沒有價值 輕視；輕看 ὅτι εἰσὶν δίκαιοι καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιποὺς  ‘and they were righteous and despised everyone else’  「某些人自恃是義人而藐視別人」 (路 18:9) ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω  ‘the one who eats should not despise the one who does not eat’  「吃的人不要藐視不吃的人」 (羅 14:3)

ἐξουσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

37.35 控制，管理 運用權力 控制或管治的權柄 統治權；控制權 ἴσθι ἐξουσίαν ἔχων ἐπάνω δέκα πόλεων  ‘go with the authority to rule over ten cities’  「你有權管理十座城」 (路 19:17)

(b)

37.36 控制，管理 運用權力 一個人有權控制或統治的領域或範圍 管轄範圍；轄區；權勢 Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν  ‘I will give to you all of this jurisdiction’  「這一切管轄權……我都可以給你」 (路 4:6) ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς ἐξουσίας Ἡρῴδου ἐστὶν  ‘learning that he was from the jurisdiction of Herod’  「得知耶穌是來自希律的管轄區」 (路 23:7)

(c)

37.37 控制，管理 運用權力 標記或象徵權柄的手段或工具 權柄的象徵；服從權柄的記號 ἡ γυνὴ ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς  ‘a woman should have on her head a symbol of authority (over her)’  「女人的頭上應該有權威的記號」 (林前 11:10) 正如許多註釋書清楚指出，這段經文可以有多種不同的解釋。

(d)

37.38 控制，管理 運用權力 有權統治或管治的人 當權者；當政者；統治者；有權柄的人；掌權的 ὅταν δὲ εἰσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ ... τὰς ἐξουσίας, μὴ μεριμνήσητε  ‘when they bring you (to be tried) before ... the authorities, do not be worried’  「有人帶你們到……掌權的人面前，不要擔心」 (路 12:11)

(e)

37.13 控制，管理 控制，限制 控制某人或某事物的狀態 控制；有權柄管……；有權支配…… καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχεν  ‘and after it was sold, (the money from the sale) remained under your control’  「既賣了，錢不是你作主嗎？」 (徒 5:4)

(f)

76.12 能力，力量 做某事的能力，可以暗示帶有或不帶有權柄 能力；權；權柄；權勢；權利 ἔχειν ἐξουσίαν ἐκβάλλειν τὰ δαιμόνια  ‘to have the power to drive out demons’  「有權柄趕鬼」 (可 3:15) ἡ γὰρ ἐξουσία τῶν ἵππων ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἐστιν καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν  ‘the power of the horses is in their mouths and in their tails’  「馬的能力在於牠們的口和尾巴」 (啟 9:19) 可 3:15 中的 ἐξουσία 也可以理解為「權柄」的意思；在一些情況下，很難確定重點是個人擁有的能力，還是蒙賜權柄做意味著力量或能力的事情（見 37.35 - 37.38）。

(g)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「我們作戰的對手是執政者、掌權者、管轄這黑暗時代的世界勢力，以及天界的邪惡屬靈勢力」 (弗 6:12) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

(h)

30.122 思考 區別，評價，評斷 基於有評價的潛力而有權作出判斷 權利；權柄；自由；選擇的自由；行動的自由；評價的能力 βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom of choice does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「然而你們要小心，千萬不要讓你們這自由選擇的權利成為（信心）軟弱者的絆腳石」 (林前 8:9)

ἐξουσιάζω

(1)

(a)

37.48 控制，管理 管理，統治 ［參κατεξουσιάζω］ 藉著行使權力來統治 1 統治；治理；管轄；支配 οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται  ‘those who rule over them are called friends of the people’  「那掌權統治他們的稱為人民的朋友」 (路 22:25)

____________________________________________________

1 κατεξουσιάζω的語氣可能比ἐξουσιάζω更強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐξουσιαστικός

(1)

ή，όν

(a)

37.41 控制，管理 運用權力 指有權柄的 有權柄的；有權威的 τίς ἡ διδαχὴ ἡ κενὴ (= καινή) αὕτη ἡ ἐξουσιαστικὴ αὐτοῦ  ‘what is this new authoritative teaching of his’  「他這種權威的新教導是怎麼回事？」 (可 1:27) 這詞是一個異文，只出現在：τίς ἡ διδαχὴ ἡ κενὴ (= καινή) αὕτη ἡ ἐξουσιαστικὴ αὐτοῦ「這是他具有權柄的新教導！」（可 1:27）（校勘欄）。

ἐξοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

87.19 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參ὕψος］ 指很高的身分地位 高位；上層階級；顯要 εἰσελθόντων εἰς τὸ ἀκροατήριον σύν τε χιλιάρχοις καὶ ἀνδράσιν τοῖς κατ᾽ ἐξοχὴν τῆς πόλεως  ‘entered the audience hall with the military chiefs and the prominent men of the city’  「與眾千夫長和城裡的顯要進了大廳」 (徒 25:23)

ἐξυπνίζω

(1)

(a)

23.77 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參διεγείρω, ἐγείρω］ 使某人醒來 使人醒來；喚醒某人；叫醒某人 Λάζαρος ... κεκοίμηται· ἀλλὰ πορεύομαι ἵνα ἐξυπνίσω αὐτόν  ‘Lazarus ... has fallen asleep, but I will go and wake him up’  「拉撒路睡了，我去叫醒他」 (約 11:11)

ἔξυπνος

(1)

ον

(a)

23.75 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 醒來 醒來；睡醒 ἔξυπνος δὲ γενόμενος ὁ δεσμοφύλαξ  ‘when the keeper of the prison had awakened’  「獄卒醒來」 (徒 16:27) 有些語言用習語來表達睡醒的過程：「當他神智恢復的時候」，或「當他的眼睛睜開的時候」。

ἔξω

(1)

(a)

83.20 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參ἐκτός, ἔξωθεν］ 不包含在特定區域之內的一個位置 外面；遠離 ἡ μήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἱστήκεισαν ἔξω  ‘his mother and his brothers stood outside’  「他母親和他兄弟站在外邊」 (太 12:46) ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν  ‘we went outside the gate to the riverside’  「我們出了城門，來到河邊」 (徒 16:13) 徒 16:13 中的 ἔξω 也可以理解為涉及位置上的延伸（見 84.27）。

(b)

84.27 空間的延伸 向目標延伸 向假定區域之外的目標延伸 在……外；在……外面 τὰ δὲ σαπρὰ ἔξω ἔβαλον  ‘the worthless ones are thrown away’  「不好的就丟掉」 (太 13:48) τὸν ἐρχόμενον πρὸς ἐμὲ οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω  ‘I will never turn away anyone who comes to me’  「到我這裡來的，我絕對不會拒絕他」 (約 6:37)

(c)

11.10 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參ἔξωθεν］ ὁ ἔξω  （ἔξω[a]「外面」83.20 的引申喻意）不屬於某個內群體的人 外人 τί γάρ μοι τοὺς ἔξω κρίνειν; οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑμεῖς κρίνετε;  ‘why should I judge outsiders? should you not judge the insiders?’  「審判教會之外的人跟我有什麼關係？難道你們不審判教會之內的人嗎？」 (林前 5:12) 另見 11.11。

(d)

8.3 身體、身體各部分及身體的產物 身體 ［參ἄνθρωπος］ ὁ ἔξω ἄνθρωπος  （習語，直譯：外在的人）人的軀體 身體；外形 ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται  ‘but if indeed our bodies perish’  「雖然我們身體漸漸衰敗」 (林後 4:16) 短語 ὁ ἔξω ἄνθρωπος 是要直接對比同一節的 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος)，後者是指人的精神或屬靈本質（參 26.1）。

ἔξωθεν

(1)

(a)

84.15 空間的延伸 從源頭延伸 從外面的一個源頭延伸出來 從外面 πᾶν τὸ ἔξωθεν εἰσπορευόμενον εἰς τὸν ἄνθρωπον οὐ δύναται αὐτὸν κοινῶσαι  ‘nothing that goes into a person from the outside can defile him’  「凡從外面進去的不能玷污人」 (可 7:18)

(b)

83.20 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參ἐκτός, ἔξω］ 不包含在特定區域之內的一個位置 外面；遠離 ἡ ληνὸς ἔξωθεν τῆς πόλεως  ‘the winepress outside the city’  「那醡酒池在城外」 (啟 14:20)

(c)

83.21 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參ἐκτός, ὄπισθεν］ 物體的外表面 在外側；在……外面 καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος  ‘you clean the outside of your cup and plate’  「你們洗淨杯和盤的外面」 (太 23:25) τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι  ‘whitewashed tombs which look fine on the outside’  「粉飾了的墳墓，外面美觀」 (太 23:27) ἔξωθεν[c]、ἐκτός[b] 和 ὄπισθεν[c] 在某些經文中的翻譯方式，很大程度上取決於所說的內容。例如，彼前 3:3 中的 ἔξωθεν 是指人借助外在的物件來使自己更美麗，但與其說這些物件是放在表面或外面，可能需要說那是人穿在身上或用來穿戴的衣飾。

(d)

11.10 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參ἔξω］ ὁ ἔξωθεν  （{ἔξω}[a]「外面」83.20 的引申喻意）不屬於某個內群體的人 外人 δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν  ‘he should be a man who is respected by the outsiders’  「他應該是個受教外人尊重的人」 (提前 3:7) 在一些語言中，提前 3:7 的恰當翻譯可能是：「他應該是一個受非信徒尊敬的人」或「他應該是一個受那些不信基督的人尊敬的人」。

ἐξωθέω

(1)

(a)

15.45 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 強迫某人或某物離開 趕出去；趕走 τῶν ἐθνῶν, ὧν ἐξῶσεν ὁ θεὸς ἀπὸ προσώπου τῶν πατέρων ἡμῶν  ‘the nations whom God drove out before our ancestors’  「上帝在我們祖先面前趕走的外族人」 (徒 7:45) 有些語言可能需要更明確地指出驅逐那些外邦人所涉及的因素，例如：「我們的祖先進來時，那些被上帝趕逐離開本地的外邦人」。

(b)

54.17 海上活動 被沖上岸的船隻的移動 擱淺；使船攏上海灘；把船靠岸 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν εἰς ὃν ἐβουλεύοντο εἰ δύναιντο ἐξῶσαι τὸ πλοῖον  ‘they noticed a bay with a beach and decided that if possible, they would run the ship aground there’  「見一個有岸可登的海灣，就想法子看能不能把船靠岸」 (徒 27:39a)

____________________________________________________

1 在徒 27:39，有一些抄本作ἐκσῶσαι，這也許不是ἐκσῴζω的過去不定時（aor. inf.），而是由於與ἐξῶσαι讀音相同而導致的拼寫錯誤。

ἐξώτερος

(1)

(a)

1.23 地理物體及特徵 地面以下的地方 ［參σκότος］ τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  （習語，直譯：外面的黑暗）黑暗和偏遠（大概是遠離義人的居所）的地方或地區，因而充當邪靈和魔鬼的住所 外邊黑暗；外面的黑暗 ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘they will be thrown into outer darkness’  「要被丟到外面的黑暗裡」 (太 8:12) 在一些語言中，太 8:12 的這個表達必須譯作：「他們將要被丟在外面黑暗的地方」。

ἔοικα

(1)

(a)

64.4 比較 與其他事物相像或相似 像；好像；就像；正像；與……相似 ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσσης  ‘for the one who doubts is like a wave on the sea’  「疑惑的人好像海中的波浪」 (雅 1:6) οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ  ‘such a person is like a man who sees his own face in a mirror’  「這個人就像人對著鏡子看自己的面貌」 (雅 1:23)

ἑορτάζω

(1)

(a)

51.1 節日 慶祝節期或守節 慶祝；守節；參加節期活動 ἑορτάζωμεν ... ἐν ἀζύμοις  ‘let us celebrate ... with unleavened bread’  「我們來守這節……用……無酵餅」 (林前 5:8)

ἑορτή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

51.2 節日 與慶祝節日相關的活動 節期；節日；節日期間；當節的日子；慶祝會 Ἀγόρασον ὧν χρείαν ἔχομεν εἰς τὴν ἑορτήν  ‘(go and) buy what we need for the feast’  「去買我們過節需要的東西」 (約 13:29) 在傳統上，猶太宗教年的幾次慶祝會都被稱為「宴席」；但是，如果採用一個暗示大吃大喝或浪費食物的詞彙是錯誤的。這些節期的重點是在於吃喝的禮儀性質，而不是在食物的豐富上。因此，在一些語言中，最好採用指「慶祝」或「節日」的詞彙，因為在這些聚集中，慶祝活動比吃喝重要得多。

ἐπαγγελία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.288 溝通 承諾 ［參ἐπάγγελμα］ （ἐπαγγέλλομαι[a]「應許，承諾」33.286 的衍生詞）所應許的事情，承諾了的事情1 應許 Ὁ οὖν νόμος κατὰ τῶν ἐπαγγελιῶν [τοῦ θεοῦ];  ‘does this mean that the Law is against God's promises?’  「這樣說來，法律跟上帝的應許相抵觸嗎？」 (加 3:21)

(b)

33.280 溝通 贊同 所同意或批准的事情 同意；贊同；批准 νῦν εἰσιν ἕτοιμοι προσδεχόμενοι τὴν ἀπὸ σοῦ ἐπαγγελίαν  ‘they are now ready (to do it), and are waiting for your approval’  「現在他們已經準備好了，只等你答應」 (徒 23:21) 在 ἐπαγγελία[b]，焦點是在表達同意或贊同的溝通。因此，徒 23:21 中的「等待你的允准」可以譯成「等待你關於是否同意的信息」，或「等待你表達是否贊同的話語」。

____________________________________________________

1 ἐπάγγελμα和ἐπαγγελία[a]的意思主要是在承諾的內容，意即上帝或某人將要做的事，但是做出承諾的事實始終是一個相關要素。

ἐπαγγέλλομαι

(1)

(a)

33.286 溝通 承諾 肯定地宣佈自己將會做的事 應許；答應 ἐπηγγείλαντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι  ‘they promised to give him money’  「又應許給他銀子」 (可 14:11)

(b)

33.219 溝通 斷言，聲明 公開而斷然地宣佈某事 斷言；聲稱；自稱；宣稱；表白 ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν  ‘as is proper for women who profess to be religious’  「與自稱為敬畏上帝的女人相稱」 (提前 2:10)

ἐπάγγελμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.288 溝通 承諾 ［參ἐπαγγελία］ （ἐπαγγέλλομαι[a]「應許，承諾」33.286 的衍生詞）所應許的事情，承諾了的事情1 應許 δι᾽ ὧν τὰ τίμια καὶ μέγιστα ἡμῖν ἐπαγγέλματα δεδώρηται  ‘thus he has given us precious and very great promises’  「把又寶貴又極大的應許賜給我們」 (彼後 1:4)

____________________________________________________

1 ἐπάγγελμα和ἐπαγγελία[a]的意思主要是在承諾的內容，意即上帝或某人將要做的事，但是做出承諾的事實始終是一個相關要素。

ἐπάγω

(1)

(a)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐνεργέω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某個狀態 1 使；導致；造成；引起 ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν  ‘they brought upon themselves quick destruction’  「迅速地自取滅亡」 (彼後 2:1)

____________________________________________________

1 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

ἐπαγωνίζομαι

(1)

(a)

39.30 敵意，衝突 衝突，鬥爭 為某事付出巨大努力 為……爭辯；為……爭戰 παρακαλῶν ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ... πίστει  ‘to encourage you to struggle for the ... faith’  「鼓勵你們，為信仰奮力爭戰」 (猶 1:3)

ἐπαθροίζω  (ἐπαθροίζομαι)

(1)

(a)

15.132 線性運動 聚集，召集 更多人或愈來愈多人聚集在一起 愈來愈多人聚集在一起；聚集（如人群） Τῶν δὲ ὄχλων ἐπαθροιζομένων  ‘when the crowds had gathered even more’  「群眾越聚越多的時候」 (路 11:29) 在 路 11:29，把 ἐπαθροίζομαι 翻譯為「越來越擁擠」或「越聚越多」可能更適合。

Ἐπαίνετος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.119 人名及地名 人名 小亞細亞第一個歸信主的人 以拜尼土；《思》厄派乃托

ἐπαινέω

(1)

(a)

33.354 溝通 讚美 ［參αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, ἔπαινος］ 談到一個人或某事某物如何優秀卓越 讚美；頌讚 ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τὸν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονίμως ἐποίησεν  ‘the master of this dishonest manager praised him for doing such a clever thing’  「主人誇獎這個不誠實的管家做得精明」 (路 16:8) 有些語言必須用直接引語來表達讚美，並且需要有一些內容作為讚美的基礎。例如：路 2:13 可能需要翻譯為「他們說：『上帝真奇妙』」，而不是直譯成「讚美上帝」；路 16:8 可能需要翻譯為：「主人對這個不誠實的管家說：『你做了這樣一件聰明的事，真了不起。』」

ἔπαινος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.354 溝通 讚美 ［參αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, ἐπαινέω］ 談到一個人或某事某物如何優秀卓越 讚美；頌讚 εἰς ἔπαινον δόξης τῆς χάριτος αὐτοῦ  ‘to the praise of the glory of his grace’  「頌讚他這榮耀的恩典」 (弗 1:6) 有些語言必須用直接引語來表達讚美，並且需要有一些內容作為讚美的基礎。例如：路 2:13 可能需要翻譯為「他們說：『上帝真奇妙』」，而不是直譯成「讚美上帝」；路 16:8 可能需要翻譯為：「主人對這個不誠實的管家說：『你做了這樣一件聰明的事，真了不起。』」

(b)

33.355 溝通 讚美 值得讚揚的事 值得讚揚的事；值得稱讚的事 καὶ εἴ τις ἔπαινος  ‘and if there is anything praiseworthy’  「若有什麼可稱讚的」 (腓 4:8) 在某些語言中，與「值得讚揚的」最接近的對等譯詞是「眾人應該稱讚的事物」。

ἐπαίρω  (ἐπαίρομαι)

(1)

(a)

15.105 線性運動 上來／上去，上昇 使向上移動 舉起 ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας  ‘raising up holy hands’  「舉起聖潔的手」 (提前 2:8) 有些語言不能說「把手舉起來」，因為這會暗示某種與身體分離的東西，因此可能需要說：「把手向上伸」。

(b)

25.160 態度及情感 勇氣，膽量 ἐπαίρω τὴν κεφαλήν  （習語，直譯：抬起頭）面對危險或逆境時表現出勇氣 鼓起勇氣；抬起頭來；昂首挺胸 ἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑμῶν  ‘lift up your heads’  「你們要昂首」 (路 21:28) 在一些語言中，直譯 ἐπαίρω τὴν κεφαλήν「抬起頭來」可能會誤導讀者，因為這種表達可能是一個意為「驕傲」或「試圖高過別人」的習語。在一些語言中，更加合適的譯法可能是「向上看」。

(c)

39.3 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參πτέρνα］ ἐπαίρω τὴν πτέρναν  （習語，直譯：向……抬起腳後跟）轉身離開某人以表示敵對，重點可能在於初始的反對 敵對；背叛；用腳踢；反對 Ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ᾽ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ  ‘the one who ate my food turned against me’  「吃我飯的人背叛我」 (約 13:18) 許多語言可以便捷地將「敵對」翻譯為「成為……的敵人」。

(d)

24.34 感官事件及狀態 看 ἐπαίρω τοὺς ὀφθαλμούς  （習語，直譯：抬起眼睛）仔細察看並注意某事物 注意；抬頭看；舉目望 ἐπάραντες δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν οὐδένα εἶδον  ‘when they looked up, they saw no one’  「他們舉目，不見一人」 (太 17:8)

(e)

33.78 溝通 說話，談話 ἐπαίρω φωνήν  （習語，直譯：提高聲音）提高說話的音量，以便蓋過現場的噪音或別人說話的聲音 大聲說；高聲說；喊叫說 ἐπάρασά τις φωνὴν γυνὴ  ‘a woman raised her voice’ or ‘... cried out’  「有一個女人高聲說」或「有一個女人喊叫說」 (路 11:27)

(f)

39.38 敵意，衝突 反叛 （ἐπαίρομαι「上升」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）起來反對 起來反對 καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ  ‘we pull down every proud obstacle that is raised up against the knowledge of God’  「拆毀所有豎立起來抵擋上帝的知識的驕傲障礙」 (林後 10:4, 5 [2])

(g)

88.212 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 某人對別人的態度變得傲慢 傲慢；驕傲自大 ἀνέχεσθε γὰρ εἴ τις ὑμᾶς ... λαμβάνει, εἴ τις ἐπαίρεται  ‘you will tolerate anyone who ... takes advantage of you’ or ‘who behaves haughtily toward you’  「佔你們便宜，對你們趾高氣揚……你們也都容忍」 (林後 11:20)

ἐπαισχύνομαι

(1)

(a)

25.193 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 由於某個事件或活動而感到羞愧或恥辱 1 覺得羞恥；以……為恥；把……當作可恥的；看為羞恥的 τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε; ἐφ᾽ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε  ‘what did you gain from doing the things that you are now ashamed of?’  「你們現在認為可恥的事，當時做了，到底得到些什麼好處呢」 (羅 6:21) μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ κυρίου ἡμῶν  ‘then do not be ashamed of witnessing for our Lord’ or ‘... of the witness the Lord gave’  「不要以給我們的主作見證為恥」或「不要以主給我們的見證為恥」 (提後 1:8)

____________________________________________________

1 ἐπαισχύνομαι的意思似乎與αἰσχύνω（25.190）略有不同，ἐπαισχύνομαι的焦點在於導致羞恥的原因。

ἐπαιτέω

(1)

(a)

33.173 溝通 請求，要求 ［參προσαιτέω］ 請求施捨 討飯；乞討 σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, ἐπαιτεῖν αἰσχύνομαι  ‘I am not strong enough to dig, and I am ashamed to beg’  「鋤地吧，我沒有氣力！討飯吧，我又怕羞恥！」 (路 16:3)

ἐπακολουθέω

(1)

(a)

25.79 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ἀντιλαμβάνω］ 全心全意致力於某件事 獻身於；致力於 παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ ἐπηκολούθησεν  ‘she devoted herself to all kinds of good deeds’  「致力於行各樣的善事」 (提前 5:10) 有些語言往往把「獻身於」或「全身心地投入」的意思表達為：「全心全意地做」或「除了……之外，其他什麼也不想做」。

(b)

13.113 是，變成，存在，發生 發生 ［參παρακολουθέω］ 與其他事件同時發生 伴隨發生；同時發生；伴隨 τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων  ‘the Lord worked with them and confirmed their preaching by the accompanying signs’  「主和他們同工，藉著伴隨的神蹟證實他們所傳的道」 (可 16:20)

(c)

41.47 行為及相關狀態 模仿行為 ［參ἴχνος, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ ἐπακολουθέω τοῖς ἴχνεσιν  （習語，直譯：跟著軌道走）行為舉止和別人一樣 仿效；照別人所做的去做；跟隨……的腳蹤 ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「為要使你們像他那樣生活」或「為要使你們效法他的行為」 (彼前 2:21)

ἐπακούω

(1)

(a)

24.60 感官事件及狀態 聽 ［參εἰσακούω］ 聆聽某人說話，有留心聽並回應所聽到的話的含義 聆聽；傾聽；留心聽；注意所說的話；（上帝）垂聽；聽從 Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου  ‘at the right time I have listened to you’  「在適當的時候，我垂聽了你」 (林後 6:2)

ἐπακροάομαι

(1)

(a)

24.61 感官事件及狀態 聽 傾聽，可能暗示那是自己的興趣 側耳聽；傾聽 ἐπηκροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσμιοι  ‘the (other) prisoners were listening to them’  「（其他）囚犯都留心傾聽他們」 (徒 16:25)

ἐπάν

(1)

(a)

67.31 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὅταν］ 不確定的一個或多個時間點，與另一個時間點大致同時或重疊（ὅταν[a] 和 ἐπάν 可能也暗示某種程度的不確定） 當……的時候；一……就 ἐπὰν δὲ εὕρητε, ἀπαγγείλατέ μοι  ‘and when you find him, let me know’  「一找到他就向我報告」 (太 2:8)

ἐπάναγκες

(1)

α，ον

(a)

71.39 狀況 必要的，不必要的 ［參ἀναγκαῖος］ 對於某事的發生是必要和不可缺少的 必要的；必須；不可缺少的 ἔδοξεν γὰρ τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ καὶ ἡμῖν μηδὲν πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑμῖν βάρος πλὴν τούτων τῶν ἐπάναγκες  ‘for the Holy Spirit and we have agreed not to put any burden on you in addition to these indispensable (rules)’  「因為聖靈和我們都同意，除了以下幾件必要的事，不把別的重擔加在你們身上」 (徒 15:28)

ἐπανάγω

(1)

(a)

15.91 線性運動 返回 ［參ἐπανέρχομαι］ 回到某一點或某個區域（考慮到有介詞前綴 ἐπ，這詞也許比 15.89 那些詞的語氣更強） 返回；再次返回 Πρωῒ δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν  ‘in the morning as he returned again to the city, he was hungry’  「早晨回城的時候，他餓了」 (太 21:18)

(b)

54.5 海上活動 划船離岸到水中的某個地點，或朝著開闊的水域出去 把船開到開闊的水域；離岸 ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον  ‘he asked him to put out to open water a little off the shore’  「請他把船划出去稍微離岸」 (路 5:3)

ἐπαναμιμνῄσκω

(1)

(a)

29.10 記憶及回憶 想起來 ［參ἀναμιμνῄσκω, ὑπομιμνῄσκω, ὑπόμνησις］ 使人記起並再次思考 1 提醒；使人記得；使人再次思考；想起 τολμηρότερον δὲ ἔγραψα ὑμῖν ἀπὸ μέρους ὡς ἐπαναμιμνῄσκων ὑμᾶς  ‘but in this letter I have been quite bold about certain subjects of which I have reminded you again’  「在這封信裡，對於某些問題，我仍然大膽地提醒你們」 (羅 15:15)

____________________________________________________

1 ἐπαναμιμνῄσκω可能側重於回想起來的特定信息，與ἀναμιμνῄσκω有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐπαναπαύομαι

(1)

(a)

13.25 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἀναπαύω］ 某種狀態繼續停留在某人身上，暗示著有益的結果 仍然在；繼續在 ἐπαναπαήσεται ἐπ᾽ αὐτὸν ἡ εἰρήνη ὑμῶν  ‘your greeting of peace will remain on him’ or ‘... continue to be with him’  「你們平安的問候就會臨到他」或「……繼續與他同在」 (路 10:6)

(b)

31.83 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （ἐπαναπαύομαι「停留在某物或某人之上」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）繼續堅信某人或某事，並倚靠在其上 倚靠；信靠 σὺ Ἰουδαῖος ἐπονομάζῃ καὶ ἐπαναπαύῃ νόμῳ  ‘you call yourself a Jew and you depend on the Law’  「你自稱為猶太人，倚靠法律」 (羅 2:17) 信賴或依靠某事的概念有多種表達方式。例如，羅 2:17 中的短語 ἐπαναπαύω νόμῳ 在某些語言中可以表達為「你相信你只需要律法」，或「你相信律法會在各個方面幫助你」。

ἐπανέρχομαι

(1)

(a)

15.91 線性運動 返回 ［參ἐπανάγω］ 回到某一點或某個區域（考慮到有介詞前綴 ἐπ，這詞也許比 15.89 那些詞的語氣更強） 返回；再次返回 ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι  ‘when I return to you, I will give you ...’  「我回來時會還你」 (路 10:35)

ἐπανίστημι  (ἐπανίσταμαι)

(1)

(a)

39.34 敵意，衝突 反叛 ［參ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπίστασις, στάσις］ 起來公然反抗權威，意圖推翻它或完全違抗其要求 1 反抗；造反；叛亂 ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς  ‘children will rise up (or ‘... rebel’) against their parents and have them put to death’  「兒女要起來與父母為敵，害死他們」 (可 13:12)

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]帶有前綴ἐπι，可能與ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某種程度上的不同，因為前綴可能表示動作是具體指向某個對象，但是並沒有足夠的上下文證據支持這種意思區分。

ἐπανόρθωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

72.16 真的，假的 準確的，不準確的 使某事物變得正確，暗示先前處於錯誤或失效的狀態 糾正；糾正過錯；使人歸正；規正 πᾶσα γραφὴ ... ὠφέλιμος ... πρὸς ἐπανόρθωσιν  ‘all Scripture ... is useful ... for correcting faults’  「全部聖經……對糾正過錯……有益處」 (提後 3:16)

ἐπάνω

(1)

(a)

83.49 空間的位置 在……之上，在……之下 ［參ὑπεράνω］ 位於另一個位置的上方的位置，無論是否能接觸到 在……之上；在……上方 ἐπέθηκαν ἐπάνω τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γεγραμμένην  ‘they placed above his head the written accusation against him’  「他們在他頭上方安了一個罪狀牌」 (太 27:37) ἀπεκύλισεν τὸν λίθον καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ  ‘he rolled away the stone and sat upon it’  「把石頭滾開，坐在上面」 (太 28:2) πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων  ‘you can walk on snakes and scorpions’  「能夠踐踏蛇和蝎子」 (路 10:19)

(b)

78.30 程度 多於，少於（比較程度） 在程度上遠遠超過某個數量 多於；超過；至少；（數量）多 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘since he was seen at one time by more than five hundred fellow believers’  「他有一次被五百多個相信他的人看見」 (林前 15:6)

(c)

87.31 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參ὑπεράνω］ 表示地位優越，還暗示優越的程度 遠高於；大大勝過 Ὁ ἄνωθεν ἐρχόμενος ἐπάνω πάντων ἐστίν  ‘he who comes from heaven is far above all’  「那從天上來的是遠遠超越萬有之上」 (約 3:31) 見 84.13 中的討論。

ἐπάρατος

(1)

ον

(a)

33.475 溝通 祝福，詛咒 ［參ἐπικατάρατος］ 指被詛咒的 受詛咒的；被詛咒的 ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπάρατοί εἰσιν  ‘this crowd which does not know the Law is accursed’  「這些不明白律法的眾人是被詛咒的！」 (約 7:49) 約 7:49 中的 ἐπάρατος 以及 加 3:10 中的 ἐπικατάρατος 的含意不僅僅是被某個人詛咒。在這種語境中，真正的意思是這些人已經被上帝定罪，或者正受到這種定罪的威脅。

ἐπαρκέω

(1)

(a)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 εἰ θλιβομένοις ἐπήρκεσεν  ‘if she has helped those in trouble’  「幫助困苦的人」 (提前 5:10)

(b)

35.32 幫助，照顧 供應，支持 ［參βαστάζω, ὑπηρετέω］ 通過供應某人的需要，提供持續的、並可能是長期的幫助 供應；支持；照顧 εἴ τις πιστὴ ἔχει χήρας, ἐπαρκείτω αὐταῖς  ‘if a woman who is a believer has widows (in her family), she must support them’  「信主的婦女若有親戚是寡婦，要救濟她們」 (提前 5:16)

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

ἐπαρχεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

1.84 地理物體及特徵 政府行政區域 羅馬帝國的一部分（通常靠征服而得），構成一個行政單位，由羅馬元老院挑選的 ἔπαρχος 來管治 省；地區 ἐπερωτήσας ἐκ ποίας ἐπαρχείας ἐστίν  ‘asked what province he was from’  「問保羅是哪一省的人」 (徒 23:34)

ἔπαυλις

(1)

εως＜陰＞

(a)

7.4 建造物 建築物 預期有人居住的物業，居住者具有物業的擁有權，或持有相關的法律契約 宅地；房子；住宅 Γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος  ‘may his place become deserted’  「願他的住處變為廢墟」 (徒 1:20) 在《新約》中，ἔπαυλις 只出現在 徒 1:20，是 詩 69:25 的引句。這詞的直接意思是指人的傳統住處，但是整段經文必須以比喻的方式來解釋，指一個人預期的事奉職分或地點。短語 γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος 可以譯作「願他的房子空無一人」或「願他的家成為荒場」。

ἐπαύριον

(1)

(a)

67.208 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 ［參ἑξῆς, ἔπειμι, ἕτερος, ἔχω］ τῇ ἐπαύριον  緊接前一天後面的那一天 1 次日；第二天；第二日；過了一天 Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν  ‘the next day he saw Jesus coming to him’  「第二天，約翰看見耶穌來到他那裡」 (約 1:29)

____________________________________________________

1 這些短語應該理解為省略的表達，而不應視作詞彙單元；它們都略去了間接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

Ἐπαφρᾶς

(1)

ᾶ，＜陽＞

(a)

93.120 人名及地名 人名 歌羅西教會的基督徒，保羅的同工 以巴弗；《思》厄帕夫辣

ἐπαφρίζω

(1)

(a)

14.29 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 使液體表面產生泡沫 使泛起泡沫 κύματα ... ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας  ‘waves ... causing their shameless deeds to foam up’  「像海裡的狂浪，湧出自己可恥行為的沫子來」 (猶 1:13) 在《新約》中，ἐπαφρίζω 只出現在 猶 1:13 的比喻性語境中。這詞與 ἀφρίζω（14.28）有所不同，它強調海面上更多和更廣泛地泛起泡沫。 在某些語言中，猶 1:13 所指的泡沫被稱為「海浪的唾沫」或「海浪的白沫」。由於口中冒泡也被視為憤怒的象徵，因此有些語言可以把那海浪的泡沫說成「海浪的憤怒」。另一些語言則可能簡單地說成「海浪的白沫」。

Ἐπαφρόδιτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.121 人名及地名 人名 被差派到保羅那裡的腓立比教會使者 以巴弗提；《思》厄帕洛狄托

ἐπεγείρω

(1)

(a)

68.9 時態 開始 使一個活動開始並加強 煽動；挑唆；聳動；慫恿；開始 ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον καὶ Βαρναβᾶν  ‘they stirred up persecution against Paul and Barnabas’  「煽動大家迫害保羅和巴拿巴」 (徒 13:50)

ἐπεί

(1)

(a)

89.32 關係 原因及／或理由 ［參ἐπειδή, ἐπειδήπερ］ 表示原因或理由，通常具有相關時間元素的含意1 因為；既然；由於 πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με  ‘I forgave you all that debt, since you asked me to’  「因為你求我，我就免了你所有的債」 (太 18:32) ἐπεὶ ἔδει αὐτὸν πολλάκις παθεῖν  ‘since (otherwise) he would have had to suffer many times’  「否則，他就得多次受難了」 (來 9:26)

____________________________________________________

1 在這組詞彙中，ἐπειδή[a]的語氣可能比ἐπεί強，連詞ἐπειδήπερ的語氣可能比ἐπειδή[a]更強。

ἐπειδή

(1)

(a)

89.32 關係 原因及／或理由 ［參ἐπεί, ἐπειδήπερ］ 表示原因或理由，通常具有相關時間元素的含意1 因為；既然；由於 ἐπειδὴ φίλος μου παρεγένετο ἐξ ὁδοῦ πρός με  ‘because a friend of mine who was on a trip has just come to me’  「因為有一個朋友旅行來到我這裡」 (路 11:6)

(b)

67.45 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὡς］ 在另一個時間點之前的一個時間點，在一些上下文中可能暗示那是原因或理由 當……；……的時候 Ἐπειδὴ ἐπλήρωσεν πάντα τὰ ῥήματα αὐτοῦ ... εἰσῆλθεν  ‘and when he had finished saying all these things ... he went’  「當耶穌向民眾說完了這一切話，就進了……」 (路 7:1)

____________________________________________________

1 在這組詞彙中，ἐπειδή[a]的語氣可能比ἐπεί強，連詞ἐπειδήπερ的語氣可能比ἐπειδή[a]更強。

ἐπειδήπερ

(1)

(a)

89.32 關係 原因及／或理由 ［參ἐπεί, ἐπειδή］ 表示原因或理由，通常具有相關時間元素的含意1 因為；既然；由於 Ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν  ‘inasmuch as many have undertaken to prepare an account’  「因為許多人已經著手寫下」 (路 1:1)

____________________________________________________

1 在這組詞彙中，ἐπειδή[a]的語氣可能比ἐπεί強，連詞ἐπειδήπερ的語氣可能比ἐπειδή[a]更強。

ἐπεῖδον  (ἐφοράω)

(1)

(a)

30.45 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參ἐπιβλέπω, ὁράω］ 特別注意某事，暗指是關於自己的 注意；考慮；關心；厚待；看待；鑒察 Οὕτως μοι πεποίηκεν κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν  ‘thus the Lord has done to me in the days when he concerned himself with me’ or ‘now at last the Lord has concerned himself with me in this way’  「主在這些眷顧我的日子，這樣看待我」或「現在，主終於這樣看待我」 (路 1:25) τὰ νῦν, κύριε, ἔπιδε ἐπὶ τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν  ‘now, Lord, take notice of the threats they made’  「主啊，現在求你鑒察，他們的威嚇」 (徒 4:29) 基於 ἐπιβλέπω、ἐπεῖδον (ἐφοράω) 和 ὁράω 等詞的中心含義，它們指某種程度的視覺感知，但是在這些具體的上下文中，所涉及的遠遠不只是視覺感知。事實上，這些詞的重點在智力活動和關注上。

ἔπειμι

(1)

(a)

67.208 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 ［參ἑξῆς, ἐπαύριον, ἕτερος, ἔχω］ τῇ ἐπιούσῃ  緊接前一天後面的那一天 1 次日；第二天 τῇ δὲ ἐπιούσῃ εἰσῄει ὁ Παῦλος σὺν ἡμῖν πρὸς Ἰάκωβον  ‘the next day Paul went with us to (see) James’  「第二天，保羅同我們去見雅各」 (徒 21:18)

____________________________________________________

1 這些短語應該理解為省略的表達，而不應視作詞彙單元；它們都略去了間接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἐπεισαγωγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

68.10 時態 開始 使某事開始的過程 引進；帶來；開始；有了 ἐπεισαγωγὴ δὲ κρείττονος ἐλπίδος  ‘but the introduction of a better hope’  「帶來了更美好的盼望」 (來 7:19)

ἐπεισέρχομαι

(1)

(a)

13.119 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπέρχομαι, ἐφίστημι, καταλαμβάνω］ 發生在某人或某事上，暗示那是一件不受歡迎的事件 發生；臨到；突然臨到 ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς  ‘for it will surely come upon all people over the whole earth’  「因為那日子必然臨到所有居住在地上的人」 (路 21:35)

ἔπειτα

(1)

(a)

67.44 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參εἶτα, μετέπειτα］ 一個時間點接著另一個時間點 1 然後；隨後；之後；再後；後來；此後；以後；接著；其次；再次；再其次；又；才 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς  ‘later he appeared to more than five hundred of his followers’  「後來一次顯現給五百多跟從他的人看」 (林前 15:6)

____________________________________________________

1 μετέπειτα可能是指一個略長的時間段，或者僅僅是ἔπειτα的風格變體。

ἐπέκεινα

(1)

(a)

83.55 空間的位置 在……以外，在另一邊 ［參ὑπερέκεινα］ 比參考點更遠的位置 在……以外的地方；更遠 μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος  ‘I will send you away (or ... deport you) beyond Babylon’  「我要把你們放逐到巴比倫以外的地方去」 (徒 7:43)

ἐπεκτείνομαι

(1)

(a)

16.20 非線性運動 向某個目標伸出手或伸展身體 伸出；伸手向前 τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος  ‘to forget what is behind me and to reach out to what is ahead’  「忘記背後，伸手向前」 (腓 3:13a) 腓 3:13 中的 ἐπεκτείνομαι 是作比喻的用法，暗示堅定的意志和巨大的努力。

(b)

13.20 是，變成，存在，發生 狀態 努力追求去達到一種狀態 全力追求；努力去做 τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος  ‘doing one's best to attain those things that are ahead’  「全力去獲得前面的東西」 (腓 3:13)

____________________________________________________

1 沒有證據表明ἐπεκτείνομαι的比喻意義在新約時期已經成為習慣用法。因此，在腓 3:13，ἐπεκτείνομαι是比喻用法而不是比喻意義。在腓 3:13的上下文中，一般不能使用意為「伸出」或「伸向」的詞彙。更好的表達是：「急切地追求前面的事」、「竭力夠到前面的東西」、「迫切想要經歷前面的事」，或「迫切想要經歷將來的事」。

ἐπενδύτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.172 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἱμάτιον, περιβόλαιον, φαιλόνης］ 任何類型的外衣1 斗篷；外套；長袍 τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο  ‘he put on his outer garment’  「拿一件外衣披在身上」 (約 21:7) 在選擇這些表示「外套」詞彙的對應譯詞時，需要考慮具體的上下文，以及它們在每種目標語言中的用法。最常用的對應譯詞是意為「外衣」的詞彙。

____________________________________________________

1 6.172所含四個詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定各自的特徵。學者對於φαιλόνης一詞的意見分歧很大，許多人認為該詞是借自拉丁文“paenula”。

ἐπενδύω  (ἐπενδύομαι)

(1)

(a)

49.2 涉及衣著及裝飾的活動 在現有的衣服上加穿一件衣服 穿上；多穿一件衣服 τὸ οἰκητήριον ἡμῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες  ‘desiring to have our home which is in heaven put on over us as clothes’  「渴望得到天上的家，好像穿上衣服」 (林後 5:2)

ἐπέρχομαι

(1)

(a)

15.83 線性運動 來，來到，到達 ［參ἐπιβαίνω, ἐπιπορεύομαι］ 移到或臨到，通常有已經到達的含義 來到；到達 Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ  ‘the Holy Spirit will come upon you’  「聖靈要臨到你身上」 (路 1:35) Ἐπῆλθαν δὲ ἀπὸ Ἀντιοχείας καὶ Ἰκονίου Ἰουδαῖοι  ‘some Jews came from Antioch (of Pisidia) and from Iconium’  「但有些猶太人，從安提阿和以哥念來」 (徒 14:19) 翻譯 路 1:35 時必須避免那種可能暗示性關係的直譯。

(b)

39.47 敵意，衝突 攻擊 ［參ἐπιτίθημι, ἐφίστημι, κατεφίστημι］ 突然用武力襲擊某人，這是敵對態度帶來的結果 攻擊；襲擊 ἐπὰν δὲ ἰσχυρότερος αὐτοῦ ἐπελθὼν νικήσῃ αὐτόν  ‘but when a stronger man attacks him and defeats him’  「但有一個比他更強的來攻擊他，並且戰勝了他」 (路 11:22) 在許多語言中，「攻擊」的對等譯詞是「開始與……打鬥」，但某些語言中的對等譯詞是「撲向」或「抓住以傷害……」。

(c)

13.119 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπεισέρχομαι, ἐφίστημι, καταλαμβάνω］ 發生在某人或某事上，暗示那是一件不受歡迎的事件 發生；臨到；突然臨到 βλέπετε οὖν μὴ ἐπέλθῃ τὸ εἰρημένον ἐν τοῖς προφήταις  ‘take care, then, that what the prophets said may not come upon you’  「所以，你們要小心，免得先知書上所說的臨到你們」 (徒 13:40)

ἐπερωτάω

(1)

(a)

33.180 溝通 問題，答案 ［參ἐρωτάω］ 資料詢問 1 問；問問題 ἐπηρώτα αὐτόν, Τί ὄνομά σοι;  ‘he asked him, What is your name?’  「耶穌問他：『你叫什麼名字？』」 (可 5:9) 在許多語言中，ἐρωτάω[a] 或 ἐπερωτάω[a] 等詞彙暗示接下來是直接引語，因此，例如在 路 9:45，句子可能需要譯成「他們不敢問他：『你說這話是什麼意思？』」。

(b)

33.161 溝通 請求，要求 ［參ἐρωτάω］ 請求，通常暗示有潛在的問題 2 請求，要求 πειράζοντες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σημεῖον  ‘they wanted to trap him, so they asked him (to perform) a miracle’  「想陷害他，所以要求他顯個神蹟」 (太 16:1)

(c)

56.14 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 嘗試通過法律或半法律程序了解事情的真相，一般是通過訊問 審問；審訊；訊問；質問；查問；嘗試了解 ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεμὼν λέγων, Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;  ‘The governor attempted to learn the truth of the matter from him, saying, Are you the king of the Jews?’  「總督試圖從他那裡了解事情的真相，就問他：『你是猶太人的王嗎？』」 (太 27:11)

____________________________________________________

1 ἐρωτάω[a]和ἐπερωτάω[a]的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來具體確定。

2 ἐπερωτάω[b]的語氣可能比ἐρωτάω[b]更為強烈，但是這兩個詞彙在迫切程度上似乎比αἰτέω和παραιτέομαι[a]（33.163）弱一些。

ἐπερώτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.162 溝通 請求，要求 （ἐπερωτάω[b]「請求，要求」33.161 的衍生詞）所要求的事情 要求；懇求 βάπτισμα ... ἀλλὰ συνειδήσεως ἀγαθῆς ἐπερώτημα εἰς θεόν  ‘but baptism ... is a request to God for a good conscience’  「洗禮……是向上帝懇求有無虧的良心」 (彼前 3:21) 在 彼前 3:21，ἐπερώτημα 也可以譯成「起誓」或「承諾」，這樣就應該歸類在 33.288。因此，短語 συνειδήσεως ἀγαθῆς ἐπερώτημα εἰς θεόν 可以譯成「以清白的良心向上帝承諾」。

ἐπέχω

(1)

(a)

27.59 學習 準備好去學習，留心 ［參προσέχω］ 隨時準備了解任何未來的危險、需要或錯誤，並作出適當的反應 注意；警戒；謹慎；小心；提防；留意 ἔπεχε σεαυτῷ καὶ τῇ διδασκαλίᾳ  ‘watch yourself and watch your teaching’  「你要謹慎自己和自己的教導」 (提前 4:16)

(b)

31.47 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參προσέχω］ 堅持某個信念 堅守；繼續相信 λόγον ζωῆς ἐπέχοντες  ‘as you continue to hold to the word of life’  「你們要繼續堅守生命的道」 (腓 2:16) ἐπέχω[b] 和 προσέχω[c] 的對等譯詞可以是「繼續堅信」或「絕不放棄去相信」。 在 腓 2:16，ἐπέχω 也可以理解為「呈獻」。

(c)

24.33 感官事件及狀態 看 把注意力放在某事物或事件上 注意；注視；留意看；觀看 ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο  ‘noticing how they chose the best places’  「注意到有些客人替自己挑選筵席上的首位」 (路 14:7)

(d)

85.59 在空間存在 留下，停留 ［參προσμένω］ 在某個時間之後仍然留在某個地方 繼續停留；留在 αὐτὸς ἐπέσχεν χρόνον εἰς τὴν Ἀσίαν  ‘he himself stayed on for a time in Asia’  「自己暫時留在亞細亞」 (徒 19:22)

ἐπηρεάζω

(1)

(a)

88.129 道德倫理素質及相關行為 虐待 虐待，有威脅和侮辱的含意 虐待；凌辱；侮辱 προσεύχεσθε περὶ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς  ‘pray for those who mistreat you’  「要為凌辱你們的人禱告！」 (路 6:28)

ἐπί

(1)

(a)

83.46 空間的位置 在上面，在表面 在物體表面上與物體接觸的位置，無論是垂直的還是水平的 在……上面；在……的表面 οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον  ‘here one stone will not be left on another’  「這裡將來絕不會有一塊石頭留在另一塊石頭上」 (太 24:2) ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι πάντας συμπόσια συμπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘he ordered them all to recline in groups on the green grass’  「吩咐他們叫大家分組坐在青草地上」 (可 6:39) περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης  ‘walking on the water’  「在海面上走」 (可 6:48) Πόθεν τούτους δυνήσεταί τις ὧδε χορτάσαι ἄρτων ἐπ᾽ ἐρημίας;  ‘where on this desert can anyone (find enough) food to feed these people?’  「在這荒野地方，人能夠從哪裡找到食物叫這些人吃飽呢」 (可 8:4) ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώματα  ‘in order that the bodies would not remain on the crosses’  「以免屍體留在十字架上」 (約 19:31) διεχειρίσασθε κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου  ‘you killed him by nailing him upon a cross’  「你們把他釘在十字架上殺害他」 (徒 5:30) ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς  ‘(wearing) gold crowns on their heads’  「頭上戴著金冠冕」 (啟 4:4)

(b)

83.23 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 ［參ἐν］ 在某個物體或位置附近或緊鄰的某個位置 在……旁邊；在……附近 καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον  ‘sitting at the place of customs’  「在稅關坐著」 (太 9:9) ἔσθητε καὶ πίνητε ἐπὶ τῆς τραπέζης μου  ‘you will eat and drink at my table’  「在我的宴席上吃喝」 (路 22:30) ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος  ‘Jesus showed himself once more to his disciples at Lake Tiberias’  「耶穌在提比里亞海邊再次向門徒顯現」 (約 21:1) ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω  ‘behold, I stand at the door and knock’  「看哪！我站在門外敲門」 (啟 3:20)

(c)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體中間1 在……裡面；與……一起 χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς  ‘the time during which the Lord Jesus went in and out among us’ or ‘... went about with us’  「主耶穌在我們中間出入的時間」或「主耶穌與我們在一起的時間」 (徒 1:21)

(d)

83.35 空間的位置 在前面，面對面，在後面 在某人面前的位置，暗示一種帶權威的關係 在……面前 ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε  ‘you will be brought before governors and kings’  「你們會被帶到總督和君王面前」 (太 10:18) Καίσαρα ἐπικέκλησαι, ἐπὶ Καίσαρα πορεύσῃ  ‘you appeal to Caesar, you will go before Caesar’  「既然你向凱撒上訴，你就到凱撒面前吧」 (徒 25:12)

(e)

84.17 空間的延伸 向目標延伸 朝向某個目標延伸，通常暗示達到目標2 向；朝向；沿著……的方向 γενόμεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον  ‘they went at dawn to the tomb’  「她們清早去了墳墓」 (路 24:22) ἐπὶ δὲ τὸν Ἰησοῦν ἐλθόντες  ‘but when they came to Jesus’  「當他們來到耶穌那裡」 (約 19:33) ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν Ἆσσον  ‘we sailed to Assos’  「我們坐船往亞朔去」 (徒 20:13)

(f)

84.20 空間的延伸 向目標延伸 向某個目標延伸，暗示直至接觸到一個水平表面 在……上 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς  ‘he fell on the ground’  「倒在地上」 (可 9:20) ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος  ‘he sat down on the judges seat’  「坐在審判席上」 (約 19:13)

(g)

90.17 語意格 責任 （帶直接受格）用於標記承擔責任的人 在……之上；歸到……身上 ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον  ‘responsibility for the murder of all innocent people will come upon you’  「殺害所有無辜的人的責任都要落在你們身上」 (太 23:35) Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν  ‘let the responsibility for his death be upon us and upon our children’  「讓我們和我們的子孫為他的死承擔責任」 (太 27:25) 另見 37.102。

(h)

90.57 語意格 經歷者 用於標記經歷者，往往暗示來自較強大力量的行動 在；到（中文不一定會譯出） ἐθεώρουν τὰ σημεῖα ἃ ἐποίει ἐπὶ τῶν ἀσθενούντων  ‘they had seen the miracles which he did to those who were sick’  「看見了他在病人身上所行的神蹟」 (約 6:2) προσέχετε ἑαυτοῖς ἐπὶ τοῖς ἀνθρώποις τούτοις τί μέλλετε πράσσειν  ‘be careful what you are about to do to these men’  「對於這些人，你們應當小心怎樣處理」 (徒 5:35) ἦλθεν δὲ λιμὸς ἐφ᾽ ὅλην τὴν Αἴγυπτον  ‘a famine came on all Egypt’  「饑荒臨到全埃及」 (徒 7:11) ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘to pronounce the name of the Lord Jesus on those possessed of evil spirits’  「用主耶穌的名向有邪靈附身的人說」 (徒 19:13)

(i)

90.9 語意格 工具 （帶間接受格）用於標記作為某些事件基礎的工具 藉；依靠 Οὐκ ἐπ᾽ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος θεοῦ  ‘a person shall not live by bread alone, but by every word that comes from the mouth of God’  「人活著，不是單靠食物，乃是靠上帝口裡所出的一切話」 (太 4:4)

(j)

90.34 語意格 反對 （帶直接受格或間接受格）用於標記對抗，在司法或類司法的環境下 對抗 ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς  ‘children will rise up against their parents and cause them to be put to death’  「兒女要跟父母作對，並且害死他們」 (太 10:21) Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων  ‘did you come out with swords and clubs as against a thief’  「你們帶著刀劍和棍棒出來抓我，就像對付強盜那樣嗎」 (太 26:55) τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ τρισίν  ‘three against two and two against three’  「三個反對兩個，兩個反對三個」 (路 12:52)

(k)

90.40 語意格 受益 （帶間接受格）用於標記在事件中受益的人，暗示受益人是在一種依賴關係中 為 δαπάνησον ἐπ᾽ αὐτοῖς ἵνα ξυρήσονται τὴν κεφαλήν  ‘make a payment for their expenses, in order that they may shave their heads’  「替他們付錢，好讓他們可以剃去頭髮」 (徒 21:24)

(l)

89.101 關係 添加 表示對已經存在的事物的補充，可能意味著更重要的事情 除了；以及 ἐπὶ πᾶσιν δὲ τούτοις τὴν ἀγάπην  ‘love in addition to all these’ or ‘and to all these (add) love’  「除此以外，還要有愛」或「在這一切之上再加上愛」 (西 3:14)

(m)

37.9 控制，管理 控制，限制 用於標示物體或對象，某人對其行使控制權或權柄 在……之上；負責 καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας  ‘and he will rule over the people of Jacob forever’  「他要統治雅各家，直到永遠」 (路 1:33) ὃς ἦν ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς  ‘who is responsible for all her treasury’  「管理她的所有財產」 (徒 8:27)

(n)

89.27 關係 原因及／或理由 表示理由或原因，作為後來事件或狀態的基礎 因為；鑒於 ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ  ‘the crowds were amazed because of the way in which he taught’  「眾人因他教導人的方式感到驚奇」 (太 7:28) ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη  ‘she was greatly disturbed because of what was said’  「她卻因這話驚慌失措」 (路 1:29)

(o)

89.60 關係 目的 ［參πρός, χάριν］ 表示目的，指向某個事件或狀態的目標 為了……目的；為了……緣故；為了 Ἰδὼν δὲ πολλοὺς τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων ἐρχομένους ἐπὶ τὸ βάπτισμα αὐτοῦ  ‘seeing many of the Pharisees and Sadducees coming to be baptized by him’  「看見許多法利賽人和撒都該人也來要受他的洗」 (太 3:7) κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς  ‘created in Christ Jesus for the purpose of good works’  「在基督耶穌裡創造的，為要使我們行善」 (弗 2:10)

(p)

90.23 語意格 內容 ［參εἰς, ἐν］ （帶所有格）用於標記內容，該內容是要具體說明特定的指示物 有關；關於 βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘each one of you must be baptized in (or with respect to) the name of Jesus Christ’  「你們每個人都要奉耶穌基督的名受洗」 (徒 2:38) οὐ λέγει, Καὶ τοῖς σπέρμασιν, ὡς ἐπὶ πολλῶν  ‘it does not say, And to the descendants, as a reference to many’  「不是說『和眾後裔』，指許多人」 (加 3:16)

(q)

89.13 關係 根據 表示某個事件的基礎 基於；鑒於；考慮到 ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα  ‘so that everything may be established on the basis of what two or three witnesses say’  「為要使『任何事，憑兩個或三個見證人所說的話可以成立』」 (太 18:16)

(r)

78.51 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參εἰς, ἕως, μέχρι, πρός］ 程度延伸到特定的點，這個點由上下文來標示 達到……的程度；多達；直到 ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘but in order that it might not spread even further among the people’  「為避免這事越發在民間傳揚」 (徒 4:17) καὶ ἐμέτρησεν τὴν πόλιν τῷ καλάμῳ ἐπὶ σταδίων δώδεκα χιλιάδων  ‘and he measured the city with the reed to the extent of twelve thousand stadia’  「用蘆葦量那城，共有一萬二千斯他迪」 (啟 21:16) 另見 羅 11:13 於 78.52。

(s)

67.33 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐκ, ἐν, καθώς, κατά］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點同時發生或重疊 3 當……時；在……的時候 ἐπὶ Ἀβιαθὰρ ἀρχιερέως  ‘when Abiathar was the high priest’  「在亞比亞他作大祭司的時候」 (可 2:26) ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν ἐπὶ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς  ‘he went into the Temple at the time of prayer’  「下午三點禱告的時候……上聖殿去」 (徒 3:1)

(t)

67.136 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參διά, ἐν］ 表示某個時間單位內的時間段 在……期間；在……過程中；在……內 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he appeared for many days to those who had gone with him from Galilee to Jerusalem’  「在一段時間裡，他好多次向那些曾經跟他一道從加利利到耶路撒冷去的人顯現」 (徒 13:31)

(u)

90.5 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 （帶直接受格）用於標記施事者，此外還暗示對施事者的影響 被 ἐπιστεύθη τὸ μαρτύριον ἡμῶν ἐφ᾽ ὑμᾶς  ‘our witness was believed by you’  「你們信了我們對你們作的見證」（直譯：「我們的見證被你們相信了」） (帖後 1:10) 在 帖後 1:10，ἐπί 可能標記了一個雙重關係，因為這詞可以理解為：與 τὸ μαρτύριον 一起標記了受影響的參與者，同時與 ἐπιστεύθη 一起標記了施事者。這個雙重作用解釋了經文為什麼使用 ἐπί 而不是 ὑπό，因為 ὑπό 與 ἐπιστεύθη 一起清楚標記了一個關係，另外也沒有使用 πρός，因為 πρός 與 μαρτύριον 一起清楚指明了一個關係。

(v)

67.58 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參αὔριον, θύρα, πρό］ ἐπὶ θύραις  （習語，直譯：在門口）在另一個時間點之後的一個時間點，表示事情即將發生，意思是說，隨後的事件被視為幾乎已經開始發生 很快地；一會兒 ὅταν ἴδητε πάντα ταῦτα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις  ‘when you see all these things, you will know it will happen soon’  「當你們看見這一切，就知道事情快將發生」 (太 24:33)

(w)

67.89 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐν, μακρός, μακροχρόνιος, μέγας, πολύς］ ἐπὶ πολύ  形容一段相對較長的時間 很長；很長時間；有一段時間 ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων καὶ θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον  ‘for some time these waited and saw that nothing strange was happening to him’  「但等了好久，見他沒有什麼異樣」 (徒 28:6)

(x)

37.102 控制，管理 任命，分配職能 ἐπὶ τὴν κεφαλήν  （習語，直譯：在某人的頭上）為某些行動承擔責任，通常帶有責備的意味 歸到某人的頭上；負責 Τὸ αἷμα ὑμῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ὑμῶν  literally, ‘your blood will be upon your own heads, meaning your destruction will be your own responsibility’  「你們的血歸到你們自己的頭上」（意思是：你們的毀滅是自己的責任） (徒 18:6) 徒 18:6 中的這句話顯然是一個諺語，指人可能會遇到的任何壞事，包括死亡，都由那人自己負責，因此不能責怪其他任何人。 這個諺語也可以歸類為語義域 90D。請注意，在 37.102，重點是責任的分配。

(y)

37.44 控制，管理 運用權力 ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας καθίζω  （習語，直譯：坐在摩西的位子上）有能力帶著權威去解釋摩西律法 4 在摩西律法方面的權威 Ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι  ‘the teachers of the Law and the Pharisees are authorities in interpreting the Law of Moses’  「律法教師和法利賽人是解釋摩西律法的權威」 (太 23:2)

(z)

28.64 知道 可知的 ［參δῶμα, ἐν, φῶς］ ἐπὶ τῶν δωμάτων  （習語，直譯：在房頂上）由於所涉及的事件發生在公眾場合，因此廣為人知 5 在公眾場合；公開地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘what you hear in private, proclaim publicly’  「你們私下聽到的話，也要當眾宣佈」 (太 10:27)

(aa)

67.91 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ἐφ’ ἱκανόν  （習語，直譯：在充足之上）一段相當長的時間，重點是時間寬裕 在相當長的一段時間內；持續很長時間 ἐφ᾽ ἱκανόν τε ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς, οὕτως ἐξῆλθεν  ‘after talking to them for a considerable period of time until sunrise, he left’  「再講了許久，直到天亮才離開」 (徒 20:11)

____________________________________________________

1 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 在「朝向某個目標延伸」這個意思上，εἰς[a]（84.16）和ἐπί[e]（84.17）有很多重疊。有人主張ἐπί暗示在某一個點上面，而εἰς表示進入一個與某點相關的區域，但這種區分似乎非常主觀。

3 詞彙組κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]與詞彙組πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意義區別基本上是在類別意義方面，但也可能存在一些微妙的修辭差異。

4 由於權威的概念只是表達了解釋律法的方式，因此也可以合理地把這個習語歸類在語義域33「溝通」之下。

5 28.64中兩個習語的意思很可能略有不同，或者至少是在內涵意義上略有不同，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐπιβαίνω

(1)

(a)

15.83 線性運動 來，來到，到達 ［參ἐπέρχομαι, ἐπιπορεύομαι］ 移到或臨到，通常有已經到達的含義 來到；到達 Ὑμεῖς ἐπίστασθε, ἀπὸ πρώτης ἡμέρας ἀφ᾽ ἧς ἐπέβην εἰς τὴν Ἀσίαν  ‘you know that since the first day that I came to Asia’  「你們自己知道，自從我到亞細亞的第一天」 (徒 20:18)

(b)

15.97 線性運動 登上，騎上 上到某個物體上 登上；騎上 ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον  ‘he is mounted on a donkey’  「騎在驢背上」 (太 21:5) ἐπιβάντες ἀνήχθημεν  ‘so we went aboard and sailed away’  「我們就上船起航」 (徒 21:2) 許多語言都需要使用非常不同的詞彙來說登船和騎驢。在這種語境中選錯用詞的話，會造成嚴重的誤導。

ἐπιβάλλω

(1)

(a)

15.218 線性運動 投擲，扔掉 把物件拋上去1 拋上去 ἐπιβάλλουσιν αὐτῷ τὰ ἱμάτια αὐτῶν  ‘they throw their garments on it’  「把他們的衣裳搭在驢背上」 (可 11:7)

(b)

85.51 在空間存在 放置，安置 ［參ἐπίθεσις, ἐπιτίθημι］ 把某物放在某物上 放在……上面 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ  ‘no one puts a patch of unshrunken cloth on an old garment’  「沒有人把一塊未縮水的布片補在舊袍子上」 (太 9:16)

(c)

14.21 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 撞擊並進入（特別指波浪的作用） 潑入，濺入 καὶ τὰ κύματα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον  ‘and the waves splashed into the boat’  「波浪打入船內」 (可 4:37b)

(d)

57.3 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 屬於或即將屬於，可能暗示憑著權利或繼承遺產 屬於；應得的 δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας  ‘give me the share of the property that belongs to me’  「請你把屬於我的那份家業分給我」 (路 15:12)

(e)

30.7 思考 思考，思想 ［參συμβάλλω］ 仔細考慮某個問題的各種影響 回想；想起；認真思考；深入思考 καὶ ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν  ‘and as he thought seriously about this, he cried’  「當他認真思考這件事時，就哭了」 (可 14:72) 關於 ἐπιβάλλω 在 可 14:72 的另一種解釋，見 68.5。

(f)

68.5 時態 開始 開始一個活動，特別強調開始，或者可能還強調事件發生的突然性 開始；記起；想起 ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν  ‘he began to cry’  「他就開始哭了」 (可 14:72) 可 14:72 中的 ἐπιβάλλω 也可以解作「當他想起這事」，或「當他思索這事」（見 30.7）。

(g)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐκτείνω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ, χείρ］ ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας ἐπί  （習語，直譯：下手）拘留涉嫌非法活動的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα  ‘then they tried to seize him, but no one arrested him’  「於是他們試圖捉拿耶穌，但是沒有人下手」 (約 7:30c) καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘so they arrested them and put them in jail until the next day’  「就動手拘捕兩人……把他們拘留在監裡到第二天」 (徒 4:3)

(h)

68.6 時態 開始 ［參χείρ］ ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπω εἰς τὰ ὀπίσω  （閃族習語，直譯：手扶著犁向後看的人）開始了某個需要密切關注的活動，但是後來對於是否繼續改變了注意 開始做某事，然後猶豫了；開始了，但不確定是否繼續做；手扶著犁而向後看 Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ  ‘no one who puts his hand to the plow and then keeps looking back is of any use for the kingdom of God’ or ‘no one who begins and then has second thoughts is of any use for the kingdom of God’  「手扶著犁卻不斷向後看的人，不配進上帝的國」或「開始了卻又猶疑的人，對上帝的國沒有任何用處」 (路 9:62) 可能最好的做法是把短語 ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω 視為一個傳統諺語的一部分，指人重新考慮自己應否從事一些新的或不同的事業；但因為這裡是用在一個與「上帝的國」有關的陳述中，所以可能不是一個嚴格的習語結構。

____________________________________________________

1 ἐπιβάλλω[a]（15.218）和ἐπιρίπτω（15.219）的意思在某種程度上類似於βάλλω[a]（15.215）和ῥίπτω[a]（15.217）的區別；βάλλω[a]指比較深思熟慮的動作，ῥίπτω[a]所指動作更為快速、更為有力，並且經常更為衝動。

2 ἐπιβάλλω[c]的意思可能僅指衝擊，但波浪的動作不僅是撞擊船隻，還會將船灌滿水，因此似乎有必要建立一個單獨的義項。

3 短語ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας和ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπί也用在事件上，因此焦點是在事件的開始上面，比如，οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον「沒有人把手放到犁上」或「沒有人開始犁地」（路 9:62）。68.6處理了這個意思。

ἐπιβαρέω

(1)

(a)

57.224 擁有，轉移，交換 成為財務負擔 ［參καταναρκάω］ 由於要求過多的支持而成為某人在財務上的負擔 成為某人的負擔；叫人受累；成為財務上的負擔 νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν  ‘working day and night in order not to be a burden to any of you’  「不分晝夜地做工，免得成為你們任何人的負擔」 (帖前 2:9)

ἐπιβιβάζω

(1)

(a)

15.98 線性運動 登上，騎上 使騎上，如騎上牲口 使騎上 ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος  ‘he had him get on his own riding animal’  「扶他騎上自己的牲口」 (路 10:34) 在 路 10:34 很難知道動詞的使役成分是「幫助他騎上」還是「讓他騎上」。

ἐπιβλέπω

(1)

(a)

24.12 感官事件及狀態 看 察覺並特別注意 1 注意；看重 ἐπιβλέψητε δὲ ἐπὶ τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα τὴν λαμπρὰν  ‘you especially notice (or ... pay special attention to) a person who is well-dressed’  「你們只看重那穿華麗衣服的人」或「你們特別重視穿著華麗的人」 (雅 2:3) 對於 雅 2:3 中的 ἐπιβλέπω ，顯然涉及大量的認知活動，因為不僅牽連視力，還與評估有關。關於 ἐπιβλέπω在 雅 2:3 的另一種解釋，見 87.17。

(b)

30.45 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參ἐπεῖδον, ὁράω］ 特別注意某事，暗指是關於自己的 注意；考慮；關心；厚待；看待；鑒察 ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ  ‘for he has paid attention to his humble servant’ (literally ‘... to the humbleness of his servant’)  「因為他垂顧他婢女的卑微」或「因為他看顧他謙卑的僕人」 (路 1:48) Διδάσκαλε, δέομαί σου ἐπιβλέψαι ἐπὶ τὸν υἱόν μου, ὅτι μονογενής μοί ἐστιν  ‘teacher, I beg you, please take note of my son, my only son’ or ‘... because he is my only son’  「老師，求求你垂顧我的兒子，我的獨生子」或「……因為他是我的獨子」 (路 9:38) 基於 ἐπιβλέπω、ἐπεῖδον (ἐφοράω) 和 ὁράω 等詞的中心含義，它們指某種程度的視覺感知，但是在這些具體的上下文中，所涉及的遠遠不只是視覺感知。事實上，這些詞的重點在智力活動和關注上。 關於 ἐπιβλέπω 在 路 9:38 的另一種解釋，見 35.8。

(c)

35.8 幫助，照顧 幫助 提供幫助，有特別注意的含義 幫助；關心；看顧並幫助 δέομαί σου ἐπιβλέψαι ἐπὶ τὸν υἱόν μου  ‘I beg you to help my son’  「求你幫助我的兒子」 (路 9:38) 關於 ἐπιβλέπω 在 路 9:38 中的另一種解釋，見 30.45。

(d)

87.17 地位 與地位有關的榮譽及尊重 視某人為配得特別尊敬的人 表示特別的尊敬；視某人為值得尊崇的人 ἐπιβλέψητε δὲ ἐπὶ τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα τὴν λαμπρὰν  ‘if you pay special respect to the well-dressed man’  「你要是對那個穿華麗衣服的人特別客氣」 (雅 2:3) 關於 ἐπιβλέπω 在 雅 2:3 中的另一種解釋，見 24.12。

____________________________________________________

1 在一些上下文中，ἐπιβλέπω不僅牽涉視覺感知，還非常強調伴隨的認知活動，因此ἐπιβλέπω不僅可以歸類為「視力」的意思，也可以指「注意」，甚至「關心」（見30.45）。

ἐπίβλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.157 人工製品 布料、皮革及製成物品 縫在衣服上用來修補破洞或裂口的布塊 補丁 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ  ‘no one puts a patch of new cloth on an old garment’  「沒有人把新布補丁補在舊衣服上」 (太 9:16) 對於 太 9:16「沒有人把新布補在舊衣服上」這句話，在某些社會中幾乎是荒謬和難以置信的，因為人們通常是用新布來縫補破舊的衣服，有時甚至修補得天衣無縫，看不出原來的布料是什麼。在 太 9:16 中，常譯作「新布」的短語 ῥάκους ἀγνάφου 的字面意思是「未收縮的布」，即還沒有洗過，因而是未縮水的布。在聖經時期，人們還未有預縮水處理的技術。

ἐπιβουλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

30.71 思考 打算，企圖，計劃 為陷害某人而制定的行動計劃 陰謀；計謀；謀害；圖謀；計劃 ἐγνώσθη δὲ τῷ Σαύλῳ ἡ ἐπιβουλὴ αὐτῶν  ‘but Saul learned of their plot against him’  「他們的計謀卻被掃羅知道了」 (徒 9:24) ἐπιβουλῆς αὐτῷ ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων  ‘because the Jews had made a plot against him’  「因為猶太人密謀要害他」 (徒 20:3)

ἐπιγαμβρεύω

(1)

(a)

34.71 聯合 結婚，離婚 娶兄弟無子嗣的寡婦（即所謂的弟續兄孀婚姻，參 申 25:5- 10 結婚；娶 Ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ  ‘if a man who has no children dies, his brother must marry the widow’  「一個人死了，沒有孩子，他的弟弟必須娶寡嫂為妻」 (太 22:24)

ἐπίγειος

(1)

ον

(a)

1.41 地理物體及特徵 地球的表面 指位於大地上的 地上的；世界上的 πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων  ‘all beings in heaven, and on earth, and in the world below will fall on their knees’  「天上、地上和地底下的眾生都得向他屈膝下拜」 (腓 2:10)

(b)

9.7 人 人類 指人類的、屬世的活動（主要是相對於上帝的、神聖的活動） 人的 οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη ἀλλ᾽ ἐπίγειος  ‘this kind of wisdom does not come from God; it is characteristic of people’ or ‘this is the kind of wisdom that people produce’  「這種的智慧不是從上帝來的，而是屬人性的」或「這是人產生的智慧」 (雅 3:15)

ἐπιγίνομαι

(1)

(a)

13.107 是，變成，存在，發生 發生 ［參γίνομαι］ 發生，暗示所發生的與以前的狀態不同1 發生 μετὰ μίαν ἡμέραν ἐπιγενομένου νότου  ‘the next day a wind came up from the south’  「第二天有風從南方吹來」 (徒 28:13)

____________________________________________________

1 γίνομαι和ἐπιγίνομαι的這個意思與13.48中γίνομαι的意思重點略有轉移，在該處γίνομαι的重點在於變化。

ἐπιγινώσκω

(1)

(a)

28.2 知道 知道 ［參ἐπίγνωσις］ 對某事物掌握或多或少的明確信息，可能具有一定程度的全面性或能力 明白；知道；明確地知道；認識；知識 οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ μὴ ὁ υἱὸς  ‘no one knows the Son except the Father, and no one knows the Father except the Son’  「除了父，沒有人認識子；除了子……沒有人認識父」 (太 11:27) ἃ ὁ θεὸς ἔκτισεν εἰς μετάλημψιν μετὰ εὐχαριστίας τοῖς πιστοῖς καὶ ἐπεγνωκόσιν τὴν ἀλήθειαν  ‘which things God created to be received with thanksgiving by those who believe and know the truth’  「上帝所造的東西，讓相信和認識真理的人感恩領受」 (提前 4:3)

(b)

32.16 理解 終於理解或明白過來 ［參γινώσκω, γνῶσις］ 通過經驗和學習的能力來理解1 開始明白；感知；理解 οὐ γὰρ ἄλλα γράφομεν ὑμῖν ἀλλ᾽ ἢ ἃ ἀναγινώσκετε ἢ καὶ ἐπιγινώσκετε  ‘we write to you only what you can read and understand’  「我們寫給你們的，只限於你們所能讀、所能領會的」 (林後 1:13)

(c)

27.8 學習 學習 大概以某種更精確或更詳細的形式獲取信息，並且可能重點關注所獲得的資訊（比較 27.2） 了解；學習；得知；查明；弄清楚 ἐπιγνοῦσα ὅτι κατάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου  ‘she found out that he was eating in the Pharisees house’  「知道耶穌在法利賽人家裡坐席」 (路 7:37) βουλόμενός τε ἐπιγνῶναι τὴν αἰτίαν δι᾽ ἣν ἐνεκάλουν αὐτῷ, κατήγαγον εἰς τὸ συνέδριον αὐτῶν  ‘I wanted to find out what they were accusing him of, so I took him down to their Council’  「我為要弄清楚猶太人控告他的理由，就帶他到他們的公議會那裡去」 (徒 23:28) ἐπέγνωμεν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος καλεῖται  ‘then we learned that the island was called Malta’  「知道那島名叫馬爾他」 (徒 28:1) ἐπιγινώσκω[c] 也出現在法庭語境中，指仔細地調查和審問，如 徒 22:24 和 徒 23:28。2

(d)

27.61 學習 認出 用以前學過或知道的知識來識別新獲得的信息 認出；認得；看出 οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν  ‘they saw him, but somehow did not recognize him’  「他們看見他，卻不認得他」 (路 24:16) ἐπιγνοῦσα τὴν φωνὴν τοῦ Πέτρου  ‘she recognized Peters voice’  「認出是彼得的聲音」 (徒 12:14)

(e)

31.27 持有觀點，相信，信賴 承認 ［參γινώσκω］ 表明某人確實知道 承認 ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους  ‘therefore you should acknowledge these persons’  「因此你們應該敬重這樣的人」 (林前 16:18) 林前 16:18 中的這個語句可以譯成：「你們應該給予這些人以應有的敬重」，意思是「使……受敬重」或「使……被承認」。

____________________________________________________

1 ἐπιγινώσκω[b]的意思與γινώσκω[d]略有不同，ἐπιγινώσκω[b]把焦點放在所理解的事物上，或表明理解的過程更重要，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

2 雖然ἐπιγινώσκω確實出現在一些法庭語境中，但基本意思仍然是獲取更準確或更詳細的信息，因此似乎不必僅僅因為ἐπιγινώσκω用在這樣的語境中，就另設一個不同的意思。

ἐπίγνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.2 知道 知道 ［參ἐπιγινώσκω］ 對某事物掌握或多或少的明確信息，可能具有一定程度的全面性或能力 明白；知道；明確地知道；認識；知識 καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘and because they refused to keep in mind knowledge about God’ or ‘... to think about God’  「他們既然拒絕記住關於上帝的知識」或「他們故意不去思想上帝」 (羅 1:28) αἰτούμενοι, ἵνα πληρωθῆτε τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ θελήματος αὐτοῦ  ‘we are asking (God) to fill you by letting you know what he wants’  「求上帝使你們……能夠充分地認識他的旨意」 (西 1:9) ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡμῖν εἰς Χριστόν  ‘so that you will know every blessing that we receive in Christ’  「使你認識我們在基督裡所領受一切美善的事」 (門 1:6) 在 羅 1:28，ἐπίγνωσις 也可以譯成「真知識」。關於 ἐπίγνωσις 在 羅 1:28 的習語中的另一種解釋，見 31.28。

(b)

28.18 知道 已知的 明確知道之事物的內容 所知道的；確切的知識；充分認識；全面的知識；知識；見識 μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν ἀλλ᾽ οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν  ‘for I can testify about them that they are zealous for God, but (their zeal is) not based on knowledge’  「我為他們作證，他們對上帝有熱心，但不是按著知識」 (羅 10:2)

(c)

27.4 學習 學習 ［參εἰς］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （習語，直譯：進入知識）獲取關於某事物的信息，重點在於所涉及的過程 學習；發現；慢慢了解 ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν  ‘who wants all people to be saved and to learn the truth’  「他願意人人得救，並得以認識真理」 (提前 2:4) 短語 εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以理解為意指「終於知道、終於明白」（見 32.17）。

(d)

32.17 理解 終於理解或明白過來 ［參εἰς］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （習語，直譯：進入知識）開始理解某事的意義，特別強調過程 終於明白；終於了解 πάντοτε μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάμενα  ‘they are always learning but never able to (really) come to understand the truth’  「雖然常常學習，終久無法達到明白真理的地步」 (提後 3:7) εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以解作「終於有了認識，終於知道」（見 27.4）。

ἐπιγραφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.46 溝通 書面語言 ［參τίτλος］ 簡短的題字，主要用來識別身份 銘文；名號；題字；所寫的文字 Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή;  ‘whose image and inscription is this (on the coin)?’  「這像和這名號是誰的」 (太 22:20) ἦν ἡ ἐπιγραφὴ τῆς αἰτίας αὐτοῦ ἐπιγεγραμμένη, Ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων  ‘the inscription of the charge against him read (literally ‘was written’), The King of the Jews’  「他的罪狀牌上寫著：『猶太人的王』」 (可 15:26)

ἐπιγράφω

(1)

(a)

33.65 溝通 書面語言 寫在表面上 寫在上面 εὗρον καὶ βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ θεῷ  ‘I found also an altar on which is written, To An Unknown God’  「發現一座壇，上面寫著『獻給未識之神明』」 (徒 17:23)

ἐπιδείκνυμι

(1)

(a)

24.25 感官事件及狀態 看 使別人看見 展示；拿給……看；指給……看；給……察看；指示 Πορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσιν  ‘go show yourselves to the priests’  「你們去，把身體給祭司檢查」 (路 17:14)

(b)

72.5 真的，假的 真的，假的 ［參ἀποδείκνυμι］ 證明某事物是真實的 證實；證明；表明；顯明；明明白白地指示 ἐπιδεικνὺς διὰ τῶν γραφῶν εἶναι τὸν χριστὸν Ἰησοῦν  ‘proving from the Scriptures that Jesus is the Messiah’  「引聖經證明耶穌是基督」 (徒 18:28)

ἐπιδέχομαι

(1)

(a)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 οὔτε αὐτὸς ἐπιδέχεται τοὺς ἀδελφοὺς  ‘he does not receive the fellow believers’  「他自己不接納弟兄」 (約叄 1:10)

(b)

36.14 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ἀκούω］ 留心傾聽某人的教誨，繼而遵從這人的勸告或命令2 留心並遵從；聽從；聽而遵行 ἀλλ᾽ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν Διοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς  ‘but Diotrephes, who loves to be their leader, does not pay attention and do what I say’  「可是，想作領袖的丟特腓不理會、不遵行我所說的話」 (約叄 1:9)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

2 ἀκούω[e]和ἐπιδέχομαι[b]都有語義域的重疊，因為「留心傾聽」裡面顯然不僅包含知覺，還有隨之而來的順服。

ἐπιδημέω

(1)

(a)

85.78 在空間存在 居住，定居 ［參παροικέω］ 比較長時間地居住在本國以外的地方 僑居；旅居 Ἀθηναῖοι δὲ πάντες καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες ξένοι  ‘all the citizens of Athens and the foreigners who live there’  「所有的雅典人和居住在那裡的外國人」 (徒 17:21) 比較 11.77 中的相關意思。

ἐπιδιατάσσομαι

(1)

(a)

59.73 數量 相加，相減 增添，有重新組織或重新安排的含意 增加；增添；加添；加增；引入新的某物 διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ ἢ ἐπιδιατάσσεται  ‘no one can break that covenant or add anything to it’  「沒有人能廢棄或加增任何內容」 (加 3:15) 在一些語言中，「在契約上增添什麼」可以譯作：「也就是說，一個人還必須做一些其他事情來履行契約」。

ἐπιδίδωμι

(1)

(a)

57.75 擁有，轉移，交換 給予 給，有向領受者移動的含意 給；交給；交付；遞給；送上 ἢ καὶ αἰτήσει ᾠόν, ἐπιδώσει αὐτῷ σκορπίον;  ‘if he requests an egg, will he give him a scorpion?’  「或要雞蛋，卻給他蝎子呢？」 (路 11:12)

(b)

39.21 敵意，衝突 屈服 ［參εἴκω］ 向更高的權力或勢力屈服 讓步；屈服；妥協 μὴ δυναμένου ἀντοφθαλμεῖν τῷ ἀνέμῳ ἐπιδόντες ἐφερόμεθα  ‘since it was impossible to keep (the ship) headed into the wind, we yielded (to the wind) and were carried along’  「船被困住，頂不住風，我們只好任憑船被刮走」 (徒 27:15)

ἐπιδιορθόω

(1)

(a)

62.4 排列，組織 （事件及狀態的）安排 使事物按照正確的方式排序 處理好；更正；安排好；辦好；辦妥；辦整齊 ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ, ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ  ‘I left you in Crete for you to put in order the things that still needed doing’  「我從前把你留在克里特，是要你將那沒有辦完的事都辦妥」 (多 1:5)

ἐπιδύω

(1)

(a)

15.114 線性運動 下來／下去，下降 下降或下沉，尤其指日落與某些事件或狀態的關係 下降 ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ [τῷ] παροργισμῷ ὑμῶν  ‘don't let the sun go down while you are still angry’ or ‘... upon your anger’  「不可含怒到日落」 (弗 4:26) 「太陽在一個人生氣時西落」這種說法，在許多語言中都是十分奇怪的。更自然和更有意義的對等說法大概是：「不要整天生氣」，或「不要生氣直到日落」。

ἐπιείκεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.62 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 仁慈寬容的品格 溫柔；仁慈；寬容 παρακαλῶ ἀκοῦσαί σε ἡμῶν συντόμως τῇ σῇ ἐπιεικείᾳ  ‘I beg you by your forbearance to listen to our brief account’  「我只求你寬容一下，聽我們說幾句話」 (徒 24:4) παρακαλῶ ὑμᾶς διὰ τῆς πραΰτητος καὶ ἐπιεικείας τοῦ Χριστοῦ  ‘I beg you by the meekness and gentleness of Christ’  「我現在親自以基督的溫和寬厚懇求你們」 (林後 10:1)

ἐπιεικής

(1)

ές

(a)

88.63 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 形容仁慈寬容 溫柔的；仁慈的；寬容的 μηδένα βλασφημεῖν, ἀμάχους εἶναι, ἐπιεικεῖς  ‘not to speak evil of anyone, nor to be quarrelsome, but to be forbearing’  「不要毀謗別人，不要爭吵；要溫和寬容」 (多 3:2)

ἐπιζητέω

(1)

(a)

27.42 學習 嘗試學習 ［參ἀναζητέω］ 通過搜尋嘗試了解某事物的位置（可能比 ζητέω[a] 「嘗試了解某物在哪裡」27.41 更加強調或目標明確） 尋找；搜尋；試著尋找；找；尋求 Ἡρῴδης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ μὴ εὑρών  ‘Herod searched for him, but he could not find him’  「希律找他，找不著」 (徒 12:19)

(b)

25.9 態度及情感 意欲，希望，願望 ［參ζητέω］ 渴望擁有或經歷某事，可能意味著試圖實現自己的願望 1 想要；追求；追逐；要求；尋求 ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘he wanted to hear the word of God’  「想要聽上帝的道」 (徒 13:7) οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόμα  ‘it is not that I just want to receive the gift’  「不是我貪圖什麼餽贈」 (腓 4:17)

____________________________________________________

1 ἐπιζητέω[b]可能更加強調目標，但不是所有上下文都可看出這種區別。

ἐπιθανάτιος

(1)

ον

(a)

23.116 生理活動過程及狀態 活著，死去 （以 θάνατος[a]「死亡」23.99 為基礎的衍生詞 ）被判處死刑 註定要死；被判死刑；被定了死罪 ὁ θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους  ‘God has given us apostles the very last place, like men doomed to die’  「上帝把我們作使徒的列在末後，好像定了死罪的囚犯」 (林前 4:9) 在一些語言中，短語「好像註定要死的人」可以譯作「好像快將被殺的人」，或「好像快要被處死的人」。

ἐπίθεσις

(1)

(a)

85.51 在空間存在 放置，安置 ［參ἐπιβάλλω, ἐπιτίθημι］ 把某物放在某物上 放在……上面 μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου  ‘after the elders had laid their hands (on you)’  「在眾長老按手的時候」 (提前 4:14)

ἐπιθυμέω

(1)

(a)

25.12 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιθυμία］ 非常渴望做某事或擁有某物 渴望；切願；非常渴望；恨不得；巴不得；貪戀；貪婪；羨慕；渴慕；希望；盼望 Ἐλεύσονται ἡμέραι ὅτε ἐπιθυμήσετε μίαν τῶν ἡμερῶν τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἰδεῖν  ‘the time will come when you will long to see one of the days of the Son of Man’  「時候將到，你們將渴望看見人子的時代裡的一天」 (路 17:22) ἐπιθυμοῦμεν δὲ ἕκαστον ὑμῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν  ‘we desire very much that each one of you demonstrate the same eagerness’  「我們渴望你們每個人都顯出同樣的殷勤」 (來 6:11)

(b)

25.20 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιθυμία］ 強烈渴望擁有屬於別人的東西和從事道德上錯誤的活動 貪圖；垂涎；邪惡的慾望；邪念；情慾；慾望；貪心；貪婪 ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν  ‘anyone who looks at a woman lustfully’  「凡是好色地看著婦女的」 (太 5:28) ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not coveted anyone's silver, gold, or clothing’  「我未曾貪圖一個人的金、銀或衣服」 (徒 20:33)

ἐπιθυμητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

25.13 態度及情感 強烈地渴望 （ἐπιθυμέω[a]「十分渴望」25.12 的衍生詞）貪戀某物的人，那事物可以是好的也可以是壞的 貪戀……的人；貪婪的人 εἰς τὸ μὴ εἶναι ἡμᾶς ἐπιθυμητὰς κακῶν  ‘in order that we might not desire evil things’  「使我們不要貪戀惡事」 (林前 10:6)

ἐπιθυμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.12 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιθυμέω］ 非常渴望做某事或擁有某物 渴望；切願；慾望；非常渴望；很願意；貪戀；貪愛；盼望 αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον  ‘desires for other things will come and choke out the message’  「以及其他各種慾望進來，把這道擠住了」 (可 4:19) Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ᾽ ὑμῶν  ‘I have greatly desired to eat this Passover with you’  「我非常渴望……和你們一起吃這逾越節的晚餐」 (路 22:15) 希臘文短語 ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα 可以視為一種閃族的習語。

(b)

25.20 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιθυμέω］ 強烈渴望擁有屬於別人的東西和從事道德上錯誤的活動 貪求；貪圖；貪心；貪婪；垂涎；邪惡的慾望；邪念；情慾；慾望；慾念；私慾 ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέσητε  ‘do not gratify the desires of the body’  「絕不可滿足肉體的情慾」 (加 5:16) ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους  ‘many foolish desires’  「許多無知有害的慾望」 (提前 6:9) νεωτερικὰς ἐπιθυμίας  ‘youthful desires’  「年輕人的私慾」 (提後 2:22) ταῖς πρότερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ὑμῶν ἐπιθυμίαις  ‘the former desires when you were ignorant’  「你們以前無知時的那些私慾」 (彼前 1:14)

ἐπικαθίζω

(1)

(a)

17.15 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 在某些物件上坐下 坐在上面；騎上；登上 καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν  ‘and he sat down on them’  「耶穌就坐在上面」 (太 21:7) 在 太 21:7，代詞 αὐτῶν 「它們」所指的有歧義，因為這代詞既可以指衣服，也可以指驢和驢駒。最接近的名詞參照是 τὰ ἱμάτια「衣服」，但是有見於《馬太福音》的引用，以及對 亞 9:9 的指示的明顯解釋，驢和驢駒可能是實質的指示對象，雖然同時坐在兩隻動物身上是叫人有點難以理解的。

ἐπικαλέω  (ἐπικαλέομαι)

(1)

(a)

33.131 溝通 名字 ［參εἶπον, καλέω, λέγω, φωνέω］ 以一個人的屬性來談及這個人 稱呼；命名 εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺλ ἐπεκάλεσαν  ‘if they have called the head of the family Beelzebul’  「如果人們稱一家的主人為『別西卜』」 (太 10:25) 要根據上下文來確定對一個人的稱呼，是初次給他命名，抑或只是用一個特定的名字來稱呼他，這並非總是能做到的。同樣，使用屬性或頭銜的時候，也並非常常能夠確定那是賦予某人以某個屬性或頭銜，還是僅僅用這樣一個屬性或頭銜來談論這個人，或對他說話。在某些情況下，賦予頭銜可能是間接的。例如，在 太 1:23，「他們將要稱他的名為以馬內利」是暗示要給他一個頭銜，但這個過程是以人們如何談論這個人的方式來陳述的。

(b)

33.176 溝通 請求，要求 請求某人做某事，通常暗示懇求援助 請求；求告；呼求；祈求；請求幫助 Ἐγὼ δὲ μάρτυρα τὸν θεὸν ἐπικαλοῦμαι  ‘I appeal to God to be my witness’  「我祈求上帝為我作證」 (林後 1:23) ἐπικαλέομαι[a] 一詞也出現在諸如 ὅς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα κυρίου「所有求告主名的人」（徒 2:21）等語句中，但是意思基本上與「求告主」相同，因為 τὸ ὄνομα「名」可能只是「主」的轉喻。

(c)

56.15 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 要求行駛合法的權利，由上級法院審理案件 把案件上訴；向上級法院提出上訴 Ἀπολελύσθαι ἐδύνατο ὁ ἄνθρωπος οὗτος εἰ μὴ ἐπεκέκλητο Καίσαρα  ‘this man could have been released if he had not appealed to the Emperor’  「這人若沒有向凱撒上訴，早就被釋放了」 (徒 26:32) 在一些語言中，徒 26:32 的第二個從句也可以譯成：「如果他沒有請求皇帝聽他的案件」，或「如果他沒有請求皇帝審斷針對他的指控」。

(d)

11.28 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ἐπικαλέομαι τὸ ὄνομά τινος ἐπί τινα  （習語，直譯：以某人的名而得名）被稱為某人名下的人，即被承認是屬於擁有該名的人 作為（上帝的）子民；作為……的子民 δῆσαι πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομά σου  ‘to put in prison all those who are your people’ (literally ‘all those upon whom your name is called’)  「把一切屬你的子民下在監裡」（直譯：「把一切求告你名的人下在監裡」） (徒 9:14) πάντα τὰ ἔθνη ἐφ᾽ οὓς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπ᾽ αὐτούς  literally ‘all the nations upon whom my name has been called’, meaning ‘all the nations who belong to me’ or ‘all the nations whom I have called to be my own’  「凡稱為我名下的各民族」（意思是：「凡屬於我的各民族」或「所有蒙召歸我名下的民族」） (徒 15:17) ἐπικαλέομαι τὸ ὄνομά τινος ἐπί τινα 的這個解釋，是基於經過充分證明的舊約用法。雖然這與傳統對 徒 9:14 和 徒 15:17 的解釋大不相同，但卻應當被採納，因為它反映了對 ἐπικαλέω 的被動式一個更加令人滿意和準確的解釋。

ἐπικάλυμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

28.56 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使事物不以真實本質為人所知或出現，因而使人不知道其真實性質 遮蓋的方法；掩飾；掩蓋某事物之真實性質的手段 μὴ ὡς ἐπικάλυμμα ἔχοντες τῆς κακίας τὴν ἐλευθερίαν  ‘never using your freedom as a means of covering up your evil deeds’  「絕不可使用你們的自由作為遮掩你們惡行的手段」 (彼前 2:16)

ἐπικαλύπτω

(1)

(a)

40.11 和解，寬恕 寬恕 （ἐπικαλύπτω「遮蓋，蓋上蓋子」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使罪得赦免 赦免；饒恕；遮蓋 Μακάριοι ... ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁμαρτίαι  ‘how happy are ... those whose sins are forgiven’  「罪得赦免的人多麼快樂啊！」 (羅 4:7)

ἐπικατάρατος

(1)

ον

(a)

33.475 溝通 祝福，詛咒 ［參ἐπάρατος］ 指被詛咒的 受詛咒的；被詛咒的 Ἐπικατάρατος πᾶς ὃς οὐκ ἐμμένει πᾶσιν τοῖς γεγραμμένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου  ‘everyone who does not obey everything that is written in the book of the Law is accursed’  「凡不遵行律法書上所寫一切的，都是受詛咒的」 (加 3:10) 約 7:49 中的 ἐπάρατος 以及 加 3:10 中的 ἐπικατάρατος 的含意不僅僅是被某個人詛咒。在這種語境中，真正的意思是這些人已經被上帝定罪，或者正受到這種定罪的威脅。

ἐπίκειμαι

(1)

(a)

85.4 在空間存在 在某個地方 在某物的某個位置上 在……上 καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον  ‘and fish lying on (the coals)’  「上面有魚」 (約 21:9)

(b)

19.43 物理的衝擊力 擠壓 ［參ἐπιπίπτω］ 擠或推 擠向前；推向前 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ καὶ ἀκούειν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘while the people pushed their way to him to listen to the word of God’  「眾人擁擠他，要聽上帝的道」 (路 5:1)

(c)

76.17 能力，力量 擁有能力或認可 有效力；生效；有權控制；實施；奉命 δικαιώματα σαρκὸς μέχρι καιροῦ διορθώσεως ἐπικείμενα  ‘outward regulations are in force until the establishment of a new order’  「屬肉體的規定，一直實施到更新的時候為止」 (來 9:10) 在一些語言中，「生效」的概念可以簡單地表達為：「做工」或「做他們該做的事」或「在掌控之下」。關於 ἐπίκειμαι 在 來 9:10 的另一種解釋，見 13.73。

(d)

68.16 時態 繼續 堅持繼續做某事 堅持；繼續堅決主張 οἱ δὲ ἐπέκειντο φωναῖς μεγάλαις  ‘but they kept on shouting with loud voices’  「但他們大聲吵鬧，堅持要求」 (路 23:23)

(e)

13.73 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀπόκειμαι, κεῖμαι］ 存在，具有已確立的含義，因此具有連續性和目的 存在；設定 δικαιώματα σαρκὸς μέχρι καιροῦ διορθώσεως ἐπικείμενα  ‘these are outward rules which exist until the time when (God) will reform all things’  「這些……是屬於外表的規例；它們只存留到上帝改革一切的時候為止」 (來 9:10) 關於 ἐπίκειμαι 在 來 9:10 中的另一個解釋，見 76.17。

ἐπικέλλω

(1)

(a)

54.18 海上活動 （航海術語）使船隻撞上海岸 擱淺 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘but the ship hit a sandbank and went aground’ (literally ‘but striking a sandbank they ran the ship aground’)  「但是，船因衝到沙洲擱淺」 (徒 27:41) 在一些情況下，可能需要把 ἐπικέλλω 譯成:「他們使船膠住在沙裡」或「他們使船陷在泥裡」。

Ἐπικούρειος

(1)

η，ον

(a)

11.96 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 哲學思想的 指希臘哲學家伊壁鳩魯的哲學體系；他主張世界是一系列偶然的原子組合，而最高級的善就是快樂 伊壁鳩魯的／以彼古羅的；伊壁鳩魯／以彼古羅的追隨者 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ Στοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘and some of the Epicurean and Stoic philosophers debated with him’  「還有伊壁鳩魯和斯多亞兩派的哲學家也與他爭辯」 (徒 17:18) 在大多數語言中，譯者覺得最好是簡單地音譯 Ἐπικούρειος 和 Στοϊκός（11.97）這兩個詞，但必須對伊壁鳩魯學派和斯多亞學派做一些補充說明。

ἐπικουρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.7 幫助，照顧 幫助 幫助，可能暗示由盟友提供的援助 幫助 ἐπικουρίας οὖν τυχὼν τῆς ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἄχρι τῆς ἡμέρας ταύτης  ‘but to this very day I have been helped by God’  「然而，我蒙上帝的幫助，直到今日」 (徒 26:22)

ἐπικρίνω

(1)

(a)

30.75 思考 決定，作出結論 ［參κρίνω］ 在思考的過程中得出結論，因而可以作出決定 1 下結論；決定；下定決心；宣判；定案 Πιλᾶτος ἐπέκρινεν γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν  ‘Pilate decided to grant their demand’  「於是，彼拉多決定成全他們所求的」 (路 23:24) 有些語言用習語來表達「決定」的過程，例如：「來到思考的盡頭」，或「在心中作出選擇」，或「頭腦看到其目標」。

____________________________________________________

1 ἐπικρίνω可能與κρίνω[a]有區別，更加強調做出的決定。

ἐπιλαμβάνομαι

(1)

(a)

18.2 連接 抓緊，抓住 ［參προσλαμβάνω］ 拉住或抓著，焦點放在該動作的目標 拉住；抓住；牽著 εὐθέως δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἐπελάβετο αὐτοῦ  ‘at once Jesus reached out and took hold of him’  「耶穌立刻伸手拉住他」 (太 14:31) ἐπιλαβόμενος τῆς χειρὸς τοῦ τυφλοῦ ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης  ‘he took the blind man by the hand and led him out of the village’  「耶穌拉著盲人的手，領他到村外」 (可 8:23) 對於一個人握著另一個人的手是為了引領他，或為了拯救他，許多語言都會採用相當不同的詞彙去表達。所需的力度或強度有所不同，所使用的詞彙往往也很不相同。

(b)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, κρατέω, πιάζω, χείρ, χείρ］ 拘留涉嫌非法活動的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 τότε ἐγγίσας ὁ χιλίαρχος ἐπελάβετο αὐτοῦ καὶ ἐκέλευσεν δεθῆναι ἁλύσεσιν δυσίν  ‘then the commander went over to him, arrested him, and ordered him to be tied up with two chains’  「於是，千夫長上前抓住保羅，吩咐人用兩條鎖鏈捆住他」 (徒 21:33)

(c)

27.32 學習 得知某人的錯處 ［參δράσσομαι］ （ἐπιλαμβάνομαι[a]「抓住」18.2 的引申喻意）打聽關於某人的事情，目的是要抓住、逮捕或制伏他 抓住；捉住；設圈套；了解以便抓住 οὐκ ἴσχυσαν ἐπιλαβέσθαι αὐτοῦ ῥήματος ἐναντίον τοῦ λαοῦ  ‘they could not catch him in a thing he said before the people’  「他們無法在他向百姓所說的話上抓到他的把柄」 (路 20:26)

(d)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται  ‘for it is clear that it is not the angels that he helps’  「很明顯地，他不是幫助天使」 (來 2:16) 雖然 ἐπιλαμβάνομαι 在 來 2:16 可能有「幫助」的意思，但普遍接受的解釋是「關切」或「感興趣」（見 30.42）。

(e)

30.42 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 關懷，暗示可能會給予幫助 關懷；關心；幫助；救拔 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται  ‘for it is evident that he is not concerned about angels’  「很明顯地，他不是關心天使」 (來 2:16) 關於 ἐπιλαμβάνομαι 在 來 2:16 的另一種解釋，見 35.1。2

(f)

90.63 語意格 經歷者 ［參ἀπολαμβάνω, λαμβάνω, μεταλαμβάνω］ 經歷一些事件或狀態，往往暗示一些負面價值的東西3 遭受；經歷 ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς  ‘experience eternal life’  「緊握永生」或「經歷永生」 (提前 6:12) 在 提前 6:12 的這個語句中，ἐπιλαβοῦ 無疑也暗示某些與永生的狀態相關聯的活動。

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

2 在來 2:16等上下文中，ἐπιλαμβάνομαι主要或者在很大程度上指內心的關切而不是實際給予幫助。因為這個原因，ἐπιλαμβάνομαι被同時歸類在語義域30和語義域35。

3 90.63所含詞彙（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。與許多標記經歷者關係的動詞一樣，可以採用動詞被動形式結合名詞補語來作對等翻譯。例如：在約 7:23，可以合宜地譯成「人若在安息日受割禮」。

ἐπιλανθάνομαι

(1)

(a)

29.14 記憶及回憶 不記得，忘記 ［參ἐπιλησμονή］ 不記得某一特定事情的資料 忘記；忘掉；不記得 ἓν δέ, τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος  ‘the one thing (I do), however, is to forget what is behind me’  「我只有一件事，就是忘記背後」 (腓 3:13)

(b)

29.17 記憶及回憶 回憶並以適當行動回應 不記得，以致沒有做某事 忘記去做；忘記；忽略；忽視 οὐχὶ πέντε στρουθία πωλοῦνται ἀσσαρίων δύο; καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησμένον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘aren't five sparrows sold for two pennies? Yet, not a single one of them is forgotten by God’  「五隻麻雀不是賣二銅錢嗎？但是上帝一隻也不忘記」 (路 12:6)

ἐπιλέγω  (ἐπιλέγομαι)

(1)

(a)

33.129 溝通 名字 ［參καλέω, λέγω］ 用正式的名稱來提到某人或某物 稱呼；名叫 κολυμβήθρα ἡ ἐπιλεγομένη Ἑβραϊστὶ Βηθζαθὰ  ‘a pool called Bethzatha in the Hebrew language’  「有一個池子，希伯來話叫畢士大」 (約 5:2)

(b)

30.88 思考 選擇，揀選，寧取 為某個特定目的而揀選 選擇；揀選 Παῦλος δὲ ἐπιλεξάμενος Σιλᾶν ἐξῆλθεν  ‘Paul chose Silas and left’  「保羅則揀選了西拉，也出發了」 (徒 15:40)

ἐπιλείπω

(1)

(a)

13.41 是，變成，存在，發生 狀態 開始停止 開始來到結尾；不足；耗盡 ἐπιλείψει με γὰρ διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών  ‘time is running out for me to speak of Gideon’  「我沒有足夠的時間去提基甸」 (來 11:32) 在某些語言中，來 11:32 這裡的時間不足必須轉變為空間不足，例如表達為：「我沒有足夠的篇幅去寫基甸的事」。

ἐπιλείχω

(1)

(a)

23.42 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 用舌頭舔東西 舔 οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ  ‘the dogs came and licked his sores’  「還有狗來舔他的瘡」 (路 16:21) 在一些語言中，可能需要更具體地說明「舔他的瘡」這個語句，譯成「舔他瘡上流出的膿」。

ἐπιλησμονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

29.14 記憶及回憶 不記得，忘記 ［參ἐπιλανθάνομαι］ 不記得某一特定事情的資料 忘記；忘掉；不記得 οὐκ ἀκροατὴς ἐπιλησμονῆς γενόμενος  ‘do not be one who hears and then forgets’  「不是聽了就忘的人」 (雅 1:25)

ἐπίλοιπος

(1)

ον

(a)

63.21 整體，聯合，部分，分開 剩餘部分 ［參κατάλοιπος, λοιπός］ 一個整體所餘下或繼續的一部分，因此組成整體的剩餘部分 1 餘下的；剩餘的；其他的 τὸν ἐπίλοιπον ... χρόνον  ‘the rest of ... the time’  「餘下的光陰」 (彼前 4:2)

____________________________________________________

1 λοιπός[a]、ἐπίλοιπος和κατάλοιπος的意思可能有些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐπίλυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.141 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἐπιλύω, φράζω］ 解釋某事物的意思，暗示所討論的文本是複雜難解的 解釋；意義；解說 πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται  ‘no one can explain by himself a prophecy in the Scriptures’  「聖經裡的一切預言都不可按照自己的意思解釋」 (彼後 1:20) 在 彼後 1:20，ἐπίλυσις 顯然涉及經文的解釋，而不是表述。

ἐπιλύω

(1)

(a)

33.141 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἐπίλυσις, φράζω］ 解釋某事物的意思，暗示所討論的文本是複雜難解的 解釋；意義；解說 κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς ἰδίοις μαθηταῖς ἐπέλυεν πάντα  ‘but when he was alone with his disciples, he would explain everything’  「但是他單獨跟門徒在一起的時候，就向門徒解釋一切」 (可 4:34)

(b)

30.81 思考 決定，作出結論 （ἐπιλύω「解開，鬆開」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）就困難或複雜的事情得出結論 解決（爭端）；解決（問題）；作出決定；斷定 ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται  ‘it will have to be settled in a legal meeting of the citizens’  「可以在市民的合法的集會裡解決」 (徒 19:39a)

____________________________________________________

1 在徒 19:39，ἐπιλύω[b]具有幾個不同的語義特徵，但因為焦點是在問題的最終解決，所以ἐπιλύω在徒 19:39的意思最好在這個子域中進行討論。

ἐπιμαρτυρέω

(1)

(a)

33.262 溝通 見證，證明 ［參μαρτυρέω, μαρτυρία, μαρτύριον］ 提供有關某人或某事件的信息，所提供的信息是說話者直接取得的第一手資料1 見證 δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα παρακαλῶν καὶ ἐπιμαρτυρῶν ταύτην εἶναι ἀληθῆ χάριν τοῦ θεοῦ  ‘I write you this brief letter to encourage you and to witness that this is the true grace of God’  「我簡單地寫了這信……勸勉你們，又見證這是上帝真實的恩典」 (彼前 5:12) 有些語言需要具體指出見證的內容，因此，例如 路 21:13，可能要譯作「這是你們為福音作見證的機會」，或「這是你們宣講福音的機會」，或「這是你們傳講你們所認識的福音的機會」。

____________________________________________________

1 ἐπιμαρτυρέω的意思可能比μὰτυρέω[a]更加具體，語氣更加強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ἐπιμέλεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.44 幫助，照顧 照顧，照應 ［參ἐπιμελέομαι］ 用心照顧，用心關懷 招待；照顧；照應；提供所需要的一切 ἐπέτρεψεν πρὸς τοὺς φίλους πορευθέντι ἐπιμελείας τυχεῖν  ‘he allowed him to visit his friends so as to be provided with what he needed’  「准許他探望朋友，以便他所需要的東西得到供給」 (徒 27:3)

ἐπιμελέομαι

(1)

(a)

35.44 幫助，照顧 照顧，照應 ［參ἐπιμέλεια］ 用心照顧，用心關懷 招待；照顧；照應；提供所需要的一切 ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ  ‘he took him to an inn where he cared for him’  「帶他到一家客棧，在那裡照顧他」 (路 10:34)

(b)

30.40 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 對某些問題或事情給予適當的考慮 思考；關心；給予關注以便作出反應；照管；看顧 εἰ δέ τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδεν, πῶς ἐκκλησίας θεοῦ ἐπιμελήσεται;  ‘if a man does not know how to manage his own family, how can he give proper consideration to (the needs of) God's church?’  「人若不知道怎樣管理自己的家，怎能恰當地照管上帝的教會呢？」 (提前 3:5)

ἐπιμελῶς

(1)

(a)

30.41 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 （ἐπιμελέομαι[b]「思考」30.40 的衍生詞）對一項活動深切關注的態度 仔細地；徹底 ζητεῖ ἐπιμελῶς ἕως οὗ εὕρῃ;  ‘she looks carefully everywhere until she finds it’  「仔細尋找，直至找到」 (路 15:8)

ἐπιμένω

(1)

(a)

85.55 在空間存在 留下，停留 ［參ἐμμένω, καταμένω, μένω］ 待在同一個地方一段時間1 留在；待在 ἐπιμενῶ δὲ ἐν Ἐφέσῳ  ‘but I will stay (here) in Ephesus’  「我還要留在以弗所」 (林前 16:8)

(b)

68.11 時態 繼續 ［參διαμένω, ἐμμένω, μένω, παραμένω, προσμένω］ 繼續進行某個活動或處於某種狀態中 繼續；保持；留在；不住地 ὡς δὲ ἐπέμενον ἐρωτῶντες αὐτόν, ἀνέκυψεν καὶ εἶπεν αὐτοῖς  ‘when they kept on questioning him, he straightened up and spoke to them’  「他們還是不停地問他，耶穌就直起腰來，對他們說」 (約 8:7) 在 約 8:7，ἐπιμένω 也可以理解為繼續留在某地（見 ἐπιμένω[a], 85.55），因此可以譯成「他們站在那裡的時候」。

____________________________________________________

1 這組詞彙之間的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別，特別是因為有其他表達空間的用語而前綴顯得冗餘。

ἐπινεύω

(1)

(a)

33.279 溝通 贊同 表示准許或同意，有時只是點頭示意 同意；答應；允許；贊成 ἐρωτώντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ πλείονα χρόνον μεῖναι οὐκ ἐπένευσεν  ‘they asked him to stay with them a long time, but he would not consent’  「眾人請他多住些日子，他沒有答應」 (徒 18:20)

ἐπίνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.66 思考 打算，企圖，計劃 ［參ἔννοια］ 經過思考而有的意圖或目的 意圖；目的；意念 εἰ ἄρα ἀφεθήσεταί σοι ἡ ἐπίνοια τῆς καρδίας σου  ‘perhaps he will forgive you for having such a purpose in your heart’  「也許你心裡的意念可以得到赦免」 (徒 8:22)

ἐπιορκέω

(1)

(a)

33.464 溝通 發誓，宣誓，許願 發誓要做某事，但之後沒有履行諾言 違背誓言；背誓；發誓而不遵守 Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου  ‘do not swear and fail to keep your oath, but fulfill your oaths before the Lord’  「不可違背誓言；向主許了誓願，就要還願」 (太 5:33) 另見 33.465。

(b)

33.465 溝通 發誓，宣誓，許願 發誓說某事是真的，但自己明知那是假的 起假誓；作偽證 Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου  ‘do not swear falsely, but fulfill your oaths before the Lord’  「不可起假誓。你所起的誓，總要向主償還」 (太 5:33) ἐπιορκέω 在《新約》只出現了一次（太 5:33），在其中難以確定這詞所指的是哪一個意思，但強調履行誓言似乎是指向 ἐπιορκέω[a]（33.464）的意思。無論如何，譯詞所表達的意思需要非常具體，並在上下文中提供足夠的信息，從而清楚說明所指的是違背誓言還是起假誓。

ἐπίορκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.466 溝通 發誓，宣誓，許願 （ἐπιορκέω[b]「起假誓」33.465 的衍生詞）起假誓的人 作假證的人；起假誓的人 δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ καὶ ... ἁμαρτωλοῖς ... ἐπιόρκοις  ‘laws are not made for good people, but for lawbreakers and ... sinners and ... perjurers’  「法律不是為好人制定的，而是為那些不法……犯罪……作假證……等一類的人而定的」 (提前 1:9, 10 [2])

ἐπιούσιος

(1)

ον

(a)

67.183 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ἐφήμερος, καθημερινός］ 每天重複發生的 日常的；每天；日用的；按日；今天所需的 τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον  ‘give us each day our daily bread’  「賜給我們每日的飲食」 (太 6:11) 太 6:11 中的 ἐπιούσιος 也可以理解為：「生存所需要的」，或「每天所需要的」，或「第二天所需要的」，或「將來所需要的」。正如奧利金所說的，很難確定 ἐπιούσιος 的意思的一個原因是：這個詞很可能是福音書作者創作的新詞。 關於 ἐπιούσιος 在 太 6:11 的另一種解釋，見 67.206。

(b)

67.206 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 與說話的那一天是相同的一天 今日；今天；當天 τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον  ‘give us today the food we need for today’  「賜給我們今天所需的飲食」 (太 6:11) 關於 ἐπιούσιος 的其他幾個意思，見 67.183。

ἐπιπίπτω

(1)

(a)

19.43 物理的衝擊力 擠壓 ［參ἐπίκειμαι］ 擠或推 擠向前；推向前 ὥστε ἐπιπίπτειν αὐτῷ ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας  ‘so that all the sick kept pressing toward him in order to touch him’  「所以凡有疾病的，都擠著要摸他」 (可 3:10)

(b)

13.122 是，變成，存在，發生 發生 ［參πίπτω］ 突然發生，暗示發生了不利的、有害的事 發生；臨到 Οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσαν ἐπ᾽ ἐμέ  ‘the insults which they used in insulting you happened to me’  「辱罵你的人的辱罵都落在我身上」 (羅 15:3) 有些語言沒有「辱罵臨到」的說法。在這種情況下，羅 15:3 中這個語句就需要重組為：「他們開始用辱罵你的方式來辱罵我」。

(c)

34.64 聯合 親吻，擁抱 ἐπιπίπτω ἐπὶ τὸν τράχηλον  （習語，直譯：伏在脖子上）通過摟抱某人來表示特別的喜愛 1 抱；擁抱；摟抱 ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν τράχηλον τοῦ Παύλου κατεφίλουν αὐτόν  ‘they hugged Paul and kissed him goodbye’  「抱著保羅親吻，跟他道別」 (徒 20:37) ἐπιπίπτω ἐπὶ τὸν τράχηλον 直譯為「伏在某人脖子上」，可能會帶來嚴重誤解。事實上，在某些語言中，這種直譯非常接近「殺死」的意思，因此應該避免。同時，在 徒 20:37 中不要採用意指「擁抱」和「親吻」的詞彙，以免暗示不恰當的性的暗示。

____________________________________________________

1 習語ἐπιπίπτω ἐπὶ τὸν τράχηλον所表達的愛意和關心似乎強於動詞ἐναγκαλίζομαι（34.63）。

ἐπιπλήσσω

(1)

(a)

33.420 溝通 指責 （ἐπιπλήσσω「打擊」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）表達強烈的反對，以此作為一種懲罰 譴責；斥責；嚴責；責備 Πρεσβυτέρῳ μὴ ἐπιπλήξῃς ἀλλὰ παρακάλει ὡς πατέρα  ‘do not denounce an older man, but appeal to him as if he were your father’  「不可嚴責老年人，要勸他如同父親」 (提前 5:1)

ἐπιποθέω

(1)

(a)

25.18 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιπόθησις, ἐπιποθία］ 渴望某些東西，暗示意識到有缺乏 渴望；切慕；渴慕 Πρὸς φθόνον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκισεν ἐν ἡμῖν  ‘the spirit which he has placed in us longs jealously’ or ‘the spirit that he placed in us is filled with jealous desire’  「他安置在我們裡面的靈，渴慕到嫉妒的地步」或「他安置在我們裡面的靈，滿是嫉妒的渴望」 (雅 4:5)

(b)

25.47 態度及情感 愛，情感，同情 ［參ὁμείρομαι］ 對某人懷有強烈的愛慕之情 愛慕；切慕 αὐτῶν δεήσει ὑπὲρ ὑμῶν ἐπιποθούντων ὑμᾶς  ‘they will pray for you with great affection’  「他們熱切地為你們禱告」 (林後 9:14) 帶英語「affection」（深情；鍾愛）的名詞短語，在某些語言中可以、甚至必須用動詞短語或從句來表達，比如，林後 9:14 可以譯成「他們非常愛你們，並為你們祈禱」。

ἐπιπόθησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.18 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιποθέω, ἐπιποθία］ 渴望某些東西，暗示意識到有缺乏 渴望；渴想；切慕；熱望 ἀναγγέλλων ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἐπιπόθησιν  ‘he told us how much you long (to see me)’  「他……向我們報告……你們怎樣渴望見到我」 (林後 7:7)

ἐπιπόθητος

(1)

ον

(a)

25.48 態度及情感 愛，情感，同情 用於描述對某人的深情思念 情深意切的；想念的；非常親愛的 ἀδελφοί μου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι  ‘my fellow believers whom I love and long for’  「我所親愛、所想念的弟兄們」 (腓 4:1)

ἐπιποθία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.18 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐπιποθέω, ἐπιπόθησις］ 渴望某些東西，暗示意識到有缺乏 渴望；切慕；渴慕；切心想望 ἐπιποθίαν δὲ ἔχων τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν  ‘since I have been longing for so many years to come to (see) you’  「我多年來都很想去你們那裡」 (羅 15:23)

ἐπιπορεύομαι

(1)

(a)

15.83 線性運動 來，來到，到達 ［參ἐπέρχομαι, ἐπιβαίνω］ 移到或臨到，通常有已經到達的含義 來到；到達 τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευομένων πρὸς αὐτὸν  ‘when people kept coming to him from one town after another’  「群眾從各城各地紛紛來見耶穌」 (路 8:4)

ἐπιράπτω

(1)

(a)

48.5 涉及布料的活動 把布縫在一起 縫上；補上 Οὐδεὶς ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπιράπτει ἐπὶ ἱμάτιον παλαιόν  ‘no one sews a piece of new cloth on to an old garment’  「沒有人把新布縫在舊衣服上」 (可 2:21) 在一些社會中，可 2:21 中的這句話是完全沒有意義的，因為人們通常會藉著縫補新布塊來修補舊衣服，有時甚至到了難以分辨那塊是原初布料的地步。因此，翻譯者可能需要提供旁註加以說明。

ἐπιρίπτω

(1)

(a)

15.219 線性運動 投擲，扔掉 把東西拋到某物上1 拋上去；用力拋上去 ἐπιρίψαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια ἐπὶ τὸν πῶλον  ‘they threw their garments on the donkey’  「把自己的外衣搭在驢駒上」 (路 19:35)

(b)

90.18 語意格 責任 ἐπιρίπτω ἐπί  （習語，直譯：拋在……上）使某人承擔某事的責任 使承擔責任；使負責 πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘put upon him all responsibility for your cares’ or ‘make him responsible for all your worries’  「讓他擔當你們的一切憂慮」或「讓他為你們的一切憂慮承擔責任」 (彼前 5:7) 關於這個表達在 彼前 5:7 的另一種解釋，就是把 τὴν μέριμναν ἐπιρίπτω ἐπί 視為一個習語，見 25.250。

(c)

25.250 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 ［參μέριμνα］ τὴν μέριμναν ἐπιρίπτω ἐπί  （習語，直譯：把憂慮拋給）停止憂慮並信靠某人 把自己的憂慮交給；把煩惱留給；將憂慮卸給 πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘put all of your cares upon him’ or ‘give all of your worries to him’ or ‘stop worrying and trust him completely’  「你們要把一切憂慮卸給上帝」或「不要憂慮，要完全信靠他」 (彼前 5:7) 關於這個表達在 彼前 5:7 的另一種解釋，即僅以 ἐπιρίπτω ἐπί 為習語，見 90.18。

____________________________________________________

1 ἐπιβάλλω[a]（15.218）和ἐπιρίπτω（15.219）的意思在某種程度上類似於βάλλω[a]（15.215）和ῥίπτω[a]（15.217）的區別；βάλλω[a]指比較深思熟慮的動作，ῥίπτω[a]所指動作更為快速、更為有力，並且經常更為衝動。

ἐπισείω

(1)

(a)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἀνασείω, ἐκταράσσω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動；唆使；挑唆 ἐπεισείσαντες τοὺς ὄχλους  ‘they incited the crowds’  「他們唆使群眾」（GNT3c-經文校勘欄） (徒 14:19) 這詞是一個異文，只出現在：ἐπεισείσαντες τοὺς ὄχλους「他們挑起眾人的憤怒」（徒 14:19）（GNT3c-校勘欄）。

ἐπίσημος

(1)

ον

(a)

28.31 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 由於正面或負面的特點而廣為人知或突出 出眾的；有名望的；出了名的；出名的；臭名昭著的；聲名狼藉的 εἶχον δὲ τότε δέσμιον ἐπίσημον λεγόμενον [Ἰησοῦν] Βαραββᾶν  ‘at that time there was a notorious prisoner named Jesus Barabbas’  「那時，有個聲名狼藉的囚犯，名叫耶穌．巴拉巴」 (太 27:16) εἰσιν ἐπίσημοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις  ‘they are outstanding among the apostles’  「他們在使徒中是有名望的」 (羅 16:7) 在一些情況下，羅 16:7 中的「有名望的」可以譯成「重要而著名的」，而 太 27:16 中的「出了名的」在一些語言中可以譯成「臭名昭著的」。

ἐπισιτισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

5.1 食物及調味品 食物 ［參ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, τροφή, χόρτασμα］ 任何種類的食物或食糧 1 食物 Ἀπόλυσον τὸν ὄχλον, ἵνα ... εὕρωσιν ἐπισιτισμόν  ‘send the people away so that ... they can find food’  「請打發群眾離去……找東西吃」 (路 9:12) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

ἐπισκέπτομαι

(1)

(a)

30.102 思考 選擇，揀選，寧取 經過仔細調查之後作出選擇或揀選 仔細挑選；仔細調查後選擇 ἐπισκέψασθε δέ, ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτά, πλήρεις πνεύματος  ‘so then, fellow believers, carefully select seven men among you who are known to be full of the Holy Spirit’  「所以弟兄們，要從你們當中慎重選出七個名聲好的人，滿有聖靈的」 (徒 6:3)

(b)

34.50 聯合 探望 ［參θεάομαι, ὁράω］ 基於友誼並帶著幫忙的意圖去看望一個人 看望；探望 καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με  ‘and in prison and you did not visit me’  「我在監獄裡，你們沒有來看望我」 (太 25:43) 關於 ἐπισκέπτομαι 在 太 25:43 中的另一種解釋，見 35.39。

(c)

35.39 幫助，照顧 照顧，照應 ［參ἐπισκοπέω, προνοέω］ 照顧，暗示持續的責任 照顧；看顧；眷顧；顧念 ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με  ‘I was sick and in prison but you would not take care of me’  「我病了，我在監獄裡，你們沒有來照顧我」 (太 25:43) πρῶτον ὁ θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ  ‘God first showed his care for the Gentiles by taking from among them a people for himself’  「上帝從外邦人中間選取人民歸於自己的名下，表明他起初怎樣眷顧他們」 (徒 15:14) 在 太 25:43，ἐπισκέπτομαι 也可以理解為「看望」（見 34.50）。

(d)

85.11 在空間存在 在某個地方 在場，有關心的含意1 親臨幫助；在場幫助；隨時準備援助 Ἐπεσκέψατο ὁ θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ  ‘God has come to help his people’  「上帝來幫助他的百姓！」 (路 7:16)

____________________________________________________

1 ἐπισκέπτομαι是典型的複雜語義單元，既包括在場出現，也包括目的，即幫助。

ἐπισκευάζομαι

(1)

(a)

77.8 準備好 為某一目的而準備或準備好 準備；做好準備；準備好；預備；收拾行李 Μετὰ δὲ τὰς ἡμέρας ταύτας ἐπισκευασάμενοι ἀνεβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘after those days we got ready and went up to Jerusalem’  「過了幾天，我們收拾行裝上耶路撒冷去」 (徒 21:15)

ἐπισκηνόω

(1)

(a)

85.75 在空間存在 居住，定居 ［參σκηνόω］ 來住在某個心理或屬靈意義上的地方（在有些上下文中，可能有臨時安排的含意） 居住；來居住 ἵνα ἐπισκηνώσῃ ἐπ᾽ ἐμὲ ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ  ‘that the power of Christ may come to dwell in me’  「好讓基督的能力來住在我裡面」 (林後 12:9) 在《新約》的語境中，σκηνόω 和 ἐπισκηνόω 本質上是比喻義，因為講論的是屬靈的存在和住處，而不是人的住處或居住。在翻譯時，翻譯者應該盡量保留這種重要的比喻關係，因為它表達了一種重要的方式，表明屬靈的存在和人的存在可以結合在一起。然而，有些語言可能需要採用意思只是「在」或「繼續在」的措辭，因為論到「生活」或「居住」的時候，所採用的可能是一些意思特別具體的用語，例如「同一個鍋吃飯」或「同一扇門進去」。

ἐπισκιάζω

(1)

(a)

14.62 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參κατασκιάζω］ 把某物放在光源和物件之間而產生陰影 投下陰影 νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς  ‘a shining cloud overshadowed them’  「一朵明亮的雲彩遮蓋他們」 (太 17:5) κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν  ‘at least his shadow might fall on one of them’  「至少他的影子可以落在一些人身上」 (徒 5:15) 考慮到名詞 σκιά 和動詞 {L:ἐπισκιάζω} 的含義，「影子」這個元素在 徒 5:15 中出現了語義重複的情況。太 17:5 中那「光明的雲彩」不會產生像 徒 5:15 中那樣的影子，而是界於（1）太陽和（2）耶穌與門徒之間。因此，那「光明的雲彩」更像是一個覆蓋物，而不是一個影子。關於 太 17:5 中這朵「光明的雲彩」是指上帝的舍金納，在 14.49 和 14.50 中已有討論。 {L:ἐπισκιάζω} 在 路 1:35 中用作比喻，指聖靈使馬利亞懷孕的中介角色：πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέκαὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι「聖靈要臨到你身上，至高者的能力要蔭庇你」。 然而在一些語言中，把 {L:ἐπισκιάζω} 直譯為「遮蓋」是不可以的，因此可能需要使用另一些說法，例如：「至高者的能力要臨到你」，或「上帝的能力要臨到你」。在某些語言中，嚴格直譯 路 1:35 中的 {L:ἐπισκιάζω} ，可以被理解為露骨地指性行為，這種解釋應該避免。

ἐπισκοπέω

(1)

(a)

35.39 幫助，照顧 照顧，照應 ［參ἐπισκέπτομαι, προνοέω］ 照顧，暗示持續的責任 照顧；看顧；眷顧；顧念；來看 ἐπισκοποῦντες μή τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ  ‘see to it that no one lacks the benefits of God's kindness’  「要注意不要讓任何人缺乏上帝仁慈的恩惠」 (來 12:15) 關於 ἐπισκοπέω 在 來 12:15 中的另一種解釋，見 30.46。

(b)

30.46 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 仔細考慮某事，暗示要提防該事 謹慎留意；認真注意；仔細考慮；防範 ἐπισκοποῦντες μή τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ  ‘guard against turning back from the grace of God’ or ‘being concerned in order that no one will fail in respect to the grace of God’  「要謹慎，免得有人轉離上帝的恩典」或「要關注，免得有人丟棄上帝的恩典」 (來 12:15) 關於 ἐπισκοπέω 在 來 12:15 的另一種解釋，見 35.39。有些學者認為，來 12:15 中的 ἐπισκοπέω 至少含有類似 ἐπισκοπέω[c] 「負責任，照顧」（53.70）的意思。

(c)

53.70 宗教活動 角色及作用 有責任照顧某人，暗示在教會中擔當比較正式的職責 牧養；負責任；照顧；照管；照料 ποιμάνατε τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ θεοῦ ἐπισκοποῦντες μὴ ἀναγκαστῶς  ‘be shepherds of the flock of God committed to you, being responsible for the care of such and not as a matter of obligation’  「要牧養上帝所付託你們的羊群，甘心樂意地按照上帝的旨意照顧他們，不是出於勉強」 (彼前 5:2) 在 彼前 5:2，ἐπισκοπέω 也可以理解為不是某種正式的責任，而只是一個幫助和服事的角色（見 35.39）。

ἐπισκοπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

34.51 聯合 探望 神聖力量的降臨，為要施與恩惠或施行審判 臨到；眷顧；監察 ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἔγνως τὸν καιρὸν τῆς ἐπισκοπῆς σου  ‘because you did not recognize the time (of God's) coming (to save) you’  「因為你認不出上帝來拯救你的時候」 (路 19:44) δοξάσωσιν τὸν θεὸν ἐν ἡμέρᾳ ἐπισκοπῆς  ‘they will praise God on the day of his coming’  「在主再來的日子，讚美上帝」 (彼前 2:12) 彼前 2:12 中所指的可能是上帝到來統管，或到來施行審判。

(b)

53.69 宗教活動 角色及作用 包含服事和領導等職責的宗教角色 職分；職位；教會領袖的職事；監督的職分 Τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λαβέτω ἕτερος  ‘let someone else take his office’  「願別人取代他的職分」 (徒 1:20) Εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται, καλοῦ ἔργου ἐπιθυμεῖ  ‘if a man is eager to fulfill a ministry as a church leader, he desires an excellent work’  「人如果渴慕履行教會領袖的職事，就是愛慕美好的工作」 (提前 3:1) 見 53.71 的討論。關於 徒 1:20 中 ἐπισκοπή 另一種更有可能的解釋，見 35.40。

(c)

35.40 幫助，照顧 照顧，照應 （ἐπισκοπέω[a]「照顧」35.39 的衍生詞）負責照顧某些人的人的職位 肩負責任的職位；監督的職分 Τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λαβέτω ἕτερος  ‘may someone else take his position of responsibility for the care of (the church)’  「願別人得到他負責照管教會的職位」 (徒 1:20) 雖然在某些經文中，ἐπισκοπή 傳統上被視為一個有權柄的職位，但事實上，這詞的焦點是在照顧別人的責任；在 徒 1:20 的上下文中，所指的顯然是照顧教會的責任（見 53.69）。

ἐπίσκοπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

35.43 幫助，照顧 照顧，照應 有責任去關心別人屬靈需要的人 負責……的人；監護者；監督 ἀλλ᾽ ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιμένα καὶ ἐπίσκοπον τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘but you have now turned to the Shepherd and Keeper of your souls’  「如今卻歸回你們靈魂的牧人和監督了」 (彼前 2:25) 在 彼前 2:25，ἐπίσκοπος 是用在基督身上，毫無疑問，這詞也有 53.71 中 ἐπίσκοπος[b] 的一些相關含義，但是在 彼前 2:25，其重點不在於領導地位，而在於照顧信徒的角色。

(b)

53.71 宗教活動 角色及作用 在教會中作領袖的人 教會領袖；監督 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι ὡς θεοῦ οἰκονόμον  ‘since he is in charge of God's work, the church leader should be without fault’  「他既然作教會的領袖，作上帝工作的管家，就應該是無可指責的」 (多 1:7) 關於 彼前 2:25 中的 ἐπίσκοπος，見 35.43。 在翻譯 ἐπισκοπή[c] (53.69)、ἐπισκοπέω[c] (53.70) 或 ἐπίσκοπος[b] 時，需要盡量包含領導和服事兩種概念；換句話說，既有責任照顧會眾的需要，也有責任指導成員的活動。有些語言可以採用「幫助者」和「領袖」等對應詞。

ἐπισπάομαι

(1)

(a)

53.52 宗教活動 獻身，成為聖潔 （醫學術語）把包皮拉到陰莖末端，藉此掩蓋從前施行的割禮 廢割禮；除掉割禮的印記；掩蓋割損的記號 μὴ ἐπισπάσθω  ‘do not conceal the circumcision’  「不要遮掩割禮的記號」 (林前 7:18) 在一些語言中，按照字面描述去翻譯 ἐπισπάομαι 可能會顯得非常粗俗。另外，這種做法在醫學上看來是不可能的或是荒謬的，因此一般來說，翻譯者可以採用「不要隱藏割禮的記號」，或「不要除去割禮的記號，從而看起來好像沒有行過割禮似的」。很多時候，翻譯者需要加上旁註解釋，讓讀者能夠充分明白。

ἐπισπείρω

(1)

(a)

43.8 農耕 在先前撒過種的地方再撒種 再撒種；在……之上撒種；將種子撒在另一種穀物上面 ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου  ‘an enemy came and sowed weeds where the wheat was’  「敵人來了，把稗子撒在麥子中間」 (太 13:25)

ἐπίσταμαι

(1)

(a)

28.3 知道 知道 掌握關於某人的信息，暗示理解這些信息的重要性 1 知道；明白；曉得；懂得 ὑμεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων ἐν ὑμῖν ἐξελέξατο ὁ θεὸς  ‘you know that a long time ago God chose (me) from among you’  「你們知道上帝早已在你們中間揀選了我」 (徒 15:7) τὸν Παῦλον ἐπίσταμαι  ‘I know about Paul’  「保羅我也認識」 (徒 19:15)

(b)

32.3 理解 理解 擁有或獲得洞察力，焦點在於過程 理解；意識到；真正知道 τετύφωται, μηδὲν ἐπιστάμενος  ‘he is conceited and understands nothing’  「他是自高自大，一無所知」 (提前 6:4)

____________________________________________________

1 ἐπίσταμαι[a]的隱含意思可能是由於ἐπίσταμαι頻繁用來表示「理解」（32.3）。

ἐπίστασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.239 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 長期擔憂和焦慮的狀態 壓力；憂慮；重擔 χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘apart from other things, my daily pressure, my anxiety about all the churches’  「除了其他事情之外，我還掛慮各教會的事，天天承受著壓力」 (林後 11:28) 關於 ἐπίστασις 在 林後 11:28 的另一種解釋，見 35.42。

(b)

39.34 敵意，衝突 反叛 ［參ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπανίστημι, στάσις］ 起來公然反抗權威，意圖推翻它或完全違抗其要求 1 反抗；造反；叛亂 οὔτε ... εὗρόν με ... ἐπίστασιν ποιοῦντα ὄχλου  ‘they did not find me ... organizing a rebellion of the people’  「他們都沒有看見我……組織群眾作亂」 (徒 24:12) ἀποστασία 和 ἐπίστασις[b] 的字義可能會因為前綴的構成不同而略有差異，但是這種觀點並沒有足夠的上下文證據。

(c)

35.42 幫助，照顧 照顧，照應 基於權力的監督責任 負責；照顧；為……掛慮；為……掛心 ἡ ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘my daily responsibility and concern for all the churches’  「我還天天掛心各教會的事」 (林後 11:28) 有人認為 ἐπίστασις 只解作有權柄的職位，然而這權柄是通過監督和關懷他人來體現的。從某種意義上來說，林後 11:28 中 ἐπίστασις 的含義由後面的同位短語 ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν「為眾教會操心」來決定。關於 ἐπίστασις 在 林後 11:28 中的另一種解釋，見 25.239。

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]帶有前綴ἐπι，可能與ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某種程度上的不同，因為前綴可能表示動作是具體指向某個對象，但是並沒有足夠的上下文證據支持這種意思區分。

ἐπιστάτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

87.50 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 地位高的人，尤其因為那人擔當領導的角色 領袖；領導者；老師 Ἐπιστάτα, δι᾽ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν  ‘Master, we worked hard all night long and caught nothing’  「老師，我們整夜勞累，並沒有打著什麼」 (路 5:5)

ἐπιστέλλω

(1)

(a)

33.49 溝通 書面語言 用書信形式與某人溝通 寫信，寫信給 ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι τῶν ἀλισγημάτων  ‘we should write a letter telling them not to eat any food that is unclean’  「我們應該寫信，吩咐他們不可吃……不潔淨的食物」 (徒 15:20)

ἐπιστήμων

(1)

ον

(a)

32.27 理解 理解能力 ［參συνετός］ （ἐπίσταμαι[b]「理解」32.3 的衍生詞）指能夠理解和評價 聰明；有洞察力；有理解力 Τίς σοφὸς καὶ ἐπιστήμων ἐν ὑμῖν;  ‘who is wise and understanding among you?’  「你們中間誰是有智慧有見識的呢？」 (雅 3:13)

ἐπιστηρίζω

(1)

(a)

74.19 能夠，有能力 使某人變得更加堅強，意思是使其在態度或信念上更加堅定不變 使剛強；使更加堅固；堅固 ἐπιστηρίζοντες τὰς ψυχὰς τῶν μαθητῶν  ‘they strengthened the believers’  「他們堅固門徒」 (徒 14:22)

ἐπιστολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

6.63 人工製品 用於標記及書寫的工具 ［參γράμμα］ 寫給一人或多人的、包含文字的物件 信（通常寫在紙莎草紙上） ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεμόνι παρέστησαν καὶ τὸν Παῦλον αὐτῷ  ‘they delivered the letter to the governor and turned Paul over to him’  「把信呈交總督，同時把保羅交給他」 (徒 23:33) 有些語言需要區分作為物件的「信」和作為內容或信息的「信」。在 徒 23:33，焦點是在信件這個物件，而不一定在信件的內容。然而，在大多數上下文中都不能區分作為實物的信件和作為信息的信件（見 33.48）。

(b)

33.48 溝通 書面語言 書面的溝通，通常由一個人寫給一人或多人 1 信；書信；文書；文件；公文 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘then he wrote a letter that went like this’  「千夫長又寫了公文，大意如下」 (徒 23:25) 在 徒 23:25，ἐπιστολή 也可以理解為一件物件（見 6.63），而不是文書的內容或信息。

____________________________________________________

1 ἐπιστολή可指用作溝通方式的物質實體（見6.63），或指寫下來的內容（33.48），但在某些上下文中極難區分ἐπιστολή究竟是哪個意思。

ἐπιστομίζω

(1)

(a)

33.124 溝通 保持沉默 使某人停止說話 禁止說話；阻止某人說話 οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν, οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν  ‘it is necessary to silence them, for they are upsetting whole families’  「你必須禁止這些人說話；因為，他們……破壞了許多家庭」 (多 1:11)

ἐπιστρέφω  (ἐπιστρέφομαι)

(1)

(a)

15.90 線性運動 返回 返回以前所處的地點或區域，重點可能在於轉向 返回；轉身 ἐπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘they returned to Galilee’  「就回加利利」 (路 2:39)

(b)

31.60 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἐπιστροφή, στρέφω］ 改變自己的信仰，焦點在於所轉向的信仰 轉向；相信；接受 πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα  ‘how is it that you want to turn back again to those weak and pitiful ruling spirits?’  「為什麼又要回去找那些軟弱不足的支配之靈呢」 (加 4:9) ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιμένα  ‘now you have returned to the Shepherd’  「如今卻歸回你們……的牧人」 (彼前 2:25) 在 加 4:9 和 彼前 2:25 等經文中，分析其中 στρέφω[g]、ἐπιστρέφω[b] 和 ἐπιστροφή[a] 的含義時，翻譯者很難確定所關注的信念或行為的範圍。對於 彼前 2:25，可以肯定重點是在人際關係。因此，翻譯這些詞彙時不能過多地縮窄其含義，否則必定會損害某些關鍵的語義特徵。

(c)

31.61 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 使人改變信仰，焦點在於所轉向的信仰 使改變信仰；使轉向 πολλοὺς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ κύριον τὸν θεὸν αὐτῶν  ‘he will cause many of the people of Israel to turn to the Lord their God’  「他要使許多以色列人回轉，歸於主—他們的上帝」 (路 1:16)

(d)

41.51 行為及相關狀態 改變行為 ［參ἐπιστροφή］ 朝著特定的方向改變自己的生活方式，有回轉歸向上帝的含義 改變行事方式；轉向上帝；歸向上帝；悔改；回心轉意；回轉過來 μήποτε ἐπιστρέψωσιν καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς  ‘for if they did, they might turn to God and he would forgive them’  「如果他們明白，就可能會轉向上帝，而上帝會赦免他們」 (可 4:12) 在一些語言中，僅僅譯成「改變自己的生活方式」是不夠的，因為這可能是中性的含義，甚至暗示變得更糟。因此，在一些情況下可能需要譯成：「按照上帝的心意改變自己的生活方式」，或「改變自己，按照上帝的心意來生活」。

(e)

25.95 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ἐπιστρέφω καρδίας ἐπί  （習語，直譯：把心轉向）使態度朝積極和可接受的方向轉變 善待；友好對待；使成為可接受的；使……的心轉向 ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων  ‘he will cause fathers to be well-disposed to their children and he will cause disobedient people to accept the way of thinking of the righteous’  「叫父親的心轉向兒女，叫悖逆的人接受義人的思考方式」 (路 1:17)

(f)

16.13 非線性運動 轉身或轉向 轉身；轉向 ἐπιστραφεὶς ἐν τῷ ὄχλῳ ἔλεγεν  ‘turning around in the crowd, he said’  「就在眾人中間轉過來，說」 (可 5:30)

ἐπιστροφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

31.60 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἐπιστρέφω, στρέφω］ 改變自己的信仰，焦點在於所轉向的信仰 轉向；相信；接受；歸信 ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν  ‘they reported how the Gentiles had turned (to God)’  「報告外邦人歸信的事」 (徒 15:3) 在 徒 15:3 等經文中，分析其中 στρέφω[g]、ἐπιστρέφω[b] 和 ἐπιστροφή[a] 的含義時，翻譯者很難確定所關注的信念或行為的範圍。對於 彼前 2:25，可以肯定重點是在人際關係。因此，翻譯這些詞彙時不能過多地縮窄其含義，否則必定會損害某些關鍵的語義特徵。 關於 ἐπιστροφή 在 徒 15:3 中的另一種解釋，見 41.51。

(b)

41.51 行為及相關狀態 改變行為 ［參ἐπιστρέφω］ 朝著特定的方向改變自己的生活方式，有回轉歸向上帝的含義 改變行事方式；轉向上帝；歸向上帝；歸信上帝；歸主；悔改；回心轉意；回轉過來 ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν  ‘they reported how the Gentiles had turned to God’  「報告外邦人歸信上帝的事」 (徒 15:3) 在一些語言中，僅僅譯成「改變自己的生活方式」是不夠的，因為這可能是中性的含義，甚至暗示變得更糟。因此，在一些情況下可能需要譯成：「按照上帝的心意改變自己的生活方式」，或「改變自己，按照上帝的心意來生活」。 關於 ἐπιστροφή 在 徒 15:3 的另一種解釋，見 31.60。

ἐπισυνάγω  (ἐπισυνάγομαι)

(1)

(a)

15.126 線性運動 聚集，召集 ［參ἐπισυναγωγή］ 使聚集到一個特定地點 使聚集在一起；聚集起來 ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου  ‘how often I wanted to gather your people together’  「我多少次想聚集你的人民」 (太 23:37)

(b)

15.124 線性運動 聚集，召集 聚集到一個特定地點 聚集（到） ἦν ὅλη ἡ πόλις ἐπισυνηγμένη πρὸς τὴν θύραν  ‘all the people of the town had gathered at the door’  「全城的人都聚集在門前」 (可 1:33)

ἐπισυναγωγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

15.126 線性運動 聚集，召集 ［參ἐπισυνάγω］ 使聚集到一個特定地點 使聚集在一起；聚集起來 ὑπὲρ τῆς παρουσίας τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡμῶν ἐπισυναγωγῆς ἐπ᾽ αὐτὸν  ‘concerning the coming of our Lord Jesus Christ and our being gathered together to be with him’  「關於我們主耶穌基督的來臨和我們到他那裡聚集」 (帖後 2:1)

(b)

15.128 線性運動 聚集，召集 （ἐπισυνάγομαι「聚集到」15.124 的衍生詞）一個群體的聚集（是 ἐπισυναγωγή[a], 15.126 的主動意義，而不是被動意義） 聚集；集會 μὴ ἐγκαταλείποντες τὴν ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν, καθὼς ἔθος τισίν  ‘do not neglect your assembling as some are doing’  「不可忽略聚會，好像有些人所做的那樣」 (來 10:25)

ἐπισυντρέχω

(1)

(a)

15.134 線性運動 聚集，召集 匆匆地聚集到一個特定地點 匆忙趕到一個地方；蜂擁而至 ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος, ἐπετίμησεν τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ  ‘Jesus noticed that the crowd was thronging toward him, so he gave a command to the evil spirit’  「耶穌看見群眾圍攏過來，就命令那污靈」 (可 9:25)

ἐπισφαλής

(1)

ές

(a)

21.3 危險，冒險，安全，拯救 危險 與造成危險的事物有關 危險的 ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς  ‘the voyage already being dangerous’  「航行已變得很危險」 (徒 27:9)

ἐπισχύω

(1)

(a)

68.71 時態 專心努力去做，全力去做 堅持做某事，暗示持續不斷和非常努力 堅持；堅決要求；極力 οἱ δὲ ἐπίσχυον λέγοντες  ‘they persisted in saying ...’  「他們堅持說」 (路 23:5)

ἐπισωρεύω

(1)

(a)

59.65 數量 增加，減少 （ἐπισωρεύω「堆積」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）大大增加某物的數量 大量增加；堆積；積聚；增添；聚集；召聚 ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσιν διδασκάλους  ‘they will greatly increase for themselves the number of teachers’  「隨心所欲地增添好些教師」 (提後 4:3)

ἐπιταγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.326 溝通 吩咐，命令 ［參διαταγή, διάταγμα］ （ἐπιτάσσω「命令，指示」33.325 的衍生詞）明確地吩咐或命令的事情 吩咐；命令；法令；條例；指令 κατ᾽ ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου θεοῦ ... εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος  ‘by the order of the eternal God ... it is made known to all nations’  「按照永生上帝的命令昭示萬國」 (羅 16:26)

(b)

37.42 控制，管理 運用權力 指揮的權力或權柄 命令權；指揮權；權柄；權威；職權 ἔλεγχε μετὰ πάσης ἐπιταγῆς  ‘rebuke with complete authority’  「運用充分的權柄責備人」 (多 2:15) 多 2:15 中的這個語句也可以譯成：「表明你在責備他們的時候，有充分的權力去下命令」。

ἐπιτάσσω

(1)

(a)

33.325 溝通 吩咐，命令 ［參διατάσσω, προστάσσω, συντάσσω, τάσσω］ 詳細說明必須做什麼1 命令；指示；告訴；吩咐 παρρησίαν ἔχων ἐπιτάσσειν σοι τὸ ἀνῆκον  ‘being bold enough to order you to do what should be done’  「放膽吩咐你做該做的事」 (門 1:8)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思顯然略有區別，特別是在內涵意義上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐπιτελέω

(1)

(a)

68.22 時態 完竣，完成，成就 ［參ἀποτελέω, ἐκτελέω, συντελέω, τελειόω, τελέω］ 使活動成功完成 1 成全；完成；結束；完畢 ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργον ἀγαθὸν ἐπιτελέσει ἄχρι ἡμέρας Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘(God), who began (this) good work in you, will carry it on until it is finished in the day of Christ Jesus’  「那在你們當中開始這美好的工作的，會繼續這工作，直到在基督耶穌的日子把這工作完成」 (腓 1:6)

(b)

13.108 是，變成，存在，發生 發生 為達到某種最後結果而使之發生 實現；引起 εἰδότες τὰ αὐτὰ τῶν παθημάτων τῇ ἐν κόσμῳ ὑμῶν ἀδελφότητι ἐπιτελεῖσθαι  ‘knowing that these same experiences are happening to your fellow believers in the world’  「知道同樣的經歷也發生在你們在世上的眾弟兄身上」 (彼前 5:9)

(c)

45.2 建造，興建 建立或豎立一個建築物，通常是帳篷 建立；豎立；搭建；搭起；支搭；建造 Μωϋσῆς μέλλων ἐπιτελεῖν τὴν σκηνήν  ‘when Moses was about to set up the tent’  「摩西將要搭建帳幕的時候」 (來 8:5)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思無疑存在一些細微的區別，特別是在著重點上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別；不過，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比較強調最終的定局，而ἐπιτελέω[a]可能著重最終的目的。

ἐπιτήδειος

(1)

α，ον

(a)

57.48 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 為某個特定目的所需要或必須的 1 所需要的；所需用的；必須的；不可缺少的 μὴ δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώματος  ‘but you don't give them the things their bodies need’  「不給他們身體所需要的」 (雅 2:16)

____________________________________________________

1 考慮到ἐπιτήδειος在經外希臘文獻中更為一般性的意思，ἐπιτήδειος可以歸類於語義域71「狀態」，因為在《聖經》以外的許多語境中，焦點是在適當性和適合性上，但是，在《新約》出現該詞的一處經文中，即雅 2:16，焦點在於缺乏，即貧窮是缺乏需用物品的持續狀態。

ἐπιτίθημι  (ἐπιτίθεμαι)

(1)

(a)

85.51 在空間存在 放置，安置 ［參ἐπιβάλλω, ἐπίθεσις］ 把某物放在某物上 放在……上，按 ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν  ‘they put on him the cross’  「把十字架擱在他身上」 (路 23:26)

(b)

59.72 數量 相加，相減 ［參προσανατίθημι, προστίθημι］ 在現有的數量上再增加某物 加；添；增加；加添 ἐάν τις ἐπιθῇ ἐπ᾽ αὐτά  ‘if anyone adds anything to them’  「若有人在這預言上加添什麼」 (啟 22:18) 有些語言表達「加添東西」並不困難，但是「加添事件」可能會使重組結構特別困難。例如，路 3:20 可能需要譯成「他先前做了其他許多壞事，但是他還做了這一件」，加 2:6 可能需要譯成「那些有名望的人並沒有說我要在現正做的事上再多做什麼」。

(c)

90.87 語意格 使經歷 使某人遭受某種經歷，通常是通過使用武力 使遭受 πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ  ‘having beaten him, they went away, leaving him half dead’  「把他毒打了一頓，就走了，把他半死不活的丟在那裡」 (路 10:30) πολλάς τε ἐπιθέντες αὐτοῖς πληγὰς ἔβαλον εἰς φυλακὴν  ‘having beaten them thoroughly, they threw them into prison’  「打了許多棍，就把他們下在監裡」 (徒 16:23) ἐπιθήσει ὁ θεὸς ἐπ᾽ αὐτὸν τὰς πληγὰς τὰς γεγραμμένας ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ  ‘God will subject him to the plagues described in this book’  「上帝必將記在這書上的災禍加在他身上」 (啟 22:18) 在 啟 22:18，ἐπιτίθημι 顯然是一個雙關語，帶有兩種不同的意思：「加添」和「使遭受」。在前面的從句 ἐάν τις ἐπιθῇ ἐπ̓ αὐτά 中，意思顯然是「如果任何人在這上面加添什麼」（見 ἐπιτίθημι[b], 59.72），但在第二個從句中，這詞既有加增人的刑罰又有使人遭受刑罰的意思。

(d)

22.27 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 ἐπιτίθημι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον  （習語，直譯：把軛放在頸項上）要求人遵守規章制度，以致給人帶來困難 使人承擔義務；把重擔放在人的背上 νῦν οὖν τί πειράζετε τὸν θεὸν ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν  ‘why do you now want to put God to the test by laying a load on the backs of the believers’ or ‘... by causing the believers so much trouble’  「你們現在為什麼想試探上帝，把……擔子，放在信徒的背上呢？」或「你們現在為什麼想試探上帝，給信徒帶來這麼多麻煩呢？」 (徒 15:10)

(e)

33.128 溝通 名字 ἐπιτίθημι ὄνομα  （習語，直譯：放置一個名字）給……起名，可能暗示額外多給一個名字 起名；取名 ἐπέθηκεν ὄνομα τῷ Σίμωνι Πέτρον  ‘to Simon, he gave the name Peter’  「西門，耶穌給他起名叫彼得」 (可 3:16a)

(f)

57.78 擁有，轉移，交換 給予 ［參προστίθημι］ 把某物交由別人處置 送上；提供；授予 ἐπέθεντο τὰ πρὸς τὰς χρείας  ‘they provided those things that were necessary’  「又給我們提供所需要的東西」 (徒 28:10)

(g)

39.47 敵意，衝突 攻擊 ［參ἐπέρχομαι, ἐφίστημι, κατεφίστημι］ 突然用武力襲擊某人，這是敵對態度帶來的結果 攻擊；襲擊 οὐδεὶς ἐπιθήσεταί σοι τοῦ κακῶσαί σε  ‘no one will assault you to do you harm’  「沒有人會攻擊你使你受傷害」 (徒 18:10) 在許多語言中，「攻擊」的對等譯詞是「開始與……打鬥」，但某些語言中的對等譯詞是「撲向」或「抓住以傷害……」。

____________________________________________________

1 在路 6:14（與可 3:16平行），路加使用ὀνομάζω，就是「起名」的意思（見33.127）。

ἐπιτιμάω

(1)

(a)

33.419 溝通 指責 表達強烈反對某人 斥責；責備 προσλαβόμενος αὐτὸν ὁ Πέτρος ἤρξατο ἐπιτιμᾶν αὐτῷ  ‘Peter took him aside and began to rebuke him’  「彼得就拉他到一邊，開始責備他」 (太 16:22)

(b)

33.331 溝通 吩咐，命令 命令，帶有威脅的意味 命令；吩咐；囑咐；責備；斥責 ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος· καὶ ἐπαύσαντο  ‘he gave a command to the wind and the stormy water, and they quieted down’  「斥責那狂風大浪，風浪就止住，平靜了」 (路 8:24)

ἐπιτιμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

38.6 懲罰，賞賜 懲罰 ［參τιμωρέω, τιμωρία］ 懲罰，暗指使人受到應得的懲處 懲罰；責罰，譴責 ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων  ‘it is enough for this (offender) that he has been punished in this way by most (of you)’  「這樣的人受了大多數人的責罰就已經夠了」 (林後 2:6)

ἐπιτρέπω

(1)

(a)

13.138 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐάω］ 容許某人做某事 任憑；准許 Ἐπέτρεψεν Μωϋσῆς βιβλίον ἀποστασίου γράψαι καὶ ἀπολῦσαι  ‘Moses allowed (a man) to write a divorce notice and send (his wife) away’  「摩西准許寫了休書就可以休妻」 (可 10:4)

ἐπιτροπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

37.40 控制，管理 運用權力 全權執行一項任務或命令 權柄；全權 πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ᾽ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς τῶν ἀρχιερέων  ‘going to Damascus with authority and complete power from the high priests’  「我帶著祭司長的權柄和命令往大馬士革去」 (徒 26:12) 在 徒 26:12，ἐξουσία 和 ἐπιτροπή 兩個詞合在一起，特別強調擁有充分的權柄。

ἐπίτροπος

(1)	ου＜陽＞（ἐπιτρέπω「指導」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》）

(a)

37.86 控制，管理 管理，統治 負責監督工人的人 領班；工頭；管事的 λέγει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ, Κάλεσον τοὺς ἐργάτας  ‘the owner of the vineyard said to his foreman, Call the workers’  「園主對工頭說：『叫工人都來』」 (太 20:8) 「工頭」可以譯成「向工人下達命令的人」，或「給工人分配工作的人」。

(b)

36.5 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參παιδαγωγός］ 有引導、指導和關心職責的人 監護人；領導；嚮導 ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶν καὶ οἰκονόμους  ‘he is under the supervision of those who take care of him and manage his affairs’  「仍是在監護人和管家的手下」 (加 4:2) 要使用一個結合引導和照顧兩種含義的詞彙來翻譯 ἐπίτροπος[b] 和 παιδαγωγός 可能有點困難。事實上，某些語言可能需要採用兩個動詞來表達，例如「引導和幫助」或「通過引導來幫助」或「通過引領來照顧」。

ἐπιτυγχάνω

(1)

(a)

57.60 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 獲得或得到所追求的事物 獲得；得到；取得；領受；到達 τί οὖν; ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν  ‘what then? The people of Israel did not obtain what they were looking for’  「那麼，結果如何呢？以色列人懇切尋求的，他們並沒有得到」 (羅 11:7) οὕτως μακροθυμήσας ἐπέτυχεν τῆς ἐπαγγελίας  ‘he was patient, and so he obtained what (God) had promised’  「他耐心等待，終於獲得上帝所應許的」 (來 6:15) ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν  ‘you strongly desire things, but you cannot obtain (them)’  「你們非常渴望但不能獲得」 (雅 4:2) 在一些上下文中，可以把 ἐπιτυγχάνω 解作基本上相當於經歷某個事件的人，因此相當於 τυγχάνω（見 90.61）。

(b)

90.61 語意格 經歷者 ［參τυγχάνω］ 經歷一些事件（通常是中性的含義） 經歷，發生在……身上 ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν, ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν  ‘what the people of Israel sought, this they did not experience, but the chosen one's did experience it’  「以色列人所尋求的，他們沒有得著，但是蒙揀選的人得著了」或「以色列人所尋求的，並沒有發生在他們身上；但是蒙揀選的人卻經歷了」 (羅 11:7) 關於 ἐπιτυγχάνω 在 羅 11:7 中的另一種解釋，見 57.60。

ἐπιφαίνω  (ἐπιφαίνομαι)

(1)

(a)

14.39 自然界的事件及狀態 光 ［參ἐπιφαύσκω, φωτίζω］ 使光照到物體上，把它照亮 照亮；照耀 ἐπιφᾶναι τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις  ‘to shine upon those seated in darkness and the shadow of death’  「要照亮坐在黑暗中死蔭裡的人」 (路 1:79) 表達使光照射在一個物體上的語句，往往涉及明確的使役元素，例如：「使光照射在……」，或「使照射」，或「使明亮」，或「使……在光之下」。

(b)

24.21 感官事件及狀態 看 ［參ἐπιφάνεια］ 向某人或在某個地方顯明 顯明；顯出；出現 μήτε δὲ ἡλίου μήτε ἄστρων ἐπιφαινόντων ἐπὶ πλείονας ἡμέρας  ‘for many days neither sun nor stars appeared’  「許多天都沒有看到太陽和星辰」或「太陽和星辰許多天都沒有出來」 (徒 27:20)

ἐπιφάνεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

24.21 感官事件及狀態 看 ［參ἐπιφαίνω］ 向某人或在某個地方顯明 顯明；顯出；出現 καὶ πᾶσιν τοῖς ἠγαπηκόσιν τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ  ‘and to all those who love his appearing’  「凡愛慕他顯現的人」 (提後 4:8)

ἐπιφανής

(1)

ές

(a)

79.22 物體的特徵 榮美的 形容是榮耀的或奇妙的，因為是明顯和自明的 榮耀的；奇妙的；輝煌的；威榮的；顯赫的；明顯的 πρὶν ἐλθεῖν ἡμέραν κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ  ‘before the great and wonderful day of the Lord appears’  「在主那偉大奇妙的日子來到以前」 (徒 2:20)

ἐπιφαύσκω

(1)

(a)

14.39 自然界的事件及狀態 光 ［參ἐπιφαίνω, φωτίζω］ 使光照到物體上，把它照亮 照亮；照耀 καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός  ‘and Christ will shine upon you’  「基督就要照亮你」 (弗 5:14) 表達使光照射在一個物體上的語句，往往涉及明確的使役元素，例如：「使光照射在……」，或「使照射」，或「使明亮」，或「使……在光之下」。

ἐπιφέρω

(1)

(a)

90.94 語意格 使經歷 使某人經歷某事，暗示使用權威 導致；施加 μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν;  ‘God doesn't do wrong, does he, when he punishes us?’ or ‘... when he causes us to experience his anger?’  「上帝懲罰我們，是他不義嗎？」或「當他使我們遭受他的忿怒，是他做錯了嗎？」 (羅 3:5)

ἐπιφωνέω

(1)

(a)

33.77 溝通 說話，談話 ［參ἀναφωνέω, φωνέω］ 以相當大的音量高聲說話1 高聲呼喊；大聲叫喊 ἄλλοι δὲ ἄλλο τι ἐπεφώνουν ἐν τῷ ὄχλῳ  ‘some in the crowd shouted one thing; others, something else’  「人群當中有的喊這個，有的喊那個」 (徒 21:34)

____________________________________________________

1 ἀναφωνέω的音量可能比φωνέω[b]高，ἐπιφωνέω可能更偏重於內容或接受信息的人，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐπιφώσκω

(1)

(a)

14.41 自然界的事件及狀態 光 ［參ἀνατέλλω］ 清晨時分從黑暗變為光明 破曉；變光亮 τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων  ‘as it was dawning on the first day of the week’  「在一週的第一天，黎明的時候」 (太 28:1) 有些語言把破曉分成多個時間段。第一個階段可能只是東方出現微光；第二個階段是能夠清楚地看見東西；第三個階段是天空中出現光束或朝霞，隨即是日出。通常，這些時間段的其中一個表達方式會較為普遍地使用，因此，對於任何從黑暗到光明的過渡，採用這樣的表達方式可能是令人滿意的。

ἐπιχειρέω

(1)

(a)

68.59 時態 嘗試，試圖 企圖做某事，但不一定沒有成功 從事；想；企圖；試著 ἐπεχείρησαν δέ τινες καὶ τῶν περιερχομένων Ἰουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘some Jews who travelled and drove out evil spirits also undertook to use the name of the Lord Jesus to do this’  「那時，有些周遊趕鬼的猶太人，也試圖用主耶穌的名來做這事」 (徒 19:13)

ἐπιχέω

(1)

(a)

47.6 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 使倒在或使流在 倒在 κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον  ‘he bound up his wounds, pouring on oil and wine’  「上前用油和酒倒在他的傷處，包裹好了」 (路 10:34)

ἐπιχορηγέω

(1)

(a)

35.31 幫助，照顧 供應，支持 ［參ἐπιχορηγία, χορηγέω］ 提供任何必要的東西以幫助或滿足某人的需要 提供；支援；供應……的需要；供給；賜給 ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπόρον τῷ σπείροντι καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσει ..  ‘and (God), who supplies seed for the sower and bread to eat, will also supply ...’  「供應種子給撒種的，又供應糧食給人吃的那一位，將要供給你們」 (林後 9:10)

(b)

59.74 數量 相加，相減 在已有的事物之上再加上某物 加添；加上 ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν  ‘add goodness to your faith’  「有了信心，又要加上德行」 (彼後 1:5)

ἐπιχορηγία

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.31 幫助，照顧 供應，支持 ［參ἐπιχορηγέω, χορηγέω］ 提供任何必要的東西以幫助或滿足某人的需要 提供；支援；供給 οἶδα γὰρ ὅτι τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν διὰ τῆς ὑμῶν δεήσεως καὶ ἐπιχορηγίας τοῦ πνεύματος Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘for I know that because of your prayers and what the Spirit of Jesus Christ will provide for, I shall be set free’  「因為我知道，這事藉著你們的祈禱和耶穌基督的靈的供給，終必使我得到釋放」 (腓 1:19)

ἐπιχρίω

(1)

(a)

47.15 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參ἐγχρίω］ 擦上、塗抹藥膏或油之類的物質 1 擦上；塗抹 πηλὸν ἐποίησεν καὶ ἐπέχρισέν μου τοὺς ὀφθαλμοὺς  ‘he made some mud and rubbed it on my eyes’  「他和了泥抹我的眼睛」 (約 9:11)

____________________________________________________

1 ἐγχρίω的意思可能與ἐπιχρίω略有不同，ἐγχρίω主要指在裡面塗抹，ἐπιχρίω主要指在外面塗抹，不過兩個詞彙所涉及的過程基本上是相同的。

ἐποικοδομέω

(1)

(a)

45.5 建造，興建 在特定的地點建造或建築某物 建造在……之上；在上面建造 θεμέλιον ἔθηκα, ἄλλος δὲ ἐποικοδομεῖ  ‘I laid the foundation and another man is building upon it’  「我立好了根基，別人在上面建造」 (林前 3:10a)

(b)

74.15 能夠，有能力 增加某人或某物的潛力，重點在所涉及的過程上 使剛強；使更加能夠；堅固；堅立；建立；建造；造就 ἐποικοδομοῦντες ἑαυτοὺς τῇ ἁγιωτάτῃ ὑμῶν πίστει  ‘build yourselves up on your most holy faith’ or ‘... by means of your most holy faith’  「在你們至聖的信仰上建立自己」或「用你們至聖的信仰建立自己」 (猶 1:20a)

____________________________________________________

1 在林前 3:10和猶 1:20，ἐποικοδομέω顯然作為比喻義使用，因為上下文本身是比喻性的，但是，ἐποικοδομέω和θεμέλιον應該按正常意義來理解。

ἐπονομάζω  (ἐπονομάζομαι)

(1)

(a)

33.132 溝通 名字 用名字、頭銜或屬性將自己分類 自稱；把自己視為；稱為 Εἰ δὲ σὺ Ἰουδαῖος ἐπονομάζῃ  ‘and if you call yourself a Jew’  「如果你自稱猶太人」 (羅 2:17)

ἐποπτεύω

(1)

(a)

24.45 感官事件及狀態 看 觀察某事物，暗示有目的和持續地去做 觀察；看見 ἐποπτεύσαντες τὴν ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑμῶν  ‘for they will observe how pure and reverent your conduct is’  「因為他們看見你們敬畏和純潔的品行」 (彼前 3:2) 在一些語言中，短語「他們會觀察到」（彼前 3:2）可以表達為：「他們會持續地看見」或「他們會時常看見」。

ἐπόπτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

24.46 感官事件及狀態 看 ［參αὐτόπτης］ 親眼目睹某個事件的發生，因此對事件有個人認識的人；人可以期望這人去證實該事件曾經發生 擊證人；目睹事情經過的人 ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος  ‘with our own eyes we saw his greatness’  「我們曾親眼看見他的偉大」 (彼後 1:16)

ἔπος

(1)

(a)

33.139 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ὡς］ ὡς ἔπος εἰπεῖν  （習語，直譯：如同說一句話）一種表達，用來引入另一種說法，作為對所講內容的解釋 可說；可以說；可有這樣說；從某種意義上說 καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν, δι᾽ Ἀβραὰμ καὶ Λευὶ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται  ‘and in a sense, through Abraham even Levi, who receives the tenth, paid the tenth’  「甚至可以這樣說，連那接受十分之一的利未，也藉著亞伯拉罕繳納了十分之一」 (來 7:9)

ἐπουράνιος

(1)

ον

(a)

1.8 地理物體及特徵 地面之上的地方 （ οὐρανός[a]「天空」1.5 的衍生词）位於天上的或與天空有關的 天上的；天空的 σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια  ‘there are celestial bodies and there are terrestrial bodies’  「有天上的形體，也有地上的形體」 (林前 15:40) 有關 ἐπουράνιος 作為習語的一部分，參 1.26。

(b)

1.12 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參οὐράνιος］ （οὐρανός[b]「天堂」1.11 的衍生詞）與天堂有關的或位於天上的 天上的；在天上；屬天的 οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ ... πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘for we are not fighting against human beings, but ... against the wicked spiritual forces in the heavenly realms’  「因為我們不是跟血肉凡人爭戰，而是跟……天上的邪靈爭戰」 (弗 6:12a) προσεληλύθατε ... πόλει θεοῦ ζῶντος, Ἰερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ  ‘you have come ... to the city of the living God, the Jerusalem in heaven’  「你們是來到……永生上帝的城，就是天上的耶路撒冷」 (來 12:22) 衍生詞 οὐράνιος 和 ἐπουράνιος[b] 本質上等同於語義複合詞，就是把「天」作為天上居所的語義元素，和另一個指定位置或關係的語義元素結合起來。這些用詞經常被譯為「在天上」、「從天上來」或「屬天的」。

(c)

12.17 超自然生物及力量 超自然生物 （οὐρανός[c]「上帝」12.16 的衍生詞）指源於上帝的 從上帝來的 κλήσεως ἐπουρανίου μέτοχοι  ‘those who share in the calling from God’  「同蒙上帝選召的信徒朋友們」 (來 3:1) 雖然可以把 來 3:1 理解為「從天上來的呼召」，但是根據經常提及的「呼召」，似乎更應該認識到在這段上下文中使用 ἐπουράνιος，只是代替直接提及上帝。因此，這段經文其實可以翻譯為：「那些蒙上帝呼召的人」，或「上帝呼召的那些人」。

(d)

1.26 地理物體及特徵 天體 ［參σῶμα］ σῶμα ἐπουράνιον  （習語，直譯：天體；在《新約》中只以複數形式出現 2）天空中的發光體：太陽、月亮，以及其他行星和恆星 天上的形體 σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια· ἀλλ᾽ ἑτέρα μὲν ἡ τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων  ‘there are heavenly bodies and earthly bodies; there is a beauty that belongs to heavenly bodies, and another kind of beauty that belongs to earthly bodies’  「有天上的形體，也有地上的形體；但天上的形體有屬於它們的美，地上的形體又有另一種屬於它們的美」 (林前 15:40) 另參 1.8。 短語 σῶμα ἐπουράνιον 是一個極為通用的詞彙，其複數形式有時可以譯作「天上的光體」，但在更多情況下可能需要指明是「日、月、星」等不同的天體。在某些語境中，翻譯者可能也想指明那些行星，常稱之為「流蕩的星」或「移動的星」（英語 planet「行星」一詞便是源於意為「遊蕩者」的希臘詞）。當然，這些天體並不是流星或彗星。

____________________________________________________

1 在弗 6:12，形容詞性的衍生詞ἐπουράνιος應該解作邪惡靈界力量所在的天空區域的名稱；考慮到這些邪惡力量的超自然性質，以及這些力量似乎在挑戰上帝及其天軍，因此這些力量應該與天上的世界相關聯，而非僅僅與天空關聯。

2 短語σῶμα ἐπουράνιον的語義分析有兩個可能性：一是把它視為一個固定詞組，從而成為一個習語或詞彙單元；雖然這詞組的語義焦點落在首詞σῶμα上，但由於這個短語只限於指太陽、月亮、行星和恆星，因此應被視為語義外向的（semantically exocentric），詞組的意思不能從組成的字詞構建出來。二是把它視為一種語義內向（semantically endocentric）的表達，也就是一個普通詞組，其意思可以從組成的字詞構建出來。後者的理解是合理的，因為σῶμα具有「身體；對象」的非常一般性的意思。

ἑπτά

(1)

(a)

60.16 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的七個實例 七 παραλαμβάνει μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύματα  ‘he takes along with him seven other spirits’  「就去另帶了七個靈來」 (太 12:45) Ἰωάννης ταῖς ἑπτὰ ἐκκλησίαις ταῖς ἐν τῇ Ἀσίᾳ  ‘John to the seven churches that are in Asia’  「約翰寫信給亞細亞的七個教會」 (啟 1:4) 古時，「七」是一個特別重要的神聖數字，特別是在《啟示錄》的一些經文中清楚可見。

ἑπτάκις

(1)

(a)

60.73 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） 發生了七次 七次 ἕως ἑπτάκις  ‘as many as seven times’  「七次之多」 (太 18:21) καὶ ἐὰν ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἁμαρτήσῃ εἰς σὲ  ‘even if he sins seven times a day against you’  「如果他一天七次得罪你」 (路 17:4) 在《馬太福音》和《路加福音》中，ἑπτάκις 也可以理解為一個相對較大的數字，即大於人們所預期的數字。

ἑπτακισχίλιοι

(1)

αι，α

(a)

60.44 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的七千個實例 七千 Κατέλιπον ἐμαυτῷ ἑπτακισχιλίους ἄνδρας  ‘seven thousand men remained to me’  「我為自己留下七千人」 (羅 11:4)

Ἔραστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.122a 人名及地名 人名 跟隨保羅旅行傳道的同工 以拉都；《思》厄辣斯托

(b)

93.122b 人名及地名 人名 哥林多城內管銀庫的基督徒 以拉都；《思》厄辣斯托

ἐραυνάω

(1)

(a)

27.34 學習 嘗試學習 ［參ζητέω, ζήτησις］ 嘗試通過仔細調查或搜索來了解某事 嘗試了解；搜索；尋求；尋找信息；查考 ἐραύνησον καὶ ἴδε ὅτι ἐκ τῆς Γαλιλαίας προφήτης οὐκ ἐγείρεται  ‘search (the Scriptures) and you will learn that no prophet ever comes from Galilee’  「你去查考就知道，加利利是不出先知的」 (約 7:52) ὁ δὲ ἐραυνῶν τὰς καρδίας οἶδεν τί τὸ φρόνημα τοῦ πνεύματος  ‘he who searches the heart knows what the thought of the Spirit is’  「那鑒察人心的，明白聖靈的心意」 (羅 8:27) 對於「查考聖經」這個表達，有些語言對「查考」的對等譯法是「仔細閱讀」或「認真學習」。

ἐργάζομαι

(1)

(a)

42.41 執行，從事 工作，勞碌 ［參ποιέω］ 從事耗費大量精力的活動 工作；做工；辛勞工作；勞動 ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνι  ‘go, work in the vineyard today’  「今天到葡萄園裡做工去」 (太 21:28)

(b)

57.198 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ἐργασία］ 參與商業活動，重點是所做的工作 做生意；做買賣；做貿易；工作；商業 πορευθεὶς ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν ἠργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐκέρδησεν ἄλλα πέντε  ‘the one who had received the five coins went and traded with them and earned another five’  「那領五千的立刻拿去做買賣，另外賺了五千」 (太 25:16)

(c)

90.47 語意格 可數事件的施事者 ［參κατεργάζομαι］ 用於標記可數算的事件的施事者關係，可能有全面性的含義 做；行 ὁ φοβούμενος αὐτὸν καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην  ‘who reveres him and does what is right’  「那敬畏他而行義的人」 (徒 10:35)

(d)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐνεργέω, ἐπάγω, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某個狀態 1 使；導致；造成；引起 οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν  ‘those who cause wickedness’  「你們這些作惡的人」 (太 7:23) 太 7:23 中的 ἐργάζομαι 也可以解釋為 ἐργάζομαι[c]（見 90.47）。

____________________________________________________

1 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

ἐργασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

41.20 行為及相關狀態 行為，品行 （ἐργάζομαι[a]「從事，工作」42.41 的衍生詞）從事某種活動或行為 從事；實行；行為 ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ εἰς ἐργασίαν ἀκαθαρσίας πάσης  ‘they gave themselves to vice to practice all kinds of indecency’  「他們放縱情慾，做各種污穢的事」 (弗 4:19)

(b)

57.198 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ἐργάζομαι］ 參與商業活動，重點是所做的工作 做生意；做買賣；做貿易；工作；商業 ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν  ‘realize that our prosperity comes from this business’  「你們知道我們是倚靠這生意發財的」 (徒 19:25)

(c)

57.193 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 從商業或活動中獲利 賺錢；獲利；獲得收益；利益 ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν  ‘when her owners realized that their hope of making money was gone’  「她那些主人看見賺錢的希望沒了」 (徒 16:19)

ἐργάτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

42.43 執行，從事 工作，勞碌 （ἐργάζομαι[a]「從事，工作」42.41 的衍生詞）做工的人 工人；做工的人 ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ  ‘for the workman is worthy of his pay’  「因為工人得工錢是應當的」 (路 10:7)

(b)

41.21 行為及相關狀態 行為，品行 （ἐργάζομαι[a]「從事，工作」42.41 的衍生詞）特別從事一種特定活動的人 工人；做某事的人；從事……的人 πάντες ἐργάται ἀδικίας  ‘all workers of wickedness’ or ‘all who engage in wickedness’  「你們所有邪惡的工人」或「你們這一切行邪惡的人」 (路 13:27)

ἔργον

(1)

ου＜中＞

(a)

42.11 執行，從事 做，執行 ［參ἐνέργημα］ （ἐνεργέω[a]「發生作用，工作」42.3 的衍生詞）完成的工作，重點可能放在所使用的能力或努力上 行動；行為；工作；所做的事；所行的 Πολλὰ ἔργα καλὰ ἔδειξα ὑμῖν  ‘I have done many good deeds before you’  「我在你們面前做了許多好事」 (約 10:32)

(b)

42.42 執行，從事 工作，勞碌 人通常做的事 工作；任務；使命；家務 δοὺς τοῖς δούλοις αὐτοῦ τὴν ἐξουσίαν ἑκάστῳ τὸ ἔργον αὐτοῦ  ‘giving the responsibility to his servants, to each one his particular work (to do)’  「把職責交給僕人們，分派各人的工作」 (可 13:34)

(c)

42.12 執行，從事 做，執行 一個人活動或工作的結果或成果 工藝；作品；手所造的 οὐ τὸ ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν κυρίῳ  ‘are you not the result of what I have done in the Lord?’  「你們不是我在主裡面工作的成果嗎？」 (林前 9:1)

ἐρεθίζω

(1)

(a)

88.168 道德倫理素質及相關行為 充滿怨恨，懷恨在心 使某人心存怨恨 使懷恨；使某人懷著怨氣 μὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν  ‘do not cause your children to become resentful’  「不要使兒女心懷怨恨」 (西 3:21)

(b)

90.55 語意格 以動詞來標記的使役施事者 ［參παροξυσμός］ 用於標記一種使役關係，暗示刺激了在動機或態度上的改變 引起；鼓勵 τὸ ὑμῶν ζῆλος ἠρέθισεν τοὺς πλείονας  ‘your eagerness has caused most of them (to want to help)’  「你們的熱心就激勵了許多人」 (林後 9:2a) 林後 9:2b 中的相關行動，來自於前面的 林後 9:1-林後 9:2a 的說明。

____________________________________________________

1 在林後 9:2，很難確定ἐρεθίζω在多大程度上是「鼓勵」或「激動」的意思。在這處上下文中，ἐρεθίζω可能保留了相當多的通常意思（見88.168）。但是，在林後 9:2，詞彙的原始意思也可能已經基本上喪失，或者至少減弱到主要作為使役關係的標記。在來 10:24，παροξυσμός也可能基本減弱到使役關係的標記，即意思是「使人愛和行善」；但是，因為在這個例子中，部分焦點似乎是在心理因素上，因此可以把παροξυσμός譯成「鼓勵」。

ἐρείδω

(1)

(a)

15.5 線性運動 移動，來／去 變得不能移動 膠住不動；緊緊卡住 ἡ μὲν πρῷρα ἐρείσασα ἔμεινεν ἀσάλευτος  ‘the prow became jammed fast and remained immovable’ or ‘the front part of the ship got stuck and could not be moved’  「船頭膠住不動」或「船頭卡住不能移動」 (徒 27:41)

ἐρεύγομαι

(1)

(a)

33.192 溝通 通知，宣佈 以突然而強調的方式宣佈（暗示脫口而出） 宣告；宣佈 ἐρεύξομαι κεκρυμμένα ἀπὸ καταβολῆς [κόσμου]  ‘I will announce (to them) things unknown since the creation of the world’  「我要向他們宣告創世以來隱藏的事」 (太 13:35)

ἐρημία

(1)

ας＜陰＞

(a)

1.86 地理物體及特徵 無人居住或人煙稀少的地區 ［參ἔρημος］ 大部分荒無人煙的地區，通常植被稀疏（對比於 πόλις[a] 「人口集中的地區」，1.88） 曠野；荒野；荒涼的地方 κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ  ‘dangers in the desert’  「曠野的危險」 (林後 11:26) 短語 ἄνυδρος τόπος（太 12:43；路 11:24）直譯為「沒有水的地方」，是一個固定短語，意思相當於 ἐρημία，可以譯為「曠野」或「無人居住的野外」。 在整本《新約》中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 的關注點是無人居住而不是植被稀疏，不過在中東地區，這兩個特徵在生態學上確實是密切關聯的。 在大多數語言中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 可以用一個表示很少人或無人居住之地的詞語或短語來表達。一般來說，使用這樣的措辭，會比使用意為「不毛之地」或「沙土之地」的詞語要好得多，因為在某些語言中，這些詞語可能僅僅指森林中的一片空地，或沿著河岸的沙灘。然而，為生活在叢林地區的人翻譯時，可能需要增加一個註腳，說明新約時期的 ἐρημία 的情況。

ἔρημος

(1)

ον

(a)

85.84 在空間存在 居住，定居 形容某個地方沒有居民，無人居住 無人居住的；廢棄的 ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος  ‘your house will be left uninhabited’  「你們的房屋將被廢棄，無人居住」 (太 23:38) Γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος  ‘may his house become uninhabited’  「願他的房屋荒無人煙」 (徒 1:20)

(b)

1.86 地理物體及特徵 無人居住或人煙稀少的地區 ［參ἐρημία］ 大部分荒無人煙的地區，通常植被稀疏（對比於 πόλις[a] 「人口集中的地區」，1.88） 曠野；荒野；荒涼的地方 ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾽ ἰδίαν  ‘Jesus left that place in a boat and went to a lonely place by himself’  「耶穌……就上船，離開那裡，獨自到荒野去」 (太 14:13) ἐὰν οὖν εἴπωσιν ὑμῖν, Ἰδοὺ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστίν  ‘if then they say to you, Look, he is in the desert’  「若有人對你們說：『看哪，基督在曠野裡！』」 (太 24:26) 短語 ἄνυδρος τόπος（太 12:43；路 11:24）直譯為「沒有水的地方」，是一個固定短語，意思相當於 ἐρημία，可以譯為「曠野」或「無人居住的野外」。 在整本《新約》中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 的關注點是無人居住而不是植被稀疏，不過在中東地區，這兩個特徵在生態學上確實是密切關聯的。 在大多數語言中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 可以用一個表示很少人或無人居住之地的詞語或短語來表達。一般來說，使用這樣的措辭，會比使用意為「不毛之地」或「沙土之地」的詞語要好得多，因為在某些語言中，這些詞語可能僅僅指森林中的一片空地，或沿著河岸的沙灘。然而，為生活在叢林地區的人翻譯時，可能需要增加一個註腳，說明新約時期的 ἐρημία 的情況。

(c)

ἔρημος τῆς Ἰουδαίας  ἔρημος τῆς Ἰουδαίας 猶太的曠野

(d)

35.55 幫助，照顧 遺棄，放棄 被拋棄或被遺棄的人的狀態 被拋棄的；被遺棄的 πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα  ‘the woman who was deserted will have more children than the woman living with her husband’  「因為棄婦的兒女眾多，多過與丈夫同住的婦人」 (加 4:27) 翻譯 加 4:27 中的 ἔρημος 時有必要明確指出，「被拋棄的婦人」是指被丈夫拋棄的婦人。

ἐρημόω  (ἐρημόομαι)

(1)

(a)

20.41 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ἐρήμωσις］ 遭受毀滅，有被廢棄的含義 被毀滅；遭受毀滅；荒涼 μιᾷ ὥρᾳ ἠρημώθη ὁ τοσοῦτος πλοῦτος  ‘such great wealth has been destroyed within a single hour’  「一時之間，這麼大量的財富就被毀滅了」 (啟 18:17)

ἐρήμωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

20.41 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ἐρημόω］ 遭受毀滅，有被廢棄的含義 被毀滅；遭受毀滅；荒涼 Ὅταν δὲ ἴδητε κυκλουμένην ὑπὸ στρατοπέδων Ἰερουσαλήμ, τότε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρήμωσις αὐτῆς  ‘when you see Jerusalem surrounded by armies, then you will know that she will soon be destroyed’  「當你們看見耶路撒冷被軍隊圍困，就知道它快要被毀滅了」 (路 21:20)

(b)

53.38 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參βδέλυγμα］ τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως  （源自希伯來文的固定短語，直譯：帶來荒涼的可憎之物）污穢聖地、令人憎惡的事物，從而導致聖地被上帝棄絕，以致荒涼 帶來荒涼的可憎之物；導致污穢的可怕事物；毀滅性的可憎之物 Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ... ἑστὸς ἐν τόπῳ ἁγίῳ  ‘when you see the desolating abomination ... standing in the holy place’  「你們看見……那『毀滅性的可憎之物』站在神聖地方的時候」 (太 24:15) 有些語言在翻譯 βδέλυγμα 時，可能需要採用「上帝所憎惡的」，或「上帝所恨惡的」，甚至是「使上帝發怒的」等表達。因此，ἐρημώσεως 可以譯成「使人棄絕」或「使某物被丟棄」。在一些語言中，整個短語可以譯成「上帝憎惡且使某物被丟棄的」，或「……且使某地荒涼的」。

ἐρίζω

(1)

(a)

33.447 溝通 爭辯，爭吵 ［參ἔρις］ 表達不同的意見，至少有某種程度的敵對或敵意 爭論；爭吵；爭辯；爭競 οὐκ ἐρίσει οὐδὲ κραυγάσει  ‘he will not argue or shout’  「他不爭吵，不喧嚷」 (太 12:19)

ἐριθεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.167 道德倫理素質及相關行為 充滿怨恨，懷恨在心 基於嫉妒和競爭而產生的怨恨情緒 自私的野心；結黨；競爭；怨恨 τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας καὶ ἀπειθοῦσιν τῇ ἀληθείᾳ  ‘others are selfishly ambitious and reject what is right’  「那些自私自利、拒絕真理……的人」 (羅 2:8) οἱ δὲ ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν  ‘others proclaim Christ out of a feeling of rivalry’  「其他人傳講基督是出於爭競」 (腓 1:17) 關於 ἐριθεία 在 腓 1:17 中的另一種解釋，見 39.7。 「競爭」的意思可以表達為「想要比別人更好」或「想要讓人們認為他們更好」。「自私的野心」的意思可以譯成「他們所做的不過是讓他們自己看起來更加高大」或「他們所做的全是為了他們自己」。

(b)

39.7 敵意，衝突 對抗，敵意 感到敵意或反對 敵意；反對；敵對 οἱ δὲ ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν  ‘but they announce Christ out of a sense of hostility’  「他們傳講基督是出於敵意」 (腓 1:17) 在 腓 1:17，ἐριθεία 也可以理解為「自私的野心」或「敵對」（見 88.167）。

ἔριον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.15 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 綿羊身上的長卷毛 羊毛 ἡ δὲ κεφαλὴ αὐτοῦ καὶ αἱ τρίχες λευκαὶ ὡς ἔριον λευκὸν  ‘his head and his hair were as white as white wool’  「他的頭與髮皆白，如白羊毛」 (啟 1:14) 在 啟 1:14 和 來 9:19 中，ἔριον 也可能指沒有紡織的羊毛；因此，ἔριον「已加工的羊毛」被歸類為人工製品（6.171）。

(b)

6.171 人工製品 布料、皮革及製成物品 經過加工的綿羊毛 毛線；絨線 μετὰ ὕδατος καὶ ἐρίου κοκκίνου καὶ ὑσσώπου  ‘with water and red wool and hyssop’  「拿水、紅色的羊毛和牛膝草」 (來 9:19) 另參看 8.15 中的 ἔριον[a] 。

ἔρις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

39.22 敵意，衝突 衝突，鬥爭 因鬥爭及不和導致的衝突1 衝突；不和 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε  ‘when there is jealousy and strife among you, doesn't this prove that you are people of this world?’  「你們當中有嫉妒，有紛爭；難道這不是證明你們是屬世的」 (林前 3:3) 在許多語言中，ἔρις[a] 所指的衝突類型經常被描述為口頭的，例如：「總是互相說壞話」，或「從來不說對方的好話」。另見 33.447。

(b)

33.447 溝通 爭辯，爭吵 ［參ἐρίζω］ 表達不同的意見，至少有某種程度的敵對或敵意 爭論；爭吵；爭辯；爭競 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις  ‘for when there is jealousy among you and you quarrel with one another’  「因為你們中間有嫉妒、彼此爭吵」 (林前 3:3) 在出現 ἔρις 的一些語境中很難確定那明顯是語言上的衝突，還是主要指敵對或衝突的狀態（見 39.22）。

____________________________________________________

1 在所有出現ἔρις[a]的上下文中，衝突都可能是在口頭上，因此可以視為基本上相當於ἔρις[b]「爭吵」（33.447）。

ἐρίφιον

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.19 動物 動物 ［參ἔριφος］ （ἔριφος 的指小詞，但卻沒有特別指小的意思 1）單數詞是小山羊或雄山羊，複數詞是山羊（複數形式的時候，所指的就包括雄性和雌性山羊） 小山羊；雄山羊；山羊 στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων  ‘he will place the sheep on his right hand but the goats on the left’  「他要把綿羊放在右邊，山羊放在左邊」 (太 25:33) 世界各地都有山羊，因此找到一個合適的譯詞並不困難。然而，在表達山羊的含義上，特別是與綿羊相對比時，就產生了困難。與《聖經》中的用法不同，在許多熱帶地區，山羊比綿羊更珍貴，因為它們自己能夠覓食，並且山羊肉好作食物。相反，綿羊常被視為食腐動物，因此非常不受重視。翻譯者不可顛倒《聖經》對於綿羊和山羊的陳述，應該添加旁註，並在詞彙表中詳細說明文化差異。

____________________________________________________

1 許多有關動物的指小詞形式可能都有鍾愛或特別喜愛的內涵意義，但是在大多數上下文中都很難確立這一點。

ἔριφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.19 動物 動物 ［參ἐρίφιον］ 單數詞是小山羊或雄山羊，複數詞是山羊（複數形式的時候，所指的就包括雄性和雌性山羊） 小山羊；雄山羊；山羊 ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων  ‘the shepherd separates the sheep from the goats’  「牧人把綿羊和山羊分開」 (太 25:32) ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον  ‘you never gave me a kid’  「你從來沒有給我一隻小山羊」 (路 15:29) 世界各地都有山羊，因此找到一個合適的譯詞並不困難。然而，在表達山羊的含義上，特別是與綿羊相對比時，就產生了困難。與《聖經》中的用法不同，在許多熱帶地區，山羊比綿羊更珍貴，因為它們自己能夠覓食，並且山羊肉好作食物。相反，綿羊常被視為食腐動物，因此非常不受重視。翻譯者不可顛倒《聖經》對於綿羊和山羊的陳述，應該添加旁註，並在詞彙表中詳細說明文化差異。

Ἑρμᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.123 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:14 黑馬；《思》赫爾瑪

ἑρμηνεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.147 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 解釋或翻譯的能力 解釋；翻譯 ἄλλῳ δὲ ἑρμηνεία γλωσσῶν  ‘but to another, the interpretation of tongues’  「又有人得到翻譯方言的恩賜」 (林前 12:10)

ἑρμηνεύω

(1)

(a)

33.145 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參διερμηνεύω, μεθερμηνεύω］ 從一種語言翻譯到另一種語言 翻譯；解釋 Σιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος  ‘Siloam (which is interpreted Sent)’  「西羅亞翻譯出來就是『奉差遣』」 (約 9:7) Μελχισέδεκ ... ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης  ‘Melchizedek ... translated king of righteousness’  「麥基洗德這名字翻譯出來是『公義的王』」 (來 7:1, 2 [2]) 有些語言會以習語式的表達作為「翻譯」的對等譯詞，例如：「用我們的語言來說就是」，或「用我們的話來說，它的意思是」，或「在我們口中它是說」。

Ἑρμῆς

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.124a 人名及地名 人名 希臘的神 希耳米；《思》赫爾默斯

(b)

93.124b 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:14 黑米；《思》赫爾默斯

Ἑρμογένης

(1)

ους＜陽＞

(a)

93.125 人名及地名 人名 小亞細亞的基督徒領袖 黑摩其尼；《思》赫摩革乃

ἑρπετόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

4.51 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 爬行動物的通用詞，包括蛇和蜥蜴 爬行動物；爬蟲；蛇 ἐν ᾧ ὑπῆρχεν πάντα τὰ τετράποδα καὶ ἑρπετὰ  ‘in it were all kinds of quadrupeds and creeping things’  「裡面有地上的各樣四足動物，還有爬行動物」 (徒 10:12) 雖然 ἑρπετόν 常被解釋為單單指蛇，然而在聖經中（由於受到希伯來術語分類的影響，如創 1:25, 26, 30 [3]），除了蛇之外，這詞還可指一些小型四足動物，例如田鼠、家鼠、青蛙、蟾蜍、蠑螈、蜥蜴等。然而，在許多新約上下文中（如徒 10:12; 11:6; 羅 1:23; 雅 3:7 [4]，其中「爬行動物」與鳥、獸和魚相對比），翻譯者可能應該使用主要指蛇的詞彙。在某些語言中，人們會區分四足爬行動物（例如蜥蜴）和蛇。如果存在這種區分，就最好採用僅指蛇的詞彙，因為意指「獸」的詞彙可能也包括蜥蜴。

ἐρυθρός

(1)

ά，όν

(a)

79.30 物體的特徵 顏色 紅色 διέβησαν τὴν Ἐρυθρὰν Θάλασσαν  ‘they crossed the Red Sea’  「他們走過紅海」 (來 11:29) 在有些語言中，來 11:29 可能需要採用一個意為「紅褐色」的詞彙，因為不適合說水體是「亮紅色」。

ἔρχομαι

(1)

(a)

15.7 線性運動 移動，來／去 從一個地方到另一個地方，可以是來或去1 來；去 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην;  ‘a lamp certainly doesn't come in order to be put under a bowl or a bed, does it?’  「燈當然不是拿來放在盆下面或牀底下的，不是嗎？」 (可 4:21) ἦλθεν εἰς πᾶσαν [τὴν] περίχωρον τοῦ Ἰορδάνου  ‘so he went throughout the whole territory of the Jordan River’  「他就走遍約旦河一帶地方」 (路 3:3) 注意在 可 4:21，ἔρχεται 的主語不是通常靠自身力量移動的東西，而是需要被拿來的東西。因此，許多語言都需要說成「沒有人拿燈來是要……」。

(b)

15.81 線性運動 來，來到，到達 ［參ἔλευσις］ 朝著或到達主視角人物或事件的參考點 2 來；來臨 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν  ‘don't think I came to bring peace on the earth’  「你們不要以為我來是帶給地上和平」 (太 10:34) Σὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἢ ἕτερον προσδοκῶμεν;  ‘are you the one who was going to come, or should we expect another?’  「將要來的那位就是你嗎」 (太 11:3)

(c)

13.50 是，變成，存在，發生 狀態的改變 進入一個特定的狀態，暗示一個過程 變成 μηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα  ‘she did not improve in health, but rather became worse’  「健康狀況沒有改善，反倒變得更壞了」 (可 5:26)

(d)

13.117 是，變成，存在，發生 發生 發生，暗示該事件是指向某人或某事 發生 τὰ κατ᾽ ἐμὲ μᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν  ‘the things that have happened to me really helped the progress of the gospel’  「發生在我身上的事確實促進了福音的進展」 (腓 1:12)

(e)

89.43 關係 結果 ἔρχομαι εἰς  （習語，直譯：進入）導致某種狀態 導致；結果是…… κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν  ‘there is a danger that our business will end up getting a bad name’  「這樣，不僅我們這個行業最終會有名聲掃地的危險」 (徒 19:27)

(f)

88.233 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 ἔρχομαι ἐν ἐνδύμασιν προβάτων  （習語，直譯：披著羊皮來）假裝不會害人，事實上卻是危險的、具有破壞性的 假裝是善的；行事偽善；披著羊皮來 Προσέχετε ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασιν προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες  ‘watch out for false prophets who come to you in sheep's clothing, but in reality are greedy wolves’  「你們要防備假先知。他們到你們這裡來，外面披著羊皮，裡面卻是貪婪的狼」 (太 7:15) 許多語言可以保留習語 ἔρχομαι ἐν ἐνδύμασιν προβάτων，因為上下文似乎已經清楚說明了其含義。然而，有些語言可能需要把 ἔρχομαι ἐν ἐνδύμασιν προβάτων 譯成：「來的時候看起來像綿羊」，或「來的時候看起來像綿羊那樣無辜」。

____________________________________________________

1 ἔρχομαι[a]具有非常一般性的意思：從一處移動到另一處，包括來和去。在這個意思上，ἔρχομαι[a]與ἔρχομαι[b]「來」（15.81）相對比；在一些上下文中，ἔρχομαι[b]又與ὑπάγω[b]「從……離開」（15.35）相對比。換句話說，ἔρχομαι出現在語義域「線性運動」的兩個分類層次上：（1）一般的，包括來和去；（2）「來」，與「去」相對。這種分析似乎要比從所謂的觀點角度來設立一系列複雜的轉移要合理得多。另見腳註b。

2 ἔρχομαι[b]（「來」或「來到」）比ἔρχομαι[a]（「來」或「去」）的意思更加限定和具體；ἔρχομαι[a]僅指從一個地方到達另一個地方，而沒有指定視角人物或地點（見15.7）。另見腳註a。

ἐρωτάω

(1)

(a)

33.180 溝通 問題，答案 ［參ἐπερωτάω］ 資料詢問 1 問；問問題 ἐφοβοῦντο ἐρωτῆσαι αὐτὸν περὶ τοῦ ῥήματος τούτου  ‘they were afraid to ask him about this matter’  「他們又不敢問他這件事的究竟」 (路 9:45) 在許多語言中，ἐρωτάω[a] 或 ἐπερωτάω[a] 等詞彙暗示接下來是直接引語，因此，例如在 路 9:45，句子可能需要譯成「他們不敢問他：『你說這話是什麼意思？』」。

(b)

33.161 溝通 請求，要求 ［參ἐπερωτάω］ 請求，通常暗示有潛在的問題 2 請求，要求 ἠρώτα αὐτὸν ἵνα τὸ δαιμόνιον ἐκβάλῃ ἐκ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς  ‘she asked him to drive the demon out of her daughter’  「她求耶穌從她女兒身上趕出那鬼」 (可 7:26)

____________________________________________________

1 ἐρωτάω[a]和ἐπερωτάω[a]的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來具體確定。

2 ἐπερωτάω[b]的語氣可能比ἐρωτάω[b]更為強烈，但是這兩個詞彙在迫切程度上似乎比αἰτέω和παραιτέομαι[a]（33.163）弱一些。

ἐσθής

(1)

τος＜中＞

(a)

6.162 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἔνδυμα, ἱμάτιον, ἱματισμός, χιτών］ 任何種類的衣服 衣服；服裝 ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘two men stood before them in shining clothing’  「有兩個人穿著閃閃發光的衣服，站在她們面前」 (路 24:4)

ἐσθίω

(1)

(a)

23.1 生理活動過程及狀態 吃，喝 吃食物，通常指固體食物，但也可指液體1 吃；喝；食用食物 ἤρξαντο τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν  ‘they began to pick heads of wheat and eat (the grain)’  「就開始摘麥穗吃」 (太 12:1) τίς ποιμαίνει ποίμνην καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς ποίμνης οὐκ ἐσθίει;  ‘who will tend a flock without drinking the milk from his sheep?’ or ‘... without using the milk from his sheep?’  「有誰牧養羊群而不喝羊奶呢？」 (林前 9:7) 從 太 12:1 和 林前 9:7 的上下文可見，ἐσθίω[a] 的意思寬泛，包括了吃固體食物和喝液體，但是 ἐσθίω 不用來指人喝酒精飲料（見 μεθύω[b]，指人自由地喝葡萄酒或啤酒，23.37）。 有些語言區分成年人的「吃」和幼童（基本上需要別人餵食）的「吃」。關於吃喝的術語的其他區分還包括：食物的分量（多或少）、吃喝的速度（狼吞虎咽還是細嚼慢咽）、食物的狀態（生的、新鮮的、煮熟的）和食物的類型（比如肉、穀物、水果、葉菜）。

(b)

20.44 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （ἐσθίω[a]「吃」23.1 的引申喻意）毀滅，意思是銷毀一個物體的所有痕跡 毀滅；吞滅 κρίσεως καὶ πυρὸς ζῆλος ἐσθίειν μέλλοντος τοὺς ὑπεναντίους  ‘the judgment and the fierce fire which will destroy those who oppose (God)’  「審判和那將吞滅眾敵人的烈火」 (來 10:27)

(c)

57.190 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ἄρτος］ τὸν ἑαυτοῦ ἄρτον ἐσθίω  （習語，直譯：吃自己的飯）靠自己的努力來謀生 做工謀生；自食其力 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν  ‘in order that they may live calmly and work to earn their living’  「要安靜做工，自食其力」 (帖後 3:12)

____________________________________________________

1 NEW NOTE zh

Ἑσλί

(1)

＜陽＞

(a)

93.126 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 以斯利；《思》厄斯理

ἔσοπτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.221 人工製品 其他人工製品 高度抛光的平面金屬，利用反射作用做成影像 鏡子 οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ  ‘he is like a man observing his natural face in a mirror’  「就像人對著鏡子觀看自己本來的面目」 (雅 1:23)

ἑσπέρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.191 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 從下午較晚的時候到天黑這段時間 晚上；傍晚；黄昏（比較 {D:67.197}） Μεῖνον μεθ᾽ ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶν  ‘stay with us, for it is getting towards evening’  「天快黑了，請你同我們住下吧」 (路 24:29)

Ἑσρώμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.127 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 希斯崙；《思》赫茲龍

ἔσχατος

(1)

η，ον

(a)

61.13 序列 一系列物品或事件中的最後一項 最後的；末後的；最後 ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην  ‘until you pay the last small piece of money’  「除非你還清最後一個小銅幣」 (太 5:26) γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων  ‘the last state of that man becomes worse than the first’  「那人末後的景況比起初更壞了」 (太 12:45) ἐγώ εἰμι ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος  ‘I am the first and the last’  「我是首先的，也是末後的」 (啟 1:17)

(b)

87.66 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［參ἐλάχιστος］ 指處於最低的地位 最卑微的；最不重要的；最後的 ὅταν κληθῇς, πορευθεὶς ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον  ‘when you are invited (to a feast), go and take the last place’  「你被請的時候，去坐在末位上」 (路 14:10)

ἐσχάτως

(1)

(a)

23.151 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參ἔχω］ ἐσχάτως ἔχω  （習語，直譯：處於極端的情況）病重垂危，暗示快要死去 病重垂危；快要死了 Τὸ θυγάτριόν μου ἐσχάτως ἔχει  ‘my little daughter is very sick’  「我的小女兒病重垂危」 (可 5:23)

ἔσω

(1)

(a)

83.13 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參εἰς, ἐν］ 在特定界限之內的一個位置1 在……裡面；在……當中 εἰσελθὼν ἔσω  ‘he went into (the courtyard)’  「進院子去」 (太 26:58) ἀνοίξαντες δὲ ἔσω οὐδένα εὕρομεν  ‘when we opened (the gate), we did not find anyone inside’  「但打開門來，裡面一個人都不見」 (徒 5:23)

(b)

11.11 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 （ἔσω「裡面，內部」83.13 的引申喻意）一個屬於所謂的「內群體」的人（即不屬於所論到的外部群體） 內部的人 τί γάρ μοι τοὺς ἔξω κρίνειν; οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑμεῖς κρίνετε;  ‘why should I judge outsiders? should you not judge the insiders?’  「審判教會之外的人跟我有什麼關係？難道你們不審判教會之內的人嗎？」 (林前 5:12) 另見11.10。 對於 林前 5:12，翻譯者可能需要具體地說明外群體和內群體由那些人組成，例如：「為什麼我要審判非信徒呢？你們不是應該審判信徒嗎？」注意《現代中文譯本（修訂版）》對 林前 5:12 的翻譯：「我的責任不在於審判教外的人，上帝自然會審判他們。然而，你們不是應該審判教內的人嗎？正如聖經上說：『要從你們當中把那邪惡的人開除！』」

(c)

26.1 心理官能 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος)  （習語，直譯：內心的 [人]）包含智力、情感和靈性等方面的心理能力，對比於人存在的純物質層面 裡面的人；內在的人；內在的生命；心裡的力量；內心深處；內心；裡面 συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘for in my inner being I delight in God's law’  「我內心喜歡上帝的律法」 (羅 7:22) ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  ‘but if our physical being is decaying, yet our inner being is renewed day by day.’  「雖然我們身體漸漸朽壞，內心卻日日更新」 (林後 4:16) 有些語言很難把一個人的心理能力說成僅僅是「內在的東西」，而通常需要提到身體的一個特定器官，例如「心」、「肝」或「脾」。不過，有些語言可以把這種能力稱為「站在裡面的人」或「真正的人」，甚至是「另一個人」。 在 路 17:21，ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν「看哪，上帝的國就在你們裡面」中的短語 ἐντὸς ὑμῶν，可能與 ὁ ἔσω 和 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ 兩個短語所指的「裡面的人」相同。在這個基礎上，有些學者提出，短語 ἐντὸς ὑμῶν 可以解釋為參與的可能性，因此譯成「在你們的掌握中」。然而，路 17:21 中的短語 ἐντὸς ὑμῶν 似乎更應理解為空間的關係，例如譯作「在你們中間」或「在你們當中」（見 83.9）。

____________________________________________________

1 在表示進入某個區域的上下文中，ἐν[a]和εἰς[d]可以譯為「到……裡面」。

ἔσωθεν

(1)

(a)

84.14 空間的延伸 從源頭延伸 從裡面的源頭延伸出來 從裡面 κἀκεῖνος ἔσωθεν ἀποκριθεὶς  ‘and he answers from inside’  「那個人從裡面回答」 (路 11:7)

(b)

83.16 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 物體的內表面 在……裡面；在……內側 οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν καὶ τὸ ἔσωθεν ἐποίησεν;  ‘did not he who made the outside also make the inside?’  「那造外面的，不也造裡面嗎？」 (路 11:40) βιβλίον γεγραμμένον ἔσωθεν καὶ ὄπισθεν  ‘a scroll written on the inside and on the outside’  「書卷內外都寫著字」 (啟 5:1)

(c)

26.2 心理官能 （ἔσωθεν[a]「從裡面」84.14 的引申喻意）人的內心，作為思想的來源或行為的動因 一個人的內心；內心；人的裡面 ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες  ‘but in their inner being they are like vicious wolves’  「裡面卻是凶狠的豺狼」 (太 7:15) πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται καὶ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον  ‘all these evil things come from one's inner being and make that person unclean’  「這一切邪惡都是從人裡面出來的，而且使人污穢」 (可 7:23) 在 太 7:15，把 ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες 直譯成「他們在裡面是兇暴的狼」可能會嚴重誤導讀者，因為在一些文化中，有些人被視為真的是動物，只是偽裝成人。因此，翻譯這段經文時可能需要做一些調整，譯成：「但是，他們想要做的事使他們就像野狼那樣」，或「但是，他們的心就像野狼的心那樣」。另一方面，翻譯者可以採用嚴格的直譯，然後用腳註說明《聖經》中的這句話並非確認當地關於動物偽裝成人的信念。

ἐσώτερος

(1)

α，ον

(a)

83.15 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 指某個區域內的位置 內部的；在……裡面 ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακὴν  ‘he threw them into the inner cell’  「就把他們下在內監」 (徒 16:24) εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος  ‘into the inner sanctuary’ or ‘into the inner part of the curtained-off area’  「直到裡面的聖所」或「進入幔子隔開的內部」 (來 6:19)

ἑταῖρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

34.16 聯合 聯繫 與其他人有聯繫的人，但不一定涉及個人感情（如 φίλος 34.11 和 φίλη 34.12） 同伴；朋友 ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἃ προσφωνοῦντα τοῖς ἑτέροις  ‘like children sitting around in the marketplace and shouting to their companions’  「好像一些小孩子坐在集市上，呼叫他們的同伴」 (太 11:16) Ἑταῖρε, οὐκ ἀδικῶ σε  ‘friend, I have not cheated you’  「朋友，我沒欺騙你」 (太 20:13) 這種含義也見於一處異文：ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἅ προσφωνοῦντα τοῖς ἑταίροις「像孩童坐在街市上，向同伴呼喊」（太 11:16）（NA26-校勘欄）。

ἑτερόγλωσσος

(1)

ον

(a)

33.4 溝通 語言 指不同的或奇怪的語言 說奇怪、陌生的語言；用外邦人的語言說 Ἐν ἑτερογλώσσοις καὶ ἐν χείλεσιν ἑτέρων λαλήσω τῷ λαῷ τούτῳ  ‘I will speak to this people through those who speak strange languages and through the lips of foreigners’  「我要藉著說別種語言的人，透過外邦人的嘴唇對這百姓說話」 (林前 14:21)

ἑτεροδιδασκαλέω

(1)

(a)

33.235 溝通 教導 所教導的東西與應該教導的不同 傳異教；傳不正確的教義；教導不同的教義 ἵνα παραγγείλῃς τισὶν μὴ ἑτεροδιδασκαλεῖν  ‘that you may order them to stop teaching a different doctrine’  「好囑咐某些人停止傳講別的教義」 (提前 1:3) 翻譯 提前 1:3 中的 ἑτεροδιδασκαλέω 時可能需要具體指明相關的教義，例如譯成：「你可以吩咐他們停止教導與先前教導的不同的教義」，或「你可以吩咐他們停止教導與我先前教導的不同的教義」，或「你可以吩咐他們停止教導與他們應該教導的不同的教義」。

ἑτεροζυγέω

(1)

(a)

34.9 聯合 聯繫 錯誤地或不協調地聯合在一起 不相配的；不相配者聯合在一起 Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις  ‘do not be wrongly matched with unbelievers’  「你們不要和不信的人同負一軛」 (林後 6:14) 通常有必要更具體地指出一個人與其他人錯誤聯合的方式。因此，林後 6:14 可以譯成「不要試圖與不信的人一起工作」，或「不要與不信的人成為夥伴」。

ἕτερος

(1)

α，ον

(a)

58.36 性質，類別，示例 不同類或不同等 ［參ἄλλος, ἄλλως, ἑτέρως］ 與所有其他實體種類不同的 1 不同的；不相同；另一種 ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ  ‘in a different form’  「以另一種形像」 (可 16:12) ἀλλ᾽ ἑτέρα μὲν ἡ τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων  ‘but the beauty of the heavenly is different from the beauty of the earthly’  「天上形體的美與地上形體的美不同」 (林前 15:40)

(b)

58.37 性質，類別，示例 不同類或不同等 ［參ἄλλος］ 與在上下文中暗示或標識的另一項不同的 1 其他；另外；另一；別的 ἕτερος δὲ τῶν μαθητῶν  ‘another of the disciples’  「另一個門徒」 (太 8:21) ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ  ‘in the other boat’  「另一隻船上的」 (路 5:7) καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ λέγει  ‘and again another (passage of) Scripture says ...’  「另有一處經文說」 (約 19:37)

(c)

67.208 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 ［參ἑξῆς, ἐπαύριον, ἔπειμι, ἔχω］ τῇ ἑτέρᾳ  緊接前一天後面的那一天2 次日；第二天 τῇ δὲ ἑτέρᾳ παρεβάλομεν εἰς Σάμον, τῇ δὲ ἐχομένῃ ἤλθομεν εἰς Μίλητον  ‘the following day we came to Samos and the next day we reached Miletus’  「過了一天就在撒摩靠岸，再過一天到了米利都」 (徒 20:15)

____________________________________________________

1 有人認為，ἄλλος和ἕτερος的區別僅僅在於ἄλλος指系列中的另一個，ἕτερος指明顯不同種類的事物，但是這種區別無法根據現有的上下文來確定。不過，加 1:6, 加 1:7可能暗示了這種區別，該處指出要拒絕另一種福音，因為不可能有別的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一個」的意思，就是不相同的意思（見58.37）。

2 這些短語應該理解為省略的表達，而不應視作詞彙單元；它們都略去了間接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἑτέρως

(1)

(a)

58.36 性質，類別，示例 不同類或不同等 ［參ἄλλος, ἄλλως, ἕτερος］ 與所有其他實體種類不同的 1 不同的；不相同；另一種 ἑτέρως φρονεῖτε  ‘you think differently’  「你們有不同的想法」 (腓 3:15)

____________________________________________________

1 有人認為，ἄλλος和ἕτερος的區別僅僅在於ἄλλος指系列中的另一個，ἕτερος指明顯不同種類的事物，但是這種區別無法根據現有的上下文來確定。不過，加 1:6, 加 1:7可能暗示了這種區別，該處指出要拒絕另一種福音，因為不可能有別的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一個」的意思，就是不相同的意思（見58.37）。

ἔτι

(1)

(a)

67.128 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἀκμήν, λοιπός］ 時間延伸到一個預期的點，並且超過該點 還；仍然；再 ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθεν  ‘he was still speaking when Judas, one of the twelve, arrived’  「耶穌還在說話的時候，十二使徒之一的猶大來了」 (太 26:47)

(b)

59.75 數量 相加，相減 除了現有的事物之外，還有其他事物 另外；除此之外 παράλαβε μετὰ σοῦ ἔτι ἕνα ἢ δύο  ‘take one or two other persons with you in addition’  「你就另外帶一個或兩個人同去」 (太 18:16) ... καὶ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὰς ἀδελφὰς ἔτι τε καὶ τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ ..  ‘his brothers and his sisters and himself as well’  「兄弟、姐妹，甚至自己的性命」 (路 14:26) 在 路 14:26，ἔτι τε καί 這一串字顯然有強調的作用，因此可以把 ἔτι τε καὶ τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ 譯成「甚至於他自己」。

(c)

89.135 關係 對比 表示對比，涉及某個與期望相反的事物 儘管如此 Τί [οὖν] ἔτι μέμφεται;  ‘nevertheless, how then can anyone be blamed?’  「既是這樣，為什麼他還要責怪人呢？」 (羅 9:19)

ἑτοιμάζω

(1)

(a)

77.3 準備好 （ἑτοιμασία「準備好」77.1 的衍生詞）使準備好 做好準備；預備；準備 ἀλλ᾽ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός μου  ‘but for those for whom it has been made ready by my Father’ or ‘but for whom it has been prepared by my Father’  「我父給誰預備了」 (太 20:23) τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα  ‘I have made ready my feast’ or ‘my feast is ready’  「我已經預備好了我的宴席」或「我的宴席已經預備好了」 (太 22:4)

ἑτοιμασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

77.1 準備好 準備好行動的狀態 準備就緒；準備妥當；預備好 ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης  ‘in readiness (to proclaim) the good news of peace’  「把和平的福音預備好穿在腳上」 (弗 6:15)

ἕτοιμος

(1)

η，ον

(a)

77.2 準備好 形容做好準備的狀態 準備好；預備妥當 ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμένον ἕτοιμον  ‘a large, upstairs room, arranged and ready’  「一間擺設齊全、準備妥當的樓上大廳」 (可 14:15)

ἑτοίμως

(1)

η，ον

(a)

77.2 準備好 形容做好準備的狀態 準備好；預備好 τρίτον τοῦτο ἑτοίμως ἔχω ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘this is the third time I have been ready to come to visit you’  「我已經準備好第三次去看望你們」 (林後 12:14)

ἔτος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.167 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 時間單位，包括四季的完整周期 年；歲 ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα  ‘when he was twelve years old’  「當他十二歲的時候」 (路 2:42) 有些語言是用季節更迭來表示年份的，例如，有些語言會說「十二年」是「十二個冬季」或「十二個夏季」；而另一些語言可能把「十二年」表達為「十二個雨季」或「太陽回歸十二次」。

(b)

67.94 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參τεσσεράκοντα］ ἔτη τεσσεράκοντα  可能是一個象徵性的時間表達方式，表示一段非常長的時間 一段非常長的時間 ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ... ἐν τῇ ἐρήμῳ ἔτη τεσσεράκοντα  ‘performing miracles and wonders ... in the desert for a very long time’  「在曠野的很長一段時間行了奇事神蹟」 (徒 7:36) 雖然大多數譯本都把 ἔτη τεσσεράκοντα 譯成「四十年」，然而這句話的意思可能是指一段極長的時間。另見 67.93 的討論。

(c)

67.60 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參διά］ δι᾽ ἐτῶν  （習語，直譯：經過多年）一個時間點後面的時間點，中間相隔了一些年 一些年後；幾年以後；過了幾年 δι᾽ ἐτῶν δὲ πλειόνων ἐλεημοσύνας ποιήσων εἰς τὸ ἔθνος μου παρεγενόμην καὶ προσφοράς  ‘after a number of years I went to take some money to my own people and to make offerings’  「過了好幾年，我帶著捐款回來賙濟我的同胞，並且獻上供物」 (徒 24:17)

εὖ

(1)

(a)

88.6 道德倫理素質及相關行為 良善 好的事物，意思是對人有益 好的；給人益處的 ὅταν θέλητε δύνασθε αὐτοῖς εὖ ποιῆσαι  ‘whenever you want to, you can do good to them’  「只要你們願意，隨時都可以向他們做好事」 (可 14:7)

(b)

65.23 價值 好的，壞的 ［參βελτίων, εὖγε, καλῶς］ 形容事情達到預期目的 好；很好；極好；做得好 Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ  ‘well done, good and faithful servant’  「好，你這又善良又忠心的僕人」 (太 25:21) 在 太 25:21，εὖ 出現在高度省略的結構中。

Εὕα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.128 人名及地名 人名 人類的先祖，夏娃的字音與希伯來語的「生命」相近 夏娃；《思》厄娃

εὐαγγελίζω

(1)

(a)

33.215 溝通 通知，宣佈 傳達關於某事的好消息（在《新約》中特別指關於耶穌的福音信息） 傳講好消息；報告喜訊；傳福音；宣講福音 ἀπεστάλην λαλῆσαι πρὸς σὲ καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα  ‘I have been sent to speak to you and tell you this good news’  「我奉差遣對你說話，向你報告這好消息」 (路 1:19) ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς γραφῆς ταύτης εὐηγγελίσατο αὐτῷ τὸν Ἰησοῦν  ‘starting from this very passage of Scripture, he told him the good news about Jesus’  「從這段經文開始，對他傳講耶穌的福音」 (徒 8:35) 但 路 1:19 的喜訊是指施洗約翰的出生。

εὐαγγέλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.217 溝通 通知，宣佈 （εὐαγγελίζω「傳講好消息」33.215 的衍生詞）好消息的內容（在《新約》中指關於耶穌的福音） 好消息；福音；佳音；喜訊 Οὐ γὰρ ἐπαισχύνομαι τὸ εὐαγγέλιον  ‘for I am not ashamed of the gospel’  「我不以福音為恥」 (羅 1:16) 有些語言必須用短語來翻譯「福音」或「好消息」，例如：「使人高興的消息」，或「使人喜樂的信息」，或「帶來歡笑的話語」，或「使人心情愉快的信息」。

εὐαγγελιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.76 宗教活動 角色及作用 宣揚福音的人 傳福音者；報佳音的人；傳道人 εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκον Φιλίππου τοῦ εὐαγγελιστοῦ, ... ἐμείναμεν παρ᾽ αὐτῷ  ‘we went to the home of the evangelist Philip ... and stayed with him’  「我們……就進了傳福音的腓利家裡，和他同住」 (徒 21:8) 雖然 εὐαγγελιστής 只是指「宣講福音」的人，然而早期用法顯示，這些人經常從一地走到另一地去宣揚好消息。

εὐαρεστέω

(1)

(a)

25.93 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人對某人有好感或滿意 得……喜悅；取悅 πρὸ γὰρ τῆς μεταθέσεως μεμαρτύρηται εὐαρεστηκέναι τῷ θεῷ  ‘for it says that before being taken up, he had pleased God’  「原來他在被接走之前，已經得了上帝喜悅」 (來 11:5)

εὐάρεστος

(1)

ον

(a)

25.94 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ［參εὐαρέστως］ 使人高興喜悅的 蒙悅納的；得……喜悅的 τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον  ‘what is good and is pleasing to him and is perfect’  「什麼是美好、蒙他喜悅和完美的」 (羅 12:2)

εὐαρέστως

(1)

ον

(a)

25.94 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ［參εὐάρεστος］ 使人高興喜悅的 蒙悅納的；得……喜悅的 ἔχωμεν χάριν, δι᾽ ἧς λατρεύωμεν εὐαρέστως τῷ θεῷ  ‘let us be grateful and worship God in a way that pleases him’  「就應該感恩，照著上帝所喜悅的……敬拜他」 (來 12:28)

Εὔβουλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.129 人名及地名 人名 羅馬的基督徒，保羅在《提摩太後書》中代他向提摩太問安 提後 4:21 友布羅；《思》歐步羅

εὖγε

(1)

(a)

65.23 價值 好的，壞的 ［參βελτίων, εὖ, καλῶς］ 形容事情達到預期目的 好；很好；極好；做得好 Εὖγε, ἀγαθὲ δοῦλε  ‘fine, you are a good servant’  「好，你是個好僕人」 (路 19:17) 在 路 19:17，{εὖγε} 出現在高度省略的結構中。

εὐγενής

(1)

ές

(a)

87.27 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指身分地位很高，可能由於特殊的家庭關係 身分地位高的；重要的 οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα, οὐ πολλοὶ δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς  ‘few of you were wise by nature or powerful or of high status’  「你們有智慧的不多，有權勢的不多，出身尊貴的也不多」 (林前 1:26) 在 林前 1:26 中，這似乎不大可能與世襲地位有關，但也並非全無可能。

(b)

27.48 學習 願意學習 願意學習和公正評價事情的態度 願意學習；思想開明；品德高尚 οὗτοι δὲ ἦσαν εὐγενέστεροι τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ  ‘the people there were more open-minded than the people in Thessalonica’  「這裡的人比帖撒羅尼迦人開明」 (徒 17:11)

εὐδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

14.1 自然界的事件及狀態 天氣 晴朗、溫和的天氣，沒有大風 晴天 Ὀψίας γενομένης λέγετε, Εὐδία, πυρράζει γὰρ ὁ οὐρανός  ‘when the sun is setting, you say, We are going to have fair weather because the sky is red’  「黃昏的時候，你們說：『天色通紅，要放晴了。』」 (太 16:2) 晴天可以用不同的說法來表達，例如：「適宜種植的天氣」，或「無雲的天空」，或「愉快的天氣」。各式各樣的表達方式，主要取決於與天氣相關的活動種類，或是人們認為是好天氣的典型大氣條件。有些語言會用壞天氣的反面來表達好天氣，即是說:「沒有暴風雨的日子」，或「沒有大風的日子」，等等。

εὐδοκέω

(1)

(a)

25.87 態度及情感 蒙悅納，喜悅 對某事或某人感到滿意，並暗示由此產生快樂 對……感到滿意；喜愛；喜悅 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα  ‘this is my dear Son; I am very pleased with him’  「這是我的愛子，我喜悅他」 (太 3:17)

(b)

25.113 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 喜歡做某事，從中滿足自己的願望 喜愛；享受；以……為樂 ἀλλ᾽ εὐδοκήσαντες τῇ ἀδικίᾳ  ‘but they enjoy sinning’  「喜愛犯罪」 (帖後 2:12) 有些語言把「享受」表達為「使人高興」或「使人感覺良好」。帖後 2:12 中的這個表達可以譯成：「但是當他們犯罪時，他們感覺良好」，或「但是，犯罪使他們高興」。

(c)

30.97 思考 選擇，揀選，寧取 認為某事物是好的、更好的或更可取的 選擇更好的；更願意；情願；喜歡；樂意 εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘rather we prefer to be away from the body and at home with the Lord’  「我們情願離開這地上的身體，跟主一同居住」 (林後 5:8) ὅτι ἐν αὐτῷ εὐδόκησεν πᾶν τὸ πλήρωμα κατοικῆσαι  ‘because it seemed good to him to have all his fullness dwell in him’  「上帝已經樂意使一切的豐盛都住在愛子裡面」 (西 1:19)

εὐδοκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.88 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人高興的 美意；所喜愛的；所喜悅的 ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν σου  ‘because this was what pleased you’  「因為這就是你喜悅的」 (路 10:21) καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας  ‘to do according to what pleases him’  「做他所喜悅的事」 (腓 2:13)

(b)

25.8 態度及情感 意欲，希望，願望 （εὐδοκέω[c] 「更喜歡」30.97 的衍生詞）所渴望的，基於那事物看來是有益的 熱切盼望；所渴望的 ἡ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας  ‘what I wish for with all my heart’  「我全心所渴望的」 (羅 10:1)

εὐεργεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.7 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參εὐεργετέω, εὐποιΐα］ 做對某人有益和有好處的事 行善；善事 ἀνακρινόμεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ ἀνθρώπου ἀσθενοῦς  ‘we are being questioned about a good deed done to a lame man’  「我們今天被查問是關於這跛腳的人怎樣被治好這一件善事」 (徒 4:9)

εὐεργετέω

(1)

(a)

88.7 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參εὐεργεσία, εὐποιΐα］ 做對某人有益和有好處的事 行善；善事 ὃς διῆλθεν εὐεργετῶν  ‘who went everywhere doing good’  「他走遍各地，廣行善事」 (徒 10:38)

εὐεργέτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

35.15 幫助，照顧 幫助 （εὐεργετέω「善待」88.7 的衍生詞）提供重要幫助的人，通常作為王或顯貴的頭銜 人民的幫助者；施恩者；恩主 Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται  ‘the kings of this world (literally ‘... of the nations’) have power over their people, and the rulers are called their benefactors’  「外邦人有君王為主治理他們，那掌權管他們的稱為恩主」或「各國的君王主宰國民，那些用權勢管轄他們的被稱為恩主」 (路 22:25)

εὔθετος

(1)

ον

(a)

66.3 適當的，不適當的 是恰當的或合適的，大概有可以用的含意 合適的；相配的；有用的 Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ  ‘no one who puts his hand to the plow and looks back is fit for the kingdom of God’  「手扶著犁向後看的人，不配進上帝的國」 (路 9:62)

(b)

65.32 價值 有用的，無用的 能夠用在有益的目的上 有用的；有價值的 οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν  ‘it is of no use to the soil, not even to the dung heap’  「或用在田裡，或堆在糞裡，都不合適」 (路 14:35)

εὐθέως

(1)

(a)

67.53 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參εὐθύς］ 緊接前一個時間點後面的一個時間點（根據事件的性質和作者解釋事件序列的方式，實際時間間隔會有顯著的差異） 立即；即刻；馬上 Εὐθέως δὲ μετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται  ‘immediately after the trouble of those days, the sun will grow dark’  「那些災難的日子一過去，太陽就要變黑」 (太 24:29) ἐλπίζω δὲ εὐθέως σε ἰδεῖν  ‘I hope to see you right away’  「我盼望很快就見到你」 (約叄 1:14) 僅僅根據上下文，不能確定 約叄 1:14 中的 εὐθέως 是指非常短的一段時間，從而譯成「很快」，還是指接下來的、與整體上下文相關的事件。

εὐθυδρομέω

(1)

(a)

54.3 海上活動 沿著直線航行到目的地 直線航行；直航到 Ἀναχθέντες δὲ ἀπὸ Τρῳάδος εὐθυδρομήσαμεν εἰς Σαμοθρᾴκην  ‘we left by ship from Troas and sailed straight across to Samothrace’  「我們從特羅亞開船，直行駛到撒摩特喇」 (徒 16:11)

εὐθυμέω

(1)

(a)

25.146 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參εὐψυχέω］ 得到鼓勵，因此感到高興 振作精神；鼓起勇氣；得到鼓勵 καὶ τὰ νῦν παραινῶ ὑμᾶς εὐθυμεῖν  ‘but now I beg you, take courage’  「只是現在我勸你們振作起來」 (徒 27:22) 有些語言把「得到鼓勵」表達為：「讓自己的心回來」，或「讓自己的肝再次站起來」，或「讓自己的心再次變硬」。

εὔθυμος

(1)

ον

(a)

25.147 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參εὐθύμως］ 受到鼓勵的 受到鼓勵；放心；打起精神 εὔθυμοι δὲ γενόμενοι πάντες καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς  ‘they were all encouraged and took some nourishment’  「於是大家受到鼓勵，也吃了飯」 (徒 27:36)

εὐθύμως

(1)

ον

(a)

25.147 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參εὔθυμος］ 受到鼓勵的 受到鼓勵；樂意 εὐθύμως τὰ περὶ ἐμαυτοῦ ἀπολογοῦμαι  ‘I am encouraged as I make my defense’  「我樂意為自己申辯」 (徒 24:10)

εὐθύνω

(1)

(a)

79.89 物體的特徵 直的，彎曲的 使某物變直 使變直；修直 Εὐθύνατε τὴν ὁδὸν κυρίου  ‘make a straight path for the Lord (to travel)’  「修直主的道」 (約 1:23) 有些語言區分了使物品變直和使道路變直的意思，用不同的詞彙來表達。前一個意思可能相當於「把某物扳直」，後一個意思可以字面表達為「避免拐彎」。

(b)

54.21 海上活動 操控船隻在航線上行駛 駕駛船隻；操舵；操控航向 ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται  ‘wherever the will of the person who pilots it wants (it to go)’  「隨著掌舵的意思轉動」 (雅 3:4) 在一些語言中，「駕駛船隻」的對等譯詞是「掌舵」或「握住舵輪」（指控制舵的位置的方向盤）。

εὐθύς

(1)	εῖα, ύ, ＜所有＞έως

(a)

79.88 物體的特徵 直的，彎曲的 ［參ὀρθός］ 直的，與彎曲的對比 1 直的；直接的 εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ  ‘make a straight path for him (to travel)’  「修直他的路」 (太 3:3)

(b)

88.17 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 公正的和公義的 公正的；公義的；正直的 ἡ γὰρ καρδία σου οὐκ ἔστιν εὐθεῖα ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘for your heart is not right before God’  「因為你在上帝面前心術不正」 (徒 8:21)

(c)

88.18 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 ［參ὁδός］ εὐθεῖα ὁδός  （習語，直譯：直路）公義或正確的行為方式 義路；正確的生活方式；生活的正路 καταλιπόντες εὐθεῖαν ὁδὸν  ‘having left the right way of life’  「離棄了生活的正路」 (彼後 2:15)

(2)

（＜副＞）

(a)

67.53 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參εὐθέως］ 緊接前一個時間點後面的一個時間點（根據事件的性質和作者解釋事件序列的方式，實際時間間隔會有顯著的差異） 立即；即刻；馬上 καὶ εὐθὺς τοῖς σάββασιν εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγὴν ἐδίδασκεν  ‘and immediately on the Sabbath he went into the synagogue and taught’  「安息日一到，耶穌就進入會堂教導人」 (可 1:21) Καὶ εὐθὺς ἐκ τῆς συναγωγῆς ἐξελθόντες  ‘and immediately they left the synagogue’ or ‘then they left ...’  「他們立刻出了會堂」或「然後，他們就出了會堂」 (可 1:29) 在 可 1:21 ，εὐθύς 可能暗示在接下來的安息日做的事。因此，可 1:21 中的這句表達可以譯成，「在下一個安息日，耶穌進了會堂教訓人」。

____________________________________________________

1 在早期希臘語中，ὀρθός意為「上下筆直」，而εὐθύς則意為「在水平面上是直的」，但是通俗希臘語並沒有一貫地保持這個區別。

εὐθύτης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.19 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 正直的品格 公義；公義的；正直 ἡ ῥάβδος τῆς εὐθύτητος ῥάβδος τῆς βασιλείας σου  ‘the scepter of your kingdom is a righteous scepter’  「你國度的權杖是正直的權杖」 (來 1:8) 有些語言不能說「公義的權杖」，因此，來 1:8 中的這個語句最好譯成「你必公義地統治」或「你的統治方式是公正的」。

εὐκαιρέω

(1)

(a)

67.4 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 經驗某個活動的時機合適 有合適的時間；有機會 καὶ οὐδὲ φαγεῖν εὐκαίρουν  ‘and they didn't have time to eat’  「他們連吃飯的時間也沒有」 (可 6:31) ἐλεύσεται δὲ ὅταν εὐκαιρήσῃ  ‘and he will go when he has a chance’ or ‘... when it is a favorable occasion’ or ‘... when he has an opportunity to do so’  「他有機會就會去」或「時機合適他就會去」 (林前 16:12)

(b)

67.80 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 以愉快和有益的方式度過時間 花時間；樂於花時間；喜歡把時間花在 εἰς οὐδὲν ἕτερον ηὐκαίρουν ἢ λέγειν τι ἢ ἀκούειν τι καινότερον  ‘enjoyed spending their time on nothing else than saying or hearing the latest thing’  「都喜歡把時間全花在談論新聞、打聽消息上面」 (徒 17:21)

εὐκαιρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.5 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 某個事件的有利時機 有利的時機；好機會；機會 ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ  ‘from then on he sought a favorable opportunity to betray him’  「從那時候起，猶大找機會要出賣耶穌」 (太 26:16)

εὔκαιρος

(1)

ον

(a)

67.6 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參εὐκαίρως］ 對某個事件是有利的時機 機會；好時機 γενομένης ἡμέρας εὐκαίρου ὅτε Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίησεν  ‘a favorable time occurred when Herod gave a banquet in celebration of his birthday’  「機會終於到了。希律生日的那一天，他舉行宴會」 (可 6:21)

εὐκαίρως

(1)

ον

(a)

67.6 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參εὔκαιρος］ 對某個事件是有利的時機 機會；好時機 καὶ ἐζήτει πῶς αὐτὸν εὐκαίρως παραδοῖ  ‘and he sought how he might betray him at an opportune time’  「他就尋求怎樣在適當的時機出賣耶穌」 (可 14:11)

εὔκοπος

(1)

ον

(a)

22.39 煩惱，困難，解脫，有利的情況 容易的，輕鬆的 （在《新約》中只以比較級形式出現）容易的，意思是不需要付出很大努力的 容易；沒有困難 εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「駱駝穿過針眼……更容易」 (太 19:24) 有些語言很難簡潔地翻譯「更容易做」這種表達。要採用與努力程度有關的比較性表達，可能需要進行複雜的結構調整，因此，太 19:24 中的語句往往可以譯成：「駱駝要穿過針的眼，也不會像……那麼費力」。

εὐλάβεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.7 宗教活動 宗教行為 ［參εὐλαβέομαι］ 表示恭敬尊重 崇敬；敬畏；尊崇；虔誠 εἰσακουσθεὶς ἀπὸ τῆς εὐλαβείας  ‘he was heard for his reverence (toward God)’  「因他的虔誠蒙了應允」 (來 5:7) εὐλαβέομαι[a] 和 εὐλάβεια 也有敬畏的含義，在一些情況下甚至可以解作懼怕。當然，這種帶著崇敬的懼怕或敬畏有順服的言外之意，有些學者傾向於把 來 11:7 和 來 5:7 中的這些詞彙解釋為「遵從」（見 36.13）或「順服」。

εὐλαβέομαι

(1)

(a)

53.7 宗教活動 宗教行為 ［參εὐλάβεια］ 表示恭敬尊重 崇敬；敬畏；尊崇 εὐλαβηθεὶς κατεσκεύασεν κιβωτὸν  ‘with reverent regard for (God), he built an ark’  「動了敬畏的心，造了方舟」 (來 11:7) εὐλαβέομαι[a] 和 εὐλάβεια 也有敬畏的含義，在一些情況下甚至可以解作懼怕。當然，這種帶著崇敬的懼怕或敬畏有順服的言外之意，有些學者傾向於把 來 11:7 和 來 5:7 中的這些詞彙解釋為「遵從」（見 36.13）或「順服」。

(b)

36.13 引導，管教，跟從 服從，不服從 服從，暗示對命令的來源帶著敬畏和崇敬 服從；聽從；順從 εὐλαβηθεὶς κατεσκεύασεν κιβωτὸν  ‘he obeyed (God) and built an ark’  「聽從上帝，造了一艘方舟」 (來 11:7) 關於 εὐλαβέομαι 在 來 11:7 中的另一種解釋，見 εὐλαβέομαι[a] 53.7。

εὐλαβής

(1)

ές

(a)

53.8 宗教活動 宗教行為 崇敬上帝的 敬畏上帝的；虔誠的 ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος καὶ εὐλαβὴς  ‘this man was righteous and pious’  「這人又公義又虔誠」 (路 2:25)

εὐλογέω

(1)

(a)

33.356 溝通 讚美 ［參εὐλογία, εὐφημία］ 用好話提說某事物 讚美；稱讚 ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τὸν κύριον καὶ πατέρα  ‘with it we praise the Lord and Father’  「我們用舌頭來稱頌我們的主和天父」 (雅 3:9)

(b)

33.470 溝通 祝福，詛咒 ［參εὐλογία, κατευλογέω］ 祈求上帝給予恩惠，也暗示口頭祝福本身已經是一個極大的恩惠1 祝福 εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας [ὑμᾶς]  ‘bless those who persecute you’  「要祝福迫害你們的」 (羅 12:14) 在一些語言中，與「祝福」最接近的譯詞是：「為……向上帝祈禱」，或「祈求上帝做一些對……有益的事」。

(c)

88.69 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參ἐνευλογέω］ 提供好處，通常包含著某些超自然因素 善待；祝福 Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ εὐλογήσας ἡμᾶς  ‘let us praise the God and Father of our Lord Jesus Christ, for he has acted kindly toward us’  「願頌讚歸於上帝——我們主耶穌基督的父！他……善待我們」 (弗 1:3) 在 弗 1:3，εὐλογητός 和 εὐλογήσας 兩個詞明顯是雙關語。希臘詞 εὐλογητός 是指「該受讚美的那一位」（見 33.362），而 εὐλογήσας 是指「賜福」。

____________________________________________________

1 κατευλογέω的語氣可能比εὐλογέω[b]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

εὐλογητός

(1)

ή，όν

(a)

33.362 溝通 讚美 （εὐλογέω[a]「稱讚」33.356 的衍生詞）指值得讚揚或表揚的 受頌讃的；該受稱頌的那位 Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ εὐλογητοῦ;  ‘are you the Messiah, the Son of the One who should be praised?’  「你是不是基督，那當稱頌者的兒子？」 (可 14:61)

εὐλογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.356 溝通 讚美 ［參εὐλογέω, εὐφημία］ 用好話提說某事物 讚美；稱讚 Τῷ καθημένῳ ἐπὶ τῷ θρόνῳ καὶ τῷ ἀρνίῳ ἡ εὐλογία καὶ ἡ τιμὴ  ‘to him who sits on the throne, and to the Lamb, be praise and honor’  「願頌讚、尊貴…… 都歸給坐在寶座上的那位和羔羊」 (啟 5:13)

(b)

33.366 溝通 奉承 過分稱讚 阿諛奉承 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their attractive words and flattering talk they deceive the minds of innocent people’  「他們用花言巧語和奉承的話，蒙騙無辜人的心」 (羅 16:18) 有些語言會用描述性的句子來表達「奉承」，例如「說某人很了不起，其實他沒有什麼了不起」。有時會用習語來表達奉承的意思，例如「用大話來形容一個小人物」，或「把驢稱為人」。

(c)

33.470 溝通 祝福，詛咒 ［參εὐλογέω, κατευλογέω］ 祈求上帝給予恩惠，也暗示口頭祝福本身已經是一個極大的恩惠 祝福 ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα  ‘from the same mouth come blessing and cursing’  「祝福和詛咒從同一個口出來」 (雅 3:10) 在一些語言中，與「祝福」最接近的譯詞是：「為……向上帝祈禱」，或「祈求上帝做一些對……有益的事」。

(d)

88.70 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 （εὐλογέω[c]「祝福」88.69 的衍生詞）祝福的內容 福氣；益處 πρὸς ὑμᾶς ἐν πληρώματι εὐλογίας Χριστοῦ ἐλεύσομαι  ‘I shall come to you with a full measure of the blessing from Christ’  「去你們那裡的時候，我將帶著基督豐滿的福氣去」 (羅 15:29) 在 羅 15:29，這福氣是基督給予保羅的；換句話說，這是基督賜給保羅的一種特殊的恩寵。

(e)

57.105 擁有，轉移，交換 給予 （εὐλογέω[b]「祝福」33.470 的衍生詞）授予或給予作為祝福或利益的東西 禮物；福氣；奉獻；捐獻；捐款 ταύτην ἑτοίμην εἶναι οὕτως ὡς εὐλογίαν καὶ μὴ ὡς πλεονεξίαν  ‘then it will be ready as a gift, not as one grudgingly given’  「這可以表示你們的捐助是出於甘心樂意，而不是出於勉強」或「這樣就表明你們所預備好的是惠贈，而不是勉強給的」 (林後 9:5)

(f)

59.56 數量 充裕，過量，極少 ἐπ᾽ εὐλογίαις  （習語，直譯：在祝福的基礎上）大量的某物，有福分或好處的含意 大量；豐富；充裕 ὁ σπείρων ἐπ᾽ εὐλογίαις ἐπ᾽ εὐλογίαις καὶ θερίσει  ‘the one who plants an abundance will reap an abundance’  「大量播種的，也要大量收穫」 (林後 9:6) 在翻譯 林後 9:6 時，可能需要清楚表示充裕的東西是什麼，例如：「耕種很多穀物的人將要收穫很多穀物」。

εὐμετάδοτος

(1)

ον

(a)

57.97 擁有，轉移，交換 給予 慷慨分享的 慷慨的；樂善好施的；慷慨施捨的 ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς, εὐμεταδότους εἶναι  ‘(command them) to be good, to be rich in good works, and to be generous in sharing with others’  「又要囑咐他們行善，在好事上富足，慷慨與人分享」 (提前 6:18)

Εὐνίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.130 人名及地名 人名 提摩太的母親 友妮基；《和》友尼基；《思》歐尼刻

εὐνοέω

(1)

(a)

30.23 思考 思考，思想 有利地考慮一個觀點，意圖找出解決方案 從有利的角度考慮某人的觀點；考慮如何解決；和解 εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘consider how to resolve matters with your adversary quickly’  「要考慮怎樣趕快與你的對頭和解」 (太 5:25) 關於 εὐνοέω 在 太 5:25 的其他解釋，見 31.20 和 56.3。

(b)

31.20 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 與某人達成協議 同意；觀點一致 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘go and agree with your accuser quickly’  「趕快去和控告你的人達成協議」 (太 5:25) 關於 εὐνοέω 在 太 5:25 中的其他解釋，見 30.23 和 56.3。

(c)

56.3 法庭及法律程序 法律訴訟，案件 在法庭以外了結案件 了結；解決；和解 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘go settle with your accuser quickly’  「趕快去與告你的人講和」 (太 5:25) 關於 εὐνοέω 在 太 5:25 的其他解釋，見 30.23 和 31.20。

εὔνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.72 態度及情感 熱切，認真，全心全意 充滿熱誠的狀態，基於渴望在某個活動或狀態中有份 熱心；熱切；全心全意 μετ᾽ εὐνοίας δουλεύοντες ὡς τῷ κυρίῳ  ‘serve wholeheartedly, as if you were serving the Lord’  「全心全意地服事，如同服事主」 (弗 6:7) 有些語言可以把「竭誠服事」（弗 6:7）表達為：「因為你們真心想要服事而去服事」，或「因為你確實渴望服事而去服事」。

εὐνουχίζω

(1)

(a)

9.26 人 男性 （εὐνοῦχος[a] 「閹人」9.25 的衍生詞）使某人成為閹人 使人成為閹人；閹割 οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘men who have been castrated by people’  「被人閹割的」 (太 19:12) 有時候，εὐνουχίζω 可以翻譯為「使一個人不能有婚姻關係」。 在一些語言中，閹割男人所用的詞彙與閹割動物所用詞彙大不相同。

(b)

9.27 人 男性 （與反身代詞連用）在沒有性生活的情況下生活 獨身；過不結婚的生活 οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘there are men who do not marry for the sake of the kingdom of heaven’  「另有些人是為了天國的緣故而不結婚」 (太 19:12)

εὐνοῦχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

9.25 人 男性 閹割了的男性 1 閹人 εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘there are eunuchs who have been made eunuchs by people’  「有些閹人是被人閹割的」 (太 19:12) 在古代中東，太監經常負責掌管後宮妃嬪，有時甚至被擢升到朝廷的高位。徒 8:34 中所指的太監，最好理解為「朝廷官員」（37.85）。 在很多社會中都不知道有閹割男人這回事，所以如果在經文中採用一個描述性語句去解釋，似乎是不必要的露骨和粗鄙。因此，有些翻譯者喜歡借用一個詞來指太監，然後把該詞的解釋放在詞彙表中。

(b)

9.28 人 男性 沒有遭閹割而天生無法進行性行為的男人 1 性無能的男性 εἰσὶν γὰρ εὐνοῦχοι οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτως  ‘for there are impotent males who have been so from birth’  「因為有人從母腹裡就是不宜結婚的」（直譯：「因為有人從出生就是無性行為能力的」） (太 19:12)

(c)

9.29 人 男性 不結婚的男人，不一定是性無能的 1 獨身的人 εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘there are men who are celibate who do not marry for the sake of the kingdom of heaven’  「還有些獨身者是為了天國的緣故而不結婚的」 (太 19:12)

(d)

37.85 控制，管理 管理，統治 東方國家宮廷內的官員，肩負各種重要的職責，同時也是太監 宮廷的官員；太監 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εὐνοῦχος τῷ Φιλίππῳ  ‘the court official said to Philip’  「宮廷官員回答腓利說」 (徒 8:34) 在 徒 8:34 等經文中，εὐνοῦχος[d] 的含義主要是在人的官職和地位，而不是其身體狀況。因此，比較符合上下文的翻譯，是「宮廷的官員」或「重要官員」。另一方面，考慮到猶太宗教不太接納太監的事實，提到身體狀況也符合路加的神學目的。

____________________________________________________

1 εὐνοῦχος[a][b][c]（9.25, 28, 29）可以視為動詞εὐνουχίζω（9.26和9.27）所指的不同過程或狀態所導致的各種生理狀態，但因為εὐνοῦχος通常是在各種絕對意義上使用，所以這三種意思最好歸類在子域「男性」之下。

Εὐοδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.131 人名及地名 人名 腓立比教會的女信徒 友阿蝶；《和》友阿爹；《思》厄敖狄雅

εὐοδόω  (εὐοδόομαι)

(1)

(a)

22.47 煩惱，困難，解脫，有利的情況 有利的情況或狀態 體驗和享受有利的環境 順遂；順利；成功 περὶ πάντων εὔχομαί σε εὐοδοῦσθαι  ‘I pray that everything may go well with you’  「我祈願你萬事安順」 (約叄 1:2) 有些語言會採用習語來表達 約叄 1:2 中的 εὐοδόομαι ，比如：「總是吃得好」，或「生活在樹蔭下」，或「總是生活在歡笑和歌聲中」，或「順風順水」。

(b)

57.64 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 （εὐοδόομαι「沿著好路行走」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）成功地獲得利潤或收穫 繁榮；興盛；充裕；做生意獲利；做工得報酬 ἕκαστος ὑμῶν παρ᾽ ἑαυτῷ τιθέτω θησαυρίζων ὅ τι ἐὰν εὐοδῶται  ‘each of you must put aside some money, in proportion to what he has earned’  「你們每一個人應當按自己的收入照比例撥出一些錢」 (林前 16:2)

(c)

68.30 時態 完竣，完成，成就 成功地做成某事 完成；取得成功；順利進展；使有可能 εἴ πως ἤδη ποτὲ εὐοδωθήσομαι ἐν τῷ θελήματι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘whether somehow I might now at last succeed by the will of God in coming to you’  「或許照上帝的旨意，最終我能順利地往你們那裡去」 (羅 1:10)

εὐπάρεδρος  (εὐπάρεδρον)

(1)

(a)

53.68 宗教活動 角色及作用 忠誠服事上帝 奉獻自己；全心事奉；殷勤服事；專一忠誠 εὐπάρεδρον τῷ κυρίῳ ἀπερισπάστως  ‘devoted service to the Lord without distraction’  「不受干擾地忠誠服侍主」 (林前 7:35)

εὐπειθής

(1)

ές

(a)

33.305 溝通 勸告，力勸 指容易被說服，暗指開明的，或是願意聆聽的 容易被說服的人；開明的；柔順的；友善的 ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία ... ἔπειτα εἰρηνική, ἐπιεικής, εὐπειθής  ‘the wisdom from above is ... also peaceful, gentle, and open to reason’  「從上面來的智慧……是和平、溫和、柔順」 (雅 3:17)

εὐπερίσπαστος

(1)

ον

(a)

30.32 思考 思考，思想 容易使人分心的 容易使人分心的；妨礙人持續地思考某事的 τὴν εὐπερίσπαστον ἁμαρτίαν  ‘the sin that so easily distracts us’  「容易使我們分心的罪」 (來 12:1) 這個意思只出現在一處異文中：τὴν εὐπερίσπαστον ἁμαρτίαν「那非常容易使我們分心的罪」（來 12:1）（校勘欄）。

εὐπερίστατος

(1)

ον

(a)

37.6 控制，管理 控制，限制 緊緊地施加控制 控制；緊緊地控制；容易纏累的；糾纏不休的 τὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν  ‘the sin which controls (us) so tightly’  「緊緊地控制我們的罪」 (來 12:1)

εὐποιΐα

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.7 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參εὐεργεσία, εὐεργετέω］ 做對某人有益和有好處的事 行善；善事 τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε  ‘do not forget to do good and to share with one another’  「不可忘記行善和彼此分享」 (來 13:16)

εὐπορέω  (εὐπορέομαι)

(1)

(a)

57.27 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 經濟上富裕的 擁有足夠的；充裕的；富裕的；富有的 τῶν δὲ μαθητῶν, καθὼς εὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς  ‘so the disciples agreed to make a contribution for the relief of their Christian brothers in Judea, each one to do this in accordance with how well off he was’  「於是門徒同意按著各人的經濟力量捐款，好救濟住在猶太的基督徒弟兄」 (徒 11:29) 有些語言可以把 徒 11:29 中的 εὐπορέομαι 譯成：「每個人都要按照比例來做這事，因為他擁有的比他需要的多」，或「每個人都要按照他的財產多少來做這事」。

εὐπορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.32 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 獲得財富的結果 繁榮；富足；發財 Ἄνδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν  ‘men, you know our prosperity comes from this work’  「各位，你們知道，我們是靠這生意發財的」 (徒 19:25) 徒 19:25 中的這個從句也可以譯成：「你們知道，我們做這工作使我們富足」。關於 εὐπορία 在 徒 19:25 的另一種解釋，見 εὐπορία[b] 57.201。

(b)

57.201 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 從生意或貿易中獲利的簡易方法 好做的生意；容易謀生的方法 ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν  ‘from this occupation we have an easy way of making a living’ or ‘for us, this occupation is good business’  「我們靠這一行業是很容易謀生的」或「對我們來說，這行業是很好的生意」 (徒 19:25) 關於 εὐπορία 在 徒 19:25 的另一種解釋，見 εὐπορία[a] 57.32。

εὐπρέπεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

79.13 物體的特徵 美麗的，醜陋的 ［參εὐσχημοσύνη］ 美麗的狀態或好看的外貌，有吸引人和很相配的含意 美麗；好看；雅觀；吸引；可愛 τὸ ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεσεν, καὶ ἡ εὐπρέπεια τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἀπώλετο  ‘its bloom falls off and its attractiveness is destroyed’  「花也凋謝，它吸引人的美麗就消滅了」 (雅 1:11)

εὐπρόσδεκτος

(1)

ον

(a)

25.86 態度及情感 蒙悅納，喜悅 指特別蒙悅納，因此非常令人滿意的東西 可蒙悅納的；非常令人滿意的 ἵνα γένηται ἡ προσφορὰ τῶν ἐθνῶν εὐπρόσδεκτος  ‘in order that the Gentiles may be an offering very acceptable (to God)’  「好讓外邦人……成為蒙悅納的供物」 (羅 15:16) 有些語言必須把「蒙上帝悅納的獻祭」（羅 15:16）譯成「上帝非常喜悅的獻祭」或「上帝非常滿意的獻祭」。

(b)

22.44 煩惱，困難，解脫，有利的情況 有利的情況或狀態 指特別有利的事物 真正有利；真正蒙悅納 νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας  ‘now is the truly favorable time; behold, now is the day of salvation’  「看哪，現在就是真正蒙悅納的時候！現在就是拯救的日子！」 (林後 6:2)

εὐπροσωπέω

(1)

(a)

88.236 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 表現得很好，特別是在外表上 使外貌體面；在外表上炫耀 ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι  ‘those who force you to be circumcised are those who wish to make a good showing in external matters’ (literally ‘... in the flesh’)  「那些喜歡在外表上炫耀的人才勉強你們接受割禮」（直譯：「那些喜歡在肉體上炫耀的人……」 (加 6:12)

εὐρακύλων  (Εὐρακύλων)

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

14.9 自然界的事件及狀態 風 Εὐρακύλων  希臘語和拉丁語的混合結構，字面意思是「東風」或「大風」：從東北面吹來的強烈暴風 東北風；東北暴風；音譯：友拉革羅 ἄνεμος τυφωνικὸς ὁ καλούμενος Εὐρακύλων  ‘a very strong wind, called Euraquilo’ or ‘... called a Northeaster’  「有一股名叫『友拉革羅』的颶風」或「有一個叫『東北風』的颶風」 (徒 27:14a) 把 Εὐρακύλων 翻譯為專有名稱當然是可以的，但是這樣做的意義，就大大不如採用一些用語，例如：「強烈的東北風」或「從東北方來的強烈暴風」。有些語言不容易區分北方與東北方或東方與東北方，在這種情況下，或許可以簡單地使用像「東方」等用語，但通常可以使用某些說法來指示「東北方」，例如「北方與東方之間」或「東方向北方移過一點」。

____________________________________________________

1 有些抄本作Εὐροκλύδων，解作「激起海浪的東風」。另一種詞形是Εὐρυκλύδων「激起大浪的風」。然而，大多數學者認為這兩種詞形都是由於文士抄寫錯誤之故。

εὑρίσκω  (εὑρίσκομαι)

(1)

(a)

27.27 學習 得知某物的位置 通過故意搜尋或意外發現得知某物的位置 知道某物的位置；尋找；發現；找著；找到 ὃν εὑρὼν ἄνθρωπος ἔκρυψεν  ‘a man happens to find it, so he covers it up (again)’  「人發現了就把它藏起來」 (太 13:44)

(b)

27.1 學習 學習 得知先前不知道的事情，往往帶著驚訝的成分 得知；找到；發現；發覺 οὐχ εὕρισκον τὸ τί ποιήσωσιν  ‘but they could not find out how to do it’  「但他們找不到辦法下手」 (路 19:48) ζητεῖν τὸν θεόν, εἰ ἄρα γε ψηλαφήσειαν αὐτὸν καὶ εὕροιεν  ‘to seek God and perhaps find him as they were groping around for him’  「尋求上帝，或者能夠在摸索中找到他」 (徒 17:27) συνεψήφισαν τὰς τιμὰς αὐτῶν καὶ εὗρον ἀργυρίου μυριάδας πέντε  ‘they calculated their value and discovered that they had been worth fifty thousand (drachmas)’  「他們計算書價，才得知共值五萬個銀幣」 (徒 19:19)

(c)

13.17 是，變成，存在，發生 狀態 達到某種狀態，還有發現的補充含義 得著；發現 ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ  ‘he who tries to attain his own life’  「要得著性命」 (太 10:39a) μετανοίας γὰρ τόπον οὐχ εὗρεν  ‘for he did not find a place of repentance’ or ‘... a way to change what he had done’  「找不到悔改的機會」或「無法改變他做過的事」 (來 12:17)

(d)

90.70 語意格 經歷者 ［參εἰσέρχομαι］ 開始經歷一件事件或一個狀態 開始經歷；進入一個經歷；達到 εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν  ‘you will begin to experience rest for yourselves’  「你們就可以經歷安息」 (太 11:29) ὃς εὗρεν χάριν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘who attained favor in the sight of God’ or ‘on whom God looked with favor’  「得上帝的喜悅」或「在上帝眼中蒙喜悅」 (徒 7:46) αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος  ‘he attained eternal salvation’ or ‘... deliverance’  「就得到永遠的救贖」 (來 9:12)

(e)

13.7 是，變成，存在，發生 狀態 處於未預料到的狀態 2 被發現是；結果是 μήποτε καὶ θεομάχοι εὑρεθῆτε  ‘that you may not be found to be fighting against God’  「恐怕你們被看做是在對抗上帝了」 (徒 5:39) εὑρέθη μοι ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς ζωήν, αὕτη εἰς θάνατον  ‘this commandment which was for the purpose of life was found in my case to be one which produced death’  「原來法律的命令是要使人得生命的；可是，對我來講，它反而帶來死亡」 (羅 7:10)

____________________________________________________

1 「嘗試，設法」（to try to）的含意來自於現在分詞的形式。

2 εὑρίσκομαι在「被發現是」（to be found to be）的意思上，是一種典型的複雜語義結構，不僅涉及認知發現，還涉及一種語義等式關係。

εὐρύχωρος

(1)

ον

(a)

81.18 空間的尺寸 窄，寬 指寬廣或寬闊，有舒適的含意 寬闊的；寬廣的 καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς  ‘and the road is spacious’ or ‘... broad’  「路是大的」或「路是寬的」 (太 7:13)

εὐσέβεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.1 宗教活動 宗教行為 ［參θεοσέβεια, θρησκεία］ 對神明和超自然力量的適當信念並虔誠地履行相關義務 宗教；信仰；敬虔；敬神 ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶν τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον  ‘without any doubt, the secret of (our) religion is great’  「毫無疑問，敬虔的奧秘是極大的」 (提前 3:16) 有些語言沒有「宗教」的對應詞彙，翻譯者可以把這種文化要素描述為：「如何在上帝面前行事為人」，或「安撫諸靈所做的事」，或「敬拜的方式」。

(b)

53.5 宗教活動 宗教行為 行事為人反映出正確的宗教信念和態度 敬虔；虔誠；敬神；敬畏上帝 ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι  ‘that we may live a quiet and peaceful life in entire godliness and with modesty’  「使我們可以完全敬虔、端正地過平靜安寧的生活」 (提前 2:2) 在一些語言中，提前 2:2 中的 εὐσέβεια 可以恰當地譯成：「像上帝希望我們那樣的生活」，或「按照上帝的教導來生活」。

εὐσεβέω

(1)

(a)

53.53 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參σεβάζομαι, σέβω］ 用態度和禮儀來表明自己對神明的效忠和尊敬 敬拜；崇拜；崇敬；尊崇 ὃ οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτο ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν  ‘what you worship, even though you do not know it, is what I (now) proclaim to you’  「你們不認識而敬拜的這一位，我現在就傳講給你們」 (徒 17:23) 有些語言採用習語來表達「敬拜」，例如「在……前下拜」、「在……前低下頭」、「向……舉起雙臂」、「向……歌唱」、「尊崇」等。在選擇表達「敬拜」的用詞或短語時，該用詞或短語必須包含敬拜的各個方面。

(b)

71.29 狀況 應該，理應 履行自己的社會宗教義務 履行自己的職責；盡自己的宗教義務 μανθανέτωσαν πρῶτον τὸν ἴδιον οἶκον εὐσεβεῖν  ‘they should first learn to carry out their religious duties toward their own family’  「得先學習怎樣在家中盡孝道」（直譯：「應該先學習在家中盡自己的宗教本分」 (提前 5:4)

εὐσεβής

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσεβῶς, θεοσεβής, θρησκός, ἱεροπρεπής］ 竭力正確地表達自己的宗教信仰 1 虔誠的；虔敬的；敬神的 εὐσεβὴς καὶ φοβούμενος τὸν θεὸν σὺν παντὶ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ  ‘a devout and God-fearing person together with all his family’  「他是個虔誠人，他和全家都敬畏上帝」 (徒 10:2) 在一些語言中，「過敬虔的生活」可以貼切地表達為：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那樣生活」，或「總是做上帝要求的事」。然而在一些語言中，唯一的對應譯法是：「過美好的生活」或「總是善待他人」。重點從宗教信仰轉移到美好的生活或善待他人，是因為在一些宗教系統中，宗教信念與道德行為之間是沒有或極少關聯的。

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

εὐσεβῶς

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσεβής, θεοσεβής, θρησκός, ἱεροπρεπής］ 竭力正確地表達自己的宗教信仰 1 虔誠的；虔敬的；敬神的 σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι  ‘that we may live sensibly, uprightly, and in a devout manner in this world’  「在世上過明智、正直、敬虔的生活」 (多 2:12) 在一些語言中，「過敬虔的生活」可以貼切地表達為：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那樣生活」，或「總是做上帝要求的事」。然而在一些語言中，唯一的對應譯法是：「過美好的生活」或「總是善待他人」。重點從宗教信仰轉移到美好的生活或善待他人，是因為在一些宗教系統中，宗教信念與道德行為之間是沒有或極少關聯的。

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

εὔσημος

(1)

ον

(a)

32.19 理解 容易理解或難於理解 指容易明白的 易於理解；容易明白 διὰ τῆς γλώσσης ἐὰν μὴ εὔσημον λόγον δῶτε, πῶς γνωσθήσεται τὸ λαλούμενον;  ‘unless you speak intelligible words with your tongue, how will anyone know what you are saying?’  「除非你們用舌頭說出容易理解的話，否則人怎會明白你們所說的呢？」 (林前 14:9)

εὔσπλαγχνος

(1)

ον

(a)

25.51 態度及情感 愛，情感，同情 富有愛心和同情心的 仁慈的；有憐憫的；富有同情心的 γίνεσθε [δὲ] εἰς ἀλλήλους χρηστοί, εὔσπλαγχνοι  ‘instead, be kind and compassionate to one another’  「要仁慈相待，心存憐憫」 (弗 4:32)

εὐσχημόνως

(1)

(a)

88.50 道德倫理素質及相關行為 端正，得體 形容行事為人端正、妥當 端正地；正派地；規規矩矩地 ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν  ‘let us conduct ourselves in a becoming manner as (people who live) in (the light of) day’  「行事為人要端正，好像在白晝行走」 (羅 13:13)

(b)

66.4 適當的，不適當的 是恰當的，有討人喜歡的含意 恰當的；規規矩矩；端正 πάντα δὲ εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω  ‘everything must be done in a proper and orderly way’  「凡事都要規規矩矩地按著次序行」 (林前 14:40)

εὐσχημοσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

79.13 物體的特徵 美麗的，醜陋的 ［參εὐπρέπεια］ 美麗的狀態或好看的外貌，有吸引人和很相配的含意 美麗；好看；雅觀；吸引；可愛 τὰ ἀσχήμονα ἡμῶν εὐσχημοσύνην περισσοτέραν  ‘our unattractive parts (acquire) more than ordinary attractiveness’  「我們身體上不雅觀的部分，就變得更雅觀」 (林前 12:23)

εὐσχήμων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

79.15 物體的特徵 美麗的，醜陋的 形容具有吸引人的外形的 吸引人的；俊美的；體面的；合宜的 τὰ δὲ εὐσχήμονα ἡμῶν οὐ χρείαν ἔχει  ‘(special attention which) the more presentable parts of our (body) do not need’  「我們雅觀的肢體自然用不著裝飾」 (林前 12:24)

(b)

87.33 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指具有特別的聲譽或尊榮 受尊敬的；地位高的 Ἰωσὴφ [ὁ] ἀπὸ Ἁριμαθαίας εὐσχήμων βουλευτής  ‘Joseph of Arimathea, an esteemed member of the council’  「亞利馬太的約瑟……是尊貴的議員」 (可 15:43)

εὐτόνως

(1)

(a)

78.18 程度 多，少（正負程度） 在程度量表上一個相對較高的點，暗示緊張和反對 1 極力地；有力地；激烈地；強烈地 εὐτόνως κατηγοροῦντες αὐτοῦ  ‘made strong accusations against him’  「極力控告他」 (路 23:10) εὐτόνως γὰρ τοῖς Ἰουδαίοις διακατηλέγχετο  ‘for he refuted the Jews vigorously’  「因為他……極力反駁猶太人」 (徒 18:28)

____________________________________________________

1 在εὐτόνως的情況下，程度方面與意義的定性方面有很好的平衡。

εὐτραπελία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.34 溝通 語言層次 粗俗的笑話，包含粗言穢語和不雅的內容 髒話；粗言穢語；下流的話 καὶ αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘nor is it fitting for you to use shameful, foolish, or vulgar language’  「污言穢語和愚妄的話，或下流的笑話，這些都不合宜」 (弗 5:4)

Εὔτυχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.132 人名及地名 人名 一個少年人，在特羅亞聽保羅講道到夜深，打盹時從三層樓的高處掉下來 猶推古；《思》厄烏提曷

εὐφημία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.356 溝通 讚美 ［參εὐλογέω, εὐλογία］ 用好話提說某事物 讚美；稱讚 διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας  ‘we are honored and disgraced, we are slandered and praised’  「我們受尊敬，也被誹謗；受責罵，也被稱讚」 (林後 6:8)

εὔφημος

(1)

ον

(a)

33.360 溝通 讚美 （εὐφημία「讚美，稱讚」33.356 的衍生詞）指值得稱讚或有美名 配受讚美的；值得讚賞的 ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα ... ταῦτα λογίζεσθε  ‘fill your minds ... with those things that are lovely and worthy of praise’  「可愛的……可稱讚的，這些事你們都要思量」 (腓 4:8) 在某些語言中，「配受讚美的」可以譯成「人們應該讚美的事物」。

εὐφορέω

(1)

(a)

23.204 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 生產大量優質水果或穀物 結出許多果子；豐收 Ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα  ‘a rich man had land which yielded plenty of fruit’  「有一個財主的田產豐收」 (路 12:16) 有些語言很難或者不能說「土地產出莊稼」（路 12:16），因此，翻譯者可以採用下述的表達：「莊稼在土地上大量生長」，或「植物結出碩果」，或「植物長出大量穀物」。

εὐφραίνω  (εὐφραίνομαι)

(1)

(a)

25.131 態度及情感 快樂，高興，喜樂 使人高興或快樂 使高興；使快樂；使歡喜 εἰ γὰρ ἐγὼ λυπῶ ὑμᾶς, καὶ τίς ὁ εὐφραίνων με  ‘for if I were to make you sad, who would be left to cheer me up?’  「如果我使你們憂愁，有誰能夠使我快樂呢？」 (林後 2:2)

(b)

25.122 態度及情感 快樂，高興，喜樂 欣喜，表達幸福快樂 欣喜；歡樂；快樂 διὰ τοῦτο ηὐφράνθη ἡ καρδία μου  ‘therefore, my heart rejoices’  「因此，我心歡喜」 (徒 2:26) εὐφραίνοντο ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν  ‘they rejoiced because of what they had made’  「為自己手所做的工作歡躍」 (徒 7:41) Εὐφράνθητε, ἔθνη, μετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ  ‘rejoice, Gentiles, together with his people’  「外族人哪，要與他的子民一起歡樂」 (羅 15:10) 有些語言可能需要用習語來翻譯 徒 2:26 中的 εὐφραίνομαι，比如譯成：「我的心歌唱」，或「我的心因為快樂而大聲呼喊」。關於 εὐφραίνομαι 在 徒 7:41 的另一種解釋，見51.3。

(c)

51.3 節日 慶祝某個時刻或事件，有幸福快樂的含義 慶祝；快樂 εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει  ‘it was necessary to celebrate and be glad’  「我們理當歡喜慶祝」 (路 15:32) εὐφραίνοντο ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν  ‘they celebrated because of what their hands had performed’  「為自己手所造的而歡慶」 (徒 7:41) 關於 εὐφραίνομαι 在 徒 7:41 的另一種解釋，見 25.122。

Εὐφράτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.468 人名及地名 地名 美索不達米亞平原上的大河 幼發拉底；《和》伯拉；《思》幼發拉的

εὐφροσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

25.121 態度及情感 快樂，高興，喜樂 歡喜快樂的狀態 快樂；歡喜；喜樂 πληρώσεις με εὐφροσύνης  ‘you will make me very joyful’  「使我在你面前充滿快樂」 (徒 2:28)

εὐχαριστέω

(1)

(a)

33.349 溝通 感謝 ［參εὐχαριστία］ 為所得到的益處和祝福表達謝意 感謝；感恩 τί βλασφημοῦμαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ;  ‘why should anyone revile me about that for which I thank God?’  「為什麼人要因我感謝上帝的東西而毀謗我呢？」 (林前 10:30) 「感謝」很多時候是用習語來表達。例如，在某些語言中，「謝謝你」可以說成「願上帝報答你」。人們甚至會用這樣的短語來表達對上帝自己的感謝。在另一些語言中，感謝可以表達為「你使我的心溫暖」。

(b)

25.100 態度及情感 感恩的，感激的 因得到一些恩惠而心存感激 感謝；感激；感恩 οἷς οὐκ ἐγὼ μόνος εὐχαριστῶ ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν  ‘not I alone, but all the churches among the Gentiles are thankful to them’  「不但我感謝他們，就是外邦的眾教會也感謝他們」 (羅 16:4)

εὐχαριστία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.349 溝通 感謝 ［參εὐχαριστέω］ 為所得到的益處和祝福表達謝意 感謝；感恩 μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν θεόν  ‘let your requests be made known to God with thanksgiving’  「藉著……感謝，將你們所要的告訴上帝」 (腓 4:6) 「感謝」很多時候是用習語來表達。例如，在某些語言中，「謝謝你」可以說成「願上帝報答你」。人們甚至會用這樣的短語來表達對上帝自己的感謝。在另一些語言中，感謝可以表達為「你使我的心溫暖」。

εὐχάριστος

(1)

ον

(a)

25.99 態度及情感 感恩的，感激的 因著為某人所做的事而心存感謝 有感謝的心；心存感謝 καὶ εὐχάριστοι γίνεσθε  ‘and become thankful’  「你們要有感謝的心」 (西 3:15) 有些語言常常用習語來表達「感謝」，比如：「有豐滿的心」，或「從心裡說出來」，或「說：你真好心」。關於 εὐχάριστος 在 西 3:15 的另一種解釋，見 33.352。

(b)

33.352 溝通 感謝 （εὐχαριστέω[a]「感謝」33.349 的衍生詞）指表達謝意 感激；感謝 εἰς ἣν καὶ ἐκλήθητε ἐν ἑνὶ σώματι· καὶ εὐχάριστοι γίνεσθε  ‘to which you have been called together in one body; be then thankful’  「你們……為此蒙召，歸為一體。你們還要存感謝的心」 (西 3:15) 關於 εὐχάριστος 在 西 3:15 中的另一種解釋，見 25.99。

εὐχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.178 溝通 禱告 ［參εὔχομαι, προσευχή, προσεύχομαι］ 向上帝說話或祈求的行為 1 禱告；祈禱 ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα  ‘the prayer made in faith will save the sick person’  「出於信心的祈禱必能救那病人」 (雅 5:15) 有些語言會根據禱告內容的性質，而使用不同的詞彙來表達禱告。各種禱告內容包括：請求物質上的祝福，祈求靈性上的幫助，為別人代求，感恩，讚美等。另外，根據不同的迫切性和需要，用詞上也有重要的區別。禱告的最常見表達可能就是「向上帝說話」；通常最好避免使用意思主要是「念誦」的詞彙。

(b)

33.469 溝通 發誓，宣誓，許願 對上帝的承諾，答應上帝會做一些事，意味著不按照承諾行事將導致這個人遭受上帝的懲罰 許願 εἰσὶν ἡμῖν ἄνδρες τέσσαρες εὐχὴν ἔχοντες ἐφ᾽ ἑαυτῶν  ‘there are four men here who have taken a vow’ or ‘we have four men who...’  「我們這裡有四個人，都有願在身」 (徒 21:23) 有些語言需要比較具體地翻譯「許願」，因此，在 徒 21:23 中，翻譯者可能需要把語句譯成：「這裡有四個人，他們都向上帝承諾要做一些事」。

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能對禱告對象的關注程度有所不同，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

εὔχομαι

(1)

(a)

33.178 溝通 禱告 ［參εὐχή, προσευχή, προσεύχομαι］ 向上帝說話或提出請求 1 禱告；祈禱；對上帝說話；向上帝祈求 εὐχόμεθα δὲ πρὸς τὸν θεὸν μὴ ποιῆσαι ὑμᾶς κακὸν μηδέν  ‘we pray to God that you will do no wrong’  「我們祈求上帝使你們不做任何壞事」 (林後 13:7) 有些語言會根據禱告內容的性質，而使用不同的詞彙來表達禱告。各種禱告內容包括：請求物質上的祝福，祈求靈性上的幫助，為別人代求，感恩，讚美等。另外，根據不同的迫切性和需要，用詞上也有重要的區別。禱告的最常見表達可能就是「向上帝說話」；通常最好避免使用意思主要是「念誦」的詞彙。

(b)

25.6 態度及情感 意欲，希望，願望 想要某物，有懷著虔誠願望的含義 渴望；願意 ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι αὐτὸς ἐγὼ ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ  ‘I could wish that I myself were under a curse and separated from Christ’  「就算我自己被詛咒、與基督分離，我也願意」 (羅 9:3b)

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能對禱告對象的關注程度有所不同，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

2 εὔχομαι在羅 9:3有可能意指「禱告」（見33.178），但是可能性不大。

εὔχρηστος

(1)

ον

(a)

65.31 價值 有用的，無用的 有實際或良好用途的 有用的；有益處的；有價值的 τόν ποτέ σοι ἄχρηστον νυνὶ δὲ [καὶ] σοὶ καὶ ἐμοὶ εὔχρηστον  ‘at one time he was of no use to you, but now he is useful both to you and to me’  「從前他與你沒有益處，但如今與你我都有益處」 (門 1:11)

εὐψυχέω

(1)

(a)

25.146 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參εὐθυμέω］ 得到鼓勵，因此感到高興 振作精神；鼓起勇氣；得到鼓勵 ἵνα κἀγὼ εὐψυχῶ γνοὺς τὰ περὶ ὑμῶν  ‘so that I may be encouraged by news about you’  「使我知道你們的情況，可以得到鼓舞」 (腓 2:19) 有些語言把「得到鼓勵」表達為：「讓自己的心回來」，或「讓自己的肝再次站起來」，或「讓自己的心再次變硬」。

εὐωδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

79.46 物體的特徵 香味，氣味 令人愉快的或芬芳的氣味 馨香的氣味；芬芳的香氣 ὀσμὴν εὐωδίας, θυσίαν δεκτήν, εὐάρεστον τῷ θεῷ  ‘they are like a sweet-smelling fragrance, an offering acceptable to God’  「像是芬芳的香氣，是上帝所悅納的祭品」 (腓 4:18) 由於 腓 4:18 中所描述的是祭物，在許多語言中，使用 εὐωδία 會顯得奇怪，甚至有矛盾，因為人們通常不認為焚燒動物的氣味是馨香的或好聞的。因此，翻譯者可能需要提供一個旁註來解釋這種用法。

εὐώνυμος

(1)

ον

(a)

82.7 空間的方向 左，右，正前面，對面 ［參ἀριστερός］ 指位於某個參考點的左側 左；左側；左邊 τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν [τοῦτο] δοῦναι  ‘it is not for me to choose who will sit on my right and on my left’  「只是坐在我的右邊和左邊，不是我可以賜的」 (太 20:23)

ἐφάλλομαι

(1)

(a)

15.239 線性運動 跳起，跳躍 跳到或撲在一個地方或物件之上 跳到……之上；撲在……之上 ἐφαλόμενος ὁ ἄνθρωπος ἐπ᾽ αὐτοὺς  ‘the man jumped on them’  「那人就撲到他們身上」 (徒 19:16)

ἐφάπαξ

(1)

(a)

60.67 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） ［參ἅπαξ］ 發生一次 1 一次；一 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘then he appeared once to more than five hundred (of our) fellow believers’  「以後又一次向超過五百個弟兄顯現」 (林前 15:6) 關於 ἐφάπαξ 在 林前 15:6 的另一種解釋，見 67.34。

(b)

60.68 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） ［參ἅπαξ］ 只發生一次，再沒有發生任何其他類似的事 一勞永逸；只一次就永遠有效；一次而不再 τῇ ἁμαρτίᾳ ἀπέθανεν ἐφάπαξ  ‘he died to sin once and for all’  「他死，是向罪死，只死一次」 (羅 6:10) 在一些語言中，「一勞永逸」的對等翻譯是：「就一次，沒有再次」，或「只一次，沒有第二次」。

(c)

67.34 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἅμα］ 強調與另一個時間點同時的一個時間點 同時；一起 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘then he appeared to more than five hundred (of our) fellow believers at the same time’  「後來同時顯給五百多弟兄看」 (林前 15:6) 關於 ἐφάπαξ 在 林前 15:6 的另一種解釋，見 60.67。

____________________________________________________

1 ἐφάπαξ的語氣可能比ἅπαξ強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

Ἐφέσιος

(1)

α, ον

(a)

93.469 人名及地名 地名 （Ἔφεσος「以弗所」93.471 的衍生詞）與以弗所相關的 以弗所的

(2)

ου＜陽＞

(a)

93.470 人名及地名 地名 （Ἔφεσος「以弗所」93.471 的衍生詞）在以弗所出生或居住的本地人 以弗所人；《思》厄弗所人

Ἔφεσος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.471 人名及地名 地名 羅馬帝國亞細亞省西部的港口 以弗所；《思》厄弗所

ἐφευρετής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

30.69 思考 打算，企圖，計劃 想出計謀或行動計劃的人 謀劃者；製造……的人；想出辦法的人 ἐφευρετὰς κακῶν  ‘they think up ways of doing evil’  「圖謀惡事」 (羅 1:30)

ἐφημερία

(1)

ας＜陰＞

(a)

11.47 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 負責執行某些日常職責的分組或班次（在《新約》唯一出現這詞的經文裡，那是指一個祭司班次，他們在耶路撒冷聖殿負責執行某些工作） 工作組；班次 ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας Ἀβιά  ‘there was a priest named Zechariah who belonged to the work group of Abijah’  「有一個祭司，名叫撒迦利亞，是屬於亞比雅祭司一班的」 (路 1:5) 「亞比雅班」（路 1:5）這個表達可能需要詳細一點的闡述，作「一個名為亞比雅的工作班組」。否則，人可能會以為這個工作組是由亞比雅指揮的，或者是一班人特定屬於一個名為亞比雅的人。如果難以找到一個令人滿意的表達去翻譯「工作組」，翻譯者當然可以把 路 1:5 的最後一個子句，簡單地翻譯為「他屬於那個名為亞比雅的祭司班組的」。

ἐφήμερος

(1)

ον

(a)

67.183 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ἐπιούσιος, καθημερινός］ 每天重複發生的 日常的；日用的；每天所需要的 λειπόμενοι ὦσιν τῆς ἐφημέρου τροφῆς  ‘they don't have enough to eat each day’  「缺少日用的飲食」 (雅 2:15)

ἐφικνέομαι

(1)

(a)

15.84 線性運動 來，來到，到達 ［參ἥκω, καταντάω, φθάνω］ 向著某一點前行並且到達那裡1 來到；到達 οὐ γὰρ ὡς μὴ ἐφικνούμενοι εἰς ὑμᾶς  ‘for it is not as though we had not come to you’  「我們不是好像沒有到過你們那裡似的」 (林後 10:14)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思無疑有著細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἐφίστημι  (ἐφίσταμαι)

(1)

(a)

17.5 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 站在一個特定的地方，通常帶有突然的意味 站在旁邊 καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω αὐτῆς ἐπετίμησεν τῷ πυρετῷ  ‘and standing by her, he rebuked the fever’  「站在她旁邊，斥責那高燒」 (路 4:39) ἰδοὺ ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘then, suddenly two men in bright shining clothes stood by them’  「忽然有兩個衣服發光的人站在她們旁邊」 (路 24:4) 關於 ἐφίσταμαι 在 路 24:4 中的另一個解釋，見 85.13。

(b)

85.13 在空間存在 在某個地方 ［參παρίστημι］ 在某物的附近 在附近；在旁邊 ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘two men in dazzling garments were there by them’  「有兩個衣服發光的人站在她們旁邊」 (路 24:4) καὶ αὐτὸς ἤμην ἐφεστὼς  ‘I myself was nearby’  「我自己也站在旁邊」 (徒 22:20) 關於 ἐφίσταμαι 在 路 24:4 中的另一種解釋，見 17.5。

(c)

13.119 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπεισέρχομαι, ἐπέρχομαι, καταλαμβάνω］ 發生在某人或某事上，暗示那是一件不受歡迎的事件 發生；臨到；突然臨到 τότε αἰφνίδιος αὐτοῖς ἐφίσταται ὄλεθρος  ‘then sudden destruction comes upon them’  「毀滅就突然臨到他們」 (帖前 5:3)

(d)

39.47 敵意，衝突 攻擊 ［參ἐπέρχομαι, ἐπιτίθημι, κατεφίστημι］ 突然用武力襲擊某人，這是敵對態度帶來的結果 1 攻擊；襲擊 ἐπιστάντες τῇ οἰκίᾳ Ἰάσονος ἐζήτουν αὐτοὺς προαγαγεῖν εἰς τὸν δῆμον  ‘they attacked the home of Jason, trying to bring them out to the people’  「他們攻擊耶孫的家……要把他們帶出來交給民眾」 (徒 17:5) 在許多語言中，「攻擊」的對等譯詞是「開始與……打鬥」，但某些語言中的對等譯詞是「撲向」或「抓住以傷害……」。 雖然根據希臘文經文，攻擊是針對耶孫的家，但攻擊的實際對象是家裡的人。攻擊可能包括撞開大門，某些語言可能需要清楚說明這方面的攻擊。

(e)

67.63 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐνίστημι］ 事件發生的時間點很可能緊隨在另一個時間點之後 即將來到；迫在眉睫；即將發生 ὁ καιρὸς τῆς ἀναλύσεώς μου ἐφέστηκεν  ‘the time of my departure is very near’  「我離世的時候很快就到了」 (提後 4:6)

(f)

68.7 時態 開始 ［參εἰσέρχομαι］ 開始，重點是活動的初始階段 開始 διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα  ‘because it began to rain’ or ‘because the rain started’  「因為當時開始下雨」 (徒 28:2) 在 徒 28:2，ἐφίσταμαι 也可以理解為「即將發生」（見 67.63）。

(g)

68.14 時態 繼續 儘管遇到反對，仍然繼續進行一項活動 繼續；堅持 κήρυξον τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως  ‘preach the word; and do it with persistence whether or not the circumstances are favorable’  「要傳福音，不管時機理想不理想都要傳，要堅持……」 (提後 4:2)

____________________________________________________

1 κατεφίσταμαι的語氣可能比ἐφίσταμαι[d]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

Ἐφραίμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.472 人名及地名 地名 以法蓮支族領地內的城鎮，位置不確定 以法蓮；《思》厄弗辣因

ἐφφαθά  (εφφαθα)

(1)

(a)

79.111 物體的特徵 打開，關閉 （一個亞蘭文詞語） 打開；張開；開了吧 λέγει αὐτῷ, Εφφαθα, ὅ ἐστιν, Διανοίχθητι  ‘he said to him, Ephphatha, which means, Be opened’  「對他說：『以法大！』意思是『開了吧！』」 (可 7:34) 在 可 7:34 的上下文中，雖然亞蘭文 εφφαθα 附有希臘文的解釋「張開」，但可能還是顯得意義不大，因為所指的是聽力。 有些語言不會說聾子是「耳朵閉住的人」，因此最合適的譯詞可能是「能夠聽見」，甚至是「現在你能聽見了」。

ἐχθές

(1)

(a)

67.203 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 說話時間之前的一天 昨天；昨日 μὴ ἀνελεῖν με σὺ θέλεις ὃν τρόπον ἀνεῖλες ἐχθὲς τὸν Αἰγύπτιον;  ‘do you want to kill me just as you killed the Egyptian yesterday?’  「難道你要殺我像昨天殺那埃及人一樣嗎？」 (徒 7:28)

(b)

67.87 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰών］ ἐχθὲς καὶ σήμερον καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  （習語，直譯：昨天、今天和永遠）時間無限期地延伸，從過去一直到未來 永遠；永恆地；過去、現在和將來 Ἰησοῦς Χριστὸς ἐχθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  ‘Jesus Christ is eternally the same’ or ‘Jesus Christ is the same in the past, in the present, and in the future’  「耶穌基督永不改變」或「耶穌基督昨天、今天、直到永遠都是一樣的」 (來 13:8)

ἔχθρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

39.10 敵意，衝突 對抗，敵意 與某人敵對的狀態 敵意；敵對；為敵 οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν;  ‘do you not know that being friendly with the world means being at enmity with God?’  「豈不知道與世俗為友就是與上帝為敵嗎？」 (雅 4:4)

ἐχθρός

(1)

ά，όν

(a)

39.11 敵意，衝突 對抗，敵意 與人為敵的 作仇敵；敵人；反對 ἐχθροὶ ὄντες κατηλλάγημεν τῷ θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ  ‘being enemies we were reconciled to God through the death of his Son’  「我們原是上帝的仇敵，但是藉著他兒子的死叫我們得以跟他和好」 (羅 5:10) κατὰ μὲν τὸ εὐαγγέλιον ἐχθροὶ δι᾽ ὑμᾶς  ‘with respect to the good news, they are enemies for your sake’  「就福音來說，因你們的緣故，他們是上帝的仇敵」 (羅 11:28)

ἔχιδνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

4.53 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 ［參ἀσπίς］ 毒蛇類；令人聯想到潛伏的危險 小毒蛇；眼鏡蛇；毒蛇 ἔχιδνα ἀπὸ τῆς θέρμης ἐξελθοῦσα καθῆψεν τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘a viper came out because of the heat and fastened itself to his hand’  「有一條毒蛇，因為熱的緣故鑽了出來，纏住他的手」 (徒 28:3) ἀσπίς 和 ἔχιδνα[a] 可指幾乎任何一種毒蛇。世界各地差不多都有毒蛇，因此找到一個合適的譯詞並不困難。然而，翻譯者可以採用描述性的表達，例如，「咬噬後會致人死地的蛇」。

(b)

88.123 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參ὄφις］ （ἔχιδνα[a]「毒蛇」4.53 的引申喻意）危險的、受人鄙視的人 惡人；毒蛇；蛇 γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν πονηροὶ ὄντες;  ‘you brood of vipers, how can you say good things when you are evil?’  「你們這些毒蛇的子孫！你們是惡人，怎麼能說出好東西來呢？」 (太 12:34) 翻譯者處理 太 12:34 中的 ἔχιδνα 和 太 23:33 中的 ὄφις 時必須小心，因為有些文化認為蛇是特別聰明的動物，因此，「毒蛇的種類」等說法可能是一種誇獎。有些語言會清楚區分不同種類的蛇，因而各種蛇的含義也會有很大的差異。

ἔχω  (ἐχόμενος)

(1)

η，ον

(a)

57.1 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參κατάσχεσις, κατέχω］ 擁有物品或財產（意指控制了這些物品的使用）12 有；擁有；屬於 Οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους  ‘we have nothing here except five loaves of bread’  「我們這裡只有五個餅」或「我們這裡除了五個餅，什麼也沒有」 (太 14:17) τίς γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα  ‘there was a woman who had ten drachmas’  「一個女人有十個銀幣」 (路 15:8)

(b)

18.6 連接 抓緊，抓住 ［參ἅπτω, κρατέω］ 緊握物件 拉住；握住；抓住 ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ  ‘its rider held a pair of scales in his hand’  「騎士一隻手拿著天平」 (啟 6:5)

(c)

31.1 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參ἡγέομαι, κρίνω, λογίζομαι, φρονέω］ 對某事物持有觀點或意見 持有觀點；有一個意見；考慮；認為 ὅτι ὡς προφήτην αὐτὸν εἶχον  ‘because they considered him to be a prophet’  「因為他們認為約翰是先知」 (太 14:5) ἔχε με παρῃτημένον  ‘consider me excused’  「請你准我辭了」 (路 14:19)

(d)

49.13 涉及衣著及裝飾的活動 穿衣服 穿（衣）；戴 ὁ Ἰωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘John wore clothes made of camels hair’  「約翰身穿駱駝毛的衣服」 (太 3:4c)

(e)

74.12 能夠，有能力 擁有做某事的能力 能夠；可以；有能力 κοπιάτω ἐργαζόμενος ταῖς [ἰδίαις] χερσὶν τὸ ἀγαθόν, ἵνα ἔχῃ μεταδιδόναι τῷ χρείαν ἔχοντι  ‘let him start working to earn an honest living for himself in order to be able to help the one in need’  「要開始自食其力，做正當的事，使自己可以幫助缺乏的人」 (弗 4:28) σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι  ‘and I will make every effort to see that after my departure you will always be able to remember these things’  「我也要盡心竭力，使你們在我去世以後能夠時常記念這些事」 (彼後 1:15)

(f)

90.65 語意格 經歷者 ［參συνέχω］ 經歷一種狀態或狀況，一般涉及持續時間 經歷；有 ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας  ‘in order that as many as had diseases might touch him’  「所以凡有疾病的，都擠著要摸他」 (可 3:10) ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἐν ἐμοὶ εἰρήνην ἔχητε  ‘I have told you these things so that you might experience peace in me’  「我對你們說了這些事，是要使你們在我裡面有平安」 (約 16:33)

(g)

13.2 是，變成，存在，發生 狀態 ［參φορέω］ 處於某個特定的狀態 是；承受 πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ἐθεράπευσεν  ‘he healed all who were sick’  「治好了一切有病的人」 (太 8:16) Εἶπεν δὲ ὁ ἀρχιερεύς, Εἰ ταῦτα οὕτως ἔχει;  ‘the high priest asked him, Is this really so?’  「大祭司說：『果真有這些事嗎？』」 (徒 7:1)

(h)

90.51 語意格 以動詞來標記的使役施事者 ［參δίδωμι］ 用於標記一種使役關係，否則幾乎沒有任何語義內容 引起；導致；產生 οὕτως καὶ ἡ πίστις, ἐὰν μὴ ἔχῃ ἔργα  ‘and so faith, if it does not produce action’ or ‘... cause someone to do something’  「信心也是這樣，若不能產生行為」或「……若不能使人做事」 (雅 2:17)

(i)

90.27 語意格 內容 ［參περιέχω］ 用於標記內容 有；包含 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘writing a letter containing this content’  「他寫了一封信函，包含這樣的內容」 (徒 23:25)

(j)

31.28 持有觀點，相信，信賴 承認 ἔχω ἐν ἐπιγνώσει  （習語，直譯：得到承認）認識到事物真正的本質 承認 καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘because they did not think it worthwhile to acknowledge God’  「他們既然認為不值得承認上帝」 (羅 1:28) 關於 ἐπίγνωσις 在 羅 1:28 中的另一種解釋，見 28.2。

(k)

57.99 擁有，轉移，交換 給予 ἔχω κοινός  （習語，直譯：共同擁有）公平地彼此分享 分享；彼此分享；公用 εἶχον ἅπαντα κοινὰ  ‘they shared all their belongings with one another’  「他們彼此分享自己所有的財產」 (徒 2:44) 有些語言可以把「彼此分享」表達為：「每個人都與其他所有人分享」，或「每個人都給予其他人，也從其他人領受」。

(l)

90.83 語意格 經歷者 ἔχω μέρος ἐν  （習語，直譯：有份）與別人一同經歷 與……一同經歷 ὁ ἔχων μέρος ἐν τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ  ‘one who experiences along with others the first resurrection’  「在第一次復活有分的人」或「與其他人一同經歷第一次復活的人」 (啟 20:6)

(m)

24.59 感官事件及狀態 聽 ἔχω οὖς  （習語，直譯：有耳朵）能夠聽見，暗示被預期會聽見，或有聆聽的義務（進一步暗示相關的心理活動） 能夠聽見；能聽見 ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις  ‘if you can hear, listen to what the Spirit is saying to the churches’  「凡有耳朵的，都應當聽聖靈向眾教會所說的話」或「凡能夠聽見的……」 (啟 2:7) 在翻譯 啟 2:7 的習語 ἔχω οὖς 時，含義是相關的人應該能夠聽見和注意到。

(n)

33.285 溝通 預告，占卜 ἔχω πνεῦμα πύθωνα  （習語，直譯：擁有蟒蛇的靈；一個希臘文的同位語）收取報酬然後告訴人他們將來會發生什麼 做占卜者；做算命的人 παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνα ὑπαντῆσαι ἡμῖν  ‘we were met by a slave girl who was a fortuneteller’  「一個女奴迎著我們走來。這個女奴有邪靈附身，能夠占卜將來的事」 (徒 16:16d)

(o)

23.151 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參ἐσχάτως］ ἐσχάτως ἔχω  （習語，直譯：處於極端狀態）病重垂危，暗示快要死去 病重垂危；快要死了 Τὸ θυγάτριόν μου ἐσχάτως ἔχει  ‘my little daughter is very sick’  「我的小女兒病重垂危」 (可 5:23)

(p)

23.148 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參κακῶς］ κακῶς ἔχω  （習語，直譯：遭遇不佳，或：情況不順利）處於糟糕的狀態，生病 生病；患病；有病（在某程度上相當於英語習語：to be bad off「境況不佳」） Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are well do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人用不著醫生；有病的人才用得著」 (太 9:12)

(q)

23.129 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參καλῶς, ὑγιαίνω, ὑγιής］ καλῶς ἔχω  （習語，直譯：好了）健康的狀態（對比於疾病） 健康；痊愈；好了 ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς ἕξουσιν  ‘they will place their hands on the sick and they will be well’  「他們把手按在病人身上，病人就痊癒」 (可 16:18) 有些語言只用力氣來表達健康，例如把「健康的」稱為「強壯的」。然而，有些語言是用疾病的反面來表達健康，因此 可 16:18 可以譯成「他們把手按在有病的人身上，那些人就沒有病了」。

(r)

23.50 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γαστήρ, ἔγκυος, ἐν, κοίτη］ κοίτην ἔχω  （習語，直譯：有牀，但 κοίτη 與 ἔχω 結合使用，早有發生性關係的轉喻意義）懷孕的狀態 懷孕 Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα  ‘Rebecca was pregnant by one man’  「利百加……從一個人……懷了孕」 (羅 9:10) 這個表達與 συλλαμβάνω[b]（23.49）的意思明顯不同，似乎更加強調懷孕的狀態，而不是受孕這件事。

(s)

83.29 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 （{L:ἔχω}[a]「有」57.1 的分詞形式）毗鄰某個位置的位置 鄰近 εἰς τὰς ἐχομένας κωμοπόλεις  ‘to the neighboring villages’  「到鄰近的鄉村」 (可 1:38)

(t)

67.208 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 ［參ἑξῆς, ἐπαύριον, ἔπειμι, ἕτερος］ τῇ ἐχομένῃ  緊接前一天後面的那一天 5 次日；第二天 δεῖ με σήμερον καὶ αὔριον καὶ τῇ ἐχομένῃ πορεύεσθαι  ‘I must be on my way today, tomorrow, and the next day’  「今天明天後天我必須向前走」 (路 13:33)

____________________________________________________

1 所有權通常要求有某種程度上的社會認可，承認所有權人有使用所涉物的權利，以及非所有權人有承認這權利並停止使用所涉物的義務。

2 這個「有／擁有」的意思與以下的含義有所不同：「握住；抓住」（語義域18）、「整體／部分關係」（語義域63）、「與……有關係」（語義域89）、「處於某種狀態」（語義域13），以及「在社會上或物質上對人或物有權威、權力或控制權」（語義域37）。

3 有人可能會說ἔχω在太 3:4僅意味著「擁有」（57.1），但這處上下文清楚顯示所指的不僅僅是擁有某種衣服。這裡的意思是習慣穿著這種衣服。

4 短語ἔχω πνεῦμα πύθωνα的焦點可能在於成為占卜者的能力，但經文的含意是那人是一個占卜者。然而，這個表達也可以從另一個角度來理解，如12.48所述。

5 這些短語應該理解為省略的表達，而不應視作詞彙單元；它們都略去了間接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἕως

(1)

(a)

67.119 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἄχρι(ς), εἰς, μέχρι］ 時間連續延伸直到一個時間點 1 直到；最後；終於 ἕως οὗ ἔτεκεν υἱόν  ‘until she gave birth to a son’  「直到她生下兒子」 (太 1:25) προῆγεν αὐτούς, ἕως ἐλθὼν ἐστάθη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον  ‘(the star) went ahead of them until it came and stopped over the place where the child was’ or ‘went ahead of them. At length it came ...’  「那顆星在前面引領他們，一直行到小孩子所在地方的上方就停住了」或「那顆星在前面引領他們，最後來到小孩所在地方的上方」 (太 2:9) πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ  ‘how distressed I am until it is over’  「在完成以前，我是何等苦惱！」 (路 12:50) 短語 εἰ μὴ ὅταν 常常譯作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他們不要把所看見的告訴任何人，直到人子從死裡復活」可 9:9），但是這個短語可以理解為「如果不是到那時候，就不要……」，這個表達在語義上相當於「直到」。

(b)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ 指一個時間段，與另一個時間段或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ  ‘come to terms quickly with your opponent while you are with him on the way’  「趁著你和控告你的對頭還在路上的時候，就要趕快與他和解」 (太 5:25) ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους  ‘while he sent the people away’  「在他打發群眾離去時」 (太 14:22) ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον ... ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον   ‘he made his disciples get into the boat ... while he sent the crowd away’  「催門徒上船……在他打發群眾離去時」 (可 6:45)

(c)

84.19 空間的延伸 向目標延伸 ［參ἄχρι(ς), μέχρι］ 延伸直到某個目標2 到；直到；到……為止 ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ ... ἕως τῆς αὐλῆς  ‘Peter followed him ... as far as the courtyard’  「彼得遠遠地跟著耶穌，直到大祭司的院子」 (太 26:58) Διέλθωμεν δὴ ἕως Βηθλέεμ  ‘let us go to Bethlehem’  「我們往伯利恆去」 (路 2:15)

(d)

78.51 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參εἰς, ἐπί, μέχρι, πρός］ 程度延伸到特定的點，這個點由上下文來標示 達到……的程度；直到；達到；到……地步 Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου  ‘my soul is very sorrowful, even to the point of death’  「我心裡非常憂傷，幾乎要死」 (太 26:38) 有些語言很難簡潔地表達情況達到特定的程度，然而，翻譯者很多時候可以用稍微不同的形式來表達同樣的意思。例如，太 26:38 可以譯成「我的心靈非常憂傷；就像我要死去一樣」。

(e)

59.21 數量 多，少（大量，總體，延伸） 數量的多少 達到；多達 Ὅ τι ἐάν με αἰτήσῃς δώσω σοι ἕως ἡμίσους τῆς βασιλείας μου  ‘whatever you ask I will give you, up to half of my kingdom’  「無論你向我求什麼，就是我王國的一半，我也會給你」 (可 6:23) 有些語言需要稍微調整「多至我國的一半」這種表達，例如譯成「我會把我王國的一半給你，但是不超過一半」。

(f)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ ἕως ὅτου  指一個時間段，與另一個時間段或時間單位一樣長 與……一樣長；當……的時候 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ  ‘come to terms quickly with your opponent while you are with him on the way’  「趁著你和控告你的對頭還在路上的時候，就要趕快與他和解」 (太 5:25) ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους  ‘while he sent the people away’  「在他打發群眾離去時」 (太 14:22) ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον ... ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον   ‘he made his disciples get into the boat ... while he sent the crowd away’  「催門徒上船……在他打發群眾離去時」 (可 6:45)

(g)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ ἕως οὗ  指一個時間段，與另一個時間段或時間單位一樣長 與……一樣長；當……的時候 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ  ‘come to terms quickly with your opponent while you are with him on the way’  「趁著你和控告你的對頭還在路上的時候，就要趕快與他和解」 (太 5:25) ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους  ‘while he sent the people away’  「在他打發群眾離去時」 (太 14:22) ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον ... ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον   ‘he made his disciples get into the boat ... while he sent the crowd away’  「催門徒上船……在他打發群眾離去時」 (可 6:45)

____________________________________________________

1 經常出現在ἕως、ἄχρι和μέχρι後面的是表示不確定時間參照的字詞：οὗ（這字曾與這三個標記連用），ὅτου（與ἕως結合使用）。

2 ἕως[c]、ἄχρι[c]和μέχρι[b]的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

Ζαβουλών

(1)

＜陽＞

(a)

93.133 人名及地名 人名 雅各的兒子，以色列其中一個支族的先祖 西布倫；《思》則步隆

(b)

93.473 人名及地名 地名 西布倫支族的領地 西布倫；《思》則步隆

Ζακχαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.134 人名及地名 人名 耶利哥城一名身材矮小的税吏長 撒該；《思》匝凱

Ζάρα

(1)

＜陽＞

(a)

93.135 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是猶大從她瑪／他瑪所生的雙生子之一 謝拉；《思》則辣黑

Ζαχαρίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.136a 人名及地名 人名 一位祭司，是施洗約翰的父親 撒迦利亞；《思》匝加利亞

(b)

93.136b 人名及地名 人名 舊約時期的先知，在聖殿內被人用石頭打死他 撒迦利亞；《思》則加黎雅

ζάω

(1)

(a)

23.88 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ζωή, ψυχή］ 活著，有生命，不是死的 活著；存活；生活 ὁ νόμος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ  ‘the law rules over a person as long as he or she lives’  「律法只在一個人活著的時候轄制他」 (羅 7:1) 在一些比喻性表達中，ζάω[a] 和 ζωή 可能會使所指對象變得非常複雜。比如，在一些語言中，約 6:51 的表達 ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν「我是活的糧」，可能會被理解成裡面有活物的糧，即裡面有蟲子在咬的糧。因此，這句經文可能需要譯成「我是賜生命的糧。」1 有些語言沒有表示「生命」的名詞，因此，所有論到「生命」的經文都需要改用動詞式的詞彙「活著」來表達。

(b)

23.93 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀναζάω, ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἔγερσις, ἐξανάστασις］ 死而復活 活過來；再次活著；復活 Χριστὸς ἀπέθανεν καὶ ἔζησεν  ‘Christ died and rose to life again’  「基督死了，又活過來」 (羅 14:9) 在一些語言中，要明確地表達「復活」或「再次活著」的概念並不容易，因為這類短語可能會指向某些宗教所說的轉世或轉生，意思是說，靈魂重新出生在另一個存在物中，這是南亞洲一些地區廣泛秉持的信念。在一些語言中，可以通過以下的表達方式來避免這個問題：「他的身體將再次活著」，或「他的身體將再次有生命」，或「他再次活著時，將是同一個人」。

(c)

41.2 行為及相關狀態 行為，品行 行事為人，因應環境有特定的行事方式 生活；行事為人；行為表現 πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται  ‘all who want to live a godly life in Christ Jesus will be persecuted’  「所有立志在基督耶穌裡過敬虔生活的人都會受迫害」 (提後 3:12) 在 提後 3:12，ζάω 不是指生理學上的存在，而是指人在與他人和與上帝的關係中的行為或行事方式。

____________________________________________________

1 短語ὁ ἄρτος ὁ ζῶν最好理解為ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς（約 6:48）的一種變換形式，因此最好譯成「賜生命的餅」或「帶來生命的餅」。

Ζεβεδαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.137 人名及地名 人名 耶穌門徒雅各和約翰的父親 西庇太；《思》載伯德

ζεστός

(1)

ή，όν

(a)

79.71 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 形容熱的，通常與沸騰有關 熱的 ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός  ‘that you are neither cold nor hot’  「你也不冷也不熱」 (啟 3:15) 啟 3:15 中的描述是一個比喻用法；ζεστός 意為對某事物有利好的態度，似乎不是該詞慣常有的含義。 在一些語言中，「熱」與「冷」之間的對比主要用於指性或怒氣，因此當然不適合用在 啟 3:15 中的對比。在很多時候，翻譯者可能需要採用「支持或反對」或「友好或敵對」等表達。

ζεῦγος

(1)

ους＜中＞

(a)

60.79 數目 一對，一群（共計的集合體） 兩個組成的集合 對；隊 ζεῦγος τρυγόνων  ‘a pair of turtledoves’  「一對斑鳩」 (路 2:24) Ζεύγη βοῶν  ‘a team of oxen’  「五對牛」 (路 14:19)

ζευκτηρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.19 人工製品 捆紥及固定用的工具 把物件（通常兩件）連接起來的工具 帶子；繩子 ἀνέντες τὰς ζευκτηρίας τῶν πηδαλίων  ‘loosening the bands of the rudders’  「鬆開舵繩」 (徒 27:40) 在 徒 27:40 中，ζευκτηρία 是指把兩個船舵連在一起的舵繩。然而，在大多數語言中，翻譯者可以簡單地用一個表示「繩子」的詞彙。

Ζεύς

(1)	＜所有＞Διός，＜直受＞Δία＜陽＞

(a)

93.138 人名及地名 人名 希臘神話中的眾神之首 宙斯；《和》丢斯；《思》則烏斯

ζέω

(1)

(a)

25.73 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參πνεῦμα］ ζέω τῷ πνεύματι  （習語，直譯：心靈沸騰）對某事物表現出強烈的熱忱 火熱；充滿熱情；全身全心地投入 ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ  ‘with great enthusiasm he spoke and taught correctly the facts about Jesus’  「心裡火熱，精確地講論和教導耶穌的事」 (徒 18:25) 有些語言可能很難找到「以極大的熱情……」這個短語的對等譯法；但是在一些情況下，可以這樣表達：「他表明他是多麼喜歡去做」，或「他表明他怎樣全心地這樣做」。

ζηλεύω

(1)

(a)

25.76 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ζηλόω］ 致力於某事物，暗示帶著渴望 發熱心；專心致志；切切渴慕 ζήλευε οὖν καὶ μετανόησον  ‘be earnest, then, and repent’  「所以，你要發熱心，也要悔改」 (啟 3:19)

ζῆλος

(1)	ου＜陽＞及 ους＜中＞

(a)

25.46 態度及情感 愛，情感，同情 ［參ζηλόω］ 深切關懷某人或熱愛某事物 熱愛；熱切關注；熱心 μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν  ‘for I witness for them that they are deeply devoted to God’  「我可以為他們作證，他們對上帝大有熱心」 (羅 10:2) τὸν ὑμῶν ζῆλον ὑπὲρ ἐμοῦ  ‘your earnest concern on my behalf’  「你們對我的熱忱」 (林後 7:7)

(b)

88.162 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 對某人特別強烈的怨恨和嫉妒情緒 嫉妒；怨恨 ἰδόντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου  ‘when the Jews saw the crowds, they were filled with jealousy’  「猶太人看見這麼多的人，就滿心嫉妒」 (徒 13:45)

(c)

78.25 程度 多，少（正負程度） 在程度量表上的一個高點，暗示涉及強度 極度；激烈；劇烈；烈 φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ κρίσεως καὶ πυρὸς ζῆλος  ‘a fearful expectancy of judgment and fierce fire’  「只好恐懼地等待審判，和……烈火」 (來 10:27)

ζηλόω

(1)

(a)

25.76 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ζηλεύω］ 致力於某事物，暗示帶著渴望 發熱心；專心致志；切切渴慕 ζηλοῦτε δὲ τὰ χαρίσματα τὰ μείζονα  ‘set your hearts, then, on the more important gifts’  「你們卻要全心渴慕那些更重要的恩賜」 (林前 12:31) 在 林前 12:31，ζηλοῦτε 也可以理解為陳述語氣，從而譯成「你們渴望追求那些更重要的恩賜」。

(b)

25.46 態度及情感 愛，情感，同情 ［參ζῆλος］ 深切關懷某人或熱愛某事物 深切關懷；熱愛；熱切關注；熱心 ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς  ‘they have a deep concern for you, but it is not good’  「那些人熱心待你們，其實是不懷好意」 (加 4:17) 加 4:17 所指的猶太派基督徒可能是真誠的，但是他們的熱心用錯了地方。

(c)

25.21 態度及情感 強烈地渴望 把自己的心放在屬於別人的東西上 貪圖；覬覦；貪婪 φονεύετε καὶ ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν  ‘you kill and covet, but you cannot have what you want’  「你們貪戀，得不著就殺人」或「你們貪戀而殺人，卻不能得著想要的」 (雅 4:2) 當然，雅 4:2 中的 ζηλόω 也可以理解為「嫉妒」（見 88.163）。

(d)

88.163 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 對某人懷著強烈的嫉妒和怨恨 嫉妒 Ζηλώσαντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι καὶ προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς  ‘but the Jews were jealous and gathered some worthless loafers from the street’  「但不信的猶太人心裡嫉妒，聚集了些市井流氓，搭夥成群」 (徒 17:5)

ζηλωτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

25.77 態度及情感 熱切，認真，全心全意 致力於某事並因此變得熱心的人 狂熱者；熱心的人 ζηλωτὴς ὑπάρχων τοῦ θεοῦ καθὼς πάντες ὑμεῖς ἐστε σήμερον  ‘being deeply committed to God even as all of you are today’  「為上帝大發熱心，就如你們大家今日一樣」 (徒 22:3)

(b)

11.88 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參Καναναῖος］ 某個猶太民族主義群體的成員，該群體尋求脫離羅馬統治而獨立 奮銳黨；激進黨；熱心派；民族主義者 Σίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτὴν  ‘Simon called the Zealot’  「激進黨的西門」 (路 6:15) 路 6:15 中的 ζηλωτής 和 太 10:4 中的 Καναναῖος 這兩個詞的作用，可能不是指一個屬於某一猶太民族主義黨派的人（某些學者認為這樣的黨派那時可能還未形成），而只是指一個熱心追求民族獨立的人（見 ζηλωτής [a]「狂熱者、熱心的人」25.77）。因此，人們可以稱西門為「愛國者西門」（同樣適用於 徒 1:13，那是唯一再出現 ζηλωτής [b] 的經文）。如果採取某些翻譯者的建議，把 ζηλωτής[b] 翻譯為「武裝起義者」或「游擊戰士」，那就是把一些超出該詞應有的明確含義強加進去。

ζημία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.69 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 ［參ζημιόω］ 失去先前擁有的東西，暗示這損失帶來相當大的困難或痛苦1 遭受損失；喪失 πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν  ‘great loss not only of the cargo and the ship but also of our lives’  「不單貨物和船隻要遭殃，損失嚴重，甚至連我們的性命也難保！」 (徒 27:10)

____________________________________________________

1 ζημία可以解作失去的過程或者失去的東西。

ζημιόω  (ζημιόομαι)

(1)

(a)

57.69 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 ［參ζημία］ 失去先前擁有的東西，暗示這損失帶來相當大的困難或痛苦 遭受損失；受虧損；損失；賠上 ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ;  ‘if he gains the whole world and loses his life’  「人若賺得全世界，賠上自己的生命」 (太 16:26) δι᾽ ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην  ‘for the sake of whom I have suffered the loss of all things’  「為了他，我損失了一切」 (腓 3:8)

(b)

38.7 懲罰，賞賜 懲罰 受懲罰，暗示遭受損害 受懲罰 εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται  ‘but if anyone's work is burnt up, he will suffer punishment’  「如果有人的工程被燒毀，他就會受到懲罰」 (林前 3:15) 在 林前 3:15，ζημιόομαι 也可以理解為「損失」（見 57.69）。

____________________________________________________

1 ζημία可以解作失去的過程或者失去的東西。

Ζηνᾶς

(1)

＜直受＞ᾶν＜陽＞

(a)

93.139 人名及地名 人名 一位基督徒律師 西納；《思》則納

ζητέω

(1)

(a)

27.41 學習 嘗試學習 嘗試了解某物的位置，在尋找過程中往往會從一個地方到另一個地方 嘗試了解某物在哪裡；尋找；查找；搜索 Πάντες ζητοῦσίν σε  ‘everyone is trying to find you’  「眾人都在找你！」 (可 1:37)

(b)

27.34 學習 嘗試學習 ［參ἐραυνάω, ζήτησις］ 嘗試通過仔細調查或搜查來了解某事 嘗試了解；探求；尋求；尋找信息 ἐζήτουν πῶς αὐτὸν ἀπολέσωσιν  ‘they began searching for some way to kill him’  「就開始找方法殺害耶穌」 (可 11:18) Ἰουδαῖοι σημεῖα αἰτοῦσιν καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν  ‘Jews ask for signs and Greeks are searching for wisdom’  「猶太人要求的是神蹟，希臘人尋求的是智慧」 (林前 1:22)

(c)

25.9 態度及情感 意欲，希望，願望 ［參ἐπιζητέω］ 渴望擁有或經歷某事，可能意味著試圖實現自己的願望1 想要；尋求 Τί ζητεῖτε;  ‘what do you want?’  「你們想要什麼？」 (約 1:38) ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ζητήσουσιν οἱ ἄνθρωποι τὸν θάνατον καὶ οὐ μὴ εὑρήσουσιν αὐτόν  ‘in those days people will want to die and not be able to do so’  「在那些日子，人求死，卻死不了」 (啟 9:6)

(d)

33.167 溝通 請求，要求 要求得到特別尋找的東西 懇切地要求；要求 ζητοῦντες παρ᾽ αὐτοῦ σημεῖον  ‘they demanded that he perform a miracle’  「要求他顯個神蹟」 (可 8:11) 關於 ζητέω 在 可 8:11 中的另一種解釋，見 57.59。

(e)

68.60 時態 嘗試，試圖 試圖做某事，但是不成功 想要做；試圖；設法 ἄνδρες φέροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς ἦν παραλελυμένος καὶ ἐζήτουν αὐτὸν εἰσενεγκεῖν  ‘men were carrying a paralyzed man on a bed and they attempted to take him into (the house)’  「有幾個人抬來一個躺在牀上的癱瘓病人，想法子要把他抬進屋子裡」 (路 5:18)

(f)

13.19 是，變成，存在，發生 狀態 試圖達到某種狀態或獲得某種條件 試圖尋找；試圖成為 καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ  ‘and from then on he attempted to find favorable circumstances in order to betray him’  「從那時候起，他就試圖找合適的時機來出賣耶穌」 (太 26:16)

(g)

57.59 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 試圖從某人那裡得到某物 試圖得到；嘗試獲得；尋求 ζητοῦντες παρ᾽ αὐτοῦ σημεῖον  ‘to try to get a sign from him’ or ‘to try to get him to perform a sign’  「想從他那裡求個神蹟」或「想要他顯個神蹟」 (可 8:11b) 關於 ζητέω 在 可 8:11 中的另一種解釋，見 33.167。

(h)

20.66 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ζητέω τὴν ψυχήν  （習語，直譯：尋索性命）意圖殺害 想要殺害；意圖殺害 οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου  ‘those who sought to kill the child’  「想要殺害這小孩子的人」 (太 2:20)

____________________________________________________

1 ἐπιζητέω[b]可能更加強調目標，但不是所有上下文都可看出這種區別。

2 在可 8:11，所求的東西是一個神蹟，但顯然是指耶穌必須要行個神蹟。然而，顯個神蹟這事可以視為獲得或得到的東西。

ζήτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.440 溝通 辯論，爭論 ［參ζήτησις, συζητέω, συζήτησις］ 表達強烈的意見分歧，但不一定以尋求解決辦法為目標 爭論；爭辯；辯論 εἰ δὲ ζητήματά ἐστιν περὶ λόγου καὶ ὀνομάτων καὶ νόμου τοῦ καθ᾽ ὑμᾶς, ὄψεσθε αὐτοί  ‘since it is a dispute about words and names and your own law, you yourselves must settle it’  「既然你們所爭論的是關乎用字、名稱和你們的律法，你們自己去解決吧！」 (徒 18:15)

ζήτησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

27.34 學習 嘗試學習 ［參ἐραυνάω, ζητέω］ 嘗試通過仔細調查或搜查來了解某事 查出；尋找信息；調查；研究 ἀπορούμενος δὲ ἐγὼ τὴν περὶ τούτων ζήτησιν  ‘I was undecided about how I could get information on these matters’  「我不知該怎樣處理這些事」或「我不知該怎樣取得關於這些事的信息」 (徒 25:20) 從句「關於我如何獲得這些事的信息」（徒 25:20）也可以譯成「關於我應該如何查明這些事」，或「關於我應該如何得知這些事」。

(b)

33.440 溝通 辯論，爭論 ［參ζήτημα, συζητέω, συζήτησις］ 表達強烈的意見分歧，但不一定以尋求解決辦法為目標 爭論；爭辯；辯論 Ἐγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν μαθητῶν Ἰωάννου μετὰ Ἰουδαίου περὶ καθαρισμοῦ  ‘some of John's disciples began disputing with a Jew about the matter of religious washing’  「約翰的門徒和一個猶太人辯論潔淨的禮儀」 (約 3:25)

ζιζάνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.30 植物 樹木以外的植物 特別令人討厭的雜草，類似小麥，種子有毒 毒麥草，稗子 ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου  ‘he sowed darnel in the midst of the wheat’  「把毒麥撒在麥子中間」 (太 13:25) 在出現 ζιζάνιον 的這段《新約》經文中，這詞可譯作「有毒雜草」或「有害雜草」。

Ζοροβαβέλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.140 人名及地名 人名 耶穌家譜中提到的一個人，是被擄歸回時期的耶路撒冷總督 所羅巴伯；《思》則魯巴貝耳

ζόφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.57 自然界的事件及狀態 黑暗 一種黑暗的狀態，伴隨著絕望和不祥的預感 陰暗；黑暗 γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θυέλλῃ  ‘the darkness and the gloom and the storm’  「密雲、黑暗、暴風」 (來 12:18) 在 來 12:18 中，γνόφος「黑暗」（14.53）和 ζόφος 可以組合成短語，如「可怕的黑暗」或「引起恐懼的黑暗」或「因黑暗而恐懼」。

(b)

1.24 地理物體及特徵 地面以下的地方 ［參σκότος］ ὁ ζόφος τοῦ σκότους  （習語，直譯：陰森的黑暗）地獄作為懲罰之地那種黑暗和陰森的狀態 墨黑的幽暗；黑暗的幽冥；陰森的地獄 ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘wandering stars for whom the darkness of hell has been reserved forever’  「流蕩的星，有陰森的地獄永遠為他們保留著」 (猶 1:13)

ζυγός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.8 人工製品 耕種及畜牧用的工具 安在兩隻役畜頭部或頸部的木條或木框，把它們繫在一起，以便有效地協同工作，一起拉動犁、耙或馬車 軛 ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν  ‘to put a yoke upon the neck of the disciples’  「把軛放在門徒的頸項上」 (徒 15:10) 在《新約》中，ζυγός[a] 只出現在比喻中。在某種意義上，這表示 ζυγός 本身就具有象徵意義；然而，此處的修辭是一個引申比喻，在這種情況下，其中的各個成分通常都被視為具有字面含義。

(b)

6.214 人工製品 測量工具 稱重用的工具 天平；秤 ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ  ‘the rider on the horse held a balance scale in his hand’  「那騎馬的手中拿著一個秤」 (啟 6:5) 在某些語言中，天平可能會被描述為「稱重的工具」或「確定某物的重量所用的儀器」。古時的天平常由一根桿、一根繩，以及桿子兩端的兩個盤子組成；繩子繫在桿的中央，其中一個盤子放砝碼，另一個盤子放置要稱量的物品。

ζύμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

5.11 食物及調味品 食物 做麵包用的酵母 麵酵 μικρὰ ζύμη ὅλον τὸ φύραμα ζυμοῖ  ‘a little yeast leavens the whole lump’  「一點麵酵能使全團發起來」 (林前 5:6) 在某些語言中，麺酵只被描述為「使麺發起來的東西」，但通常麵酵是按照其特點或根據其來源來描述的，例如「酸泡沫」或「啤酒泡沫」。

(b)

88.237 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 （ζύμη[a]「麺酵」5.11 的引申喻意）假冒為善的行為，可能暗示具有不為人知的心態和動機 假冒為善；假裝 βλέπετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ τῆς ζύμης Ἡρῴδου  ‘beware of the hypocrisy of the Pharisees and the hypocrisy of Herod’  「你們要謹慎，要防備法利賽人的偽善和希律的偽善」（直譯：「你們要謹慎，要防備法利賽人的酵和希律的酵」） (可 8:15) Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης, ἥτις ἐστὶν ὑπόκρισις, τῶν Φαρισαίων  ‘guard yourselves from the pretense of the Pharisees which is hypocrisy’  「你們要防備法利賽人的酵，就是假冒為善」 (路 12:1) 在 太 16:6，法利賽人和撒都該人的 ζύμη 相當於他們的教導，但是上下文清楚指出，這是一種偽善的教導，因為宗教領袖說的是一件事，做的是另一件事。 在 林前 5:6- 7，ζύμη 含有引申的喻意。首先，ζύμη 必須從字面意義上來理解（如在語義域 5），但在第 7 節，ζύμη 是指錯誤的行為。然而，翻譯者必須盡力保持比喻義的連續性，因此短語 παλαιὰ ζύμη 有時譯成「罪的舊酵」。在這一點上，我們很難知道，麺酵在多大程度上是指律法主義行為的偽善。

ζυμόω

(1)

(a)

5.12 食物及調味品 食物 （ζύμη「酵母」5.11 的衍生詞）在麵包發酵過程中使用酵母 使用酵母；發酵 ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον  ‘she put yeast in three measures of wheat flour until the whole lump had risen’  「她把酵母拿來放進三斗麵粉裡，直到全團都發起來」 (太 13:33)

ζωγρέω

(1)

(a)

37.1 控制，管理 控制，限制 ［參δαμάζω］ 制伏並繼續限制 控制；制伏；制止；被擄去；被抓去 ἐζωγρημένοι ὑπ᾽ αὐτοῦ εἰς τὸ ἐκείνου θέλημα  ‘having been controlled by him to do his will’  「被魔鬼擄去順從他的心意」 (提後 2:26) 許多語言可能都很難直說「把一個人控制住」。因此，較適當的做法是使用短語，例如：「不允許某人做他想做的事」，或「使某人行為檢點」，或「使某人服從」。在說到動物時，可以把 雅 3:7 譯成「可以使各種野獸……順服某人」。

ζωή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

23.88 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ζάω, ψυχή］ 活著和健康的狀態，那是由於有空氣可呼吸，有食物可吃；在許多情況下，這個用詞意味著健康、力量和某程度的興盛 生命；性命 μήτε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων  ‘without beginning of days or the end of life’  「沒有日子的開始，也沒有生命的終結」 (來 7:3) 在一些比喻性表達中，ζάω[a] 和 ζωή 可能會使所指對象變得非常複雜。比如，在一些語言中，約 6:51 的表達 ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν「我是活的糧」，可能會被理解成裡面有活物的糧，即裡面有蟲子在咬的糧。因此，這句經文可能需要譯成「我是賜生命的糧。」1 在 可 10:30，καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ ζωὴν αἰώνιον「在來世（他必得）永遠的生命」，學者對於這節經文的重點有明顯的分歧，有的認為重點主要在來世生命的持續時間上，有的認為在生命的質量上。由於有些語言只能用一個意為「活著」的動詞來表達「生命」，因此「永遠的生命」可能只能表達為「活著不會死」，但是這可能會帶來誤解，以為意思是基督徒的身體永遠不會死。因此，有些翻譯者把「永遠的生命」譯為「永遠不會結束的真正生命」，這樣就引入質的區別，使讀者不會僅僅從地上生命的時間長久去理解；在一些地方，活著不死被視作一個可怕的刑罰，而不是祝福。 有些語言沒有表示「生命」的名詞，因此，所有論到「生命」的經文都需要改用動詞式的詞彙「活著」來表達。

____________________________________________________

1 短語ὁ ἄρτος ὁ ζῶν最好理解為ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς（約 6:48）的一種變換形式，因此最好譯成「賜生命的餅」或「帶來生命的餅」。

ζώνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.178 人工製品 布料、皮革及製成物品 圍在腰部以繫緊衣服的皮帶或布帶 皮帶；腰帶 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰束皮帶」 (太 3:4) ζώνη 通常很寬，很容易折疊，因此常用來攜帶銀錢（參 太 10:9）。

ζωννύω  (ζώννυμι)

(1)

(a)

49.14 涉及衣著及裝飾的活動 用皮帶、腰帶或一塊布把衣服裹住或緊緊地束著1 束上；繫上；繫緊腰帶；在腰間繫上一條窄布帶（比較 ζώνη 「腰帶」；6.178）；束腰 Ζῶσαι καὶ ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου  ‘put on your belt and put on your shoes’  「束上腰帶，穿上鞋子」 (徒 12:8)

(b)

49.8 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，包括繫緊腰帶作為穿衣的最後步驟 穿衣；束上；繫上 ὅτε ἦς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες  ‘when you were young, you used to dress yourself and go anywhere you wanted to’  「你年輕的時候，自己束上腰帶，隨意往來」 (約 21:18b)

____________________________________________________

1 διαζώννυμι的語氣可能比ζώννυμι[a]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 在約 21:18，ζώννυμι的意思不僅僅是繫緊腰帶或圍上腰帶。因此，該詞的意思與ζώννυμι[a]（49.14）不同。

ζῳογονέω

(1)

(a)

23.89 生理活動過程及狀態 活著，死去 使繼續活著 繼續活著；存活 τοῦ ποιεῖν τὰ βρέφη ἔκθετα αὐτῶν εἰς τὸ μὴ ζῳογονεῖσθαι  ‘to expose their infants so that they could not be kept alive’  「丟棄嬰孩，使嬰孩不能存活」 (徒 7:19) 「使他們（嬰孩）不能存活」（徒 7:19）可以譯成：「使他們不能繼續活著」，或「使他們死去。」

(b)

23.92 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ζῳοποιέω］ 使活著 賜生命；使活著 τοῦ θεοῦ τοῦ ζῳογονοῦντος τὰ πάντα  ‘God who gives life to all things’  「賜生命給萬物的上帝」 (提前 6:13)

ζῷον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.2 動物 動物 任何動物，野生的或馴養的（對比於植物） 牲畜；野獸 εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας  ‘the blood of animals is brought as a sacrifice for sins’  「把牲畜的血帶進……當作贖罪的祭物」 (來 13:11) οὗτοι δὲ ὡς ἄλογα ζῷα γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθορὰν  ‘they are like dumb animals born to be captured and killed’  「好像沒有理性的牲畜，生下來就是要給人捕捉和宰殺」 (彼後 2:12) 在許多語言中，「活物」或「生物」的對等詞彙就是「那些活的物」或「那些移動的物」。因此，ζῷον[a] 主要包含四足動物、魚、鳥和昆蟲，並且《新約》沒有使用這個詞來指人類。《啟示錄》中好幾段經文採用了ζῷον[c]「活物」（12.32）來指上帝寶座處的超自然生物（請留意啟 4:6- 9，這段經文在很多方面都與結 1:5及其後經文對「活物」的描述相似）。

(b)

12.32 超自然生物及力量 超自然生物 圍繞在上帝寶座四周的超自然生物，出現在《啟示錄》的異象中 活物；生物 ὅταν δώσουσιν τὰ ζῷα δόξαν καὶ τιμὴν  ‘whenever the living beings give glory and honor’  「每逢四個活物把榮耀、尊貴……獻給……」 (啟 4:9) 與《啟示錄》中的 ζῷον 同義的舊約用詞，可見於 結 1:5-結 1:14。

ζῳοποιέω

(1)

(a)

23.92 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ζῳογονέω］ 使活著 賜生命；帶來生命；使活著 θεοῦ τοῦ ζῳοποιοῦντος τοὺς νεκροὺς  ‘God who is able to make alive the dead’  「那位使死人復活……的上帝」 (羅 4:17) ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζῳοποιηθήσονται  ‘all will be raised to life because of their union with Christ’  「在基督裡所有人也都得以活過來」 (林前 15:22)

ἤ

(1)

(a)

89.139 關係 替代關係 表示另一種選擇 或；或者 ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν  ‘because you are not able to make one hair white or black’  「因為你不能使一根頭髮變白或變黑」 (太 5:36)

(b)

64.18 比較 表示比較 比……；比起……；強如 ἀνεκτότερον ἔσται γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ  ‘it will be easier for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city’  「在審判的日子，所多瑪和蛾摩拉地方所受的，比那城還容易受呢！」 (太 10:15)

(c)

89.140 關係 替代關係 ［參ἤτοι］ ἤ … ἤ  表示雙重備選 或者……或者；或……或 ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει  ‘for either he will hate the one and love the other or he will be loyal to one and despise the other’  「他不是恨這個愛那個，就是忠於這個輕視那個」 (太 6:24,24 [2])

ἡγεμονεύω

(1)

(a)

37.60 控制，管理 管理，統治 （ἡγεμών[a]「統治者」37.59 的衍生詞）作總督，在《新約》中只限於指羅馬帝國內一個省份的總督 作總督 αὕτη ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεμονεύοντος τῆς Συρίας Κυρηνίου  ‘when this first census took place, Quirinius was governor of Syria’  「這第一次登記戶籍是在居里扭作敘利亞總督的時候行的」 (路 2:2) 在某些語言中，「居里扭任敘利亞總督」（路 2:2）可以譯成「居里扭是向敘利亞省所有人下達命令的人」，或者「居里扭向敘利亞省的所有人發命令」。

ἡγεμονία

(1)

(a)

37.58 控制，管理 管理，統治 ［參ἡγέομαι］ 統治，有提供指引和領導的含義 統治；治理；政府；規則 Ἐν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος  ‘it was the fifteenth year of the rule of the Emperor Tiberius’  「凱撒提庇留執政第十五年」 (路 3:1) 有些語言需要用「命令」來表達「統治」的概念，例如：「他下令告訴百姓必須做什麼事」，或「他向百姓下命令」，或「他是百姓的首領」。

ἡγεμών

(1)

όνος＜陽＞

(a)

37.59 控制，管理 管理，統治 （ἡγέομαι[c]「統治」37.58 的衍生詞）統治的人，暗示有卓越的地位 統治者 οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα  ‘you are by no means the least among the rulers of Judah’ or ‘... the important places in Judah’  「你在猶大的領袖中，絕不是最小的」或「你在猶大的重要地點中……」 (太 2:6) 在 太 2:6 的上下文中，「統治者」可能是喻指重要的地方，因此也可以譯成「你絕不是猶大主要城市中最小的」。

(b)

37.83 控制，管理 管理，統治 （希臘語詞彙，相當於拉丁語的 praefectus「長官」）統治一個羅馬小省的人 地方行政長官；總督；巡撫；長官；官員 παρέδωκαν Πιλάτῳ τῷ ἡγεμόνι  ‘they handed him over to Pilate the governor’  「押去交給總督彼拉多」 (太 27:2)

ἡγέομαι

(1)

(a)

31.1 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參ἔχω, κρίνω, λογίζομαι, φρονέω］ 對某事物持有觀點或意見 持有觀點；有一個意見；考慮；認為 Ἀναγκαῖον δὲ ἡγησάμην Ἐπαφρόδιτον τὸν ἀδελφὸν ... πέμψαι πρὸς ὑμᾶς  ‘I have thought it necessary to send you our Christian brother, Epaphroditus’  「我想必須差以巴弗提到你們那裡去。他是我在基督裡的弟兄」 (腓 2:25)

(b)

36.1 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參ἄγω, κατευθύνω, προΐστημι, φέρω］ 影響他人，使其遵循建議的行為方式 帶領；治理；引導 γινέσθω ... ὁ ἡγούμενος ὡς ὁ διακονῶν  ‘he who takes the lead must be like the one who serves’ or ‘he who is the master must be like one who serves’  「作首領的，必須像服侍人的」或「作主人的，……」 (路 22:26) Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν  ‘remember your leaders’ or ‘... masters’  「你們要記念那些帶領你們的人」 (來 13:7a) 有些語言很難清楚區分「引領」（leading）與「統治」（ruling）或「治理」（governing），然而，盡量明確區分這兩種不同的人際關係是重要的。在某些語言中，「引領」的概念可以通過「展示怎樣做」或「展示一個人應該怎樣做」來表達。在其他語言中，「引領」可以簡單地說成「走在前面」，但是這種說法通常僅用來指「偵查員」，他會走到前頭去查看情況是否安全；或者只是指一個人堅持自己的特權，要作為群體中顯得最重要的一員。

(c)

37.58 控制，管理 管理，統治 ［參ἡγεμονία］ 統治，有提供指引和領導的含義 統治；命令；治理 κατέστησεν αὐτὸν ἡγούμενον ἐπ᾽ Αἴγυπτον καὶ [ἐφ᾽] ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he appointed him to rule over Egypt and his whole household’  「委任他為宰相，治理埃及和法老全家」 (徒 7:10) 有些語言需要用「命令」來表達「統治」的概念，例如：「他下令告訴百姓必須做什麼事」，或「他向百姓下命令」，或「他是百姓的首領」。

____________________________________________________

1 雖然ἡγούμενος的基本意思是「引領」，但也隱含著統治和高位的語義特徵。

ἡδέως

(1)

(a)

25.129 態度及情感 快樂，高興，喜樂 與體驗到幸福有關的，主要基於所獲得的快樂 樂意；喜歡 ἡδέως γὰρ ἀνέχεσθε τῶν ἀφρόνων φρόνιμοι ὄντες  ‘you yourselves are so wise and so you gladly tolerate fools’  「你們那麼精明，竟然樂意容忍愚昧人」 (林後 11:19) ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will most gladly spend all I have and myself as well in order to help you’  「為了幫助你們，我樂意支付我所有的一切，甚至我本身」 (林後 12:15)

ἤδη

(1)

(a)

67.20 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在另一個時間點之前一個時間點，暗示已完成 已經；已 ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται  ‘the axe lies already at the roots of the trees’  「斧子已經放在樹根上」 (太 3:10) Μή μοι κόπους πάρεχε· ἤδη ἡ θύρα κέκλεισται  ‘don't bother me; my door is already locked’  「不要打擾我，門已經關了」 (路 11:7) 請注意，在 路 11:7 和 太 3:10 中，後面的時間點是說話的時候。

(b)

67.40 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ἤδη ποτέ  （習語，直譯：已經一些時間）這時間與說話的時間同時，但與以前的時間有關係 現在已經；現在終於；如今 εἴ πως ἤδη ποτὲ εὐοδωθήσομαι ἐν τῷ θελήματι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘somehow now at last I might have the opportunity to come to you by the will of God’  「或許照上帝的旨意，如今我能有機會往你們那裡去」 (羅 1:10)

ἡδονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

25.111 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 人喜歡做的事，因為該事令人享受快樂 令人快樂的事；快樂；享樂 ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν  ‘that which is pleasurable for them is to satisfy their bodily desires during the day’ or ‘they enjoy satisfying their bodily desires during the day’  「對他們來說，所謂快樂便是在光天化日之下做滿足肉體慾望的事」或「他們喜愛在白晝滿足自己肉體的慾望」 (彼後 2:13)

(b)

25.27 態度及情感 強烈地渴望 渴望肉體的享樂，通常指性方面的快感 慾望；情慾；私慾；享樂的慾望 ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσιν ὑμῶν  ‘from the desires for pleasure that battle within you’  「從你們身體中不斷交戰的享樂的慾望來的」 (雅 4:1)

ἡδύοσμον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.23 植物 樹木以外的植物 芳香植物（薄荷屬）；高達兩米；葉子細小柔軟，邊緣呈鋸齒狀；用於煮食、泡茶，或作藥用 薄荷 在翻譯「薄荷」，以及ἄνηθον「茴香」，πήγανον「芸香」和κύμινον「孜然芹果」時，最好借用一個詞彙，然後加上限定詞，比如「一種稱為薄荷的調味料」。

ἦθος

(1)

ους＜中＞

(a)

41.25 行為及相關狀態 習俗，傳統 ［參ἔθος, συνήθεια］ 或多或少被傳統固定並被社會普遍認可的行為模式 慣例；習俗；習慣；規矩 Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί  ‘bad companions ruin good habits’  「損友敗壞好習慣」 (林前 15:33) 有些語言沒有表達「習俗」或「習慣」的名詞，而是用表示「習慣性行為」的動詞或副詞短語來表達。例如在一些語言中，約 19:40 可以譯成「按照猶太人埋葬死人的通常方式」，林前 11:16 可以譯成「這不是我們慣常所做的事」。

ἥκω

(1)

(a)

15.84 線性運動 來，來到，到達 ［參ἐφικνέομαι, καταντάω, φθάνω］ 向著某一點前行並且到達那裡1 來到；到達 Ἰησοῦς ἥκει ἐκ τῆς Ἰουδαίας εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘Jesus came from Judea to Galilee’  「耶穌從猶太到了加利利」 (約 4:47) ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω  ‘for I came from God and arrived here’  「我是從上帝那裡來的，我已經來到這裡」 (約 8:42b)

(b)

85.10 在空間存在 在某個地方 在某個地方，因為已經到達 在這裡；在那裡 ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω  ‘for I have come from God and am here’  「因為我是從上帝那裡來的，而我已經在這裡了」 (約 8:42) 關於 ἥκω 在 約 8:42 中的另一種解釋，見 15.84。

(c)

13.112 是，變成，存在，發生 發生 臨到或出現，出現在某個時間參考點 發生 καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος  ‘and then the end will come’  「然後結局才會來到」 (太 24:14) οὐ μὴ ἴδητέ με ἕως [ἥξει  ‘you will not see me until it happens’ or ‘... until it will have happened’  「你們絕不會再見到我，直到這事發生」 (路 13:35) Ἥξει δὲ ἡμέρα κυρίου ὡς κλέπτης  ‘the day of the Lord will come as a thief’  「主的日子要像賊一樣來到」 (彼後 3:10)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思無疑有著細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 在約 8:42這樣的上下文中，ἥκω可以理解為處於某個特定地點，而不是移動至這個點（見85.10）。

ἠλί  (ηλι)

(1)

(a)

12.3 超自然生物及力量 超自然生物 ［參ἐλωΐ］ 一個希伯來用語，意思是「我的上帝」 我的上帝；音譯：「以利」 Ηλι ηλι λεμα σαβαχθανι;  ‘my God, my God, why have you forsaken me?’  「我的上帝！我的上帝！為什麼離棄我？」 (太 27:46) 關於翻譯諸如「我的上帝」等表達時涉及的問題，見 12.1 的討論。

Ἠλί

(1)

＜陽＞

(a)

93.141 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 希里；《思》赫里

Ἠλίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.142 人名及地名 人名 一位重要的舊約先知 以利亞；《思》厄里亞

ἡλικία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.151 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一個人活著的時間 壽命；壽數；人生；一生 τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;  ‘which one of you by worrying can add a single day to his lifetime?’  「你們哪一個能藉著憂慮使壽數多加一日呢？」 (太 6:27) 在 太 6:27，ἡλικία 也可指身高（見 81.4）。如果把 太 6:27 中的 ἡλικία 理解為時間，就顯然需要調整 πῆχυς「肘」（81.25）的意思。在許多語言中，最合適的譯詞是「日」或「天」，但是也可以採用其他長度單位，例如「一刻」，只要所選的譯詞清楚意味著一種不可能的狀況便可。

(b)

67.156 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 人生中的一個階段，已經長大成熟並處於精壯的時期 1 壯年；成年；成熟 αὐτὸν ἐρωτήσατε, ἡλικίαν ἔχει  ‘ask him; he is of age’ or ‘... he is an adult’  「他已經是成人，你們問他吧」 (約 9:21) καὶ παρὰ καιρὸν ἡλικίας  ‘though she was past her prime’  「她雖然過了生育的年齡」 (來 11:11) 短語 παρὰ καιρὸν ἡλικίας（來 11:11）通常是指絕經後的婦女。

(c)

81.4 空間的尺寸 高，低，深 高度，指有生命之物的身高尺寸 高度；身高 ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν  ‘because he was short in stature’  「可是因為他身材矮小」 (路 19:3)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

ἡλίκος

(1)

η，ον

(a)

79.127 物體的特徵 大的，小的 提問大小，出現在間接疑問句中 多廣大；多大；多小 Ἰδοὺ ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘see how large a forest can be set on fire by such a small flame’  「看，那麼小的火焰，能點燃那麼大的森林」 (雅 3:5)

(b)

78.13 程度 多，少（正負程度） ［參πόσος, ὡς］ 在涉及感歎的程度量表上一個相對較高的點 何等；怎麼；多麽大；多大；激烈；嚴重 ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω  ‘how great a struggle I have’  「我是怎樣竭力奮鬥」 (西 2:1) 即使原文用感歎句來表達很高的程度，但是有些語言只能用非感歎句來表達程度很深。例如 太 6:23「那黑暗是何等大呢！」在一些語言中必須譯為：「那黑暗是非常非常深」，或「那裡非常非常黑」。 在一些語言中，西 2:1 中的 ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω 相當於「我確實非常努力。」

ἥλιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.28 地理物體及特徵 天體 白天給予地球溫暖和光照的大天體 太陽 ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη  ‘but when the sun rose, they were burned’  「但太陽升起，幼苗就被曬焦」 (太 13:6) ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται  ‘the sun will become dark’  「太陽就要變黑」 (可 13:24) 翻譯者可以很容易為太陽找到一個合適的詞彙，但在某些語言中，人們或會傾向加上一個尊稱，例如「太陽我們的父」。然而，要翻譯那些描述太陽的活動或效果的動詞時，翻譯者會有些困難。例如，在 太 13:6 中，與其譯作「太陽升起」，不如譯作「太陽照耀」會更為合適；或在這段經文的語境中，這短語可以譯成「太陽在頭頂的時候」或「太陽已經升上天空的時候」。在 可 13:24 中，最好的譯法可能是：「太陽不再照耀」或「太陽將停止發光。」

ἧλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.22 人工製品 捆紥及固定用的工具 一根細長的金屬（通常是鐵），其中一頭是削尖的（在《新約》中只用來指釘十字架的釘子） 釘子；大釘 Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων  ‘unless I see the print of the nails in his hands’  「除非我看見他手上的釘痕」 (約 20:25) 有些語言區分了相對較小的釘子和較大的釘子；在論到釘十字架的時候，應該採用大釘這個詞彙。

ἡμέρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.178 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 按照希伯來人的觀念（如《新約》所反映的），一天是從日落開始到下一個日落結束的時間 一天；一日 Ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι  ‘there are six days in which we should work’  「應該工作的有六天」 (路 13:14)

(b)

67.186 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 日出與日落之間那段有日光的時間（分成十二小時） 白天 ἡμᾶς δεῖ ἐργάζεσθαι ... ἕως ἡμέρα ἐστίν· ἔρχεται νὺξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι  ‘we must work ... as long as it is day; the night comes when no one can work’  「趁著白日，我們必須做……工；黑夜來到，就沒有人能做工了」 (約 9:4)

(c)

67.142 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一個不確定的時間單位（語法上為單數或複數），但不是特別長（請注意與 αἰών[a]「時代」67.143 和 γενεά[d]「年代」67.144 之間的對比） 時間；時期 ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ  ‘when his period of service (in the Temple) was over’  「他供職期滿」 (路 1:23) 有些語言沒有「時期」等用來指一段不確定長度的時間的具體詞彙，翻譯者可以把 路 1:23 譯成「當他不用再在聖殿供職的時候」，或「當他完成在聖殿供職的日子」。

(d)

14.40 自然界的事件及狀態 光 白天的光，對比於夜晚的黑暗（參 νύξ[b] 「黑夜」14.59）1 日光；黎明 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη  ‘when daylight came, he left (town)’  「天亮的時候，耶穌離開」 (路 4:42) 為了把焦點放在白晝的開始，路 4:42 可以譯作「太陽開始照耀的時候」，「天空開始變亮的時候」，甚至「不再是黑夜的時候」。 某些語言沒有表示「白天」或「日光」的名詞，但可以使用一個直譯為「成為白天」的動詞來表達。

(e)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［參ἀγοραῖος, κρίσις, κριτήριον］ 判定一個人有罪或無罪的法院 2 法庭；法院 ἐμοὶ δὲ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν, ἵνα ὑφ᾽ ὑμῶν ἀνακριθῶ ἢ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἡμέρας  ‘I am not at all concerned about being judged by you or by any human court’  「我被你們評斷，或被人間法庭審判，我都毫不介懷」 (林前 4:3) 如果目標語言中沒有表示「法庭」的專業術語，通常可以用類似下面的短語來表達：「被帶到法官面前」或「請法官判斷某人的案件」。

(f)

67.92 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ἡμέρα ἐξ ἡμέρας, καθ᾽ ἡμέραν  （習語，直譯分別是：日復一日，和：一整天）相對較長的一段時期 很長時間；日復一日；每一天；每天；天天 ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ψυχὴν δικαίαν ἀνόμοις ἔργοις ἐβασάνιζεν  ‘for a long time his righteous soul was tormented by (their) evil deeds’ (literally ‘... he tormented his righteous soul ...’)  「……他正義的心長時間因……惡事而極度痛苦」（直譯：「……他就折磨他正義的心……」） (彼後 2:8)

(g)

56.33 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參σφαγή］ ἡμέρα σφαγῆς  （習語，直譯：殺戮的日子）進行毀滅性審判的日子 定罪的日子；宰殺的日子；屠宰的日子 ἐθρέψατε τὰς καρδίας ὑμῶν ἐν ἡμέρᾳ σφαγῆς  ‘you have nourished your hearts for the day of condemnation’  「為宰殺的日子養肥了自己的心」 (雅 5:5) 在 雅 5:5，短語 ἡμέρᾳ σφαγῆς 所指的是上帝毀滅性的審判；但是，σφαγῆς 應該比較字面地翻譯成「毀滅」，而不僅是定罪。

(h)

67.93 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參νύξ, τεσσεράκοντα, τεσσεράκοντα］ ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα, ἡμέρας τεσσεράκοντα  （習語，直譯分別是：四十晝夜，和：四十天）可能是一個象徵性的時間表達，表示相對較長的一段時間 很長時間；四十晝夜；四十天 νηστεύσας ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα, ὕστερον ἐπείνασεν  ‘after spending a long time without food, he was hungry’  「他禁食四十晝夜，後來就餓了」或「經過很長時間的禁食，他就餓了」 (太 4:2) 大多數譯本把 ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 譯成「四十晝夜」或「四十天」，雖然這是有可能的，但是考慮到數字「四十」的象徵意義，這個表達也可以理解為很長的一段時間。

(i)

67.99 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參προβαίνω］ προβαίνω ἐν ἡμέραις  （習語，直譯：日子提前很多）年紀相當大 年紀老邁；上了年紀 καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν  ‘and they were both old’  「兩個人又年紀老邁」 (路 1:7)

(j)

67.92a 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參νύξ］ νυκτὸς καὶ ἡμέρας, ἡμέρας καὶ νυκτός, ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  （習語，直譯分別是：夜和日，日和夜，日和日）一段持續的時間，可能是連續的或斷續的，但是沒有期限 日日夜夜；一直；連續地；不停地

(k)

末世論框架中的時間，指最後的審判或基督的降臨 耶和華的日子；審判日

(l)

67.59 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參διά］ δι᾽ ἡμερῶν  （習語，直譯：經過一些日子）一個時間點後面的時間點，中間相隔了幾天 過了幾天；過了些日子 εἰσελθὼν πάλιν εἰς Καφαρναοὺμ δι᾽ ἡμερῶν  ‘a few days later he came back to Capernaum’  「過了幾天，耶穌又回到迦百農」 (可 2:1)

____________________________________________________

1 ἡμέρα[d]「日光」的意思與ἡμέρα[b]「白天」（67.178）有很大的重疊。例如：在路 4:42，ἡμέρα可以解作一個時間段而不是與白天有關的光。另見14.59。

2 這些詞彙（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思顯然存在一些細微的區別，特別是隱含意思，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ἡμέτερος

(1)

α，ον

(a)

92.5 話語的參照人物 說話者及與說話者相關聯的人（排除或包括聽眾） 指說話者或寫作者，以及那些與他或她相關聯的人，包括或不包括聽眾 我們的；屬於我們的；我們的東西 κατὰ τὸν ἡμέτερον νόμον ἐβουλήθημεν ἀνελεῖν  ‘we wished to judge him according to our law’  「我們想按照我們的律法審問他」 (徒 24:6) εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη  ‘it was written for our instruction’  「是為教導我們寫的」 (羅 15:4) 這個意思也作為異文出現：κατὰ τὸν ἡμέτερον νόμον ἐβουλήθημεν ἀνελεῖν「我們想要按照我們的律法審訊他」徒 24:6（校勘欄）。

ἡμιθανής

(1)

ές

(a)

23.122 生理活動過程及狀態 活著，死去 半死半活，介乎生與死之間的狀態 半死；差點死了 λῃσταῖς περιέπεσεν, οἳ καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ  ‘robbers attacked him, stripped him, and beat him up, leaving him half dead’  「強盜襲擊他，剝去他的衣裳，把他打個半死」 (路 10:30) 「半死」可以譯成「差一點死了」或「快要死了」。

ἥμισυς

(1)	εια, υ, ＜所有＞ἡμίσους

(a)

60.62 數目 二分之一，三分之一，四分之一（分數） 一個物體、系列或質量的一半 一半；半 Ἰδοὺ τὰ ἡμίσιά μου τῶν ὑπαρχόντων, κύριε, τοῖς πτωχοῖς δίδωμι  ‘behold, Lord, I will give to the poor half of my possessions’  「主啊，看，我把所有財產的一半給窮人」 (路 19:8)

ἡμίωρον  (ἡμίωριον)

(1)

ου＜中＞

(a)

67.200 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 長度為半個小時的一段時間 半小時 ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμιώριον  ‘there was silence in heaven for about half an hour’  「天上寂靜約有半小時」 (啟 8:1)

ἡνίκα

(1)

(a)

67.36 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἡνίκα, ὁσάκις, ὅταν］ ἡνίκα ἄν  不確定的多個時間點，與其他對應的時間點同時 每當 ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται Μωϋσῆς  ‘whenever they read the Law of Moses’  「每逢誦讀摩西書的時候」 (林後 3:15) ἡνίκα δὲ ἐὰν ἐπιστρέψῃ πρὸς κύριον  ‘whenever a person turns to the Lord’  「每當有人轉向主時」 (林後 3:16)

(b)

67.36 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἡνίκα, ὁσάκις, ὅταν］ ἡνίκα ἐάν  不確定的多個時間點，與其他對應的時間點同時 每當 ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται Μωϋσῆς  ‘whenever they read the Law of Moses’  「每逢誦讀摩西書的時候」 (林後 3:15) ἡνίκα δὲ ἐὰν ἐπιστρέψῃ πρὸς κύριον  ‘whenever a person turns to the Lord’  「每當有人轉向主時」 (林後 3:16)

ἤπερ

(1)

(a)

64.19 比較 表示比較，語氣強烈 比……；勝過；過於 ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ  ‘for they love the praise of people rather than the praise that comes from God’  「這是因他們愛人給的稱讚過於愛從上帝來的稱讚」 (約 12:43)

ἤπιος

(1)

α，ον

(a)

88.61 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 指溫柔，帶有仁慈的含義 溫柔的；仁慈的 δοῦλον δὲ κυρίου οὐ δεῖ μάχεσθαι ἀλλ᾽ ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας  ‘the Lord's servant must not quarrel; he must be gentle toward all’  「主的僕人不可爭吵，必須溫和待眾人」 (提後 2:24)

Ἤρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.143 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 珥；《思》厄爾

ἤρεμος

(1)

ον

(a)

88.104 道德倫理素質及相關行為 平和的行為 ［參ἡσύχιος］ 形容安寧的、和平的狀態或態度 安寧的；和平的 ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν  ‘that we may live a quiet and peaceful life’  「使我們能夠……過平安寧靜的生活」 (提前 2:2)

Ἡρῴδης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.144a 人名及地名 人名 希律一世，被稱為大希律 希律；《思》黑落德

(b)

93.144b 人名及地名 人名 希律安提帕，大希律的兒子，曾下令處決施洗約翰 希律；《思》黑落德

(c)

93.144c 人名及地名 人名 希律亞基帕一世，大希律的孫子 希律；《思》黑落德

Ἡρῳδιανοί

(1)

ῶν＜陽＞

(a)

11.87 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 在政治上追隨和擁護大希律及其家族的人 希律的追隨者；希律黨人 ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν  ‘they sent to him their disciples together with the followers of Herod’  「就打發他們的門徒同希律黨人去見耶穌」 (太 22:16)

Ἡρῳδιάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

93.145 人名及地名 人名 大希律的孫女，希律安提帕的妻子 希羅底；《思》黑落狄雅

Ἡρῳδίων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

93.146 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:11 希羅天；《思》黑落狄雍

Ἠσαΐας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.147 人名及地名 人名 一位重要的舊約先知 以賽亞；《思》依撒意亞

Ἠσαῦ

(1)

＜陽＞

(a)

93.148 人名及地名 人名 以撒和利百加的長子，雅各的孿生哥哥 以掃；《思》厄撒烏

ἡσσάομαι

(1)

(a)

88.134 道德倫理素質及相關行為 虐待 遇到更糟糕的對待 受到更糟糕的對待；受苦更多 τί γάρ ἐστιν ὃ ἡσσώθητε ὑπὲρ τὰς λοιπὰς ἐκκλησίας  ‘how were you treated any worse than the other churches’  「你們所受的待遇有哪一樣不及其他教會呢？」或「你們哪裡比其他教會受到更差的對待呢？」 (林後 12:13)

(b)

39.61 敵意，衝突 征服 經歷失敗和被征服 被打敗；被征服；被控制；被制伏；受支配 ᾧ γάρ τις ἥττηται, τούτῳ δεδούλωται  ‘for a person is a slave of anything that has defeated him’  「因為人被誰制伏就是誰的奴隸」 (彼後 2:19) 在許多語言中，「被打敗」只是譯成「被征服」。某些語言會表達為「成為……的囚徒」，或者用習語譯成「被……帶走」。

ἥσσων

(1)	ον, ＜所有＞ονος

(a)

78.38 程度 多於，少於（比較程度） 比實際情況所預期的程度較低 較少；程度上較少的 εἰ περισσοτέρως ὑμᾶς ἀγαπῶ[ν], ἧσσον ἀγαπῶμαι;  ‘shall I be loved to a lesser extent if I have loved you so very much?’  「難道我越愛你們，就越少得你們的愛嗎？」 (林後 12:15)

(b)

65.29 價值 好的，壞的 ［參χείρων］ 不如其他東西那麼令人滿意的 更壞；更糟 οὐκ ἐπαινῶ ὅτι οὐκ εἰς τὸ κρεῖσσον ἀλλ᾽ εἰς τὸ ἧσσον συνέρχεσθε  ‘I do not praise you since your (church) meetings are not for the better but for the worse’  「我不稱讚你們，因為你們聚會所帶來的不是更好，而是更糟」 (林前 11:17)

ἡσυχάζω

(1)

(a)

23.82 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 休息，即沒有參與任何活動 休息 τὸ μὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν  ‘on the Sabbath day they rested as the Law commanded’  「在安息日，她們遵照誡命休息」 (路 23:56)

(b)

88.103 道德倫理素質及相關行為 平和的行為 ［參ἡσυχία］ 過一種安寧、和平、溫和的生活 過安寧的生活 καὶ φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν  ‘make it your aim to live a quiet life’  「要立志過安靜的生活」 (帖前 4:11)

(c)

33.119 溝通 保持沉默 ［參ἡσυχία］ 保持一種沉默的狀態，焦點可能放在當中的態度 一言不發；閉口不言；保持安靜；住口 ὁ Ἰησοῦς εἶπεν ... λέγων, Ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ θεραπεῦσαι ἢ οὔ; οἱ δὲ ἡσύχασαν  ‘Jesus asked ... Is healing allowed on the Sabbath or not? But they would not say a thing’  「耶穌問……『安息日容許治病嗎？』 他們卻不說話」 (路 14:3, 4 [2])

ἡσυχία

(1)

ας＜陰＞

(a)

22.43 煩惱，困難，解脫，有利的情況 有利的情況或狀態 平靜安定、不受干擾的狀態 安靜的環境；不受干擾的生活 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν  ‘in order that they may live calmly and work to earn their living’  「要安靜做工，自食其力」 (帖後 3:12) 「自食其力」（帖後 3:12）是一個習語的譯法，這個習語直譯作「吃自己的飯」（見 57.190）。關於 帖後 3:12 中的 ἡσυχία 解作關注個人的行為，見 88.103。

(b)

33.119 溝通 保持沉默 ［參ἡσυχάζω］ 保持一種沉默的狀態，焦點可能放在當中的態度 靜默；保持安靜；沉靜；沉默 ἀκούσαντες δὲ ὅτι τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ προσεφώνει αὐτοῖς, μᾶλλον παρέσχον ἡσυχίαν  ‘when they heard him speaking to them in Hebrew, they were even quieter’  「他們聽保羅說的是希伯來話，就更加安靜了」 (徒 22:2)

(c)

88.103 道德倫理素質及相關行為 平和的行為 ［參ἡσυχάζω］ 過安寧、和平、溫和生活的行為 安寧的生活；和平的生活 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι  ‘in order that they should live quiet lives and work’  「要安靜生活和做工」 (帖後 3:12) 關於 ἡσυχία 在 帖後 3:12 中，聚焦於所涉及的環境的另一種解釋，見 22.43。

ἡσύχιος

(1)

ον

(a)

88.104 道德倫理素質及相關行為 平和的行為 ［參ἤρεμος］ 形容安寧的、和平的狀態或態度 安寧的；和平的 τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος  ‘of a gentle and quiet spirit’ or ‘of a gentle and peaceful disposition’  「溫柔嫻靜的心」或「溫柔平和的性情」 (彼前 3:4)

ἤτοι

(1)

(a)

89.140 關係 替代關係 ［參ἤ］ ἤτοι … ἤ  表示雙重備選 或者……或者；或……或 δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε, ἤτοι ἁμαρτίας εἰς θάνατον ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην;  ‘you are slaves of what you obey, either of sin which leads to death or obedience which leads to righteousness’  「順從誰就作誰的奴僕，或作罪的奴隸，以至於死；或作順服的奴僕，以至於成義」 (羅 6:16)

ἥττημα

(1)

τος＜中＞

(a)

13.22 是，變成，存在，發生 狀態 未能達到令人滿意的狀態或條件 缺乏；失敗 τὸ ἥττημα αὐτῶν πλοῦτος ἐθνῶν  ‘their failure brought rich blessings to the Gentiles’  「他們的失敗為外邦人帶來豐富的祝福」 (羅 11:12) ἤδη μὲν [οὖν] ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν  ‘the fact that you have legal disputes among yourselves is indeed evidence of your complete failure’  「你們彼此之間有訴訟，這事實證明你們是完全失敗的」 (林前 6:7)

ἠχέω

(1)

(a)

14.80 自然界的事件及狀態 聲音 產生不涉及人類語言的聲音或噪音 製造聲響；發出噪音 χαλκὸς ἠχῶν  ‘noisy brass’ or ‘noisy gong’  「鳴的鑼、響的鈸」 (林前 13:1) 翻譯 χαλκὸς ἠχῶν 通常最好使用一個特指銅鈸聲音的詞彙，例如：「響亮的鈸」或「鏗鏘的鈸」。

(b)

6.95 人工製品 樂器 ［參χαλκός］ χαλκὸς ἠχῶν  （習語，直譯：發出回聲的銅，或：鳴響的銅）黃銅製的鑼 銅鑼 γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘I have become a noisy brass gong’ or ‘clanging cymbals’  「我就成為鳴的銅鑼或響的鈸一般」 (林前 13:1) 在有些語言中，「鈸」的對等譯詞是「響亮的金屬」或「迴響的金屬」或「回音金屬」，但是，翻譯者常常就說「響亮的鈴鐺」。

ἦχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.75 自然界的事件及狀態 聲音 除人類語言以外的任何類型的聲音、音調或噪音 聲音；噪音 ἐν ἀπορίᾳ ἤχους θαλάσσης  ‘afraid of the sound of the sea’  「因海中的響聲而驚慌」 (路 21:25) ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος  ‘suddenly there was a noise from the sky’  「忽然，有響聲從天上下來」 (徒 2:2) σάλπιγγος ἤχῳ  ‘with the sound of a trumpet’  「號角的響聲」 (來 12:19) 許多語言都必須清楚區分 ἦχος[a] 所指的不同類型的聲音。銅鈸、喇叭和大海的聲音經常用完全不同的詞彙來表示。

(b)

33.211 溝通 通知，宣佈 ［參φάσις, φήμη］ 關於一個人或一個事件的信息 報告；消息；話語；信息 ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου  ‘the report about him spread everywhere in that region’  「於是關於他的消息傳遍了周圍各地」 (路 4:37)

θᾶ  (θα)

(1)

（亞蘭文詞語）

(a)

15.82 線性運動 來，來到，到達 ［參μαράνα θᾶ］ （亞蘭語）移到或朝著主視角人物或事件的參考點1 來 Μαρανα θα  ‘(our) Lord, come’  「主啊，願你來！」 (林前 16:22)

____________________________________________________

1 在《十二使徒遺訓》（10,6）和一些新約抄本中，這個表達作μαραν αθα「（我們的）主已經來了」。

Θαδαῖος

(1)

(a)

93.149 人名及地名 人名 Θαδδαῖος 93.150 的另一種拼寫法（可 3:18，GNT3c-校勘欄） （音譯）達太

Θαδδαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.150 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一，很可能就是雅各的兒子猶大；另參看 93.227 達太；《思》達陡

θάλασσα

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.69 地理物體及特徵 水體 所有水體的通稱（在這個意義上，θάλασσα[a] 是對比於天空和陸地） 海 ἐπιστρέφειν ἐπὶ θεὸν ζῶντα, ὃς ἐποίησεν τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς  ‘turn to the living God who made heaven, earth, the sea, and all that is in them’  「歸向那創造天、地、海和其中萬物的永生的上帝」 (徒 14:15) θάλασσα[a] 是一個通稱，在某些語言中可以譯成「各種廣闊的水域」，或簡單譯作「水」。在另一些語言中，翻譯者可能要使用一個短語，例如「湖泊和海洋」來表達；然而在某些語言中，「海洋」一詞也有指任何廣闊水域的一般意義。

(b)

1.70 地理物體及特徵 水體 一個水體或水域，通常相當大 海；湖 τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας  ‘the lake of Galilee’  「加利利湖」 (太 4:18) ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ καὶ ἐν Ἐρυθρᾷ Θαλάσσῃ  ‘performing wonders and signs in the land of Egypt and in the Red Sea’  「在埃及地，在紅海……行了奇事神蹟」 (徒 7:36) ᾧ ἐστιν οἰκία παρὰ θάλασσαν  ‘whose house was beside the sea’  「房子就在海邊」 (徒 10:6) 使用 θάλασσα[b] 來指一個湖泊，如加利利海（太 4:18；可 1:16）和提比哩亞海（約 21:1），反映出閃族人的用法，就是從海洋到池塘的所有水體，都可以用一個詞彙來表達。希臘語正常是使用 λίμνη「湖泊，池塘」（1.72）一詞。 許多語言會清楚區分不同的水體。三個主要的區分依據是：(1) 淡水、半鹹水、鹹水；(2) 相對大小，即不同大小的水體；(3) 是否有出水口。根據這第三個區分依據，用來指稱加利利海和指稱死海的詞語必須有所不同，因為加利利海有一個出水口，但死海沒有。翻譯者選擇水體的詞彙時必須特別小心，如果選擇不當，便會錯誤表達經文背景的地理狀況，令讀者誤解聖經事件的地理環境。

θάλπω

(1)

(a)

35.36 幫助，照顧 照顧，照應 照顧，帶有珍惜和關心的含義 照顧 οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν ἀλλ᾽ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν  ‘no one ever hates his own body@ instead, he feeds it and takes care of it’  「沒有人恨惡自己的身體，總是保養、照顧它」 (弗 5:29) 某些語言可能需要把 弗 5:29 中的「並且照顧它」譯成「給他自己的身體所需要的一切」或「為自己做一切必要的事」。

Θαμάρ

(1)

＜陰＞

(a)

93.151 人名及地名 人名 猶大的兒媳，耶穌家譜中的一員 《和2010》她瑪；《和》他瑪；《現》塔瑪；《思》塔瑪爾

θαμβέω  (θαμβέομαι)

(1)

(a)

25.209 態度及情感 驚奇，驚詫 （θάμβος「驚訝」25.208 的衍生詞）由於不尋常的事件而感到驚訝 驚訝；吃驚；詫異；驚奇 ἐθαμβήθησαν ἅπαντες ὥστε συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντας  ‘the people were so astonished that they started saying to one another ...’  「眾人都驚訝，以致彼此對問」 (可 1:27) ἐθαμβοῦντο, οἱ δὲ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο  ‘they were astonished, while those who followed were afraid’  「他們很驚訝，跟從的人也害怕」 (可 10:32)

θάμβος

(1)

ους＜中＞

(a)

25.208 態度及情感 驚奇，驚詫 由於突然和不尋常的現象而感到驚訝的狀態，並且帶有正面或負面的反應 驚訝；驚恐；驚異；差異 θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων  ‘he and all those with him were astonished at the catch of fish’  「他和一切跟他一起的人對打到了這一網的魚都很驚訝」 (路 5:9)

θανάσιμος  (θανάσιμον)

(1)

(a)

23.115 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參θανατηφόρος］ （θάνατος[a]「死亡」23.99 的衍生詞）導致死亡的東西 致命的 κἂν θανάσιμόν τι πίωσιν  ‘if they drink anything deadly’  「若喝了什麼致命的毒物」 (可 16:18)

θανατηφόρος

(1)

ον

(a)

23.115 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參θανάσιμος］ 導致死亡的東西 致命的 μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου  ‘full of deadly poison’  「充滿著致命的毒氣」 (雅 3:8) 短語「致命的毒物」可以譯成「導致死亡的東西」或「使人死亡的東西」。

θάνατος

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

23.99 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποθνῄσκω, ἐκψύχω, θνῄσκω, νέκρωσις］ 死亡的過程 死；死去；死亡 οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν πεπραγμένον αὐτῷ  ‘there is nothing this man has done to deserve death’ or ‘... to deserve to die’  「他沒有做過什麼該死的事」 (路 23:15) 有些語言會根據死亡的具體方式或環境，使用有明顯區別的詞彙去指死亡。例如，用一個詞彙主要指年老帶來的死亡，用另一個詞彙指疾病帶來的死亡，又用另一個詞彙指暴力導致的死亡。翻譯者在根據具體上下文選擇詞彙時，必須小心區分。

(b)

23.158 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參λοιμός, πληγή］ 一種廣泛傳播的傳染病，往往與上帝的懲罰相關 瘟疫 ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ  ‘to kill with the sword, famine and pestilence’  「用刀劍、饑荒、瘟疫……殺害」 (啟 6:8)

(c)

23.117 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποθνῄσκω, εἰμί］ εἰμὶ ἐν θανάτοις  （習語，直譯：在死亡中）處於瀕臨死亡的危險中 面對死亡；冒生命危險；冒死 ἐν θανάτοις πολλάκις  ‘often in danger of death’  「常常面臨死亡的危險」 (林後 11:23)

θανατόω

(1)

(a)

20.65 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參αἴρω, ἀπάγω］ 剝奪人的性命，含義是由法律或準法律程序予以定罪的結果 殺害；處死 ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι  ‘although punished, we are not killed’  「受懲罰，卻沒有被處死」 (林後 6:9)

(b)

68.48 時態 停止 ［參νεκρόω］ （θανατόω[a]「處死」20.65 的引申喻意）徹底停止活動，有採取極端措施來保證停止的含意 1 徹底停止 εἰ δὲ πνεύματι τὰς πράξεις τοῦ σώματος θανατοῦτε  ‘if by the Spirit you completely cease to do what the body wants’  「若靠著聖靈把身體的惡行處死」或「若靠著聖靈完全停止去做身體想做的事」 (羅 8:13) 在翻譯 羅 8:13 中的這句表達時，翻譯者可能會想保留比喻形式，因此譯成「你們若靠著聖靈治死身體的惡行」。

____________________________________________________

1 在某些情況下，特別是θανατόω[b]和νεκρόω的例子中，很難確定所涉及的比喻意義是否已經變得約定俗成，或者它們是否代表了所謂的比喻用法，換句話說，新的修辭手法已經成為基督徒群體的一些傳統。

θάπτω

(1)

(a)

52.4 喪禮及葬禮 埋葬死人 埋葬 ἀπέθανεν δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη  ‘finally (literally ‘and also’) the rich man died and was buried’  「最後財主也死了，並且埋葬了」 (路 16:22)

(b)

35.46 幫助，照顧 照顧，照應 θάπτω τὸν πατέρα μου  （可能是個習語，直譯：埋葬我的父親）照顧父親直到他去世 照顧父親；奉養父親直到他去世 ἐπίτρεψόν μοι ἀπελθόντι πρῶτον θάψαι τὸν πατέρα μου  ‘allow me first to take care of my father until his death’  「容許我先回去埋葬我的父親」或「容許我先回去奉養父親，直到他去世」 (路 9:59)

Θάρα

(1)

＜陽＞

(a)

93.152 人名及地名 人名 亞伯拉罕的父親，耶穌家譜中的一員 他拉；《思》特辣黑

θαρρέω

(1)

(a)

25.156 態度及情感 勇氣，膽量 ［參θαρσέω］ 在危險和考驗面前有信心和堅定的目標 勇敢；有勇氣；坦然無懼；鼓起勇氣 ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἔχετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε  ‘in the world you will have trouble, but have courage’  「在世上你們有苦難，但你們要有勇氣」 (約 16:33) Θαρροῦντες οὖν πάντοτε  ‘therefore always being full of courage’  「我們總是勇敢的」 (林後 5:6) ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν ταπεινὸς ἐν ὑμῖν, ἀπὼν δὲ θαρρῶ εἰς ὑμᾶς  ‘I who am meek when face to face with you, but full of courage when away’  「與你們見面的時候是溫和的，不在你們那裡的時候向你們是勇敢的」 (林後 10:1) 有些語言用習語來表達「勇氣」，例如：「不移動」，「聽不見威脅」，或「擁心像鐵一樣的心」。

θαρσέω

(1)	θαρρέω的方言形式，在《新約》中僅以祈使形式出現

(a)

25.156 態度及情感 勇氣，膽量 ［參θαρρέω］ 在危險和考驗面前有信心和堅定的目標 勇敢；有勇氣；坦然無懼；鼓起勇氣 Θαρροῦντες οὖν πάντοτε  ‘therefore always being full of courage’  「所以，我們常有充分的勇氣」 (林後 5:6) 有些語言用習語來表達「勇氣」，例如：「不動」，「對威脅充耳不聞」，或「心如鐵」。

θάρσος

(1)

(a)

25.157 態度及情感 勇氣，膽量 ［參λαμβάνω］ λαμβάνω θάρσος  （習語，直譯：鼓起勇氣）在真實或可能出現的危險面前有自信或勇敢 有自信；鼓起勇氣；壯膽；有勇氣 οὓς ἰδὼν ὁ Παῦλος εὐχαριστήσας τῷ θεῷ ἔλαβεν θάρσος  ‘when Paul saw them, he thanked God and became confident’  「保羅見了他們，就感謝上帝，越發壯膽」 (徒 28:15)

θαῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.212 態度及情感 驚奇，驚詫 驚歎或驚愕的狀態，通常有讚歎的含義 驚奇；驚愕 ἐθαύμασα ἰδὼν αὐτὴν θαῦμα μέγα  ‘when I saw her, I wondered with great amazement’  「我看見了她，就非常驚訝」 (啟 17:6)

(b)

25.216 態度及情感 驚奇，驚詫 令人感到驚奇或驚歎的事件 奇事；神蹟；令人驚奇的事物 καὶ οὐ θαῦμα· αὐτὸς γὰρ ὁ Σατανᾶς μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός  ‘and this is nothing to be wondered at, for Satan himself changes himself into an angel of light’  「這也不足為奇，因為連撒但也裝作光明的天使」 (林後 11:14)

θαυμάζω

(1)

(a)

25.213 態度及情感 驚奇，驚詫 （θαῦμα[a]「驚奇，驚愕」25.212 的衍生詞）對某個事件或物件感到驚奇或驚訝 驚奇；驚訝；詫異；驚歎（反應是正面還是負面取決於上下文） ὁ δὲ Μωϋσῆς ἰδὼν ἐθαύμαζεν τὸ ὅραμα  ‘Moses was amazed by what he saw’  「摩西見了那異象，覺得很驚訝」 (徒 7:31) ἐθαυμάσθη ὅλη ἡ γῆ ὀπίσω τοῦ θηρίου  ‘the whole earth marveled and followed the beast’  「全地的人都很驚訝，跟從了那隻獸」 (啟 13:3)

(b)

33.365 溝通 奉承 ［參πρόσωπον］ θαυμάζω πρόσωπον  （習語，直譯：欣賞那張臉）讚揚某人，通常以誇張或虛偽的方式並帶著不誠實的目的1 奉承；諂媚 θαυμάζοντες πρόσωπα ὠφελείας χάριν  ‘they flatter others for their own advantage’  「為自己的利益諂媚人」 (猶 1:16)

____________________________________________________

1 現已無法確定此習語從什麼上下文衍生出來，但似乎「奉承；諂媚」的意思是最令人滿意的。

θαυμάσιος

(1)

α，ον

(a)

25.215 態度及情感 驚奇，驚詫 ［參θαυμαστός］ （θαυμάζω「驚奇」25.213 的衍生詞）關於那引起或值得驚奇的事物的 奇妙的；非凡的；了不起的；不可思議的 ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὰ θαυμάσια ἃ ἐποίησεν  ‘the chief priests and scribes saw the wonderful things he was doing’  「祭司長和文士看見耶穌所行的奇事」 (太 21:15)

θαυμαστός

(1)

ή，όν

(a)

25.215 態度及情感 驚奇，驚詫 ［參θαυμάσιος］ （θαυμάζω「驚奇」25.213 的衍生詞）關於那引起或值得驚奇的事物的 奇妙的；非凡的；了不起的；不可思議的 Μεγάλα καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου  ‘great and marvelous are your works’  「你的作為又偉大又奇妙！」 (啟 15:3)

θεά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

12.25 超自然生物及力量 超自然生物 ［參θεός］ 女性神明 女神 τὸ τῆς μεγάλης θεᾶς Ἀρτέμιδος ἱερὸν  ‘the temple of the great goddess Artemis’  「大女神亞底米的廟」 (徒 19:27) 在某些語言中，認為一個神明的性別是女性似乎是十分奇怪的事。然而，人們總是會提到「女神」或「像女人的神靈」或「被認為像女人一樣的神靈」。

θεάομαι

(1)

(a)

24.14 感官事件及狀態 看 ［參θεωρέω］ 注意並持續地觀察某事物，往往暗示所觀察的事物是不尋常的 觀察；觀看；看著；看見 ὅτι τοῖς θεασαμένοις αὐτὸν ἐγηγερμένον οὐκ ἐπίστευσαν  ‘because they did not believe those who had seen him after he had risen’  「因為他們不信那些在他復活以後看見他的人」 (可 16:14)

(b)

34.50 聯合 探望 ［參ἐπισκέπτομαι, ὁράω］ 基於友誼並帶著幫忙的意圖去看望一個人 看望；探望 ἐλπίζω γὰρ διαπορευόμενος θεάσασθαι ὑμᾶς  ‘for I hope to visit you on my way’  「我希望能順路去看望你們」 (羅 15:24)

θεατρίζω

(1)

(a)

25.201 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 使某人當眾受羞辱 公然蒙羞；當眾受侮辱 τοῦτο μὲν ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσιν θεατριζόμενοι  ‘you were at times exhibited as an object of shame by insults and mistreatment’  「有時候，你們當眾受人侮辱和虐待」 (來 10:33)

θέατρον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.54 建造物 露天建造物 相當大的露天建築物，通常呈半圓形，可容納數千人，經常用作公眾集會場地 戲園；戲院；劇場 ὥρμησάν τε ὁμοθυμαδὸν εἰς τὸ θέατρον  ‘they rushed with one mind to the theater’  「齊心衝進劇場」 (徒 19:29) 徒 19:29 的重點是，這個戲園是民眾聚集的地方，而不是演戲的地方。在某些語言中，最合宜的譯詞是「聚會場所」。在其他語言中可以採用一個指「封閉場所」的詞彙。

(b)

24.15 感官事件及狀態 看 ［參θεωρία］ （θεωρέω[a]「觀察」24.14 的衍生詞）被觀察到的不尋常的物體或事件 奇觀；景象；場面；戲 ὅτι θέατρον ἐγενήθημεν τῷ κόσμῳ  ‘because we became a spectacle for the world’  「我們成了一台戲，給世界……觀看」 (林前 4:9)

θεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.26 自然物質 土，泥，沙，石 以淡黃色礦物的形式存在的化學物質；在空氣中迅速燃燒，可以在火山活動頻繁的地區找到，如死海一帶；使土地變得貧瘠；令人聯想到上帝的懲罰 硫磺 ἔβρεξεν πῦρ καὶ θεῖον ἀπ᾽ οὐρανοῦ  ‘fire and sulfur rained down from heaven’  「有火與硫磺從天上降下來」 (路 17:29) 在《新約》中，θεῖον 總是與火相關聯，指火山噴發時出現的高溫、燃燒著的石頭。在一些語言中，最接近的說法是「燒著的石頭」或「滾燙的石頭」或「火紅的滾燙石頭」。

θεῖος  (θεῖον)

(1)

(a)

12.14 超自然生物及力量 超自然生物 指有著上帝的本質 神聖的；上帝的 πάντα ἡμῖν τῆς θείας δυνάμεως αὐτοῦ τὰ πρὸς ζωὴν καὶ εὐσέβειαν δεδωρημένης  ‘his divine power has given us everything needed for a devout life’ or ‘... for a truly religious life’  「上帝的神能已經把我們過敬虔生活所需的一切給了我們」 (彼後 1:3)

(b)

12.13 超自然生物及力量 超自然生物 ［參θειότης, θεότης］ （θεός[a]「上帝」12.1 的衍生詞）上帝的本性或狀態 神；神性；上帝的本性 νομίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ... τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον  ‘think ... that the deity is like ... gold or silver’  「以為上帝的神性像……金、銀」 (徒 17:29) 在某些語言中，「上帝的本性」（神性）這個表達可以翻譯為：「就如上帝的模樣」，或「上帝是如何」，或「上帝是什麼」。在 羅 1:20，「神性」有時可以表達為「他是上帝這個事實」，或「他真是上帝這個事實」。 至於 彼後 1:4 中的「分享上帝的神性」，人們可以說：「分享上帝本來的模樣」，或「在某程度上變得像上帝」。當然，翻譯時必須避免帶有「人可以完全成為上帝」的含義。

θειότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

12.13 超自然生物及力量 超自然生物 ［參θεῖος, θεότης］ （θεός[a]「上帝」12.1 的衍生詞）上帝的本性或狀態 神；神性；上帝的本性 ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης  ‘his eternal power and deity’  「上帝的永能和神性」 (羅 1:20) 在某些語言中，「上帝的本性」（神性）這個表達可以翻譯為：「就如上帝的模樣」，或「上帝是如何」，或「上帝是什麼」。在 羅 1:20，「神性」有時可以表達為「他是上帝這個事實」，或「他真是上帝這個事實」。 至於 彼後 1:4 中的「分享上帝的神性」，人們可以說：「分享上帝本來的模樣」，或「在某程度上變得像上帝」。當然，翻譯時必須避免帶有「人可以完全成為上帝」的含義。

θειώδης

(1)

ες

(a)

79.36 物體的特徵 顏色 像硫磺一樣的黃色 硫磺色；黃得像硫磺 θώρακας ... θειώδεις  ‘breastplates ... yellow as sulfur’  「硫磺色的胸甲」 (啟 9:17) 請注意，在 啟 9:17 中，三種顏色與火、煙和硫磺等三樣災禍平行對應；因此，啟 9:17 的後半部分可以譯作「他們的胸甲紅似火，藍似藍寶石，黃似硫磺」。另見 79.37。

θέλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.2 態度及情感 意欲，希望，願望 （θέλω[c]「渴望」25.1 的衍生詞）所渴望或想要的 意願；旨意 εἰς τὸ μηκέτι ἀνθρώπων ἐπιθυμίαις ἀλλὰ θελήματι θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον  ‘you must live the rest of your earthly lives controlled by what God desires and not by human passions’  「你們從今以後不再隨從人的情慾，只順從上帝的旨意，在世上過餘下的日子」 (彼前 4:2)

(b)

30.59 思考 打算，企圖，計劃 （θέλω[a]「決心，意圖，打算」30.58 的衍生詞）有目的；有意或有決心去做的 旨意；意圖；目的；計劃 γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς  ‘may your will be done on earth as it is in heaven’  「願你的旨意行在地上， 如同行在天上」 (太 6:10a) προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν, κατὰ τὴν εὐδοκίαν τοῦ θελήματος αὐτοῦ  ‘he had already decided that through Jesus Christ he would bring us to himself as his sons - this was his pleasure and purpose’  「他按著自己旨意所喜悅的，預定我們藉著耶穌基督得兒子的名分」 (弗 1:5a)

(c)

25.29 態度及情感 強烈地渴望 ［參σάρξ］ σαρκὸς θέλημα  （習語，直譯：肉體的渴望）渴望得到性的滿足 性慾；肉慾 οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς ἀλλ᾽ ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν  ‘who were born not from a human father or because of sexual desire or by a man's will but of God himself’  「這些人不是從血生的，不是從情慾生的，也不是從人的意願生的，而是從上帝生的」 (約 1:13)

____________________________________________________

1 在弗 1:5和太 6:10，可能τὸ θέλημα的意思都是「意願」或「渴望」，但是可能性不大。

θέλησις

(1)

(a)

25.1 態度及情感 意欲，希望，願望 ［參θέλω］ 想要擁有某物或經歷某事 渴望；想望；希望 πνεύματος ἁγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ θέλησιν  ‘distributed by the Holy Spirit just as he wanted them’  「上帝又按自己的旨意……聖靈所給……」 (來 2:4) 在翻譯 θέλησις、θέλημα[a] (25.2)、βούλημα[a] (25.4) 和 εὐδοκία[b] (25.8) 時，翻譯者傾向採用動詞而不是名詞，特別是對於印歐語系之外的語言。想要、意欲和願望基本上是心理方面的事件或狀態，因此在許多語言中是用動詞來表達的。

θέλω

(1)

(a)

30.58 思考 打算，企圖，計劃 決心、打算、有意去做，通常基於偏好和願望 決心；意圖；願意 ἠθέλησεν ὁ θεὸς γνωρίσαι τί τὸ πλοῦτος τῆς δόξης τοῦ μυστηρίου τούτου ἐν τοῖς ἔθνεσιν  ‘God purposed to make known among the Gentiles the glorious riches of this mystery’  「上帝決意讓外族人知道，這奧秘在他們當中的榮耀豐盛」 (西 1:27) 在 西 1:27，θέλω 也可能是更強調「願望」（見 25.1）。

(b)

31.4 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 對某事物有一個特定的觀點或意見 成為一個意見；認為某事物是這樣的 λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας  ‘for it has escaped the notice of those who hold this view’  「他們故意忽略持這觀點的人」 (彼後 3:5) 在《新約》裡，θέλω 只在 彼後 3:5 中帶有這個意思，因此有些學者認為 θέλω 在這節經文是指動機或明顯的目的；在這種情況下，它的含義就與 θέλω[a]（30.58）相關。

(c)

25.1 態度及情感 意欲，希望，願望 ［參θέλησις］ 想要擁有或經歷某些事物 渴望；想望；希望 Τί θέλεις;  ‘what do you want?’  「你要什麼呢」 (太 20:21) ὁ θεὸς ἔθετο τὰ μέλη ... ἐν τῷ σώματι καθὼς ἠθέλησεν  ‘God has arranged the parts ... of the body just as he wanted them’  「上帝隨自己的意思把肢體一一安置在身體上」 (林前 12:18) οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε;  ‘do you wish to be enslaved by them all over again?’  「你想要重新作他們的奴隸嗎？」 (加 4:9) 在翻譯 θέλησις、θέλημα[a] (25.2)、βούλημα[a] (25.4) 和 εὐδοκία[b] (25.8) 時，翻譯者傾向採用動詞而不是名詞，特別是對於印歐語系之外的語言。想要、意欲和願望基本上是心理方面的事件或狀態，因此在許多語言中是用動詞來表達的。

(d)

25.102 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 以某事物為值得擁有的，因而樂在其中 喜歡；喜愛；喜悅；享受 τῶν γραμματέων τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν  ‘the teachers of the Law who like to walk around in long robes’  「經學教師；他們喜歡穿著長袍」 (可 12:38)

(e)

33.136 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 θέλει εἶναι  （習語，直譯：它希望是）要用特殊方式來理解或表示的事物 它的意思是；這可以理解為 διηπόρουν, ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες, Τί θέλει τοῦτο εἶναι;  ‘they were confused and kept asking each other, What does this mean?’  「眾人困惑，彼此對問：『這是什麼意思呢？』」 (徒 2:12) 徒 2:12 中的問題不是指某句話的直接含義，而是指其更廣泛的含義，因此該問題可以譯成「這說明了什麼？」或「這意味著什麼？」

θεμέλιος  (θεμέλιον)

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.41 建造物 建築物的部分及區域 ［參ἐνδώμησις］ 建築物的地基1 根基 ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου  ‘he is like a man who built a house on the ground without laying a foundation’  「就像一個人在土地上蓋房子而沒有立根基」 (路 6:49) σεισμὸς ἐγένετο μέγας ὥστε σαλευθῆναι τὰ θεμέλια τοῦ δεσμωτηρίου  ‘there was a violent earthquake which shook the foundations of the prison’  「有劇烈的地震，連監獄的地基也搖動了」 (徒 16:26) 在某些語言中，人們可以把古時的地基描述為「牆壁下方的大石頭」。然而，在另一些語言中，這似乎是一種毫無意義的表達方式，因為只有將木樁深深打入地下，才能確保地基穩固。因此，最好把地基的功能描述為「保持牆壁穩固的東西」或「使牆壁不會移動的東西」或「在牆壁下方的東西」。

(b)

7.43 建造物 建築物的部分及區域 用作建築物地基的石頭2 基石 τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχων θεμελίους δώδεκα  ‘the city's wall was built on twelve foundation stones’  「城牆建造在十二塊基石上」 (啟 21:14) 這種基石可以描述為「牆壁下方的石頭」或「牆壁下方用來保持牆壁穩固的石頭」。

(c)

89.12 關係 根據 （θεμέλιος[a]「根基」7.41 的引申喻意）某種行動或事件的基礎 基礎；根基 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον  ‘treasuring up for themselves a fine basis for the future’  「為自己的將來積存美好的基礎」 (提前 6:19) μὴ πάλιν θεμέλιον καταβαλλόμενοι μετανοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων  ‘not again establishing a basis for repentance from dead works’ or ‘... useless works’  「不必再立根基，就如為致死的行為悔改」 (來 6:1)

____________________________________________________

1 在希臘文獻中，θεμέλιος（陽性）和θεμέλιον（中性）均指「基礎」；但是，在《新約》中，解作「基礎」的θεμέλιον恰巧只以複數形式出現（徒 16:26）。

2 解作「建築石材」的λίθος（即成形的石頭，不是天然的石頭）歸在語義域2「自然物質」（2.24）中作討論。

θεμελιόω

(1)

(a)

7.42 建造物 建築物的部分及區域 鋪設或建造地基 立根基 καὶ οὐκ ἔπεσεν, τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘and it did not fall, for it was founded upon rock’  「房子總不倒塌，因為根基立在磐石上」 (太 7:25)

(b)

31.94 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 為信仰或實踐提供堅實的基礎 提供基礎；使堅定 εἴ γε ἐπιμένετε τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι  ‘if, indeed, you remain well-founded in the faith’  「只要你們持守信仰，根基穩固」 (西 1:23)

θεοδίδακτος

(1)

ον

(a)

33.228 溝通 教導 指由上帝教導 由上帝教導；受教於上帝 αὐτοὶ γὰρ ὑμεῖς θεοδίδακτοί ἐστε εἰς τὸ ἀγαπᾶν ἀλλήλους  ‘for you yourselves have been taught by God how you should love one another’  「因為你們自己蒙了上帝的教導要彼此相愛」 (帖前 4:9) 在許多語言中，帖前 4:9 中的被動語句 θεοδίδακτοί ἐστε 必須用主動句來表達，例如：「因為上帝已經教導你們怎樣彼此相愛」。

θεομάχος

(1)

ον

(a)

39.32 敵意，衝突 衝突，鬥爭 攻擊上帝的 攻擊上帝；敵對上帝；與上帝為敵 μήποτε καὶ θεομάχοι εὑρεθῆτε  ‘lest you find yourselves fighting against God’  「免得你們被看作是攻擊上帝了」 (徒 5:39) 雖然「攻擊上帝」的比喻說法是一種不常見和激進的修辭法，但它往往可以採取直譯。然而，這種說法在某些語言中是不可能的，甚至是荒唐可笑的，因而必須採用一些說法，如：「成為上帝的宿敵」，或「總是反對上帝」。

θεόπνευστος

(1)

ον

(a)

33.261 溝通 傳道，宣揚 指一種受上帝的靈感動而有的信息 受上帝的靈感動的；上帝默示的 πᾶσα γραφὴ θεόπνευστος καὶ ὠφέλιμος πρὸς διδασκαλίαν  ‘every Scripture is divinely inspired and useful for teaching’ or ‘all Scripture is inspired by God and is useful for teaching’  「全部聖經都是受上帝的靈感動而寫的，對於教導人……有益處」 (提後 3:16) 有些語言很難找到合適的詞彙來翻譯「默示」。在某些語言中，「上帝默示的聖經」被譯成「聖經，其作者受上帝所影響」或「……所引導」。翻譯時必須避免使用一種只解作「上帝口述的」的說法。

θεός  (θεά)

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

12.1 超自然生物及力量 超自然生物 那唯一至高的超自然存在者，是宇宙的創造者和維持者 上帝 ὁ θεὸς ὁ ποιήσας τὸν κόσμον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ  ‘God who made the world and everything in it’  「創造宇宙和其中萬物的上帝」 (徒 17:24) {L:θεός} 的成分特徵包含一個基本的潛在矛盾。一方面，{L:θεός} 被認為是獨一無二的，排除了所有其他神明：οὐδεὶς θεὸς εἰ μὴ εἷς「上帝只有一位，再沒有別的上帝」林前 8:4。這是對 {L:θεός} 的嚴格一神論（monotheistic）觀點。另一方面，《聖經》裡也有如下的說法：εἴπερ εἰσὶν λεγόμενοι θεοί「雖有稱為神（複數）的」（林前 8:5）；而在《舊約》中，耶和華被描述為「遠超萬神之上」（詩 97:9）、「萬神之神」（詩 136:2）和「大王，超乎萬神之上」（詩 95:3）。本質上，這是對 {L:θεός} 的單一主神（henotheistic）觀念，即承認眾神的存在，但只信奉一個主神。然而從根本來說，新約的觀點也許是最簡明扼要的，反映在 加 4:8：τοῖς φύσει μὴ οὖσιν θεοῖς 「那些本來（即本質）不是神的」。換句話說，外邦神明（見 12.22）與 {L:θεός}[a] 不能被看為是同一個類別。 當 {L:θεός}[a] 用來指基督的時候，還涉及進一步的語義問題。在 約 1:1 的「道就是上帝」當中，對 {L:θεός} 的語義描述，是根據 {L:θεός}[a] 的全部成分特徵都適用於 λόγος，而 λόγος 又等同於「基督」。當然，這並不意味著兩個指示對象是完全等同的（那只是堅持所謂聖父受苦說的異端的立場）；而是說，{L:θεός}[a] 的顯著特徵也完全適用於另一個指示對象，即 λόγος 或基督身上。那就是說，把 約 1:1 解釋為「道就是上帝」是合理的，卻不能倒過來說「上帝就是道」。 「上帝」一詞的對等翻譯有三種主要類型：(1) 專有名稱，(2) 描述性稱謂，(3) 借用的術語。每一種類型的對等翻譯都涉及一些問題。 如果翻譯者想在譯入語經文中採用專有名稱，這個名稱所指對象的特徵，就必須十分接近聖經中的上帝的特徵，以致經文信息不會被扭曲。事實上，所採用的對等譯詞應該接近原義至一個地步，人們可以輕易地辨別所指的是誰。這樣一個譯入語術語必須具備的語義特徵應該包括：(1) 仁慈的性格和行為，(2) 在世界進行創造性和持續性的活動，以及 (3) 有至高無上的能力。在大多數情況下，這樣一個術語不一定需要指向一種嚴格的一神論觀點（即，這位獨一神的存在排除任何其他神明存在的可能性），但這個名稱必須可以指稱一個被視為超越所有其他神明的存在者。 然而，採用本土的詞彙來表達 {L:θεός}[a] 可能會產生許多問題，因為關於這樣一位神的觀點可能涉及以下的因素：(1) 心理距離（這樣一位神雖然是全能的，但距離人類仍然十分遙遠），(2) 需要不斷安撫（彷彿這樣的神需要人時常去懇求或送禮，藉以使他對人類有好感）。 在某些情況下，使用土著語來指稱上帝時出現了一些問題，因為這樣一個名稱在說這種語言的一個區域可能是完全合適的，但在另一個區域卻有完全不同的含義或價值。例如：在東非的某個地區，在一個部落裡用來指「上帝」的名稱，在附近另一個密切相關的部落裡是魔鬼的名字。 對上帝的描述性稱謂（通常會變成名字）可能把重點放在一些不同的特徵或屬性上。在某些情況下，這種描述性稱謂對某些譯入語來說是符合傳統的。在另一些情況下，這些稱謂是由翻譯者根據本土模式的神名構造出來的。下面是各種描述性稱謂的示例：「那位創造我們的」，「大能的至高者」，「施行神蹟的那位」，「萬有的主」，「全足的那位」，「我們偉大的父」，「至高者」，「那偉大的神靈」，「那沒有窮盡的神靈」，「那統領一切的神靈」，「那位大酋長」，「自存的那位」，「真正神聖的那位」。 有些譯經員從優勢語言中借用術語，以避免出現複雜的語義問題。例如在拉丁美洲，很多早期的宣教士借用了西班牙語術語Dios，但是在解釋Dios的意思為偉大、全能的創造主時，他們只是簡單地採用了另一個詞，而這個詞人們已經把它理解為太陽。借用專有名稱的困難在於，那些詞基本上是零意義的，也就是說，它們是意義明顯缺失的詞，必須用某種方式把意義填充進去，而通常的做法純粹是把這樣一個零意義的詞，等同於一些已經存在的概念。因此，借來的術語往往是間接地延續錯誤的觀點，而不是避免錯誤的上帝觀。 使用借來的術語也可能會有額外的複雜情況，因為它可能無法為某些句法或形態上的修飾提供基礎。例如：有些宣教士借用了「阿拉」一詞來稱呼「上帝」，但說到「眾神」的時候，他們只是嘗試在「阿拉」的基礎形式上加上複數標記。在大多數的情況下，這個做法不但製造了一些在概念上和文法上行不通的東西，而且對受眾來說是極大的冒犯。 有一個涉及{L:θεός}[a] 的特殊問題，產生於「上帝」以屬格形式出現的情況，例如「我的上帝」或「我們的上帝」。在某些語言中，人們根本不能說「我的上帝」，因為一個人不能「擁有上帝」。他們必須更確切地說：「我所敬拜的上帝」或「我所信靠的上帝」。同樣地，若說「亞伯拉罕的上帝」，也會暗示這樣的上帝只是一個偶像，就是說，那是「亞伯拉罕個人擁有的上帝」。在這種情況下，「亞伯拉罕的上帝」可能必須翻譯為「亞伯拉罕信靠的上帝」。 理想的做法是，翻譯者應該採用一個譯入語中眾所周知的術語來指「上帝」，而這個術語不是只可應用在至高上帝身上，也應該可以用來指「異教的神明」。那就是說，用來翻譯 {L:θεός}[a] 的詞彙應該是一個通稱，而這個通稱可以藉著加上限定語，如「那」、「那一位」或「那獨一的」，來變成特別的，甚至是專用的術語。有時候，翻譯者必須使用「那偉大的」，甚至是「至高的」等限定語，來達到效果。

(b)

12.22 超自然生物及力量 超自然生物 許多不同的超自然生物的其中一個；人們認為這些超自然生物對某些宇宙或人類活動擁有控制權 神 θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον ... ἔλεγον αὐτὸν εἶναι θεόν  ‘when they saw that nothing unusual happened to him ... they said, He is a god!’  「見他沒有什麼異樣，就轉念說他是個神明」或「見沒有不尋常的事發生在他身上，就改變想法說，他是個神明」 (徒 28:6) 有些譯者在翻譯 θεός[b] 時，習慣用一些本義為鬼魔或邪靈的詞彙來翻譯 θεός[b] 的意思，但這是錯誤的做法。因為雖然古代異教的神明可能被視為從來不曾存在，但是《新約》沒有說他們是邪惡的。 在那些沒有區分「神」和「靈」的語言中，就是說，在人們只相信有存在內心的靈，而不相信有掌控自然現象的超自然生物的情況下，也許可以用「大能的靈」來指稱「神明」，以作區分。因此，在某些情況下，「上帝」（12.1）的對等譯詞就是「那全能的靈」。

(c)

12.25 超自然生物及力量 超自然生物 ［參θεά］ 女性神明 女神 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους ... οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν  ‘you have brought these men here ... who have not insulted our goddess’  「你們把這些人帶來，他們……沒有褻瀆我們的女神」 (徒 19:37) 在某些語言中，認為一個神明的性別是女性是十分奇怪的事。然而，人們總是會提到「女神」或「像女人的神靈」或「被認為像女人一樣的神靈」。

(d)

12.15 超自然生物及力量 超自然生物 ［參υἱός］ υἱὸς τοῦ θεοῦ  （耶穌的頭銜，直譯：上帝的兒子；語義結構與 υἱός 後跟表示種類的所有格的短語相似；比較 9.4）具有上帝的基本特徵和本性的那一位 上帝的兒子 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘if you are the Son of God, throw yourself down on the ground’  「你若是上帝的兒子，就跳下去！」 (太 4:6) 在採用像「上帝的兒子」等用語來翻譯 υἱὸς τοῦ θεοῦ 之前，翻譯者必定要研究，這樣的說法在某種語言中是否已經被使用。例如：在墨西哥的塔拉烏馬拉語（Tarahumara）中，人類被分為兩種：(1)「上帝的兒子們」，即塔拉烏馬拉人，以及 (2)「魔鬼的兒子們」，即所有其他族群。在這些情況下，翻譯 υἱὸς τοῦ θεοῦ 時使用的表達，必須能夠使人識別出「獨一無二的上帝兒子」或「真正的上帝兒子」。

θεοσέβεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.1 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσέβεια, θρησκεία］ 對神明和超自然力量的適當信念並虔誠地履行相關義務 宗教；信仰；敬虔；敬神；敬上帝 ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν  ‘as is proper for women who proclaim their religion’  「與宣稱對上帝敬虔的女人相宜」 (提前 2:10) 有些語言沒有「宗教」的對應詞彙，翻譯者可以把這種文化要素描述為：「如何在上帝面前行事為人」，或「安撫諸靈所做的事」，或「敬拜的方式」。

θεοσεβής

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσεβής, εὐσεβῶς, θρησκός, ἱεροπρεπής］ 竭力正確地表達自己的宗教信仰 1 虔誠的；虔敬的；敬神的 ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ τούτου ἀκούει  ‘if a person is devout and does his (God's) will, (God) will listen to him’  「敬虔、遵行上帝旨意的人，上帝才聽他」 (約 9:31) 在一些語言中，「過敬虔的生活」可以貼切地表達為：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那樣生活」，或「總是做上帝要求的事」。然而在一些語言中，唯一的對應譯法是：「過美好的生活」或「總是善待他人」。重點從宗教信仰轉移到美好的生活或善待他人，是因為在一些宗教系統中，宗教信念與道德行為之間是沒有或極少關聯的。

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

θεοστυγής

(1)

ές

(a)

88.205 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 形容對上帝存著恨意 憎恨上帝；憎恨上帝的人 θεοστυγεῖς  ‘haters of God’  「怨恨上帝的」 (羅 1:30) 羅 1:30 中的 θεοστυγής 也可以解作「上帝所恨惡的人」，但可能性不太大。

θεότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

12.13 超自然生物及力量 超自然生物 ［參θεῖος, θειότης］ （θεός[a]「上帝」12.1 的衍生詞）上帝的本性或狀態 神；神性；上帝的本性 ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘in him dwells all the fullness of divine nature in bodily form’  「上帝本性一切的豐盛都有形有體地居住在基督裡面」 (西 2:9) 在某些語言中，「上帝的本性」（神性）這個表達可以翻譯為：「就如上帝的模樣」，或「上帝是如何」，或「上帝是什麼」。在 羅 1:20，「神性」有時可以表達為「他是上帝這個事實」，或「他真是上帝這個事實」。 至於 彼後 1:4 中的「分享上帝的神性」，人們可以說：「分享上帝本來的模樣」，或「在某程度上變得像上帝」。當然，翻譯時必須避免帶有「人可以完全成為上帝」的含義。

Θεόφιλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.153 人名及地名 人名 一位德高望重的基督徒，《路加福音》和《使徒行傳》的受信人 提阿非羅；《思》德敖斐羅

θεραπεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.139 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參θεραπεύω］ 使某人恢復健康，通常意味著照顧這樣的人 治好；醫治 τοὺς χρείαν ἔχοντας θεραπείας ἰᾶτο  ‘he cured those who needed healing’  「治好那些需要醫治的人」 (路 9:11)

(b)

46.6 家務活動 在特定家庭中工作的一群僕人 家僕；僕人 ὃν καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ  ‘whom the master will put in charge of his household servants’  「主人要派他管理自己的家僕」 (路 12:42)

θεραπεύω

(1)

(a)

23.139 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參θεραπεία］ 使某人恢復健康，通常意味著照顧這樣的人 治好；醫治；照顧；治療 ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν ... θεραπεύειν πᾶσαν νόσον  ‘he gave them authority ... to heal every disease’  「給他們權柄，能……醫治各樣的疾病」 (太 10:1)

(b)

35.19 幫助，照顧 服侍 ［參διακονέω, διακονία, ὑπηρετέω］ 藉著履行某些職責來提供幫助，通常是一些卑微或低賤的工作 服侍；服務；協助；幫助 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘nor does (God) need anything that people can supply by rendering service to him’  「他也不需要人的服侍」 (徒 17:25) 有些語言在表達「服侍」的概念時，需要具體提到有一個「僕人」，例如「作為僕人提供幫助」，或「作為必須提供幫助的人去提供幫助」，在某些上下文中可以採用短語來表達，例如「在小事上提供幫助」或「完成低微的任務」。

θεράπων

(1)

οντος＜陽＞

(a)

35.20 幫助，照顧 服侍 ［參διάκονος, ὑπηρέτης］ （θεραπεύω[b]「服侍」35.19 的衍生詞）提供服務的人 僕人 Μωϋσῆς μὲν πιστὸς ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ ὡς θεράπων  ‘Moses was faithful in God's whole house as a servant’  「摩西在上帝的全家作忠心的僕人」 (來 3:5) θεράπων、ὑπηρέτης 和 διάκονος[a] 翻譯成「僕人」時，需要避免譯詞過於具體，例如「服侍飲食的人」或「做家務事的人」。其實可能有必要採用一個意為「幫助者」的詞彙。

θερίζω

(1)

(a)

43.14 農耕 把成熟的穀物割下來並捆在一起 收割；收獲 θερίζεις ὃ οὐκ ἔσπειρας  ‘you harvest what you did not plant’  「沒有種的，也要去收」 (路 19:21)

θερισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

43.14 農耕 把成熟的穀物割下來並捆在一起 收割；收獲 ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀμφότερα ἕως τοῦ θερισμοῦ  ‘let them both grow together until harvest’  「讓它們一起生長，直到收割」 (太 13:30a)

(b)

43.15 農耕 收成的農作物 收成；農作物；莊稼；果子；穀物 Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι  ‘the harvest is plentiful, but the workers are few’  「莊稼多，工人少」 (路 10:2)

____________________________________________________

1 在太 13:30,30 [2]，θερισμός包含了時間的語義成分，但收割過程比時間要素更重要。

θεριστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

43.16 農耕 （θερίζω「收割」43.14 的衍生詞）收割莊稼的人 收割的人 ἐν καιρῷ τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς  ‘when the time of harvest comes, I will say to the reapers’  「到了收割的時候，我會吩咐收割的工人」 (太 13:30) 有些語言沒有「收割的人」的專有名詞，因此 太 13:30 可能需要譯成：「……我要對那些在田間工作的人說」，或「……我要對那些割麥子的人說」。

θερμαίνω  (θερμαίνομαι)

(1)

(a)

79.73 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 讓自己變得暖和 讓自己暖和；取暖 καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον θερμαινόμενον  ‘when she saw Peter warming himself’  「看見彼得在取暖」 (可 14:67) θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε  ‘warm yourselves and eat well’  「願你們穿得暖，吃得飽」 (雅 2:16) 在一些語言中，「讓自己暖和」的字面意思會是「增加憤怒」，因此像 可 14:67 等情況可能需要譯成「當她看見彼得坐在火邊」。

θέρμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

79.70 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 相對較高溫的狀態 熱 ἔχιδνα ἀπὸ τῆς θέρμης ἐξελθοῦσα  ‘a snake came out on account of the heat’ or ‘... because it was hot’ or ‘... because the fire was hot’  「有一條毒蛇受不住熱，鑽了出來」或「因為火很熱，一條蛇就鑽了出來」 (徒 28:3)

θέρος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.163 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一年中最溫暖的季節，是植物生長的主要季節 夏天；夏季 ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ᾽ ἑαυτῶν γινώσκετε ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν  ‘when you see that (the trees) are putting out leaves, you know that summer is near’  「你們看見樹一長葉，就知道夏天近了」 (路 21:30) 在一些熱帶地區，要為 θέρος 找到一個讓人滿意的譯詞並不容易。例如，「溫暖的季節」這個說法就不能用，因為這可能是指雨季之前、乾燥季節的結束。因此，翻譯者通常可以將 θέρος 對等譯成「雨季」；但是，對於 路 21:30 等上下文可能比較困難，因為人們通常不會說：「當你們看到樹木發芽抽葉的時候，就知道雨季近了」，因為樹木通常在雨季開始之後才發芽長葉。因此，可能需要將 路 21:30 譯成：「當你們看到樹木發芽抽葉的時候，就知道生長的季節近了」，或「……就知道樹木結果子的時候近了」。

Θεσσαλονικεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.474 人名及地名 地名 （Θεσσαλονίκη「帖撒羅尼迦」93.475 的衍生詞）在帖撒羅尼迦居住或出生的人 帖撒羅尼迦人；《思》得撒洛尼人

Θεσσαλονίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.475 人名及地名 地名 馬其頓境內的一個城 帖撒羅尼迦；《思》得撒洛尼

Θευδᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.154 人名及地名 人名 一名猶太起義者 杜達；《和》丟大；《思》特烏達

θεωρέω

(1)

(a)

24.14 感官事件及狀態 看 ［參θεάομαι］ 注意並持續地觀察某事物，往往暗示所觀察的事物是不尋常的 觀察；觀看；看著；看見 θεωρῶ τοὺς οὐρανοὺς διηνοιγμένους  ‘I see the heavens opened’  「我看見天開了」 (徒 7:56)

(b)

32.11 理解 終於理解或明白過來 ［參βλέπω, ὁράω］ 因感知而開始明白 明白；感知；看到；認識到 κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ  ‘I perceive that in every way you are very religious’  「我看到你們在各方面都表現出濃厚的宗教熱情」 (徒 17:22) Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος  ‘you understand, then, how great this man was’  「你們就知道這個人多麼偉大啊！」 (來 7:4)

(c)

90.79 語意格 經歷者 ［參ὁράω］ 經歷一個事件或狀態，通常用否定的表達來表示一個人不會經歷的事情 經歷；承受 ἐάν τις τὸν ἐμὸν λόγον τηρήσῃ, θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα  ‘if anyone obeys my word, he will never experience death’  「人若遵守我的道，就永遠不經歷死亡」 (約 8:51)

θεωρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

24.15 感官事件及狀態 看 ［參θέατρον］ （θεωρέω[a]「觀察」24.14 的衍生詞）被觀察到的不尋常的物體或事件 奇觀；景象；場面；戲 πάντες οἱ συμπαραγενόμενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν θεωρίαν ταύτην  ‘all the crowds that had gathered for this spectacle’ (or ‘... to see this spectacle’)  「圍觀這景象的民眾」 (路 23:48)

θήκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.119 人工製品 容器 與刀劍形狀大小相約的盒子或袋子，用來保護和攜帶刀劍；用皮革、布、金屬，甚或木製成；連到肩帶或腰帶上，可以掛在肩膀或繫在腰間1 刀鞘；護套 Βάλε τὴν μάχαιραν εἰς τὴν θήκην  ‘put the sword in the sheath’  「收刀入鞘吧！」 (約 18:11) θήκη 在《新約》中只出現在此處，指刀劍的「鞘」；有些語言會譯作「刀劍的皮袋」或「刀劍的外套」或「用來攜帶刀劍的東西」。

____________________________________________________

1 θήκη可以解釋為τίθημι[a]（85.32）的語義衍生詞，但某些意義的專門化使它歸在這個語義域「人工製品」中變得合理。

θηλάζω

(1)

(a)

23.7 生理活動過程及狀態 吃，喝 母乳餵養嬰兒的活動 給嬰孩餵奶；吮吸；餵養；哺育 Μακαρία ... μαστοὶ οὓς ἐθήλασας  ‘fortunate ... are the breasts you sucked’ or ‘... you fed on’  「哺養你的有福了」（直譯：「你吸吮的乳房有福了」） (路 11:27) 有些語言用非常具體的詞彙來表示乳養嬰孩，如「吸奶」或「吸吮奶頭」。另外，孩子是一個躺在母親懷裡的無助嬰兒，還是一個能夠四處走動的小孩子，所用的詞彙也會不同。另見 23.8 的討論。

(b)

23.8 生理活動過程及狀態 吃，喝 給嬰兒餵哺母乳 哺乳；奶孩子；哺育嬰兒 οὐαὶ ... ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις  ‘how terrible it will be ... for women who are nursing infants in those days’  「在那些日子……餵哺嬰孩的婦女就苦了」 (太 24:19) 許多語言使用完全不同的詞彙去表示使役意義和非使役意義的「乳養」。另外，根據孩子的年紀不同所用詞彙也有不同，無助的嬰兒採用一個詞彙，那些能夠走動但仍然經常喝奶的小孩則採用另一個詞彙。

θῆλυς

(1)

εια，υ

(a)

79.103 物體的特徵 雄性的，雌性的 任何雌性的生物 雌性；女性；女人；女的；女 ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς  ‘he made them male and female’  「造男人又造女人」 (太 19:4) αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘their women pervert the natural use of their sex into that which is contrary to nature’  「他們的女人也顛倒性的自然用處，變作違反天性的用處」 (羅 1:26)

θήρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.24 人工製品 陷阱，羅網 誘捕的裝置，尤其用於誘捕除鳥類以外的動物 圈套；網羅 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν  ‘let their table become a snare and a trap’  「願他們的宴席變為羅網，變為陷阱」 (羅 11:9a)

(b)

37.15 控制，管理 控制，限制 ［參παγίς］ （θήρα[a]「陷阱」6.24 的引申喻意）獲得控制的工具或手段，暗示有出其不意的成分 控制的手段；捕捉的方法；圈套；網羅 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν  ‘may their feast become a snare to trap them’ or ‘may their feast become a means of gaining control over them’  「願他們的宴會變成使他們陷入困境的圈套」或「願他們的宴席成為控制他們的手段」 (羅 11:9) 有些語言可以把 θήρα 譯成動詞來表明其比喻義，例如：「願他們在宴席上陷入困境，給抓住」，或「願他們的宴席使他們掉進網羅，被困住」（見 6.24）。

____________________________________________________

1 在羅 11:9，παγίς（6.23），θήρα（6.24）和σκάνδαλον（6.25）都被視為具有字面意思，但這段經文在總體上是比喻性的。

θηρεύω

(1)

(a)

27.30 學習 得知某人的錯處 ［參ἀγρεύω, παγιδεύω］ （直譯為「獵取、設圈套」之用詞的引申喻意，原詞沒有出現在《新約》中）獲取有關別人失誤或犯錯的信息，目的是傷害那人或找那人麻煩 設圈套；抓其不備；抓住錯誤；找話柄陷害；找把柄 ἐνεδρεύοντες αὐτὸν θηρεῦσαί τι ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ  ‘they were plotting against him to catch him in something (wrong) he might say’  「他們圖謀要找他的話柄來陷害他」 (路 11:54) 有些語言可以保留「圈套」或「抓住」的比喻意義，但是有些情況會使用其他比喻，例如：「使（人）絆倒」，「使（人）跌倒」，「從他的話裡找把柄」，或「就著他的話陷害他」。

θηριομαχέω

(1)

(a)

39.28 敵意，衝突 衝突，鬥爭 （θηριομαχέω「被迫跟野獸搏鬥」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）與強力的反對勢力發生衝突 與進行劇烈的鬥爭；與……鬥爭 εἰ κατὰ ἄνθρωπον ἐθηριομάχησα ἐν Ἐφέσῳ, τί μοι τὸ ὄφελος;  ‘if I was in serious conflict in Ephesus simply from human motives, what advantage have I gained?’  「如果我在以弗所跟那些野獸格鬥純粹是出於人的動機，這對我有什麼益處呢？」或「如果我在以弗所的劇烈搏鬥純粹是出於人的動機……」 (林前 15:32) 有些人認為 林前 15:32 中的 θηριομαχέω 應該按字面意義來理解，但這是不太可能的。然而，如果把 林前 15:32 中的這個問題譯成：「如果我純粹是出於人的動機，在以弗所好像是跟那些野獸格鬥一樣，這對我有什麼益處呢？」，就可以在某種程度上保留這句話的比喻含意。把隱喻改成明喻之後，翻譯者就能夠保留這個短語的比喻含意，同時不會令人產生誤解。

θηρίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.3 動物 動物 任何活物，不包括人類 野獸 καὶ ἦν μετὰ τῶν θηρίων  ‘and he lived there among the animals (a reference to wild animals)’  「與野獸同在一起」 (可 1:13) ὡς δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεμάμενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘and when the native people saw the animal hanging from his hand (a reference to a snake)’  「當地的人看見那毒蛇懸在他手上」 (徒 28:4a)

(b)

4.4 動物 動物 ［參τετράπους］ 野生或馴養的四足動物 四足動物；走獸 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται  ‘people can tame any wild animal, bird, reptile, or fish’  「各類的走獸、飛禽、爬蟲、水族，本來都可以制伏」 (雅 3:7a) 有很多語言沒有所有四足動物的通稱，不論是野生的還是家養的。相反，這些語言清楚區分了野生和家養的動物，因此在那些指野生動物和家養動物的上下文中，需要指明這兩種類型。例如，翻譯者可以採用「草叢中的動物和森林中的動物」或「穀倉中的動物和山裡的動物」。 在 徒 10:12 中主要是指野生動物，因為大多數野生動物都是不潔淨的。然而，豬也被視為是不潔淨的，並且是家養的。 在 啟 13:1 及下文中，θηρίον「獸」指異象中的兩個受造物。雖然它們具有奇怪的象徵性外觀，但顯然包含在 θηρίον[b] 所指的對象範圍之內。

(c)

88.119 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 （ {θηρίον}[b]「（野）獸」4.4 的引申喻意）惡人，意這種惡人既有害又危險 壞人；惡人；惡獸 Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία  ‘Cretans are always liars and wicked beasts’  「克里特人常說謊話，是惡獸」 (多 1:12) 在某些語言中，把 θηρίον[c] 僅僅譯成「野獸」可能會被嚴重誤解，因為稱一個人為野獸可能是稱讚他的力量和勇氣。因此，翻譯者或許需要將其譯成「危險動物」或「有害的野生動物」。

____________________________________________________

1 在徒 28:4，θηρίον[a]（4.3）包含了爬行動物，因此意思比θηρίον[b]（4.4）更寬；在雅 3:7，θηρίον[b]涉及到（1）四足動物與（2）飛禽、爬行動物和水族的對比。許多經文都無法確定θηρίον[a]或θηρίον[b]是指野生動物還是家養動物。例如：在來 12:20，該詞所指的似乎是遊蕩到聖山的家養牲畜，但是在雅 3:7，上下文清楚表明是指野生動物，因為當中提到這些動物被馴服。然而，該詞指的是野生動物還是家養動物主要取決於上下文，目前似乎沒有方法根據野生動物與家養動物的區別來清楚分辨θηρίον的兩種意思。

θησαυρίζω

(1)

(a)

65.11 價值 有價值的，沒有價值的 ［參ἀποθησαυρίζω］ （θησαυρός[c]「財寶」65.10 的衍生詞）保存貴重物品的安全 積存（財寶）；積聚（財富）；安全地保存 θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ  ‘treasure up for yourselves riches in heaven’  「要為自己在天上積蓄財寶」 (太 6:20)

(b)

13.135 是，變成，存在，發生 發生 （θησαυρίζω[a]「積存」65.11 的引申喻意）使未來發生更廣泛的事情 使更大；使更強烈或更廣泛地發生 θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς  ‘you are making your punishment even greater on the day of judgment’ or ‘you are accumulating even more judgment for yourself for the day of judgment’  「你使自己在審判的日子所受的刑罰更重」或「為自己在審判的日子累積更多審判」 (羅 2:5)

θησαυρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

7.32 建造物 建築物的部分及區域 ［參ταμεῖον］ 存放貴重物品的房間 庫房；儲藏室 ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά  ‘he takes out of his storeroom new and old things’  「從他庫裡拿出新的和舊的東西來」 (太 13:52) ταμεῖον[b] 和 θησαυρός[a] 常用描述性的短語來翻譯，例如「存放貴重物品的房間」或「存放貴重物品的場所」。 在 太 12:35，θησαυρός[a] 用作比喻義（ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά「善人從他良善的庫房中拿出善物來」，意為「善人從他存放美物的庫房中拿出善物來」），把心描述為庫房或寶物。

(b)

6.140 人工製品 容器 存放金錢或貴重物品的箱子 寶盒；錢箱 ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα  ‘they opened their treasure boxes and offered him presents’  「然後打開寶盒，拿出……禮物獻給他」 (太 2:11) 「寶盒」可以譯作「裝有貴重物品的盒子」或「裝有值錢物品的盒子」。

(c)

65.10 價值 有價值的，沒有價值的 具有非凡價值並保管穩妥的東西 財寶；財富；財產 καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς  ‘and you will have riches in heaven’  「你就會有財寶在天上」 (太 19:21)

θιγγάνω

(1)

(a)

24.74 感官事件及狀態 觸摸，感覺 接觸 觸摸；摸；碰 ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν  ‘in order that he who destroyed the firstborn might not touch them’  「免得那毀滅首生的擊殺他們」或「……觸摸他們」 (來 11:28) Κἂν θηρίον θίγῃ τοῦ ὄρους, λιθοβοληθήσεται  ‘if even an animal touches the mountain, it must be stoned to death’  「靠近這山的，即使是走獸，也要用石頭打死」 (來 12:20) 在 來 11:28，θιγγάνω 也可以理解為「殺死」的意思（見 20.75）。

(b)

20.75 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 （θιγγάνω[a]「觸摸」24.74 的引申喻意）導致某人喪命，可能暗示某種超自然或神秘的手段 殺死；導致死亡；觸害 ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν  ‘in order that the Destroyer might not cause the death of their firstborn’  「免得那毀滅首生的擊殺他們」 (來 11:28)

θλίβω  (θλίβομαι)

(1)

(a)

19.44 物理的衝擊力 擠壓 ［參ἀποθλίβω］ 極力擠入1 擁擠；人群逼著 ἵνα μὴ θλίβωσιν αὐτόν  ‘so that the people would not crowd against him’  「免得眾人擁擠他」 (可 3:9)

(b)

22.21 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 使人遭受困難或艱苦 使煩惱；逼迫；迫害；使遭受患難 στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς  ‘the gate is narrow and the way is difficult (to travel)’  「門是窄的，路是難走的」 (太 7:14) ἀνταποδοῦναι τοῖς θλίβουσιν ὑμᾶς θλῖψιν  ‘to bring suffering on those who make you suffer’  「要使那些迫害你們的人遭受患難」 (帖後 1:6)

(c)

22.15 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 遭受苦難；陷入困境 εἴτε δὲ θλιβόμεθα, ὑπὲρ τῆς ὑμῶν παρακλήσεως καὶ σωτηρίας  ‘if we suffer hardship, it is for your help and salvation’  「如果我們受患難，那是為使你們得幫助，得拯救」 (林後 1:6) ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι  ‘poor, suffering, and mistreated’  「受貧窮、患難、虐待」 (來 11:37)

____________________________________________________

1 ἀποθλίβω可能比θλίβω[a]的語氣更加強烈。

θλῖψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

22.2 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 涉及直接受苦的困難 困難和痛苦；痛苦；患難；逼迫；迫害 ἔσται γὰρ τότε θλῖψις μεγάλη οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾽ ἀρχῆς κόσμου  ‘and there will be at that time great suffering such as has not taken place since the beginning of the world’  「那時必有大災難，自從世界的起頭直到如今，從沒有這樣的災難」 (太 24:21) Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ  ‘therefore those who were scattered as a result of the trouble and suffering which took place at the time of Stephen's (death)’  「那些因司提反的事遭患難而四處分散的門徒」 (徒 11:19) 有些語言或會把「困難和痛苦」表達為「造成痛苦的事情」。

θνῄσκω

(1)

(a)

23.99 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποθνῄσκω, ἐκψύχω, θάνατος, νέκρωσις］ 死亡的過程 死；死去；死亡 τεθνήκασιν γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου  ‘for those who tried to kill the child have died’  「因為要殺害這小孩子的人已經死了」 (太 2:20) 有些語言會根據死亡的具體方式或環境，使用有明顯區別的詞彙去指死亡。例如，用一個詞彙主要指年老帶來的死亡，用另一個詞彙指疾病帶來的死亡，又用另一個詞彙指暴力導致的死亡。翻譯者在根據具體上下文選擇詞彙時，必須小心區分。

θνητός

(1)

ή，όν

(a)

23.124 生理活動過程及狀態 活著，死去 指會死亡的（最終會死的） 必死的；會死的；必朽的；會朽壞的 Μὴ οὖν βασιλευέτω ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θνητῷ ὑμῶν σώματι  ‘sin must no longer rule in your mortal bodies’  「不要讓罪在你們必死的身上掌權」 (羅 6:12) 短語「必死的身體」(羅 6:12) 也可以譯為「會死的身體」。

θορυβάζω  (θορυβάζομαι)

(1)

(a)

25.234 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 ［參θορυβέω, τυρβάζομαι］ 由於憂慮或焦慮而心緒煩亂 擔憂；苦惱；煩擾；操心忙亂 Μάρθα Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ θορυβάζῃ περὶ πολλά  ‘Martha, Martha, you are worried and troubled about many things’  「馬大，馬大，你為許多的事操心煩惱」 (路 10:41) 在 路 10:41，μεριμνάω (25.225) 和 θορυβάζομαι 的意思相互加強。

θορυβέω  (θορυβέομαι)

(1)

(a)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動；聳動 ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν  ‘they formed a mob and caused an uproar in the city’  「招聚了一些市井流氓，糾合成群，致使全城騷動」 (徒 17:5)

(b)

25.234 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 ［參θορυβάζω, τυρβάζομαι］ 由於憂慮或焦慮而心緒煩亂 擔憂；苦惱；煩擾；亂哄哄；亂嚷；慌亂 Μὴ θορυβεῖσθε, ἡ γὰρ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν αὐτῷ ἐστιν  ‘don't be upset; he is still alive’  「你們不要慌亂，他還活著」 (徒 20:10) 在 徒 20:10，θορυβέομαι 可能是指猶推古從窗台上摔下去所造成的混亂。因此，可以譯成：「不要慌亂，他還有氣息。」

θόρυβος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.79 自然界的事件及狀態 聲音 混亂或喧囂 喧嘩；喧鬧 μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον  ‘there was such a confused clamor that (the commander) could not find out exactly what had happened’  「因為這樣亂嚷，千夫長無法知道確實發生了什麼事」 (徒 21:34) 有些語言可以把 徒 21:34 中的 θόρυβος 翻譯為「這麼多人在叫喊，一片嘈雜」或「因為這麼多人大喊著不同的東西」。

(b)

39.42 敵意，衝突 暴亂 ［參ταραχή］ 人群以暴力反對權威的擾亂秩序的行為 暴動；暴亂；騷亂；作亂 ἔλεγον δέ, Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, ἵνα μὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ  ‘we must not do it during the feast, they said, or the people will riot’  「他們說，我們不可在過節的日子做這事，恐怕百姓會生亂」 (太 26:5)

θραύω

(1)

(a)

22.22 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 ［參καταδυναστεύω, συμπνίγω］ 給……造成嚴重的麻煩，暗示帶來可怕的後果，大概使狀態變得虛弱 造成嚴重的困難；欺壓；壓迫；壓制 ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει  ‘to set free the oppressed’ or ‘... the downtrodden’  「讓受欺壓的得自由」 (路 4:18)

θρέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

4.5 動物 動物 馴養的四足動物，主要指家畜 牲畜 τὰ θρέμματα αὐτοῦ  ‘his livestock’  「他的牲畜」 (約 4:12) 在 約 4:12 中，τὰ θρέμματα 包括牛（公牛、母牛、閹牛）、綿羊、山羊、驢，可能還有駱駝。然而，在某些語言中，翻譯者很難找到一個通稱可以包含所有這類家養動物，但他們可以採用「人所照顧的動物」或「牧養的動物」，甚至是「人所擁有的動物」等短語來表達。

θρηνέω

(1)

(a)

25.141 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 流淚、哭泣，尤其是為死人哀悼 1 哀號；哀歎；哀悼 καὶ γυναικῶν αἳ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν  ‘some women who were mourning and wailing for him’  「有好些婦女為他號咷痛哭」 (路 23:27) κλαύσετε καὶ θρηνήσετε ὑμεῖς  ‘you will cry and wail’  「你們將要痛哭，哀號」 (約 16:20) 關於 θρηνέω 在 路 23:27 的另一種解釋，見 52.2。 表達為死人哀哭所用的詞彙，和表達為與死亡無關的事件而哭泣所用的詞彙，經常是不同的。

(b)

33.115 溝通 唱歌，唱哀歌 吟唱表達哀傷的歌 唱喪禮哀歌；唱輓歌 ἐθρηνήσαμεν καὶ οὐκ ἐκλαύσατε  ‘we sang funeral songs, but you would not cry’  「我們唱哀歌，你們不啼哭」 (路 7:32)

(c)

52.2 喪禮及葬禮 為死者哀號悲歎，暗示是喪禮上的一種哀悼儀式2 哀號；哀哭；痛哭；慟哭 Ἠκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν αἳ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν  ‘a very large crowd followed him, among whom were some women who beat their breasts and lamented’  「有一大群人跟著耶穌，其中有些婦女為他捶胸哀哭」 (路 23:27) 關於 θρηνέω 在 路 23:27 的另一種解釋，見 25.141。

____________________________________________________

1 θρηνέω[a]可能應該只歸類在語義域52「喪禮及葬禮」，因為θρηνέω[a]在許多上下文中可能暗示一種葬禮的正式表達方式。

2 ὀδυρμός（52.3）的意思顯然與θρηνέω[c]（52.2）不同，ὀδυρμός不那麼制度化，比較強調葬禮上的哀哭，θρηνέω[b]則意指唱輓歌（見33.115）。另見33.116和25.141。語義域52中各詞彙指的是儀式化的哀哭，與此不同。

θρῆνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.116 溝通 唱歌，唱哀歌 表達哀傷和哀悼的歌 輓歌；哀悼歌 θρῆνος καὶ κλαυθμός  ‘a song of grief and wailing’  「悲傷和哀痛的歌」（經文校勘欄） (太 2:18) 這種含義只見於異文：θρῆνος καὶ κλαυθμός「悲傷哀哭的歌」太 2:18（校勘欄）。

θρησκεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.1 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσέβεια, θεοσέβεια］ 對神明和超自然力量的適當信念並虔誠地履行相關義務 宗教；信仰；敬虔；虔誠 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ἀλλ᾽ ἀπατῶν καρδίαν αὐτοῦ, τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘if he does not control his tongue, he deceives himself, and his religion is worthless’  「他若不控制自己的舌頭，反而自欺，這人的虔誠就沒有價值」 (雅 1:26) 有些語言沒有「宗教」的對應詞彙，翻譯者可以把這種文化要素描述為：「如何在上帝面前行事為人」，或「安撫諸靈所做的事」，或「敬拜的方式」。

θρησκός

(1)

όν

(a)

53.6 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσεβής, ἱεροπρεπής］ 竭力正確地表達自己的宗教信仰 1 虔誠的；虔敬的；敬神的 Εἴ τις δοκεῖ θρησκὸς εἶναι μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ... τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘if anyone thinks he is pious, but does not control his tongue ... his piety is worthless’  「誰自以為虔誠，卻不管束自己的舌頭……他的虔誠就毫無價值」 (雅 1:26) 在一些語言中，「過敬虔的生活」可以貼切地表達為：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那樣生活」，或「總是做上帝要求的事」。然而在一些語言中，唯一的對應譯法是：「過美好的生活」或「總是善待他人」。重點從宗教信仰轉移到美好的生活或善待他人，是因為在一些宗教系統中，宗教信念與道德行為之間是沒有或極少關聯的。

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

θριαμβεύω

(1)

(a)

39.59 敵意，衝突 征服 （θριαμβεύω「在凱旋遊行的隊伍中率領著戰俘」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）展示自己成功征服對手 勝過；完全勝過 ἐδειγμάτισεν ἐν παρρησίᾳ, θριαμβεύσας αὐτοὺς  ‘he made a public spectacle of them by being completely victorious over them’ or ‘... by leading them as captives in his victory procession’  「他完全勝過他們，將他們公開示眾」或「把他們當作俘虜押在凱旋的行列中公開示眾」 (西 2:15) 押著戰俘在凱旋隊伍中遊行的做法，現今已經非常罕見，因此很難這樣直譯 θριαμβεύω。然而，翻譯者可以增加一個旁註，說明 θριαμβεύω 在這經文中的背景含意。

(b)

39.60 敵意，衝突 征服 使某人完全得勝 使得勝 Τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ πάντοτε θριαμβεύοντι ἡμᾶς ἐν τῷ Χριστῷ  ‘but thanks be to God who always causes us to triumph in union with Christ’  「感謝上帝！他常使我們在與基督的聯合裡得勝」 (林後 2:14) 在許多語言中，說到勝利時通常要指明爭戰的目標，但 林後 2:14 並沒有明確指出戰勝的對象。被信徒打敗的可能是撒但（見 林後 2:11）。然而，林後 2:14 中的 θριαμβεύω 也可以理解為本質上類似於 θριαμβεύω[a]（39.59），因此 林後 2:14 可以譯成：「因著與基督聯合，我們總是被上帝帶領，成為基督凱旋遊行中的戰俘」。

θρίξ

(1)

τριχός＜陰＞

(a)

8.12 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人或動物的毛髮 毛；頭髮 τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘his garment was of camels hair’  「駱駝毛的衣服」 (太 3:4) αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι  ‘all the hairs of (your) head’  「你們的頭髮」 (太 10:30) 有些語言清楚區分了動物的毛與人的毛髮。另外，還可能會區分頭髮、鬍鬚和體毛。在有些情況下，還有表示陰毛的專用詞彙。

θροέω  (θροέομαι)

(1)

(a)

25.262 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 處於和驚訝有關的恐懼狀態中 驚慌；驚惶；受驚嚇 μηδὲ θροεῖσθαι, μήτε διὰ πνεύματος μήτε διὰ λόγου μήτε δι᾽ ἐπιστολῆς ὡς δι᾽ ἡμῶν, ὡς ὅτι ἐνέστηκεν ἡ ἡμέρα τοῦ κυρίου  ‘don't be alarmed by some prophecy, report, or letter supposed to have come from us saying that the day of the Lord has already come’  「無論有預言、報告或據說是來自我們的書信，說主的日子已經到了，不要驚慌」 (帖後 2:2) 關於 帖後 2:2 中 διὰ πνεύματος 所指的對象，參考一般的釋經書。

θρόμβος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.65 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 凝結的少量血液 血珠 καὶ ἐγένετο ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόμβοι αἵματος  ‘and his sweat became like clots of blood’  「他的汗珠像大滴的血滴」 (路 22:44)

θρόνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.112 人工製品 傢具 相對較大和設計精緻的座位，是統治者在正式場合上的尊座 寶座 εἶδον ἐπὶ τὴν δεξιὰν τοῦ καθημένου ἐπὶ τοῦ θρόνου βιβλίον  ‘I saw a book in the right hand of the one sitting on the throne’  「我看見坐在寶座那位的右手中有書卷」 (啟 5:1) 在某些語言中，「寶座」被譯作「審判之座」或「統治者的決策之座」。

(b)

37.70 控制，管理 管理，統治 （θρόνος[a]「寶座」6.112 的引申喻意）統治的權力，暗指王室的地位 統治者；在位者；王室的統治者 εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται  ‘whether rulers or ruling powers or supreme rulers or authorities, all these were created through him and for him’  「無論是王者、主宰、首領，還是權勢──萬有都藉著他而造，也為他而造」 (西 1:16) 大多數學者認為 西 1:16 中的 θρόνος 是指超自然的力量，或是天使，或是魔鬼（見 12.44）；然而，西 1:16 中的 θρόνοι 也可能是指人類的統治者。

(c)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἐκτίσθη τὰ πάντα ... εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες  ‘he created everything ... including spiritual powers, lords’  「萬有都靠他而造……無論是靈界的王者、主宰」 (西 1:16) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡量用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。 在某些情況下，稍微意譯的表達可以帶出當中的一些意義。例如：在某些語言中，弗 2:2 被翻譯為：「那時，你們被管轄這世界的靈控制了你們應有的生活方式，行事為人順從那空中勢力的掌權者，就是現今在那些叛逆上帝的人心中運行的邪靈。」 關於 西 1:16，另見 37.52、37.70 和 37.73。

(d)

37.71 控制，管理 管理，統治 權力的位置和統治的權柄 統治；權柄；寶座；王位；王座 δώσει αὐτῷ κύριος ὁ θεὸς τὸν θρόνον Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ  ‘the Lord God will give him the throne of his father David’ or ‘... the power to rule which his father David had’  「主上帝要把他祖先大衛的王位給他」或「……他祖先大衛統治的權柄……」 (路 1:32) 把 路 1:32 中的 θρόνος 直譯成「寶座」，會帶來複雜化的難題，因為這寶座可能特指大衛先前所坐的座位。事實上，路 1:32 中的這個語句，可能需要譯成：「主上帝要使他按照他祖先大衛統治的方式來施行統治」。

(e)

37.72 控制，管理 管理，統治 行使權力或統治的地方 行使權力的地方；施行統治的地方；寶座 προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος  ‘let us therefore approach with boldness the throne of grace’ or ‘... the place from which grace is dispensed’  「所以，我們只管坦然無懼地來到施恩的寶座前」或「……恩典施予的地方」 (來 4:16) Οἶδα ποῦ κατοικεῖς, ὅπου ὁ θρόνος τοῦ Σατανᾶ  ‘I know where you dwell, where Satan's rule is’  「我知道你居住的地方，就是撒旦施行統治的地方」 (啟 2:13) 在 來 4:16，短語 τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος 顯然是指上帝，因此有些語言可能需要譯成：「因此，讓我們大膽地來到那位施恩的上帝面前」。

θρύπτω

(1)

(a)

19.37 物理的衝擊力 打破，衝破 破碎成許多較小的碎片 破碎；破成小塊 τοῦτό μού ἐστιν τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν θρυπτόμενον  ‘this is my body which is broken into pieces for you’  「這是我的身體，為你們捨的」或「這是我的身體，為你們破碎的」（經文校勘欄） (林前 11:24) 這個詞只見於一個異文：τοῦτό μού ἐστιν τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν θρυπτόμενον「這是我的身體，為你們擘開成碎片」林前 11:24（校勘欄）。

Θυάτειρα  (Θυάτιρα)

(1)

ων＜中＞

(a)

93.476 人名及地名 地名 呂底亞境內的一個城 推雅推喇；《思》提雅提辣

θυγάτηρ

(1)

τρός

(a)

10.46 親屬關係用語 不同代的親屬關係 直接的女性後裔 女兒 ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος  ‘whoever loves his son or daughter more than me is not worthy of me’  「愛兒女勝過愛我的，不配作我的門徒」 (太 10:37) 直譯 太 10:37，即「凡愛兒子或女兒過於愛我的」，可能會產生誤導，因為在某些語言中，這只可以指某一個兒子或女兒。所以更可取的做法可能是，採用一個比較不明確的表達，即「凡愛自己任何一個兒子或女兒的」。

(b)

9.47 人 被深情關懷的人 （θυγάτηρ[a]「女兒」10.46 的引申喻意）獲得親切關懷的女人 女兒；女士；女人 ἰδὼν αὐτὴν εἶπεν, Θάρσει, θύγατερ· ἡ πίστις σου σέσωκέν σε  ‘he saw her and said, Courage, my daughter! Your faith has made you well’  「看見她，就說：『女兒，放心！你的信救了你。』」 (太 9:22) 有些語言不能把 θυγάτηρ[b] 直譯為「女兒」，因為這樣會暗示耶穌實際上是承認該名女子是他自己的女兒。在這些情況中，翻譯者必須作出較大的調整，可以使用例如「女士」或「親愛的女士」等表達方式。

(c)

10.31 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （θυγάτηρ[a]「女兒」10.46 的引申意義）非直接的女性後裔，可能隔了好幾代 女性後裔 ταύτην δὲ θυγατέρα Ἀβραὰμ οὖσαν  ‘now here is this female descendant of Abraham’  「這女人是亞伯拉罕的後代」 (路 13:16) 見 10.30 有關 υἱός 的討論和當中的腳註。

(d)

11.65 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 （θυγάτηρ[a]「女兒」10.46 的引申喻意）一個地方的女性居民 女子 Θυγατέρες Ἰερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ᾽ ἐμέ  ‘women of Jerusalem, do not weep for me’  「耶路撒冷的女子，不要為我哭」 (路 23:28)

(e)

11.66 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 θυγάτηρ Σιών  （習語，直譯：錫安的女兒）耶路撒冷的居民 錫安的居民；耶路撒冷的居民 Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών· Ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι  ‘tell the people of Zion, Behold your king is coming to you’  「要對錫安的人民說：看哪，你的王來到你這裡」（直譯：「要對錫安的女兒說……」） (太 21:5)

θυγάτριον

(1)

ου＜中＞

(a)

10.47 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （θυγάτηρ[a]「女兒」10.46 含指小意義的衍生詞，可能強調較低的年齡段，但很可能有親密的含義） 小女兒；親愛的女兒 Τὸ θυγάτριόν μου ἐσχάτως ἔχει  ‘my dear daughter is at the point of death’  「我的小女兒病重垂危」 (可 5:23) 在可 5:23，經文特別指出那名女兒已經十二歲；而在 可 7:25（唯一再出現 θυγάτριον 的另一段新約經文），文中那個女兒的年齡可能也差不多。在一些必須顯示相對年齡的語言中，翻譯者可以採用一個詞來識別一個大概處於青春期的女孩。

θύελλα

(1)

ης＜陰＞

(a)

14.6 自然界的事件及狀態 風 ［參λαῖλαψ］ 突然而猛烈的陣風，通常從不同方向吹來 1 暴風；旋風；颮 Οὐ γὰρ προσεληλύθατε ... γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θυέλλῃ  ‘you did not experience ... the darkness and the gloom and the strong wind’ or ‘you have not come to ...’  「你們不是來到那……密雲、黑暗、暴風」或「你們沒有經歷那……」 (來 12:18) 許多語言都需要使用特定的詞彙，來表示一種導致水面翻起波浪或風暴的強風。例如英文詞彙的 “squall” 和中文詞彙中的「颮」或「暴風」；這是指急驟但強烈的大風，足以在水面引起洶湧的大波浪。

____________________________________________________

1 θύελλα和λαῖλαψ很可能在風的突發性或風力方面有所不同。在《新約》以外的一些上下文中，λαῖλαψ所指的風似乎比θύελλα更強，但並不能確定，而對《新約》來說，沒有辦法確定兩詞是否有此區別。

θύϊνος

(1)

η，ον

(a)

3.63 植物 木材及木製品 指由香櫞木製成的，或包含香櫞木的東西（即來自香櫞樹，一種針葉樹，如柏樹、松樹、雪松；樹高達九米；鱗狀葉，樹皮紅褐色，木質氣味芳香） 香櫞木的 καὶ πᾶν ξύλον θύϊνον καὶ πᾶν σκεῦος ἐλεφάντινον  ‘and all kinds of things made of citron wood and all kinds of objects made of ivory’  「各種香木、各樣象牙製品」 (啟 18:12) 香櫞樹屬於柑橘科，結淺黃色果實，比檸檬稍大，果皮常製成蜜饯。啟 18:12 的經文焦點放在其優質的木材上；由於世上很多地方都不認識香櫞樹，也許可以簡單地把 πᾶν ξύλον θύϊνον 譯作「各種珍貴的木材」。

θυμίαμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.211 人工製品 香料、香膏及燃香 任何燃燒時會產生香味，因而為人所用的芳香物質（通常是樹脂） 香；香料 φιάλας χρυσᾶς γεμούσας θυμιαμάτων  ‘golden bowls full of incense’  「盛滿了香的金爐」 (啟 5:8) 世界各地幾乎都會使用某種形式的香，因此要找到「香」的譯詞並不困難。然而，翻譯者也可以採用描述性的短語，例如「散發出芬芳煙霧的物質」或「散發出好聞煙霧的物質」。

(b)

53.25 宗教活動 奉獻，獻祭 ［參θυμιάω］ 焚燒芳香的物質作為祭物獻給上帝 獻香；燃香；燒香；上香 πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος  ‘all the people were praying outside during the hour of the incense offering’  「燒香的時候，眾百姓在外面禱告」 (路 1:10)

θυμιατήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.116 人工製品 傢具 相對細小、用來焚香的祭壇；是木製的 香爐；香壇 χρυσοῦν ἔχουσα θυμιατήριον καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης  ‘having the golden altar of incense and the box of the covenant’  「有金香壇和……約櫃」 (來 9:4) θυμιατήριον 在某些語言中可以譯作「燒香敬拜上帝的地方」。翻譯者必須避免譯詞暗示祭壇是用香做成的。

θυμιάω

(1)

(a)

53.25 宗教活動 奉獻，獻祭 ［參θυμίαμα］ 焚燒芳香的物質作為祭物獻給上帝 獻香；燃香；燒香；上香 ἔλαχεν τοῦ θυμιᾶσαι  ‘he was chosen by lot to burn the incense offering’  「抽中了籤就進入主的聖所燒香」 (路 1:9)

θυμομαχέω

(1)

(a)

88.180 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 極其憤怒，有暴力的含意 惱怒；大發脾氣 Ἦν δὲ θυμομαχῶν Τυρίοις  ‘he was furious with the people of Tyre’  「向推羅的人發怒」 (徒 12:20) 關於 θυμομαχέω 在 徒 12:20 中的另一種解釋，見 33.453。

(b)

33.453 溝通 爭辯，爭吵 憤怒地與人爭吵 發怒並爭吵；憤怒地爭吵 Ἦν δὲ θυμομαχῶν Τυρίοις καὶ Σιδωνίοις  ‘he was having an angry quarrel with the people of Tyre and Sidon’  「他和推羅、西頓的人大大爭吵」 (徒 12:20) 關於 θυμομαχέω 在 徒 12:20 中的另一種解釋，見 88.180。

θυμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.178 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 極度憤怒的狀態，有怒不可遏的含意 惱怒；憤怒；烈怒；暴怒 ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα  ‘all the people in the synagogue were filled with anger when they heard this’  「會堂裡的人聽見這些話，都怒氣填胸」 (路 4:28) 一些經文把 θυμός[a] 和 ὀργή[a] (88.173) 結合使用，而其中一個詞的意思只是強化了另一個詞的強度或含意，例如在 羅 2:8，τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας καὶ ἀπειθοῦσι τῇ ἀληθείᾳ πειθομένοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ ὀργὴ καὶ θυμός「對於那些出於嫉妒而拒絕真理，反順從邪惡的人，就有憤怒和烈怒」。有些語言需要指出經歷這憤怒或烈怒的是誰，因此可能需要譯成「上帝必向他們發怒和發烈怒」。上帝的烈怒和憤怒通常被解釋為「上帝的報應和懲罰」。

(b)

25.19 態度及情感 強烈地渴望 一種強烈、狂熱的慾望，具有勢不可擋的、甚至是破壞性的特質 強烈的慾望；盛怒；大怒 ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς  ‘from the wine of her passionate lust’  「她那淫亂、強烈慾望之酒」 (啟 14:8)

θυμόω  (θυμόομαι)

(1)

(a)

88.179 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 （θυμός[a]「憤怒」88.178 的衍生詞）極度憤怒，甚至到了暴怒的程度 極其憤怒 Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων ἐθυμώθη λίαν  ‘then when Herod saw that he had been tricked by the wise men, he was extremely angry’  「希律見自己被博學之士愚弄，極其憤怒」 (太 2:16) 在某些語言中，「極其憤怒」可能需要說成「憤怒到無法思考」。

θύρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

7.49 建造物 建築物的部分及區域 房屋或建築物的門（通常以複數形式出現，標明那是雙扇的門） 門；大門 κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος  ‘when he was knocking at the door of the vestibule’  「彼得敲外門時」 (徒 12:13)

(b)

7.39 建造物 建築物的部分及區域 進入房屋或建築物的入口 門口；入口 Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου;  ‘who will roll away the stone from the entrance to the grave for us?’  「誰替我們把石頭從墳墓入口滾開呢？」 (可 16:3) 在 約 10:9，θύρα[b] 喻指耶穌是得救的途徑：ἐγώ εἰμι ἡ θύρα δἰ ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθω σωθήσεται「我就是門，凡從我進來的，必然得救」。在 約 10:9 中，經文主要指出這門是一條通道，而不是關閉入口的裝置。字面翻譯「我就是門」常會帶來誤解，因為「門」一詞似乎是指實物的門，而不是一個通道，如此一來，耶穌基督的職能主要就是防止人通過，而不是讓人進入。

(c)

67.58 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參αὔριον, ἐπί, πρό］ ἐπὶ θύραις, πρὸ θυρῶν  在另一個時間點之後的一個時間點，表示事情即將發生，意思是說，隨後的事件被視為幾乎已經開始發生 很快地；快到了；快要來了 ὅταν ἴδητε πάντα ταῦτα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις  ‘when you see all these things, you will know it will happen soon’  「當你們看見這一切，就知道那時候近了」 (太 24:33) ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν  ‘the Judge is coming soon’ (literally ‘... standing at the doors’)  「審判的主快要來了」（直譯：「審判的主站在門口了」） (雅 5:9)

θυρεός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.40 人工製品 武器及盔甲 矩形的長盾牌；在戰鬥中用來保護全身；用木、金屬、皮革繃在木上做成，或用木條或蘆葦條編織而成 盾牌 ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως  ‘taking the shield of faith’  「拿起信心的盾牌」 (弗 6:16) 在某些語言中，「盾牌」被描述為「人在作戰時握持的防護用具」或「防備敵人攻擊的防護用具」。因此，短語 ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως 可以譯作「握著信心以防備敵人攻擊」或「視你的信心為護具，以防備敵人的攻擊」。

θυρίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

7.47 建造物 建築物的部分及區域 牆壁上可以透光的開口，同時讓室內空氣流通，內外視野不受阻擋 窗户；窗口 καθεζόμενος δέ τις νεανίας ὀνόματι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος  ‘a young man named Eutychus was sitting in the window’  「有一個少年，名叫猶推古，坐在窗口上」 (徒 20:9)

θυρωρός

(1)	οῦ＜陽＞ 及＜陰＞

(a)

46.8 家務活動 守衛通往房屋或建築物的門的人 看門的人；門衛；門房；看門的 εἶπεν τῇ θυρωρῷ καὶ εἰσήγαγεν τὸν Πέτρον  ‘he spoke to the doorkeeper and brought Peter inside’  「對看門的使女說了一聲，就領彼得進去」 (約 18:16)

θυσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.20 宗教活動 奉獻，獻祭 ［參σφάγιον］ 用作獻祭的物品 祭物；祭品 παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν προσφορὰν καὶ θυσίαν τῷ θεῷ  ‘he gave himself for us as an offering and sacrifice to God’  「為我們捨棄了自己，作為供物和祭物獻給上帝」 (弗 5:2)

θυσιαστήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.114 人工製品 傢具 任何類型的祭壇，或人們為敬鬼神而在其上獻禮和進行祭祀儀式的物體（在《新約》中，θυσιαστήριον 用來指多種不同的祭壇，包括聖殿裡的燔祭壇、香壇、亞伯拉罕所築的祭壇，以及《啟示錄》提到的天上的祭壇） 祭壇 ἐὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον  ‘so if you are offering your gift at the altar’  「你在祭壇上獻祭物」 (太 5:23) ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος  ‘an angel of the Lord appeared to him standing at the right of the altar of incense’  「有主的一位天使站在香壇右邊向他顯現」 (路 1:11) 在某些語言中，「祭壇」的描述性對應詞是「向上帝獻上祭物的地方」或「向上帝獻上禮物的地方」。在某些語境中，翻譯者可能需要加上短語，例如「在那裡向上帝焚燒祭物」或「在那裡燒香來敬奉上帝」。

θύω

(1)

(a)

53.19 宗教活動 奉獻，獻祭 按照儀式宰殺祭牲來向神明獻祭 獻祭；獻上為祭；宰殺……獻祭 ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας σὺν τοῖς ὄχλοις ἤθελεν θύειν  ‘he brought bulls and flowers to the gate, and he and the crowds wanted to make a sacrifice’  「牽著牛，拿著花環，來到門前，要同眾人一起獻祭」 (徒 14:13)

(b)

20.72 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參κατασφάζω, σφαγή, σφάζω］ 屠殺動物或人；在提到人的語境中，這詞有暴力和無情的含義 殺戮；殺害 φέρετε τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, θύσατε  ‘go get the prize calf and kill it’  「把那肥牛犢牽來宰了」 (路 15:23) ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ  ‘the thief comes only in order to steal, slaughter, and destroy’  「盜賊來，無非要偷竊、殺害、毀壞」 (約 10:10)

Θωμᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.155 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一，又名「低土馬」；另見 93.95 多馬；《思》多默

θώραξ

(1)

ακος＜陽＞

(a)

6.39 人工製品 武器及盔甲 用來保護胸部的盔甲，可以抵擋擊打和擋箭 護胸甲 ἐνδυσάμενοι θώρακα πίστεως καὶ ἀγάπης  ‘we must wear faith and love as a breastplate’  「我們要以信和愛作護胸甲穿上」 (帖前 5:8) εἶχον θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς  ‘their chests were covered with what looked like iron breastplates’  「牠們胸前所掛著的，好像鐵的護胸甲」 (啟 9:9)

(b)

8.38 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 護胸甲所覆蓋的上身部分 胸部；前胸 εἶχον θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς  ‘they had (on) their chests breastplates of iron’ or ‘... what looked like breastplates of iron’  「牠們胸前有鐵甲」或「牠們胸前有好像鐵甲的東西」 (啟 9:9) 請注意，在 啟 9:9 中，第一次出現的θώραξ 也可能是指「胸甲」，這通常是該詞在其他經文中的意思（例如 弗 6:14 和 帖前 5:8）。因此，經文可以譯作「它們的胸甲是鐵製胸甲」（參6.39）。

Ἰάϊρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.156 人名及地名 人名 一名會堂主管，耶穌使他的女兒從死裡復活 葉魯；《和》睚魯；《思》雅依洛

Ἰακώβ

(1)

＜陽＞

(a)

93.157a 人名及地名 人名 以撒的兒子，以掃的孿生弟弟，是以色列人的族長和先祖 雅各；《思》雅各伯

(b)

93.157b 人名及地名 人名 在耶穌的家譜中，他是約瑟（Ἰωσήφ [b]）的父親 雅各；《思》雅各伯

Ἰάκωβος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.158a 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一，是西庇太的兒子，約翰的兄弟 雅各；《思》雅各伯

(b)

93.158b 人名及地名 人名 耶穌的弟弟 雅各；《思》雅各伯

(c)

93.158c 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一，是亞勒腓的兒子，有時被稱為「小雅各」 雅各；《思》雅各伯 有些學者認為 Ἰάκωβος[c] 和 Ἰάκωβος[d] 是同一人

(d)

93.158d 人名及地名 人名 Μαρία[d]「馬利亞」的兒子，在 可 15:40 被稱為「小雅各」 雅各；《思》雅各伯 有些學者認為 Ἰάκωβος[c] 和 Ἰάκωβος[d] 是同一人

(e)

93.158e 人名及地名 人名 耶穌十二門徒之一的猶大（不是賣主的加略人猶大）的父親 雅各；《思》雅各伯

(f)

93.158f 人名及地名 人名 一個名叫「雅各」而非「利未」的稅吏（可 2:14，校勘欄） 雅各；《思》雅各伯

ἴαμα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.138 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 （ἰάομαι[a]「治愈，醫治」23.136 的衍生詞）使人痊愈的能力 醫治的力量；醫治的能力；治病的能力 ἄλλῳ δὲ χαρίσματα ἰαμάτων ἐν τῷ ἑνὶ πνεύματι  ‘and to another man the same Spirit gives the power to heal’  「還有人由同一位聖靈賜予醫病的能力」 (林前 12:9) 有些語言很難採用「賜給醫治的能力」這種說法，更自然的表達可能是：「使能夠醫治」。

Ἰαμβρῆς

(1)

＜陽＞

(a)

93.159 人名及地名 人名 在法老面前與雅尼一起對抗摩西的埃及術士 《和2010》《和》佯庇；《現》洋布雷；《思》楊布勒

Ἰανναί

(1)

＜陽＞

(a)

93.160 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 雅拿；《思》雅乃

Ἰάννης

(1)

＜陽＞

(a)

93.161 人名及地名 人名 在法老面前與佯庇一起對抗摩西的埃及術士 雅尼；《思》雅乃斯

ἰάομαι

(1)

(a)

23.136 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參διασῴζω, ἴασις, σῴζω］ 使生病的人恢復健康 1 醫治；治愈；使痊愈；救治 ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν  ‘they came to hear him and to be healed of their diseases’  「他們來聽他講道，也為了使疾病得到醫治」 (路 6:18) 有些語言會根據疾病的不同種類，用不同的詞彙來表達「醫治」。

(b)

13.66 是，變成，存在，發生 狀態的改變 （ἰάομαι[a]「醫治」23.136 的引申喻意）使事情變回早前正確或適當的狀態 更新；醫治 καὶ ἐπιστρέψωσιν καὶ ἰάσομαι αὐτούς  ‘and they might turn to me, and I would renew them’  「回轉向我，我會更新他們」 (太 13:15)

____________________________________________________

1 διασῴζω的語氣可能比σῴζω更為強烈。另外，在某些上下文中，σῴζω和διασῴζω可能還意味著將這些人從疾病狀態中搶救過來。

Ἰάρετ

(1)

＜陽＞

(a)

93.162 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，瑪勒列的兒子，以諾的父親 雅列；《思》耶勒得

ἴασις

(1)

(a)

23.136 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參διασῴζω, ἰάομαι, σῴζω］ 使生病的人恢復健康 醫治；治愈；使痊愈；救治 ἐτῶν γὰρ ἦν πλειόνων τεσσεράκοντα ὁ ἄνθρωπος ἐφ᾽ ὃν γεγόνει τὸ σημεῖον τοῦτο τῆς ἰάσεως  ‘the man on whom this miracle of healing had been performed was over forty years old’  「得到這神蹟治好的人有四十多歲了」 (徒 4:22) 有些語言會根據疾病的不同種類，用不同的詞彙來表達「醫治」。

ἴασπις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

2.30 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 碧玉；可能是綠色的（見 2.29） 碧玉

Ἰάσων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

93.163a 人名及地名 人名 在帖撒羅尼迦接待保羅和西拉的基督徒 耶孫；《思》雅松

(b)

93.163b 人名及地名 人名 在《羅馬書》16 章向收信人問安的人，羅 16:21 耶孫；《思》雅松

ἰατρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

23.141 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 使人得到痊愈的人 醫生；醫治者 Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ  ‘people who are well do not need a doctor’  「健康的人用不著醫生」 (太 9:12)

ἴδιος

(1)

α，ον

(a)

57.4 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 屬於某人獨有的財產的 1 自己的；自己所有的；自己的財產 οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι ἀλλ᾽ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά  ‘no one said that any of his property was his own, but they shared with one another everything they had’  「沒有一個人說他擁有的任何東西是自己的；相反，一切都是大家公有」 (徒 4:32) ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον δεῖπνον προλαμβάνει ἐν τῷ φαγεῖν  ‘for as you eat, each one goes ahead with his own meal’  「因為吃的時候，各人先吃自己的飯」 (林前 11:21)

(b)

58.47 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 對某個實體來說是特別的或獨特的 特殊的；獨特的 ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται  ‘every tree is known by its own particular kind of fruit’  「每一棵樹都是憑著它自己特有的果子被認出來」 (路 6:44) παρέβη Ἰούδας πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον  ‘Judas left to go to his own particular place’  「猶大……往自己的地方去了」 (徒 1:25)

(c)

92.21 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指個別的每一個人 個別地；單獨地 διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται  ‘distributing to each one individually as he wishes’  「按照自己的意思個別地分給每一個人」 (林前 12:11)

(d)

10.12 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 οἱ ἴδιοι  在某種意義上屬於所謂的「參考人」（reference person）的一些人 他自己的人 οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον  ‘his own people did not receive him’  「自己的人卻不接受他」 (約 1:11)

(e)

28.67 知道 可知的 ［參κατά］ κατ᾽ ἰδίαν  （習語，直譯：根據那不公開的）發生在私下場合的，意思是不公開的 私下；暗暗地 κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘and in private with the leaders’  「在私下會見那些領袖的時候」 (加 2:2)

____________________________________________________

1 τὰ ἴδια是ἴδιος[a]的名詞化形式，僅以中性複數形式出現，意指某人自己的財產，例如在路 18:28，ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφέντες τὰ ἴδια ἠκολουθήσαμέν σοι「看哪，我們已經撇下我們所有的財產跟從你了」。然而，有些學者將這節經文中的τὰ ἴδια解作「自己的家」。在約 1:11，εἰς τὰ ἴδια ἦλθεν「他來到自己的財產中間」，可以把τὰ ἴδια理解為「他自己的國」。

ἰδιώτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

27.26 學習 學習 在某些知識或活動領域未獲得有系統的信息或專門知識的人 門外漢；外行人；普通人 εἰ δὲ καὶ ἰδιώτης τῷ λόγῳ, ἀλλ᾽ οὐ τῇ γνώσει  ‘perhaps I am an amateur in speaking, but certainly not in knowledge’  「雖然我不擅長說話，我的知識卻不如此」 (林後 11:6) 在 林前 14:16，ἰδιώτης 用來指一類人，他們不是非信徒也不是充分受過培訓的基督徒，而是尋問道理的人或慕道友。在這樣的上下文中，ἰδιώτης 可以譯成「普通的、外行的」（ἐπεὶ ἐὰν εὐλογῇς ἐν πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς ἐρεῖ τὸ Ἀμήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ「如果你只在靈裡感謝上帝，那麼在場的普通外行人，怎能在你感恩禱告的時候說「阿們」呢？」）。

Ἰδουμαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.477 人名及地名 地名 猶太南部的山區，即舊約時代的以東 以土買；《思》依杜默雅

ἱδρώς

(1)

ῶτος＜陽＞

(a)

8.72 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 從皮膚毛孔排出的水樣液體 汗 ἐγένετο ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόμβοι αἵματος  ‘his sweat was like drops of blood’  「他的汗珠像大滴的血滴」 (路 22:44)

Ἰεζάβελ

(1)

＜陰＞

(a)

93.164 人名及地名 人名 亞哈王惡名昭著的妻子 《和2010》《和》耶洗别；《現》耶洗碧；《思》依則貝耳

Ἱεράπολις

(1)

εως＜陰＞

(a)

93.478 人名及地名 地名 弗呂家境內的一個城 希拉坡里；《和》希拉波立；《思》耶辣頗里

ἱερατεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.86 宗教活動 角色及作用 ［參ἱεράτευμα, ἱερωσύνη］ 作祭司的角色 祭司職分；作祭司 τὴν ἱερατείαν λαμβάνοντες ἐντολὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόμον  ‘those who are priests are commanded to collect a tenth from the people in accordance with the Law’  「那得祭司職分的……奉命照例向百姓取十分之一」 (來 7:5)

ἱεράτευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.86 宗教活動 角色及作用 ［參ἱερατεία, ἱερωσύνη］ 作祭司的角色 祭司職分；作祭司 εἰς ἱεράτευμα ἅγιον ἀνενέγκαι πνευματικὰς θυσίας  ‘(where) you will serve as holy priests to offer spiritual sacrifices’  「在那裡作聖潔的祭司……獻上為……屬靈祭物」 (彼前 2:5)

ἱερατεύω

(1)

(a)

53.85 宗教活動 角色及作用 ［參ἱερουργέω］ 作為祭司去進行宗教儀式和執行職務 供祭司的職任；執行祭司的職務；作祭司 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν ... ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘he was doing his work as a priest ... before God’  「在上帝面前執行祭司的職務」 (路 1:8) 與代表上帝向百姓說話的先知不同，祭司往往被定義為在上帝面前代表百姓的人。但事實上，祭司主要的工作是主持宗教儀式和典禮，而先知則主要從事宣講信息的工作。在那些沒有有組織的祭司制度，只有巫醫或巫師（薩滿）的社會中，往往可以把 ἱερουργέω 和 ἱερατεύω 譯成「作上帝的巫師」。究竟是否可以採用這種表達方式，在很大程度上取決於與薩滿教相關的隱含意義。

Ἰερεμίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.165 人名及地名 人名 一位重要的舊約先知 耶利米；《思》耶肋米亞

ἱερεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

53.87 宗教活動 角色及作用 （ἱερουργέω 或 ἱερατεύω「執行祭司的職務」（53.85）的衍生詞）替別人舉行宗教儀式和執行職務的人 祭司 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ἤθελεν θύειν  ‘the priest of the god Zeus ... wanted to offer sacrifice’  「宙斯廟的祭司……想要……獻祭」 (徒 14:13)

Ἰεριχώ

(1)

＜陰＞

(a)

93.479 人名及地名 地名 猶太境內的一個城，離死海北端不遠 耶利哥；《思》耶里哥

ἱερόθυτος

(1)

ον

(a)

53.21 宗教活動 奉獻，獻祭 作為祭物被獻給神明的 獻過祭的；祭過神明的；獻了給神明為祭的 ἐὰν δέ τις ὑμῖν εἴπῃ, Τοῦτο ἱερόθυτόν ἐστιν, μὴ ἐσθίετε  ‘if someone says to you, This food is something which has been sacrificed to a deity, do not eat it’  「如果有人告訴你們說『那些食物是祭過偶像的』……不要吃這食物」 (林前 10:28) 有些文化並沒有獻祭的做法，甚至認為宰殺動物作為禮物獻給神明這種想法是奇怪、甚至是令人憎惡的。在這些語言中沒有表示「獻祭」的專有名詞，因此翻譯者可能需要使用如下的短語：「宰殺動物並獻給上帝」或「宰殺動物來尊榮上帝」。在這些情況下，翻譯者顯然需要提供某種備註或詞彙表，以解釋《聖經》中獻祭的重要意義和功能。

ἱεροπρεπής

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活動 宗教行為 ［參εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσεβής, θρησκός］ 竭力正確地表達自己的宗教信仰 1 虔誠的；虔敬的；敬神的 πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς  ‘similarly, the older women should conduct themselves as devout persons’  「照樣，勸老年婦女行為舉止要虔誠」 (多 2:3) 在一些語言中，「過敬虔的生活」可以貼切地表達為：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那樣生活」，或「總是做上帝要求的事」。然而在一些語言中，唯一的對應譯法是：「過美好的生活」或「總是善待他人」。重點從宗教信仰轉移到美好的生活或善待他人，是因為在一些宗教系統中，宗教信念與道德行為之間是沒有或極少關聯的。

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ἱερός  (ἱερόν)

(1)

ά, όν

(a)

53.9 宗教活動 宗教行為 適合用來表達敬拜和崇敬的 聖的；神聖的；聖潔的 οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι  ‘those engaged in holy activities’ or ‘those engaged in activities involving worship’  「參與聖事服務的」或「參與敬拜活動的」 (林前 9:13) ὅτι ἀπὸ βρέφους [τὰ] ἱερὰ γράμματα οἶδας  ‘because from the time you were a child, you have known the Holy Scriptures’ or ‘... the holy writings’  「你從小就明白聖經」或「……神聖的經卷」 (提後 3:15) 在 林前 9:13，οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι 指的是在聖殿裡的活動，包括舉行的各種禮儀。 然而，有些語言很難採用「神聖著作」或「神聖活動」這種表達。在一些情況下，翻譯者可以採用指「積極禁忌」的表達，意思是說某物已經專門（只能）用來事奉上帝；但在其他語言中，可能需要用短語來指明那些物品或活動是「適合用來敬拜」或「用於敬拜」的。

(b)

7.16 建造物 建築物 ἱερόν  聖殿或聖所（ναός[a], 7.15）以及周圍的神聖區域 聖殿 ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ  ‘he drove out all those who bought and sold in the Temple’  「趕出聖殿裡所有在做買賣的人」 (太 21:12) περιεπάτει ὁ Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ ἐν τῇ στοᾷ τοῦ Σολομῶνος  ‘Jesus was walking in Solomon's porch in the Temple’  「耶穌在聖殿裡的所羅門廊下行走」 (約 10:23) οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι [τὰ] ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἐσθίουσιν  ‘surely you know that the men who are engaged in holy work get their food from the Temple’  「你們當然知道，在聖殿裡供職的人從聖殿得到食物」 (林前 9:13) 除了 徒 19:27 中的 ἱερόν 是指以弗所的亞底米神廟之外，ἱερόν 在《新約》中都是指耶路撒冷聖殿，包括整個聖殿區域的建築物、庭院和庫房。 在許多語言中，ἱερόν 通常譯作「上帝的殿」，或在 徒 19:27 中譯作「女神亞底米的殿」。然而，許多語言都有指「神廟」的專門用語，並且往往與人們認為神明居住的中心聖所（ναός[a]）相區別。 雖然聖經中有許多地方不需要區分 ἱερόν 和 ναός，但在 太 21:12（和平行經文：可 11:15、路 19:45 和 約 2:14），翻譯者必須表明這個區別，以免讓人以為祭牲是在中心聖所內出售。

Ἱεροσόλυμα  (Ἰερουσαλήμ)

(1)

＜陰＞及ων＜中＞

(a)

93.480a 人名及地名 地名 耶路撒冷城，包括其中的居民 耶路撒冷；《思》耶路撒冷

(b)

93.480b 人名及地名 地名 天上的耶路撒冷，將來從上帝那裡、從天上降臨的聖城 耶路撒冷；《思》耶路撒冷

Ἱεροσολυμίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.481 人名及地名 地名 （Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」93.480 的衍生詞）耶路撒冷的居民 耶路撒冷人；《思》耶路撒冷人

ἱεροσυλέω

(1)

(a)

57.241 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 用武力強奪或偷取廟宇中的物品 劫掠廟宇；偷竊廟中之物 ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς;  ‘you who abhor idols, do you not rob temples?’  「你這厭惡偶像的，自己還搶劫廟中之物嗎？」 (羅 2:22) 在 羅 2:22，ἱεροσυλέω 也可以解作「犯了褻瀆」，意思是破壞或損毀了廟宇中的聖物（見 53.104）。

(b)

53.104 宗教活動 褻瀆神 因對廟宇中的聖物造成損壞而犯了褻瀆 褻瀆冒犯；褻瀆上帝；玷污聖物 ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς;  ‘you who detest idols, do you commit sacrilege?’ or ‘... commit sacrilege by damaging temples?’  「你這憎惡偶像的，自己卻玷污聖物嗎」或「……卻毀壞廟、玷污聖物嗎？」 (羅 2:22) 在聖經時期，損壞廟宇中的貴重物品不僅僅是犯罪行為，因為這種行為還是對神明的大不敬。因此，損壞廟宇中的聖物被視為特別不敬神的行為。關於 ἱεροσυλέω 在 羅 2:22 的另一種解釋，見 57.241。

ἱερόσυλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.242 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 搶劫廟宇的人 劫掠廟宇的人；偷竊廟中之物的人 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν  ‘for you have brought these men who are neither temple robbers nor ones who speak evil of our goddess’  「你們帶來的這些人，既沒有搶劫廟宇，也沒有褻瀆我們的女神」 (徒 19:37) 關於 ἱερόσυλος 在 徒 19:37 的另一種解釋，見 53.105。

(b)

53.105 宗教活動 褻瀆神 因損壞廟宇中的聖物而犯了褻瀆的人 褻瀆者；褻瀆神明的人 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν  ‘for you have brought these men who are neither desecrators nor ones who speak evil of our goddess’  「你們把這些人帶來，他們既不是褻瀆的人，也沒有毀謗我們的女神」 (徒 19:37) 關於 ἱερόσυλος 在 徒 19:37 的另一種解釋，見 57.242。

ἱερουργέω

(1)

(a)

53.85 宗教活動 角色及作用 ［參ἱερατεύω］ 作為祭司去進行宗教儀式和執行職務 供祭司的職任；執行祭司的職務；作祭司 εἰς τὰ ἔθνη, ἱερουργοῦντα τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ  ‘I serve as a priest by bringing the good news from God to the Gentiles’  「我作祭司，把上帝的福音傳給外邦人」 (羅 15:16) 與代表上帝向百姓說話的先知不同，祭司往往被定義為在上帝面前代表百姓的人。但事實上，祭司主要的工作是主持宗教儀式和典禮，而先知則主要從事宣講信息的工作。在那些沒有有組織的祭司制度，只有巫醫或巫師（薩滿）的社會中，往往可以把 ἱερουργέω 和 ἱερατεύω 譯成「作上帝的巫師」。究竟是否可以採用這種表達方式，在很大程度上取決於與薩滿教相關的隱含意義。

ἱερωσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

53.86 宗教活動 角色及作用 ［參ἱερατεία, ἱεράτευμα］ 作祭司的角色 祭司職分；作祭司 μετατιθεμένης γὰρ τῆς ἱερωσύνης ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μετάθεσις γίνεται  ‘when the role of the priest is changed, there also necessarily has to be a change of the law’  「既然祭司的職分已更改，律法也需要更改」 (來 7:12)

Ἰεσσαί

(1)

＜陽＞

(a)

93.166 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是大衛王的父親 耶西；《思》葉瑟

Ἰεφθάε

(1)

＜陽＞

(a)

93.167 人名及地名 人名 以色列的士師 耶弗他；《思》依弗大

Ἰεχονίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.168 人名及地名 人名 耶穌家譜中提到的猶大王 《和2010》《和》耶哥尼雅；《思》耶苛尼雅

Ἰησοῦς

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.169a 人名及地名 人名 拿撒勒人耶穌基督 耶穌 「耶穌」是希伯來名字「約書亞」的希臘文音譯。

(b)

93.169b 人名及地名 人名 囚犯巴拉巴的另一個名字（太 27:16，太 27:17，正文方括號內） 耶穌 「耶穌」是希伯來名字「約書亞」的希臘文音譯。

(c)

93.169c 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，以利以謝的兒子 約細；《思》耶蘇 「約細」是希伯來名字「約書亞」的希臘文音譯。

(d)

93.169d 人名及地名 人名 保羅的同工，別名是猶士都 耶數；《思》耶穌 「耶數」是希伯來名字「約書亞」的希臘文音譯。

(e)

93.169e 人名及地名 人名 約書亞，摩西的接班人 約書亞；《思》若蘇厄 「耶穌」是希伯來名字「約書亞」的希臘文音譯。

ἱκανός  (ἱκανόν)

(1)

ή, όν

(a)

78.50 程度 完全，足夠（完成程度） 足夠的程度 1 夠；足夠；充足 ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία  ‘the punishment is sufficient for such a person’  「這樣的人……責備也就夠了」 (林後 2:6) 有些語言可以用否定形式來表達 林後 2:6 中「足夠」的意思，例如譯作：「不需要再懲罰這樣的人了」。關於 ἱκανός 在 林後 2:6 的另一種解釋，見 78.14。

(b)

78.14 程度 多，少（正負程度） 在程度量表上一個相對較高的點 大；強烈；明亮（與光有關） φῶς ἱκανὸν  ‘a bright light’  「強烈的光」 (徒 22:6b) ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία  ‘the punishment for such a person is extensive’  「這懲罰對這樣一個人來說已經夠重了」 (林後 2:6) 在 林後 2:6，ἱκανός 也可以解作「足夠」（見 78.50）。

(c)

75.2 勝任，有資格 （ἱκανότης「足夠」75.1 的衍生詞）形容勝任做某事 勝任的；能夠擔當的 καὶ πρὸς ταῦτα τίς ἱκανός;  ‘and who is adequate for these things?’  「這些事誰能當得起呢？」 (林後 2:16)

(d)

59.44 數量 足夠的，充足的 數量足夠特定用途所需要的 足夠；夠 Κύριε, ἰδοὺ μάχαιραι ὧδε δύο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Ἱκανόν ἐστιν  ‘here are two swords, Lord. It is enough, he answered’  「『主啊，請看！這裡有兩把刀。』耶穌對他們說：『夠了。』」 (路 22:38)

(e)

59.2 數量 多，少（可數的事物） 相當多的物品或事件，大概暗示在具體處境中可以這樣預期 相當多；許多；好些 οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισμένοι καὶ προσευχόμενοι  ‘where many were gathered together and praying’  「有許多人聚集在那裡禱告」 (徒 12:12)

(f)

59.12 數量 多，少（大量，總體，延伸） 相對比較大的數量，大概暗示在具體處境中可以這樣預期 相當多；大量；長期 ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις  ‘they gave a considerable sum of money to the soldiers’  「就拿許多銀錢給士兵」 (太 28:12) τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ ὄχλου ἱκανοῦ  ‘his disciples and a large crowd’  「門徒和一大群人」 (可 10:46) χρόνῳ ἱκανῷ οὐκ ἐνεδύσατο ἱμάτιον  ‘he had gone for a considerable time without clothes’  「這個人好久不穿衣服」 (路 8:27)

(g)

25.96 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ［參ποιέω］ ποιέω τὸ ἱκανόν  （習語，直譯：做足夠的事情）做令某人滿意的事，使之感到歡喜 以討人喜歡的方式行事；取悅；討好 ὁ δὲ Πιλᾶτος βουλόμενος τῷ ὄχλῳ τὸ ἱκανὸν ποιῆσαι  ‘Pilate wanted to please the crowd’  「彼拉多要討好眾人」 (可 15:15)

(h)

57.169 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 ἱκανόν  釋放某個被拘留人士所需要的金錢 保證金；保釋金；使某人獲釋所需的金錢 λαβόντες τὸ ἱκανὸν παρὰ τοῦ Ἰάσονος καὶ τῶν λοιπῶν ἀπέλυσαν αὐτούς  ‘(the authorities) made Jason and the others pay the required amount of money and then set them free’  「地方官命令耶孫和其他的人繳款具保，然後釋放他們」 (徒 17:9) 有些語言可能需要具體說明 ἱκανόν 的意思，例如：「為使某人獲得釋放而必須支付的金錢」。

____________________________________________________

1 比較ἱκανός[b]「在程度量表上一個相對較高的點」（78.14）以及表示數量的ἱκανός[e]（59.2）和ἱκανός[f]（59.12）。

2 ἱκανός表示程度，也有「足夠」的意思（見78.50）；但是，在徒 22:6裡面並不是「足夠」或「夠」的意思。

ἱκανότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

75.1 勝任，有資格 能夠或合資格做某事的狀態 勝任；足夠；能夠；資格；配得上 ἀλλ᾽ ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ θεοῦ  ‘but our adequacy comes from God’  「我們之所以配做是出於上帝」 (林後 3:5)

ἱκανόω

(1)

(a)

75.3 勝任，有資格 （ἱκανός[c]「足夠」75.2 的衍生詞）使某人或某物合乎某事的需要 使足夠；使勝任；使有資格 ὃς καὶ ἱκάνωσεν ἡμᾶς διακόνους καινῆς διαθήκης  ‘who makes us adequate to be servants of the new covenant’  「他也使我們能夠做新約的僕人」 (林後 3:6)

ἱκετηρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.172 溝通 請求，要求 請求者迫切要求的東西 懇求；請求；祈求 ὃς ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς σαρκὸς αὐτοῦ δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας  ‘in his life on earth (Jesus made) his prayers and pleas (to God)’  「耶穌在世的時候，曾經向……上帝大聲禱告祈求」 (來 5:7)

ἰκμάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

2.9 自然物質 水 濕氣；水分 ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα  ‘it dried up because it did not have moisture’  「一長出來就枯萎了，因為得不到水份」 (路 8:6) 「得不到水分」（路 8:6，《現中》）可以譯作「土壤中沒有水」或「土壤並不濕潤」。

Ἰκόνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

93.482 人名及地名 地名 呂高尼境內的一個城 以哥念；《思》依科尼雍

ἱλαρός

(1)

ά，όν

(a)

25.117 態度及情感 快樂，高興，喜樂 快樂高興的 快樂的；樂意的；快樂的人 ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ θεός  ‘for God loves the one who is cheerful as he gives’  「因為上帝愛樂捐的人」 (林後 9:7)

ἱλαρότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

25.116 態度及情感 快樂，高興，喜樂 快樂的狀態，有高興樂意的特質 快樂；甘心樂意；高興 ὁ ἐλεῶν ἐν ἱλαρότητι  ‘whoever shows kindness must do it with cheerfulness’  「憐悯人的，要甘心樂意」 (羅 12:8) 有些語言用習語來表達「快樂」：「某人的心在笑」，或「某人的眼睛在跳舞」。

ἱλάσκομαι

(1)

(a)

40.9 和解，寬恕 寬恕 赦免，重點在於實現赦免的工具或手段 赦免 εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ  ‘so that the people's sins would be forgiven’ or ‘so that God would forgive the people's sins’  「好使人的罪得到赦免」或「這樣，上帝便赦免人的罪」 (來 2:17)

(b)

88.75 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 對處在困境中的人表示同情和關切，儘管那人犯了道德方面的罪 表示憐憫；表示同情 Ὁ θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ  ‘O, God, have mercy on me, a sinner’  「上帝啊，可憐我這個罪人！」 (路 18:13) 要翻譯 路 18:13 中的 ἱλάσκομι，僅僅指出上帝的態度是不夠的。憐憫或同情必須包括一些仁慈或關懷的行為。

ἱλασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

40.12 和解，寬恕 寬恕 ［參ἱλαστήριος］ 罪得赦免的方法 赦罪的方法；挽回祭；贖罪祭 αὐτὸς ἱλασμός ἐστιν περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν  ‘(Christ) himself is the means by which our sins are forgiven’  「他為我們的罪作了贖罪祭」 (約壹 2:2) 一些傳統的譯法將 ἱλαστήριον 譯成「挽回祭」，然而這裡面存在對該詞的錯誤解釋。「挽回」基本上是指一個和解的過程，即一個人為了使另一個人對他或她產生好感而幫助那人；但是在《新約》中，上帝從來不是挽回祭或和解的對象，因為他已經站在人那一邊。ἱλασμός 和 ἱλαστήριον[a] 所指的是赦罪而不是挽回的方法。

ἱλαστήριος  (ἱλαστήριον)

(1)

(a)

40.12 和解，寬恕 寬恕 ［參ἱλασμός］ 罪得赦免的方法 赦罪的方法；挽回祭；贖罪祭 ὃν προέθετο ὁ θεὸς ἱλαστήριον διὰ [τῆς] πίστεως  ‘God offered him as a means by which sins are forgiven through faith (in him)’  「上帝設立耶穌作贖罪祭……使人藉著信耶穌，罪得赦免」 (羅 3:25) 一些傳統的譯法將 ἱλαστήριον 譯成「挽回祭」，然而這裡面存在對該詞的錯誤解釋。「挽回」基本上是指一個和解的過程，即一個人為了使另一個人對他或她產生好感而幫助那人；但是在《新約》中，上帝從來不是挽回祭或和解的對象，因為他已經站在人那一邊。ἱλασμός 和 ἱλαστήριον[a] 所指的是赦罪而不是挽回的方法。

(b)

40.13 和解，寬恕 寬恕 罪得赦免的地點或地方（傳統的譯本作施恩座） 赦罪的地方；罪得赦免的地方；施恩座；赦罪座 ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶν δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον  ‘above the box were the glorious winged creatures spreading their wings over the place where sins are forgiven’  「約櫃上面有基路伯……基路伯的翅膀覆蓋著赦罪座」 (來 9:5)

ἵλεως

(1)

ων

(a)

88.77 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參ἐλεήμων］ （ ἐλεάω 和 ἔλεος「發憐憫」 88.76 的衍生词）表示憐憫 仁慈的；憐憫人的 ἵλεως ἔσομαι ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν  ‘I will be merciful on their transgressions’  「我要憐憫他們的過犯」 (來 8:12)

(b)

88.78 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ἵλεώς σοι  （習語，直譯：對你仁慈）這是一種非常省略的表達，意思相當於：願上帝憐憫你，使你不遭遇某事 上帝憐憫；但願不會發生 Ἵλεώς σοι, κύριε  ‘may it not happen to you, Lord’  「主啊，千萬不可如此！」或「主啊，但願這事不會發生！」 (太 16:22)

Ἰλλυρικόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

93.483 人名及地名 地名 馬其頓北部的一個地區 以利哩古；《思》依里黎苛

ἱμάς

(1)

άντος＜陽＞

(a)

6.20 人工製品 捆紥及固定用的工具 皮帶（用作涼鞋或鞋的繫帶，或用作鞭子的皮條） 帶子；鞋帶；皮鞭 λύσω αὐτοῦ τὸν ἱμάντα τοῦ ὑποδήματος  ‘I might untie his sandal straps’  「我給他解鞋帶」 (約 1:27) 在某些語言中，ἱμάς[a] 可譯作「皮帶」或「皮條」。在 約 1:27，這詞可以完全融入整個表達中，例如：「我給他解鞋子也不配」（暗示解開綁鞋子的帶子）。 在 徒 22:25 中，從句 ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν 可解作「他們用皮帶把他綁起來」或「他們把他綁起來要鞭打」，其中，ἱμᾶσιν 是指事件，而不是物件（參19.9）。

(b)

19.9 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參μαστιγόω, μαστίζω, μάστιξ, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν  ‘but when they had tied him up to be whipped’  「當他們把他捆起來要打的時候」 (徒 22:25) 徒 22:25 中的 ἱμάς 也可以解釋為用來捆綁保羅的皮帶（見 6.20）。

ἱματίζω

(1)

(a)

49.1 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，沒有暗指任何特定的衣物 穿上；穿著；穿衣 θεωροῦσιν τὸν δαιμονιζόμενον καθήμενον ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα  ‘they saw the man who had been demon possessed sitting (there), clothed and in his right mind’  「看見那個從前被鬼群附著的人坐著，穿好了衣服，神智清醒」 (可 5:15)

ἱμάτιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.162 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἔνδυμα, ἐσθής, ἱματισμός, χιτών］ 任何種類的衣服 衣服；服裝 διεμερίσαντο τὰ ἱμάτια αὐτοῦ  ‘they divided his clothes among them’  「分了他的衣服」 (太 27:35)

(b)

6.172 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἐπενδύτης, περιβόλαιον, φαιλόνης］ 任何類型的外衣 1 斗篷；外套；長袍 ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον  ‘let him have your coat as well’  「就連外袍也讓他拿去」 (太 5:40) 在選擇這些表示「外套」詞彙的對應譯詞時，需要考慮具體的上下文，以及它們在每種目標語言中的用法。最常用的對應譯詞是意為「外衣」的詞彙。

____________________________________________________

1 6.172所含四個詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定各自的特徵。學者對於φαιλόνης一詞的意見分歧很大，許多人認為該詞是借自拉丁文“paenula”。

ἱματισμός

(1)

τος＜中＞

(a)

6.162 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἔνδυμα, ἐσθής, ἱμάτιον, χιτών］ 任何種類的衣服 衣服；服裝 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not wanted anyone's silver or gold or clothing’ or ‘... anyone's money or clothing’  「我未曾貪圖任何人的金、銀或衣服」或「……任何人的錢財（見6.69）或衣服」 (徒 20:33)

ἵνα

(1)

(a)

89.59 關係 目的 ［參ὅπως］ 表示事件或狀態的目的（有時出現在非常簡略的上下文中）1 為了；為了……的緣故；從而 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην;  ‘does anyone ever bring in a lamp in order to put it under a measuring bowl or under a bed?’  「有誰點了燈，拿來放在斗底或牀下」 (可 4:21) ἀλλ᾽ ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός  ‘but (this happened) in order that he could witness concerning the light’  「而是要為這光作見證」 (約 1:8) ὃν ἔπεμψα πρὸς ὑμᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο, ἵνα γνῶτε τὰ περὶ ἡμῶν  ‘whom I sent to you for the very purpose that you might know our circumstances’  「我特意打發他到你們那裡去，好讓你們知道我們的情況」 (弗 6:22)

(b)

89.49 關係 結果 表示結果，但在某些情況下暗示一個潛在或間接的目的 因此；以致 τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ;  ‘who sinned, this man or his parents, so that he was born blind?’  「是誰犯了罪？是這人還是他的父母呢，以致這人生來失明呢？」 (約 9:2) 有些語言很難在 約 9:2 等語境中使用結果從句。然而，翻譯者可以通過重組句子結構來表達這種意思，例如譯作：「他生來是瞎眼的，那麼，是誰犯了罪呢？是這人犯了罪，還是他的父母犯了罪呢？」

(c)

90.22 語意格 內容 用於標記講話的內容，特別是隱含目的的時候2 （中文不必譯出） παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα μόνον ἅψωνται τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ  ‘they begged him to let the sick at least touch the edge of his cloak’  「求耶穌讓他們只摸一摸他的衣裳繸子」 (太 14:36) ἐκήρυξαν ἵνα μετανοῶσιν  ‘they preached that the people should repent’  「他們宣講說人們應當悔改」 (可 6:12) ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα  ‘and every wife should respect her husband’  「至於妻子，也應當敬重自己的丈夫」 (弗 5:33) 弗 5:33 的經文中隱含一個命令，因此，這個以 ἵνα 開頭的從句可以理解為命令的內容。

(d)

91.15 語段標記 識別子句及說明子句的標記（補說的） ［參ὅτι］ 用於標記識別從句或說明從句 即；就是 συμφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς γέενναν  ‘it is better for you that you lose one of the parts of your body rather than having your whole body thrown into hell’  「對你更好的是：寧可失去身體中的一部分，也不讓整個身體被扔進地獄」 (太 5:29) μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ  ‘no one has greater love than this; namely, that he gives his life on behalf of his friends’  「人的愛心沒有比這個更大的了，那就是：為朋友捨命」 (約 15:13)

____________________________________________________

1 ἵνα[a]和ὅπως[b]的意思類似，在某些上下文中似乎為了風格原因而交換使用。當然，即使在意為「目的」的時候，ὅπως[b]也與目的成就的方式或方法有關，但是無法根據現有的上下文來清楚區別用作目的標記的ἵνα[a]和ὅπως[b]。

2 在許多情況下，譯文中不會出現直接引語的標記，特別是當希臘文文本中的間接引語譯作直接引語的時候。

ἱνατί

(1)

(a)

89.38 關係 原因及／或理由 ［參λαμά, πόθεν］ 表達對原因的疑問 為什麼；為何 ἔκκοψον [οὖν] αὐτήν, ἱνατί καὶ τὴν γῆν καταργεῖ;  ‘cut it down, then! Why should it also use up the soil?’ or ‘... make the soil useless?’  「把它砍了吧，何必白佔土地呢？」或「……何必使土地荒廢無用呢？」 (路 13:7)

Ἰόππη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.484 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸的一個港口 約帕；《思》約培

Ἰορδάνης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.485 人名及地名 地名 約旦河從加利利海的北邊流下，流過加利利海，又穿過約旦河谷，最後流入的死海 約旦河；《和》《思》約但河

ἰός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

8.74 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 某些動物分泌的有毒物質 毒氣；毒液（尤指蛇的毒液） ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν  ‘the poison of asps is under their lips’  「他們的嘴唇裡有毒蛇的毒液」 (羅 3:13)

(b)

2.60 自然物質 金屬 由於金屬緩緩氧化而產生的物質（鐵的鐵銹，金和銀的變色） 銹；晦暗 ὁ χρυσὸς ὑμῶν καὶ ὁ ἄργυρος κατίωται καὶ ὁ ἰὸς αὐτῶν εἰς μαρτύριον ὑμῖν ἔσται  ‘your gold and silver will be covered with tarnish, and the tarnish will serve as a witness against you’  「你們的金銀都生銹了；這銹要作為控告你們的證據」 (雅 5:3) 純金不易受到氧化作用的影響，但很多古代世界的金子都是不純的，因此會發生氧化和失去光澤。然而，在大多數語言中，說金銀「生銹」是不恰當的。如果沒有合適的詞彙可以指出金銀因變質而失去光澤，翻譯者可以將 雅 5:3 譯為「你們的金銀都要變質，這要證明你們的不是」。

Ἰουδαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.486a 人名及地名 地名 巴勒斯坦的南部 猶太；《思》猶大

(b)

93.486b 人名及地名 地名 猶太民族居住的較廣闊的地區（不限於巴勒斯坦南部） 猶太

Ἰουδαΐζω

(1)

(a)

41.32 行為及相關狀態 特定行為模式 習慣地實行猶太人的行為模式 過猶太人的生活；奉行猶太教 πῶς τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις Ἰουδαΐζειν;  ‘how is it that you force Gentiles to live Jewish?’ or ‘how can you try to force Gentiles to live Jewish?’  「怎麼就勉強外邦人按照猶太人的樣子生活呢？」或「怎麼能勉強外邦人按照猶太人的樣子生活呢？」 (加 2:14) 在一些語言中，「過猶太人的生活」等表達可以譯成「像猶太人那樣生活」，或「做猶太人做的事」。

Ἰουδαϊκός

(1)

ή，όν

(a)

93.171 人名及地名 人名 ［參Ἰουδαϊκῶς］ （Ἰουδαῖος「猶太人」93.172 的衍生詞）與猶太民族有關的 猶太人的

Ἰουδαϊκῶς

(1)

(a)

93.171 人名及地名 人名 ［參Ἰουδαϊκός］ （Ἰουδαῖος「猶太人」93.172 的衍生詞）與猶太民族有關的 猶太人的；猶太化

Ἰουδαῖος

(1)

α ον

(a)

93.487 人名及地名 地名 （Ἰουδαία「猶太」93.486 的衍生詞）指屬於猶太的，與猶太有關的 猶太；《思》猶太

(2)

ου＜陽＞

(a)

93.172 人名及地名 人名 （Ἰούδας[a]「猶大」93.173，和 Ἰούδας[c]「猶大」93.488 的衍生詞）1 種族名稱，指屬於猶太民族的人 猶太人；《思》猶太人 《新約》常用 οἱ Ἰουδαῖοι 來指猶太人、耶路撒冷及周邊的居民、耶路撒冷的當權者，甚至那些對耶穌懷有敵意的人。

(3)

ης＜陰＞

(a)

93.170 人名及地名 人名 （Ἰούδας[a]「猶大」93.173，和 Ἰούδας[c]「猶大」93.488 的衍生詞）1 種族名稱，指屬於猶太民族的婦人 猶太女子；《思》猶太籍

____________________________________________________

1 在歷史上，這些衍生詞既與猶大這個人的名字有關，也與以猶大支派為名的地區有關。

Ἰουδαϊσμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

41.33 行為及相關狀態 特定行為模式 猶太人的信仰和習俗體系 猶太教；奉行猶太教；猶太人的宗教 προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας ἐν τῷ γένει μου  ‘I was ahead of most fellow Jews of my age in my practice of Judaism’  「在猶太教中，我比本國許多同輩的人更激進」 (加 1:14) 在 加 1:14，Ἰουδαϊσμός 通常可以譯成：「猶太宗教」，或「猶太人信仰和行為的方式」，或「猶太人思想和做事的方式」。

Ἰούδας

(1)

α＜陽＞

(a)

93.173a 人名及地名 人名 來自加略城的猶大，是耶穌的十二門徒之一，也是出賣耶穌的人 猶大；《思》猶達斯

(b)

93.173b 人名及地名 人名 雅各的兒子，耶穌的十二門徒之一 猶大；《思》猶達

(c)

93.173c 人名及地名 人名 耶穌的弟弟 猶大；《思》猶達

(d)

93.173d 人名及地名 人名 在大馬士革接待保羅的人 猶大

(e)

93.173e 人名及地名 人名 別號巴撒巴，是耶路撒冷教會的領袖，也是保羅的同工 猶大；《思》猶達

(f)

93.173f 人名及地名 人名 加利利人，一名革命領袖 猶大；《思》猶達

(g)

93.173g 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，約瑟的兒子 猶大；《思》猶達

(h)

93.173h 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，雅各的兒子，以色列猶大支族的先祖 猶大

(i)

93.174 人名及地名 人名 猶大支族 猶大

(j)

93.488 人名及地名 地名 猶大支族的領地 猶大

Ἰουλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.175 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單出現的一名女信徒，羅 16:15 猶利亞；《思》猶里雅

Ἰούλιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.176 人名及地名 人名 羅馬御營的一名百夫長 猶流；《思》猶里約

Ἰουνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.177 人名及地名 人名 Ἰουλία 93.175 的另一種拼寫法（羅 16:15，校勘欄） 猶利亞；《思》猶里雅

Ἰουνιᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.178 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的猶太基督徒，羅 16:7 猶尼亞；《思》猶尼雅

Ἰοῦστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.179a 人名及地名 人名 約瑟巴撒巴的別名，是替補加略人猶大作使徒的兩名候選人之一 猶士都；《思》猶斯托

(b)

93.179b 人名及地名 人名 全名提多猶士都，是哥林多一個歸信主的猶太人 徒 18:7) 猶士都；《思》猶斯托

(c)

93.179c 人名及地名 人名 耶數的別名，是保羅的同工 猶士都；《思》猶斯托

ἱππεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

55.21 軍事活動 士兵及軍官 ［參ἱππικός］ 騎馬作戰的士兵 馬兵；騎兵 τῇ δὲ ἐπαύριον ἐάσαντες τοὺς ἱππεῖς ἀπέρχεσθαι σὺν αὐτῷ ὑπέστρεψαν εἰς τὴν παρεμβολήν  ‘the next day (the soldiers) returned to the camp and let the horsemen go on with him’  「第二天，他們把保羅交給騎兵隊護送，就回軍營去了」 (徒 23:32)

ἱππικός  (ἱππικόν)

(1)

(a)

55.21 軍事活動 士兵及軍官 ［參ἱππεύς］ 騎馬作戰的士兵 馬兵；騎兵 ὁ ἀριθμὸς τῶν στρατευμάτων τοῦ ἱππικοῦ δισμυριάδες μυριάδων  ‘the number of the cavalry soldiers was two hundred million’  「騎兵隊的數目有兩億」 (啟 9:16)

ἵππος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.29 動物 動物 大型家養單蹄四足動物；拉丁語學名：Equus caballus；比今天的馬矮而粗壯，頭較短，脖子較粗；高約 122-142 釐米，身長約有 2.1 米；毛色從深棕色至淺棕色不等；素食動物；用於戰場上，可以乘騎，也可以拉戰車；象徵軍事實力；與太陽相提並論，據說太陽是乘著戰車橫越天空的 馬 εἰ δὲ τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν  ‘if we put bits into the mouths of horses’  「我們若把嚼環放在馬嘴裡」 (雅 3:3) 世界各地都有馬（至少知道馬），所以要找到一個合適的詞彙並不困難。然而，在某些情況下，馬的表達方式似乎比較奇怪。例如，在台灣的賽德克語中，馬的字面意思是「士兵的母牛」。

ἶρις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

1.38 地理物體及特徵 大氣的物體 圓形或半圓形的光帶，有色的或無色的 1 彩虹或暈輪 ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου  ‘all around the throne there was a rainbow’ or ‘... circle of light’  「有彩虹圍著寶座」或「寶座周圍有一道光圈」 (啟 4:3) 在 啟 4:3 和 啟 10:1 中（《新約》中唯一出現 ἶρις 的地方），這詞可能是指彩虹或暈輪。在某些語言中，人們會用「光之弓」、「光之弧線」或「光之帶」來表達「彩虹」的意思。表達「暈輪」則描述為「光之圈」、「光之環」，或「圍繞某物的光帶」，後面說明光帶所包圍的物體。

____________________________________________________

1 ἶρις「虹」或「暈」也可以指事件而非物體，但是考慮到這個現象的相對固定的完形（Gestalt），從主位歸類的角度來看，最好將ἶρις視為一個物體。

Ἰσαάκ

(1)

＜陽＞

(a)

93.180 人名及地名 人名 亞伯拉罕的兒子，雅各和以掃的父親 以撒；《思》依撒格

ἰσάγγελος

(1)

ον

(a)

12.29 超自然生物及力量 超自然生物 指類似天使的人 和天使一樣 ἰσάγγελοι γάρ εἰσιν καὶ υἱοί εἰσιν θεοῦ  ‘for they are like angels and are sons of God’  「因為他們和天使一樣……是上帝的兒子了」 (路 20:36)

Ἰσκαριώθ  (Ἰσκαριώτης)

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.181 人名及地名 人名 這名稱用以識別出賣耶穌的猶大（可能是根據一個地方名；見 93.496）（可 3:19） 加略人；《思》依斯加略（人）

ἴσος

(1)

η，ον

(a)

58.33 性質，類別，示例 同類或同等 在數目、大小、質量或特徵上相等的 平等；相等；一樣 ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ θεῷ  ‘making himself equal with God’  「把自己和上帝看為同等」 (約 5:18) τὸ μῆκος καὶ τὸ πλάτος καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα ἐστίν  ‘the length and breadth and height of it are the same’  「長、寬、高都是一樣」 (啟 21:16)

ἰσότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

58.32 性質，類別，示例 同類或同等 平等的狀態（意思是具有平等的特點或特性） 平等 ἀλλ᾽ ἐξ ἰσότητος  ‘but as a matter of equality’  「而是要均等」 (林後 8:13)

ἰσότιμος

(1)

ον

(a)

58.34 性質，類別，示例 同類或同等 具有同等重要性或價值的 平等的；同一種的；同樣的 τοῖς ἰσότιμον ἡμῖν ... πίστιν  ‘faith ... of a kind equivalent to ours’ or ‘faith ... of the same kind as ours’  「與我們同得一樣寶貴信心的人」 (彼後 1:1)

ἰσόψυχος

(1)

ον

(a)

26.5 心理官能 有相同想法或態度的 有相同想法的；有相同態度的；同心的 οὐδένα γὰρ ἔχω ἰσόψυχον, ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει  ‘for I have no one of the same mind who really is concerned for you’  「因為我沒有別人與我同心，真正關懷你們的事」 (腓 2:20) 在一些語言中，ἰσόψυχος 可以譯成「按照相同方式思想的人」，或者「有同樣感受的人」，後者的「感受」相當於「態度」的意思。

Ἰσραήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.182a 人名及地名 人名 即先祖雅各，以色列是上帝給他起的另一個名字 以色列

(b)

93.182b 人名及地名 人名 以色列民族，雅各和他十二個兒子的後裔 以色列

(c)

93.182c 人名及地名 人名 基督徒，比喻為真正的以色列人 以色列人；以色列民

Ἰσραηλίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.183 人名及地名 人名 （Ἰσραήλ [b]「以色列」93.182 的衍生詞）種族名稱，指屬於以色列民族的人 以色列人；《思》以色列人

Ἰσσαχάρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.184 人名及地名 人名 利亞給雅各生的第五個兒子，以色列十二支族的祖先之一 以薩迦；《思》依撒加爾

ἵστημι  (ἵσταμαι)

(1)

(a)

85.40 在空間存在 放置，安置 使人來到某個地方，不一定是站在那裡 使來到；使站在；在那裡 προσκαλεσάμενος παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν  ‘calling a child, he placed him in the midst of them’  「叫一個小孩子來，讓他站在他們當中」 (太 18:2) Ἀγαγόντες δὲ αὐτοὺς ἔστησαν ἐν τῷ συνεδρίῳ  ‘they brought them in and made them stand before the council’  「他們把使徒帶來了，就叫他們站在議會前」 (徒 5:27) ἔστησάν τε μάρτυρας ψευδεῖς λέγοντας  ‘false witnesses were there who said ...’  「假見證人來說」 (徒 6:13) ἵστημι[a] 很可能暗示一個站立的姿勢，但焦點不在於姿勢，而在於位置。

(b)

76.20 能力，力量 承認某事物的有效性 堅持；拘守；接受……的有效性 ἀλλὰ νόμον ἱστάνομεν  ‘but we uphold the Law’  「相反，我們是支持律法」 (羅 3:31)

(c)

76.21 能力，力量 確立是有效和生效的 確立；授權；使生效 τὴν ἰδίαν [δικαιοσύνην] ζητοῦντες στῆσαι  ‘seeking to establish their own righteousness’ or ‘... their own way of being put right with God’  「想要立自己的義」或「想要用他們自己的方式與上帝和好」 (羅 10:3) ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ  ‘he does away with the first in order to establish the second’  「可見他除去在先的，為要立定在後的」 (來 10:9) 在翻譯 來 10:9 中的這個表達時，翻譯者可能需要說明「在先的」和「在後的」是什麼；這裡是對比舊約的獻祭制度與基督的捨命犧牲。

(d)

57.158 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 付錢，可能有稱量或數出一筆錢的意思 付錢 οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια  ‘they paid him thirty silver coins’  「他們給了他三十塊銀錢」 (太 26:15a)

(e)

30.87 思考 選擇，揀選，寧取 建議或提出特定的選擇 選擇；推舉 ἔστησαν δύο, Ἰωσὴφ ... καὶ Μαθθίαν  ‘so they selected two men: Joseph ... and Matthias’  「於是他們推舉兩個人，……約瑟，和馬提亞」 (徒 1:23) 關於 ἵστημι 在 徒 1:23 中的另一種解釋，見 33.343。

(f)

33.343 溝通 推薦，提議 指某人或某物非常適合某一特定目的 建議；推薦；推舉 καὶ ἔστησαν δύο  ‘and they proposed two persons’  「於是他們推舉兩個人」 (徒 1:23) 關於 ἵστημι 在 徒 1:23 中的另一種解釋，見 30.87。

(g)

17.1 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 ［參στήκω］ 站立的姿勢2 站立 ἐν τῷ ἱερῷ ἑστῶτες καὶ διδάσκοντες τὸν λαόν  ‘standing in the Temple and teaching the people’  「站在聖殿裡教導百姓」 (徒 5:25)

(h)

17.6 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 ［參ἀνίστημι］ 採取站立的姿勢 站著；站起來 εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξεν λέγων  ‘Jesus stood up and said in a loud voice’  「耶穌站著高聲說」 (約 7:37) 在 約 7:37 的上下文中，耶穌一直在教導人，因此可以假定他像一般拉比那樣是坐著的。但在這段引言之後的不尋常宣言，不僅因為耶穌站起來，並且因為他大聲宣告，而產生更大的強調作用。

(i)

85.8 在空間存在 在某個地方 在某個地方，可能暗示站立姿勢，但重點是地點 在 εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ..  ‘there are some here who will not die until ...’  「在這裡的人，有的不會死，直至……」 (太 16:28)

(j)

68.42 時態 停止 ［參κοπάζω］ 停止，指的是某種運動 止住；停止；停下來 παραχρῆμα ἔστη ἡ ῥύσις τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘suddenly the flow of her blood stopped’  「她的血崩立刻止住了」 (路 8:44) καὶ ἐκέλευσεν στῆναι τὸ ἅρμα  ‘and he ordered the carriage to stop’  「於是他吩咐把車停下來」 (徒 8:38)

(k)

13.90 是，變成，存在，發生 存在 繼續存在，可能暗示有一些阻力 繼續；繼續存在 πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα καθ᾽ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται  ‘every city or household divided against itself will not continue to exist’  「任何城鎮或家庭自相分裂，就不會繼續存立」 (太 12:25) 有些語言最好把 太 12:25 中的 οὐ σταθήσεται 翻譯為「必成廢墟」或「必被毀滅」。

(l)

13.29 是，變成，存在，發生 狀態 在某個特定的狀態下堅定地或根深蒂固地繼續 堅定地保持；堅定不移地繼續 καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐκ ἔστηκεν  ‘and he has not remained in the truth’ or ‘and he has never been on the side of truth’  「他不守真理」或「他不站在真理的一邊」 (約 8:44) εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑστήκαμεν  ‘into this grace in which we firmly remain’  「進入現在所堅定地保持的這恩典中」 (羅 5:2) ὃ καὶ παρελάβετε, ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε  ‘which you received and in which you continue firm’  「這福音你們已經領受了，並且靠著它站立穩固了」 (林前 15:1)

(m)

31.7 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ἵσταμαι ἐν τῇ καρδίᾳ  （習語，直譯：在心裡站穩）繼續有自己的觀點 堅持自己的意見；繼續自己的觀點 ὃς δὲ ἕστηκεν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἑδραῖος  ‘whoever is firmly of the opinion’ or ‘who is firmly convinced of his views’  「心裡堅定」或「堅持自己的意見」 (林前 7:37)

____________________________________________________

1 ἵστημι在太 26:15可以解作僅指「開價」，但是考慮到太 27:3中的陳述（見57.157），顯然是實際支付了金錢而非僅僅開價，儘管付錢可能發生在背叛之後。

2 ἵσταμαι[a]和στήκω[a]似乎只是在語言層面或語域上有區別，στήκω是一個新的形式，可能更口語化一些。

ἱστορέω

(1)

(a)

34.52 聯合 探望 探訪，目的是得到信息 1 探訪並獲取信息 Ἔπειτα μετὰ ἔτη τρία ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα ἱστορῆσαι Κηφᾶν  ‘it was three years later that I went to Jerusalem to visit Cephas and get information from him’  「過了三年，我才上耶路撒冷去見磯法，從他那裡得到信息」 (加 1:18) 「拜訪磯法並從他那裡得到信息」，其中的「從他那裡得到信息」更可譯為「從他那裡了解一些事」或「讓他告訴我我需要知道的事」。

____________________________________________________

1 ἱστορέω也許最好解作結合了兩個不同的語義域：（1）語義域34「聯繫」，與探望有關；（2）語義域33「溝通」，與索求信息有關。這是意思涵蓋兩個語義域的典型例子。

ἰσχυρός

(1)

ά，όν

(a)

76.11 能力，力量 形容擁有能力 有能力的；強大的；強壯的 τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρά  ‘God chose the weak things of the world in order to put to shame the powerful’  「上帝揀選了世上軟弱的，為了使強壯的羞愧」 (林前 1:27)

(b)

79.63 物體的特徵 強壯的，軟弱的 形容強壯和充滿活力的 強壯的；精力充沛的 ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν  ‘when a strong man who is fully armed guards his house’  「壯士全副武裝，看守自己的住宅」 (路 11:21)

(c)

78.16 程度 多，少（正負程度） 在程度量表上的一個高點，暗示在活動或狀態中包含力量 大；大大地；強有力的；嚴重的 λιμὸς ἰσχυρὰ  ‘a severe famine’  「嚴重的饑荒」 (路 15:14) ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν  ‘we were greatly encouraged’  「大得安慰」 (來 6:18)

(d)

87.44 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指地位高，可能是因為個人能力強 有能力的；偉大的 οἱ πλούσιοι καὶ οἱ ἰσχυροὶ ... ἔκρυψαν ἑαυτοὺς  ‘the rich and the great ... hid themselves’  「富戶、壯士……都藏在……」 (啟 6:15)

ἰσχύς

(1)

ύος＜陰＞

(a)

74.8 能夠，有能力 非凡的能力，很可能有個人潛能的含意 能力；力量 ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ... ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου  ‘love the Lord your God ... with all your strength’ or ‘... with your whole being’  「盡力愛主—你的上帝」或「用整個生命……」 (可 12:30) 在一些語言中，「盡力愛主」這句表達如果是指身體的力量，那麼是沒有意義的，因此可能需要譯成「竭盡所能地愛主你的上帝」。需要注意的是，在 可 12:30 等經文中，καρδίαψυχήδιάνοια 中的詞彙和 ἰσχύς 並不是指人完全不同的部分或方面；相反，這四個詞彙合起來強調整個人。在一些語言中，要表達這種全人的意思，可以說：「用你全部的感覺和思想去愛上帝」。

(b)

79.62 物體的特徵 強壯的，軟弱的 身體的力量 力量；能力 ἐξ ἰσχύος ἧς χορηγεῖ ὁ θεός  ‘with the strength which God provides’  「按著上帝所賜的力量」 (彼前 4:11)

ἰσχύω

(1)

(a)

74.9 能夠，有能力 （ἰσχύς[a]「能力」74.8 的衍生詞）具有做或經歷某事的特殊個人能力 1 能；能夠；有力量；有足夠力氣；非常能夠 πολλοί ... ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν  ‘many people ... will try to go in, but they will not be able to’  「有許多人想要進去，卻不能」 (路 13:24) πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με  ‘I am able to face all conditions by the one who makes me able (to do it)’  「我靠著那賜給我能力的，一切都能夠應付」 (腓 4:13)

(b)

79.64 物體的特徵 強壯的，軟弱的 ［參κατισχύω］ 身體足夠強壯去做某事 足夠強壯去做；有足夠力量去做；有力氣；能夠 σκάπτειν οὐκ ἰσχύω  ‘I am not strong enough to dig’  「挖地沒有力氣」 (路 16:3)

(c)

23.130 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 健康的狀態，有健壯和充滿活力的含義 健康的 Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are healthy do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人用不著醫生，有病的人才用得著」 (可 2:17)

____________________________________________________

1 請注意，ἰσχύω[a]可以不帶動詞補語，因此可以譯成「能夠做」或「能夠勝過」，如啟 12:8（καὶ οὐκ ἴσχυσεν「牠不能得勝」）。然而，在某些語言中，啟 12:8的這句話最好譯為「牠被打敗了」。

ἴσως

(1)

(a)

71.11 狀況 很可能，不大可能 形容某事發生的概率很高 很可能；也許 πέμψω τὸν υἱόν μου τὸν ἀγαπητόν· ἴσως τοῦτον ἐντραπήσονται  ‘I will send my own son, whom I love; they are likely to respect him’  「我要打發我的愛子去，或許他們會尊敬他」 (路 20:13) 在 路 20:13，雖然希臘文詞彙 ἴσως 暗示很有希望得到成功的結果，但是上下文暗示該判斷是錯誤的，所以有些翻譯者將 ἴσως 譯成「或許」、「也許」。

Ἰταλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.489 人名及地名 地名 意大利 意大利；《和》義大利

Ἰταλικός

(1)

ή，όν

(a)

93.490 人名及地名 地名 （Ἰταλία「意大利」93.489 的衍生詞）屬於意大利的，與意大利有關的 意大利的

Ἰτουραῖος

(1)

α，ον

(a)

93.491 人名及地名 地名 （Ἰτυραία「以土利亞」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）與以土利亞有關的 以土利亞的；《思》依突勒雅的

ἰχθύδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.60 動物 魚類及其他海洋生物 （ἰχθύς「魚」4.59 的指小詞）任何種類的小魚 小魚 εἶχον ἰχθύδια ὀλίγα  ‘they had a few little fish’  「他們還有幾條小魚」 (可 8:7)

ἰχθύς

(1)

ύος＜陽＞

(a)

4.59 動物 魚類及其他海洋生物 任何海裡的生物 海洋生物；魚 ἢ καὶ ἰχθὺν αἰτήσει  ‘if he asks for a fish’  「或者求魚」 (太 7:10) 雖然所有語言都有指魚的詞彙，至少是某些種類的魚，但是也常會對不同種類的魚進行區分。人們很多時候會區分有鱗的魚和沒有鱗的魚（《舊約》中的一個重要區分，是分辨「潔淨的」和「不潔淨的」魚類的依據）。有些語言區分了淡水魚和鹹水魚，還有語言清楚區分了可以吃的魚和不可以吃的魚。 另外，有些語言會區分水中的活魚，以及已經捕獲、處於各個食物準備階段的魚。在 太 7:10 中，ἰχθύς 可能是指一塊已經可供食用的魚。

ἴχνος

(1)

(a)

41.47 行為及相關狀態 模仿行為 ［參ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ ἐπακολουθέω τοῖς ἴχνεσιν  （習語，直譯：跟隨軌道走）行為舉止和別人一樣 仿效；照別人所做的去做 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... Faith’  「因為他們跟隨了……那種信心生活」 (羅 4:12) οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多與我[直譯：我們]不是同心行事嗎？不是步調一致嗎？ 」 (林後 12:18) ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「為要使你們像他那樣生活」或「為要使你們效法他的行為」 (彼前 2:21)

(b)

41.47 行為及相關狀態 模仿行為 ［參ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ περιπατέω τοῖς ἴχνεσιν  （習語，直譯：走在軌道上）行為舉止和別人一樣 照別人所做的去做；步調一致 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... Faith’  「因為他們跟隨了……那種信心生活」 (羅 4:12) οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多與我[直譯：我們]不是同心行事嗎？不是步調一致嗎？ 」 (林後 12:18) ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「為要使你們像他那樣生活」或「為要使你們效法他的行為」 (彼前 2:21)

(c)

41.47 行為及相關狀態 模仿行為 ［參ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ στοιχέω τοῖς ἴχνεσιν  （習語，直譯：跟隨軌道走）行為舉止與某人相同 模仿；仿效；照其他人所做的去做 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... Faith’  「因為他們跟隨了……那種信心生活」 (羅 4:12) οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多與我[直譯：我們]不是同心行事嗎？不是步調一致嗎？ 」 (林後 12:18) ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「為要使你們像他那樣生活」或「為要使你們效法他的行為」 (彼前 2:21)

Ἰωαθάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.185 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 約坦；《思》約堂

Ἰωακείμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.186 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（校勘欄，在插入的 τὸν Ἰωακεὶμ, Ἰωακείμ δὲ ἐγέννησεν 中） 約雅斤

Ἰωανάν

(1)

＜陽＞

(a)

93.187 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 約亞拿；《思》約哈南

Ἰωανᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.189 人名及地名 人名 ［參Ἰωαννᾶς］ Ἰωάννης[e] 的另一種拼寫法（約 1:42，校勘欄） 約翰；《思》若望

Ἰωάννα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.188 人名及地名 人名 苦撒的妻子；苦撒是希律安提帕官邸的官員 《和2010》《和》約亞拿；《現》約亞娜；《思》約安納

Ἰωαννᾶς  (Ἰωανᾶς)

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.189 人名及地名 人名 ［參Ἰωανᾶς］ Ἰωάννης[e] 的另一種拼寫法（約 1:42，校勘欄） 約翰；《思》若望

Ἰωάννης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.190a 人名及地名 人名 施洗者约翰 約翰；《思》若翰

(b)

93.190b 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一，是西庇太的兒子，雅各的兄弟 約翰，《思》若望 有些人認為 Ἰωάννης[b] 和 Ἰωάννης[c] 是同一個人。

(c)

93.190c 人名及地名 人名 《啟示錄》的作者 約翰；《思》若望 有些人認為 Ἰωάννης[b] 和 Ἰωάννης[c] 是同一人。

(d)

93.190d 人名及地名 人名 約翰．馬可，保羅的同工馬可的别稱 約翰；《思》若望

(e)

93.190e 人名及地名 人名 西門彼得和安德烈的父親 約翰；《思》若望

(f)

93.190f 人名及地名 人名 猶太議會的成員 約翰；《思》若望

Ἰώβ

(1)

＜陽＞

(a)

93.191 人名及地名 人名 舊約《約伯記》的中心人物 約伯

Ἰωβήδ

(1)

＜陽＞

(a)

93.192 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是波阿斯和路得的兒子，耶西的父親，大衛的祖父 俄備得；《思》敖貝得

Ἰωδά

(1)

＜陽＞

(a)

93.193 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是約亞拿的兒子 《和2010》《和》猶大；《現》約大；《思》約達

Ἰωήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.194 人名及地名 人名 舊約時期南國猶大的先知 約珥；《思》岳厄爾

Ἰωνάθας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.195 人名及地名 人名 Ἰωάννης[f] 的另一種拼寫法（徒 4:6，校勘欄） 約翰；《思》若望

Ἰωνάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.196 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是以利亞敬的兒子 約南

Ἰωνᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.197a 人名及地名 人名 舊約先知（太 12:39） 約拿；《思》約納

(b)

93.197b 人名及地名 人名 Ἰωάννης[e] 的另一種拼寫法（約 1:42，校勘欄） 約拿；《思》約納

Ἰωράμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.198 人名及地名 人名 耶穌家譜中提到的猶大王 約蘭

Ἰωρίμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.199 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是瑪塔的兒子 約令；《思》約楞

Ἰωσαφάτ

(1)

＜陽＞

(a)

93.200 人名及地名 人名 耶穌家譜中提到的猶大王 約沙法；《思》約沙法特

Ἰωσῆς

(1)

ῆ或ῆτος＜陽＞

(a)

93.201a 人名及地名 人名 耶穌的弟弟；見 Ἰωσήφ [d] 《和》約西；《現》約瑟；《思》若瑟

(b)

93.201b 人名及地名 人名 小雅各的兄弟 《和》約西；《現》約瑟；《思》若瑟

Ἰωσήφ

(1)

＜陽＞

(a)

93.202a 人名及地名 人名 拉結為雅各所生的兒子，是一個以色列支族的先祖 約瑟；《思》若瑟

(b)

93.202b 人名及地名 人名 耶穌的母親馬利亞的丈夫 約瑟；《思》若瑟

(c)

93.202c 人名及地名 人名 亞利馬太人，耶穌的門徒，猶太議會的成員 約瑟；《思》若瑟

(d)

93.202d 人名及地名 人名 耶穌的弟弟 《和》約西；《現》約瑟；《思》若瑟

(e)

93.202e 人名及地名 人名 在塞浦路斯出生的利未人，又名巴拿巴 約瑟；《思》若瑟

(f)

93.202f 人名及地名 人名 初期教會的信徒，家族姓氏是巴撒巴，他又名猶士都，是替補加略人猶大作使徒的兩名候選人之一 約瑟；《思》若瑟

(g)

93.202g 人名及地名 人名 馬利亞（Μαρία [d]）的兒子，小雅各的兄弟 《和》約西；《現》約瑟；《思》若瑟

(h)

93.202h 人名及地名 人名 耶穌家譜中的兩個人（路 3:24） 約瑟；《思》約色夫

Ἰωσήχ

(1)

＜陽＞

(a)

93.203 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 《和2010》《和》約瑟；《現》約色克；《思》約色黑

Ἰωσίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.204 人名及地名 人名 耶穌家譜中提到的猶大王 約西亞；《思》約史雅

ἰῶτα

(1)

＜中＞

(a)

33.36 溝通 書面語言 希臘文字母中最小的字母（等同於希伯來文字母 yod） 一點；最小的字母；細小的標記 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου  ‘not one small letter or part of a letter shall pass away from the Law’  「律法的一點一畫也不能廢去」 (太 5:18) 見 33.37 的討論。

κἀγώ

(1)

(a)

92.1 話語的參照人物 說話者 ［參ἐγώ］ = καί + ἐγώ；指說話者（ἐγώ 詞形還有強調的意思） 我也 「第一人稱、第二人稱和第三人稱」等術語表明了希臘文中的正常次序，要列出參與者的時候，第一人稱總是首先出現。第二人稱居於第二位，而第三人稱則處於第三個相對位置。然而，在英語裡面保持這個次序可能會顯得不禮貌，因此在 約 10:30 中，英語譯本通常譯作「the Father and I are one」（「父親和我原為一」），但中文方面並沒有這個問題。

καθά

(1)

(a)

64.14 比較 表示事件和狀態相似，可能暗示某事物與另一事物相符合 正如；依照；照著；與……相比 καθὰ συνέταξέν μοι κύριος  ‘just as the Lord had ordered me’  「正如主所指示我的」 (太 27:10)

καθαίρεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

20.54 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參καθαιρέω, καταλύω］ 通過拆卸完全摧毀 毀滅；拆毀；破壞 ἀλλὰ δυνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων  ‘but God's powerful weapons, with which to tear down strongholds’  「是上帝大能的武器，能夠摧毀堅固的堡壘。」 (林後 10:4)

(b)

74.16 能夠，有能力 使某人或某事物減少或失去能力 使軟弱；拆毀；摧毀；使能力降低 κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ὁ κύριος ἔδωκέν μοι εἰς οἰκοδομὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν  ‘according to the authority which the Lord has given me to build you up, not to tear you down’ or ‘... to strengthen and not to weaken’  「照主所給我的權柄……是為造就人，而不是為摧毀人。」 (林後 13:10)

καθαιρέω

(1)

(a)

15.110 線性運動 下來／下去，下降 使某人或某物被取下來 取下來；放下來 ἴδωμεν εἰ ἔρχεται Ἠλίας καθελεῖν αὐτόν  ‘let us see if Elijah will come and lower him’  「讓我們看看以利亞會不會來把他放下。」 (可 15:36) 關於 καθαιρέω 在 可 15:36 中的另一個解釋，見 15.199。

(b)

15.199 線性運動 攜帶，負擔 把某物從一個點取下到另一個點 取下來；拿下來 ἴδωμεν εἰ ἔρχεται Ἠλίας καθελεῖν αὐτόν  ‘let us see if Elijah will come and take him down’  「讓我們看看以利亞會不會來把他放下。」 (可 15:36) 關於 καθαιρέω 在 可 15:36 中的另一個解釋，見 15.110。

(c)

20.54 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參καθαίρεσις, καταλύω］ 通過拆卸完全摧毀 毀滅；拆毀；破壞 καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω  ‘I will tear my barns down and build bigger ones’  「我要拆掉我的倉庫，建造更大的」 (路 12:18) 翻譯 路 12:18 時必須清楚表明拆掉倉房是有目的的，並且拆卸倉房所得的材料大概會用來建造更大的倉房。

(d)

20.42 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 通過征服來毀滅 毀滅；覆滅 καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν  ‘he destroyed seven nations in the land of Canaan’  「他消滅了迦南地七族的人」 (徒 13:19)

(e)

13.38 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἀφαιρέω, λύω, περιαιρέω］ 使某個狀態停止 1 除去；除掉 καθαιρεῖσθαι τῆς μεγαλειότητος αὐτῆς  ‘and to have her greatness done away with’  「連她的威榮也要完全喪失了！」 (徒 19:27)

____________________________________________________

1 13.38這一組詞彙的意思無疑存在一些重要的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

καθαίρω

(1)

(a)

79.49 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 ［參καθαρίζω］ 使某物變得潔淨 使潔淨；清洗；清潔 πᾶν τὸ καρπὸν φέρον καθαίρει αὐτὸ  ‘every (branch) that bears fruit he cleanses’  「凡結果子的，他就修剪乾淨」 (約 15:2) 在 約 15:2，καθαίρω 也可以解作「修剪枝子」（見 43.12），因此這裡是一語雙關，利用 καθαίρω 一詞的兩種不同意思。

(b)

43.12 農耕 把不結果子的枝子剪掉，或修剪結果子的枝子，使枝子結果子更多 取走；修剪；剪去 πᾶν τὸ καρπὸν φέρον καθαίρει αὐτὸ  ‘every (branch) that bears fruit, he prunes it’  「凡結果子的，他就修剪」 (約 15:2)

καθάπερ

(1)

(a)

64.15 比較 表示事件和狀態之間的比較，語氣強烈 1 就像；正如 καθάπερ καὶ Δαυὶδ λέγει τὸν μακαρισμὸν τοῦ ἀνθρώπου ᾧ ὁ θεὸς λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων  ‘just as also David spoke of the blessedness of a person to whom God reckons righteousness apart from works’  「正如大衛稱那在行為之外蒙上帝算為義的人」 (羅 4:6) μηδὲ γογγύζετε, καθάπερ τινὲς αὐτῶν ἐγόγγυσαν  ‘do not grumble as some of them grumbled’  「你們也不可像他們有些人那樣發怨言」 (林前 10:10)

____________________________________________________

1 需要指出，在希臘文新約抄本中，καθάπερ和καθώσπερ通常是兩個不同的拼寫法。正如ὥσπερ和ὡσπερεί（64.13）與ὡς[a]和ὡσεί[a]（64.12）不同，καθάπερ和καθώσπερ的語氣似乎也比καθά和καθώς[c]（64.14）更強。

καθάπτω

(1)

(a)

18.7 連接 抓緊，抓住 抓住並附著 抓住；繫牢 καθῆψεν τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘(a snake) fastened onto his hand’  「纏住他的手」 (徒 28:3) 有些語言可能需要把 徒 28:3 中這句話翻譯為「蛇咬住他的手不放」。

καθαρίζω

(1)

(a)

79.49 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 ［參καθαίρω］ 使某物變得潔淨 使潔淨；清洗；洗淨 καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος  ‘you clean the outside of the cup and plate’  「你們洗淨杯盤的外面」 (太 23:25)

(b)

53.28 宗教活動 淨化，潔淨 ［參καθαρισμός, καθαρότης］ 除去禮儀上的污穢或不潔 潔淨；清潔；除去污穢 ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα  ‘his leprosy was cleansed’ (太 8:3) Ἃ ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν, σὺ μὴ κοίνου  ‘do not consider unclean what God has made clean’  「上帝所潔淨的，你不可當作污俗的。」 (徒 10:15) 詞根為 καθαρ 的這組詞彙，重點似乎在於消除禮儀上的不潔淨。從人類學的角度看，這裡的意思是除去禮儀上的污穢，或者說是除去消極禁忌。這組詞根為 καθαρ 的詞彙似乎與 ἁγνίζω[a] 和 ἁγνισμός「潔淨」（53.30）不同，後者不僅包括除去禮儀上的污穢，還暗示獻給上帝或在禮儀上可接納的積極狀態。ἁγιάζω[a]、ἁγιασμός、ἁγιωσύνη[b] 和 ἅγιος[b]（53.44-46）等詞的重點，在於分別為聖和獻給上帝的積極狀態，可以視為反映了所謂獲得的積極禁忌，即聖潔的狀態。 在 徒 10:15，潔淨顯然不僅包括身體上的潔淨，還包括禮儀上的潔淨，意思是說，除去了所謂的消極禁忌或禮儀上的污穢。 ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα「他的麻風就潔淨了」（太 8:3）：麻風病得潔淨或得醫治包含宗教、生理和社會方面的含意。由於麻風病被視為污穢，因此病人成為在禮儀上不可接納的人，被排除在正常的社交生活之外。除去麻風被視為一個重要的宗教事件，必須先由祭司察驗，然後病人才能被視為在禮儀上潔淨的。然而，有些語言不能採用「潔淨麻風病人」這種說法，因為這不過是「給麻風病人洗澡」的意思，故此這句必須表達為：「醫治麻風病人」或「治好麻風病人」，甚至是「使病人的麻風消失不見」。在這些情況下，翻譯者通常需要提供旁註或詞彙表，說明麻風病的在宗教上的含意，以及由此造成的禮儀上的污穢。

(c)

23.137 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 給人治好導致禮儀上不潔淨的病 治好並使人在禮儀上潔淨；治好並使人在禮儀上成為可接納的 ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι  ‘if you want to, you can heal me and make me ritually clean’  「如果你願意，就能使我潔淨。」 (太 8:2) 由於 καθαρίζω[c] 暗示兩種狀態的變化：(1) 治好疾病，和 (2) 使人在禮儀上潔淨或可蒙接納，因此在一些語言中，特別是在有些上下文中，可能需要比較具體地翻譯 καθαρίζω[c] 為：「治好並使其在禮儀上可蒙接納」，或「治好並使其在禮儀上潔淨」。

καθαρισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.28 宗教活動 淨化，潔淨 ［參καθαρίζω, καθαρότης］ 除去禮儀上的污穢或不潔 潔淨；清潔；除去污穢 Ἐγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν μαθητῶν Ἰωάννου μετὰ Ἰουδαίου περὶ καθαρισμοῦ  ‘then some of John's disciples began arguing with a Jew about the matter of purification’  「約翰的門徒和一個猶太人辯論潔淨的禮儀」 (約 3:25) 詞根為 καθαρ 的這組詞彙，重點似乎在於消除禮儀上的不潔淨。從人類學的角度看，這裡的意思是除去禮儀上的污穢，或者說是除去消極禁忌。這組詞根為 καθαρ 的詞彙似乎與 ἁγνίζω[a] 和 ἁγνισμός「潔淨」（53.30）不同，後者不僅包括除去禮儀上的污穢，還暗示獻給上帝或在禮儀上可接納的積極狀態。ἁγιάζω[a]、ἁγιασμός、ἁγιωσύνη[b] 和 ἅγιος[b]（53.44-46）等詞的重點，在於分別為聖和獻給上帝的積極狀態，可以視為反映了所謂獲得的積極禁忌，即聖潔的狀態。

καθαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.48 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 形容不骯髒的 乾淨的；潔淨的；明淨的 καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν  ‘then the outside (of the cup) will be clean too’  「外面也就乾淨了」 (太 23:26) Ὁ λελουμένος ... ἔστιν καθαρὸς ὅλος  ‘whoever has taken a bath ... is completely clean’  「凡洗過澡的人……全身就乾淨了」 (約 13:10)

(b)

53.29 宗教活動 淨化，潔淨 在禮儀上是潔淨的或純潔的 潔淨的；乾淨的；純潔的 πλὴν τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην, καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑμῖν ἐστιν  ‘but give what is (in your cups and plates) to the poor (literally ‘as charity’) and everything will be clean for you’  「只要把杯盤裡面的東西送給窮人，對你們來說，一切都算潔淨了。」 (路 11:41) 在一些語言中，路 11:41 的 καθαρός 可以譯作「在上帝眼中是潔淨的」，甚至是「在上帝眼中是正確的」。 在一些語言中，「身體的清潔」與「禮儀上可接納或潔淨」之間並沒有聯繫。因此，路 11:41 和類似上下文中的 καθαρός 可以譯成：「蒙上帝接納的」或「在上帝眼中視為美好的」或「上帝認為是美好的」。

καθαρότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

53.28 宗教活動 淨化，潔淨 ［參καθαρίζω, καθαρισμός］ 除去禮儀上的污穢或不潔 潔淨；清潔；除去污穢 εἰ γὰρ τὸ αἷμα ... ῥαντίζουσα τοὺς κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, πόσῳ μᾶλλον ..  ‘for if blood ... sprinkled on the people who are ritually unclean, dedicates them to the service of God in order to make them ritually acceptable (literally ‘for the purification of their bodies’), how much more ...’  來9:13-14「如果……血……灑在不潔的人身上尚且可以使他們成為聖潔，身體潔淨，更何況……」 (來 9:13) 詞根為 καθαρ 的這組詞彙，重點似乎在於消除禮儀上的不潔淨。從人類學的角度看，這裡的意思是除去禮儀上的污穢，或者說是除去消極禁忌。這組詞根為 καθαρ 的詞彙似乎與 ἁγνίζω[a] 和 ἁγνισμός「潔淨」（53.30）不同，後者不僅包括除去禮儀上的污穢，還暗示獻給上帝或在禮儀上可接納的積極狀態。ἁγιάζω[a]、ἁγιασμός、ἁγιωσύνη[b] 和 ἅγιος[b]（53.44-46）等詞的重點，在於分別為聖和獻給上帝的積極狀態，可以視為反映了所謂獲得的積極禁忌，即聖潔的狀態。

καθέδρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.111 人工製品 傢具 用來坐的家具；款式形狀和製作材料差別很大；通常是木製或藤製的框架，座椅用蘆葦編織，或由木材製成；有靠背或沒有靠背 座位；凳子；椅子 τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστερὰς κατέστρεψεν  ‘he overturned the chairs of those who were selling doves’  「推翻了……鴿販的凳子」 (可 11:15)

καθέζομαι

(1)

(a)

17.12 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 ［參κάθημαι, καθίζω］ 坐著的姿勢1 坐，坐下，坐著 ὁ οὖν Ἰησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ  ‘Jesus, tired out from the trip, thus sat down by the well’  「耶穌因為旅途疲倦了，就坐在井旁」 (約 4:6) καθεζομένους ... ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ  ‘sitting ... where the body of Jesus had been’  「在安放耶穌身體的地方坐著」 (約 20:12)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）這兩組詞彙的解釋存在一些技術問題，因為在（1）處於某種姿勢和（2）呈現該姿勢這兩個意思之間似乎有交替。我們可以建立兩種不同的含義，或者假設各詞形根本是不明確的。然而一般來說，分詞形式表示所處的狀態，非分詞形式暗示採取坐下來的特定姿勢。然而，分詞形式的時態之間也有些細微的差異，因此不能確定具體的指稱區別。

καθεξῆς

(1)

(a)

61.1 序列 在時間、空間或邏輯上一個接一個的序列 按順序；依次；一個接一個 καθεξῆς σοι γράψαι  ‘to write to you in sequence’ or ‘... in an orderly manner’  「按著次序寫給你」 (路 1:3) πάντες δὲ οἱ προφῆται ἀπὸ Σαμουὴλ καὶ τῶν καθεξῆς  ‘all the prophets from Samuel and those that followed in order’  「從撒母耳以來和後繼的眾先知」 (徒 3:24) διερχόμενος καθεξῆς τὴν Γαλατικὴν χώραν καὶ Φρυγίαν  ‘going from one place to another in Galatia and Phrygia’  「先後經過加拉太一帶和弗呂迦」 (徒 18:23) 在 徒 3:24，「從撒母耳以來」這個表達看來也包含撒母耳本人。因此，徒 3:24 可以譯成「撒母耳和他之後的所有先知」。

καθεύδω

(1)

(a)

23.66 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參κοιμάομαι, κοίμησις, ὕπνος］ 睡著的狀態 睡覺；睡眠；睡著 τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει  ‘the child is not dead; she sleeps’  「孩子不是死了，是睡著了。」 (可 5:39) 有些語言用習語來表達「睡覺」，比如：「他的靈魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。雖然「他的靈魂走失了」這種表達，在一些語言中可能有令人誤解的神學含義，但其真正意思僅僅是「睡著了」。

(b)

23.104 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參κοιμάομαι］ （καθεύδω[a]「睡覺」23.66 的引申喻意）睡了，是死了的委婉說法 死了的；死去 εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν  ‘whether we are alive or dead’  「無論是死了的或是活著的」 (帖前 5:10) 有些翻譯者試圖保留 καθεύδω[b] 和 κοιμάομαι[b] 的比喻，譯成「睡了」而不是「已經死了」。然而在一些情況下，這種翻譯會導致誤解，有時還產生了所謂的靈魂睡眠的教義。

καθηγητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.245 溝通 教導 （καθηγέομαι「引導，解釋」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）提供教導和指導的人 老師；導師；師尊 μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί, ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς ὁ Χριστός  ‘nor should you be called teachers, because your one and only teacher is the Christ’  「你們也不應該被稱為『導師』，因為你們唯一的『導師』就是基督。」 (太 23:10)

καθήκω  (καθήκει)

(1)

(a)

66.1 適當的，不適當的 合宜或正確的，暗示可能涉及道德判斷 合宜的；正確的；應當的 οὐ γὰρ καθῆκεν αὐτὸν ζῆν  ‘it is not right that this man should live’  「他不該活著」 (徒 22:22)

κάθημαι

(1)

(a)

17.12 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 ［參καθέζομαι, καθίζω］ 坐著的姿勢1 坐；坐下；坐著 ὁ πρὸς τὴν ἐλεημοσύνην καθήμενος ἐπὶ τῇ Ὡραίᾳ Πύλῃ τοῦ ἱεροῦ  ‘the one who sat begging at the Temples Beautiful Gate’  「坐在聖殿的美門口求人施捨的」 (徒 3:10) κάθου ἐκεῖ ὑπὸ τὸ ὑποπόδιόν μου  ‘sit down here on the floor by my feet’  「坐在我腳凳旁」 (雅 2:3)

(b)

85.63 在空間存在 留下，停留 ［參καθίζω］ 停留在某個地方一段時間，往往暗示一種穩定的狀態 留在；住在；在；落在 ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς  ‘for it will come upon all those who inhabit the entire earth’  「因為那日子要臨到所有居住在地面上的人」 (路 21:35) τις ἀνὴρ ἀδύνατος ἐν Λύστροις τοῖς ποσὶν ἐκάθητο  ‘in Lystra there was a man who was unable to use his feet’  「在路司得，有一個雙腳殘廢的人坐著」 (徒 14:8)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）這兩組詞彙的解釋存在一些技術問題，因為在（1）處於某種姿勢和（2）呈現該姿勢這兩個意思之間似乎有交替。我們可以建立兩種不同的含義，或者假設各詞形根本是不明確的。然而一般來說，分詞形式表示所處的狀態，非分詞形式暗示採取坐下來的特定姿勢。然而，分詞形式的時態之間也有些細微的差異，因此不能確定具體的指稱區別。

καθημερινός

(1)

ή，όν

(a)

67.183 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ἐπιούσιος, ἐφήμερος］ 每天重複發生的 日常的；天天的；每日的 ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘(saying) that their widows were being neglected in the daily distribution of funds’  「在分配每日生活費的事上，疏忽了他們當中的寡婦」 (徒 6:1)

καθίζω

(1)

(a)

17.12 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 ［參καθέζομαι, κάθημαι］ 坐著的姿勢1 坐；坐下；坐著 ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, καὶ καθίσαντος  ‘he went up on a hill, and sitting down...’  「就上了山，坐下後」 (太 5:1)

(b)

17.17 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 使某人坐下或採取坐著的姿勢 使坐下；使就座 καὶ καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘and seated him at his right hand in the heavenly world’  「使他在天上坐在自己的右邊」 (弗 1:20) 關於 καθίζω 在 弗 1:20 作為習語的一部分，見 87.36。

(c)

85.63 在空間存在 留下，停留 ［參κάθημαι］ 停留在某個地方一段時間，往往暗示一種穩定的狀態 留在；住在；在；落在 ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει ἕως ..  ‘but you must stay in the city until ...’  「不過你們要留在城裡，直到……」 (路 24:49) Ἐκάθισεν δὲ ἐνιαυτὸν καὶ μῆνας ἓξ  ‘he stayed (there) a year and a half’  「在那裡住了一年零六個月」 (徒 18:11)

(d)

37.104 控制，管理 任命，分配職能 ［參καθίστημι］ 指派某人擔任一個職位，賦予他凌駕於他人之上的權力 使負責；指派；委任；指定 τοὺς ἐξουθενημένους ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, τούτους καθίζετε;  ‘will you designate those who have no standing in the church?’  「你們會指定在教會沒有地位的人來……」 (林前 6:4) 考慮到 林前 6:4 的特定背景，翻譯者可能需要更清楚表明，這樣的委任涉及到什麼事情。因此，理想的譯法可能是：「你們要把這些事情交給在教會中沒有地位的人來審判嗎？」

(e)

87.36 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） καθίζω ἐν δεξιᾷ  （習語，直譯：使坐在右邊）坐在某人的右邊，表示對這人給予特別的重視或崇高的地位 坐在……的右邊；給予特殊的榮譽 καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘and gave him a special place of honor in the heavenly world’  「使他在天上坐在自己的右邊」 (弗 1:20)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）這兩組詞彙的解釋存在一些技術問題，因為在（1）處於某種姿勢和（2）呈現該姿勢這兩個意思之間似乎有交替。我們可以建立兩種不同的含義，或者假設各詞形根本是不明確的。然而一般來說，分詞形式表示所處的狀態，非分詞形式暗示採取坐下來的特定姿勢。然而，分詞形式的時態之間也有些細微的差異，因此不能確定具體的指稱區別。

καθίημι

(1)

(a)

15.111 線性運動 下來／下去，下降 ［參χαλάω］ 使物件慢慢向下移動 縋下；放下 καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they let him down on his bed into the middle of the group in front of Jesus’  「連人帶床把他縋下，放在人群中耶穌的面前。」 (路 5:19)

καθίστημι  (καθιστάνω)

(1)

(a)

37.104 控制，管理 任命，分配職能 ［參καθίζω］ 指派某人擔任一個職位，賦予他凌駕於他人之上的權力 使負責；指派；委任；指定 κατέστησεν ὁ κύριος ἐπὶ τῆς οἰκετείας αὐτοῦ  ‘his master placed him in charge of his (other) servants’  「主人派他管理自己的家僕」 (太 24:45) 在某些語言中，「指派某人負責管理別人」可以表達為「給某人權柄向別人發命令」，或者「對某人說，你要向別人發命令」。

(b)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某個狀態 1 使；導致；造成；引起 διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί  ‘through the disobedience of one man, many were made sinners’  「因一人的悖逆，眾人成為罪人」 (羅 5:19)

(c)

15.175 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參κατάγω］ 帶領或送下去 帶領下去 οἱ δὲ καθιστάνοντες τὸν Παῦλον ἤγαγον ἕως Ἀθηνῶν  ‘the men who were bringing Paul down went with him as far as Athens’  「護送保羅的人帶他到了雅典」 (徒 17:15)

____________________________________________________

1 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

καθό

(1)

(a)

64.14 比較 表示事件和狀態相似，可能暗示某事物與另一事物相符合 正如；照樣；與……相比 τί προσευξώμεθα καθὸ δεῖ οὐκ οἴδαμεν  ‘we do not know what we should pray for as we ought to’  「同樣……我們本不知道當怎樣禱告」 (羅 8:26)

(b)

78.53 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參καθότι, καθώς］ 符合上下文所指定的程度 到……的程度；正如 καθὸ κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασιν, χαίρετε  ‘to the degree that you share Christ's sufferings, rejoice’  「你們與基督同受多少苦難，就應該有多少喜樂」 (彼前 4:13) 翻譯一些以 καθό[b]、καθώς[a] 和 καθότι[b] 標記的從句時，可能需要調整句子的結構。例如，對於 彼前 4:13，可能需要譯成：「你們分擔基督的苦難有多少，你們的喜樂就有多少」。

καθόλου

(1)

(a)

78.44 程度 完全，足夠（完成程度） ［參ὅλος, ὅλως, ὅρος, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；徹底；絕對；全部 τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι  ‘do not speak at all’  「絕對不可……講論」 (徒 4:18)

____________________________________________________

1 這組表示程度的詞彙很可能存在重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

καθοπλίζω

(1)

(a)

55.1 軍事活動 配備武器 配備各種武器 穿戴全副武裝；武器齊備；披掛整齊 ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν, ἐν εἰρήνῃ ἐστὶν τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ  ‘when a strong man who is fully armed guards his house, his belongings are safe’  「壯士全副武裝，看守自己的住宅，他所有的都很安全」 (路 11:21) 在一些語言中，「穿戴全副武裝」的對應翻譯是「配備自衛所需要的全部武器」，或「配備所需的武器以保安全」。

καθοράω

(1)

(a)

27.7 學習 學習 獲取明確的信息，焦點在感知的過程 學習；了解；清楚看見 τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασιν νοούμενα καθορᾶται  ‘for since the creation of the world, his invisible qualities have been clearly perceived, being understood from what has been made’  「自從造天地以來，……雖然眼不能見，但藉著所造之物就可以了解看見」 (羅 1:20a)

____________________________________________________

1 有人主張καθοράω主要指感官上的認知活動，但因為羅 1:20所說的品質都是不可見的，所以認知明顯是在智力上的，而不是感官上的。另外，學習這些不可見品質的過程必須與理解過程相區別，羅 1:20使用動詞νοέω（見32.2）的一種形式引出了理解過程。

καθότι

(1)

(a)

89.33 關係 原因及／或理由 ［參ὅτι］ 表示理由或原因，基於一個明顯的事實 因為；既然；鑒於……；考慮到…… καθότι ἦν ἡ Ἐλισάβετ στεῖρα  ‘in view of the fact that Elizabeth was barren’  「因為伊利莎白不生育」 (路 1:7) καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘because it was not possible for him to be held by it’  「因為他原不能被死拘禁。」 (徒 2:24)

(b)

78.53 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參καθό, καθώς］ 符合上下文所指定的程度 到……的程度；正如 διεμέριζον αὐτὰ πᾶσιν καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν  ‘they divided these among all to the extent that anyone had need’ or ‘... in proportion to anyone's need’  「照每一個人所需要的分給他們」 (徒 2:45) 翻譯一些以 καθό[b]、καθώς[a] 和 καθότι[b] 標記的從句時，可能需要調整句子的結構。例如，對於 彼前 4:13，可能需要譯成：「你們分擔基督的苦難有多少，你們的喜樂就有多少」。

καθώς

(1)

(a)

78.53 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參καθό, καθότι］ 符合上下文所指定的程度 到……的程度；正如 καθὼς εὐπορεῖτό τις  ‘each one to the degree that he was able’  「每個人照著自己的能力」 (徒 11:29) 翻譯一些以 καθό[b]、καθώς[a] 和 καθότι[b] 標記的從句時，可能需要調整句子的結構。例如，對於 彼前 4:13，可能需要譯成：「你們分擔基督的苦難有多少，你們的喜樂就有多少」。

(b)

89.34 關係 原因及／或理由 表示原因或理由，通常帶有一些隱含的比較 因為；既然；既 καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός  ‘inasmuch as you have given him authority over all mankind’  「因為你曾賜給他權柄掌管凡血肉之軀的」 (約 17:2) καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘inasmuch as they refused to keep God in their consciousness’  「他們既然故意不認識上帝」 (羅 1:28)

(c)

64.14 比較 表示事件和狀態相似，可能暗示某事物與另一事物相符合 正如；好像；與……相比 καθὼς γὰρ ἐγένετο Ἰωνᾶς τοῖς Νινευίταις σημεῖον  ‘for just as Jonah became a sign to the Ninevites’  「正如約拿怎樣為尼尼微人成了神蹟」 (路 11:30) καθὼς ἠγάπησέν με ὁ πατήρ  ‘the same way as the Father loved me’  「正如父愛我一樣」 (約 15:9)

(d)

67.33 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐκ, ἐν, ἐπί, κατά］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點同時發生或重疊 1 當……；在……的時候 Καθὼς δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας  ‘when the time (for fulfilling) of the promise drew near’  「當……應許……的日期將到的時候」 (徒 7:17)

(e)

89.86 關係 方式 ［參ὅπως, πόθεν, ὡς］ 表示一個事件，指明某事如何發生 怎樣；如何 Συμεὼν ἐξηγήσατο καθὼς πρῶτον ὁ θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ  ‘Simon explained how God first showed his care for the Gentiles by taking from them a people to belong to him’ (literally ‘... for his name’)  「西門述說上帝當初怎樣眷顧外邦人，從他們中間選取人民歸於自己」（直譯：「……自己的名下」） (徒 15:14)

____________________________________________________

1 詞彙組κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]與詞彙組πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意義區別基本上是在類別意義方面，但也可能存在一些微妙的修辭差異。

καθώσπερ

(1)

(a)

64.15 比較 表示事件和狀態之間的比較，語氣強烈 1 就像；正如；同……一樣 ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ θεοῦ καθώσπερ καὶ Ἀαρών  ‘but he is called by God just as even Aaron was’  「惟有蒙上帝所選召的……像亞倫一樣。」 (來 5:4)

____________________________________________________

1 需要指出，在希臘文新約抄本中，καθάπερ和καθώσπερ通常是兩個不同的拼寫法。正如ὥσπερ和ὡσπερεί（64.13）與ὡς[a]和ὡσεί[a]（64.12）不同，καθάπερ和καθώσπερ的語氣似乎也比καθά和καθώς[c]（64.14）更強。

καί

(1)

(a)

89.92 關係 添加 表示並列關係 和；與 Ἰάκωβος καὶ Ἰωσὴφ καὶ Σίμων καὶ Ἰούδας  ‘James and Joseph and Simon and Judas’  「雅各、約瑟、西門和猶大」 (太 13:55) χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ’  「願恩惠、平安從我們的父上帝和主耶穌基督歸給你們」 (羅 1:7) κεκένωται ἡ πίστις καὶ κατήργηται ἡ ἐπαγγελία  ‘faith means nothing and the promise is ineffectual’  「信就落空了，而應許也就失效了。」 (羅 4:14)

(b)

89.87 關係 順序添加 ［參δέ］ 表示一系列密切關聯的事件 和；以及 εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκον  ‘at dawn they entered the Temple and taught’  「天將亮的時候就進聖殿裡去教導人」 (徒 5:21)

(c)

89.93 關係 添加 表示一個添加關係，不是並列 和；以及；另外；甚至 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου], στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην  ‘whoever strikes you on your right cheek, turn also the other cheek to him’  「有人打你的右臉，連另一邊也轉過去由他打」 (太 5:39) ἀπήγγειλαν πάντα καὶ τὰ τῶν δαιμονιζομένων  ‘they told everything and also what had happened to the men with the demons’  「把這一切事和被鬼附的人所遭遇的都告訴眾人」 (太 8:33a)

(d)

91.12 語段標記 強調的標記 表示強調，包括驚喜和意外 的確；這卻怎麼樣呢 καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με;  ‘how is it then that you come to me?’  「你怎麼到我這裡來呢？」 (太 3:14) ἐπεθύμησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε καὶ οὐκ εἶδαν  ‘they desired to see what you see, yet they didn't see it’  「要看你們所看見的，卻沒有看到」 (太 13:17) Καὶ τίς δύναται σωθῆναι;  ‘who then can possibly be saved?’  「這樣，誰能得救呢」 (可 10:26)

(e)

91.1 語段標記 轉折的標記 ［參γάρ］ 用於標記一個新句子，通常最好不要翻譯，或者在「和」或連接副詞「那麼」中反映出來 那麼 Καὶ εἰσῆλθεν πάλιν  ‘he went again’ or ‘then he went again’  「耶穌又進了」或「然後，耶穌又進了」 (可 3:1)

(f)

89.102 關係 添加 ［參τέ, τέ］ καί … καί, τε … καί, τε καί  表示全部兩個密切關聯的元素 和……都；既……也…… φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ  ‘but fear rather the one who is able to destroy both soul and body in hell’  「惟有那能在地獄裡毀滅身體和靈魂的，才要怕他」 (太 10:28,28 [2]) ἀλλὰ λέγω ὑμῖν ὅτι καὶ Ἠλίας ἐλήλυθεν, καὶ ἐποίησαν αὐτῷ ὅσα ἤθελον  ‘but I tell you, Elijah has both come and they have done to him whatever they wanted’  「我告訴你們，以利亞已經來了，他們卻任意對待他」 (可 9:13,13 [2]) 可 9:13 中兩次使用 καί，可能只是反映出閃族語言的用法偏好。

____________________________________________________

1 在太 8:33，短語καὶ τὰ τῶν δαιμονιζομένων在語義學上是被講說的內容的一部分。然而，它不是並列的，而是依賴性的，因為它只構成整個講述的一部分。從講說所發生事情之人的角度來看，焦點顯然是在喪失了一群豬，被鬼附的人得到醫治只是一個附加的、不太重要的方面。因此，這個結構中的καί必須作為一個非並列關係的標記。

Καϊάφας

(1)

α＜陽＞

(a)

93.205 人名及地名 人名 在耶穌的定罪中起重要作用的大祭司 該亞法；《思》蓋法

Κάϊν

(1)

＜陽＞

(a)

93.206 人名及地名 人名 亞當和夏娃的長子，亞伯的哥哥 該隱；《思》加音

Καϊνάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.207a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，亞法撒的兒子 該南；《思》刻南

(b)

93.207b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，以挪士的兒子 該南；《思》刻南

καινός  (καινότερον)

(1)

(a)

67.115 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參νέος］ 只存在了很短的時間 新的；近來的；最近的 ἀλλ᾽ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς  ‘but new wine must be poured in new wineskins’  「相反地，新酒要裝在新皮袋裡。」 (可 2:22)

(b)

58.71 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） ［參νέος］ 新的或最近才有的，因此比舊的優勝 1 新的 καινοὺς δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν  ‘new heavens and new earth’  「新天新地」 (彼後 3:13)

(c)

28.33 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 以前不為人所知，但是重要的 聞所未聞的；未曾聽過的；新的 Τί ἐστιν τοῦτο; διδαχὴ καινὴ κατ᾽ ἐξουσίαν  ‘what is this? Some kind of new teaching with authority!’  「這是怎麼回事？是有權柄的新教導啊！」 (可 1:27b)

(d)

67.28 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在另一個時間點之前的一個時間點，兩者的間隔相對較短，暗示是不同的事情 最近的；最新的；新的 εἰς οὐδὲν ἕτερον ηὐκαίρουν ἢ λέγειν τι ἢ ἀκούειν τι καινότερον  ‘they were used to spending their time in nothing other than telling or hearing the latest thing’  「都無暇管別的事，只是談談或聽聽新聞」 (徒 17:21)

____________________________________________________

1 有學者認為καινός與νέος存在區別，一個指新奇的和不同的，一個指年輕的和新近的。雖然有些上下文可以看到這個區別，並且比較符合經典用法，然而並不是καινός和νέος的所有用法都存在這種區分。

2 καινός在可 1:27可能意為「不同的」，因此歸入語義域58「性質，類別，示例」的子域F「不同類或不同等」。 可 1:27中的短語κατ᾽ ἐξουσίαν可能與後文吩咐污靈的話相關。

καινότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

67.101 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 相對近期的狀態，有與當代相稱的含意 新；新的 ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος  ‘so that we may serve in the newness of the Spirit and not in the old way of the written document’  「我們服侍主，要按著聖靈的新樣，不按著儀文的舊樣。」 (羅 7:6)

(b)

58.70 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） 處於新的且不同的狀態，有優越的含意 新；新的 οὕτως καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν  ‘so that we might walk in newness of life’  「好使我們也能以生命的新樣式行事為人」 (羅 6:4a)

____________________________________________________

1 在羅 6:4，主要語義成分是在「新」的高超，然而在其他一些上下文中，καινότης主要與時間有關（見67.101）。

καίπερ

(1)

(a)

89.71 關係 讓步 表示讓步（承認某事屬實） 雖然；即使；縱使 καίπερ ὢν υἱός, ἔμαθεν ... τὴν ὑπακοήν  ‘even though he was (God's) Son, he learned ... to be obedient’  「他雖然為兒子，還是……學了順從」 (來 5:8) μελλήσω ἀεὶ ὑμᾶς ὑπομιμνῄσκειν περὶ τούτων καίπερ εἰδότας  ‘I will always remind you of these matters, even though you already know them’  「雖然你們已經知道這些事……我仍然要不斷地提醒你們。」 (彼後 1:12) 在某些語言中，讓步的標記不是在所謂的讓步從句上加一個小品詞（particle），而是在相關從句中標記意想不到的對比。例如，來 5:8 在某些語言中可以譯作「他是上帝的兒子，但仍然學會了順從」，彼後 1:12 可以譯作「你們已經知道了這些事，但我仍要將這些事常常提醒你們」。

καιρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

67.1 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參χρόνος, ὥρα］ 一些特定事件發生的時間點 時間；時候；時機 καὶ ἐν καιρῷ τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς  ‘and when the time of the harvest comes, I will say to the reapers’  「當收割的時候，我會對收割的人」 (太 13:30) 有些語言沒有表達「時候」或「時機」的通稱術語。有些上下文根本不需要有這樣的詞彙，例如在翻譯 太 13:30 時，可以譯成「當收割的季節，我要對收割的人說」，或「當人們開始收割，我要對收割的人說」。在其他一些上下文中，通常指某個單位的術語會用來指一般的意義，例如字面意為「小時」的希臘詞 ὥρα 經常用來表示一個時間點，例如在 太 8:13。在 徒 7:17，χρόνος 經常被譯作「日期」、「日子」等通用的表達，例如：「上帝應許亞伯拉罕的日期將到」。在 太 26:45，時間的臨近可以表達為「人子很快要被交在罪人手裡了」。 中文常有「時間快到了」或「時間近了」等比較形象的表達，但這種說法在很多語言中是不存在的。對等的譯詞可能是「很快要發生」或「即將發生」。約 2:4 中的 οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου（字面意為：我的時候還沒有到）是指還沒到某個事件發生的時候（見 約 7:8 中的 καιρός，比較 約 7:10），但那個事件將會很快發生。在這些上下文中，這句話可以譯作「還有時間」或「我很快會做這事」。在 約 7:30 和 約 8:20（οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ「他的時候還沒有到」），這句話是指他最終被捕的時候，暗示這事確實會發生。

(b)

67.78 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參χρόνος］ 一個不確定的時間單位（實際時間長度由上下文決定）1 時間；時期；日子；時候 εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει  ‘for he knows that he has only a little time left’  「因為魔鬼知道自己的時候不多」 (啟 12:12)

(c)

67.145 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一段不定的時間，但可能暗示與一些特定事態的時期相關 世代；時代 ἐὰν μὴ λάβῃ ἑκατονταπλασίονα νῦν ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ  ‘and would not receive a hundred times as much now in this present era’  「而不在這現世時代得百倍」 (可 10:30)

(d)

22.45 煩惱，困難，解脫，有利的情況 有利的情況或狀態 由於有利的環境而帶來的有利時機或場合 時機；好機會 καιρὸν δὲ μεταλαβὼν μετακαλέσομαί σε  ‘when I have an opportunity, I will call you’  「等我有機會時再來叫你。」 (徒 24:25) 在 徒 24:25，καιρός 可以僅僅解釋為一個「場合」（見 67.1）。事實上，翻譯者可以簡單地將此句譯成：「等我有時間再叫你來」。

(e)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ 形容一個相對較短的時間段，強調事件或狀態的短暫性 不長的；短暫的；轉瞬即逝的；一會兒 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他們一時相信」 (路 8:13) ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας  ‘when we were separated from you for a little while’  「我們跟你們暫時分離」 (帖前 2:17)

(f)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ πρὸς καιρὸν ὥρας  （習語，直譯：從一個部分）形容一個相對較短的時間段，強調事件或狀態的短暫性 不長的；短暫的；轉瞬即逝的；一會兒 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他們一時相信」 (路 8:13) ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας  ‘when we were separated from you for a little while’  「我們跟你們暫時分離」 (帖前 2:17)

____________________________________________________

1 χρόνος[a]和καιρός[b]實際上是指一段持續的時間，但是沒有指定具體的時間界限。然而，雖然一段持續的時間可說就是一段時間，但這並未暗示小時、年、一代人等單位。

Καῖσαρ

(1)

ος＜陽＞

(a)

93.208 人名及地名 人名 一個拉丁詞的希臘語翻譯，用作羅馬皇帝的名字和頭銜 凱撒；《和》該撒

(b)

37.74 控制，管理 管理，統治 羅馬皇帝的頭銜 羅馬皇帝凱撒 ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ;  ‘is it right to pay taxes to the Emperor or not?’  「交稅給凱撒，可不可以呢？」 (太 22:17) 許多語言很難區分人們對統治者的不同稱謂，如「總督」、「王」和「皇帝」等。有時候，翻譯者只能透過指出其相對的權力和治權來加以區分。例如，皇帝可以譯作「偉大的統治者」或「最重要的首領」。

Καισάρεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.492a 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸、迦密山以南的凱撒利亞 凱撒利亞；《和》該撒利亞；《思》凱撒勒雅

(b)

93.492b 人名及地名 地名 ［參Φίλιππος］ Καισάρεια τῆς Θιλίππου  位於黑門山山腳的凱撒利亞·腓立比；另參看 93.605 凱撒利亞·腓立比；《和》該撒利亞腓立比；《思》斐理伯的凱撒勒雅

καίτοι

(1)

(a)

89.72 關係 讓步 ［參καίτοιγε］ 表示讓步（承認某事屬實），可能暗示一個附加對比成分 而；但是；雖然 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν· καίτοι οὐκ ἀμάρτυρον αὐτὸν ἀφῆκεν ἀγαθουργῶν  ‘who in times past allowed all peoples to go their own way, and yet he has not left himself without witnesses (to his nature) by the good things he does’  徒14:16-17「在從前的世代裡，他任隨萬國各行其道， 然而他藉著行美善的事，未嘗沒有為自己留下明證」 (徒 14:16, 17 [2]) εἴρηκεν ... καίτοι τῶν ἔργων ἀπὸ καταβολῆς κόσμου γενηθέντων  ‘he said this ... even though his work was finished from the time he created the world’  「雖然上帝從創世以來已經完成了他的工作」 (來 4:3)

καίτοιγε

(1)

(a)

89.72 關係 讓步 ［參καίτοι］ 表示讓步（承認某事屬實），可能暗示一個附加對比成分 而；但是；雖然 καίτοιγε Ἰησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν  ‘although Jesus himself did not actually baptize anyone’  「雖然不是耶穌親自施洗」 (約 4:2)

καίω

(1)

(a)

14.63 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καῦσις, καυσόω, πυρόω, πύρωσις］ 燃燒的過程 燃燒；著火 καὶ οἱ λύχνοι καιόμενοι  ‘and lamps burning’ or ‘and lamps alight’  「燈也要點著」或「燈也亮著」 (路 12:35) 許多語言對於不同類型的「燃燒」有重要的區分。例如，點燃油燈或蠟燭等物以照明，與摧毀或燒盡某物所用的詞彙可能非常不同。燒柴做飯可能還需要採用另一個詞彙。此外，火的範圍或劇烈程度有所不同，所使用的詞彙可能也有所不同。

(b)

14.65 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參ἀνάπτω, ἅπτω, ἐμπίπρημι, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃燒過程開始 點燃；點火；生火；點燈 οὐδὲ καίουσιν λύχνον  ‘they do not light a lamp’  「人點燈，不放在」 (太 5:15) 從 14.63 所列詞彙可以看到，對於不同的燃燒階段和結果，各種語言在用語上都會有明顯的差異。比如，為了取暖而點火，與為了摧毀某物而點火，這兩種情況所用的詞彙可能非常不同。 許多語言都不能說「燈正在燃燒」或「燃燒油燈」，因為這暗示把油燈燒著或燒毀。因此，翻譯時可能需要說「使油燈的燈芯燃燒」，或「點亮油燈的燈芯」。或可以說「燈發出光來」，或「燈有火焰」，而不是說「燈在燃燒」。

κἀκεῖ

(1)

(a)

καὶ + ἐκεῖ 的縮約形式 及那裡；那裡也

κἀκεῖθεν

(1)	καὶ ἐκεῖθεν的縮寫形式

(a)

84.10 空間的延伸 從源頭延伸 ［參ἐκεῖθεν］ 從遠離說話人的某個源頭延伸出來 從那裡；從那個地方 Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν  ‘and going on from there’ (太 4:21) κἀκεῖθεν ἀπέπλευσαν  ‘and from there they sailed’  「從那裡坐船」 (徒 14:26)

(b)

67.47 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參τότε］ 在另一個時間點之後的一個時間點 然後；後來；此後 κἀκεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς τὸν Σαοὺλ  ‘then they asked for a king, and God gave them Saul’  「後來，他們要求立一個王，上帝就將……掃羅給他們」 (徒 13:21)

κἀκεῖνος

(1)

η，ο

(a)

92.30 話語的參照人物 限定或指示的參照 ［參ἐκεῖνος］ 指一個實體，在講論背景下被視為不在場1 那；那個

____________________________________________________

1 在可 16:10等上下文中，在講論背景下不在場的含意相對較弱。在一些上下文中，οὗτος（92.29）和ἐκεῖνος（92.30）可以譯成他、她、它、他們等人稱代詞。

κακία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.105 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 邪惡的品格，具有破壞和有害的含意 罪惡；邪惡 μηδὲ ἐν ζύμῃ κακίας καὶ πονηρίας  ‘not with the yeast of evil and wickedness’  「不可用惡毒、邪惡的酵」 (林前 5:8)

(b)

22.5 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 陷於困難和令人痛苦的情況中的狀態 困難；難處；邪惡 ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς  ‘sufficient for each day is its own evil’ or ‘... are its own hardships’  「一天的邪惡一天擔當就夠了」或「一天的難處一天擔當就夠了」 (太 6:34) 要直譯 太 6:34 中這句格言非常不容易，但是翻譯者可以採用以下表達：「每一天都有每一天的麻煩產生」，或「我們每一天都各有特殊的難處要面對」。

(c)

88.199 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 一種敵意和強烈的厭惡感，可能含有想要傷害別人的意思 恨意；仇恨 σὺν πάσῃ κακίᾳ  ‘together with every hateful feeling’  「和一切的惡毒」 (弗 4:31)

κακοήθεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.113 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 邪惡的性情，使人常有心懷惡意的行為 邪惡的性情；惡意 μεστοὺς φθόνου φόνου ἔριδος δόλου κακοηθείας  ‘they are full of jealousy, murder, fighting, deceit and malice’  「滿心是嫉妒、兇殺、紛爭、詭詐、毒恨」 (羅 1:29)

κακολογέω

(1)

(a)

33.399 溝通 侮辱，中傷 特別強烈地以不公正的方式侮辱人 辱罵；咒罵；譴責；毀謗 Ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω  ‘he who reviles his father or mother must die’  「咒罵父母的，必須處死。」 (太 15:4)

κακοπάθεια

(1)

(a)

24.89 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參κακοπαθέω］ 遭受身體上的痛楚、困難和痛苦 遭受痛苦；受苦 ὑπόδειγμα λάβετε, ἀδελφοί, τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς μακροθυμίας τοὺς προφήτας  ‘fellow believers, consider the prophets as examples of suffering hardship with patience’  「弟兄們，你們要把……眾先知作能受苦、能忍耐的榜樣。」 (雅 5:10)

κακοπαθέω

(1)

(a)

24.89 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參κακοπάθεια］ 遭受身體的痛楚、艱難和困苦 忍受苦難；受痛苦 ἐν ᾧ κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος  ‘because of which I suffer as a criminal to the point of being chained’  「我為這福音受苦難，甚至像犯人一樣被捆綁」 (提後 2:9) σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσιν, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ  ‘but in everything exhibit self-control, endure suffering, and do the work of one who preaches the good news’  「你要凡事謹慎，忍受苦難，做傳福音者要做的工作」 (提後 4:5) 在翻譯「忍受苦難」時（提後 4:5），翻譯者經常必須擴大詞項的數目，好傳達正確的意思，比如，「繼續做你們應該做的事，即使你在受苦」，或「保持堅定，即使人們使你受苦」。

κακοποιέω

(1)

(a)

88.112 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 做邪惡或者錯誤的事 作惡；做壞事 Ἔξεστιν τοῖς σάββασιν ἀγαθὸν ποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι  ‘what is one allowed to do on the Sabbath? To do good or to do evil?’  「在安息日哪一樣可以？做好事還是做壞事？」 (可 3:4) 關於 κακοποιέω 在 可 3:4 中的另一種解釋，見 20.12。

(b)

20.12 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參βλάπτω, κακόω, κάκωσις］ 對某人或某事造成傷害或損害（有極之通用的含義，包括廣泛的傷害和損害） 傷害；損害 Ἔξεστιν τοῖς σάββασιν ἀγαθὸν ποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι  ‘what is permissible for us to do on the Sabbath? To help (literally ‘to do good’) or to harm?’  「在安息日哪一樣可以？助人還是害人」（直譯：「……行善還是……」） (可 3:4) 在翻譯意為「損害」或「傷害」的詞彙時，可能有必要具體說明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。 關於 κακοποιέω 在 可 3:4 的另一個解釋，見 88.112。

κακοποιός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.114 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參κακοῦργος］ 慣常做壞事的人 作惡的人；壞人 ἐν ᾧ καταλαλοῦσιν ὑμῶν ὡς κακοποιῶν  ‘when they accuse you of being evildoers’  「毀謗你們是作惡的」 (彼前 2:12)

κακός

(1)

ή，όν

(a)

88.106 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參κακῶς］ 指壞的，有破壞和害人的含意 壞的；邪惡的；有害的；惡劣的 Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτοὺς  ‘he will harshly destroy those bad men’  「要狠狠地除滅那些惡人」 (太 21:41)

(b)

65.26 價值 好的，壞的 艱苦、困難的 壞的；惡劣的；困難的 καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά  ‘and Lazarus likewise (experienced) the bad things’  「拉撒路也同樣受過苦」 (路 16:25) 有些語言不能說「經歷壞事」，路 16:25 必須譯成：「受了極大的苦」或「一直生活艱難」或「一直有患難」。

(c)

20.18 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參κακῶς］ 指經歷過傷害 受傷害；傷害；受傷 ὁ μὲν οὖν ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ ἔπαθεν οὐδὲν κακόν  ‘but he shook the snake off into the fire without being harmed at all’  「保羅竟把那毒蛇甩在火裡，並沒有受傷。」 (徒 28:5) 在某些語言中，徒 28:5 可以翻譯為：「但是保羅把那條蛇抖在火裡，他自己絲毫沒有受傷」。

(d)

72.22 真的，假的 準確的，不準確的 ［參κακῶς］ 是不正確的或不準確的，可能暗示那也是應受譴責的 不正確的；錯的 Εἰ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ  ‘if I have said something wrong, confirm that it is wrong’  「如果我說錯了，你可以指證我錯在哪裡」 (約 18:23)

κακοῦργος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.114 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參κακοποιός］ 慣常做壞事的人 作惡的人；壞人 Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο  ‘they took two others also, both of them evildoers’  「他們同時帶來兩個人，都是作惡的人」 (路 23:32)

κακουχέω

(1)

(a)

88.126 道德倫理素質及相關行為 虐待 ［參καταπονέω］ 使某人遭遇虐待 虐待；使受苦 περιῆλθον ... ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι  ‘they went around ... poor, persecuted, and mistreated’  「他們……四處漂泊，遭受窮困、患難和虐待。」 (來 11:37)

κακόω

(1)

(a)

20.12 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參βλάπτω, κακοποιέω, κάκωσις］ 對某人或某事造成傷害或損害（有極之通用的含義，包括廣泛的傷害和損害） 傷害；損害 οὗτος κατασοφισάμενος τὸ γένος ἡμῶν ἐκάκωσεν τοὺς πατέρας [ἡμῶν]  ‘he deceived our people and did harm to our ancestors’  「他用詭計待我們的宗族，苦待我們的祖宗」 (徒 7:19) 在翻譯意為「損害」或「傷害」的詞彙時，可能有必要具體說明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。

(b)

88.200 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 ［參ψυχή］ κακόω τὴν ψυχὴν κατά  （習語，直譯：使某人對……的態度不好）使某人對另一人產生不喜歡的敵對情緒 使某人反對……；使不喜歡；敵視 ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς τῶν ἐθνῶν κατὰ τῶν ἀδελφῶν  ‘they turned the Gentiles against the fellow believers’  「煽動外邦人，使他們厭惡信徒。」 (徒 14:2)

κακῶς

(1)

(a)

88.106 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參κακός］ 指壞的，有破壞和害人的含意 壞的；邪惡的；有害的；惡劣的 Ἄρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐκ ἐρεῖς κακῶς  ‘you must not speak in an evil manner about the ruler of your people’  「不可毀謗你百姓的官長」 (徒 23:5) 徒 23:5 的含意是，人不能以「造成傷害」的方式說話。

(b)

20.18 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參κακός］ 指經歷過傷害 受傷害；傷害；受傷 καὶ κακῶς πάσχει  ‘and he suffers harm’  「他十分痛苦」 (太 17:15) 太 17:15 中的短語 κακῶς πάσχει 可能指癲癇發作。

(c)

72.22 真的，假的 準確的，不準確的 ［參κακός］ 是不正確的或不準確的，可能暗示那也是應受譴責的 不正確的；錯的 Εἰ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ  ‘if I have said something wrong, confirm that it is wrong’  「假如我說的不對，你指證不對的地方」 (約 18:23)

(d)

78.17 程度 多，少（正負程度） 程度量表上的一個高點，暗示該狀態的危害性和嚴重性 嚴重地；嚴厲地；嚴峻地；危險地；狠狠地 ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται  ‘my daughter is grievously demon-possessed’  「我的女兒被鬼附著，痛苦不堪。」 (太 15:22)

(e)

23.148 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參ἔχω］ κακῶς ἔχω  （習語，直譯：遭遇不佳，或：情況不順利）處於糟糕的狀態，生病 生病；患病；有病（在某程度上相當於英語習語：to be bad off「境況不佳」） Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are well do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人用不著醫生；有病的人才用得著。」 (太 9:12)

κάκωσις

(1)

(a)

20.12 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參βλάπτω, κακοποιέω, κακόω］ 對某人或某事造成傷害或損害的行為（有極之通用的含義，包括廣泛的傷害和損害） 虐待；壓迫 εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ μου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ  ‘I have seen the harming of my people in Egypt’  「我的子民在埃及所受的苦難我都清楚地看見了」 (徒 7:34) 在翻譯意為「損害」或「傷害」的詞彙時，可能有必要具體說明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。 某些語言可能需要把 徒 7:34 中的語句翻譯為被動式，例如：「我看見了我的子民在埃及遭受傷害」，或者用主動式來表達：「我看見了埃及人怎樣傷害我的子民」。

καλάμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

3.58 植物 植物的非果實部分 穀物或蘆葦 κάλαμος 的乾莖 禾稭，茅草 ξύλα, χόρτον, καλάμην  ‘wood, grass, straw’  「草木、禾稭」 (林前 3:12) 在 林前 3:12 中，人們很難準確知道 χόρτον「草」與 καλάμην「禾稭」之間的區別。καλάμην 的價值似乎明顯比 χόρτον 低，經文可能是說以禾稭作為一種很差的茅草材料。另一方面，此處也可以理解為用禾稭代替草來製磚。

κάλαμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.19 植物 樹木以外的植物 長得高而直的草或莎草；生長在河邊及沼澤內或沼澤附近 蘆葦 κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον  ‘a reed bending in the wind’  「風吹動的蘆葦」 (太 11:7)

(b)

3.55 植物 植物的非果實部分 蘆葦的莖 蘆葦 ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάμῳ  ‘they hit him over the head with a reed’  「他們又拿一根蘆葦稈打他的頭」 (可 15:19) 在一些關於 κάλαμος[b] 的討論中，有人認為這詞的意思是藤條。在 可 15:19 中，某些語言必須使用「粗硬的蘆葦」等短語來表達，免得讀者以為用來打耶穌的是一些脆弱易折的植物莖。

(c)

6.56 人工製品 用於標記及書寫的工具 經過切削的蘆葦桿，蘸墨後可以在紙張或羊皮等物料上書寫；長度約為二十釐米，其中一頭是削尖的 筆 οὐ θέλω διὰ μέλανος καὶ καλάμου σοι γράφειν  ‘I do not want to write to you with pen and ink’  「不願意用筆墨來寫給你」 (約叄 1:13)

(d)

6.213 人工製品 測量工具 測量長度的桿（可能是蘆葦桿） 測量桿 ὁ λαλῶν μετ᾽ ἐμοῦ εἶχεν μέτρον κάλαμον χρυσοῦν, ἵνα μετρήσῃ τὴν πόλιν  ‘the one who spoke to me had a gold measuring stick to measure the city’  「那跟我說話的天使拿著一根金蘆葦量桿，要丈量那城」 (啟 21:15) κάλαμος[d] 的具體長度不詳，但是可能長達 2 米，因為蘆葦常能達到這個長度。κάλαμος[d] 的對等譯詞可作「測量桿」或「用來計算距離的測量桿」。

καλέω

(1)

(a)

33.129 溝通 名字 ［參ἐπιλέγω, λέγω］ 用正式的名稱來提到某人或某物 稱呼；名叫 εἰς πόλιν Δαυὶδ ἥτις καλεῖται Βηθλέεμ  ‘to the town of David, which is called Bethlehem’  「到了大衛之城，就是稱為伯利恆的那城」 (路 2:4)

(b)

33.131 溝通 名字 ［參εἶπον, ἐπικαλέω, λέγω, φωνέω］ 以一個人的屬性來談及這個人 稱呼；命名 καλέσουσιν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ  ‘they will call his name Emmanuel’  「要稱他的名為以馬內利」 (太 1:23) φίλος θεοῦ ἐκλήθη  ‘he was called the friend of God’  「他又得稱為上帝的朋友」 (雅 2:23) 要根據上下文來確定對一個人的稱呼，是初次給他命名，抑或只是用一個特定的名字來稱呼他，這並非總是能做到的。同樣，使用屬性或頭銜的時候，也並非常常能夠確定那是賦予某人以某個屬性或頭銜，還是僅僅用這樣一個屬性或頭銜來談論這個人，或對他說話。在某些情況下，賦予頭銜可能是間接的。例如，在 太 1:23，「他們將要稱他的名為以馬內利」是暗示要給他一個頭銜，但這個過程是以人們如何談論這個人的方式來陳述的。

(c)

33.307 溝通 召喚，呼召 ［參φωνέω］ 直接或間接地與有一定距離的人溝通，為要把這個人叫過來1 叫來；召來；傳召 ἄνθρωπος ἀποδημῶν ἐκάλεσεν τοὺς ἰδίους δούλους  ‘a man who was about to leave home on a trip called his servants’  「一個人要出外遠行，就叫了僕人來」 (太 25:14)

(d)

33.312 溝通 召喚，呼召 ［參κλῆσις, προσκαλέω］ 急切地邀請某人承擔某項特定任務，這意味著受邀者與發出召喚的人建立新的關係2 召喚；呼召；召喚到來執行任務 εἰς ὃ [καὶ] ἐκάλεσεν ὑμᾶς διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἡμῶν  ‘(God) called you to this through the good news we preached to you’  「上帝藉著我們所傳的福音呼召你們」 (帖後 2:14) καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] 一般不能簡單地譯成「召喚」，即「向著有一定距離的人說話，叫他們過來」。舉例說，在 帖後 2:14 中，前面的從句可能要譯成「藉著我們傳講的福音，這福音召喚你們這樣做」。同樣，徒 16:10 中的語句可以譯成「因為上帝急切地叫我們傳福音給那裡的人」。

(e)

33.315 溝通 邀請 ［參παρακαλέω, φωνέω］ 請一個人接受所提供的款待3 邀請；請 Ὅταν κληθῇς ὑπό τινος εἰς γάμους  ‘when someone invites you to a wedding feast’  「你被人請去赴婚宴」 (路 14:8)

____________________________________________________

1 φωνέω[a]與καλέω[c]的意思可能稍有不同，φωνέω[a]更強調聲音的音量，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 προσκαλέομαι[b]的意思可能與καλέω[d]不同，更加具體地強調被召喚的人或者召喚某人來完成的任務。

3 παρακαλέω[b]的意思可能與καλέω[e]和φωνέω[d]略有區別，暗示較高程度的催促。

καλλιέλαιος

(1)

ου＜陰＞

(a)

3.10 植物 樹木 為收穫果實而培植的橄欖樹 好橄欖樹，培植的橄欖樹 καὶ παρὰ φύσιν ἐνεκεντρίσθης εἰς καλλιέλαιον  ‘and contrary to nature you were grafted into the cultivated olive tree’  「違反自然地接在好橄欖上」 (羅 11:24)

καλοδιδάσκαλος

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

33.249 溝通 教導 教導美好和道德正確道理的人 用善道教導人的；教導美好的事的 πρεσβύτιδας ... καλοδιδασκάλους  ‘the older women ... should be ones who teach what is good’  「年長的婦女……要教導美好的事」 (多 2:3)

Καλοὶ Λιμένες

(1)

ων＜陽＞

(a)

93.493 人名及地名 地名 克里特島南部海岸的一個海灣 佳澳港；《思》良港

καλοποιέω

(1)

(a)

88.5 道德倫理素質及相關行為 良善 做那些具有積極道德品質的事情，並且通常會得到良好的回應 行善 Ὑμεῖς δέ, ἀδελφοί, μὴ ἐγκακήσητε καλοποιοῦντες  ‘but you, fellow believers, must not get tired of doing good’  「弟兄們，你們行善不可灰心。」 (帖後 3:13)

καλός

(1)

ή，όν

(a)

88.4 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參καλῶς］ 指積極的道德品質，有得到積極評價的含意 好的；應受稱讚的 ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων  ‘the good shepherd is willing to die for the sheep’  「好牧人願意為羊捨命。」 (約 10:11)

(b)

65.22 價值 好的，壞的 具有可接受的特點，或者以合宜的方式發揮作用，重點通常在於外形或外表 好的；合宜的 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every good tree produces fine fruit’  「凡好樹都結好果子」 (太 7:17)

(c)

65.43 價值 有益的，無益的 提供某種特別或優越好處的 有益處的；更好的 καλόν σοί ἐστιν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν κυλλὸν ἢ χωλὸν ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον  ‘it is to your advantage to enter life without a hand or foot rather than to keep both hands and feet and be thrown into the eternal fire’  「你缺一隻手或是一隻腳進入永生，比有兩手兩腳被扔進永火裡還好。」 (太 18:8)

(d)

66.2 適當的，不適當的 是合適的，同時也可能是好的 合適的；美好的 Πέτρος λέγει τῷ Ἰησοῦ, Ῥαββί, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι  ‘Peter said to Jesus, Teacher, it is good that we are here’  「彼得對耶穌說：『拉比，我們在這裡真好！』」 (可 9:5)

(e)

79.9 物體的特徵 美麗的，醜陋的 形容外形美麗或吸引人，往往暗示對應有很好的價值 美麗的；美好的；精美的 λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται  ‘it was decorated with beautiful stones and offerings’  「是用美石和供物裝飾的」 (路 21:5)

(f)

87.25 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參καλῶς］ 指具有很高的地位，可能暗示這地位的吸引力 高的；重要的；好的 δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν  ‘he should be a man who has a high reputation among the people outside (the church)’  「做監督的在外人中也必須有好名聲」 (提前 3:7)

κάλυμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.177 人工製品 布料、皮革及製成物品 蒙在臉上的透薄布料，蒙臉的人仍然看得見東西，但別人卻看不清其面貌 帕子；面紗 οὐ καθάπερ Μωϋσῆς ἐτίθει κάλυμμα ἐπὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ  ‘not like Moses who put a veil over his face’  「不像摩西將面紗蒙在臉上」 (林後 3:13) 面紗的布很薄，蒙臉的人能夠看到外面的東西，但別人不能透過面紗看清其面貌。

καλύπτω

(1)

(a)

79.114 物體的特徵 掩蓋的 使某物被蓋住，因此看不見 遮蓋；蓋住；蓋起來 Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας καλύπτει αὐτὸν σκεύει  ‘no one takes a lamp and covers it with a bowl’  「沒有人點燈用器皿蓋上」 (路 8:16) τότε ἄρξονται λέγειν ... τοῖς βουνοῖς, Καλύψατε ἡμᾶς  ‘then they will begin to say ... to the hills, Cover us’  「那時，人要…… 向小山說： 『遮蓋我們！』」 (路 23:30)

(b)

28.79 知道 不可知的，秘密的 ［參κρύπτω, περικρύβω］ 使某事物不為人所知 1 隱藏；掩蓋；隱瞞；躲藏 οὐδὲν γάρ ἐστιν κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται  ‘there is nothing which is hidden which shall not be made known’ or ‘what has been kept secret shall be made known’  「掩蓋的事沒有不顯露出來的，隱藏的事也沒有不被知道的。」 (太 10:26)

____________________________________________________

1 28.79所含詞彙的意思與ἐγκρύπτω（85.50）明顯不同。在28.79，隱藏是為了避免人了解某物，而在85.50，隱藏的焦點是某物被放在某處，從而不再被人看到。

καλῶς

(1)

(a)

88.4 道德倫理素質及相關行為 良善 ［參καλός］ 指積極的道德品質，有得到積極評價的含意 好的；應受稱讚的 ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς  ‘they have a deep concern for you, but their intentions are not good’  「那些人對你們熱心，並不是出於好意」 (加 4:17)

(b)

65.23 價值 好的，壞的 ［參βελτίων, εὖ, εὖγε］ 形容事情達到預期目的 好；很好；極好；做得好 Καλῶς, διδάσκαλε, ἐπ᾽ ἀληθείας εἶπες  ‘well done, Teacher. It is true as you say’  「好，老師，你說得對」 (可 12:32) 在 可 12:32，καλῶς 出現在高度省略的結構中。

(c)

72.12 真的，假的 準確的，不準確的 是準確的和正確的，可能暗示值得稱讚 準確；正確；對的 καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας  ‘Isaiah rightly prophesied about you’ or ‘Isaiah was right when he prophesied about you’  「以賽亞指著你們所發的預言是多麼正確」 (太 15:7)

(d)

87.25 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參καλός］ 指具有很高的地位，可能暗示這地位的吸引力 高的；重要的；好的 Σὺ κάθου ὧδε καλῶς  ‘have this best seat here’  「請坐在這裡的好位上。」 (雅 2:3) 雅 2:3 中的 καλῶς 可能是禮貌地邀請的意思，可以譯作「請」（見33.177）。

(e)

33.177 溝通 請求，要求 表示禮貌地要求 請 Σὺ κάθου ὧδε καλῶς  ‘please sit here’  「請坐在這裡」 (雅 2:3) 關於 καλῶς 在 雅 2:3 中的另一個解釋，見 87.25。

(f)

78.21 程度 多，少（正負程度） 一個正向的程度（比較級 κάλλιον 的強調意義更重），有正確的含意 當然；誠然；很好 ὡς καὶ σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις  ‘and also you certainly know’  「這也是你明明知道的。」 (徒 25:10)

(g)

23.129 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參ἔχω, ὑγιαίνω, ὑγιής］ καλῶς ἔχω  （習語，直譯：好了）健康的狀態（對比於疾病） 健康；痊愈；好了 ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς ἕξουσιν  ‘they will place their hands on the sick and they will be well’ (可 16:18) 有些語言只用力氣來表達健康，例如把「健康的」稱為「強壯的」。然而，有些語言是用疾病的反面來表達健康，因此 可 16:18 可以譯成「他們把手按在有病的人身上，那些人就沒有病了」。

κάμηλος

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

4.30 動物 動物 大型四足哺乳動物；有單峰駱駝和雙峰駱駝之分，拉丁語學名分別為：Camelus dromedarius 和 Camelus bactrianus；雙峰駝可高達兩米；單峰駝體型較大，一律為淺黃褐色；雙峰駝顏色較深；適合在沙漠地區生活；駝峰能儲存多餘的食物，可以行走長時間也不用喝水；能在乾旱地區作長途旅行；被人乘騎，也用來運載重物和拉車；駱駝毛可以織成布，用於製作帳篷或外袍；奶可作食物和飲品；是財富和商業的象徵 駱駝 ὁ Ἰωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘John wore a garment of camel's hair’  「這約翰身穿駱駝毛的衣服」 (太 3:4) εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「駱駝穿過針眼……還容易」 (太 19:24) 在大多數不知道駱駝的地方，人們都會從主流語言中借用「駱駝」這個詞彙。在另一些情況下，人們可能採用描述性的短語。例如，在帝汶，一開始提議的兩種表達方式是「背彎的馬」和「長腿的馬」，但最後確定使用一種更令人滿意的譯法：「沙漠之馬」。在許多語言中，駱駝被簡單地稱為「有肉峰的大型動物」。然而，在許多情況下，在詞彙表中對駱駝進行描述可能會很有用。 翻譯施洗約翰所穿的駱駝毛衣服時，會出現兩個問題。首先，在翻譯短語「駱駝毛的衣服」時，需要指明的是，這件衣服是用駱駝毛織成的布做的，不是用整張皮做的，也不是用駱駝毛粘在施洗約翰身上。其次，譯詞必須顯示這件駱駝毛的衣服是一件粗糙的衣服，因為在許多語言中，「駱駝毛大衣」等表達方式指的是昂貴的、奢侈的衣服。另參6.216。

κάμινος

(1)

ου＜陰＞

(a)

7.73 建造物 其他建造物 用於熔煉礦石和燒製陶瓷器皿的建築 火爐；窯 οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ ὡς ἐν καμίνῳ πεπυρωμένης  ‘his feet were like polished brass that had been refined in a furnace’  「雙腳好像在爐中鍛鍊得發亮的銅」 (啟 1:15) 在 太 13:42 和 太 13:50 中，κάμινος 用來比喻地獄。 翻譯 κάμινος 時，重點應放在極高的溫度，而不是具體的建築類型。

καμμύω

(1)

(a)

27.50 學習 願意學習 ［參ὀφθαλμός］ καμμύω τοὺς ὀφθαλμούς  （習語，直譯：閉上眼睛）不願意學習和公正地評價某事物 拒絕學習；拒絕承認 τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν· μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς  ‘they have closed their eyes; otherwise, their eyes would see’  「閉上了眼睛，免得自己眼睛看見」 (徒 28:27) 在一些語言中，直譯「閉上眼睛」會有問題，因為讀者可能會按嚴格的字面意義來理解，或把它理解為死亡。

κάμνω

(1)

(a)

23.142 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 生病的，可能暗示疲憊不堪或日漸衰弱、消瘦 生病的；病重的 ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα  ‘prayer made in faith will make the sick man well’  「出於信心的祈禱必能救那病人」 (雅 5:15) 就像表達健康和活力的情況一樣，有些語言可能需要具體指明疾病或軟弱的性質。經文的上下文往往會提供線索，但在沒有線索的情況下，翻譯者就需要盡量採用廣義的詞彙了。

(b)

25.291 態度及情感 沮喪 ［參ψυχή］ κάμνω τῇ ψυχῇ  （習語，直譯：精神疲憊）逐漸失去完成某個目標的動力 疲倦灰心；氣餒；厭倦 μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν ἐκλυόμενοι  ‘do not let yourselves become discouraged or give up’  「你們不要灰心喪志。」 (來 12:3)

κάμπτω

(1)

(a)

53.61 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參γόνυ］ κάμπτω τὸ γόνυ  （閃族習語，直譯：膝蓋彎曲，或：屈膝）屈膝跪拜以表示宗教上的虔誠 1 敬拜；屈膝；跪拜 ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ  ‘every knee will bow to me’ or ‘everyone will worship me’  「萬膝必向我跪拜」或「人人要敬拜我」 (羅 14:11)

____________________________________________________

1 習語κάμπτω τὸ γόνυ也可以解作τὸ γόνυ的轉喻（換句話說，「膝蓋」代指「人」）。因此，κάμπτω「彎曲」或「彎腰」就可以解作「敬拜」。

κἄν

(1)

καί + ἐάν

(a)

89.73 關係 讓步 表示加強語氣的讓步 即使；雖然 Κἂν ἐγὼ μαρτυρῶ περὶ ἐμαυτοῦ, ἀληθής ἐστιν ἡ μαρτυρία μου  ‘even if I do testify on my own behalf, what I say is true’  「即使我為自己作見證，我的見證還是真的」 (約 8:14) ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται  ‘whoever believes in me will live even though he dies’  「信我的人雖然死了，也必復活。」 (約 11:25)

Κανά

(1)

＜陰＞

(a)

93.494 人名及地名 地名 位於加利利的一個城 《和》迦拿；《現》迦拿城；《思》加納

Καναναῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.88 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ζηλωτής］ 某個猶太民族主義群體的成員，該群體尋求脫離羅馬統治而獨立 奮銳黨；激進黨；熱心派；民族主義者 Σίμων ὁ Καναναῖος καὶ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης  ‘Simon the Zealot and Judas Iscariot’  「激進黨的西門，還有……加略人猶大」 (太 10:4) 路 6:15 中的 ζηλωτής 和 太 10:4 中的 Καναναῖος 這兩個詞的作用，可能不是指一個屬於某一猶太民族主義黨派的人（某些學者認為這樣的黨派那時可能還未形成），而只是指一個熱心追求民族獨立的人（見 ζηλωτής [a]「狂熱者、熱心的人」25.77）。因此，人們可以稱西門為「愛國者西門」（同樣適用於 徒 1:13，那是唯一再出現 ζηλωτής [b] 的經文）。如果採取某些翻譯者的建議，把 ζηλωτής[b] 翻譯為「武裝起義者」或「游擊戰士」，那就是把一些超出該詞應有的明確含義強加進去。

Κανδάκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

37.77 控制，管理 管理，統治 埃塞俄比亞女王的頭銜 1 甘大基；埃塞俄比亞女王的統稱 δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων  ‘an official of the Candace, queen of Ethiopia’  「在埃塞俄比亞女王甘大基的手下」 (徒 8:27) 關於 Κανδάκη 在 徒 8:27 中的另一個解釋，見 93.209。另見 37.68。

(b)

93.209 人名及地名 人名 有人認為這是埃塞俄比亞女王的名字，但參看 37.77 甘大基；《和》干大基；《思》甘達刻

____________________________________________________

1 Κανδάκη可能會被埃塞俄比亞以外的人解作專有名稱。

κανών

(1)

όνος＜陽＞

(a)

33.335 溝通 法律，規則，條例 涉及行為標準的規則 規則；原則 ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν  ‘as many as follow this rule’  「所有遵循這準則而行的人」 (加 6:16)

(b)

80.2 空間 空間，地方 從地理上和功能上來界定的活動區域 地區；範圍；界限 οὐκ ἐν ἀλλοτρίῳ κανόνι εἰς τὰ ἕτοιμα καυχήσασθαι  ‘and shall not have to boast of work already done in another persons area’  「別人在他範圍內完成的工作，我們不會拿來誇口。」 (林後 10:16)

καπηλεύω

(1)

(a)

57.202 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 從事零售買賣，有欺騙和貪婪的含意 為得利而叫賣；兜售謀利；強行推銷 οὐ γάρ ἐσμεν ὡς οἱ πολλοὶ καπηλεύοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘we are not like so many others who peddle God's message’  「我們不像許多人，把上帝的道當商品販賣」 (林後 2:17)

καπνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.37 地理物體及特徵 大氣的物體 燃燒物質時釋放出來的可見氣體和粒子，外觀從白色到黑色不等，且會上升到空中 煙 ἀνέβη καπνὸς ἐκ τοῦ φρέατος ὡς καπνὸς καμίνου μεγάλης  ‘smoke poured out of it, like the smoke from a great furnace’  「就有煙從洞裡往上冒出，好像大火爐的煙」 (啟 9:2)

Καππαδοκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.495 人名及地名 地名 小亞細亞內陸的一個省 加帕多家；《思》卡帕多細雅

καρδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

26.3 心理官能 （καρδία「心」的引申喻意，本義沒有出現在《新約》中）一個人心理生活各個方面的成因來源，但特別強調思想方面 1 心；內心；心裡；心意；心志 Ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου  ‘you shall love the Lord your God with your whole heart’  「你要全心……愛主你的上帝」 (太 22:37) κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς  ‘because of your stubbornness and your unrepentant heart, you are storing up wrath against yourself for the day of wrath’  「你竟放任你剛硬不悔改的心，為自己累積憤怒！」 (羅 2:5) τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται  ‘the secret thoughts of his heart will be brought into the open’  「他心裡的隱情被顯露出來」 (林前 14:25) ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ  ‘each person (should give) what he has decided in his heart’  「每一個人都應該按照自己的心願」 (林後 9:7) καρδία[a] 往往可以根據緊接的上下文，使用多個不同的詞彙來翻譯，例如：「心智」、「意圖」、「目的」或「慾望」。在許多語言中，大概不能使用意為「心臟」的詞彙，因為該詞在意義上可能不適合做比喻延伸。很多時候，καρδία 的對等譯詞是「肝」，但是在一些語言中是「腹」或「腸」。

(b)

83.14 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 （καρδία 「心」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）較大區域之內很深處的位置 深處；內部深處 ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας  ‘three days and nights in the depths of the earth’ or ‘... far within the earth’  「在地的深處三天三夜」或「在地裡面……」 (太 12:40)

(c)

25.281 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參κατανύσσομαι］ κατανύσσομαι τὴν καρδίαν  （習語，直譯：刺穿心臟）經歷劇烈的情緒痛苦，暗示同時有憂慮和遺憾 受到極大的困擾；極度苦惱 Ἀκούσαντες δὲ κατενύγησαν τὴν καρδίαν  ‘when they heard this, they were deeply troubled’  「眾人聽見這話，覺得扎心」 (徒 2:37)

(d)

25.166 態度及情感 勇氣，膽量 ［參πείθω］ πείθω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：說服內心）在可能引起沮喪或恐懼的處境中表現出安心和確信 有信心；放心；安心 καὶ ἔμπροσθεν αὐτοῦ πείσομεν τὴν καρδίαν ἡμῶν  ‘and we will be confident in his presence’  「我們在上帝面前可以安心」 (約壹 3:19)

(e)

27.53 學習 願意學習 ［參πηρόω］ πηρόω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：使心臟殘廢）使人不願意學習 封閉人的頭腦；使人無法學習 πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν  ‘he has made their hearts unable to learn’  「他使他們的心無法學習」（GNT3c-經文校勘欄） (約 12:40) 這是一個異文，只出現在：πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν「他使他們的心不能學習」（約 12:40）（校勘欄）。

(f)

25.53 態度及情感 愛，情感，同情 ［參πλατύνω］ πλατύνω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：擴闊心胸）表明自己喜愛某人 表示喜愛；敞開心扉 ἡ καρδία ἡμῶν πεπλάτυνται  ‘our heart is open’  「我們的心是敞開的。」 (林後 6:11)

(g)

30.29 思考 思考，思想 ［參βάλλω, πληρόω］ πληρόω τὴν καρδίαν, βάλλω εἰς τὴν καρδίαν  （習語，直譯：充滿心裡，和：投進心裡）使某人用特定的方式來思考，通常作為引入某種行為的手段 使認為；填滿內心；使決定 ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑμῶν τὴν καρδίαν  ‘grief has caused you to think as you do’  「你們心裡竟充滿憂愁。」 (約 16:6) διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ Σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ...;  ‘why did Satan cause you to think as you did so as to lie to the Holy Spirit?’  「為什麼撒但充滿了你的心，使你欺騙聖靈」 (徒 5:3)

(h)

88.31 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ῥαντίζω］ ῥαντίζομαι τὴν καρδίαν  （習語，直譯：心裡面被噴灑）得以潔淨脫離道德上的敗壞 使自己的心清潔；內心得以潔淨；清潔的 ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς  ‘to have hearts purified from a guilty conscience’  「已經蒙潔淨、無虧的良心」 (來 10:22)

(i)

25.282 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參συνθρύπτω］ συνθρύπτω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：使人心碎）引起極大的悲痛和憂傷 使傷心；使人心碎 Τί ποιεῖτε κλαίοντες καὶ συνθρύπτοντές μου τὴν καρδίαν;  ‘what are you doing, crying and breaking my heart?’  「你們為什麼這樣痛哭，使我心碎呢？」 (徒 21:13) 翻譯者很難直譯習語 συνθρύπτω τὴν καρδίαν。很多時候，可以把「使某人心碎」表達為「使某人哭泣」。在一些語言中，甚至可以表達為「使某人的心哭泣」。

(j)

30.76 思考 決定，作出結論 ［參πνεῦμα, τίθημι］ τίθημι ἐν τῇ καρδίᾳ  （習語，直譯：放在心中）把信息存記在頭腦中，暗示該信息是有價值的 珍藏在心裡；視為珍貴的東西儲存在心裡；下定決心；決定 θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι  ‘decide not to plan ahead of time how you will defend yourselves’  「你們要拿定主意，不必事先考慮怎樣為自己申訴」 (路 21:14) τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγμα τοῦτο;  ‘why, then, did you make up your mind that you would do such a thing?’  「你為什麼存心做這樣的事呢」 (徒 5:4)

____________________________________________________

1 在英語中，heart（「心」）一詞的重點是在生活的情感方面，但是在希臘文新約中，重點更是在思想的結果，特別是考慮到καρδία與希伯來詞leb之間的關係，leb一詞雖然字面意為「心」，但卻主要指心智。

καρδιογνώστης

(1)

ου＜陽＞

(a)

28.12 知道 知道 （直譯：知道心裡面的事）知道別人想法的人 知道人心的人；能洞察人心裡所想的人；洞察人心的 Σὺ κύριε καρδιογνῶστα πάντων  ‘Lord, you know the hearts of all’  「主啊，你知道萬人的心」 (徒 1:24) 有些語言可以把 徒 1:24 中的這個短語譯成：「主啊，你知道萬人所想的」。

καρπός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

3.33 植物 植物的果實部分 任何植物的果實部分，包括穀粒和多汁的果子 果子，果實 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every good tree produces good fruit’  「凡好樹都結好果子」 (太 7:17) 許多語言都會把不同類型的果實加以區分。有一種常見的區分方法把果實分成 4 種：(1) 堅果；(2) 穀粒；(3) 包著種子的多肉水果（這是出現 καρπός[a] 一詞的經文中主要提及的果實類型），以及 (4) 裡面沒有明顯可見之種子的果實，比如香蕉。在每一種情況下，翻譯者都必須根據上下文選擇合適的詞彙。

(b)

43.15 農耕 收成的農作物 收成；農作物；莊稼；果實；穀物 ὁ θερίζων μισθὸν λαμβάνει καὶ συνάγει καρπὸν  ‘he who reaps is being paid, and he gathers the harvest’  「收割的人得到報賞……積聚果實」 (約 4:36)

(c)

42.13 執行，從事 做，執行 （καρπός[1]「果子」3.33 的引申喻意）所做的事的自然结果 行為；活動；行為的結果 ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς  ‘you may know these people by the results of their deeds’ or ‘... the results of what they do’  「憑著他們的果子就可以認出他們來」或「憑著他們所做事情的結果……」 (太 7:16)

(d)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν βλαστάνω  （植物）結出果實或種子1 結果子；生產果實；生產種子；有出產 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「結不出果實」或「結不出穀物」或「結不出什麼」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「長出百倍的穀物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (約 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土產」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都結果子」 (啟 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (啟 22:2)

(e)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν δίδωμι, καρπὸν ἀποδίδωμι  生產果實或種子1 結果子；生產果實；生產種子；有出產 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「結不出果實」或「結不出穀物」或「結不出什麼」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「長出百倍的穀物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (約 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土產」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都結果子」 (啟 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (啟 22:2)

(f)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν φέρω  生產果實或種子1 結果子；生產果實；生產種子；有出產 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「結不出果實」或「結不出穀物」或「結不出什麼」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「長出百倍的穀物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (約 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土產」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都結果子」 (啟 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (啟 22:2)

(g)

23.200 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 καρπὸς παραδίδωσι  （習語，直譯：果實產生）果實成熟，標誌著要開始收割 農作物成熟了；果實成熟了；收割的季節到了 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘and when the harvest is ripe, (the man) starts working with his sickle’  「農作物成熟，他立刻用鐮刀收割」 (可 4:29)

(h)

10.38 親屬關係用語 不同代的親屬關係 καρπὸς τῆς κοιλίας  （習語，直譯：腹中的果子）一個婦人的孩子 孩子；胎兒 εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου  ‘blessed is your child’  「你所懷的胎也是有福的！」 (路 1:42)

(i)

10.34 親屬關係用語 不同代的親屬關係 καρπὸς τῆς ὀσφύος  （習語，直譯：生殖器的果實）後裔，作為男性角色在生殖過程中的結果 後裔 ὅρκῳ ὤμοσεν αὐτῷ ὁ θεὸς ἐκ καρποῦ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ καθίσαι ἐπὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ  ‘God had sworn him an oath to make one of his descendants succeed him on the throne’  「上帝曾向他起誓，要從他的後裔中立一位坐在他的寶座上。」 (徒 2:30) 見 8.43。

(j)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ ποιέω καρπόν  生產果實或種子1 結果子；生產果實；生產種子；有出產 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「結不出果實」或「結不出穀物」或「結不出什麼」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「長出百倍的穀物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (約 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土產」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都結果子」 (啟 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (啟 22:2)

(k)

13.86 是，變成，存在，發生 存在 ［參καρποφορέω, ποιέω］ ποιέω καρπόν  （習語，直譯：結果子）導致結果存在 產生結果 ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς μετανοίας  ‘therefore produce results worthy of repentance’ or ‘do that which shows that you have turned from your sins’  「那麼，就結出與悔改相稱的果子來吧」或「要用行為證明你們已經悔改。」 (太 3:8)

____________________________________________________

1 在語義分析上，我們可以為βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一個非常一般性的意思，按此，所組成的詞組就算為語義內向（semantically endocentric），其意思可以從組成的字詞構建出來。然而，較為合適的處理，是把它們看作「低級習語」（只有很低程度的固定性），當中的領頭字詞具有特定意思。

Κάρπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.210 人名及地名 人名 保羅的朋友，特羅亞的基督徒 加布；《思》卡爾頗

καρποφορέω

(1)

(a)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, ποιέω, φέρω, φέρω］ （植物）結出果實或種子 1 結果子；結出果實；結出種子；有出產 ὁ δὲ ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς, ... ὃς δὴ καρποφορεῖ  ‘the seed sown in the good soil ... indeed bears fruit’  「撒在好土裡的……結了果實」 (太 13:23)

(b)

13.86 是，變成，存在，發生 存在 ［參καρπός, ποιέω］ 導致結果的存在 產生結果 ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ καρποφοροῦντες  ‘producing all kinds of good deeds’  「結出各種美好的果子」 (西 1:10)

____________________________________________________

1 在語義分析上，我們可以為βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一個非常一般性的意思，按此，所組成的詞組就算為語義內向（semantically endocentric），其意思可以從組成的字詞構建出來。然而，較為合適的處理，是把它們看作「低級習語」（只有很低程度的固定性），當中的領頭字詞具有特定意思。

καρποφόρος

(1)

ον

(a)

23.201 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 （καρποφορέω[a]「結出種子」23.199 的衍生詞）結出種子的或出產農作物的 收成多的；豐收的 οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ καιροὺς καρποφόρους  ‘he gives you rain from heaven and fruitful seasons’  「從天上賜給你們雨水和豐收的季節」 (徒 14:17) 某些語言可以把「豐收的季節」譯成「莊稼成熟的季節」，甚至是「一年中有充足食物的時候」。

καρτερέω

(1)

(a)

25.178 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 繼續堅持任何事業或狀態 恆心忍耐；堅持到底；堅忍到底 τὸν γὰρ ἀόρατον ὡς ὁρῶν ἐκαρτέρησεν  ‘he persevered as if he saw him who is invisible’  「他恆心忍耐，如同看見那不能看見的」 (來 11:27)

Καρυῶτος

(1)

(a)

93.496 人名及地名 地名 猶大南部的一個地方（約 6:71，GNT3c-校勘欄；約 13:2，校勘欄） （音譯）加略

κάρφος

(1)

ους＜中＞

(a)

3.66 植物 木材及木製品 木頭、穀殼，甚或是稻草的碎屑 刺；木屑 τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου  ‘why do you see the speck in your brothers eye’  「為什麼看見你弟兄眼中有刺」 (太 7:3)

κατά

(1)

(a)

84.21 空間的延伸 向目標延伸 延伸至某個目標，通常向下 下；低至；向下 Λευίτης [γενόμενος] κατὰ τὸν τόπον  ‘a Levite, coming down to the place’  「有一個利未人來到那裡」 (路 10:32) 從耶路撒冷到耶利哥的道路（路 10:32）是下坡路。

(b)

84.30 空間的延伸 沿路徑延伸 沿著小路或道路延伸，暗示移動 沿著 μηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάσησθε  ‘don't (stop to) greet anyone on the road’  「不要在路上問候任何人」 (路 10:4) ἐνέδραν ποιοῦντες ἀνελεῖν αὐτὸν κατὰ τὴν ὁδόν  ‘they made a plot to kill him on the way’ (徒 25:3) ἡμέρας μέσης κατὰ τὴν ὁδὸν  ‘it was along the road at midday’  「就在中午的時候，在路上」 (徒 26:13)

(c)

84.31 空間的延伸 沿路徑延伸 在整個區域內，沿著各個方向延伸 遍及 ἀπῆλθεν καθ᾽ ὅλην τὴν πόλιν  ‘he went throughout the entire city’  「走遍全城」 (路 8:39) γνωστὸν δὲ ἐγένετο καθ᾽ ὅλης τῆς Ἰόππης  ‘it became known throughout Joppa’  「這事傳遍了約帕」 (徒 9:42)

(d)

83.45 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 一個物體的位置，它正朝向某個特定方向 面向；朝向 πορεύου κατὰ μεσημβρίαν  ‘go toward the south’  「向南走」 (徒 8:26) λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor of Crete facing toward the southwest and northwest’  「克里特的一個港口，一面朝西南，一面朝西北」 (徒 27:12) κατὰ σκοπὸν διώκω  ‘I run straight toward the goal’  「向著標竿直跑」 (腓 3:14) 關於 κατὰ σκοπὸν διώκω（腓 3:14）作為習語的解釋，見 89.56。

(e)

83.12 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 分佈在整個區域或者位於若干物體之中的多個位置1 遍及；在……中 διήρχοντο κατὰ τὰς κώμας εὐαγγελιζόμενοι  ‘they travelled throughout the villages, preaching the good news’  「走遍各村鎮傳福音」 (路 9:6) Ἡ μὲν οὖν ἐκκλησία καθ᾽ ὅλης τῆς Ἰουδαίας καὶ Γαλιλαίας καὶ Σαμαρείας  ‘the church throughout all of Judea, Galilee, and Samaria’  「猶太、加利利、撒瑪利亞各處的教會」 (徒 9:31) τοὺς κατὰ τὰ ἔθνη πάντας Ἰουδαίους  ‘all the Jews who are among the Gentiles’  「所有在外邦的猶太人」 (徒 21:21)

(f)

83.44 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參ἄντικρυς］ 正對面的一個位置，暗示中間有段距離 在對面；離開岸 τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν διαπλεύσαντες  ‘we crossed over the sea off Cilicia and Pamphylia’  「渡過了基利家、旁非利亞一帶的海面」 (徒 27:5b) γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον  ‘we arrived off Cnidus’  「我們……來到革尼土的對面」 (徒 27:7)

(g)

67.33 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐκ, ἐν, ἐπί, καθώς］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點同時發生或重疊 3 當……；在……的時候 κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘at the time of the testing in the desert’  「在曠野受試探之日」 (來 3:8)

(h)

67.35 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參περί］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點近乎同時 大約 Κατὰ δὲ τὸ μεσονύκτιον Παῦλος καὶ Σιλᾶς προσευχόμενοι ὕμνουν τὸν θεόν  ‘about midnight Paul and Silas were praying and singing hymns to God’  「約在半夜，保羅和西拉正在禱告，唱詩讚美上帝」 (徒 16:25)

(i)

90.29 語意格 起誓保證的參與者 （帶所有格）用於標記超自然的人物或力量，人們為了保證誓言得以履行而向其呼求 藉；奉……之名 Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος  ‘I adjure you by the living God’ or ‘I put you under oath to the living God’  「我指著永生上帝命令你起誓」或「我命令你指著永生的上帝起誓」 (太 26:63) ὤμοσεν καθ᾽ ἑαυτοῦ  ‘he swore by himself’  「指著自己起誓」 (來 6:13) 根據上下文，有些語言可能需要相當具體地指明所起的誓，與為了保證誓言得以履行而呼求的超自然力量，兩者之間存在的關係。例如，在起誓證明某事是真實的時候，恰當的翻譯可能是：「我起誓這是真的，但如果這不是真的，我呼求上帝懲罰我」；如果所起的誓牽涉一個承諾，恰當的翻譯可能是：「我承諾會做這事，但如果我沒有做，願上帝懲罰我」。

(j)

90.31 語意格 反對 （帶所有格）用於標記對抗，可能暗指敵對 反對；與……衝突 καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν  ‘and speak all kinds of evil against you’  「說各樣壞話毀謗你們」 (太 5:11) οἵτινες ἐνεφάνισαν τῷ ἡγεμόνι κατὰ τοῦ Παύλου  ‘who appeared before the governor (with accusations) against Paul’  「在總督面前控告保羅」 (徒 24:1) ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον  ‘cancelling the record against us’  「塗去了在律例上所寫、敵對我們的字據」 (西 2:14) στρατεύονται κατὰ τῆς ψυχῆς  ‘they fight against the soul’  「與靈魂爭戰」 (彼前 2:11)

(k)

89.8 關係 涉及對應的關係（同構關係） 表示一種關係，涉及過程的相似性 按照；關於 καὶ τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ  ‘and then he will reward each person in accordance with his deeds’  「那時候，他要照各人的行為報應各人。」 (太 16:27) ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωϋσέως  ‘when the days of their purification had been completed in accordance with the Law of Moses’  「按摩西律法滿了潔淨的日子」 (路 2:22)

(l)

89.90 關係 分佈 表示分佈關係，無論是地點、時間或數字 遍及；從……到……；……之後 καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ σεισμοὶ κατὰ τόπους  ‘there will be famines and earthquakes in place after place’  「多處必有饑荒、地震」 (太 24:7) καθ᾽ ἡμέραν ἐν τῷ ἱερῷ ἐκαθεζόμην διδάσκων  ‘day after day I sat in the Temple teaching’  「我天天坐在聖殿裡教導人」 (太 26:55) ἤρξαντο λυπεῖσθαι καὶ λέγειν αὐτῷ εἷς κατὰ εἷς  ‘they began to be sad and say to him, one after another’  「他們就憂愁起來，一個個地問他」 (可 14:19) Καὶ ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ᾽ ἔτος εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘and his parents went to Jerusalem year after year’  「耶穌的父母每年都上耶路撒冷」 (路 2:41) Σαῦλος δὲ ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν κατὰ τοὺς οἴκους εἰσπορευόμενος  ‘Saul was trying to destroy the church by going from house to house’  「羅卻殘害教會，挨家挨戶地進去」 (徒 8:3)

(m)

89.4 關係 具體說明 表示一個與其他事物有關係的特定要素 關於；就……來說 τοῦ γενομένου ἐκ σπέρματος Δαυὶδ κατὰ σάρκα  ‘with regard to his body (or with regard to his physical nature ...), being of the lineage of David’  「按肉體說，是從大衛後裔生的」 (羅 1:3)

(n)

89.113 關係 關聯 表示聯合，牽涉共同的、文化的或種族的元素 在……中（但通常用所謂的所有格形式來表達） ὡς καί τινες τῶν καθ᾽ ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν  ‘as even some of your poets have said’  「正如你們中間的一些詩人也曾經說過」 (徒 17:28) μάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ Ἰουδαίους ἐθῶν τε καὶ ζητημάτων  ‘particularly because you know all the customs of the Jews and the disputes’  「慶幸的是你熟悉猶太人的規矩和他們的爭論」 (徒 26:3)

(o)

70.4 實在的，不實在的 κατὰ ἀλήθειαν  （習語，直譯：按照事實）形容是一個真實的事件或狀態 4 事實上；實際上；按實情 τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ ἐστιν κατὰ ἀλήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας  ‘the judgment of God is upon those who actually did such things’  「上帝審判做這種事的人」 (羅 2:2)

(p)

28.67 知道 可知的 ［參ἴδιος］ κατ’ ἰδίαν  （習語，直譯：根據那不公開的）發生在私下場合的，意思是不公開的 5 私下；暗暗地 κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘and in private with the leaders’ (加 2:2) κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘and in private with the leaders’  「私下會見那些領袖」 (加 2:2)

(q)

83.34 空間的位置 在前面，面對面，在後面 κατ᾽ ὀφθαλμούς, κατὰ πρόσωπον  （習語，直譯分別是：根據眼睛，和：根據面部）某個物體前面的位置，有直接看到的含意 在……前面；在……之前；面對；在……面前 ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν  ‘which you prepared in the presence of all peoples’ (路 2:31) οἷς κατ᾽ ὀφθαλμοὺς Ἰησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐσταυρωμένος  ‘before whom Jesus Christ was depicted as crucified’  「被釘十字架的耶穌基督……被描繪在你們眼前?」 (加 3:1)

(r)

78.22 程度 多，少（正負程度） ［參βάθος, βαθύς］ κατὰ βάθους  （習語，直譯：根據深度）在程度量表上的一個極端點 極其；極大；非常；多麼 ἡ κατὰ βάθους πτωχεία αὐτῶν  ‘even though they were extremely poor’  「雖然他們極度貧乏」 (林後 8:2)

(s)

49.16 涉及衣著及裝飾的活動 κατὰ κεφαλῆς ἔχω  （習語，直譯：從頭部向下）用遮蓋物蓋住頭部 蒙著頭；蓋著頭 πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων  ‘any man who prays or prophesies with his head covered’  「凡男人禱告或講道，若蒙著頭」 (林前 11:4)

(t)

56.10 法庭及法律程序 起訴 κατὰ λόγον ἀνέχομαι  （習語，直譯：按照控罪來接受）受理對某人的控告，進行司法審查 法庭受理控告；受理控告作出審判 κατὰ λόγον ἂν ἀνεσχόμην ὑμῶν  ‘I would formally accept your complaint’  「我就正式接受你們的申訴」 (徒 18:14) 徒 18:14 中的 κατὰ λόγον ἀνέχομαι 也可以不當做習語來理解，而是理解為「合理地忍耐」的意思。見 25.171 和 89.18。

(u)

63.16 整體，聯合，部分，分開 部分 κατὰ μέρος  （習語，直譯：按照一個部分）形容某個活動是一部分一部分地進行的 詳細地；一個接著一個 περὶ ὧν οὐκ ἔστιν νῦν λέγειν κατὰ μέρος  ‘there is now no time to speak of these matters in detail’  「有關這一切我現在不能一一細說。」 (來 9:5)

(v)

58.51 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 ［參μόνος］ κατὰ μόνας  （習語，直譯：遍及唯一的地方）在一個地方是某個種類的唯一一個 單獨；獨自 Καὶ ὅτε ἐγένετο κατὰ μόνας  ‘and when he was alone’  「耶穌獨自一人的時候」 (可 4:10) Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν προσευχόμενον κατὰ μόνας συνῆσαν αὐτῷ οἱ μαθηταί  ‘and it happened that while he was praying alone, the disciples came to him’  「耶穌單獨一個人在禱告，門徒們來見他」 (路 9:18)

(w)

83.38 空間的位置 在前面，面對面，在後面 κατὰ πρόσωπον  （習語，直譯：根據面部）一個人面對另一人時所處的位置，可能有也可能沒有敵對的含意 面對面；親自；當面 πρὶν ἢ ὁ κατηγορούμενος κατὰ πρόσωπον ἔχοι τοὺς κατηγόρους  ‘before he has met his accusers face to face’  「還沒有和原告當面對質」 (徒 25:16) ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν ταπεινὸς ἐν ὑμῖν  ‘(I) who am mild when with you in person’  「與你們見面的時候是溫和的」 (林後 10:1) κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην  ‘I opposed him to his face’  「我就當面反對他」 (加 2:11)

(x)

89.56 關係 目的 κατὰ σκοπὸν διώκω  （習語，直譯：追求一個目標，奔向一個目標）積極地實現某個目標 努力實現……的目標 κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον  ‘I press toward the goal for the prize’ or ‘I strive for the purpose of the prize’  「我向著目標直奔，為要得到獎賞」 (腓 3:14)

(y)

31.31 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參πρόσωπον］ τὰ κατὰ πρόσωπον  （習語，直譯：根據臉上看的那些東西）看起來的樣子 外觀；事物看起來的樣子 Τὰ κατὰ πρόσωπον βλέπετε  ‘you look at outward appearances’  「你們只看事情的外表。」 (林後 10:7)

____________________________________________________

1 κατά[e]的意思與μέσος[a]、ἀνὰ μέσον[a]、ἐντός[a]、εν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]和παρά[b]（83.9）不同，κατά[e]的焦點是在分佈而不是包含在任何限定的區域或集合中。

2 在徒 27:5，κατά可能是指與海岸平行的位置，可能涉及某種延伸。

3 詞彙組κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]與詞彙組πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意義區別基本上是在類別意義方面，但也可能存在一些微妙的修辭差異。

4 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

5 κατ ἰδίαν可以理解為主要指背景，意思是說，「沒有其他人在場」，但是在某些上下文中，焦點似乎從背景轉移到事實，就是這些事件的發生不為公眾所知。因此，在具體的上下文中，κατ ἰδίαν可以譯為「別人不知道」或「其他人不在場」。

καταβαίνω

(1)

(a)

15.107 線性運動 下來／下去，下降 ［參κατέρχομαι］ 向下移動，不管坡度如何 下去；下到 κατέβη ἡ βροχὴ  ‘the rain descended’  「雨打」 (太 7:25) καταβὰς ἀπὸ τοῦ πλοίου [ὁ] Πέτρος περιεπάτησεν ἐπὶ τὰ ὕδατα  ‘Peter got out of the boat and walked on the water’  「彼得就從船上下去」 (太 14:29) οἱ γραμματεῖς οἱ ἀπὸ Ἱεροσολύμων καταβάντες  ‘some of the teachers of the Law who had come down from Jerusalem’  「從耶路撒冷下來的文士」 (可 3:22) καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων  ‘it comes down from the Father of lights’  「從眾光之父那裡降下來的」 (雅 1:17) 許多語言都有一系列表達「下去」或「下降」的詞彙，採用哪一個詞要視乎某人或某物下降的坡度和速度而定。根據下降的範圍，可能還有其他不同的詞彙。降雨會被視為廣泛的下降，而離開小船走進水裡會被視為範圍十分有限的下降。 當然，向下移動可能不單涉及物體的移動，例如：οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη「這樣的智慧不是從上頭來的」（雅 3:15）。由於 雅 3:15 中的 ἄνωθεν 代表上帝，因此可能需要把這個句子調整為：「這樣的智慧不是從上帝來的」，或「上帝不是這種智慧的源頭」。

καταβάλλω  (καταβάλλομαι)

(1)

(a)

19.10 物理的衝擊力 擊打，撞擊 足夠衝擊力的擊打或撞擊把物件擊倒 打倒；擊倒 καταβαλλόμενοι ἀλλ᾽ οὐκ ἀπολλύμενοι  ‘though we get knocked down at times, we are not destroyed’  「擊倒在地，卻不致滅亡。」 (林後 4:9) 林後 4:9 中的 καταβάλλω 也可以解釋為「嚴重受傷」（見 20.21）。

(b)

20.21 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 使某人遭受相當大的痛苦或傷害 嚴重受傷；使人遭受很大的痛苦 καταβαλλόμενοι ἀλλ᾽ οὐκ ἀπολλύμενοι  ‘though badly hurt at times, we are not destroyed’  「受致命重傷，卻沒有喪命。」 (林後 4:9) 林後 4:9 中的 καταβάλλω 可能應該理解為「打倒」（見 19.10）。

(c)

85.49 在空間存在 放置，安置 放下某物，有永久的含意 放下；奠定 μὴ πάλιν θεμέλιον καταβαλλόμενοι  ‘we should not lay again the foundation’  「不必再立根基」 (來 6:1a)

____________________________________________________

1 在來 6:1，καταβάλλομαι的語境當然是比喻性的。

καταβαπτίζω

(1)

(a)

53.31 宗教活動 淨化，潔淨 ［參βαπτίζω, βαπτισμός］ 洗滌（在某些情況下，可能會浸泡在水裡），為了使物件成為在禮儀上可接納的 洗濯；潔淨；洗浴；行洗淨禮 見 可 7:4 GNT3c-校勘欄。 在 可 7:4，βαπτίζω、καταβαπτίζω 和 βαπτισμός 與禮儀上的潔淨的確切關聯程度不詳，但是上下文似乎暗示與禮儀上的潔淨有關，特別是考慮到這種洗滌與一般猶太人，特別是法利賽人遵循的規條之間的關係。

καταβαρέω

(1)

(a)

22.26 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 由於過度的困難而使人負擔過重 使負擔過重；使過勞；造成過度的困難；拖累 ἐγὼ οὐ κατεβάρησα ὑμᾶς  ‘I did not overburden you’  「我也沒有成為你們的重擔。」 (林後 12:16) 在一些語言中，「造成過度的困難」或「使人負擔過重」的意思可以表達為：「給人造成的麻煩，比那人應該承受的更大」，或「造成超過恰當程度的痛苦」。

καταβαρύνω  (καταβαρύνομαι)

(1)

(a)

23.69 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參βαρέω, ὀφθαλμός］ ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι  （習語，直譯：他們的眼睛發沉）極度困倦欲睡 非常困倦；昏昏欲睡；睜不開眼睛 ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι  ‘they were exceedingly sleepy’  「他們十分疲倦」 (可 14:40) 在一些語言中，ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι（或 καταβαρυνόμενοι）的對等翻譯是「他們不能再保持眼睛睜開」，或是「他們不能趕走睡眠」。

κατάβασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.109 線性運動 下來／下去，下降 （καταβαίνω「下去；下到」15.107 的衍生詞）人向下行走的斜度或坡度 斜坡；下坡 Ἐγγίζοντος δὲ αὐτοῦ ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν  ‘he was already approaching the slope of the Mount of Olives’ or ‘he was already approaching the descent of the Mount of Olives’  「他走近橄欖山下坡處的時候」 (路 19:37) ἐγγίζοντος δὲ αὐτοῦ ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν 「他已經臨近橄欖山的斜坡」或「他已經臨近橄欖山的下坡路」路 19:37。第二個翻譯可以說出下山的方式，即「從橄欖山往下走的路」。

καταβιβάζω

(1)

(a)

15.108 線性運動 下來／下去，下降 使向下移動 帶領下去；使下去 ἕως ᾅδου καταβιβασθήσῃ  ‘you will be brought down to hell’ (太 11:23) ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου κατεβίβασαν Ἀλέξανδρον προβαλόντων αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων  ‘some of the crowd brought Alexander down, since he had been put forward by the Jews’ (徒 19:33) 這個詞只見於三處異文：ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου κατεβίβασαν Ἀλέξανδρον,προβαλόντων αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων「猶太人把亞歷山大往前推，群眾中有些人就把他帶下來」（徒 19:33）（校勘欄）；ἕως ᾅδου καταβιβασθήσω「你將下到陰間去」（太 11:23）（校勘欄）。另見 路 10:15（校勘欄）。

καταβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

42.37 執行，從事 製作，創造 創造，特指世界的創造，重點放在開始的階段 創造；創世；創立世界 κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου  ‘receive the kingdom which has been prepared for you since the creation of the world’  「承受那創世以來為你們所預備的國。」 (太 25:34)

(b)

23.49 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參συλλαμβάνω］ καταβολὴ σπέρματος  （習語，直譯：播種） 懷孕；懷胎 Πίστει καὶ αὐτὴ Σάρρα στεῖρα δύναμιν εἰς καταβολὴν σπέρματος ἔλαβεν  ‘by faith - Sarah herself was not able to conceive - she received the power to conceive’  「由於信心，雖然莎拉不孕，也過了生育的年齡，她仍然得到生育的能力」 (來 11:11) 許多語言用不同的方式來表達懷孕的過程：「開始變大」，「接受精子」，「讓孩子進來」，「停止流血」（指月經停止）等。 來 11:11 的這個表達涉及一些文本問題，許多學者認為，經文所指的不是撒拉懷孕，而是亞伯拉罕能夠成為父親（見英語譯本 TEV 和 NET）。

καταβραβεύω

(1)

(a)

30.121 思考 區別，評價，評斷 作為裁判去判斷某人不配領獎 取消資格；譴責；判斷為不配得獎；剝奪獎賞；喪失得獎的機會 μηδεὶς ὑμᾶς καταβραβευέτω  ‘let no one disqualify you’ or ‘let no one judge that you should not receive the prize’  「不要讓人奪去你的獎賞」或「不要讓任何人斷定你不配得獎」 (西 2:18)

καταγγελεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

33.205 溝通 通知，宣佈 （καταγγέλλω「宣告」33.204 的衍生詞）宣告的人 報信者；宣告的人；傳講的人 οἱ δέ, Ξένων δαιμονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι  ‘others (said), He seems to be a proclaimer of foreign gods’  「有的說：『他似乎是宣傳外邦鬼神的。』」 (徒 17:18)

καταγγέλλω

(1)

(a)

33.204 溝通 通知，宣佈 ［參ἐξαγγέλλω］ 宣告，焦點在於宣告或宣揚的範圍 1 宣揚；宣告；宣講；說出來 ἡ πίστις ὑμῶν καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ  ‘your faith is proclaimed in the whole world’  「你們的信德傳遍了天下。」 (羅 1:8)

____________________________________________________

1 καταγγέλλω或ἐξαγγέλλω是否應該譯為「傳道」基本上取決於上下文，換句話說，取決於所宣告或傳講的內容。

καταγελάω

(1)

(a)

33.410 溝通 嘲笑，戲弄 嘲弄或譏笑，但顯然也包括口頭的取笑 譏笑；嘲笑；取笑；嗤笑 κατεγέλων αὐτοῦ εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν  ‘they ridiculed him, knowing that she had died’  「他們知道她已經死了，就嘲笑耶穌。」 (路 8:53)

καταγινώσκω

(1)

(a)

30.118 思考 區別，評價，評斷 判斷某事是壞的 責備；指責 ἐὰν καταγινώσκῃ ἡμῶν ἡ καρδία  ‘if our hearts condemn us’ or ‘if our hearts say to us that we have done wrong’  「即使我們的心責備自己」或「即使我們的心責備告訴我們，說我們做錯了」 (約壹 3:20)

κατάγνυμι

(1)

(a)

19.35 物理的衝擊力 打破，衝破 打斷或粉碎僵硬的物件 折斷；打斷 κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει  ‘he will not break a crushed reed’  「壓傷的蘆葦，他不折斷」 (太 12:20) ἠρώτησαν τὸν Πιλᾶτον ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη  ‘they asked Pilate to allow them to break the legs of the men’  「求彼拉多叫人打斷他們的腿」 (約 19:31)

καταγράφω

(1)

(a)

33.63 溝通 書面語言 把東西寫下來 寫下來；記錄 τῷ δακτύλῳ κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘he wrote on the ground with his finger’  「用指頭在地上寫字」 (約 8:6) 在 約 8:6，καταγράφω 可以簡單解作耶穌在地上寫東西的姿勢，然而考慮到整個上下文，也可以將其解作寫下指控。

κατάγω  (κατάγομαι)

(1)

(a)

15.175 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參καθίστημι］ 帶領或送下去 帶領下去 ἐπιγνόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ κατήγαγον αὐτὸν εἰς Καισάρειαν  ‘when the Christian brothers found out about this, they brought him down to Caesarea’  「弟兄們知道了，就帶他下凱撒利亞」 (徒 9:30)

(b)

54.16 海上活動 使船隻靠岸 靠岸；攏岸 καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν  ‘they brought the boats onto the beach’  「他們把兩隻船靠了岸」 (路 5:11)

(c)

54.15 海上活動 （航海術語）乘船駛向岸邊 靠岸；攏岸 τῇ τε ἑτέρᾳ κατήχθημεν εἰς Σιδῶνα  ‘the next day we arrived at Sidon’  「第二天，我們到了西頓。」 (徒 27:3)

καταγωνίζομαι

(1)

(a)

39.52 敵意，衝突 征服 艱苦鬥爭後取得完全的勝利 征服；制服；戰勝 οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας  ‘by faith they conquered kingdoms’  「他們藉著信，制伏了敵國」 (來 11:33)

καταδέω

(1)

(a)

79.118 物體的特徵 包裹著 ［參ἐνειλέω, ἐντυλίσσω］ 用某物來纏繞或包圍一個物體，將其圍裹起來 包；裹；包裹；包紮；纏繞 προσελθὼν κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ  ‘he went over to him and bandaged his wounds’  「他上前……替他包紮」 (路 10:34)

κατάδηλος

(1)

ον

(a)

32.20 理解 容易理解或難於理解 指顯而易見，因此很容易理解 很容易理解；很明顯；非常明確 περισσότερον ἔτι κατάδηλόν ἐστιν  ‘the matter becomes very easy to understand’  「這件事就更加明顯了」 (來 7:15)

καταδικάζω

(1)

(a)

56.31 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις］ 判決某人確實有罪，因此要受刑罰 1 判罪；定罪；作出有罪判決；宣告有罪 οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους  ‘you would not condemn people who are not guilty’  「你們就不會把無辜的人定罪。」 (太 12:7)

____________________________________________________

1 詞彙組κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能與詞彙組καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一個詞彙組的焦點是在審判的過程而非判決，但是無法根據現有的新約上下文來確定這一點。

καταδίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

56.31 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參καταδικάζω, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις］ 判決某人確實有罪，因此要受刑罰 1 判罪；定罪；作出有罪判決；宣告有罪 αἰτούμενοι κατ᾽ αὐτοῦ καταδίκην  ‘they asked that he be condemned’  「要求定他的罪。」 (徒 25:15)

____________________________________________________

1 詞彙組κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能與詞彙組καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一個詞彙組的焦點是在審判的過程而非判決，但是無法根據現有的新約上下文來確定這一點。

καταδιώκω

(1)

(a)

27.43 學習 嘗試學習 通過努力地跟蹤或追蹤一個物體來了解它的位置 尋找；搜索；努力去尋找 κατεδίωξεν αὐτὸν Σίμων καὶ οἱ μετ᾽ αὐτοῦ  ‘but Simon and his companions went out diligently searching for him’  「西門和同伴出去找他」 (可 1:36)

καταδουλόω

(1)	δουλόω[a]的引申喻意：奴役 {D:87.82}

(a)

37.27 控制，管理 控制，限制 ［參δουλόω］ 控制某人，使這人屈從於自己的利益 控制；支配；使作奴僕；使某人屈從於；使受奴役 οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι ... ἵνα ἡμᾶς καταδουλώσουσιν  ‘these people have slipped in as spies ... in order to gain control over us’ or ‘... in order that they might make slaves of us’  「這些人像偵探似的混進來……為的是想奴役我們」或「……要使我們作奴隸」 (加 2:4)

καταδυναστεύω

(1)

(a)

22.22 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 ［參θραύω, συμπνίγω］ 給……造成嚴重的麻煩，暗示帶來可怕的後果，大概使狀態變得虛弱 造成嚴重的困難；欺壓；壓迫；壓制 καὶ ἰώμενος πάντας τοὺς καταδυναστευομένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου  ‘and healing all who were oppressed by the Devil’  「醫好凡被魔鬼壓制的人」 (徒 10:38)

κατάθεμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.474 溝通 祝福，詛咒 ［參ἀνάθεμα, κατάρα］ 被詛咒的事物 被詛咒的；可憎的 πᾶν κατάθεμα οὐκ ἔσται ἔτι  ‘there will no longer be anything which is accursed’  「醫好凡被魔鬼壓制的人」 (啟 22:3)

καταθεματίζω

(1)

(a)

33.472 溝通 祝福，詛咒 ［參ἀναθεματίζω］ 如果所說的不是真的，或沒有履行自己的承諾，就祈求神靈加害1 賭咒；詛咒 τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν  ‘then he began to curse and to swear’  「彼得就開始賭咒發誓」 (太 26:74) 見有關 可 14:71（ἀναθεματίζω 33.472）的討論。

____________________________________________________

1 καταθεματίζω的語氣可能比ἀναθεματίζω強烈，但是並不能根據現有的上下文來證明這一點。

καταισχύνω

(1)

(a)

25.194 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 使某人感到非常羞愧 羞辱；使丟臉；使覺得慚愧 τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τοὺς σοφούς  ‘God purposely chose what the world considers nonsense in order to put wise men to shame’  「上帝偏要揀選世人所認為愚拙的，來使聰明人羞愧」 (林前 1:27)

κατακαίω

(1)

(a)

14.66 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καταπίμπρημι］ 藉焚燒來毀掉物件 燒毀；燒掉；燒成灰燼 συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων  ‘they brought their books together and burned them in the presence of everyone’  「把他們的書拿來，當眾燒掉。」 (徒 19:19) 關於燃燒的詞彙，見 14.63 和 14.65 的註釋 。

κατακαλύπτω  (κατακαλύπτομαι)

(1)

(a)

49.16 涉及衣著及裝飾的活動 用遮蓋物蓋住頭部 蒙頭；蒙著頭；蓋著頭 εἰ γὰρ οὐ κατακαλύπτεται γυνή  ‘for if a woman does not have her head covered’  「女人如果不蒙著頭」 (林前 11:6)

κατακαυχάομαι

(1)

(a)

33.370 溝通 吹噓 藉著貶低別人的東西來自誇 向……誇口；吹噓；貶低 μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων  ‘you must not boast and in so doing degrade the branches’  「你就不可向舊枝子誇口」 (羅 11:18) 許多語言沒有諸如「吹噓」等說法。因此，翻譯 羅 11:18 中的 μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων 時可以說：「你們一定不能說，你們比那些枝子好得多」。關於 κατακαυχάομαι 在 羅 11:18 中的另一種解釋，見 88.194。

(b)

88.194 道德倫理素質及相關行為 厭惡，鄙棄，藐視 輕視，有認為自己更優越的含意 輕視；藐視 μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων  ‘you should not despise the branches’ (meaning ‘... those who had been broken off like branches’)  「所以，你不可輕看枝子」（意思是：……像枝子被折下來的人） (羅 11:18) 關於 κατακαυχάομαι 在 羅 11:18 中的另一種解釋，見 33.370。

(c)

74.11 能夠，有能力 擁有比……更大的能力或潛力 更有力量；勝過 κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως  ‘mercy is more powerful than judgment’ or ‘mercy triumphs over judgment’  「憐憫勝過審判。」 (雅 2:13) 雅 2:13 中的「憐憫」和「審判」必須與上帝的憐憫和審判有關。 有些語言不能把憐憫和審判擬人化，因此翻譯者必須把這兩個表達與上帝關聯，例如譯作：「上帝憐憫人的程度勝過他審判人的方式」，或「上帝彰顯憐憫超過他施行審判」。

κατάκειμαι

(1)

(a)

17.27 姿勢及與姿勢有關的事件 躺臥 躺下，通常暗示有某程度的殘疾 躺臥；躺下 ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος τῶν ἀσθενούντων  ‘a large crowd of sick people were lying in these (porches)’  「裡面躺著許多病人」 (約 5:3) ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ Ποπλίου πυρετοῖς καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι  ‘and it happened that the father of Publius was lying sick with fever and dysentery’  「部百流的父親臥病不起，患了熱病和痢疾。」 (徒 28:8)

(b)

17.23 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνάκειμαι, ἀνακλίνω, ἀναπίπτω, κατακλίνω］ 吃飯的時候採取斜倚的姿勢（焦點放在姿勢或吃飯的行為） 斜倚；吃飯；坐下吃飯；坐席 κατακειμένου αὐτοῦ  ‘while he was reclining at table’  「正在吃飯的時候」 (可 14:3) 關於 ἀνάκειμαι 和 κατάκειμαι 聚焦於吃飯的解釋，見 23.21。

(c)

23.21 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἀνάκειμαι］ 吃飯，所指的可能是人們斜躺著吃飯 1 吃飯；坐席；吃喝 ἐπιγνοῦσα ὅτι κατάκειται  ‘she knew that he was having a meal’  「知道耶穌在……坐席」 (路 7:37) 在聖經時期，吃一頓飯顯然涉及三種不同的姿勢：(1) 坐在墊子上，圍著一張矮桌；(2) 坐在椅子上，圍著一張桌子；(3) 斜躺在靠墊上，面對桌子。需要斜躺在靠墊上的飯餐通常比較豐盛，但是動詞 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 的意思已經變成一般的說法，僅僅指吃飯，而吃飯的人不一定是斜躺著吃喝的。 對於翻譯者來說，要說「斜躺著吃飯」是十分不自然的，因為這可能暗示吃飯的人太懶，甚至不願意在桌子邊坐好，或者是表示那些人因為病重而不能正常地坐起來吃飯。因此，與其將 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 翻譯成「斜躺著吃飯」，不如說「坐著吃飯」或「吃飯」。

____________________________________________________

1 根據前綴ἀνα和κατα，ἀνάκειμαι[b]和κατάκειμαι[c]可能會被認為是一對反義詞。當然，ἀνάκειμαι[b]可能意指靠在靠墊上吃飯，κατάκειμαι[c]特指斜躺著；但是，這兩個詞彙所處的上下文並不明確支持這種意思區分。事實上，這兩個詞彙的意思基本上已經一般化了，就是指「吃飯」，儘管它們的詞源可能明顯不同。另見語義域17，腳註8。

κατακλάω

(1)

(a)

19.38 物理的衝擊力 打破，衝破 分裂成碎片，暗示分裂是徹底的（對比於 κλάω, 19.34） 分裂成碎片 κατέκλασεν τοὺς ἄρτους  ‘he broke the loaves into pieces’  「把餅擘開遞給門徒」 (可 6:41)

κατακλείω

(1)

(a)

37.125 控制，管理 守衛，看守 使人被關進監獄裡 關進監獄；抓來坐牢 πολλούς τε τῶν ἁγίων ἐγὼ ἐν φυλακαῖς κατέκλεισα  ‘I caused many of the believers to be put in prison’  「把許多聖徒關在監裡」 (徒 26:10)

κατακληρονομέω

(1)

(a)

57.135 擁有，轉移，交換 接受 （κληρονομέω[a]「收到，獲贈予」57.131 的衍生詞）使某人接受貴重的東西作為禮物 使某人成為貴重禮物的接受者 κατεκληρονόμησεν τὴν γῆν αὐτῶν  ‘he caused (his people) to receive their land’  「把那地分給他們為業」 (徒 13:19)

κατακλίνω  (κατακλίνομαι)

(1)

(a)

17.24 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνακλίνω］ 吃飯的時候讓人採取斜倚（或可能是坐著）的姿勢 使斜躺下吃飯；讓人坐下吃飯 Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας [ὡσεὶ] ἀνὰ πεντήκοντα  ‘have them sit down to eat in groups of about fifty’  「叫他們分組坐下吃飯，每組大約五十個人。」 (路 9:14)

(b)

17.23 姿勢及與姿勢有關的事件 斜倚（用餐） ［參ἀνάκειμαι, ἀνακλίνω, ἀναπίπτω, κατάκειμαι］ 吃飯的時候採取斜倚的姿勢（焦點放在吃飯的姿勢或吃飯的行為） 斜倚；吃飯；坐下吃飯；坐席 εἰσελθὼν ... κατεκλίθη  ‘he came in ... and sat down to eat’  「他就到……坐席」 (路 7:36)

κατακλύζω

(1)

(a)

14.34 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 ［參κατακλυσμός］ 破壞力極強的大洪水（比 πλήμμυρα 「洪水」14.33 更猛烈和範圍更廣） 淹沒；洪水氾濫 κόσμος ὕδατι κατακλυσθεὶς ἀπώλετο  ‘the world was destroyed by being flooded with water’  「當時的世界被水淹沒而消滅了。」 (彼後 3:6) 在《新約》中，κατακλύζω 和 κατακλυσμός 只出現在《彼得後書》，單單用來描述挪亞時期造成大災難的洪水。這種洪水可以說成是「造成破壞的洪水」或「導致破壞的大水」。

κατακλυσμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

14.34 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 ［參κατακλύζω］ 破壞力極強的大洪水（比 πλήμμυρα 「洪水」14.33 更猛烈和範圍更廣） 洪水；大洪水 κατακλυσμὸν κόσμῳ ἀσεβῶν ἐπάξας  ‘brought the flood on the world of godless people’  「叫洪水臨到那不敬虔的世界」 (彼後 2:5) 在《新約》中，κατακλύζω 和 κατακλυσμός 只出現在《彼得後書》，單單用來描述挪亞時期造成大災難的洪水。這種洪水可以說成是「造成破壞的洪水」或「導致破壞的大水」。

κατακολουθέω

(1)

(a)

15.145 線性運動 走在後面 來或去跟隨，可能暗示持續而堅定的行動 跟隨；一路跟著 αὕτη κατακολουθοῦσα τῷ Παύλῳ καὶ ἡμῖν ἔκραζεν  ‘she kept following Paul and us and was shouting’  「她一路跟著保羅和我們，大喊」 (徒 16:17)

κατακόπτω

(1)

(a)

19.21 物理的衝擊力 刺穿，切割 用尖銳鋒利的工具或物件嚴重割傷 割傷 ἐν τοῖς μνήμασιν καὶ ἐν τοῖς ὄρεσιν ἦν κράζων καὶ κατακόπτων ἑαυτὸν λίθοις  ‘(he wandered) among the graves and through the hills, screaming and cutting himself with stones’  「在墓地和山上喊叫，又用石頭砍自己。」 (可 5:5) 有些人基於石頭只會造成瘀傷而不是割傷，而把 可 5:5 中的 κατακόπτω 解釋為「嚴重瘀傷」，但這個推論似乎是不必要的。

κατακρημνίζω

(1)

(a)

15.221 線性運動 投擲，扔掉 把某人或某物推下山崖 推下山崖 ὥστε κατακρημνίσαι αὐτόν  ‘in order to throw him down a cliff’  「要推他一頭栽下懸崖」 (路 4:29)

κατάκριμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.31 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參καταδικάζω, καταδίκη, κατακρίνω, κατάκρισις］ 判決某人確實有罪，因此要受刑罰 1 判罪；定罪；作出有罪判決；宣告有罪 τὸ ... κρίμα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριμα  ‘the ... verdict followed one (offense) and brought condemnation’  「由一次過犯而來，帶來定罪」 (羅 5:16)

____________________________________________________

1 詞彙組κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能與詞彙組καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一個詞彙組的焦點是在審判的過程而非判決，但是無法根據現有的新約上下文來確定這一點。

κατακρίνω

(1)

(a)

56.31 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατάκρισις］ 判決某人確實有罪，因此要受刑罰 1 判罪；定罪；作出有罪判決；宣告有罪 οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν ἔνοχον εἶναι θανάτου  ‘they all decided he was guilty and worthy of death’  「他們都判定他有罪，應該處死」 (可 14:64) ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατακριθῶμεν  ‘so that we shall not be condemned together with the world’  「使我們不至於跟世人同被定罪。」 (林前 11:32)

____________________________________________________

1 詞彙組κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能與詞彙組καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一個詞彙組的焦點是在審判的過程而非判決，但是無法根據現有的新約上下文來確定這一點。

κατάκρισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

56.31 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω］ 判決某人確實有罪，因此要受刑罰 1 判罪；定罪；作出有罪判決；宣告有罪 εἰ γὰρ τῇ διακονίᾳ τῆς κατακρίσεως δόξα  ‘if the service by which people are condemned was glorious’  「若是那使人定罪的事奉有榮光」 (林後 3:9)

____________________________________________________

1 詞彙組κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能與詞彙組καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一個詞彙組的焦點是在審判的過程而非判決，但是無法根據現有的新約上下文來確定這一點。

κατακύπτω

(1)

(a)

17.30 姿勢及與姿勢有關的事件 彎身，挺直 俯身彎腰，也許比 κύπτω（17.29）更強調彎腰的姿勢 彎腰；彎下身子 πάλιν κατακύψας ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘he bent over again and wrote on the ground’  「於是又彎下身在地上寫字。」 (約 8:8)

κατακυριεύω

(1)

(a)

37.50 控制，管理 管理，統治 ［參κυριεύω］ 統治或管轄，在某些語境中有耍威風的含義1 統治；管轄；治理；轄制 οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν  ‘the rulers of the people reign over them’  「這世上的人有執政者管轄他們」 (太 20:25)

(b)

39.55 敵意，衝突 征服 使某人或某物服從於更優越的力量 制伏；壓制 ἐν ᾧ ἦν τὸ πνεῦμα τὸ πονηρόν, κατακυριεύσας ἀμφοτέρων ἴσχυσεν κατ᾽ αὐτῶν  ‘(the man) who had the evil spirit in him overpowered both of them and defeated them’  「那個邪靈附身的人就猛烈地襲擊他們，制伏了他們。」 (徒 19:16) 在某些語言中，「制伏」可以譯成：「與別人鬥爭並取勝」。

____________________________________________________

1 κατακυριεύω[a]的語氣可能比κυριεύω更為強烈，但是無法根據新約用法來確定這一點。

καταλαλέω

(1)

(a)

33.387 溝通 侮辱，中傷 ［參καταλαλιά］ 說反對的話，常常包括說壞話 說壞話；毀謗；批評 Μὴ καταλαλεῖτε ἀλλήλων, ἀδελφοί  ‘do not speak evil of one another, fellow believers’  「弟兄們，不可彼此詆毀。」 (雅 4:11)

καταλαλιά

(1)

(a)

33.387 溝通 侮辱，中傷 ［參καταλαλέω］ 說反對的話，常常包括說壞話 說壞話；毀謗；批評 κἀγὼ εὑρεθῶ ὑμῖν ... καταλαλιαί, ψιθυρισμοί  ‘that I may find among you ... slander and gossip’  「我也怕看見……毀謗、流言」 (林後 12:20)

κατάλαλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.388 溝通 侮辱，中傷 （καταλαλέω「說壞話」33.387 的衍生詞）毀謗或侮辱別人的人 毀謗者；侮辱人的 ψιθυριστὰς καταλάλους  ‘(they are) gossipers and slanderers’  羅1:29-30「毀謗的、 說人壞話的」 (羅 1:29, 30 [2])

καταλαμβάνω  (καταλαμβάνομαι)

(1)

(a)

57.56 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 獲得，有付出巨大努力的含意 獲得；取得；得著；抓住 οὕτως τρέχετε ἵνα καταλάβητε  ‘run, then, in such a way as to take (the prize)’  「你們也要這樣跑，好使你們得著獎賞。」 (林前 9:24)

(b)

39.48 敵意，衝突 攻擊 攻擊，暗指取得控制 攻擊；制伏 ὅπου ἐὰν αὐτὸν καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν  ‘whenever (the evil spirit) attacks him, it throws him to the ground’  「每當鬼襲擊他，就把他摔倒在地上」 (可 9:18) 談到鬼魔對人的攻擊往往是以習語來表達，例如：「駕馭一個人」、「抓住一個人的思想」，或「抓住一個人的內在生命」。

(c)

37.108 控制，管理 捉拿，扣留 抓住並控制 抓到；捉住；逮捕 οἱ Φαρισαῖοι γυναῖκα ἐπὶ μοιχείᾳ κατειλημμένην  ‘the Pharisees (brought in) a woman who had been caught committing adultery’  「法利賽人帶著一個犯姦淫時被捉的女人來」 (約 8:3) 有些語言不宜把 約 8:3 中的 καταλαμβάνω 譯成「捉拿」，因為這會暗示婦人在逃跑；更加合宜的譯法是「逮捕」。

(d)

37.19 控制，管理 控制，限制 控制 克服；勝過；控制 καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν  ‘and the darkness did not gain control over it’  「黑暗卻沒有勝過光。」 (約 1:5) 約 1:5 中的 καταλαμβάνω 也可以解作「明白」（見 32.18）。

(e)

32.18 理解 終於理解或明白過來 （καταλαμβάνω[d]「克服」37.19 的引申喻意）1 終於明白一些先前不明白或感知到的東西 明白；了解；掌握；理解 καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν  ‘and the darkness did not comprehend it’  「黑暗卻不能領會光」 (約 1:5) καὶ καταλαβόμενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράμματοί εἰσιν  ‘and realized that they were uneducated men’  「知道這兩個人是沒有學問的普通人」 (徒 4:13) Ἐπ᾽ ἀληθείας καταλαμβάνομαι ὅτι οὐκ ἔστιν προσωπολήμπτης ὁ θεός  ‘I (now) understand how true it is that God does not show favoritism’  「我現在真正明白上帝是不偏待人的」 (徒 10:34) 在 約 1:5，καταλαμβάνω 也可以理解為「勝過」（見 37.19）。約 1:5 中可能有意使用一個包含「明白」和「勝過」兩種意思的雙關語，這是約翰的典型風格。

(f)

27.10 學習 學習 獲取明確的信息，可能有付出努力的含義 了解；查明；發現；發覺 ἐγὼ δὲ κατελαβόμην μηδὲν ἄξιον αὐτὸν θανάτου πεπραχέναι  ‘but I could not find that he had done anything for which he deserved the death sentence’  「但是，我查不出他犯了什麼該判死刑的罪」 (徒 25:25)

(g)

13.119 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπεισέρχομαι, ἐπέρχομαι, ἐφίστημι］ 發生在某人或某事上，暗示那是一件不受歡迎的事件 發生；臨到；突然臨到 ἵνα ἡ ἡμέρα ὑμᾶς ὡς κλέπτης καταλάβῃ  ‘in order that the day may come upon you as a thief’  「以至那日子像賊一樣臨到你們」 (帖前 5:4)

____________________________________________________

1 我們很難確定καταλαμβάνω[e]應該在多大程度上歸類為引申喻義 。一般說希臘語的人對於καταλαμβάνω的這種比喻義的意識，可能不會超過說英語的人對於「理解」一詞的比喻義背景的意識。

καταλέγω

(1)

(a)

33.44 溝通 書面語言 將某人登記為某個團體的成員 登記名字；把某人記錄在名單上 Χήρα καταλεγέσθω μὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα  ‘do not put any widow on the list unless she is more than sixty years old’  「寡婦登記，年齡必須在六十歲以上」 (提前 5:9)

καταλείπω

(1)

(a)

15.57 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開，強調這行動是一個定局，即永遠離開 離開 καταλιπὼν τὴν Ναζαρὰ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καφαρναοὺμ  ‘leaving Nazareth, he came to live in Capernaum’  「離開拿撒勒，往迦百農去，住在那裡」 (太 4:13) Πίστει κατέλιπεν Αἴγυπτον  ‘by faith he left Egypt’  「憑著信心，他離開了埃及」 (來 11:27)

(b)

85.65 在空間存在 留在某處 ［參ἀπολείπω］ 使某物留在某個地方，然後離開（可能暗示目的，也可能沒有暗示目的） 留下；放棄 ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα γυμνὸς ἔφυγεν  ‘he ran away naked, leaving the linen cloth behind’  「他卻丟下麻布，赤身逃走了。」 (可 14:52)

(c)

13.92 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἐγκαταλείπω］ 讓其繼續存在，通常指更大整體的一小部分 使留下；任由存在；遺下 καταλειπομένης ἐπαγγελίας  ‘a promise having been left (with us by God)’  「應許還存留」 (來 4:1)

(d)

30.51 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 放棄或不理會對某事物的關注 不再關注；忽視；放棄關心；放下；撇下 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις  ‘it is not right for us to neglect preaching God's word in order to take care of finances’  「我們撇下上帝的道去管理飯食，是不合宜的。」 (徒 6:2)

(e)

34.40 聯合 限制或避免聯繫 使特定的關係終止 離開；不再有關聯 ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος [τὸν] πατέρα καὶ [τὴν] μητέρα  ‘on account of this, a man will leave his father and mother’  「為這個緣故，人要離開父母」 (弗 5:31) 翻譯 弗 5:31 時，必須避免使用任何暗示拋棄或遺棄的詞彙。這所指的是某種特定關係受到限制。

(f)

35.17 幫助，照顧 幫助 離開某人而不去幫助（可能意思是「停止幫助」） 停止幫助；離開而不去幫助；撇下而不幫助 Κύριε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἡ ἀδελφή μου μόνην με κατέλιπεν διακονεῖν;  ‘Lord, aren't you concerned that my sister has left me alone without help to serve?’  「主啊，我的妹妹留下我一個人伺候，你不在意嗎？」 (路 10:40)

καταλιθάζω

(1)

(a)

20.79 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參λιθάζω, λιθοβολέω］ 用投擲石塊的方式來殺人或企圖殺人，通常是憤怒群眾的所為1 用石頭打死 ὁ λαὸς ἅπας καταλιθάσει ἡμᾶς  ‘this whole crowd here will stone us’  「群眾會拿石頭打我們」 (路 20:6)

____________________________________________________

1 καταλιθάζω的語氣可能比λιθάζω更為強烈，但是很難根據現有的上下文來確定這一點。

καταλλαγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

40.1 和解，寬恕 和解 ［參ἀποκαταλλάσσω, καταλλάσσω, συναλλάσσω］ 在人際關係受到擾亂或破壞後，重新建立恰當的友好關係（這一系列意義的成分特徵包括(1)友好的關係受到破壞因為(2)假定的或確實的激怒了對方(3)目的在於消除敵意的外顯行為，和(4)恢復原有的友好關係）1 和解；和好；讓彼此和好；復和 δι᾽ οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβομεν  ‘through whom we were reconciled (with God)’  「藉著他，我們現在已得以與上帝和好」 (羅 5:11) 由於「和解」涉及的方面很多並且很複雜，因此很多時候需要採用整個短語，來充分表達此語義域中各詞彙的含義。有些語言往往會以習語來表達「和好」的意思，例如：「使再次成為朋友」、「使再次打響指」（在非洲的許多地方，這是友好關係的象徵）、「使再次成為一體」，或「消除隔閡」。對於表示「和好」的詞彙，一個特別關鍵的要素，是確定最初導致不和的責任所在。例如，有些詞彙暗示，主動去尋求和解的人，其實是承認自己導致了不和。當然，談到上帝藉著基督使人與他自己和好時，這種解釋是完全站不住腳的。 在某些語言中，表達和好的詞彙的語境，通常與夫婦間的和解有關。這樣的詞彙與《聖經》中許多的上下文非常相符，特別是論到人與上帝和好的那些經文，因為上帝通常被稱為丈夫，信徒被稱為妻子。

____________________________________________________

1 40.1所含詞彙可能有些微妙的區別，但是現有上下文並不支持給這些詞彙設立完全獨立的義項。

καταλλάσσω

(1)

(a)

40.1 和解，寬恕 和解 ［參ἀποκαταλλάσσω, καταλλαγή, συναλλάσσω］ 在人際關係受到擾亂或破壞後，重新建立恰當的友好關係（這一系列意義的成分特徵包括(1)友好的關係受到破壞因為(2)假定的或確實的激怒了對方(3)目的在於消除敵意的外顯行為，和(4)恢復原有的友好關係）1 和解；和好；讓彼此和好；復和 τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ τοῦ καταλλάξαντος ἡμᾶς ἑαυτῷ διὰ Χριστοῦ  ‘all this is done by God who through Christ reconciled us to himself’  「一切都是出於上帝；他藉著基督使我們與他和好」 (林後 5:18) 由於「和解」涉及的方面很多並且很複雜，因此很多時候需要採用整個短語，來充分表達此語義域中各詞彙的含義。有些語言往往會以習語來表達「和好」的意思，例如：「使再次成為朋友」、「使再次打響指」（在非洲的許多地方，這是友好關係的象徵）、「使再次成為一體」，或「消除隔閡」。對於表示「和好」的詞彙，一個特別關鍵的要素，是確定最初導致不和的責任所在。例如，有些詞彙暗示，主動去尋求和解的人，其實是承認自己導致了不和。當然，談到上帝藉著基督使人與他自己和好時，這種解釋是完全站不住腳的。 在某些語言中，表達和好的詞彙的語境，通常與夫婦間的和解有關。這樣的詞彙與《聖經》中許多的上下文非常相符，特別是論到人與上帝和好的那些經文，因為上帝通常被稱為丈夫，信徒被稱為妻子。

____________________________________________________

1 40.1所含詞彙可能有些微妙的區別，但是現有上下文並不支持給這些詞彙設立完全獨立的義項。

κατάλοιπος

(1)

ον

(a)

63.21 整體，聯合，部分，分開 剩餘部分 ［參ἐπίλοιπος, λοιπός］ 一個整體所餘下或繼續的一部分，因此組成整體的剩餘部分 1 餘下的；剩餘的；其他的；其餘的 ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων τὸν κύριον  ‘so that the rest of mankind would seek the Lord’  「使剩餘的人……都尋求主。」 (徒 15:17)

____________________________________________________

1 λοιπός[a]、ἐπίλοιπος和κατάλοιπος的意思可能有些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

κατάλυμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.11 建造物 建築物 ［參πανδοχεῖον, ταβέρνη］ 供旅客住宿的地方 客棧 διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι  ‘since there was no room for them in the inn’  「因為客棧裡沒有地方讓他們住。」 (路 2:7)

(b)

7.30 建造物 建築物的部分及區域 在較大型建築物（可能是客棧；見 7.11）內，可以用作飯廳的房間 房間；客房；飯廳 Ποῦ ἐστιν τὸ κατάλυμα ὅπου τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου φάγω;  ‘where is the dining room where I may eat the Passover with my disciples?’  「我和門徒吃逾越節晚餐的客房在哪裡？」 (路 22:11)

καταλύω

(1)

(a)

20.54 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參καθαίρεσις, καθαιρέω］ 通過拆卸完全摧毀 毀滅；拆毀；破壞 οὐκ ἀφεθήσεται λίθος ἐπὶ λίθῳ ὃς οὐ καταλυθήσεται  ‘there will not be one stone left on another which will not be torn down’  「沒有一塊石頭會留在另一塊石頭上而不被拆毀的。」 (路 21:6)

(b)

20.55 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 徹底摧毀他人的努力或工作 破壞；摧毀 μὴ ἕνεκεν βρώματος κατάλυε τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ  ‘for the sake of meat, do not destroy the work of God’  「不要因為食物的緣故破壞上帝的工作。」 (羅 14:20) 在 羅 14:20，上帝的工作包括建立信仰群體。

(c)

13.100 是，變成，存在，發生 存在 ［參καταργέω, λύω］ 使之不再存在 使結束；使成為無有；結束 ἐὰν ᾖ ἐξ ἀνθρώπων ἡ βουλὴ αὕτη ἢ τὸ ἔργον τοῦτο, καταλυθήσεται  ‘if what has been planned and done is of human origin, it will be caused to come to nothing’ or ‘... it will be put to an end’  「如果他們所計畫、所做的是出於人，一定會失敗」 (徒 5:38)

(d)

76.23 能力，力量 使生效的事物變得完全無效 除去；廢除；廢掉；使無效 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον  ‘do not think that I have come to do away with the Law’  「不要以為我來是要廢掉律法」 (太 5:17)

(e)

34.61 聯合 殷勤招待 體驗別人的熱情款待，重點在於住宿方面的接待 作客；借宿 ἵνα πορευθέντες εἰς τὰς κύκλῳ κώμας καὶ ἀγροὺς καταλύσωσιν καὶ εὕρωσιν ἐπισιτισμόν  ‘in order that they may go to the villages and hamlets round about and find lodging and food’  「好讓他們往周圍的田舍村莊去找地方住，找東西吃」 (路 9:12) Παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθεν καταλῦσαι  ‘this man has gone as a guest to (the home of) a sinner’  「這個人居然到罪人家裡作客」 (路 19:7)

καταμανθάνω

(1)

(a)

30.30 思考 思考，思想 思考，目的是最終要理解某事 考慮；觀察；思考；想；看看 καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν  ‘consider how the wild flowers grow’  「你們想一想野地裡的百合花是怎麼長起來的」 (太 6:28)

καταμαρτυρέω

(1)

(a)

33.269 溝通 見證，證明 作證指控某人或反對某項陳述 作證指控；作證反對；指證 Οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσιν;  ‘don't you hear all these things they testify against you?’  「他們作證告你這麼多的事，你沒有聽見嗎？」 (太 27:13)

καταμένω

(1)

(a)

85.55 在空間存在 留下，停留 ［參ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω］ 待在同一個地方一段時間1 留在；待在 οὗ ἦσαν καταμένοντες  ‘(the room) where they were staying’  「他們住宿的樓房」 (徒 1:13)

____________________________________________________

1 這組詞彙之間的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別，特別是因為有其他表達空間的用語而前綴顯得冗餘。

καταναλίσκω

(1)

(a)

20.48 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 完全摧毀，可能暗示某物被用盡或燒毀 徹底毀滅；徹底吞滅 γὰρ ὁ θεὸς ἡμῶν πῦρ καταναλίσκον  ‘for our God is indeed a consuming fire’  「因為我們的上帝是吞滅的火。」 (來 12:29)

καταναρκάω

(1)

(a)

57.224 擁有，轉移，交換 成為財務負擔 ［參ἐπιβαρέω］ 由於要求過多的支持而成為某人在財務上的負擔 成為某人的負擔；叫人受累；成為財務上的負擔 καὶ παρὼν πρὸς ὑμᾶς καὶ ὑστερηθεὶς οὐ κατενάρκησα οὐθενός  ‘while I was with you, I did not burden anyone for support when I was in need’  「而我在你們那裡有缺乏的時候，卻沒有給任何人造成負擔」 (林後 11:9)

κατανεύω

(1)

(a)

33.485 溝通 非語言的溝通 ［參διανεύω, ἐννεύω, νεύω］ 用身體的一部分向某人發出信號，尤指用頭或手1 做手勢；做動作；點頭示意；招手示意 κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς  ‘they motioned to their partners in the other boat to come and help them’  「就招手叫另一隻船上的同伴來幫助。」 (路 5:7) 許多語言都需要具體說明頭、手和手臂的手勢或動作類型。例如，約 13:24 明顯是在發問一個問題，有些語言可能需要表明是用手或面部發出某個特定的信號。路 1:62 的情況也一樣。在 路 1:22，那手勢必須能解釋或表明撒迦利亞不能說話，但是在 路 5:7，那無疑是另一種手勢，因為相關人員彼此之間距離很遠。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

κατανοέω

(1)

(a)

30.4 思考 思考，思想 認真仔細地考慮一些事情 1 仔細思想；仔細考慮 κατενόησεν τὸ ἑαυτοῦ σῶμα [ἤδη] νενεκρωμένον  ‘he carefully considered his body, which was already practically dead’  「他仔細察看自己那與死無異的身體」 (羅 4:19) κατανοήσατε τὸν ἀπόστολον καὶ ἀρχιερέα τῆς ὁμολογίας ἡμῶν Ἰησοῦν  ‘consider Jesus, whom (God) sent to be the High Priest of (the faith) we confess’  「要思想我們所宣認為使者、為大祭司的耶穌」 (來 3:1) 關於 κατανοέω 在 羅 4:19 的另一種解釋，見 32.12。

(b)

30.43 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 對某事給予適當和果斷的思考 仔細考慮；關注 τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ κατανοεῖς  ‘but you are not concerned about the beam in your own eye’  「卻不留意自己眼中的梁木」 (路 6:41) κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they were concerned about a bay that had a beach’  「留意到一個有沙灘的海灣」 (徒 27:39) 徒 27:39 中的 κατανοέω 也可能僅僅指「注意到」（見 24.51），但是這裡似乎不純粹只是看見。

(c)

32.12 理解 終於理解或明白過來 對某事有一個清晰明確的理解 完全理解；清楚感知 κατανοήσας δὲ αὐτῶν τὴν πανουργίαν  ‘he clearly perceived their tricks’  「耶穌洞悉他們的詭計」 (路 20:23) κατενόησεν τὸ ἑαυτοῦ σῶμα [ἤδη] νενεκρωμένον  ‘he was thoroughly aware that his body was as good as dead’  「深知自己的身體已經與死無異」 (羅 4:19) 關於 κατανοέω 在 羅 4:19 中的另一種解釋，見 30.4。

(d)

24.51 感官事件及狀態 看 透過直接觀察發現某事物，暗示也對其加以思考 注意到；發現 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they noticed a bay with a beach’  「看見一個有沙灘的海灣」 (徒 27:39) 關於 κατανοέω 在 徒 27:39 的另一種解釋，見 30.43。

____________________________________________________

1 κατανοέω[a]似乎在認知活動上的強度與νοέω[b]（30.3）存在不同，但不是所有上下文都可看出這種差異。

καταντάω

(1)

(a)

15.84 線性運動 來，來到，到達 ［參ἐφικνέομαι, ἥκω, φθάνω］ 向著某一點前行並且到達那裡1 來到；到達 κατήντησαν δὲ εἰς Ἔφεσον, κἀκείνους κατέλιπεν αὐτοῦ  ‘they reached Ephesus and he left them there’  「到了以弗所，保羅就把他們留在那裡」 (徒 18:19)

(b)

13.16 是，變成，存在，發生 狀態 ［參φθάνω］ 實現或到達某個特定狀態 2 達到；得著 μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως  ‘until we all attain to the oneness of faith’  「直到我們大家達到在信仰上……的合一」 (弗 4:13)

(c)

13.121 是，變成，存在，發生 發生 發生在……身上，帶有確定的和最終的含義 臨到 εἰς οὓς τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντηκεν  ‘on whom the end of the ages is about to come’ or ‘... has come’  「萬世的終局已經臨到我們」 (林前 10:11)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思無疑有著細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 就達到某種狀態的意思來說，其中顯然發生了狀態的改變，但是焦點似乎主要在終點，因此這些意思被歸類在這個子域中，並沒有放在下一個子域裡面。

κατάνυξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

30.19 思考 思考，思想 由於完全困惑和麻木而不能滿意地思考的狀態 不能思考；困惑；麻木；昏迷 Ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς πνεῦμα κατανύξεως  ‘God gave them a spirit of bewilderment’ or ‘God caused them to be completely bewildered’ or ‘God made them unable to think’  「上帝給他們昏沉的靈」或「上帝使他們的心靈麻木」或「上帝使他們不能思考」 (羅 11:8)

κατανύσσομαι

(1)

(a)

25.281 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參καρδία］ κατανύσσομαι τὴν καρδίαν  （習語，直譯：刺穿心臟）經歷劇烈的情緒痛苦，暗示同時有憂慮和遺憾 大受困擾；極度苦惱；扎心 Ἀκούσαντες δὲ κατενύγησαν τὴν καρδίαν  ‘when they heard this, they were deeply troubled’  「眾人聽見這話，覺得扎心」 (徒 2:37)

καταξιόω

(1)

(a)

65.18 價值 值得的，不值得的 ［參ἀξιόω］ 認為某事物具有相當的好處或價值 1 認為值得；配得上；配受；被算為配得 ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπὸ προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι κατηξιώθησαν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος ἀτιμασθῆναι  ‘they left the Council full of joy that God had considered them (literally ‘... that they were considered’) worthy to suffer disgrace for the name (of Jesus)’  「這樣使徒們就快快樂樂地離開了議會，因為算是配得上為這名受淩辱。」 (徒 5:41)

____________________________________________________

1 ἀξιόω[a]和καταξιόω的語義比較複雜，這兩個詞涉及智力活動，也涉及值得或配得的抽象概念。因此，這些意思可以合理地歸類在語義域30「思考」的子域G「區別，評價，評斷」。這些意思是語義重疊的典型實例。

καταπατέω

(1)

(a)

19.52 物理的衝擊力 擠壓 用力踐踏，常有摧毀或破壞的含義 踐踏 μήποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν  ‘so that they do not trample them with their feet’  「免得牠們用腳把珍珠踐踏」 (太 7:6)

(b)

88.196 道德倫理素質及相關行為 厭惡，鄙棄，藐視 （καταπατέω[a]「踐踏」19.52 的引申喻意）徹底鄙視某人或某事 藐視；不屑地對待 ὁ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καταπατήσας  ‘he who shows utter disdain for the Son of God’  「蔑視上帝的兒子」 (來 10:29)

κατάπαυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.81 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 ［參καταπαύω］ 停止工作或活動，因此得到一段休息時間 休息；安息；停止工作 τίσιν δὲ ὤμοσεν μὴ εἰσελεύσεσθαι εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ  ‘he made this solemn promise that they will never come in and rest with him’  「他……起誓，說他們絕對不可以進入他的安息」 (來 3:18) καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 似乎與 ἀναπαύομαι[a] ἀνάπαυσις[b] (23.80) 的意思不一樣，因為 καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 更加強調停止活動來休息，而不是強調休息使體力恢復的效果。

καταπαύω

(1)

(a)

23.81 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 ［參κατάπαυσις］ 停止工作或活動，因此得到一段休息時間 休息；停止工作；歇了工作 αὐτὸς κατέπαυσεν ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτοῦ  ‘he will rest from his work’  「上帝歇了他的工作一樣」 (來 4:10) καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 似乎與 ἀναπαύομαι[a] 和 ἀνάπαυσις[b] (23.80) 的意思不一樣，因為 καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 更加強調停止活動來休息，而不是強調休息使體力恢復的效果。

(b)

23.85 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 使某人停止活動，並從而享受一段休息時間 使休息；使得到安息 εἰ γὰρ αὐτοὺς Ἰησοῦς κατέπαυσεν, οὐκ ἂν περὶ ἄλλης ἐλάλει μετὰ ταῦτα ἡμέρας  ‘if Joshua had given them rest, he would not have spoken later of another day’  「若是約書亞已使他們享了安息，後來上帝就不會再提別的日子了。」 (來 4:8)

(c)

68.46 時態 停止 ［參παύω］ 使某事物不再處於某種狀態，或者使某人停止不做某事或不再處於某種狀態 1 使停止；阻止；攔住 κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς  ‘they made the crowds stop sacrificing to them’  「阻止了群眾向他們獻祭」 (徒 14:18)

____________________________________________________

1 καταπαύω[c]的語氣可能比παύω更為強烈。

καταπέτασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.160 人工製品 布料、皮革及製成物品 懸掛在進出通路上的布簾 帷幕；門簾；幔子 τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη ἀπ᾽ ἄνωθεν ἕως κάτω εἰς δύο  ‘then the drape hanging in the Temple was torn in two from top to bottom’  「忽然，殿的幔子從上到下裂為兩半」 (太 27:51) 在英語中，聖殿的 καταπέτασμα 傳統稱為 veil「帕子」，但這個詞的字面含義會產生誤導，因為它暗指一些只是蓋住臉的東西。同時，典型的對應詞彙 curtain「簾子」也會產生誤導，因為這個詞暗指一些遮住窗戶的東西。在某些語言中，對於 太 27:51 的 καταπέτασμα，最佳的對應譯詞是「帷幕」，然而很多時候，翻譯者需要採用某種描述性的短語，例如「從屋頂垂下來的一塊大布」或「覆蓋入口的一塊大布」。

καταπίμπρημι

(1)

(a)

14.66 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參κατακαίω］ 藉焚燒來毀掉物件 燒毀；燒掉；燒成灰燼 πόλεις Σοδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας κατέπρησεν  ‘he burned down the cities of Sodom and Gomorrah, reducing them to ashes’  「將所多瑪和蛾摩拉二城傾覆，焚燒成灰」 (彼後 2:6) 這個詞只見於異文：πόλεις Σοδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας κατέπρησεν「他燒毀所多瑪和蛾摩拉二城，燒成灰燼」（彼後 2:6）（校勘欄）。 關於燃燒的詞彙，見 14.63 和 14.65 的註釋。

καταπίνω  (καταπίνομαι)

(1)

(a)

23.45 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 使東西通過口腔進入胃部 吞 οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες  ‘you strain a fly out of your drink, but you swallow a camel’  「你們把蚊蟲濾出來，卻把駱駝吞下去！」 (太 23:24) 「蠓蟲就濾出來，駱駝倒吞下去」這句俗語，意思是完全沒有意識到自己行為的不一致。在翻譯這句話時，最好保留故意的誇張，因為這很容易讓人抓住要點。為了幫助讀者，可以提到在 利 11:0 列出的不潔淨動物的清單中，蠓蟲是最小的不潔淨動物，而駱駝是最大的不潔淨動物。

(b)

20.52 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （καταπίνω[a]「吞」23.45 的引申喻意）造成某人或某事物徹底和突然的毀滅 消滅；徹底毀滅 ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τινα καταπιεῖν  ‘your enemy, the Devil, roams around like a roaring lion, looking for someone to destroy’  「你們的仇敵魔鬼，如同咆哮的獅子，走來走去，尋找可吞吃的人。」 (彼前 5:8)

(c)

13.43 是，變成，存在，發生 狀態 （καταπίνω[a]「吞」23.45 的引申喻意）使某個狀態完全停止 使結束；吞滅 Κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος  ‘death was swallowed up in victory’ or ‘death turned into victory’  「死亡被勝利吞滅」或「死亡變為勝利」 (林前 15:54) ἵνα καταποθῇ τὸ θνητὸν ὑπὸ τῆς ζωῆς  ‘in order that death might be swallowed up by life’ or ‘in order that the power of death might end and life take over’ or ‘in order that there might be life, not death’  「好使這必死的被生命吞沒」或「好使死亡的力量終結，而生命將接管」或「使那裡有生命，而非死亡」 (林後 5:4)

(d)

25.285 態度及情感 悲傷，遺憾 καταπίνομαι λύπῃ  （習語，直譯：被悲傷吞噬）悲痛欲絕 1 悲傷以至於放棄；悲傷絕望 μή πως τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ ὁ τοιοῦτος  ‘in order that somehow he may not so despair as to give up completely’  「免得他過分傷心而絕望」 (林後 2:7)

____________________________________________________

1 習語καταπίνομαι λύπω含有絕望的要素，因此可以將這個意思歸類在語義域25「態度及情感」的子域X「沮喪」。

καταπίπτω

(1)

(a)

15.118 線性運動 掉落 ［參πίπτω］ 從一個高度掉落到另一個高度1 掉落 καὶ ἕτερον κατέπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘and another fell upon the stony ground’  「有些落在石地上」 (路 8:6)

(b)

15.119 線性運動 掉落 ［參πίπτω］ 從站立或直立的位置墜落到地面或表面1 仆倒；跌倒 πάντων τε καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τὴν γῆν  ‘we all fell to the ground’  「我們都仆倒在地」 (徒 26:14) καταπίπτειν ἄφνω νεκρόν  ‘to suddenly fall down dead’  「忽然倒下死了」 (徒 28:6)

____________________________________________________

1 在兩種情況下（15.118和15.119），考慮到前綴形式κατα，καταπίπτω的語氣可能比πίπτω更強。

καταπλέω

(1)

(a)

54.13 海上活動 駛向海岸 向岸邊駛去；駛向海岸 κατέπλευσαν εἰς τὴν χώραν τῶν Γερασηνῶν  ‘they sailed over to the territory of the Gerasenes’  「他們行船到了格拉森人的地方」 (路 8:26)

καταπονέω  (καταπονέομαι)

(1)

(a)

88.126 道德倫理素質及相關行為 虐待 ［參κακουχέω］ 使某人遭遇虐待 虐待；使受苦 ἐποίησεν ἐκδίκησιν τῷ καταπονουμένῳ  ‘he went to help the man who was being ill-treated’  「就護衛他，為這個受欺壓的人報仇」 (徒 7:24)

(b)

25.230 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 痛苦憂傷，意味著被這樣的經歷弄得疲憊不堪 憂傷 Λὼτ καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς  ‘Lot was distressed by the immoral conduct of lawless people’  「羅得為著壞人的淫亂行為大大地憂傷。」 (彼後 2:7)

καταποντίζω  (καταποντίζομαι)

(1)

(a)

15.117 線性運動 下來／下去，下降 使某人或某物下沉到深水中 下沉；淹死 καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης  ‘and be drowned in the depths of the sea’  「淹死在深海」 (太 18:6)

(b)

15.116 線性運動 下來／下去，下降 下沉到深水中 沉下去 ἀρξάμενος καταποντίζεσθαι ἔκραξεν  ‘beginning to sink, he cried out’  「他開始沉下去的時候，就大叫」 (太 14:30)

κατάρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.471 溝通 祝福，詛咒 ［參καταράομαι］ 說出被認為有超自然力量的話語，使人受到傷害，那通常是因為有神明或超自然力量被喚起 詛咒；咒罵 ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα  ‘out of the same mouth come blessing and cursing’  「頌讚和詛咒從同一個口出來。」 (雅 3:10)

(b)

33.473 溝通 祝福，詛咒 ［參ἀνάθεμα, ἀρά］ 在詛咒中表達的內容 詛咒 ὅσοι γὰρ ἐξ ἔργων νόμου εἰσίν, ὑπὸ κατάραν εἰσίν  ‘these who depend on obeying the Law live under a curse’  「凡是靠遵行律法的，都在詛咒之下」 (加 3:10)

(c)

33.474 溝通 祝福，詛咒 ［參ἀνάθεμα, κατάθεμα］ 被詛咒的事物 被詛咒的；可憎的 Χριστὸς ... γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα  ‘Christ ... became something accursed for our sake’  「基督為我們成為受詛咒的」 (加 3:13)

καταράομαι

(1)

(a)

33.471 溝通 祝福，詛咒 ［參κατάρα］ 說出被認為有超自然力量的話語，使人受到傷害，那通常是因為有神明或超自然力量被喚起 詛咒；咒罵 ἴδε ἡ συκῆ ἣν κατηράσω ἐξήρανται  ‘look, the fig tree you cursed has died’  「你看！你所詛咒的無花果樹已經枯乾了。」 (可 11:21)

καταργέω  (καταργέομαι)

(1)

(a)

13.100 是，變成，存在，發生 存在 ［參καταλύω, λύω］ 使之不再存在 使結束；使成為無有；結束 ὁ δὲ θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει  ‘but God will put an end to both’  「上帝要使這兩樣都结束。」 (林前 6:13)

(b)

13.163 是，變成，存在，發生 發生 使之不再發生 終止；廢止 ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου  ‘when I became a man, I put a stop to those things of a child’  「到長大成人，就把孩子的事都丟棄」 (林前 13:11) καταργήσαντος μὲν τὸν θάνατον  ‘putting an end to death’  「他把死廢去」 (提後 1:10)

(c)

76.26 能力，力量 使某事物的能力或力量無效 使失效；廢除；廢掉；廢棄；使不能發揮功能 ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ  ‘in order to abolish those things that are’  「為要廢棄那些」 (林前 1:28) τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγμασιν καταργήσας  ‘to abolish the Law of commandments consisting of regulations’  「廢掉那記在律法上的規條」 (弗 2:15) 在翻譯 林前 1:28 中的這個表達時，可能需要說明 τὰ ὄντα 所指的是什麼；在這處上下文中，τὰ ὄντα 與 τὰ μὴ ὄντα 之間的對比最好表達為「那些被視為不重要的事物，為要廢除那些被視為重要的事物」。當然，這些表達方式的譯法取決於前面第 26 節的翻譯用詞。

(d)

37.136 控制，管理 釋放，解放 基於較早前的義務或限制不再相關或不再有效，因而與某個人或某個制度的聯繫被解除 獲得釋放；不再受限制 ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ ἀνδρός  ‘if her husband dies, she is free from the law concerning her husband’ or ‘... from the law that bound her to her husband’  「丈夫若死了，她就從丈夫的律法中解脫了」或「丈夫死了，她就不再受這種法律的限制。」 (羅 7:2) 「婦女脫離了一個規定她與丈夫的關係的法律」，這種說法在某些語言中是說不通的。因此，羅 7:2 中的這句話可以適切地譯成：「如果女人的丈夫死了，律法就不再把她和她丈夫捆綁在一起」，甚至「……律法就說她可以自由地嫁給別人」。

(e)

13.162 是，變成，存在，發生 發生 不再發生 不再發生；停止 εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται  ‘if there are prophecies, they shall cease’  「說方言之能終必停止」 (林前 13:8)

καταριθμέω  (καταριθμέομαι)

(1)

(a)

34.33 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 被算為團體中的一員 被算在……之中；是當中的一員；屬於 ὅτι κατηριθμημένος ἦν ἐν ἡμῖν  ‘because he was counted as one of us’  「他本來是我們中間的一員」 (徒 1:17)

καταρτίζω

(1)

(a)

75.5 勝任，有資格 使某人完全勝任做某事 使勝任；完全提供；充分準備；使充分具有資格；足夠 κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ  ‘everyone who is thoroughly qualified will be like his teacher’  「每一個學成的，都會像他老師一樣。」 (路 6:40) 在 路 6:40 的語境中，可以把 κατηρτισμένος 譯成「已經完全訓練就緒的人」。

(b)

13.130 是，變成，存在，發生 發生 藉某些安排使之發生 產生；安排；導致發生 Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον;  ‘I will produce praise from the mouths of children and infants’  「我要從孩童和吃奶的口發出完全的讚美」 (太 21:16)

(c)

42.36 執行，從事 製作，創造 創造，暗示使之處於適當的狀況 創造；製造 Πίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήματι θεοῦ  ‘by faith we understand that the universe was created by the word of God’ or ‘... God created the world by the words he spoke’  「因著信，我們知道這宇宙是藉上帝的話造成的」或「……上帝藉著他所說的話創造這宇宙」 (來 11:3)

κατάρτισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

75.5 勝任，有資格 使某人完全勝任做某事 使勝任；完全提供；充分準備；使充分具有資格；足夠 τοῦτο καὶ εὐχόμεθα, τὴν ὑμῶν κατάρτισιν  ‘and for this we pray, namely, your becoming fully qualified’  「我們所祈求的是：你們能成為完全人。」 (林後 13:9)

καταρτισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

75.5 勝任，有資格 使某人完全勝任做某事 使勝任；完全提供；充分準備；使充分具有資格；足夠 πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας  ‘in order to make God's people fully qualified for work in (his) service’ or ‘... for (this) work of service’  「為要使上帝的子民能勝任事奉的工作」 (弗 4:12)

κατασείω

(1)

(a)

33.478 溝通 非語言的溝通 用示意或做手勢傳達信息 示意；做手勢 κατασείσας δὲ αὐτοῖς τῇ χειρὶ σιγᾶν  ‘he gave them a signal with his hand to be quiet’  「他做手勢，叫他們安靜下來」 (徒 12:17) 對於 徒 12:17 中這個句子，翻譯者根據「做手勢」在目標語言中的具體含義，經常需要調整譯法，例如：「他舉起手來，意思是要他們要安靜」，或「他用手示意，他們就明白他們應該安靜」。

κατασκάπτω

(1)

(a)

20.56 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （κατασκάπτω「往下挖」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）通過向下挖掘去拆毀或破壞 拆毀；破壞 καὶ τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀνοικοδομήσω  ‘I will build up again its ruins’ or ‘... those buildings which have been torn down’  「我要從廢墟中重新建造」或「……已拆毀的居所」 (徒 15:16) Κύριε, τοὺς προφήτας σου ἀπέκτειναν, τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν  ‘Lord, they have killed your prophets and torn down your altars’  「主啊，他們殺了你的先知，拆了你的祭壇」 (羅 11:3)

κατασκευάζω

(1)

(a)

77.6 準備好 使完全準備好 準備；預備 ἑτοιμάσαι κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον  ‘make ready for the Lord a people thoroughly prepared’  「為主預備迎接他的百姓」 (路 1:17)

(b)

45.1 建造，興建 建造或豎立任何一種建築物 1 建造；蓋（房子）；建築 πᾶς γὰρ οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος  ‘for every house is built by someone’  「每一所房子都是人所建造的」 (來 3:4)

(c)

77.7 準備好 κατασκευάζω τὴν ὁδόν  （習語，直譯：預備道路）為某事件準備好環境條件，或使環境有利於該事件 做準備；做預備；為……預備道路；為……開路 ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου  ‘who will prepare your way before you’ or ‘who will make everything ready for you’  「他要在你前面為你預備道路」或「他要為你做好一切準備」 (太 11:10) 在一些語言中，最好將 太 11:10 中的這個表達譯成：「他將為你安排好一切」。

____________________________________________________

1 在某些上下文中，κατασκευάζω[b]的意思可能與οἰκοδομέω[a]不同，κατασκευάζω[b]暗示建築物是為了某種特殊用途而預備的。

κατασκηνόω

(1)

(a)

6.147 人工製品 容器 （κατασκήνωσις「窩」6.146 的衍生詞）搭窩（或尋找棲身之所） 搭窩；棲息 ὥστε ἐλθεῖν τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ κατασκηνοῦν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ  ‘so that the birds come and nest in its branches’  「以致天上的飛鳥來在它的枝上築巢」 (太 13:32)

κατασκήνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

6.146 人工製品 容器 雀鳥搭建的居所，用來孵卵和養育雛鳥 1 窩 Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις  ‘foxes have holes and birds have nests’  「狐狸有洞，天空的飛鳥有窩」 (太 8:20) 太 8:20 中的 κατασκήνωσις 可以簡單地理解為一個遮風擋雨的地方，但最自然的解釋似乎是「鳥窩」。

____________________________________________________

1 κατασκήνωσις「窩」是這個語義域中唯一不是人類製造的人工製品，但這決不妨礙它歸類在這個語義域中。

κατασκιάζω

(1)

(a)

14.62 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參ἐπισκιάζω］ 把某物放在光源和物件之間而產生陰影 投下陰影 Χερουβὶν δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον  ‘the cherubim of glory overshadowing the place of atonement’  「榮耀的基路伯，遮蔽著施恩座」 (來 9:5) 在 來 9:5，基路伯的動作可以視為一種保護；然而考慮到基路伯的翅膀覆蓋著約櫃的頂部，因此也可以把這看作是一種遮蓋。

κατασκοπέω

(1)

(a)

24.50 感官事件及狀態 看 暗中觀察，假定心存惡意 窺探；窺視；偵察 οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν  ‘these men slipped in to spy out our freedom’  「他們溜進來窺探我們……的自由」 (加 2:4) 短語「窺探我們的自由」可以譯成：「像間諜那樣觀察我們享有的自由」。

κατάσκοπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

27.47 學習 嘗試學習 ［參ἐγκάθετος］ （κατασκοπέω「偷偷地觀察」24.50 的衍生詞）偷偷地獲取信息的人 探子；奸細；間諜；特務 δεξαμένη τοὺς κατασκόπους μετ᾽ εἰρήνης  ‘she gave the (Israelite) spies a friendly welcome’  「她友善地接待了探子。」 (來 11:31)

κατασοφίζομαι

(1)

(a)

88.147 道德倫理素質及相關行為 剝削，利用 利用詭計和狡猾的手段來進行剝削，暗示虛假的爭論 用詭計剝削；以狡猾的方式佔便宜 οὗτος κατασοφισάμενος τὸ γένος ἡμῶν ἐκάκωσεν τοὺς πατέρας [ἡμῶν]  ‘he cunningly exploited our people and was cruel to our ancestors’  「他用詭計待我們的宗族，苦待我們的祖宗」 (徒 7:19) 徒 7:19 中的 κατασοφίζομαι 也可以譯成：「用巧妙的語言佔便宜」，或「用甜言蜜語說服」。

καταστέλλω

(1)

(a)

37.31 控制，管理 控制，限制 ［參ὑποτάσσω］ 使某事物置於某人的緊緊控制之下 使服從；使受到控制；安撫；使安靜 καταστείλας δὲ ὁ γραμματεὺς τὸν ὄχλον  ‘the town secretary got the crowd under control’  「城裡的書記官安撫了群眾」 (徒 19:35)

κατάστημα

(1)

τος＜中＞

(a)

41.8 行為及相關狀態 行為，品行 行為或品行，重點在一個人的行為舉止上 行為；品行；舉止行為 πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς  ‘(tell) the older women to behave as women who live a pious life should’  「老年婦女行為舉止要虔誠」 (多 2:3)

καταστολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

49.12 涉及衣著及裝飾的活動 衣著作為行為的象徵 穿著方式；衣裳；衣飾 γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς  ‘women should dress themselves in a proper manner with modesty and good sense’ or ‘women should be modest and sensible about the clothes they wear and dress properly’  「女人以端正、克制和合乎體統的服裝打扮自己」或「女人衣著端莊，以廉恥和自製來裝飾自己」 (提前 2:9)

καταστρέφω

(1)

(a)

16.18 非線性運動 使一些東西完全翻倒 推翻；翻倒 καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν  ‘and he overturned the tables of the moneychangers’  「推倒兌換銀錢之人的桌子」 (太 21:12)

καταστρηνιάω

(1)

(a)

25.30 態度及情感 強烈地渴望 ［參πάθημα, πάθος］ 經歷強烈的肉體慾望，尤指性慾 強烈的情慾；肉慾；情慾；性慾 νεωτέρας δὲ χήρας παραιτοῦ· ὅταν γὰρ καταστρηνιάσωσιν ..  ‘but do not accept younger widows; for when they experience strong physical desires ...’  「至於年輕的寡婦，你要拒絕登記，因為她們情慾衝動」 (提前 5:11)

καταστροφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

20.17 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 造成嚴重損害，有誤導的含義 敗壞；腐化 μὴ λογομαχεῖν, ἐπ᾽ οὐδὲν χρήσιμον, ἐπὶ καταστροφῇ τῶν ἀκουόντων  ‘not to fight over words; it does no good but rather harms those who hear’  「不可在言詞上爭辯；這是沒有益處的，只能傷害聽的人。」 (提後 2:14)

(b)

20.49 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 完全毀滅的狀態 傾覆；毀滅 καὶ πόλεις Σοδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας καταστροφῇ κατέκρινεν  ‘and he condemned the cities of Sodom and Gomorrah to complete destruction by reducing them to ashes’  「上帝判決了所多瑪和蛾摩拉，將二城傾覆，焚燒成灰」 (彼後 2:6)

καταστρώννυμι

(1)

(a)

20.63 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 （καταστρώννυμι「散開」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）造成多人死亡，有屍體散佈某個地區的含義 殺死 κατεστρώθησαν γὰρ ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘for they were killed in the desert’  「所以他們屍橫荒野。」 (林前 10:5) 林前 10:5 中的表達也可以理解為「那些人死了，屍體散佈在曠野」。

κατασύρω

(1)

(a)

15.179 線性運動 引領，帶來，帶領 拖走或帶走，強調有力而徹底的行動 有力地拖走；帶走 μήποτε κατασύρῃ σε πρὸς τὸν κριτήν  ‘so he wont drag you before the judge’  「免得他拉你到法官面前」 (路 12:58)

κατασφάζω

(1)

(a)

20.72 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參θύω, σφαγή, σφάζω］ 屠殺動物或人；在提到人的語境中，這詞有暴力和無情的含義1 殺戮；殺害 ἐπ᾽ αὐτοὺς ἀγάγετε ὧδε καὶ κατασφάξατε αὐτοὺς ἔμπροσθέν μου  ‘bring them here and kill them before me’  「把他們拉來，在我面前殺了！」 (路 19:27)

____________________________________________________

1 κατασφάζω的內涵意義的語氣可能比σφάζω略為強烈。

κατασφραγίζω

(1)

(a)

6.55 人工製品 用於標記及書寫的工具 ［參σφραγίζω］ 用封條封上或使某物安全牢固 封上；加封條；使安全 κατεσφραγισμένον σφραγῖσιν ἑπτά  ‘sealed with seven seals’  「用七個印密封著」 (啟 5:1) 關於翻譯「封印」遇到的一些問題，見 6.54。 根據 啟 5:1 的直接上下文，不能確定所述書卷是在外面有七個封印，還是在七個不同的點被封上。然而，《啟示錄》第 6 章提到這些印是逐個揭開的，所以似乎這書卷是在捲起來的時候，在七個不同的地方封了起來。

κατάσχεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.1 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參ἔχω, κατέχω］ 擁有物品或財產（在技術意義上指控制了這些物品的使用）12 有；擁有；屬於 δοῦναι αὐτῷ εἰς κατάσχεσιν αὐτὴν  ‘to give it to him as a possession’  「賜給他為業」 (徒 7:5)

(b)

57.57 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 取得某物的行為 獲得；取得；佔據 ἐν τῇ κατασχέσει τῶν ἐθνῶν  ‘took possession of what belonged to the nations’  「佔據那原本屬於外邦人的地方為業」 (徒 7:45)

____________________________________________________

1 所有權通常要求有某種程度上的社會認可，承認所有權人有使用所涉物的權利，以及非所有權人有承認這權利並停止使用所涉物的義務。

2 這個「有／擁有」的意思與以下的含義有所不同：「握住；抓住」（語義域18）、「整體／部分關係」（語義域63）、「與……有關係」（語義域89）、「處於某種狀態」（語義域13），以及「在社會上或物質上對人或物有權威、權力或控制權」（語義域37）。

κατατίθημι  (κατατίθεμαι)

(1)

(a)

90.62 語意格 經歷者 經歷，有被賦予某物的含義 得著；取得；經歷 θέλων τε χάριτα καταθέσθαι τοῖς Ἰουδαίοις  ‘and wanting to gain favor with the Jews’  「要討猶太人的喜歡」 (徒 24:27) 在某些語言中，比較自然的譯法是：「想要猶太人向他顯出善意」，或「盼望猶太人會喜歡他」。

κατατομή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

19.22 物理的衝擊力 刺穿，切割 嚴重切割毀傷（出現在 腓 3:2 作為對 περιτομή「割禮」53.51 的誇張說法) 使殘缺不全；毀傷 βλέπετε τὴν κατατομήν  ‘beware of the mutilation’  「提防割損身體的人。」 (腓 3:2) 可能 κατατομή 在 腓 3:2 中的意思是「那些割損身體的人」（作為割禮的誇張說法），正如 περιτομή 在一些上下文中意為「那些行割禮的人」。

κατατρέχω

(1)

(a)

15.233 線性運動 奔跑 向下跑到 ὃς ἐξαυτῆς παραλαβὼν στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχας κατέδραμεν ἐπ᾽ αὐτούς  ‘at once he took some officers and soldiers and ran down to them’  「千夫長立刻帶著士兵和幾個百夫長，跑下去到他們那裡。」 (徒 21:32)

καταφέρω  (καταφέρομαι)

(1)

(a)

13.133 是，變成，存在，發生 發生 ［參φέρω］ 使某些不利的事發生在某人身上，通常與指控或譴責有關 提出（指控）；使發生；造成 πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι  ‘they brought many serious accusations which they were not able to prove’  「提出許多嚴重的指控，可是都不能證實。」 (徒 25:7)

(b)

30.103 思考 選擇，揀選，寧取 καταφέρω ψῆφον  （習語，直譯：拿小石頭反對某人；所指的是使用白色或黑色的小石頭來投票，以表示支持或反對某人）公開表示選擇反對某人 投票反對 ἀναιρουμένων τε αὐτῶν κατήνεγκα ψῆφον  ‘when they were sentenced to death, I also voted against them’  「他們被處死，我也投票贊成。」 (徒 26:10)

(c)

23.71 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參βαρέω］ καταφέρομαι ἀπὸ τοῦ ὕπνου  （習語，直譯：從睡眠中被帶走）處於深度睡眠的狀態中 熟睡；完全睡著 διαλεγομένου τοῦ Παύλου ἐπὶ πλεῖον, κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου  ‘as Paul kept on talking (Eutychus) went sound asleep’  「保羅講了很久的時候，猶推古陷入沉睡」 (徒 20:9a) 見 καταφέρω 23.68 和該處的腳註。

(d)

23.68 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 καταφέρομαι ὕπνῳ  （習語，直譯：被睡眠帶走）愈來愈困倦欲睡 沉沉入睡；愈來愈困倦 καταφερόμενος ὕπνῳ βαθεῖ διαλεγομένου τοῦ Παύλου ἐπὶ πλεῖον, κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου  ‘as Paul kept on talking (Eutychus) got sleepier and sleepier (literally ‘... became exceedingly sleepier’) until he finally went sound asleep’  「當保羅繼續講話的時候，他漸漸困倦，終於沉沉入睡」 (徒 20:9a)

____________________________________________________

1 在徒 20:9，καταφερόμενος ὕπνῳ（23.68）和κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου（23.71）的意思差異取決於時態差異。第一個短語指過程，第二個短語指最終的狀態。

καταφεύγω

(1)

(a)

15.62 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 逃離一個地區，強度可能比 φεύγω[a] 和 φυγή (15.61) 更大 逃離；為安全而逃跑 συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πόλεις τῆς Λυκαονίας  ‘when they learned about it, they fled to the cities in Lycaonia’  「使徒知道了，就逃到呂高尼的……城」 (徒 14:6)

(b)

21.15 危險，冒險，安全，拯救 變得安全，沒有危險 通過躲避危難以獲得安全 逃往避難所；尋求庇護 ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλπίδος  ‘that we who have taken refuge might have strong encouragement to seize the hope which lies before us’  「我們這些逃往避難所的人能得到強有力的鼓勵，去抓住那擺在我們前頭的指望。」 (來 6:18)

καταφθείρω

(1)

(a)

88.266 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 ［參διαφθείρω, φθείρω］ 使某人變得乖僻或墮落，是一種道德敗壞1 使墮落；敗壞；毀滅；使……道德敗壞 ἄνθρωποι κατεφθαρμένοι τὸν νοῦν  ‘people with depraved minds’  「他們的心地敗壞」 (提後 3:8)

____________________________________________________

1 διαφθείρω[b]和καταφθείρω的語氣可能比φθείρω[c]更為強烈。

καταφιλέω

(1)

(a)

34.62 聯合 親吻，擁抱 ［參φιλέω, φίλημα］ 親嘴，作為一種問候或打招呼的方式，或用來表達特別的喜愛和欣賞 1 親嘴；親吻 προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ εἶπεν, Χαῖρε, ῥαββί, καὶ κατεφίλησεν αὐτόν  ‘he went up to Jesus and said, Hail, Teacher, and kissed him’  「猶大立刻進前來對耶穌說：『拉比，你好！』就跟他親吻」 (太 26:49) κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφεν τῷ μύρῳ  ‘she kissed his feet and poured perfume (on them)’ (literally ‘... anointed with perfume’)  「用嘴連連親他的腳，把香膏抹上」 (路 7:38) 在許多社會中，親吻並不是一種問安方式，因此在 太 26:48 和 太 26:49 等上下文中需要增加某種限定詞，來清楚說明親吻的含義；否則，僅僅使用意為「親吻」的詞彙可能會有色情意味。太 26:49 中的從句可以譯成「我親嘴問安的那個人就是你們要找的人」。

____________________________________________________

1 雖然親吻的動作具有不同的功能，然而事件的性質基本上是一樣的。有些語言區分了親吻臉頰和親吻嘴唇。其他區分可能還有被親吻的對象是同性還是異性。

καταφρονέω

(1)

(a)

88.192 道德倫理素質及相關行為 厭惡，鄙棄，藐視 藐視某人或某事，因為認為該人或該事是不好的或沒有價值 輕視；嘲諷；輕看 Ὁρᾶτε μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων  ‘see that you do not despise one of these little ones’  「不可輕看這些小子中的一個」 (太 18:10) καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονεῖς  ‘and do you have contempt for (God's) patience’  「你藐視他的……忍耐」 (羅 2:4) 在某些語言中，「輕視」的對應翻譯是：「認為某事物沒有價值」或「認為某事物一文不值」。

καταφρονητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.193 道德倫理素質及相關行為 厭惡，鄙棄，藐視 （καταφρονέω「輕視」88.192 的衍生詞）慣常輕視某事或某人的人 心懷藐視的人；嘲笑者 Ἴδετε, οἱ καταφρονηταί  ‘look, you scoffers’  「要觀看，你們這些藐視的人」 (徒 13:41) 「輕慢的人」的對應翻譯可以是：「總是說別人不好的人」，或「認為什麼都不好的人」。

καταχέω

(1)

(a)

47.5 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 使倒在 倒在；澆在 συντρίψασα τὴν ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς  ‘she broke the alabaster container and poured (the perfume) on his head’  「打破玉瓶，把膏澆在耶穌的頭上。」 (可 14:3)

καταχθόνιος

(1)

ον

(a)

1.17 地理物體及特徵 地面以下的地方 指大地表面以下 下面的世界；地底下的東西；大地以下 ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων  ‘that at the name of Jesus every knee should bow, of those in heaven and those on earth and those under the earth’  「使一切在天上的、地上的和地底下的，因耶穌的名，眾膝都要跪下」 (腓 2:10a) 在 腓 2:10，καταχθονίων 可能指死人，人們通常認為死人是居住在地底下的黑暗區域中。

____________________________________________________

1 腓 2:10的翻譯有兩個基本問題。例如：短語「一聽見耶穌的名」的意思可能是「在耶穌的名被宣講的時候」，或者「在宣告耶穌臨到的時候」。短語「萬膝」意指每一個人，因為「膝」是指「人」的轉喻（見9.16）。

καταχράομαι

(1)

(a)

90.13 語意格 工具 ［參χράομαι］ 利用工具1 使用；利用；用 εἰς τὸ μὴ καταχρήσασθαι τῇ ἐξουσίᾳ μου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ  ‘so as not to employ my rights in proclaiming the good news’  「免得盡用我在福音工作上可以享有的權利。」 (林前 9:18)

(b)

41.6 行為及相關狀態 行為，品行 以某種方式行事，使自己完全被某種方式佔據 盡情享受；沉溺 ὡς μὴ καταχρώμενοι  ‘as though they are not fully occupied (in dealings with the world)’ or ‘... (with things of this world)’  「像沒有盡情享受」 (林前 7:31)

____________________________________________________

1 χράομαι[d]和καταχράομαι[a]可能在語氣上有區別。

καταψύχω

(1)

(a)

79.76 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 使某物變得涼快 使涼快；使清涼 καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου  ‘and to cool my tongue’  「涼涼我的舌頭」 (路 16:24) 有些語言需要把 路 16:24 中的這個表達譯作：「涼涼我的舌頭」。

κατείδωλος

(1)

ον

(a)

6.98 人工製品 塑像及偶像 （εἴδωλον[a]「偶像」6.97 的衍生詞）指有許多仿照人、動物、神明等造成的偶像或物件（不一定是立體的） 滿是偶像 θεωροῦντος κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν  ‘he saw that the city was full of idols’  「看見滿城都是偶像」 (徒 17:16) 若不採用傳統譯法「他們的城充滿了偶像」，翻譯者可以說「他們城中有那麼多的偶像」或「人們在城中敬拜那麼多的偶像」。

κατέναντι

(1)

(a)

83.42 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參ἀπέναντι, ἐκ, ἐναντίος］ 在某個物體或其他位置對面的一個位置 對面；在……前面；在……對面；在……面前 Πορεύεσθε εἰς τὴν κώμην τὴν κατέναντι ὑμῶν  ‘go into the village opposite you’  「你們往對面村子裡去」 (太 21:2) τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν κατέναντι τοῦ ἱεροῦ  ‘the Mount of Olives, across from the Temple’  「在橄欖山上，面對聖殿」 (可 13:3) ὡς ἐξ εἰλικρινείας ... κατέναντι θεοῦ ... λαλοῦμεν  ‘we speak ... with sincerity ... in God's presence’  「出於真誠……在上帝面前……傳講」 (林後 2:17a)

(b)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, παρά, πρός］ （帶所有格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者2 在……看來；在……的判斷中 κατέναντι θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν  ‘we speak (as those who) in the sight of God (are) in Christ’  「我們本是在基督裡當著上帝面前說話。」 (林後 12:19)

____________________________________________________

1 在特定的上下文中，例如林後 2:17的情況，對比的含意可能在某種程度上被抵銷。

2 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

κατενώπιον

(1)

(a)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 κατενώπιον τῆς δόξης αὐτοῦ ἀμώμους ἐν ἀγαλλιάσει  ‘faultless and joyful before his glorious presence’  「歡歡喜喜站在他榮耀之前的」 (猶 1:24)

(b)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, παρά, πρός］ （帶所有格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者2 在……看來；在……的判斷中 εἶναι ἡμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘so that we would be judged holy and without fault in his sight’  「使我們在他面前成為聖潔，沒有瑕疵」 (弗 1:4c)

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

3 在弗 1:4，κατενώπιον也可能意指上帝的臨在（見κατενώπιον[a]，83.33）。

κατεξουσιάζω

(1)

(a)

37.48 控制，管理 管理，統治 ［參ἐξουσιάζω］ 藉著行使權力來統治 1 統治；治理；管轄；支配 καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν  ‘and their great men reign over them’  「他們的偉人治理他們」 (太 20:25)

____________________________________________________

1 κατεξουσιάζω的語氣可能比ἐξουσιάζω更強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

κατεργάζομαι

(1)

(a)

42.17 執行，從事 做，執行 成功、徹底地做某事 完成；成功實行；完成一切 ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι  ‘having accomplished everything, to stand’  「完成了一切後還能站立得住。」 (弗 6:13)

(b)

90.47 語意格 可數事件的施事者 ［參ἐργάζομαι］ 用於標記可數算的事件的施事者關係，可能有全面性的含義 做；行 ἄρσενες ἐν ἄρσεσιν τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι  ‘men with men doing shameless deeds’  「男的和男的……行可恥的事」 (羅 1:27) ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν  ‘on everyone who does evil’  「給一切作惡的人」 (羅 2:9)

(c)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, ποιέω, τίθημι］ 造成某個狀態 1 使；導致；造成；引起 ὁ γὰρ νόμος ὀργὴν κατεργάζεται  ‘for the Law brings about (God's) anger’ or ‘... punishment’  「因為律法帶來憤怒」或「……刑罰」 (羅 4:15) μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε  ‘with fear and trembling effect your salvation’  「當恐懼戰兢完成你們自己得救的事」 (腓 2:12)

(d)

77.6 準備好 使完全準備好 準備；預備 ὁ δὲ κατεργασάμενος ἡμᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο θεός  ‘God who has prepared us for this’  「上帝親自準備我們來適應這變化」 (林後 5:5)

____________________________________________________

1 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

κατέρχομαι

(1)

(a)

15.107 線性運動 下來／下去，下降 ［參καταβαίνω］ 向下移動，不管坡度如何 下去；下到 κατῆλθεν εἰς Καφαρναοὺμ  ‘he came down to Capernaum’  「耶穌下到迦百農」 (路 4:31) 許多語言都有一系列表達「下去」或「下降」的詞彙，採用哪一個詞要視乎某人或某物下降的坡度和速度而定。根據下降的範圍，可能還有其他不同的詞彙。降雨會被視為廣泛的下降，而離開小船走進水裡會被視為範圍十分有限的下降。 當然，向下移動可能不單涉及物體的移動，例如：οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη「這樣的智慧不是從上頭來的」（雅 3:15）。由於 雅 3:15 中的 ἄνωθεν 代表上帝，因此可能需要把這個句子調整為：「這樣的智慧不是從上帝來的」，或「上帝不是這種智慧的源頭」。

(b)

54.15 海上活動 （航海術語）乘船駛向岸邊 靠岸；登陸；登岸；上岸 κατελθὼν εἰς Καισάρειαν  ‘when he arrived at Caesarea’  「在凱撒利亞登岸」 (徒 18:22)

κατεσθίω

(1)

(a)

23.11 生理活動過程及狀態 吃，喝 完全吃掉某物 吃掉；吃盡；吞吃 τὰ πετεινὰ κατέφαγεν αὐτά  ‘the birds ate it up’  「飛鳥來把它們吃掉了。」 (太 13:4) 有些語言會用一個詞彙去表示東西被鳥吃掉，用另一個詞彙表示東西被動物或人吃掉。

(b)

20.45 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （κατεσθίω[a]「吃掉」23.11 的引申喻意）徹底消滅（所表達的意思比 ἐσθίω[b], 20.44 更強烈） 徹底消滅；完全吞滅 πῦρ ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ στόματος αὐτῶν καὶ κατεσθίει τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν  ‘the fire will come out of their mouths and utterly destroy their enemies’  「有火從他們口中噴出來，燒滅仇敵」 (啟 11:5)

(c)

57.247 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 （κατεσθίω[a]「吃光，耗盡」23.11 的引申喻意）以不誠實的手段接管別人的財產 不誠實地佔用；搶奪；侵吞 οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν  ‘they rob widows of their homes’  「他們侵吞寡婦的家產」 (可 12:40)

(d)

57.150 擁有，轉移，交換 花費，浪費 （κατεσθίω[a]「吃光，耗盡」23.11 的引申喻意）過度地花費或無益地用盡 耗盡；浪費；吞噬；吞盡 ὁ υἱός σου οὗτος ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν  ‘this son of yours wasted all your property on prostitutes’  「你這個兒子，他把你的財產都花在娼妓身上」 (路 15:30)

(e)

88.145 道德倫理素質及相關行為 剝削，利用 （κατεσθίω[a]「吃掉」23.11 的引申喻意）佔盡某人的便宜 侵吞；佔盡便宜 ἀνέχεσθε γὰρ εἴ τις ὑμᾶς καταδουλοῖ, εἴ τις κατεσθίει  ‘you will tolerate anyone who gets control of you’ or ‘takes complete advantage of you’  「有人……吞吃你們，佔你們便宜……你們也都容忍！」 (林後 11:20)

κατευθύνω

(1)

(a)

36.1 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參ἄγω, ἡγέομαι, προΐστημι, φέρω］ 影響他人，使其遵循建議的行為方式 帶領；治理；引導 Ὁ δὲ κύριος κατευθύναι ὑμῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ  ‘may the Lord lead your hearts to the love for God’  「願主引導你們的心去愛上帝」 (帖後 3:5) 有些語言很難清楚區分「引領」（leading）與「統治」（ruling）或「治理」（governing），然而，盡量明確區分這兩種不同的人際關係是重要的。在某些語言中，「引領」的概念可以通過「展示怎樣做」或「展示一個人應該怎樣做」來表達。在其他語言中，「引領」可以簡單地說成「走在前面」，但是這種說法通常僅用來指「偵查員」，他會走到前頭去查看情況是否安全；或者只是指一個人堅持自己的特權，要作為群體中顯得最重要的一員。

(b)

41.17 行為及相關狀態 行為，品行 κατευθύνω τοὺς πόδας  （習語，直譯：正確地引導雙腳）以適當的方式引導或指導行為 引導；引領；指導；使生活 τοῦ κατευθῦναι τοὺς πόδας ἡμῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης  ‘to guide our feet into the path of peace’ or ‘to cause us to live a life of peace’  「引導我們的腳走上平安的路」或「使我們過平安的生活」 (路 1:79)

κατευλογέω

(1)

(a)

33.470 溝通 祝福，詛咒 ［參εὐλογέω, εὐλογία］ 祈求上帝給予恩惠，也暗示口頭祝福本身已經是一個極大的恩惠1 祝福 κατευλόγει τιθεὶς τὰς χεῖρας ἐπ᾽ αὐτά  ‘he placed his hands on them and blessed them’  「給他們按手，為他們祝福。」 (可 10:16) 在一些語言中，與「祝福」最接近的譯詞是：「為……向上帝祈禱」，或「祈求上帝做一些對……有益的事」。

____________________________________________________

1 κατευλογέω的語氣可能比εὐλογέω[b]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

κατεφίστημι  (κατεφίσταμαι)

(1)

(a)

39.47 敵意，衝突 攻擊 ［參ἐπέρχομαι, ἐπιτίθημι, ἐφίστημι］ 突然用武力襲擊某人，這是敵對態度帶來的結果 1 攻擊；襲擊 κατεπέστησαν ὁμοθυμαδὸν οἱ Ἰουδαῖοι τῷ Παύλῳ καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸ βῆμα  ‘the Jews attacked Paul with one accord and took him into court’  「猶太人集合起來攻擊保羅，把他拉上法庭」 (徒 18:12) 在許多語言中，「攻擊」的對等譯詞是「開始與……打鬥」，但某些語言中的對等譯詞是「撲向」或「抓住以傷害……」。

____________________________________________________

1 κατεφίσταμαι的語氣可能比ἐφίσταμαι[d]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

κατέχω

(1)

(a)

13.150 是，變成，存在，發生 發生 藉抑制或妨礙阻止某人做某事 防止；妨礙；阻止 ἀνθρώπων τῶν τὴν ἀλήθειαν ἐν ἀδικίᾳ κατεχόντων  ‘the people whose evil ways keep the truth from being known’  「人的不虔不義蒙蔽了真理」 (羅 1:18)

(b)

31.48 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 繼續相信，有按照信念來行事的含義 繼續相信和實踐；持守 καθὼς παρέδωκα ὑμῖν, τὰς παραδόσεις κατέχετε  ‘you continue to believe and practice the traditions as I passed them on to you’  「你們……持守我傳授給你們的教導」 (林前 11:2) δι᾽ οὗ καὶ σῴζεσθε, ... εἰ κατέχετε  ‘by which you are saved ... if you continue to believe and practice it’  「你們若能夠持守……就必因這福音得救」 (林前 15:2)

(c)

57.1 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參ἔχω, κατάσχεσις］ 擁有物品或財產（在技術意義上指控制了這些物品的使用）12 有；擁有；屬於 ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες  ‘we seem to have nothing but we really possess everything’  「似乎一無所有，卻樣樣都有。」 (林後 6:10)

(d)

37.17 控制，管理 控制，限制 ［參συνέχω, ὑπερέχω］ 持續地控制某人或某事物 控制；限制 καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘and they tried to keep him from leaving them’  「要留住他，不讓他離開他們。」 (路 4:42) 如果是由人施行「控制」，如 彼前 2:13 中的君王，那麼談到「控制」通常不會有什麼困難。不過，談到「死亡」在控制人就似乎不太可能，除非目標語言可以把死亡人格化。在某些語言中，徒 2:24（見 37.16）必須譯成「他不可能繼續處在死的狀態中」，而 林後 5:14 的原意「基督的愛控制我們」，則可以譯成「基督愛我們的事實使我們這樣做了」。

(e)

85.9 在空間存在 在某個地方 來佔據一個特定的位置 到某處；佔據 τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν  ‘then with embarrassment you will begin to occupy the last place’  「那時你就會羞慚地退到末位去了。」 (路 14:9)

(f)

54.22 海上活動 κατέχω εἰς  （航海習語，直譯：控制著朝向）控制船隻移動到特定的地點 駕駛；操舵；向……前進 κατεῖχον εἰς τὸν αἰγιαλόν  ‘they steered it toward the beach’  「順著風向沙灘駛去」 (徒 27:40)

____________________________________________________

1 所有權通常要求有某種程度上的社會認可，承認所有權人有使用所涉物的權利，以及非所有權人有承認這權利並停止使用所涉物的義務。

2 這個「有／擁有」的意思與以下的含義有所不同：「握住；抓住」（語義域18）、「整體／部分關係」（語義域63）、「與……有關係」（語義域89）、「處於某種狀態」（語義域13），以及「在社會上或物質上對人或物有權威、權力或控制權」（語義域37）。

κατηγορέω

(1)

(a)

33.427 溝通 控告，譴責 ［參ἐγκαλέω］ 對某人提出嚴重的控告或指控，可能有訴諸法律或告上法庭的含義 1 控告 μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων  ‘conflicting thoughts which either accuse or excuse them’  「自己的心思之間，互相控告或辯解。」 (羅 2:15)

____________________________________________________

1 見與正式起訴某人有關的對應詞彙（語義域56「法庭及法律程序」）。

κατηγορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.428 溝通 控告，譴責 （κατηγορέω「控告」33.427 的衍生詞）指控或控告某人的內容 控告；指控 κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν μὴ παραδέχου, ἐκτὸς εἰ μὴ ἐπὶ δύο ἢ τριῶν μαρτύρων  ‘do not listen to an accusation against an elder unless it is brought by two or three witnesses’  「有控告長老的案件，非有兩三個證人就不要受理。」 (提前 5:19) 在 提前 5:19，κατηγορία 可以指控告的事件或控告的內容。如果 提前 5:19 中的 κατηγορία 解作控告的事件，就可以歸入 33.427 的條目裡。

κατήγορος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.429 溝通 控告，譴責 ［參κατήγωρ］ （κατηγορέω「控告」33.427 的衍生詞）指控或控告別人的人 控告者；指控者 οἱ κατήγοροι οὐδεμίαν αἰτίαν ἔφερον ὧν ἐγὼ ὑπενόουν πονηρῶν  ‘his accusers did not charge him with any of the evil crimes that I thought they would’  「控告他的人站起來告他，所控告的並沒有任何我所預料的那等惡事。」 (徒 25:18)

κατήγωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

33.429 溝通 控告，譴責 ［參κατήγορος］ （κατηγορέω「控告」33.427 的衍生詞）指控或控告別人的人 控告者；指控者 ὅτι ἐβλήθη ὁ κατήγωρ τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν  ‘for the accuser of our Christian brothers has been thrown out (a reference to the Devil)’  「控告我們弟兄的，已經被摔下去了。」 (啟 12:10)

κατήφεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.296 態度及情感 沮喪 精神憂鬱和沮喪的狀態 愁悶；憂愁；悲愁 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω καὶ ἡ χαρὰ εἰς κατήφειαν  ‘change your laughter into mourning and your joy into gloom’  「要將歡笑變為悲哀，歡樂變為愁悶。」 (雅 4:9) 有些語言極難表達把某個行動「變成」另一個行動，或者把某種狀態「變成」另一種狀態；因此，雅 4:9 中的這個表達往往必須譯成：「不是歡笑，而是哀哭，不是歡樂，而是悲愁」。

κατηχέω

(1)

(a)

33.225 溝通 教導 有系統或詳細地教導 教導；指導 περὶ ὧν κατηχήθης λόγων  ‘concerning the things that you have been taught’  「所教給你的道理」 (路 1:4) οὗτος ἦν κατηχημένος τὴν ὁδὸν τοῦ κυρίου  ‘this man was instructed in the Way of the Lord’  「這個人已經在主的道上受了教導」 (徒 18:25) 在 路 1:4，{L:κατηχέω} 也可以僅僅指被告知的事情，而不是被教導的事情（見 {L:κατηχέω}[b], 33.190）。這個區分非常重要，因為這就暗示提阿非羅與《路加福音》的不同關係。如果 路 1:4 僅僅指提阿非羅「被告知」一些事情，那麼他極可能不是基督徒，而是一個政府官員。要是這樣，作者向他呈交《路加福音》和《使徒行傳》，就是要為基督信仰作辯護。相反，如果 {L:κατηχέω} 的意思是「教導」或「指導」，那麼提阿非羅就可能是一個基督徒，已經在信仰上受過教導。在許多經文中，提阿非羅與經文信息的關係將決定文中的「我們」是否包含他。

(b)

33.190 溝通 通知，宣佈 以相對詳細的方式作報告 報告；告訴；通知 περὶ ὧν κατηχήθης λόγων  ‘concerning those things of which you have been informed’  「所告訴你的事情」 (路 1:4) γνώσονται πάντες ὅτι ὧν κατήχηνται περὶ σοῦ οὐδέν ἐστιν  ‘all will know that there is no truth in what they have been told about you’  「眾人就會知道，先前所聽見關於你的事都是假的」 (徒 21:24) 在 路 1:4，κατηχέω 也可以理解為系統地教導（見 33.225）。

κατιόω  (κατιόομαι)

(1)

(a)

2.61 自然物質 金屬 金屬氧化的過程 生銹；失去光澤；腐蝕 ὁ χρυσὸς ὑμῶν καὶ ὁ ἄργυρος κατίωται  ‘your gold and silver are tarnished’  「你們的金銀都生銹了」 (雅 5:3) 見 2.60 的討論。

κατισχύω

(1)

(a)

74.10 能夠，有能力 完全有能力做或經歷某事 完全有能力；完全能夠 ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι  ‘that you may be completely able to escape all that is about to happen’  「使你們能逃避這一切要發生的事」 (路 21:36) 關於 κατισχύω 在 路 21:36 的另一種解釋，見 79.64。

(b)

79.64 物體的特徵 強壯的，軟弱的 ［參ἰσχύω］ 身體足夠強壯做某事 足夠強壯去做；有足夠力量去做；有力氣；能夠 ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι  ‘in order that you may be strong enough to escape all these things that are going to take place’  「使你們有力量忍受一切要發生的事」 (路 21:36) 關於 κατισχύω 在 路 21:36 的另一種解釋，見 74.10。

(c)

39.56 敵意，衝突 征服 勝過某事物或某人，以至於能夠擊敗該事物或人，暗示勝利者有更強大的力量 擊敗；勝過 ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς  ‘on this rock I will build my church and not even death will be able to defeat it’  「我要把我的教會建造在這磐石上，陰間的權柄不能勝過它。」 (太 16:18) 有些語言不可能將「死亡」人格化，使其成為「擊敗」的施行者。不過，要保留其中一些比喻的含義，至少在某些語言中是可以做到的，例如將經文譯為：「而我的教會永遠不會消亡」。

κατοικέω

(1)

(a)

85.69 在空間存在 居住，定居 在某個地方穩定地生活或定居 生活；居住；住在 μὴ ἔστω ὁ κατοικῶν ἐν αὐτῇ  ‘may no one live in his house’  「願他的住處……無人在內居住。」 (徒 1:20) 在 徒 1:20 中，這個 詩 69:25 的引句通常需要採用字面直譯，但是整段經文要按比喻意義來理解。

κατοίκησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

85.70 在空間存在 居住，定居 ［參κατοικητήριον, κατοικία］ （κατοικέω「居住」85.69 的衍生詞）居住的地方，無論是居所還是地區1 住處；住所 ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν ἐν τοῖς μνήμασιν  ‘who had a place to dwell among the tombs’ or ‘who lived in the tombs’  「那人在墳墓中間有一個住處」或「那人常住在墳墓裡」 (可 5:3)

____________________________________________________

1 這組詞彙在意思上無疑有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

κατοικητήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

85.70 在空間存在 居住，定居 ［參κατοίκησις, κατοικία］ （κατοικέω「居住」85.69 的衍生詞）居住的地方，無論是居所還是地區1 住處；住所 εἰς κατοικητήριον τοῦ θεοῦ ἐν πνεύματι  ‘into a place where God dwells through his Spirit’  「上帝藉著聖靈居住的所在」 (弗 2:22) ἐγένετο κατοικητήριον δαιμονίων  ‘has become a dwelling place of demons’  「成了鬼魔的住處」 (啟 18:2)

____________________________________________________

1 這組詞彙在意思上無疑有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

κατοικία

(1)

ας＜陰＞

(a)

85.70 在空間存在 居住，定居 ［參κατοίκησις, κατοικητήριον］ （κατοικέω「居住」85.69 的衍生詞）居住的地方，無論是居所還是地區1 住處；住所 τὰς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν  ‘the limits of the place where they would dwell’  「他從一人造出萬族，居住在全地面上，並且預先定準他們的年限和所住的疆界」 (徒 17:26)

____________________________________________________

1 這組詞彙在意思上無疑有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

κατοικίζω

(1)

(a)

85.82 在空間存在 居住，定居 （κατοικίζω「使住在」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使處於某個地方，是心理或屬靈意義上的地方 放在；使住在 τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκισεν ἐν ἡμῖν  ‘the spirit that (God) caused to dwell in us’ or ‘... put within us’  「居住在我們裡面的靈」或「安置在我們裡面的靈」 (雅 4:5)

κατοπτρίζω  (κατοπτρίζομαι)

(1)

(a)

24.44 感官事件及狀態 看 間接或通過反射看到，像照鏡子那樣 如同在鏡子裡看見；通過反射看到 ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόμενοι  ‘and we all with uncovered faces behold the glory of the Lord as in a mirror’ or ‘... by reflection’  「至於我們所有人，臉上的帕子既然已經揭開，好像在鏡子裡看見主的榮耀」或「……通過反射……」 (林後 3:18) 在一些語言中，短語「像在鏡子裡面」可以譯成：「仿佛我們從鏡子裡看到」，或「就像我們看到的東西是在鏡子裡面那樣」。然而，有些語言不能說「在鏡子裡面」，而是說「通過鏡子」或「透過鏡子」。關於 κατοπτρίζομαι 在 林後 3:18 的另一種解釋，見 14.52。

(b)

14.52 自然界的事件及狀態 光 反射來自某個光源或可見圖樣 反照 ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόμενοι  ‘all of us, then, reflect the glory of the Lord with uncovered faces’  「沒有蒙著帕子的臉反映主的榮耀」 (林後 3:18) 光的反射可能要說成「把光反射回去」或「把形體反射回去」。有時有必要指明反射這種光的物體是什麼，例如：「我們是光亮的物體，反照出主的榮光」。關於 κατοπτρίζομαι 在 林後 3:18 中的另一個解釋，見 24.44。

κάτω

(1)

(a)

83.53 空間的位置 在……之上，在……之下 就在定向點下方的位置，定向點通常沒有明確說明 下面 Ὑμεῖς ἐκ τῶν κάτω ἐστέ  ‘you are from below’  「你們是從下面來的」 (約 8:23) δώσω ... σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω  ‘I will perform ... marvels on the earth below’  「在地下，我要顯出神蹟」 (徒 2:19) 在某些語言中，要提到「下面」的東西，就必須準確指明它是在什麼東西下面；但是對於徒 2:19，說「天空下面的地上神蹟」是不恰當的。因此，徒 2:19 中的這個語句最好譯成：「在這地上的神蹟」。

(b)

84.26 空間的延伸 向目標延伸 朝著下方的某個目標延伸 下；低至；在下面 βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘throw yourself down to (the ground)’  「跳下去」 (太 4:6) ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘Jesus bent down and wrote on the ground with his finger’  「耶穌卻彎下身，用指頭在地上寫字。」 (約 8:6)

κατώτερος

(1)

α，ον

(a)

83.54 空間的位置 在……之上，在……之下 指位於定向點下方的位置 低的；較低的 κατέβη εἰς τὰ κατώτερα [μέρη] τῆς γῆς;  ‘he went down into the lower parts of the earth’  「他曾經先降下，到了地的最深處。」 (弗 4:9) 見 1.18 中的討論。

κατωτέρω

(1)

(a)

59.16 數量 多，少（大量，總體，延伸） 數量或程度比較小的 比……小；……以下；……以內 πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλέεμ καὶ ἐν πᾶσιν τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω  ‘all the children in Bethlehem and all the nearby regions from two years of age and less’ or ‘... from two years of age and under’  「伯利恆及其四周所有兩歲以內的男孩」 (太 2:16)

Καῦδα

(1)

(a)

93.497 人名及地名 地名 克里特島南面的一個小島 高大；《思》克勞達

καῦμα

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

14.67 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καύσων］ 足以引起痛苦或灼傷的熱 熱；炎熱 οὐδὲ μὴ πέσῃ ἐπ᾽ αὐτοὺς ὁ ἥλιος οὐδὲ πᾶν καῦμα  ‘neither sun nor any scorching heat will burn them’  「太陽必不傷害他們，任何炎熱也不傷害他們」 (啟 7:16) 有些語言可以把炙熱產生的影響簡單地描述為：「炎熱不會灼傷他們」，或「他們不會因酷熱而受苦」(啟 7:16)。然而，這樣的表達可能是模糊的，讀者或會以為意思是人們能夠輕易抵擋那種炎熱。然而，這段經文的意思是再沒有炙熱去傷害他們。

καυματίζω

(1)

(a)

14.68 自然界的事件及狀態 燃燒 使人因酷熱而受苦 燒灼；熱烤 ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη  ‘when the sun had come up, they were scorched and withered because they did not have roots’  「太陽出來一曬，因為沒有根就枯乾了」 (太 13:6) καὶ ἐκαυματίσθησαν οἱ ἄνθρωποι καῦμα μέγα  ‘and the people were burned with the great heat’  「人被酷熱烤灼」 (啟 16:9)

καῦσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

14.63 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καίω, καυσόω, πυρόω, πύρωσις］ 燃燒的過程 燃燒；著火 ἧς τὸ τέλος εἰς καῦσιν  ‘whose end will come about by burning’  「結局就是焚燒」 (來 6:8) 許多語言對於不同類型的「燃燒」有重要的區分。例如，點燃油燈或蠟燭等物以照明，與摧毀或燒盡某物所用的詞彙可能非常不同。燒柴做飯可能還需要採用另一個詞彙。此外，火的範圍或劇烈程度有所不同，所使用的詞彙可能也有所不同。

καυσόω  (καυσόομαι)

(1)

(a)

14.63 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καίω, καῦσις, πυρόω, πύρωσις］ 燃燒的過程 燃燒；著火 στοιχεῖα καυσούμενα τήκεται  ‘the elements will be melted by burning’  「天體都要被烈火熔化」 (彼後 3:12) 許多語言對於不同類型的「燃燒」有重要的區分。例如，點燃油燈或蠟燭等物以照明，與摧毀或燒盡某物所用的詞彙可能非常不同。燒柴做飯可能還需要採用另一個詞彙。此外，火的範圍或劇烈程度有所不同，所使用的詞彙可能也有所不同。

καυστηριάζω  (καυστηριάζομαι)

(1)

(a)

27.54 學習 願意學習 ［參συνείδησις］ καυστηριάζομαι τὴν συνείδησιν  （習語，直譯：良心被燒焦了）不願意聽從自己的良心 拒絕聽從自己的良心；完全麻木；被熱鐵烙慣 κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν  ‘their own consciences are seared’ or ‘they refuse to listen to their consciences’  「他們的良心給熱鐵烙死了」或「他們不聽從自己的良心」 (提前 4:2)

καύσων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

14.67 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καῦμα］ 足以引起痛苦或灼傷的熱 熱；炎熱 ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι  ‘for the sun rises with its scorching heat’  「太陽帶著熱氣升起」 (雅 1:11) 有些語言可以把炙熱產生的影響簡單地描述為：「炎熱不會灼傷他們」，或「他們不會因酷熱而受苦」。然而，這樣的表達可能是模糊的，讀者或會以為意思是人們能夠輕易抵擋那種炎熱。然而，這段經文的意思是再沒有炙熱去傷害他們。

καυχάομαι

(1)

(a)

33.368 溝通 吹噓 ［參αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, καύχημα, καύχησις］ 對特別顯著的人或事表達異常高度的信任1 誇口；誇耀 Ὁ καυχώμενος ἐν κυρίῳ καυχάσθω  ‘whoever boasts must boast of the Lord’  「要誇耀的，該誇耀主。」 (林前 1:31) 在任何特定情況下的誇耀是否合理，要取決於所誇耀的是什麼。許多語言會根據這等誇耀的合理程度，而使用很不相同的詞彙。

____________________________________________________

1 這些意指「誇口」的詞彙的內涵意義無疑存在某些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

καύχημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.368 溝通 吹噓 ［參αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, καυχάομαι, καύχησις］ 對特別顯著的人或事表達異常高度的信任1 誇口；誇耀 Οὐ καλὸν τὸ καύχημα ὑμῶν  ‘your boasting is not right’  「你們自誇是不對的」 (林前 5:6) 在任何特定情況下的誇耀是否合理，要取決於所誇耀的是什麼。許多語言會根據這等誇耀的合理程度，而使用很不相同的詞彙。

(b)

33.371 溝通 吹噓 ［參καύχησις］ （καυχάομαι「誇口」33.368 的衍生詞）指誇口的事，即一個人所誇口的 所誇口的事；引以為榮的事 καύχημα ὑμῶν ἐσμεν καθάπερ καὶ ὑμεῖς ἡμῶν  ‘we are what you boast about just as you are what we boast about’  「你們會以我們為榮，正像我們也以你們為榮。」 (林後 1:14) 關於 καύχημα 在 林後 1:14 中的另一種解釋，見 25.203。

(c)

33.372 溝通 吹噓 誇口的理由 誇口的權利；有可誇的 ἐὰν γὰρ εὐαγγελίζωμαι, οὐκ ἔστιν μοι καύχημα  ‘I have no right to boast just because I preach the gospel’  「我傳福音並沒有什麼可誇的」 (林前 9:16)

(d)

25.203 態度及情感 自豪，驕傲，光榮 人合理地感到驕傲自豪的根據或內涵 自豪的根據；誇耀的理由 καύχημα ὑμῶν ἐσμεν καθάπερ καὶ ὑμεῖς ἡμῶν  ‘that we may be the reason for your pride even as you are the reason for ours’ or ‘that you will be as proud of us as we shall be of you’  「使我們成為你們驕傲的理由，如同你們是我們驕傲的理由」或「你們會以我們為榮，正像我們也以你們為榮。」 (林後 1:14) ἵνα τὸ καύχημα ὑμῶν περισσεύῃ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐν ἐμοὶ  ‘in order that you may have every reason to be proud of me in your union with Christ Jesus’  「你們在基督耶穌裡將更加以我為榮」 (腓 1:26) 關於 καύχημα 在 林後 1:14 的另一種解釋，見 33.371。

____________________________________________________

1 這些意指「誇口」的詞彙的內涵意義無疑存在某些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

καύχησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.368 溝通 吹噓 ［參αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, καυχάομαι, καύχημα］ 對特別顯著的人或事表達異常高度的信任1 誇口；誇耀 πᾶσα καύχησις τοιαύτη πονηρά ἐστιν  ‘all such boasting is wrong’  「這樣的自誇都是邪惡的。」 (雅 4:16) 在任何特定情況下的誇耀是否合理，要取決於所誇耀的是什麼。許多語言會根據這等誇耀的合理程度，而使用很不相同的詞彙。

(b)

33.371 溝通 吹噓 ［參καύχημα］ （καυχάομαι「誇口」33.368 的衍生詞）指誇口的事，即一個人所誇口的 所誇口的事；引以為榮的事 Ἡ γὰρ καύχησις ἡμῶν αὕτη ἐστίν  ‘this is what we boast about’  「我們所誇耀的是這一點」 (林後 1:12)

(c)

25.204 態度及情感 自豪，驕傲，光榮 有理由感到驕傲自豪的狀態 驕傲；自豪；誇耀 πολλή μοι καύχησις ὑπὲρ ὑμῶν  ‘I am so proud of you’  「我……十分誇耀你們。」 (林後 7:4)

____________________________________________________

1 這些意指「誇口」的詞彙的內涵意義無疑存在某些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

Καφαρναούμ

(1)

＜陰＞

(a)

93.498 人名及地名 地名 加利利湖西北岸的一個城 迦百農；《思》葛法翁

Κεγχρεαί

(1)

ῶν＜陰＞

(a)

93.499 人名及地名 地名 哥林多城的一個海港 堅革哩；《思》耕格勒

Κεδρών

(1)

＜陽＞

(a)

93.500 人名及地名 地名 界於耶路撒冷城和橄欖山之間的溪谷，在耶路撒冷東面 汲淪；《思》克德龍

κεῖμαι

(1)

(a)

17.26 姿勢及與姿勢有關的事件 躺臥 躺下或斜倚的姿勢 躺下；斜倚 ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο  ‘see the place where he lay’  「安放他的地方」 (太 28:6a) βρέφος ... κείμενον ἐν φάτνῃ  ‘a baby ... lying in a manger’  「一個嬰兒……躺在馬槽裡」 (路 2:12a)

(b)

85.3 在空間存在 在某個地方 在某個地方，通常意為「包含在」或「放在」 在；處在 πόλις ... ἐπάνω ὄρους κειμένη  ‘a city ... that is on a hill’  「建在山上的城」 (太 5:14) λίθιναι ὑδρίαι ἓξ κατὰ τὸν καθαρισμὸν τῶν Ἰουδαίων κείμεναι  ‘six stone jars sitting there in accordance with the practice of purification of the Jews’  「照猶太人潔淨禮的規矩，有六口石缸擺在那裡」 (約 2:6) σκεῦος ἔκειτο ὄξους μεστόν  ‘a bowl was there, full of cheap wine’  「在那裡有一個罐子，盛滿了酸酒」 (約 19:29)

(c)

13.73 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀπόκειμαι, ἐπίκειμαι］ 存在，具有已確立的含義，因此具有連續性和目的 存在；設定 Ἰδοὺ οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν  ‘behold, he exists (or he is set) for the fall and rise of many’  「這孩子被立，是要叫……許多人跌倒，許多人興起」 (路 2:34) δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ καὶ ἀνυποτάκτοις  ‘laws do not exist for good people, but for lawbreakers and criminals’  「律法其實不是為義人設立的，而是為那些不守律法和不服從的」 (提前 1:9)

____________________________________________________

1 在路 2:12和太 28:6，κεῖμαι也可以解作僅指「在某個特定的地方」（見85.3）。

κειρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.156 人工製品 布料、皮革及製成物品 用來纏裹物件的小片布料 布塊 δεδεμένος τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας κειρίαις  ‘bound hand and foot with strips of cloth’  「他的手腳都纏著布」 (約 11:44) 在 約 11:44，這是指纏裹在拉撒路身上的布塊。

κείρω

(1)

(a)

19.23 物理的衝擊力 刺穿，切割 剪下人或動物的毛髮 剪髮；剪毛 ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος  ‘he was like a lamb that makes no sound when its wool is cut off’  「像羔羊在剪毛的人手下無聲」 (徒 8:32) εἰ γὰρ οὐ κατακαλύπτεται γυνή, καὶ κειράσθω  ‘if the woman does not cover her head, she might as well cut her hair’  「女人若不蒙著頭，就該剪了頭髮」 (林前 11:6)

κέλευσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.324 溝通 吩咐，命令 （κελεύω「命令」33.323 的衍生詞）發出命令 命令；發出命令的喊聲 ὁ κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι θεοῦ, καταβήσεται ἀπ᾽ οὐρανοῦ  ‘at the word of command, at the sound of the archangels voice, and at the sound of the trumpet of God, the Lord will come down from heaven’  「召集令一發，天使長的呼聲一叫，上帝的號角一吹，主必親自從天降臨」 (帖前 4:16) 在許多語言中，「命令的話語一出」可以譯作：「頒佈命令的時候」，或「大聲發出命令的時候」。

κελεύω

(1)

(a)

33.323 溝通 吩咐，命令 ［參διαστέλλω］ 有力地和／或帶著權威去告訴別人應該做什麼 吩咐；命令 ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι  ‘his master ordered him to be sold as a slave’  「王就下令把他賣了作奴隸」 (太 18:25) 在某些語言中，「吩咐」或「命令」相當於「用力地說」或「說出有力的話」；在直接引語中，相當於「告訴別人，你必須……」。

κενοδοξία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.221 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 沒有根據或理由的驕傲狀態 自負；虛榮 μηδὲν κατ᾽ ἐριθείαν μηδὲ κατὰ κενοδοξίαν  ‘(do) nothing from selfish ambition or from empty pride’  「凡事不可自私自利，不可貪圖虛榮」 (腓 2:3)

κενόδοξος

(1)

ον

(a)

88.222 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 指沒有根據或理由的驕傲 自負的；驕傲的 μὴ γινώμεθα κενόδοξοι  ‘we should not become falsely proud’  「我們不要妄自尊大」 (加 5:26) 「驕傲自負」往往可以表達為：「沒有驕傲的理由仍然驕傲」或「沒有值得驕傲的事仍然驕傲」。

κενός

(1)

ή，όν

(a)

57.42 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 什麼也沒有的 什麼也沒有；空的；空手而回 καὶ ἀπέστειλαν κενόν  ‘and sent him back without anything’  「放他空手回去」 (可 12:3) καὶ πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν κενούς  ‘and sent the rich away empty-handed’  「打發富足的空手而去」 (路 1:53)

(b)

32.60 理解 缺乏理解能力 （ κενός[a]「空的」57.42 的引申喻意）指完全缺乏理解和洞察力 愚蠢的；虛妄的 θέλεις δὲ γνῶναι, ὦ ἄνθρωπε κενέ, ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων ἀργή ἐστιν;  ‘you fool! Do you want to be shown that faith without works is useless?’  「愚昧的人哪，你願意知道沒有行為的信心是沒有用的嗎？」 (雅 2:20)

(c)

89.53 關係 結果 形容沒有結果 徒勞無功地；沒有效果地 ἡ χάρις αὐτοῦ ἡ εἰς ἐμὲ οὐ κενὴ ἐγενήθη  ‘his grace was not without effect in me’  「他所賜給我的恩典不是徒然的」 (林前 15:10) εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘if Christ has not been raised from the dead, our message is indeed without any result’  「如果基督沒有復活，我們所傳的就沒有任何效果」 (林前 15:14) τὴν εἴσοδον ἡμῶν τὴν πρὸς ὑμᾶς ὅτι οὐ κενὴ γέγονεν  ‘our visit to you was not without results’  「我們到你們那裡去，並沒有白費工夫」 (帖前 2:1) 林前 15:14 中的語句可以理解為目的而不是結果，因此可以譯成「我們的信息就沒有目的」或「……沒有意義」（見 89.64）。關於 κενός 在 林前 15:14 中的另一種解釋，見 72.10。

(d)

89.64 關係 目的 ［參κενῶς］ 形容完全沒有成效 徒然地；毫無意義地 εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘if Christ has not been raised, our message is indeed in vain’  「如果基督沒有復活，我們所傳的就是徒然」 (林前 15:14) 關於 κενός 在 林前 15:14 中的其他解釋，見 72.10 和 89.53。

(e)

72.10 真的，假的 真的，假的 因為缺乏事實根據而是不真實的 不真實的；缺乏事實根據 κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘our preaching is then untrue’  「我們傳道就是虛空」 (林前 15:14) 關於 κενός 在 林前 15:14 的其他解釋，見 89.53 和 89.64。

κενοφωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.376 溝通 愚蠢的話 缺乏重要內容的談話 愚蠢的談話；空談 τὰς δὲ βεβήλους κενοφωνίας περιΐστασο  ‘keep away from godless, foolish talk’  「要遠避世俗的空談」 (提後 2:16) 「愚蠢的談話」常可表達為：「像愚拙人那樣說話」，或「說話時自鳴得意地笑」。

κενόω

(1)

(a)

76.27 能力，力量 取走某事物的能力或重要性 使失去能力；使沒有能力；使失去效力；落空 ἵνα μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ  ‘in order that the cross of Christ may not be deprived of its power’  「免得基督的十字架失去功效。」 (林前 1:17)

(b)

87.70 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 通過放棄崇高身分或地位的所有特權，來完全除去該身分或地位的全部涵義 倒空自己；放棄自己的地位 ἑαυτὸν ἐκένωσεν  ‘he emptied himself’  「倒空自己」 (腓 2:7)

κέντρον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.45 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 用來傷人的尖刺 刺；毒鈎 καὶ ἔχουσιν οὐρὰς ὁμοίας σκορπίοις καὶ κέντρα  ‘and they have tails like scorpions and stingers’  「牠們有尾巴像蠍子，長著毒刺」 (啟 9:10)

(b)

6.9 人工製品 耕種及畜牧用的工具 用來趕役畜的尖棒 刺棒 在《新約》裡 ，κέντρον[b] 只出現在習語：πρὸς κέντρον λακτίζειν 「用腳踢刺棒」；意思是因積極抵抗而傷了自己。1 見 39.19。

(c)

20.69 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 （κέντρον[a]「刺」8.45 的引申喻意）殺害或摧毀的力量或能力 殺害的力量；摧毀的力量 ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;  ‘where, death, is your power to kill?’  「死亡啊！你殺害的力量在哪裡？」 (林前 15:55) 關於 κέντρον 在 林前 15:55 的另一個解釋，見 24.86。

(d)

24.86 感官事件及狀態 痛苦，苦難 （κέντρον[a]「刺」8.45 的引申喻意）造成極大痛苦的手段或權勢 傷害人的手段；造成痛苦的權勢 ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;  ‘where, death, is your power to hurt?’  「死亡啊！你傷害的力量在哪裡？」 (林前 15:55) 關於 κέντρον 在 林前 15:55 中的另一種解釋，見 20.69。

____________________________________________________

1 κέντρον也可指尖銳的物件（比如刺、毒鈎），這些物件可以造成疼痛甚至死亡（見8.45）。

κεντυρίων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

55.16 軍事活動 士兵及軍官 ［參ἑκατοντάρχης］ 指揮大約一百個士兵的羅馬軍官 百夫長；隊長；軍官 ὁ κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ  ‘the centurion who was standing there in front of it’  「對面站著的百夫長」 (可 15:39) 在一些語言中，「百夫長」可以很容易地譯成「指揮一百個士兵的軍官」；但在許多情況下，最接近、最自然的對應譯詞就是「隊長」或「首領」。

κενῶς

(1)

(a)

89.64 關係 目的 ［參κενός］ 形容完全沒有成效 徒然地；毫無意義地 ἢ δοκεῖτε ὅτι κενῶς ἡ γραφὴ λέγει  ‘or do you think that what the Scripture says is for no purpose’  「你們以為這話是徒然的嗎？」 (雅 4:5)

κεραία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.37 溝通 書面語言 一個字母的一部分 字的筆畫；一橫；一個字母的一部分 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου  ‘not one small letter or part of a letter shall pass away from the Law’  「法律的一點一畫都不能廢掉」 (太 5:18) ἰῶτα（33.36）和 κεραία 是指律法的小細節，因此，許多語言可以把 太 5:18 譯成「律法的一個最小的部分也不會被廢去」，或「律法的一個最小的部分也不會變得無效」。

κεραμεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

6.129 人工製品 容器 （κεράμιον「陶製容器」6.128 的衍生詞）製作陶製容器的人 窯戶；陶匠 ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘with the money they bought the Potters Field’  「就用那銀錢買了窰戶的一塊田」 (太 27:7) οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράματος ποιῆσαι ὃ μὲν εἰς τιμὴν σκεῦος ὃ δὲ εἰς ἀτιμίαν;  ‘doesn't the potter have the right to make from the same lump of clay an expensive vessel or one for ordinary use?’  「難道陶匠沒有權從一團泥裡拿一塊做成貴重的器皿，又拿一塊做成卑賤的器皿嗎」 (羅 9:21)

κεραμικός

(1)

ή，όν

(a)

2.19 自然物質 土，泥，沙，石 （κέραμος 「陶土」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）指用陶土製成的 陶製的；陶土的 ὡς τὰ σκεύη τὰ κεραμικὰ συντρίβεται  ‘they shall be broken like clay pots’  「如同打碎陶器」 (啟 2:27) 在 啟 2:27，有些語言不需要說「陶土罐」，這是不必要的重複，因為「罐」只能是那些用陶土製成的物品。然而在聖經時代，有些 σκεύη 是用金屬、石頭或木頭造成的。翻譯者可以把 啟 2:27 中的句子譯成：「將他們像罐子一樣打碎」或「將他們像盤子一樣打碎。」

κεράμιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.128 人工製品 容器 盛載或運送液體用的陶製容器 瓶；罐；容器 ἀπαντήσει ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος βαστάζων  ‘a man carrying a vessel with water will meet you’  「會有人拿著一罐水迎面而來」 (可 14:13)

κέραμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.224 人工製品 其他人工製品 薄板型或彎曲型的烤製黏土；用以覆蓋屋頂 瓦片；屋面瓦 διὰ τῶν κεράμων καθῆκαν αὐτὸν  ‘they let him down through the roof tiles’  「從瓦間把他……縋下去」 (路 5:19)

κεράννυμι

(1)

(a)

63.9 整體，聯合，部分，分開 混合 把物質混合，通常是液體 混合；調和；調 τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασμένου ἀκράτου  ‘of the wine of the wrath of God mixed at full strength’  「上帝烈怒……沒有攙水的酒」 (啟 14:10) ἐν τῷ ποτηρίῳ ᾧ ἐκέρασεν κεράσατε αὐτῇ διπλοῦν  ‘in the cup in which she has mixed, mix her a double portion’  「用她調酒的杯加倍調給她喝」 (啟 18:6) 請注意，在混合的過程中，多種物質變成一體，各個組成部分不能分辨出來。關於 κεράννυμι 在 啟 14:10 的另一種解釋，見 47.3。

(b)

47.3 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 把一些東西倒出來 斟；倒出 ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασμένου ἀκράτου ἐν τῷ ποτηρίῳ τῆς ὀργῆς αὐτοῦ  ‘from the wine of the wrath of God poured out undiluted into the cup of his anger’  「上帝的烈酒……倒在他義憤的杯中」 (啟 14:10) 由於 κεράννυμι 通常意為「混合」，因此可以把 啟 14:10 中的分詞 κεκερασμένου 解作「混合的」（見 63.9），但是這似乎與接下來的形容詞 ἄκρατος「未經沖淡，毫無摻雜」（79.99）有矛盾。

κέρας

(1)

ατος＜中＞

(a)

8.17 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 某些動物頭上長出來的硬骨 角 ἀρνίον ... ἔχων κέρατα ἑπτὰ  ‘a lamb ... with seven horns’  「羔羊……有七個角」 (啟 5:6) 要找到表示「角」的詞彙通常毫無難處。但如果在譯入語中，表示「角」的詞彙是男性生殖器的委婉說法，那麼就可能會出現問題。因此，在 啟 5:6 中，句子可能需要譯作「羔羊頭上有七隻角」。 說到祭壇的「角」狀拐角時（啟 9:13），最好不要使用字面意為「角」的詞彙，因為這可能會暗示祭壇在拐角處插著動物的角。譯法通常可以是：「祭壇的拐角形狀像角」，或者「祭壇的拐角看起來像角」，或者「祭壇拐角處的突起物」。參79.105。

(b)

79.105 物體的特徵 形狀 在物體拐角處突出的部分 突出；突起；角 φωνὴν μίαν ἐκ τῶν [τεσσάρων] κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ χρυσοῦ  ‘a voice coming from the four corners of the golden altar’  「有聲音從……金壇的四角發出來」 (啟 9:13)

(c)

76.16 能力，力量 （κέρας[a]「角」8.17 的引申喻意）非同尋常的力量 能力；大能 καὶ ἤγειρεν κέρας σωτηρίας ἡμῖν  ‘and he raised up for us a power of salvation’  「為我們興起了拯救的角」 (路 1:69) 在 路 1:69，短語 κέρας σωτηρίας 是指彌賽亞，因此，這個短語常常最好譯成「大能的救主」。

κεράτιον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.46 植物 植物的果實部分 （κέρας[a]「角」8.17 有指小含義的衍生詞）角豆樹的豆莢（酷似小號角） 豆莢 ἐπεθύμει χορτασθῆναι ἐκ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι  ‘he wished he could eat the carob pods that the pigs ate’  「他恨不得拿豬所吃的豆莢充飢」 (路 15:16) 角豆樹的豆莢常用來餵豬，窮人也會拿來當做食物。然而，翻譯 路 15:16 的時候，譯員不需要具體指明是角豆樹的豆莢。在大多數語言中，諸如「可食用的豆莢」等表達法已經足夠，因為讀者可能並不認識角豆樹。

κερδαίνω

(1)

(a)

57.189 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參ποιέω］ 通過活動或投資來獲利 賺取；獲得；獲利 ἠργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐκέρδησεν ἄλλα πέντε  ‘he invested his money (literally ‘he did business with them’) and earned another five’  「拿去做買賣，另外賺了五千」 (太 25:16) τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος κερδήσας τὸν κόσμον ὅλον ἑαυτὸν δὲ ἀπολέσας ἢ ζημιωθείς;  ‘what will a person accomplish if he gains the whole world but is himself lost or must suffer for it?’  「人就是賺得全世界，卻喪失了自己，或賠上自己，有什麼益處呢？」 (路 9:25) ἐμπορευσόμεθα καὶ κερδήσομεν  ‘we shall go into business and make a profit’  「我們要去……做生意，賺大錢」 (雅 4:13)

(b)

13.137 是，變成，存在，發生 發生 使損失不會發生 1 避免；使不會發生 κερδῆσαί τε τὴν ὕβριν ταύτην καὶ τὴν ζημίαν  ‘and to avoid this damage and loss’  「以免遭受這樣的損失和破壞」 (徒 27:21)

____________________________________________________

1 κερδαίνω通常意指「賺得」或「獲利」（見κερδαίνω[a]，57.189）；不過，避免損失也可以視為獲益。

κέρδος

(1)

ους＜中＞

(a)

57.192 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 （κερδαίνω[a]「賺取，獲利」57.189 的衍生詞）獲得或賺得的東西 收穫；收益；利潤 οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ αἰσχροῦ κέρδους χάριν  ‘they are upsetting whole families by teaching what they should not, for the shameful purpose of gain’  「他們因為貪婪無恥，就教導人一些不應該教導的事，把許多家庭整個都破壞了。」 (多 1:11) κέρδος 解作「獲利」時，並不限於指金錢或利潤，也可以指任何種類的好處或優勢，例如：ἐμοὶ γὰρ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος「對我來說，活著是為了基督，死去也有益處」（腓 1:21）。

κέρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.71 人工製品 貨幣及貨幣單位 價值較低的錢幣 銀錢；小額錢幣 τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρμα  ‘he scattered the coins of the moneychangers’  「把兌換商的錢幣扔得四散」 (約 2:15)

κερματιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.205 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參κολλυβιστής］ 兌換銀錢的人，指兌換不同的貨幣，或兌換同一貨幣的不同面額 兌換銀錢的人 εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ ... τοὺς κερματιστὰς καθημένους  ‘in the Temple he found ... the moneychangers sitting (at their tables)’  「他看見聖殿裡……有兌換銀錢的人坐著」 (約 2:14)

κεφάλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.12 溝通 話語類型 對先前論述之重點的簡單摘要 重點；撮要 Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις  ‘here is a summary of what we are saying’  「我們所討論的重點是這樣」 (來 8:1)

(b)

57.162 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 一筆錢 一些錢；一筆錢；價錢 ἀπεκρίθη δὲ ὁ χιλίαρχος, Ἐγὼ πολλοῦ κεφαλαίου τὴν πολιτείαν ταύτην ἐκτησάμην  ‘but the chiliarch answered, I bought this citizenship with a large sum of money’  「千夫長回答：『我用了許多銀子才得到羅馬公民的身份。』」 (徒 22:28)

κεφαλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

8.10 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人體最上面的部分，或動物身體的前部或上半部分；頭部與身體各部通常由頸項清楚畫分，包含大腦和五官；頭關係到整個人、人的生命以及所承擔的責任 頭 Θέλω ἵνα ἐξαυτῆς δῷς μοι ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘I want you to give me the head of John the Baptist on a plate’  「我願王立刻把施洗約翰的頭放在盤子裡給我。」 (可 6:25) 有些語言可能有必要清楚區分仍然是身體一部分的頭和被砍下的頭。可 6:25 中所指的顯然是被砍下的頭。至於 林前 11:4，πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων「凡男人禱告或是講道，若蒙著頭」，翻譯時必須指出那蓋頭的東西不是用來覆蓋整個頭部，包括臉部，而是只蓋住頭頂。當然，這也同樣適用於 林前 11:5 和 林前 11:7。

(b)

87.51 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） （κεφαλή[a]「頭」8.10 的引申喻意）指擁有最高或極高身分地位的人，擁有發出命令的權柄 元首；首領；頭 παντὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ ὁ Χριστός ἐστιν, κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ ἀνήρ, κεφαλὴ δὲ τοῦ Χριστοῦ ὁ θεός  ‘Christ is supreme over every man, the husband is supreme over his wife, and God is supreme over Christ’  「基督是每一個男人的頭；丈夫是妻子的頭；上帝是基督的頭。」 (林前 11:3) ὅς ἐστιν ἡ κεφαλή, Χριστός  ‘who is the head, (even) Christ’  「他就是頭，是基督」 (弗 4:15)

(c)

7.44 建造物 建築物的部分及區域 ［參ἀκρογωνιαῖος］ κεφαλὴ γωνίας  （固定短語，直譯：角落的頭）建築物的房角石（奠基石）或壓頂石，對其結構至關重要（在《新約》中，κεφαλὴ γωνίας 只用來比喻基督） 房角石；重要的石 λίθος ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας  ‘the stone which the builders rejected turned out to be the most important stone’  「泥水匠所丟棄的這塊石頭已成為最重要的基石！」 (彼前 2:7) 雖然有些學者認為 κεφαλὴ γωνίας 是指拱門的壓頂石或者門上面的石頭過梁，然而 κεφαλὴ γωνίας 很可能與 ἀκρογωνιαῖος 的意思基本相同。

(d)

23.83 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 ［參κλίνω］ τὴν κεφαλὴν κλίνω  （習語，直譯：放下頭）體驗來自睡眠的休息 躺下休息；躺下睡覺 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘the Son of Man has no place to lie down to rest’  「人子卻沒有躺下休息的地方。」 (太 8:20)  ‘implying that Jesus possessed no permanent home. In’ (約 19:30) ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνω「人子沒有躺下休息的地方」（太 8:20），暗示耶穌沒有永久的居所。然而在 約 19:30，同一個表達必定不可以理解為習語，那裡是指實際的低下頭（見 16.16）。

(e)

49.16 涉及衣著及裝飾的活動 κατὰ κεφαλῆς ἔχω  （習語，直譯：從頭部向下）用遮蓋物蓋住頭部 蒙著頭；蓋著頭 πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων  ‘any man who prays’ or ‘prophesies with his head covered’  「凡男人禱告或講道，若蒙著頭」 (林前 11:4)

κεφαλιόω

(1)

(a)

19.13 物理的衝擊力 擊打，撞擊 打某人的頭，暗示反復擊打 打頭 κἀκεῖνον ἐκεφαλίωσαν  ‘and another they beat on the head’  「另一個……他們打傷了他的頭」 (可 12:4)

κεφαλίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

6.67 人工製品 用於標記及書寫的工具 書卷或長篇作品的一個部分 部分；書卷 ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέγραπται περὶ ἐμοῦ  ‘just as it has been written of me in a scroll of the book of the Law’  「我的事在經卷上已經記載了」 (來 10:7) 長篇作品通常會有好幾個卷軸，{L:κεφαλίς} 可能是這種作品的一個部分或書卷。 幾乎所有論到文件的用語，如「書信」、「書」、「卷軸」，其含義都不僅涉及書寫所用的物件，還涉及到書寫的內容。在某些語言中，這兩方面往往有清楚的區別，翻譯者必須確保在目標語言中的用語，最少包含了書寫的內容，而不僅僅指書寫所用的材料。

κημόω

(1)

(a)

44.6 畜牧，捕魚 套住或籠住動物的嘴，以阻止牠們吃東西 給戴口套；籠住（動物的）嘴；阻止進食 Οὐ κημώσεις βοῦν ἀλοῶντα  ‘do not muzzle the ox that treads out the grain’  「牛在踹穀的時候，不可籠住牠的嘴。」 (林前 9:9) 有些語言可能需要採用描述性的語句來表達「籠住嘴」，因此這句經文可以譯成：「不要捆住牛的嘴，使牠不能吃東西」，或「不要套住牛的嘴，使牠不能吃東西」。

κῆνσος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.180 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 （來自拉丁文的借詞）每個成年男性向政府繳納的稅 稅；丁稅；人頭稅 ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ;  ‘is it lawful to pay tax to the Emperor or not?’  「納稅給凱撒合不合法？」 (可 12:14) 見 57.179 中的討論。

κῆπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.97 地理物體及特徵 牧地及耕地 種植香草、水果、花卉或蔬菜的田地 花園；果園 ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ  ‘he plants in his garden’  「種在自己的園子裡」 (路 13:19)

κηπουρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

43.20 農耕 照料園子或果園的人 園丁；管園子的人；看園的 ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστιν λέγει αὐτῷ  ‘she thought he was the gardener, so she asked him’  「以為他是看園子的，就對他說」 (約 20:15)

κηρίον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.21 食物及調味品 食物 蜂窩 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ... ἀπὸ μελισσίου κηρίου  ‘and they gave him ... some honeycomb’  「他們給了他一些蜂窩」（經文校勘欄） (路 24:42) 這詞是一個異文，只出現在：οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ … ἀπὸ μελισσίου κηρίου，「他們便給他……一塊蜜房」路 24:42（校勘欄）；參4.50。翻譯 κηρίον 所使用的詞彙，必須包含蜂蜜和蜂窩的意思。「蜂窩」的字面意思可能指不含蜂蜜的蠟容器；但是對許多語言來說，意思只是「蜂蜜」的詞彙也指蜂窩。

κήρυγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.258 溝通 傳道，宣揚 （κηρύσσω[c]「講道，傳道」33.256 的衍生詞）講道的內容 講道；宣道；所講的道；所傳的 μετενόησαν εἰς τὸ κήρυγμα Ἰωνᾶ  ‘they turned from their sins when they heard what Jonah preached’  「聽了約拿所傳的就悔改了」 (路 11:32) εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘if Christ has not been raised from death, then what we have preached is nothing’  「如果基督沒有復活，我們所傳的就是徒然」 (林前 15:14)

κῆρυξ

(1)

υκος＜陽＞

(a)

33.259 溝通 傳道，宣揚 （κηρύσσω[c]「講道，傳道」33.256 的衍生詞）傳道的人 傳道者；作傳道的 ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ ἀπόστολος καὶ διδάσκαλος  ‘(God) has appointed me as a preacher, as an apostle, and as a teacher’  「為了這福音，上帝指派我作傳道者、使徒，和教師。」 (提後 1:11)

κηρύσσω

(1)

(a)

33.206 溝通 通知，宣佈 由傳令官或起傳令官作用的人以正式或官方形式宣佈 宣告；宣講；宣佈；宣揚 εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν κηρύσσοντα ἐν φωνῇ μεγάλῃ  ‘I saw a strong angel proclaiming in a loud voice’  「我又看見一位力量強大的天使高聲宣布」 (啟 5:2)

(b)

33.207 溝通 通知，宣佈 ［參διαγγέλλω］ 廣泛和公開地宣佈 傳揚；告訴 ἤρξατο κηρύσσειν ἐν τῇ Δεκαπόλει ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς  ‘he began to proclaim in Decapolis all that Jesus had done for him’  「開始在低加坡里傳揚耶穌為他做了多麼大的事」 (可 5:20)

(c)

33.256 溝通 傳道，宣揚 公開宣告宗教真理和原則，並敦促聽眾接受和遵從 1 傳道；宣講 πῶς δὲ ἀκούσωσιν χωρὶς κηρύσσοντος;  ‘how can they hear if there is no one to preach?’  「沒有傳道的，怎能聽見呢」 (羅 10:14) τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύμασιν πορευθεὶς ἐκήρυξεν  ‘he went out and preached to those spirits in prison’  「去向那些在監獄裡的靈傳道」 (彼前 3:19) 在一些語言中，翻譯 κηρύσσω[c] 時必須指明所傳講的內容。因此，這個詞可以譯成「傳講福音」或「傳講上帝」。

____________________________________________________

1 κηρύσσω[c]（33.256）所指對象與εὐαγγελίζω（33.215）所指對象基本相同，均指福音的內容。然而，這並不表示兩個表達的意思是一模一樣的。

κῆτος

(1)

ους＜中＞

(a)

4.61 動物 魚類及其他海洋生物 任何大的海洋生物 大魚；巨魚 ὥσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους  ‘for as Jonah was in the belly of the big fish’  「正如約拿在大魚的肚子裡」 (太 12:40)

Κηφᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.211 人名及地名 人名 亞蘭名字，相等於希臘名字 Πέτρος 「彼得」（93.296） 磯法；《思》刻法，意思是「石頭」

κιβωτός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

6.44 人工製品 船隻及船隻各部分 像個大箱子的建築物（挪亞建造的大船） 船；方舟 ὅτε ἀπεξεδέχετο ἡ τοῦ θεοῦ μακροθυμία ἐν ἡμέραις Νῶε κατασκευαζομένης κιβωτοῦ  ‘when God waited patiently during the days that Noah was building the ark’  「從前在挪亞建造方舟的日子，上帝寬容等待的時候」 (彼前 3:20) κιβωτός 的主要含義是「盒子」或「箱子」；這詞用在挪亞的方舟上面，顯然是考慮到建造的樣式，以及挪亞方舟更像是大型平底船，而不是航海船舶。然而，鑒於挪亞方舟的大小，在大多數語言中最好稱其為「船」。

(b)

6.139 人工製品 容器 普通的或精緻的盒狀容器；這裡是指那用來存放法版的箱子 箱子；保險櫃 τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ  ‘the Covenant Box all covered with gold’  「四周包金的約櫃」 (來 9:4) 在《新約》中，κιβωτός[b] 只出現在短語 κιβωτὸς τῆς διαθήκης「聖約的盒子」，這個「聖約的盒子」放在耶路撒冷聖殿的至聖所內，啟 11:19 也提到它出現在天上的聖殿中。 在翻譯成英語時，有人反對把 ark of the Covenant「約櫃」稱為 the Covenant Box「約的盒子」，因為他們認為，英語單詞 ark 具有某種特殊的含義，相當於對應的希臘文或希伯來文術語。然而，在古英語和中世紀英語中，ark 只是借用拉丁語的 arca，意為「盒子、箱子、櫃子」。在現今的英語中，人們主要從 Noah’s ark「挪亞方舟」認識 ark 這個術語。

κιθάρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.83 人工製品 樂器 一種豎琴狀、可以握在手中彈撥的小巧弦樂器 七弦琴；豎琴 ἔχοντες ἕκαστος κιθάραν  ‘each having a lyre’  「他們各拿著一把豎琴」 (啟 5:8) 在大多數語言中，最接近 κιθάρα 的樂器是小豎琴。

κιθαρίζω

(1)

(a)

6.84 人工製品 樂器 （κιθάρα「七弦琴，豎琴」6.83 的衍生詞）彈奏七弦琴，一種豎琴狀、可以握在手中彈撥的小巧弦樂器 彈奏七弦琴；彈奏豎琴 πῶς γνωσθήσεται τὸ αὐλούμενον ἢ τὸ κιθαριζόμενον;  ‘how will one know what is being played on the flute or on the lyre?’  「怎能知道所吹所彈的是什麼呢？」 (林前 14:7)

κιθαρῳδός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.85 人工製品 樂器 （κιθαρίζω「彈奏七弦琴」6.84 的衍生詞）彈奏七弦琴的人；七弦琴是一種豎琴狀、可以握在手中彈撥的小巧弦樂器 豎琴師；彈琴者 ἡ φωνὴ ἣν ἤκουσα ὡς κιθαρῳδῶν κιθαριζόντων ἐν ταῖς κιθάραις αὐτῶν  ‘the sound which I heard was like that of harpists playing music on their harps’  「我所聽見的聲音好像琴師所彈的琴聲。」 (啟 14:2)

Κιλικία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.501 人名及地名 地名 小亞細亞東南角的一個省 基利家；《思》基里基雅

κινδυνεύω

(1)

(a)

21.2 危險，冒險，安全，拯救 危險 處於危險的環境中 處於危險之中；面臨危險 τί καὶ ἡμεῖς κινδυνεύομεν πᾶσαν ὥραν;  ‘why, indeed, should we be in danger all the time?’  「我們為什麼要時刻冒險呢？」 (林前 15:30)

(b)

21.6 危險，冒險，安全，拯救 冒險 使自己暴露於危險之中 冒險；有……的危險 γὰρ κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως  ‘for we run the risk of being accused of engaging in a riot’  「我們有可能會被控動亂」 (徒 19:40)

κίνδυνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

21.1 危險，冒險，安全，拯救 危險 處於危險和受威脅的狀態 危險；風險 γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα  ‘poverty or danger or death’  「貧窮嗎？危險嗎？刀劍嗎？」 (羅 8:35) κινδύνοις ποταμῶν, κινδύνοις λῃστῶν  ‘dangers from rivers, dangers from robbers’  「遭江河的危險，盜賊的危險」 (林後 11:26)

κινέω

(1)

(a)

15.1 線性運動 移動，來／去 ［參γίνομαι］ 改變位置（含義廣泛通用） 來；去；走動 Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν  ‘in him we live, move about, and exist’  「我們生活、行動、存在都在於他。」 (徒 17:28) 嚴格直譯 徒 17:28 中的 κινέω，可能會暗示僅僅由一個地方移動到另一個地方。然而，它的意思是泛指一般的移動和活動；因此可以把 κινούμεθα 翻譯為：「我們來來去去」，或「我們走動」，或甚至是「我們做自己所做的」。

(b)

15.3 線性運動 移動，來／去 使物件從一個地方移開 移動；挪開 καὶ κινήσω τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς  ‘and I will remove your lampstand from its place’  「把你的燈臺從原處挪去。」 (啟 2:5) 啟 2:5 中的 κινέω 也可以翻譯為「我要拿走」。

(c)

16.2 非線性運動 使某些東西動起來，運動的性質取決於所談論的對象 搖（例如搖頭） οἱ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν  ‘people passing by shook their heads and hurled insults at him’  「從那裡經過的人譏笑他，搖著頭」 (可 15:29) 在 可 15:29，搖頭表示嘲笑和蔑視。但在某些語言中，這個意思會通過非常不同的手勢來表達，例如：用手指指著，頭往後仰，或聳肩。事實上，某些語言中的搖頭是表示同意，點頭卻表示反對。

(d)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動 ἐκινήθη τε ἡ πόλις ὅλη  ‘the whole city was set in an uproar’  「全城都騷動」 (徒 21:30)

(e)

90.53 語意格 以動詞來標記的使役施事者 用於標記一種使役關係，暗示重大的活動 導致 κινοῦντα στάσεις πᾶσιν τοῖς Ἰουδαίοις  ‘causing riots among all the Jews’  「在全世界猶太人當中製造亂事」 (徒 24:5)

κίνησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

16.1 非線性運動 固體或質量的運動，沒有在空間中運動的跡象 運行；運動；動 ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν  ‘waiting for the water to move’  「等候水動」（經文校勘欄） (約 5:3) 這個詞只見於異文：ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν「等候水動」約 5:3（校勘欄）。 有些語言可能需要清楚指出 約 5:3 是暗示哪一類的運動。或許最合適的譯法包括由於水冒氣泡而引致的水動，但不包括由熱引起的水動。使用一個僅僅解作「搖動」的詞是不合適的，因為這會暗示地震。

κιννάμωμον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.24 食物及調味品 調味品 一種香料，採自某種芳香植物的樹皮 肉桂 κιννάμωμον καὶ ἄμωμον καὶ θυμιάματα  ‘cinnamon and spice and incense’  「肉桂、香料、香」 (啟 18:13) 在大多數語言中，κιννάμωμον 是通過音譯借來的詞彙。然而，也可以採用一種描述性的短語，例如「味道好的樹皮」或「調味用的樹皮」。

Κίς

(1)

＜陽＞

(a)

93.212 人名及地名 人名 便雅憫人，掃羅王的父親 基士；《思》克士

κίχρημι

(1)

(a)

57.214 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 把東西給別人使用，預期別人歸還該物或等價物品 借給 χρῆσόν μοι τρεῖς ἄρτους  ‘lend me three loaves of bread’  「請借給我三個餅」 (路 11:5)

κλάδος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.49 植物 植物的非果實部分 從大樹樹幹或灌木樹枝長出來的次生木質莖 （大樹或木本灌木的）枝子 ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ  ‘others cut branches from the trees and spread them on the road’  「還有人砍下樹枝來鋪在路上。」 (太 21:8) 某些語言會仔細區分兩大類的樹枝，一類基本上是樹葉（如棕櫚樹），一類是樹枝上有許多葉芽或分枝的雛形。另一些語言則可能會區分木本植物（多年生植物）的樹枝，和相對柔韌的、典型屬於一年生植物的枝子。

κλαίω

(1)

(a)

25.138 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參κλαυθμός, κραυγή］ 哭泣、哀號，強調伴隨著哭泣的聲音 哭泣；哀號；哀哭；悲歎；號咷大哭；痛哭 ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς  ‘he went out and wept bitterly’  「他就出去痛哭」 (太 26:75) ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε  ‘be sorrowful, grieve, and weep’  「愁苦，悲哀，哭泣」 (雅 4:9) 在 太 2:18，κλαίω 與所謂的「直接賓語」連用，比如，Ραχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς … ὅτι οὐκ εἰσίν「拉結為她的兒女哀哭……因為他們都死了」。然而，那所謂的直接賓語就是哀哭的原因，而 κλαίω 的及物用法並沒有改變其中意思。

κλάσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

19.34 物理的衝擊力 打破，衝破 ［參κλάω］ 把物件分裂成兩份或更多（在《新約》裡，κλάω 和 κλάσις 只用來指擘餅） 擘開；擘餅 ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου  ‘how they recognized him when he broke bread’  「他們怎樣在主擘開餅的時候認出他來」 (路 24:35) 有些語言會用不同的詞彙來表達「破開」，視乎所涉及的物質是什麼。例如：破開（即折斷）樹枝或骨頭所用的詞彙，就與破開（即擘開）餅所用的詞彙相當不同。此外，擘餅的動作很可能隱含把餅擘成幾片的意思，而不是只擘開兩半。這種區別可能同樣要用特定的詞彙來表達。

κλάσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

19.40 物理的衝擊力 打破，衝破 （κλάω「擘開」19.34 的衍生詞）擘開後形成的碎片或碎塊 碎片；碎塊 ἐγέμισαν δώδεκα κοφίνους κλασμάτων ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνων  ‘they filled twelve baskets with pieces from the five loaves of barley bread’  「他們就把那五個大麥餅的碎屑……裝滿了十二個籃子。」 (約 6:13)

Κλαῦδα

(1)

(a)

93.502 人名及地名 地名 Καῦδα 93.497 的另一種拼寫法（徒 27:16，校勘欄） 高大；《思》克勞達

Κλαυδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.213 人名及地名 人名 羅馬的女信徒，保羅在 提後 4:21 中提到她向提摩太問安 《和2010》《和》革老底亞；《現》喀勞底雅；《思》克勞狄雅

Κλαύδιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.214a 人名及地名 人名 全名是（音譯）提庇留．克勞第．尼祿．革馬尼古斯（Tiberius Claudius Nero Germanicus）（比較 93.359），羅馬皇帝，公元 41-54 年在位 克勞第；《和》革老丟；《思》喀勞狄

(b)

93.214b 人名及地名 人名 克勞第．呂西亞，是駐守耶路撒冷的羅馬千夫長 克勞第；《和》革老丟；《思》喀勞狄

κλαυθμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

25.138 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參κλαίω, κραυγή］ 哭泣、哀號，強調伴隨著哭泣的聲音 哭泣；哀號；哀哭；悲歎；號咷大哭；痛哭 ἱκανὸς δὲ κλαυθμὸς ἐγένετο πάντων καὶ ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν τράχηλον τοῦ Παύλου κατεφίλουν αὐτόν  ‘they were all crying as they hugged Paul and kissed him goodbye’  「大家都哭了，抱著他親吻，跟他道別。」 (徒 20:37)

κλάω

(1)

(a)

19.34 物理的衝擊力 打破，衝破 ［參κλάσις］ 把物件分裂成兩份或更多（在《新約》裡，κλάω 和 κλάσις 只用來指擘餅） 擘開；擘餅 κλάσας ἔδωκεν τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους  ‘he broke the loaves and gave them to the disciples’  「擘開餅，遞給門徒」 (太 14:19) 有些語言會用不同的詞彙來表達「破開」，視乎所涉及的物質是什麼。例如：破開（即折斷）樹枝或骨頭所用的詞彙，就與破開（即擘開）餅所用的詞彙相當不同。此外，擘餅的動作很可能隱含把餅擘成幾片的意思，而不是只擘開兩半。這種區別可能同樣要用特定的詞彙來表達。

(b)

23.20 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἀριστάω, ἄρτος, δειπνέω］ ἄρτον κλάω  （習語，直譯：擘餅）吃飯，沒有特指一天中的哪一段時間或哪類食物 吃飯；用飯 κλῶντές τε κατ᾽ οἶκον ἄρτον  ‘eating (together) in their homes’ or ‘having meals (together) in their homes’  「在家中擘餅」或「在家中吃飯」 (徒 2:46) 有些語言說「吃飯」時，必須指明吃飯的時間和吃什麼食物。 「一起吃」的言外之意是從總體的上下文得出來的。ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον「七日的第一日，我們聚在一起吃飯」徒 20:7。毫無疑問，徒 20:7 指的是「團契聚餐」，稱為「愛筵」，構成了早期基督教的「聖餐」形式。見 23.28。

κλείς

(1)	κλειδός＜陰＞

(a)

6.220 人工製品 其他人工製品 用來鎖門和解鎖的工具 鑰匙 ἐδόθη αὐτῷ ἡ κλεὶς τοῦ φρέατος τῆς ἀβύσσου  ‘the key to the abyss was given to him’  「有無底坑的鑰匙賜給它。」 (啟 9:1) 翻譯 啟 9:1 時也許不能說「無底坑的鑰匙」，而要說「無底坑入口的鑰匙」或「打開和關閉無底坑大門的鑰匙。」

(b)

57.63 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 （κλείς[a]「鑰匙」6.220 的引申喻意）獲得某物的途徑 途徑；鑰匙 ὅτι ἤρατε τὴν κλεῖδα τῆς γνώσεως  ‘because you have taken the key to knowledge’  「因為你們把知識的鑰匙奪了去」 (路 11:52) 路 11:52 中的這個表達可以譯成：「你們把持著知識的鑰匙」，或「你們獨佔著人獲得知識的途徑」。

κλείω

(1)

(a)

79.112 物體的特徵 打開，關閉 使某物關閉 關上；使關上；關閉 καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα  ‘and the door was closed’  「門就關了」 (太 25:10) Τὸ δεσμωτήριον εὕρομεν κεκλεισμένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ  ‘we found the jail shut tightly’  「我們看見監牢關得很緊」 (徒 5:23) 在一些語言中，徒 5:23 中這句表達的對等翻譯是：「我們看見監獄的門牢牢地鎖住」。

(b)

25.55 態度及情感 愛，情感，同情 κλείω τὰ σπλάγχνα  （習語，直譯：關閉心腸）拒絕展現同情憐憫 毫無憐憫之心；關閉惻隱之心 καὶ θεωρῇ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ χρείαν ἔχοντα καὶ κλείσῃ τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘and sees his brother in need and refuses to show him compassion’  「看見弟兄缺乏，卻關閉了惻隱的心」 (約壹 3:17)

κλέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.232 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 ［參κλέπτω, κλοπή］ 未經允許偷偷地拿走別人的財物 偷竊；偷盜 οὐ μετενόησαν ... ἐκ τῶν κλεμμάτων αὐτῶν  ‘they didn't repent ... of their stealing’  「他們也不為……偷竊的事悔改。」 (啟 9:21)

Κλεοπᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.215 人名及地名 人名 在前往以馬忤斯路上遇見復活的耶穌的兩個門徒之一 革流巴；《思》克羅帕

κλέος

(1)

ους＜中＞

(a)

87.5 地位 與地位有關的榮譽及尊重 好名聲，作為地位的標誌 尊榮；名譽；美名 ποῖον γὰρ κλέος, εἰ ἁμαρτάνοντες καὶ κολαφιζόμενοι ὑπομενεῖτε;  ‘g* for what honor is there in enduring the beatings you deserve for having done wrong?’  「如果你們因為犯罪受責打而堅忍，那有什麼光榮呢？」 (彼前 2:20)

κλέπτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.233 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 （κλέπτω「偷」57.232 的衍生詞）偷竊的人 賊；盜賊；小偷 κλέπτης ἦν  ‘he was a thief’  「他是個賊」 (約 12:6)

κλέπτω

(1)

(a)

57.232 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 ［參κλέμμα, κλοπή］ 未經允許偷偷地拿走別人的財物 偷竊；偷盜 Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς ... ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν  ‘don't store up your treasure on earth ... for thieves will break in and steal it’  「不可為自己積聚財寶在地上……有盜賊破門進來偷竊。」 (太 6:19) μήποτε ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ κλέψωσιν αὐτὸν  ‘lest his disciples come and steal him’  「恐怕他的門徒來把他偷了去」 (太 27:64)

κλῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

3.50 植物 植物的非果實部分 一種比較柔軟和柔韌的枝子，如藤蔓的枝子 （主要指葡萄樹的）枝子，枝條 πᾶν κλῆμα ἐν ἐμοὶ μὴ φέρον καρπὸν  ‘every branch of mine that does not bear fruit’  「凡屬我不結果子的枝子，他就剪掉」 (約 15:2)

Κλήμης

(1)

εντος＜陽＞

(a)

93.216 人名及地名 人名 腓立比教會的信徒，保羅在腓立比的同工 革利免；《思》克肋孟

κληρονομέω

(1)

(a)

57.131 擁有，轉移，交換 接受 獲得不是賺來的貴重東西 獲得；獲贈；承受 μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσιν τὴν γῆν  ‘happy are those who are gentle; they shall receive the land’ or ‘... what God promised’  「謙和的人有福了，因為他們將承受土地」或「……上帝所應許的」 (太 5:5) μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας  ‘but imitators of those who through faith and patience received what had been promised’  「效法那些藉著信和忍耐承受應許的人」 (來 6:12)

(b)

57.138 擁有，轉移，交換 接受 從已去世的人（一般是父母）那裡承受財產或得到好處 繼承；從已故父母處承受 οὐ γὰρ μὴ κληρονομήσει ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης μετὰ τοῦ υἱοῦ τῆς ἐλευθέρας  ‘for the son of the slave woman will not inherit the fathers property with the son of the free woman’  「因為女僕的兒子，絕不可以與自由女人的兒子一同繼承父親的產業」 (加 4:30) 有些語言必須清楚說明繼承的過程；因此，「他將繼承產業」必須表達為：「他將擁有父親說他應該擁有的產業」。

κληρονομία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.132 擁有，轉移，交換 接受 （κληρονομέω[a]「獲得某物成為自己的財產」57.131 的衍生詞）已經得到的貴重財物 財產；產業；基業 οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονομίαν ἐν αὐτῇ  ‘he did not give him any part of it as his own possession’  「上帝並沒有給他產業」 (徒 7:5)

(b)

57.140 擁有，轉移，交換 接受 （κληρονομέω[b]「繼承」57.138 的衍生詞）從去世的人那裡得到的東西 產業；家業；家產；遺產；基業 Διδάσκαλε, εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ μου μερίσασθαι μετ᾽ ἐμοῦ τὴν κληρονομίαν  ‘teacher, tell my brother to divide with me the inheritance’  「老師！請你吩咐我的兄弟和我分家產。」 (路 12:13) 路 12:13 中的 κληρονομία 也可以譯成：「父親留給我們的產業」，或「父親說應該給我們的產業」。

κληρονόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.133 擁有，轉移，交換 接受 （κληρονομέω[a]「獲得某物成為自己的財產」57.131 的衍生詞）獲得餽贈之物的人 得到……的人；獲得並擁有……的人；領受的人；繼承人 κληρονόμους τῆς βασιλείας  ‘those who will receive the kingdom’  「承受他的王國為業」 (雅 2:5a)

(b)

57.139 擁有，轉移，交換 接受 （κληρονομέω[b]「繼承」57.138 的衍生詞）繼承產業的人 繼承人；承受產業的人 Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος  ‘this is the heir to the property’  「這是繼承產業的」 (可 12:7)

____________________________________________________

1 在雅 2:5（以及多 3:7），κληρονόμος可以理解為實際上指未來的經歷者，但還有一些附加成分，就是這經歷很寶貴並且經歷者沒有為此付出勞力。在這個方面，κληρονόμος重疊了兩個語義域，即語義域57「擁有，轉移，交換」的子域I「接受」和語義域90「語意格」。

κλῆρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.219 人工製品 其他人工製品 有特殊標記的卵石、陶片或棍枝，供抽籤之用，藉以根據運氣來作出決定 抽籤的籤；鬮 διαμεριζόμενοι δὲ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἔβαλον κλήρους  ‘they divided his clothes among themselves by casting lots’  「就抽籤分他的衣服。」 (路 23:34) 在樣式和功能方面，最接近 κλῆρος[a] 的對等譯詞是「骰子」。在 路 23:34 中特別適合譯成「骰子」。 我們無法知道「抽籤」的具體方法，因為顯然有多種抽籤用具。在 徒 1:26（ἔδωκαν κλήρους αὐτοῖς「他們抽籤」，字面意為「遞籤給他們」），可能遞給他們的是一些小棍子。另參 κληρόω中的腳註。

(b)

57.88 擁有，轉移，交換 給予 作為合法財產而給予的東西（通常指遺產） 產業；擁有之物 εὐχαριστοῦντες τῷ πατρὶ τῷ ἱκανώσαντι ὑμᾶς εἰς τὴν μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων  ‘giving thanks to the Father who has made you capable of having a share in what the people of God possess’  「感謝父，使你們配與眾聖徒在光明中分享基業。」 (西 1:12)

(c)

37.101 控制，管理 任命，分配職能 指派給某人的責任、職責或事工 事工；職分；職事；任務 ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης  ‘he was given a task in this ministry’  「得了這一份使徒的職任。」 (徒 1:17) 關於 κλῆρος 在 徒 1:17 中的另一種解釋，見 63.18。

(d)

35.49 幫助，照顧 託付 被指派給某人去照顧的 照顧的責任 μηδ᾽ ὡς κατακυριεύοντες τῶν κλήρων  ‘do not lord it over those who are your responsibility to care for’  「不要轄制你們所牧養的羊群」 (彼前 5:3)

(e)

63.18 整體，聯合，部分，分開 部分 已分配或授予的份額或部分 部分；份額 ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης  ‘he had been granted a part in this ministry’  「在這事奉中得了一份」 (徒 1:17) κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασμένοις  ‘a share among those who are sanctified’  「在那些成聖的人當中得到基業」 (徒 26:18) 關於 κλῆρος 在 徒 1:17 中的另一種解釋，見 37.101。

(f)

30.107 思考 選擇，揀選，寧取 ［參πίπτω］ ὁ κλῆρος πίπτει ἐπί τινα  （習語，直譯：命運落在某人身上）揀選的程序，可能暗示以這種方法來辨別上帝的旨意 抽籤；拈鬮 ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Μαθθίαν καὶ συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων  ‘the name chosen was that of Matthias and he was added to the group of the eleven apostles’  「抽到了馬提亞，他就與那十一個使徒同列。」 (徒 1:26) 在一些社會中，通過抽籤來做決定的最自然譯法是：「抽稻草」，或「擲骰子」，或「扔小樹枝」，或「投小石頭」。

κληρόω

(1)

(a)

30.105 思考 選擇，揀選，寧取 （κληρόω「抽籤決定」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）選擇，暗指超自然或神聖的干預或引導1 按照上帝的旨意來選擇 ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθημεν  ‘in him we also were chosen’  「在基督裡揀選了我們」 (弗 1:11)

____________________________________________________

1 徒 1:26中的短語δίδωμι κλήρους和路 23:34中的βάλλω κλήρους（太 27:35中的βάλλω κλῆρον）是指通過抽籤來選出某人，但由於這些表達也可以嚴格地從字面上解釋，因此沒有作為習語歸類在這裡（見6.219）。

κλῆσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.312 溝通 召喚，呼召 ［參καλέω, προσκαλέω］ 急切地邀請某人承擔某項特定任務，這意味著受邀者與發出召喚的人建立新的關係 召喚；呼召；召喚到來執行任務 εἰς τὸ εἰδέναι ὑμᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ  ‘so that you will know what is the hope to which he has called you’  「使你們知道他呼召你們來得的指望是什麼」 (弗 1:18) καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] 一般不能簡單地譯成「召喚」，即「向著有一定距離的人說話，叫他們過來」。舉例說，在 帖後 2:14 中，前面的從句可能要譯成「藉著我們傳講的福音，這福音召喚你們這樣做」。同樣，徒 16:10 中的語句可以譯成「因為上帝急切地叫我們傳福音給那裡的人」。

(b)

33.313 溝通 召喚，呼召 被呼召去做特定任務或建立特定關係的狀態 呼召；選召 Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ... ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε  ‘I ask you then ... live worthy of your calling to which (God) has called you’  「我……勸你們……行事為人就要與你們所蒙的呼召相稱。」 (弗 4:1) 就像 καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] (33.312) 的情況一樣，有些語言完全不可能採用字面上意為「召喚」的詞彙。因此，弗 4:1 可能需要譯成「我請求你們……行事為人要與上帝迫切邀請你們承擔的責任相稱」，或「我請求你們……行事為人要與上帝給你們去完成的任務相稱」。

(c)

87.2 地位 職分，等級 一個人所擁有的地位或社會角色 地位；角色 ἕκαστος ἐν τῇ κλήσει ᾗ ἐκλήθη, ἐν ταύτῃ μενέτω  ‘everyone should remain in the station of life in which he was called’  「各人蒙召的時候是什麼身份，要守住這身份。」 (林前 7:20) 在這節經文中，κλῆσις 是指做奴僕或自由人的地位或角色。在某些語言中，林前 7:20 的這句話最好譯作「各人蒙召的時候是什麼樣的人，就應該繼續做什麼樣的人」。當然，這種說法必須是指一個人在社會中和在整個社會結構中的地位，而不是指某方面的道德或不道德行為。

κλητός

(1)

ή，όν

(a)

33.314 溝通 召喚，呼召 指被呼召 蒙召的；被選召的 κλητὸς ἀπόστολος  ‘called to be an apostle’  「蒙召成為使徒」 (羅 1:1) 與 33.312 和 33.313 的情況一樣，翻譯 κλητός[a] 時可能同樣需要進行一些語義調整。例如，羅 1:1 中的短語可以譯成「被迫切邀請成為使徒」，甚或「奉召喚和差遣成為使徒」。

(b)

33.318 溝通 邀請 指被邀請 被邀請的 πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί  ‘for many are invited, but few are chosen’  「因為獲邀的人多，選上的人少。」 (太 22:14) 太 22:14 中的這句話可能是一個常見的說法，即習語。理解 太 22:14 中的這句習語有一些困難，因為它的意思似乎是許多人受邀請去做某事，但很少人被允許去做。也許這個習語應該理解為：「許多人被邀請去申請，但很少人被選中」。當然，在這節經文中，邀請和選擇都由上帝決定。

κλίβανος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.74 建造物 其他建造物 用黏土構建而成的圓頂狀結構，裡面可以燃燒木頭和乾草，燒熱之後用來烤麵包 爐 τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον  ‘the grass of the field which is alive today and tomorrow is cast into the oven’  「野地裡的草今天還在，明天就丟在爐裡」 (太 6:30) 在功能方面，κλίβανος 可以描述為「加熱後可以烤麵包的地方」；翻譯者或許也可以在詞彙表中對 κλίβανος 進行更加詳細的描述，但一般情況下無此必要，因為其功能要比樣式重要得多。

κλίμα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.79 地理物體及特徵 社會政治區域 ［參γῆ, μέρος, ὅριον, χώρα］ 地上某個或某些地區，通常與某一民族或地理中心有關，但不一定構成政府的行政單位 1 區域；領土；土地（甚至地區；但這也許會過於正規地暗指政府的行政區） ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίματα τῆς Συρίας καὶ τῆς Κιλικίας  ‘then I went to the regions of Syria and Cilicia’  「到了敘利亞和基利家一帶」 (加 1:21) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 並不完全是同義詞，然而在某些新約經文中，這些詞彙基本上含義重疊。

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重疊特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地區」、「領土」和「土地」等詞彙的意思重疊來比較和闡明。 例如：太 15:21中所指的可以說是「推羅和西頓地區」、「推羅和西頓的領土」、「推羅和西頓的土地」，甚至「推羅和西頓區域」。英語的region，territory和land等詞在意思上確實具有某些細微的差異，這些差異提供了一些補充成分，而且多半是隱含的。

κλινάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.107 人工製品 傢具 ［參κλινίδιον, κράβαττος］ 一種相對較小且通常是暫時使用的物件，人可以倚靠或躺臥在其上；用蘆葦或布料做成；輕薄方便攜帶 小牀；牀墊；擔架 εἰς τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλιναρίων καὶ κραβάττων  ‘they carried the sick people into the streets and put them on cots and pallets’  「將病人抬到街上，放在床上或褥子上」 (徒 5:15) 在一些上下文中，κλινίδιον、κλινάριον 和 κράβαττος 是指小牀或擔架，可供病人或康復者休息，他們躺在上面也方便抬運。在《新約》中，這些詞彙不是指人吃飯時倚靠的坐墊。

κλίνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.106 人工製品 傢具 供人倚靠或躺臥的家具 牀；臥榻；吊牀；擔架 προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον  ‘they brought him a paralyzed man, lying on a stretcher’  「有幾個人把一個躺在床上的癱瘓病人抬到他那裡。」 (太 9:2) 在 太 9:2 中，譯作「擔架」或「小牀」當然優於傳統譯法「牀」，因為「牀」可能暗示一件很大的家具。在每一段經文中，翻譯者所採用的詞彙，必須盡可能符合上下文所述的物件。

κλινίδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.107 人工製品 傢具 ［參κλινάριον, κράβαττος］ 一種相對較小且通常是暫時使用的物件，人可以倚靠或躺臥在其上；用蘆葦或布料做成；輕薄方便攜帶 小牀；牀墊；擔架 καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they let him down on a stretcher in the middle (of the crowd) before Jesus’  「連人帶床把他縋下，放在人群中耶穌的面前。」 (路 5:19) 在一些上下文中，κλινίδιον、κλινάριον 和 κράβαττος 是指小牀或擔架，可供病人或康復者休息，他們躺在上面也方便抬運。在《新約》中，這些詞彙不是指人吃飯時倚靠的坐墊。

κλίνω

(1)

(a)

16.16 非線性運動 使東西傾斜 垂下（頭）；傾斜 κλίνας τὴν κεφαλὴν  ‘he bowed his head’  「低下頭」 (約 19:30) 另見 23.83。

(b)

15.65 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 使逃跑 使逃竄；擊潰 παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων  ‘they routed the armies of foreigners’  「擊退了外國的軍隊」 (來 11:34)

(c)

67.118 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參προκόπτω, συστέλλω］ 時間的延伸，重點在於終結的時間 靠近；接近尾聲；將盡 Ἡ δὲ ἡμέρα ἤρξατο κλίνειν  ‘when the day was coming to an end’  「太陽下山的時候」 (路 9:12) 關於 κλίνω 在 路 9:12 的另一種解釋，見 68.51。

(d)

68.51 時態 停止 開始走到盡頭，特別指一天的時間（比喻義，取決於太陽的位置） 快要結束；太陽下山的時候；開始日落的時候 Ἡ δὲ ἡμέρα ἤρξατο κλίνειν  ‘when the day was about to end’  「太陽快要下山的時候」 (路 9:12) 關於 κλίνω 在 路 9:12 的另一種解釋，見 67.118。

(e)

17.21 姿勢及與姿勢有關的事件 俯伏敬拜或懇求 ［參προσκυνέω］ κλίνω τὸ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν  （習語，直譯：將面部傾斜至地面）向某人俯伏下拜是尊敬、懼怕或懇求的表現 俯伏下拜 ἐμφόβων δὲ γενομένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὰ πρόσωπα εἰς τὴν γῆν  ‘they were fearful and prostrated themselves on the ground’ or ‘... bowed down to the ground’  「她們非常害怕，伏在地上。」 (路 24:5)

(f)

23.83 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 ［參κεφαλή］ τὴν κεφαλὴν κλίνω  （習語，直譯：放下頭）體驗來自睡眠的休息 躺下休息；躺下睡覺 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘the Son of Man has no place to lie down to rest’  「人子卻沒有枕頭的地方。」 (太 8:20)  ‘implying that Jesus possessed no permanent home. In’ (約 19:30) ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνω「人子沒有躺下休息的地方」（太 8:20），暗示耶穌沒有永久的居所。然而在 約 19:30，同一個表達必定不可以理解為習語，那裡是指實際的低下頭（見 16.16）。

κλισία

(1)

ας＜陰＞

(a)

11.5 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參συμπόσιον］ 一起吃飯的一群人 一起吃飯的一群人 Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας [ὡσεὶ] ἀνὰ πεντήκοντα  ‘make the people sit down in groups of about fifty each’  「叫他們分組坐下，每組大約五十個人。」 (路 9:14) 注意，路加使用 κλισίας，與馬可使用 συμπόσια ，本質上是相同類型的語境。

κλοπή

(1)

(ῆς＜陰＞

(a)

57.232 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 ［參κλέμμα, κλέπτω］ 未經允許偷偷地拿走別人的財物 偷竊；偷盜 ἔσωθεν γὰρ ἐκ τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων ... ἐκπορεύονται ... κλοπαί  ‘it is from within a person's heart ... that stealing takes place’  「為從人心裡發出……偷盜」 (可 7:21)

κλύδων

(1)

τος＜中＞

(a)

14.25 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 ［參κῦμα］ 水面上移動的海脊或一連串的浪湧 波浪；波濤；浪湧 ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος  ‘he rebuked the wind and the waves’  「斥責那狂風大浪」 (路 8:24)

κλυδωνίζομαι

(1)

(a)

16.12 非線性運動 隨著海浪來回搖蕩 被海浪拋來拋去 ἵνα μηκέτι ὦμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι καὶ περιφερόμενοι παντὶ ἀνέμῳ τῆς διδασκαλίας  ‘then we shall no longer be children tossed about by the waves and carried about by every wind of teaching’  「這樣，我們就不再是小孩子……被各種教義之風搖動，飄來飄去。」 (弗 4:14) 弗 4:14 中的圖畫是基於一個人在船上被海浪拋來拋去，因此上下文可能需要提到船隻。

Κλωπᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.217 人名及地名 人名 馬利亞（Μαρία [e]）的丈夫，這馬利亞是耶穌釘十字架時站在十字架旁的其中一名婦人 革羅罷；《思》克羅帕

κνήθω  (κνήθομαι)

(1)

(a)

25.11 態度及情感 意欲，希望，願望 ［參ἀκοή］ κνήθομαι τὴν ἀκοήν  （習語，直譯：癢癢的想聽到）被聽到的東西弄得耳朵癢癢1 耳朵發癢；渴望聽到自己想聽的東西；很想聽 ἐπισωρεύσουσιν διδασκάλους κνηθόμενοι τὴν ἀκοὴν  ‘they will heap up for themselves teachers, since they desire simply to hear what they want to hear’  「隨心所欲地增添好些教師，因為他們想要聽到自己想聽的」 (提後 4:3)

____________________________________________________

1 習語κνήθομαι τὴν ἀκοήν具有兩個非常不同的語義特徵。一個是被取悅的願望，另一個是滿足願望的途徑，即聽到的東西。這個習語可以歸類為「感官事件及狀態」（語義域24），或語義域「態度及情感」（語義域25）。提後 4:3似乎更加強調後面一種意思，因此該習語列在語義域「態度及情感」。

Κνίδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.503 人名及地名 地名 小亞細亞西南海岸的一個半島 革尼土；《思》克尼多

κοδράντης

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.78 人工製品 貨幣及貨幣單位 羅馬銅幣，相等於 1/4 個銅錢（音譯：阿撒利翁，太 10:29）或 1/64 個銀幣（音譯：得拿利，路 20:24） 一文錢；一個大錢 ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην  ‘until you pay the last penny’  「除非你還清最後一個小銅幣」 (太 5:26) 見 6.79。

κοιλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

8.67 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 整個消化器官，包括胃和腸 肚子；內臟 τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν  ‘food is for the belly, and the belly for food’  「食物是為肚腹，肚腹是為食物」 (林前 6:13)

(b)

8.69 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參μήτρα］ 子宮 母腹 μὴ δύναται εἰς τὴν κοιλίαν τῆς μητρὸς αὐτοῦ δεύτερον εἰσελθεῖν  ‘he cannot enter into his mothers womb a second time’  「豈能再進母腹生出來嗎？」 (約 3:4)

(c)

26.11 心理官能 （κοιλία[a]「肚腹」8.67 的引申喻意）慾望、意圖和感覺的心理能力 1 心；感受；慾望 ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος  ‘streams of living water will pour out of his heart’  「有活水的河流要從他心中湧流出來。」 (約 7:38) 雖然有些人試圖區分 σπλάγχνον[b]、κοιλία[c] 和 νεφρός，但是這種區分是否真的可能或可行，卻充滿疑問。顯然，這些詞彙的語義重點是更深、更親密的感覺和情緒。有些語言可以使用字面意為「肚腹」或「心腸」的詞彙，但是在更多情況下，這些感情與一些特定的身體器官相關聯，例如心、脾、肝等。然而，與其試圖採用語義可能完全或不完全對等的比喻句，很多時候，不如根據上下文使用「感覺」、「意圖」、「慾望」、「憐憫」等詞彙來指向情感的內容。

(d)

25.28 態度及情感 強烈地渴望 想要滿足身體的慾望 肉體的慾望，身體的慾望 οἱ γὰρ τοιοῦτοι τῷ κυρίῳ ἡμῶν Χριστῷ οὐ δουλεύουσιν ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ  ‘for those who do such things are not serving Christ our Lord, but their own physical desires’  「因為這樣的人不服侍我們的主基督，只服侍自己的肚腹」 (羅 16:18) 在 羅 16:18，κοιλία 也可能是指猶太人的飲食規條。

(e)

23.51 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參βαστάζω］ ἡ κοιλία βαστάζει  （習語，直譯：子宮裡懷著）經歷懷孕的過程 懷孕；懷胎 Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε  ‘fortunate is the womb that carried you’ or ‘fortunate is the woman who was pregnant with you’  「懷你胎……的有福了」或「懷你的女人有福了」 (路 11:27) 在一些語言中，可能需要把 路 11:27 譯成「生你的婦人是有福的」，因為直譯「在子宮裡懷著」可能會顯得不雅。

____________________________________________________

1 σπλάγχνα[b]、κοιλία[c]和νεφρός的這個比喻義可以歸入語義域25「態度及情感」，但由於這些詞彙的意思涉及人格中作為心理傾向的施事者或者假定部位的那些方面，因此被歸入這個「心理官能」的語義域中。

κοιμάομαι

(1)

(a)

23.66 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參καθεύδω, κοίμησις, ὕπνος］ 睡著的狀態 睡覺；睡著 ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων  ‘they stole his body while we were asleep’  「趁著我們睡覺的時候把他的身體偷走了」 (太 28:13) 有些語言用習語來表達「睡覺」，比如：「他的靈魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。雖然「他的靈魂走失了」這種表達，在一些語言中可能有令人誤解的神學含義，但其真正意思僅僅是「睡著了」。

(b)

23.104 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參καθεύδω］ （κοιμάομαι[a]「睡覺」23.66 的引申喻意）睡了，是死了的委婉說法 死了的；死去 ἡμεῖς οἱ ζῶντες ... οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας  ‘we who are alive ... will not go ahead of those who have died’  「我們這活著……的人，絕不會在那已經睡了的人之先。」 (帖前 4:15) 有些翻譯者試圖保留 καθεύδω[b] 和 κοιμάομαι[b] 的比喻，譯成「睡了」而不是「已經死了」或「死了的」。然而在一些情況下，這種翻譯會導致誤解，有時還產生了所謂「靈魂睡眠」的教義。

κοίμησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.66 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參καθεύδω, κοιμάομαι, ὕπνος］ 睡著的狀態 睡覺；睡眠；睡著 ἔδοξαν ὅτι περὶ τῆς κοιμήσεως τοῦ ὕπνου λέγει  ‘they thought he meant natural sleep’  「他們卻以為他講的是通常的睡眠。」 (約 11:13) 有些語言用習語來表達「睡覺」，比如：「他的靈魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。雖然「他的靈魂走失了」這種表達，在一些語言中可能有令人誤解的神學含義，但其真正意思僅僅是「睡著了」。 在 約 11:13，κοίμησις 與 ὕπνος 搭配，顯然是在強調那是平常或自然的睡眠。

κοινός

(1)

ή，όν

(a)

57.9 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 指與他人分享財產，或意味著一種共同利益的關係 分享的；相互的；共有的 Τίτῳ γνησίῳ τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν  ‘(I write) to Titus, my true son in (our) mutual faith’ or ‘... in the faith that we have in common’  「我寫信給在共同的信仰上作我真兒子的提多」 (多 1:4) 多 1:4 的重點是保羅和提多具有相同的信仰，因此也可以譯成「……你和我擁有的信仰」，或「……我們都相信的信仰」。

(b)

53.39 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參ἀκάθαρτος］ 在禮儀上不被接納的，或者是因為被玷污，或者是因為本身的性質（例如禮儀上不潔淨的牲畜） 污穢的；禮儀上不潔淨的 οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον  ‘I have never eaten anything defiled and ritually unclean’  「凡污俗和不潔淨的東西，我從來沒有吃過。」 (徒 10:14) 徒 10:14 中的 κοινός[b] 和 ἀκάθαρτος 可能在意義上有微妙的區別，特別是在隱含意義的層面上。然而，根據現有的幾段上下文，很難決定兩者在意義上的確切差異。這兩個詞在 徒 10:14 中的使用很可能主要是為了強調。

(c)

65.15 價值 有價值的，沒有價值的 由於平常、普通而價值不大 幾乎沒有價值；相對沒有價值 τὸ αἷμα τῆς διαθήκης κοινὸν ἡγησάμενος, ἐν ᾧ ἡγιάσθη  ‘who treats the blood of the covenant which made him pure as being of little value’  「輕看上帝立約的血—就是那潔淨了他的罪的血」 (來 10:29)

(d)

89.118 關係 關聯 指兩個或更多個人所共有的 共有的 περὶ τῆς κοινῆς ἡμῶν σωτηρίας  ‘about our common salvation’ or ‘about the salvation which we have in common’  「我們同享的救恩」或「我們共有的救恩」 (猶 1:3) 在 猶 1:3，κοινός 也可以解作κοινός[a]「分享的、共同的」（見 57.9）。

κοινόω

(1)

(a)

53.33 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參βεβηλόω］ 使某事物變成不潔凈的、污穢的，或在禮儀上不可接受的1 玷污；褻瀆；冒犯 πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται καὶ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον  ‘all these evil things come from inside a person and make him unclean’  「這一切邪惡都是從人裡面出來的，而且使人污穢。」 (可 7:23) 有些語言無法直譯「不潔淨」的概念，因為身體上的潔淨與禮儀上的可接納是完全不相關的。在一些語言中，翻譯者需要把 κοινόω[a] 或 βεβηλόω 譯成「拿走它的聖潔」或「使某物不能被上帝接受」。在許多文化中，在表達這個概念時必然會涉及所謂的消極禁忌。

(b)

53.40 宗教活動 玷污，不潔，俗物 當作或認為某物是俗的或是污穢的 當作俗物；視某物為污穢的 Ἃ ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν, σὺ μὴ κοίνου  ‘those things which God has purified, you should not regard as defiled’  「上帝所潔淨的，你不可當作污俗的。」 (徒 10:15)

____________________________________________________

1 βεβηλόω可能與κοινόω[a]有較大的差異，這詞表示程度更重的玷污，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

κοινωνέω

(1)

(a)

57.98 擁有，轉移，交換 給予 ［參κοινωνία］ 分享自己的財產，暗示有某種共同參與和共同利益 分享；分擔；有分 Κοινωνείτω δὲ ὁ κατηχούμενος τὸν λόγον τῷ κατηχοῦντι ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς  ‘the man who is being taught the Christian message should share all the good things he has with his teacher’  「在真道上受教的，要把一切美好的東西與施教的人分享。」 (加 6:6)

(b)

42.16 執行，從事 做，執行 和其他人一起參與某些活動 一起做；共同做；在別人的……上有分 μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις  ‘do not join in another persons sins’ or ‘do not join up with others in sinning’  「不可在別人的罪上有份」或「不可捲入別人的罪行中」 (提前 5:22)

(c)

9.15 人 人類 ［參αἷμα］ κοινωνέω αἵματος καὶ σαρκός  （習語，直譯：同有血和肉）具有人類的特質和本性 作為人；作為血肉之軀 ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκεν αἵματος καὶ σαρκός  ‘since then the children are human beings’  「既然孩子們同有血肉之體」 (來 2:14)

κοινωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

34.5 聯合 聯繫 有著密切的相互關係和參與的團體 密切的聯繫；團契；相交；契合 δι᾽ οὗ ἐκλήθητε εἰς κοινωνίαν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘through whom you were called to have fellowship with his Son Jesus Christ’  「他呼召你們好與他兒子……耶穌基督—共享團契。」 (林前 1:9) ἵνα καὶ ὑμεῖς κοινωνίαν ἔχητε μεθ᾽ ἡμῶν  ‘in order that you may have fellowship with us’  「為要使你們也與我們有團契」 (約壹 1:3)

(b)

57.98 擁有，轉移，交換 給予 ［參κοινωνέω］ 分享自己的財產，暗示有某種共同參與和共同利益 分享；分擔；有分 μετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόμενοι ἡμῶν τὴν χάριν καὶ τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους  ‘they urgently pleaded with us for the privilege of sharing in this service to the people of God’  「再三懇求我們，准他們在這供給聖徒的善事上有份」 (林後 8:4)

(c)

57.101 擁有，轉移，交換 給予 （κοινωνέω[a]「分享」57.98 的衍生詞）樂意分享的東西 樂意送上的禮物；準備好的奉獻；樂意捐出的錢 εὐδόκησαν γὰρ Μακεδονία καὶ Ἀχαΐα κοινωνίαν τινὰ ποιήσασθαι εἰς τοὺς πτωχοὺς τῶν ἁγίων τῶν ἐν Ἰερουσαλήμ  ‘Macedonia and Achaia were happy to make a willing contribution to the poor among God's people in Jerusalem’  「因為馬其頓和亞該亞人樂意湊出一些捐款給耶路撒冷聖徒中的窮人。」 (羅 15:26)

κοινωνικός

(1)

ή，όν

(a)

57.100 擁有，轉移，交換 給予 （κοινωνέω[a]「分享」57.98 的衍生詞）指樂意隨時分享 樂意分享；樂意助人 εὐμεταδότους εἶναι, κοινωνικούς  ‘to be liberal and ready in sharing’  「甘心施捨，樂意分享」 (提前 6:18)

κοινωνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

34.6 聯合 聯繫 ［參συγκοινωνός］ 與別人一起參與某項事業或共同關心的事情的人1 夥伴；同夥；共同……的 οὐκ ἂν ἤμεθα αὐτῶν κοινωνοὶ ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν  ‘we would not have joined them in killing the prophets’  「我們……就不會和他們一夥，流那些先知的血。」 (太 23:30) οἳ ἦσαν κοινωνοὶ τῷ Σίμωνι  ‘who were partners of Simon’  「是西門的夥伴」 (路 5:10) Εἰ οὖν με ἔχεις κοινωνόν  ‘if, then, you think of me as your partner’  「所以，你若以我為同伴」 (門 1:17)

____________________________________________________

1 συγκοινωνός[a]的語氣可能比κοινωνός更為強烈，強調參與的共同性質。

κοίτη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.108 人工製品 傢具 睡覺用的家具 牀 τὰ παιδία μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν  ‘my children are in bed with me’  「孩子們也同我在床上了」 (路 11:7) 路 11:7 不一定是指孩子們與那人睡在一張牀上，但這裡當然有可能是說到一個相對簡陋的房子，全家人都一起睡在一個升高的平台上。另參 10.37。

(b)

23.62 生理活動過程及狀態 性關係 （κοίτη[a]「牀」6.108) 的引申喻意）發生性關係 性活動；性生活；婚姻關係 Τίμιος ὁ γάμος ἐν πᾶσιν καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος  ‘marriage should be honored by all, and sexual life should be undefiled’  「婚姻，人人都當尊重，共眠的床也不可污穢」 (來 13:4) 在一些語言中，可以把「性生活」表述為：「與妻子一起生活的方式」或「對待妻子的方式」。

(c)

88.273 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 做出不道德的性行為1 不道德的性行為；淫亂 ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις  ‘let us conduct ourselves properly as people who live in the light of day; no orgies and drunkenness, no sexual immorality’  「行事為人要端正，好像行在白晝。不要荒宴醉酒，不要淫蕩縱慾」 (羅 13:13)

(d)

23.50 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γαστήρ, ἔγκυος, ἐν, ἔχω］ κοίτην ἔχω  （習語，直譯：有牀，但與 ἔχω 結合使用，κοίτη 早有發生性關係的轉喻意義）懷孕的狀態 懷孕 Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα  ‘Rebecca was pregnant by one man’  「利百加……從一個人……懷了孕」 (羅 9:10) 這個表達與 συλλαμβάνω[b]（23.49）的意思明顯不同，似乎更加強調懷孕的狀態，而不是受孕這件事。

____________________________________________________

1 κοίτη[c]「不道德的性行為」是κοίτη[b]「性關係」（見23.62）這個意思的外圍延伸（peripheral extension）。這是由於語義縮小（semantic narrowing）的過程。

κοιτών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

7.29 建造物 建築物的部分及區域 屋内的睡房 卧房，睡房 Βλάστον, τὸν ἐπὶ τοῦ κοιτῶνος τοῦ βασιλέως  literally ‘Blastus, who was in charge of the king's bedroom’  「王的內侍大臣伯拉斯都」（直譯：「管理王臥房的伯拉斯都」） (徒 12:20) 在徒 12:20中，對於「管王臥房的人」這個表達，如果只理解為一個保持臥房清潔的人，那是錯誤的。像伯拉斯都這樣的人物應該是一個備受尊敬的人，他對王的住所和個人事務負有相當大的責任。在 徒 12:20 中，可以適當地說伯拉斯都是一名「高級官員」。

κόκκινος  (κόκκινον (ου n))

(1)

η, ον

(a)

79.29 物體的特徵 顏色 一種染料，從胭脂蟲的卵塊中獲得，卵塊採自胭脂蟲櫟樹的葉子 朱紅色；紅色；深紅色 χλαμύδα κοκκίνην περιέθηκαν αὐτῷ  ‘they put a scarlet robe on him’  「給他披上朱紅色的外袍」 (太 27:28) 在 太 27:28，「朱紅色袍子」可能暗示很高的軍階。

(b)

6.170 人工製品 布料、皮革及製成物品 紫紅色的布，染色原料是從骨螺貝類中提取的物質；生產成本高；令人聯想到財富與王權 朱紅色布 περιβεβλημένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον  ‘dressed in purple and scarlet cloth’  「穿著紫色和朱紅色的衣服」 (啟 17:4)

κόκκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.35 植物 植物的果實部分 ［參σπέρμα, σπόρος］ 果實的核心部分，通常是穀粒或籽粒 種子；籽粒 σπείρεις ... γυμνὸν κόκκον εἰ τύχοι σίτου  ‘you sow ... the bare seed, like that of wheat’  「你所種的不過是一粒赤裸的種子，也許是麥子」 (林前 15:37) 許多語言都會區分兩種頗為不同的種子：(1) 禾本科植物的種子（即穀物）；(2) 其他類型植物，例如豆類、南瓜、蘋果等，所結的種子。「植物的果實部分」這個子域共有三個希臘詞：κόκκος, σπέρμα, σπόρος，在所有出現這些希臘詞的經文中，最好都使用意指「穀粒」的詞彙。

κολάζω

(1)

(a)

38.2 懲罰，賞賜 懲罰 ［參κόλασις］ 懲罰，暗示導致極大的痛苦 懲罰；刑罰；處罰 ἀδίκους δὲ εἰς ἡμέραν κρίσεως κολαζομένους τηρεῖν  ‘to keep the wicked under punishment until the day of judgment comes’ or ‘... under guard, awaiting punishment on the day of judgment’  「把不義的人留下來受懲罰，直到審判的日子來臨」或「……等候在審判的日子受刑罰」 (彼後 2:9) 在許多語言中，懲罰常被表達為痛苦的原因，即「使受苦」或「使受傷害」。某些語言中會有許多不同的刑罰，並且必須清楚區分刑罰的程度，以及是身體的刑罰還是精神的刑罰。

κολακεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.367 溝通 奉承 以稱讚作為滿足某人虛榮心的手段 諂媚的話；奉承 οὔτε γάρ ποτε ἐν λόγῳ κολακείας ἐγενήθημεν  ‘we did not ever come (to you) with flattery’  「因為我們從來沒有用過諂媚的話」 (帖前 2:5)

κόλασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

38.2 懲罰，賞賜 懲罰 ［參κολάζω］ 懲罰，暗示導致極大的痛苦 懲罰；刑罰；處罰 ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον  ‘these will be sent off to eternal punishment, but the righteous (will go) to eternal life’  「這些人要往永刑裡去；那些義人要往永生裡去。」 (太 25:46) 在許多語言中，懲罰常被表達為痛苦的原因，即「使受苦」或「使受傷害」。某些語言中會有許多不同的刑罰，並且必須清楚區分刑罰的程度，以及是身體的刑罰還是精神的刑罰。

κολαφίζω

(1)

(a)

19.7 物理的衝擊力 擊打，撞擊 用拳頭打，一次或多次 用拳頭打 Τότε ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν  ‘then they spat in his face and beat him with their fists’  「他們就吐唾沫在他臉上，用拳頭打他」 (太 26:67)

(b)

20.27 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 （κολαφίζω[a]「用拳頭打」19.7 的引申喻意）造成傷害或軟弱，或可能造成間接的困境 造成傷害 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος Σατανᾶ, ἵνα με κολαφίζῃ, ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι  ‘there was given me a thorn in my flesh, a messenger of Satan, to cause me harm lest I become conceited’  「有一根刺加在我身上，就是有撒但的差役來攻擊我，為了避免我高抬自己。」 (林後 12:7) 「我肉體上的一根刺」（林後 12:7）的意思有各種不同的解釋。雖然有些學者認為那必定是指某種身體上的殘疾，但似乎更可能是指一些個人的特殊處境，例如保羅傳福音的時候遇到反對，這是 林後 12:10 所暗示的情況（另見 22.20）。 沒有清楚理解「我肉體上的一根刺」是指什麼，就很難精準地確定 林後 12:7 中的 κολαφίζω 應該怎樣解釋。

κολλάω  (κολλάομαι)

(1)

(a)

34.22 聯合 加入，開始聯繫 ［參προσκληρόω, προσκλίνω, προσκολλάω］ 開始與某人有交往聯繫，可以是暫時的或是永久的 1 加入；結交；成為一分子 Πρόσελθε καὶ κολλήθητι τῷ ἅρματι τούτῳ  ‘go and join this carriage’  「你去！靠近那車」（直譯：「你去！加入那車」 (徒 8:29) 徒 8:29 的希臘文字面義是「加入到這輛車」，當然，事實上所提到的聯繫不是直接與那輛車，而是與坐在車上的人。因此，有些語言需要把 κολλήθητι τῷ ἅρματι τούτῳ 譯成「加入那坐在這輛車上的人」。

(b)

18.21 連接 繫上，粘住 附著或粘在某些東西上 附著；粘 τὸν κονιορτὸν τὸν κολληθέντα ἡμῖν  ‘dust that sticks to us’  「黏在我們腳上的塵土」 (路 10:11)

(c)

59.66 數量 增加，減少 κολλάομαι … ἄχρι τοῦ οὐρανοῦ  （習語，直譯：緊貼到天上）極大地增加某物的數量，暗示得到上帝的注意 大大增加；上達高天 ὅτι ἐκολλήθησαν αὐτῆς αἱ ἁμαρτίαι ἄχρι τοῦ οὐρανοῦ  ‘because her sins reached to heaven’ or ‘because her sins became very, very many’  「因她的罪惡滔天」或「因她的罪非常非常多」 (啟 18:5)

____________________________________________________

1 προσκολλάομαι可能與κολλάομαι[a]區別很大，暗示比較長久的聯合，焦點是交互式的關係。

κολλούριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.203 人工製品 藥物 治療眼疾用的藥膏 眼藥膏 κολλ[ο]ύριον ἐγχρῖσαι τοὺς ὀφθαλμούς σου ἵνα βλέπῃς  ‘eye salve to anoint your eyes so that you might see’  「眼藥抹你的眼睛，使你能看見。」 (啟 3:18) κολλούριον 常可譯作「醫治眼疾所用的藥物」。

κολλυβιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.205 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參κερματιστής］ 兌換銀錢的人，指兌換不同的貨幣，或兌換同一貨幣的不同面額 兌換銀錢的人 τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρμα καὶ τὰς τραπέζας ἀνέτρεψεν  ‘he overturned the tables of the moneychangers and scattered their coins’  「把兌換商的錢幣扔得四散，推翻了他們的桌子」 (約 2:15)

κολοβόω

(1)

(a)

59.71 數量 增加，減少 使某物的數量減少或程度降低 變短；縮短；降低；數目減少 διὰ δὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι  ‘but because of the elect, those days will be shortened’  「可是為了選民，那些日子將減少。」 (太 24:22) 嚴格地直譯「那些日子將會縮短」可能會帶來難處，因為可能會讓人誤以為每日的長度變短，而不是日數減少。因此在一些語言中，太 24:22 中的這句話必須譯成「那些日子的數目會減少」。

Κολοσσαί

(1)

ῶν＜陰＞

(a)

93.504 人名及地名 地名 小亞細亞弗呂家地區的一個城 歌羅西；《思》哥羅森

κόλπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.39 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 從胸部到腿部的身體部位，尤指人處於坐姿的時候 胸懷；膝上 ὁρᾷ Ἀβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ  ‘he saw Abraham far off and Lazarus in his lap’  「他遠遠地望見亞伯拉罕，又望見拉撒路在他懷裡」 (路 16:23) 希臘詞 κόλπος 出現在《新約》的幾處習語中。例如：約 1:18 中的「在父懷裡」表示一種親密和感情的聯繫（參34.18）。在論到吃飯的座位時（如在 約 13:23），κόλπος 是指尊貴的位置（參17.25）。在 路 16:22，κόλπος Ἀβραάμ 表示天上的住處（參 1.16）。

(b)

6.181 人工製品 布料、皮革及製成物品 用衣服的皺褶形成類似口袋或容器的形狀 衣兜 μέτρον καλὸν ... δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑμῶν  ‘they will give you good measure ... in the fold of your garment’  「用十足的量器……倒在你們懷裡」 (路 6:38)

(c)

1.74 地理物體及特徵 水體 部分被陸地包圍的海域 海灣 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they noticed a bay with a beach’  「看見一個有沙灘的海灣」 (徒 27:39) 「海灣」可被描述為「受保護的海域」或「有陸地保護的大海的一部分」。

(d)

1.16 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參Ἀβραάμ］ ὁ κόλπος Ἀβραάμ  （習語，直譯：亞伯拉罕的懷抱）天上的居所，有親密關係的含義 亞伯拉罕的懷抱；天堂 ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ  ‘he was borne by angels to Abrahams bosom’ or ‘... heaven’  「被天使帶去放在亞伯拉罕的懷裡」或「……天堂」 (路 16:22) 把 κόλπος Ἀβραάμ 直譯作「亞伯拉罕的懷中」或「亞伯拉罕的膝上」往往會造成誤導。在某些語言中，這樣直譯甚至會暗示同性戀；在其他語言中則暗示天上的拉撒路是個嬰孩，或變成了嬰孩。由於 κόλπος Ἀβραάμ 通常指末世在天上的筵席1，如果翻譯者像英語 TEV 那樣，在 路 16:22 將隱含的「在天上的筵席」翻出來，譯作“the poor man died and was carried by the angels to sit beside Abraham at the feast in heaven”（「這窮人死了，天使領他到天上的筵席，坐在亞伯拉罕身旁」），也是正確和合理的。某些語言會把 κόλπος Ἀβραάμ 按照此處語境譯作「天使把他帶到亞伯拉罕身邊」或「天使把他帶去與亞伯拉罕同在」。

____________________________________________________

1 古時的猶太傳統說，世界末日的時候義人可以享受一場天上的盛宴。主持宴席的人是亞伯拉罕，因此，「到亞伯拉罕的懷裡」的意思就是成為這場屬天宴席的尊貴客人。

κολυμβάω

(1)

(a)

15.246 線性運動 游泳 用四肢在水中移動 游泳 ἐκέλευσέν τε τοὺς δυναμένους κολυμβᾶν ἀπορίψαντας  ‘he ordered those who could swim to jump overboard’  「他吩咐會游泳的跳下水去，先到岸上」 (徒 27:43) 許多語言都有不同的詞彙去表達「游泳」，視乎游泳的是人、動物、魚還是鰻（或是蛇）。翻譯者必須小心選擇適合這個情境的詞彙。

κολυμβήθρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

7.58 建造物 蓄水建造物 頗為大型的集水建设 池子（主要用於洗澡） κολυμβήθρα ἡ ἐπιλεγομένη Ἑβραϊστὶ Βηθζαθὰ  ‘a pool called Bethzatha in Hebrew’  「有一個池子，希伯來話叫畢士大」 (約 5:2) 在《新約》中，κολυμβήθρα 僅僅出現在 約 5:2，指一個有五個門廊的池子；四邊各有一個門廊，還有一個橫貫池子中間。

κολωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

1.90 地理物體及特徵 人口集中的地區 有某些特權的城市或城鎮，其中居民被視為羅馬公民（這些城鎮起初由羅馬公民移居和殖民至此） 殖民區 εἰς Φιλίππους ... κολωνία  ‘to Philippi ... a colony’  「來到腓立比……殖民地」 (徒 16:12) 人們通常用短語來翻譯這種「殖民區」，例如：「羅馬人居住的城市」，或「居民都以羅馬為自己家鄉的城市」。

κομάω

(1)

(a)

49.25 涉及衣著及裝飾的活動 留長髮作為服飾的一部分 有長頭髮；留長髮 γυνὴ δὲ ἐὰν κομᾷ δόξα αὐτῇ ἐστιν  ‘if a women wears long hair, it is a pride for her’  「但女人留長頭髮是她的榮耀」 (林前 11:15) 在一些語言中，可能需要把 κομάω 譯成：「任由頭髮長長」或「不剪頭髮」。

κόμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

8.14 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人類頭上的毛髮 頭髮 ἡ κόμη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται [αὐτῇ]  ‘her hair has been given to her for a covering’  「這頭髮是給她蓋頭的。」 (林前 11:15)

κομίζω  (κομίζομαι)

(1)

(a)

15.191 線性運動 攜帶，負擔 給某人帶來物件，通常暗示一種轉移 帶著；帶來 κομίσασα ἀλάβαστρον μύρου  ‘she brought an alabaster jar of perfume’  「就帶了一只盛滿著香油膏的玉瓶來。」 (路 7:37)

(b)

90.92 語意格 使經歷 使某人因他所做的事而經歷一些事情 使受報應；使受苦；使經歷與……成比例；償還 ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν  ‘in order that each one may be repaid in proportion to those things which he has done in his bodily life’  「好使每個人都按著自己身體所行的善惡受報。」 (林後 5:10) ὁ γὰρ ἀδικῶν κομίσεται ὃ ἠδίκησεν  ‘for the one who has done wrong will be caused to suffer for what he has done’  「行不義的人必受不義的報應」 (西 3:25)

(c)

57.126 擁有，轉移，交換 接受 作為一種補償來領受 領受；獲得；得到；得著 φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίμενος κομιεῖσθε τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον  ‘when the Chief Shepherd appears, you will receive the glorious crown which will never lose its brightness’  「那大牧人來臨的時候，你們就會領受那永不失去光彩的華冠。」 (彼前 5:4)

(d)

57.136 擁有，轉移，交換 接受 ［參ἀπολαμβάνω］ 重新得回某人先前擁有的東西或等價物品 收回；得回；得到償還 ἐλθὼν ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ  ‘I would have received it all back with interest when I returned’  「到我回來的時候，我可以把我的錢連本帶利收回。」 (太 25:27)

κομψότερον

(1)

(a)

23.135 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 從先前相對較差的健康狀態好轉過來的較好健康狀態 好轉；身體好起來 ἐπύθετο οὖν τὴν ὥραν παρ᾽ αὐτῶν ἐν ᾗ κομψότερον ἔσχεν  ‘he asked them what time it was when (his son) got better’  「他就問什麼時候見好的。」 (約 4:52)

κονιάω

(1)

(a)

45.12 建造，興建 粉飾表面 粉飾；粉刷 παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις  ‘you are like whitewashed tombs’  「你們好像粉飾了的墳墓」 (太 23:27) 在許多語言中，短語「粉刷了的墳墓」或「粉飾的墳墓」可以簡單地譯成：「漆成白色的墳墓」。

(b)

88.234 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 ［參τοῖχος］ τοῖχος κεκονιαμένος  （習語，直譯：粉刷的牆）一個假裝是某種人的人，但實際上他是完全不同的人 假冒為善的人；偽君子；騙子 Τύπτειν σε μέλλει ὁ θεός, τοῖχε κεκονιαμένε  ‘God will strike you, you impostor’  「你這騙子，上帝要打你！」 (徒 23:3)

κονιορτός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

2.15 自然物質 土，泥，沙，石 ［參χοῦς］ 塵埃，泥土（另參看 2.16） 塵埃；泥土 ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν  ‘shake the dust from your feet’  「要把腳上的塵土跺掉」 (太 10:14) 「把腳上的塵土跺下去」可以表達為「甩掉腳上的塵土」。然而，在某些情況下，更恰當的表達是「去掉你們腳上的塵土」，甚至是「除掉你們腳上的塵土，讓它留在那裡」。

κοπάζω

(1)

(a)

68.42 時態 停止 ［參ἵστημι］ 停止，指的是某種運動 止住；停止；停下來 ἀναβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος  ‘they got into the boat and the wind stopped blowing’  「他們一上船，風就停了。」 (太 14:32) 關於風的停止，不同語言的表達可能會大不相同，例如可能會說成：「風消亡了」、「風站住了」、「風拒絕移動」、「風平靜了」，或「感覺不到風了」。

κοπετός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

52.1 喪禮及葬禮 捶打胸部並哀哭，以表達悲傷 1 哀悼；哀哭；捶胸大哭；大大地悲傷 συνεκόμισαν δὲ τὸν Στέφανον ἄνδρες εὐλαβεῖς καὶ ἐποίησαν κοπετὸν μέγαν ἐπ᾽ αὐτῷ  ‘some devout men buried Stephen, making loud lamentation over him’  「有些虔誠的人把司提反埋葬了，為他大大哀哭。」 (徒 8:2) 有些語言完全不能用「捶胸」等說法來指哀悼或悲傷，因為「捶胸」的舉動常常是指為自己取得的成就感到自喜或驕傲。在一些語言中，「捶胸」的最接近譯詞是「打腦袋」，甚至是「拔頭髮」。

____________________________________________________

1 語義域52中κόπτομαι和κοπετός的意思與語義域23「生理活動過程及狀態」和語義域25「態度及情感」中的相關意思不同，因為路 8:52和徒 8:2中那些悲傷的表達反映了一種儀式化和制度化的哀悼。

κοπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

20.74 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 暴力和大規模的屠殺，尤指與武裝衝突有關的屠殺 殺死；屠殺；打敗 ὑποστρέφοντι ἀπὸ τῆς κοπῆς τῶν βασιλέων  ‘returning from the defeat of the kings’  「打敗諸王回來的時候」 (來 7:1)

κοπιάω

(1)

(a)

42.47 執行，從事 工作，勞碌 ［參κόπος］ 從事辛苦的工作，暗示困難和費力 勞碌；辛勞；努力工作 δι᾽ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν  ‘we worked hard all night long and caught nothing’  「我們整夜勞累，並沒有打著什麼。」 (路 5:5)

(b)

23.78 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 因勞苦工作而致疲倦困乏 疲倦；困乏；勞苦 Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι  ‘come to me all of you who are tired from carrying heavy loads’  「凡勞苦擔重擔的人都到我這裡來」 (太 11:28) 在 太 11:28，κοπιάω 也可以解作 κοπιάω[a]「努力工作」（見 42.47）。

(c)

25.289 態度及情感 沮喪 （κοπιάω[b]「疲倦」23.78 的引申喻意）情緒上感到疲倦和氣餒 放棄；灰心洩氣 ἐβάστασας διὰ τὸ ὄνομά μου καὶ οὐ κεκοπίακες  ‘you have suffered for my sake and have not given up’  「曾為我的名勞苦而不困倦。」 (啟 2:3)

κόπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

42.47 執行，從事 工作，勞碌 ［參κοπιάω］ 從事辛苦的工作，暗示困難和費力 勤勞工作；辛勤工作；勞碌 ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ  ‘in hard work and toil’  「辛苦勞碌」 (帖後 3:8)

(b)

22.7 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 令人困擾的情況 麻煩；折磨；窘迫；為難；煩擾 Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί;  ‘why are you troubling the woman?’  「為什麼難為這女人呢？」 (太 26:10)

κοπρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

8.77 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 （κόπριον「糞便」8.76 的衍生詞）一堆糞便 糞堆 οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν  ‘it is of no use to the soil, not even to the dung heap’  「或用在田裡，或堆在糞裡，都不合適」 (路 14:35)

κόπριον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.76 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 用作肥料的糞便 糞便；糞肥 σκάψω περὶ αὐτὴν καὶ βάλω κόπρια  ‘I will dig around it and put on manure’  「我在它周圍鬆土、施肥」 (路 13:8)

κόπτω  (κόπτομαι)

(1)

(a)

19.17 物理的衝擊力 刺穿，切割 用鋒利的工具（如刀、劍或斧頭）切割 砍；切 ἄλλοι δὲ στιβάδας κόψαντες ἐκ τῶν ἀγρῶν  ‘others cut branches in the fields’  「還有人把田間的樹枝砍下來」 (可 11:8) 有些語言會清楚區分各種類型的切割。例如，切割肉的用語可能不同於涉及木頭或石頭的用語。同樣地，對於只是切開一個切口，還是把物件切開兩半或切斷，也會使用不同的詞彙去表達。

(b)

52.1 喪禮及葬禮 捶打胸部並哀哭，以表達悲傷 1 哀悼；哀號；哀哭；痛哭；捶胸；大大地悲傷 ἔκλαιον δὲ πάντες καὶ ἐκόπτοντο αὐτήν  ‘everyone (there) was crying and mourning for her’  「在那裡的人都在為這女孩子號咷大哭。」 (路 8:52) 有些語言完全不能用「捶胸」等說法來指哀悼或悲傷，因為「捶胸」的舉動常常是指為自己取得的成就感到自喜或驕傲。在一些語言中，「捶胸」的最接近譯詞是「打腦袋」，甚至是「拔頭髮」。

____________________________________________________

1 語義域52中κόπτομαι和κοπετός的意思與語義域23「生理活動過程及狀態」和語義域25「態度及情感」中的相關意思不同，因為路 8:52和徒 8:2中那些悲傷的表達反映了一種儀式化和制度化的哀悼。

κόραξ

(1)

ακος＜陽＞

(a)

4.43 動物 鳥類 黑色大鳥，喙較厚，腿相當短；非常聰明；鴉科，拉丁語學名：Corvus；烏鴉和大烏鴉屬於同一科，但體型大小不同，大烏鴉稍微大一點，更傾向以屍體為食物 烏鴉；大烏鴉 κατανοήσατε τοὺς κόρακας ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν  ‘you know about crows, that they do not spin or gather into barns’  「你們想一想烏鴉：牠們既不種也不收」 (路 12:24) 在某些語言中，翻譯者必須特別注意「烏鴉」或「渡鴉」這些詞彙的含義，因為這些鳥可能特別不討人喜歡，或者被視為死亡和疾病的象徵。如果是這樣的話，最好簡單地使用一個指鳥類的更通用的術語。

κοράσιον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.40 人 女性 （κόρη「女孩」一字有指小含義的衍生詞，原詞没有在《新約》出現過，但這衍生詞在意義上似乎已失去了指小的特性）年齡約處於青春期的少女 女孩；閨女；少女 Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘Girl, I say to you, Get up’  「女孩，我吩咐你，起來！」 (可 5:41) 在 可 5:41，κοράσιον 的意思等同於亞蘭語詞彙 ταλιθα（見 9.48）；而在 可 5:42，表明這個女孩已經十二歲了。另外請比較 ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἐδόθη τῷ κορασίῳ，「把頭放在盤子裡，拿來給了女子」（{S:04001401100022）。雖然不能斷定希羅底的女兒實際上有多大，但鑒於她的舞姿吸引人，可見她大概是青春期的年紀。

κορβᾶν

(1)

(a)

53.22 宗教活動 奉獻，獻祭 （從希伯來文借來的詞）留作以後獻給上帝的禮物，但是現在仍歸所有者支配使用 獻給上帝的禮物；奉獻；各耳板 ὑμεῖς δὲ λέγετε, Ἐὰν εἴπῃ ἄνθρωπος τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί, Κορβᾶν, ... οὐκέτι ἀφίετε αὐτὸν οὐδὲν ποιῆσαι τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί  ‘you teach that if a person says to his father or mother, This is corban ... he is excused from helping his father or mother’  可7:11–12「你們倒說：『人若對父母說：我所當供奉你的已經作了各耳板』， 你們就容許他不必再奉養父母。」 (可 7:11, 12 [2]) 在一些語言中，「各耳板」要譯成：「我承諾以後獻給上帝的東西」。

κορβανᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

7.33 建造物 建築物的部分及區域 ［參γαζοφυλάκιον］ 聖殿當中用作庫房的房間 庫房；聖殿庫房 Οὐκ ἔξεστιν βαλεῖν αὐτὰ εἰς τὸν κορβανᾶν, ἐπεὶ τιμὴ αἵματός ἐστιν  ‘this is blood money, and it is against our Law to put it in the Temple treasury’  「這是血價，不可放在聖殿的銀庫裡。」 (太 27:6)

Κόρε

(1)

＜陽＞

(a)

93.218 人名及地名 人名 出埃及時期一個反對摩西的首領 可拉；《思》科辣黑

κορέννυμι

(1)

(a)

25.80 態度及情感 知足，滿足 對自己所擁有的感到高興或滿足，暗示所擁有的是豐富的 滿足；富足；豐富；滿意 ἤδη κεκορεσμένοι ἐστέ  ‘already you are satisfied’  「你們已經飽足了」 (林前 4:8) 請注意，林前 4:8 中的這句話顯然帶有諷刺意味，因此有些譯本會採用問句，比如：「你們已經什麼都有了嗎？」關於 κορέννυμι 在 林前 4:8 的另一種解釋，見 57.22。

(b)

57.22 擁有，轉移，交換 有足夠的 有足夠的，往往暗示足夠有餘 有足夠的；豐富；富足；滿足；飽足 κορεσθέντες δὲ τροφῆς  ‘when you have eaten enough’  「他們吃飽了」 (徒 27:38) ἤδη κεκορεσμένοι ἐστέ  ‘you already have enough’  「你們已經什麼都有了！」 (林前 4:8) 林前 4:8 中的第一句可能有諷刺意味，因此很容易會譯成一個問句，例如「你們已經擁有所需要的一切了嗎？」或者譯成一個陳述句，指哥林多人想當然的情況，例如「你們以為自己已經擁有所需要的一切」。關於 κορέννυμι 在 林前 4:8 的另一種解釋，見 25.80。

Κορίνθιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.505 人名及地名 地名 （Κόρινθος「哥林多」93.506 的衍生詞）哥林多的本地人，出生或居住在該城的人 哥林多人；《思》格林多人

Κόρινθος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.506 人名及地名 地名 希臘城市 哥林多；《思》格林多

Κορνήλιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.219 人名及地名 人名 曾聽彼得傳講耶穌基督的福音的羅馬百夫長 哥尼流；《思》科爾乃略

κόρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

81.21 空間的尺寸 容積測量單位 希伯來乾量單位，用以衡量穀物、麵粉等，約等於 10-12 蒲式耳〔斗〕或 393 公升 科耳；石 Ἑκατὸν κόρους σίτου  ‘a hundred cors of wheat’  「一百石麥子」 (路 16:7a)

____________________________________________________

1 雖然在路 16:7的希臘文文本中，「科耳」或「石」的數目是「一百」，不過，像前一個項目（路 16:6，81.20）那樣保留具體的數字可能不是特別重要，因為「一千」可能有數量很大的象徵意義，至少是在英語中是這樣。

κοσμέω

(1)

(a)

79.12 物體的特徵 美麗的，醜陋的 ［參κόσμος］ 通過裝飾使某物變得美麗 裝飾；妝飾；打扮；妝扮 λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται  ‘it was decorated with beautiful stones and offerings’  「用美石和供物裝飾的」 (路 21:5) οὕτως γάρ ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖκες ... ἐκόσμουν ἑαυτὰς  ‘for the devout women of the past ... used to adorn themselves in this way’  「古時仰賴上帝的聖潔婦人正是以此為妝飾」 (彼前 3:5)

κοσμικός

(1)

ή，όν

(a)

1.40 地理物體及特徵 地球的表面 與世界相關的 屬世界的；地上的 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό τε ἅγιον κοσμικόν  ‘the first (covenant) had rules for correct worship and a holy place on earth’ or ‘... a sanctuary on earth’  「前約也有事奉的規例和屬世界的聖所。」 (來 9:1)

(b)

41.39 行為及相關狀態 特定行為模式 （κόσμος[c]「世界體系」41.38 的衍生詞）屬於世界體系或標準的 世俗的；屬世的；地上的 παιδεύουσα ἡμᾶς, ἵνα ἀρνησάμενοι τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας  ‘instructing us to give up ungodly living and worldly desires |sTIT.2:12|s. In’  「訓練我們棄絕不敬虔的行為和屬世的私慾」 (多 2:12) 在 多 2:12，τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας 也可以譯成「世人的慾望」，但是在這處上下文中，ἐπιθυμίας 應該指錯誤的慾望。

κόσμιος

(1)

ον

(a)

88.48 道德倫理素質及相關行為 端正，得體 形容樸素大方，意思是有節制和井然有序的 行為良好的；正派的；合宜的；樸素大方的 ἐν καταστολῇ κοσμίῳ  ‘in modest apparel’  「衣著端莊」 (提前 2:9) δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ... νηφάλιον σώφρονα κόσμιον  ‘the church leader must be ... sober, self-controlled, moderate’  「作監督的必須……不嗜酒，審慎自制，端正」 (提前 3:2) 關於 κόσμιος 在 提前 2:9 中的另一種解釋，見 66.10。

(b)

66.10 適當的，不適當的 就吸引力而言是恰當或合適的 恰當的；合適的；端莊的 γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ  ‘women in proper clothing’  「合乎體統的服裝」 (提前 2:9) 關於 κόσμιος 在 提前 2:9 的另一種解釋，見 88.48。

κοσμοκράτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

37.73 控制，管理 管理，統治 統治全世界的人 世界的統治者 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου  ‘we are fighting ... against the rulers and masters, the world rulers of this dark age’  「因為我們的爭戰並不是對抗有血有肉的人，而是對抗那些執政的、掌權的、管轄這幽暗世界的，以及天空靈界的惡魔。」 (弗 6:12) 「世界的統治者」一詞不應僅僅被理解為地球這個物體的統治者，更應該解作「地球上的人的統治者」。大多數學者把 弗 6:12 中的 κοσμοκράτωρ 解作超自然的力量（見 12.44），但是在這節經文中，κοσμοκράτωρ 有可能意指一個人類的統治者。

(b)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「對抗那些執政的、掌權的、管轄這幽暗世界的，以及天空靈界的惡魔。」 (弗 6:12) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

κόσμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.1 地理物體及特徵 宇宙，萬物 宇宙，一個有序的結構 世界，天地，宇宙 ὁ θεὸς ὁ ποιήσας τὸν κόσμον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ  ‘God who made the universe and everything in it’  「創造宇宙和其中萬物的上帝」 (徒 17:24) 許多語言都沒有具體表示宇宙的詞彙。最接近的對等詞彙可能就是「所有存在的事物」。在其他情況下，翻譯者可以採用「世界和世界上方的一切事物」或「天空和大地」等短語。在某些語言中，整個宇宙可能簡單地稱為「地上和天空中的一切事物」。

(b)

1.39 地理物體及特徵 地球的表面 ［參γῆ, οἰκουμένη］ 人類居住的地面，對比於上面的天空和下面的世界1 大地，世界 δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσμου  ‘he showed him all the kingdoms of the world’  「將世上的萬國……指給他看」 (太 4:8)

(c)

41.38 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參αἰών］ 人類在世上的典型行事方式；人類社會中通常發生的事情 世界體系；世界的標準；世人；今世 δι᾽ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ κόσμῳ  ‘because of whom the world is crucified to me, and I to the world’  「藉著這十字架，對我來說，世界已經釘在十字架上；對世界來說，我也已經釘在十字架上。」 (加 6:14) 有些語言極難採用「世界已經釘在十字架上」（加 6:14）這類表達，因此翻譯者必須更全面地調整句子的結構，例如：「因著基督，世人的生活方式對我來說就像死了一樣；就世人的生活方式來說，我也可以說是死了的」。

(d)

9.23 人 人類 （κόσμος[a]「宇宙；世界」1.1 的引申喻意）與世界體系相關而與上帝疏離的人 世界上的人 οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ ἅγιοι τὸν κόσμον κρινοῦσιν  ‘don't you know that God's people will judge the people of the world’  「你們豈不知聖徒要審判世界嗎？」 (林前 6:2b)

(e)

79.12 物體的特徵 美麗的，醜陋的 ［參κοσμέω］ 通過裝飾使某物變得美麗 裝飾；妝飾；打扮；妝扮 ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως χρυσίων ἢ ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος  ‘the outward adorning consisting of the braiding of hair, the wearing of gold jewelry, or dressing up’  「藉外表來妝飾自己，如編頭髮，戴金飾，穿美麗的衣裳等」 (彼前 3:3) 關於 κόσμος 在 彼前 3:3 中的另一種解釋，見 6.188。

(f)

6.188 人工製品 裝飾品 用來裝飾或修飾的物件 3 裝飾品 ὧν ἔστω οὐχ ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως χρυσίων ἢ ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος  ‘you should not use outward adornment to make yourselves beautiful as in the way you fix your hair’ or ‘in the jewelry you put on’ or ‘in the dresses you wear’  「你們不要藉打扮來妝飾自己，不要講究怎樣捲頭髮，戴什麼金飾，穿什麼衣服。」 (彼前 3:3) 裝飾品可被描述為「使人看起來美麗的東西」或「使人看起來有吸引力的東西」。關於 κόσμος 在 彼前 3:3 中的另一種解釋，見79.12。

(g)

59.55 數量 充裕，過量，極少 （κόσμος[a]「世界，宇宙」1.1 的引申喻意）數量極大的某物，暗示幾乎難以置信 ……的世界；數量極大的 ἡ γλῶσσα πῦρ. ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας  ‘the tongue is a fire, a world of evil’  「舌頭就是火……舌頭是個不義的世界」 (雅 3:6) 在一些語言中，短語 ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας 可以譯成：「邪惡的象徵」，或「真正邪惡的標誌」，或「完全邪惡的事物」。

(h)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κυριότης, πνευματικός］ αἰὼν τοῦ κόσμου τούτου  （「這個世界的超自然力量」——超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。

____________________________________________________

1 γῆ[a]、οἰκουμένη[a]和κόσμος[b]具體指地上有人居住的已知區域，在新約時期，這包括地中海周圍國家、肥沃月灣，以至印度河流域，北邊遠至歐洲的英格蘭和斯堪的納維亞。這是當時已知的整個世界。有些譯入語言所用的詞彙也有這種局限，只是具體範圍不同。這裡重要的不在於地上的具體區域，而在於大地的表面是人類居住地的觀念。οἰκουμένη[a]的意思可能與γῆ[a]和κόσμος[b]略有不同，οἰκουμένη[a]比較強調地上的文明地區。

2 κόσμος在林前 6:2有可能是指全人類，但是考慮到這處上下文所暗示的對比，在更有限的意義上把κόσμος理解為「世界上的人」似乎更加令人滿意。

3 κόσμος[f]可以視為一個高度通用的詞彙，指任何或所有裝飾物；另外也可指人修飾自己的過程（見79.12）。κόσμος[f]在語義上很複雜，不僅涉及裝飾品及其使用，還涉及外表吸引人的抽象成分。

Κούαρτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.220 人名及地名 人名 保羅在《羅馬書》16 章代他向羅馬教會問安，羅 16:23 括土；《思》夸爾托

κοῦμ  (κουμ)

(1)

(a)

17.8 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 （亞蘭語）從躺臥的姿勢站起來 起來，音譯：古米，《思》古木 λέγει αὐτῇ, Ταλιθα κουμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘he said to her, Talitha koum, which means, Little girl, I tell you, get up’  「對她說：『大利大，古米！』翻出來就是說：『女孩，我吩咐你，起來！』」 (可 5:41) 注意 κουμ「古米」在 可 5:41 中翻譯作 ἐγείρω「起來」（見 17.9）。

κουστωδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

55.13 軍事活動 軍隊 擔任守衛的一隊士兵 衛兵；守衛；看守的兵；警衛 Ἔχετε κουστωδίαν· ὑπάγετε ἀσφαλίσασθε ὡς οἴδατε  ‘take a guard; go and guard (the grave) as well as you know how’  「你們帶著衛兵，盡你們所能的去嚴密看守吧。」 (太 27:65)

κουφίζω

(1)

(a)

86.3 重量 沉重，輕省 使某物的重量減輕 減輕；減輕重量 ἐκούφιζον τὸ πλοῖον ἐκβαλλόμενοι τὸν σῖτον εἰς τὴν θάλασσαν  ‘they lightened the ship by throwing the wheat into the sea’  「為要使船輕一點，就把船上的麥子拋到海裡。」 (徒 27:38)

κόφινος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.150 人工製品 容器 一種比較大的籃子，主要用來裝載食物或農產品 1 大籃子 ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις  ‘they took up twelve baskets full of the pieces that remained’  「門徒把剩下的碎屑收拾起來，裝滿了十二個籃子。」 (太 14:20) 翻譯者經常發現很難為 σπυρίς（6.149）和 κόφινος 找到讓人滿意的譯詞，因為在各種不同的譯入語中，人們根據籃子的樣式和大小，會用非常具體的術語來指稱不同種類的籃子。遺憾的是，經文出現 σπυρίς 和 κόφινος 時，翻譯者無法準確地根據希臘文本來確定籃子的大小或類型。

____________________________________________________

1 無論是根據新約上下文還是經外文獻，都不能確定以下三個表示「籃子」的詞彙的意思有哪些差異：σαργάνη（6.148）、σπυρίς（6.149）和κόφινος（6.150）。

κράβαττος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.107 人工製品 傢具 ［參κλινάριον, κλινίδιον］ 一種相對較小且通常是暫時使用的物件，人可以倚靠或躺臥在其上；用蘆葦或布料做成；輕薄方便攜帶 小牀；牀墊；擔架 χαλῶσιν τὸν κράβαττον ὅπου ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο  ‘they let down the pallet on which the paralyzed man lay’  「把癱瘓的人連人帶床墊縋了下去。」 (可 2:4) 在一些上下文中，κλινίδιον、κλινάριον 和 κράβαττος 是指小牀或擔架，可供病人或康復者休息，他們躺在上面也方便抬運。在《新約》中，這些詞彙不是指人吃飯時倚靠的坐墊。

κράζω

(1)

(a)

33.83 溝通 說話，談話 ［參ἀνακράζω, κραυγάζω］ 大聲喊叫，可能暗示一種令人討厭的聲音1 大聲喊叫；尖叫 ἠκολούθησαν [αὐτῷ] δύο τυφλοὶ κράζοντες καὶ λέγοντες, Ἐλέησον ἡμᾶς  ‘two blind men followed him and shouted, “Have mercy on us”’  「有兩個盲人跟著他，喊叫說：『……可憐我們吧！』」 (太 9:27)

____________________________________________________

1 ἀνακράζω可能指一種比κράζω更大聲、更刺耳的喊叫。在徒 24:21，ἐκέκραξα可以理解為κράζω的重複不定過去時。

κραιπάλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.286 道德倫理素質及相關行為 酗酒 醉酒後的行為，完全沒有道德約束 醉酒放蕩 μήποτε βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ  ‘do not let yourselves become occupied with drunken dissipation and inebriety’  「免得你們的心被縱飲、醉酒……所累」 (路 21:34) 有些語言可以把 κραιπάλη 譯成：「人們在嚴重醉酒時做的壞事」。

κρανίον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.11 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 頭部的骨架，尤指上部 骷髏骨；頭蓋骨（在《新約》裡，κρανίον 只用作各各他山的名字） τόπον λεγόμενον Γολγοθᾶ, ὅ ἐστιν Κρανίου Τόπος λεγόμενος  ‘a place called Golgotha which is called The Place of a Skull’  「一個地方，名叫各各他，就是『髑髏地』」 (太 27:33) 在翻譯 κρανίου τόπος「髑髏地」時，譯文中可能需要清楚指明這個地方與頭蓋骨的關係。如果採取字面直譯，意思可能只是「有頭蓋骨的地方」。然而，各各他的意思一般解作「形狀像頭蓋骨的小山」，因此 κρανίου τόπος 應該更加合宜地譯作「形狀像頭蓋骨的地方」或「形狀像頭蓋骨的小山」。參 93.453。

κράσπεδον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.180 人工製品 布料、皮革及製成物品 用來裝飾長外衣底邊的流蘇；也許跟 (2) 的意思相同1 邊緣；衣角；褶邊 ἵνα κἂν τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ ἅψωνται  ‘so that they might touch the fringe of his cloak’  「讓他們摸一摸他外袍的邊緣」 (可 6:56) κράσπεδον[a] 所指的衣服邊緣，可能有也可能沒有裝飾。在 太 23:5 中，κράσπεδον 是指外衣四個角上的流蘇（參6.194）。另外，當 κράσπεδον 是用在耶穌的衣服上面的時候，可能全部是特指流蘇，而不僅僅是指衣服的邊緣。對這些經文的解釋，取決於耶穌遵從摩西律法的嚴格程度，以及不同作者對於κράσπεδον 的含義的理解方式。

(b)

6.194 人工製品 裝飾品 猶太人必須縫在外衣四角的衣裳繸子（見 民 15:37- 41） 流蘇；繸子 μεγαλύνουσιν τὰ κράσπεδα  ‘they make the tassels big’  「加長衣裳的繸子」 (太 23:5) 在某些語言中，流蘇可能被描述為「帶裝飾的衣角」或「衣角上的條帶」。參閱 6.180 的討論。

____________________________________________________

1 κράσπεδον[a]可以純粹理解為一個抽象的形狀。然而，在《聖經》和經外文獻中，κράσπεδον似乎主要與布匹和衣物相關聯，所以把κράσπεδον[a]歸入這個子域中也是很合理的。

κραταιός

(1)

ά，όν

(a)

76.9 能力，力量 （κράτος[a]「能力」76.6 的衍生詞）有能力的或大能的 有能力的；大能的 Ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα τοῦ θεοῦ  ‘humble yourselves, then, under God's mighty power’  「所以，你們要謙卑服在上帝大能的手下」 (彼前 5:6) 在 彼前 5:6，χεῖρ 當然是解釋為「能力」（見 76.3）。

κραταιόω  (κραταιόομαι)

(1)

(a)

23.134 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 變得健康強壯，暗示身體充滿活力 變得強壯；強健起來 Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν καὶ ἐκραταιοῦτο  ‘the child grew up and became strong’  「孩子漸漸長大，強健起來」 (路 2:40) 選擇翻譯「強健起來」的用詞時，需要避免讓人產生「肌肉發達」的印象。重點是在體力充沛，而不僅僅是肌肉有力。

(b)

76.10 能力，力量 （κραταιός 「強有力的」76.9 的衍生詞）在心理上變得強壯 變得剛強；變得強有力；強壯起來；剛強起來 ἐκραταιοῦτο πνεύματι  ‘he became strong in spirit’ or ‘he developed in spirit’  「心靈堅強」 (路 1:80) ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε  ‘be brave, be strong’  「要勇敢，要剛強」 (林前 16:13) κραταιωθῆναι διὰ τοῦ πνεύματος αὐτοῦ εἰς τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘become strengthened through his Spirit in the inner person’  「藉著他的靈，使你們內心的力量剛強起來」 (弗 3:16) 在 林前 16:13，κραταιόομαι 必須從非物質的意義上理解。這裡的含意是：信徒需要有足夠的力量來抵抗任何邪惡的影響。

κρατέω

(1)

(a)

18.6 連接 抓緊，抓住 ［參ἅπτω, ἔχω］ 緊握物件 拉住；握住；抓住 Τάδε λέγει ὁ κρατῶν τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ  ‘this is the message from the one who holds the seven stars in his right hand’  「那右手拿著七顆星……這樣說」 (啟 2:1)

(b)

37.16 控制，管理 控制，限制 對某人或某物行使權力或使用武力 控制；轄制；囚禁；拘禁 καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘for it was impossible that it (death) should have power over him’  「因為他本來就不能被死亡轄制。」 (徒 2:24) 見 37.17 的討論。

(c)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, πιάζω, χείρ, χείρ］ 拘留涉嫌非法活動的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 Ὁ γὰρ Ἡρῴδης κρατήσας τὸν Ἰωάννην ἔδησεν [αὐτὸν] καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο  ‘for Herod had ordered John's arrest, and had him tied up and put in prison’  「希律……把約翰抓住綁了，關進監獄」 (太 14:3)

(d)

13.34 是，變成，存在，發生 狀態 使某個狀態繼續下去，是根據一些權威或權力 保持；保留；使繼續 ἄν τινων κρατῆτε κεκράτηνται  ‘if you hold (people's sins) against them, they are held’  「你們留下誰的罪，誰的罪就已經被留下了。」 (約 20:23) 在 約 20:23 中的這句話，那繼續存在的是「有罪的狀態」。另見 40.8 的討論。

(e)

68.29 時態 完竣，完成，成就 能夠完成，儘管存在困難 達成；順利完成；實行 δόξαντες τῆς προθέσεως κεκρατηκέναι  ‘thinking that they could carry out their purpose’  「他們以為可以如願以償」 (徒 27:13)

κράτιστος

(1)

η，ον

(a)

87.55 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指擁有尊貴的身份，暗示有權力和權柄，經常用作稱謂 閣下；大人 ἀποδεχόμεθα, κράτιστε Φῆλιξ  ‘most excellent Felix, we welcome (your reforms)’  「大人……我們歡迎你的改革。」 (徒 24:3)

κράτος

(1)

ους＜中＞

(a)

76.6 能力，力量 統治或控制的能力 能力；大能；權勢 τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου  ‘the one who has power over death’  「掌握死亡權勢的」 (來 2:14)

(b)

76.7 能力，力量 彰顯大能力的行為，暗示涉及超自然的力量 異能；奇蹟；神蹟；奇事 Ἐποίησεν κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ  ‘he did a mighty deed by his power’  「他用膀臂施展大能」 (路 1:51)

κραυγάζω

(1)

(a)

33.83 溝通 說話，談話 ［參ἀνακράζω, κράζω］ 大聲喊叫，可能暗示一種令人討厭的聲音1 大聲喊叫；尖叫 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι ἐκραύγασαν λέγοντες  ‘the Jews shouted and said’  「猶太人喊著說」 (約 19:12)

____________________________________________________

1 ἀνακράζω可能指一種比κράζω更大聲、更刺耳的喊叫。在徒 24:21，ἐκέκραξα可以理解為κράζω的重複不定過去時。

κραυγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.84 溝通 說話，談話 大聲尖叫或喊叫的聲音 叫；高聲喊；呼喊；喧嚷；嚷鬧 μέσης δὲ νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν  ‘and when it was midnight, a cry rang out’  「到了半夜，有人呼喊」 (太 25:6)

(b)

25.138 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參κλαίω, κλαυθμός］ 哭泣、哀號，強調伴隨著哭泣的聲音 哭泣；哀號；哀哭；哭號；悲歎 οὔτε πένθος οὔτε κραυγὴ ... ἔσται ἔτι  ‘there will be ... no more grief, no more crying’  「不再有悲哀、哭號」 (啟 21:4)

κρέας

(1)	κρέατος及κρέως，＜直受＞＜複＞κρέα＜中＞

(a)

5.14 食物及調味品 食物 動物的肉，可作食物 肉 μὴ φαγεῖν κρέα μηδὲ πιεῖν οἶνον  ‘not to eat meat or drink wine’  「不吃肉，不喝酒」 (羅 14:21) 有些語言區分了野生動物的肉和家養動物的肉。羅 14:21 和 林前 8:13 中所指的是家養動物的肉。

κρείττων  (κρείσσων)

(1)

(a)

65.21 價值 好的，壞的 κρείσσων, κρείττων  在特點或功能方面比其他事物優勝 更好的；更美好的；更優勝的 ὁ μὴ γαμίζων κρεῖσσον ποιήσει  ‘he who does not marry will do better’  「那不結婚的人做得更好」 (林前 7:38) ἐπεισαγωγὴ δὲ κρείττονος ἐλπίδος  ‘the provision of a better hope’  「帶來了更美好的盼望」 (來 7:19)

(b)

87.28 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參μέγας］ 指與其他事物相比擁有更高的地位 更好的；更偉大的；更高級的 τοσούτῳ κρείττων γενόμενος τῶν ἀγγέλων  ‘having been made so much greater than the angels’  「比天使的名更尊貴」 (來 1:4)

κρεμάννυμι  (κρέμαμαι)

(1)

(a)

18.23 連接 繫上，粘住 使懸掛 使懸掛；從……懸掛下來 συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘it would be better for him to have a large millstone hung around his neck’  「倒不如把大磨石拴在這人的頸項上」 (太 18:6)

(b)

20.76 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參προσπήγνυμι, σταυρόω］ κρεμάννυμι ἐπὶ ξύλου  （習語，直譯：掛在樹上）處死某人，把他釘在十字架上 釘十字架 Ἰησοῦν ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου  ‘Jesus, whom you seized and killed by crucifying’  「你們掛在十字架上殺害的耶穌」 (徒 5:30) 徒 5:30 中的 ξύλου 可以理解為 ξύλον[f]「十字架」（6.28） ，並且按字面翻譯該語句為「你們掛在十字架上殺害的……」。

(c)

18.22 連接 繫上，粘住 從某一點懸掛下來 懸掛；從……懸掛下來 ὡς δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεμάμενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘when the natives saw the serpent hanging from his hand’  「當地的人看見那條蛇懸在他手上」 (徒 28:4)

(d)

89.2 關係 從屬 是取決於某事的關係 取決於；依靠 ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆται  ‘the entire Law and the Prophets depend on these two commandments’  「全部律法和先知的教導都繫於這兩條誡命。」 (太 22:40) 在某些語言中，太 22:40 中的依靠或根據可以表達為：「取決於」，或「以……綁在一起」，或「只因……而有意義」。

κρημνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.50 地理物體及特徵 凸起的地形 山崖，陡坡，山崗陡峭的一邊 山崖 ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ  ‘the entire herd rushed down the steep slope’  「整群豬都闖下山崖」 (太 8:32)

Κρής

(1)

ητός＜陽＞

(a)

93.507 人名及地名 地名 （Κρήτη 「克里特」93.508 的衍生詞）克里特的本地人，在克里特出生或居住的人 克里特人；《和》革哩底人

Κρήσκης

(1)

εντος＜陽＞

(a)

93.221 人名及地名 人名 保羅的同工 革勒士；《思》克勒斯刻

Κρήτη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.508 人名及地名 地名 希臘南部的一個海島 克里特；《和》革哩底

κριθή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

3.44 植物 植物的果實部分 一種與小麥有點相似的穀物，但被視為不太理想的食物 大麥 τρεῖς χοίνικες κριθῶν δηναρίου  ‘three measures of barley for a denarius’  「一個銀幣買三升大麥」 (啟 6:6) 在一些語言中，大麥並沒有特定的術語；從主流語言中借用術語是一個簡單的方法。在某些語言中，翻譯者採用了諸如「和小麥相似的穀物」等表達方法。一個可行的做法是附加註腳來解釋一下大麥的特性，但從 啟 6:6 清楚可見，大麥是比小麥便宜的穀物。

κρίθινος

(1)

η，ον

(a)

3.45 植物 植物的果實部分 （κριθή「大麥」3.44 的衍生詞）用大麥製成或含有大麥的食物；大麥是一種與小麥有點相似的穀物，但被視為不太理想的食物 大麥製成的 Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια  ‘here is a boy who has five barley loaves and two fish’  「這裡有一個孩子，帶著五個大麥餅和兩條魚」 (約 6:9)

κρίμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.20 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίνω, κρίσις］ 決定一個問題在法律上是對或錯，從而決定被告無罪或有罪，並給予適當的懲罰或報償 1 就一個法律問題作出決定；作法官；作出法律決定；作出判決；審斷案件（被動語態為受審）；審判 διαλεγομένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ ἐγκρατείας καὶ τοῦ κρίματος τοῦ μέλλοντος  ‘but as he went on discussing about goodness, self-control, and the coming day when (God) will judge everyone’  「當保羅講論關於公義、自製和將來的審判時」 (徒 24:25) 法律審判的過程常常用習語來表達。在非洲，「審判」的標準表達之一是「切斷空談」；但其他語言可能表達為：「查明罪責」，「指出錯誤」，或「理清糾紛」。

(b)

56.22 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίσις］ （κρίνω[e]「審理法律案件」（56.20）的衍生詞）判定有罪或無罪的權柄或權利 審判的權利；審判的權柄 κρίμα ἐδόθη αὐτοῖς  ‘they were given the authority to judge’  「有審判的權柄賜給他們」 (啟 20:4)

(c)

56.24 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίσις］ 法官作出的法律判決，定被告為有罪或無罪 判決；宣判；審判 τὸ ... κρίμα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριμα  ‘the ... verdict followed one (offense) and brought condemnation’  「審判由一次過犯而來，帶來定罪」 (羅 5:16)

(d)

56.30 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίνω, κρίσις］ 判定某人有罪，要受刑罰 2 宣判有罪；定罪；判刑 οἷς τὸ κρίμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν οὐ νυστάζει  ‘their condemnation has long been hanging over them, and their destruction has not been sleeping’  「他們的懲罰自古以來都沒有鬆懈，他們的滅亡也不打盹。」 (彼後 2:3)

(e)

56.2 法庭及法律程序 法律訴訟，案件 ［參κριτήριον, πρᾶγμα］ 在法院內針對某人所採取的法律行動 3 案件；訴訟；告狀；控訴；法律行動 ἤδη μὲν [οὖν] ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν  ‘the very fact that you have lawsuits among yourselves shows that you have failed completely’  「你們彼此告狀，這證明你們是完全失敗的。」 (林前 6:7) 大多數語言都有表示「訴訟」或「案件」的專業術語；如果沒有這種術語的話，也可以採用描述性的短語，例如：「在法官面前控告某人」，或「在法庭上表示反對某人」，或「在法庭上說某人傷害了另一個人」。

(f)

30.110 思考 區別，評價，評斷 ［參κρίσις］ （κρίνω[c]「判斷」30.108 的衍生詞）判斷過程的內容 判斷；決定；評價 ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ  ‘how impossible it is to understand his judgments’ or ‘... his decisions’  「他的判斷何其難測」或「他的決定……」 (羅 11:33)

____________________________________________________

1 κρίνω[e]、κρίσις[a]和κρίμα[a]經常出現在有關上帝審判的上下文中，特別是提到末時的時候；然而，在那些有關上帝審判的上下文中出現的語義成分有限差異，並不足以支持另外設立一組意思。

2 有人可能會認為κρίνω、κρίσις和κρίμα在引用的上下文中僅僅是指「作出審判」，而該審判的負面或不利的特徵完全取決於上下文。然而，κρίνωκρίσις和κρίμα以不利的審判或有罪判決的意思出現的頻率較高，因此應當設立兩個不同的意思，一個只是關乎作出法庭判決的過程（56.20），另一個關乎宣判有罪的過程（56.30）。

3 πρᾶγμα[c]的意思可能比κριτήριον[b]和κρίμα[e]的意思更具一般性，但是很難根據現有上下文來確定這一點。

κρίνον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.32 植物 樹木以外的植物 通常野生的花，可能是百合，也可能是其他品種 野花 καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν  ‘consider the lilies of the field, how they grow’  「你們想一想野地裡的百合花是怎麼長起來的」 (太 6:28) 傳統認為 κρίνον 是一種百合花；但學者提出了另外幾個有可能的種類，包銀蓮花、罌粟花、唐菖蒲（即劍蘭花）和一種不大引人注目的雛菊。

κρίνω

(1)

(a)

30.75 思考 決定，作出結論 ［參ἐπικρίνω］ 在思考的過程中得出結論，因而可以作出決定 1 下結論；決定；下定決心；宣判；定案 ἠρνήσασθε κατὰ πρόσωπον Πιλάτου, κρίναντος ἐκείνου ἀπολύειν  ‘you rejected him in Pilates presence, even after he had decided to set him free’  「彼拉多決定要釋放他時，你們卻在彼拉多面前棄絕了他」 (徒 3:13) οὐ γὰρ ἔκρινά τι εἰδέναι ἐν ὑμῖν εἰ μὴ Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον  ‘for I made up my mind to know nothing while I was with you except Jesus Christ and him crucified’  「因為我曾定了主意，在你們中間不知道別的，只知道耶穌基督並他釘十字架」 (林前 2:2) τοῦτο κέκρικεν ἐν τῇ ἰδίᾳ καρδίᾳ  ‘he has already decided in his own heart (or in his own mind) what to do’  「倘若有人心裡堅定」 (林前 7:37) 有些語言用習語來表達「決定」的過程，例如：「來到思考的盡頭」，或「在心中作出選擇」，或「頭腦看到其目標」。

(b)

30.99 思考 選擇，揀選，寧取 ［參διακρίνω］ 判斷某物比其他更好，因此寧願選取它 更喜歡；判斷為較好的；認為更有價值 ὃς μὲν [γὰρ] κρίνει ἡμέραν παρ᾽ ἡμέραν  ‘one person thinks a certain day is better than other days’ (literally ‘... than another day’)  「有人認為這一天比另一天重要」 (羅 14:5)

(c)

30.108 思考 區別，評價，評斷 根據某事物是否正確或其價值來作出判斷 2 評價；判斷 Εἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἀκούειν μᾶλλον ἢ τοῦ θεοῦ, κρίνατε  ‘you yourselves judge which is right in God's sight, to obey you or to obey God’  「聽從你們而不聽從上帝，這在上帝面前對不對，你們自己判斷吧！」 (徒 4:19) ὡς φρονίμοις λέγω· κρίνατε ὑμεῖς ὅ φημι  ‘I speak to you as sensible people; judge for yourselves what I say’  「我所說的，是對明白事理的人說的，你們自己判斷」 (林前 10:15)

(d)

31.1 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參ἔχω, ἡγέομαι, λογίζομαι, φρονέω］ 對某事物持有觀點或意見 持有觀點；有一個意見；考慮；認為 διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφουσιν ἐπὶ τὸν θεόν  ‘it is my opinion that we should not trouble the Gentiles who are turning to God’  「我的意見是不可難為那歸向上帝的外邦人」 (徒 15:19)

(e)

56.20 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίμα, κρίσις］ 決定一個問題在法律上是對或錯，從而決定被告無罪或有罪，並給予適當的懲罰或報償 3 就一個法律問題作出決定；作法官；作出法律決定；作出判決；審斷案件（被動語態為受審）；審判 εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος, Λάβετε αὐτὸν ὑμεῖς καὶ κατὰ τὸν νόμον ὑμῶν κρίνατε αὐτόν  ‘Pilate said to them, Take him yourselves and try him according to your law’  「彼拉多對他們說：『你們自己把他帶去，按著你們的律法審判他吧』」 (約 18:31) σὺ κάθῃ κρίνων με κατὰ τὸν νόμον  ‘you sit (there) to judge me according to the Law’  「你坐堂是要按律法審問我」 (徒 23:3) Ἕως πότε, ὁ δεσπότης ὁ ἅγιος καὶ ἀληθινός, οὐ κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἡμῶν ἐκ τῶν κατοικούντων ἐπὶ τῆς γῆς;  ‘almighty Lord, holy and true! How long will it be until you judge the people on earth and punish them for killing us?’ or ‘... avenge our blood?’  「神聖真實的主宰啊，你不審判住在地上的人，懲罰他們殺害我們，要到幾時呢」或「……為我們所流的血伸冤……」 (啟 6:10) 法律審判的過程常常用習語來表達。在非洲，「審判」的標準表達之一是「切斷空談」；但其他語言可能表達為：「查明罪責」，「指出錯誤」，或「理清糾紛」。

(f)

56.30 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίμα, κρίσις］ 判定某人有罪，要受刑罰 4 宣判有罪；定罪；判刑 Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον παρ᾽ αὐτοῦ καὶ γνῷ τί ποιεῖ;  ‘does our Law permit a man to be condemned before a legal hearing to find out what he has done?’  「我們的法律容許在沒有聽口供或查明真相之前定人的罪嗎？」 (約 7:51)

(g)

37.49 控制，管理 管理，統治 統治人民 統治；治理 καὶ καθήσεσθε ἐπὶ θρόνων τὰς δώδεκα φυλὰς κρίνοντες τοῦ Ἰσραήλ  ‘and you will be seated upon thrones, ruling over the twelve tribes of Israel’  「坐在寶座上治理以色列十二個支派。」 (路 22:30) 雖然 路 22:30 中的 κρίνω 可以理解為「審判」（見 56.30），但十二使徒的職能似乎遠超於此。另外，κρίνω 的意思似乎受到閃族語的明顯影響，因為對應的希伯來詞的含義，也不僅僅是做出司法判決。

____________________________________________________

1 ἐπικρίνω可能與κρίνω[a]有區別，更加強調做出的決定。

2 κρίνω[c]（30.108）、ἀνακρίνω[d]和διακρίνω[a]（30.109）的意思均與學習和理解的過程密切相關，在某些上下文中，這些詞彙的意思彼此重疊。

3 κρίνω[e]、κρίσις[a]和κρίμα[a]經常出現在有關上帝審判的上下文中，特別是提到末時的時候；然而，在那些有關上帝審判的上下文中出現的語義成分有限差異，並不足以支持另外設立一組意思。

4 有人可能會認為κρίνω、κρίσις和κρίμα在引用的上下文中僅僅是指「作出審判」，而該審判的負面或不利的特徵完全取決於上下文。然而，κρίνωκρίσις和κρίμα以不利的審判或有罪判決的意思出現的頻率較高，因此應當設立兩個不同的意思，一個只是關乎作出法庭判決的過程（56.20），另一個關乎宣判有罪的過程（56.30）。

κρίσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

56.20 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίμα, κρίνω］ 決定一個問題在法律上是對或錯，從而決定被告無罪或有罪，並給予適當的懲罰或報償 1 作出法律決定；作出判決；審判 ἀνεκτότερον ἔσται γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ  ‘on the day when he judges, he will show more mercy to the people of Sodom and Gomorrah than to the people of that town’  「在審判的日子，所多瑪和蛾摩拉所遭受的懲罰比那地方所受的要輕呢！」 (太 10:15) 法律審判的過程常常用習語來表達。在非洲，「審判」的標準表達之一是「切斷空談」；但其他語言可能表達為：「查明罪責」，「指出錯誤」，或「理清糾紛」。

(b)

56.22 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίμα］ （κρίνω[e]「審理法律案件」（56.20）的衍生詞）判定有罪或無罪的權柄或權利 審判的權利；審判的權柄 τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκεν τῷ υἱῷ  ‘he has given the right to judge to his Son’  「他把審判的權都交給兒子」 (約 5:22)

(c)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［參ἀγοραῖος, ἡμέρα, κριτήριον］ 判定一個人有罪或無罪的法院 2 法庭；法院 ὃς δ᾽ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει  ‘anyone who commits murder will be brought to court’  「凡殺人的，必被帶到法庭。」 (太 5:21c) 如果目標語言中沒有表示「法庭」的專業術語，通常可以用類似下面的短語來表達：「被帶到法官面前」或「請法官判斷某人的案件」。

(d)

56.24 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίμα］ 法官作出的法律判決，定被告為有罪或無罪 判決；宣判；審判 ἡ κρίσις ἡ ἐμὴ δικαία ἐστίν  ‘my judgment is just’  「我的審判是公平的」 (約 5:30) ἔνδειγμα τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ θεοῦ  ‘here is the proof that God's verdict is just’  「這正是上帝公義判斷的明證」 (帖後 1:5)

(e)

56.30 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίμα, κρίνω］ 判定某人有罪，要受刑罰 4 宣判有罪；定罪；判刑 ἤτω δὲ ὑμῶν τὸ Ναὶ ναὶ καὶ τὸ Οὒ οὔ, ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘let your yes be yes, and your no be no, or you will be condemned’  「你們說話，是，就說是；不是，就說不是，免得你們落在審判之下。」 (雅 5:12)

(f)

56.25 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 施行正義 正義；公正，公平 ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν  ‘until he causes justice to triumph’  「直到他使公義得勝」 (太 12:20) 有些語言很難說「正義得勝」，因此可能需要譯成：「使所有指控都得到公正的審判」，或「使每個人得到該受的」，或「直到所有審判都是公正的」。

(g)

30.110 思考 區別，評價，評斷 ［參κρίμα］ （κρίνω[c]「判斷」30.108 的衍生詞）判斷過程的內容 判斷；決定；評價 μὴ κρίνετε κατ᾽ ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνετε  ‘do not judge according to appearance, but pronounce a righteous judgment’ or ‘... deliver a righteous judgment’  「不要憑外表斷定是非，總要按公平斷定是非」或「……要施行公平的判斷」 (約 7:24) ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνετε（約 7:24）也可以譯成「以公義的方式判斷」，或「根據真實的標準進行判斷」。

(h)

30.111 思考 區別，評價，評斷 作出判斷的依據 判斷的依據 αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς  ‘this is the basis for judging, namely, that light has come into the world and people love darkness rather than light’  「光來到世上，世人……不愛光，倒愛黑暗，這就定了他們的罪。」 (約 3:19) 在 約 3:19，κρίσις 也可以譯成「怎樣進行審判」或「上帝審判的原因」。

(i)

38.1 懲罰，賞賜 懲罰 懲罰，暗指被判定有罪 懲罰；刑罰 πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης  ‘how will you escape from punishment in hell?’  「你們怎能逃脫地獄的懲罰呢？」 (太 23:33) 當然，太 23:33 中的 κρίσις 也可以解作「定罪」（見 56.30），但這無疑也暗示著刑罰。

(j)

56.32 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參πίπτω, ὑπό］ ὑπὸ κρίσιν πίπτω  （習語，直譯：落在審判之下）因為行為違反法律法規而被定罪 被定罪；被判為有罪 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you may not be condemned’  「免得你們被定罪」 (雅 5:12) 在 雅 5:12 的上下文中，定罪是指上帝的審判。

____________________________________________________

1 κρίνω[e]、κρίσις[a]和κρίμα[a]經常出現在有關上帝審判的上下文中，特別是提到末時的時候；然而，在那些有關上帝審判的上下文中出現的語義成分有限差異，並不足以支持另外設立一組意思。

2 這些詞彙（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思顯然存在一些細微的區別，特別是隱含意思，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

3 在太 5:21，κρίσις可能是指本地法院。

4 有人可能會認為κρίνω、κρίσις和κρίμα在引用的上下文中僅僅是指「作出審判」，而該審判的負面或不利的特徵完全取決於上下文。然而，κρίνωκρίσις和κρίμα以不利的審判或有罪判決的意思出現的頻率較高，因此應當設立兩個不同的意思，一個只是關乎作出法庭判決的過程（56.20），另一個關乎宣判有罪的過程（56.30）。

Κρίσπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.222 人名及地名 人名 哥林多會堂的主管 基利司布；《思》克黎斯頗

κριτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［參ἀγοραῖος, ἡμέρα, κρίσις］ 判定一個人有罪或無罪的法院 1 法庭；法院；公堂 οὐχ οἱ πλούσιοι καταδυναστεύουσιν ὑμῶν καὶ αὐτοὶ ἕλκουσιν ὑμᾶς εἰς κριτήρια;  ‘is it not the rich who oppress you and drag you into court?’  「難道不正是那些富人欺壓你們，拉你們上法庭嗎？」 (雅 2:6) 如果目標語言中沒有表示「法庭」的專業術語，通常可以用類似下面的短語來表達：「被帶到法官面前」或「請法官判斷某人的案件」。

(b)

56.2 法庭及法律程序 法律訴訟，案件 ［參κρίμα, πρᾶγμα］ 在法院內針對某人所採取的法律行動 2 案件；訴訟；告狀；控訴；法律行動 εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος, ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων;  ‘if you are to judge the world, are you not capable of small cases?’  「若世界要受你們的審判，難道你們不配審判這最小的事嗎？」 (林前 6:2) 大多數語言都有表示「訴訟」或「案件」的專業術語；如果沒有這種術語的話，也可以採用描述性的短語，例如：「在法官面前控告某人」，或「在法庭上表示反對某人」，或「在法庭上說某人傷害了另一個人」。

____________________________________________________

1 這些詞彙（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思顯然存在一些細微的區別，特別是隱含意思，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

2 πρᾶγμα[c]的意思可能比κριτήριον[b]和κρίμα[e]的意思更具一般性，但是很難根據現有上下文來確定這一點。

κριτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

56.28 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參δικαστής］ 主持法庭審訊並宣佈判決的人 審判者；審判官；法官；官；士師 ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής  ‘the crown of righteousness is waiting for me, which the Lord, the righteous judge, will give me on that day’  「有那公義的冠冕為我存留，就是主——公義的審判者要在那一天回報給我的」 (提後 4:8)

κριτικός

(1)

ή，όν

(a)

56.23 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 （κρίνω[e]「審斷法律案件」（56.20）的衍生詞）具有審斷法律案件的能力 能夠判斷；能夠辨明；有能力審判 κριτικὸς ἐνθυμήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας  ‘able to judge the desires and thoughts of people's hearts’  「它能判斷人心中的慾望和意念。」 (來 4:12)

κρούω

(1)

(a)

19.12 物理的衝擊力 擊打，撞擊 敲門向裡面的人表示自己在門外 敲門 κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν  ‘knock and the door will be opened to you’  「敲門，就給你們開門。」 (太 7:7a) 如果直譯 太 7:7 中的 κρούω，在一些語言中可能會導致誤解，因為在某些地區只有小偷才會敲門。小偷敲門的目的是要確定房子裡有沒有人，當然，小偷聽見裡面有人就會馬上逃跑。表示某人存在的更普遍的做法，可能是發出咳嗽聲、拍手，或喊出某人的名字。

____________________________________________________

1 考慮到κρούω在太 7:7涉及溝通，因此可以把κρούω的這個意思歸類在語義域33「溝通」，但因為κρούω的動作涉及物理衝擊，所以列在語義域19這裡。

κρύπτη

(1)

ης＜陰＞

(a)

28.78 知道 不可知的，秘密的 （κρυπτός「秘密的，隱藏的」28.69 的位置衍生詞）秘密或隱藏的地方，通常不為人所知，可能指建在地面以下用來隱藏或貯存物件的地方 1 秘密的地方；隱藏的地方；地窖 Οὐδεὶς λύχνον ἅψας εἰς κρύπτην τίθησιν  ‘no one lights a lamp and then puts it in a secret place’  「沒有人點了燈，把它放在隱蔽的地方」 (路 11:33)

____________________________________________________

1 κρύπτη指一個看不到的地方，因此也可以歸類在語義域24「感官事件及狀態」。

κρυπτός

(1)

(a)

28.69 知道 不可知的，秘密的 不能被人知道的，因為那一直都是保密的 秘密的；隱藏的；在暗處；不能被人知道的 οὐδὲν ... κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται  ‘there is nothing ... secret which will not be made known’  「隱藏的事也沒有不被知道的。」 (太 10:26) 「沒有任何事物」、「秘密的」（即「不知道的」）和「不被人知道」都是語義否定的用語。在許多語言中，翻譯這種三重否定可能會有些困難。因此，太 10:26 最好譯成「現在不知道的一切都將被人知道」。 有些語言通常把「秘密的」表達為「不知道的」或「不讓人知道的」。

(b)

26.1 心理官能 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ (ἄνθρωπος)  （習語，直譯：隱藏的 [人]）包含智力、情感和靈性等方面的心理能力，對比於人存在的純物質層面 內在的人；內在的生命；內心深處；在內心 ἀλλ᾽ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος  ‘but he is a Jew who is one inwardly’ or ‘... in the heart’  「惟有內心作猶太人的才是真猶太人」 (羅 2:29) 在 羅 2:29，嚴格直譯 ἀλλ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος 可能會讓人誤以為僅僅指割禮的事實，而這個事實通常是不明顯的。 有些語言很難把一個人的心理能力說成僅僅是「內在的東西」，而通常需要提到身體的一個特定器官，例如「心」、「肝」或「脾」。不過，有些語言可以把這種能力稱為「站在裡面的人」或「真正的人」，甚至是「另一個人」。 在 路 17:21，ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν「看哪，上帝的國就在你們裡面」中的短語 ἐντὸς ὑμῶν，可能與 ὁ ἔσω 和 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ 兩個短語所指的「裡面的人」相同。在這個基礎上，有些學者提出，短語 ἐντὸς ὑμῶν 可以解釋為參與的可能性，因此譯成「在你們的掌握中」。然而，路 17:21 中的短語 ἐντὸς ὑμῶν 似乎更應理解為空間的關係，例如譯作「在你們中間」或「在你們當中」（見 83.9）。

(c)

28.75 知道 不可知的，秘密的 τὰ κρυπτά  不能讓人知道的秘密內容 隱秘的信息；隱秘的知識；秘密 τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται  ‘the secrets of his heart will be brought out in the open’  「他心裡的隱情被顯露出來」 (林前 14:25)

(d)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［參ἐν, ἐν, κρυφῇ, λάθρᾳ, σκοτία］ ἐν τῷ κρυπτῷ  不能被公眾所知，但是被一些內部團體或直接相關的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地裡 ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ  ‘so that your giving will be done secretly’  「好使你施捨可以在隱密中進行」 (太 6:4) οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘not openly, but secretly’  「不是公開地去，而是隱密地去」 (約 7:10)

κρύπτω

(1)

(a)

21.12 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 ［參ὑπερασπίζω］ 藉隱藏使人或物得到安全或保護，在某些情況下，隱藏的目的是不要被人發現 保持安全；使受到保護；保護；隱藏 θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ  ‘a treasure hidden in the field’  「藏在田裡的寶貝」 (太 13:44) ἔκρυψεν τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ  ‘he hid his masters money’  「把主人的銀子埋藏了」 (太 25:18) καὶ ἡ ζωὴ ὑμῶν κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ  ‘your life is kept safe with Christ’  「們的生命與基督一同隱藏」 (西 3:3) 由於 κρύπτω 還有「使看不見」的意思，因此有些學者相信，西 3:3 中這句話的意思是「你們的生命隱藏在基督裡面」（見 24.30）。關於 κρύπτω 在 太 13:44 的另一種解釋，見 24.29。

(b)

24.29 感官事件及狀態 看 使某些東西不被人看見，目的是使那東西不會被發現 使看不見；隱藏；掩蓋 θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ  ‘a treasure hidden in a field’  「藏在田裡的寶貝」 (太 13:44) 關於 κρύπτω 在 太 13:44 的另一種解釋，見 21.12。

(c)

24.30 感官事件及狀態 看 使某些東西不被人看見（即隱藏起來），但目的是保管和保護那東西 隱藏；使看不見；使隱蔽和安全 ἡ ζωὴ ὑμῶν κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ θεῷ  ‘your life has been hidden with Christ in God’  「你們的生命與基督一同藏在上帝裡面。」 (西 3:3) 顯然，西 3:3 中「你們的生命與基督一同藏在神裡面」這句話，是強調信徒的真正生命不是物質的、可見的事物或發生的事情，而是屬靈的事物，因此只有那些靈性蒙了光照或者關注屬靈事物的人才能看到。關於 κρύπτω 在 西 3:3 的另一種解釋，見 21.12。

(d)

28.79 知道 不可知的，秘密的 ［參καλύπτω, περικρύβω］ 使某事物不為人所知 1 隱藏；掩蓋；隱瞞；躲藏 ὅτι ἔκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις  ‘because you have hidden these things from the wise and learned and have revealed them to the unlearned’  「因為你向聰明、有學問的人所隱藏的事，卻向沒有學問的人啟示出來。」 (太 11:25) 有些語言必須清楚地指明 太 11:25 中的使動關係，例如譯成：「因為你向聰明、有學問的人隱藏這些事，而向沒有學問的人顯明出來」。在 太 11:25，νήπιος 是比喻沒有學問的人。

____________________________________________________

1 28.79所含詞彙的意思與ἐγκρύπτω（85.50）明顯不同。在28.79，隱藏是為了避免人了解某物，而在85.50，隱藏的焦點是某物被放在某處，從而不再被人看到。

κρυσταλλίζω

(1)

(a)

2.47 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 （κρύσταλλος[a]「水晶」2.46 的衍生詞）發光像水晶一樣 像水晶一樣發光；明亮地發光 ὡς λίθῳ ἰάσπιδι κρυσταλλίζοντι  ‘like a jasper shining clear as crystal’  「閃耀像碧玉寶石，光潔像水晶」 (啟 21:11)

κρύσταλλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.46 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 ［參ὕαλος］ 一種非常堅硬和透亮的石英，通常是透明的 水晶 ἐνώπιον τοῦ θρόνου ὡς θάλασσα ὑαλίνη ὁμοία κρυστάλλῳ  ‘in front of the throne there was what looked like a sea of glass, clear as crystal’  「寶座前有一個如同水晶的玻璃海。」 (啟 4:6) 「水晶」的對等譯詞常是一個描述性的短語，例如「閃耀的石頭」或「閃閃發光的石頭」或「像玻璃一樣的石頭」。翻譯水晶時，必須要避免一些與鑽石混淆的用語。 然而，有些學者認為 啟 4:6 中的 κρύσταλλος 是指冰（參 2.11）。

(b)

2.11 自然物質 水 凝結的水 冰 ἔδειξέν μοι ποταμὸν ὕδατος ζωῆς λαμπρὸν ὡς κρύσταλλον  ‘showed me the river of the water of life, sparkling like ice’  「然後，天使把生命水的河指給我看，那條河明亮如水晶」 (啟 22:1) κρύσταλλος 在 啟 4:6 和 啟 22:1 中（這詞在《新約》僅出現在這兩處經文）意思都可能是「水晶石」，而不是「冰」（參2.46）。 雖然在北極地區，人們對於不同種類的冰有著不同的稱呼，但世界上很多地區並沒有表示「冰」的詞彙。有時人們會採用「變硬的水」等描述性短語；在某些語言中的做法，是從該地區的主流語言借用詞彙。然而，在 啟 4:6 和 啟 22:1 中，焦點可以放在光亮的色澤，而不是在特定物質之上，從而將 λαμπρὸς ὡς κρύσταλλος 譯作「那白得發光的」或「那亮白色的」。

κρυφαῖος

(1)

α，ον

(a)

28.72 知道 不可知的，秘密的 由於人們不知道而變得隱秘 在暗中；私下；在隱密中 καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ ἀποδώσει σοι  ‘and your Father who sees in secret will reward you’  「你父在隱祕中察看，必然賞賜你。」 (太 6:18)

κρυφῇ

(1)

(a)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［參ἐν, ἐν, κρυπτός, λάθρᾳ, σκοτία］ 不能被公眾所知，但是被一些內部團體或直接相關的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地裡 τὰ γὰρ κρυφῇ γινόμενα ὑπ᾽ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστιν καὶ λέγειν  ‘it is really too shameful even to talk about the things they do in secret’  「他們暗中所做的，就是連提起來都是可恥的。」 (弗 5:12)

κτάομαι

(1)

(a)

57.58 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 取得並擁有某物 1 獲得；取得；得到；買 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν  ‘do not acquire gold, silver, or bronze’  「不要帶金、銀、銅幣」 (太 10:9) ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι  ‘I give a tenth of everything I gain’  「凡我所得的，都捐獻十分之一」 (路 18:12)

(b)

21.20 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 ［參ψυχή］ κτάομαι τὴν ψυχήν  （習語，直譯：獲得自己的靈魂，或：獲得自己的性命）救自己脫離極大的危險或死亡 救自己；保護自己；保全自己的性命 ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘by your steadfastness you will save yourselves’ or ‘stand firm and you will save yourselves’  「你們憑著堅忍，就必保全性命」或「你們要站立得穩，就必能救自己」 (路 21:19)

(c)

23.63 生理活動過程及狀態 性關係 ［參σκεῦος］ σκεῦος κτάομαι  （習語，直譯：擁有器皿）指性關係的委婉說法 性生活 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ  ‘each one's sexual life should be holy and honorable’  「你們各人知道怎樣用聖潔、尊貴控制自己的身體」或「你們各人的性生活要聖潔、尊貴」 (帖前 4:4) 在 帖前 4:4，σκεῦος 可以理解為自己的妻子（見 10.55），也可以理解為自己的身體，因此短語 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι 可以譯成「控制自己的身體」（見 8.6）。

____________________________________________________

1 在一些上下文中，κτάομαι指的是通過支付金錢來獲得財產或利益，例如徒 8:20（τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ ἐνόμισας διὰ χρημάτων κτᾶσθαι「你以為上帝的恩賜是可以用錢買的」），但κτάομαι本身沒有買的意思，只是指獲得；如果要論到購買，那麼上下文必須指明是通過金錢來獲得的。

κτῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.15 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 （κτάομαι「取得」57.58 的衍生詞）擁有或持有的東西（通常是土地） 產業；財產；財物；財富；田產 ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά  ‘for he had many possessions’  「因為他的產業很多」 (太 19:22)

κτῆνος

(1)

ους＜中＞

(a)

4.6 動物 動物 較大型的馴養動物，主要指用來乘騎或運載貨物的牲口 牲口；牲畜；牛 ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος  ‘he put the man on his own riding animal’  「扶他騎上自己的牲口」 (路 10:34) κτήνη τε παραστῆσαι  ‘and provided riding animals’  「預備坐騎」 (徒 23:24) κτήνη καὶ πρόβατα  ‘cattle and sheep’  「牲口、羊群」 (啟 18:13) 在 林前 15:39 中（ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν, ἄλλη δὲ ἰχθύων「獸又是一樣，鳥又是一樣，魚又是一樣」），有人可能會認為，κτηνῶν 只是所有種類的動物的通稱，但是考慮到這詞在其他許多經文中的意思，它甚至在林前 15:39 中也可能是指大型家養動物。 基本上，翻譯者必須使用符合特定上下文的表達方式。例如，在 徒 23:24 中應該譯成「馬」，在 路 10:34 中應該譯作「驢」，在 啟 18:13 中，κτήνη（κτῆνος 與 πρόβατα「羊」相對比）最好譯成「牛」。

κτήτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

57.11 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 （κτάομαι「取得」57.58 的衍生詞）擁有或持有產業的人 擁有……的人；所有者；持有者 ὅσοι γὰρ κτήτορες χωρίων ἢ οἰκιῶν ὑπῆρχον, πωλοῦντες  ‘those who were owners of fields or houses would sell them’  「凡是擁有田產或房屋的人，都賣掉了那些東西」 (徒 4:34)

κτίζω

(1)

(a)

42.35 執行，從事 製作，創造 ［參κτίσις］ 製造或創造以前不存在的東西 創造；創世（在《新約》中，這個詞只用來描述上帝的創造作為） ἀποκεκρυμμένου ἀπὸ τῶν αἰώνων ἐν τῷ θεῷ τῷ τὰ πάντα κτίσαντι  ‘hidden through the past ages in God who created all things’  「歷代以來隱藏在創造萬物之上帝裡」 (弗 3:9)

κτίσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

42.35 執行，從事 製作，創造 ［參κτίζω］ 製造或創造以前不存在的東西 創造；創世（在《新約》中，這個詞只用來描述上帝的創造作為） θλῖψις οἵα οὐ γέγονεν τοιαύτη ἀπ᾽ ἀρχῆς κτίσεως  ‘trouble such as has not happened since the beginning of creation’ or ‘... the beginning when God created the world’  「自從上帝創造萬物直到如今，從沒有這樣的災難」 (可 13:19)

(b)

42.38 執行，從事 製作，創造 ［參κτίσμα］ 被創造出來的東西 生物；萬有；受造之物 ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα  ‘they worshiped what has been created instead of the one who created’  「他們敬奉被造之物，而不敬奉造物之主」 (羅 1:25)

(c)

1.4 地理物體及特徵 宇宙，萬物 宇宙，上帝創造的成果 宇宙；創造；受造之物 τῇ γὰρ ματαιότητι ἡ κτίσις ὑπετάγη  ‘for the creation was condemned to become worthless’  「因為受造之物屈服在虛空之下」 (羅 8:20) κτίσις[c] 可以理解為動詞 κτίζω「創造」（42.35）的衍生詞，所指的是上帝創造作為的結果。然而，在許多語境中，創造的過程不再是中心，焦點是整個實體宇宙。在某些語言中，最佳的表達方法是把宇宙描述為「世界和其中的一切事物」，甚或說「所有存在的事物。」

(d)

42.39 執行，從事 製作，創造 （κτίζω「創造」42.35 的衍生詞）人類製造出來的制度或社會架構 制度；架構 Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον  ‘be subject to every human institution on account of the Lord’  「你們為主的緣故，要順服人的一切制度」 (彼前 2:13) 在 彼前 2:13，κτίσις 可能有「受權機構」的含義。在這段經文中甚至可以把 κτίσις 譯成「權威」或「掌權者」（比較 κτίσις[e]，37.43）。

(e)

37.43 控制，管理 運用權力 已建立的權柄，暗示這種權柄已經建立或形成 權柄；掌權者 Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον  ‘for the sake of the Lord, submit yourselves to every human authority’  「為了主的緣故，你們要順從人間的掌權者」 (彼前 2:13a) 「人類掌權者」可以譯為「每一個有權統治的人」。關於 κτίσις 在 彼前 2:13 中的另一種解釋，見 42.39。

____________________________________________________

1 κτίσις在彼前 2:13中的意思並不確定。由於所指對象非常含糊，所以學者的意見存在嚴重分歧。

κτίσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

42.38 執行，從事 製作，創造 ［參κτίσις］ 被創造出來的東西 生物；萬有；受造之物 ἀπέθανεν τὸ τρίτον τῶν κτισμάτων τῶν ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘a third of the creatures of the sea died’  「海裡的生物死了三分之一」 (啟 8:9)

κτίστης

(1)

ου＜陽＞

(a)

42.40 執行，從事 製作，創造 （κτίζω 「創造」42.35 的衍生詞）施行創造的那一位 創造者；造物主 πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν  ‘they should entrust themselves completely to their Creator’  「把自己的生命交託給那位信實的創造者。」 (彼前 4:19)

κυβεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.157 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 狡猾地欺騙（κυβεία 直譯為拋骰子） 詭計；狡詐 τῆς διδασκαλίας ἐν τῇ κυβείᾳ τῶν ἀνθρώπων  ‘of the teaching given through the trickery of people’  「人所編造巧妙的詭計」 (弗 4:14)

κυβέρνησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

36.3 引導，管教，跟從 引導，引領 （κυβερνάω「駕駛船隻，引導」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）領導的能力 帶領；領導；治理；管理 ἔπειτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήμψεις, κυβερνήσεις  ‘then those who have the gift of healing, or of helping others, or of leadership’  「再次是醫病的恩賜，幫助人的，治理事的」 (林前 12:28) 在某些語言中，「領導的恩賜」可以表達為「能夠帶領別人」或「能夠使別人跟從」。

κυβερνήτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

54.28 海上活動 指揮船隻的人 船長；掌舵的；舵手 ὁ δὲ ἑκατοντάρχης τῷ κυβερνήτῃ καὶ τῷ ναυκλήρῳ μᾶλλον ἐπείθετο ἢ τοῖς ὑπὸ Παύλου λεγομένοις  ‘the army officer was more convinced by what the captain and the owner of the ship said, than by what Paul said’  「但百夫長信從船長和船主，不信保羅所說的。」 (徒 27:11) 在一些語言中，「船長」可以簡單地譯成：「船上的首領」，或「向水手發命令的人」。

κυκλεύω

(1)

(a)

15.147 線性運動 繞著走，圍繞 ［參κυκλόω, περικυκλόω］ 以包圍物體的方式移動1 包圍；圍繞 ἐκύκλευσαν τὴν παρεμβολὴν τῶν ἁγίων καὶ τὴν πόλιν τὴν ἠγαπημένην  ‘they surrounded the camp of the people of God and the beloved city’  「圍住聖徒的營與蒙愛的城」 (啟 20:9)

____________________________________________________

1 περικυκλόω的語氣可能比κυκλόω[b]和κυκλεύω更為強烈，強調被包圍起來的事實。

κυκλόθεν

(1)

(a)

83.19 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參κύκλῳ］ 完全圍住某個區域或物體的位置 在……周圍；在……四周 ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου  ‘around the throne there was a rainbow’  「有彩虹圍著寶座」 (啟 4:3) κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρόνους εἴκοσι τέσσαρες  ‘in a circle around the throne were twenty-four other thrones’  「寶座的周圍又有二十四個座位」 (啟 4:4)

(b)

83.22 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 在三維物體的全部外表面上的位置 在……外面 κυκλόθεν καὶ ἔσωθεν γέμουσιν ὀφθαλμῶν  ‘they were covered with eyes on the outside and on the inside’  「裡面外面都長滿了眼睛」 (啟 4:8)

κυκλόω

(1)

(a)

15.146 線性運動 繞著走，圍繞 繞著物體移動 繞著走 τὰ τείχη Ἰεριχὼ ἔπεσαν κυκλωθέντα ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας  ‘the walls of Jericho fell, having been gone around for seven days’  「繞著耶利哥城走了七天以後，城牆倒塌了。」 (來 11:30) 要嚴格直譯 來 11:30 的希臘文可能十分困難，因為涉及動作的時候，通常需要採用主動的動詞形式，以明確指明繞行的是什麼實體。因此，這句子最好翻譯為：「以色列人圍繞耶利哥城的城牆七天，城牆就倒塌了」。

(b)

15.147 線性運動 繞著走，圍繞 ［參κυκλεύω, περικυκλόω］ 以包圍物體的方式移動1 包圍；圍繞 ἐκύκλωσαν οὖν αὐτὸν οἱ Ἰουδαῖοι  ‘so the Jews surrounded him’  「猶太人圍著他」 (約 10:24)

____________________________________________________

1 περικυκλόω的語氣可能比κυκλόω[b]和κυκλεύω更為強烈，強調被包圍起來的事實。

κύκλῳ

(1)

(a)

83.19 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參κυκλόθεν］ 完全圍住某個區域或物體的位置 在……周圍；在……四周 περιβλεψάμενος τοὺς περὶ αὐτὸν κύκλῳ καθημένους  ‘looking around at those seated around him in a circle’  「環視那周圍坐著的人」 (可 3:34) Καὶ περιῆγεν τὰς κώμας κύκλῳ  ‘then he went to the villages around there’  「走遍周圍的鄉村」 (可 6:6) κύκλῳ τοῦ θρόνου  ‘in a circle around the throne’  「寶座的周圍」 (啟 4:6)

κυλισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

16.17 非線性運動 物體來回滾動的運動1 打滾 Ὗς λουσαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου  ‘a pig that has been washed goes back to roll about in the mud’  「豬洗乾淨了，又到污泥裡去打滾。」 (彼後 2:22) 很少有某種語言使用同一個詞彙或者相關聯的詞彙，來兼指一個人因癲癇發作而滾動，以及一頭豬在泥沼中打滾。前者是混亂、失控的，而後者是有目的、動作比較緩慢的。

____________________________________________________

1 當然，一個物件不可能滾動而沒有某種空間上的運動；然而，這裡的焦點不是一個物件以滾動的方式從一處到另一處的線性運動，焦點只是在運動本身，和空間中的任何運動都是無關的。

κυλίω  (κυλίομαι)

(1)

(a)

16.17 非線性運動 物體來回滾動的運動1 打滾 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων  ‘he fell on the ground and rolled around, foaming at the mouth’  「倒在地上打滾，口吐白沫」 (可 9:20) 很少有某種語言使用同一個詞彙或者相關聯的詞彙，來兼指一個人因癲癇發作而滾動，以及一頭豬在泥沼中打滾。前者是混亂、失控的，而後者是有目的、動作比較緩慢的。

____________________________________________________

1 當然，一個物件不可能滾動而沒有某種空間上的運動；然而，這裡的焦點不是一個物件以滾動的方式從一處到另一處的線性運動，焦點只是在運動本身，和空間中的任何運動都是無關的。

κυλλός

(1)

ή，όν

(a)

23.176 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 由於某種缺陷造成的一個或多個肢體的殘障，尤指腿或腳 殘疾的；肢體傷殘的 προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν χωλούς, τυφλούς, κυλλούς, κωφούς  ‘large crowds came to him bringing with them the lame, the blind, the crippled, and the dumb’  「有一大群人來到他那裡，把瘸腿的、瞎眼的、殘疾的、啞的」 (太 15:30)

κῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

14.25 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 ［參κλύδων］ 水面上移動的海脊或一連串的浪湧 波浪；波濤；浪湧 ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων  ‘so that the waves were breaking right over the boat’ (literally ‘so that the boat was covered by the waves’)  「浪濤掩蓋了船」 (太 8:24)

κύμβαλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.94 人工製品 樂器 敲擊樂器，由兩個金屬圓盤組成，互相撞擊以發出尖銳的碰撞聲 鈸 γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘I have become a noisy brass gong or clanging cymbals’  「我就成為鳴的鑼、響的鈸一般。」 (林前 13:1) 在許多語言中，κύμβαλον 的對應譯詞是一個短語，如：「響亮的金屬」等。

κύμινον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.25 植物 樹木以外的植物 可能是一種與胡蘿蔔同科的植物，拉丁語學名：Cuminum cyminum；從底部分枝，有相似的葉子和花，但種子氣味較濃烈；每年種植和收割，高度可達 50-60 釐米；種子用於烹飪和醫藥 孜然芹果（見 {D:3.22}） 在翻譯「孜然芹果」，以及ἄνηθον「茴香」、πήγανον「芸香」和ἡδύοσμον「薄荷」時，明智的做法大概是借用一個詞，同時加上分類詞，例如「一種稱為孜然芹果的调味香草」。

κυνάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.35 動物 動物 比較細小的淺棕色家畜，以生活垃圾、動物屍體甚至排洩物為食；拉丁語學名：Canis familiaris putiatini；令人聯想到各種污穢、侵略、貪婪和地位低微（κύων[a]「狗」4.34 的指小詞，但在《新約》中，這種指小的含義可能已經不存在，但人仍然有這種情感或感覺，因此經文所指的大概是一隻家犬） 家犬，小狗 τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης  ‘the dogs eat the crumbs falling from the table’  「小狗也吃……桌上掉下來的碎屑。」 (太 15:27)

Κύπριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.509 人名及地名 地名 （Κύπρος「塞浦路斯」93.510 的衍生詞）塞浦路斯的本地人 塞浦路斯人；《和》居比路人

Κύπρος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.510 人名及地名 地名 小亞細亞南海岸外的一個海島 塞浦路斯；《和》居比路

κύπτω

(1)

(a)

17.29 姿勢及與姿勢有關的事件 彎身，挺直 屈身至彎腰的姿勢 彎下身子；彎腰 οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ  ‘I am not good enough to bend down and untie his sandals’  「我就是彎腰給他解鞋帶也不配。」 (可 1:7)

Κυρηναῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.511 人名及地名 地名 （Κυρήνη「古利奈」93.512 的衍生詞）古利奈的本地人，出生或住在該地的人 古利奈人；《思》基勒乃人

Κυρήνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.512 人名及地名 地名 北非的一個港口城市 古利奈；《思》基勒乃

Κυρήνιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.223 人名及地名 人名 敘利亞省的總督 居里扭；《思》季黎諾

κυρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

87.54 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 稱呼或談及某個婦女時使用的尊稱 太太；夫人 Ὁ πρεσβύτερος ἐκλεκτῇ κυρίᾳ καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῆς  ‘the elder (writes) to you, dear lady, and to your children’  「作長老的寫信給……夫人和她的兒女」 (約貳 1:1) 約貳 1:1 中的 κυρία 可能是把教會稱為太太。

κυριακός

(1)

ή，όν

(a)

12.10 超自然生物及力量 超自然生物 （κύριος[a]「主」12.9 的衍生詞）與主有關的 屬於主的；主的 Συνερχομένων οὖν ὑμῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οὐκ ἔστιν κυριακὸν δεῖπνον φαγεῖν  ‘when you meet together as a group, you do not come to eat the Lord's Supper’  「你們聚會的時候，不是在吃主的晚餐」 (林前 11:20) 嚴格直譯「主的晚餐」可能僅僅意指「主吃的晚餐」，暗示沒有其他人參與其中。因此，在某些語言中，這用語也許需要翻譯為：「由主主持的晚餐」，或「主為門徒預備的晚餐」，或「主與跟從他的人一起吃的晚餐」。

κυριεύω

(1)

(a)

37.50 控制，管理 管理，統治 ［參κατακυριεύω］ 統治或管轄，在某些語境中有耍威風的含義1 統治；管轄；治理；轄制 Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν  ‘the kings of this world (literally ‘of the nations’) reign over them’  「世上的君王管轄他們」（直譯：「列國的君王管轄他們」） (路 22:25)

____________________________________________________

1 κατακυριεύω[a]的語氣可能比κυριεύω更為強烈，但是無法根據新約用法來確定這一點。

κύριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

12.9{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （上帝和基督的頭銜）對人類行使超自然權力的那一位（另見 37.51） 主；統治者；指揮者 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘the angel of the Lord appeared to him in a dream’  「主的天使在夢中向他顯現」 (太 1:20) χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ’  「願恩典、平安從上帝我們的父和主耶穌基督臨到你們」 (林前 1:3) 意義等同於「主」的詞，最常見的是意為「酋長」或「領導者」的術語，但通常不能直接採用為「上帝」的頭銜。不過，翻譯者可以把這樣的用詞，與指稱「上帝」的術語結合，採用意為「我們的領導者上帝」或「我們的酋長上帝」的短語。在某些語言中，表示「主」的術語與意為「指揮」或「命令」的動詞相關，因此，「主」被翻譯為「指揮我們的那一位」，而與「上帝」一詞結合之後，可以形成一個短語，如「上帝，那位指揮我們的」。

(b)

57.12 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 擁有和控制財產（特別是僕人和奴隸）的人，具有重要的輔助語義成分，暗示這個人的地位高、受尊敬 擁有……的人；主人；主 λυόντων δὲ αὐτῶν τὸν πῶλον εἶπαν οἱ κύριοι αὐτοῦ πρὸς αὐτούς  ‘as they were untying the colt, its owners spoke to them’  「他們解開驢駒的時候，主人問他們」 (路 19:33) οὐκ ἔστιν δοῦλος μείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ  ‘no slave is greater than his master’  「沒有奴僕大過他的主人」 (約 13:16) κύριος πάντων ὤν  ‘(even) though he is owner of everything’  「雖然是所有產業的主人」 (加 4:1)

(c)

37.51 控制，管理 管理，統治 統治別人或對別人行使權力的人 統治者；主人；主 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「一個人不能服侍兩個主」 (太 6:24) 關於 κύριος 作為上帝或基督的一個稱號，見 12.9。

(d)

87.53 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 稱呼或談及一個男性時所使用的尊稱 先生 οἱ δοῦλοι τοῦ οἰκοδεσπότου εἶπον αὐτῷ, Κύριε, οὐχὶ καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ;  ‘the landowners servants said to him, Sir, was it not good seed you sowed in your field?’  「地主的僕人進前來對他說：『主人，你不是撒好種在田裡嗎？』」 (太 13:27)

(e)

87.56 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參πίπτω, στήκω］ τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  （習語，直譯：他或站穩或跌倒，都只在乎他自己的主人；可能是一句耳熟能詳的格言）一個人能否保持自己的地位或與主人的關係，取決於主人的判斷或評價 尊榮或羞辱取決於所服事的人 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘it is up to his own master whether a person stands or falls or only his master decides whether he stands or falls’ or ‘... succeeds or fails’ or ‘... is honored or disgraced’  「他或站穩或跌倒，都不過是他自己主人的事」或「他或站穩或跌倒，只有他的主人能決定」或「……成功或失敗……」或「……受尊榮或被羞辱……」 (羅 14:4)

____________________________________________________

1 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

κυριότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

37.52 控制，管理 管理，統治 （κύριος[c]「統治者」37.51 的衍生詞）超自然的統治力量 統治力量；掌權者 εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται  ‘whether rulers or ruling powers or supreme rulers or authorities, all these were created through him and for him’  「有權位的、統治的，或是執政的、掌權的，一概都是藉著他為著他造的。」 (西 1:16) 人們普遍認為，西 1:16（以及 弗 1:21）中的 θρόνοι, κυριότητες, ἀρχαί 和 ἐξουσίαι 等詞是指超自然的宇宙力量，無論是天使還是魔鬼（見 12.44）；然而，這些詞也有可能是指人類的統治者。

(b)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, πνευματικός］ （超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος  ‘(Christ rules) above all rulers, authorities, powers, and forces’  「遠超越一切執政的、掌權的、有權能的、統治的」 (弗 1:21) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。 在某些情況下，稍微意譯的表達可以帶出當中的一些意義。例如：在某些語言中，弗 2:2 被翻譯為：「那時，你們被管轄這世界的靈控制了你們應有的生活方式，行事為人順從那空中勢力的掌權者，就是現今在那些叛逆上帝的人心中運行的邪靈。」

κυρόω

(1)

(a)

76.18 能力，力量 授予某物能力或力量 給予力量；使生效；確認 κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ  ‘no one sets aside an agreement which has been put into force’ or ‘no one sets aside a covenant which has been validated’  「人所立的約，一旦生效，就誰也不能廢除或增訂」 (加 3:15) 在一些語言中，為了表達 加 3:15 中這個短語的意思，可能需要具體說明相關的協議安排，例如：「當人已經簽訂協議，就沒有人能忽視它」，或「如果協議已經確認，任何人都不能說它不存在」，在一些語言中或者可以表達為：「如果協議已經打上結，任何人都不能解開」。

(b)

70.6 實在的，不實在的 使某人認識到某事的真實性 表明某事是真實的；使某事成真 διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς κυρῶσαι εἰς αὐτὸν ἀγάπην  ‘therefore, I urge you to show that your love for him is real’ or ‘... that you actually do love him’  「所以，我勸你們，要向他表明你們的愛心是真的」或「……你們真的愛他」 (林後 2:8)

κύων

(1)	κυνός，＜間受＞＜複＞κυσί＜陽＞

(a)

4.34 動物 動物 比較細小的淺棕色家畜，以生活垃圾、動物屍體甚至排洩物為食；拉丁語學名：Canis familiaris putiatini；令人聯想到各種污穢、侵略、貪婪和地位低微 狗 οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ  ‘the dogs would come and lick his sores’  「狗來舔他的瘡」 (路 16:21) 在《新約》以外的希臘文中，κύων 可以是陽性或陰性，而複數形式可指公狗和母狗。

(b)

88.122 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 （κύων[a]「狗」4.34 的引申喻意）特別壞的人，也許特指那些嘲弄聖物的人 壞人；犬類；狗 Βλέπετε τοὺς κύνας  ‘beware of the dogs’  「應當防備犬類」 (腓 3:2) 腓 3:2 中的 κύων 也可以解作「性變態者」（見 88.282）。 「狗」一詞在不同的語言中可能有大不相同的含義。例如，有些語言稱人為「狗」可能是稱讚他忠心，但是在另外一些語言中可能是指性行為混亂。

(c)

88.282 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 （κύων[a]「狗」4.34 的引申喻意）性變態者或性濫交者 性變態者 ἔξω οἱ κύνες καὶ οἱ φάρμακοι καὶ οἱ πόρνοι  ‘but outside are the perverts, those who practice magic, and the immoral’  「城外有犬類、行邪術的、淫亂的」 (啟 22:15) 在 啟 22:15 中，κύων 也可能是指「邪惡的人」，即極其輕視聖潔事物的人，這個意思與 太 7:6 中的習語的含意很相似（見 88.122）。

κῶλον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.8 身體、身體各部分及身體的產物 身體 人的屍體，尤指仍未埋葬的 1 屍體；屍首 ὧν τὰ κῶλα ἔπεσεν ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘whose dead bodies fell in the wilderness’  「他們陳屍荒野！」 (來 3:17) 雖然在 來 3:17 中，希臘文本的字面意思是「屍首倒在曠野的人」，但按照字面翻譯這個短語通常會出現錯誤，因為這說法可能暗示人們在仍然站著的時候死去，倒下的只是他們的屍體。更自然的說法是：「他們死在曠野」或「他們死後屍體躺在曠野」。

____________________________________________________

1 在早期的希臘語中，κῶλον是指肢體，但是在《新約》中，該詞僅僅以複數形式出現，意指屍體。

κωλύω

(1)

(a)

13.146 是，變成，存在，發生 發生 ［參διακωλύω］ 使某事不會發生 1 阻止；攔阻 Ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με  ‘let the children come to me and do not prevent them’  「讓小孩子到我這裡來，不要阻止他們」 (太 19:14) Μήτι τὸ ὕδωρ δύναται κωλῦσαί τις τοῦ μὴ βαπτισθῆναι τούτους  ‘can anyone forbid water from being used in baptizing these?’ or ‘can anyone prevent these from being baptized by water?’  「誰能阻止用水給他們施洗呢」 (徒 10:47)

____________________________________________________

1 διακωλύω的語氣可能比κωλύω更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

κώμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.92 地理物體及特徵 人口集中的地區 較不重要的人口集中地區（對比於 πόλις[b]「城市」，1.89) 鄉村 ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης  ‘he led him outside of the village’  「領他到村外」 (可 8:23)

(b)

11.62 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 一個村子的居民 1 村子的人 πολλάς τε κώμας τῶν Σαμαριτῶν εὐηγγελίζοντο  ‘they announced the good news to people in many villages of the Samaritans’  「在撒瑪利亞人的許多村莊裡傳揚福音。」 (徒 8:25) 在中文和英語當中，「向一個城鎮傳揚福音」或「向一個村莊傳揚福音」的說法是完全可以接受的。然而，在某些語言中，這樣說是不行的，因為傳揚福音的對象必須是人，而不可以是一個地方或地區。

____________________________________________________

1 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字詞中，翻譯者應預期當中存在著某些自動語義法則；根據這些法則，「居民」的意思可以通過地名的轉喻而來。然而，這種轉喻並非普遍存在，所以這裡列出了各種不同的意思，旨在給翻譯者提供實用的指導。相同的問題也見於太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「猶太地」和περίχωρος「地區」。

κωμόπολις

(1)

εως＜陰＞

(a)

1.91 地理物體及特徵 人口集中的地區 就官方法律地位或憲法而言，是與 κώμη（1.92）相若的城市， 鄉鎮 Ἄγωμεν ἀλλαχοῦ εἰς τὰς ἐχομένας κωμοπόλεις  ‘let us go elsewhere to the nearby towns’  「讓我們往別處去，到鄰近的鄉村」 (可 1:38)

κῶμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.287 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參πότος］ 宴飲派對，通常會無節制地飲酒和進行不道德的行為 狂歡；宴樂 ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις  ‘let us conduct ourselves properly as people who live in the light of day; no orgies, no drunkenness’  「我們要行事端正，好像在白晝中那樣：不可荒宴、醉酒」 (羅 13:13)

κώνωψ

(1)

ωπος＜陽＞

(a)

4.48 動物 昆蟲 細小的飛蟲；吸食人類和動物的血；被視為害蟲 蚋；蠓；蚊 διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες  ‘straining out a gnat but swallowing a camel’  「把蚊蟲濾出來，卻把駱駝吞下去」 (太 23:24) 太 23:24 中提到的液體過濾是遵照《利未記》11 章的規定，那裡指出蠓蟲是最小的不潔生物，駱駝是最大的不潔生物。 κώνωψ 在《新約》中只出現了一次，可以譯成任何一種可能會落入飲料中，因此必須濾掉的小飛蟲。

Κώς

(1)	Κῶ，＜直受＞Κῶ＜陰＞

(a)

93.513 人名及地名 地名 愛琴海中的一個島嶼 哥士；《思》科斯

Κωσάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.224 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，以摩當的兒子 哥桑；《思》科散

κωφός

(1)

ή，όν

(a)

33.106 溝通 說話，談話 ［參ἄλαλος, ἄφωνος］ 指無法言語或說話 啞的；無聲的；不能言語；不會說話 ἦν ἐκβάλλων δαιμόνιον [καὶ αὐτὸ ἦν] κωφόν  ‘he drove out a demon that could not talk’  「趕出一個使人啞的鬼」 (路 11:14)

(b)

24.68 感官事件及狀態 聽 聽不見聲音的 耳聾的；聾的；聾子 φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν  ‘they brought him a man who was deaf’  「把一個耳聾……的人帶到他面前」 (可 7:32) 有些語言用習語來表達「耳聾」，例如：「他的耳朵關上了」，或「他沒有耳朵」，或「他的耳朵是石頭」。

λαγχάνω

(1)

(a)

57.127 擁有，轉移，交換 接受 得到、領受，暗示過程與上帝的旨意或恩寵有關 得到；領受 ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης  ‘he received a share in this ministry’  「在這服事的工作上領受了一份」 (徒 1:17) τοῖς ἰσότιμον ἡμῖν λαχοῦσιν πίστιν ἐν δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ ἡμῶν καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘to those who through the righteousness of our God and Savior Jesus Christ have received a faith as precious as ours’  「那因我們的上帝和救主耶穌基督的義，與我們一同領受寶貴信心的人」 (彼後 1:1) 徒 1:17 和 彼後 1:1 中的 λαγχάνω 也可以理解為上帝揀選的過程，因此可以譯成「被選中獲得」。

(b)

30.104 思考 選擇，揀選，寧取 抽籤決定，很可能是通過使用做了記號的小石頭或陶器碎片來進行 抽籤決定；用賭博來決定 Μὴ σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ τίνος ἔσται  ‘let us not tear it, but let us throw lots to determine to whom it will belong’  「不要撕開衣服，我們抽籤決定，誰抽中就是誰的」 (約 19:24) 對於這種上下文，「抽籤」在一些語言中最接近的譯詞是「賭博」。

(c)

30.106 思考 選擇，揀選，寧取 通過抽籤決定選出，可能暗示這種做法反映上帝的選擇 抽籤決定；通過抽籤被揀選 ἔλαχεν τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ κυρίου  ‘he was selected by lot to go into the sanctuary of the Lord to offer incense’  「按照抽籤的結果，他得以進入主的聖殿上香」 (路 1:9)

Λάζαρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.225a 人名及地名 人名 馬利亞[b] 和馬大的兄弟 拉撒路；《思》拉匝祿

(b)

93.225b 人名及地名 人名 一個比喻中的乞丐 拉撒路；《思》拉匝祿

λάθρᾳ

(1)

(a)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［參ἐν, ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, σκοτία］ 不能被公眾所知，但是被一些內部團體或直接相關的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地裡 καὶ νῦν λάθρᾳ ἡμᾶς ἐκβάλλουσιν  ‘and now they want to send us away secretly’  「現在，他們想把我們偷偷地送走」 (徒 16:37)

λαῖλαψ

(1)

απος＜陰＞

(a)

14.6 自然界的事件及狀態 風 ［參θύελλα］ 突然而猛烈的陣風，通常從不同方向吹來 1 暴風；旋風；颮 γίνεται λαῖλαψ μεγάλη  ‘a strong wind blew up’  「狂風大作」 (可 4:37) 許多語言都需要使用特定的詞彙，來表示一種導致水面翻起波浪或風暴的強風。例如英文詞彙的 “squall” 和中文詞彙中的「颮」或「暴風」；這是指急驟但強烈的大風，足以在水面引起洶湧的大波浪。

____________________________________________________

1 θύελλα和λαῖλαψ很可能在風的突發性或風力方面有所不同。在《新約》以外的一些上下文中，λαῖλαψ所指的風似乎比θύελλα更強，但並不能確定，而對《新約》來說，沒有辦法確定兩詞是否有此區別。

λακάω

(1)

(a)

19.30 物理的衝擊力 裂開，撕破 爆裂，可能由於內部壓力 爆裂 ἐλάκησεν μέσος  ‘he burst open in the middle’ or ‘his belly burst open’  「他的肚腹爆裂」 (徒 1:18)

λακτίζω

(1)

(a)

39.19 敵意，衝突 抵抗 ［參πρός］ πρὸς κέντρα λακτίζω  （習語，直譯：用腳踢有刺的棒子）反抗權威以至於對自己造成傷害或痛苦 因反抗一個人或一項命令而使自己受傷害 Σαούλ, τί με διώκεις; σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν  ‘Saul, why are you persecuting me? You are hurting yourself by your resistance’  「掃羅！掃羅！你為什麼迫害我？你用腳踢刺棒是自找苦吃！」 (徒 26:14)

λαλέω

(1)

(a)

33.70 溝通 說話，談話 說話或交談，可能暗示較多非正式的用法（但《新約》經文沒有清楚、一致地顯示出來） 說話；講；交談；告訴 ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς  ‘he used parables to tell them many things’ or ‘he spoke to them about many things using parables’  「他用比喻對他們講了許多話」 (太 13:3) Τότε ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ  ‘then Jesus spoke to the crowds and to his disciples’  「耶穌對眾人和門徒講論」 (太 23:1)

(b)

33.91 溝通 說話，談話 ［參οὖς, πρός］ πρὸς τὸ οὖς λαλέω  （習語，直譯：說到耳中）悄聲說話，對象大概只限於某些聽眾 耳語；私語；悄聲說 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you have whispered in the inner room will be shouted from the housetops’  「在內室裡說的耳語，要在房頂上公開宣佈」 (路 12:3) 關於短語 πρὸς τὸ οὖς 的另一種理解，見 28.73。

λαλιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

33.101 溝通 說話，談話 ［參γλῶσσα, στόμα］ （λαλέω「說，講」{33.70} 的衍生詞）所說的話 所說的話；言語 Οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν, αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν  ‘we believe now, not because of what you said, but because we ourselves have heard him’  「現在我們信，不是因為你的話，而是因為我們親自聽見了」 (約 4:42)

(b)

33.102 溝通 說話，談話 特殊的說話方式 口音；說話方式 ἡ λαλιά σου δῆλόν σε ποιεῖ  ‘the way you speak gives you away’ or ‘your accent makes it clear who you are’  「你說話的方式把你暴露了」或「你的口音把你暴露出來了」 (太 26:73)

λαμά  (λεμα, λεμά)

(1)

λεμα

(a)

89.38 關係 原因及／或理由 ［參ἱνατί, πόθεν］ （亞蘭語）表達對原因的疑問；音譯「拉馬」 為什麼；為何 Ηλι ηλι λεμα σαβαχθανι;  ‘my God, my God, why have you forsaken me?’  「我的上帝！我的上帝！為什麼離棄我？」 (太 27:46)

λαμβάνω

(1)

(a)

18.1 連接 抓緊，抓住 ［參δέχομαι］ 使用或不用武力抓住某物或某人 握住；抓住；奪取 λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν  ‘so they grabbed him, threw him out of the vineyard, and killed him’  「於是他們拿住他，把他扔出葡萄園外，殺了」 (太 21:39) εἴπας δὲ ταῦτα καὶ λαβὼν ἄρτον εὐχαρίστησεν τῷ θεῷ ἐνώπιον πάντων  ‘after saying these things, he took some bread and gave thanks to God before all of them’  「說了這話，就拿起餅來，在眾人面前祝謝了上帝」 (徒 27:35) 有些語言用十分不同的詞彙來表示「握住」，視乎有沒有使用武力，被握住的是物件還是生物，以及是否將物件的分類合併到動詞「握住」之中；物件的分類有：細長的、扁圓的、球形的、有角的或塊狀的。

(b)

57.55 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 取得並擁有某物 1 獲得；取得；得到；拿；取 καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον  ‘if anyone wants to sue you in court to take your shirt, let him have your coat as well’  「有人想要告你，要拿你的裡衣，連外衣也由他拿去」 (太 5:40) 在一些語言中，太 5:40 中的「拿」最好譯成「帶著走」或「穿上它好像自己的一樣」。

(c)

57.125 擁有，轉移，交換 接受 ［參δέχομαι, λῆμψις］ 接受或領受某物品或好處，由給予者採取主動，但是移交物品的關注焦點在於領受者 2 接受；領受；收到；得到 ὁ θέλων λαβέτω ὕδωρ ζωῆς δωρεάν  ‘accept the water of life as a gift, whoever wants it’  「願意的人都要來白白地領取生命的水」 (啟 22:17)

(d)

57.65 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 ［參πράσσω］ 收取到期款項（通常是稅和利息），可能有敲詐勒索的含意（如在 路 3:13） 收取（利息）；收（稅） προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχμα λαμβάνοντες τῷ Πέτρῳ  ‘those who collect the two-drachma tax came to Peter’  「收聖殿稅的人來見彼得」 (太 17:24)

(e)

30.86 思考 選擇，揀選，寧取 ［參αἱρέω, ἐκλέγω］ 從一個或多個可能的選項中作出選擇 選擇；挑選；寧願；寧可 Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν θεόν  ‘every high priest is chosen from his fellowmen and appointed to serve God on their behalf’  「每一個大祭司都是從民間選出來，被指定替百姓事奉上帝」 (來 5:1) 在一些語言中，用什麼詞彙或語句表達「選擇」或「揀選」往往取決於：(1) 要選擇或揀選的是什麼事物；(2) 做選擇的目的，例如是為了個人的喜好、合理的評價，還是純粹的偏見。 在 來 5:1，λαμβάνω 也可以理解為「取得，獲得」（見 λαμβάνω[b], 57.55）。

(f)

31.50 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 相信某事並按照這樣一種信念來行事 接受；相信 ὁ ἀθετῶν ἐμὲ καὶ μὴ λαμβάνων τὰ ῥήματά μου ἔχει τὸν κρίνοντα αὐτόν  ‘whoever rejects me and does not accept my message has one who will judge him’  「棄絕我和不領受我話的人，自有審判他的」 (約 12:48)

(g)

88.146 道德倫理素質及相關行為 剝削，利用 （λαμβάνω[a]「抓住」18.1 的引申喻意）利用詭計或欺騙來佔某人的便宜 通過欺騙來剝削；通過詭計來佔便宜 εἴ τις λαμβάνει  ‘if someone exploits (you) by deception’  「如果有人通過欺騙來壓榨你們」 (林後 11:20)

(h)

90.63 語意格 經歷者 ［參ἀπολαμβάνω, ἐπιλαμβάνομαι, μεταλαμβάνω］ 經歷一些事件或狀態，往往暗示一些負面價值的東西3 遭受；經歷 διὰ τοῦτο λήμψεσθε περισσότερον κρίμα  ‘on account of this you will be judged more severely’  「所以你們要受更重的刑罰」（經文校勘欄） (太 23:14) εἰ περιτομὴν λαμβάνει ἄνθρωπος ἐν σαββάτῳ  ‘if a person undergoes circumcision on the Sabbath’  「人若在安息日受割禮」 (約 7:23) δι᾽ οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβομεν  ‘through whom we now have received reconciliation’  「我們藉著他已經得以跟上帝和好」 (羅 5:11) ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον  ‘some experienced mocking and whipping’  「有人忍受戲弄、鞭打」 (來 11:36d)

(i)

90.85 語意格 使經歷 使經歷，通常暗示一些悲哀的事情 使經歷 καὶ οἱ ὑπηρέται ῥαπίσμασιν αὐτὸν ἔλαβον  ‘and the guards slapped him’ (literally ‘... made him experience slapping’)  「差役們也用手掌打他」（直譯：「……使他經歷被打耳光」） (可 14:65) 按照這個含義，可 14:65 中最後一句的意思是「那些警衛使他經歷被掌摑」，但 λαμβάνω 一詞當然也可以按字面義來理解（見 18.1），從而將這句話譯成「那些警衛抓住他，打他的耳光」。

(j)

49.10 涉及衣著及裝飾的活動 穿上一件衣物 穿上 Ὅτε οὖν ἔνιψεν τοὺς πόδας αὐτῶν [καὶ] ἔλαβεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἀνέπεσεν πάλιν  ‘after he had washed their feet, he put on his outer garment again and returned to the table’  「耶穌洗完了他們的腳，就又穿上衣服，重新回到桌子旁邊」 (約 13:12e)

(k)

90.48 語意格 可數事件的施事者 用於標記可數算的事件的施事者關係，暗示採取主動 做 συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ... τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘having consulted they bought ... a potters field’  「他們商議之後，就用那錢買了陶匠的一塊地」 (太 27:7)

(l)

37.65 控制，管理 管理，統治 λαμβάνω βασιλείαν  （習語，直譯：拿一套規則，領受一套規則）從別人那裡得到作王統治的能力或權力 作王；接受王位；承受王權 Ἄνθρωπός τις εὐγενὴς ἐπορεύθη εἰς χώραν μακρὰν λαβεῖν ἑαυτῷ βασιλείαν  ‘a nobleman went to a faraway country to become king’  「有一個貴族往遠方去，為要取得王位」 (路 19:12)

(m)

25.157 態度及情感 勇氣，膽量 ［參θάρσος］ λαμβάνω θάρσος  （習語，直譯：鼓起勇氣）在真實或可能出現的危險面前有自信或勇敢 有自信；鼓起勇氣；壯膽；有勇氣 οὓς ἰδὼν ὁ Παῦλος εὐχαριστήσας τῷ θεῷ ἔλαβεν θάρσος  ‘when Paul saw them, he thanked God and became confident’  「保羅見了他們，就感謝上帝，越發壯膽」 (徒 28:15)

(n)

88.238 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 ［參προσωπολημπτέω, προσωπολημψία, πρόσωπον］ λαμβάνω πρόσωπον  （習語，直譯：只看臉）對人進行不公正的區分，對待某人比對待另一個人更好 偏袒；偏心待人；偏愛 διδάσκεις καὶ οὐ λαμβάνεις πρόσωπον  ‘you teach and do not show partiality’  「你所說所教……無所偏袒」 (路 20:21) 有些語言使用習語來表達「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的臉」、「稱麻雀為雞」，或「把最好的肉給同族的人」。

(o)

24.83 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參αἴρω, βαστάζω］ λαμβάνω τὸν σταυρόν  （一個容易搭配的習語式表達，直譯：背起自己的十字架）準備忍受極大的痛苦，甚至不惜冒死 準備受苦至死；背起自己的十字架 ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου  ‘whoever does not take up his cross and follow me’  「無論誰不背起他的十字架來跟隨我」 (太 10:38) 「背起自己的十字架」這個習語，包含幾個重要的意義特徵。可惜，很多聽見或使用這個表達的人，常常沒有正確地理解它的意思。其中一個原因是，現代社會實際上並沒釘十字架這回事。如果要採用直譯的話，那麼很可能需要加上旁註，以清楚顯示這個語句的全部含義。

(p)

68.58 時態 嘗試，試圖 ［參πεῖρα, πειράζω, πειράομαι］ πεῖραν λαμβάνω  試圖做某事，暗示沒有成功6 試圖；企圖；嘗試 ἧς πεῖραν λαβόντες οἱ Αἰγύπτιοι κατεπόθησαν  ‘when the Egyptians tried to do it, they were drowned’  「埃及人也試著這樣做就被淹沒了」 (來 11:29) 在一些語言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字詞可以表達為「開始做某事，但卻沒有能力做到」或「認為自己能做某事，而卻發現不可能做到」。

____________________________________________________

1 λαμβάνω[b]「獲得」的意思非常寬泛。

2 δέχομαι[a]的意思與λαμβάνω[c]和λῆμψις可能有細微的區別；後面兩個詞彙可能暗示領受或取得禮物之人的主動參與，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

3 90.63所含詞彙（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。與許多標記經歷者關係的動詞一樣，可以採用動詞被動形式結合名詞補語來作對等翻譯。例如：在約 7:23，可以合宜地譯成「人若在安息日受割禮」。

4 在來 11:36，πεῖραν「試煉；磨煉」在語義上是多餘的，因為ἐμπαιγμῶν和μαστίγων已經蘊含πεῖραν的語義成分。

5 有人可能認為λαμβάνω在約 13:12的意思只是一般性的「拿著」（18.1）或「接受」（57.125），但是這處上下文涉及的不僅僅是拿上一件外衣。這裡顯然是指穿上外衣的動作。對於λαμβάνω在約 13:12這種不尋常的意思，可以解釋為某種省略。

6 短語πεῖραν λαμβάνω可以視為低級習語，或者λαμβάνω可以視為虛化詞彙，用途主要是標記語意格關係。

Λάμεχ

(1)

＜陽＞

(a)

93.226 人名及地名 人名 挪亞的父親，耶穌家譜中的一員 拉麥；《思》拉默客

λαμπάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

6.102 人工製品 燈火及支托物 ［參φῶς］ 一根或一捆棍棒，可以隨身攜帶，點燃後握在手中作照明之用 火把 ρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘he came there with lanterns and torches and weapons’  「拿著燈籠、火把和兵器來到園裡」 (約 18:3)

(b)

6.104 人工製品 燈火及支托物 ［參λύχνος］ 油燈，把油和燈芯放進一個小容器內，燃燒浸透了油的燈芯可以發光 燈 δέκα παρθένοις, αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν τοῦ νυμφίου  ‘ten girls who took their oil lamps and went out to meet the bridegroom’  「十個童女拿著燈出去迎接新郎」 (太 25:1) 在某些語言中，與 λαμπάς[b] 和 λύχνος 最接近的譯詞是煤油燈。需要避免的是暗指「手電筒」的詞彙，否則就是嚴重的年代錯誤。

λαμπρός

(1)

ά，όν

(a)

14.50 自然界的事件及狀態 光 ［參λευκός, φωτεινός］ 指明亮或發光，來自一個光源或光源所照明的物體 明亮的；發光的；照耀的 ὁ ἀστὴρ ὁ λαμπρὸς ὁ πρωϊνός  ‘the bright morning star’  「明亮的晨星」 (啟 22:16)

(b)

79.25 物體的特徵 透明的 形容光潔明亮的 明亮的；光亮的；閃耀的 ποταμὸν ὕδατος ζωῆς λαμπρὸν ὡς κρύσταλλον  ‘a river of the water of life, sparkling like crystal’  「一道生命水的河，明亮如水晶」 (啟 22:1)

(c)

79.20 物體的特徵 榮美的 形容輝煌的或燦爛的，雖然可能暗示炫耀或是膚淺的 華麗的；華美的；燦爛的；輝煌的 πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ λαμπρὰ ἀπώλετο ἀπὸ σοῦ  ‘all your splendid and glamorous things are gone’  「一切豪華的享受和華麗的東西，都從你那裡消失」 (啟 18:14) 見 79.21 中的註釋。

λαμπρότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

14.49 自然界的事件及狀態 光 ［參δόξα, φωστήρ］ 明亮或發光的狀態 光輝 οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς  ‘a light much brighter than the sun shone around me from the sky’  「從天上有一道光，比太陽還亮，四面照射著我」 (徒 26:13) 有些語言清楚區分了自己發光的物體（即物體本身是光源）與光亮來自其他光源的物體（即物體反射其他光源的光）。在 太 17:5 的情況（通常被認為是指舍金納，即上帝臨在發出的榮耀），那雲彩不僅僅是反射光，而是本身就是光源（見 14.50）。

λαμπρῶς

(1)

(a)

88.255 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 指過著奢侈的生活 奢侈地；窮奢極侈地；炫耀 ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾽ ἡμέραν λαμπρῶς  ‘he dressed in fine clothes (literally ‘in purple cloth’) and rejoiced in living luxuriously every day’  「每天穿著華麗的衣服，過著奢侈的生活」（直譯：「……紫色衣服……」） (路 16:19) 有些語言會把解作「奢侈」的 λαμπρῶς 對應譯為：「富有地」，或「擁有昂貴的東西」，或「擁有數不過來的財產」。

λάμπω

(1)

(a)

14.37 自然界的事件及狀態 光 ［參φαίνω］ 發光或產生光，如天體、閃電、蠟燭、火把等 發光；光照；帶來光明 ἡ ἀστραπὴ ... ἐκ τῆς ὑπὸ τὸν οὐρανὸν εἰς τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν λάμπει  ‘the lightning ... shines from one part of the sky to the other’  「閃電從天這邊一閃直照到天那邊」 (路 17:24) 表示「照亮、照耀、放光」的詞彙，往往根據不同的光源而有不同的用詞。例如，天體的照耀與地上物體的放光有分別。此外，持續不斷的照耀像太陽和月亮，與短暫的閃光像閃電或火花的情況也有不同。

λανθάνω

(1)

(a)

28.83 知道 不可知的，秘密的 使自己不為人所知，有隱藏和保持隱蔽的含義 躲避注意；保持隱藏；不願意有人知道 καὶ οὐκ ἠδυνήθη λαθεῖν  ‘and he was not able to escape notice’ or ‘... to remain unnoticed’  「他不能躲避人的注意」或「他不能保持隱藏」 (可 7:24) 在一些語言中，可 7:24 中的這個表達可以譯成：「他無法阻止人們知道他在哪裡」，或「他不能隱藏自己身在何處」。

(b)

29.13 記憶及回憶 不記得，忘記 ［參λήθη］ 不記得某些信息，因而忽略其重要性 忘記；不記得；忽略；忽視；不理會 λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας ὅτι οὐρανοὶ ἦσαν ἔκπαλαι ... τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ  ‘for when they maintain this, they forget that ... by the word of God ... the heavens existed long ago’  「他們故意忘記這事，就是從太古憑上帝的話有了天」 (彼後 3:5) Ἓν δὲ τοῦτο μὴ λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί  ‘but do not forget this one thing, dear friends’  「親愛的朋友啊，這件事你們不可忘記」 (彼後 3:8) 有些語言用習語來表達「忘記」或「不記得」，例如：「從心中失去」，「思想開小差」，或「話語從肝臟消失」。

(c)

28.14 知道 知道 不知道或沒有注意到某事，暗示該事很容易被忽視或隱藏 不知不覺；無意中 διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους  ‘there are some who did it and welcomed angels without knowing it’ (literally ‘for by this some welcomed ...’)  「曾經有人這樣做，就在無意中接待了天使」 (來 13:2)

λαξευτός

(1)

ή，όν

(a)

19.26 物理的衝擊力 刺穿，切割 指從岩石鑿出來的 從岩石鑿成 ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνήματι λαξευτῷ  ‘he placed him in a grave which had been hewn out of rock’  「把他放在一個從岩石中鑿出來的墳墓裡」 (路 23:53) 在 路 23:53，「石頭」必須理解為露出來的岩石，而那個墳墓就是從露頭的岩石中鑿出來的洞穴狀結構。

Λαοδίκεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.514 人名及地名 地名 小亞細亞弗呂家境內的一個城 老底嘉；《思》勞狄刻雅

Λαοδικεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.515 人名及地名 地名 （Λαοδίκεια「老底嘉」93.514 的衍生詞）老底嘉的本地人，出生或居住在該城的人 老底嘉人；《思》勞狄刻雅人

λαός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

11.55 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἔθνος］ 劃分全世界的人的最大單位，以他们所構成的社會政治群體為依據 國家；民族；人民 ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν  ‘which you have made ready in the presence of all peoples’  「就是你在萬民面前所預備的」 (路 2:31) 在許多語言中，一個基本意為「部落」的詞彙，其意義已經引申用來指「國家」。在另一些語言中，不同的國家被簡單地稱為「不同的民族」。在某些情況下，不同的國家主要按他們不同的語言來分類，例如：「說不同語言的人」。然而，如果只是涉及多語種的人，就不應使用這種表達。

(b)

11.12 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 屬於上帝的人的統稱（不論是猶太人還是基督徒） 上帝的百姓；上帝的子民 ἔσται δὲ πᾶσα ψυχὴ ἥτις ἐὰν μὴ ἀκούσῃ τοῦ προφήτου ἐκείνου ἐξολεθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ  ‘anyone who does not listen to what that prophet says will be separated from God's people and destroyed’  「不聽從這位先知的話的人，要從上帝的子民中被除滅」 (徒 3:23) 在某些語言中，「上帝的百姓」或「上帝的子民」這個短語可以翻譯為：「屬於上帝的百姓」或「上帝擁有的百姓」。但是在一些語言中，百姓與上帝之間的關係必須用崇敬或敬拜的措辭來表達，例如：「敬拜上帝的百姓」或「崇敬上帝的百姓」。另見11.27。

(c)

11.1 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參ὅμιλος, ὄχλος, πλῆθος］ 一群臨時聚集沒有特定組織的人，人數相當多，為了任何目的而聚集 1 人群；群眾 ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς εἶπεν  ‘the whole crowd answered back and said’  「全體民眾都回答說」 (太 27:25) 有些語言沒有意為「群眾」的對應詞彙。然而，翻譯者通常可以稱這樣的一群人為「許多人」或「許多男男女女」。視乎上下文，有時可能需要顯示這群人的數量多寡，例如：「很大的一群人」或「許許多多的人」。如果這群人的數目相對比較小，你有時候可以說「只是一些人」。

(d)

87.64 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［參ὄχλος］ 普通人，與富人、領導人和／或社會上的權威人士相比，通常帶有輕蔑和不尊重的含意 平民百姓；烏合之眾 ἵνα μὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ  ‘that there might not be a riot among the common people’  「恐怕百姓生亂」 (太 26:5) 在某些語言中，「平民」的對應譯詞是「窮人」；但在某些語言中，「平民」的對應譯詞取決於地理位置，例如「生活在城市邊緣的人」（與現今許多大都市中心的情況相反）。在另一些語言中，「平民」可能是指沒有地位的人，例如，「沒有地位的人」或「富人不打招呼的人」或「從來沒有人向他們鞠躬的人」。

____________________________________________________

1 在這組表示人群或群眾的詞彙中，πλῆθος[b]所指人群的數目可能比其他詞彙更多，而λαός[c]則暗示人群是由平民百姓組成，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

λάρυγξ

(1)

γγος＜陽＞

(a)

8.26 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 喉嚨；咽喉 τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν  ‘their throat is an open tomb’  「他們的喉嚨是敞開的墳墓」 (羅 3:13) 羅 3:13 的經文顯然是比喻，在有些語言中，可能需要把隱喻變成明喻，例如，「他們的喉嚨就像敞開的墳墓」，或者改用另外一種對等的表達，例如「他們的言語充滿致命的欺騙」。

Λασαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.516 人名及地名 地名 克里特島南部海岸的一個城 拉西亞；《思》拉撒雅

λατομέω

(1)

(a)

19.25 物理的衝擊力 刺穿，切割 從內部或外部切割岩石使之成形 鑿岩；挖岩 ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ μνημείῳ ὃ ἐλατόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ  ‘he placed it in his own new tomb which he had cut in the rock’  「然後把他安放在自己的新墓穴裡，就是他從岩石中鑿出來的」 (太 27:60) 有些語言根據活動的種類，對表示鑿石的詞彙作出重要的區分，例如：把石頭切割成某種形狀，從露出地面的岩層中採石，或在一個露出地面的岩層中砍鑿一個區域（從岩石中鑿出洞穴狀的結構），都會使用不同的詞彙來表達。

λατρεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.14 宗教活動 宗教行為 ［參λατρεύω］ 舉行宗教儀式，作為敬拜的一部分 1 舉行宗教儀式；事奉；禮拜；敬拜；尊崇 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας  ‘now, the first (covenant) indeed had rules for worship’  「原來連第一個約都有敬拜的禮儀」 (來 9:1)

____________________________________________________

1 在一般的希臘文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由個人代表國家免費提供的服務。《新約》中沒有出現這個意思。在《新約》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教內涵沒有λατρεύω和λατρεία（53.14）那麼明確。

λατρεύω

(1)

(a)

53.14 宗教活動 宗教行為 ［參λατρεία］ 舉行宗教儀式，作為敬拜的一部分 1 舉行宗教儀式；事奉；禮拜；敬拜；尊崇 μετὰ ταῦτα ἐξελεύσονται καὶ λατρεύσουσίν μοι ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ  ‘afterward they will come out (of that country) and will worship me in this place’  「以後他們要[從那國]出來，在這地方事奉我」 (徒 7:7)

____________________________________________________

1 在一般的希臘文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由個人代表國家免費提供的服務。《新約》中沒有出現這個意思。在《新約》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教內涵沒有λατρεύω和λατρεία（53.14）那麼明確。

λάχανον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.29 植物 樹木以外的植物 園子中栽種的較細小的植物，例如香草和蔬菜 園子植物 μεῖζον τῶν λαχάνων ἐστὶν  ‘it is larger than the garden plants’  「比任何蔬菜都大」 (太 13:32)

Λεββαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.227 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一，一般認為他就是達太（93.150）（太 10:3，校勘欄） （音譯）勒拜烏斯

Λεββεδαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.228 人名及地名 人名 Λεββαῖος 93.227 的另一種拼寫法（太 10:3，GNT3c-校勘欄） （音譯）勒比代烏斯

λεγιών  (Λεγιών)

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

55.8 軍事活動 軍隊 羅馬軍隊的單位，約有六千名士兵 軍團；軍隊；營 ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι παρακαλέσαι τὸν πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι ἄρτι πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων;  ‘don't you know that I could call on my Father and at once he would send me more than twelve legions of angels?’  「難道你不知道我可以向我父親求援，而他會立刻調來十二營多的天使嗎？」 (太 26:53) 「十二營天使」這個說法是指一大群天使，因此其含義可以理解為「許許多多的天使」，或「成千上萬的天使」。

(b)

93.229 人名及地名 人名 魔鬼群的名字 營；群

λέγω

(1)

(a)

33.69 溝通 說話，談話 ［參εἶπον, φημί］ 說或講，焦點明顯放在說話的內容上 說；講；告訴 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων  ‘an angel of the Lord appeared to him in a dream and said’  「主的使者在約瑟夢中向他顯現，說」 (太 1:20)

(b)

33.129 溝通 名字 ［參ἐπιλέγω, καλέω］ 用正式的名稱來提到某人或某物 稱呼；名叫 οὐχ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ  ‘isn't his mother called Mary’  「他母親不是叫馬利亞嗎？」 (太 13:55)

(c)

33.131 溝通 名字 ［參εἶπον, ἐπικαλέω, καλέω, φωνέω］ 以一個人的屬性來談及這個人 稱呼；命名 αὐτὸς Δαυὶδ λέγει αὐτὸν κύριον  ‘David himself called him Lord’  「大衛親口稱他為主」 (可 12:37) 要根據上下文來確定對一個人的稱呼，是初次給他命名，抑或只是用一個特定的名字來稱呼他，這並非總是能做到的。同樣，使用屬性或頭銜的時候，也並非常常能夠確定那是賦予某人以某個屬性或頭銜，還是僅僅用這樣一個屬性或頭銜來談論這個人，或對他說話。在某些情況下，賦予頭銜可能是間接的。例如，在 太 1:23，「他們將要稱他的名為以馬內利」是暗示要給他一個頭銜，但這個過程是以人們如何談論這個人的方式來陳述的。

(d)

33.138 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 標記與外來語對應的意思 意思是；是……的意思 μαθήτρια ὀνόματι Ταβιθά, ἣ διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς  ‘a disciple named Tabitha, which interpreted means Dorcas’  「有一個女門徒，名叫大比大，翻出來的意思是多加」 (徒 9:36) 很多時候，λέγω[d] 的意思必須以相當具體的方式來表達，例如：「用我們的語言來說」，或「用我們的話來說，它的意思是」。

(e)

33.140 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參εἶπον, φημί］ 說一些話，為要更全面地解釋之前所說的話的含義或意圖 表示……的意思；意味著；暗示 τοῦτο δὲ λέγω  ‘but this is what I mean’  「我的意思是」 (加 3:17)

(f)

31.5 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參εἶπον］ λέγω ἐν ἑαυτῷ  （習語，直譯：對自己說）在不與別人交流內容的情況下思考一些事情 自己心想；自言自語（常用來直接引述一個人的想法） ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπαν ἐν ἑαυτοῖς, Οὗτος βλασφημεῖ  ‘then some of the teachers of the Law thought to themselves, This man is talking against God’  「這時，有幾個文士心裡說：『這個人說褻瀆的話了』」 (太 9:3) ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ, Ἐὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱματίου αὐτοῦ σωθήσομαι  ‘she thought to herself, If only I touch his cloak, I will get well’  「她心裡想：『只要我摸到他的衣裳，我就會痊愈』」 (太 9:21)

λεῖμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

63.22 整體，聯合，部分，分開 剩餘部分 ［參ὑπόλειμμα］ 繼續存在的相對較小的部分 餘數；餘民；一小部分；剩下的少數 ἐν τῷ νῦν καιρῷ λεῖμμα κατ᾽ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν  ‘at the present time there is a small number of those (whom God has) chosen by his grace’  「現今還有剩餘的少數，就是藉著恩典蒙揀選的人」 (羅 11:5)

λεῖος

(1)

α，ον

(a)

79.86 物體的特徵 不平的（崎嶇的），平坦的（平整的） 形容平坦的（即沒有起伏不平的輪廓的） 平坦的；平的 αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς λεῖας  ‘the rough places made smooth’  「崎嶇的道路要修平坦」 (路 3:5)

λείπω

(1)

(a)

57.43 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 不擁有必需的東西 沒有；缺少；缺乏；缺欠 ἐν μηδενὶ λειπόμενοι  ‘lacking in nothing’  「沒有任何缺欠」 (雅 1:4) ἐὰν ἀδελφὸς ἢ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσιν καὶ λειπόμενοι ὦσιν τῆς ἐφημέρου τροφῆς  ‘if there is a fellow believer, man or woman, who needs clothes and has nothing to eat each day’  「若是弟兄或是姊妹沒有衣服穿，又缺少日用的飲食」 (雅 2:15)

(b)

57.44 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 缺乏，意思是不為某人所擁有 1 欠缺；缺少；不擁有 Ἔτι ἕν σοι λείπει  ‘one thing more you still lack’  「你還有一件事沒做」 (路 18:22) 關於 λείπω 在 路 18:22 的另一種解釋，見 71.33。

(c)

71.33 狀況 應該，理應 是一項持續的義務 還應該；還需要 Ἔτι ἕν σοι λείπει  ‘one thing you still ought to do’  「你還要做一件事」 (路 18:22) 關於 λείπω 在 路 18:22 的另一種解釋，見 57.44。

____________________________________________________

1 λείπω[b]也可以放在語義域13中，作為擁有物不存在的一個例子。

λειτουργέω

(1)

(a)

35.22 幫助，照顧 服侍 ［參λειτουργία］ 服事，具有較正式或定期服事的含義 事奉；敬拜 ὀφείλουσιν καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς  ‘so they ought to serve them with their material things’  「應該在物質的事上服事猶太人」 (羅 15:27)

(b)

53.13 宗教活動 宗教行為 ［參λειτουργία］ 舉行宗教儀式，作為某人的宗教職責之一，或是因為他的職任使然1 舉行宗教儀式；供職 πᾶς μὲν ἱερεὺς ἕστηκεν καθ᾽ ἡμέραν λειτουργῶν  ‘every priest stands day by day performing his religious rites’  「所有的祭司都是天天站著事奉上帝」 (來 10:11)

____________________________________________________

1 在一般的希臘文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由個人代表國家免費提供的服務。《新約》中沒有出現這個意思。在《新約》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教內涵沒有λατρεύω和λατρεία（53.14）那麼明確。

λειτουργία

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.22 幫助，照顧 服侍 ［參λειτουργέω］ 服事，具有較正式或定期服事的含義 事奉；敬拜；服事 ἵνα ἀναπληρώσῃ τὸ ὑμῶν ὑστέρημα τῆς πρός με λειτουργίας  ‘to complete what was deficient in your service to me’  「為了要彌補你們未能服事我的地方」 (腓 2:30)

(b)

35.25 幫助，照顧 服侍 （λειτουργέω[a]「服事」35.22 的衍生詞）服事的任務或崗位 事奉；職任；職務；職事 νυν[ὶ] δὲ διαφορωτέρας τέτυχεν λειτουργίας  ‘but now he has obtained a more excellent ministry’  「但是，現在耶穌得到了更尊貴的職分」 (來 8:6) 「事奉」的含義在某些語言中可以表述為「一種服侍的方法」。

(c)

53.13 宗教活動 宗教行為 ［參λειτουργέω］ 舉行宗教儀式，作為某人的宗教職責之一，或是因為他的職任使然1 舉行宗教儀式；供職 ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘when his period to perform the religious rites (in the Temple) was over, he went back home’  「他供職的日子一滿，就回家去了」 (路 1:23)

____________________________________________________

1 在一般的希臘文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由個人代表國家免費提供的服務。《新約》中沒有出現這個意思。在《新約》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教內涵沒有λατρεύω和λατρεία（53.14）那麼明確。

λειτουργικός

(1)

ή，όν

(a)

35.24 幫助，照顧 服侍 （λειτουργέω[a]「服事」35.22 的衍生詞）與服事有關的 服事；服侍；事奉；服役 πάντες εἰσὶν λειτουργικὰ πνεύματα  ‘they are all spirits that render service’  「他們都是事奉上帝的靈」 (來 1:14)

λειτουργός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

35.23 幫助，照顧 服侍 （λειτουργέω[a]「服事」35.22 的衍生詞）提供特別服務的人 1 僕人；僕役；供職的人 λειτουργοὶ γὰρ θεοῦ εἰσιν εἰς αὐτὸ τοῦτο προσκαρτεροῦντες  ‘those who devote themselves to this very thing are servants of God’  「他們是上帝的僕役，專管這事」 (羅 13:6)

____________________________________________________

1 在古典希臘文中，λειτουργός意指擔任公職的、屬於國家的服務人員，並且自己承擔供職的費用；然而，該詞在《新約》完全沒有這個意思。

λέντιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.161 人工製品 布料、皮革及製成物品 大概指用亞麻布製成的巾，主要用來擦乾物品 手巾；毛巾 λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν  ‘he took a towel and tied it around himself’  「拿一條手巾束腰」 (約 13:4)

λεπίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

8.57 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 薄膜，薄片，尤指從皮膚剝落的 1 薄片；魚鱗 ἀπέπεσαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ὡς λεπίδες  ‘something like scales fell from his eyes’  「有些鱗片似的東西從他眼睛上掉下來」 (徒 9:18) 在翻譯 徒 9:18 時，可以說「從他的眼睛上掉下來像是魚鱗的東西」或「……一小片皮」。

____________________________________________________

1 根據經外文獻中的用法，λεπλις的意思可以歸類為語義域79「物體的特徵」。

λέπρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.161 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 可怕的皮膚狀況，包括現今所稱的麻風病，以及某些其他類型的傳染性皮膚病，導致病人被其他人視為在禮儀上不潔淨，因而不得與其他人有正常的社交生活 1 麻風病；可怕的皮膚病 ἀνὴρ πλήρης λέπρας ... ἐδεήθη αὐτοῦ ... καθαρίσαι  ‘a man covered with a dread skin disease ... asked him (Jesus) ... to heal him’  「有個渾身長滿麻風的人……央求他[耶穌]醫治他」 (路 5:12)

____________________________________________________

1 關於《新約》所提λέπρα的性質，人們的意見分歧很大。有學者主張，這種疾病不是所說的漢森斯病，有些學者則認為該詞確實包含了漢森斯病和其他一些皮膚病，比如牛皮癬、脂溢性皮炎、白斑（皮膚上有斑點狀白塊）。從聖經文本的觀點來看，禮儀上不潔淨的要素要比身體疾病更為重要。

λεπρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

23.162 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 （λέπρα「可怕的皮膚病」23.161 的衍生詞）患了可怕皮膚病的人 麻風病人；患麻風病的；患了可怕皮膚病的人 ἀσθενοῦντας θεραπεύετε ... λεπροὺς καθαρίζετε  ‘heal the sick ... cure those who have a dread skin disease’  「要醫治病人……使痲瘋病人潔淨」 (太 10:8)

λεπτός  (λεπτόν)

(1)

(a)

6.79 人工製品 貨幣及貨幣單位 小銅錢，價值為半個大錢或 1/128 個得拿利 音譯：勒皮特；小錢；小銅板 μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο  ‘one poor widow put in two small coins’  「有一個窮寡婦來，投了兩個小文錢」 (可 12:42) 幾乎在各種語言中，ἀσσάριον（6.77）、κοδράντης（6.78）或 λεπτόν 都可以譯作「一個小錢」或「一個小銅板」或「一點錢」。

Λευεί

(1)

(a)

93.230 人名及地名 人名 ［參Λευής］ Λευί[a]「利未」93.231 的另一種拼寫法（可 2:14，GNT3c-校勘欄） （音譯）利未

Λευής

(1)

(a)

93.230 人名及地名 人名 ［參Λευεί］ Λευί[a]「利未」93.231 的另一種拼寫法（可 3:18，GNT3c-校勘欄） （音譯）利未

Λευί

(1)

＜直受＞ίν＜陽＞

(a)

93.231a 人名及地名 人名 一名税吏，耶穌的十二門徒之一，一般認為他就是馬太，93.244 利未；《思》肋末

(b)

93.231b 人名及地名 人名 雅各的兒子，一個以色列支族的祖先 利未；《思》肋未

(c)

93.231c 人名及地名 人名 Μελχί[a]「麥基」的兒子，耶穌家譜中的一員 利未；《思》肋未

(d)

93.231d 人名及地名 人名 Συμεών[e]「西緬」的兒子，耶穌家譜中的一員 利未；《思》肋未

Λευίς

(1)

(a)

93.232 人名及地名 人名 Λευί[a]「利未」93.231 的另一種拼寫法（路 5:29，校勘欄） 利未；《思》肋末

Λευίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.91 宗教活動 角色及作用 利未支派的成員，有責任擔任猶太祭司的助手 利未人 ἀπέστειλαν [πρὸς αὐτὸν] οἱ Ἰουδαῖοι ἐξ Ἱεροσολύμων ἱερεῖς καὶ Λευίτας ἵνα ἐρωτήσωσιν αὐτόν  ‘the Jews in Jerusalem sent priests and Levites to him to ask him’  「猶太人從耶路撒冷差祭司和利未人到約翰那裡去問他」 (約 1:19) 大多數語言會簡單地音譯 Λευίτης，但有些語言會把這個詞譯作「祭司助手」，尤其是在那些涉及宗教活動的背景中。

Λευιτικός

(1)

ή，όν

(a)

53.92 宗教活動 角色及作用 （雅各的兒子 Λευί「利未」93.231 的衍生詞）利未的後裔 利未人的；利未的 Εἰ μὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευιτικῆς ἱερωσύνης ἦν  ‘if, then, there had been perfection through the Levitical priesthood’  「如果藉著利未人的祭司職份能使百姓達到完全」 (來 7:11) 在一些語言中，短語「藉著利未人的祭司職任」可以譯成：「藉著利未後裔中的那些祭司」。

λευκαίνω

(1)

(a)

79.28 物體的特徵 顏色 使某物變白 使變白；漂白；洗得潔白 λευκὰ λίαν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως λευκᾶναι  ‘whiter than any bleacher on earth could make (them) white’  「地上漂布的人沒有一個能漂得那樣白」 (可 9:3) ἔπλυναν τὰς στολὰς αὐτῶν καὶ ἐλεύκαναν αὐτὰς ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἀρνίου  ‘washed their robes and made them white in the blood of the Lamb’  「用羔羊的血把衣裳洗得潔白」 (啟 7:14) 翻譯 啟 7:14 中的這句話可能會遇到許多難處，因為在許多目標語言中，血不會被視為使任何東西變得潔白的工具。因此，翻譯者可能需要提供一個旁註，指出這是一個比喻，並建議譯成「使衣裳潔白」。

λευκός

(1)

ή，όν

(a)

79.27 物體的特徵 顏色 呈白色或顏色很淡；可用來形容人體、動物、植物、物品等 白；白色；淺色 αἱ τρίχες λευκαὶ ὡς ἔριον λευκὸν ὡς χιὼν  ‘his hair was white as wool or as snow’  「頭髮潔白，如白羊毛或雪」 (啟 1:14) 希臘文詞彙 λευκός 也出現在 約 4:35，表示莊稼「已經發白，可以收割了」，但在一些語言中，不能把莊稼成熟的狀態描繪成像羊毛或雪的顏色。另外，說羊毛是「白的」也可能非常困難，因為在世界上的許多地方，人們並不認為羊毛特別白。

(b)

14.50 自然界的事件及狀態 光 ［參λαμπρός, φωτεινός］ 指明亮或發光，來自一個光源或光源所照明的物體 明亮的；發光的；照耀的 τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς  ‘his clothes became bright as light’  「衣裳潔白如光」 (太 17:2)

λέων

(1)

οντος＜陽＞

(a)

4.14 動物 動物 最大型的貓科動物，身長從頭部到尾部通常約有 2.8 米，肩高達一米；淺黃褐色；成年雄性在頸部和肩膀上有長鬃毛，顏色比身上皮毛較深；拉丁語學名：Panthera leo；不潔的動物；令人聯想到攻擊和力量 獅子 ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ  ‘our adversary the Devil walks about as a roaring lion’  「你們的仇敵魔鬼，如同咆哮的獅子，走來走去」 (彼前 5:8) 有些語言需要使用一個描述性的短語，例如「體型非常大的、像貓一樣的動物」，但必須把「獅子」與「豹子」（4.13）區分開來。如有必要，可以在詞彙表中提供比較詳細的描述。

λήθη

(1)

ης＜陰＞

(a)

29.13 記憶及回憶 不記得，忘記 ［參λανθάνω］ 不記得某些信息，因而忽略其重要性 忘記；不記得；忽略；忽視；不理會 λήθην λαβὼν τοῦ καθαρισμοῦ τῶν πάλαι αὐτοῦ ἁμαρτιῶν  ‘he has lost sight of the fact that his past sins have been washed away’  「是瞎眼、近視，忘記他過去的罪已得潔淨」 (彼後 1:9) 有些語言用習語來表達「忘記」或「不記得」，例如：「從心中失去」，「思想開小差」，或「話語從肝臟消失」。

λῆμψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.125 擁有，轉移，交換 接受 ［參δέχομαι, λαμβάνω］ 接受或領受某物品或好處，由給予者採取主動，但是移交物品的關注焦點在於領受者 1 接受；領受 οὐδεμία μοι ἐκκλησία ἐκοινώνησεν εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως εἰ μὴ ὑμεῖς μόνοι  ‘not one church shared with me in the matter of giving and receiving, except you only’  「在授受的事上，除了你們以外，並沒有別的教會和我分擔」 (腓 4:15)

____________________________________________________

1 δέχομαι[a]的意思與λαμβάνω[c]和λῆμψις可能有細微的區別；後面兩個詞彙可能暗示領受或取得禮物之人的主動參與，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ληνός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

7.66 建造物 其他建造物 壓榨葡萄的工具；壓榨出來的葡萄汁用於釀造葡萄酒 酒榨 ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα ... καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν  ‘he planted a vineyard ... and dug a wine press in it’  「開墾了一個葡萄園……裡面挖了一個醡酒池」 (太 21:33) 古時的酒榨是很大的缸，葡萄放在裡面，然後進行踩踏以榨取葡萄汁。因此，酒榨可以描述為「榨葡萄汁的地方」或「壓出葡萄汁的地方」。

λῆρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.380 溝通 愚蠢的話 完全是無意義的廢話 胡言；謊話；純屬胡說 ἐφάνησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα ταῦτα  ‘it seemed to them that these words were pure nonsense’  「可是這些話在使徒們看來似乎是胡言亂語」 (路 24:11)

λῃστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.240 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 （ληστεύω「搶劫，海盜行為」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）使用武力和暴力來搶劫的人 強盜；盜賊；賊；劫匪；暴徒 Ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ εἰς Ἰεριχὼ καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν  ‘a certain man came down from Jerusalem to Jericho and was attacked by robbers’  「有一個人從耶路撒冷下耶利哥去，落在強盜手中」 (路 10:30)

(b)

39.37 敵意，衝突 反叛 ［參στασιαστής］ 參與叛亂的人 暴徒；造反者 ἦν δὲ ὁ Βαραββᾶς λῃστής  ‘and Barabbas was an insurrectionist’  「巴拉巴是個暴徒」 (約 18:40)

λίαν

(1)

(a)

78.1 程度 多，少（正負程度） 廣義，正向的程度 極其；非常；十分 ἐθυμώθη λίαν  ‘he became very angry’  「他極其憤怒」 (太 2:16)

λίβανος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.212 人工製品 香料、香膏及燃香 某些樹木的芳香樹脂，燃燒時會散發怡人的香氣 乳香 προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν  ‘they brought him gifts: gold and frankincense and myrrh’  「拿出黃金、乳香、沒藥，作為禮物獻給他」 (太 2:11) 翻譯者可以借用「乳香」這個詞彙，或者採用描述性的短語，例如「發出芬芳味道的香」或「貴重的、芬芳的香」。

λιβανωτός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.138 人工製品 容器 用來燒香的碗狀器皿 香爐 ἄγγελος ... ἔχων λιβανωτὸν χρυσοῦν  ‘an angel ... with a golden censer’  「有一位天使拿著金香爐」 (啟 8:3)

Λιβερτῖνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

87.86 地位 奴役，自由 （拉丁名稱）一群人，大概是猶太人，他們曾經是奴隸，但後來獲得了自由；他們的會堂也叫這個名字 自由人 ἀνέστησαν δέ τινες τῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγομένης Λιβερτίνων  ‘some men opposed him; they were (members) of the synagogue of the Free Men as it was called’  「但是有些人反對他；這些人是所謂『自由人』會堂的會員」 (徒 6:9)

Λιβύη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.517 人名及地名 地名 北非的一個地區 利比亞；《和》呂彼亞

λιθάζω

(1)

(a)

20.79 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參καταλιθάζω, λιθοβολέω］ 用投擲石塊的方式來殺人或企圖殺人，通常是憤怒群眾的所為1 用石頭打死 πείσαντες τοὺς ὄχλους καὶ λιθάσαντες τὸν Παῦλον ἔσυρον ἔξω τῆς πόλεως  ‘they won the crowds to their side, stoned Paul, and dragged him out of town’  「他們唆使群眾用石頭打保羅……把他拖到城外」 (徒 14:19) ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν  ‘they were stoned to death, they were sawed in two’  「他們被石頭砸死，被鋸斷」 (來 11:37)

____________________________________________________

1 καταλιθάζω的語氣可能比λιθάζω更為強烈，但是很難根據現有的上下文來確定這一點。

λίθινος

(1)

η，ον

(a)

2.25 自然物質 土，泥，沙，石 （λίθος[a]「石」2.23 的衍生詞）指石製的或由石頭構成的 石頭的；石製的 ἦσαν δὲ ἐκεῖ λίθιναι ὑδρίαι ἓξ κατὰ τὸν καθαρισμὸν τῶν Ἰουδαίων κείμεναι  ‘there were six stone water jars used for Jewish ceremonial cleansings’  「照猶太人潔淨禮的規矩，有六口石缸擺在那裡」 (約 2:6) 在某些語言中，談到「用石頭製成的」物品時，可能需要比較準確地說明製作的方法，例如，「從大石開鑿出來的」或「通過刨削石頭而製成的」。

λιθοβολέω

(1)

(a)

20.79 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參καταλιθάζω, λιθάζω］ 用投擲石塊的方式來殺人或企圖殺人，通常是憤怒群眾的所為 用石頭打死 καὶ ἐκβαλόντες ἔξω τῆς πόλεως ἐλιθοβόλουν  ‘and driving him out of the city, they stoned him to death’  「把他推到城外，用石頭打死他」 (徒 7:58)

λίθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.23 自然物質 土，泥，沙，石 石頭，一種物質 1 石 οὐκ ὀφείλομεν νομίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ, χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπου, τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον  ‘we should not think that God is like an image of gold or silver or stone made by human skill and imagination’  「不應該以為上帝的神性像人用手藝和心思所雕刻的金、銀、石像一般」 (徒 17:29)

(b)

2.24 自然物質 土，泥，沙，石 一塊石頭，無論是人工成形的還是天然的 石頭 εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται  ‘order these stones to turn into bread’  「叫這些石頭變成食物」 (太 4:3) 在某些語言中，人們會把「石頭」這種物質（如在 徒 17:29 中）和一塊一塊的石頭（如在 太 4:3 中）加以嚴格區分。在《新約》中，λίθος 會用來表示比較大的石頭，例如放在耶穌墳墓門口的大石（太 27:60）和用作聖殿建築根基的石頭（太 24:2）。然而，在所有這樣的語境中，所指的都是已經移動到目標位置的石頭，或即使有一定困難，但仍是可以移動的石頭。 在某些語言中，人們會嚴格區分人工成形用作建築的石頭，或天然形態的石頭（如田野上的石頭）。在每一個情況下，翻譯者都必須仔細研究經文的語境，來確定應採用哪種表達形式。

(c)

2.29 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 λίθος τίμιος  貴重的石頭和堅硬物質，尤指寶石和寶石飾物 珍貴的石；寶石 εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους  ‘some will use gold, or silver, or precious stones in building upon the foundation’  「有人用金銀、寶石在這根基上建造」 (林前 3:12) 關於 τίμιος 在 林前 3:12 中的另一種解釋，見 65.2。 寶石通常按照價錢、外觀或功能來加以區分，例如：「極昂貴的石頭」或「漂亮的石頭」或「用作裝飾穿戴的石頭」。 有許多寶石和半寶石（參 2.30-2.43）都在同一處新約經文中提及，那就是 啟 21:19；雖然有關其中一些用語具體指什麼，學者各有不同見解，但對於這些石頭的顏色，他們大致是意見相同的。 如果當地語言中已經有「碧玉」、「藍寶石」、「瑪瑙」等術語，翻譯者只需要借用這些用詞，然後在詞彙表或字詞表中說明它們的顏色。如果語言中沒有這些術語，翻譯者通常會借用當地主流語言中的名稱，同樣在詞彙表中說明石頭的顏色。有些翻譯者試圖在 啟 21:19 的經文中加入相應的顏色詞，但這樣做往往會導致譯詞冗長和笨拙。

(d)

沉重的大石頭，用來關閉洞口或從岩石挖鑿之墓穴的入口 墓蓋；墓石

(e)

完全或不完全正方的石塊；在大自然中找到的，或從石礦場開採的；用於建築房屋，外牆和其他建築物 建築用的石頭

____________________________________________________

1 這裡區分了λίθος[a]「作為物質的石頭」（2.23）和λίθος[b]「一塊石頭」（2.24）。這兩種意思可以合併在一起，因為在很多情況下，在某種物質與該物質做成的物件之間幾乎會自動發生轉移。然而，許多語言清楚區分了表示物質的詞彙與表示對應物件的詞彙，因此λίθος和大多數具有類似語義聯想的情況均保留了這種意思差異。

λιθόστρωτος  (λιθόστρωτον)

(1)

(a)

7.71 建造物 其他建造物 耶路撒冷城內一個區域，地上鋪上平的石塊，形成一個庭院（不是通道） 鋪華石處 ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον  ‘he sat down on the judges seat in the place called The Stone Pavement’  「到了一個名叫『鋪華石處』（希伯來話叫厄巴大）的地方，就坐在審判台上」 (約 19:13) 在某些語言中，「鋪華石處」可被描述為「有大塊扁平石頭覆蓋的院子」或「石板鋪砌的院子」。參93.437。

λικμάω

(1)

(a)

19.47 物理的衝擊力 擠壓 受到破壞性垂直壓力的擠壓 砸爛；壓碎 ἐφ᾽ ὃν δ᾽ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν  ‘if (that stone) falls on someone, it will crush him’  「那石頭掉在誰的身上，就要把誰壓得稀爛」 (路 20:18)

λιμήν

(1)

ένος＜陽＞

(a)

1.75 地理物體及特徵 水體 相對較小的海域，有陸地作保護，但深度可供船隻進入和停泊 港口 ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν  ‘since the harbor was not convenient for spending the winter’  「因這港口不適宜過冬」 (徒 27:12) 有些語言會用一個描述性的短語來翻譯 λιμήν，例如：「船隻安全躲避暴風雨的地方」或「船隻免受損毀的地方」或「船隻能夠停泊的地方」。在 徒 27:12 中，我們很難確知 λιμήν 是指海港，就是供船隻停留過冬的地方，還是指港口（靠近海港的城鎮），供人們停留過冬的地方。有些語言清楚區分了船隻停泊的地區和供人逗留等待繼續航行的地方。

λίμνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.72 地理物體及特徵 水體 天然或人工的、相對較小的水體，四周有陸地環繞 湖，水塘 αὐτὸς ἦν ἑστὼς παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρὲτ  ‘he was standing on the shore of Lake Gennesaret’  「他站在革尼撒勒湖邊」 (路 5:1) 用 λίμνη 來稱呼加利利湖（又名革尼撒勒湖），通常不會產生什麼問題，但要表述「火湖」（啟 20:10）的概念時，問題就比較複雜，參閱 1.22。

(b)

1.22 地理物體及特徵 地面以下的地方 λίμνη τοῦ πυρὸς (καὶ θείου)  （習語，直譯：火（與硫磺的）湖；以略為不同的形式在《啟示錄》中出現了六次，其中三次加上 θεῖον「硫磺」）永遠受懲罰和毀滅的地方 1 火湖；地獄 καὶ ὁ διάβολος ὁ πλανῶν αὐτοὺς ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς καὶ θείου  ‘then the Devil, who deceived them, was thrown into the lake of fire and sulfur’  「那迷惑他們的魔鬼被扔進硫磺的火湖裡」 (啟 20:10) 在許多語言中，人們根本無法從字面上翻譯「火湖」，因為水火不相容，所以無法想象有一個火的湖。某些語言可以把它描述為「一個看起來像是湖著了火的地方」；但在其他語言中，最接近的翻譯可能就是「一大片的火」。在某些地區，人們非常熟悉錐形火山中沸騰的岩漿，因此說到「火湖」時，可以馬上應用各種當地的詞彙；火山活動似乎也正是這個聖經語句的根據。

____________________________________________________

1 λίμνη τοῦ πυρός「火湖」可以不屬於「地面以下的地方」這個類別，但因為這個短語與其他表示毀滅和刑罰的地方密切關聯，所以歸類在這裡比歸類到別處好。如果這個比喻性語言是從火山活動的知識中衍生出來，就可以支持把λίμνη τοῦ πυρός歸類在這裡，因為它與「坑」和「深淵」的相關概念一致。

λιμός

(1)	οῦ＜陽＞ 及＜陰＞

(a)

23.33 生理活動過程及狀態 吃，喝 在相當長的一段時間內普遍缺乏食物，導致許多人捱餓 1 饑荒；飢餓 ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν  ‘there was a great famine throughout the whole land’  「遍地有大饑荒」 (路 4:25) 有些語言表達「饑荒」的唯一方式，是說「許多人捱餓很長時間」，或「許多人多天沒東西吃」。翻譯者必須清楚區分饑荒與自願禁食的分別。（見語義域 53H）

(b)

23.31 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參νηστεία, νῆστις］ 非常飢餓的狀態，大概已持續相當長的一段時間，而且是不可避免的，不是自己選擇的（比較 νηστεία[a]「禁食」53.65） 相當飢餓；缺乏食物 ἐν λιμῷ καὶ δίψει  ‘hungry and thirsty’  「又飢又渴」 (林後 11:27) 表示飢餓的用語往往會區分不同程度的飢餓，以及飢餓是不可避免的還是自己選擇的。

____________________________________________________

1 λιμός[a]可以歸類為自然界的事件，因為饑荒是由於不下雨或者某種自然災害導致莊稼歉收。然而，因為饑荒與人們經歷飢餓極其密切地關聯，所以最好把λιμός[a]與其他表示缺乏食物的表達歸類在一起。

λίνον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.165 人工製品 布料、皮革及製成物品 亞麻布，通常指亞麻布衣裳 1 亞麻布；細麻衣 ἐνδεδυμένοι λίνον καθαρὸν λαμπρὸν  ‘they dressed in clean, bright, linen garments’  「穿著潔白明亮的細麻衣」 (啟 15:6) 細麻衣可以譯作「用細麻布做成的衣服」。在 啟 15:6 中，重點在於衣服的品質，不是用細麻布做成。

(b)

6.158 人工製品 布料、皮革及製成物品 油燈中用來吸油的亞麻線 燈芯 λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει  ‘he will not extinguish a smoldering wick’  「將殘的燈火，他不吹滅」 (太 12:20) 燈芯可能經常被稱為「一根小布條」。

____________________________________________________

1 λίνον[a]「亞麻布」（6.165）和βύσσος「細麻布」（6.166）可以分別視為意指亞麻布衣服和細麻布衣服，但沒有必要為新約用法設置這樣一個單獨的義項，特別因為在啟 15:6和路 16:19，衣服或服裝的語義要素是動詞「穿衣服」的重要複合成分，因此所指的自然是衣服。這也適用於路 16:19中的πορφύρα（6.169）。

Λίνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.233 人名及地名 人名 保羅在 提後 4:21 中為其轉達問安的人 《和2010》《和》利奴；《現》利努；《思》理諾

λιπαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.21 物體的特徵 榮美的 形容非常輝煌華美，有奢侈的含意 輝煌的；華美的；華麗的；奢侈的；奢華的 πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ λαμπρὰ ἀπώλετο ἀπὸ σοῦ  ‘all your splendid and glamorous things are gone’  「一切豪華的享受和華麗的東西，都從你那裡消失」 (啟 18:14) 在 啟 18:14，λαμπρός（79.20）和 λιπαρός 互相加強。

λίτρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

86.4 重量 磅，他連得（重量單位） 羅馬磅，重約 12 盎司或 325 克 磅；品脫 ἡ οὖν Μαριὰμ λαβοῦσα λίτραν μύρου  ‘then Mary took a pound of perfume’  「馬利亞拿著一羅馬磅的香膏」 (約 12:3) 談到 約 12:3 中的香膏時最好指出其體積而不是重量，因此可以譯成「馬利亞就拿了一瓶香膏來」。翻譯《新約》中的 λίτρα 時不需要指明「磅」是「羅馬磅」。翻譯者最好採用一個常用的詞來表示磅（通常重16盎司），或者提供一個公制單位的近似值，例如 300 克或半升。

λίψ

(1)	＜直受＞λίβα＜陽＞

(a)

82.6 空間的方向 東，南，西，北 西南；西南方 λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor in Crete that faces southwest and northwest’ or perhaps ‘... northeast and southeast’  「克里特的一個港口，一面朝西南，一面朝西北」或可能是「……一面朝東北，一面朝東南」 (徒 27:12) 與「西北方」（82.5）的情況一樣，在有些語言中，可以把「西南方」稱為「西方偏南」或「朝南，但偏西」或「南方向右」。

λογεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.66 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 收取捐獻，特別指收取自願捐贈的款項 收取；收集 ἵνα μὴ ὅταν ἔλθω τότε λογεῖαι γίνωνται  ‘so that there will be no need to collect contributions of money when I come’  「免得我來的時候才收取捐款」 (林前 16:2) 在一些情況下，可能必須把 λογεία 譯成「收到捐贈的金錢」，但是重點在於收集款項之人的行動。有時，這個意思可以表達為「從一個人走到另一個人那裡，收集他們的捐項」。

λογίζομαι

(1)

(a)

30.9 思考 思考，思想 ［參λογισμός］ 以詳細而合乎邏輯的方式思考某事 思考；思量；推理 ὅτε ἤμην νήπιος ... ἐλογιζόμην ὡς νήπιος  ‘when I was a child ... I reasoned as a child’  「我作孩子的時候……心思像孩子」 (林前 13:11)

(b)

29.4 記憶及回憶 資訊的儲存 把事情記在心裡，以便將來可以採取行動 計算；記住；追究 οὐ λογίζεται τὸ κακόν  ‘(love) doesn't keep a record of evil’  「[愛]不記住別人的過錯」 (林前 13:5) μὴ λογιζόμενος αὐτοῖς τὰ παραπτώματα αὐτῶν  ‘he did not keep their sins in mind’  「他不存記他們的罪」 (林後 5:19) 在一些語言中，「把事情記在心裡」可以譯成：「在自己的腦子裡把事情加起來」，或「在自己心中列個清單」。

(c)

31.1 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參ἔχω, ἡγέομαι, κρίνω, φρονέω］ 對某事物持有觀點或意見 持有觀點；有一個意見；考慮；認為 Καὶ μετὰ ἀνόμων ἐλογίσθη  ‘and he was considered to be one of the criminals’  「他被列在罪犯中」 (路 22:37) τοὺς λογιζομένους ἡμᾶς ὡς κατὰ σάρκα περιπατοῦντας  ‘who are of the opinion that we live by worldly standards’  「認為我們是按著世界的標準做事的人」 (林後 10:2)

(d)

57.227 擁有，轉移，交換 記賬 記錄商業往來賬目，包括借項和貸項 存入某人賬上；記在某人賬上；作為某人的賬項；算為 τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα  ‘to a person who has worked, the wage is not regarded (or ‘not credited to his account’) as a gift but as a debt to be paid (or ‘a debt owed to him’)’  「做工的人，報酬不是按恩典計算給他，而是按必須付的計算給他」 (羅 4:4)

λογικός

(1)

ή，όν

(a)

73.5 真實的，虛假的 形容是真實的，意思是符合事物的真實本質 合理的；理所當然的；真實的；真的 τὴν λογικὴν λατρείαν ὑμῶν  ‘this is your true worship’  「這就是你們應該獻上的真實敬拜」 (羅 12:1) ὡς ἀρτιγέννητα βρέφη τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε  ‘as newborn babes you drank the true, unadulterated milk’  「像初生嬰孩那樣愛慕純淨的靈奶」 (彼前 2:2) 彼前 2:2 的上下文是比喻式的表達，有些翻譯者喜歡把 λογικός 譯成「屬靈的」，從而使得所指對象不是字面意義上的，而是比喻義的。

λόγιον  (λόγια)

(1)	ων＜中＞（僅＜複＞）

(a)

33.97 溝通 說話，談話 各種話語的內容 語錄；聖言；信息 ὃς ἐδέξατο λόγια ζῶντα δοῦναι ἡμῖν  ‘who received the living oracles to give to us’  「他領受了活的聖言，傳給我們」 (徒 7:38) χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ θεοῦ  ‘you need someone to teach you the first lessons about the message of God’  「需要有人再將上帝聖言基礎的要道教導你們」 (來 5:12)

λόγιος

(1)

α，ον

(a)

33.32 溝通 語言層次 指有吸引力和說服力的講話 雄辯的；有口才的 ἀνὴρ λόγιος ... δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς  ‘he was an eloquent speaker ... and had a thorough knowledge of the Scriptures’  「他是很有口才的人，對聖經有非常豐富的知識」 (徒 18:24) 在 徒 18:24，λόγιος 也可以理解為「有學問的」（見 27.20）。

(b)

27.20 學習 學習 關於學習了一種文化的大量知識遺產的人 有學問的；有教養的 Ἰουδαῖος δέ τις Ἀπολλῶς ὀνόματι, Ἀλεξανδρεὺς τῷ γένει, ἀνὴρ λόγιος  ‘now a certain Jew by the name of Apollos, born in Alexandria, who was a learned man’  「有一個出生在亞歷山大的猶太人，名叫阿波羅，他是個有學問的人」 (徒 18:24) 在 徒 18:24，λόγιος 也可以理解為「雄辯的，有口才的」（見 33.32）。

λογισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

30.9 思考 思考，思想 ［參λογίζομαι］ 以詳細而合乎邏輯的方式思考某事 思考；推理 συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων  ‘their consciences also show that this is true, since in their reasoning within themselves, they either accuse or excuse themselves’  「他們的良知也證明這是對的，因為他們自己思考的時候，有時譴責自己，有時為自己辯護」 (羅 2:15)

(b)

30.11 思考 思考，思想 錯謬和欺騙性的推論，暗示那是基於邪惡的意圖 錯誤的推論；謬論；詭辯；歪理 δυνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων, λογισμοὺς καθαιροῦντες  ‘God's powerful weapons, with which to destroy strongholds, that is, to destroy false arguments’  「上帝大能的武器，能夠摧毀堅固的堡壘，意即攻破一切荒謬的辯論」 (林後 10:4) 有些語言很難說「錯謬的辯論」，特別是當「辯論」的對等譯詞是一個動詞，意思是「反駁某人」或「討論並反對某人」。然而，翻譯者可以這樣翻譯：「人們辯論時所說的話，但是那些話是錯謬的」，或「他們用假話來辯論」，藉此表達「謬論」的語義內容（如 λογισμός[b] 所反映的）。

λογομαχέω

(1)

(a)

33.454 溝通 爭辯，爭吵 ［參λογομαχία］ 就字詞的意思或用法爭論或爭吵 在言詞上爭辯；為言詞爭吵 διαμαρτυρόμενος ἐνώπιον τοῦ θεοῦ μὴ λογομαχεῖν  ‘give them warning in God's presence not to quarrel over words’  「在上帝面前囑咐他們不可在言詞上爭辯」 (提後 2:14)

λογομαχία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.454 溝通 爭辯，爭吵 ［參λογομαχέω］ 就字詞的意思或用法爭論或爭吵 在言詞上爭辯；為言詞爭吵 νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ λογομαχίας  ‘he has an unhealthy desire for arguments and quarrels about words’  「他對爭辯和言辭上的爭執有病態的嗜好」 (提前 6:4)

λόγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.98 溝通 說話，談話 ［參ῥῆμα］ 已經陳述的事情或說出的話語，焦點主要放在交流的內容上 話；言語；信息；陳述；問題 πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ  ‘many more believed because of what he said’  「因為耶穌的話，信的人就更多了」 (約 4:41) λόγος[a] 和 ῥῆμα[b] 之間有任何意義上的差異，都只是文體用法的問題。 在 太 21:24，由於前面是 ἐρωτάω，因此 λόγος 可以譯成「問題」，而當然「問題」這個含義，基本上是源於動詞 ἐρωτάω[a]「問」（33.180）。

(b)

33.99 溝通 說話，談話 說話的行為 說話；言語；講話 ἐκάλουν ... Παῦλον Ἑρμῆν, ἐπειδὴ αὐτὸς ἦν ὁ ἡγούμενος τοῦ λόγου  ‘they gave ... Paul the name Hermes, because he took the lead in speaking’  「他們……稱保羅為希耳米，因為他總是帶頭說話」 (徒 14:12)

(c)

33.260 溝通 傳道，宣揚 所傳講的、關於基督或福音信息的內容 1 所傳講的；福音信息；道理；道 ὁ λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν  ‘the message about the good news kept spreading and growing stronger’  「主的道普遍傳開，日漸堅固」 (徒 19:20) ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ  ‘what is preached concerning Christ’ or ‘the good news about Christ’  「關於基督的信息」或「基督的福音」 (西 3:16)

(d)

33.51 溝通 書面語言 對一個主題做相對正式和有系統的處理 2 論述；書；報道 Τὸν μὲν πρῶτον λόγον ἐποιησάμην περὶ πάντων  ‘in my first book I wrote about all the things that ...’  「我在第一本書中已論述了……的一切事」 (徒 1:1)

(e)

33.100 溝通 說話，談話 《約翰福音》對耶穌的稱呼，指上帝啟示的內容，也是呼應《創世記》第一章以及許多先知話語中使用的、意為「說」的動詞 道；信息 ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν  ‘the Word became a human being and lived among us’  「道成了肉身，住在我們中間」 (約 1:14)

(f)

57.228 擁有，轉移，交換 記賬 資產和負債的記錄 賬目；債務；借項；貸項 ἠθέλησεν συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ  ‘he wanted to check on his servants accounts’  「要和他的奴僕結算賬目」 (太 18:23) ἐπιζητῶ τὸν καρπὸν τὸν πλεονάζοντα εἰς λόγον ὑμῶν  ‘I seek the results which will increase the amount of your account’ (or ... ‘to your credit’)  「只求你們的果子不斷增加，歸在你們的賬上」 (腓 4:17) 腓 4:17 中的短語 εἰς λόγον 是一個專業術語，指結算賬目，並表明是記入賬戶的貸方。因此，翻譯者可以把 λόγον 譯成「賬戶的金額」。

(g)

89.18 關係 原因及／或理由 原因，理由，帶有某種口頭表述的含意 原因；理由 πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας  ‘everyone who divorces his wife except for the reason of adultery’  「休妻的，除非是因不貞的緣故」 (太 5:32) πυνθάνομαι οὖν τίνι λόγῳ μετεπέμψασθέ με;  ‘I ask, therefore, for what reason did you send for me?’  「現在請問：你們為什麼請我來呢」 (徒 10:29) παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος  ‘to everyone who asks you the reason for your hope’  「有人詢問你們心中所懷希望的理由」 (彼前 3:15)

(h)

13.115 是，變成，存在，發生 發生 ［參ῥῆμα］ 某人可能提到的事情 事情；事件 οὐκ ἔστιν σοι μερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ  ‘you have no part or share in this thing’  「你在這道上無份無關」 (徒 8:21)

(i)

30.13 思考 思考，思想 被認為是真實，但未必是真實的 表象；從表面看；看似 ἅτινά ἐστιν λόγον μὲν ἔχοντα σοφίας  ‘things have the appearance of being based on wisdom’ or ‘which things seem to be a matter of wisdom’  「這些規條使人徒有智慧的表象」或「從表面上看似乎是明智之舉」 (西 2:23)

(j)

56.7 法庭及法律程序 起訴 在法庭上對某人提出的正式指控 起訴；控告；指控；聲明不當行為 εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται ἔχουσιν πρός τινα λόγον  ‘if Demetrius and his workers have an accusation against someone’  「如果底米特和他的同業要控告什麼人」 (徒 19:38)

(k)

28.25 知道 已知的 λόγος τρέχει  （習語，直譯：話語奔跑）信息廣泛和迅速地傳開 信息快快傳開；迅速被人知道 ἵνα ὁ λόγος τοῦ κυρίου τρέχῃ  ‘so that the Lord's message may spread rapidly’ or ‘... come to be known quickly’  「好讓主的道快快傳開」或「好讓主的道快快被人知道」 (帖後 3:1)

(l)

31.2 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 λόγου ποιέομαι  （習語，直譯：作為理由）基於某個原因而有的觀點 考慮；認為；持有觀點；作為意見 ἀλλ᾽ οὐδενὸς λόγου ποιοῦμαι τὴν ψυχὴν τιμίαν ἐμαυτῷ  ‘but I regard my life to be worth nothing to me’  「但是，我並不認為應當珍惜自己的性命」 (徒 20:24c)

____________________________________________________

1 λόγος[c]是λόγος在《新約》中一個非常特別的意思，特別是在西 3:16和徒 19:20等上下文中。比較可 2:2，ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον「他向他們講論福音」，以及路 1:2，ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου「作好消息的僕人」。

2 λόγος[d]似乎與γράμμα[b]（33.50）不同，λόγος[d]指更為正式地處理主題。

3 在徒 20:24，否定表達οὐδενός在語法上是與λόγου而不是τιμίαν結合，然而在語義上與後者的聯繫更為密切。比較英語的I didn’t think he would go（「我不以為他會去」）與I thought he would not go（「我以為他不會去」）。

λόγχη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.34 人工製品 武器及盔甲 有鋒利尖頭的長形武器，用來刺、插，或投擲 槍；矛 εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν  ‘one of the soldiers pierced his side with his spear’  「有一個士兵拿槍扎他的肋旁」 (約 19:34) 在 約 19:34 可能指「槍尖」。

λοιδορέω

(1)

(a)

33.393 溝通 侮辱，中傷 ［參λοιδορία］ 以非常侮辱的方式說話 毀謗；辱罵；侮辱；咒罵 λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν  ‘when we are slandered, we bless’  「被人咒罵，我們就祝福」 (林前 4:12)

λοιδορία

(1)

(a)

33.393 溝通 侮辱，中傷 ［參λοιδορέω］ 以非常侮辱的方式說話 毀謗；辱罵；侮辱；攻擊 μὴ ἀποδιδόντες κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἢ λοιδορίαν ἀντὶ λοιδορίας  ‘do not pay back evil with evil or insult with insult’  「不要以惡報惡，以辱罵還辱罵」 (彼前 3:9a,9a [2])

____________________________________________________

1 在彼前 3:9,9 [2]，我們無法確定λοιδορία是特指侮辱的事件還是指侮辱的內容。

λοίδορος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.395 溝通 侮辱，中傷 （λοιδορέω「毀謗」33.393 的衍生詞）毀謗別人的人 毀謗人的；辱罵人的 οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘no slanderers or violent people will receive the kingdom of God’  「辱罵的、勒索的，都不能承受上帝的國」 (林前 6:10)

λοιμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

23.158 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參θάνατος, πληγή］ 一種廣泛傳播的傳染病，往往與上帝的懲罰相關 瘟疫 σεισμοί τε μεγάλοι καὶ κατὰ τόπους λιμοὶ καὶ λοιμοὶ ἔσονται  ‘there will be terrible earthquakes, famines, and plagues everywhere’  「將會有大地震，到處都有饑荒和瘟疫」 (路 21:11)

(b)

22.6 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 （λοιμός[a]「瘟疫」23.158 的引申喻意）導致各種麻煩的人 製造麻煩的人；害蟲 εὑρόντες γὰρ τὸν ἄνδρα τοῦτον λοιμὸν  ‘for we have found this man to be a troublemaker’  「我們發現這是個製造麻煩的人」 (徒 24:5)

λοιπός

(1)

ή，όν

(a)

63.21 整體，聯合，部分，分開 剩餘部分 ［參ἐπίλοιπος, κατάλοιπος］ 一個整體所餘下或繼續的一部分，因此組成整體的剩餘部分 1 餘下的；剩餘的；其他的；其餘的 τῶν λοιπῶν φωνῶν  ‘the remaining blasts’  「其餘的三位天使快要吹號」 (啟 8:13) οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων  ‘the rest of the people’  「剩下的人」 (啟 9:20)

(b)

67.134 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 τὸ λοιπὸν  由說話的時間開始的時間的延伸 從現在起；從今以後 τὸ λοιπόν, ἵνα καὶ οἱ ἔχοντες γυναῖκας ὡς μὴ ἔχοντες ὦσιν  ‘from now on married men should live as though they were not married’  「從此以後，那有妻子的，要像沒有一樣」 (林前 7:29) 有些語言在諸如 林前 7:29 的上下文中，τὸ λοιπόν 可以表達為：「從今天起」，或「從今天開始」。

(c)

67.128 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἀκμήν, ἔτι］ τὸ λοιπὸν  時間延伸到一個預期的點，並且超過該點 還；仍然 Καθεύδετε [τὸ] λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε  ‘are you still sleeping and resting?’  「現在你們還在睡覺安歇嗎？」 (太 26:45)

(d)

61.14 序列 添加的一項，作為一個系列中的最後一項，並標記著某種程度的終結或結論 最後；總之；除此之外；還有 λοιπὸν οὐκ οἶδα  ‘beyond that I do not know’  「除此以外……我就不知道了」 (林前 1:16) Λοιπόν, ἀδελφοί, χαίρετε  ‘finally, Christian brothers, rejoice’  「最後，弟兄們，你們要喜樂」 (林後 13:11) Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί, ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ  ‘finally, Christian brothers, whatever is true’  「末了，弟兄們，凡是真實的」 (腓 4:8)

(e)

89.98 關係 添加 表示一個與前文所述密切關聯的附加說明 另外；還有 ὧδε λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰκονόμοις, ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ  ‘furthermore, in this case it is required of stewards that they be found trustworthy’  「另外，對於管家的要求，就是要他忠心」 (林前 4:2)

____________________________________________________

1 λοιπός[a]、ἐπίλοιπος和κατάλοιπος的意思可能有些區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

Λουκᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.234 人名及地名 人名 保羅的同工，一般認為他就是《路加福音》和《使徒行傳》的作者 路加

Λούκιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.235a 人名及地名 人名 安提阿的一位教師和先知 路求；《思》路基約

(b)

93.235b 人名及地名 人名 在 羅 16:21 中向信徒問安的人 路求；《思》路基約

λουτρόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

53.43 宗教活動 施洗 指洗禮的潔淨禮儀 洗淨；洗滌；潔淨；洗禮 ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήματι  ‘in order to dedicate it, having purified it by the washing of water by the word’  「以水藉著道把教會洗淨，使她成為聖潔」 (弗 5:26) 在 弗 5:26，短語 τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος 通常解作洗禮，因為用水洗滌一個物品並不是禮儀上潔淨的方法，不像教會藉此被獻給或歸給上帝為聖那樣。同樣地，多 3:5 中的 λουτρόν 一般解作洗禮。

λούω

(1)

(a)

47.12 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 洗身體 洗澡；洗；清洗；洗乾淨；洗滌 ἐγένετο ... ἀσθενήσασαν αὐτὴν ἀποθανεῖν· λούσαντες δὲ ἔθηκαν [αὐτὴν] ἐν ὑπερῴῳ  ‘she got sick and died; and her body was washed and laid in a room upstairs’  「她患病死了，有人把她清洗後，停在樓上」 (徒 9:37)

Λύδδα

(1)	ας，＜直受＞Λύδδα＜陰＞

(a)

93.518 人名及地名 地名 約帕東南面的一個城 呂大；《思》里達

Λυδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.236 人名及地名 人名 推雅推喇城賣紫色布匹的女商人，保羅帶領她悔改歸主 呂底亞；《思》里狄雅

Λυκαονία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.519 人名及地名 地名 小亞細亞内陸的一個省 呂高尼；《思》呂考尼雅

Λυκαονιστί

(1)

(a)

33.8 溝通 語言 指在呂高尼所使用的語言 用呂高尼話說 οἵ τε ὄχλοι ἰδόντες ὃ ἐποίησεν Παῦλος ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν Λυκαονιστὶ  ‘when the crowds saw what Paul did, they shouted in the Lycaonian language’  「眾人看見保羅所做的事，就用呂高尼話大聲說」 (徒 14:11)

Λυκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.520 人名及地名 地名 小亞細亞南岸的一個地區 呂家；《思》里基雅

λύκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.11 動物 動物 野生的四足捕食犬科動物；淺棕色皮毛，類似於豺，但體型大很多；拉丁語學名：Canis lupus；被視為貪婪和兇猛的動物；常常捕食羊群；是遍地遊行、機會主義、危險、兇猛，和靈巧盜賊的象徵 狼 ὁ λύκος ἁρπάζει  ‘the wolf snatches’  「狼抓住羊」 (約 10:12) 在不知道狼的地方，翻譯者可以把 λύκος[a] 譯成相當於「豹」的當地語。對於《聖經》的初步翻譯，這樣做也許是可接受的，然而，讀者更加熟悉世界其他地方的動物種類之後，通常會拒絕這種對象轉移。在大多數沒有「狼」的本地詞彙的情況下，翻譯者會使用描述性的短語，例如「野狗」或「兇猛的野狗」，或者也可能會借用該地區的主流語言的詞彙，然後添加一個限定詞，例如「稱為狼的野生動物」。當然，翻譯者也可以使用一個較通用的說法，然後加上某種限定詞。例如，在徒 20:29 中可以說是「兇猛的野獸」，因為這段經文的含義主要是比喻性的，不需要具體使用「狼」這個名稱。

(b)

88.121 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 （λύκος[a]「狼」4.11 的引申喻意）尤其惡毒和危險的人 惡毒的人；兇殘的狼；兇狠的人 εἰσελεύσονται ... λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς  ‘fierce wolves will come among you’ or ‘vicious men will do you harm’  「有凶暴的豺狼要混入你們中間」或「有兇殘的人要來傷害你們」 (徒 20:29) 在不認識狼的地區，可以把 徒 20:29 譯成「必有像猛獸一樣的人進入你們中間」。有些語言把 徒 20:29 中的 λύκος 譯成了「兇猛的野狗」。

λυμαίνω  (λυμαίνομαι)

(1)

(a)

20.24 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 虐待以造成傷害或危害 嚴重傷害；虐待 Σαῦλος δὲ ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν  ‘Saul then was causing great harm to the church’  「掃羅卻殘害教會」 (徒 8:3) 徒 8:3 中的 λυμαίνομαι 也可以指「破壞」（見 20.31）。

(b)

20.31 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ἀπόλλυμι, ἀπώλεια］ 毀壞或造成人、物或機構的破壞 破壞；毀壞 Σαῦλος δὲ ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν  ‘Saul then worked for the destruction of the church’  「掃羅想要摧毀教會」 (徒 8:3) 許多語言都很難找到一個泛指「破壞」的詞彙。通常的情況是，用一個指涉比較具體的詞彙，延伸其意義用來指概括的意思，例如：用有特定含義的「打碎」來表達概括的「破壞」的意思，讀者要視乎上下文，來決定該詞是解作特定的意思還是概括的意思。因此，在 徒 8:3，讀者會找到「打碎」這個詞的比喻用法（但是從概括意義去理解它），例如：「這時候，掃羅進行打碎教會的工作。」 徒 8:3 中的 λυμαίνομαι 也可以指「嚴重傷害」（見 20.24）。

λυπέω  (λυπέομαι)

(1)

(a)

25.275 態度及情感 悲傷，遺憾 （λύπη[b]「憂愁狀態」25.273 的衍生詞）使某人憂愁、悲傷或痛苦 使悲傷；使憂愁；使難過 Εἰ δέ τις λελύπηκεν  ‘if anyone has made someone sad’  「如果有人使人悲傷」 (林後 2:5) μὴ λυπεῖτε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον τοῦ θεοῦ  ‘don't make God's Holy Spirit sad’  「不要使上帝的聖靈憂傷」 (弗 4:30)

(b)

25.274 態度及情感 悲傷，遺憾 因所發生的事或所做的事而憂愁 憂愁；悲傷；痛苦 ἀπῆλθεν λυπούμενος  ‘he left, greatly distressed’  「他憂憂愁愁地走了」 (可 10:22) ἀλλ᾽ ὅτι ἐλυπήθητε εἰς μετάνοιαν  ‘but you were sad to the point of repenting’  「而是因憂愁導致你們的悔改」 (林後 7:9)

λύπη

(1)

ης＜陰＞

(a)

25.272 態度及情感 悲傷，遺憾 憂傷的狀態，因所做的事而後悔 憂傷；後悔；憂愁 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης  ‘each one should do as he has decided in his heart, not with regret or because of compulsion’  「每一個人都應該按照自己的心願捐助，不帶著後悔，不是出於勉強」 (林後 9:7)

(b)

25.273 態度及情感 悲傷，遺憾 精神上痛苦和焦慮的狀態 憂愁；悲傷；痛苦 τοὺς μαθητὰς εὗρεν κοιμωμένους αὐτοὺς ἀπὸ τῆς λύπης  ‘he found the disciples asleep, (worn out) by their distress’  「看見門徒因為憂傷都睡著了」 (路 22:45)

Λυσανίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.237 人名及地名 人名 亞比利尼的分封王 呂撒聶；《思》呂撒尼雅

Λυσίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.238 人名及地名 人名 革老丟·呂西亞，耶路撒冷的羅馬官員；見 93.214 呂西亞；《思》里息雅

λύσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

34.78 聯合 結婚，離婚 ［參ἀπολύω, ἀφίημι, χωρίζω］ 解除婚姻關係 離婚；分開；脫離 δέδεσαι γυναικί, μὴ ζήτει λύσιν  ‘do you have a wife? Then do not try to get a divorce’  「你已經有了妻子，就不要求擺脫」 (林前 7:27) 離婚經常用字面意為「遣走」、「與……分開」或「彼此離開」等詞彙來表達。然而，好些語言會採用習語式的表達，例如「把他和他的衣物送走」、「解開他們之間的結」，或「扔掉她的壁爐底石」。 有些人嘗試嚴格區分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假設 ἀφίημι 暗示合法的離婚，而 χωρίζω 僅指分開。然而，這種區分似乎是人為和主觀的。

λυσιτελέω  (λυσιτελεῖ)

(1)

(a)

65.44 價值 有益的，無益的 ［參συμφέρω］ 對某人有利的 有利的；更好的；對某人有利 λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ ἔρριπται εἰς τὴν θάλασσαν  ‘it would be to his advantage if a millstone were tied around his neck and he were thrown into the sea’ or ‘he would be better off if a millstone were tied around his neck ...’  「倒不如用大磨石拴在他脖子上，沉到海底去」或「拿一塊磨石拴在他的脖子上……更好」 (路 17:2) 在一些語言中，「優勢」暗示某種比較，或是擁有的利益比別人大，或是某種益處使人後來的狀態比先前好。例如在 約 11:50 的情況，可以譯成「你們難道沒有意識到，如果一個人為百姓死，那麼你們的結果要好得多」。

Λύστρα

(1)	＜間受＞οις，＜直受＞αν＜陰＞及＜中＞

(a)

93.521 人名及地名 地名 小亞細亞呂高尼境内的一個城 路司得；《思》呂斯特辣

λύτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

37.130 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀντίλυτρον］ 使人得以獲釋或得救的方法或途徑 釋放的方法；贖金；贖價 δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν  ‘to give his life as a ransom for many’ or ‘to die as a means of liberating many’  「獻上自己的生命，替許多人做救贖的代價」或「以死亡作為解救許多人的方法」 (太 20:28) 在許多語言中，「救贖眾人」可以譯作「使眾人自由離去」，或者採用習語譯作「解開眾人」或「解開眾人的鎖鏈」。

λυτρόω  (λυτρόομαι)

(1)

(a)

37.128 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀπολύτρωσις, λύτρωσις］ 釋放，與釋放奴隸的過程相類似1 釋放；拯救 ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ  ‘and we had hoped that he would be the one who was going to liberate Israel’  「我們一直盼望他就是將要救贖以色列的那一位」 (路 24:21) 在許多語言中，說到「釋放」時必須具體說明所涉及的方式或情況。例如，路 24:21 中的「拯救以色列」可能需要譯成「使以色列脫離異邦的控制」或「使以色列脫離羅馬勢力」。路 2:38 也需要採用類似的翻譯；弗 1:7 則可能需要指明「我們脫離罪得到自由」或「我們擺脫了不良的慾望」。

____________________________________________________

1 考慮到介詞前綴ἀπο，ἀπολύω[c]的語氣可能比λύω[b]強烈，但是新約經文並不足以確立此區別。37.128中的各個意思也可能有此區別。

λύτρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

37.128 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀπολύτρωσις, λυτρόω］ 釋放，與釋放奴隸的過程相類似1 救贖；釋放；拯救 ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσιν τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν Ἰερουσαλήμ  ‘he spoke about (the child) to all who were waiting for (God) to liberate Jerusalem’  「對一切盼望耶路撒冷得救贖的人講論這孩子的事」 (路 2:38) 在許多語言中，說到「釋放」時必須具體說明所涉及的方式或情況。例如，路 24:21 中的「拯救以色列」可能需要譯成「使以色列脫離異邦的控制」或「使以色列脫離羅馬勢力」。路 2:38 也需要採用類似的翻譯；弗 1:7 則可能需要指明「我們脫離罪得到自由」或「我們擺脫了不良的慾望」。

____________________________________________________

1 考慮到介詞前綴ἀπο，ἀπολύω[c]的語氣可能比λύω[b]強烈，但是新約經文並不足以確立此區別。37.128中的各個意思也可能有此區別。

λυτρωτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

37.129 控制，管理 釋放，解放 （λυτρόω「釋放」37.128 的衍生詞）釋放或解救別人的人 釋放者；解救者；救贖者 τοῦτον ὁ θεὸς [καὶ] ἄρχοντα καὶ λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν  ‘he is the one whom God sent as ruler and liberator’  「上帝……差派他作領袖，作解救者」 (徒 7:35) 短語「統治者和解放者」當然也可以用動詞形式來表達，例如，「作為統治你們和釋放你們的人」。

λυχνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.105 人工製品 燈火及支托物 可以放置一盞燈或好幾盞燈的支架 燈台 οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον ἀλλ᾽ ἐπὶ τὴν λυχνίαν  ‘neither do people light a lamp and place it under a bowl, but on a lampstand’  「人點了燈，不會放在籃子下面，而是放在燈台上」 (太 5:15) 翻譯者可以把「燈台」譯作「放置燈盞的東西」或「放燈的地方」。

λύχνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.104 人工製品 燈火及支托物 ［參λαμπάς］ 油燈，把油和燈芯放進一個小容器內，燃燒浸透了油的燈芯可以發光 燈 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην;  ‘does anyone ever bring in a lamp and put it under a bowl or under the bed?’ (literally ‘does a lamp come to be put ...’)  「人拿燈來，難道是要放在斗底下或牀底下嗎？」 (可 4:21) 在某些語言中，與 λαμπάς[b] 和 λύχνος 最接近的譯詞是煤油燈。需要避免的是暗指「手電筒」的詞彙，否則就是嚴重的年代錯誤。

λύω

(1)

(a)

18.18 連接 繫上，粘住 解開，與綁住的結果相反 解開；鬆開 οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ  ‘I am not worthy to stoop down and untie the thongs of his sandals’  「我就是彎腰給他解鞋帶也不配」 (可 1:7)

(b)

37.127 控制，管理 釋放，解放 ［參ἀπαλλάσσω, ἀπολύω］ 解除控制，釋放（高度通用的含義，適用於各種各樣的情況，包括監禁、政治控制、罪惡、疾病）1 解脫；釋放 οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου  ‘should she not be freed from this bond on the Sabbath’  「不該在安息日這天解開她的綁嗎？」 (路 13:16) 由於 路 13:16 中的 λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου 是高度比喻性的說法，因此在許多語言中，選取直譯會有困難。當然，這是指那個女人的殘疾狀況。此外，說「撒但捆綁」這樣的人，如 16 節上半部所說的那樣，可能是說不通的。因此，在某些語言中，這句話可以譯成「撒但使那女人變成殘障」，然後在16節的下半部譯成「使一個人不再殘障」。

(c)

20.53 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 通過拆毀或打碎使物件毀滅 破壞；拆毀；破碎 ἡ δὲ πρύμνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας [τῶν κυμάτων]  ‘the back part of the ship was being broken to pieces by the violence of the waves’  「船尾被大浪猛力衝擊，破損不堪」 (徒 27:41) τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τὴν ἔχθραν ἐν τῇ σαρκὶ αὐτοῦ  ‘with his own body he broke down the wall that separated them and kept them enemies’  「以自己的身體推倒那使他們互相敵對、使他們分裂的牆」 (弗 2:14) 某些語言會使用相當不同的詞彙去表達「破壞」，視乎破壞是否蓄意造成的。另外也會根據破壞帶來有益還是無益的結果，而作進一步的區分。弗 2:14 中的破壞被認為是有益的，徒 27:41 中的情況則相反。

(d)

15.139 線性運動 散開，驅散 使聚會被解散或散開 解散；散開 λυθείσης δὲ τῆς συναγωγῆς  ‘when the gathering had been dispersed’ or ‘when the meeting had been dismissed’  「散會以後」 (徒 13:43) 在某些語言中，徒 13:43 中這句話的更合適譯法是：「當大部分人離開以後」，或「聚會結束後」。

(e)

36.30 引導，管教，跟從 服從，不服從 不遵守法律或法規，可能暗示認為該法例無效 違（法）；違反；違犯；破壞（戒律） ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων  ‘whoever transgresses one of the least of these commandments’  「如果有人違犯了這些誡命中最小的一條」 (太 5:19) ὅτι οὐ μόνον ἔλυεν τὸ σάββατον  ‘because he not only transgressed the law of the Sabbath’  「因為他不但犯了安息日」 (約 5:18) 另見 36.29 的討論。

(f)

37.47 控制，管理 運用權力 在合法的基礎上對某事物行使權力 准許；允許 ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘whatever you permit on earth will be permitted in heaven’  「你在地上所准許的，在天上也要准許」 (太 16:19) 太 16:19 中這句話的含義有許多不同的解釋，翻譯者應該參看各種不同的釋經書，仔細查考這段經文。

(g)

13.38 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἀφαιρέω, καθαιρέω, περιαιρέω］ 使某個狀態停止 2 除去；除掉 λύσας τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου  ‘having removed the pains of death’  「除去了死亡的痛苦」 (徒 2:24)

(h)

13.100 是，變成，存在，發生 存在 ［參καταλύω, καταργέω］ 使之不再存在 使結束；使成為無有；結束 ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου  ‘in order to put an end to the works of the Devil’  「是要結束魔鬼的作為」 (約壹 3:8c)

____________________________________________________

1 考慮到介詞前綴ἀπο，ἀπολύω[c]的語氣可能比λύω[b]強烈，但是新約經文並不足以確立此區別。37.128中的各個意思也可能有此區別。

2 13.38這一組詞彙的意思無疑存在一些重要的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

3 短語τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου「魔鬼的作為」可以視為魔鬼已經完成的事，因此是已經存在的事（在這種情況下，λύω的意思合宜地歸入語義域13），或者這個短語也可以意指「魔鬼正在做的事」，因此λύω可以理解為一種時態，那就是說，λύω可以意指「使動作停止」。這類既可歸入語義域13、又可歸入語義域68「時態」的意思存在許多這樣的問題。

Λωΐς

(1)

ΐδος＜陰＞

(a)

93.239 人名及地名 人名 提摩太的外祖母 《和2010》《和》羅以；《現》羅綺；《思》羅依

Λώτ

(1)

＜陽＞

(a)

93.240 人名及地名 人名 亞伯拉罕的侄子 羅得；《思》羅特

Μάαθ

(1)

＜陽＞

(a)

93.241 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 瑪押；《思》瑪哈特

Μαγαδά

(1)

＜陰＞

(a)

93.522 人名及地名 地名 ［參Μαγαδάν, Μαγεδάν］ 加利利湖西岸的一個地方，確實地點無從考據（太 15:39； 可 8:10，校勘欄） 馬加丹；《思》瑪加丹

Μαγαδάν

(1)

＜陰＞

(a)

93.522 人名及地名 地名 ［參Μαγαδά, Μαγεδάν］ 加利利湖西岸的一個地方，確實地點無從考據 馬加丹；《思》瑪加丹

Μαγδαλά

(1)

＜陰＞

(a)

93.523 人名及地名 地名 加利利湖西面的城鎮 抹大拉，《思》瑪達肋納 Μαγδαλά 只出現在校勘欄（太 15:39），但參 Μαγδαληνή（93.242）。

Μαγδαλάν

(1)

(a)

93.524 人名及地名 地名 Μαγαδάν 93.522 的另一種拼寫法（ 太 15:39，校勘欄）

Μαγδαληνή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

93.242 人名及地名 人名 （Μαγδαλά「抹大拉」93.523 的衍生詞）抹大拉的婦人 Μαρία[c]「馬利亞」的屬性名字，表明她來自抹大拉 抹大拉的婦人（馬利亞）；《思》瑪達肋納的婦人

Μαγεδά

(1)

(a)

93.525 人名及地名 地名 可能是 Μαγαδάν 93.522 的另一種拼寫法，但在 可 8:10 校勘欄中指明是一座山

Μαγεδάν

(1)

＜陰＞

(a)

93.522 人名及地名 地名 ［參Μαγαδά, Μαγαδάν］ 加利利湖西岸的一個地方，確實地點無從考據（太 15:39，校勘欄） 馬加丹；《思》瑪加丹

μαγεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.96 宗教活動 邪術 ［參μαγεύω］ 行法術，大概是通過召喚超自然的力量 行邪術；行巫術；行法術 προσεῖχον δὲ αὐτῷ διὰ τὸ ἱκανῷ χρόνῳ ταῖς μαγείαις ἐξεστακέναι αὐτούς  ‘he had astounded them with his magic for such a long time that they paid close attention to him’  「他們留意他，因為他長期用法術令他們驚訝」 (徒 8:11)

μαγεύω

(1)

(a)

53.96 宗教活動 邪術 ［參μαγεία］ 行法術，大概是通過召喚超自然的力量 行邪術；行巫術；行法術 Ἀνὴρ δέ τις ὀνόματι Σίμων προϋπῆρχεν ἐν τῇ πόλει μαγεύων καὶ ἐξιστάνων τὸ ἔθνος τῆς Σαμαρείας  ‘in that city lived a man named Simon who for some time had astounded the Samaritans with his magic’  「有一個名叫西門的人，自稱是個大人物，一向在那城裡行邪術，使撒馬利亞的居民十分驚訝」 (徒 8:9)

μάγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

32.40 理解 理解能力 因熟悉占星術而被視為擁有非凡理解能力的人（人們認為這些人既有世俗的知識，也有宗教的悟性）1 博士；賢士；星象家 ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘soon afterward, some magi came from the East to Jerusalem’  「那時，有些從東方來的星象家到達耶路撒冷」 (太 2:1) 在 太 2:1，μάγοι 可以譯成「研究星象的智慧人」。

(b)

53.97 宗教活動 邪術 （μαγεύω「行法術」（53.96）的衍生詞）施行巫術或法術的人 術士；行法術的 ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς Ἐλύμας ὁ μάγος  ‘Elymas the magician opposed them’  「術士以呂馬敵對使徒」 (徒 13:8)

____________________________________________________

1 μάγος也可以歸類在語義域28「認識」，因為這詞涉及專門的知識。由於μάγος的角色具有宗教含意，所以這詞也歸類在語義域53「宗教活動」（見53.97）。但是，μάγος[a]的主要語義特徵似乎是公認的智慧，因此放在此處語義域32「理解」來解釋。

Μαγώγ

(1)

＜陽＞

(a)

93.243 人名及地名 人名 一個含義隱晦的名字，用來指敵對上帝、將被彌賽亞征服的國家或人民 瑪各；《思》瑪哥格

Μαδιάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.526 人名及地名 地名 西奈半島的一個地區，在阿拉伯沙漠附近 米甸；《思》米德楊

μαθητεύω

(1)

(a)

36.31 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 ［參ἀκολουθέω］ 作某人的跟隨者或門徒，意思是堅持領袖的教導或指示，並促進這位領袖的事業發展 跟從；跟隨；作……的門徒 ὃς καὶ αὐτὸς ἐμαθητεύθη τῷ Ἰησοῦ  ‘and he was also a disciple of Jesus’  「他也是耶穌的門徒」 (太 27:57) 許多翻譯者試圖在比喻意義上使用「跟從」一詞，表達「成為某人門徒」的意思，但在一些語言中，這種用法有一定的危險。例如，「跟從」常有「帶著邪惡意圖去追求」的隱含意義。在許多語言中，「跟從」（意為「成為門徒」）的對應譯詞是「陪伴」，或「一起走」，或「在……的群體中」。

(b)

36.37 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 使人作門徒或成為跟隨者 使人作門徒；使人成為跟隨者 πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη  ‘go then, to all peoples and make them (my) disciples’  「所以，你們要去，使萬民作我的門徒」 (太 28:19) 在 太 28:19 和類似上下文中翻譯 μαθητεύω 一詞時，翻譯者需要避免使用有脅迫或強迫含義的詞彙，意思是不應譯成「強迫他們作我的門徒」或「迫使他們作我的門徒」。如果直譯成使役動詞，例如「使」，也會有這種暗示。為了避免使役動詞的錯誤暗示，可以譯成「說服他們成為我的門徒」或「勸說他們成為我的門徒」。

μαθητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

36.38 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 （μαθητεύω[a]「跟從，作……的門徒」36.31 的衍生詞）某人的門徒或跟隨者 門徒；跟隨者 Τῇ ἐπαύριον πάλιν εἱστήκει ὁ Ἰωάννης καὶ ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο  ‘the next day John was there again with two of his disciples’  「又過了一天，約翰同兩個門徒站在那裡」 (約 1:35) 雖然在《新約》中，μαθητής 通常指男子，然而這個詞在性別區分方面是中性的，因此在一些新約經文中也包含了女性（例如在 徒 6:1，πληθυνόντων τῶν μαθητῶν「門徒的數目不斷增長」）。某些語言可能必須明確指出性別的區分；在談到十二門徒的經文中，顯然必須指出他們是男性。然而，談到更為廣泛的門徒群體時，翻譯中應當表明門徒群體既有男性也有女性。

(b)

27.16 學習 學習 （μανθάνω[a]「學習，受教導」27.12 的衍生詞）通過正式的或是非正式的指導從另一個人身上學習的人 1 門徒；學生 οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον· κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ  ‘no pupil is greater than his teacher; but every pupil, when he has completed his training, will be like his teacher’  「學生不高過老師，凡學成了的會和老師一樣」 (路 6:40)

____________________________________________________

1 μαθητής[b]「門徒；學生」與μαθητής[a]不同。μαθητής[a]具有成為某人的門徒或跟隨者的意思（見36.38）。

μαθήτρια

(1)

ας＜陰＞

(a)

36.41 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 （μαθητεύω[a]「跟從，作……的門徒」36.31 的衍生詞）女門徒 女門徒 Ἐν Ἰόππῃ δέ τις ἦν μαθήτρια ὀνόματι Ταβιθά  ‘in Joppa there was a woman Tabitha who was a disciple’  「在約帕有一個女門徒，名叫大比大」 (徒 9:36)

Μαθθαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.244 人名及地名 人名 一名稅吏，耶穌的十二門徒之一，一般認為他就是 Λευί[a]「利未」，93.231 馬太；《思》瑪竇

Μαθθάτ

(1)

＜陽＞

(a)

93.245a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是利未的兒子，希里的父親 瑪塔；《思》瑪塔特

(b)

93.245b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是利未的兒子，約令的父親 瑪塔；《思》瑪塔特

Μαθθίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.246 人名及地名 人名 耶穌的門徒，獲選替補加略人猶大，成為十二使徒之一 馬提亞；《思》瑪弟亞

Μαθουσαλά

(1)

＜陽＞

(a)

93.247 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是以諾的兒子，拉麥的父親，挪亞的祖父 瑪土撒拉；《思》默突舍拉

μαίνομαι

(1)

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［參ἐξίστημι, μανία, παραφρονέω, παραφρονία］ 以完全不合理的方式來思考或推理 1 頭腦不正常；瘋狂；失去理智；精神錯亂；發瘋；癲狂；瘋了 ὁ δὲ Παῦλος, Οὐ μαίνομαι, φησίν, κράτιστε Φῆστε  ‘Paul answered, I am not out of my mind, most excellent Festus’  「保羅說：『非斯都大人，我不是瘋了』」 (徒 26:25)

____________________________________________________

1 詞彙組μαίνομαι / μανία與詞彙組παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些顯著的區別，但是這些區別很可能是在內涵方面而非外延方面，就像英語的crazy與insane的區分那樣。

μακαρίζω

(1)

(a)

25.120 態度及情感 快樂，高興，喜樂 由於有利的環境而認為某人是快樂或有福的 視為快樂的；視為有福的；稱……為有福的 μακαριοῦσίν με πᾶσαι αἱ γενεαί  ‘all generations of people will regard me as fortunate’  「萬代要稱我有福」 (路 1:48) μακαρίζομεν τοὺς ὑπομείναντας  ‘we regard as fortunate those who have endured’  「那些忍耐的人，我們稱他們是有福的」 (雅 5:11)

μακάριος

(1)

α，ον

(a)

25.119 態度及情感 快樂，高興，喜樂 有福的，暗示享受著有利的環境 有福的；快樂的 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται  ‘happy are those who show mercy, for God will be merciful to them’  「憐憫人的人有福了！因為他們必蒙憐憫」 (太 5:7) 太 5:7 的這個被動結構（ἐλεηθήσονται）通常稱為「被動迴避」，意思是使用被動式來避免直接提到上帝。

μακαρισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

25.118 態度及情感 快樂，高興，喜樂 快樂的狀態，暗指有利的環境 快樂；高興；幸福 ποῦ οὖν ὁ μακαρισμὸς ὑμῶν;  ‘where, then, is that happiness of yours?’  「你們那時的快樂到哪裡去了呢？」 (加 4:15) 加 4:15 中的 μακαρισμός 顯然是指快樂的狀態，在過去發生，現在已經沒有了。因此，翻譯者可能需要指明這快樂已經過去，可以譯成：「你們曾經如此快樂！發生什麼事了？」或「你們那時候如此快樂！現在發生什麼事情呢？」

Μακεδονία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.527 人名及地名 地名 羅馬帝國在希臘境內的一個省 馬其頓

Μακεδών

(1)

όνος＜陽＞

(a)

93.528 人名及地名 地名 （Μακεδονία「馬其頓」93.527 的衍生詞）馬其頓的本地人，出生或居住在馬其頓的人 馬其頓人

μάκελλον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.208 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 城鎮裡賣肉的地方 肉市場 Πᾶν τὸ ἐν μακέλλῳ πωλούμενον ἐσθίετε  ‘you are free to eat anything sold in the meat market’  「肉市場上所賣的，你們都可以吃」 (林前 10:25) Μάκελλον 通常是 ἀγορά 57.207 的一部分。

μακράν

(1)

(a)

83.30 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 ［參μακρόθεν］ 距離另一個位置比較遠的位置1 遠方；一定距離外；遠處 ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος  ‘he was still a long way from home’  「他離家還遠」 (路 15:20) ὑμῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑμῶν καὶ πᾶσιν τοῖς εἰς μακράν  ‘for the promise is to you and to your children and to all who are far away’  「這應許是給你們的，也給你們的兒女和所有在遠方的人」 (徒 2:39) ἐγὼ εἰς ἔθνη μακρὰν ἐξαποστελῶ σε  ‘I will send you far away to the Gentiles’  「我要派你到遠方的外族人那裡去」 (徒 22:21) 關於 徒 2:39 中的 εἰς，見 84.16。

____________________________________________________

1 μακρόθεν的意思可能與μακράν略有區別，μακρόθεν強調一個地方與另一個地方之間的分隔，但並不是所有上下文都可看出這種區別。

μακρόθεν

(1)

(a)

83.30 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 ［參μακράν］ 距離另一個位置比較遠的位置1 遠方；一定距離外；遠處 ἀπὸ μακρόθεν θεωροῦσαι  ‘looking on from a distance’  「遠遠地觀看」 (太 27:55) ὁ δὲ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς  ‘but the tax collector stood at a distance’  「那稅吏遠遠地站著」 (路 18:13) ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει μακρόθεν  ‘Peter followed at a distance’  「彼得遠遠地跟著」 (路 22:54) εἱστήκεισαν δὲ πάντες οἱ γνωστοὶ αὐτῷ ἀπὸ μακρόθεν  ‘all those who knew him stood at a distance’  「所有與耶穌熟悉的人都遠遠地站著」 (路 23:49)

____________________________________________________

1 μακρόθεν的意思可能與μακράν略有區別，μακρόθεν強調一個地方與另一個地方之間的分隔，但並不是所有上下文都可看出這種區別。

μακροθυμέω

(1)

(a)

25.168 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 （μακροθυμία「忍耐」25.167 的衍生詞）在困難面前表現出耐心 忍耐；堅忍；恆久忍耐；寬容；耐心等待 Μακροθύμησον ἐπ᾽ ἐμοί, καὶ πάντα ἀποδώσω σοι  ‘be patient with me and I will repay you everything’  「請耐心等待我吧，我會把一切還給你的」 (太 18:26) καὶ οὕτως μακροθυμήσας ἐπέτυχεν τῆς ἐπαγγελίας  ‘and so after waiting patiently, he received what was promised’  「因恆心等待而得了所應許的」 (來 6:15)

(b)

67.126 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 基於特定的心態延長一段時間 延遲；耽擱；耽延 καὶ μακροθυμεῖ ἐπ᾽ αὐτοῖς;  ‘and will he be slow to help them?’  「他會延遲援助他們嗎？」 (路 18:7)

μακροθυμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.167 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 面對挑釁或不幸而沒有抱怨或惱怒，情緒平靜的狀態 忍耐；耐心；恆忍；寬容 μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας  ‘but imitators of those who through faith and patience inherited the promises’  「要成為效法那些憑信心和忍耐承受應許之人的人」 (來 6:12) ὑπόδειγμα λάβετε, ἀδελφοί, τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς μακροθυμίας τοὺς προφήτας  ‘fellow believers, take the prophets as an example of suffering and patience’ or ‘... patience in the face of suffering’  「弟兄們，你們要把……眾先知作為能受苦、能忍耐的榜樣」或「……在受苦時忍耐的榜樣」 (雅 5:10) 有些語言用習語來表達「忍耐」，比如：「穩坐心中」，或「不讓心臟跳起來」，或「有一顆等待的心」。

μακροθύμως

(1)

(a)

25.169 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 （μακροθυμία「忍耐」25.167 的衍生詞）有耐心的 耐心地 διὸ δέομαι μακροθύμως ἀκοῦσαί μου  ‘therefore I beg you to listen to me patiently’  「所以，求你耐心聽我」 (徒 26:3) 在一些語言中，可能需要清楚說明 徒 26:3 中的 μακροθύμως 的言下之意，比如：「因此，我求你聽我說話，不要打斷我」，或「……不要不讓我說」。

μακρός

(1)

ά，όν

(a)

67.89 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐν, ἐπί, μακροχρόνιος, μέγας, πολύς］ 形容持續時間相對較長 很長時間；很久；冗長 προφάσει μακρὰ προσεύχονται  ‘they make a show by praying a long time’  「假意作很長的禱告」 (路 20:47)

(b)

81.14 空間的尺寸 長，短，遠 指遠離某個參考點 遙遠的 ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν  ‘the younger son went off into a distant country’ or ‘the younger son went to a country which was far away’  「小兒子往遠方去了」 (路 15:13)

μακροχρόνιος

(1)

ον

(a)

67.89 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐν, ἐπί, μακρός, μέγας, πολύς］ 形容持續時間相對較長 很長時間；很久；冗長 ἔσῃ μακροχρόνιος ἐπὶ τῆς γῆς  ‘you may live a long time in the land’  「在世上享長壽」 (弗 6:3)

μαλακία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.154 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 疾病導致的虛弱狀態 1 疾病；病症 θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ  ‘healing people from every kind of disease and sickness’  「醫治百姓各樣的疾病」 (太 4:23)

____________________________________________________

1 μαλακία可能應該視為ἀσθένεια（23.143）的近義詞。

μαλακός

(1)

ή, όν

(a)

79.100 物體的特徵 柔滑的，柔軟的 形容摸上去是柔軟的 柔軟的；細軟的；精美的；奢華的；華麗的 ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἱματίοις ἠμφιεσμένον  ‘a man dressed up in luxurious clothes’  「穿細軟衣服的人」 (路 7:25)

(b)

88.281 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 同性性關係中被動的男性伴侶 同性戀的 οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται  ‘neither the sexually immoral, nor idolaters, nor effeminate, nor men who practice homosexuality’  「無論是淫亂的、拜偶像的、通姦的、作同性男伴的、男子與同性苟合的」 (林前 6:9) 關於 μαλακός[b] 的上下文，見 88.280 中的 林前 6:9。許多語言和希臘文一樣，清楚區分了同性性行為中的主動和被動角色。

Μαλελεήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.248 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是塞特的後裔 瑪勒列；《思》瑪拉肋耳

μάλιστα

(1)

(a)

78.7 程度 多，少（正負程度） 程度量表上一個非常高的點1 非常；特別；尤其；極其 ὀδυνώμενοι μάλιστα ἐπὶ τῷ λόγῳ ᾧ εἰρήκει  ‘they were especially sad at the words he had spoken’  「使他們最傷心的，是保羅說的那句話」 (徒 20:38)

____________________________________________________

1 雖然μάλιστα的詞形是最高級，但並不總是帶有最高級的含意。

μᾶλλον

(1)

(a)

78.28 程度 多於，少於（比較程度） ［參μέγας, πολύς］ 在某程度上超過程度量表上一個明確或隱含的點 更多；更加；更大程度；愈加；愈發 μᾶλλον ἐφοβήθη  ‘he was even more afraid’  「越發害怕」 (約 19:8) Μακάριόν ἐστιν μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν  ‘it is more blessed to give than to receive’  「施比受更為有福」 (徒 20:35)

(b)

89.126 關係 對比 表示對比，指出另一個選擇 相反；反而；何況 καὶ ὑμεῖς πεφυσιωμένοι ἐστὲ καὶ οὐχὶ μᾶλλον ἐπενθήσατε;  ‘you have become proud, but on the contrary, should you not be exceedingly sad?’  「你們還有什麼好誇口的呢？你們反倒應該覺得痛心」 (林前 5:2) νῦν δὲ γνόντες θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ θεοῦ  ‘but now (that you) know God, but rather, are known by God’  「但是現在你們既然認識了上帝──倒不如說，已蒙上帝認識」 (加 4:9)

Μάλχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.249 人名及地名 人名 大祭司的僕人，曾被彼得用刀砍傷 馬勒古；《思》瑪耳曷

μάμμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

10.19 親屬關係用語 不同代的親屬關係 父親或母親的母親（可能有親暱的含義） 祖母；外祖母 ἥτις ἐνῴκησεν πρῶτον ἐν τῇ μάμμῃ σου Λωΐδι  ‘which dwelt first in your grandmother Lois’  「先存在你外祖母羅以的心裡」 (提後 1:5) 有些語言必須區分祖母（父親的媽媽）與外祖母（母親的媽媽）。在提後 1:5，原文沒有正面顯示是哪一種關係，但你可以假定祖母羅以是友妮基的母親，因此她是外祖母。

μαμωνᾶς

(1)	ᾶ＜陽＞（亞蘭文詞語）

(a)

57.34 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 財富和錢財，具有強烈的貶義 世上的財富；錢財 ἐγὼ ὑμῖν λέγω, ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας  ‘so I tell you: make friends for yourselves with unrighteous worldly wealth’  「我又告訴你們，要藉著那不義的錢財結交朋友」 (路 16:9) οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ  ‘you cannot serve God and riches’  「你們不能服侍上帝，又服侍財富」 (路 16:13)

Μαναήν

(1)

＜陽＞

(a)

93.250 人名及地名 人名 安提阿教會的先知和教師 馬念；《思》瑪納恒

Μανασσῆ

(1)	＜所有＞及＜直受＞ῆ＜陽＞

(a)

93.251a 人名及地名 人名 Ἰωσήφ[a]「約瑟」的兒子，以色列瑪拿西支族的先祖 瑪拿西；《思》默納協

(b)

93.251b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是希西家的兒子 瑪拿西；《思》默納舍

μανθάνω

(1)

(a)

27.12 學習 學習 通過正式或非正式的指導獲取信息 學習；受教導；得知 Πῶς οὗτος γράμματα οἶδεν μὴ μεμαθηκώς;  ‘how does this man know so much when he has never had formal instruction?’  「這個人沒有跟過老師，怎麼會這樣有學問呢？」 (約 7:15a) παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε  ‘against the teaching which you learned’  「有違你們所學教義」 (羅 16:17) δύνασθε γὰρ καθ᾽ ἕνα πάντες προφητεύειν, ἵνα πάντες μανθάνωσιν καὶ πάντες παρακαλῶνται  ‘all of you may speak God's message, one by one, so that all will learn and be encouraged’  「因為你們都可以一個一個地作先知講道，使眾人都可以學習，使眾人都得勸勉」 (林前 14:31) τοῦτο μόνον θέλω μαθεῖν ἀφ᾽ ὑμῶν  ‘this one thing I want to learn from you’  「我只願向你們請教這一點」 (加 3:2)

(b)

27.15 學習 學習 從經驗中學習，通常帶有反思的含義 學習；學會；揣摩；琢磨 πορευθέντες δὲ μάθετε τί ἐστιν, Ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν  ‘go and learn what this (scripture) means, I do not want animal sacrifices, but kindness’  「『我喜愛憐憫，不喜愛祭祀。』這句話的意思，你們去揣摩」 (太 9:13) καίπερ ὢν υἱός, ἔμαθεν ἀφ᾽ ὧν ἔπαθεν τὴν ὑπακοήν  ‘but even though he was (God's) Son, he learned to be obedient by means of his suffering’  「他雖然為兒子，還是因所受的苦難學了順從」 (來 5:8)

(c)

32.14 理解 終於理解或明白過來 經過學習的過程而終於明白 理解 ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε τὸ Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται  ‘so that you may understand from our example what the saying means, don't go beyond what has been written’  「讓你們在我們身上學到的，不會超過經上記著的」 (林前 4:6) 在 林前 4:6，μανθάνω 可以理解為僅僅意指「學習」（見 27.12）。

____________________________________________________

1 將約 7:15僅僅譯為「他從未進過學校」可能會給讀者造成很大的誤解，因為耶穌無疑上過本地的會堂學校，學習讀寫和研究聖經。約 7:15的言下之意是：耶穌不是某個拉比的門徒，並且他也沒有在某位知名拉比的門下接受正式或高深的教導。

μανία

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［參ἐξίστημι, μαίνομαι, παραφρονέω, παραφρονία］ 以完全不合理的方式來思考或推理 1 頭腦不正常；瘋狂；失去理智；精神錯亂；發瘋；癲狂；瘋了 τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει  ‘your great learning is driving you mad’  「你的學問太大，反使你瘋了！」 (徒 26:24) 在一些語言中，μανία 最好用習語來翻譯，例如：「永不返回的思想」，「扭曲的思想」，「愚蠢的想法」，或「不能被理解的想法」。

____________________________________________________

1 詞彙組μαίνομαι / μανία與詞彙組παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些顯著的區別，但是這些區別很可能是在內涵方面而非外延方面，就像英語的crazy與insane的區分那樣。

μάννα

(1)

＜中＞

(a)

5.22 食物及調味品 食物 以色列人飄流曠野期間，上帝奇妙地供應給他們的食物 嗎哪 στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ μάννα καὶ ἡ ῥάβδος Ἀαρὼν  ‘a gold jar containing the manna and Aaron's rod’  「盛嗎哪的金罐和亞倫的杖」 (來 9:4) 在大多數語言中，μάννα 音譯為「嗎哪」。然而，翻譯者必須小心處理這詞的音譯，因為對應的本地表達可能有非常不同的含義。雖然在《舊約》中，可以增加一個旁註，解釋這詞的詞源所含的一語雙關；在《新約》中，翻譯者經常可以採用「名叫嗎哪的食物」等表達。

μαντεύομαι

(1)

(a)

33.284 溝通 預告，占卜 為了錢預測未來發生的事件，或多或少以此為職業 占卜；算命 ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχεν τοῖς κυρίοις αὐτῆς μαντευομένη  ‘she earned much money for her owners by telling fortunes’  「她用算命為她的主人們帶來大量的生意」 (徒 16:16) 在 徒 16:16，μαντεύομαι 經常可以譯成「為了獲取金錢，她把別人將要發生的事情告訴他們」。

μαραίνω  (μαραίνομαι)

(1)

(a)

13.94 是，變成，存在，發生 存在 漸漸不存在 衰落；漸漸消失 ὁ πλούσιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ μαρανθήσεται  ‘the rich man will fade away while busy conducting his affairs’  「那富足的人在他一生的奔波中也要這樣衰殘」 (雅 1:11) 很多語言根本沒有「富人漸漸消失」的說法。顏色可能會漸漸消逝，但人不會，因此可能需要改變一下修辭手法，例如說：「那富人最終無人認識」，或「那富人最終毫無價值」。

μαράνα θᾶ  (μαρανα θα, μαρανα, θα)

(1)

(a)

12.11 超自然生物及力量 超自然生物 （亞蘭語） 我們的主 Μαρανα θα  ‘our Lord, come’  「主啊，願你來！」 (林前 16:22,22 [2]) 林前 16:22 中的表達 μαρανα θα 是亞蘭文的慣用語句，顯然與早期的基督教禮拜儀式有關。由於它出現在 林前 16:22 而作者沒有做任何解釋，可見它必定是被廣泛使用的。

(b)

15.82 線性運動 來，來到，到達 ［參θᾶ］ （亞蘭語）移到或朝著主視角人物或事件的參考點1 來 Μαρανα θα  ‘(our) Lord, come’  「主啊，願你來！」 (林前 16:22,22 [2])

____________________________________________________

1 在《十二使徒遺訓》（10,6）和一些新約抄本中，這個表達作μαραν αθα「（我們的）主已經來了」。

μαργαρίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.43 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 在某些軟體動物貝殼內形成的光滑圓形結石，因其色澤鮮亮而被視為寶石（見 2.29） 珍珠 μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων  ‘do not throw your pearls before pigs’  「不要把你們的珍珠丟在豬面前」 (太 7:6) οἱ δώδεκα πυλῶνες δώδεκα μαργαρῖται  ‘the twelve gates were twelve pearls’  「十二個門是十二顆珍珠」 (啟 21:21) 一般來說，翻譯者很容易就能找到「珍珠」的對應譯詞，因為珍珠在世界各地可說是眾所周知的。然而某些語言中並沒有「珍珠」一詞；因此，翻譯者在 啟 21:21 的情況下可以表達為「美麗的白石」，在 太 7:6 中，恰當的譯法是：「不要把你們貴重的珠寶丟給豬」。

Μάρθα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.252 人名及地名 人名 伯大尼人馬利亞[b] 和拉撒路[a] 的姊妹 馬大；《思》瑪爾大

Μαρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.253a 人名及地名 人名 耶穌的母親 馬利亞；《思》瑪利亞

(b)

93.253b 人名及地名 人名 伯大尼人，是馬大和拉撒路[a] 的姊妹 馬利亞；《思》瑪利亞

(c)

93.253c 人名及地名 人名 抹大拉的馬利亞，耶穌的跟隨者 馬利亞；《思》瑪利亞

(d)

93.253d 人名及地名 人名 Ἰάκωβος[d]「雅各」和 Ἰωσήφ[g]「約西」的母親 馬利亞；《思》瑪利亞

(e)

93.253e 人名及地名 人名 革羅罷的妻子 馬利亞；《思》瑪利亞

(f)

93.253f 人名及地名 人名 約翰．馬可的母親 馬利亞；《思》瑪利亞

(g)

93.253g 人名及地名 人名 羅馬的馬利亞，在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:6 馬利亞；《思》瑪利亞

Μᾶρκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.255 人名及地名 人名 保羅的同工，又稱為約翰．馬可 馬可；《思》馬爾谷

μάρμαρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.45 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 一種色彩鮮艷、比較堅硬的石灰石，石面可以打磨光亮（特別用作貴重的建築材料或雕塑材料） 大理石 πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου καὶ χαλκοῦ καὶ σιδήρου καὶ μαρμάρου  ‘all kinds of objects made of precious wood and bronze, iron and marble’  「各樣用貴重木料、銅、鐵和大理石製造的器具」 (啟 18:12) 如果語言中沒有「大理石」的專業術語，可以譯作「美麗的石頭」或「珍貴的石頭」。

μαρτυρέω

(1)

(a)

33.262 溝通 見證，證明 ［參ἐπιμαρτυρέω, μαρτυρία, μαρτύριον］ 提供有關某人或某事件的信息，所提供的信息是說話者直接取得的第一手資料1 見證 αὐτοὶ ὑμεῖς μοι μαρτυρεῖτε ὅτι εἶπον [ὅτι] Οὐκ εἰμὶ ἐγὼ ὁ χριστός  ‘you yourselves can witness that I said, I am not the Messiah’  「你們自己可以為我作見證，我曾說，我不是基督」 (約 3:28) 有些語言需要具體指出見證的內容，因此，例如 路 21:13，可能要譯作「這是你們為福音作見證的機會」，或「這是你們宣講福音的機會」，或「這是你們傳講你們所認識的福音的機會」。

(b)

33.263 溝通 見證，證明 根據個人經驗說一個人的好話 稱讚；讚許 πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ  ‘they all spoke well of him’  「眾人都稱讚他」 (路 4:22) 在 路 4:22，μαρτυρέω 可能應當譯成「他們（對他）有深刻的印象」。

____________________________________________________

1 ἐπιμαρτυρέω的意思可能比μὰτυρέω[a]更加具體，語氣更加強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

μαρτυρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.262 溝通 見證，證明 ［參ἐπιμαρτυρέω, μαρτυρέω, μαρτύριον］ 提供有關某人或某事件的信息，所提供的信息是說話者直接取得的第一手資料 見證 οὗτος ἦλθεν εἰς μαρτυρίαν  ‘he came to witness’  「這人來是為了作見證」 (約 1:7) 有些語言需要具體指出見證的內容，因此，例如 路 21:13，可能要譯作「這是你們為福音作見證的機會」，或「這是你們宣講福音的機會」，或「這是你們傳講你們所認識的福音的機會」。

(b)

33.264 溝通 見證，證明 ［參μαρτύριον］ （μαρτυρέω[a]「見證」33.262 的衍生詞）所見證或所說的內容 證詞；見證 ἐζήτουν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ μαρτυρίαν  ‘they tried to find some testimony against Jesus’  「尋找見證控告耶穌」 (可 14:55) 有些語言必須指明見證的內容，另外也可能需要指明做見證的人。例如，可 14:55 可能需要譯成「他們要找一個人來做見證控告耶穌」，或「……說一些控告耶穌的話」。林前 1:6 可能需要譯成「我們根據個人經歷告訴你們的關於基督的事，已經深深地印在你們心裡」，或「……被你們牢牢記在心裡」。

(c)

33.265 溝通 見證，證明 ［參ὄνομα］ （μαρτυρέω[b]「稱讚」33.263 的衍生詞）根據對個人品行的評價來評論一個人 聲望；名聲 δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν  ‘he should be a man who has a good reputation among people outside the church’  「他在教外也必須有好聲望」 (提前 3:7) 當從句中出現 μαρτυρία[c] 或 ὄνομα[c] 等詞彙時，要獲得相等於「名聲」的合適譯詞，可能需要大幅度調整從句的結構。例如，提前 3:7 可以譯成「他應該是教會外的人也說他是好人的那種人」。同樣，啟 3:1 可能需要譯成「人們說你是活著的，其實你是死的。」

μαρτύριον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.262 溝通 見證，證明 ［參ἐπιμαρτυρέω, μαρτυρέω, μαρτυρία］ 提供有關某人或某事件的信息，所提供的信息是說話者直接取得的第一手資料 見證 ἀποβήσεται ὑμῖν εἰς μαρτύριον  ‘this will be your chance to witness’  「這些事終必成為你們作見證的機會」 (路 21:13) 有些語言需要具體指出見證的內容，因此，例如 路 21:13，可能要譯作「這是你們為福音作見證的機會」，或「這是你們宣講福音的機會」，或「這是你們傳講你們所認識的福音的機會」。

(b)

33.264 溝通 見證，證明 ［參μαρτυρία］ （μαρτυρέω[a]「見證」33.262 的衍生詞）所見證或所說的內容 證詞；見證 καθὼς τὸ μαρτύριον τοῦ Χριστοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑμῖν  ‘the witness about Christ has become so firmly fixed in you’  「有關基督的見證在你們當中非常堅固」 (林前 1:6) 有些語言必須指明見證的內容，另外也可能需要指明做見證的人。例如，可 14:55 可能需要譯成「他們要找一個人來做見證控告耶穌」，或「……說一些控告耶穌的話」。林前 1:6 可能需要譯成「我們根據個人經歷告訴你們的關於基督的事，已經深深地印在你們心裡」，或「……被你們牢牢記在心裡」。

μαρτύρομαι

(1)

(a)

33.223 溝通 斷言，聲明 ［參διαμαρτύρομαι］ 基於假定的個人知識作出嚴肅的聲明1 聲明；堅稱；作證 διότι μαρτύρομαι ὑμῖν ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ ὅτι καθαρός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος πάντων  ‘so I testify to you this very day: if any of you should be lost, I am not responsible’  「所以我今日向你們作證，你們中間無論何人死亡，罪不在我」 (徒 20:26)

(b)

33.319 溝通 堅持 ［參διαμαρτύρομαι］ 以加強的語氣說出觀點或願望2 堅持 μαρτυρόμενοι εἰς τὸ περιπατεῖν ὑμᾶς ἀξίως τοῦ θεοῦ  ‘we insisted on your living the kind of life that pleases God’  「我們不斷地勸勉你們要在生活上蒙上帝喜悅」 (帖前 2:12)

____________________________________________________

1 διαμαρτύρομαι[a]的語氣可能比μαρτύρομαι[a]更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 διαμαρτύρομαι[b]的內涵意義可能比μαρτύρομαι[b]語氣更強，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

μάρτυς  (μάρτυρος)

(1)

(a)

33.270 溝通 見證，證明 （μαρτυρέω[a]「見證」33.262 的衍生詞）作見證的人 見證；見證人 ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα  ‘in order that everything may be confirmed on the basis of what two or three witnesses say’  「好使整件事情憑兩三個證人的口可以確定」 (太 18:16)

(b)

20.67 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 因見證自己的信仰而被剝奪性命的人 殉道者 καὶ ἐκ τοῦ αἵματος τῶν μαρτύρων Ἰησοῦ  ‘and the blood of those who were killed because they had been loyal to Jesus’  「那些為耶穌作證而殉道的人的血」 (啟 17:6) 嚴格直譯 啟 17:6 中的希臘語表達 ἐκ τοῦ αἵματος τῶν μαρτύρων Ἰησοῦ「耶穌的殉道者的血」，很可能會造成相當大的誤解，因為這樣直譯可能意味著那些人是被耶穌殺害的，而不是因為與耶穌的關係而被奪去性命的人。τῶν μαρτύρων Ἰησοῦ 可以翻譯為「那些因為屬於耶穌而被殺的人」，但所用的語句必須避免令讀者誤會他們是耶穌的奴隸。

μασάομαι

(1)

(a)

23.40 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 用牙咬 咬 ἐμασῶντο τὰς γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου  ‘they bit their tongues because of their pain’  「人因疼痛而咬自己的舌頭」 (啟 16:10) 有些語言需要清楚區分三種不同的咬：(1)咬食物，(2)咬自己的嘴唇或舌頭，(3)在打架或吵架的時候咬人。

μαστιγόω

(1)

(a)

19.9 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參ἱμάς, μαστίζω, μάστιξ, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 ἔλαβεν ὁ Πιλᾶτος τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐμαστίγωσεν  ‘Pilate took Jesus and had him whipped’  「彼拉多命令把耶穌帶去，鞭打了」 (約 19:1)

(b)

38.11 懲罰，賞賜 懲罰 嚴厲地懲罰，暗指鞭打 懲罰；嚴懲；鞭打 μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται  ‘he punishes every son whom he receives’  「鞭打他所接納的每一個孩子」 (來 12:6)

μαστίζω

(1)

(a)

19.9 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參ἱμάς, μαστιγόω, μάστιξ, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 Εἰ ἄνθρωπον Ῥωμαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑμῖν μαστίζειν;  ‘is it lawful for you to whip a Roman citizen who hasn't been tried for any crime?’  「一個羅馬人，又未被定罪，你們就鞭打他，這是合法的嗎？」 (徒 22:25)

μάστιξ

(1)

ιγος＜陰＞

(a)

19.9 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參ἱμάς, μαστιγόω, μαστίζω, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον  ‘some were ridiculed and others underwent flogging’  「又有人忍受戲弄、鞭打」 (來 11:36)

(b)

23.153 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 患病的狀態，往往暗指上天或上帝的懲罰 有災病；患病；疾病；病痛 ὥστε ἐπιπίπτειν αὐτῷ ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας  ‘and all who had diseases kept pushing their way to him in order to touch him’  「所以凡有疾病的，都擁擠著要摸他」 (可 3:10)

μαστός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

8.37 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人和動物的胸部，特別指乳房 乳房；胸 Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας  ‘blessed is the womb that bore you and the breasts which you sucked’  「懷你胎乳養你的有福了」 (路 11:27) περιεζωσμένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην χρυσᾶν  ‘wearing a gold band around his breast’  「胸間束著金帶」 (啟 1:13) 在 啟 1:13 中，短語 πρὸς τοῖς μαστοῖς 是指胸間所述金帶的特定部位，不是指乳房。有些語言最好採用一個短語，例如「圍繞他的胸膛」，而不必太過具體，例如「繞著胸部乳房位置的一條金帶」。 在翻譯 路 11:27 時，要保證表達的自然，例如「給你乳汁的乳房」或「你吃奶的乳房」。然而，在某些語言中，具體提到乳房作為乳汁的來源，可能有些粗俗，因此最好說「乳養你的母親是幸福的」。

ματαιολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.377 溝通 愚蠢的話 沒有益處的談話，因此是無聊的和無意義的 無聊的討論；無意義的談話；虛浮的話；虛無的談論 ὧν τινες ἀστοχήσαντες ἐξετράπησαν εἰς ματαιολογίαν  ‘some people have turned away from these and have lost their way in meaningless discussions’  「有些人偏離了這些，就轉向無意義的言談」 (提前 1:6)

ματαιολόγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.378 溝通 愚蠢的話 （ματαιολογέω「參與空談」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）參與空談和閒聊的人 空談的人；愚蠢胡說之人；說虛空話的人；說荒唐無稽話的人 Εἰσὶν γὰρ πολλοὶ [καὶ] ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται  ‘for there are many rebellious people, empty talkers, and deceivers’  「因為，有許多人不受約束、好講空話、欺騙人」 (多 1:10)

μάταιος

(1)

α，ον

(a)

65.37 價值 有用的，無用的 ［參ματαιότης］ 基於是無效和沒有內容而無用的 無用的；無價值的；空虛的；徒然 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ... τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘if he does not control his tongue ... his religion is futile’  「不勒住自己的舌頭……這人的虔誠是徒然的」 (雅 1:26)

ματαιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

65.37 價值 有用的，無用的 ［參μάταιος］ 基於是無效和沒有內容而無用的 無用的；無價值的；空虛的；徒然 μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν, καθὼς καὶ τὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοὸς αὐτῶν  ‘do not live any longer like the heathen whose thoughts are useless’  「不要再像外邦人那樣存虛妄的心而活」 (弗 4:17)

ματαιόω  (ματαιόομαι)

(1)

(a)

65.38 價值 有用的，無用的 變得無用，因此變得沒有價值 變得虛妄；變得沒有價值；變成廢話；變得虛妄 ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν  ‘their thoughts became worthless’ or ‘their reasoning became nonsense’ (literally ‘they became worthless in their reasoning’)  「他們的分析論證變為虛妄」（直譯：「他們在分析論證上變得虛妄」） (羅 1:21)

μάτην

(1)

(a)

89.54 關係 結果 ［參εἰκῇ］ 指沒有任何結果 徒然地；沒有結果地 μάτην δὲ σέβονταί με  ‘but they worship me in vain’ or ‘it is no use for them to worship me’  「他們拜我也是枉然」或「他們拜我，這對他們也是毫無用處」 (太 15:9)

Ματθάν

(1)

＜陽＞

(a)

93.256 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是以利亞撒的兒子，雅各的父親 馬但；《思》瑪堂

Ματταθά

(1)

＜陽＞

(a)

93.257 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是拿單的兒子，大衛的孫子 瑪達他；《思》瑪塔塔

Ματταθίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.258a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是亞摩斯的兒子，約瑟的父親 瑪他提亞；《思》瑪塔提雅

(b)

93.258b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是西美的兒子，瑪押的父親 瑪他提亞；《思》瑪塔提雅

μάχαιρα

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.33 人工製品 武器及盔甲 用來切割或刺戳的短刀（或匕首） 刀劍；匕首 Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν με;  ‘you did (not have to) come with swords and clubs to capture me as though I were an outlaw’  「你們帶著刀棒出來抓我，如同拿強盜」 (太 26:55) 短語 στόμα μαχαίρης（字面意為「刀劍的口」）是指殺死或屠殺的事件：ἔφυγον στόματα μαχαίρης，「他們逃脫刀劍的殺害」（來 11:34）。見 79.109。

(b)

55.6 軍事活動 戰鬥 ［參ῥομφαία］ （μάχαιρα [a]「刀劍」（6.33）的引申喻意） 戰爭；打仗；衝突；動刀兵；挑起干戈 οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν  ‘I did not come to bring peace, but conflict’  「我來並不是帶來和平，而是衝突」 (太 10:34) 關於 μάχαιρα 在 太 10:34 的另一種解釋，見 39.25。

(c)

20.68 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 （μάχαιρα[a]「刀劍」6.33 的引申喻意）死於暴力或被處決 死亡；被殺 γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα  ‘poverty or danger or death’  「貧窮嗎？危險嗎？死亡嗎？」 (羅 8:35)

(d)

39.25 敵意，衝突 衝突，鬥爭 （μάχαιρα[a]「刀劍」6.33 的引申喻意）一種不和與衝突的狀態 暴力；衝突；不和 οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν  ‘I did not come to bring peace but discord’  「我來並不是帶來和平，而是不和」 (太 10:34) 關於 μάχαιρα 在 太 10:34 中的另一種解釋，見 55.6。

(e)

38.3 懲罰，賞賜 懲罰 ［參φορέω］ φορέω τὴν μάχαιραν  （習語，直譯：佩劍）有能力或權力去施行懲罰 有權懲罰 οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ  ‘for it is not in vain that he has the power to punish’  「因為他有權懲罰，並非徒然」 (羅 13:4)

μάχη

(1)

ης＜陰＞

(a)

39.23 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參μάχομαι］ 肢體上或非肢體上的嚴重衝突，明顯是劇烈和痛苦的 嚴重的衝突；鬥爭；打鬥 ἐν παντὶ θλιβόμενοι· ἔξωθεν μάχαι, ἔσωθεν φόβοι  ‘there were troubles everywhere; struggles with people around us, fears in our hearts’  「處處遭受患難，外面有爭戰，裡面有恐懼」 (林後 7:5) 為了強調 μάχομαι 和 μάχη 的激烈衝突程度，某些語言可以採用明喻來翻譯這兩個詞彙，例如：「他們互相反對，就好像真的在打架一樣」。

μάχομαι

(1)

(a)

39.23 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參μάχη］ 肢體上或非肢體上的嚴重衝突，明顯是劇烈和痛苦的 嚴重的衝突；鬥爭；打鬥 Ἐμάχοντο οὖν πρὸς ἀλλήλους οἱ Ἰουδαῖοι  ‘then the Jews clashed severely among themselves’  「在猶太人當中引起了激烈的爭論」 (約 6:52) τῇ τε ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ ὤφθη αὐτοῖς μαχομένοις καὶ συνήλλασσεν αὐτοὺς εἰς εἰρήνην  ‘the next day he saw two men fighting, and he tried to make peace between them’  「第二天，他遇見有人在打架，就想勸他們和好」 (徒 7:26) 為了強調 μάχομαι 和 μάχη 的激烈衝突程度，某些語言可以採用明喻來翻譯這兩個詞彙，例如：「他們互相反對，就好像真的在打架一樣」。

μεγαλεῖος

(1)

ου＜中＞

(a)

76.8 能力，力量 一個重要和有能力的行為 大能的作為；偉大的作為；大作為；大事 ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡμετέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ θεοῦ  ‘we hear them speaking in our own languages about the great deeds of God’ or ‘... the great things which God has done’  「我們竟然聽見他們用我們本地的語言述說上帝偉大的作為」 (徒 2:11) 在一些上下文中，翻譯者不能很容易地區分 τέρας (33.480)、σημεῖον (33.477)、κράτος[b] (76.7)、δύναμις[c] (76.7) 和 μεγαλεῖον，因為這些詞都可以指奇事；在一些情況下，這些詞彙成對使用，主要是為了強調而不是區分不同種類的奇事。所有這些詞彙都可能顯示具有重要宗教含意的超自然因素，特別是因為這些神蹟的施行暗示了上帝的能力。

μεγαλειότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

87.21 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參μεγαλωσύνη］ 偉大或重要的狀態 顯赫；偉大；重要 καὶ καθαιρεῖσθαι τῆς μεγαλειότητος αὐτῆς  ‘and that her greatness will be destroyed’  「連她的威榮也要完全喪失了」 (徒 19:27)

(b)

76.2 能力，力量 大能力的彰顯 大能；大能的作為 ἐξεπλήσσοντο δὲ πάντες ἐπὶ τῇ μεγαλειότητι τοῦ θεοῦ  ‘all the people were amazed at the mighty power of God’  「眾人對上帝的大能都很驚異」 (路 9:43)

μεγαλοπρεπής

(1)

ές

(a)

79.14 物體的特徵 美麗的，醜陋的 形容極其吸引人和美麗的 非常美妙的；極顯赫的；至高的；尊貴的 φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης  ‘a voice having come to him from the One who is supremely glorious’ or ‘... wondrously glorious’ or ‘... from the Glorious One who is sublimely so’  「從至高榮耀的那一位傳來聲音」或「從那威嚴的榮耀中傳來聲音」 (彼後 1:17) 關於 μεγαλοπρεπής 作為頭銜的一部分，見 12.6。

(b)

12.6{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 μεγαλοπρεπὴς δόξα  上帝的頭銜，直譯：威嚴的榮耀 至高榮耀；威嚴的榮耀 φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης  ‘when such a voice came to him from the Sublime Glory’  「從至高的榮耀中有聲音出來」 (彼後 1:17) 由於「至高榮耀」是一種特性，通常不會用來指稱一個人或超自然生物，所以人們甚少能直譯 μεγαλοπρεπὴς δόξα 作為上帝的頭銜。 然而，翻譯時也可以使用描述性短語，例如：「極榮耀的那位」或「榮耀超越一切的那位」或「極其榮耀的上帝」。見79.14。

____________________________________________________

1 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

μεγαλύνω

(1)

(a)

79.124 物體的特徵 大的，小的 使變大 使變大；加大；擴大；加寬 μεγαλύνουσιν τὰ κράσπεδα  ‘they make their tassels big’  「把衣服的繸子加大」 (太 23:5) 衣裳的繸子大，可以解釋為主要指繸子很長，因此可以譯作「他們把衣裳繸子做長了」。然而，這詞很可能指既做長了也做寬了。

(b)

33.358 溝通 讚美 根據個人的偉大來讚美一個人 讚美……的偉大 ἤκουον γὰρ αὐτῶν λαλούντων γλώσσαις καὶ μεγαλυνόντων τὸν θεόν  ‘for they heard them speaking with strange sounds and praising God's greatness’  「他們聽見他們說方言，稱讚上帝的偉大」 (徒 10:46) 對於「讚美上帝的偉大」等語句，有些語言需要調整為直接引語的形式，例如「他們說：『上帝真是偉大』」。

(c)

87.15 地位 與地位有關的榮譽及尊重 基於某人的重要性而尊敬他 特別尊重；享有極高的尊榮；視為重要的 ἀλλ᾽ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός  ‘even though the people held them in great honor’  「雖然一般民眾特別尊重他們」 (徒 5:13)

μεγάλως

(1)

(a)

78.2 程度 多，少（正負程度） ［參μέγας, μέγεθος］ 程度量表的上部範圍，在相關上下文中可能暗示重要性 大的；大大地；浩大；很大程度上；強烈的；非常；極其 Ἐχάρην δὲ ἐν κυρίῳ μεγάλως  ‘I rejoice in the Lord greatly’  「我靠主大大喜樂」 (腓 4:10) 有些語言是用動詞來表達某個活動或狀態的強烈程度，而不是使用副詞；這樣，腓 4:10 可以按字面譯成「我在主裡是大大的喜樂」，在這其中，「是大大的」就是試圖用動詞來表達。

μεγαλωσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

87.21 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參μεγαλειότης］ 偉大或重要的狀態 顯赫；偉大；重要 μόνῳ θεῷ ... δόξα μεγαλωσύνη κράτος  ‘to the only God ... glory, prominence, might’  「願榮耀、尊嚴、大能……歸於獨一的上帝」 (猶 1:25)

(b)

12.5{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （上帝的頭銜，直譯：威嚴）威嚴偉大的那一位 至大者；至威嚴者 ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης  ‘at the right hand of the Majesty’  「坐在高天至大者的右邊」 (來 1:3) 以「至大者」作為上帝的頭銜，在某些語言中可以翻譯為：「那位真正偉大的」或「那位真正重要的」。在另一些語言中，一個令人更滿意的等義表達是「那位真正奇妙的」。

____________________________________________________

1 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

μέγας

(1)	μεγάλη, μέγα

(a)

59.22 數量 多，少（大量，總體，延伸） 很大的數量，與程度有關 多；大；偉大；廣泛 ἔστιν δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέβεια μετὰ αὐταρκείας  ‘godliness with contentment is great gain’  「敬虔加上知足就是極大的利益」 (提前 6:6)

(b)

78.2 程度 多，少（正負程度） ［參μεγάλως, μέγεθος］ 程度量表的上部範圍，在相關上下文中可能暗示重要性 大的；大大地；浩大；很大程度上；強烈的；非常；極其 δυνάμει μεγάλῃ  ‘with great power’  「以大能」 (徒 4:33) καῦμα μέγα  ‘great heat’ or ‘intense heat’  「炎熱」或「酷熱」 (啟 16:9)

(c)

79.123 物體的特徵 大的，小的 尺寸大的，相對於正在談論的事物的標準來說 大的；巨大的；宏偉的 προσκυλίσας λίθον μέγαν τῇ θύρᾳ  ‘he rolled a large stone across the entrance’  「把大石頭滾到墓門口」 (太 27:60) Ἦν δὲ ἐκεῖ ... ἀγέλη χοίρων μεγάλη  ‘a large herd of pigs ... was nearby’  「附近……有一大群豬」 (可 5:11) ἅλυσιν μεγάλην ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ  ‘a big chain in his hand’  「手裡拿著……一條大鎖鏈」 (啟 20:1)

(d)

87.22 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 從地位方面來說是偉大的 偉大的；重要的 οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν  ‘he will make him great in the kingdom of heaven’  「在天國裡要成為最偉大的」 (太 5:19)

(e)

25.207 態度及情感 驚奇，驚詫 鑒於是重要的大事而感到驚訝 令人驚訝；奇怪的；希奇的 μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν;  ‘is it strange if we reap material benefits from you?’  「如果我們從你們那裡收取一些物質的供應，這算是過分嗎？」 (林前 9:11) οὐ μέγα οὖν εἰ καὶ οἱ διάκονοι αὐτοῦ μετασχηματίζονται ὡς διάκονοι δικαιοσύνης  ‘therefore it isn't surprising if his servants make themselves out to be servants of righteousness’  「所以，即使他的僕人把自己裝做義的僕人，也不足為怪」 (林後 11:15)

(f)

78.28 程度 多於，少於（比較程度） ［參μᾶλλον, πολύς］ 在某程度上超過程度量表上一個明確或隱含的點1 更多；更加；更大程度；愈加；愈發 οἱ δὲ μεῖζον ἔκραξαν  ‘but they shouted even more loudly’  「可是他們更加高聲喊叫」 (太 20:31) μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει  ‘no one has greater love than this’  「誰也沒有比這更偉大的愛了」 (約 15:13)

(g)

87.28 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參κρείττων］ 指與其他事物相比擁有更高的地位 更好的；更偉大的；更高級的 οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘none has arisen among those born of women who is greater than John the Baptist’  「女人所生的，沒有出現過比施洗者約翰更大的」 (太 11:11)

(h)

67.102 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參πρεσβύτερος］ 兩個對象中年齡比較大的那個 年齡較大的；比較老的；大的 Ὁ μείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι  ‘the older will serve the younger’  「大的要服侍小的」 (羅 9:12) 在一些語言中，「大的將來要服事小的」必須譯成：「先出生的那個將來要服事後出生的那個」。

(i)

65.53 價值 重要的，不重要的 μέγιστος  極其重要的 非常重要的；極其重要的；極大的 τὰ τίμια καὶ μέγιστα ἡμῖν ἐπαγγέλματα δεδώρηται  ‘valuable and very important promises have been given to us’  「那最大和最寶貴的應許已經賜給了我們」 (彼後 1:4)

(j)

67.89 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐν, ἐπί, μακρός, μακροχρόνιος, πολύς］ ἐν μεγάλῳ  形容持續時間相對較長 很長時間；很久；冗長 Εὐξαίμην ... ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν μεγάλῳ ... πάντας ... γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι  ‘my prayer is that ... all of you ... might become what I am ... whether in a short time or in a long time’  「無論時間短也好，時間長也好，我祈求上帝不單使你成為像我一樣的人」 (徒 26:29)

(k)

87.40 地位 οἱ μεγάλοι

____________________________________________________

1 μείζων[a]表示程度時可能與πλείων[b]略有區別，即使在表達正面程度上，μέγας[b]（78.2）與πολύς[c]（78.3）似乎也存在差異。然而，比較級形式似乎很難證實這種區別。

μέγεθος

(1)

ους＜中＞

(a)

78.2 程度 多，少（正負程度） ［參μεγάλως, μέγας］ 程度量表的上部範圍，在相關上下文中可能暗示重要性 大的；大大地；浩大；很大程度上；強烈的；非常；極其 τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘his exceedingly great power’  「他的大能大力」 (弗 1:19) 弗 1:19 中有兩個關於程度的表達，即 ὑπερβάλλον（見 78.33 的討論）和 μέγεθος。雖然 μέγεθος 在語法上是短語詞組的詞頭，但在語義上卻是表達 δύναμις[b]「能力」(76.1) 的程度。

μεγιστάν

(1)	ᾶνος＜陽＞（常以複數形式出現）

(a)

87.41 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 特別重要且具有很高地位的人 非常重要的人；偉大的人 δεῖπνον ἐποίησεν τοῖς μεγιστᾶσιν αὐτοῦ  ‘he gave a banquet for the important persons (in his court)’  「他舉行宴會招待王公大臣」 (可 6:21)

μεθερμηνεύω

(1)

(a)

33.145 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參διερμηνεύω, ἑρμηνεύω］ 從一種語言翻譯到另一種語言 翻譯；解釋 Ταλιθα κουμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘Talitha koum, which in translation is, Girl, I say to you, Arise’  「『大利大，古米！』翻出來就是說：『女孩，我吩咐你，起來！』」 (可 5:41) 有些語言會以習語式的表達作為「翻譯」的對等譯詞，例如：「用我們的語言來說就是」，或「用我們的話來說，它的意思是」，或「在我們口中它是說」。

μέθη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.283 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參μεθύω］ 喝酒致醉 醉酒 ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις  ‘let us conduct ourselves properly as people who live in the light of day; no orgies, no drunkenness’  「我們行事為人要光明正大，就像生活在白晝中的人一樣。不可縱慾醉酒」 (羅 13:13)

μεθίστημι  (μεθίσταμαι)

(1)

(a)

15.9 線性運動 移動，來／去 使某物從一個地方移到另一個地方 使移動；移除 μεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν τὸν Δαυὶδ αὐτοῖς εἰς βασιλέα  ‘having removed him, he raised up David to be their king’  「他廢了掃羅之後，就興起大衛作他們的王」 (徒 13:22) ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι  ‘if I have complete faith so as to remove mountains’  「我若有全備的信可以移動山」 (林前 13:2) 難以確定 林前 13:2 中的「移山」應該理解為「使一座山消失」，還是「使一座改變位置」，即把一座山從一個地方移到另一個地方。

(b)

13.64 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參μεταστρέφω, μετατίθημι, μετατρέπω, περιτρέπω］ 導致狀態的改變，強調結果狀態的不同之處 1 變成；使不同於……；改變 ὅταν μετασταθῶ ἐκ τῆς οἰκονομίας  ‘when I have been changed from my responsibility as manager’ or ‘when I have lost my job’  「在我不作管家之後」或「我在失業的時候」 (路 16:4) καὶ μετέστησεν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ  ‘and transformed (us) into the kingdom of his beloved Son’  「把我們遷到他愛子的王國裡」 (西 1:13)

(c)

31.73 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 （μεθίστημι[a]「使移動」15.9 的引申喻意）使某人的信仰完全改變，意思通常是使某人背離先前的信仰，從而被誤導 使背離；誤導 ὁ Παῦλος οὗτος πείσας μετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον  ‘this Paul persuaded and misled many people’  「這位保羅說服並帶壞了一大群人」 (徒 19:26)

(d)

68.38 時態 停止 離開某種狀態或職能，有調任或免職的含意 停止；丟了職務；被免除任務 ὅταν μετασταθῶ ἐκ τῆς οἰκονομίας  ‘when I cease being in charge’ or ‘... managing’  「我被辭掉後」或「我不再管理後」 (路 16:4) 另見 13.64 中的 μεθίστημι[b]。

____________________________________________________

1 13.64中的這組詞彙顯然存在一些重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確立這一點。

μεθοδεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.158 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 狡猾的詭計，意圖欺騙 欺騙；詭計 πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου  ‘so that you can stand up against the Devils scheming’  「好抵擋魔鬼的詭計」 (弗 6:11)

μεθύσκω  (μεθύσκομαι)

(1)

(a)

88.285 道德倫理素質及相關行為 酗酒 喝酒致醉 喝醉酒 μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία  ‘do not get drunk with wine, for this means reckless living’  「不要醉酒，醉酒能使人放蕩亂性」 (弗 5:18)

μέθυσος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.288 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參οἰνοπότης, πάροινος］ 慣常喝酒過多，因此成為醉漢 醉酒的人；醉漢 οὐ μέθυσοι, οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘people who are drunkards or who slander others or are swindlers will not receive God's kingdom’  「醉酒的、辱罵的、勒索的，都不能承受上帝的國」 (林前 6:10)

μεθύω

(1)

(a)

88.283 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參μέθη］ 喝酒致醉 醉酒 οὐ γὰρ ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε οὗτοι μεθύουσιν  ‘these men are not drunk as you suppose’  「這些人並不像你們所想的喝醉了」 (徒 2:15)

(b)

23.37 生理活動過程及狀態 吃，喝 喝果酒或啤酒（古代世界的人並不知道蒸餾酒精飲料），通常強調喝大量的酒 暢飲；豪飲；醉酒；酗酒 πρῶτον τὸν καλὸν οἶνον τίθησιν καὶ ὅταν μεθυσθῶσιν τὸν ἐλάσσω  ‘he serves the best wine first, and after they have drunk a lot, he serves the ordinary wine’  「人都是先擺上好酒，等賓客暢飲之後，才擺上次等的」 (約 2:10)

μέλας

(1)

(a)

79.26 物體的特徵 顏色 黑色；暗色 ἰδοὺ ἵππος μέλας  ‘there was a black horse’  「有一匹黑馬」 (啟 6:5) ὁ ἥλιος ἐγένετο μέλας  ‘the sun became black’  「太陽變黑」 (啟 6:12) 對於一些表示顏色的詞彙，根據具有這種顏色的對象，表達也不同。例如，表示馬的黑色所用的詞彙，與黑色盒子所用的詞彙是不同的。

(b)

6.57 人工製品 用於標記及書寫的工具 用於書寫或標記的深色液體 墨水 ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ διακονηθεῖσα ὑφ᾽ ἡμῶν, ἐγγεγραμμένη οὐ μέλανι  ‘you are a letter from Christ delivered by us, written not with ink’  「你們就是基督的書信，由我們做僕役遞送的，不是用墨寫的」 (林後 3:3) 現在很多地方普遍都會使用墨水，因此幾乎所有語言都有這個詞彙或表達法。然而，在某些情況下，譯詞可以是一個描述性的短語，例如「黑色顏料」或「書寫的著色劑」。

Μελεά

(1)

＜陽＞

(a)

93.259 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是買南的兒子，以利亞敬的父親 米利亞；《思》默肋阿

μέλει

(1)	在《新約》中僅以非人稱出現

(a)

30.39 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 思考某事，以作出適當的回應 思考；關心 μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ θεῷ  ‘now, is God concerned about oxen?’  「難道上帝關心的是牛嗎？」 (林前 9:9) 「上帝所關心的是牛嗎？」（林前 9:9）可以譯成「上帝是考慮對牛做些什麼嗎？」。

(b)

25.223 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 特別憂慮某事，暗示帶著憂懼 憂慮；介意；在意 οὐδὲν τούτων τῷ Γαλλίωνι ἔμελεν  ‘none of these things were of any concern to Gallio’  「這些事迦流一概不管」 (徒 18:17) δοῦλος ἐκλήθης, μή σοι μελέτω  ‘were you a slave when you were called? Don't let that concern you’  「你蒙召的時候是奴僕嗎？不要在意」 (林前 7:21) 有些語言表達「憂慮、關心」的方式可能只是等同於「考慮」，否定式可能就是「不讓某事物進入頭腦中」。

μελετάω

(1)

(a)

30.20 思考 思考，思想 ［參σκοπέω, φρονέω, φροντίζω］ 持續地認真思考某事 沉思；仔細思想；專心思考；專心一意 ταῦτα μελέτα  ‘keep thinking carefully about these things’  「這些事你要專心一意去做」 (提前 4:15) 在 提前 4:15，μελετάω 也可以理解為「去做」或「去踐行」（見 68.20）。

(b)

30.60 思考 打算，企圖，計劃 認真思考特定的行動方針 策劃；謀算 λαοὶ ἐμελέτησαν κενά;  ‘why do the people plot in vain?’  「萬民為什麼謀算虛妄的事？」 (徒 4:25)

(c)

68.20 時態 繼續 ［參εἰμί］ 繼續小心謹慎地進行某些活動 去做；繼續做；培養 ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ πᾶσιν  ‘practice these things and give yourself to them in order that your progress may be seen by all’  「這些事你要專心一意去做，讓大家看出你的長進」 (提前 4:15) 提前 4:15 中的 ταῦτα μελέτα 和 ἐν τούτοις ἴσθι 看來在本質上是同義詞，語氣互相加強，這節經文的句子結構證明這兩個表達在意思上基本相同。然而，關於 μελετάω 在 提前 4:15 的另一種解釋，見 30.20。

μέλι

(1)

ιτος＜中＞

(a)

5.20 食物及調味品 食物 一種有甜味的物質，由蜜蜂把採得的花蜜在蜂巢中釀製而成 蜂蜜 ἀλλ᾽ ἐν τῷ στόματί σου ἔσται γλυκὺ ὡς μέλι  ‘but it will be as sweet as honey in your mouth’  「然而在你口中會甘甜如蜜」 (啟 10:9) 雖然有些人會認為蜂蜜是一種植物產品，因為其源頭是花，但更具體來說，蜂蜜與蜜蜂有關，實際上在某些語言中，它被稱為蜜蜂尿。 μέλι ἄγριον 字面意為「野蜜」，指在田野中採到的蜂蜜，不是通過養殖蜜蜂得到的。 在古代世界，養蜂業非常發達，因為蜂蜜是主要的甜味來源。在一些語言中，野蜜的對應詞彙是「林蜜」或「樹蜜」。

μελίσσιος

(1)

ον

(a)

4.50 動物 昆蟲 （μέλισσα「蜜蜂」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）與蜜蜂有關的 蜜蜂的 提到「蜜蜂窩」的情況只見於異文 路 24:42（校勘欄）。

Μελίτη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.529 人名及地名 地名 西西里島南面的一個海島 《和2010》馬耳他；《現》馬爾他；《和》米利大；《思》默里達

μέλλω

(1)

(a)

67.62 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在將來的某個時間點發生，而且發生在另一個事件之後，與其有密切關係 即將；將要；快要 δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν;  ‘can you drink the cup that I am about to drink?’  「我將要喝的杯，你們能喝嗎？」 (太 20:22)

(b)

71.36 狀況 必要的，不必要的 就未來的發展來說是不可避免的 必然；必定；必會 οὕτως καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου μέλλει πάσχειν ὑπ᾽ αὐτῶν  ‘in the same way the Son of Man must also be mistreated by them’  「同樣，人子也必要受他們的虐待」 (太 17:12) 當說到將來必定會發生或不可避免發生的事情時，有些語言清楚區分了純粹客觀的或根據自然規律會發生的事情，與那些由人的目的、意圖或活動而導致發生的事情。與 可 13:7 中的 δεῖ（71.34）一樣，翻譯者對於 太 17:12 中的 μέλλω，也不可能確定所指的僅僅是不可避免的未來事件（「必定發生」），還是那是上帝的計劃或心意的一部分。為了避免錯誤地詮釋 太 17:12，翻譯者可能需要把這句譯成「同樣，人子肯定也會受他們的虐待」。

(c)

67.121 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 不適當地延長時間，暗示沒有決定 等；等待；耽擱；耽延 νῦν τί μέλλεις; ἀναστὰς βάπτισαι  ‘what are you waiting for? Get up and be baptized’  「現在你還等什麼呢？起來受洗」 (徒 22:16)

(d)

67.135 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 τὸ μέλλον  從說話的時間開始的沒有限期的時間延伸 將來；未來 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον  ‘will store up for themselves a treasure which will be a solid foundation for the future’  「為自己積存財富，從而為將來打下穩固的根基」 (提前 6:19)

μέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.9 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 身體的一部分 1 身體部分；肢體 καθάπερ γὰρ ἐν ἑνὶ σώματι πολλὰ μέλη ἔχομεν  ‘as we have many members in one body’  「正如我們一個身子上有好些肢體」 (羅 12:4) 在某些語言中，μέλος 的對應譯詞就是「分部」；少數語言採用了更加一般性的表達，例如「東西」，從而「身體的各部分」譯成字面意思是「身體的東西」的表達。 在不同的語言中，身體的各個部分有多種分類法。有些語言會把（頭部的）視覺、聽覺、嗅覺和味覺等器官與其他類型的器官分開；在另外一些語言中，與運動有關的器官，例如關節、手臂、腿等，有專門的用語。還有一些語言根據身體外部或內部的位置，詳細區分了身體的各部分，但由於牙齒和舌頭可被視為體外或體內的，因此這種分類往往顯得任意。

(b)

63.17 整體，聯合，部分，分開 部分 作為整體的一員的一個部分 肢體（根據身體各部分與身體之間關係的比喻） καθ᾽ εἷς ἀλλήλων μέλη  ‘members in relationship to one another’  「互相聯絡作肢體」 (羅 12:5) μέλη ἐσμὲν τοῦ σώματος αὐτοῦ  ‘we are members of his body’  「我們是他身體的肢體」 (弗 5:30)

____________________________________________________

1 μελος的意思也可以歸類在語義域63「整體，聯合，部分，分開」中，至於所提到的身體各部分，可以僅僅視為「部分」（63.17）這個更寬泛意思的一個例子。 另一方面，這詞在一些絕對語境中通常與身體相聯繫，這也支持將其歸類在這裡，作為身體各部分的通稱。

Μελχί

(1)

＜陽＞

(a)

93.260a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是雅拿的兒子，利未（Λευί [c]）的父親 麥基；《思》默耳希

(b)

93.260b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是亞底的兒子，尼利的父親 麥基；《思》默耳希

Μελχισέδεκ

(1)

＜陽＞

(a)

93.261 人名及地名 人名 亞伯拉罕時代的撒冷王，也是至高上帝的大祭司，其名字的意思是「公義的王」 麥基洗德；《思》默基瑟德

μεμβράνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.59 人工製品 用於標記及書寫的工具 可以用筆墨在上面寫字的特製獸皮；用這種獸皮製成的書或卷軸 羊皮紙；羊皮紙製成的書或卷軸 φέρε, καὶ τὰ βιβλία μάλιστα τὰς μεμβράνας  ‘bring also the books, especially the parchments’  「還有那些書卷，尤其是那些羊皮卷，也要帶來」 (提後 4:13) 在 提後 4:13，所指的是寫在羊皮紙上的文件，或者空白的羊皮紙。幾張羊皮紙縫在一起就成為很長的卷軸，後來又發展到裝訂成書的形式（見 6.66）。

(b)

6.66 人工製品 用於標記及書寫的工具 羊皮紙製成的書或卷軸 φέρε, καὶ τὰ βιβλία μάλιστα τὰς μεμβράνας  ‘bring also the books, especially the books made of parchment’  「那些書也帶來，特別是那幾卷羊皮的書」 (提後 4:13) 如 6.59 指出，μεμβράνα 的意思可能是羊皮紙（μεμβράνα[a]），或者是寫在羊皮紙上的書（μεμβράνα[b]）。

μέμφομαι

(1)

(a)

33.431 溝通 控告，譴責 指責某人，基於那人顯然該受責備 指責；責怪 Τί [οὖν] ἔτι μέμφεται;  ‘if this is so, how can (God) blame a person?’  「既然如此，他為什麼還責怪人呢？」 (羅 9:19a) μεμφόμενος γὰρ αὐτοὺς λέγει  ‘he blamed them and said ...’  「上帝指責他們說」 (來 8:8)

____________________________________________________

1 在羅 9:19（τί οὖν ἔτι μέμφεται；「那麼，他為甚麼還指責人呢？」），我們無法確定這是直接溝通，還是僅僅陳述上帝對待有罪之人的態度。

μεμψίμοιρος

(1)

ον

(a)

33.432 溝通 控告，譴責 指常常挑剔、埋怨的傾向 常常埋怨；挑剔 Οὗτοί εἰσιν γογγυσταὶ μεμψίμοιροι  ‘these are grumblers, constantly blaming others’  「這些人常發怨言，責怪他人」 (猶 1:16)

μέν

(1)

(a)

91.3 語段標記 轉折的標記 用於標記語段中的連接 固然；的確；（但通常不翻譯） τὰ μὲν σημεῖα τοῦ ἀποστόλου κατειργάσθη ἐν ὑμῖν ἐν πάσῃ ὑπομονῇ  ‘the miracles showing that I am an apostle were performed among you with complete patience’  「在你們當中，我用各樣的忍耐，藉著神蹟證明我的使徒身分」 (林後 12:12)

(b)

91.6 語段標記 強調的標記 ［參γέ, δή］ 表示相對較弱的強調 那麼；的確；（或通常不翻譯，但可能反映在語序中） ὡς οὖν ἤκουσεν ὅτι ἀσθενεῖ, τότε μὲν ἔμεινεν ἐν ᾧ ἦν τόπῳ δύο ἡμέρας  ‘when he received news that (Lazarus) was sick, he then stayed where he was for two more days’  「所以，當他聽見拉撒路病了，就仍在原地停留兩天」 (約 11:6) ἤδη μὲν [οὖν] ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν  ‘indeed, then, there is complete failure on your part’ or ‘therefore there is indeed a complete lack on your part’  「這的確已經是你們的大錯了」或「因此，你們確實是完全缺乏的」 (林前 6:7)

(c)

89.104 關係 添加 ［參δέ］ μέν ... δέ  表示兩個或多個項目，這些項目具有附加相關和主題平行的特色 一些……另一些；首先……其次 ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα  ‘some had a hundred (grains), others sixty, and others thirty’  「有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的」 (太 13:8) πρῶτον μὲν ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς Σαλήμ  ‘first interpreted King of Righteousness and then also King of Salem’  「他頭一個名字翻譯出來是『公義的王』，他又名『撒冷王』」 (來 7:2)

(d)

89.136 關係 對比 ［參ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... δέ  表示一組互相對比的項目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水給你們施洗，叫你們悔改；但那在我以後來的……他要用聖靈與火給你們施洗」 (太 3:11) ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所預定的離去，但那出賣人子的人有禍了！」 (路 22:22) πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「一切都是潔淨的；但如果有人因為吃東西而絆倒人，這對吃的人來說就是壞事了」 (羅 14:20)

(e)

89.136 關係 對比 ［參ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... ἀλλά  表示一組互相對比的項目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水給你們施洗，叫你們悔改；但那在我以後來的……他要用聖靈與火給你們施洗」 (太 3:11) ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所預定的離去，但那出賣人子的人有禍了！」 (路 22:22) πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「一切都是潔淨的；但如果有人因為吃東西而絆倒人，這對吃的人來說就是壞事了」 (羅 14:20)

(f)

89.136 關係 對比 ［參ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... πλήν  表示一組互相對比的項目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水給你們施洗，叫你們悔改；但那在我以後來的……他要用聖靈與火給你們施洗」 (太 3:11) ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所預定的離去，但那出賣人子的人有禍了！」 (路 22:22) πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「一切都是潔淨的；但如果有人因為吃東西而絆倒人，這對吃的人來說就是壞事了」 (羅 14:20)

Μεννά

(1)

＜陽＞

(a)

93.262 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是瑪達他的兒子，米利亞的父親 買南；《思》門納

μενοῦν

(1)

(a)

89.128 關係 對比 ［參μενοῦνγε］ 表示對比，語氣相對強烈 但是；相反；另一方面 Μενοῦν μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες  ‘on the contrary, those who hear the word of God and keep it are happy’ or ‘... fortunate’  「卻還不如聽上帝的道而遵守的人有福！」 (路 11:28) 關於 μενοῦν 在 路 11:28 中的其他解釋，見 89.50 和 91.8。

(b)

89.50 關係 結果 ［參οὖν］ 表示結果，通常暗示一個邏輯推理過程的結論 因此；因而；結果是；據此；那麼；那樣 Μενοῦν μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες  ‘therefore, truly blessed are (or happy are ...) those who hear the word of God and obey it’  「因此，更有福的是聽上帝的道而遵守的人！」 (路 11:28) 關於 μενοῦν 在 路 11:28 中的其他解釋，見 89.128 和 91.8。

(c)

91.8 語段標記 強調的標記 ［參εἰ］ 表示相當的強調（與 δήπου 和 οὖν[b] 91.7 相比） 當然 Μενοῦν μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες  ‘indeed happy are those who hear the word of God and keep it’ or ‘... obey it’  「那聽見上帝的話而遵守的人才確實真有福呢！」 (路 11:28) 關於 μενοῦν 在 路 11:28 中的其他解釋，見 89.50 和 89.128。

μενοῦνγε

(1)

(a)

89.128 關係 對比 ［參μενοῦν］ 表示對比，語氣相對強烈 但是；相反；另一方面 μενοῦνγε σὺ τίς εἶ ὁ ἀνταποκρινόμενος τῷ θεῷ;  ‘on the contrary, who are you to talk back to God?’  「你是誰，竟敢向上帝頂嘴呢？」 (羅 9:20)

μέντοι

(1)

(a)

89.130 關係 對比 ［參πλήν］ 表示對比，暗示某事是有效的，不論其他因素如何 但是；雖然如此；除了 παρακύψας βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια, οὐ μέντοι εἰσῆλθεν  ‘he bent over and saw the linen clothes lying (there), but he did not go in’  「他低頭往裡看，看見細麻布還放在那裡，但是沒有進去」 (約 20:5) ὁ μέντοι στερεὸς θεμέλιος τοῦ θεοῦ ἕστηκεν  ‘nevertheless, the solid foundation that God has made stands firm’  「然而，上帝堅固的根基屹立不移」 (提後 2:19)

(b)

89.136 關係 對比 ［參ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέν, πλήν］ μέντοι ... δέ  表示一組互相對比的項目 一方面……但另一方面 εἰ μέντοι νόμον τελεῖτε βασιλικὸν ... εἰ δὲ προσωπολημπτεῖτε  ‘if indeed on the one hand you fulfill the royal law ... but if on the other hand you show partiality’  「你們若切實守這至尊的律法……但你們若按外貌待人」 (雅 2:8, 9 [2])

μένω

(1)

(a)

85.55 在空間存在 留下，停留 ［參ἐμμένω, ἐπιμένω, καταμένω］ 待在同一個地方一段時間1 留在；待在 ἐκεῖ μένετε ἕως ἂν ἐξέλθητε ἐκεῖθεν  ‘stay there until you leave that place’  「就待在那裡，直到離開那地方」 (可 6:10) Ἐὰν μὴ οὗτοι μείνωσιν ἐν τῷ πλοίῳ  ‘if these (sailors) don't stay on the ship’  「這些人若不留在船上」 (徒 27:31)

(b)

85.60 在空間存在 留下，停留 ［參ἀναμένω, ἐκδέχομαι, περιμένω, προσδέχομαι］ 保持在某個地方和／或狀態，期待未來的事件2 等待；等候 οὗτοι δὲ προελθόντες ἔμενον ἡμᾶς ἐν Τρῳάδι  ‘these went ahead and waited for us in Troas’  「這些人先走，在特羅亞等候我們」 (徒 20:5)

(c)

13.89 是，變成，存在，發生 存在 ［參διαμένω］ 繼續存在 3 繼續；繼續存在；仍然存在 εἰ ἐν Σοδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί, ἔμεινεν ἂν μέχρι τῆς σήμερον  ‘if the miracles which were performed in you had been performed in Sodom, it would still be in existence today’  「在你那裡行過的神蹟，如果行在所多瑪，那座城還會存留到今天」 (太 11:23)

(d)

68.11 時態 繼續 ［參διαμένω, ἐμμένω, ἐπιμένω, παραμένω, προσμένω］ 繼續進行某個活動或處於某種狀態中 繼續；保持；留在；不住地 ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ φωτὶ μένει  ‘he who loves his fellow believer remains in the light’  「那愛弟兄的，就是住在光明中」 (約壹 2:10) μὴ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ  ‘one not remaining in the teaching of Christ’  「不留在基督教導裡的人」 (約貳 1:9)

____________________________________________________

1 這組詞彙之間的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別，特別是因為有其他表達空間的用語而前綴顯得冗餘。

2 這組詞彙的意思可能有些細微的區別。含有詞幹μεν-的詞彙可能更加偏重於位置，而含有詞幹δεχ-的詞彙可能更加偏重於期待，但這種區別在基礎上並沒有一致的模式。

3 διαμένω[c]的語氣可能比μένω[c]更為強烈。

μερίζω

(1)

(a)

63.23 整體，聯合，部分，分開 分開 ［參διαμερίζω］ 分成單獨的部分 1 分開；分散；分割；散開 Πᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα καθ᾽ ἑαυτῆς  ‘every kingdom divided against itself’  「任何王國自行分裂」 (太 12:25) μερίσασθαι μετ᾽ ἐμοῦ τὴν κληρονομίαν  ‘to divide with me the inheritance’  「和我分家產」 (路 12:13) μεμέρισται ὁ Χριστός;  ‘has Christ been divided?’  「基督被瓜分了嗎」 (林前 1:13)

(b)

57.89 擁有，轉移，交換 給予 ［參διαμερίζω, μερισμός］ 把物品分發給一個接一個的人 分發；輪流給每個人；分配 τοὺς δύο ἰχθύας ἐμέρισεν πᾶσιν  ‘he divided the two fish among them all’  「把那兩條魚分給眾人」 (可 6:41)

(c)

57.90 擁有，轉移，交換 給予 把某物的一部分給某人 給；給予一部分 ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ πάντων ἐμέρισεν Ἀβραάμ  ‘to whom Abraham gave a tithe of everything’  「亞伯拉罕也將自己所得來的一切，取十分之一給他」 (來 7:2)

(d)

37.100 控制，管理 任命，分配職能 分配一項職能或責任的特定部分或方面 分配特定的責任；給予特定的任務；指派特定的部分給…… κατὰ τὸ μέτρον τοῦ κανόνος οὗ ἐμέρισεν ἡμῖν ὁ θεὸς μέτρου  ‘according to the limits of the work to which God has appointed us’ (literally ‘according to the measure of the rule which God has apportioned to us as a measure’)  「在上帝分配給我們的範圍之內」[直譯：按照上帝分配給我們的規則準繩作為準繩] (林後 10:13)

____________________________________________________

1 διαμερίζω[c]的意思可能與μερίζω[a]不同，語氣更為強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

μέριμνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

25.224 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 考慮到可能出現的危險或不幸而感到憂慮或苦惱 憂慮；掛慮；掛心；擔憂；思慮 ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘anxious concern for all the churches’  「為各教會的事掛慮」 (林後 11:28) πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘cast all your worry upon him’ or ‘leave all your worries with him’  「將一切的憂慮卸給上帝」 (彼前 5:7a) 關於 μέριμνα 在 彼前 5:7 中作為習語的一部分 ，見 25.250。 μέριμνα 這個希臘詞可能指不必要的擔憂或合理的關切。有些語言會用習語來表達「擔憂」，比如：「被自己的頭腦殺死」，或「因思考而感到痛苦」。

(b)

25.250 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 ［參ἐπιρίπτω］ τὴν μέριμναν ἐπιρίπτω ἐπί  （習語，直譯：把憂慮拋給）停止憂慮並信靠某人 把自己的憂慮交給；把煩惱留給；將憂慮卸給 πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘put all of your cares upon him’ or ‘give all of your worries to him’ or ‘stop worrying and trust him completely’  「把一切的憂慮都交給他」或「不再憂慮、完全信靠他」 (彼前 5:7) 關於這個表達在 彼前 5:7 的另一種解釋，即僅以 ἐπιρίπτω ἐπί 為習語，見 90.18。

____________________________________________________

1 在彼前 5:7，μέριμνα可以理解為一個人所擔心的事情的背景。

μεριμνάω

(1)

(a)

25.225 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （μέριμνα「憂慮」25.224 的衍生詞）急切的擔憂，基於對可能出現的危險或不幸而感到憂懼 憂慮；擔心；思慮；掛慮 μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε  ‘do not worry about how or what you are going to say’  「不要擔心怎樣說話，或說什麼話」 (太 10:19) τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ προσθεῖναι πῆχυν;  ‘can any of you live a bit longer by worrying about it?’  「你們哪一個能藉著憂慮使壽數多加一刻呢」 (路 12:25)

μερίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

63.13 整體，聯合，部分，分開 部分 部分或份額，可能暗指一種區分或顯著的區別 份額；部分；一份；有份 οὐκ ἔστιν σοι μερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ  ‘you have no share or part in this matter’  「你在這道上無份無關」 (徒 8:21) τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου;  ‘what does a believer share with an unbeliever?’  「信的人和不信的人有什麼分享的呢？」 (林後 6:15) τὴν μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων  ‘a share in the inheritance of the people of God’  「分享眾聖徒……的基業」 (西 1:12)

(b)

1.85 地理物體及特徵 政府行政區域 行政區 地區 κἀκεῖθεν εἰς Φιλίππους, ἥτις ἐστὶν πρώτη[ς] μερίδος τῆς Μακεδονίας πόλις  ‘and from there into Philippi which is a city in the first district of Macedonia’  「從那裡來到腓立比，就是馬其頓的那個地區一個主要的城市」 (徒 16:12) 在 徒 16:12（《新約》唯一出現 μερίς[b] 的地方），聯合聖經公會出版的《希臘文新約》根據推測進行了修改（「馬其頓第一區的一個城市腓立比」《現修》），因為傳統文本 πρώτη τῆς μερίδος，直譯：「區域中的第一個」，不僅在含義上容易產生誤導，而且也不符合歷史事實，即腓立比並不是都城，而只是馬其頓四區之一的其中一個城。

μερισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

63.24 整體，聯合，部分，分開 分開 各部分分開或會合的點 分界點；會合點 ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος  ‘to the point where soul and spirit meet’ or ‘... come together’  「到魂和靈的分界」或「……會合點」 (來 4:12)

(b)

57.89 擁有，轉移，交換 給予 ［參διαμερίζω, μερίζω］ 把物品分發給一個接一個的人 分發；輪流給每個人；分配 πνεύματος ἁγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ θέλησιν  ‘by (gifts) of the Holy Spirit distributed according to his will’  「按他的旨意分給[人]的聖靈的恩賜」 (來 2:4)

μεριστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

63.25 整體，聯合，部分，分開 分開 （μερίζω[a]「分開」63.23 的衍生詞）負責分配的人 分配者；仲裁人；斷事的官 τίς με κατέστησεν κριτὴν ἢ μεριστὴν  ‘who made me a judge or divider?’  「誰立我作你們的判官，或給你們分家產的呢？」 (路 12:14)

μέρος

(1)

ον

(a)

63.14 整體，聯合，部分，分開 部分 與整體相對的一個部分 部分；方面；層面；特寫 μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας  ‘the part of the property that belongs to me’  「我應得的那份家產」 (路 15:12) τὸ δεδοξασμένον ἐν τούτῳ τῷ μέρει  ‘that which was glorious in this aspect’  「那從前在這方面有榮耀的」 (林後 3:10)

(b)

79.108 物體的特徵 形狀 物體旁邊的區域 側面；邊 Βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον  ‘throw your net out on the right side of the boat’  「你們把網撒在船的右邊」 (約 21:6)

(c)

1.79 地理物體及特徵 社會政治區域 ［參γῆ, κλίμα, ὅριον, χώρα］ 地上某個或某些地區，通常與某一民族或地理中心有關，但不一定構成政府的行政單位 1 區域；領土；土地（甚至地區；但這也許會過於正規地暗指政府的行政區） ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος  ‘Jesus departed for the regions of Tyre and Sidon’  「耶穌離開那裡，退到推羅、西頓境內」 (太 15:21) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 並不完全是同義詞，然而在某些新約經文中，這些詞彙基本上含義重疊。

(d)

11.8 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 具有特定成員資格的一群人，是一個更大的支持者群體的一部分 黨派；群體 τινὲς τῶν γραμματέων τοῦ μέρους τῶν Φαρισαίων διεμάχοντο  ‘some of the teachers of the Law who belonged to the party of the Pharisees protested strongly’  「有些法利賽派的經學教師站起來，強烈地抗議」 (徒 23:9) 在《新約》中，μέρος[d] 只出現在 μέρος τῶν Φαρισαίων（「法利賽黨」或「法利賽派」）這個表達中。雖然法利賽人是一個社會宗教群體，但是使用 μέρος[d] 的重點，並非要顯示法利賽人在這個社會宗教層面上，與整個猶太民族的關係，而只是要顯示他們作為一個更大群體的一員的身份。在某些語言中，「法利賽黨」或「法利賽派」這個短語可以翻譯為：「法利賽人所屬的組群」，或「被算為法利賽人的那些人」，或「稱為法利賽人的那班人」。要選擇一個詞來翻譯黨派或組群時，必須避免使用本質上是政治性的詞。如果語言中沒有表示黨派的一般術語，就可能需要使用一個有社會宗教含義的術語，因為這是最準確的方法，可以辨別法利賽人與猶太民族中其他不同組群的關係。

(e)

57.199 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 一種特定的商業活動或職業 生意；職業；行業；事業 οὐ μόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν  ‘not only is there danger that this business of ours will get a bad name’  「不僅我們這行業陷入被藐視的危險」 (徒 19:27)

(f)

78.49 程度 完全，足夠（完成程度） 某程度，只是整體的一部分 2 某種程度上；一部分；部分地；稍微；有些 μέρος τι πιστεύω  ‘I believe this to some degree’  「我也有些相信這話」 (林前 11:18) τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται  ‘that which exists only in part will disappear’  「有限的就會消失了」 (林前 13:10)

(g)

63.15 整體，聯合，部分，分開 部分 ［參ἀπό, ἐκ］ ἐκ μέρους, ἀπὸ μέρους  （習語，直譯：從一部分）是某事物的一部分的狀態 是……的一部分；作為……的一部分；部分；部分的 Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους  ‘you are the body of Christ and each member is a part of it’ or ‘... and each one is a part of the body’  「你們是基督的身體，並且各自都是肢體」或「你們是基督的身體，並且各自都是身體的一部分」 (林前 12:27)

(h)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, καιρός, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ ἀπὸ μέρους  （習語，直譯：從一個部分）形容相對較短的一段時間，強調事件或狀態的短暫性 短時間；短暫；暫時；一會兒；一些時候 ἐὰν ὑμῶν πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ  ‘to go there after I have enjoyed (visiting) you for a while’  「在你們那裡歡聚一些時候，然後再到那裡去」 (羅 15:24)

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重疊特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地區」、「領土」和「土地」等詞彙的意思重疊來比較和闡明。 例如：太 15:21中所指的可以說是「推羅和西頓地區」、「推羅和西頓的領土」、「推羅和西頓的土地」，甚至「推羅和西頓區域」。英文的region，territory和land等詞在意思上確實具有某些細微的差異，這些差異提供了一些補充成分，而且多半是隱含的。

2 μέρος[f]在這裡被包含在語義域78「程度」的子域D「完全，足夠」中，因為它是πᾶς[c]（78.44）、τέλος[d]（78.47）和ὅλος[c]（78.44）的語義反義詞。

μεσημβρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.74 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 白天的中間點 中午；正午；晌午 πορεύου κατὰ μεσημβρίαν ἐπὶ τὴν ὁδὸν τὴν καταβαίνουσαν ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ εἰς Γάζαν  ‘about noon, go on the road that goes from Jerusalem to Gaza’  「在中午時分，沿著從耶路撒冷下到迦薩的道路走」 (徒 8:26) 在一些語言中，μεσημβρία[a] 可以譯成：「在太陽高照的時候」，或「當太陽在人們頭頂的時候」，或「在太陽開始下降的時候」。關於 μεσημβρία 在 徒 8:26 的另一種解釋，見 82.4。

(b)

82.4 空間的方向 東，南，西，北 ［參νότος］ 南；南方 πορεύου κατὰ μεσημβρίαν  ‘go toward the south’  「向南走」 (徒 8:26) 徒 8:26 中的 κατὰ μεσημβρίαν 也可以解作「大約正午」，因為 μεσημβρία 通常指「一日的中間」或「正午」（見 67.74）。另見 82.3 中的討論。

μεσιτεύω

(1)

(a)

31.21 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 在兩方或多方之間達成一項互相接受的協議，其中可能包括使某件事確定下來的附加內容 達成協議 ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ  ‘so he used a vow to help bring about the agreement and make it certain’  「他以起誓來達成協議並將其確定下來」 (來 6:17) 因為 μεσίτης（31.22）經常是為協議或安排提供擔保或保證的人，所以 μεσιτεύω 帶有重要的確定性要素。因此，這可能不僅暗示協議，還暗示保證其有效性。

μεσίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

31.22 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 （μεσιτεύω 「達成協議」31.21 的衍生詞）促成或幫助各方達成協議的人，有保證協議之確定性的含義 中間人；中保 διαταγεὶς δι᾽ ἀγγέλων ἐν χειρὶ μεσίτου  ‘(the Law) was put into effect through angels by a mediator’  「律法……是藉著天使經中保之手設立的」 (加 3:19)

(b)

40.6 和解，寬恕 和解 在實現和好的過程中充當調解人的人 1 中保；中間人；調解人 εἷς καὶ μεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς  ‘there is one mediator between God and people, the man Jesus Christ’  「在上帝和人之間也只有一位中保，是成為人的基督耶穌」 (提前 2:5) 有多種說法可以指調解人或中保，通常是一些習語，例如：「站在中間的人」、「向雙方說話的人」、「切斷空談的人」，或「使爭論止息的人」。不過，μεσίτης 也可以指讓雙方達成協議的過程。關於 μεσίτης 在這方面的含義，見 31.22。

____________________________________________________

1 μεσίτης[b]雖然包含溝通的要素，但是核心特徵卻不在溝通而在和解；因此，μεσίτης[b]被放在這個子域中，而沒有放在語義域33「溝通」的其中一個子域中。

μεσονύκτιον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.75 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 夜晚的中間點 午夜；半夜 Τίς ἐξ ὑμῶν ἕξει φίλον καὶ πορεύσεται πρὸς αὐτὸν μεσονυκτίου  ‘suppose one of you should go to a friends house at midnight’  「假如你們當中有人半夜裡到朋友家去」 (路 11:5) 在一些語言中，μεσονύκτιον 可以譯成：「在夜晚過了一半的時候」，或「在夜晚被分成兩半的時候」。

Μεσοποταμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.530 人名及地名 地名 幼發拉底和底格里斯兩河上游之間的河谷平原 美索不達米亞；《和》米所波大米

μέσος

(1)

η，ον

(a)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μετά, παρά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體之間1 在……裡面；與……一起 ἀφοριοῦσιν τοὺς πονηροὺς ἐκ μέσου τῶν δικαίων  ‘gather the evil from among the good’  「從好人中把壞人分別出來」 (太 13:49) μέσος ὑμῶν ἕστηκεν ὃν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε  ‘among you stands one you do not know’  「有一位站在你們中間，是你們不認識的」 (約 1:26) ἐν μέσῳ ὑμῶν  ‘in your midst’  「在你們當中」 (帖前 2:7b)

(b)

83.10 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά］ 某區域中間的一個位置（一個物體在其他物體的中間，或者一個區域在更大區域的中間）3 在……中間；在……中部 ὠρχήσατο ... ἐν τῷ μέσῳ  ‘danced ... in the middle (of the whole group)’  「在眾人中間跳舞」 (太 14:6) τὸ δὲ πλοῖον ἤδη ἦν εἰς μέσον τῆς θαλάσσης  ‘the ship was already in the middle of the lake’  「船已經在湖中間」（經文校勘欄） (太 14:24) περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς  ‘a fire had been lit in the center of the courtyard’  「在院子中間生了火」 (路 22:55) ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον  ‘the curtain in the Temple was torn in two in the middle’  「殿的幔子從當中裂為兩半」 (路 23:45)

____________________________________________________

1 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 在帖前 2:7，短語ἐν μέσῳ中的ἐν和μέσῳ的關係最好解釋為一種冗餘加強關係，因為ἐν也可以理解為「在……中」、「和……一起」的意思。

3 在某些上下文中，μέσος[a]（83.9）與μέσος[b]（83.10）的意思可說是重疊的，或有關的情況提供了兩種不同的解釋。例如：在太 10:16「綿羊在豺狼中間」，意思可能是羊被狼團團圍住，或者狼與羊混雜在一起。

μεσότοιχον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.62 建造物 圍牆及籬笆 分隔開兩個區域的牆或籬笆 隔斷的牆；阻隔的牆 ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα ἓν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας  ‘who made both one people by breaking down the wall that separated them’  「使雙方合而為一，拆毀了中間隔絕的牆」 (弗 2:14) 在《新約》中，μεσότοιχον 喻指耶路撒冷聖殿中的隔牆，將外邦人院與其他聖殿區域分隔開來。 這種「隔斷的牆」可以譯作「障礙」或「隔斷的欄杆」。

μεσουράνημα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.10 地理物體及特徵 地面之上的地方 天空中的一個點或區域，就在地球的上方 高高的在天空中；在天空的中點；就在頭頂上；在天空的正上方 εἶδον, καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἀετοῦ πετομένου ἐν μεσουρανήματι  ‘I looked, and I heard an eagle that was flying overhead in the sky’  「我觀看，聽見一隻在空中飛的鷹」 (啟 8:13)

μεσόω

(1)

(a)

67.137 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 在一段時間的中間 在中間；過了一半 Ἤδη δὲ τῆς ἑορτῆς μεσούσης ἀνέβη Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν  ‘when the feast was already half over, Jesus went up into the Temple’ or ‘already in the middle of the festival, Jesus went up into the Temple’  「節期已過了一半，耶穌上聖殿去」 (約 7:14)

Μεσσίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.82 宗教活動 角色及作用 ［參Χριστός］ （直譯：受膏者；等同於希伯來文的彌賽亞）在《新約》中，這是耶穌作為彌賽亞的頭銜，但在許多經文中，尤其是不帶定冠詞的時候，Χριστός「基督」成為了耶穌名字的一部分；見 93.387 基督；彌賽亞 Οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος χριστός  ‘I know that the Messiah, the one called Christ, will come’  「我知道那稱為基督的彌賽亞要來」 (約 4:25) 在許多語言中，Χριστός（或 Μεσσίας）指彌賽亞的時候，會根據希臘文的 Χριστός 或希伯來文的「彌賽亞」採用音譯。然而在某些語言中，翻譯者想要表明 Χριστός 和 Μεσσίας 兩個用語的重要意義，於是譯作：「上帝任命的那位」，或「上帝特別揀選的那位」，或「百姓期待的那位」，意思是眾人都向他尋求幫助和拯救。

μεστός

(1)

ή，όν

(a)

59.39 數量 滿的，空的 充滿一個空間的數量超過預期或合適的程度 非常滿；充滿；滿；都；盡 τὸ δίκτυον ... μεστὸν ἰχθύων μεγάλων  ‘the net ... very full of big fish’  「網裡滿了大魚」 (約 21:11)

(b)

78.45 程度 完全，足夠（完成程度） 完整的程度，有充沛的含意 充滿；裝滿；滿有；完全地；非常；全部 ἔσωθεν δέ ἐστε μεστοὶ ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας  ‘within you are completely hypocritical and lawless’  「裡面卻滿了虛偽和不法的事」 (太 23:28) μεστὴ ἐλέους καὶ καρπῶν ἀγαθῶν  ‘entirely merciful and engaged in good deeds’  「滿有憐憫，行美善的事」 (雅 3:17) 有些語言不能說一個人「充滿」某種品質或「充滿」某種活動。因此，翻譯者經常要調整語義關係，以表示某人「完全」擁有某種性情或「完全」投入某些活動。事實上，在 太 23:28 的情況，有些語言可以用否定句來表達：「裡面除了虛偽和不法什麼也沒有」。對於 雅 3:17 的意思，翻譯者往往可以用習慣性的活動來表達，例如譯作「總是以憐憫待人和做美善的事」。

(c)

68.77 時態 專心努力去做，全力去做 形容廣泛地從事某種活動或持有某種態度 充滿；裝滿；滿有；全是；一直從事；專做 αὐτοὶ μεστοί ἐστε ἀγαθωσύνης  ‘you yourselves are full of goodness’ or ‘you yourselves are constantly engaged in doing good’  「你們自己充滿良善」或「你們自己一直行善」 (羅 15:14)

μεστόω

(1)

(a)

59.40 數量 滿的，空的 （μεστός[a]「非常滿」59.39 的衍生詞）使一個空間異常地滿 充滿；使膨脹；灌滿 Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν  ‘they are full of new wine’ or ‘they are drunk’  「他們是灌滿了新酒」或「他們喝醉了」 (徒 2:13) 在許多情況下不能說一個人「充滿新酒」，不過，在 徒 2:13 中，可行的說法是：「他們喝了大量新酒」。

μετά

(1)

(a)

89.108 關係 關聯 表示一種聯合關係，通常暗示和某人一起1 與……；和……；同……一起 Τότε προσῆλθεν αὐτῷ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου μετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς  ‘then the mother of the sons of Zebedee went to him with her sons’  「那時，西庇太兒子的母親和她兩個兒子上前來」 (太 20:20) ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ᾽ ὑμῶν καινὸν  ‘when I drink it with you new’  「與你們同喝新的那日子」 (太 26:29) ἐγὼ μεθ᾽ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας  ‘I am with you always’  「我要常與你們同在」 (太 28:20)

(b)

89.109 關係 關聯 表示聯合，涉及與事件相關的工具 帶著；拿著 ὄχλος πολὺς μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων  ‘a large crowd with swords and clubs’  「一大群拿著刀棒的人」 (太 26:47) ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘he went there with torches, lanterns, and arms’  「拿著燈籠、火把和兵器來到園裡」 (約 18:3)

(c)

89.123 關係 結合關係 表示一種關係，即某物與另一物結合在一起 和；和……結合 ἔδωκαν αὐτῷ πιεῖν οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον  ‘they gave him wine mixed with gall to drink’  「他們把苦膽調和的酒給耶穌喝」 (太 27:34) ὧν τὸ αἷμα Πιλᾶτος ἔμιξεν μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν  ‘whose blood Pilate mixed with their sacrifices’  「彼拉多使加利利人的血攙雜在他們的祭物中」 (路 13:1) 路 13:1 中的這個表達必須從比喻意義去理解，因為這是指彼拉多殺害正在獻祭之人的行為。 在某些語言中，弗 6:23 中的這個表達只能譯作「同時有仁愛和信任」。 在 提前 2:15，「聖潔自守」中的自守是與信心、愛心和聖潔相結合的，而不僅僅是與聖潔結合。在某些語言中，這種表達通常是用動詞來翻譯，那麼 提前 2:15 的條件從句可以譯作「如果她繼續去相信，去愛，和顯出聖潔，同時謙遜自守」。

(d)

89.79 關係 伴隨的情況 表示情況，對主要事件有重大的影響2 帶著；在……中 ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον μετὰ τῆς κουστωδίας  ‘having put a seal on the stone, they (left) a guard to make the tomb secure’  「在石頭上加了封條……留下守衛把守」 (太 27:66) καὶ τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν  ‘and then with embarrassment you will go and take the lowest place’ or ‘and then you will be embarrassed and have to sit in the lowest place’  「你就羞羞慚慚地退到末位去」或「你會覺得很難為情，不得不退到末座」 (路 14:9) πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ᾽ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς τῶν ἀρχιερέων  ‘going to Damascus, having the authority and orders from the chief priests’  「帶著祭司長的權柄和命令往大馬士革去」 (徒 26:12)

(e)

90.60 語意格 經歷者 用於標記事件的經歷者，此外還暗示一種聯繫 與……同在；給 ἡ χάρις τοῦ κυρίου Ἰησοῦ μεθ᾽ ὑμῶν  ‘the grace of our Lord Jesus be with you’  「願主耶穌基督的恩常與你們眾人同在」 (林前 16:23) ἔσται μεθ᾽ ἡμῶν χάρις ἔλεος εἰρήνη παρὰ θεοῦ πατρὸς καὶ παρὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ πατρὸς  ‘may God the Father and Jesus Christ his Son grant us grace, mercy, and peace’  「願父上帝和他的兒子耶穌基督賜恩典、憐憫、平安給我們」 (約貳 1:3c)

(f)

90.32 語意格 反對 （帶所有格）用於標記對立與衝突，暗示一種互動 反對 ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν  ‘because you have legal disputes against one another’  「你們彼此告狀」 (林前 6:7) πολεμήσω μετ᾽ αὐτῶν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ στόματός μου  ‘I will fight against them with the sword of my mouth’  「用我口中的劍攻擊他們」 (啟 2:16)

(g)

67.48 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 表示一個時間點的標記，這個時間點與前一個時間點密切相關 之後；以後 καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστῆναι  ‘and to arise after three days’ (that is, ‘on the third day’, since both the first and the last days of such a set were counted)  「三天後復活（就是第三天；因為在這樣一組數字中，第一天和第三天都計算在內）」 (可 8:31) Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὴν Ἰουδαίαν γῆν  ‘after this, Jesus and his disciples went to the province of Judea’  「這些事以後，耶穌和門徒到了猶太地區」 (約 3:22) 有些語言沒有像「在……之後」等類的介詞，約 3:22 中的表達可以譯成：「這些事發生了，然後耶穌就和門徒去了猶太省」。

(h)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, παρά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體之間4 在……裡面；與……一起 Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν  ‘why do you seek the living among the dead?’  「為什麼在死人中找活人呢？」 (路 24:5)

(i)

83.56 空間的位置 在……以外，在另一邊 在某個物體後方更遠的位置 在……另一邊；在……後面 μετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέτασμα  ‘behind the second veil’  「在第二層幔子後面」 (來 9:3)

(j)

90.42 語意格 受益 （帶所有格）用於標記聯繫，當中一方為另一方的利益而行事或存在 一起；在同一邊 ὁ μὴ ὢν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστιν  ‘he who is not with me is against me’  「不跟我一起的，就是反對我」 (太 12:30) 太 12:30 中有一個隱含的事件。

(k)

89.78 關係 方法，途徑 表示方法，可能還暗示隨之而來的情況（見 μετά[d]「在……中」89.79） 藉著；通過 πληρώσεις με εὐφροσύνης μετὰ τοῦ προσώπου σου  ‘you will fill me with joy by means of your presence’  「你必藉著你的同在使我充滿喜樂」 (徒 2:28) 徒 2:28 中的 πρόσωπον 是一個比喻，指某人的臨在（見 85.26）。

____________________________________________________

1 σύν[a]（89.107）和μετα[a]（89.108）的語義域有很大程度的重疊，因為在許多情況中，σύν[a]和μετά[a]均可表達出本質上相同的參照關係。然而，在關乎敵對和戰鬥的上下文中，可以用μετά[a]來表示敵對勢力互相戰鬥。在這種上下文中，介詞σύν[a]並不適合，因為該詞暗示在衝突的同一方發生爭鬥，而不是在衝突雙方之間。

2 在英語中，伴隨的情況通常用分詞短語或動名詞短語來表達。

3 在約貳 1:3，χάρις、ἔλεος和εἰρήνη是指ἡμῶν所經歷的事件。

4 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

μεταβαίνω

(1)

(a)

15.2 線性運動 移動，來／去 ［參μετάθεσις, μετατίθημι］ 空間位置的改變，暗示兩個位置顯著不同 從一個地方移到另一個地方；改變位置；離開 μεταβὰς ἐκεῖθεν εἰσῆλθεν εἰς οἰκίαν τινὸς ὀνόματι Τιτίου Ἰούστου  ‘so he moved from that place and went to the house of Titius Justus’  「於是，保羅從那裡搬到提多．猶士都的家裡」 (徒 18:7)

(b)

13.51 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參εἰμί］ 從一個狀態變成另一個狀態 改變；成為 εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται, ἀλλὰ μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν  ‘he will not be judged, but has already changed from death to life’  「他不會被定罪，而是已經出死入生了」 (約 5:24)

μεταβάλλω  (μεταβάλλομαι)

(1)

(a)

31.58 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 改變自己對某事的想法 改變主意；改變想法 μεταβαλόμενοι ἔλεγον αὐτὸν εἶναι θεόν  ‘they changed their minds and said, He is a god’  「就改變念頭，說：『他是神明！』」 (徒 28:6) 在 徒 28:6，μεταβάλλομαι 通常可以表達為「不再像過去那樣思想」，或「現在的想法已經不一樣了」。

μετάγω

(1)

(a)

15.186 線性運動 引領，帶來，帶領 藉著帶領或引導使某物從一個地方移到另一個地方 引導；控制；操縱 εἰ δὲ τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν εἰς τὸ πείθεσθαι αὐτοὺς ἡμῖν, καὶ ὅλον τὸ σῶμα αὐτῶν μετάγομεν  ‘if we put bits into the mouths of horses in order to make them obey us, we can guide them’ (literally ‘their whole body’)  「我們若把嚼環勒在馬嘴裡，使牠們馴服，就能駕馭牠們的全身」 (雅 3:3) μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου  ‘(the ship) can be steered by means of a very small rudder’  「[船]只用一個小小的舵就能操縱」 (雅 3:4)

μεταδίδωμι

(1)

(a)

57.96 擁有，轉移，交換 給予 把自己所有的東西與人分享 分享；分給；給 Ὁ ἔχων δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μὴ ἔχοντι  ‘a person who has two shirts must share with another who doesn't have any’  「有兩件衣裳的，就分給那沒有的」 (路 3:11)

μετάθεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.2 線性運動 移動，來／去 ［參μεταβαίνω, μετατίθημι］ 空間位置的改變，暗示兩個位置顯著不同 從一個地方移到另一個地方；改變位置；離開 πρὸ γὰρ τῆς μεταθέσεως μεμαρτύρηται εὐαρεστηκέναι τῷ θεῷ  ‘because before his departure it was witnessed that he was pleasing to God’  「原來他在被接走之前，已經得了上帝喜悅他的明證」 (來 11:5) 由於 來 11:5 中明確提到 μετάθεσις，那可能是論到「被提」，但意思很清楚是一次重要的位置轉換，從一處轉到另一處，就是從地上轉到天上。

(b)

13.52 是，變成，存在，發生 狀態的改變 從一個狀態變成另一個狀態 改變；變化 ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μετάθεσις γίνεται  ‘there is also necessarily a change of the law’  「律法也需要更改」 (來 7:12)

μεταίρω

(1)

(a)

15.35 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ὑπάγω］ 離開參考點（reference point），也許比 πορεύομαι[c] 和 ἄγω[c] (15.34) 的情況更明確 走；離開；從……離開 μετῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἰουδαίας πέραν τοῦ Ἰορδάνου  ‘he left Galilee and went to the territory of Judea beyond the Jordan River’  「離開加利利，回約旦河對岸的猶太地區去」 (太 19:1)

μετακαλέω  (μετακαλέομαι)

(1)

(a)

33.311 溝通 召喚，呼召 以相當的堅持和權威召喚某人 召喚；叫……過來；去請……來 καιρὸν δὲ μεταλαβὼν μετακαλέσομαί σε  ‘and when I have time, I will summon you’  「等我有空再叫你來」 (徒 24:25)

μετακινέω

(1)

(a)

13.42 是，變成，存在，發生 狀態 使某個狀態停止，有用武力的含義 使停止；動搖 μὴ μετακινούμενοι ἀπὸ τῆς ἐλπίδος  ‘not to be shaken from the hope (you have)’  「不致動搖，離開了你們的盼望」 (西 1:23)

μεταλαμβάνω

(1)

(a)

57.129 擁有，轉移，交換 接受 ［參μετάλημψις］ 得到該得的一份或一部分 得到一份；有分；分享 μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας  ‘sharing food with glad and humble hearts’  「以歡喜純潔的心一起用飯」 (徒 2:46) τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν  ‘the farmer who has done the hard work should have the first share of the harvest’  「勞力的農夫應該先有分於享受地裡的出產」 (提後 2:6)

(b)

90.63 語意格 經歷者 ［參ἀπολαμβάνω, ἐπιλαμβάνομαι, λαμβάνω］ 經歷一些事件或狀態，往往暗示一些負面價值的東西1 遭受；經歷 γῆ ... μεταλαμβάνει εὐλογίας ἀπὸ τοῦ θεοῦ  ‘the earth ... experiences blessings from God’  「田地……從上帝得福」 (來 6:7)

____________________________________________________

1 90.63所含詞彙（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。與許多標記經歷者關係的動詞一樣，可以採用動詞被動形式結合名詞補語來作對等翻譯。例如：在約 7:23，可以合宜地譯成「人若在安息日受割禮」。

μετάλημψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.129 擁有，轉移，交換 接受 ［參μεταλαμβάνω］ 得到該得的一份或一部分 得到一份；有分；分享 ἃ ὁ θεὸς ἔκτισεν εἰς μετάλημψιν  ‘which God created for people to share in’  「上帝所造、讓……人領受的」 (提前 4:3) 提前 4:3 中的 μετάλημψιν 是指吃食物的活動，因此可以譯成「上帝創造給人吃的東西」，但卻不能誤把 μετάλημψιν 所指的「吃食物」當成這詞本身的意思。

μεταλλάσσω

(1)

(a)

57.142 擁有，轉移，交換 交換 ［參ἀλλάσσω］ 用一物交換另一物 1 交換；替代；取代 οἵτινες μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει  ‘who exchanged the truth of God for a lie’  「他們將上帝的真實變為虛謊」 (羅 1:25) 在翻譯 羅 1:25 中的 μεταλλάσσω 時，必須避免使用意為「把某物變成為」的詞彙。μεταλλάσσω 的意思是用一物取代另一物，因此正確的詞彙是「交換」而不是「變成」。

(b)

68.50 時態 停止 停止一項活動，轉而開始做別的事 停止並開始；交換；替代；取代 αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘for their women ceased engaging in the natural function and started doing that which is contrary to nature’  「他們的女人以反常的性關係，替換了正常的性關係」 (羅 1:26)

____________________________________________________

1 與ἀλλάσσω[b]相比，μεταλλάσσω[a]可能更加強調用一物替代另一物。

μεταμέλομαι

(1)

(a)

25.270 態度及情感 悲傷，遺憾 因自己所做的事而後悔 後悔；懊悔；改變主意；感到難過；因……而感到抱歉 ὅτι εἰ καὶ ἐλύπησα ὑμᾶς ἐν τῇ ἐπιστολῇ, οὐ μεταμέλομαι  ‘for even if that letter of mine made you sad, I do not regret (having written it)’ or ‘for even if I made you sad by my letter ...’  「即使我在那封信中曾使你們悲傷，但我現在並不後悔[寫那封信]」 (林後 7:8)

(b)

31.59 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 改變自己對某事的想法，可能有後悔的含義 改變主意；有不同的想法 ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ  ‘even when you saw this, you did not change your minds later on and believe him’  「你們看見了仍然沒有改變心意，還是不信他」 (太 21:32) Ὤμοσεν κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται  ‘the Lord has made a vow and will not change his mind’  「主起了誓， 絕不改變」 (來 7:21)

μεταμορφόω  (μεταμορφόομαι)

(1)

(a)

13.53 是，變成，存在，發生 狀態的改變 改變某些東西的基本形狀或性質 變成；變化；改變 ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς  ‘but be transformed by the renewing of your thinking’  「要藉著心意的更新而改變過來」 (羅 12:2) 在許多語言中，意思等同於 羅 12:2 中的 μεταμορφόομαι 的說法可能是：「變得完全不同」，或「與現在的你不同了」。

(b)

58.16 性質，類別，示例 外貌，形式的外在顯現 呈現不同的物質形態或外貌 外貌改變；變了形像 μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν  ‘his appearance was changed in their presence’  「就在他們面前，耶穌的形象變了」 (可 9:2) 在一些情況下，可 9:2 中的這句表達可以更適當地譯成：「他們正觀看的時候，耶穌的外貌改變了」。

μετανοέω

(1)

(a)

41.52 行為及相關狀態 改變行為 ［參μετάνοια］ 一個人由於對罪和義的想法及態度徹底改變了，因此改變自己的生活方式 1 悔改；懊悔；改變行事方式 ἐξελθόντες ἐκήρυξαν ἵνα μετανοῶσιν  ‘they went out and preached that the people should repent’  「使徒就出去傳道，叫人悔改」 (可 6:12) 在一些語言中，例如英語，「悔改」的核心要素是人因為罪的緣故感到悲傷或痛悔；然而，μετανοέω 和 μετάνοια 的重點更具體地說，似乎是在思想和行為上的總體改變，關於一個人應該如何思考和行動。而重點是在態度還是在行為，不同的上下文會有所不同。例如，比較 路 3:8、來 6:1 和 徒 26:20。

____________________________________________________

1 雖然μετανοέω和μετάνοια也可以歸類在語義域30「思考」，但這兩個詞彙的主要語義特徵顯然是行為性的而非思維性的。

μετάνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

41.52 行為及相關狀態 改變行為 ［參μετανοέω］ 一個人由於對罪和義的想法及態度徹底改變了，因此改變自己的生活方式 1 悔改；懊悔；改變行事方式 ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει;  ‘do you fail to understand that God is kind because he wants to lead you to repent?’  「不知道他的恩慈是領你悔改嗎？」 (羅 2:4) 在一些語言中，例如英語，「悔改」的核心要素是人因為罪的緣故感到悲傷或痛悔；然而，μετανοέω 和 μετάνοια 的重點更具體地說，似乎是在思想和行為上的總體改變，關於一個人應該如何思考和行動。而重點是在態度還是在行為，不同的上下文會有所不同。例如，比較 路 3:8、來 6:1 和 徒 26:20。

____________________________________________________

1 雖然μετανοέω和μετάνοια也可以歸類在語義域30「思考」，但這兩個詞彙的主要語義特徵顯然是行為性的而非思維性的。

μεταξύ

(1)

(a)

83.11 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 由兩個物體的位置（一邊一個）來確定的位置 在……之間 τοῦ ἀπολομένου μεταξὺ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου  ‘who was killed between the altar and the Temple’  「在祭壇和聖所之間被殺」 (路 11:51) κοιμώμενος μεταξὺ δύο στρατιωτῶν  ‘he was sleeping between two guards’  「睡在兩個士兵中間」 (徒 12:6)

(b)

89.115 關係 關聯 表示獨有的聯合 在……和……之間 μεταξὺ σοῦ καὶ αὐτοῦ μόνου  ‘between yourself and him alone’ or ‘just between yourselves’  「只在你和他之間」 (太 18:15) καὶ οὐθὲν διέκρινεν μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν  ‘he made no difference between us and them’  「他待他們同待我們沒有分別」 (徒 15:9)

(c)

67.54 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 一個時間點，在順序上居於此前的一個時間點之後 接下來；這時候；這期間 παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον  ‘they invited (them) for the next Sabbath’  「請他們在下一個安息日……」 (徒 13:42)

μεταπέμπω  (μεταπέμπομαι)

(1)

(a)

15.73 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 派某人去取某物或某人 派人請來；召喚 μετάπεμψαι Σίμωνά τινα ὃς ἐπικαλεῖται Πέτρος  ‘summon a certain Simon who is called Peter’  「請一位稱為彼得的西門來」 (徒 10:5) 某些語言必須把 徒 10:5 中這個短語裡面一些隱含事件或關係，更加明確地表達出來，例如說：「請一個名叫彼得的西門來」，或「帶個信息給一個名叫彼得的西門，請他來」。

μεταστρέφω

(1)

(a)

13.64 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參μεθίστημι, μετατίθημι, μετατρέπω, περιτρέπω］ 導致狀態的改變，強調結果狀態的不同之處1 變成；使不同於……；改變 ὁ ἥλιος μεταστραφήσεται εἰς σκότος  ‘the sun will be changed to darkness’  「太陽要變為黑暗」 (徒 2:20)

____________________________________________________

1 13.64中的這組詞彙顯然存在一些重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確立這一點。

μετασχηματίζω

(1)

(a)

58.18 性質，類別，示例 外貌，形式的外在顯現 使某物的形式發生變化 改變；改變形狀；從一種形式變為另一種形式 ὃς μετασχηματίσει τὸ σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ  ‘who will change our weak bodies into the form of his glorious body’  「使我們卑賤的身體變得和他榮耀的身體相似」 (腓 3:21)

(b)

89.11 關係 涉及對應的關係（同構關係） 根據特定對應關係，將某事與另一件事聯繫起來 應用到……身上；被視為適用於 Ταῦτα ... μετεσχημάτισα εἰς ἐμαυτὸν καὶ Ἀπολλῶν δι᾽ ὑμᾶς  ‘these things ... I have applied to myself and to Apollos for your sake’  「弟兄們，為你們的緣故，我拿這些事應用到我自己和亞波羅身上」 (林前 4:6)

μετατίθημι  (μετατίθεμαι)

(1)

(a)

15.2 線性運動 移動，來／去 ［參μεταβαίνω, μετάθεσις］ 空間位置的改變，暗示兩個位置顯著不同 從一個地方移到另一個地方；改變位置；離開 καὶ μετετέθησαν εἰς Συχὲμ καὶ ἐτέθησαν ἐν τῷ μνήματι  ‘and they were moved to Shechem and buried in a grave’  「他們又被運送到示劍，葬在墳墓裡」 (徒 7:16)

(b)

13.64 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參μεθίστημι, μεταστρέφω, μετατρέπω, περιτρέπω］ 導致狀態的改變，強調結果狀態的不同之處1 變成；使不同於……；改變 τὴν τοῦ θεοῦ ἡμῶν χάριτα μετατιθέντες εἰς ἀσέλγειαν  ‘who turned the grace of our God into indecency’  「把我們上帝的恩典變為放縱情慾的機會」 (猶 1:4)

(c)

34.27 聯合 加入，開始聯繫 μετατίθεμαι ἀπό  （習語，直譯：從……改變）放棄一種關係 離棄；轉離；放棄對……的忠誠 Θαυμάζω ὅτι οὕτως ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς  ‘I am surprised that thus so quickly you are turning away from the one who called you’  「我很驚訝，你們這麼快就離開了那位呼召你們的」 (加 1:6)

____________________________________________________

1 13.64中的這組詞彙顯然存在一些重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確立這一點。

μετατρέπω

(1)

(a)

13.64 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參μεθίστημι, μεταστρέφω, μετατίθημι, περιτρέπω］ 導致狀態的改變，強調結果狀態的不同之處1 變成；使不同於……；改變 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω  ‘let your laughter be turned into crying’  「要將歡笑變為悲哀」 (雅 4:9)

____________________________________________________

1 13.64中的這組詞彙顯然存在一些重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確立這一點。

μετέπειτα

(1)

(a)

67.44 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參εἶτα, ἔπειτα］ 一個時間點接著另一個時間點 1 然後；後來 ἴστε γὰρ ὅτι καὶ μετέπειτα θέλων κληρονομῆσαι τὴν εὐλογίαν  ‘you know that later he wanted to receive his (fathers) blessing’  「你們知道，他後來想要承受父親的祝福」 (來 12:17)

____________________________________________________

1 μετέπειτα可能是指一個略長的時間段，或者僅僅是ἔπειτα的風格變體。

μετέχω

(1)

(a)

57.6 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 共享某物的所有權 共享；分享；分擔 ὁ ἀλοῶν ἐπ᾽ ἐλπίδι τοῦ μετέχειν  ‘the one who reaps does so in hope of having a share (of the crop)’  「收割的也要存著分享穀物的指望去收割」 (林前 9:10)

(b)

23.2 生理活動過程及狀態 吃，喝 （通常與指定某種食物的用語一起出現，但也絕對會出現在與食物有關的上下文中；μετέχω[b] 可能比 ἐσθίω[a], 23.1 的用法更正式）食用固體或液體的食物1 吃；吃食物；喝 εἰ ἐγὼ χάριτι μετέχω  ‘if I give thanks for the food I eat’  「我若謝恩而吃」 (林前 10:30) πᾶς γὰρ ὁ μετέχων γάλακτος  ‘everyone who drinks milk’  「凡是吃奶的」 (來 5:13) 在出現 μετέχω 的上下文中，可能必須選擇一個與具體食物類型相匹配的詞彙。有關用於飲食的各種詞彙的區分，見 23.1 中的討論和該處的腳註。

(c)

34.31 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 屬於某個團體的成員 屬於 ἐφ᾽ ὃν γὰρ λέγεται ταῦτα, φυλῆς ἑτέρας μετέσχηκεν  ‘(our Lord), of whom these things are said, belonged to a different tribe’  「這些話所指的那位是屬於另外一個支派的」 (來 7:13) 為了表達「屬於另一個支派」，有時可能需要說「他有不同的支派名稱」，或「他的支派是不同的」，或「他被算為另一個支派的人」。

(d)

34.32 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 ［參τράπεζα］ τραπέζης μετέχω  （習語，直譯：共享一張桌子）屬於一個特定的宗教團體，以參與禮儀上的飲食為證2 屬於（一個宗教團體）；在……的餐桌上吃飯 οὐ δύνασθε τραπέζης κυρίου μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων  ‘you cannot belong to the Lord and belong to demons’  「你們不能既屬於主，又屬於鬼魔」 (林前 10:21)

____________________________________________________

1 μετέχω[b]可以理解為僅僅是μετέχω[a]「分享」或「共享」（57.6）的一個實例，在來 5:13，μετέχων可以按照這個意思來理解。然而，在林前 10:30，μετέχω可以理解為在絕對意義上使用，因此意為分享食物。但是，即使是在林前 10:30，我們也應該看出這裡省略了表示食物的用詞，而那可能在更廣泛的背景中提供。請注意，προσλαμβάνομαι在徒 27:36與明確表示食物的詞彙同時出現，但是在這樣的上下文中，除了「拿著」（見18.2）這個一般含義之外，並不需要為這動詞另外分配一個意思。

2 根據現有的證據，無法確定τραπέζης μετέχω是一個真正的習語，還是一個應該按照字面意思來理解的短語，指聖餐的聖禮，與異教神廟中的宴飲相對。

μετεωρίζομαι

(1)

(a)

25.232 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 非常掛心，暗示對某事物過分重視 憂慮；掛心；掛慮 καὶ ὑμεῖς μὴ ζητεῖτε τί φάγητε καὶ τί πίητε καὶ μὴ μετεωρίζεσθε  ‘and do not seek (or ‘attempt to find’) what you will eat or what you will drink; don't be concerned about it’  「你們不要求吃什麼，喝什麼，也不要掛慮這事」 (路 12:29)

μετοικεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

85.83 在空間存在 居住，定居 ［參μετοικίζω］ 使某人改變居住的地方 放逐；流亡異鄉 Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος  ‘after the deportation to Babylon’  「被擄到巴比倫以後」 (太 1:12)

μετοικίζω

(1)

(a)

85.83 在空間存在 居住，定居 ［參μετοικεσία］ 使某人改變居住的地方 放逐；流亡異鄉 μετῴκισεν αὐτὸν εἰς τὴν γῆν ταύτην  ‘(God) made him move to this country’  「上帝把他遷移到本地來」 (徒 7:4) μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος  ‘I will deport you beyond Babylon’  「我要把你們放逐到巴比倫以外去」 (徒 7:43)

μετοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

34.7 聯合 聯繫 有著共同目的和活動的關係 夥伴關係；合作；共享 τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ  ‘how can there be a partnership between right and wrong?’  「義和不義有什麼相關呢？」 (林後 6:14) 在 林後 6:14，δικαιοσύνη 和 ἀνομία 是指「做對的人」和「做錯的人」。事實上，某些語言只能把 林後 6:14 中的這個語句譯成「做對的人和做錯的人怎能結為夥伴關係呢？」或「做對的人和做錯的人怎能一起工作呢？」在同一節經文中，κοινωνία（見 34.5）的意思與 μετοχή 密切對應，而同樣地，φῶς 和 σκότος 分別指「生活在光明中的人」和「生活在黑暗中的人」，與 δικαιοσύνη 和 ἀνομία 的對比十分相似。

μέτοχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

34.8 聯合 聯繫 在生意或事業上與人合夥的人 同伴；夥伴；同工 καὶ κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ  ‘and they signaled to their companions in the other boat’  「就招手叫另一隻船上的同伴來幫助」 (路 5:7) διὰ τοῦτο ἔχρισέν σε ὁ θεὸς ὁ θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου  ‘therefore, God, your God, anointed you with the oil of gladness more than he did your companions’  「所以上帝，就是你的上帝，用喜樂油膏你， 勝過膏你的同伴」 (來 1:9)

μετρέω

(1)

(a)

81.2 空間的尺寸 尺寸，量度 確定某物的尺寸 測量 καὶ ἐμέτρησεν τὴν πόλιν  ‘and he measured the city’  「他測量那座城」 (啟 21:16) 有些語言最好將 啟 21:16 中的這句表達譯成「天使得知城的大小」，在另一些語言可以譯成「天使行走丈量城的大小」。

(b)

57.92 擁有，轉移，交換 給予 給某人衡量好的一部分 給；分配 ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν  ‘the measure you give will be the measure you get’  「你們用什麼量器來量，也將要用什麼來量給你們」 (可 4:24) 對於 可 4:24（以及 太 7:2）中的這句表達，可以在比喻意義上來理解，例如譯成「他將按照你對待別人的方式來對待你」。

μετρητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

81.22 空間的尺寸 容積測量單位 約 9 加侖或 40 公升液體的容量 容量單位 χωροῦσαι ἀνὰ μετρητὰς δύο ἢ τρεῖς  ‘holding between twenty and thirty gallons’ or ‘... between eighty and one hundred twenty liters’  「每口可以盛兩三桶水」或「……八十至一百二十公升」 (約 2:6)

μετριοπαθέω

(1)

(a)

88.65 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 態度溫和地對待某人 溫和待（人）；體諒（人） μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσιν καὶ πλανωμένοις  ‘being able to deal gently with those who are ignorant and make mistakes’  「他能夠溫和地對待那些無知和迷誤的人」 (來 5:2)

μετρίως

(1)

(a)

78.11 程度 多，少（正負程度） 某種活動或狀態的程度適中 適度地；中等；不少 ἤγαγον δὲ τὸν παῖδα ζῶντα καὶ παρεκλήθησαν οὐ μετρίως  ‘they took the young man home alive and were greatly comforted’  「他們把那活過來的年輕人送回家，眾人都大受安慰」 (徒 20:12) 在 徒 20:12，短語 οὐ μετρίως 的字面意為「不是中等的程度」，相當於一個強烈的肯定陳述，即「大大地」或「在很大程度上」。

μέτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

81.1 空間的尺寸 尺寸，量度 長度或容積單位 度量衡單位 ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε  ‘for in accordance with the measure which you use in measuring’  「照著你們用來量給人的量器」 (路 6:38) μέτρον ἀνθρώπου, ὅ ἐστιν ἀγγέλου  ‘the unit of measurement used by a person, that is, by an angel’  「按著人的尺寸，就是天使的尺寸」 (啟 21:17) 有些語言沒有「度量衡」的通稱，但是可以用「讓人知道事物大小的方法」或「讓人知道事物長度的方法」來表述這個概念。換句話說，翻譯者需要使用包含特定維度的表達用語。

(b)

78.12 程度 多，少（正負程度） ［參ἐκ］ ἐκ μέτρου  （習語，直譯：來自測量）一個標量點，標記某個活動的範圍有相當大的限制 少量地；有限地；限量 οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν τὸ πνεῦμα  ‘for he does not give the Spirit sparingly’  「上帝賜給他的聖靈是沒有限量的」 (約 3:34) 在一些語言中，約 3:34 中的這個表達可以合適地譯成：「上帝賜聖靈給他是完全沒有保留的」，或「上帝豐豐富富地把聖靈賜給他」。

μέτωπον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.16 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 頭頂前部，在眼睛上方 額頭 οἵτινες οὐκ ἔχουσιν τὴν σφραγῖδα τοῦ θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων  ‘who did not have the seal of God upon their foreheads’  「額頭上沒有上帝印記的人」 (啟 9:4) 大多數語言都有一個專門用詞來指額頭，在有些情況下，需要說「臉的上部」或「眼睛上方的臉部」。

μέχρι

(1)

(a)

67.119 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參ἄχρι(ς), εἰς, ἕως］ 時間連續延伸直到一個時間點 1 直到；最後；終於 διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον  ‘that report was spread around by the Jews until this day’  「這種說法就在猶太人當中流傳，直到今天」 (太 28:15) οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη μέχρις οὗ ταῦτα πάντα γένηται  ‘this generation will not pass away until all these things take place’  「這世代絕不會過去，直到這一切都發生了」 (可 13:30) 短語 εἰ μὴ ὅταν 常常譯作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他們不要把所看見的告訴任何人，直到人子從死裡復活」可 9:9），但是這個短語可以理解為「如果不是到那時候，就不要……」，這個表達在語義上相當於「直到」。

(b)

84.19 空間的延伸 向目標延伸 ［參ἄχρι(ς), ἕως］ 延伸直到某個目標2 到；直到；到……為止 ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ ... μέχρι τοῦ Ἰλλυρικοῦ  ‘(travelled) from Jerusalem ... to Illyricum’  「從耶路撒冷一直到以利哩古」 (羅 15:19)

(c)

78.51 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參εἰς, ἐπί, ἕως, πρός］ 程度延伸到特定的點，這個點由上下文來標示 達到……的程度；直到；達到；以至於 κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος  ‘I am suffering to the point of being chained like a criminal’  「受苦難，甚至像犯人一樣被捆綁」 (提後 2:9) Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε  ‘you have not yet resisted to the point of death’ or ‘... of shedding your blood’  「還沒有抵抗到死的地步」或「……流血的地步」 (來 12:4)

____________________________________________________

1 經常出現在ἕως、ἄχρι和μέχρι後面的是表示不確定時間參照的字詞：οὗ（這字曾與這三個標記連用），ὅτου（與ἕως結合使用）。

2 ἕως[c]、ἄχρι[c]和μέχρι[b]的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

μή

(1)

(a)

69.3 肯定，否定 否定 ［參οὐ］ 表示否定的命題 1 不；沒有 ὁ μὴ ὢν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστιν  ‘anyone who is not with me is against me’  「不跟我一起的，就是反對我」 (太 12:30) λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν  ‘the one's saying that people will not rise from death’  「他們說沒有復活這回事」 (太 22:23)

(b)

69.15 肯定，否定 對問題作否定回應的標記 表示對問題作出否定的回答 μή τινος ὑστερήσατε;  ‘you didn't lack anything, did you?’  「你們缺少什麼沒有？」 (路 22:35b)

(c)

89.62 關係 目的 ［參μή, μήποτε, πώς］ 表示消極的目的，常有憂慮的含意 從而……不……；免得 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘in order that none would swim out and escape’  「免得有人游水逃脫」 (徒 27:42) βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom (literally ‘this freedom of yours’) does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「免得你們這自由竟成了軟弱人的絆腳石」 (林前 8:9) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘in order that I myself may not be found unworthy after having preached to others’  「免得我傳福音給別人，自己反成為不配得的」 (林前 9:27)

(d)

28.74 知道 不可知的，秘密的 μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  （習語，可能是一句傳統格言，直譯：不要讓左手知道右手所做的事）勸告人做事而不要讓人知道 暗中做某事；做事而不讓公眾知道；不要讓左手知道右手所做的 σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  ‘but when you help a needy person, do it in such a way that others will not know about it’  「你施捨的時候，不要讓別人知道」 (太 6:3) 很少有人能夠保留這個習語，因為從字面上看，這說法似乎是荒謬的。對於許多說英語的人來說，這句話的意思已經被扭曲，常常用來表示「不要讓任何人知道你在做不正當或不合法的事」。英語譯本 TEV 嘗試表達這句習語的含義和作用，把它譯成：do it in such a way that even your closest friend will not know about it「做這事的時候，甚至不要讓你最親近的朋友知道」。

(e)

89.62 關係 目的 ［參μή, μήποτε, πώς］ μή πως  表示消極的目的，常有憂慮的含意 從而……不……；免得 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘in order that none would swim out and escape’  「免得有人游水逃脫」 (徒 27:42) βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom (literally ‘this freedom of yours’) does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「免得你們這自由竟成了軟弱人的絆腳石」 (林前 8:9) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘in order that I myself may not be found unworthy after having preached to others’  「免得我傳福音給別人，自己反成為不配得的」 (林前 9:27)

(f)

88.95 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται  （習語，直譯：不逾越所寫下來的）小心謹慎地行事，以免違反成文的規矩和傳統 謹慎地遵守規則；循規蹈矩 ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε τὸ Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται  ‘so that you may learn from us what it means to live according to the rules’ or ‘what the saying means, Observe the rules’  「好使你們學習『循規蹈矩』這話的意思」 (林前 4:6)

____________________________________________________

1 οὐ[a]和μή[a]的詞彙意義是對等的，但是這兩個詞彙有一個句法分佈，可以說在所謂的類別意義上給了它們某些區別。然而，由於這些區別是基於語法分佈，所以這種意義上的區別超出了詞彙分析的範圍。 當然，οὐ主要出現在陳述語氣從句中，μή則一般出現在非陳述語氣從句中。

2 諸如μή τινος ὑστερήσατε（路 22:35）等問題實際上表示同意一個相當於否定的陳述：「你們什麼都不缺」。因此，在某些語言中，這類問題是用一個意為「是」的肯定小品詞來回答的。

μήγε

(1)

(a)

69.10 肯定，否定 否定，結合附著詞 結合了表示否定的小品詞 μή[a]「不」69.3 和強調後置小品詞 γέ 91.6；這兩個詞通常是分開寫的 儘管沒有；確實沒有；否則；就算 εἰ δὲ μή γε, ῥήγνυνται οἱ ἀσκοὶ  ‘but if not, the wineskins burst’ or ‘otherwise, the wineskins burst’  「不然，皮袋會脹破」 (太 9:17)

μηδαμῶς

(1)

(a)

69.6 肯定，否定 否定 ［參οὐδαμῶς］ 表示語氣強烈的否定 絕不是；絕對不；絕不可以；千萬不可 ὁ δὲ Πέτρος εἶπεν, Μηδαμῶς  ‘then Peter said, No, indeed’  「彼得卻說：『主啊，絕對不可！』」 (徒 10:14a)

____________________________________________________

1 徒 10:14作μηδαμῶς而非οὐδαμῶς，因為這是對前文祈使形式的正確回應。

μηδέ

(1)

(a)

69.7 肯定，否定 否定，結合附著詞 ［參οὐδέ］ 結合了表示否定的小品詞 μή[a]「不」69.3，與後置連詞 δέ[a]「和」89.94 也不；也不是；也不要 τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι μηδὲ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ  ‘under no condition (were they) to speak or teach in the name of Jesus’  「再不可奉耶穌的名講論或教導人」 (徒 4:18)

(b)

69.8 肯定，否定 否定，結合附著詞 ［參οὐδέ］ 結合了表示否定的小品詞 μή[a]「不」69.3，與後置小品詞 δέ「甚至」（在《新約》中沒有單獨出現的 δέ 解作「甚至」） 甚至……也不；連……也沒有 πορνεία δὲ καὶ ἀκαθαρσία πᾶσα ἢ πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν ὑμῖν  ‘sexual immorality and any kind of impurity or greed should not even be mentioned among you’  「至於淫亂和一切污穢，或是貪婪，在你們中間連提都不可」 (弗 5:3)

μηδείς

(1)	μηδεμία，μηδέν

(a)

92.23 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 ［參οὐδείς］ 對實體、事件或狀態的否定指向 沒有人；沒有東西 Ὅρα μηδενὶ εἴπῃς  ‘see that you tell no one’  「不可告訴任何人」 (太 8:4) μηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα  ‘not having been helped in any respect but rather became worse’  「不但毫無起色，反而更加嚴重」 (可 5:26) μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν  ‘take nothing for the journey’  「什麼都不要帶」 (可 6:8) ἀκούοντες μὲν τῆς φωνῆς μηδένα δὲ θεωροῦντες  ‘hearing the sound but seeing no one’  「聽見聲音，卻看不見人」 (徒 9:7) διὰ τὸ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου ὑπάρχειν ἐν ἐμοί  ‘on account of the fact that I have done nothing worthy of being put to death’  「因為在我身上並沒有該死的罪狀」 (徒 28:18) 在英語中也有 tell no one（直譯：告訴無人）或 take nothing（直譯：拿無物）的說法，但在許多語言中，這種否定必須用動詞來帶出，而不是聯繫到代詞賓語。因此，恰當的譯法可能是：「不要告訴任何人」或「不要拿任何東西」。

μηδέποτε

(1)

(a)

67.10 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參μήποτε, οὐδέποτε］ 否定一個不確定的時間點 從不；永不；沒有；不能 πάντοτε μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάμενα  ‘always trying to learn and yet never able to come to know the truth’  「雖然常常學習，終久無法達到明白真理的地步」 (提後 3:7)

μηδέπω

(1)

(a)

67.129 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參μήπω, οὐδέπω, οὔπω］ 時間沒有延伸到並超過一個預期的點 還沒有；尚未 περὶ τῶν μηδέπω βλεπομένων  ‘about things he could not yet see’  「他還沒有看見的事」 (來 11:7)

Μῆδος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.531 人名及地名 地名 （Μηδία「米底亞」的衍生詞，原詞没有出現在《新約》中）米底亞的本地人，在米底亞出生或居住的人 《和2010》《和》瑪代人；《現》米底亞人；《思》瑪待人

μηκέτι

(1)

(a)

67.130 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參οὐκέτι］ 時間延伸到某個點，但是沒有超過 不再 τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ  ‘so that we should no longer be the slaves of sin’  「叫我們不再作罪的奴隸」 (羅 6:6)

μῆκος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.12 空間的尺寸 長，短，遠 長度的測量 長度 καὶ τὸ μῆκος αὐτῆς ὅσον [καὶ] τὸ πλάτος  ‘and the length of it was as much as the breadth’  「長度和寬度是一樣的」 (啟 21:16)

μηκύνω  (μηκύνομαι)

(1)

(a)

23.190 生理活動過程及狀態 生長 增加長度，在《新約》中限於用來描述植物的生長 生長 ὁ σπόρος βλαστᾷ καὶ μηκύνηται  ‘the seeds are sprouting and growing’  「這種子就發芽生長」 (可 4:27)

μηλωτή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

6.187 人工製品 布料、皮革及製成物品 經過鞣酸處理的、帶羊毛的綿羊皮 羊皮；羊毛 περιῆλθον ἐν μηλωταῖς  ‘they travelled about in sheepskins’  「披著綿羊山羊的皮各處奔跑」 (來 11:37) 有些語言清楚區分了帶著毛的綿羊皮（μηλωτή 的字義），和去掉毛的綿羊皮；去掉毛的綿羊皮在經過適當的處理之後，就成為羊皮紙。

μήν

(1)

μηνός＜陽＞

(a)

67.174 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 按照月相的一個完整週期來衡量的一段時間 月；月份 περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε  ‘she kept herself in seclusion for five months’  「隱居了五個月」 (路 1:24) 在一些語言中，「月」的對等譯詞就是「月亮」，因此在翻譯 路 1:24 中的這個表達時，可以說「她把自己隱藏了五個月亮」。

μηνύω

(1)

(a)

33.209 溝通 通知，宣佈 提供關於某事的資料，強調這些資料是秘密的，或只有極少數人知道 通知；報告；透露 ὅτι δὲ ἐγείρονται οἱ νεκροί, καὶ Μωϋσῆς ἐμήνυσεν ἐπὶ τῆς βάτου  ‘that the dead will rise - even Moses revealed this in the passage concerning the bush’  「至於死人必要復活，甚至摩西也在荊棘篇上啟示這事」 (路 20:37) ἵνα ἐάν τις γνῷ ποῦ ἐστιν μηνύσῃ  ‘that if anyone knew where (Jesus) was, he must inform them’  「如果有人知道耶穌在哪裡，就要前來報告」 (約 11:57)

μήποτε

(1)

(a)

67.10 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參μηδέποτε, οὐδέποτε］ 否定一個不確定的時間點 從不；永不；沒有；不能 μήποτε ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ διαθέμενος  ‘(a will) never goes into effect as long as the one who made it is alive’  「立遺囑的人尚在，遺囑就不能生效」 (來 9:17)

(b)

71.18 狀況 確定的，不確定的 表示不肯定的 可能；恐怕；也許；難道 διαλογιζομένων πάντων ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν περὶ τοῦ Ἰωάννου, μήποτε αὐτὸς εἴη ὁ Χριστός  ‘all began to wonder as to whether John might be the Messiah’  「大家心裡都在猜想約翰會不會就是基督」 (路 3:15) μήποτε ἀληθῶς ἔγνωσαν οἱ ἄρχοντες ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ χριστός;  ‘can it be that the leaders really know that he is the Messiah?’  「難道首領們真的認為這個人就是基督」 (約 7:26)

(c)

89.62 關係 目的 ［參μή, μή, πώς］ 表示消極的目的，常有憂慮的含意 從而……不……；免得 μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου  ‘in order that you will not hurt your foot on a stone’  「使你的腳不至於在石頭上碰傷」 (太 4:6) μήποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν  ‘in order that they will not tramp them down with their feet’  「免得牠們用腳把珍珠踐踏」 (太 7:6) μήποτε καὶ θεομάχοι εὑρεθῆτε  ‘so that you may not be found fighting against God’  「免得你們反而是與上帝作對了」 (徒 5:39)

μήπω

(1)

(a)

67.129 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參μηδέπω, οὐδέπω, οὔπω］ 時間沒有延伸到並超過一個預期的點 還沒有；尚未 μήπω πεφανερῶσθαι τὴν τῶν ἁγίων ὁδὸν  ‘the way into the Most Holy Place has not yet been opened’  「進入至聖所的路還沒有顯示」 (來 9:8)

μηρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

8.48 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 膝蓋以上的腿部 大腿 ἐπὶ τὸν μηρὸν αὐτοῦ ὄνομα γεγραμμένον  ‘a name is inscribed on his thigh’  「大腿上寫著一個名號」 (啟 19:16)

μήτε

(1)

(a)

69.9 肯定，否定 否定，結合附著詞 ［參οὔτε］ 表示並列否定（結合了否定小品詞 μή[a]「不」69.3，與後置連詞 τέ[a]「和」89.95）1 既不……也不……；沒有……也沒有 ἀνεθεμάτισαν ἑαυτοὺς λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν  ‘they vowed that they would neither eat nor drink’  「發誓……就不吃不喝」 (徒 23:12)

____________________________________________________

1 在某些情況下，οὔτε或μήτε可以作為否定系列的第一個元素。

μήτηρ

(1)

τρός＜陰＞

(a)

10.16 親屬關係用語 不同代的親屬關係 生母或養母 母親 γάμος ἐγένετο ἐν Κανὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἦν ἡ μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ ἐκεῖ  ‘there was a marriage in Cana of Galilee and Jesus mother was there’  「在加利利的迦拿有一個婚宴，耶穌的母親在那裡」 (約 2:1) 有時候，μήτηρ[a] 會用來比喻那些不是親生父母，但是在某些方面與所指涉的人（reference person）有密切關係的人：μήτηρ μου καὶ ἀδελφοί μου οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες，「凡遵行我天父旨意的人，就是我母親和弟兄姊妹了」（路 8:21）。關於對 路 8:21 的討論，見 10.49。

(b)

58.64 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） ［參πατήρ］ （μήτηρ[a]「母親」10.16 的引申喻意）預示後來實體的原型，並暗示一種衍生關係 1 原型；母；母親；屬靈的母親 ἡ δὲ ἄνω Ἰερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶν μήτηρ ἡμῶν  ‘but the heavenly Jerusalem is free and she is our mother’  「但是那天上的耶路撒冷卻是自由的；她是我們的母親」 (加 4:26)

____________________________________________________

1 在這個比喻意義中，πατήρ和μήτηρ在本質上沒有區別。選擇πατήρ還是μήτηρ完全取決於作為原始示例或原型的上下文所指對象。

μήτι

(1)

(a)

69.16 肯定，否定 對問題作否定回應的標記 表示語氣比較強烈的否定回答 當然不是；除非；難道；莫非 μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός;  ‘he couldn't be the Messiah, could he?’  「難道這個人就是基督嗎？」 (約 4:29) 有些人認為，約 4:29 中出現 μήτι 是有矛盾的，因為根據上下文，提出問題的人認為耶穌可能是彌賽亞。另一方面，在一個強烈反對任何人承認耶穌是彌賽亞的環境中，提出這種形式的問題是合適的。這種形式的問題避免了公開的承諾，同時又表達了明顯的興趣和關注。

(b)

91.9 語段標記 強調的標記 μήτι γε, μήτιγε  表示強調，包含某種程度的對比和（或）比較 更何況；越發 οὐκ οἴδατε ὅτι ἀγγέλους κρινοῦμεν, μήτι γε βιωτικά;  ‘you do know, don't you, that we shall judge angels? How much more the things of this life?’  「你們豈不知我們要審判天使嗎？更何況今生的事呢！」 (林前 6:3)

μήτρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

8.69 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參κοιλία］ 子宮 母腹 Πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν  ‘every male that opens the womb’  「所有頭胎的男孩」（直譯：「所有開了母腹的男孩」） (路 2:23) 關於這詞在習語中的完整表達，參 10.45。翻譯者很少能把 路 2:23 按字面直譯成「每一個打開子宮的男子」，因為這樣說似乎是指一個首次與女子發生性關係的成年男性。顯然，路 2:23 是指女子所生的第一個男孩，因此在許多語言中，恰當的譯法是「凡女子所生的第一個男孩」。

μητρολῴας

(1)

ου＜陽＞

(a)

20.87 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 殺害自己母親的人 弒母的 μητρολῴαις  ‘those who murder their mothers’  「殺母的」 (提前 1:9)

μιαίνω

(1)

(a)

88.260 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 使某人在道德上有污點或變得污穢 弄髒；污染；使人在道德上污穢 τοῖς δὲ μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν καθαρόν  ‘to those who are defiled and unbelieving, nothing is pure’  「在污穢不信的人，什麼都不潔淨」 (多 1:15)

(b)

53.34 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參μολύνω］ 使某物在禮儀上不潔凈，有嚴重污穢的含義 玷污；弄髒；沾染污穢 αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ πραιτώριον, ἵνα μὴ μιανθῶσιν  ‘they themselves did not go inside the governors palace in order not to be defiled’  「他們自己卻不進總督府，恐怕染了污穢」 (約 18:28)

μίασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.259 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 ［參μιασμός］ 被邪惡污染或玷污的狀態 不潔淨；污穢；邪惡的；玷污 εἰ γὰρ ἀποφυγόντες τὰ μιάσματα τοῦ κόσμου  ‘if they have escaped the defilement of the world’  「脫離世上的污穢」 (彼後 2:20)

μιασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.259 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 ［參μίασμα］ 被邪惡污染或玷污的狀態 不潔淨；污穢；邪惡的；玷污 μάλιστα δὲ τοὺς ὀπίσω σαρκὸς ἐν ἐπιθυμίᾳ μιασμοῦ πορευομένους  ‘especially those who follow their impure bodily lusts’  「尤其那些隨從肉體、放縱污穢的情慾的人」 (彼後 2:10)

μίγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

63.11 整體，聯合，部分，分開 混合 （μίγνυμι 「混合，攙雜」63.10 的衍生詞）已被混合的東西 混合物；混合；調和的 μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘a mixture of myrrh and aloes’  「沒藥和沉香混合的香料」 (約 19:39)

μίγνυμι

(1)

(a)

63.10 整體，聯合，部分，分開 混合 把液體或固體混合或攙雜在一起，往往涉及通常不會混合在一起的物質 混合；攙雜；調和 οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον  ‘wine mixed with gall’  「苦膽調和的酒」 (太 27:34) ὧν τὸ αἷμα Πιλᾶτος ἔμιξεν μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν  ‘whose blood Pilate mingled with their sacrifices’  「彼拉多使加利利人的血攙雜在他們的祭物中」 (路 13:1) 在 路 13:1 的這句話必須從比喻意義上理解，通常最好譯成：「彼拉多使他們在向上帝獻祭的時候被殺害」，或「在他們獻祭的時候，彼拉多下命屠殺他們」。

μικρός

(1)

ά，όν

(a)

59.15 數量 多，少（大量，總體，延伸） 指尤其有限的數量 少的；小的；數目有限的 προελθὼν μικρὸν  ‘going forward a little’  「稍往前走」 (太 26:39) Μὴ φοβοῦ, τὸ μικρὸν ποίμνιον  ‘do not fear, little flock’  「你們這小小的羊群啊，不要怕」 (路 12:32)

(b)

79.125 物體的特徵 大的，小的 ［參ἐλάχιστος］ 尺寸小的，相對於正在談論的事物的標準來說 小的；比較小的 ὃ μικρότερον ... πάντων τῶν σπερμάτων  ‘the smallest ... of all seeds’  「所有種子中最小的」 (太 13:32)

(c)

78.9 程度 多，少（正負程度） 程度量表上一個非常低的點 少的；很少的 μικρὰν ἔχεις δύναμιν  ‘you have little power’  「你只有一點點力量」 (啟 3:8) 在 啟 3:8，μικρός 似乎很可能被歸類為表示數量（見 59.15）；然而，可能更好的理解是，這裡是指有能力的狀態的程度，在一些語言中是用否定句來表達的，例如譯作：「你不是很有能力」。

(d)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參βραχύς, διά, διά, ἐν, ὀλίγος, πρός］ 形容相對短暫的一段時間 一會兒；一小會兒；一小段時間；短暫的；短暫地 Τί ἐστιν τοῦτο [ὃ λέγει] τὸ μικρόν;  ‘what does he mean by a little while?’ or ‘... by the expression, a little while?’  「他說『不久』到底是什麼意思呢」或「……『一會兒』……」 (約 16:18)

(e)

81.13 空間的尺寸 長，短，遠 短的，在水平或垂直維度上 短 προελθὼν μικρὸν  ‘he went a short distance’  「他走了一小段路」 (太 26:39) ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν  ‘because he was short in stature’  「因為他身材矮小」 (路 19:3)

(f)

67.116 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐλάσσων, νέος］ 指相對年輕的一個生物，經常是兩個對象中比較年輕的那一個 年輕的；比較年輕的 καὶ Μαρία ἡ Ἰακώβου τοῦ μικροῦ  ‘and Mary the mother of James the younger’  「小雅各的母親馬利亞」 (可 15:40) 在 可 15:40，μικρός 也可能是指身材較小，而不是比較年輕（見 81.13）。

(g)

87.58 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 指身分地位低下或不重要的（與 μέγας[d] 「偉大的；重要的」87.22 相反） 低下的；不重要的 ὁ δὲ μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν μείζων αὐτοῦ ἐστιν  ‘but he who is least in the kingdom of heaven is greater than he is’  「但在天國裡，最小的比他還大」 (太 11:11) ᾧ προσεῖχον πάντες ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου  ‘everyone there from the least to the greatest paid close attention to him’  「所有的人，從小到大都聽從他」 (徒 8:10)

(h)

67.107 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 μικρὸν ὅσον ὅσον  （習語，直譯：很少，多少，多少）一段相對較短的時間，重點是這段短時期的確定性 很快；在很短的時間內 ἔτι γὰρ μικρὸν ὅσον ὅσον, ὁ ἐρχόμενος ἥξει  ‘just a very little while longer and he who is coming will come’  「再過一會兒，那將要來的會來」 (來 10:37)

____________________________________________________

1 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

Μίλητος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.532 人名及地名 地名 小亞細亞西岸的港口城市 米利都；《思》米肋托

μίλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

81.29 空間的尺寸 長度測量單位 羅馬英里，有一千步，比英國英里略短，但約等於 1.5 公里 英里；公里 ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν  ‘whoever forces you to carry his pack one mile’  「假如有人強迫你替他背行李走一里路」 (太 5:41) 如果使用公制來翻譯 太 5:41，最好是簡單地說「有人強迫你背著他的行李走一公里」，而不要試圖指出更具體的路程，即不必譯成「一公里半」。

μιμέομαι

(1)

(a)

41.44 行為及相關狀態 模仿行為 行為舉止與別人相同 效法；照別人所做的去做 αὐτοὶ γὰρ οἴδατε πῶς δεῖ μιμεῖσθαι ἡμᾶς  ‘you yourselves know that you should do just what we did’  「你們自己知道應該怎樣效法我們」 (帖後 3:7)

μιμητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

41.45 行為及相關狀態 模仿行為 （μιμέομαι 「效法」41.44 的衍生詞）效法別人的人 效法別人的人；照別人所做的去做的人；學習別人榜樣的人 μιμηταί μου γίνεσθε  ‘be my imitators’  「你們該效法我」 (林前 11:1)

μιμνῄσκω  (μιμνῄσκομαι)

(1)

(a)

29.7 記憶及回憶 想起來 ［參μνεία, μνήμη, μνημονεύω］ 從記憶中回想起來，但不一定表示人們實際上已經忘記 記得；記住；想起；回想；記憶；懷念 Ἐμνήσθησαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι γεγραμμένον ἐστίν, Ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου καταφάγεταί με  ‘his disciples remembered that the Scripture says, My devotion to your house will consume me’  「他的門徒就想起經上記著：『我為你殿的熱心，將要把我吞噬』」 (約 2:17) μνησθῆναι τῶν προειρημένων ῥημάτων ὑπὸ τῶν ἁγίων προφητῶν  ‘(I want you) to remember the words that were spoken long ago by the holy prophets’  「要你們記得聖先知預先所說的話」 (彼後 3:2) 有些語言用習語來表達記憶的過程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝臟重複那些話語」。

(b)

29.16 記憶及回憶 回憶並以適當行動回應 ［參μνημονεύω］ 想起或意識到一些信息，並因此以適當的方式作出回應（例如懲罰、幫助、給予榮譽等，視乎處境而定） 想起；記得；顧念 Ἐπαινῶ δὲ ὑμᾶς ὅτι πάντα μου μέμνησθε  ‘I praise you because you always remember me’  「我稱讚你們，因為你們常常記得我」 (林前 11:2) 在 林前 11:2，μιμνῄσκομαι 似乎不僅僅表示在腦子裡記起保羅在哥林多，言外之意可能是在禱告中提到保羅。

μισέω

(1)

(a)

88.198 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 非常不喜歡，有敵視和敵對的含意 仇恨；憎惡 οἱ δὲ πολῖται αὐτοῦ ἐμίσουν αὐτὸν  ‘and his fellow countrymen hated him’  「他本國的百姓卻恨他」 (路 19:14) 「仇恨」的表達常會採用習語式的短語，例如「在心裡殺人」或「在心裡向某人吐唾沫」。

μισθαποδοσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

38.17 懲罰，賞賜 報應，賞罰 給予某人的正面的獎賞或負面的報應 賞賜；報償；報應；刑罰 καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν  ‘and every trespass and disobedience receives its just penalty’  「凡違背不聽從的，都受了該受的報應」 (來 2:2) ἀπέβλεπεν γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν  ‘for he kept looking for the reward’  「因為他想望所要得的賞賜」 (來 11:26)

μισθαποδότης

(1)

ου＜陽＞

(a)

38.18 懲罰，賞賜 報應，賞罰 給予正面獎賞或負面報應的人 給予回報的人；報償者 ὅτι ἔστιν καὶ τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτὸν μισθαποδότης γίνεται  ‘that he exists and is the rewarder of those who seek him’  「上帝存在，並且他會賞賜那些尋求他的人」 (來 11:6)

μίσθιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.174 擁有，轉移，交換 僱用，出租 ［參μισθωτός］ （μισθόομαι「僱用」57.172 的衍生詞）受僱提供特定服務或工作的人 1 僱工 Πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων  ‘all my fathers hired workers have more than they can eat’  「我父親那麼多的僱工都食物充足」 (路 15:17)

____________________________________________________

1 μίσθιος和μισθωτός涉及兩組成分，一組專注於人所做的工作，另一組專注於該人已被支付報酬的事實。這意味著μίσθιος和μισθωτός可以合理地歸類在語義域42「執行，從事」或語義域57。

μισθός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.173 擁有，轉移，交換 僱用，出租 （μισθόομαι「僱用」57.172 的衍生詞）對所提供的服務或完成的工作所支付的金錢 工資；工錢 ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ  ‘the worker should be given his pay’  「工人得工錢是應當的」 (路 10:7)

(b)

38.14 懲罰，賞賜 報應，賞罰 一個人已經掙得的，因而是應得的報酬，這報酬的性質可以是正面的或負面的 回報；賞賜；報償；報應 ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘because your reward in heaven is great’  「因為你們在天上的報償是大的」 (太 5:12) ἕκαστος δὲ τὸν ἴδιον μισθὸν λήμψεται κατὰ τὸν ἴδιον κόπον  ‘and each one will receive his own reward in accordance with how he himself has labored’  「各人要照自己的勞苦得到自己的報酬」 (林前 3:8) δοῦναι τὸν μισθὸν τοῖς δούλοις σου τοῖς προφήταις  ‘to give a reward to your servants the prophets’  「賞賜你的眾僕先知」 (啟 11:18) Ἰδοὺ ἔρχομαι ταχύ, καὶ ὁ μισθός μου μετ᾽ ἐμοῦ  ‘behold, I come quickly, and my reward is with me’  「看吧，我快要來了！我要帶來報賞」 (啟 22:12) 在 啟 22:12 的上下文，μισθός 可以理解為正面或負面的報應。

μισθόω  (μισθόομαι)

(1)

(a)

57.172 擁有，轉移，交換 僱用，出租 通過提供報酬或工資來安排服務 聘請；聘用；僱用 Ὅτι οὐδεὶς ἡμᾶς ἐμισθώσατο  ‘it is because no one hired us’  「因為沒有人僱我們」 (太 20:7)

μίσθωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.175 擁有，轉移，交換 僱用，出租 （μισθόομαι「僱用」57.172 的衍生詞）已被僱用或租用的東西（在《新約》中僅指租用的住所） 僱用的；租用的 Ἐνέμεινεν δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι  ‘for two years he lived there in a place he rented for himself’  「保羅在自己租的房子裡住了兩整年」 (徒 28:30) 有些語言可以稱「租金」為「住在某處所需要支付的金錢」。這種表達是必要的，以便將這種款項與購買某物所支付的款項區分開來。

μισθωτός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.174 擁有，轉移，交換 僱用，出租 ［參μίσθιος］ （μισθόομαι「僱用」57.172 的衍生詞）受僱提供特定服務或工作的人 1 僱工；僱來的 ὁ μισθωτὸς καὶ οὐκ ὢν ποιμήν  ‘the hired man, who is not a shepherd’  「僱工不是牧人」 (約 10:12)

____________________________________________________

1 μίσθιος和μισθωτός涉及兩組成分，一組專注於人所做的工作，另一組專注於該人已被支付報酬的事實。這意味著μίσθιος和μισθωτός可以合理地歸類在語義域42「執行，從事」或語義域57。

Μιτυλήνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.533 人名及地名 地名 愛琴海萊斯博斯島東岸的主要城市 米推利尼；《思》米提肋乃

Μιχαήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.263 人名及地名 人名 天使長的名字 米迦勒；《思》彌額爾

μνᾶ

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

6.81 人工製品 貨幣及貨幣單位 價值為一百個銀幣（音譯：得拿利，路20:24）的希臘貨幣單位 彌拿；一百得拿利 καλέσας δὲ δέκα δούλους ἑαυτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα μνᾶς  ‘he called his ten servants and gave each of them one thousand denarii’  「他叫了自己的十個僕人來，交給他們十錠銀子」或「……一千得拿利」 (路 19:13)

Μνάσων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

93.264 人名及地名 人名 塞浦路斯人，住在耶路撒冷的基督徒 拿孫；《思》木納松

μνεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

29.7 記憶及回憶 想起來 ［參μιμνῄσκω, μνήμη, μνημονεύω］ 從記憶中回想起來，但不一定表示人們實際上已經忘記 記得；記住；想起；回想；記憶；懷念 ἐπὶ πάσῃ τῇ μνείᾳ ὑμῶν  ‘every time I think of you’  「我每逢想念你們」 (腓 1:3) ὅτι ἔχετε μνείαν ἡμῶν ἀγαθὴν πάντοτε  ‘that you remember us well at all times’  「你們常常記念我們」 (帖前 3:6) 有些語言用習語來表達記憶的過程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝臟重複那些話語」。

(b)

29.18 記憶及回憶 回憶並以適當行動回應 ［參μνημονεύω］ 想起並以提及來回應 1 記念並提到；記得提到；想念 ὡς ἀδιαλείπτως μνείαν ὑμῶν ποιοῦμαι πάντοτε ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου  ‘how I always remember to mention you every time I pray’  「我怎樣不住地提到你們，在我的禱告中常常懇求」 (羅 1:9, 10 [2]) ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ μνείαν ἐν ταῖς δεήσεσίν μου νυκτὸς καὶ ἡμέρας  ‘I remember to mention you always in my prayers, night and day’  「我日夜在禱告中懷念著你」 (提後 1:3)

____________________________________________________

1 μνημονεύω[d]和μνεία[b]與語義域「溝通」（33）重疊，因為其意思不僅牽涉記念，還牽涉在禱告中提到某人。然而，這禱告可能是聽不見的，即默禱。

μνῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.75 建造物 其他建造物 ［參μνημεῖον, τάφος］ 為埋葬死人而建的墓穴；通常是天然的洞穴，也可能是從基岩開鑿而成1 墳墓；墓穴 ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνήματι λαξευτῷ  ‘he laid him in a tomb hewn out of a rock’  「把他放在一個從岩石中鑿出來的墳墓裡」 (路 23:53) 在許多語言中，人們必須清楚區分墳墓（安放屍體的坑）與墓穴（建在地面上用來存放屍體的構築物）。然而，在某些上下文中，翻譯者最好採用比較一般性的表達，例如「埋葬人的地方」或「安放屍體的地方」。在 可 5:2 中必須避免採用僅指墳墓的詞彙，因為那個遇見耶穌的、被鬼附的人不是住在地下的墳墓裡，而是住在墓穴或建在地面上的墳墓裡。

____________________________________________________

1 μνῆμα和μνημεῖον[a]的意思可能與τάφος不同，包含了紀念的語義成分，意即提醒人們想起已經去世的某人。

μνημεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.75 建造物 其他建造物 ［參μνῆμα, τάφος］ 為埋葬死人而建的墓穴；通常是天然的洞穴，也可能是從基岩開鑿而成 1 墳墓；墓穴 ὑπήντησεν αὐτῷ ἐκ τῶν μνημείων ἄνθρωπος ἐν πνεύματι ἀκαθάρτῳ  ‘a man with an unclean spirit came from the tombs and met him’  「就有一個污靈附身的人從墳墓中間迎著他走來」 (可 5:2) 有些語言需要清楚區分墳墓（地下安放屍體的坑）與墓穴（在地上安放屍體的構築物）。然而在一些上下文中，最好採用比較一般性的表達，例如「埋葬人的地方」或「安放屍體的地方」。在 可 5:2 需要避免採用僅指墳墓的詞彙，因為遇見耶穌的鬼魔不是生活在地下的墳墓裡面，而是住在埋葬死人的洞穴裡面，或者建在地上的墳墓裡面。 另外，太 23:29 中的 μνημεῖα 可以譯作「為死人立的紀念碑」（見 7.76）。

(b)

7.76 建造物 其他建造物 為紀念死去的人而立的石碑 紀念碑；墳墓 οἰκοδομεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν προφητῶν  ‘you build memorials to the prophets’  「你們建造先知的墳墓」 (路 11:47) 路 11:47 中提到的那種建築物也可以作為所述之人的墳墓。關於 太 23:29 中 μνημεῖον 的討論，見 7.75。

____________________________________________________

1 μνῆμα和μνημεῖον[a]的意思可能與τάφος不同，包含了紀念的語義成分，意即提醒人們想起已經去世的某人。

μνήμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

29.7 記憶及回憶 想起來 ［參μιμνῄσκω, μνεία, μνημονεύω］ 從記憶中回想起來，但不一定表示人們實際上已經忘記 記得；記住；想起；回想；記憶；懷念 σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι  ‘I will do my best, then, to provide a way for you to remember these matters at all times after my death’  「我也要盡心竭力，使你們在我去世以後時常記念這些事」 (彼後 1:15) 有些語言用習語來表達記憶的過程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝臟重複那些話語」。

μνημονεύω

(1)

(a)

29.7 記憶及回憶 想起來 ［參μιμνῄσκω, μνεία, μνήμη］ 從記憶中回想起來，但不一定表示人們實際上已經忘記 記得；記住；想起；回想；記憶；懷念 μνημονεύετε γάρ, ἀδελφοί, τὸν κόπον ἡμῶν καὶ τὸν μόχθον  ‘surely you remember, fellow believers, how we worked and toiled’  「弟兄們，相信你們記得我們的勞苦艱辛」 (帖前 2:9) Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘remember your (former) leaders, who spoke God's message to you’  「你們要記念從前帶領你們、向你們傳上帝信息的人」 (來 13:7) 有些語言用習語來表達記憶的過程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝臟重複那些話語」。

(b)

29.8 記憶及回憶 想起來 （比較 μνημονεύω[a]「記得，想起」29.7）不斷回想和反覆思考 一直惦記著；反覆思考；記得；懷念 οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διὰ τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον  ‘she no longer keeps thinking about her suffering because she is happy that a child (literally ‘human being’) has been born into the world’  「就不再記得那痛苦了，因為歡喜有一個人生在世上了」 (約 16:21) εἰ μὲν ἐκείνης ἐμνημόνευον ἀφ᾽ ἧς ἐξέβησαν, εἶχον ἂν καιρὸν ἀνακάμψαι  ‘if they had kept thinking of that (country) which they had left behind, they could have gone back’  「他們如果懷念自己離開的地方，還有機會回去」 (來 11:15)

(c)

29.16 記憶及回憶 回憶並以適當行動回應 ［參μιμνῄσκω］ 想起或意識到一些信息，並因此以適當的方式作出回應（例如懲罰、幫助、給予榮譽等，視乎處境而定） 想起；記得；顧念 μόνον τῶν πτωχῶν ἵνα μνημονεύωμεν  ‘all they asked was that we should remember the needy of their group’ (literally ‘alone that we ...’)  「他們所求的只是我們應當記念他們中間的窮人」 (加 2:10) ἐμνημόνευσεν ὁ θεὸς τὰ ἀδικήματα αὐτῆς  ‘God has remembered her crimes’  「上帝已經記得她的不義」 (啟 18:5) 在 啟 18:5，μνημονεύω 所指的不僅僅是上帝在腦子裡記住巴比倫所犯的罪，這裡顯然是指上帝記住並施行懲罰。同樣，在 加 2:10，μνημονεύω 指的不僅僅是頭腦中知道那些有需要的人，因為記憶的過程涉及為有需要的人做些事（比較 29.7）。有些語言可能需要具體指明這言外之意，例如說：「他們所要求的，是我們應該關心他們中間的窮人」。

(d)

29.18 記憶及回憶 回憶並以適當行動回應 ［參μνεία］ 想起並以提及來回應 1 記念並提到；記得提到；提起 μνημονεύοντες ὑμῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως ... ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν  ‘for we remember and mention ... (in our prayers) to our God and Father ... how you put your faith to work’  「在我們的父上帝面前，不住地記念你們因信心所做的工作」 (帖前 1:3)

____________________________________________________

1 μνημονεύω[d]和μνεία[b]與語義域「溝通」（33）重疊，因為其意思不僅牽涉記念，還牽涉在禱告中提到某人。然而，這禱告可能是聽不見的，即默禱。

μνημόσυνον

(1)

ου＜中＞

(a)

29.12 記憶及回憶 想起來 （μνημονεύω[a]「想念，記得」29.7 的衍生詞）一種設計用來使人記得的工具或方法 紀念；記念某人；使人記住某人或事的東西 ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ, λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς μνημόσυνον αὐτῆς  ‘wherever this gospel is preached, all over the world, what she has done will be told in memory of her’  「普天之下，無論在什麼地方傳這福音，都要述說這女人所做的，來記念她」 (太 26:13) Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ  ‘your prayers and acts of charity have gone up as a memorial before God’ or ‘... as a means of reminding ...’  「你的禱告和你的賙濟已達到上帝面前，蒙記念了」 (徒 10:4) 翻譯 徒 10:4 時必須避免有上帝已經忘記的暗示；這裡的言外之意只是，藉著禱告和賙濟，讓上帝知道並作出回應。 另外，翻譯者可以重組這句話的重要部分，譯成：「上帝喜悅你的禱告和賙濟窮人的善行」。

μνηστεύω  (μνηστεύομαι)

(1)

(a)

34.74 聯合 結婚，離婚 ［參ἁρμόζω］ 和某人訂下婚約 訂婚；許配 πρὸς παρθένον ἐμνηστευμένην ἀνδρὶ ᾧ ὄνομα Ἰωσὴφ  ‘(was sent) to a girl promised in marriage to a man named Joseph’  「你們好像貞潔的童女，我只把你們許配給一個丈夫」 (路 1:27) 可能有必要在文本的頁邊添加一個旁註，說明在聖經時期，訂婚被視為具有法律效力，因此取消訂婚在法律上相當於離婚。

μογιλάλος

(1)

ον

(a)

33.107 溝通 說話，談話 指幾乎是啞巴 幾乎不能說話；說話有困難的；說話有障礙的 φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν καὶ μογιλάλον  ‘they brought him a man who was deaf and could hardly speak’  「有些人帶了一個又聾又啞的人到耶穌那裡」 (可 7:32a) 有些語言可能需要採用描述性的短語來翻譯 μογιλάλος ，例如：「他說話人們基本上聽不懂」，或「他這樣說話，人們很難理解」。

____________________________________________________

1 有學者把可 7:32中的μογιλάλος解釋為「不能說話」，但是上下文（特別是可 7:35）似乎支持「說話有困難」或「幾乎不能說話」的意思。

μόγις

(1)

(a)

78.41 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參μόλις, ὀλίγως］ 程度幾乎等於程度量表上的某個點，但不完全等於 1 幾乎不；僅僅；幾乎沒有；難以；好不容易；僅僅；勉強 μόγις ἀποχωρεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘(the spirit) scarcely leaves him’  「[靈]幾乎從來沒有放過他」 (路 9:39)

____________________________________________________

1 μόλις和μόγις常被視為同一詞項的不同詞形。後期的散文似乎較喜歡μόγις的寫法。

μόδιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.151 人工製品 容器 盛載乾物的容器，容量約為八升（約兩加侖） 籃子；盒子 οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον  ‘no one lights a lamp and puts it under a basket’  「人點了燈，不會放在籃子下面」 (太 5:15) μόδιος 有多種譯法，包括「籃子」、「桶」、「盒子」、「碗」等。

μοιχαλίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

88.278 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 （μοιχεύω「犯姦淫」88.276 的衍生詞）通姦的女人 淫婦 ἄρα οὖν ζῶντος τοῦ ἀνδρὸς μοιχαλὶς χρηματίσει ἐὰν γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ  ‘so then, if she lives with another man while her husband is alive, she will be called an adulteress’  「因此，丈夫還活著的時候，她如果跟了別的男人，就會被人叫做淫婦」 (羅 7:3)

(b)

31.101 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （名詞 μοιχαλίς「淫婦」88.278 的引申喻意）指不忠於自己早期的真實的信仰 不忠；淫亂 Γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ  ‘this evil and unfaithful generation seeks a sign’  「邪惡淫亂的世代求看神蹟」 (太 12:39a) μοιχαλίδες, οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν;  ‘you unfaithful people, do you not know that being friendly to the world means being enemies of God?’  「你們這些淫亂的人哪，豈不知道與世俗為友就是與上帝為敵嗎？」 (雅 4:4a)

____________________________________________________

1 在雅 4:4，μοιχαλίς可以歸類為名詞性實詞，因此意思與太 12:39中的μοιχαλίς不同，那裡是作為形容詞。形容詞雖然經常作為實詞使用，但並不因此就應該設立單獨的意思，特別是因為形容詞形式可以視為語法暗示的實詞的定語。

μοιχάω

(1)

(a)

88.276 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ［參μοιχεία, μοιχεύω］ 已婚男子和別人的妻子發生性行為 犯姦淫；通姦 ἐὰν αὐτὴ ἀπολύσασα τὸν ἄνδρα αὐτῆς γαμήσῃ ἄλλον μοιχᾶται  ‘if a woman divorces her husband and marries another man, she commits adultery’  「妻子若離棄丈夫，再去跟別人結婚，也是犯姦淫」 (可 10:12) 從《新約》的立場看，通姦通常是根據做出這種事的是已婚婦女來界定。換句話說，已婚男子與未婚女子之間的性行為通常被稱為 πορνεία，「淫亂」（88.271）；未婚或已婚男子與別人妻子之間的性行為則被視為通姦，包括做這事的男子和女子。由於女子的婚姻狀態是確定 μοιχάω、μοιχεύω、μοιχάομαι、μοιχεία，以及相關詞彙（88.277 - 88.278）的因素，因此這些詞彙與 πορνεύω 及相關表達（88.271）之間有顯著的對比。πορνεύω 的含義比較廣泛，因此在一些上下文中也包含通姦。 太 5:32 通常譯成「任何人休妻，若不是由於妻子不貞，就是使她犯了姦淫的罪」，這大概是因為她會嫁給別人，正如該節最後一個從句的暗示。

μοιχεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.276 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ［參μοιχάω, μοιχεύω］ 已婚男子和別人的妻子發生性行為 犯姦淫；通姦 ἐκ τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισμοὶ οἱ κακοὶ ἐκπορεύονται, πορνεῖαι, κλοπαί, φόνοι, μοιχεῖαι  ‘from the hearts of people come evil reasonings which lead to sexual immorality, theft, murder, adultery’  「從人心裡出來的有種種惡念；這些惡念指使他去犯通姦、偷盜、凶殺、淫亂」 (可 7:21, 22 [2]) 從《新約》的立場看，通姦通常是根據做出這種事的是已婚婦女來界定。換句話說，已婚男子與未婚女子之間的性行為通常被稱為 πορνεία，「淫亂」（88.271）；未婚或已婚男子與別人妻子之間的性行為則被視為通姦，包括做這事的男子和女子。由於女子的婚姻狀態是確定 μοιχάω、μοιχεύω、μοιχάομαι、μοιχεία，以及相關詞彙（88.277 - 88.278）的因素，因此這些詞彙與 πορνεύω 及相關表達（88.271）之間有顯著的對比。πορνεύω 的含義比較廣泛，因此在一些上下文中也包含通姦。

μοιχεύω

(1)

(a)

88.276 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ［參μοιχάω, μοιχεία］ 已婚男子和別人的妻子發生性行為 犯姦淫；通姦 Πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαμῶν ἑτέραν μοιχεύει  ‘any man who divorces his wife and marries another woman commits adultery’  「凡休妻另娶的，就是犯姦淫」 (路 16:18) 從《新約》的立場看，通姦通常是根據做出這種事的是已婚婦女來界定。換句話說，已婚男子與未婚女子之間的性行為通常被稱為 πορνεία，「淫亂」（88.271）；未婚或已婚男子與別人妻子之間的性行為則被視為通姦，包括做這事的男子和女子。由於女子的婚姻狀態是確定 μοιχάω、μοιχεύω、μοιχάομαι、μοιχεία，以及相關詞彙（88.277 - 88.278）的因素，因此這些詞彙與 πορνεύω 及相關表達（88.271）之間有顯著的差異。πορνεύω 的含義比較廣泛，因此在一些上下文中也包含通姦。 作為 路 16:18 的平行經文，太 5:32 中的說法略有不同：πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι，通常譯成「任何人休妻，若不是由於妻子不貞，就是使她犯了姦淫的罪」，這大概是因為她會嫁給別人，正如 太 5:32 最後一個從句的暗示。

μοιχός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.277 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 （μοιχεύω「犯姦淫」88.276 的衍生詞）通姦的人，特指男性，在一般情況下也包括女性 行淫者；犯姦淫的人 οὔτε μοιχοὶ ... βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘no adulterers ... will receive God's kingdom’  「犯姦淫的人……不能承受上帝的國」 (林前 6:9, 10 [2])

μόλις

(1)

(a)

78.41 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參μόγις, ὀλίγως］ 程度幾乎等於程度量表上的某個點，但不完全等於 1 幾乎不；僅僅；幾乎沒有；難以；好不容易；僅僅；勉強 μόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς  ‘they could scarcely keep the crowds from offering a sacrifice to them’  「好不容易才阻止群眾向他們獻祭」 (徒 14:18) 關於 μόλις 在 徒 14:18 的另一種解釋，見 22.33。

(b)

22.33 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 只能困難地完成的事 困難地；吃力地；好不容易 καὶ ταῦτα λέγοντες μόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς  ‘even with these words, they could only with difficulty keep the crowds from offering a sacrifice to them’  「兩人說完了這些話，好不容易才阻止群眾向他們獻祭」 (徒 14:18) 在一些語言中，很難簡潔地翻譯「只能困難地……」，因此可能需要將 徒 14:18 譯成：「他們說這些話攔阻群眾向他們獻祭，只是他們好不容易才阻止了群眾這樣做」，或「……只是他們必須非常艱苦地才攔住群眾這樣做」。關於 μόλις 在 徒 14:18 的另一種解釋，見 78.41。

____________________________________________________

1 μόλις和μόγις常被視為同一詞項的不同詞形。後期的散文似乎較喜歡μόγις的寫法。

Μόλοχ

(1)

＜陽＞

(a)

93.265 人名及地名 人名 一個迦南神的名字 摩洛；《思》摩肋客

μολύνω

(1)

(a)

79.56 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 使某物變髒或被弄污 弄髒；玷污；污穢 ἃ οὐκ ἐμόλυναν τὰ ἱμάτια αὐτῶν  ‘who have not soiled their garments’  「是未曾污穢自己衣服的」 (啟 3:4)

(b)

53.34 宗教活動 玷污，不潔，俗物 ［參μιαίνω］ 使某物在禮儀上不潔凈，有嚴重污穢的含義 玷污；弄髒；沾染污穢 καὶ ἡ συνείδησις αὐτῶν ἀσθενὴς οὖσα μολύνεται  ‘and their conscience, being weak, is defiled’ or ‘their conscience is weak and they feel defiled’  「既然他們的良心軟弱，也就污穢了」或「他們的良心軟弱，便覺得污穢了」 (林前 8:7) οὗτοί εἰσιν οἳ μετὰ γυναικῶν οὐκ ἐμολύνθησαν  ‘these are those who have not been defiled with women’  「這些人沒有與女人在一起而玷污自己」 (啟 14:4)

μολυσμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.35 宗教活動 玷污，不潔，俗物 污穢的狀態，包括宗教和道德兩方面 污穢 καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος  ‘let us purify ourselves from every defilement of the body and the spirit’ or ‘... of everything which might defile the body and the spirit’  「我們應該潔淨自己，除去一切使身體和靈污染的事物」或「……一切可能污染身體和靈的事物」 (林後 7:1) 有些語言把宗教上的污穢表達為「上帝眼中的壞事」。有一些情況下，這個概念可以用習語表達為「心靈的醜陋」。

μομφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.385 溝通 埋怨 帶有責備意味的抱怨 抱怨；糾紛 χαριζόμενοι ἑαυτοῖς ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν  ‘forgive one another whenever any of you has a complaint against someone else’  「如果有人對別人有怨言，總要彼此寬容，互相饒恕」 (西 3:13)

μονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

85.76 在空間存在 居住，定居 某人可以停留或居住的地方 地方；住處 ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός μου μοναὶ πολλαί εἰσιν  ‘in my Fathers house are many dwelling places’  「在我父的家裡有許多住處」 (約 14:2) ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ᾽ αὐτῷ ποιησόμεθα  ‘I will come and live with him’ (literally ‘... and make my dwelling place with him’)  「我要到他那裡去，與他同在」（直譯：「……使我的住處在他那裡」） (約 14:23)

μονογενής

(1)

ές

(a)

58.52 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 獨一無二的，意思是同一種類中的唯一一個 獨特的；唯一的 τὸν υἱὸν τὸν μονογενῆ ἔδωκεν  ‘he gave his only Son’  「賜下他的獨生子」 (約 3:16) τὸν μονογενῆ προσέφερεν, ὁ τὰς ἐπαγγελίας ἀναδεξάμενος  ‘he who had received the promises presented his only son’ or ‘... was ready to offer his only son’  「那領受了應許的人甘心把自己獨生的兒子獻上」或「……準備獻上自己的獨一愛子」 (來 11:17) τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ θεὸς  ‘God sent his only Son’  「上帝差他獨一的兒子」 (約壹 4:9) 來 11:17：當然，亞伯拉罕還有一個兒子叫以實瑪利，後來基土拉又給他生了幾個兒子；但是，以撒是獨一無二的兒子，因為他是上帝所應許的那個兒子。因此，他可以被稱為 μονογενής 兒子，因為出於上帝應許的只有他一個。

μόνος

(1)

η，ον

(a)

58.50 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 在一個種類中唯一的實體 唯一；獨一；只有一個 καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ μόνου θεοῦ οὐ ζητεῖτε  ‘you do not seek praise from the one who alone is God’  「不追求從獨一的上帝那裡來的稱讚」 (約 5:44) κἀγὼ ὑπελείφθην μόνος  ‘I am the only one left’  「只剩下我一個人」 (羅 11:3)

(b)

58.51 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 ［參κατά］ 在一個地方是某個種類的唯一一個 單獨；獨自 καὶ ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη Ἰησοῦς μόνος  ‘when the voice stopped, Jesus was there alone’  「那聲音停止後，只有耶穌一個人在那裡」 (路 9:36)

μονόφθαλμος

(1)

ον

(a)

24.39 感官事件及狀態 看 只有一隻眼能看見的人（即瞎了一隻眼的人） 獨眼的；瞎了一隻眼 καλόν σοί ἐστιν μονόφθαλμον εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν  ‘it is better for you to enter into life with only one eye’  「你只有一隻眼睛進入永生，總比……好」 (太 18:9)

μονόω  (μονόομαι)

(1)

(a)

10.13 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 孤獨無依 沒有家庭；沒有親屬 ἡ δὲ ὄντως χήρα καὶ μεμονωμένη ἤλπικεν ἐπὶ θεὸν  ‘a woman who is really a widow and without any family puts her hope in God’  「獨居無靠的真寡婦只仰賴上帝」 (提前 5:5) 在 提前 5:5，χήρα 「寡婦」的意思是那婦人的丈夫已死，但 μεμονωμένη 暗示她沒有可以幫助她的親戚。

μορφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

58.2 性質，類別，示例 性質，特徵 某物的本質或特性，強調內在和外在的形式 本質；性質；特性 ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων  ‘he always had the very nature of God’  「他原有上帝的本質」 (腓 2:6) μορφὴν δούλου λαβών  ‘he took on the nature of a servant’  「取了奴僕的本質」 (腓 2:7) 考慮到沒有如「本質」等意思接近的對應詞彙，翻譯者可能需要調整 腓 2:7 的結構為「他成了真正的奴僕」。

(b)

58.15 性質，類別，示例 外貌，形式的外在顯現 某物的可見形式 可見形式；外貌；形像 ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ  ‘he appeared in a different form’  「以另一種形像顯現」 (可 16:12)

μορφόω

(1)

(a)

58.4 性質，類別，示例 性質，特徵 （μορφή[a]「本性，特性」58.2 的衍生詞）使某物有特定的形式或本性 形成……的性質；……的特質成形 μέχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν  ‘until Christ's nature is formed in you’  「直到基督在你們裡面成形」 (加 4:19) 在一些語言中，可以把 加 4:19 譯成：「直到你們變成像基督的樣子」。

μόρφωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

58.3 性質，類別，示例 性質，特徵 某物的基本特徵和性質的體現 體現；全部內容；基本特徵 ἔχοντα τὴν μόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόμῳ  ‘having the essential features of knowledge and truth in the Law’  「具有律法中的知識和真理的基本特徵」 (羅 2:20) 有些語言可能沒有「特徵」或「基本特徵」的對應譯詞，因此可能需要把 羅 2:20 中的這個表達調整結構，譯成：「正確地擁有律法中的知識和真理」，或「真正擁有律法中的知識和真理」，甚至是「在律法中充分地認識真理」。

μοσχοποιέω

(1)

(a)

6.101 人工製品 塑像及偶像 製作牛犢形像的偶像 做牛犢偶像；塑造牛犢形像的偶像 καὶ ἐμοσχοποίησαν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις  ‘in those days they made an idol in the form of a calf’  「在那些日子，他們造了一個牛犢的像」 (徒 7:41) 為了避免與相應的舊約經文（出 32:4- 6）看似衝突，翻譯者可以把 徒 7:41 中的這個從句譯作「他們造了一個公牛犢形狀的偶像」。

μόσχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.17 動物 動物 牛的幼崽 牛犢 φέρετε τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν  ‘bring the fatted calf’  「把那肥牛犢牽來」 (路 15:23) 在《新約》以外的希臘文中，μόσχος 可以是陽性或陰性；但是在《新約》中，或是詞形是陽性的（路 15:23），或是詞的語法形式沒有指出任何區別（來 9:12）。 在養牛的人所說的語言中，主要的難處是找不到一個讓人滿意的通稱，因為他們的用語在年齡、性別、顏色、大小等方面都比較具體。在這種情況下，翻譯者只能選擇意思比較一般性的詞彙，或者採用適合特定上下文的、比較具體的表達方式。

μουσικός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

14.84 自然界的事件及狀態 聲音 製作音樂的人 作樂的；樂手；歌唱者 φωνὴ κιθαρῳδῶν καὶ μουσικῶν  ‘the sound of harpists and musicians’  「琴師樂手的音樂」 (啟 18:22) 在 啟 18:22，μουσικῶν 很可能指唱歌的人。

μόχθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

42.48 執行，從事 工作，勞碌 辛勞工作，暗示不尋常的耗費精力和努力 辛苦勞碌；勞苦工作；辛勤工作 ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ  ‘in hard work and toil’  「辛苦勞碌」 (帖後 3:8)

μυελός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

8.62 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 骨腔裡面的柔軟物質 骨髓 διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ... ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν  ‘piercing to the separation ... of joints and marrow’ or ‘piercing to where the joints and marrow come together’  「刺入剖開……關節和骨髓」或「刺入剖開……關節和骨髓會合的地方」 (來 4:12) 在翻譯 來 4:12 時會遇到一些問題，因為嚴格來說，關節和骨髓分開是不可能的。同樣，「關節和骨髓連在一起的地方」這種表達似乎很不尋常，因為關節是和骨頭連在一起，而不是和骨髓連在一起。來 4:12 中的這段經文是一個比喻，說上帝的道比兩刃的劍更快，一直切入到魂和靈相遇的地方，並與關節與骨髓連在一起相比擬。在有些語言中，最好說成「到關節和骨髓處」，來指距離皮膚表面最遠的身體部分。

μυέω  (μυέομαι)

(1)

(a)

27.14 學習 學習 通過個人經歷或由於得到啟蒙而學到某事物的秘訣 得到秘訣 ἐν παντὶ καὶ ἐν πᾶσιν μεμύημαι, καὶ χορτάζεσθαι καὶ πεινᾶν  ‘I have learned the secret (of being content) in any and every situation, whether well-fed or hungry’  「或是飽足，或是飢餓……我都已經得到知足的秘訣」 (腓 4:12)

μῦθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.13 溝通 話語類型 通常論到一些超自然生物、事件或文化英雄的傳奇故事，在《新約》中往往帶有不好的含義 傳說；神話；童話；虛構的故事；無稽之談 Οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τὴν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καὶ παρουσίαν  ‘we have not depended on cleverly contrived myths in making known to you the mighty coming of our Lord Jesus Christ’  「我們所告訴你們那有關我們的主耶穌基督的大能和再臨的事，並不是根據捏造出來的那些荒唐的傳說」 (彼後 1:16) μῦθος 一詞往往譯成「不真實的故事」或「假的傳說」。

μυκάομαι

(1)

(a)

14.77 自然界的事件及狀態 聲音 發出大聲、咆哮或吼叫的噪音，是典型的公牛的叫聲，但也適用於其他大型動物 低沉的吼叫；咆哮 ἔκραξεν φωνῇ μεγάλῃ ὥσπερ λέων μυκᾶται  ‘he called out with a loud voice which sounded like the roar of lions’  「大聲呼喊，好像獅子吼叫」 (啟 10:3)

μυκτηρίζω

(1)

(a)

33.409 溝通 嘲笑，戲弄 ［參ἐκμυκτηρίζω］ （μυκτηρίζω「翹起鼻子」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）以譏諷和輕蔑的方式嘲笑 嗤笑；譏笑；嘲笑；蔑視；嗤之以鼻 Μὴ πλανᾶσθε, θεὸς οὐ μυκτηρίζεται  ‘do not deceive yourselves; God is not one to be ridiculed’  「不要自欺；上帝是輕慢不得的」 (加 6:7)

μυλικός

(1)

ή，όν

(a)

7.70 建造物 其他建造物 ［參μύλινος］ （μύλος[a]「磨」7.68 的衍生詞）與磨穀的石磨相關的 磨的 εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘if a millstone were placed around his neck’  「把磨石拴在他的頸項上」 (路 17:2) 這種形容詞形式的翻譯取決於具體的語境。當然，翻譯者不一定要使用譯入語中相應的形容詞來翻譯形容詞，有時候用名詞更加合適。

μύλινος

(1)

η，ον

(a)

7.70 建造物 其他建造物 ［參μυλικός］ （μύλος[a]「磨」7.68 的衍生詞）與磨穀的石磨相關的 磨的 λίθον ὡς μύλινον μέγαν  ‘a stone like a large millstone’  「一塊石頭，好像大磨石」 (啟 18:21) 這種形容詞形式的翻譯取決於具體的語境。當然，翻譯者不一定要使用譯入語中相應的形容詞來翻譯形容詞，有時候用名詞更加合適。

μύλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.68 建造物 其他建造物 由兩塊扁石構成的用具，只要轉動上磨石，便可以把穀物磨成麵粉 磨 φωνὴ μύλου οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘the sound of the mill will no longer be heard in you’  「推磨的聲音在你中間必定再也聽不見了」 (啟 18:22) 有些磨比較小，用手轉動，可被視為手工製品。有一些磨比較大，需要由牲畜拉著轉動。 世界各地的人都會用各種方法把穀物磨成粉。磨的結構往往與古時所使用的大致相同；人們會使用兩塊比較大的圓形扁平石頭，把一塊放在另一塊上面，然後將穀粒放在兩塊磨盤之間磨碎。穀粒通過上磨盤的一個圓孔落入石磨，隨著磨盤的轉動，麵粉就從兩塊石頭的邊緣溢出。另一些地方會使用凹面磨盤來磨穀；還有一些地方會用研缽和研杵來磨碎或準備穀物。在大多數經文中，要點或在於磨盤的大尺寸，或是其磨碎穀物的功能，而不在於其具體形狀。不過，在講述把磨盤繫在人的脖子上（參7.69），然後扔到深海裡的經文中，要點是指出磨盤石比較大，能夠使人立即就沉下去。在這樣的語境中使用「研缽」，特別是木製的研缽，就很不合適，因為它會浮起來。μύλος 通常可以譯作「磨穀粒的石頭」。在某些語言中甚至可以採用比較一般性的表達方式，例如「一塊大石頭」。

(b)

7.69 建造物 其他建造物 用來磨穀的扁圓大石塊，可指上磨石或下磨石 磨石 συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘it would be better for such a person to have a large millstone tied around his neck’  「倒不如把大磨石拴在這人的頸項上」 (太 18:6) μύλος[a]「磨」（7.68）是指整個磨，而 μύλος[b] 是指一個磨的其中一塊大磨石。關於表達 μύλος[b]「磨石」的一些翻譯問題，參 μύλος[a]（7.68）的討論。

Μύρα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.534 人名及地名 地名 小亞細亞呂家南岸的一個城 每拉；《思》米辣

μυριάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

60.45 數目 一，二，三，等等（基數） ［參μύριοι］ 基數，即有可數實體的一萬個實例 十個千；一萬 ἀργυρίου μυριάδας πέντε  ‘fifty thousand pieces of silver’  「五萬塊銀錢」 (徒 19:19)

(b)

60.8 數目 數目，無數的 非常大的不確定數目 無數的；不計其數的；許許多多；千千萬萬 μυριάσιν ἀγγέλων  ‘countless angels’  「千千萬萬的天使」 (來 12:22)

μυρίζω

(1)

(a)

6.206 人工製品 香料、香膏及燃香 （μύρον「香膏」6.205 的衍生詞）用香油或香膏來塗抹，通常與安葬的事宜有關 用香膏塗抹；為安葬而膏抹 προέλαβεν μυρίσαι τὸ σῶμά μου εἰς τὸν ἐνταφιασμόν  ‘she undertook in advance to anoint my body for burial’  「她是為了我的安葬，把香膏預先澆在我身上」 (可 14:8)

μύριοι

(1)

αι, α

(a)

60.45 數目 一，二，三，等等（基數） ［參μυριάς］ 基數，即有可數實體的一萬個實例 十個千；一萬 εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων  ‘someone who owed ten thousand talents’  「一個欠一萬他連得的人」 (太 18:24)

(b)

60.7 數目 數目，無數的 數量極多的 非常非常多；不計其數；無數的 μυρίους παιδαγωγοὺς  ‘countless guardians’  「有無數的導師」 (林前 4:15) 在 林前 4:15，μυρίους 可以字面解作「萬」（見 60.45）；但是這裡的上下文清楚顯示，重點是強調數目很大，而不是具體的數目。

μύρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.205 人工製品 香料、香膏及燃香 香氣濃郁、價格昂貴的膏油 香膏 βαλοῦσα γὰρ αὕτη τὸ μύρον τοῦτο ἐπὶ τοῦ σώματός μου πρὸς τὸ ἐνταφιάσαι με ἐποίησεν  ‘she has prepared me for burial by pouring this perfume on my body’  「她把這香膏澆在我身上是為我安葬作準備的」 (太 26:12) ἡτοίμασαν ἀρώματα καὶ μύρα  ‘they prepared aromatic oils and perfumes’  「預備了香料香膏」 (路 23:56) μύρον 作為一種「香油膏」可以譯作「芳香油」。在 路 23:56 中，翻譯者可以採用一個描述性短語，例如「用來保存屍體的香油」或「用來防止屍體腐爛的香油」。

Μυσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.535 人名及地名 地名 羅馬帝國的一個省，位於小亞細亞西北面 每西亞；《思》米息雅

μυστήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

28.77 知道 不可知的，秘密的 一些事情從前沒有人知道，現已向一個內部群體或某些人透露 奥秘；秘密 ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν  ‘the knowledge of the secrets of the kingdom of heaven has been given to you’  「關於天國奧秘的知識已經賜給了你們」 (太 13:11) 如果把 μυστήριον 翻譯成相當於英語 mystery 或中文「奧秘」一詞，在一些語言中可能會產生嚴重的問題，因為「奧秘」指人們試圖揭示，卻沒能明白的隱秘事。許多時候，μυστήριον 可以用一個意為「先前人們不知道的事」這個短語來翻譯，暗示這件事至少向一些人透露了。

μυωπάζω

(1)

(a)

32.48 理解 缺乏理解能力 （μυωπάζω「近視」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）理解力極其有限 無法理解；理解力受限；目光短淺 τυφλός ἐστιν μυωπάζων  ‘being so limited in understanding as to not realize’ or ‘... as to not comprehend’  「就是瞎眼，是短視」 (彼後 1:9)

μώλωψ

(1)

ωπος＜陽＞

(a)

20.29 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參πληγή, τραῦμα］ 嚴重受傷所導致的狀況1 創傷 οὗ τῷ μώλωπι ἰάθητε  ‘because he was wounded, you were healed’  「由於他所受的創傷，你們得到了醫治」 (彼前 2:24b)

____________________________________________________

1 這些意指「傷」的詞彙（τραῦμα、μώλωψ、πληγή[b]）通常不是指致命傷，但可以用短語ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου來表示致命傷，如啟 13:3和啟 13:12。

2 μώλωψ似乎特指擊打導致的傷痕或淤青，但是彼前 2:24的上下文似乎非常寬泛。

μωμάομαι

(1)

(a)

33.414 溝通 批評 挑剔某人，暗示責備 批評；責難；挑剔 ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία  ‘we don't want anyone to find fault with our work’  「免得這職事被人挑剔」 (林後 6:3)

μῶμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

79.60 物體的特徵 有瑕疵的，無瑕疵的 構成身體上或道德上的缺點或污點的東西 污點；污漬；缺點；瑕疵 σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν  ‘while enjoying their deceitful ways, they are spots and blemishes as they join you in your meals’  「他們是污點、瑕疵，和你們一同吃飯時縱情於自己的享樂」 (彼後 2:13) 彼後 2:13 的上下文非常形象化，μῶμος 可以視為比喻用法。

μωραίνω  (μωραίνομαι)

(1)

(a)

32.59 理解 缺乏理解能力 （μωρία「愚拙」32.57 的使役動詞衍生詞）使某些思想內容失去意義 使變成愚拙 οὐχὶ ἐμώρανεν ὁ θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου;  ‘did not God cause the worlds wisdom to become nonsense?’  「上帝豈不是已使這世上的智慧變成愚拙了嗎？」 (林前 1:20) 在 林前 1:20，重點是在智慧和愚拙的內容，可能需要清楚說明其中的內容是什麼，例如，「世人以為他們所理解的是明智的，但上帝表明他們的想法是愚拙的」，或「……他們思考的方式是愚拙的」。

(b)

32.56 理解 缺乏理解能力 （μωρός[a]「不明智，愚蠢」32.55 的衍生詞）成為一個不運用理解能力的人，因此行為非常愚蠢 成為愚拙；行為更加愚蠢 φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν  ‘saying they are wise, they became fools’ or ‘(the more) they claim they are wise men, (the more) foolish they became’  「他們自稱聰明，卻成了愚蠢」或「他們越自稱聰明，就變得越加愚蠢」 (羅 1:22)

(c)

79.44 物體的特徵 甜的，苦的，無味的 變得淡而無味 變得沒有味道；失去味道 δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ  ‘but the salt loses its taste’  「如果鹽失了味」 (太 5:13) 在 太 5:13，μωραίνομαι 相當於 ἄναλος (5.27)，意思是說，沒有鹽的味道。純鹽不會失去味道，但是古代世界的鹽含有很多雜質，在潮濕的天氣下，氯化鈉會流失，因此剩餘物就沒有味道了。另見 5.25 中的討論。

μωρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

32.57 理解 缺乏理解能力 愚蠢思想的內容 愚拙；荒唐；被視為愚蠢的事物 Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστίν  ‘for the message of the cross is foolishness to those who are being destroyed’  「因為，十字架的信息，對那些走向滅亡的人來說是愚蠢的」 (林前 1:18) 翻譯 林前 1:18 時需要明白，「愚拙」的含義必須根據它與那些「將要被毀滅」之人的關係來定義。因此，林前 1:18 應該譯成「那些將要被毀滅的人認為十字架的道理是胡說八道」，或「……沒有道理」，或「……無法理解」。

μωρολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.379 溝通 愚蠢的話 愚妄和愚蠢的說話 愚妄的話；愚蠢的話 αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘nor is it fitting (for you to use) indecent, foolish, or dirty words’  「污言穢語和愚妄的話，或下流的笑話，這些都不合宜」 (弗 5:4)

μωρός

(1)

ά，όν

(a)

32.55 理解 缺乏理解能力 指極度不明智和愚蠢 不明智；愚蠢；傻子 πᾶς ὁ ἀκούων μου τοὺς λόγους τούτους καὶ μὴ ποιῶν αὐτοὺς ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον  ‘everyone who hears these words of mine and does not obey them is like a foolish man who built his house on the sand’  「凡聽見我這些話卻不遵行的，就像愚蠢的人，把自己的房子建造在沙土上」 (太 7:26) ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν, ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ  ‘we are fools for Christ's sake, but you are wise in Christ’  「我們為基督的緣故成為愚拙的；你們在基督裡倒是聰明的」 (林前 4:10) 翻譯 林前 4:10 中的 μωρός 時，必須注意其中的誇張修辭。保羅不是說他和他的同工真的行事不明智或愚蠢，因此有些語言可能需要把「我們為基督的緣故成為愚拙的」譯成：「我們為基督的緣故算是愚拙的」，或「似乎我們為事奉基督而成為了愚拙人」。

(b)

32.58 理解 缺乏理解能力 （μωρία「愚蠢」32.57 的衍生詞）指思想無法理解，因此是愚蠢的 愚蠢的；荒謬的；無稽的 ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τοὺς σοφούς  ‘God (purposely) chose what the world considered to be nonsense in order to put wise men to shame’  「上帝揀選了世上愚拙的，為了使有智慧的羞愧」 (林前 1:27) 有些翻譯者想要把 μωρός[b] 譯成「謬論」，是「無法理解的」，但這可能是指某種很深的奧秘。因此，「世人視為無稽的事物」通常最好譯成「世人認為沒有道理的事」，或「很多人認為是愚拙的事」。

Μωϋσῆς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.266 人名及地名 人名 帶領以色列人出埃及的領袖和頒布上帝律法的人 摩西；《思》梅瑟

(b)

33.59 溝通 書面語言 上帝藉著摩西頒布的律法，即《舊約》的首五卷書 律法；摩西的律法；藉著摩西頒布的律法；摩西 ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται Μωϋσῆς  ‘whenever the Law of Moses is read’ or ‘whenever Moses is read’  「每逢誦讀摩律法的時候」或「每逢誦讀摩西的時候」 (林後 3:15) 有些語言提到某人的著作時，只要提到作者就可以了；但許多語言卻不能這樣指代。另外，林後 3:15 中的語句可能需要採用主動的表達，因此必須譯成「每當眾人誦讀上帝藉著摩西頒賜的律法的時候」。Μωϋσῆς 用來指摩西律法也出現在短語「摩西和先知」中；「摩西和先知」指神聖的著作（比較 ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται「神聖的著作」33.58）。

Ναασσών

(1)

＜陽＞

(a)

93.267 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是亞米拿達的兒子，撒門的父親 拿順；《思》納赫雄

Ναγγαί

(1)

＜陽＞

(a)

93.268 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是瑪押的兒子，以斯利的父親 拿該；《思》納革

Ναζαρά

(1)

＜陰＞

(a)

93.536 人名及地名 地名 加利利中南部山區的一個小鎮 拿撒勒；《思》納匝肋

Ναζαρηνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.537 人名及地名 地名 （Ναζαρέθ「拿撒勒」93.536 的衍生詞）拿撒勒的本地人，在拿撒勒出生或居住的人 拿撒勒人；《思》納匝肋人 Ναζορηνός，Ναζωρηνός 和 Ναζωρινός（可 10:47，GNT3c-校勘欄）是偶爾出現的另一些拼寫法

Ναζωραῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.538 人名及地名 地名 Ναζαρηνός 93.537 的另一種拼寫法（太 2:23） 拿撒勒人；《思》納匝肋人

Ναθάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.269 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是大衛的兒子，瑪達他的父親 拿單；《思》納堂

Ναθαναήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.270 人名及地名 人名 耶穌的門徒 拿但業；《思》納塔乃耳

ναί

(1)

(a)

69.1 肯定，否定 肯定 對問題或陳述的肯定回答，或者語氣強烈地肯定某個陳述 是的；不錯；正是；真是；確實；當然 Πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι; λέγουσιν αὐτῷ, Ναὶ κύριε  ‘do you believe I am able to do this? They said to him, Yes, Lord’  「『你們信我能做這事嗎？』他們說：『主啊，我們信』」 (太 9:28) Ναί, ἔρχομαι ταχύ  ‘yes, indeed, I am coming soon’  「是的，我必快來！」 (啟 22:20)

Ναιμάν

(1)

＜陽＞

(a)

93.271 人名及地名 人名 以利沙時代的敘利亞元帥 乃幔；《思》納阿曼

Ναΐν

(1)

＜陰＞

(a)

93.539 人名及地名 地名 加利利南面的一個城 拿因；《思》納因

ναός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

7.15 建造物 建築物 用來敬奉神明的建築物（至於耶路撒冷的聖殿，它也被視為上帝的居住的地方） 聖殿；聖所 ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου  ‘whom you murdered between the sanctuary and the altar’  「你們在聖所和祭壇中間所殺的」 (太 23:35) ναός[a] 常被譯作「上帝的房子」或「上帝居住的地方」或「上帝的建築」。某些語言很自然會稱之為「聖殿」或「聖地」。另參7.16。 ναός 也用作比喻，如 約 2:21（ἐκεῖνος δὲ ἔλεγεν περὶ τοῦ ναοῦ τοῦ σώματος αὐτοῦ「他這話是以他的身體為殿」），以及 林前 6:19 論到信徒的身體是 ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ἁγίου πνεύματος「聖靈的殿……住在你們裡頭的」。

(b)

6.100 人工製品 塑像及偶像 神殿或神龕的小型複製品或模型 1 神殿複製品；神龕模型 ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς Ἀρτέμιδος  ‘a maker of silver shrines of Artemis’  「有一個銀匠……是製造亞底米神銀龕的」 (徒 19:24) 在 徒 19:24 中，ναός 是指亞底米神廟的小型複製品。在某些語言中，徒 19:24 中 ναός[b] 的對應譯詞是「小型亞底米神廟」，或在其他語言中：「亞底米神廟紀念品」。

____________________________________________________

1 在定義ναός[a]「聖殿；聖所」（7.15）時，其實可以包括聖所和聖所的複製品，但考慮到希臘文中有許多衍生出來的指小詞，並且許多語言清楚區分了原型與作為紀念的複製品，所以無論從理論還是從實際角度來看，ναός[a]和ναός[b]的定義都應該這樣區分。

Ναούμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.272 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是以斯利的兒子，亞摩斯的父親 拿鸿；《思》納洪

Ναραῖος

(1)

(a)

93.540 人名及地名 地名 Ναζωραῖος「拿撒勒人」 93.538 的另一種拼寫法（可 10:47，GNT3c-校勘欄）

νάρδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

6.210 人工製品 香料、香膏及燃香 從一種稱為甘松（哪噠）的植物中提取的香油 甘松油；哪噠香膏 ἦλθεν γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου νάρδου  ‘a woman came with an alabaster jar of perfume of nard’  「有一個女人拿著一玉瓶極貴的純哪噠香膏來」 (可 14:3) 通常翻譯者會借用「哪噠」（甘松）這個詞彙，但是會增加某種限定詞，例如「稱為哪噠的香膏」或「一種具有芳香味道的物質，甘松」。

Νάρκισσος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.273 人名及地名 人名 在 羅 16:11 中出現的基督徒，保羅向他家裡信主的人問安 拿其數；《思》納爾基索

ναυαγέω

(1)

(a)

54.26 海上活動 經歷或遭受海難 遭遇海難；船隻失事；沉船；觸礁 τρὶς ἐναυάγησα  ‘three times I suffered shipwreck’  「遭海難三次」 (林後 11:25) 有些語言需要具體指明船隻失事的原因，例如：「船隻撞到岩石或礁石上」，或「船隻因風暴而沉沒」，或「船隻撞上另一隻船並沉沒」。考慮到 林後 11:25 的上下文，雖然並不能確定海難的原因，但是最好選擇表示船隻因風暴而沉沒的語句。

ναύκληρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

54.29 海上活動 擁有船隻的人 船主 示例見 徒 27:11（54.28）。

ναῦς

(1)	＜直受＞ναῦν＜陰＞

(a)

6.43 人工製品 船隻及船隻各部分 用來運送貨物或載人的遠洋船 船 ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘they ran the ship aground’  「船就擱了淺」 (徒 27:41) 在《新約》中，ναῦς 只出現在 徒 27:41，那裡指在馬耳他發生擱淺的船。見 6.42。

ναύτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

54.30 海上活動 在船上工作的人 船員；水手 τῶν δὲ ναυτῶν ζητούντων φυγεῖν ἐκ τοῦ πλοίου καὶ χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν  ‘the sailors tried to escape from the ship and lowered the boat into the sea’  「水手想棄船逃走，把救生艇縋下海裡」 (徒 27:30) 在一些語言中，ναύτης 的對等翻譯是「收放繩索的人」或「在船上工作的人」。

Ναχώρ

(1)

＜陽＞

(a)

93.274 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是亞伯拉罕的祖父，他拉的父親 拿鶴；《思》納曷爾

Νέα Πόλις

(1)

＜陰＞

(a)

93.541 人名及地名 地名 馬其頓省内腓立比城的海港 尼亞坡里；《和》尼亞波利；《思》乃阿頗里

νεανίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

9.32 人 男性 ［參νεανίσκος］ 已過青春期的年輕男性，通常指還未結婚的人 少年人；年輕人；青年（男性） καθεζόμενος δέ τις νεανίας ὀνόματι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος  ‘a young man named Eutychus was sitting in the window’  「有一個少年，名叫猶推古，坐在窗口上」 (徒 20:9) 在 徒 20:9 稱為 νεανίας 的那人，在 徒 20:12 被稱為 παῖς 「童子」（見 9.41）。這不應該理解為兩個詞的意思相同，而是當事人的年紀可能是剛好可以用「少年人」或「童子」來表示。換句話說，νεανίας 和 παῖς 所指的年齡段在希臘文中是重疊的。然而，許多語言的年齡分段有更加確切和明確的分界線。

νεανίσκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

9.32 人 男性 ［參νεανίας］ 已過青春期的年輕男性，通常指還未結婚的人 少年人；年輕人；青年（男性） νεανίσκος τις συνηκολούθει αὐτῷ περιβεβλημένος σινδόνα  ‘a young man dressed in a linen cloth was following Jesus’  「有一個青年，身上只披著一塊麻布」 (可 14:51)

νεκρός

(1)

ά，όν

(a)

23.121 生理活動過程及狀態 活著，死去 死的 無生命的；死的；死人 τὸ σῶμα χωρὶς πνεύματος νεκρόν ἐστιν  ‘the body without the spirit is dead’  「身體沒有靈魂是死的」 (雅 2:26) 有些語言很難甚至不可能說「身體沒有靈魂」這種語句，因為這相當於「屍體」的意思，並且「屍體」顯然是「死的」。因此，雅 2:26 的這個表達可以譯成「一個人如果沒有靈魂就是死的」。

(b)

65.39 價值 有用的，無用的 毫無用處的，意味著完全沒有意義 無用的；虛妄的；徒勞的；死的 καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ἡμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων  ‘will cleanse our conscience from useless rituals’  「能潔淨我們的良心脫離無用的儀式」 (來 9:14)

(c)

74.28 能夠，有能力 形容不能回應任何刺激或執行任何功能 不能夠；不起作用的；死的；沒有力量的 ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώμασιν συνεζωοποίησεν τῷ Χριστῷ  ‘we who were dead because of our sins, (God) brought to life through Christ’  「在我們因過犯而死了的時候，[上帝]藉著基督使我們活過來」 (弗 2:5) 在 弗 2:5（另見弗 2:1）所指的是與上帝有關的事，因此可以譯成：「我們因為自己的罪而不能對與上帝有關的事作出回應……」，或「我們這些在靈性上死了的人……」。

νεκρόω

(1)

(a)

68.48 時態 停止 ［參θανατόω］ （νεκρόω「處死」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）徹底停止活動，有採取極端措施來保證停止的含意 1 徹底停止 Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη τὰ ἐπὶ τῆς γῆς  ‘therefore cease completely the earthly activities’  「所以要完全停止你們那些屬地的活動」 (西 3:5)

____________________________________________________

1 在某些情況下，特別是θανατόω[b]和νεκρόω的例子中，很難確定所涉及的比喻意義是否已經變得約定俗成，或者它們是否代表了所謂的比喻用法，換句話說，新的修辭手法已經成為基督徒群體的一些傳統。

νέκρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.99 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποθνῄσκω, ἐκψύχω, θάνατος, θνῄσκω］ 死亡的過程 死；死去；死亡 πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι περιφέροντες  ‘at all times we carry in our bodies the death of Jesus’  「我們身上常帶著耶穌的死」 (林後 4:10) 有些語言會根據死亡的具體方式或環境，使用有明顯區別的詞彙去指死亡。例如，用一個詞彙主要指年老帶來的死亡，用另一個詞彙指疾病帶來的死亡，又用另一個詞彙指暴力導致的死亡。翻譯者在根據具體上下文選擇詞彙時，必須小心區分。 林後 4:10 的第一個從句非常隱晦，因為它顯然是指保羅時常處於像耶穌那樣死亡的危險之中，即因為暴力而死亡。翻譯者可以把 林後 4:10 譯成：「我們時刻都生活在被殺害的威脅中，就像耶穌一樣。」

(b)

23.57 生理活動過程及狀態 誕生，生育 （νέκρωσις[a]「死亡」23.99 的引申喻意）絕經後不能生育的狀態 不育；不生育 καὶ τὴν νέκρωσιν τῆς μήτρας Σάρρας  ‘and of the fact that Sarah could not have children’ (literally ‘and the barrenness of Sarah's womb’)  「撒拉也不可能生育」（直譯：「撒拉子宮的貧乏」） (羅 4:19)

νεομηνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

51.5 節日 與新月出現相關的節日 月朔；初一 Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ... ἑορτῆς ἢ νεομηνίας  ‘let no one evaluate you (or judge you) in regard to ... celebrations or new moon festivals’ or ‘let no one take you to task over the observance of ... celebrations or new moon festivals’  「不要讓任何人在……節期、初一……等事上評斷你們」或「不要讓人在你們的……節期、月朔……這些問題上用條例束縛你們」 (西 2:16)

νέος

(1)

α，ον

(a)

67.115 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參καινός］ 只存在了很短的時間 新的；近來的；最近的 οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘no one pours new wine into old wineskins’  「沒有人把新酒裝在舊皮袋裡」 (可 2:22)

(b)

58.71 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） ［參καινός］ 新的或最近才有的，因此比舊的優勝 1 新的 καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν  ‘and putting on the new self which is made new in knowledge’  「穿上了新人……在知識上不斷地更新」 (西 3:10)

(c)

67.116 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐλάσσων, μικρός］ 指相對年輕的一個生物，經常是兩個對象中比較年輕的那一個 年輕的；比較年輕的；年幼的；年少的 εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί  ‘the younger one said to his father’  「小兒子對父親說」 (路 15:12)

____________________________________________________

1 有學者認為καινός與νέος存在區別，一個指新奇的和不同的，一個指年輕的和新近的。雖然有些上下文可以看到這個區別，並且比較符合經典用法，然而並不是καινός和νέος的所有用法都存在這種區分。

νεότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

67.154 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一個人年輕時的那段時間 1 年輕；少年；年紀小 μηδείς σου τῆς νεότητος καταφρονείτω  ‘let no one look down on your being young’ or ‘let no one despise your youth’  「不可叫人小看你年輕」或「不要讓任何人輕看你年少」 (提前 4:12)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

νεόφυτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.21 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （νεόφυτος「新栽種的」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）新近成為某個宗教群體的成員的人 初入教的人 μὴ νεόφυτον, ἵνα μὴ τυφωθεὶς  ‘not a recent convert, in order that he may not swell up with pride’  「剛信主的，不可作監督，恐怕他自高自大」 (提前 3:6) 「初入教的人」可以翻譯為「最近才信了基督的人」或「剛剛開始信靠基督的人」。

νεύω

(1)

(a)

33.485 溝通 非語言的溝通 ［參διανεύω, ἐννεύω, κατανεύω］ 用身體的一部分向某人發出信號，尤指用頭或手1 做手勢；做動作；點頭示意；招手示意 νεύει οὖν τούτῳ Σίμων Πέτρος πυθέσθαι τίς ἂν εἴη περὶ οὗ λέγει  ‘Simon Peter motioned to him to ask who it was that he was talking about’  「西門．彼得向他點頭示意，要他問耶穌是指著誰說的」 (約 13:24) 許多語言都需要具體說明頭、手和手臂的手勢或動作類型。例如，約 13:24 明顯是在發問一個問題，有些語言可能需要表明是用手或面部發出某個特定的信號。路 1:62 的情況也一樣。在 路 1:22，那手勢必須能解釋或表明撒迦利亞不能說話，但是在 路 5:7，那無疑是另一種手勢，因為相關人員彼此之間距離很遠。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

νεφέλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.34 地理物體及特徵 大氣的物體 天空中可見的水微粒；顏色從白色到深灰色不等；雨水的來源 雲 Ὅταν ἴδητε [τὴν] νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἐπὶ δυσμῶν  ‘when you see a cloud coming up in the west’  「你們看見西邊起了雲彩」 (路 12:54) 在許多語言中，人們很難說「雲在西方升起」，因為這似乎暗示雲確實是從地面以下升起來的。在某些語言中，更好的說法是：「雲越來越大」，或在 路 12:54 的語境中譯為：「你看到有雲從西面向你飄過來的時候。」

Νεφθαλίμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.275 人名及地名 人名 雅各的兒子，以色列十二支族的其中一位先祖 拿弗他利；《思》納斐塔里

(b)

93.542 人名及地名 地名 拿弗他利支族的領地 拿弗他利；《思》納斐塔里

νέφος

(1)

ους＜中＞

(a)

11.3 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 （νέφος「雲」的引申喻意，原來的意思沒有出現在《新約》中）一大群的人 大群的人 τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων  ‘we have this large crowd of witnesses around us’  「我們既然有這麼多的見證人圍繞著我們」 (來 12:1) 在 來 12:1，加上「天上的」這個補充信息是合適的，因為這裡所指的是第11章提到的信心英雄。一般來說，你不能保留原文的修辭手法，甚至不能使用意為「群眾」的詞，因為第11章提到的人在歷史上並不是一群人。與「一大群見證人」意思相同的表達是「許許多多的見證人」。

νεφρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

26.11 心理官能 （νεφρός「腎」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）慾望、意圖和感覺的心理能力 1 心；感受；慾望；意念 ἐγώ εἰμι ὁ ἐραυνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας  ‘I am he who searches people's feelings and desires’  「我是那察看人肺腑心腸的」 (啟 2:23) 雖然有些人試圖區分 σπλάγχνον[b]、κοιλία[c] 和 νεφρός，但是這種區分是否真的可能或可行，卻充滿疑問。顯然，這些詞彙的語義重點是更深、更親密的感覺和情緒。有些語言可以使用字面意為「肚腹」或「心腸」的詞彙，但是在更多情況下，這些感情與一些特定的身體器官相關聯，例如心、脾、肝等。然而，與其試圖採用語義可能完全或不完全對等的比喻句，很多時候，不如根據上下文使用「感覺」、「意圖」、「慾望」、「憐憫」等詞彙來指向情感的內容。

____________________________________________________

1 σπλάγχνα[b]、κοιλία[c]和νεφρός的這個比喻義可以歸入語義域25「態度及情感」，但由於這些詞彙的意思涉及人格中作為心理傾向的施事者或者假定部位的那些方面，因此被歸入這個「心理官能」的語義域中。

νεωκόρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.95 宗教活動 角色及作用 負責照管和守護廟宇的人 廟宇的守護者 τίς γάρ ἐστιν ἀνθρώπων ὃς οὐ γινώσκει τὴν Ἐφεσίων πόλιν νεωκόρον οὖσαν τῆς μεγάλης Ἀρτέμιδος  ‘everyone knows that the city of Ephesus is the keeper of the temple of the great Artemis’  「誰不知道以弗所人的城是看守大亞底米神廟的守護者呢？」 (徒 19:35) 在 徒 19:35，νεωκόρος 是在比喻意義上使用的，因為以弗所城被視為該神廟的守護者。

νεωτερικός

(1)

ή，όν

(a)

67.155 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 指青少年時期 1 年輕人的；少年人的；少年的 τὰς δὲ νεωτερικὰς ἐπιθυμίας φεῦγε  ‘avoid the passions of youth’  「你要逃避年輕人的私慾」 (提後 2:22)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

νή

(1)

(a)

89.14 關係 根據 表示某個誓言或強烈聲明的依據 基於；依據 νὴ τὴν ὑμετέραν καύχησιν  ‘(I say this) on the basis of (my) pride in you’  「[我說這話是]基於[我]因你們而自豪」 (林前 15:31) 由於 林前 15:31 中的這個語句用了省略的表達，因此 νή 的語義含意常被忽略，或通過清楚的宣告來帶出 νή 的含意，正如英語聖經 TEV 的譯法，「The pride I have in you, in our life in union with Christ Jesus our Lord, makes me declare this」（「我敢這樣說，是因為我們同在我們的主基督耶穌的生命裡，我以你們為榮。」《現》）。

νήθω

(1)

(a)

48.2 涉及布料的活動 把纖維捻在一起成為紗線，這是織布的一個步驟 紡（織）；紡線 κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει  ‘look how the wild flowers grow; they do not work or spin’  「你們想一想百合花是怎麼長起來的：它也不勞動，也不紡線」 (路 12:27)

νηπιάζω

(1)

(a)

9.44 人 孩童 像個孩子，或變得像個孩子 像個小孩子；天真，孩子氣 μὴ παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσὶν ἀλλὰ τῇ κακίᾳ νηπιάζετε  ‘do not be children in your thinking, but be like children as far as evil is concerned’  「你們在思想上不要作兒童，但在惡事上要作小孩子」 (林前 14:20)

νήπιος

(1)

α，ον

(a)

9.43 人 孩童 比軟弱的嬰兒年長的小孩子，但可能還不到三、四歲 小孩子 Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον;  ‘from the mouth of small children and infants you have brought forth perfect praise’ or ‘you have trained children and babies to offer perfect praise’  「你藉孩童和吃奶的口發出完全的讚美」或「你使兒童和嬰兒發出完美的頌讚」 (太 21:16) 在 羅 2:20，希臘文語句 διδάσκαλον νηπίων（直譯：「小孩子的老師」）的意思，最好理解為「無知之人的老師」或「無學識之人的老師」。

Νηρεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.276 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:15 尼利亞；《思》乃勒烏

Νηρί

(1)

＜陽＞

(a)

93.277 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是麥基的兒子，撒拉鐵的父親 尼利；《思》乃黎

νησίον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.67 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 小島 νησίον δέ τι ὑποδραμόντες καλούμενον Καῦδα  ‘running under the shelter of a small island called Cauda’  「靠著一個叫高大的小島的南面航行」 (徒 27:16)

νῆσος

(1)

ου＜陰＞

(a)

1.66 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 四周被水包圍的土地 島 ἐπέγνωμεν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος καλεῖται  ‘we learned that the island was called Malta’  「才知道那島名叫馬耳他」 (徒 28:1) 在某些語言中，海島只能通過描述來表達，例如：「海中的一個小國」或「一些被水包圍的土地」。

νηστεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.65 宗教活動 禁食 ［參νηστεύω］ 在一段時間內不進食，藉此履行宗教責任 禁食 νηστείαις καὶ δεήσεσιν λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν  ‘day and night she worshiped (God), fasting and praying’  「禁食祈求，晝夜敬拜上帝」 (路 2:37)

(b)

23.31 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參λιμός, νῆστις］ 非常飢餓的狀態，大概已持續相當長的一段時間，而且是不可避免的，不是自己選擇的（比較 νηστεία[a]「禁食」53.65） 相當飢餓；缺乏食物；捱餓 ἐν νηστείαις  ‘we have gone hungry’  「我們……飢餓」 (林後 6:5) 表示飢餓的用語往往會區分不同程度的飢餓，以及飢餓是不可避免的還是自己選擇的。

(c)

51.11 節日 猶太人的節期，在贖罪日慶祝罪得赦免 1 禁食的節期；贖罪節；贖罪日 ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς διὰ τὸ καὶ τὴν νηστείαν ἤδη παρεληλυθέναι  ‘it became dangerous to continue the voyage, for by now the Day of Atonement was already past’  「已經過了贖罪日，行船又危險」 (徒 27:9) 在猶太曆法中，贖罪日是在秋天；對於在地中海航行的小型船隻來說，秋天是特別危險的季節。在聖經時期，小型商船通常會停泊在港口中度過冬季的幾個月。

____________________________________________________

1 νηστεία的節期禁止吃用某些食物（比較νηστεία[a]「禁食」，53.65），但並非完全不吃食物。

νηστεύω

(1)

(a)

53.65 宗教活動 禁食 ［參νηστεία］ 在一段時間內不進食，藉此履行宗教責任 禁食 οἱ δὲ μαθηταί σου οὐ νηστεύουσιν  ‘but your disciples do not fast at all’  「你的門徒卻不禁食」 (太 9:14)

νῆστις

(1)	ιδος，＜直受＞＜複＞νήστεις＜陽＞及＜陰＞

(a)

23.31 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參λιμός, νηστεία］ 非常飢餓的狀態，大概已持續相當長的一段時間，而且是不可避免的，不是自己選擇的（比較 νηστεία[a]「禁食」53.65） 相當飢餓；缺乏食物；餓著肚子 ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω  ‘I do not want to send them away really hungry’  「我不願意叫他們餓著回去」 (太 15:32) 表示飢餓的用語往往會區分不同程度的飢餓，以及飢餓是不可避免的還是自己選擇的。

Νήφα

(1)

(a)

93.278 人名及地名 人名 Νύμφα「寧法」 93.284 的另一種拼寫法（西 4:15， GNT3c-校勘欄）

νηφάλιος

(1)

α，ον

(a)

88.87 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 （νήφω[b]「克制」88.86 的衍生詞）指行為冷靜、克制 冷靜的、克制的 ἐπίσκοπον ... νηφάλιον σώφρονα κόσμιον  ‘a church leader ... must be sober, self-controlled, and orderly’  「作監督的必須……不嗜酒，審慎自制，端正」 (提前 3:2) 有些語言會採用習語把 νηφάλιος 譯成：「約束自己的人」，或「總是給自己套上韁繩的人」。

νήφω

(1)

(a)

30.25 思考 思考，思想 （νήφω「清醒，沒有喝醉」的引申喻意，原義大概沒有出現在《新約》中；見 88.86）控制自己的思想過程，因而沒有陷入非理性思考的危險中 清醒；頭腦冷靜 ἀλλὰ γρηγορῶμεν καὶ νήφωμεν  ‘but we should be awake and sober-minded’  「我們要警醒戒備」 (帖前 5:6) 在 帖前 5:6，νήφω 也可以理解為「自我控制」，這是道德行為的特徵（見 88.86）。

(b)

88.86 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 （νήφω「清醒」（意為沒有喝醉）的引申喻意，原義大概沒有出現在《新約》中）行為適度有節制，不允許過度 自制；克制；謹慎；警醒 οἱ μεθυσκόμενοι νυκτὸς μεθύουσιν· ἡμεῖς δὲ ἡμέρας ὄντες νήφωμεν  ‘those who are drunk get drunk in the night; we belong to the day and we should be sober’  「醉酒的人也在晚上醉；但是我們既然屬於白晝，就要保持清醒」 (帖前 5:7, 8 [2]) σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσιν  ‘you must keep control of yourself in all circumstances’  「至於你，凡事要謹慎」 (提後 4:5) 在 帖前 5:8，νήφω 的意思可能是沒有喝醉，但大多數學者解釋 νήφω 在《新約》中的用法時，認為該詞是指更廣泛的清醒狀態，即克制和節制，避免過度的激情、魯莽或混亂。關於 νήφω 在 帖前 5:8 和 帖前 5:6 中的另一種解釋，見 30.25。

Νίγερ

(1)

＜陽＞

(a)

93.279 人名及地名 人名 Συμεών[d]「西面」的別名，是安提阿教會的先知和教師 《和2010》《和》尼結；《現》黑漢；《思》尼革爾

Νικάνωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

93.280 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 尼迦挪；《思》尼加諾爾

νικάω

(1)

(a)

39.57 敵意，衝突 征服 ［參νίκη, νῖκος］ 取得勝利 勝過；得勝者；征服；勝利 πᾶν τὸ γεγεννημένον ἐκ τοῦ θεοῦ νικᾷ τὸν κόσμον  ‘every child of God is victorious over the world’  「凡從上帝生的就勝過世界」 (約壹 5:4) 在 約壹 5:4，「世界」必須理解為世界的價值體系。在某些語言中，與「勝過」最相近的譯詞是「打敗」。

νίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

39.57 敵意，衝突 征服 ［參νικάω, νῖκος］ 取得勝利 勝過；得勝者；征服；勝利 αὕτη ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσμον, ἡ πίστις ἡμῶν  ‘this is how we win the victory over the world: with our faith’  「使我們勝過世界的，是我們的信心」 (約壹 5:4)

Νικόδημος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.281 人名及地名 人名 曾在夜裡來找耶穌談話的猶太議會成員 尼哥德慕；《和》尼哥底母；《思》尼苛德摩

Νικολαΐτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.282 人名及地名 人名 （Νικόλαος[a] 「尼哥拉」93.283 的衍生詞）跟隨尼哥拉[a] 的人 《和》尼哥拉黨；《現》尼哥拉派；《思》尼苛勞黨

Νικόλαος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.283a 人名及地名 人名 一個黨派的創始人（沒有出現在《新約》中，但可參看 93.282） 尼哥拉；《思》尼苛勞

(b)

93.283b 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 尼哥拉；《思》尼苛勞

Νικόπολις

(1)

εως＜陰＞

(a)

93.543 人名及地名 地名 希臘西岸的一個城 尼哥坡里；《和》尼哥波立；《思》尼苛頗里

νῖκος

(1)

ους＜中＞

(a)

39.57 敵意，衝突 征服 ［參νικάω, νίκη］ 取得勝利 勝過；得勝者；征服；勝利 τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡμῖν τὸ νῖκος διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘thanks be to God who gives us the victory through our Lord Jesus Christ’  「感謝上帝，他使我們藉著我們的主耶穌基督得勝」 (林前 15:57)

Νινευίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.544 人名及地名 地名 （Νινευή「尼尼微」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）尼尼微城的本地人，出生或或居住在該城的人 尼尼微人

νιπτήρ

(1)

ῆρος＜陽＞

(a)

6.122 人工製品 容器 一種海碗，通常用黏土製成，用於洗手、洗臉和洗腳 盆；洗臉盆 βάλλει ὕδωρ εἰς τὸν νιπτῆρα  ‘he placed water in the washbasin’  「把水倒在盆裡」 (約 13:5)

νίπτω

(1)

(a)

47.9 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 洗身體的一部分，通常指洗手或洗腳 洗 καὶ ἤρξατο νίπτειν τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν  ‘and he began to wash the disciples feet’  「開始洗門徒的腳」 (約 13:5)

(b)

34.59 聯合 殷勤招待 ［參πούς］ πόδας νίπτω  （習語，直譯：洗腳；源自為進入家中的客人洗腳的習慣）對某人展示真誠和親切的款待 非常好客地接待 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she shows hospitality to God's people’  「洗聖徒的腳」或「熱情接待聖徒」 (提前 5:10) 習語 πόδας νίπτω 的意思也可能是「代表某人履行卑微的職責」（見 88.58）。

(c)

88.58 道德倫理素質及相關行為 謙卑 ［參πούς］ πόδας νίπτω  （習語，直譯：洗腳）通過做卑微的事情來表示謙卑 謙卑地行事 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she performs humble duties for fellow believers’  「洗聖徒的腳」或「謙卑服侍聖徒」 (提前 5:10) 關於 πόδας νίπτω 在 提前 5:10 中的另一種解釋，見 34.59。

νοέω

(1)

(a)

32.2 理解 理解 經過深思熟慮而理解某事物 感知；洞察；明白；理解 θέλοντες εἶναι νομοδιδάσκαλοι, μὴ νοοῦντες μήτε ἃ λέγουσιν  ‘they want to be teachers of the law, but they do not understand what they are talking about’  「想要作律法教師，卻不明白自己所講的是什麼」 (提前 1:7) Πίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήματι θεοῦ  ‘by faith we understand that the universe was formed by the word of God’  「因著信，我們知道這天地是藉上帝的話造成的」 (來 11:3)

(b)

30.3 思考 思考，思想 仔細思想一件事 仔細思考；好好考慮；領會；領悟 ὁ ἀναγινώσκων νοείτω  ‘let the reader think carefully’ or ‘note to the reader: carefully think about what this means’  「讀者應當思考」或「讀者需要領會這句話的含意」 (可 13:14) νόει ὃ λέγω  ‘think carefully about what I am saying’  「你要思想我所說的話」 (提後 2:7)

(c)

31.6 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 能夠形成一些想法 能夠形成一個想法；想象 ὑπερεκπερισσοῦ ὧν ... νοοῦμεν  ‘far beyond what ... we imagine’  「超過我們所求所想的」 (弗 3:20) 在 弗 3:20，νοέω 也可能僅僅意指「持有特定觀點」（比較 31.1），因此可以譯成「遠遠超出了我們所認為的情況」。

νόημα

(1)

τος＜中＞

(a)

26.14 心理官能 理解、推理、思考和決定的心理能力 心思；意念；理智；思想 φοβοῦμαι δὲ ... φθαρῇ τὰ νοήματα ὑμῶν  ‘I am afraid that ... your minds will be corrupted’  「我只怕你們的心被腐化」 (林後 11:3) ἡ εἰρήνη τοῦ θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘God's peace which is far beyond all human capacity for understanding will keep your hearts and minds safe in Christ Jesus’  「上帝所賜那超越人所能理解的平安，會藉著基督耶穌，保守你們的心懷意念」 (腓 4:7) 有些語言沒有像英文「mind」或中文「心思」、「理智」的名詞，因此必須根據具體的上下文，使用意為「思想」、「推理」或「理解」等動詞來表達。在某些語言中，與「理智」最接近的譯詞可能是一個從「頭」引申出來的比喻詞，但是很多時候，人們認為「思想」是在身體其他部位，如「心」或「肝」裡面進行的。

(b)

30.15 思考 思考，思想 ［參διανόημα, διάνοια, ἐνθύμησις］ 思考和推理的內容 意念；想法；心思；意見 αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ  ‘we take every thought captive and make it obey Christ’  「把一切心意奪回來順服基督」 (林後 10:5) 許多語言都不能找到名詞形式的詞彙來表達「思考」或「推理」，因而需要使用對等的動詞。例如，路 11:17 可以譯成「但是耶穌知道他們在想什麼」。 某些語言很難表達「俘虜每一個心思」（林後 10:5），但是經常可以表述為「控制每一個心思」或「使自己按照應有的心思去思考」。

νόθος

(1)

η，ον

(a)

10.39 親屬關係用語 不同代的親屬關係 指非婚生的子女，因而沒有法律地位或權利 私生子 ἄρα νόθοι καὶ οὐχ υἱοί ἐστε  ‘then you are bastards and not sons’  「你們就是私生子，不是兒子了」 (來 12:8) 由於 νόθοι 出現的這段經文把上帝比喻為父母，所以翻譯 來 12:8 中的 νόθοι 可能會出現嚴重問題，尤其是在某些語言中，如果必須把 νόθοι 翻譯為「父母沒有結婚所生的兒子」的話。因此，你可能需要採用類似下面的表達：「這表示你們不是他真正的兒子」，或「這表示你們不是真正屬於他的兒子」。

νομή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

1.98 地理物體及特徵 牧地及耕地 對比於耕地的牧場 草場，牧場 ἐξελεύσεται καὶ νομὴν εὑρήσει  ‘he will go out and find pasture’  「牠可以出去，也可以找到草場」 (約 10:9) 「牧草地」通常被稱為「草場」或「放牧場」。

(b)

84.1 空間的延伸 從源頭延伸 （νομή[a]「牧場」（1.98）的引申喻意）某個區域的延伸 延伸；蔓延；傳播；增長 ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα νομὴν ἕξει  ‘their teaching will spread like a cancer’  「他們的教導會像毒瘤一樣擴散」 (提後 2:17)

νομίζω  (νομίζομαι)

(1)

(a)

31.29 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參δοκέω, οἴομαι, ὑπολαμβάνω］ 認為某事可能是真的，但不能確定 假設；假定；想象；相信；以為 οὗ ἐνομίζομεν προσευχὴν εἶναι  ‘where we presumed there would be a place of prayer’  「我們料想那裡有禱告的地方」 (徒 16:13) 在某些語言中，相當於「假設」或「以為」的用語是「有點認為」，或「認為可能」，或「有些認為」。某些語言會把不確定的看法清楚表述為：「認為，但不確定」，或「認為，但不知道」，或「認為，但不肯定」。

(b)

41.28 行為及相關狀態 習俗，傳統 按照慣例參與某種活動 遵循；參與；慣常發生的 οὗ ἐνομίζετο προσευχὴ εἶναι  ‘where prayer took place’  「禱告的地方」 (徒 16:13) 這意思只出現在一處異文中：οὗ ἐνομίζετο προσευχὴ εἶναι「禱告的地方」（徒 16:13）（校勘欄）。另外，這個語句也可譯為「人們通常禱告的地方」。

νομικός

(1)

ή, όν

(a)

33.337 溝通 法律，規則，條例 （νόμος[a]「律法，律例」33.333 的衍生詞）與律法有關的 關於律法；關於律例 μάχας νομικὰς περιΐστασο  ‘avoid fights about laws’  「有關律法的爭執，你要避開」 (多 3:9) 在 多 3:9，νομικός 也可以理解為特指猶太律法（見 νόμος[b]，33.55）。

(2)

οῦ＜陽＞

(a)

33.338 溝通 法律，規則，條例 解釋宗教律法的專家（多 3:13 可能是一個例外（見 56.37），所指的是猶太律法 解釋法律者；律法師；法律教師；律法專家 νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘an expert in the Law came up and tried to test him’ or ‘... trap him’  「有一個律法師起來試探耶穌」或「……給他設圈套」 (路 10:25)

(b)

56.37 法庭及法律程序 辯士，律師 民法專家 律師 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλῶν σπουδαίως πρόπεμψον  ‘do all you can to send Zenas the lawyer and Apollos on their way’  「你要盡力供給西納律師和亞波羅路上所需」 (多 3:13) 在 多 3:13，νομικός 可能是指解釋宗教律法的專家（見 33.338），而不是指普通的律師。

νομίμως

(1)

(a)

72.18 真的，假的 準確的，不準確的 根據規則和條例是正確的 正確地；按照規則；合宜地 καλὸς ὁ νόμος, ἐάν τις αὐτῷ νομίμως χρῆται  ‘the Law is good if one uses it correctly’  「只要人善用律法，律法是好的」 (提前 1:8)

νόμισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.70 人工製品 貨幣及貨幣單位 通用的官方貨幣 錢幣 ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου  ‘show me a coin used in the payment of taxes’  「拿一個納稅的錢給我看！」 (太 22:19)

νομοδιδάσκαλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.248 溝通 教導 精通於教導和解釋律法的人（《新約》中的律法是指舊約律法） 法律教師；教法師；律法專家 θέλοντες εἶναι νομοδιδάσκαλοι, μὴ νοοῦντες μήτε ἃ λέγουσιν  ‘they want to be teachers of the Law, but they do not even understand their own words’  「想要作律法教師，卻不明白自己所講的是什麼」 (提前 1:7)

νομοθεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.339 溝通 法律，規則，條例 ［參νομοθετέω］ 頒佈或制定律法 頒佈律法；賜下律法 ὧν ... αἱ διαθῆκαι καὶ ἡ νομοθεσία  ‘to whom belong ... the covenants and the giving of the Law’  「諸約、律法的頒佈……都是給他們的」 (羅 9:4) 雖然在英語中「giving a law」（直譯：「給律法」）是很正常的說法，但這樣的表達可以是完全的誤導，因為在某些語言中，「to give a law」的意思可能是：把法則或規定還給人們，即「廢除律法」。「giving a law」的更常見表達可能是「頒布律法」或「賜下律法」。 在 羅 9:4，νομοθεσία 特指猶太律法的頒賜。

νομοθετέω

(1)

(a)

33.339 溝通 法律，規則，條例 ［參νομοθεσία］ 頒佈或制定律法 頒佈律法；賜下律法 ἥτις ἐπὶ κρείττοσιν ἐπαγγελίαις νενομοθέτηται  ‘(a covenant) which has been given as law based on better promises’  「這約是憑着更好的應許按律法而立的」 (來 8:6) 雖然在英語中「giving a law」（直譯：「給律法」）是很正常的說法，但這樣的表達可以是完全的誤導，因為在某些語言中，「to give a law」的意思可能是：把法則或規定還給人們，即「廢除律法」。「giving a law」的更常見表達可能是「頒布律法」或「賜下律法」。

νομοθέτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.340 溝通 法律，規則，條例 （νομοθετέω「頒布律法」33.339 的衍生詞）頒布律法或制定律法的人 頒布律法者 εἷς ἐστιν ὁ νομοθέτης καὶ κριτὴς  ‘(God) is the only lawgiver and judge’  「那頒佈律法者和審判者，只有一位」 (雅 4:12) 有些語言不能把「頒佈律法者」直譯成「賜下律法的人」，因為律法似乎與賞賜非常不同。然而，略微不同的說法，往往可以表達相同的意思，例如，「決定人們必須做哪些事情的人」，或「使法律站得住腳的人」，或「賦予法律力量的人」。

νόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.333 溝通 法律，規則，條例 ［參δόγμα］ 規定人們的行事準則的正式規則（或一套規則） 法律；條例；規則 ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης γέγονεν  ‘he was not made (a priest) by the law of human decree’  「他成了祭司，不是按照律法上有關肉身血統的條例」 (來 7:16) 「法律」和「命令」的區別是：法律通過社會的制裁來實施，而命令只是通過發命令者的制裁來執行。以色列人接受了上帝的命令，作為他們要遵守和執行的法則，這些命令就成為了他們的法律。 在 羅 8:2，νόμος 出現了兩次，給翻譯和解釋帶來一定的問題：ὁ γὰρ νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἠλευθέρωσέν σε ἀπὸ τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου「因為賜生命的聖靈的律法，在基督耶穌裡面，釋放你脫離那導致罪和死亡的律法」。第二次出現 νόμος 時，顯然是指舊約律法的規條，但第一次出現 νόμος 時並沒有這樣的法令。因此，該處必定是指某些基本原則。然而，如果把 νόμος 理解成一種抽象的「治權」，那麼短語 νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς 所指的就有可能是賜生命的聖靈的治權，這權力使人擺脫那導致罪和死亡的律法。

(b)

33.55 溝通 書面語言 《舊約》首五卷書，稱為 Torah「妥拉」（「指示」或「命令」通常是更好的譯法） 律法；律法書 ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμῳ  ‘before the Law (was given), there was sin in the world’  「沒有律法之前，罪已經在世上」 (羅 5:13) 有些語言不能採用單數的詞彙，如「律法」（the Law），因為「妥拉」由五本書組成，並且包含了許多規條和指示，所以在許多語言中需要譯作複數的「律法」（the laws）。另外，為了區分這些律法和一般的習俗或法規，翻譯者可能需要採用短語「賜給摩西的律法」或「摩西的律法」。

(c)

33.56 溝通 書面語言 《舊約》的神聖著作 經文；聖經；神聖的著作 Οὐκ ἔστιν γεγραμμένον ἐν τῷ νόμῳ ὑμῶν ὅτι Ἐγὼ εἶπα, Θεοί ἐστε;  ‘is it not written in your Scriptures, I said, You are gods?’  「你們的律法書上不是寫著『我曾說你們是諸神』嗎？」 (約 10:34) 根據 約 10:34 引文的內容可見，νόμος 所指的並不局限於《舊約》的前五卷書，因為所引用的經文出自《詩篇》。

(d)

33.341 溝通 法律，規則，條例 νόμος τοῦ ἀνδρός  （習語，直譯：男人的律法，或：丈夫的律法）在婚姻中使女人受男人約束的律法 婚姻律法 ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ ἀνδρός  ‘but if her husband dies, she is free from the marriage law’  「但如果丈夫若死了，她就從婚姻的律法中解脫了」 (羅 7:2) 有些語言沒有「不受婚姻法約束」的說法。在某些語言中，比較合適的對等譯法是「她不必繼續做死人的妻子」，但在另一些語言中，更合理的說法是「她就可以嫁給另一個人」。

(e)

33.58 溝通 書面語言 ［參προφήτης］ ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται  （習語，直譯：律法書和先知書）《舊約》所有的神聖著作，包括律法書、先知書和聖卷 1 神聖的著作；律法和先知 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας  ‘do not think I have come to do away with the sacred writings’  「不要以為我來是要廢掉神聖的著作」 (太 5:17)

____________________________________________________

1 短語ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται被歸類為一個習語，因為這個固定短語的意思確實不是指組成部分的全部；全部就不僅僅包含律法書和先知書。

νοσέω

(1)

(a)

25.10 態度及情感 意欲，希望，願望 對某事物有不健康或病態的慾望 不健康地渴望；有病態的慾望；有病態的嗜好；有古怪的癖好 ἀλλὰ νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ λογομαχίας  ‘but he has an unhealthy desire for controversies and arguments’  「他對爭辯和言辭上的爭執有病態的嗜好」 (提前 6:4) 在一些語言中，「不健康的慾望」的最接近表達是：「渴望得到不應該渴望的東西」。

νόσημα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.155 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參νόσος］ 患病的狀態 患病的；病；疾病 ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι  ‘was healed from whatever disease he had’  「無論患什麼病都能得痊癒」（經文校勘欄） (約 5:4) 這詞只見於異文：ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ οὖν κατείχετο νοσήματι「無論患什麼病都得痊癒」（約 5:3）（校勘欄）。

νόσος

(1)

ου＜陰＞

(a)

23.155 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參νόσημα］ 患病的狀態 患病的；病；疾病；病症 προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις  ‘they brought to him all those who were sick with all kinds of diseases’  「那裡的居民把患各種疾病的人都帶到他跟前來」 (太 4:24)

νοσσιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

4.40 動物 鳥類 在同一窩孵化的幼鳥的集合名詞 一窩 ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen (gathers) her brood under her wings’  「母雞把她的一窩小雞聚集在翅膀底下」 (路 13:34)

νοσσίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.39 動物 鳥類 ［參νοσσός］ 任何鳥類的幼鳥 雛鳥；小雞 ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen gathers her young birds under her wings’  「母雞把小雞聚集在翅膀底下」 (太 23:37)

νοσσός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

4.39 動物 鳥類 ［參νοσσίον］ 任何鳥類的幼鳥 雛鳥；小雞 ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νοσσοὺς περιστερῶν  ‘a pair of doves or two young pigeons’  「一對斑鳩，或用兩隻雛鴿」 (路 2:24)

νοσφίζω  (νοσφίζομαι)

(1)

(a)

57.246 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 為一己私利挪用資金 挪用資金；盜用；私自留下 καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου  ‘and to keep back for yourself some of the price of the property’  「把賣田地的錢私自留下一部分」 (徒 5:3)

νότος

(1)

ου＜陽＞

(a)

82.4 空間的方向 東，南，西，北 ［參μεσημβρία］ 南；南方 ἥξουσιν ... ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου  ‘people will come ... from the north and the south’  「將有人……從南從北而來」 (路 13:29) 在大多數語言中，東方和西方與日出日落有關；然而有些語言可能會用當地的地理特征來標記方向，例如特定的山、海或河的位置。有些語言採用「初升太陽的左邊」來表示北方，即人面朝初升的太陽時，他的左手方向。同樣，南方是「初升太陽的右邊」。

(b)

14.8 自然界的事件及狀態 風 從南方吹來的風 南風 μετὰ μίαν ἡμέραν ἐπιγενομένου νότου  ‘the next day a wind began to blow from the south’  「過了一天，起了南風」 (徒 28:13) 許多語言都會採用不同的詞彙，指來自不同方向，或吹向不同方向的風。然而，在許多情況下，這些風的詞彙卻不包含方向的用語。例如，北風可能只是簡單地稱為「冷風」，南風則簡單地稱為「海風」。這種表達取決於當地的地理特徵。即使在使用方向來描述南風的情況下，可能也需要用稍微擴展的短語，例如：「從初升太陽右邊吹來的風」。這種表達方式是基於一個人面向初升的太陽，而南方就在他的右邊。

νουθεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.231 溝通 教導 ［參νουθετέω］ 為正確的行為和信仰提供指導 1 指導；教導 ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου  ‘raise them in the discipline and instruction of the Lord’  「要照著主的教導和勸戒養育他們」 (弗 6:4)

(b)

33.424 溝通 警告 ［參νουθετέω］ 就一些事件或行為的危險後果忠告某人 鑒戒；警戒；警告 ἐγράφη δὲ πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν  ‘it was written down as a warning for us’  「記載下來，作為我們的警戒」 (林前 10:11)

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思與νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也與ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦點是形成正確的行為習慣，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦點在於教導正確的行為。ἐντρέφω似乎強調在技巧和實用知識方面進行持續性的教導和訓練。

νουθετέω

(1)

(a)

33.231 溝通 教導 ［參νουθεσία］ 為正確的行為和信仰提供指導 1 指導；教導 Ἐρωτῶμεν ... εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑμῖν ... καὶ νουθετοῦντας ὑμᾶς  ‘we beg you ... to pay proper respect to those who work among you ... and instruct you’  「我們勸你們要敬重那些在你們中間勞苦的……和督導你們的人」 (帖前 5:12)

(b)

33.418 溝通 指責 因某人做了錯事而告誡他 告誡；忠告；責備 παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους  ‘we urge you, fellow believers, to admonish the idle’  「弟兄姊妹們，我們勸你們，要勸戒懶惰的人」 (帖前 5:14) 在 帖前 5:14，νουθετέω 也可以理解為「警告」（見 33.424）。

(c)

33.424 溝通 警告 ［參νουθεσία］ 就一些事件或行為的危險後果忠告某人 警戒；警告 παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους  ‘we urge you, Christian brothers, to warn the idle’  「弟兄們，我們勸你們，要警告懶散的人」 (帖前 5:14) 在 帖前 5:14，νουθετέω 也可以理解為「責備」（見 33.418）。

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思與νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也與ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦點是形成正確的行為習慣，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦點在於教導正確的行為。ἐντρέφω似乎強調在技巧和實用知識方面進行持續性的教導和訓練。

νουνεχῶς

(1)

(a)

32.29 理解 理解能力 指有思考的能力，因此能理解 能理解；有智慧 ἰδὼν [αὐτὸν] ὅτι νουνεχῶς ἀπεκρίθη  ‘recognizing that he had answered wisely’ or ‘... with understanding’  「耶穌見他回答得有智慧」 (可 12:34)

νοῦς

(1)	νοός，νοΐ，νοῦν＜陽＞

(a)

26.14 心理官能 理解、推理、思考和決定的心理能力 心思；意念；理智；思想 αὐτὸς ἐγὼ τῷ μὲν νοῒ δουλεύω νόμῳ θεοῦ  ‘by myself I can serve God's law with my mind’  「我自己在心智上服侍上帝的律法」 (羅 7:25) ἐὰν [γὰρ] προσεύχωμαι γλώσσῃ, τὸ πνεῦμά μου προσεύχεται, ὁ δὲ νοῦς μου ἄκαρπός ἐστιν  ‘for if I pray in a strange tongue, my spirit indeed prays, but my mind has no part in it’  「如果我用靈語禱告，就是我的靈在禱告，可是我的理智沒有參與」 (林前 14:14) 有些語言沒有像英文「mind」或中文「心思」、「理智」的名詞，因此必須根據具體的上下文，使用意為「思想」、「推理」或「理解」等動詞來表達。在某些語言中，與「理智」最接近的譯詞可能是一個從「頭」引申出來的比喻詞，但是很多時候，人們認為「思想」是在身體其他部位，如「心」或「肝」裡面進行的。

(b)

30.5 思考 思考，思想 ［參διάνοια, ἔννοια］ 特定的思維方式 思維方式；思想方式；意向；態度 εἰκῇ φυσιούμενος ὑπὸ τοῦ νοὸς τῆς σαρκὸς αὐτοῦ  ‘(such a person is) puffed up, for no reason at all, by his human way of thinking’  「憑著肉體的思維方式，無故地自高自大」 (西 2:18) 在一些語言中，翻譯者可能需要把「思維方式」譯成從句，例如「人們如何思考」。彼前 4:1 可能需要譯成「你們也要堅固自己，像基督那樣思考」。

Νύμφα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.284 人名及地名 人名 西 4:15（經文和校勘欄）提到的（女性或男性）基督徒 寧法

νύμφη

(1)

ης＜陰＞

(a)

10.57 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 即將結婚或剛剛結婚的女人 新娘 ὁ ἔχων τὴν νύμφην νυμφίος ἐστίν  ‘the bridegroom is the one to whom the bride belongs’  「新娘是屬於新郎的」 (約 3:29) 在某些語言中，翻譯「新娘」一詞也像翻譯「新郎」（10.56）的情況那樣，可能需要表明「新娘」是剛剛結婚的，還是即將結婚的。

(b)

10.60 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 兒子的妻子 媳婦 διαμερισθήσονται ... πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύμφην αὐτῆς καὶ νύμφη ἐπὶ τὴν πενθεράν  ‘mothers-in-law will be against their daughters-in-law, and daughters-in-law against their mothers-in-law’  「婆婆和媳婦相爭，媳婦和婆婆相爭」 (路 12:53) 有些語言沒有「婆婆」和「媳婦」等的專用名詞，翻譯 路 12:53 時可以譯作：「婦人必與兒子的妻子作對，少婦必與丈夫的母親作對」。

νυμφίος

(1)

ου＜陽＞

(a)

10.56 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 即將結婚或剛剛結婚的男人 新郎 ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν τοῦ νυμφίου  ‘they came out to meet the bridegroom’  「出去迎接新郎」 (太 25:1) 有些語言在提到「新郎」一詞的時候，必須明確顯示他是即將結婚還是剛剛結了婚。因此，翻譯者可以採用類似下面的表達：「一個即將結婚的男人」，或「一個剛剛結了婚的男人」。「新娘」一詞可能也需要對應的表達（見 10.57）。

νυμφών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

7.34 建造物 建築物的部分及區域 ［參γάμος］ 比較大的房間，常常用作婚禮場地 結婚禮堂 Υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος 的字面意為「結婚禮堂之子」，這是一個習語，指新郎的朋友或婚宴嘉賓（見 11.7）。

νῦν

(1)

(a)

67.38 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄρτι, νυνί］ 與說話本身同時發生的時間點 現在 νῦν μὲν λύπην ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς  ‘now you are sad, but I will see you again’  「你們現在也是憂愁，但我必要再見到你們」 (約 16:22)

(b)

67.39 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄρτι, νυνί］ 在說話的時間之前或之後不久的時間 近來；剛才；現在 νῦν ἐζήτουν σε λιθάσαι οἱ Ἰουδαῖοι  ‘the Jews were just now trying to stone you’  「猶太人近來要拿石頭打你」 (約 11:8)

νυνί

(1)

(a)

67.38 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄρτι, νῦν］ 與說話本身同時發生的時間點 現在 περὶ ὧν νυνὶ κατηγοροῦσίν μου  ‘concerning those things of which they are now accusing me’  「他們現在所控告我的事」 (徒 24:13)

(b)

67.39 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄρτι, νῦν］ 在說話的時間之前或之後不久的時間 近來；剛才；現在 νυνὶ δὲ πορεύομαι εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘presently I am going to Jerusalem’  「如今我要到耶路撒冷去」 (羅 15:25)

(c)

91.4 語段標記 轉折的標記 νυνὶ δέ  用於標記一個總結性的陳述 因此；於是；同時（或者不翻譯） νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη  ‘now remain faith, hope, and love’  「如今常存的有信，有望，有愛」 (林前 13:13)

νύξ

(1)

νυκτός＜陰＞

(a)

67.192 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 從日落到日出的一段時間 晚上；夜晚 φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην  ‘keeping watch over their flocks during the night’  「夜間看守羊群」 (路 2:8)

(b)

14.59 自然界的事件及狀態 黑暗 夜晚的黑暗，對比於日光（見 14.40） 黑夜 νὺξ οὐκ ἔσται ἔτι  ‘there will be no more night’  「不再有黑夜」 (啟 22:5) 啟 22:5 中的 νύξ 也可以理解為指一個時段，而不是指黑暗（見 67.192）。另見 ἡμέρα 14.40 和當中的腳註。

(c)

67.93 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἡμέρα, τεσσεράκοντα, τεσσεράκοντα］ （ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 直譯：四十晝夜）可能是一個象徵性的時間表達，表示相對較長的一段時間 很長時間 大多數譯本把 ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 譯成「四十晝夜」或「四十天」，雖然這是有可能的，但是考慮到數字「四十」的象徵意義，這個表達也可以理解為很長的一段時間。

(d)

67.92a 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἡμέρα］ νυκτὸς καὶ ἡμέρας, ἡμέρας καὶ νυκτός  （習語，直譯分別是：夜和日，日和夜）一段持續的時間，可能是連續的或斷續的，但是沒有期限 日日夜夜；一直；連續地；不停地

νύσσω

(1)

(a)

19.15 物理的衝擊力 刺穿，切割 用尖銳的工具刺穿；傷口通常不像 {L:ἐκκεντέωἐκκεντέω>}「刺穿」19.14 所暗示的那麼嚴重 扎；刺 εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν  ‘one of the soldiers pierced his side with a spear’  「有一個士兵拿槍扎他的肋旁」 (約 19:34)

νυστάζω

(1)

(a)

23.67 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 變得困倦欲睡的過程 打盹；昏昏欲睡 χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου ἐνύσταξαν πᾶσαι καὶ ἐκάθευδον  ‘the bridegroom was late in coming, so all grew drowsy and fell asleep’  「新郎遲延的時候，她們都打盹，睡著了」 (太 25:5) 在一些語言中，「打盹」可以譯成：「開始點頭」，或「他們的頭垂下了」，或「他們的眼睛逐漸閉上」。 在 彼後 2:3，νυστάζω 是用在一個比喻性的上下文中：καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν οὐ νυστάζει 字面意為「他們的滅亡也不打盹」，意思是「他們的滅亡也必速速來到」，或「他們的毀滅者非常清醒」（見英語譯本 TEV：their Destroyer has been wide awake）。

νυχθήμερον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.179 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 由一個晚上和一個白天組成的一段時間（意思基本上等同於 ἡμέρα[a]「日」67.178，但是意思更加明確和強調） 一晝一夜；二十四小時 τρὶς ἐναυάγησα, νυχθήμερον ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα  ‘I have been in three shipwrecks; I have spent a night and a day in the deep waters of the sea’  「遭海難三次，一晝一夜在深海裡掙扎」 (林後 11:25)

Νῶε

(1)

＜陽＞

(a)

93.285 人名及地名 人名 按上帝指示建造方舟並向人傳悔改之道的義人 挪亞；《思》諾厄

νωθρός

(1)

ά，όν

(a)

88.249 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 形容懶散地或遲緩地做某事 懶惰的 ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, ἵνα μὴ νωθροὶ γένησθε  ‘keep up your eagerness to the end so that what you hope for will come true and do not become lazy’  「你們每一個人自始至終熱心，好使你們所盼望的一切事都能實現。不要懶惰」 (來 6:11, 12 [2])

(b)

32.47 理解 缺乏理解能力 νωθρὸς ταῖς ἀκοαῖς  （習語，直譯：耳朵懶惰）理解緩慢，有懶惰的含義 理解緩慢 ἐπεὶ νωθροὶ γεγόνατε ταῖς ἀκοαῖς  ‘because you have been slow to understand’  「因為你們的聽覺已經變得遲鈍」或「因為你們理解得太慢」 (來 5:11)

νῶτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.40 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 身體的背部，指從頸部到骨盆的位置 脊背 καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν διὰ παντὸς σύγκαμψον  ‘and bend their backs forever’  「時常彎下他們的腰」 (羅 11:10) 短語 τὸν νῶτον … συγκάμπτειν 可以看作一句習語，因為其意思可能是承受壓迫和苦難。「永遠彎下腰」（羅 11:10）的等效表達可以是「使他們永遠成為奴隸」或「使他們永遠辛苦勞作」（見 24.94）。

ξαίνω

(1)

(a)

48.1 涉及布料的活動 梳理羊毛，這是製作羊毛線的第一個步驟 1 梳毛 οὐ ξαίνουσιν οὐδὲ νήθουσιν οὐδὲ κοπιῶσιν  ‘they do not comb wool, spin, or work hard’  「它們既不梳毛、不勞動，也不紡線」（經文校勘欄） (太 6:28) οὐ ξαίνουσιν οὐδὲ νήθουσιν οὐδὲ κοπιῶσιν「它們不梳毛，不紡織，也不辛勤工作」（太 6:28）（校勘欄）。

____________________________________________________

1 在太 6:28，《西奈抄本》 的讀文很有趣，作οὐ ξένουσιν（= οὐ ξαίνουσιν），從而提供了關於衣裳的三個處理過程或活動而不是兩個。然而，考慮到這個讀文的支持較少，大多數翻譯者均按照αὐξάνουσιν「它們長起來」的文本。

ξενία

(1)

ας＜陰＞

(a)

7.31 建造物 建築物的部分及區域 供離家出門的人暫住的地方 客房；客人住宿的地方；住處 ἡμέραν ἦλθον πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν ξενίαν πλείονες  ‘a large number of them came that day to him where he was staying’  「那天，有許多人到他的住處來」 (徒 28:23a) ἑτοίμαζέ μοι ξενίαν  ‘prepare a room for me to stay in’ or ‘... a place for me to stay in’  「替我預備一個房間」或「為我預備一個住的地方」 (門 1:22a)

(b)

34.57 聯合 殷勤招待 ［參ξενίζω, ξενοδοχέω, φιλοξενία］ 接待和款待陌生人，即不被視為大家庭成員或親密朋友的人 顯示熱情好客；接待陌生人；熱情款待 ἑτοίμαζέ μοι ξενίαν  ‘prepare hospitality for me’  「準備接待我」 (門 1:22) 接待陌生人到家中做客，有時是採用習語來表達：「讓陌生人同桌用膳」，「給陌生人提供一張牀」，或「讓陌生人進屋」。 關於 ξενία 在 門 1:22 中的另一種解釋，見 7.31。

____________________________________________________

1 在徒 28:23和門 1:22，ξενία也可以理解為熱情款待或者接待客人的活動（見34.57）。這是ξενία比較常見的意思，但是不太適合ξενία在《新約》中出現的兩處上下文。

ξενίζω  (ξενίζομαι)

(1)

(a)

34.57 聯合 殷勤招待 ［參ξενία, ξενοδοχέω, φιλοξενία］ 接待和款待陌生人，即不被視為大家庭成員或親密朋友的人 顯示熱情好客；接待陌生人；熱情款待 ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν  ‘he welcomed us and for three days he treated us kindly as his guests’  「他歡迎我們，親切地招待了我們三天」 (徒 28:7) 接待陌生人到家中做客，有時是採用習語來表達：「讓陌生人同桌用膳」，「給陌生人提供一張牀」，或「讓陌生人進屋」。

(b)

25.206 態度及情感 驚奇，驚詫 （比較 ξένος「未知的，令人驚訝的」28.34）經歷出乎意外的突然感覺 覺得奇怪；驚奇 μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν  ‘do not be surprised at the painful testing you are suffering’  「有火般的試驗臨到你們，不要覺得奇怪」 (彼前 4:12) 有些語言用習語來表達「驚奇」這種感受，比如：「張大嘴巴不能說話」，或「眼睛睜得老大」。

ξενοδοχέω

(1)

(a)

34.57 聯合 殷勤招待 ［參ξενία, ξενίζω, φιλοξενία］ 接待和款待陌生人，即不被視為大家庭成員或親密朋友的人 顯示熱情好客；接待陌生人；熱情款待 εἰ ἐξενοδόχησεν  ‘if she receives guests’ or ‘if she is hospitable’  「接待客旅」或「熱情好客」 (提前 5:10) 接待陌生人到家中做客，有時是採用習語來表達：「讓陌生人同桌用膳」，「給陌生人提供一張牀」，或「讓陌生人進屋」。

ξένος

(1)

η, ον

(a)

28.34 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 先前不為人所知的，因此是未曾聽聞和不熟悉的 未知的；未曾聽聞的；不熟悉的；令人驚訝的；不尋常的 ὡς ξένου ὑμῖν συμβαίνοντος  ‘as though something unknown before were happening to you’  「好像遭遇到奇怪的事似的」 (彼前 4:12)

(2)

ου＜陽＞

(a)

11.73 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 不屬於所提到的社會政治群體的人 陌生人；異鄉人 ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με  ‘I was a stranger and you welcomed me in your homes’  「我流落異鄉，你們收留我」 (太 25:35) 使用「異鄉人」或「外國人」等詞，往往是基於地理差異或缺乏先前的知識，例如：「我是異鄉人」可以翻譯為：「我來自另一個國家」，或「你們誰也不認識我」。

(b)

34.60 聯合 殷勤招待 熱情地接待客人的人 東道主；主人家 ἀσπάζεται ὑμᾶς Γάϊος ὁ ξένος μου  ‘Gaius my host greets you’  「接待我的該猶問候你們」 (羅 16:23) 翻譯「東道主」可能需要採用一個短語，例如「歡迎我們進入他家並照顧我們的那個人」。

ξέστης

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.126 人工製品 容器 （拉丁語 sextarius 的借用詞，該詞是指一種羅馬液量，約等於半公升，即一品脫）一種小罐或小壺 罐；壺 βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν  ‘the washing of cups and pitchers’  「洗杯、罐」 (可 7:4)

ξηραίνω  (ξηραίνομαι)

(1)

(a)

79.82 物體的特徵 濕的，乾的 使某物變乾 變乾；乾涸；枯乾；枯萎；凋謝 ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι καὶ ἐξήρανεν τὸν χόρτον  ‘for the sun comes up with its heat and withers the grass’  「太陽出來，熱風颳起，草就枯乾」 (雅 1:11)

(b)

79.81 物體的特徵 濕的，乾的 （ξηρός[a]「乾的」79.80 的衍生詞）變乾 變乾；枯萎；枯乾；乾了；止住 καὶ εὐθὺς ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘and immediately the flow of her blood dried up’  「她的流血立刻止住」 (可 5:29) ἐβλήθη ἔξω ὡς τὸ κλῆμα καὶ ἐξηράνθη  ‘it is thrown out like a branch and dries up’  「就像枝子被丟在外面，枯乾了」 (約 15:6) ἐξηράνθη τὸ ὕδωρ  ‘the river dried up’  「河水就乾了」 (啟 16:12) 在一些語言中，可 5:29 中的這個從句最好譯作：「她月經出血的情況立刻停止了」。

(c)

23.198 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 （ξηρός[a]「乾的」79.80 的衍生詞）成熟了，指穀物在成熟的過程中變乾 成熟了；已經熟了 ἐξηράνθη ὁ θερισμὸς τῆς γῆς  ‘the harvest of the earth is ripe’  「地上的莊稼已經熟透了」 (啟 14:15)

(d)

23.172 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 （{ξηραίνομαι}[a]「變乾」79.81 的引申喻意）變得僵硬，無法動彈 僵硬；癱瘓；枯萎；枯乾；萎縮 τρίζει τοὺς ὀδόντας καὶ ξηραίνεται  ‘he grits his teeth and becomes stiff all over’  「牙關緊鎖，身體僵硬」 (可 9:18) 有些語言可以把「全身僵硬」的意思表達為：「身體各個肢體都不能動彈」。

ξηρός  (ξηρά)

(1)

ά, όν

(a)

79.80 物體的特徵 濕的，乾的 形容是乾的 乾的；枯萎的；枯乾的 ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;  ‘what will it be like when (the wood) is dry?’  「在[樹木]枯乾的時候將會怎麼樣呢」 (路 23:31) διέβησαν τὴν Ἐρυθρὰν Θάλασσαν ὡς διὰ ξηρᾶς γῆς  ‘they crossed the Red Sea as if on dry ground’  「他們過紅海如行乾地」 (來 11:29)

(b)

23.173 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 （ξηρός[a]「乾的；枯萎的」79.80 的引申喻意）因萎縮、枯乾而不能活動的身體部分 萎縮的；枯萎的；枯乾的；癱瘓的 ἄνθρωπος χεῖρα ἔχων ξηράν  ‘a man who had a hand that was shrunken and paralyzed’  「一隻手萎縮了的人」 (太 12:10)

(c)

1.60 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 ［參γῆ, χώρα］ 旱地，對比於海 陸地 περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον  ‘you cross sea and land to make one convert’  「你們走遍海洋陸地，為使一個人入教」 (太 23:15) 在多種語言中，人們會清楚區分陸地的不同用語，如相對於水的陸地，以及用以指耕地的陸地。在中國語言中，我們會把靠近水的陸地稱為「岸」或「海岸」，因此，太 14:24 可以譯作「船離岸已經很遠」《現中》。同樣，徒 27:27 可以譯作「我們已靠近岸邊。」

ξύλινος

(1)

η，ον

(a)

3.62 植物 木材及木製品 （ξύλον[a]「木」3.60 的衍生詞）指木製的或由木頭組成的 木的；木製的 καὶ ἀργυρᾶ ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα  ‘some are made of silver, some of wood, and some of clay’  「有……銀器，也有木器、瓦器」 (提後 2:20)

ξύλον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.60 植物 木材及木製品 木材，作為一種物質或材料 木 πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου  ‘all kinds of objects made of valuable wood’  「各樣用貴重木料……製造的器具」 (啟 18:12) 許多語言會清楚區分不同的木材，分成用於手工藝品和建築物的木材，以及用來取暖和煮食的木柴。可能還進一步區分耐用的木材（不易腐爛或不易被白蟻和蛀蟲破壞的），和較不耐用和較差劣的木材。

(b)

3.61 植物 木材及木製品 用作燃燒發熱的木材 木柴 εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;  ‘if they do these things to moist firewood, what will happen in the case of dry firewood?’  「他們在木材潮濕的時候尚且這樣做；在枯乾的時候又如何呢？」 (路 23:31) 在 路 23:31 中，ξύλον 也可以被解作活的青翠樹木（參 3.4）。人若認為此處的意思是「木柴」，這詞便可能需要譯作「還沒有機會乾透的木」或「仍發青的木」或「仍有汁水的木」。

(c)

3.4 植物 樹木 高大的多年生植物，通常有木質的主莖，稱為樹幹，從其上長出次生樹枝 樹 εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;  ‘if they do these things to a green tree, what will happen in the case of a dry one?’  「他們若在樹木青綠的時候做這些事，那麼在枯乾的時候將會怎麼樣呢？」 (路 23:31) 路 23:31 中的 ξύλον 也可以解作“木柴”。因此，這個條件句的前部分可以譯成「如果這些事行在那些剛被砍下來的木柴上」或「如果這些事行在還沒乾透的木柴上」（參 3.61）。 在 啟 2:7 和 啟 22:2 中，如果比較字面地把句子直譯作「我要把生命樹賜給他吃」，那麼，ξύλον τῆς ζωῆς「生命樹」可能會引起一些難題。在某些語言中，字面翻譯的意思會是「啃那生命樹」，即吃那樹的木或樹皮。因此，翻譯者需要把這句譯作「吃生命樹上的果子」或「吃那棵帶來生命的樹上的果子」或「吃那棵使人活著的樹上的果子。」

(d)

6.31 人工製品 武器及盔甲 用來打架的大木棍 棒 ὄχλος μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων  ‘a crowd with swords and clubs’  「一群拿著刀棒的人」 (可 14:43)

(e)

6.21 人工製品 捆紥及固定用的工具 由沉重的木塊做成的工具，雙腿會穿過木塊，然後牢牢地固定住 木狗；木枷 τοὺς πόδας ἠσφαλίσατο αὐτῶν εἰς τὸ ξύλον  ‘he fastened their feet in stocks’  「把他們的兩腳鎖在木枷上」 (徒 16:24) 木枷主要用作囚禁用具，也作為一種刑具。

(f)

6.28 人工製品 刑罰及處死用的工具 （ξύλον[a]「木」3.60 的引申喻意）一種死刑的刑具。在《新約》以外，ξύλον[f] 通常指絞刑架，但在論到死刑的《新約》經文中，這是指用來釘死耶穌的十字架。 十字架；木架 Ἰησοῦν ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου  ‘Jesus, whom you had killed by nailing him to a cross’  「你們掛在十字架上殺害的耶穌」 (徒 5:30)

ξυράω

(1)

(a)

19.24 物理的衝擊力 刺穿，切割 剃頭髮或剃鬍子 剃 ἓν γάρ ἐστιν καὶ τὸ αὐτὸ τῇ ἐξυρημένῃ  ‘for it is one and the same as for a woman who has her head shaved’  「這樣的女人和剃了頭髮的女人沒有什麼區別」 (林前 11:5)

ὁ

(1)	ἡ，τό (＜複＞οἱ，αἱ，τά)

(a)

92.24 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指向一個實體、事件或狀態，可以從語段的語言或非語言環境清楚地識別1 那；他；她；它 παντὸς ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας  ‘everyone who hears the message about the kingdom’  「所有聽了天國的信息的人」 (太 13:19) τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς  ‘for the Holy Spirit will teach you’  「聖靈會教導你們」 (路 12:12) Τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν  ‘for we are also his offspring’  「我們也是他所生的」 (徒 17:28)

____________________________________________________

1 這裡的語義分析沒有區分ὁ、ἡ、τό的冠詞和代詞用法。在冠詞結構中，ὁ、ἡ或τό與實詞一起出現，在代詞用法中沒有結合實詞，因為實詞通過上下文即可完全理解。

ὀγδοήκοντα

(1)

(a)

60.31 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的八十個實例 八十 αὐτὴ χήρα ἕως ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων  ‘this widow was eighty-four years old’  「這個寡婦已經八十四歲了」 (路 2:37)

ὄγδοος

(1)

η，ον

(a)

60.55 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第八個 第八 ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ  ‘on the eighth day’  「到了第八日」 (路 1:59) ὄγδοον Νῶε δικαιοσύνης κήρυκα ἐφύλαξεν  ‘he preserved Noah, the preacher of righteousness, as the eighth’  「保護了報公義信息的挪亞一家八口」 (彼後 2:5) 在一些語言中，一個集合中的第八個項目不說「第八個」，很多時候更通常的說法是「一個和另外七個」。在那些語言中，這個法則也可能適用於所有序數。

ὄγκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

13.149 是，變成，存在，發生 發生 妨礙或阻止某人做某事的東西 障礙；障礙物 ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα  ‘setting aside everything that serves as a hindrance’  「排除一切的障礙」 (來 12:1)

ὅδε

(1)

ἥδε，τόδε

(a)

92.32 話語的參照人物 限定或指示的參照 指一個實體，在講論背景下被視為在場的，無論在之前還是之後1 這；他；她；它；他們 γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτόν. καὶ τῇδε ἦν ἀδελφὴ καλουμένη Μαριάμ  ‘a woman by the name of Martha received him, and she had a sister named Mary’  「有一個女人，名叫馬大，接他到自己家裡。 她有一個妹妹名叫馬利亞」 (路 10:38, 39 [2]) Τάδε λέγει τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, Τὸν ἄνδρα οὗ ἐστιν ἡ ζώνη αὕτη, οὕτως δήσουσιν ἐν Ἰερουσαλὴμ οἱ Ἰουδαῖοι  ‘the Holy Spirit says this: The Jews in Jerusalem will tie up in this way the man who owns this belt’  「聖靈說，猶太人在耶路撒冷要這樣捆綁這腰帶的主人」 (徒 21:11)

(b)

92.33 話語的參照人物 限定或指示的參照 指一個不確定的可供選擇的事物 某；某個 Σήμερον ἢ αὔριον πορευσόμεθα εἰς τήνδε τὴν πόλιν  ‘today or tomorrow we will go to this or that town’  「今天或明天我們要往某城去」 (雅 4:13)

____________________________________________________

1 ὅδε解作「這裡」的早期含意在新約用法中已經在很大程度上喪失了。

ὁδεύω

(1)

(a)

15.19 線性運動 旅行，旅程 ［參ὁδός］ 在旅行的途中，大概是一次長途旅行 旅行 Σαμαρίτης δέ τις ὁδεύων ἦλθεν κατ᾽ αὐτὸν  ‘but a Samaritan who was travelling came upon him’  「可是，有一個撒瑪利亞人路過那裡，看見他」 (路 10:33)

ὁδηγέω

(1)

(a)

15.182 線性運動 引領，帶來，帶領 引導或指導，有確保人們到達適當目的地的含義 帶領；引導 τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται  ‘if one who is blind tries to guide another who is blind, they will both fall into a ditch’  「若是瞎子領瞎子，兩個人都要掉在坑裡」 (太 15:14) ὁδηγήσει αὐτοὺς ἐπὶ ζωῆς πηγὰς ὑδάτων  ‘he shall lead them to living springs of water’  「領他們到生命水的泉源」 (啟 7:17)

(b)

27.17 學習 學習 （ὁδηγέω[a]「引導」15.182 的引申喻意）引導某人獲取信息 1 引導某人明白；引導某人學習；指引 ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς ἐν τῇ ἀληθείᾳ πάσῃ  ‘but when the Spirit of truth comes, he will lead you to complete truth’  「但真理的靈來的時候，他要引導你們進入一切真理」 (約 16:13)

____________________________________________________

1 通過正規或非正規教導來獲得信息的各意思在很大程度上與語義域「溝通」（33）相重疊。在某些上下文中，焦點似乎是在口頭溝通的事實，在另一些上下文中，則似乎專注於學習。因此，許多這些相關意思都包含在「學習」這個語義域中，比如μανθάνω[a]（27.12）、μανθάνω[b]（27.15）、μαθητής[b]（27.16）和ὁδηγέω[b]（27.17）。

ὁδηγός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

15.183 線性運動 引領，帶來，帶領 （ὁδηγέω[a] 「引導」15.182 的衍生詞）負責領導的人 嚮導；領導者 περὶ Ἰούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσιν Ἰησοῦν  ‘concerning Judas who became the guide for those who arrested Jesus’  「說到那領人來拿耶穌的猶大」 (徒 1:16)

(b)

36.4 引導，管教，跟從 引導，引領 負責領路或領導的人 領導者，領路人 πέποιθάς τε σεαυτὸν ὁδηγὸν εἶναι τυφλῶν  ‘you are sure that you are a guide for the blind’  「你既深信自己是給盲人領路的」 (羅 2:19) 羅 2:19 是一個比喻性的語境，其中的「盲人」是指靈性上盲目的人，他們所需要的引導是正確地認識真理，從而明白如何行事為人。

ὁδοιπορέω

(1)

(a)

15.20 線性運動 旅行，旅程 ［參ὁδοιπορία］ 在旅途當中，焦點大概在於人在旅途中 行路；在旅途中；旅行 Τῇ δὲ ἐπαύριον, ὁδοιπορούντων ἐκείνων καὶ τῇ πόλει ἐγγιζόντων  ‘the next day as they were on their way coming near the city’  「第二天，他們走路快到那座城的時候」 (徒 10:9)

ὁδοιπορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

15.20 線性運動 旅行，旅程 ［參ὁδοιπορέω］ 在旅途當中，焦點大概在於人在旅途中 行路；在旅途中；旅行 Ἰησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο  ‘Jesus, tired out by the trip, sat down’  「耶穌因為旅途疲倦了，就坐在……」 (約 4:6)

ὁδός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

1.99 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 通道的統稱，或是在一個人口集中地區之內，或是在兩個人口集中地區之間 道路；大道；街道；路 δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν  ‘they went back another way’ or ‘... by another road’  「他們從另一條路回去」 (太 2:12)

(b)

15.19 線性運動 旅行，旅程 ［參ὁδεύω］ 在旅行的途中，大概是一次長途旅行 旅行 παρέλαβεν τοὺς δώδεκα [μαθητὰς] κατ᾽ ἰδίαν καὶ ἐν τῇ ὁδῷ εἶπεν αὐτοῖς  ‘on the way he took the twelve disciples aside and spoke to them privately’  「在路上把十二個門徒帶到一邊，對他們說」 (太 20:17) παρήγγειλεν αὐτοῖς ἵνα μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν  ‘he ordered them, don't take anything with you as you travel’  「同時吩咐他們說：『在旅途上……什麼東西都不用帶』」 (可 6:8) 注意：ὁδός[b] 可能也指一個特定的旅程，正如在 路 2:44，ἦλθον ἡμέρας ὁδόν「他們走了一天的旅程」。

(c)

41.16 行為及相關狀態 行為，品行 （ὁδός[a]「道路」1.99 的引申喻意）一種習以為常的生活方式或行為，大概暗示帶著目的或目標 生活方式；行為準則 ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης πρὸς ὑμᾶς ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης  ‘John came to you showing you the way of righteousness’ or ‘... the right way to live’  「約翰到你們這裡來指引你們走義路」或「……正確的生活方式」 (太 21:32)

(d)

41.35 行為及相關狀態 特定行為模式 （ὁδός[a]「道路」1.99 的引申喻意）符合基督信仰原則和做法的行為 道路；基督徒的行事方式；主的道路；這道 ὅπως ἐάν τινας εὕρῃ τῆς ὁδοῦ ὄντας, ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας, δεδεμένους ἀγάγῃ εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘so that if he could find any followers of the Way, both men and women, he would be able to arrest them and take them to Jerusalem’  「若是找著信奉這道的人，無論男女，都准他捆綁帶到耶路撒冷」 (徒 9:2) 有些語言不可能保留 徒 9:2 中 ὁδός 的比喻義，因此可能需要把 徒 9:2 的第一部分譯成：「如果他能找到任何跟隨基督的人」，或「如果他找到任何基督徒」。

(e)

88.18 道德倫理素質及相關行為 公平，正直，公義 ［參εὐθύς］ εὐθεῖα ὁδός  （習語，直譯：直路）公義或正確的行為方式 義路；正確的生活方式；生活的正路 καταλιπόντες εὐθεῖαν ὁδὸν  ‘having left the right way of life’  「離棄了生活的正路」 (彼後 2:15)

(f)

77.7 準備好 κατασκευάζω τὴν ὁδόν  （習語，直譯：預備道路）為某事件準備好環境條件，或使環境有利於該事件 做好準備；為……預備道路；為……開路 ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου  ‘who will prepare your way before you’ or ‘who will make everything ready for you’  「他要在你前面為你預備道路」或「他要為你做好一切準備」 (太 11:10) 在一些語言中，最好將 太 11:10 中的這個表達譯成：「他將為你安排好一切」。

(g)

81.28 空間的尺寸 長度測量單位 ［參σάββατον］ σαββάτου ὁδός  （習語，直譯：安息日的道路）安息日可走的路程，略超過半英里，約 1 公里 半英里；一公里；安息日可走的路程 ὅ ἐστιν ἐγγὺς Ἰερουσαλὴμ σαββάτου ἔχον ὁδόν  ‘which is near Jerusalem, about a half a mile away’  「離耶路撒冷不遠，有安息日可行走的路程」 (徒 1:12)

ὀδούς

(1)	ὀδόντος＜陽＞

(a)

8.20 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 在人和許多動物嘴裡一副堅硬的骨質結構；用於咀嚼和咬物 牙齒 οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὡς λεόντων ἦσαν  ‘their teeth were as the teeth of lions’  「牙齒像獅子的牙齒」 (啟 9:8) ὀδούς 一詞的翻譯涉及幾個問題。在 啟 9:8 中也許需要使用兩個不同的詞彙來表示牙齒，因為人的牙齒和動物的牙齒可能是兩個非常不同的詞彙。在 徒 7:54，習語「咬牙切齒」意指憤怒（88.184），但是直譯「磨牙齒」在一些語言中可能只有「緊張」的意思。短語 βρυγμὸς τῶν ὀδόντων「切齒」用來形容地獄的折磨（路 13:28），但是直譯這樣一個短語可能會造成很大的誤導，因為它可能僅僅指吃一些堅硬的東西。見 23.41。

ὀδυνάω  (ὀδυνάομαι)

(1)

(a)

24.92 感官事件及狀態 痛苦，苦難 處於嚴重或極大的痛苦中 極其痛苦；非常痛苦；處於極大的痛苦中 ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ  ‘I am in great pain in this fire’ or ‘I am suffering terribly in this fire’  「在這火焰裡，極其痛苦」或「我在這火焰裡承受著極大的痛苦」 (路 16:24) 一些語言必須清楚指明 路 16:24 的「火」是導致痛苦的原因，因而這個語句可以調整結構，譯作「這火使我非常痛苦」。

(b)

25.236 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （ὀδύνη「巨大的痛苦」25.235 的衍生詞）經歷巨大的痛苦或焦慮 非常痛苦；特別傷心；非常擔心；非常焦急 ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυνώμενοι ἐζητοῦμέν σε  ‘your father and I have been terribly worried trying to find you’  「你父親和我很焦急，到處找你」 (路 2:48)

ὀδύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

25.235 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （ὀδύνη「身體疼痛」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）嚴重的情緒焦慮和痛苦的狀態 巨大的痛苦；飽嘗痛苦；無限傷痛；強烈的焦慮 καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ μου  ‘great distress in my heart is endless’  「我心裡無限傷痛！」 (羅 9:2)

ὀδυρμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

52.3 喪禮及葬禮 儀式化的哀號和哭泣，為要在喪禮上表達悲痛憂傷 1 哀號；痛哭；哀慟；號咷大哭 Φωνὴ ἐν Ῥαμὰ ἠκούσθη, κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς  ‘a sound is heard in Ramah, crying and great lamentation’  「在拉瑪聽見號咷大哭的聲音」 (太 2:18)

____________________________________________________

1 ὀδυρμός（52.3）的意思顯然與θρηνέω[c]（52.2）不同，ὀδυρμός不那麼制度化，比較強調葬禮上的哀哭，θρηνέω[b]則意指唱輓歌（見33.115）。另見33.116和25.141。語義域52中各詞彙指的是儀式化的哀哭，與此不同。

Ὀζίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.286 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是南國猶大的王（太 1:8） 烏西雅；《和》烏西亞；《思》烏齊雅

ὄζω

(1)

(a)

79.47 物體的特徵 香味，氣味 發出難聞的氣味 發臭；發出臭味 ἤδη ὄζει, τεταρταῖος γάρ ἐστιν  ‘(the body) already stinks, for he (has been buried) four days’  「他已經葬了四天，屍體都發臭了！」 (約 11:39)

ὅθεν

(1)

(a)

84.11 空間的延伸 從源頭延伸 從某個源頭延伸至 ὁ 所指元素1 從那裡 Εἰς τὸν οἶκόν μου ἐπιστρέψω ὅθεν ἐξῆλθον  ‘I will go back to my house from which I left’  「我要回到我從前離開的那個房子去」 (太 12:44) ὅθεν περιελόντες  ‘from there we sailed on’  「從那裡起錨開船」 (徒 28:13)

(b)

89.25 關係 原因及／或理由 ［參ἀπό, ἐκ, παρά］ 表示原因或理由，重點在於源頭2 因為；由於 ὅθεν μεθ᾽ ὅρκου ὡμολόγησεν  ‘since he had promised with an oath’  「因為他發誓許諾」 (太 14:7)

____________________________________________________

1 ὅθεν[a]也可以歸入語義域92「話語的參照人物」中作為一個關係代詞。

2 這些詞彙（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思無疑有些差異，但並不能根據現有的上下文來確定具體的指定或聯想特徵。

ὀθόνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.153 人工製品 布料、皮革及製成物品 一大塊布，很可能是亞麻布（λίνον） 被單；亞麻布 τι ὡς ὀθόνην μεγάλην  ‘something like a large sheet’  「有一塊好像大布的東西」 (徒 10:11)

ὀθόνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.154 人工製品 布料、皮革及製成物品 一塊細麻布 細麻布 ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων  ‘they bound it in linen cloths with the spices’  「用細麻布和香料把他裹好」 (約 19:40) 在《新約》中，ὀθόνιον 僅指纏裹屍體準備下葬的布條。

οἶδα

(1)

(a)

28.1 知道 知道 ［參γινώσκω, γνωρίζω, γνῶσις］ 掌握關於……信息 知道；曉得；了解；認識；有……的知識；熟悉 Γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν  ‘watch out, then, because you do not know the day or hour’  「所以，你們要警醒，因為那日子，那時辰，你們不知道」 (太 25:13) τὰς ἐντολὰς οἶδας  ‘you know the commandments’  「誡命你是知道的」 (可 10:19)

(b)

28.7 知道 知道 掌握知識，知道怎樣進行某項活動或完成某個目標 知道怎樣做；曉得；知道 εἰ οὖν ὑμεῖς πονηροὶ ὄντες οἴδατε δόματα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑμῶν  ‘if you, then, though you are evil, know how to give good gifts to your children’  「你們雖然邪惡，尚且知道把好東西給兒女」 (太 7:11)

(c)

32.4 理解 理解 理解事物的意義，焦點在於由此而產生的知識 明白；理解 οὐκ οἴδαμεν τί λαλεῖ  ‘we don't understand what he is saying’  「我們不明白他說什麼」 (約 16:18) ἐλάβομεν ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τὸ ἐκ τοῦ θεοῦ, ἵνα εἰδῶμεν τὰ ὑπὸ τοῦ θεοῦ χαρισθέντα ἡμῖν  ‘but we received the Spirit from God so that we might understand those things graciously given to us by God’  「我們所領受的是從上帝來的靈，為使我們知道上帝把恩賜賞給我們的事」 (林前 2:12) πῶς ἐρεῖ τὸ Ἀμὴν ... ἐπειδὴ τί λέγεις οὐκ οἶδεν  ‘how can he say Amen ... if he doesn't understand what you are saying?’  「既然不明白你的話，怎能說『阿們』呢？」 (林前 14:16)

(d)

29.6 記憶及回憶 想起來 能夠從記憶中回想 記得；回憶；想起 λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα  ‘for the rest, I do not remember if I baptized any other person’  「此外我已記不清有沒有給別人施過洗」 (林前 1:16)

(e)

87.12 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參φρονέω］ 承認某人或事件的崇高地位 尊敬；表示敬意；尊重 Ἐρωτῶμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑμῖν  ‘we beg you, Christian brothers, to respect those who work among you’  「弟兄們，我們勸你們要敬重那些在你們中間勞苦的」 (帖前 5:12)

οἰκεῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

10.11 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 ［參οἰκιακός］ （οἶκος[b]「家人，家庭」10.8 的衍生詞）屬於某個家庭或大家庭的人 家人；親屬 εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ μάλιστα οἰκείων οὐ προνοεῖ  ‘but if someone does not take care of his own relatives, especially members of his own family’  「若有人不照顧親屬，尤其是自己家裡的人」 (提前 5:8)

οἰκετεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

46.6 家務活動 在特定家庭中工作的一群僕人 家僕；僕人 ὃν κατέστησεν ὁ κύριος ἐπὶ τῆς οἰκετείας αὐτοῦ  ‘whom the master has placed in charge of the household servants’  「主人派他管理自己的家僕」 (太 24:45)

οἰκέτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

46.5 家務活動 一個家庭的僕人 家僕；僕人；私僕；奴僕 φωνήσας δύο τῶν οἰκετῶν  ‘he called two of his personal servants’  「他叫了兩個僕人」 (徒 10:7)

οἰκέω

(1)	οἰκέω[a]「生活」{D:85.67} 的引申喻意

(a)

85.67 在空間存在 居住，定居 生活或居住在某個地方 生活；居住 αὕτη συνευδοκεῖ οἰκεῖν μετ᾽ αὐτοῦ  ‘(if) she agrees to go on living with him’  「妻子也情願和他一起生活」 (林前 7:12) φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον  ‘he lives in light that no one can approach’  「住在人不能接近的光裡」 (提前 6:16)

(b)

85.73 在空間存在 居住，定居 ［參ἐνοικέω］ 留在一個心理或屬靈意義上的地方 在……裡面；生活在……裡面；住在……裡面 ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτία  ‘the sin that resides in me’  「住在我裡面的罪」 (羅 7:17) εἴπερ πνεῦμα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν  ‘if the Spirit of God dwells in you’  「如果上帝的靈住在你們裡面」 (羅 8:9)

οἴκημα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.26 建造物 建築物的部分及區域 人可以逗留的房間或住處（通常是屋子的一部分） 房間；住處 φῶς ἔλαμψεν ἐν τῷ οἰκήματι  ‘a light shone in his quarters’  「有光照耀牢房」 (徒 12:7) 在 徒 12:7，οἴκημα 指監牢中的一間囚室，在這個上下文中，最好譯成「房間」或「監牢中的房間」。

οἰκητήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

85.68 在空間存在 居住，定居 （οἰκέω[a]「居住」85.67 的衍生詞）一個人可以居住的地方 住處；家 τὸ οἰκητήριον ἡμῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες  ‘our desire is to have our dwelling place which is in heaven put on over us’  「渴望得到那從天上來的居所，好像穿上衣服」 (林後 5:2) ἀγγέλους τε τοὺς ... ἀπολιπόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον  ‘angels who ... abandoned their own dwelling place’  「離開自己住處的天使」 (猶 1:6)

οἰκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

7.3 建造物 建築物 人所居住的建築物或地方 房屋；家；住處 ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου  ‘the sweet smell of perfume filled the whole house’  「屋裡充滿了膏的香氣」 (約 12:3) οἰκία[a] 或 οἶκος[a]（7.2）的大小可能會差別很大。例如，路 7:10 提到的房子無疑是比較華麗寬敞的，而在太 11:8，οἶκος[a] 是指希律居住的宮殿。在許多語言中，人們會根據房子的大小和重要性來明確區分各種類型的居所。因此，在翻譯 οἰκία[a] 或 οἶκος[a] 的時候，翻譯者需要採用一些不同的詞彙，例如「鄉村小屋」、「房子」、「官邸」、「宮殿」、「廟宇」等。 在某些語言中，人們會清楚區分房子和家。意為「房屋」的詞彙指任何居住的場所，而意為「家」的用語是指一個人比較永久性的居所。例如，在可 2:1，重要的是要表明耶穌住在那房子裡，而癱子是被人從屋頂上縋下來。

(b)

10.8 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 ［參οἶκος］ 住在同一所房子或農莊、有血緣和婚姻關係的家人，也包括家裡的奴隸和僕人 家人；家庭 Οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιμος εἰ μὴ ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ καὶ ἐν τοῖς συγγενεῦσιν αὐτοῦ καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ  ‘there is no prophet without honor except in his own hometown, among his own relatives, and among the members of his own family’  「先知除了在本鄉、本族和自己的家之外，沒有不被尊敬的」 (可 6:4) 在一些語言中，οἶκος[b] 或 οἰκία[b] 的等義表達是「那些住在一起的人」，或「那些有相同籬笆的人」（指由籬笆圍繞的一組小屋，因此組成單一的所謂「家庭單位」）。

(c)

57.21 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參οἶκος］ （οἰκία[a]「房屋」7.3 的引申喻意）與房屋和家庭有關的財產 財產；產業；家產；房屋 οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν  ‘they take away from widows all that they possess’  「他們侵吞寡婦的家產」 (可 12:40) 在 可 12:40，τὰς οἰκίας 也可以理解為特指「房屋」。

οἰκιακός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

10.11 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 ［參οἰκεῖος］ （οἶκος[b]「家人，家庭」10.8 的衍生詞）屬於某個家庭或大家庭的人 家人；親屬 ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ  ‘a man's enemies are those of his family’  「人的仇敵就是自己家裡的人」 (太 10:36)

οἰκοδεσποτέω

(1)

(a)

46.2 家務活動 操持家務和管理家庭 1 管理家庭；照顧家庭；操持家務；料理家務 βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν, τεκνογονεῖν, οἰκοδεσποτεῖν  ‘I would rather that the younger widows get married, have children, and manage their homes’  「我希望年輕的寡婦結婚，生兒育女，管理家務」 (提前 5:14)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，οἰκονομέωοἰκονομία [c]（46.1）和οἰκοδεσποτέω的意思可能在本質上是相同的，不過οἰκοδεσποτέω的內涵意義可能比較強調吩咐或成為一家之主。

οἰκοδεσπότης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.14 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 擁有和管理一個包含家人、僕人和奴隸的家庭的人 一家的主人 Ἄνθρωπος ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα  ‘there was a master of a household who planted a vineyard’  「有一個家的主人開墾了一個葡萄園」 (太 21:33)

οἰκοδομέω

(1)

(a)

45.1 建造，興建 建造或豎立任何一種建築物 1 建造；蓋（房子）；建築 ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘will be like a wise man who built his house on the rock’  「好比一個聰明人把房子蓋在磐石上」 (太 7:24)

(b)

74.15 能夠，有能力 增加某人或某物的潛力，重點在所涉及的過程上 使剛強；使更有能力；堅固；建立；造就 οἰκοδομουμένη καὶ πορευομένη τῷ φόβῳ τοῦ κυρίου  ‘built up and living in reverence for the Lord’  「建立起來，凡事敬畏主」 (徒 9:31)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，κατασκευάζω[b]的意思可能與οἰκοδομέω[a]不同，κατασκευάζω[b]暗示建築物是為了某種特殊用途而預備的。

οἰκοδομή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

7.1 建造物 建造物（一般意義） 任何圍蔽一個區域的建築物或結構，但該區域可以是露天的，如圓形的露天劇場或競技場 1 建築物；建築 ποταποὶ λίθοι καὶ ποταπαὶ οἰκοδομαί  ‘what wonderful stones and buildings’  「這是多麼了不起的石頭！多麼了不起的建築！」 (可 13:1)

(b)

42.34 執行，從事 製作，創造 建造某物，重點在建造起來的過程，或在建造帶來的結果 建立；建造；建築物；房屋 θεοῦ οἰκοδομή ἐστε  ‘you are God's construction’  「你們是……上帝的建築」 (林前 3:9) εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ  ‘in order to build up the body of Christ’  「建立基督的身體」 (弗 4:12) 在 林前 3:9，許多人把短語 θεοῦ οἰκοδομή 解作「上帝的住處」（見 7.1），但更可能的是，基督徒被視為上帝作為的結果；意思是說，信徒是「上帝的建築物」或是「上帝所造的」。在 林後 5:1（οἰκοδομὴν ἐκ θεοῦ ἔχομεν「我們有上帝所造的建築物」）中的 οἰκοδομή 可視為與 林前 3:9 中的意思基本相同，但是這裡所指的是榮耀的身體。

(c)

74.15 能夠，有能力 增加某人或某物的潛力，重點在所涉及的過程上 使剛強；使更有能力；堅固；建立；造就 κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ὁ κύριος ἔδωκέν μοι εἰς οἰκοδομὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν  ‘according to the authority which the Lord has given me to build you up, not to tear you down’ or ‘... to strengthen and not to weaken’  「照主給我的權柄，主給我這權柄不是要毀掉你們，而是要建立你們」或「……是要堅固你們，不是要使你們軟弱」 (林後 13:10)

____________________________________________________

1 οἰκοδομή[a]可以理解為οἰκοδομέω[a]「建造」（45.1）的衍生詞，或者οἰκοδομέω[a]可以理解為οἰκοδομή[a]的使役動詞衍生詞，意思是使某建築物存在。考慮到οἰκοδομή[a]非常寬泛的性質，最好將其解作相應事件表達法（45.1）的衍生詞，因為這似乎是衍生對應詞的主要模式。但是，因為建築物具有明顯的物質形態，所以οἰκοδομή[a]被歸在語義域7，作為所有其他意思的通稱。

οἰκοδόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

45.7 建造，興建 （οἰκοδομέω[a]「建造」45.1 的衍生詞）建造的人 工匠；泥水匠；建造者 ὁ λίθος, ὁ ἐξουθενηθεὶς ὑφ᾽ ὑμῶν τῶν οἰκοδόμων, ὁ γενόμενος εἰς κεφαλὴν γωνίας  ‘the stone that you builders despised turned out to be the most important stone’  「你們的泥水匠所丟棄的這塊石頭已成為最重要的基石」 (徒 4:11) 通常指建造房屋和其他較大型建築物的人

οἰκονομέω

(1)

(a)

46.1 家務活動 管理和提供一家所需 管理家庭；持家；擔任管家職務；作管家 ἀπόδος τὸν λόγον τῆς οἰκονομίας σου, οὐ γὰρ δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν  ‘give an account of your management of the household, for you can no longer be in charge of my household’  「把你所經管的交代清楚，你不能再作我的管家了」 (路 16:2) 在聖經時期，一個家庭不是只由核心家庭成員組成；意思是說，家庭成員不只有丈夫、妻子和兒女，因為與核心家庭成員一起生活的僕人、奴隸和長工，也被視為整個家庭的一分子。

οἰκονομία

(1)

ας＜陰＞

(a)

42.25 執行，從事 做，執行 一項涉及管理和組織的任務 任務；職分；責任；職責 εἰ δὲ ἄκων, οἰκονομίαν πεπίστευμαι  ‘but if not of my own will, I have been entrusted with a responsibility’ or ‘but since I have not chosen it, I do it as a task entrusted to me’ or ‘I do it as a matter of duty, because God has entrusted me with this task’  「即使不自願，這職責還是託付給我了」或「既然我沒有選擇它，我就把它當成託付給我的任務」或「上帝既然把這任務交給我，我就認為這是一種責任」 (林前 9:17)

(b)

30.68 思考 打算，企圖，計劃 包含一系列安排的計劃（在《新約》中指上帝在歷史進程中為人類帶來救恩的計劃） 目的；方案；計劃；安排 φωτίσαι [πάντας] τίς ἡ οἰκονομία τοῦ μυστηρίου  ‘to make all people see what his secret plan is’  「使眾人明白這奧秘有怎樣的計劃」 (弗 3:9) αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσιν μᾶλλον ἢ οἰκονομίαν θεοῦ τὴν ἐν πίστει  ‘these promote controversies rather than God's plan, which is by faith’  「這些事只會引起爭論，對於上帝在信心上所定的計劃是毫無幫助的」 (提前 1:4)

(c)

46.1 家務活動 管理和提供一家所需 管理家庭；持家；擔任管家職務；作管家 ἀπόδος τὸν λόγον τῆς οἰκονομίας σου, οὐ γὰρ δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν  ‘give an account of your management of the household, for you can no longer be in charge of my household’  「把你所經管的交代清楚，你不能再作我的管家了」 (路 16:2) 在聖經時期，一個家庭不是只由核心家庭成員組成；意思是說，家庭成員不只有丈夫、妻子和兒女，因為與核心家庭成員一起生活的僕人、奴隸和長工，也被視為整個家庭的一分子。

οἰκονόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

46.4 家務活動 負責管理一個家庭的人 管家 Ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος ὃς εἶχεν οἰκονόμον, ... διασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ  ‘there was a rich man who had a manager of his household ... wasting his masters money’  「某財主有一個管家……浪費他的財物」 (路 16:1) 有些語言需要指明 οἰκονόμος[a] 是一個受僱來處理具體事務的人，因此在 路 16:1 可能需要說：「有一個財主僱用了一個人來管理他的家」。

(b)

37.39 控制，管理 運用權力 對某事物有權力和責任的人 負責……的人；管理人；經理；管家 καὶ οἰκονόμους μυστηρίων θεοῦ  ‘and those who are responsible for the mysteries of God’  「作上帝之奧秘的管家」 (林前 4:1) ὡς καλοὶ οἰκονόμοι ποικίλης χάριτος θεοῦ  ‘as good managers of God's varied gifts’  「作為上帝各樣恩賜的好管家」 (彼前 4:10)

(c)

57.231 擁有，轉移，交換 記賬 οἰκονόμος τῆς πόλεως  （習語，直譯：城鎮的管理者）負責城中財務的人 城鎮的財務官；城中的司庫 ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἔραστος ὁ οἰκονόμος τῆς πόλεως  ‘Erastus, the city treasurer, sends you his greetings’  「那城裡的財務官以拉都向你們問安」 (羅 16:23)

οἶκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.2 建造物 建築物 有一個或多個房間的建築物，通常用作居所（οἶκος[a] 也包括一些公共的建築物，例如神殿。οἶκος[a] 的意義擴展至包括神殿，可能因為神殿被視為神明的居所。） 房屋；神殿；聖所 ἠκούσθη ὅτι ἐν οἴκῳ ἐστίν  ‘it was reported that he was at home’  「人聽說他在屋裡」 (可 2:1a) τοῦ ἀπολομένου μεταξὺ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου  ‘who perished between the altar and the Temple’  「在祭壇和聖所之間被殺」 (路 11:51) 關於與 οἶκος[a] 相關的某些翻譯問題討論，參7.3。

(b)

10.8 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 ［參οἰκία］ 住在同一所房子或農莊、有血緣和婚姻關係的家人，也包括家裡的奴隸和僕人 家人；家庭 ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν Στεφανᾶ οἶκον  ‘and I also baptized Stephanas and his family’  「我也給司提法那和他家的人施過洗」 (林前 1:16) 在某些語言中，οἶκος[b] 或 οἰκία[b] 的等義表達是「住在一起的人」，或「居於相同籬笆中的人」（指用籬笆圍起來的一組小屋，因此組成單一的所謂「家庭單位」）。 在 徒 7:10，οἶκος 可以指約瑟被安排居住的家庭，也可以指法老的財產（見57.21）。

(c)

10.24 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參γένεσις, πατριά］ 歷代有血緣關係的人 世系；宗族 διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυίδ  ‘because he was from David's lineage and family line’  「因為他是大衛家族的人」 (路 2:4) 在聖經時代，鑒於法律關係與血緣關係之間的某些區分，計算家系有點複雜。然而，γένεσις[b]、οἶκος[c] 和 πατριά[a] 的意義，重點不在於祖先的名單，而在於那些依次相關的人的世系，那是所論及的人（reference person）所屬的世系。然而，有些學者認為 太 1:1 中的 γένεσις 本來是《馬太福音》書名的一部分，因此把開頭引入的短語翻譯為「耶穌基督的歷史書」（見 γένεσις[c]「歷史」，33.19）。 在某些語言中，連續的一系列祖先被稱為「祖宗」或「人回頭所見的人」或「那些已經在前面走過的人」。在另一些語言中，家系被稱為「一個人的根」或「一個人的樹幹」。 在路 2:4，οἶκος 和 πατριά 兩詞在意義上似乎沒有顯著差別；在某些譯入語中，使用一個意思等同於「世系」或「宗族」的詞已經足夠。這兩個詞似乎只是增強彼此共有的意義。

(d)

57.21 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參οἰκία］ （ {οἶκος}[a]「房屋」7.2 的引申喻意）與房屋和家庭有關的財產 財產；產業；家產；房屋 κατέστησεν αὐτὸν ἡγούμενον ἐπ᾽ Αἴγυπτον καὶ [ἐφ᾽] ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he made him governor over Egypt and over all his property’  「派他作埃及國的宰相兼管法老的全家」 (徒 7:10) 根據上下文和一般用法，把 οἶκος 譯成「財產」比譯成較常見的含義「家庭」（見 10.8）更加合理。

(e)

11.58 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參υἱός］ οἶκος Ἰσραήλ, οἶκος Ἰούδα  （習語，直譯分別是：以色列家，和：猶大家）作為一個民族實體的以色列民 以色列民；以色列民族 ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ  ‘all the people of Israel, then, are to know for sure’  「故此，以色列全家當確實知道」 (徒 2:36) 對於「以色列人」一詞，翻譯者可能需要使用同位語短語，例如：「那些人民，也就是以色列」，或使用一個也有同位語作用的關係從句，例如：「以色列人民」。在某些語言中，更可取的做法是使用一個比如「民族」的詞，再加上表示以色列只是民族名字的短語，例如「稱為以色列的民族」。

(f)

有一個或多個房間，用作敬拜場所的建築物 神殿；聖殿

(g)

有一個或多個房間，用作住所的建築物 住處

____________________________________________________

1 希臘文短語ἐν οἴκῳ是「在家」的通常表達，意指在某人擁有或租賃的住所裡面。可 2:1表明耶穌已經搬離拿撒勒。

οἰκουμένη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.39 地理物體及特徵 地球的表面 ［參γῆ, κόσμος］ 人類居住的地面，對比於上面的天空和下面的世界 1 大地；世界 ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης  ‘he showed him all the kingdoms of the world’  「把天下萬國都指給他看」 (路 4:5) 來 2:5 提到 τὴν οἰκουμένην τὴν μέλλουσαν「將來的世界、未來的世界」。這用語通常被理解為「將來的世代」，但 οἰκουμένη 的使用似乎暗示這是一個有人居住的世界。

(b)

1.83 地理物體及特徵 政府行政區域 羅馬帝國，包括其中的居民（οἰκουμένη[b] 與 οἰκουμένη[a]「大地，世界」1.39 的不同之處，在於這詞有意把羅馬帝國以外的人排除在外，那就是說，當局只對羅馬帝國內的居民進行人口普查，不包括未開化的異邦人） 帝國；帝國的人民 ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην  ‘Emperor Augustus sent out an order for all the people of the empire to register themselves for the census’  「凱撒奧古斯都降旨，叫全國人民都登記戶籍」 (路 2:1b) 要準確傳達 οἰκουμένη[b] 在 路 2:1 中的含義，翻譯者可以將經文譯為：「羅馬皇帝奧古斯都頒佈命令，要羅馬帝國的人民都辦理戶口登記。」《現修》

(c)

9.22 人 人類 ［參γῆ］ （οἰκουμένη[a]「有人居住的大地」1.39 的引申喻意）所有住在地上的人 人；全人類 ἔστησεν ἡμέραν ἐν ᾗ μέλλει κρίνειν τὴν οἰκουμένην  ‘he has fixed a day in which he will judge all mankind’  「他已經確定了日子……審判天下的人」 (徒 17:31)

____________________________________________________

1 γῆ[a]、οἰκουμένη[a]和κόσμος[b]具體指地上有人居住的已知區域，在新約時期，這包括地中海周圍國家、肥沃月灣，以至印度河流域，北邊遠至歐洲的英格蘭和斯堪的納維亞。這是當時已知的整個世界。有些譯入語言所用的詞彙也有這種局限，只是具體範圍不同。這裡重要的不在於地上的具體區域，而在於大地的表面是人類居住地的觀念。οἰκουμένη[a]的意思可能與γῆ[a]和κόσμος[b]略有不同，οἰκουμένη[a]比較強調地上的文明地區。

2 在路 2:1，οἰκουμένη[b]特指羅馬帝國內的居民，不過οἰκουμένη[b]的意思只是羅馬帝國作為一個地區、政府實體和所管轄的人口。

οἰκουργός

(1)

όν

(a)

46.3 家務活動 料理家務的人 照管家庭的人；持家的人；家庭主婦 σώφρονας ἁγνὰς οἰκουργοὺς ἀγαθάς  ‘(how the younger women should be) sensible, chaste, good homemakers’  「自律、貞潔、善理家務」 (多 2:5)

οἰκτιρμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.80 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參οἰκτίρω］ 表示憐憫和關心，有體恤和同情的含意 憐憫；慈愛；同情 Ἐνδύσασθε ... σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ χρηστότητα  ‘you must put on ... feelings of tender compassion and kindness’  「你們必須穿上慈悲憐憫、恩慈」 (西 3:12)

οἰκτίρμων

(1)

ον

(a)

88.81 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 （οἰκτίρω「憐憫」88.80 的衍生詞）表示憐憫或同情 仁慈的；有憐憫的 Γίνεσθε οἰκτίρμονες καθὼς [καὶ] ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν  ‘be merciful, just as your Father is merciful’  「你們要仁慈，像你們的父是仁慈的」 (路 6:36) 有些語言採用非常地道的方式來表達「表示憐憫或仁慈」的意思，例如，「慈悲為懷」、「悲天憫人」，或「像對待可愛的孩子那樣對待人」。

οἰκτίρω

(1)

(a)

88.80 道德倫理素質及相關行為 憐憫，無情 ［參οἰκτιρμός］ 表示憐憫和關心，有體恤和同情的含意 憐憫；慈愛；同情 οἰκτιρήσω ὃν ἂν οἰκτίρω  ‘I will have mercy on whom I have mercy’  「我要憐憫誰就憐憫誰」 (羅 9:15)

οἰνοπότης

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.288 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參μέθυσος, πάροινος］ 慣常喝酒過多，因此成為醉漢1 醉酒的人；醉漢 Ἰδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης  ‘look at this man; he is a glutton and a drunkard’  「你看，這人貪食好酒」 (路 7:34)

____________________________________________________

1 雖然複合詞πάροινος和οἰνοπότης包含了詞幹οἰνο「葡萄酒」，但這些衍生詞並不限定酒精飲料的種類。

οἶνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.197 人工製品 植物產品 用葡萄汁製成的發酵飲料 1 酒 μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ  ‘do not get drunk with wine’  「不要醉酒」 (弗 5:18) 有些人認為《聖經》每次提到耶穌，無論是造酒還是喝酒的時候，都必須假定那是指沒有發酵的葡萄汁，但這個結論並沒有任何真實的依據。只有在提到 οἶνος νέος「新酒」（6.198）的時候，人才能假定那是沒有發酵的葡萄汁，或者剛剛發酵的葡萄汁。 許多語言中並沒有葡萄酒這個詞彙，但可以從主流語言中借用某種表達。有時候也可以採用描述性的短語，例如「發酵的果汁」。在某些語言中，人們更具體地以「棕櫚酒」作為「葡萄酒」的對應譯詞，那是一種使用某些棕櫚樹的樹液釀成的酒。這個詞彙可能也有一種比較廣泛的含義，可指任何種類的酒。 在一些新約經文中，翻譯「酒」時必須特別小心選擇詞彙。例如，在 弗 5:18 中，直譯的「不要喝葡萄酒致醉」有可能被理解為：人可以喝其他種類的酒以致喝醉。因此，在某些語言中，翻譯者可能需要把 弗 5:18 譯作「不要喝醉」。 在 路 10:34 中（κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον「用油和酒倒在他的傷處，包裹好了」），人們必須明白油和酒的藥用價值。在某些語言中，翻譯者指出了這個舉動的目的，譯作「為了潔淨和治療他的傷口，他把酒和油倒在上面，再加以包裹」。另外還可以添加旁註，說明酒的殺菌能力和油的治療效果。2

(b)

6.198 人工製品 植物產品 οἶνος νέος  固定短語，指新近壓榨的葡萄汁，未發酵的，或在發酵的初始階段 新酒；葡萄汁 οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘no one puts new wine into old wineskins’  「沒有人把新酒裝在舊皮袋裡」 (可 2:22)

(c)

6.204 人工製品 藥物 ［參σμυρνίζω］ ἐσμυρνισμένος οἶνος  固定短語，指用沒藥調製的酒，用作麻醉藥 3 沒藥調和的酒 ἐδίδουν αὐτῷ ἐσμυρνισμένον οἶνον  ‘they gave him myrrhed wine’  「拿沒藥調和的酒給他」 (可 15:23) 一般來說，ἐσμυρνισμένος οἶνος 必須用短語或從句來翻譯，例如「混合了一種叫做沒藥的藥物的酒」或「混合了疼痛緩和藥物的酒」。當然，也可以簡寫成「沒藥酒」，然後用旁註來說明其作用。

____________________________________________________

1 短語γένημα τῆς ἀμπέλου「葡萄樹的產物」（太 26:29）可能應該歸類為固定短語，意指「葡萄酒」，但這個短語也可視為是語義內向的（即不是習語），這樣，所指的就可能是「葡萄」或「葡萄酒」。

2 雖然表示葡萄酒和橄欖油的各種詞彙可以歸類在「食物」（語義域5）當中，但它們顯然還有其他功能，例如葡萄酒在醫學上用作殺菌劑，橄欖油不僅用作食物，也用作油燈的燃料。由於葡萄酒和橄欖油都需要經過比較精細的生產過程，因此最好將它們歸類為人工製品，而不是歸入不同的功能類別。

3 ἐσμυρνισμένος οἶνος可以視為是語義內向的（σμυρνίζω「混合沒藥的」和οἶνος「葡萄酒」）。然而，由於該詞在可 15:23具有特定的作用，因此被包含在這個語義域中。

οἰνοφλυγία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.284 道德倫理素質及相關行為 酗酒 醉酒，暗示喝了大量的酒 醉酒 πεπορευμένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις  ‘your lives were spent in licentiousness, lust, drunkenness’  「你們從前生活在淫蕩、情慾、醉酒中」 (彼前 4:3)

οἴομαι

(1)

(a)

31.29 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參δοκέω, νομίζω, ὑπολαμβάνω］ 認為某事可能是真的，但不能確定 假設；假定；想象；相信；以為 οὐδ᾽ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία  ‘I imagine that the whole world could not hold the books that would be written’  「我想，就是全世界也容不下所要寫的書」 (約 21:25) μὴ γὰρ οἰέσθω ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὅτι λήμψεταί τι παρὰ τοῦ κυρίου  ‘for that man must not suppose that he will receive anything from the Lord’  「這樣的人不要想從主那裡得到什麼」 (雅 1:7) 在某些語言中，相當於「假設」或「以為」的用語是「有點認為」，或「認為可能」，或「有些認為」。某些語言會把不確定的看法清楚表述為：「認為，但不確定」，或「認為，但不知道」，或「認為，但不肯定」。

οἷος

(1)

α，ον

(a)

64.1 比較 在某個方面與其他事物相似 1 像；如；如此；類似；同樣 θλῖψις μεγάλη οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾽ ἀρχῆς κόσμου ἕως τοῦ νῦν  ‘great tribulation such as has not taken place from the beginning of the world until now’  「自從世界的起頭直到如今，從沒有這樣的災難」 (太 24:21) λευκὰ λίαν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως λευκᾶναι  ‘very white, such as no fuller on earth could make them so white’  「極其潔白，地上漂布的沒有人能漂得這樣白」 (可 9:3)

(b)

58.30 性質，類別，示例 類別，種類 ［參ὁποῖος, ποῖος, ποταπός］ 種類的疑問標記 什麼種類；哪一種 ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι  ‘was made well from whatever disease he had’  「無論患什麼病都能得痊癒」（經文校勘欄） (約 5:4) 異文中也有這個含義：ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ οὖν κατείχετο νοσήματι「無論他曾患什麼疾病都被治愈了」（約 5:3）（校勘欄）。

____________________________________________________

1 οἷος[a]與ὅμοιος和ὁμοίως的區別只是在語法功能上。

ὀκνέω

(1)

(a)

67.125 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 延伸一段時間，有不做事的含意 延遲；遲延；耽擱；耽延 Μὴ ὀκνήσῃς διελθεῖν ἕως ἡμῶν  ‘do not delay to come to us’  「請快到我們那裡去，不要躭延」 (徒 9:38)

ὀκνηρός

(1)

ά，όν

(a)

88.250 道德倫理素質及相關行為 懶惰，閒散 對有價值的事情畏縮不前或猶豫不決，可能暗示沒有野心 懶惰的；沒有野心的 τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί  ‘not lacking in zeal’  「殷勤，不可懶惰」 (羅 12:11)

(b)

22.8 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 煩擾人的 煩擾人的；麻煩的；不介意的（與 οὐκ 結合使用） τὰ αὐτὰ γράφειν ὑμῖν ἐμοὶ μὲν οὐκ ὀκνηρόν  ‘to write these things to you is not a bother to me’ or ‘I do not mind writing these things to you’  「我把這些話再寫給你們，對我並不困難」或「我並不介意把這些話寫給你們」 (腓 3:1)

ὀκταήμερος

(1)

ον

(a)

67.182 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 在一系列天數中的第八天發生的 在第八天 περιτομῇ ὀκταήμερος  ‘circumcised on the eighth day’  「第八天受割禮」 (腓 3:5) 在新約時期，日數的計算會包含一系列天數中的第一天和最後一天，因此，ὀκταήμερος 可以譯作「一週後」、「一個星期後」或「七天後」。比較 ἡμέραι ὀκτώ「八天」（路 2:21）相當於一週；見 60.17 的討論。

ὀκτώ

(1)

(a)

60.17 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的八個實例 八 ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ  ‘when eight days had passed’ or ‘a week later’  「過了八天」或「一周後」 (路 2:21) κιβωτοῦ εἰς ἣν ὀλίγοι, τοῦτ᾽ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί, διεσώθησαν δι᾽ ὕδατος  ‘an ark, into which a few, that is eight persons, were saved through water’  「當時進入方舟，藉著水得救的不多，只有八個人」 (彼前 3:20) 在說一週的時間時，新約時期的慣例是說「八天」，因為一個系列的第一天和最後一天都要計算在內。在許多語言中，可以簡單地說「過了七天之後」（路 2:21）。

ὄλεθρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

20.33 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 完全敗壞或毀滅的狀態1 敗壞；毀滅 αἵτινες βυθίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον  ‘which cause people to sink into ruin’ or ‘which ruin people’  「使人沉淪，以致敗壞和滅亡」或「使人滅亡」 (提前 6:9)

(b)

20.34 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ὀλοθρεύω］ 使某人或某事完全敗壞或毀滅2 敗壞；摧毀；毀滅 παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ Σατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός  ‘to hand such a person over to Satan for the destruction of the body’  「要把這樣的人交給撒但，使他的肉體敗壞」 (林前 5:5)

____________________________________________________

1 ὄλεθρος[a]所指的敗壞或毀滅比φθορά[a]（20.38）更為猛烈，範圍更大。

2 ὀλοθρεύω和ὄλεθρος[b]在20.34中的意思比在20.31中的意思語氣強烈得多。

ὀλιγοπιστία

(1)

ας＜陰＞

(a)

31.95 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 信心不足的狀態 沒有足夠的信心；信心有限 Διὰ τὴν ὀλιγοπιστίαν ὑμῶν  ‘it was because you do not have enough faith’  「因為你們的信心不夠」 (太 17:20)

ὀλιγόπιστος

(1)

ον

(a)

31.96 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 指相對缺乏信心 小信；信心不足 λέγει αὐτοῖς, Τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι;  ‘he answered, Why are you so frightened? What little faith you have!’  「耶穌回答：『為什麼這樣害怕？你們的信心太小了！』」 (太 8:26)

ὀλίγος

(1)

η, ον

(a)

59.3 數量 多，少（可數的事物） ［參ἐλάσσων］ 在任何維度上相對較小的數量 少；很少；較少 Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι  ‘a large harvest, but few workers’  「要收的莊稼多，做工的人少」 (太 9:37)

(b)

78.8 程度 多，少（正負程度） 在程度量表上一個相對較低的點 少；小；在很小程度上；稍微 ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ  ‘but whoever has been forgiven little, shows only a little love’  「那少得赦免的，所表示的愛也少」 (路 7:47) τάραχος οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις  ‘not a little confusion among the guards’  「士兵中起了不少騷動」 (徒 12:18) 路 7:47 中的第一個 ὀλίγον 是指數量（見 59.13），而第二個 ὀλίγον 是表示程度。因此，在一些語言中，路 7:47 可能需要譯成：「那些少得赦免的人，他們的愛也少」。 然而，有些語言不可以說「不是少許」（間接肯定法或者有意輕描淡寫）。徒 12:18 的適當表達會是：「兵丁十分慌亂」，或「兵丁擾亂得很」，或「兵丁大惑不解」。

(c)

59.13 數量 多，少（大量，總體，延伸） 相對較小的數量 少；少量 ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον  ‘he asked him to push off a little from the shore’  「請他把船划出去稍微離岸」 (路 5:3) οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον  ‘take a little wine to help your digestion’  「要稍微喝點酒來幫助消化」 (提前 5:23) εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει  ‘he knows he has only a little time’  「知道自己的時候不多」 (啟 12:12)

(d)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參βραχύς, διά, διά, ἐν, μικρός, πρός］ δι᾽ ὀλίγων, ἐν ὀλίγῳ, πρὸς ὀλίγον  形容相對短暫的一段時間 1 一會兒；短時間；短暫地；少時；瞬間；片刻 Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι  ‘you think you will make me a Christian in a short time’  「你想用這樣短的時間就說服我作基督徒嗎」 (徒 26:28) ἀτμὶς γάρ ἐστε ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη  ‘you are like a thin fog which appears for a little while’  「你們像是一片雲霧，出現片刻就不見了」 (雅 4:14) δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα  ‘I have written you briefly’  「我寫了一封短信」 (彼前 5:12) 徒 26:28 中的 ἐν ὀλίγῳ 也可以解作「容易地」或「毫無困難地」（見 22.41）。 在一些語言中，彼前 5:12 中的這個短語最好翻譯為「我寫了一封短信」或「我簡短地（或略略地）寫了一封信」。

____________________________________________________

1 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

ὀλιγόψυχος

(1)

ον

(a)

25.290 態度及情感 沮喪 達到某個目標的動機有限或減弱 灰心；氣餒；失去信心 παραμυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους  ‘encourage those who are losing heart’  「勉勵灰心的人」 (帖前 5:14) 「那些失去信心的人」（帖前 5:14）這個表達在語義上是否定式的，在一些語言中可以用更具體的否定形式來表達，比如：「那些沒有勇氣的人」，或「那些心靈不剛強的人」。

ὀλιγωρέω

(1)

(a)

88.197 道德倫理素質及相關行為 厭惡，鄙棄，藐視 認為某事或某人幾乎沒有價值 輕看；輕視；小看；藐視 μὴ ὀλιγώρει παιδείας κυρίου  ‘do not make light of correction coming from the Lord’  「不可輕看主的管教」 (來 12:5)

ὀλίγως

(1)

(a)

78.41 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參μόγις, μόλις］ 程度幾乎等於程度量表上的某個點，但不完全等於 幾乎不；僅僅；幾乎沒有；難以；好不容易；僅僅；勉強 τοὺς ὀλίγως ἀποφεύγοντας  ‘those who are barely beginning to escape’  「那些剛剛逃脫……的人」 (彼後 2:18) 有些語言很難表達「僅僅達不到那確切程度」的程度，例如在 彼後 2:18，τοὺς ὀλίγως ἀποφεύγοντας (GNT4) 的對等翻譯可能是：「那些剛剛開始逃脫……的人」。

ὀλοθρευτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

20.36 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （ὀλοθρεύω「敗壞；毀滅」20.34 的衍生詞）導致毀滅的人 毀滅者 καὶ ἀπώλοντο ὑπὸ τοῦ ὀλοθρευτοῦ  ‘and they were destroyed by the destroyer’  「他們被毀滅者所滅」 (林前 10:10) 在 林前 10:10，ὀλοθρευτής 可以作為一個頭銜，指執行毀滅任務的天使，甚至是撒但。

ὀλοθρεύω

(1)

(a)

20.34 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 ［參ὄλεθρος］ 使某人或某事完全敗壞或毀滅1 敗壞；摧毀；毀滅 ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν  ‘in order that the Destroyer might not cause the death of their firstborn’  「免得那毀滅首生的擊殺以色列人的長子」 (來 11:28)

____________________________________________________

1 ὀλοθρεύω和ὄλεθρος[b]在20.34中的意思比在20.31中的意思語氣強烈得多。

ὁλοκαύτωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.24 宗教活動 奉獻，獻祭 獻給上帝並在祭壇上完全燒盡的祭牲 燔祭；燒化祭 ὁλοκαυτώματα καὶ περὶ ἁμαρτίας οὐκ εὐδόκησας  ‘you are not pleased with the offering of animals burned whole to take away sins’  「燔祭和贖罪祭，不是你所喜悅的」 (來 10:6)

ὁλοκληρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.131 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 身體各部位完全健康或健全的狀態 完全健康；完全康復；全然好了 ἡ πίστις ... ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην  ‘faith ... has given him this complete health’  「信心使這人……完全好了」 (徒 3:16) 在一些語言中，可以把 ὁλοκληρίαν 譯成：「非常健康」，或「身體各部分都健康」，或「身體各個部位都強壯」。

ὁλόκληρος

(1)

ον

(a)

59.30 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 總體，特別強調該實體作為一個整體 全部；整個；完備 καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ... τηρηθείη  ‘and may he keep ... your entire being, spirit, soul, and body, without blame’  「願他保守你們的全人，靈、魂、體，無可指責」 (帖前 5:23) 有些語言很難說「你們整個人」，帖前 5:23 可以譯作「你們作為一個完整的人」。

ὀλολύζω

(1)

(a)

25.140 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 大聲喊叫，表達歡樂或悲傷 大聲喊叫；號咷；哀號 κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαιπωρίαις ὑμῶν ταῖς ἐπερχομέναις  ‘weep and cry aloud over the miseries that are coming upon you’  「要為將要臨到你們身上的災難哭泣、號咷」 (雅 5:1) 在一些語言中，「大聲喊叫」的意思只是簡單地等同於「尖叫」。在出現 ὀλολύζω 的這一處新約經文中，上下文指向一種令人絕望的處境，翻譯者所選擇表達「尖叫」或「哭喊」的語句，往往必須與這個警告將來痛苦的上下文相吻合。

ὅλος

(1)

η，ον

(a)

63.1 整體，聯合，部分，分開 整體 完整的、完全的或整體的，重點在於統一性 整體；整個；完整的；完全的；全部 ὅλη ἡ πόλις  ‘the entire city’  「全城」 (可 1:33) δι᾽ ὅλης νυκτὸς  ‘through the entire night’  「整夜」 (路 5:5) ἡ πίστις ὑμῶν καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ  ‘your faith has been made known throughout the whole world’  「你們的信德傳遍了天下」 (羅 1:8)

(b)

59.29 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 總體作為一個完整的單元 全部；完整的；整個 οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν  ‘they are upsetting whole families’  「他們敗壞人的全家」 (多 1:11)

(c)

78.44 程度 完全，足夠（完成程度） ［參καθόλου, ὅλως, ὅρος, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；徹底；絕對；全部 Ὁ λελουμένος ... ἔστιν καθαρὸς ὅλος  ‘whoever has bathed ... is completely clean’  「凡洗過澡的人……全身就乾淨了」 (約 13:10)

____________________________________________________

1 這組表示程度的詞彙很可能存在重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ὁλοτελής

(1)

ές

(a)

78.47 程度 完全，足夠（完成程度） ［參παντελής, τελείως, τέλος］ 完整的程度，可能暗示目的或結果 完全；全然；徹底；完整地；整個 ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς  ‘may the God of peace sanctify you completely’  「願賜平安的上帝親自使你們完全成聖」 (帖前 5:23)

Ὀλυμπᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.287 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:15 阿林巴；《思》敖林帕

ὄλυνθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.37 植物 植物的果實部分 無花果樹 συκῆ 的果實，在夏季後期生產（但往往未成熟就已掉落） 未熟的無花果，晚造的無花果 ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς ὑπὸ ἀνέμου μεγάλου σειομένη  ‘as the fig tree sheds its late figs when shaken by a great wind’  「如同無花果樹被大風搖動，落下未熟的果子一樣」 (啟 6:13) ὄλυνθος 在《新約》只出現一次（啟 6:13），在這個語境中，翻譯者可以把這詞譯作「未成熟的無花果」或「晚熟的無花果」。

ὅλως

(1)

(a)

78.44 程度 完全，足夠（完成程度） ［參καθόλου, ὅλος, ὅρος, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；徹底；絕對；全部 ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως  ‘but I say to you, Do not swear at all’  「但是我告訴你們，你們根本不可以發誓」 (太 5:34) ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν  ‘(shows that) you have completely failed’  「你們是完全失敗的」 (林前 6:7) 在 太 5:34，ὅλως 不應被解作 ὀμόσαι「起誓」的限定詞，因為這裡的要旨不是「完全不起誓」，事實上，ὅλως 是「不可起誓」這個吩咐的程度定語。在一些語言中，最接近的對等翻譯是「什麼時候都不可起誓」，或「無論在什麼情況下都不可起誓」。

(b)

70.1 實在的，不實在的 與現實有關的，有眾所周知的含意 2 實際上；真的；確實 Ὅλως ἀκούεται ἐν ὑμῖν πορνεία  ‘it is actually reported that there is sexual immorality among you’  「我確實聽說在你們中間有淫亂的事」 (林前 5:1)

____________________________________________________

1 這組表示程度的詞彙很可能存在重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

ὄμβρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.12 自然界的事件及狀態 雨 暴雨，無論指持續時間還是強度，如大雷雨（因此與 {ὑετός}[b]，βροχή 和 βρέχω[a]「下雨」14.10 不同） 暴風雨；大雷雨 λέγετε ὅτι Ὄμβρος ἔρχεται  ‘you say that a rainstorm is coming’  「你們就說：『要下大雨了』」 (路 12:54) 有些語言會把暴風雨表達為「有風的雨」，但也可以表達為「帶來損害的雨」或「導致氾濫的雨」。

ὁμείρομαι

(1)

(a)

25.47 態度及情感 愛，情感，同情 ［參ἐπιποθέω］ 對某人懷有強烈的愛慕之情 愛慕；切慕 οὕτως ὁμειρόμενοι ὑμῶν εὐδοκοῦμεν μεταδοῦναι ὑμῖν  ‘because of our great affection for you, we were ready to share with you’  「我們樂意與你們分享，因為非常愛你們」 (帖前 2:8) 帶英語「affection」（深情；鍾愛）的名詞短語，在某些語言中可以、甚至必須用動詞短語或從句來表達，比如，帖前 2:8 可以譯成「因為我們非常愛你們，所以很願意連自己的生命也與你們分享」。

ὁμιλέω

(1)

(a)

33.156 溝通 交談，討論 與某人交談，暗示在交流中角色互換 談論；交談 αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων  ‘they were talking to each other about all the things that had happened’  「他們彼此談論所發生的這一切事」 (路 24:14a) πυκνότερον αὐτὸν μεταπεμπόμενος ὡμίλει αὐτῷ  ‘frequently he sent for him and talked with him’  「常常叫他來，跟他談論」 (徒 24:26)

____________________________________________________

1 路 24:14所表達的相互作用直接由相互代詞來指明。

ὁμιλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

34.1 聯合 聯繫 ［參συγχράομαι, συναναμίγνυμι, συναπάγω］ 互相交往，一般有經常的來往，並且／或者參與共同的活動，而且通常暗示某種相互的關係 交往；與……作伴；來往 μὴ πλανᾶσθε· Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί  ‘do not be fooled: to associate with bad people can ruin a good character’  「你們不要被迷惑了！『結交惡友，敗壞善德』」 (林前 15:33) 翻譯一些表示交往的詞彙，通常可以採用多種不同的說法，例如：「與……有關係」，「與……結伴」，「與……交往」，「一起做事」，或「成為……的同伴」。有時也可以用給別人留下的印象來表達，例如：「經常被看到在一起」，「被視為親密的朋友」，甚至用習語說成「是另一個人的影子」。

ὅμιλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.1 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參λαός, ὄχλος, πλῆθος］ 一群臨時聚集沒有特定組織的人，人數相當多，為了任何目的而聚集 1 人群；群眾 πᾶς ἐπὶ τῶν πλοίων ὁ ὅμιλος  ‘all the crowd in ships’  「船裡的所有人」（GNT3c-經文校勘欄） (啟 18:17) 有些語言沒有意為「群眾」的對應詞彙。然而，翻譯者通常可以稱這樣的一群人為「許多人」或「許多男男女女」。視乎上下文，可以顯示這群人的相對多寡，例如：「很大的一群人」或「許許多多的人」。如果這群人的數目相對比較小，你有時候可以說「只是一些人」。 這個詞只是作為一個異文出現: πᾶς ἐπὶ τῶν πλοίων ὁ ὅμιλος ，「船上的所有人」（啟 18:17)（GNT3c-校勘欄）。

____________________________________________________

1 在這組表示人群或群眾的詞彙中，πλῆθος[b]所指人群的數目可能比其他詞彙更多，而λαός[c]則暗示人群是由平民百姓組成，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ὁμίχλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.35 地理物體及特徵 大氣的物體 靠近地面的雲狀濕氣團 霧氣；雲霧 Οὗτοί εἰσιν πηγαὶ ἄνυδροι καὶ ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι  ‘these men are dried up springs’ or ‘mists blown along by a storm’  「這些人是無水的泉源，是狂風催逼的霧氣」 (彼後 2:17) 在《新約》中，ὁμίχλη 只在比喻意義上使用：οὗτοί εἰσιν πηγαὶ ἄνυδροι καὶ ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι「這些人是無水的井，是狂風催逼的霧氣」（彼後 2:17）。彼後 2:17 中的比喻用法在某些語言中必須譯成一個比喻，例如：「這些人像乾涸的泉源，像暴風吹散的雲霧。」《現修》

ὄμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.23 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參ὀφθαλμός］ 人類和許多動物的視覺器官，是成對的長在臉上或頭上的其他部位 眼睛（通常包括眼瞼） ὁ Ἰησοῦς ἥψατο τῶν ὀμμάτων αὐτῶν  ‘Jesus touched their eyes’  「耶穌摸了他們的眼睛」 (太 20:34) 有些語言清楚區分了由眼球組成的眼睛，與被眼皮覆蓋或半覆蓋的眼睛。在 太 9:29 和 太 20:34，耶穌觸摸的顯然是眼皮而不是眼球。

ὀμνύω

(1)

(a)

33.463 溝通 發誓，宣誓，許願 ［參ὅρκος, ὁρκωμοσία］ 斷言陳述的真實性，如有不實，即呼籲神明來予以制裁（如果起誓的是神明，他的神性被認為是對誓言的確認） 起誓 τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον  ‘then he began to curse and to swear, I do not know the man’  「彼得就賭咒發誓說：『我不認得那個人』」 (太 26:74) 有些語言提到起誓時需要非常具體，例如：「說一些事，請求上帝來傾聽」，或「聲明某事是真實的，如有不實，請求上帝來懲罰」，或「使上帝為某人所說的話負責」。 至於 可 14:71 的說法，見 33.472。

ὁμοθυμαδόν

(1)

(a)

31.23 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 指雙方同意或協議 同心合意；一致同意；全體一致 οὗτοι πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ  ‘all these continued in prayer with one mind’  「這些人……都同心合意地恆切禱告」 (徒 1:14) 在一些語言中，同心合意（徒 1:14）需要譯成：「為相同的事情祈求」，或「在禱告中說同樣的話」。 在 徒 15:25，「我們同心定意」也可以譯成「我們大家同意」。

ὁμοιοπαθής

(1)

ές

(a)

25.32 態度及情感 強烈地渴望 具有同類感覺或慾望的 同類的感覺；同類的慾望；同樣的性情 ἡμεῖς ὁμοιοπαθεῖς ἐσμεν ὑμῖν ἄνθρωποι  ‘we are human beings who have the same kinds of feelings that you do’  「我們也是人，性情和你們一樣」 (徒 14:15)

ὅμοιος

(1)

α，ον

(a)

64.1 比較 在某個方面與其他事物相似 1 像；如；如此；類似；同樣 ἀλλ᾽ ὅμοιος αὐτῷ ἐστιν  ‘but he is like him’  「卻是像他」 (約 9:9) ἐὰν φανερωθῇ, ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα  ‘when he appears, we shall be like him’  「基督顯現的時候，我們都會像他」 (約壹 3:2) καὶ ὁ καθήμενος ὅμοιος ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι  ‘and he who sits (on the throne) is like in appearance to a jasper stone (perhaps in the sense of colorful radiance)’  「那坐著的，看來好像碧玉」（可能指發出的光輝） (啟 4:3)

____________________________________________________

1 οἷος[a]與ὅμοιος和ὁμοίως的區別只是在語法功能上。

ὁμοιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

64.3 比較 與某事物相似的狀態 相似；相像；一樣；相同樣式 πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾽ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας  ‘but was tempted in everything in a way similar (to us) but without sin’  「他也在各方面受過試探，與我們一樣，只是他沒有犯罪」 (來 4:15) κατὰ τὴν ὁμοιότητα Μελχισέδεκ ἀνίσταται ἱερεὺς ἕτερος  ‘another priest has appeared in the likeness of Melchizedek’ or ‘... similar to Melchizedek’  「另一個像麥基洗德的祭司已經出現」 (來 7:15)

ὁμοιόω

(1)

(a)

64.4 比較 與其他事物相像或相似 像；好像；相似 Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ σπείραντι καλὸν σπέρμα ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ  ‘the kingdom of heaven is like a man who sowed good seed in his field’  「天國好比人撒好種在田裡」 (太 13:24) Οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις κατέβησαν πρὸς ἡμᾶς  ‘the gods resembling men have come down to us’  「神明像人那樣降臨在我們中間了」 (徒 14:11)

(b)

64.5 比較 認為某事物與另一事物相像 1 比較；比擬；比作 Πῶς ὁμοιώσωμεν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘how shall we compare the kingdom of God?’  「我們說上帝的國像什麼呢？」 (可 4:30) Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ;  ‘to what shall I liken the kingdom of God?’ or ‘to what shall I compare the kingdom of God?’  「他又說：“我要把上帝的王國比作什麼呢」 (路 13:20)

____________________________________________________

1 許多語言不難找到意為「像」或「類似」的詞彙表達；然而，要找出表示「比較」過程的對等詞彙往往難得多。在許多情況下，對等表達是某種意義上的解釋，例如：「放在一起來看」、「擺在一起來看」、「互相比較衡量」，或「看看相似程度」。

ὁμοίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

64.3 比較 與某事物相似的狀態 相似；相像；一樣；相同樣式 καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν  ‘they changed the glory of the immortal God into the likeness of a mortal person and of birds, four-footed beasts, and serpents’  「將不能朽壞之上帝的榮耀變為偶像，仿照必朽壞的人、飛禽、走獸、爬蟲的形像」 (羅 1:23) εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ  ‘for if we have become one with him in the likeness of his death’ or ‘... in dying as he died’  「我們如果已經與他死的樣式聯結」或「……與他一樣的死」 (羅 6:5) ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος  ‘appearing in human likeness’ or ‘coming to be like a person’  「成為人的樣式」或「與人相似」 (腓 2:7)

ὁμοίως

(1)

(a)

64.1 比較 在某個方面與其他事物相似 1 像；如；如此；類似；同樣 ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος ἕως τῶν ἑπτά  ‘similarly, also the second and the third, until the seven (brothers)’  「第二、第三，直到第七個，都是如此」 (太 22:26) καὶ ὁ ἔχων βρώματα ὁμοίως ποιείτω  ‘and whoever has food, let him do likewise’  「有食物的，也該這樣做」 (路 3:11)

____________________________________________________

1 οἷος[a]與ὅμοιος和ὁμοίως的區別只是在語法功能上。

ὁμοίωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

64.3 比較 與某事物相似的狀態 相似；相像；類似；按照……形像 καταρώμεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ᾽ ὁμοίωσιν θεοῦ γεγονότας  ‘we curse people who are in the likeness of God’  「詛咒照著上帝形像被造的人」 (雅 3:9)

ὁμολογέω

(1)

(a)

33.274 溝通 宣稱效忠 ［參ἐξομολογέω, ὁμολογία］ 公開表示擁護某個主張或個人 公開表示；承認；宣認 ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου  ‘whoever confesses me before people, I will confess him before my Father’  「所以，凡在人面前認我的，我在我天上的父面前也必認他」 (太 10:32) 用「承認」、「供認」等來翻譯 ὁμολογέω[a]、ὁμολογία 和 ἐξομολογέω[b] ，往往會詞不達意，甚至不可能這樣翻譯，因為這通常意味著一個人做錯了什麼。因此，翻譯時可能有必要採用一種完全不同的關係，通常包括公開宣告和表達信心或忠誠。例如，太 10:32 可能需要譯成「有誰公開告訴別人他對我忠誠，我也會告訴我的父我對那人忠誠」。來 10:23 可以譯成「要堅守我們告訴別人我們自己深信的那個盼望」。同樣，羅 15:9 可以譯成「因此，我要告訴外邦人我怎樣倚靠你」。

(b)

33.275 溝通 承認，宣認，否認 ［參ἐξομολογέω］ 公開承認某一事實，通常指以前的不良行為 承認；宣認 ἐὰν ὁμολογῶμεν τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν  ‘if we confess our sins’  「我們若認自己的罪」 (約壹 1:9) 在 腓 2:11，πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι κύριος Ἰησοῦς Χριστός（「每個人都承認耶穌基督是主」）只是意味著公開承認一個事實，在這種情況下，「承認」一詞並不暗示著先前有不好的行為。

(c)

33.221 溝通 斷言，聲明 作出有力的聲明，通常是公開的，有時是為了回應壓力或指責 聲明；堅稱；宣稱 τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς  ‘then I will declare to them, I never knew you’  「我要向他們宣告：『我從來不認識你們，你們這些作惡的人』」 (太 7:23) τῆς ἐπαγγελίας ἧς ὡμολόγησεν ὁ θεὸς τῷ Ἀβραάμ  ‘the promise which God had declared to Abraham’  「上帝向亞伯拉罕聲明的應許」 (徒 7:17)

ὁμολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.274 溝通 宣稱效忠 ［參ἐξομολογέω, ὁμολογέω］ 公開表示擁護某個主張或個人 承認；宣認 κατέχωμεν τὴν ὁμολογίαν τῆς ἐλπίδος  ‘let us hold on to the hope we profess’  「我們要堅守所宣認的指望」 (來 10:23) 用「承認」、「供認」等來翻譯 ὁμολογέω[a]、ὁμολογία 和 ἐξομολογέω[b] ，往往會詞不達意，甚至不可能這樣翻譯，因為這通常意味著一個人做錯了什麼。因此，翻譯時可能有必要採用一種完全不同的關係，通常包括公開宣告和表達信心或忠誠。例如，太 10:32 可能需要譯成「有誰公開告訴別人他對我忠誠，我也會告訴我的父我對那人忠誠」。來 10:23 可以譯成「要堅守我們告訴別人我們自己深信的那個盼望」。同樣，羅 15:9 可以譯成「因此，我要告訴外邦人我怎樣倚靠你」。

ὁμολογουμένως

(1)

(a)

33.276 溝通 承認，宣認，否認 （ὁμολογέω[b]「承認」33.275 的衍生詞）指必須或應該公開承認的事情 應當承認；公認地；人必須承認；宣認 ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶν τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον  ‘one must admit that the mystery of our religion is great’  「人必須承認，敬虔的奧秘是極大的」 (提前 3:16)

ὁμότεχνος

(1)

ον

(a)

42.52 執行，從事 工藝，職業 在某些職業或工藝中一起工作的 同行業的；同業；有相同工作的；一起工作的 διὰ τὸ ὁμότεχνον εἶναι ἔμενεν παρ᾽ αὐτοῖς, καὶ ἠργάζετο  ‘because they were of the same craft, he stayed and worked with them’  「因為他們同業，就住在他們那裡做工」 (徒 18:3)

ὁμοῦ

(1)

(a)

89.116 關係 關聯 表示聯合，根據活動或狀態的相似性 一起 ἵνα ὁ σπείρων ὁμοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων  ‘so that the sower and the reaper may rejoice together’  「使撒種的和收割的一同快樂」 (約 4:36) ἔτρεχον δὲ οἱ δύο ὁμοῦ  ‘the two were running together’  「兩個人一起跑」 (約 20:4) ἦσαν πάντες ὁμοῦ ἐπὶ τὸ αὐτό  ‘they were all together in one place’  「他們全都聚集在一起」 (徒 2:1)

ὁμόφρων

(1)

ον

(a)

30.21 思考 思考，思想 與別人有相同的思想或想法的 同心的；心思一致；有類似的想法 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες  ‘in conclusion, all should be like-minded’  「總而言之，你們都要同心」 (彼前 3:8) 在一些語言中，這個詞最好表達為「有相同的態度」，或者採用習語表達為「有相同的思路和想法」。

ὅμως

(1)

(a)

89.74 關係 讓步 表示讓步，可能暗示相似性的另一方面 雖然；儘管 ὅμως τὰ ἄψυχα φωνὴν διδόντα, εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα  ‘although the flute and harp are lifeless, they give a sound ...’  「簫或琴雖然沒有生命，卻能發聲」 (林前 14:7) ὅμως ἀνθρώπου ... διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ  ‘although it is only a human ... will, no one annuls it’  「雖然，只是……人的遺囑，尚且沒有人能廢棄」 (加 3:15) 將 加 3:15 和 林前 14:7 中的 ὅμως 解作讓步是有疑問的，這些經文中的 ὅμως 最好解作「同樣地」或「類似地」，例如，「同樣地，對於人的遺囑，沒有人能夠廢掉它」，以及「同樣地，對於簫或琴，就是那能發出聲音的、沒有生命的樂器」（見 64.11）。

(b)

64.11 比較 至少在某些方面相似 類似；同樣；就像 ὅμως ἀνθρώπου κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ  ‘similarly, no one invalidates a covenant which has been duly authorized by someone’  「同樣地，人的遺囑一經確定，沒有人能廢棄或加增」 (加 3:15) 關於 ὅμως 在 加 3:15 的另一種解釋，見 89.74。

(c)

89.75 關係 讓步 ὅμως μέντοι  表示一個隱含的讓步從句1 雖然如此；不過 ὅμως μέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν  ‘and yet even many of the rulers believed in him’  「雖然如此，官長中卻有好些信他的」 (約 12:42)

____________________________________________________

1 意為「雖然如此」的表達通常假設了一個讓步從句，例如：「儘管人們沒有預料到，但是（雖然如此）……」，並且暗示一種與預期相反的情況。有些語言沒有標記讓步從句的連詞，但是有表示結果從句的小品詞或短語，例如：「他沒有工作；雖然如此，他得到了報酬」，這相當於「雖然他沒有工作，但卻得到了報酬」。

ὄναρ

(1)

＜中＞

(a)

33.486 溝通 非語言的溝通 ［參ἐνύπνιον］ 作為溝通方式的夢境 1 夢 ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘behold, an angel of the Lord appeared to him in a dream’  「忽然主的使者在約瑟夢中向他顯現」 (太 1:20) 許多語言會按照不同的夢境性質而使用不同的詞彙。要表達具有重要含意的夢（類似異象或象徵現實的夢）所使用的詞彙，與表達沒有特別意義的噩夢或具有色情意味的綺夢的詞彙，可以是完全不同的。

____________________________________________________

1 ὄναρ和ἐνύπνιον的意思可以歸類為一種心理狀態，但是因為與溝通具有直接的聯繫，所以應被包含在這個語義域中。

ὀνάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.33 動物 動物 ［參πῶλος］ 驢子（ὄνος）的幼崽 驢駒；小驢 εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς ἐστιν γεγραμμένον ... ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου  ‘Jesus found a donkey and sat on it; as it is written ... your king comes sitting on the foal of a donkey’  「耶穌找到了一匹驢駒，就騎上，如經上所記：『……你的王來了；他騎在驢駒上』」 (約 12:14, 15 [2]) 與 ὄνος「驢」（4.31）的情況一樣，許多語言根據不同性別，在詞形或詞彙上對驢的幼崽進行區分。

ὀνειδίζω

(1)

(a)

33.389 溝通 侮辱，中傷 ［參ὀνειδισμός］ 以不合理的輕視態度談到某人 侮辱；譏誚 οἱ συνεσταυρωμένοι σὺν αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν  ‘(the two) who were crucified with him insulted him also’  「那和他同釘的人也譏諷他」 (可 15:32)

(b)

33.422 溝通 指責 責備某人，暗示那人該受責備 責備；譴責 Τότε ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς πόλεις  ‘then he began to reprimand the towns’  「那時，耶穌開始責備那些城」 (太 11:20)

ὀνειδισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.389 溝通 侮辱，中傷 ［參ὀνειδίζω］ 以不合理的輕視態度談到某人 侮辱；毀謗 ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσιν θεατριζόμενοι  ‘you were made a public spectacle by insults and distress’  「你們當眾受人侮辱和虐待」 (來 10:33)

ὄνειδος

(1)

ους＜中＞

(a)

87.73 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 身分地位低下，受到公眾羞辱 羞辱 ἐπεῖδεν ἀφελεῖν ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις  ‘he took notice of me to take away my public disgrace’  「看顧我，要除掉我在人前的羞恥」 (路 1:25)

Ὀνήσιμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.288 人名及地名 人名 腓利門的奴隸，後來成為保羅的助手，也是歌羅西教會的一份子 阿尼西謀；《和》阿尼西母；《思》敖乃息摩

Ὀνησίφορος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.289 人名及地名 人名 在 提後 1:16 和 提後 4:19 提到的一名基督徒，他熱心事奉以弗所教會和在羅馬被囚的保羅 阿尼色弗，《思》敖乃息佛洛

ὀνικός

(1)

ή，όν

(a)

4.32 動物 動物 （ὄνος「驢」4.31 的衍生詞）與驢相關的 驢的，驢（拉）的 μύλος ὀνικὸς  ‘a millstone turned by a donkey’  「驢拉的磨石」 (太 18:6) 在翻譯 太 18:6 時，需要避免讀者以為驢會像人那樣拉磨。有時可以使用一般性的使役動詞，例如：“a millstone that a donkey causes to go round (rotate)”「驢子拉轉的磨盤石」，但實際上可能需要說「驢子拉動一根棒子使其轉動的磨盤石」。也許提供一個旁註可以避免發生嚴重的誤解，同時強調這磨盤石又大又重。

ὀνίνημι  (ὀνίναμαι)

(1)

(a)

35.4 幫助，照顧 幫助 得到幫助或恩惠的人 得到幫助；獲得利益；受到喜愛 ἐγώ σου ὀναίμην ἐν κυρίῳ  ‘for the Lord's sake, let me experience a favor from you’ or ‘... do me a favor’  「為了主的緣故，讓我向你求這個情」或「……幫助我」 (門 1:20)

ὄνομα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.126 溝通 名字 一個人的名字或一個物件的名稱 名字 Τῶν δὲ δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόματά ἐστιν ταῦτα  ‘these are the names of the twelve apostles’  「這十二使徒的名字如下」 (太 10:2)

(b)

9.19 人 人類 （ὄνομα[a]「名字」33.126 的引申喻意）人，可能暗指一個存在的實體，或與名字相關的個人1 人 ὄχλος ὀνομάτων ἐπὶ τὸ αὐτὸ ὡσεὶ ἑκατὸν εἴκοσι  ‘a gathering of about one hundred and twenty people’  「聚在一起的人約有一百二十名」 (徒 1:15) ὀνόματα ἀνθρώπων χιλιάδες ἑπτά  ‘seven thousand people’  「七千人」 (啟 11:13b) 在某些情況下，ἄνθρωπος[a] 「人」（9.1）與 ὄνομα[b] 同時出現，而在意義上沒有任何重大的區別（例如：啟 11:13）。另見 9.20。

(c)

33.265 溝通 見證，證明 ［參μαρτυρία］ 根據對個人品行的評價來評論一個人 名譽；聲望；名聲 Οἶδά σου τὰ ἔργα ὅτι ὄνομα ἔχεις ὅτι ζῇς, καὶ νεκρὸς εἶ  ‘I know what you are doing, that you have the reputation of being alive though you are dead’  「我知道你的行為，就是名義上你是活的，實際上你是死的」 (啟 3:1) 當從句中出現 μαρτυρία[c] 或 ὄνομα[c] 等詞彙時，要獲得相等於「名聲」的合適譯詞，可能需要大幅度調整從句的結構。例如，提前 3:7 可以譯成「他應該是教會外的人也說他是好人的那種人」。同樣，啟 3:1 可能需要譯成「人們說你是活著的，其實你是死的。」

(d)

58.22 性質，類別，示例 類別，種類 根據對一類實體的隱含指稱而產生的種類或類別 ……的種類；……的類型；屬於 ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου  ‘whoever receives a prophet within the category of his being a prophet’ or ‘... because he is a prophet’ or ‘... as a prophet’  「誰因為一個人屬於先知的種類而接待他」或「誰因為一個人是先知……」 (太 10:41) Ὃς γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑμᾶς ποτήριον ὕδατος ἐν ὀνόματι ὅτι Χριστοῦ ἐστε  ‘whoever gives you a drink under the category that you belong to Christ’ or ‘... in view of the kind of person you are, namely, that you belong to Christ’  「凡因你們是屬基督，給你們一杯水喝的」 (可 9:41)

(e)

53.62 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參ὀνομάζω］ ὀνομάζω τὸ ὄνομα κυρίου  （習語，直譯：稱呼上主的名）使用上主的名來證明某人敬拜上帝 自稱為屬主的人；聲稱自己是敬拜上主的人；稱呼主名的人 Ἀποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνομάζων τὸ ὄνομα κυρίου  ‘whoever says that he belongs to the Lord must turn away from wrongdoing’  「那自稱為屬主的人必須離棄邪惡」 (提後 2:19)

(f)

ἐν τῷ ὀνόματι  奉……的名；根據……所授予的權柄

(g)

33.396 溝通 侮辱，中傷 ［參ἐκβάλλω］ ἐκβάλλω τὸ ὄνομα  （習語，直譯：扔掉名字）侮辱或誹謗，暗示一種心理上的排斥 侮辱；辱罵；誹謗；中傷 καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν  ‘they will insult and slander you’  「他們辱罵你們，誹謗你們」 (路 6:22)

____________________________________________________

1 在「人」這個子域中，許多指「人」的表達都是基於人的肢體或身體部分的轉喻。這樣的轉喻修辭可見於σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 在啟 11:13，ἀνθρώπων可以視為一種語義分類詞。

ὀνομάζω  (ὀνομάζομαι)

(1)

(a)

33.127 溝通 名字 ［參προσαγορεύω, χρηματίζω］ 給……起名，或把……稱為 叫；起名；稱為 [οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν]  ‘whom he called apostles’  「稱他們為使徒」 (可 3:14) Σίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασεν Πέτρον  ‘Simon, to whom he also gave the name Peter’  「西門（耶穌又給他起名叫彼得）」 (路 6:14)

(b)

33.133 溝通 名字 在儀式中說出一個名字（不是直接提及那個人或談論那個人） 讀出……的名；呼喚……的名 ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘to call out the name of the Lord Jesus over those who had evil spirits’  「用主耶穌的名向有邪靈附身的人說」 (徒 19:13)

(c)

33.93 溝通 說話，談話 藉著提起某事的名字來談論它 提到；提及 πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν ὑμῖν  ‘greed should not even be mentioned among you’  「貪婪，在你們中間連提都不可」 (弗 5:3) 翻譯 弗 5:3 中的 ὀνομάζω 時可能有一些問題，因為經文的意思不是說人永遠不可以使用諸如 πλεονεξία「貪婪」（25.22）等詞彙。經文的意思只是說，他們永遠不應該有理由去談論貪婪，因為他們自己不應犯貪婪的罪。

(d)

53.62 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參ὄνομα］ ὀνομάζω τὸ ὄνομα κυρίου  （習語，直譯：稱呼上主的名）使用上主的名來證明某人敬拜上帝 自稱為屬主的人；聲稱自己是敬拜上主的人；稱呼主名的人 Ἀποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνομάζων τὸ ὄνομα κυρίου  ‘whoever says that he belongs to the Lord must turn away from wrongdoing’  「那自稱為屬主的人必須離棄邪惡」 (提後 2:19)

(e)

28.22 知道 已知的 （ὀνομάζω[b]「呼喚一個名字」33.133 的引申喻意）讓人知道 為人所知 οὕτως δὲ φιλοτιμούμενον εὐαγγελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνομάσθη Χριστός  ‘my ambition has always been to proclaim the good news in places where Christ is not known’  「我一向的抱負是在還沒有聽見基督的地方傳福音」 (羅 15:20) 在 羅 15:20，ὀνομάζομαι 也可以從比較字面意義上解釋，這樣，經文的後一部分可以譯成：「在基督的名沒有被使用過的地方」，或「在還沒有人講過基督之名的地方」。

ὄνος

(1)

ου＜陽＞及＜陰＞

(a)

4.31 動物 動物 家畜，與馬同科，但體型較小，耳朵較長；顏色從深褐色到淺褐色到灰色不等，偶爾也有白色的；拉丁語學名：Equus Asinus africanus；用於乘騎，運載重物，或做其他工作 驢 ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου  ‘your king is coming sitting on the foal of a donkey’  「你的王來了；他騎在驢駒上」 (約 12:15) {S04301201500026} 中所指的顯然是一頭母驢。 如果目標語言中沒有「驢」這個詞，通常最好是從主流語言中借用一個詞彙，而不是試圖採用描述性的短句。例如，在某種語言中，「長耳動物」這個描述性名稱被人理解為指兔子。在某些語言中，驢被稱為「一種細小的馬」或「一種像馬的小動物」。 在希臘文中，名詞 ὄνος 的冠詞和／或其他定語的詞形，可以指明 ὄνος 應被理解為陽性還是陰性，但是在許多語言中，人們會採用非常不同的詞彙來指稱公驢和母驢。

ὄντως

(1)

(a)

70.2 實在的，不實在的 實際存在的 1 確是；真的；真正的；果然 Χήρας τίμα τὰς ὄντως χήρας  ‘show respect for those who are really widows’  「要尊敬真正守寡的婦人」 (提前 5:3)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的習語）詞項的意思似乎具有一些微妙的差異，但是很難具體確定。

ὄξος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.201 人工製品 植物產品 便宜的酸酒（顯然是窮人愛喝的酒，而且比較解渴） 酸酒，葡萄酒醋 λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους  ‘he took a sponge and soaked it with sour wine’  「拿海綿蘸滿了酸酒」 (太 27:48) 「酸酒」有時譯作「苦酒」或「酸汁」。

ὀξύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

79.95 物體的特徵 尖的 形容有薄的刃口 鋒利的 ῥομφαία δίστομος ὀξεῖα  ‘a sharp two-edged sword’  「兩刃的利劍」 (啟 1:16) ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ δρέπανον ὀξύ  ‘a sharp sickle in his hand’  「手裡拿著鋒利的鐮刀」 (啟 14:14)

(b)

67.112 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 形容非常短的一段時間，可能有特別急促的含意 快速的；飛快的 ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα  ‘they are quick to hurt and kill’ (literally ‘their feet are swift in shedding blood’)  「他們腳步飛快，為要殺人流血」 (羅 3:15) ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν「他們的腳是快速移動的」也可以理解為習語，但是在希臘文經外文獻中，ὀξύς 的意思常常是「快速的、輕快的、很快的」。在 羅 3:15，οἱ πόδες αὐτῶν 是一個轉喻，意思是「人」，因此不是雙腳迅速奔跑去流人的血，而是人快速地去殺害人。

ὀπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

1.53 地理物體及特徵 窪地及洞穴 地上的坑或開口，或是大的如在 來 11:38，或較小的如在 雅 3:11 孔穴；開口 ἐπὶ ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσιν καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς  ‘they wandered like refugees in the deserts and hills, living in caves and holes in the earth’  「他們像難民一樣在荒野和山嶺間流浪，在山洞和地穴裡棲身」 (來 11:38) μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν;  ‘no spring from the same hole gives a flow of fresh water and salty at the same time, does it?’  「泉源難道會從同一個泉眼裡湧出甜水和苦水來嗎？」 (雅 3:11) 孔穴與洞穴（來 11:38）不同；孔穴是深入地下的垂直開口，而洞穴大致是峭壁或山坡上的水平開口。在 雅 3:11 中，把 ὀπῆς 翻出來是非常沒有必要的，甚至會產生混淆。ἡ πηγή「泉源」加上 ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς「從同一個開口」似乎是多餘的，因為人們通常認為泉水只會從地面上的孔穴或開口流出來。

ὄπισθεν

(1)

(a)

84.12 空間的延伸 從源頭延伸 從後面的某個源頭延伸出來 從後方；在……後面 προσελθοῦσα ὄπισθεν  ‘she came up from behind (Jesus)’  「她從耶穌後面過來」 (太 9:20) κράζει ὄπισθεν ἡμῶν  ‘she is crying out behind us’  「她一直跟在我們後面喊叫」 (太 15:23)

(b)

83.41 空間的位置 在前面，面對面，在後面 在物體的後表面之上的位置 ……的後面；在……後面 γέμοντα ὀφθαλμῶν ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν  ‘covered with eyes in front and in back’  「前後都布滿了眼睛」 (啟 4:6)

(c)

83.21 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參ἐκτός, ἔξωθεν］ 物體的外表面 在外側；在……外面 βιβλίον γεγραμμένον ἔσωθεν καὶ ὄπισθεν  ‘a scroll written on the inside and on the outside’  「書卷兩面都寫了字」 (啟 5:1) ἔξωθεν[c]、ἐκτός[b] 和 ὄπισθεν[c] 在某些經文中的翻譯方式，很大程度上取決於所說的內容。例如，彼前 3:3 中的 ἔξωθεν 是指人借助外在的物件來使自己更美麗，但與其說這些物件是放在表面或外面，可能需要說那是人穿在身上或用來穿戴的衣飾。

ὀπίσω

(1)

(a)

83.40 空間的位置 在前面，面對面，在後面 在物體或其他位置後面的位置 在……後面 στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘she stood at his feet behind him’  「站在耶穌背後，挨著他的腳」 (路 7:38) ἤκουσα ὀπίσω μου φωνὴν μεγάλην  ‘I heard a loud voice behind me’  「聽見在我後面有大聲音」 (啟 1:10)

(b)

36.35 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 作為領導者被跟隨的人的標誌（與表示狀態變化或行動變化的各種動詞同時出現） 在……後面；跟從 Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν  ‘if anyone wants to follow me, he must deny himself’  「若有人要跟從我，就當捨己」 (太 16:24) Δεῦτε ὀπίσω μου  ‘follow after me’  「來跟從我」 (可 1:17) ἴδε ὁ κόσμος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν  ‘look, the whole world is following him’  「你們看……全世界都跟隨他去了」 (約 12:19) τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν  ‘in order to draw off disciples to follow them’  「要引誘門徒跟從他們」 (徒 20:30) ἤδη γάρ τινες ἐξετράπησαν ὀπίσω τοῦ Σατανᾶ  ‘for already some have turned away to follow Satan’  「因為已經有一些人轉去隨從撒但了」 (提前 5:15) ἐθαυμάσθη ὅλη ἡ γῆ ὀπίσω τοῦ θηρίου  ‘the whole earth was amazed and followed the beast’  「全地的人都很驚訝，跟從了那隻獸」 (啟 13:3)

ὁπλίζω  (ὁπλίζομαι)

(1)

(a)

77.10 準備好 （ὁπλίζομαι「武裝自己」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）做準備，重點在於裝備的過程 準備；做預備；裝備；武裝 ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε  ‘prepare yourselves with the same insight’ or ‘get ready by having the same understanding’  「你們也要以同樣的心志裝備自己」或「你們應該具備同樣的見識」 (彼前 4:1)

ὅπλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.3 人工製品 人工製品（一般意義） 任何種類的器具或工具 器具；工具 μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα ἀδικίας  ‘do not yield your members as instruments of unrighteousness’  「不要把你們的肢體獻給罪作不義的工具」 (羅 6:13) 一般來說，羅 6:13 中的 ὅπλον 被解作比喻用法，指那些成為做惡工具的肢體。

(b)

6.29 人工製品 武器及盔甲 戰鬥中使用的工具，可以是進攻型或防禦型的 兵器，武器 Ἰούδας ... ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘Judas ... came there with torches and lanterns and weapons’  「猶大……拿著燈籠、火把和兵器來到園裡」 (約 18:3) διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν  ‘we have righteousness as our weapon both to attack and to defend ourselves’  「我們以正義作武器，攻擊敵人，也保衛自己」 (林後 6:7a) 在《新約》中，ὅπλον[b] 也是比喻義，指非實體的戰鬥武器，如 林後 6:7。

____________________________________________________

1 在林後 6:7，ὅπλον出現在一個比喻義很強的上下文中；但是，在這種情況下，最好把ὅπλον視為戰鬥中使用的工具，從而為整個表達賦予比喻意義。有些語言可能需要將林後 6:7中的ὅπλων譯為「手段」，或者簡單地譯成「工具」。關於短語τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν解作進攻性和防禦性的武器，見82.7。

ὁποῖος

(1)

α，ον

(a)

58.30 性質，類別，示例 類別，種類 ［參οἷος, ποῖος, ποταπός］ 種類的疑問標記 什麼種類；哪一種 ὁποῖοί ποτε ἦσαν οὐδέν μοι διαφέρει  ‘what sort of people they were makes no difference to me’  「不論他們是何等人，都與我無關」 (加 2:6) ἐπελάθετο ὁποῖος ἦν  ‘he forgets what sort of person he is’  「忘了自己是哪一種人」 (雅 1:24)

ὁπότε

(1)

(a)

67.30 時間

ὅπου

(1)

(a)

83.5 空間的位置 ……的地方，某處，到處 ［參οὗ］ 指空間中的某個位置（經常與 ἐάν 或 ἄν 「無論，任何」71.8 配合使用，以標記空間中某個不確定和沒有限制的位置） 哪裡；無論哪裡 ἀκολουθήσω σοι ὅπου ἐὰν ἀπέρχῃ  ‘I will follow you wherever you go’  「無論你往哪裡去，我都要跟隨你」 (太 8:19) τὸν Ἰησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν  ‘they took Jesus to Caiaphas, the High Priest, where the teachers of the Law and the elders had gathered together’  「把他帶到大祭司該亞法那裡去，文士和長老已經在那裡聚集」 (太 26:57) οὗτοι οἱ ἀκολουθοῦντες τῷ ἀρνίῳ ὅπου ἂν ὑπάγῃ  ‘these are the ones who follow the Lamb wherever he goes’  「無論羔羊到哪裡去，這些人都跟隨著他」 (啟 14:4)

(b)

92.28 話語的參照人物 相關的參照 ［參οὗ, ποῦ］ 對各種環境的相對指向 哪裡；這裡 ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ Ἰουδαῖος  ‘where there is neither Greek nor Jew’ or ‘in which there is neither Greek nor Jew’  「在這裡沒有希臘人和猶太人」或「在這事上不分希臘人和猶太人」 (西 3:11)

(c)

89.35 關係 原因及／或理由 表示原因或理由，特指相關的各種環境條件 鑒於；既然 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις  ‘for whereas there is jealousy and strife among you’  「既然你們中間有嫉妒、紛爭」 (林前 3:3)

(d)

89.5 關係 具體說明 ［參ἐν］ 表示活動的區域，與其他事物有某種關係 關於；至於；就……來說 ὅπου γὰρ διαθήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου  ‘in the case of a will, it is necessary to show that the one who made the will has actually died’  「就遺囑的情況來說，必須證實立遺囑的人已經死了」 (來 9:16)

ὀπτάνομαι

(1)

(a)

24.17 感官事件及狀態 看 被看見或讓人看得見，意思是在視線範圍之內 被看見；讓人看得見；顯現 δι᾽ ἡμερῶν τεσσεράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς  ‘he was seen by them for forty days’  「在四十天之中向他們顯現」 (徒 1:3)

ὀπτασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.488 溝通 非語言的溝通 ［參ὅραμα, ὅρασις］ 一種事件，其中有些東西生動而可信地出現在腦海中，雖然實際並不存在，但暗示有神明或超自然力量的影響 異象；顯現 ἐλεύσομαι δὲ εἰς ὀπτασίας καὶ ἀποκαλύψεις κυρίου  ‘and I will go on to visions and revelations from the Lord’  「我現在要提到主的異象和啟示」 (林後 12:1)

ὀπτός

(1)

ή，όν

(a)

46.15 家務活動 指烤的、燒的 烤的；燒的 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος  ‘they gave him a piece of broiled fish’  「他們給了他一片烤魚」 (路 24:42) 有些語言需要區分在明火上烹煮的食物，和在烤箱等封閉空間裡面烹煮的食物。另外，用明火烹煮常常要區分食物是用火焰燒還是在熱炭上烘。

ὀπώρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

3.34 植物 植物的果實部分 植物的成熟果子（即已經可以食用的果子） 成熟的果子 ἡ ὀπώρα σου τῆς ἐπιθυμίας τῆς ψυχῆς  ‘the ripe fruit for which you longed’  「你所貪愛的成熟果子」 (啟 18:14) ὀπώρα 在《新約》中只出現了一次，這「成熟的果子」在語境中應被理解為喻指「美好的事物」。

ὅπως

(1)

(a)

89.86 關係 方式 ［參καθώς, πόθεν, ὡς］ 表示一個事件，指明某事如何發生 怎樣；如何 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου  ‘and how our chief priests and rulers handed him over to be condemned to death’  「我們的祭司長和首領如何把他交出去，判了死罪，釘在十字架上」 (路 24:20a)

(b)

89.59 關係 目的 ［參ἵνα］ 表示事件或狀態的目的（有時出現在非常簡略的上下文中）2 為了；為了……的緣故；從而 ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘in order that they will be honored by people’  「為要得到別人的誇獎」 (太 6:2) Δεήθητε ὑμεῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν κύριον ὅπως μηδὲν ἐπέλθῃ ἐπ᾽ ἐμὲ ὧν εἰρήκατε  ‘pray to the Lord on my behalf, so that nothing of what you have said will come upon me’  「請你們為我求主，使你們所說的，沒有一樣臨到我身上」 (徒 8:24) ὅπως ἀναβλέψῃς καὶ πλησθῇς πνεύματος ἁγίου  ‘in order that you might see and be filled with the Holy Spirit’  「叫你能再看得見，又被聖靈充滿」 (徒 9:17)

(c)

92.17 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指向一個不確定的方法 以某種方式 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου  ‘and how your chief priests and rulers handed him over to be condemned to death’  「祭司長和官長如何把他交出去，判了死罪」 (路 24:20)

____________________________________________________

1 在路 24:20，這從句也可以解釋為一個說話的動詞的內容。

2 ἵνα[a]和ὅπως[b]的意思類似，在某些上下文中似乎為了風格原因而交換使用。當然，即使在意為「目的」的時候，ὅπως[b]也與目的成就的方式或方法有關，但是無法根據現有的上下文來清楚區別用作目的標記的ἵνα[a]和ὅπως[b]。

ὅραμα

(1)

τος＜中＞

(a)

24.2 感官事件及狀態 看 （ὁράω[a]「看」24.1 的衍生詞）所看見的 1 景象；所見之事物；看見的東西 ὁ δὲ Μωϋσῆς ἰδὼν ἐθαύμαζεν τὸ ὅραμα  ‘Moses was amazed by what he saw’  「摩西見了那異象，覺得很驚訝」 (徒 7:31b)

(b)

33.488 溝通 非語言的溝通 ［參ὀπτασία, ὅρασις］ 一種事件，其中有些東西生動而可信地出現在腦海中，雖然實際並不存在，但暗示有神明或超自然力量的影響 異象 καὶ εἶδεν ἄνδρα [ἐν ὁράματι] Ἁνανίαν  ‘and he saw in a vision a man named Ananias’  「在異象中看見了一個人，名叫亞拿尼亞」 (徒 9:12)

____________________________________________________

1 ὅραμα也可以是「異象」的意思，語義域「溝通」中的非語言溝通33.488。

2 在同一個表述中同時出現ἰδών和τὸ ὅραμα似乎很奇怪，因為這樣看似是多餘的。然而，徒 7:31中的這個表達也可以譯為「摩西正看的時候，就被所看到的驚呆了」。

ὅρασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.488 溝通 非語言的溝通 ［參ὀπτασία, ὅραμα］ 一種事件，其中有些東西生動而可信地出現在腦海中，雖然實際並不存在，但暗示有神明或超自然力量的影響 異象 καὶ οὕτως εἶδον τοὺς ἵππους ἐν τῇ ὁράσει  ‘and thus I saw the horses in the vision’  「我在異象中看見那些馬」 (啟 9:17)

(b)

24.31 感官事件及狀態 看 出現的或被看見的 外觀；看來 καὶ ὁ καθήμενος ὅμοιος ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι  ‘and the one who sat (upon it) was similar in appearance to a jasper stone’  「坐著的那一位，看起來好像碧玉」 (啟 4:3) 在某些語言中，啟 4:3 中的 ὅρασις[b] 可以譯成「看來」，或「從表面上看來」，或「看」；經文可以譯成，「那坐在寶座上面的，好像碧玉」，或「看那坐在寶座上面的，好像看一塊碧玉」。

ὁρατός

(1)

ή，όν

(a)

24.3 感官事件及狀態 看 指可以看得見的事物 看得見的；可見的 ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ... τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα  ‘all things were created by him ... both visible and invisible’  「萬有都靠他而造：看得見的，以及看不見的」 (西 1:16) 在一些語言中，明智的做法可能是把「可見的和不可見的」譯成主動式，以「人」為主語，比如：「萬有都是他造的……人能看見的事物和人不能看見的事物」。

ὁράω  (εἶδον, ἴδε, ἰδού)

(1)

(a)

24.1 感官事件及狀態 看 ［參εἶδος］ 看見 1 看；看到的景象；看見 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘then he was seen by more than five hundred of the brothers at the same time’  「後來一次顯給五百多弟兄看」 (林前 15:6) 就像其他一些上下文一樣，林前 15:6 中的 ἀδελφοῖς 可以譯成「同作信徒的人」，或者簡單地譯成「信徒」。

(b)

30.45 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參ἐπεῖδον, ἐπιβλέπω］ 特別注意某事，暗指是關於自己的 注意；考慮；關心；厚待；看待；鑒察 Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω  ‘see to it that no one knows about this’ or ‘be sure you tell no one’  「要小心，不可讓人知道」或「不要把這事告訴任何人」 (太 9:30) 基於 ἐπιβλέπω、ἐπεῖδον (ἐφοράω) 和 ὁράω 等詞的中心含義，它們指某種程度的視覺感知，但是在這些具體的上下文中，所涉及的遠遠不只是視覺感知。事實上，這些詞的重點在智力活動和關注上。

(c)

32.11 理解 終於理解或明白過來 ［參βλέπω, θεωρέω］ 因感知而開始明白 明白；感知；看到；認識到 ὁρᾶτε ὅτι ἐξ ἔργων δικαιοῦται ἄνθρωπος  ‘you can understand then that a person is justified by what he does’  「這樣看來，人稱義是因著行為，不是單因著信」 (雅 2:24)

(d)

34.50 聯合 探望 ［參ἐπισκέπτομαι, θεάομαι］ 基於友誼並帶著幫忙的意圖去看望一個人 看望；探望 μεθ᾽ οὗ ἐὰν τάχιον ἔρχηται ὄψομαι ὑμᾶς  ‘if he comes soon enough, I will have him with me when I visit you’  「如果他來得早，我就跟他一起去看你們」 (來 13:23)

(e)

90.79 語意格 經歷者 ［參θεωρέω］ （ὁράω[a]「看」24.1 的引申喻意）經歷一個事件或狀態，通常用否定的表達來表示一個人不會經歷的事情 經歷；承受 ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν  ‘one who does not obey the Son will not experience life’  「不信子的人得不到永生」 (約 3:36) Πίστει Ἑνὼχ μετετέθη τοῦ μὴ ἰδεῖν θάνατον  ‘it was faith that kept Enoch from experiencing death’  「由於信心，以諾不必經歷死亡」 (來 11:5)

(f)

27.5 學習 學習 ［參συνοράω］ 獲取信息，焦點在感知的事件 知道；發現 ἐραύνησον καὶ ἴδε ὅτι ἐκ τῆς Γαλιλαίας προφήτης οὐκ ἐγείρεται  ‘search and learn that from Galilee no prophet ever arises’  「你去考查一下，就知道先知是不會從加利利興起的」 (約 7:52)

(g)

13.134 是，變成，存在，發生 發生 ［參βλέπω］ 承擔起使某事發生的責任 務必做到某事發生；安排某事發生 ὑμεῖς ὄψεσθε  ‘you see to it’  「你們自己負責吧！」 (太 27:24)

(h)

91.13 語段標記 提示關注的標記 ［參ἄγω, ὁράω］ 喚起注意力的提示，也是強調接下來的陳述 看；聽；注意；來啊 ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν  ‘listen, you have just now heard the blasphemy’  「看，現在你們已經聽見了這褻瀆的話！」 (太 26:65) ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων σπεῖραι  ‘listen, there was a man who went out to sow’  「你們留心聽啊！有一個撒種的出去撒種」 (可 4:3) Ἴδε ἐγὼ Παῦλος λέγω ὑμῖν  ‘listen, I, Paul, tell you’  「留心聽！我保羅告訴你們」 (加 5:2)

(i)

91.13 語段標記 提示關注的標記 ［參ἄγω, ὁράω］ 喚起注意力的提示，也是強調接下來的陳述 看；聽；注意；來啊 ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν  ‘listen, you have just now heard the blasphemy’  「看，現在你們已經聽見了這褻瀆的話！」 (太 26:65) ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων σπεῖραι  ‘listen, there was a man who went out to sow’  「你們留心聽啊！有一個撒種的出去撒種」 (可 4:3) Ἴδε ἐγὼ Παῦλος λέγω ὑμῖν  ‘listen, I, Paul, tell you’  「留心聽！我保羅告訴你們」 (加 5:2)

(j)

91.10 語段標記 強調的標記 ［參πάντως］ 用於標記強烈的強調，表示所說的話是完全真實的 的確；當然；至少；無論如何 ἣν ἔδησεν ὁ Σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη  ‘whom Satan bound indeed for eighteen years’  「被撒但捆綁了至少十八年」 (路 13:16)

____________________________________________________

1 和其他語義原始詞一樣，似乎沒有理由建立一個人為的定義，因為對應的譯詞已經能夠令人滿意地說明語義內容。

ὀργή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

88.173 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 相對憤怒的狀態 怒氣；憤怒 ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας χωρὶς ὀργῆς καὶ διαλογισμοῦ  ‘who can lift up holy hands (to pray) without anger or argument’  「舉起聖潔的手禱告，不動怒、不爭論」 (提前 2:8) 有些語言不能談及「怒氣」而不指明承受怒氣的對象。例如，提前 2:8 中的語句可以譯作「禱告時不對任何人發怒」。

(b)

38.10 懲罰，賞賜 懲罰 根據上帝對人的憤怒審判而施行的懲罰 懲罰 μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν;  ‘God does not do wrong when he punishes (us), does he?’  「上帝懲罰我們，是他不義嗎？」 (羅 3:5) 雖然 ὀργή[b] 中的焦點語義元素是懲罰，但同時也暗示上帝因邪惡而發怒。因此，某些語言也可以把 羅 3:5 中的這個語句譯成：「上帝發怒刑罰我們的時候並沒有做錯，不是嗎？」

ὀργίζω

(1)

(a)

88.174 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 相當生氣 極其憤怒；狂怒；生氣 πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘whoever is angry with his brother’  「凡向弟兄動怒的」 (太 5:22)

ὀργίλος

(1)

η，ον

(a)

88.175 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 形容很容易發怒 憤怒的；易怒的；暴躁的 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ... μὴ ὀργίλον  ‘the overseer of the church must ... not be quick-tempered’  「監督……必須……不輕易動怒」 (多 1:7)

ὀργυιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

81.26 空間的尺寸 長度測量單位 傳統上，指男子手臂伸開時的長度，約有 6 英呎或 2 米，是測量水深的航海術語 噚 βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι  ‘they found the depth of the water to be twenty fathoms’ or ‘... about forty meters’  「探測水的深淺，發現有二十噚」或「……四十米深」 (徒 27:28) 如果採用公制，徒 27:28 中的 ὀργυιὰς δεκαπέντε「十五英噚」，可以譯作「大約三十米」。

ὀρέγω  (ὀρέγομαι)

(1)

(a)

25.15 態度及情感 強烈地渴望 急切渴望完成某個目標或目的1 努力要達到；想望；急切渴望 Εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται  ‘if anyone aspires to be an overseer’  「人如果渴慕監督的職分」 (提前 3:1) νῦν δὲ κρείττονος ὀρέγονται  ‘instead, they are eagerly longing for a better (country)’  「但現在他們是嚮往一個更美好的」 (來 11:16)

____________________________________________________

1 ὀρέγομαι的意思通常比ἐπιθυμέω[a]和ἐπιθυμία[a]（25.12）包含更強烈的感情。

ὀρεινός

(1)

ή，όν

(a)

1.47 地理物體及特徵 凸起的地形 多山或地勢崎嶇的地區 山地；山區 ἐπορεύθη εἰς τὴν ὀρεινὴν  ‘she went into the hill country’  「前往山區」 (路 1:39)

ὄρεξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.16 態度及情感 強烈地渴望 ［參ἐκκαίω］ ἐκκαίομαι ἐν τῇ ὀρέξει  （習語，直譯：燃燒著強烈的慾望）對某事物有強烈的慾望 慾火中燒；有強烈的慾望 ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους  ‘(men) were inflamed with lust for one another’  「男人和男人彼此慾火中燒」 (羅 1:27) 有些語言用習語表達這個詞的意思為：「慾望沸騰」，「襠下火熱」，或「寧死也要做」。

ὀρθοποδέω

(1)

(a)

41.36 行為及相關狀態 特定行為模式 過道德正確的生活 過正確的生活；按照應有的方式生活 ὅτε εἶδον ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν πρὸς τὴν ἀλήθειαν  ‘when I saw that they were not living right, in conformity with the truth’  「但我一看見他們的行為不符合福音的真理」 (加 2:14) 在一些語言中，ὀρθοποδέω 可能需要譯成「按照應有的方式生活」。

ὀρθός

(1)

ή，όν

(a)

79.88 物體的特徵 直的，彎曲的 ［參εὐθύς］ 直的，與彎曲的對比 1 直的；直接的；筆直的 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘keep walking on straight paths’  「時常走在筆直的路上」 (來 12:13) 顯然，來 12:13 的上下文是比喻性的。

(b)

41.30 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參πούς, τροχιά］ τροχιὰς ὀρθὰς ποιέω τοῖς ποσίν  （習語，直譯：為了雙腳把車輪的軌道修直）生活或行為嚴格遵守預先決定的行為模式 生活；行事；正確地行事 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘make straight paths for your feet’ or ‘live a right life’  「為自己的腳把道路修直」或「過正直的生活」 (來 12:13)

____________________________________________________

1 在早期希臘語中，ὀρθός意為「上下筆直」，而εὐθύς則意為「在水平面上是直的」，但是通俗希臘語並沒有一貫地保持這個區別。

ὀρθοτομέω

(1)

(a)

33.234 溝通 教導 給予準確的指示 正確地教導；正確地闡釋 σπούδασον σεαυτὸν ... ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας  ‘do your best ... to teach the word of truth correctly’  「你要竭力……正確地講解真理的道」 (提後 2:15)

ὀρθρίζω

(1)

(a)

67.190 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 （ὄρθρος[a]「清早」67.187 的衍生詞）大清早就起來處理自己的事情 清早起來；清早起來並前往 πᾶς ὁ λαὸς ὤρθριζεν πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ ἀκούειν αὐτοῦ  ‘all the people would get up early in the morning and go to the Temple to listen to him’ (literally ‘... go to him in the Temple to listen to him’)  「全體民眾清早起來上聖殿，到他那裡聽他教導」或「……上聖殿，到耶穌那裡聽他」 (路 21:38)

ὀρθρινός

(1)

ή，όν

(a)

67.189 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 早上很早的時候 清早；一早 γενόμεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον  ‘early in the morning the women went to the grave’  「她們清早去了墳墓」 (路 24:22)

ὄρθρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

67.187 白晝的早段 清晨 Ὄρθρου δὲ πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερὸν  ‘in the early morning he went back to the Temple’  「清早，他又回到聖殿裏」 (約 8:2)

(b)

67.73 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 ［參αὐγή］ 白天開始的時間點 1 破曉；天亮；黎明 τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως ἐπὶ τὸ μνῆμα ἦλθον  ‘at early dawn on the first day of the week they went to the grave’  「一週的第一天，大清早的時候……來到墳墓那裡」 (路 24:1) εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν  ‘at daybreak they entered the Temple’  「天將亮的時候就進聖殿裡」 (徒 5:21)

____________________________________________________

1 αὐγή和ὄρθρος[b]的意思可能略有不同；αὐγή主要強調光明，而ὄρθρος[b]可能強調黎明的較早時間段，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

ὀρθῶς

(1)

(a)

72.13 真的，假的 準確的，不準確的 形容非常符合公認的規範或標準 正確；正確地；對的 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Ὀρθῶς ἔκρινας  ‘your answer is correct, (Jesus) said to him’  「耶穌對他說：『你的判斷不錯。』」 (路 7:43)

ὁρίζω

(1)

(a)

30.83 思考 決定，作出結論 （ὁρίζω「設定界限」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）作出明確的決定或堅定的決心 決定；定意；決心 τῶν δὲ μαθητῶν, καθὼς εὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς  ‘the disciples decided that each of them would send as much as he could to help their fellow believers who lived in Judea’  「於是門徒決定按著各人的力量捐款，好送到猶太幫助住在那裡的弟兄」 (徒 11:29)

(b)

37.96 控制，管理 任命，分配職能 ［參ἀναδείκνυμι, τάσσω, τίθημι］ 給某人指派特定的任務、職能或角色 委派；指定；指派任務；設立 ὁ ὡρισμένος ὑπὸ τοῦ θεοῦ κριτὴς  ‘the one designated by God as judge’  「上帝所立……要作審判者的」 (徒 10:42)

ὅριον

(1)	ου＜中＞（總是＜複＞）

(a)

1.79 地理物體及特徵 社會政治區域 ［參γῆ, κλίμα, μέρος, χώρα］ 地上某個或某些地區，通常與某一民族或地理中心有關，但不一定構成政府的行政單位 1 區域；領土；土地（甚至地區；但這也許會過於正規地暗指政府的行政區） ἐν Βηθλέεμ καὶ ἐν πᾶσιν τοῖς ὁρίοις αὐτῆς  ‘in Bethlehem and in all the region around there’  「伯利恆和附近所有地區」 (太 2:16) πάλιν ἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων Τύρου ἦλθεν διὰ Σιδῶνος εἰς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας  ‘he then left the territory of Tyre and went through Sidon to Lake Galilee’  「耶穌又離開了推羅地區，經過西頓……來到加利利海」 (可 7:31) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 並不完全是同義詞，然而在某些新約經文中，這些詞彙基本上含義重疊。

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重疊特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地區」、「領土」和「土地」等詞彙的意思重疊來比較和闡明。 例如：太 15:21中所指的可以說是「推羅和西頓地區」、「推羅和西頓的領土」、「推羅和西頓的土地」，甚至「推羅和西頓區域」。英文的region，territory和land等詞在意思上確實具有某些細微的差異，這些差異提供了一些補充成分，而且多半是隱含的。

ὁρκίζω

(1)

(a)

33.467 溝通 發誓，宣誓，許願 ［參ἐνορκίζω, ἐξορκίζω］ 要求一個人起誓，保證所說的話是真實的，或保證會執行請求或命令1 起誓；堅持叫人起誓；要求某人起誓 ὁρκίζω σε τὸν θεόν, μή με βασανίσῃς  ‘I ask you to swear by the name of God that you will not punish me’  「我求你指著上帝的名起誓，不要折磨我」 (可 5:7) 直譯 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 是非常困難的，儘管在某些語境中，人可以說「我要你發誓」，但是在許多經文中，說話的人是在懇求，而不一定處於發命令或強烈要求的位置。因此，對於 可 5:7 等經文，翻譯者可以採用習語譯為「為了上帝的緣故，我請求你不要懲罰我」。在 帖前 5:27，經文可以譯成「奉主的名，我請求你向所有基督徒弟兄讀出這封信」；在 太 26:63，經文可以譯成「我奉永生上帝的名吩咐你，告訴我們你是誰」。 對大多數語言來說，翻譯 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 的時候，只要在意為「發誓」或「起誓」的詞彙上附加一個使役成分即可。換句話說，ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 可以譯成「使某人在受誓言約束的情況下說話」。

____________________________________________________

1 ὁρκίζω、ἐνορκίζω和ἐξορκίζω的意思可能略有區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ὅρκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.463 溝通 發誓，宣誓，許願 ［參ὀμνύω, ὁρκωμοσία］ 斷言陳述的真實性，如有不實，即呼籲神明來予以制裁（如果起誓的是神明，他的神性被認為是對誓言的確認） 起誓，誓言 ὅθεν μεθ᾽ ὅρκου ὡμολόγησεν αὐτῇ δοῦναι ὃ ἐὰν αἰτήσηται  ‘accordingly he promised by swearing that he would give her everything she asked for’  「希律就起誓承諾，無論她要求什麼都會給她」 (太 14:7) 有些語言提到起誓時需要非常具體，例如：「說一些事，請求上帝來傾聽」，或「聲明某事是真實的，如有不實，請求上帝來懲罰」，或「使上帝為某人所說的話負責」。

ὁρκωμοσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.463 溝通 發誓，宣誓，許願 ［參ὀμνύω, ὅρκος］ 斷言陳述的真實性，如有不實，即呼籲神明來予以制裁（如果起誓的是神明，他的神性被認為是對誓言的確認） 起誓，誓言 οἱ μὲν γὰρ χωρὶς ὁρκωμοσίας εἰσὶν ἱερεῖς γεγονότες  ‘for these became priests without the swearing of an oath’  「其他的祭司被指派時並沒有這種誓言」 (來 7:20) 有些語言提到起誓時需要非常具體，例如：「說一些事，請求上帝來傾聽」，或「聲明某事是真實的，如有不實，請求上帝來懲罰」，或「使上帝為某人所說的話負責」。

ὁρμάω

(1)

(a)

15.222 線性運動 快速移動 從一個地方到另一個地方的快速移動 闖；衝 ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην  ‘the herd rushed down the side of the cliff into the lake’  「那群豬就闖下山崖，投進湖裡」 (路 8:33)

ὁρμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

26.12 心理官能 （ὁρμή「急速行進的運動」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）意志和衝動的心理能力 意志；意思；衝動；慾望 ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται  ‘wherever the will of the pilot wants it’  「隨著舵手的意思」 (雅 3:4) 雅 3:4 中的這個從句也可以簡單地譯成：「隨著舵手的意思去想要去的地方」。

(b)

30.78 思考 決定，作出結論 ὁρμὴ γίνομαι  （習語，直譯：出現一時的衝動）作出決定要採取一些行動，但重點在於所涉及的衝動 下定決心；決定；定意 ὡς δὲ ἐγένετο ὁρμὴ τῶν ἐθνῶν τε καὶ Ἰουδαίων σὺν τοῖς ἄρχουσιν αὐτῶν ὑβρίσαι καὶ λιθοβολῆσαι αὐτούς  ‘then the Gentiles and the Jews, together with their leaders, determined to mistreat and to stone them’  「猶太人和外邦人連同他們的領袖決心要傷害使徒，用石頭打死他們」 (徒 14:5)

ὅρμημα

(1)

τος＜中＞

(a)

68.82 時態 高速，突然 涉及突然的力量並可能是暴力的事件 猛力；猛烈；突然用力 Οὕτως ὁρμήματι βληθήσεται Βαβυλὼν ἡ μεγάλη πόλις  ‘and so with sudden violence the great city of Babylon will be thrown down’  「大城巴比倫也將這樣被猛力地扔下去」 (啟 18:21)

ὄρνεον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.38 動物 鳥類 ［參ὄρνις, πετεινός, πτηνός］ 任何種類的鳥，野生的或家養的 鳥 λέγων πᾶσιν τοῖς ὀρνέοις τοῖς πετομένοις ἐν μεσουρανήματι  ‘calling to all the birds which fly in midair’  「向天空一切的飛鳥大聲喊著說」 (啟 19:17) 任何語言至少都會有一些指鳥的詞彙，但是可能沒有一個通稱，將鳥類與其他所有會飛的生物區別開來。例如，在某些語言中，一個包含所有鳥類的詞彙還包含了會飛的昆蟲和蝙蝠。然而，在大多數情況下，這個詞彙主要是指鳥類，因此如果經文中的其他表達已經在某種程度上指明了是鳥類，那麼可以採用這個詞彙。在別的語言中，一些鳥類的通稱可能只包含特定的一些類型，例如食肉的鳥、水中的鳥和林中的鳥。 《新約》中出現 ὄρνεον 時都是指不潔淨的鳥類，或是食肉的鳥，或是食腐的鳥。

ὄρνις

(1)

ίθος＜陰＞

(a)

4.38 動物 鳥類 ［參ὄρνεον, πετεινός, πτηνός］ 任何種類的鳥，野生的或家養的 鳥 ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen gathers her young birds under her wings’  「母雞把小雞聚集在翅膀底下」 (太 23:37) 任何語言至少都會有一些指鳥的詞彙，但是可能沒有一個通稱，將鳥類與其他所有會飛的生物區別開來。例如，在某些語言中，一個包含所有鳥類的詞彙還包含了會飛的昆蟲和蝙蝠。然而，在大多數情況下，這個詞彙主要是指鳥類，因此如果經文中的其他表達已經在某種程度上指明了是鳥類，那麼可以採用這個詞彙。在別的語言中，一些鳥類的通稱可能只包含特定的一些類型，例如食肉的鳥、水中的鳥和林中的鳥。 在《新約》兩段平行經文中，這個唯一出現的 ὄρνις 大概是指母雞。

ὁροθεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

80.5 空間 界限，空間的邊界 確立的或固定的邊界 界限；界線；疆界 τὰς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν  ‘fixed limits of the places where they would live’  「定準他們……所住的疆界」 (徒 17:26)

ὄρος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.46 地理物體及特徵 凸起的地形 相對較高的地勢，對比於稍為低矮的 βουνός「小山」（1.48） 大山 πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται  ‘every mountain and hill shall be made low’  「大小山岡盡要鏟平」 (路 3:5) ἐπὶ ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσιν καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς  ‘they wandered like refugees in the deserts and mountains, living in caves and holes in the ground’  「他們像難民一樣在荒野和山嶺間流浪，在山洞和地穴裡棲身」 (來 11:38) 指大山、小山或丘陵的詞彙，通常是反映周圍的地形地貌。例如，在蘇丹中部的平坦沼澤地中，有一個名為多雷伯山（Doleib Hill）的高地，只比周圍地區高出 1 米多，但是在喜馬拉雅山脈，4000 米高的地方還只能稱為小山，算不上高山。翻譯 ὄρος 和 βουνός（1.48）時，翻譯者選擇的詞彙必須能夠表達出對應的差異。重要的是相對高度，而不是準確對應聖地的地理情況。然而，在某些語言中，提供一個註腳來說明聖經所述大山或小山的大致高度，也是有必要的。

ὅρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

78.44 程度 完全，足夠（完成程度） ［參καθόλου, ὅλος, ὅλως, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；徹底；絕對；全部 ὁ ὅρος τῶν ἐτῶν  ‘the total number of the years’ (literally ‘the totality of the years’)  「總的年數」（經文校勘欄） (可 16:14, 15 [2]) 這詞只見於異文：ὁ ὅρος τῶν ἐτῶν「總年數」（字面意為：「年的全部」）可 16:14（校勘欄）。

____________________________________________________

1 這組表示程度的詞彙很可能存在重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ὀρύσσω

(1)

(a)

19.55 物理的衝擊力 挖掘 ［參σκάπτω］ 在地上挖洞，並用鋒利的工具，如鋤頭或鏟子，移走泥土 挖掘；開鑿 ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα ... καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν  ‘he planted a vineyard ... and dug a wine press in it’  「開墾了一個葡萄園……在裡面挖了一個醡酒池」 (太 21:33)

ὀρφανός

(1)

οῦ＜陽＞或＜陰＞

(a)

10.40 親屬關係用語 不同代的親屬關係 無父無母的孩子，原因是父母雙亡，或父母遺棄了孩子，不再承擔養育的職責 孤兒 ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανοὺς καὶ χήρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν  ‘to take care of orphans and widows in their suffering’  「看顧在患難中的孤兒寡婦」 (雅 1:27) 有些語言用不同的詞彙區分「孤兒」，顯示那個孩子是被遺棄，是父或母亡，還是父母雙亡。有些語言提到「孤兒」的時候，必須顯示其相對年齡，因此翻譯 雅 1:27 時，比較可取的做法是使用一個關於幼童的詞彙。

(b)

34.21 聯合 聯繫 （ὀρφανός[a]「孤兒」10.40 的引申喻意）沒有同伴可以持續地給予幫助的人 沒有朋友的人；無助的；孤兒 Οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς  ‘I will not leave you helpless’  「我不會撇下你們為孤兒」 (約 14:18)

ὀρχέομαι

(1)

(a)

15.244 線性運動 跳舞 ［參χορός］ 全身或身體各部有節奏地擺動，通常有音樂伴奏 跳舞 Ηὐλήσαμεν ὑμῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε  ‘we played the flute for you, but you would not dance’  「我們為你們吹笛，你們不跳舞」 (太 11:17) 有些語言採用特定的詞彙來指稱不同種類的舞蹈，翻譯者必須確保使用的詞彙是恰當的。有些舞蹈詞彙只是指色情的舞蹈；另一些則指戲劇或宗活動中高度儀式化的舞蹈表演；還有一些指個人用舞蹈表達自己的快樂或憂傷。翻譯者必須小心選擇一個能配合情景的詞彙。

ὅς

(1)

ἥ，ὅ

(a)

92.27 話語的參照人物 相關的參照 對任何實體、事件或狀態的相對指向，可以是在直接上下文中明確出現，或在語段或背景中清楚暗示 誰；哪個；什麼；那個人；那件事 ὁ ἀστήρ, ὃν εἶδον  ‘the star which they saw’  「看到的那顆星」 (太 2:9) ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστιν μου ἄξιος  ‘the one who does not take up his cross and follow behind me is not worthy of me’  「那不肯背起自己的十字架跟著我腳步走的，也不配跟從我」 (太 10:38) τίς δέ ἐστιν οὗτος περὶ οὗ ἀκούω τοιαῦτα;  ‘and who is this concerning whom I heard these things?’  「這人卻是誰呢？我竟然還聽到他這些事」 (路 9:9) ἀλλ᾽ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾽ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι  ‘but behold, there is coming after me one whose shoelaces I am not worthy to untie’  「那位隨後來的，我連替他脫鞋子都不配」 (徒 13:25)

(b)

89.106 關係 等同 ［參εἰμί, οὗτος］ ὅ ἐστιν  表示解釋或澄清，用同一種或不同的語言 即；意即；意思是；就是 Βοανηργές, ὅ ἐστιν Υἱοὶ Βροντῆς  ‘Boanerges, which means Men of Thunder’  「半尼其，就是『雷霆之子』的意思」 (可 3:17) 在某些語言中，翻譯者必須比較具體地解釋某個詞彙在另一種語言中的意思。例如，可 3:17 中的句子可能需要譯成「半尼其，在另一種語言中是雷子的意思」或「半尼其，就是雷子的意思」。

ὁσάκις

(1)

(a)

67.36 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἡνίκα, ἡνίκα, ὅταν］ ὁσάκις ἐάν  不確定的多個時間點，與其他對應的時間點同時 每當；每逢；一旦 τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἐὰν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν  ‘as often as you drink it, do it in memory of me’  「你們每逢喝的時候，要如此行，來記念我」 (林前 11:25)

ὅσιος

(1)

α，ον

(a)

88.24 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἅγιος, ὁσίως］ 聖潔的，意思是具有高超的道德品格，並且擁有一些本質上神聖的品格，與人的品格相對1 聖潔的；純潔的；神聖的 κύριε ... ὅτι μόνος ὅσιος  ‘Lord ... for you alone are holy’  「主啊……因為只有你是聖潔的」 (啟 15:4)

(b)

53.46 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參ἅγιος］ 奉獻或分別為聖作服事上帝之用的 敬虔的；虔誠的；分別為聖的 οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν  ‘you will not allow your devoted one to suffer decay’  「不會使你的聖者見腐朽」 (徒 2:27) 有些語言必須區分 ἅγιος 和 ὅσιος 何時是指上帝（見 88.24），何時是指分別為聖來服事上帝的人或奉獻給上帝使用的物品。根據希臘文新約中這些上下文的差異，在意義上作重要的區分在神學上和實際上都有好處。用「奉獻給上帝」、「敬虔」、「虔誠」等意思來翻譯 ἅγιος 和 ὅσιος 是不難的，但是當 ἅγιος 和 ὅσιος 應用在上帝身上時，要翻譯就極度困難了。有些語言只能採用下述這種表達：「那真正為上帝的」，或「那在各個方面都是上帝的」。

(c)

33.290 溝通 承諾 τὰ ὅσια  上帝所應許的事 神聖的應許；從上帝而來的應許 Δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά  ‘I will give to you the divine promises made to David, promises that can be trusted’  「我必將所應許大衛那聖潔、 可靠的恩典賜給你們」 (徒 13:34) 在 徒 13:34，τὰ ὅσια 也可以理解為「神聖的定旨」或「上帝頒佈的法令」。

____________________________________________________

1 88.24中兩組詞彙，即那些詞根為ἁγ和詞根為ὁσ的詞彙的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ὁσιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.25 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἁγιότης, ἁγιωσύνη］ 聖潔的品質，表達與人性品質相對比的神性品質 聖潔；神聖的品質 ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ πάσαις ταῖς ἡμέραις ἡμῶν  ‘to be holy and righteous before him all the days of our life’  「在他面前坦然無懼，用聖潔公義終身事奉他」 (路 1:75) 關於 ὁσιότης 在 路 1:75 中的另一種解釋，見 53.45。

(b)

53.45 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參ἁγιωσύνη］ 由於分別為聖作服事上帝之用而有的狀態 奉獻；分別為聖 ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ πάσαις ταῖς ἡμέραις ἡμῶν  ‘to be dedicated and righteous (literally ‘in dedication and righteousness’) before him all the days of our life’  「分別為聖、成為公義，終身在他面前」 (路 1:75) 關於 ὁσιότης 在 路 1:75 的另一種解釋，見 88.25。

ὁσίως

(1)

(a)

88.24 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參ἅγιος, ὅσιος］ 聖潔的，意思是具有高超的道德品格，並且擁有一些本質上神聖的品格，與人的品格相對1 聖潔的；純潔的；神聖的 ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν  ‘our conduct toward you who believe was holy and right and without fault’  「對你們這些信徒，我們的言行都是純潔、公正、無可責備的」 (帖前 2:10)

____________________________________________________

1 88.24中兩組詞彙，即那些詞根為ἁγ和詞根為ὁσ的詞彙的意思可能有些細微的區別，但是無法根據現有的上下文確定這些區別。

ὀσμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

79.45 物體的特徵 香味，氣味 某樣物質的味道或氣味，可以是好聞的或難聞的 氣味；味道；香氣；芬芳 ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου  ‘the smell of the perfume filled the house’  「屋裡充滿了膏的香氣」 (約 12:3)

ὅσος

(1)

η，ον

(a)

59.7 數量 多，少（可數的事物） 相對數量的物品或事件 和……一樣多；多達；凡是；所有 ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν  ‘as many as received him’  「凡接納他的」 (約 1:12)

(b)

59.19 數量 多，少（大量，總體，延伸） 數量的比較 和……一樣多；多達；照樣；只在……的時候 ὅσον ἤθελον  ‘as much as they wanted’  「照他們所要的」 (約 6:11) ὁ νόμος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ  ‘the law has dominion over a person as long as he or she lives’  「律法約束人是在他活著的時候」 (羅 7:1)

(c)

78.52 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參τοσοῦτος］ 相關的程度 直到……的程度；達到相同的程度；正如；怎樣……就怎樣；照樣 ὅσον δὲ αὐτοῖς διεστέλλετο, αὐτοὶ μᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον  ‘but as much as he commanded them (not to speak about it), the more they proclaimed (it)’  「但他越囑咐，他們越發傳揚」 (可 7:36) ἐφ᾽ ὅσον μὲν οὖν εἰμι ἐγὼ ἐθνῶν ἀπόστολος  ‘as much as I am an apostle to the Gentiles’  「正因為我是外邦人的使徒」 (羅 11:13) διαφορωτέρας τέτυχεν λειτουργίας, ὅσῳ καὶ κρείττονός ἐστιν διαθήκης μεσίτης  ‘(Christ) has obtained a ministry which is as much more excellent than the old as the covenant he mediates is better’  「如今耶穌已經得了更優越的事奉，正如他作更美之約的中保」 (來 8:6) 很多時候，涉及程度對應的表達必須大幅度調整結構。例如，對於 啟 18:7 的前半節，在一些語言中可以譯成：「她怎樣大大地榮耀自己，生活極其奢華，也怎樣叫她大受痛苦悲哀」。至於 來 1:4，翻譯者可以把它譯成：「上帝賜給他兒子的名遠比天使的名更重要，因此上帝的兒子比天使更偉大」。 另外，來 8:6 中的這句表達可以譯成：「基督的職事比古時的職事更美好，正如他為之做中保的約是更美好的那樣」。 在 羅 11:13，ἐπί 增強了 ὅσον 的語氣（見 78.51）。

(d)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅταν, ὅτε, ὡς］ 一段時間，與另一段時間或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著 Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν ἐφ᾽ ὅσον μετ᾽ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυμφίος;  ‘as long as the bridegroom is with them, the wedding guests cannot be sad, can they?’  「新郎和賓客在一起的時候，賓客怎麼能哀慟呢」 (太 9:15) ὅσον χρόνον ἔχουσιν τὸν νυμφίον μετ᾽ αὐτῶν οὐ δύνανται νηστεύειν  ‘as long as the bridegroom is with them, they will not fast’  「新郎和賓客在一起的時候，賓客怎麼能禁食呢」 (可 2:19) Γυνὴ δέδεται ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς  ‘a woman is not free as long as her husband lives’  「丈夫活著的時候，妻子是受約束的」 (林前 7:39) 加上 ἐπί（程度，78.51）和 χρόνος（時間，67.78），加強 ὅσος 的意思。

ὀστέον  (ὀστοῦν)

(1)	ου＜中＞；ὀστοῦν οῦ＜中＞

(a)

8.61 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 骨頭；骸骨 ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει  ‘because a spirit does not have flesh and bones’  「因為魂無骨無肉」 (路 24:39) 有些語言清楚區分了作為有生命的身體一部分的骨頭，與割去了肉的骨頭，例如骷髏。例如，在 來 11:22 中，τὰ ὀστέα 是指約瑟的骸骨。

ὅστις

(1)

ἥτις，ὅ τι

(a)

92.18 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指向一個不確定的實體、事件或狀態 無論誰；無論哪一個；無論什麼（但在英語中常譯作：who, which, what，因為這些英語代詞通常意義不明確） ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς  ‘for whoever does the will of my Father who is in heaven’  「凡遵行我天父旨意的人」 (太 12:50) οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες  ‘who were all healed’  「他們全都得了醫治」 (徒 5:16)

ὀστράκινος

(1)

η，ον

(a)

2.20 自然物質 土，泥，沙，石 指用陶土燒製而成 瓦器；陶土 σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα  ‘vessels of gold and silver but also of wood and clay’  「有金器、銀器，也有木器、瓦器」 (提後 2:20)

ὄσφρησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

24.71 感官事件及狀態 嗅 聞味的能力 嗅覺 εἰ ὅλον ἀκοή, ποῦ ἡ ὄσφρησις;  ‘if the hearing were everything, where would the sense of smell be?’ or ‘... how could one smell?’  「假如全身是耳朵，嗅覺在哪裡呢」或「……怎樣聞味呢？」 (林前 12:17)

ὀσφῦς

(1)

ύος＜陰＞

(a)

8.42 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人體臀部以上肋骨以下的部位，通常是繫腰帶的地方 腰 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰束皮帶」 (太 3:4) 在許多語言中，「腰」的對應詞彙是一個字面義為「中間」的字詞。

(b)

8.43 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 男性的生殖器官（中文譯作「腰」或「腰腎」；英語譯作「loins」） 生殖器；腰部 γὰρ ἐν τῇ ὀσφύϊ τοῦ πατρὸς ἦν  ‘he was still in the loins of his father (that is, he was not yet born)’  「還在他父親的腰裡」（意思是：還沒有出生） (來 7:10) 在許多語言中，字面直譯「他還在他父親的生殖器中」（來 7:10）可能會顯得過於具體，甚至粗俗。這句經文可以簡單地譯作「他還沒有出生」或「他的父親還沒有使他成孕」。在徒 2:30（καρποῦ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ「他腰的果子」），最好的譯法大概是「他的一個後裔」（參10.34）。

(c)

77.5 準備好 περιζώννυμαι τὴν ὀσφύν  （習語，直譯：把腰束好）使自己準備就緒 準備就緒；準備好；預備好自己 στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ  ‘stand ready with truth’  「用真理當作帶子束腰」 (弗 6:14) 在 弗 6:14 的上下文中，最好保留從 弗 6:13 一直延伸到 弗 6:17 關於預備作戰的比喻。

ὅταν

(1)

(a)

67.31 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐπάν］ 不確定的一個或多個時間點，與另一個時間點大致同時或重疊（ὅταν[a] 和 ἐπάν 可能也暗示某種程度的不確定） 每當；當……的時候 μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς ... ἕνεκεν ἐμοῦ  ‘happy are you whenever people insult you ... because of me’ or ‘... because you are my followers’  「當人因為我的緣故辱罵你們……你們就有福了」或「……因你們跟隨我……」 (太 5:11)

(b)

67.30 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὁπότε, ὅτε, ποτέ, πότε］ 一個時間點，與另一個時間點大致同時或重疊 當……時；……的時候 ὅταν ἤνοιξεν τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόμην  ‘when the seventh seal was opened’  「揭開第七個印的時候」 (啟 8:1a)

(c)

67.36 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἡνίκα, ἡνίκα, ὁσάκις］ 不確定的多個時間點，與其他對應的時間點同時 每當；每逢；一旦 τὰ πνεύματα τὰ ἀκάθαρτα, ὅταν αὐτὸν ἐθεώρουν, προσέπιπτον  ‘whenever the evil spirits saw him, they fell down before him’  「每當污靈看見他，就俯伏在他面前」 (可 3:11)

(d)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅτε, ὡς］ 一段時間，與另一段時間或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著 ὅταν ἐν τῷ κόσμῳ ὦ, φῶς εἰμι τοῦ κόσμου  ‘while I am in the world, I am the light of the world’  「我在世上的時候，是世上的光」 (約 9:5)

____________________________________________________

1 ὅταν出現在啟 8:1可能是因為上下文是個預言，因此事實上，雖然動詞是過去式，但所指的卻是一個將來的事件，時間不確定。若是這樣，ὅταν[b]也許可以與ὅταν[a]（67.31）歸類在一起。

ὅτε

(1)

(a)

67.30 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὁπότε, ὅταν, ποτέ, πότε］ 一個時間點，與另一個時間點大致同時或重疊 當……時 ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους, ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι  ‘when Jesus finished saying these things, the crowds were amazed’  「當耶穌講完了這些話，眾人都……驚歎不已」 (太 7:28)

(b)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὡς］ 一段時間，與另一段時間或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著 ὅτε γὰρ ἦμεν ἐν τῇ σαρκί, τὰ παθήματα τῶν ἁμαρτιῶν ... εἰς τὸ καρποφορῆσαι τῷ θανάτῳ  ‘for as long as we lived according to our human nature, our sinful desires ... produced death’  「當我們還照著人的本性生活時……我們罪的慾念……結果是死亡」 (羅 7:5)

ὅτι

(1)

(a)

90.21 語意格 內容 ［參διότι, ὡς］ 用於標記說話內容，無論是直接還是間接的引語 （表示開始陳述句，中文不必譯出）；事實是 καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς  ‘and then I will tell them, I never knew you’  「那時，我必要向他們聲明說：我從來不認識你們」 (太 7:23) ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ  ‘but we hoped that he would be the one who would deliver Israel’  「但我們一直盼望他就是將要救贖以色列的那一位」 (路 24:21) ὑμεῖς λέγετε ὅτι Βλασφημεῖς  ‘you say, You blaspheme’  「你們就說他在褻瀆」 (約 10:36) ἐλπίζω δὲ ὅτι γνώσεσθε ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἐσμὲν ἀδόκιμοι  ‘I hope that you know that we are not failures’ or ‘... not persons who have been tested and found wanting’  「我希望你們明白，我們並不是經不起檢驗的」或「……經過考驗後，被發現有所不足的人」 (林後 13:6) ἀλλ᾽ ἔχω κατὰ σοῦ ὅτι τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκες  ‘but I have against you the fact that you have left your first love’  「然而，有一件事我要責備你，就是你把起初的愛心拋棄了」 (啟 2:4) 在不同的語言中，直接引語和間接引語的標記有很大差異。有些語言根本沒有標記；有些語言在引語的前後各有一個標記。還有一些語言，不論是直接引語還是間接引語，都會在引語後面重複表示那是一段說話。在許多語言中，書面用法和口頭用法有明顯的差異，因為說話的語調經常指明了是引語。

(b)

89.33 關係 原因及／或理由 ［參καθότι］ 表示理由或原因，基於一個明顯的事實 因為；既然；鑒於……；考慮到…… οὐκ ἤθελεν παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσίν  ‘she would not be comforted, because they were not (that is, they were no longer living)’  「她不肯受安慰，因為他們都不在了」 (太 2:18) Ὅτι ἑώρακάς με πεπίστευκας;  ‘because you see me, do you believe?’  「你因為看見了我才信嗎？」 (約 20:29)

(c)

91.15 語段標記 識別子句及說明子句的標記（補說的） ［參ἵνα］ 用於標記識別從句或說明從句 即；就是 αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς  ‘this is the judgment, namely, that the light has come into the world and people love the darkness rather than the light’  「所定的罪是這樣的：光來到了世界，人們卻……不喜愛光，反喜愛黑暗」 (約 3:19) αὕτη ἐστὶν ἡ μαρτυρία, ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡμῖν ὁ θεός  ‘this is the witness; namely, that God has given us eternal life’  「這見證就是：上帝賜給我們永生」 (約壹 5:11)

οὐ

(1)

(a)

69.3 肯定，否定 否定 ［參μή］ 表示否定的命題 1 不；沒有；無法 οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ  ‘you cannot serve God and mammon’  「你們不能又服侍上帝，又服侍瑪門」 (太 6:24) Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι, Κύριε κύριε  ‘not everyone who calls me Lord, Lord’  「不是每一個稱呼我『主啊，主啊』的人」 (太 7:21)

(b)

69.11 肯定，否定 對問題作肯定回應的標記 表示預期對問題的肯定回答2 Οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσιν;  ‘didn't you hear all the things they accuse you of?’  「他們作證告你這麼多的事，你沒有聽見嗎？」 (太 27:13b)

(c)

69.2 肯定，否定 否定 對問題或陳述的否定回答，或者語氣強烈地否定某個陳述 不；不必；不用 ὁ δέ φησιν, Οὔ  ‘and he said, No’  「他說：『不用』」 (太 13:29) ἤτω δὲ ὑμῶν ... τὸ Οὒ οὔ  ‘let your ... no be no’  「不是，就說不是」 (雅 5:12)

(d)

69.5 肯定，否定 否定 οὐ μή  表示語氣強烈的否定 3 絕不；當然不；斷不 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου  ‘the smallest detail of the Law will certainly not be done away with’  「律法的一點一畫也斷不能廢去」 (太 5:18)

(e)

69.13 肯定，否定 對問題作肯定回應的標記 οὐ μή  表示預期對問題作出肯定的回答，語氣十分強烈。 τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω αὐτό;  ‘will I not drink the cup which my Father has given me?’  「我父給我的杯，我豈可不喝呢？」 (約 18:11)

____________________________________________________

1 οὐ[a]和μή[a]的詞彙意義是對等的，但是這兩個詞彙有一個句法分佈，可以說在所謂的類別意義上給了它們某些區別。然而，由於這些區別是基於語法分佈，所以這種意義上的區別超出了詞彙分析的範圍。 當然，οὐ主要出現在陳述語氣從句中，μή則一般出現在非陳述語氣從句中。

2 在許多語言中，對這類問題的肯定回答是用一個否定小品詞來表示，因此，太 27:13所述問題的回答就是「沒有」。

3 οὐ μή[d]的組合在語言學上可以視為一種習語，兩個否定詞不是互相抵銷，而是進一步強化了否定。

οὗ

(1)

(a)

83.5 空間的位置 ……的地方，某處，到處 ［參ὅπου］ 指空間中的某個位置（經常與 ἐάν 或 ἄν 「無論，任何」71.8 配合使用，以標記空間中某個不確定和沒有限制的位置） 哪裡；無論哪裡 ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος  ‘he went to Nazareth, where he had been brought up’ or ‘... where he had grown up’  「耶穌來到拿撒勒，就是他長大的地方」 (路 4:16)

(b)

92.28 話語的參照人物 相關的參照 ［參ὅπου, ποῦ］ 對各種環境的相對指向 哪裡；這裡 οὗ δὲ οὐκ ἔστιν νόμος οὐδὲ παράβασις  ‘where there is no law, there is no transgression’  「哪裡沒有律法，哪裡就沒有過犯」 (羅 4:15)

οὐά

(1)

(a)

33.411 溝通 嘲笑，戲弄 嘲笑和諷刺的感歎 啊哈；哼；咳 Οὐὰ ὁ καταλύων τὸν ναὸν καὶ οἰκοδομῶν ἐν τρισὶν ἡμέραις  ‘aha, you who are going to destroy the sanctuary and build it up in three days’  「哼！你這拆毀殿、三日又建造起來的」 (可 15:29) 幾乎所有語言都有表示嘲笑的感歎詞。如果某種語言中沒有這種表達，那麼可以把 可 15:29 中的這個語句譯成：「你這要拆毀殿，三日內又建造起來的，你現在怎麼樣呢！」

οὐαί

(1)

＜陰＞

(a)

22.9 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 極度艱苦或痛苦的狀態 災難；災禍；遭殃；有禍 Πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις  ‘how disastrous it will be for you who are rich’  「但你們富足的人有禍了」 (路 6:24) οὐαὶ γάρ μοί ἐστιν ἐὰν μὴ εὐαγγελίσωμαι  ‘how terrible it would be for me if I did not preach the good news’  「若不傳福音，我就有禍了」 (林前 9:16) Ἡ οὐαὶ ἡ μία ἀπῆλθεν· ἰδοὺ ἔρχεται ἔτι δύο οὐαὶ μετὰ ταῦτα  ‘the first disaster came; after this there are still two more disasters to come’  「第一樣災禍過去了；看哪，還有兩樣災禍要來」 (啟 9:12) 有些語言沒有表示「災難」的名詞，翻譯者可以把希臘文 οὐαί 表達為：「人將承受多麼大的痛苦」，或「人將遭遇多麼可怕的痛苦」。

οὐδαμῶς

(1)

(a)

69.6 肯定，否定 否定 ［參μηδαμῶς］ 表示語氣強烈的否定 絕不；絕對不是；並不是 οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα  ‘by no means are you the least among the leading cities of Judah’  「你在猶大諸城中並不是最小的」 (太 2:6)

οὐδέ

(1)

(a)

69.7 肯定，否定 否定，結合附著詞 ［參μηδέ］ 結合了表示否定的小品詞 οὐ[a]「不」69.3，與後置連詞 δέ[a]「和」89.94 也不；也不是；也不會；也不能 κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν  ‘thieves cannot break in nor can they steal’  「也沒有賊挖洞來偷」 (太 6:20) οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν  ‘they do not plant seeds nor do they gather a harvest’  「牠們不播種，不收割」 (太 6:26)

(b)

69.8 肯定，否定 否定，結合附著詞 ［參μηδέ］ 結合了否定小品詞 οὐ[a]「不」69.3，與後置小品詞 δέ 「甚至」（在《新約》中沒有單獨出現的 δέ 解作「甚至」） 甚至……也不；連……也沒有 οὐδὲ Σολομὼν ... περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘not even Solomon ... was dressed like one of them’  「就算所羅門……的穿戴，也比不上這些花中的一朵」 (太 6:29)

οὐδείς

(1)	οὐδεμία，οὐδέν

(a)

92.23 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 ［參μηδείς］ 對實體、事件或狀態的否定指向 沒有人；沒有東西 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「沒有人能夠服侍兩個主人」 (太 6:24) οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ  ‘no prophet is accepted in his own hometown’  「沒有一位先知在自己本鄉是受人接納的」 (路 4:24) Ἰουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα  ‘I have done no wrong to the Jews’  「我對猶太人並沒有做過什麼不對的事」 (徒 25:10)

οὐδέποτε

(1)

(a)

67.10 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參μηδέποτε, μήποτε］ 否定一個不確定的時間點 從不；永不；沒有；不能 Οὐδέποτε ἐλάλησεν οὕτως ἄνθρωπος  ‘nobody has ever talked the way this man does’  「從來沒有人像他這樣講話的」 (約 7:46)

οὐδέπω

(1)

(a)

67.129 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參μηδέπω, μήπω, οὔπω］ 時間沒有延伸到並超過一個預期的點 還沒有；從來沒有；尚未 οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφὴν  ‘they still did not understand the scripture’  「他們還不明白聖經」 (約 20:9)

οὐκέτι

(1)

(a)

67.130 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參μηκέτι］ 時間延伸到某個點，但是沒有超過 不再 οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου  ‘I am no longer fit to be called your son’  「我再也不配稱為你的兒子」 (路 15:19)

οὐκοῦν

(1)

(a)

69.12 肯定，否定 對問題作肯定回應的標記 ［參οὐχί］ 表示語氣比較強烈的肯定回答 Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ;  ‘are you not a king?’  「那麼，你是王了？」 (約 18:37)

οὖν

(1)

(a)

89.50 關係 結果 ［參μενοῦν］ 表示結果，通常暗示一個邏輯推理過程的結論 因此；因而；結果是；據此；那麼；那樣 Πᾶς οὖν ὅστις ἀκούει μου τοὺς λόγους τούτους  ‘therefore, everyone who hears these words of mine’  「所以，凡聽了我這些話……的」 (太 7:24) συνήγαγον οὖν καὶ ἐγέμισαν δώδεκα κοφίνους κλασμάτων  ‘therefore they gathered and filled twelve baskets with pieces’  「於是，他們就把……碎屑……收拾起來，裝滿了十二個籃子」 (約 6:13)

(b)

91.7 語段標記 強調的標記 ［參δήπου］ 用於標記稍強的強調（與 μέν[b]，γέ，和 δή 91.6 相比） 當然；的確；那麼 τί οὖν ἐστιν Ἀπολλῶς;  ‘who, then, is Apollos?’  「那麼，亞波羅算什麼？」 (林前 3:5)

(c)

89.127 關係 對比 表示相對較弱的對比 但是 Οὐκ ἐπίστευσαν οὖν οἱ Ἰουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι ἦν τυφλὸς  ‘but the Jews did not believe that he was blind’  「但猶太人不信他以前是失明」 (約 9:18) 在 約 9:18 等上下文中，ὅτι 也可作為一種過渡。

οὔπω

(1)

(a)

67.129 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參μηδέπω, μήπω, οὐδέπω］ 時間沒有延伸到並超過一個預期的點 還沒有；還不；從來沒有；尚未 ἔλεγεν αὐτοῖς, Οὔπω συνίετε;  ‘he said to them, Are you still without understanding?’  「耶穌說：『你們還不明白嗎？』」 (可 8:21)

οὐρά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

8.44 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 動物或昆蟲的尾部 尾巴 ἔχουσιν οὐρὰς ὁμοίας σκορπίοις  ‘they have tails like scorpions’  「牠們有尾巴像蝎子」 (啟 9:10) 有些語言清楚區分了哺乳動物的尾巴、魚的尾巴和蝎子等受造物的尾巴。

οὐράνιος

(1)

ον

(a)

1.12 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參ἐπουράνιος］ （οὐρανός[b]「天堂」1.11 的衍生詞）與天堂有關的或位於天上的 天上的；在天上；屬天的 ὡς ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστιν  ‘as your Father in heaven is perfect’  「如同你們的天父是完全的」 (太 5:48) 衍生詞 οὐράνιος 和 ἐπουράνιος[b] 本質上等同於語義複合詞，就是把「天」作為天上居所的語義元素，和另一個指定位置或關係的語義元素結合起來。這些用詞經常被譯為「在天上」、「從天上來」或「屬天的」。

(b)

12.30 超自然生物及力量 超自然生物 ［參στρατιά］ στρατιὰ οὐράνιος  （習語，直譯：天軍）一大群的天使 一大群天使；天使的行列 ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘and there was with the angel a multitude of the angels of heaven’  「忽然，有一大群天使跟那天使一起出現」 (路 2:13) 儘管毫無疑問，在早期以天使作為上帝的軍隊這種想法是相當合適的，但是說 στρατιὰ οὐράνιος 是「天上的軍隊」，則可能會有明顯的反對意見。因此，代替一些可能指軍隊或軍事單位的用語，翻譯者可以把 στρατιὰ οὐράνιος 簡單地譯為「許許多多的天使」或「一排排的天使」。

οὐρανόθεν

(1)

(a)

1.9 地理物體及特徵 地面之上的地方 所暗示的活動來源於天上，或是從天上而來 從天上 οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ καιροὺς καρποφόρους  ‘he gives you rain from the sky and crops at the right time’  「從天上降雨給你們，使你們按時豐收」 (徒 14:17) οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς  ‘a light from the sky brighter than the sun shone around me’  「從天上有一道光，比太陽還亮，四面照射著我」 (徒 26:13) οὐρανόθεν 在 徒 14:17 和 徒 26:13 的意思有些含糊，因為兩件事件都可被視為 οὐρανός[b]「天堂」（1.11）而不是οὐρανός[a]「天空」（1.5）在語義上的衍生用法【？？？】。在 徒 14:17 中，翻譯者很可能譯為「他從天上降雨」，因為降雨者顯然是上帝。同樣，在 徒 26:13 中，那光大概是「從天上」發出，因為人們會認為這是一個超自然的現象。

οὐρανός

(1)	οῦ＜陽＞（單數或複數的意思沒有區別）

(a)

1.5 地理物體及特徵 地面之上的地方 地面以上的空間，包括從一個地平線橫跨至另一個地平線，拱懸於地面以上的穹蒼，也包括太陽、月亮和星辰 天空 ἐπισυνάξουσιν τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ... ἀπ᾽ ἄκρων οὐρανῶν ἕως [τῶν] ἄκρων αὐτῶν  ‘they will gather his chosen ones ... from one end of the earth to the other’ (literally ‘... from the ends of sky unto their ends’)  「從世界的這一頭到世界的那一頭，召集他所揀選的子民」或「從天這邊直到天那邊……」 (太 24:31) ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν  ‘godly men from every nation under the sky’  「從天下各國來的虔誠人」 (徒 2:5) καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει  ‘as numerous as the stars of the sky’  「如同天上的星那樣眾多」 (來 11:12) 徒 2:5 中的「天下」一詞在許多語言中最好譯作「地上」；而 來 11:12 中的「天上的星」很多時候可以妥當地譯作「上面的星辰」，但在許多語言中，說「上面」不僅多餘，而且還會產生誤導，因為這就暗示有些星辰並不在「上面」。在太 24:31 中，短語 ἀπ’ ἄκρων οὐρανῶν ἕως τῶν ἄκρων αὐτῶν 描述的區域是指地平線的界限，被視為天空的界限；但是在許多語言中，對等表達是大地的界限。 至於 οὐρανός[a]「天空」在某些語境中所指的區域，在別的語言中，所使用的詞彙僅僅是指大地上方的某個區域。例如，ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ，直譯：「看那天上的飛鳥」（太 6:26），在某些語言中僅僅指那些在高空中飛翔的鳥類，例如鷹等。希臘文的 τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ 只是指野鳥，相對於雞等家禽。因此，翻譯者可以用一個泛指所有野鳥的通用語來翻譯「天上的飛鳥」。另參 4.41。 「天空」（οὐρανός[a]）在聖經經文中也用來指某些超自然生物的居所，因為各個星辰和星座都與超自然的力量有關聯（參 στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ，直譯：「天上的軍隊」，在 徒 7:42 中：ὁ θεὸς … παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ「上帝……任憑他們事奉天上的日月星辰」）。然而，在某些語言中，譯作「天上星辰」是有問題的，因為這措辭似乎暗示有某些類型的星辰並不在天上。因此，在很多情況下，將 στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ 簡單地譯為「星辰」更為貼切。同時，翻譯者最好增加一個旁註，說明星辰被視為超自然生物的象徵。另外，στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ 也可譯為「天上的超自然生物」或「居於天上的權勢」（參 12.45）。 在某些語言中，οὐρανός[a] 的語義對等詞彙只是一個意為「向上」或「在……之上」的副詞。在另一些語言中，ούρανός[a] 所指的各個區域，必須用更加具體的術語或短語來表示，如以「星辰的區域」、「雲的區域」或「風吹的區域」，來指定最少三個不同的區域；這些區域在某類語境中可能是重要的。 在 徒 26:19 中，形容詞 οὐράνιος 可以解釋為只與 οὐρανός[a]「天空」的含義相關的用詞，但在這個語境中，翻譯者最好把 οὐράνιος 理解為「從天上來的」或「屬天的」（1.12）。

(b)

1.11 地理物體及特徵 地面之上的地方 上帝和天上其他活物的超自然居所（οὐρανός[b] 也有在上面或在天上的含義，但作為天上居所的元素，顯然比在大地以上的位置更重要） 天；天堂 οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς  ‘their angels in heaven are always in the presence of my Father in heaven’  「他們的天使在天上，常見我天父的面」 (太 18:10) ὁ πατὴρ [ὁ] ἐξ οὐρανοῦ  ‘the Father in heaven’  「天上的父」 (路 11:13) οἰκοδομὴν ἐκ θεοῦ ἔχομεν, οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘we will have a dwelling from God, a home in heaven, eternal and not made by hands’  「我們將有上帝所造的居所，不是人手所造的，而是在天上永存的」 (林後 5:1) 在許多語言中，「天空」和（作為上帝的居所的）「天堂」是同一個詞。但在許多情況下，說到上帝的居所時必須使用另一個完全不同的用語，例如「上帝生活的地方」或「上帝所在的地方」或「上帝執行統治的地方」。在某些語言中，指「天堂」的詞就是「上面的家」的意思，而在一個例子中，「天堂」主要指一種狀態，例如，「在上面的生活」。 τρίτος οὐρανός「第三層天」是固定短語，指上帝的居所（ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ「（有個人）被提到第三層天上去」林後 12:2），但在某些語言中，要說「第三層天」是非常困難的，特別是用「天」來表達「上帝的居所」這個含義的時候。因此，在許多情況下，τρίτος οὐρανός 僅譯為「天堂」或「上帝的居所」；如有必要，可以增加一個腳註，說明希臘文的字面含義。若採用直譯，譯詞通常相等於「第三層天空」或「兩層天空以上」。

(c)

12.16 超自然生物及力量 超自然生物 （οὐρανός[b]「天」1.11 的引申喻意）指上帝，因為猶太人一向避免使用上帝的名字或直呼其名 上帝 ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου  ‘I have sinned against God and against you’  「我得罪了上帝，也得罪了你」 (路 15:18, 21 [2]) 像「我得罪了上帝」這樣的翻譯，看起來要比「我得罪了天」簡單得多，但實際上，要找到一個滿意的方式去表達「得罪上帝」也是不容易的。當然，說「與某人鬥爭」是可以的，但是「得罪一個人」涉及十分複雜的關係，這往往需要更清楚的解釋，例如：「我違反了上帝說的話」，或「我做了上帝不喜悅的事情，犯了罪」。在某些語言中，嚴格按照字面直譯「我得罪了上帝」，可能會被理解為與上帝一起犯了某種的罪。

(d)

1.3 地理物體及特徵 宇宙，萬物 ［參γῆ］ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ  大致固定的短語：天地，相當於一個單一詞項：上帝整體的創造 天地；宇宙 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρελεύσονται  ‘heaven and earth shall pass away, but my words shall not pass away’  「天地要廢去，我的話卻絕不廢去」 (可 13:31) 將 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ 譯為「天和地」可能會產生一些難題，因為「天」（天堂）在某些語言中，可能專指上帝居住的地方。這段經文中所指的是「天空和大地」，即一切實體的存在物，而不是上帝的居所，因為上帝的居所不會包括在那終必逝去的存在之中。

(e)

4.41 動物 鳥類 ［參πετεινός］ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  （習語，直譯：天空上的鳥）野生鳥類，與家養鳥類如雞相比 鳥；野鳥 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  ‘look at the wild birds’  「你們看一看那天上的飛鳥」 (太 6:26) 字面直譯 πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ，無論是「空氣之鳥」（birds of the air）還是「天空之鳥」（birds of the sky），都可能會誤導人，因為「空氣之鳥」可能暗示這些鳥是用空氣造的，「天空之鳥」可能暗示這些鳥一直停留在天空中。在某些語言中，對等的表達是「樹木之鳥」（birds of the trees）或「風之鳥」（birds of the winds）。

(f)

12.45 超自然生物及力量 超自然力量 ［參στρατιά］ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ  （習語，直譯：天軍）天上的星辰，是各種超自然力量的象徵 天上的星辰 ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ  ‘God gave them over to worship the stars of heaven’  「上帝任憑他們事奉天上的日月星辰」 (徒 7:42) 由於「天上的日月星辰」主要是作為天上某些超自然力量的象徵，因此在某些語言中，說「天上星辰的靈」也許是合適的。另見 1.5。

(g)

1.43 地理物體及特徵 地球的表面 ［參ὑπό］ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  （習語，直譯：在天空下）指在大地上 天下；地上 τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  ‘it was preached to all people on earth’  「傳給了天下萬民」 (西 1:23) ὑπὸ τὸν οὐρανόν 實質上等同於 ἐπίγειος「地上的」（1.41）。

Οὐρβανός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.290 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:9 《和2010》《和》耳巴奴；《現》耳巴努；《思》吴爾巴諾

Οὐρίας

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.291 人名及地名 人名 大衛的忠心勇士，拔示巴的丈夫；他的妻子拔示巴是耶穌家譜中的一員 烏利亞；《思》烏黎雅

οὖς

(1)

ὠτός＜中＞

(a)

8.24 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參ὠτάριον, ὠτίον］ 耳朵{N:001} ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω  ‘he who has ears, let him hear’  「有耳的，就應當聽！」 (太 11:15)

(b)

24.54 感官事件及狀態 聽 （οὖς[a]「耳朵」8.24 的引申喻意）聽覺的活動 聽；聽見 Σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν  ‘today this scripture is fulfilled in your hearing’ or ‘... as you hear’  「今天，在你們耳中的……」或「你們聽見的這段經文，今天已經應驗了」 (路 4:21)

(c)

28.73 知道 不可知的，秘密的 ［參εἰς, πρός］ εἰς τὸ οὖς, πρὸς τὸ οὖς  （習語，直譯：進入耳中，和：到耳中）關於那只有在私下聽到某個信息的人才知道的事情 秘密地；私下地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you hear in secret, proclaim publicly’  「你們私下聽到的話，也要當眾宣佈」 (太 10:27) ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you say privately in the inner room will be proclaimed publicly’  「在密室裡私下說的話，要在房頂上公開宣佈」 (路 12:3) 「你們私下聽到的一切事」這種短語，可以譯成「你們在沒有其他人在場的時候聽到的一切事」。 關於短語 πρὸς τὸ οὖς λαλέω 的另一種解釋，見 33.91。

(d)

33.91 溝通 說話，談話 ［參λαλέω, πρός］ πρὸς τὸ οὖς λαλέω  （習語，直譯：說到耳中）悄聲說話，對象大概只限於某些聽眾 耳語；私語；悄聲說 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you have whispered in the inner room will be shouted from the housetops’  「在密室裡說的耳語，要在房頂上公開宣佈」 (路 12:3) 關於短語 πρὸς τὸ οὖς 的另一種解釋，見 28.73。

(e)

24.70 感官事件及狀態 聽 ［參συνέχω］ συνέχω τὰ ὦτα  （習語，直譯：捂著耳朵）拒絕聆聽別人正在說的話 拒絕聆聽；拒絕留心聽 κράξαντες δὲ φωνῇ μεγάλῃ συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν  ‘they shouted loudly and refused to listen’  「眾人大聲喊叫，拒絕聆聽」 (徒 7:57) 有些語言用習語來表達「拒絕聆聽」：「他們用手捂著耳朵」，或「他們閉上耳朵」，或「這些話從未進入他們的頭腦」。

(f)

24.64 感官事件及狀態 聽 ［參τίθημι］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （習語，直譯：放進耳朵裡）用心聆聽，有不忘記的含義 用心聆聽；聽進去 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘listen carefully to what I am about to tell you’ (literally ‘... to these words’)  「用心聆聽我告訴你們的話」或「你們要把這些話聽進去」 (路 9:44) 關於這個習語在 路 9:44 的另一種解釋，見 29.5。

(g)

29.5 記憶及回憶 資訊的儲存 ［參τίθημι］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （習語，直譯：存在耳中）繼續記住某事 記住；牢記；不忘 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘bear in mind these words’  「不要忘記這些話」 (路 9:44) 關於習語 τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα 在 路 9:44 的另一種解釋，見 24.64。

(h)

32.46 理解 缺乏理解能力 ［參ἀκούω, βαρέως］ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἀκούω  （習語，直譯：耳朵聽不清楚）智力遲鈍或理解緩慢 理解緩慢；智力遲鈍 καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν  ‘and they were slow to understand’  「這百姓……耳朵難以聽見」 (徒 28:27)

____________________________________________________

1 ὠτίον和ὠτσᾇριον是οὖς在形式上的衍生指小詞，但是指小意思的程度卻值得商榷。

οὐσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.19 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 （εἰμί[c]「存在」13.69 的衍生詞）作為財產和財富存在的物品 產業；家業；財產；財富 Πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας  ‘father, give me now my share of the property’  「父親，請你把我應得的家業分給我」 (路 15:12) 在希臘文經外文獻的大多數上下文中，οὐσία 是指大量的財產或財富，因此在 路 15:12 中譯作「產業」是合適的。

οὔτε

(1)

(a)

69.9 肯定，否定 否定，結合附著詞 ［參μήτε］ 表示並列否定（結合了否定小品詞 οὐ[a]「不」69.3，與後置連詞 τέ[a]「和」89.95）1 既不……也不……；無論……都不…… ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει  ‘where neither moth nor tarnish destroys’  「天上既沒有蟲蛀，也不會生銹」 (太 6:20)

____________________________________________________

1 在某些情況下，οὔτε或μήτε可以作為否定系列的第一個元素。

οὗτος

(1)	αὕτη，τοῦτο

(a)

92.29 話語的參照人物 限定或指示的參照 指向一個實體，被視為語段背景的一部分1 ，在某些上下文中有貶義2 這；這個 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου  ‘this is my Son’  「這是我的愛子」 (太 3:17) τοῦτο γινώσκετε ὅτι ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘know this, that the kingdom of God has come near’  「你們應該知道這一點：上帝的國已經臨近了」 (路 10:11) ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν ἦλθεν  ‘but when this son of yours, who wasted your property with prostitutes, came’  「但你這個兒子和娼妓吃光了你的財產，他一回來」 (路 15:30) ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης  ‘or even like this tax collector’  「也不像這個稅吏」 (路 18:11) οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν θεόν  ‘this was in the beginning with God’  「這道太初與上帝同在」 (約 1:2) τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας  ‘this that you have said is true’  「你這話是真的」 (約 4:18)

(b)

89.106 關係 等同 ［參εἰμί, ὅς］ τοῦτ᾽ ἔστιν  表示解釋或澄清，用同一種或不同的語言 即；意即；意思是；就是 κοιναῖς χερσίν, τοῦτ᾽ ἔστιν ἀνίπτοις, ἐσθίουσιν τοὺς ἄρτους  ‘they were eating their food with unclean hands, that is, with unwashed hands’  「有人用不潔淨的手，就是沒有洗的手吃飯」 (可 7:2) οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐμοί, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐν τῇ σαρκί μου, ἀγαθόν  ‘good does not live in me, that is, in my human nature’  「在我裡面，就是在我的本性裡面，沒有良善」 (羅 7:18)

____________________________________________________

1 語段所指的可以是前面或後面的內容。

2 οὗτος的貶義主要取決於總體上下文，而不是οὗτος本身。

οὕτω  (οὕτως)

(1)

(a)

61.9 序列 關於前面的 因此；這樣；照樣 καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους  ‘and teaches men thus’  「又教導人也這樣做」 (太 5:19) ἐὰν ἀφῶμεν αὐτὸν οὕτως  ‘if we let him do thus (that is, in accordance with what he had been doing, namely, performing various miracles)’  「若讓他這樣做」（意思是：若讓他繼續大行神蹟） (約 11:48) οὕτως σε δεῖ καὶ εἰς Ῥώμην μαρτυρῆσαι  ‘in this way you must also witness in Rome’  「也必須照樣在羅馬作見證」 (徒 23:11) οὕτως οὖν καὶ ἐν τῷ νῦν καιρῷ λεῖμμα κατ᾽ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν  ‘and so it is then, even at the present time, there is a number left of those who have been chosen because of (God's) grace’  「現在這時刻也是這樣，照著出於恩典的揀選，還有所留的餘數」 (羅 11:5)

(b)

61.10 序列 指接下來的事物（比較 61.9） 接下來；以下；如下：這樣 οὕτως γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου· Καὶ σὺ Βηθλέεμ, γῆ Ἰούδα  ‘for the following has been written by the prophet: And you, Bethlehem, in the land of Judah ...’  「因為先知曾這樣寫著：猶大地區的伯利恆啊」 (太 2:5, 6 [2]) ἡ δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτως λέγει  ‘the righteousness that is derived from faith says the following ...’  「那出於信心的義卻這樣說」 (羅 10:6)

(c)

78.4 程度 多，少（正負程度） 相對較高的程度，大概與上下文一致 如此；這樣；那麼 οὕτως ἀνόητοί ἐστε  ‘are you so foolish?’  「你們是這樣的無知嗎」 (加 3:3) οὕτως φοβερὸν ἦν τὸ φανταζόμενον  ‘the sight was so terrifying’  「那景象是多麼的可怕」 (來 12:21)

οὐχί

(1)

(a)

69.4 肯定，否定 否定 表示語氣比較強烈的否定命題 不；確實不；豈不 τί γέγονεν ὅτι ἡμῖν μέλλεις ἐμφανίζειν σεαυτὸν καὶ οὐχὶ τῷ κόσμῳ;  ‘how can it be that you will reveal yourself to us and not to the world?’  「為什麼親自向我們顯現，而不向世人顯現呢？」 (約 14:22)

(b)

69.12 肯定，否定 對問題作肯定回應的標記 ［參οὐκοῦν］ 表示語氣比較強烈的肯定回答 οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν;  ‘even the tax collectors do that, do they not?’  「就是稅吏不也是這樣做嗎？」 (太 5:46)

ὀφειλέτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.222 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 ［參χρεοφειλέτης］ 欠債的人 債務人；欠債人 προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων  ‘one man who was a debtor to him for ten thousand talents was brought in’  「有人帶了一個欠一萬他連得的僕人來」 (太 18:24)

(b)

71.27 狀況 應該，理應 （ὀφείλω[c]「有義務」71.25 的衍生詞）有義務做某事的人 有義務去做的人；必須去做的人 ὀφειλέτης ἐστὶν ὅλον τὸν νόμον ποιῆσαι  ‘he must obey the whole Law’  「他有義務遵行全部的律法」 (加 5:3)

(c)

88.300 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （ὀφείλω[d]「犯罪得罪……」88.298 的衍生詞）犯了罪因而欠了道德債的人 罪人；冒犯者 ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν  ‘as we forgive those who sin against us’  「如同我們也寬恕了虧欠我們的人」 (太 6:12)

ὀφειλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

57.221 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 ［參ὀφείλημα］ （ὀφείλω[a]「欠」57.219 的衍生詞）所欠的東西 債務；債；所欠金額；欠款 ἀπόδοτε πᾶσιν τὰς ὀφειλάς  ‘pay them all the amount you owe’  「要還清一切所虧欠的」 (羅 13:7)

(b)

71.24 狀況 應該，理應 作為責任或社會義務而應該做的事 某人應該做的事；本分；責任 τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί  ‘the husband should fulfill his marital duty to his wife and likewise the wife to her husband’  「丈夫對妻子要盡本分；妻子對丈夫也要如此」 (林前 7:3)

ὀφείλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.221 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 ［參ὀφειλή］ （ὀφείλω[a]「欠」57.219 的衍生詞）所欠的東西 債務；債；所欠金額；應得的 τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα  ‘the wages of a man who works are not regarded as a gift but as what is owed to him’  「做工的得工資不算是恩典，而是應得的」 (羅 4:4) 羅 4:4 中的 ὀφείλημα 也可以理解為「義務」（見 71.26）。

(b)

71.26 狀況 應該，理應 出於責任感或由於承諾而必須做的事 義務；本分；責任 ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα  ‘the wages are not reckoned as a gift but as an obligation’  「工資不算是恩典，而是應得的」 (羅 4:4) 關於 ὀφείλημα 在 羅 4:4 的另一種解釋，見 57.221。

(c)

88.299 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （ὀφείλω[d]「犯罪得罪……」88.298 的衍生詞）因犯罪而欠下的道德債 罪；過犯；罪孽 ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν  ‘forgive us our sins’  「寬恕我們的過犯」 (太 6:12a)

____________________________________________________

1 有些學者認為ὀφείλημα在太 6:12是在字面意思上指債務，因為他們認為這句話是指到了猶太律法的理想化禧年確實會有債務的免除。

ὀφείλω

(1)

(a)

57.219 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 由於先前接受了有價值的東西而有付款的義務 欠；虧欠；欠債；負債 ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια  ‘who owed him a hundred denarii’  「一個欠他一百個銀幣的」 (太 18:28) εἰ δέ τι ἠδίκησέν σε ἢ ὀφείλει  ‘if he has done you any wrong or owes you anything’  「要是他做了對不起你的事，或者虧欠了你什麼」 (門 1:18)

(b)

71.35 狀況 必要的，不必要的 是必須的或不可缺少的，暗示那是有可能發生的事 必須；必要；非……不可 ἐπεὶ ὠφείλετε ἄρα ἐκ τοῦ κόσμου ἐξελθεῖν  ‘since you would have to get out of the world completely’  「你們就必須離開這個世界了」 (林前 5:10)

(c)

71.25 狀況 應該，理應 鑒於道德上或法律上的要求而有義務去做 應該；虧欠；應分的；有義務 κατὰ τὸν νόμον ὀφείλει ἀποθανεῖν  ‘according to the law, he ought to die’  「按照律法，他是該死的」 (約 19:7) Μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε  ‘let no one be under obligation to anyone’  「對任何人都不可虧欠什麼」 (羅 13:8)

(d)

88.298 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 對某人犯了罪，因而欠了道德債 犯罪得罪…… ἀφίομεν παντὶ ὀφείλοντι ἡμῖν  ‘we forgive everyone who sins against us’  「我們也饒恕所有得罪我們的人」 (路 11:4)

ὄφελον

(1)

(a)

71.28 狀況 應該，理應 如果一個人的願望得以達成，那就應該是這樣 但願；倒希望；倒願意；恨不得 καὶ ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε  ‘and would that you really were kings’ or ‘would that you really were ruling’  「我倒願意你們真的作王」 (林前 4:8) Ὄφελον ἀνείχεσθέ μου μικρόν τι ἀφροσύνης  ‘would that you would grant me a little bit of foolishness’  「但願你們容忍我這一點點的愚昧」 (林後 11:1) 在一些語言中，最好將 ὄφελον 簡單地譯成表示願望，因此 林後 11:1 可以譯成：「我希望你們會允許我做點愚蠢的事」，或「我希望你們會容忍我這一點點的愚妄」。

ὄφελος

(1)

ους＜中＞

(a)

65.40 價值 有益的，無益的 ［參ὠφέλιμος］ 從某個物件、事件或狀態中獲得的好處 好處；有益的；有益處；有用的 Τί τὸ ὄφελος, ἀδελφοί μου, ἐὰν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν, ἔργα δὲ μὴ ἔχῃ;  ‘what advantage is it, my fellow believers, for a person to say, I have faith, if his actions do not prove it?’  「我的弟兄們，若有人說自己有信心，卻沒有行為，有什麼益處呢？」 (雅 2:14) 在一些語言中，「益處」或「有益」的對等譯詞往往是「有幫助的東西」。因此，提前 4:8 中的 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος 可以譯作：「鍛煉身體只有少許的幫助」，或「鍛煉身體所得的幫助不多。」

ὀφθαλμοδουλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.29 幫助，照顧 服侍 為了討好別人而服侍 只是做給主人看的；為得到別人注意而服侍；為討人喜歡而做的 Οἱ δοῦλοι, ὑπακούετε κατὰ πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις, μὴ ἐν ὀφθαλμοδουλίᾳ ... ἀλλ᾽ ἐν ἁπλότητι καρδίας  ‘slaves, obey your human masters in all things, not with eyeservice ... but with a sincere heart’  「你們作奴僕的，凡事要聽從世上的主人，你們的服侍不要只做給人看……而要用真誠的心」 (西 3:22)

ὀφθαλμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

8.23 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參ὄμμα］ 人類和許多動物的視覺器官，是成對的長在臉上或頭上的其他部位 眼睛（通常包括眼瞼） τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘then he touched their eyes’  「耶穌就摸他們的眼睛」 (太 9:29) 有些語言清楚區分了由眼球組成的眼睛，與被眼皮覆蓋或半覆蓋的眼睛。在太 9:29和太 20:34，耶穌觸摸的顯然是眼皮而不是眼球。

(b)

24.16 感官事件及狀態 看 （ὀφθαλμός[a]「眼睛」8.23 的引申喻意）看得見的能力 看見；視線；眼中；眼前 νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘a cloud hid him from their sight’  「有一朵雲彩把他們的視線遮住了」 (徒 1:9) εἰ ὅλον τὸ σῶμα ὀφθαλμός, ποῦ ἡ ἀκοή;  ‘if the whole body were a matter of sight, where would the hearing be?’  「假如全身是眼睛，聽覺在哪裡呢？」 (林前 12:17a)

(c)

32.24 理解 理解能力 （ὀφθαλμός[a]「眼睛」8.23 的引申喻意）因覺察力而產生的理解能力 能夠理解；察覺；了解 νῦν δὲ ἐκρύβη ἀπὸ ὀφθαλμῶν σου  ‘but now it is hidden from your understanding’ (literally ‘... from your eyes’)  「不過這事現在是隱藏的，你的眼睛看不出來」 (路 19:42) πεφωτισμένους τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας [ὑμῶν] εἰς τὸ εἰδέναι ὑμᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ  ‘the understanding of your mind has been enlightened so that you can know what is the hope of your calling’  「開啟你們的心眼，好使你們知道：他呼召你們來得的盼望是什麼」 (弗 1:18) 在 路 19:42 和 弗 1:18，ὀφθαλμός 是指理解能力，而不是僅僅指覺察力。在 弗 1:18，καρδία 是指心智（見 26.3），因此，短語「心眼」的意思事實上是「心智所擁有的理解能力」。

(d)

88.165 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 ［參πονηρός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （習語，直譯：邪惡的眼）因為別人所擁有的東西或所做的事而懷著嫉妒或怨恨的情緒 嫉妒；嫉妒的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you jealous because I am generous?’  「還是因為我慷慨，你就嫉妒呢？」 (太 20:15) ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία ... πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται  ‘jealousy, slander ... all these evil things come from within’  「嫉妒、毀謗…… 這一切的惡都是從裡面出來」 (可 7:22, 23 [2]) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解為「吝嗇小氣」（見 57.108）。另見 23.149。

(e)

57.108 擁有，轉移，交換 給予 ［參πονηρός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （習語，直譯：邪惡的眼睛）吝嗇的，小氣的 吝嗇的；小氣的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you stingy because I am good?’  「因為我作好人，你就小氣嗎？」 (太 20:15) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解為「嫉妒」（見 88.165）。另見 23.149。

(f)

23.69 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參βαρέω, καταβαρύνω］ ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι, ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι  （習語，直譯：他們的眼睛發沉）極度困倦欲睡 非常困倦；昏昏欲睡；睜不開眼睛 εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι  ‘he found them asleep, for they were very sleepy’  「他看見門徒睡著了，因為他們十分困倦」 (太 26:43) 在一些語言中，ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι（或 καταβαρυνόμενοι）的對等翻譯是「他們不能再保持眼睛睜開」，或是「他們不能趕走睡眠」。

(g)

27.50 學習 願意學習 ［參καμμύω］ καμμύω τοὺς ὀφθαλμούς  （習語，直譯：閉上眼睛）不願意學習和公正地評價某事物 拒絕學習；拒絕承認 τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν· μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς  ‘they have closed their eyes; otherwise, their eyes would see’  「（他們）閉上了眼睛，免得自己眼睛看見」 (徒 28:27) 在一些語言中，直譯「閉上眼睛」會產生問題，因為讀者可能會從嚴格字面意義上理解它的意思，或者表示死亡。

(h)

32.25 理解 理解能力 ［參τυφλόω］ τυφλόω τοὺς ὀφθαλμούς  （習語，直譯：使眼瞎）使某人不再有理解的能力 使人不能明白；使人無法理解 Τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς  ‘he has made it impossible for them to understand’ (literally ‘he has blinded their eyes’)  「使他們無法理解」（直譯：「使他們瞎了眼」） (約 12:40) ἡ σκοτία ἐτύφλωσεν τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ  ‘the darkness has made it impossible for him to understand’ (literally ‘the darkness has blinded his eyes’)  「黑暗使他不能明白」（直譯：「黑暗使他的眼睛瞎了」） (約壹 2:11) 在某些語言中，眼睛與理解力之間有著密切的關係；但許多語言都不能用習語「使人眼瞎」來表達「使某人不能理解」的意思。在 約壹 2:11 中，要論到「黑暗使人眼瞎」的情況，困難就更大了。人們能夠明白「強光使人眼瞎」，但「黑暗」也會產生這樣的結果就很奇怪。在 約壹 2:11 的上下文，黑暗當然不是字面上的黑暗，而是指有罪的狀態。因此，有些語言可能需要把這個語句譯成「他們的罪惡使他們無法理解」，或「他們因為犯罪，所以不能理解」。

____________________________________________________

1 ὀφθαλμός在林前 12:17中當然可以理解為「眼睛」，因此可以譯成「好像全身是一隻眼睛」。但是，其後的ἀκοή（24.53）和ὄσφρησις（24.71）等詞語顯然是指所涉及的感官能力。

ὄφις

(1)

εως＜陽＞

(a)

4.52 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 無足的長形爬行動物；沒有眼瞼和外耳；通過蠕動或滑動來前行；有些品種有毒牙；象徵潛在和意想不到的危險；令人聯想到謊言、欺騙和迷惑人的教導 蛇，爬行动物 δέδωκα ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων  ‘I gave you authority to step on snakes’  「我已經給你們權柄可以踐踏蛇」 (路 10:19) ὄφις[a] 可指任何種類的蛇，但在 路 10:19 中，這個詞顯然是指一種毒蛇，人若踩到它就會被它咬傷。翻譯 路 10:19 時，必須避免讓讀者以為「在蛇上面行走」，就是在成群的蛇上走一段距離。這裡的含義只是：人可以踩到蛇而不受傷害。

(b)

88.123 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參ἔχιδνα］ （ὄφις「蛇」4.52 的引申喻意）危險的、受人鄙視的人 惡人；毒蛇；蛇 ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης;  ‘you snakes and brood of vipers, how do you (expect to) escape from being condemned to hell?’  「你們這些蛇啊，毒蛇的孽種啊，怎能逃脫地獄的懲罰呢？」 (太 23:33) 翻譯者處理 太 12:34 中的 ἔχιδνα 和 太 23:33 中的 ὄφις 時必須小心，因為有些文化認為蛇是特別聰明的動物，因此，「毒蛇的種類」等說法可能是一種誇獎。有些語言會清楚區分不同種類的蛇，因而各種蛇的含義也會有很大的差異。

ὀφρῦς

(1)

ύος＜陰＞

(a)

1.49 地理物體及特徵 凸起的地形 （ὀφρῦς「眉毛」的引申喻意，原來的意思沒有出現在《新約》中）大山小山陡峭山坡的上部 懸崖；山崖 ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους ἐφ᾽ οὗ ἡ πόλις ᾠκοδόμητο  ‘they led him to a cliff of the hill on which the city was built’  「那城建在山上，他們就把他拉到山崖上」 (路 4:29)

ὀχλέω

(1)

(a)

22.24 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 ［參ἐνοχλέω］ 因持續的煩擾而使人感到艱難痛苦 折磨；帶來痛苦；擾亂；攪擾；纏磨 φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων  ‘bringing the sick and those who were afflicted by unclean spirits’  「帶著病人和被污靈纏磨的」 (徒 5:16)

ὀχλοποιέω

(1)

(a)

11.2 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 使人群聚集起來 糾合成群；結夥成群 ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν  ‘they gathered a crowd and set the whole city in an uproar’  「招聚了一些市井流氓，糾合成群，致使全城騷動」 (徒 17:5) 徒 17:5 的上下文清楚表示，那些群眾是市井無賴，糾合成群。因此，你往往可以採用一個表達下面意思的語句：「他們聚集成一群暴徒」。

ὄχλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.1 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參λαός, ὅμιλος, πλῆθος］ 一群臨時聚集沒有特定組織的人，人數相當多，為了任何目的而聚集 1 人群；群眾 ἐκάθητο περὶ αὐτὸν ὄχλος  ‘a crowd was sitting around him’  「有一群人正圍坐在耶穌身邊」 (可 3:32) 有些語言沒有意為「群眾」的對應詞彙。然而，翻譯者通常可以稱這樣的一群人為「許多人」或「許多男男女女」。視乎上下文，可以顯示這群人的相對多寡，例如：「很大的一群人」或「許許多多的人」。如果這群人的數目相對比較小，你有時候可以說「只是一些人」。

(b)

87.64 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［參λαός］ 普通人，與富人、領導人和／或社會上的權威人士相比，通常帶有輕蔑和不尊重的含意 平民百姓；烏合之眾 ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπάρατοί εἰσιν  ‘the common people who do not know the Law are damned’  「這群不懂律法的烏合之眾，他們是被詛咒的！」 (約 7:49) 在某些語言中，「平民」的對應譯詞是「窮人」；但在某些語言中，「平民」的對應譯詞取決於地理位置，例如「生活在城市邊緣的人」（與現今許多大都市中心的情況相反）。在另一些語言中，「平民」可能是指沒有地位的人，例如，「沒有地位的人」或「富人不打招呼的人」或「從來沒有人向他們鞠躬的人」。

____________________________________________________

1 在這組表示人群或群眾的詞彙中，πλῆθος[b]所指人群的數目可能比其他詞彙更多，而λαός[c]則暗示人群是由平民百姓組成，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ὀχύρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.21 建造物 建築物 堅固的軍事要塞 堅固的營壘；堡壘 δυνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων, λογισμοὺς καθαιροῦντες  ‘God's powerful weapons for tearing down strongholds - tearing down false arguments’  「上帝的能力，可以毀掉堅固的堡壘：毀掉各樣詭辯」 (林後 10:4) 在《新約》中，ὀχύρωμα 只出現在 林後 10:4，喻指錯誤論證的力量。在有些語言中，可以把 ὀχύρωμα 譯成一個比喻，來表明這個比喻用法，例如，「強有力的武器，用來摧毀錯誤的論證，就像人摧毀堡壘那樣」。在有些語言中，「堡壘」可以從功能方面來描述，例如，「提供保護的場所」或「防衛自己的場所」。然而，在很多時候，可以從構造方面來描述堡壘，例如「一個有銅牆鐵壁的地方」。

ὀψάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.16 食物及調味品 食物 可作食物的魚或魚肉 魚 Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια  ‘there is a boy here who has five barley loaves and two fish’  「這裡有一個孩子，帶著五個大麥餅和兩條魚」 (約 6:9) 在希臘文中，ὀψάριον 的意思是與餅一起吃的小片珍饈，但是在後來的希臘文中，這詞意指魚；在《新約》中，這個意思只出現在第四本福音書中（比較 約 6:9 中的用法與平行經文中的 ἰχθύς）。 許多語言清楚區分了還在水中的魚，和已經捕上來、要做食物的魚。

ὀψέ

(1)

(a)

67.76 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 ［參ὄψιος］ 一天快要結束的一個時間點（通常是在日落之後，但是在晚上之前） 傍晚；天色已晚 ὅταν ὀψὲ ἐγένετο, ἐξεπορεύοντο ἔξω τῆς πόλεως  ‘when it became late, they went out of the city’  「到了傍晚的時候，耶穌和門徒們就到城外去」 (可 11:19) 在 可 11:19，ὀψέ 也可以理解為表示一段時間，即「晚上」（見 67.197）。

(b)

67.197 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ὄψιος］ 日落之後、黑夜之前的時間（比較 67.191） 晚上；傍晚；黄昏 ἢ ὀψὲ ἢ μεσονύκτιον ἢ ἀλεκτοροφωνίας ἢ πρωΐ  ‘it may be in the evening, at midnight, when the cock crows, or early in the morning’  「晚上，或半夜，或雞叫時，或早晨」 (可 13:35)

(c)

67.51 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在另一個時間點之後的一個時間點，有相對較晚的含意 在……之後；過了……；……過後 Ὀψὲ δὲ σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων  ‘after the Sabbath, as the first day of the week was dawning’  「過了安息日，在一週的第一天，黎明的時候」 (太 28:1)

ὄψιμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.13 自然界的事件及狀態 雨 （ὄψιος「晚」67.76 的衍生詞 ，用來指晚雨）雨季後期的降雨，即冬季正常降雨過後、約在四月或五月出現的雨 晚雨；春雨 ἕως λάβῃ πρόϊμον καὶ ὄψιμον  ‘until he receives the early and late rains’  「直至得到秋霖春雨」 (雅 5:7) 關於「早雨」和「晚雨」問題的討論，見 πρόϊμος「早雨」（14.14）。

ὄψιος  (ὀψία)

(1)

α, ον

(a)

67.76 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 ［參ὀψέ］ 一天快要結束的一個時間點（通常是在日落之後，但是在晚上之前） 傍晚；天色已晚 ὀψίας ἤδη οὔσης τῆς ὥρας, ἐξῆλθεν εἰς Βηθανίαν  ‘since it was already late, he went out to Bethany’  「天已經晚了，他就……往伯大尼去了」 (可 11:11)

(b)

67.197 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ὀψέ］ ὀψία  日落之後、黑夜之前的時間（比較 67.191） 晚上；傍晚；黄昏 Ὀψίας δὲ γενομένης, ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος  ‘when evening came, after the sun had set’  「到了黃昏日落的時候」 (可 1:32)

ὄψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

8.18 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參πρόσωπον］ 人類頭部的正面 臉；面 ἡ ὄψις αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος φαίνει  ‘his face was shining like the sun’  「面貌好像烈日放光」 (啟 1:16)

(b)

30.14 思考 思考，思想 那被認為是真實但不一定是真實的，因為這種看法是單單基於外貌和外在形式 外表；外貌；外觀；表面；外在形式 μὴ κρίνετε κατ᾽ ὄψιν  ‘do not judge according to external appearance’ or ‘do not judge according to what merely seems to be so’  「不要憑外表評斷」或「不要僅僅根據表面所見來評斷」 (約 7:24)

ὀψώνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.166 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 發給士兵的糧餉 報酬；兵餉；軍餉；糧餉 ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν  ‘be satisfied with your pay’  「要以所得的糧餉為足」 (路 3:14)

(b)

57.118 擁有，轉移，交換 給予 生活開支所需要的錢 資助的錢；維持生計的錢 ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα λαβὼν ὀψώνιον πρὸς τὴν ὑμῶν διακονίαν  ‘I robbed other churches by receiving money for support from them so as to serve you’  「我『搶掠』了別的教會，接受他們的生活費來服侍你們！」 (林後 11:8) 林後 11:8 中的 ὀψώνιον 可以譯作「維持生計的錢」或「食宿費用」。

(c)

89.42 關係 結果 （ὀψώνιον[a]「兵餉」57.166 的引申喻意）某個活動的最終結果，被視為一個人得到的回報 工價；結果 τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος  ‘for the result of sin is death’  「因為罪的工價乃是死」 (羅 6:23)

παγιδεύω

(1)

(a)

27.30 學習 得知某人的錯處 ［參ἀγρεύω, θηρεύω］ （直譯為「獵取、設圈套」之用詞的引申喻意，原詞沒有出現在《新約》中）獲取有關別人失誤或犯錯的信息，目的是傷害那人或找那人麻煩 設圈套；抓其不備；抓住錯誤；找話柄陷害；找把柄 Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ  ‘the Pharisees went off and made a plan to trap him with questions’  「法利賽人出去商議，怎樣找話柄來陷害耶穌」 (太 22:15) 有些語言可以保留「圈套」或「抓住」的比喻意義，但是有些情況會使用其他比喻，例如：「使（人）絆倒」，「使（人）跌倒」，「從他的話裡找把柄」，或「就著他的話陷害他」。

παγίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

6.23 人工製品 陷阱，羅網 主要用於誘捕或網羅雀鳥的裝置 網羅；陷阱；機檻 καὶ ἐπιστῇ ἐφ᾽ ὑμᾶς αἰφνίδιος ἡ ἡμέρα ἐκείνη ὡς παγίς  ‘and that day will come suddenly upon you like a snare’  「那日子就忽然臨到你們， 如同羅網一樣」 (路 21:34, 35 [2]) 幾乎世界各地都有捕鳥用的網羅或陷阱，因此要找到合適的詞彙並不困難；在 路 21:34- 35 這處經文中，παγίς 用作比喻，而且明確地作為一個明喻。在某些語言中，翻譯者可能需要稍為擴展這比喻，如：「如同捕鳥的網羅」。

(b)

21.4 危險，冒險，安全，拯救 危險 （παγίς[a]「陷阱」6.23 的引申喻意）帶來突如其來之危險的事物 危險；陷阱；圈套；網羅 οἱ δὲ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμὸν καὶ παγίδα καὶ ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους  ‘those who want to get rich fall into temptation and danger and many foolish and harmful desires’  「但那些想要發財的人就陷在誘惑、羅網和許多無知有害的慾望中」 (提前 6:9) 在 提前 6:9，παγίδα 和 ἐπιθυμίας πολλάς 在句法上並列，語義關係卻帶有相依性，因為那種危險包含許多愚蠢和有害的慾望。因此，翻譯者可以將之譯作「落入許多愚蠢和有害慾望的危險中」，或「陷入被許多愚蠢和有害的慾望困住的危險中」。這樣就可以保留 παγίς 的一些字面意義和比喻意義。

(c)

37.15 控制，管理 控制，限制 ［參θήρα］ （ παγίς[a]「陷阱」6.23 的引申喻意）獲得控制的工具或手段，暗示有出其不意的成分 控制的手段；捕捉的方法；圈套；網羅 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν  ‘may their feast become a snare to trap them’ or ‘may their feast become a means of gaining control over them’  「願他們的宴席變為羅網，變為陷阱」或「願他們的宴席變為控制他們的手段」 (羅 11:9) 有些語言可以把 παγίς 譯成動詞來表明其比喻義，例如：「願他們在宴席上陷入困境，給抓住」，或「願他們的宴席使他們掉進網羅，被困住」（見 6.23）。

πάθημα

(1)

τος＜中＞

(a)

24.78 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參πάσχω］ 遭受痛苦 痛苦；受苦；苦難；苦楚 τῶν αὐτῶν παθημάτων ὧν καὶ ἡμεῖς πάσχομεν  ‘the same experiences of suffering which we suffer’  「我們所受同樣的苦楚」 (林後 1:6a) 在 彼前 4:13 的短語 τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασιν「基督的苦難」，意思可能是「在彌賽亞時期經歷的苦難」，即「彌賽亞來臨前的災難」。另見 24.87。

(b)

25.30 態度及情感 強烈地渴望 ［參καταστρηνιάω, πάθος］ 經歷強烈的肉體慾望，尤指性慾 強烈的情慾；肉慾；情慾；性慾 τὰ παθήματα τῶν ἁμαρτιῶν τὰ διὰ τοῦ νόμου ἐνηργεῖτο ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν  ‘the sinful passions aroused by the Law were at work in our bodies’  「那因律法而生犯罪的慾望在我們肢體中發動」 (羅 7:5) τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασιν καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις  ‘they have crucified their sinful nature with its passions and desires’  「已經把肉體與肉體的邪情私慾同釘在十字架上了」 (加 5:24)

____________________________________________________

1 在林後 1:6，πάσχομεν也可以解作語意格關係的一個標記，意為「經歷」（見90.66）。

παθητός

(1)

ή，όν

(a)

24.85 感官事件及狀態 痛苦，苦難 指遭受痛苦 遭受痛苦；必須受難 εἰ παθητὸς ὁ Χριστός  ‘if Christ was subject to suffering’  「就是基督必須受害」 (徒 26:23)

πάθος

(1)

ους＜中＞

(a)

25.30 態度及情感 強烈地渴望 ［參καταστρηνιάω, πάθημα］ 經歷強烈的肉體慾望，尤指性慾 強烈的情慾；肉慾；情慾；性慾 παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς πάθη ἀτιμίας  ‘God gave them over to shameful passions’  「上帝任憑他們放縱可羞恥的情慾」 (羅 1:26) μὴ ἐν πάθει ἐπιθυμίας καθάπερ καὶ τὰ ἔθνη  ‘not with lustful desires, like the heathen’  「不放縱私慾的邪情，像……外邦人」 (帖前 4:5)

παιδαγωγός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

36.5 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參ἐπίτροπος］ 有引導、指導和關心職責的人 監護人；領導；嚮導 ὁ νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν  ‘the Law was our guide to Christ’ or ‘... unto the time of Christ’  「法律成為我們的監護人，指引我們歸向基督」或「……直到基督來了」 (加 3:24) 要使用一個結合引導和照顧兩種含義的詞彙來翻譯 ἐπίτροπος[b] 和 παιδαγωγός 可能有點困難。事實上，某些語言可能需要採用兩個動詞來表達，例如「引導和幫助」或「通過引導來幫助」或「通過引領來照顧」。 在古希臘羅馬時代，παιδαγωγός 是一個男子，通常是奴隸，他的工作是領著男童上學和放學，以及監督和指示他的日常行為。他不是老師。

παιδάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.42 人 孩童 ［參παιδίον］ （παῖς[a]「孩子」9.41 的指小詞，但在《新約》中，παιδίον[a] 和 παιδάριον 似乎已失去大部分指小或親暱的用意，但可能仍保留一些親切關懷或關心的含義）孩子，通常指未到青春期的年齡 孩子 Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους  ‘there is a little boy here who has five loaves of barley bread’  「這裡有一個孩子，帶著五個大麥餅」 (約 6:9) 注意，約 6:9 中的 παιδάριον 純粹表示一個孩童；它的指示代詞 ὅς 顯示陽性的性別，因此可以翻譯為「男孩」。 在這裡的上下文中，暱稱 παιδάριον 也可能帶有鐘愛的隱含意義。

παιδεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.226 溝通 教導 ［參παιδεύω］ 提供指導，以形成正確的行為習慣 1 教導；指導；訓練；管教 ὠφέλιμος ... πρὸς παιδείαν τὴν ἐν δικαιοσύνῃ  ‘useful ... for instruction in right living’  「……教導人學義都是有益的」 (提後 3:16)

(b)

36.10 引導，管教，跟從 管教，鍛煉 ［參παιδεύω］ 按照適當的行為準則訓練某人 訓練；栽培；管教 ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου  ‘raise your children with the discipline and instruction which comes from the Lord’  「要照著主的教導和勸戒養育他們」 (弗 6:4)

(c)

38.4 懲罰，賞賜 懲罰 ［參παιδεύω］ 為了改善行為而施行的懲罰 管教；懲罰 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης  ‘all punishment seems at the time not to make (us) glad, but rather sad’  「但凡管教，當時似乎不令人快樂，反使人覺得痛苦」 (來 12:11)

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思與νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也與ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦點是形成正確的行為習慣，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦點在於教導正確的行為。ἐντρέφω似乎強調在技巧和實用知識方面進行持續性的教導和訓練。

παιδευτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.244 溝通 教導 （παιδεύω[a]「訓練」33.226 的衍生詞）為建立正確的行為而提供指導的人 指導；師傅；老師 παιδευτὴν ἀφρόνων  ‘an instructor for the foolish’  「是無知的人的師傅」 (羅 2:20)

(b)

38.5 懲罰，賞賜 懲罰 （παιδεύω[c]「懲罰」38.4 的衍生詞）為建設性目的而施行懲罰的人 懲罰者；施行懲罰的人 εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας εἴχομεν παιδευτὰς καὶ ἐνετρεπόμεθα  ‘we had our human fathers who punished us and we respected them’  「我們曾有肉身之父管教我們，我們尚且敬重他」 (來 12:9)

παιδεύω

(1)

(a)

33.226 溝通 教導 ［參παιδεία］ 提供指導，以形成正確的行為習慣 1 教導；指導；訓練；管教 ἐπαιδεύθη Μωϋσῆς [ἐν] πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων  ‘Moses was trained in all the wisdom of the Egyptians’  「摩西受教導學了埃及人一切的學問」 (徒 7:22)

(b)

36.10 引導，管教，跟從 管教，鍛煉 ［參παιδεία］ 按照適當的行為準則訓練某人 訓練；栽培；管教 δοῦλον δὲ κυρίου ... ἐν πραΰτητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεμένους  ‘the Lord's servant ... must be gentle as he disciplines his opponents’ or ‘... those who oppose what he says’  「而主的奴僕………要……溫柔地管教那些反對的人」或「……那些反對他的話的人」 (提後 2:24, 25 [2])

(c)

38.4 懲罰，賞賜 懲罰 ［參παιδεία］ 為了改善行為而施行的懲罰 管教；懲罰 οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν πεπραγμένον αὐτῷ· παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω  ‘this man has done nothing to deserve death; I will therefore punish him and let him go’  「他沒有做過罪該處死的事。因此，我要懲戒他，然後把他釋放」 (路 23:15, 16 [2])

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思與νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也與ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦點是形成正確的行為習慣，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦點在於教導正確的行為。ἐντρέφω似乎強調在技巧和實用知識方面進行持續性的教導和訓練。

παιδιόθεν

(1)

(a)

67.153 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 從某人是孩子的時候一直到上下文所述時間的時期 1 從小時候起；從小 Πόσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; ὁ δὲ εἶπεν, Ἐκ παιδιόθεν  ‘how long has he been like this? He said, Since childhood’  「『他得這病有多久了呢？』父親說：『從小的時候。』」 (可 9:21) παιδιόθεν 的詞根 παιδιο 是指比 βρέφος[b]「嬰兒期」（67.152）更大的年紀。因此，παιδιόθεν 可能是指從孩子斷奶開始的一段時間。

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

παιδίον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.42 人 孩童 ［參παιδάριον］ （παῖς[a]「孩子」9.41 的指小詞，但在《新約》中，παιδίον[a] 和 παιδάριον 似乎已失去大部分指小詞或暱稱的用意，但可能仍保留一些親切關懷或興趣的含義）孩子，通常指未到青春期的年齡 小孩子 εἶδον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ  ‘they saw the child with Mary his mother’  「看見小孩子和他母親馬利亞」 (太 2:11) ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἃ προσφωνοῦντα τοῖς ἑτέροις  ‘it is like children sitting in the marketplace and shouting to their companions’  「這正像孩童坐在街市上向同伴呼喊」 (太 11:16)

(b)

10.37 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （{παῖς}[b]「孩子」10.36 指小詞，但幾乎已經失去指小的含義）直接的後代 小孩子 τὰ παιδία μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν  ‘my children are in bed with me’  「孩子們也同我在牀上了」 (路 11:7) 在 路 11:7，翻譯者不需要假定孩子們與他們的父親在同一張牀上。你可以簡單地把這段經文翻譯為：「我已經上了牀，孩子們也上了牀」，或「我已經在牀上了，孩子們也已經在牀上了」，但見 6.108。

(c)

9.46 人 被深情關懷的人 ［參τεκνίον, τέκνον, υἱός］ （{παιδίον}[a]「小孩子」9.42 的引申意義）任何年齡的人，與稱呼他的人有特別親密的關係和交往 小子；朋友；孩子；小夥子 λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς, Παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε;  ‘Jesus said to them, My children, do you have some fish to eat?’  「耶穌就對他們說：『孩子們！你們有吃的沒有？』」 (約 21:5) 有些語言最好把 約 21:5 中的 παιδία 翻譯為：「我的好朋友」，或「我親愛的朋友」，或「我的同道們」。在這段上下文中，重點不在這個稱呼所表達的年紀，而在於感情上的喜愛和鐘愛。

παιδίσκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

87.83 地位 奴役，自由 ［參δούλη］ 女奴隸1 使女；婢女 οὐκ ἐσμὲν παιδίσκης τέκνα ἀλλὰ τῆς ἐλευθέρας  ‘we are not children of a slave woman but of a free woman’  「我們不是婢女的兒女，而是自由婦女的兒女」 (加 4:31)

____________________________________________________

1 παιδίσκη所指對象可能比δούλη所指對象年輕。

παίζω

(1)

(a)

50.8 競賽及遊戲 為了娛樂消遣參與一項活動 玩耍；玩樂；跳舞 Ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πεῖν καὶ ἀνέστησαν παίζειν  ‘the people sat down to eat and drink and got up to play’  「百姓坐下吃喝，起來玩樂」 (林前 10:7) 在 林前 10:7，παίζω 具體指向的可能是跳舞；但是有些學者認為，在這個上下文中，παίζω 是性的委婉說法。

παῖς

(1)	παιδός＜陽＞及＜陰＞

(a)

9.41 人 孩童 少年人，通常指青春期之前，不區分性別 孩童 ἰδόντες δὲ ... τοὺς παῖδας τοὺς κράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ  ‘and when they saw ... the children shouting in the Temple’  「見小孩子在聖殿裡喊著」 (太 21:15) παῖς 這個詞可以與陽性或陰性冠詞一同出現，並有相應的形容詞定語。這些區分性別的特徵表明所指的人是男性還是女性。如果 παῖς[a] 帶有陽性冠詞或定語，可以翻譯為「男孩」；同樣地，如果 παῖς[a] 帶有陰性冠詞或定語，可以翻譯為「女孩」。

(b)

10.36 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參τέκνον］ 直屬的兒女，但沒有指明性別或年齡 孩子；兒女；後裔 οἱ δοῦλοι αὐτοῦ ὑπήντησαν αὐτῷ λέγοντες ὅτι ὁ παῖς αὐτοῦ ζῇ  ‘his servants met him with the news, Your boy is going to live’  「他的僕人迎面而來，說他的兒子活了」 (約 4:51) 有些語言沒有「子孫」或「後裔」的通稱用語，翻譯者可以用「兒子」或「女兒」或「兒女」，用單數或複數，視乎上下文而定。

(c)

87.77 地位 奴役，自由 奴僕，可能是貼身的僕人，因而說的比較親切 奴僕 ἀλλ᾽ εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήτω ὁ παῖς μου  ‘just give the order and my slave will get well’  「只要你說一句話，我的僕人就會痊愈」 (路 7:7)

παίω

(1)

(a)

19.1 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參πληγή, πλήσσω, τύπτω］ 擊打物件，一次或多次 打；捶；打擊；敲打 περικαλύψαντες αὐτὸν ἐπηρώτων λέγοντες, Προφήτευσον, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;  ‘they blindfolded him and said, Tell us! Who hit you?’  「又蒙著他的眼，問他『打你的是誰？』」 (路 22:64)

(b)

19.16 物理的衝擊力 刺穿，切割 螫刺（如蝎子的） 刺痛；螫刺 ὁ βασανισμὸς αὐτῶν ὡς βασανισμὸς σκορπίου ὅταν παίσῃ ἄνθρωπον  ‘the sharp pain they caused is like the pain caused by a scorpion when it stings a person’  「他們的痛苦就像人被蝎子螫傷的痛苦一樣」 (啟 9:5a)

____________________________________________________

1 在啟 9:5，παίω可能應該理解為比較一般性的「打擊」（見παίω[a]，19.1）。很難確定什麼特定意思適合某個上下文，特別是在天啟文學中。

πάλαι

(1)

(a)

67.24 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἔκπαλαι, παλαιός］ 在另一個時間點之前的一個時間點，兩者間隔相當長的時間 1 很久以前；遠古的時候 πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις  ‘long ago God spoke to our ancestors through the prophets’  「古時候，上帝藉著眾先知……向列祖說話」 (來 1:1) 在指某個時間點之前的另一個時間點的時候，可以用文中提到的一個事件作為參考，或者用文章本身的時間作為參考。在 來 1:1，πάλαι[a] 標記的時間是這卷《希伯來書》實際寫成之前很久的一個時間點。彼後 3:5 中的 ἔκπαλαι 也是這樣。有些語言需要清楚指明時間的間隔是在 (1) 先前的一個時間點與文中所提的事件之間，還是在 (2) 先前的一個時間點與文章本身之間。例如，來 1:1 可能需要譯成：「很久以前，上帝藉著先知向我們的祖先說話」，或「在我寫作本信之前很久的時間……」。

(b)

67.141 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 過去一段相當長的、連續的時間延伸 一向；一直；到如今 Πάλαι δοκεῖτε ὅτι ὑμῖν ἀπολογούμεθα  ‘do you think that all this time we have been defending ourselves before you?’  「你們一直認為我們是在你們面前為自己辯護嗎？」 (林後 12:19)

(c)

67.22 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在另一個時間點之前的一個時間點，並暗示完成，但是比 ἤδη（67.20）所表示的時間間隔更長 已經；已經有一段時間 προσκαλεσάμενος τὸν κεντυρίωνα ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανεν  ‘(Pilate) called the army officer and asked him if (Jesus) had died already’  「彼拉多詫異……叫百夫長來，問他耶穌是不是已經死了」 (可 15:44) 在 可 15:44，使用 πάλαι 一詞似乎暗示耶穌死亡的時間比彼拉多預想的早很多。為了譯出 πάλαι[c] 的含意，翻譯者可以把 可 15:44 譯成：「彼拉多叫來了軍官，問他耶穌是不是確實已經死了」。

____________________________________________________

1 ἔκπαλαι[a]的語氣可能比πάλαι[a]更強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

παλαιός

(1)

ά，όν

(a)

67.97 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 指已經連續存在了相對較長的一段時間 舊的 οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘no one pours new wine into old wineskins’  「沒有人把新酒裝在舊皮袋裡」 (可 2:22) 在與皮袋有關的上下文中，παλαιός[a] 的重點是這種皮袋已經使用了一段長時間，因此在一些語言中可能需要譯成「用過的皮袋」或「已經使用了一段長時間的皮袋」。

(b)

58.75 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） 指某物是老舊、過時的，因此是比較差的 舊的 ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη  ‘our old self was crucified with (him)’  「我們的舊人和他同釘十字架」 (羅 6:6)

(c)

67.24 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἔκπαλαι, πάλαι］ 在另一個時間點之前的一個時間點，兩者間隔相當長的時間 很久以前的；舊的 ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς διαθήκης  ‘in the reading of the covenant of long ago’  「誦讀舊約的時候」 (林後 3:14) 在指某個時間點之前的另一個時間點的時候，可以用文中提到的一個事件作為參考，或者用文章本身的時間作為參考。在 來 1:1，πάλαι[a] 標記的時間是這卷《希伯來書》實際寫成之前很久的一個時間點。彼後 3:5 中的 ἔκπαλαι 也是這樣。有些語言需要清楚指明時間的間隔是在 (1) 先前的一個時間點與文中所提的事件之間，還是在 (2) 先前的一個時間點與文章本身之間。例如，來 1:1 可能需要譯成：「很久以前，上帝藉著先知向我們的祖先說話」，或「在我寫作本信之前很久的時間……」。 在一些譯本中，雖然 τῆς παλαιᾶς διαθήκης 被譯為「舊的約」，然而需要區分「舊」的意思，是指持續了一段很長的時間，還是指來自於很早之前的時候。在這個上下文中，意思是後者。

(d)

41.43 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參ἄνθρωπος］ παλαιὸς ἄνθρωπος  （習語，直譯：舊人，或：從前的人）舊的或從前的行為模式，與人應該遵行的新行為模式對比 舊我；舊人；舊的生活方式 ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον  ‘to get rid of the old self in accordance with the way you used to conduct yourselves’  「就要脫去從前生活方式裡的那個舊我」 (弗 4:22) 在一些語言中，弗 4:22 中的這句表達最好譯成，「不再按照從前的方式來生活」。

παλαιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

67.100 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 老舊的狀態，有過時的含意 老年；古舊；舊；過時 ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος  ‘so that we may serve in the newness of the Spirit and not in the old way of the written document’  「使我們服侍主，要按著聖靈的新樣，不按著儀文的舊樣」 (羅 7:6) 關於 παλαιότης 在 羅 7:6 中有稍微不同的解釋，見 58.74。

(b)

58.74 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） 處於老舊、過時的狀態，因此是比較差的和令人不滿意的（與 καινός[b] 或 νέος[b]「新的」58.71 相反） 舊的；過時的；舊方式；舊樣式 ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος  ‘so that we may serve in the newness of the Spirit and not in the old way of the written law’  「使我們服侍主，要按著聖靈的新樣，不按著儀文的舊樣」 (羅 7:6a)

____________________________________________________

1 παλαιότης在羅 7:6應該歸類在語義域58還是語義域67「時間」取決於焦點意思的主要特徵。不同人的判斷顯然是不同的。

παλαιόω  (παλαιόομαι)

(1)

(a)

67.103 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 使變得陳舊和過時，因此不再有效用 變成舊的；使過時；當作無效 ἐν τῷ λέγειν Καινὴν πεπαλαίωκεν τὴν πρώτην  ‘by speaking of a new covenant, he has made the first one out of date’  「提到『新的約』，那麼第一個約就成為舊的了」 (來 8:13)

(b)

67.104 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 變舊，有變得過時和無用的含意 變舊；變差；漸漸破舊 πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται  ‘they will all grow old like clothes’  「都會像衣服漸漸舊了」 (來 1:11) 有些語言可以把 來 1:11 中的 παλαιόομαι 譯成：「天地將要變舊、變得破爛」。

πάλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

39.29 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參ἀγών, ἀγωνίζομαι］ 進行激烈的鬥爭，包括用身體的力量和身體以外的力量來對抗強烈的反對 爭戰；作戰；奮鬥 οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς  ‘it is not against human beings that we fight but against spiritual forces’  「因為我們不是跟血肉凡人爭戰，而是跟靈界的……」 (弗 6:12) 有些語言清楚區分了人與人之間的肢體搏鬥和非肢體鬥爭。因此，有些涉及戰爭或肢體衝突的詞彙，通常不可能用在談及人與人之間的敵意或爭論的上下文中。

παλιγγενεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

41.53 行為及相關狀態 改變行為 ［參ἄνωθεν, γεννάω］ 經歷生活方式的徹底改變，變成應有的方式，暗示回到之前的一種狀態或關係中 重生；經歷新生；再生 διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως  ‘new birth and new life by washing’  「所施重生和更新的洗」 (多 3:5) 「新生」的比喻在《新約》中極其重要，因此應該盡量保留。在一些語言中，「重生」可以表達為：「使重新出生」，或「擁有新的生命，好像第二次出生那樣」。另見 13.55。

(b)

67.147 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一個世界更新的時代（特指彌賽亞的時代） 新時代；彌賽亞的時代；萬物更新的時候 ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ, ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ  ‘when the Son of Man sits on his glorious throne in the new age’  「在將來的新時代裡，人子坐在他榮耀寶座上的時候」 (太 19:28)

πάλιν

(1)

(a)

67.55 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄνωθεν］ πάλιν; εἰς τὸ πάλιν  隨後的一個時間點，涉及重複 再一次；重新 εἶτα πάλιν ἐπέθηκεν τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ  ‘then he again placed his hands on the man's eyes’  「隨後耶穌又按手在他眼睛上」 (可 8:25) ἐὰν ἔλθω εἰς τὸ πάλιν οὐ φείσομαι  ‘when I come again, I will not spare anyone’ or ‘... nobody will escape punishment’  「我再來的時候，就不會寬容任何人」或「……沒有人能逃脫刑罰。」 (林後 13:2)

(b)

89.97 關係 添加 表示加添的關係，包含重複 又；再 οἱ δὲ πάλιν ἔκραξαν, Σταύρωσον αὐτόν  ‘they again shouted, Crucify him’  「他們又再喊著：『把他釘十字架！』」 (可 15:13a) καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ λέγει  ‘and also another Scripture says’  「另有經文也說」 (約 19:37) πάλιν λέγει, Εὐφράνθητε, ἔθνη ... καὶ πάλιν, Αἰνεῖτε ... τὸν κύριον ... καὶ πάλιν Ἠσαΐας λέγει  ‘also it says, Rejoice, Gentiles ... and again, Praise ... the Lord ... and again, Isaiah says ...’  「又說：外邦人哪，要……歡樂……再說……要頌讚主……以賽亞也說……」 (羅 15:10, 11, 12 [3])

(c)

89.129 關係 對比 表示對比，有順序的含意 另一方面；但反過來；然而 Πάλιν γέγραπται  ‘on the other hand, it is written’  「然而經上又記著」 (太 4:7) λογιζέσθω πάλιν ἐφ᾽ ἑαυτοῦ  ‘but let him remind himself’  「然而，他就應該再想一想」 (林後 10:7)

____________________________________________________

1 πάλιν在可 15:13的解釋有些困難，因為在《馬可福音》中，這是第一次提到群眾的喊叫。使用πάλιν可能只是為了悅耳好聽，或者也可能意指「他們喊回去」。另外，πάλιν也可以解作「他們依次喊著說」。然而，有人認為這種喊叫第一次是發生在11節。

παμπληθεί

(1)

(a)

59.28 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 一個相對較大的群體的整體 全部；一起；一齊；同 ἀνέκραγον δὲ παμπληθεὶ λέγοντες, Αἶρε τοῦτον  ‘the whole crowd cried out, Kill him’  「群眾卻齊聲喊叫：『殺掉他！』」 (路 23:18)

Παμφυλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.545 人名及地名 地名 小亞細亞南部的一個省 旁非利亞；《思》旁非里雅

πανδοχεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.11 建造物 建築物 ［參κατάλυμα, ταβέρνη］ 供旅客住宿的地方 客棧 ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ  ‘he took him to an inn, where he took care of him’  「帶他到一家客棧，在那裡照顧他」 (路 10:34)

πανδοχεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

7.12 建造物 建築物 管理旅店的人；人們可以付出一定的價格來換取旅店的食宿 旅店老闆；客棧掌櫃 ἔδωκεν δύο δηνάρια τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν, Ἐπιμελήθητι αὐτοῦ  ‘he gave two coins to the innkeeper and said, Take care of the man’  「他拿出兩個銀幣來，交給店主，說：『請你照應他』」 (路 10:35) 有些語言需要把旅店或酒店的作用描述為：「人可以停留過夜並吃東西的地方」，甚至「人付錢以停留過夜並吃東西的地方」。

πανήγυρις

(1)

εως＜陰＞

(a)

51.4 節日 歡聚一堂，參加快樂的節日 慶祝；慶典；歡慶；盛會 προσεληλύθατε ... πανηγύρει  ‘you have come to ... the joyous festival’  「你們卻是來到……歡樂的慶典」 (來 12:22) 關於翻譯 來 12:22 整節經文時如何使用標點的問題，參考一般的釋經書。

πανοικεί

(1)

(a)

10.10 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 包括所有屬於同一個家族或家庭的人 和全家一起 ἠγαλλιάσατο πανοικεὶ πεπιστευκὼς τῷ θεῷ  ‘he together with his entire household were filled with joy because they now believed in God’  「他和全家的人，因為信了上帝，都滿心喜樂」 (徒 16:34)

πανοπλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.30 人工製品 武器及盔甲 進攻或防禦戰爭中使用的全副軍裝（但通常強調防御性的裝備，包括頭盔、盾牌和胸甲） 武器和盔甲；全副軍裝 τὴν πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ᾽ ᾗ ἐπεποίθει  ‘he carried away all the weapons and armor the owner was depending on’  「把他所倚靠的武器和盔甲都奪走」 (路 11:22) 在《新約》中，πανοπλία 也是比喻用法，指基督徒與邪惡爭戰所用的美德：ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου，「要穿戴上帝賜給你的全部軍裝，好抵擋魔鬼的詭計」（弗 6:11）。 因為一些古時的武器都不再繼續使用，所以可能需要採用描述性的表達，以清楚說明相關武器裝備的類型。進攻性的武器常稱為「用來殺死或傷害敵人的工具」，防禦性的裝備可以稱為「在戰鬥時穿戴的防禦裝備」。在某些語言中，πανοπλία 的全部意義可以描述為「用來對敵作戰的武器和防禦的用具」或「……保護自己的用具」。

πανουργία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.270 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 邪惡狡猾的詭計 狡猾；奸詐；詭計 ὡς ὁ ὄφις ἐξηπάτησεν Εὕαν ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτοῦ  ‘as the snake deceived Eve by its treachery’  「就像蛇用詭詐誘惑了夏娃一樣」 (林後 11:3)

πανοῦργος

(1)

ον

(a)

88.269 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 （直譯：無所不作的人）形容非常狡猾詭詐 惡棍；狡猾的人 ὑπάρχων πανοῦργος δόλῳ ὑμᾶς ἔλαβον  ‘being a crafty person, I took you in by deceit’  「我是個狡猾的人，曾用詭計牢籠你們！」 (林後 12:16)

πανταχῇ

(1)

(a)

83.8 空間的位置 ……的地方，某處，到處 ［參πανταχοῦ, πάντῃ, πάντοθεν］ 所有可能的位置 到處；處處；各處 πάντας πανταχῇ διδάσκων  ‘teaching all people everywhere’  「在各處教導眾人」 (徒 21:28)

πανταχοῦ

(1)

(a)

83.8 空間的位置 ……的地方，某處，到處 ［參πανταχῇ, πάντῃ, πάντοθεν］ 所有可能的位置 到處；處處；各處 νῦν παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν  ‘now he commands all people everywhere to repent’  「吩咐各處的人都要悔改」 (徒 17:30)

παντελής

(1)

(a)

67.95 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰών, διηνεκής, εἰς］ εἰς τὸ παντελές  無限地持續的時間，特別強調未來 一直；永遠；永永遠遠；永恆地；長遠 σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται  ‘he is able to save forever’  「他都能拯救到底」 (來 7:25) 關於 εἰς τὸ παντελές 在 來 7:25 的另一種解釋，見 78.47。

(b)

78.47 程度 完全，足夠（完成程度） ［參ὁλοτελής, τελείως, τέλος］ εἰς τὸ παντελές  完整的程度，可能暗示目的或結果 完全；全然；徹底；完整地；整個 μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές  ‘she could not straighten up completely’  「完全直不起身來」 (路 13:11) σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται  ‘he is able to save completely’  「他能全然拯救」 (來 7:25) 短語 εἰς τὸ παντελές 也可以解作「永遠」（見 67.95）。 路 13:11 中的這句話可以譯成「她根本不能站直」。路 13:11 的解釋差異取決於短語 εἰς τὸ παντελές 的範圍。如果這句短語是用來限度那否定語氣的，那麼可以譯作「她根本不能站直」；但是如果短語 εἰς τὸ παντελές 的意思只是限定 ἀνακύψαι 一詞，那麼適當的表達就是「她完全不能站直」。

πάντῃ

(1)

(a)

83.8 空間的位置 ……的地方，某處，到處 ［參πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντοθεν］ 所有可能的位置 到處；處處；各處 πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ ἀποδεχόμεθα  ‘we acknowledge (this) anywhere and everywhere’  「我們時時處處都滿懷感激」 (徒 24:3) 在 徒 24:3 ，πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ 當中的重複是為了強調。然而，有些學者把 徒 24:3 中的 πάντῃ 解作「任何時候」，若是這樣，徒 24:3 就是希臘文 πάντῃ 帶有此含義的罕見例子。

πάντοθεν

(1)

(a)

84.7 空間的延伸 從源頭延伸 從某個源頭延伸，該源頭包括所有可能的點 從各處；從各個方向 ἤρχοντο πρὸς αὐτὸν πάντοθεν  ‘they came to him from everywhere’  「人從各處都到他跟前來」 (可 1:45) συνέξουσίν σε πάντοθεν  ‘they will close in on you from every side’  「四面困住你」 (路 19:43)

(b)

83.8 空間的位置 ……的地方，某處，到處 ［參πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντῃ］ 所有可能的位置 到處；處處；各處 περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ  ‘covered everywhere with gold’ or ‘covered all over with gold’  「四周包金」或「整個用金包裹著」 (來 9:4)

παντοκράτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

12.7{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 上帝的頭銜，直譯：「全能的」 全能者；擁有一切權力的那一位 ὁ παντοκράτωρ, ὁ ἦν καὶ ὁ ὢν καὶ ὁ ἐρχόμενος  ‘the Almighty, who was and is and will be’  「全能的上帝；昔在、今在、以後永在！」 (啟 4:8) κύριος ὁ θεὸς [ἡμῶν] ὁ παντοκράτωρ  ‘the Lord, our God, the all-powerful One’  「主—我們的上帝、 全能者」 (啟 19:6) 在某些語言中，「全能者」作為上帝的頭銜可以表達為：「那掌管一切的」，或「那指揮萬事萬民的」。

____________________________________________________

1 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

πάντοτε

(1)

(a)

67.88 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἑκάστοτε］ 一段持續的時間，與一系列事件有關 一直；始終；總是；隨時；常常；時常 οὐκ ἀφῆκέν με μόνον, ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάντοτε  ‘he has not left me alone because I always do what pleases him’  「他沒有撇下我獨自一人，因為我一直行他所喜悅的事」 (約 8:29) πάντοτε μνείαν σου ποιούμενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου  ‘every time I pray, I mention you’  「我每次禱告的時候都提到你」 (門 1:4)

πάντως

(1)

(a)

71.16 狀況 確定的，不確定的 在各方面都是肯定的 必定；肯定；當然；毫無疑問 πάντως ἀκούσονται ὅτι ἐλήλυθας  ‘they will no doubt hear that you have come’  「他們肯定會聽見你來了」 (徒 21:22) Πάντως φονεύς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος οὗτος  ‘certainly this man is a murderer’  「這人必是個兇手」 (徒 28:4)

(b)

91.10 語段標記 強調的標記 ［參ὁράω］ 用於標記強烈的強調，表示所說的話是完全真實的 的確；當然；至少；無論如何 ἢ δι᾽ ἡμᾶς πάντως λέγει;  ‘or did he not indeed mean us?’  「這難道不全是為我們說的嗎？」 (林前 9:10)

παρά

(1)

(a)

83.25 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 靠近另一個位置或物體的位置，通常有沿著或靠近的含意 在……旁邊；沿著 δύο τυφλοὶ καθήμενοι παρὰ τὴν ὁδὸν  ‘two blind men who were sitting beside the road’  「有兩個盲人坐在路旁」 (太 20:30) ἔστησεν αὐτὸ παρ᾽ ἑαυτῷ  ‘he stood him at his side’  「讓他站在自己旁邊」 (路 9:47) εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ  ‘standing beside Jesus cross’  「站在耶穌十字架旁邊」 (約 19:25) τῇ τε ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν οὗ ἐνομίζομεν προσευχὴν εἶναι  ‘on the Sabbath we went out of the city gate to a place beside the river where we thought there would be a place of prayer’  「安息日那天，我們出了城門，來到河邊，料想那裡有禱告的地方」 (徒 16:13a)

(b)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, πρός］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體之間2 在……裡面；與……一起 διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις  ‘this account was spread among the Jews’  「這話就在猶太人中間流傳」 (太 28:15)

(c)

84.5 空間的延伸 從源頭延伸 （帶所有格3）從某個源頭延伸，與活動或關係有關聯 從 ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου  ‘a decree went out from Caesar Augustus’  「凱撒奧古斯都降旨」 (路 2:1) δύναμις παρ᾽ αὐτοῦ ἐξήρχετο  ‘power was going out from him’  「有能力從他身上發出來」 (路 6:19) ὁ ὢν παρὰ τοῦ θεοῦ  ‘he is from God’ or ‘he comes from God’  「從上帝來的」 (約 6:46)

(d)

90.14 語意格 事件或活動的來源 （帶所有格）用於標記活動的施事者源頭，雖然通常是遠程和間接的源頭 從；由 ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος  ‘in order to receive from the farmers some of the fruit of the vineyard’  「向佃戶收取葡萄園的部分果子」 (可 12:2) Πῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ᾽ ἐμοῦ πεῖν αἰτεῖς γυναικὸς Σαμαρίτιδος οὔσης;  ‘how is it that you being a Jew ask for a drink from me, a Samaritan woman?’  「你是猶太人，怎麼向我一個撒瑪利亞女人要水喝呢」 (約 4:9) τοῦ αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων εἰς τὸ ἱερόν  ‘to ask alms of those who were going into the Temple’  「向進聖殿的人求乞」 (徒 3:2) χάρις ἔλεος εἰρήνη παρὰ θεοῦ πατρὸς  ‘grace, mercy, peace from God the Father’  「願恩惠、憐憫、平安從父上帝」 (約貳 1:3)

(e)

90.3 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 （帶所有格或間接受格）用於標記潛在的施事者 由；為；用 Παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστιν, παρὰ δὲ θεῷ πάντα δυνατά  ‘for people this is not possible, but for God all things are possible’  「在人這是不能，在上帝凡事都能」 (太 19:26)

(f)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, πρός］ （帶間接受格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者4 在……看來；在……的判斷中 οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ νόμου δίκαιοι παρὰ [τῷ] θεῷ  ‘for it is not the hearers of the Law who are righteous in God's sight’  「原來在上帝面前，不是聽律法的為義」 (羅 2:13)

(g)

89.137 關係 對比 表示某事物與應該或期望的情況相反 相反；不一致 αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘for their women have changed the natural use for that which is contrary to nature’ or ‘... the way people should not act’ or ‘... the way in which people were not made to behave’  「他們的女人把自然的關係變成違反自然的」或「……人不可行的……」 (羅 1:26) σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε ποιοῦντας  ‘look out for those who cause dissensions and difficulties which are contrary to the teaching which you have learned’  「那些離間你們、使你們跌倒、違背所學之道的人，我勸你們要留意躲避他們」 (羅 16:17)

(h)

89.132 關係 對比 用備選來表示對比 而不是；與……相反 ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα  ‘they worship and serve what (God has) created instead of the Creator’  「敬拜、事奉受造之物，而非造物之主」 (羅 1:25) 在許多語言中，一個另類對比必須通過正反序列來表達。例如，羅 1:25 可以譯成「他們敬拜和事奉上帝創造的事物；他們不敬拜和事奉創造主自己」。

(i)

89.111 關係 關聯 表示聯繫，暗示與所謂的視角人物很接近 同；與……一起 ἐρωτᾷ αὐτὸν Φαρισαῖος ὅπως ἀριστήσῃ παρ᾽ αὐτῷ  ‘a Pharisee asked him whether he would eat with him’  「有一個法利賽人問他，可不可以與他一同吃飯」 (路 11:37)

(j)

89.25 關係 原因及／或理由 ［參ἀπό, ἐκ, ὅθεν］ 表示原因或理由，重點在於源頭5 因為；由於 οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματος  ‘not because of that would it not be a part of the body’  「它不能因此就不是身體的一部分」 (林前 12:15)

(k)

78.29 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπέρ］ 程度超出用來比較的程度量表上的程度 超過；過於；過了；比……更；更是 ἁμαρτωλοὶ παρὰ πάντας τοὺς Γαλιλαίους  ‘worse sinners than all the other Galileans’  「比其他的加利利人更有罪」 (路 13:2)

(l)

59.76 數量 相加，相減 比給定的數目或數量更小或更少 少；減；減少；減去 τεσσεράκοντα παρὰ μίαν  ‘forty (lashes) minus one’  「四十減去一下」 (林後 11:24) 在一些語言中，說「四十減去一下」既奇怪又不合邏輯，因此在 林後 11:24 中的表達可以譯成「三十九下」。

(m)

10.9 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 οἱ παρ’ αὐτοῦ  （習語，直譯：他身邊的人）與一個人有相交的人，包括家人、鄰居和朋友 他的家人 ἀκούσαντες οἱ παρ᾽ αὐτοῦ ἐξῆλθον κρατῆσαι αὐτόν  ‘when his family heard about this, they set out to get him’  「耶穌的家人聽見，就出來要拉住他」 (可 3:21) 在某些語言中，οἱ παρ’ αὐτοῦ 這個習語可以由其他習語來表達，例如：「那些共享同一個爐火的人」，或「那些從同一個鍋裡吃飯的人」。

____________________________________________________

1 將徒 16:13中的παρά解作意指「在……的旁邊」，並假設這裡省略了表示運動的動詞——考慮到前面的ἐξήλθομεν，這種省略是合理的—— 這要比為παρά設立一個特殊意思「到旁邊的一點」好得多。

2 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

3 介詞與某個特定的語意格關係同時出現可以描述為非相鄰的語義單元的一個實例，這兩個特徵共同傳達意思。但是，這種關係也可以視為：語意格後綴標記了特定的意思，而該意思可以分配給介詞。

4 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

5 這些詞彙（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思無疑有些差異，但並不能根據現有的上下文來確定具體的指定或聯想特徵。

παραβαίνω

(1)

(a)

36.28 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παράβασις, παρανομέω, παρέρχομαι］ 違反既定的習俗或法律，有故意為之的含義 違犯；不遵守；破壞法律；犯罪；悖逆；不服從 Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων;  ‘why is it that your disciples disobey the teaching handed down by our ancestors?’  「為什麼你的門徒不遵守我們祖先的傳統？」 (太 15:2) 表達不遵守法律或違犯法律時，各種語言有明顯的差異。其實「破壞法律」的說法幾乎是不可能的，因為在違法的過程中，人們沒有確實對法律做了什麼。然而，各種語言往往會使用「踐踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表達方法。另見 36.29 的討論。

(b)

68.39 時態 停止 （παραβαίνω「走到一邊」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）自己不做某事或離開某個位置，從而停止 停止；終止；放棄；丟棄；捨棄；背棄 τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς ἀφ᾽ ἧς παρέβη Ἰούδας  ‘this ministry and service as an apostle, which Judas ceased to perform’  「這事奉的工作和使徒職分；猶大已經離棄這職分」 (徒 1:25) 在 徒 1:25，διακονίας 和 ἀποστολῆς 是與 παρέβη 的體義（aspect）有關的事件。

παραβάλλω

(1)

(a)

54.12 海上活動 （航海術語）航行到某地或其附近 到達；靠岸；駛向 παρεβάλομεν εἰς Σάμον  ‘we approached Samos’ or ‘we arrived at Samos’  「在撒摩靠岸」或「到了撒摩」 (徒 20:15)

παράβασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

36.28 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παραβαίνω, παρανομέω, παρέρχομαι］ 違反既定的習俗或法律，有故意為之的含義 違犯；不遵守；破壞法律；犯罪；悖逆；不服從 διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ νόμου τὸν θεὸν ἀτιμάζεις  ‘do you dishonor God by transgressing his law?’  「自己倒違犯律法，羞辱上帝」 (羅 2:23) 表達不遵守法律或違犯法律時，各種語言有明顯的差異。其實「破壞法律」的說法幾乎是不可能的，因為在違法的過程中，人們沒有確實對法律做了什麼。然而，各種語言往往會使用「踐踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表達方法。另見 36.29 的討論。

παραβάτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

36.29 引導，管教，跟從 服從，不服從 （παραβαίνω[a]「不服從，違犯法律」36.28 的衍生詞）習慣違犯或不遵守法律的人 違反法律的人；破壞法律的人 ἐὰν δὲ παραβάτης νόμου ᾖς  ‘if you are a transgressor of the Law’  「如果你是違犯律法的人」 (羅 2:25) 用來表達「不服從」或「過犯」的各種詞彙通常有一些微妙的區別，反映出好些不同類型的差異。例如，不服從一個人與不遵守法律或習俗有很大的區別。另外，有些語言還清楚區分了有意和無意的不服從或過犯。另一種區別在於所牽涉的行為是否重複的活動和一貫的態度，從而選擇詞彙時能夠指明某人是一貫的不服從，還是僅僅是一兩次的不順服。有時還對孩童或智障之人的不服從，與那些應當明理之人的不服從進行了區分。因此，為各段經文選擇譯詞的時候，必須特別注意含意上的區分，否則，譯文可能會嚴重扭曲《聖經》經文所要強調的那種不服從和過犯。

παραβιάζομαι

(1)

(a)

33.299 溝通 勸告，力勸 ［參προβιβάζω, προσβιβάζω］ 以鼓勵某種特定行為的方式來說話 催促；強烈請求；力勸 παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες, Μεῖνον μεθ᾽ ἡμῶν  ‘they urged him saying, Stay with us’  「他們就極力挽留他說：『請和我們一起住下吧！』」 (路 24:29)

παραβολεύομαι

(1)

(a)

21.7 危險，冒險，安全，拯救 冒險 ［參παραδίδωμι, ψυχή］ 自願暴露於危險中 冒險；冒生命危險 παραβολευσάμενος τῇ ψυχῇ  ‘risking his life’  「冒生命危險」 (腓 2:30) 在一些語言中，「冒生命危險」的對等表達是「讓自己面臨死亡的威脅」，或「表明自己願意冒死」，或「走進死亡的危險中」。

παραβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.15 溝通 話語類型 ［參παροιμία］ 具有象徵意義的相對簡短的敘述 比喻；象徵；寓言 ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς  ‘he spoke to them about many things using parables’  「他用比喻對他們講了許多話」 (太 13:3) 幾乎所有語言都有一些關於比喻或寓言的說法。在某些語言中，對等譯詞可以是「相似的故事」、「教誨的故事」、「指明方向的故事」、「有另一種意思的話語」，或「講說另一些重要事情的話語」。 有些學者主張，在《新約》中，παραβολή 僅指具有一層象徵意思的故事，但是在某些經文中，παραβολή 也用來指寓言，即故事中的每個元素都具有象徵意義。因此，要嚴格區分比喻和寓言是極其困難的。

(b)

58.63 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） ［參τύπος］ 預示後來的實體或在其之前出現的模型或例子 原型；象徵；預表；預像；標誌 ἥτις παραβολὴ εἰς τὸν καιρὸν τὸν ἐνεστηκότα  ‘which is a symbol of the present time’  「是現今時代的一個預表」 (來 9:9) 有些語言很難找到「象徵」的對等詞彙，但是翻譯者通常可以採用意思非常接近的意譯。例如，在稱呼會幕中的特定物件為 παραβολή 時，可以把 來 9:9 的第一個從句譯成：「這就告訴我們一些關於現今時代的事情」。在另一些語言中，有時可以採用意為「圖畫」的詞彙，例如：「這是給現今時代的一幅圖畫」，或「這對現今的時代有一些含義」。

(c)

33.16 溝通 話語類型 ［參παρατίθημι］ παρατίθημι τὴν παραβολήν  習語，直譯：放在比喻旁邊 說個比喻；講個比喻 Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς  ‘he told them another parable’  「耶穌對他們講了另一個比喻」 (太 13:24a)

(d)

33.17 溝通 話語類型 ［參ἐν, πνευματικῶς］ ἐν παραβολῇ  指不是按字面意思，而是按象徵意義或比喻意義來理解的語句 象徵性地；用比喻來說；可以說是 ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ ἐκομίσατο  ‘from where he received him back, so to speak’  「就比喻的意義來說，他的確從死人中得回兒子」 (來 11:19) 在一些語言中，用否定句來翻譯 ἐν παραβολῇ 和 πνευματικῶς[c] 可能更加合適，例如譯成「不是確實地」或「不是真正地」。啟 11:8 中的說法可以譯成「那城可以稱為所多瑪，但不是真正的所多瑪」。

____________________________________________________

1 παρατίθημι τὴν παραβολήν可以理解為「用比喻來說」，換句話說，「對某人說比喻」。考慮到其後的分詞λέγων，這種解釋是有可能的，但是這種分詞引出直接引語是說話的表達所常有的。

παραγγελία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.328 溝通 吩咐，命令 （παραγγέλλω「命令，吩咐」33.327 的衍生詞）宣佈必須做的事 命令；指示 οἴδατε γὰρ τίνας παραγγελίας ἐδώκαμεν ὑμῖν  ‘for you know the orders we gave you’  「你們知道我們……給了你們什麼命令」 (帖前 4:2)

παραγγέλλω

(1)

(a)

33.327 溝通 吩咐，命令 ［參ἀπαγγέλλω］ 宣佈必須做的事 命令；吩咐 παραγγέλλει τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τῆς γῆς  ‘he ordered the crowd to sit down on the grass’  「他吩咐眾人坐在地上」 (可 8:6)

παραγίνομαι

(1)

(a)

15.86 線性運動 來，來到，到達 ［參πάρειμι, παρέρχομαι, παρίστημι, παρουσία］ 來到某個地方 來；到達；到臨 Ὄρθρου δὲ πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερὸν  ‘early in the morning he came again to the Temple’  「清早，他又回到聖殿裡」 (約 8:2) Χριστὸς δὲ παραγενόμενος ἀρχιερεὺς τῶν γενομένων ἀγαθῶν  ‘Christ came as the high priest of the good things to come’  「基督已經來了；他作大祭司，實現了那些美事」 (來 9:11)

(b)

35.6 幫助，照顧 幫助 來幫助某人 前來幫助；在旁幫助 οὐδείς μοι παρεγένετο  ‘no one came to help me’  「沒有人前來幫助」 (提後 4:16)

(c)

85.7 在空間存在 在某個地方 ［參γίνομαι］ 來到某個地方 變成；出現；來到某個地方 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘in those days John the Baptist appeared preaching in the wilderness’  「在那些日子，施洗的約翰出來，在……曠野宣講」 (太 3:1)

παράγω

(1)

(a)

15.15 線性運動 移動，來／去 ［參ὑπάγω］ 繼續往前走 往前走 παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν εἶδεν ἄνθρωπον καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον  ‘as Jesus was moving along from the place, he saw a man sitting in his tax office’  「耶穌離開那裡再往前走，看見一個收稅的人」 (太 9:9)

(b)

15.28 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參παραπορεύομαι, παρέρχομαι］ 經過某個參考點1 經過 ἀκούσαντες ὅτι Ἰησοῦς παράγει, ἔκραξαν  ‘when they heard that Jesus was passing by, they began to shout’  「聽說是耶穌經過，就喊著說」 (太 20:30)

(c)

13.93 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀπέρχομαι, ἐξέρχομαι, παρέρχομαι］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 ὁ κόσμος παράγεται  ‘the world passes away’  「這世界……要消逝」 (約壹 2:17)

____________________________________________________

1 παρέρχομαι[a]、παραπορεύομαι和παράγω[b]的意思可能略有不同，因為ἔρχομαι、πορεύομαι和ἄγω的意思是有區別的（特別是從ὑπάγω的意思來說）。因此，παρέρχομαι[a]的意思可以判定為更具一般性，παραπορεύομαι可能特指沿著走，而παράγω[b]可能主要涉及超越某一特定點的行為。

παραδειγματίζω

(1)

(a)

25.200 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 ［參δειγματίζω］ 使某人當眾蒙受羞辱 公開羞辱；當眾羞辱；使蒙羞 ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καὶ παραδειγματίζοντας  ‘because they are crucifying again the Son of God and exposing him to public shame’  「因為他們親自把上帝的兒子釘在十字架上，公開羞辱他」 (來 6:6) 有些語言把「公開羞辱」表達為：「使每個人都認為……是壞的」，或「使每個人都對……竊竊私語」。

παράδεισος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.14 地理物體及特徵 地面之上的地方 義人死後可以幸福地生活的居所（通常相等於 οὐρανός[b]「天堂」1.11） 樂園 σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ  ‘today you will be with me in paradise/heaven’  「今日你要同我在樂園裡了」 (路 23:43) 在某些語言中，「樂園」用了外來語來進行翻譯，但這詞更多使用一些等於「極美的地方」，甚至「天上極美的地方」的用語來翻譯。 在 啟 2:7，ἐν τῷ παραδείσῳ τοῦ θεοῦ「上帝樂園中」，經文比較能反映這詞的歷史背景；它是源於一個解作「圍場」的古波斯詞彙，因而被用來指「花園」或「公園」。因此，有些解經家認為在 啟 2:7 中，這詞應翻譯為「上帝的園子」，特別是在上下文中，所論到的是生命樹上的果子。

παραδέχομαι

(1)

(a)

31.52 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參ἀποδέχομαι, ἀποδοχή］ 開始相信某事是真的，並相應地作出回應，同時強調信息的來源 領受；接受 διότι οὐ παραδέξονταί σου μαρτυρίαν περὶ ἐμοῦ  ‘because the people will not accept your witness about me’  「因為這裡的人不接受你為我作的見證」 (徒 22:18) κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν μὴ παραδέχου, ἐκτὸς εἰ μὴ ἐπὶ δύο ἢ τριῶν μαρτύρων  ‘do not accept an accusation against an elder unless there are two or three witnesses’  「控訴長老的事，除非有兩三個證人，否則不要受理」 (提前 5:19)

(b)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 παραγενόμενοι δὲ εἰς Ἰερουσαλὴμ παρεδέχθησαν ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας  ‘when they arrived in Jerusalem they were welcomed by the church’  「他們到了耶路撒冷時，受到教會……的接待」 (徒 15:4) μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται  ‘and he disciplines every son whom he accepts’  「所接納的每一個兒子，他都鞭打」 (來 12:6)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

παραδίδωμι

(1)

(a)

57.77 擁有，轉移，交換 給予 把某物交給或移交某人，特別是權利或權柄 交給；移交；交出 ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωμι αὐτήν  ‘because this has been handed over to me and I give it to whomever I wish’  「因為這原是交給我的，我願意給誰就給誰」 (路 4:6) 有些語言不能用「交出權柄」這種表達。在一些情況下，可以採用一個使動表達，例如「使某人擁有」。

(b)

37.111 控制，管理 交出，出賣 ［參παρίστημι］ 把一個人交給別人控制，包括把疑犯交給當局審訊懲治，或把一個人交給敵人魚肉 交出；移交；交給；出賣 μήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ  ‘so that your opponent may not hand you over to the judge’  「免得他把你送交給法官」 (太 5:25) καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ  ‘from then on he was looking for a good chance to betray him’  「從那時候起，猶大找機會要出賣耶穌」 (太 26:16) Ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν  ‘the Son of Man will be handed over to men who will kill him’  「人子將要被交在人手裡，他們要殺害他」 (可 9:31) 與中文一樣，許多語言清楚區分了把嫌疑犯依法送交民事機關，以及把群體內部的人出賣給群體外部的人。

(c)

33.237 溝通 教導 傳授傳統的教導，通常意味著經過很長一段時間 指示；教導；傳給；傳授 ὑποστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς  ‘to turn back from the sacred command that had been taught them’  「背棄了傳授給他們那神聖的誡命」 (彼後 2:21)

(d)

13.142 是，變成，存在，發生 發生 ［參δίδωμι］ 給某人機會去做某事 准予；允許 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός  ‘when the condition of the crop allows’  「到農作物成熟」（直譯：「到農作物的條件允許時」） (可 4:29)

(e)

37.12 控制，管理 控制，限制 ［參χείρ］ παραδίδωμι εἰς χεῖρας  （習語，直譯：交在手中）把某人移交別人控制 交付給……控制；移交；交給 ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν  ‘the Son of Man will be given over into the control of sinners’  「人子要被交在罪人手裡了」 (太 26:45) 在諸如 太 26:45 的經文背景中，παραδίδοται εἰς χεῖρας 可以譯成「把他交出去，使他被逮捕」，或「使他被關押」。

(f)

21.7 危險，冒險，安全，拯救 冒險 ［參παραβολεύομαι, ψυχή］ παραδίδωμι τὴν ψυχήν  （習語，直譯：交出生命）自願暴露於危險中 冒險；冒生命危險 ἀνθρώποις παραδεδωκόσιν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘men who have risked their lives on behalf of the name of our Lord Jesus Christ’  「這二人曾為我主耶穌基督的名而冒生命的危險」 (徒 15:26) 在一些語言中，「冒生命危險」的對等表達是「使自己面臨死亡的威脅」，或「表明自己願意冒死」，或「走進死亡的危險中」。

(g)

23.110 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參πνεῦμα］ παραδίδωμι τὸ πνεῦμα  （習語，直譯：交付靈魂）死亡，可能暗示那是甘心情願的行為 死去；斷氣；將靈魂交出 καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα  ‘and bowing his head, he gave up his spirit’ or ‘... he died’  「耶穌……就低下頭，交出了靈魂」或「……就低下頭，斷了氣」 (約 19:30)

παράδοξος

(1)

ον

(a)

31.44 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 指難以相信 難以相信；不尋常；難以置信 Εἴδομεν παράδοξα σήμερον  ‘we have seen incredible signs today’  「我們今日看見不尋常的事了」 (路 5:26) εἴδομεν παράδοξα σήμερον 也可以譯成：「我們今天看到了難以相信的事」，或「……人們絕不相信的事」。關於 παράδοξος 在 路 5:26 中的另一種解釋，見 58.56。

(b)

58.56 性質，類別，示例 不尋常的，與眾不同的 不尋常的，意思是與期望相反的 不尋常的；不可思議的 Εἴδομεν παράδοξα σήμερον  ‘we have seen a remarkable miracle’  「我們今日看見不尋常的神蹟了」 (路 5:26) 關於 παράδοξος 在 路 5:26 的另一種解釋，見 31.44。

παράδοσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.239 溝通 教導 （παραδίδωμι[c]「教授」33.237 的衍生詞）傳統教導的內容 教導；傳統 Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων;  ‘why is it that your disciples disobey the tradition of our ancestors?’  「你的門徒為什麼違反古人的傳統？」 (太 15:2)

παραζηλόω

(1)

(a)

88.164 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 使某人對其他人懷著強烈的嫉妒或怨恨 使嫉妒 Ἐγὼ παραζηλώσω ὑμᾶς ἐπ᾽ οὐκ ἔθνει  ‘I will make you jealous of the people who are not a real nation’  「我要以不成國的激起你們嫉妒」 (羅 10:19)

παραθαλάσσιος

(1)

α，ον

(a)

1.71 地理物體及特徵 水體 指位於海邊或沿岸 在海邊；在湖邊 Καφαρναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν  ‘Capernaum by the lake’  「湖邊的迦百農」 (太 4:13)

παραθεωρέω

(1)

(a)

30.48 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 未能充足考慮某事物，結果沒有作出適當的反應 忽略；疏忽 ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘because their widows were being overlooked in the daily distribution of funds’  「因為在日常的供給上忽略了他們的寡婦」 (徒 6:1) 徒 6:1 中這句話的結構可以重新調整，譯成「因為每天發放供給時，他們的寡婦什麼都沒有得到」。

παραθήκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

35.48 幫助，照顧 託付 託付某人照顧的 所託付的；是某人有責任照顧的；受託之物 τὴν παραθήκην φύλαξον  ‘keep safe what has been entrusted to your care’  「你要保守所交託你的」 (提前 6:20) ὅτι δυνατός ἐστιν τὴν παραθήκην μου φυλάξαι  ‘because he is able to keep what he has entrusted to me’  「他能夠保守他所付託給我的」 (提後 1:12)

παραινέω

(1)

(a)

33.295 溝通 建議 向某人強烈表明他應該計劃做什麼 強烈建議；勸告；催促 τὰ νῦν παραινῶ ὑμᾶς εὐθυμεῖν· ἀποβολὴ γὰρ ψυχῆς οὐδεμία ἔσται ἐξ ὑμῶν  ‘I now strongly advise you to take courage, for no one of you will lose his life’  「只是現在我勸你們振作起來，因為你們當中不會有人失去性命」 (徒 27:22)

παραιτέομαι

(1)

(a)

33.163 溝通 請求，要求 ［參αἰτέω］ 迫切懇求，甚至到達強求的地步1 要求；需求；懇求 Κατὰ δὲ ἑορτὴν ἀπέλυεν αὐτοῖς ἕνα δέσμιον ὃν παρῃτοῦντο  ‘at every Passover Feast he would set free any prisoner the people asked for’  「每逢逾越節，彼拉多都照民眾的要求釋放一個囚犯」 (可 15:6)

(b)

27.60 學習 準備好去學習，留心 不去聽信 拒絕聽信；避免；棄絕 τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ  ‘pay no attention to the godless legends such as old women tell’  「要棄絕那世俗的言語和老婦的無稽傳說」 (提前 4:7)

(c)

34.35 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 拒絕接受一個人加入某個社團 拒絕接受；拒絕 νεωτέρας δὲ χήρας παραιτοῦ  ‘but do not accept younger widows’  「至於年輕的寡婦，你要拒絕」 (提前 5:11) 在這處上下文中，嚴格直譯 παραιτέομαι 會讓人誤解，因為這可能暗示年輕的寡婦會被拒絕加入教會。因此，此處可能需要指明具體的關係，譯成「但不要把年輕的寡婦列在那些接受教會支持的人當中」。

(d)

34.41 聯合 限制或避免聯繫 ［參ἀποτρέπω, ἀφίστημι, ἐκκλίνω, στέλλω］ 故意避免與某人交往 2 避開；躲開；躲避；逃避；不跟……來往 αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ  ‘give at least two warnings to the man who causes divisions, and then have nothing more to do with him’  「分門結黨的人，警戒過一兩次後就要拒絕跟他來往」 (多 3:10)

(e)

36.27 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παρακοή, παρακούω］ 拒絕聆聽並因此不順從 拒絕聽從；拒絕順從；不順服 Βλέπετε μὴ παραιτήσησθε τὸν λαλοῦντα  ‘be careful then, and do not refuse to listen to him who speaks’  「你們總要謹慎，不可拒絕那向你們說話的」 (來 12:25) 如果把 παρακούω[a]、παρακοή 和 παραιτέομαι[e] 僅僅翻譯成「不聽」，這是錯誤的。這些用詞的意思顯然是「拒絕聆聽」或「拒絕關注」，因此是「不服從」。所以，在許多語言中最好譯作「拒絕服從」。

____________________________________________________

1 παραιτέομαι[a]可能與αἰτέω略有不同，無論是在強度上，還是在強調要求得到滿足的源頭上。

2 34.41中各個詞彙的意思可能存在差異，但因為沒有更獨特的上下文，所以很難確定確切的意思範圍。

παρακαθέζομαι

(1)

(a)

17.14 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 靠近某人或在某人旁邊坐下 在旁邊坐下；坐下靠近 [ἣ] καὶ παρακαθεσθεῖσα πρὸς τοὺς πόδας τοῦ κυρίου  ‘who sat down at the feet of the Lord’  「在主的腳前坐著」 (路 10:39)

παρακαλέω

(1)

(a)

33.168 溝通 請求，要求 ［參παράκλησις］ 誠懇而得體地請求 （誠懇地）求；要求；請求；懇求；呼籲；迫切要求；央求；哀求 διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι  ‘that is why I have earnestly asked to see you and to talk to you’  「為了這個緣故，我要求跟諸位見面談談」 (徒 28:20) 在 徒 28:20，παρακαλέω 也可以理解為「召集」（見 33.310）。

(b)

33.315 溝通 邀請 ［參καλέω, φωνέω］ 請一個人接受所提供的款待1 邀請；請 παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he invited him to come to his home’  「邀請耶穌到他家裡去」 (路 8:41)

(c)

33.310 溝通 召喚，呼召 召集來到說話人那裡 召集；請……來 διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι  ‘that is why I called you together to see you and talk with you’  「為這緣故，我請你們來見我當面談話」 (徒 28:20) 在 徒 28:20，παρακαλέω 也可以理解為「請求」（見 33.168）。

(d)

25.150 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參παράκλησις］ 用言語或非言語的方式使某人得著鼓勵或安慰 2 鼓勵；安慰；勸勉；勸慰；規勸 ἵνα γνῶτε τὰ περὶ ἡμῶν καὶ παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑμῶν  ‘that you may know how we are and that he may encourage you’  「好讓你們知道我們的情況，又讓他安慰你們的心」 (弗 6:22)

____________________________________________________

1 παρακαλέω[b]的意思可能與καλέω[e]和φωνέω[d]略有區別，暗示較高程度的催促。

2 παράκλητος作為聖靈頭銜的用法見12.19。

παρακαλύπτω

(1)

(a)

28.82 知道 不可知的，秘密的 使某事物不為人所知或極不容易為人所知 使不為人所知；使隱晦不明；隱藏；隱瞞；保密 οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆμα τοῦτο καὶ ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘they did not know what this meant; it was a secret’ or ‘... it was hidden from them’  「他們不明白這話的意思；因為它的含意隱晦不明」或「……對他們是隱藏的」 (路 9:45)

παράκειμαι

(1)

(a)

85.23 在空間存在 在某個地方 ［參πάρειμι］ 在特定的時間和地方出現1 在場；在這裡；在那裡；在旁邊 τὸ κακὸν παράκειται  ‘evil is present’  「邪惡就在旁邊」 (羅 7:21)

____________________________________________________

1 πάρειμι[a]和παράκειμαι涉及時間和空間因素，因此在語義上很複雜。

παράκλησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.150 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參παρακαλέω］ 用言語或非言語的方式使某人得著鼓勵或安慰 1 鼓勵；安慰；勸勉；勸慰；規勸 εἴ τίς ἐστιν ἐν ὑμῖν λόγος παρακλήσεως πρὸς τὸν λαόν  ‘if you have any message of encouragement for the people’  「你們若有什麼勸勉眾人的話」 (徒 13:15) Εἴ τις οὖν παράκλησις ἐν Χριστῷ  ‘if then there is any encouragement in Christ’  「所以，你們如果有什麼在基督裡的鼓勵」 (腓 2:1)

(b)

33.168 溝通 請求，要求 ［參παρακαλέω］ 誠懇而得體地請求 （誠懇地）求；要求；請求；懇求；呼籲；迫切要求；央求；勸勉 μετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόμενοι ἡμῶν  ‘with an earnest appeal, they begged us’  「用許多乞求的話，懇請我們」 (林後 8:4)

____________________________________________________

1 παράκλητος作為聖靈頭銜的用法見12.19。

παράκλητος

(1)

ου＜陽＞

(a)

12.19 超自然生物及力量 超自然生物 （聖靈的頭銜）藉安慰、鼓勵和代求來幫助人的那一位 慰助者；鼓勵者；代求者 ὁ δὲ παράκλητος, τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου  ‘the Helper, the Holy Spirit whom the Father will send in my name’  「那慰助者，就是父親因著我的名要差來的聖靈」 (約 14:26) 翻譯 παράκλητος 所遇到的主要困難是，這個術語可能涵蓋十分廣泛的含義。傳統上把它譯作「勸慰師」會產生誤導，因為這個稱謂只是十分有限地提到聖靈工作的某個方面。像「幫助者」或「慰助者」這樣的術語非常通用，而且在某些語言中特別有用。例如，在某些情況中，「幫助者」的概念會用習語來表達：「那位像母親般照管我們的」，或正如中非洲的一個語言那樣，表達為「那跪倒在我們身邊的」，意思是，一個人發現另一個人昏倒路邊，就跪在那人身邊，照顧他，把他帶到安全的地方。 在大多數情況下，基於法律辯護人的概念去翻譯這個術語，似乎會太受限制。此外，任何暗示律師的詞彙，可能都隱含相當難以令人接受的意義，尤其因為在很多社會中，律師被人認為是一個「賄賂法官的人」，或是「說話一口兩舌的人」，或正如在某個語言中，律師被認為是「撒謊專家」。另見παράκλητος 35.16 ，尤其是當中的腳註。

(b)

35.16 幫助，照顧 幫助 （παρακαλέω「請求提供幫助」的衍生詞，這個特定的意義沒有出現在《新約》中）可以被要求提供幫助或協助的人 1 幫助者；代求者 παράκλητον ἔχομεν πρὸς τὸν πατέρα Ἰησοῦν Χριστὸν δίκαιον  ‘we have a helper with the Father, even Jesus Christ the righteous one’  「我們在父面前有一位幫助者，就是那義者耶穌基督」 (約壹 2:1)

____________________________________________________

1 παράκλητος的意思與其他語義域有很大重疊。這詞當然涉及鼓勵的心理因素，因此也可以歸入語義域25「態度及情感」。另外，παράκλητος在某種意思上不可避免地涉及一些溝通，因此也可以合宜地在語義域33「溝通」中進行分析。代求具有一定的法庭含意，因此παράκλητος也與語義域56「法庭及法律程序」中的司法過程有關係。的確，譯入語言極少有某個詞彙具有παράκλητος所擁有的全部意思特徵，特別是在聖靈的角色方面（見12.19）。

παρακοή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

36.27 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παραιτέομαι, παρακούω］ 拒絕聆聽並因此不順從 拒絕聽從；拒絕順從；不順服 ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτως ..  ‘just as many people were made sinners as the result of the fact that one man refused to listen, so ...’  「因一人的悖逆，眾人成為罪人；照樣……」 (羅 5:19) 如果把 παρακούω[a]、παρακοή 和 παραιτέομαι[e] 僅僅翻譯成「不聽」，這是錯誤的。這些用詞的意思顯然是「拒絕聆聽」或「拒絕關注」，因此是「不服從」。所以，在許多語言中最好譯作「拒絕服從」。

παρακολουθέω

(1)

(a)

36.32 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 使行為符合特定的教導 跟從；跟隨；遵行；服從 διδασκαλίας ᾗ παρηκολούθηκας  ‘teaching which you have followed’  「你向來所服從的正確教義」 (提前 4:6)

(b)

27.38 學習 嘗試學習 （παρακολουθέω「跟隨」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）付出很大的努力去了解某事物的細節和真相 追蹤；跟隨；詳細考察；仔細查考；努力查考 κἀμοὶ παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς  ‘since I myself have carefully investigated everything from the beginning’  「我已經把這些事從頭仔細考查過」 (路 1:3)

(c)

13.113 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπακολουθέω］ 與其他事件同時發生 伴隨發生；同時發生；伴隨 σημεῖα δὲ τοῖς πιστεύσασιν ταῦτα παρακολουθήσει  ‘and these miracles will accompany those who believed’  「這些神蹟將伴隨著信的人」 (可 16:17)

παρακούω

(1)

(a)

36.27 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παραιτέομαι, παρακοή］ 拒絕聆聽並因此不順從 拒絕聽從；拒絕順從；不順服；不遵從 ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν, εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ  ‘if he refuses to listen to them, tell it to the church’  「他若是不聽他們，就去告訴教會」 (太 18:17) 如果把 παρακούω[a]、παρακοή 和 παραιτέομαι[e] 僅僅翻譯成「不聽」，這是錯誤的。這些用詞的意思顯然是「拒絕聆聽」或「拒絕關注」，因此是「不服從」。所以，在許多語言中最好譯作「拒絕服從」。

(b)

24.66 感官事件及狀態 聽 聽到一些事情，但說話者並不知曉，或沒有意圖讓聽者聽到 無意中聽到 ὁ δὲ Ἰησοῦς παρακούσας τὸν λόγον λαλούμενον  ‘Jesus overheard what they said’  「耶穌從旁聽見他們所說的話」 (可 5:36) 有些學者認為 可 5:36 中的 παρακούω 是指「忽視」或「不理會」（見 30.37）。

(c)

30.37 思考 思考，思想 不理會某事 不理會；忽略 ὁ δὲ Ἰησοῦς παρακούσας τὸν λόγον λαλούμενον  ‘Jesus paid no attention to what was being said’  「耶穌不理會他們所說的話」 (可 5:36) 有些學者認為，可 5:36 中的 παρακούω 是指「無意中聽到」（見 24.66）。

παρακύπτω

(1)

(a)

17.31 姿勢及與姿勢有關的事件 彎身，挺直 屈身或彎腰，有窺視的含義1 屈身；彎腰 παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον  ‘she bent over and looked in the tomb’  「彎腰往墓穴裡看」 (約 20:11)

(b)

24.13 感官事件及狀態 看 低頭或俯身去窺看一些東西2 俯身往裡看 παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον  ‘she stooped down and looked into the tomb’  「低頭往墳墓裡看」 (約 20:11)

(c)

27.39 學習 嘗試學習 （παρακύπτω[b]「俯身往裡看」24.13 的引申喻意）為了查明某事物而作出相當大的努力 詳細察看；努力學習；渴望明白 εἰς ἃ ἐπιθυμοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι  ‘things which (even) the angels desire to learn about’  「這些事連天使也希望明白」 (彼前 1:12)

____________________________________________________

1 παρακύπτω[a]似乎具有兩個並列的語義要素：「蹲下」和「往裡看」。當然，第二個要素可以理解為第一個要素的目的，但是在翻譯中，兩個要素都要充分表達出來，特別是在約 20:11。παρακύπτω[a]具有兩個重要的意思要素，這意味著該詞其實同時屬於兩個不同的語義域，即語義域17「姿勢及與姿勢有關的事件」和語義域24「感官事件及狀態」。

2 παρακύπτω涉及兩個非常不同的語義特徵，即「蹲下」和「往裡看」，特別是在約 20:11，因此可以歸類為一個具體的姿勢（17.31）附加「看」的要素，或者也可以按照這裡所述將παρακύπτω歸類在「看」的感官子域，附帶「蹲下」的特徵。另見17.31及腳註。

παραλαμβάνω

(1)

(a)

15.168 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἀναλαμβάνω］ 帶同某人一起 帶同；帶上 παραλαβὼν Πέτρον καὶ Ἰωάννην καὶ Ἰάκωβον ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι  ‘he took Peter, John, and James with him and went up into the mountain to pray’  「耶穌帶著彼得、約翰、雅各上山去禱告」 (路 9:28)

(b)

15.180 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參προσλαμβάνω］ 帶到自己身旁 拉到一邊；拉到旁邊 παρέλαβεν τοὺς δώδεκα [μαθητὰς] κατ᾽ ἰδίαν  ‘he took the twelve disciples aside privately’  「把十二個門徒帶到一邊」 (太 20:17)

(c)

27.13 學習 學習 從某人那裡獲取信息，暗指那是由傳統傳遞的信息 從某人學習；學習認識傳統；從傳統中學習 ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον κρατεῖν  ‘they follow many other rules which they have learned by tradition’  「他們還拘守許多其他傳統的規例」 (可 7:4) παρέδωκα γὰρ ὑμῖν ... ὃ καὶ παρέλαβον  ‘for I passed on to you ... what also I had learned from another’  「我從前領受並且傳授給你們的」 (林前 15:3) καθὼς παρελάβετε παρ᾽ ἡμῶν τὸ πῶς δεῖ ὑμᾶς περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν θεῷ  ‘as you learned from us how you should live in order to be pleasing to God’  「既然你們領受了我們的教導，知道該怎樣行事為人，討上帝的喜悅」 (帖前 4:1)

(d)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν τὴν γυναῖκά σου  ‘do not fear to accept Mary as your wife’  「不要怕迎娶你的妻子馬利亞」 (太 1:20) καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον  ‘and his own did not receive him’  「自己的人並不接納他」 (約 1:11)

(e)

37.99 控制，管理 任命，分配職能 接受某一特定事工的任命 接受任命；接受任務；被指派一項服事；領受職分 τὴν διακονίαν ἣν παρέλαβες ἐν κυρίῳ  ‘the ministry which you received in the service of the Lord’  「你從主所領受的職分」 (西 4:17)

(f)

33.238 溝通 教導 領受傳統教導 從……領受教導；受教於…… Ἐγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ κυρίου, ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν  ‘for I received from the Lord what I passed on to you’  「我當日傳給你們的是從主所領受的」 (林前 11:23)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

παραλέγομαι

(1)

(a)

54.8 海上活動 （航海術語）船隻沿著某個物體航行 沿岸航行；沿著岸邊航行；傍著海岸前進 παρελέγοντο τὴν Κρήτην  ‘they sailed along the coast of Crete’  「起錨沿著克里特航行」 (徒 27:13)

παράλιος

(1)

ου＜陰＞

(a)

1.61 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 近海的區域，對比於內陸地區（比較 ἀνωτερικός, 1.65） 沿海地區 πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ ... τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος  ‘a great crowd of people from ... the coastal region of Tyre and Sidon’  「還有一大批人來自……沿海的推羅和西頓」 (路 6:17) 在很多時候，παράλιος 必須翻譯成一個短語，例如「沿海的陸地」或「沿海的國家」。

παραλλαγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

58.44 性質，類別，示例 不同類或不同等 某物的本性或特性發生變化或改變 改變 παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ  ‘in whom there is not a single change’  「在他並沒有改變」 (雅 1:17)

παραλογίζομαι

(1)

(a)

88.153 道德倫理素質及相關行為 誤導，引入歧途，欺騙 通過爭辯或錯誤的推理來欺騙人 欺騙 μηδεὶς ὑμᾶς παραλογίζηται ἐν πιθανολογίᾳ  ‘let no one deceive you with false arguments’  「免得有人用花言巧語欺騙你們」 (西 2:4)

παραλυτικός

(1)

ή，όν

(a)

23.171 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 跛足的、癱瘓的 跛足的；癱瘓的；癱子；癱瘓病人 προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον  ‘they brought him a paralytic lying on a bed’  「把一個躺在牀上的癱瘓病人抬到他那裡」 (太 9:2) 很多時候，最好把癱子稱為「不能走路的人」。

παραλύω  (παραλύομαι)

(1)

(a)

23.170 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 一個或多個肢體癱瘓，尤指腿或腳 癱瘓的；跛足的；瘸腿的 φέροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς ἦν παραλελυμένος  ‘they carried a paralyzed man on a bed’  「用牀抬著一個癱瘓的人」 (路 5:18) 在 來 12:12，παραλύομαι 所在的上下文明顯是比喻性質的：τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε「把癱瘓的腿伸直」；很多時候，這句話在這處上下文中最好譯為「把軟弱的腿挺起來」。但是無論如何，這裡其實只是用身體狀態來指心理狀態（見 25.152）。

(b)

25.152 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參ἀνορθόω, γόνυ］ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθόω  （習語，直譯：挺直癱軟的雙膝）以堅強的決心獲得鼓勵 得到激勵；以決心激勵自己 τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘strengthen your weak knees’ or ‘rather become more determined and encouraged’  「挺直發軟的腿」或「要更加堅定、鼓起勇氣」 (來 12:12) 見 23.170 的討論。

παραμένω

(1)

(a)

85.56 在空間存在 留下，停留 與某人一起待在某個地方 同……在一起 πρὸς ὑμᾶς δὲ τυχὸν παραμενῶ  ‘I shall probably stay (some time) with you’  「我可能與你們同住一些時候」 (林前 16:6) καὶ παραμενῶ πᾶσιν ὑμῖν  ‘and I will remain with all of you’  「要繼續跟你們大家在一起」 (腓 1:25) 在 腓 1:25，παραμενῶ 在某種意義上與 μενῶ 相對。至少在這句經文中，含義是：留在世上的目的是為著腓立比信徒的好處或需要。這種服事的含義可能也出現在 林前 16:6 中。

(b)

68.11 時態 繼續 ［參διαμένω, ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω, προσμένω］ 繼續進行某個活動或處於某種狀態中 繼續；保持；留在；不住地 γεγονότες ἱερεῖς διὰ τὸ θανάτῳ κωλύεσθαι παραμένειν  ‘because they were hindered by death from continuing their work as priests’  「作祭司的因為受死亡限制，就不能長久留任」 (來 7:23)

παραμυθέομαι

(1)

(a)

25.153 態度及情感 鼓勵，安慰 使某人得到安慰 安慰：勉勵；鼓勵 παραμυθούμενοι αὐτήν  ‘those who were comforting her’  「安慰她的」 (約 11:31) παραμυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους  ‘encourage those who are losing heart’  「勉勵灰心的人」 (帖前 5:14)

παραμυθία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.154 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參παραμύθιον］ （παραμυθέομαι「安慰」25.153 的衍生詞）使人得安慰或鼓勵的基礎 安慰；鼓勵；勸勉 ὁ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδομὴν καὶ παράκλησιν καὶ παραμυθίαν  ‘the one who declares God's message to people speaks of that which builds up and encourages and consoles’  「作先知講道的，是對人說，要造就、安慰、勸勉人」 (林前 14:3)

παραμύθιον

(1)

ου＜中＞

(a)

25.154 態度及情感 鼓勵，安慰 ［參παραμυθία］ （παραμυθέομαι「安慰」25.153 的衍生詞）使人得安慰或鼓勵的基礎 安慰；鼓勵；勸勉 εἴ τι παραμύθιον ἀγάπης  ‘if there is any consolation of love or if his love consoles you’ or ‘... encourages you’  「若有任何愛心的安慰」或「若他的愛安慰了你」或「……鼓勵了你」 (腓 2:1)

παρανομέω

(1)

(a)

36.28 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παραβαίνω, παράβασις, παρέρχομαι］ 違反既定的習俗或法律，有故意為之的含義 違犯；不遵守；破壞法律；犯罪；悖逆；不服從 παρανομῶν κελεύεις με τύπτεσθαι  ‘you break the law by ordering them to strike me’  「你竟違背律法，命令人打我」 (徒 23:3) 表達不遵守法律或違犯法律時，各種語言有明顯的差異。其實「破壞法律」的說法幾乎是不可能的，因為在違法的過程中，人們沒有確實對法律做了什麼。然而，各種語言往往會使用「踐踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表達方法。另見 36.29 的討論。

παρανομία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.142 道德倫理素質及相關行為 無法無天 違犯法律的行為 不法的行為；惡行 ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανομίας  ‘and he was rebuked for his evil doing’  「曾經因自己的過犯而受了責備」 (彼後 2:16)

παραπικραίνω

(1)

(a)

39.40 敵意，衝突 反叛 ［參παραπικρασμός］ 背叛，暗示惹動怒氣 背叛；背叛並惹怒 τίνες γὰρ ἀκούσαντες παρεπίκραναν;  ‘for who were those who heard (God's voice) and yet rebelled (against him)?’  「聽見他而又背叛他的是誰呢？」 (來 3:16)

παραπικρασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

39.40 敵意，衝突 反叛 ［參παραπικραίνω］ 背叛，暗示惹動怒氣 背叛；背叛並惹怒 μὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν ὡς ἐν τῷ παραπικρασμῷ  ‘do not be stubborn as you were when you rebelled (against God)’  「不可硬著心，像在背叛之時」 (來 3:8)

παραπίπτω

(1)

(a)

34.26 聯合 加入，開始聯繫 ［參ἀποστρέφω, ἀφίστημι, ἐκπίπτω］ 放棄之前的關係或聯繫，或脫離關係（與開始聯合相反）1 離棄；背棄；離開；放棄 παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν  ‘once they fall away, (it is impossible) to bring them back to repent again’  「若再離棄真道，就不可能使他們重新懊悔了」 (來 6:6)

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎著重於解體的初始。因此，這些詞彙指的是結合或開始聯合過程的反向過程。

παραπλέω

(1)

(a)

54.9 海上活動 航行到達或經過特定地點 航行經過；沿著……航行 κεκρίκει γὰρ ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν Ἔφεσον  ‘Paul decided to sail on by Ephesus’  「原來保羅已經決定繞過以弗所向前航行」 (徒 20:16)

παραπλήσιος

(1)

α，ον

(a)

64.9 比較 相似，幾乎等同 非常相似；幾乎相同；幾乎 καὶ γὰρ ἠσθένησεν παραπλήσιον θανάτῳ  ‘for he was so sick he was almost the same as dead’ or ‘... he almost died’  「他真的生病了，就好像要死了一樣」或「……幾乎要死」 (腓 2:27)

παραπλησίως

(1)

(a)

64.9 比較 相似，幾乎等同 非常相似；幾乎相同；同樣；照樣 καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχεν τῶν αὐτῶν  ‘and he became very much like them’  「他自己也就照樣……」 (來 2:14)

παραπορεύομαι

(1)

(a)

15.28 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參παράγω, παρέρχομαι］ 經過某個參考點1 經過 Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν  ‘those who passed by hurled insults at him’  「從那裡經過的人譏笑他」 (太 27:39)

____________________________________________________

1 παρέρχομαι[a]、παραπορεύομαι和παράγω[b]的意思可能略有不同，因為ἔρχομαι、πορεύομαι和ἄγω的意思是有區別的（特別是從ὑπάγω的意思來說）。因此，παρέρχομαι[a]的意思可以判定為更具一般性，παραπορεύομαι可能特指沿著走，而παράγω[b]可能主要涉及超越某一特定點的行為。

παράπτωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.297 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 一個人在違背上帝旨意和律法時所犯的錯誤或失敗1 過犯；罪 ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν  ‘if you do not forgive others, your Father will not forgive your transgressions’  「你們若不饒恕別人的過錯，你們的天父也不會饒恕你們的過錯」 (太 6:15) ὃς παρεδόθη διὰ τὰ παραπτώματα ἡμῶν  ‘who was handed over because of our transgressions’  「耶穌被交出去，是為了我們的過犯」 (羅 4:25)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，παράπτωμα的用法似乎表明其意思與ἁμάρτημα（88.290）或ἁμαρτία[a]（88.289）相當，但是παράπτωμα可能更加強調這是沒有預謀地違犯上帝的旨意和律法。

παραρρέω

(1)

(a)

31.69 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 （παραρρέω「從旁邊流出」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）逐漸放棄相信真理 放棄信仰；偏離信仰 μήποτε παραρυῶμεν  ‘so that we will not drift away (from the faith)’  「免得我們隨流飄走」或「免得我們偏離信仰」 (來 2:1) 在 來 2:1，μήποτε παραρυῶμεν 也可以譯成「因此，我們不會逐漸停止相信我們過去所相信的事」。

παράσημος  (παράσημον)

(1)

ον

(a)

33.479 溝通 非語言的溝通 指用記號作為標記 有……的標記；被標記為 ἀνήχθημεν ἐν πλοίῳ ... Ἀλεξανδρίνῳ, παρασήμῳ Διοσκούροις  ‘we sailed away on an Alexandrian ship marked with the Dioscuri’  「我們上了亞歷山大的船起航。這船以『宙斯雙子』為記」 (徒 28:11) 徒 28:11 中提到的是刻在船頭的「雙生神明」（《和》譯作「宙斯雙子」）的雕像。關於 παράσημον 作為一個名詞，見 παράσημος[b] 6.51。

(b)

6.51 人工製品 船隻及船隻各部分 παράσημον  用以識別的標誌，可能是船頭的雕飾 徽號；裝飾船頭的像 ἀνήχθημεν ἐν πλοίῳ παρακεχειμακότι ἐν τῇ νήσῳ, Ἀλεξανδρίνῳ, παρασήμῳ Διοσκούροις  ‘we sailed away in a ship from Alexandria which had spent the winter in the island and which had the emblem of the Twin God's’  「我們搭上一艘從亞歷山大來的船；這船的徽號是『雙神號』，是停在那海島過冬的」 (徒 28:11) 「雙神的標誌」可以譯作「雙神的雕飾」，或「雙神的雕像」。關於 παράσημος 用作形容詞，見 33.479。

παρασκευάζω  (παρασκευάζομαι)

(1)

(a)

46.12 家務活動 預備飯食或做飯 預備飯食；準備一頓飯 παρασκευαζόντων δὲ αὐτῶν ἐγένετο ἐπ᾽ αὐτὸν ἔκστασις  ‘while they were busy preparing the meal, he had a vision’  「那家的人正預備飯的時候，彼得魂遊象外」 (徒 10:10)

(b)

77.8 準備好 為某一目的而準備或準備好 準備；做好準備；準備好；預備 τίς παρασκευάσεται εἰς πόλεμον;  ‘who will make ready for battle?’ or ‘who will prepare for war?’  「誰會預備打仗呢」或「誰會準備好作戰呢」 (林前 14:8)

παρασκευή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

67.201 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 為神聖的日子或節期做預備的日子 預備日；星期五 Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶν μετὰ τὴν παρασκευήν, συνήχθησαν  ‘on the next day, the day after the day of preparation, they met’ or ‘the next day, which was a Sabbath, they met’  「次日，就是預備日的第二天……聚集……」或「第二天，就是安息日，他們聚集……」 (太 27:62) παρασκευή 被視為星期五變成一個傳統觀念，它最終成為了現今表示「星期五」的希臘文詞彙。

παρατείνω

(1)

(a)

67.120 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 延長一段時間 延長；一直……到 παρέτεινέν τε τὸν λόγον μέχρι μεσονυκτίου  ‘and prolonged his speech until midnight’  「所以一直講下去，到了半夜」 (徒 20:7) 關於 παρατείνω 在 徒 20:7 的另一種解釋，見 68.21。

(b)

68.21 時態 繼續 使一個事件持續到超過預期的時間 延長；繼續；一直做下去 ὁ Παῦλος διελέγετο αὐτοῖς ... παρέτεινέν τε τὸν λόγον μέχρι μεσονυκτίου  ‘Paul spoke to the people ... and prolonged his speech until midnight’ or ‘... he kept on speaking until midnight’  「保羅向大家講道……所以一直講下去，到了半夜」或「……直講到半夜」 (徒 20:7a)

____________________________________________________

1 παρατείνω在徒 20:7中的用法是一個典型實例，即其意思可以解作某事件的一個方面或者解作時間擴展的標記。

παρατηρέω

(1)

(a)

24.48 感官事件及狀態 看 ［參παρατήρησις］ 密切注意 密切注意；窺伺；窺探；監視；守候 παρετηροῦντο δὲ καὶ τὰς πύλας ἡμέρας τε καὶ νυκτὸς ὅπως αὐτὸν ἀνέλωσιν  ‘day and night they watched the city gates in order to kill him’  「他們在各城門日夜把守，要殺掉他」 (徒 9:24)

(b)

41.27 行為及相關狀態 習俗，傳統 遵守或保持一種傳統或習俗 遵守；謹守；嚴守 ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτούς  ‘you observe days and months and seasons and years’  「你們竟又謹守日子、月份、節期、年份」 (加 4:10)

παρατήρησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

24.48 感官事件及狀態 看 ［參παρατηρέω］ 密切注意 密切注意；窺伺；窺探；監視；守候 Οὐκ ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ μετὰ παρατηρήσεως  ‘the kingdom of God doesn't come in such a way that it can be closely watched’  「上帝的王國來臨，不是可以觀察得到的」 (路 17:20)

παρατίθημι  (παρατίθεμαι)

(1)

(a)

57.116 擁有，轉移，交換 給予 給或提供，有把某物（通常是食物）放在某人面前的含意 給……食物；提供食物；擺上（食物） οὐκ ἔχω ὃ παραθήσω αὐτῷ  ‘I don't have any food to give him’  「我沒有什麼吃的好招待他」 (路 11:6)

(b)

33.16 溝通 話語類型 ［參παραβολή］ παρατίθημι τὴν παραβολήν  習語，直譯：放在比喻旁邊1 說個比喻；講個比喻 Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς  ‘he told them another parable’  「耶穌對他們講了另一個比喻」 (太 13:24)

(c)

35.47 幫助，照顧 託付 把自己託付給某人照顧 把自己交託給；把自己託付給 εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου  ‘into your hands I commit my spirit’ or ‘I give myself into your care’  「我將我的靈交在你手裡」或「我把自己託付給你了」 (路 23:46) παρέθεντο αὐτοὺς τῷ κυρίῳ  ‘they entrusted themselves to the Lord’  「把他們交託給主」 (徒 14:23)

(d)

72.4 真的，假的 真的，假的 ［參παρίστημι］ 展示證據表明某事物是真實的 表明是真實的；提出證據；證明 διανοίγων καὶ παρατιθέμενος ὅτι τὸν χριστὸν ἔδει παθεῖν  ‘he explained (the Scriptures) and presented evidence that the Messiah had to suffer’  「講解並證明基督必須受害」 (徒 17:3)

____________________________________________________

1 παρατίθημι τὴν παραβολήν可以理解為「用比喻來說」，換句話說，「對某人說比喻」。考慮到其後的分詞λέγων，這種解釋是有可能的，但是這種分詞引出直接引語是說話的表達所常有的。

παρατυγχάνω

(1)

(a)

85.12 在空間存在 在某個地方 碰巧在某個地方 碰巧在；恰好在 τοὺς παρατυγχάνοντας  ‘those who happened to be there’  「偶然遇到的人」或「恰巧在那裡的人」 (徒 17:17)

παραυτίκα

(1)

(a)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ 形容相對較短的一段時間，強調事件或狀態的短暫性 短時間；短暫；暫時；一會兒；一些時候 τὸ γὰρ παραυτίκα ἐλαφρὸν τῆς θλίψεως ἡμῶν  ‘for our affliction is not hard to bear and it is only temporary’  「我們這短暫而輕微的苦楚」 (林後 4:17)

παραφέρω

(1)

(a)

15.162 線性運動 驅動，帶動 使沿著與推動力相同的方向不斷向前移動 推動向前；帶動向前 νεφέλαι ἄνυδροι ὑπὸ ἀνέμων παραφερόμεναι  ‘clouds carried along by the wind and bringing no rain’  「雲塊被風吹著，不帶雨水」 (猶 1:12)

(b)

31.75 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 （παραφέρω[a]「帶動向前」15.162 的引申喻意）使某人離開早前的信仰，暗示接受錯誤的信仰 誤導；引入歧途；帶走 διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε  ‘do not be led astray by all kinds of strange teachings’  「你們不要被人用各種怪異的教導引入歧途」 (來 13:9)

(c)

90.97 語意格 使經歷 ［參ποτήριον］ παραφέρω τὸ ποτήριον … ἀπό  （習語，直譯：把杯撤去）使某人不用承受一些難堪的經歷 使某人不用經歷；把杯撤去 παρένεγκε τὸ ποτήριον τοῦτο ἀπ᾽ ἐμοῦ  ‘take this cup of suffering from me’ or ‘do not make me undergo this suffering’  「求你將這苦杯撤去」或「求你不要使我經歷這痛苦」 (可 14:36)

παραφρονέω

(1)

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［參ἐξίστημι, μαίνομαι, μανία, παραφρονία］ 以完全不合理的方式來思考或推理 1 頭腦不正常；瘋狂；失去理智；精神錯亂；發瘋；癲狂；瘋了；狂妄 παραφρονῶν λαλῶ  ‘I am speaking like an insane person’  「我說句狂話」 (林後 11:23)

____________________________________________________

1 詞彙組μαίνομαι / μανία與詞彙組παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些顯著的區別，但是這些區別很可能是在內涵方面而非外延方面，就像英語的crazy與insane的區分那樣。

παραφρονία

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［參ἐξίστημι, μαίνομαι, μανία, παραφρονέω］ 以完全不合理的方式來思考或推理 1 頭腦不正常；瘋狂；失去理智；精神錯亂；發瘋；癲狂；瘋了；狂妄 ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάμενον ἐκώλυσεν τὴν τοῦ προφήτου παραφρονίαν  ‘the dumb donkey spoke with a human voice and prevented the prophet from carrying out his unwise idea’ or ‘... and stopped the prophet's insane action’  「那不能說話的驢以人的聲音阻止了先知瘋狂的想法」或「……阻止了先知的狂妄」 (彼後 2:16) 在一些語言中，「停止先知的瘋狂行為」這句話的結構可能需要調整，可以譯成「阻止先知像瘋子那樣行事」。在另一些語言中，παραφρονία 最好用習語式的表達來翻譯，例如：「飄忽不定的思想」，「扭曲的想法」。

____________________________________________________

1 詞彙組μαίνομαι / μανία與詞彙組παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些顯著的區別，但是這些區別很可能是在內涵方面而非外延方面，就像英語的crazy與insane的區分那樣。

παραχειμάζω

(1)

(a)

67.166 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參παραχειμασία］ 度過冬天 過冬 εἴ πως δύναιντο καταντήσαντες εἰς Φοίνικα παραχειμάσαι  ‘to try to reach Phoenix to spend the winter there’  「盡可能趕到非尼基去過冬」 (徒 27:12)

παραχειμασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.166 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參παραχειμάζω］ 度過冬天 過冬 ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν  ‘the harbor was not a good one in which to spend the winter’  「這港口不適宜過冬」 (徒 27:12)

παραχρῆμα

(1)

(a)

67.113 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς］ 形容在前一個狀態或事件與接著的狀態或事件之間的一段極短速的時間（在許多語境中都有意料之外的含意；但這似乎是根據總體上下文推斷而來，而不屬於該詞本身的語義） 忽然；立即；立刻 ἀφῆκεν αὐτήν· παραχρῆμα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς  ‘(the fever) left her and she got up at once and began to wait upon them’  「燒就退了。她立刻起來服事他們」 (路 4:39)

πάρδαλις

(1)

εως＜陰＞

(a)

4.13 動物 動物 指兩種大型貓科動物：1. 金錢豹（拉丁語學名：Panthera pardus）；身長約兩米，黃棕色，有花環狀的黑色斑點遍佈全身和尾巴；愛圍捕獵物；2. 獵豹（拉丁語學名：Acinonyx jubatus）；有斑點，體型比金錢豹略小，但腿較長；速度極快；象徵兇殘危險或速度 豹 τὸ θηρίον ὃ εἶδον ἦν ὅμοιον παρδάλει  ‘a beast whose appearance was like a leopard’  「獸，樣子好像豹」 (啟 13:2) 與「熊」（4.12）的情況一樣，這個指「豹」的詞彙在《新約》中只出現在 啟 13:2，同樣是用來描述那末世的獸。翻譯者完全可以採用一個指本地的「金錢豹」或「獵豹」的術語；在某些語言中，所採用的譯詞是指山獅。在其他語言中，對等的表達是根據一個解作「兇猛的像大貓一樣的動物」的短語。另外，翻譯者也可以借用一個詞彙，然後補充一個限定詞，例如「一種稱為豹的動物」。

παρεδρεύω

(1)

(a)

35.26 幫助，照顧 服侍 服侍，可能暗示連續和定期的服侍 服侍；侍候；伺候 οἱ τῷ θυσιαστηρίῳ παρεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συμμερίζονται  ‘those who serve at the sacrifices on the altar get a share of the sacrifices’  「在祭壇伺候的人分享壇上的供物」 (林前 9:13)

πάρειμι

(1)

(a)

85.23 在空間存在 在某個地方 ［參παράκειμαι］ 在特定的時間和地方出現1 在場；在這裡；在那裡；在旁邊 Παρῆσαν δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ  ‘at that time, some persons were present’  「正當那時，有些在場的人」 (路 13:1)

(b)

15.86 線性運動 來，來到，到達 ［參παραγίνομαι, παρέρχομαι, παρίστημι, παρουσία］ 來到某個地方 來；到達；到臨 ὁμοθυμαδὸν δὲ παρῆσαν πρὸς αὐτὸν  ‘so in a group they came to him’  「他們一同來到他那裡」 (徒 12:20) οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν  ‘these men have come here’  「這些……人也到這裡來了」 (徒 17:6)

(c)

57.17 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 τὰ παρόντα   （πάρειμι[a]「出席，在場」85.23 的衍生詞）一個人手頭上可以使用的東西 自己擁有的東西；自己所有的；財產 ἀρκούμενοι τοῖς παροῦσιν  ‘be content with what you have’  「要以自己所有的為滿足」 (來 13:5)

(d)

67.37 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 與其他時間對應的一個具體時間 目前；……的時候；當時 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης  ‘all punishment seems at the time not a matter of joy but of sadness’  「但凡管教，當時似乎不令人快樂，反使人覺得痛苦」 (來 12:11)

____________________________________________________

1 πάρειμι[a]和παράκειμαι涉及時間和空間因素，因此在語義上很複雜。

παρεισάγω

(1)

(a)

13.132 是，變成，存在，發生 發生 藉著從外面引入某些因素使某事發生 引進；從外面引入 οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας  ‘who will bring in destructive divisions’ or ‘who will cause destructive divisions’ or ‘who will cause divisions which will greatly harm people’  「引進使人滅亡的異端」或「引進分裂，使人深受其害」 (彼後 2:1)

παρείσακτος

(1)

ον

(a)

34.29 聯合 加入，開始聯繫 指帶著虛假的藉口和動機加入 假裝；作假加入 διὰ δὲ τοὺς παρεισάκτους ψευδαδέλφους  ‘on account of those who falsely pretended to be fellow believers’  「有些人假裝信徒」 (加 2:4) 在 加 2:4，παρείσακτος 可以理解為被動的含義，即「被誘導加入」。

παρεισδύω

(1)

(a)

34.30 聯合 加入，開始聯繫 ［參παρεισέρχομαι］ 帶著邪惡的意圖偷偷地加入 偷偷溜進一個群體；偷偷地加入；偷偷地混進來 παρεισέδυσαν γάρ τινες ἄνθρωποι  ‘for some people have slipped in unnoticed’  「因為有些人偷偷地進來」 (猶 1:4)

παρεισέρχομαι

(1)

(a)

34.30 聯合 加入，開始聯繫 ［參παρεισδύω］ 帶著邪惡的意圖偷偷地加入 偷偷溜進一個群體；偷偷地加入；偷偷地混進來 οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν  ‘who slipped into our group in order to spy on our freedom’  「他們溜進來窺探我們……享有的自由」 (加 2:4)

παρεισφέρω

(1)

(a)

68.64 時態 專心努力去做，全力去做 ［參σπουδή］ σπουδὴν πᾶσαν παρεισφέρω  （習語，直譯：盡一切努力）竭盡全力去做某事 竭力；盡一切努力去做；盡最大努力 σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγκαντες ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν  ‘do your very best to add goodness to your faith’  「你們要分外地努力，有了信心，又要加上德行」 (彼後 1:5) 有些語言幾乎不可能用「在信心之上加上良善」這種表達。然而，彼後 1:5 中的這句表達可以恰當地譯成：「你們不僅要竭盡全力行善，而且也要有信心」。

παρεκτός

(1)

(a)

58.38 性質，類別，示例 不同類或不同等 與其他事物不同或者除了其他事物之外，暗示該事物不是主要關注對象 此外；除了；還有 χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘quite apart from other matters the daily pressure and concern which I have for all the churches’  「除了這些外表的事以外，我還有為眾教會操心的事天天壓在我身上」 (林後 11:28)

παρεμβάλλω

(1)

(a)

85.39 在空間存在 放置，安置 ［參περιτίθημι］ 把某物放在某個物體或區域的周圍 放在周圍；包圍 παρεμβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι  ‘your enemies will surround you with barricades’  「你的仇敵要築起土壘包圍你」 (路 19:43)

παρεμβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

1.94 地理物體及特徵 人口集中的地區 人口臨時集中暫住的地區，一個營地1 營 τούτων τὰ σώματα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς  ‘but the bodies of the animals are burned outside the camp’  「祭牲的身體卻要在營外焚燒」 (來 13:11) 在 來 13:11 的語境中，「營」相當於「佈滿帳棚的城」或「人們暫時居住的地方」。

(b)

7.22 建造物 建築物 士兵的營地或營房 2 營房；兵營 ἐκέλευσεν ὁ χιλίαρχος εἰσάγεσθαι αὐτὸν εἰς τὴν παρεμβολήν  ‘the chiliarch ordered his men to take him into the soldiers quarters’  「千夫長下令把保羅帶進營樓」 (徒 22:24) 在《新約》中，παρεμβολή[b] 指羅馬軍隊在耶路撒冷駐扎的地方，以及在羅馬，押送保羅的兵丁駐扎的地方。雖然在許多語言中，兵營都有一個固定詞組或專用術語，然而在有些情況下，可能需要採用一個描述性的短語，例如「士兵集體生活的地方」。

____________________________________________________

1 比較παρεμβολή[b]（7.22）的意思，παρεμβολή[b]是指兵營等建築物。

2 παρεμβολή[b]「兵營」與παρεμβολή[a]「營」（1.94）不同，後者指的是臨時居住中心，而不是真正兵營或營房的建築。

παρενοχλέω

(1)

(a)

22.25 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 因不斷的煩擾而造成額外的困難和艱苦 造成額外的困難；難為 διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφουσιν ἐπὶ τὸν θεόν  ‘therefore I think that we should not cause extra difficulty for those among the Gentiles who are turning to God’  「所以，我認為不可為難這些歸向上帝的外族人」 (徒 15:19)

παρεπίδημος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.77 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參πάροικος］ （ἐπιδημέω「異地寄居」85.78 的衍生詞）在長居地以外暫住的人 異鄉人；外地人；寄居者 ἐκλεκτοῖς παρεπιδήμοις διασπορᾶς Πόντου  ‘to God's chosen people who live as aliens scattered throughout Pontus’  「給那些被揀選，分散在本都……寄居的人」 (彼前 1:1) 在 徒 7:6 ，「在異國他鄉作陌生人」這個語句，可以翻譯為「像陌生人那樣生活在不屬於自己的國家裡」。同樣地，「寄居外邦」也可以翻譯為「住在異國」或「與異族一同居住」。

παρέρχομαι

(1)

(a)

15.28 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 ［參παράγω, παραπορεύομαι］ 經過某個參考點1 經過 Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος παρέρχεται  ‘Jesus of Nazareth is passing by’  「拿撒勒人耶穌經過」 (路 18:37)

(b)

15.86 線性運動 來，來到，到達 ［參παραγίνομαι, πάρειμι, παρίστημι, παρουσία］ 來到某個地方 來；到達；到臨 παρελθὼν διακονήσει αὐτοῖς  ‘when he arrives, he will serve them’  「前來伺候他們」 (路 12:37)

(c)

36.28 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參παραβαίνω, παράβασις, παρανομέω］ 違反既定的習俗或法律，有故意為之的含義 違犯；不遵守；破壞法律；犯罪；悖逆；不服從 παρέρχεσθε τὴν κρίσιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ  ‘you transgress the judgment and love of God’  「違反上帝要求的公義和愛」 (路 11:42) 表達不遵守法律或違犯法律時，各種語言有明顯的差異。其實「破壞法律」的說法幾乎是不可能的，因為在違法的過程中，人們沒有確實對法律做了什麼。然而，各種語言往往會使用「踐踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表達方法。另見 36.29 的討論。

(d)

13.93 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἀπέρχομαι, ἐξέρχομαι, παράγω］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσεται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσιν  ‘heaven and earth will pass away, but my words will not pass away’  「天地都要消逝，但我的話絕不會消逝」 (太 24:35)

(e)

67.85 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參παροίχομαι］ 標記時間的過去，強調完成 經過；已經過去；過去；過了 οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως ἂν πάντα ταῦτα γένηται  ‘this generation will not pass until all these things happen’ or ‘this age will not pass ...’  「這一代的人還沒有都去世以前，這一切事就要發生」或「……這世代絕不會過去」 (太 24:34) 在 太 24:34，可能必須小心區分 γενεά「人」（11.4）和 γενεά「時間」（67.144），因為這顯然會影響 παρέρχομαι[e] 表示時間的方式。如果翻譯者認為「世代」是指「人」，那麼可以譯成「在所有這些事發生之前，現在活著的這些人都不會死」。

____________________________________________________

1 παρέρχομαι[a]、παραπορεύομαι和παράγω[b]的意思可能略有不同，因為ἔρχομαι、πορεύομαι和ἄγω的意思是有區別的（特別是從ὑπάγω的意思來說）。因此，παρέρχομαι[a]的意思可以判定為更具一般性，παραπορεύομαι可能特指沿著走，而παράγω[b]可能主要涉及超越某一特定點的行為。

πάρεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

30.49 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參ὑπεροράω］ 故意不理會或不關注某些東西或事件 不理會；忽視；寬容 εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων  ‘as evidence of his righteousness by overlooking past sins’  「顯明上帝自己的義……寬容了人從前所犯的罪」 (羅 3:25)

παρέχω

(1)

(a)

13.26 是，變成，存在，發生 狀態 維持某個狀態或條件 仍舊；繼續 παρέσχον ἡσυχίαν  ‘they kept silent’  「就更加安靜了」 (徒 22:2)

(b)

13.127 是，變成，存在，發生 發生 使某事發生在某人身上 使發生 Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί;  ‘why do you cause the woman trouble?’  「你們為什麼為難這婦人呢」或「你們為什麼使這婦人為難呢？」 (太 26:10) Ἄξιός ἐστιν ᾧ παρέξῃ τοῦτο  ‘he is worthy to have you do this for him’ (literally ‘... to have you cause this to happen for him’)  「你為他做這事是他配得的」（直譯：「你使這事發生在他身上是他配得的」） (路 7:4) 路 7:4 的句子直譯是：「你使這事發生在他身上是他所配得的」。在某些語言中，更合適的翻譯可能是：「他配得你的幫助」或「他應該得到你的幫助」。另見 90.91。

(c)

90.91 語意格 使經歷 使某人經歷某事，可能暗示有一段持續的時間 導致；使經歷；給 κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω  ‘let no one give me trouble’ or ‘... cause me trouble’  「誰都不要煩擾我」或「……找我的麻煩」 (加 6:17) 另見 13.127。

παρηγορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.155 態度及情感 鼓勵，安慰 提供安慰的方法 安慰 ἐγενήθησάν μοι παρηγορία  ‘they have become a comfort to me’  「他們也成了我的安慰」 (西 4:11) 在 西 4:11，παρηγορία 也可以理解為「幫助」（見 35.14）。

(b)

35.14 幫助，照顧 幫助 構成一種幫助途徑的東西 幫助；援助 ἐγενήθησάν μοι παρηγορία  ‘they have been a help to me’  「對我有很大的幫助」 (西 4:11) 在 西 4:11，παρηγορία 也可以理解為「安慰」（見 25.155）。

παρθενία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.64 生理活動過程及狀態 性關係 未發生過性關係的人的狀態（在《新約》中只用來指女性；比較 9.33 和 9.39） 童貞 ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς  ‘since the time she was a virgin’ or ‘since the time of her marriage’  「從童女出嫁」或「自從出嫁以後」 (路 2:36) 另見 9.39 的討論。

παρθένος

(1)

ου＜陰＞或＜陽＞

(a)

9.39 人 女性 青春期後為結婚和仍是處女的年輕女子（但在某些經文中，童貞並不是字詞意義的焦點所在） 處女；年輕女子 ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει  ‘a virgin will conceive’  「必有童女懷孕生子」 (太 1:23) 在 徒 21:9（τούτῳ δὲ ἦσαν θυγατέρες τέσσαρες παρθένοι，「他有四個女兒，都是處女」），強調的似乎是幾個女兒還未結婚這個事實。（見 34.77。）同樣地，在 太 25:1，那十個 παρθένοι 是未結婚的女孩，想要參加婚禮宴會，似乎更多強調的是她們未結婚，而不是她們是童女。 要找到一個令人滿意的詞彙來翻譯「童女」，往往有不少困難。例如，指明為「童女」的詞可能也暗示，那位「童女」參與了一套特定的儀式或包含成年儀式的異教祭禮，在當中，儀式性交是一個不可分割的元素。在一些語言中，技術上意為「童女」的詞也含有不能接受的隱含意義，其中可能暗示那個女人性格古怪或外表不吸引，以致無人願意娶她。在某些情況下，在某些上下文中意義等同於「童女」的詞，可能也指一個同性戀女性，她與男人沒有發生過關係，但是與女人有過性關係。

(b)

9.33 人 男性 未嘗與女人發生性關係的成年男子 童子；處男 οὗτοί εἰσιν οἳ μετὰ γυναικῶν οὐκ ἐμολύνθησαν, παρθένοι γάρ εἰσιν  ‘these are men who have not defiled themselves with women, for they are virgins’  「這些人未曾沾染婦女，他們原是童身」 (啟 14:4) 指一個女人未曾與男人有過性關係的術語，絕少能夠應用來指一個未曾與女人有過性關係的男人。事實上，在英語中把 virgin「童男」應用在男人身上看上去是挺奇怪的（virgin 一般解作「童女」）。在很多語言中，根本沒有一個詞用來描述一個男人作為「童男」的狀態，因為這種狀態被視為相當不可思議的。然而，在 啟 14:4 這個句子的前段，清楚表明所談論的人的狀態。翻譯者在嘗試找出一個令人滿意的詞彙時，重要的是確保那個詞不會暗示同性戀關係，因為某些語言往往會這樣理解。另見 9.39 的評註。 在很多語言中，指女性而顯示年齡差異的詞彙，與指男性的相關詞彙很相似。主要的年齡區別包括：(1) 斷奶前；(2) 從斷奶到青春期；(3) 從青春期到結婚；(4) 從結婚到絕經期；(5) 絕經期之後。

(c)

34.77 聯合 結婚，離婚 尚未結婚的人（可能暗示童貞） 未婚的人；獨身的人 Περὶ δὲ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν κυρίου οὐκ ἔχω  ‘concerning the unmarried, I do not have a command from the Lord’  「關於獨身的問題，我沒有從主那裡得到什麼指示」 (林前 7:25) 有些學者認為 παρθένος[c] 不僅指從未結婚的人，還指沒有再次結婚的寡婦和鰥夫。根據古時的希臘文獻，說到未結婚的人的時候，所指的不一定是處男或處女。

Πάρθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.546 人名及地名 地名 （Παρθία「帕提亞」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）帕提亞的本地人或住在該處的人；帕提亞是米底亞東南面的一個地區 帕提亞人；《思》帕提雅人

παρίημι  (παρίεμαι)

(1)

(a)

13.145 是，變成，存在，發生 發生 允許不做 避免；忽視 ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα μὴ παρεῖναι  ‘but it was necessary to do these things and not to overlook doing those’  「這才是你們必須實行的；至於其他的，也不可忽略」 (路 11:42)

(b)

23.174 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 身體某部分變得虛弱或有殘疾 軟弱的；變得虛弱的；無力的；下垂的 τὰς παρειμένας χεῖρας καὶ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘lift up your weak hands and straighten your paralyzed knees’  「你們要把無力的手舉起來，把發抖的腿伸直」 (來 12:12) 在一些語言中，「軟弱的手」可以表達為：「不能握住任何物件的手」，或「什麼也不能做的手」。

παρίστημι  (παριστάνω, παρίσταμαι)

(1)

(a)

85.14 在空間存在 在某個地方 使處在某個地方 呈現（自己）；使處在 οἷς καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα  ‘to whom he presented himself alive’  「顯明自己是活著的」 (徒 1:3)

(b)

13.11 是，變成，存在，發生 狀態 使某事成為或充當 使成為；使充當；使某事成為 μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα ἀδικίας  ‘do not cause any part of yourselves to serve as an instrument for doing wrong’  「也不要把你們的肢體獻給罪作不義的工具」 (羅 6:13) παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘to make you holy, pure and faultless in his presence’  「把你們獻在他的面前，成為聖潔，沒有瑕疵，無可指責」 (西 1:22)

(c)

13.83 是，變成，存在，發生 存在 ［參ἐγείρω, ἐξεγείρω］ 使成為存在 使存在；提供；興起 ἵνα παραστήσῃ αὐτὸς ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν  ‘in order that he might raise up for himself the church in all its glory’  「好獻給自己，作榮耀的教會」 (弗 5:27)

(d)

57.81 擁有，轉移，交換 給予 使某人能夠使用某物，不一定涉及實際的所有權變更 使可用；預備；提供；獻上 κτήνη τε παραστῆσαι ἵνα ἐπιβιβάσαντες τὸν Παῦλον  ‘provide some horses for Paul to ride on’  「預備馬匹給保羅騎行」 (徒 23:24) παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν  ‘offer yourselves as a living sacrifice (to God)’  「把自己當作活活的祭物獻給上帝」 (羅 12:1) ὑμᾶς ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ Χριστῷ  ‘present you as a holy virgin to one man, namely, Christ’  「要把你們如同貞潔的童女獻給基督」 (林後 11:2)

(e)

37.111 控制，管理 交出，出賣 ［參παραδίδωμι］ 把一個人交給別人控制，包括把疑犯交給當局審訊懲治，或把一個人交給敵人魚肉 交出；移交；交給；出賣 παρέστησαν καὶ τὸν Παῦλον αὐτῷ  ‘and they turned Paul over to him’  「把保羅交給他」 (徒 23:33) 與中文一樣，許多語言清楚區分了把嫌疑犯依法送交民事機關，以及把群體內部的人出賣給群體外部的人。

(f)

72.4 真的，假的 真的，假的 ［參παρατίθημι］ 展示證據表明某事物是真實的 表明是真實的；提出證據；證明 οὐδὲ παραστῆσαι δύνανταί σοι περὶ ὧν νυνὶ κατηγοροῦσίν μου  ‘nor can they present you with evidence that the accusations they now bring against me are true’  「也不能向你證明他們現在控告我的事」 (徒 24:13)

(g)

17.3 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 站在某人旁邊，可以是友善的或敵意的 站在旁邊 καὶ τὸν μαθητὴν παρεστῶτα ὃν ἠγάπα  ‘and the disciple whom he loved standing nearby’  「他所愛的那門徒站在旁邊」 (約 19:26) παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς  ‘the kings of the earth were there’  「地上的君王站在旁邊」 (徒 4:26) 單單指出地上的君王都來到，並不足以表達 徒 4:26 上下文所暗示的敵意。這個短句可能需要翻譯為「地上的君王都準備好了」，或「地上的君王都披掛上陣」（《現》），或「地上的君王都武裝起來」。

(h)

85.13 在空間存在 在某個地方 ［參ἐφίστημι］ 在某物的附近 在附近；在旁邊 μετὰ μικρὸν πάλιν οἱ παρεστῶτες ἔλεγον τῷ Πέτρῳ  ‘a little while later those nearby accused Peter again’  「過了不久，旁邊站著的人又對彼得說」 (可 14:70a) ὁ δὲ κύριός μοι παρέστη  ‘but the Lord was with me’  「然而主站在我旁邊」 (提後 4:17b)

(i)

85.18 在空間存在 在某個地方 在某物的前面，通常面朝該物 在……面前；站在……前面 Καίσαρί σε δεῖ παραστῆναι  ‘you must stand before the emperor’  「你必定站在凱撒面前」 (徒 27:24) 翻譯 παρίστημι[i] 時，實際的身體姿勢對整句的意義並不重要，徒 27:24 的焦點只在於在皇帝面前的位置。

(j)

67.64 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄγω］ 在特定或預期的時間發生的 發生；當……的時候 ὅτι παρέστηκεν ὁ θερισμός  ‘for the harvest has come’  「因為收成的時候到了」 (可 4:29)

(k)

15.86 線性運動 來，來到，到達 ［參παραγίνομαι, πάρειμι, παρέρχομαι, παρουσία］ 來到某個地方 來；到達；到臨 παρέστη γάρ μοι ταύτῃ τῇ νυκτὶ τοῦ θεοῦ, οὗ εἰμι [ἐγὼ] ᾧ καὶ λατρεύω, ἄγγελος  ‘for last night an angel of the God to whom I belong and whom I worship came to me’ or ‘... appeared to me’  「昨夜，我所屬所事奉的上帝的使者來到我旁邊」或「……向我顯現」 (徒 27:23)

(l)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 3 幫助；扶助 παραστῆτε αὐτῇ ἐν ᾧ ἂν ὑμῶν χρῄζῃ πράγματι  ‘give her any help she may need from you’  「她在任何事上需要你們幫助，你們就幫助她」 (羅 16:2)

____________________________________________________

1 在可 14:70，παρίσταμαι也可以歸類為主要與姿勢有關（比較παρίσταμαι[a]「站在旁邊」，17.3）。

2 在提後 4:17，παρίσταμαι也可以歸類為意指「隨時準備幫助」（見35.1）。

3 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

Παρμενᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.292 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 巴米拿；《思》帕爾默納

πάροδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

15.29 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 在旅途中經過某個地方 路過 οὐ θέλω γὰρ ὑμᾶς ἄρτι ἐν παρόδῳ ἰδεῖν  ‘I do not want to see you just briefly as I travel past’  「我不願意只在路過時訪問你們」 (林前 16:7) 把 林前 16:7 嚴格直譯為「我不願意只在路過的時候和你們短暫見面」可能會產生誤導，因為這樣可能暗示保羅根本不想在路過的時候看他們一眼。事實上，這個語句中的否定表達有可能產生嚴重的誤解，因此最好翻譯為：「我希望路過的時候有機會和你們談談話」，或「我希望在旅途中至少有機會短暫探訪你們」。

παροικέω

(1)

(a)

85.71 在空間存在 居住，定居 作為外鄉人，暫時生活或住在某個地方 暫住；在異鄉作客 Σὺ μόνος παροικεῖς Ἰερουσαλὴμ  ‘are you the only person living for a time in Jerusalem’ or ‘are you the only stranger living in Jerusalem’  「寄居耶路撒冷的人當中，莫非只有你……」或「難道你是耶路撒冷的旅客中，唯一……」 (路 24:18)

(b)

85.78 在空間存在 居住，定居 ［參ἐπιδημέω］ 比較長時間地居住在本國以外的地方 僑居；旅居 Πίστει παρῴκησεν εἰς γῆν ... ὡς ἀλλοτρίαν  ‘by faith he lived in the country ... as though he were a foreigner’  「憑著信心，他在……寄居，如同在異鄉一樣」 (來 11:9) 比較 11.77 中的相關意思。

παροικία

(1)

ας＜陰＞

(a)

85.79 在空間存在 居住，定居 （παροικέω[b]「寄居」85.78 的衍生詞）作為外鄉人生活在一個地方的時間 居住期間；暫住 ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτου  ‘during the time they lived as foreigners in the land of Egypt’  「當百姓寄居埃及的時候」 (徒 13:17)

πάροικος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.77 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參παρεπίδημος］ （παροικέω[b]「異地寄居」85.78 的衍生詞）在長居地以外暫住的人 異鄉人；外地人；寄居者 ἔσται τὸ σπέρμα αὐτοῦ πάροικον ἐν γῇ ἀλλοτρίᾳ  ‘his descendants will live as strangers in a foreign country’  「他的後裔必寄居外邦」 (徒 7:6) 在 徒 7:6 ，「在異國他鄉作陌生人」這個語句，可以翻譯為「像陌生人那樣生活在不屬於自己的國家裡」。同樣地，「寄居外邦」也可以翻譯為「住在異國」或「與異族一同居住」。

παροιμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.14 溝通 話語類型 固定形式的短句，強調一般真理 俗語 συμβέβηκεν αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς παροιμίας, Κύων ἐπιστρέψας ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα  ‘what happened to them shows that the saying is true: A dog goes back to what he has vomited’  「在他們身上正應驗了這真實的俗語：『狗轉身回到自己所吐的東西』」 (彼後 2:22) 在 彼後 2:22 等上下文中，翻譯者可以把「俗語」譯成「人們常說的話」或「有常話說」。

(b)

33.15 溝通 話語類型 ［參παραβολή］ 具有象徵意義的相對簡短的敘述 比喻；象徵；寓言 Ταῦτα ἐν παροιμίαις λελάληκα ὑμῖν  ‘I have told you these things by means of figures of speech’  「我一直都是用比喻對你們說」 (約 16:25) 幾乎所有語言都有一些關於比喻或寓言的說法。在某些語言中，對等譯詞可以是「相似的故事」、「教誨的故事」、「指明方向的故事」、「有另一種意思的話語」，或「講說另一些重要事情的話語」。 有些學者主張，在《新約》中，παραβολή 僅指具有一層象徵意思的故事，但是在某些經文中，παραβολή 也用來指寓言，即故事中的每個元素都具有象徵意義。因此，要嚴格區分比喻和寓言是極其困難的。

πάροινος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.288 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參μέθυσος, οἰνοπότης］ 慣常喝酒過多，因此成為醉漢1 醉酒的人；醉漢 μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάροινον  ‘he must not be arrogant, quick-tempered, or a drunkard’  「不自負、不暴躁、不酗酒」 (多 1:7)

____________________________________________________

1 雖然複合詞πάροινος和οἰνοπότης包含了詞幹οἰνο「葡萄酒」，但這些衍生詞並不限定酒精飲料的種類。

παροίχομαι

(1)

(a)

67.85 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參παρέρχομαι］ 標記時間的過去，強調完成 經過；已經過去；過去的；從前的 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘in past generations he allowed all peoples to go their own way’  「他在從前的世代，任憑萬國各行其道」 (徒 14:16)

παρομοιάζω

(1)

(a)

64.8 比較 與某事物非常相似 非常相像；非常相似；就像是；好像 ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις  ‘because you are just like white-washed graves’  「因為你們好像粉飾了的墳墓」 (太 23:27)

παρόμοιος

(1)

ον

(a)

64.7 比較 與某事物非常相似的 非常相像地；非常相似地；等於；類似 καὶ παρόμοια τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε  ‘you do many other such similar things’  「你們還做許多像這樣的事」 (可 7:13)

παροξύνω  (παροξύνομαι)

(1)

(a)

88.189 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 對某人或某事感到憤怒或難過，情感上非常關注 被激怒；傷心 παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ θεωροῦντος κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν  ‘his spirit was greatly upset (literally ‘upset within him’) when he noticed how full of idols the city was’  「看見滿城都是偶像，心裡非常難過」 (徒 17:16) ἡ ἀγάπη ... οὐ παροξύνεται  ‘love ... is not upset’  「愛是……不輕易動怒」 (林前 13:4, 5 [2]) 有些語言必須採用習語來表達「非常難過」，譯為：「他的心正在吃他」，或「他的肺腑滾燙」。

παροξυσμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

90.55 語意格 以動詞來標記的使役施事者 ［參ἐρεθίζω］ 用於標記一種使役關係，暗示刺激了在動機或態度上的改變 引起；鼓勵 καὶ κατανοῶμεν ἀλλήλους εἰς παροξυσμὸν ἀγάπης καὶ καλῶν ἔργων  ‘and let us be concerned with one another in order to encourage love and good works’ or ‘... to cause people to love and to do good’  「讓我們彼此關懷，激發愛心，勉勵行善」或「……好讓大家更加相愛和行善」 (來 10:24a)

(b)

33.451 溝通 爭辯，爭吵 基於嚴重的意見分歧而產生的激烈爭論 劇烈的爭執；顯著的意見分歧；爭論 ἐγένετο δὲ παροξυσμὸς ὥστε ἀποχωρισθῆναι  ‘they had a sharp argument so that they separated’  「他們起了激烈的爭論，終於彼此分開」 (徒 15:39)

____________________________________________________

1 在林後 9:2，很難確定ἐρεθίζω在多大程度上是「鼓勵」或「激動」的意思。在這處上下文中，ἐρεθίζω可能保留了相當多的通常意思（見88.168）。但是，在林後 9:2，詞彙的原始意思也可能已經基本上喪失，或者至少減弱到主要作為使役關係的標記。在來 10:24，παροξυσμός也可能基本減弱到使役關係的標記，即意思是「使人愛和行善」；但是，因為在這個例子中，部分焦點似乎是在心理因素上，因此可以把παροξυσμός譯成「鼓勵」。

παροργίζω

(1)

(a)

88.177 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 （παροργισμός「憤怒」88.176 的衍生詞）使某人變得憤怒或非常生氣 使……被激怒；使……生氣 ἐπ᾽ ἔθνει ἀσυνέτῳ παροργιῶ ὑμᾶς  ‘I will make you angry with a nation of foolish people’  「我要以愚頑的國惹起你們發怒」 (羅 10:19)

παροργισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.176 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 對某事非常憤怒和難過的狀態 憤怒；被激怒 ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ [τῷ] παροργισμῷ ὑμῶν  ‘do not stay angry all day’ (literally ‘do not let the sun go down upon your anger’)  「不可生一整天的氣」（直譯：「不可含怒到日落」） (弗 4:26)

παροτρύνω

(1)

(a)

39.8 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參συγκινέω］ 挑起對……的敵意 煽動；挑唆 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖκας τὰς εὐσχήμονας  ‘but the Jews stirred up the devout women of high social standing’  「但猶太人挑唆虔敬尊貴的婦女」 (徒 13:50)

παρουσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

85.25 在空間存在 在某個地方 某個物體出現在某個地方 親臨；出席；在場 ἡ δὲ παρουσία τοῦ σώματος  ‘when he is with us in person’ (literally ‘... his bodily presence’)  「他與我們一起時」或「他親身出現時」 (林後 10:10)

(b)

15.86 線性運動 來，來到，到達 ［參παραγίνομαι, πάρειμι, παρέρχομαι, παρίστημι］ 來到某個地方1 來；到達；到臨 τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας καὶ συντελείας τοῦ αἰῶνος  ‘what will happen to show that it is the time for your coming and the end of the age’  「你來臨和世代的終結有什麼預兆呢？」 (太 24:3) παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου  ‘but God, who encouraged us with the coming of Titus’  「上帝，藉著提多的到來，安慰了我們」 (林後 7:6)

____________________________________________________

1 παρουσία經常用在重要人物或超自然存有來到或出場的上下文中。在後期的教會希臘文中，ἡ παρουσία是在絕對意義上出現，特指基督再來。

παροψίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

6.135 人工製品 容器 較淺的碟子，可能比 πίναξ (6.134) 小一點；用陶土或金屬製成 盤子；碟子 καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος  ‘you cleanse the outside of the cup and dish’  「你們洗淨杯盤的外面」 (太 23:25) 在唯一出現 παροψίς 的這處新約經文中（太 23:25），這詞似乎是指任何形式的盤子或碟子；在《新約》以外的文獻中，παροψίς 常用來指盛放某些美食的盤子。

παρρησία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.158 態度及情感 勇氣，膽量 大膽自信的狀態，有時暗示面對著可怕的環境 勇敢；勇氣；坦然無懼 προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος  ‘let us boldly approach the throne of grace’  「我們只管坦然無懼地來到施恩的寶座前」 (來 4:16) μὴ ἀποβάλητε οὖν τὴν παρρησίαν ὑμῶν, ἥτις ἔχει μεγάλην μισθαποδοσίαν  ‘do not lose your courage which brings a great reward’  「不可丟棄你們無懼的心，存這樣的心必得大賞賜」 (來 10:35)

παρρησιάζομαι

(1)

(a)

33.90 溝通 說話，談話 （παρρησία「大膽，勇氣」25.158 的衍生詞）充滿信心地空開談論某事 大膽地說；公開說 Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο  ‘he went into the synagogue and spoke boldly’  「保羅進會堂……放膽講道」 (徒 19:8) 在某些語言中，「勇敢地說」的對等表達是：「不管誰在聽都要說」，或「無所畏懼地說」，或「沒有擔心地說」。

(b)

25.159 態度及情感 勇氣，膽量 面對危險或抵擋時有膽量、勇氣 有勇氣；放膽 ἐπαρρησιασάμεθα ἐν τῷ θεῷ ἡμῶν λαλῆσαι πρὸς ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἐν πολλῷ ἀγῶνι  ‘and even though there was much opposition, our God gave us the courage to tell you the good news of God’  「我們還是靠着上帝給我們的勇氣，在強烈反對中把上帝的福音傳給你們」 (帖前 2:2)

πᾶς

(1)

πᾶσα，πᾶν

(a)

59.23 數量 所有，任何，各個，每個（整體） ［參ἅπας］ 任何物品、物質、集合或延伸的總體1 所有；每個；各樣；全部 ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ  ‘the whole herd rushed down the side of the cliff’  「整群豬都闖下山崖」 (太 8:32) οὕτως πᾶς Ἰσραὴλ σωθήσεται  ‘this is how all Israel will be saved’  「以色列全家都要得救」 (羅 11:26) πάντα γὰρ ὑμῶν ἐστιν  ‘for everything is yours’  「一切都是你們的」 (林前 3:21) ὁ ... πᾶς νόμος  ‘the whole Law’  「全部律法」 (加 5:14)

(b)

59.24 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 總體中的任何一個 任何；任何人；任何事 ἐὰν δύο συμφωνήσωσιν ἐξ ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται  ‘whenever two of you on earth agree about anything you pray for’  「如果你們中間有兩個人，在地上對他們祈求的任何事情意見一致」 (太 18:19) Εἰ ἔξεστιν ἀνθρώπῳ ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν αἰτίαν;  ‘is a man allowed to divorce his wife for any reason?’  「人可以根據任何理由休妻嗎？」 (太 19:3)

(c)

78.44 程度 完全，足夠（完成程度） ［參καθόλου, ὅλος, ὅλως, ὅρος］ 全部或完整的程度2 完全；一切；徹底；絕對；全部 μετὰ παρρησίας πάσης λαλεῖν τὸν λόγον σου  ‘to speak your message with complete boldness’  「滿有膽量地傳講你的話語」 (徒 4:29) πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος  ‘worthy to be completely accepted’  「值得完全接受」 (提前 4:9) μετὰ πάσης ἐπιταγῆς  ‘using your full authority’  「運用一切權柄」 (多 2:15)

(d)

63.2 整體，聯合，部分，分開 整體 （加定冠詞）完整的或全體的，重點在於整體性 整個；全體；全部；一切；總數 πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι  ‘I forgave you that entire debt’  「我就免了你所有的債」 (太 18:32) πάσῃ τῇ κτίσει  ‘the entire creation’  「一切受造之物」 (可 16:15) πάσῃ τῇ γῇ  ‘all the earth’  「全地」 (羅 9:17)

(e)

58.28 性質，類別，示例 類別，種類 各種各類的總和 各種各類的；各樣的 πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν  ‘every kind of disease or weakness’  「各樣疾痛、各種病患」 (太 4:23) πᾶν ἁμάρτημα  ‘every kind of sin’  「一切罪」 (林前 6:18)

(f)

67.15 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參διά］ διὰ παντός  （習語，直譯：穿過所有）一些有關聯的時間點，按照一定的間隔發生 定期；時常；常常 εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες  ‘the priests go into the outer tent regularly to perform their duties’  「祭司就常常進入第一個帳幕，履行事奉的職責」 (來 9:6)

(g)

67.86 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀεί, διά］ διὰ παντός  （習語，直譯：穿過所有）一段持續的時間，或是連續的或是斷續的，沒有限期 總是；一直；連續地 διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου  ‘they are always in the presence of my Father’  「他們的天使……時刻見到我天父的面」 (太 18:10) 有些語言不容易翻譯 ἀεί 或 διὰ παντός[b]，因為以下兩者可能有根本的區別：(1)持續的活動；(2)在相關的情景中定期重複發生、但可能被定義為偶發事件的活動。例如在 林後 6:10，「感到喜樂」這個事實可能與令人憂愁的場合特別有關；而在 太 18:10 ，詞義的重點很可能在於關係的持續性質。

____________________________________________________

1 在雅典風格希臘文中，ἅπας出現在輔音後面，πᾶς出現在元音後面，但新約並沒有保持這種區分，並且沒有充分證據表明兩詞在意思上有任何顯著的區別；不過，有些人認為ἅπας的語氣更強。

2 這組表示程度的詞彙很可能存在重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

πάσχα

(1)

＜中＞

(a)

51.6 節日 紀念猶太人從埃及的奴役中得釋放的猶太節日 逾越節 ἔστιν δὲ συνήθεια ὑμῖν ἵνα ἕνα ἀπολύσω ὑμῖν ἐν τῷ πάσχα  ‘according to your custom, I always set free a prisoner for you during the Passover’  「你們有個慣例，每逢逾越節，都要我給你們釋放一個囚犯」 (約 18:39) 有些語言會借用 πάσχα 這個詞彙，但是會用一些限定語來標識這個節期，例如：「慶祝天使越過家門的節期」，或「慶祝從埃及蒙解救的節期」。

(b)

51.7 節日 守逾越節時吃的逾越節筵席（見 51.6） 逾越節的筵席；逾越節的晚餐 καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα  ‘and they prepared the Passover meal’ or ‘they prepared the food to be eaten in celebrating the Passover’  「預備了逾越節的宴席」或「預備了慶祝逾越節要吃的食物」 (太 26:19)

(c)

4.27 動物 動物 特別挑選出來的羔羊（或這種羔羊的統稱），以色列人在逾越節所宰殺和食用的羔羊；逾越節是他們紀念祖先離開埃及的節日 逾越節的羊羔 ᾗ ἔδει θύεσθαι τὸ πάσχα  ‘when the Passover lamb/lambs had to be killed’  「這一天必須宰逾越節的羔羊」 (路 22:7) πάσχα（從希伯來文借來的詞彙）有三個不同的意思，指逾越節的三個不同方面。在說到「過兩天是逾越節」的經文中（太 26:2），這詞是指逾越節的節期（51.6）。配合 ἑτοιμάζειν「預備」（太 26:19）一詞，πάσχα的意思是「逾越節的宴席」，意思是「預備逾越節的宴席」（51.7）。但配合一個意為「宰殺」或「獻祭」的詞彙時（路 22:7），意思就是「逾越節的羔羊」。希臘語中這些不同含義，反映了希伯來語中類似的用法。 然而在翻譯中往往不能採用「逾越的羔羊」等短語，因為字面翻譯可能就成為「逾越過去的羔羊」或「某人逾越過去的羔羊」，意思是「被邁過去」或「被忽略」。因此，在許多語言中，「逾越的羔羊」這個短語需要擴展為「逾越節的時候吃的羔羊」或「與慶祝逾越的節期相關的羔羊」。翻譯者甚至需要擴展短語「逾越」，來特指滅命天使的逾越；在某些語言中，就連「逾越過去」等字面直譯也不能採用，因為這說法的意思可能只是「從上面飛過去」。因此，翻譯者可能需要採用大致相當於「擦身而過」的表達。不過，在文本中最好使用簡短（即使有些含糊）的表達，然後在旁註或詞彙表中提供詳細的解釋。

πάσχω

(1)

(a)

24.78 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參πάθημα］ 遭受痛苦 痛苦；受苦；苦難；苦楚 Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ᾽ ὑμῶν πρὸ τοῦ με παθεῖν  ‘I wanted so much to eat this Passover meal with you before my suffering’  「我非常渴望在受害以前和你們吃這逾越節的宴席」 (路 22:15)

(b)

90.66 語意格 經歷者 經歷一些狀況，大抵是艱難的，並且通常指身體或心靈上的受苦 經歷；受苦 τοσαῦτα ἐπάθετε εἰκῇ  ‘you experience so many things in vain’  「你們受了這麼多的苦，都是枉然的嗎？」 (加 3:4) μηδὲν φοβοῦ ἃ μέλλεις πάσχειν  ‘fear none of those things which you are going to experience’ or ‘... to suffer’  「你將要受的苦，你不用怕」 (啟 2:10) 加 3:4 的第一句話通常被理解為加拉太人寶貴的經歷，就是他們通過聽道和相信來領受聖靈的寶貴經歷。然而，有些學者認為，加 3:4 中的 πάσχω，是指抵擋耶穌基督的新信仰的人給信徒帶來的艱難經歷。

____________________________________________________

1 在林後 1:6，πάσχομεν也可以理解為本質上是語意格關係的標記，意為經歷（見90.66）。

Πάταρα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.547 人名及地名 地名 呂家的一個城，位於小亞細亞西南岸 帕大喇；《思》帕塔辣

πατάσσω

(1)

(a)

19.3 物理的衝擊力 擊打，撞擊 一記重擊，暗示造成嚴重損傷 擊打；砍 ἐπάταξεν εἷς τις ἐξ αὐτῶν τοῦ ἀρχιερέως τὸν δοῦλον καὶ ἀφεῖλεν τὸ οὖς αὐτοῦ τὸ δεξιόν  ‘one of them struck the high priests slave and cut off his right ear’  「其中一個人向大祭司的奴僕砍去，削掉了他的右耳」 (路 22:50) 路 22:50 的上下文顯示施襲的時候用上了一把刀。

(b)

20.73 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 用致命的打擊或疾病殺死 殺死；擊倒 πατάξας τὸν Αἰγύπτιον  ‘he slew the Egyptian’  「打死了那埃及人」 (徒 7:24) παραχρῆμα δὲ ἐπάταξεν αὐτὸν ἄγγελος κυρίου  ‘at once the angel of the Lord struck him down’  「主的一位天使立刻擊打希律」 (徒 12:23)

πατέω

(1)

(a)

15.226 線性運動 步行，踩踏 踩在某物之上 踩；踏；踐踏 δέδωκα ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων  ‘I have given you authority, so that you can step on snakes and scorpions’  「我已經給你們權柄可以踐踏蛇和蝎子」 (路 10:19) 路 10:19 中的 πατέω 可以理解為「踐踏」的意思，重點在於雙腳用力踩踏在蛇的身上（見 19.51）。翻譯 路 10:19 時一定不能讓人以為某人是在一堆蛇之上行走；這只是不小心踩到毒蛇或蠍子而已。

(b)

19.51 物理的衝擊力 擠壓 踹，可能暗示連續或重複的動作 踐踏；踹 αὐτὸς πατεῖ τὴν ληνὸν τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς ὀργῆς τοῦ θεοῦ  ‘he tramples the wine press of the wine of the wrath of the anger of God’  「踹全能上帝烈怒的醡酒池」 (啟 19:15) πατέω 出現在 啟 19:15 這個比喻語境中，所根據的是當時的人在一個大桶或大容器中踹葡萄，以擠出葡萄汁的行為。這種大桶或容器的底部有一個開口，葡萄汁就從這個開口中流出來。

(c)

20.22 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 （πατέω[b]「踐踏」19.51 的引申喻意）用鎮壓的方式造成嚴重傷害 踐踏；用武力制服 καὶ Ἰερουσαλὴμ ἔσται πατουμένη ὑπὸ ἐθνῶν  ‘and Jerusalem will be trampled on by the Gentiles’  「耶路撒冷將被外族人踐踏」 (路 21:24) τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν πατήσουσιν μῆνας τεσσεράκοντα [καὶ] δύο  ‘they will trample upon the holy city for forty-two months’  「他們將踐踏聖城四十二個月」 (啟 11:2) 關於 πατέω 在 路 21:24 的另一個解釋，見 39.54。

(d)

39.54 敵意，衝突 征服 （πατέω[b]「踐踏」19.51 的引申喻意）征服並使其服從 征服；踐踏 Ἰερουσαλὴμ ἔσται πατουμένη ὑπὸ ἐθνῶν  ‘Jerusalem will be conquered by the Gentiles’  「耶路撒冷要被外邦人踐踏」 (路 21:24) 關於 πατέω 在 路 21:24 中的另一種解釋，見 20.22。

πατήρ

(1)

πατρός＜陽＞

(a)

10.14 親屬關係用語 不同代的親屬關係 生父或養父 1 父親 ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυνώμενοι ἐζητοῦμέν σε  ‘your father and I have been terribly worried trying to find you’  「你父親和我很焦急，到處找你」 (路 2:48) εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας εἴχομεν παιδευτὰς καὶ ἐνετρεπόμεθα  ‘in the case of our human fathers, they punished us, and we respected them’  「對於肉體的父親，我們接受管教，仍然尊敬他們」 (來 12:9) 有些語言需要採用不同的詞彙來清楚區分生父與法律意義上的父親。

(b)

10.18 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參γονεύς］ 親生父母或合法父母 父母 Μωϋσῆς γεννηθεὶς ἐκρύβη τρίμηνον ὑπὸ τῶν πατέρων αὐτοῦ  ‘after Moses was born he was hidden for three months by his parents’  「摩西生下來，他的父母……把他藏了三個月」 (來 11:23) 在許多情況下，「父母」可能要翻譯為「父親和母親」。

(c)

10.20 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參πρόγονος, προπάτωρ］ 是參考人（reference person）之前好幾代的一個人 祖先；祖宗 ὁ θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, ἐδόξασεν τὸν παῖδα αὐτοῦ Ἰησοῦν  ‘the God of our ancestors has given divine glory to his servant Jesus’  「我們列祖的上帝，已經榮耀了他的僕人耶穌」 (徒 3:13) 有些語言把「祖先」簡單地稱為「死去很久的長輩」。在另一些語言中，祖先可以稱為「其他世代的父親」或「古時的父親」。

(d)

12.12 超自然生物及力量 超自然生物 ［參ἀββά］ （上帝的頭銜，直譯：父親）把超自然權威與關心自己子民兩方面結合在一起的那一位2 父親 καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα  ‘just as the Father knows me, so I know the Father’  「正如父認識我，我也認識父一樣」 (約 10:15) 在許多語言中，人們需要清楚區分指天上父親的「父」和指人類的父親的「父」。在區分大小寫字母的語言中，使用大寫字母可以幫助閱讀經文的人去識別天上的父親，可是那些聆聽別人讀出經文的人，仍然是無法分辨的。由於聆聽別人讀出經文的人比自己閱讀經文的人多，所以翻譯時必須清楚顯示文中的「父親」是指誰。為了表示「父親」是上帝的稱號，在很多語言中，人們都可以使用「天上的父」、「天父」、「上面的父」或「父上帝」等詞組來表達。 在某些語言中，人們甚至需要表明這位「父」就是創造主，因而要使用如「創造我們的父」等短語來表達。 使用「父親」作為上帝的稱號，還牽涉一個特別複雜的因素，就是這詞出現時沒有代詞指明所說的是誰的父親。例如，在許多語言中，人們談到父親的時候必須指明是誰的父親，因為一個人必定是與另一個人有某種關係，才會成為父親。因此，說話時必須表明是「我的父親」或「他的父親」，而絕對不能單單說「父親」。在耶穌談及「父親」與自己的關係的經文中，翻譯時通常需要使用「我父親」等短語來表達。然而，當「父親」這個稱號用來表示上帝普遍與人的關係時，就應該說「我們的父」（如果涉及的語言有區分第一人稱複數代詞的指示對象，是包含聽眾還是不包含聽眾，通常會使用包含聽眾的第一人稱複數代詞。） 在一些語言中，呼格形式（就是在直接稱呼時使用的形式）與談到上帝是「父親」時所使用的詞形是不同的。當然，使用適當的語法形式是必要的。

(e)

87.48 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 高地位之人的頭銜 父親；閣下；大人 καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν  ‘do not call anyone among you, Your excellency’ or ‘... Father’ or ‘... Your honor’  「你們不要稱呼地上的任何人為『父親』」或「……『大人』」 (太 23:9)

(f)

11.26 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 屬於一個已知社會宗教實體的成員，而他所代表的群組，比所謂的「參考人」（reference person）較為年長 父親；父老 ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατέ μου τῆς πρὸς ὑμᾶς νυνὶ ἀπολογίας  ‘brothers and fathers, listen to me as I now make my defense before you’  「諸位父老弟兄，請聽我現在對你們的申辯」 (徒 22:1c)

(g)

58.64 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） ［參μήτηρ］ （πατήρ[a]「父親」10.14 的引申喻意）預示後來實體的原型，並暗示一種衍生關係 4 原型；父；父親；屬靈的父親 εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πατέρα πάντων τῶν πιστευόντων  ‘so that he could be the father of all those who believe’  「使他作一切……信之人的父」 (羅 4:11)

(h)

36.8 引導，管教，跟從 引導，引領 （πατήρ[a]「父親」10.14 的引申喻意）有責任引導他人進入信仰或進入特定行為模式的人 屬靈父親；信仰上的領導 ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστὲ  ‘you are the children of your spiritual father, the Devil’  「你們屬於你們的父魔鬼」 (約 8:44) ἐὰν γὰρ μυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ ἀλλ᾽ οὐ πολλοὺς πατέρας  ‘for even if you have ten thousand guardians in Christ, you do not have many spiritual fathers’ or ‘... you have only one spiritual father’  「你們雖然在基督裡有上萬的啟蒙教師，卻沒有許多父親」或「……卻只有一個屬靈父親」 (林前 4:15e)

(i)

52.7 喪禮及葬禮 προστίθημι πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  （閃族習語，直譯：與他祖先放在一起）進行喪葬程序 埋葬 ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  ‘he died and was buried’  「他死了，被埋葬了」 (徒 13:36)

____________________________________________________

1 亞蘭文αββα意指「父」，在《新約》僅用作上帝的頭銜（見12.12）。

2 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

3 正如11.25和11.26指出，ἀδελφοί在徒 22:1的重點是說話人與聽話人的身份認同，而πατέρες則暗示對長輩表示尊敬。

4 在這個比喻意義中，πατήρ和μήτηρ在本質上沒有區別。選擇πατήρ還是μήτηρ完全取決於作為原始示例或原型的上下文所指對象。

5 在希臘文中，οὐ πολλοὺς πατέρας顯然是比較淡化的表達，因此可以譯為「只有一位屬靈的父」。「在基督裡」一語可能是指與基督徒生命有關的事。

Πάτμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.548 人名及地名 地名 愛琴海上一個細小的岩石島 拔摩；《思》帕特摩

πατριά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

10.24 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參γένεσις, οἶκος］ 歷代有血緣關係的人1 世系；宗族 διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυίδ  ‘because he was from David's lineage and family line’  「因為他屬於大衛的宗族」 (路 2:4) 在聖經時代，鑒於法律關係與血緣關係之間的某些區分，計算家系有點複雜。然而，γένεσις[b]、οἶκος[c] 和 πατριά[a] 的意義，重點不在於祖先的名單，而在於那些依次相關的人的世系，那是所論及的人（reference person）所屬的世系。然而，有些學者認為 太 1:1 中的 γένεσις 本來是《馬太福音》書名的一部分，因此把開頭引入的短語翻譯為「耶穌基督的歷史書」（見γένεσις[c]「歷史」，33.19）。 在某些語言中，連續的一系列祖先被稱為「祖宗」或「人回頭所見的人」或「那些已經在前面走過的人」。在另一些語言中，家系被稱為「一個人的根源」或「一個人的樹幹」。 在路 2:4，οἶκος 和 πατριά 兩詞在意義上似乎沒有顯著差別；在某些譯入語中，使用一個意思等同於「世系」或「宗族」的詞已經足夠。這兩個詞似乎只是增強彼此共有的意義。

(b)

11.56 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參φυλή］ 人數相對龐大的人群，他們構成一個社會政治群體，大概有著相同的血緣關係（在許多語境中，πατριά[b] 和 φυλή[b] 的意義與 ἔθνος 和 λαός[a], 11.55 很相近） 民族；人民 ἐν τῷ σπέρματί σου [ἐν]ευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῆς γῆς  ‘through your descendants I will bless all the peoples on earth’  「我要藉著你的後代賜福給地上萬民」 (徒 3:25)

____________________________________________________

1 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重點在於作為社會職能單元的特定人群，血緣關係是次要特徵。但是，對於γένος[b]和σάρξ[e]來說，血緣關係是重點，而群體職能是次要的。

πατριάρχης

(1)

ου＜陽＞

(a)

10.22 親屬關係用語 不同代的親屬關係 特別著名的男性祖先（或是由於他在開創自己民族或支派中的角色，例如亞伯拉罕、以撒、雅各和他的十二個兒子，或是由於一些重要的功績和建樹，例如大衛） 先祖；族長 ἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς περὶ τοῦ πατριάρχου Δαυὶδ  ‘it is appropriate to speak plainly to you concerning your forefather David’  「先祖大衛的事，我可以坦然地對你們說」 (徒 2:29) Ἰακὼβ τοὺς δώδεκα πατριάρχας  ‘the twelve sons of Jacob, the famous ancestors (of our race)’  「雅各又生了我們的十二位先祖」 (徒 7:8) 在一些語言中，與「先祖」、「族長」的意思相等的表達是：「重要的祖宗」或「出名的祖宗」或「偉大的祖先」。

πατρικός

(1)

ή，όν

(a)

10.21 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參πατρῷος］ （πατήρ[c]「祖先，祖宗」10.20 的衍生詞）與祖先有關的 祖先的；祖宗的 περισσοτέρως ζηλωτὴς ὑπάρχων τῶν πατρικῶν μου παραδόσεων  ‘I was very zealous for the traditions of my forefathers’  「為我祖先的傳統格外熱心」 (加 1:14)

πατρίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

1.81 地理物體及特徵 社會政治區域 一個人的來源地區或原居的人口集中地，即一個人出生和成長的地方，或家庭原居的地方 家鄉 ἔρχεται εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ  ‘he came to his hometown’  「來到自己的家鄉」 (可 6:1) 在某些語言中，人們會清楚區分 πατρίς 等詞彙所指的三個不同意思：(1) 家族的原居地；(2) 出生的地方；(3) 通常居住的地方。因此，譯員翻譯 可 6:1 等經文時必須特別小心。

Πατροβᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.293 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單出現的基督徒，羅 16:14 八羅巴；《思》帕特洛巴

πατρολῴας

(1)

ου＜陽＞

(a)

20.88 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 殺害自己父親的人 弒父的 πατρολῴαις  ‘those who murder their fathers’  「弒父母的」 (提前 1:9)

πατροπαράδοτος

(1)

ον

(a)

33.240 溝通 教導 指從祖先傳下來的教導 傳統；祖傳的教導 τῆς ματαίας ὑμῶν ἀναστροφῆς πατροπαραδότου  ‘the futile way of your life handed down from your ancestors’  「從你們祖先傳下來虛妄的行為」 (彼前 1:18)

πατρῷος

(1)

α，ον

(a)

10.21 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參πατρικός］ （πατήρ[c]「祖先，祖宗」10.20 的衍生詞）與祖先有關的 祖先的；祖宗的 πεπαιδευμένος κατὰ ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου νόμου  ‘educated according to the strictness of the law of our ancestors’  「按照我們先祖的律法受了嚴格的教育」 (徒 22:3)

Παῦλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.294a 人名及地名 人名 耶穌基督的使徒，他的希伯來名字是掃羅 保羅；《思》保祿

(b)

93.294b 人名及地名 人名 塞浦路斯的總督士求·保羅 保羅；《思》保祿

παύω  (παύομαι)

(1)

(a)

68.46 時態 停止 ［參καταπαύω］ 使某事物不再處於某種狀態，或者使某人停止不做某事或不再處於某種狀態 1 使停止；阻止；攔住 παυσάτω τὴν γλῶσσαν ἀπὸ κακοῦ  ‘make the tongue cease (speaking) evil’  「要禁止舌頭不出惡言」 (彼前 3:10)

(b)

68.34 時態 停止 ［參ἀνάπαυσις］ 停止不做所從事的活動 停止 ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν, εἶπεν πρὸς τὸν Σίμωνα  ‘when he ceased speaking, he said to Simon’  「他講完了，對西門說」 (路 5:4) 在一些語言中，直譯 路 5:4 可能會出現矛盾，因為開頭的從句暗示說話已經停止，但是主句顯示耶穌對西門說話。有些語言可以採用兩個完全不同的詞彙來表示說話，一個詞彙指向著很多人說話，另一個指與某個人直接對話。

____________________________________________________

1 καταπαύω[c]的語氣可能比παύω更為強烈。

Πάφος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.549 人名及地名 地名 塞浦路斯島西南海岸的一個城 帕弗；《思》帕佛

παχύνω  (παχύνομαι)

(1)

(a)

32.45 理解 缺乏理解能力 （παχύνομαι「變厚」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）由於心靈麻木或心智遲鈍而變得無法明白或理解 無法明白；心智遲鈍 ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου  ‘for the heart of this people has become unable to understand’ or ‘... incapable of understanding’  「因為這人民的心思變得遲鈍」或「……無法明白」 (太 13:15)

πέδη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.17 人工製品 捆紥及固定用的工具 帶特殊鏈扣的金屬鏈，用來纏繞腳踝，限制囚犯的活動 腳鏈；腳鐐 αὐτὸν πολλάκις πέδαις καὶ ἁλύσεσιν δεδέσθαι  ‘he was bound many times with shackles and chains’  「因為人屢次用腳鐐和鐵鏈捆鎖他」 (可 5:4) 通常這些腳鐐是帶有特殊鏈扣的金屬鏈，用來纏繞在腳踝上。在某些語言中，對應詞彙是簡單的「腳鏈」。

πεδινός

(1)

ή，όν

(a)

79.85 物體的特徵 不平的（崎嶇的），平坦的（平整的） 形容平坦的，與陡峭或崎嶇不平對比 平坦的；平的 ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος πολὺς μαθητῶν αὐτοῦ  ‘he stood on a level place with a great many of his disciples’  「站在一塊平地上；在一起的有許多門徒」 (路 6:17)

πεζεύω

(1)

(a)

15.224 線性運動 步行，踩踏 徒步旅行 步行；走陸路 οὕτως γὰρ διατεταγμένος ἦν μέλλων αὐτὸς πεζεύειν  ‘he told us to do this, because he was going there by land’  「他這樣安排，是因為自己要走陸路」 (徒 20:13a)

____________________________________________________

1 πεζεύω在徒 20:13可能僅指陸路旅行，不必一定是徒步行走。

πεζῇ

(1)

(a)

8.50 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 （πεζός「步行」的衍生詞，原詞沒有在《新約》出現過）指經由陸路徒步旅行 1 步行；經由陸路 οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ  ‘the crowds followed him by land’ or ‘... on foot’  「眾人經由陸路跟隨他」或「……步行跟隨他」 (太 14:13) 在某些語言中，對 太 14:13 更恰當的譯法可能是「走路跟著他」。

____________________________________________________

1 πεζῇ比較具體地指通過雙腳來移動，然而πεζῇ可以歸類為語義域15「線性運動」中的一種運動。

πειθαρχέω

(1)

(a)

36.12 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參πείθω］ 通過遵行來服從權威或道理 服從；順從 πειθαρχήσαντάς μοι μὴ ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης  ‘you should have listened to me and not have sailed from Crete’  「你們本該聽我的話不離開克里特島」 (徒 27:21)

πειθός

(1)

ή，όν

(a)

33.304 溝通 勸告，力勸 （πείθω[a]「說服」33.301 的衍生詞）指能夠說服人或使人信服 有說服力的；使人信服的；委婉動聽的 ὁ λόγος μου καὶ τὸ κήρυγμά μου οὐκ ἐν πειθοῖ[ς] σοφίας [λόγοις]  ‘my message and my preaching were not with persuasive words of wisdom’  「我說的話、講的道，都不是用智慧的言語去說服人」 (林前 2:4)

πειθώ

(1)	οῦς＜間受＞＜單＞πειθοῖ＜陰＞

(a)

33.306 溝通 勸告，力勸 （πείθω[a]「說服」33.301 的衍生詞）說服人或使人信服的能力 說服力；使人信服的能力 ἐν πειθοῖ σοφίας  ‘with the persuasive power of (human) wisdom’  「用智慧的、有說服力的」（經文校勘欄） (林前 2:4) 這詞是一個異文，只出現在：ἐν πειθοῖ σοφίας「用（人的）智慧的說服能力」（林前 2:4）（校勘欄）。

πείθω  (πείθομαι)

(1)

(a)

33.301 溝通 勸告，力勸 說服某人相信某事並根據建議採取行動 說服；使信服；勸導 ἔπεισαν τοὺς ὄχλους ἵνα αἰτήσωνται τὸν Βαραββᾶν  ‘they persuaded the crowds to ask for Barabbas (to be set free)’  「挑唆眾人，要求釋放巴拉巴」 (太 27:20) πείσαντες Βλάστον, τὸν ἐπὶ τοῦ κοιτῶνος τοῦ βασιλέως  ‘they persuaded Blastus, who was in charge of the palace’  「說服了宮廷總管伯拉斯都」 (徒 12:20)

(b)

31.82 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 ［參πεποίθησις］ 信任某事或某人，以至於完全依賴或信靠 信靠；依靠；有（完全）信心；信心；信任 τὴν πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ᾽ ᾗ ἐπεποίθει  ‘he will take away his weapons on which he depended’  「奪去他所倚靠的盔甲兵器」 (路 11:22) ἵνα μὴ πεποιθότες ὦμεν ἐφ᾽ ἑαυτοῖς  ‘lest we rely on ourselves’  「使我們不依靠自己」 (林後 1:9) 有些語言是用習語來表達信賴或依靠，例如：「把自己的重量靠在……上」，或「把自己放在……的手中」。

(c)

36.12 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參πειθαρχέω］ 通過遵行來服從權威或道理 服從；順從 Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε  ‘obey your leaders and submit to them’  「服從那些引導你們的，並且要順服」 (來 13:17)

(d)

36.34 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 作某人的門徒或跟隨者，意思是對領導者充滿信心 跟隨；作……的門徒 πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησαν  ‘all of his followers were scattered’  「跟從他的人全都散了」 (徒 5:36a)

(e)

31.46 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 在信服的基礎上，開始相信某事的確定性 肯定；確定；深信 οὐδ᾽ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται  ‘neither will they be convinced if someone rises from the dead’  「就是有人從死人中復活，他們也不會信服」 (路 16:31) πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ ... δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ  ‘for I am certain that neither death nor life ... can separate us from the love of God’  「因為我深信，無論是死，是活……都不能使我們與上帝的愛隔絕」 (羅 8:38, 39 [2]) πεποιθὼς αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργον ἀγαθὸν ἐπιτελέσει ἄχρι ἡμέρας Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘I am sure of this: that he who began his good work in you will carry it on until it is finished in the day of Christ Jesus’  「我深信，那在你們心裡動了美好工作的，到了耶穌基督的日子必完成這工作」 (腓 1:6) πειθόμεθα γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχομεν  ‘we are sure that we have a clear conscience’  「我們自信有清白的良心」 (來 13:18)

(f)

25.166 態度及情感 勇氣，膽量 ［參καρδία］ πείθω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：說服內心）在可能引起沮喪或恐懼的處境中表現出安心和確信 有信心；放心；安心 καὶ ἔμπροσθεν αὐτοῦ πείσομεν τὴν καρδίαν ἡμῶν  ‘and we will be confident in his presence’  「我們在上帝面前可以安心」 (約壹 3:19)

____________________________________________________

1 在徒 5:36，πείθομαι可以理解為「那些相信的人」或「那些依靠的人」，因此，πείθομαι可以與πείθω[b]「信靠；有完全的信心」（31.82）歸類在一起。然而，在徒 5:36，該詞的意思似乎非常接近μαθητεύω[a]和ἀκολουθέω[c]（36.31），因為在徒 5:36，重點是在跟隨者與杜達之間的關係，而不是在他們相信或依靠他。

πεινάω

(1)

(a)

23.29 生理活動過程及狀態 吃，喝 處於飢餓的狀態，沒有暗示任何特定的環境因素 飢餓；挨餓；餓 ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν  ‘for I was hungry and you gave me something to eat’  「因為我餓了，你們給我吃」 (太 25:35) 很多語言往往用習語來表達「飢餓」，比如：「我的肚子在叫」，「我的喉嚨被割了」（意即很長時間不能吞嚥食物），「我的肚子是一個深坑」。

(b)

25.17 態度及情感 強烈地渴望 ［參διψάω］ （πεινάω「飢餓」23.29 的引申喻意）有強烈的慾望要達到某個目標，暗示目前有所缺乏 強烈渴望；對……的飢渴 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην  ‘happy are those who desire intensely to do what God requires’ or ‘... to see right prevail’  「渴望實行上帝旨意的人多麼有福啊」或「飢渴慕義……」 (太 5:6) 在 太 5:6，διψάω 和 πεινάω 這兩個詞互相加強熱切渴望的意思。

πεῖρα

(1)

ας, ἡ

(a)

68.58 時態 嘗試，試圖 ［參λαμβάνω, πειράζω, πειράομαι］ πεῖραν λαμβάνω  （習語，直譯：企圖嘗試1）試圖做某事，暗示沒有成功 試圖；企圖；嘗試 ἧς πεῖραν λαβόντες οἱ Αἰγύπτιοι κατεπόθησαν  ‘when the Egyptians tried to do it, they were drowned’  「埃及人也試著這樣做就被淹沒了」 (來 11:29) 在一些語言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字詞可以表達為「開始做某事，但卻沒有能力做到」或「認為自己能做某事，而卻發現不可能做到」。

____________________________________________________

1 短語πεῖραν λαμβάνω可以視為低級習語，或者λαμβάνω可以視為虛化詞彙，用途主要是標記語意格關係。見語義域90，腳註17。

πειράζω

(1)

(a)

27.46 學習 嘗試學習 ［參ἐκπειράζω, πειρασμός］ 通過全面和廣泛的試驗，嘗試了解某人的性格特徵或某事物的性質 試驗；察驗；查考；考驗；省察；試煉；試探 προσελθόντες οἱ Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι πειράζοντες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτοῖς  ‘the Pharisees and Sadducees came, and to test him they asked if he would show them a sign from heaven’  「法利賽人和撒都該人來試驗耶穌，請他顯個來自天上的神蹟給他們看」 (太 16:1) Ἑαυτοὺς πειράζετε εἰ ἐστὲ ἐν τῇ πίστει  ‘put yourselves to the test as to whether you are in the faith (or not)’  「考驗自己，看看你們是否過著信心的生活」 (林後 13:5) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能指「試圖使……落入圈套」（見 27.31）。另見 88.308。

(b)

27.31 學習 得知某人的錯處 ［參ἐκπειράζω］ 試圖使某人犯錯，以獲得用來反對那人的信息 試探；設圈套；陷害；試圖抓住……的錯誤 προσελθόντες οἱ Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι πειράζοντες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτοῖς  ‘the Pharisees and Sadducees came and tried to trap him by asking him to show them a sign from heaven’  「法利賽人和撒都該人來試探耶穌，請他顯個來自天上的神蹟給他們看」 (太 16:1) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能指「考驗或試驗的過程」（見 27.46）。另見 88.308。

(c)

88.308 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἐκπειράζω, πειρασμός］ 竭力或試圖使某人犯罪 試探；誘捕；誘惑 ἦν ἐν τῇ ἐρήμῳ τεσσεράκοντα ἡμέρας πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ  ‘he stayed for forty days in the desert and Satan tried to make him sin’  「他在曠野四十天，受撒但的試探」 (可 1:13) 翻譯涉及誘惑或試探的表達時，有些語言需要清楚指明試探是否成功。因此，在 可 1:13 中，只是說耶穌「受撒但試探」可能並不足夠；事實上，有些語言需要非常具體地說明該試探是失敗的，例如，「撒但企圖讓耶穌犯罪，但是沒有成功」。

(d)

68.58 時態 嘗試，試圖 ［參λαμβάνω, πεῖρα, πειράομαι］ 試圖做某事，暗示沒有成功 試圖；企圖；嘗試 Παραγενόμενος δὲ εἰς Ἰερουσαλὴμ ἐπείραζεν κολλᾶσθαι τοῖς μαθηταῖς  ‘so he went to Jerusalem and tried to join the disciples’  「掃羅到了耶路撒冷，想與門徒結交」 (徒 9:26) 在一些語言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字詞可以表達為「開始做某事，但卻沒有能力做到」或「認為自己能做某事，而卻發現不可能做到」。

(e)

12.36 超自然生物及力量 超自然生物 ὁ πειράζων  （魔鬼的頭銜，直譯：那誘惑人的）那誘惑或試探人，意圖使人犯罪的 那誘惑人的 Καὶ προσελθὼν ὁ πειράζων εἶπεν αὐτῷ  ‘and the Tempter came and said to him’  「那試探者進前來對他說」 (太 4:3) 與 ὁ πειράζων 意義相等的表達有：「那試圖使人犯罪的」，或「那試圖導致人犯罪的」。

πειράομαι

(1)

(a)

68.58 時態 嘗試，試圖 ［參λαμβάνω, πεῖρα, πειράζω］ 試圖做某事，暗示沒有成功 試圖；企圖；嘗試 ἕνεκα τούτων με Ἰουδαῖοι συλλαβόμενοι [ὄντα] ἐν τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι  ‘it was for this reason that the Jews seized me while I was in the Temple and tried to kill me’  「為這緣故，猶太人在聖殿裡拿住我，想要殺我」 (徒 26:21) 在一些語言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字詞可以表達為「開始做某事，但卻沒有能力做到」或「認為自己能做某事，而卻發現不可能做到」。

πειρασμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

27.46 學習 嘗試學習 ［參ἐκπειράζω, πειράζω］ 通過全面和廣泛的試驗，嘗試了解某人的品格或某事物的性質 查考；試驗；磨煉；試煉；試探 ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε ποικίλοις  ‘when you undergo all kinds of testing’  「你們遭受各種試煉時」 (雅 1:2) μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ  ‘don't be surprised at the painful testing you are experiencing’  「你們遇到火一樣的考驗，不要驚怪」 (彼前 4:12) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能指「試圖使……落入圈套」（見 27.31）。另見 88.308。

(b)

88.308 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ἐκπειράζω, πειράζω］ 竭力或試圖使某人犯罪 試探；誘捕；誘惑 συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ᾽ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ  ‘when the Devil completely finished tempting (Jesus), he left him for a while’  「魔鬼用盡了各種試探，就暫時離開了耶穌」 (路 4:13)

πεισμονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.303 溝通 勸告，力勸 （πείθω[a]「說服」33.301 的衍生詞）使某人相信的方法 說服人的事物；說服的方法 ἡ πεισμονὴ οὐκ ἐκ τοῦ καλοῦντος ὑμᾶς  ‘that which persuaded (you) did not come from the one who called you’  「這種勸誘不是出於召喚你們的那一位」 (加 5:8) 加 5:8 中的 πεισμονή 也可以解作實際的說服過程，這樣，πεισμονή 應歸類為 πείθω[a]（33.301）的名詞形式。採取這種解釋就需要把 加 5:8 譯成「那召你們的，不是那勸你們的」。

πέλαγος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.73 地理物體及特徵 水體 ［參βυθός, πόντος］ 相對較深的海域或海洋，遠離陸地，遠離海岸的保護範圍 公海；深海；大海；海洋 τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν διαπλεύσαντες  ‘when we had sailed across the sea which is off Cilicia and Pamphylia’  「渡過了基利家、旁非利亞一帶的海面」 (徒 27:5) 要指明是外海或大洋，在某些語言中可能要說「遠離陸地的海」或者「看不到陸地的海」。那些生活在大洋附近而且經常出去航海的人，會用不同的詞彙來描繪大海的不同狀態，例如「波浪滔天」、「風平浪靜」等。另外，有些語言還可能會用不同的詞彙來指稱海或洋的不同區域。例如，英語會使用中國海、北海、白令海，對比於印度洋、太平洋、大西洋。在英語中，這種對比是相對固定的，而且確實也反映出海洋的不同大小，因為人們通常會用「海」來指明比「洋」小的水域。

πελεκίζω

(1)

(a)

20.80 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀποκεφαλίζω］ （πέλεκυς「斧頭」的衍生詞，該詞沒有出現在《新約》中）以斬首的方式殺人，通常是一種死刑 斬首 τὰς ψυχὰς τῶν πεπελεκισμένων  ‘the souls of those who had been beheaded’  「被斬首的人的靈魂」 (啟 20:4)

πέμπτος

(1)

η，ον

(a)

60.52 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第五個 第五 ἤνοιξεν τὴν πέμπτην σφραγῖδα  ‘he opened the fifth seal’  「揭開第五個印」 (啟 6:9)

πέμπω

(1)

(a)

15.66 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀπολύω, ἀποστέλλω］ 使人為了某個特定目的而出發 打發；差遣 ἔδοξε ... ἐκλεξαμένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέμψαι εἰς Ἀντιόχειαν σὺν τῷ Παύλῳ καὶ Βαρναβᾷ  ‘decided ... to choose some men from the group and send them to Antioch with Paul and Barnabas’  「從他們中間揀選人，差他們和保羅、巴拿巴一同到安提阿去」 (徒 15:22) Ἐλπίζω δὲ ἐν κυρίῳ Ἰησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι ὑμῖν  ‘I trust in the Lord Jesus that I will be able to send Timothy to you soon’  「我靠主耶穌希望很快能差提摩太去見你們」 (腓 2:19)

(b)

15.193 線性運動 攜帶，負擔 使某人把一些東西帶到某個目的地 送出某物；由某人發送 τῶν δὲ μαθητῶν, καθὼς εὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς  ‘the disciples decided that each of them would send as much as he could to help their Christian brothers who lived in Judea’  「於是門徒決定按著各人的力量捐款，好送到猶太幫助住在那裡的弟兄」 (徒 11:29a)

(c)

15.67 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀποστέλλω, ἐξαποστέλλω］ 發送消息，大概是由某人發送的2 發送消息；通知；傳話 πέμψαντες πρὸς αὐτὸν παρεκάλουν μὴ δοῦναι ἑαυτὸν εἰς τὸ θέατρον  ‘they sent word to him to urge him not to present himself in the theater’  「打發人來傳話，勸他不要冒險到劇場裡去」 (徒 19:31)

(d)

90.88 語意格 使經歷 使某人經歷正常影響範圍之外的事件或狀態 使經歷；送到……身上 καὶ διὰ τοῦτο πέμπει αὐτοῖς ὁ θεὸς ἐνέργειαν πλάνης  ‘and on account of this, God causes them to experience a deceptive power’ or ‘... sends upon them a powerful deception’ or ‘... a power that will deceive’  「為此，上帝就把一種迷惑人的力量送進他們裡面」或「……施行欺騙的力量……」 (帖後 2:11)

(e)

43.17 農耕 πέμπω τὸ δρέπανον  （習語，直譯：送出鐮刀）開始收割莊稼，用鐮刀割下成熟的穀物 用鐮刀；揮動鐮刀；開始收割 Πέμψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι  ‘use your sickle and harvest, because the time to harvest has come’  「伸出你的鐮刀來收割吧，因為收割的時候已經到了」 (啟 14:15) 在 啟 14:15，這個習語出現在比喻性的上下文中；因此在一些語言中，可能需要說「收割」，而不必提到使用鐮刀。

____________________________________________________

1 實際攜送所提及的捐獻的人可能是不言自明的。

2 在15.67的上下文中，πέμπω、ἀποστέλλω和ἐξαποστέλλω可以歸類為語義域33「溝通」中的一種溝通類型。

πένης

(1)

ητος＜陽＞

(a)

57.50 擁有，轉移，交換 貧乏，貧困，貧窮 貧窮的、必須省吃儉用的人，但是可能不像 πτωχός[a] (57.53) 所說的人那樣窮困 窮人；窮苦人 ἔδωκεν τοῖς πένησιν  ‘he gave to the poor’  「賙濟窮苦人」 (林後 9:9)

πενθερά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

10.59 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 配偶的母親 岳母；婆婆 ἡ δὲ πενθερὰ Σίμωνος κατέκειτο πυρέσσουσα  ‘the mother-in-law of Simon was lying sick with a fever’  「西門的岳母正發燒躺著」 (可 1:30) 有些語言必須明確表明「岳母／婆婆」的語義成分。例如：在可 1:30，可以把「彼得的岳母」翻譯為「彼得妻子的母親」。

πενθερός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

10.58 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 配偶的父親 岳父；公公 ἦν γὰρ πενθερὸς τοῦ Καϊάφα  ‘for he was the father-in-law of Caiaphas’  「大祭司該亞法的岳父」 (約 18:13) 有些語言必須明確指出「岳父／公公」中的各個語義成分。例如：在 約 18:13 中的 πενθερός 可能翻譯為：「該亞法娶了亞那的女兒」，或「亞那的女兒成為了該亞法的妻子」。

πενθέω

(1)

(a)

25.142 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參πένθος］ 由於令人沮喪的環境或人的狀況而感到悲傷痛苦 哀慟；哀痛；痛心；悲傷；悲哀；為……哭泣 μακάριοι οἱ πενθοῦντες  ‘happy are those who grieve’  「哀慟的人有福了！」 (太 5:4) πενθήσω πολλοὺς τῶν προημαρτηκότων  ‘I will grieve for many who sinned in the past’  「我……為著許多從前犯罪……的人悲傷」 (林後 12:21) 在 太 5:4，指的不是為死人哀傷、哀悼，而是指因為邪惡和欺壓而感到悲傷痛苦。

πένθος

(1)

ους＜中＞

(a)

25.142 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參πενθέω］ 由於令人沮喪的環境或人的狀況而感到悲傷痛苦 哀慟；哀傷；痛心；悲傷；悲哀；為……哭泣 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω  ‘let your laughter be turned into grief’ or ‘instead of laughing, grieve’  「你們要……將歡笑變為悲哀」或「……不要歡笑，要哀傷」 (雅 4:9)

πενιχρός

(1)

ά，όν

(a)

57.49 擁有，轉移，交換 貧乏，貧困，貧窮 缺乏維持生計的方法的 1 貧窮的；窮困的 εἶδεν δέ τινα χήραν πενιχρὰν βάλλουσαν ἐκεῖ λεπτὰ δύο  ‘he also saw a very poor widow dropping in two little copper coins’  「又見一個窮寡婦投了兩個小文錢」 (路 21:2)

____________________________________________________

1 πενιχρός的意思似乎與πτωχός[a]（57.53）基本對等，不過該詞更多用在詩歌體的、文學性的上下文中。

πεντάκις

(1)

(a)

60.72 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） 發生五次 五次 ὑπὸ Ἰουδαίων πεντάκις τεσσεράκοντα παρὰ μίαν ἔλαβον  ‘five times I was given the thirty-nine lashes by the Jews’  「我被猶太人鞭打五次，每次四十減去一下」 (林後 11:24) 見 59.76。

πεντακισχίλιοι

(1)

αι，α

(a)

60.43 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的五千個實例 五千 ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι  ‘they were about five thousand men’  「男的約有五千」 (太 14:21)

πεντακόσιοι

(1)

αι，α

(a)

60.37 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的五百個實例 五百 ὁ εἷς ὤφειλεν δηνάρια πεντακόσια  ‘one owed five hundred denarii’  「一個欠五百個銀幣」 (路 7:41)

πέντε

(1)

(a)

60.14 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的五個實例 五 πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες  ‘for you have had five husbands’  「你已經有過五個丈夫」 (約 4:18)

πεντεκαιδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.61 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第十五個 第十五 Ἐν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος  ‘in the fifteenth year of the reign of the Emperor Tiberius’  「凱撒提庇留在位第十五年」 (路 3:1)

πεντήκοντα

(1)

(a)

60.28 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的五十個實例 五十 ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα  ‘the other (owed him) fifty (denarii)’  「一個欠五十個銀幣」 (路 7:41)

πεντηκοστή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

51.8 節日 猶太人的豐收節，在逾越節後第五十天慶祝 五旬節 ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was in a hurry to arrive in Jerusalem, if at all possible, by the day of Pentecost’  「他急著要趕到耶路撒冷，希望儘可能在五旬節前抵達」 (徒 20:16) 大多數語言會根據希臘文 πεντηκοστή 來借用一個詞彙表示五旬節。然而，有些語言採用「第五十天的節期」等短語來表達，然後在腳註中說明這是在逾越節之後第五十天的豐收節或感恩節期。

πεποίθησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

31.82 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 ［參πείθω］ 信任某事或某人，以至於完全依賴或信靠 信靠；依靠；有（完全）信心；信心；信任 Πεποίθησιν δὲ τοιαύτην ἔχομεν διὰ τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν θεόν  ‘we have such confidence in God through Christ’  「我們藉著基督才對上帝有這樣的信心」 (林後 3:4) καίπερ ἐγὼ ἔχων πεποίθησιν καὶ ἐν σαρκί  ‘I could, of course, put my trust in physical matters’  「我也可以靠肉體」 (腓 3:4) 有些語言是用習語來表達信賴或依靠，例如：「把自己的重量靠在……上」，或「把自己放在……的手中」。

περαιτέρω

(1)

(a)

89.99 關係 添加 表示除了上下文所述事物之外的某事 進一步地；另外 εἰ δέ τι περαιτέρω ἐπιζητεῖτε  ‘but if you want anything in addition’ or ‘... more than what I have just mentioned’  「你們如果還有別的要求」或「除了我剛提到的，還有……」 (徒 19:39)

πέραν

(1)

(a)

83.43 空間的位置 在……面前，在對面，在對岸，離岸 ［參ἀντιπέρα］ 與另一個位置相對的位置，有東西介於兩個位置中間 對面；在……的另一邊 πέραν τοῦ Ἰορδάνου  ‘(the land) on the other side of the Jordan’  「約旦河對岸」 (太 4:25) ἀπῆλθεν ὁ Ἰησοῦς πέραν τῆς θαλάσσης τῆς Γαλιλαίας  ‘Jesus went back to the other side of Lake Galilee’  「耶穌渡過加利利海」或「耶穌到了加利利海的另一邊」 (約 6:1) εὑρόντες αὐτὸν πέραν τῆς θαλάσσης  ‘they found him on the other side of the lake’  「他們在海的對岸找到他」 (約 6:25)

πέρας

(1)

ατος＜中＞

(a)

80.6 空間 界限，空間的邊界 一個空間的遠端的界限 盡頭；天涯；地極 εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν  ‘their words reached to the ends of the earth’  「他們的言語傳到地極」 (羅 10:18)

(b)

61.15 序列 過程的終點，暗示某事的結束或結論 結束；結論；了結 καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος  ‘and in all their disputes, an oath constitutes the conclusion for establishing (evidence)’  「以起誓作保證，了結各樣的爭論」 (來 6:16) 有些語言可能需要調整 來 6:16 中這句表達的結構，可以譯成：「當人所說的話相互矛盾，起誓可以作為保證，了結人與人之間的爭論。」

Πέργαμος

(1)	ου＜陰＞或Πέργαμον，ου＜中＞

(a)

93.550 人名及地名 地名 小亞細亞西北部的一個重要城市 别迦摩；《思》培爾加摩

Πέργη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.551 人名及地名 地名 旁非利亞的一個城，在小亞細亞南岸附近 别加；《思》培爾革

περί

(1)

(a)

83.18 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參πέριξ］ 圍繞某區域的某個位置或一系列位置，但不一定有完全包圍的含意 繞著；在……周圍 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰間繫著皮帶」 (太 3:4) Σόδομα καὶ Γόμορρα καὶ αἱ περὶ αὐτὰς πόλεις  ‘Sodom and Gomorrah and the towns around them’  「所多瑪、蛾摩拉和周圍城鎮」 (猶 1:7)

(b)

90.24 語意格 內容 ［參ὑπέρ］ （帶所有格）用於標記一般內容，無論是講話還是思想1 關於 εὐθὺς λέγουσιν αὐτῷ περὶ αὐτῆς  ‘immediately they spoke to him about her’  「他們立刻把她的情況告訴了耶穌」 (可 1:30) γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς  ‘he will know concerning the teaching’  「就會知道關於這教導……」 (約 7:17)

(c)

67.35 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參κατά］ 表示一個時間點的標記，這個時間點與另一個時間點近乎同時 大約；約；左右；大概 περὶ μεσημβρίαν ἐξαίφνης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ περιαστράψαι φῶς ἱκανὸν περὶ ἐμέ  ‘about midday a bright light suddenly flashed from the sky around me’  「約在中午，忽然有一道大光從天上下來，照射在我周圍」 (徒 22:6)

(d)

89.36 關係 原因及／或理由 表示原因或理由，作為一種隱含的說話內容 因為；由於 αἰνεῖν τὸν θεὸν φωνῇ μεγάλῃ περὶ πασῶν ὧν εἶδον δυνάμεων  ‘to praise God with loud voices because of all the miracles they saw’  「因為之前所看見的一切神蹟，就開始歡樂地大聲讚美上帝」 (路 19:37) 在 路 19:37，περί 也可以理解為主要是一個內容說明（見 89.6）。正如這個語義域中許多的情況一樣，用作標記的詞彙可能會有多個語義功能。

(e)

90.39 語意格 受益 （帶所有格）用於標記一些間接牽涉利益活動的事件 為了 ὅτι καὶ Χριστὸς ἅπαξ περὶ ἁμαρτιῶν ἔπαθεν  ‘because Christ once for all suffered on behalf of sins’  「因為基督也曾一次為罪受苦」 (彼前 3:18) 在某些語言中，嚴格直譯 彼前 3:18 中的語句可能會帶來極大的誤解，因為這會暗示基督的受苦在某種意義上使罪行得到益處或提升。因此，許多語言需要把它譯成「因為基督為那些犯了罪的人只一次地受苦」。請注意 ὑπέρ 在 加 1:4 中的一個類似用法（見 90.36）。

(f)

89.110 關係 關聯 表示聯合，有伴隨的含意 同；與……為伴 οἱ περὶ Παῦλον ἦλθον εἰς Πέργην τῆς Παμφυλίας  ‘Paul and those with him went to Perga of Pamphylia’  「保羅和他的同伴……來到旁非利亞的別加」 (徒 13:13) 請注意：οἱ περὶ Παῦλον 的意思不是「和保羅在一起的人」，而是包括保羅和與他在一起的人。

(g)

89.6 關係 具體說明 表示關係，通常涉及內容或主題 關於；就……來說；對於 ἀναβαίνειν ... εἰς Ἰερουσαλὴμ περὶ τοῦ ζητήματος τούτου  ‘go up ... to Jerusalem in relation to this question’  「為這個問題上耶路撒冷」 (徒 15:2)

____________________________________________________

1 在引出內容的上下文中，文士在抄寫時會互換使用περί和ὑπέρ，從而清楚表明這兩個詞彙的意思基本相同。然而，它們之間可能具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

περιάγω

(1)

(a)

15.23 線性運動 旅行，旅程 ［參περιέρχομαι］ 從一個地方走到另一個地方，方向有明顯的變化 四處行走；到處流轉；走遍 περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον  ‘you travel about over land and sea to make a single proselyte’  「為了說服一個人入教，你們不惜走遍天涯海角」 (太 23:15) περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς  ‘he went around trying to find someone to lead him by the hand’  「他到處摸索，求人牽他的手，替他領路」 (徒 13:11) 為了表達「到處流轉」或「四處行走」的意思，可能需要相當具體地說明，例如：「他們先往一個方向走，再往另一個方向走」，或「他們先去一個地方，再去另一個地方」。

(b)

15.170 線性運動 引領，帶來，帶領 在旅途中或四周遊歷時帶著同行 帶上；在旅途中帶著 μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν  ‘don't I have the right to take a Christian wife with me on my trips?’  「難道我們沒有權利帶著信主的妻子一起旅行嗎？」 (林前 9:5)

περιαιρέω

(1)

(a)

15.204 線性運動 攜帶，負擔 把圍繞在另一件物件上的東西移除 解開；脫下 τὰς ἀγκύρας περιελόντες  ‘removing the anchors’  「解開錨」 (徒 27:40) περιαιρεῖται τὸ κάλυμμα  ‘the veil is removed’  「帕子就被挪掉」 (林後 3:16)

(b)

54.24 海上活動 （航海術語）起錨準備開船 起錨；起航；開船 ὅθεν περιελόντες κατηντήσαμεν εἰς Ῥήγιον  ‘from there we lifted anchor and arrived at Rhegium’ or ‘from there we sailed off ...’  「又從那裡起錨開船，來到利基翁」 (徒 28:13)

(c)

13.38 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἀφαιρέω, καθαιρέω, λύω］ 使某個狀態停止 1 除去；除掉 αἵτινες οὐδέποτε δύνανται περιελεῖν ἁμαρτίας  ‘which are not ever able to take away sins’  「永遠不能把罪除去」 (來 10:11)

(d)

68.43 時態 停止 ［參ἀνίημι, ἀφίημι］ 停止做某事，暗示完全終止 停止；離開；放棄；斷絕 λοιπὸν περιῃρεῖτο ἐλπὶς πᾶσα τοῦ σῴζεσθαι ἡμᾶς  ‘we finally stopped hoping at all that we would be saved’  「我們放棄了任何獲救的希望」 (徒 27:20)

____________________________________________________

1 13.38這一組詞彙的意思無疑存在一些重要的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

περιάπτω

(1)

(a)

14.65 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參ἀνάπτω, ἅπτω, ἐμπίπρημι, καίω, φλογίζω］ 使燃燒過程開始 點燃；點火；生火；點燈 περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς  ‘when they had lit a fire in the center of the courtyard’  「他們在院子中間生了火」 (路 22:55) 從 14.63 所列詞彙可以看到，對於不同的燃燒階段和結果，各種語言在用語上都會有明顯的差異。比如，為了取暖而點火，與為了摧毀某物而點火，這兩種情況所用的詞彙可能非常不同。 考慮到前綴 περι-，περιάπτω 可能添加了「在周圍」的成分，暗示火焰或火是讓圍繞火堆的人可以取暖。

περιαστράπτω

(1)

(a)

14.45 自然界的事件及狀態 光 明亮地照射在物件周圍的區域 明亮地四面照射；四面閃爍地照射 ἐξαίφνης τε αὐτὸν περιήστραψεν φῶς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ  ‘suddenly a light from the sky flashed around him’  「忽然有一道光從天上下來，四面照射著他」 (徒 9:3) 見 14.44 的討論。

περιβάλλω

(1)

(a)

49.3 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服，意味著衣服完全圍住身體。另見 49.5 穿衣 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘I tell you that not even Solomon in all his glory was clothed as beautifully as one of these (flowers)’  「就算所羅門最榮耀時的穿戴，也比不上這些花中的一朵」 (太 6:29)

(b)

49.5 涉及衣著及裝飾的活動 穿上衣服以裝飾某物的外表 1 穿衣；妝飾；打扮 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘I tell you that not even Solomon in all his glory was clothed as beautifully as one of these (flowers)’  「就算所羅門最榮耀時的穿戴，也比不上這些花中的一朵」 (太 6:29)

____________________________________________________

1 從49.3引用的上下文清楚可見，ἀμφιάζω、ἀμφιέννυμι和περιβάλλω不僅有穿上衣服的意思，還有裝飾某物外表的寬泛含義，因為這些動詞不僅用於穿著衣服的人，還用於吸引人的植物。

περιβλέπω  (περιβλέπομαι)

(1)

(a)

24.11 感官事件及狀態 看 環顧四周，但不一定是完整地看一圈 四面觀看；環視；周圍看；四周張望 περιβλεψάμενος τοὺς περὶ αὐτὸν κύκλῳ καθημένους  ‘looking around at those who were seated around him’  「環視那周圍坐著的人」 (可 3:34) περιβλεψάμενος πάντα  ‘when he had looked around at everything’  「看了周圍的一切」 (可 11:11) 有些語言對「環顧四周」的表達方式是：「向一個方向看，然後向另一個方向看」，或「不停地向不同方向看」。

περιβόλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.163 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參σκέπασμα］ 用以蔽體的衣服 1 衣服 ἡ κόμη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται [αὐτῇ]  ‘her long hair has been given her as clothing’  「頭髮是給她作蓋頭的」或「……作衣服的」 (林前 11:15)

(b)

6.172 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἐπενδύτης, ἱμάτιον, φαιλόνης］ 任何類型的外衣 2 斗篷；外套；長袍 ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς  ‘you will roll them up like a cloak’  「你要把天地像外袍一樣捲起來」 (來 1:12) 在選擇這些表示「外套」詞彙的對應譯詞時，需要考慮具體的上下文，以及它們在每種目標語言中的用法。最常用的對應譯詞是意為「外衣」的詞彙。

____________________________________________________

1 περιβόλαιον[a]和σκέπασμα也可以理解為衍生詞，因為它們都與用某物遮蓋有關。這樣，兩個衍生詞就僅僅是指遮蓋的工具。然而，在《新約》中，這兩個詞彙與用衣服遮蓋密切關聯，所以歸類在這個子域中。

2 6.172所含四個詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定各自的特徵。學者對於φαιλόνης一詞的意見分歧很大，許多人認為該詞是借自拉丁文“paenula”。

περιδέω

(1)

(a)

18.14 連接 繫上，粘住 把某物纏裹或包紮 捆住；裹著；包裹 ἡ ὄψις αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο  ‘a cloth wrapped around his face’ (literally ‘his face tied around with cloth’)  「臉上包著頭巾」 (約 11:44)

περιεργάζομαι

(1)

(a)

88.243 道德倫理素質及相關行為 好管閒事 干涉別人的事 好管閒事 μηδὲν ἐργαζομένους ἀλλὰ περιεργαζομένους  ‘who do nothing but meddle in the affairs of others’  「什麼工都不做，反倒專管閒事」 (帖後 3:11) 在某些語言中，好管閒事的人可能會被說成是「把勺子放到別人杯中的人」或「總是告訴別人如何買賣的人」。

περίεργος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.244 道德倫理素質及相關行為 好管閒事 指干涉別人的事 好管閒事的；管閒事 ἀλλὰ καὶ φλύαροι καὶ περίεργοι  ‘but they are gossips and busybodies’  「說長道短，好管閒事」 (提前 5:13)

(b)

53.99 宗教活動 邪術 基於迷信而使用法術 行邪術的；行法術的；行巫術的 ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον  ‘many of those who had practiced witchcraft brought their books together and burned them’  「又有好些行巫術的人，把他們的書拿來，當眾燒掉」 (徒 19:19)

περιέρχομαι

(1)

(a)

15.23 線性運動 旅行，旅程 ［參περιάγω］ 從一個地方走到另一個地方，方向有明顯的變化 四處行走；到處流轉；走遍 ἅμα δὲ καὶ ἀργαὶ μανθάνουσιν περιερχόμεναι τὰς οἰκίας  ‘they learn to waste their time in going around from house to house’  「她們又學會了浪費光陰，挨家挨戶串門子」 (提前 5:13) περιῆλθον ἐν μηλωταῖς  ‘they wandered around clothed in skins of sheep’  「披著綿羊山羊的皮各處奔跑」 (來 11:37) 為了表達「到處流轉」或「四處行走」的意思，可能需要相當具體地說明，例如：「他們先往一個方向走，再往另一個方向走」，或「他們先去一個地方，再去另一個地方」。

(b)

15.33 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 圍繞某個物體或參考點移動或前行 繞行；繞著航行 ὅθεν περιελθόντες κατηντήσαμεν εἰς Ῥήγιον  ‘from there we sailed around and arrived at Rhegium’  「我們從那裡開船繞行，來到利基翁」（經文校勘欄） (徒 28:13) 這個詞只見於一處異文：ὅθεν περιελθόντες κατηντήσαμεν εἰς Ρήγιον「我們的船從那裡繞行，來到利基翁」（徒 28:13）（校勘欄）。

περιέχω

(1)

(a)

90.27 語意格 內容 ［參ἔχω］ 用於標記內容 有；包含 γράψαντες ἐπιστολὴν διὰ χειρὸς αὐτῶν περιέχουσαν τάδε  ‘writing a letter through them having these (words)’  「藉著他們寫的信有這些話」（GNT3c-經文校勘欄） (徒 15:23) 這詞只出現在異文：γράψαντες ἐπιστολὴν διὰ χειρὸς αὐτῶν περιέχουσαν τάδε「通過他們寫一封信，內容說：」（徒 15:23）（GNT3c-校勘欄）。

(b)

90.69 語意格 經歷者 （περιέχω「環繞」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）以極致的方式經歷一種情緒或心情 經歷；被抓住；發生在……身上 θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν  ‘for he was seized with amazement’  「他感到很驚訝」 (路 5:9a)

____________________________________________________

1 在路 5:9，θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτόν是形式上與語義結構相反的句法結構的典型實例。可以譯成「驚駭抓住了他」，但顯然是他經歷了驚駭。

περιζώννυμι  (περιζώννυμαι)

(1)

(a)

49.15 涉及衣著及裝飾的活動 在自己身上繫腰帶 1 準備自己；被用帶子束緊；被束著 ὅμοιον υἱὸν ἀνθρώπου ἐνδεδυμένον ποδήρη καὶ περιεζωσμένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην χρυσᾶν  ‘looking like a man dressed in a long robe and girded around his chest with a gold band’  「像人子的……身上穿著垂到腳跟的長袍，胸前繫著金帶」 (啟 1:13)

(b)

77.5 準備好 περιζώννυμαι τὴν ὀσφύν  （習語，直譯：把腰束好）使自己準備就緒 準備就緒；準備好；預備好自己 στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ  ‘stand ready with truth’  「用真理預備好自己」 (弗 6:14) 在 弗 6:14 的上下文中，最好保留從 弗 6:13 一直延伸到 弗 6:17 關於預備作戰的比喻。

____________________________________________________

1 περιζώννυμαι與ζωννύω[a]（49.14）的主要意思差異似乎在於περιζώννυμαι強調帶子圍在身體的中部。

περίθεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

49.7 涉及衣著及裝飾的活動 穿戴的行為以及由此產生的裝著 穿上；穿著；穿（衣）；戴 περιθέσεως χρυσίων  ‘the wearing of gold jewelry’  「戴金飾」 (彼前 3:3)

περιΐστημι  (περιΐσταμαι)

(1)

(a)

17.4 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 站在周圍或包圍 站在周圍 διὰ τὸν ὄχλον τὸν περιεστῶτα εἶπον  ‘I say this because of the people standing around here’  「我說這話，是為了周圍站著的群眾」 (約 11:42) περιέστησαν αὐτὸν ... Ἰουδαῖοι  ‘the Jews ... stood around him’  「猶太人在他周圍站著」 (徒 25:7)

(b)

13.157 是，變成，存在，發生 發生 使自己遠離某些活動 遠避；躲避 ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιΐστασο  ‘avoid quarrels and fights about the law’  「紛爭和有關律法的爭執，你要避開」 (多 3:9)

περικάθαρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.53 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 ［參περίψημα］ 清潔過程中產生的垃圾 污物；垃圾；廢物；浮渣；渣滓 ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίψημα ἕως ἄρτι  ‘we have become like this world's garbage; we are now the scum of all things’  「我們還是好像世上的污物、萬物的廢渣」 (林前 4:13a)

____________________________________________________

1 在林前 4:13，περικάθαρμα和περίψημα似乎是比喻用法的典型例子。

περικαλύπτω

(1)

(a)

79.115 物體的特徵 掩蓋的 把一些東西放在周圍，以遮蓋某物 蓋住；蒙住；包裹；包著 Καὶ ἤρξαντό τινες ἐμπτύειν αὐτῷ καὶ περικαλύπτειν αὐτοῦ τὸ πρόσωπον  ‘and some began to spit on him and to cover his face’  「有人開始向他吐唾沫，又蒙著他的臉」 (可 14:65)

περίκειμαι

(1)

(a)

85.5 在空間存在 在某個地方 位於某個物體或區域的周圍 圍繞；包圍 τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων  ‘having such a large crowd of witnesses around us’  「有這許多見證人……圍繞著我們」 (來 12:1)

(b)

85.54 在空間存在 放置，安置 處於或被放在……的周圍 被放在周圍 λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘it will be better for him if a millstone is placed around his neck’  「還不如把磨石拴在他的頸項上」 (路 17:2) 在 路 17:2，把磨盤石套在人的脖子上的說法有一個問題，因為磨盤石通常沒有這麼大的孔可以讓頭穿過。因此，翻譯時通常需要把 路 17:2 中的這個語句譯作：「把磨盤石掛在人的脖子上」。

(c)

49.4 涉及衣著及裝飾的活動 自己處於被圍著的狀態 被圍繞；被捆鎖；帶上 ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ Ἰσραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειμαι  ‘for on account of Israel's hope I wear these chains’  「其實我是為了以色列所盼望的事，才被這鎖鏈捆鎖的」 (徒 28:20)

(d)

13.6 是，變成，存在，發生 狀態 處於一個牽涉多方面的狀態 以各種方式；在許多方面 ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν  ‘since he himself was weak in many ways’  「自己在許多地方是軟弱的」 (來 5:2)

περικεφαλαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.38 人工製品 武器及盔甲 頭部的防護裝備；用於戰爭中 頭盔 τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε  ‘accept the helmet of salvation’ or ‘accept salvation, which is like a protection for the head’  「要接受救恩的頭盔」或「要接受救恩，就像保護頭部的」 (弗 6:17) 如果目標語言中沒有頭盔這個詞，那麼可以採用描述性的短語，例如「頭部的防護裝備」或「戰鬥時戴在頭上的遮蓋物」。因此，短語 τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε 可以譯作「接受救恩，就像防護頭部的東西一樣」。

περικρατής

(1)

ές

(a)

37.23 控制，管理 控制，限制 指受控制 受……控制；在控制之下 ἰσχύσαμεν μόλις περικρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης  ‘we were scarcely able to get the boat under control’  「好不容易才控制住救生艇」 (徒 27:16)

περικρύβω

(1)

(a)

28.79 知道 不可知的，秘密的 ［參καλύπτω, κρύπτω］ 使某事物不為人所知 1 隱藏；掩蓋；隱瞞；躲藏 περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε  ‘she hid herself for five months’  「隱藏了五個月」 (路 1:24)

____________________________________________________

1 28.79所含詞彙的意思與ἐγκρύπτω（85.50）明顯不同。在28.79，隱藏是為了避免人了解某物，而在85.50，隱藏的焦點是某物被放在某處，從而不再被人看到。

περικυκλόω

(1)

(a)

15.147 線性運動 繞著走，圍繞 ［參κυκλεύω, κυκλόω］ 以包圍物體的方式移動1 包圍；圍繞 καὶ περικυκλώσουσίν σε καὶ συνέξουσίν σε πάντοθεν  ‘and they will surround you and press you in from every side’  「包圍你，四面困住你」 (路 19:43)

____________________________________________________

1 περικυκλόω的語氣可能比κυκλόω[b]和κυκλεύω更為強烈，強調被包圍起來的事實。

περιλάμπω

(1)

(a)

14.44 自然界的事件及狀態 光 照亮物件周圍的區域 四面照射 οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς  ‘a light much brighter than the sun shone around me from the sky’  「從天上有一道光，比太陽還亮，四面照射著我」 (徒 26:13) 要表達「四面照射」的概念可能會有一些困難，因為直譯這詞可能會暗示有特殊的光圈環繞一個物體轉動。比較合適的處理方法是說「那裡有光」或「有光照射著我」。徒 26:13 的情況可以翻譯為「我看見天空有光，照射著我所在的地方」。

περιλείπομαι

(1)

(a)

85.66 在空間存在 留在某處 ［參ὑπολείπω］ 留下來，暗示繼續存在 留下；剩下 ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου  ‘we who are alive and left behind at the time of the Lord's appearing’ or ‘we who are still alive when the Lord comes’  「我們這活著還存留到主來臨的人」或「主再來時我們這還活著的人」 (帖前 4:15)

περίλυπος

(1)

ον

(a)

25.277 態度及情感 悲傷，遺憾 十分傷心或深感悲痛的 非常憂傷；很憂愁；非常苦惱；悲傷 Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου  ‘I am so sorrowful as to almost die’  「我心裡非常憂傷，幾乎要死」 (太 26:38)

περιμένω

(1)

(a)

85.60 在空間存在 留下，停留 ［參ἀναμένω, ἐκδέχομαι, μένω, προσδέχομαι］ 保持在某個地方和／或狀態，期待未來的事件1 等待；等候 ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς  ‘but to wait for the promise from the Father’  「等候父的應許」 (徒 1:4)

____________________________________________________

1 這組詞彙的意思可能有些細微的區別。含有詞幹μεν-的詞彙可能更加偏重於位置，而含有詞幹δεχ-的詞彙可能更加偏重於期待，但這種區別在基礎上並沒有一致的模式。

πέριξ

(1)

(a)

83.18 空間的位置 在周圍，在附近，在外面 ［參περί］ 圍繞某區域的某個位置或一系列位置，但不一定有完全包圍的含意 繞著；在……周圍 τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων Ἰερουσαλὴμ  ‘the crowd from the towns around Jerusalem’  「從耶路撒冷周圍的城鎮……一大群人」 (徒 5:16)

περιοικέω

(1)

(a)

85.74 在空間存在 居住，定居 住在附近和周圍 住在附近；作鄰居；生活在周圍 καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐτούς  ‘and all those who lived around there became fearful’  「周圍居住的人都懼怕」 (路 1:65)

περίοικος

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

11.89 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἀδελφός, γείτων, πλησίον］ 與其他人毗鄰而居的人，因而可算是所謂「內群體」的一份子，那就是說，他與這個群體既有民族也有文化方面的認同 鄰舍；兄弟 ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγενεῖς αὐτῆς ὅτι ἐμεγάλυνεν κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ μετ᾽ αὐτῆς  ‘her neighbors and relatives heard how wonderfully good the Lord had been to her’  「鄰里親屬聽見主向她大施憐憫」 (路 1:58) 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 這三個詞中，最後一個的意思更廣一些。至少，在 路 10:27，πλησίον 某種程度上是「同胞」的引申意義，而 ἀδελφός[e] 則很可能暗示更加親密或親近的關係。

περιούσιος

(1)

ον

(a)

57.5 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 某人特別擁有或獨有的 1 自己的私有財產；一個人特有的財產 καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον  ‘to make us a pure people who belong to him alone’  「使我們成為他純潔的子民，歸屬於他」 (多 2:14) 關於 περιούσιος 在 多 2:14 的另一種解釋，見 58.48。

(b)

58.48 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 某個實體的特別或特殊之處 獨特的；特別的 καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον  ‘and purify for himself a special people’  「潔净我們做他自己特選的子民」 (多 2:14) 關於 περιούσιος 在 多 2:14 的另一種解釋，見 57.5。

____________________________________________________

1 περιούσιος的這個意思可以歸類為一種關係（見語義域89），而非擁有，但所指的關係是典型的擁有關係。

περιοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.10 溝通 言語，段落 ［參γραφή, τόπος］ 話語的特定部分或單位 段落；文件的一部分；聖經的一部分 ἡ δὲ περιοχὴ τῆς γραφῆς ἣν ἀνεγίνωσκεν ἦν αὕτη  ‘the passage of Scripture which he was reading was this’  「他所念的那段經文是這樣」 (徒 8:32) τόπος[b]、περιοχή 或 γραφή[a] 的翻譯通常可以使用比較籠統的詞彙，例如地方或部分。在其他一些情況中，翻譯者可能會採用意為「話語」的詞彙。因此，路 4:21 可以譯成，「你們聽見的這些話語，今天已經應驗了」。

περιπατέω

(1)

(a)

15.227 線性運動 步行，踩踏 沿著走或繞著走 行；走 Περιπατῶν δὲ παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας  ‘as he walked by Lake Galilee’  「沿著加利利海邊行走」 (太 4:18)

(b)

41.11 行為及相關狀態 行為，品行 ［參πορεύομαι］ 按照習慣的方式去生活或行事，重點可能放在行為的連續性上 生活；行事為人；行事 ἐν ἡμῖν τοῖς μὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν ἀλλὰ κατὰ πνεῦμα  ‘among us who live according to the Spirit, not according to human nature’  「在我們這不隨從肉體、只隨從聖靈去行的人身上」 (羅 8:4)

(c)

41.47 行為及相關狀態 模仿行為 ［參ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, ἴχνος, στοιχέω］ περιπατέω τοῖς ἴχνεσιν  （習語，直譯：走在軌道上）行為舉止和別人一樣 照別人所做的去做；步調一致 οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多與我［直譯：我們］不是同心行事嗎？不是步調一致嗎？ 」 (林後 12:18)

περιπείρω

(1)

(a)

90.73 語意格 經歷者 經歷一些不利和嚴峻的事情 遭受；經歷 ἑαυτοὺς περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς  ‘they have caused themselves to experience severe grief’  「他們使自己飽嘗痛苦」 (提前 6:10)

περιπίπτω

(1)

(a)

15.85 線性運動 來，來到，到達 移向並碰撞，既有移動也有碰撞 碰撞；撞到……上 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον  ‘striking against a sandbank’  「衝到沙洲」 (徒 27:41) 徒 27:41 的上下文涉及船的移動，因此必須選擇適合此類事件的詞彙。

(b)

37.11 控制，管理 控制，限制 身體受到控制，暗示造成損害 落在……手中；被……抓住 Ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ εἰς Ἰεριχὼ καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν  ‘a man going down from Jerusalem to Jericho fell into the hands of robbers’  「有一個人從耶路撒冷下耶利哥去，落在強盜手中」 (路 10:30) 有些語言最好採用「主動形式」，例如「強盜抓住了他」。

(c)

90.71 語意格 經歷者 ［參ἐμπίπτω, πίπτω］ 突然經歷困難或不好的事情 經歷；遭遇；被……困擾 Πᾶσαν χαρὰν ἡγήσασθε, ... ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε ποικίλοις  ‘consider yourselves fortunate ... when you experience all kinds of trials’  「你們遭遇各種試煉，應該認為是可慶幸的事」 (雅 1:2)

περιποιέω  (περιποιέομαι)

(1)

(a)

57.61 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 獲得某物的所有權，可能有付出很大努力的含意 取得；達到；贏得 ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου  ‘be shepherds of the church of God, which he acquired by means of his own Sons death’  「要牧養上帝的教會—就是他藉著自己兒子的死所得來的」 (徒 20:28) οἱ γὰρ καλῶς διακονήσαντες βαθμὸν ἑαυτοῖς καλὸν περιποιοῦνται  ‘those who do a good work win for themselves a good standing’  「那些在工作上有好成績的助手會得到好聲譽」 (提前 3:13)

(b)

21.24 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 ［參ψυχή］ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιέομαι  （習語，直譯：做一些關乎自己性命的事）挽救或保全自己的性命 挽救自己的性命；救自己；保全自己的生命 ὃς ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιήσασθαι ἀπολέσει αὐτήν  ‘whoever seeks to save his own life will lose it’  「凡是想保全自己生命的，將喪失生命」 (路 17:33)

περιποίησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

90.74 語意格 經歷者 經歷已經獲得的事件或狀態 經歷 ἀλλ᾽ εἰς περιποίησιν σωτηρίας  ‘but for the purpose of experiencing salvation’  「而是要……獲得救恩」 (帖前 5:9) 關於 περιποίησις 在 帖前 5:9 中的另一種解釋，見 57.62。

(b)

57.62 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 （περιποιέομαι「獲得」57.61 的衍生詞）獲得的東西，有付出很大努力的含意 財產；產業；基業 ἀλλ᾽ εἰς περιποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘but for the possession of salvation through our Lord Jesus Christ’  「藉著我們的主耶穌基督獲得救恩」 (帖前 5:9) λαὸς εἰς περιποίησιν  ‘a people that has become (God's own) possession’  「是屬上帝的子民」或「是成為上帝產業的百姓」 (彼前 2:9) 關於 περιποίησις 在 帖前 5:9 的另一種解釋，見 90.74。

περιραίνω

(1)

(a)

47.17 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參περιραντίζω］ 灑在周圍 灑；染；濺；浸 ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι  ‘a garment sprinkled with blood’  「染過血的衣服」（經文校勘欄） (啟 19:13) 這詞只見於異文：ἱμάτιον ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι「濺了血的衣服」（啟 19:13）（校勘欄）。

περιραντίζω

(1)

(a)

47.17 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參περιραίνω］ 灑在周圍 灑；染；濺；浸 ἱμάτιον περιρεραντισμένον αἵματι  ‘a garment sprinkled with blood’  「染過血的衣服」（經文校勘欄） (啟 19:13) 這詞只見於異文：ἱμάτιον περιρεραντισμένον αἵματι「濺了血的衣服」（啟 19:13）（校勘欄）。

περιρήγνυμι

(1)

(a)

19.33 物理的衝擊力 裂開，撕破 撕掉或剝去，如撕破衣服 撕掉；剝去 οἱ στρατηγοὶ περιρήξαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια  ‘the officials tore off their clothes’  「官長們就剝了他們的衣服」 (徒 16:22)

περισπάω  (περισπάομαι)

(1)

(a)

25.238 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （περισπάομαι「從周圍被拉開」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）被各種各樣使人分心的事物壓得喘不過氣來，因而感到擔憂、焦慮 感到重壓和憂慮；心裡忙亂；心裡煩亂；心煩意亂 ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν  ‘Martha was overburdened and worried about so much work’ or ‘... about all the work she had to do’  「馬大卻為許多侍候的事弄得心煩意亂」或「……要做的許多事情……」 (路 10:40)

περισσεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

59.53 數量 充裕，過量，極少 ［參περίσσευμα］ （περισσεύω[a]「大量存在，充滿」59.52 的衍生詞）豐豐富富地存在的 豐富；充裕；充滿；許多 διὸ ἀποθέμενοι πᾶσαν ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν κακίας  ‘so get rid of every filthy habit and the abundance of wickedness’  「所以，你們應當擺脫一切污穢和滿盈的邪惡」 (雅 1:21)

(b)

78.31 程度 多於，少於（比較程度） ［參ἐκπερισσῶς, περισσεύω, περισσός, περισσοτέρως, περισσῶς］ 在隱含的或明確的程度量表上遠遠超過某一點 非常大；過度；極其；極力；遠超；格外；大得多；越發 ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν  ‘their joy was very great’  「大有喜樂」 (林後 8:2)

περίσσευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

59.53 數量 充裕，過量，極少 ［參περισσεία］ （περισσεύω[a]「大量存在，充滿」59.52 的衍生詞）豐豐富富地存在的 豐富；充裕；充滿；許多 ἦραν περισσεύματα κλασμάτων ἑπτὰ σπυρίδας  ‘they took up seven baskets full of pieces left over’  「把剩下的零碎拾起來，裝滿了七個大籃子」 (可 8:8) ἐν τῷ νῦν καιρῷ τὸ ὑμῶν περίσσευμα  ‘since you have an abundance at this time’  「現在你們富裕」 (林後 8:14)

περισσεύω

(1)

(a)

59.52 數量 充裕，過量，極少 （περισσός[c]「充裕」59.51 的衍生詞）大量存在的，有顯著多過預期的含意 大量；豐富；充裕；有許多；數量大；有餘；更多 αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ... ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ καθ᾽ ἡμέραν  ‘the churches ... grew in numbers every day’  「教會……人數天天增加」 (徒 16:5) ὅτι καθὼς περισσεύει τὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ εἰς ἡμᾶς  ‘for as the sufferings of Christ abound in us’  「因為基督的苦難怎樣充充滿滿臨到我們」 (林後 1:5) 有些語言極難找到「充裕」的對等譯詞。另外，要找到一個適當的數量用詞去形容「基督的受苦」也極不容易。在一些語言中，林後 1:5 中的這句表達，最接近的翻譯是：「我們受許多的苦難，正如基督受苦難一樣」。然而，採用一個暗示「替代受苦」的表達來翻譯「苦難」是錯誤的。 在 徒 16:5，由於 περισσεύω 與 τῷ ἀριθμῷ 配合使用，因此 περισσεύω 譯成「增加」；在一些語言中，這句經文的對等翻譯是：「教會的人數每天增加」，或「在那裡，信徒的數目每天增多」。

(b)

59.54 數量 充裕，過量，極少 使某物充沛地存在 豐富地提供；大量提供；使充足有餘 τῆς χάριτος αὐτοῦ ἧς ἐπερίσσευσεν εἰς ἡμᾶς  ‘his grace which he provided in abundance for us’ or ‘... which he caused us to have abundantly’ or ‘... which he caused us to have very much of’  「他豐富的恩典， 充充足足地賞給我們」或「……使這恩典豐豐富富地臨到我們」 (弗 1:7, 8 [2]) 在一些語言中，「擁有或領受豐足的恩典」這種說法是非常奇怪的。弗 1:7-弗 1:8 的最接近譯法可能是：「他使我們豐豐富富地經歷的恩典」，或「他充充足足地向我們顯明的恩典」。

(c)

57.24 擁有，轉移，交換 有足夠的 擁有的非常豐富，以至於足夠有餘 擁有的足夠有餘；充足有餘 Πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων  ‘all my fathers workers have much more than they can eat’  「我父親有那麼多僱工，他們的食物都充足有餘」 (路 15:17)

(d)

78.31 程度 多於，少於（比較程度） ［參ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσός, περισσοτέρως, περισσῶς］ 在隱含的或明確的程度量表上遠遠超過某一點 非常大；過度；極其；極力；遠超；格外；大得多；越發 ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ὑμῶν ἡ δικαιοσύνη πλεῖον τῶν γραμματέων  ‘unless your righteousness is much greater than that of the scribes’  「除非你們的義遠超過文士和法利賽人的義」 (太 5:20) προσεύχομαι, ἵνα ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ  ‘I pray that your love may keep on growing more and more’  「我所禱告的，就是你們的愛……越來越多」 (腓 1:9) 在 腓 1:9，μᾶλλον καὶ μᾶλλον（見 78.28）顯然是強調 περισσεύω 所表達的程度。帖前 4:1 中的動詞 περισσεύητε 可以看作是替代動詞，指 περιπατεῖτε，基本上是表示程度。當然，這被 μᾶλλον（78.28）進一步加強。

(e)

78.32 程度 多於，少於（比較程度） ［參πλεονάζω］ 使某種經驗或狀態的程度增加 1 使強烈；使更多；使增加；使增長 ὑμᾶς δὲ ὁ κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας  ‘may the Lord greatly increase your love for one another and for all’  「又願主使你們彼此相愛的心，和愛眾人的心，都能增長」 (帖前 3:12) 在 帖前 3:12，πλεονάσαι 和 περισσεύσαι 似乎只是在補充強烈程度的意思。這兩個詞彙大概並不完全同義，但是很難確切判斷兩者有什麼明顯的差異，也許 περισσεύσαι 的語氣更強一些。

(f)

65.47 價值 有益的，無益的 ［參προέχω, προκατέχομαι］ 體驗優越的利益或優勢，暗示某種比較 有更大的好處；有更大的優勢 οὔτε ἐὰν φάγωμεν περισσεύομεν  ‘if we do eat, we will have no special advantage’  「吃了也沒有什麼益處」 (林前 8:8) 在表示「更優勝的好處」時，可能需要具體說明比較的依據。例如，林前 8:8 可能需要譯成「如果我們吃了，也不會比不吃更好」，羅 3:9 可能需要譯成「這卻怎麼樣呢？我們顯然比其他人強嗎？」

____________________________________________________

1 περισσεύω[e]的語氣可能與πλεονάζω[b]略有差異，也許περισσεύω[e]暗示某物極其豐富，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

περισσός  (περισσότερος)

(1)

ή, όν

(a)

65.46 價值 有益的，無益的 產生決定性的或明顯的優勢 特別的優勢；有更大的益處；有長處 Τί οὖν τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου  ‘what special advantage do the Jews have?’  「猶太人有什麼優勢？」 (羅 3:1)

(b)

58.57 性質，類別，示例 不尋常的，與眾不同的 優異的，意思是超過期望 優異的；出眾的；卓越的；不尋常的 τί περισσὸν ποιεῖτε;  ‘what exceptional thing have you done?’ (literally ‘... do you do?’)  「你們……這樣做有什麼特別呢」（直譯：「你們做了什麼特別的事呢？」） (太 5:47)

(c)

59.51 數量 充裕，過量，極少 數量非常多，顯著超過某人的預期或期望 1 多過；足夠有餘；超出標準；豐豐富富；過多的 ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν  ‘I came that they might have life and have it abundantly’  「我來是要他們得生命，並且得的更豐盛」 (約 10:10) Περὶ μὲν γὰρ τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους περισσόν μοί ἐστιν τὸ γράφειν ὑμῖν  ‘it is superfluous for me to write to you concerning help for the people of God’  「關於供應聖徒的事而寫信給你們，其實本來對我是多餘的」 (林後 9:1) 關於 περισσός 在 林後 9:1 的另一種解釋，見 71.40。

(d)

71.40 狀況 必要的，不必要的 是不必要的，因為是多餘的 不必要；不必；不需要；無須 περισσόν μοί ἐστιν τὸ γράφειν ὑμῖν  ‘it is not necessary for me to write to you’  「我本來不必寫信給你們」 (林後 9:1) 關於 περισσός 在 林後 9:1 的另一種解釋，見 59.51。

(e)

78.31 程度 多於，少於（比較程度） ［參ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσεύω, περισσοτέρως, περισσῶς］ περισσότερος  在隱含的或明確的程度量表上遠遠超過某一點 非常大；過度；極其；極力；遠超；格外；大得多；越發 τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ  ‘he may be overwhelmed by excessive sorrow’  「免得他過分悲傷」 (林後 2:7)

(f)

78.20 程度 多，少（正負程度） ［參ἐκ］ ἐκ περισσοῦ  （習語，直譯：來自過量）在程度量表上的一個極高的點，暗示過度 過度地；極度地；斷然地；過多地 λίαν [ἐκ περισσοῦ] ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο  ‘they were exceedingly amazed’  「他們心裡十分驚奇」 (可 6:51) 在 可 6:51，λίαν (78.1) 和 ἐκ περισσοῦ 都是表達程度，並且互相增強語氣。

____________________________________________________

1 與語義域78「程度」子域B「多於，少於」進行仔細的比較，可以看出表示程度的意思與表示數量的意思之間具有非常密切的關係。事實上，在某些情況下，相同的表達可以解作數量或解作程度。

περισσοτέρως

(1)

(a)

78.31 程度 多於，少於（比較程度） ［參ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσεύω, περισσός, περισσῶς］ 在隱含的或明確的程度量表上遠遠超過某一點 非常大；過度；極其；極力；遠超；格外；大得多；越發 περισσοτέρως μᾶλλον ἐχάρημεν  ‘we rejoiced even more greatly’  「我們就更加歡喜了」 (林後 7:13)

περισσῶς

(1)

(a)

78.31 程度 多於，少於（比較程度） ［參ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσεύω, περισσός, περισσοτέρως］ 在隱含的或明確的程度量表上遠遠超過某一點 非常大；過度；極其；極力；遠超；格外；大得多；越發 οἱ δὲ περισσῶς ἔκραζον  ‘they shouted at the top of their voices’  「他們卻更加大聲喊著說」 (太 27:23) περισσῶς τε ἐμμαινόμενος  ‘extremely furious’  「極度瘋狂地惱恨」 (徒 26:11)

περιστερά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

4.44 動物 鳥類 ［參τρυγών］ 亞洲野鴿：灰藍色的鳥，頸部羽毛有粉紅色光澤，尾尖呈黑色；大規模聚居，主要吃種子；一年有數次求偶、交配和築巢；築巢在岩石上；拉丁語學名：Columba via；被用作食物和祭品；象徵迅速、溫順和純真 鴿子 γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί  ‘be as wise as serpents and as harmless as doves’  「你們要像蛇那樣機警，像鴿子那樣純潔」 (太 10:16) 雖然英語比較清楚地區分了 dove（剪尾鴿）和 pigeon（平尾鴿），但新約希臘文在使用 περιστερά 和 τρυγών 時，似乎並沒有這種區分。 然而，論到與鴿子（pigeon 和 dove）相關的術語的含義時，也會遇到一些問題。根據古時候的動物學，dove 是沒有膽汁的，因此是一種非常和平和潔淨的鳥。於是，dove 成為基督徒美德和溫柔的象徵（如 太 10:16）。然而事實上，dove 和 pigeon 非常具有侵略性，並且有一種 pigeon 常常會把受傷的鳥啄死。因此，在有些社會中，pigeon 和 dove 並不被認為是溫柔和平的，而是被認為邪惡有害的。事實上，在某些文化中，dove 是死亡和邪惡的象徵。因此，在這種情況下，增加旁註可以清楚指明這些鳥在聖經語境中的象徵含意。

περιτέμνω

(1)

(a)

53.51 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參περιτομή］ 切除男性生殖器的包皮，以此作為一種宗教儀式，表示分別為聖和種族認同 行割禮；受割禮；割禮 ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι  ‘those who want to show off about external matters are the ones who are trying to force you to be circumcised’  「那些想在肉體上體面的，他們才強求你們受割禮」 (加 6:12) 在實行割禮的社會中，通常會有一個令人滿意的譯詞來表達這種手術，雖然這種手術可能沒有任何宗教含意，而只是成年禮的一部分。對於沒有施行割禮的習俗或者不熟悉這種做法的社會，具體描述這種手術的詞彙可能是粗俗和有冒犯意味的。因此，翻譯者可能需要借用一個詞彙，或者採用一個比較隱晦的詞彙，例如「環切」，然後在詞彙表中解釋該詞或詞組的具體含義。 即使在實行割禮的社會中，人們理解這種宗教禮儀的意義也可能會有困難，因此翻譯者需要提供旁註來處理。例如，如果一個社會實行的割禮只與成年禮有關，那麼耶穌在出生後第八天受割禮（路 2:21）就會令人感到費解。在許多社會中，這種割禮看似是對嬰兒的極端殘忍行為，或者是嬰兒性成熟的記號。

περιτίθημι

(1)

(a)

85.39 在空間存在 放置，安置 ［參παρεμβάλλω］ 把某物放在某個物體或區域的周圍 放在周圍；包圍 καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν  ‘and put a fence around it’  「四周圍上籬笆」 (太 21:33)

(b)

13.10 是，變成，存在，發生 狀態 使某事物處於某種狀態 使擁有；賦予 τούτοις τιμὴν περισσοτέραν περιτίθεμεν  ‘we assigned greater honor to these’  「我們加添給它們格外的尊重」 (林前 12:23)

περιτομή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

53.51 宗教活動 獻身，成為聖潔 ［參περιτέμνω］ 切除男性生殖器的包皮，以此作為一種宗教儀式，表示分別為聖和種族認同 行割禮；受割禮；割禮 διὰ τοῦτο Μωϋσῆς δέδωκεν ὑμῖν τὴν περιτομήν  ‘Moses therefore gave you circumcision’  「摩西傳割禮給你們」 (約 7:22) 在實行割禮的社會中，通常會有一個令人滿意的譯詞來表達這種手術，雖然這種手術可能沒有任何宗教含意，而只是成年禮的一部分。對於沒有施行割禮的習俗或者不熟悉這種做法的社會，具體描述這種手術的詞彙可能是粗俗和有冒犯意味的。因此，翻譯者可能需要借用一個詞彙，或者採用一個比較隱晦的詞彙，例如「環切」，然後在詞彙表中解釋該詞或詞組的具體含義。 即使在實行割禮的社會中，人們理解這種宗教禮儀的意義也可能會有困難，因此翻譯者需要提供旁註來處理。例如，如果一個社會實行的割禮只與成年禮有關，那麼耶穌在出生後第八天受割禮（路 2:21）就會令人感到費解。在許多社會中，這種割禮看似是對嬰兒的極端殘忍行為，或者是嬰兒性成熟的記號。

(b)

11.51 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 οἱ ἐκ περιτομῆς  （固定短語，直譯：那些奉割禮的）堅持奉行割禮的人，他們認為外邦人若要被視為真正相信耶穌基督的人，就必須奉行割禮 奉割禮的人或堅持要奉割禮的人 διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ ἐκ περιτομῆς  ‘those who were in favor of circumcising Gentiles criticized him’  「主張外邦人也必須領受割禮的人批評他」 (徒 11:2)

περιτρέπω

(1)

(a)

13.64 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參μεθίστημι, μεταστρέφω, μετατίθημι, μετατρέπω］ 導致狀態的改變，強調結果狀態的不同之處1 變成；使不同於……；改變 τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει  ‘your considerable learning has caused you to become mad’ or ‘... has made you insane’  「你的大學問使你瘋了」或「……使你精神失常了」 (徒 26:24)

____________________________________________________

1 13.64中的這組詞彙顯然存在一些重要的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確立這一點。

περιτρέχω

(1)

(a)

15.231 線性運動 奔跑 匆忙跑遍 跑遍 περιέδραμον ὅλην τὴν χώραν ἐκείνην  ‘they ran throughout the whole region’  「跑遍那整個地區」 (可 6:55)

περιφέρω

(1)

(a)

15.190 線性運動 攜帶，負擔 從一個地方帶到另一個地方 帶著 ἤρξαντο ἐπὶ τοῖς κραβάττοις τοὺς κακῶς ἔχοντας περιφέρειν ὅπου ἤκουον ὅτι ἐστίν  ‘they began to carry the sick about on mats to wherever they heard he was’  「聽見他在哪裡，就把有病的人放在牀墊上抬到哪裡」 (可 6:55)

περιφρονέω

(1)

(a)

76.25 能力，力量 拒絕承認某事物的力量或權力 使權威無效；拒絕；忽視；輕看 μηδείς σου περιφρονείτω  ‘let no one invalidate your authority’  「不要讓任何人輕看你」 (多 2:15)

περίχωρος

(1)

ου＜陰＞

(a)

1.80 地理物體及特徵 社會政治區域 圍繞或靠近某個中心點的地區或區域 周邊地區；一帶 ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν περίχωρον ἐκείνην  ‘and they sent into all the surrounding region’  「打發人到整個周圍地區去」 (太 14:35) 在某些語境中，περίχωρος 不僅包括周圍地區，還包括其參照點，例如 τῆς περιχώρου τῶν Γερασηνῶν "the Gerasenes and the people living around them" （格拉森人和住在他們周圍的人）（路 8:37）。在 太 3:5 等上下文中，ἡ περίχωρος τοῦ Ἰορδάνου 很難譯成「約旦河周圍的地區」，因為河流和城市不同，河流沒有一個中心點。因此，翻譯者往往需要把 ἡ περίχωρος τοῦ Ἰορδάνου 譯為「約旦河兩岸的土地。」

περίψημα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.53 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 ［參περικάθαρμα］ 清潔過程中產生的垃圾 污物；垃圾；廢物；浮渣；渣滓 ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίψημα ἕως ἄρτι  ‘we have become like this world's garbage; we are now the scum of all things’  「我們還是好像世上的污物、萬物的廢渣」 (林前 4:13a)

____________________________________________________

1 在林前 4:13，περικάθαρμα和περίψημα似乎是比喻用法的典型例子。

περπερεύομαι

(1)

(a)

33.369 溝通 吹噓 過度讚揚自己 好自誇的；好吹牛的 [ἡ ἀγάπη] οὐ περπερεύεται  ‘love does not brag’  「愛是不自誇」 (林前 13:4)

Περσίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

93.295 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:12 彼息；《思》培爾息

πέρυσι

(1)

(a)

67.204 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 說話年份之前的一年 去年；一年前 Ἀχαΐα παρεσκεύασται ἀπὸ πέρυσι  ‘(the believers in) Achaia have been ready to help since last year’  「亞該亞人去年已經預備好了」 (林後 9:2)

πετεινός

(1)

οῦ＜中＞

(a)

4.38 動物 鳥類 ［參ὄρνεον, ὄρνις, πτηνός］ 任何種類的鳥，野生的或家養的 鳥 ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό  ‘the birds came and ate it’  「飛鳥來把它吃掉了」 (可 4:4a) 任何語言至少都會有一些指鳥的詞彙，但是可能沒有一個通稱，將鳥類與其他所有會飛的生物區別開來。例如，在某些語言中，一個包含所有鳥類的詞彙還包含了會飛的昆蟲和蝙蝠。然而，在大多數情況下，這個詞彙主要是指鳥類，因此如果經文中的其他表達已經在某種程度上指明了是鳥類，那麼可以採用這個詞彙。在別的語言中，一些鳥類的通稱可能只包含特定的一些類型，例如食肉的鳥、水中的鳥和林中的鳥。

(b)

4.41 動物 鳥類 ［參οὐρανός］ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  （習語，直譯：天上的鳥）野生鳥類，與家養鳥類如雞相比 鳥；野鳥 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  ‘look at the wild birds’  「你們看一看那天上的飛鳥」 (太 6:26) 字面直譯 πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ，無論是「空氣之鳥」（birds of the air）還是「天空之鳥」（birds of the sky），都可能會誤導人，因為「空氣之鳥」可能暗示這些鳥是用空氣造的，「天空之鳥」可能暗示這些鳥一直停留在天空中。在某些語言中，對等的表達是「樹木之鳥」（birds of the trees）或「風之鳥」（birds of the winds）。

____________________________________________________

1 在羅 1:23、徒 11:6和雅 3:7，πετεινός可能包含了昆蟲，但是可能性不大。這些上下文中的分類不一定是詳盡的。

πέτομαι

(1)

(a)

15.245 線性運動 飛行 物體藉翅膀在空中移動 飛 ἤκουσα ἑνὸς ἀετοῦ πετομένου ἐν μεσουρανήματι  ‘I heard an eagle that was flying high in the air’  「聽見一隻在空中飛的鷹」 (啟 8:13) 有些語言採用明顯不同的詞彙去表達「飛行」這個動作，視乎所指的是雀鳥還是昆蟲。

πέτρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

2.21 自然物質 土，泥，沙，石 基岩（可能覆蓋著一層薄土），懸崖峭壁，或大山的山架，對比於一塊一塊分開的岩石，即通常稱為 λίθος[a] 的（見 2.23）1 磐石；基岩 ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘he is like a wise man who built his house on bedrock’  「就像聰明的人，把自己的房子建造在磐石上」 (太 7:24) ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας  ‘they then put him in a grave which had been hewn from rock’  「安放在岩石中鑿出來的墓穴裡」 (可 15:46) λέγουσιν τοῖς ὄρεσιν καὶ ταῖς πέτραις, Πέσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς  ‘they said to the mountains and to the rock cliffs, Fall on us’  「向山和岩石說：『倒在我們身上吧！』」 (啟 6:16) ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν「好比一個聰明人，把房子蓋在磐石上」（太 7:24）；ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ ὅ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας「安放在磐石中鑿出來的墳墓裡」（可 15:46）；λέγουσιν τοῖς ὄρεσιν καὶ ταῖς πέτραις, Πέσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς「向山和岩石說：倒在我們身上吧！」（啟 6:16）。在這三個語境中，某些語言必須將 πέτρα 譯成三個完全不同的詞。第一個磐石是基岩，呈水平位置，通常就在地表以下；第二個磐石是外露的岩石，人們可以在這岩石上鑿出墳墓來。這兩種岩石必須以完全不同的用語來表達。同樣，人們可以向其呼求，讓它倒在自己身上的岩石，要用一個指「懸崖」或「峭壁」的詞來翻譯。 在 路 8:6 中，ἕτερον κατέπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν「有些（種子）落在石地上」（《現中》）這句子裡面的 πέτρα 是指基岩，上面可能覆蓋著薄薄的一層土。這個可以譯成「岩石上的薄土」。 在那些把 Πέτρος「彼得」的名字用作雙關語的經文中，πέτρα 是指基岩，就是那可以安放地基的磐石。

____________________________________________________

1 在羅 9:33和彼前 2:8，πέτρα與λίθος「石」出現在平行結構中，是一段《以賽亞書》8:14的引文。根據這個用法，有人可能會認為λίθος和πέτρα是同義詞，至少是在這個上下文中。若是這樣，πέτρα就必須具有兩個不同的意思，一個指「磐石」，另一個指「石頭」。然而，平行並不意味著意思相同。事實上，平行結構（與同義反復不同）通常暗示對應詞彙之間略有區別。

Πέτρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.296 人名及地名 人名 十二門徒的領袖，原名西門，也稱為磯法，彼得是他的希臘名字 彼得；《思》伯多祿

πετρώδης

(1)

ες＜中＞

(a)

2.22 自然物質 土，泥，沙，石 （πέτρα「基岩」2.21 的衍生詞）堅硬的物質或覆蓋著一層薄土的基岩 石頭地 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν  ‘some fell on the rocky ground where it did not have much earth’  「有些落在泥土不多的石地上」 (太 13:5)

πήγανον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.22 植物 樹木以外的植物 一種芳香的常綠植物，常用作調味品 芸香 ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον  ‘you tithe such seasoning herbs as mint and rue and all other herbs’  「你們奉獻薄荷、芸香和各種蔬菜的十分之一」 (路 11:42) 平行經文（太 23:23）中也列出了 ἄνηθον「茴香」和 κύμινον「孜然芹果」（見3.24-3.25）。 在翻譯「芸香」，以及ἡδύοσμον「薄荷」、ἄνηθον「茴香」和κύμινον「孜然芹果」時，明智的做法大概是借用一個詞，同時加上分類詞，例如「一種稱為芸香的调味香草」。

πηγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

1.78 地理物體及特徵 水體 流到地表或流進地面以下之水池的水源 水泉，泉源 ἔπεσεν ἐπὶ τὸ τρίτον τῶν ποταμῶν καὶ ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων  ‘it fell on a third of all the rivers and springs’  「落在江河的三分之一和眾水的泉源上」 (啟 8:10) πηγή[a]「泉」與 φρέαρ[a] 和 πηγή[b]「井」不同（參 7.57）。πηγή[a] 通常是天然的水源，φρέαρ[a] 和 πηγή[b] 是人挖出來的井，可能正是 πηγή[a] 流向的地方。

(b)

7.57 建造物 蓄水建造物 ［參φρέαρ］ 深入地面的結構，通常用石頭砌成，底部是一池水 井 ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ Ἰακώβ  ‘and Jacobs well was there’  「雅各井就在那裡」 (約 4:6) 如果有相對穩定的水流，那麼水井可以很貼切地稱為一口 πηγή[a]「泉」1.78；這可能是 約 4:6 中採用 πηγή 的原因），但是，如果水只是從附近地區逐漸滲入水井內，或者是通過地表水匯入井中，那麼更應該稱為 φρέαρ[a]。然而，在一些上下文中，這兩個詞彙可以互換使用；例如，比較 約 4:6 中的 πηγή 與 約 4:11 中的 φρέαρ，兩個詞都是指敘加的雅各井。

(c)

23.182 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參αἷμα, ῥύσις］ πηγὴ αἵματος  （固定短語，直譯：血的泉源）月經出血導致的失血 1 失血；經血；出血；血漏；血崩 εὐθὺς ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘immediately her bleeding stopped’  「她的血崩立刻止住」 (可 5:29)

____________________________________________________

1 23.181和23.182中的表達均指月經血，但是短語πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎專門用於這個意思，而αἱμορροέω在經外文獻中的意思就是失血或流血，但是當然也可以指流出經血。由於αἱμορροέω所指範圍較寬，因此這詞已單獨列出。

πήγνυμι

(1)

(a)

45.2 建造，興建 建立或豎立一個建築物，通常是帳篷 建立；豎立；搭建；搭起；支搭 τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ κύριος  ‘in the real tent which was put up by the Lord’  「在真帳幕裡……這帳幕是主所支搭的」 (來 8:2)

πηδάλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.50 人工製品 船隻及船隻各部分 位於船尾的、用來引導航向的大木板 方向舵 μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται  ‘it is guided by a very small rudder wherever the pilot wishes’  「只用小小的舵就隨著掌舵的意思轉動」 (雅 3:4) 對於某些船隻來說，方向舵可能只是一個大的轉向槳。如果目標語言沒有這個術語，翻譯者可以把它描述為「引導船隻航向的工具」或「使船隻按照人想去的方向航行的工具」。

πηλίκος

(1)

η，ον

(a)

79.126 物體的特徵 大的，小的 有關大尺寸的疑問詞 何等的大；多麼的大；多大 Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα  ‘see with what large letters I am writing to you’  「你們看我親手寫給你們的字是何等的大！」 (加 6:11)

(b)

87.32 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指具有較高的相關地位 多麼偉大；何等重要 Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος, ᾧ [καὶ] δεκάτην Ἀβραὰμ ἔδωκεν  ‘you see, then, how great he was to whom Abraham gave a tenth’  「你們想想，這人多麼偉大啊！連先祖亞伯拉罕都……拿出十分之一給他」 (來 7:4)

πηλός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

2.18 自然物質 土，泥，沙，石 像陶土一樣粘稠的濕潤泥土 泥 ἔπτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος  ‘he spat on the ground and made some mud with the spittle’  「耶穌吐唾沫在地上，用唾沫和了泥」 (約 9:6) πηλός 對比於 βόρβορος「稀泥漿」（2.17），指像陶土一樣粘稠的濕潤泥土。在某些語言中，這詞可以譯成「粘稠的土」或「像黏土一樣的泥」或「濕潤的土」。 在 羅 9:21 中（ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ「陶匠畢竟有權拿泥土來造他所要造的」《現中》），這詞是特指陶匠所用的陶土。因此，πηλός 可以界定為任何一種像陶土一樣粘稠的濕潤泥土。πηλός 包含了 κέραμος「陶土」的含義（這種含義沒有出現在《新約》中）。 由於陶器在世界各地都為人熟知，因此要找到意指陶土的詞並不困難。即使在不熟悉制陶的地方，翻譯者通常也不難找到陶土的譯詞，例如「可以塑造成型的泥」或「用來製作盆罐的泥」。

πήρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.145 人工製品 容器 旅行者（或乞丐）用以攜帶財物的袋子 口袋，旅行袋 μὴ πήραν εἰς ὁδὸν μηδὲ δύο χιτῶνας  ‘do not take a traveler's bag for the journey or two shirts’  「路上不要帶行囊，不要帶兩件內袍」 (太 10:10) 在 太 10:10（和平行經文）中，所指對象是專門用來放置食物或金錢的「乞討袋」。

πηρόω

(1)

(a)

27.53 學習 願意學習 ［參καρδία］ πηρόω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：使心臟殘廢）使人不願意學習 封閉人的頭腦；使人無法學習 πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν  ‘he has made their hearts unable to learn’  「使他們的心不能學習」（GNT3c-經文校勘欄） (約 12:40) 這是一個異文，只出現在：πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν「他使他們的心不能學習」（約 12:40）（校勘欄）。

πῆχυς

(1)

εως＜陽＞

(a)

81.25 空間的尺寸 長度測量單位 傳統上，指從肘部到手指末端的距離，約 18 英吋或半米 一肘；十八英吋；半米 τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;  ‘who of you by worrying is able to add a half meter to his stature?’  「你們中間誰能用憂慮使自己的身高增加一肘？」 (太 6:27) οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς ἀλλ᾽ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων  ‘not very far from land, about 200 cubits’ or ‘... about 100 yards’ or ‘... about 100 meters’  「離岸不遠，約有二百肘」或「……一百公尺」或「……一百米」 (約 21:8) 太 6:27 中的 πῆχυς 可以解作身高而不是壽數，那是一種文學上誇張法。然而，大多數現代譯本都把這節經文中的 πῆχυς 解作指壽數而不是身高（見 67.151 中關於 ἡλικία[a] 的討論）。

πιάζω

(1)

(a)

18.3 連接 抓緊，抓住 用相當大的力量牢牢抓住 拉著；抓住；捉住；牢牢抓住 καὶ πιάσας αὐτὸν τῆς δεξιᾶς χειρὸς ἤγειρεν αὐτόν  ‘and having grasped his right hand firmly, he raised him up’  「拉著他的右手，扶他起來」 (徒 3:7) καὶ ἐπιάσθη τὸ θηρίον  ‘and the beast was seized’  「怪獸被捉住了」 (啟 19:20)

(b)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, χείρ, χείρ］ 拘留涉嫌非法活動的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 ἀπέστειλαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ὑπηρέτας ἵνα πιάσωσιν αὐτόν  ‘the chief priests and the Pharisees sent some guards to arrest him’  「祭司長和法利賽人就打發聖殿警衛去捉拿他」 (約 7:32)

πιέζω

(1)

(a)

19.49 物理的衝擊力 擠壓 按下，使東西更緊實 按下 μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον  ‘good measure, pressed down, shaken’  「用十足的升斗，連搖帶按」 (路 6:38)

πιθανολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.31 溝通 語言層次 使用精心構築和可能真實的論據來發表的、似是而非的講話 花言巧語；似是而非的言語 ἵνα μηδεὶς ὑμᾶς παραλογίζηται ἐν πιθανολογίᾳ  ‘do not let anyone fool you with plausible but false language’  「免得有人用花言巧語迷惑你們」 (西 2:4)

πικραίνω  (πικραίνομαι)

(1)

(a)

79.42 物體的特徵 甜的，苦的，無味的 使某物變苦 變苦；發苦；使感到苦澀 ὅτι ἐπικράνθησαν  ‘because (the water) had turned bitter’  「因為水變苦」 (啟 8:11) πικρανεῖ σου τὴν κοιλίαν  ‘it will make your stomach bitter’ or ‘it will become bitter in your stomach’  「它會使你肚子發苦」 (啟 10:9)

(b)

88.202 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 （πικρία[b]「苦」88.201 的衍生詞）對別人懷有怨恨或仇恨 痛恨；懷恨在心 Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας καὶ μὴ πικραίνεσθε πρὸς αὐτάς  ‘husbands, love your wives, and do not be bitterly hateful toward them’  「你們作丈夫的，要愛妻子，不可心裡懷恨苦待她們」 (西 3:19)

πικρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

79.40 物體的特徵 甜的，苦的，無味的 εἰς χολὴν πικρίας εἰμί  有苦味（僅出現在習語 χολὴ πικρίας 中） 苦；苦毒；苦的；苦澀的；有毒的 εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύνδεσμον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα  ‘for I see that you are full of bitter envy and are a prisoner of sin’  「我看出你正在啃著嫉妒的苦果，作罪的囚徒」 (徒 8:23) 在習語 εἰς χολὴν πικρίας εἰμί 中，πικρίας 是按字面意義理解，但這個習語是特別嫉妒或仇恨某人的意思（見 88.166）。

(b)

88.201 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 （πικρία[a]「苦味」79.40 的引申喻意）一種強烈的怨恨或仇恨的狀態 怨恨；惡意；苦毒 ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέμει  ‘whose mouth is full of curses and bitter resentment’  「滿口是咒罵苦毒」 (羅 3:14) πᾶσα πικρία καὶ θυμὸς ... ἀρθήτω  ‘get rid of ... all bitterness and anger’  「除掉一切苦毒、烈怒」 (弗 4:31)

πικρός

(1)

ά，όν

(a)

79.41 物體的特徵 甜的，苦的，無味的 形容味苦的或辛辣的 苦的；辛辣的 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν  ‘no spring pours out sweet and bitter water from the same opening’  「泉源難道會從同一個泉眼裡湧出甜水和苦水來嗎？」 (雅 3:11)

(b)

88.170 道德倫理素質及相關行為 充滿怨恨，懷恨在心 （πικρός[a]「苦的」79.41 的引申喻意）指心存怨恨 怨恨的 εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν ἔχετε  ‘but if you are resentfully jealous’ or ‘if you are jealous and resentful’ or ‘if you have jealousy and resentment’  「你們如果心裡懷著苦毒的嫉妒」或「如果你們嫉妒和憤恨」 (雅 3:14)

πικρῶς

(1)

(a)

25.284 態度及情感 悲傷，遺憾 感到精神痛苦的 痛苦地；苦惱地 ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς  ‘he went out and wept bitterly’  「他就出去痛哭」 (太 26:75)

Πιλᾶτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.297 人名及地名 人名 猶太地的總督，他下令把耶穌釘十字架 彼拉多；《思》比拉多

πίμπλημι  (πίμπλαμαι)

(1)

(a)

59.38 數量 滿的，空的 使某物被完全充滿 填滿；充滿；滿心 λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους  ‘taking a sponge, he filled it with sour wine’  「拿海綿蘸滿了酸酒」 (太 27:48) καὶ ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα  ‘and they filled both boats’  「把兩條船裝滿」 (路 5:7)

(b)

13.106 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἀναπληρόω, ἐκπληρόω, πληροφορέω, πληρόω］ 使事情發生，暗示要實現某個目的 1 實現；成全；應驗 τοῦ πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα  ‘in order to fulfill those things that have been written’  「要使經上所寫的都得應驗」 (路 21:22)

(c)

67.70 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參πληρόω, συμπληρόω］ 來到一段時間的結束，有完成了隱含的目的或計劃的含意 2 結束；完成；（日期、日子）滿了 ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ  ‘when his period of service was complete’  「他供職的日子一滿」 (路 1:23) 有些語言很難說一段時間「滿了」。對於 路 1:23，通常可以譯成「他事奉的日期完結」，甚至「他完成了事奉之後」。對於 徒 7:30，「滿四十年之後」在一些語言中可以譯成「四十年過後」，或「經過四十年之後」。

(d)

78.46 程度 完全，足夠（完成程度） ［參πληρόω］ 在某一事件或狀態中經歷完全程度的參與 完全；全部；充滿；滿懷 ἐπλήσθησαν φόβου  ‘they were completely fearful’  「他們充滿恐懼」 (路 5:26) ἐπλήσθησαν θάμβους  ‘they were completely surprised’  「滿心驚訝」 (徒 3:10)

____________________________________________________

1 13.106這一組詞彙的意思無疑存在某些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 在許多上下文中，很難確定67.69和67.70中的詞彙主要是時間性的還是時態性的。如果任一上下文中的意思似乎專注於活動的完成，那麼該意思就應該歸類為時態性的（語義域68「時態」）；但是，如果重點似乎是在活動的結束點，那麼就可以合理地將這些意思歸類為時間性的。

πίμπρημι  (πίμπραμαι)

(1)

(a)

23.159 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參πυρέσσω, πυρετός］ 生病發燒 發燒 οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι  ‘they waited for him to burn with a fever’  「們等著看他發燒」 (徒 28:6) 有些語言可以說「某人有發燒」，但是有些語言採用逆序的表達，會說「發燒有某人」。同樣，有些語言不是說「某人得了病」，而是「疾病抓住了某人」。很多時候，翻譯者可以把「發燒」表達為：「發燙」、「發熱」或「得了滾燙的病」。 另外，徒 28:6 中的 πίμπρημι 也可以理解為腫起來的過程（見 23.163）。

(b)

23.163 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 腫起來 οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι  ‘they waited for him to swell up’  「他們等著看他腫起來」 (徒 28:6) 在 徒 28:6，πίμπρημι 也可以理解為生病發燒（見 23.159）。

πινακίδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.60 人工製品 用於標記及書寫的工具 （通常木製的）小型書寫板 寫字板 αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψεν λέγων, Ἰωάννης ἐστὶν ὄνομα αὐτοῦ  ‘he asked for a tablet and wrote, John is his name’  「他要了一塊寫字的板，寫上：『他的名字是約翰。』」 (路 1:63)

πίναξ

(1)

ακος＜陰＞

(a)

6.134 人工製品 容器 比較平的大盤子；用陶土或金屬製成 盤子；大淺盤 Δός μοι, φησίν, ὧδε ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘she said, Give me here the head of John the Baptist on a plate’  「就說：『請把施洗約翰的頭放在盤子裡，拿來給我。』」 (太 14:8)

πίνω

(1)

(a)

23.34 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參πόσις］ 進食液體，尤指喝水和喝酒 喝；喝飲料；飲 Πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν  ‘he who drinks from this water will become thirsty again’  「凡喝這水的，還要再渴」 (約 4:13) 有些語言清楚區分喝水與喝酒精飲料的用詞，另外還有表示喝湯或喝粥的詞彙。

(b)

14.35 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 （πίνω[a] 「喝」23.34 的引申喻意）物料吸收液體的作用 吸收 γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ᾽ αὐτῆς ἐρχόμενον πολλάκις ὑετὸν  ‘the ground absorbs the rain which frequently falls upon it’  「一塊田地經常吸收雨水」 (來 6:7) 有些語言不能說「田地吸收雨水」或「田地喝下雨水」，更加自然的表達方法是「雨水消失在地上」或「雨水流進地裡」。

(c)

24.81 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參ποτήριον］ πίνω ποτήριον  （習語，直譯：喝一杯）經歷試煉和困難 經歷困難；喝（苦）杯；受苦 δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω  ‘are you able to drink the cup of suffering that I must drink?’ or ‘are you able to suffer as I must suffer?’  「我所喝的杯，你們能喝嗎」或「我所要受的苦，你們能受嗎？」 (可 10:38) τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω αὐτό;  ‘shall I not drink the cup which the Father has given me?’ or ‘shall I not suffer in the way in which the Father has indicated to me?’  「父給我的杯，我怎能不喝呢」或「我豈不照著父所指示我的，受苦楚嗎」 (約 18:11) 有些語言不能採用「喝杯」這種表達，因為這幾乎無可避免地是指在神示審判中喝下一杯毒物，以證明無辜。如果翻譯者直譯「喝杯」，那麼通常需要解釋這個習語的含意。

πιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

3.59 植物 植物的非果實部分 營養豐富，脂肪含量高的品質 肥汁，肥脂；豐富的質量 συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας ἐγένου  ‘you have come to share the fatness of the root of the olive tree’  「同享橄欖根的肥汁」 (羅 11:17) 羅 11:17 的經文有些奇怪，因為其字面意為「...的豐富的根」。因此可以想見，不同抄本會出現許多抄寫上的差異。 由於 羅 11:17 是論到橄欖樹，而橄欖果實可以榨油，因此很容易明白其言外之意。有些譯本將 πιότης 譯作「樹液」（sap），如英語譯本 NEB（《和》譯作「肥汁」），有些譯本則完全放棄使用比喻，例如，英譯本 TEV 譯作：you share the strong spiritual life（「分享著……豐富的生命力」《現中》）。1 關於 πιότης 在 羅 11:17 中的另一種處理方法，參 65.7。

(b)

65.7 價值 有價值的，沒有價值的 （πιότης[a]「肥脂」3.59 的引申喻意）一種豐富、有價值的物質 豐富；豐富養分；價值 συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας  ‘sharing in the valuable root of the olive’ or ‘sharing in the rich tradition of Judaism’  「一同有份於那橄欖樹根的豐富養分」或「分享著猶太人的豐富的生命力」 (羅 11:17b) 關於 πιότης 在 羅 11:17 的另一種解釋，見 3.59。

____________________________________________________

1 在聖經以外的希臘文中，πιότης喻指「財富」；在羅 11:17，傳統的喻義「財富」可能與橄欖樹果子那更具體的脂肪含量高的品質混合在一起。另見65.7及腳註。

2 對於羅 11:17中的συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας一語，很難確定應該僅僅將其解作各相關詞彙的引申比喻用法，還是把πιότης理解為「價值」或「財富」的比喻義，就如世俗文學中的情況那樣。如果πιότης要在比喻義上來理解，那麼ῥίζα就似乎應該是「傳統」的喻義，而ἐλαία在這處上下文中就是直接指猶太教。

πιπράσκω

(1)

(a)

57.186 擁有，轉移，交換 售賣，購買，價錢 ［參ἀποδίδωμι, πωλέω］ 處理財產或提供服務，來換取金錢或其他報酬 賣；售賣 Διὰ τί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;  ‘why wasn't this perfume sold for three hundred denarii to be given to the poor?’  「為什麼不把這香膏賣三百個銀幣去賙濟窮人呢？」 (約 12:5) πιπράσκω 和 ἀποδίδομαι (ἀποδίδωμι[e]) 也可以用來指把人賣為奴隸。例如，請注意 太 18:25（ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι「他的主人吩咐把他賣為奴隸」）中的 πιπράσκω，以及 徒 7:9（οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν Ἰωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον「先祖嫉妒約瑟，把他賣到埃及為奴隸」）中的 ἀποδίδομαι。 然而，有些語言必須使用特定的詞彙來表達把人賣為奴隸。事實上，翻譯者可能需要相當明確地描述該事件，例如：「收錢把人交給另一個人做奴隸」。 在 羅 7:14 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν「賣給罪作奴隸」中，πιπράσκω 是比喻用法，把罪擬人化為主人。

πίπτω

(1)

(a)

15.118 線性運動 掉落 ［參καταπίπτω］ 從一個高度掉落到另一個高度1 掉落 ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω  ‘he fell from the third story’  「從三層樓上掉下去」 (徒 20:9)

(b)

15.119 線性運動 掉落 ［參καταπίπτω］ 從站立或直立的位置墜落到地面或表面1 仆倒；跌倒 τὰ τείχη Ἰεριχὼ ἔπεσαν  ‘the walls of Jericho fell’  「耶利哥……城牆就倒塌了」 (來 11:30)

(c)

17.22 姿勢及與姿勢有關的事件 俯伏敬拜或懇求 ［參προσπίπτω］ 在某人面前俯伏拜倒，暗示懇求2 拜倒在地；俯伏叩拜 καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ  ‘and prostrating themselves, they worshiped him’  「就俯伏拜那小孩子」 (太 2:11) 嚴格直譯 προσπίπτω[a] 或 πίπτω[c] 為「倒下」可能會被完全誤解，因為人們可能以為那是意外絆倒。因此，在許多語言中可能需要翻譯為「深深鞠躬」或「俯伏在地」。

(d)

20.60 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 遭受或經歷毀滅 倒塌；經歷毀滅；被摧毀 καὶ τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσεν  ‘and a tenth of the city was destroyed’  「城倒塌了十分之一」 (啟 11:13)

(e)

23.105 生理活動過程及狀態 活著，死去 （πίπτω[a]「落下」15.118 的引申喻意）倒下，是死於非命的委婉說法 倒斃；死去 ἔπεσαν μιᾷ ἡμέρᾳ εἴκοσι τρεῖς χιλιάδες  ‘in one day twenty-three thousand died’  「一天就倒斃了二萬三千人」 (林前 10:8) 翻譯者很少能夠通過直譯 πίπτω 來委婉地表達「死亡」，因為譯入語的讀者很容易會按字面意思去理解「倒下」。

(f)

68.49 時態 停止 （πίπτω[a]「落下」15.118 的引申喻意）停止，可能有失敗的含意 停止；終止；失敗 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει  ‘love never ceases’  「愛是永不止息」 (林前 13:8) 關於 πίπτω 在 林前 13:8 中的另一種解釋，見 75.7。

(g)

13.122 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἐπιπίπτω］ 突然發生，暗示發生了不利的、有害的事 發生；臨到 παραχρῆμά τε ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος  ‘suddenly a dark mist came upon him’  「立刻迷濛和黑暗籠罩著他」 (徒 13:11) 在這節經文中，翻譯者可能有必要對以呂馬所經歷的失明作一些更具體的說明。例如可以翻譯為：「突然，一團黑霧遮住了他的眼睛」，或「以呂馬的眼睛頓時昏蒙黑暗」（見 24.40）。

(h)

13.59 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἐκπίπτω, πτῶσις］ 變壞，強調其程度和突然性 墜落；惡化 μνημόνευε οὖν πόθεν πέπτωκας  ‘remember from where you have fallen’  「你要回想你是從哪裡墜落的」 (啟 2:5)

(i)

13.97 是，變成，存在，發生 存在 在某個崗位或位置上停止存在 停止；結束；倒下 οἱ πέντε ἔπεσαν  ‘the five (kings) came to an end’  「五個已經倒下了」 (啟 17:10)

(j)

75.7 勝任，有資格 （πίπτω[a]「落下」15.118 的引申喻意）對某種功能來說不夠好 變得不夠；失敗 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει  ‘love never fails’ or, stated positively, ‘love is always sufficient’ or ‘love is always adequate for anything’  「愛是永不失敗」或「愛始終足夠」或「愛對任何事情來說都是足夠的」 (林前 13:8) 關於 πίπτω 在 林前 13:8 中的另一種解釋，見 68.49。

(k)

90.71 語意格 經歷者 ［參ἐμπίπτω, περιπίπτω］ 突然經歷困難或不好的事情 經歷；遭遇；被……困擾 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you might not experience condemnation’  「免得你們落在審判之下」或「免得你們遭受審判」 (雅 5:12)

(l)

30.107 思考 選擇，揀選，寧取 ［參κλῆρος］ ὁ κλῆρος πίπτει ἐπί τινα  （習語，直譯：命運落在某人身上）揀選的程序，可能暗示以這種方法來辨別上帝的旨意 抽籤；拈鬮 ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Μαθθίαν καὶ συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων  ‘the name chosen was that of Matthias and he was added to the group of the eleven apostles’  「抽到了馬提亞，他就與那十一個使徒同列」 (徒 1:26) 在一些社會中，通過抽籤來做決定的最自然譯法是：「抽草棍」，或「擲骰子」，或「扔小樹枝」，或「投小石頭」。

(m)

24.93 感官事件及狀態 痛苦，苦難 πίπτω ἐπί τινα  （習語，直譯：落在某人身上）導致某人受痛苦傷害 使受傷害；使受痛苦 οὐδὲ μὴ πέσῃ ἐπ᾽ αὐτοὺς ὁ ἥλιος  ‘nor will the sun ever cause them to suffer’ or ‘nor will the heat of the sun ever make them suffer’  「太陽必不傷害他們」或「太陽的炎熱也不會傷到他們」 (啟 7:16) 的確，其他語言很少能夠直譯這個習語；但是將其譯成「甚至太陽的熱氣也不能使他們受苦」，可能在一定程度上保留了它的比喻義。

(n)

87.56 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參κύριος, στήκω］ τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  （習語，直譯：他或站穩或跌倒，都只在乎他自己的主人；可能是一句耳熟能詳的格言）一個人能否保持自己的地位或與主人的關係，取決於主人的判斷或評價 尊榮或羞辱取決於所服事的人 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘it is up to his own master whether a person stands or falls or only his master decides whether he stands or falls’ or ‘... succeeds or fails’ or ‘... is honored or disgraced’  「他或站穩或跌倒，都不過是他自己主人的事」或「他或站穩或跌倒，只有他的主人能決定」或「他或成功或失敗……」或「他或受尊榮或被羞辱……」 (羅 14:4)

(o)

56.32 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίσις, ὑπό］ ὑπὸ κρίσιν πίπτω  （習語，直譯：落在審判之下）因為行為違反法律法規而被定罪 被定罪；被判為有罪 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you may not be condemned’  「免得你們被定罪」 (雅 5:12) 在 雅 5:12 的上下文中，定罪是指上帝的審判。

____________________________________________________

1 在兩種情況下（15.118和15.119），考慮到前綴形式κατα，καταπίπτω的語氣可能比πίπτω更強。

2 πίπτω[c]和προσπίπτω[a]（17.22）的意思在某種程度上與προσκυνέω[b]（17.21）不同，焦點主要是在實際的位置，而不在表現出敬畏或者發出祈求的心意。προσκυνέω[b]是比較正式的用詞，焦點更多是在敬畏或尊崇的態度上。

Πισιδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.552 人名及地名 地名 小亞細亞中部的地區 彼西底；《思》丕息狄雅

Πισίδιος

(1)

α，ον

(a)

93.553 人名及地名 地名 （Πισιδία「彼西底」93.552 的衍生詞）指與彼西底有關的 彼西底的；《思》丕息狄雅的

πιστεύω

(1)

(a)

31.35 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 相信某事是真的，因此值得信任1 相信；認為是真的；認為是可信的 μὴ πιστεύσητε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, Ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστός ..  ‘if anyone says to you, Here is the Christ, ... do not believe them’  「如果有人對你們說『基督在這裡』，你們不要信」 (太 24:23) ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου  ‘but you have not believed my message’  「你不相信我的話」 (路 1:20) ἀκούω σχίσματα ἐν ὑμῖν ὑπάρχειν καὶ μέρος τι πιστεύω  ‘I have been told that there are opposing groups among you, and this I believe is partly true’  「有人告訴我，你們在聚會的時候結黨分派。我相信這話有一部分是真的」 (林前 11:18) σὺ πιστεύεις ὅτι εἷς ἐστιν ὁ θεός  ‘do you believe that there is only one God?’  「你信上帝只有一位……嗎？」 (雅 2:19) 在許多語言中，πιστεύω[a] 的對等譯詞就是「相信是真的」或「認為是真的」，但某些語言會採用習語式的表達，例如，「在心裡想」，或「在肝裡想」，或「存在心裡」。

(b)

31.85 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 ［參πίστις］ 相信以至於完全信任和倚靠 信賴；信任；有信心；信仰；信靠 Ὃς δ᾽ ἂν σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων τῶν πιστευόντων εἰς ἐμέ  ‘if anyone should cause one of these little ones to turn away from his faith in me’  「無論誰使信徒中一個微不足道的人離棄我」 (太 18:6) Ἐπίστευσεν δὲ Ἀβραὰμ τῷ θεῷ  ‘Abraham trusted in God’  「亞伯拉罕信上帝」 (羅 4:3) ὁ πιστεύων ἐπ᾽ αὐτῷ οὐ μὴ καταισχυνθῇ  ‘whoever believes in him will not be disappointed’  「凡信靠他的， 都不至於失望」 (彼前 2:6) 翻譯 πιστεύω[b] 和 πίστις[b] 時不能選擇一個僅僅意為「依靠」、「信賴」或「信任」的詞彙，因為應該還要有很大程度的「相信」，因為真正的信賴、信任和依靠，只能放在那些被認為具有相關品質的人身上。

(c)

31.102 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 ［參πίστις］ 相信關乎耶穌基督的好消息，成為跟隨者 作信徒；作基督徒；基督信仰 Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν καρδία καὶ ψυχὴ μία  ‘the group of those who were believers was one in heart and mind’  「這一群信徒都同心合意」 (徒 4:32) δύναμις γὰρ θεοῦ ἐστιν εἰς σωτηρίαν παντὶ τῷ πιστεύοντι  ‘for it is God's power to save everyone who is a believer’  「這福音本是上帝的大能，要救一切相信的」 (羅 1:16)

(d)

35.50 幫助，照顧 託付 委託某人照管 委託；交由……照管 ὅτι ἐπιστεύθησαν τὰ λόγια τοῦ θεοῦ  ‘because they were entrusted with God's message’ or ‘... with God's promises’  「上帝的聖言交託他們」或「上帝的應許……」 (羅 3:2) 有些語言需要把 羅 3:2 中的這句表達譯成：「因為上帝把他的信息交給他們來看管」，或「……來保管」，但應該避免令人理解為「讓猶太人為自己保留」。

____________________________________________________

1 πιστεύω[a]與φρονέω[c]、κρίνω[d]、λογίζομαι[c]、ἡγέομαι[a]和ἔχω[c]「持有觀點」（31.1）不同，增加了可以信靠的成分。πιστεύω[a]的確定含意也強於οἶμαι、νομίζω、δοκὲω[a]和ὑπολαμβάνω[d]「假設」（31.29）；雖然在一些上下文中，其確定含意可能比γινώσκω[a]和οἶδα[a]「知道」（28.1）略低，但是具有確信和可信的成分，正是這個子域的焦點要素。πιστεύω[a]意為「相信某事是真的」，與πιστεύω[b]和πίστις[b]「信賴；信任」（31.85）不同。另外，πιστεύω[a]與πιστεύω[c]和πίστις[d]（31.102）的意思也不相同，後兩個詞彙的意思基本相同，即「成為基督徒」，那信仰和信靠是藉著耶穌基督的救恩得救，從而與上帝建立起新的關係。

πιστικός

(1)

ή，όν

(a)

79.97 物體的特徵 純淨的，沒有雜質，沒有稀釋 是純的，可能意味著有可以信賴的特質 1 純粹的；純的；真的 μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου  ‘a very expensive perfume made of pure nard’  「極貴的純哪噠香膏」 (約 12:3)

____________________________________________________

1 學者對πιστικός的詞源意見不一，但是一些後期的作家將πιστικός與πίστις相關聯，其後該詞被解作「真正的、純淨的」。

πίστις

(1)

εως＜陰＞

(a)

31.43 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 完全可信的事情 完全可以相信的事情；值得相信的東西；可信的證據；憑據 πίστιν παρασχὼν πᾶσιν ἀναστήσας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν  ‘having provided proof to all by raising him from the dead’  「他已經使這個人從死人中復活，給萬人作可信的憑據」 (徒 17:31)

(b)

31.85 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 ［參πιστεύω］ 相信以至於完全信任和倚靠 信賴；信任；有信心；信仰；信靠 Ἔχετε πίστιν θεοῦ  ‘you have faith in God’  「你們對上帝要有信心」 (可 11:22) ἤκουσεν αὐτοῦ περὶ τῆς εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν πίστεως  ‘he listened to him (as he talked) about faith in Christ Jesus’  「聽他講論對基督耶穌的信仰」 (徒 24:24) Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται  ‘he who is righteous because of his faith shall live’  「義人必因信得生」 (羅 1:17) ἀκούσαντες τὴν πίστιν ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘we heard about your faith in Christ Jesus’  「聽見你們在基督耶穌裡的信心」 (西 1:4) 翻譯 πιστεύω[b] 和 πίστις[b] 時不能選擇一個僅僅意為「依靠」、「信賴」或「信任」的詞彙，因為應該還要有很大程度的「相信」，因為真正的信賴、信任和依靠，只能放在那些被認為具有相關品質的人身上。

(c)

31.88 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 作為一個完全可被信賴的人的狀態 可信賴；可信靠；信實 μὴ ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει  ‘that doesn't mean that their lack of faithfulness annuls the faithfulness of God’  「他們的不信並不能使上帝的信實無效」 (羅 3:3)

(d)

31.102 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 ［參πιστεύω］ 相信關乎耶穌基督的好消息，成為跟隨者 作信徒；作基督徒；基督信仰 ἡ πίστις ὑμῶν καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ  ‘the whole world is hearing that you have faith’  「因為你們的信心已經傳遍天下」 (羅 1:8) τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι διὰ πίστεως  ‘for it is by his grace that you have been saved because you have faith’  「你們得救是靠著恩典，藉著信心」 (弗 2:8)

(e)

31.104 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 （πίστις[d]「作信徒，基督信仰」31.102 的語義衍生詞）基督徒信仰的內容 真道；信仰；教義 Ὁ διώκων ἡμᾶς ποτε νῦν εὐαγγελίζεται τὴν πίστιν ἥν ποτε ἐπόρθει  ‘the man who used to persecute us is now preaching the faith he once tried to destroy’  「從前迫害我們的那個人，現在竟然傳揚他以前想要消滅的信仰！」 (加 1:23) ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει  ‘fight on for the faith which once and for all God has given to his people’  「你們要為那從前一次就交付給聖徒的信仰奮力爭戰」 (猶 1:3) 在 猶 1:3 和 加 1:23，πίστις 也可以解作相信和信靠耶穌基督的行動（見 31.102）。

(f)

33.289 溝通 承諾 承諾或發誓保證必會忠誠 承諾；許願；效忠的誓言 ἔχουσαι κρίμα ὅτι τὴν πρώτην πίστιν ἠθέτησαν  ‘guilty of breaking their earlier pledge of faithfulness’  「因廢棄了當初所許的願而被定罪」 (提前 5:12)

πιστός  (πιστή)

(1)

ή，όν

(a)

31.86 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （πιστεύω[b]「信靠」31.85 的衍生詞）指信靠的 有信心的人；信靠的 ὥστε οἱ ἐκ πίστεως εὐλογοῦνται σὺν τῷ πιστῷ Ἀβραάμ  ‘so those who believe are blessed with Abraham, the one who trusted’ or ‘Abraham trusted (in God) and was blessed; so all who believe are blessed as he was’  「那有信心的人和有信心的亞伯拉罕一同得福」或「亞伯拉罕信了，因而蒙福；這樣，一切信了的人也要跟他一同蒙福」 (加 3:9)

(b)

31.87 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 （πιστεύω[b]「信靠」31.85 的衍生詞）指被信靠 忠實的；可信靠的；可信賴的；可靠的 δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ  ‘good and faithful servant’  「你這又善良又忠心的僕人」 (太 25:21) ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις  ‘pass these on to reliable men’  「交託給那忠心……的人」 (提後 2:2) πιστὸς ὁ λόγος  ‘this word can be trusted’  「這話是可信的」 (提後 2:11) πιστός[b] 是 πιστεύω[b] 的一種被動式衍生詞，有些語言可能需要用主動形式來翻譯這種被動關係。例如，太 25:21 中的短語 δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ 可以譯成「好僕人和我可以信靠的人」。在 提後 2:11，短語 πιστὸς ὁ λόγος 可以譯成「這話是我們可以相信的」，或「這話是我們可以信賴的」。

(c)

71.17 狀況 確定的，不確定的 指確定的，暗示那是完全可靠的 肯定的；可靠的 Δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά  ‘I will give you the sacred and sure (blessings promised) to David’  「我必將所應許大衛那聖潔、可靠的恩典賜給你們」 (徒 13:34)

(d)

31.103 持有觀點，相信，信賴 成為信徒，對基督的信仰 πιστή  （πιστεύω[c]「作信徒」31.102 的衍生詞）相信耶穌基督的人（女性）1 信徒；基督徒；有基督信仰的人 υἱὸς γυναικὸς Ἰουδαίας πιστῆς  ‘the son of a Jewish woman who was a believer’  「是信主的猶太婦人的兒子」 (徒 16:1)

(e)

11.17 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 πιστή  包括在忠心跟隨基督之人當中的人（女性） 信徒；基督徒；跟隨者 υἱὸς γυναικὸς Ἰουδαίας πιστῆς  ‘the son of a Jewish woman who was a believer’  「是信主的猶太婦人的兒子」 (徒 16:1b)

____________________________________________________

1 πιστή也在11.17被視為基督徒群體成員的名稱。這是完全重疊的典型實例，即同一個詞彙能夠以兩種非常不同的方式來歸類，一種是根據群組的成員身份，另一種是根據帶來此成員身份的信仰。因此可以指出11.17中的πιστή[b]（= πιστός[e]）附加了群組標識的成分；不過有人會認為，這種意思特徵其實是從上下文而來的。

2 πιστή也可以視為πιστεύω[c]「作信徒」（31.102）的衍生詞，但是該詞在徒 16:1等新約經文中的用法似乎更強調群組的凝聚力而非相信的狀態。另見31.103及腳註。

πιστόω  (πιστόομαι)

(1)

(a)

31.36 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 漸漸相信某事是真的 漸漸相信 σὺ δὲ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καὶ ἐπιστώθης  ‘but as for you, continue in what you were taught and firmly came to believe’  「至於你，你要持守所學習的和所確信的」 (提後 3:14)

πλανάω  (πλανάομαι)

(1)

(a)

31.8 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 ［參πλάνη］ （πλανάω「使人偏離正路」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使人持有錯誤觀點，因而產生誤解1 誤導；欺騙；迷惑；引起誤會 Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ  ‘watch out, and do not let anyone deceive you’  「你們要謹慎，免得有人迷惑你們」 (太 24:4) πλανῶντες καὶ πλανώμενοι  ‘deceiving others and being deceived themselves’  「他們欺騙人也被人欺騙」 (提後 3:13) 很多時候，「去誤導別人，使他們不相信本該持有的正確觀點」，往往會用習語來表達，例如：「扭曲人們的思想」，「使虛假的看起來像真實的」，「使謊言看起來像真實的」，「挖走真相」，或「用謊言蒙住眼睛」。

(b)

15.24 線性運動 旅行，旅程 四處遊蕩，沒有明確目的地也沒有特定目的 流浪 ἐπὶ ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσιν  ‘they wandered in the deserts and hills’  「在荒野和山嶺間流浪」 (來 11:38)

(c)

31.67 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἀποπλανάω］ 不再相信真實的事，卻開始相信虛假的事2 偏離真理；誤入歧途 ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας  ‘if anyone among you should stray from the truth’  「如果你們當中有人迷途偏離真道」 (雅 5:19) 有些語言論到真理的時候，可以保留「偏離」或「迷失」的比喻意義，但許多語言並不能做到這一點，因此需要詳細說明所涉及的內容，例如，「不再相信真實的事，開始相信虛假的事」。

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重點主要是在人被誤導或欺騙而有的觀點。但是，這些詞彙可能不僅僅是指錯誤的觀念或意見，還涉及行為上的欺騙，因此這些意思也可能見於語義域88「道德倫理素質及相關行為」的子域U「誤導，引入歧途，欺騙」。

2 ἀποπλανάομαι可能與πλανάομαι[b]略有區別，強調離開了真理。

πλάνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

31.8 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 ［參πλανάω］ （πλανάω「使人偏離正路」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使人持有錯誤觀點並產生誤解的做法1 欺騙 ἐκ τούτου γινώσκομεν τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας καὶ τὸ πνεῦμα τῆς πλάνης  ‘this is the way we know the difference between the Spirit which leads to truth and the spirit that misleads us’ or ‘... causes us to hold a wrong view’ or ‘... causes us to be mistaken’  「這樣，我們就可以辨別真理的靈和欺騙的靈了」或「……使人持有錯誤觀點的靈」或「……使人錯謬的靈」 (約壹 4:6) 很多時候，「去誤導別人，使他們不相信本該持有的正確觀點」，往往會用習語來表達，例如：「扭曲人們的思想」，「使虛假的看起來像真實的」，「使謊言看起來像真實的」，「挖走真相」，或「用謊言蒙住眼睛」。

(b)

31.10 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 （πλάνη[a]「欺騙」31.8 的語義衍生詞）誤導或欺騙的內容1 謬妄的信念；欺騙性的信念；錯誤；錯誤的觀點 ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες  ‘so that you will not be led astray by the error of lawless people’  「免得被惡人的錯謬誘惑」 (彼後 3:17)

(c)

88.262 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 指行為嚴重偏離正確的道德 變態 τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες  ‘they receive in themselves the punishment they deserve for their perversion’  「就在自己身上受到這樣胡作非為必遭的報應」或「……變態的行為所必遭的報應」 (羅 1:27) 在某些語言中，羅 1:27 中的 πλάνη 可以譯作：「人們所做的事是完全錯誤的」或「人們所做的事確實是非常錯誤的」。

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重點主要是在人被誤導或欺騙而有的觀點。但是，這些詞彙可能不僅僅是指錯誤的觀念或意見，還涉及行為上的欺騙，因此這些意思也可能見於語義域88「道德倫理素質及相關行為」的子域U「誤導，引入歧途，欺騙」。

πλανήτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

15.26 線性運動 旅行，旅程 （πλανάω[b] 「遊蕩」15.24 的衍生詞）四處遊蕩的人或物 流浪者 ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘they are like wandering stars, for whom God has reserved a place forever in the deepest darkness’  「是流蕩的星，有黑暗的幽冥永遠為他們保留著」 (猶 1:13) 猶 1:13 似乎有一個雙關語，即 πλανήτης 也可以表達 πλανάω 「欺騙，使誤會」的意思（見 31.8）。因此，這種人除了被描繪為「遊蕩者」，還可以說是「欺騙者」。關於 πλανήτης 在 猶 1:13 的進一步討論，見 1.30。

πλάνος

(1)

ον

(a)

31.9 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 指導致某人理解錯誤1 使人誤解；欺詐的；欺騙人的 προσέχοντες πνεύμασιν πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων  ‘they will believe spirits which deceive and the teachings of demons’  「去順從欺騙的靈和鬼魔的道理」 (提前 4:1)

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重點主要是在人被誤導或欺騙而有的觀點。但是，這些詞彙可能不僅僅是指錯誤的觀念或意見，還涉及行為上的欺騙，因此這些意思也可能見於語義域88「道德倫理素質及相關行為」的子域U「誤導，引入歧途，欺騙」。

πλάξ

(1)

πλακός＜陰＞

(a)

6.61 人工製品 用於標記及書寫的工具 可以刻碑文的扁平石頭 碑；匾 αἱ πλάκες τῆς διαθήκης  ‘the tablets of the covenant’  「約版」 (來 9:4) 在《新約》中，πλάξ 指上面刻有上帝在西奈山賜給摩西的律法的法版。

πλάσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

58.12 性質，類別，示例 性質，特徵 （πλάσσω[b]「形成」58.11 的衍生詞）被塑造或模塑的東西 被塑造的；受造之物；瓦器 μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι, Τί με ἐποίησας οὕτως;  ‘will what is formed say to the one who formed it, Why did you make me this way?’  「受造之物豈會對造他的說：『你為什麼把我造成這樣呢？』」 (羅 9:20)

πλάσσω

(1)

(a)

42.31 執行，從事 製作，創造 塑造一個物件，或使一個物件成形 塑造；形成；製造 Ἀδὰμ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὕα  ‘God formed Adam first and then Eve’  「因為亞當先被造，然後才是夏娃」 (提前 2:13)

(b)

58.11 性質，類別，示例 性質，特徵 使某物具有特定的形狀 塑造；模塑；造 μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι, Τί με ἐποίησας οὕτως;  ‘will what is formed say to the one who formed it, Why did you make me this way?’  「受造之物豈會對造他的說：『你為什麼把我造成這樣呢？』」 (羅 9:20)

πλαστός

(1)

ή，όν

(a)

72.11 真的，假的 真的，假的 （πλάσσω[a]「塑造，製造」42.31 的衍生詞）是虛假的，因為是虛構的或杜撰的 假的；虛構的；捏造的 ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται  ‘in their greed they will cheat you by (telling you) made-up stories’  「他們因貪婪，要用捏造的言語在你們身上取得利益」 (彼後 2:3)

πλάτος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.15 空間的尺寸 窄，寬 寬度的測量 寬度 τὸ μῆκος αὐτῆς ὅσον [καὶ] τὸ πλάτος  ‘its length was as great as its breadth’ or ‘it was as long as it was wide’  「長寬一樣」 (啟 21:16)

πλατύνω

(1)

(a)

81.17 空間的尺寸 窄，寬 使某物變寬 加寬；使變寬 πλατύνουσιν γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν  ‘they broaden their phylacteries’  「把佩戴的經匣加寬」 (太 23:5)

(b)

25.53 態度及情感 愛，情感，同情 ［參καρδία］ πλατύνω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：擴闊心胸）表明自己喜愛某人 顯示對……的喜愛；向……敞開心扉；心懷寬宏 ἡ καρδία ἡμῶν πεπλάτυνται  ‘our heart is open’  「我們的心是敞開的」 (林後 6:11)

πλατύς  (πλατεῖα)

(1)

εῖα, ύ

(a)

81.16 空間的尺寸 窄，寬 寬的 寬的；寬闊 πλατεῖα ἡ πύλη  ‘the gate is wide’  「門是寬的」 (太 7:13) 在 太 7:13，πύλη 似乎是指通道（指那裡的空間），而不是實際指「門」這個物體。（見 7.48。）

(b)

1.103 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 城內寬闊的街道 大街 οὐδὲ ἀκούσει τις ἐν ταῖς πλατείαις τὴν φωνὴν αὐτοῦ  ‘nor will anyone hear his voice in the wide streets’  「在街上也沒有人聽見他的聲音」 (太 12:19)

πλέγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

49.28 涉及衣著及裝飾的活動 任何用編織或紡織的方法交織在一起的東西 編織物；編髮；編辮子的（頭髮） μὴ ἐν πλέγμασιν καὶ χρυσίῳ  ‘not with braids and gold (a reference to elaborate adorning)’  「不要用髮辮、金飾（指：精緻的裝飾）」 (提前 2:9)

πλέκω

(1)

(a)

49.27 涉及衣著及裝飾的活動 用編織或紡織的方法使繩子或線交織在一起 編；編織；紡織 πλέξαντες ἀκάνθινον στέφανον  ‘weaving a crown of thorn branches’  「套上用荊棘編的冠冕」 (可 15:17)

πλεονάζω

(1)

(a)

59.67 數量 增加，減少 顯著增加一個活動或狀態的範圍，暗示因此導致該事物大量出現 顯著增加；越來越多；倍增；增多；顯多 οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία  ‘but where sin increased’  「罪在哪裡增加」 (羅 5:20) ἡ χάρις πλεονάσασα διὰ τῶν πλειόνων  ‘grace reaching more and more people’  「恩典臨到越來越多的人」 (林後 4:15) 有些語言很難說「罪增多」，但是， 羅 5:20 可以表達為「人犯罪越來越多」。 在 林後 4:15，增加的是上帝的恩典臨到越來越多的人。

(b)

78.32 程度 多於，少於（比較程度） ［參περισσεύω］ 使某種經驗或狀態的程度增加 1 使強烈；使更多；使增加；使增長 ὑμᾶς δὲ ὁ κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας  ‘may the Lord greatly increase your love for one another and for all’  「願主使你們彼此相愛的心，和愛眾人的心，都能增長」 (帖前 3:12) 在 帖前 3:12，πλεονάσαι 和 περισσεύσαι 似乎只是在補充強烈程度的意思。這兩個詞彙大概並不完全同義，但是很難確切判斷兩者有什麼明顯的差異，也許 περισσεύσαι 的語氣更強一些。

(c)

59.48 數量 充裕，過量，極少 存在或豐富地存在 豐富；豐豐富富；充充足足 ταῦτα γὰρ ὑμῖν ὑπάρχοντα καὶ πλεονάζοντα  ‘for if you have these in abundance’  「你們有了這幾樣，再繼續增長」 (彼後 1:8) 兩個分詞形式：ὑπάρχοντα （見 57.2）和 πλεονάζοντα 合併譯作「使……充裕」。 在一些語言中，彼後 1:8 中這句表達可以譯作：「如果你們大量擁有這幾樣」，或：「如果你們都具備這些東西」。

(d)

57.23 擁有，轉移，交換 有足夠的 擁有的東西足夠有餘能滿足某人的需要 足夠有餘；剩餘 Ὁ τὸ πολὺ οὐκ ἐπλεόνασεν  ‘the one who (gathered) much did not have anything extra’ or ‘... did not have too much’  「多收的沒有餘」或「多的沒有過剩」 (林後 8:15)

____________________________________________________

1 περισσεύω[e]的語氣可能與πλεονάζω[b]略有差異，也許περισσεύω[e]暗示某物極其豐富，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

πλεονεκτέω

(1)

(a)

88.144 道德倫理素質及相關行為 剝削，利用 ［參πλεονεξία］ 佔別人的便宜，通常是在貪婪的驅使之下 佔便宜；剝削 τὸ μὴ ὑπερβαίνειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγματι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ  ‘in this matter, then, no one should do wrong to his brother or take advantage of him’  「不准有人在這事上越軌，佔他弟兄的便宜」 (帖前 4:6)

πλεονέκτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

25.23 態度及情感 強烈地渴望 （πλεονεξία[a]「貪婪」25.22 的衍生詞）貪婪的人 貪婪的人 οὐ πάντως τοῖς πόρνοις τοῦ κόσμου τούτου ἢ τοῖς πλεονέκταις καὶ ἅρπαξιν  ‘now I do not mean people of this world who are immoral or greedy or are thieves’  「此話不是泛指這世上所有行淫亂的，或貪婪的，勒索的」 (林前 5:10)

πλεονεξία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.22 態度及情感 強烈地渴望 一種強烈的慾望，要取得愈來愈多的物質財富，或要擁有比別人更多的東西，完全不考慮實際需要 貪婪；貪心；貪得無厭 καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία  ‘and greed, which is idolatry’  「貪婪就是拜偶像」 (西 3:5) καρδίαν γεγυμνασμένην πλεονεξίας ἔχοντες  ‘they are experts in greed’  「貪婪成性」 (彼後 2:14)

(b)

88.144 道德倫理素質及相關行為 剝削，利用 ［參πλεονεκτέω］ 佔別人的便宜，通常是在貪婪的驅使之下 佔便宜；剝削 ὡς εὐλογίαν καὶ μὴ ὡς πλεονεξίαν  ‘as something you want to do and not because you are being taken advantage of’  「好顯出你們所捐的是出於樂意，不是出於勉強」或「……被佔便宜」 (林後 9:5a) 林後 9:5 中的 πλεονεξία 也可以解作指「強迫」。

____________________________________________________

1 雖然在林後 9:5，μὴ ὡς πλεονεξίαν可以譯成「不是因為你們被強取」，但πλεονεξία本質上是主動的，因此也可以譯成「不是因為有人剝削你們」。

πλευρά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

8.41 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 軀幹兩側 肋旁 λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν  ‘with his spear he pierced the side’  「拿槍扎他的肋旁」 (約 19:34) 有些語言需要非常具體地描述身體的肋旁，因為(1)肋骨，(2)肋骨與髖骨之間，(3)臀部（從軀幹的中部到腿）等部位具有不同的詞彙。

πλέω

(1)

(a)

54.1 海上活動 船隻在水上移動，或是因為有人划槳或是因為被風吹動 航行 πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσεν  ‘while they were sailing, he fell asleep’  「船行的時候，耶穌睡著了」 (路 8:23)

(b)

54.27 海上活動 ὁ ἐπὶ τόπον πλέων  經常坐船到處去的人 1 航海者；坐船的人；海貨商人 πᾶς κυβερνήτης καὶ πᾶς ὁ ἐπὶ τόπον πλέων ... ἀπὸ μακρόθεν ἔστησαν  ‘all ship captains and sea travelers ... stood a long way off’  「所有的船長、所有到處航行的人……都遠遠地站著」 (啟 18:17)

____________________________________________________

1 學者對ὁ ἐπὶ τόπον πλέων這個表達的意思見解不一。這可能僅僅是指旅客，但也可能有一個更專門的含義。有學者更喜歡將其解作「沿著海岸航行的人」。

πληγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

19.1 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參παίω, πλήσσω, τύπτω］ 擊打物件，一次或多次 打；捶；打擊；敲打 ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν  ‘doing something which deserves beating’  「做了當受責打的事」 (路 12:48) 路 12:48 中的這個表達可以譯成「做了當受責打的事」。

(b)

20.29 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參μώλωψ, τραῦμα］ 嚴重受傷所導致的狀況1 創傷；傷口；傷 παραλαβὼν αὐτοὺς ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς ἔλουσεν ἀπὸ τῶν πληγῶν  ‘at that very hour of the night he took them and washed off their wounds’  「當夜，就在那時候，獄警把他們帶去，洗他們的傷」 (徒 16:33)

(c)

23.158 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參θάνατος, λοιμός］ 一種廣泛傳播的傳染病，往往與上帝的懲罰相關 瘟疫；災難；災害 πατάξαι τὴν γῆν ἐν πάσῃ πληγῇ ὁσάκις ἐὰν θελήσωσιν  ‘to strike the earth with every kind of plague as often as they wish’  「能隨時隨意用各樣的災害擊打大地」 (啟 11:6) 在 啟 11:6，πληγή 也可以解作比較寬泛的意思，即導致大範圍的人受苦的問題或苦難（見 22.13）。

(d)

22.13 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 （πληγή[c]「瘟疫」23.158 的引申喻意）一種引起廣泛和劇烈痛苦的困難或危難 瘟疫；極大的痛苦；危難 ἀπὸ τῶν τριῶν πληγῶν τούτων ἀπεκτάνθησαν τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων  ‘a third of mankind was killed as a result of these three plagues’  「這三樣災害殺了人類的三分之一」 (啟 9:18) καὶ ἐκ τῶν πληγῶν αὐτῆς ἵνα μὴ λάβητε  ‘so that you will not receive the severe sufferings that are coming upon her’ or ‘so that you may not share in her severe sufferings’  「免得受她所受的災殃」或「免得與她一起遭殃」 (啟 18:4) 翻譯者也可以把 啟 18:4 譯作：「從而你們不會承受她將要承受的災殃。」

____________________________________________________

1 這些意指「傷」的詞彙（τραῦμα、μώλωψ、πληγή[b]）通常不是指致命傷，但可以用短語ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου來表示致命傷，如啟 13:3和啟 13:12。

πλῆθος

(1)

ους＜中＞

(a)

59.9 數量 多，少（可數的事物） 大量可計數的物品或事件，可能暗示某種分類 很大數量；許多；眾多 καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει  ‘as many as the stars in heaven in number’  「如同天上的星那樣眾多」 (來 11:12) καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν  ‘(love) covers a multitude of sins’  「遮蓋許多的罪」 (雅 5:20)

(b)

11.1 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參λαός, ὅμιλος, ὄχλος］ 一群臨時聚集沒有特定組織的人，人數相當多，為了任何目的而聚集 1 人群；群眾 γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθεν τὸ πλῆθος  ‘when they heard this noise, a crowd gathered’  「一聽見這響聲，一大群人就都聚集在一個地方」 (徒 2:6) 有些語言沒有意為「群眾」的對應詞彙。然而，翻譯者通常可以稱這樣的一群人為「許多人」或「許多男男女女」。視乎上下文，可以顯示這群人的相對多寡，例如：「很大的一群人」或「許許多多的人」。如果這群人的數目相對比較小，你有時候可以說「只是一些人」。

____________________________________________________

1 在這組表示人群或群眾的詞彙中，πλῆθος[b]所指人群的數目可能比其他詞彙更多，而λαός[c]則暗示人群是由平民百姓組成，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

πληθύνω

(1)

(a)

59.68 數量 增加，減少 數量或程度大大增加 增長；大大增加；興旺；倍增 ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν ἐν Ἰερουσαλὴμ σφόδρα  ‘the number of disciples in Jerusalem grew larger and larger’  「在耶路撒冷，門徒人數大大增加」 (徒 6:7) 有些語言很難說「數目增加」，因此 徒 6:7 中的這句表達需要譯成：「耶路撒冷的門徒越來越多」，或「在耶路撒冷有越來越多的門徒」。 正如在 太 24:12 的情況，有些語言非常困難甚至不可能用「邪惡增加」這種表達；但是通常可以說「作惡的事增多」，因此可以譯成「越來越多人做惡事」，或「越來越多人作惡」。 許多語言不能直譯 徒 12:24，因為嚴格直譯會暗示從上帝而來的信息「變大」；在一些語言中，這可能意味著「結果變成謊言」。當然，這裡的意思是，越來越多人接受上帝的話語是真的。

(b)

59.69 數量 增加，減少 使物品的數目增加 增加；使增長；倍增 Εἰ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε  ‘I will certainly bless you and cause the number of your descendants to increase’  「我必定大大賜福給你，多多地增加你的子孫」 (來 6:14) 大多數語言都需要指明 來 6:14 中增多的是什麼。嚴格直譯成「使你增多」的話，意思僅僅是「使你體型變大」。這裡所指對象顯然是亞伯拉罕的子孫，通常必須清楚指明。

πλήκτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.137 道德倫理素質及相關行為 苛待 好鬥又苛刻的人 惡霸；粗暴的人 μὴ πάροινον μὴ πλήκτην  ‘not a drunkard or a bully’  「不醉酒鬧事，不打架」 (提前 3:3)

πλήμμυρα

(1)

ης＜陰＞

(a)

14.33 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 江水或河流溢出两岸 洪水，洪水泛滥 πλημμύρης δὲ γενομένης προσέρηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ  ‘and when a flood came, the river broke against that house’  「洪水氾濫的時候，河水沖擊那房子」 (路 6:48) 路 6:48 可以翻譯為「河水氾濫的時候，大水衝擊那座房子」。某些語言也許不能使用直譯為「衝擊」的詞彙，但可以說：「大水要使那座房子倒塌」，或「大水要破壞那座房子」。

πλήν

(1)

(a)

89.130 關係 對比 ［參μέντοι］ 表示對比，暗示某事是有效的，不論其他因素如何 但是；雖然如此；除了 ἀνάγκη γὰρ ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ δι᾽ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται  ‘offenses must come, but woe to the person on whose account they occur’ or ‘such things will always happen; nevertheless, how terrible for the one who causes them’  「絆倒人的事是免不了的，但那絆倒人的有禍了」 (太 18:7) πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω ἀλλ᾽ ὡς σύ  ‘nevertheless, not as I wish, but as you wish’  「然而，不是照我所願的，而是照你所願的」 (太 26:39)

(b)

89.136 關係 對比 ［參ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέν, μέντοι］ μέν ... πλήν  表示一組互相對比的項目 一方面……但另一方面 ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所預定的離去，但那出賣人子的人有禍了！」 (路 22:22)

πλήρης

(1)

ες

(a)

59.35 數量 滿的，空的 一定大小的空間被某事物完整佔據 充滿 τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις  ‘they took up seven baskets full of pieces left over’  「收拾剩下的碎屑，裝滿了七個筐子」 (太 15:37)

(b)

59.31 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 總體達到完成的地步 全部；完整；充滿 ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ἀπολάβητε  ‘but receive your full reward’  「獲得完滿的報償」 (約貳 1:8)

(c)

59.10 數量 多，少（可數的事物） 特別大量的物品或事件 非常多；很多 αὕτη ἦν πλήρης ἔργων ἀγαθῶν  ‘she had done very many good deeds’  「她廣行善事」 (徒 9:36)

πληροφορέω  (πληροφορέομαι)

(1)

(a)

13.106 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἀναπληρόω, ἐκπληρόω, πίμπλημι, πληρόω］ 使事情發生，暗示要實現某個目的 1 實現；成全；應驗 περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘concerning the events that took place among us’  「在我們中間發生的事」 (路 1:1)

(b)

33.199 溝通 通知，宣佈 ［參πληρόω］ 詳細敘述信息的內容 宣告；詳細述說；完整地傳講 ἵνα δι᾽ ἐμοῦ τὸ κήρυγμα πληροφορηθῇ καὶ ἀκούσωσιν πάντα τὰ ἔθνη  ‘so that I was able to proclaim completely the message for all the Gentiles to hear’  「使我能把福音完整地傳開，讓所有的外邦人都聽見」 (提後 4:17)

(c)

68.32 時態 完竣，完成，成就 圓滿地完成任務 盡職；忠心履行職務；完成職事；圓滿地完成 τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον  ‘fulfill completely your service (to God)’ or ‘... your ministry’  「盡你的職分」或「履行你事奉的職務」 (提後 4:5)

(d)

31.45 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參πληροφορία］ 完全肯定某事的真相 滿心相信；絕對肯定；完全確定 πληροφορηθεὶς ὅτι ὃ ἐπήγγελται δυνατός ἐστιν καὶ ποιῆσαι  ‘he was absolutely sure that (God) would be able to do what he had promised’  「滿心相信上帝所應許的必能成就」 (羅 4:21)

____________________________________________________

1 13.106這一組詞彙的意思無疑存在某些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

πληροφορία

(1)

ας＜陰＞

(a)

31.45 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參πληροφορέω］ 完全肯定某事的真相 滿心相信；絕對肯定；完全確定 ὅτι τὸ εὐαγγέλιον ἡμῶν οὐκ ἐγενήθη εἰς ὑμᾶς ἐν λόγῳ μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν δυνάμει καὶ ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ [ἐν] πληροφορίᾳ πολλῇ  ‘for we brought the good news to you, not with words only, but also with power and the Holy Spirit, and with complete certainty’  「因為我們的福音傳到你們那裡，不僅在言語，也在能力，也在聖靈和充足的確信」 (帖前 1:5) 在某些語言中，短語「完全確定」可以表達為「你可以確信」，或「你絲毫沒有理由懷疑」。

πληρόω  (πληρόομαι)

(1)

(a)

59.37 數量 滿的，空的 （πλήρης[a]「充滿」59.35 的衍生詞）使某物變得飽滿 充滿；填滿 ἣν ὅτε ἐπληρώθη  ‘when (the net) was full’  「網一滿」 (太 13:48) ἦχος ... ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον  ‘a sound ... filled the whole house’  「響聲……充滿了……整間房子」 (徒 2:2)

(b)

59.33 數量 所有，任何，各個，每個（整體） ［參ἀναπληρόω］ 使某事物完全或完整 使完整；補足數目；滿盈；積滿 ἵνα τὸ δικαίωμα τοῦ νόμου πληρωθῇ ἐν ἡμῖν  ‘so that the requirements of the Law may be completely met by us’ or ‘so that we may do all that the Law requires’ or ‘... everything the Law requires’  「使律法的公義規定，得以成全在我們……身上」或「……法律的一切要求……」 (羅 8:4) ἕως πληρωθῶσιν καὶ οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτῶν  ‘until the number of their fellow servants and fellow believers would be complete’  「等到與他們同作僕人的，和他們的弟兄……數目湊足的時候」 (啟 6:11)

(c)

68.26 時態 完竣，完成，成就 做完所有相關事宜，從而完成一項活動 完成；做完；成就 Βαρναβᾶς δὲ καὶ Σαῦλος ὑπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλὴμ πληρώσαντες τὴν διακονίαν  ‘Barnabas and Saul finished their mission and returned to Jerusalem’  「巴拿巴和掃羅完成任務以後，就回到耶路撒冷」 (徒 12:25)

(d)

35.33 幫助，照顧 供應，支持 充足地供應 充足地供應；充分地供給 πεπλήρωμαι δεξάμενος παρὰ Ἐπαφροδίτου τὰ παρ᾽ ὑμῶν  ‘I have been fully provided for, now that Epaphroditus has brought me your gifts’  「我已經充足，因我從以巴弗提受了你們的饋贈」 (腓 4:18) 「我已經充足」可以表達為「我已經擁有所需要的一切」。

(e)

33.199 溝通 通知，宣佈 ［參πληροφορέω］ 詳細敘述信息的內容 宣告；詳細述說；完整地傳講 πεπληρωκέναι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ  ‘I have told fully the good news about Christ’  「把基督的福音都傳遍了」 (羅 15:19)

(f)

33.144 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 賦予某事物真正或完整的意思 賦予真正的意思；提供真實的意義 οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι  ‘I did not come to destroy but to give true meaning to’  「我不是來廢除，而是來成全它們的真義」 (太 5:17) ὁ γὰρ πᾶς νόμος ἐν ἑνὶ λόγῳ πεπλήρωται, ἐν τῷ· Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν  ‘for the whole Law has its true meaning in one expression, Love your neighbor as yourself’  「因為全部律法的意義都包括在『愛鄰如己』這一句話之內了」 (加 5:14) 論到「真正的意思」，有些語言可以使用意為「真實意圖」或「真正目的」的短語。

(g)

13.106 是，變成，存在，發生 發生 ［參ἀναπληρόω, ἐκπληρόω, πίμπλημι, πληροφορέω］ 使事情發生，暗示要實現某個目的 1 實現；成全；應驗 Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου  ‘all this happened in order to fulfill what was spoken by the Lord through the prophet’  「這整件事情的發生，是要應驗主藉著先知所說的話」 (太 1:22)

(h)

30.29 思考 思考，思想 ［參βάλλω, καρδία］ πληρόω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：充滿心裡）使某人用特定的方式來思考，通常作為引入某種行為的手段 使認為；充滿心裡；滿心；使決定 ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑμῶν τὴν καρδίαν  ‘grief has caused you to think as you do’  「你們心裡竟充滿憂愁」 (約 16:6) διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ Σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον  ‘why did Satan cause you to think as you did so as to lie to the Holy Spirit?’  「為什麼撒但充滿了你的心，使你欺騙聖靈？」 (徒 5:3)

(i)

67.70 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參πίμπλημι, συμπληρόω］ 來到一段時間的結束，有完成了隱含的目的或計劃的含意 2 結束；完成；（日期、日子）滿了 Καὶ πληρωθέντων ἐτῶν τεσσεράκοντα  ‘after forty years were completed’ or ‘... came to an end’  「過了四十年」或「四十年滿了」 (徒 7:30) 有些語言很難說一段時間「滿了」。對於 路 1:23，通常可以譯成「他事奉的日期完結」，甚至「他完成了事奉之後」。對於 徒 7:30，「滿四十年之後」在一些語言中可以譯成「四十年過後」，或「經過四十年之後」。

(j)

78.46 程度 完全，足夠（完成程度） ［參πίμπλημι］ 在某一事件或狀態中經歷完全程度的參與 完全；全部；充滿；滿懷 οἵ τε μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς  ‘the disciples were completely joyful’  「門徒滿心喜樂」 (徒 13:52)

____________________________________________________

1 13.106這一組詞彙的意思無疑存在某些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 在許多上下文中，很難確定67.69和67.70中的詞彙主要是時間性的還是時態性的。如果任一上下文中的意思似乎專注於活動的完成，那麼該意思就應該歸類為時態性的（語義域68「時態」）；但是，如果重點似乎是在活動的結束點，那麼就可以合理地將這些意思歸類為時間性的。

πλήρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

59.36 數量 滿的，空的 充滿一個空間的一定數量的東西 充滿的東西；內容物 ἦραν ... δώδεκα κοφίνων πληρώματα  ‘they gathered ... twelve baskets full’  「他們……撿起來，十二個籃子滿滿的」 (可 6:43) ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς  ‘the earth and everything that is in it’ or ‘... that fills it’  「地和其中的一切」或「……其中所充滿的」 (林前 10:26)

(b)

59.32 數量 所有，任何，各個，每個（整體） 總數量，強調完整性 全數；全部；完全；完整；完滿；完美 ἄχρι οὗ τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ  ‘until the complete number of the Gentiles comes (to God)’  「等到外邦人的數目添滿了」 (羅 11:25) ὅτι ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘for the totality of the divine nature lives in him (Christ) in bodily form’  「因為上帝本性一切的豐盛都有形有體地居住在基督裡面」 (西 2:9) 有些語言很難採用「全部」等一般性的表達，因此 西 2:9 中的這個從句往往需要調整結構，例如譯為：「因為基督完完全全像上帝」，或「上帝是怎樣的，基督就是怎樣的」。

(c)

67.69 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參ἐκπλήρωσις］ 整段時間，有適當地完成的含意 1 完成；期滿；屆滿；滿足；結束 ὅτε δὲ ἦλθεν τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου  ‘when the complete time finally came’  「等到時候一滿足」 (加 4:4)

____________________________________________________

1 在許多上下文中，很難確定67.69和67.70中的詞彙主要是時間性的還是時態性的。如果任一上下文中的意思似乎專注於活動的完成，那麼該意思就應該歸類為時態性的（語義域68「時態」）；但是，如果重點似乎是在活動的結束點，那麼就可以合理地將這些意思歸類為時間性的。

πλησίον

(1)

(a)

83.27 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 距離另一個位置很近的位置，可能有相鄰的含義 非常靠近；附近 πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν Ἰακὼβ  ‘close by the field that Jacob had given’  「靠近雅各給……的那塊地」 (約 4:5)

(b)

11.89 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἀδελφός, γείτων, περίοικος］ 與其他人毗鄰而居的人，因而可算是所謂「內群體」的一份子，那就是說，他與這個群體既有民族也有文化方面的認同 鄰舍；兄弟 Ἀγαπήσεις ... τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν  ‘you must love ... your neighbor as yourself’  「要愛鄰如己」 (路 10:27) 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 這三個詞中，最後一個的意思更廣一些。至少，在 路 10:27，πλησίον 某種程度上是「同胞」的引申意義，而 ἀδελφός[e] 則很可能暗示更加親密或親近的關係。 把 路 10:27 中的 πλησίον[b] 翻譯為單數，可能會造成理解上的問題，因為讀者可能會以為那個單數是指某一個鄰居，而不是一般意義上的鄰居；這就是說，讀者看到「你要愛鄰如己」，或許就立刻產生一個問題：「哪個鄰居？」因此，翻譯者必須把 路 10:27 中的「鄰居」翻譯為複數：「你必須愛眾鄰舍如同愛自己」，或「你必須愛眾人如同愛自己」。

πλησμονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

25.14 態度及情感 強烈地渴望 沉溺於某些慾望和需要或從中獲得滿足的過程 滿足感；放縱；縱容 οὐκ ἐν τιμῇ τινι πρὸς πλησμονὴν τῆς σαρκός  ‘(these are) of no value for the indulgence of physical desires’  「在對付放縱肉體的事上沒有任何價值」 (西 2:23) 在 西 2:23，πλησμονή 和 σάρξ 的確切意思有很大的爭議。有些早期的希臘文解經認為，這段經文與「滿足身體的需要」有關；但是，因為 σάρξ 似乎需要理解為貶義，所以翻譯為「放縱」似乎更加恰當。在一些語言中，「放縱」的意思可以表達為「屈服於」、「降服於」或「容讓自己享受」。

πλήσσω

(1)

(a)

19.1 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參παίω, πληγή, τύπτω］ 擊打物件，一次或多次 打；捶；打擊；敲打 καὶ ἐπλήγη τὸ τρίτον τοῦ ἡλίου  ‘and a third of the sun was struck’  「太陽的三分之一……都被擊打」 (啟 8:12) 啟 8:12 的重點似乎是對太陽造成的損害，而不是實際的擊打；但是，πλήσσω 的用法似乎表明所受損害是某種擊打的結果。

πλοιάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.42 人工製品 船隻及船隻各部分 （πλοῖον「船」6.41 的指小詞，但在某些語境中，πλοιάριον 並沒有指小詞的含義）小漁船 小船 ἵνα πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον  ‘so that a small boat could be made ready for him on account of the crowd’  「為他預備一條小船，免得群眾擠著他」 (可 3:9) 在譯入語言中，翻譯 πλοιάριον、πλοῖον（6.41）和 ναῦς（6.43）所用的詞彙在很大程度上取決於上下文。

πλοῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.41 人工製品 船隻及船隻各部分 任何類型的船，小至加利利湖上的小漁船，大至大型的遠航船 船 εἶδεν δύο πλοῖα ἑστῶτα παρὰ τὴν λίμνην  ‘he saw two boats on the shore of the lake’  「他見有兩隻船靠在湖邊」 (路 5:2) Ἡμεῖς δὲ προελθόντες ἐπὶ τὸ πλοῖον ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν Ἆσσον  ‘we went ahead to the ship and sailed for Assos’  「我們先上船，開往亞朔」 (徒 20:13) 清楚區分小型漁船和大型船隻可能是十分重要的。在某些語言中，這個區分是根據船隻是否有甲板。加利利湖上的捕魚船可能沒有甲板，地中海上的長途航行船隻則肯定有甲板。參6.42。

πλόος  (πλοῦς)

(1)	＜直受＞πλοῦν＜陽＞

(a)

54.1 海上活動 船隻在水上移動，或是因為有人划槳或是因為被風吹動 航行 ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς  ‘sailing had already become dangerous’  「航行已變得很危險」 (徒 27:9)

πλούσιος

(1)

α，ον

(a)

57.26 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 富有的 有錢的；富有的；富裕的；富足的 Ὀψίας δὲ γενομένης ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ Ἁριμαθαίας  ‘when it was evening, a rich man from Arimathea arrived’  「到了傍晚，來了一個亞利馬太的財主」 (太 27:57)

(b)

59.57 數量 充裕，過量，極少 ［參πλουσίως］ 大量存在的，有貴重的含意 大量；豐富；富足；富有；豐盛 ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει  ‘but God's mercy is so abundant’  「然而，上帝有豐富的憐憫」 (弗 2:4a)

____________________________________________________

1 πλούσιος在弗 2:4可以解作程度或範圍；換句話說，是按照上帝顯明憐憫的程度，或者上帝彰顯憐憫的範圍。

πλουσίως

(1)

(a)

59.57 數量 充裕，過量，極少 ［參πλούσιος］ 大量存在的，有貴重的含意 大量；豐富；富足；富有；豐盛 ἠλπικέναι ... ἐπὶ θεῷ τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν  ‘to place their hope ... in God who gives us in abundance all good things to enjoy’  「把盼望寄託在……上帝身上，上帝把萬物豐豐富富地賜給我們享受」 (提前 6:17)

(b)

78.15 程度 多，少（正負程度） ［參πλοῦτος］ 在任何量表上的一個高點，有價值和充沛的含意 偉大；充分；充分地；充沛；極其；豐豐富富；厚厚地 οὗ ἐξέχεεν ἐφ᾽ ἡμᾶς πλουσίως  ‘(the Holy Spirit) whom he poured out upon us abundantly’  「豐豐富富地傾倒在我們身上的」 (多 3:6) οὕτως γὰρ πλουσίως ἐπιχορηγηθήσεται ὑμῖν ἡ εἴσοδος  ‘for thus you have been granted entrance in an abundant manner’  「這樣，你們豐豐富富地得以進入……」 (彼後 1:11) 有些語言不可能保留 多 3:6 中 ἐκχέω 「傾注，澆灌」的比喻義，因此這句話必須譯成：「是上帝使我們豐豐富富地擁有的」，或「是上帝使我們大量擁有的」。

πλουτέω

(1)

(a)

57.25 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 所擁有的財富遠遠超過社會的水平 有錢；富裕；富有；富足 πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν κενούς  ‘he has sent away empty those who are rich’  「叫富足的空手回去」 (路 1:53)

(b)

57.28 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 成功以至於富有 變得富有；變得富足；發財；成功 οἱ ἔμποροι τούτων οἱ πλουτήσαντες ἀπ᾽ αὐτῆς  ‘the businessmen (literally ‘the traders in these (wares)...’) who became rich from doing business in that (city)’  「在那城做這些生意、發了大財的商人」 (啟 18:15) 在一些情況下，可以把「變得富有」譯成「他很快擁有很多」，甚至是「他不再貧窮，而是富裕」。通過將「貧窮」與「富裕」比較，讀者可以看到光景的變化。

(c)

57.104 擁有，轉移，交換 給予 （πλουτέω[b] 「變得富有」57.28 的引申喻意）把自己的財富慷慨地給別人 慷慨；把自己的財富給別人；厚待 πλουτῶν εἰς πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους αὐτόν  ‘giving generously to all those who call upon him’  「厚待求告他的每一個人」 (羅 10:12)

(d)

59.58 數量 充裕，過量，極少 擁有大量有價值的東西 在……上富足；有大量 πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς  ‘to have an abundance of good works’ or ‘to be rich in good works’ or ‘to do many good works’  「在好事上富足」或「多做好事」 (提前 6:18)

πλουτίζω

(1)

(a)

57.29 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 使某人變得富有 使富有；使變得富裕；使豐富；使富足 ἐν παντὶ πλουτιζόμενοι εἰς πᾶσαν ἁπλότητα  ‘he will always make you rich enough to be generous at all times’  「他也要使你們富足，隨時有慷慨施捨的能力」 (林後 9:11) 有些時候，使役動詞 πλουτίζω 可以用一個意為「幫助」的動詞來表達，例如「會幫助你變得富有」。

(b)

59.59 數量 充裕，過量，極少 使某人擁有大量有價值的東西 使在……方面富足；使擁有大量的…… ἐν παντὶ ἐπλουτίσθητε  ‘you have become rich in all things’  「你們……凡事富足」 (林前 1:5) 在 林前 1:5，最後一個短語 ἐν παντὶ λόγῳ καὶ πάσω γνώσει 表明，富足是兼指口才和知識兩者。

πλοῦτος

(1)

ου＜陽＞及＜中＞

(a)

57.30 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 擁有大量財富，超出特定社會的水平，往往帶有貶義 財富；財物；富裕 ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον  ‘the deception of riches and all other kinds of desires crowd in and choke the message’  「財富的誘惑，以及其他各種慾望紛紛而來，窒息了這信息」 (可 4:19) ὁ πλοῦτος ὑμῶν σέσηπεν  ‘your riches have rotted away’  「你們的財物腐爛了」 (雅 5:2) 「你們的財富」（雅 5:2）可以用一個描述性短語來表達，例如「你們擁有的大量財物」。

(b)

78.15 程度 多，少（正負程度） ［參πλουσίως］ 在任何量表上的一個高點，有價值和充沛的含意 偉大；充分；充分地；充沛；極其；極大；豐豐富富 τὸ πλοῦτος τῆς ἁπλότητος αὐτῶν  ‘their great generosity’  「他們……豐厚的慷慨」 (林後 8:2) τὸ πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ  ‘his very great grace’  「他豐富的恩典」 (弗 1:7) ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονομίας αὐτοῦ  ‘his very wonderful inheritance’  「他的基業……豐盛」 (弗 1:18) 在一些語言中，弗 1:7 中的 τὸ πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 「他豐富的恩典」需要譯成「他非常、非常仁慈」（he is very, very kind）。 ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονομίας αὐτοῦ「他非常奇妙的基業」（his very wonderful inheritance）（弗 1:18）。雖然在語法上，ὁ πλοῦτος 是 弗 1:18 中這個短語的名詞句首（nominal head），但在語義上，ὁ πλοῦτος 是表示 δόξα 的程度，而 δόξα 則說明 κληρονομία 的性質。

πλύνω

(1)

(a)

47.8 涉及液體或乾物質的活動 液體的使用 清洗不是身體或身體一部分的物體 洗；洗淨；清潔 οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀποβάντες ἔπλυνον τὰ δίκτυα  ‘the fishermen left their boats and went to wash their nets’  「打魚的人卻離開船，洗網去了」 (路 5:2)

πνεῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

12.18 超自然生物及力量 超自然生物 三位一體上帝第三個位格的頭銜，直譯：「靈」 靈；上帝的靈；聖靈 τὸ πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρημον  ‘the Spirit made him go into the desert’  「聖靈立刻把耶穌催促到曠野裡去」 (可 1:12) 在很多宗教系統中，神和靈的顯著差異是：神被認為是超自然的存在，控制著自然現象的某些方面；靈也是超自然的存在，但往往是不具人格的，會存留或居住在某些地方，包括江河、溪流、大山、洞穴、動物和人類身上。人們通常認為靈根本上是邪惡的，儘管也可能被誘導，變得對人類有利。 有些語言要找到一個完全令人滿意的用語去指稱上帝的靈是極度困難的。如果使用一個通常用來識別本土超自然生物的術語，人們會傾向把那個術語理解為邪惡或搗蛋的角色。然而，如果使用一個等同於人的靈的術語，問題可能更大，因為根據許多宗教信仰系統，一個人的靈是死後才會變得活躍的。因此，上帝的靈的活動，大概會暗示上帝本身已經死去。如果使用一個意為「心」或「靈魂」的術語（這樣，上帝的靈就相當於「上帝的心」），同樣可能會出現的複雜情況，因為「人的心」往往被認為是不能獨立進行活動的。 解決怎樣翻譯「聖靈」的問題有不同的方法。在某些語言中，表示「聖靈」的術語在本質上等同於「看不見的那位」，因此，上帝的靈在本質上等同於「看不見的上帝」。 某些語言中最接近聖靈的等義詞是「氣息」，而許多本土宗教系統中的「氣息」被認為是一種獨立的存在。另一些語言中表示聖靈的術語，意義等同於通常被翻譯為「靈魂」的東西，即一個人的非物質部分。當然，採用意為「靈魂」或「生命」的術語一定會有困難，因為它往往被證明為非人格的，因此不能作為依據，說上帝的靈是一個位格或是上帝的彰顯。 在不少語言中，聖靈的等義詞是「影子」，因為人們認為一個人的「影子」是那人的非物質部分。而且，很多宗教思想體系都認為，影子在某種重要程度上是獨立存在的。 在少數情況下，表示聖靈的術語的字面意思是「風」，但使用這種術語經常會遇到一些困難，因為表示風的術語往往暗示災難或邪惡的意圖。翻譯聖靈時，必須明確避免的一個含義是「幽靈」或「鬼魂」。 人們通常不可能找到一個完全滿意的詞彙去翻譯上帝的「靈」，因此在所有上下文中都會加上一些描述性的特徵，例如加上「上帝的」或「聖潔的」，意思是「神聖的」。這在 可 1:12 等經文中尤其必要，因為一般讀者也許會認為，一個使耶穌到曠野去的靈是邪惡的靈，不是善良的靈。 聖靈的名字往往是一個短語，當中解釋了聖靈的某些本質和活動：πνεῦμα (ἐκ τοῦ) θεοῦ「上帝的靈」，πνεῦμα ἅγιον「聖潔的靈」，πνεῦμα αἰώνιον「永遠的靈」（常常被稱為「無盡的靈」或「永不停止的靈」）；πνεῦμα τῆς ἀληθείας「真理的靈」，即「傳達真理的靈」（有時被翻譯為「傳達關於上帝的真理的靈」）；πνεῦμα τῆς δόξης「榮耀的靈」，即「滿有榮耀的靈」或「奇妙的靈」；πνεῦμα τῆς ζωῆς 「生命的靈」，即「帶來生命的靈」或「使人有生命的靈」；πνεῦμα υἱοθεσίας「兒子名分的靈」，即「使我們作上帝兒子的靈」，或「使我們成為上帝兒子的靈」；πνεῦμα τῆς χάριτος「恩典的靈」，即「賜下恩慈的靈」，或「向我們施恩慈的靈」；πνεῦμα σοφίας καὶ ἀποκάλυπσεως「智慧和啟示的靈」，即「賜人智慧和啟示上帝的靈」，或「使我們有智慧、將上帝的形像指示我們的靈」（或「使我們有智慧、將上帝真正的形像指示我們的靈」）。πνεῦμα κυρίου「主的靈」這個短語的意思並不明確，因為 κύριος 可以指父上帝，也可以指耶穌基督，但無論指父上帝還是耶穌基督，「靈」是一樣的：τί ὅτι συνεφωνήθη ὑμῖν πειράσαι τὸ πνεῦμα κυρίου「你們為什麼同心試探主的靈呢？」徒 5:9。

(b)

12.33 超自然生物及力量 超自然生物 非物質的超自然存在體 靈 πνεῦμα ὁ θεός  ‘God is spirit’  「上帝是靈」 (約 4:24) Σαδδουκαῖοι μὲν γὰρ λέγουσιν μὴ εἶναι ἀνάστασιν μήτε ἄγγελον μήτε πνεῦμα  ‘for the Sadducees affirm there is no resurrection, nor an angel, nor a spirit being’  「因為撒都該人不相信復活，也不信有天使和神靈」 (徒 23:8) 在 約 4:24 和 徒 23:8 中的 πνεῦμα 是一般的通稱。經文沒有暗示這樣的靈是好是壞，在這些上下文中，πνεῦμα 也沒有被認為純粹是其他生命的一個方面。這詞所指的僅僅是一個超自然和非物質的實體。翻譯 徒 23:8 的時候，翻譯者可以說撒都該人拒絕相信神靈的存在，因為「他們說……沒有非物質的東西」，或「……所有存在的東西都是物質的」。

(c)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［參δαιμόνιον, δαίμων, διάβολος］ 邪惡的超自然生物或靈體 惡魔；邪靈 προσήνεγκαν αὐτῷ δαιμονιζομένους πολλούς· καὶ ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα  ‘they brought to him many who were demon possessed and he drove out the evil spirits’  「有人帶了許多被鬼附身的人來見耶穌。耶穌……就把鬼都趕走……」 (太 8:16) 雖然魔鬼在許多語言中可能被說成是「惡魔的首領」，但是有時候，惡魔只是被稱為「魔鬼的眾靈」或「魔鬼的僕人」。 在許多語言中，用什麼詞彙來指稱惡魔的困難，不在於沒有這樣的詞彙，而是有大量不同的詞彙去描述不同種類的惡魔，每一種惡魔負責管轄人類的某種行為，例如：精神錯亂、抑鬱、癲癇、性變態和暴力襲擊。有時候，惡魔被分類為「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常後者會被認為是更加暴力和惡毒的鬼。如果某個語言有大量指稱惡魔的不同詞彙，卻沒有一個通稱術語來表示所有種類的惡魔，人們通常可以選擇與新約中描述的惡魔活動最接近的那一類，並且用該詞彙加上合適的語境描述，以表明該詞彙需要作為一般意義來理解。

(d)

12.42 超自然生物及力量 超自然生物 ［參φάντασμα］ 幽靈 鬼 ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν  ‘they were full of terror and thought they were seeing a ghost’  「他們卻驚慌害怕，以為所看見的是鬼魂」 (路 24:37) 大部分語言都有令人相當滿意的詞彙可以表達「鬼魂」或「幽靈」，因為看見鬼怪顯現的人類心理，顯然是普遍存在的。在某些語言中，「鬼魂」的等義詞只是「影子」。在另一些語言中，「鬼魂」的字面意思可能是「氣息」。在某些情況下，「鬼魂」的意思是結合在動詞短語當中，例如：「在某程度上，他們是通過他看到的。」 《新約》中包含許多論到超自然力量的詞彙（12.43-12.47），人們相信這些超自然力量是活躍的，是管控人類命運的所謂星宿之靈。儘管它們可能有一些特殊的特性，又儘管在聖經以外的文獻中，它們可能代表不同級別的超自然力量，但根據新約的使用，似乎沒有辦法對它們作出清楚的區分。在另一些語言中，翻譯者很難找到恰當的等義表達，主要因為別的宗教系統通常對超自然力量有完全不同的觀念。在許多語言中，如果不以某種方式把這些超自然力量與各種各樣的靈體聯繫起來，就根本不可能談論這些力量。

(e)

26.9 心理官能 潛在對上帝有感知和反應的非物質心理能力（πνεῦμα[e] 對比 σάρξ[f] 26.7，作為神性的一種表達，與純粹人性的表達形成對比） 心靈；靈魂；靈性的本質；內心；靈裡 εὐθὺς ἐπιγνοὺς ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ ὅτι οὕτως διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς  ‘immediately Jesus knew in his spirit that this is what they were thinking in themselves’  「耶穌心中立刻知道他們心裡這樣議論」 (可 2:8) Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις ἐκδεχομένου αὐτοὺς τοῦ Παύλου παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ θεωροῦντος κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν  ‘while Paul was waiting for them in Athens, his spirit was greatly distressed to see that the city was full of idols’  「保羅在雅典等候他們的時候，看見滿城都是偶像，就心裡非常難過」 (徒 17:16) τίς γὰρ οἶδεν ἀνθρώπων τὰ τοῦ ἀνθρώπου εἰ μὴ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου τὸ ἐν αὐτῷ  ‘as for a man, it is his own spirit within him that knows all about him’  「至於人，只有他自己裡面的靈才知道關於他一切的事」 (林前 2:11) παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ Σατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός, ἵνα τὸ πνεῦμα σωθῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ κυρίου  ‘you are to hand this man over to Satan for his body to be destroyed, so that his spirit may be saved in the day of the Lord’  「要把這樣的人交給撒但，使他的肉體敗壞，好讓他的靈魂在主的日子可以得救」 (林前 5:5) εἰ γὰρ καὶ τῇ σαρκὶ ἄπειμι, ἀλλὰ τῷ πνεύματι σὺν ὑμῖν εἰμι  ‘for even though I am absent in body, yet I am with you in spirit’  「雖然我身體不在你們那裡，心卻與你們同在」 (西 2:5) 在 羅 1:4，短語 πνεῦμα ἁγιωσύνης 引起一個特別的問題。有些學者認為，這個短語不過是 πνεῦμα ἅγιον「聖靈」的一個替代詞彙，但是這不大可能，尤其因為 κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης 在結構上與 κατὰ σάρκα（羅 1:3）相對。短語 κατὰ σάρκα 似乎最好解作指向耶穌的人性，因此與 κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης 相對，後者可能最好解作耶穌的「神聖的聖潔」或他的「聖潔的靈性生命」。因此，羅 1:3b-羅 1:4 中的相關語句可以譯成：「就他的人性來說，他是大衛的後裔；但是就他的神性來說，他藉著從死裡復活，以大能顯明是上帝的兒子」。 在尋找 πνεῦμα[e] 的合適譯詞時往往會牽涉一些嚴重的問題。有些情況可以採用比較字面的翻譯，即「氣息」；在另一些情況下，合適的譯詞是一個意為「不死的那位」的衍生詞；在一些情況下，對等譯詞是「看不見的人」，意思是人裡面永遠看不見的那個部分。為了強調 πνεῦμα[e] 的非物質層面，有些翻譯者採用了實際上指鬼魂的詞彙，但是這種譯法應該避免。 有些語言清楚區分下述兩種靈：(1) 人在生時住在人裡面的靈；(2) 離開人並進入死後世界的靈。在一些上下文中，翻譯者必須確保採用了合適的詞彙，否則不僅造成極大的混亂，還會導致嚴重的誤解。

(f)

30.6 思考 思考，思想 （比較 πνεῦμα[e]「內心」26.9）一種態度或性情，反映一個人思考或處理某事的方式 性情；態度；思考方式；心思意念 ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πραΰτητος  ‘those of you who are spiritual should set him right, but in an attitude of gentleness’  「你們屬靈的人就要用溫柔的心把他挽回過來」 (加 6:1) 在一些語言中，πνεῦμα[f] 可以被視為已經隱含在上下文中，因此 加 6:1 的後一部分可以譯成「但要帶著溫柔去做這事」。

(g)

14.4 自然界的事件及狀態 風 ［參ἄνεμος, πνέω, πνοή］ 較快速的空氣流動，但沒有說明流動的力度 風；吹動 Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα  ‘he makes his angels winds’  「上帝使他的天使成為靈風」 (來 1:7) 像中文和英語的情況一樣（有微風、和風、狂風、風暴、旋風、龍捲風等用語），其他語言也會根據風的強度以及是否攜帶沙塵等物質，而使用各種不同的詞彙。某些語言使用表示「風」的詞彙時也會牽涉一個問題，就是有些詞彙可能具有邪靈或惡靈的含意，又或意味著帶來疾病的事件。 詩 104:4 中的希伯來文實際是指「你以風作為你的使者」。在 來 1:7 這裡引用的形式，是《七十士譯本》的希臘文翻譯。有些譯本讓讀者注意到這種差異的原因，那可能是重要的，因為要使這個舊約經文的希臘文譯句完全有意義並不容易；希臘文的字面意思：「把使者變成風」看似是無意義的魔法。有些譯者必須使用「他使他的使者如風」這樣的短語。

(h)

23.186 生理活動過程及狀態 呼氣，呼吸 從肺部呼出的氣 氣；氣息；呼吸 ὃν ὁ κύριος [Ἰησοῦς] ἀνελεῖ τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ  ‘the Lord Jesus will kill him by the breath of his mouth’  「主耶穌要用口中的氣滅絕他」 (帖後 2:8) 在提後 2:8 的比喻性上下文中，πνεῦμα[h] 是指一次呼氣，不是指呼吸的過程（見 πνοή[b]「呼吸」，23.187）。在一些語言中，用呼吸殺死人可能會讓人立即聯想到巫術的力量。的確，考慮到總體上下文，很難避免這種隱含意義，因此可能需要加上旁註解釋其象徵意義。

(i)

12.39 超自然生物及力量 超自然生物 πνεῦμα ἀκάθαρτον  （固定短語）邪惡的超自然靈體，在禮儀上不潔淨，使人在禮儀上不潔淨 污鬼；邪靈 ἐπετίμησεν τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ  ‘he rebuked the unclean spirit’  「斥責那污靈」 (可 9:25) 在翻譯「不潔淨」等用語時，要避免讓人以為所談論的只是「污穢的鬼魔」，這一點很重要。「污穢」一詞的重要之處在於，人被這種污靈附身會在禮儀上變得不潔淨。因此，「不潔淨的靈」在許多語言中等同於「玷污人的靈」。

(j)

12.38 超自然生物及力量 超自然生物 πνεῦμα πονηρόν  （固定短語，所指的相當於 πνεῦμα[c]「魔鬼」12.37，但特別強調其邪惡）超自然的邪惡生物 魔鬼；惡鬼 ἐθεράπευσεν πολλοὺς ἀπὸ ... πνευμάτων πονηρῶν  ‘he healed many from ... their evil spirits’  「治好了許多……被邪靈附身的」 (路 7:21) 翻譯「邪靈」一詞涉及許多翻譯問題。首先，翻譯者必須確保，任何對「靈」的描述，如「邪」、「惡」或「不潔淨」，都不會讓人誤解為有不恰當的限制。例如，如果「靈」一詞本身表示一個邪惡的超自然生物，那麼「邪惡的靈」就可能意味著既有「邪惡的魔鬼」，也有「善良的魔鬼」。至於「不潔淨的靈」等用語也是一樣。

(k)

25.73 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參ζέω］ ζέω τῷ πνεύματι  （習語，直譯：心靈沸騰）對某事物表現出強烈的熱忱 火熱；充滿熱情；全身全心地投入 ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ  ‘with great enthusiasm he spoke and taught correctly the facts about Jesus’  「心裡火熱，精確地講論和教導耶穌的事」 (徒 18:25) 有些語言可能很難找到「以極大的熱情……」這個短語的對等譯法；但是在一些情況下，可以這樣表達：「他表明他是多麼喜歡去做」，或「他表明他怎樣全心地這樣做」。

(l)

23.110 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參παραδίδωμι］ παραδίδωμι τὸ πνεῦμα  （習語，直譯：交付靈魂）死亡，可能暗示那是甘心情願的行為 死去；斷氣；將靈魂交出 καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα  ‘and bowing his head, he gave up his spirit’ or ‘... he died’  「耶穌……就低下頭，交出了靈魂」或「……就低下頭，斷了氣」 (約 19:30)

(m)

88.57 道德倫理素質及相關行為 謙卑 ［參πτωχός］ πτωχὸς τῷ πνεύματι  （習語，直譯：靈裡貧窮）形容人對自己的能力方面非常謙卑（在唯一出現這用語的新約經文中，即 太 5:3，這種虛心在於與上帝的關係） 謙卑的；虛心的 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι  ‘happy are those who are humble before God’  「在上帝面前謙卑的人有福了」 (太 5:3) 直譯 πτωχὸς τῷ πνεύματι 可能會引起嚴重的誤解，因為「靈裡貧窮」很可能是指「沒有聖靈」或「缺乏野心或動力」。為了清楚指明這種貧窮或需要在某種意義上與屬靈的事物有關，可以譯成「認識到自己需要上帝的人有福了」。

(n)

30.76 思考 決定，作出結論 ［參καρδία, τίθημι］ τίθεμαι ἐν τῷ πνεύματι  （習語，直譯：放在頭腦中）參與做決定的過程 下定決心；立定心意；決定 ἔθετο ὁ Παῦλος ἐν τῷ πνεύματι διελθὼν τὴν Μακεδονίαν  ‘Paul made up his mind to travel through Macedonia’  「保羅心裡決定要經過馬其頓」 (徒 19:21) 在 徒 19:21，短語 ἐν τῷ πνεύματι 也可以理解為指聖靈，因此這句話可以譯成：「保羅被聖靈帶領，決定要經過馬其頓」。

πνευματικός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

12.20 超自然生物及力量 超自然生物 （πνεῦμα[a]「聖靈」12.18 的衍生詞）領受了上帝的靈，大概是按照這種關係來生活的人 屬靈的人；接受了聖靈的人 πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες  ‘explaining spiritual truths to those who possess the Spirit’  「向屬靈的人解釋屬靈的事」 (林前 2:13) 許多語言都不可能說一個人「擁有聖靈」，但卻常常可以說「被聖靈擁有」，或說「那些被聖靈掌管的人」，或「生命由聖靈做主的人」，或「生命由聖靈掌控的人」。

(2)

ή, όν

(a)

12.21 超自然生物及力量 超自然生物 ［參πνευματικῶς］ （πνεῦμα[a]「聖靈」12.18 的衍生詞）指源於聖靈或關於聖靈的 屬靈的；從聖靈來的（指恩賜、好處、教導、祝福和靈歌等） ἵνα τι μεταδῶ χάρισμα ὑμῖν πνευματικὸν εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς  ‘in order to share a spiritual blessing with you to make you strong’  「要把一些屬靈的恩賜分給你們，使你們得以堅固」 (羅 1:11) πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες  ‘explaining spiritual truths to spiritual persons’  「向屬靈的人解釋屬靈的事」 (林前 2:13) Περὶ δὲ τῶν πνευματικῶν, ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν  ‘brothers, I do not want you to be ignorant about spiritual gifts’ or ‘... gifts which come from the Spirit’  「弟兄們，關於屬靈的恩賜，我不願意你們不明白」或「……從聖靈而來的恩賜……」 (林前 12:1) 對於 林前 2:13 中的 πνευματικά，有些語言或許最好翻譯為「聖靈啟示的真理」，或「關於聖靈的真理」。然而，有些人堅持說，林前 2:13 中的 πνευματικά 是指對人的靈性有特殊益處或關聯的教導。出現在 弗 1:3 和 羅 1:11 的 {L:πνευματικός} 可以被理解為指人類的靈，但上下文似乎更清楚地指向上帝的靈的參與。見 26.10。弗 5:19 中的 πνευματικαῖς 可能指「聖靈所啟示的」，但也可能只是有「屬靈」的意思，而這樣就是指「神聖的」或「宗教的」事物。因此，翻譯者可以把 ᾠδαῖς πνευματικαῖς 翻譯為「在敬拜中使用的詩歌」，或「用來敬拜上帝的詩歌」。至於與翻譯 {L:πνευματικός} 相關的問題討論，見 26.10。

(b)

26.10 心理官能 與一個人的靈性本質或靈性生命有關的 靈的；屬靈的；在屬靈的基礎上；以屬靈的方式 ὁ εὐλογήσας ἡμᾶς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ πνευματικῇ  ‘who blessed us with every spiritual blessing’  「用天上一切屬靈的福分來賜福給我們」 (弗 1:3) 在 弗 1:3，πνευματικός 也可以理解為「聖靈」，意思是說，這些福氣是從上帝的靈而來的（見 12.21）。 在 羅 15:27（εἰ γὰρ τοῖς πνευματικοῖς αὐτῶν ἐκοινώνησαν τὰ ἔθνη, ὀφείλουσιν καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς），πνευματικός 與 σαρκικός[b]「物質」（79.1）相對，因此重點可能在於人性或生命的非物質或靈性層面，與肉體層面相對。因此，羅 15:27 可以譯成：「外邦人如果分享了猶太人屬靈的好處，就應當在物質上幫助他們」。然而，羅 15:27 中的 πνευματικός 也可以理解為來自聖靈的福氣（見 12.21），而不是指給人的靈的祝福。πνευματικός、ψυχικός、σαρκικός 和 σάρκινος 等詞有明顯的意義重疊；另見 26.8 和 79.1-79.6。

(c)

41.40 行為及相關狀態 特定行為模式 （πνεῦμα[a]「上帝的靈」12.18 的衍生詞）由上帝的靈所掌控或指導的生活方式 屬靈的；由聖靈帶領的；由聖靈引導的 οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις  ‘I could not talk to you as spiritual people, but as worldly people’  「我從前對你們說話，還不能把你們當作屬靈的，只能把你們當作屬世的」 (林前 3:1a)

(d)

79.3 物體的特徵 有形的（物質的），屬靈的 不是屬於肉體的 不是屬於肉體的；非物質的；屬靈的；靈性的 ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν  ‘when it is raised, it will be a spiritual body’ or ‘... it will not be a physical body’  「復活的是靈性的身體」或「……不是屬肉體的」 (林前 15:44) 有些語言必須用否定的方式來表達「靈性的身體」，譯作：「身體將沒有骨和肉」，或「身體將不是一般的身體」。

(e)

79.6 物體的特徵 自然的（人類的），屬靈的（屬神的） 指超自然的，最終的源頭在上帝 屬靈的；屬乎靈的；超自然的 πάντες τὸ αὐτὸ πνευματικὸν ἔπιον πόμα· ἔπινον γὰρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας  ‘all drank the same spiritual drink; for they drank from the spiritual rock which accompanied them’  「全都喝了同樣的靈水；他們所喝的，來自那隨著他們的靈磐石」 (林前 10:4) 在一些語言中，πνευματικός 的這個意思必須用「來自上帝」或「由上帝賜下」等短語來表達。

(f)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης］ τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  （τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις「天空屬靈氣的惡魔」——超自然掌權者的頭銜）一種超自然的勢力，負責控制人類的命運和活動 執政者；掌權者；有能者；統治者；邪惡勢力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「是對抗那些執政的、掌權的、管轄這幽暗世界的，以及天空靈界的惡魔」 (弗 6:12) 對於聖經中提到的各種超自然力量和勢力，有些學者相信，根據新柏拉圖學派有九種超自然力量、分為三個層級、每層有三種力量的說法，人們有可能重建，至少是一部分，這些超自然力量和勢力所代表的層級。然而，新約的術語和用法並不適宜做這樣的分類；而且，要確定這些超自然勢力和力量有什麼顯著的差異，即使並非不可能，也是困難的。 在大多數情況下，翻譯者都盡力用不同的詞彙去翻譯不同的術語，例如：把 ἐξουσία 翻譯為「掌權的」；δύναμις 翻譯為「有能的」；κυριότης 翻譯為「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短語，則翻譯為「天空屬靈氣的惡魔」。然而，許多語言中沒有足夠詞彙去指稱不同種類的力量、權柄和勢力，並用來描述這些超自然的、非人格的力量。於是，有些譯者就簡單用一個短語來表達，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在術語和短語之間做一些詞彙區分，當然應該這樣做，但是在許多上下文中，這種區分是不可能做到的。因此，如果要使讀者更好地明白相關經文的含義，就可能需要在旁註做一些解釋。 在某些情況下，稍微意譯的表達可以帶出當中的一些意義。例如：在某些語言中，弗 2:2 被翻譯為：「那時，你們被管轄這世界的靈控制了你們應有的生活方式，行事為人順從那空中勢力的掌權者，就是現今在那些叛逆上帝的人心中運行的邪靈。」 在 弗 1:21 的情況中，有些學者認為當中的術語是既指超自然的領域，也指人類的領域，因此是強調基督的完全統治。考慮到古代世界的人所持有的觀念，這在很大程度上被認為是有理的，因為各種世俗力量被認為是反映了相應的超自然力量。

____________________________________________________

1 πνευματικός[c]可能應該視為與πνευματικός[a]（12.21）相同，但是在林前 3:1，焦點似乎是在行為模式，而不是已經領受上帝的靈的狀態。

πνευματικῶς

(1)

(a)

12.21 超自然生物及力量 超自然生物 ［參πνευματικός］ （πνεῦμα[a]「聖靈」12.18 的衍生詞）指源於聖靈或關於聖靈的 屬靈的；從聖靈來的（指恩賜、好處、教導、祝福和靈歌等） ὅτι πνευματικῶς ἀνακρίνεται  ‘because it is judged in terms of the Spirit’  「因為這些事要靠聖靈才能審斷」 (林前 2:14) 林前 2:14 中的意思，可以解釋為不屬靈的人不能領受聖靈的恩賜；這種人也不能理解屬靈的恩賜，因為這些恩賜是從上帝的靈而來的，人只能以此為根據來作出判斷或評估。關於 πνευματικῶς 在 林前 2:14 中的另一個解釋，見 26.10。

(b)

26.10 心理官能 指一個人的靈性本質或靈性生命 靈的；屬靈的；在屬靈的基礎上；以屬靈的方式 μωρία γὰρ αὐτῷ ἐστιν καὶ οὐ δύναται γνῶναι, ὅτι πνευματικῶς ἀνακρίνεται  ‘they are foolishness to him and he cannot understand (them), because they can be judged only on a spiritual basis’ or ‘... in a spiritual manner’  「對他來說，這些是愚拙的；他也不能明白，因為這些事要在屬靈的基礎上才能領悟」或「……用屬靈的方式……」 (林前 2:14) 關於 πνευματικῶς 在 林前 2:14 的另一種解釋，見 12.21。

(c)

33.17 溝通 話語類型 ［參ἐν, παραβολή］ 指不是按字面意思，而是按象徵意義或比喻意義來理解的語句 象徵性地；用比喻來說；可以說是 ἥτις καλεῖται πνευματικῶς Σόδομα  ‘that city is figuratively called Sodom’  「這城的象徵名字叫所多瑪」 (啟 11:8) 有些語言可能用否定句來翻譯 ἐν παραβολῇ 和 πνευματικῶς[c] 更加合適，例如譯成「不是確實地」或「不是真正地」。啟 11:8 中的說法可以譯成「那城可以稱為所多瑪，但不是真正的所多瑪」。

πνέω

(1)

(a)

14.4 自然界的事件及狀態 風 ［參ἄνεμος, πνεῦμα, πνοή］ 較快速的空氣流動，但沒有說明流動的力度 風；吹動 ὅταν νότον πνέοντα  ‘when the south wind is blowing’  「南風一吹起」 (路 12:55) 像中文和英語的情況一樣（有微風、和風、狂風、風暴、旋風、龍捲風等用語），其他語言也會根據風的強度以及是否攜帶沙塵等物質，而使用各種不同的詞彙。某些語言使用表示「風」的詞彙時也會牽涉一個問題，就是有些詞彙可能具有邪靈或惡靈的含意，又或意味著帶來疾病的事件。

πνίγω  (πνίγομαι)

(1)

(a)

19.53 物理的衝擊力 擠壓 在脖子周圍施加壓力以圖傷害或殺害 使窒息；扼殺 κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγεν  ‘he grabbed him and started choking him’  「揪著他，扼住他的喉嚨」 (太 18:28)

(b)

23.120 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποπνίγω, συμπνίγω］ （採用 πνίγω[a]「窒息」19.53 的基本意義的引申喻意）植物因被其他植物擠壓和遮蔽而導致死亡 1 使植物死亡；擠住以至於死亡 ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἔπνιξαν αὐτά  ‘the thorns grew up and caused them to die’  「荊棘長起來，把它擠住了」 (太 13:7)

(c)

23.119 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποπνίγω］ 因溺水而死亡 2 淹死 ἐπνίγοντο ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘they were drowned in the lake’  「在海裡淹死了」 (可 5:13)

____________________________________________________

1 ἀποπνίγω和συμπνίγω[a]可能比πνίγω[b]的語氣更加強烈，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

2 ἀποπνίγομαι可能比πνίγομαι的語氣更加強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這區別。

πνικτός

(1)

ή，όν

(a)

19.54 物理的衝擊力 擠壓 指被勒死或窒息致死的 窒息的；勒死的 ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι ... τοῦ πνικτοῦ  ‘to write them to abstain ... (from eating) what has been strangled’  「寫信吩咐他們禁戒……勒死的牲畜」 (徒 15:20)

πνοή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

14.4 自然界的事件及狀態 風 ［參ἄνεμος, πνεῦμα, πνέω］ 較快速的空氣流動，但沒有說明流動的力度 風；吹動 ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας  ‘a sound as of a strong wind blowing’  「有響聲……好像一陣大風吹過」 (徒 2:2) 像中文和英語的情況一樣（有微風、和風、狂風、風暴、旋風、龍捲風等用語），其他語言也會根據風的強度以及是否攜帶沙塵等物質，而使用各種不同的詞彙。某些語言使用表示「風」的詞彙時也會牽涉一個問題，就是有些詞彙可能具有邪靈或惡靈的含意，又或意味著帶來疾病的事件。

(b)

23.187 生理活動過程及狀態 呼氣，呼吸 呼吸的過程 呼吸；氣息；呼吸的能力 αὐτὸς διδοὺς πᾶσιν ζωὴν καὶ πνοὴν  ‘it is he himself who gives life and breath to all people’  「他自己把生命、氣息，和萬物賜給人類」 (徒 17:25) 除了把 徒 17:25 譯成「賜生命和氣息給所有人」，也可以譯成「使所有人活著和呼吸」。然而在一些語言中，「呼吸」和「生命」是同義詞，因此「活著和呼吸」這種說法就顯得累贅和重複，翻譯者可以把這句譯成「他使所有人活著」。

ποδήρης

(1)

ους＜陽＞

(a)

6.175 人工製品 布料、皮革及製成物品 到腳的長袍 到腳的長袍；長衣 ἐνδεδυμένον ποδήρη  ‘dressed in a robe reaching to the feet’  「身穿垂到腳的長袍」 (啟 1:13)

πόθεν

(1)

(a)

84.6 空間的延伸 從源頭延伸 從某個源頭延伸，用於疑問句 從哪裡？哪裡？ Πόθεν ἡμῖν ... ἄρτοι τοσοῦτοι  ‘where will we find ... enough food?’  「我們哪裡去找足夠的食物」 (太 15:33) οἶδα πόθεν ἦλθον καὶ ποῦ ὑπάγω  ‘I know where I came from and where I am going’  「我從哪裡來，往哪裡去」 (約 8:14)

(b)

89.86 關係 方式 ［參καθώς, ὅπως, ὡς］ 表示一個事件，指明某事如何發生 怎樣；如何 καὶ πόθεν αὐτοῦ ἐστιν υἱός;  ‘then how is he his son?’  「又怎麼會是他的兒子呢？」 (可 12:37)

(c)

89.38 關係 原因及／或理由 ［參ἱνατί, λαμά］ 表達對原因的疑問 為什麼；為何 πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ κυρίου μου πρὸς ἐμέ;  ‘why does it happen to me that the mother of my Lord comes to me?’  「我主的母親到我這裡來，為何這事臨到我呢？」 (路 1:43)

ποιέω

(1)

(a)

90.45 語意格 可數事件的施事者 用於標記關乎可數算的事件的施事者關係 做；進行；實踐 τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν  ‘in your name we did many miracles’  「奉你的名行許多異能」 (太 7:22) Οἱ μαθηταὶ Ἰωάννου νηστεύουσιν πυκνὰ καὶ δεήσεις ποιοῦνται  ‘John's disciples often fast and pray’  「約翰的門徒常常禁食祈禱」 (路 5:33) διδάσκων καὶ πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘teaching as he made a journey to Jerusalem’  「朝耶路撒冷去，沿途教導人」 (路 13:22) Πίστει πεποίηκεν τὸ πάσχα  ‘by faith he performed the Passover’  「因著信，他設立逾越節」 (來 11:28)

(b)

42.7 執行，從事 做，執行 ［參ποίησις］ 做或行（高度通用，幾乎適用於任何種類的活動） 做；行事；執行；施行；履行；實行；表現 Ὃ ποιεῖς ποίησον τάχιον  ‘what you are going to do, do quickly’  「你要做的，快做吧！」 (約 13:27) ἀλλ᾽ ὃ μισῶ τοῦτο ποιῶ  ‘but what I hate, this I do’  「我所恨惡的，我反而去做」 (羅 7:15a)

(c)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, τίθημι］ 造成某個狀態 2 使；導致；造成；引起 πᾶς ὁ βασιλέα ἑαυτὸν ποιῶν ἀντιλέγει τῷ Καίσαρι  ‘everyone who makes himself king opposes the emperor’  「凡自立為王的就是背叛凱撒」 (約 19:12)

(d)

42.41 執行，從事 工作，勞碌 ［參ἐργάζομαι］ 從事耗費大量精力的活動 工作；做工；辛勞工作；勞動 Οὗτοι οἱ ἔσχατοι μίαν ὥραν ἐποίησαν  ‘these last one's have worked for only one hour’  「那些後來的只做了一小時」 (太 20:12)

(e)

42.29 執行，從事 製作，創造 製作新的物品，暗示使用已經存在的物料（與 κτίζω「創造」42.35 有所不同） 製作；製造；塑造 λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ  ‘told all the people of the world (literally ‘told the inhabitants of the earth’) to make an image in honor of the beast’  「吩咐世上的人為那……獸造一座像」（直譯：「吩咐住在世上的人為那獸造一座像」） (啟 13:14)

(f)

41.7 行為及相關狀態 行為，品行 ［參προσφέρω］ 對待某人的特定行為或行為方式 對待；處置；處理；向某某做；做 Πάντα οὖν ὅσα ἐὰν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι  ‘therefore whatsoever you want people to do to you’  「所以，無論何事，你們想要人怎樣待你們」 (太 7:12) ψευδόμεθα καὶ οὐ ποιοῦμεν τὴν ἀλήθειαν  ‘we lie and do not act in accordance with the truth’  「說謊話，不實行真理」 (約壹 1:6)

(g)

37.106 控制，管理 任命，分配職能 使某人承擔特定的職責 指派一項任務；使人承擔任務的責任；設立；選召；委派 ἐποίησεν δώδεκα [οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν]  ‘he assigned twelve persons whom he also called apostles’  「他設立十二個人，又稱他們為使徒」 (可 3:14)

(h)

57.189 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 ［參κερδαίνω］ 通過活動或投資來獲利 賺取；獲得；獲利 Ἡ μνᾶ σου, ... ἐποίησεν πέντε μνᾶς  ‘your mina ... has earned five minas’  「你的一錠銀子已經賺了五錠」 (路 19:18) 許多語言不能使用「一個金幣已經賺了五個」或「一錠銀子已經賺了五錠」（路 19:18）這種表達，可能需要改成一個包含人類施事者的表達，例如「我已經用你給我的一錠銀子賺了五錠」。

(i)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, φέρω, φέρω］ ποιέω καρπόν  （習語，直譯：做出果實）（植物）結出果實或種子 3 結果子；結出果實；結出種子；有出產 ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「長出百倍的穀物」 (路 8:8)

(j)

13.86 是，變成，存在，發生 存在 ［參καρπός, καρποφορέω］ ποιέω καρπόν  （習語，直譯：結果子）導致結果存在 產生結果 ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς μετανοίας  ‘therefore produce results worthy of repentance’ or ‘do that which shows that you have turned from your sins’  「你們要結出果子來，和悔改的心相稱」或「要用行為證明你們已經悔改」 (太 3:8)

(k)

25.96 態度及情感 蒙悅納，喜悅 ［參ἱκανός］ ποιέω τὸ ἱκανόν  （習語，直譯：做足夠的事情）做令某人滿意的事，使之感到歡喜 以討人喜歡的方式行事；取悅；討好 ὁ δὲ Πιλᾶτος βουλόμενος τῷ ὄχλῳ τὸ ἱκανὸν ποιῆσαι  ‘Pilate wanted to please the crowd’  「彼拉多要討好眾人」 (可 15:15)

____________________________________________________

1 在羅 7:15，πράσσω（42.8）和ποιέω似乎在語義上可以互換使用，但是可能也有細微的風格差異。

2 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

3 在語義分析上，我們可以為βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一個非常一般性的意思，按此，所組成的詞組就算為語義內向（semantically endocentric），其意思可以從組成的字詞構建出來。然而，較為合適的處理，是把它們看作「低級習語」（只有很低程度的固定性），當中的領頭字詞具有特定意思。

ποίημα

(1)

τος＜中＞

(a)

42.30 執行，從事 製作，創造 （ποιέω[e]「製造」42.29 的衍生詞）製造出來的東西 作品；所造之物 αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα  ‘we are what he has made’  「我們是他所造之物」 (弗 2:10)

ποίησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

42.7 執行，從事 做，執行 ［參ποιέω］ 做或行（高度通用，幾乎適用於任何種類的活動） 做；行；行事；履行；實行 οὗτος μακάριος ἐν τῇ ποιήσει αὐτοῦ ἔσται  ‘this one will be blessed in what he does’  「這樣的人在所行的事上必然蒙福」 (雅 1:25)

ποιητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

42.20 執行，從事 做，執行 （ποιέω[b]「做」42.7 的衍生詞）做或行的人 行動者；實行的人 οἱ ποιηταὶ νόμου δικαιωθήσονται  ‘these who do what the Law requires will be put right (with God)’  「行律法的得稱為義」 (羅 2:13)

(b)

33.25 溝通 話語類型 通常以詩歌形式創作文學作品的人 詩人；作家 ὡς καί τινες τῶν καθ᾽ ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν  ‘it is as some of your poets have said’  「正如你們中間的一些詩人也曾經說過」 (徒 17:28)

ποικίλος

(1)

η，ον

(a)

58.45 性質，類別，示例 不同類或不同等 以各種各樣的形式存在 不同種類的；多樣化的；各種各樣的 ἔχοντας ποικίλαις ... βασάνοις  ‘having various kinds of ... torments’  「受百般……折磨」 (太 4:24) ποικίλης χάριτος θεοῦ  ‘the grace of God that shows itself in various ways’  「上帝各種恩賜」 (彼前 4:10)

ποιμαίνω

(1)

(a)

44.3 畜牧，捕魚 牧放和照料羊群 牧養；照料；照管；放牧 λέγει αὐτῷ, Ποίμαινε τὰ πρόβατά μου  ‘he said to him, Shepherd my sheep’ or ‘... Take care of my sheep’  「對他說：『你牧養我的羊』」或「……照料我的羊」 (約 21:16) 在一些文化中，羊不是被人放牧或飼養的，牠們基本上是食腐動物，因此翻譯者可能需要添加旁註，特別是對於那些有比喻意義的經文。

(b)

36.2 引導，管教，跟從 引導，引領 （ποιμαίνω[a]「牧養」44.3 的引申喻意）領導，有供給的含義 引導和幫助；引導和照顧 ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούμενος, ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν Ἰσραήλ  ‘from you will come a leader who will guide and help my people Israel’  「有一位領袖要從你那裡出來，引導和幫助我的子民以色列」 (太 2:6)

(c)

37.57 控制，管理 管理，統治 統治，暗示個人直接的參與 統治；治理；管轄 ποιμανεῖ αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ  ‘he will rule them with an iron rod’  「他必用鐵杖管轄他們」 (啟 2:27)

ποιμήν

(1)

ένος＜陽＞

(a)

44.4 畜牧，捕魚 （ποιμαίνω[a]「牧養羊群」44.3 的衍生詞）照料羊群的人 牧羊人；牧人 ἐρριμμένοι ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα  ‘dejected like sheep without a shepherd’  「如同羊沒有牧人一樣」 (太 9:36)

(b)

53.72 宗教活動 角色及作用 （ποιμήν[a]「牧羊人」 44.4 的引申喻意）負責照顧和帶領基督教會的人 牧人；牧師 αὐτὸς ἔδωκεν τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους  ‘he appointed some to be apostles, some to be prophets, some to be evangelists, others to be pastors and teachers’  「他賜下一些人做使徒，一些人做先知傳道，一些人做傳福音者，一些人做牧人或教師」 (弗 4:11) 請注意，弗 4:11 中有四類人而不是五類，因為最後一類人有兩個互補的角色，即牧師和教師，換句話說，他們引導、幫助會眾和教導會眾。

ποίμνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

4.28 動物 動物 指一群綿羊（πρόβατον）和／或山羊（αἴγειος）的集合名詞 羊群 διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης  ‘the sheep of the flock will be scattered’  「羊群的那些羊就分散了」 (太 26:31) φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν  ‘keeping watch over their flock at night’  「夜間值班看守羊群」 (路 2:8) 如果是指綿羊群或山羊群，翻譯者可以採用任何動物群的名稱，但對於家養動物和野生動物往往有不同的稱謂。在許多語言中，人們會使用很多不同的術語來稱呼這樣的動物群，視乎所論到的具體是什麼動物，例如：中文有一群、一窩、一堆、一隊等，英語中有：swarm，school，drove，pack 和 bevy 等。

(b)

11.31 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參ποίμνιον］ （ ποίμνη[a]「羊群」4.28 的引申喻意）基督的追隨者，組成了一個定義明確、界限清晰的群組 像羊群一樣的人 γενήσονται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν  ‘there will be one flock and one shepherd’  「合成一群，歸於一個牧人」 (約 10:16) 要再現 ἀρνίον[b]（11.29）、 πρόβατον[b]（11.30）、 ποίμνιον 和 ποίμνη[b] 的比喻意義，這往往是不可能的。在世界上某些地區，羊主要是在村莊周圍逡巡的食腐動物（在很多熱帶地區，這是普遍真實的情況），因而這樣的比喻不能使用。在某些語言中，翻譯者或可保存這四個詞的比喻意義，例如譯作：「像牧養羊那樣照顧我的百姓」，或「照顧我的百姓，他們像羊一樣」，或「照顧我那些無助的百姓」，但經常可以簡單譯作：「照顧我的百姓」。

ποίμνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.31 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參ποίμνη］ （ποίμνιον「羊群」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）基督的追隨者，組成了一個定義明確、界限清晰的群組 像羊群一樣的人 προσέχετε ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ  ‘keep watch over yourselves and over all my people, who are like a flock’  「你們要為自己謹慎，也為整個羊群謹慎」 (徒 20:28) 要再現 ἀρνίον[b]（11.29）、 πρόβατον[b]（11.30）、 ποίμνιον 和 ποίμνη[b] 的比喻意義，這往往是不可能的。在世界上某些地區，羊主要是在村莊周圍逡巡的食腐動物（在很多熱帶地區，這是普遍真實的情況），因而這樣的比喻不能使用。在某些語言中，翻譯者或可保存這四個詞的比喻意義，例如譯作：「像牧養羊那樣照顧我的百姓」，或「照顧我的百姓，他們像羊一樣」，或「照顧我那些無助的百姓」，但經常可以簡單譯作：「照顧我的百姓」。

ποῖος

(1)

α，ον

(a)

92.36 話語的參照人物 限定或指示的參照 指幾個對象、事件或狀態中的一個 哪個；哪一個；哪一種 ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ;  ‘which is the greatest commandment in the Law?’  「律法上的誡命哪一條是最大的呢？」 (太 22:36)

(b)

58.30 性質，類別，示例 類別，種類 ［參οἷος, ὁποῖος, ποταπός］ 種類的疑問標記 什麼種類；哪一種 τοῦτο δὲ ἔλεγεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνῄσκειν  ‘he said this to show what sort of death he was going to die’  「他說這話，是指明自己將要怎樣死」 (約 12:33) ποίῳ δὲ σώματι ἔρχονται;  ‘and with what sort of body will they come?’  「他們帶著什麼身體來呢」 (林前 15:35)

πολεμέω

(1)

(a)

55.5 軍事活動 戰鬥 ［參πόλεμος］ 參與公開的戰爭 開戰；作戰；戰爭；交戰 ὁ Μιχαὴλ καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ τοῦ πολεμῆσαι μετὰ τοῦ δράκοντος  ‘Michael and his angels waged war against the dragon’  「米迦勒同他的使者與龍作戰」 (啟 12:7)

(b)

39.26 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參πόλεμος］ （πολεμέω[a]「發動戰爭」55.5 的引申喻意）參與嚴重而持久的衝突，通常涉及一連串的攻擊 衝突；爭戰；鬥爭 ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν, μάχεσθε καὶ πολεμεῖτε  ‘you covet things but you cannot get them, so you clash and fight’  「你們嫉妒，如果一無所得就爭執爭鬥」 (雅 4:2)

πόλεμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.5 軍事活動 戰鬥 ［參πολεμέω］ 參與公開的戰爭 開戰；作戰；戰爭；交戰 μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων  ‘you are going to hear of wars and rumors of war’  「你們也將聽見打仗和打仗的風聲」 (太 24:6)

(b)

39.26 敵意，衝突 衝突，鬥爭 ［參πολεμέω］ （πόλεμος[a]「發動戰爭」55.5 的引申喻意）參與嚴重而持久的衝突，通常涉及一連串的攻擊 衝突；爭戰；鬥爭 Πόθεν πόλεμοι καὶ πόθεν μάχαι ἐν ὑμῖν;  ‘where do (all the) struggles and fights among you come from?’  「你們中間的衝突是哪裡來的？爭執是哪裡來的？」 (雅 4:1)

πόλις

(1)

εως＜陰＞

(a)

1.88 地理物體及特徵 人口集中的地區 人口集中的地區，對比於農村或鄉郊，沒有具體指其規模大小 1 城；鎮 Τότε ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς πόλεις ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ ... οὐαί σοι, Βηθσαϊδά  ‘then he began to reproach the cities where he had performed most of his miracles ... how terrible it will be for you too, Bethsaida!’  「那時，耶穌開始責備那些他在其中行過許多神蹟的城……伯賽大啊，你有禍了！」 (太 11:20, 21 [2]) ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων  ‘people heard about it, left their towns, and followed him by land’  「群眾聽見了，就從各城徒步跟隨他」 (太 14:13)

(b)

1.89 地理物體及特徵 人口集中的地區 相對較為重要的人口集中地區（對比於 κώμη[a]「鄉村」1.92，和 κωμόπολις 「城鎮」1.91），因為其人口較多，經濟較重要，或在政治上控制著周邊的地區（可能城牆和城門的防禦配置也用來劃分不同級別的 πόλις[b]，這與表明其他人口集中地區的用詞有所不同） 城 περιῆγεν ὁ Ἰησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας  ‘Jesus went about all the cities and towns’  「耶穌走遍各城各鄉」 (太 9:35) ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἔραστος ὁ οἰκονόμος τῆς πόλεως  ‘Erastus, the city treasurer, sends you greetings’  「城裡的財務官以拉都……向你們問安」 (羅 16:23) 在都市化和工業化的社會中，大多數的語言都會有若干術語來指稱不同類型的人口中心，例如大都市、城市、鎮、村、小村莊等。然而，在所謂的部落語言中，主要的分級方法是添加定語，例如「非常大的村子」、「大村子」、「村子」、「小村子」等。指稱《聖經》所述的各類人口中心時，翻譯者必須盡量保持一致。

(c)

11.61 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 城裡的居民 2 城；城裡的居民 σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη  ‘nearly the whole city gathered together’ or ‘almost everyone living in that city came together’  「全城的人幾乎都聚集起來」或「幾乎所有住在城裡的人都聚集起來」 (徒 13:44)

____________________________________________________

1 在太 11:21，伯賽大被稱為一個πόλις；在可 8:23和可 8:26，伯賽大則具體地稱為一個κώμη（1.92）。這差異可能僅僅反映出兩個作者的用法不同。然而，伯利恆也有類似的分別。在約 7:42，伯利恆被稱為κώμη，而在路 2:4則稱為πόλις。這些不同可以歸因於不同的個人用法；意思是說，πόλις和κώμη的規模劃分不是固定的，或者一個作者在一般意思上使用πόλις，另一個作者則在具體意思上使用該詞。這並不影響πόλις[a]與鄉村相對，意指人口中心的通常意思。

2 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字詞中，翻譯者應預期當中存在著某些自動語義法則；根據這些法則，「居民」的意思可以通過地名的轉喻而來。然而，這種轉喻並非普遍存在，所以這裡列出了各種不同的意思，旨在給翻譯者提供實用的指導。相同的問題也見於太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「猶太地」和περίχωρος「地區」。

πολιτάρχης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.93 控制，管理 管理，統治 負責一個城鎮的行政事務的政府官員，以及這種政治單位的管理委員會成員 地方官 ἔσυρον Ἰάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας  ‘they dragged Jason and some other fellow believers to the city officials’  「把耶孫和幾個弟兄拉到地方官那裡」 (徒 17:6)

πολιτεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

11.70 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 作為某個社會政治實體之公民的權利（見 11.67 和 11.68） 公民身份；公民資格 Ἐγὼ πολλοῦ κεφαλαίου τὴν πολιτείαν ταύτην ἐκτησάμην  ‘I acquired this citizenship with a large sum of money’  「我用了許多銀子才得到羅馬公民的身份」 (徒 22:28) 在某些語言中，徒 22:28 可以翻譯為：「我取得作為公民的權利」，或「我成為那個國家的人民」。

(b)

11.67 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 構成一個社會政治單元的群體 國家；人民 ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραὴλ  ‘you were excluded from the people of Israel’  「你們……被排除在以色列國民之外」 (弗 2:12) 在 弗 2:12，使用 πολιτεία 可能不僅僅表示一個社會政治分類，也是一個社會宗教的分類。在某種意義上，這樣的結論對任何和所有猶太社群都是對的，因為宗教和民族認同是那麼緊密地連結在一起。

πολίτευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

11.71 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 一個人有權成為公民的地方或地點 國籍；國家；公民身份所在地 ἡμῶν γὰρ τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει  ‘our place of citizenship is in heaven’  「我們卻是天上的國民」 (腓 3:20)

πολιτεύομαι

(1)

(a)

41.34 行為及相關狀態 特定行為模式 作為某個社群的一份子，與其他人相處時有恰當的行為表現，知道履行自己的義務 生活；行事為人；按照與其他人的關係來生活 ἐγὼ πάσῃ συνειδήσει ἀγαθῇ πεπολίτευμαι τῷ θεῷ  ‘I have lived my life with a clear conscience before God’  「我在上帝面前，行事為人都是憑著清白的良心」 (徒 23:1)

πολίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.68 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 在某個社會政治單位擁有完全居民地位的人 公民；居民 ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης  ‘he went to work for one of the citizens of that country’  「他去投靠當地的一個居民」 (路 15:15) 在一些語言中，「國民」或「公民」可以描述為：「屬於那個國家的人」，或「他是那個國家的人民的一份子」，或「他被算為那個國家的人民」。然而，一個人可以作一個國家的國民而不必住在那個地區。 在來 8:11（καὶ οὐ μὴ διδάξωσιν ἕκαστος τὸν πολίτην αὐτοῦ 「他們毋須教導自己的鄉鄰」），πολίτης 與所有格代名詞 αὐτοῦ 連用，因此它的意思相當於 συμπολίτης（11.72）。

πολλάκις

(1)

(a)

67.11 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參πολυμερῶς, πολύς］ 一些相關的時間點 經常；時常；屢次；多次 ᾔδει δὲ καὶ Ἰούδας ... τὸν τόπον, ὅτι πολλάκις συνήχθη Ἰησοῦς ἐκεῖ μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ  ‘Judas knew ... the place because many times Jesus had met there with his disciples’  「猶大也知道那地方，因為耶穌和門徒屢次在那裡聚集」 (約 18:2)

πολλαπλασίων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

59.20 數量 多，少（大量，總體，延伸） 比正常預期大許多倍的數量 多許多倍；大許多倍 [ἀπο]λάβῃ πολλαπλασίονα ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ  ‘he will receive many times more in this present age’  「在這現世時代得到許多倍」 (路 18:30)

πολυλογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.87 溝通 說話，談話 冗長的發言或長篇大論 長篇大論；冗長的發言 δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται  ‘for they think that they will be heard because of their many words’  「他們以為話多了必蒙垂聽」 (太 6:7)

πολυμερῶς

(1)

(a)

63.19 整體，聯合，部分，分開 部分 在許多地方發生的 零星的；在許多地方；多次 Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in many parts and in many ways God spoke in early times to the ancestors’  「古時候，上帝藉著眾先知多次多方向列祖說話」 (來 1:1) 在 來 1:1，πολυμερῶς 也可以解作許多不同的場合，因此可以譯成「經常」或「許多次」（67.11）。然而，關於 πολυμερῶς 在 來 1:1 的另一種解釋，見 89.81。

(b)

67.11 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參πολλάκις, πολύς］ 一些相關的時間點 經常；時常；屢次；多次 Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in the past God spoke to our ancestors many times and in many ways’  「古時候，上帝藉著眾先知多次多方向列祖說話」 (來 1:1) 也可以把 πολυμερῶς 理解為「用多種方式」，從而基本上與 πολυτρόπως[a]（58.29）同義。然而，有些學者認為 πολυμερῶς 的意思是「斷斷續續的」（見 63.19）。關於 πολυμερῶς 在 來 1:1 的另一種解釋，見 89.81。

(c)

89.81 關係 方式 指做某事的多種不同方式 以多種方式；以許多不同的方式 Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις  ‘in the past God spoke to our ancestors in a great many different ways through the prophets’  「古時候，上帝藉著眾先知以許多不同的方式向列祖說話」 (來 1:1) 如果按這個意思來解釋 πολυμερῶς，來 1:1 中的 πολυτρόπως（見 89.82）和 πολυμερῶς 可被視為相互加強的用語。對於 πολυμερῶς 在 來 1:1 中的其他解釋，見 63.19 和 67.11。

πολυποίκιλος

(1)

ον

(a)

58.46 性質，類別，示例 不同類或不同等 在很多方面是不同的 許多不同形式的；多方面的；各種各樣的；百般的 ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ θεοῦ  ‘the wisdom of God in its many different forms’  「上帝各種各樣的智慧」 (弗 3:10)

πολύς  (πλείων)

(1)

(a)

59.1 數量 多，少（可數的事物） πλείων, πολύς  數量相對較大的物品或事件 許多；大量 τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν  ‘in your name we did many mighty deeds’  「奉你的名行許多異能」 (太 7:22) ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν  ‘in many more words’  「用許多別的話」 (徒 2:40)

(b)

59.11 數量 多，少（大量，總體，延伸） 相對較大的數量 很多；很大；很久 καὶ συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος πλεῖστος  ‘and a very large crowd came to him’  「有一大群人到他那裡聚集」 (可 4:1) πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει  ‘(the man) had already been (sick) for a long time’  「病了很久」 (約 5:6) ἦν δὲ χόρτος πολὺς ἐν τῷ τόπῳ  ‘there was much grass there’  「那地方的草多」 (約 6:10) πολύς τε ἀριθμὸς ὁ πιστεύσας  ‘a great number of people believed’  「有許許多多的人信了」 (徒 11:21)

(c)

78.3 程度 多，少（正負程度） 程度量表的上部範圍，但可能略低於 μέγας[b]、μεγάλως 和 μέγεθος (78.2) 大；大大地；極多；大量 καὶ πολλὰ ἐπετίμα αὐτοῖς  ‘and he sternly warned them’  「再三囑咐他們」 (可 3:12) πολλὰ σπαράξας  ‘caused him to convulse severely’  「使孩子猛烈地抽了一陣瘋」 (可 9:26) ἠγάπησεν πολύ  ‘the great love she has shown’  「她所表示深厚的愛」 (路 7:47) τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος  ‘his great mercy’  「他的大憐憫」 (彼前 1:3) 在 可 3:12，πολλά 僅僅表示程度，但英語可以譯成「sternly」，中文可以譯作「嚴厲地」，因為 ἐπετίμα 的部分含義可以適當地轉移到狀語定語中，以此來表達警告的程度和性質。在 徒 21:40，短語 πολλῆς δὲ σιγῆς γενομένης 指人群變得非常安靜。顯然，πολλῆς 表示安靜的程度，但許多語言不能說某事物「非常安靜」；相反，這種狀態只能描述為沒有聲音，例如「沒有人說話」。

(d)

59.8 數量 多，少（可數的事物） τὸ πλεῖστον  在特定條件下可能出現的最大數量的物品或事件 最多；至多；不超過 δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς  ‘two or, at the most, three’  「兩個人，至多三個人」 (林前 14:27)

(e)

78.28 程度 多於，少於（比較程度） ［參μᾶλλον, μέγας］ πλείων  在某程度上超過程度量表上一個明確或隱含的點1 更多；更加；更大程度；愈加；愈發 τίς οὖν αὐτῶν πλεῖον ἀγαπήσει αὐτόν;  ‘therefore, which one will love him more?’  「那麼，這兩個人哪一個更愛他呢？」 (路 7:42)

(f)

66.11 適當的，不適當的 πλείων  是更加適當或合宜的 更合適的；更好的；更美的；更可接受的 Πίστει πλείονα θυσίαν Ἅβελ παρὰ Κάϊν προσήνεγκεν τῷ θεῷ  ‘by faith Abel offered to God a sacrifice which was more fitting than Cain's’  「憑著信心，亞伯獻給上帝的祭物比該隱的更美好」 (來 11:4)

(g)

67.11 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參πολλάκις, πολυμερῶς］ πολλά  一些相關的時間點 經常；時常；屢次；多次 Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν [πολλά], οἱ δὲ μαθηταί σου οὐ νηστεύουσιν;  ‘why is it that we and the Pharisees fast often, but your disciples do not fast at all?’  「為什麼我們和法利賽人常常禁食，你的門徒卻不禁食呢？」 (太 9:14)

(h)

67.89 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐν, ἐπί, μακρός, μακροχρόνιος, μέγας］ ἐπὶ πολύ  形容持續時間相對較長 很長時間；很久；冗長 ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων καὶ θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον  ‘for some time these waited and saw that nothing strange was happening to him’  「等了好久，見他沒有什麼異樣」 (徒 28:6)

____________________________________________________

1 μείζων[a]表示程度時可能與πλείων[b]略有區別，即使在表達正面程度上，μέγας[b]（78.2）與πολύς[c]（78.3）似乎也存在差異。然而，比較級形式似乎很難證實這種區別。

πολύσπλαγχνος

(1)

ον

(a)

25.52 態度及情感 愛，情感，同情 有極大的愛心和憐憫的 充滿憐憫；滿心憐憫；大有慈愛 ὅτι πολύσπλαγχνός ἐστιν ὁ κύριος καὶ οἰκτίρμων  ‘for the Lord is full of mercy and very compassionate’  「因為主充滿著憐憫和慈愛」 (雅 5:11)

πολυτελής

(1)

ές

(a)

65.3 價值 有價值的，沒有價值的 ［參βαρύτιμος, πολύτιμος］ 具有重大價值的，在一些上下文中暗示這是在金錢方面來說的 貴的；貴重的；昂貴的 ἀλάβαστρον μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτελοῦς  ‘an alabaster jar of very expensive perfume made of pure nard’  「一玉瓶昂貴的純哪噠香膏」 (可 14:3) τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος ὅ ἐστιν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ πολυτελές  ‘of a gentle and quiet spirit which is of great value in God's sight’  「謙和、安靜的心靈……在上帝面前是極寶貴的」 (彼前 3:4)

πολύτιμος

(1)

ον

(a)

65.3 價值 有價值的，沒有價值的 ［參βαρύτιμος, πολυτελής］ 具有重大價值的，在一些上下文中暗示這是在金錢方面來說的 貴的；貴重的；昂貴的 εὑρὼν δὲ ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην  ‘and when he finds a very precious pearl’  「當他發現了一顆寶貴的珍珠」 (太 13:46) ἵνα τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως πολυτιμότερον χρυσίου ... εὑρεθῇ ..  ‘that your faith which has much more value than gold, when tested, ... may be found ...’ (literally ‘that the testing of your faith ... may be found ...)’  「使你們的信心既被考驗，就比……金子更顯寶貴」 (彼前 1:7)

πολυτρόπως

(1)

(a)

58.29 性質，類別，示例 類別，種類 以多種方式發生的事情 以多種方式；用多種方法；多方 πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in many ways God spoke in earlier times to the ancestors’  「在古時候，上帝……以多種方式向列祖說話」 (來 1:1) 關於 πολυτρόπως 在 來 1:1 的另一種解釋，見 89.82。

(b)

89.82 關係 方式 指以多種方式發生 以多種方式 πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in many ways God spoke in earlier times to the ancestors’  「在古時候，上帝……以多種方式向列祖說話」 (來 1:1) 關於 πολυτρόπως 在 來 1:1 中的另一種解釋，見 58.29。

πόμα

(1)

τος＜中＞

(a)

5.6 食物及調味品 食物 ［參πόσις］ 用作食物或用來解渴的液體 飲料 μόνον ἐπὶ βρώμασιν καὶ πόμασιν  ‘these relate only to food and drink’  「這些只是關於飲食」 (來 9:10) 在許多語言中，πόσις 和 πόμα 的對等詞彙是一個動詞衍生詞，意思大致是「喝的東西」；在其他語言中，對等詞彙可能是「水分多的食物」或「液體的食物」。 有些語言不能稱 約 6:55 中的「血」為「飲料」，因為血被歸類為食物而不是飲料。然而，「我的血是真正的飲料」可以譯作「我的血是真正的食物」。在某些語言中，「食物和飲料」（來 9:10）也許更應譯作「各種食物」。

πονηρία  (πονηρίαι)

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.108 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 邪惡的本性 邪惡 πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘against those spiritual forces of wickedness in heavenly realms’  「與……天上邪惡的屬靈勢力搏鬥」 (弗 6:12) 在某些語言中，「邪惡的本性」可以說成是「一個執意做惡事的人」或「慣於做惡事的人」。關於 弗 6:12 中的整個表達用作一個稱謂，見 12.44。

(b)

88.109 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 πονηρίαι  邪惡的事情 惡行；做惡事 μοιχεῖαι, πλεονεξίαι, πονηρίαι  ‘adultery, greediness, evil deeds’  「姦淫、貪婪、惡行」 (可 7:22)

πονηρός

(1)

ά，όν

(a)

88.110 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 形容在道德上敗壞、邪惡 不道德的；邪惡的 ὅταν ... εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν  ‘when ... they tell all kinds of evil things against you’  「用各種捏造出來的惡事毀謗你們」 (太 5:11) 翻譯 太 5:11 時需要指出，人所說的話本身不是邪惡的，但說話的內容卻把邪惡和惡行歸因於跟隨耶穌的人。因此，有些語言可能需要說「人若毀謗你們，說你們做了惡事」。

(b)

65.27 價值 好的，壞的 由於有嚴重錯誤而沒有價值 壞的；無價值的 οὐ δύναται δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς  ‘a good tree cannot bear bad fruit’  「好樹不能結壞果子」 (太 7:18) 在一些語言中，太 7:18 中的「壞果子」必須說成「味道不好的果子」。採用「爛果子」這種表達常常是錯誤的，因為好樹上結的果子也可能會由於過熟而腐爛。

(c)

88.314 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 由於惡行而有罪 有罪的 ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς  ‘with hearts that have been made clean from a guilty conscience’ (literally ‘having been cleansed as to our hearts ...’)  「已蒙潔淨、無虧的良心」或「我們的心已得潔淨……」 (來 10:22) 在許多語言中，「天良的虧欠」或「有罪的良心」是完全誤導的說法，因為這似乎暗示良心本身也可能是有罪的。實際上，是一個人的良心說他是有罪的，因此，某些語言可能需要把 來 10:22 譯成「心已經被潔淨，脫離了良心說他們有罪的狀態」。

(d)

23.149 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 （πονηρός[a]「邪惡」88.110 的引申喻意）有病或不健全的狀態（在《新約》中特別指眼睛） 有病的；不健全的；壞的；惡的 ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός σου ... ἐπὰν δὲ πονηρὸς ᾖ, καὶ τὸ σῶμά σου σκοτεινόν  ‘your eyes are like a lamp for the body ... when your eyes are sick, your whole body will be in darkness’  「你的眼睛就是身體的燈……如果有毛病，全身就都黑暗」 (路 11:34) 關於 πονηρός 與 ὀφθαλμός 結合的其他解釋，見 57.108 和 88.165。另見 23.132。

(e)

12.35 超自然生物及力量 超自然生物 ὁ πονηρός  （魔鬼的頭銜，直譯：那惡者）那本質上是邪惡的，或在某種意義上是象徵邪惡的 那惡者；邪惡的人 ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ  ‘but rescue us from the Evil One’  「救我們脫離那惡者」 (太 6:13)

(f)

88.165 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 ［參ὀφθαλμός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （習語，直譯：邪惡的眼）因為別人所擁有的東西或所做的事而懷著嫉妒或怨恨的情緒 嫉妒；嫉妒的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you jealous because I am generous?’  「還是因為我慷慨，你就嫉妒呢？」 (太 20:15) ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία ... πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται  ‘jealousy, slander ... all these evil things come from within’  「嫉妒、毀謗……這一切的惡都是從裡面出來」 (可 7:22, 23 [2]) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解為「吝嗇小氣」（見 57.108）。另見 23.149。

(g)

57.108 擁有，轉移，交換 給予 ［參ὀφθαλμός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （習語，直譯：邪惡的眼睛）吝嗇的，小氣的 吝嗇的；小氣的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you stingy because I am good?’  「還是因為我做好人，你就小氣呢？」 (太 20:15) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解為「嫉妒」（見 88.165）。另見 23.149。

πόνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

24.77 感官事件及狀態 痛苦，苦難 經歷痛苦，通常是連續和強烈的 疼痛；痛苦 ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι οὔτε πένθος οὔτε κραυγὴ οὔτε πόνος οὐκ ἔσται ἔτι  ‘there will be no more death, no more grief, crying or pain’  「不再有死亡，也不再有悲哀、哭號、痛苦」 (啟 21:4) 有些語言也許不可能，或者至少不能自然地使用名詞形式的「死亡」、「悲傷」、「哭泣」或「痛苦」。然而，可以使用對應的動詞表達方式，比如：「人不再死，不再悲傷，不再哭泣，不再受痛苦」。

(b)

42.49 執行，從事 工作，勞碌 勞苦工作，暗示帶著痛苦和憂慮 辛勞工作；勞苦工作；繁重的勞動 μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει πολὺν πόνον ὑπὲρ ὑμῶν  ‘I (can personally) testify to his hard work for you’  「他為著你們……辛勞工作；這是我個人可以作證的」 (西 4:13)

Ποντικός

(1)

ή，όν

(a)

93.554 人名及地名 地名 （Πόντος「本都」93.555 的衍生詞）指與本都有關的 本都人；本都的

Πόντιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.298 人名及地名 人名 彼拉多的另一個名字 《和2010》《和》本丟；《現》龐修；《思》般雀

πόντος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.73 地理物體及特徵 水體 ［參βυθός, πέλαγος］ 相對較深的海域或海洋，遠離陸地，遠離海岸的保護範圍 公海；深海；大海；海洋 πᾶς ὁ ἐπὶ πόντον πλέων  ‘everyone sailing on the sea’  「每個航海的」（經文校勘欄） (啟 18:17) 要指明是外海或大洋，在某些語言中可能要說「遠離陸地的海」或者「看不到陸地的海」。那些生活在大洋附近而且經常出去航海的人，會用不同的詞彙來描繪大海的不同狀態，例如「波浪滔天」、「風平浪靜」等。另外，有些語言還可能會用不同的詞彙來指稱海或洋的不同區域。例如，英語會使用中國海、北海、白令海，對比於印度洋、太平洋、大西洋。在英語中，這種對比是相對固定的，而且確實也反映出海洋的不同大小，因為人們通常會用「海」來指明比「洋」小的水域。 這詞是一個異文，只出現在：πᾶς ὁ ἐπὶ πόντον πλέων「所有航海的人」啟 18:17（校勘欄）。

Πόντος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.555 人名及地名 地名 小亞細亞東北部的地區 本都

Πόπλιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.299 人名及地名 人名 在馬耳他島上擁有最大權力的人，是該島的島長或酋長 部百流；《思》頗里約

πορεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

15.18 線性運動 旅行，旅程 ［參πορεύομαι］ 走頗遠的路，可以是單一的目的地，也可以是一連串的目的地 旅行；繼續旅程 πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was making his way to Jerusalem’  「耶穌往耶路撒冷去」 (路 13:22)

(b)

57.200 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 經營生意，有大量活動和需要旅行的含意 經營生意；做生意；商業活動 οὕτως καὶ ὁ πλούσιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ μαρανθήσεται  ‘in the same way the rich man will be destroyed while pursuing his business’  「富足的人也會在他的奔波經營中這樣衰落」 (雅 1:11)

πορεύομαι

(1)

(a)

15.10 線性運動 移動，來／去 從一個地方走到另一個地方，可能暗示有連續性和一定的距離1 移動；走 ὅταν τὰ ἴδια πάντα ἐκβάλῃ, ἔμπροσθεν αὐτῶν πορεύεται  ‘when he has brought his own (sheep) out, he goes ahead of them’  「當他把自己的羊都放出來，就走在前面」 (約 10:4) ἐὰν δὲ ἄξιον ᾖ τοῦ κἀμὲ πορεύεσθαι, σὺν ἐμοὶ πορεύσονται  ‘if it seems worthwhile for me to go, then they will go along with me’  「如果需要我親自走一趟，他們可以跟我一起去」 (林前 16:4)

(b)

15.18 線性運動 旅行，旅程 ［參πορεία］ 走頗遠的路，可以是單一的目的地，也可以是一連串的目的地 旅行；繼續旅程 Ἐν δὲ τῷ πορεύεσθαι αὐτοὺς αὐτὸς εἰσῆλθεν εἰς κώμην τινά  ‘as they went on their way, he came to a certain village’  「他們繼續前行，耶穌進了一個村莊」 (路 10:38)

(c)

15.34 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἄγω］ 離開參考點（reference point） 離開 πορευθεὶς εἰς θάλασσαν βάλε ἄγκιστρον  ‘so go to the lake and throw in a hook and line’  「你往海邊去釣魚」 (太 17:27b)

(d)

41.11 行為及相關狀態 行為，品行 ［參περιπατέω］ 按照習慣的方式去生活或行事，重點可能放在行為的連續性上 生活；行事為人；行事 πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν τοῦ κυρίου ἄμεμπτοι  ‘they lived blamelessly in all the commandments and rules of the Lord’  「遵行主的一切誡命和條例，沒有可指責的」 (路 1:6)

(e)

23.101 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνάλυσις, ἀναλύω, ἔξοδος, ὑπάγω］ 離世，是死亡的委婉說法 3 離世；去世；死亡；離開；離去 ὅτι ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται  ‘for the Son of Man will die as was decided’  「人子固然要照所預定的離去」 (路 22:22)

____________________________________________________

1 πορεύομαι[a]的意思似乎與πορεύομαι[b]「旅行」（15.18）和πορεύομαι[c]「離開」（15.34）不同。然而，一般來說，πορεύομαι[a]通常譯為「去」而不是「移動」或「來」。

2 另外，πορεύομαι在太 17:27也可視為πορεύομαι[a]「移動」，「去」（15.10）的一個實例。

3 23.101-23.105中的表達包含了對死亡的委婉說法。這是根據詞彙中較為深層的重要特徵來進行細分的，如各詞條的討論所示。

πορθέω

(1)

(a)

20.37 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 意圖毀滅或為了達致毀滅而攻擊 攻擊；殘害 Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ πορθήσας εἰς Ἰερουσαλὴμ τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομα τοῦτο  ‘isn't this the man who in Jerusalem was destroying those who call on this name’  「在耶路撒冷殘害求告這名的不就是這個人嗎」 (徒 9:21) τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ καὶ ἐπόρθουν  ‘I attacked with the purpose of destroying the church of God’  「我怎樣竭力壓迫殘害上帝的教會」 (加 1:13)

πορισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

57.194 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 賺取利潤或財富的手段 利潤；利益；財富 νομιζόντων πορισμὸν εἶναι τὴν εὐσέβειαν  ‘they think that religion is a way to gain wealth’  「這些人視敬虔為獲利的門路」 (提前 6:5) 在 提前 6:6，πορισμός 有「優勢」或「益處」的引申義；但是上下文清楚表明，這種引申義非同尋常，也許有些牽強。

Πόρκιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.300 人名及地名 人名 波求·非斯都，是腓力斯的接任人，出任巴勒斯坦地的總督；見 93.376 波求；《思》頗爾基約

πορνεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.271 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ［參ἐκπορνεύω, πορνεύω］ 任何形式的不道德性行為，經常暗示賣淫 從事不正當的性行為；行淫；姦淫；通姦；賣淫 τοῦτο γάρ ἐστιν θέλημα τοῦ θεοῦ, ὁ ἁγιασμὸς ὑμῶν, ἀπέχεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ τῆς πορνείας  ‘this is God's will (for you; he wants you) to be consecrated to him and to abstain from sexual immorality’  「上帝的旨意就是要你們聖潔：要你們戒絕淫亂」 (帖前 4:3) 在某些新約經文中，πορνεία 可能特指亂倫。

πορνεύω

(1)

(a)

88.271 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 ［參ἐκπορνεύω, πορνεία］ 任何形式的不道德性行為，經常暗示賣淫 從事不正當的性行為；行淫；姦淫；通姦；賣淫 ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει  ‘the person who commits immorality sins against his own body’  「行淫的，是得罪自己的身體」 (林前 6:18)

πόρνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.275 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 以不道德的性交易為職業的女人 娼妓；妓女 λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘I tell you, the tax collectors and the prostitutes are going into the kingdom of God ahead of you’  「我確實地告訴你們：稅吏和妓女要在你們的前面進入上帝的國」 (太 21:31) 幾乎世界各地都有賣淫的行為，因此要找到一個表達賣淫的人或行為的譯詞並不困難。困難之處通常是找到一個不太粗俗的詞。稱呼妓女的用詞通常是習語，例如「像母狗一樣的人」、「出賣肉體的人」、「出賣自己的人」或「人盡可夫的人」。

πόρνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.274 道德倫理素質及相關行為 不正當的性行為 有不道德性行為的人，無論男人還是女人，在某些語境中與姦夫或淫婦有所區別 有不道德性行為的人；淫亂的人 Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ μὴ συναναμίγνυσθαι πόρνοις  ‘in the letter that I wrote you I told you not to associate with sexually immoral people’  「我先前寫信告訴過你們，不可與淫亂的人交往」 (林前 5:9)

πόρρω  (πορρώτερον)

(1)

(a)

83.31 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 ［參πόρρωθεν］ 相對較遠的位置，可能有比較的含義1 遠離；遠處 ἔτι αὐτοῦ πόρρω ὄντος  ‘while he was still a long way off’  「趁著他距離還遠的時候」 (路 14:32)

(b)

83.32 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 比 πόρρω 「遠處」（83.31）更遠的位置2 更遠 αὐτὸς προσεποιήσατο πορρώτερον πορεύεσθαι  ‘he acted as if he were going farther’  「他好像還要往前走」 (路 24:28)

____________________________________________________

1 πόρρωθεν[b]的意思可能與πόρρω不同，強調分離的程度，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 πορρώτερον可以簡單地視為πόρρω的比較級，因此πορρώτερον可以與83.31中的πόρρω和πόρρωθεν[b]歸在一起。

πόρρωθεν

(1)

(a)

67.46 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 從一個時間點開始，這個時間點比另一個時間點早很多 很早之前；很久之前；從遠處；遠遠地 μὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίας ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες  ‘not having received those things that had been promised, but long before they recognized them’  「還沒有得到所應許的，卻從遠處看見」 (來 11:13) 在 來 11:13，πόρρωθεν 也可以解作「從遠處」或「從很遠的地方」（見 83.31）。

(b)

83.31 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 ［參πόρρω］ 相對較遠的位置，可能有比較的含義1 遠離；遠處 οἳ ἔστησαν πόρρωθεν καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνὴν λέγοντες  ‘they stood at a distance and shouted’  「遠遠地站著，高聲說」 (路 17:12, 13 [2]) ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι  ‘but from a long way off they saw and welcomed them’  「從遠處看見就歡迎」 (來 11:13) 在 來 11:13，πόρρωθεν 可以解作時間（見 67.46），但也許更理想的解釋是暗示某種異象的經歷，因此是指空間。

____________________________________________________

1 πόρρωθεν[b]的意思可能與πόρρω不同，強調分離的程度，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

πορφύρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.169 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參πορφυροῦς］ 紫紅色的布，用一種從骨螺取得的物質來染色；生產成本昂貴；令人聯想到財富和王權 紫色布 βυσσίνου καὶ πορφύρας καὶ σιρικοῦ  ‘fine linen and purple and silk’  「細麻布、紫色布、絲綢」 (啟 18:12a) 有些語言沒有表示紫紅色的詞彙，因為這種顏色有時會被歸類為藍色，在其他情況下歸為黑色。然而，將這種顏色與本地的花或鳥相比擬，能夠更加準確地表達它。

____________________________________________________

1 根據啟 18:12的上下文無法確定βύσσινον（6.167）、σιρικόν（6.168）和πορφύρα（6.169）分別是指細麻布、絲綢和紫色布，還是用這些布料製成的衣服。

πορφυρόπωλις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

57.204 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 專門出售紫色布匹的婦人 販賣紫色布匹的人 γυνὴ ὀνόματι Λυδία, πορφυρόπωλις  ‘a woman named Lydia, who was a dealer in purple cloth’  「有一個賣紫色布的婦人，名叫呂底亞」 (徒 16:14)

πορφυροῦς  (πορφυροῦν (οῦ n))

(1)

ᾶ, οῦν

(a)

79.38 物體的特徵 顏色 紫色；有象徵王室地位的含意 紫色；紫 ἱμάτιον πορφυροῦν περιέβαλον αὐτὸν  ‘they put a purple robe on him’  「給他穿上紫袍」 (約 19:2) 在 約 19:2，所用的 πορφυροῦς 可能是指顏色的象徵意義多於顏色本身。因此，翻譯者可能需要提供一個旁註，來說明這種顏色的含意。

(b)

6.169 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參πορφύρα］ 紫紅色的布，用一種從骨螺取得的物質來染色；生產成本昂貴；令人聯想到財富和王權 紫色布 περιβεβλημένη πορφυροῦν  ‘dressed in purple cloth’  「穿著紫色……衣服」 (啟 17:4) 有些語言沒有表示紫紅色的詞彙，因為這種顏色有時會被歸類為藍色，在其他情況下歸為黑色。然而，將這種顏色與本地的花或鳥相比擬，能夠更加準確地表達它。

ποσάκις

(1)

(a)

67.14 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 一些相關的時間點，出現在疑問句或感歎句的上下文中 多少次？幾次？ Κύριε, ποσάκις ἁμαρτήσει εἰς ἐμὲ ὁ ἀδελφός μου;  ‘Lord, how often can my brother sin against me’  「我弟兄得罪我……幾次呢？」 (太 18:21)

πόσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

5.6 食物及調味品 食物 ［參πόμα］ 用作食物或用來解渴的液體 飲料 τὸ αἷμά μου ἀληθής ἐστιν πόσις  ‘my blood is true drink’  「我的血是真正的飲料」 (約 6:55) 在許多語言中，πόσις 和 πόμα 的對等詞彙是一個動詞衍生詞，意思大致是「喝的東西」；在其他語言中，對等詞彙可能是「水分多的食物」或「液體的食物」。 有些語言不能稱 約 6:55 中的「血」為「飲料」，因為血被歸類為食物而不是飲料。然而，「我的血是真正的飲料」可以譯作「我的血是真正的食物」。在某些語言中，「食物和飲料」（來 9:10）也許更應譯作「各種食物」。

(b)

23.34 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參πίνω］ 進食液體，尤指喝水和喝酒 喝；喝飲料；飲 Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ἐν βρώσει καὶ ἐν πόσει  ‘let no one judge you about eating or drinking’  「不要讓任何人在飲食上……評斷你們」 (西 2:16) 有些語言清楚區分喝水與喝酒精飲料的用詞，另外還有表示喝湯或喝粥的詞彙。

πόσος

(1)

η，ον

(a)

59.5 數量 多，少（可數的事物） 提問物品或事件的數量，通常暗示數量相當多 有多少；有許多……嗎 Πόσους ἄρτους ἔχετε;  ‘how many loaves do you have?’  「你們有多少餅？」 (太 15:34)

(b)

59.17 數量 多，少（大量，總體，延伸） 提問數量 多少；有多久 Πόσον ὀφείλεις τῷ κυρίῳ μου;  ‘how much do you owe my master?’  「你欠我主人多少？」 (路 16:5) 在 路 16:5，有些語言可能需要採用一個與可數物件相關的表達，例如：「你欠我的主人多少塊錢？」（見 59.5）。

(c)

78.13 程度 多，少（正負程度） ［參ἡλίκος, ὡς］ 在涉及感歎的程度量表上一個相對較高的點 何等；怎麼；多麽大；多大；激烈；嚴重 τὸ σκότος πόσον  ‘how great must the darkness be!’  「那黑暗是何等大呢！」 (太 6:23) 即使原文用感歎句來表達很高的程度，但是有些語言只能用非感歎句來表達程度很深。例如 太 6:23「那黑暗是何等大呢！」在一些語言中必須譯為：「那黑暗是非常非常深」，或「那裡非常非常黑」。

ποταμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.76 地理物體及特徵 水體 通常全年流動的河流或溪流（對比於 χείμαρρος[b]「冬季溪流」1.77） 河流；溪流 ἐβαπτίζοντο ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘they were baptized in the Jordan river by him’  「在約旦河裡受他的洗」 (太 3:6)

ποταμοφόρητος

(1)

ον

(a)

15.205 線性運動 攜帶，負擔 指被河流或洪水沖走 被洪水沖走 ἵνα αὐτὴν ποταμοφόρητον ποιήσῃ  ‘so that he might cause her to be carried away by a flood of water’  「像江河一樣，要把她沖走」 (啟 12:15)

ποταπός

(1)

ή，όν

(a)

58.30 性質，類別，示例 類別，種類 ［參οἷος, ὁποῖος, ποῖος］ 種類的疑問標記 什麼種類；哪一種 διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος  ‘she wondered what sort of greeting this was’  「反覆思索這問候是什麼意思」 (路 1:29) ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ  ‘he would know who and what sort of woman she is who is touching him’  「就會知道摸他的是誰，是個怎樣的女人」 (路 7:39)

ποτέ

(1)

(a)

67.9 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參δήποτε, πώποτε］ 不確定的時間點或時機 任何時候；某些時候；從來 Ἄγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους τόν ποτε τυφλόν  ‘they brought to the Pharisees the one who had been blind’  「他們就把那個從前瞎眼的人帶到法利賽人那裡」 (約 9:13) τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀψωνίοις ποτέ;  ‘who ever paid his own expenses as a soldier in the army?’ or ‘who has ever served as a soldier at his own expense?’  「幾時有誰當兵要自備糧餉呢」 (林前 9:7) 在 約 9:13，ποτέ 可以譯成「從前是」，但它的意思是指不確定的時間。

(b)

67.30 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὁπότε, ὅταν, ὅτε, πότε］ 一個時間點，與另一個時間點大致同時或重疊 當……的時候；那時 σύ ποτε ἐπιστρέψας στήρισον τοὺς ἀδελφούς σου  ‘when you turn back, you must strengthen your fellow believers’  「所以當你迴轉過來的時候，要堅固你的弟兄們」 (路 22:32)

πότε

(1)

(a)

67.30 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ὁπότε, ὅταν, ὅτε, ποτέ］ 一個時間點，與另一個時間點大致同時或重疊 當……的時候；什麼時候；那時候 Εἰπὲ ἡμῖν, πότε ταῦτα ἔσται  ‘tell us when this will happen’  「請告訴我們，這些事什麼時候會發生呢？」 (太 24:3)

πότερον

(1)

(a)

89.70 關係 條件 表示一種間接的條件 如果 γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς πότερον ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν ἢ ἐγὼ ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ λαλῶ  ‘he will know about the teaching, whether it is from God or whether I speak on my own authority’  「就會知道這教導究竟是出於上帝，還是我憑著自己說的」 (約 7:17)

ποτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.121 人工製品 容器 用來喝飲料的餐具 杯 Ὃς γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑμᾶς ποτήριον ὕδατος  ‘anyone who gives you a cup of water’  「給你們一杯水喝的」 (可 9:41) 在某些語言中，「一杯水」（杯不僅指容器，還指水量）會譯作「杯中的水」，但「一杯水」的對應譯詞似乎更應該是「一口水」。在世界上的某些地方，「杯」一詞會暗示一些奇怪和陌生的東西；因此，採用「一葫蘆水」的翻譯不僅更加自然，而且在語義上與「一口水」相當。

(b)

90.97 語意格 使經歷 ［參παραφέρω］ παραφέρω / παρέρχομαι τὸ ποτήριον … ἀπό  （習語，直譯：把杯撤去）使某人不用承受一些難堪的經歷 使某人不用經歷；把杯撤去 παρένεγκε τὸ ποτήριον τοῦτο ἀπ᾽ ἐμοῦ  ‘take this cup of suffering from me’ or ‘do not make me undergo this suffering’  「求你將這苦杯撤去」或「求你不要使我經歷這痛苦」 (可 14:36)

(c)

24.81 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參πίνω］ πίνω ποτήριον  （習語，直譯：喝一杯）經歷試煉和困難 經歷困難；喝（苦）杯；受苦 δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω  ‘are you able to drink the cup of suffering that I must drink?’ or ‘are you able to suffer as I must suffer?’  「我所喝的杯，你們能喝嗎」或「我所要受的苦，你們能受嗎？」 (可 10:38) τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω αὐτό;  ‘shall I not drink the cup which the Father has given me?’ or ‘shall I not suffer in the way in which the Father has indicated to me?’  「我父給我的杯，我豈可不喝呢」或「我父要我受的苦，我豈能不受呢」 (約 18:11) 有些語言不能採用「喝杯」這種表達，因為這幾乎無可避免地是指在神示審判中喝下一杯毒物，以證明無辜。如果翻譯者直譯「喝杯」，那麼通常需要解釋這個習語的含意。

ποτίζω

(1)

(a)

23.35 生理活動過程及狀態 吃，喝 使……喝（飲料） 給……（飲料）喝；使……喝（飲料） ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με  ‘I was thirsty and you gave me something to drink’  「我渴了，你們給我喝」 (太 25:35) 有些語言必須指明所喝的東西是什麼，因此翻譯者可以把 太 25:35 譯成：「我渴了，你們給我水喝。」

(b)

43.9 農耕 為植物提供水分 灌溉；澆水 ἐγὼ ἐφύτευσα, Ἀπολλῶς ἐπότισεν, ἀλλ᾽ ὁ θεὸς ηὔξανεν  ‘I did the planting, Apollos watered, but God made it grow’  「我栽種了，亞波羅澆灌了，惟有上帝使它生長」 (林前 3:6) 有些語言不能說「給植物澆水」，但可以說「給地澆水」、「使地喝水」或「使地變得泥濘」。

Ποτίολοι

(1)

ων＜陽＞

(a)

93.556 人名及地名 地名 羅馬南部、意大利沿岸的一個城 部丢利；《思》頗提約里

πότος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.287 道德倫理素質及相關行為 酗酒 ［參κῶμος］ 宴飲派對，通常會無節制地飲酒和進行不道德的行為 狂歡；宴樂 πεπορευμένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις, κώμοις, πότοις  ‘your lives were spent in licentiousness, lust, drunkenness, orgies, reveling’  「生活在邪淫、私慾、醉酒、荒宴、狂飲……的事裡」 (彼前 4:3)

πού

(1)

(a)

83.7 空間的位置 ……的地方，某處，到處 空間中的不確定位置 某處 φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν  ‘we were afraid that we would land somewhere on a rocky place’  「恐怕我們在哪裡撞到礁石」 (徒 27:29) διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων  ‘as it says somewhere (in the Scriptures)’ or literally ‘as someone testified somewhere, saying’  「正如聖經上某處所說的」或「有人在某處證明說」 (來 2:6)

(b)

78.40 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參σχεδόν］ 略低於程度量表上某個點的程度 幾乎；差不多；大約；快到；將近 ἑκατονταετής που ὑπάρχων  ‘he was almost a hundred years old’  「他將近百歲的時候」 (羅 4:19) 在一些語言中，羅 4:19 中的這句話可以準確地表達為：「他還差一點就到一百歲」。

ποῦ

(1)

(a)

83.6 空間的位置 ……的地方，某處，到處 位置的疑問詞 哪裡？ Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;  ‘where is the one born (to be) king of the Jews?’  「那生下來作猶太人之王的在哪裡」 (太 2:2) Κύριε, ποῦ ὑπάγεις;  ‘where are you going, Lord?’  「主啊，你往哪裡去？」 (約 13:36) εἰπέ μοι ποῦ ἔθηκας αὐτόν  ‘tell me where you have put him’  「請告訴我你把他放在哪裡」 (約 20:15)

(b)

92.28 話語的參照人物 相關的參照 ［參ὅπου, οὗ］ 對各種環境的相對指向 哪裡；這裡 Ποῦ οὖν ἡ καύχησις;  ‘where, then, can we boast?’ or ‘under what circumstances can we boast?’  「既是這樣，哪裡可誇口呢」或「那麼，我們有什麼可誇口的呢？」 (羅 3:27)

(c)

13.118 是，變成，存在，發生 發生 ποῦ φανεῖται  （習語，直譯：會出現在哪裡）關於某人或某事會變成怎樣的問題 將會發生什麼；將會變成怎樣 ὁ ἀσεβὴς καὶ ἁμαρτωλὸς ποῦ φανεῖται;  ‘what will happen to the godless sinner?’  「不敬虔……的人，又將有什麼下場呢？」 (彼前 4:18)

Πούδης

(1)

εντος＜陽＞

(a)

93.301 人名及地名 人名 在 提後 4:21 中問候提摩太的基督徒 布田；《思》普登

πούς

(1)

ποδός＜陽＞

(a)

8.49 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參βάσις］ 腳踝下方的部分，是人或動物用以站立和移動的肢體 腳 οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι  ‘I am not good enough to take his sandals off his feet’  「我就是解他腳上的鞋帶也不配」 (徒 13:25) 在 啟 10:1（οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς στῦλοι πυρός「他的兩腳像是火柱」），πούς 可能是指腿，因為 啟 10:1 的上下文似乎傾向於這種解釋，但是並不能排除「腳」的意思，特別是這句經文與一個超自然的異象有關，並且我們也不能確定異象的具體意圖。

(b)

34.59 聯合 殷勤招待 ［參νίπτω］ πόδας νίπτω  （習語，直譯：洗腳；源自為進入家中的客人洗腳的習慣）對某人展示真誠和親切的款待 非常好客地接待 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she shows hospitality to God's people’  「洗聖徒的腳」或「熱情接待聖徒」 (提前 5:10) 習語 πόδας νίπτω 的意思也可能是「代表某人履行卑微的職責」（見 88.58）。

(c)

88.58 道德倫理素質及相關行為 謙卑 ［參νίπτω］ πόδας νίπτω  （習語，直譯：洗腳）通過做卑微的事情來表示謙卑 謙卑地行事 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she performs humble duties for fellow believers’  「洗聖徒的腳」或「謙卑服侍聖徒」 (提前 5:10) 關於 πόδας νίπτω 在 提前 5:10 中的另一種解釋，見 34.59。

(d)

57.82 擁有，轉移，交換 給予 ［參τίθημι］ τίθημι παρὰ τοὺς πόδας, τίθημι πρὸς τοὺς πόδας  （習語，直譯：放在某人腳前）把某物交給具有優越地位或身份的人 交給；交由某人處置；放在……腳前 ἔθηκεν πρὸς τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων  ‘he turned (the money) over to the apostles’  「把錢拿來，交給使徒」 (徒 4:37) ἐνέγκας μέρος τι παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν  ‘he brought a part of it and turned it over to the apostles’  「只把一部分錢帶來，放在使徒腳前」 (徒 5:2)

(e)

41.30 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參ὀρθός, τροχιά］ τροχιὰς ὀρθὰς ποιέω τοῖς ποσίν  （習語，直譯：為了雙腳把車輪的軌道修直）生活或行為嚴格遵守預先決定的行為模式 生活；行事；正確地行事 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘make straight paths for your feet’ or ‘live a right life’  「要為自己的腳把道路修直」或「過正直的生活」 (來 12:13)

(f)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［參ὑπό, ὑποκάτω, ὑποπόδιον］ ὑπὸ τοὺς πόδας, ὑποκάτω τῶν ποδῶν, ὑποπόδιον τῶν ποδῶν  （習語，直譯：在……腳下，和：腳凳）受某人完全控制 受完全控制；服在腳下 ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘until he places all his enemies under his feet’ or ‘until he completely controls his enemies’  「等上帝把一切仇敵都放在他的腳下」或「直到他完全控制自己的仇敵」 (林前 15:25) 許多語言都不能保留習語「在……腳下」。某些語言可以採用類似的習語，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以譯成「直到他站在所有仇敵的身上」。然而，在此上下文中，這個習語最好譯成「直到他打敗所有的仇敵」。

πρᾶγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

13.105 是，變成，存在，發生 發生 所發生的事 事件 περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘concerning the events that took place among us’  「在我們中間發生的事」 (路 1:1)

(b)

42.9 執行，從事 做，執行 涉及一定程度的複雜性和責任的活動 事業；任務；工作 ἐν ᾧ ἂν ὑμῶν χρῄζῃ πράγματι  ‘in whatever undertaking she may need you’  「她在任何事上需要你們幫助」 (羅 16:2)

(c)

56.2 法庭及法律程序 法律訴訟，案件 ［參κρίμα, κριτήριον］ 在法院內針對某人所採取的法律行動 1 案件；訴訟；告狀；控訴；法律行動 Τολμᾷ τις ὑμῶν πρᾶγμα ἔχων πρὸς τὸν ἕτερον κρίνεσθαι ἐπὶ τῶν ἀδίκων  ‘if one of you has a case against another (Christian brother), how dare he go before heathen judges?’  「你們當中有人和另一個人有爭訟的事，怎敢在不義的人面前告狀」 (林前 6:1) 大多數語言都有表示「訴訟」或「案件」的專業術語；如果沒有這種術語的話，也可以採用描述性的短語，例如：「在法官面前控告某人」，或「在法庭上表示反對某人」，或「在法庭上說某人傷害了另一個人」。

____________________________________________________

1 πρᾶγμα[c]的意思可能比κριτήριον[b]和κρίμα[e]的意思更具一般性，但是很難根據現有上下文來確定這一點。

πραγματεία

(1)

ῶν＜陰＞

(a)

41.23 行為及相關狀態 行為，品行 與一個人的行為舉止有關的活動 事務 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις  ‘no soldier gets mixed up in the affairs of daily life’  「當兵的人沒有一個讓日常生活的事務纏身」 (提後 2:4) 有些語言可以把「日常生活的事務」譯成「大多數人每天必須做的事情」。

πραγματεύομαι

(1)

(a)

57.197 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 從事某種生意，一般是買和賣 做生意 ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα μνᾶς καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς, Πραγματεύσασθε ἐν ᾧ ἔρχομαι  ‘he gave them ten coins and told them, Do business with these while I am gone’  「每人給了十個銀幣，說：『我不在的時候，你們拿這錢去做生意』」 (路 19:13)

πραιτώριον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.7 建造物 建築物 君王或統治者的居所；通常比平民百姓的居所更大更華麗 宮殿；堡壘 παραλαβόντες τὸν Ἰησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον  ‘taking Jesus into the palace/fortress’  「把耶穌帶進總督府」 (太 27:27) 關於耶路撒冷中的 πραιτώριον 是什麼，學者意見不一。這詞可能是指城西的希律聖殿，或者是指聖殿區域西北的安東尼亞堡。凱撒利亞的 πραιτώριον 是大希律修建的宮殿（見 徒 23:35）。 在福音書中，可以令人滿意地將 πραιτώριον[a] 譯成「總督生活的宮殿」或「統治者生活的大官邸」。在有些語言中，表示「宮殿」的詞彙常指軍事堡壘，這也非常適合該詞在《新約》中的用法。

(b)

55.12 軍事活動 軍隊 擔任王宮警衛的部隊 一隊士兵；王宮警衛隊；宮廷衛兵；御營 ὥστε τοὺς δεσμούς μου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσιν  ‘so that all the palace guard and all others recognize that my being in prison is because of Christ’  「以致御營全軍和其餘的人都知道我是為基督的緣故受捆鎖的」 (腓 1:13)

πράκτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

37.92 控制，管理 管理，統治 法庭的官員，負責執行法官的命令 執行官；法庭官員；官長 ὁ κριτής σε παραδώσει τῷ πράκτορι, καὶ ὁ πράκτωρ σε βαλεῖ εἰς φυλακήν  ‘the judge will hand you over to the officer, and the officer will put you in jail’  「法官把你交給法警，法警把你下在監裡」 (路 12:58)

πρᾶξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

42.8 執行，從事 做，執行 ［參πράσσω］ 進行某種活動（重點可能放在相關的程序或過程上） 做；實行；履行；行為；所做的 τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ  ‘then he will repay everyone according to what he has done’  「他要照各人的行為報應各人」 (太 16:27)

(b)

42.5 執行，從事 發揮功用 一種功能，暗示持續的活動和責任 功用；功能；任務 τὰ δὲ μέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει πρᾶξιν  ‘and all these parts have different functions’  「各個部分功能不一」 (羅 12:4) 在一些語言中，羅 12:4 中這個短語的意思可以表達為：「所有這些肢體發揮不同的作用」，或「所有這些肢體都有不同的工作要做」。

πρασιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

11.6 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 （πρασιά「園地」的引申喻意，原來的意思沒有出現在《新約》中）有序排列的人群 群組 ἀνέπεσαν πρασιαὶ πρασιαὶ κατὰ ἑκατὸν καὶ κατὰ πεντήκοντα  ‘the people sat down in groups of a hundred and groups of fifty’  「大家坐下來，有一百個人一組的，有五十個人一組的」 (可 6:40) 比較 可 6:40 中的 πρασιαὶ πρασιαί 與 可 6:39 中的 συμπόσια συμπόσια（見 {D:11.5），清楚顯示兩個情況所指的在本質上是相同的。但是，在 可 6:39，συμπόσια συμπόσια 指向人群分組是為了吃餅，而在 可 6:40，πρασιαὶ πρασιαί 表明人群有秩序地排列。因此，翻譯者可以把 可 6:40 譯為：「眾人有秩序地坐下，有一百人一組的，有五十人一組的」，或「眾人就一排一排地坐下，有一百一排的，有五十一排的」。

πράσσω

(1)

(a)

42.8 執行，從事 做，執行 ［參πρᾶξις］ 進行某種活動（重點可能放在相關的程序或過程上） 做；實行；履行；行為；所做的 οἶδα ὅτι κατὰ ἄγνοιαν ἐπράξατε  ‘I know that you did this on the basis of ignorance’  「我知道你們做這事是出於無知」 (徒 3:17)

(b)

57.65 擁有，轉移，交換 拿去，獲得，贏得，失去 ［參λαμβάνω］ 收取到期款項（通常是稅和利息），可能有敲詐勒索的含意（如在 路 3:13） 收取（利息）；收（稅） Μηδὲν πλέον παρὰ τὸ διατεταγμένον ὑμῖν πράσσετε  ‘do not collect more than you have been authorized’  「除了規定的數目，不要多收」 (路 3:13) κἀγὼ ἐλθὼν σὺν τόκῳ ἂν αὐτὸ ἔπραξα  ‘then I would have collected it with interest when I returned’  「等我來的時候，連本帶利都取回來」 (路 19:23)

(c)

90.76 語意格 經歷者 經歷事件並參與其中1 經歷；遭遇 Ἵνα δὲ εἰδῆτε καὶ ὑμεῖς τὰ κατ᾽ ἐμέ, τί πράσσω  ‘in order that you also may have news concerning me as to how I am faring’ or ‘... as to how I am getting along’ or ‘... as to how I am making out’  「讓你們知道我的情形和我的景況」或「……我所經歷的事」 (弗 6:21)

____________________________________________________

1 πράσσω的這個意思特別複雜，因為當然不僅僅局限於一個人公開從事的事。同時還必須意識到，其意思不僅僅是去經歷。Πράσσω這個特別複雜的意思也許在「我如何應付」或「我如何度過」中最好地反映出來。

πραϋπαθία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.59 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 ［參πραΰτης］ 溫和的態度和行為，與對人嚴厲的態度相反 溫柔；溫和 δίωκε ... ὑπομονὴν πραϋπαθίαν  ‘strive for ... endurance and gentleness’  「要追求……忍耐、溫柔」 (提前 6:11) 在某些語言中，「溫和」通常是用「嚴厲」的否定形式來表達，因此，「溫和」常被譯成「對人不嚴厲」。然而，在某些情況下，「溫和」也可以用習語來表達，例如「總是輕聲說話」或「不提高嗓門」。

πραΰς

(1)	πραεῖα，πραΰ

(a)

88.60 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 形容溫柔和溫和 溫柔的；溫和的 καὶ μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι πραΰς εἰμι  ‘and learn from me because I am gentle’  「向我學習，因為我心裡柔和」 (太 11:29)

πραΰτης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.59 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 ［參πραϋπαθία］ 溫和的態度和行為，與對人嚴厲的態度相反 溫柔；溫和 μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πραΰτητος  ‘be always humble and meek’  「凡事要謙虛、溫柔」 (弗 4:2) 在某些語言中，「溫和」通常是用「嚴厲」的否定形式來表達，因此，「溫和」常被譯成「對人不嚴厲」。然而，在某些情況下，「溫和」也可以用習語來表達，例如「總是輕聲說話」或「不提高嗓門」。

πρέπω  (πρέπει)

(1)

(a)

66.1 適當的，不適當的 合宜或正確的，暗示可能涉及道德判斷 合宜的；正確的 πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν ὑμῖν, καθὼς πρέπει  ‘it is not fitting that greed should even be mentioned among you’  「貪婪，在你們中間連提都不可」或「在你們中間提貪婪是不適當的」 (弗 5:3)

πρεσβεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

37.87 控制，管理 管理，統治 獲授權代表統治者去進行溝通或採取行動的人 1 代表；使者；使節 πρεσβείαν ἀποστείλας ἐρωτᾷ τὰ πρὸς εἰρήνην  ‘he will send representatives and ask for terms of peace’  「派使者去談和平的條件」 (路 14:32)

____________________________________________________

1 πρεσβεία（37.87）和πρεσβεύω（37.88）的意思可以歸入語義域33「溝通」，因為溝通是履行代表職能的一個重要方面。然而，焦點似乎更是在授予的權柄和責任。

πρεσβεύω

(1)

(a)

37.88 控制，管理 管理，統治 （πρεσβεία「代表」37.87 的衍生詞）作為執政當局的代表來行使職責 1 作代表；作大使；作特使；作使者 ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύομεν  ‘we, then, are representatives of Christ’  「我們作基督的特使」 (林後 5:20) 在 林後 5:20，ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύομεν 可以譯成：「我們像那些被基督差遣的人那樣服事」，或「我們的工作是基督特別指派的」。

____________________________________________________

1 πρεσβεία（37.87）和πρεσβεύω（37.88）的意思可以歸入語義域33「溝通」，因為溝通是履行代表職能的一個重要方面。然而，焦點似乎更是在授予的權柄和責任。

πρεσβυτέριον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.83 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參γερουσία］ 猶太人的最高議會（另見 συνέδριον[b]「猶太公會，猶太人的議會」 11.80），但這詞也有一個含義，就是組成這樣一個議會的成員，是較成熟和年長的人 1 猶太公會；猶太人的高級議會 ὁ ἀρχιερεὺς μαρτυρεῖ μοι καὶ πᾶν τὸ πρεσβυτέριον  ‘the High Priest and all the council of elders can witness on my behalf’  「大祭司和議會的眾長老都可以給我作證」 (徒 22:5)

(b)

11.84 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 由眾長老組成的議會，這詞強調成熟的判斷力，過於他們的年齡 長老團；眾長老 ὃ ἐδόθη σοι διὰ προφητείας μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου  ‘which he gave you when the prophets spoke and when the elders laid their hands on you’  「藉著先知的預言和長老們的按手賜給你的」 (提前 4:14)

____________________________________________________

1 雖然γερουσία和πρεσβυτέριον[a]與συνέδριον[b]（11.80）一樣，是指猶太人的議會，但這並不意味著三個詞彙的意思完全相同。與συνέδριον[b]相比，γερουσία和πρεσβυτέριον[a]更為強調成熟的年齡和判斷力，以及在社會上的高地位。

πρεσβύτερος

(1)

α, ον

(a)

67.102 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參μέγας］ 兩個對象中年齡比較大的那個 年齡較大的；比較老的；大的 Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ  ‘his older son was (out) in the field’  「大兒子正在田裡」 (路 15:25)

(b)

67.27 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 形容一個人生活在古時，意思是說，生活在說話的時間點之前的某個時間點（πρεσβύτερος[b] 可能還帶有聲望的含意） 古時的 ἐν ταύτῃ γὰρ ἐμαρτυρήθησαν οἱ πρεσβύτεροι  ‘for by this, those of ancient times won (God's) approval’  「古人因著這信獲得了讚許」 (來 11:2)

(2)

ου＜陽＞

(a)

9.31 人 男性 ［參πρεσβύτης］ 上了年紀的成年男性或女性 老年人 {N:001}；老年婦人 οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται  ‘your old men will dream dreams’  「你們的老人要做異夢」 (徒 2:17)

(b)

53.77 宗教活動 角色及作用 在猶太人和基督徒社群中，對社會和宗教事務有責任和權柄的人 長老 ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν  ‘where the teachers of the Law and the elders had gathered together’  「文士和長老已經在那裡聚集」 (太 26:57) Ἀπὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς Ἔφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας  ‘he sent a message from Miletus to Ephesus asking the elders of the church to meet him’  「從米利都派人去找以弗所教會的長老們，請他們來見他」 (徒 20:17) 在一些語言中，πρεσβύτερος[b] 最好譯成「年長的領袖」；但在另一些語言中，更合適的譯詞是「顧問」，因為在一個群體中，顧問通常比一般人年長，並且擁有帶領和指導族人行動的權柄。

____________________________________________________

1 πρεσβύτης和πρεσβύτερος[a]（陽性）的內涵意義可能與γέρων「成年人」（9.30）略有不同，有更高地位或尊榮的含意。

πρεσβύτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

9.31 人 男性 ［參πρεσβύτερος］ 上了年紀的成年男性 1 老年人 ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς  ‘I am an old man and my wife also is advanced in years’  「我已經老了，我的妻子也年紀老邁了」 (路 1:18)

____________________________________________________

1 πρεσβύτης和πρεσβύτερος[a]（陽性）的內涵意義可能與γέρων「成年人」（9.30）略有不同，有更高地位或尊榮的含意。

πρεσβῦτις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

9.37 人 女性 上了年紀的成年女性 老年婦人 πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς  ‘the older women also should lead a holy life’  「年長的婦女在舉止行為上要合乎聖潔」 (多 2:3)

πρηνής

(1)	ές，＜所有＞οῦς

(a)

17.20 姿勢及與姿勢有關的事件 俯臥、趴著 指以面朝下、頭向前的姿勢伸展 俯伏；頭向前；頭向下 πρηνὴς γενόμενος  ‘falling headlong’  「一頭栽倒」 (徒 1:18) 徒 1:18 中的 πρηνής 也可以指「腫脹」或「膨脹」，這個意思在語言學上是有可能的，但沒有被廣泛證實（見校勘欄）。

πρίζω

(1)

(a)

19.20 物理的衝擊力 刺穿，切割 用鋸子把物件鋸成兩塊 用鋸子鋸成兩截；鋸成兩半 ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν  ‘they were stoned, they were sawed in two’  「他們被石頭砸死，被鋸成兩截」 (來 11:37)

πρίν

(1)

(a)

67.17 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄχρι(ς), πρό］ 在另一個時間點之前的一個時間點 之前；先前；以前 ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows tonight, you will say three times that you do not know me’  「今夜雞叫以前，你要三次不認我」 (太 26:34) σὺ σήμερον ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἢ δὶς ἀλέκτορα φωνῆσαι τρίς με ἀπαρνήσῃ  ‘before the rooster crows twice tonight, you will say three times that you do not know me’  「今天夜裡，雞叫兩遍以前，你要三次不認我」 (可 14:30)

Πρίσκα

(1)	ης＜陰＞或Πρίσκιλλα，ης＜陰＞

(a)

93.302 人名及地名 人名 亞居拉的妻子 百基拉；《思》普黎史拉，普黎斯加

πρό

(1)

(a)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρόσωπον］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 ἑστάναι τὸν Πέτρον πρὸ τοῦ πυλῶνος  ‘Peter stood in front of the gate’  「彼得站在門外」 (徒 12:14)

(b)

67.17 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄχρι(ς), πρίν］ 在另一個時間點之前的一個時間點 之前；先前；以前；以先 οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν  ‘your Father knows what you need before you ask him’  「在你們祈求以前，你們所需要的，你們的父早已知道了」 (太 6:8)

(c)

65.54 價值 重要的，不重要的 表示最重要的標記 比……更加重要；最要緊的；高於 Πρὸ πάντων δέ, ἀδελφοί μου, μὴ ὀμνύετε  ‘more important than all else, my fellow believers, do not use an oath’  「我的弟兄們，最要緊的是不可起誓」 (雅 5:12) πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες  ‘more important than everything else, earnestly love one another’  「最要緊的是彼此切實相愛」 (彼前 4:8)

(d)

67.58 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參αὔριον, ἐπί, θύρα］ πρὸ θυρῶν  （習語，直譯：在門口）在另一個時間點之後的一個時間點，表示事情即將發生，意思是說，隨後的事件被視為幾乎已經開始發生 很快地；即將；快到了 ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν  ‘the Judge is coming soon’ (literally ‘... standing at the doors)’  「審判的主快要來了」（直譯：「審判的主就站在門口」） (雅 5:9)

(e)

67.133 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參αἰών, αἰώνιος, ἀπό, ἐκ, χρόνος］ πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  一段極其長久的時間，從假定的開始一直到現在 歷代以來；從萬世以來；從創世以來；歷世歷代 θεῷ ... ἐξουσία πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  ‘to God ... be the authority since all ages past’  「……上帝……得享……權柄，從萬古以前……」 (猶 1:25)

(f)

67.19 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πρόσωπον］ πρὸ προσώπου  （習語，直譯：在面前；意思相當於 πρό[b]「之前」67.17，但在修辭學上是稍微複雜的短語）一個時間點，可能就在另一個時間點之前很短的時間 在……之前；在先 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου  ‘before the coming (of Jesus), John preached’  「在耶穌公開出來之前，約翰……宣講了……」 (徒 13:24)

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

προάγω

(1)

(a)

15.142 線性運動 先來／先去 比某人先行前往 先行；先行離開 εὐθὺς ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν ... πρὸς Βηθσαϊδάν  ‘at once he made his disciples get into the boat and go ahead of him ... to Bethsaida’  「耶穌立刻催他的門徒上船，先到對岸的伯賽大去」 (可 6:45)

(b)

15.143 線性運動 走在前面 ［參προπορεύομαι］ 走在前面，暗示雙方都向著相同的方向移動 走在前面；先行 οἱ προάγοντες καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον  ‘the people who went in front and those who followed behind shouted’  「前行後隨的人喊著說」 (可 11:9)

(c)

15.171 線性運動 引領，帶來，帶領 帶到面前來 帶來；帶到面前來 ἐζήτουν αὐτοὺς προαγαγεῖν εἰς τὸν δῆμον  ‘they tried to find them and bring them forth to the people’  「搜尋保羅和西拉，要把他們帶來交給民眾」 (徒 17:5) διὸ προήγαγον αὐτὸν ἐφ᾽ ὑμῶν  ‘so I brought him here before you’  「我帶他到你們面前」 (徒 25:26)

(d)

13.114 是，變成，存在，發生 發生 ［參προγίνομαι］ 在某一時刻之前發生 先前發生；以前發生 κατὰ τὰς προαγούσας ἐπὶ σὲ προφητείας  ‘according to the words of prophecy spoken before about you’  「照著從前關於你的預言」 (提前 1:18)

(e)

36.25 引導，管教，跟從 服從，不服從 超出既定的教導或指導界限，暗示不服從 越過；超越界限；不遵守 πᾶς ὁ προάγων καὶ μὴ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ  ‘anyone who does not remain in the teaching of Christ but goes beyond it’  「凡是越過基督的教導，不住在這教導中的」 (約貳 1:9)

προαιρέω  (προαιρέομαι)

(1)

(a)

30.84 思考 決定，作出結論 ［參προορίζω］ 事先作出決定 事先決定；提前決定；預先定好 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ  ‘each person (should give) in the way he has decided beforehand in his heart (to do)’  「各人按照事先決定而行」 (林後 9:7)

προαιτιάομαι

(1)

(a)

33.430 溝通 控告，譴責 根據推定的過失責任和罪行事先提出指控 事先指控；事前指出 προῃτιασάμεθα γὰρ Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας πάντας ὑφ᾽ ἁμαρτίαν εἶναι  ‘I have previously accused both Jews and Greeks of being under the power of sin’  「我們早已提出指控，無論是猶太人或是希臘人，所有人都在罪惡之下」 (羅 3:9)

προακούω

(1)

(a)

24.65 感官事件及狀態 聽 之前已經聽過所談論的事件 從前聽見；以前聽到 τὴν ἐλπίδα ... ἣν προηκούσατε  ‘the hope ... about which you have heard before’  「盼望，它就是你們從前所聽見……」 (西 1:5)

προαμαρτάνω

(1)

(a)

88.293 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 以前或過去犯了罪 以前犯罪；犯了罪 πενθήσω πολλοὺς τῶν προημαρτηκότων καὶ μὴ μετανοησάντων  ‘I shall mourn over many who have sinned in the past and have not repented’  「我因許多人從前犯罪……不肯悔改而悲傷」 (林後 12:21)

προαύλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.37 建造物 建築物的部分及區域 位於建築物入口前面的區域 門廊；前院 ἐξῆλθεν ἔξω εἰς τὸ προαύλιον  ‘he went out into the gateway’  「他出來，到了前院」 (可 14:68) προαύλιον 可以譯作「在建築物的前面」。

προβαίνω

(1)

(a)

15.16 線性運動 移動，來／去 ［參προέρχομαι］ 繼續往前走1 往前走；繼續走 προβὰς ὀλίγον εἶδεν Ἰάκωβον  ‘he went a little farther on and saw James’  「耶穌稍往前走，又見……雅各」 (可 1:19)

(b)

67.99 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἡμέρα］ προβαίνω ἐν ἡμέραις  （習語，直譯：日子提前很多）指年紀非常大 年紀老邁；上了年紀 καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν  ‘and they were both old’  「兩個人又年紀老邁」 (路 1:7)

____________________________________________________

1 προβαίνω和προέρχομαι[a]可以解釋為與空間內的某個參考點有關，因為一個人的初始位置可以構成這種參考點。但是，同樣可以把這個運動解釋為主要與一個人已經移動的方向有關。

προβάλλω

(1)

(a)

23.195 生理活動過程及狀態 生長 ［參βλαστάνω, ἐκφύω, ἐξανατέλλω］ 植物開始生長，特別強調葉子萌芽 發芽；長葉子；長苗 ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ᾽ ἑαυτῶν  ‘when you see their leaves begin to appear’  「當它們長出葉子的時候，你們自己可以看見」 (路 21:30) 植物生長的初期階段，既可以指整株植物發芽長葉，也可以指樹木在冬季或乾旱季節之後再次萌芽長葉。翻譯者可以有幾種表達方式，例如：「再次變綠」、「長出葉子」、「看見葉子長出」、「葉子展開」。

προβατικός

(1)

ή，όν

(a)

4.23 動物 動物 （πρόβατον「羊」4.22 的衍生詞） 與羊有關的 羊的 ἐπὶ τῇ προβατικῇ  ‘at the Sheep Gate’  「在羊門」 (約 5:2) 短語 ἐπὶ τῇ προβατικῇ 是一個省略語，其中省略了名詞「門」（陰性）。在有些語言中，短語「在羊門」可以譯作：「靠近綿羊進入的城門」，或「靠近趕羊進入的城門」，或「靠近領羊進入的城門」。

πρόβατον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.22 動物 動物 馴養的四足食草哺乳動物；拉丁語學名：Ovis ladicaudata；肥尾巴綿羊；用於祭祀，肉、奶、皮、毛、角都可使用 綿羊 ἐρριμμένοι ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα  ‘they were helpless like sheep without a shepherd’  「他們孤苦無助，像沒有牧人的羊群一般」 (太 9:36) 由於綿羊在世界各地的分佈比山羊略少，所以要找到對應的譯詞比較困難。有些時候，綿羊的譯詞實際上是以山羊為依據。例如，在愛斯基摩人中間，山羊廣為人知，因為山上有野山羊；因此在一些方言中，綿羊被稱為「捲毛的山羊」或「有羊毛的山羊」。西班牙人把綿羊引進到尤卡坦半島的瑪雅人中間，最早稱其為「棉花鹿」，並且這個名稱一直沿用1。在一些根本不知道綿羊，但是知道綿羊肉的地區，人們會用綿羊肉的名稱來稱呼綿羊，例如「羊肉動物」。不過，在大多數本地沒有綿羊的地區，也仍然會有相應的詞彙，通常是從主流語言中借來的。 然而，對於翻譯者來說，在表達綿羊這個詞彙的內涵，以及表達綿羊的行為和它們被「帶領」行路的內涵時，常會遇到問題。正如討論山羊（4.19）時已經提到的，綿羊經常不如山羊有價值，因此，聖經經文更加看重綿羊，就讓人覺得奇怪。更難理解的是，綿羊被牧羊人帶領而不是被驅趕。鑒於這個事實，翻譯者可能需要提供旁註，使讀者能夠理解《聖經》中的一些明喻和隱喻。另外，如果人們對於綿羊的了解僅限於野綿羊，那麼顯然，經文說到綿羊的無助對於他們而言就毫無意義，甚至是矛盾的。同樣，這時也需要有一個旁註。

(b)

11.30 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （πρόβατον[a]「綿羊」4.22 的引申喻意）跟隨基督的人，帶有需要關懷和引導的含義 像綿羊的人 Ποίμαινε τὰ πρόβατά μου  ‘take care of my people, who are like sheep’  「你牧養我那些像綿羊的子民」 (約 21:16) 比較 11.29 和 11.31。

____________________________________________________

1 羊的大小和森林中的鹿差不多，並且羊毛和野生棉花很像，所以羊也可以合理地稱為棉花鹿。

προβιβάζω

(1)

(a)

33.299 溝通 勸告，力勸 ［參παραβιάζομαι, προσβιβάζω］ 以鼓勵某種特定行為的方式來說話 催促；強烈請求；力勸 προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς μητρὸς αὐτῆς, Δός μοι, φησίν  ‘urged by her mother, she said, Give me ...’  「女兒被母親指使，就說：『請把……拿來給我。』」 (太 14:8) 在 太 14:8，προβιβάζω 也可以解作意指「事先敦促」或「提出」。

προβλέπω  (προβλέπομαι)

(1)

(a)

35.35 幫助，照顧 供應，支持 供應別人的需要，有預期這種需求的含義 預備；供給 τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου  ‘for God had provided something better for us’  「因為上帝已經給我們預備了更美好的」 (來 11:40) 在 來 11:40，προβλέπομαι 也可以譯成：「因預知而事先預備」，或「提前確定事先安排」（見 30.100）。

(b)

30.100 思考 選擇，揀選，寧取 ［參προγινώσκω］ 在其他事件之前先做選擇 事先選擇；預先揀選 τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου  ‘because God had chosen ahead of time an even better plan for us’  「因為上帝已經事先給我們選擇了更美好的計劃」 (來 11:40) 在 來 11:40，προβλέπομαι 也可以理解為「事先決定」（比較 30.84 中的意思），或「預備；供給」（見 35.35）。

προγίνομαι

(1)

(a)

13.114 是，變成，存在，發生 發生 ［參προάγω］ 在某一時刻之前發生 先前發生；以前發生 διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων  ‘by overlooking their former sins’  「寬容人先前所犯的罪」 (羅 3:25)

προγινώσκω

(1)

(a)

28.6 知道 知道 ［參πρόγνωσις, προοράω］ 在某個時間參考點之前知道某事，例如：在事件發生之前已經知道 事先知道；已經知道；有先見之明；預先知道 προγινώσκοντές με ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσιν μαρτυρεῖν  ‘they have already known me beforehand, if they are willing to testify’  「如果他們肯作證的話，他們從一開始就認識我」 (徒 26:5) προεγνωσμένου μὲν πρὸ καταβολῆς κόσμου  ‘known already before the world was made’  「創立世界以前已經預知」 (彼前 1:20) 在 彼前 1:20，προγινώσκω 也可以理解為「預先揀選」（見 30.100）。

(b)

30.100 思考 選擇，揀選，寧取 ［參προβλέπω］ 在其他事件之前先做選擇 事先選擇；預先揀選 οὓς προέγνω, καὶ προώρισεν συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ  ‘those whom he had chosen beforehand, he had already decided should become like his Son’  「那些上帝預先揀選的人，他預先命定他們和他兒子的形象相似」 (羅 8:29) 在 羅 8:29，προγινώσκω 也可以理解為「預先知道」（見 28.6）。

πρόγνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.6 知道 知道 ［參προγινώσκω, προοράω］ 在某個時間參考點之前知道某事，例如：在事件發生之前已經知道 事先知道；已經知道；有先見之明；預先知道 τοῦτον τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον  ‘God, in his own will and foreknowledge, had already decided that this one would be handed over to (you)’  「上帝按照自己的旨意和先見早已決定把耶穌交給你們」 (徒 2:23)

(b)

28.20 知道 已知的 （προγινώσκω[a]「事先知道」28.6 的衍生詞）提前或在某個時間參考點之前已經知道 先見之明；事先知道；預定的旨意；先見；預知 ἐκλεκτοῖς ... κατὰ πρόγνωσιν θεοῦ πατρὸς  ‘to those who have been chosen ... according to what God the Father had known beforehand’  「寫信給上帝所選召的子民……你們蒙選召是按照父上帝預定的旨意」 (彼前 1:1, 2a [2])

____________________________________________________

1 在彼前 1:2，πρόγνωσις不應該理解為僅僅是ἐκλεκτοῖς（見30.93）的對等詞。

πρόγονος

(1)

ου＜陽＞或＜陰＞

(a)

10.20 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參πατήρ, προπάτωρ］ 是參考人（reference person）之前好幾代的一個人 祖先；祖宗 Χάριν ἔχω τῷ θεῷ, ᾧ λατρεύω ἀπὸ προγόνων ἐν καθαρᾷ συνειδήσει  ‘I thank God, whom I serve with a clear conscience the way my ancestors did’  「我感謝上帝，就是我與祖宗一樣用清白的良心所敬拜的那位上帝」 (提後 1:3) 有些語言把「祖先」簡單地稱為「死去很久的長輩」。在另一些語言中，祖先可以稱為「其他世代的父親」或「古時的父親」。

προγράφω

(1)

(a)

33.66 溝通 書面語言 預先寫好；提前寫的 預先寫的；以前寫的 ὅσα γὰρ προεγράφη, εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη  ‘for everything written formerly was written to teach us’  「從前所寫的聖經都是為教導我們寫的」 (羅 15:4)

(b)

33.191 溝通 通知，宣佈 以生動的方式提供信息 生動地描繪；刻劃；扮演 οἷς κατ᾽ ὀφθαλμοὺς Ἰησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐσταυρωμένος;  ‘you before whose eyes Jesus Christ was portrayed as crucified’  「耶穌基督釘十字架，已經活畫在你們眼前」 (加 3:1) 如果假設 加 3:1 中的 προγράφω 是指某種戲劇表演，那是錯誤的。顯然，這裡提到的圖畫是一種生動的語言描述。

πρόδηλος

(1)

ον

(a)

28.60 知道 可知的 容易被公眾看見和知道的 顯而易見的；十分清楚的；非常明顯的 Τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁμαρτίαι πρόδηλοί εἰσιν  ‘the sins of some people are very obvious’  「有些人的罪是明顯的」 (提前 5:24)

προδίδωμι

(1)

(a)

57.74 擁有，轉移，交換 給予 在其他事件發生之前給予 預先給；提前給；先給 ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ  ‘who has ever given (God) something first?’  「誰先給了他」 (羅 11:35) 羅 11:35 可以譯作：「誰曾在上帝給予之前，先給了上帝什麼呢？」

προδότης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.113 控制，管理 交出，出賣 （προδίδωμι「背叛」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）無理地把一個人交給另一個人控制的人 出賣者；背叛者 ὃς ἐγένετο προδότης  ‘who became a betrayer’  「成為出賣者」 (路 6:16) οὗ νῦν ὑμεῖς προδόται καὶ φονεῖς ἐγένεσθε  ‘of whom you became betrayers and murderers’  「成了……出賣者和兇手」 (徒 7:52)

πρόδρομος

(1)

ου＜陽＞

(a)

36.9 引導，管教，跟從 引導，引領 （πρόδρομος「跑在前頭的人」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）比別人更早經歷一種經驗的人 先鋒；先驅 ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς  ‘Jesus has gone in there as the forerunner on our behalf’  「為了我們，耶穌作了先驅，先到了那裡」 (來 6:20) 翻譯 來 6:20 的 πρόδρομος 時，必須避免讓人以為耶穌只是「在前面跑」。在這類上下文中，πρόδρομος 的含意是先驅，就是在前面走，以指明道路的人，或者做別人的先鋒。因此，來 6:20 可以譯成「耶穌在我們前面走入那裡，為了我們得益處」。

προελπίζω

(1)

(a)

25.60 態度及情感 盼望，期待 預先有盼望，指事先或先於其他人有盼望 預先有盼望；第一個有盼望；首先有希望 εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς εἰς ἔπαινον δόξης αὐτοῦ τοὺς προηλπικότας ἐν τῷ Χριστῷ  ‘let us, then, who are the first to hope in Christ, praise God's glory’  「為要使我們，這些首先把希望寄託在基督裡的人，頌讚他的榮耀」 (弗 1:12)

προενάρχομαι

(1)

(a)

68.4 時態 開始 以前開始的活動 以前開始的 ἵνα καθὼς προενήρξατο οὕτως  ‘since he had earlier begun his work’  「他既然早已開始了這恩典的事」 (林後 8:6)

προεπαγγέλλω  (προεπαγγέλλομαι)

(1)

(a)

33.287 溝通 承諾 提前確定地宣告將會做什麼 預先承諾的；先前答應的；從前應許的 ὃ προεπηγγείλατο διὰ τῶν προφητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις  ‘which he promised beforehand through his prophets in the Holy Scriptures’  「上帝從前藉眾先知，在聖經上所應許的」 (羅 1:2)

προέρχομαι

(1)

(a)

15.16 線性運動 移動，來／去 ［參προβαίνω］ 繼續往前走1 往前走；繼續走 προελθὼν μικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ  ‘he went a little farther on and fell face down to the ground’  「他就稍往前走，俯伏在地」 (太 26:39)

(b)

15.27 線性運動 經過，跨越，穿過，繞過 沿著特定的路徑或路線不斷移動 沿著向前走 ἐξελθόντες προῆλθον ῥύμην μίαν  ‘they went out and passed along a street’  「他們出來，往前走過一條街」 (徒 12:10) 徒 12:10 中的 ῥύμην μίαν 可以理解為指街道上一個特定的區塊，因此可以翻譯為「他們再走過一條街」。

(c)

15.141 線性運動 先來／先去 ［參φθάνω］ 在其他事件發生前到來，通常是涉及類似活動類型的事件 先來；先去；先於 αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει Ἠλίου  ‘he will go ahead of him in the spirit and power of Elijah’  「他將有以利亞的精神和能力，走在主的前面」 (路 1:17) ἀναγκαῖον οὖν ἡγησάμην παρακαλέσαι τοὺς ἀδελφούς, ἵνα προέλθωσιν εἰς ὑμᾶς  ‘thus I thought it necessary to urge the fellow believers to come to you beforehand’  「所以，我認為必須鼓勵這些弟兄先到你們那裡去」 (林後 9:5) 雖然 φθάνω[b] 和 προέρχομαι[c] 所指的活動可能包括在空間上領先於其他人，但是這裡的意義重點不是空間關係，而是時間關係。

(d)

15.181 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參προπορεύομαι］ 走在前面，為要引路 帶領；引路 ὁ λεγόμενος Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα προήρχετο αὐτοὺς  ‘Judas, one of the twelve (disciples), was leading them’  「十二使徒之一的猶大帶著他們」 (路 22:47)

____________________________________________________

1 προβαίνω和προέρχομαι[a]可以解釋為與空間內的某個參考點有關，因為一個人的初始位置可以構成這種參考點。但是，同樣可以把這個運動解釋為主要與一個人已經移動的方向有關。

προετοιμάζω

(1)

(a)

77.4 準備好 提前做好準備 提前做好準備；事先預備 ἃ προητοίμασεν εἰς δόξαν;  ‘whom he has made ready in advance to receive (his) glory’  「就是他早已預備好要得榮耀的」 (羅 9:23)

προευαγγελίζομαι

(1)

(a)

33.216 溝通 通知，宣佈 在事情發生之前傳播好消息（在《新約》中，所指的僅限於關乎耶穌基督的好消息） 提前（早已）帶來好消息 ἡ γραφὴ ... προευηγγελίσατο τῷ Ἀβραὰμ  ‘the Scripture ... announced the good news to Abraham ahead of time’  「聖經……預先把福音傳給亞伯拉罕」 (加 3:8)

προέχω  (προέχομαι)

(1)

(a)

65.47 價值 有益的，無益的 ［參περισσεύω, προκατέχομαι］ 體驗優越的利益或優勢，暗示某種比較 有更大的好處；有更大的優勢 Τί οὖν; προεχόμεθα;  ‘well then, do we have an advantage superior (to that of others)?’  「那又怎麼樣呢？我們比他們強嗎？」 (羅 3:9) 在表示「更優勝的好處」時，可能需要具體說明比較的依據。例如，林前 8:8 可能需要譯成「如果我們吃了，也不會比不吃更好」，羅 3:9 可能需要譯成「這卻怎麼樣呢？我們顯然比其他人強嗎？」

προηγέομαι

(1)

(a)

68.70 時態 專心努力去做，全力去做 熱切地做某事 熱切地做 τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι  ‘showing eagerness in honoring one another’  「要竭誠地互相敬重」 (羅 12:10) 關於 προηγέομαι 在 羅 12:10 的另一種解釋，見 78.35。

(b)

78.35 程度 多於，少於（比較程度） 表現出一種遠遠超出正常水平的行為 優於；額外地做；竭誠；爭先 τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι  ‘excelling in honoring one another’  「在彼此敬重上不甘後人」 (羅 12:10) 在 羅 12:10，προηγέομαι 主要是指表示尊敬的程度，因此這句話可以譯成「格外地互相尊敬」。關於 προηγέομαι 在 羅 12:10 的另一種解釋，見 68.70。

πρόθεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

30.63 思考 打算，企圖，計劃 （{προτίθεμαι}[a]「事先計劃」30.62 的衍生詞）事先計劃好的 計劃；建議；目的 παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ κυρίῳ  ‘he urged them all to remain true to the Lord in the purposes of their hearts’  「他勸勉眾人要立定心志，恆久靠主」 (徒 11:23) ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθημεν προορισθέντες κατὰ πρόθεσιν  ‘in whom we were also chosen, having been predetermined according to his purpose’  「上帝照著自己旨意所計劃的……預先揀選了我們」 (弗 1:11)

(b)

53.26 宗教活動 奉獻，獻祭 ［參ἄρτος］ ἄρτοι τῆς προθέσεως  （習語，直譯：擺設的餅）擺設在上帝面前作供物的餅，開始是放在會幕中，後來是放在聖殿中 獻給上帝的供餅；分別為聖的餅；陳設餅；供餅 εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγον  ‘he went into the house of God, and they ate the bread that had been offered to God’  「大衛進了上帝的殿，他們吃了獻給上帝的供餅」 (太 12:4) 在一些語言中，ἄρτοι τῆς προθέσεως 譯作：「擺設在上帝面前的餅」，或「放在上帝面前的餅」。

προθεσμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.2 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 預先選定的某個時間點 所定的日子；設定的日子；預定的時候 ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶν καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός  ‘to take care of him and manage his affairs until the time set by his father’  「他是在監護人和管家之下，直到他父親預先指定的期限」 (加 4:2)

προθυμία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.68 態度及情感 熱切，認真，全心全意 熱心參與某個活動或事件 熱心；熱切；渴望；樂意的心 οἵτινες ἐδέξαντο τὸν λόγον μετὰ πάσης προθυμίας  ‘who received the message with all eagerness’  「非常熱心地領受主的道」 (徒 17:11) πρὸς τὴν [αὐτοῦ] τοῦ κυρίου δόξαν καὶ προθυμίαν ἡμῶν  ‘for the sake of the glory of the Lord himself and for the sake of showing our desire (to help)’  「為的是主自己的榮耀,也為了表明我們的樂意之心」 (林後 8:19) 很多時候，「非常熱切地」（with all eagerness；徒 17:11）等短語必須用一個從句來表達，比如：「並且非常迫切」（and were very eager）。

πρόθυμος

(1)

ον

(a)

25.69 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參προθύμως］ 熱切想做某事的 熱切；願意；樂意；情願；迫切地 τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής  ‘the spirit is eager, but the flesh is weak’  「心靈固然願意，肉體卻軟弱了」 (可 14:38) οὕτως τὸ κατ᾽ ἐμὲ πρόθυμον καὶ ὑμῖν τοῖς ἐν Ῥώμῃ εὐαγγελίσασθαι  ‘so I am eager to preach the gospel to you also who are in Rome’  「我渴望把福音也傳給你們這些在羅馬的人」 (羅 1:15) 把 πρόθυμος 和 προθύμως 與 ἑκούσιος、ἑκών 和 ἑκουσίως（25.65）的意思視為相同是錯誤的，因為 πρόθυμος 和 προθύμως 暗示更多的渴望和熱心，雖然這兩組詞彙在中文和英語裡面經常都譯成「樂意」（willing）或「樂意地」（willingly）。

προθύμως

(1)

(a)

25.69 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參πρόθυμος］ 熱切想做某事的 熱切；願意；樂意；情願；迫切地 ἐπισκοποῦντες ... μηδὲ αἰσχροκερδῶς ἀλλὰ προθύμως  ‘look after it ... not for pay, but from a real eagerness to serve’  「照顧他們……不是因為貪財，而是出於樂意」 (彼前 5:2) 把 πρόθυμος 和 προθύμως 與 ἑκούσιος、ἑκών 和 ἑκουσίως（25.65）的意思視為相同是錯誤的，因為 πρόθυμος 和 προθύμως 暗示更多的渴望和熱心，雖然這兩組詞彙在中文和英語裡面經常都譯成「樂意」（willing）或「樂意地」（willingly）。

πρόϊμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.14 自然界的事件及狀態 雨 秋季，即九月或十月出現的早降雨，對比於冬季中期的正常降雨 早雨；秋雨 ἕως λάβῃ πρόϊμον καὶ ὄψιμον  ‘until he receives the early and late rains’  「直至得到秋霖春雨」 (雅 5:7) 見 14.13。 巴勒斯坦的雨季，與世界其他很多地方明顯不同。在赤道以北的熱帶地區，雨季主要是 5 月到 10 月；而在赤道以南的熱帶地區，雨季通常從 11 月到 4 月。一年中的其他季節一般是相當乾旱的。然而，位於赤道以北地區的巴勒斯坦，雨季卻主要是 11 月到 3 月，而夏季的月份往往是沒有降雨的。由於雨季的時間與其他地區有重大的差別，所以重要的是把「早雨」（或稱「初雨」）和「晚雨」聯繫於正常的雨季，而不是一年中的特定時間。例如，「早雨」可以說是「比預期下得早的雨」，或「雨季開始時下的雨」；而「晚雨」就可以說是「比預期下得晚的雨」，或「雨季結束時下的雨」。另一方面，「早雨」和「晚雨」的對比也可以表達為：「比應該下雨的時間早下的雨」和「比應該下雨的時間晚下的雨」。要把「早雨」和「晚雨」聯繫到所謂的「生長季節」是有困難的，因為在中東地區，穀物主要在雨季生長，在初春收割；而水果和蔬菜則在春、夏生長，靠賴大型的灌溉系統供水。

προΐστημι  (προΐσταμαι)

(1)

(a)

36.1 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參ἄγω, ἡγέομαι, κατευθύνω, φέρω］ 影響他人，使其遵循建議的行為方式 帶領；治理；引導 προϊσταμένους ὑμῶν ἐν κυρίῳ καὶ νουθετοῦντας ὑμᾶς  ‘those who guide you in the Lord and instruct you’  「在主裡面督導你們、勸戒你們的人」 (帖前 5:12) 有些語言很難清楚區分「引領」（leading）與「統治」（ruling）或「治理」（governing），然而，盡量明確區分這兩種不同的人際關係是重要的。在某些語言中，「引領」的概念可以通過「展示怎樣做」或「展示一個人應該怎樣做」來表達。在其他語言中，「引領」可以簡單地說成「走在前面」，但是這種說法通常僅用來指「偵查員」，他會走到前頭去查看情況是否安全；或者只是指一個人堅持自己的特權，要作為群體中顯得最重要的一員。 在帖前 5:12，「在主裡面」可能是指有關基督徒生活的事情。

(b)

35.12 幫助，照顧 幫助 從事幫助或援助的事 積極地幫助別人；熱心地提供支援 ἵνα φροντίζωσιν καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες θεῷ  ‘so that those who believe in God may fix their attention on being active in providing help’ or ‘... in giving aid’  「使那些已信上帝的人留心行善」或「……熱心地給予幫助」 (多 3:8)

(c)

68.67 時態 專心努力去做，全力去做 全身心投入去做某事 努力去做；致力於；獻身於 οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι  ‘our people should strive to do what is good’  「讓我們自己的人學習努力行善」 (多 3:14a)

____________________________________________________

1 在多 3:14，προΐστημι的用法可以理解為一種語意格關係（語義域90）。

προκαλέω  (προκαλέομαι)

(1)

(a)

88.188 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 把某人激怒 激怒；使發怒 μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες  ‘we must not be proud or provoke one another or be jealous of one another’  「我們不要妄自尊大，彼此激怒，互相嫉妒」 (加 5:26)

προκαταγγέλλω

(1)

(a)

33.283 溝通 預告，占卜 公開宣佈將來要發生什麼事 預告；預言 προκατήγγειλεν διὰ στόματος πάντων τῶν προφητῶν παθεῖν τὸν χριστὸν αὐτοῦ  ‘(God) long ago foretold by means of all the prophets that his Messiah had to suffer’  「上帝藉著眾先知的口預先宣告過基督將要受害的事」 (徒 3:18)

προκαταρτίζω

(1)

(a)

77.4 準備好 提前做好準備 提前做好準備；事先預備 ἵνα προέλθωσιν εἰς ὑμᾶς καὶ προκαταρτίσωσιν τὴν προεπηγγελμένην εὐλογίαν ὑμῶν  ‘in order that they might go ahead to you and make ready the gift which you have promised in advance’  「讓他們先到你們那裡去，把你們已經許諾的惠贈提前安排好」 (林後 9:5)

προκατέχομαι

(1)

(a)

65.47 價值 有益的，無益的 ［參περισσεύω, προέχω］ 體驗優越的利益或優勢，暗示某種比較 有更大的好處；有更大的優勢 Τί οὖν; προεχόμεθα;  ‘well then, do we have an advantage superior (to that of others)?’  「那又怎麼樣呢？我們比他們強嗎？」 (羅 3:9) 在表示「更優勝的好處」時，可能需要具體說明比較的依據。例如，林前 8:8 可能需要譯成「如果我們吃了，也不會比不吃更好」，羅 3:9 可能需要譯成「這卻怎麼樣呢？我們顯然比其他人強嗎？」 關於 προκατέχομαι，見 羅 3:9（GNT3c-校勘欄）。

πρόκειμαι

(1)

(a)

13.75 是，變成，存在，發生 存在 以明顯的方式存在 公然存在；顯然存在 πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι  ‘they exist as an example of the suffering of punishment by eternal fire’  「受那永不熄滅之火的懲罰，存在作為後人的鑑戒」 (猶 1:7)

(b)

13.76 是，變成，存在，發生 存在 在某個時間參考點之後存在 稍後發生；展現在（某人）面前；擺在前面 ὃς ἀντὶ τῆς προκειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινεν σταυρὸν  ‘who for the sake of the joy that lay ahead of him endured the cross’  「他因那擺在前面的喜樂……忍受了十字架的苦難」 (來 12:2)

προκηρύσσω

(1)

(a)

33.257 溝通 傳道，宣揚 預先或提前傳講 事先宣講 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας  ‘before his coming, John had preached that people should repent and be baptized’  「在耶穌公開出來之前，約翰預先向所有以色列子民宣講了悔改的洗禮」 (徒 13:24)

προκοπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

13.57 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參προκόπτω］ 藉前進和進步使一個人的狀態變得更好 進展；進步；變得更好；前進 ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ πᾶσιν  ‘in order that your progress may be seen by all’  「讓眾人看出你的長進來」 (提前 4:15)

προκόπτω

(1)

(a)

13.57 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參προκοπή］ 藉前進和進步使一個人的狀態變得更好 進展；進步；變得更好；前進 προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ  ‘I advanced in Judaism’  「我在猶太教中……更有長進」 (加 1:14)

(b)

42.18 執行，從事 做，執行 在某種活動中進步或進展 進步；進展；前進；發展；推進；達到 ἀλλ᾽ οὐ προκόψουσιν ἐπὶ πλεῖον  ‘but they will not accomplish much’ or ‘but they will not get very far’ or ‘but they will not make much progress’  「但他們再也發生不了什麼作用」或「然而，他們沒有進步」或「然而，他們不能再進一步了」 (提後 3:9)

(c)

59.64 數量 增加，減少 使數量顯著增加 增加；進展；越來越 ἐπὶ πλεῖον γὰρ προκόψουσιν ἀσεβείας  ‘for they will greatly increase godlessness’  「因為……會使人進到更不敬虔的地步」 (提後 2:16) 在一些語言中，提後 2:16 中的這個表達可以譯成：「這些東西使人越來越不敬虔」，或「這些東西使人去做上帝不想他們做的事」。

(d)

67.118 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參κλίνω, συστέλλω］ 時間的延伸，重點在於終結的時間 靠近；接近尾聲；將盡 ἡ νὺξ προέκοψεν  ‘the night is nearly over’  「黑夜快要過去」 (羅 13:12)

πρόκριμα

(1)

τος＜中＞

(a)

30.79 思考 決定，作出結論 根據不公正的偏好來做決定，暗示是過早判斷 看情面；不公平地作出決定；帶著偏見審判；偏心；成見；偏私 ἵνα ταῦτα φυλάξῃς χωρὶς προκρίματος  ‘obey these (instructions) without showing any partiality’  「我要遵守這些話，不可存成見」 (提前 5:21) 有些語言可能需要把「偏見」表達為：「毫無理由地決定反對某人」，或「在不知道真相的情況下決定反對某人」。

προκυρόω

(1)

(a)

76.19 能力，力量 使提前生效 預先授權；預先確立；先前確立；提前認可；預先訂立 διαθήκην προκεκυρωμένην ὑπὸ τοῦ θεοῦ  ‘covenant established in advance by God’  「上帝預先所立的約」 (加 3:17) 在一些語言中，加 3:17 中的這個表達可以譯作：「上帝預先訂好契約」。

προλαμβάνω

(1)

(a)

27.33 學習 得知某人的錯處 意外獲知某事情 察覺；意外發現；抓住；被發現 ἐὰν καὶ προλημφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι  ‘if someone is caught in any kind of wrongdoing’  「如果有人被發現犯了過錯」 (加 6:1) 在 加 6:1，προλαμβάνω 可能指實際抓住或逮捕，但更可能指某人知道做錯事的事實，從而作惡的人因為被察覺或被發現而吃驚。當然，加 6:1 中的 προλαμβάνω 也可以譯成「被捲入」。比較語義域 90K。

(b)

90.49 語意格 可數事件的施事者 用於標記關乎可數算的事件的施事者關係，暗示一些事前或意外的時間因素 預先做；提前做 προέλαβεν μυρίσαι τὸ σῶμά μου  ‘she anointed my body ahead of time’  「把香膏預先澆在我身上」 (可 14:8)

προλέγω  (προεῖπον)

(1)

(a)

33.86 溝通 說話，談話 事先或提前說的 已經說了；已經說過；書面論述的；上面引述的 καθὼς προείρηται  ‘as has been said above’  「像先前說過的」 (來 4:7)

(b)

33.281 溝通 預告，占卜 預先說明將會發生的事 預先告訴；先前說過；預言 προελέγομεν ὑμῖν ὅτι μέλλομεν θλίβεσθαι  ‘we told you ahead of time that we were going to be persecuted’  「我們……曾預先告訴你們，我們必受患難」 (帖前 3:4)

(c)

33.423 溝通 警告 告訴某人將來發生的事是危險的，並可能會導致嚴重的後果 警告 προλέγω ὑμῖν, καθὼς προεῖπον ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν  ‘I warn you now as I have before: those who do these things will not receive the kingdom of God’  「我現在警告你們，正如我曾經警告你們：做這類事情的人，不可以承受上帝的王國為業」 (加 5:21)

προμαρτύρομαι

(1)

(a)

33.282 溝通 預告，占卜 有把握地陳述將來要發生的事 預言；預告 προμαρτυρόμενον τὰ εἰς Χριστὸν παθήματα  ‘predicting the sufferings that Christ would have to endure’  「預言基督必須受苦難」 (彼前 1:11)

προμελετάω

(1)

(a)

30.61 思考 打算，企圖，計劃 提前計劃，經過深思熟慮 提前計劃；預先計劃；事先考慮；預先思想 θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι  ‘decide that you will not plan your defense ahead of time’  「你們要立定心意，不要預先考慮怎樣申辯」 (路 21:14)

προμεριμνάω

(1)

(a)

25.227 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 預先擔心或憂慮 預先思慮；事先憂慮 μὴ προμεριμνᾶτε τί λαλήσητε  ‘do not worry beforehand about what to say’  「不要事先擔心說什麼」 (可 13:11)

προνοέω

(1)

(a)

30.47 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參πρόνοια］ 提前考慮一些事情，暗示從而可以做出適當的反應 事先考慮；預先籌謀；想去做；遠見；深謀遠慮 προνοούμενοι καλὰ ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων  ‘give attention to doing what everyone considers good’  「眾人以為美的事要留心去做」 (羅 12:17)

(b)

35.39 幫助，照顧 照顧，照應 ［參ἐπισκέπτομαι, ἐπισκοπέω］ 照顧，暗示持續的責任 照顧；看顧；眷顧；顧念；照料 εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ μάλιστα οἰκείων οὐ προνοεῖ, τὴν πίστιν ἤρνηται  ‘if someone does not take care of his relatives, especially the members of his family, he has denied the faith’  「若有人不照顧親屬，尤其是自己家裡的人，就是背棄信仰」 (提前 5:8)

πρόνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.47 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參προνοέω］ 提前考慮一些事情，暗示從而可以做出適當的反應 事先考慮；預先籌謀；想去做；遠見；深謀遠慮；安排 διορθωμάτων γινομένων τῷ ἔθνει τούτῳ διὰ τῆς σῆς προνοίας  ‘your foresight has brought many reforms to our (literally ‘this’) nation’  「因為你的遠見，本國大行改革」 (徒 24:2) τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας  ‘stop planning ahead so as to satisfy the desires of your sinful nature’  「不要想方設法去滿足肉體的私慾」 (羅 13:14)

προοράω

(1)

(a)

24.5 感官事件及狀態 看 在有關事件之前已經看見某事或某人 事先看見；以前見過；看見某人在面前 ἦσαν γὰρ προεωρακότες Τρόφιμον τὸν Ἐφέσιον  ‘for they had previously seen Trophimus the Ephesian’  「他們先前看見以弗所人特羅非摩」 (徒 21:29) 有些語言必須用從句來表達「先前」等副詞，比如：「在這事發生之前」。因此，翻譯者可以把 徒 21:29 中的表達譯成：「他們在這事發生之前，就看見過以弗所人特羅非摩。」

(b)

28.6 知道 知道 ［參προγινώσκω, πρόγνωσις］ 在某個時間參考點之前知道某事，例如：在事件發生之前已經知道 事先知道；已經知道；有先見之明；預先知道 προϊδὼν ἐλάλησεν περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ  ‘knowing ahead of time, he spoke about the resurrection of the Christ’  「他預先看明了，就講論基督的復活」 (徒 2:31a)

____________________________________________________

1 在徒 2:31，προοράω的意思可以理解為「以前見過」或「事先知道」，甚至「事先了解」。在加 3:8，προοράω是以《聖經》為主語，因此將《聖經》擬人化，稱其事先知道；但是，προοράω在加 3:8也可解作意指「使某事提前就被知道」。

προορίζω

(1)

(a)

30.84 思考 決定，作出結論 ［參προαιρέω］ 事先作出決定 事先決定；提前決定；預先定下；預定 οὓς δὲ προώρισεν, τούτους καὶ ἐκάλεσεν  ‘those whom he decided upon ahead of time, these he called’  「所預定的人，他又召他們來」 (羅 8:30) προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν  ‘he had already decided that through Jesus Christ he would bring us to himself as his sons’  「預定我們藉著耶穌基督得兒子的名分」 (弗 1:5)

προπάσχω

(1)

(a)

24.79 感官事件及狀態 痛苦，苦難 在所談論的事件之前曾受苦 已經受苦；已經受了傷害；從前受苦 ἀλλὰ προπαθόντες καὶ ὑβρισθέντες, καθὼς οἴδατε, ἐν Φιλίπποις  ‘but you know how we had already suffered and been insulted in Philippi’  「我們從前在腓立比蒙難受辱，這是你們知道的」 (帖前 2:2) 有些語言在翻譯「我們從前已經受苦」中的「從前」時，可能需要使用一個對等的從句，比如：「甚至在這事發生之前，我們已經受苦。」

προπάτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

10.20 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參πατήρ, πρόγονος］ 是參考人（reference person）之前好幾代的一個人 祖先；祖宗 Τί οὖν ἐροῦμεν εὑρηκέναι Ἀβραὰμ τὸν προπάτορα ἡμῶν κατὰ σάρκα;  ‘what then shall we say that Abraham, our forefather by birth, has found?’  「那麼，談到我們血統上的祖先亞伯拉罕所發現的，我們要怎麼說呢？」 (羅 4:1) 有些語言把「祖先」簡單地稱為「死去很久的長輩」。在另一些語言中，祖先可以稱為「其他世代的父親」或「古時的父親」。

προπέμπω

(1)

(a)

15.72 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 在某人已經前進的方向送他前行，可能暗示提供幫助 送某人上路；幫助某人前行 ἐλπίζω γὰρ διαπορευόμενος θεάσασθαι ὑμᾶς καὶ ὑφ᾽ ὑμῶν προπεμφθῆναι ἐκεῖ  ‘I would like to see you on my way (to Spain) and be helped by you on my way there’  「我去西班牙的時候，我希望能順路看你們……由你們在那裡送我上路」 (羅 15:24)

(b)

15.155 線性運動 同行，結伴 在旅途開始的時候陪某人走一小段路程 護送；陪同 προέπεμπον δὲ αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον  ‘they escorted him to the boat’  「他們送他上了船」 (徒 20:38)

προπετής

(1)

ές

(a)

88.98 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 形容行為粗心魯莽 魯莽的；粗心的 δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν καὶ μηδὲν προπετὲς πράσσειν  ‘so then, you must calm down and not do anything reckless’  「你們就應該平心靜氣，不要輕舉妄動」 (徒 19:36) 在某些語言中，徒 19:36 中的 προπετής 可以譯作「不加思索」或「不計算成本」。

προπορεύομαι

(1)

(a)

15.143 線性運動 走在前面 ［參προάγω］ 走在前面，暗示雙方都向著相同的方向移動 走在前面；先行 προπορεύσῃ γὰρ ἐνώπιον κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ  ‘you will go on before the Lord to prepare the way for him’  「你要在主前面先行，預備他的路」 (路 1:76a)

(b)

15.181 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參προέρχομαι］ 走在前面，為要引路 帶領；引路 Ποίησον ἡμῖν θεοὺς οἳ προπορεύσονται ἡμῶν  ‘make us some gods who will go in front to lead us’  「你為我們造神明，在我們前面引路」 (徒 7:40)

____________________________________________________

1 προπορεύομαι在路 1:76應該解作與時間有關，而非與空間有關。

πρός

(1)

(a)

84.18 空間的延伸 向目標延伸 朝著某個目標延伸，可能有某種暗示的互動或相互作用 到 πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ  ‘go instead to the lost sheep of the people of Israel’  「卻要到迷羊以色列家那裡去」 (太 10:6) ἀνέπεμψεν αὐτὸν πρὸς Ἡρῴδην  ‘he sent him to Herod’  「把他送到希律那裡去」 (路 23:7)

(b)

84.23 空間的延伸 向目標延伸 朝著某個目標延伸，包括假定的接觸和反應 倚；碰 μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου  ‘in order that you do not dash your foot against a stone’  「免得你的腳碰在石頭上」 (太 4:6) σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν  ‘it is hard on you to kick against the goad’  「你用腳踢刺棒是自找苦吃的」 (徒 26:14a)

(c)

83.24 空間的位置 在，在旁邊，接近，在遠處 靠近另一個位置或物體的位置，經常有面朝的含意 在……旁邊 ἦν ὅλη ἡ πόλις ἐπισυνηγμένη πρὸς τὴν θύραν  ‘all the people gathered at the door’  「全城的人都聚集在門前」 (可 1:33) ὁ δὲ Πέτρος εἱστήκει πρὸς τῇ θύρᾳ ἔξω  ‘Peter stayed outside at the gate’  「彼得卻站在門外」 (約 18:16) ἔθαψαν πρὸς τὸν ἄνδρα αὐτῆς  ‘they buried her beside her husband’  「把她葬在她丈夫旁邊」 (徒 5:10)

(d)

83.9 空間的位置 在……之中，介於……之間，在……裏面，在……內部 ［參ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά］ 某區域內的一個位置，由其他物體確定，並分佈在這些物體之間2 在……裡面；與……一起 αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσιν;  ‘are not all his sisters among us?’  「他的姐妹不都在我們這裡嗎？」 (太 13:56)

(e)

90.58 語意格 經歷者 用於標記事件的經歷者，暗示參與者可能在某種二元關係中 與；向 τῆς διαθήκης ἧς διέθετο ὁ θεὸς πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν  ‘the covenant which God made with your ancestors’  「上帝與你們祖宗所立之約」 (徒 3:25) ἐργαζώμεθα τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας  ‘we should do good to everyone’  「要向眾人行善」 (加 6:10)

(f)

90.25 語意格 內容 （帶直接受格）用於標記內容，尤其是涉及人，和／或上下文暗示了某種類型的反應時 關於 καὶ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα  ‘and he didn't answer to a single charge’  「耶穌仍不回答，連一句回應指控的話也不說」 (太 27:14) ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν  ‘for they knew that he spoke the parable about them’  「他們知道耶穌說這比喻是針對他們的」 (可 12:12) ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν  ‘if anyone has a complaint about anyone’  「如果有人對別人有埋怨」 (西 3:13) 關於 πρός 在 可 12:12 和 西 3:13 中的另一種解釋，見 90.33。

(g)

89.112 關係 關聯 表示聯合，通常有相互關聯的含意 與……；在……面前 καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν  ‘the Word was with God’  「道與上帝同在」 (約 1:1) εἰρήνην ἔχομεν πρὸς τὸν θεὸν  ‘we have peace with God’  「我們……得以與上帝和好」 (羅 5:1) παρρησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν θεὸν  ‘we have confidence before God’  「我們在上帝面前就可以坦然無懼」 (約壹 3:21)

(h)

89.60 關係 目的 ［參ἐπί, χάριν］ 表示目的，指向某個事件或狀態的目標 為了……目的；為了……緣故；為了 αὐτὸς ἦν ὁ πρὸς τὴν ἐλεημοσύνην καθήμενος ἐπὶ τῇ Ὡραίᾳ Πύλῃ  ‘he was the one who sat at the Beautiful Gate for the purpose of receiving alms’  「他就是那個平時坐在聖殿美門為了得到施捨的人」 (徒 3:10) πρὸς τὴν ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ  ‘in order to demonstrate his righteousness’  「為要顯明他的義」 (羅 3:26)

(i)

89.44 關係 結果 表示結果，重點在於終點 導致；結果是；結局是 Αὕτη ἡ ἀσθένεια οὐκ ἔστιν πρὸς θάνατον  ‘the final outcome of this illness is not death’ or ‘this illness will not end in death’  「這病不是要他死」或「這病不至於死」 (約 11:4)

(j)

89.9 關係 涉及對應的關係（同構關係） 表示一種對應的關係，可能有某種相互作用的含意 依照；根據；符合 μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ δαρήσεται πολλάς  ‘(the servant who) did not get ready or act in accordance with his (masters) desire will be whipped much’  「沒有預備，也不照著主人的意思去做，必然多受責打」 (路 12:47) ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν πρὸς τὴν ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου  ‘that they were not walking in line with the truth of the gospel’  「他們所做的，和福音的真理不符」 (加 2:14)

(k)

67.162 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 一段時間的標記，這段時間在隨後時間段之前，暗示預期 快要；就快 ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶν  ‘because it is toward evening’ or ‘... it is almost evening’ or ‘... it is nearly evening’  「天快黑了」或「天快晚了」 (路 24:29)

(l)

67.16 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 表示一個時間點的標記，可能暗示接近 在 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης  ‘every punishment at the time does not seem to be a matter of happiness but of grief’  「但凡管教，在當時似乎不令人快樂，反使人覺得痛苦」 (來 12:11)

(m)

78.51 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參εἰς, ἐπί, ἕως, μέχρι］ 程度延伸到特定的點，這個點由上下文來標示 達到……的程度；直到；達到；一直到 Πρὸς φθόνον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκισεν ἐν ἡμῖν  ‘the spirit that dwells within us desires to the point of jealousy or the spirit that dwells within us is filled with fierce desires’ or ‘... intense desires’  「居住在我們裡面的靈渴慕到嫉妒的地步」或「居住在我們裡面靈充滿了強烈的渴慕」 (雅 4:5)

(n)

89.7 關係 具體說明 表示一種關係，有潛在的相互作用的含意 關於；在……和……之間 οἱ δὲ εἶπαν, Τί πρὸς ἡμᾶς  ‘and they said, What does that have to do with us?’  「他們說：『那跟我們有什麼相干？』」 (太 27:4) ἢ τίς κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος;  ‘or what kind of fellowship can there be between light and darkness?’  「光明和黑暗之間有什麼交情」 (林後 6:14)

(o)

90.20 語意格 視點參與者 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά］ （帶直接受格）用於標記其觀點對事件甚為重要的參與者3 在……看來；在……的判斷中 ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους  ‘to have a clear conscience before God and people’  「在上帝和人面前，常保持著清白的良心」 (徒 24:16)

(p)

90.33 語意格 反對 （帶直接受格）用於標記對抗，可能暗指對先前事件的反應 針對 ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν  ‘for they knew that he spoke this parable against them’  「他們知道耶穌說這比喻是針對他們的」 (可 12:12) ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν  ‘if anyone has any blame against anyone’  「如果有人對別人有埋怨」 (西 3:13) 關於 πρός 在 可 12:12 和 西 3:13 中的另一種解釋，見 90.25。

(q)

64.17 比較 表示與某事物比較 與……比較；相比；比起 οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν  ‘the sufferings of this time are not really (or ... are not worthy) to be compared with the future glory’  「我們現在的苦難跟將來要顯明給我們的榮耀相比是算不了什麼的」 (羅 8:18)

(r)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρόσκαιρος］ πρὸς καιρόν  形容相對較短的一段時間，強調事件或狀態的短暫性 短時間；短暫；暫時；一會兒；一些時候 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他們一時相信」 (路 8:13)

(s)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρόσκαιρος］ πρὸς καιρὸν ὥρας  形容相對較短的一段時間，強調事件或狀態的短暫性 短時間；短暫；暫時；一會兒；一些時候；一時；一段時間 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他們一時相信」 (路 8:13)

(t)

39.19 敵意，衝突 抵抗 ［參λακτίζω］ πρὸς κέντρα λακτίζω  （習語，直譯：用腳踢有刺的棒子）反抗權威以至於對自己造成傷害或痛苦 因反抗一個人或一項命令而使自己受傷害 Σαούλ, τί με διώκεις; σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν  ‘Saul, why are you persecuting me? You are hurting yourself by your resistance’  「掃羅！掃羅！你為什麼迫害我？你用腳踢刺棒是自找苦吃的！」 (徒 26:14)

(u)

67.106 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參βραχύς, διά, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος］ πρὸς ὀλίγον  形容相對短暫的一段時間 4 一會兒；短時間；短暫地；少時；瞬間；片刻 ἀτμὶς γάρ ἐστε ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη  ‘you are like a thin fog which appears for a little while’  「你們不過像一層霧，出現一會兒就不見了」 (雅 4:14)

(v)

28.73 知道 不可知的，秘密的 ［參εἰς, οὖς］ πρὸς τὸ οὖς  （習語，直譯：到耳中）只有在私下聽到某個信息的人才知道的事情 秘密地；私下地 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you say privately in the inner room will be proclaimed publicly’  「你們在密室裡私下所說的話，必會被公開宣佈」 (路 12:3) 「你們私下聽到的一切事」這種短語，可以譯成「你們在沒有其他人在場的時候聽到的一切事」。 關於短語 πρὸς τὸ οὖς λαλέω 的解釋，見 33.91。

(w)

33.91 溝通 說話，談話 ［參λαλέω, οὖς］ πρὸς τὸ οὖς λαλέω  （習語，直譯：說到耳中）悄聲說話，對象大概只限於某些聽眾 耳語；私語；悄聲說 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you have whispered in the inner room will be shouted from the housetops’  「在密室裡說的耳語，要被人在房頂上大聲說出來」 (路 12:3) 關於短語 πρὸς τὸ οὖς 的解釋，見 28.73。

____________________________________________________

1 πρὸς κέντρα λακτίζειν「腳踢刺棒」是一個習語（見39.19），但是在這個習語中，πρός要理解為「抵抗」的意思。習語的意思是以某種方式抵抗一種主導力量。

2 83.9所含詞彙（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思顯然具有細微的區別。例如：πρός[d]可能暗示某種互動或回應，而παρά[b]的重點可能在於聯繫，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

3 90.20中各個標記的相關意思之間顯然存在細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

4 這一組表示時間相對短暫的表達很可能略有區別，至少在內涵意義上，但是無法根據現有的新約上下文來確定顯著的外延差異。在語言學上，這一組詞彙裡面的短語（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以視為習語，但是在功能上，它們最好歸類為「凍結短語」，就像形態單元（morphological units）那樣使用。

προσάββατον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.202 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 緊接安息日的前一天 安息日的前一天；星期五 ἐπεὶ ἦν παρασκευὴ ὅ ἐστιν προσάββατον, ἐλθὼν Ἰωσὴφ  ‘because it was the preparation day, that is, the day before the Sabbath, Joseph went ...’  「因為這是預備日，就是安息日的前一日……約瑟前來……」 (可 15:42, 43 [2])

προσαγορεύω

(1)

(a)

33.127 溝通 名字 ［參ὀνομάζω, χρηματίζω］ 給……起名，或把……稱為 稱為；起名 προσαγορευθεὶς ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἀρχιερεὺς  ‘God called him high priest’  「上帝……宣稱他為大祭司」 (來 5:10)

προσάγω

(1)

(a)

15.172 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參προσφέρω］ 帶到某人面前 帶到面前 προσάγαγε ὧδε τὸν υἱόν σου  ‘bring your son here (to me)’  「把你兒子帶到這裡來」 (路 9:41) προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς  ‘they brought them before the Roman officials’  「帶他們到羅馬官長面前」 (徒 16:20)

(b)

15.77 線性運動 靠近，趨近 ［參προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαι, προσπορεύομαι］ 移向某個參考點，在某些語境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有著相互的關係 移向；接近；靠近 κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν  ‘in the middle of the night the sailors sensed that they were approaching some land’  「到了半夜，水手以為已經靠近陸地」 (徒 27:27)

προσαγωγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.72 溝通 說話，談話 對某人說話的權利或機會，暗示對方的地位較高 接近；走近；進入 ἐν ᾧ ἔχομεν τὴν παρρησίαν καὶ προσαγωγὴν ἐν πεποιθήσει  ‘because of him we have boldness to address him with confidence’  「在他裡面放膽無懼，滿有自信地進到上帝面前」 (弗 3:12)

προσαιτέω

(1)

(a)

33.173 溝通 請求，要求 ［參ἐπαιτέω］ 請求施捨 討飯；乞討 τυφλὸς ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδόν προσαιτῶν  ‘a blind man was sitting and begging by the road’  「有一個盲人坐在路旁討飯」（GNT3c-經文校勘欄） (可 10:46) 這詞是一個異文，只出現在：τυφλὸς ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν「一個盲人坐在路邊乞討」可 10:46（GNT3c-校勘欄）。

προσαίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.174 溝通 請求，要求 （προσαιτέω「乞討」33.173 的衍生詞）請求施捨的人 乞丐 ；討飯的 οἱ θεωροῦντες αὐτὸν τὸ πρότερον ὅτι προσαίτης ἦν  ‘those who had seen him before this as a beggar’  「以前常常見他乞討的人」 (約 9:8)

προσαναβαίνω

(1)

(a)

15.106 線性運動 上來／上去，上昇 升到某個點（可能暗示較高的地位） 上座 Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον  ‘friend, come up higher’  「朋友，請上座」 (路 14:10) 有些語言可能需要把 路 14:10 中的這個語句翻譯為：「請到上座去」，或「請到貴賓座」，或「請到更尊貴的座位」。

προσαναλίσκω

(1)

(a)

57.148 擁有，轉移，交換 花費，浪費 過度花費 花費很多；花盡；耗盡 ἥτις [ἰατροῖς προσαναλώσασα ὅλον τὸν βίον]  ‘she had spent all her living on doctors’  「她在醫生手上花盡了她所有的錢」 (路 8:43)

προσαναπληρόω

(1)

(a)

35.34 幫助，照顧 供應，支持 提供足夠的額外供給（是比 πληρόω[d] 35.33 更強烈的表達) 充足地供給 ὅτι ἡ διακονία τῆς λειτουργίας ταύτης οὐ μόνον ἐστὶν προσαναπληροῦσα τὰ ὑστερήματα τῶν ἁγίων, ..  ‘for this service you perform not only supplies the needs of God's people ...’  「因為這供應的事不僅可以補足眾聖徒的缺乏」 (林後 9:12)

προσανατίθημι  (προσανατίθεμαι)

(1)

(a)

59.72 數量 相加，相減 ［參ἐπιτίθημι, προστίθημι］ 在現有的數量上再增加某物 加；添；增加；加添 ἐμοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες οὐδὲν προσανέθεντο  ‘for those who were of repute added nothing to me’ or ‘... made no new suggestions’  「那些有名望的，並沒有加增我什麼」或「並沒有給我什麼新的建議」 (加 2:6) 有些語言表達「加添東西」並不困難，但是「加添事件」可能會給重組結構帶來特別的困難。例如，路 3:20 可能需要譯成「他先前做了其他許多壞事，但是他還做了這一件」，加 2:6 可能需要譯成「那些有名望的人並沒有說我要在現正做的事上再多做什麼」。

(b)

33.175 溝通 請求，要求 徵求某人的意見 徵詢；與……商量；徵求……意見 εὐθέως οὐ προσανεθέμην σαρκὶ καὶ αἵματι  ‘I did not go at once to ask advice of anyone’  「我並沒有向任何人求教」 (加 1:16) 翻譯「徵求意見」時，翻譯者經常可以採用一種表達方法，例如：「問應該做什麼」，或「問：我該做什麼？」

προσανέχω

(1)

(a)

15.77 線性運動 靠近，趨近 ［參προσάγω, προσεγγίζω, προσέρχομαι, προσπορεύομαι］ 移向某個參考點，在某些語境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有著相互的關係 接近；靠近 ὑπενόουν οἱ ναῦται προσανέχειν τινὰ αὐτοῖς χώραν (ms. B)  ‘the sailors sensed that they were approaching some land’  「眾水手以為接近了陸地」（GNT3c-經文校勘欄） (徒 27:27) 這個詞只見於一個異文：ὑπενόουν οἱ ναῦται προσανέχειν τινὰ αὐτοῖς χώραν「水手以為他們漸漸靠近陸地」徒 27:27（GNT3c-校勘欄）。

προσαπειλέω  (προσαπειλέομαι)

(1)

(a)

33.292 溝通 威脅 加強或擴大威脅 進一步威脅 προσαπειλησάμενοι ἀπέλυσαν αὐτούς  ‘after threatening them further, they set them free’  「再三恐嚇之後，把他們放了」 (徒 4:21) 在 徒 4:21，προσαπειλέομαι 也可以理解為「另外還威脅」。

προσαχέω

(1)

(a)

14.81 自然界的事件及狀態 聲音 （προσηχέω 的另一種拼寫法，該詞沒有出現在《新約》中）聲音的反射、迴響 迴響 προσαχέω 只在第一手梵蒂岡抄本中的 徒 27:27 出現，但最好的文本權威作 προσάγειν，出現在 ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν「水手以為他們逐漸靠近陸地」這個短語中。如果動詞是 προσαχεῖν，短語的意思就是「水手以為聽到從陸地來的回聲」。

προσβιβάζω

(1)

(a)

33.299 溝通 勸告，力勸 ［參παραβιάζομαι, προβιβάζω］ 以鼓勵某種特定行為的方式來說話 催促；強烈請求；力勸 ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προσεβίβασαν Ἀλέξανδρον (GNT3c)  ‘some from the crowd urged Alexander’  「人群中有人力勸亞歷山大」（GNT3c-經文校勘欄） (徒 19:33) 這詞是一個異文，只出現在：ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προσεβίβασαν Ἀλέξανδρον「人群中的有些人勸告亞歷山大」徒 19:33（GNT3c-校勘欄）。

προσδαπανάω

(1)

(a)

57.147 擁有，轉移，交換 花費，浪費 另外付出金錢或花費 另外花費；額外費用 ὅ τι ἂν προσδαπανήσῃς ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι  ‘when I come back this way, I will pay you back whatever you spend in addition (to the two denarii)’  「一切額外的費用，我回來的時候將還給你」 (路 10:35)

προσδέομαι

(1)

(a)

57.45 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 另外還需要或缺少某物 還需要某物更多；還缺乏某物 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘nor does he need anything more that people can supply by working for him’  「他也不需要人的服侍，好像缺少什麼似的」 (徒 17:25) 徒 17:25 也可以譯成：「他什麼都不缺少，沒有東西是人可以通過為他工作來供給他的。」

προσδέχομαι

(1)

(a)

31.53 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 接受一個信息並作出相應的行動 接受；持守 ἐλπίδα ἔχων εἰς τὸν θεὸν ἣν καὶ αὐτοὶ οὗτοι προσδέχονται  ‘I have the (same) hope in God that these themselves have accepted’  「我對上帝存著這些人自己也接受的盼望」 (徒 24:15)

(b)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 Οὗτος ἁμαρτωλοὺς προσδέχεται καὶ συνεσθίει αὐτοῖς  ‘this man welcomes outcasts and even eats with them’  「這個人歡迎罪人，和他們一起吃飯」 (路 15:2)

(c)

85.60 在空間存在 留下，停留 ［參ἀναμένω, ἐκδέχομαι, μένω, περιμένω］ 保持在某個地方和／或狀態，期待未來的事件2 等待；等候 ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘he was one who was waiting for the kingdom of God’  「他……是等候上帝國的人」 (可 15:43)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

2 這組詞彙的意思可能有些細微的區別。含有詞幹μεν-的詞彙可能更加偏重於位置，而含有詞幹δεχ-的詞彙可能更加偏重於期待，但這種區別在基礎上並沒有一致的模式。

προσδοκάω

(1)

(a)

25.228 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 憂心忡忡地等待即將來臨的危險或麻煩 憂心忡忡地等待；焦急等待 Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήμερον ἡμέραν προσδοκῶντες  ‘having waited with apprehension for fourteen days’  「你們……捱餓苦候，到今天已經十四天了」 (徒 27:33a)

(b)

30.55 思考 考慮未來的偶發事件 ［參προσδοκία］ 期待一些事情發生，不論好壞 期待；期望；料想；預期 ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ  ‘the master of that servant will come at a time when he (the servant) is not expecting him’  「在他料想不到的日子……那奴僕的主人就會來到」 (太 24:50)

____________________________________________________

1 在徒 27:33，προσδοκάω包含兩個重要的語義特徵：（1）等待一段時間，（2）對風暴的結果感到害怕和擔心。Προσδοκάω可以簡單地歸類為處於某種狀態一段時間，但是在徒 27:33的上下文中，害怕和擔心的要素似乎是主要的。

προσδοκία

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.55 思考 考慮未來的偶發事件 ［參προσδοκάω］ 期待一些事情發生，不論好壞 期待；期望；料想；預期 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ  ‘people will lose heart because of fear and expectation of those things that are coming upon the world’  「人們預料到將要臨到世界的事，就嚇得魂不附體」 (路 21:26)

προσεάω

(1)

(a)

13.139 是，變成，存在，發生 發生 允許比預期走得更遠 允許走得更遠 μὴ προσεῶντος ἡμᾶς τοῦ ἀνέμου  ‘the wind would not let us go any farther’  「風攔阻我們往前」 (徒 27:7)

προσεγγίζω

(1)

(a)

15.77 線性運動 靠近，趨近 ［參προσάγω, προσανέχω, προσέρχομαι, προσπορεύομαι］ 移向某個參考點，在某些語境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有著相互的關係 接近；靠近 κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσεγγίζειν τινὰ αὐτοῖς χώραν (in some mss.)  ‘in the middle of the night the sailors sensed that they were approaching some land’  「約在半夜時分，眾水手以為接近了陸地」（GNT3c-經文校勘欄） (徒 27:27) 這個詞只見於一個異文：κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσεγγίζειν τινὰ αὐτοῖς χώραν 「半夜裡，水手以為他們漸漸靠近陸地」徒 27:27（GNT3c-校勘欄）。

προσεργάζομαι

(1)

(a)

57.191 擁有，轉移，交換 賺取，贏利，做生意 另外賺取或獲得某物 賺得更多；另外賺取 ἡ μνᾶ σου δέκα προσηργάσατο μνᾶς  ‘your one mina has earned in addition ten minas’  「主啊，你的一錠銀子已經賺了十錠」 (路 19:16) 正如 路 19:18 的情況（見 57.189），表達形式可能需要改變，以介紹施事者，例如「我已經用你給我的那錠銀子賺了十錠」。在一些語言中可能需要說：「我用那一錠銀子來做生意，現在我有十錠了」，或「我用那一錠銀子來做生意，已經變成十錠了」。

προσέρχομαι

(1)

(a)

15.77 線性運動 靠近，趨近 ［參προσάγω, προσανέχω, προσεγγίζω, προσπορεύομαι］ 移向某個參考點，在某些語境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有著相互的關係 移向；接近；靠近 οὗτοι οὖν προσῆλθον Φιλίππῳ  ‘these men then approached Philip’  「他們來見……腓力」 (約 12:21)

(b)

34.23 聯合 加入，開始聯繫 採取主動與某人交往 承諾加入；尋求與……聯繫；與……來往 ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ  ‘a Jew is not allowed to join or to seek to associate with a Gentile’  「猶太人是不許和異族人結交來往的」 (徒 10:28) 雖然猶太人也不允許和外邦人繼續交往，但在 徒 10:28 中，προσέρχομαι[b] 的重點似乎是：猶太人不可以主動接近外邦人，違背禮儀律法一起進行某些活動。因此，在某些語言中，這裡的 προσέρχομαι 可以譯成「與外邦人攜手」，「與外邦人聯合」，或「成為外邦人的親密朋友」。

(c)

31.19 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 （προσέρχομαι[a]「移向」15.77 的引申喻意）站在與別人意見相同的立場上 同意；意見一致 εἴ τις ἑτεροδιδασκαλεῖ καὶ μὴ προσέρχεται ὑγιαίνουσιν λόγοις τοῖς τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘whoever teaches a different doctrine and does not agree with the true words of our Lord Jesus Christ’  「若有人傳別的教義，不符合我們主耶穌基督純正的話語」 (提前 6:3)

προσευχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.178 溝通 禱告 ［參εὐχή, εὔχομαι, προσεύχομαι］ 向上帝說話或祈求的行為 1 禱告；祈禱 ἔσται ὁ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς  ‘my house will be a house of prayer’  「我的殿要作為禱告的殿」 (路 19:46) 有些語言會根據禱告內容的性質，而使用不同的詞彙來表達禱告。各種禱告內容包括：請求物質上的祝福，祈求靈性上的幫助，為別人代求，感恩，讚美等。另外，根據不同的迫切性和需要，用詞上也有重要的區別。禱告的最常見表達可能就是「向上帝說話」；通常最好避免使用意思主要是「念誦」的詞彙。

(b)

33.179 溝通 禱告 （προσεύχομαι「禱告」33.178 的衍生詞）人們通常聚集禱告的地方 禱告的地方 ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν οὗ ἐνομίζομεν προσευχὴν εἶναι  ‘we went out of the city (literally ‘outside the gate’) to the riverside where we thought there would be a place for prayer’  「我們出了城門，來到河邊，料想那裡有禱告的地方」 (徒 16:13)

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能對禱告對象的關注程度有所不同，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

προσεύχομαι

(1)

(a)

33.178 溝通 禱告 ［參εὐχή, εὔχομαι, προσευχή］ 向上帝說話或提出請求 1 禱告；祈禱；對上帝說話；向上帝祈求 ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ᾽ ἰδίαν προσεύξασθαι  ‘he went up a hill by himself to pray’  「他獨自上山去禱告」 (太 14:23) 有些語言會根據禱告內容的性質，而使用不同的詞彙來表達禱告。各種禱告內容包括：請求物質上的祝福，祈求靈性上的幫助，為別人代求，感恩，讚美等。另外，根據不同的迫切性和需要，用詞上也有重要的區別。禱告的最常見表達可能就是「向上帝說話」；通常最好避免使用意思主要是「念誦」的詞彙。

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能對禱告對象的關注程度有所不同，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

προσέχω

(1)

(a)

27.59 學習 準備好去學習，留心 ［參ἐπέχω］ 隨時準備了解任何未來的危險、需要或錯誤，並作出適當的反應 注意；警戒；謹慎；小心；提防；留意 Προσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘make certain that you do not perform your religious duties in public’  「你們要謹慎，不可故意在人面前表現虔誠」 (太 6:1)

(b)

30.35 思考 思考，思想 密切注意某事，可能暗示同意 密切關注；仔細考慮；留心聽 προσεῖχον δὲ οἱ ὄχλοι τοῖς λεγομένοις ὑπὸ τοῦ Φιλίππου  ‘the crowds paid close attention to what was being said by Philip’  「群眾都聚精會神地聽腓利所說的話」 (徒 8:6)

(c)

31.47 持有觀點，相信，信賴 相信是真的 ［參ἐπέχω］ 堅持某個信念 堅守；繼續相信 μηδὲ προσέχειν μύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις  ‘to no longer hold on to legends and long lists of ancestors’  「不要繼續相信無稽的傳說和冗長的家譜」 (提前 1:4) Διὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως προσέχειν ἡμᾶς τοῖς ἀκουσθεῖσιν  ‘that is why we must hold on all the more firmly to what we have heard’  「因此，我們必須更加堅守所聽到的真理」 (來 2:1) ἐπέχω[b] 和 προσέχω[c] 的對等譯詞可以是「繼續堅信」或「絕不放棄去相信」。

(d)

68.19 時態 繼續 ［參συνέχω］ 以密切的關注和投入繼續做 繼續熱心地做；繼續致力於 οὐδεὶς προσέσχηκεν τῷ θυσιαστηρίῳ  ‘no one (of his tribe) gave himself continuously to the ministry of the altar’  「那支派裡從來沒有一人在祭壇前事奉的」 (來 7:13) 來 7:13 的這一部分也可以譯作：「他的支派中沒有一個人一直作祭司的」。

προσηλόω

(1)

(a)

18.20 連接 繫上，粘住 用釘子把東西固定 釘釘；釘牢 προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῷ  ‘nailing it to the cross’  「釘在十字架上」 (西 2:14)

προσήλυτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.54 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 歸信猶太教的異教徒 皈依猶太教者；歸信者 Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι  ‘both Jews and proselytes’  「包括猶太人和皈依猶太教的人」 (徒 2:11)

πρόσκαιρος

(1)

ον

(a)

67.109 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός］ 形容相對較短的一段時間，強調事件或狀態的短暫性 短時間；短暫；暫時；一會兒；一些時候 οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστιν  ‘but it does not sink deep in them, and so they don't last long’  「心裡沒有根，不過是暫時的」 (太 13:21)

προσκαλέω  (προσκαλέομαι)

(1)

(a)

33.308 溝通 召喚，呼召 ［參προσφωνέω］ 呼喚，可能隱含一種相互關係 呼喚；叫……來；叫喚 προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς  ‘he called the crowd to him and said to them’  「耶穌叫了眾人來，對他們說」 (太 15:10)

(b)

33.312 溝通 召喚，呼召 ［參καλέω, κλῆσις］ 急切地邀請某人承擔某項特定任務，這意味著受邀者與發出召喚的人建立新的關係1 召喚；呼召；召喚到來執行任務 ὅτι προσκέκληται ἡμᾶς ὁ θεὸς εὐαγγελίσασθαι αὐτούς  ‘because God has called us to preach the good news to them’ or ‘... to the people there’  「因為上帝呼召我們去傳福音給他們」或「……給那裡的人」 (徒 16:10) καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] 一般不能簡單地譯成「召喚」，即「向著有一定距離的人說話，叫他們過來」。舉例說，在 帖後 2:14 中，前面的從句可能要譯成「藉著我們傳講的福音，這福音召喚你們這樣做」。同樣，徒 16:10 中的語句可以譯成「因為上帝急切地叫我們傳福音給那裡的人」。

____________________________________________________

1 προσκαλέομαι[b]的意思可能與καλέω[d]不同，更加具體地強調被召喚的人或者召喚某人來完成的任務。

προσκαρτερέω

(1)

(a)

68.68 時態 專心努力去做，全力去做 ［參προσκαρτέρησις］ 非常努力地繼續做某事，可能有不顧困難的含意 專注於；專心致志；堅持；恆切 τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες  ‘devote yourselves to prayer’  「禱告要恆切」 (羅 12:12)

(b)

34.2 聯合 聯繫 與……密切地、持續地交往 緊跟著；密切地交往 ὁ δὲ Σίμων καὶ αὐτὸς ἐπίστευσεν καὶ βαπτισθεὶς ἦν προσκαρτερῶν τῷ Φιλίππῳ  ‘Simon himself also believed and after being baptized, he stayed close to Philip’  「西門自己也相信了；他受洗後常常跟腓利在一起」 (徒 8:13)

(c)

35.28 幫助，照顧 服侍 在密切的個人關係中服侍 貼身服侍 φωνήσας δύο τῶν οἰκετῶν καὶ στρατιώτην εὐσεβῆ τῶν προσκαρτερούντων αὐτῷ  ‘then he called two of his house servants and a soldier, a religious man who was one of his personal servants’  「就叫來兩個家奴和一個隨身服侍他的虔誠士兵」 (徒 10:7) 短語「常伺候他的僕人」可以譯成「那些只服侍他的僕人」。 將 可 3:9 中的短語 ἵνα πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ 直譯為「有一隻小船供他一個人使用」，在某些語言中是相當笨拙的。比較自然的譯法是「為他預備一隻小船」，或「預備一隻小船可以隨時讓他使用」。

προσκαρτέρησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

68.68 時態 專心努力去做，全力去做 ［參προσκαρτερέω］ 非常努力地繼續做某事，可能有不顧困難的含意 專注於；專心致志；堅持；恆切 εἰς αὐτὸ ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων  ‘for this reason, be alert and always keep on praying for all God's people’  「為此警醒，恆切為所有聖徒祈求」 (弗 6:18)

προσκεφάλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.110 人工製品 傢具 用來枕頭的物件，通常是柔軟的 墊子；枕頭 αὐτὸς ἦν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων  ‘he was in the stern, sleeping with his head on a cushion’  「耶穌在船尾上，枕著枕頭睡覺」 (可 4:38) 在翻譯 可 4:38 時，必須避免讀者以為耶穌的個子很小或者身子踡曲起來，因此能夠睡在一個枕頭上。

προσκληρόω  (προσκληρόομαι)

(1)

(a)

34.22 聯合 加入，開始聯繫 ［參κολλάω, προσκλίνω, προσκολλάω］ 開始與某人有交往聯繫，可以是暫時的或是永久的 加入；結交；成為一分子 καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σιλᾷ  ‘and some of them were convinced and joined Paul and Silas’  「其中有些人信了，成為保羅和西拉的同道」 (徒 17:4) 在 徒 17:4 等上下文中，προσκληρόομαι 可以譯成「把自己的命運投到……」，或「與……認同」，或「成為同一群體的一部分」。

προσκλίνω  (προσκλίνομαι)

(1)

(a)

34.22 聯合 加入，開始聯繫 ［參κολλάω, προσκληρόω, προσκολλάω］ 開始與某人有交往聯繫，可以是暫時的或是永久的 加入；結交；成為一分子 ᾧ προσεκλίθη ἀνδρῶν ἀριθμὸς ὡς τετρακοσίων  ‘about four hundred men joined him’  「附從他的人數約有四百」 (徒 5:36)

πρόσκλισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.241 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 對某事或某人有著堅定且不公正的偏愛 偏見；偏待 Διαμαρτύρομαι ... μηδὲν ποιῶν κατὰ πρόσκλισιν  ‘I call upon you ... not to show prejudice in anything you do’  「我……吩咐你……做什麼事都不可偏心」 (提前 5:21)

προσκολλάω  (προσκολλάομαι)

(1)

(a)

34.22 聯合 加入，開始聯繫 ［參κολλάω, προσκληρόω, προσκλίνω］ 開始與某人有交往聯繫，可以是暫時的或是永久的 1 加入；結交；成為一分子 καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ  ‘and he will be joined to his wife’  「跟妻子結合」 (弗 5:31) 翻譯 弗 5:31 中的 προσκολλάομαι 必須避免使用僅僅指性關係的詞彙。此處的重點在於人際關係，而不是性行為。

____________________________________________________

1 προσκολλάομαι可能與κολλάομαι[a]區別很大，暗示比較長久的聯合，焦點是交互式的關係。

πρόσκομμα

(1)

τος＜中＞

(a)

15.229 線性運動 步行，踩踏 使人絆跌的東西 絆腳石 προσέκοψαν τῷ λίθῳ τοῦ προσκόμματος  ‘they stumbled on the stone which caused stumbling’  「他們正跌在那絆腳石上」 (羅 9:32)

(b)

25.183 態度及情感 冒犯，被冒犯 ［參προσκοπή］ 被冒犯而發怒的場合或理由 導致冒犯的東西；使人被冒犯的事情；冒犯 τὸ μὴ τιθέναι πρόσκομμα τῷ ἀδελφῷ  ‘to not provide an occasion for a Christian brother to take offense’  「不做絆倒弟兄……的事」 (羅 14:13)

(c)

88.307 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參προσκοπή］ 提供一個使某人犯罪的機會或場合 使人犯罪的事情；給人犯罪提供機會的事情 βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘be careful not to let your freedom of action (literally ‘this freedom of yours’) make those who are weak in the faith fall into sin’  「要小心哪，不要因你們運用個人的自由而使信心軟弱的人犯罪」 (林前 8:9)

προσκοπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

22.14 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 可能遇到的障礙或困難 障礙；妨礙；麻煩；困難 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν  ‘not putting any obstacle in the way of anyone’ or ‘not causing trouble for anyone’  「不在任何事上給人放置障礙」或「不給任何人造成麻煩」 (林後 6:3) 關於 προσκοπή 在 林後 6:3 的其他解釋，見 25.183 和 88.307。

(b)

25.183 態度及情感 冒犯，被冒犯 ［參πρόσκομμα］ 被冒犯而發怒的場合或理由 導致冒犯的東西；使人被冒犯的事情；冒犯 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν  ‘in nothing providing an occasion for someone to take offense’  「不在任何事上給人提供被冒犯的機會」 (林後 6:3) 關於 προσκοπή 在 林後 6:3 的其他解釋，見 22.14 和 88.307。

(c)

88.307 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參πρόσκομμα］ 提供一個使某人犯罪的機會或場合 使人犯罪的事情；給人犯罪提供機會的事情 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν  ‘giving to no one in anything a cause to sin’  「不給任何人犯罪的理由」 (林後 6:3) 關於 προσκοπή 在 林後 6:3 中的其他解釋，見 22.14 和 25.183。

προσκόπτω

(1)

(a)

19.5 物理的衝擊力 擊打，撞擊 撞到物件上，有受到阻力或傷害的含義 撞；碰 μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου  ‘so that you will not even strike your foot on a stone’  「免得你的腳碰在石頭上」 (太 4:6) 太 4:6 的重點是腳碰在石頭上的結果，因此可以譯成「腳撞在石頭上碰傷了」。

(b)

15.228 線性運動 步行，踩踏 走路時腳撞著東西，因而暫時失去平衡 絆跌 ἐάν τις περιπατῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ, οὐ προσκόπτει  ‘so if a man walks in broad daylight, he does not stumble’  「人若在白天行走，就不會絆倒」 (約 11:9)

(c)

25.182 態度及情感 冒犯，被冒犯 被冒犯而發怒，意味著感到厭惡或拒絕 被冒犯；被觸怒 ἐν ᾧ ὁ ἀδελφός σου προσκόπτει  ‘by means of which your Christian brother takes offense’ or ‘... your fellow believer takes offense’  「使你的弟兄被觸怒的事」 (羅 14:21) 羅 14:21 中的這個表達可以調整結構並譯成：「使你弟兄被冒犯的事」，或「使你弟兄覺得厭惡的事（因為你所做的）」。在一些情況下，和 προσκόπτω 意思最接近的譯法是「對……感覺難受」。

προσκυλίω

(1)

(a)

15.249 線性運動 滾動 使某物捲起或滾動 捲起；滾動 προσεκύλισεν λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνημείου  ‘then he rolled a stone against the entrance to the grave’  「又滾來一塊石頭擋住墓門」 (可 15:46) 有些語言可能需要用不同的詞彙來表示「滾」這個動作，視乎相關的物體是球形還是碟形的。墓穴門口的石頭很可能是碟形的。

προσκυνέω

(1)

(a)

53.56 宗教活動 敬拜，尊崇 用態度、可能還有身體姿態來表達對神明的忠誠和尊敬 1 俯伏敬拜；屈身敬拜；跪拜；敬拜 εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ  ‘for we saw his star in the east and we came to worship him’  「我們在東方看見他的星，特來拜他」 (太 2:2)

(b)

17.21 姿勢及與姿勢有關的事件 俯伏敬拜或懇求 ［參κλίνω］ 向某人俯伏下拜是尊敬、懼怕或懇求的表現2 俯伏下拜 τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ  ‘kneeling down, they prostrated themselves before him’  「他們……跪下來拜他」 (可 15:19) καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιον τῶν ποδῶν σου  ‘and they will prostrate themselves before your feet’  「他們要到你腳前下拜」 (啟 3:9) προσκυνέω[b] 在語義上十分複雜，因它不但表示身體的姿勢，而且表達一種崇敬或尊重的態度和活動。在很多情況下都沒有必要同時指定這兩個語義元素，但可以根據所關注的重點選擇其中一個。例如， 可 15:19 可以翻譯為「他們跪在他面前，用一種嘲弄的方式敬拜他」或「他們跪在他面前，又俯伏拜他」。

____________________________________________________

1 προσκυνέω[a]的意思似乎與σέβομαισεβάζομαι和εὐσεβέω[a]「敬拜」（53.53）略有不同，更加強調敬拜時的身體姿態或態度這個語義成分。

2 προσκυνέω可以指敬拜上帝但沒有俯伏。例如：在來 11:21，προσεκύνησεν ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου αὐτοῦ「他扶著杖頭敬拜上帝」，這裡顯然沒有暗示俯伏的身體姿態，προσκυνέω的這個意思歸類在「宗教活動」中（見53.56）。

προσκυνητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.57 宗教活動 敬拜，尊崇 （προσκυνέω[a]「敬拜」53.56 的衍生詞）敬拜的人 敬拜者；敬拜的人 ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσιν τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ  ‘when the real worshipers will worship the Father in spirit and in truth’  「時候將到……那真正敬拜父的，要用心靈和誠實敬拜他」 (約 4:23)

προσλαλέω

(1)

(a)

33.71 溝通 說話，談話 與某某說話 οἵτινες προσλαλοῦντες αὐτοῖς ἔπειθον αὐτοὺς προσμένειν τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ  ‘they spoke to them and encouraged them to keep on living in the grace of God’  「對他們講話，勸他們務要恆久倚靠上帝的恩典」 (徒 13:43a)

____________________________________________________

1 在徒 13:43，考慮到介詞前綴προσ，προσλαλέω可能暗示某種程度的互動回應。

προσλαμβάνω  (προσλαμβάνομαι)

(1)

(a)

18.2 連接 抓緊，抓住 ［參ἐπιλαμβάνομαι］ 拉住或抓著，焦點放在該動作的目標 拉住；抓住；牽著 καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς  ‘and they took some food’  「就吃了食物」（直譯：「取用食物」） (徒 27:36) 對於一個人握著另一個人的手是為了引領他，或為了拯救他，許多語言都會採用相當不同的詞彙去表達。所需的力度或強度有所不同，所使用的詞彙往往也很不相同。 短語 προσλαμβάνομαι τροφῆς (徒 27:36) 可以理解為意指「吃」的一個習語（見 μετέχω 23.2 的腳註）。

(b)

15.167 線性運動 引領，帶來，帶領 除了自己以外還帶同其他人 帶同；帶上 καὶ προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς  ‘and bringing along some worthless men from the streets’  「帶了些市井流氓」 (徒 17:5) 徒 17:5 中的 προσλαμβάνομαι 也可以解釋為「聚集」（見 15.127）。

(c)

15.180 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參παραλαμβάνω］ 帶到自己身旁 拉到一邊；拉到旁邊 προσλαβόμενος ὁ Πέτρος αὐτὸν ἤρξατο ἐπιτιμᾶν αὐτῷ  ‘Peter took him aside and began to rebuke him’  「彼得就把他拉到一邊，責備他」 (可 8:32)

(d)

15.127 線性運動 聚集，召集 招聚一群人到自己那裡 招聚；組成團體 προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς καὶ ὀχλοποιήσαντες  ‘gathering together some worthless men from the streets and forming a mob’  「聚集了些市井流氓，搭夥成群」 (徒 17:5) 徒 17:5 中的 προσλαμβάνομαι 也可以解釋為「除了自己以外還帶同其他人」（見 15.167）。

(e)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, ὑποδέχομαι］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 Tὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε  ‘you must welcome among you the person who is weak in the faith’  「你們要接納信心軟弱的人」 (羅 14:1)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

προσλέγω

(1)

(a)

33.188 溝通 問題，答案 回答某人 回應；答覆 καὶ ὁ Χριστὸς ἐκείνοις προσέλεγεν  ‘and Christ responded to them’  「基督就回答他們」（經文校勘欄） (可 16:15) 這詞是一個異文，只出現在：καὶ ὁ Χριστὸς ἐκείνοις προσέλεγεν「基督回應他們說」可 16:15（校勘欄）。

πρόσλημψις

(1)

εως＜陰＞

(a)

34.34 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 接受某人加入社團 收納；接納 τίς ἡ πρόσλημψις εἰ μὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν;  ‘what is acceptance if not life from the dead?’  「他們被收納，豈不就是從死人中復生嗎？」 (羅 11:15) 翻譯 羅 11:15 中的這個語句時，可能需要清楚指明所牽涉的參與者，例如可以譯成：「上帝接納他們的時候會發生什麼？那就和從死裡復活一樣」，或者「……那就是死人復活」。

προσμένω

(1)

(a)

85.59 在空間存在 留下，停留 ［參ἐπέχω］ 在某個時間之後仍然留在某個地方 繼續停留；留在 Ὁ δὲ Παῦλος ἔτι προσμείνας  ‘Paul stayed on there’  「保羅又住了好些日子」 (徒 18:18) παρεκάλεσά σε προσμεῖναι ἐν Ἐφέσῳ  ‘I want you to stay on in Ephesus’  「我希望你留在以弗所」 (提前 1:3)

(b)

68.11 時態 繼續 ［參διαμένω, ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω, παραμένω］ 繼續進行某個活動或處於某種狀態中 繼續；保持；留在；不住地 προσμένει ταῖς δεήσεσιν καὶ ταῖς προσευχαῖς νυκτὸς καὶ ἡμέρας  ‘she continues in prayer and supplications day and night’  「晝夜不住地祈求禱告」 (提前 5:5) προσμένω[b] 與 ἐπιμένω[b] 的差異可能是：προσμένω[b] 的重點在於所涉及的時間的連續性或長度。

προσορμίζω  (προσορμίζομαι)

(1)

(a)

54.20 海上活動 把船隻停泊在安全的地方，可以用錨固定或者把船隻拉到海灘上 停泊；拋錨；靠岸；把船拴好 ἦλθον εἰς Γεννησαρὲτ καὶ προσωρμίσθησαν  ‘they came to land at Gennesaret, where they tied up the boat’  「在革尼撒勒靠岸，把船拴好」 (可 6:53)

προσοφείλω

(1)

(a)

57.220 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 反過來欠某人某物，暗示一種互反關係 反過來欠；同樣欠；也是欠 ὅτι καὶ σεαυτόν μοι προσοφείλεις  ‘that you even owe yourself to me in return’  「连你自己也是欠我的呢！」 (門 1:19)

προσοχθίζω

(1)

(a)

88.172 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 因為某人的所作所為而感到非常憤怒 被激怒；生氣 τίσιν δὲ προσώχθισεν τεσσεράκοντα ἔτη;  ‘with whom was he provoked for forty years?’  「上帝向誰發怒四十年之久呢？」 (來 3:17)

πρόσπεινος

(1)

ον

(a)

23.30 生理活動過程及狀態 吃，喝 飢餓的狀態 飢餓；餓 ἐγένετο δὲ πρόσπεινος καὶ ἤθελεν γεύσασθαι  ‘he became hungry and wanted to eat’  「他覺得餓了，想要吃」 (徒 10:10)

προσπήγνυμι

(1)

(a)

20.76 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參κρεμάννυμι, σταυρόω］ 處死某人，把他釘在十字架上 釘十字架 διὰ χειρὸς ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλατε  ‘you killed him by letting sinful men crucify him’  「你們就藉著那些不法的人的手把他釘上十字架殺死了」 (徒 2:23a)

____________________________________________________

1 προσπήγνυμι的意思可能只是「釘在某物上面」。然而，在徒 2:23，該詞用於「釘十字架」的絕對意義上，因此與σταυρόω的意思在本質上相同。

προσπίπτω

(1)

(a)

17.22 姿勢及與姿勢有關的事件 俯伏敬拜或懇求 ［參πίπτω］ 在某人面前俯伏拜倒，暗示懇求1 拜倒在地；俯伏叩拜 προσέπεσεν πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘she prostrated herself at his feet’  「就來俯伏在他腳前」 (可 7:25) 嚴格直譯 προσπίπτω[a] 或 πίπτω[c] 為「倒下」可能會被完全誤解，因為人們可能以為那是意外絆倒。因此，在許多語言中可能需要翻譯為「深深鞠躬」或「俯伏在地」。

(b)

19.11 物理的衝擊力 擊打，撞擊 撞擊某件物件 撞擊 ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι καὶ προσέπεσαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ  ‘the winds blew and struck against that house’  「強風吹襲，猛擊那房子」 (太 7:25)

____________________________________________________

1 πίπτω[c]和προσπίπτω[a]（17.22）的意思在某種程度上與προσκυνέω[b]（17.21）不同，焦點主要是在實際的位置，而不在表現出敬畏或者發出祈求的心意。προσκυνέω[b]是比較正式的用詞，焦點更多是在敬畏或尊崇的態度上。

προσποιέω  (προσποιέομαι)

(1)

(a)

41.49 行為及相關狀態 模仿行為 模仿某種特定的行為，作為表明有某種假定的意圖 假裝；給人……的印象；好像要；似乎要 αὐτὸς προσεποιήσατο πορρώτερον πορεύεσθαι  ‘he acted as though he were going farther’  「他好像還要往前走」 (路 24:28)

προσπορεύομαι

(1)

(a)

15.77 線性運動 靠近，趨近 ［參προσάγω, προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαι］ 移向某個參考點，在某些語境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有著相互的關係 移向；接近；靠近 προσπορεύονται αὐτῷ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης  ‘James and John approached him’  「雅各和約翰前來見耶穌」 (可 10:35)

προσρήσσω  (προσρήγνυμι)

(1)

(a)

19.6 物理的衝擊力 擊打，撞擊 突然猛烈衝擊 打擊；沖擊 προσέρηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ  ‘the river struck against that house’  「河水沖擊那房子」 (路 6:48) 路 6:48 中的 προσρήγνυμι 也可以理解為「溢出河牀」，但考慮到經文出現 τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ，所以解作「沖擊」似乎更加合理。

προστάσσω

(1)

(a)

33.325 溝通 吩咐，命令 ［參διατάσσω, ἐπιτάσσω, συντάσσω, τάσσω］ 詳細說明必須做什麼1 命令；指示；告訴；吩咐 ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος  ‘he did what the angel had told him (to do)’  「就遵照主的天使對他的吩咐」 (太 1:24)

(b)

62.9 排列，組織 （事件及狀態的）安排 按照規定的方式來安排 規定；安排 ὁρίσας προστεταγμένους καιροὺς  ‘having set limits to prescribed times’ or ‘having fixed beforehand the prescribed periods of time’  「預先定下了年限」 (徒 17:26) 有些語言需要略微調整 徒 17:26 第二部分的譯法，把地點和時間合併在一起，例如譯作：「他設定他們居住的時限，決定他們居住的地域」。

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思顯然略有區別，特別是在內涵意義上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

προστάτις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

35.13 幫助，照顧 幫助 （προΐστημι[b]「積極地幫助別人」35.12 的衍生詞）積極地幫助別人的婦人 幫助者；女資助人（意指資助個人或事工的人） γὰρ αὐτὴ προστάτις πολλῶν ἐγενήθη καὶ ἐμοῦ αὐτοῦ  ‘for she herself has been a helper to many people and also to me’  「因她素來幫助許多人，也幫助了我」 (羅 16:2)

προστίθημι  (προστίθεμαι)

(1)

(a)

59.72 數量 相加，相減 ［參ἐπιτίθημι, προσανατίθημι］ 在現有的數量上再增加某物 加；添；增加；加添 προσέθηκεν καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσιν  ‘he added this also to all (his other misdeeds)’  「在一切事上又添了這一件」 (路 3:20) 有些語言表達「加添東西」並不困難，但是「加添事件」可能會給重組結構帶來特別的困難。例如，路 3:20 可能需要譯成「他先前做了其他許多壞事，但是他還做了這一件」，加 2:6 可能需要譯成「那些有名望的人並沒有說我要在現正做的事上再多做什麼」。

(b)

57.78 擁有，轉移，交換 給予 ［參ἐπιτίθημι］ 把某物交由別人處置 送上；提供；授予 πλὴν ζητεῖτε τὴν βασιλείαν αὐτοῦ, καὶ ταῦτα προστεθήσεται ὑμῖν  ‘instead, be concerned with his kingdom, and all these things will be given to you’ or ‘... and he will provide you with these things’  「你們只要求他的國，這些東西就必加給你們了」或「……他就會把這一切都供給你們」 (路 12:31)

(c)

52.7 喪禮及葬禮 προστίθημι πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  （閃族習語，直譯：與他祖先放在一起）舉行殯葬 埋葬 ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  ‘he died and was buried’  「他死了，被埋葬了」 (徒 13:36)

(d)

68.13 時態 繼續 繼續，重點是下一項內容 繼續；繼續進行；接著 Ἀκουόντων δὲ αὐτῶν ταῦτα προσθεὶς εἶπεν παραβολὴν  ‘while they were listening to this, he continued and told them a parable’  「眾人正聽這些話的時候，耶穌再講了一個比喻」 (路 19:11)

(e)

89.89 關係 順序添加 表示緊接著發生的事 進行 ἰδὼν δὲ ὅτι ἀρεστόν ἐστιν τοῖς Ἰουδαίοις, προσέθετο συλλαβεῖν καὶ Πέτρον  ‘seeing that it pleased the Jews, he proceeded to arrest Peter’  「他知道猶太人喜歡他這樣做，又去拘捕彼得」 (徒 12:3)

προστρέχω

(1)

(a)

15.234 線性運動 奔跑 跑到某人面前 跑上去；跑上前去 προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν  ‘they ran up to him and greeted him’  「就跑上去向他問安」 (可 9:15)

προσφάγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.17 食物及調味品 食物 作為食物的魚肉 1 魚 Παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε;  ‘children, have you any fish?’  「孩子們，你們沒有魚吧？」 (約 21:5) 在《新約》以外的文獻中，προσφάγιον 通常是指某種與餅一起吃的小菜；但是，在 約 21:5（《新約》唯一一次出現這詞），是指魚肉。

____________________________________________________

1 有人主張，προσφάγιον在約 21:5意指「小菜」，僅僅在特殊的上下文中才指魚。另一方面，也有人認為προσφάγιον和ὀψάριον（5.16）的情況一樣，發生了意思的專門化，從而不再指某種和餅一起吃的小菜，而是有了更具體的意義，即作為食物的魚。

πρόσφατος

(1)

ον

(a)

58.73 性質，類別，示例 新的，舊的（主要指非時間性的事物） 新的、最近的，意思是以前不存在的 新的；最近的；新且不同的 ἐνεκαίνισεν ἡμῖν ὁδὸν πρόσφατον καὶ ζῶσαν  ‘he inaugurated for us a new and living way’  「他給我們開了一條又新又活的路」 (來 10:20)

προσφάτως

(1)

(a)

67.23 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 在另一個時間點之前的一個時間點，但是兩者之間的間隔相對較短 新近；最近 εὑρών τινα Ἰουδαῖον ... προσφάτως ἐληλυθότα ἀπὸ τῆς Ἰταλίας  ‘he met a Jew ... who had recently come from Italy’  「他遇見一個……猶太人……不久前……從意大利來」 (徒 18:2) 如果語言中沒有意為「近來、最近」等副詞，翻譯者可以用近似的語句來翻譯 徒 18:2，例如：「他遇見一個幾天前剛剛從意大利來的猶太人」。雖然不能確定時間的間隔有多長，但是採用「幾天前」等短語是合適的。

προσφέρω  (προσφέρομαι)

(1)

(a)

15.192 線性運動 攜帶，負擔 拿東西到某人面前，通常暗示把東西轉交給那人 拿來 οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον  ‘they brought him a coin’  「他們就拿一個銀幣來給他」 (太 22:19)

(b)

15.172 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參προσάγω］ 帶到某人面前 帶到面前 Προσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν  ‘you brought this man to me, as one who was misleading the people’  「你們把這個人帶到我這裡來，說他是誤導民眾造反的」 (路 23:14)

(c)

57.80 擁有，轉移，交換 給予 把某物交給某人，經常涉及相關物品的實際運輸 帶到；送到；獻給；獻上 ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα  ‘they opened their bags and presented him with gifts’  「打開寶盒，拿出……禮物獻給他」 (太 2:11)

(d)

41.7 行為及相關狀態 行為，品行 ［參ποιέω］ 對待某人的特定行為或行為方式 對待；處置；處理；向……做；做 ὡς υἱοῖς ὑμῖν προσφέρεται ὁ θεός  ‘God behaves toward you as his sons’  「上帝待你們如同待兒女」 (來 12:7)

προσφιλής

(1)

ές

(a)

25.97 態度及情感 蒙悅納，喜悅 使人喜悅某事的東西 令人喜悅的；可愛的 ὅσα προσφιλῆ ... λογίζεσθε  ‘whatever things are pleasing ... think about’  「凡是可愛的……你們都要留意」 (腓 4:8)

προσφορά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

53.16 宗教活動 奉獻，獻祭 在宗教活動中供獻給上帝的祭物 供獻；祭物；供物；獻祭 οὐκέτι προσφορὰ περὶ ἁμαρτίας  ‘an offering to take away sins is no longer needed’  「就不再有贖罪的供物了」 (來 10:18)

προσφωνέω

(1)

(a)

33.27 溝通 語言層次 向聽眾講話，可能是強調高聲 對……說話；向……呼叫 πολλῆς δὲ σιγῆς γενομένης προσεφώνησεν τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ  ‘when they were quiet, he addressed them in Hebrew’  「他們靜下來，保羅就用希伯來話對他們說」 (徒 21:40)

(b)

33.79 溝通 說話，談話 大聲叫喚，可能暗示要尋求一些回應 向……大聲叫喚；向……呼喊 ὅμοιοί εἰσιν παιδίοις τοῖς ... προσφωνοῦσιν ἀλλήλοις  ‘they are like children who ... call out to one another’  「他們好像小孩子……彼此呼叫」 (路 7:32a)

(c)

33.308 溝通 召喚，呼召 ［參προσκαλέω］ 呼喚，可能隱含一種相互關係 呼喚；叫……來；叫喚 ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ  ‘when day came, he called his disciples to him’  「到了天亮，他叫門徒來」 (路 6:13)

____________________________________________________

1 考慮到前綴προσ-在一些上下文中是相互作用的意思，特別是在古典希臘文中，所以除了是相互代詞之外，προσφωνέω在路 7:32也暗示一定程度的相互作用。

πρόσχυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

47.7 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的移動 把某東西倒在另一東西上 倒（或者可能是灑） Πίστει πεποίηκεν τὸ πάσχα καὶ τὴν πρόσχυσιν τοῦ αἵματος  ‘by faith he established the Passover and the pouring of blood’  「憑著信心，他設立了逾越節和灑血的禮」 (來 11:28) 在大多數上下文中，πρόσχυσις τοῦ αἵματος 這個動作被稱為「灑」，因此在 來 11:28 中宜採用「灑」，因為 πρόσχυσις 可能已有泛指的意思，包括灑的具體動作。另見 47.16。

προσψαύω

(1)

(a)

24.75 感官事件及狀態 觸摸，感覺 輕觸一下，通常用指頭或手 觸摸；觸碰 αὐτοὶ ἑνὶ τῶν δακτύλων ὑμῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις  ‘you yourselves wont even touch these burdens with one of your fingers’  「自己卻連一個指頭也不肯去碰這些擔子」 (路 11:46) 關於 προσψαύω 在 路 11:46 的另一種解釋，見 18.11。請注意，προσψαύω[a] 的意思與 προσψαύω[b]「觸摸」（18.11）不同，因為這個詞是「僅僅觸摸」的誇張含意，然而 προσψαύω[b] 暗示「做些事情來幫助」或「對此做些事情」。

(b)

18.11 連接 抓緊，抓住 摸一下物件，意思是要做點什麼 觸碰；觸摸以提供幫助 καὶ αὐτοὶ ἑνὶ τῶν δακτύλων ὑμῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις  ‘and you yourselves will not touch these burdens with one of your fingers’  「自己卻不肯動一個指頭去減輕這些擔子」 (路 11:46) 在 路 11:46 採用一個表示「觸碰」的詞彙時，所選擇的詞彙必須暗示「為了減輕負擔而觸碰」。在某些情況下可以翻譯為「藉觸碰來提供幫助」或「用手指觸碰來提供一點幫助」。關於 προσψαύω 在 路 11:46 中的另一個解釋，見 24.75。

προσωπολημπτέω

(1)

(a)

88.238 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 ［參λαμβάνω, προσωπολημψία, πρόσωπον］ 對人進行不公正的區分，對待某人比對待另一個人更好 偏袒；偏心待人；偏愛 εἰ δὲ προσωπολημπτεῖτε, ἁμαρτίαν ἐργάζεσθε  ‘if you treat one person better than another, you are guilty of sin’  「你們如果偏心待人，就是犯罪」 (雅 2:9) 有些語言使用習語來表達「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的臉」、「把麻雀稱為雞」，或「把最好的肉給同族的人」。

προσωπολήμπτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.239 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 （προσωπολημπτέω「偏袒」88.238 的衍生詞）不公正地對待某人勝過另一個人的人 偏待人的人；不平等待人的人 καταλαμβάνομαι ὅτι οὐκ ἔστιν προσωπολήμπτης ὁ θεός  ‘I realize that God does not show favoritism (in dealing with people)’  「我現在真正明白上帝是不偏待人的」 (徒 10:34)

προσωπολημψία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.238 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 ［參λαμβάνω, προσωπολημπτέω, πρόσωπον］ 對人進行不公正的區分，對待某人比對待另一個人更好 偏袒；偏心待人；偏愛 οὐ γάρ ἐστιν προσωπολημψία παρὰ τῷ θεῷ  ‘God shows no favoritism’  「上帝不偏待人」 (羅 2:11) 有些語言使用習語來表達「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的臉」、「把麻雀稱為雞」，或「把最好的肉給同族的人」。

πρόσωπον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.18 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參ὄψις］ 人類頭部的正面 臉；面 ἔλαμψεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος  ‘his face shone like the sun’  「他的臉明亮如太陽」 (太 17:2)

(b)

9.9 人 人類 （πρόσωπον[a]「臉」8.18 的引申喻意） 人；個人 ἵνα ἐκ πολλῶν προσώπων ... εὐχαριστηθῇ ὑπὲρ ἡμῶν  ‘in order that ... thanksgiving for us may be expressed ... by many people’ or ‘in order that many ... may express thanks to God for us’  「好使許多人為我們感恩」或「好使許多人為我們所蒙的恩感謝上帝」 (林後 1:11)

(c)

79.93 物體的特徵 二維及三維的形狀 一個物體的二維表面 表面；面 ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς  ‘for it will come upon all those who inhabit the entire earth’  「因為那日子要臨到所有居住在全地面上的人」 (路 21:35) 在一些情況下，翻譯者不把 πρόσωπον 譯成「表面」的意思，因為這是其他詞彙的隱含成分，例如，短語「在地上」就暗示了大地的表面。

(d)

24.24 感官事件及狀態 看 某物被人看見的形式或特徵 外觀；外貌 τὸ μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν  ‘you know how to judge the appearance of the sky’ or ‘... what the sky looks like or even ... what the sky is trying to say’  「你們知道分辨天上的氣象」或「你們知道分辨天色」 (太 16:3) ἡ εὐπρέπεια τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἀπώλετο  ‘the beauty of its appearance is destroyed’  「它美麗的外貌就消失了」 (雅 1:11)

(e)

85.26 在空間存在 在某個地方 （πρόσωπον[a]「臉」8.18 的引申喻意）一個人親身出現在某個地方 在場；在某個地方 πληρώσεις με εὐφροσύνης μετὰ τοῦ προσώπου σου  ‘with your presence you will fill me with joy’  「必使我在你面前充滿快樂」 (徒 2:28)

(f)

83.33 空間的位置 在前面，面對面，在後面 ［參ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό］ 在某個有生命或無生命物體前面的位置，該物體被視為具有前面和後面的空間方向1 在……前面；在……之前 ἀπέστειλεν αὐτοὺς ... πρὸ προσώπου αὐτοῦ  ‘he sent them out ... (to go) ahead of him’  「差遣他們……在他前面」 (路 10:1) τῶν ἐθνῶν, ὧν ἐξῶσεν ὁ θεὸς ἀπὸ προσώπου τῶν πατέρων ἡμῶν  ‘the nations that God drove out in front of our ancestors’ (literally ‘... from the face of our ancestors’)  「上帝從我們祖先面前趕出的外邦人」 (徒 7:45)

(g)

83.37 空間的位置 在前面，面對面，在後面 πρόσωπον πρὸς πρόσωπον  （習語，直譯：面對面）某人面朝另一個人，有直接的、人際互動的含意 面對面 τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον  ‘but then face to face’  「到那時，就要面對面了」 (林前 13:12) 林前 13:12 中這句習語的意思是將來會清楚明白。有些語言需要稍微改變一下比喻的表達方式，例如，這句經文需要譯成：「我們現在的理解就像是觀看鏡子中的模糊影像，但在那時，我們將要清楚地明白，就像面對面看到那樣」，或「……就像是直接看到那樣」。

(h)

30.120 思考 區別，評價，評斷 ［參βλέπω］ βλέπω εἰς πρόσωπον  （習語，直譯：看進面孔裡）根據外貌來作出判斷 以貌取人；作膚淺的判斷；不理會一個人的身份；根據名聲來判斷 οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων  ‘for you do not judge a person on the basis of outward appearance’  「因為你不徇情面，不以貌取人」 (太 22:16) 在一些語言中，太 22:16 中這個表達的對等譯詞可能是：「你判斷人時，是看人的心」，或「你判斷人時，不是只看人的面」，或「你判斷人時，那人的表面情況並不重要」。

(i)

67.19 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πρό］ πρὸ προσώπου  （習語，直譯：在面前；意思相當於 πρό[b]「之前」67.17，但在修辭學上是稍微複雜的短語）一個時間點，可能就在另一個時間點之前很短的時間 在……之前；在先 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου  ‘before the coming (of Jesus), John preached’  「在耶穌公開出來之前，約翰……宣講了……」 (徒 13:24)

(j)

30.80 思考 決定，作出結論 ［參στηρίζω］ στηρίζω τὸ πρόσωπον  （閃族習語，直譯：固定自己的臉）作出決定，強調這是定局或最後的決定 決意；堅決；下定決心；定意；堅定地面向 αὐτὸς τὸ πρόσωπον ἐστήρισεν τοῦ πορεύεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he made up his mind and set out for Jerusalem’  「他決心朝耶路撒冷去」 (路 9:51) 要表達「下定決心」的意思，有些情況可以譯成：「決定並且拒絕改變心意」，或「決定並且不會改變」。

(k)

31.31 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參κατά］ τὰ κατὰ πρόσωπον  （習語，直譯：根據臉上看的那些東西）看起來的樣子 外觀；事物看起來的樣子 Τὰ κατὰ πρόσωπον βλέπετε  ‘you look at outward appearances’  「你們只看事情的外表」 (林後 10:7)

(l)

88.238 道德倫理素質及相關行為 偏袒，偏見 ［參λαμβάνω, προσωπολημπτέω, προσωπολημψία］ λαμβάνω πρόσωπον  （習語，直譯：接受臉）對人進行不公正的區分，對待某人比對待另一個人更好 偏袒；偏心待人；偏愛 διδάσκεις καὶ οὐ λαμβάνεις πρόσωπον  ‘you teach and do not show partiality’  「你所說所教……無所偏袒」 (路 20:21) 有些語言使用習語來表達「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的臉」、「把麻雀稱為雞」，或「把最好的肉給同族的人」。

(m)

33.365 溝通 奉承 ［參θαυμάζω］ θαυμάζω πρόσωπον  （習語，直譯：欣賞那張臉）讚揚某人，通常以誇張或虛偽的方式並帶著不誠實的目的 2 奉承；諂媚 θαυμάζοντες πρόσωπα ὠφελείας χάριν  ‘they flatter others for their own advantage’  「為自己的利益諂媚人」 (猶 1:16)

____________________________________________________

1 這組詞彙（83.33）之間的意思顯然存在一些細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 現已無法確定此習語從什麼上下文衍生出來，但似乎「奉承；諂媚」的意思是最令人滿意的。

προτείνω

(1)

(a)

16.21 非線性運動 伸展或展開一個物體 伸展；捆綁；反綁 ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν  ‘when they had stretched him out to be whipped’  「士兵使保羅伸開身子接受鞭刑的時候」 (徒 22:25) 有些語言不會說為了鞭打一個人而把他「伸展開來」，但會說把他「捆綁起來」或把他「手腳張開，預備鞭打」。

πρότερος

(1)

α，ον

(a)

67.18 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πρῶτος］ 在一個序列中比較早的一個時間點 1 先前的；以前的；從前的 ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν  ‘you live as (you did) formerly’  「從前的生活方式」 (弗 4:22) μὴ συσχηματιζόμενοι ταῖς πρότερον ... ἐπιθυμίαις  ‘do not be shaped by those desires you had formerly’  「不要隨從你們以前的那些私慾」 (彼前 1:14)

(b)

60.47 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 第一，有強調的含意，經常與時間有關 第一次 εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ πρότερον  ‘I announced to you the good news the first time’  「第一次傳福音給你們」 (加 4:13) 在 加 4:13 中，πρότερος 也可以理解為「早先、之前」（見 67.18）。

____________________________________________________

1 「之前」和「前面的」等意思可以歸類為序列（語義域61），但是這個系列的意思不是指某序列中的第一個項目，而只是指另一個時間點之前的某個時間點。

προτίθημι  (προτίθεμαι)

(1)

(a)

30.62 思考 打算，企圖，計劃 制定未來的行動計劃 1 事先計劃；預定；定意；決定；打算 πολλάκις προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘many times I have planned to visit you’  「我屢次計劃往你們那裡去」 (羅 1:13) κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ ἣν προέθετο ἐν αὐτῷ  ‘according to his good pleasure which he planned beforehand in (Christ)’  「照著自己在基督裡預先安排的美意」 (弗 1:9)

(b)

13.15 是，變成，存在，發生 狀態 使某人或某事處於明顯的狀態或狀況 使成為；提出；提供 ὃν προέθετο ὁ θεὸς ἱλαστήριον  ‘whom God brought forth as a means of forgiveness’ or ‘whom God caused to be a means of forgiveness’  「上帝……以他為贖罪祭」或「上帝使他成為贖罪的方法」 (羅 3:25)

____________________________________________________

1 προτίθεμαι[a]的意思類似於βούλομαι[b]和βουλεύομαι[a]（30.56），然而可能更為強調先前的規劃。另外，βούλομαι[b]和βουλεύομαι[a]意指「計劃」，因此也暗示一些事先的思想。

προτρέπω  (προτρέπομαι)

(1)

(a)

33.300 溝通 勸告，力勸 促使人採取特定的行動 促使；勉勵 προτρεψάμενοι οἱ ἀδελφοὶ ἔγραψαν τοῖς μαθηταῖς ἀποδέξασθαι αὐτόν  ‘the fellow believers wrote and urged the disciples to receive him’  「弟兄們就勉勵他，並寫信請門徒們接待他」 (徒 18:27)

προτρέχω

(1)

(a)

15.235 線性運動 奔跑 跑到別人前面，暗示更快或搶先到達目的地 跑在前面；跑到前頭 προδραμὼν εἰς τὸ ἔμπροσθεν  ‘so he ran ahead to the front of (the crowd)’  「於是他跑到前頭」 (路 19:4) ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμεν τάχιον τοῦ Πέτρου καὶ ἦλθεν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον  ‘the other disciple ran faster than Peter and reached the tomb first’  「那門徒比彼得跑得快，先到了墳墓」 (約 20:4)

προϋπάρχω

(1)

(a)

13.78 是，變成，存在，發生 存在 在某個時間參考點之前存在 從前存在 Ἀνὴρ δέ τις ὀνόματι Σίμων προϋπῆρχεν ἐν τῇ πόλει  ‘there was formerly in the city a man whose name was Simon’  「有一個名叫西門的人……從前一向在城裡……」 (徒 8:9)

πρόφασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.230 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 假裝從事某項活動 假裝 χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν προφάσει ὡς ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων ἐκτείνειν  ‘they lowered the boat into the water and pretended that they were going to put out some anchors from the front of the ship’  「把救生艇縋下海裡，假裝要從船頭拋錨的樣子」 (徒 27:30)

(b)

33.437 溝通 辯護，藉口 為某一特定行為辯護時所說的話，但卻沒有正當的理由 藉口 νῦν δὲ πρόφασιν οὐκ ἔχουσιν περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘they no longer have any excuse for their sin’  「如今他們的罪無可推諉了」 (約 15:22) 有些語言可以把「沒有藉口」譯成：「無法證明」，或「無法給出一個很好的理由」。

προφέρω

(1)

(a)

13.85 是，變成，存在，發生 存在 使之以明顯的方式存在 使明確地存在；產生 ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας προφέρει τὸ ἀγαθόν  ‘the good person from the good treasure of the heart brings forth that which is good’ or ‘... causes to exist that which is good’  「善人從他心裡所存的善發出善來」 (路 6:45)

προφητεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.460 溝通 預言 上帝所默示的話語 默示的話語；預言 καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου  ‘so that the prophecy of Isaiah comes true in their case’  「以賽亞的預言，正應驗在他們身上」 (太 13:14) εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται  ‘and if there are inspired utterances, they will cease’  「如果有預言的，也必停止」 (林前 13:8) 在 林前 13:8，προφητεία 可能是指受感動而發預言的動作，而不是所說的話語。

(b)

33.461 溝通 預言 說出默示信息的能力 說預言；說預言的能力；能夠說默示的信息 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν  ‘and if I have the capacity to prophesy’  「我若有說預言的能力」 (林前 13:2a)

____________________________________________________

1 在林前 13:2，προφητεία可能僅指「發出默示的話語」，因為動詞ἔχω在某些上下文中可能意指「有能力……」或「能夠……」。

προφητεύω

(1)

(a)

33.459 溝通 預言 受上帝的靈感動說話，不管是否談及未來的事件 說預言；發出默示的話語；宣講上帝的信息 Προφήτευσον, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;  ‘prophesy, Who hit you?’  「說預言吧！打你的是誰？」 (路 22:64) ἐπροφήτευσεν ὅτι ἔμελλεν Ἰησοῦς ἀποθνῄσκειν  ‘he prophesied that Jesus was about to die’  「預言耶穌將要……死」 (約 11:51)

προφήτης  (προφῆται)

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.79 宗教活動 角色及作用 代表上帝發言的人1 先知；受靈感的傳道者 Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου  ‘all this happened in order to make come true what the Lord had said through the prophet’  「這整件事的發生，是要應驗主藉先知所說的話」 (太 1:22) κατῆλθέν τις ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας προφήτης ὀνόματι Ἅγαβος  ‘a prophet by the name of Agabus came down from Judea’  「有一位名叫亞迦布的先知從猶太下來」 (徒 21:10) 有些語言傾向於把 προφήτης 僅僅譯成「預告未來的人」的意思，但是預言未來只是先知職能中相對不重要的一個方面，雖然後來逐漸變得重要。眾教父主要從預言未來的能力來確定先知的職分。然而在新約時期，重點是代表或憑著上帝的權柄、被聖靈感動去宣講信息，因此在一些語言中，最好把 προφήτης 譯成：「代表上帝說話的人」。

(b)

33.60 溝通 書面語言 προφῆται  先知的著作，包括早期和後期的先知2 先知的著作；先知（書） τοῖς ἐν τοῖς προφήταις γεγραμμένοις  ‘those things written in the Prophets’  「先知書上所記載的一切」 (徒 24:14) 許多語言不能用「眾先知」來指眾先知的作品，因此，翻譯時往往需要說：「眾先知所寫的」，或「包含眾先知話語的書」。

(c)

33.58 溝通 書面語言 ［參νόμος］ ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται  （習語，直譯：律法書和先知書）《舊約》所有的神聖著作，包括律法書、先知書和聖卷 3 神聖的著作；律法和先知 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας  ‘do not think I have come to do away with the sacred writings’  「不要以為我來是要廢掉神聖的著作」 (太 5:17)

____________________________________________________

1 即使在《新約》中，προφήτης已經具有特殊的功能，因此一般不應該等同於傳道（33.256-259）。

2 προφῆται可能具有更寬的意思範圍，例如在路 24:25（ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται「你們真是愚拙，你們在相信先知所說的一切話上面太過遲鈍了」）。

3 短語ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται被歸類為一個習語，因為這個固定短語的意思確實不是指組成部分的全部；全部就不僅僅包含律法書和先知書。

προφητικός

(1)

ή，όν

(a)

33.462 溝通 預言 指上帝默示的話語 先知的；屬於先知的 φανερωθέντος δὲ νῦν διά τε γραφῶν προφητικῶν  ‘being made evident now through the writings of the prophets’  「已經藉著先知們的書顯明出來」 (羅 16:26) καὶ ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον  ‘and we are even more confident of the prophetic word’ or ‘... of the message proclaimed by the prophets’  「我們對先知們所宣佈的信息更加確信」或「……先知所傳的信息……」 (彼後 1:19)

προφῆτις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

53.80 宗教活動 角色及作用 受聖靈感動代表上帝宣講信息的女子 1 女先知；受聖靈感動的傳道者 ἦν Ἅννα προφῆτις  ‘there was a prophetess named Anna’  「又有位女先知，名叫亞拿」 (路 2:36)

____________________________________________________

1 即使在《新約》中，προφήτης已經具有特殊的功能，因此一般不應該等同於傳道（33.256-259）。

προφθάνω

(1)

(a)

67.29 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 做某事的時間點就緊接在另一個時間點之前 在……之前；先 προέφθασεν αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς λέγων  ‘Jesus spoke to him first’  「耶穌先對他說」 (太 17:25) 在 太 17:25 的這句表達可以譯成：「在西門未開口說話之前，耶穌就對西門說話」。

προχειρίζομαι

(1)

(a)

30.89 思考 選擇，揀選，寧取 ［參προχειροτονέω］ 預先為某個特定目的作出選擇 預先選定；預先揀選；預先指定 ἀποστείλῃ τὸν προκεχειρισμένον ὑμῖν Χριστὸν  ‘that he might send him, who is the Messiah he has already chosen for you’  「主也必差遣所預定給你們的基督耶穌來臨」 (徒 3:20) Ὁ θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν προεχειρίσατό σε γνῶναι τὸ θέλημα αὐτοῦ  ‘the God of our ancestors has already chosen you to know his will’  「我們祖宗的上帝預先揀選了你，讓你明白他的旨意」 (徒 22:14)

προχειροτονέω

(1)

(a)

30.89 思考 選擇，揀選，寧取 ［參προχειρίζομαι］ 預先為某個特定目的作出選擇 預先選定；預先揀選；預先指定 οὐ παντὶ τῷ λαῷ, ἀλλὰ μάρτυσιν τοῖς προκεχειροτονημένοις ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ἡμῖν  ‘not to all the people, but only to us who are the witnesses that God has already chosen’  「不是顯現給所有的人看，而是顯現給上帝預先所揀選為他作見證的人看」 (徒 10:41)

Πρόχορος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.303 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 伯羅哥羅；《思》仆洛曷洛

πρύμνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.47 人工製品 船隻及船隻各部分 船的後部 船尾 αὐτὸς ἦν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων  ‘he was in the stern, sleeping with his head on a pillow’  「耶穌在船尾上，枕著枕頭睡覺」 (可 4:38) 見 6.46 的翻譯建議。

πρωΐ

(1)

(a)

67.187 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ὄρθρος, πρωΐα］ 白晝的較早時候 清晨；清早 πείθων τε αὐτοὺς περὶ τοῦ Ἰησοῦ ... ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας  ‘he tried to convince them about Jesus ... from early morning till evening’  「他從早到晚……勸說他們信耶穌」 (徒 28:23)

πρωΐα

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.187 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 ［參ὄρθρος, πρωΐ］ 白晝的較早時候 清晨；清早 Πρωΐας δὲ γενομένης συμβούλιον ἔλαβον πάντες  ‘in the early morning they all made their plan against him’  「到了清晨，所有的祭司長和民間的長老就商量怎樣對付耶穌」 (太 27:1)

πρωϊνός

(1)

ή，όν

(a)

67.188 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 清早時候的 早晨的；清晨的 δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν  ‘I will give to him the early morning star’  「我又要把清晨的星賜給他」 (啟 2:28)

(b)

1.33 地理物體及特徵 天體 ［參ἀστήρ］ ἀστὴρ πρωϊνός  （習語，直譯：晨星）在早晨的天空仍然明顯可見的行星（通常是金星或火星） 晨星；早晨天空中明亮的星辰 δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν  ‘I will give them the morning star’  「我又要把晨星賜給他」 (啟 2:28) 在 啟 2:28 中，單數代詞 αὐτῷ 是指推雅推喇的任何人和所有人，因此最好譯作複數。在 啟 2:28 中採用字面直譯會令人困惑，因為這會暗示上帝將要把晨星交給推雅推喇的人。更好的翻譯可能是「我要使晨星照耀他們」，或者「我要給他們的心靈帶來光明」。

πρῷρα

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.46 人工製品 船隻及船隻各部分 船的前部 船頭 ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων  ‘intending to lay anchors from the bow’  「要從船頭拋錨」 (徒 27:30) 在許多語言中，船頭和船尾都分別有專業詞彙；在沒有這類詞彙的語言中，翻譯者可以用「船的頭部」來表示 πρῷρα ，「船的尾部」來表示 πρύμνα（6.47）。

πρωτεύω

(1)

(a)

87.46 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 處於第一的位置，暗示很高的地位和威望 居首位；在所有之上 ἵνα γένηται ἐν πᾶσιν αὐτὸς πρωτεύων  ‘in order that he might have first place in all things’  「好讓他在萬有中居首位」 (西 1:18)

πρωτοκαθεδρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

87.18 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參πρωτοκλισία］ 特別重要的位置或地方，暗示坐在那裡的人具有特別高的身分 上座；首位；最好的座位；最好的地方 φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς  ‘they love the best places at feasts and the seats of honor in the synagogues’  「他們喜愛宴席中的上座和會堂裡的首位」 (太 23:6)

πρωτοκλισία

(1)

ας＜陰＞

(a)

87.18 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參πρωτοκαθεδρία］ 特別重要的位置或地方，暗示坐在那裡的人具有特別高的身分 上座；首位；最好的座位；最好的地方 φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς  ‘they love the best places at feasts and the seats of honor in the synagogues’  「他們喜愛宴席中的上座和會堂裡的首位」 (太 23:6)

πρῶτος

(1)

η，ον

(a)

60.46 數目 第一，第二，第三，等等（序數） ［參α］ 時間、空間或集合系列中的第一個 第一 προσελθὼν τῷ πρώτῳ  ‘he came to the first (son)’  「他去第一個那裡」 (太 21:28) ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ πρῶτον  ‘he began to speak first to his disciples’  「耶穌一開始就先對門徒說」 (路 12:1) πρῶτος ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν  ‘first to rise from the dead’  「第一個從死人中復活的人」 (徒 26:23) σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη  ‘for the first tent was put up’  「那預備好了的帳幕，第一層……」 (來 9:2) 在 來 9:2，πρῶτος 必須理解為外層的帳幕，那是一個人進入聖所時穿過的第一層帳幕。

(b)

67.18 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參πρότερος］ 在一個序列中比較早的一個時間點 1 先前的；以前的；從前的 ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης  ‘this last lie would be even worse than the former one’  「那後來的迷惑就比先前的更厲害了」 (太 27:64) γινώσκετε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν  ‘remember that (the world) hated me before it hated you’  「你們要知道，它在恨你們之前就已經恨我了」 (約 15:18)

(c)

87.45 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 形容居於很高的地位，暗示具有特別的威望和身分 顯要的；重要的；居首的；有地位的 ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος  ‘whoever among you wishes to be important’ or ‘... to have first rank’  「誰想在你們中間為首」 (太 20:27) Ἡρῴδης ... δεῖπνον ἐποίησεν ... τοῖς πρώτοις τῆς Γαλιλαίας  ‘Herod ... gave a feast ... for the important people of Galilee’  「希律擺設宴席，請了……加利利的顯要人物」 (可 6:21)

(d)

65.24 價值 好的，壞的 在價值上優於同一類別的所有其他項目 最好的 Ταχὺ ἐξενέγκατε στολὴν τὴν πρώτην  ‘quickly bring the best robe’  「快把那上好的袍子拿出來」 (路 15:22)

(e)

65.52 價值 重要的，不重要的 比其他所有東西都重要 最重要的 Ποία ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη πάντων;  ‘what is the most important commandment of all?’  「誡命中哪一條是最重要的？」 (可 12:28) 有些語言用否定的比較來表達「最重要的」，例如：「沒有什麼能超越它的誡命」，或「沒有比它更大的誡命」，或「沒有比它的價值更大的誡命」。

____________________________________________________

1 「之前」和「前面的」等意思可以歸類為序列（語義域61），但是這個系列的意思不是指某序列中的第一個項目，而只是指另一個時間點之前的某個時間點。

πρωτοστάτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

87.52 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 具有最高領導地位的人 領袖；頭目 εὑρόντες ... τοῦτον ... πρωτοστάτην τε τῆς τῶν Ναζωραίων αἱρέσεως  ‘we found ... him ... to be the ringleader of the party of the Nazarenes’  「我們看這個人……是拿撒勒教派裡的一個頭目」 (徒 24:5)

πρωτοτόκια

(1)

ων＜中＞

(a)

10.44 親屬關係用語 不同代的親屬關係 作為長子所擁有的權利 長子的名分；長子的權利 Ἠσαῦ, ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδετο τὰ πρωτοτόκια ἑαυτοῦ  ‘Esau, who for the sake of a single meal sold his rights as the firstborn’  「以掃為了一點食物，就把自己長子的名份賣了」 (來 12:16)

πρωτότοκος

(1)

ον

(a)

10.43 親屬關係用語 不同代的親屬關係 指頭生的孩子（通常出現在談及人的背景，但也用於談論家畜） 頭胎的 ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον  ‘she gave birth to her firstborn son’  「就生了頭胎的兒子」 (路 2:7) 在猶太人的社會裡，長子擁有相當大的影響力和顯赫地位。例如，長子得到的遺產比其他的兒女多一倍。 πρωτότοκος「頭胎的」在希臘語中並不暗示婦人也生了其他的兒女，但在許多語言中，除非後來還有其他的孩子，否則不會使用「頭胎的」這個詞。沒有其他兄弟姊妹的人只會被稱為「獨生子／女」。此外，通常也需要採用適當的限定語去修飾「頭胎的」，以清楚標明那是「頭胎的兒子」（長子）而不是「頭胎的女兒」（長女）。 在 πρωτότοκος πάσης κτίσεως「一切被造之物的長子」（西 1:15 ）這個彌賽亞頭銜中，πρωτότοκος 的比喻意義可以理解為：「存在於一切被造的以先」（見 13.79），或「存在於萬物之上」（見 87.47）。

(b)

13.79 是，變成，存在，發生 存在 指先於其他事物之前存在 首先存在；之前存在 πρωτότοκος πάσης κτίσεως  ‘existing before all creation’ or ‘existing before anything was created’  「在一切被造的以先」或「在萬物被造以先已經存在」 (西 1:15) 可以把 西 1:15 中的 πρωτότοκος 理解為「地位超然」（見 87.47）。另見 10.43 的討論。

(c)

87.47 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指高於所有同一類或相關類別的人 高過；首要的 πρωτότοκος πάσης κτίσεως  ‘existing superior to all creation’  「高過一切被造的」 (西 1:15) 關於 πρωτότοκος 在 西 1:15 中的另一種解釋，見 13.79；另見 10.43 中的討論。

πρώτως

(1)

(a)

60.48 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 在時間順序上是首先的 第一次；首先；開始 χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς  ‘and it was in Antioch that the believers were first called Christians’  「門徒第一次被稱為『基督徒』，就是在安提阿」 (徒 11:26)

πταίω

(1)

(a)

88.291 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （πταίω「跌倒」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）沒有遵行（上帝的）律法 跌倒；犯錯誤；犯罪 Λέγω οὖν, μὴ ἔπταισαν ἵνα πέσωσιν;  ‘I ask, then, when they sinned, did they fall to ruin?’  「我要問：猶太人失足跌倒，就完全毀滅了嗎？」 (羅 11:11) ὅστις γὰρ ὅλον τὸν νόμον τηρήσῃ, πταίσῃ δὲ ἐν ἑνί, γέγονεν πάντων ἔνοχος  ‘whoever keeps the whole law, yet sins in one point, has become guilty of all’  「凡遵守全部律法的，只違背了一條就是違犯了所有的律法」 (雅 2:10)

πτέρνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

8.52 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 腳後跟 在《新約》中，πτέρνα 只出現在 約 13:18 （ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ᾽ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ「吃我飯的人用腳踢我」）的習語式表達中，表示對抗或反對（見 39.3）。

(b)

39.3 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἐπαίρω］ ἐπαίρω τὴν πτέρναν  （習語，直譯：向……抬起腳後跟）轉身離開某人以表示敵對，重點可能在於初始的反對 敵對；背叛；用腳踢；反對 Ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ᾽ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ  ‘the one who ate my food turned against me’  「吃我飯的人用腳踢我」或「吃我飯的人背叛我」 (約 13:18) 許多語言可以便捷地將「敵對」翻譯為「成為……的敵人」。 在《新約》，πτέρνα 只出現在 約 13:18 的習語式表達中，表示敵意或反對。

πτερύγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.53 建造物 建築物的部分及區域 建築物的頂尖或頂點 1 小尖塔；（聖殿的）頂點 καὶ ἔστησεν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ  ‘and he set him on the pinnacle of the Temple’  「讓他站在聖殿的頂端」 (太 4:5)

____________________________________________________

1 πτερύγιον在太 4:5和路 4:9的準確意思不明。有些學者認為是指聖殿大門的過梁或上部結構。

πτέρυξ

(1)

υγος＜陰＞

(a)

8.29 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 任何飛行生物的翅膀 翅膀 ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen gathers her brood under her wings’  「母雞把小雞聚集在翅膀底下」 (太 23:37) 啟 9:9 提到了末日的蝗蟲，當中的短語 ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων 可能需要使用一個清晰明確的詞彙來翻譯「翅膀」，因為表示昆蟲翅膀的詞彙，與表示鳥類翅膀的詞彙可能非常不同。

πτηνός

(1)

οῦ＜中＞

(a)

4.38 動物 鳥類 ［參ὄρνεον, ὄρνις, πετεινός］ 任何種類的鳥，野生的或家養的 鳥 ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν  ‘another is the flesh of animals, another the flesh of birds’  「獸又是一個樣子，鳥又是一個樣子」 (林前 15:39) 任何語言至少都會有一些指鳥的詞彙，但是可能沒有一個通稱，將鳥類與其他所有會飛的生物區別開來。例如，在某些語言中，一個包含所有鳥類的詞彙還包含了會飛的昆蟲和蝙蝠。然而，在大多數情況下，這個詞彙主要是指鳥類，因此如果經文中的其他表達已經在某種程度上指明了是鳥類，那麼可以採用這個詞彙。在別的語言中，一些鳥類的通稱可能只包含特定的一些類型，例如食肉的鳥、水中的鳥和林中的鳥。

πτοέω  (πτοέομαι)

(1)

(a)

25.264 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 由於一些使人驚愕或驚慌的事物而感到恐懼 驚惶；驚慌；恐慌；非常害怕 ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκαταστασίας, μὴ πτοηθῆτε  ‘don't be alarmed when you hear of wars and revolutions’  「你們聽見有戰爭和叛亂的時候，不要慌亂」 (路 21:9) πτοηθέντες δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν  ‘they were alarmed and fearful, thinking they had seen a ghost’  「他們非常驚恐，以為看見了幽魂」 (路 24:37)

πτόησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

25.265 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 （{πτοέομαι}「恐懼」25.264 的衍生詞）引起恐懼或驚慌的物件、事件或狀況 令人恐懼之物；恐怖的事；可怕的東西；令人害怕的事物 μὴ φοβούμεναι μηδεμίαν πτόησιν  ‘don't be frightened by anything alarming’  「不畏懼什麼」 (彼前 3:6)

Πτολεμαΐς

(1)

ΐδος＜陰＞

(a)

93.557 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸的港口（在舊約時代稱為亞柯） 多利買；《思》仆托肋買

πτύον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.6 人工製品 耕種及畜牧用的工具 揚穀去糠的器具；類似叉子的鐵鏟，用來揚起已經脫粒的穀物，利用風力使粗糠與穀粒分離 簸箕 τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ  ‘a winnowing shovel is in his hand’  「他手裡拿著簸箕」 (太 3:12) 如果譯入語言中沒有表示簸箕的詞彙，那麼翻譯者可以採用一個描述性的短語，例如「把脫粒的穀物揚到空中以使糠秕被吹走的器具」。

πτύρω  (πτύρομαι)

(1)

(a)

25.263 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 由於受到恐嚇而害怕 害怕；驚慌；驚嚇；受威嚇；受恐嚇 μὴ πτυρόμενοι ἐν μηδενὶ ὑπὸ τῶν ἀντικειμένων  ‘don't be intimidated in anything by your enemies’  「在任何事上都不被敵人嚇倒」 (腓 1:28) 有些語言把「不要受威嚇」表達為：「不要讓自己受驚」，或「不要讓任何人使你害怕」。

πτύσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.71 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 口中的水樣液體 口水；唾沫 ἔπτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος  ‘he spat on the ground and made mud from the saliva’  「耶穌吐唾沫在地上，用唾沫和了泥」 (約 9:6)

πτύσσω

(1)

(a)

79.120 物體的特徵 捲起的 ［參ἑλίσσω, ἐντυλίσσω］ 使某物呈現卷狀 1 捲起來；捲好；使成為一卷 πτύξας τὸ βιβλίον  ‘he rolled up the scroll’ or ‘he rolled up the book’  「他把書卷捲起來」或「他把書捲起來」 (路 4:20)

____________________________________________________

1 79.120這一組詞彙的意思很可能存在顯著的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

πτύω

(1)

(a)

23.43 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 ［參ἐμπτύω］ 吐唾沫到物件上或人身上 1 吐唾沫；吐口水 ἔπτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος  ‘he spat on the ground and made some mud with the spittle’  「耶穌吐唾沫在地上，用唾沫和了泥」 (約 9:6) 在一些社會中，吐唾沫的象徵意義與西方世界非常不同。事實上，在非洲一些社會中，吐唾沫在某人的頭上是表達祝福。因此在 太 26:67，翻譯者可能需要把「他們吐唾沫在他臉上」譯成：「他們吐唾沫在他臉上來羞辱他」，或「他們吐唾沫在他臉上，以此表達對他的憤怒」。

____________________________________________________

1 πτύω和ἐμπτύω的意思應該可以加以區別，這樣，ἐμπτύω就是強調吐唾沫到物件裡面或上面，但是無法根據現有的上下文來確定這種區別。

πτῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.7 身體、身體各部分及身體的產物 身體 動物或人類的屍體 屍體 ὅπου ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί  ‘wherever there is a corpse, the vultures will gather’  「屍體在哪裡，鷹就會聚集在哪裡」 (太 24:28) ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ  ‘they took his dead body and buried it’  「就來把他的屍體領走，安葬在墳墓裡」 (可 6:29) 在 太 24:28 的平行經文（路 17:37）中出現的是 σῶμα（8.1）一詞。有些語言清楚區分了屍體的不同腐爛程度，因此在一些上下文中，需要指出屍體是人的屍體還是動物的屍體，是剛剛死去還是已經出現明顯的腐爛。

πτῶσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

20.50 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 （πτῶσις「跌倒」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）遭受破壞或毀滅，暗示過去擁有顯赫的地位 毀滅 κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν  ‘set for the destruction and rise of many’  「要叫以色列中許多人滅亡，許多人得救」 (路 2:34) 在 路 2:34 中，翻譯句子 εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν 時，必須清楚指出有些人會被毀滅，而另一些人會興起。如果直譯為「叫許多人滅亡和興起」，可能會錯誤地暗示某些人會被毀滅，然後再次興起。關於這段經文的其他解釋，見 13.59 和 87.75。

(b)

87.75 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） （πτῶσις「跌倒」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）趨向較低地位的根本轉變（與ἀνάστασις[b]「興起」87.39 相對） 跌倒 κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘(this child) is set (by God) for the falling and rising up of many in Israel’  「要叫以色列中許多人跌倒，許多人興起」 (路 2:34) πτῶσις 在 路 2:34 中有其他稍微不同的解釋，見 20.50 和 13.59。

(c)

13.59 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἐκπίπτω, πίπτω］ 變壞，強調其程度和突然性 墜落；惡化 οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘this one is set for the fall and rise of many in Israel’  「要叫以色列中許多人墜落，許多人興起」 (路 2:34) πτῶσις 在 路 2:34 中有其他稍微不同的解釋，見 20.50 和 87.75。

πτωχεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.52 擁有，轉移，交換 貧乏，貧困，貧窮 財產不足的狀態 貧窮；窮困；貧困；極窮 ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν καὶ ἡ κατὰ βάθους πτωχεία αὐτῶν ἐπερίσσευσεν εἰς τὸ πλοῦτος τῆς ἁπλότητος αὐτῶν  ‘the abundance of their joy and the depths of their poverty resulted in an outpouring of extreme generosity’  「他們……仍然滿有喜樂，在極度貧窮中還格外顯出他們樂捐的慷慨」 (林後 8:2)

πτωχεύω

(1)

(a)

57.54 擁有，轉移，交換 貧乏，貧困，貧窮 變為貧窮的狀態 1 變窮；成為貧窮 δι᾽ ὑμᾶς ἐπτώχευσεν πλούσιος ὤν  ‘although (Christ) was rich, he became poor for your sake’  「他本是富足，卻為你們成了貧窮」 (林後 8:9) 有些語言可能不適宜直譯為「富足」和「貧窮」，因為這兩個詞彙的意思可能過於具體，而且對 林後 8:9 的上下文有不適切的含義。因此，經文可能需要譯成「雖然基督先前擁有的非常多，但是他為了你們的緣故而成為一無所有的」。

____________________________________________________

1 在《新約》用法以外，πτωχεύω的意思僅僅是「成為貧窮」，但在《新約》中，πτωχεύω只在比喻意義上指基督成為肉身。

πτωχός

(1)

ή，όν

(a)

57.53 擁有，轉移，交換 貧乏，貧困，貧窮 窮困的，暗示這是一種持續的狀態 貧窮的；窮困的；窮人 εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ ἐσθῆτι  ‘but there comes in also a poor man in ragged clothing’  「又有一個窮人穿著骯髒的衣服也進去」 (雅 2:2) 見 57.51 的註釋。 所有社會都有貧窮人，因此不難找到指這種人的合適詞彙；但是有些語言會用習語來表達，例如：「穿著破衣走路的人」，或「肋骨總是露出來的人」。

(b)

65.16 價值 有價值的，沒有價值的 價值不足的 幾乎沒有價值的；相對沒有價值 πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα  ‘how do you want to turn back to those weak and worthless ruling spirits’  「怎麼還要轉回那懦弱無價值的粗淺學說」 (加 4:9) 在 加 4:9，πτωχός 也可能是指與有益或有用的事物的對比；如果這樣，在這個上下文中，πτωχός 的意思就會歸類在語義域 65「價值」下的子域 D「有用的，無用的」（65.30 - 65.39）裡面。

(c)

88.57 道德倫理素質及相關行為 謙卑 ［參πνεῦμα］ πτωχὸς τῷ πνεύματι  （習語，直譯：靈裡貧窮）形容人對自己的能力方面非常謙卑（在唯一出現這用語的新約經文中，即 太 5:3，這種虛心在於與上帝的關係） 謙卑的；虛心的 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι  ‘happy are those who are humble before God’  「在上帝面前謙卑的人有福了」 (太 5:3) 直譯 πτωχὸς τῷ πνεύματι 可能會引起嚴重的誤解，因為「靈裡貧窮」很可能是指「沒有聖靈」或「缺乏野心或動力」。為了清楚指明這種貧窮或需要在某種意義上與屬靈的事物有關，可以譯成「認識到自己需要上帝的人有福了」。

πυγμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

8.35 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 緊握的手 拳頭 οἱ γὰρ Φαρισαῖοι ... ἐὰν μὴ πυγμῇ νίψωνται τὰς χεῖρας οὐκ ἐσθίουσιν  ‘the Pharisees ... do not eat unless they wash their hands with the fist’  「法利賽人……若不按規矩洗手就不吃飯」，直譯：「……若不用拳頭洗手……」 (可 7:3) 在《新約》中，πυγμή 只出現在 可 7:3 這個很有問題的表達中。有些抄本沒有 πυγμῇ，另有抄本作 πυκνά「經常」。有些翻譯者試圖解決 可 7:3 的解釋問題，將其譯成：「除非他們按照正確的方式洗手」或「除非他們徹底洗手」。

Πύθιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.304 人名及地名 人名 徒 20:4 的某些抄本中提到的人名 （音譯）普提烏斯

πύθων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

12.48 超自然生物及力量 超自然力量 一種用於占卜的超自然力量 占卜的靈 παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνα ὑπαντῆσαι ἡμῖν  ‘we were met by a slave girl who had a spirit of divination in her’ or ‘... a demon that spoke through her’  「迎面來了一個有占卜邪靈附身的女僕」或「……一個邪靈藉她說話……」 (徒 16:16) 關於 πύθων 作為一個習語的一部分，見 33.285。 這詞的英語音譯是 Python，意思是「蟒蛇」。在大多數語言中，這譯詞很容易會令人誤解。因此，更有意義和在某程度上更準確的做法是把這詞翻譯為：「占卜的靈」，或「使她能預言未來的靈」，或「使她說出將來要發生什麼事的靈」。

πυκνός  (πυκνότερον)

(1)

ή, όν

(a)

67.12 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 在有限的時間間隔內發生的一些相關的時間點 經常；常常；屢次；頻繁 Οἱ μαθηταὶ Ἰωάννου νηστεύουσιν πυκνὰ καὶ δεήσεις ποιοῦνται  ‘the disciples of John fast frequently and offer up prayers’  「約翰的門徒常常禁食祈禱」 (路 5:33) οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον καὶ τὰς πυκνάς σου ἀσθενείας  ‘take a little wine to help your digestion, since you are sick so often’  「……常常生病……可以稍微喝點酒」 (提前 5:23)

(b)

67.13 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 在短暫的時間間隔內發生的一些相關的時間點，在語氣上可能比 πυκνός、πυκνά（67.12）強烈 常常；經常；屢次；盡量經常 διὸ καὶ πυκνότερον αὐτὸν μεταπεμπόμενος ὡμίλει αὐτῷ  ‘and for this reason he would call for him as often as possible, and talk with him’  「所以常常叫他來，跟他談論」 (徒 24:26) 在 徒 24:26，πυκνότερον 可以理解為詞根 πυκνο 的比較級；但是也可能已經失去了比較意義，從而 πυκνότερον 在意思上和 πυκνά（67.12）沒有明顯區別。

πυκτεύω

(1)

(a)

50.6 競賽及遊戲 用拳頭打架，常指拳擊 打拳；鬥拳 οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων  ‘I box in such a way as not to beat the air’  「我鬥拳，不像打空氣的」 (林前 9:26) πυκτεύω 在《新約》中只出現了這一次，上下文是比喻。

πύλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

7.48 建造物 建築物的部分及區域 ［參πυλών］ 用來關閉出入口的門或閘門 門；閘門 ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν  ‘they came to the iron gate that opens into the city’  「來到通向城裡的鐵門」 (徒 12:10) πύλη 和 πυλών[a] 可能是指房屋的門，或者宮殿、聖殿或城牆上的大門。

(b)

12.50 超自然生物及力量 超自然力量 ［參ᾅδης］ πύλαι ᾅδου  （習語，直譯：陰間的門）死亡作為一種不具人格的超自然力量 死亡 πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς  ‘the gates of Hades will not prevail against it’ or ‘death will never be able to overcome it’  「陰間的門不能勝過它」或「死亡不能戰勝它」 (太 16:18) 然而，有些學者認為 πύλαι ᾅδου 的意思是撒但的邪惡勢力。

πυλών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

7.48 建造物 建築物的部分及區域 ［參πύλη］ 用來關閉出入口的門或閘門 門；閘門 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας  ‘the priest of the god Zeus ... brought bulls and garlands to the gate’  「宙斯廟的祭司牽著牛，拿著花環，來到門前」 (徒 14:13) πύλη[a] 和 πυλών[a] 可能是指房屋的門，或者宮殿、聖殿或城牆上的大門。 然而請注意，徒 14:13 中可能不是實際指城門，而是指入城的通道。

(b)

7.38 建造物 建築物的部分及區域 與房屋入口或建築物入口相連的區域 通道；入口；門廊 ἐξελθόντα δὲ εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη  ‘he went out to the vestibule where another (servant girl) saw him’  「他出去，到了門廊，又有一個使女看見他」 (太 26:71) κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος  ‘when he was knocking at the door of the vestibule’  「彼得敲外門時」 (徒 12:13) 短語 τὰ πρὸς τὴν θύραν（見 7.39）本質上等同於 πυλών[b]: συνήχθησαν πολλοὶ ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν「有許多人聚集，連入口都沒有地方了」（可 2:2）。

πυνθάνομαι

(1)

(a)

33.181 溝通 問題，答案 查詢關於某事 詢問；查問；問 ἐπύθετο οὖν τὴν ὥραν παρ᾽ αὐτῶν ἐν ᾗ κομψότερον ἔσχεν  ‘he inquired of them what time it was when (his son) got better’  「他就問什麼時候見好的」 (約 4:52)

(b)

27.11 學習 學習 ［參διερωτάω］ 通過提問獲取信息 查問；審查；通過詢問而發現 πυθόμενος ὅτι ἀπὸ Κιλικίας  ‘when he found out he was from Cilicia’  「發現他是基利家的人」 (徒 23:34) 由於 πυνθάνομαι[b] 和 διερωτάω 表示相當不同的語義要素，即「獲取信息」和「通過詢問」，因此在許多語言中，最好使用兩個動詞，分別意為「問，詢問」和「找出，查明」。因此，徒 10:17 中的這個語句可以譯成：「那時，哥尼流派來的人詢問並找到了西門的家」。

πῦρ

(1)

ός＜中＞

(a)

2.3 自然物質 火 燃燒物料所產生的光、火和熱 火 οἱ δὲ νῦν οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ τῷ αὐτῷ λόγῳ τεθησαυρισμένοι εἰσὶν πυρὶ  ‘but the heavens and earth that now exist are being preserved by the same word (of God) for destruction by fire’  「但現在的天地還是憑着上帝的話存留，直留到……用火焚燒」 (彼後 3:7) 雖然這裡的 πῦρ （彼後 3:7）根據古代元素觀會被歸類為自然界物質，但經文所指的是一個具體事件，因此在許多語言中，人們論到的就是「焚燒」，這樣，翻譯者通常需要用動詞或分詞來表達，而不是用名詞，例如說：「用焚燒來毀滅」。

(b)

2.5 自然物質 火 ［參πυρά, φῶς］ 一堆正在燃燒的物料 火；篝火 περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς  ‘a fire had been lit in the center of the courtyard’  「在院子中間生了火」 (路 22:55) 在許多語言中，希臘文短語 ἅψαντες … πυράν「點燃一團火」最好用一個意指「生火」的動詞來翻譯；在某些語言中，人們不會談到「火」而不指明所燒的物料是什麼。因此，在 徒 28:2 中，恰當的對等翻譯是「他們使一些小樹枝燃燒起來」。 在一些語言中，人們會刻意區分兩種不同功能的火，一種是焚燒垃圾的火，一種是取暖用的火。《啟示錄》中經常提到毀滅性的火（啟 8:5 和 啟 20:10），翻譯者可能需要使用另一個詞彙來表達取暖或加熱物品所用的火。

(c)

39.15 敵意，衝突 分裂 ［參βάλλω］ πῦρ βάλλω  （習語，直譯：拋火）引起不和及爭論 引起不和；引起分裂 Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν  ‘I came to bring division into the world’  「我來是要把火丟在地上」或「我來是要給世界帶來分裂」 (路 12:49) 有些翻譯者傾向於直譯 路 12:49 中的這個語句，因為從更大的比喻語境來看，直譯似乎是必要的，經文說：「我多麼盼望它已經燃燒起來」（τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη）。然而，嚴格直譯可能會讓人從完全物質的意義上理解，也就是：「使這個世界燃燒起來」。對於 路 12:49 中這句話的意義，學者有多種不同的解釋。例如，有些人認為那是指五旬節的火。

πυρά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

2.5 自然物質 火 ［參πῦρ, φῶς］ 一堆正在燃燒的物料 火；篝火 ἅψαντες γὰρ πυρὰν προσελάβοντο πάντας ἡμᾶς  ‘for they kindled a fire and welcomed us all’  「他們就生了火歡迎我們眾人」 (徒 28:2) 在許多語言中，希臘文短語 ἅψαντες … πυράν「點燃一團火」最好用一個意指「生火」的動詞來翻譯；在某些語言中，人們不會談到「火」而不指明所燒的物料是什麼。因此，在 徒 28:2 中，恰當的對等翻譯是「他們使一些小樹枝燃燒起來」。 在一些語言中，人們會刻意區分兩種不同功能的火，一種是焚燒垃圾的火，一種是取暖用的火。《啟示錄》中經常提到毀滅性的火（啟 8:5 和 啟 20:10），翻譯者可能需要使用另一個詞彙來表達取暖或加熱物品所用的火。

πύργος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.23 建造物 建築物 頂部有瞭望台的高樓；用石砌成；用於看守葡萄園或人們聚居的地方 高樓；瞭望塔 οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα ... καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον  ‘a landowner who planted a vineyard ... and built a watchtower’  「有一個園主開墾了一個葡萄園……蓋了一座守望樓」 (太 21:33) ἐκεῖνοι οἱ δεκαοκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ Σιλωὰμ καὶ ἀπέκτεινεν αὐτούς  ‘the tower in Siloam fell on those eighteen men and killed them’  「從前西羅亞樓倒塌，壓死了十八個人」 (路 13:4) 在《新約》中，πύργος 可指任何類型的塔，包括軍事用途和看守莊稼的塔。 有些學者提出，路 14:28 所指的 πύργος 是一種農業建築物，但是被其他學者所拒絕。 在有些語言中，表示「塔」的詞彙的意思就是「一個很高的建築物」（雖然當然不是摩天大樓）。還有些時候，塔更應該稱為「一個很高的平台」或「一個很高的瞭望處」。

πυρέσσω

(1)

(a)

23.159 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參πίμπρημι, πυρετός］ 生病發燒 發燒；熱病 ἡ δὲ πενθερὰ Σίμωνος κατέκειτο πυρέσσουσα  ‘Simons mother-in-law was in bed with a fever’  「西門的岳母正發燒躺著」 (可 1:30) 有些語言可以說「某人有發燒」，但是有些語言採用逆序的表達，會說「發燒有某人」。同樣，有些語言不是說「某人得了病」，而是「疾病抓住了某人」。很多時候，翻譯者可以把「發燒」表達為：「發燙」、「發熱」或「得了滾燙的病」。

πυρετός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

23.159 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參πίμπρημι, πυρέσσω］ 生病發燒 發燒；熱病 πενθερὰ δὲ τοῦ Σίμωνος ἦν συνεχομένη πυρετῷ μεγάλῳ  ‘Simons mother-in-law was confined with a high fever’  「西門的岳母在發高燒」 (路 4:38) 有些語言可以說「某人有發燒」，但是有些語言採用逆序的表達，會說「發燒有某人」。同樣，有些語言不是說「某人得了病」，而是「疾病抓住了某人」。很多時候，翻譯者可以把「發燒」表達為：「發燙」、「發熱」或「得了滾燙的病」。

πύρινος

(1)

η，ον

(a)

79.33 物體的特徵 顏色 火紅色 火紅色；紅得像火 ἔχοντας θώρακας πυρίνους  ‘they had breastplates which were fiery red’  「他們穿著火紅……的護胸甲」 (啟 9:17) 翻譯者也可以把「火紅色」譯成「像火一樣的紅色」或「火的顏色」。

πυρόω  (πυρόομαι)

(1)

(a)

79.72 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 使變得像火一樣熱 加熱；使熾熱；（金屬）冶煉 οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ ὡς ἐν καμίνῳ πεπυρωμένης  ‘his feet were like brass made fiery hot in a furnace’ or ‘... in a forge’  「雙腳好像在爐中鍛鍊得發亮的銅」 (啟 1:15)

(b)

14.63 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καίω, καῦσις, καυσόω, πύρωσις］ 燃燒的過程 燃燒；著火 οὐρανοὶ πυρούμενοι λυθήσονται  ‘the heavens will be destroyed by burning’  「天要被火燒而消滅」 (彼後 3:12) 許多語言對於不同類型的「燃燒」有重要的區分。例如，點燃油燈或蠟燭等物以照明，與摧毀或燒盡某物所用的詞彙可能非常不同。燒柴做飯可能還需要採用另一個詞彙。此外，火的範圍或劇烈程度有所不同，所使用的詞彙可能也有所不同。 許多語言都很難簡單地使用「藉著燃燒」的短語來表示燃燒。通常燃燒只能通過一個包含火的語句來表示。因此，彼後 3:12 可以翻譯為「大火要燒毀天空，使物質熔化」。同樣地，徒 28:2 可以翻譯為「最後大火將毀滅這地」。

(c)

25.229 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （πυρόω[b]「燃燒」14.63 的引申喻意）心煩意亂，憂心忡忡 非常憂慮；滿懷焦慮；焦急；憂心忡忡；非常苦惱；憂心苦惱 τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;  ‘who is led into sin without me being worried and distressed?’ or ‘when someone is led into sin, I am worried and distressed’  「有誰失足犯罪，我不滿懷焦慮呢？」 (林後 11:29)

(d)

25.31 態度及情感 強烈地渴望 感受強烈的性慾 慾火攻心；慾火焚身；慾火中燒 κρεῖττον γάρ ἐστιν γαμῆσαι ἢ πυροῦσθαι  ‘for it is better to marry than to burn with sexual passion’  「與其慾火攻心，倒不如結婚為妙」 (林前 7:9)

πυρράζω

(1)

(a)

79.32 物體的特徵 顏色 呈火紅色 火紅色；（天空）發紅；（天色）通紅 πυρράζει γὰρ ὁ οὐρανός  ‘because the sky is fiery red’  「傍晚天發紅」 (太 16:2)

πυρρός

(1)

ά，όν

(a)

79.31 物體的特徵 顏色 火紅色（可能帶一點黃色或橙色） 鮮紅色的；紅色的 ἐξῆλθεν ἄλλος ἵππος πυρρός  ‘another horse came out, a fiery red one’  「有另一匹馬出來，是鮮紅色的」 (啟 6:4) 和其他表示顏色的詞語一樣，在 啟 6:4 中可能需要採用一個特指馬的紅色的詞彙。

Πύρρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.305 人名及地名 人名 跟隨保羅旅行傳道的同工 畢羅斯；《思》丕洛

πύρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

14.63 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參καίω, καῦσις, καυσόω, πυρόω］ 燃燒的過程 燃燒；著火 βλέποντες τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐτῆς  ‘when they see the smoke of her burning’  「他們看見了焚燒她的煙」 (啟 18:18) 許多語言對於不同類型的「燃燒」有重要的區分。例如，點燃油燈或蠟燭等物以照明，與摧毀或燒盡某物所用的詞彙可能非常不同。燒柴做飯可能還需要採用另一個詞彙。此外，火的範圍或劇烈程度有所不同，所使用的詞彙可能也有所不同。 啟 18:18 的上半節直譯為：「當他們看見她的焚燒的煙」。在「她的焚燒」這個短語中必須顯示那被焚燒的是「她」。因此，這句經文可以翻譯為「他們看見了那焚燒她的煙」。

(b)

24.91 感官事件及狀態 痛苦，苦難 （πύρωσις[a]「燃燒」14.63 的引申喻意）痛苦煎熬的經歷 經歷極大的痛苦；痛苦的煎熬；火一樣的考驗；火煉的試驗 μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει  ‘do not be surprised at the painful suffering you are experiencing’  「有痛苦的試煉臨到你們，不要覺得奇怪」 (彼前 4:12) 關於 πύρωσις 在 彼前 4:12 的另一種解釋，見 78.37。

(c)

78.37 程度 多於，少於（比較程度） （πύρωσις[a]「燃燒」14.63 的引申喻意）某種經歷的程度特別強烈，有受苦的含意 強烈的；強度；異常的程度；火一樣的 μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ  ‘do not be surprised at the intense trials which are happening to you’ or ‘... the intensity of the trials ...’  「有嚴酷的考驗臨到你們，不要覺得奇怪」 (彼前 4:12) 關於 πύρωσις 在 彼前 4:12 的另一種解釋，見 24.91。

πωλέω

(1)

(a)

57.186 擁有，轉移，交換 售賣，購買，價錢 ［參ἀποδίδωμι, πιπράσκω］ 處理財產或提供服務，來換取金錢或其他報酬 賣；售賣 πορεύεσθε μᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράσατε ἑαυταῖς  ‘go, instead, to those who sell and buy (oil) for yourselves’  「不如你們到賣油的地方去買些給自己用吧！」 (太 25:9) ὕπαγε, ὅσα ἔχεις πώλησον  ‘go and sell all you have’  「去變賣你所有的」 (可 10:21) πιπράσκω 和 ἀποδίδομαι (ἀποδίδωμι[e]) 也可以用來指把人賣為奴隸。例如，請注意 太 18:25（ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι「他的主人吩咐把他賣為奴隸」）中的 πιπράσκω，以及 徒 7:9（οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν Ἰωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον「先祖嫉妒約瑟，把他賣到埃及為奴隸」）中的 ἀποδίδομαι。 然而，有些語言必須使用特定的詞彙來表達把人賣為奴隸。事實上，翻譯者可能需要相當明確地描述該事件，例如：「收錢把人交給另一個人做奴隸」。 在 羅 7:14 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν「賣給罪作奴隸」中，πιπράσκω 是比喻用法，把罪擬人化為主人。

πῶλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.33 動物 動物 ［參ὀνάριον］ 驢子（ὄνος）的幼崽 驢駒；小驢 εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς ἐστιν γεγραμμένον ... ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου  ‘Jesus found a donkey and sat on it; as it is written ... your king comes sitting on the foal of a donkey’  「耶穌找到了一匹驢駒，就騎上，如經上所記：『……你的王來了；他騎在驢駒上』」 (約 12:14, 15 [2]) 與 ὄνος「驢」（4.31）的情況一樣，許多語言根據不同性別，在詞形或詞彙上對驢的幼崽進行區分。

πώποτε

(1)

(a)

67.9 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參δήποτε, ποτέ］ 不確定的時間點或時機 任何時候；某些時候；從來 θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν πώποτε  ‘no one has ever seen God’  「從來沒有人見過上帝」 (約 1:18)

πωρόω

(1)

(a)

27.51 學習 願意學習 （πωρόω「使硬化」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某人完全不願意學習，不肯接收新信息 使人完全不願意學習；使頭腦關閉；使心思頑梗 καὶ ἐπώρωσεν αὐτῶν τὴν καρδίαν  ‘and he closed their minds’  「使他們的心智麻木」 (約 12:40) οἱ δὲ λοιποὶ ἐπωρώθησαν  ‘the rest were made completely unwilling to learn’  「其餘的人都變得頑梗不化」 (羅 11:7) ἀλλ᾽ ἐπωρώθη τὰ νοήματα αὐτῶν  ‘but their minds were closed’  「他們的心思變得頑梗不化」 (林後 3:14) 在 林後 3:14 和 約 12:40，νόημα 和 καρδία 的語法功能被稱為「賓格規格」，即界定並說明句子中賓格的應用。

πώρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

27.52 學習 願意學習 頑固地不願意學習 不願意學習；思想頑固；頑梗；心裡剛硬 πώρωσις ἀπὸ μέρους τῷ Ἰσραὴλ γέγονεν  ‘the stubbornness of Israel is for a time’  「以色列人頑梗不化是暫時的」 (羅 11:25)

πώς

(1)

(a)

89.62 關係 目的 ［參μή, μή, μήποτε］ μή πως  表示消極的目的，常有憂慮的含意 從而……不……；免得 βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom (literally ‘this freedom of yours’) does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「免得你們這自由竟成了軟弱人的絆腳石」 (林前 8:9) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘in order that I myself may not be found unworthy after having preached to others’  「免得我傳福音給別人，自己反而被淘汰了」 (林前 9:27)

πῶς

(1)

(a)

92.16 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 關乎方式的疑問詞 如何？怎樣？ Πῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ᾽ ἐμοῦ πεῖν αἰτεῖς γυναικὸς Σαμαρίτιδος οὔσης;  ‘how is it that you being a Jew are asking a drink from me, a Samaritan woman?’  「你是猶太人，怎麼向我一個撒瑪利亞女人要水喝呢」 (約 4:9) Πῶς [οὖν] ἠνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλμοί;  ‘how then were your eyes opened?’ or ‘how then did you become able to see?’  「你的眼睛是怎麼開的」或「你是怎麼能看見的呢？」 (約 9:10)

Ῥαάβ

(1)

＜陰＞

(a)

93.306 人名及地名 人名 Ραχάβ 93.309 的另一種拼寫法，舊約耶利哥城一名妓女，曾接待以色列的探子，後得蒙拯救 喇合；《思》辣哈布

ῥαββί

(1)

(a)

33.246 溝通 教導 （亞蘭語借詞）公認為猶太經學專家的猶太老師和學者 拉比；老師；教師 καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, Ῥαββί  ‘to be called teacher by people’  「被人們稱為『老師』」 (太 23:7)

ῥαββουνί  (ῥαββουνι)

(1)

(a)

33.247 溝通 教導 （亞蘭語轉寫）對猶太經學老師的尊稱，暗示重要的個人關係 我的老師；拉波尼 ὁ δὲ τυφλὸς εἶπεν αὐτῷ, Ραββουνι, ἵνα ἀναβλέψω  ‘and the blind man said to him, My teacher, in order that I may see’  「盲人對他說：『我的老師，叫我能夠看見！』」 (可 10:51)

ῥαβδίζω

(1)

(a)

19.8 物理的衝擊力 擊打，撞擊 用棍棒反復擊打或毆打 用棍子打 οἱ στρατηγοὶ περιρήξαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια ἐκέλευον ῥαβδίζειν  ‘the officials tore off their clothes and ordered them to be beaten’  「民政官剝去他們的衣服，下令用棍子打他們」 (徒 16:22)

ῥάβδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

6.218 人工製品 其他人工製品 長約 1-2 米的棍杖；用於步行，放牧，驅趕野獸，打人等 拐杖；棍杖 μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν εἰ μὴ ῥάβδον μόνον  ‘don't take anything with you on your trip except a walking stick’  「在旅途上除了一根手杖，什麼東西都不用帶」 (可 6:8) ῥάβδος[a] 有多種用途，例如幫助走路，牧放牲畜，打人等。

(b)

37.53 控制，管理 管理，統治 （ῥάβδος「權杖」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）統治或治理的方式 統治；治理；管轄 ἡ ῥάβδος τῆς εὐθύτητος ῥάβδος τῆς βασιλείας σου  ‘with righteousness you rule over your kingdom’ (literally ‘the righteous scepter is the scepter of your kingdom’)  「你以公平掌權」（直譯：「你王國的權杖，是公平的權杖」） (來 1:8) 杖很少作為權力的象徵，因而很少有「統治」的引申義。因此，來 1:8 中的這個語句常需譯成「你治理國度的方式將是公義的」，或「你治理你國度時將是公義的」。

ῥαβδοῦχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.89 控制，管理 管理，統治 通過預防和偵查犯罪活動，以及把罪犯移交執法部門，來維護法律及秩序的人 警官；差役 ἀπήγγειλαν δὲ τοῖς στρατηγοῖς οἱ ῥαβδοῦχοι τὰ ῥήματα ταῦτα  ‘the policemen reported these words to the magistrates’  「警官把這些話報告官長」 (徒 16:38)

Ῥαγαύ

(1)

＜陽＞

(a)

93.307 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 拉吳；《思》勒伍

ῥᾳδιούργημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.301 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ῥᾳδιουργία］ 行為肆無忌憚，違反道德原則 惡行；肆無忌憚 Εἰ μὲν ἦν ἀδίκημά τι ἢ ῥᾳδιούργημα πονηρόν  ‘if this were a matter of some crime or serious unscrupulousness’  「如果是不法行為或惡行」 (徒 18:14) ῥᾳδιουργία 和 ῥᾳδιούργημα 常可簡單地譯成「做自己不應該做的事」。另外，這兩個詞彙也常譯成「欺騙」。

ῥᾳδιουργία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.301 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 ［參ῥᾳδιούργημα］ 行為肆無忌憚，違反道德原則 惡行；肆無忌憚 Ὦ πλήρης παντὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας  ‘you, who are full of all deceit and all wrongdoing’  「你這充滿各種詭詐、各樣奸惡的人」 (徒 13:10) ῥᾳδιουργία 和 ῥᾳδιούργημα 常可簡單地譯成「做自己不應該做的事」。另外，這兩個詞彙也常譯成「欺騙」。

ῥαίνω

(1)

(a)

47.16 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參ῥαντίζω, ῥαντισμός］ 把液體灑在某物上 灑；染；濺 ἱμάτιον ῥεραμμένον αἵματι  ‘a garment sprinkled with blood’  「鮮血浸染了的衣服」（經文校勘欄） (啟 19:13) 這詞只見於異文：ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι「濺了血的衣服」（啟 19:13）（校勘欄）。

Ῥαιφάν

(1)

＜陽＞

(a)

93.308 人名及地名 人名 外邦人的神明 理番；《思》楞番

ῥακά

(1)

(a)

32.61 理解 缺乏理解能力 （亞蘭語的借用语）完全缺乏理解力的人 笨蛋；傻瓜 ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, Ῥακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ  ‘whoever says to his brother, You fool, will be brought before the Council’  「凡罵弟兄是笨蛋的，必須受議會的審判」 (太 5:22)

ῥάκος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.152 人工製品 布料、皮革及製成物品 縫在衣物上用來修補破洞或撕裂的布塊 布塊 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ  ‘no one puts a patch of new cloth on an old garment’  「沒有人把新布補在舊衣服上」 (太 9:16)

Ῥαμά

(1)

＜陰＞

(a)

93.558 人名及地名 地名 耶路撒冷以北的一個城 拉瑪；《思》辣瑪

ῥαντίζω  (ῥαντίζομαι)

(1)

(a)

47.16 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參ῥαίνω, ῥαντισμός］ 把液體灑在某物上 1 灑；灑在 τὸν λαὸν ἐρράντισεν  ‘he sprinkled the people’  「灑在眾百姓身上」 (來 9:19) 這個詞只出現在異文中：ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι「濺了血的衣服」（啟 19:13）（校勘欄）。

(b)

53.32 宗教活動 淨化，潔淨 用灑的方式來潔凈和淨化 灑；潔淨；洗淨 ἐὰν μὴ ῥαντίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν  ‘if they do not cleanse themselves, they do not eat’  「若不洗淨就不吃」（經文校勘欄） (可 7:4)

(c)

88.31 道德倫理素質及相關行為 神聖的，純潔的 ［參καρδία］ ῥαντίζομαι τὴν καρδίαν  （習語，直譯：心裡面被噴灑）得以潔淨脫離道德上的敗壞 使自己的心清潔；內心得以潔淨；清潔的 ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς  ‘to have hearts purified from a guilty conscience’  「已蒙潔淨、無虧的良心」 (來 10:22)

____________________________________________________

1 考慮到這種灑的宗教意義，ῥαντίζω的這個意思，以及詞彙組中的其他意思，可以歸類在語義域53「宗教活動」（見53.32）。

ῥαντισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

47.16 涉及液體或乾物質的活動 液體或乾物質的應用及清除 ［參ῥαίνω, ῥαντίζω］ 把液體灑在某物上 灑；灑在 εἰς ὑπακοὴν καὶ ῥαντισμὸν αἵματος Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘unto obedience and the sprinkling of the blood of Jesus Christ’  「因而順服耶穌基督，並且蒙他的血灑過」 (彼前 1:2) 在 彼前 1:2 中的這個短語有所省略；有些語言可以調整結構，譯成：「順服耶穌基督，並蒙他的血灑過」，或「……被他的血洗淨」。

ῥαπίζω

(1)

(a)

19.4 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參ῥάπισμα］ 用手掌、拳頭，或棍、棒、鞭子等工具擊打 掌摑；鞭打；拍打 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου], στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην  ‘if anyone slaps you on the right cheek, let him slap your left cheek too’ (literally ‘... turn to him also the other’)  「有人打你的右臉，把另一邊也轉過來讓他打」 (太 5:39)

ῥάπισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

19.4 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參ῥαπίζω］ 用手掌、拳頭，或棍、棒、鞭子等工具擊打 掌摑；鞭打；拍打 οἱ ὑπηρέται ῥαπίσμασιν αὐτὸν ἔλαβον  ‘the guards took him and beat him’  「差役又把他拉過來，打他許多巴掌」 (可 14:65) εἷς παρεστηκὼς τῶν ὑπηρετῶν ἔδωκεν ῥάπισμα τῷ Ἰησοῦ  ‘one of the guards standing there slapped Jesus’  「站在旁邊的一個差役就打了他一巴掌」 (約 18:22)

ῥαφίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

6.215 人工製品 其他人工製品 ［參βελόνη］ 細長的縫紉工具，一端是尖的，另一端有穿線的孔，用來把線穿過布料 針 εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「駱駝穿過針眼……更容易」 (太 19:24) 有人認為，太 19:24 和 路 18:25 中的「針眼」是喻指窄門，這並沒有任何令人信服的證據。駱駝穿過針的眼是一種誇張手法，意思是說，有意地進行誇大以突出所說事情的困難。

Ῥαχάβ

(1)

＜陰＞

(a)

93.309 人名及地名 人名 在耶穌家譜裡提到的一個耶利哥婦人；見 93.306 喇合；《思》辣哈布

Ῥαχήλ

(1)

＜陰＞

(a)

93.310 人名及地名 人名 雅各的妻子，利亞的妹妹 《和2010》《和》拉結；《現》蕾潔；《思》辣黑耳

Ῥεβέκκα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.311 人名及地名 人名 以撒的妻子，以掃和雅各的母親 《和2010》《和》利百加；《現》麗百加；《思》黎貝加

ῥέδη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.53 人工製品 車輛 旅行或運輸貨物用的四輪馬車 馬車；四輪馬車 ῥέδη 只出現在 啟 18:13，在一個商人買賣的物品清單之中。

ῥέω

(1)

(a)

14.17 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 ［參ῥύσις］ 液體向著某個方向流動1 流出；流動 καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος  ‘as the scripture says, Streams of living water will flow from his heart’  「如經上所說：『從他腹中將流出活水的江河來』」 (約 7:38) 在一些語言中，指液體流動的詞彙也可以用來指任何物體的移動，因而直譯會變成「液體移動」。然而，表示「流動」或「涌流」的詞彙，往往會根據流動的方向不同而有很大的差別。例如，如果流動是相對地橫向並因此速度緩慢，可能會用一個詞來表達；但如果流動是快速的，就可能用另一個詞來表達；而如果流動是幾乎垂直向下的（正如在傾倒液體的情況），又會採用另一個不同的詞。

____________________________________________________

1 ῥέω「流出」和ῥύσις[a]「流出或流動」可以視為在語義上不同，ῥέω僅指流動的事件，ῥύσις[a]則通過假設一個特定起點和終點來詳細說明該事件，從而可以談論一些這樣的事件。在英語中，這種語義衍生在動詞和名詞之間幾乎自動發生，在希臘文中也很普遍，儘管有明顯的詞形差異。然而，一些其他語言並沒有對應的名詞形式，因此為了講述一系列事件，就必須簡單地說「它流動了好幾次」。

Ῥήγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

93.559 人名及地名 地名 意大利南部一個海角上的港口城市 利基翁；《思》勒基雍

ῥῆγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

20.58 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 毀壞的事件，包括裂開和破裂 毀壞；撞毀 ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα  ‘the crash of that house was terrible’  「那房子損壞得很厲害」 (路 6:49) 雖然名詞 ῥῆγμα 帶有衍生後綴 μα 會使人以為所指的是毀壞或毀滅的狀態，但上下文指向實際的毀滅事件，因此應該翻譯為「撞毀」或「毀壞」。

ῥήγνυμι

(1)

(a)

19.31 物理的衝擊力 裂開，撕破 撕裂或爆裂，來自內部或外部的力量，指突然而有力的行動 裂開；爆裂 ῥήξει ὁ οἶνος ὁ νέος τοὺς ἀσκοὺς  ‘the new wine will burst the skins’  「新酒就會使皮袋爆裂」 (路 5:37)

(b)

33.85 溝通 說話，談話 突然大聲喊叫 開始呼喊；喊叫 ῥῆξον καὶ βόησον  ‘shout and cry (with joy)’  「放聲歡呼」 (加 4:27) 在 加 4:27，ῥῆξον καὶ βόησον 可以分析為兩種呼喊的表達方式，例如「突然大喊大叫和喊叫」，或者 ῥῆξον 主要作為 βόησον 的概念限定詞，這樣 ῥῆξον καὶ βόησον 的意思就是「突然喊叫」或「開始呼喊」，但呼喊的開始意味著相當大的能量、自發性和突然性。關於 ῥήγνυμι 在 加 4:27 中的這個解釋，見 68.81。

(c)

68.81 時態 高速，突然 用相當大的精力或努力快速地做某事 迸發；突然發出（叫喊聲） ῥῆξον καὶ βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα  ‘break forth with shouts, you who never felt the pains of childbirth’  「未經分娩之痛的啊，你要放聲歡呼」 (加 4:27) 關於 ῥήγνυμι 在 加 4:27 的另一種解釋，見 33.85。

(d)

23.168 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 使人因抽搐而倒在地上 使倒下抽搐；使痙攣 ὅπου ἐὰν αὐτὸν καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν  ‘whenever (the spirit) attacks him, it throws him to the ground in convulsions’  「每當鬼襲擊他，就把他摔倒在地上」 (可 9:18) ἔρρηξεν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον καὶ συνεσπάραξεν  ‘the demon threw him down to the ground and convulsed him’  「鬼把他摔倒，使他猛烈地抽搐」 (路 9:42)

ῥῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.9 溝通 言語，段落 最小的話語單位，通常是一個單詞 字詞；言語；一句話 οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα  ‘he refused to answer him a single word’  「連一句話也不說」 (太 27:14) 在 太 27:14，代替「一句話也不回答」等譯法，可以是更加慣用的表達法：「什麼也不說」或「拒絕說話」。

(b)

33.98 溝通 說話，談話 ［參λόγος］ 已經陳述的事情或說出的話語，焦點主要放在交流的內容上 話；言語；信息；陳述；問題 ἀλλ᾽ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος θεοῦ  ‘but by every word that comes from the mouth of God’  「而要靠上帝口裡所出的每一句話」 (太 4:4) {L:λόγος}[a] 和 {L:ῥῆμα}[b] 之間有任何意義上的差異，都只是文體用法的問題。

(c)

13.115 是，變成，存在，發生 發生 ［參λόγος］ 某人可能提到的事情 事情；事件 ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα  ‘every matter may be upheld by the testimony of two or three witnesses’  「任何事，憑兩個或三個見證人的口，才能成立」 (太 18:16)

Ῥησά

(1)

＜陽＞

(a)

93.312 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，所羅巴伯的兒子 利撒；《思》勒撒

ῥήτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

56.36 法庭及法律程序 辯士，律師 （為原告或被告）作為檢察官或辯護律師在法庭上發言的人 律師；檢察官；辯護律師 κατέβη ὁ ἀρχιερεὺς Ἁνανίας μετὰ πρεσβυτέρων τινῶν καὶ ῥήτορος Τερτύλλου τινός  ‘the high priest Ananias went with some elders and a lawyer (named) Tertullus’  「亞拿尼亞大祭司、幾個長老和一個叫帖土羅的律師下來」 (徒 24:1)

ῥητῶς

(1)

(a)

33.94 溝通 說話，談話 論到所說的或已經說過的 因此；從而；正如所說的；明確地說 Τὸ δὲ πνεῦμα ῥητῶς λέγει  ‘the Spirit speaks thusly’ or ‘this is exactly what the Spirit says’  「聖靈明確地說」或「聖靈如此說」 (提前 4:1)

ῥίζα

(1)

ης＜陰＞

(a)

3.47 植物 植物的非果實部分 植物在地面以下的部分 根 τὴν συκῆν ἐξηραμμένην ἐκ ῥιζῶν  ‘the fig tree had withered away to the roots’  「無花果樹連根都枯乾了」 (可 11:20) 在 可 11:20 中，若按字面直譯為「枯萎到根部」可能會帶來誤解，使人誤以為樹只是枯萎到根部為止，樹根並沒有枯死。然而，希臘文文本表明，整棵樹，包括樹根，都已經枯萎了，已經徹底死了。

(b)

10.33 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （ῥίζα[a]「根」3.47 的引申喻意）後裔，大概有延續關係的含義 後代；後裔 Ἔσται ἡ ῥίζα τοῦ Ἰεσσαὶ  ‘a descendant of Jesse will come’  「有耶西的後代要出來」 (羅 15:12)

(c)

89.17 關係 原因及／或理由 （ῥίζα[a]「根」3.47 的引申喻意）構成某個事件或狀態的基本根源或原因的東西 起因；原因；理由 ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία  ‘for the love of money is the cause of all evil’  「貪財是萬惡的根源」 (提前 6:10) 有些語言必須調整一下 提前 6:10 中這句經文的說法，例如譯成「許多人無惡不作，是因為他們貪愛錢財」。

ῥιζόω  (ῥιζόομαι)

(1)

(a)

74.18 能夠，有能力 變得剛強，重點在於力量的源頭 剛強；扎根在 ἐρριζωμένοι καὶ ἐποικοδομούμενοι ἐν αὐτῷ  ‘being strengthened and built up in him’  「在他裡面扎根、生長」 (西 2:7)

ῥιπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

16.5 非線性運動 迅速的動作，尤指眨眼 眨眼 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι  ‘in the blinking of an eye, at the last trumpet sound’  「眨眼之間，在那最後的號角聲中」 (林前 15:52) 關於 ῥιπή 作為一個習語的一部分，見 67.114。

ῥιπίζω  (ῥιπίζομαι)

(1)

(a)

16.11 非線性運動 被強力地來回搖蕩1 被拋來拋去；翻騰 ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσσης ἀνεμιζομένῳ καὶ ῥιπιζομένῳ  ‘whoever doubts is like a wave in the sea that is driven by the wind and tossed about’  「那疑惑的人，就像海中的波浪被風吹動翻騰」 (雅 1:6)

____________________________________________________

1 雖然ῥιπίζομαι含有某種空間運動，但是沒有從一處到另一處的線性運動，而只有來回的運動，導致物體差不多保持在同一位置。

ῥίπτω  (ῥίπτομαι)

(1)

(a)

15.217 線性運動 投擲，扔掉 用力投擲 拋；用力投擲 τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαν  ‘they threw out the tackle of the ship’  「把船上的用具拋出去」 (徒 27:19)

(b)

85.37 在空間存在 放置，安置 把某物放下，可能有動作很快的含意 放下 ἑτέρους πολλοὺς καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘many other (sick people), whom they placed at his feet’  「好些別的病人，都放在他腳前」 (太 15:30)

(c)

16.10 非線性運動 把物件揮舞搖動或拋向空中 搖動；拋向空中 ῥιπτούντων τὰ ἱμάτια  ‘waving (their) garments’ or possibly ‘throwing (their) garments into the air’  「拋衣服」或「把衣服拋向空中」 (徒 22:23) 憤怒的群眾向空中拋擲衣服或用力揚起衣服，是表示強烈抗議的象徵性動作。 然而在一些語言中，這樣的表達會被解釋為喜樂並同意。翻譯者不能改變事件的性質，但可能需要加上附註來說明這種行為的意義。

(d)

25.294 態度及情感 沮喪 （ῥίπτω[a]「拋」15.217 的引申喻意）氣餒沮喪，可能暗指失去希望 沮喪；灰心；氣餒 ἦσαν ἐσκυλμένοι καὶ ἐρριμμένοι  ‘they were harassed and dejected’  「他們困苦無依」 (太 9:36a)

____________________________________________________

1 ἐρριμμένοι在太 9:36可能意指「無助的」。

Ῥοβοάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.313 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，是南國猶大的第一位君王 羅波安；《思》勒哈貝罕

Ῥόδη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.314 人名及地名 人名 Μαρία[f]「馬利亞」家中的女僕 羅大；《思》洛德

Ῥόδος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.560 人名及地名 地名 小亞細亞西南岸的一個海島 羅底；《思》洛多

ῥοιζηδόν

(1)

(a)

14.85 自然界的事件及狀態 聲音 （ῥοῖζος「物件快速穿過空氣所發出的聲音」，原詞沒有出現在《新約》中）指迅速穿過而突然發出的噪音 帶著刺耳的聲音；轟然一聲 οἱ οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται  ‘the heavens will disappear with a rushing noise’  「天必轟然一聲就消失了」 (彼後 3:10) 「大有響聲」也可以翻譯為「突然在巨大響聲中」或「快速地在嘈雜聲中」。

ῥομφαία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.32 人工製品 武器及盔甲 大刀，用於切割，也用於刺扎 刀；劍 ὁ ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν ὀξεῖαν  ‘he who has the sharp, two-edged sword’  「那有兩刃利劍的」 (啟 2:12) 在許多語言中，「刀劍」的譯詞就是「一把大刀」；然而在某些地區，可能會稱為「殺人用的大砍刀」。

(b)

55.6 軍事活動 戰鬥 ［參μάχαιρα］ （ {ῥομφαία}[a]「大刀」（6.32 的引申喻意） 戰爭；打仗；衝突 ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ  ‘to kill with war, famine, and disease’  「要用戰爭、饑荒、瘟疫……殺人」 (啟 6:8) 在 啟 6:8，ῥομφαία 可以按字面理解為「大刀」（見 6.32）。

(c)

25.279 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參διέρχομαι, ψυχή］ τὴν ψυχὴν διέρχεται ῥομφαία  （習語，直譯：刀劍刺入靈魂）感受強烈的悲傷 感受痛苦悲傷；悲傷痛苦；憂傷像劍刺透心靈 καὶ σοῦ [δὲ] αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία–  ‘and sorrow like a sharp sword will pierce your own heart’ or ‘and you will feel the pain of sorrow as though a sword were piercing your heart’  「憂傷要像利劍刺透你的心」或「你要感受痛苦悲傷，如同利劍刺入你的心」 (路 2:35)

Ῥουβήν

(1)

＜陽＞

(a)

93.315 人名及地名 人名 雅各和利亞長子，以色列其中一個支族的祖先 呂便；《和》流便；《思》勒烏本

Ῥούθ

(1)

＜陰＞

(a)

93.316 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，波阿斯的妻子 路得；《思》盧德

Ῥοῦφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.317a 人名及地名 人名 Σίμων[d]「古利奈人西門」的兒子 魯孚；《思》魯富

(b)

93.317b 人名及地名 人名 保羅在 羅 16:13 問候的一名傑出的信徒 魯孚；《思》魯富

ῥύμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.104 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 較為狹窄的城市街道 狹窄的街道，小巷 προῆλθον ῥύμην μίαν  ‘they walked down a narrow street’  「他們走過一條小巷」 (徒 12:10)

ῥύομαι

(1)

(a)

21.23 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 從危險中救出來，暗示那危險是嚴重和急迫的 解救；拯救 πέποιθεν ἐπὶ τὸν θεόν, ῥυσάσθω νῦν εἰ θέλει αὐτόν  ‘he put his confidence in God; therefore let God rescue him if he wants to’  「他倚靠上帝，上帝若願意，現在就來救他」 (太 27:43) τίς με ῥύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;  ‘who will rescue me from this body which is causing my death?’  「誰能救我脫離這使我死亡的身體呢？」 (羅 7:24)

ῥυπαίνω  (ῥυπαίνομαι)

(1)

(a)

88.258 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 生活墮落 在道德污穢中生活；生活惡到極處 ὁ ῥυπαρὸς ῥυπανθήτω ἔτι  ‘whoever is morally filthy must go on being filthy’  「污穢的人，讓他仍舊污穢」 (啟 22:11)

ῥυπαρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.256 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 道德方面不潔和污穢的狀態 道德不潔；道德方面的污穢 ἀποθέμενοι πᾶσαν ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν κακίας  ‘put aside all moral filthiness and remaining wickedness’  「你們要除去一切的道德污穢和累積的惡毒」 (雅 1:21)

ῥυπαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.52 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 形容是骯髒的或污穢的 骯髒的；污穢的 εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ ἐσθῆτι  ‘and a poor man in dirty clothes also comes’  「有一個窮人穿著骯髒的衣服也進去」 (雅 2:2) 在 雅 2:2，ῥυπαρός 的重點不在於衣服破爛，因為窮人的衣服通常是這樣的，重點是在衣服骯髒，因此引起人更大的反感和迴避。

(b)

88.257 道德倫理素質及相關行為 不潔，污穢 指在道德上不潔淨或污穢 道德上不潔淨的；道德上污穢的；道德敗壞的 ὁ ῥυπαρὸς ῥυπανθήτω ἔτι  ‘whoever is morally filthy must go on being filthy’  「污穢的人，讓他仍舊污穢」 (啟 22:11) 翻譯者不能假設身體上的污穢必然與道德上的不潔有關。因此，取用一個意為「骯髒」的詞彙，就假設它帶有道德墮落或不潔淨的比喻義，是不恰當的。在某些語言中，對等譯詞是「道德敗壞」、「沾染邪惡」、「沾染惡行」或「有罪在身上像麻風斑一樣」。

ῥύπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

79.55 物體的特徵 乾淨的，骯髒的 污垢（dirt）指骯髒的廢棄物，而不是泥土 污垢；污穢；廢棄物 οὐ σαρκὸς ἀπόθεσις ῥύπου  ‘it is not a matter of getting rid of bodily dirt’ or ‘... getting rid of dirt that is on the body’  「不是除掉肉體的污穢」 (彼前 3:21)

ῥύσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

14.17 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 ［參ῥέω］ 液體向著某個方向的流動1 流出；流動 γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘the woman had had a hemorrhage for twelve years’  「有一個女人，出血已經有十二年」 (可 5:25) 在一些語言中，指液體流動的詞彙也可以用來指任何物體的移動，因而直譯會變成「液體移動」。然而，表示「流動」或「涌流」的詞彙，往往會根據流動的方向不同而有很大的差別。例如，如果流動是相對地橫向並因此速度緩慢，可能會用一個詞來表達；但如果流動是快速的，就可能用另一個詞來表達；而如果流動是幾乎垂直向下的（正如在傾倒液體的情況），又會採用另一個不同的詞。

(b)

23.182 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參αἷμα, πηγή］ ῥύσις αἵματος  （固定短語，直譯：血的流動）月經出血導致的失血 2 失血；經血；出血；血漏；血崩 καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘and the woman suffered from menstrual bleeding for twelve years’  「有一個女人，患血漏病已經有十二年」 (可 5:25)

____________________________________________________

1 ῥέω「流出」和ῥύσις[a]「流出或流動」可以視為在語義上不同，ῥέω僅指流動的事件，ῥύσις[a]則通過假設一個特定起點和終點來詳細說明該事件，從而可以談論一些這樣的事件。在英語中，這種語義衍生在動詞和名詞之間幾乎自動發生，在希臘文中也很普遍，儘管有明顯的詞形差異。然而，一些其他語言並沒有對應的名詞形式，因此為了講述一系列事件，就必須簡單地說「它流動了好幾次」。

2 23.181和23.182中的表達均指月經血，但是短語πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎專門用於這個意思，而αἱμορροέω在經外文獻中的意思就是失血或流血，但是當然也可以指流出經血。由於αἱμορροέω所指範圍較寬，因此這詞已單獨列出。

ῥυτίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

8.54 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 皮膚上的細紋或折痕 1 皺紋 μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα  ‘not having a spot or wrinkle’  「沒有污點、皺紋」 (弗 5:27) 在 弗 5:27，ῥυτίς 象徵不完美，但在某些語言中，皺紋可以是年齡的證明，從而證明那人年長資深，甚至是有智慧。

____________________________________________________

1 ῥυτίς「皺紋」也可以歸類在語義域79「物體的特徵」。

Ῥωμαϊκός

(1)

ή，όν

(a)

93.561 人名及地名 地名 （Ρωμαῖος「羅馬人」93.562 的衍生詞) 與羅馬人相關的（路 23:38，校勘欄） 羅馬語 有些原文抄本加上 γράμμασιν 一字，字面意義是羅馬的文字，但經文似乎指羅馬的語言，即拉丁語

Ῥωμαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.562 人名及地名 地名 （Ρώμη「羅馬」93.563 的衍生詞）指羅馬的本地人，居住在羅馬的人，或羅馬帝國的公民 羅馬人

Ῥωμαϊστί

(1)

(a)

33.7 溝通 語言 用拉丁語；用拉丁文 καὶ ἦν γεγραμμένον Ἑβραϊστί, Ῥωμαϊστί, Ἑλληνιστί  ‘and it was written in Hebrew, in Latin, in Greek’  「用希伯來、羅馬、希臘三種文字寫的」 (約 19:20)

Ῥώμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.563 人名及地名 地名 羅馬帝國的首都 羅馬；《思》羅馬

ῥώννυμι  (ῥώννυμαι)

(1)

(a)

23.133 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 （一個基本意義直譯為「強壯」、「良好」的衍生詞，但在《新約》中只用作書信結尾的公式語）安康和順利 1 祝願安康；願你們平安；祝安好 Ἔρρωσθε  ‘may you fare well’  「願你們平安！」 (徒 15:29) ῥώννυμαι 作為書信的公式語有兩種意思：(1) 真誠地祝願信中提及的人安康，(2) 僅僅表示書信到此結束。關於 ῥώννυμαι 的第二種意思，見 33.24。

(b)

33.24 溝通 話語類型 用 ἔρρωσθε（有些抄本寫作 ἐρρώσσω）結束一封信，總是帶著良好的涵義 再見 ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε. Ἔρρωσθε  ‘you will do well if you keep yourselves from doing these things. Goodbye’  「這些事如果你們能保守自己不做，那就好了。祝你們安好！」 (徒 15:29) 在 徒 15:29，ἔρρωσθε 一詞用作一封信的結尾，因此，有些語言需要採用典型的信末句式，例如「此致敬禮」或「致以誠摯的問候」。如果採用「再見」等直譯的用語，就大錯特錯了，因為這種表達僅僅用在或者主要用在直接講話中，而不是用在信末。關於 ἔρρωσθε 在 徒 15:29 中的另一種解釋，見 23.133。

____________________________________________________

1 ῥώννυμαι在書信中的用法類似於英語的dear（親愛的）的用法，出現在書信的開頭。該詞可能確實是一個有感情的問候，但更可能僅僅是一個問候語。

σαβαχθάνι  (σαβαχθανι)

(1)

(a)

35.56 幫助，照顧 遺棄，放棄 亞蘭語，意思是：你離棄了我 離棄；音譯「拉馬撒巴各大尼」 λεμα σαβαχθανι; τοῦτ᾽ ἔστιν ... ἱνατί με ἐγκατέλιπες;  ‘lema sabachthani, which means, ... Why have you forsaken me?’  「拉馬撒巴各大尼……意思是：『……你為什麼離棄了我？』」 (太 27:46) 各種語言在表達「遺棄、拋棄」的意思上有顯著的差異。對於某些語言，最合適的譯詞是「不理會」或「不管」。有些語言可以表述為「不提供幫助就離開」或「離開，拒絕照顧」。

Σαβαώθ

(1)

(a)

12.8{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （一個希伯來語的希臘語音譯詞，意為「軍隊」，與 κύριος[a]「主」12.9 連用，作為上帝的頭銜「萬軍之主」）指擁有難以抵擋之勢的那一位 全能者 Εἰ μὴ κύριος Σαβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡμῖν σπέρμα  ‘if the Lord Almighty had not left us some descendants’  「要不是萬軍之主留給我們殘存的後裔」 (羅 9:29)

____________________________________________________

1 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

σαββατισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

67.185 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 （σάββατον[a] 67.184 的衍生詞）一段有特別宗教意義的時期，用於休息和敬拜 安息日的安息；一段安息的時間 ἀπολείπεται σαββατισμὸς τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ  ‘there still remains for God's people a period of rest’  「另有一安息日的安息為上帝的子民保留著」 (來 4:9)

σάββατον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.184 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一週的第七日或最後一日（在宗教上是最重要的一日，因為這是分別為聖用來敬拜上帝的日子） 安息日；星期六 ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν σαββάτῳ  ‘they do what one is not allowed to do on the Sabbath’  「你的門徒在安息日做不合法的事了」 (太 12:2) ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον  ‘if (your sheep) falls into a deep hole on the Sabbath’  「你們……的一隻羊在安息日掉進坑裡」 (太 12:11)

(b)

67.177 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一段長度為七天的時間 一週；一個星期；七日；一個禮拜 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου  ‘I fast two days a week’  「我每週禁食兩次」 (路 18:12) Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων  ‘on the first day of the week’  「一週的第一天」 (約 20:1) 有些語言最好將 路 18:12 譯成「每七天中，我禁食兩天」。關於「一週的第一天」這個表達有一些複雜之處，特別是在今天的用法中，星期一常被視為「一週的第一天」。當然，在新約中，安息日或「星期六」標記著一週的第七天，接著的一天被視為「一週的第一天」，即星期日。

(c)

81.28 空間的尺寸 長度測量單位 ［參ὁδός］ （習語，直譯：安息日的道路）安息日可走的路程，略超過半英里，約 1 公里 半英里；一公里；安息日可走的路程 ὅ ἐστιν ἐγγὺς Ἰερουσαλὴμ σαββάτου ἔχον ὁδόν  ‘which is near Jerusalem, about a half a mile away’  「離耶路撒冷不遠，有安息日可行走的路程」 (徒 1:12)

σαγήνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.13 人工製品 捕魚用的工具 捕魚用的長圍網 圍網 σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ  ‘a net which has been lowered into the sea and caught all kinds of fish’  「魚網撒在海裡，網到各樣的魚」 (太 13:47) σαγήνη 是一面很長的網，垂直懸掛在水中，上部邊緣有浮子，下部邊緣有重物。船上或岸上的人拉動漁網。在 太 13:47 中，漁網的實際形狀並不特別重要。重要的是漁網足夠大，能夠捕住大量不同種類的魚。

Σαδδουκαῖος

(1)	ου＜陽＞（總以複數形式出現）

(a)

11.48 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 耶穌和使徒時代耶路撒冷一個有政治影響力的猶太人政黨的成員。撒都該人的組織比法利賽人（見 11.49）小，但經常佔著重要的政治和宗教職位。撒都該人和法利賽人的主要分歧，包括撒都該人不相信死人可以復活，以及他們只接受舊約的摩西五經 撒都該人，《思》撒杜塞人 ὁ ἀρχιερεὺς καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ, ἡ οὖσα αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων  ‘the high priest and all of those associated with him being members of the party of the Sadducees’  「大祭司和他的同黨，就是撒都該教派的人」 (徒 5:17)

Σαδώκ

(1)

＜陽＞

(a)

93.318 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 撒督；《思》匝多克

σαίνω  (σαίνομαι)

(1)

(a)

31.66 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 情緒極之不安以致放棄自己的信仰 放棄信仰；信仰動搖；背棄信仰 τὸ μηδένα σαίνεσθαι ἐν ταῖς θλίψεσιν ταύταις  ‘so that no one might turn back from his beliefs because of these persecutions’  「免得有人因這些患難而放棄信仰」 (帖前 3:3)

σάκκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.164 人工製品 布料、皮革及製成物品 一種厚重的布料，通常用來做麻袋；人們哀痛時會披麻，表示懺悔 粗麻布 ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ μετενόησαν  ‘they would have repented in sackcloth and ashes’  「他們早已披麻蒙灰悔改了」 (太 11:21) 在大多數語言中，粗麻布被描述為「粗糙的布」，有時候也被描述為「厚重的布」。

Σαλά

(1)

＜陽＞

(a)

93.319a 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，波阿斯的父親 《和2010》沙拉；《和》《現》 撒門；《思》撒拉

(b)

93.319b 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，希伯的父親 沙拉；《思》舍拉

Σαλαθιήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.320 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 撒拉鐵；《思》沙耳提耳

Σαλαμίς

(1)

ῖνος＜陰＞

(a)

93.564 人名及地名 地名 塞浦路斯東南岸的一個城 撒拉米

Σαλείμ  (Σαλίμ)

(1)

＜中＞

(a)

93.565 人名及地名 地名 撒瑪利亞北部的一個地方（具體位置不詳） 撒冷；《思》撒林

σαλεύω  (σαλεύομαι)

(1)

(a)

16.7 非線性運動 使物件快速地來回移動，通常是劇烈的 搖動 μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον δώσουσιν  ‘they will give a full measure, pressed down, shaken together, and running over’  「要用十足的量器，壓下搖勻，滿得溢出來」 (路 6:38) οὗ ἡ φωνὴ τὴν γῆν ἐσάλευσεν τότε  ‘his voice shook the earth at that time’  「當時他的聲音震動了地」 (來 12:26) 某些語言會根據運動的力度和被搖動的物體，使用很不相同的詞彙來表達搖動。因此，翻譯者必須小心選擇詞彙，以準確和充分地表示不同情況下的搖動性質。例如，來 12:26 中的搖動可能引起某種反響，但在 啟 6:13 中，風的作用就像來回拍打一些東西。 在 太 24:29 （αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται「天上的萬象都要震動」），σαλεύω 一詞可以按字面意思解作震動，但也可以從比喻的意義去理解，即天上萬軍的勢力都要動搖，遭到罷免。

(b)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, ταράσσω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動 ；煽動；聳動攪擾 σαλεύοντες ... τοὺς ὄχλους  ‘they incited ... the crowds’  「煽動挑撥群眾」 (徒 17:13)

(c)

25.242 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （σαλεύω「搖動」16.7 的引申喻意）變得情緒不安和心煩意亂 變得不安定；深感苦惱；心煩意亂 ἐκ δεξιῶν μού ἐστιν ἵνα μὴ σαλευθῶ  ‘he is at my right side so that I will not be upset’  「他在我的右邊，我就不會心煩意亂」 (徒 2:25) εἰς τὸ μὴ ταχέως σαλευθῆναι ὑμᾶς ἀπὸ τοῦ νοὸς  ‘in order that you may not be completely upset in your thinking’  「你們都不要輕易動心」 (帖後 2:2)

Σαλήμ

(1)

＜陰＞

(a)

93.566 人名及地名 地名 麥基洗德作王的地方；另參看 93.321 撒冷；《思》撒冷

(b)

93.321 人名及地名 人名 βασιλεὺς Σαλήμ  βασιλεὺς Σαλήμ「撒冷之王」（來 7:1；{S:05800700200034）可以理解為「和平之王」，因此可被視為一個表示敬意的名稱 撒冷王 Σαλήμ 也有可能是一個地方（見 93.566）

Σαλμάν

(1)

(a)

93.322 人名及地名 人名 Σαλά[a] 93.319 的另一種拼寫法（路 3:32，校勘欄） 撒門；《思》撒拉

Σαλμών

(1)

＜陽＞

(a)

93.323 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員（太 1:4；路 3:32，校勘欄） 撒門；《思》撒耳孟

Σαλμώνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.567 人名及地名 地名 克里特島東北角的一個海角 撒摩尼；《思》撒耳摩訥

σάλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.26 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 大浪在水面上起伏的運動 波浪；波濤洶湧 ἤχους θαλάσσης καὶ σάλου  ‘sound of the sea and of the tossing waves’  「海中波浪的響聲」 (路 21:25)

σάλπιγξ

(1)

ιγγος＜陰＞

(a)

6.89 人工製品 樂器 金屬製的管樂器；常用於發信號，尤其是打仗的時候 號筒；號角 ἐὰν ἄδηλον σάλπιγξ φωνὴν δῷ  ‘if the trumpet gives an unclear sound’  「號角吹出來的音若不清楚」 (林前 14:8) 現今，σάλπιγξ 的譯詞是「軍號」（bugle）。

(b)

6.93 人工製品 樂器 （σαλπίζω[a]「吹號」6.90 的衍生詞）號角發出的響聲 1 號角響聲；號角聲 καὶ ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος μεγάλης  ‘and he will send out his angels after the great trumpet blast’ or ‘... with the great trumpet blast’  「號角的聲音要大響，他要差遣天使」或「在響亮的號角 聲中，他要差遣眾天使」 (太 24:31) ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι  ‘in a blinking of the eye, at the last trump’  「眨眼之間，號筒末次吹響的時候」 (林前 15:52) 對於 σαλπίζω[b]（6.92）和 σάλπιγξ[b]，即使不能確定吹奏者是誰，但也可能需要加上一個施事者。例如，ἐν τῇ ἐσχάτω σάλπιγγι 可以譯作「當某人最後一次吹號的時候」，σαλπίσει 可以譯作「當某人吹響號角時」或「當某人吹號發聲時」。然而，表示「響聲」（noise）的詞彙應該暗示是有意義的聲音，而不是噪音。

____________________________________________________

1 考慮到形式方面的相似，似乎可以合理地將σάλπιγξ[b]視為σάλπιγξ[a]（6.89）的衍生詞，然而從相關語義成分的角度來看，σάλπιγξ[b]其實與動詞σαλπίζω[a]「吹號」（6.90）或σαλπίζω[b]「吹響號筒」（6.92）相關聯。σάλπιγξ[b]顯然與事件的結果有關，而不僅僅與事件所用的工具有關。

σαλπίζω

(1)

(a)

6.90 人工製品 樂器 （σάλπιγξ[a]「號角」6.89 的衍生詞）用號角吹出響聲 吹號 Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου  ‘and so whenever you give alms, do not sound the trumpet in front of you’  「所以，你施捨的時候，不可叫人在你前面吹號」 (太 6:2) 當然，太 6:2 中的 σαλπίζω 可以解作某種使役動詞，因而說「使某人吹號」或「把號筒吹響」。

(b)

6.92 人工製品 樂器 發出號角的聲音（沒有指明吹號的人） 吹號；號筒吹響 ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι· σαλπίσει γὰρ  ‘at the last trump; for the trumpet will sound’  「號筒末次吹響的時候。因號筒要吹響」 (林前 15:52) 有些語言最好把 林前 15:52 中的 σαλπίσει 譯為：「人將聽到號筒的聲音」，或「號筒的響聲將被聽到」。

σαλπιστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.91 人工製品 樂器 （σαλπίζω[a]「吹號」6.90 的衍生詞）吹號角的人 吹號者 φωνὴ κιθαρῳδῶν ... καὶ σαλπιστῶν οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘the sound of harpists ... and trumpeters will never be heard in you again’  「琴師……吹號手的聲音，在你那裡絕不能再聽到了！」 (啟 18:22)

Σαλώμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.324 人名及地名 人名 一個跟隨耶穌的加利利婦人 撒羅米；《思》撒羅默

Σαμάρεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.568a 人名及地名 地名 巴勒斯坦中部的地區 《和2010》《和》撒瑪利亞；《現》撒馬利亞；《思》撒瑪黎雅

(b)

93.568b 人名及地名 地名 撒馬利亞的主要城市 《和2010》《和》撒瑪利亞；《現》撒馬利亞；《思》撒瑪黎雅

Σαμαρίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.569 人名及地名 地名 （Σαμάρεια「撒馬利亞」93.568 的衍生詞）撒馬利亞的本地人 《和2010》《和》撒瑪利亞人（男）；《現》撒馬利亞人（男）；《思》撒瑪黎雅人（男）

Σαμαρῖτις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

93.570 人名及地名 地名 （Σαμάρεια「撒馬利亞」93.568 的衍生詞）在撒馬利亞出生或居住的婦人 《和2010》《和》撒瑪利亞人（女）；《現》撒馬利亞人（女）；《思》撒瑪黎雅人（女）

Σαμοθρᾴκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.571 人名及地名 地名 愛琴海北部的島嶼 撒摩特喇；《思》撒摩辣刻

Σάμος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.572 人名及地名 地名 小亞細亞西海岸外的一個島嶼 撒摩

Σαμουήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.325 人名及地名 人名 一位重要的舊約先知 撒母耳；《思》撒慕爾

Σαμψών

(1)

＜陽＞

(a)

93.326 人名及地名 人名 一位以色列士師 參孫；《思》三松

σανδάλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.183 人工製品 布料、皮革及製成物品 鞋類，鞋底是皮革（也可能是木），用皮带固定在腳上 涼鞋 Ζῶσαι καὶ ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου  ‘get dressed and put on your sandals’  「束上腰帶，穿上鞋子」 (徒 12:8)

σανίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

7.79 建造物 建築材料 大塊的木板 木板 οὓς μὲν ἐπὶ σανίσιν  ‘some holding on to planks’  「借助木板」 (徒 27:44)

Σαούλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.327a 人名及地名 人名 使徒保羅的希伯來名字 掃羅；《思》掃祿

(b)

93.327b 人名及地名 人名 以色列第一位君王 掃羅；《思》撒烏耳

σαπρός

(1)

ά，όν

(a)

65.28 價值 好的，壞的 質量很差的，因此價值很低或是沒有價值的（特別指植物，意思是嚴重患病的，或是一棵苗木，即沒有進行芽接或嫁接的） 壞的；有病的，並且可能是一棵苗木 οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖν  ‘a bad tree cannot bear good fruit’  「壞樹也不能結好果子」 (太 7:18) 有些學者認為，太 7:18 中的 σαπρός 其實是指從苗木，即完全由種子長成，而不是通過發芽或嫁接長成的樹。苗木往往結出沒有味道甚至苦味的果實。這種樹在本質上就不能結出好果子，因此被視為無價值的。

(b)

20.14 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 指有害的東西，因為那是不健康和腐敗的 有害的；不健康的 πᾶς λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν μὴ ἐκπορευέσθω  ‘let no harmful word go out of your mouth’  「一句壞話也不可出口」 (弗 4:29) σαπρός 在 弗 4:29 中與 ἀγαθός 作為對比。ἀγαθός「好的」有助於建立必要的東西，在這樣的背景下，ἀγαθός 可以解釋為有益的，相對之下，σαπρός 可以理解為「有害的」。

Σάπφιρα  (Σάπφειρα)

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.328 人名及地名 人名 Ἀνανίας[a]「亞拿尼亞」 的妻子 撒非喇；《思》撒斐辣

σάπφιρος

(1)

ου＜陰＞

(a)

2.31 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 藍寶石，通常呈藍色（見 2.29） 藍寶石

σαργάνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.148 人工製品 容器 通常用草或蘆葦織成的大容器；用來攜帶各種物品，包括食品和商品，也會用來搬運泥土1 筐子；大籃子 ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην  ‘I was let down in a basket’  「我被人用筐子……縋下」 (林後 11:33) 在唯一出現 σαργάνη 的經文中（林後 11:33），該籃子顯然相當大，因為保羅能夠坐在裡面，通過大馬士革城牆上的開口縋下去。籃子可能是用編起來的繩子做成的。在 林後 11:33 中，籃子被稱為 σαργάνη，然而在 徒 9:25 中，相同的籃子則稱為 σπυρίς（{D:6.149）。

____________________________________________________

1 無論是根據新約上下文還是經外文獻，都不能確定以下三個表示「籃子」的詞彙的意思有哪些差異：σαργάνη（6.148）、σπυρίς（6.149）和κόφινος（6.150）。

Σάρδεις

(1)

εων＜陰＞

(a)

93.573 人名及地名 地名 小亞細亞西部的一個城 撒狄；《思》撒爾德

σάρδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.36 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 瑪瑙或紅玉髓，通常呈紅色（見 2.29） 紅寶石

σαρδόνυξ

(1)

υχος＜陽＞

(a)

2.35 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 縞瑪瑙；紅條紋瑪瑙，有不同的顏色（見 2.29） 縞瑪瑙；紅條紋瑪瑙

Σάρεπτα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.574 人名及地名 地名 腓尼基沿岸的一個城，在推羅和西頓中間 撒勒法；《思》匝爾法特

σαρκικός

(1)

ή, όν

(a)

26.8 心理官能 屬於人性的或人本性的特徵的 人的；人性的；本性的 οὐκ ἐν σοφίᾳ σαρκικῇ ἀλλ᾽ ἐν χάριτι θεοῦ  ‘not with human wisdom, but by the grace of God’  「不是靠人的聰明，而是靠上帝的恩惠」 (林後 1:12)

(b)

79.1 物體的特徵 有形的（物質的），屬靈的 屬物質的或肉體的，可能有低一等的含意 屬物質的；屬肉體的 ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς  ‘to serve them with material blessings’  「在物質上服事他們」 (羅 15:27) 在 羅 15:27，σαρκικός 可能是指對身體有好處的事，但是上下文似乎暗示一些更重要的，比只為身體而設的福氣更大的福氣。

(c)

79.4 物體的特徵 自然的（人類的），屬靈的（屬神的） ［參σάρκινος］ 形容人類天生的、屬肉體的特性，往往包含人的行為特徵 1 天生的；人的；屬肉體的 ἔτι γὰρ σαρκικοί ἐστε  ‘for you are still like people of this world’ or ‘... ordinary human beings’  「因為你們仍是屬肉體的」或「……普通人」 (林前 3:3b)

(d)

41.42 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參σάρκινος］ （σάρξ[f]「人性，人類本性」26.7 的衍生詞）屬於典型的人性行為，但是重點特別放在更基本的生理或身體慾望上 屬世的；基本的；肉體的 παρακαλῶ ... ἀπέχεσθαι τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν  ‘I appeal to you ... not to give in to worldly passions’  「我勸你們，不要放縱肉體的情慾」 (彼前 2:11) 在一些語言中，彼前 2:11 中的 τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν 可以譯成：「身體上的慾望」，或「身體想要的東西」。

____________________________________________________

1 在一些上下文中很難確定σάρκινος[c]和σαρκικός[c]的焦點是人類天生的、屬肉體的特性，還是以特定方式行事為人的傾向。無論如何，這些詞彙總是暗示了所帶來的行為。

2 在林前 3:1-林前 3:3，σάρκινος和σαρκικός緊鄰出現，似乎表明兩者的意思幾乎沒有區別。

σάρκινος

(1)

η，ον

(a)

9.13 人 人類 （σάρξ[c] 「人」9.11 的衍生詞）與實質的、肉體的人相關的 人的 ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης γέγονεν  ‘he was not made (a priest) by the rules of human regulations’  「他成為祭司，並不是照人的條例」 (來 7:16) 在 來 7:16，「肉體的條例」這個短語可以翻譯為「人制定的條例」。關於 σάρκινος 在 來 7:16 中的另一種解釋，見 26.8。

(b)

26.8 心理官能 屬於人性的或人本性的特徵的 人的；人性的；本性的 ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης γέγονεν ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ζωῆς ἀκαταλύτου  ‘who became (a priest) not by human rules and regulations but by the power of a life which never ends’  「他成為祭司，並不是照屬肉身的條例，而是照無窮生命的大能」 (來 7:16) 關於 σάρκινος 在 來 7:16 的另一種解釋，見 9.13。

(c)

79.4 物體的特徵 自然的（人類的），屬靈的（屬神的） ［參σαρκικός］ 形容人類天生的、屬肉體的特性，往往包含人的行為特徵 1 天生的；人的；屬肉體的 οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις  ‘I was not able to speak to you as to spiritual persons but as to ordinary human beings’ or ‘... as people of this world’  「不能把你們當作屬靈的，只能把你們當作屬世的」或「……只能把你們當作普通人」 (林前 3:1) οὐκ ἐν πλαξὶν λιθίναις ἀλλ᾽ ἐν πλαξὶν καρδίαις σαρκίναις  ‘not on stone tablets but on the tablets of human hearts’  「不是寫在石版上，而是寫在心版上」 (林後 3:3) 關於 σάρκινος 在 林前 3:1 的另一種解釋，見 41.42。

(d)

41.42 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參σαρκικός］ （σάρξ[f]「人性，人類本性」26.7 的衍生詞）屬於典型的人性行為，但是重點特別放在更基本的生理或身體慾望上 屬世的；基本的；屬肉體的 οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις  ‘I could not talk to you as spiritual people, but as worldly people’  「我從前對你們說話，還不能把你們當作屬靈的，只能把你們當作屬世的」 (林前 3:1) 關於 σάρκινος 在 林前 3:1 的另一種解釋，見 79.4。

____________________________________________________

1 在一些上下文中很難確定σάρκινος[c]和σαρκικός[c]的焦點是人類天生的、屬肉體的特性，還是以特定方式行事為人的傾向。無論如何，這些詞彙總是暗示了所帶來的行為。

σάρξ

(1)

σαρκός＜陰＞

(a)

8.63 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 動物和人類的身體 肉體 Δεῦτε ... ἵνα φάγητε σάρκας βασιλέων ... καὶ σάρκας ἵππων  ‘come ... and eat the flesh of kings ... and the flesh of horses’  「來……吃君王的肉……馬……的肉」 (啟 19:17, 18 [2]) 有些語言清楚區分了活人的肉體與被殺之人或死人的肉體。啟 19:18 是後一種意思。在 羅 2:28，「肉體的割禮」（ἐν σαρκὶ περιτομή）所指的是第一種意思，即活人的肉體。

(b)

8.4 身體、身體各部分及身體的產物 身體 活的物體或生命體 1 身體 Ὃς ἐφανερώθη ἐν σαρκί  ‘who appeared in a physical body’  「在肉身顯現」 (提前 3:16) 在 提前 3:16，σάρξ 是指身體，在有些情況下可能需要譯成「人」或「人類」，意思是說，「基督以人的樣式顯現」或「基督成為一個人」。否則，讀者可能會認為基督取了別人的身體，或者僅僅內住在某個超自然的人體內，而不是真正成為一個人。

(c)

9.11 人 人類 （σάρξ[a]「肉體」8.63 的引申喻意）作為自然存在、有血有肉的人 人 ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο  ‘the Word became a human being’  「道成為人」 (約 1:14) πᾶσα σὰρξ ὡς χόρτος  ‘all people are like grass’  「凡人盡都如草」 (彼前 1:24)

(d)

9.12 人 人類 （σάρξ[a]「肉體」8.63 的引申喻意）人的本性，强調肉體方面 人的；物質的本性 εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας  ‘in the case of our human fathers’  「對於肉體的父親」 (來 12:9) 在許多語言中，「肉體的父親」或「人性的父親」(來 12:9)這種說法，即使不能完全說是多餘的，看上去也很奇怪，因為「父親」一詞已經足夠了，任何添加的修飾都會產生誤導。然而在某些語言中，「我們自己的父親」等說法，可以暗示與天上的父親作對比。如果要限定「父親」這個用語，可以用「生身的父親」或「生養我們的父親」來表達。

(e)

10.1 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 ［參γένος］ 被認為有血緣關係的一個較大的群體2 種族；民族 εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα  ‘perhaps I can make the people of my own race jealous’  「或者我也可以激發同胞的嫉妒發憤的心」 (羅 11:14) 在某些語言中，要清楚區分文化和種族，正如在 可 7:26，可能是困難的。有時候，這種差異可以這樣顯示：「這婦人生活像希臘人，但她是一個敘利亞腓尼基人」，或「這婦人生活像希臘人，但她父母是從敘利亞的腓尼基來的」。翻譯 羅 11:14 中的「同族」時，可能需要說：「我所有的猶太同胞」，或「我屬於其中的所有人」，或「和我同根的那些人」，或「是我樹幹的那些人」（根據樹幹與樹枝的比喻）。

(f)

26.7 心理官能 人性的心理層面，對比於靈性；也就是那反映人類思考推理和慾望的人性層面，對比於與上帝和屬靈生命相關的人類思想和行為 人的本性；人性層面；自然的；人的；人性的 οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα  ‘few of you were wise from a human point of view’  「按著人的觀點，有智慧的不多」 (林前 1:26) φανερὰ δέ ἐστιν τὰ ἔργα τῆς σαρκός  ‘what human nature does is quite plain’  「肉體所做的，顯而易見」 (加 5:19) ὁ σπείρων εἰς τὴν σάρκα ἑαυτοῦ  ‘he who plants in the area of his human, natural desire’  「順著自己的肉體撒種」 (加 6:8) 有些學者認為，σάρξ[f] 是指人的低級本性，而不是僅僅指人性；但是，低級本性與高級本性的區分似乎主要源自希臘思想，而不是閃族背景，在例如 林前 1:26 的新約經文中，對 σάρξ 一詞的使用似乎非常普遍。當然，在另一些經文中，σάρξ 確實是指人裡面那種願意成為罪的工具，且降服於罪的心理因素。

(g)

58.10 性質，類別，示例 性質，特徵 人類的本質，特別指人生命的肉體層面 人類的本質；人性；人的肉體本質 κατὰ σάρκα γεγέννηται  ‘was born in accordance with the physical aspect of human nature’  「按著肉體生的」 (加 4:23) 在一些語言中，加 4:23 中的這個短語可以更適當地譯成：「像任何一個人那樣出生」，或「像正常地出生的人那樣出生」。

(h)

23.90 生理活動過程及狀態 活著，死去 （σάρξ[a]「肉體」8.63 的引申喻意）肉體的生命 生命 ὃς ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς σαρκὸς αὐτοῦ  ‘during his life’  「在世為人的時候」 (來 5:7)

(i)

25.29 態度及情感 強烈地渴望 ［參θέλημα］ σαρκὸς θέλημα  （習語，直譯：肉體的渴望）渴望得到性的滿足 性慾；肉慾 οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς ἀλλ᾽ ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν  ‘who were born not from a human father or because of sexual desire or by a man's will but of God himself’  「這些人不是從血生的，不是從情慾生的，也不是從人的意願生的，而是從上帝生的」 (約 1:13)

(j)

9.14 人 人類 ［參αἷμα］ σὰρξ καὶ αἷμα  （習語，直譯：肉和血）人，與神相對而言 3 人；人類 σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν σοι  ‘it was not revealed to you by any human being’ or ‘no person ever revealed it to you’  「啟示你的不是血肉凡人」或「沒有人向你啟示過」 (太 16:17)

(k)

22.20 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 ［參σκόλοψ］ σκόλοψ τῇ σαρκί  （習語，直譯：肉體中的刺）帶來嚴重困難和困境的事物 麻煩；病痛；災難；嚴重的不便；肉體中的刺 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί  ‘there was given me a thorn in the flesh’ or ‘there was given to me serious trouble’  「有一根刺加在我身上」或「給我帶來了嚴重的麻煩」 (林後 12:7) 在 林後 12:7，σκόλοψ τῇ σαρκί 有多種不同的解釋（見 20.27 中的討論）。

____________________________________________________

1 σάρξ[b]的意思可能與σῶμα[a]（8.1）不同，焦點更多在物質本性上。

2 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重點在於作為社會職能單元的特定人群，血緣關係是次要特徵。但是，對於γένος[b]和σάρξ[e]來說，血緣關係是重點，而群體職能是次要的。

3 在「人」這個子域中，許多指「人」的表達都是基於人的肢體或身體部分的轉喻。這樣的轉喻修辭可見於σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

σαρόω

(1)

(a)

46.19 家務活動 用掃帚打掃 打掃 οὐχὶ ἅπτει λύχνον καὶ σαροῖ τὴν οἰκίαν  ‘will she not light a lamp and sweep the house’  「難道她不點上燈，打掃房子」 (路 15:8)

Σάρρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.329 人名及地名 人名 亞伯拉罕的妻子 《和2010》《和》撒拉；《現》莎拉；《思》撒辣

Σαρών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

93.575 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸的平原 沙崙；《思》沙龍

Σατανᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

12.34 超自然生物及力量 超自然生物 ［參διάβολος］ （從希伯來語和亞蘭語而來的借用詞，是魔鬼的頭銜，直譯：敵手）邪惡超自然生物的首腦1 魔鬼；撒但 Πῶς δύναται Σατανᾶς Σατανᾶν ἐκβάλλειν;  ‘how can Satan cast out Satan?’ or ‘how can Satan get rid of Satan?’  「撒但怎能趕出撒但呢？」或「撒但怎能除掉撒但呢？」 (可 3:23) 在許多語言中，魔鬼作為所有惡魔的首領，會有一個眾所周知的專有名稱。不過，在另一些語言中，人們會用一個描述性的名字來稱呼他，例如：「邪靈的統領」、「眾鬼的首領」、「真正的壞蛋」、「那左撇子」（就是那反對一切正確事情的；在某些語言中，「右邊」與「正確」是同一個詞，例如英語的 right 一詞）、「那個毫無用處的」、「那貪得無厭的」。在某些語言中，用來指稱魔鬼的詞，可能是十分獨特的習語，例如：「那吠叫的」，指魔鬼假扮成動物的行為。 有些翻譯者嘗試根據希臘文詞彙 διάβολος「誹謗者」來為魔鬼造一個術語。然而，這並不是明智的做法，主要因為幾乎所有語言都有更加貼切的方式去指稱魔鬼。另一些譯者翻譯「魔鬼」這個術語時，則嘗試簡單地借用主流語言的詞彙，但是這種做法也會帶來一些複雜性，因為他們不能永遠控制人們理解這個詞彙的方式。例如，在其中一種語言中，「魔鬼」的借用詞只被理解為一個散播熱病的小妖精，而在另一個地區，該借用詞最終只是指一個令人精神錯亂的邪靈。在第二種情況中，翻譯者最後使用了一個字面意思為「罪惡之王」的用語來指稱魔鬼。 有些翻譯者用了「撒但」這個專有名稱來指稱魔鬼，但這往往不是一個令人滿意的做法。例如，在西非某個語言中，「撒但」一詞已經被借用，但被理解為人民的文化英雄，而不是指眾鬼的首領。

(b)

93.330 人名及地名 人名 （從希伯來語和亞蘭語而來的借用詞，直譯：敵人，對手）魔鬼通常的本名；另參看 12.34 撒但；《思》撒殫

____________________________________________________

1 διάβολος和Σατανᾶς似乎既是頭銜又是專有名稱，因為每次出現時指稱的對象都是獨一無二的。在希臘文新約文本中，Σατανᾶς傳統上會將首字母大寫，而διάβολος的首字母通常小寫；啟 12:9和啟 20:2除外，作Διάβολος。

σάτον

(1)

ου＜中＞

(a)

81.23 空間的尺寸 容積測量單位 希伯來穀物測量單位，約為英制的 1.5 配克，或略小於 0.5 蒲式耳（1 蒲式耳為 4 配克），或者約為公制的 12 公升 斗 ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία  ‘the woman takes it and mixes it with a batch of flour’  「一個婦人拿去拌在三斗麵裡」 (太 13:33) 在 太 13:33，麵粉的準確數量並不重要。重要的是提供某種類型的測量，以顯示相當大的數量。

Σαῦλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.331 人名及地名 人名 Σαούλ「掃羅」93.327 的另一種拼寫法，使徒保羅的希伯來名字 掃羅；《思》掃祿

σβέννυμι  (σβέννυμαι)

(1)

(a)

14.70 自然界的事件及狀態 燃燒 使大火熄滅 滅火 ἔσβεσαν δύναμιν πυρός  ‘they put out fierce fires’ (literally ‘they put out the fury of fire’)  「撲滅了烈火」（直譯：「滅了烈火的威力」） (來 11:34) 「撲滅烈火」可以表達為「使烈火不再燃燒」或「使大火停止燃燒」。在某些語言中，「烈火」可能需要說成「又大又熱的火」。

(b)

68.52 時態 停止 （σβέννυμι[a]「滅火」14.70 的引申喻意）使熱烈地進行中的活動停止 停止；熄滅；消滅 τὸ πνεῦμα μὴ σβέννυτε  ‘do not stop the activity of the Spirit’  「不要熄滅聖靈的工作」 (帖前 5:19) 雖然在 帖前 5:19 的上下文中沒有明確顯示聖靈的具體作為，然而全卷書多處提到聖靈的作為，足以表明所指的是什麼。

(c)

14.69 自然界的事件及狀態 燃燒 停止燃燒，由於缺乏燃料，或由於火被強行撲滅 停止燃燒 Δότε ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑμῶν, ὅτι αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται  ‘let us have some of your oil, because our lamps are going out’  「請分一點油給我們吧，因為我們的燈快要熄滅了」 (太 25:8) 「我們的燈快要熄滅了」（《現》）可以表達為：「我們的燈很快就不再燃燒了」或「我們的燈只能再燃燒多一會兒」。然而，「燈在燃燒」這個說法可能會引起誤解（見 14.65 的討論）。因此，翻譯為：「我們的燈只會再亮一會兒」，或「我們燈裡的油只能再燃燒一會兒」可能會更好。

σεαυτοῦ

(1)

ῆς

(a)

92.10 話語的參照人物 接收者 反身指代直接語境中的受體 你自己；屬於你；你的 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘if you are the Son of God, cast yourself down’  「你若是上帝的兒子，就自己跳下去！」 (太 4:6) καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ  ‘and now, Father, glorify me with your own glory’  「父啊，現在願你用你自己的榮耀來榮耀我」 (約 17:5) 複數形式見 92.25。

σεβάζομαι

(1)

(a)

53.53 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參εὐσεβέω, σέβω］ 用態度和禮儀來表明自己對神明的效忠和尊敬 敬拜；崇拜；崇敬；尊崇 καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα  ‘and worshiped and venerated what has been created instead of the Creator’  「敬拜、事奉受造之物，而非造物之主」 (羅 1:25) 有些語言採用習語來表達「敬拜」，例如「在……前下拜」、「在……前低下頭」、「向……舉起雙臂」、「向……歌唱」、「尊崇」等。在選擇表達「敬拜」的用詞或短語時，該用詞或短語必須包含敬拜的各個方面。

σέβασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.54 宗教活動 敬拜，尊崇 （σεβάζομαι「敬拜」53.53 的衍生詞）敬拜的地方 聖所；崇拜的場所 ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν  ‘looking at your sanctuaries’  「觀察你們敬拜的場所」 (徒 17:23) 關於 σέβασμα 在 徒 17:23 的另一種解釋，見 53.55。

(b)

53.55 宗教活動 敬拜，尊崇 （σεβάζομαι「敬拜」53.53 的衍生詞）受敬拜的對象 敬拜的對象；所敬拜的 ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν  ‘looking at your objects of worship’  「觀察你們敬拜的對象」 (徒 17:23) 關於 σέβασμα 在 徒 17:23 的另一種解釋，見 53.54。

σεβαστός

(1)

ή, όν

(a)

37.76 控制，管理 管理，統治 （ὁ Σεβαστός「皇帝」37.75 的衍生詞）與皇帝有關的 皇帝的；皇家的；御用的 παρεδίδουν τόν τε Παῦλον καί τινας ἑτέρους δεσμώτας ἑκατοντάρχῃ ὀνόματι Ἰουλίῳ σπείρης Σεβαστῆς  ‘they handed over Paul and some other prisoners to Julius, an officer of the imperial regiment’  「將保羅和別的囚犯交給御營裡一個名叫猶流的百夫長」 (徒 27:1) 「御營」可以譯成：「保護皇帝的軍隊」，或「皇帝直接統率的軍隊」。

(b)

37.75 控制，管理 管理，統治 ὁ Σεβαστός  （σεβαστός「受尊崇的，值得崇敬的」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）羅馬皇帝的頭銜，表示他半神的地位 聖上；皇上 τοῦ δὲ Παύλου ἐπικαλεσαμένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ Σεβαστοῦ διάγνωσιν  ‘but Paul appealed to be kept under guard and let the Emperor decide his case’  「可是，保羅請求我把他留下，由皇上審判」 (徒 25:21)

σέβω  (σέβομαι)

(1)

(a)

53.53 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參εὐσεβέω, σεβάζομαι］ 用態度和禮儀來表明自己對神明的效忠和尊敬 敬拜；崇拜；崇敬；尊崇 Παρὰ τὸν νόμον ἀναπείθει οὗτος τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν θεόν  ‘this man tried to persuade people to worship God in a way that is against the law’  「這個人教唆人不按著律法敬拜上帝」 (徒 18:13) 有些語言採用習語來表達「敬拜」，例如「在……前下拜」、「在……前低下頭」、「向……舉起雙臂」、「向……歌唱」、「尊崇」等。在選擇表達「敬拜」的用詞或短語時，該用詞或短語必須包含敬拜的各個方面。

Σειλεᾶς

(1)

(a)

93.332 人名及地名 人名 Σιλᾶς「西拉」93.339 的另一種拼寫法（徒 15:34，GNT3c-校勘欄）

σειρά  (σιρά)

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

6.15 人工製品 捆紥及固定用的工具 柔韌的、用來捆綁的工具 （金屬的）鏈子或（草織的）繩子 ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας  ‘but he threw them into hell, chained in darkness’  「卻把他們丟進地獄，捆鎖在黑暗中」 (彼後 2:4) 在許多語言中，鏈子的術語就是金屬繩子。還有些語言可能會稱其為鏈節連起來的繩子，與幾股纏繞的繩子相區別，即用某種纖維做成的繩子。 短語 σειραῖς ζόφου（彼後 2:4）是一種奇怪的表達方式，有些抄本稍微改變了拼寫（σιροῖς，見 1.59），意思變成「在黑暗坑中」。然而，如果接受 ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας 這個文本，整個句子可以表達為「但他把他們捆綁在地獄的黑暗之中。」

σεισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

14.87 自然界的事件及狀態 大地的移動 地球突然而劇烈的活動 地震 ἄφνω δὲ σεισμὸς ἐγένετο μέγας  ‘and suddenly there was a strong earthquake’  「忽然發生了大地震」 (徒 16:26) 由於地震是普遍發生的事件，通常不難找到合適的表達方法。然而，有些語言會使用習語來表達地震，例如稱地震為「魔鬼打滾」或「大地之母打嗝」。 在 徒 16:26，地震被視為監牢的地基搖動的原因，因此比較好的做法是重組 徒 16:26 的語句為「地震導致監牢搖動」。

(b)

14.22 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 水體表面劇烈的運動，因強風激起巨浪而引致 海上的暴風 καὶ ἰδοὺ σεισμὸς μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘and there was a great storm on the sea’  「海裡忽然起了猛烈的風暴」 (太 8:24) 雖然 σεισμός[b] 一詞暗示風勢強烈，但是重點在於波浪引起的強烈搖動。因此，把 太 8:24 翻譯為「海上起了巨浪」或「湖上起了巨浪」可能更為合適。這樣翻譯就能配合接下來的從句。

σείω  (σείομαι)

(1)

(a)

16.7 非線性運動 使物件快速地來回移動，通常是劇烈的 搖動 Ἔτι ἅπαξ ἐγὼ σείσω οὐ μόνον τὴν γῆν ἀλλὰ καὶ τὸν οὐρανόν  ‘yet once more I will shake not only the earth but also the sky’  「還會有一次，我不但要震動地，還要震動天」 (來 12:26) ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς ὑπὸ ἀνέμου μεγάλου σειομένη  ‘like unripe figs falling from the tree when it is shaken by a strong wind’  「如同無花果樹被大風搖動，落下未熟的果子」 (啟 6:13) 某些語言會根據運動的力度和被搖動的物體，使用很不相同的詞彙來表達搖動。因此，翻譯者必須小心選擇詞彙，以準確和充分地表示不同情況下的搖動性質。例如，來 12:26 中的搖動可能引起某種反響，但在 啟 6:13 中，風的作用就像來回拍打一些東西。

(b)

25.233 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （σείω[a]「搖動」16.7 的引申喻意）引起極度的焦慮和恐懼，暗示隨之產生一些運動 驚動；引起騷動；引起極大的焦慮 καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις  ‘and when he came into Jerusalem, the whole city was thrown into an uproar’  「耶穌進了耶路撒冷，全城都驚動了」 (太 21:10)

(c)

16.6 非線性運動 震動或顫動，通常有恐懼或驚恐的含義 顫抖；震動 ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγενήθησαν ὡς νεκροί  ‘the guards were so afraid that they trembled and became like dead men’  「看守的人嚇得渾身顫抖，甚至和死人一樣」 (太 28:4) 許多語言都會用兩個截然不同的詞彙來表達顫抖，一個與疾病有關（如癲癇發作，或染上瘧疾時身體發冷和發熱），另一個與恐懼有關。

Σεκοῦνδος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.333 人名及地名 人名 帖撒羅尼迦的基督徒，是跟隨保羅旅行傳道的同工 西公都；《思》色貢多

Σελεύκεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.576 人名及地名 地名 敘利亞安提阿的港口城市 西流基；《思》色婁基雅

σελήνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

1.29 地理物體及特徵 天體 比太陽細小，在夜間照亮地球的天體；月球的外觀每個月都會周而復始地不斷變化，因為人們在地球每天看到月球半照明之表面的角度都會有所不同 月亮 ἔσονται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ ἄστροις  ‘there will be signs in the sun and moon and stars’  「日月星辰要顯出預兆」 (路 21:25) 與 ἥλιος「太陽」（1.28）的情況一樣，要找到 σελήνη「月亮」的對應詞彙並不困難，但往往會添加了某種敬語，例如「月亮母親」。然而，翻譯某些經文時也可能會出現困難。例如在 路 21:25 中，原文直譯是「在月亮中」出現異象，但這譯法會有誤導成分，令人以為異象是出現「在月亮裡面」。中文和合本的翻譯是：「日、月、星辰要顯出異兆」，這在某程度上解決了問題。或者也可以譯成「太陽、月亮和星辰將在天空中造成異象」或「……將在天空中顯出預兆。」

σεληνιάζομαι

(1)

(a)

23.169 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 癲癇發作（古時認為與月亮的超自然力量有關） 癲癇發作；患癲癇病 σεληνιάζεται καὶ κακῶς πάσχει  ‘he is an epileptic and suffers terribly’  「他患了癲癇病，很痛苦」 (太 17:15)

Σεμεΐν

(1)

＜陽＞

(a)

93.334 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 西美；《思》史米

σεμίδαλις

(1)

εως＜陰＞

(a)

5.10 食物及調味品 食物 優質的小麥粉 細麵 οἶνον καὶ ἔλαιον καὶ σεμίδαλιν καὶ σῖτον  ‘wine and oil and fine flour and wheat’  「酒、油、細麵、麥子」 (啟 18:13)

σεμνός

(1)

ή，όν

(a)

88.47 道德倫理素質及相關行為 端正，得體 指得體的、莊重的行為，暗示尊嚴和尊重 高尚的；可尊敬的；好品格的 Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς  ‘helpers should be of good character’ or ‘deacons ...’  「助手也必須有好品格」或「執事……」 (提前 3:8)

σεμνότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.46 道德倫理素質及相關行為 端正，得體 合適的行為，暗示端莊因而可敬 端正；端莊；合適的行為 διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι  ‘that we may live in entire godliness and propriety’  「好讓我們可以敬虔和莊重地過……日子」 (提前 2:2) 在某些語言中，「端莊」最好表達為：「以正確的方式行事」，或「做自己應該做的事」。

Σέργιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.335 人名及地名 人名 士求·保羅，塞浦路斯的總督 士求；《思》色爾爵

Σερούχ

(1)

＜陽＞

(a)

93.336 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 西鹿；《思》色魯格

Σήθ

(1)

＜陽＞

(a)

93.337 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，亞當的兒子，以挪士的父親 塞特；《思》舍特

Σήμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.338 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，挪亞的兒子，亞法撒的父親 閃

σημαίνω

(1)

(a)

33.153 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 使事情既具體又清楚 清楚表示；說明 ἄλογον γάρ μοι δοκεῖ πέμποντα δέσμιον μὴ καὶ τὰς κατ᾽ αὐτοῦ αἰτίας σημᾶναι  ‘for it seems unreasonable to me to send a prisoner without clearly indicating the charges against him’  「這是因為我認為押送囚犯而不指明他的罪狀，是不合理的」 (徒 25:27)

σημεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.477 溝通 非語言的溝通 被視為具有某種特殊意義的事件 記號；預兆；神蹟 Εἰπὲ ἡμῖν, ... τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας  ‘tell us ... what will be the sign of your coming’  「請告訴我們……你來臨……有什麼預兆呢？」 (太 24:3) 翻譯 太 24:3 中的 σημεῖον 時，有些語言可能需要譯成「告訴我們將要發生什麼事，使我們知道你快要來」，或「告訴我們將要看到什麼，使我們知道你快要來」。 作為具有特殊意義的事件，σημεῖον 顯然是不尋常甚至奇蹟般的事件，在許多經文中，σημεῖον 可以譯成「神蹟」。這當然是 σημεῖον 一詞在 約 2:23 中的意思（πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ θεωροῦντες αὐτοῦ τὰ σημεῖα ἅ ἐποίει「許多人看見他所行的神蹟，就相信了他」）。然而，在《約翰福音》中，σημεῖον 不僅僅是神蹟事件，還指向具有更深含義的事實。把 σημεῖον 嚴格直譯成「記號」，意思可能只是道路標誌或建築物上的標誌，因此，在某些語言中，σημεῖον 在 約 2:23 等經文可以譯成「具有重大意義的神蹟」。

σημειόω  (σημειόομαι)

(1)

(a)

29.3 記憶及回憶 資訊的儲存 特別注意某事，為要在將來可以記起和作出回應 留意；記住；特別注意 τοῦτον σημειοῦσθε μὴ συναναμίγνυσθαι αὐτῷ  ‘take note of him and have nothing to do with him’  「你們就要特別留意這個人，不要和他來往」 (帖後 3:14)

σήμερον

(1)

(a)

67.205 時間 與其他時間單位或時間點有關的時間單位：昨天，今天，次日 與說話的那天相同的一天 今天，今日 ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνι  ‘go work in the vineyard today’  「你今天到葡萄園去工作吧」 (太 21:28)

σήπω

(1)

(a)

23.205 生理活動過程及狀態 腐爛，腐朽 ［參διαφθορά, φθορά］ 腐爛或朽壞，指有機物 腐爛；朽壞；腐朽；壞了 ὁ πλοῦτος ὑμῶν σέσηπεν  ‘your riches have rotted away’  「你們的財物腐爛了」 (雅 5:2) 直譯 雅 5:2 可能會有問題，因為「財物」一詞似乎主要是指金錢，所以「財物腐爛了」這個說法顯得有些奇怪。因此，翻譯者可能需要把「財物」譯成：「使你富裕的東西」，或「你作為富人所擁有的一切」。

σής

(1)

σητός＜陽＞

(a)

4.49 動物 昆蟲 短小的棕色或灰色蛾子，會產卵在衣服或其他織物上；蛾卵孵化成非常小的毛蟲，以纖維為食；谷蛾科，可能是網衣蛾，拉丁語學名：Tineola biselliella；象徵朽爛、破壞和慢慢地毀滅 飛蛾 ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει  ‘where moth and rust destroy’  「有蟲蛀，也會生銹」 (太 6:19) 在《新約》中，希臘詞 σής 單單用來指蛾的幼蟲，因此在目標語言中，常常需要採用一個表示幼蟲的詞彙，而不是指飛蟲的詞彙。因此，這詞常譯作「蛾的幼蟲」，然而在很多時候，可以採用意為「衣服的蛀蟲」的表達方式。 在 太 6:19, 20; 路 12:33 [3] 中，蛾幼蟲的作用與生銹結合在一起，作為破壞貴重物品的禍首。然而，人們很少說蟲子的破壞方式與生銹的破壞方式是一樣的，因此也許需要說「蛀蟲咬壞了布」，「銹損壞了貴重金屬」。

σητόβρωτος

(1)

ον

(a)

20.20 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 指被蛾子幼蟲損壞的東西 蟲子咬；蟲蛀 τὰ ἱμάτια ὑμῶν σητόβρωτα  ‘your garments are moth-eaten’  「你們的衣服被蟲子蛀了」 (雅 5:2) 雅 5:2 中的語句通常可以翻譯為：「你們的衣服被蟲子蛀了」，或「你們的衣服滿是破洞」。

σθενόω

(1)

(a)

74.14 能夠，有能力 使某人更有能力，暗示和軟弱對比 使更加能夠；加強；賜力量 αὐτὸς καταρτίσει, στηρίξει, σθενώσει  ‘he will restore, strengthen, and make (you) stronger’  「必要親自成全你們，堅固你們，賜力量給你們」 (彼前 5:10) στηρίζω（見 74.19）和 彼前 5:10 中的 σθενόω 這兩個詞彙的意思非常相近，主要用來加強使人更加能夠參與或進行某活動的意思。

σιαγών

(1)

όνος＜陰＞

(a)

8.22 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 臉部兩側的多肉部分 臉；面頰 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου]  ‘whoever strikes you on your right cheek’  「有人打你的右臉」 (太 5:39) 在許多語言中，「面頰」會有一個專門的詞彙；但在某些語言中，翻譯這詞可能需要採用一個解作「頭的側面」或「臉的側面」的短語。

σιγάω

(1)

(a)

33.121 溝通 保持沉默 保持靜默，暗示保守秘密 對……閉口不談；對……不作聲 αὐτοὶ ἐσίγησαν καὶ οὐδενὶ ἀπήγγειλαν  ‘they kept quiet (about all this) and told no one’  「他們保持沉默，不把所看見的事告訴任何人」 (路 9:36)

σιγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.120 溝通 保持沉默 沒有噪音 靜默無聲；寂靜 ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμιώριον  ‘and there was silence in heaven for half an hour’  「天上寂靜約有半小時」 (啟 8:1) 在 啟 8:1，σιγή 可能不是指言語上的沉默。

σίδηρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.58 自然物質 金屬 鐵 鐵 πᾶν σκεῦος ... σιδήρου  ‘every object ... made of iron’  「各樣……鐵器」 (啟 18:12) 翻譯者要找到合適的詞彙來指「鐵」並不困難，因為時至今日，不同形式的鐵在世界各地幾乎是人所共知的。事實上，鐵在某些地方是一種主要的金屬，以致人們只需要簡單地稱之為「金屬」。

σιδηροῦς

(1)

ᾶ，οῦν

(a)

2.59 自然物質 金屬 （σίδηρος「鐵」2.58 的衍生詞）指用鐵製成或由鐵構成的 鐵製的 ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν  ‘they came to the iron gate that opens into the city’  「來到往城內的鐵門」 (徒 12:10)

Σιδών

(1)

ῶνος＜陰＞

(a)

93.577 人名及地名 地名 腓尼基沿岸的一個城 西頓；《思》漆冬

Σιδώνιος

(1)

α, ον

(a)

93.578 人名及地名 地名 （Σιδών 「西頓」93.577 的衍生詞）與西頓相關的 西頓的；《思》漆冬的

(2)

ου＜陽＞

(a)

93.579 人名及地名 地名 （Σιδών「西頓」93.577 的衍生詞）西頓城的本地人，出生或居住在該城的人 西頓的人；《思》漆冬的人

σικάριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

20.86 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 蓄意和預謀殺人的人 刺客；恐怖分子 ἐξαγαγὼν εἰς τὴν ἔρημον τοὺς τετρακισχιλίους ἄνδρας τῶν σικαρίων  ‘he led into the wilderness four thousand terrorists’  「帶領四千兇徒往曠野去」 (徒 21:38)

σίκερα

(1)

＜中＞

(a)

6.200 人工製品 植物產品 用穀物釀造的、會使人喝醉的飲料 濃酒；麥酒 οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ  ‘he must not drink wine or beer’  「淡酒烈酒都不喝」 (路 1:15) σίκερα 可能具有比較廣泛的含義，因此可指任何種類的酒；然而在《新約》中，這詞只出現在 路 1:15 中，與葡萄酒相對比，指用穀物製成的致醉飲料。古代世界沒有蒸餾酒精飲料，如威士忌、杜松子酒、伏特加等。

Σιλᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.339 人名及地名 人名 耶路撒冷教會的基督徒，保羅的同工 西拉；《思》息拉

Σιλουανός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

93.340 人名及地名 人名 通常被認為與 Σιλᾶς（93.339）是同一人 西拉；《思》息耳瓦諾

Σιλωάμ

(1)

＜陽＞

(a)

93.580 人名及地名 地名 耶路撒冷城内一個供水系統的名稱；西羅亞池子可能是這個系統中的儲水池 西羅亞；《思》史羅亞

σιμικίνθιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.179 人工製品 布料、皮革及製成物品 工人圍在腰部或胸部一塊布或皮革，用作保護以免弄髒衣服 圍裙 ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘even towels and aprons he had used were taken to the sick’  「甚至有人把他用過的手巾或圍裙拿去放在病人身上」 (徒 19:12) 有些語言可以把 σιμικίνθιον 稱為：「工人的衣服」，或「工人為保護服裝而穿的衣服」。

Σίμων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

93.341a 人名及地名 人名 西門彼得，耶穌的十二門徒之一 西門；《思》西滿

(b)

93.341b 人名及地名 人名 奮銳黨的西門，耶穌的十二門徒之一 西門；《思》西滿

(c)

93.341c 人名及地名 人名 耶穌的兄弟 西門；《思》西滿

(d)

93.341d 人名及地名 人名 替耶穌背十字架的古利奈人西門 西門；《思》西滿

(e)

93.341e 人名及地名 人名 加略人猶大的父親 西門；《思》西滿

(f)

93.341f 人名及地名 人名 約帕的皮革匠 西門；《思》西滿

(g)

93.341g 人名及地名 人名 撒瑪利亞一個行邪術的人 西門；《思》西滿

(h)

93.341h 人名及地名 人名 一個麻風病人 西門；《思》西滿

(i)

93.341i 人名及地名 人名 一個法利賽人 西門；《思》西滿

Σινᾶ

(1)

＜中＞

(a)

93.581 人名及地名 地名 西奈半島上的一座岩石山 西奈；《和》《思》西乃

σίναπι

(1)

εως＜中＞

(a)

3.20 植物 樹木以外的植物 芥子植物，較大的草本植物，以種子極其細小而著稱，有些可生長至高達三米（約十英呎） 芥子植物 κόκκῳ σινάπεως, ... ὅταν δὲ αὐξηθῇ μεῖζον τῶν λαχάνων ἐστὶν  ‘mustard seed ... and when it grows it becomes the largest of the plants’  「芥菜種子……等它長起來卻比任何蔬菜都大」 (太 13:31, 32 [2]) 請注意，在 太 13:31（以及平行經文 路 13:19）中，σίναπι 被說成了 δένδρον 「樹」，這顯然是一種修辭上的誇張法。 雖然芥菜這種植物在世上某些地區可能不為人所知，但芥末作為調味品的用途卻廣為人知，因此芥菜常常可以說是「一種產芥末的植物」或「用來製作芥末的植物」。然而，為了使人明白這個比喻的意義，翻譯時可能需要在註腳或詞彙表中對這種植物加以解釋。

σινδών

(1)

όνος＜陰＞

(a)

6.155 人工製品 布料、皮革及製成物品 優質的麻紗布 細麻布 λαβὼν τὸ σῶμα ὁ Ἰωσὴφ ἐνετύλιξεν αὐτὸ [ἐν] σινδόνι καθαρᾷ  ‘Joseph took the body and wrapped it in a clean linen cloth’  「約瑟領了遺體，用乾淨的細麻布裹好」 (太 27:59) περιβεβλημένος σινδόνα ἐπὶ γυμνοῦ  ‘wearing a linen cloth on his body’  「身上披著一塊麻布」 (可 14:51) 許多語言沒有「細麻布」這個詞彙。雖然可以借用「細麻布」一詞，但在出現 σινδών 的新約經文中，要點在於衣服的品質，而不在製成衣服的原材料，因此，許多翻譯者採用了「上等布料」或「好的布料」等表達。

σινιάζω

(1)

(a)

46.18 家務活動 搖動篩子來篩 篩 ὁ Σατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον  ‘Satan has received permission to sift you like wheat’  「撒但已得到准許……要像……篩麥子一樣來篩你們」 (路 22:31a) 在 路 22:31，ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον 顯然是一種比喻用法，在許多語言中必須譯成「考驗你們」或「考驗你們，好分別出好壞」。然而，在一些語言中，最好把比喻從「篩麥子」改為「簸麥子」，譯成「像農夫一樣簸你們，好把麥子與糠秕分開」。

____________________________________________________

1 在路 22:31，ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον「篩你們像篩麥子一樣」的語義比較複雜，因為σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον「篩東西像篩麥子一樣」必須從字面意思上理解，但是在與賓語ὑμᾶς「你們」同時出現時，顯然就不是指篩麥子，而是篩人；因此，當中的意思必定與某種行為和／或動機的考驗有關係。我們無法確定σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον是否實際上已經成為一個固定的習語。

σιρικός  (σιρικόν)

(1)

ή, όν

(a)

6.168 人工製品 布料、皮革及製成物品 使用從蠶繭抽取的絲線製成的織物；蠶絲是堅韌、有彈性和有光澤的纖維，價格極高 絲綢；綢緞 βυσσίνου καὶ πορφύρας καὶ σιρικοῦ  ‘fine linen and purple and silk’  「細麻布、紫色布、絲綢」 (啟 18:12a)

____________________________________________________

1 根據啟 18:12的上下文無法確定βύσσινον（6.167）、σιρικόν（6.168）和πορφύρα（6.169）分別是指細麻布、絲綢和紫色布，還是用這些布料製成的衣服。

σιρός  (σειρός)

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.59 地理物體及特徵 窪地及洞穴 坑，深洞 坑；深坑 ἀλλὰ σιροῖς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς κρίσιν τηρουμένους  ‘but cast them into hell and committed them to the pits of intense gloom to be kept until the judgment’  「把他們扔進地獄，囚禁在幽暗的坑裡，拘留到審判的時候」（經文校勘欄） (彼後 2:4) 這詞是一個異文，只出現在：ἀλλὰ σιροῖς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς κρίσιν τηρουμένους「把他們丟在地獄，交在黑暗坑中，等候審判」（彼後 2:4）（校勘欄；彼後 2:4 在原文文本作 σειρά「鎖錬」6.15）。在《新約》中，σιρός 只在這裡出現了一次，這「坑」是在審判之前一個關押囚禁的地方。「黑暗坑」可以譯作「極其黑暗的坑」。 雖然大多數學者認為 σιρός 等於 ἄβυσσος（1.20），但有些仍然認為兩者有別。不過，將這類聖經詞彙進行太多細緻的區分，是有危險的。有人試圖要找出這些詞彙的區別，但我們難以證明聖經作者寫作時有意要作出此等區分。

σιτευτός

(1)

ή，όν

(a)

44.2 畜牧，捕魚 指得到充足的穀物餵養，因而長肥 肥的；養肥的；吃穀物長肥的 ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν  ‘your father slaughtered the grain-fattened calf’  「你父親……把肥牛犢宰了」 (路 15:27) 在 路 15:27，σιτευτός 的意思可能是「有價值的」或「獎賞」。考慮到吃穀物牲畜的狀況和價值，這可能是 σιτευτός 的一種引申義。關於 路 15:27 中 σιτευτός 的這種解釋，見 65.8。

(b)

65.8 價值 有價值的，沒有價值的 基於餵養良好和肥壯（指牛犢）而被視為值錢或珍貴的 值錢的；珍貴的 ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν  ‘your father slaughtered the prize calf’  「你父親……把那珍貴的牛犢宰了」 (路 15:27) 關於 σιτευτός 在 路 15:27 的另一種解釋，見 44.2。

σιτίον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.42 植物 植物的果實部分 （σῖτος「穀物，小麥」3.41 的指小詞形式，但意義上沒有指小的含義）任何穀物，但其作為食糧的意義顯而易見。 穀物；食糧 ἀκούσας δὲ Ἰακὼβ ὄντα σιτία εἰς Αἴγυπτον  ‘and when Jacob heard that there was grain in Egypt’  「雅各聽見埃及有糧（直譯：穀物）」 (徒 7:12) （另參看 5.2。）根據 σιτία 在《新約》中這單一次的出現難以確知它是指「穀物」還是「食物」，因為在短語 σιτία καὶ ποτά「食物和飲料」中（出現在許多經外文獻中的表達法），σιτίον 是指相對於液體食物的固體食物。

(b)

5.2 食物及調味品 食物 （{σῖτος}[a]「穀物，小麥」3.41 的指小詞形式，但意義上沒有指小的含義，而且大多以複數形式出現）主要包含穀物製品的食物 食糧；穀物 ἀκούσας δὲ Ἰακὼβ ὄντα σιτία εἰς Αἴγυπτον  ‘and when Jacob heard that there was food in Egypt’  「雅各聽見埃及有食糧」 (徒 7:12) 在 徒 7:12 當然可以把複數形式解作穀物（見 3.42）；但這裡很可能是指用穀物做成的食物，這是該詞在古典希臘文中的通常含義。

σιτιστός

(1)

ή，όν

(a)

44.2 畜牧，捕魚 指得到充足的穀物餵養，因而長肥 肥的；養肥的；吃穀物長肥的 οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα  ‘my bulls and grain-fed animals have been slaughtered’  「我的公牛和肥畜已經宰了」 (太 22:4)

σιτομέτριον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.3 食物及調味品 食物 適當份額或分量的食物（一種食物限額） 定量的口糧 τοῦ διδόναι ἐν καιρῷ [τὸ] σιτομέτριον;  ‘to give them the due amount of food at the right time’  「按時定量分糧給他們」 (路 12:42) 路 12:42 中的 σιτομέτριον 可以解作「適當數量的食物」或「他們當得的食物」或「應該給［僕人］的食物」。因為 σιτομέτριον 是一個複合詞，由兩個明顯不同的成分組成，所以通常需要採用一個語義相當的短語。

σῖτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.41 植物 植物的果實部分 任何可食用的穀物，但通常指小麥 穀物；小麥 συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην  ‘he will gather his grain into his barn’  「把麥子收進倉庫」 (太 3:12)

(b)

3.31 植物 樹木以外的植物 小麥作為一種植物 小麥 ὁ κόκκος τοῦ σίτου  ‘the seed of wheat’  「一粒麥子」 (約 12:24) σῖτος 在《新約》的其他地方單獨使用時，所指的小麥是一種穀物，而即使在 約 12:24 中，τοῦ σίτου 也可以理解為所謂的「同位所有格」，即「小麥這個種子」或「小麥種子」。 雖然在世上某些地方，人們並不認識小麥這種穀物或植物，但幾乎在所有地方，人們對小麥粉都不會陌生，因此，翻譯者往往可以把「小麥」譯作「麵粉植物」或「籽粒用來製作麵粉的植物」。然而，在某些語言中，唯一對等的說法只有「像大米的植物」，其中「像大米的」的意思相當於「像草的」，同時也指明這是一種可以食用的穀物。

Σιών

(1)

＜陰＞

(a)

93.582a 人名及地名 地名 錫安山，耶路撒冷城内的一座山 錫安；《思》熙雍

(b)

93.582b 人名及地名 地名 耶路撒冷城和其中的居民，尤其使用在詩歌中；另參看 11.66 錫安；《思》熙雍

σιωπάω

(1)

(a)

33.117 溝通 保持沉默 避免說話或談話 保持靜默；不作聲；不言語；不說話 ὁ δὲ ἐσιώπα καὶ οὐκ ἀπεκρίνατο οὐδέν  ‘he kept quiet and made no reply’  「耶穌卻不言語，一句也不回答」 (可 14:61)

(b)

33.118 溝通 保持沉默 失去說話的能力，或沒有說話的能力 不能說話 ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα  ‘you will lose the ability to speak and will not be able to say anything until the day these things take place’  「你會成為啞巴，不能說話，直到這些事實現的日子」 (路 1:20) 在 路 1:20，σιωπάω 的意思可能只是「什麼也不說」或「保持沉默」（33.117）；在這種情況下，語句的順序最好倒過來，譯成「你將不能說話，保持沉默直到這些事發生的日子」。

(c)

14.24 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 （σιωπάω[a]「安靜」33.117 的引申喻意）暴風過後歸回平靜的過程 變得平靜 εἶπεν τῇ θαλάσσῃ, Σιώπα  ‘he said to the sea, Be still’  「向海說：『靜了吧！』」 (可 4:39) 有些語言不能把 σιωπάω[c] 直譯為「靜止」，因此這樣可能會暗示繼續保持靜止狀態。由於狀態有改變，因此可能需要說「平靜下來」或「不再有風浪」。

σκανδαλίζω  (σκανδαλίζομαι)

(1)

(a)

31.78 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 使某人不再相信 使人放棄信仰；使人不再相信 Τοῦτο ὑμᾶς σκανδαλίζει;  ‘does this cause you to no longer believe?’  「這話使你們不信了嗎？」 (約 6:61) 在 約 6:61，σκανδαλίζω 也可以理解為意指「使冒犯」（見 25.179）。

(b)

88.304 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （σκανδαλίζω「使跌倒」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使犯罪，可能暗示提供某種特殊的環境使犯罪發生 使犯罪 εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ  ‘if your right eye causes you to sin, take it out and throw it away’  「如果你的右眼使你犯罪，就把它挖出來丟掉！」 (太 5:29)

(c)

25.179 態度及情感 冒犯，被冒犯 使某人因所說或所做的事感到憤怒和震驚 使某人被冒犯；冒犯；觸犯；絆倒 ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς  ‘in order that we might not cause them to be offended’  「但恐怕觸犯他們」 (太 17:27) 見 25.180 的討論。

(d)

31.77 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 （σκανδαλίζομαι「落入圈套」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）放棄相信對的，讓自己相信錯的 不再相信；放棄相信 γενομένης δὲ θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον εὐθὺς σκανδαλίζεται  ‘when trouble’ or ‘persecution comes because of the message, he quickly gives up believing’  「一旦為這道遭遇患難，或受到迫害，就立刻背棄信仰」 (太 13:21) 在 太 13:21，σκανδαλίζομαι 也可以理解為意指「讓自己被引到罪中」，或「因為不信而陷入罪中」。

(e)

88.305 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 陷入罪中，暗示環境促使犯罪 犯罪；陷入罪中 τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;  ‘who falls into sin without my being greatly distressed?’  「有誰失足犯罪，我不滿懷焦慮呢？」 (林後 11:29)

(f)

25.180 態度及情感 冒犯，被冒犯 因某些行為而被冒犯 受到冒犯；被觸怒；反感；生氣 Οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν;  ‘do you know that the Pharisees were offended when they heard this?’  「法利賽人聽見這話很反感，你知道嗎？」 (太 15:12) 有些語言用習語來表達「受到冒犯」，比如：「對……懷著苦毒」或「心裡被刺」。然而，在一些語言中，「受到冒犯」在某些上下文的最接近譯法只是「因……而發怒」。

σκάνδαλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.25 人工製品 陷阱，羅網 一種陷阱，可能裝有一根棍子，動物觸動棍子機檻便會關閉 機檻；陷阱 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν ... εἰς σκάνδαλον  ‘let their table become ... a trap’  「願他們的宴席……變為陷阱」 (羅 11:9a) 在 羅 11:9 中，παγίς（6.23）、θήρα（6.24）和 σκάνδαλον 似乎在結構和含義上完全平行。因此，在許多語言中，這三個詞彙常縮減為兩個，例如「網羅」和「陷阱」。當然，如果語言中有三種不同的陷阱，那麼也可以使用三個詞彙。然而，某些語言最好使用動詞來表達捕捉和誘捕，因此可以像 TEV 那樣翻譯 γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν καὶ εἰς σκάνδαλον ，may they be caught and trapped at their feasts; may they fall（英語直譯：願他們在宴席上被捉住和誘捕；願他們跌倒）。

(b)

88.306 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 （σκάνδαλον[a]「陷阱」6.25 的引申喻意）使某人犯罪的事物或人 使人犯罪的事物；使人犯罪的人 συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα τὰ σκάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν  ‘they will gather up out of his kingdom all who cause people to sin and those who live lawlessly’  「把他國度裡那些使人犯罪和一切作惡的人都抓起來」 (太 13:41)

(c)

25.181 態度及情感 冒犯，被冒犯 帶來冒犯從而引起對抗的事情 造成冒犯；引起反感；觸怒 Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον  ‘Christ crucified, an offense to the Jews’  「被釘十字架的基督，這對猶太人是絆腳石」 (林前 1:23) τὸ σκάνδαλον τοῦ σταυροῦ  ‘the offense of the cross’ or ‘the offense caused by preaching about the crucifixion of Jesus’  「十字架令人反感拒絕之處」或「傳基督的十字架而引起的反感」 (加 5:11)

____________________________________________________

1 在羅 11:9，παγίς（6.23）、θήρα（6.24）和σκάνδαλον（6.25）都被視為具有字面意思，然而經文總體上來說是比喻性的。

σκάπτω

(1)

(a)

19.55 物理的衝擊力 挖掘 ［參ὀρύσσω］ 在地上挖洞，並用鋒利的工具，如鋤頭或鏟子，移走泥土 挖掘；開鑿 ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεμέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘he dug and went down deep and laid the foundation on the rock’  「把地挖深，將根基立在磐石上」 (路 6:48) σκάπτειν οὐκ ἰσχύω  ‘I am not strong enough to dig (ditches)’  「鋤地吧，我沒有氣力！」 (路 16:3) 關於 σκάπτω 在 路 16:3 中的另一種解釋，見 43.3。

(b)

43.3 農耕 挖地，特別是與耕種或園藝用途有關的翻土 耕種土地；挖土；挖鬆泥土；鋤地 σκάψω περὶ αὐτὴν καὶ βάλω κόπρια  ‘I will dig around it and apply fertilizer’  「等我在它周圍鬆土、施肥」 (路 13:8) σκάπτειν οὐκ ἰσχύω  ‘I am not strong enough to dig’ or ‘... to work the soil’  「鋤地吧，我沒有氣力」或「耕種土地……」 (路 16:3) 關於 σκάπτω 在 路 16:3 的另一種解釋，見 19.55。

Σκαριότα  (Σκαριώθ; Σκαριώτης)

(1)

(a)

93.342 人名及地名 人名 Ἰσκαριώθ 和 Ἰσκαριώτης「加略人」 93.181 的另一些拼寫法（約 13:26，校勘欄）

σκάφη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.45 人工製品 船隻及船隻各部分 通常放在大船上的小船，水手會用這種小船來拋錨、修理船隻，或遇暴風雨的時候用來拯救生命 小船，小艇 ἰσχύσαμεν μόλις περικρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης  ‘with some difficulty we were able to make the ships boat secure’  「好不容易才保住了小艇」 (徒 27:16) 在某些語言中，σκάφη 相當於「划艇」或「救生艇」。

σκέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.46 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人類或動物的肢體，用來支撐身體並用於運動；人類的兩條腿從大腿根一直延伸至腳 腿 ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν  ‘if they could break their legs and bring them down’  「打斷他們的腿，把他們搬走」 (約 19:31)

σκέπασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.163 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參περιβόλαιον］ 用以蔽體的衣服 1 衣服 ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα  ‘if we have food and clothing, we should be content with them’  「只要有衣有食， 我們就該知足」 (提前 6:8)

____________________________________________________

1 περιβόλαιον[a]和σκέπασμα也可以理解為衍生詞，因為它們都與用某物遮蓋有關。這樣，兩個衍生詞就僅僅是指遮蓋的工具。然而，在《新約》中，這兩個詞彙與用衣服遮蓋密切關聯，所以歸類在這個子域中。

Σκευᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.343 人名及地名 人名 猶太人的大祭司 士基瓦；《思》斯蓋瓦

σκευή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

6.2 人工製品 人工製品（一般意義） 指任何人工製品的集合名詞，也可以用 σκεῦος[a]「物件」（6.1）來表達 器具；用具；裝備 αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαν  ‘they threw the ships equipment overboard with their own hands’  「他們又親手把船上的用具拋出去」 (徒 27:19) 在可能的情況下，如果物件在目標語言中是眾所周知的，翻譯者最好採用比較具體的詞彙。例如，與其說「船上的物品」，不如說「船上的裝備」或「船上的索具」。

σκεῦος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.1 人工製品 人工製品（一般意義） 任何類型的器具、工具、武器、設備、容器或財物 物件 δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι  ‘one can break into a strong man's house and take away his things’  「一個人怎樣才能進入壯漢的家去搶奪他的物件呢？」 (太 12:29) οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος διὰ τοῦ ἱεροῦ  ‘he would not let anyone carry anything through the Temple courts’  「也不許人拿著器具從聖殿裡經過」 (可 11:16) 在許多情況下，翻譯 σκεῦος[a] 的方式取決於具體的上下文。當然，翻譯時也可以使用比較通用的詞彙，例如「東西」；但是，如果上下文指的是特定類型的物件，那麼最好使用一個具體的用語。例如，在 徒 27:17 中，σκεῦος 所指的通常被理解為主帆。

(b)

6.118 人工製品 容器 任何類型的罐、碗、籃子或花瓶的通稱 容器，器皿 Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας καλύπτει αὐτὸν σκεύει  ‘no one lights a lamp and puts it under a bowl’  「沒有人點了燈卻用器皿蓋上」 (路 8:16) ὡς τὰ σκεύη τὰ κεραμικὰ συντρίβεται  ‘he will break them like clay pots’  「如同打碎陶器」 (啟 2:27) 在 徒 10:11 和 徒 10:16 中，σκεῦος[b] 是指彼得異象中從天上垂下來的一塊布（用作容器）。 有些語言沒有比較通用的詞彙指任何類型的器皿或容器，因此必須根據上下文採用具體的詞彙，就像 徒 10:11、啟 2:27 和 路 8:16 中大多數的英語譯法那樣。

(c)

57.20 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 所擁有的物品 物品；財產；家具 οὐ δύναται οὐδεὶς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ εἰσελθὼν τὰ σκεύη αὐτοῦ διαρπάσαι  ‘no one can break into a strong man's house and take away his belongings’  「誰都不能進入壯漢的家搶劫他的財物」 (可 3:27)

(d)

9.21 人 人類 （σκεῦος[a]「工具，物件」6.1 的引申喻意）與某一特定功能或角色有關的人 人 Πορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος  ‘go, for he is a person I have chosen’ or ‘... a person whom I have chosen for a particular task’  「你去吧，這人是我揀選的器皿」或「……我為特殊任務所揀選的一個人」 (徒 9:15)

(e)

8.6 身體、身體各部分及身體的產物 身體 （σκεῦος[a]「物件，器具」6.1，或 σκεῦος[b]「器皿」{D:6.118 的引申喻意）人的身體 身體 ἕκαστον ὑμῶν τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι  ‘each one of you should learn to gain mastery over his own body’  「要你們各人曉得怎樣……管好自己的身體」 (帖前 4:4) 帖前 4:4 中的 σκεῦος 也可以解作是指「妻子」，關於這種含義的討論以及相關的翻譯問題，見 10.55。與「身體」的意思密切關聯的另一種可能意思是「性生活」；因此，帖前 4:4的這個表達可以譯作「你們各人都必須掌控自己的性生活」，或把 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ 譯作「你的性生活應該是聖潔的、可敬的」（見 23.63）。

(f)

10.55 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 （σκεῦος[b]「器皿」 6.118 的引申喻意）嫁了丈夫的女人，焦點放在性關係上 妻子 εἰδέναι ἕκαστον ὑμῶν τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ  ‘that each one of you know how to take a wife for himself in holiness and honor’  「要你們各人知道怎樣用聖潔、尊貴為自己娶妻」 (帖前 4:4) 對 帖前 4:4 中 σκεῦος 的理解，學者具有很大的意見分歧，如 8.6 所述。在 8.6，σκεῦος 被解作指一個人自己的身體。把 σκεῦος 解作「妻子」是根據多個考慮。首先，動詞 κτᾶσθαι「取得、獲得」（57.58）一般不會與「身體」搭配，卻與「妻子」是很好的配搭。另一方面，在希臘文中，σκεῦος 意為「妻子」雖然未見於別處，但卻在 帖前 4:4 中假定是指妻子，這主要是依賴對上下文的特別解釋；在上下文中，第 3 節的 πορνεία「淫行」（88.271），以及第 5 節的 ἐν πάθει ἐπιθυμίας「私慾的邪情」（25.30），表明 σκεῦος 意指「妻子」。在古代希伯來文文獻中，在與性關係有關的上下文中，妻子被委婉地稱為「器皿」，並且在希臘文中，σκεῦος 一個十分常見的意思就是「器皿」。如果認為這段希臘文經文具有閃族背景，那麼 帖前 4:4 中的陳述就是指性生活需要既聖潔又可敬（見 23.63）。

(g)

23.63 生理活動過程及狀態 性關係 ［參κτάομαι］ σκεῦος κτάομαι  （習語，直譯：擁有器皿）指兩性關係的委婉說法 性生活 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ  ‘each one's sexual life should be holy and honorable’  「你們各人的性生活要聖潔、尊貴」 (帖前 4:4) 翻譯者也可以把 帖前 4:4 中的 σκεῦος 理解為一個人的妻子（見 10.55）。在 帖前 4:4，σκεῦος 亦可理解為一個人的身體，因此短語 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι 可以譯成「控制他自己的身體」（見 8.6）。

σκηνή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

7.9 建造物 建築物 一種用布和／或獸皮搭建的帳棚，用桿子撐起並用繩子繫緊在木樁上，可以拆卸，方便攜帶 帳棚 ἐν σκηναῖς κατοικήσας μετὰ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ  ‘he lived in tents with Isaac and Jacob’  「與以撒、雅各一樣住在帳棚裡」 (來 11:9) 在許多語言中，「帳棚」只是「用布建造的房子」。翻譯者選詞時，應該避免使用一些暗指軍用帳篷，或僅用於度假的臨時帳篷的用語。在舊約時期，這些帳棚是遊牧民的長久住所，隨著牲畜從一個草場轉移到另一個草場，帳棚也會隨之遷移。

(b)

7.17 建造物 建築物 在聖殿建成之前，猶太人用於聚集敬拜的大型帳幕 帳幕；會幕 Ἡ σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου ἦν τοῖς πατράσιν ἡμῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘our ancestors had the tent of God's presence with them in the desert’  「我們的祖先在曠野有象徵上帝臨在的帳幕」 (徒 7:44) 在許多語言中，σκηνή[b] 可以譯作「上帝居於其中的最大的帳棚」，或者「敬拜上帝用的大帳棚」，或者「聖潔的帳棚」。在選擇 σκηνή[b] 的適當名稱時，需要指明 σκηνή[b] 的功能基本上相當於聖殿；兩者之間的差異只是在建造方式上，而不是在用途或宗教意義上。 因為 σκηνή[b] 指的是一件獨一無二的物品，所以它本質上等同於一個稱謂。

σκηνοπηγία

(1)

ας＜陰＞

(a)

51.10 節日 猶太人的一個節日，紀念上帝在他們漂流曠野時供應他們的生活所需 住棚節 ἦν δὲ ἐγγὺς ἡ ἑορτὴ τῶν Ἰουδαίων ἡ σκηνοπηγία  ‘the Jewish Festival of the Tents was near’  「猶太人的住棚節近了」 (約 7:2) 有些語言可以把「住棚節」表達為：「人們在帳棚中住宿的節期」。

σκηνοποιός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

7.10 建造物 建築物 以製造帳棚為職業的人 製造帳棚的人 ἔμενεν παρ᾽ αὐτοῖς, καὶ ἠργάζετο· ἦσαν γὰρ σκηνοποιοὶ τῇ τέχνῃ  ‘he stayed and worked with them, for they were tentmakers by trade’  「他們以做帳棚為業，保羅……就住在他們那裡，一起工作」 (徒 18:3)

σκῆνος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.5 身體、身體各部分及身體的產物 身體 ［參σκήνωμα］ （σκῆνος「帳棚」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）以人體作暫時的居所 身體 ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡμῶν οἰκία τοῦ σκήνους καταλυθῇ  ‘if our earthly house, our body, is torn down’  「如果我們地上的身體居所被拆毀了」 (林後 5:1) 翻譯時很難保留 σκῆνος 和 σκήνωμα 所暗示的喻意。在這些上下文中，重要的是居所的暫時性質，因此身體只能服事居住在它裡面的人一段相對較短的時間。某些語言可能需要提供一個腳註，指出 σκῆνος 和 σκήνωμα[c] 的比喻用法具有時間短暫的含意。

σκηνόω

(1)

(a)

85.75 在空間存在 居住，定居 ［參ἐπισκηνόω］ 來住在某個心理或屬靈意義上的地方（在有些上下文中，可能有臨時安排的含意） 居住；來居住 ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν  ‘the Word became a human being and dwelt among us’  「道成了肉身，住在我們中間」 (約 1:14) σκηνώσει μετ᾽ αὐτῶν  ‘he will come to dwell with them’  「他要和他們同住」 (啟 21:3) 在《新約》的語境中，σκηνόω 和 ἐπισκηνόω 本質上是比喻義，因為講論的是屬靈的存在和住處，而不是人的住處或居住。在翻譯時，翻譯者應該盡量保留這種重要的比喻關係，因為它表達了一種重要的方式，表明屬靈的存在和人的存在可以結合在一起。然而，有些語言可能需要採用意思只是「在」或「繼續在」的措辭，因為論到「生活」或「居住」的時候，所採用的可能是一些意思特別具體的用語，例如「同一個鍋吃飯」或「同一扇門進去」。

σκήνωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.8 建造物 建築物 居所，有臨時性質的含義 居所 εὑρεῖν σκήνωμα τῷ θεῷ Ἰακώβ (θεῷ from apparatus)  ‘to provide a dwelling for the God of Jacob’  「為雅各的上帝預備居所」（經文校勘欄） (徒 7:46) 徒 7:46 有一個複雜的文本問題，評註文本作 τῷ οἴκῳ Ἰακώβ 「雅各的家」（但是喻指「百姓」），然而拜占庭文本作 τῷ θεῷ Ἰακώβ「雅各的上帝」。只有對於後一種文本，σκήνωμα 才意指真實的建築物或住處。如果採用評註文本，那麼 σκήνωμα 指「一個居住的場所」，換句話說，指一個區域或地區（見 85.77）。

(b)

85.77 在空間存在 居住，定居 （σκηνόω「住在」85.75 的衍生詞）一個人可以居住的地方，在某些經文中可能暗示是暫時性的居所 住所；臨時居住的地方 εὑρεῖν σκήνωμα τῷ οἴκῳ Ἰακώβ  ‘to provide a dwelling place for the people of Jacob’  「為雅各的家預備居所」 (徒 7:46) ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I shall soon put off this temporary dwelling place’ or ‘I shall soon no longer live in my body’  「除去我這帳棚的時候快到了」或「我不久會脫離這必朽的軀體」 (彼後 1:14) 在 徒 7:46，σκήνωμα τῷ οἴκῳ Ἰακώβ「為雅各百姓預備居所」中的 οἴκῳ，在另一個文本作 θεῷ（見 7.8），因而翻譯成「為雅各的上帝預備居所」。 關於 σκήνωμα 在 彼後 1:14 中的另一種解釋，見 8.5。

(c)

8.5 身體、身體各部分及身體的產物 身體 ［參σκῆνος］ （σκήνωμα[a]「臨時居所」7.8 的引申喻意）以人體作暫時的居所 身體 αχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I shall soon put off this body of mine’  「我不久會脫離這必朽的軀體」 (彼後 1:14) 翻譯時很難保留 σκῆνος 和 σκήνωμα 所暗示的喻意。在這些上下文中，重要的是居所的暫時性質，因此身體只能服事居住在它裡面的人一段相對較短的時間。某些語言可能需要提供一個腳註，指出 σκῆνος 和 σκήνωμα[c] 的比喻用法具有時間短暫的含意。 彼後 1:14 中的 σκήνωμα 也可理解為一個臨時的居所，但那當然是指人的身體（見 85.77）。

(d)

23.91 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參εἰμί, ἐνδημέω］ εἶναι ἐν σκηνώματι  （習語，直譯：住在一個居所裡，見 7.8）活著，特別強調存活在地上 活著 ἐφ᾽ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι  ‘as long as I am alive’  「只要我活著一天」 (彼後 1:13) 大多數語言都有「生活」或「活著」的通常表達方式，然而有些時候，有更加合適的習語可以 配合 林後 5:6 和 彼後 1:13 的上下文，比如：「有力氣」、「有眼睛」、「在地上四處走動」。

σκιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

14.60 自然界的事件及狀態 黑暗 蔭，作為一個遮擋陽光，躲避酷熱的地方 蔭；陰涼處 ὥστε δύνασθαι ὑπὸ τὴν σκιὰν αὐτοῦ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνοῦν  ‘so that birds will be able to nest in its shade’  「飛鳥也在它的蔭下搭窩」 (可 4:32) 「蔭」通常與「影」不同，「蔭」是一個不受陽光直射的地方，「影」是光線被物體擋住而投下的陰影（見 14.61）。

(b)

14.61 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參ἀποσκίασμα］ 物體阻擋光線造成的影子或陰影 影子；陰影 ἐρχομένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν  ‘when Peter walked by, at least his shadow might pass over one of them’ or ‘... touch one of them’ or ‘... fall on one of them’  「這樣至少可以讓彼得經過時，身影落在一些人身上」 (徒 5:15) 在 路 1:79（τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις「那些生活在死亡的黑暗和陰影中的人」），σκιά 可以解作一個比喻，喻指即將來到的死亡所投下的影子，那就是將死亡人格化，用以表明它投下影子，是因為已經離我們很近。因此，τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις 可以譯成「那些生活在死亡臨近的黑暗中的人」；在這種情況下，σκιά 本質上就相當於一個時間的表達。 在許多語言中，「影子」一詞有許多十分重要的含義。在某些情況下，「影子」被視為人格的一部分，並在人死後進入來世，因為死去的人不會再「投下影子」。影子也可以被視為人格的一種對應物，是個性的另一面。如果一個人病情嚴重，可以說「他的影子已經走了」。在世上很多地方，人的影子在巫術中是一個重要元素，因為破壞一個人的影子可被視為傷害那人的方法。

(c)

58.65 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） 預示後來的實體的模糊原型 預示；模糊的原型；影子；影像 ἅ ἐστιν σκιὰ τῶν μελλόντων  ‘which are a shadow of things to come’  「是未來的事的影子」 (西 2:17)

σκιρτάω

(1)

(a)

15.243 線性運動 跳起，跳躍 跳躍，可能藉以表達快樂和幸福 歡喜跳躍；歡欣雀躍 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε  ‘be glad when that happens (literally ‘... on that day’) and jump for joy’  「那一天你們應該歡喜跳躍」 (路 6:23) 關於不同的語義焦點，見 25.134。χάρητε ἐν ἐκείνω τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε「那事發生時（直譯「當那日」），你們要歡喜並歡欣跳躍」（路 6:23）。在 路 1:41，σκιρτάω 可被視為一種比喻的用法：ἐσκίρτησεν τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς「她腹中的胎兒就歡喜跳動」。 「歡喜跳躍」看上去是很自然的說法，但在某些文化中，這並不是一個有意義的字詞組合，因為跳躍可能意味著憤怒、驅鬼儀式或準備打仗。因此，某些語言可能需要把「歡喜跳躍」翻譯為「極其高興」。説到胎兒在母腹中「跳躍」可能特別不合適，因為那顯然只是四肢的快速運動，而不是位置的改變。因此在某些情況下，更合適的翻譯是「她腹中的胎兒就歡喜地手舞足蹈」或「她腹中的胎兒就動的很快，像是很高興的樣子」。

(b)

25.134 態度及情感 快樂，高興，喜樂 （σκιρτάω[a]「歡喜跳躍」15.243 的引申喻意）非常高興，可能暗指在某些情況下因高興而跳躍或跳舞 非常高興；歡欣跳舞 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε  ‘be glad when that happens and dance for joy’  「那一天你們應該歡欣跳舞」 (路 6:23) χάρητε ἐν ἐκείνω τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε「當那事發生時你們要快樂，因高興而跳舞」（路 6:23），關於不同的語義重點，另見 15.243。顯然，「因高興」這個短語表示「原因」，因此可以把「因高興而跳舞」譯成：「跳舞，因為我非常高興」，或「……因為我非常快樂」。

σκληροκαρδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.224 道德倫理素質及相關行為 頑固 ［參ἀπερίτμητος, σκληροτράχηλος］ 指頑梗執拗1 頑固的；完全不屈服的 Μωϋσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν ἐπέτρεψεν ὑμῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑμῶν  ‘Moses gave you permission to divorce your wives because you were so obstinate’  「摩西因為你們的固執，所以准許你們休妻」 (太 19:8) 在 σκληροτράχηλος、ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν 和 σκληροκαρδία 等詞的上下文中，頑固和頑梗的重點是不願意受教導或明白。

____________________________________________________

1 88.224中的各個表達似乎與σκληρότης「頑梗；固執」（88.223）的語氣激烈程度略有不同。

σκληρός

(1)

ά，όν

(a)

20.3 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 指嚴酷和猛烈 嚴酷；強勁；猛烈 ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν ἐλαυνόμενα  ‘driven by strong winds’  「被猛烈的風吹動」 (雅 3:4) 關於 σκληρός 在 雅 3:4 的另一個解釋，見 76.15。

(b)

76.15 能力，力量 形容強有力或強壯的 強壯的；強有力的；強大的 ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν ἐλαυνόμενα  ‘driven by powerful winds’  「被強力的風吹動」 (雅 3:4) 關於 σκληρός 在 雅 3:4 的另一種解釋，見 20.3。

(c)

88.135 道德倫理素質及相關行為 苛待 形容某人的行為粗野甚或殘酷 嚴厲的；殘酷的 περὶ πάντων τῶν σκληρῶν ὧν ἐλάλησαν  ‘for all the harsh words they have spoken’  「所說一切……剛愎話」 (猶 1:15) 在某些語言中，猶 1:15 中的 σκληρός 可能譯作「帶來痛苦的言語」，或者採用習語譯作「像刀子一樣的言語」。

(d)

88.136 道德倫理素質及相關行為 苛待 形容某人的行為非常冷酷無情和苛刻 冷酷無情的；嚴厲的；苛刻的 ἔγνων σε ὅτι σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας  ‘I know that you are a demanding man, for you reap a harvest where you did not plant’  「我知道你是個嚴厲的人，你沒有撒種的地方也要收割」 (太 25:24)

σκληρότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.223 道德倫理素質及相關行為 頑固 態度剛硬固執，拒絕在行為上有任何改變 頑梗；固執 κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν  ‘because of your stubbornness and unrepentant heart’  「頑固和不悔改的心」 (羅 2:5) 在許多語言中，頑固可以描述為「拒絕改變」或「拒絕以不同的方式思考」。在某些情況下，頑固可以用習語表達為：「某人的心只看到一件事」，或「某人的心瞎了」，或「某人總是說不」。

σκληροτράχηλος

(1)

ον

(a)

88.224 道德倫理素質及相關行為 頑固 ［參ἀπερίτμητος, σκληροκαρδία］ 指頑梗執拗1 頑固的；完全不屈服的 Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι καρδίαις καὶ τοῖς ὠσίν  ‘stubborn and obstinate in your thinking and understanding’  「你們這些頑固不化、耳不聽心不悔的人」 (徒 7:51) 在 σκληροτράχηλος、ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν 和 σκληροκαρδία 等詞的上下文中，頑固和頑梗的重點是不願意受教導或明白。

____________________________________________________

1 88.224中的各個表達似乎與σκληρότης「頑梗；固執」（88.223）的語氣激烈程度略有不同。

σκληρύνω  (σκληρύνομαι)

(1)

(a)

88.226 道德倫理素質及相關行為 頑固 使人頑梗固執，特別是在真理方面 使頑梗；使固執 ὃν δὲ θέλει σκληρύνει  ‘whom he wishes to, he makes stubborn’  「想要誰頑固就使誰頑固」 (羅 9:18) 在 來 3:8, 15; 4:7 [3]，σκληρύνω τὰς καρδίας「使人心頑固」中的 καρδία 必須理解為「裡面的自己」（見 26.3），因此添加 καρδία 一詞只是為了強化動詞 σκληρύνω 的意義。

(b)

88.225 道德倫理素質及相關行為 頑固 頑梗，意思是拒絕相信 頑梗；固執 τινες ἐσκληρύνοντο καὶ ἠπείθουν  ‘they were stubborn and would not believe’  「他們當中有些人頑固不肯相信」 (徒 19:9)

σκολιός

(1)

ά，όν

(a)

79.90 物體的特徵 直的，彎曲的 形容彎曲或曲折的 彎曲的；曲折的；扭曲的；蜿蜒的 καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν  ‘the crooked (roads) must be made straight’  「彎曲的路徑要修直」 (路 3:5)

(b)

88.268 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 （σκολιός[a]「彎彎曲曲的」79.90 的引申喻意）形容肆無忌憚和不誠實 彎曲的；肆無忌憚的；不道德的；不誠實的 Σώθητε ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῆς σκολιᾶς ταύτης  ‘save yourselves from this crooked generation’  「你們當救自己脫離這不道德的世代」 (徒 2:40)

σκόλοψ

(1)

οπος＜陽＞

(a)

3.54 植物 植物的非果實部分 木本植物上突起的尖刺（但可能是木頭的碎片），暗指這尖刺會造成的傷害和不適 刺；尖片 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί  ‘I was given a thorn in the flesh’  「有一根刺加在我身上」 (林後 12:7) 在《新約》中，σκόλοψ 僅出現在比喻性表達 σκόλοψ τῇ σαρκί「肉體中的刺」中，而這個表達有許多不同的解釋（見22.20）。

(b)

22.20 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 ［參σάρξ］ σκόλοψ τῇ σαρκί  （習語，直譯：肉體中的刺）帶來嚴重困難和困境的事物 麻煩；病痛；災難；嚴重的不便；肉體中的刺 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί  ‘there was given me a thorn in the flesh’ or ‘there was given to me serious trouble’  「有一根刺加在我身上」或「給我帶來了嚴重的麻煩」 (林後 12:7) 在 林後 12:7，σκόλοψ τῇ σαρκί 有多種不同的解釋（見 20.27 的討論）。

σκοπέω

(1)

(a)

24.32 感官事件及狀態 看 繼續密切注意 留意；小心地注意；留心 σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε ποιοῦντας  ‘take careful notice of those who cause divisions and upset people's faith contrary to the teaching which you have received’  「那些離間你們、使你們跌倒、違背所學之道的人，我勸你們要留意躲避他們」 (羅 16:17) 在 羅 16:17，σκοπέω 也可能主要是一個密切注意的心理過程，從而準備做出恰當的回應（見 27.58）。

(b)

27.58 學習 準備好去學習，留心 ［參βλέπω］ （σκοπέω[a]「小心注意」24.32 的引申喻意）準備好了解未來的危險或需要，有準備作出適當反應的含義 防備；提防；當心；留心 σκοπῶν σεαυτὸν μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς  ‘watch yourself, so that you too will not be tempted’  「你們自己也要小心，免得也受引誘」 (加 6:1)

(c)

27.36 學習 嘗試學習 努力不斷地獲取有關某事情的信息，暗示關注如何作出適當的反應 知道；意識到；關心；關注；考慮；顧念 μὴ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστος σκοποῦντες ἀλλὰ [καὶ] τὰ ἑτέρων ἕκαστοι  ‘each of you should be continually concerned about not only your own interests, but also the interests of others’  「不要只顧自己，也要關心別人的利益」 (腓 2:4)

(d)

30.20 思考 思考，思想 ［參μελετάω, φρονέω, φροντίζω］ 持續地認真思考某事 沉思；仔細思想；專心思考；專心一意 μὴ σκοπούντων ἡμῶν τὰ βλεπόμενα ἀλλὰ τὰ μὴ βλεπόμενα  ‘we let our minds dwell not on the things that are seen but on the things that are not seen’  「因為我們注目的不是那些看得見的事情，而是那些看不見的事情」 (林後 4:18)

σκοπός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

84.28 空間的延伸 向目標延伸 運動或活動所指向的方向 目標 κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον  ‘I press toward the goal for the prize’  「向著目標竭力奔跑，為要得到……獎賞」 (腓 3:14) 腓 3:14 中 σκοπός 的上下文非常形象化，有些語言最好譯成「我追求要達到的」或「我想要實現的」。關於習語 κατὰ σκοπὸν διώκω 中的 σκοπός，見 89.56。

σκορπίζω

(1)

(a)

15.135 線性運動 散開，驅散 使一個群體或集會散開或分散 散開；使分散 ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει  ‘the wolf snatches them (the sheep) and scatters (the flock)’  「狼抓住羊，把牠們趕散」 (約 10:12) ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια  ‘so each of you will be scattered, each to his own home’  「你們要被驅散，各回自己的家去」 (約 16:32)

(b)

57.95 擁有，轉移，交換 給予 （σκορπίζω[a]「分散」15.135 的引申喻意）慷慨地、大量地給予或分發 慷慨地給予；慷慨地分發；慷慨救濟；施捨 Ἐσκόρπισεν, ἔδωκεν τοῖς πένησιν  ‘he distributed generously, he gave to the poor’  「他施捨，賙濟貧窮」 (林後 9:9a) 在一些語言中，「慷慨地施捨」可以簡單地譯為「經常大方地施捨」；但是有時也可以採用比喻性的表達，例如「滿心地施捨」或「毫無保留地施捨」。

____________________________________________________

1 考慮到σκορπίζω在林後 9:9是引自希伯來文本詩 112:9的譯詞，所以σκορπίζω在這處上下文可能僅僅是在比喻義上使用。

σκορπίος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.56 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 陸棲的（八腿）蛛形綱動物，有鉗子，其節狀尾有毒刺，尾部可彎曲到背上；成長到大約 13 釐米長；被蝎子螫傷的痛苦和危險廣為人知，因而令人聯想到惡劣的生活條件 蝎子 ὁ βασανισμὸς αὐτῶν ὡς βασανισμὸς σκορπίου  ‘their torture was like the torture of (the sting of) a scorpion’  「這痛苦就像人被蝎子螫了的痛苦一樣」 (啟 9:5) 在兩次出現 σκορπίος 的新約經文中（啟 9:5），重點是蝎子叮咬的能力；如果某個地方不知道蝎子，那麼可以採用「一種很厲害的、叮咬人的小動物」等描述性的表達。

σκοτεινός

(1)

ή，όν

(a)

14.54 自然界的事件及狀態 黑暗 指處於黑暗的狀態 黑暗，在黑暗中 μὴ ἔχον μέρος τι σκοτεινόν  ‘not having any part dark’  「毫無黑暗」 (路 11:36) 有些語言可以把「黑暗」最適合地表達為「沒有光」。

σκοτία

(1)

ας＜陰＞

(a)

14.53 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參γνόφος, σκότος］ ἐν τῇ σκοτίᾳ  因部分無光或完全無光而出現的狀況（見 14.36） 黑暗 Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ σκοτίας ἔτι οὔσης  ‘Mary Magdalene went early while it was still dark’  「天還黑的時候，抹大拉的馬利亞來到墳墓」 (約 20:1) 許多語言都不能以「黑暗」為施事者，像 路 23:44「黑暗籠罩大地」所表達的那樣。因此，翻譯者必須說：「遍地都黑暗了」《和》，或「遍地都變得黑暗了」。在某些語言中，黑暗可能被描述為夜晚的一種特質，例如：「遍地就像夜晚一樣」。

(b)

88.125 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參σκότος］ （σκοτία[a]「黑暗」14.53 的引申喻意）罪和邪惡的國度 邪惡的世界；邪惡的國度；黑暗 ὁ δὲ μισῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν  ‘he who hates his brother is in darkness’ or ‘... in the realm of evil’  「那恨弟兄的，是在黑暗裡」或「……在邪惡的世界」 (約壹 2:11)

(c)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［參ἐν, ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, λάθρᾳ］ 不能被公眾所知，但是被一些內部團體或直接相關的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地裡 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I am telling you secretly, you must report openly’  「我在暗中告訴你們的，你們要在明處說出來」 (太 10:27)

σκοτίζω  (σκοτίζομαι)

(1)

(a)

14.55 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參σκοτόω］ （ {σκοτία}[a]「黑暗」14.53 的衍生詞）從光明的狀態變成黑暗的狀態 變黑；變暗 ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται  ‘the sun will become dark’  「太陽要變黑」 (太 24:29) 在 啟 9:2，「空氣變黑」（the air becoming dark）這個說法在某些語言中是可以接受的，因為「空氣」指大地之上的空間；但要説「太陽變黑」可能會有困難。至於「太陽變黑」的說法，在 啟 9:2 和 太 24:29 均可表達為「太陽不再照耀」或「太陽不再發光」。 如果不說「空氣變黑」，也可以說「天空變黑」。

(b)

32.44 理解 缺乏理解能力 ［參σκοτόω］ （σκοτίζω[a]「變黑暗」14.55 的引申喻意）變得無法感知，因而不能理解 不能感知；無法理解 ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία  ‘their foolish minds became unable to perceive the truth’ or ‘... were darkened’  「愚昧無知的心就變得無法理解真理」或「……昏暗了」 (羅 1:21) σκοτισθήτωσαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν  ‘may they become unable to perceive’ (literally ‘may their understanding become unable to understand’)  「願他們變得不能理解」（直譯：「願他們的聰悟變得無法理解」） (羅 11:10) 很少有人能把「變黑暗」與「不能理解」兩種觀念結合起來。翻譯者有時可以使用類似的修辭方法來表達，如「無法看見」等。例如：羅 1:21 中的語句有時可以譯成「他們愚拙的心智不能看見真理」；弗 4:18 中的語句有時可以譯成「他們用自己的理智無法看見」。

σκότος

(1)

ους＜中＞

(a)

14.53 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參γνόφος, σκοτία］ 因部分無光或完全無光而出現的狀況（見 14.36） 黑暗 σκότος ἐγένετο ἐφ᾽ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης  ‘darkness covered the whole country until three o'clock’ (literally ‘... the ninth hour’)  「全地都黑暗了，直到下午三點鐘」（直譯：「……直到第九個時辰」） (路 23:44) 許多語言都不能以「黑暗」為施事者，像 路 23:44「黑暗籠罩大地」所表達的那樣。因此，翻譯者必須說：「遍地都黑暗了」《和》，或「遍地都變得黑暗了」。在某些語言中，黑暗可能被描述為夜晚的一種特質，例如：「遍地就像夜晚一樣」。

(b)

88.125 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 ［參σκοτία］ （σκότος[a]「黑暗」14.53 的引申喻意）罪和邪惡的國度 邪惡的世界；邪惡的國度；黑暗 ὃς ἐρρύσατο ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους  ‘he rescued us from the power of darkness’ or ‘... the power of sin’  「他救了我們脫離黑暗的權勢」或「……罪的權勢」 (西 1:13) 在 西 1:13，σκότος[b] 可能是喻指魔鬼或撒但，因為 ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους 與 τὴν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ 是平行關係。

(c)

1.24 地理物體及特徵 地面以下的地方 ［參ζόφος］ ὁ ζόφος τοῦ σκότους  （習語，直譯：陰森的黑暗）地獄作為懲罰之地那種黑暗和陰森的狀態 墨黑的幽暗；黑暗的幽冥；陰森的地獄 ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘wandering stars for whom the darkness of hell has been reserved forever’  「流蕩的星，有陰森的地獄永遠為他們保留著」 (猶 1:13)

(d)

1.23 地理物體及特徵 地面以下的地方 ［參ἐξώτερος］ τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  （習語，直譯：外面的黑暗）黑暗和偏遠（大概是遠離義人的居所）的地方或地區，用作邪靈和魔鬼的住所 外邊黑暗；外面的黑暗 ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘they will be thrown into outer darkness’  「被趕到外邊黑暗裡去」 (太 8:12) 在一些語言中，太 8:12 的這個表達必須譯作：「他們將要被丟在外面黑暗的地方。」

σκοτόω  (σκοτόομαι)

(1)

(a)

14.55 自然界的事件及狀態 黑暗 ［參σκοτίζω］ （σκότος[a]「黑暗」14.53 的衍生詞）從光明變成黑暗的狀態 變黑 ἐσκοτώθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ  ‘the sun and the air became dark’  「太陽和天空……都變黑了」 (啟 9:2) 在 啟 9:2，「空氣變黑」（the air becoming dark）這個說法在某些語言中是可以接受的，因為「空氣」指大地之上的空間；但要説「太陽變黑」可能會有困難。至於「太陽變黑」的說法，在 啟 9:2 和 太 24:29 均可表達為「太陽不再照耀」或「太陽不再發光」。 代替「空氣變黑」，也可以說「天空變黑」。

(b)

32.44 理解 缺乏理解能力 ［參σκοτίζω］ （σκοτόω[a]「變黑暗」14.55 的引申喻意）變得無法感知，因而不能理解 不能感知；無法理解 ἐσκοτωμένοι τῇ διανοίᾳ ὄντες  ‘their minds were darkened’  「他們心思昏昧」 (弗 4:18) 很少有人能把「變黑暗」與「不能理解」兩種觀念結合起來。翻譯者有時可以使用類似的修辭方法來表達，如「無法看見」等。例如：羅 1:21 中的語句有時可以譯成「他們愚拙的心智不能看見真理」；弗 4:18 中的語句有時可以譯成「他們用自己的理智無法看見」。

σκύβαλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.225 人工製品 其他人工製品 被丟棄和扔掉的、無用或不需要的東西 糞土；垃圾；廢物 καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα, ἵνα Χριστὸν κερδήσω  ‘I consider it all rubbish in order that I may gain Christ’  「把一切看作糞土，為要贏得基督」 (腓 3:8)

Σκύθης

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.583 人名及地名 地名 （Σκυθία「西古提」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）西古提是黑海以北的一個地區，西古提人就是當地的人，被希羅世界視為無宗教信仰和完全未開化的人 《和2010》《和》西古提人；《現》野蠻人；《思》叔提雅人

σκυθρωπός

(1)

ή，όν

(a)

25.287 態度及情感 悲傷，遺憾 悲傷、沮喪的 悲傷；沮喪；憂愁 μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί  ‘do not put on a gloomy face as the hypocrites do’  「不可像那假冒為善的人，臉上帶著愁容」 (太 6:16)

σκύλλω  (σκύλλομαι)

(1)

(a)

22.23 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 造成困難或騷擾 煩擾；騷擾；打擾 τί ἔτι σκύλλεις τὸν διδάσκαλον;  ‘why should you bother the Teacher any longer?’  「何必還麻煩老師呢？」 (可 5:35)

(b)

22.16 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 遭受煩擾或騷擾 被煩擾；被騷擾；被打擾 Ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἐσπλαγχνίσθη περὶ αὐτῶν, ὅτι ἦσαν ἐσκυλμένοι καὶ ἐρριμμένοι ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα  ‘seeing the crowds, he had pity upon them because they were harassed and helpless like sheep without a shepherd’  「他看見一大群人，就憐憫他們；因為他們困苦無助，如同羊沒有牧人一樣」 (太 9:36) Κύριε, μὴ σκύλλου, οὐ γὰρ ἱκανός εἰμι  ‘master, do not be bothered, for I am not worthy’  「主啊，不必勞駕……我不敢當」 (路 7:6) 在一些語言中，補充一個代詞來翻譯 路 7:6 中的 σκύλλου 也許是最好的做法，比如：「別麻煩你自己了」或「別給自己帶來難處了」。

σκῦλον

(1)

ων＜中＞

(a)

57.243 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 被人用武力搶走的東西，特別是在戰爭中 掠物；掠奪物；戰利品；贓物 τὰ σκῦλα αὐτοῦ διαδίδωσιν  ‘he divides up the booty he has taken’  「分了他的掠物」 (路 11:22)

σκωληκόβρωτος

(1)

ον

(a)

23.166 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 被蟲子咬的（指在潰瘍組織中出現蠕蟲） 被蟲子咬 γενόμενος σκωληκόβρωτος ἐξέψυξεν  ‘he was eaten by worms and died’  「他被蟲咬，就斷了氣」 (徒 12:23) 有些語言必須使用完全不同的詞彙，清楚區分腸道寄生蟲和以潰瘍組織為食的蒼蠅蛆蟲。

σκώληξ

(1)

ηκος＜陽＞

(a)

4.57 動物 爬蟲類及其他「爬行動物」 沒有骨頭或外殼、細小、柔軟、無腿的管狀生物。通常以過熟的水果、腐爛的肉和類似的東西為食；多半是蒼蠅或甲蟲產卵後孵化出來的幼蟲；象徵污穢、腐爛和死亡 蛆蟲；蠕蟲 ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ  ‘where their worm does not die’  「在那裡，蟲是不死的」 (可 9:48) 在 可 9:48，所指的顯然是以垃圾為食的蛆蟲。 有些語言清楚區分了三種不同類型的蛆蟲：(1)蛆；(2)生活在地裡的蟲子，所稱的「蚯蚓」；(3)腸子裡面的寄生蟲。翻譯者需要小心選擇詞彙，以免意思不明確或者造成誤導。

σμαράγδινος

(1)

η，ον

(a)

2.34 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 （σμάραγδος「綠寶石」2.33 的衍生詞）由綠寶石組成的，像綠寶石的，啟 4:3（見 2.29） 像綠寶石的；綠寶石的

σμάραγδος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.33 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 綠寶石，顏色為綠色（見 2.29） 綠寶石

σμῆγμα

(1)	τος＜中＞（σμίγμα的另一寫法）

(a)

6.207 人工製品 香料、香膏及燃香 ［參ἄρωμα］ 百合屬植物的芳香樹脂，通常用來給屍體防腐 蘆薈；芳香的藥膏；香膏；香料 φέρων σμῆγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘bringing perfumed ointment of myrrh and aloes’  「帶著沒藥和沉香混合的香料」（經文校勘欄） (約 19:39) 這詞是一個異文，只出現在：φέρων σμῆγμα σμύρνης καὶ ἀλόης「帶著沒藥和沉香的香膏油來」約 19:39（校勘欄）。

σμύρνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.208 人工製品 香料、香膏及燃香 某種灌木的芳香樹脂 沒藥 προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν  ‘they brought him gifts: gold and frankincense and myrrh’  「拿出黃金、乳香、沒藥，作為禮物獻給他」 (太 2:11) μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘a mixture of myrrh and aloes’  「沒藥和沉香混合的香料」 (約 19:39) 沒藥是用來膏抹屍體的一種香料。大多數翻譯者會借用沒藥這個詞彙，然後增加旁註來解釋沒藥是一種貴重的香料，常用於保存屍體。見 6.204。

Σμύρνα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.584 人名及地名 地名 小亞細亞西岸的一個城 士每拿；《思》斯米納

σμυρνίζω

(1)

(a)

6.204 人工製品 藥物 ［參οἶνος］ ἐσμυρνισμένος οἶνος  用沒藥調製的酒，用作麻醉藥 1 沒藥調和的酒 ἐδίδουν αὐτῷ ἐσμυρνισμένον οἶνον  ‘they gave him myrrhed wine’  「拿沒藥調和的酒給他」 (可 15:23) 一般來說，ἐσμυρνισμένος οἶνος 必須用短語或從句來翻譯，例如「混合了一種叫做沒藥的藥物的酒」或「混合了疼痛緩和藥物的酒」。當然，也可以簡寫成「沒藥酒」，然後用旁註來說明其作用。

____________________________________________________

1 ἐσμυρνισμένος οἶνος可以視為是語義內向的（σμυρνίζω「混合沒藥的」和οἶνος「葡萄酒」）。然而，由於該詞在可 15:23具有特定的作用，因此被包含在這個語義域中。

Σόδομα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.585 人名及地名 地名 死海附近的一個城，這城因行惡而被毀滅；位於死海東北面的特哈馬姆（Tel Hammam）可能就是所多瑪 所多瑪；《思》索多瑪

Σολομών

(1)	ῶνος＜陽＞及 Σολομῶν，ῶντος＜陽＞

(a)

93.344 人名及地名 人名 大衛的兒子和繼任人 所羅門；《思》撒羅滿

σορός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

6.109 人工製品 傢具 用來運送屍體到下葬地點的抬架或木板 棺材；抬架；抬牀 προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ  ‘he came and touched the bier’  「上前按著棺架」 (路 7:14)

σός

(1)

σή，σόν

(a)

92.8 話語的參照人物 接收者 與接受者有關 你的；屬於你的 τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς  ‘you do not recognize the beam in your own eye’  「不留意自己眼中的梁木」 (太 7:3) ὁ λόγος ὁ σὸς ἀλήθειά ἐστιν  ‘your word is truth’  「你的道就是真理」 (約 17:17)

σουδάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.159 人工製品 布料、皮革及製成物品 用作手巾，餐巾或面巾的小布塊 手巾；手帕；餐巾；面巾 ἡ ὄψις αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο  ‘his face was covered with a face cloth’  「臉上裹著巾」 (約 11:44) ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘even handkerchiefs and aprons he had used were taken to the sick’  「甚至有人把他用過的手巾或圍裙拿去放在病人身上」 (徒 19:12)

Σουσάννα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.345 人名及地名 人名 一個跟隨耶穌的婦人，她用自己的財物供給耶穌和門徒 《和2010》《和》蘇撒拿；《現》蘇撒娜；《思》蘇撒納

σοφία

(1)

ας＜陰＞

(a)

32.32 理解 理解能力 有理解的能力，因而行事英明 精明；智慧 Ἐν σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς ἔξω  ‘act with wisdom toward those who are not believers’  「用智慧與外人來往」 (西 4:5)

(b)

32.37 理解 理解能力 那些被認為聰明的人所知道的事 智慧；洞察力；理解力 ἐπαιδεύθη Μωϋσῆς [ἐν] πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων  ‘Moses learned all the wisdom of the Egyptians’  「摩西學了埃及人一切的智慧」 (徒 7:22) Σοφίαν δὲ λαλοῦμεν ἐν τοῖς τελείοις  ‘yet, we have wisdom to tell those who are spiritually mature’  「在成熟的人中，我們也講智慧」 (林前 2:6)

(c)

28.8 知道 知道 使人能有熟練活動或表現的知識 專門知識；技巧；學問 ἀπέστειλέν με Χριστὸς ... εὐαγγελίζεσθαι, οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου  ‘Christ sent me ... to preach the good news not with skillful speech’  「基督差遣我……要我傳福音，不用巧妙的言論」 (林前 1:17) 在 林前 1:17，σοφία 也可以解作智慧，就是使人能夠正確理解的智慧（見 32.32）。

(d)

32.41 理解 理解能力 記載著智慧格言的文獻或書籍（如在 ἡ σοφία τοῦ θεοῦ 「上帝的智慧」路 11:49 中，這短語可能指《舊約》或偽經中的智慧文學，甚至可能是一個已經遺失的書卷） 智慧 διὰ τοῦτο καὶ ἡ σοφία τοῦ θεοῦ εἶπεν  ‘for this reason the Wisdom of God said’  「所以，《上帝的智慧》說」 (路 11:49) 如果認為 ἡ σοφία τοῦ θεοῦ 是指一本書，那麼翻譯者可以把 路 11:49 中的語句譯成「因此，題為《上帝的智慧》的書中有話說：……」。然而，路 11:49 中的短語 ἡ σοφία τοῦ θεοῦ 可能純粹指「上帝的智慧」（32.32），這樣，路 11:49 中的這句話可以譯成「上帝憑著自己的智慧說」或「智慧的上帝說」。

σοφίζω  (σοφίζομαι)

(1)

(a)

32.36 理解 理解能力 使人有智慧和理解力 使人明白；使人有智慧；使人明智 τὰ δυνάμενά σε σοφίσαι εἰς σωτηρίαν  ‘which is able to make you wise unto salvation, that is, ... cause you to have the wisdom that leads to salvation’  「能夠使你有智慧，讓你……得救」 (提後 3:15)

(b)

28.10 知道 知道 （σοφία[c]「專門知識，技巧」28.8 的衍生詞）具有專門知識，能夠製作精巧或巧妙的東西 懂得巧妙地創作；懂得精巧地設計；捏造 Οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν  ‘it was not any cleverly contrived myth that we were repeating when we brought you knowledge’  「我們所告訴你們……並不是根據捏造出來的那些荒唐的傳說」 (彼後 1:16)

σοφός

(1)

ή, όν

(a)

28.9 知道 知道 關於專門知識的，這種知識使人有技能去完成某個目標 熟練；專家；內行的 ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον ἔθηκα  ‘I did the work like an expert builder and laid the foundation’  「像一個內行的建築師立好根基」 (林前 3:10) 在林前 3:10，有些語言可以把短語「聰明的工頭」（《和》）或「內行的建築師」（《現中》）譯成「知道如何以最好的方式建造房屋的人」。

(b)

32.33 理解 理解能力 指從智慧產生的理解 精明；智慧；理解 περιπατεῖτε μὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ᾽ ὡς σοφοί  ‘don't live like ignorant people, but like people who are wise’  「不要像無知的人，要像智慧的人」 (弗 5:15)

(2)

οῦ＜陽＞

(a)

32.35 理解 理解能力 具有專業或半專業地位的人，被認為尤其能夠理解知識和經驗的哲學層面 智慧的人；智慧人 ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς;  ‘where is the man who is wise? where is the scholar?’  「智慧人在哪裡？文士在哪裡？」 (林前 1:20a)

____________________________________________________

1 σοφός在林前 1:20可以解作僅指「聰明的」，因此指那些行為特別有智慧的人；但是，與γραμματεύς相結合，σοφός就似乎具有了非常專門的意思。

Σπανία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.586 人名及地名 地名 地中海西端的一個國家 西班牙；《和》士班雅

σπαράσσω

(1)

(a)

23.167 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參συσπαράσσω］ 使人劇烈抽搐 使人抽搐；使人抽風 σπαράξαν αὐτὸν τὸ πνεῦμα τὸ ἀκάθαρτον καὶ φωνῆσαν φωνῇ μεγάλῃ ἐξῆλθεν ἐξ αὐτοῦ  ‘the evil spirit threw him into a fit, gave a loud scream and came out of him’  「污靈使那人抽搐，大聲喊叫，就從他身上出來了」 (可 1:26)

σπαργανόω

(1)

(a)

49.6 涉及衣著及裝飾的活動 把嬰孩用襁褓（長布條）包起來 用布條包裹；用布包裹 ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ  ‘she wrapped him in cloths and laid him in a manger’  「用布包起來，放在馬槽裡」 (路 2:7)

σπαταλάω

(1)

(a)

88.252 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 過分沉溺於滿足自己的食慾和情慾 生活放縱 ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσπαταλήσατε  ‘you lived here on earth with intemperance and indulgence’  「你們在地上過著放縱無度的生活」 (雅 5:5)

σπάω  (σπάομαι)

(1)

(a)

15.212 線性運動 拉，拖，拽 ［參ἕλκω, σύρω］ 拉扯或拖拽，由於被拖拽物體的惰性或不活動而需要用力 拖；拉；抽；拔 εἷς δέ [τις] τῶν παρεστηκότων σπασάμενος τὴν μάχαιραν  ‘one of those standing by drew a sword’  「站在旁邊的人當中，有一個人拔出刀來」 (可 14:47)

σπεῖρα

(1)

ης＜陰＞

(a)

55.9 軍事活動 軍隊 羅馬軍隊的單位，約有六百名士兵，稱為營或軍團，有時一營的部分士兵也稱為一營 營；軍團；軍營；隊；一隊士兵 Ἰούδας λαβὼν τὴν σπεῖραν καὶ ἐκ τῶν ἀρχιερέων καὶ ἐκ τῶν Φαρισαίων ὑπηρέτας ἔρχεται ἐκεῖ  ‘Judas came there with a group of soldiers and some temple guards sent by the chief priests and Pharisees’  「猶大引了一隊羅馬兵，會同祭司長和法利賽人所派遣的聖殿警衛隊走進園子裡」 (約 18:3) Κορνήλιος, ἑκατοντάρχης ἐκ σπείρης τῆς καλουμένης Ἰταλικῆς  ‘Cornelius, a captain of the cohort called The Italian’  「哥尼流，是所謂的『意大利步兵大隊』的百夫長」 (徒 10:1)

σπείρω

(1)

(a)

43.6 農耕 在耕地上撒種 1 撒種 ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν  ‘as he was sowing, some of the seed fell along the path’  「他撒種的時候，有些種子落在路旁」 (太 13:4) 在許多語言中，把 σπείρω 直譯成「撒播種子」會產生問題，因為這會被理解作一種極其浪費的播種方法；所以翻譯者必須在某種程度上直譯，然後在腳註中進行解釋，否則這比喻就失去了許多寓意。

____________________________________________________

1 在可 4:26，短語σπόρον βάλλω（字面意為「扔種子」）的意思與σπείρω相同。

σπεκουλάτωρ

(1)

ορος＜陽＞

(a)

33.196 溝通 通知，宣佈 作為信使送遞機密信息的士兵 信使；情報員；送信者 ἀποστείλας ὁ βασιλεὺς σπεκουλάτορα ἐπέταξεν ἐνέγκαι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘the king sent a messenger to arrange to bring his head’  「王立刻派信使，吩咐把約翰的頭拿來」 (可 6:27) 在 可 6:27，σπεκουλάτωρ 也可能有「行刑者」的意思（見 20.70）。

(b)

20.70 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 根據軍隊或政府官員的命令執行處決的人 行刑者 εὐθὺς ἀποστείλας ὁ βασιλεὺς σπεκουλάτορα ἐπέταξεν ἐνέγκαι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘the king sent off the executioner at once with orders to bring his head’  「王立刻派劊子手，吩咐把約翰的頭拿來」 (可 6:27) σπεκουλάτωρ（來自拉丁文的借用語）也可以解釋為「信使」，可能是一個執行特殊任務，負責傳遞機密信息的士兵（見 33.196）。

σπένδω

(1)

(a)

53.27 宗教活動 奉獻，獻祭 把祭物倒出來，作為敬拜或儀式 澆奠；奠祭；倒出祭物 ἀλλ᾽ εἰ καὶ σπένδομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ  ‘but if I am to be poured out as an offering upon the sacrifice’  「然而，即使把我澆奠在……祭物上」 (腓 2:17) 在某些語言中，「一個人被澆奠」這種說法幾乎是毫無意義的，因此最好把 腓 2:17 中的這句表達譯成「但是，如果我的血要被澆奠在祭物上」。在 腓 2:17 和 提後 4:6（《新約》中另一處出現 σπένδω 的經文），上下文是比喻性質。

σπέρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

3.35 植物 植物的果實部分 ［參κόκκος, σπόρος］ 果實的核心部分，通常是穀粒或籽粒 種子；籽粒 καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ  ‘you sowed good seed in your field’  「撒好種在田裡」 (太 13:27) 許多語言都會區分兩種頗為不同的種子：(1) 禾本科植物的種子（即穀物）；(2) 其他類型植物，例如豆類、南瓜、蘋果等，所結的種子。「植物的果實部分」這個子域共有三個希臘詞：κόκκος, σπέρμα, σπόρος，在所有出現這些希臘詞的經文中，最好都使用意指「穀粒」的詞彙。

(b)

10.29 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （σπέρμα[a] 「種子」3.35 的引申喻意）後裔，強調祖先在建立宗族上的角色 後裔；子孫後代 ἐν τῷ σπέρματί σου [ἐν]ευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῆς γῆς  ‘through your posterity I will bless all people’  「我要藉著你的後代賜福給地上萬民」 (徒 3:25) 見 10.28 的討論。

(c)

58.13 性質，類別，示例 性質，特徵 衍生的、賦予的性質 本性；具有……性質的某物 Πᾶς ὁ γεγεννημένος ἐκ τοῦ θεοῦ ἁμαρτίαν οὐ ποιεῖ, ὅτι σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ μένει  ‘everyone who is born of God does not commit sin, because God's nature is in him’  「凡從上帝生的，不犯罪，因上帝的本性存在他裡面」 (約壹 3:9) 有些語言不能直接說「上帝的本性」，翻譯者可以把 約壹 3:9 中的第二個從句譯成：「因為上帝的某種特質在他身上」，或「因為他裡面有與上帝相像的性質」。

(d)

23.59 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參ἀνίστημι, ἐξανίστημι］ ἀνίστημι σπέρμα, ἐξανίστημι σπέρμα  （習語，直譯：繁衍後代）男性在生兒育女上的角色 生子；生育；成為父親 ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「為哥哥生子立後」 (太 22:24) ἐξαναστήσῃ σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「為他的兄弟傳宗接代」 (路 20:28) 在 太 22:24、可 12:19 和 路 20:28 等上下文中，可能需要加上關於弟續兄孀婚姻的介紹，這種婚姻要求弟弟迎娶沒有孩子的寡嫂，為哥哥生子立後。

σπερμολόγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

27.19 學習 學習 （以鳥兒啄食種子的習慣為根據之用詞的引申喻意）胡吹的人，這種人獲取了相對無關的零碎信息，卻炫耀自吹地傳遞出去 無知的炫耀；冒充內行者；走江湖的；胡言亂語的 τινες ἔλεγον, Τί ἂν θέλοι ὁ σπερμολόγος οὗτος λέγειν;  ‘some said, What is this ignorant show-off trying to say?’  「有的說：『這無知炫耀之人要說什麼？』」 (徒 17:18) σπερμολόγος 這個詞在語義上很複雜，因為它組合了兩個非常不同的活動階段：(1) 獲取信息；(2) 傳遞這些信息。由於 σπερμολόγος 的語義結構複雜，所以在一些語言中，最好將其譯成「學到許多瑣碎的事情，並想把自己的知識告訴所有人的人」。但是，大多數語言都可以貼切地採用習語來表達：「總是信口開河的偽才子」。關於 σπερμολόγος 在 徒 17:18 的另一個重點，見 33.381。

(b)

33.381 溝通 愚蠢的話 （比喻，直譯：拾起種子的人；最初指鳥拾起種子，用來比喻一個人作信息的拾荒者）收集了許多零碎的信息，卻不能說出任何有價值的話的人 愚蠢的胡說之人 τινες ἔλεγον, Τί ἂν θέλοι ὁ σπερμολόγος οὗτος λέγειν;  ‘some said, What is this foolish babbler trying to say?’  「有的說：『這胡言亂語的要說什麼？』」 (徒 17:18) 關於 σπερμολόγος 在 徒 17:18 中的另一種解釋，見 27.19。

σπεύδω

(1)

(a)

68.79 時態 高速，突然 ［參σπουδάζω, σπουδή］ 急忙做某事，暗示有相應的力氣 1 急忙去做；快快去；快速地做 ἔσπευδεν ... γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was in a hurry ... to arrive in Jerusalem’  「他急著要趕到耶路撒冷」 (徒 20:16) 關於 σπεύδω 在 徒 20:16 的另一種解釋，見 25.74。

(b)

68.80 時態 高速，突然 使某事很快發生 使某事很快發生；加快速度；催促 σπεύδοντας τὴν παρουσίαν τῆς τοῦ θεοῦ ἡμέρας  ‘making the day of God come soon’ or ‘hurrying up the day of God’  「使上帝的日子加速來到」或「加速上帝的日子來臨」 (彼後 3:12) 彼後 3:12 中的 σπεύδω 也可以譯成：「你們竭力使得……」。

(c)

25.74 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參σπουδάζω, σπουδή］ 熱切想做某事，意味著準備投入精力和努力 渴望；熱切 ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was eager to arrive in Jerusalem, if at all possible, by the day of Pentecost’  「他急著要趕到耶路撒冷，希望儘可能在五旬節前抵達」 (徒 20:16) 關於 σπεύδω 在 徒 20:16 的其他解釋，見 68.79。

____________________________________________________

1 這個詞彙組（68.79）中的意思也可以合宜地歸類在語義域67「時間」，意指事件發生之前的時間很短，或者事件發生的時間很短。然而，這些詞彙還有一個力量的因素，因此似乎應該考慮這個附加因素，而將這些意思合理地歸類為時態性的。

σπήλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.57 地理物體及特徵 窪地及洞穴 較大的洞穴，通常足以供人暫時居住（由於這種地方往往是逃亡者或盜賊的避難和藏身之所，因此 σπήλαιον 在某些語境中有隱匿處的含義） 洞；穴；隱匿處 ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ποιεῖτε σπήλαιον λῃστῶν  ‘you make it a den of thieves’  「你們倒使它成為賊窩了」 (太 21:13) ἔκρυψαν ἑαυτοὺς εἰς τὰ σπήλαια  ‘they hid themselves in caves’  「他們躲藏在山洞」 (啟 6:15) 在 啟 6:15 中，σπήλαιον 為字面含義，因為人們確實在這類洞穴中藏匿。然而在 太 21:13 中，這詞是指聖殿，意思是聖殿已經成為了「賊窩」或「盜賊的巢穴」；因為這詞有「藏匿處」的含義，所以明顯是想到那些在耶路撒冷聖殿內經商之人的活動和動機。

σπιλάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

21.5 危險，冒險，安全，拯救 危險 （σπιλάς「被海水沖刷的岩石或暗礁」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）無法識別的危險來源 看不見的危險；隱藏的危險 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες  ‘these are the hidden dangers in your fellowship meals’  「這樣的人是你們愛筵上隱藏的危險」 (猶 1:12) 在 猶 1:12，σπιλάς 的意思也可以理解為「斑點」或「污點」（見 79.57）。

(b)

79.57 物體的特徵 有污點的，沒有污點的 ［參σπίλος］ 在某物上面留下的不想要的污點或斑點 斑點；污點 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες  ‘they are like dirty spots on your fellowship meals’  「這些人是你們愛筵的污點」 (猶 1:12) 在 猶 1:12，σπιλάς 也可能意為「看不見的危險」，這可能是指一塊被海水大部分或全部蓋住的大石頭（見 21.5）。

σπίλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

79.57 物體的特徵 有污點的，沒有污點的 ［參σπιλάς］ 在某物上面留下的不想要的污點或斑點 斑點；污點 ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα  ‘the church in all its splendor, without spot or wrinkle’  「榮耀的教會，毫無玷污、皺紋」 (弗 5:27)

σπιλόω

(1)

(a)

79.58 物體的特徵 有污點的，沒有污點的 使某物上面留下污點或污漬 留下污漬；弄污；玷污 μισοῦντες καὶ τὸν ἀπὸ τῆς σαρκὸς ἐσπιλωμένον χιτῶνα  ‘but hate their very clothes, stained by their sinful lusts’  「連他們那沾染情慾的衣服也要厭惡」 (猶 1:23)

σπλαγχνίζομαι

(1)

(a)

25.49 態度及情感 愛，情感，同情 ［參σπλάγχνον］ 對某人生發強烈的愛和憐憫 動了慈心；慈愛；慈悲；憐憫；惻隱之心 Σαμαρίτης δέ τις ὁδεύων ἦλθεν κατ᾽ αὐτὸν καὶ ἰδὼν ἐσπλαγχνίσθη  ‘but a certain Samaritan who was travelling that way came upon him, and when he saw the man, he felt compassion for him’  「但是有一個撒瑪利亞人路過他那裡，看見了，就動了憐憫的心」 (路 10:33)

σπλάγχνον

(1)	ων＜中＞（僅＜複＞）

(a)

8.58 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 人體的內臟，尤指腸子 腸子 ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ  ‘all of his intestines gushed out’  「腸子都流出來」 (徒 1:18)

(b)

26.11 心理官能 （σπλάγχνον[a] 「腸」8.58 的引申喻意）慾望、意圖和感覺的心理能力 1 心；感受；慾望 Ἐνδύσασθε ... σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ  ‘you must clothe yourselves ... with a capacity for compassion’ or ‘... ability to feel compassion’  「要穿上憐憫的心腸」或「要有同情的能力」 (西 3:12) 雖然有些人試圖區分 σπλάγχνον[b]、κοιλία[c] 和 νεφρός，但是這種區分是否真的可能或可行，卻充滿疑問。顯然，這些詞彙的語義重點是更深、更親密的感覺和情緒。有些語言可以使用字面意為「肚腹」或「心腸」的詞彙，但是在更多情況下，這些感情與一些特定的身體器官相關聯，例如心、脾、肝等。然而，與其試圖採用語義可能完全或不完全對等的比喻句，很多時候，不如根據上下文使用「感覺」、「意圖」、「慾望」、「憐憫」等詞彙來指向情感的內容。

(c)

25.49 態度及情感 愛，情感，同情 ［參σπλαγχνίζομαι］ 對某人生發強烈的愛和憐憫 動了慈心；慈愛；慈悲；憐憫；惻隱之心 ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑμᾶς ἐν σπλάγχνοις Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘how I long for you all because of the compassion of Christ Jesus himself’  「我用基督耶穌的愛心深切地想念你們」 (腓 1:8) 在 腓 1:8，短語 ἐν σπλάγχνοις Χριστοῦ Ἰησοῦ 的意思比較含糊。這個短語可能是說：「因著基督耶穌對你們的憐憫」，或「因著基督耶穌對我的憐憫」。另一方面，這個短語也可以解作保羅對信徒的那種愛，比如譯成：「我切切地想念你們，甚至是以基督耶穌對你們的那種愛去想念你們。」

(d)

25.50 態度及情感 愛，情感，同情 深切愛著和憐憫的對象 愛的對象 ὃν ἀνέπεμψά σοι, αὐτόν, τοῦτ᾽ ἔστιν τὰ ἐμὰ σπλάγχνα  ‘whom I am sending back to you, this one for whom I have such deep affection’  「我現在打發他回到你那裡去，他是我所愛的」 (門 1:12)

(e)

25.54 態度及情感 愛，情感，同情 ［參στενοχωρέω］ στενοχωρέομαι ἐν τοῖς σπλάγχνοις  （習語，直譯：心腸受限制）限制自己對某人的感情 不以感情回應某人；向……封閉自己的心 οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν  ‘it is not we who have closed our hearts to you, but it is you who have closed your hearts to us’  「不是我們向你們關上了心門，而是你們向我們關上了心門」 (林後 6:12) 在 林後 6:12，也可以把 στενοχωρέομαι 理解為意指「生活在嚴格的限制之下」（見 37.18），並且 σπλάγχνα 可以解作意向和感覺的心理能力（見 26.11）。

____________________________________________________

1 σπλάγχνα[b]、κοιλία[c]和νεφρός的這個比喻義可以歸入語義域25「態度及情感」，但由於這些詞彙的意思涉及人格中作為心理傾向的施事者或者假定部位的那些方面，因此被歸入這個「心理官能」的語義域中。

σπόγγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.133 人工製品 容器 用來吸收液體的多孔物料 海綿 λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους  ‘taking a sponge he filled it with sour wine’  「拿海綿蘸滿了醋」 (太 27:48) 在出現 σπόγγος 的唯一《新約》語境中（太 27:48；可 15:36；約 19:29），該物用作一個容器，用來把廉價的葡萄酒遞給十字架上的耶穌喝。

σποδός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

14.73 自然界的事件及狀態 燃燒 燃燒物的殘渣1 灰 σποδὸς δαμάλεως  ‘ashes of a heifer’  「母牛犢的灰」 (來 9:13) 翻譯 σποδὸς δαμάλεως 時也許必須表明灰是焚燒祭牲所得的，例如說「焚燒作為祭品的母牛犢所得的灰」。否則，讀者可能不明白或難以理解「灰」與「母牛犢」之間的關係。

____________________________________________________

1 σποδός可以歸類為一種自然物質（見語義域2），因為它是自然過程的結果，並且出現在與人工製品無關的語境中。

σπορά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

10.23 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （σπορά「撒種」的引申喻意，原義没有出現在《新約》中）人得以出生的有效方式 父母親的身份 ἀναγεγεννημένοι οὐκ ἐκ σπορᾶς φθαρτῆς ἀλλ᾽ ἀφθάρτου  ‘you have been born again of parentage which is immortal, not mortal’  「你們已被再次生出，不是從那會朽壞的種子生的，而是從那不朽壞的種子」 (彼前 1:23a)

____________________________________________________

1 在彼前 1:23，σπορά也可以解作指生殖過程，與播撒種子作類比；但是，φθαρτῆς和ἀφθάρτου兩個定語似乎將σπορά的意思轉移到出身方面。在彼前 1:23，σπορά的這種用法可能是一種比喻用法，而不是成為慣例的比喻意義。

σπόριμος  (σπόριμα)

(1)

ων＜中＞

(a)

43.7 農耕 （σπείρω「撒種」43.6 的衍生詞）在田地裡生長的穀物 禾稼；糧田；麥田 παραπορεύεσθαι διὰ τῶν σπορίμων  ‘to go through the grain fields’  「從麥田經過」 (可 2:23) 有些語言會用不同的詞彙來表達穀物生長的不同階段，加上考慮到 可 2:23 和平行經文的上下文，翻譯者需要表明穀物基本上已經成熟了。

σπόρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.35 植物 植物的果實部分 ［參κόκκος, σπέρμα］ 果實的核心部分，通常是穀粒或籽粒 種子；籽粒 καὶ ὁ σπόρος βλαστᾷ  ‘and the seed sprouts’  「種子就發芽」 (可 4:27) 許多語言都會區分兩種頗為不同的種子：(1) 禾本科植物的種子（即穀物）；(2) 其他類型植物，例如豆類、南瓜、蘋果等，所結的種子。「植物的果實部分」這個子域共有三個希臘詞：κόκκος, σπέρμα, σπόρος，在所有出現這些希臘詞的經文中，最好都使用意指「穀粒」的詞彙。 關於 σπορά「種子」用作後裔的比喻，另參 10.23。

σπουδάζω

(1)

(a)

68.79 時態 高速，突然 ［參σπεύδω, σπουδή］ 急忙做某事，暗示有相應的力氣 1 急忙去做；快快去；快速地做 σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν  ‘hurry to join me in Nicopolis’  「趕緊往尼哥坡里來見我」 (多 3:12)

(b)

68.63 時態 專心努力去做，全力去做 ［參σπουδή］ 用極大的努力和動力去做某事 盡力；努力；竭力；盡可能 σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύματος  ‘do your best to preserve the unity which the Spirit gives’  「竭力保持聖靈所賜的合一」 (弗 4:3)

(c)

25.74 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參σπεύδω, σπουδή］ 熱切想做某事，意味著準備投入精力和努力 渴望；熱切 ὃ καὶ ἐσπούδασα αὐτὸ τοῦτο ποιῆσαι  ‘which is the very thing I have been eager to do’  「這也是我一向熱心在做的」 (加 2:10)

____________________________________________________

1 這個詞彙組（68.79）中的意思也可以合宜地歸類在語義域67「時間」，意指事件發生之前的時間很短，或者事件發生的時間很短。然而，這些詞彙還有一個力量的因素，因此似乎應該考慮這個附加因素，而將這些意思合理地歸類為時態性的。

σπουδαῖος

(1)

α，ον

(a)

25.75 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參σπουδαίως］ 熱心殷勤地從事一項活動 熱心；熱切；渴望；殷勤 σπουδαιότερος δὲ ὑπάρχων αὐθαίρετος ἐξῆλθεν πρὸς ὑμᾶς  ‘he was so eager that of his own free will he decided to go to you’  「他自己更加熱心，自願到你們那裡去」 (林後 8:17) 有些語言只能用「願望、想望」來表達「渴望、熱心」。因此有些時候，腓 2:28 必須譯成：「我更加願意把他送到你們那裡去」。

σπουδαίως

(1)

(a)

68.65 時態 專心努力去做，全力去做 （σπουδή[b]「盡力」68.63 的衍生詞）形容付出極大的努力來達到某個目標 盡力；竭力；趕緊；盡快 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλῶν σπουδαίως πρόπεμψον  ‘do your best to help Zenas the lawyer and Apollos to get started on their travels’  「你要盡力幫助西納律師和亞波羅啟程」 (多 3:13)

(b)

25.75 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參σπουδαῖος］ 熱心殷勤地從事一項活動 熱心；熱切；渴望；殷勤 σπουδαιοτέρως οὖν ἔπεμψα αὐτόν  ‘I am all the more eager to send him (to you)’  「我越發急切地派他去[見你們]」 (腓 2:28) 有些語言只能用「願望、想望」來表達「渴望、熱心」。因此有些時候，腓 2:28 必須譯成：「我更加願意把他送到你們那裡去」。

σπουδή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

68.79 時態 高速，突然 ［參σπεύδω, σπουδάζω］ 急忙做某事，暗示有相應的力氣 1 急忙去做；快快去；快速地做 εἰσελθοῦσα εὐθὺς μετὰ σπουδῆς πρὸς τὸν βασιλέα  ‘at once the girl hurried in to the king’ or ‘... went in hurriedly to the king’  「女孩就急忙進去見王」 (可 6:25)

(b)

68.63 時態 專心努力去做，全力去做 ［參σπουδάζω］ 用極大的努力和動力去做某事 盡力；努力；竭力；盡可能 ὁ προϊστάμενος ἐν σπουδῇ  ‘whoever has authority must work hard’  「作領袖，就要殷勤」 (羅 12:8)

(c)

25.74 態度及情感 熱切，認真，全心全意 ［參σπεύδω, σπουδάζω］ 熱切想做某事，意味著準備投入精力和努力 渴望；熱切 ἕνεκεν τοῦ φανερωθῆναι τὴν σπουδὴν ὑμῶν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν πρὸς ὑμᾶς  ‘in order to make plain to you how deep is your devotion to us’  「為了顯明你們顧念我們的熱情極深」 (林後 7:12)

(d)

68.64 時態 專心努力去做，全力去做 ［參παρεισφέρω］ σπουδὴν πᾶσαν παρεισφέρω  （習語，直譯：盡一切努力）竭盡全力去做某事 竭力；盡一切努力去做；盡最大努力 σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγκαντες ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν  ‘do your very best to add goodness to your faith’  「你們要分外地努力，有了信心，又要加上德行」 (彼後 1:5) 有些語言幾乎不可能用「在信心之上加上良善」這種表達。然而，彼後 1:5 中的這句表達可以恰當地譯成：「你們不僅要竭盡全力行善，而且也要有信心」。

____________________________________________________

1 這個詞彙組（68.79）中的意思也可以合宜地歸類在語義域67「時間」，意指事件發生之前的時間很短，或者事件發生的時間很短。然而，這些詞彙還有一個力量的因素，因此似乎應該考慮這個附加因素，而將這些意思合理地歸類為時態性的。

σπυρίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

6.149 人工製品 容器 可能比 κόφινος (6.150) 大一點的籃子1 大籃子；筐 τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις  ‘they took up seven baskets full of the pieces that remained’  「收拾剩下的碎屑，裝滿了七個筐子」 (太 15:37)

____________________________________________________

1 無論是根據新約上下文還是經外文獻，都不能確定以下三個表示「籃子」的詞彙的意思有哪些差異：σαργάνη（6.148）、σπυρίς（6.149）和κόφινος（6.150）。

στάδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.55 建造物 露天建造物 橢圓形的露天場地（通常帶跑道），四周有為觀眾而設的階梯式座位 競技場；運動場 οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ λαμβάνει τὸ βραβεῖον  ‘all the runners in the stadium are trying to win, but only one gets the prize’  「在賽場上奔跑的人，雖然大家都在跑，但是得獎的只有一個人」 (林前 9:24) 在 林前 9:24 中，重點不是競技場作為一個建築，而是作為一個舉行比賽的地方。因此，「所有在競技場中賽跑的人」可以很好地譯作「所有正在賽跑的人」。這裡的焦點是在競賽上，而不在進行競賽的場所類型上。

στάδιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

81.27 空間的尺寸 長度測量單位 一種測量距離的單位，約為 600 英呎或 185 米 一種單位，音譯：斯他迪 τὸ δὲ πλοῖον ἤδη σταδίους πολλοὺς ἀπὸ τῆς γῆς ἀπεῖχεν  ‘the boat was already a number of stades away from land’ or ‘... was quite a distance from land’  「那時船已離岸好幾里」 (太 14:24) ἐληλακότες οὖν ὡς σταδίους εἴκοσι πέντε ἢ τριάκοντα  ‘then having gone some twenty-five or thirty stades or having gone about three or four miles’ or ‘... about five or six kilometers’  「約行了二十五至三十斯他迪」（斯他迪：古希臘、古羅馬長度單位）或「約行了五、六公里」 (約 6:19) 翻譯時，「斯他迪」（stade）通常會轉換成讀者熟悉的距離測量單位。

στάμνος

(1)

ου＜陰＞

(a)

6.125 人工製品 容器 常用來盛酒的罐，但在《新約》中，那是指用來永久存放嗎哪的罐子 罐 στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ μάννα  ‘a golden jar containing the manna’  「盛嗎哪的金罐」 (來 9:4)

στασιαστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

39.37 敵意，衝突 反叛 ［參λῃστής］ （στάσις[a]「叛亂」39.34 的衍生詞）參與叛亂的人 暴徒；造反者 Βαραββᾶς μετὰ τῶν στασιαστῶν δεδεμένος οἵτινες ἐν τῇ στάσει φόνον πεποιήκεισαν  ‘Barabbas who was in prison with the rebels who had committed murder in the uprising’  「巴拉巴，跟一些在暴亂中殺人的反叛分子關在一起」 (可 15:7)

στάσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

39.34 敵意，衝突 反叛 ［參ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπανίστημι, ἐπίστασις］ 起來公然反抗權威，意圖推翻它或完全違抗其要求 1 反抗；造反；叛亂 γὰρ κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως περὶ τῆς σήμερον  ‘for there is danger that we will be accused of insurrection in what has happened today’  「關於今天的事，我們有可能會被控告作亂」 (徒 19:40)

(b)

33.448 溝通 爭辯，爭吵 激烈地、情緒化地表達不同的意見 爭吵；激烈地爭吵；劇烈的爭論 τοῦτο δὲ αὐτοῦ εἰπόντος ἐγένετο στάσις τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων  ‘as soon as he said this, the Pharisees and Sadducees started a heated quarrel’ or ‘... started to quarrel vociferously’  「他說了這話，法利賽人和撒都該人就起了爭論」或「……就激烈爭吵起來」 (徒 23:7)

(c)

13.72 是，變成，存在，發生 存在 存在的狀態，有存在於某一地點或位置的含義 存在 ἔτι τῆς πρώτης σκηνῆς ἐχούσης στάσιν  ‘as long as the outside tent is still in existence’  「只要外層的聖幕還在的時候」 (來 9:8)

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]帶有前綴ἐπι，可能與ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某種程度上的不同，因為前綴可能表示動作是具體指向某個對象，但是並沒有足夠的上下文證據支持這種意思區分。

στατήρ

(1)

ῆρος＜陽＞

(a)

6.80 人工製品 貨幣及貨幣單位 一個銀幣相等於兩個第德拉克馬（didrachma）或大約四個得拿利（denarius） 一塊錢；一個銀幣；原文音譯：司塔特（stater） εὑρήσεις στατῆρα  ‘you will find a coin’  「你會發現一個錢幣」 (太 17:27)

σταυρός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.27 人工製品 刑罰及處死用的工具 古代羅馬帝國用以施行死刑的刑具，是一根垂直插進地裡的柱子，上部連接一塊橫木，形成 T 字或十字形 十字架 εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ  ‘they stood near the cross’  「站在十字架旁邊」 (約 19:25) 在 太 27:32（τοῦτον ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ，「他們強迫他背著耶穌的十字架」），所指對象可能是十字架的橫木，通常由被釘十字架的人背負。 由於十字架具有象徵含義，因此所有語言的新約翻譯都保留了十字架的表達，不僅作為死刑的手段，它還有一個特定的樣式，即直立的桿帶一根橫木。在一些目標語言中，表示十字架的詞彙就是「橫木」。其他情況下，是一個意為「橫桿」的短語。然而，必須避免讓人誤以為十字架是兩根桿子交叉成X的形狀，而是要讓人清楚十字架是一根豎直的桿加一個橫樑。如果可能，翻譯者應該採用含義比較廣泛的詞彙或短語，因為在許多上下文中，「十字架」一語不僅指基督被釘死的器具，還指被釘死這件事。另外，十字架還是赦罪及和好的象徵。因為含義比較廣泛，所以需要盡量選擇能夠表達這些附加意思的詞形。

σταυρόω

(1)

(a)

20.76 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參κρεμάννυμι, προσπήγνυμι］ 處死某人，把他釘在十字架上 釘十字架 ὅπου αὐτὸν ἐσταύρωσαν  ‘there they nailed him to the cross’  「他們就在那裡把他釘在十字架上」 (約 19:18) 翻譯者也許很難在譯入語中找到一個特指「釘十字架」的術語或短語。這種行刑方式已經不再施行，一般情況下都要使用短語來表達，例如可以說：「釘在橫木條上」，或「釘在木頭上」，甚至是「釘在高處」。

σταφυλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

3.38 植物 植物的果實部分 ［參βότρυς］ 圓形小果，甜而多汁，一種匍匐植物的果子，這種植物成熟時會形成木質的梗；拉丁語學名：Vitis vinifera；象徵祝福、繁榮和幸福 葡萄；葡萄串 τρύγησον τοὺς βότρυας τῆς ἀμπέλου τῆς γῆς, ὅτι ἤκμασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς  ‘cut the grapes from the vineyard of the earth because its grapes are ripe’  「收取地上葡萄樹的果子，因為葡萄熟透了」 (啟 14:18) 有學者認為 βότρυς 主要是指葡萄串，σταφυλή 則是指單個的葡萄。在 啟 14:18 中，這差異看似有道理，但幾乎沒有證據可以證明這種區別的存在，因為兩個詞都可以指葡萄或葡萄串。 某些語言需要從主流語言中借用「葡萄」這個詞，然後進行某種歸類，例如「稱為葡萄的水果」。在另外一些語言中，葡萄可能被稱為「葡萄酒水果」，因為相對於葡萄這個詞，人們對葡萄酒更加熟知。

στάχυς

(1)

υος＜陽＞

(a)

3.40 植物 植物的果實部分 小麥和大麥等穀物那尖尖的、濃密的穗子，裡面是穀物的籽粒（《新約》只用來指小麥） 麥穗 τίλλοντες τοὺς στάχυας  ‘picking the heads of wheat’  「摘起麥穗來」 (可 2:23) 「麥穗」是從每個麥子顆粒伸出來的穗狀物。中文的「麥穗」一詞很精凖把所指的表達出來，但很多語言（如英語）沒有單一個詞來表達，只能採用「頭」（head）或「耳朵」（ear）這樣的字的引申喻意來表達（如：ear/head of grain），有些語言則要說：「小麥的尖」、「小麥的芒」或「小麥的刷子」。

Στάχυς

(1)

υος＜陽＞

(a)

93.346 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:9 士大古；《思》斯塔輝

στέγη

(1)

ης＜陰＞

(a)

7.50 建造物 建築物的部分及區域 平頂屋的屋頂區域 房頂 ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν  ‘they made a hole in the roof above the place where he was’  「就把他所在那房子的屋頂拆了」 (可 2:4) 一般來說，《新約》中提到的屋頂都是平頂，由夯實的泥製成，有時混有石灰或石頭，下面由堅固的房梁支撐。因為《聖經》中提到很多活動都在屋頂上進行，所以在某些語言中，翻譯者需要在經文或旁註中指明這些屋頂是平的，並且人們可以很容易上到這些屋頂。

στέγω

(1)

(a)

25.176 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 ［參φέρω］ 忍受惱人的事或困難 忍受；忍耐 ἀλλὰ πάντα στέγομεν, ἵνα μή τινα ἐγκοπὴν δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘on the contrary, we put up with everything rather than hinder the gospel of Christ’  「反而凡事容忍，免得使基督的福音受到阻礙」 (林前 9:12) διὰ τοῦτο κἀγὼ μηκέτι στέγων ἔπεμψα εἰς τὸ γνῶναι τὴν πίστιν ὑμῶν  ‘for this reason, when I could not any longer endure it, I sent to find out about your faith’  「為此，既然我不能再忍，就差派人去，要知道你們的信心如何」 (帖前 3:5)

στεῖρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.56 生理活動過程及狀態 誕生，生育 不能懷孕和生育的狀態 不育；不生育的；不能生育 οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἦν ἡ Ἐλισάβετ στεῖρα  ‘they had no children because Elizabeth could not have any’  「只是他們沒有孩子，因為伊利莎白不生育」 (路 1:7)

στέλλω  (στέλλομαι)

(1)

(a)

13.159 是，變成，存在，發生 發生 使自己遠離某些活動 避免去做 στελλόμενοι τοῦτο, μή τις ἡμᾶς μωμήσηται  ‘avoiding this so that no one will blame you’  「我們這樣防範，免得有人挑剔我們」 (林後 8:20)

(b)

34.41 聯合 限制或避免聯繫 ［參ἀποτρέπω, ἀφίστημι, ἐκκλίνω, παραιτέομαι］ στέλλομαι ἀπό  故意避免與某人交往 1 避開；躲開；躲避；遠離 στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος  ‘keep away from any fellow believer who lives a lazy life’  「凡有弟兄懶散……要遠離他」 (帖後 3:6)

____________________________________________________

1 34.41中各個詞彙的意思可能存在差異，但因為沒有更獨特的上下文，所以很難確定確切的意思範圍。

στέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.193 人工製品 裝飾品 一種羊毛花環，可在其上添加花和葉，繞在一根權杖上，或編織成花環戴在頭上 花環；花圈 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας  ‘the priest of Zeus ... brought bulls and garlands to the gates’  「宙斯廟的祭司牽著牛，拿著花環」 (徒 14:13) 在古代世界，花環是異教神明崇拜儀式的重要用品。這種花環可被描述為「一圈葉子」或「一圈花朵」或「花環」。

στεναγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

25.143 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參στενάζω］ 因深切的憂慮或壓力而呻吟或歎息 呻吟；歎息；悲歎；哀聲 εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ μου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ τοῦ στεναγμοῦ αὐτῶν ἤκουσα  ‘I have seen the suffering of my people in Egypt and have heard their groans’  「我的子民在埃及受的痛苦，我確實看見了；他們的呻吟，我也聽見了」 (徒 7:34) 人可能由於非常不同的處境發出歎息或呻吟，有些語言必須根據呻吟或歎息的具體原因，使用不同的詞彙去表達。在 可 7:34，歎息或歎氣似乎是在表達對那耳聾舌結的人的同情；但是在 徒 7:34，悲歎或呻吟是由於極大的痛苦和欺壓所致。

στενάζω

(1)

(a)

25.143 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 ［參στεναγμός］ 因深切的憂慮或壓力而呻吟或歎息 呻吟；歎息；歎氣；憂愁 καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν ἐστέναξεν  ‘and looking up into heaven, he sighed’  「然後望著天歎了一口氣」 (可 7:34) 人可能由於非常不同的處境發出歎息或呻吟，有些語言必須根據呻吟或歎息的具體原因，使用不同的詞彙去表達。在 可 7:34，歎息或歎氣似乎是在表達對那耳聾舌結的人的同情；但是在 可 7:34，悲歎或呻吟是由於極大的痛苦和欺壓所致。

(b)

33.384 溝通 埋怨 （στενάζω[a]「呻吟，歎息」25.143 的引申喻意）強烈而過度地抱怨 強烈的抱怨或埋怨 μὴ στενάζετε, ἀδελφοί, κατ᾽ ἀλλήλων, ἵνα μὴ κριθῆτε  ‘do not complain against one another, fellow believers, so that you will not be judged’  「弟兄們，你們不要彼此埋怨，免得受審判」 (雅 5:9) 把 雅 5:9 中的 στενάζω 譯作「不要呻吟抱怨」，甚至有可能保留這詞的一些比喻意義。

στενός

(1)

ή，όν

(a)

81.19 空間的尺寸 窄，寬 指狹窄或受局限 窄的 Εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης  ‘go in through the narrow gateway’  「你們要從窄門進去」 (太 7:13) Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας  ‘do your best to go in through the narrow door’  「你們要努力進窄門」 (路 13:24)

στενοχωρέω  (στενοχωρέομαι)

(1)

(a)

37.18 控制，管理 控制，限制 受到嚴格的限制或約束 生活在限制之下；受限制；局限於 οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν  ‘you are not restricted by us, but by your own hearts’  「你們的狹窄不是由於我們，而是由於你們自己的心腸狹窄」 (林後 6:12) 有些語言可以把 林後 6:12 貼切地譯成：「不是我們限制你們；是你們限制你們自己」。關於 στενοχωρέομαι 在 林後 6:12 中用作習語的另一種解釋，見 25.54。

(b)

22.19 煩惱，困難，解脫，有利的情況 經歷煩惱、困難 在嚴峻的處境中，暗示無法逃脫或沒有出路 在極大的困難中；陷入困境；遭遇患難 ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾽ οὐ στενοχωρούμενοι  ‘often suffering but not completely crushed’ or ‘often in difficulty but never completely overwhelmed’  「我們時時處處受壓迫，卻沒有被逼入絕境」或「我們常常遭遇患難，卻沒有被壓倒」 (林後 4:8)

(c)

25.54 態度及情感 愛，情感，同情 ［參σπλάγχνον］ στενοχωρέομαι ἐν τοῖς σπλάγχνοις  （習語，直譯：心腸受限制）限制自己對某人的感情 不以感情回應某人；向……封閉自己的心 οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν  ‘it is not we who have closed our hearts to you, but it is you who have closed your hearts to us’  「不是我們向你們關上了心門，而是你們向我們關上了心門」 (林後 6:12) 在 林後 6:12，也可以把 στενοχωρέομαι 理解為意指「生活在嚴格的限制之下」（見 37.18），並且 σπλάγχνα 可以解作意向和感覺的心理能力（見 26.11）。

στενοχωρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

22.10 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 困難的處境，暗示有某些限制 悲痛；痛苦；困苦；困難 θλῖψις καὶ στενοχωρία ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν  ‘there will be suffering and distress for all those who do what is evil’  「所有作惡的人都將承受患難和痛苦」 (羅 2:9) 在一些語言中，「悲痛」可以表達為「人將處於困難中」，或者採用習語式的表達：「世界將砸在人身上」。

στερεός

(1)

ά，όν

(a)

79.7 物體的特徵 固體，液體 形容是固態的或堅實的，對比柔軟的或液態的 固體的；堅實的；堅固的 ὁ μέντοι στερεὸς θεμέλιος τοῦ θεοῦ ἕστηκεν  ‘but the solid foundation that God has laid stands’ or ‘... remains firm’  「上帝所建立那鞏固的根基」或「……屹立不移」 (提後 2:19) τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή  ‘solid food, on the other hand, is for adults’  「從另一方面說，只有成年人才吃固體的食物」 (來 5:14)

(b)

74.21 能夠，有能力 形容一個人在態度或信念上堅定不移 堅定的；堅固的 ᾧ ἀντίστητε στερεοὶ τῇ πίστει  ‘be strong in your faith and resist him’  「你們要用堅固的信心抵擋他」 (彼前 5:9)

στερεόω  (στερεόομαι)

(1)

(a)

79.68 物體的特徵 強壯的，軟弱的 使身體強壯 使強壯；健壯 ἐστερέωσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘his name made him strong’ or ‘the power of Christ's name made him strong’  「他的名就使這個人健壯了」或「基督之名的大能使這人健壯了」 (徒 3:16) 有些語言不能說一個名字做某事，也不能說「一個名字的能力」成就了某個目的。在希臘文中，ὄνομα「名」基本上是人的轉喻，因此在很多時候，徒 3:16 中的這種表達需要譯成「基督使他健壯了」或「耶穌使他健壯了」。然而，這種表達不應該暗示這是耶穌直接施行的神蹟，不論是在他復活之前的或是在他剛剛復活之後的。

(b)

74.19 能夠，有能力 使某人變得更加堅強，意思是使其在態度或信念上更加堅定不變 使剛強；使更加堅固；堅固 αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῦντο τῇ πίστει  ‘so the churches were strengthened in the faith’  「於是，各教會信心越發堅固」 (徒 16:5)

(c)

79.67 物體的特徵 強壯的，軟弱的 身體強壯和充滿活力的 強壯；變得強壯；有了力氣 παραχρῆμα δὲ ἐστερεώθησαν αἱ βάσεις αὐτοῦ καὶ τὰ σφυδρά  ‘and immediately his feet and ankles became strong’  「他的腳和踝骨馬上就變得健壯了」 (徒 3:7)

στερέωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

74.20 能夠，有能力 內在堅定有力的狀態 堅定的立場；堅定；堅定不移；堅固 ὑμῶν τὴν τάξιν καὶ τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως ὑμῶν  ‘your orderliness and steadfastness in your faith in Christ’  「你們循規蹈矩，又對基督有堅定的信心」 (西 2:5)

Στεφανᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.347 人名及地名 人名 哥林多城的基督徒 司提法那；《和》司提反；《思》斯特法納

στέφανος

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.192 人工製品 裝飾品 用樹枝和葉子或造成枝葉形狀之貴重金屬製作的花冠；戴花冠象徵榮譽和勝利，或作為高官要職的標記 花冠；冠冕 ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν  ‘in order to be crowned with a wreath that will not last’  「為要得會朽壞的冠冕」 (林前 9:25) 在某些上下文中，翻譯者需要清楚指明在頭上戴花冠的含意，例如，「表示勝利的花冠」。把「花冠」僅僅描述為「一圈葉子」不足以表明其文化意義。為了說明這種花冠的文化背景，可能需要添加旁註（比較 διάδημα「冠冕」6.196）。

(b)

57.121 擁有，轉移，交換 給予 因傑出表現而給予的獎品或獎賞 獎品；獎賞；獎勵；冠冕；華冠 δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς  ‘I will give to you the prize of life’  「我就賜給你生命的冠冕」 (啟 2:10) 在 啟 2:10，τὸν στέφανον 與 τῆς ζωῆς 之間是同位語的關係，因為獎賞包含生命。基本上，ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος「有公義的獎賞等待著我」（提後 4:8）是相同的關係；在這個情況中，獎賞是「被宣稱為義」或「與上帝有合宜的關係」。

(c)

42.19 執行，從事 做，執行 （στέφανος[a]「花冠，冠冕」6.192 的引申喻意）活動成功的象徵 冠冕；華冠；成功的象徵；成就的標誌 ἀδελφοί μου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι, χαρὰ καὶ στέφανός μου  ‘my fellow believers, beloved and desired, my joy and crown’  「我所親愛、所想念的弟兄們，你們就是我的喜樂，我的冠冕」 (腓 4:1)

Στέφανος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.348 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會揀選出來的七名執事之一，也是第一位基督徒殉道士 司提反；《思》斯德望

στεφανόω

(1)

(a)

57.122 擁有，轉移，交換 給予 （στέφανος[b]「獎品；獎賞」57.121 的衍生詞）某人由於在競賽中有傑出表現而使其得到獎品或獎賞 頒獎；頒發獎賞；得獎 οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ  ‘he will not receive the prize unless he competes according to the rules’  「不遵守規則就不能得獎」 (提後 2:5)

(b)

87.13 地位 與地位有關的榮譽及尊重 （στεφανόω「加冕」或「給……戴上勝利的花環」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）由於某種勝利而給予某人特殊的榮譽 尊崇；高舉；抬舉 βλέπομεν Ἰησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφανωμένον  ‘we see Jesus exalted with glory and honor because of the death he suffered’  「看見耶穌……因為受了死的痛苦而得到榮耀尊貴作冠冕」或「……而被高舉」 (來 2:9)

στῆθος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.36 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 從頸部到腹部的身體軀幹 胸部 περιεζωσμένοι περὶ τὰ στήθη ζώνας χρυσᾶς  ‘they had gold bands tied around their chests’  「他們的胸間束著金帶」 (啟 15:6)

στήκω

(1)

(a)

17.1 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 ［參ἵστημι］ 站立的姿勢1 站立 ἔξω στήκοντες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν  ‘standing outside, they sent (a message) for him’  「站在外邊，打發人去叫他」 (可 3:31)

(b)

13.30 是，變成，存在，發生 狀態 繼續處於某種狀態，可能有可接受的含義 繼續；站立 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘stand or fall to the advantage or disadvantage of his own master’ or ‘whether he stands or falls is a concern of his own master’  「他或站立或跌倒，自有他的主人在」或「他或站穩或跌倒，都不過是他自己主人的事」 (羅 14:4) 關於 στήκω 在 羅 14:4 中作為習語一部分的討論，見 87.56。

(c)

87.56 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參κύριος, πίπτω］ τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  （習語，直譯：他或站穩或跌倒，都只在乎他自己的主人；可能是一句耳熟能詳的格言）一個人能否保持自己的地位或與主人的關係，取決於主人的判斷或評價 尊榮或羞辱取決於所服事的人 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘it is up to his own master whether a person stands or falls or only his master decides whether he stands or falls’ or ‘... succeeds or fails’ or ‘... is honored or disgraced’  「他或站穩或跌倒，都不過是他自己主人的事」或「他或站穩或跌倒，只有他的主人能決定」或「他或成功或失敗……」或「他或受尊榮或被羞辱……」 (羅 14:4)

____________________________________________________

1 ἵσταμαι[a]和στήκω[a]似乎只是在語言層面或語域上有區別，στήκω是一個新的形式，可能更口語化一些。

στηριγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

21.13 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 一種安全的狀態 安全的地方；安全的位置 ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ  ‘in order that you may not be led away by the errors of lawless people and fall from your safe position’ or ‘... no longer be safe’  「免得被惡人的錯謬誘惑，從自己安全的位置上墜落」或「……使自己不再安全」 (彼後 3:17) 關於 στηριγμός 在 彼後 3:17 的另一種解釋，見 74.20。

(b)

74.20 能夠，有能力 內在堅定有力的狀態 堅定的立場；堅定；堅定不移；堅固 ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ  ‘fall from your firm position’  「從自己穩固的立場上墜落」 (彼後 3:17) 關於 στηριγμός 在 彼後 3:17 的另一種解釋，見 21.13。

στηρίζω

(1)

(a)

74.19 能夠，有能力 使某人變得更加堅強，意思是使其在態度或信念上更加堅定不變 使剛強；使更加堅固；堅固 σύ ποτε ἐπιστρέψας στήρισον τοὺς ἀδελφούς σου  ‘when you turn back, you must strengthen your brothers’ or ‘... your fellow disciples’  「你回頭以後，要堅固你的弟兄」或「……其他門徒」 (路 22:32)

(b)

85.38 在空間存在 放置，安置 把某物穩固地放在某個地方 使固定；設立在某個地方 μεταξὺ ἡμῶν ... χάσμα μέγα ἐστήρικται  ‘there is a great chasm fixed ... between us’  「在我們和你們之間，隔著巨大的深淵」 (路 16:26)

(c)

30.80 思考 決定，作出結論 ［參πρόσωπον］ στηρίζω τὸ πρόσωπον  （閃族習語，直譯：固定自己的臉）作出決定，強調這是定局或最後的決定 決意；堅決；下定決心；定意；堅定地面向 αὐτὸς τὸ πρόσωπον ἐστήρισεν τοῦ πορεύεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he made up his mind and set out for Jerusalem’  「他決心朝耶路撒冷去」 (路 9:51) 要表達「下定決心」的意思，有些情況可以譯成：「決定並且拒絕改變心意」，或「決定並且不會改變」。

στιβάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

3.52 植物 植物的非果實部分 從大樹樹幹或灌木粗枝長出來的次生枝子，其上有葉子 葉枝；帶葉子的樹枝 ἄλλοι δὲ στιβάδας κόψαντες ἐκ τῶν ἀγρῶν  ‘and others cut leafy branches in the fields’  「還有人把田間的樹枝砍下來」 (可 11:8)

στίγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.55 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 身體上永久的印記或傷痕，尤指用來標記奴隸所有權的烙印 1 烙印；傷痕；印記 ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω  ‘for I bear the marks of Jesus in my body’  「因為我身上帶著耶穌的印記」 (加 6:17) 在 加 6:17，保羅很可能是指他在事奉耶穌時受傷所留下的傷疤；但是，στίγμα 還可能暗示所有權，從而暗示這些傷疤就像是標誌一樣（見 8.56）。關於 στίγμα 在 加 6:17 中的其他解釋，見 33.481 和 90.84。

(b)

33.481 溝通 非語言的溝通 在物體表面的東西，如線條、斑點或疤痕，沒有特殊的設計，但具有重要意義 2 傷痕；印記 ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω  ‘for I carry the marks of Jesus on my body’  「因為我身上帶著耶穌的印記」 (加 6:17) 嚴格直譯 加 6:17 會暗示保羅在手上、腳上和肋旁，都有著和耶穌相同的印記，但這顯然不是 加 6:17 的意思。當然，因為保羅也像耶穌那樣被鞭打，所以背上帶有這些傷疤。加 6:17 的更合適譯法是：「我身上帶著傷疤，表明我屬於耶穌」。關於 στίγμα 在 加 6:17 中的其他解釋，見 8.55 和 90.84。

____________________________________________________

1 嚴格說來，στίγμα[a]（8.55）和τύπος[a]（8.56）不是身體上的某部分，而可能是指身體上面由於某種外力或物體而造成的特徵，因此可以歸類在語義域19「物理的衝擊力」。然而，這兩個詞彙被包含在這裡，因為它們可能是指已經成為永久性身體特徵的疤痕。

2 στίγμα[b]的意思與στίγμα[a]（8.55）不同，因為這個傷痕的意義不在實物本身，而在傷痕所承載的意義。

στιγμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

67.149 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 ［參ἄτομος］ 極度短暫的時間單位 一剎那；一瞬間；霎時間 ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης ἐν στιγμῇ χρόνου  ‘he showed him all the kingdoms of the world in a moment of time’  「霎時間把天下萬國都顯示給他看」 (路 4:5a)

____________________________________________________

1 路 4:5加上χρόνος一詞似乎有點多餘。

στίλβω

(1)

(a)

14.47 自然界的事件及狀態 光 ［參ἀστράπτω, ἐξαστράπτω］ 發出或反射非常明亮的光 閃閃發光；閃耀；閃爍 τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα λευκὰ  ‘his clothes became dazzling white’  「他的衣服變得光亮耀眼」 (可 9:3)

στοά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

7.40 建造物 建築物的部分及區域 有蓋的柱廊，通常單側開放，人們可以隨意站、坐或行走，不怕日曬雨淋 走廊；門廊 κολυμβήθρα ... πέντε στοὰς ἔχουσα  ‘a pool ... which has five porches’  「一個池子……有五個柱廊」 (約 5:2) 另參 7.58 的註釋。 在世上許多地區的語言中，最接近希臘字詞 στοά 的譯詞是「遊廊」，一種延伸的走廊。這種走廊可以描述為「一個長長的室外房間」或「一個有柱子和敞開的房間」。

Στογύλιον

(1)

(a)

93.587 人名及地名 地名 ［參Στρογγύλιον］ Τρωγύλλιον 93.600 的另一種拼寫法（徒 20:15，GNT3c-校勘欄） （音譯）特羅古利安

Στοϊκός

(1)

ή，όν

(a)

11.97 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 哲學思想的 指希臘哲學家齊諾（Zeno）的哲學體系，他教導人們應當擺脫過度的歡樂或悲傷，並且無怨無悔地順從 斯多亞派；支持斯多亞哲學思想的人 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ Στοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘and some of the Epicurean and Stoic philosophers debated with him’  「還有伊壁鳩魯和斯多亞兩派的哲學家也與他爭辯」 (徒 17:18) 關於一些翻譯問題的評論，見 11.96。

στοιχεῖον

(1)	ων＜中＞（總以複數形式出現）

(a)

2.1 自然物質 元素 組成世界和宇宙的物質 元素；天然物質 στοιχεῖα δὲ καυσούμενα λυθήσεται  ‘the elements will be destroyed by burning’  「所有物質都會因為被烈火焚燒而熔化」 (彼後 3:10) 在許多語言中，最接近 στοιχεῖα 的說法是「造成世界所用的東西」或「造成世界所用的物質」或「組成宇宙的物質」。

(b)

12.43 超自然生物及力量 超自然力量 被視為控制著這世上各樣事件的超自然力量或勢力 控制這個世界的超自然力量 Εἰ ἀπεθάνετε σὺν Χριστῷ ἀπὸ τῶν στοιχείων τοῦ κόσμου  ‘now that you have died with Christ and are free from the supernatural powers ruling over this world’  「既然你們跟基督同死，脫離了掌管這世界的超自然力量」 (西 2:20) 許多語言都沒有「超自然力量」或「超自然勢力」的說法。人們只能用各種靈體來指稱這些力量，因此，翻譯者可以把 西 2:20 中的 στοιχεῖα[b] 翻譯為：「那些有能力的靈」，或「那些掌控的靈」。

(c)

58.19 性質，類別，示例 界定事物性質的基本原則或特徵 某事物的性質所依據的基本原理 基本原則；基本道理；基礎概念 πάλιν χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ θεοῦ  ‘again you have need of someone to teach you the basic principles about the elementary aspects of God's message’  「你們卻還需要有人再把上帝聖言初步的基本原則教導你們」 (來 5:12) 有些語言很難找到對應的詞彙去表達「關於基礎層面的基本原理」。在希臘文中，這代表高度通用的詞彙；而在許多語言中，最接近的對等譯詞是「如何理解簡單的真理」。因此，來 5:12 中的表達可以譯成：「你們還需要人教導你們認識上帝信息中的簡單真理」。

στοιχέω

(1)

(a)

41.12 行為及相關狀態 行為，品行 遵照一些假定的標準或風俗習慣去生活 生活；按照……準則行事；依循……行事 εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν  ‘if we live because of the Spirit, we should conduct ourselves in accordance with the Spirit’  「我們如果靠著聖靈而活，就應該遵照聖靈而行」 (加 5:25) 在一些語言中，對於那些論到與「聖靈」之間的關係的經文，可能需要調整句子結構，因此 加 5:25 中的這個從句可以譯成：「既然聖靈已經賜給我們生命，我們就應該也讓他掌管我們的生命」。

(b)

41.47 行為及相關狀態 模仿行為 ［參ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω］ στοιχέω τοῖς ἴχνεσιν  （習語，直譯：跟著軌道走）行為舉止和別人一樣 仿效；照別人所做的去做 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... faith’  「也因為他們跟隨了……那種信心的生活」 (羅 4:12)

στολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

6.174 人工製品 布料、皮革及製成物品 飄逸的長袍 長袍 τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν  ‘who like to walk around in long robes’  「他們喜歡穿著長袍走來走去」 (可 12:38) νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν  ‘a young man sitting on the right and wearing a long white robe’  「一個青年坐在右邊，身上穿著白色的長袍」 (可 16:5) 「長袍」的文化含意是：社會地位高，以及體面的職業或活動。

στόμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.19 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 口 口 ἐπέταξεν τοῖς παρεστῶσιν αὐτῷ τύπτειν αὐτοῦ τὸ στόμα  ‘he ordered the one's standing there to strike him on the mouth’  「吩咐旁邊站著的人打他的嘴」 (徒 23:2) 有些語言區分了張開的口和閉上的口。在 徒 23:2，口是閉上的。 另外，στόμα 還出現在一些與言語有關的短語中，但是在有些語言中，可以說「用口說話」，並且說「用嘴唇說話」或「用舌頭說話」更加合適。然而，在一些上下文中，最好簡單地說「說話」，因為增加「用嘴唇」或「用舌頭」或「用口」似乎是沒有必要的重複。

(b)

33.74 溝通 說話，談話 ［參γλῶσσα, χεῖλος］ （στόμα[a]「口」8.19 的引申喻意）口頭溝通 言語；說話 ἣν προεῖπεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον διὰ στόματος Δαυὶδ  ‘which the Holy Spirit spoke beforehand by means of what David said’  「聖靈曾藉大衛的口預先說到」 (徒 1:16)

(c)

33.75 溝通 說話，談話 ［參γλῶσσα］ （στόμα[a]「口」8.19 的引申喻意）說話的能力 講話；說話的能力 ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ  ‘and immediately his speech was restored’  「口立刻開了」或「立刻又能講話了」 (路 1:64) 在 路 1:64，στόμα 和 γλῶσσα 似乎是指相同的事物，因此本質上是同義詞。

(d)

33.101 溝通 說話，談話 ［參γλῶσσα, λαλιά］ 所說的話 所說的話；言語 λέγει αὐτῷ, Ἐκ τοῦ στόματός σου κρινῶ σε, πονηρὲ δοῦλε  ‘he said to him, You bad servant! I will condemn you by your own words’  「主人對他說：『你這惡僕，我要憑你的話定你的罪』」 (路 19:22)

(e)

79.109 物體的特徵 形狀 （στόμα[a]「口」8.19 的引申喻意）武器的鋒利刃口 鋒利的刃口；鋒刃；刀刃；刀口 πεσοῦνται στόματι μαχαίρης  ‘they died by the sword’ or literally ‘they fell by the edge of the sword’  「他們要死在刀下」（直譯：「他們將倒斃在刀刃之下」） (路 21:24) 關於對 στόμα μαχαίρης 的討論，見 6.33。

(f)

83.39 空間的位置 在前面，面對面，在後面 στόμα πρὸς στόμα  （習語，直譯：口對口）人們面對面並進行討論的位置 面對面 γενέσθαι πρὸς ὑμᾶς καὶ στόμα πρὸς στόμα λαλῆσαι  ‘to visit you and talk to you face to face’  「到你們那裡去，與你們面對面交談」 (約貳 1:12)

(g)

33.252 溝通 說真話，說假話 ［參ἀνοίγω］ τὸ στόμα ἀνοίγω πρός  （習語，直譯：向……張開口）向某人說實話 完全公開；不隱瞞；說出全部真相 Τὸ στόμα ἡμῶν ἀνέῳγεν πρὸς ὑμᾶς  ‘we spoke the complete truth to you’  「我們向你們說出全部真相」 (林後 6:11)

(h)

33.125 溝通 保持沉默 ［參φράσσω］ φράσσω στόμα  （習語，直譯：塞住口）使某人無話可說 使不作聲；消除任何說話的理由 ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ  ‘in order to stop everyone from having anything to say’  「讓每個人都無話可說」 (羅 3:19)

(i)

20.30 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參φράσσω］ φράσσω στόμα  （習語，直譯：封住口）防止傷害發生；在《新約》唯一的經文（來 11:33）裡，那是指堵住獅子的口 堵住某人的嘴；防止傷害 ἔφραξαν στόματα λεόντων  ‘they shut the mouths of lions’ or ‘they kept lions from doing harm’  「堵住了獅子的口」或「他們阻止了獅子傷人」 (來 11:33) 來 11:33 中的短語具體指什麼歷史事件並不清楚。在 但 6:22 的記載中，是上帝的使者封住了獅子的口。

στόμαχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.66 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 消化道的上部，尤指胃部 胃 οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον  ‘take a little wine for the sake of your stomach’  「為了你的胃……要稍微喝點酒」 (提前 5:23) 在某些語言中，提前 5:23 可以譯成：「為了消化的原因喝一點酒」，或「為了幫助消化喝一點酒」。

στρατεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

55.4 軍事活動 戰鬥 ［參στρατεύω］ 作為士兵參加戰鬥 戰事；戰爭；打仗；作戰 τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικὰ ἀλλὰ δυνατὰ τῷ θεῷ  ‘the weapons we use in our battle are not the worlds but God's powerful weapons’  「我們作戰的武器不是屬世的，而是上帝大能的武器」 (林後 10:4) 提前 1:18 和 林後 10:4中的 στρατεύω[a] 和 στρατεία 是比喻用法，需要譯成明喻。例如，在 提前 1:18，στρατεύομαι 可以譯成「你就像是打美好的仗」或「就像你在打仗一樣」。同樣，在 林後 10:4，στρατεία 可以譯成「對我們來說就像一場戰鬥」。

στράτευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

55.7 軍事活動 軍隊 ［參στρατόπεδον］ 一大群有組織的士兵 軍隊；軍兵 εἶδον τὸ θηρίον καὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ τὰ στρατεύματα αὐτῶν συνηγμένα ποιῆσαι τὸν πόλεμον  ‘then I saw the beast and the kings of the earth and their armies gathered to make war’  「我又看見那獸和地上的君王，和他們的軍隊都聚集，要作戰」 (啟 19:19)

(b)

55.10 軍事活動 軍隊 一小隊士兵 一些士兵；幾名士兵；一小隊士兵 ἐξουθενήσας δὲ αὐτὸν [καὶ] ὁ Ἡρῴδης σὺν τοῖς στρατεύμασιν αὐτοῦ καὶ ἐμπαίξας  ‘Herod and some of his soldiers made fun of him and treated him with contempt’  「希律和他的兵士戲弄他，侮辱他」 (路 23:11) ἐκέλευσεν τὸ στράτευμα καταβὰν ἁρπάσαι αὐτὸν  ‘he commanded a group of soldiers to go down and seize him’  「就命令士兵下去，把他從眾人當中搶出來」 (徒 23:10)

στρατεύω  (στρατεύομαι)

(1)

(a)

55.4 軍事活動 戰鬥 ［參στρατεία］ 作為士兵參加戰鬥 戰事；戰爭；打仗；作戰 Ταύτην τὴν παραγγελίαν παρατίθεμαί σοι ... ἵνα στρατεύῃ ἐν αὐταῖς τὴν καλὴν στρατείαν  ‘this command I entrust to you ... that by these (weapons) you may wage the good battle’  「把這命令交託你，使你能藉著這些[武器]打那美好的仗」 (提前 1:18) 提前 1:18 和 林後 10:4 中的 στρατεύω[a] 和 στρατεία 是比喻用法，需要譯成一個明喻。例如，在 提前 1:18，στρατεύομαι 可以譯成「你就像是打美好的仗」或「就像你在打仗一樣」。同樣，在 林後 10:4，στρατεία 可以譯成「對我們來說就像一場戰鬥」。

(b)

55.18 軍事活動 士兵及軍官 （στρατιώτης「士兵」55.17 的衍生詞）作為士兵參與軍事活動 當兵；入伍；作士兵 ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόμενοι λέγοντες, Τί ποιήσωμεν καὶ ἡμεῖς;  ‘some soldiers also asked him, What shall we do?’  「也有士兵問他說：『我們該做什麼呢？』」 (路 3:14)

στρατηγός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

37.90 控制，管理 管理，統治 一個城市的最高法律官員 地方官；地方法官；城市的統治者；官長 προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς εἶπαν, Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν  ‘they brought them before the magistrates and said, These men are causing trouble in our city’  「他們把二人帶到那些民政官面前，說：『這些人擾亂我們的城市』」 (徒 16:20) 很多時候，στρατηγός 可以簡單地譯成「城鎮的官長」或「城的統治者」。

(b)

37.91 控制，管理 管理，統治 στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ  （頭銜，直譯：聖殿的官員）猶太士兵的指揮官，負責守衛和維持猶太聖殿的秩序 聖殿護衛長；聖殿的警衛官；守殿官 οἱ ἱερεῖς καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ Σαδδουκαῖοι  ‘the priests and the captain of the Temple guard and the Sadducees’  「祭司們、守殿官和撒都該人」 (徒 4:1)

στρατιά

(1)

ᾶς, ἡ

(a)

12.30 超自然生物及力量 超自然生物 ［參οὐράνιος］ στρατιὰ οὐράνιος  （習語，直譯：天軍）一大群的天使 一大群天使；天使的行列 ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘and there was with the angel a multitude of the angels of heaven’  「忽然，有一大隊天軍跟那天使一起出現」 (路 2:13) 儘管毫無疑問，在早期以天使作為上帝的軍隊這種想法是相當合適的，但是說 στρατιὰ οὐράνιος 是「天上的軍隊」，則可能會有明顯的反對意見。因此，代替一些可能指軍隊或軍事單位的用語，翻譯者可以把 στρατιὰ οὐράνιος 簡單地譯為「許許多多的天使」或「一排排的天使」。

(b)

12.45 超自然生物及力量 超自然力量 ［參οὐρανός］ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ  （習語，直譯：天軍）天上的星辰，是各種超自然力量的象徵 天上的星辰 ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ  ‘God gave them over to worship the stars of heaven’  「上帝任憑他們事奉天上的日月星辰」 (徒 7:42) 由於「天上的日月星辰」主要是作為天上某些超自然力量的象徵，因此在某些語言中，說「天上星辰的靈」也許是合適的。另見 1.5。

στρατιώτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.17 軍事活動 士兵及軍官 軍隊裡面的普通士兵 士兵；兵士；兵丁；警衛；侍衛 Τότε οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεμόνος παραλαβόντες τὸν Ἰησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον  ‘then the governors soldiers took Jesus into the palace’  「總督的兵把耶穌帶進總督府」 (太 27:27) 在一些語言中，στρατιώτης 的通常對等譯詞是「挎槍的人」，但是這種表達會出現時代上的錯誤。有些翻譯者嘗試用「帶刀的人」來代替，但這在大多數情況下不能完全達意，因為這僅僅暗示了個人的暴力，而不是有組織的戰爭。因此，翻譯者可以使用以下的表達：「奉命戰鬥的人」或「被統治者派遣去戰鬥的人」。

στρατολογέω

(1)

(a)

55.19 軍事活動 士兵及軍官 使某人成為士兵 徵召入伍；招兵；徵兵 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ  ‘no soldier gets himself mixed up in civilian life, because he must please the man who enlisted him’  「凡是當兵的，沒有一個會讓日常事務糾纏自己，這是為要使那招兵的人喜悅」 (提後 2:4) 有些語言可能需要比較清楚地指明「徵召入伍」中涉及的關係，例如 提後 2:4 中的後部分可以譯作：「因為他必須取悅那個使他成為士兵的人」，或「……那招他當兵的人」。關於 στρατολογέω 在 提後 2:4 的另一種解釋，見 55.20。

(b)

55.20 軍事活動 士兵及軍官 成為一隊士兵的指揮官 成為軍官；當軍官；作長官 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ  ‘no soldier gets himself mixed up in civilian life, because he must please his army officer’  「一個入伍的兵士要爭取長官的嘉許，就不能讓營外的事務纏擾他」 (提後 2:4) 關於 στρατολογέω 在 提後 2:4 的另一種解釋，見 55.19。

στρατοπέδαρχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.14 軍事活動 士兵及軍官 指揮一個軍營的人 軍營的指揮官 παρέδωκε τοὺς δεσμίους τῷ στρατοπεδάρχῳ  ‘he turned the prisoners over to the camp commander’  「他就把囚犯交給軍營的官長」（經文校勘欄） (徒 28:16) 這詞只見於異文：παρέδωκε τοὺς δεσμίους τῷ στρατοπεδάρχῳ「他把眾囚犯交給軍營的統領」徒 28:16（校勘欄）。

στρατόπεδον

(1)

ου＜中＞

(a)

55.7 軍事活動 軍隊 ［參στράτευμα］ 一大群有組織的士兵 軍隊；軍兵 Ὅταν δὲ ἴδητε κυκλουμένην ὑπὸ στρατοπέδων Ἰερουσαλήμ  ‘when you see Jerusalem surrounded by armies’  「當你們看見耶路撒冷被軍隊圍困」 (路 21:20a)

____________________________________________________

1 στρατόπεδον在路 21:20可能特指羅馬軍團。

στρεβλόω

(1)

(a)

33.155 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 與人交流時曲解了某事的意思 曲解；扭曲；誤解；改變……的意思；錯誤地解釋 δυσνόητά τινα ἃ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλώσουσιν  ‘difficult things to understand, which ignorant and unstable persons distort’ or ‘... explain in a false manner’  「當中有些難明白的地方，那些不學無知和不堅定的人將會曲解」或「……錯誤地解釋」 (彼後 3:16)

στρέφω  (στρέφομαι)

(1)

(a)

16.14 非線性運動 使東西轉過來 轉過來 στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην  ‘turn to him the other (cheek)’  「連另一邊[臉]也轉過去」 (太 5:39)

(b)

13.63 是，變成，存在，發生 狀態的改變 ［參ἀποστρέφω］ 使某物變成別的東西 改變；變成；除掉 ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν ὑδάτων στρέφειν αὐτὰ εἰς αἷμα  ‘they have authority over the waters to turn them into blood’  「有權柄使水變為血」 (啟 11:6)

(c)

15.195 線性運動 攜帶，負擔 把東西帶回原來的地方 拿回來；退還 μεταμεληθεὶς ἔστρεψεν τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ πρεσβυτέροις  ‘he repented and took back the thirty silver coins to the chief priests and the elders’  「就後悔，去把三十個銀錢退還給祭司長和長老們」 (太 27:3) 太 27:3 中的 στρέφω 也可以理解為「償還」或「還錢」（見 57.157）。

(d)

57.157 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 歸還一筆款項 償還；退還付款；還給 μεταμεληθεὶς ἔστρεψεν τὰ τριάκοντα ἀργύρια  ‘he repented and paid back the thirty silver coins’ or ‘... returned the thirty silver coins’  「就後悔了，把三十塊銀幣拿去還給……」或「……退還那三十塊銀幣」 (太 27:3) 太 27:3 中的 στρέφω 也可以解作「拿回來」或「帶回來」（見 15.195）。

(e)

34.28 聯合 加入，開始聯繫 拒絕已有的關聯關係 拒絕；轉離 ἔστρεψεν δὲ ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ  ‘and God rejected them and handed them over to worship the host of heaven’  「於是上帝轉身離開，任憑他們事奉天上的日月星辰」 (徒 7:42)

(f)

16.13 非線性運動 轉身或轉向 轉身；轉向 ὁ δὲ Ἰησοῦς στραφεὶς καὶ ἰδὼν αὐτὴν  ‘Jesus turned and saw her’  「耶穌轉過身來，看見她」 (太 9:22)

(g)

31.60 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἐπιστρέφω, ἐπιστροφή］ 改變自己的信仰，焦點在於所轉向的信仰 轉向；相信；接受 ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία  ‘unless you change and become like children’  「你們若不回轉，變成像小孩子一樣」 (太 18:3) μὴ ... στραφῶσιν, καὶ ἰάσομαι αὐτούς  ‘they would not turn to me for me to heal them’  「他們不會轉向我， 讓我治好他們」 (約 12:40) ἐστράφησαν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν εἰς Αἴγυπτον  ‘they turned back to Egypt in their hearts’  「他們的心轉向埃及」 (徒 7:39) 在 太 18:3、約 12:40 和 徒 7:39 等經文中，分析其中 στρέφω[g]、ἐπιστρέφω[b] 和 ἐπιστροφή[a] 的含義時，翻譯者很難確定所關注的信念或行為的範圍。對於 彼前 2:25，可以肯定重點是在人際關係。因此，翻譯這些詞彙時不能過多地縮窄其含義，否則必定會損害某些關鍵的語義特徵。 關於 στρέφομαι 在 太 18:3 中的另一種解釋，見 41.50。

(h)

41.50 行為及相關狀態 改變行為 改變生活方式，暗示回轉歸向上帝 改變行事方式；回轉歸向上帝；悔改 ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘unless you change your ways and become like children, you will never enter the kingdom of heaven’  「除非你們回轉，變成像小孩子一樣，否則絕不能進天國」 (太 18:3) 關於 στρέφομαι 在 太 18:3 的另一種解釋，見 31.60。

(i)

34.25 聯合 加入，開始聯繫 轉移去與另一個人交往 轉向；離開並到……去；轉移至；與……建立關係 στρεφόμεθα εἰς τὰ ἔθνη  ‘we turn to the Gentiles’  「我們就轉向外邦人」 (徒 13:46)

στρηνιάω

(1)

(a)

88.254 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 ［參στρῆνος］ 生活荒淫，用不道德的性生活滿足感官慾望 荒淫地生活；不節制地生活；情慾；荒淫的生活 κλαύσουσιν καὶ κόψονται ἐπ᾽ αὐτὴν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς οἱ μετ᾽ αὐτῆς πορνεύσαντες καὶ στρηνιάσαντες  ‘the kings of the earth who shared in her immorality and intemperate living will cry and wail’  「地上眾王，就是跟她一同行邪淫、驕奢淫逸的」 (啟 18:9)

στρῆνος

(1)

ους＜中＞

(a)

88.254 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 ［參στρηνιάω］ 生活荒淫，用不道德的性生活滿足感官慾望 情慾；荒淫的生活 καὶ οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν  ‘and the merchants of the earth grew rich from her overwhelming lust’  「世上的商人從她的淫蕩發了大財」 (啟 18:3)

Στρογγύλιον

(1)

(a)

93.587 人名及地名 地名 ［參Στογύλιον］ Τρωγύλλιον 93.600 的另一種拼寫法（徒 20:15，GNT3c-校勘欄） （音譯）特羅古利安

στρουθίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.46 動物 鳥類 細小的鳥；顏色為斑駁的褐色；麻雀屬，拉丁語學名；Passer；成群棲息和築巢；吃草的種子和穀物；令人聯想到窮人 麻雀 οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται  ‘for only a penny you can buy two sparrows’  「兩隻麻雀用一個銅錢就買得到」 (太 10:29) 顯然，希臘詞 στρουθίον 是指人常說的「家雀」，這些鳥總是在人的住所附近築巢。在東方地區，有一種類似的麻雀，在所有出現希臘詞 στρουθίον 的經文中，都可以採用這個詞彙。

στρωννύω  (στρώννυμι)

(1)

(a)

16.22 非線性運動 把東西鋪展開來 展開；鋪 ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ  ‘the large crowd spread their garments on the road’  「有一大群人把自己的外袍鋪在路上」 (太 21:8)

(b)

46.9 家務活動 適當地佈置、整理一個房間（即放置需用的家具）1 佈置；整理；安排；擺設 κἀκεῖνος ὑμῖν δείξει ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμένον  ‘he will show you a large upstairs room all furnished’  「他會帶你們去看樓上一間佈置好了的大房間」 (路 22:12)

(c)

46.10 家務活動 整理牀鋪，為了準備睡覺，或是睡醒後收拾好 1 整理牀鋪；收拾鋪蓋；收拾褥子 ἀνάστηθι καὶ στρῶσον σεαυτῷ  ‘get up and make your bed up’  「起來，收拾鋪蓋吧！」 (徒 9:34)

____________________________________________________

1 人或可以認為στρώννυμι（以及對應詞形στρωννύω）僅有「把東西鋪展開來」的基本意思（例如在太 21:8；見16.22），但在許多差異很大的上下文中，這個詞彙似乎是在絕對意義上使用，因此有理由給它建立多個不同的意思。

στυγητός

(1)

ή，όν

(a)

88.204 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 可恨的，或被認為活該被人憎恨 可恨的 Ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς ἀνόητοι, ... στυγητοί  ‘for we ourselves were once foolish ... and hated’  「我們從前也是無知……是可恨的……」 (多 3:3)

στυγνάζω

(1)

(a)

14.56 自然界的事件及狀態 黑暗 變得又黑又暗，帶有危險和凶兆的意味 變得陰暗 πυρράζει γὰρ στυγνάζων ὁ οὐρανός  ‘for the sky is red and gloomy’  「天色又紅又暗」 (太 16:3) στυγνάζω 這個詞的語義成分既有「黑暗」、也有「昏暗和危險」的意思，要結合這些成分，可以把它翻譯為：「昏暗和令人感到威脅」，或「昏暗以至於使人恐懼」。

(b)

25.286 態度及情感 悲傷，遺憾 經歷悲傷和氣餒的情緒狀態，從臉上表情可以看出 垂頭喪氣；面帶愁容；憂憂愁愁 ὁ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθεν λυπούμενος  ‘because of that statement, he was downcast and went away sad’  「那人聽見這話，就愁眉苦臉，憂傷地走了」 (可 10:22) 在 可 10:22，στυγνάζω 也可以理解為「震驚、大吃一驚」（見 25.222）。

(c)

25.222 態度及情感 驚奇，驚詫 由於一些看來不可思議和令人驚恐的事而感到大為驚訝的情緒狀態 震驚；大吃一驚 ὁ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθεν λυπούμενος  ‘he was appalled at what was said and went away sad’  「那人聽見這話，就大驚失色，憂傷地走了」 (可 10:22) 關於 στυγνάζω 在 可 10:22 的另一種解釋，見 25.286。

στῦλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.45 建造物 建築物的部分及區域 用於支撐建築物的垂直結構，即柱子 柱石；柱子 ποιήσω αὐτὸν στῦλον ἐν τῷ ναῷ τοῦ θεοῦ μου  ‘I will make him a pillar in the sanctuary of my God’  「我要使他在我上帝的殿中作柱子」 (啟 3:12) στῦλος 也用來形容耶路撒冷教會的領袖（加 2:9；見 36.7）。在 加 2:9 中，焦點是他們在建立和扶持教會方面的重要作用。在一些語言中，這種比喻性的意義可以表述為「教會中非常重要的人」。 在某些語言中，柱石可以描述為「支撐房屋的柱子」或「支撐屋頂的原木」。通常，這些房屋或大廳的重要構件都有專用的詞彙。

(b)

36.7 引導，管教，跟從 引導，引領 （στῦλος[a]「柱石」7.45 的引申喻意）一個團隊的領導者，有肩負戰略責任的含義 領袖；領導者 οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι  ‘those who seemed to be leaders’  「那些被認為是教會領袖的」 (加 2:9)

σύ  (ὑμεῖς)

(1)

(a)

92.6 話語的參照人物 接收者 σε, σέ, σοι, σοί, σου, σοῦ, σύ  指消息的接受者（詞形 σύ 還有強調的含意） 你 σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ  ‘but when you pray’  「你禱告的時候」 (太 6:6) λέγω σοι  ‘I am telling you’  「我告訴你」 (路 12:59)

(b)

92.7 話語的參照人物 接收者 ὑμᾶς, ὑμεῖς, ὑμῖν, ὑμῶν  指口頭或書面消息的接受者（詞形 ὑμεῖς 還有強調的含意） 你們；你們的 ἡ πίστις ὑμῶν  ‘your faith’  「你們的信心」 (羅 1:8) ἡμεῖς μωροὶ ... ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι  ‘we are foolish ... but you are wise’  「我們……成了愚蠢的，你們……成了聰明的」 (林前 4:10)

συγγένεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

10.5 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 作為大家族成員的一群人 親屬；親族 Οὐδείς ἐστιν ἐκ τῆς συγγενείας σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτῳ  ‘but you don't have a single relative with that name’  「你親族中沒有叫這名字的」 (路 1:61) 有些語言可以把 路 1:61 中的這個從句翻譯為：「你親族中沒有人叫這名字的」，或「你家族中從來沒有人叫這名字的」，或「你沒有一個祖先叫這名字的」。

συγγενής

(1)	οῦς，＜間受＞＜複＞συγγενεῦσιν＜陽＞

(a)

10.6 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 屬於同一個大家庭或宗族的人 親屬；親戚 ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενεῦσιν καὶ τοῖς γνωστοῖς  ‘they started looking for him among their relatives and friends’  「在親屬和熟悉的人中找他」 (路 2:44)

(b)

11.57 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἀδελφός, συμφυλέτης］ 屬於同一 πατριά[b] 或 φυλή[b]「民族」 (11.56）的人 同胞 ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου  ‘greetings to Andronicus and Junias, my fellow countrymen’  「請問候……我的同胞安多尼古和猶尼亞」 (羅 16:7) ἄνδρες 一詞往往加到 ἀδελφοί[d] 中，組成一個詞彙單元，本質上與ἀδελφοί[d]的意思相同，但是含義更加正式：ἄνδρες ἀδελφοίἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς「同胞們，我必須明確地告訴你們」（徒 2:29）。 συμφυλέτης、συγγενής[b] 和 ἀδελφός[d] 通常可以用一句短語來翻譯 ，例如：「同國的人」，「同族的人」，或「同支派的人」。

συγγενίς

(1)

ίδος＜陰＞

(a)

10.7 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 大家庭或宗族中的女性成員 親屬；女性親戚 Ἐλισάβετ ἡ συγγενίς σου  ‘Elizabeth, your kinswoman’  「你的親戚伊利莎白」 (路 1:36)

συγγνώμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

13.141 是，變成，存在，發生 發生 允許做某事（暗示某種讓步） 允許；讓步 τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συγγνώμην οὐ κατ᾽ ἐπιταγήν  ‘I say this as a matter of permission and not as an order’  「我說這話是出於容忍，不是命令」 (林前 7:6)

συγκάθημαι

(1)

(a)

17.13 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 ［參συγκαθίζω］ 與某人一起坐下或與某人一起坐著1 一起坐下；一起坐著；同坐 καὶ ἦν συγκαθήμενος μετὰ τῶν ὑπηρετῶν  ‘there he sat down with the guards’  「和警衛一同坐」 (可 14:54) καὶ οἱ συγκαθήμενοι αὐτοῖς  ‘and those that were sitting with them’  「以及與他們坐在一起的人,」 (徒 26:30)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）這兩組詞彙的解釋存在一些技術問題，因為在（1）處於某種姿勢和（2）呈現該姿勢這兩個意思之間似乎有交替。我們可以建立兩種不同的含義，或者假設各詞形根本是不明確的。然而一般來說，分詞形式表示所處的狀態，非分詞形式暗示採取坐下來的特定姿勢。然而，分詞形式的時態之間也有些細微的差異，因此不能確定具體的指稱區別。

συγκαθίζω

(1)

(a)

17.13 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 ［參συγκάθημαι］ 與某人一起坐下或與某人一起坐著1 一起坐下；一起坐著；同坐 συγκαθισάντων ἐκάθητο ὁ Πέτρος μέσος αὐτῶν  ‘Peter sat down in the midst of those who were seated together’  「他們……一同坐著，彼得也坐在他們當中」 (路 22:55)

(b)

17.18 姿勢及與姿勢有關的事件 坐下 使某人與某人一同坐下 同坐；使同坐 καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘and seated us with him in the heavenly places’  「使我們……與他……一同坐在天上」 (弗 2:6)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）這兩組詞彙的解釋存在一些技術問題，因為在（1）處於某種姿勢和（2）呈現該姿勢這兩個意思之間似乎有交替。我們可以建立兩種不同的含義，或者假設各詞形根本是不明確的。然而一般來說，分詞形式表示所處的狀態，非分詞形式暗示採取坐下來的特定姿勢。然而，分詞形式的時態之間也有些細微的差異，因此不能確定具體的指稱區別。

συγκακοπαθέω

(1)

(a)

24.84 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參συγκακουχέομαι, συμπάσχω］ 承受與別人一樣的痛苦 同受苦難；分擔痛苦；一同受苦 συγκακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘join in suffering as a good soldier of Jesus Christ’  「你要和我同受苦難，作基督耶穌的精兵」 (提後 2:3)

συγκακουχέομαι

(1)

(a)

24.84 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參συγκακοπαθέω, συμπάσχω］ 承受與別人一樣的痛苦 同受苦難；分擔痛苦；一同受苦 ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ  ‘he chose to suffer with the people of God’  「選擇和上帝的子民一同受苦」 (來 11:25)

συγκαλέω

(1)

(a)

33.309 溝通 召喚，呼召 把人們召集在一起，大概是來到召集人的參考點（reference point） 召集 Ἐγένετο δὲ μετὰ ἡμέρας τρεῖς συγκαλέσασθαι αὐτὸν τοὺς ὄντας τῶν Ἰουδαίων πρώτους  ‘after three days, he called the local Jewish leaders together’  「過了三天，保羅請當地猶太人的領袖來」 (徒 28:17) 有些語言需要指明人們被召集所去的地方。例如，徒 28:17 可以譯成：「他召集當地猶太人的領袖到他所在的地方」。

συγκαλύπτω

(1)

(a)

28.81 知道 不可知的，秘密的 故意隱瞞使某事物保持不為人所知 1 保持秘密；掩蓋；隱藏 οὐδὲν δὲ συγκεκαλυμμένον ἐστὶν ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται  ‘there is nothing which is hidden which shall not be made known’  「隱藏的事也沒有不被人知道的」 (路 12:2)

____________________________________________________

1 ἀποκρύπτω（28.80）和συγκαλύπτω（28.81）不易清楚區分；但是，ἀποκρύπτω——特別是被動形式——可能暗示隱藏是因著物體本身的性質，συγκαλύπτω則似乎暗示更大程度的有意隱藏，至少是在某些上下文中。

συγκάμπτω

(1)

(a)

24.94 感官事件及狀態 痛苦，苦難 συγκάμπτω τὸν νῶτον  （習語，直譯：彎曲背脊）經歷特別的艱辛，可能暗指強迫勞役 被困難壓倒；被困難壓彎了腰 καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν διὰ παντὸς σύγκαμψον  ‘and make them bend under their troubles at all times’  「願你使他們終身彎腰駝背」 (羅 11:10)

συγκαταβαίνω

(1)

(a)

15.154 線性運動 同行，結伴 陪同下去 一同下去；作伴旅行；陪同 Οἱ οὖν ἐν ὑμῖν, φησίν, δυνατοὶ συγκαταβάντες εἴ τί ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ ἄτοπον κατηγορείτωσαν αὐτοῦ  ‘let your leaders, he said, go down (to Caesarea) with me and accuse the man, if he has done anything wrong’  「你們的領袖可以跟我一道去，如果那個人有什麼不法的行為，就在那裡控告他」 (徒 25:5)

συγκατάθεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

31.18 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 ［參συγκατατίθεμαι, συντίθημι］ 制定聯合的安排 聯合協議；聯合安排；雙方協議 τίς δὲ συγκατάθεσις ναῷ θεοῦ μετὰ εἰδώλων;  ‘how can God's temple come to a mutual agreement with pagan idols?’  「上帝的聖所和偶像有什麼協定？」 (林後 6:16)

συγκατατίθεμαι

(1)

(a)

31.18 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 ［參συγκατάθεσις, συντίθημι］ 制定聯合的安排 達成一致；一起安排；聯合協議；聯合安排；雙方協議 οὗτος οὐκ ἦν συγκατατεθειμένος τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν  ‘he had not agreed with their plan and the action they took’  「並沒有贊同眾人的計劃和行動」 (路 23:51)

συγκαταψηφίζομαι

(1)

(a)

60.5 數目 數目，無數的 算作屬於某個特定群體的 同列；包含在內；加入行列 συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων  ‘he was counted as one of the eleven apostles’  「他就與那十一個使徒同列」 (徒 1:26)

συγκεράννυμι

(1)

(a)

62.2 排列，組織 （實物的）組合，排列 將部件組合在一起，做整體的安排 組合；組成；構造；安置；配搭 ὁ θεὸς συνεκέρασεν τὸ σῶμα  ‘God has put the body together’ or ‘... has structured the body’  「上帝把身體組合起來」或「上帝配搭這身子」 (林前 12:24)

συγκινέω

(1)

(a)

39.8 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參παροτρύνω］ 挑起對……的敵意 煽動；挑唆；聳動 συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν καὶ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραμματεῖς  ‘and they incited the people, the elders, and the teachers of the Law’  「他們又煽動百姓、長老和文士」 (徒 6:12)

συγκλείω

(1)

(a)

44.9 畜牧，捕魚 用網捕捉（動物或魚） 捕捉；用網捕 συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολύ  ‘they caught a large number of fish’  「網住了很多魚」 (路 5:6)

(b)

13.125 是，變成，存在，發生 發生 （συγκλείω「圍起來」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使事情發生，帶有顯著限制的含義 使發生；限制 συνέκλεισεν γὰρ ὁ θεὸς τοὺς πάντας εἰς ἀπείθειαν  ‘for God caused all to be guilty of disobedience’  「因為上帝把眾人都圈在不順服中」 (羅 11:32)

συγκληρονόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.134 擁有，轉移，交換 接受 與別人一起領受產業的人 一同領受的人；領受者；同作後嗣 κληρονόμοι μὲν θεοῦ, συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ  ‘heirs of God and fellow heirs with Christ’  「上帝的後嗣，和基督同作後嗣」 (羅 8:17) 在翻譯 κληρονόμος (57.133) 或 συγκληρονόμος 時，必須避免暗示成為任何死去的人的「繼承人」；重點是領受不配得的恩惠。在《聖經》中，「上帝的後嗣」是那些領受上帝為他子民所預備的福澤的人。

συγκοινωνέω

(1)

(a)

34.4 聯合 聯繫 在一些聯合活動中有交往，在某些處境下，暗示那是頗為持久的關係 一同參與；與……合夥；與……交往 μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους  ‘do not associate with people who do worthless things that belong to darkness’  「那暗昧無益的事，不可參與」 (弗 5:11)

συγκοινωνός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

34.6 聯合 聯繫 ［參κοινωνός］ 與別人一起參與某項事業或共同關心的事情的人1 夥伴；同夥；共同……的 συγκοινωνούς μου τῆς χάριτος πάντας ὑμᾶς ὄντας  ‘all of you being partners with me in the privilege’  「你們都與我一同蒙恩」 (腓 1:7)

(b)

57.10 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 與其他人共同擁有一份財產或一個關係的人，強調大家的共同點 同享者；夥伴；共同參與者 ἵνα συγκοινωνὸς αὐτοῦ γένωμαι  ‘in order that I might become one who shares in it (that is, ... in the gospel)’  「為要與人共享這福音的好處」 (林前 9:23)

____________________________________________________

1 συγκοινωνός[a]的語氣可能比κοινωνός更為強烈，強調參與的共同性質。

συγκομίζω

(1)

(a)

52.5 喪禮及葬禮 （συγκομίζω「帶來收穫」的引申喻意，是委婉的比喻，原義沒有出現在《新約》中）安排葬禮 埋葬 συνεκόμισαν δὲ τὸν Στέφανον ἄνδρες εὐλαβεῖς  ‘some devout men buried Stephen’  「有些虔誠的人把司提反埋葬了」 (徒 8:2)

συγκρίνω

(1)

(a)

64.6 比較 判斷某事物是否與另一事物相似 1 判斷相似的程度；比較；相比；相提並論 Οὐ γὰρ τολμῶμεν ἐγκρῖναι ἢ συγκρῖναι ἑαυτούς τισιν τῶν ἑαυτοὺς συνιστανόντων  ‘for we do not dare to classify ourselves or compare ourselves with those who rate themselves so highly’  「因為我們不敢將自己與那些自視甚高的人歸為一類或並列」 (林後 10:12)

(b)

33.154 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 主要通過比較來解釋 解釋；說明；解釋清楚 πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες  ‘we explain spiritual truths by means of spiritual matters’  「用屬靈的話解釋屬靈的事」 (林前 2:13) 在 林前 2:13，πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες 這句表達非常含糊，除了「將屬靈的話，解釋屬靈的事」（《和》）的譯法之外，也許還可譯作：「我們向那些有聖靈的人解釋屬靈的真理」或「我們用聖靈所賜的言語解釋屬靈的真理」。

____________________________________________________

1 許多語言不難找到意為「像」或「類似」的詞彙表達；然而，要找出表示「比較」過程的對等詞彙往往難得多。在許多情況下，對等表達是某種意義上的解釋，例如：「放在一起來看」、「擺在一起來看」、「互相比較衡量」，或「看看相似程度」。

συγκύπτω

(1)

(a)

17.32 姿勢及與姿勢有關的事件 彎身，挺直 彎腰彎得很厲害 腰老是彎著；佝僂 ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές  ‘she was bent over and could not straighten up at all’  「一直彎著腰，完全直不起身來」 (路 13:11)

συγκυρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

13.116 是，變成，存在，發生 發生 事件的意外巧合 偶然；碰巧 κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις κατέβαινεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ  ‘it so happened that a priest was going down that road’  「恰巧有一個祭司從那條路下來」 (路 10:31)

συγχαίρω

(1)

(a)

25.126 態度及情感 快樂，高興，喜樂 與別人一起享受高興或幸福的狀態 一同歡喜；一同慶祝；與……同樂 Συγχάρητέ μοι  ‘rejoice with me’  「你們和我一同歡喜吧」 (路 15:6) εἴτε δοξάζεται [ἓν] μέλος, συγχαίρει πάντα τὰ μέλη  ‘if one part is honored, every part rejoices with it’  「如果一個部分得榮耀，所有部分就一同喜樂」 (林前 12:26)

συγχέω  (συγχύννω)

(1)

(a)

25.221 態度及情感 驚奇，驚詫 （συγχέω 或 συγχύννω「倒在一起，混合」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中 ）引起極大的驚訝以至於使人感到迷惘和驚慌 引起驚恐；使驚慌失措；使困惑 συνέχυννεν [τοὺς] Ἰουδαίους τοὺς κατοικοῦντας ἐν Δαμασκῷ  ‘he caused consternation among the Jews living in Damascus’  「使住在大馬士革的猶太人驚慌失措」 (徒 9:22) συνέχεον πάντα τὸν ὄχλον  ‘they threw the whole crowd into consternation’  「使所有的群眾亂成一片」 (徒 21:27) 在 徒 21:27 的這個表達也可以譯成：「他們聳動全體民眾」。

συγχράομαι

(1)

(a)

34.1 聯合 聯繫 ［參ὁμιλία, συναναμίγνυμι, συναπάγω］ 互相交往，一般有經常的來往，並且／或者參與共同的活動，而且通常暗示某種相互的關係 交往；與……作伴；來往 οὐ γὰρ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι Σαμαρίταις  ‘for Jews do not associate with Samaritans’  「因為猶太人和撒瑪利亞人沒有來往」 (約 4:9) 翻譯一些表示交往的詞彙，通常可以採用多種不同的說法，例如：「與……有關係」，「與……結伴」，「與……交往」，「一起做事」，或「成為……的同伴」。有時也可以用給別人留下的印象來表達，例如：「經常被看到在一起」，「被視為親密的朋友」，甚至用習語說成「是另一個人的影子」。 有些學者把 約 4:9 中的 συγχράομαι 解作「使用相同的盤子或器皿」，以致 約 4:9 中的這個語句可以譯作「猶太人不和撒瑪利亞人共用盤子」，或「猶太人和撒瑪利亞人不會使用相同的盤子」。然而，這種解釋是基於詞源學的論據，在希臘語的一般用法中，似乎沒有確實的支持理由。

σύγχυσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

39.43 敵意，衝突 暴亂 ［參συστροφή］ 暴民叛亂，特別有騷動和擾亂的含義 騷動；叛亂 ἐπλήσθη ἡ πόλις τῆς συγχύσεως  ‘the uproar spread throughout the whole city’ (literally ‘the city was filled with uproar’)  「滿城一片混亂」或「全城騷動起來」 (徒 19:29) 在許多語言中，「暴動」的含義最好表達為：「人們大聲疾呼反對」，或「人們吵嚷和對抗」，或「暴民吵嚷反對政府」。

συζάω

(1)

(a)

23.96 生理活動過程及狀態 活著，死去 與其他人共同活著 同生；同活；一同活著 ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἐστε εἰς τὸ συναποθανεῖν καὶ συζῆν  ‘you are so dear to us whether we die together or live together’  「我們何等愛你們；我們願意跟你們同生共死」 (林後 7:3) 在 林後 7:3，需要注意 συζάω 不應被理解為和其他人住在同一個房子裡面，這裡指的是合一和同伴情誼，而不是指住在同一個地方。

συζεύγνυμι

(1)

(a)

34.73 聯合 結婚，離婚 把兩個人聯合在婚姻關係中 使結婚；結合 ὃ οὖν ὁ θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω  ‘therefore what God has joined together in marriage, man should not separate’  「所以，上帝配合的，人不可分開」 (太 19:6)

συζητέω

(1)

(a)

33.440 溝通 辯論，爭論 ［參ζήτημα, ζήτησις, συζήτησις］ 表達強烈的意見分歧，但不一定以尋求解決辦法為目標 爭論；爭辯；辯論 γραμματεῖς συζητοῦντας πρὸς αὐτούς  ‘some teachers of the Law were disputing with them’  「又有文士和他們辯論」 (可 9:14)

(b)

33.157 溝通 交談，討論 ［參συλλαλέω, συλλογίζομαι, συνομιλέω］ 與人交談，明確暗示有相互的回應 交談；和……說話；談論 ἐθαμβήθησαν ἅπαντες ὥστε συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς  ‘the people were amazed, so that they discussed among themselves’  「眾人就都震驚，於是彼此議論」 (可 1:27)

συζήτησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.440 溝通 辯論，爭論 ［參ζήτημα, ζήτησις, συζητέω］ 表達強烈的意見分歧，但不一定以尋求解決辦法為目標 爭論；爭辯；辯論 ἀπῆλθον οἱ Ἰουδαῖοι, πολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν  ‘the Jews departed, disputing strongly among themselves’  「猶太人就走了，他們當中大起爭論」（經文校勘欄） (徒 28:29) 這詞是一個異文，只出現在：ἀπῆλθον οἱ Ἰουδαῖοιπολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν「猶太人議論紛紛地走了」徒 28:29（校勘欄）。

συζητητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.441 溝通 辯論，爭論 （συζητέω[a]「辯論，爭辯」33.440 的衍生詞）善於表達強烈的意見分歧，或很可能是參與這種意見表達的人 辯論家；雄辯家；爭論者 ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου;  ‘where is the wise person, the scholar, the debater of this world?’  「智慧人在哪裡？文士在哪裡？這世代的雄辯家在哪裡？」 (林前 1:20)

σύζυγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

42.45 執行，從事 工作，勞碌 在某種活動中與另一人有緊密聯繫的人 1 同工；同事；一同做工的 ἐρωτῶ καὶ σέ, γνήσιε σύζυγε, συλλαμβάνου αὐταῖς  ‘you, too, my faithful fellow worker, I want you to help these women’  「我忠心的同伴哪！我也請求你幫助她們」 (腓 4:3) 有些學者把 腓 4:3 中的 σύζυγος 解作一個專有名稱。

____________________________________________________

1 σύζυγος的意思似乎與συνεργός「同工」（42.44）不同，暗示更緊密的關係和更大的責任分擔。

συζωοποιέω

(1)

(a)

23.95 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參συνεγείρω］ 使與別人一起再活過來 與……一同復活 συνεζωοποίησεν τῷ Χριστῷ  ‘he brought to life with Christ’ or ‘he caused to live again together with Christ’  「與基督一同活過來」 (弗 2:5) 直譯 συνεγείρω 或 συζωοποιέω 會涉及嚴重的語義困難，因為直譯可能會被理解為「與……同時復活得生命」或「像……一樣以同樣的方式復活」；但是，西 3:1 和 弗 2:5 指的是屬靈狀態的存在過於指身體的復活，意思是 συνεγείρω 和 συζωοποιέω 必須從比喻義上理解。因此在 西 3:1，可能需要把 εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ 譯成：「既然你們已經可以說與基督一同復活」，或「既然你們已經好像與基督一同復活那樣」，這種表達會讓讀者比較容易看到其中的比喻含意。

συκάμινος

(1)

ου＜陰＞

(a)

3.6 植物 樹木 一種落葉果樹，高度可達六米；樹上長出黑色漿果，果汁色紅味甜 桑樹 ἐλέγετε ἂν τῇ συκαμίνῳ [ταύτῃ]  ‘if you should say to this mulberry tree’  「即使對這棵桑樹說」 (路 17:6) 在那些沒有「桑樹」一詞的語言中，翻譯者可以採用一個通稱，再加上分類詞，例如「稱為桑樹的樹」（「桑樹」一詞可以從該地區的主流語言中借用過來），或者「產漿果的樹」。然而，在 路 17:6 中，經文的焦點在於該樹比較高大，而不在於它所結的果子。因此，翻譯者可以簡單地譯作「這棵樹」。

συκῆ

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

3.5 植物 樹木 果樹；可長到 5-8 米高；弧形樹冠，扎根很深；拉丁語學名：Ficus carica；果子柔軟清甜，大小像雞蛋，有綠、黃、紫、棕等不同顏色，取決於品種 無花果樹 Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν  ‘from the fig tree learn the meaning of the parable’  「從以下無花果樹的比喻學個功課」 (太 24:32) 在巴勒斯坦地區，無花果樹既有野生的也有種植的；種植的果樹結出清甜、可供食用的果子，因而備受重視。無花果樹通常一年結兩次果：早造在 6 月（晚春），晚造在 8 月或 9 月（早秋）。 在那些沒有「無花果樹」這個詞的語言中，翻譯者可以採用一個借詞，再加上所謂的「分類詞」，例如「稱為『無花果樹』的樹」或「生產那稱為『無花果』之果子的樹」。世上許多熱帶地區都有屬於無花果樹科的林木，但這些樹的果子一般都不能食用。不過，翻譯者可以使用指稱這些樹木的詞彙，再補充說明《聖經》中提到的無花果樹能夠結出可以食用的果子。

συκομορέα

(1)

ας＜陰＞

(a)

3.7 植物 樹木 一種寬闊巨大的樹，樹高可達十五米（約五十英呎），粗壯結實的樹枝從樹幹下部長出來；果實外形像細小的無花果，但味道不太好 無花果桑樹，野桑樹 προδραμὼν εἰς τὸ ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν ἵνα ἴδῃ αὐτὸν  ‘he ran ahead and climbed a sycamore tree in order to see him’  「於是他跑到前頭，爬上桑樹，要看耶穌」 (路 19:4) 許多譯入語中往往沒有指稱某種樹的本地用詞，「無花果桑樹」可能也一樣。在這種情況下，翻譯者可以從該地區的主流語言中借用一個詞，如「無花果桑樹」，然後加上分類詞，例如「稱為『無花果桑樹』的樹」，但在許多語言中，翻譯者也許只需要把 路 19:4 中的 συκομορέα 簡單地譯成「大樹」或「野無花果樹」。

σῦκον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.36 植物 植物的果實部分 無花果樹的果實 無花果 ὁ γὰρ καιρὸς οὐκ ἦν σύκων  ‘it was not the season for figs’  「不是無花果的季節」 (可 11:13) 與翻譯無花果樹（3.5）的情況一樣，最好借用一個意指無花果的詞彙，然後加上分類詞，例如「稱為『無花果』的果子」。

συκοφαντέω

(1)

(a)

33.434 溝通 控告，譴責 誣告某人，尤其是為了個人利益 誣告；訛詐 Μηδένα διασείσητε μηδὲ συκοφαντήσητε  ‘do not extort money from people by force and do not bring false charges against them’  「不要勒索任何人，也不要誣告人」 (路 3:14) συκοφαντέω 是指一種做法，就是有些人對某個人提起訴訟，並從交給法庭的罰金或賠償中獲得一部分。

συλαγωγέω

(1)

(a)

37.10 控制，管理 控制，限制 （συλαγωγέω「在戰爭中作為戰利品或俘虜被帶走」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）完全控制某人，就像控制俘虜那樣 完全控制；控制住；使成為俘虜；把……擄去 βλέπετε μή τις ὑμᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας  ‘see to it that no one gains control over you by human wisdom’  「千萬不要讓人用人的智慧把你們擄去」 (西 2:8) 有些語言可以採用明喻來保留 西 2:8 中 συλαγωγέω 的比喻義，例如譯成：「免得有人用人的智慧使你們成為俘虜」，或：「免得有人利用人的智慧，藉此使你們成為像俘虜那樣」。

συλάω

(1)

(a)

57.234 擁有，轉移，交換 偷竊，盜取 用武力奪取屬於別人的東西（經常用來表達在戰爭中搶奪戰利品，但是在《新約》中，僅在比喻意義上使用，指保羅從一些教會中接受金錢奉獻來幫助其他教會） 搶奪；掠奪；剝削 ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα λαβὼν ὀψώνιον πρὸς τὴν ὑμῶν διακονίαν  ‘I robbed other churches by receiving money for support from them so as to serve you’  「我『劫掠』了別的教會，接受他們的生活費來服侍你們！」 (林後 11:8a)

____________________________________________________

1 在林後 11:8，保羅顯然是在高度比喻意義上使用συλάω一詞，因此不具有傳統的隱喻價值。

συλλαλέω

(1)

(a)

33.157 溝通 交談，討論 ［參συζητέω, συλλογίζομαι, συνομιλέω］ 與人交談，明確暗示有相互的回應 交談；和……說話；談論 ὤφθη αὐτοῖς Ἠλίας σὺν Μωϋσεῖ καὶ ἦσαν συλλαλοῦντες τῷ Ἰησοῦ  ‘they saw Elijah and Moses talking with Jesus’  「以利亞和摩西在跟耶穌講話」 (可 9:4)

συλλαμβάνω  (συλλαμβάνομαι)

(1)

(a)

37.109 控制，管理 捉拿，扣留 抓住帶走 抓住；拿住；捉拿；拘捕；逮捕 ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων ὧν συνέλαβον  ‘because of the catch of fish which they have taken’  「因這次捕獲的魚」 (路 5:9) Ἰούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσιν Ἰησοῦν  ‘Judas, who was the guide of the men who arrested Jesus’  「那領人來拿耶穌的猶大」 (徒 1:16)

(b)

23.49 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參καταβολή］ 懷孕 συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ  ‘Elizabeth his wife became pregnant’  「他的妻子伊麗莎白就懷了孕」 (路 1:24) 在許多語言中，懷孕的過程是以不同的方式來表述：「開始變大」、「接受精子」、「讓孩子進來」，或「停止流血」（指月經停止）。 短語 ἐν γαστρί（路 1:31）和 ἐν τῇ κοιλίᾳ（路 2:21），意為「在子宮裡」，可以附加給 συλλαμβάνω 而不明顯改變其含義。

(c)

35.5 幫助，照顧 幫助 ［參συναντιλαμβάνομαι, συνυπουργέω］ 通過參與一個活動或一件事來幫助 加入幫助；來幫助 κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς  ‘they motioned to their partners in the other boat to come and help them’  「就招手叫另一隻船上的同伴來幫助」 (路 5:7) 很多時候不需要具體說明那是共同的行動，因為上下文會有所暗示，例如在 路 5:7，「來幫助」清楚表明那是共同努力進行的工作。但有些語言可能不能使用概括性的用語，而需要具體說明行動的性質。因此，路 5:7 中的「來幫助他們」可以譯成「來和他們一起工作」。

συλλέγω

(1)

(a)

18.10 連接 抓緊，抓住 摘下或拔出，目的是要採集起來 採摘 οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα  ‘people do not pick figs from thorn bushes’  「人不是從荊棘上摘無花果的」 (路 6:44) 見 τρυγάω 43.18 的腳註。

συλλογίζομαι

(1)

(a)

33.157 溝通 交談，討論 ［參συζητέω, συλλαλέω, συνομιλέω］ 與人交談，明確暗示有相互的回應 交談；和……說話；談論 οἱ δὲ συνελογίσαντο πρὸς ἑαυτοὺς  ‘they discussed the matter among themselves’  「他們就彼此議論」 (路 20:5)

συλλυπέω  (συλλυπέομαι)

(1)

(a)

25.276 態度及情感 悲傷，遺憾 與別人一起或與別人同時感到悲傷憂愁 為……悲傷；因……難過 συλλυπούμενος ἐπὶ τῇ πωρώσει τῆς καρδίας αὐτῶν  ‘at the same time he felt sorry for them because of their willful stubbornness’  「因他們的心剛硬而難過」 (可 3:5)

συμβαίνω

(1)

(a)

13.111 是，變成，存在，發生 發生 發生，有連同其他事件一起發生的含義 發生 αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων  ‘they were talking to each other about all the things that had happened’  「他們彼此談論所發生的這一切事」 (路 24:14)

συμβάλλω  (συμβάλλομαι)

(1)

(a)

30.7 思考 思考，思想 ［參ἐπιβάλλω］ 仔細考慮某個問題的各種影響 回想；想起；認真思考；深入思考；反覆思想 ἡ δὲ Μαριὰμ πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς  ‘Mary remembered all these things and thought deeply about them’  「馬利亞卻把這一切事牢記在心裡，反覆思想」 (路 2:19)

(b)

33.159 溝通 交談，討論 商議，暗示有一系列的建議 商議 συνέβαλλον πρὸς ἀλλήλους  ‘they were conferring with each other’  「就彼此商議」 (徒 4:15) 在某些語言中，「商議」的對等譯法是「討論應該做的事」或「討論計劃」。

(c)

33.439 溝通 辯論，爭論 以激烈的方式表達不同的觀點，包括提供不同的機會來表達不同的觀點 辯論；激烈地討論 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ Στοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘certain Epicurean and Stoic teachers debated with him’  「還有伊壁鳩魯和斯多亞兩派的哲學家也與他爭辯」 (徒 17:18)

(d)

15.79 線性運動 靠近，趨近 以友好或敵對的意圖相遇和會合 會合；相會 τίς βασιλεὺς πορευόμενος ἑτέρῳ βασιλεῖ συμβαλεῖν εἰς πόλεμον  ‘what king going out to meet another king in battle’  「一個王去和別的王交戰」 (路 14:31) συνέβαλλεν ἡμῖν εἰς τὴν Ἆσσον  ‘he joined up with us in Assos’  「他在亞朔和我們會合」 (徒 20:14) 在會面可能是友好或敵對的情況下，通常需要選擇能夠清楚表明參與者關係或意圖的用語。在大多數語言中，使用純粹中性的詞去表達「會面」都會產生誤導。

(e)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, ὑπολαμβάνω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 ὃς παραγενόμενος συνεβάλετο πολὺ τοῖς πεπιστευκόσιν διὰ τῆς χάριτος  ‘when he arrived he was a great help to those who through grace had become believers’  「他到了那裡，對那些蒙恩信主的人大有幫助」 (徒 18:27)

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

συμβασιλεύω

(1)

(a)

37.66 控制，管理 管理，統治 與別人一起作王統治 1 一起作王；一同掌權 ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε· ἵνα καὶ ἡμεῖς ὑμῖν συμβασιλεύσωμεν  ‘I wish you really were kings so that we could be kings together with you’  「我倒願意你們真的作王，好讓我們也跟你們一起作王」 (林前 4:8) 在 林前 4:8 作比喻用法。

____________________________________________________

1 在林前 4:8，与其把συμβασιλεύω歸類為字面意思「一同掌權」在傳統上的引申喻義，不如把該詞理解為僅僅在特定上下文中的比喻用法。

συμβιβάζω

(1)

(a)

63.5 整體，聯合，部分，分開 聯合 集合成一個整體 集合；使成為一個整體；聯合；結合；連結 τὸ σῶμα ... συμβιβαζόμενον διὰ πάσης ἁφῆς  ‘the body ... united by means of every ligament’  「全身藉著每一個關節的支援……結合在一起」 (弗 4:16) συμβιβασθέντες ἐν ἀγάπῃ  ‘united in love’  「以愛心團結」 (西 2:2)

(b)

30.82 思考 決定，作出結論 （συμβιβάζω[a]「連接，聯合，結合」63.5 的引申喻意）得出解決方案或作出決定，暗指結合相關信息的不同方面的過程 下結論；決定；認定；認為；推斷 συμβιβάζοντες ὅτι προσκέκληται ἡμᾶς ὁ θεὸς  ‘concluding that God had called us’  「就認定是上帝呼召我們」 (徒 16:10)

(c)

28.46 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使人知道某事物是確定的，因而是可靠的 證明 συμβιβάζων ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ χριστός  ‘he showed for certain that this one is the Christ’  「證明耶穌是基督」 (徒 9:22) 有些語言可以用否定式短語來表達確定性，例如：「從而沒有人會懷疑」。另有一些情況可以採用習語式的表達，例如：「用有力的話」，或「用深入人心的話」，或「用像石頭一樣的話」。

(d)

33.298 溝通 建議 通過指示提出建議 建議；教導；指示 τίς γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου, ὃς συμβιβάσει αὐτόν;  ‘who knows the mind of the Lord that he can advise him?’  「誰曾知道主的心？誰會教導他？」 (林前 2:16)

συμβουλεύω  (συμβουλεύομαι)

(1)

(a)

33.294 溝通 建議 告訴某人他應該計劃做什麼 建議；商議 ἦν δὲ Καϊάφας ὁ συμβουλεύσας τοῖς Ἰουδαίοις ὅτι συμφέρει ἕνα ἄνθρωπον ἀποθανεῖν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ  ‘it was Caiaphas who had advised the Jews that it was better that one man die for all the people’  「就是這個該亞法從前向猶太人提議說，讓一個人替所有百姓死是划算的」 (約 18:14)

(b)

30.74 思考 打算，企圖，計劃 ［參συμβούλιον］ 一起策劃，制定共同行動的計劃，通常是為了不良或邪惡的目的 商議；策劃；設陰謀；計劃對付 συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν  ‘they plotted together to arrest Jesus secretly’  「一同計劃要秘密地逮捕耶穌」 (太 26:4)

συμβούλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

30.74 思考 打算，企圖，計劃 ［參συμβουλεύω］ 一起策劃，制定共同行動的計劃，通常是為了不良或邪惡的目的 商議；商量；策劃；設陰謀；計劃對付 συμβούλιον ἐδίδουν κατ᾽ αὐτοῦ ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν  ‘they made plans against him to kill him’  「商量要怎樣對付耶穌，殺害他」 (可 3:6)

(b)

11.86 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 咨詢委員會 議會 τότε ὁ Φῆστος συλλαλήσας μετὰ τοῦ συμβουλίου ἀπεκρίθη  ‘then Festus answered after conferring with his council’  「非斯都和議會商量了，就回答」 (徒 25:12) 在 徒 25:12 ，翻譯者可以把「議會」翻譯為：「那些給他提意見的人」，或「他的參謀」，或甚至是「那些說什麼應該做的人」，或「那些說做什麼是最好的人」。

σύμβουλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.297 溝通 建議 （συμβουλεύω「建議」33.294 的衍生詞）提出建議的人 顧問；謀士 Τίς γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου; ἢ τίς σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο;  ‘who knows the mind of the Lord? Who can be his adviser?’  「誰知道主的心？誰作過他的謀士？」 (羅 11:34)

Συμεών

(1)

＜陽＞

(a)

93.349a 人名及地名 人名 使徒彼得的亞蘭名字的另一種拼寫形式 西門；《思》西滿

(b)

93.349b 人名及地名 人名 雅各的兒子，以色列西緬支族的祖先 西緬；《思》西默盎

(c)

93.349c 人名及地名 人名 耶路撒冷的一名老者，是敬畏上帝的義人（路 2:25） 西面；《思》西默盎

(d)

93.349d 人名及地名 人名 安提阿教會中也稱為尼結的基督徒先知 西面；《思》西滿

(e)

93.349e 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 西緬；《思》西默盎

συμμαθητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

36.42 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 與其他人一起作門徒或跟隨者的人 同作門徒的人；其他的門徒 εἶπεν οὖν Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος τοῖς συμμαθηταῖς  ‘then Thomas, called Didymus, said to his fellow disciples’  「於是那稱為低土馬的多馬對其他的門徒說」 (約 11:16) 在某些語言中，短語「其他的門徒」可以譯作：「和他一起的門徒」，或「和他一樣是門徒的人」。

συμμαρτυρέω

(1)

(a)

33.266 溝通 見證，證明 通過證言提供確證證據 以見證作支持；提供支持的證據；作證支持 συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως  ‘their consciences testify in support of this’  「他們的良心一同作證」 (羅 2:15) 有些語言需要把 羅 2:15 中的這個短語譯成：「他們的良心對他們說這是真的」。

συμμερίζω  (συμμερίζομαι)

(1)

(a)

57.7 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 分享某物，得到其中適當的一部分 分享；分領；和別人一起擁有一部分 οἱ τῷ θυσιαστηρίῳ παρεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συμμερίζονται  ‘those who offer sacrifices on the altar have a share of what is sacrificed’  「在祭壇伺候的人分享壇上的供物」 (林前 9:13)

συμμέτοχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.8 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 （συμμετέχω「與別人一起擁有某物」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）一起擁有某物或某個關係的人 分享者；參與者；同伴；同夥 συμμέτοχα τῆς ἐπαγγελίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘partners in the promise made through Christ Jesus’  「分享……在基督耶穌裡實現了的應許」 (弗 3:6)

συμμιμητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

41.46 行為及相關狀態 模仿行為 和其他人一起仿效人的人 加入仿效別人；與其他人一起效法；一同效法別人的人 Συμμιμηταί μου γίνεσθε  ‘join in being my imitators’  「你們要一同效法我」 (腓 3:17)

συμμορφίζω  (συμμορφίζομαι)

(1)

(a)

58.6 性質，類別，示例 性質，特徵 在形式上與其他事物相似 共同擁有……的樣式；取得與……相同的形式；變得像…… συμμορφιζόμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ  ‘to come to be similar in form to him in his death’  「效法他的死」 (腓 3:10) 在一些語言中，腓 3:10 中的這句表達可以譯為：「效法他的死」，或「在死的方式上與他相似」。

σύμμορφος

(1)

ον

(a)

58.5 性質，類別，示例 性質，特徵 有相似形式或性質的 有相似的形式；有相同的樣式；形像相似 προώρισεν συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ  ‘he set them apart in order that they might be similar in form to the nature of his Son’  「把他們預先揀選出來，使他們跟他的兒子有相同的特質」 (羅 8:29) σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ  ‘of the same form as his glorious body’  「和他自己榮耀的身體相似」 (腓 3:21) 在一些語言中，羅 8:29 可能需要譯成「他把他們分別出來，好使他們能夠像他的兒子」，腓 3:21 可能需要譯成「擁有像他一樣的榮耀身體」。

συμπαθέω

(1)

(a)

24.80 感官事件及狀態 痛苦，苦難 與別人一同受苦 與……一同受苦；分擔……的痛苦 καὶ γὰρ τοῖς δεσμίοις συνεπαθήσατε  ‘for you also shared the sufferings of prisoners’  「你們跟囚犯一同受苦」 (來 10:34) 然而，來 10:34 中的 συμπαθέω 可以解作主要指同情，而不是指實際的分擔或受苦。

(b)

25.57 態度及情感 愛，情感，同情 在同情的意義上分享某人的感受 同情；體恤 οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν  ‘our high priest is not one who cannot feel sympathy for our weaknesses’  「我們的大祭司並非不能體恤我們的軟弱」 (來 4:15) 在一些語言中，「同情」最接近的譯法可能是「完全理解另一個人的感受」，或「自己心中的感受就像別人的感受那樣」。

συμπαθής

(1)

ές

(a)

25.58 態度及情感 愛，情感，同情 同情某人或某事的 同情；體恤 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες, συμπαθεῖς  ‘and in conclusion, all should have the same attitude and be sympathetic’  「總而言之，你們大家要彼此同心，互相體恤」 (彼前 3:8)

συμπαραγίνομαι

(1)

(a)

15.123 線性運動 聚集，召集 ［參συμπορεύομαι, συνάγω, σύνειμι, συνέρχομαι, συστρέφω］ 兩個或更多物體移動到相同位置1 聚在一起；聚會；聚集；相聚；集合 πάντες οἱ συμπαραγενόμενοι ὄχλοι  ‘when the people had all gathered together’  「所有聚集……的眾人」 (路 23:48) 許多語言都會使用明顯不同的詞彙去表示生物的聚集。這些區別通常基於個體的數量、他們到來的距離，以及有關的個體是否構成一個成員群體，還是他們只是一個鬆散的集合。鑒於上述各種區別，翻譯時很可能需要使用非常不同的詞彙來表達各種相關的意義。

____________________________________________________

1 這個意為「聚集」的詞彙組無疑具有一些細微的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定具體的差異。

συμπαρακαλέω  (συμπαρακαλέομαι)

(1)

(a)

25.151 態度及情感 鼓勵，安慰 與別人同時得到鼓勵 一起得到鼓勵；同時得到鼓勵；互相獲得鼓勵 τοῦτο δέ ἐστιν συμπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑμῶν τε καὶ ἐμοῦ  ‘what I mean is that both you and I will be encouraged at the same time, you by my faith and I by yours’  「更確切地說……你們和我都可以藉著彼此共有的信心，一起得到激勵」 (羅 1:12)

συμπαραλαμβάνω

(1)

(a)

15.169 線性運動 引領，帶來，帶領 帶著同行，強調陪伴 帶上；帶著同行 συμπαραλαβὼν καὶ Τίτον  ‘taking Titus along with (me)’  「[我]帶著提多」 (加 2:1)

συμπάρειμι

(1)

(a)

85.30 在空間存在 在某個地方 與其他人一起在某個地方 在一起；同在 καὶ πάντες οἱ συμπαρόντες ἡμῖν  ‘and all who are with us’  「在座的各位」 (徒 25:24)

συμπάσχω

(1)

(a)

24.84 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參συγκακοπαθέω, συγκακουχέομαι］ 承受與別人一樣的痛苦 同受苦難；分擔痛苦；一同受苦 συμπάσχει πάντα τὰ μέλη  ‘all the parts of the body suffer together’  「所有的肢體就一同受苦」 (林前 12:26)

συμπέμπω

(1)

(a)

15.69 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參συναποστέλλω］ 差遣某人與別人一起同行 打發同去；差遣同去 συνεπέμψαμεν δὲ αὐτοῖς τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν  ‘we have sent our Christian brother with them’  「我們又差遣一位弟兄與他們同去」 (林後 8:22) 有些語言可能難以用簡潔的方法去表達「派人與某某一起去」。例如在 林後 8:22，可能要翻譯為「他們要走了，所以我們使我們的基督徒弟兄與他們一起去」；而 林後 12:18 可以翻譯為「我懇求提多去，並且使另一位基督徒弟兄和他同去」。

συμπεριλαμβάνω

(1)

(a)

34.65 聯合 親吻，擁抱 擁抱，表示非常關心某人 抱；擁抱 καταβὰς δὲ ὁ Παῦλος ἐπέπεσεν αὐτῷ καὶ συμπεριλαβὼν  ‘but Paul went down and threw himself on him and hugged him’  「保羅下去，伏在他身上，抱著他」 (徒 20:10) 翻譯 徒 20:10 中的 συμπεριλαμβάνω 時必須避免暗示那是出於性慾的動機。

συμπίνω

(1)

(a)

23.36 生理活動過程及狀態 吃，喝 與別人同喝 一起喝；同喝 οἵτινες συνεφάγομεν καὶ συνεπίομεν αὐτῷ  ‘we who ate and drank with him’  「我們這與他一起吃喝的人」 (徒 10:41) 在翻譯 徒 10:41 時，可能需要調整句子結構去表達聯合活動，比如譯成：「我們和他一起喝」，或「他和我們一同喝」。在一些語言中，說「吃和喝」會顯得奇怪，因為這兩個活動經常歸屬在「用餐」這個詞彙之下。因此，在那些情況最好譯成「我們和他一起用餐」或「我們和他一起吃飯」。

συμπίπτω

(1)

(a)

20.51 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 倒塌成一堆 倒塌 καὶ εὐθὺς συνέπεσεν καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα  ‘and it immediately collapsed, and the crash of that house was terrible’  「立刻倒塌了，並且那房子損壞得很厲害」 (路 6:49)

συμπληρόω  (συμπληρόομαι)

(1)

(a)

54.14 海上活動 （航海術語）船隻在航行時被水淹浸 被水淹浸；被水灌滿；被水浸灌；船身快速進水 καὶ συνεπληροῦντο καὶ ἐκινδύνευον  ‘and they were being swamped with water and were in danger’  「船灌滿了水，非常危險」 (路 8:23)

(b)

67.70 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參πίμπλημι, πληρόω］ 來到一段時間的結束，有完成了隱含的目的或計劃的含意 1 結束；完成；（日期、日子）滿了 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὰς ἡμέρας τῆς ἀναλήμψεως αὐτοῦ  ‘as the days were completed for him to be taken up (to heaven)’  「耶穌被接（到天上）的時間到了」 (路 9:51) 有些語言很難說一段時間「滿了」。對於 路 1:23，通常可以譯成「他事奉的日期完結」，甚至「他完成了事奉之後」。對於 徒 7:30，「滿四十年之後」在一些語言中可以譯成「四十年過後」，或「經過四十年之後」。

____________________________________________________

1 在許多上下文中，很難確定67.69和67.70中的詞彙主要是時間性的還是時態性的。如果任一上下文中的意思似乎專注於活動的完成，那麼該意思就應該歸類為時態性的（語義域68「時態」）；但是，如果重點似乎是在活動的結束點，那麼就可以合理地將這些意思歸類為時間性的。

συμπνίγω

(1)

(a)

23.120 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀποπνίγω, πνίγω］ （採用 πνίγω[a]「窒息」19.53 的基本意義的引申喻意）植物因被其他植物擠壓和遮蔽而導致死亡 1 使植物死亡；擠住以至於死亡 ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό  ‘the thorns grew up and caused them to die’  「荊棘長起來，把它擠住了」 (可 4:7)

(b)

19.48 物理的衝擊力 擠壓 擁擠到幾乎不能呼吸（非常強調的形式） 擁擠；擠壓 Ἐν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν  ‘as he went along, the people were crowding around him from every side’  「耶穌去的時候，群眾從四面擁擠著他」 (路 8:42)

(c)

22.22 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 ［參θραύω, καταδυναστεύω］ 給……造成嚴重的麻煩，暗示帶來可怕的後果，大概使狀態變得虛弱 造成嚴重的困難；欺壓；壓迫；壓制 ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται  ‘as they go on living, they are overwhelmed by the worries and riches and pleasures of daily life’  「一路行走的時候，被生活的憂慮、財富和享樂完全壓垮了」 (路 8:14)

____________________________________________________

1 ἀποπνίγω和συμπνίγω[a]可能比πνίγω[b]的語氣更加強烈，但是無法根據新約的用法來確定這一點。

συμπολίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.72 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 同屬於某個社會政治單位的人 同胞 ἐστὲ συμπολῖται τῶν ἁγίων  ‘you are fellow citizens with God's people’  「你們是上帝子民的同胞」 (弗 2:19) 弗 2:19 中的語句也可以翻譯為：「你們是上帝子民的同胞」，或「你們和上帝的子民是屬於同一個地方的全部人」，或某些語言中的「你們和上帝的子民是上帝國度的人民」。

συμπορεύομαι

(1)

(a)

15.148 線性運動 同行，結伴 ［參συνέρχομαι］ 與一個或多個其他人一起來／去 同來；同去；同行 συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ὄχλος πολύς  ‘his disciples and a large crowd went with him’  「他的門徒和一大群人與他同行」 (路 7:11)

(b)

15.123 線性運動 聚集，召集 ［參συμπαραγίνομαι, συνάγω, σύνειμι, συνέρχομαι, συστρέφω］ 兩個或更多物體移動到相同位置1 聚在一起；聚會；聚集；相聚；集合 συμπορεύονται πάλιν ὄχλοι πρὸς αὐτόν  ‘crowds gathered around him again’  「人們又聚集在他周圍」 (可 10:1) 許多語言都會使用明顯不同的詞彙去表示生物的聚集。這些區別通常基於個體的數量、他們到來的距離，以及有關的個體是否構成一個成員群體，還是他們只是一個鬆散的集合。鑒於上述各種區別，翻譯時很可能需要使用非常不同的詞彙來表達各種相關的意義。

____________________________________________________

1 這個意為「聚集」的詞彙組無疑具有一些細微的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定具體的差異。

συμπόσιον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.5 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 ［參κλισία］ 一起吃飯的一群人 一起吃飯的一群人 ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι πάντας συμπόσια συμπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘he ordered them to have all the people sit down in groups on the green grass’  「吩咐他們叫眾人一群一群地坐在青草地上」 (可 6:39a,39a [2]) 注意，路加使用 κλισίας，與馬可使用 συμπόσια ，本質上是相同類型的語境。

____________________________________________________

1 在可 6:39,39 [2]，συμπόσια重複出現表明這是一個分佈複數，即分佈在某個區域的若干群人。請注意，πρασιαί在可 6:40,40 [2]也是這種分佈複數（見11.6）。

συμπρεσβύτερος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.78 宗教活動 角色及作用 和別人一起作長老的人 同作長老的人 Πρεσβυτέρους τοὺς ἐν ὑμῖν παρακαλῶ ὁ συμπρεσβύτερος  ‘I appeal to the elders among you, (I who am) an elder along with you’  「我這同作長老……勉勵在你們中間的長老們」 (彼前 5:1)

συμφέρω

(1)

(a)

15.125 線性運動 聚集，召集 ［參συνάγω, συστρέφω］ 使集合在一起，無論是有生命還是無生命的物體 集合；召集 συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων  ‘when they had gathered together the books, they burned them in front of everyone’  「帶來他們的書，堆在一起，當眾焚燒」 (徒 19:19)

(b)

65.44 價值 有益的，無益的 ［參λυσιτελέω］ 對某人有利 有利的；更好的；對某人有利 οὐδὲ λογίζεσθε ὅτι συμφέρει ὑμῖν ἵνα εἷς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ  ‘you don't realize that it is to your advantage to have one man die for the people’  「也不想想，一個人替百姓死……這對你們是有利的」 (約 11:50) οὐδὲν ὑπεστειλάμην τῶν συμφερόντων  ‘I did not hold back anything that would be advantageous (to you)’  「凡對你們有益的，我沒有一樣隱瞞不說的」 (徒 20:20) 在一些語言中，「優勢」暗示某種比較，或是擁有的利益比別人大，或是某種益處使人後來的狀態比先前好。例如在 約 11:50 的情況，可以譯成「你們難道沒有意識到，如果一個人為百姓死，那麼你們的結果要好得多」。

σύμφημι

(1)

(a)

31.16 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 同意某個特定的主張 同意；承認 σύμφημι τῷ νόμῳ ὅτι καλός  ‘I agree with the Law, that it is good’  「我得承認律法是善的」 (羅 7:16) 在許多語言中，「同意」的對等譯詞是簡單的「向……說『是』」。另一些語言則可能需要採用直接引語，例如：「說『我同意』」。

σύμφορος  (σύμφορον)

(1)

ον

(a)

65.45 價值 有益的，無益的 構成優勢的東西 優勢；益處；好處；幫助 τοῦτο δὲ πρὸς τὸ ὑμῶν αὐτῶν σύμφορον λέγω  ‘I am saying this for the purpose of its being a benefit to you’  「我說這話是為了你們自己的益處」 (林前 7:35)

συμφυλέτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.57 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參ἀδελφός, συγγενής］ 屬於同一 πατριά[b] 或 φυλή[b]「民族」 (11.56）的人 同胞 τὰ αὐτὰ ἐπάθετε καὶ ὑμεῖς ὑπὸ τῶν ἰδίων συμφυλετῶν καθὼς καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων  ‘you suffered the same persecution from your countrymen that they suffered from the Jews’  「你們也受了同胞的迫害，像他們受了猶太人的迫害一樣」 (帖前 2:14) ἄνδρες 一詞往往加到 ἀδελφοί[d] 中，組成一個詞彙單元，本質上與ἀδελφοί[d]的意思相同，但是含義更加正式：ἄνδρες ἀδελφοίἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς「同胞們，我必須明確地告訴你們」徒 2:29。 συμφυλέτης、συγγενής[b] 和 ἀδελφός[d] 通常可以用一句短語來翻譯 ，例如：「同國的人」，「同族的人」，或「同支派的人」。

σύμφυτος

(1)

ον

(a)

89.117 關係 關聯 形容在類似的經驗中密切聯合 與……相似；與……合而為一 εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ  ‘for if we are one with him in dying as he died’  「我們若與他合一，經歷與他一樣的死」 (羅 6:5)

συμφύω  (συμφύομαι)

(1)

(a)

23.193 生理活動過程及狀態 生長 植物一起生長 一起生長；一同生長 συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό  ‘the thorns grew up with (the plants) and choked them’  「荊棘跟它一同生長，把它擠住了」 (路 8:7) 在翻譯 συναυξάνομαι（23.192）和 συμφύομαι 時，需要避免譯文暗示兩種植物一起生長成為一株植物。經文的意思是，兩種或更多的植物在同一個區域內同時生長。

συμφωνέω

(1)

(a)

31.15 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 ［參συμφώνησις, σύμφωνος］ 達成協議，通常意味著一種共同決定 同意；協議 συμφωνήσας δὲ μετὰ τῶν ἐργατῶν ἐκ δηναρίου  ‘he came to an agreement with the workmen for a denarius’  「他和工人講定一天一個銀幣」 (太 20:2)

(b)

64.10 比較 與某事物足夠相似，達到匹配或相稱的程度 相稱；符合 καὶ τῷ παλαιῷ οὐ συμφωνήσει τὸ ἐπίβλημα τὸ ἀπὸ τοῦ καινοῦ  ‘and the patch (taken) from the new (cloth) will not match the old’  「那塊新的和舊的也不相稱」 (路 5:36)

συμφώνησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

31.15 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 ［參συμφωνέω, σύμφωνος］ 達成協議，通常意味著一種共同決定 協議 τίς δὲ συμφώνησις Χριστοῦ πρὸς Βελιάρ  ‘do Christ and Beliar agree on anything?’  「基督和魔鬼怎能相和呢？」 (林後 6:15)

συμφωνία

(1)

ας＜陰＞

(a)

14.83 自然界的事件及狀態 聲音 有旋律和節奏的聲音，由一種或幾種樂器產生 音樂 ἤκουσεν συμφωνίας καὶ χορῶν  ‘he heard the music and dancing’  「聽見奏樂跳舞的聲音」 (路 15:25a) 由於這節經文提到音樂結合舞蹈的聲音，因此有些語言選擇「音樂」一詞時，可能需要選擇配合這種語境的用語，即通常用於舞蹈的音樂。

____________________________________________________

1 關於συμφωνία在路 15:25中的意思，學者意見不一。有些學者主張這是指由幾種樂器演奏的音樂，有些則堅持認為這是由一種樂器奏出的音樂，可能是一種雙長笛或一種風笛。

σύμφωνος  (σύμφωνον)

(1)

ον

(a)

31.15 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 ［參συμφωνέω, συμφώνησις］ 達成協議，通常意味著一種共同決定 協議 μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μήτι ἂν ἐκ συμφώνου πρὸς καιρόν  ‘do not deny yourselves to each other, unless you agree to do so for a while’  「夫妻不可彼此剝奪，除非雙方同意暫時這樣做」 (林前 7:5)

συμψηφίζω

(1)

(a)

60.4 數目 數目，無數的 ［參ψηφίζω］ 計算總數 計算；總計；合計；加起來；算出；估算 συνεψήφισαν τὰς τιμὰς αὐτῶν  ‘they calculated the value of them’  「他們計算書價」 (徒 19:19)

σύμψυχος

(1)

ον

(a)

26.6 心理官能 有相似的態度和心靈 和諧；一致的心思；心靈合一 τὴν αὐτὴν ἀγάπην ἔχοντες, σύμψυχοι  ‘having the same love and being one in spirit’  「愛心相同，有一致的心思」 (腓 2:2)

σύν

(1)

(a)

89.107 關係 關聯 表示聯合關係，通常有共同參加某個活動的含意1 同；跟……一起 ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ  ‘and Lazarus was one of those with him at the table’  「拉撒路也在同耶穌坐席的人中間」 (約 12:2) Ἐρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί  ‘we also will go with you’  「我們也和你一起去」 (約 21:3)

(b)

89.105 關係 連繫 表示物體或事件之間的連繫，但是沒有指定準確的位置或功能關係 同；跟……一起 ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ  ‘I would receive mine together with interest’  「可以連本帶利一起收回」 (太 25:27) καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they let him down on his bed in the middle of those in front of Jesus’  「連人帶牀把他縋下，放在人群中耶穌的面前」 (路 5:19) ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑπενεγκεῖν  ‘but together with the trial he makes also a way of escape, namely, being able to endure’  「反而會在你們受試探的時候開一條出路，使你們忍受得住」 (林前 10:13)

(c)

90.2 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 ［參χείρ］ σὺν χειρί  （帶所有格；習語，直譯：藉……的手）用於標記聯合的施事者 藉；借助於 λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν σὺν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ  ‘he accomplished deliverance with the help of an angel who appeared to him in the bush’  「藉那在荊棘中顯現的天使的手……作成了拯救」 (徒 7:35)

____________________________________________________

1 σύν[a]（89.107）和μετα[a]（89.108）的語義域有很大程度的重疊，因為在許多情況中，σύν[a]和μετά[a]均可表達出本質上相同的參照關係。然而，在關乎敵對和戰鬥的上下文中，可以用μετά[a]來表示敵對勢力互相戰鬥。在這種上下文中，介詞σύν[a]並不適合，因為該詞暗示在衝突的同一方發生爭鬥，而不是在衝突雙方之間。

συνάγω  (συνάγομαι)

(1)

(a)

15.125 線性運動 聚集，召集 ［參συμφέρω, συστρέφω］ 使集合在一起，無論是有生命還是無生命的物體 集合；召集 συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς τοῦ λαοῦ  ‘he gathered together all the chief priests and teachers of the people’  「他就召集了祭司長和民間的文士」 (太 2:4)

(b)

85.48 在空間存在 放置，安置 收集並放在某個安全的地方 存放；放在某個地方 ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου  ‘because I do not have a place where I can store my crops’  「我沒有地方儲存我的收成了！」 (路 12:17a)

(c)

57.144 擁有，轉移，交換 交換 把財產或物品換成金錢 換成錢；變賣 μετ᾽ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν πάντα  ‘after a short time, he turned everything into money’  「過了不久，他把一切變換成錢」 (路 15:13)

(d)

15.123 線性運動 聚集，召集 ［參συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, σύνειμι, συνέρχομαι, συστρέφω］ 兩個或更多物體移動到相同位置2 聚在一起；聚會；聚集；相聚；集合 οὗ γάρ εἰσιν δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα  ‘where two or three have come together in my name’  「哪裡有兩三個人奉我的名聚會」 (太 18:20) 許多語言都會使用明顯不同的詞彙去表示生物的聚集。這些區別通常基於個體的數量、他們到來的距離，以及有關的個體是否構成一個成員群體，還是他們只是一個鬆散的集合。鑒於上述各種區別，翻譯時很可能需要使用非常不同的詞彙來表達各種相關的意義。

____________________________________________________

1 路 12:17中的συνάγω是複雜語義結構的一個例子，不僅涉及把物質放到一起，還涉及妥當地放在某個地方。在路 12:17，焦點似乎是在儲藏而非收穫的過程。

2 這個意為「聚集」的詞彙組無疑具有一些細微的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定具體的差異。

συναγωγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

11.44 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 一群集合敬拜的人，或這個群體的成員 集會；會眾 ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῶν ἀνὴρ  ‘if a man comes into your assembly’  「如果有一個人……來到你們聚會的地方」 (雅 2:2) ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ Σατανᾶ  ‘but a congregation of Satan’  「撒但的會眾」 (啟 2:9) 在 雅 2:2，συναγωγή 可能表示一個聚會的地方，而不是聚集的那群人（見συναγωγή[c], 7.20）。 在 雅 2:2 中，翻譯者可以把當中的條件從句翻譯為：「若有一個人進入你們的教會」，或「若有一個人進入你們會眾當中」。

(b)

11.45 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 猶太人的集會 會堂；集會 ᾐτήσατο παρ᾽ αὐτοῦ ἐπιστολὰς εἰς Δαμασκὸν πρὸς τὰς συναγωγάς  ‘he asked for letters of introduction to the synagogues at Damascus’  「要求發信給大馬士革的各會堂」 (徒 9:2) 在譯入語中，由於借詞「會堂」經常只是指建築物，而不是指會眾，所以在翻譯 徒 9:2 時可能需要說：「他要求發介紹信給各會堂的領袖」，或「他要求發介紹信給猶太會眾的領袖」。

(c)

7.20 建造物 建築物 用於集會的建築物，與宗教活動有關（通常指猶太人舉行敬拜、教導律法的建築物，但在 雅 2:2 中是指基督徒聚集的地方） 會堂或基督徒聚集的地方 τὴν συναγωγὴν αὐτὸς ᾠκοδόμησεν ἡμῖν  ‘he himself built our synagogue for us’  「他給我們建造會堂」 (路 7:5) ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῶν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος ἐν ἐσθῆτι λαμπρᾷ  ‘if a man comes into your Christian assembly place beautifully dressed and with a gold ring on’  「若有一個人戴著金戒指，穿著華麗的衣服，進入你們的會堂」 (雅 2:2) 雅 2:2 中的 συναγωγή 可以解釋為指信徒的聚集，而不是指建築物（參11.44）。 翻譯者需要清楚區分 συναγωγή[c] 和 ναός[a]（7.15）或 ἱερός[b]（7.16）。很多地方都有會堂，但是只有一個耶路撒冷聖殿，並且把會堂僅僅稱為「小聖殿」是不夠的。最好借用「會堂」這個詞彙，或者採用描述性的話，例如「猶太人敬拜上帝的地方」或「敬拜上帝所用的建築物」。 另外，翻譯者還需要區分「會堂」和「教會」，不論是指聖徒的聚集還是指建築物。

συναγωνίζομαι

(1)

(a)

34.20 聯合 聯繫 與別人一起十分努力做某事 積極參加；一起懇切地；一同竭力 συναγωνίσασθαί μοι ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν θεόν  ‘to join fervently with me in prayer to God on my behalf’  「與我一同竭力為我祈求上帝」 (羅 15:30)

συναθλέω

(1)

(a)

42.50 執行，從事 工作，勞碌 與某人一起在困境中努力奮鬥，暗示面對反對和／或競爭 並肩一起勞動；一同勞苦；一起辛勞 αἵτινες ἐν τῷ εὐαγγελίῳ συνήθλησάν μοι  ‘they have labored with me to spread the gospel’  「她們在傳揚福音上曾與我一同勞苦」 (腓 4:3)

συναθροίζω  (συναθροίζομαι)

(1)

(a)

15.131 線性運動 聚集，召集 使聚集在一起（比較 συναθροίζομαι 15.130） 使聚集在一起；召集 οὓς συναθροίσας καὶ τοὺς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐργάτας  ‘so he called them together, with others whose work was like theirs’  「他聚集他們和同行的工人」 (徒 19:25)

(b)

15.130 線性運動 聚集，召集 聚集在一起，強調團結的要素（比較 ἀθροίζω 15.129） 聚集 οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισμένοι καὶ προσευχόμενοι  ‘many people had gathered together there and were praying’  「有許多人聚集在那裡禱告」 (徒 12:12)

συναίρω

(1)

(a)

57.229 擁有，轉移，交換 記賬 與某人一起算賬或結賬 算賬；結賬；計算賬目；清算賬目 ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν  ‘as he began to check on accounts’  「他開始算帳的時候」 (太 18:24)

συναιχμάλωτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.118 控制，管理 監禁 和其他人一起被逮捕和囚禁的人 一起坐牢的人；一同被囚的 ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου καὶ συναιχμαλώτους μου  ‘greetings to Andronicus and Junias, fellow Jews who were also fellow prisoners with me’  「請問候曾經跟我一起坐牢的猶太同胞安多尼古和猶尼亞」 (羅 16:7) 將 συναιχμάλωτος 嚴格直譯成「一同被俘虜的」，可能會產生誤解，因為這樣翻譯，會暗示保羅以前曾經是在戰爭中被俘虜的士兵或平民。

συνακολουθέω

(1)

(a)

15.157 線性運動 跟隨，伴隨 ［參συνέπομαι］ 與某人同行，明顯表示密切的聯繫 同行；跟隨 οὐκ ἀφῆκεν οὐδένα μετ᾽ αὐτοῦ συνακολουθῆσαι εἰ μὴ τὸν Πέτρον  ‘he permitted no one to accompany him except Peter’  「於是他帶著彼得同去，不許別人跟著他」 (可 5:37)

συναλίζομαι

(1)

(a)

23.13 生理活動過程及狀態 吃，喝 一起進食，強調過程中的團契相交 一起吃飯；同吃 καὶ συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς  ‘and while he was at table with them, he commanded them’  「耶穌和他們一起吃飯的時候，吩咐他們」 (徒 1:4) 有些學者把 徒 1:4 中的 συναλίζομαι 理解為 συναλίζομαι[b]「和……待在一起」（41.37），他們認為在 徒 1:4，συναλίζομαι 只是συναυλίζομαι「和……待在一起」的另一種拼寫。有些抄本支持後一種解讀。

(b)

41.37 行為及相關狀態 特定行為模式 與其他人一起團契相交（συναλίζομαι 的一種意思，因為它被認為是 συναυλίζομαι「與……一起，與……同住」 的另一寫法，該詞沒有出現在《新約》中） 和……一起生活；與……團契 συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς  ‘while they were still together in fellowship, he commanded them’  「當他們還在一起的時候，他吩咐他們」 (徒 1:4) συναλίζομαι 解作「一起團契相交」非常符合 徒 1:4 的上下文；但這個意思似乎與一般的希臘文用法不大相同，因此在 徒 1:4 的上下文中，συναλίζομαι 經常被理解為「一起吃飯」的意思（見 23.13）。

συναλλάσσω

(1)

(a)

40.1 和解，寬恕 和解 ［參ἀποκαταλλάσσω, καταλλαγή, καταλλάσσω］ 在人際關係受到擾亂或破壞後，重新建立恰當的友好關係（這一系列意義的成分特徵包括(1)友好的關係受到破壞因為(2)假定的或確實的激怒了對方(3)目的在於消除敵意的外顯行為，和(4)恢復原有的友好關係）1 調解；和好；讓彼此和好；復和 συνήλλασσεν αὐτοὺς εἰς εἰρήνην  ‘he tried to make peace between them’  「他竭力替他們調解」 (徒 7:26) 由於「和解」涉及的方面很多並且很複雜，因此很多時候需要採用整個短語，來充分表達此語義域中各詞彙的含義。有些語言往往會以習語來表達「和好」的意思，例如：「使再次成為朋友」、「使再次打響指」（在非洲的許多地方，這是友好關係的象徵）、「使再次成為一體」，或「消除隔閡」。對於表示「和好」的詞彙，一個特別關鍵的要素，是確定最初導致不和的責任所在。例如，有些詞彙暗示，主動去尋求和解的人，其實是承認自己導致了不和。當然，談到上帝藉著基督使人與他自己和好時，這種解釋是完全站不住腳的。 在某些語言中，表達和好的詞彙的語境，通常與夫婦間的和解有關。這樣的詞彙與《聖經》中許多的上下文非常相符，特別是論到人與上帝和好的那些經文，因為上帝通常被稱為丈夫，信徒被稱為妻子。 這是 συναλλάσσω 一詞唯一出現在《新約》的地方，此處並且添加了 εἰς εἰρήνην 來強調和平的目標，儘管和解的行動本身，已經暗示要讓先前敵對的人達致彼此和平相處。

____________________________________________________

1 40.1所含詞彙可能有些微妙的區別，但是現有上下文並不支持給這些詞彙設立完全獨立的義項。

συναναβαίνω

(1)

(a)

15.153 線性運動 同行，結伴 陪同一起上去 一起上去；同行；陪伴 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘for many days he was seen by those who had come up with him from Galilee to Jerusalem’  「有許多日子，他向那些從加利利同他上耶路撒冷的人顯現」 (徒 13:31)

συνανάκειμαι

(1)

(a)

34.10 聯合 聯繫 與別人一起吃飯 一同坐席；和……一起吃飯；與……同席 πολλοὶ τελῶναι καὶ ἁμαρτωλοὶ ἐλθόντες συνανέκειντο τῷ Ἰησοῦ καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ  ‘many tax collectors and outcasts came and associated with Jesus and his disciples in eating’  「有好些稅吏和罪人來，與耶穌和他的門徒一同坐席」 (太 9:10a)

____________________________________________________

1 在太 9:10，συνανάκειμαι當然可能僅僅指一起吃飯的事實。然而，在新約上下文中，比如這一處，該詞的意思似乎不僅僅是一起吃飯的事實，一起吃飯所象徵的聯合才是關鍵，因而構成意思的中心成分。

συναναμίγνυμι

(1)

(a)

34.1 聯合 聯繫 ［參ὁμιλία, συγχράομαι, συναπάγω］ 互相交往，一般有經常的來往，並且／或者參與共同的活動，而且通常暗示某種相互的關係 交往；與……作伴；來往 Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ μὴ συναναμίγνυσθαι πόρνοις  ‘I wrote you not to associate with immoral people’  「我先前寫信告訴過你們，不可與淫亂的人交往」 (林前 5:9) 在翻譯表示關聯的詞彙時，可以採用不同的表達方式，例如，「與……有關係」，「與……交往」，「與……一起出入」，「一起做某事」，或「成為……的同伴」。有些時候，可以用給別人留下印象的詞彙來表述關聯，例如，「經常被看到在一起」，「被視為親密的朋友」，甚至習語「成為另一個人的影子」。

συναναπαύομαι

(1)

(a)

23.86 生理活動過程及狀態 疲倦，休息 與其他人一起享受可以恢復體力的休息（見 ἀναπαύομαι[a]「休息」23.80） 與其他人同得安息；與……一起休息 συναναπαύσωμαι ὑμῖν  ‘that I may rest with you’  「使我……與你們同得安息」 (羅 15:32)

συναντάω

(1)

(a)

13.120 是，變成，存在，發生 發生 偶然遇到，暗示一個人所遇到的事情 偶遇；碰巧 πορεύομαι εἰς Ἰερουσαλὴμ τὰ ἐν αὐτῇ συναντήσοντά μοι μὴ εἰδώς  ‘I am going to Jerusalem not knowing what will come upon me there’ or ‘... what I will meet up with there’  「我要上耶路撒冷去。我不知道在那裡會遇到什麼事」 (徒 20:22)

συναντιλαμβάνομαι

(1)

(a)

35.5 幫助，照顧 幫助 ［參συλλαμβάνω, συνυπουργέω］ 通過參與一個活動或一件事來幫助 加入幫助；來幫助 Ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ πνεῦμα συναντιλαμβάνεται τῇ ἀσθενείᾳ ἡμῶν  ‘in the same way the Spirit also comes to help us, weak as we are’ (literally ‘... help our weakness’)  「照樣，聖靈也在我們的軟弱上幫助我們」（直譯：「……扶助我們的軟弱」） (羅 8:26) 很多時候不需要具體說明那是共同的行動，因為上下文會有所暗示，例如在 路 5:7，「來幫助」清楚表明那是共同努力進行的工作。但有些語言可能不能使用概括性的用語，而需要具體說明行動的性質。因此，路 5:7 中的「來幫助他們」可以譯成「來和他們一起工作」。

συναπάγω

(1)

(a)

31.76 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 也使其他人從真的信仰轉去相信假的信仰 使人一起走入歧途；還要欺騙；與……一起誤入歧途 Βαρναβᾶς συναπήχθη αὐτῶν τῇ ὑποκρίσει  ‘Barnabas was led astray with them by their hypocrisy’  「巴拿巴也被帶入歧途，隨著他們一起作假」 (加 2:13) ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες  ‘so that you will not be led astray by the error of lawless people’  「免得被那些壞人用荒謬的言論把你們引入歧途」 (彼後 3:17)

(b)

34.1 聯合 聯繫 ［參ὁμιλία, συγχράομαι, συναναμίγνυμι］ 互相交往，一般有經常的來往，並且／或者參與共同的活動，而且通常暗示某種相互的關係 交往；與……作伴；來往 μὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι  ‘do not be proud, but associate with humble people’  「不要心高氣傲，要與卑微的人交往」 (羅 12:16) 翻譯一些表示交往的詞彙，通常可以採用多種不同的說法，例如：「與……有關係」，「與……結伴」，「與……交往」，「一起做事」，或「成為……的同伴」。有時也可以用給別人留下的印象來表達，例如：「經常被看到在一起」，「被視為親密的朋友」，甚至用習語說成「是另一個人的影子」。 另外，羅 12:16 中的短語 τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι 也可以解作「一起做卑微的事」（見 41.22）。

(c)

41.22 行為及相關狀態 行為，品行 有分於持續參與某種活動 共享；一起做 μὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι  ‘do not be proud, but share in doing what is humble’  「不要心高氣傲，要同做卑微的事」 (羅 12:16) 羅 12:16 中的 συναπάγομαι 也可以理解為「使自己涉及」，因此這個句子可以譯成：「不要驕傲，倒要與卑微的人交往」，或「……倒要與卑微的人交朋友」。關於這種解釋，見 34.1。

συναποθνῄσκω

(1)

(a)

23.118 生理活動過程及狀態 活著，死去 與其他人一起經歷死亡 與……同死；共死 Ἐὰν δέῃ με συναποθανεῖν σοι, οὐ μή σε ἀπαρνήσομαι  ‘I will never say I do not know you, even if I have to die with you’  「就算必須跟你一起死，我也絕不會不認你！」 (可 14:31)

συναπόλλυμι  (συναπόλλυμαι)

(1)

(a)

20.32 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 與別人或其他事物一同毀滅 一同毀滅；一同滅亡 Ῥαὰβ ἡ πόρνη οὐ συναπώλετο τοῖς ἀπειθήσασιν  ‘Rahab the harlot did not perish with those who were disobedient’  「妓女喇合……沒有跟那些不順從的人一同滅亡」 (來 11:31) 在一些語言中，翻譯者必須把 來 11:31 中的 συναπόλλυμαι 翻譯為「一同死亡」，例如「妓女喇合不與那些不順從的人一同死亡」。

συναποστέλλω

(1)

(a)

15.69 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參συμπέμπω］ 差遣某人與別人一起同行 打發同去；差遣同去 παρεκάλεσα Τίτον καὶ συναπέστειλα τὸν ἀδελφόν  ‘I begged Titus to go and sent the other Christian brother with him’  「我勸提多到你們那裡去，又差遣那位弟兄與他同去」 (林後 12:18) 有些語言可能難以用簡潔的方法去表達「派人與某某一起去」。例如在 林後 8:22，可能要翻譯為「他們要走了，所以我們使我們的基督徒弟兄與他們一起去」；而 林後 12:18 可以翻譯為「我懇求提多去，並且使另一位基督徒弟兄和他同去」。

συναρμολογέω  (συναρμολογέομαι)

(1)

(a)

62.1 排列，組織 （實物的）組合，排列 按照一致和相容的方式組合在一起 1 組合在一起；連接在一起；互相連接；互相配合 ἐν ᾧ πᾶσα οἰκοδομὴ συναρμολογουμένη  ‘in whom the whole structure is joined together’ or ‘... fits together’  「倚靠他，整座建築得以互相連接」 (弗 2:21) πᾶν τὸ σῶμα συναρμολογούμενον  ‘all (the different parts of) the body fit together’  「靠著他全身都連接得緊湊」 (弗 4:16)

____________________________________________________

1 συναρμολογέομαι的意思是「結合在一起」，但並不能因此就把它理解為一個使役被動式。該詞所指的僅僅是結合在一起的狀態。

συναρπάζω

(1)

(a)

18.5 連接 抓緊，抓住 用武力抓住或捉拿並帶走 捉拿；抓住帶走 ἐπιστάντες συνήρπασαν αὐτὸν καὶ ἤγαγον εἰς τὸ συνέδριον  ‘they came to him, seized him, and took him before the council’  「他們來找司提反，抓住他，把他帶到議會去」 (徒 6:12) συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου  ‘when the ship had been seized and carried off (by the wind)’  「船被風抓住，不能逆風前行」 (徒 27:15) 在一些語言中，翻譯的時候必須仔細區分被生物抓住和被風之類的力量抓住。

(b)

15.6 線性運動 移動，來／去 使某物偏離方向 捲去；偏離航向 συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου  ‘the ship having been forced off course’  「船被迫偏離航線」 (徒 27:15)

συναυξάνω  (συναυξάνομαι)

(1)

(a)

23.192 生理活動過程及狀態 生長 在同一區域內同時生長、長大（比較 συμφύομαι, 23.193） 一起生長 ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀμφότερα ἕως τοῦ θερισμοῦ  ‘let both grow together until harvest’  「讓它們一起生長，直到收割」 (太 13:30)

σύνδεσμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

18.17 連接 繫上，粘住 把某物捆綁或連結起來的東西 捆綁；束縛；捆綁起來的東西 πᾶν τὸ σῶμα διὰ τῶν ἁφῶν καὶ συνδέσμων ἐπιχορηγούμενον καὶ συμβιβαζόμενον  ‘the whole body supported and held together by ligaments and those things which tie it together’  「全身都靠著韌帶和把它們連在一起的東西來支撐」 (西 2:19) 請注意，西 2:19 的上下文是高度比喻性的表達。

(b)

63.7 整體，聯合，部分，分開 聯合 把物品和事件組合或連在一起的 連在一起；結合在一起；聯繫起來 τὴν ἀγάπην, ὅ ἐστιν σύνδεσμος τῆς τελειότητος  ‘love, which binds all things together in perfect unity’ or ‘love, which perfectly binds all things together’  「愛使一切都完美地聯繫起來」 (西 3:14)

συνδέω  (συνδέομαι)

(1)

(a)

37.116 控制，管理 監禁 和其他人一起坐牢的 和……一起坐牢；與……一同被囚禁 μιμνῄσκεσθε τῶν δεσμίων ὡς συνδεδεμένοι  ‘remember those who are in prison as though you were in prison with them’  「你們要記得那些坐牢的人，好像跟他們一起坐牢一樣」 (來 13:3)

συνδοξάζω  (συνδοξάζομαι)

(1)

(a)

87.10 地位 與地位有關的榮譽及尊重 與別人一起領受極大的榮譽 和……一起受尊崇；和……一起被高舉 εἴπερ συμπάσχομεν ἵνα καὶ συνδοξασθῶμεν  ‘if we suffer together with (him), we will also receive honor together with (him)’  「我們如果分擔基督的苦難，也要分享他的榮耀」 (羅 8:17)

σύνδουλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

87.81 地位 奴役，自由 一同作奴僕的人，或與另一奴僕在一起的奴僕 同作奴僕的 ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ  ‘that slave went out and met one of his fellow slaves’  「那奴僕出去以後，遇見一個與他同做奴僕的」 (太 18:28) 在某些語言中，所有意指「奴隸」的詞彙都有很強的貶義，可能暗指「卑鄙的人」，甚至「外來的人」，因為在很多地區，只有外來的人才會做奴隸。因此，翻譯奴隸一詞的時候，所使用的詞彙可能必須多少等同於「僕人」、「沒有報酬的工人」、「必須無償工作的人」或「奴隸」。

συνδρομή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

15.133 線性運動 聚集，召集 ［參συντρέχω］ 迅速聚集在一起形成一群人 一起跑來；迅速聚集 ἐγένετο συνδρομὴ τοῦ λαοῦ  ‘the people rushed together’  「民眾一齊跑來」 (徒 21:30)

συνεγείρω

(1)

(a)

23.95 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參συζωοποιέω］ 使與別人一起再活過來 與……一同復活；與……一同再活過來 Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ  ‘since you have been raised to life with Christ’  「既然你們已經與基督一同復活」 (西 3:1) 直譯 συνεγείρω 或 συζωοποιέω 會涉及嚴重的語義困難，因為直譯可能會被理解為「與……同時復活得生命」或「像……一樣以同樣的方式復活」；但是，西 3:1 和 弗 2:5 指的是屬靈狀態的存在過於指身體的復活，意思是 συνεγείρω 和 συζωοποιέω 必須從比喻義上理解。因此在 西 3:1，可能需要把 εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ 譯成：「既然你們已經可以說與基督一同復活」，或「既然你們已經好像與基督一同復活那樣」，這種表達會讓讀者比較容易看到其中的比喻含意。

συνέδριον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.79 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 擔當司法委員會的社會政治團體 市議會；由審判官組成的議會 παραδώσουσιν γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια  ‘they will take you (for judgment) to the local city councils’  「他們將要把你們送交地方議會」 (太 10:17) 翻譯 συνέδριον[a] 為「市議會」涉及某些問題，因為在世界很多地方，指定為「市議會」的那個群體主要的功能是立法而不是司法。因此，在一些情況中，συνέδριον[a] 最好翻譯為：「會施行審判的議會」，或「一群將決定你是做對還是做錯的人」。

(b)

11.80 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 最高級的猶太議會，在民事和宗教事務上行使司法權，但無權判處死刑，在軍事行動和稅收方面也沒有權力 1 猶太公會；猶太人的議會 συνήγαγον οὖν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι συνέδριον  ‘then the chief priests and the Pharisees called together a meeting of the Sanhedrin’  「於是眾祭司長和法利賽人召開公議會」 (約 11:47) 有些語言可以用一個描述性短語來翻譯 συνέδριον[c]，例如「猶太人最重要的議會」，或「為猶太人做決定的議會」。

____________________________________________________

1 雖然γερουσία和πρεσβυτέριον[a]與συνέδριον[b]（11.80）一樣，是指猶太人的議會，但這並不意味著三個詞彙的意思完全相同。與συνέδριον[b]相比，γερουσία和πρεσβυτέριον[a]更為強調成熟的年齡和判斷力，以及在社會上的高地位。

συνείδησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.4 知道 知道 ［參σύνοιδα］ 注意到關乎某事物的信息 知道；意識到；注意到；覺得 εἰ διὰ συνείδησιν θεοῦ ὑποφέρει τις λύπας πάσχων ἀδίκως  ‘if you endure the pain of undeserved suffering because you are conscious of God's will’  「如果你們因領會這是上帝的旨意，願意忍受不當受的痛苦」 (彼前 2:19)

(b)

26.13 心理官能 （對比 συνείδησις[a]「有關某事物的知識」28.4）能夠分辨是非對錯的心理能力 是非之心；良心；良知 συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων  ‘their consciences also show that this is true, since their thoughts sometimes accuse them and sometimes defend them’  「他們的良知也證明這是對的；因為他們的思想有時候譴責自己，有時候為自己辯護」 (羅 2:15) 有些語言可以把 συνείδησις[b] 表達為：「裡面的聲音」或「人心裡的聲音」或「人分辨對錯的方法」。在一些情況下，συνείδησις[b] 可能等同於身體某個器官，例如心或肝，但是一般來說，最好採用一個描述性的短語。

(c)

27.54 學習 願意學習 ［參καυστηριάζω］ καυστηριάζομαι τὴν συνείδησιν  （習語，直譯：良心被燒焦了）不願意聽從自己的良心 拒絕聽從自己的良心；完全麻木；被熱鐵烙慣 κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν  ‘their own consciences are seared’ or ‘they refuse to listen to their consciences’  「他們的良心給熱鐵烙死了」或「他們不聽從自己的良心」 (提前 4:2)

σύνειμι

(1)

(a)

15.123 線性運動 聚集，召集 ［參συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, συνάγω, συνέρχομαι, συστρέφω］ 兩個或更多物體移動到相同位置1 聚在一起；聚會；聚集；相聚；集合 Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ ... εἶπεν  ‘when a crowd gathered ... he spoke’  「當一大群人……聚在一起的時候，他就說」 (路 8:4) 許多語言都會使用明顯不同的詞彙去表示生物的聚集。這些區別通常基於個體的數量、他們到來的距離，以及有關的個體是否構成一個成員群體，還是他們只是一個鬆散的集合。鑒於上述各種區別，翻譯時很可能需要使用非常不同的詞彙來表達各種相關的意義。

(b)

85.2 在空間存在 在某個地方 和某人在一起 和……在一起 συνῆσαν αὐτῷ οἱ μαθηταί  ‘the disciples were with him’  「門徒同他在一起」 (路 9:18)

____________________________________________________

1 這個意為「聚集」的詞彙組無疑具有一些細微的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定具體的差異。

συνεισέρχομαι

(1)

(a)

15.152 線性運動 同行，結伴 一起進來／進去 一起進入 συνεισῆλθεν τῷ Ἰησοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως  ‘he entered into the courtyard of the High Priest with Jesus’  「他跟耶穌一起進了大祭司的院子」 (約 18:15)

συνέκδημος

(1)

ου＜陽＞

(a)

15.151 線性運動 同行，結伴 與別人一起離家遠行的人 旅伴 Γάϊον καὶ Ἀρίσταρχον Μακεδόνας, συνεκδήμους Παύλου  ‘Gaius and Aristarchus, the Macedonians (who were) travelling companions of Paul’  「與保羅同行的馬其頓人該猶和亞里達古」 (徒 19:29)

συνεκλεκτός

(1)

ή，όν

(a)

30.94 思考 選擇，揀選，寧取 一起被揀選的 同被選中的人；同蒙揀選的 Ἀσπάζεται ὑμᾶς ἡ ἐν Βαβυλῶνι συνεκλεκτὴ  ‘the (church) in Babylon also chosen (by God) greets you’  「在巴比倫同蒙[上帝]揀選的教會向你們問安」 (彼前 5:13) 正如一些表示選擇或揀選的詞彙的譯法顯示，指明誰做選擇往往是可取的，而且常常是必要的。因此，不論翻譯者是採用主動式還是被動式的表達，很多時候都需要指明施事者。

συνεπιμαρτυρέω

(1)

(a)

33.268 溝通 見證，證明 與其他人共同見證 加上自己的見證；共同作見證 συνεπιμαρτυροῦντος τοῦ θεοῦ σημείοις  ‘God added his witness to theirs by doing signs of power’  「上帝……用神蹟、奇事和各種大能……與他們一同見證」 (來 2:4)

συνεπιτίθημι  (συνεπιτίθεμαι)

(1)

(a)

39.50 敵意，衝突 攻擊 ［參συνεφίστημι］ 加入攻擊 加入攻擊 συνεπέθεντο δὲ καὶ οἱ Ἰουδαῖοι φάσκοντες ταῦτα οὕτως ἔχειν  ‘the Jews also joined in the attack and said that (all) this was true’  「猶太人也都跟他一同攻擊保羅，聲稱事情確是這樣」 (徒 24:9) 在 徒 24:9，συνεπιτίθεμαι 不牽涉武力，而只是語言上反對。因此，經文最好譯成「他們用言語強烈地反對他」，或「他們發言強烈反對他」。

συνέπομαι

(1)

(a)

15.157 線性運動 跟隨，伴隨 ［參συνακολουθέω］ 與某人同行，明顯表示密切的聯繫 同行；跟隨 συνείπετο δὲ αὐτῷ Σώπατρος Πύρρου Βεροιαῖος  ‘Sopater, the son of Pyrrhus, from Beroea, accompanied him’  「跟他同行的有庇哩亞人畢羅斯的兒子所巴特」 (徒 20:4)

συνεργέω

(1)

(a)

42.15 執行，從事 做，執行 和別人一起從事一種活動 一同工作；一起積極地做；同工 ἐξελθόντες ἐκήρυξαν πανταχοῦ, τοῦ κυρίου συνεργοῦντος  ‘they went and preached everywhere and the Lord worked with them’  「門徒出去，到處傳福音。主和他們同工」 (可 16:20)

συνεργός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

42.44 執行，從事 工作，勞碌 和別人一起工作的人 同工；一起工作的 Ἀσπάζεται ὑμᾶς Τιμόθεος ὁ συνεργός μου  ‘Timothy, my fellow worker, sends you his greetings’  「我的同工提摩太……向你們問安」 (羅 16:21)

συνέρχομαι

(1)

(a)

15.123 線性運動 聚集，召集 ［參συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, συνάγω, σύνειμι, συστρέφω］ 兩個或更多物體移動到相同位置1 聚在一起；聚會；聚集；相聚；集合 ἐν τῷ ἱερῷ, ὅπου πάντες οἱ Ἰουδαῖοι συνέρχονται  ‘in the Temple where all the Jews assemble’  「在猶太人聚會的……聖殿」 (約 18:20) 許多語言都會使用明顯不同的詞彙去表示生物的聚集。這些區別通常基於個體的數量、他們到來的距離，以及有關的個體是否構成一個成員群體，還是他們只是一個鬆散的集合。鑒於上述各種區別，翻譯時很可能需要使用非常不同的詞彙來表達各種相關的意義。

(b)

15.148 線性運動 同行，結伴 ［參συμπορεύομαι］ 與一個或多個其他人一起來／去 同來；同去；同行 Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας αὐτῇ Ἰουδαίους κλαίοντας  ‘when Jesus saw her crying and the Jews who were accompanying her also crying’  「耶穌看見她哭，並看見與她同來的猶太人也哭」 (約 11:33)

(c)

23.61 生理活動過程及狀態 性關係 ［參γινώσκω］ （συνέρχομαι[a]「走在一起」15.123 的引申喻意） 性交；同房 πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα  ‘before they had sexual intercourse, she was found to be pregnant’  「他們還沒有同房，馬利亞就由聖靈懷了孕」 (太 1:18) 幾乎所有語言都有表示性行為的委婉辭，希臘文新約中的 γινώσκω[f] 和 συνέρχομαι[c] 就是例子。在 路 1:34，γινώσκω 可以簡單地譯成「我還沒有出嫁」；同樣，太 1:18 中的 συνέρχομαι 可以譯成「在他們成婚前」。有些語言可以採用下面的表達：「在他們圓房前」，或「在他們同寢前」，或「在他們互相發現之前」。

____________________________________________________

1 這個意為「聚集」的詞彙組無疑具有一些細微的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定具體的差異。

συνεσθίω

(1)

(a)

23.12 生理活動過程及狀態 吃，喝 與別人一起用餐 一起吃飯；同桌吃飯 Εἰσῆλθες πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχοντας καὶ συνέφαγες αὐτοῖς  ‘you were a guest in the home of uncircumcised Gentiles, and you even ate with them’  「你竟在沒有受割禮的外邦人家裡作客，甚至跟他們一起吃飯！」 (徒 11:3) 在一些語言中，意為「和別人一起吃」的詞彙與表示一個人吃的詞彙完全不同。另外，基本意思是「一起吃」的詞彙，重點可能主要是歡慶和盛宴，而不是僅僅在於吃的過程。徒 11:3 沒有「盛宴」的意思。

σύνεσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

32.6 理解 理解 （συνίημι[a]「理解」32.5 的衍生詞）被人所理解的事物 理解；所理解的事 δύνασθε ... νοῆσαι τὴν σύνεσίν μου ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘you can ... perceive what I understand about the secret of Christ’  「你們……就會知道我深深了解基督的奧秘」 (弗 3:4)

(b)

32.26 理解 理解能力 ［參συνίημι］ 能夠了解和評價 能夠理解；了解；聰明的；洞察力；智力 δώσει γάρ σοι ὁ κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσιν  ‘because the Lord will give you the ability to understand all things’  「因為主必定使你能領悟一切的事」 (提後 2:7)

συνετός

(1)

ή，όν

(a)

32.27 理解 理解能力 ［參ἐπιστήμων］ 指能夠理解和評價 聰明；有洞察力；有理解力 Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ  ‘Sergius Paulus, an intelligent man’  「士求．保羅是個聰明人」 (徒 13:7) τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν ἀθετήσω  ‘I will frustrate the intelligence of those who are intelligent’  「我要摧毀聰明人的聰明」 (林前 1:19)

συνευδοκέω

(1)

(a)

31.17 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 和別人一起認為某事是更可取或更好的 贊成；同意 εἴ τις ἀδελφὸς γυναῖκα ἔχει ἄπιστον καὶ αὕτη συνευδοκεῖ οἰκεῖν μετ᾽ αὐτοῦ, μὴ ἀφιέτω αὐτήν  ‘if a Christian man has a wife who is an unbeliever, and she agrees to go on living with him, he must not divorce her’  「如果某弟兄有不信的妻子，而妻子同意和他住在一起，他就不要離棄妻子」 (林前 7:12)

συνευωχέομαι

(1)

(a)

23.14 生理活動過程及狀態 吃，喝 與其他人一起享用精心製作的大餐或宴席 一同歡宴；一起吃喝；一同坐席 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘they are like dirty spots in your fellowship meals, for they feast together shamelessly’  「這些人是你們愛筵的污點，與你們同席時厚顏無恥」 (猶 1:12) 在一些語言中，「一同歡宴」可能僅僅表達為「與別人一起大吃」，或「與別人一起填飽肚子」，或「與別人一起吃得過多」。

συνεφίστημι  (συνεφίσταμαι)

(1)

(a)

39.50 敵意，衝突 攻擊 ［參συνεπιτίθημι］ 加入攻擊 加入攻擊 ；一同攻擊 συνεπέστη ὁ ὄχλος κατ᾽ αὐτῶν  ‘the crowd joined the attack against them’  「群眾就一齊起來攻擊他們」 (徒 16:22)

συνέχω

(1)

(a)

37.17 控制，管理 控制，限制 ［參κατέχω, ὑπερέχω］ 持續地控制某人或某事物 控制；限制 ἡ γὰρ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ συνέχει ἡμᾶς  ‘for Christ's love controls us’  「基督的愛支配著我們」 (林後 5:14) 如果是由人施行「控制」，如 彼前 2:13 中的君王，那麼談到「控制」通常不會有什麼困難。不過，談到「死亡」在控制人就似乎不太可能，除非目標語言可以把死亡人格化。在某些語言中，徒 2:24（見 37.16）必須譯成「他不可能繼續處在死的狀態中」，而 林後 5:14 的原意「基督的愛控制我們」，則可以譯成「基督愛我們的事實使我們這樣做了」。

(b)

37.122 控制，管理 守衛，看守 ［參τηρέω, τήρησις］ 繼續拘留 看押；看守；拘留 οἱ ἄνδρες οἱ συνέχοντες αὐτὸν ἐνέπαιζον αὐτῷ δέροντες  ‘the men who were guarding him made fun of him and beat him’  「看守耶穌的人戲弄他，打他」 (路 22:63) 扣留某人或看守某人的行動可以表達為：「站崗以防某人逃走」，或「小心監視以防某人逃跑」，或「把某人綁起來，使他不能離開」。

(c)

19.45 物理的衝擊力 擠壓 ［參συνθλίβω］ 從四面八方擠進來 擁擠著；團團圍住 οἱ ὄχλοι συνέχουσίν σε καὶ ἀποθλίβουσιν  ‘the crowds are pressing in from all sides and crowding against you’  「眾人正圍著你，擁擠著你」 (路 8:45)

(d)

24.70 感官事件及狀態 聽 ［參οὖς］ συνέχω τὰ ὦτα  （習語，直譯：捂著耳朵）拒絕聆聽別人正在說的話 拒絕聆聽；拒絕留心聽 κράξαντες δὲ φωνῇ μεγάλῃ συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν  ‘they shouted loudly and refused to listen’  「眾人大聲喊叫，拒絕聆聽」 (徒 7:57) 有些語言用習語來表達「拒絕聆聽」：「他們用手捂著耳朵」，或「他們閉上耳朵」，或「這些話從未進入他們的頭腦」。

(e)

90.65 語意格 經歷者 ［參ἔχω］ 經歷一種狀態或狀況，一般涉及持續時間 經歷；有 προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας  ‘they brought to him all those who were sick’  「人們就把一切有病的人……都帶到他面前」 (太 4:24) ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ Ποπλίου πυρετοῖς καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι  ‘Publius father was in bed, sick with fever and dysentery’  「部百流的父親臥病不起，患了熱病和痢疾」 (徒 28:8)

(f)

25.241 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 經歷極大的心理壓力和焦慮 焦急；困擾；困苦 πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ  ‘how distressed I am until it is over’  「在這事完成之前，我是多麼地焦急！」 (路 12:50)

(g)

68.19 時態 繼續 ［參προσέχω］ 以密切的關注和投入繼續做 繼續熱心地做；繼續致力於 συνείχετο τῷ λόγῳ ὁ Παῦλος  ‘Paul continued to give himself to (preaching) the word’  「保羅正繼續專心傳道」 (徒 18:5)

(h)

30.18 思考 思考，思想 συνέχομαι ἐκ  （習語，直譯：從……結合在一起）處於兩種選擇之間的精神狀態 被拉向兩個方向；界於兩者之間；有矛盾的想法；處在兩難之間 συνέχομαι δὲ ἐκ τῶν δύο  ‘I have conflicting thoughts’ or ‘I am in the middle between two sets of thoughts’  「我處在兩難之間」或「我夾在兩種想法之間」 (腓 1:23) 在一些語言中，腓 1:23 中的這句話必須用習語來翻譯：「我的思想把我往兩個方向拉」，或「我的思想向兩個不同的方向走」，或「我的心對我說兩種不同的話」。

συνήδομαι

(1)

(a)

25.127 態度及情感 快樂，高興，喜樂 由於從某種經驗或狀態中獲得快樂而高興 喜歡；喜愛；喜悅 συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘my inner being delights in the law of God’  「我內心喜歡上帝的律法」 (羅 7:22) 有些語言把「裡面的人」（中文常譯作「內心」）稱為「人的肝」或「人的心」或「人的肚腹」（把身體的一個器官作為人格的核心元素）。但是，有些語言採用比喻性質的習語來表達，比如「裡面對應的人」或「站在人裡面的那個小人兒」。在很多時候，在論到喜愛或喜悅上帝的律法的上下文中，必須是指人格的這個中心或關鍵方面。

συνήθεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

41.25 行為及相關狀態 習俗，傳統 ［參ἔθος, ἦθος］ 或多或少被傳統固定並被社會普遍認可的行為模式 慣例；習俗；習慣；規矩 ἡμεῖς τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχομεν  ‘we do not have such a custom’  「我們卻沒有這種習慣」 (林前 11:16) 有些語言沒有表達「習俗」或「習慣」的名詞，而是用表示「習慣性行為」的動詞或副詞短語來表達。例如在一些語言中，約 19:40 可以譯成「按照猶太人埋葬死人的通常方式」，林前 11:16 可以譯成「這不是我們慣常所做的事」。

συνηλικιώτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

67.159 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 和自己年紀相仿的人 同時代的人；同輩；同歲的人 καὶ προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας  ‘and in Judaism I surpassed many contemporaries’  「在猶太教中，我比許多同輩的人更有成就」 (加 1:14)

συνθάπτω

(1)

(a)

52.8 喪禮及葬禮 把某人與別人一起埋葬 一同埋葬；一起埋葬 συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον  ‘by our baptism, then, we were buried with him and shared in his death’  「藉著洗禮，我們已經跟他同歸於死，一起埋葬」 (羅 6:4) 在 羅 6:4，συνθάπτω 是比喻的用法，因為它顯然還沒有獲得通常的比喻意義。有些語言可能需要採用明喻來表達這種比喻用法，例如：「我們就像是與他一同埋葬似的」。

συνθλάω

(1)

(a)

19.39 物理的衝擊力 打破，衝破 ［參συντρίβω］ 把固體物件打破成碎片，有摧毀的含義 打碎；碎裂 ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται  ‘whoever falls on this stone will be broken to pieces’  「誰跌在這石頭上，一定會跌得粉碎」 (太 21:44)

συνθλίβω

(1)

(a)

19.45 物理的衝擊力 擠壓 ［參συνέχω］ 從四面八方擠進來 擁擠著；團團圍住 καὶ συνέθλιβον αὐτόν  ‘and they were crowding him from every side’  「從四面擁擠著他」 (可 5:24)

συνθρύπτω

(1)

(a)

25.282 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參καρδία］ συνθρύπτω τὴν καρδίαν  （習語，直譯：使人心碎）引起極大的悲痛和憂傷 使傷心；使人心碎 Τί ποιεῖτε κλαίοντες καὶ συνθρύπτοντές μου τὴν καρδίαν;  ‘what are you doing, crying and breaking my heart?’  「你們為什麼這樣痛哭，使我心碎呢？」 (徒 21:13) 翻譯者很難直譯習語 συνθρύπτω τὴν καρδίαν。很多時候，可以把「使某人心碎」表達為「使某人哭泣」。在一些語言中，甚至可以表達為「使某人的心哭泣」。

συνίημι

(1)

(a)

32.5 理解 理解 運用自己的理解能力，從而取得深刻的了解 了解；理解；感知；洞察 ἀκούοντες ἀκούωσιν καὶ μὴ συνιῶσιν  ‘they may listen and listen, yet not understand’  「聽了又聽，卻不明白」 (可 4:12) ἐνόμιζεν δὲ συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς [αὐτοῦ] ὅτι ὁ θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν σωτηρίαν αὐτοῖς  ‘he thought his own people would understand that God was using him to rescue them’  「他以為自己的同胞會明白上帝要藉著他的手拯救他們」 (徒 7:25)

(b)

32.26 理解 理解能力 ［參σύνεσις］ 能夠了解和評價 能夠理解；了解；聰明的；洞察力；智力 οὐκ ἔστιν ὁ συνίων  ‘there is no one who is able to understand’  「沒有人能夠明白」 (羅 3:11)

συνίστημι  (συνίσταμαι)

(1)

(a)

33.344 溝通 推薦，提議 表示對某人或某事的認可，暗示其他人也採取相同的態度 推薦；舉薦 Συνίστημι δὲ ὑμῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡμῶν  ‘I recommend to you Phoebe, our sister in Christ’ (or ‘... our fellow believer Phoebe’)  「我向你們推薦我們的姐妹菲比」 (羅 16:1) Ἀρχόμεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν;  ‘are we beginning to recommend ourselves again?’  「我們又開始推薦自己嗎？」 (林後 3:1)

(b)

28.49 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 藉行動讓人知道某事 藉行動顯明；顯示；表示；表明；證明 συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ θεός  ‘but God has shown us how much he loves us’  「但是上帝對我們顯示了無比的愛」 (羅 5:8) ἐν παντὶ συνιστάντες ἑαυτοὺς ὡς θεοῦ διάκονοι  ‘in everything showing ourselves to be servants of God’  「在一切事上表明我們是上帝的僕人」 (林後 6:4) 在一些語言中，「表明自己是」這句話最好譯成「使人知道自己是」，因此 林後 6:4 中的這句話可以譯成：「在每件事上，藉我們所做的事讓人知道我們是上帝的僕人」。

(c)

63.6 整體，聯合，部分，分開 聯合 把事物聯合在一起，並處於合適的地方或關係狀態中 聯合；維繫 τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκεν  ‘in him all things hold together’  「萬有都靠他維繫」 (西 1:17) 在 西 1:17，可能不容易清楚表明短語「在他裡面」與句中其他部分（即「萬有得以聯合起來」）之間的關係。有些譯本把「在他裡面」擴展成為「與他聯合」或「鑒於我們與他聯合的事實」。 ἐν αὐτῷ 也可以理解為指明施事者，這樣，西 1:17 的這個表達可以解作「萬有都靠著他來維繫」。

(d)

17.2 姿勢及與姿勢有關的事件 站立 與某人一起站著 一起站著 τοὺς δύο ἄνδρας τοὺς συνεστῶτας αὐτῷ  ‘the two men who were standing with him’  「跟他站在一起的那兩個人」 (路 9:32) 「與某人站在一起」在一些語言中是習語，有「支持某人」的意思，但在《路加福音》這節經文必須避免這個意思，因為此處的重點只在於同在一起。

(e)

13.82 是，變成，存在，發生 存在 形成，有取得形式和實質的含義 形成 γῆ ἐξ ὕδατος καὶ δι᾽ ὕδατος συνεστῶσα τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ  ‘by the word of God the earth was formed out of water and by water’  「憑上帝的話……由水而出和藉著水而成的地」 (彼後 3:5)

συνοδεύω

(1)

(a)

15.149 線性運動 同行，結伴 一起旅行 同行 οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες αὐτῷ εἱστήκεισαν ἐνεοί  ‘the men who were travelling with him had stopped, not saying a word’  「跟掃羅同行的人都站住，說不出話來」 (徒 9:7) 許多語言說到「旅行」的時候，可能需要說明那是單一的旅程，還是從一個地方到另一個地方的連續旅程。在 徒 9:7，那顯然是單一的旅程。

συνοδία

(1)

ας＜陰＞

(a)

15.150 線性運動 同行，結伴 （συνοδεύω「同行」15.149 的衍生詞）一起旅行的一群人 一群旅行者；一群同行的人 νομίσαντες δὲ αὐτὸν εἶναι ἐν τῇ συνοδίᾳ  ‘they thought that he was in the group of those travelling with them’  「以為他在同行的人中間」 (路 2:44)

σύνοιδα

(1)

(a)

28.4 知道 知道 ［參συνείδησις］ 注意到關乎某事物的信息 知道；意識到；注意到；覺得 οὐδὲν γὰρ ἐμαυτῷ σύνοιδα  ‘I am aware of nothing against myself’  「我不覺得自己有錯」 (林前 4:4)

(b)

28.5 知道 知道 與人共同知道某些信息或知識 與別人一起知道某事 ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιμῆς, συνειδυίης καὶ τῆς γυναικός  ‘he kept part of the money for himself, his wife sharing in knowledge of that too’  「把錢私自留下一部分，他的妻子也知道」 (徒 5:2) 在 徒 5:2，共同知道某些信息可以表達為「他的妻子也知道這事」。

συνοικέω

(1)

(a)

41.9 行為及相關狀態 行為，品行 與同住的人在一起而有的行為表現 同住；同居；一同生活 Οἱ ἄνδρες ὁμοίως, συνοικοῦντες κατὰ γνῶσιν  ‘husbands should live with (their wives) thus in accordance with proper understanding’  「你們作丈夫的，要按情理跟妻子共同生活」 (彼前 3:7)

συνοικοδομέω  (συνοικοδομοῦμαι)

(1)

(a)

45.6 建造，興建 與其他物體一起被建造 一同被建造 ὑμεῖς συνοικοδομεῖσθε εἰς κατοικητήριον τοῦ θεοῦ  ‘you are being built together into a dwelling place of God’  「你們也同被建造，成為上帝……居住的地方」 (弗 2:22) 弗 2:22 的上下文顯然是個比喻。

συνομιλέω

(1)

(a)

33.157 溝通 交談，討論 ［參συζητέω, συλλαλέω, συλλογίζομαι］ 與人交談，明確暗示有相互的回應 交談；和……說話；談論 συνομιλῶν αὐτῷ εἰσῆλθεν  ‘(Peter) kept on talking with him as he went in’  「[彼得]和他一邊說話一邊進去」 (徒 10:27)

συνομορέω

(1)

(a)

85.15 在空間存在 在某個地方 在別的東西旁邊 靠近；鄰近 οὗ ἡ οἰκία ἦν συνομοροῦσα τῇ συναγωγῇ  ‘his house was next to the synagogue’  「他的家靠近會堂」 (徒 18:7) 在某些語言中，「靠近」最好表達為：「兩者之間沒有空位」。

συνοράω

(1)

(a)

27.5 學習 學習 ［參ὁράω］ 獲取信息，焦點在感知的事件 知道；發現 συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πόλεις τῆς Λυκαονίας  ‘when they learned about it, they fled to cities in Lycaonia’  「他們知道了，就逃往呂高尼的城鎮」 (徒 14:6)

(b)

32.13 理解 終於理解或明白過來 根據所理解的信息而漸漸清楚明白 清楚理解；充分認識；充分地意識到 συνιδών τε ἦλθεν ἐπὶ τὴν οἰκίαν τῆς Μαρίας  ‘when he fully realized this, he went to Mary's house’  「明白了之後，就到馬利亞家裡去」 (徒 12:12)

συνοχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

25.240 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 精神痛苦的狀態，涉及極度的焦慮 痛苦；憂傷；驚惶失措；惶恐不安 καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν  ‘and upon the earth great distress of nations’  「地上列國，也要……惶恐不安」 (路 21:25) ἐκ γὰρ πολλῆς θλίψεως καὶ συνοχῆς καρδίας ἔγραψα ὑμῖν  ‘for out of great trouble and distress of heart, I wrote to you’  「我在憂傷痛苦中……給你們寫信」 (林後 2:4)

συντάσσω

(1)

(a)

33.325 溝通 吩咐，命令 ［參διατάσσω, ἐπιτάσσω, προστάσσω, τάσσω］ 詳細說明必須做什麼1 命令；指示；告訴；吩咐 ποιήσαντες καθὼς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς  ‘they did what Jesus had instructed them (to do)’  「門徒就照耶穌所吩咐的去做」 (太 21:6)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思顯然略有區別，特別是在內涵意義上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

συντέλεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.66 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參τέλος］ 標記一段持續時間結束的一個時間點 結局；末日；終結；終局 οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος  ‘so it will be at the end of the age’  「世代的終結也要如此」 (太 13:40) 在與「終結」相關的一些表達中，翻譯者可能需要採用意為「完結」的動詞，例如：「當時代完結時也是這樣」，或「當沒有更多的年日時也是這樣」。

συντελέω

(1)

(a)

68.22 時態 完竣，完成，成就 ［參ἀποτελέω, ἐκτελέω, ἐπιτελέω, τελειόω, τελέω］ 使活動成功完成 1 成全；完成；結束；完畢 συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ᾽ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ  ‘when the Devil finished tempting him in every way, he left him for a while’  「魔鬼用盡了各種試探，就暫時離開了耶穌」 (路 4:13) λόγον γὰρ συντελῶν  ‘for he will accomplish what he has said’  「因為主要……成全他的話」 (羅 9:28) 羅 9:28 中的這個短語也可以譯成「因為他要結賬」，意思是他必成就他先前說過要做的事。

(b)

13.88 是，變成，存在，發生 存在 通過最終完成而使之存在 使存在；完成 συντελέσω ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰσραὴλ καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰούδα διαθήκην καινήν  ‘I will bring into existence a new covenant with the people of Israel and Judah’  「我要與以色列人和猶大人另立新的約」 (來 8:8)

(c)

67.67 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參τελέω］ （συντέλεια「終結」67.66 的衍生詞）在一段持續時間結束時發生 結束；完結 Ὡς δὲ ἔμελλον αἱ ἑπτὰ ἡμέραι συντελεῖσθαι  ‘when the seven days were about to come to an end’  「那七日將完」 (徒 21:27)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思無疑存在一些細微的區別，特別是在著重點上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別；不過，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比較強調最終的定局，而ἐπιτελέω[a]可能著重最終的目的。

συντέμνω

(1)

(a)

67.72 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 使一段持續的時間突然結束，有比預期早的含意 割短；縮短；速速地完結 λόγον γὰρ συντελῶν καὶ συντέμνων ποιήσει κύριος ἐπὶ τῆς γῆς  ‘for the Lord will act upon the earth by settling accounts and by cutting short (the time)’  「因為主要在地上施行他的話，徹底而又迅速」 (羅 9:28) 關於 羅 9:28 中 συντέμνω 是什麼意思有多種不同的意見，因此，翻譯者最好多查閱釋經書，在翻譯中提供明顯不同的解釋。

συντηρέω

(1)

(a)

13.33 是，變成，存在，發生 狀態 使某物與別的東西繼續一起存在 保全 ἀλλὰ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς, καὶ ἀμφότεροι συντηροῦνται  ‘but new wine is poured into fresh wineskins, and both are preserved’  「把新酒裝在新皮袋裡，兩樣就都保全了」 (太 9:17)

(b)

29.1 記憶及回憶 資訊的儲存 努力把信息牢記在腦子裡，以便持續記取和使用 使自己充分意識到；牢記；存在心裡；記得 ἡ δὲ Μαριὰμ πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς  ‘Mary kept all these things in mind and thought deeply about them’  「馬利亞卻把這一切的事存在心裡，反覆思考」 (路 2:19) 「記住」的對等譯詞可能是：「一直思想」，或「繼續思想」，或「不停止思想」。

συντίθημι  (συντίθεμαι)

(1)

(a)

31.18 持有觀點，相信，信賴 贊同，同意 ［參συγκατάθεσις, συγκατατίθεμαι］ 制定聯合的安排 達成一致；一起安排；聯合協議；聯合安排；雙方協議 Οἱ Ἰουδαῖοι συνέθεντο τοῦ ἐρωτῆσαί σε ὅπως αὔριον τὸν Παῦλον καταγάγῃς εἰς τὸ συνέδριον  ‘the Jewish authorities have agreed to ask you tomorrow to take Paul down to the Council’  「猶太人已經約定，要求你明天把保羅帶到議會去」 (徒 23:20)

συντόμως

(1)

(a)

67.108 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 相對較短的一段時間，暗示有某種程度上的減少或縮短 短暫地；在短時間內；簡短的 παρακαλῶ ἀκοῦσαί σε ἡμῶν συντόμως τῇ σῇ ἐπιεικείᾳ  ‘I urge you to kindly listen to us briefly’ or ‘... to our brief report’  「我懇求您，以您的仁慈聽我們簡短地說」或「……垂聽我們簡短的報告」 (徒 24:4)

συντρέχω

(1)

(a)

15.133 線性運動 聚集，召集 ［參συνδρομή］ 迅速聚集在一起形成一群人 一起跑來；迅速聚集 συνέδραμεν πᾶς ὁ λαὸς πρὸς αὐτοὺς  ‘all the people ran together to them’  「大家都一齊跑到他們那裡」 (徒 3:11)

(b)

41.15 行為及相關狀態 行為，品行 （συντρέχω「與……同跑」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）在某種特定的行為或行為方式中，與其他人緊密聯繫 參與生活；與……緊密聯繫 ξενίζονται μὴ συντρεχόντων ὑμῶν εἰς τὴν αὐτὴν τῆς ἀσωτίας ἀνάχυσιν  ‘they are surprised when you do not join them in the same excess of reckless living’  「你們不再跟他們過那放蕩、沒有節制的生活，他們覺得很奇怪」 (彼前 4:4)

συντρίβω

(1)

(a)

19.39 物理的衝擊力 打破，衝破 ［參συνθλάω］ 把固體物件打破成碎片，有摧毀的含義 打碎；碎裂 συντρίψασα τὴν ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς  ‘breaking the alabaster jar, she anointed his head’  「打破了玉瓶，把香膏澆在耶穌的頭上」 (可 14:3)

(b)

19.46 物理的衝擊力 擠壓 壓碎物件以造成破壞 壓碎；挫傷 κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει  ‘he will not break off a crushed reed’  「壓傷的蘆葦，他不折斷」 (太 12:20) μόγις ἀποχωρεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ συντρῖβον αὐτόν  ‘he continues to crush him and will hardly let him go’  「重重地傷害他，不輕易放過他」 (路 9:39) 很難確知 συντρίβω 在 路 9:39 中所指的是什麼。顯然，結果是劇烈的疼痛，但經文所說的被魔鬼擠壓，到底是什麼症狀卻無法準確地分辨。

(c)

39.53 敵意，衝突 征服 （συντρίβω[b]「壓碎」19.46 的引申喻意）克服，以致反對力量被壓碎 完全克服；壓碎 ὁ δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης συντρίψει τὸν Σατανᾶν  ‘the God of peace will crush Satan’  「賜平安的上帝，很快要把撒但壓碎」 (羅 16:20)

σύντριμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

20.59 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 破壞和毀滅的狀態 破壞；蹂躪 σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘they leave ruin and misery wherever they go’  「所到的地方留下破壞和悲慘」 (羅 3:16) 某些語言沒有「留下破壞」（leaving ruin）的說法，因為它的意思會變成「離開破壞」（going off from ruin）。因此，羅 3:16 中的這句話可能需要翻譯為「他們在所經過的地方都造成破壞和痛苦」。

σύντροφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

10.51 親屬關係用語 同一代的親屬關係 與所提到的人（reference person）一起養大和／或收養的，但並沒有血緣關係 同養兄弟或同養姊妹 Μαναήν τε Ἡρῴδου τοῦ τετραάρχου σύντροφος  ‘Manaen who was a foster brother of Governor Herod’  「希律分封王的同養兄弟」 (徒 13:1) 然而，在徒 13:1 中的 σύντροφος，可能有「從孩童時就是親密朋友」（見 34.15）的意思。 在某些語言中，「同養兄弟」可以稱為「一個通過收養成為兄弟的人」，或「一個一起長大、如同兄弟的人」。

(b)

34.15 聯合 聯繫 一起成長的親密朋友 密友；好朋友；從小一起長大的友伴 Μαναήν τε Ἡρῴδου τοῦ τετραάρχου σύντροφος  ‘Manaen, a close friend of Herod the tetrarch since childhood’  「與希律分封王一起長大的馬念」 (徒 13:1) 不過，有些學者認為 徒 13:1 中的 σύντροφος 是指 σύντροφος[a]「同養兄弟」（見 10.51）。

συντυγχάνω

(1)

(a)

15.76 線性運動 靠近，趨近 接近或到達，暗示有某種聯繫 到達；接近 καὶ οὐκ ἠδύναντο συντυχεῖν αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον  ‘and they were not able to get near to him because of the crowd’  「因為人多，不能靠近他」 (路 8:19)

Συντύχη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.350 人名及地名 人名 腓立比教會的女信徒 循都基；《思》欣提赫

συνυποκρίνομαι

(1)

(a)

88.229 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 和其他人一起裝假 一起假裝；隨伙裝假 συνυπεκρίθησαν αὐτῷ [καὶ] οἱ λοιποὶ Ἰουδαῖοι  ‘other Jews also joined him in this hypocrisy’  「其餘的猶太人也都隨著他裝假」 (加 2:13)

συνυπουργέω

(1)

(a)

35.5 幫助，照顧 幫助 ［參συλλαμβάνω, συναντιλαμβάνομαι］ 通過參與一個活動或一件事來幫助 加入幫助；來幫助 συνυπουργούντων καὶ ὑμῶν ὑπὲρ ἡμῶν τῇ δεήσει  ‘as you help us by joining us in our prayers’  「你們也要一同用祈禱來幫助我們」 (林後 1:11) 很多時候不需要具體說明那是共同的行動，因為上下文會有所暗示，例如在 路 5:7，「來幫助」清楚表明那是共同努力進行的工作。但有些語言可能不能使用概括性的用語，而需要具體說明行動的性質。因此，路 5:7 中的「來幫助他們」可以譯成「來和他們一起工作」。

συνωδίνω

(1)

(a)

24.88 感官事件及狀態 痛苦，苦難 一同經受巨大的痛苦，暗示一件重要和創新的事件 一同受苦 πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν  ‘the whole creation moans and suffers together until the present time’  「一切受造之物一同呻吟，一同忍受陣痛，直到如今」 (羅 8:22)

συνωμοσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

30.73 思考 打算，企圖，計劃 對某人或某機構採取秘密行動的計劃，暗示有約束同謀者的誓約 陰謀；同謀；共謀 ἦσαν δὲ πλείους τεσσεράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωμοσίαν ποιησάμενοι  ‘there were more than forty of them who formed this conspiracy’  「參與這陰謀的有四十多人」 (徒 23:13a)

____________________________________________________

1 徒 23:13中的συνωμοσία（30.73）可能只是徒 23:12中συστροφή（30.72）的風格變體。顯然，兩個詞彙所指的是同一件事。

Συράκουσαι

(1)

ῶν＜陰＞

(a)

93.588 人名及地名 地名 西西里島東岸的一個城 敘拉古；《思》息辣谷撒

Συρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.589 人名及地名 地名 巴勒斯坦北部和東部的一個地區，舊約時代稱為亞蘭 敘利亞；《思》敘利亞

Σύρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.590 人名及地名 地名 （Συρία「敘利亞」93.589 的衍生詞）敘利亞的本地人，在敘利亞出生和居住的人 敘利亞人；《思》敘利亞人

Συροφοινίκισσα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.591 人名及地名 地名 （Συροφοινικία「敘利亞腓尼基」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）敘利亞腓尼基本地的婦人 敘利亞腓尼基的婦人 另參看 10.1 的討論。

Σύρτις

(1)

εως＜陰＞

(a)

93.592 人名及地名 地名 北非海岸線上兩個淺水而危險的地中海海灣 賽耳底；《思》敘爾提

σύρω

(1)

(a)

15.212 線性運動 拉，拖，拽 ［參ἕλκω, σπάω］ 拉扯或拖拽，由於被拖拽物體的惰性或不活動而需要用力 拖；拉；抽；拔 σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων  ‘they pulled the net full of fish’  「把那網魚拖過來」 (約 21:8) λιθάσαντες τὸν Παῦλον ἔσυρον ἔξω τῆς πόλεως  ‘they stoned Paul and dragged him out of town’  「用石頭打保羅……就把他拖到城外」 (徒 14:19) ἡ οὐρὰ αὐτοῦ σύρει τὸ τρίτον τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ  ‘with his tail he dragged a third of the stars out of the sky’  「用尾巴拖拉著天上星辰的三分之一」 (啟 12:4)

(b)

15.178 線性運動 引領，帶來，帶領 ［參ἕλκω］ 用體力拉動或拖拽，通常暗示有阻力 用力拖拽 ἔσυρον Ἰάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας  ‘they dragged Jason and some other fellow believers to the city authorities’  「把耶孫和幾個弟兄拉到地方官那裡」 (徒 17:6)

συσπαράσσω

(1)

(a)

23.167 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 ［參σπαράσσω］ 使人劇烈抽搐 使人抽搐；使人抽風 ἔρρηξεν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον καὶ συνεσπάραξεν  ‘the demon knocked him to the ground and threw him into a convulsion’  「那鬼把他摔倒，使他重重地抽風」 (路 9:42)

σύσσημον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.476 溝通 非語言的溝通 事先約定的手勢或記號，用來表達特定的意思 信號；記號；暗號 δεδώκει δὲ ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν σύσσημον αὐτοῖς  ‘the one who betrayed him had given them a signal’  「那出賣耶穌的人給他們一個暗號」 (可 14:44) 如果某種語言沒有「信號」或「暗號」等詞彙，翻譯者要表達 σύσσημον 的含義，可以把 可 14:44 的上半節譯成：「出賣耶穌的人告訴他們他將怎樣指出誰是耶穌；他說：『我與誰親嘴，誰就是他』」。

σύσσωμος

(1)

ον

(a)

11.9 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 一個群體中的成員，強調與其他成員的協調關係 同為成員 τὰ ἔθνη ... σύσσωμα καὶ συμμέτοχα τῆς ἐπαγγελίας  ‘the Gentiles ... are co-members (with the Jews) and share along with them in the promise’  「外邦人[與猶太人]同屬一體、同蒙應許」 (弗 3:6) 有些語言可以把「共同會員」的概念可以表達為：「和其他人一起被計算在內的人」。這樣，你可以把 弗 3:6 翻譯為「外邦人和猶太人一起被計算在內，一同承受應許」，或甚至是「外邦人與猶太人一同承受應許」。

συστατικός

(1)

ή，όν

(a)

33.345 溝通 推薦，提議 （συνίστημι[a]「推薦」33.344 的衍生詞）指被稱讚或獲推薦的 稱讚的；推薦的 μὴ χρῄζομεν ὥς τινες συστατικῶν ἐπιστολῶν πρὸς ὑμᾶς  ‘could it be that, like some other people, we need letters of recommendation to you’  「難道我們像有些人那樣，要拿推薦信給你們」 (林後 3:1) 「我們需要給你們推薦信」等表達可能需要重新調整結構，譯成：「我們需要有人寫信給你們，來推薦我們」，或「我們需要有人寫信給你們說：『這些人是好人』」。

συσταυρόω

(1)

(a)

20.78 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 在另一個人被釘十字架的同時把某人也釘死 同釘十字架 τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ οἱ λῃσταὶ οἱ συσταυρωθέντες σὺν αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν  ‘even the bandits who had been crucified with him insulted him in the same way’  「和他同釘的強盜也這樣譏諷他」 (太 27:44)

συστέλλω

(1)

(a)

67.118 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參κλίνω, προκόπτω］ 時間的延伸，重點在於終結的時間 靠近；接近尾聲；將盡 ὁ καιρὸς συνεσταλμένος ἐστίν  ‘the time is coming to an end’  「時候不多了」 (林前 7:29)

(b)

15.200 線性運動 攜帶，負擔 從某處拿走或帶走 移開；拿走 ἀναστάντες δὲ οἱ νεώτεροι συνέστειλαν αὐτὸν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν  ‘the young men came in and taking him away they carried him out for burial’  「有些年輕人起來，把他帶走，抬出去埋葬了」 (徒 5:6) 在 徒 5:6，συστέλλω 也可以理解為「包裹」的意思（見 79.119）。

(c)

79.119 物體的特徵 包裹著 包裹一個物體，有準備好移走的含意 包裹；裹起來；捆成捆 ἀναστάντες δὲ οἱ νεώτεροι συνέστειλαν αὐτὸν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν  ‘the young men came in, wrapped him up, and carried him out for burial’  「有些年輕人起來，把他裹好，抬出去埋葬了」 (徒 5:6) 關於 συστέλλω 在 徒 5:6 的另一種解釋，見 15.200。

συστενάζω

(1)

(a)

25.145 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 與別人一起歎息或呻吟 一同歎息；一同呻吟 οἴδαμεν γὰρ ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει ... ἄχρι τοῦ νῦν  ‘we know that ... up to the present ... all of creation groans together’  「我們知道，一切受造之物一同呻吟……直到如今」 (羅 8:22) 在 羅 8:22，συστενάζω 用作比喻。有些語言很難說「一切受造之物一同呻吟」，因為短語「一切受造之物」似乎是一個整體。因此，可能需要把「一切受造之物一同呻吟」譯成：「受造界的所有部分一同呻吟」，或「所有被造之物一同呻吟」。

συστοιχέω

(1)

(a)

58.68 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） ［參εἰμί］ 在某些重要的特徵上與其他事物對應 相當於；代表；是……的形象；象徵；表示 τὸ δὲ Ἁγὰρ ... συστοιχεῖ δὲ τῇ νῦν Ἰερουσαλήμ  ‘Hagar ... is a figure of the present Jerusalem’ or ‘... corresponds to ...’  「西奈山，與現在的耶路撒冷同類」 (加 4:25) 在一些語言中，加 4:25 等上下文中的 συστοιχέω 最好譯成「指向」或「實際上是在談論」，從而 加 4:25 中的這句表達可以譯成「西奈山……其實指向今天的耶路撒冷」或「夏甲……其實指向今天的耶路撒冷」。加 4:25 整句可以譯成「夏甲代表阿拉伯的西奈山，象徵今天的耶路撒冷」。

συστρατιώτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

34.19 聯合 聯繫 （συστρατιώτης「戰友」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）與別人一同執行艱巨任務的人，或與別人一同經歷艱難的人 共同奮鬥的人；共同執行艱巨任務的人；一同當兵的；一起服役的；戰友 Ἀπφίᾳ τῇ ἀδελφῇ καὶ Ἀρχίππῳ τῷ συστρατιώτῃ ἡμῶν  ‘to our sister Apphia and our fellow soldier Archippus’  「亞腓亞姊妹，和我們的戰友亞基布」 (門 1:2) 如果嚴格地直譯 門 1:2 中的 συστρατιώτης，可能會暗示保羅本身是一名士兵，在某種意義上是軍隊的一名秘密特工。因此，翻譯者在這裡可能要用比喻來表達，例如：「像戰友一樣工作的」，或「和我們一同經歷艱難的」。

συστρέφω  (συστρέφομαι)

(1)

(a)

15.125 線性運動 聚集，召集 ［參συμφέρω, συνάγω］ 使集合在一起，無論是有生命還是無生命的物體 集合；召集 συστρέψαντος δὲ τοῦ Παύλου φρυγάνων τι πλῆθος  ‘and when Paul had gathered quite a few sticks’  「保羅拾了一捆乾柴」 (徒 28:3)

(b)

15.123 線性運動 聚集，召集 ［參συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, συνάγω, σύνειμι, συνέρχομαι］ 兩個或更多物體移動到相同位置1 聚在一起；聚會；聚集；相聚；集合 Συστρεφομένων δὲ αὐτῶν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ  ‘when they were assembled in Galilee’  「他們聚集在加利利的時候」 (太 17:22) 許多語言都會使用明顯不同的詞彙去表示生物的聚集。這些區別通常基於個體的數量、他們到來的距離，以及有關的個體是否構成一個成員群體，還是他們只是一個鬆散的集合。鑒於上述各種區別，翻譯時很可能需要使用非常不同的詞彙來表達各種相關的意義。

____________________________________________________

1 這個意為「聚集」的詞彙組無疑具有一些細微的意義區別，但是無法根據現有的上下文來確定具體的差異。

συστροφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

39.43 敵意，衝突 暴亂 ［參σύγχυσις］ 暴民叛亂，特別有騷動和擾亂的含義 騷動；叛亂 μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος περὶ οὗ [οὐ] δυνησόμεθα ἀποδοῦναι λόγον περὶ τῆς συστροφῆς ταύτης  ‘there is no excuse for all this uproar and we would not be able to give a good reason for it’  「這次的騷動，我們也說不出理由來」 (徒 19:40) 在許多語言中，「暴動」的含義最好表達為：「人們大聲疾呼反對」，或「人們吵嚷和對抗」，或「暴民吵嚷反對政府」。

(b)

30.72 思考 打算，企圖，計劃 由一些人一起制定的計劃，他們同意對付某人或某個機構 陰謀；方案 ποιήσαντες συστροφὴν οἱ Ἰουδαῖοι  ‘some Jews formed a conspiracy’  「有些猶太人策劃了一個陰謀」 (徒 23:12) 見 συνωμοσία 30.73 和該處的腳註。

συσχηματίζω  (συσχηματίζομαι)

(1)

(a)

41.29 行為及相關狀態 特定行為模式 按照特定的模式或標準形成或塑造自己的行為 塑造自己的行為；使生活順從……；同化；效法 μὴ συσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτῳ  ‘do not shape your behavior to the standards of this world’  「不要按照這個世界的標準塑造自己的行為」 (羅 12:2) 為了表達「使生活順從……」的概念，有些語言可能需要顯示造成變化的因素，例如：「改變自己的生活，以致生活像……」。

Συχάρ

(1)

＜陰＞

(a)

93.593 人名及地名 地名 撒馬利亞的一個城 敘加；《思》息哈爾

Συχέμ

(1)

＜陽＞, ＜陰＞

(a)

93.351 人名及地名 人名 哈抹的兒子（τοῦ Συχέμ，校勘欄） 示劍；《思》舍根

(b)

93.594 人名及地名 地名 撒馬利亞的一個城 示劍；《思》舍根

σφαγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

20.72 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參θύω, κατασφάζω, σφάζω］ 屠殺動物或人；在提到人的語境中，這詞有暴力和無情的含義1 殺戮；殺害 ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς  ‘we are reckoned to be like sheep that are to be slaughtered’  「人把我們當作待宰的羊」 (羅 8:36)

(b)

56.33 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參ἡμέρα］ ἡμέρα σφαγῆς  （習語，直譯：殺戮的日子）進行毀滅性審判的日子 定罪的日子；宰殺的日子；屠宰的日子 ἐθρέψατε τὰς καρδίας ὑμῶν ἐν ἡμέρᾳ σφαγῆς  ‘you have nourished your hearts for the day of condemnation’  「為宰殺的日子養肥了自己的心」 (雅 5:5) 在 雅 5:5，短語 ἡμέρᾳ σφαγῆς 所指的是上帝毀滅性的審判；但是，σφαγῆς 應該比較字面地翻譯成「毀滅」，而不僅是定罪。

____________________________________________________

1 κατασφάζω的內涵意義的語氣可能比σφάζω略為強烈。

σφάγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

53.20 宗教活動 奉獻，獻祭 ［參θυσία］ 用作獻祭的物品 祭物；祭品 Μὴ σφάγια καὶ θυσίας προσηνέγκατέ μοι  ‘it was not to me that you offered slain animals and sacrifices’  「你們並沒有為我獻上犧牲和祭物」 (徒 7:42) 在語義學上，σφάγια 和 θυσίας 互相強化，這裡合在一起基本上起強調作用。

σφάζω

(1)

(a)

20.72 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參θύω, κατασφάζω, σφαγή］ 屠殺動物或人；在提到人的語境中，這詞有暴力和無情的含義1 殺戮；殺害 ἀρνίον ἑστηκὸς ὡς ἐσφαγμένον  ‘the lamb appeared to have been killed’  「羔羊像是被宰殺過的」 (啟 5:6) αἷμα ... πάντων τῶν ἐσφαγμένων ἐπὶ τῆς γῆς  ‘the blood ... of all those who have been slaughtered on earth’  「地上一切被殺的人的血」 (啟 18:24)

____________________________________________________

1 κατασφάζω的內涵意義的語氣可能比σφάζω略為強烈。

σφόδρα

(1)

(a)

78.19 程度 多，少（正負程度） ［參σφοδρῶς］ 程度量表上一個非常高的點，在許多上下文中暗示激烈或狂暴 極其；極度；非常；十分；猛烈地 ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα  ‘they rejoiced exceedingly with great joy’ or ‘they rejoiced even more exceedingly’  「非常歡喜」或「極其歡喜快樂」 (太 2:10) ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα  ‘he was exceedingly rich’  「他極其富有」 (路 18:23) ὅτι μεγάλη ἐστὶν ἡ πληγὴ αὐτῆς σφόδρα  ‘because it was such a very terrible plague’  「因為那災難太大了」 (啟 16:21)

σφοδρῶς

(1)

(a)

78.19 程度 多，少（正負程度） ［參σφόδρα］ 程度量表上一個非常高的點，在許多上下文中暗示激烈或狂暴 極其；極度；非常；十分；猛烈地 σφοδρῶς δὲ χειμαζομένων ἡμῶν  ‘we were beaten violently by the storm’  「我們被風暴猛烈襲擊」 (徒 27:18)

σφραγίζω

(1)

(a)

6.55 人工製品 用於標記及書寫的工具 ［參κατασφραγίζω］ 用封條封上或使某物安全牢固 封上；加封條；使安全 ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον  ‘they made the tomb secure by putting a seal on the stone’  「在石頭上加了封條，封住墓口」 (太 27:66) ἔβαλεν αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσσον καὶ ἔκλεισεν καὶ ἐσφράγισεν ἐπάνω αὐτοῦ  ‘he threw him into the abyss, locked it, and sealed it’  「把牠扔進無底深淵去，關閉起來，加上封印」 (啟 20:3) 關於翻譯「封印」遇到的一些問題，見 6.54。

(b)

33.484 溝通 非語言的溝通 （σφραγίς[c]「記號；印記」33.483 的衍生詞）在某物上做記號，主要表示所有權，也可能是為了標記群體身份 做記號；蓋印 ἄχρι σφραγίσωμεν τοὺς δούλους τοῦ θεοῦ ἡμῶν ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν  ‘until we have marked with a seal the foreheads of the servants of our God’  「等我們在我們上帝眾僕人的額上蓋了印」 (啟 7:3)

(c)

57.87 擁有，轉移，交換 給予 安排把某物以安全的方式交給某人 安全地交付；安全地交給；交付妥當 σφραγισάμενος αὐτοῖς τὸν καρπὸν τοῦτον  ‘and having turned over to them in a secure way this contribution’  「把這筆款項妥當地交給他們」 (羅 15:28) 關於 σφραγίζω 在 羅 15:28 的一種稍微不同的解釋，見 15.189。

(d)

15.189 線性運動 攜帶，負擔 （σφραγίζω[a]「加封條」6.55 的引申喻意）把東西安全地送到目的地 安全地送到；安全地運送 σφραγισάμενος αὐτοῖς τὸν καρπὸν τοῦτον  ‘having delivered to them what has been raised’ (literally ‘... this harvest, used figuratively’)  「把這筆捐款交付給他們」（直譯：「將這收穫……」，此處用作比喻） (羅 15:28) 羅 15:28 中的 σφραγισάμενος 可能也用來確認募捐的意義。關於 σφραγίζω 在 羅 15:28 中另一個有些不同的解釋，見 57.87。

(e)

28.53 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 （σφραγίς[e]「確認」73.9 的衍生詞）用真實的證據證明某事的真實性或有效性 證明；印證；確認；清楚表明 ὁ λαβὼν αὐτοῦ τὴν μαρτυρίαν ἐσφράγισεν ὅτι ὁ θεὸς ἀληθής ἐστιν  ‘and he who accepts his message makes known the fact that God is truthful’ or ‘... shows clearly ...’  「那接受他見證的，證明了上帝是信實的」 (約 3:33)

σφραγίς

(1)

ῖδος＜陰＞

(a)

6.54 人工製品 用於標記及書寫的工具 有鐫刻的物件，用於做記號以標示物件的所有權，表示批准，或用作封印（封印的方法通常是用印章壓一下加熱了的蠟，這種封印一般會出現在文件或信件上） 印章；圖章 ἄγγελον ... ἔχοντα σφραγῖδα θεοῦ  ‘an angel ... who had God's signet’  「一位天使……拿著上帝的印」 (啟 7:2) 在某些語言中，最接近於「印章」或「圖章」的對應詞彙是用印章所做的記號，例如，「其名字的符號」或「其所有權的記號」。在某些經文中，翻譯者可以採用一個短語，例如「做印記所用的工具」。

(b)

6.62 人工製品 用於標記及書寫的工具 有印章或圖章印記的東西（見 σφραγίς[a] 6.54），用於把文件封嚴，或為了展示擁有權或表示認可 印 Τίς ἄξιος ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ λῦσαι τὰς σφραγῖδας αὐτοῦ;  ‘who is worthy to open the scroll and break the seal?’  「有誰配展開那書卷，揭開那七個印呢？」 (啟 5:2) 在 啟 5:2 中，可以說「保持卷軸封嚴的蠟」；但在有些語言中，最好採用比較一般性的陳述，例如，「封嚴卷軸所用的物質」或「保持卷軸封嚴的物質」。

(c)

33.483 溝通 非語言的溝通 圖章戒指或印章的印記，主要表示所有權 記號；印記；印 οἵτινες οὐκ ἔχουσιν τὴν σφραγῖδα τοῦ θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων  ‘who do not have the mark of God on their foreheads’  「額上沒有上帝印記的人」 (啟 9:4) 啟 9:4 中的從句也可以譯成，「那些額上沒有印記表明他們屬於上帝的人」。

(d)

33.47 溝通 書面語言 由印章或圖章造成的記號或印記 印記；刻印；銘文 θεμέλιος ... ἔχων τὴν σφραγῖδα ταύτην  ‘the foundation ... which had this inscription on it’  「根基……上面刻著這樣的銘文」 (提後 2:19)

(e)

73.9 真實的，虛假的 確認或證明某事物的真實性的東西 印證；證明；驗證；證明真實的證據 ἡ γὰρ σφραγίς μου τῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε  ‘you are the certification for my being an apostle’ or ‘you show clearly that I am an apostle’  「你們……是我作使徒的印證」或「你們……證明我是使徒」 (林前 9:2)

σφυδρόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

8.51 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 連接腳和腿的關節 踝關節 ἐστερεώθησαν αἱ βάσεις αὐτοῦ καὶ τὰ σφυδρά  ‘his feet and ankles became strong’  「他的腳和踝骨馬上就變得健壯了」 (徒 3:7)

σχεδόν

(1)

(a)

78.40 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參πού］ 略低於程度量表上某個點的程度 幾乎；差不多；大約；快到；將近 σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη  ‘almost everyone in town came’  「全城的人幾乎都來了」 (徒 13:44) 在一些語言中，徒 13:44 中這句話的對等翻譯是：「城鎮裡所有人都來了，只有一些沒來」，或「城鎮裡只有很少人沒來」。

σχῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

58.7 性質，類別，示例 性質，特徵 某物的形式或性質，特別指其外在形式或結構 形式；外形；樣子；形態；性質；結構 παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου  ‘the form of this world is passing away’  「這世界現今的樣式將要過去」 (林前 7:31) 在 林前 7:31，σχῆμα 不是指地球的物質形態，而是指世人的生活方式；所指的主要是文化，而不是物質形態。因此，林前 7:31 中的這個表達可以譯成：「這世界的生活方式將要過去」。

(b)

58.17 性質，類別，示例 外貌，形式的外在顯現 外貌作為外在表現形式的一個要素 外貌；外形；形式；樣式 καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος  ‘and his appearance was seen to be that of a person’ or ‘... like that of a person’ (literally ‘and in appearance he attained to being a person’)  「成為人的樣式」（直譯：「外形上，他成為了一個人」） (腓 2:7)

σχίζω

(1)

(a)

19.27 物理的衝擊力 裂開，撕破 把物件分割或撕裂成至少兩部分 裂開；撕裂 εὐθὺς ἀναβαίνων ἐκ τοῦ ὕδατος εἶδεν σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς  ‘as soon as he came up from the water he saw the sky split open’  「他從水裡一上來，就看見天裂開了」 (可 1:10) 對某些語言來說，σχίζω 在 可 1:10 中 的意思，最好表達為：「天裂開了」，或「天空有一條縫」，或「天空中突然出現了一個開口」。副詞「突然」能夠在某種程度上表達動詞 σχίζω 的裂開的含意。

(b)

63.26 整體，聯合，部分，分開 分開 分開成兩個部分 分開；分裂；裂開；裂成兩半 αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν  ‘the rocks were split’  「岩石裂開」 (太 27:51) ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον  ‘the curtain of the sanctuary was split down the middle’  「聖所的帳幔從中間裂開」 (路 23:45)

σχίσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

19.28 物理的衝擊力 裂開，撕破 （σχίζω[a]「裂開；撕裂」19.27 的衍生詞）由分裂或撕裂引起的狀況 裂口 αἴρει τὸ πλήρωμα ἀπ᾽ αὐτοῦ τὸ καινὸν τοῦ παλαιοῦ καὶ χεῖρον σχίσμα γίνεται  ‘the new patch will tear off some of the old cloth, making an even greater tear’  「所補上的新布會撕破舊衣服，裂口就更大了」 (可 2:21) σχίσμα[a] 所表達的各種分離或分裂，在某些語言中可能是很不相同的，這取決於所涉及的物質，例如：布、皮革、紙、雲等。

(b)

39.13 敵意，衝突 分裂 ［參διχοστασία］ 分裂成為兩個對立的群體 分裂；不和；分黨派 σχίσμα οὖν ἐγένετο ἐν τῷ ὄχλῳ δι᾽ αὐτόν  ‘so there came a division in the crowd because of him’  「於是眾人因為耶穌而產生了分裂」 (約 7:43) 在某些語言中，相當於「製造分裂」的譯法是直譯成「使一個群體成為兩個群體」；但翻譯時更經常會採用與態度有關的表達，例如：「使人們彼此向對方發怒」，或「使人們不喜歡對方」，或「使人們把對方看作敵人」。

σχοινίον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.18 人工製品 捆紥及固定用的工具 把好幾股線搓捻或編織而成的粗繩子；用棕櫚纖維、亞麻線或蘆葦等各種不同的材料製成 繩子 ἀπέκοψαν οἱ στρατιῶται τὰ σχοινία τῆς σκάφης  ‘the soldiers cut the ropes of the boat’  「士兵砍斷救生艇的繩子」 (徒 27:32) 徒 27:32 中提到的繩子顯然比較粗，然而在 約 2:15 中，耶穌把牲畜和商人趕出聖殿所用的鞭子可能是由好幾股組成。

σχολάζω

(1)

(a)

67.81 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 在一段時間內積極、認真地從事某項活動 花時間於；專心於 ἵνα σχολάσητε τῇ προσευχῇ  ‘in order to give time to prayer’  「為了有一段時間專心禱告」 (林前 7:5)

(b)

59.43 數量 滿的，空的 空著，特指住所 空著；沒有人住 καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σχολάζοντα σεσαρωμένον καὶ κεκοσμημένον  ‘and he went and found it empty, swept, and fixed up’  「到了之後，發現裡面空著，已經打掃乾淨，佈置好了」 (太 12:44)

σχολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

7.14 建造物 建築物 一座專門供學習之用的建築物，老師在其中傳授知識，與學生一起討論學問 講堂；學校 καθ᾽ ἡμέραν διαλεγόμενος ἐν τῇ σχολῇ Τυράννου  ‘every day he held discussions in the lecture hall of Tyrannus’  「天天在推喇奴講堂進行討論」 (徒 19:9) 在 徒 19:9 中，這詞最好譯作「講堂」而不是「學校」，免得讓人以為這就像是當今學校的課堂那樣。徒 19:9 可以譯為：「每天，保羅在推喇奴的講堂與人們講論」，或「每天，保羅在推喇奴經常教導的講堂與人們講論」，或「每天，保羅在推喇奴經常發表演講的講堂與人們講論」。

σῴζω

(1)

(a)

21.18 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 ［參σωτηρία］ 從危險中救出並恢復到從前安全和幸福的狀態 1 救；解救；救援；使安全；拯救 καὶ ἀρξάμενος καταποντίζεσθαι ἔκραξεν λέγων, Κύριε, σῶσόν με  ‘and as he began to sink, he shouted, Lord, rescue me’  「他開始沉下去的時候，就大叫：『主啊！救我！』」 (太 14:30)

(b)

21.27 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 使人經歷上帝的拯救 救；拯救 εὐδόκησεν ὁ θεὸς ... σῶσαι τοὺς πιστεύοντας  ‘God decided ... to save those who believe’  「上帝決定……拯救信他的人」 (林前 1:21) τοῖς πᾶσιν γέγονα πάντα, ἵνα πάντως τινὰς σώσω  ‘so I became all things to all people that I might save at least some’  「對什麼樣的人，我就作什麼樣的人；無論如何，我一定要救一些人」 (林前 9:22) χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι  ‘you have been saved by grace’  「你們得救是靠著恩典」 (弗 2:5)

(c)

23.136 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參διασῴζω, ἰάομαι, ἴασις］ 使生病的人恢復健康 2 醫治；治愈；使痊愈；救治 ὅσοι ἂν ἥψαντο αὐτοῦ ἐσῴζοντο  ‘all who touched him were made well’  「所有摸著他的人都得到醫治」 (可 6:56) 有些語言會根據疾病的不同種類，用不同的詞彙來表達「醫治」。

____________________________________________________

1 這個子域中的σῴζω和σωτηρία的意思與ἐξαιρέομαι（21.17）不同，不僅暗示救離危險，還暗示恢復以前的安全興盛的狀態。因著這個元素，σῴζω和σωτηρία特別適合用來指宗教方面的拯救。

2 διασῴζω[b]的語氣可能比σῴζω[c]更為強烈。另外，在某些上下文中，σῴζω和διασῴζω可能還有拯救人脫離疾病狀態的附加含意。

σῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.1 身體、身體各部分及身體的產物 身體 人、動物或植物的身體 1，無論死的還是活的 身體 Ὅπου τὸ σῶμα, ἐκεῖ καὶ οἱ ἀετοὶ ἐπισυναχθήσονται  ‘where there is a body, the vultures will gather’  「屍首在哪裡，禿鷹也會聚在哪裡」 (路 17:37) πάντα δὲ τὰ μέλη τοῦ σώματος πολλὰ ὄντα ἕν ἐστιν σῶμα  ‘though all the parts of the body are many, it is still one body’  「身體的肢體雖多，仍是一個身體」 (林前 12:12) οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησόμενον σπείρεις  ‘you do not sow the body of the plant which is to be’  「你們所種的，不是那將來要長成的形體」 (林前 15:37) 有些語言清楚區分了活人和死人（或屍體）的身體。還有些語言區分了人的身體和動物的身體，而植物體的用語也往往有別於指人或動物的身體。表示「身體」的詞彙常由一個詞組構成，例如「骨和肉」；在許多語言中，提到身體的時候主要是指人本身。例如，在太 26:12（「把這香膏澆在我身上」），合適的對等翻譯是「把這香膏澆在我上面」。在某些情況下，「身體」可以表現為經歷過的東西。例如，在林前 6:20，「用你們的身體榮耀上帝」可以譯作「用你們的行為榮耀上帝」或「用你們身體所做的來榮耀上帝」。

(b)

9.8 人 人類 （σῶμα[a]「身體」8.1 的引申喻意）作為物質存在的人，包括自然的慾望 2 自我；肉身 ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας  ‘in order that our physical beings, which are prone to sin, might be rendered powerless’  「好讓罪的身體失去能力」 (羅 6:6)

(c)

11.34 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 （σῶμα[a]「身體」8.1 的引申喻意）在基督裡的信徒連結起來成為一個群體，暗示群體內每個人都有其獨特的功能 會眾；基督徒群體；教會 εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ  ‘to build up the church of Christ which is like a body’  「建立教會—就是基督的身體」 (弗 4:12) 雖然在某些語言中，說一個組織的人作為一個「身體」看起來是相對奇怪的，但是以某種方式保存 σῶμα 的比喻意義是重要的，因為它在保羅不同階段的教導中擔當如此重要的角色。然而，譯者常常需要把暗喻改為明喻，正如在 弗 4:12 的翻譯中已經表明的。

(d)

87.78 地位 奴役，自由 作為財產被售賣的奴隸，可能暗指買賣奴隸的交易 奴僕；奴隸 οὐδεὶς ἀγοράζει οὐκέτι γόμον ... ἵππων ... σωμάτων  ‘no one buys their goods any longer ... their horses ... slaves’  「沒有人再買他們的貨物……馬……奴隸……」 (啟 18:11, 12, 13 [3])

(e)

58.66 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） 與原型或預示對應的實體 實體；真體；對應的實體 τὸ δὲ σῶμα τοῦ Χριστοῦ  ‘but the reality is Christ’  「實體卻屬於基督」 (西 2:17)

(f)

1.26 地理物體及特徵 天體 ［參ἐπουράνιος］ σῶμα ἐπουράνιον  （習語，直譯：天體；在《新約》中只以複數形式出現 3）天空中發光的物體：太陽，月亮，以及其他行星和恆星 天上的形體 σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια· ἀλλ᾽ ἑτέρα μὲν ἡ τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων  ‘there are heavenly bodies and earthly bodies; there is a beauty that belongs to heavenly bodies, and another kind of beauty that belongs to earthly bodies’  「還有天上的形體，也有地上的形體；天上的形體有一種美，地上的形體有另一種美」 (林前 15:40) 另參 1.8。 短語 σῶμα ἐπουράνιον 是一個極為通用的詞彙，其複數形式有時可以譯作「天上的光體」，但在更多情況下可能需要指明是「日、月、星」等不同的天體。在某些語境中，翻譯者可能也想指明那些行星，常稱之為「流蕩的星」或「移動的星」（英語 planet「行星」一詞便是源於意為「遊蕩者」的希臘詞）。當然，這些天體並不是流星或彗星。

(g)

23.111 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀπόθεσις, ἐκδημέω］ ἐκδημέω ἐκ τοῦ σώματος  （習語，直譯：離開身體）死亡的委婉說法 死；死亡；脫離；離開 εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘we would much prefer to die and be at home with the Lord’  「我們更情願離開身體，與主同住」 (林後 5:8)

____________________________________________________

1 在《聖經》以外的文獻中，σῶμα[a]極少用在植物上面，《聖經》也許只出現在林前 15:37，在討論復活後的身體時，將植物與人作類比。

2 σῶμα[b]和σάρξ[f]（26.7）均指人的本性，意思非常相似。然而，兩個詞的內涵意義也有一些區別，σάρξ[f]似乎更關注人性的純粹肉體慾望，可能更加強調正常的性衝動。

3 短語σῶμα ἐπουράνιον的語義分析有兩個可能性：一是把它視為一個固定詞組，從而成為一個習語或詞彙單元；雖然這詞組的語義焦點落在首詞σῶμα上，但由於這個短語只限於指太陽、月亮、行星和恆星，因此應被視為語義外向的（semantically exocentric），詞組的意思不能從組成的字詞構建出來。二是把它視為一種語義內向（semantically endocentric）的表達，也就是一個普通詞組，其意思可以從組成的字詞構建出來。後者的理解是合理的，因為σῶμα具有「身體；對象」的非常一般性的意思。

σωματικός

(1)

ή，όν

(a)

8.2 身體、身體各部分及身體的產物 身體 ［參σωματικῶς］ （σῶμα[a] 「身體」8.1 的衍生詞）與身體有關的 身體的；身體的形狀 καταβῆναι τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον σωματικῷ εἴδει ὡς περιστερὰν ἐπ᾽ αὐτόν  ‘the Holy Spirit descended upon him in bodily form like a dove’  「聖靈降在他身上，形狀彷彿鴿子」 (路 3:22) ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος  ‘for bodily training is of some value’  「因操練身體有些益處」 (提前 4:8)

σωματικῶς

(1)

(a)

8.2 身體、身體各部分及身體的產物 身體 ［參σωματικός］ （σῶμα[a] 「身體」8.1 的衍生詞）與身體有關的 身體的；身體的形狀 ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘in him all the fullness of deity dwells bodily’ or ‘... in physical form’  「上帝本性一切的豐盛都有形有體地居住在基督裡面」 (西 2:9) 西 2:9 中的 σωματικῶς 也可以解作「事實上」，意思是說，「不是象徵性地」（見 70.7）。

(b)

70.7 實在的，不實在的 是真實的（在實體的意義上），與象徵相對 事實上；實際上 ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘in him exists the complete content of deity in a real form’  「上帝完整的神性具體地在基督裡」 (西 2:9) 關於 σωματικῶς 在 西 2:9 的另一種解釋，見 8.2。

Σώπατρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.352 人名及地名 人名 庇哩亞的基督徒 所巴特；《思》索帕特爾

σωρεύω  (σωρεύομαι)

(1)

(a)

25.199 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 σωρεύω ἄνθρακας πυρὸς ἐπὶ τὴν κεφαλήν  （習語，直譯：把炭火堆在頭上；但這習語的歷史背景並不清楚，因此在某程度上其意義是不確定的）以十分正面的態度來對待某人，以致這人感到羞愧或尷尬 使人感到羞愧；使人蒙羞；使人羞慚 ἀλλ᾽ ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν· ἐὰν διψᾷ, πότιζε αὐτόν· τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘but if your enemy is hungry, give him something to eat; if he is thirsty, give him something to drink; for in doing this, you will make him ashamed’  「如果你的仇敵餓了，就給他吃，渴了，就給他喝；你這樣做會使他臉紅耳赤，羞慚交加」 (羅 12:20)

(b)

68.76 時態 專心努力去做，全力去做 （σωρεύω「堆積」的引申喻意；見 25.199）專注地、廣泛地從事某項活動 習慣於做某事；沉溺；全身心投入 αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια σεσωρευμένα ἁμαρτίαις  ‘gaining control over weak women given over to sins’  「迷惑意志薄弱、被罪過所壓制……的婦女們」 (提後 3:6) 在 提後 3:6，σωρεύομαι 也可以解作「被罪的重擔壓著」或「被罪咎的重擔壓著」的狀態。

Σωσθένης

(1)

ους＜陽＞

(a)

93.353a 人名及地名 人名 哥林多會堂的主管 所提尼，《思》索斯特乃 許多學者認為 Σωσθένης[a] 和 Σωσθένης[b] 是同一個人。

(b)

93.353b 人名及地名 人名 哥林多的基督徒 所提尼，《思》索斯特乃 許多學者認為 Σωσθένης[a] 和 Σωσθένης[b] 是同一個人。

Σωσίπατρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.354 人名及地名 人名 在 羅 16:21 中向羅馬教會問安的人 所西巴德；《思》索息帕特

σωτήρ

(1)

ῆρος＜陽＞

(a)

21.22 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 （σῴζω[a]「救援，拯救」21.18 的衍生詞）救援或拯救的人 拯救者；救主 καὶ ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ σωτῆρί μου  ‘and my spirit rejoices in God my Deliverer’  「我靈以上帝我的救主為樂」 (路 1:47)

(b)

21.31 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 （σῴζω[b]「拯救」21.27 的衍生詞）那拯救人的 救主；拯救者 ἐξ οὗ καὶ σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα κύριον Ἰησοῦν Χριστόν  ‘from where we wait for (our) Savior the Lord Jesus Christ’  「等候救主，就是主耶穌基督」 (腓 3:20) τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ  ‘God our Savior’  「我們的救主上帝」 (提前 2:3)

σωτηρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

21.18 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 ［參σῴζω］ 從危險中救出並恢復到從前安全和幸福的狀態 1 救；解救；救援；使安全；拯救 ἐνόμιζεν δὲ συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς [αὐτοῦ] ὅτι ὁ θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν σωτηρίαν αὐτοῖς  ‘and he thought that his own people would recognize that God would provide for their deliverance through him’  「他以為他的弟兄們必明白上帝是藉他的手搭救他們，他們卻不明白」 (徒 7:25) διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς μεταλαβεῖν τροφῆς· τοῦτο γὰρ πρὸς τῆς ὑμετέρας σωτηρίας ὑπάρχει  ‘therefore, I urge you to take some food, for this is important for your deliverance’ or ‘... for your survival’  「所以我勸你們吃點東西，因為這是關乎你們獲救的」或「……這樣你們才可以生還」 (徒 27:34)

(b)

21.25 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 獲得拯救的狀態 拯救；救恩；得救 ἡ γὰρ κατὰ θεὸν λύπη μετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀμεταμέλητον ἐργάζεται  ‘for the sadness that is used by God brings repentance that leads to salvation, in which there is no regret’  「因為依著上帝的意思憂愁，就生出沒有懊悔的悔改來，以致得救」 (林後 7:10) κομιζόμενοι τὸ τέλος τῆς πίστεως ὑμῶν σωτηρίαν ψυχῶν  ‘receiving the purpose of your faith, that is, the salvation of your souls’  「得到信心的效果，就是靈魂得救」 (彼前 1:9)

(c)

21.26 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 獲得拯救的過程 拯救；得救；救恩 ἡμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἐξαπεστάλη  ‘the message about this salvation has been sent to us’  「這拯救的信息是傳給我們的」 (徒 13:26) 雖然很難或者有時候不能確定 σωτηρία 是指得救的狀態（21.25），還是指被拯救的過程，然而在一些語言中，翻譯者必須選定這兩種意思中的一種。

____________________________________________________

1 這個子域中的σῴζω和σωτηρία的意思與ἐξαιρέομαι（21.17）不同，不僅暗示救離危險，還暗示恢復以前的安全興盛的狀態。因著這個元素，σῴζω和σωτηρία特別適合用來指宗教方面的拯救。

σωτήριος  (σωτήριον)

(1)

ον

(a)

21.28 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 關於上帝的拯救 拯救的；帶來拯救的；救恩的 Ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ θεοῦ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις  ‘the saving grace of God has appeared to all people’ or ‘the grace of God has appeared bringing salvation to all people’  「上帝拯救的恩典已經向眾人顯明」或「上帝拯救萬人的恩典已經顯明出來了」 (多 2:11)

(b)

21.29 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 σωτήριον  人經歷上帝拯救的方法 救恩；拯救的方法；拯救的方式 ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ  ‘all will see the way God saves’  「所有人都要看見上帝的救恩」 (路 3:6)

(c)

21.30 危險，冒險，安全，拯救 宗教意義上的拯救 σωτήριον  關於上帝拯救人類的信息 救恩的信息；關於得救的信息 ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τοῦτο τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ· αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται  ‘that this message about God saving people has been sent to the Gentiles and they will listen’  「上帝拯救的信息已經傳給外邦人了，他們也必聆聽」 (徒 28:28)

σωφρονέω

(1)

(a)

30.22 思考 思考，思想 能夠理智地推理和思考 頭腦清醒；神智清醒；理智的；清晰地思考；正確地推論 εὗρον καθήμενον τὸν ἄνθρωπον ἀφ᾽ οὗ τὰ δαιμόνια ἐξῆλθεν ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ  ‘they found the man from whom the demons had gone out sitting at the feet of Jesus; he was clothed and in his right mind’  「發現鬼已從他身上出來的那人坐在耶穌腳前，穿著衣服，神智清醒」 (路 8:35) εἴτε γὰρ ἐξέστημεν, θεῷ· εἴτε σωφρονοῦμεν, ὑμῖν  ‘are we really out of our minds? It is for God's sake. Or are we sane? It is for your sake’  「如果我們瘋狂，那是為了上帝；如果我們清醒，那是為了你們」 (林後 5:13) σωφρονέω[a] 的意思經常用習語來表達，例如：「有正確的想法」，「有頭腦」，「有清晰的想法」，或「思想不走神」。

(b)

32.34 理解 理解能力 ［參σωφρονισμός, σωφροσύνη］ 對實際情況有一定的了解，因此能夠理智地行動 有良好的判斷力；明智；運用良好的判斷力；正確的判斷 φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν  ‘be sensible in your thinking’  「心智清醒」 (羅 12:3) τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν  ‘in the same way urge the young men to be wise and sensible’  「同樣，你要鼓勵年輕的男人清醒自制」 (多 2:6)

σωφρονίζω

(1)

(a)

33.229 溝通 教導 教導人以明智而得體的方式行事 教導；訓練 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας  ‘in order to teach the young women to ...’  「好指教年輕的婦女」 (多 2:4)

σωφρονισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

32.34 理解 理解能力 ［參σωφρονέω, σωφροσύνη］ 對實際情況有一定的了解，因此能夠理智地行動 有良好的判斷力；明智；運用良好的判斷力；正確的判斷 ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ  ‘instead (his Spirit fills us) with power, love, and the ability to understand how to make wise decisions’  「相反地，他的靈會使我們充滿力量、愛心，和作出明智判斷的能力」 (提後 1:7) 在 提後 1:7，σωφρονισμός 也可以理解為適度和明智的行為（見 88.93）。

(b)

88.93 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 ［參σωφροσύνη］ 以明智的方式行事，有思想周到並找到最佳解決方案的含意 明智；適度 πνεῦμα ... ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ  ‘(his) Spirit ... (fills us) with love and moderation’  「他的靈會使我們充滿……愛心和自制」 (提後 1:7) 關於 σωφρονισμός 在 提後 1:7 中的另一種解釋，見 32.34。

σωφρόνως

(1)

(a)

88.94 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 ［參σώφρων］ （詞幹 σωφρο「行事明智」88.93 的衍生詞）指一個人的行為明智而適度 明智的；明智地；適度的；適度地 ἵνα ... σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν  ‘that ... we may live sensibly, uprightly, and godly’  「使我們……過著審慎自制、公義、敬虔的生活」 (多 2:12) 在許多語言中，σωφρονισμός[b] (88.93)，σωφροσύνη[b] (88.93)，σώφρων 和 σωφρόνως 等詞彙可以譯作：「對自己應該做的事有正確的想法」，或「讓自己的思想引導自己的身體」。

σωφροσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

32.34 理解 理解能力 ［參σωφρονέω, σωφρονισμός］ 對實際情況有一定的了解，因此能夠理智地行動 有良好的判斷力；明智；運用良好的判斷力；正確的判斷 Οὐ μαίνομαι, φησίν, κράτιστε Φῆστε, ἀλλ᾽ ἀληθείας καὶ σωφροσύνης ῥήματα ἀποφθέγγομαι  ‘he said, I am not mad, most excellent Festus! The words I speak are true and sensible’  「保羅說：『非斯都大人，我沒有瘋，我說的都是真實的話，清醒的話』」 (徒 26:25)

(b)

88.93 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 ［參σωφρονισμός］ 以明智的方式行事，有思想周到並找到最佳解決方案的含意 明智；適度 ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ καὶ ἁγιασμῷ μετὰ σωφροσύνης  ‘in faith and love and holiness with sensibility’  「持守信心、愛、聖潔，審慎自制」 (提前 2:15)

σώφρων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

88.94 道德倫理素質及相關行為 理智的行為，愚蠢的行為 ［參σωφρόνως］ （詞幹 σωφρο「行事明智」88.93 的衍生詞）指一個人的行為明智而適度 明智的；明智地；適度的；適度地 πρεσβύτας νηφαλίους εἶναι, σεμνούς, σώφρονας  ‘the older men should be sober, proper, sensible’  「老年男人要不嗜酒、莊重、審慎自制」 (多 2:2) 在許多語言中，σωφρονισμός[b] (88.93)，σωφροσύνη[b] (88.93)，σώφρων 和 σωφρόνως 等詞彙可以譯作：「對自己應該做的事有正確的想法」，或「讓自己的思想引導自己的身體」。

ταβέρνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

7.11 建造物 建築物 ［參κατάλυμα, πανδοχεῖον］ 供旅客住宿的地方 客棧 在《新約》中，ταβέρνη 只是一個地名的一部分，即 Τριῶν Ταβερνῶν「三館」（徒 28:15）。

Ταβιθά

(1)

＜陰＞

(a)

93.355 人名及地名 人名 一名約帕女信徒的亞蘭名字，希臘文譯作 Δορκάς 「多加」(93.101) 大比大；《思》塔彼達

τάγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

62.7 排列，組織 （事件及狀態的）安排 ［參τάξις］ 適當、正確的次序 正確的次序；良好的次序；按次序；有序地 ἕκαστος δὲ ἐν τῷ ἰδίῳ τάγματι  ‘each in his own order’  「各人要按著自己的次序」 (林前 15:23)

Ταδδαῖον

(1)

(a)

93.356 人名及地名 人名 Θαδδαῖος「達太」93.150 的另一種拼寫法（可 3:18，校勘欄）

τακτός

(1)

ή，όν

(a)

30.85 思考 決定，作出結論 預先決定的 確定的；選定的；指定的 τακτῇ δὲ ἡμέρᾳ ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν  ‘on a chosen day Herod put on his royal robes’ or ‘on the day that had been determined in advance ...’  「希律在所定的日子，穿上朝服」或「到了約定的日子……」 (徒 12:21)

ταλαιπωρέω

(1)

(a)

25.136 態度及情感 喜笑，哀哭，悲歎 悲傷、抱怨，很可能由於境況淒涼 愁苦；悲傷；難過 ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε  ‘be sorrowful, grieve, and weep’  「你們要愁苦，悲哀，哭泣」 (雅 4:9)

ταλαιπωρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

22.11 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 導致悲慘的困苦境況 苦難；困苦；悲慘；災難 σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘they leave destruction and wretchedness in their way’ or ‘... wherever they go’  「在經過的路上留下毀滅和慘禍」或「在所到的地方……」 (羅 3:16) 在一些語言中，「悲慘」可以採用習語來表達為：「一無所有」或「衣衫襤褸」。

ταλαίπωρος

(1)

ον

(a)

22.12 煩惱，困難，解脫，有利的情況 煩惱，困難，危難 處於精神上或肉體上的悲慘境況 悲慘的；可憐的；真苦啊 ταλαίπωρος ἐγὼ ἄνθρωπος  ‘wretched person that I am’  「我這個人真是可悲呀！」 (羅 7:24)

ταλαντιαῖος

(1)

α，ον

(a)

86.5 重量 磅，他連得（重量單位） 重 1 他連得或 125 羅馬磅（1 羅馬磅約為 12 盎司），或 90 磅（英制重量單位），或 40 千克 重一他連得 χάλαζα μεγάλη ὡς ταλαντιαία  ‘great stones of hail, each weighing some ninety pounds’  「大冰雹……每一個約重一他連得」或「……約四十公斤」 (啟 16:21) 翻譯 啟 16:21 時最好採用比較常見的表達，例如：「重約一百磅的大冰雹」，或「重約四十公斤的大冰雹」。

τάλαντον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.82 人工製品 貨幣及貨幣單位 希臘貨幣單位（也是重量單位），價值會變動，視乎當時所沿用的貨幣制度（銀的他連得約等於六千得拿利，金的他連得最少是這個價值的三十倍） 他連得 ᾧ μὲν ἔδωκεν πέντε τάλαντα  ‘to whom he gave five talents’  「他給了一個人五他連得」 (太 25:15) 在 太 25:15 中，要點是金錢的相對數目。在一些翻譯中，是用本地貨幣來說明錢數。例如，在英語中，可以說 5 他連得相當於 5000 塊錢，雖然從購買力方面來說，5 他連得比 5000 塊錢更值錢。然而，這個故事的要點不是準確的錢數，而是給幾個僕人的相對數目。 太 18:24 中的「一萬他連得」相當於數百萬得拿利。在這個比喻中，錢數可能被大大地誇張，以強調兩個債務之間的巨大差異。在古時，大商人可能會因為在戰爭中被打敗而成為奴隸，他們及其企業被財團收購，並且他們仍然管理原來的企業。

ταλιθά  (ταλιθα)

(1)

(a)

9.48 人 被深情關懷的人 （強調形式的亞蘭語）對小女孩的稱呼，可能意味著一種親切的關懷 音譯：大利大；女孩子；小女孩；閨女 Ταλιθα κουμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘talitha koum, which interpreted means, Little girl, I say to you, get up’  「『大利大，古米！』翻出來就是說：『女孩，我吩咐你，起來！』」 (可 5:41)

ταμεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.28 建造物 建築物的部分及區域 房屋内部的房間，通常没有向外的窗户 内室；密室 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you whispered in (people's) ears in the inner room will be shouted in public’  「在密室裡說的耳語，要在房頂上公開宣佈」 (路 12:3) 在 路 12:3 中，要點是內室的私密位置。在這類上下文中，這個詞可以譯作「非常私密的房間」或「房屋中心的一個小房間」。

(b)

7.32 建造物 建築物的部分及區域 ［參θησαυρός］ 存放貴重物品的房間 庫房；儲藏室 οἷς οὐκ ἔστιν ταμεῖον οὐδὲ ἀποθήκη  ‘they don't have a storeroom or barn’  「既沒有倉又沒有庫」 (路 12:24) ταμεῖον[b] 和 θησαυρός[a] 常用描述性的短語來翻譯，例如「存放貴重物品的房間」或「存放貴重物品的場所」。 在 太 12:35，θησαυρός[a] 用作比喻義（ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά「善人從他良善的庫房中拿出善物來」，意為「善人從他存放美物的庫房中拿出善物來」），把心描述為庫房或寶物。

τάξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

61.3 序列 一個有次序或排列好的序列 依次；按照順序；按班次 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ  ‘it happened while he was serving as a priest in the order of his division’  「撒迦利亞按班次在上帝面前執行祭司的職務」 (路 1:8)

(b)

62.7 排列，組織 （事件及狀態的）安排 ［參τάγμα］ 正確的次序 正確的次序；良好的次序；按次序；有序地 πάντα δὲ εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω  ‘everything must be done in a proper and orderly manner’  「凡事都要規規矩矩地按著次序行」 (林前 14:40) χαίρων καὶ βλέπων ὑμῶν τὴν τάξιν  ‘rejoicing to see your orderliness’  「我很高興見你們循規蹈矩」 (西 2:5) 在 西 2:5，τάξις 可能是指歌羅西教會處理教會事務或舉行敬拜時井然有序。

(c)

58.21 性質，類別，示例 類別，種類 實體的種類或類型，暗示與其他類似實體進行對比和比較 種類；類型；類別 Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ  ‘you are a priest forever in accordance with the kind of priest that Melchizedek was’ or ‘. . . like Melchizedek’  「你是照著麥基洗德的等級永遠做祭司」或「你是永遠的祭司，好像麥基洗德一樣」 (來 5:6) 在 來 5:6，τάξις 可能指屬於特定祭司群體或等級的一類祭司，但似乎不表示他們有更高的等級或地位。

ταπεινός

(1)

ή，όν

(a)

25.295 態度及情感 沮喪 （比較 ταπεινός[c]「地位低微」87.61）灰心喪氣，缺乏希望，可能暗示與社會地位低微有一些關聯 沮喪；灰心；灰心喪志；垂頭喪氣 ἀλλ᾽ ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ θεὸς  ‘but God who encourages the downhearted has encouraged us’  「那位鼓勵灰心喪志的人的上帝來鼓勵我們」 (林後 7:6)

(b)

88.52 道德倫理素質及相關行為 謙卑 指行為樸實而不炫耀 謙卑的 ὅτι πραΰς εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ  ‘for I am gentle and humble in spirit’  「我心裡柔和謙卑」 (太 11:29) 在某些語言中，「靈裡謙卑」或「心裡謙卑」可以表達為：「只說柔和的話」，或「不對別人大喊大叫」。

(c)

87.61 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 形容身分地位卑下 卑微的；謙卑的 καθεῖλεν δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσεν ταπεινούς  ‘he brought down the mighty from their thrones and gave high position to the lowly’  「他把有權能的推下寶座，叫卑微的升高」 (路 1:52)

(d)

88.64 道德倫理素質及相關行為 柔和，溫和 謙恭溫順，暗示地位低下 溫柔的；溫順的；謙和的 ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν ταπεινὸς ἐν ὑμῖν  ‘I who am meek when present among you’  「我與你們見面的時候是溫和的」 (林後 10:1)

ταπεινοφροσύνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

88.53 道德倫理素質及相關行為 謙卑 謙卑的品格 謙卑的態度；謙恭；不傲慢 δουλεύων τῷ κυρίῳ μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ δακρύων  ‘with all humility and tears I served the Lord’ or ‘... I did my work as the Lord's servant’  「我在完全的謙卑中、淚水中……服事主」或「……我事奉，如同主的僕人」 (徒 20:19) ἐν ταπεινοφροσύνῃ καὶ θρησκείᾳ τῶν ἀγγέλων  ‘in false humility and the worship of angels’  「故作謙虛和敬拜天使」 (西 2:18) 根據上下文，西 2:18 中的 ταπεινοφροσύνη 可以譯成「虛假的謙卑」，但 ταπεινοφροσύνη 這個詞本身並沒有「虛假」的含意。西 2:18 中的 ταπεινοφροσύνη 可以譯成「服從」，這樣整個語句可以譯成「卑躬屈節地敬拜天使」。在其他語言中，「虛假的謙卑」可以譯成「只是假裝謙卑」或「外表謙卑但實際上驕傲」。

ταπεινόφρων  (ταπεινόφρωνον (gen. ονος))

(1)

(a)

88.54 道德倫理素質及相關行為 謙卑 有謙卑的態度 謙卑的 εὔσπλαγχνοι, ταπεινόφρονες  ‘have compassion and be humble in your attitudes (toward one another)’  「心存憐憫，[彼此]態度謙卑」 (彼前 3:8)

ταπεινόω  (ταπεινόομαι)

(1)

(a)

81.7 空間的尺寸 高，低，深 使某物變得低矮 使低矮 πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται  ‘all hills and mountains shall be made low’  「大小山岡都要削低」 (路 3:5) 關於 路 3:5 的另一種（可能更傾向的）解釋，見 79.87。

(b)

79.87 物體的特徵 不平的（崎嶇的），平坦的（平整的） 使某物變得平坦 使平坦；整平；鋪平；剷平 καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται  ‘and every mountain and hill will be leveled off’  「大小山岡都要削平」 (路 3:5) 有人認為，路 3:5 中的 ταπεινόω 是指「使變低」；但是，這詞與 πληρωθήσεται 對比，πληρωθήσεται 是指填滿山谷，而 ταπεινωθήσεται 可能是指把大小山崗「弄平」。關於 ταπεινόω 在 路 3:5 的另一種解釋，見 81.7。

(c)

87.62 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 使某人處於較低的地位 使謙卑；使卑微 ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται  ‘whoever exalts himself will be humbled’  「凡自高的，必降為卑」 (太 23:12)

(d)

88.56 道德倫理素質及相關行為 謙卑 （ταπεινός[b]「謙卑的」88.52 的衍生詞）使某人處於謙卑的狀態或變得謙卑 使謙卑 ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν  ‘he who humbles himself like this child is the greatest in the kingdom of heaven’  「所以，凡自己謙卑像這小孩子的，他在天國裡就是最大的」 (太 18:4) 嚴格直譯「自卑的人」可能會被誤解為「藐視自己的人」或「不尊重自己的人」。在 太 18:4 的經文中，翻譯者經常需要使用能夠充分表達意思的習語，例如：「使自己的心謙卑鞠躬的人」，或「使自己的心變小的人」。

(e)

25.198 態度及情感 羞愧，恥辱，屈辱 使某人丟臉和蒙羞，意味著尷尬和慚愧 羞辱；使蒙羞；使慚愧；降卑 ταπεινώσῃ με ὁ θεός μου πρὸς ὑμᾶς  ‘God will humiliate me in your presence’  「上帝使我在你們面前蒙羞」 (林後 12:21)

(f)

87.63 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 生活在地位低下的環境中 在卑微的環境中生活；像地位低下的人那樣生活 οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι, οἶδα καὶ περισσεύειν  ‘I know how to live in humble circumstances and what it is to have more than enough’  「我知道怎樣處卑賤，也知道怎樣處豐富」 (腓 4:12) 在某些語言中，腓 4:12 中的 ταπεινόομαι 可以譯作「像窮人一樣生活」。

ταπείνωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.51 道德倫理素質及相關行為 謙卑 謙虛不愛炫耀的行為品質，表明完全沒有傲慢或驕傲 謙卑；謙卑的行為 Καυχάσθω ... ὁ δὲ πλούσιος ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτοῦ  ‘let the rich ... boast ... in his humility’  「富足的卻要因被降卑而誇耀」 (雅 1:9, 10 [2]) 有些語言採用習語式短語間接表達「謙卑」，例如「低調生活，不會趾高氣揚」或「走路時不希望被人注意」。

(b)

87.60 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 身分地位低下，可能有謙卑的含意 地位低下；卑微；謙卑 ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ  ‘he has looked upon the low status of his bondservant’  「因為他顧念他使女的卑微」 (路 1:48)

ταράσσω

(1)

(a)

16.3 非線性運動 引起活動，通常是搖動或攪動的結果 使移動；攪動 ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ  ‘from time to time an angel of the Lord would come down in the pool and cause the water to move’  「每隔一些時候，主的天使會下來攪動池水」（GNT3c-經文校勘欄） (約 5:4) 這詞只出現在一個異文中：ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ「有天使按時下池子攪動那水」約 5:3（校勘欄，第4 節）。

(b)

25.244 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 （ταράσσω[a]「攪動」16.3 的引申喻意）引起劇烈的情緒困擾或波動 引起極大的精神痛苦；十分難過；著急不安；驚惶害怕 ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι καὶ ἐτάραξεν ἑαυτὸν  ‘he was deeply moved in his spirit and greatly distressed’  「就心裡悲嘆，又甚憂愁」 (約 11:33) τὸν δὲ φόβον αὐτῶν μὴ φοβηθῆτε μηδὲ ταραχθῆτε  ‘do not be afraid of them and do not be distressed’  「不要怕他們的威嚇，也不要驚慌不安」 (彼前 3:14)

(c)

39.44 敵意，衝突 暴亂 ［參ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω］ 引發群眾騷亂 煽動反對；引發暴亂；引起騷動；煽動；聳動攪擾 ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄχλον  ‘they caused the crowd to riot’ or ‘they threw the crowd into an uproar’  「這些話使群眾起了一場騷動」或「他們在人群中引起騷動」 (徒 17:8)

ταραχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

16.4 非線性運動 物體被攪動或搖動而產生的活動 活動 ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο  ‘the first person to go into (the pool) after the water had been moved was healed’  「水動之後，先下水的人……得痊癒」（經文校勘欄） (約 5:4) 這詞是一個異文，只出現在：ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο「水動之後，誰先下去，無論害什麼病就痊癒了」約 5:3（校勘欄，第4節）。

(b)

39.42 敵意，衝突 暴亂 ［參θόρυβος］ 人群以暴力反對權威的擾亂秩序的行為 暴動；暴亂；騷亂；作亂 λιμοὶ καὶ ταραχαί  ‘famines and riots’  「饑荒和騷亂」（經文校勘欄） (可 13:8) 這詞是一個異文，只出現在：λιμοὶ καὶ ταραχαί「饑荒和暴亂」可 13:8（校勘欄）。

τάραχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

39.5 敵意，衝突 對抗，敵意 嚴重的騷亂 騷動；暴亂；亂事；擾亂；嚴重的動亂 Ἐγένετο δὲ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος οὐκ ὀλίγος περὶ τῆς ὁδοῦ  ‘at that time, serious trouble arose concerning the Way’  「那時，當地為了這道路發生一場不小的騷亂」 (徒 19:23)

(b)

25.243 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 極度痛苦和焦慮的狀態，可能還有沮喪和困惑的含義 極大的痛苦；極度焦慮 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἦν τάραχος οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις τί ἄρα ὁ Πέτρος ἐγένετο  ‘when morning came, there was great distress among the guards as to what had happened to Peter’  「天亮的時候，士兵亂作一團，不知道彼得究竟到哪裡去了」 (徒 12:18) τάραχος 是指極度焦慮，接近恐懼，在一些語言中可以採用雙重表達：「非常憂愁和害怕」。

Ταρσεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

93.595 人名及地名 地名 （Ταρσός「大數」93.596 的衍生詞）大數城的本地人或住在該城的人 大數人；《思》塔爾索人

Ταρσός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

93.596 人名及地名 地名 小亞細亞東南部基利家的省會 大數；《思》塔爾索

ταρταρόω

(1)

(a)

1.25 地理物體及特徵 地面以下的地方 （τάρταρος，音譯「塔爾塔魯斯」，即「地獄」的衍生詞，那是一個痛苦折磨的地方，原詞沒有在《新約》出現過）被扔進塔爾塔魯斯，或使留在塔爾塔魯斯 丟進地獄；囚禁於塔爾塔魯斯（Tartarus 音譯） ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας  ‘but held them in Tartarus by means of chains of darkness’ or ‘cast them into hell where they are kept chained in darkness’  「卻把他們丟進地獄，囚禁在黑暗中」 (彼後 2:4) 在許多情況下，通過音譯希臘詞 τάρταρος 來添加一個地獄的名稱，會讓人產生混亂；因此，大多數翻譯者選擇把 ταρταρόω 譯作「丟進地獄」或「囚禁在地獄裡」，與希臘語 γέεννα（1.21）的譯詞一樣，都譯作「地獄」。

τάσσω

(1)

(a)

37.96 控制，管理 任命，分配職能 ［參ἀναδείκνυμι, ὁρίζω, τίθημι］ 給某人指派特定的任務、職能或角色 委派；指定；指派任務；設立 ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον  ‘those who had been designated for eternal life became believers’  「凡被指定得永生的人都信了」 (徒 13:48) 雖然 徒 13:48 中的 τάσσω 有時被解作「選擇」，但涉及的似乎遠不止選擇的問題，因為當中特別指定一種關係。

(b)

13.13 是，變成，存在，發生 狀態 使某人處於一種涉及命令或安排的狀態 使成為；被置於 καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν τασσόμενος  ‘for I am a person who is under authority’  「因為我被置於別人的權柄之下」 (路 7:8)

(c)

33.325 溝通 吩咐，命令 ［參διατάσσω, ἐπιτάσσω, προστάσσω, συντάσσω］ 詳細說明必須做什麼1 命令；指示；告訴；吩咐 εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς  ‘to the mountain where Jesus had told them to go’  「到耶穌吩咐他們去的那座山上」 (太 28:16)

(d)

33.346 溝通 推薦，提議 向某人提議某事 建議；提議 Ταξάμενοι δὲ αὐτῷ ἡμέραν ἦλθον πρὸς αὐτὸν  ‘when they had set a date (literally ‘day’) with him, they came to him’  「他們和保羅約好了一個日子，那日就有很多人到他那裡」 (徒 28:23) 徒 28:23 中的 τάσσω 也可以理解為「安排」；但在 徒 28:23，τάσσω 似乎不僅意味著提議一個日期，還意味著達成協議。

(e)

68.69 時態 專心努力去做，全力去做 專心致志地做某事，可能暗示有系統地、定期地從事某項活動 專心致志去做；委身；盡心竭力 εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς  ‘they gave themselves to helping God's people’  「他們委身服侍聖徒」 (林前 16:15)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思顯然略有區別，特別是在內涵意義上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ταῦρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.16 動物 動物 雄性牛科動物；有角和分蹄的大型反芻動物；用於祭祀，肉可作食物，或作為役畜，用來拉車或拉犁 公牛 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας  ‘the priest of Zeus ... brought bulls and flowers to the gates’  「宙斯廟的祭司牽著牛，拿著花環，來到門前」 (徒 14:13) 在一些語言中，「公牛」的對等譯詞就是牛的通稱加上一個形容詞，例如「公的」。

ταφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

52.9 喪禮及葬禮 葬埋的地方 墓地；墳地 ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις  ‘they used the money to buy the Potters Field as a burial place for foreigners’  「用那錢買了陶匠的一塊地，作為外鄉人的墳地」 (太 27:7) 在 太 27:7 的上下文中，ταφή 也可以理解為埋葬的過程，因此 太 27:7 可以譯成：「他們用那些錢買了窯戶的田，用來埋葬外鄉人」。

τάφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.75 建造物 其他建造物 ［參μνῆμα, μνημεῖον］ 為埋葬死人而建的墓穴；通常是天然的洞穴，也可能是從基岩開鑿而成 1 墳墓；墓穴 οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων  ‘you make fine graves for the prophets and decorate the tombs of those who live good lives’  「你們建造先知的墳墓，修飾義人的墓穴」 (太 23:29) 有些語言需要清楚區分墳墓（地下安放屍體的坑）與墓穴（在地上安放屍體的構築物）。然而在一些上下文中，最好採用比較一般性的表達，例如「埋葬人的地方」或「安放屍體的地方」。在 可 5:2 需要避免採用僅指墳墓的詞彙，因為遇見耶穌的鬼魔不是生活在地下的墳墓裡面，而是住在埋葬死人的洞穴裡面，或者建在地上的墳墓裡面。 另外，太 23:29 中的 μνημεῖα 可以譯作「為死人立的紀念碑」（見 7.76）。

____________________________________________________

1 μνῆμα和μνημεῖον[a]的意思可能與τάφος不同，包含了紀念的語義成分，意即提醒人們想起已經去世的某人。

τάχα

(1)

(a)

71.12 狀況 很可能，不大可能 形容發生的可能性比較低 可能；也許；或許；或者 ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν  ‘it may be that someone might dare to die for a good person’  「為好人死，或者有人敢做」 (羅 5:7)

ταχέως

(1)

(a)

67.110 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ταχινός, ταχύς］ 非常短的一段時間 很快；快快地；匆忙地；迅速地 Θαυμάζω ὅτι οὕτως ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς  ‘I am surprised that you are so quickly deserting the one who called you’  「我很驚訝你們這麼快就離開了呼召你們的那一位」 (加 1:6) 在 加 1:6，ταχέως 顯然是指一段相對較短的時間，加拉太人在這很短的時間內就離棄了先前歸入的信仰。

(b)

67.56 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ταχινός, ταχύς］ 接著一個時間點之後的另一個時間點（或是在說話中提到的一個事件，或是說話本身的時間），強調兩個時間點之間的間隔相對短暫 立刻；很快；馬上 Ἐλπίζω δὲ ἐν κυρίῳ Ἰησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι ὑμῖν  ‘I trust in the Lord Jesus that I will be able to send Timothy to you soon’  「我靠著主耶穌希望很快就可以派提摩太到你們那裡去」 (腓 2:19)

ταχινός

(1)

ή, όν

(a)

67.110 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ταχέως, ταχύς］ 非常短的一段時間 很快；快快地；匆忙地；迅速地 ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν  ‘bring upon themselves a swift destruction’  「迅速地自取滅亡」 (彼後 2:1) 在 彼後 2:1，ταχινός 可能是指滅亡很快來到，或者滅亡在相對較短的時間之後就來到的事實。

(b)

67.56 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ταχέως, ταχύς］ 接著一個時間點之後的另一個時間點（或是在說話中提到的一個事件，或是說話本身的時間），強調兩個時間點之間的間隔相對短暫 立刻；很快；馬上 εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I know that I shall soon put off this mortal body’  「我知道，我不久就會脫下這必朽的身體」 (彼後 1:14)

τάχος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.111 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἐν］ 一段非常短的時間 非常短的時間；很快（與介詞 ἐν 配合使用） Σπεῦσον καὶ ἔξελθε ἐν τάχει ἐξ Ἰερουσαλήμ  ‘hurry, and leave Jerusalem quickly’  「快！趕快離開耶路撒冷」 (徒 22:18) 在 徒 22:18，τάχος 顯然是指他聽從離開耶路撒冷的吩咐之前一段很短的時間。

ταχύς  (ταχύ)

(1)

εῖα, ύ

(a)

67.110 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ταχέως, ταχινός］ 非常短的一段時間 很快；快快地；匆忙地；迅速地 ὡς ἤκουσεν ἠγέρθη ταχὺ καὶ ἤρχετο πρὸς αὐτόν  ‘when she heard this, she quickly got up and went out to meet him’  「聽見這話，就急忙起來，去見耶穌」 (約 11:29) Ὃ ποιεῖς ποίησον τάχιον  ‘what you are about to do, do it quickly’  「你要做的，快去做吧」 (約 13:27) ἔστω δὲ πᾶς ἄνθρωπος ταχὺς εἰς τὸ ἀκοῦσαι  ‘everyone must be quick to listen’  「你們每一個人都必須快快地聽」 (雅 1:19) 在 約 11:29，ταχύ 可能是指馬利亞聽說耶穌叫她，與她起來出去見耶穌之間的一段短時間。當然，約 11:29 中的 ταχύ 也可以解作馬利亞起來出去見耶穌的動作很快。 同樣，在 約 13:27，重點是猶大去做他準備做的事之前的一段短時間。

(b)

67.56 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ταχέως, ταχινός］ ταχύ  接著一個時間點之後的另一個時間點（或是在說話中提到的一個事件，或是說話本身的時間），強調兩個時間點之間的間隔相對短暫 立刻；很快；馬上 δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει  ‘to show his servants what must happen soon’  「把必定快要發生的事指示給他的眾奴僕」 (啟 22:6) οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί με  ‘no one performing a miracle in my name will be able soon afterward to say bad things about me’  「沒有人能奉我的名行了神蹟，又立刻毀謗我」 (可 9:39)

τέ

(1)

(a)

89.95 關係 添加 表示在並列的、非連續性的項目之間有密切的關係 和 ἐν ἀγάπῃ πνεύματί τε πραΰτητος  ‘in love and the spirit of gentleness’  「帶著愛和溫柔的心」 (林前 4:21)

(b)

89.88 關係 順序添加 表示在連續性的事件或狀態之間有密切的關係 並；然後 κατενύγησαν τὴν καρδίαν εἶπόν τε πρὸς τὸν Πέτρον  ‘they were deeply troubled and said to Peter’  「他們覺得扎心，就對彼得說」 (徒 2:37)

(c)

89.102 關係 添加 ［參καί, τέ］ τε … καί  表示總共有兩個密切關聯的元素 兩者都；不只……也 ὅ τε στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς  ‘both the captain of the temple guards and the chief priests’  「守殿官和祭司長」 (徒 5:24) δῶρά τε καὶ θυσίας  ‘both gifts and sacrifices’  「禮物和祭物」 (來 5:1) δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας  ‘both prayers and requests’  「祈禱和懇求」 (來 5:7)

(d)

89.102 關係 添加 ［參καί, τέ］ τε καί  表示總共有兩個密切關聯的元素 兩者都；不只……也 ὅ τε στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς  ‘both the captain of the temple guards and the chief priests’  「守殿官和祭司長」 (徒 5:24) δῶρά τε καὶ θυσίας  ‘both gifts and sacrifices’  「禮物和祭物」 (來 5:1) δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας  ‘both prayers and requests’  「祈禱和懇求」 (來 5:7)

(e)

89.103 關係 添加 表示密切關聯的並列項目 不但……而且 τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν τε καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ  ‘to make my name known not only to Gentiles and kings but also to the people of Israel’  「要他在外邦人、君王，以及以色列人當中宣揚我的名」 (徒 9:15) μάρτυρα ὧν τε εἶδές [με] ὧν τε ὀφθήσομαί σοι  ‘witness not only of what you have seen of me, but also of what I will show you’  「為你所看見我的事，和我將要指示你的事作見證人」 (徒 26:16) ἐάν τε οὖν ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνῄσκωμεν  ‘so, not only if we live, but also if we die’  「所以，我們無論是活是死」 (羅 14:8)

τεῖχος

(1)

ους＜中＞

(a)

7.61 建造物 圍牆及籬笆 極其堅固的永久結構，主要指為了保護一座城而圍繞該城建造的城牆 城牆 διὰ τοῦ τείχους καθῆκαν αὐτὸν χαλάσαντες ἐν σπυρίδι  ‘placing him in a basket, they let him down over the wall’  「用大籃子把他從城牆上縋了下去」 (徒 9:25) 在許多語言中，翻譯者必須清楚區分房屋的牆壁和城牆。房屋的牆壁可以稱為「房屋的一面」，內牆則稱為「房屋的隔牆」；然而城牆通常與「路障」或「圍牆」等用語有關。因此，城牆可以稱作「城鎮周圍的設防圍牆」。

τεκμήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

28.45 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使人知道某事已經被證實或確認的東西 證據；憑據；確據 παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις  ‘by many convincing proofs he showed himself alive after his death’  「他受害以後，用許多有力的證據向使徒顯明自己是活著的」 (徒 1:3) 有些語言把「有力的證據」譯成「那使人確切知道的事」。

τεκνίον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.46 人 被深情關懷的人 ［參παιδίον, τέκνον, υἱός］ （ τέκνον[a]「孩子，後裔」10.36 的引申意義）任何年齡的人，與稱呼他的人有特別親密的關係和交往 小子；朋友；孩子；小夥子 τεκνία, μηδεὶς πλανάτω ὑμᾶς (GNT4)  ‘my children, let no one deceive you’  「孩子們，別讓任何人欺騙你們」 (約壹 3:7) 在約壹 3:7中，把 τεκνία 直譯為「我的孩子們」或許是不可行的，因為這樣會暗示《約翰一書》的作者與受信人之間有親屬關係。在某些語言中，一個意義相等、更適合的表達方式是「我親愛的朋友」，或「我親愛的」（中文聖經譯作「小子們」《和》或「孩子們」《現》）。

τεκνογονέω

(1)

(a)

23.52 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γεννάω, τεκνογονία, τίκτω］ 生孩子 1 生（孩子）；生產；分娩 βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν, τεκνογονεῖν  ‘I would rather that the younger widows get married and have children’  「我希望年輕的寡婦結婚，生兒育女」 (提前 5:14) 所有語言都有表示人出生的說法，並且很多時候是採用習語形式，比如：「掉下來一個孩子」，或「使嬰兒從兩腿之間通過」。有些語言有多個表示分娩的詞彙，其中一些可能帶有不幸的言外之意，因此翻譯者必須小心選擇合適的表達方式。

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的內涵意義可能與τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因為前者在風格上更為正式，但這些詞彙的外延意義似乎沒有顯著的差異。

τεκνογονία

(1)

ας＜陰＞

(a)

23.52 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γεννάω, τεκνογονέω, τίκτω］ 生孩子 1 生（孩子）；生產；分娩 σωθήσεται δὲ διὰ τῆς τεκνογονίας  ‘she will be saved through having children’  「就必藉著生產而得救」 (提前 2:15) 所有語言都有表示人出生的說法，並且很多時候是採用習語形式，比如：「掉下來一個孩子」，或「使嬰兒從兩腿之間通過」。有些語言有多個表示分娩的詞彙，其中一些可能帶有不幸的言外之意，因此翻譯者必須小心選擇合適的表達方式。

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的內涵意義可能與τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因為前者在風格上更為正式，但這些詞彙的外延意義似乎沒有顯著的差異。

τέκνον

(1)

ου＜中＞

(a)

10.36 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參παῖς］ 直屬的兒女，但沒有指明性別或年齡 孩子；兒女；後裔 οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον  ‘they had no children’  「他們沒有孩子」 (路 1:7) 有些語言沒有「子孫」或「後裔」的通稱用語，翻譯者可以用「兒子」或「女兒」或「兒女」，用單數或複數，視乎上下文而定。

(b)

10.28 親屬關係用語 不同代的親屬關係 ［參γενεά］ 與所提到的人（reference person）有血緣關係的子孫後代 子孫後代 ὑμῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑμῶν  ‘for the promise is to you and to your descendants’  「因為這應許是給你們和你們的兒女」 (徒 2:39) γενεά[c]、τέκνον[b] 和 σπέρμα[b]（10.29）所指的不是某人的直系子孫或後裔（就是說，不是指某人的兒女），而是指直系子孫的相繼後裔，即某人的後裔。在某些語言中，這些後裔可能會被稱為「某人的子孫的子孫」；其他語言可以用「跟從某人的人」或「那些後來的人」來指後裔。

(c)

11.63 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 （τέκνον[a]「兒女」10.36 的引申喻意）某個地方的居民 人民 Ἰερουσαλὴμ ... ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν  ‘Jerusalem ... how many times I wanted to gather your people just as a hen does her chicks’  「耶路撒冷啊……我多少次想聚集你的兒女，好像母雞聚集小雞」 (路 13:34) 只有很少譯者能夠保存 τέκνον[c] 表示一個地區居民的比喻意義。讀者太容易把這樣所指的對象理解為，只適用於指住在某個特定地方的孩子。即使是使用明喻也沒有明顯的作用，因為會被解釋為把一個地方的居民比作兒童，很可能表示他們不成熟或無能力。例如：「耶路撒冷的人像小孩」這個說法很可能招致嚴重的誤解。

(d)

9.46 人 被深情關懷的人 ［參παιδίον, τεκνίον, υἱός］ （τέκνον[a]「孩子，後裔」10.36 的引申意義）任何年齡的人，與稱呼他的人有特別親密的關係和交往 小子；孩子；朋友；親愛的；小夥子 εἶπεν τῷ παραλυτικῷ, Θάρσει, τέκνον  ‘he said to the paralyzed man, Courage, my dear man’  「就對癱子說：『孩子，放心吧，你的罪赦了』」 (太 9:2) 在許多語言中，把 太 9:2 中的 τέκνον 譯作「孩子」是不可能的，因為這就暗示耶穌宣稱自己是那人的父親。再者，該癱子顯然是一個成年男子。一個意義相等、更適合的表達方式是「親愛的」或「親愛的朋友」。

(e)

36.40 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 一個人把另一人看作是信仰上的父親，因而成為那人的門徒 門徒；徒兒 ἀκούω τὰ ἐμὰ τέκνα ἐν ἀληθείᾳ περιπατοῦντα  ‘I hear that my disciples are walking in accordance with the truth’  「我聽見我的兒女按真理而行」 (約叄 1:4) 約叄 1:4 中使用 τέκνον，可能是以一種親切的口吻來指那些在某種方式上與某人處於依賴關係中的人（見 9.46）。

(f)

58.26 性質，類別，示例 類別，種類 ［參γέννημα, υἱός］ 一類或一種人，暗示具有特定的衍生特徵 ……的兒子；……的後裔；……的子孫；……的種類；具有……特徵的人 τέκνα ὑπακοῆς  ‘children of obedience (in the sense of the kind of people who obey)’  「順服的兒女」 (彼前 1:14)

(g)

11.14 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參υἱός, φῶς］ τέκνα φωτός  （習語，直譯：光明的子女）得到上帝啟示的真理，大概也按照這樣的真理而活的人。另見 9.4 和 12.15 光明之子；光明的子女；上帝的子民 ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε  ‘you must live like people who belong to God’  「你們行事為人必須要像光明的子女」 (弗 5:8) 有些語言很難用「光」來比喻從上帝而來的真理。那種真理不等於知識，而是正確道德行為的原則和做法。由於把「真理」說成是「光」所面對的困難，有些翻譯者喜歡用「上帝的百姓」來翻譯以下短語：υἱοὶ τοῦ φωτός、υἱοὶ τῆς ἡμέρας 和 τέκνα φωτός。然而，在某些情況下是可以採用「光」的比喻的，就是當所用的描述是「從上帝而來的光」，或甚至是「從上帝而來的真光」。

τεκνοτροφέω

(1)

(a)

35.51 幫助，照顧 撫養，養育 ［參ἀνατρέφω, ἐκτρέφω, τρέφω］ 給孩子提供身體和心理上的需要，直至他長大成人1 撫養；養育；撫養直至成長 ἐν ἔργοις καλοῖς μαρτυρουμένη, εἰ ἐτεκνοτρόφησεν  ‘she must have a reputation for good deeds and be a woman who reared her children well’  「必須有善行的聲譽，比如：善於養育兒女」 (提前 5:10) 撫養或養育孩子有多種表達方式，例如，「給孩子食物」，「照顧孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子長大成人」，或「讓孩子變得像自己」。

____________________________________________________

1 35.51這一組詞彙的意思很可能存在某些細微的區別，但是沒有直接的上下文證據來支持意思上的顯著區別。

τέκτων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

45.9 建造，興建 在建築工程中使用不同物料（木材、石頭和金屬）的人 建造者；建築者；木匠 οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός;  ‘isn't he the carpenters son?’  「這不是那木匠的兒子嗎？」 (太 13:55) 我們很有理由相信，在聖經時期，被視為 τέκτων 的人擅長使用木材、石頭甚至金屬。

τέλειος

(1)

α，ον

(a)

88.36 道德倫理素質及相關行為 完美的，完美 形容處於完全的狀態，意思是沒有任何道德上的污點 完全的；完美的 Ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι ὡς ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστιν  ‘therefore be perfect even as your heavenly Father is perfect’  「所以你們要完全，正如你們的天父是完全的」 (太 5:48) εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνὴρ  ‘if someone never makes a mistake in what he says, he is a perfect man’  「假如有人在言語上沒有過錯，他就是完全的人」 (雅 3:2) 比較 τέλειος[e]（88.100）「成熟的」的含義。

(b)

73.6 真實的，虛假的 形容是完全真實的 真實的；真正的 ἀλλ᾽ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον  ‘but genuine love casts out fear’ or ‘... eliminates fear or one who truly loves no longer fears’  「真實的愛能驅逐懼怕」或「……除去懼怕」或「真正去愛的人就不再懼怕」 (約壹 4:18)

(c)

79.129 物體的特徵 完美的 形容沒有任何瑕疵 完美的 διὰ τῆς μείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς  ‘through the greater and more perfect tent’  「經過了那更大、更完美的會幕」 (來 9:11)

(d)

68.23 時態 完竣，完成，成就 完全成就或完成的事情 完全的；完成了的 ἡ δὲ ὑπομονὴ ἔργον τέλειον ἐχέτω  ‘but be sure that patience completes its work’  「要讓忍耐發揮完全的功用」 (雅 1:4)

(e)

88.100 道德倫理素質及相關行為 成熟的行為 指行為非常成熟 成熟的；長大成人 εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ  ‘to the mature person, to the measure of the stature of the fullness of Christ’  「長大成人，達到基督完全長成的身量」 (弗 4:13) 弗 4:13 中的 τέλειος 也可以解作「完美的」（見 88.36）。在 太 5:48，τέλειος 可能還指行為上的成熟，但是通常解作「完美的」，因為那是與上帝的比較（見 88.36）。

(f)

9.10 人 人類 指成年的人 大人；成年人 τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή  ‘but solid food is for adults’  「惟獨長大成人的才能吃乾糧」 (來 5:14) 雖然在 來 5:14中，τέλειος 要從字面意思上理解，然而總體上下文是比喻性的。

(g)

11.18 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 新加入某個信仰之宗教團體的人（這意義反映 τέλειος 是一個術語，指新加入一些神秘宗教的人） 加入的；入教者 Ὅσοι οὖν τέλειοι, τοῦτο φρονῶμεν  ‘all of us who are initiated into this faith should have this same attitude’  「我們中間凡是加入這信仰的都要這樣思想」 (腓 3:15) ἵνα παραστήσωμεν πάντα ἄνθρωπον τέλειον ἐν Χριστῷ  ‘in order that we might bring everyone into a state of being initiated in Christ’  「為使所有人都加入基督」 (西 1:28) 在一些語言中，「加入的」(腓 3:15; 西 1:28 [2])最好表達為：「成為……的成員」，或「成為……的信徒」。然而，把 腓 3:15 和 西 1:28 中的 τέλειος 解釋為成熟的靈命或靈性成熟的狀態（見88.100），是可以的。

τελειότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.101 道德倫理素質及相關行為 成熟的行為 在思想和行為上成熟 成熟 Διὸ ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ Χριστοῦ λόγον ἐπὶ τὴν τελειότητα φερώμεθα  ‘therefore leaving aside teaching concerning first principles relating to Christ, let us move forward to matters of maturity’ or ‘... mature teaching’  「所以，我們應當離開基督道理的基礎，竭力進到成熟的地步」或「……成熟的教導」 (來 6:1)

(b)

88.37 道德倫理素質及相關行為 完美的，完美 完美的狀態，暗示某種達致成熟的過程 完美；完全的 ἐπὶ πᾶσιν δὲ τούτοις τὴν ἀγάπην, ὅ ἐστιν σύνδεσμος τῆς τελειότητος  ‘in addition to all these, love, which is the bond of perfection’ or ‘... which produces perfect unity’ or ‘... which binds all things together in perfect unity’  「在這一切之上，還要穿上愛；愛使一切完美地聯繫起來」或「……產生完美的合一……」 (西 3:14)

τελειόω

(1)

(a)

88.38 道德倫理素質及相關行為 完美的，完美 ［參τελείωσις］ 在道德意義上成為完全 使成為完全；成全 οὐδέποτε δύναται τοὺς προσερχομένους τελειῶσαι  ‘it is not ever able to make perfect those who come (to God)’  「不能……使來到[上帝面前]的人得以完全」 (來 10:1) ἀληθῶς ἐν τούτῳ ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ τετελείωται  ‘truly in this person the love of God is made perfect’  「愛上帝的心就真的在這人裡面得以完全」 (約壹 2:5) 關於 τελειόω 在 約壹 2:5 中的另一種解釋，見 73.7。

(b)

73.7 真實的，虛假的 使某事物成為完全真實的 使成為真實；使成為真的；使成為完全真實 ἀληθῶς ἐν τούτῳ ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ τετελείωται  ‘truly in this person the love of God is made real’  「愛上帝的心在他裡面成為真實」 (約壹 2:5) 關於 τελειόω 在 約壹 2:5 中的另一種解釋，見 88.38。

(c)

68.22 時態 完竣，完成，成就 ［參ἀποτελέω, ἐκτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελέω］ 使活動成功完成1 成全；完成；結束；完畢 ὡς τελειῶσαι τὸν δρόμον μου καὶ τὴν διακονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘if only I may finish the race and complete the task the Lord Jesus has given me’  「只求跑完我競賽的路，完成我從主耶穌所領受的事奉」 (徒 20:24)

(d)

68.31 時態 完竣，完成，成就 成功達成某個目標或達到某種狀態 完全成功 Οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον ἢ ἤδη τετελείωμαι  ‘not that I have already reached (the goal) or have already been completely successful’  「這並不是說我已經達到目標了，或是已經完全成功了」 (腓 3:12) 關於 τελειόω 在 腓 3:12 中的另一種解釋，見 53.50。

(e)

53.50 宗教活動 獻身，成為聖潔 進入或加入信仰（可能基於這個詞在神秘宗教中的用法） 進入；入門 Οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον ἢ ἤδη τετελείωμαι  ‘not that I have already attained or that I have already become an initiate’  「這不是說我已經得著了，或是已經入門了」 (腓 3:12) 在 腓 3:12，τελειόω 必須理解為在宗教上達到一個功能性的階段：「我已經成為一個提升者」。關於 τελειόω 在 腓 3:12 的另一種解釋，見 68.31。

(f)

13.126 是，變成，存在，發生 發生 ［參τελείωσις, τελέω］ 為達到最終結果而使之發生 使實現；成就；完成；實現 ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφή  ‘in order that the writing might be fulfilled’ or ‘in order that the Scripture might be fulfilled’ or ‘in order that what was written in the Scripture might happen’  「為使經上的話應驗」或「為使經上所寫的實現」 (約 19:28)

(g)

13.18 是，變成，存在，發生 狀態 以達致某個狀態為目標 達致；成為 ἵνα ὦσιν τετελειωμένοι εἰς ἕν  ‘in order that they might in the end become one’  「使他們完完全全地合而為一」 (約 17:23)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思無疑存在一些細微的區別，特別是在著重點上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別；不過，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比較強調最終的定局，而ἐπιτελέω[a]可能著重最終的目的。

τελείως

(1)

(a)

78.47 程度 完全，足夠（完成程度） ［參ὁλοτελής, παντελής, τέλος］ 完整的程度，可能暗示目的或結果 完全；全然；徹底；完整地；整個 τελείως ἐλπίσατε ἐπὶ τὴν φερομένην ὑμῖν χάριν  ‘set your hope completely on the blessing brought to you’  「把盼望完全寄託在帶給你們的恩典上」 (彼前 1:13)

τελείωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.38 道德倫理素質及相關行為 完美的，完美 ［參τελειόω］ 在道德意義上成為完全 使成為完全；成全 Εἰ μὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευιτικῆς ἱερωσύνης ἦν  ‘then, perfection was obtainable through the Levitical priesthood’ or ‘if the Levitical priesthood could cause perfection’  「如果……藉著利未人的祭司職任能達到完全」或「如果利未的祭司制度確實能帶來完全」 (來 7:11)

(b)

13.126 是，變成，存在，發生 發生 ［參τελειόω, τελέω］ 為達到最終結果而使之發生 使實現；成就；完成；實現 καὶ μακαρία ἡ πιστεύσασα ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελαλημένοις αὐτῇ παρὰ κυρίου  ‘happy is the one who believes that what has been spoken to her by the Lord will happen’ or ‘... will be made to happen’  「確信主傳給她的信息必定實現的女子多麼有福啊！」 (路 1:45)

τελειωτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

68.24 時態 完竣，完成，成就 使得某事能成功完成的人 完成者；成終者 ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν  ‘looking to Jesus, the one who initiates and completes faith’ or ‘looking to Jesus on whom (our) faith depends from beginning to end’  「仰望我們信心的創始成終者耶穌」或「仰望耶穌，我們的信心從開始到完成都依靠他」 (來 12:2)

τελεσφορέω

(1)

(a)

23.203 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 結出完全成熟的果實 結出成熟的果實 συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσιν  ‘they are choked and their fruit never matures’ or ‘... never ripens’  「被擠住了，結不出成熟的果實」或「……永遠不會成熟」 (路 8:14)

τελευτάω

(1)

(a)

23.102 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參τελευτή］ （τελευτάω「結束」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）來到生命的終結，是死亡的委婉說法 死亡；死 Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡρῴδου  ‘after Herod had died’  「希律死了以後」 (太 2:19)

τελευτή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

23.102 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參τελευτάω］ （τελευτή「終結」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）生命的終結，是死亡的委婉說法 死亡；死 ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου  ‘he remained there until the death of Herod’  「住在那裡，直到希律死了」 (太 2:15)

τελέω

(1)

(a)

68.22 時態 完竣，完成，成就 ［參ἀποτελέω, ἐκτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελειόω］ 使活動成功完成 1 成全；完成；結束；完畢 ὅταν τελέσωσιν τὴν μαρτυρίαν αὐτῶν  ‘when they finish proclaiming their message’  「他們宣佈完信息之後」 (啟 11:7) ἄχρι τελεσθῶσιν αἱ ἑπτὰ πληγαὶ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων  ‘until the seven plagues brought by the seven angels had come to an end’  「直等到七位天使的七災降完」 (啟 15:8)

(b)

67.67 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參συντελέω］ （τέλος[a]「終結」67.66 的衍生詞）在一段持續時間結束時發生 結束；完結 ἄχρι τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη  ‘until the thousand years came to an end’  「等到那一千年滿了」 (啟 20:3)

(c)

13.126 是，變成，存在，發生 發生 ［參τελειόω, τελείωσις］ 為達到最終結果而使之發生 使實現；成就；完成；實現 καὶ ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέσητε  ‘and you will not accomplish what the flesh desires’ or ‘... the desires of the body’  「絕不可滿足肉體的情慾」 (加 5:16)

(d)

36.20 引導，管教，跟從 服從，不服從 遵守規定或標準，作為達成其目的的方法 遵守；守；遵從；實行 ἡ ἐκ φύσεως ἀκροβυστία τὸν νόμον τελοῦσα  ‘(those who) by nature are uncircumcised obey the Law’  「身體上沒有受割禮，卻遵守律法」 (羅 2:27) 在 羅 2:27 中，短語「遵守律法」可以簡單地譯成：「要做到律法要求人必須去做的事」。

(e)

57.178 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 繳付稅金或貢賦（獨立使用，或者與意為「稅」或「貢賦」的名詞補語一起使用） 交稅；納稅；納糧；繳付稅金 Ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ [τὰ] δίδραχμα;  ‘does your teacher pay the two-drachma tax?’  「你們的老師不納聖殿稅嗎？」 (太 17:24) διὰ τοῦτο γὰρ καὶ φόρους τελεῖτε  ‘this is the reason that you pay taxes’  「你們繳納稅貢，也是為了這個緣故」 (羅 13:6)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思無疑存在一些細微的區別，特別是在著重點上，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別；不過，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比較強調最終的定局，而ἐπιτελέω[a]可能著重最終的目的。

τέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.66 時間 與時間段有關的時間點：起初，最後 ［參συντέλεια］ 標記一段持續時間結束的一個時間點 結局；末日；終結；終局 κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ... πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν, καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος  ‘this good news about the kingdom will be preached ... to all mankind, and then the end will come’  「這天國的福音要傳遍……萬民……然後終結才來到」 (太 24:14) ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος  ‘and in the end wrath has come down on them’ or ‘and wrath has at last come down on them’  「憤怒最後必要臨到他們身上」 (帖前 2:16) 有些語言不能用「終局臨到」這種表達，翻譯 太 24:14 中的 τέλος[a] 和類似上下文時，會遇到嚴重的問題。翻譯者可能需要說：「這是歷史的結束」，或「一切都結束了」。然而在 太 24:14 的上下文，最好譯成「上帝將結束一切」。在 帖前 2:16，短語 εἰς τέλος 也可以理解為一個習語式的表達，與完成的程度有關（見 78.47）。

(b)

89.40 關係 結果 某事件或過程的結果，重點是在最後的狀態 結果；結局 ἐκάθητο μετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος  ‘he sat with the servants to see the result’  「和警衛同坐，要看結局怎樣」 (太 26:58) τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος  ‘for the result of those things is death’  「那些事的結局就是死」 (羅 6:21) 在某些語言中，S:04002605800044} 中的 τέλος 可以簡單地譯作「會發生什麼事」或「最後會發生什麼事」。

(c)

89.55 關係 目的 某個事件或狀態的目的，從其結果來看 目的；意圖；目標 τὸ δὲ τέλος τῆς παραγγελίας ἐστὶν ἀγάπη ἐκ καθαρᾶς καρδίας  ‘the purpose of the order is love from a pure heart’  「這吩咐的目的是愛；這愛發自純潔的心」 (提前 1:5)

(d)

78.47 程度 完全，足夠（完成程度） ［參ὁλοτελής, παντελής, τελείως］ εἰς τέλος  完整的程度，可能暗示目的或結果 完全；全然；徹底；完整地；整個 ἐλπίζω δὲ ὅτι ἕως τέλους ἐπιγνώσεσθε  ‘I hope that you will come to understand completely’  「我也盼望你們真能徹底明白」 (林後 1:13) ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος  ‘wrath has come down completely upon them’ or ‘wrath in full measure has come down upon them’  「震怒全然臨到他們身上」 (帖前 2:16) 短語 ἕως τέλους 可以解作時間意義上的「到最後」（見 67.66）。 在 帖前 2:16，εἰς τέλος 中的 τέλος 也可以理解為表示時間，εἰς（67.117）是時間長度的標記，因此這句經文可以譯作：「最後，上帝的忿怒落到他們身上」，或「上帝的忿怒最終臨到他們身上」（見 67.66）。在這處上下文中，ὀργή 可以譯作「刑罰」（38.10），而在許多語言中，翻譯者需要顯示執行這刑罰的施行者。在 約 13:1，從句 εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς 中的 εἰς τέλος 也有同樣的含糊情況，這從句的意思是「他完全地愛他們」或「他愛他們到底」（見 67.119）。

(e)

57.179 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 應當交給政府當局的款項 稅；稅金；關稅；人頭稅；丁稅 οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς ἀπὸ τίνων λαμβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον;  ‘but from whom do the kings of earth collect duties or taxes?’  「世上的君王向誰徵收關稅或丁稅？」 (太 17:25) 與 κῆνσος (57.180) 不同，τέλος[e] 一詞的含義比較通用。在某些上下文中，τέλος[e] 可以指各種不同的直接稅、關稅和貢金；但是，在 太 17:25 等也出現 κῆνσος 的上下文中 ，τέλος 可能主要指關稅，而 κῆνσος 是指所有成年男子都需要直接繳納的人頭稅（丁稅）。

(f)

61.17 序列 τὸ τέλος  （習語，直譯：終結）標記前面內容已經結束，但不一定是文本的結束 最後；總括來說；總而言之 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες  ‘finally, all should be of the same mind’  「總而言之，你們都要同心」 (彼前 3:8)

τελώνης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.184 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 （τελέω[e]「交稅」57.178 的衍生詞）為政府收稅的人 稅吏；收稅的人；稅棍 Διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίετε καὶ πίνετε;  ‘why do you eat and drink with tax collectors and outcasts?’  「你們為什麼跟稅吏和罪人一同吃喝呢？」 (路 5:30) 由於為羅馬人收稅的猶太人（即向羅馬政府支付一筆金錢以獲得收稅特權的人），被自己的同胞視為賣國賊，因此 τελώνης 一詞在《新約》中有非常強烈的貶義。在翻譯福音書時，翻譯者需要提供旁註，解釋為什麼許多猶太人對稅吏存著敵意。

τελώνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.183 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 （τελέω[e]「交稅」57.178 的衍生詞）向進城賣東西的人收稅的地方 稅務署；稅關 ἐθεάσατο τελώνην ὀνόματι Λευὶν καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον  ‘he saw a tax collector named Levi, sitting at the place where revenue was collected’  「看見一個稅吏，名叫利未，在稅關坐著」 (路 5:27) 古代世界主要有兩種稅收：(1)所有人都需要繳納的人頭稅（款額相對較小）；(2)為帶進一個地區售賣的貨物和農產品而繳納的稅款或貢金。後一種稅項在本質上是「銷售稅」，由賣方繳納；但是，賣主顯然會相應提高貨品的價格。

τέρας

(1)

ατος＜中＞

(a)

33.480 溝通 非語言的溝通 一個不尋常的跡象，尤指在天上的，用來預示即將發生的事件 徵兆；預兆；奇事；兆頭 δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω καὶ σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω  ‘I will perform portents in the sky above and signs on the earth below’  「在天上，我要顯出奇事，在地下，我要顯出神蹟」 (徒 2:19) 在古時，一個預兆可能包括行星的特殊排列，不尋常的北極光，顯眼的彗星，或者一團流星。關於 σημεῖον「兆頭」的討論，見 33.477。

Τέρτιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.357 人名及地名 人名 保羅的文書，為保羅代筆《羅馬書》；他在 羅 16:22 中向信徒問安 德提；《和》德丢；《思》特爾爵

Τέρτυλλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.358 人名及地名 人名 一個善於辭令的律師，他代猶太人的領袖向腓力斯總督控告保羅鼓動群眾擾亂社會 帖土羅；《思》特爾突羅

τέσσαρες

(1)	＜中＞τέσσαρα，＜所有＞τεσσάρων

(a)

60.13 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的四個實例 四 ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων  ‘from the four winds’ or ‘from the four directions’  「從四風」或「從四方」 (太 24:31) 在某些語言中，「從四風」或「從四方」的對等表達就是「從各個方向」。希臘文的意思不是僅僅從東南西北四個方向，而是從每一個方向。

τεσσαρεσκαιδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.60 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第十四個 第十四 τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ  ‘the fourteenth night’  「第十四天的晚上」 (徒 27:27)

τεσσεράκοντα

(1)

(a)

60.27 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的四十個實例 四十 Τεσσεράκοντα καὶ ἓξ ἔτεσιν οἰκοδομήθη ὁ ναὸς οὗτος  ‘it has taken forty-six years to build this Temple’  「這殿造了四十六年」 (約 2:20)

(b)

67.94 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἔτος］ ἔτη τεσσεράκοντα  可能是一個象徵性的時間表達方式，指一段非常長的時間 一段非常長的時間 ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ... ἐν τῇ ἐρήμῳ ἔτη τεσσεράκοντα  ‘performing miracles and wonders ... in the desert for a very long time’  「在曠野的很長一段時間行了奇事神蹟」 (徒 7:36) 雖然在大多數譯本中，ἔτη τεσσεράκοντα 都譯成「四十年」，然而這句話的意思可能是指一段極長的時間。另見 67.93 的討論。

(c)

67.93 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἡμέρα, νύξ, τεσσεράκοντα］ ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα  （習語，直譯：四十天和四十夜）可能是一個象徵性表達，指相對較長的一段時間 很長時間 在大多數譯本中，ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 會譯成「四十個白天和四十個晚上」，或者「四十天」，這是有可能的，然而考慮到數字「四十」的象徵意義，這個表達也可以理解為很長的一段時間。

(d)

67.93 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἡμέρα, νύξ, τεσσεράκοντα］ ἡμέρας τεσσεράκοντα  （[（c）的簡寫]，直譯：四十天）可能是一個象徵性表達，指相對較長的一段時間 很長時間 在大多數譯本中，ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 會譯成「四十個白天和四十個晚上」，或者「四十天」，這是有可能的，然而考慮到數字「四十」的象徵意義，這個表達也可以理解為很長的一段時間。

τεσσερακονταετής

(1)

ές

(a)

67.172 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一段為期四十年的時間 四十年；四十歲 Ὡς δὲ ἐπληροῦτο αὐτῷ τεσσερακονταετὴς χρόνος  ‘when he was about forty years old’  「他到了四十歲」 (徒 7:23) ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘he took care of them in the desert for about forty years’  「在曠野他照顧他們約有四十年之久」 (徒 13:18)

τεταρταῖος

(1)

α，ον

(a)

67.181 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 連續幾天中的第四天 在第四天 τεταρταῖος γάρ ἐστιν  ‘for it is the fourth day’ or ‘(he has been dead) four days’  「因為這是第四天了」或「（他已經死了）四天了」 (約 11:39)

τέταρτος  (τέταρτον)

(1)

η, ον

(a)

60.51 數目 第一，第二，第三，等等（序數） 時間、空間或集合系列中的第四個 第四 τετάρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς  ‘in the fourth watch of the night’ or ‘between three and six o'clock in the morning’  「夜裡四更天」或「在早上三點至六點之間」 (太 14:25)

(b)

60.64 數目 二分之一，三分之一，四分之一（分數） τέταρτον  一個物體、系列或質量分成四份中的一份 四分之一；四份中的一份 τὸ τέταρτον τῆς γῆς  ‘the fourth part of the earth’  「地上的四分之一」 (啟 6:8) 關於一些翻譯難題的討論，見 60.63。

τετρααρχέω

(1)

(a)

37.79 控制，管理 管理，統治 作分封王（見 37.78） 作分封王；作一個地區的總督 τετρααρχοῦντος τῆς Γαλιλαίας Ἡρῴδου  ‘Herod was tetrarch of Galilee’  「希律作加利利的分封王」 (路 3:1)

τετραάρχης

(1)

ου＜陽＞

(a)

37.78 控制，管理 管理，統治 等級和權力比王低的統治者，只有得到羅馬當局的批准才有管治權 分封王；一個地區的總督 Ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἤκουσεν Ἡρῴδης ὁ τετραάρχης τὴν ἀκοὴν Ἰησοῦ  ‘it was at that time that Herod, the tetrarch, heard about Jesus’  「那時，希律分封王聽見耶穌的名聲」 (太 14:1)

τετράγωνος

(1)

ον

(a)

79.91 物體的特徵 二維及三維的形狀 有四條一樣長的邊和四個直角的 正方形；四方的 ἡ πόλις τετράγωνος κεῖται  ‘the city was square’  「城是四方的」 (啟 21:16)

τετράδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

55.11 軍事活動 軍隊 四名士兵組成的小分隊 班；四人小分隊 ἔθετο εἰς φυλακὴν παραδοὺς τέσσαρσιν τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν αὐτόν  ‘he was put in jail where he was handed over to be guarded by four groups of four soldiers each’  「把他押在監裡，交給四班士兵看守，每班四個人」 (徒 12:4)

τετρακισχίλιοι

(1)

(a)

60.42 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的四千個實例 四千 οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες  ‘those who ate were four thousand men’  「吃的人共有四千個男人」 (太 15:38)

τετρακόσιοι

(1)

(a)

60.36 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的四百個實例 四百 ἀνδρῶν ἀριθμὸς ὡς τετρακοσίων  ‘a number of men, about four hundred’  「人數約有四百」 (徒 5:36)

τετράμηνος

(1)

ου＜陰＞

(a)

67.176 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一段為期四個月的時間 1 四個月 οὐχ ὑμεῖς λέγετε ὅτι Ἔτι τετράμηνός ἐστιν καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται;  ‘don't you have a saying, In four months the harvest comes?’  「你們不是說『到收割的時候還有四個月』嗎？」 (約 4:35)

____________________________________________________

1 對於67.175和67.176這兩個詞彙，當然也可以把「月份」稱為「月亮」。比較67.174。

τετραπλοῦς

(1)

ῆ, οῦν

(a)

60.76 數目 兩倍，四倍之多，等等（倍數） 在數量上為四倍 四倍 ἀποδίδωμι τετραπλοῦν  ‘I will pay back four times as much’  「我就還他四倍」 (路 19:8)

τετράπους

(1)	τετράπουν；ποδος＜中＞

(a)

4.4 動物 動物 ［參θηρίον］ 野生或馴養的四足動物 四足動物；四腳的牲畜；走獸 ἐν ᾧ ὑπῆρχεν πάντα τὰ τετράποδα  ‘in it were all kinds of four-footed animals’  「裡面有……各樣四足動物」 (徒 10:12) 有很多語言沒有所有四足動物的通稱，不論是野生的還是家養的。相反，這些語言清楚區分了野生和家養的動物，因此在那些指野生動物和家養動物的上下文中，需要指明這兩種類型。例如，翻譯者可以採用「草叢中的動物和森林中的動物」或「穀倉中的動物和山裡的動物」。 在 徒 10:12 中主要是指野生動物，因為大多數野生動物都是不潔淨的。然而，豬也被視為是不潔淨的，並且是家養的。 在 啟 13:1 及下文中，θηρίον「獸」指異象中的兩個受造物。雖然它們具有奇怪的象徵性外觀，但顯然包含在 θηρίον[b] 所指的對象範圍之內。

τεφρόω

(1)

(a)

14.72 自然界的事件及狀態 燃燒 （ τέφρα「灰燼」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）毀滅某物，使之化為灰燼 焚燒成灰；化為灰燼 πόλεις Σοδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας καταστροφῇ κατέκρινεν  ‘(God) condemned the cities of Sodom and Gomorrah to destruction, reducing them to ashes’  「上帝又定了所多瑪和蛾摩拉的罪，把這二城傾覆，燒成灰燼」 (彼後 2:6) 「焚燒成灰」可以翻譯為：「徹底燒毀」，或「用火摧毀，只剩下灰燼」。

τέχνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

42.51 執行，從事 工藝，職業 涉及專門訓練和技巧的活動 手藝；工藝；職業；技巧 ἦσαν γὰρ σκηνοποιοὶ τῇ τέχνῃ  ‘for they were tentmakers by craft’  「他們以做帳棚為業」 (徒 18:3) 有些語言沒有專門表達「手藝」的詞彙，徒 18:3 中的這個從句可以譯成：「因為他們的工作是製造帳棚」，或「他們靠製造帳棚賺錢」，或「他們向來是製造帳棚的」。

τεχνίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

42.53 執行，從事 工藝，職業 通常從事某一特定工藝或職業的人 工匠；手藝人；技工；建造者 πᾶς τεχνίτης πάσης τέχνης οὐ μὴ εὑρεθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘no craftsman of any occupation will ever be found in you again’  「各樣手藝的工匠，在你那裡絕不能再找到了！」 (啟 18:22)

τήκω  (τήκομαι)

(1)

(a)

79.8 物體的特徵 固體，液體 通過融化或冷凝變成液體 變成液體；融化；熔化；熔解 στοιχεῖα καυσούμενα τήκεται  ‘the heavenly bodies will melt in the heat’ or ‘... will melt by burning’  「天體在炙熱中熔化」或「天體在烈焰中熔化」 (彼後 3:12)

τηλαυγῶς

(1)

(a)

24.36 感官事件及狀態 看 與特別清晰的視覺影像有關的 清晰地；清清楚楚 καὶ ἐνέβλεπεν τηλαυγῶς ἅπαντα  ‘then he saw everything clearly’  「每一樣東西都看得清清楚楚」 (可 8:25) 可 8:25 同時出現了 διέβλεψεν （24.35）和 ἐνέβλεπεν（24.9），有些學者認為這兩個詞表達的意思基本相同，也有學者相信 διέβλεψεν 應該理解為「仔細看」或「定睛看」。

τηλικοῦτος

(1)	αύτη, οῦτο

(a)

79.128 物體的特徵 大的，小的 指某物的大小（很少在絕對意義上使用） 這麼大；那麼大；如此大，甚大 τὰ πλοῖα τηλικαῦτα ὄντα  ‘the ships, being so large’  「船，雖然那麼大」 (雅 3:4)

(b)

78.36 程度 多於，少於（比較程度） 與其他表示程度的表達方式相當的程度 如此大；這麼大；這麼劇烈；如此厲害 τηλικοῦτος σεισμὸς οὕτως μέγας  ‘so great was that earthquake’  「這樣大、這樣厲害的地震」 (啟 16:18) 在一些語言中，啟 16:18 中這種表達的最接近譯法可能是：「那地震確實非常劇烈」。

τηρέω

(1)

(a)

13.32 是，變成，存在，發生 狀態 繼續保持某個狀態 使繼續；保留 καὶ τοῦτο κέκρικεν ἐν τῇ ἰδίᾳ καρδίᾳ, τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ παρθένον  ‘and has already decided in his mind to keep his girl unmarried’  「心裡又決定了不讓女兒結婚」 (林前 7:37) 林前 7:37 中的「處女」可能是一個男人的女兒（《和》的理解），或是一個男人的未婚妻（《現》的理解）。由於 林前 7:37 的這個句子含義模糊，又考慮到所涉及的文化的複雜性，尤其因為世界各地有不同的習俗，翻譯者必須在這裡添加註腳，解釋不同理解的差異和一些文化含義。

(b)

37.122 控制，管理 守衛，看守 ［參συνέχω, τήρησις］ 繼續拘留 看押；看守；拘留 παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς  ‘they ordered the jailer to guard them securely’  「囑咐獄警嚴緊看守」 (徒 16:23) 扣留某人或看守某人的行動可以表達為：「站崗以防某人逃走」，或「小心監視以防某人逃跑」，或「把某人綁起來，使他不能離開」。

(c)

36.19 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參τήρησις, φυλάσσω］ 繼續遵守命令或吩咐 遵守；遵行誡命；服從 Ἐὰν ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμὰς τηρήσετε  ‘if you love me, you will keep my commandments’  「你們若愛我，就會遵守我的命令」 (約 14:15)

τήρησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

37.122 控制，管理 守衛，看守 ［參συνέχω, τηρέω］ 繼續拘留 看押；看守；拘留 ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘they arrested them and held them in custody until the next day’  「就動手抓住兩人……就把他們拘留到第二天」 (徒 4:3) 扣留某人或看守某人的行動可以表達為：「站崗以防某人逃走」，或「小心監視以防某人逃跑」，或「把某人綁起來，使他不能離開」。

(b)

7.24 建造物 建築物 ［參δεσμωτήριον, φυλακή］ 拘留關押的地方 監牢；監獄 ἔθεντο αὐτοὺς ἐν τηρήσει δημοσίᾳ  ‘they placed them in the common prison’  「把他們押在公共拘留所內」 (徒 5:18) 事實上，所有語言都有表示監獄或監牢的詞彙；但在某些語言中，人們會採用描述性的短語：「人被捆綁起來的場所」或「人被鏈子鎖起來的場所」。某些語言會使用高度慣用的表達方式，如：「吃鐵的地方」或「與老鼠呆在一起的房間」。

(c)

36.19 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參τηρέω, φυλάσσω］ 繼續遵守命令或吩咐 遵守；遵行誡命；服從 ἀλλὰ τήρησις ἐντολῶν θεοῦ  ‘but obedience to God's commandments’  「謹守上帝的誡命」 (林前 7:19)

Τιβεριάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

93.597a 人名及地名 地名 加利利海西岸的一個城 提比哩亞；《思》提庇黎雅

(b)

93.597b 人名及地名 地名 加利利海的另一個名稱 《和》提比哩亞海；《現》提比哩亞湖；《思》提庇黎雅海

Τιβέριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.359 人名及地名 人名 羅馬皇帝提庇留·克勞第·凱撒·奧古斯都，公元 14-37 年執政；比較 93.214a 提庇留

τίθημι

(1)

(a)

85.32 在空間存在 放置，安置 放在一個特定的位置1 放在 Οὐδεὶς λύχνον ἅψας ... τίθησιν [οὐδὲ ὑπὸ τὸν μόδιον]  ‘no one lights a lamp and ... puts it under a container’  「沒有人點了燈，把它放在……容器底下」 (路 11:33) κατὰ μίαν σαββάτου ἕκαστος ὑμῶν παρ᾽ ἑαυτῷ τιθέτω  ‘on the first day of every week each one of you should put aside (some money)’  「每週的第一日，你們各人要把[一些錢]放在邊上」 (林前 16:2)

(b)

37.96 控制，管理 任命，分配職能 ［參ἀναδείκνυμι, ὁρίζω, τάσσω］ 給某人指派特定的任務、職能或角色 委派；指定；指派任務；設立 ἔθηκα ὑμᾶς ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν φέρητε  ‘I appointed you to go and bear much fruit’  「派你們去結果子」 (約 15:16)

(c)

49.21 涉及衣著及裝飾的活動 除掉或脫下衣物 除掉；脫下 ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια  ‘he got up from the meal and took off his outer garment’  「就離席站起來，脫了衣服」 (約 13:4b)

(d)

33.151 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἀνατίθημι, ἐκτίθημι］ 解釋一些事情，大概是通過提出額外的或不同的信息 解釋；說清楚 ἐν τίνι αὐτὴν παραβολῇ θῶμεν;  ‘what parable shall we use to explain it?’  「我們用什麼比喻來說明它呢？」 (可 4:30)

(e)

57.217 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 ［參βάλλω, δίδωμι］ 把錢存放在錢莊那裡，好收取利息 存錢；把錢存入銀行 αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας  ‘you withdraw what you did not deposit’  「沒有存放的，你還要提取」 (路 19:21)

(f)

13.9 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω］ 造成某個狀態 3 使；導致；造成；引起 καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ  ‘times which the Father has caused to be on his own authority’ or ‘... established on his own authority’  「父憑著自己的權柄所定的時候」 (徒 1:7) Πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε  ‘I have made you father of many nations’  「我已經立你作多國之父」 (羅 4:17)

(g)

90.86 語意格 使經歷 使某人經歷，暗示使人經受某事 使有經驗；使經受 οὐκ ἔθετο ἡμᾶς ὁ θεὸς εἰς ὀργὴν  ‘God did not subject us to (suffering) his anger’  「上帝不是定意要我們承受震怒」 (帖前 5:9)

(h)

33.296 溝通 建議 ［參βουλή］ τίθημι βουλήν  （習語，直譯：提出計劃）建議一個行動計劃 提議；主張 οἱ πλείονες ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι ἐκεῖθεν  ‘most of the men advised putting out to sea from there’  「大多數的人都主張開船離開這地方」 (徒 27:12)

(i)

24.64 感官事件及狀態 聽 ［參οὖς］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （習語，直譯：放進耳朵裡）用心聆聽，有不忘記的含義 用心聆聽；聽進去 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘listen carefully to what I am about to tell you’ (literally ‘... to these words’)  「用心聆聽我告訴你們的話」或「你們要把這些話聽進去」 (路 9:44) 關於這個習語在 路 9:44 的另一種解釋，見 29.5。

(j)

29.5 記憶及回憶 資訊的儲存 ［參οὖς］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （習語，直譯：存在耳中）繼續記住某事 記住；牢記；不忘 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘bear in mind these words’  「不要忘記這些話」 (路 9:44) 關於習語 τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα 在 路 9:44 的另一種解釋，見 24.64。

(k)

29.2 記憶及回憶 資訊的儲存 τίθεμαι ἐν τῇ καρδίᾳ  （習語，直譯：放在心裡）把信息存在心中，暗示那些信息是寶貴的 珍藏在心；視為珍寶存在心裡；放在心裡 ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν  ‘everyone who heard it treasured it in their hearts’  「所有聽見的人都把這一切放在心裡」 (路 1:66)

(l)

30.76 思考 決定，作出結論 ［參καρδία, πνεῦμα］ τίθημι ἐν τῇ καρδίᾳ, τίθεμαι ἐν τῷ πνεύματι  （習語，直譯分別是：放在心中，和：放在頭腦中）參與做決定的過程 下定決心；立定心意；決定 θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι  ‘decide not to plan ahead of time how you will defend yourselves’  「你們要拿定主意，不必事先考慮怎樣為自己申訴」 (路 21:14) τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγμα τοῦτο;  ‘why, then, did you make up your mind that you would do such a thing?’  「你為什麼存心做這樣的事呢」 (徒 5:4) ἔθετο ὁ Παῦλος ἐν τῷ πνεύματι διελθὼν τὴν Μακεδονίαν  ‘Paul made up his mind to travel through Macedonia’  「保羅心裏決定要經過馬其頓」 (徒 19:21) 在 徒 19:21，短語 ἐν τῷ πνεύματι 也可以理解為指聖靈，因此這句話可以譯成：「保羅被聖靈帶領，決定要經過馬其頓」。

(m)

57.82 擁有，轉移，交換 給予 ［參πούς］ τίθημι παρὰ τοὺς πόδας, τίθημι πρὸς τοὺς πόδας  （習語，直譯：放在某人腳前）把某物交給具有優越地位或身份的人 交給；交由某人處理；放在……腳前 ἔθηκεν πρὸς τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων  ‘he turned (the money) over to the apostles’  「把錢拿來，交給使徒」 (徒 4:37) ἐνέγκας μέρος τι παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν  ‘he brought a part of it and turned it over to the apostles’  「只把一部分錢帶來，放在使徒腳前」 (徒 5:2)

(n)

17.19 姿勢及與姿勢有關的事件 跪下 ［參γόνυ, γονυπετέω］ τίθημι τὰ γόνατα  （習語，直譯：屈膝；拉丁語式）在別人面前跪下，帶有崇敬或懇求的含義 跪下 καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ  ‘and kneeling, they prostrated themselves before him’  「他們……跪下來拜他」 (可 15:19) 在一些文化中，跪下並不是一個崇敬或懇求的姿勢。在某些語言中，翻譯者使用了一個在功能上可以替代的用詞，該用詞包含類似的姿勢，即「深深鞠躬」，但他們可能需要使用比較字面的描述，即「跪下來」，然後在旁註中說明這動作的含義。

(o)

23.113 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ψυχή］ τὴν ψυχὴν τίθημι  （習語，直譯：放下自己的生命）死亡，暗示自願或甘心的行為 自願死；甘心情願地死；捨命 Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐμοῦ θήσεις;  ‘are you ready to die for me?’  「你願意為我捨命嗎？」 (約 13:38) 在英語中，「to lay down one’s life’」（捨棄生命）或「to give one’s life」（獻出生命）確實暗示自願死去，然而在一些語言中，直譯這樣的表達不一定有相同的含義，因此可能需要採用「自願死去」或「不抵抗地死去」等表達。在某些語言中，「心甘情願」主要表現為對反對的否定，比如「我不拒絕死」。

____________________________________________________

1 在這個子域中，τίθημι[a]是最一般性的表達。

2 在約 13:4，τίθημι和τὰ ἱμάτια同時出現的不尋常用法與λαμβάνω在約 13:12意指「穿上衣服」的用法相似（見49.10）。

3 所有與「使、使成為」有關的意思均暗示某種狀態上的改變，因此可以歸類在語義域13「是，變成，存在，發生」的子域B「狀態的改變」。然而，重點似乎主要是在改變後的狀態，而不是從一種狀態進入另一種狀態的過程。發生狀態改變的事實似乎只是在語義上伴隨出現而已。

τίκτω

(1)

(a)

23.52 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參γεννάω, τεκνογονέω, τεκνογονία］ 生孩子 1 生（孩子）；生產；分娩 ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν  ‘she will become pregnant and give birth to a son’  「她要懷孕，生一個兒子」 (太 1:23) 所有語言都有表示人出生的說法，並且很多時候是採用習語形式，比如：「掉下來一個孩子」，或「使嬰兒從兩腿之間通過」。有些語言有多個表示分娩的詞彙，其中一些可能帶有不幸的言外之意，因此翻譯者必須小心選擇合適的表達方式。

(b)

23.194 生理活動過程及狀態 生長 ［參ἐκφέρω］ 使植物生長和出產 生長；出產；長出 γῆ ... τίκτουσα βοτάνην εὔθετον  ‘the earth ... produces plants that are useful’  「地……長出……有用的植物」 (來 6:7)

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的內涵意義可能與τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因為前者在風格上更為正式，但這些詞彙的外延意義似乎沒有顯著的差異。

τίλλω

(1)

(a)

18.9 連接 抓緊，抓住 摘下或拔出 拔下；採摘 οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἤρξαντο ὁδὸν ποιεῖν τίλλοντες τοὺς στάχυας  ‘as his disciples walked along with him, they began to pick off the heads of wheat’  「他的門徒們跟他同行；他們一邊走，一邊摘取一些麥穗」 (可 2:23)

Τιμαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.360 人名及地名 人名 巴底買的父親；巴底買是耶穌在耶利哥治好的一個討飯的瞎子 底買；《思》提買

τιμάω

(1)

(a)

87.8 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參δοξάζω］ 通過尊崇某人而賦予他很高的地位 尊崇；敬重 Τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα  ‘honor your father and mother’  「當孝敬父母」 (太 15:4) ὁ μὴ τιμῶν τὸν υἱὸν οὐ τιμᾷ τὸν πατέρα  ‘the one who does not honor the Son does not honor the Father’  「不尊敬子的，就是不尊敬……父」 (約 5:23)

(b)

57.165 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 確定購買某物需要支付的金額 定價；確定費用 ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ  ‘they took the thirty silver coins, the price set on him by the people of Israel’  「他們拿了那三十塊銀錢，就是以色列人給那被定價者所定的價錢」 (太 27:9) 「以色列人為他定的價錢」也可以譯成：「以色列人同意為他付出的金額」。

(c)

57.117 擁有，轉移，交換 給予 提供幫助或金錢援助，暗示這是表達尊敬的適當方式 幫助；援助；以供給需用的東西來表示尊重；支持和尊敬 Χήρας τίμα τὰς ὄντως χήρας  ‘support and honor those widows who really are left alone’  「要幫助、尊敬真正守寡的婦人」 (提前 5:3)

τιμή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

87.4 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參δόξα］ 尊榮，作為確定某人身分的一個要素 尊榮；尊敬；身分 προφήτης ἐν τῇ ἰδίᾳ πατρίδι τιμὴν οὐκ ἔχει  ‘a prophet has no honor in his own country’  「先知在自己的家鄉是沒有人尊敬的」 (約 4:44)

(b)

65.1 價值 有價值的，沒有價值的 某物、事件或狀態的價值或好處 價值；重要性 καὶ ἃ δοκοῦμεν ἀτιμότερα εἶναι τοῦ σώματος τούτοις τιμὴν περισσοτέραν περιτίθεμεν  ‘the (parts) of the body which we regard as being less valuable, to these we accord special value’ or ‘... we think of as being exceptionally valuable’  「在我們的身體上，那些看來不太重要的部分，卻是我們所特別愛護的」或「……我們認為它們格外寶貴」 (林前 12:23) 在一些語言中，「價值」的對等譯詞幾乎總是從「重要性」來說的，說到那些通常不買賣的物品尤其如此。因此，林前 12:23 中這句表達可以譯成：「對於那些我們認為不是那麼重要的肢體，我們要加給它們格外的重要性」，或「……，我們要認為它們非常重要」。 林前 12:23 中的 τιμή 也可以理解為某程度的榮譽或欣賞（見 τιμή[a], 87.4）。

(c)

57.161 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 代表某物價值或價格的金錢或財物數量 數量；數額；價錢；代價 ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ  ‘they took the thirty silver coins, the price the people of Israel had agreed to pay for him’  「他們拿了三十塊銀幣，就是以色列人同意為他付出的價錢」 (太 27:9) ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιμῆς  ‘he kept back (some money) from the price (received)’  「他從價款中私自留下了一部分」 (徒 5:2) τιμῆς ἠγοράσθητε  ‘you have been bought with a price’  「你們是重價買來的」 (林前 7:23) 如果假設 林前 7:23 中的 τιμή 必然意味著「高價」，這是錯誤的；「高」的含意來自於上下文提到的基督的死。然而，林前 7:23 的言外之意是價格已經定了，並且付清了。如果 林前 7:23 中的被動表達必須改為主動表達，那麼可以譯成：「基督用一個價錢買了你們」或「基督為你們付出了代價」。

(d)

57.167 擁有，轉移，交換 支付，價錢，費用 特殊服務的報酬，暗示這是表達尊敬或尊重的方式 報償；報酬；酬金；敬奉 Οἱ καλῶς προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν, μάλιστα οἱ κοπιῶντες ἐν λόγῳ  ‘the elders who do good work as leaders should be considered worthy of receiving double compensation, especially those who work hard at preaching’  「善於督導教會的長老，尤其是勤勞講道教導人的，應該得到加倍的敬奉」 (提前 5:17) τιμή[d] 意為「報償」時，在意思上與 τιμάω[c]「支持，供養」（57.117）和 τιμή[c]「費用，成本」（57.161）有關；但是在 提前 5:17，τιμή 也可以理解為 τιμή[a]「尊敬，尊重」（87.4）的意思，因此這裡可以說長老受到加倍的尊重。

τίμιος

(1)

α，ον

(a)

65.2 價值 有價值的，沒有價值的 ［參ἔντιμος］ 有相當大價值的 珍貴的；貴重的；寶貴的 χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους  ‘gold, silver, valuable stones’  「金銀、寶石」 (林前 3:12) δι᾽ ὧν τὰ τίμια καὶ μέγιστα ἡμῖν ἐπαγγέλματα δεδώρηται  ‘in this way he has given us valuable and very important promises’  「他已把又寶貴又極大的應許賜給我們」 (彼後 1:4) 林前 3:12 中的 λίθους τιμίους 可以解作一個單元，意思是「寶石」（見 2.29），但是在這個關於根基的比喻性上下文中，所指對象也可能比較籠統。

(b)

87.6 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參ἔνδοξος, ἔντιμος］ 形容身分地位很高，受人尊崇和敬重 有尊榮的；受敬重的 νομοδιδάσκαλος τίμιος παντὶ τῷ λαῷ  ‘a teacher of the Law (who was) respected by all the people’  「眾百姓所敬重的律法教師」 (徒 5:34)

τιμιότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

57.35 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 （τίμιος[a]「貴重的，珍貴的」65.2 的衍生詞）大量貴重的、有價值的財物 財富；財物 ἐν ᾗ ἐπλούτησαν πάντες οἱ ἔχοντες τὰ πλοῖα ἐν τῇ θαλάσσῃ ἐκ τῆς τιμιότητος αὐτῆς  ‘(she is a city) where all who have ships sailing the seas became rich on her wealth’  「凡是有船航行海上的，都因為她的財寶發了財」 (啟 18:19) 「財富」通常可以譯為：「許多貴重的東西」。

Τιμόθεος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.361 人名及地名 人名 保羅的朋友和同工 提摩太；《思》弟茂德

Τίμων

(1)

ωνος＜陽＞

(a)

93.362 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 提門；《思》提孟

τιμωρέω

(1)

(a)

38.6 懲罰，賞賜 懲罰 ［參ἐπιτιμία, τιμωρία］ 懲罰，暗指使人受到應得的懲處 懲罰；責罰，譴責；受懲罰（與被動結構連用） ἄξων καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας δεδεμένους εἰς Ἰερουσαλὴμ ἵνα τιμωρηθῶσιν  ‘and bring them back in chains to Jerusalem to be punished’  「把他們綁起來，帶回耶路撒冷受刑」 (徒 22:5)

τιμωρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

38.6 懲罰，賞賜 懲罰 ［參ἐπιτιμία, τιμωρέω］ 懲罰，暗指使人受到應得的懲處 懲罰；責罰，譴責；受懲罰（與被動結構連用） πόσῳ δοκεῖτε χείρονος ἀξιωθήσεται τιμωρίας ὁ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καταπατήσας  ‘just think how much worse is the punishment he will deserve who despises the Son of God’  「蔑視上帝的兒子……的那人……想想看，他不該受更嚴厲的懲罰嗎？」 (來 10:29)

τίνω

(1)

(a)

90.77 語意格 經歷者 經歷不好的事情，往往是一些惡行的報應 受苦；得到報應 οἵτινες δίκην τίσουσιν ὄλεθρον αἰώνιον  ‘they will receive the punishment of being destroyed forever’  「他們要受懲罰，永遠沉淪」 (帖後 1:9)

τίς

(1)

τί

(a)

92.14 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 指某人或某事的疑問詞 誰？什麼？ Τίνα λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου;  ‘who do people say the Son of Man is?’  「人們說人子是誰？」 (太 16:13) τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;  ‘who is it that struck you?’  「打你的是誰」 (太 26:68) Τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων;  ‘what further need do we have of witnesses?’  「我們何須再要什麼證人呢」 (可 14:63)

(b)

92.15 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 關乎原因的疑問詞 為什麼？出於什麼原因？ τί καὶ ἡμεῖς κινδυνεύομεν πᾶσαν ὥραν;  ‘why should we run risks every hour?’ or ‘why should we continually be in danger?’  「我們為什麼要時刻冒險呢」或「我們為什麼要不斷處於危險之中呢？」 (林前 15:30) 約 2:4 中的語句 τί ἐμοὶ καὶ σοί（直譯「對我和對你怎麼樣？」）是一句格言，意思是「你為什麼對我說這話或做這事呢？」在某些語言中，約 2:4 最好譯成「你為什麼要求我做這件事呢？」可 1:24 則可以譯成「你找我們幹什麼？」

τὶς

(1)

τι

(a)

92.12 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 口頭或書面提到的、不確定的某人或某事 某人；某事；任何人；任何事 ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ τι  ‘if anyone says anything to you’  「若有人對你們說什麼」 (太 21:3) καὶ ἤλπιζέν τι σημεῖον ἰδεῖν  ‘and he hoped to see a sign’  「他希望看……神蹟」 (路 23:8)

(b)

92.13 話語的參照人物 說及或寫到的人或物 （只出現在謂詞位置）指卓越或傑出的某人或某事 重要的人；重要的事 πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη Θευδᾶς λέγων εἶναί τινα ἑαυτόν  ‘sometime ago Theudas appeared claiming that he was somebody important’  「前些時候，杜達起來，自吹自擂」 (徒 5:36) 關於 τις[b] 在 徒 5:36 所述習語中的用法，見 87.49。

Τίτιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.363 人名及地名 人名 提多·猶士都，是哥林多的猶太歸信者；見 93.179 提多；《思》弟鐸

τίτλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.46 溝通 書面語言 ［參ἐπιγραφή］ 簡短的題字，主要用來識別身份 銘文；名號；題字；所寫的文字 ἔγραψεν δὲ καὶ τίτλον ὁ Πιλᾶτος καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ  ‘Pilate wrote an inscription and had it put on the cross’  「彼拉多寫了一個告示牌，放在十字架上」 (約 19:19)

Τίτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.364a 人名及地名 人名 外邦基督徒，是保罗的朋友和在以弗所的同工 提多；《思》弟鐸

(b)

93.364b 人名及地名 人名 Τίτιος 93.363 的另一種拼寫法（徒 18:7，校勘欄） 提多；《思》弟鐸

τοιγαροῦν

(1)

(a)

89.51 關係 結果 ［參τοίνυν］ 以加強的語氣表示結果，通常與勸誡相關聯 為著這個緣故；因此；所以；正是為此；那麼 τοιγαροῦν ὁ ἀθετῶν οὐκ ἄνθρωπον ἀθετεῖ ἀλλὰ τὸν θεὸν  ‘so then, whoever rejects (this teaching) is not rejecting man but God’  「所以，那棄絕這教導的不是棄絕人，而是棄絕上帝」 (帖前 4:8) Τοιγαροῦν ... δι᾽ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα  ‘so then ... let us run with patience the race that lies before us’  「因此，就讓我們藉著忍耐去跑那擺在我們前面的賽程」 (來 12:1)

τοίνυν

(1)

(a)

89.51 關係 結果 ［參τοιγαροῦν］ 以加強的語氣表示結果，通常與勸誡相關聯 為著這個緣故；因此；所以；正是為此；那麼 Τοίνυν ἀπόδοτε τὰ Καίσαρος Καίσαρι  ‘therefore give to Caesar the things that belong to Caesar’  「因此，凱撒的歸給凱撒」 (路 20:25) τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς  ‘so then, let us go out to him outside the camp’  「那麼，讓我們也走出營外，到他那裡去」 (來 13:13)

τοιόσδε

(1)	＜所有＞οῦδε，ᾶσδε，οῦδε

(a)

58.49 性質，類別，示例 獨特的，獨一無二的 這樣一種的，通常暗示有一定程度的獨一無二或與眾不同 這樣一種的；明顯不同的；獨特的；特殊的 φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης  ‘a very special voice having come to him from the Sublime Glory’  「有非常特殊的聲音從至高無上的榮耀裡對他說」 (彼後 1:17)

τοιοῦτος

(1)	αύτη，οῦτον

(a)

64.2 比較 與某個確定的實體或事件相似 這樣的；像這樣的；像……一樣 θλῖψις οἵα οὐ γέγονεν τοιαύτη ἀπ᾽ ἀρχῆς κτίσεως  ‘tribulation such as has not happened in this way from the beginning of the world’  「自從上帝創造萬物直到如今，從沒有這樣的災難」 (可 13:19a) καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν  ‘for the Father seeks persons like that to worship him’  「因為父要這樣的人敬拜他」 (約 4:23) τοῦτο λογιζέσθω ὁ τοιοῦτος, ὅτι οἷοί ἐσμεν τῷ λόγῳ δι᾽ ἐπιστολῶν ἀπόντες, τοιοῦτοι καὶ παρόντες τῷ ἔργῳ  ‘such a person should understand this; namely, what we say in letters while absent will be such as we will do when we are present’  「這等人當明白，我們不在那裡時信上怎麼說，見面時也必怎麼做」 (林後 10:11) καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον  ‘and I know a person like that’  「我認識的這樣的一個人」 (林後 12:3)

(b)

92.31 話語的參照人物 限定或指示的參照 指正如上下文所確定的這一種的東西 這一種的；像這一種的 καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον  ‘and I know a man such as this’ or ‘... of this kind’  「我知道這樣一個人」或「……這一種人」 (林後 12:3)

____________________________________________________

1 在可 13:19，τοιαύτη用來進一步強調οἵα所指出的比較。

τοῖχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

7.46 建造物 建築物的部分及區域 房子的牆或圍牆 牆 τοῖχε κεκονιαμένε  ‘whitewashed wall’  「你這粉飾的牆啊，上帝要擊打你！」 (徒 23:3) 字面翻譯短語「粉飾的牆」通常沒有任何意義。有些時候，可以採用描述性的短語，例如，「使骯髒的牆壁變白」，或「使骯髒的牆壁變得乾淨」。還有些情況下，可以強調「粉飾的牆」這個習語的功能，採用「使人的外表很好看，但心裡並不這樣」等短語。

(b)

88.234 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 ［參κονιάω］ τοῖχος κεκονιαμένος  （習語，直譯：粉刷的牆）一個假裝是某種人的人，但實際上他是完全不同的人 假冒為善的人；偽君子；騙子 Τύπτειν σε μέλλει ὁ θεός, τοῖχε κεκονιαμένε  ‘God will strike you, you impostor’  「你這騙子，上帝要擊打你！」 (徒 23:3)

τόκος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.212 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 借出的錢所收的利息 利息 κἀγὼ ἐλθὼν σὺν τόκῳ ἂν αὐτὸ ἔπραξα  ‘then I would have received it back with interest when I returned’  「到我回來的時候，就可以把它連本帶利收回」 (路 19:23)

τολμάω

(1)

(a)

25.161 態度及情感 勇氣，膽量 敢於挑戰和抵抗可能出現的危險或反對 放膽；大膽；膽敢 καὶ οὐδεὶς οὐκέτι ἐτόλμα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι  ‘and from that time, no one dared to ask him any more questions’  「從此再也沒有人敢向他提問了」 (可 12:34) τολμήσας εἰσῆλθεν πρὸς τὸν Πιλᾶτον  ‘he dared to go in to see Pilate’  「他放膽進去見彼拉多」 (可 15:43) οὐκ ἐτόλμησεν κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας  ‘he did not dare to bring an accusation involving insulting words’  「不敢用毀謗的話控告他」 (猶 1:9)

τολμηρός

(1)

(a)

25.162 態度及情感 勇氣，膽量 τολμηρότερον  （τολμηρός「大膽，敢」的比較副詞，原詞沒有出現在《新約》中）與需要有異常的膽量與勇氣的活動有關的 放膽；大膽 τολμηρότερον δὲ ἔγραψα ὑμῖν ἀπὸ μέρους  ‘I have written to you boldly about certain subjects’  「對於某些問題，我仍然大膽地提醒你們」 (羅 15:15)

τολμητής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

25.164 態度及情感 勇氣，膽量 特別大膽的人 大膽的人；膽大妄為的人 Τολμηταὶ αὐθάδεις  ‘bold, arrogant’  「膽大任性」 (彼後 2:10)

τομός

(1)

ή，όν

(a)

79.96 物體的特徵 尖的 形容能夠有效地切割的 鋒利的；銳利的 τομώτερος ὑπὲρ πᾶσαν μάχαιραν δίστομον  ‘sharper than any two-edged sword’  「比一切兩刃的劍更鋒利」 (來 4:12)

τόξον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.37 人工製品 武器及盔甲 用木或其他柔韌材料做成的弧形物件，有一條繩子連著兩端，拉扯使之彎曲；用來推動一支箭（射箭）；是戰爭的武器 弓 ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων τόξον  ‘the one riding on it had a bow’  「騎在馬上的拿著弓」 (啟 6:2)

τοπάζιον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.39 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 黃玉，通常呈黃色（見 2.29） 黃玉

τόπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

80.1 空間 空間，地方 任何大小的區域，在一些上下文中指空間中的一點 空間；地方；空位 οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν περίχωρον ἐκείνην  ‘the men of that place sent into all the surrounding area’  「那裡的人……傳遍了周圍的地區」 (太 14:35) διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι  ‘because there was no space for them in the inn’  「因為客店裡沒有地方給他們」 (路 2:7) καὶ ἔτι τόπος ἐστίν  ‘and there is still space’  「還有空位」 (路 14:22) ἐν τῷ τόπῳ οὗ ἐρρέθη αὐτοῖς, Οὐ λαός μου ὑμεῖς  ‘in the place where it was said to them, You are not my people’  「從前在什麼地方對他們說『你們不是我的子民』」 (羅 9:26) 在 約 11:48，τὸν τόπον 是指耶路撒冷的聖殿。

(b)

33.10 溝通 言語，段落 ［參γραφή, περιοχή］ 話語的特定部分或單位 段落；文件的一部分；聖經的一部分 ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον  ‘he unrolled the scroll and found the passage where it is written’  「他就展開書卷，找到他所選的經文，上面寫著」 (路 4:17) τόπος[b]、περιοχή 或 γραφή[a] 的翻譯通常可以使用比較籠統的詞彙，例如地方或部分。在其他一些情況中，翻譯者可能會採用意為「話語」的詞彙。因此，路 4:21 可以譯成，「你們聽見的這些話語，今天已經應驗了」。

(c)

42.21 執行，從事 做，執行 涉及活動和責任的一種角色 服事的崗位；職位；職分 λαβεῖν τὸν τόπον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς  ‘to assume the task of this service and apostleship’  「使他得到這服事和使徒的職份」 (徒 1:25) 在一些語言中，徒 1:25 中這個表達的後部分可以譯成：「以使徒的身份去幫助」，或「作為使徒去幫助」。關於 τόπος 在 徒 1:25 的另一種解釋，見 87.1。

(d)

87.1 地位 職分，等級 一個人在團體中的位置，指一個特定的角色或活動類型 地位；角色 λαβεῖν τὸν τόπον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς  ‘to take this position of service (literally ‘the position of this service’) as an apostle’  「去得這使徒的職任」 (徒 1:25) 在一些語言中，徒 1:25 中這個語句的對應翻譯可能就是「做使徒的工作」或「在事奉上作使徒」。關於 τόπος 在 徒 1:25 中的另一種解釋，見 42.21，其中存在焦點的轉移。

(e)

71.6 狀況 可能，不可能 某事或某個機會出現的可能性 可能性；機會；機遇；地步 τόπον τε ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλήματος  ‘to receive the possibility of defending oneself concerning the accusation’ or ‘to have the opportunity of defense with regard to the accusation’  「有機會為所控的罪申辯」 (徒 25:16) μετανοίας γὰρ τόπον οὐχ εὗρεν  ‘for he did not find the possibility of repenting (of what he had done)’  「找不到悔改的機會」 (來 12:17)

(f)

11.59 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 一個地方的居民 1 地方；人 ὃς ἂν τόπος μὴ δέξηται ὑμᾶς  ‘whatever place does not welcome you’ or ‘whatever people do not welcome you’ or ‘if the people of any town do not welcome you’  「若有什麼地方不接待你們」或「若有什麼人不接待你們」或「若有什麼地方的人不接待你們」 (可 6:11) 有些語言不能用一個意為「地方」的詞彙去指那個地方的人。

(g)

1.68 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 ［參διθάλασσος］ τόπος διθάλασσος  在兩股水流交匯處形成的沙洲或暗礁 沙洲；暗礁 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘but the ship ran into a sandbank and went aground’  「但是，船因衝到沙洲擱淺」 (徒 27:41) 徒 27:41 中的 τόπος διθάλασσος 可以理解為水流交匯處；參14.32。在某些語言中，翻譯者可能需要用一句描述性的話來表達「沙洲」，例如：「在水面以下的沙丘」或「被水掩蓋的沙脊」。

____________________________________________________

1 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字詞中，翻譯者應預期當中存在著某些自動語義法則；根據這些法則，「居民」的意思可以通過地名的轉喻而來。然而，這種轉喻並非普遍存在，所以這裡列出了各種不同的意思，旨在給翻譯者提供實用的指導。相同的問題也見於太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「猶太地」和περίχωρος「地區」。

τοσοῦτος

(1)

η，ον

(a)

59.6 數量 多，少（可數的事物） 形容物品或事件的數量遠遠超過一般預期 如此多；這麼多 ἀλλὰ ταῦτα τί ἐστιν εἰς τοσούτους;  ‘but what are these for so many people?’  「可是要給這麼多人，這些算什麼呢？」 (約 6:9)

(b)

59.18 數量 多，少（大量，總體，延伸） 形容數量遠遠超出一般預期 這麼大；這麼多；這麼眾多；這麼久 χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον  ‘to feed such a large crowd’  「給這麼大的一群人吃飽」 (太 15:33) ἐν Δαυὶδ λέγων μετὰ τοσοῦτον χρόνον  ‘saying through David so much later’  「過了很久以後藉著大衛所說的」 (來 4:7) μιᾷ ὥρᾳ ἠρημώθη ὁ τοσοῦτος πλοῦτος  ‘in one hour she lost so much wealth’  「一時之間，這麼多的財富竟然化為烏有」 (啟 18:17)

(c)

78.52 程度 以至於，正如，到……的程度（顯著程度） ［參ὅσος］ 相關的程度 直到……的程度；達到相同的程度；正如；怎樣……就怎樣；照樣 ὅσα ἐδόξασεν αὐτὴν καὶ ἐστρηνίασεν, τοσοῦτον δότε αὐτῇ βασανισμὸν καὶ πένθος  ‘give her as much suffering and grief as the glory and luxury she gave herself’  「她怎樣奢侈，炫耀自己， 就怎樣折磨她，叫她受盡痛苦」 (啟 18:7) 很多時候，涉及程度對應的表達必須大幅度調整結構。例如，對於 啟 18:7 的前半節，在一些語言中可以譯成：「她怎樣大大地榮耀自己，生活極其奢華，也怎樣叫她大受盡折磨和悲傷」。至於 來 1:4，翻譯者可以把它譯成：「上帝賜給他兒子的名遠比天使的名更重要，因此上帝的兒子比天使更偉大」。 另外，來 8:6 中的這句表達可以譯成：「基督的職事比古時的職事更美好，正如他為之做中保的約是更美好的那樣」。

τότε

(1)

(a)

67.47 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參κἀκεῖθεν］ 在另一個時間點之後的一個時間點 然後；後來；此後 διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου  ‘make peace with your brother, and then come back and offer your gift (to God)’  「先去跟弟兄和好，然後才回來獻你的供物」 (太 5:24) τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, Ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστός, ἤ, Ὧδε, μὴ πιστεύσητε  ‘then, if anyone says to you, Look, here is the Messiah, or, There he is, do not believe him’  「如果有人對你們說：『瞧，基督在這裡！瞧，基督在那裡！』不要相信他」 (太 24:23)

τράγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.21 動物 動物 雄性山羊（四足有蹄的小型馴養動物；山羊屬，拉丁語學名：Capra；可為人類提供肉、皮、毛和角） 公山羊 οὐδὲ δι᾽ αἵματος τράγων καὶ μόσχων  ‘not through the blood of he-goats and calves’  「他不用山羊和牛犢的血」 (來 9:12) 許多語言都有特指「公山羊」和「母山羊」的術語，而且這些術語之間通常沒有正式的關係，就像英語中的 billy 和 nanny 沒有正式的關係，或者綿羊的對應術語，即 ram 和 ewe 之間沒有正式的關係一樣。

τράπεζα

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.113 人工製品 傢具 各種桌子的通稱 桌子 ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου  ‘he hoped to fill himself with the bits of food that fell from the rich man's table’  「渴望得到財主桌子上掉下來的碎屑充飢」 (路 16:21) τὰς τραπέζας ἀνέτρεψεν  ‘he overturned the tables’  「推翻他們的桌子」 (約 2:15)

(b)

23.26 生理活動過程及狀態 吃，喝 （τράπεζα[a]「桌子」6.113 的引申喻意）一頓飯，可能強調飯菜比較豐富 一頓飯；筵席 ἀναγαγών τε αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον παρέθηκεν τράπεζαν  ‘he invited them into his house and served them a meal’  「領他們上自己的家裡去，給他們擺上飯」 (徒 16:34)

(c)

57.215 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 存放、管理資金，或建立信貸的地方 銀行；錢莊 διὰ τί οὐκ ἔδωκάς μου τὸ ἀργύριον ἐπὶ τράπεζαν;  ‘why didn't you put my money in the bank?’  「為什麼不把我的銀子存在銀行」 (路 19:23)

(d)

34.32 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 ［參μετέχω］ τραπέζης μετέχω  （習語，直譯：共享一張桌子）屬於一個特定的宗教團體，以參與禮儀上的飲食為證1 屬於（一個宗教團體）；在……的餐桌上吃飯 οὐ δύνασθε τραπέζης κυρίου μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων  ‘you cannot belong to the Lord and belong to demons’  「你們不能既屬於主，又屬於鬼魔」 (林前 10:21)

(e)

57.230 擁有，轉移，交換 記賬 ［參διακονέω］ διακονέω τραπέζαις  （習語，直譯：擺桌子）負責企業的財務事宜 處理財務事宜 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις  ‘it is not right that we should give up preaching the word of God to handle finances’  「我們撇下上帝的道去處理財務，是不合宜的」 (徒 6:2) 短語 διακονέω τραπέζαις 也可以不視為習語，而只是解作「在桌旁伺候，送上飯菜」（見 23.26 和 46.13），即使如此，上下文仍然是論到照顧人的需要。

____________________________________________________

1 根據現有的證據，無法確定τραπέζης μετέχω是一個真正的習語，還是一個應該按照字面意思來理解的短語，指聖餐的聖禮，與異教神廟中的宴飲相對。

τραπεζίτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.216 擁有，轉移，交換 借出，貸款，利息，借入，銀行 （τράπεζα[c]「銀行」57.215 的衍生詞）管理銀行或在銀行工作的人 兌換銀錢的人；銀行業者；錢莊商人 ἔδει σε οὖν βαλεῖν τὰ ἀργύριά μου τοῖς τραπεζίταις  ‘you should have deposited my money with the bankers’  「該把我的銀子放給兌換銀錢的人」 (太 25:27)

τραῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

20.29 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參μώλωψ, πληγή］ 嚴重受傷所導致的狀況1 創傷 προσελθὼν κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ  ‘he went to him and bandaged his wounds’  「他上前，替他包紮傷口」 (路 10:34)

____________________________________________________

1 這些意指「傷」的詞彙（τραῦμα、μώλωψ、πληγή[b]）通常不是指致命傷，但可以用短語ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου來表示致命傷，如啟 13:3和啟 13:12。

τραυματίζω

(1)

(a)

20.28 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 打傷或傷害，通常會在身體上留下記號或永久的傷疤 打傷；傷害 οἱ δὲ καὶ τοῦτον τραυματίσαντες ἐξέβαλον  ‘they wounded him, too, and threw him out’  「他們也打傷了他，把他推出去了」 (路 20:12)

τραχηλίζω  (τραχηλίζομαι)

(1)

(a)

28.61 知道 可知的 （τραχηλίζω「扭斷祭牲的脖子，表明祭牲要被屠宰」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）由於被揭露而容易為人所知的 容易被知道的；赤露敞開的；赤裸裸地暴露的 οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ  ‘there is no creature hidden from him, but all are naked and exposed to his eyes’  「受造之物在上帝面前沒有一樣不是顯明的，萬物在他的眼前都赤露敞開」 (來 4:13)

τράχηλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.25 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 頸項 頸項；脖子 κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘a great millstone fastened around his neck’  「把大磨石拴在這人的頸項上」 (太 18:6) τράχηλος 也出現在《新約》的一些諺語中，例如：「落到某人的脖子上」（路 15:20 和 徒 20:37），意思是「擁抱」（34.64）；「放下他們的脖子」（羅 16:4），意思是「冒生命的危險」（21.8）。翻譯者很少能夠字面直譯這種諺語，因為「落到某人的脖子上」很容易讓人以為是謀殺攻擊，而「將頸項置之度外」是毫無意義的，因為斬首作為處決手段的做法可能並不為人所知。

(b)

21.8 危險，冒險，安全，拯救 冒險 ［參ὑποτίθημι］ τράχηλον ὑποτίθημι  （習語，直譯：放下頸項）甘心情願並且有目的地使自己暴露於極度危險之中 冒生命危險 οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν  ‘who risked their lives on my behalf’ or ‘who risked their necks to save my life’  「他們為了我冒生命的危險」或「他們為了我的性命將自己的頸項置之度外」 (羅 16:4) 有些語言可以把 羅 16:4 中的這個表達譯成：「他們表明自己願意冒死，好使我能夠活著」，或「為了幫助我繼續活著，他們差一點死了」。

τραχύς

(1)

εῖα, ύ

(a)

79.84 物體的特徵 不平的（崎嶇的），平坦的（平整的） 形容地形的崎嶇不平 不平的；崎嶇的；高高低低的 αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς λεῖας  ‘the rough places made smooth’  「崎嶇的道路要修平」 (路 3:5) φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν  ‘we were afraid that we would run aground on the rocky coast’  「恐怕我們撞到礁石」 (徒 27:29)

Τραχωνῖτις

(1)

ιδος＜陰＞

(a)

93.598 人名及地名 地名 大馬士革以南的地區 特拉可尼；《思》特辣曷尼

τρεῖς

(1)	τρία，＜所有＞τριῶν，＜間受＞τρισίν

(a)

60.12 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的三個實例 三 τὰ τρία ταῦτα  ‘these are three’  「這三樣」 (林前 13:13)

τρέμω

(1)

(a)

16.6 非線性運動 震動或顫動，通常有恐懼或驚恐的含義 顫抖；震動 ἰδοῦσα δὲ ἡ γυνὴ ὅτι οὐκ ἔλαθεν, τρέμουσα ἦλθεν  ‘and when the woman saw that she could not escape notice, she came trembling’  「那女人見不能隱瞞，就顫抖著過來」 (路 8:47) 許多語言都會用兩個截然不同的詞彙來表達顫抖，一個與疾病有關（如癲癇發作，或染上瘧疾時身體發冷和發熱），另一個與恐懼有關。

(b)

25.259 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 （τρέμω[a]「顫抖」16.6) 的引申喻意）十分懼怕以至於顫抖，往往有敬畏的含義 1 懼怕；敬畏；尊敬 δόξας οὐ τρέμουσιν βλασφημοῦντες  ‘they have no fear of the glorious beings; they slander them’  「他們不懼怕天上的尊榮者，反而侮辱他們」 (彼後 2:10) 關於 τρέμω 在 彼後 2:10 的另一種解釋，見 87.14。

(c)

87.14 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參φοβέω］ 對某人非常敬畏或尊敬，達到懼怕的程度 懼怕；極其崇敬；極其尊敬 Τολμηταὶ αὐθάδεις δόξας οὐ τρέμουσιν  ‘they are bold and arrogant and show no respect at all for the glorious beings’  「膽大妄為，不但不尊敬天上的尊榮者」 (彼後 2:10) 在許多語言中，說到「懼怕上帝」都會有嚴重的問題，因為這可能僅僅意味著「害怕上帝」，仿佛上帝是某種妖怪似的。如果詞彙中具有「敬畏」的含義，那可能是一個足夠理想的對等譯詞。某些語言會用習語來表達敬畏，例如「站在那裡，心就像提到了嗓子眼上一樣」或「站在某人面前就心跳加速」。 關於 τρέμω 在彼後 2:10 中的另一種解釋，見 25.259。

____________________________________________________

1 τρέμω[b]（25.259）和φρίσσω（25.260）可以視為同時屬於兩個非常不同的語義域，一個是生理方面，即由於恐懼或敬畏而無法控制的身體反應，另一個是畏懼或驚恐的心理體驗。然而，因為是心理的畏懼產生生理的反應，所以把這些字詞的意思視為情緒反應而不是生理事件似乎更加合理。

τρέφω

(1)

(a)

23.6 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參ἐκτρέφω］ 提供食物，含義是供給相當長的一段時間，而食物提供足夠的營養1 提供食物；給某人食物吃；養育；供養 πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν  ‘when did we ever see you hungry and give you food to eat?’  「我們什麼時候見你餓了，就給你食物吃呢？」 (太 25:37)

(b)

35.45 幫助，照顧 照顧，照應 ［參τροφοφορέω］ 照顧，特別指供應必要的營養品 照顧；供養 ὅπου τρέφεται ἐκεῖ καιρὸν καὶ καιροὺς καὶ ἥμισυ καιροῦ ἀπὸ προσώπου τοῦ ὄφεως  ‘there she will be taken care of for three and a half years, safe from the serpents attack’ or ‘... the serpents reach’ (literally ‘... the serpents presence’)  「在那裡，她要受照顧三年半，使她不致受蛇的攻擊」或「……避開那條蛇」 (啟 12:14)

(c)

35.51 幫助，照顧 撫養，養育 ［參ἀνατρέφω, ἐκτρέφω, τεκνοτροφέω］ 給孩子提供身體和心理上的需要，直至他長大成人2 撫養；養育；撫養直至成長 ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος  ‘he went to Nazareth where he had been brought up as a child’  「耶穌來到拿撒勒，就是他長大的地方」 (路 4:16) 撫養或養育孩子有多種表達方式，例如，「給孩子食物」，「照顧孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子長大成人」，或「讓孩子變得像自己」。

____________________________________________________

1 ἐκτρέφω[a]的語氣可能比τρέφω[a]更強烈，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 35.51這一組詞彙的意思很可能存在某些細微的區別，但是沒有直接的上下文證據來支持意思上的顯著區別。

τρέχω

(1)

(a)

15.230 線性運動 奔跑 跑，強調比步行快的速度 跑；急速行進 δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν  ‘he ran and threw his arms around him and kissed him’  「就奔跑過去，摟住他的脖子親吻他」 (路 15:20) ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων αὐτῶν ὡς φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεμον  ‘the sound made by their wings was like the noise of many horses drawing chariots running into war’  「翅膀發出的響聲好像許多車馬奔馳上陣的響聲」 (啟 9:9) τρέχω[a] 也出現在比喻性的語境中：δι᾽ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα「讓我們堅定地奔跑那擺在我們前面的路程」（來 12:1）。

(b)

68.61 時態 嘗試，試圖 嘗試做某事（用在獨立結構中） 嘗試；試圖；企圖 ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος  ‘therefore, indeed, it is not a matter of what one wishes or of what one attempts to do’  「由此看來，這不靠人的意願，也不靠人的努力」 (羅 9:16)

(c)

41.14 行為及相關狀態 行為，品行 在行為或品行上有進步 行為表現；進步；表現得好 Ἐτρέχετε καλῶς  ‘you were progressing well’  「你們向來跑得好」 (加 5:7) ἐτρέχετε καλῶς 也可以譯成「你們做得越來越好」。

τρῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.216 人工製品 其他人工製品 ［參τρυμαλιά, τρύπημα］ 小孔 1（在《新約》中只用來指針眼） 孔 不同語言對「針眼」有多種表達方法，例如，「針的鼻孔」、「針的耳朵」、「針的嘴」，甚至「針的肛門」。

____________________________________________________

1 τρῆμα、τρύπημα和τρυμαλιά其實在理論上屬於一個關於開口、孔洞和縫隙的語義域，但是，因為這些詞彙在《新約》中與針密切關聯，所以把它們與ῥαφίς和βελόνη「針」（6.215）歸類在一起似乎更好。

τριάκοντα

(1)

(a)

60.26 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的三十個實例 三十 αὐτὸς ἦν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα  ‘when Jesus began (his work), he was about thirty years old’  「耶穌開始傳道，年紀約有三十歲」 (路 3:23)

τριακόσιοι

(1)

(a)

60.35 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的三百個實例 三百 ἐπάνω δηναρίων τριακοσίων  ‘more than three hundred denarii’  「超過三百個銀幣」 (可 14:5)

τρίβολος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.17 植物 樹木以外的植物 ［參ἄκανθα］ 任何在莖部和／或枝條上有尖刺的植物；被視為無用的；象徵艱難困苦 有刺植物；荊棘；蒺藜 μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα  ‘thorn bushes do not bear grapes and briers do not bear figs’  「荊棘不能結葡萄，蒺藜也不能結無花果」 (太 7:16) 有刺的植物幾乎遍佈世界各地，因此，對於這種植物，滿意的譯名不難找到。然而，在某些情況下，可能也需要提供描述，例如：「有尖刺的植物」，或「會扎人的植物」。

τρίβος

(1)

ου＜陰＞

(a)

1.100 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 破舊的道路或通道 路徑；踏平了的路 εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ  ‘make the paths he travels on straight’  「修直他要走的路徑！」 (可 1:3)

τριετία

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.171 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一段連續三年的時間 三年的歲月；三年之久；三年來 μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν ... οὐκ ἐπαυσάμην ... νουθετῶν ἕνα ἕκαστον  ‘remember that ... I did not cease ... teaching everyone ... for a period of three years’  「記住我這三年來……不停地……勸戒你們每一個人」 (徒 20:31)

τρίζω

(1)

(a)

23.41 生理活動過程及狀態 吃、喝以外，涉及口腔的活動 ［參βρυγμός, βρύχω］ 磨牙或咬牙切齒，可以指在某些疾病中無意識的磨牙動作，或作為一種情緒的表達，如在憤怒、疼痛或痛苦中咬牙切齒 磨牙齒；咬牙切齒；牙關緊咬 ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας καὶ ξηραίνεται  ‘he foams at the mouth, grinds his teeth, and becomes stiff all over’  「他就口吐白沫，緊咬牙關，全身僵硬」 (可 9:18) 癲癇發作時磨牙的動作很普遍，因此一般不難找到表達這類動作的方法。

τρίμηνος

(1)

ου＜中＞

(a)

67.175 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一段為期三個月的時間 1 三個月 Πίστει Μωϋσῆς γεννηθεὶς ἐκρύβη τρίμηνον ὑπὸ τῶν πατέρων αὐτοῦ  ‘by faith, after Moses was born, he was hidden by his parents for three months’  「憑著信心，摩西的父母生下他之後……就把他藏了三個月」 (來 11:23)

____________________________________________________

1 對於67.175和67.176這兩個詞彙，當然也可以把「月份」稱為「月亮」。比較67.174。

τρίς

(1)

(a)

60.71 數目 一次，兩次，三次，等等（時間基數） 發生三次 三次 τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘three times you will deny me’  「你要三次不認我」 (太 26:34)

τρίστεγον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.36 建造物 建築物的部分及區域 建築物的第三層樓，即地面層以上的第二層樓 三樓（美式說法）；二樓（英式說法） κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω  ‘he became very sleepy and fell down from the third story’  「沉沉入睡，從三層樓上掉了下去」 (徒 20:9)

τρισχίλιοι

(1)

(a)

60.41 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的三千個實例 三千 προσετέθησαν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι  ‘about three thousand people were added on that day (added in the sense of added to the membership of the believing community)’  「這一天信徒增加了大約三千人」 (徒 2:41)

τρίτος

(1)

ου＜中＞

(a)

60.50 數目 第一，第二，第三，等等（序數） ［參γ］ 時間、空間或集合系列中的第三個 1 第三；老三 τρίτην ὥραν  ‘third hour’ or ‘nine o'clock in the morning’  「第三個時辰」或「上午九點」 (太 20:3) ἔρχεται τὸ τρίτον  ‘he went the third time’  「他第三次來」 (可 14:41) τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ  ‘on the third day’  「第三天」 (路 18:33) ἕως τρίτου οὐρανοῦ  ‘up to the third heaven’  「提到第三層天上」 (林後 12:2)

(b)

60.63 數目 二分之一，三分之一，四分之一（分數） 一個物體、系列或質量分成三份中的一份 三分之一；三份中的一份 τὸ τρίτον τῶν δένδρων  ‘a third of the trees’  「大地的三分之一燒掉了」 (啟 8:7) 有些語言是用序數詞來表達某物的一部分，例如，「三分之一的樹木」會譯作「每三棵樹就有一棵」，「地的三分之一被火燒毀」會譯作：「地的第三份被火燒毀」，或「地被分成三份，其中一份被火燒毀」。

____________________________________________________

1 雖然τὸ τρίτον作副詞使用，但似乎沒有理由為τρίτος單獨設立一個意思，僅指時間序列。將τρίτος解作時間還是空間取決於上下文。與物體有關時，序數詞就標記在空間序列中的位置，與事件有關時，序數詞就標記在時間序列中的位置。

τρίχινος

(1)

η，ον

(a)

8.13 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 （θρίξ「毛髮」8.12 的衍生詞）與毛髮有關或包含毛髮的 多毛的 ὁ ἥλιος ἐγένετο μέλας ὡς σάκκος τρίχινος  ‘the sun became dark as hairy sackcloth’  「太陽變黑如粗毛衣服」 (啟 6:12)

τρόμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

16.6 非線性運動 震動或顫動，通常有恐懼或驚恐的含義 顫抖；震動 ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ καὶ ἐν τρόμῳ πολλῷ ἐγενόμην πρὸς ὑμᾶς  ‘I came to you in weakness and with fear and great trembling’  「我到你們那裡去的時候十分軟弱，又害怕又戰戰兢兢」 (林前 2:3) 許多語言都會用兩個截然不同的詞彙來表達顫抖，一個與疾病有關（如癲癇發作，或染上瘧疾時身體發冷和發熱），另一個與恐懼有關。

τροπή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

16.15 非線性運動 轉動的過程，有變化和更改的含義 轉動；變化 παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ ἢ τροπῆς ἀποσκίασμα  ‘for whom there is no change or shadow cast by turning’  「在他並沒有改變，也沒有轉動的影兒」 (雅 1:17) τροπῆς ἀποσκίασμα 這個短語的意義很難確知，大概具有一個已失傳的技術性含義；但它顯然與 παραλλαγή「改變，更改」（58.44）的意思相近。在某些語言中，雅 1:17 中的這個表達最好翻譯為：「在他並沒有改變，也沒有變化」。

τρόπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

89.83 關係 方式 做事的方式 態度；方法 μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρόπον  ‘do not let anyone deceive you in any way’  「不要讓任何人用任何方法欺騙你們」 (帖後 2:3)

(b)

41.10 行為及相關狀態 行為，品行 生活方式，重點往往在慣常的行為 生活；行為；生活方式；生活態度 μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρόπον  ‘let no one deceive you in any way of life’  「不要讓任何人在生活上的任何方面欺騙你們」 (帖後 2:3) Ἀφιλάργυρος ὁ τρόπος  ‘behavior that is free from the love of money’  「你們為人不要貪財」 (來 13:5) 來 13:5 中的這個表達也可以譯成：「你們不應該像那些總是愛錢的人那樣」。

τροποφορέω

(1)

(a)

25.173 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 容忍某人或某事，暗指需要極大的耐性 容忍；忍受；不厭其煩 ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘for forty years he put up with them in the desert’  「他在曠野容忍他們，約有四十年」 (徒 13:18)

τροφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

5.1 食物及調味品 食物 ［參ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, χόρτασμα］ 任何種類的食物或食糧 1 食物 ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ  ‘a worker is worthy of his food’  「工人得飲食是應當的」 (太 10:10b) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

2 τροφή和διατροφή重點可能在於食物作為營養的意思，因此在提前 6:8和太 10:10，這些用詞可以譯作「食糧」，而不僅僅是「食物」。

Τρόφιμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.365 人名及地名 人名 以弗所的基督徒，保羅的同工 特羅非摩；《思》特洛斐摩

τροφός

(1)

οῦ＜陰＞

(a)

35.52 幫助，照顧 撫養，養育 在撫養孩子的過程中代替母親角色的人 乳母；保姆 ἐγενήθημεν νήπιοι ἐν μέσῳ ὑμῶν. ὡς ἐὰν τροφὸς θάλπῃ τὰ ἑαυτῆς τέκνα  ‘we were as gentle with you as a nurse caring for her children’  「我們溫柔地待你們，像乳母乳養兒女一般」 (帖前 2:7) 在 帖前 2:7，τροφός 的意思可能是母親乳養和養育自己的孩子。

τροφοφορέω

(1)

(a)

35.45 幫助，照顧 照顧，照應 ［參τρέφω］ 照顧，特別指供應必要的營養品 照顧；供養 καὶ ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροφοφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘and for forty years he took care of them in the desert’  「在曠野供養他們，約有四十年之久」（經文校勘欄） (徒 13:18) 這詞是一個異文，只出現在：καὶ ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροφοφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ「他在曠野中撫養他們四十年」（徒 13:18）（校勘欄）。

τροχιά

(1)

(a)

41.30 行為及相關狀態 特定行為模式 ［參ὀρθός, πούς］ τροχιὰς ὀρθὰς ποιέω τοῖς ποσίν  （習語，直譯：為了雙腳把車輪軌道修直）生活或行為嚴格遵守預先決定的行為模式 生活；行事；正確地行事 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘make straight paths for your feet’ or ‘live a right life’  「為自己的腳把道路修直」或「過正直的生活」 (來 12:13)

τροχός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

61.5 序列 （τροχός「輪子」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）一系列有次序的事件，模式反復出現 路程；歷程；方式 τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘the course of existence’  「人生的路程」 (雅 3:6a) 關於 τροχός 在 雅 3:6 的另一種解釋，見 67.83。

(b)

67.83 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 （ τροχός 「輪子」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）長度不確定的一段時間，其間有些事件或模式重複出現 路程；歷程；循環 φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘it sets on fire the cycle of our existence’  「把人生的輪子點燃起來」 (雅 3:6) 在一些語言中，τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως 最好譯成「我們生活的方式」。關於 τροχός 在 雅 3:6 的另一種解釋，見 61.5。

____________________________________________________

1 在雅 3:6，τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως的意思類似於語義域41「行為及相關狀態」，子域B「習俗，傳統」中的詞項。

τρύβλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.136 人工製品 容器 較深的盤子，用於盛食物和各種液體，也用於烹煮；通常用陶土製成，但也有金屬製的 碗；盤 Ὁ ἐμβάψας μετ᾽ ἐμοῦ τὴν χεῖρα ἐν τῷ τρυβλίῳ  ‘he who dips his hand in the dish with me’  「和我一起用手在盤子裡蘸餅的人」 (太 26:23) 在兩處新約經文中（太 26:23；可 14:20），出現 τρύβλιον 一詞的句子可以理解為習語（直譯：與某人一起蘸手在盤子裡），意思是「與某人一起吃飯」。然而，如果這個習語要按字面意思翻譯（通常是這樣做），那就涉及到一些困難，因為直譯的「蘸手在盤子裡」，意思可能就是真的把手指或手伸到盤子裡，而不是用手拿著食物在盤子裡蘸一下。把這個習語譯為「與某人分享一頓飯」或「與某人一起吃飯」可能是更好的做法。如果確實要按照字面意思翻譯，那麼在某些語言中，翻譯者必須把這個短語譯成「和某人一起把食物蘸到盤子裡」或「與某人一起把食物蘸到醬汁裡」。

τρυγάω

(1)

(a)

43.18 農耕 採摘或收割成熟的果子（尤其指採摘葡萄）1 採摘；收取 οὐδὲ ἐκ βάτου σταφυλὴν τρυγῶσιν  ‘they do not gather a bunch of grapes from a thorn bush’  「不從蒺藜裡摘葡萄」 (路 6:44)

____________________________________________________

1 在希臘文用法中，τρυγάω似乎是一個農業術語，與τίλλω（18.9）和συλλέγω（18.10）不同。

τρυγών

(1)

όνος＜陰＞

(a)

4.44 動物 鳥類 ［參περιστερά］ 亞洲野鴿：灰藍色的鳥，頸部羽毛有粉紅色光澤，尾尖呈黑色；大規模聚居，主要吃種子；一年有數次求偶、交配和築巢；築巢在岩石上；拉丁語學名：Columba via；被用作食物和祭品；象徵迅速、溫順和純真 鴿子 ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νοσσοὺς περιστερῶν  ‘a pair of doves or two young pigeons’  「一對斑鳩或兩隻雛鴿」 (路 2:24) 雖然英語比較清楚地區分了 dove（剪尾鴿）和 pigeon（平尾鴿），但新約希臘文在使用 περιστερά 和 τρυγών 時，似乎並沒有這種區分。 然而，論到與鴿子（pigeon 和 dove）相關的術語的含義時，也會遇到一些問題。根據古時候的動物學，dove 是沒有膽汁的，因此是一種非常和平和潔淨的鳥。於是，dove 成為基督徒美德和溫柔的象徵（如 太 10:16）。然而事實上，dove 和 pigeon 非常具有侵略性，並且有一種 pigeon 常常會把受傷的鳥啄死。因此，在有些社會中，pigeon 和 dove 並不被認為是溫柔和平的，而是被認為邪惡有害的。事實上，在某些文化中，dove 是死亡和邪惡的象徵。因此，在這種情況下，增加旁註可以清楚指明這些鳥在聖經語境中的象徵含意。

τρυμαλιά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

6.216 人工製品 其他人工製品 ［參τρῆμα, τρύπημα］ 小孔 1（在《新約》中只用來指針眼） 孔 不同語言對「針眼」有多種表達方法，例如，「針的鼻孔」、「針的耳朵」、「針的嘴」，甚至「針的肛門」。

____________________________________________________

1 τρῆμα、τρύπημα和τρυμαλιά其實在理論上屬於一個關於開口、孔洞和縫隙的語義域，但是，因為這些詞彙在《新約》中與針密切關聯，所以把它們與ῥαφίς和βελόνη「針」（6.215）歸類在一起似乎更好。

τρύπημα

(1)

ατος＜中＞

(a)

6.216 人工製品 其他人工製品 ［參τρῆμα, τρυμαλιά］ 小孔 1（在《新約》中只用來指針眼） 孔 εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「駱駝穿過針眼……更容易」 (太 19:24) 不同語言對「針眼」有多種表達方法，例如，「針的鼻孔」、「針的耳朵」、「針的嘴」，甚至「針的肛門」。

____________________________________________________

1 τρῆμα、τρύπημα和τρυμαλιά其實在理論上屬於一個關於開口、孔洞和縫隙的語義域，但是，因為這些詞彙在《新約》中與針密切關聯，所以把它們與ῥαφίς和βελόνη「針」（6.215）歸類在一起似乎更好。

Τρύφαινα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.366 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的兩個為主勞苦的婦女之一，羅 16:12 土非拿；《思》特黎費納

τρυφάω

(1)

(a)

88.253 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 ［參ἐντρυφάω, τρυφή］ 過著奢侈的生活，通常伴隨著無節制的宴飲 狂歡作樂；過奢侈的生活 ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσπαταλήσατε  ‘you lived here on earth with intemperance and indulgence’  「你們在地上享奢華宴樂」 (雅 5:5)

τρυφή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

88.253 道德倫理素質及相關行為 奢侈的生活，放縱的生活 ［參ἐντρυφάω, τρυφάω］ 過著奢侈的生活，通常伴隨著無節制的宴飲 狂歡作樂；過奢侈的生活 ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν  ‘pleasure for them is reveling in the daytime; they are stains and blemishes, behaving extravagantly in their deceptions as they feast with you’  「他們以在白晝縱情為樂，他們是污點、瑕疵，和你們一同吃飯時縱情於自己的享樂」 (彼後 2:13)

Τρυφῶσα

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.367 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的兩個為主勞苦的婦女之一，羅 16:12 土富撒；《思》特黎佛撒

Τρῳάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

93.599 人名及地名 地名 小亞細亞西北角一個城市和地區 特羅亞；《思》特洛阿

Τρωγύλλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

93.600 人名及地名 地名 小亞細亞以弗所以南的一個海角和城鎮 (徒 20:15，校勘欄) （音譯）特羅古利安

τρώγω

(1)

(a)

23.3 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參βιβρώσκω, βρῶσις, γεύομαι］ 進食固體食物 吃東西；吃；吃喝 ἦσαν ... τρώγοντες καὶ πίνοντες  ‘people ate and drank’  「人們照常吃喝」 (太 24:38)

τυγχάνω  (τυχόν)

(1)

(a)

90.61 語意格 經歷者 ［參ἐπιτυγχάνω］ 經歷一些事件（通常是中性的含義） 經歷，發生在……身上 Δυνάμεις τε οὐ τὰς τυχούσας  ‘unusual miracles’ (literally ‘miracles not experienced’)  「非凡的神蹟」（直譯：「未曾經歷過的神蹟」） (徒 19:11) Πολλῆς εἰρήνης τυγχάνοντες διὰ σοῦ  ‘experiencing much peace through you’  「因為你，我們大享太平」 (徒 24:2) ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσιν τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘in order that even these might experience the salvation which is through Jesus Christ’  「好使他們也能得到那從基督耶穌來的拯救」 (提後 2:10) ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν  ‘so that they may experience a better resurrection’  「為要得著更美好的復活」 (來 11:35)

(b)

71.10 狀況 可能，不可能 （τυγχάνω「發生」的中性分詞：τυχόν，原義沒有出現在《新約》中）形容某事或某個狀態可能出現 可能；也許；或是；或者 πρὸς ὑμᾶς δὲ τυχὸν παραμενῶ ἢ καὶ παραχειμάσω  ‘I may perhaps spend some time with you, possibly even the whole winter’  「我也許會在你們那裡住一些時候，甚至過冬」 (林前 16:6)

τυμπανίζω

(1)

(a)

38.13 懲罰，賞賜 懲罰 ［參βασανίζω］ 藉肉體上的折磨來施行懲罰 折磨；受痛苦；受酷刑 ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν  ‘but others were tortured, having refused deliverance’ or ‘... having not received deliverance’  「有些人忍受了酷刑，不接受釋放」或「……沒有得到釋放」 (來 11:35a)

____________________________________________________

1 τυμπανίζω可能暗示某種特殊形式的折磨，但是在來 11:35，該詞可能是在比較一般的意義上使用。

τυπικῶς

(1)

(a)

58.60 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 作為榜樣或例子的 例子；榜樣；鑒戒 ταῦτα δὲ τυπικῶς συνέβαινεν ἐκείνοις  ‘these things happened to them as examples’  「這些事發生在他們身上，要作為鑒戒」 (林前 10:11)

τύπος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.56 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 因擊打或壓力而產生的可見印記或痕跡 1 傷痕；傷口 Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων  ‘if I do not see the scars of the nails in his hands’  「除非我看見他手上的釘痕」 (約 20:25) 雖然 στίγμα[a]（8.55）和 τύπος[a] 都可以是傷疤的意思，但是含意差別很大。 στίγμα[a] 的言外之意是所有權的標誌或記號，而 τύπος[a] 是指某物留下的傷口或傷疤，例如 約 20:25 中的釘子。

(b)

6.96 人工製品 塑像及偶像 ［參εἰκών, χάραγμα］ 造成人、神明、動物等形象的物件（不一定是立體的） 像；形像（見 {D:58.35}） τοὺς τύπους οὓς ἐποιήσατε προσκυνεῖν αὐτοῖς  ‘idols that you made to worship’  「你們造來敬拜的像」 (徒 7:43) 在一些上下文中， εἰκών[a]、τύπος[b] 和 χάραγμα[b] 所指的對象可能具有特殊的宗教含意，因為這些詞彙可能是指偶像，但是翻譯者的焦點應放在物件的相似性。在 太 22:20 等經文中，對等翻譯可能只是「圖畫」，但是在 羅 1:23 和 徒 7:43，翻譯者可以採用與翻譯 εἴδωλον[a]「偶像」6.97 相同的譯詞。

(c)

58.58 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 設計用來模仿或複製的視覺形式 模型；樣式 ποιῆσαι αὐτὴν κατὰ τὸν τύπον ὃν ἑωράκει  ‘to make it according to the model which he had seen’  「照著他所看見的樣式做的」 (徒 7:44) ποιήσεις πάντα κατὰ τὸν τύπον τὸν δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει  ‘you will make all these things according to the model which was shown to you on the mountain’  「各樣物件都要照著在山上指示你的樣式去造」 (來 8:5)

(d)

58.59 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 ［參ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα, ὑποτύπωσις］ 作為可模仿或要避免的例子的行為模式 模範；榜樣；鑒戒 ταῦτα δὲ τύποι ἡμῶν ἐγενήθησαν, εἰς τὸ μὴ εἶναι ἡμᾶς ἐπιθυμητὰς κακῶν, καθὼς κἀκεῖνοι ἐπεθύμησαν  ‘and these have become examples for us so that we would not desire evil things as they did’  「這一切事都是我們的鑑戒，警告我們不可像他們那樣貪愛邪惡的事」 (林前 10:6) σκοπεῖτε τοὺς οὕτως περιπατοῦντας καθὼς ἔχετε τύπον ἡμᾶς  ‘pay attention to those who follow the example that we have set for you’  「當留意看那些效法我們榜樣的人」 (腓 3:17)

(e)

58.63 性質，類別，示例 原型，對應的類型（對型） ［參παραβολή］ 預示後來的實體或在其之前出現的模型或例子 原型；象徵；預表；預像；標誌 Ἀδὰμ ὅς ἐστιν τύπος τοῦ μέλλοντος  ‘Adam, who was a figure of one who was to come’  「亞當預表以後要來的那一位」 (羅 5:14)

(f)

58.25 性質，類別，示例 類別，種類 一個種類，暗示與某種模型或樣式之間有關係 種類；類型 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘having written a letter of the following type’ or ‘... of this kind’ or ‘... a letter like this’  「千夫長寫了一封信，有此形式」或「……这样一封信」 (徒 23:25) 關於 τύπος 在 徒 23:25 的另一種解釋，見 90.28。

(g)

90.28 語意格 內容 一篇講話或一份文件的內容 內容 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘writing a letter having this content’  「他寫了一封信函，有這樣的內容」 (徒 23:25) 關於 τύπος 在 徒 23:25 中的另一種解釋，見 58.25。

____________________________________________________

1 嚴格說來，στίγμα[a]（8.55）和τύπος[a]（8.56）不是身體上的某部分，而可能是指身體上面由於某種外力或物體而造成的特徵，因此可以歸類在語義域19「物理的衝擊力」。然而，這兩個詞彙被包含在這裡，因為它們可能是指已經成為永久性身體特徵的疤痕。

τύπτω

(1)

(a)

19.1 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參παίω, πληγή, πλήσσω］ 擊打物件，一次或多次 打；捶；打擊；敲打 ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάμῳ  ‘they beat him over the head with a reed’  「他們又拿一根蘆葦稈打他的頭」 (可 15:19) 請注意，未完成時態可以用來指反復的動作，因此譯成「捶」、「打」。ἔτυπτεν τὸ στῆθος αὐτοῦ「他捶著胸」（路 18:13）。在 路 18:13，「捶胸」是象徵性的動作，有悔改和懺悔的意思。然而在其他語言中，「捶胸」的動作可能象徵驕傲或自吹自擂。某些語言中的「捶頭」或「抓肚子」與《聖經》中「捶胸」的意思相等。

(b)

20.15 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 （τύπτω[a]「打擊；敲打」19.1 的引申喻意）在心理上造成嚴重傷害 傷害 τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν  ‘harming their weak consciences’ or ‘causing spiritual injury to those whose consciences are weak’  「傷了他們軟弱的良心」或「對良心軟弱的人造成靈裡的傷害」 (林前 8:12)

Τύραννος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.368 人名及地名 人名 以弗所人，保羅曾在以其命名的學房（推喇奴學房）天天與人辯論 推喇奴；《思》提郎諾

τυρβάζομαι

(1)

(a)

25.234 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 ［參θορυβάζω, θορυβέω］ 由於憂慮或焦慮而心緒煩亂 擔憂；苦惱；煩擾 μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ  ‘you are worried and troubled’  「你憂慮煩惱」（經文校勘欄） (路 10:41) 這詞只見於異文：μεριμνᾷς καὶ τυρβάζω「你憂心煩惱」路 10:41（校勘欄）。

Τύριος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.601 人名及地名 地名 （Τύρος「泰爾」93.602 的衍生詞）泰爾的本地人或住在該城的人 《和2010》《和》推羅人；《現》泰爾人；《思》提洛人

Τύρος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.602 人名及地名 地名 腓尼基海岸的一個城 《和2010》《和》推羅；《現》泰爾；《思》提洛

τυφλός

(1)

ή，όν

(a)

24.38 感官事件及狀態 看 看不見的 看不見；失明的；瞎眼的；盲的 εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς  ‘he saw a man who had been born blind’  「看見一個生下來就瞎眼的人」 (約 9:1)

(b)

32.42 理解 缺乏理解能力 （τυφλός[a]「看不見，失明的」24.38 的引申喻意）指無法理解 不能理解；無法理解；瞎眼的 τυφλοί εἰσιν ὁδηγοὶ  ‘they are guides who themselves do not understand’  「他們是瞎子的嚮導」 (太 15:14) σὺ εἶ ... τυφλὸς καὶ γυμνός  ‘you are ... blind and naked’  「你……瞎眼，又赤身露體」 (啟 3:17) 許多語言都可以保留「瞎眼」的比喻義，但某些語言則通過譯成「看不見該如何生活」或「看不見真理」，來保留部分比喻義。

τυφλόω

(1)

(a)

32.43 理解 缺乏理解能力 （τυφλός[b]「無法理解」32.42 的使役動詞衍生詞）使某人不能理解 使某人不明白；消除某人的理解力 ἐτύφλωσεν τὰ νοήματα τῶν ἀπίστων  ‘he made unbelievers unable to understand’ or ‘he made unbelievers minds unable to comprehend’  「使這些不信的人不能明白」 (林後 4:4)

(b)

32.25 理解 理解能力 ［參ὀφθαλμός］ τυφλόω τοὺς ὀφθαλμούς  （習語，直譯：使眼瞎）使某人不再有理解的能力 使人不能明白；使人無法理解 Τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς  ‘he has made it impossible for them to understand’ (literally ‘he has blinded their eyes’)  「使他們不能明白」（直譯：「使他們瞎了眼」） (約 12:40) ἡ σκοτία ἐτύφλωσεν τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ  ‘the darkness has made it impossible for him to understand’ (literally ‘the darkness has blinded his eyes’)  「黑暗弄瞎了他的眼睛」 (約壹 2:11) 在某些語言中，眼睛與理解力之間有著密切的關係；但許多語言都不能用習語「使人眼瞎」來表達「使某人不能理解」的意思。在 約壹 2:11 中，要論到「黑暗使人眼瞎」的情況，困難就更大了。人們能夠明白「強光使人眼瞎」，但「黑暗」也會產生這樣的結果就很奇怪。在 約壹 2:11 的上下文，黑暗當然不是字面上的黑暗，而是指有罪的狀態。因此，有些語言可能需要把這個語句譯成「他們的罪惡使他們無法理解」，或「他們因為犯罪，所以不能理解」。

τυφόω  (τυφόομαι)

(1)

(a)

88.218 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 （τυφόομαι 「瘋狂；精神錯亂」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）傲慢到近乎瘋狂的地步 傲慢無禮；極其驕傲；非常傲慢 ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ  ‘otherwise he will become extremely proud and be condemned’  「免得這人心高氣傲……被定罪」 (提前 3:6)

τύφω  (τύφομαι)

(1)

(a)

14.64 自然界的事件及狀態 燃燒 燃燒過程緩慢，有冒煙和相對少的火光 慢燃；閃爍 λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει  ‘he will not put out the smoldering flax wick’  「將熄的燈火，他不吹滅」 (太 12:20) 在 太 12:20，那燈芯的燃燒狀況可以描述為「燃燒得很慢」或「只燃燒一點點」。不過，根據燈火的明暗程度來翻譯 τύφομαι 可能更為合適，例如譯作：「只發出微弱的火光」或「燃燒時只發出微弱的火光」。

τυφωνικός

(1)

ή，όν

(a)

14.7 自然界的事件及狀態 風 （τυφῶν「堤豐」（Typhon）的衍生詞，堤豐是傳說中的風之父，原詞沒有出現在《新約》中）指十分強烈的風 猛烈的；強風的 ἔβαλεν κατ᾽ αὐτῆς ἄνεμος τυφωνικὸς  ‘a violent wind blew down from it (the island)’  「有一股……颶風從島上吹襲下來」 (徒 27:14) 表示強風的詞彙，通常根據兩種重要的特徵而採用不同的詞語：(1) 風力和風的猛烈程度，以及 (2) 風持續多久。例如：暴風和龍捲風這兩個中文詞彙表示風的風勢猛烈但吹襲時間短暫，而颶風或颱風則顯示風暴持續的時間長得多。在 徒 27:14 中提到的，顯然是持續時間較長的那一種，至於那是颱風、颶風，還是季候風，就視乎這種猛烈而持久的風暴發生在什麼地區。

Τυχικός  (Τύχικος)

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.369 人名及地名 人名 亞細亞省的信徒領袖，保羅的同工 推基古；《思》提希苛

ὑακίνθινος

(1)

η，ον

(a)

79.37 物體的特徵 顏色 呈現風信子花的顏色（見 2.41），可能是一種藍色 紫藍色 ἔχοντας θώρακας ... ὑακινθίνους  ‘they had breastplates ... blue as hyacinth’  「他們穿著……紫藍……的護胸甲」 (啟 9:17) 在一些語言中，風信子花可能不像藍寶石或綠松石等寶石那樣眾所周知，因此 啟 9:17 可以譯作「藍如藍寶石」或「藍如綠松石」。這種譯法是合理的，因為希臘文詞彙 ὑακίνθινος 主要用來指顏色。

ὑάκινθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.41 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 紫瑪瑙或紫玉，大概是紫藍色的（見 2.29） 紫瑪瑙；紫玉

ὑάλινος

(1)

η，ον

(a)

6.223 人工製品 其他人工製品 （ὕαλος[a]「玻璃」6.222 的衍生詞）由玻璃構成或與玻璃有關的 玻璃的；像玻璃一樣的 θάλασσα ὑαλίνη ὁμοία κρυστάλλῳ  ‘a sea of glass like crystal’  「如同水晶的玻璃海」 (啟 4:6)

ὕαλος

(1)

ου＜陰＞

(a)

6.222 人工製品 其他人工製品 玻璃 玻璃 ὑάλῳ καθαρῷ  ‘pure glass’  「純淨的玻璃」 (啟 21:18) ὕαλος 可能也應譯作「水晶」；見 2.46）。啟 21:18 和 啟 21:21 中強調的是玻璃的透明性質。

(b)

2.46 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 ［參κρύσταλλος］ 一種非常堅硬和透亮的石英，通常是透明的 水晶 ἡ πλατεῖα τῆς πόλεως χρυσίον καθαρὸν ὡς ὕαλος διαυγής  ‘the street of the city was made of pure gold, as transparent as crystal’  「城內的街道是純金的，好像透明的水晶」 (啟 21:21) 「水晶」的對等譯詞常是一個描述性的短語，例如「閃耀的石頭」或「閃閃發光的石頭」或「像玻璃一樣的石頭」。翻譯水晶時，必須要避免一些與鑽石混淆的用語。 然而，有些學者把 啟 21:21 中的 ὕαλος 譯作「玻璃」（參 6.222）。

ὑβρίζω

(1)

(a)

88.130 道德倫理素質及相關行為 虐待 凌辱和虐待 虐待；凌辱 οἱ δὲ λοιποὶ κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν  ‘others grabbed the servants, mistreated them, and even killed them’  「其餘的抓住僕人，凌辱他們，把他們殺了」 (太 22:6) 在許多經文中，ὑβρίζω 似乎不僅包含了對人的虐待，還包含了施虐者的傲慢態度。因此，在某些情況下可以採用雙重表達，例如「藐視和虐待」。

(b)

33.390 溝通 侮辱，中傷 ［參ἐνυβρίζω］ 以無禮和傲慢的態度抨擊某人 侮辱；褻慢 ταῦτα λέγων καὶ ἡμᾶς ὑβρίζεις  ‘saying these things, you insult us’  「你這樣說，把我們也侮辱了！」 (路 11:45)

ὕβρις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.131 道德倫理素質及相關行為 虐待 以侮辱人的方式虐待 虐待；凌辱；侮慢和虐待 διὸ εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν, ἐν ἀνάγκαις  ‘I am content with weaknesses, mistreatment, hardships’  「以軟弱、凌辱、苦難……為喜樂」 (林後 12:10) 林後 12:10 中的 ὕβρις 也可以理解為實際的身體暴力（見 20.19）或侮辱（見 33.391）。

(b)

20.19 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 暴力或虐待所引致的狀況 傷害；損害 μετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου  ‘with damage and much loss not only to the cargo and the ship’  「不但貨物和船要受損傷，大遭破壞」 (徒 27:10) εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν  ‘I am content with weaknesses, injuries ...’  「我以軟弱、傷害……為可喜樂的事」 (林後 12:10) 林後 12:10 中的 ὕβρις 可以解釋為「侮辱」（見 33.391），或「侮慢和虐待」（見 88.131）。

(c)

33.391 溝通 侮辱，中傷 （ὑβρίζω[b]「侮辱」33.390 的衍生詞）侮辱性語句的內容 侮辱 εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν  ‘I am content with weaknesses, insults’  「我以軟弱、凌辱……為可喜樂的事」 (林後 12:10) 林後 12:10 中的 ὕβρις 難以確定是指毀謗的內容，還是指被毀謗的事件。關於 ὕβρις 在 林後 12:10 中的其他解釋，見 88.131 和 20.19。

ὑβριστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.132 道德倫理素質及相關行為 虐待 （ὑβρίζω[a]「凌辱」88.130 的衍生詞）以侮辱的方式來虐待其他人的人 侮慢的人；侮慢而暴力的 θεοστυγεῖς ὑβριστὰς ὑπερηφάνους  ‘hateful to God, insolent, proud’  「怨恨上帝的、侮辱人的、狂傲的」 (羅 1:30) 翻譯者必須明白，ὑβριστής 不僅是指傲慢的態度，因為 ὑβρίζω 暗示一種自覺優越的態度，從而導致虐待別人和以暴力對待別人。

(b)

33.392 溝通 侮辱，中傷 （ὑβρίζω[b]「侮辱」33.390 的衍生詞）傲慢無禮地侮辱別人的人 侮辱人的人；無禮的人 τὸ πρότερον ὄντα βλάσφημον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν  ‘formerly being a defamer, persecutor, and insulter’ or ‘formerly being one who spoke evil of him, and persecuted and insulted him’  「從前是褻瀆、迫害、侮慢……的人」或「從前毀謗過他，逼迫侮辱他」 (提前 1:13)

ὑγιαίνω

(1)

(a)

23.129 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參ἔχω, καλῶς, ὑγιής］ 健康的狀態（相對於生病） 健康；痊愈；好了 Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are well do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人不需要醫生，有病的人才需要」 (路 5:31) 有些語言只用力氣來表達健康，例如把「健康的」稱為「強壯的」。然而，有些語言是用否定疾病來表達健康的，因此 可 16:18 可以譯成「他們把手按在有病的人身上，那些人就沒有病了」。

(b)

72.15 真的，假的 準確的，不準確的 （ὑγιής[b]「正確的，準確的」72.14 的衍生詞）觀點正確，暗示這種狀態是值得稱讚的 正確；合理；準確；健全；純正 ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως, ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει  ‘rebuke them sharply that they might be correct in their faith’  「你要嚴厲地指出他們的過錯，好使他們在信仰上健康純正」 (多 1:13)

ὑγιής

(1)

ές

(a)

23.129 生理活動過程及狀態 健康，活力，力氣 ［參ἔχω, καλῶς, ὑγιαίνω］ 健康的狀態（相對於生病） 健康；痊愈；好了 γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ, Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;  ‘he knew that the man had been sick for a long time, so he said to him, Do you want to get well?’  「知道他病了很久，就問他：『你要痊癒嗎？』」 (約 5:6) 有些語言只用力氣來表達健康，例如把「健康的」稱為「強壯的」。然而，有些語言是用否定疾病來表達健康的，因此 可 16:18 可以譯成「他們把手按在有病的人身上，那些人就沒有病了」。

(b)

72.14 真的，假的 準確的，不準確的 是有用的和有益的，也是準確的 正確；準確；純全；健全 λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον  ‘sound words that cannot be criticized’  「言語健全，無可指責」 (多 2:8a)

____________________________________________________

1 ὑγιής[b]的意思相對寬泛，但是在多 2:8，焦點要素似乎是在「正確的事物」。

ὑγρός

(1)

ά，όν

(a)

79.78 物體的特徵 濕的，乾的 形容是濕的或潮濕的 濕潤的；有汁水的；青蔥的（指樹木） εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν  ‘if such things as these are done when the wood is moist’ or ‘... green’  「若在樹木潮濕的時候做這些事」或「……青綠……」 (路 23:31)

ὑδρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

6.127 人工製品 容器 用於儲存和運送水或其他液體的容器；用石頭或陶土製成 大水罐，水缸 ἦσαν δὲ ἐκεῖ λίθιναι ὑδρίαι ἓξ  ‘there were six stone water jars there’  「有六口石缸擺在那裡」 (約 2:6)

ὑδροποτέω

(1)

(a)

23.38 生理活動過程及狀態 吃，喝 喝水 Μηκέτι ὑδροπότει  ‘do not drink water only’  「不要只喝水」 (提前 5:23) 有些語言是把「喝」和「水」這兩個要素合在一起，構成表示「喝水」的詞彙。還有一些語言，意為「喝」的動詞通常就表示喝水，除非有特別的說明。希臘文則存在幾乎相反的情況。比如，太 11:18（ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης μήτε ἐσθίων μήτε πίνων「約翰來，既不吃也不喝」）暗示所指的是喝酒精飲料。

ὑδρωπικός

(1)

ή，όν

(a)

23.164 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 人體組織中有淋巴積液，因而引起的腫脹 患水腫病 ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς ἔμπροσθεν αὐτοῦ  ‘a man who was suffering from dropsy came to him’  「有一個患水腫病的人在他面前」 (路 14:2)

ὕδωρ

(1)

ὕδατος＜中＞

(a)

2.7 自然物質 水 純淨的水是無色無味的清澈液體；它可以形成河流、湖泊和海洋，維持地球上的生命 水 γῆ ἐξ ὕδατος καὶ δι᾽ ὕδατος συνεστῶσα ... δι᾽ ὃν ὁ τότε κόσμος ὕδατι κατακλυσθεὶς ἀπώλετο  ‘the earth was formed out of water, and by water ... and it was by water also, the water of the Flood, that the old world was destroyed’  「地是從水而出、藉水而成的……當時的世界被水淹沒而消滅了」 (彼後 3:5, 6 [2]) 彼後 3:5 中的希臘文表達法確實是既奇怪又含糊。ἐξ ὕδατος 大概是指陸地從水中露出來，或者至少是與水分離出來。短語 δἰ ὕδατος，直譯：「藉著水」，可能是一個方位格的詞，即可能是指一個地方，但更可能指在天地形成的事件中，水是作為一個工具。然而，在這創造中，活躍的工具是 τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ「上帝的話」。由於第 6 節的與格 ὕδατι「藉著水」顯然是起著工具作用的，所以第 5 節的 ἐξ ὕδατος καὶ δἰ ὕδατος 可能是在空間意義上說明諸天和乾地「從水中和藉著一個有水的區域」形成。 比解釋 彼後 3:5 中的「水」還要複雜的是，在許多語言中，根據水的不同類型、位置和功能，ὕδωρ 的對應詞彙也非常不同。例如，裝在碗或容器中的水（因此最有可能用作飲用或烹飪）是一個詞彙，而在湖泊、河流或海洋中的水則是另一個詞彙。同樣，鹹水和淡水也有區別，甚至還區分出一種半鹹水。有些語言區分了匯聚到池塘中的水和流入河流中的水。因此，在選擇 ὕδωρ 的譯詞時，翻譯者必須特別注意上下文（另參8.64，約 19:34）。

ὑετός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

2.10 自然物質 水 大氣層的水氣凝結後以水滴的形式降下來的水 雨；雨水 γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ᾽ αὐτῆς ἐρχόμενον πολλάκις ὑετὸν  ‘the ground absorbs the rain that often falls on it’  「一塊地吸收了常降在其上的雨水」 (來 6:7) ὑετός 作為一種物質而解作「雨水」（關於「下雨」，參 14.10），通常出現在「下雨」的語境中，焦點在於「下雨」一事，因而會配上動詞（如 徒 14:17；雅 5:18 和 啟 11:6），但在 來 6:7 中，焦點顯然放在作為物質的「雨水」上。來 6:7 在希臘文的字面意思是地面「喝雨水」，但這種比喻性的表達很少能夠在其他語言中採用並再現。有時翻譯者可以借用海綿吸水的說法而使用「吸收」一詞；但在許多情況下，人們只能說「雨水消失在地裡」或「泥地使雨水消失了」。 在選擇「雨」的譯詞時，翻譯者可能會遇到一些問題，因為有些語言會根據季節和雨水的數量，採用不同詞彙來區分不同的雨水。例如，在乾燥季節下的雨和在雨季下的雨，所用詞彙也許是非常不同的。同樣，對於暴風雨、一般的降雨、連陰雨等情況，也會分別使用各種不同的詞彙。

(b)

14.10 自然界的事件及狀態 雨 ［參βρέχω, βροχή］ 下雨，不論微雨或暴雨 雨；下雨 οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς  ‘giving you rain from heaven’  「從天上賜給你們雨水」 (徒 14:17) 雖然大多數語言都有一個表示「雨」的通稱，但下雨這件事通常是用動詞而不是名詞來表述的，因為下雨是一件發生的事情，而不被視為物體或質量，除非所指的是天上降下來的水，即「雨水」（見 2.10）。有些語言一般使用習語來表達下雨，說是「上帝在小便」。這話聽起來非常粗魯和過於擬人化，但是對於講這種語言的人來說，這種表達通常是可以接受的，沒有任何不好的含義。 在英語中，動詞「下雨」會搭配一個非人稱主語，例如「它在下雨」（It is raining），但許多語言都需要搭配一個人稱主語，例如「上帝在下雨」，或者搭配一個非人稱的施事者，如「天空在下雨」，或「雲在下雨」。

υἱοθεσία

(1)

ας＜陰＞

(a)

35.53 幫助，照顧 收養 ［參ἀναιρέω］ 正式和合法地宣佈，一個不是自己孩子的人，今後將被當作自己的孩子那樣對待和照顧，包括獲得完全的繼承權 收養 προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν  ‘(God) had already decided from the beginning that through Jesus Christ he would adopt us to be his children’  「預定我們藉著耶穌基督得著兒子的名份」 (弗 1:5) 在許多語言中，表達收養的說法是：「使某個孩子成為兒子」，或「使某個孩子成為女兒」。在某些語言中，意義相等的說法是：「像對待兒子那樣對待某人」，或「像對待女兒那樣對待某人」。

υἱός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

10.42 親屬關係用語 不同代的親屬關係 直屬子嗣 兒子 γέγραπται γὰρ ὅτι Ἀβραὰμ δύο υἱοὺς ἔσχεν  ‘the Scriptures say that Abraham had two sons’  「經上記著：亞伯拉罕有兩個兒子」 (加 4:22)

(b)

9.46 人 被深情關懷的人 ［參παιδίον, τεκνίον, τέκνον］ （υἱός[a]「兒子」10.42 的引申意義）任何年齡的人，與稱呼他的人有特別親密的關係和交往 小子；朋友；孩子；小夥子 καὶ Μᾶρκος ὁ υἱός μου  ‘and so does my son Mark’  「我兒子馬可也問候你們」 (彼前 5:13) 在來 12:5中，υἱός 一詞的這個用法，反映出一位屬靈父親或老師與一個追隨者之間的關係。

(c)

10.30 親屬關係用語 不同代的親屬關係 （υἱός[a]「兒子」10.42 的引申意義）非直屬的男性後代（可能有好幾代的間隔）1 男性後代 Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυίδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν τὴν γυναῖκά σου  ‘Joseph, descendant of David, do not be afraid to take Mary to be your wife’  「大衛的後代約瑟，不要怕，儘管娶馬利亞作妻子」 (太 1:20) 雖然 υἱός[c] 常被譯為「兒子」（son），例如「大衛的兒子約瑟」（中文譯本一般作「大衛的子孫約瑟」或「大衛的後裔約瑟」），但是在某些語言中，這可能會產生很大的誤導，因為讀者會認為「兒子」屬於緊接著的一代。在某些語言中，如「曾孫」等用語是泛指第三代或其後幾代中的任何一個人。有時也需要把短語「大衛的後裔」這種表達倒過來，作「大衛是他的祖先」。

(d)

4.9 動物 動物 動物的雄性崽（在《新約》中只與 ὑποζύγιον 「役畜」4.7 連用） 驢駒；崽 καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου  ‘and upon a colt, the offspring of a beast of burden’  「騎著小驢，就是驢的駒子」 (太 21:5) 參看 太 21:5 在4.7 中的討論。

(e)

9.4 人 人類 （後接關乎階級或種類的所有格名詞）屬於某個階級或種類的人，由後接的所有格結構規定 ……的兒子；……的人 οἱ υἱοὶ ὑμῶν  ‘your sons (referring to those like the Pharisees)’  「你們的子弟」 (太 12:27) υἱὸν γεέννης  ‘son of Gehenna’  「地獄之子」 (太 23:15) Υἱοὶ Βροντῆς  ‘sons of thunder’  「雷的兒子」 (可 3:17) οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  ‘sons of this age’  「今世之子」 (路 16:8) υἱὲ διαβόλου  ‘you son of the Devil’  「你這魔鬼的兒子」 (徒 13:10) 關於 υἱὸς τοῦ θεοῦ 的討論，見 12.15。 在大多數語言中，若要很好地表達希臘語的「……的兒子」的說法，翻譯時通常需要作出比較大的調整。例如：太 12:27 中的「你們的兒子」可以翻譯為「你們的跟隨者」，或「你們的子弟」。在 徒 13:10 中，「魔鬼的兒子」可以翻譯為「你們像魔鬼一樣」；在 路 16:8 中，「今世之子」可以翻譯為「這個世代的人」。在 太 23:15 中，「地獄之子」可以翻譯為「應該下地獄的人」；而 可 3:17 中的「雷子」可以翻譯為「暴跳如雷的人」或「性如暴雷的人」（《現》）。關於包含「……的兒子」的習語式表達，見 11.13、11.14 和 11.16。

(f)

36.39 引導，管教，跟從 跟從，成為門徒 （{υἱός}[a]「兒子」10.42 的引申喻意）某人的門徒或跟隨者，暗示這人活像他所追隨的人（反映在閃族語句「……的兒子」中 {υἱός} 所包含的意思） 門徒；跟隨者；弟子 καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν  ‘and if I drive out demons by the power of Beelzebul, by whose power do your followers drive them out?’  「我若靠著別西卜趕鬼，你們的子弟趕鬼又靠著誰呢？」 (太 12:27) 在 彼前 5:13，Μᾶρκος ὁ υἱός μου 的字面意思是「馬可，我的兒子」，但可能實際含義是「馬可，我的門徒」或「馬可，我的跟隨者」。另一方面，υἱός 可能只是深情地稱呼一個年輕人（見 9.46）。

(g)

11.69 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 一個社會政治團體的成員，具有某種假定的種族關係 公民 ἀπὸ τίνων λαμβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον; ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων;  ‘from whom do they collect tribute or taxes? from the citizens of that country or from foreigners?’  「誰……繳納關稅或人頭稅，是本國的公民呢？還是外國人呢？」 (太 17:25)

(h)

58.26 性質，類別，示例 類別，種類 ［參γέννημα, τέκνον］ 一類或一種人，暗示具有特定的衍生特徵 ……的兒子；……的後裔；……的子孫；……的種類；具有……特徵的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  ‘people of this age (in the sense of the kind of people typical of this age)’  「今世之子」或「這世代典型的一類人」 (路 16:8)

(i)

11.58 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參οἶκος］ υἱοὶ Ἰσραήλ  （習語，直譯：以色列的眾子）作為一個民族實體的以色列民 以色列民；以色列民族 ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ  ‘he decided to visit his countrymen, the people of Israel’  「他決心要去看望自己的同胞以色列人」 (徒 7:23) 對於「以色列人」一詞，翻譯者可能需要使用同位語短語，例如：「那些人民，也就是以色列」，或使用一個也有同位語作用的關係從句，例如：「以色列人民」。在某些語言中，更可取的做法是使用一個比如「民族」的詞，再加上表示以色列只是民族名字的短語，例如「稱為以色列的民族」。

(j)

11.13 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 υἱοὶ τῆς βασιλείας  （習語，直譯：天國的子民）應該恰當地或傳統上被視為屬於上帝國度的人 上帝國度的子民；上帝的子民 οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘but those who should be God's people will be thrown out into the darkness outside’  「但那些『天國的兒女』，卻將被丟在外面的黑暗裡」 (太 8:12) 在一些語言中，直譯「天國之子」相對來說是沒有意義的。在 太 8:12 等經文中通常可以使用一個描述性的短語，例如：「那些應該屬於上帝國一部分的人」，或「那些應該由上帝統治的人」。在這段經文及大多數其他經文中，傳統上翻譯為「國度」（指「上帝的國度」）的希臘文詞彙，本質上是指上帝的統治，而不是任何地方或時間。另見 37.64。

(k)

11.16 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參αἰών］ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  （習語，直譯：今世之子）持守這個世界的價值體系的人 非宗教人士；這世上的人；這世代的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν  ‘the people of this world are much more shrewd in handling their affairs than the people who serve God’  「今世之子應付自己的世代比光明之子更加精明」 (路 16:8) Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσιν καὶ γαμίσκονται  ‘people of this age marry and are given in marriage’  「這世代的人有娶有嫁」 (路 20:34) 在某些語言中，「今世之子」、「這世界的人」可以翻譯為：「像世界上大部分人那樣生活的人」，或「只在乎人們怎樣說的人」。人們對世界的認同與他們對上帝的態度相反，有時可以表達為：「那些對上帝毫無用處的人」。

(l)

11.7 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 一般性的 υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος  （習語，直譯：婚禮禮堂的眾子）婚禮的賓客，或更確切地說，是參加婚禮慶典的新郎的朋友 新郎的賓客或朋友；陪伴之人；賀喜的客人 Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν  ‘the friends of the bridegroom are not able to weep’  「新郎的賓客怎麼能哀慟呢？」 (太 9:15) 把習語直譯為「婚禮禮堂的眾子」經常會被嚴重誤解，例如以為是新娘在婚前所生的孩子。

(m)

11.14 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參τέκνον, φῶς］ υἱοὶ τοῦ φωτός, υἱοὶ τῆς ἡμέρας  （習語，直譯：光明之子，和：白晝之子）得到上帝啟示的真理，假定也按照這樣的真理而活的人。另見 9.4 和 12.15 光明之子；光明的子女；上帝的子民 ὡς τὸ φῶς ἔχετε, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε  ‘believe in the light then, while you have it, so that you will be God's people’  「你們要趁著有光的時候信從這光，使你們成為上帝的子民」 (約 12:36) πάντες γὰρ ὑμεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ υἱοὶ ἡμέρας  ‘for all of you are people of the light and people of the day’  「因為你們都是光明之子、白晝之子」 (帖前 5:5) 有些語言很難用「光」來比喻從上帝而來的真理。上帝的真理不等於知識，而是正確道德行為的原則和做法。由於把「真理」說成是「光」所面對的困難，有些翻譯者喜歡用「上帝的百姓」來翻譯以下短語：υἱοὶ τοῦ φωτός、υἱοὶ τῆς ἡμέρας 和 τέκνα φωτός。不過，在某些情況下也可以採用「光」的比喻，例如描述為「從上帝而來的光」，或「從上帝而來的真光」。 雖然在 帖前 5:5 中有兩種表達，即 υἱοὶ φωτός 和 υἱοὶ ἡμέρας，但兩者在意義上似乎沒有重大分別。這兩個短語只是互相補充和加強。

(n)

9.2 人 人類 ［參ἄνθρωπος］ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων  （閃族習語，直譯：男人的兒子）人類（其指稱意義相當於 ἄνθρωπος[a] 9.1） 人；人類 πάντα ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τὰ ἁμαρτήματα  ‘people will be forgiven all their sins’  「世人一切的罪……都可以得到赦免」 (可 3:28) 翻譯時很少能夠直譯閃族語言中的「男人的兒子」（sons of men），因為這個表達可能被解釋為只與父親的男性後代有關。

(o)

9.3 人 人類 ［參ἄνθρωπος］ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου  耶穌對自己的稱謂，有以彌賽亞自居的含義 人子 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘but the Son of Man does not have a place to lay down his head’  「人子卻沒有躺下休息的地方」 (太 8:20) ὥστε κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου  ‘so that the Son of Man is Lord even over the Sabbath’  「所以，人子也是安息日的主」 (可 2:28) 這個「人子」的稱謂不僅要肯定，還要隱藏基督的彌賽亞身份。 在許多語言中，直譯 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 作「人子」會產生複雜的問題。首先，讀者會或多或少從字面意義上理解成「一個男人的兒子」，從而否認基督由童女所生；特別是某些語言有兩個表示「兒子」的詞彙，一個是「男人的兒子」，另一個是「女人的兒子」。在這種情況下，採取直譯會明顯不符合童女生子的真理。

(p)

12.15 超自然生物及力量 超自然生物 ［參θεός］ υἱὸς τοῦ θεοῦ  （耶穌的頭銜，直譯：上帝的兒子；語義結構與 υἱός 後跟表示種類的所有格的短語相似；比較 9.4）具有上帝的基本特徵和本性的那一位 上帝的兒子 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘if you are the Son of God, throw yourself down on the ground’  「你若是上帝的兒子，就跳下去！」 (太 4:6) 在採用像「上帝的兒子」等用語來翻譯 υἱὸς τοῦ θεοῦ 之前，翻譯者必定要研究，這樣的說法在某種語言中是否已經被使用。例如：在墨西哥的塔拉烏馬拉語（Tarahumara）中，人類被分為兩種：(1)「上帝的兒子們」，即塔拉烏馬拉人，以及 (2)「魔鬼的兒子們」，即所有其他族群。在這些情況下，翻譯 υἱὸς τοῦ θεοῦ 時使用的表達，必須能夠使人識別出「獨一無二的上帝兒子」或「真正的上帝兒子」。

(q)

υἱὸς Δαυίδ  一個應用於耶穌的稱謂或頭銜，有彌賽亞的含義，強調耶穌與大衛的聯繫 大衛之子；大衛的後裔

____________________________________________________

1 從υἱός[a]「兒子」（10.42）到υἱός[c]「男性後代」的意思轉換表現出世代繼承特徵中一個有趣的轉移；υἱός[a]所指的是參考者的下一代，而υἱός[c]所指的與參考者之間隔了好幾代。

ὕλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

3.3 植物 樹木 覆蓋較大地區的茂密樹林 樹林 ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘a small fire sets a large forest ablaze’  「那麼小的火，能點燃那麼大的森林！」 (雅 3:5) ὕλη 在 雅 3:5 中也可以譯成劈開或切開的木，包括木柴和建築木料（參 ὕλη[b]，木頭，一堆木頭，3.64）。 在熱帶森林地區生活的人所說的一些語言中，「森林」就相等於「沒有人居住的地方」，因為人們生活在林中的空地，而其餘地方都是森林。因此，這詞在 雅 3:5 中（《新約》中唯一一次出現 ὕλη 的經文）譯作「森林」並不理想，翻譯者最好把 ὕλη 按照「一堆木頭」的含義（3.64）來翻譯。

(b)

3.64 植物 木材及木製品 樹木或灌木的木質部分 木頭；一堆木頭 ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘a small fire sets a large pile of wood ablaze’  「那麼小的火，能點燃那麼大堆的木頭」 (雅 3:5) 在 雅 3:5 中，ὕλη 可以解作森林（參3.3）。 正如在 ξύλον[a]（3.60）已經指出，許多語言都會區分用作建材的木材，和取暖或做飯用的木柴。

Ὑμέναιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.370 人名及地名 人名 初期教會一個異端分子 《和2010》《和》許米乃；《現》舒米乃；《思》依默納約

ὑμέτερος

(1)

α，ον

(a)

92.9 話語的參照人物 接收者 與接受者（複數）有關的 你們的；你們的東西；屬於你們的 ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘the kingdom of God is yours’  「上帝的國是你們的」 (路 6:20) τὸν λόγον ... τὸν ὑμέτερον  ‘your ... teaching’  「你們的話」 (約 15:20) τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα  ‘that which is lacking in you’  「你們的空缺」 (林前 16:17)

ὑμνέω

(1)

(a)

33.113 溝通 唱歌，唱哀歌 唱一首與宗教和敬拜有關的歌 唱詩歌；唱讚美詩 Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν  ‘then they sang a hymn and went out to the Mount of Olives’  「他們唱了讚美詩，就出來，往橄欖山去了」 (太 26:30a)

____________________________________________________

1 在太 26:30，ὑμνέω所指的可能是讚美詩篇（詩篇第115-118篇）的第二個部分，因此可以譯為，「然後，他們唱讚美詩……」。

ὕμνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.114 溝通 唱歌，唱哀歌 有宗教內容的歌曲 頌詞；聖詩 λαλοῦντες ἑαυτοῖς [ἐν] ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς  ‘speak to one another in psalms, hymns, and sacred songs’  「要用詩篇、讚美詩、靈歌彼此對說」 (弗 5:19)

ὑπάγω

(1)

(a)

15.15 線性運動 移動，來／去 ［參παράγω］ 繼續往前走 往前走 Ἐν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν  ‘as he went along, the people were crowding around him from every side’  「耶穌去的時候，群眾擁擠著他」 (路 8:42)

(b)

15.35 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參μεταίρω］ 離開參考點（reference point），也許比 πορεύομαι[c] 和 ἄγω[c] (15.34) 的情況更明確 走；離開；從……離開 ἦσαν γὰρ οἱ ἐρχόμενοι καὶ οἱ ὑπάγοντες πολλοί  ‘there were so many people coming and going’  「來往的人多」 (可 6:31)

(c)

15.52 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 離開某人，意味著關係的改變 離開；走開 Ὕπαγε, Σατανᾶ  ‘go away, Satan’  「撒但，走開」 (太 4:10a) Μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετε ὑπάγειν;  ‘do you, too, want to go away?’  「你們也要離開嗎？」 (約 6:67a)

(d)

23.101 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ἀνάλυσις, ἀναλύω, ἔξοδος, πορεύομαι］ 離世，是死亡的委婉說法 2 離世；去世；死亡；離開；離去 ὁ μὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ  ‘the Son of Man will die as the Scriptures say about him’  「人子的確要離去，正如經上指著他所寫的」 (可 14:21)

(e)

13.54 是，變成，存在，發生 狀態的改變 經歷重大的改變 經歷；走向 καὶ εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει  ‘and he goes to destruction’ or ‘he is destroyed’  「走向滅亡」或「他滅亡了」 (啟 17:8) 啟 17:8 中的 ὑπάγω 也可以理解為「經歷一個狀態」（語義域 90M），而在 啟 17:8 的上下文中也可能是某方面的運動（語義域 15）。

____________________________________________________

1 在太 4:10和約 6:67，ὑπάγω可以解作「走；去」，因此相當於ὑπάγω[b]（15.35）。

2 23.101-23.105中的表達包含了對死亡的委婉說法。這是根據詞彙中較為深層的重要特徵來進行細分的，如各詞條的討論所示。

ὑπακοή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

36.15 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參εἰσακούω, ὑπακούω］ 留心注意並服從{N:001 } 聽從；順服 ἡ γὰρ ὑμῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας ἀφίκετο  ‘everyone has heard of your obedience (to the gospel)’  「你們的順從，大家都知道了」 (羅 16:19) 在某些語言中，表達「服從」或「順服」概念的詞彙經常譯成：「做某人所說的事」，或「執行某人的命令」。

____________________________________________________

1 ὑπακούω[a]和εἰσακούω[b]的意思可能有細微的區別；ὑπακούω[a]可能主要指服從，εἰσακούω[b]則更強調細心聆聽從而產生順服。

ὑπακούω

(1)

(a)

36.15 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參εἰσακούω, ὑπακοή］ 留心注意並服從{N:001 } 聽從；順服 τοῖς πνεύμασιν τοῖς ἀκαθάρτοις ἐπιτάσσει, καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ  ‘he gives orders to the evil spirits and they obey him’  「他吩咐污靈，污靈竟服從了他！」 (可 1:27) 在某些語言中，表達「服從」或「順服」概念的詞彙經常譯成：「做某人所說的事」，或「執行某人的命令」。

(b)

46.11 家務活動 回應敲門聲或叫門 應門 κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος προσῆλθεν παιδίσκη ὑπακοῦσαι ὀνόματι Ῥόδη  ‘he knocked at the outside door and a servant girl named Rhoda came to answer it’  「彼得敲外門時，有一個使女，名叫羅大，出來應門」 (徒 12:13)

____________________________________________________

1 ὑπακούω[a]和εἰσακούω[b]的意思可能有細微的區別；ὑπακούω[a]可能主要指服從，εἰσακούω[b]則更強調細心聆聽從而產生順服。

ὕπανδρος

(1)

ον

(a)

34.75 聯合 結婚，離婚 指與一個男人受到合法婚姻的約束 已婚的 ἡ γὰρ ὕπανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόμῳ  ‘a married woman is bound by the law to her husband as long as he lives’  「已婚的女人，在丈夫活著的時候，是被律法約束的」 (羅 7:2)

ὑπαντάω

(1)

(a)

15.78 線性運動 靠近，趨近 ［參ἀπαντάω, ἀπάντησις, ὑπάντησις］ 靠近並相遇，可以是友善的或敵意的 靠近；相遇；偶遇 ὑπήντησαν αὐτῷ δύο δαιμονιζόμενοι  ‘two demon-possessed persons met him’  「遇見兩個被鬼附身的人」 (太 8:28) 有些語言可能需要仔細選擇詞彙，清楚指明會面是友好的還是存著惡意的。

(b)

55.3 軍事活動 戰鬥 在戰鬥中對抗 開戰；打仗；戰鬥；迎面而來 πρῶτον βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘he will first decide if he is strong enough with ten thousand men to face in battle the one who comes against him with twenty thousand men’  「先坐下想想，能否用一萬兵去迎戰那領兩萬來攻打他的」 (路 14:31)

ὑπάντησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

15.78 線性運動 靠近，趨近 ［參ἀπαντάω, ἀπάντησις, ὑπαντάω］ 靠近並相遇，可以是友善的或敵意的 靠近；相遇；偶遇 πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς ὑπάντησιν τῷ Ἰησοῦ  ‘all the people of the city came out to meet Jesus’  「全城的人都出來迎見耶穌」 (太 8:34) 有些語言可能需要仔細選擇詞彙，清楚指明會面是友好的還是存著惡意的。

ὕπαρξις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.16 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參ὑπάρχω］ （ὑπάρχω[d]「屬於」57.2 的衍生詞）構成某人財產的東西 1 財產；產業 τὰ κτήματα καὶ τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον  ‘they would sell their property and possessions’  「他們變賣財產和產業」 (徒 2:45b)

____________________________________________________

1 ὕπαρξις和τὰ ὑπάρχοντα的意思與κτῆμα（57.15）類似，但是所指對象可能更為寬泛，內涵意義更為正式。

2 在徒 2:45，τὰ κτήματα（見57.15）可能是指不動產（按照κτῆμα的後期用法），τὰς ὑπάρξεις是指一般的財產；但是，兩個詞結合在一起可能只是為了特別強調，從而指明相關財產的範圍，或者包含了所有的財產。

ὑπάρχω

(1)

(a)

13.5 是，變成，存在，發生 狀態 處於一種狀態中，通常暗指一系列特定情況 是 ὑπάρχων ἐν βασάνοις  ‘being in torment’  「受刑」 (路 16:23) καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχεν  ‘after you sold it, it was under your control’  「賣了，不是由你作主嗎」 (徒 5:4) μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος  ‘there being no reason’  「沒有任何理由」 (徒 19:40) ἀκούω σχίσματα ἐν ὑμῖν ὑπάρχειν  ‘I hear there are divisions among you’  「我聽說……你們當中有分裂」 (林前 11:18)

(b)

13.4 是，變成，存在，發生 狀態 ［參εἰμί］ 與……相同 1 是 οὗτος ἄρχων τῆς συναγωγῆς ὑπῆρχεν  ‘this man was the leader of the synagogue’  「這人是會堂主管」 (路 8:41)

(c)

13.77 是，變成，存在，發生 存在 存在，特別是關於所有權 存在；屬於 Ἐν δὲ τοῖς περὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον ὑπῆρχεν χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου ὀνόματι Ποπλίῳ  ‘near that place there were some fields belonging to Publius, the chief of the island’  「離那地方不遠有一些田產，是島長部百流的」 (徒 28:7)

(d)

57.2 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參γίνομαι］ 屬於某人的 2 屬於；擁有；有 ὑπῆρχεν χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου  ‘fields which belonged to the chief of the island’  「屬於島長的田產」 (徒 28:7)

(e)

57.16 擁有，轉移，交換 有，擁有，財產，所有者 ［參ὕπαρξις］ τὰ ὑπάρχοντα  （ὑπάρχω[d]「屬於」57.2 的中性複數分詞）構成某人財產的東西 3 財產；產業 ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν  ‘he will place him over all his property’  「要指派他管理自己的一切財產」 (太 24:47)

____________________________________________________

1 儘管ἄρχων不使用冠詞，但上下文似乎清楚表明指稱的對象是確定的而不是不確定的。然而，ὑπάρχω可能暗示了與上下文有關聯的特定環境（見ὑπάρχω[a]，13.5）。

2 γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]的意思也可以歸類在語義域89「關係」中，特別是γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]與擁有者的間接受格（dative of the possessor）同時出現時，這個情況被視為含義上一個必要組成元素的時候。

3 ὕπαρξις和τὰ ὑπάρχοντα的意思與κτῆμα（57.15）類似，但是所指對象可能更為寬泛，內涵意義更為正式。

ὑπείκω

(1)

(a)

36.18 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ὑποταγή, ὑποτάσσω］ 服從某人的命令或指示 遵從；服從；順服；聽從 Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε  ‘obey your leaders and submit to them’  「那些領導你們的人……你們要聽從他們，也要順服他們」 (來 13:17)

ὑπεναντίος

(1)

α，ον

(a)

39.6 敵意，衝突 對抗，敵意 ［參ἐκ, ἐναντίος, ἐναντίος］ 與……敵對的 1 敵對；反對；有敵意的；敵對的 πυρὸς ζῆλος ἐσθίειν μέλλοντος τοὺς ὑπεναντίους  ‘the fierce fire which will destroy those who are hostile (toward God)’  「那要燒滅敵對上帝之人的烈火」 (來 10:27)

____________________________________________________

1 ὑπεναντίος的語氣可能比ἐναντίος[b]更強，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ὑπέρ

(1)

(a)

90.36 語意格 受益 （帶所有格）用於標記受益於一件事件，或為他而進行的事件的參與者 為；代表；為了 ἵνα εἷς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ  ‘in order that one person might die on behalf of the nation’  「讓一個人替全民死」 (約 11:50) τοῦ δόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν  ‘he who gave himself on behalf of our sins’  「為我們的罪捨己」 (加 1:4) ὅς ἐστιν πιστὸς ὑπὲρ ὑμῶν διάκονος τοῦ Χριστοῦ  ‘who is a faithful servant of Christ on your behalf’  「他為你們作了基督的忠心僕人」 (西 1:7) δεήσεις προσευχὰς ἐντεύξεις εὐχαριστίας ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων  ‘petitions, prayers, intercession and thanksgiving on behalf of all people’  「為所有人祈求、禱告、代求和感恩」 (提前 2:1) 許多語言都不能說「為罪去做某事」；只有人才能從一件事件中受益，因此， 加 1:4 必須譯成：「他為我們這些犯了罪的人獻上自己」。另見 90.39。

(b)

90.24 語意格 內容 ［參περί］ （帶所有格）用於標記一般內容，無論是講話還是思想1 關於 οὗτός ἐστιν ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εἶπον  ‘this is the one concerning whom I spoke’  「這就是我曾說……的那一位」 (約 1:30) ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν  ‘our hope concerning you is firm’  「我們對你們的期望是堅定的」 (林後 1:7) πολλή μοι καύχησις ὑπὲρ ὑμῶν  ‘my great confidence concerning you’  「我對你們大有信心」 (林後 7:4)

(c)

78.29 程度 多於，少於（比較程度） ［參παρά］ 程度超出用來比較的程度量表上的程度 超過；過於；過了；比……更；更是 οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε  ‘he will not allow you to be tested beyond your power (to resist)’  「他不會任由你們受試探過於你們所能承受的」 (林前 10:13) ὑπὲρ ἐγώ  ‘I, even more’ or ‘I, to an even greater degree’  「我更是」或「我更大程度上」 (林後 11:23)

(d)

87.30 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 標示某個身分地位高過另一個身分地位 高過；超越 Οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον  ‘a pupil is not above his teacher’  「學生不高過老師」 (太 10:24)

(e)

89.28 關係 原因及／或理由 表示原因或理由，通常帶有某事有益處的含意 因為；鑒於 τὰ δὲ ἔθνη ὑπὲρ ἐλέους δοξάσαι τὸν θεόν  ‘and the nations to praise God because of his mercy’  「使外邦人，因他的憐憫，榮耀上帝」 (羅 15:9) τί βλασφημοῦμαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ;  ‘why should I be criticized because of something I give thanks for?’  「為什麼要因我所謝恩的而被人毀謗呢？」 (林前 10:30)

____________________________________________________

1 在引出內容的上下文中，文士在抄寫時會互換使用περί和ὑπέρ，從而清楚表明這兩個詞彙的意思基本相同。然而，它們之間可能具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

ὑπεραίρω

(1)

(a)

88.211 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 驕傲到飄飄然的程度，可能有蔑視其他人的含意 極其驕傲；妄自尊大；過度自信 ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι  ‘in order that I would not be puffed up with pride’  「使我不敢驕傲自大」 (林後 12:7,7 [2])

(b)

39.39 敵意，衝突 反叛 驕傲地高抬自己對抗某人或某事物 驕傲地起來反對 ὁ ἀντικείμενος καὶ ὑπεραιρόμενος ἐπὶ πάντα λεγόμενον θεὸν  ‘the one opposing and rising up in pride against any so-called god’  「反對一切被人稱為神明或崇拜的對象，把自己高抬在一切之上」 (帖後 2:4) ὑπεραίρω[b] 有兩種明顯不同的成分：(1) 達到反對狀況；(2) 這種反對的心理基礎，即驕傲。幾乎在所有情況下，翻譯者都需要用一個對等短語來表達這兩種互補的成分，例如「驕傲並起來反對」，或「某人因為驕傲而起來反對」。

ὑπέρακμος

(1)

ον

(a)

67.158 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 已經過了青壯年時期（在 林前 7:36 指女子過了正常的結婚年齡）1 過了盛年；過了適婚年齡 ἐὰν ᾖ ὑπέρακμος  ‘if she is past marriageable age’ or ‘if she has passed the right age to marry’  「也過了適婚年齡」 (林前 7:36)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含詞彙幾乎同樣可以放在語義域23「生理活動過程及狀態」中加以解釋，因為這些詞彙可以簡單地視為生理狀態的衍生詞。然而，在各詞彙的相關上下文中，重點似乎放在特定的時間段，而不是在生理狀態上。

ὑπεράνω

(1)

(a)

83.49 空間的位置 在……之上，在……之下 ［參ἐπάνω］ 位於另一個位置的上方的位置，無論是否能接觸到 在……之上；在……上方 ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶν δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον  ‘above it the glorious cherubim overshadowing the place of atonement’  「櫃上面有榮耀的基路伯罩著施恩座」 (來 9:5)

(b)

87.31 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參ἐπάνω］ 表示地位優越，還暗示優越的程度 遠高於；大大勝過 ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος  ‘far above all rulers, authorities, powers, and lords’  「遠超越一切執政的、掌權的、有權能的、統治的」 (弗 1:21)

ὑπερασπίζω

(1)

(a)

21.12 危險，冒險，安全，拯救 安全，沒有危險 ［參κρύπτω］ （ὑπερασπίζω「拿盾牌擋住」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）藉隱藏使人或物得到安全或保護，在某些情況下，隱藏的目的是不要被人發現 保持安全；使受到保護；保護；隱藏 ὑπερασπίζειν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ κόσμου  ‘to keep them safe from the world’  「保守他們遠離世俗」（GNT3c-經文校勘欄） (雅 1:27) 這詞只見於異文：ὑπερασπίζειν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ κόσμου「保守他們遠離世界」（雅 1:27）（GNT3c-校勘欄）。

ὑπεραυξάνω

(1)

(a)

78.6 程度 多，少（正負程度） 某個狀態的程度大大地提高 格外增長；大有進步 ὅτι ὑπεραυξάνει ἡ πίστις ὑμῶν  ‘because your faith has increased exceedingly’  「因為你們的信心格外長進」 (帖後 1:3)

ὑπερβαίνω

(1)

(a)

88.296 道德倫理素質及相關行為 罪惡，壞事，罪行 越過了規定的界限，從而違背了上帝的旨意和律法 有過犯；犯罪得罪…… τὸ μὴ ὑπερβαίνειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγματι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ  ‘in this matter, then, no man should sin against his Christian brother or take advantage of him’  「不可有人在這事上得罪他的弟兄，佔他的便宜」 (帖前 4:6)

ὑπερβαλλόντως

(1)

(a)

78.34 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύω, ὑπερπερισσῶς］ 非同尋常的程度，遠遠超出預期（這一組詞與 78.31 的不同之處主要在於強調過多的程度） 格外；越發；非常；分外；無數；超等 ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως  ‘whipped excessively’  「受鞭打過量」 (林後 11:23)

ὑπερβάλλω

(1)

(a)

78.33 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερβολή］ 程度遠遠超過程度量表上一個隱含或明確的點 1 無比；莫大；極力；竭力；高超；最妙；至善 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ  ‘the extraordinary greatness of his grace’  「他那無限恩典的豐盛」 (弗 2:7) 在翻譯表達不同尋常的程度的語句時，顯然會遇到一些問題，然而有些時候，翻譯者可以通過使用一系列加強語氣的標記來表達這種程度。例如，在 弗 2:7，翻譯者可以把 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 譯作「他非常、非常大的恩典」；在 林後 4:7，可以把 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 譯作「上帝有非常、非常大的能力」。然而，這種表達也許未能充分表達出 ὑπερβάλλω 和 ὑπερβολή 的強度，因為在一些語言中，最接近的對等譯詞可能是比喻式的表達。例如，弗 2:7 中的 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 可能需要譯成「他的恩典超出我們所有的想象」，林後 4:7 中的 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 可能需要譯成「上帝的能力是無法用言語描述的」。 在 弗 2:7 的這個表達中，ὑπερβάλλον 和 πλοῦτος（78.15）都是在表達程度；ὑπερβάλλον 暗示比較，而 πλοῦτος 不僅表示某事物的程度很高，還表示價值。

____________________________________________________

1 這組意思（78.33）與78.31的意思之間的區別很難確定，但是78.33中各詞彙的一些上下文似乎暗示了一些東西，甚至超出了包含詞根περισσ的詞彙組（78.31）所指的內容。

ὑπερβολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

78.33 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερβάλλω］ 程度遠遠超過程度量表上一個隱含或明確的點 1 無比；莫大；極力；竭力；高超；最妙；至善 καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι  ‘I show you a far better way’  「我要把高超無比的道路指示你們」 (林前 12:31) ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ  ‘the extraordinary power belongs to God’  「這無上的能力是屬於上帝」 (林後 4:7) καθ᾽ ὑπερβολὴν εἰς ὑπερβολὴν ... δόξης  ‘glory ... beyond all comparison’  「極重無比的……榮耀」 (林後 4:17) καθ᾽ ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν  ‘I persecuted the church to an extreme degree’  「如何極力迫害上帝的教會」 (加 1:13) 在翻譯表達不同尋常的程度的語句時，顯然會遇到一些問題，然而有些時候，翻譯者可以通過使用一系列加強語氣的標記來表達這種程度。例如，在 弗 2:7，翻譯者可以把 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 譯作「他非常、非常大的恩典」；在 林後 4:7，可以把 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 譯作「上帝有非常、非常大的能力」。然而，這種表達也許未能充分表達出 {L:ὑπερβάλλω} 和 {L:ὑπερβολή} 的強度，因為在一些語言中，最接近的對等譯詞可能是比喻式的表達。例如，弗 2:7 中的 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 可能需要譯成「他的恩典超出我們所有的想象」，林後 4:7 中的 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 可能需要譯成「上帝的能力是無法用言語描述的」。

____________________________________________________

1 這組意思（78.33）與78.31的意思之間的區別很難確定，但是78.33中各詞彙的一些上下文似乎暗示了一些東西，甚至超出了包含詞根περισσ的詞彙組（78.31）所指的內容。

ὑπερέκεινα

(1)

(a)

83.55 空間的位置 在……以外，在另一邊 ［參ἐπέκεινα］ 比參考點更遠的位置 在……以外的地方；更遠 εἰς τὰ ὑπερέκεινα ὑμῶν εὐαγγελίσασθαι  ‘to preach the good news in countries beyond you’  「把福音傳到你們以外的地方」 (林後 10:16)

ὑπερεκπερισσοῦ

(1)

(a)

78.34 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερβαλλόντως, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύω, ὑπερπερισσῶς］ 非同尋常的程度，遠遠超出預期（這一組詞與 78.31 的不同之處主要在於強調過多的程度） 格外；越發；非常；分外；無數；超等 ὑπερεκπερισσοῦ δεόμενοι  ‘praying with extreme earnestness’  「迫切祈求」 (帖前 3:10)

ὑπερεκτείνω

(1)

(a)

68.78 時態 專心努力去做，全力去做 從事超出某種暗示限度（不論強度或範圍）的活動 過分擴展；伸出……之外；越過界限；過了界限 οὐ γὰρ ὡς μὴ ἐφικνούμενοι εἰς ὑμᾶς ὑπερεκτείνομεν ἑαυτούς, ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘for since you are within those limits, we were not going beyond them when we came to you with the good news about Christ’  「既然你們是在這範圍內，我們把基督的福音傳給你們，就不算越過了界限」 (林後 10:14) 林後 10:14 的解釋存在很大分歧，翻譯者應該在旁註中說明這些差異。

ὑπερεκχύννω  (ὑπερεκχύννομαι)

(1)

(a)

14.19 自然界的事件及狀態 與液體和乾物質有關的事件或活動 液體或乾物的傾瀉或溢出 傾瀉；滿溢；溢出 μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον  ‘a good measure pressed down, shaken, and pouring out over’ or ‘... running over’  「十足的量器，壓下搖勻，滿得溢出來」或「……滿滿地倒」 (路 6:38)

ὑπερεντυγχάνω

(1)

(a)

33.348 溝通 求情 為別人求情，特別強調所做的事是為了別人1 代求；為……祈求 τὸ πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει στεναγμοῖς ἀλαλήτοις  ‘the Spirit intercedes with groans that cannot be expressed in words’  「聖靈親自用無可言喻的嘆息替我們祈求」 (羅 8:26)

____________________________________________________

1 ὑπερεντυγχάνω的意思似乎與ἐντυγχάνω[b]和ἔντευξις（33.347）略有不同，強調所說的話是為了別人的益處。前綴ὑπερ似乎暗示了這一點。

ὑπερέχω

(1)

(a)

65.4 價值 有價值的，沒有價值的 具有非凡或特殊的價值 至寶；格外珍貴；價值非凡；至高無上；更好的；超越的 ἀλλὰ τῇ ταπεινοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγούμενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν  ‘but in humility considering others as better than yourselves’  「倒要謙卑，看別人比自己優越」 (腓 2:3) ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ κυρίου μου  ‘I consider everything to be loss for the sake of that which is of surpassing value, namely, the knowledge of Christ Jesus my Lord’  「我也把一切事當作損失，因為我以認識我主基督耶穌為至寶」 (腓 3:8)

(b)

37.17 控制，管理 控制，限制 ［參κατέχω, συνέχω］ 持續地控制某人或某事物 控制；限制 Ὑποτάγητε ... βασιλεῖ ὡς ὑπερέχοντι  ‘submit yourselves ... to the king who is the one who controls’  「要順服……當權的君王」 (彼前 2:13) 如果是由人施行「控制」，如 彼前 2:13 中的君王，那麼談到「控制」通常不會有什麼困難。不過，談到「死亡」在控制人就似乎不太可能，除非目標語言可以把死亡人格化。在某些語言中，徒 2:24（見 37.16）必須譯成「他不可能繼續處在死的狀態中」，而 林後 5:14 的原意「基督的愛控制我們」，則可以譯成「基督愛我們的事實使我們這樣做了」。

ὑπερηφανία

(1)

ας＜陰＞

(a)

88.213 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 處於極其驕傲或傲慢的狀態，接近蠻橫 驕傲；傲慢；自負 βλασφημία, ὑπερηφανία, ἀφροσύνη  ‘slander, haughtiness, folly’  「毀謗、驕傲、愚妄」 (可 7:22)

ὑπερήφανος

(1)

ον

(a)

88.214 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 形容極其驕傲 傲慢的；狂傲的；輕蔑的 Ὁ θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν  ‘God resists the haughty but gives grace to the humble’  「上帝抵擋驕傲的人，但賜恩給謙卑的人」 (雅 4:6)

ὑπερλίαν

(1)

(a)

78.34 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερβαλλόντως, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερπερισσεύω, ὑπερπερισσῶς］ 非同尋常的程度，遠遠超出預期（這一組詞與 78.31 的不同之處主要在於強調過多的程度） 格外；越發；非常；分外；無數；超等 λογίζομαι γὰρ μηδὲν ὑστερηκέναι τῶν ὑπερλίαν ἀποστόλων  ‘for I reckon that I am in no respect inferior to those very much apostles’ or ‘... those very special apostles’ or ‘... those very exceptional apostles’  「我認為自己沒有一點比不上那些『超等使徒』」或「……那些非常特別的使徒」 (林後 11:5) 為了表達出短語 τῶν ὑπερλίαν ἀποστόλων（林後 11:5）中的諷刺語氣，翻譯者可以參考英譯本 TEV 的譯法：I do not think that I am the least bit inferior to those very special so-called ‘apostles’ of yours!（「我相信我一點也不比你們那些所謂的『超等使徒』差！」）。

ὑπερνικάω

(1)

(a)

39.58 敵意，衝突 征服 取得完全和壓倒性的勝力 完全得勝；得勝有餘 ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς  ‘in all these things we have complete victory through him who loved us’  「靠著愛我們的主，在這一切的事上，我們已經得勝有餘了」 (羅 8:37)

ὑπέρογκος

(1)

ον

(a)

33.373 溝通 吹噓 指過度的吹噓 誇大的；誇張的；狂傲的 τὸ στόμα αὐτῶν λαλεῖ ὑπέρογκα  ‘their mouths speak boastful words’  「口說誇大的話」 (猶 1:16) 在某些語言中，「吹噓的話語」的對等譯詞是「對於正在談論的事，所用的話語是過分的誇大」，或「誇誇其談的話」，或「大話」。

ὑπεροράω

(1)

(a)

30.49 思考 探討、考慮，有作出適當回應的隱含目的 ［參πάρεσις］ 故意不理會或不關注某些東西或事件 不追究；故意不理會；不細察；不深究 τοὺς μὲν οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ θεός  ‘God has overlooked the times when people did not know’  「當人類處在蒙昧無知的時候，上帝不加深究」 (徒 17:30)

ὑπεροχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

87.26 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 處於很高等級或地位的狀態，在某些經文中有過高或過度的含義 崇高的地位；高調的；浮誇的 ὑπεροχὴν λόγου ἢ σοφίας  ‘high-sounding words or wisdom’  「高超的言論或智慧」 (林前 2:1) ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων  ‘for kings and all others who are in high position’  「為君王和一切有權位的」 (提前 2:2)

ὑπερπερισσεύω

(1)

(a)

59.49 數量 充裕，過量，極少 ［參ὑπερπλεονάζω］ 非常豐富，超過給定的數量 更加豐富；越發豐盛；格外充沛 ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις  ‘grace abounds even more’  「恩典也……越發豐盛」 (羅 5:20) 關於 ὑπερπερισσεύω 在 羅 5:20 的另一種解釋，見 78.34。

(b)

78.34 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερβαλλόντως, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσῶς］ 非同尋常的程度，遠遠超出預期（這一組詞與 78.31 的不同之處主要在於強調過多的程度） 格外；越發；非常；分外；無數；超等 οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις  ‘where sin increased, grace was even more’  「罪在哪裡增加，恩典就在哪裡越發豐盛了」 (羅 5:20) ὑπερπερισσεύομαι τῇ χαρᾷ  ‘I am exceedingly joyful’  「我們……格外喜樂」 (林後 7:4) 雖然 羅 5:20 中的 ὑπερπερισσεύω 可以簡單地解作指數量（見 59.49），然而最好將其解作表示程度。χάρις 指上帝施恩的行為，而 ὑπερπερισσεύω 則表示這行為的豐富程度。

ὑπερπερισσῶς

(1)

(a)

78.34 程度 多於，少於（比較程度） ［參ὑπερβαλλόντως, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύω］ 非同尋常的程度，遠遠超出預期（這一組詞與 78.31 的不同之處主要在於強調過多的程度） 格外；越發；非常；分外；無數；超等 ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο  ‘they were extremely amazed’  「人們極其驚訝」 (可 7:37)

ὑπερπλεονάζω

(1)

(a)

59.49 數量 充裕，過量，極少 ［參ὑπερπερισσεύω］ 非常豐富，超過給定的數量 更加豐富；越發豐盛；格外充沛 ὑπερεπλεόνασεν δὲ ἡ χάρις τοῦ κυρίου ἡμῶν  ‘but the grace of our Lord was more abundant’  「我們的主的恩典格外豐盛」 (提前 1:14) 有些語言很難表達 提前 1:14 中的恩典格外豐盛，因為上下文沒有提供比較的依據，因此最接近的對等譯法可能是：「但是，我們主的恩典非常非常多」。

ὑπερυψόω

(1)

(a)

87.16 地位 與地位有關的榮譽及尊重 認為某人地位高，受到特別的尊敬 給予特別的榮譽；升為至高 διὸ καὶ ὁ θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσεν  ‘therefore God gave him exceptional honor’  「因此，上帝使他升為至高」 (腓 2:9)

ὑπερφρονέω

(1)

(a)

88.210 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 由於自己或自己的成就而產生不合理的驕傲 自高自大；傲慢；驕傲；自視過高 μὴ ὑπερφρονεῖν παρ᾽ ὃ δεῖ φρονεῖν  ‘do not think of yourselves more highly than you ought to think’ or ‘do not have an exaggerated opinion of your importance’  「不要自視過高」或「不要把自己看得太高」 (羅 12:3)

ὑπερῷον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.27 建造物 建築物的部分及區域 ［參ἀνάγαιον］ 在首層以上的房間（美式用法稱為二樓，在許多其他語言中稱為一樓） 樓上的房間 λούσαντες δὲ ἔθηκαν [αὐτὴν] ἐν ὑπερῴῳ  ‘they washed (her body) and placed it in an upper room’  「人們清洗了遺體，就放在樓上的房間」 (徒 9:37) 在 徒 1:13; 9:37, 39; 20:8 [4]，希臘詞 ὑπερῷον 可能是指那種建造在中東地區的平坦屋頂上面的房間。

ὑπέχω

(1)

(a)

90.68 語意格 經歷者 經歷自己必須承受的事情 承受；經歷；忍受 πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι  ‘they exist as an example by being subjected to the punishment of eternal fire’  「遭受永不熄滅之火的懲罰，作為眾人的鑒戒」 (猶 1:7)

ὑπήκοος

(1)

ον

(a)

36.16 引導，管教，跟從 服從，不服從 （ὑπακούω[a]「服從」36.15 的衍生詞）順從的 服從；順從；聽從；順服 ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου  ‘he humbled himself and became obedient, even to the point of dying’  「自甘卑微，順服至死」 (腓 2:8)

ὑπηρετέω

(1)

(a)

35.19 幫助，照顧 服侍 ［參διακονέω, διακονία, θεραπεύω］ 藉著履行某些職責來提供幫助，通常是一些卑微或低賤的工作 服侍；服務；協助；幫助 Δαυὶδ μὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ θεοῦ βουλῇ  ‘for David served God's purposes in his own time’  「大衛在世的時候，遵行了上帝的旨意」 (徒 13:36) 有些語言在表達「服侍」的概念時，需要具體提到有一個「僕人」，例如「作為僕人提供幫助」，或「作為必須提供幫助的人去提供幫助」，在某些上下文中可以採用短語來表達，例如「在小事上提供幫助」或「完成低微的任務」。

(b)

35.32 幫助，照顧 供應，支持 ［參βαστάζω, ἐπαρκέω］ 通過供應某人的需要，提供持續的、並可能是長期的幫助 供應；供給；支持 αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσιν μετ᾽ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται  ‘you yourselves know that with these hands of mine I have provided for the needs of myself and my companions’  「你們自己也知道，我這雙手供應了我和同伴的需要」 (徒 20:34)

ὑπηρέτης

(1)

οντος＜陽＞

(a)

35.20 幫助，照顧 服侍 ［參διάκονος, θεράπων］ （ὑπηρετέω[a]「服侍」35.19 的衍生詞）提供服務的人 僕人 εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι, προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην  ‘I have appeared to you to appoint you as (my) servant’  「我向你顯現，是要指派你作我的僕人」 (徒 26:16) θεράπων、ὑπηρέτης 和 διάκονος[a] 翻譯成「僕人」時，需要避免譯詞過於具體，例如「服侍飲食的人」或「做家務事的人」。其實可能有必要採用一個意為「幫助者」的詞彙。 在《新約》中，ὑπηρέτης 指許多類型的僕人，例如王的侍從、猶太公會的官長、官員的隨從，以及《約翰福音》中猶太聖殿的守衛。

ὕπνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

23.66 生理活動過程及狀態 睡覺，醒來 ［參καθεύδω, κοιμάομαι, κοίμησις］ 睡著的狀態 睡覺；睡眠；睡著 ἐγερθεὶς δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου  ‘when Joseph awoke up from his sleep’  「約瑟睡醒了」 (太 1:24) 有些語言用習語來表達「睡覺」，比如：「他的靈魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。雖然「他的靈魂走失了」這種表達，在一些語言中可能有令人誤解的神學含義，但其真正意思僅僅是「睡著了」。

ὑπό

(1)

(a)

83.51 空間的位置 在……之上，在……之下 ［參ὑποκάτω］ 低於另一個位置或物體的位置 在……之下；在……下方 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ  ‘does anyone ever bring in a lamp and put it under a container’  「有誰點了燈，拿來放在容器下面？」 (可 4:21) ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε  ‘I saw you when you were under the fig tree’  「你在無花果樹底下，我就看見你了」 (約 1:48)

(b)

37.7 控制，管理 控制，限制 （帶直接受格）用於標記施加控制的人、制度或權力 在……之下；在……的控制下；有義務…… ἀλλὰ συνέκλεισεν ἡ γραφὴ τὰ πάντα ὑπὸ ἁμαρτίαν  ‘but the Scripture includes all things under the power of sin’  「聖經使萬物都圈在罪的控制下」 (加 3:22) ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ  ‘in order that he may redeem those who are under the Law’ or ‘... under obligation to abide by the regulations of the Law’  「為要把律法之下的人贖出來」或「……有義務遵守法律規定的人」 (加 4:5) 在 加 4:5 等經文中，通常把 τοὺς ὑπὸ νόμον 直譯都是錯誤的，因為「在律法以下的人」可能只是指「行為不合法的人」。

(c)

90.1 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 （帶所有格）用於標記施事者或力量，無論是人還是事件 被；藉由 βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων  ‘tossed about by the waves’  「被浪顛簸」 (太 14:24) ἦν ἐν τῇ ἐρήμῳ τεσσεράκοντα ἡμέρας πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ  ‘he was in the desert for forty days being tempted by Satan’  「他在荒野四十天，被撒但試探」 (可 1:13) κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον  ‘a reed shaken by the wind’  「被吹動的蘆葦」 (路 7:24) ἱνατί γὰρ ἡ ἐλευθερία μου κρίνεται ὑπὸ ἄλλης συνειδήσεως  ‘for why is my freedom judged by someone else's conscience’  「因為我的自由為什麼要被別人的良心評斷呢？」 (林前 10:29) ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων  ‘this punishment by the majority is enough for this person’  「這樣的人被大多數人的責備也就夠了」 (林後 2:6) 有些語言很難或者不可能採用所謂的被動表達，通過介詞引出施事者。因此，在某些情況下，翻譯時可能需要以施事者為句子或從句的主語。例如，可 1:13 可以調整句子的結構，譯為：「耶穌在曠野四十天，撒但來試探他」。

(d)

89.26 關係 原因及／或理由 ［參διά, διότι, ἐν］ 表示事物、事件的原因或理由，重點在於工具或手段 因為；由於 ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται  ‘as they go on living, they are choked by the worries and riches and pleasures of daily life’  「一路行走的時候，被生活的憂慮、財富和享樂扼殺了」 (路 8:14) ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας  ‘but each one is tempted because of his own desires’  「但每一個人被誘惑是因自己的私慾」 (雅 1:14)

(e)

67.161 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 用於標記一段時間的接近時間（罕見的用法） 大約；快要；將要 εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκον  ‘they went into the Temple about dawn and taught’  「在天快亮的時候進了聖殿，開始教導人」 (徒 5:21)

(f)

56.32 法庭及法律程序 審判，判刑，宣告無罪 ［參κρίσις, πίπτω］ ὑπὸ κρίσιν πίπτω  （習語，直譯：落在審判之下）因為行為違反法律法規而被定罪 被定罪；被判為有罪 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you may not be condemned’  「免得你們被定罪」 (雅 5:12) 在 雅 5:12 的上下文中，定罪是指上帝的審判。

(g)

1.43 地理物體及特徵 地球的表面 ［參οὐρανός］ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  （習語，直譯：在天空下）指在大地上 天下；地上 τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  ‘it was preached to all people on earth’  「傳給了天下萬民」 (西 1:23) ὑπὸ τὸν οὐρανόν 實質上等同於 ἐπίγειος「地上的」（1.41）。

(h)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［參πούς, ὑποκάτω, ὑποπόδιον］ ὑπὸ τοὺς πόδας  受某人完全控制 受完全控制；服在腳下 ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘until he places all his enemies under his feet’ or ‘until he completely controls his enemies’  「等上帝把一切仇敵都放在他的腳下」或「直到他完全控制自己的仇敵」 (林前 15:25) 許多語言都不能保留習語「在……腳下」。某些語言可以採用類似的習語，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以譯成「直到他站在所有仇敵的身上」。然而，在此上下文中，這個習語最好譯成「直到他打敗所有的仇敵」。

ὑποβάλλω

(1)

(a)

57.176 擁有，轉移，交換 僱用，出租 僱用一個人按照特定方式行事，往往涉及不誠實的行為 僱用；賄賂；收買；引誘；唆使 τότε ὑπέβαλον ἄνδρας λέγοντας ὅτι Ἀκηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήματα βλάσφημα εἰς Μωϋσῆν καὶ τὸν θεόν  ‘then they hired men to say, We have heard him speak blasphemy against Moses and God’  「就收買人來說：『我們聽見他說褻瀆摩西和上帝的話。』」 (徒 6:11)

ὑπογραμμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

58.59 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 ［參τύπος, ὑπόδειγμα, ὑποτύπωσις］ 作為可模仿或要避免的例子的行為模式 模範；榜樣；鑒戒 ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν, ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘leaving you an example in order that you would follow in his footsteps’  「給你們留下榜樣，為要使你們跟隨他的腳蹤」 (彼前 2:21)

ὑπόδειγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

58.59 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 ［參τύπος, ὑπογραμμός, ὑποτύπωσις］ 作為可模仿或要避免的例子的行為模式 模範；榜樣；鑒戒 ὑπόδειγμα γὰρ ἔδωκα ὑμῖν ἵνα καθὼς ἐγὼ ἐποίησα ὑμῖν καὶ ὑμεῖς ποιῆτε  ‘for I have given you an example in order that you should do even as I have done to you’  「我作了你們的榜樣，是要你們也照著我所做的去做」 (約 13:15)

ὑποδείκνυμι

(1)

(a)

28.47 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參δείκνυμι］ 通過視覺、聽覺、動作、手勢或語言的途徑，讓人知道某事物的特徵或意義1 表明；展示；指示 πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτως κοπιῶντας  ‘in everything I did, I showed you that by working hard in this way ...’  「我凡事給你們作榜樣，叫你們知道應當這樣勞苦」 (徒 20:35) 有些語言可以把 徒 20:35 的 ὑποδείκνυμι 譯成：「我舉例給你說明」，或「我用例子展示」，或「我做給你看」。

(b)

33.150 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參δείκνυμι］ 通過示範或證明來解釋某事物的意義2 說明；解釋；指示 ὑποδείξω ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος  ‘I will show you what he is like’  「我要指給你們看他像什麼人」 (路 6:47)

____________________________________________________

1 ὑποδείκνυμι[a]的內涵意義可能比δείκνυμι[a]更強，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 δείκνυμι[b]的意思與ὑποδείκνυμι[b]可能略有不同，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

ὑποδέχομαι

(1)

(a)

34.53 聯合 迎接，接待 ［參ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω］ 友好地接納一個人到場 1 歡迎；接納；接待；款待 γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτόν  ‘a woman named Martha welcomed him (in her home)’  「有一個名叫馬大的女人接待他」 (路 10:38)

____________________________________________________

1 聖經作者在選用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]時，無疑是考慮到具體的上下文；介詞前綴可能表明了歡迎客人時的空間位置關係。例如：在路 8:40中選用ἀποδέχομαι，可能是把焦點放在特定的來源；在約叄 1:10中選用ἐπιδέχομαι，可能考慮到信徒是來到一個特定的地點。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示與一些被社會唾棄的人建立某種互動關係，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空間距離較近。然而，若是根據非常有限的相關上下文就堅稱這些詞彙具有明顯的區別，這也是錯誤的。詞彙組προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有這些空間關係上的區別。

ὑποδέω  (ὑποδέομαι)

(1)

(a)

49.17 涉及衣著及裝飾的活動 穿上鞋子（包括一般的鞋子、靴子、涼鞋等） 穿上；繫上；穿著（鞋子） ὑποδεδεμένους σανδάλια  ‘putting on sandals’  「穿鞋子」 (可 6:9)

ὑπόδημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.182 人工製品 布料、皮革及製成物品 任何鞋類（但通常指涼鞋而不是鞋子） 涼鞋；鞋 οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ  ‘I am not worthy to stoop down and untie his sandal straps’  「我就是彎腰給他解鞋帶也不配」 (可 1:7)

ὑπόδικος

(1)

ον

(a)

56.17 法庭及法律程序 法庭聆訊，審訊 在法庭上為自己的行為辯護的 應該負有責任的；應受審判的；伏在審判之下 ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ καὶ ὑπόδικος γένηται πᾶς ὁ κόσμος τῷ θεῷ  ‘to silence everyone and make the whole world answerable to God’  「讓每個人都無話可說，使普世的人都伏在上帝的審判之下」 (羅 3:19)

ὑποζύγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.7 動物 動物 可以運載重物或可以乘騎的動物 役畜 ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου  ‘and rides on a donkey, and on a colt, the foal of a beast of burden’  「騎著驢，騎著小驢，就是驢的駒子」 (太 21:5) 太 21:5 中的 υἱὸν ὑποζυγίου「役畜的後代」實際上可能不需要翻譯出來，因為句子中已經提到驢和驢駒，因此這個短語似乎是完全多餘的。在某些上下文中，有些語言可能需要指出驢子的性別。在 彼後 2:16，ὑποζύγιον 所指的是一頭母驢，如 民 22:22 的希伯來文本所示。

ὑποζώννυμι

(1)

(a)

54.25 海上活動 （航海術語）把船隻繫緊或綁住 用纜索綁住；用纜索捆綁；繫緊；綁住 ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον  ‘they fastened ropes around the ship’  「用纜索繞過船身捆好」 (徒 27:17)

ὑποκάτω

(1)

(a)

83.51 空間的位置 在……之上，在……之下 ［參ὑπό］ 低於另一個位置或物體的位置 在……之下；在……下方 καὶ τὰ κυνάρια ὑποκάτω τῆς τραπέζης ἐσθίουσιν ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν παιδίων  ‘even the dogs under the table eat the children's leftovers’  「桌底下的小狗也吃孩子們剩下的碎屑」 (可 7:28) εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς  ‘I saw you when you were under the fig tree’  「我看見你在無花果樹下」 (約 1:50)

(b)

83.52 空間的位置 在……之上，在……之下 某個物體底面上的位置 底下；（腳）上 ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν  ‘shake off the dust under your feet’ or ‘... on your feet’  「把腳底的塵土跺掉」或「把腳上的塵土跺掉」 (可 6:11)

(c)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［參πούς, ὑπό, ὑποπόδιον］ ὑποκάτω τῶν ποδῶν  受某人完全控制 受完全控制；服在腳下 πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ  ‘having put all things under his feet’ or ‘having put him in control of all things’  「使萬物都服在他的腳下」或「使他掌管萬物」 (來 2:8) 許多語言都不能保留習語「在……腳下」。某些語言可以採用類似的習語，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以譯成「直到他站在所有仇敵的身上」。然而，在此上下文中，這個習語最好譯成「直到他打敗所有的仇敵」。

ὑποκρίνομαι

(1)

(a)

88.227 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 ［參ὑπόκρισις］ 讓別人以為有特定的目的或動機，而實際上卻有著完全不同的目的或動機 假裝；裝作 ἀπέστειλαν ἐγκαθέτους ὑποκρινομένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι, ἵνα ἐπιλάβωνται αὐτοῦ λόγου  ‘they sent spies who pretended to be righteous in order to trap him in some statement’  「派遣奸細裝作好人，要在他的話裡抓到把柄」 (路 20:20) 有些語言使用習語來表達 ὑποκρίνομαι 和 ὑπόκρισις，例如：「有兩張臉」、「有兩個舌頭」、「像是兩個人」，或「有兩顆心」。

ὑπόκρισις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.227 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 ［參ὑποκρίνομαι］ 讓別人以為有特定的目的或動機，而實際上卻有著完全不同的目的或動機 假裝；裝作 ὁ δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν αὐτοῖς, Τί με πειράζετε;  ‘he saw through their hypocrisy and said, Why are you trying to trap me?’  「耶穌看出他們的假意，就對他們說：『你們為什麼想陷害我呢？』」 (可 12:15) 有些語言使用習語來表達 ὑποκρίνομαι 和 ὑπόκρισις，例如：「有兩張臉」、「有兩個舌頭」、「像是兩個人」，或「有兩顆心」。

ὑποκριτής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

88.228 道德倫理素質及相關行為 偽善，假裝 （ὑποκρίνομαι「假裝」88.227 的衍生詞）假裝是另外一個人，與真實的自己不同 偽君子；虛偽的人；假冒為善的人 Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί  ‘when you fast, do not put on a sad face like the hypocrites’  「你們禁食的時候，不可像那假冒為善的人，臉上帶著愁容」 (太 6:16)

ὑπολαμβάνω

(1)

(a)

15.102 線性運動 上來／上去，上昇 使上升 使上升；向上接去 καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘and a cloud took him up and away from their sight’  「有一朵雲彩從他們眼前把他接去」 (徒 1:9)

(b)

33.187 溝通 問題，答案 對所說的話作出回應（在《新約》中只限於回應問題） 回答；回覆；回應 εἶπεν πρὸς τὸν Ἰησοῦν, Καὶ τίς ἐστίν μου πλησίον; ὑπολαβὼν ὁ Ἰησοῦς  ‘he said to Jesus, Who is my neighbor? Jesus responded ...’  「就對耶穌說：『誰是我的鄰人呢？』耶穌回答說……」 (路 10:29, 30 [2])

(c)

35.1 幫助，照顧 幫助 ［參ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω］ 協助提供可能需要的東西 1 幫助；扶助 ἡμεῖς οὖν ὀφείλομεν ὑπολαμβάνειν τοὺς τοιούτους  ‘we then ought to help such people’  「所以，我們應該扶助這樣的人」 (約叄 1:8)

(d)

31.29 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參δοκέω, νομίζω, οἴομαι］ 認為某事可能是真的，但不能確定 假設；假定；想象；相信；以為 Ὑπολαμβάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο  ‘I suppose the one to whom the most was forgiven’  「我想是那個獲得較多寬免的」 (路 7:43) οὐ γὰρ ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε οὗτοι μεθύουσιν  ‘these men are not drunk as you suppose’  「這些人並不像你們所想的喝醉了」 (徒 2:15) 在某些語言中，相當於「假設」或「以為」的用語是「有點認為」，或「認為可能」，或「有些認為」。某些語言會把不確定的看法清楚表述為：「認為，但不確定」，或「認為，但不知道」，或「認為，但不肯定」。

____________________________________________________

1 35.1中的詞彙（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意為「幫助」的一般含意，但當中無疑有著某些意思上對比的特徵，至少在內涵方面，但在新約用法中沒有具體的證據表明這一點。

ὑπόλειμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

63.22 整體，聯合，部分，分開 剩餘部分 ［參λεῖμμα］ 繼續存在的相對較小的部分 餘數；餘民；一小部分；剩下的少數 τὸ ὑπόλειμμα σωθήσεται  ‘the remnant will be saved’  「得救的將是剩下的餘數」 (羅 9:27)

ὑπολείπω

(1)

(a)

85.66 在空間存在 留在某處 ［參περιλείπομαι］ 留下來，暗示繼續存在 留下；剩下 κἀγὼ ὑπελείφθην μόνος  ‘and I alone am left’  「只剩下我一個人」 (羅 11:3)

ὑπολήνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.67 建造物 其他建造物 放在葡萄酒壓榨機下面的槽，用來接住壓榨出來的葡萄汁 壓酒池 Ἀμπελῶνα ἄνθρωπος ἐφύτευσεν ... καὶ ὤρυξεν ὑπολήνιον  ‘a man planted a vineyard ... and dug a wine trough’ or ‘... dug a place where the juice of the grapes could be collected’  「有人開墾了一個葡萄園……挖了一個醡酒池」或「……挖了一個收葡萄汁的地方」 (可 12:1)

ὑπολιμπάνω

(1)

(a)

13.91 是，變成，存在，發生 存在 導致在某個時間參考點之後繼續存在 使留住；留下 ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν, ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘leaving behind for you an example in order that you might follow in his footsteps’  「給你們留下榜樣，為要使你們跟隨他的腳蹤」 (彼前 2:21a)

____________________________________________________

1 對於ὑπολιμπάνω，很難確定這是彼前 2:21中詞彙的嚴格比喻意義，還是這種意思已經變成相關詞彙的標準化外圍意義。

ὑπομένω

(1)

(a)

39.20 敵意，衝突 抵抗 通過堅守陣地來抵抗 抵抗；堅守陣地；不被移動 Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν  ‘happy is the man who holds his ground when he is tempted’  「遭受試煉而忍耐到底的人有福了」 (雅 1:12) 關於 ὑπομένω 在 雅 1:12 中的另一種解釋，見 68.17。

(b)

85.57 在空間存在 留下，停留 停留在某個地方比預期的時間長 留下來；還留在 ὑπέμεινεν Ἰησοῦς ὁ παῖς ἐν Ἰερουσαλήμ  ‘the boy Jesus stayed behind in Jerusalem’  「孩童耶穌仍舊在耶路撒冷」 (路 2:43) ὑπέμεινάν τε ὅ τε Σιλᾶς καὶ ὁ Τιμόθεος ἐκεῖ  ‘both Silas and Timothy stayed on there’  「西拉和提摩太卻仍留在那裡」 (徒 17:14)

(c)

68.17 時態 繼續 繼續從事某項活動或處於某種狀態，儘管存在阻力和反對 繼續；持續；忍耐；忍受 Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν  ‘happy is the man who experiences temptation and still continues (to trust)’  「遭受試煉而仍繼續信靠的人有福了」 (雅 1:12) 關於 ὑπομένω 在 雅 1:12 的另一種解釋，見 39.20。

(d)

25.175 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 ［參ὑποφέρω］ （ὑπομονή「堅忍」25.174 的衍生詞）不顧困難和痛苦而繼續忍受 忍受；表現出忍耐；容忍 διὰ τοῦτο πάντα ὑπομένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς  ‘so I endured everything for the sake of God's chosen people’  「因此，我為了上帝所揀選的子民忍受這一切」 (提後 2:10)

ὑπομιμνῄσκω  (ἀναμιμνῄσκομαι)

(1)

(a)

29.10 記憶及回憶 想起來 ［參ἀναμιμνῄσκω, ἐπαναμιμνῄσκω, ὑπόμνησις］ 使人記起並再次思考 提醒；使人記得；使人再次思考；想起 ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν [ἐγώ]  ‘he will teach you everything and remind you of everything I've said to you’  「他要把一切的事教導你們，並且要使你們想起我對你們所說的一切話」 (約 14:26) ἐὰν ἔλθω, ὑπομνήσω αὐτοῦ τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ  ‘when I come, I will remind him of everything he has done’  「我來的時候，要使他回想他所做的事」 (約叄 1:10)

(b)

29.9 記憶及回憶 想起來 ［參ἀναμιμνῄσκω］ 使自己記住或被喚起記憶 想起；記得；記起 στραφεὶς ὁ κύριος ἐνέβλεψεν τῷ Πέτρῳ, καὶ ὑπεμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήματος τοῦ κυρίου  ‘the Lord turned around and looked straight at Peter, and Peter remembered the Lord's words’  「主轉過身來看彼得，彼得就想起主對他所說的話」 (路 22:61)

ὑπόμνησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

29.10 記憶及回憶 想起來 ［參ἀναμιμνῄσκω, ἐπαναμιμνῄσκω, ὑπομιμνῄσκω］ 使人記起並再次思考 提醒；使人記得；使人再次思考；想起 διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει  ‘to stir you up by reminding you’  「用提醒的話來激發你們」 (彼後 1:13) 在 提後 1:5，短語 ὑπόμνησιν λαμβάνω 可以解釋為使役被動式短語（比較 90.63 和 90.85 中的 λαμβάνω），例如 ὑπόμνησιν λαβὼν τῆς ἐν σοὶ ἀνυποκρίτου πίστεως「有人使我想起你純真的信心」，但是這個短語也可以合宜地譯成主動記憶，因此譯作「我記得你那真誠的信心」。 另外，彼後 1:13 中的 ὑπόμνησις 也可以解作「記得」，因此可以譯成「在你們記得的時候激發你們」。

ὑπομονή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

25.174 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 在困難環境下繼續堅持下去的能力 堅忍；忍耐；能夠承受 τῆς ὑπομονῆς τῆς ἐλπίδος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘endurance inspired by hope in our Lord Jesus Christ’  「因盼望我們主耶穌基督而產生的堅忍」 (帖前 1:3)

ὑπονοέω

(1)

(a)

31.32 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參ὑπόνοια］ 根據不充分的證據發表意見，往往意味著將錯誤的觀點視為正確 想象；推測；猜想；猜疑；持懷疑態度；疑心 περὶ οὗ σταθέντες οἱ κατήγοροι οὐδεμίαν αἰτίαν ἔφερον ὧν ἐγὼ ὑπενόουν πονηρῶν  ‘when the accusers stood up, they brought no charge in his case of such evils as I had suspected’  「原告都站在那裡，他們控告他的，並不是我所意料的惡事」 (徒 25:18)

ὑπόνοια

(1)

ας＜陰＞

(a)

31.32 持有觀點，相信，信賴 假設，認為有可能 ［參ὑπονοέω］ 根據不充分的證據發表意見，往往意味著將錯誤的觀點視為正確 想象；推測；猜想；猜疑；持懷疑態度；疑心 ἐξ ὧν γίνεται ... ὑπόνοιαι πονηραί  ‘this causes ... people to suspect evil’ or ‘... to suspect falsely’ or ‘... be suspicious’  「產生……惡意的猜疑」或「造成……猜疑」 (提前 6:4)

ὑποπλέω

(1)

(a)

54.10 海上活動 沿著某物航行或移動，以獲得一定程度的保護或庇護 靠著背風的一面航行；沿著背風岸行駛；繼續航行；得到……的保護 κἀκεῖθεν ἀναχθέντες ὑπεπλεύσαμεν τὴν Κύπρον  ‘we set sail from there and sailed on the sheltered side of Cyprus’  「我們又從那裡起航……就沿著塞浦路斯的背風岸而行」 (徒 27:4)

ὑποπνέω

(1)

(a)

14.5 自然界的事件及狀態 風 風輕輕的吹 輕輕的吹 Ὑποπνεύσαντος δὲ νότου  ‘the south wind was blowing gently’  「南風徐徐吹來」 (徒 27:13) 「和緩的風」有時可以描繪為：「空氣在流動」，或「勉強感受到的空氣流動」，或「微風吹拂」。

ὑποπόδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.117 人工製品 傢具 可以用來歇腳的家具 腳凳 ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ  ‘for it is a footstool for his feet’  「因為地是他的腳凳」 (太 5:35) 由於腳凳在世上許多地方是一種常見的文化特徵，因此很少需要使用描述性的短語。然而，翻譯者可以採用「可以讓人歇腳的東西」等譯法。在某些語言中，功能相當於腳凳的東西是「腳踏棒」，也就是說，人們通常把腳放在一根棍子上，以便把腳從房子或茅屋中相對潮濕的泥地上抬起來。

(b)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［參πούς, ὑπό, ὑποκάτω］ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν  （習語，直譯：腳凳）受某人完全控制 受完全控制；服在腳下 ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου  ‘until I put all your enemies under your feet’ or ‘until I put you in control of your enemies’ or ‘until I cause you to rule over your enemies’  「等我使你的仇敵屈服在你腳下」或「等我使你控制你的仇敵」或「等我使你管轄你的仇敵」 (路 20:43) 許多語言都不能保留習語「在……腳下」。某些語言可以採用類似的習語，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以譯成「直到他站在所有仇敵的身上」。然而，在此上下文中，這個習語最好譯成「直到他打敗所有的仇敵」。

ὑπόστασις

(1)

εως＜陰＞

(a)

58.1 性質，類別，示例 性質，特徵 一個實體的本質或基本性質 本質；本性；本體；真實存在 ὃς ὢν ... χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ  ‘who is ... the exact representation of his real being’ or ‘... nature’  「是上帝本體的真像」或「……本性……」 (來 1:3) 有些語言沒有表示「真實存在」或「本性」的詞彙，因此 來 1:3 中的這個概念可以譯成：「他……正像他真實的樣子」。

(b)

31.84 持有觀點，相信，信賴 信賴，依靠 信任或信靠之事的基礎 信任；確實的信心；保證 καταισχυνθῶμεν ἡμεῖς, ἵνα μὴ λέγω ὑμεῖς, ἐν τῇ ὑποστάσει ταύτῃ  ‘how ashamed we would be - not to speak of your shame - for we had such confidence in you’  「我們就會因著對你們的確信而蒙羞，更不用說你們了」 (林後 9:4) ἐάνπερ τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως μέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωμεν  ‘if we hold on firmly to the end to the trust we had at the beginning’  「我們如果把起初的信念堅定地持守到底」 (來 3:14)

ὑποστέλλω

(1)

(a)

13.160 是，變成，存在，發生 發生 控制自己不去做某事，暗示是由於擔心害怕 退避；退縮；躲避 οὐ γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ὑμῖν  ‘for I have not held back from announcing to you the whole purpose of God’  「因為上帝一切的旨意，我並沒有退縮不傳給你們的」 (徒 20:27) 關於 ὑποστέλλω 在 徒 20:27 中的另一個解釋，見 68.53。

(b)

68.53 時態 停止 ［參ὑποστολή］ 因為環境不利或出於害怕而不做某件有積極價值的事 停止；結束；放棄做某事 οὐ γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ὑμῖν  ‘for I have not ceased to announce to you the whole purpose of God’  「我並沒有停止不傳給你們上帝的一切旨意」 (徒 20:27) ὑπέστελλεν καὶ ἀφώριζεν ἑαυτὸν  ‘he stopped and held himself aloof’  「開始退縮，與……分開」 (加 2:12) 加 2:12 中的這個從句也可以譯成：「他退去，把自己與外邦人隔開了」。關於 ὑποστέλλω 在 徒 20:27 的另一種解釋，見 13.160。

ὑποστολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

68.53 時態 停止 ［參ὑποστέλλω］ 因為環境不利或出於害怕而不做某件有積極價值的事 停止；結束；放棄做某事 ἡμεῖς δὲ οὐκ ἐσμὲν ὑποστολῆς εἰς ἀπώλειαν  ‘but we will not cease believing and so be lost’  「我們卻不是退縮以致沉淪的那等人」 (來 10:39) 在 來 10:39，ὑποστολῆς 是 來 10:38 中那 πίστις 的一個方面。

ὑποστρέφω

(1)

(a)

15.88 線性運動 返回 返回自己先前離開的地方 返回；回去；回來 πάλιν ὑπέστρεψα εἰς Δαμασκόν  ‘then I returned to Damascus’  「然後再回到大馬士革」 (加 1:17)

(b)

31.64 持有觀點，相信，信賴 改變對事實／真理的看法 ［參ἀνακάμπτω］ （ὑποστρέφω[a]「返回」15.88 的引申喻意）回到以前的信仰 再回到；變回從前的信仰；轉回來 ἢ ἐπιγνοῦσιν ὑποστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς  ‘than to know it and then turn back from the sacred command that was given to them’  「因為他們認識了義路，卻又背離傳給他們的神聖誡命」 (彼後 2:21)

(c)

13.24 是，變成，存在，發生 狀態 重新回到先前的狀態 再次返回到…… μηκέτι μέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν  ‘never again to be in a state of disintegration’ or ‘... rotting’  「不再歸於朽壞」或「……腐爛」 (徒 13:34)

ὑποστρωννύω

(1)

(a)

16.23 非線性運動 在下面鋪開一些東西 鋪開；在下面鋪開 πορευομένου δὲ αὐτοῦ ὑπεστρώννυον τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ  ‘as he went along, they spread their garments on the road’  「他前進的時候，眾人把衣服鋪在路上」 (路 19:36)

ὑποταγή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

36.18 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ὑπείκω, ὑποτάσσω］ 服從某人的命令或指示 順服；聽從 δοξάζοντες τὸν θεὸν ἐπὶ τῇ ὑποταγῇ τῆς ὁμολογίας ὑμῶν εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ  ‘giving glory to God on account of your obedience to the gospel of Christ which you profess’  「你們服從了自己宣認的基督福音……把榮耀歸給上帝」 (林後 9:13)

ὑποτάσσω  (ὑποτάσσομαι)

(1)

(a)

37.31 控制，管理 控制，限制 ［參καταστέλλω］ 使某事物置於某人的緊緊控制之下 使服從；使受到控制 κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ δύνασθαι αὐτὸν καὶ ὑποτάξαι αὐτῷ τὰ πάντα  ‘using that power by which he is able to subject all things to him’  「運用那使萬有歸服於他的大能」 (腓 3:21)

(b)

36.18 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參ὑπείκω, ὑποταγή］ 服從某人的命令或指示 遵從；服從；順服；聽從；降服 δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι  ‘slaves are to obey their masters’  「要勸僕人順服自己的主人」 (多 2:9)

ὑποτίθημι  (ὑποτίθεμαι)

(1)

(a)

33.230 溝通 教導 對應該做什麼提供指導 指導；指示 Ταῦτα ὑποτιθέμενος τοῖς ἀδελφοῖς καλὸς ἔσῃ διάκονος Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘if you give these instructions to the fellow believers, you will be a good servant of Christ Jesus’  「如果你把這些事指示弟兄姊妹們，你就是基督耶穌的好僕人」 (提前 4:6)

(b)

21.8 危險，冒險，安全，拯救 冒險 ［參τράχηλος］ τράχηλον ὑποτίθημι  （習語，直譯：放下頸項）甘心情願並且有目的地使自己暴露於極度危險之中 冒生命危險 οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν  ‘who risked their lives on my behalf’ or ‘who risked their necks to save my life’  「他們為了我冒生命的危險」或「他們為了救我的性命將自己的頸項置之度外」 (羅 16:4) 有些語言可以把 羅 16:4 中的這個表達譯成：「他們表明自己願意冒死，好使我能夠活著」，或「為了幫助我繼續活著，他們差一點死了」。

ὑποτρέχω

(1)

(a)

54.10 海上活動 沿著某物航行或移動，以獲得一定程度的保護或庇護 靠著背風的一面航行；沿著背風岸行駛；繼續航行；得到……的保護 νησίον δέ τι ὑποδραμόντες καλούμενον Καῦδα  ‘we sailed under the protection of a small island called Cauda’  「我們沿著一個叫做高大的小島的背風岸行駛」 (徒 27:16)

ὑποτύπωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

58.59 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 ［參τύπος, ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα］ 作為可模仿或要避免的例子的行為模式 模範；榜樣；鑒戒 πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν μελλόντων πιστεύειν ἐπ᾽ αὐτῷ  ‘as an example to those who would later believe in him’  「給後來信他……的人做榜樣」 (提前 1:16) ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαινόντων λόγων ὧν παρ᾽ ἐμοῦ ἤκουσας  ‘hold to the example of sound teaching which you have heard from me’  「你要堅守我所給你的那健全的信息，作為你的規範」 (提後 1:13)

ὑποφέρω

(1)

(a)

25.175 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 ［參ὑπομένω］ 不顧困難和痛苦而繼續忍受 忍受；表現出忍耐；容忍 οἵους διωγμοὺς ὑπήνεγκα  ‘the kinds of persecutions I endured’  「我所忍受的迫害」 (提後 3:11)

ὑποχωρέω

(1)

(a)

15.53 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參ἀναχωρέω］ 離開一個地點，暗示有一段距離 退去；退隱；走開；離開 αὐτὸς δὲ ἦν ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήμοις  ‘he would go away to lonely places’  「耶穌卻退到僻靜的地方」 (路 5:16)

ὑπωπιάζω

(1)

(a)

25.245 態度及情感 擔憂，憂慮，憂傷，平靜 令某人極度厭煩，從而使某人疲憊不堪 纏磨；糾纏；不斷地煩擾 ἵνα μὴ εἰς τέλος ἐρχομένη ὑπωπιάζῃ με  ‘in order that she may not keep on coming and in the end wear me out by annoying me’  「免得她經常上門，糾纏不休」 (路 18:5)

(b)

88.89 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 （ὑπωπιάζω「擊打眼睛」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）保持身體處在完全的控制之下，暗示對身體的粗暴對待，可能是為了訓練（這個意思顯然取自職業格鬥比賽的用語） 處在控制之下；自我控制 ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ  ‘I keep my body under control and make it ready for service’  「我克制己身，為服事做好準備」 (林前 9:27)

ὗς

(1)

ὑός＜陰＞

(a)

4.37 動物 動物 豬（{L:χοῖρος}）的雌性 母豬 Ὗς λουσαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου  ‘a sow that has bathed herself only to roll in the mud again’  「豬洗乾淨了，又到污泥裡去打滾」 (彼後 2:22)

ὑσσός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.35 人工製品 武器及盔甲 一種短矛 標槍 ὑσσός 可能是 約 19:29 的異文，有些學者認為經文不是 ὕσσωπος「牛膝草」，而是 ὑσσός「標槍」，但是大多數學者不贊成這種說法（見 3.26）。

ὕσσωπος

(1)	ου＜陽＞及＜陰＞或ὕσσωπον，ου＜中＞

(a)

3.26 植物 樹木以外的植物 細小的芳香灌木，無主幹，許多分枝從底部長出，莖直而硬，有毛絨，高 50-80 釐米；拉丁語學名 Origanum syriacum 或 Majorana syriaca；猶太人在潔淨的禮儀中常用作潑灑的工具 牛膝草 σπόγγον οὖν μεστὸν τοῦ ὄξους ὑσσώπῳ περιθέντες  ‘they put a sponge soaked in sour wine on a branch of hyssop’  「他們就拿海綿蘸滿了醋，綁在牛膝草上」 (約 19:29) 牛膝草灌木可以長到一米（三英呎）高，有很多木質的莖。 在一些翻譯中，翻譯者會採用「牛膝草」的借詞，再加上一個如「植物」的分類詞，例如譯作「一種名叫『牛膝草』的植物」。 在 約 19:29 中，有些翻譯者只用「細枝」或「樹枝」來翻譯這個詞，這可能是不夠的，因為《舊約》中的禮儀常常使用「牛膝草」，因此有些人認為這詞具有象徵意義。 根據一個古老的猜測，約 19:29 中的文本可能是 ὑσσός「標槍」（6.35），而不是 ὕσσωπος「牛膝草」（異文可見於一份不大重要的 11 世紀抄本中），中文《思高》和《呂振中》譯本都採用了這個異文（「有人便將海綿浸滿了醋，綁在長槍上」《思》），但這文本沒有足夠支持，因此不建議使用。

ὑστερέω

(1)

(a)

57.37 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 ［參ὑστέρησις］ 缺少基本的或必需的東西1 缺乏；缺少；不足；窮困 Ὅτε ἀπέστειλα ὑμᾶς ἄτερ βαλλαντίου καὶ πήρας καὶ ὑποδημάτων, μή τινος ὑστερήσατε;  ‘when I sent you out that time without purse, bag, and shoes, did you lack anything?’  「我差你們出去的時候，沒有錢囊，沒有行囊，沒有鞋子，你們缺少什麼沒有」 (路 22:35) παρὼν πρὸς ὑμᾶς καὶ ὑστερηθεὶς οὐ κατενάρκησα οὐθενός  ‘and during the time I was with you I did not burden anyone for help when I was in need’  「在你們那裡有缺乏的時候，卻沒有給任何人造成負擔」 (林後 11:9) περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι  ‘they went around in skins of sheep or goats; they were in need’  「披著綿羊、山羊的皮，到處奔跑，忍受窮困」 (來 11:37)

(b)

65.51 價值 有益的，無益的 沒有任何特別的好處或優勢 沒有好處；缺乏優勢；有損失 οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα  ‘if we do not eat, we shall not be lacking in any advantage’  「我們如果不吃也不會缺少什麼」 (林前 8:8)

(c)

87.65 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 處於身分地位卑下的狀態 低劣；沒有榮譽 τῷ ὑστερουμένῳ περισσοτέραν δοὺς τιμήν  ‘he gave greater honor to the parts that are inferior’ or ‘... to the parts that are lacking in honor’  「把加倍的體面給那有缺欠的肢體」或「……比較不美觀的肢體」 (林前 12:24)

(d)

13.21 是，變成，存在，發生 狀態 在某程度上無法達到某種狀態或條件 無法達到；落後於 ὥστε ὑμᾶς μὴ ὑστερεῖσθαι ἐν μηδενὶ χαρίσματι  ‘so that you have not failed to attain a single blessing’  「以致你們在恩賜上一無欠缺」 (林前 1:7)

____________________________________________________

1 可以看到，ὑστερέω[a]（57.37）、ὑστέρησις（57.37）和ὑστέρημα[a]（57.38）出現在表示不同程度的缺乏的上下文中，因此在有些上下文中，可以將這些詞彙譯為「急需」、「很窮」，甚至「窮困潦倒」；但是，似乎沒有語義上合理的方法可以清楚區分缺乏的程度。

ὑστέρημα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.38 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 （ὑστερέω[a]「缺乏」57.37 的衍生詞）缺乏基本的或必需的東西 1 缺乏；不足；貧窮 αὕτη δὲ ἐκ τοῦ ὑστερήματος αὐτῆς πάντα τὸν βίον ὃν εἶχεν ἔβαλεν  ‘but she from what she lacked gave all that she had to live on’  「可是她已經很窮，卻把自己全部的生活費用都獻上了」 (路 21:4) ἐν τῷ νῦν καιρῷ τὸ ὑμῶν περίσσευμα εἰς τὸ ἐκείνων ὑστέρημα  ‘the plenty which you have at this time should make up for what they lack’  「現在你們富裕就要補助他們的缺乏」 (林後 8:14) τὸ γὰρ ὑστέρημά μου προσανεπλήρωσαν οἱ ἀδελφοὶ  ‘the fellow believers supplied the things I was lacking’  「弟兄們補足了我的缺乏」 (林後 11:9) 在一些語言中，「缺乏」可以表達為：「所擁有的不足夠」，或「不擁有所需要的」，或「沒有應該擁有的」。

(b)

85.29 在空間存在 在某個地方 不在場，有缺乏或不足的含意 不在場；不在身邊 τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν  ‘they have made up for your absence’  「他們補上了你們不在（我這裡的遺憾）」 (林前 16:17)

____________________________________________________

1 可以看到，ὑστερέω[a]（57.37）、ὑστέρησις（57.37）和ὑστέρημα[a]（57.38）出現在表示不同程度的缺乏的上下文中，因此在有些上下文中，可以將這些詞彙譯為「急需」、「很窮」，甚至「窮困潦倒」；但是，似乎沒有語義上合理的方法可以清楚區分缺乏的程度。

ὑστέρησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

57.37 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 ［參ὑστερέω］ 缺少基本的或必需的東西1 缺乏；缺少；不足；窮困 αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν  ‘but even though she was in need, she gave everything she had’  「雖然自己不足，卻把她一生所有的全都投進去了」 (可 12:44) οὐχ ὅτι καθ᾽ ὑστέρησιν  ‘not because of any lack’  「不是因為我缺少什麼」 (腓 4:11)

____________________________________________________

1 可以看到，ὑστερέω[a]（57.37）、ὑστέρησις（57.37）和ὑστέρημα[a]（57.38）出現在表示不同程度的缺乏的上下文中，因此在有些上下文中，可以將這些詞彙譯為「急需」、「很窮」，甚至「窮困潦倒」；但是，似乎沒有語義上合理的方法可以清楚區分缺乏的程度。

ὕστερος

(1)

α，ον

(a)

61.16 序列 形容是一系列中的最後一項，但可能不如 ἔσχατος[a]「最後」61.13 的語氣強烈 最後；末後；後來 ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ  ‘and finally, he sent to them his son’  「最後他打發自己的兒子到他們那裡去」 (太 21:37) ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανεν ἡ γυνή  ‘and last of all, the woman died’  「最後，那女人也死了」 (太 22:27) ἐν ὑστέροις καιροῖς  ‘in the last times’  「在末後的時期」 (提前 4:1)

(b)

67.50 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參δεύτερος］ 隨後的一個事件，但不一定是一系列事件中的第二個 後來；以後；隨後 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐ θέλω, ὕστερον δὲ μεταμεληθεὶς ἀπῆλθεν  ‘I don't want to, he answered, but later he changed his mind and went’  「他回答：『我不想去。』後來他卻改變主意，就去了」 (太 21:29)

ὑφαίνω

(1)

(a)

48.3 涉及布料的活動 把線交織成織物 紡織 οὔτε νήθει οὔτε ὑφαίνει  ‘they do not spin and they do not weave’  「它們不紡線，也不織布」（經文校勘欄） (路 12:27) 這詞只見於異文：οὔτε νήθει οὔτε ὑφαίνει「它們不紡線，也不紡織」路 12:27（校勘欄）。

ὑφαντός

(1)

ή，όν

(a)

48.4 涉及布料的活動 （ὑφαίνω「紡織」48.3 的衍生詞）編織的 編織的；織成的 ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι᾽ ὅλου  ‘and the robe was seamless, woven as one piece throughout’  「這件內衣沒有縫線，是用整塊布織成的」 (約 19:23) 有些語言最好把 約 19:23 的後一部分譯成：「它只是一塊完整的布」，或「它不是由把幾塊布縫在一起做成的」。

ὑψηλός  (ὑψηλότερος)

(1)

ή, όν

(a)

81.6 空間的尺寸 高，低，深 形容「高的」 高 παραλαμβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν λίαν  ‘the Devil took him to the top of a very high mountain’  「魔鬼又帶他上了一座很高的山」 (太 4:8a)

(b)

1.13 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參ὕψιστος, ὕψος, ὕψωμα］ 在地球以上的地方，與超自然的事件或生物有關 高；上面的世界；天空；天堂；高處 ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς  ‘he sat down in heaven at the right side of God’  「坐在高天至大者的右邊」 (來 1:3) 如果上下文顯示這些用語明顯是指「天」或「天空」，那麼翻譯者最好使用意指「天」或「天空」的詞彙，而不是那些意指「高度」或「高處之物」的詞彙。

(c)

65.9 價值 有價值的，沒有價值的 被視為有特別的價值，意味著與其他物品有明顯的不同 非常貴重；價值非凡 ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘for that which is considered by people as being of great value is abhorrent in God's sight’  「因為人看重的，在上帝面前卻是可憎之物」 (路 16:15) 關於 ὑψηλός 在 路 16:15 的另一種解釋，見 88.208。

(d)

88.208 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 形容非常傲慢或驕傲 傲慢的；驕傲的 ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘because that which people are proud of is an abomination in the sight of God’ or ‘arrogance among people is detestable before God’  「因為人所驕傲的，在上帝卻看為可憎之物」或「人的傲慢在上帝面前是可憎惡的」 (路 16:15) 在某些語言中，短語 τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλόν「人引以為傲的東西」可以譯作：「人認為偉大的東西」，或「人認為極好的事物」。關於 ὑψηλός 在 路 16:15 中的另一種解釋，見 65.9。

(e)

88.209 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 ［參ὑψηλοφρονέω, φρονέω］ ὑψηλὰ φρονέω  態度傲慢 傲慢；高傲自大 μὴ ὑψηλὰ φρόνει ἀλλὰ φοβοῦ  ‘do not be proud of it, but be afraid’  「你不可心高氣傲，倒要畏懼」 (羅 11:20)

(f)

83.50 空間的位置 在……之上，在……之下 ὑψηλότερος  （ ὑψηλός[a] 「高」（81.6）的比較級）在某個位置上方的位置，因為更高 在……上方；高於 ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος  ‘being above the heavens’  「高過諸天」 (來 7:26)

____________________________________________________

1 在太 4:8，ὑψηλός可以解作山的自然特徵，即「一座高山」，而不是在高高山脈中的一個山顶。

ὑψηλοφρονέω

(1)

(a)

88.209 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 ［參ὑψηλός, φρονέω］ 態度傲慢 傲慢；高傲自大 Τοῖς πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε μὴ ὑψηλοφρονεῖν  ‘command those who are rich in this life not to be haughty’  「對那些今世富有的人，你當吩咐他們不可高傲自大」 (提前 6:17) 在某些語言中，「傲慢」的意思可以表達為，「認為自己比任何人都好」。

ὕψιστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.13 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參ὑψηλός, ὕψος, ὕψωμα］ 在地球以上的地方，與超自然的事件或生物有關 高；上面的世界；天空；天堂；高處 ἐν οὐρανῷ εἰρήνη καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις  ‘let there be peace in heaven and glory in the world above’  「在天上有和平，在至高之處有榮耀！」 (路 19:38) 「在天上有和平」與「在至高之處有榮光」呈現排比結構，清楚表明 οὐρανός[b] (1.11) 與 ὕψιστος[a] 雖然含義不同，但所指是相同的。 在 太 21:9 中，短語 ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις 的字面意為「高高在上和散那」，解經者認為那是祈求天上的上帝施行拯救或救贖。然而，似乎 ὡσαννά 最好被理解為一個驚呼或讚美，因而將短語 ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις 解作「讚美上帝」。在 路 19:38 中有一個類似的表達，καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις，字面意為「至高之處的榮光」，經常被理解為歡呼讚美上帝的榮耀，因此可以這樣翻譯。參33.357。 如果上下文顯示這些用語明顯是指「天」或「天空」，那麼翻譯者最好使用意指「天」或「天空」的詞彙，而不是那些意指「高度」或「高處之物」的詞彙。

(b)

12.4{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （上帝的頭銜，直譯：最高的）至高無上的那一位，主要指地位 至高者 υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται  ‘he will be called Son of the Most High’  「他要被稱為至高者的兒子」 (路 1:32) 在某些語言中，高度的概念與重要性完全無關，因此，翻譯者可能需要把「至高者」翻譯為「最重要的那位」或「至大的那位」。

____________________________________________________

1 這個語義域中的詞項12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的頭銜。作為頭銜，這些詞彙所指的對象就是θεός[a]，但是各自具有獨特的意思，在具體的上下文對所指對象進行了合理的限定。

ὕψος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.3 空間的尺寸 高，低，深 高度的測量 高度 τί τὸ πλάτος καὶ μῆκος καὶ ὕψος καὶ βάθος  ‘what is the width and length and height and depth’  「多麼的長闊高深」 (弗 3:18) καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα ἐστίν  ‘and the height of it was the same’  「高都是一樣」 (啟 21:16) 在 弗 3:18，四種不同的空間維度用來比喻「無所不包」的意思。

(b)

1.13 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參ὑψηλός, ὕψιστος, ὕψωμα］ 在地球以上的地方，與超自然的事件或生物有關 高；上面的世界；天空；天堂；高處 ἕως οὗ ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν  ‘until the power from on high comes down on you’  「直到那從高處來的能力臨到你們」 (路 24:49) Ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν  ‘when he ascended on high, he led a host of captives’  「他升上高天的時候，擄了許多俘虜」 (弗 4:8) 在 路 24:49 中，ὕψος 指「天」，作為上帝的代稱；在許多語言中最好譯作「直到你們領受從上帝來的能力。」在 弗 4:8 中，短語 ἀναβὰς εἰς ὕψος 可以按字面直譯為「當他升到高處」；但在許多語言中最好譯為「當他升到天上」，因為直譯作「高處」的話，可能僅僅暗示是一幢很高的建築物或高山。 如果上下文顯示這些用語明顯是指「天」或「天空」，那麼翻譯者最好使用意指「天」或「天空」的詞彙，而不是那些意指「高度」或「高處之物」的詞彙。

(c)

87.19 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［參ἐξοχή］ 指很高的身分地位 高位；上層階級；顯要 Καυχάσθω δὲ ὁ ἀδελφὸς ὁ ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ  ‘let the humble Christian brother rejoice in his high position’ or ‘... when (God) lifts him to a high position’  「卑微的弟兄，應該因自己的高位喜樂」或「……蒙上帝提上高位……」 (雅 1:9)

(d)

14.42 自然界的事件及狀態 光 ［參ἀνατολή］ ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  （習語，直譯：曙光從高天臨到）救恩的明亮曙光（或可理解為彌賽亞的頭銜） 曙光從高天臨到 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  ‘the dawn of salvation will come upon us’  「救恩的曙光將從高天臨到我們」 (路 1:78) 在《路加福音》第 1 章，ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 出現在一個詩歌體裁的段落中，許多翻譯者都傾向於保留一定程度的直譯。然而，有些翻譯者將其解作救恩的曙光，因此將 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 譯成「救恩將從天上降臨到我們身上」或「救恩將從天上來到我們這裡，就像天光破曉那樣」。如果單單以 ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 作為彌賽亞的頭銜，這個句子就可以譯成「彌賽亞將要來到我們這裡」；然而，通常更好的做法是保留這個比喻的表達，並將其聯繫到彌賽亞的降臨，譯成「彌賽亞將要來到我們這裡，就像曙光從高天臨到那樣」。翻譯者也可以在腳註處理這個解釋的問題。

ὑψόω

(1)

(a)

81.5 空間的尺寸 高，低，深 使某物處於高處 舉起 καθὼς Μωϋσῆς ὕψωσεν τὸν ὄφιν  ‘as Moses lifted up the serpent’  「好像摩西……舉起銅蛇」 (約 3:14a)

(b)

87.20 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 使某人有很高的地位 高舉；提升 καὶ ὕψωσεν ταπεινούς  ‘and he gave high position to the lowly’  「叫卑微的升高」 (路 1:52) τοῦτον ὁ θεὸς ἀρχηγὸν καὶ σωτῆρα ὕψωσεν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ  ‘God exalted him to his right side as Leader and Savior’  「上帝把他高舉在自己的右邊，使他作元首、作救主」 (徒 5:31)

____________________________________________________

1 ὑψόω在約 3:14,14 [2]的焦點是最終的位置，而不是動作本身。

ὕψωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.13 地理物體及特徵 地面之上的地方 ［參ὑψηλός, ὕψιστος, ὕψος］ 在地球以上的地方，與超自然的事件或生物有關 高；上面的世界；天空；天堂；高處 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος  ‘neither the world above nor the world below’  「（不）是上面的世界，（也不）是下面的世界」 (羅 8:39) 對於 羅 8:39 中的 ὕψωμα 是指一個空間維度（因此與畢達哥拉斯主義或新柏拉圖主義的基本力概念有關），還是指天上的世界（作為魔鬼力量所在的地方），學者之間的學術觀點有分歧。關於 ὕψωμα 在 羅 8:39 中的另一種解釋，見 12.46。 如果上下文顯示這些用語明顯是指「天」或「天空」，那麼翻譯者最好使用意指「天」或「天空」的詞彙，而不是那些意指「高度」或「高處之物」的詞彙。

(b)

12.46 超自然生物及力量 超自然力量 （ὕψωμα[a]「上面的世界」1.13 的引申喻意）在地球上方的超自然力量 上面世界的權勢 πέπεισμαι γὰρ ὅτι ... οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος ... δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ  ‘I am certain that ... neither powers in the world above nor powers in the world below ... will be able to separate us from the love of God’  「因為我深信：無論……是上面世界的權勢，還是下面世界的權勢……都不能使我們與上帝的愛分離」 (羅 8:38, 39 [2]) 關於 ὕψωμα 在 羅 8:39 的另一個解釋，見 1.13。 羅 8:39 中的 ὕψωμα 有可能僅僅被理解為一個人與上帝之間的距離。

(c)

88.207 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 （ὕψωμα「高度」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）誇大評價自己的身分或做過的事 自負；驕傲；傲慢 καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ  ‘and all arrogance that raises itself up against the knowledge of God’  「一切阻擋人認識上帝的高傲的言論」 (林後 10:5)

φάγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

23.19 生理活動過程及狀態 吃，喝 ［參γαστήρ］ （詞幹 φαγ- 「吃」的衍生詞，ἐσθίω[a] 23.1 的不定過去時）習慣吃得過多的人 貪吃的人；貪吃暴食 ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης  ‘he is a glutton and drunkard’  「這人貪食好酒」 (太 11:19) 用習語來指一個貪吃的人是常見的做法，例如：「大腹便便的人」、「饞嘴」、「饞貓」、「淨盤將軍」、「吃貨」。

φαιλόνης

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.172 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἐπενδύτης, ἱμάτιον, περιβόλαιον］ 任何類型的外衣 1 斗篷；外套；長袍 τὸν φαιλόνην ὃν ἀπέλιπον ἐν Τρῳάδι  ‘the cloak which I left in Troas’  「我在特羅亞留……的那件外衣」 (提後 4:13) 在選擇這些表示「外套」詞彙的對應譯詞時，需要考慮具體的上下文，以及它們在每種目標語言中的用法。最常用的對應譯詞是意為「外衣」的詞彙。

____________________________________________________

1 6.172所含四個詞彙的意思顯然具有細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定各自的特徵。學者對於φαιλόνης一詞的意見分歧很大，許多人認為該詞是借自拉丁文“paenula”。

φαίνω  (φαίνομαι)

(1)

(a)

14.37 自然界的事件及狀態 光 ［參λάμπω］ 發光或產生光，如天體、閃電、蠟燭、火把等 發光；光照；帶來光明 ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ  ‘for it is like a lamp shining in a dark place’  「如同照耀在暗處的明燈」 (彼後 1:19) 表示「照亮、照耀、放光」的詞彙，往往根據不同的光源而有不同的用詞。例如，天體的照耀與地上物體的放光有分別。此外，持續不斷的照耀像太陽和月亮，與短暫的閃光像閃電或火花的情況也有不同。

(b)

24.18 感官事件及狀態 看 讓人看得見 顯現；出現；顯露出來；看得見的 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘an angel of the Lord appeared to him in a dream’  「主的天使在夢中向他顯現」 (太 1:20) 在一些語言中，「出現」的等義譯詞是「來到」，在另一些語言中可以是「……他在夢中所見的」。

(c)

28.36 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἐμφανίζω, φανερόω, φανέρωσις, φωτίζω, φωτισμός］ 通過清晰而詳盡的揭示，使人完全認識某事物 1 表明；表示；顯明；顯現；揭露；揭示；披露；啟示 ἵνα φανῇ ἁμαρτία  ‘so that its true nature as sin can be made fully and clearly known’  「為要使罪的真面目更加明顯」 (羅 7:13)

(d)

28.55 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 只讓人知道某事物的表面，而不知道其真正的特質 表現為（某事物）；給人一種……的印象；外表看起來 ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι  ‘on the outside you appear to everybody as good’  「外表看起來你們十分公正」 (太 23:28) 在一些語言中，要準確表達 太 23:28 中的 φαίνομαι，可能需要翻譯如下：「外表上你們看上去是好人，但其實你們不是」，或「你們只是外表上看來是好人」，或「外表上，你們讓人以為你們是好人，但你們並不是」。

____________________________________________________

1 所有這些意思都從「看」、「使看到」或「照亮」的感官語義域，轉移到「使某物完全為人所知」、「使某物顯明」的認知語義域。

Φάλεκ

(1)

＜陽＞

(a)

93.371 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員 法勒；《思》培肋格

φανερός

(1)

ά，όν

(a)

28.28 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 廣為人知的 聲名遠播；廣為人知 φανερὸν γὰρ ἐγένετο τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘his reputation became widely known’  「耶穌的名聲傳遍各地方」 (可 6:14) 在一些語言中，翻譯 可 6:14 時可能需要調整結構，例如譯成：「各地的人都知道耶穌」。

(b)

28.58 知道 可知的 ［參δῆλος］ 可以清楚且容易地被人知道的 清楚知道；容易知道；明顯的；清楚的；清晰的 διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερόν ἐστιν ἐν αὐτοῖς  ‘because what can be known about God is plain to them’  「上帝的事情，人能夠知道的，在他們裡面原是明顯的」 (羅 1:19) 關於翻譯 羅 1:19 涉及的一些問題，見 γνωστός[e] (28.57) 中的討論。

(c)

24.20 感官事件及狀態 看 ［參φανερῶς］ （詞幹 φαν- 「出現」24.18、24.19 的衍生詞）那清楚或明顯地出現的 清楚的；明顯的 οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομή  ‘and not the evident circumcision in the flesh’  「不在於那顯而易見在肉身上的割禮」 (羅 2:28) 羅 2:28 中的 ἐν τῷ φανερῷ 和 ἐν τῷ κρυπτῷ 是一個對比，因此 ἐν τῷ φανερῷ 可以譯成「外面的」，ἐν τῷ κρυπτῷ 可以譯成「裡面的」；然而，更好的做法似乎是保留原有的對比：「可以看見的」和「不能看見的」。見 24.29。

φανερόω

(1)

(a)

24.19 感官事件及狀態 看 ［參ἐμφανίζω］ 使成為可見的 使出現；使可見；讓人看到；顯現 Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς  ‘after this, Jesus appeared (literally ‘... made himself visible ...’) once more to his disciples’  「這些事以後，耶穌……又向門徒顯現」 (約 21:1) 有些語言必須用兩個密切關聯的事件來表達「顯現」的意思；因此 約 21:1 可能需要譯成：「耶穌來，再次被門徒看見」，或「耶穌來，門徒再次看見他」。

(b)

28.36 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἐμφανίζω, φαίνω, φανέρωσις, φωτίζω, φωτισμός］ 通過清晰而詳盡的揭示，使人完全認識某事物 1 表明；表示；顯明；顯現；揭露；揭示；披露；啟示 εἰ ταῦτα ποιεῖς, φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κόσμῳ  ‘since you are doing these things, make yourself known to the world’  「你既然做這些事，就把自己顯給世人看吧！」 (約 7:4) Νυνὶ δὲ χωρὶς νόμου δικαιοσύνη θεοῦ πεφανέρωται  ‘but now, God's way of putting people right with himself has been made known apart from the Law’  「但現在，上帝已經顯示怎樣使人跟他有正確合宜的關係；這是跟法律沒有關係的」 (羅 3:21) τὴν ὀσμὴν τῆς γνώσεως αὐτοῦ φανεροῦντι δι᾽ ἡμῶν ἐν παντὶ τόπῳ  ‘making known the knowledge about him in every place like a sweet aroma’  「在各地顯明因認識他而有的香氣」 (林後 2:14) θεῷ δὲ πεφανερώμεθα  ‘we are fully known by God’  「我們在上帝面前是顯明的」 (林後 5:11)

____________________________________________________

1 所有這些意思都從「看」、「使看到」或「照亮」的感官語義域，轉移到「使某物完全為人所知」、「使某物顯明」的認知語義域。

φανερῶς

(1)

ά，όν

(a)

28.63 知道 可知的 形容某事物容易被公眾知道的方式，暗示相關事件在公開場所發生 公開地；公然 τότε καὶ αὐτὸς ἀνέβη οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘he also went; however, he did not go openly, but secretly’  「他也上去，不是公開去，卻似乎是秘密地去的」 (約 7:10) 「他沒有公開前往」（約 7:10）經常可以譯成：「他沒有四處走動，以致讓人看到他」，或「人們沒有看到他在哪裡」。

(b)

24.20 感官事件及狀態 看 ［參φανερός］ （詞幹 φαν- 「出現」24.18、24.19 的衍生詞）指清楚或明顯地出現的事物 清楚的；明顯的 εἶδεν ἐν ὁράματι φανερῶς  ‘he saw clearly in a vision’  「他在異象中清楚看見」 (徒 10:3)

φανέρωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

28.36 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἐμφανίζω, φαίνω, φανερόω, φωτίζω, φωτισμός］ 通過清晰而詳盡的揭示，使人完全認識某事物 1 表明；表示；顯明；顯現；揭露；揭示；披露；啟示 ἑκάστῳ δὲ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ πνεύματος πρὸς τὸ συμφέρον  ‘the Spirits presence is made clearly known in each one of us, for the good of all’  「每一個人都蒙賜予，得到聖靈的彰顯，為要使全體得益」 (林前 12:7)

____________________________________________________

1 所有這些意思都從「看」、「使看到」或「照亮」的感官語義域，轉移到「使某物完全為人所知」、「使某物顯明」的認知語義域。

φανός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.103 人工製品 燈火及支托物 戶外使用便於攜帶的照明工具，有透明物料保護，可以遮擋風雨 燈籠 ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘he came there with lanterns and torches and weapons’  「帶著燈籠、火把、兵器來到那裡」 (約 18:3) 在古希臘文中，φανός 的意思是火把；然而到了新約時期，這詞似乎主要指一種戶外用的燈籠。

Φανουήλ

(1)

＜陽＞

(a)

93.372 人名及地名 人名 女先知亞拿的父親，是亞設支族的人 法内力；《思》法奴耳

φαντάζω  (φαντάζομαι)

(1)

(a)

24.26 感官事件及狀態 看 變得可見，暗指一種奇特和令人吃驚的景象 所顯現的；景象；所見的 φοβερὸν ἦν τὸ φανταζόμενον  ‘the sight was terrifying’  「所見的景象極其可怕」 (來 12:21)

φαντασία

(1)

ας＜陰＞

(a)

87.57 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 華而不實的儀式，暗示場面壯觀但性質卑下 大排儀仗；大張威勢 Τῇ οὖν ἐπαύριον ἐλθόντος τοῦ Ἀγρίππα καὶ τῆς Βερνίκης μετὰ πολλῆς φαντασίας  ‘then the next day Agrippa and Bernice came with great pomp and ceremony’  「第二天，亞基帕和百妮基大張旗鼓而來」 (徒 25:23)

φάντασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

12.42 超自然生物及力量 超自然生物 ［參πνεῦμα］ 幽靈 鬼 ἐταράχθησαν λέγοντες ὅτι Φάντασμά ἐστιν  ‘they were terrified and said, Its a ghost’  「驚慌失措，說：『是幽魂』」 (太 14:26) 大部分語言都有令人相當滿意的詞彙可以表達「鬼魂」或「幽靈」，因為看見鬼怪顯現的人類心理，顯然是普遍存在的。在某些語言中，「鬼魂」的等義詞只是「影子」。在另一些語言中，「鬼魂」的字面意思可能是「氣息」。在某些情況下，「鬼魂」的意思是結合在動詞短語當中，例如：「在某程度上，他們是通過他看到的。」 《新約》中包含許多論到超自然力量的詞彙（12.43-12.47），人們相信這些超自然力量是活躍的，是管控人類命運的所謂星宿之靈。儘管它們可能有一些特殊的特性，又儘管在聖經以外的文獻中，它們可能代表不同級別的超自然力量，但根據新約的使用，似乎沒有辦法對它們作出清楚的區分。在另一些語言中，翻譯者很難找到恰當的等義表達，主要因為別的宗教系統通常對超自然力量有完全不同的觀念。在許多語言中，如果不以某種方式把這些超自然力量與各種各樣的靈體聯繫起來，就根本不可能談論這些力量。

φάραγξ

(1)

αγγος＜陰＞

(a)

1.51 地理物體及特徵 窪地及洞穴 峽谷，狹窄陡峭的山谷 山窪；山谷；深谷 πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται  ‘every ravine will be filled’  「一切山谷將被填滿」 (路 3:5) φάραγξ 是「狹窄的山谷」，與「寬闊的山谷」有所不同。人們不會預期在 φάραγξ 的谷底有人種植莊稼，但如果是一個寬闊的山谷，人們假定那裡必有農耕的景象。

Φαραώ

(1)

＜陽＞

(a)

93.373 人名及地名 人名 古埃及統治者的頭銜，意思是「偉大的家族」，被用作埃及國王的專有名稱 法老；《思》法郎

Φάρες

(1)

＜陽＞

(a)

93.374 人名及地名 人名 耶穌家譜中的一員，猶大的兒子，希斯崙的父親 法勒斯；《思》培勒茲

Φαρισαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.49 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 耶穌和使徒時代一個重要的猶太宗教和政治黨派。法利賽人的群體比撒都該人大很多（見 11.48），而且在某些教義和行為模式上與他們很不相同。法利賽人嚴格遵守和守護舊約的律法以及無數附加的傳統規條 法利赛人，《思》法利塞人 Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν [πολλά]  ‘why is it that we and the Pharisees fast often?’  「為什麼我們和法利賽人常常禁食」 (太 9:14) 翻譯者普遍認為，把 Σαδδουκαῖος（11.48）和 Φαρισαῖος 簡單地以某種方式音譯，是既明智又必要的做法。但是，在詞彙表中交代這兩個黨派的一些背景資料，是特別重要的；否則，人們對聖經中的某些經文很難有滿意的理解。

φαρμακεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

53.100 宗教活動 邪術 ［參φάρμακον］ 使用法術，通常涉及使用藥劑和在人身上施咒語 行邪術；施法術；行巫術；魔法；邪術；巫術 ἐν τῇ φαρμακείᾳ σου ἐπλανήθησαν πάντα τὰ ἔθνη  ‘with your magic spells you deceived all the peoples (of the world)’  「世上的人也都被你的邪術迷惑了」 (啟 18:23) φαρμακεία 和變體 φάρμακον（如在 啟 9:21）與這個語義域前面的詞彙（53.96-53.99）不同，因為這裡的重點是使用魔水或藥物和施咒。

φάρμακον

(1)

ου＜中＞

(a)

53.100 宗教活動 邪術 ［參φαρμακεία］ 使用法術，通常涉及使用藥劑和在人身上施咒語 行邪術；施法術；行巫術；魔法；邪術；巫術 οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν φόνων αὐτῶν οὔτε ἐκ τῶν φαρμάκων αὐτῶν  ‘they did not repent of their murders or of their magic’  「他們也不為自己所犯的那些兇殺、邪術……悔改」 (啟 9:21) φαρμακεία 和變體 φάρμακον（如在 啟 9:21）與這個語義域前面的詞彙（53.96-53.99）不同，因為這裡的重點是使用魔水或藥物和施咒。

φάρμακος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.101 宗教活動 邪術 （φαρμακεία「行法術，行巫術」（53.100）的衍生詞）行法術或巫術的人 巫師；行邪術的人；行巫術的人 ἔξω οἱ κύνες καὶ οἱ φάρμακοι καὶ οἱ πόρνοι καὶ οἱ φονεῖς  ‘outside (the city) are the perverts, the sorcerers, the immoral, and the murderers’  「城外有犬類、行邪術的、淫亂的、殺人的」 (啟 22:15)

φάσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

33.211 溝通 通知，宣佈 ［參ἦχος, φήμη］ 關於一個人或一個事件的信息 報告；消息；話語；信息 ζητούντων τε αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἀνέβη φάσις τῷ χιλιάρχῳ  ‘when (the mob) tried to kill him, information was sent to the commander’  「他們正想要殺他，有人報信給營裡的千夫長」 (徒 21:31)

φάσκω

(1)

(a)

33.218 溝通 斷言，聲明 肯定地談論某事物 聲明；堅持；聲稱；以為 ζητήματα ... περί τινος Ἰησοῦ τεθνηκότος ὃν ἔφασκεν ὁ Παῦλος ζῆν  ‘arguments ... about a certain dead man Jesus, whom Paul declares is alive’  「爭論……一個名叫耶穌的人；這人已經死了，保羅卻說他還活著」 (徒 25:19)

φάτνη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.137 人工製品 容器 餵飼牲畜用的料箱或食槽（甚至可能是露天的餵飼地場） 飼料箱；馬槽；飼料槽 ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ  ‘she placed him in a manger’  「放在馬槽裡」 (路 2:7) φάτνη[a] 僅出現在 路 2:7；在一些語言中，有多個含義不同的近義詞。「飼料槽」通常是指牲畜站著吃食的地方。「馬槽」是一個相對較大的箱子或架子，裡面有乾草。「飼料箱」是一個小得多的容器，通常是盛穀物。當然，我們不能準確知道嬰孩耶穌被放的地方，然而嬰孩被放在飼料槽或馬槽中是比較可能的。另見 7.64。

(b)

7.64 建造物 其他建造物 餵飼牲畜的地方，即牲畜棚 畜欄 ἕκαστος ὑμῶν ... οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης  ‘would any one of you ... not untie his ox or his donkey from the stall?’  「難道你們各人……不解開槽上的牛和驢……嗎？」 (路 13:15) φάτνη[b] 可能是指穀倉的一部分，或者在戶外餵養牲畜的地方，經常是一個半封閉的場地（見 6.137）。

φαῦλος

(1)

η，ον

(a)

88.116 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 形容非常邪惡，意思是道德卑下 刻薄的；壞的；邪惡的 πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τὸ φῶς  ‘anyone who does mean things hates the light’  「凡作惡的人都恨惡光」 (約 3:20)

φέγγος

(1)

ους＜中＞

(a)

14.36 自然界的事件及狀態 光 ［參φῶς］ 光，對比於黑暗（σκότος[a], σκοτία[a], 14.53），通常與一些光源如日、月、火、燈等等相關1 光 ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς  ‘the moon will not give its light’  「月亮也不放光」 (太 24:29) 有不同的詞彙可以用來表示「光」，要根據是否有特定的光源，例如火、燈、日、月等，還是僅僅是廣義上的光，意思是日光與照進房子的太陽照射不同。有些語言也區分來源不同的光，例如來自火、燈或天體的光，會用不同的詞彙來表達。 有些語言沒有表示「光」的名詞，只有動詞，因為有光的事實被說成是一件發生的事，因此被認為是一個事件。

____________________________________________________

1 φῶς[a]和φέγγος的意思可能有些不同，φῶς可能暗示光源較強，因為φῶς非常頻繁地用於太陽的光，而φέγγος通常與月亮的光相關聯。然而，聖經以外的文獻有許多意思重疊的實例。

φείδομαι

(1)

(a)

22.28 煩惱，困難，解脫，有利的情況 引起煩惱、困難 使人不受煩惱困擾 寬容；防止麻煩發生在某人身上 φειδόμενος ὑμῶν οὐκέτι ἦλθον εἰς Κόρινθον  ‘in order to spare you, I have as yet not gone to Corinth’  「我沒有再到哥林多去，是要寬容你們」 (林後 1:23)

(b)

13.152 是，變成，存在，發生 發生 使自己避免做某事 避免；禁止；克制 φείδομαι δέ  ‘but I will avoid boasting (καυχήσασθαι is to be understood from the first part of verse 6)’  「但是我不自誇」或「但是我避免自誇」 (林後 12:6)

φειδομένως

(1)

(a)

59.61 數量 充裕，過量，極少 以有限的、節省的方式和微不足道的數量或程度來完成 吝嗇的；有限地；很少 ὁ σπείρων φειδομένως φειδομένως καὶ θερίσει  ‘the one who sows sparingly will reap sparingly’  「少種的少收」 (林後 9:6) 在 林後 9:6，φειδομένως 顯然與短語 ἐπ᾽ εὐλογίαις「多，大量」（59.56）形成對比。然而，可能有需要清楚表明那些播種或收割得少的東西是什麼，例如：「種下少量種子的人，收穫也很少」。

φέρω  (φέρομαι)

(1)

(a)

15.187 線性運動 攜帶，負擔 背負或攜帶某物從一個地方到另一個地方 攜帶；背負；帶上 ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὄπισθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they put the cross on him and made him carry it behind Jesus’  「把十字架放在他身上，要他背著跟在耶穌後面」 (路 23:26) ἔφερον τὰς τιμὰς τῶν πιπρασκομένων  ‘they would bring the money from the sale’  「把賣得的錢拿來」 (徒 4:34)

(b)

15.166 線性運動 引領，帶來，帶領 使人移動到某處，可能暗指協助他或牢牢地控制著他 帶 φέρουσιν αὐτὸν ἐπὶ τὸν Γολγοθᾶν τόπον  ‘they brought him to a place called Golgotha’  「他們把耶穌帶到一個叫各各他的地方」 (可 15:22)

(c)

15.160 線性運動 驅動，帶動 借助一種力量使物體移動 驅使一起移動；帶著一起走 χαλάσαντες τὸ σκεῦος, οὕτως ἐφέροντο  ‘having lowered the sails, they were thus carried along (by the wind)’  「就落下大帆，讓它隨著風飄流」 (徒 27:17)

(d)

36.1 引導，管教，跟從 引導，引領 ［參ἄγω, ἡγέομαι, κατευθύνω, προΐστημι］ 影響他人，使其遵循建議的行為方式 帶領；治理；引導 φερόμενοι ἐν τῷ ἁγίῳ πνεύματι  ‘being guided by the Holy Spirit’  「被聖靈引導」（經文校勘欄） (徒 15:29) ἀλλ᾽ ὑπὸ πνεύματος ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν  ‘but being led by the Holy Spirit, they spoke’  「而是人受聖靈的引導而說出」 (彼後 1:21) 有些語言很難清楚區分「引領」（leading）與「統治」（ruling）或「治理」（governing），然而，盡量明確區分這兩種不同的人際關係是重要的。在某些語言中，「引領」的概念可以通過「展示怎樣做」或「展示一個人應該怎樣做」來表達。在其他語言中，「引領」可以簡單地說成「走在前面」，但是這種說法通常僅用來指「偵查員」，他會走到前頭去查看情況是否安全；或者只是指一個人堅持自己的特權，要作為群體中顯得最重要的一員。

(e)

82.12 空間的方向 左，右，正前面，對面 朝向運動的方向 通向；引向 ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν  ‘they came to the iron gate leading into the city’  「來到通向城裡的鐵門前」 (徒 12:10)

(f)

13.133 是，變成，存在，發生 發生 ［參καταφέρω］ 使某些不利的事發生在某人身上，通常與指控或譴責有關 提出（指控）；使發生；造成 Τίνα κατηγορίαν φέρετε [κατὰ] τοῦ ἀνθρώπου τούτου;  ‘what charge do you bring against this man?’  「你們控告這個人什麼呢？」 (約 18:29)

(g)

85.42 在空間存在 放置，安置 放置物件，把它移動到某個特定的地方 放置 Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε  ‘put your finger here’  「把你的指頭伸到這裡來」 (約 20:27a)

(h)

90.64 語意格 經歷者 經歷可能是沉重或困難的事件或狀態 經歷；忍受；經受 τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες  ‘experiencing his shame’ or ‘... the shame which he bore’  「忍受他的凌辱」或「忍受他所受的凌辱」 (來 13:13)

(i)

13.35 是，變成，存在，發生 狀態 藉維持一個狀態使之繼續 支撐；維持 φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘sustaining all things by his powerful word’  「用他大能的話托住萬有」 (來 1:3) 在某些語言中，意思最接近 來 1:3 這句話的說法可能是：「藉著他大能的話語使萬物繼續保持現狀」。 來 1:3 中的 φέρω 也可以理解為「使繼續存在」，在這種情況下，它就會分類在 13.89 之下。然而，此處重點似乎在於「存在的狀態」。

(j)

70.5 實在的，不實在的 提出證據證明某事實際上已經發生 表明某事已經發生；證明某事是真實的 ὅπου γὰρ διαθήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου  ‘where there is a will, it is necessary to show that the one who made the will has actually died’  「凡有遺囑，必須證實立遺囑的人已經死了」 (來 9:16) 在翻譯 來 9:16 中的 φέρω 時，可能需要重新安排各個語義成分，就像英語的翻譯一樣，例如：to show … actually …（顯示／證明……的確……）。

(k)

31.55 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 ［參βαστάζω］ 接受，但暗示事實很難理解或正確地回應 接受；領受 οὐκ ἔφερον γὰρ τὸ διαστελλόμενον  ‘they could not accept the order’  「他們不能接受那命令」 (來 12:20)

(l)

25.176 態度及情感 忍耐，忍受，容忍，堅忍 ［參στέγω］ 忍受惱人的事或困難 忍受 ἤνεγκεν ἐν πολλῇ μακροθυμίᾳ σκεύη ὀργῆς  ‘he was very patient in enduring those who were objects of his anger’  「以極大的耐心容忍那些承受震怒的器皿」 (羅 9:22)

(m)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω］ （植物）結出果實或種子 結果子；生產果實；生產種子；有出產 καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν  ‘and produced some thirty, some sixty, and some one hundredfold’ or ‘... thirty times, and sixty times, and a hundred times what was planted’  「結出果實，有三十倍的，有六十倍的，有一百倍的」或「……是所種的三十倍、六十倍、一百倍」 (可 4:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’  「若是死了，就結出許多子粒來」 (約 12:24)

(n)

23.199 生理活動過程及狀態 成熟，結果子，結種籽 ［參βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω］ καρπὸν φέρω  生產果實或種子 結果子；生產果實；生產種子；有出產 καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν  ‘and produced some thirty, some sixty, and some one hundredfold’ or ‘... thirty times, and sixty times, and a hundred times what was planted’  「結出果實，有三十倍的，有六十倍的，有一百倍的」或「……是所種的三十倍、六十倍、一百倍」 (可 4:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’  「若是死了，就結出許多子粒來」 (約 12:24)

(o)

15.11 線性運動 移動，來／去 從一個地方移到另一個地方，可能暗示導致其他物體也移動 移動；來；吹 ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας  ‘like a strong wind coming’ or ‘... blowing’  「好像一陣大風吹過」 (徒 2:2) 徒 2:2 中的 φέρομαι 可能應該理解為慣常意義上的「吹」，因為它結合了表示「風」的名詞（πνοή[a]，14.4）。無論如何，φέρομαι[a] 必須經常翻譯為「吹」，因為這通常是說到風的運動時使用的合適用詞。

(p)

13.58 是，變成，存在，發生 狀態的改變 （φέρομαι[a]「從一個地方遷移到另一個地方」15.11 的引申喻意）從一種狀態變為另一種狀態，有逐漸發展的含義 變為；前進；邁進 ἐπὶ τὴν τελειότητα φερώμεθα  ‘let us move on to mature teaching’  「朝著更成熟的信仰前進」 (來 6:1)

____________________________________________________

1 在約 20:27,27 [2]，φέρω可能應該僅僅歸類為「攜帶」或「背負」的一個實例，但重點是把某物放在某個特定的位置。動作的要素似乎全然是次要的。

φεύγω

(1)

(a)

15.61 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參φυγή］ 迅速離開一個地點或區域，以避免可能會出現的危險或困難 逃走 τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη  ‘then those who are in Judea must run away to the hills’  「那時，在猶太的，應當逃到山上」 (太 24:16)

(b)

21.14 危險，冒險，安全，拯救 變得安全，沒有危險 ［參ἀποφεύγω, ἐκφεύγω］ 通過躲避或逃跑而遠離危險 1 逃脫；躲避；逃避；脫離 πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης;  ‘how can you escape being condemned to Gehenna?’  「怎能逃脫地獄的懲罰呢？」 (太 23:33) ἔφυγον στόματα μαχαίρης  ‘they escaped being killed’ (literally ‘they escaped the mouths of the sword’)  「逃脫了刀劍的殺戮」（直譯：「逃離了刀口」） (來 11:34)

(c)

13.95 是，變成，存在，發生 存在 迅速停止存在 迅速停止；迅速消失 καὶ πᾶσα νῆσος ἔφυγεν  ‘and every island quickly disappeared’  「所有的島嶼都不見了」 (啟 16:20) 關於 φεύγω 在 啟 16:20 中的另一個解釋，見 24.6。

(d)

13.161 是，變成，存在，發生 發生 （φεύγω[a]「逃走」15.61 的引申喻意）避免做某事，顯然是為了逃避危險 避免 φεύγετε τὴν πορνείαν  ‘avoid immoral sexual behavior’  「你們要避免淫亂」 (林前 6:18) τὰς δὲ νεωτερικὰς ἐπιθυμίας φεῦγε  ‘avoid the evil desires of youth’  「你要逃避年輕人的私慾」 (提後 2:22)

(e)

24.6 感官事件及狀態 看 （φεύγω[a]「逃走」15.61 的引申喻意）迅速消失不見了 消失；變成看不見 καὶ πᾶσα νῆσος ἔφυγεν  ‘and every island suddenly disappeared’  「所有的島嶼都不見了」 (啟 16:20) 關於 φεύγω 在 啟 16:20 的另一種解釋，見 13.95。

____________________________________________________

1 ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω的意思可能略有不同，與φεύγω[b]也不盡相同，但是無法根據現有的上下文來確定這些詞彙的獨特特徵是什麼；不過，ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω 的語氣可能比φεύγω[b]稍強。另外請注意，這組意為「逃脫」的詞彙沒有特別說明任何的移動，而只是指出不必經歷某些困難或危險的事實。

Φῆλιξ

(1)

ικος＜陽＞

(a)

93.375 人名及地名 人名 羅馬行政官，負責統治巴勒斯坦南部的猶太地區 腓力斯；《思》斐理斯

φήμη

(1)

ης＜陰＞

(a)

33.211 溝通 通知，宣佈 ［參ἦχος, φάσις］ 關於一個人或一個事件的信息 報告；消息；話語；信息 ἐξῆλθεν ἡ φήμη αὕτη εἰς ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην  ‘word about this spread all over that part of the country’  「這消息傳遍了那一帶地方」 (太 9:26)

φημί

(1)

(a)

33.69 溝通 說話，談話 ［參εἶπον, λέγω］ 說或講，焦點明顯放在說話的內容上 說；講；告訴 Σίμων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν. ὁ δέ, Διδάσκαλε, εἰπέ, φησίν  ‘Simon, I have something to tell you. And he said, Teacher, tell me’  「『西門，我有話要對你說。』西門說：『老師，請說。』」 (路 7:40)

(b)

33.140 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參εἶπον, λέγω］ 說一些話，為要更全面地解釋之前所說的話的含義或意圖 表示……的意思；意味著；暗示 τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὁ καιρὸς συνεσταλμένος ἐστίν  ‘this is what I mean, fellow believers; there is not much time left’  「弟兄們，我是說：時候不多了」 (林前 7:29)

Φῆστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.376 人名及地名 人名 波求非斯都，公元 59 年接替腓力斯就任巴勒斯坦猶太地區的總督；見 93.300 非斯都；《思》斐斯托

φθάνω

(1)

(a)

15.84 線性運動 來，來到，到達 ［參ἐφικνέομαι, ἥκω, καταντάω］ 向著某一點前行並且到達那裡1 來到；到達 ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘for we did come to you with the gospel of Christ’  「我們帶著基督的福音……到你們那裡」 (林後 10:14)

(b)

15.141 線性運動 先來／先去 ［參προέρχομαι］ 在其他事件發生前到來，通常是涉及類似活動類型的事件 先來；先去；先於 ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας  ‘we who are left alive on the day the Lord comes will not go before those who have died’  「我們這些在主再臨那一天還活著的人，不會比那些已經死了的人先……」 (帖前 4:15) 雖然 φθάνω[b] 和 προέρχομαι[c] 所指的運動可能包括在空間上領先於其他人，但是這裡的意義重點不是空間關係，而是時間關係。

(c)

13.16 是，變成，存在，發生 狀態 ［參καταντάω］ 實現或到達某個特定狀態 2 達到；得著 Ἰσραὴλ δὲ διώκων νόμον δικαιοσύνης εἰς νόμον οὐκ ἔφθασεν  ‘and Israel, while seeking a law that would put them right with God, did not attain it’  「但以色列人追求律法的義，反而達不到律法的義」 (羅 9:31) 在 羅 9:31 中，雖然從語法上看，達不到的是律法，但在語義上，最終的目的當然是義的狀態，因此未達到的是這個義的狀態。

(d)

13.123 是，變成，存在，發生 發生 在某個特定時間之前發生在某人身上 臨到；已經臨到 ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘so the kingdom of God has already come upon you’  「那麼，上帝的國就已臨到你們了」 (太 12:28)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思無疑有著細微的區別，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

2 就達到某種狀態的意思來說，其中顯然發生了狀態的改變，但是焦點似乎主要在終點，因此這些意思被歸類在這個子域中，並沒有放在下一個子域裡面。

φθαρτός

(1)

ή，όν

(a)

23.125 生理活動過程及狀態 活著，死去 必然會瓦解和死亡的東西 容易腐壞的；會朽壞的；必死的 ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου  ‘they changed the glory of immortal God for the likeness of a mortal human being’  「將不能朽壞之上帝的榮耀變為……必朽壞的人……的形像」 (羅 1:23)

φθέγγομαι

(1)

(a)

33.76 溝通 說話，談話 ［參ἀποφθέγγομαι］ 說話，焦點在於話語的聲音而不是內容 說話；發出聲音 παρήγγειλαν τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι  ‘they ordered them not to speak at all’  「吩咐他們絕對不可……講說」 (徒 4:18)

φθείρω

(1)

(a)

20.39 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 破壞或毀壞某物，有使某物敗壞而停止存在的含義 毀壞 εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ θεός  ‘so if anyone destroys God's temple, God will destroy him’  「若有人毀壞上帝的殿，上帝一定要毀滅那人」 (林前 3:17)

(b)

20.23 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 對某人造成傷害 造成傷害；敗壞 οὐδένα ἐφθείραμεν  ‘we have ruined no one’  「我們……未曾敗壞誰」 (林後 7:2) 林後 7:2 中的這個語句可以翻譯為「我們未曾使任何人遭受損失」（指經濟損失），但 林後 7:2 中的 φθείρω 也可以指信心遭到破壞。

(c)

88.266 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 ［參διαφθείρω, καταφθείρω］ 使某人變得乖僻或墮落，是一種道德敗壞1 使墮落；敗壞；毀滅；使……道德敗壞 ἔκρινεν τὴν πόρνην τὴν μεγάλην ἥτις ἔφθειρεν τὴν γῆν ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῆς  ‘he condemned the great harlot who was leading the world into moral ruin with her immorality’  「他審判了那用自己的淫亂敗壞大地的大淫婦」 (啟 19:2)

____________________________________________________

1 διαφθείρω[b]和καταφθείρω的語氣可能比φθείρω[c]更為強烈。

φθινοπωρινός

(1)

ή，όν

(a)

67.164 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 秋季的較晚時候 深秋；晚秋 οὗτοί εἰσιν ... δένδρα φθινοπωρινὰ ἄκαρπα  ‘they are like ... trees in late autumn without any fruit’  「是深秋不結果子的樹」 (猶 1:12) 在 猶 1:12，φθινοπωρινός 不是暗示果實已經被摘下來了，而是指那棵樹根本沒有結果實，甚至在深秋也沒有任何出產。

φθόγγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

14.74 自然界的事件及狀態 聲音 ［參φωνή］ 任何類型的聲音，包括人類語言，但通常是一種獨特的聲音類型，而不是混亂的噪音 聲音 ἐὰν διαστολὴν τοῖς φθόγγοις μὴ δῷ  ‘unless the notes are sounded distinctly’  「發出來的音若沒有分別」 (林前 14:7) 很多語言都會對言語聲音和非言語聲音作重要的區分。在某些語言中，音樂的聲音也需要有一種十分特殊的用語，通常會根據樂器的類型來進行區分。

(b)

33.104 溝通 說話，談話 （φθέγγομαι「發出聲音，說話」33.76 的衍生詞）話語，焦點可能放在聲音的清晰度上 話語；信息；所說的話 Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν  ‘their message went out to all the world’  「他們的言語傳到地極」 (羅 10:18)

φθονέω

(1)

(a)

88.161 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 由於別人有實際的或假定的優勢而產生的惡意情緒 嫉妒 μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες  ‘we must not be proud or irritate one another or be jealous of one another’  「我們不要妄自尊大，彼此激怒，互相嫉妒」 (加 5:26)

φθόνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

88.160 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 對別人懷著惡意，因為別人有實際的或假定的優勢 嫉妒 Τινὲς μὲν καὶ διὰ φθόνον καὶ ἔριν, ... τὸν Χριστὸν κηρύσσουσιν  ‘some people ... preach Christ ... because of envy and rivalry’  「有些人傳基督是出於嫉妒紛爭」 (腓 1:15) 「嫉妒」或「妒忌」常用習語來表達，例如「心如火燒」或「肺腑滾燙」。

φθορά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

20.38 暴力，傷害，摧毀，殺死 摧毀 敗壞或毀滅的狀態，有解體的含義 敗壞；毀滅 ἅ ἐστιν πάντα εἰς φθορὰν τῇ ἀποχρήσει  ‘all such things are ruined by use’  「這一切都是一經使用就都敗壞了」 (西 2:22) ὡς ἄλογα ζῷα γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθορὰν  ‘like wild animals born to be captured and destroyed’  「像野獸，生來就是要被捕捉屠殺的」 (彼後 2:12) 彼後 2:12 中的短語可譯作「像野獸生來要被捕捉和毀滅」，但在某些語言中， 翻譯為「……被殺害」可能更加合適。

(b)

23.205 生理活動過程及狀態 腐爛，腐朽 ［參διαφθορά, σήπω］ 腐爛或朽壞，指有機物 腐爛；朽壞；腐朽；壞了 αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς  ‘the creation itself will be set free from the slavery to decay’ or ‘... the inevitable tendency to decay’  「受造之物也會從朽壞奴役裡得到釋放」或「……無可避免、腐爛的趨勢……」 (羅 8:21)

(c)

88.267 道德倫理素質及相關行為 放蕩，性變態 處於道德敗壞和墮落的狀態 道德敗壞；墮落 αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς  ‘they themselves are slaves of moral corruption’  「自己卻作了敗壞的奴僕」 (彼後 2:19) 在有些語言中，彼後 2:19 中的「道德敗壞的奴隸」可以表達為「他們不道德的慾望使他們成為奴隸」或「……成為這些慾望的奴隸」。

φιάλη

(1)

ης＜陰＞

(a)

6.124 人工製品 容器 寬口的淺碗，通常用來烹飪或盛載各種液體 碗 φιάλας χρυσᾶς γεμούσας θυμιαμάτων  ‘golden bowls filled with incense’  「盛滿了香的金碗」 (啟 5:8)

φιλάγαθος

(1)

ον

(a)

25.105 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 喜愛美好事物的 喜愛良善；喜歡做好事；喜愛美好的事物 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ... φιλάγαθον  ‘for a bishop must be one ... who loves what is good’  「因為監督……必須……喜愛良善……」 (多 1:7, 8 [2])

Φιλαδέλφεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.603 人名及地名 地名 小亞細亞中西部的一個城 非拉鐵非；《思》非拉德非雅

φιλαδελφία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.34 態度及情感 愛，情感，同情 基督徒之間的手足之愛 基督徒之間的友愛；弟兄相愛的心 Περὶ δὲ τῆς φιλαδελφίας οὐ χρείαν ἔχετε γράφειν ὑμῖν  ‘there is no need to write you about affection for your fellow believers’  「論到弟兄相愛，我們不用寫什麼給你們了」 (帖前 4:9) Ἡ φιλαδελφία μενέτω  ‘keep on loving one another as fellow believers’  「你們總要保持弟兄之間的愛」 (來 13:1) 在《新約》中，φιλαδελφία 和 φιλάδελφος（25.35）具有非常特別的意思，所指範圍限於基督徒。在聖經以外的語境中，兩詞是指所謂的「圈子內」的人之間的愛和情誼；但是在《新約》中，這個圈子定義為基督信仰。

φιλάδελφος

(1)

ον

(a)

25.35 態度及情感 愛，情感，同情 對主內信徒的愛 愛弟兄的人；相愛如弟兄；親愛如手足 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες, συμπαθεῖς, φιλάδελφοι  ‘in conclusion, you must all have the same attitude and the same feelings, loving one another as Christian brothers’ or ‘... as fellow believers’  「總而言之，你們大家要彼此同心，互相體恤，相愛如弟兄」 (彼前 3:8) 見 25.34 的討論。

φίλανδρος

(1)

(a)

25.37 態度及情感 愛，情感，同情 指對丈夫有感情 愛丈夫 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι  ‘in order to train the young women to have affection for their husbands’  「好訓導年輕婦女愛丈夫」 (多 2:4)

φιλανθρωπία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.36 態度及情感 愛，情感，同情 普遍對人的愛 對人類的愛；對人的愛；仁愛 ὅτε δὲ ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ  ‘when God our Savior showed his kindness and affection for mankind’  「我們的救主上帝已經顯出他的慈悲和仁愛」 (多 3:4)

(b)

88.71 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 對別人表現出友好的關心 友善；仁慈 οἵ τε βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρωπίαν ἡμῖν  ‘the natives there showed us unusual kindness’  「當地人非常友善地接待我們」 (徒 28:2)

φιλανθρώπως

(1)

(a)

88.72 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參φιλοφρόνως］ 形容對某人存著友好的關懷和良善 仁慈的；友好的 φιλανθρώπως τε ὁ Ἰούλιος τῷ Παύλῳ χρησάμενος ἐπέτρεψεν πρὸς τοὺς φίλους πορευθέντι  ‘Julius treated Paul kindly and allowed him to go and see his friends’  「猶流寬待保羅，准許他到朋友那裡去」 (徒 27:3)

φιλαργυρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.107 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 貪愛錢財的狀態 貪財；貪愛金錢 ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία  ‘for the love of money is the source of all kinds of evil’  「貪財是萬惡的根源」 (提前 6:10)

φιλάργυρος

(1)

ον

(a)

25.108 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 指對財富或金錢的熱愛 貪愛錢財；貪財的人；愛錢的人 οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες  ‘the Pharisees being lovers of wealth’  「法利賽人是貪愛錢財的」 (路 16:14)

φίλαυτος

(1)

ον

(a)

25.39 態度及情感 愛，情感，同情 只顧自己的、以自我為中心的愛 自私自利；以自我為中心的愛；只顧自己 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι  ‘for people will be lovers of themselves’  「那時人會專愛自己」 (提後 3:2)

φιλέω

(1)

(a)

25.33 態度及情感 愛，情感，同情 ［參φιλία］ 基於關係而對某人或某事產生愛或感情 愛；喜愛；鍾愛 Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος  ‘the person who loves his father or mother more than me is not worthy of me’  「愛父母勝過愛我的，不配作我的門徒」 (太 10:37) 見 25.43 關於 φιλέω[a] 和 φιλία 的討論。

(b)

25.103 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 特別喜歡或享受做某事 喜歡；喜愛 φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι  ‘they love to stand up and pray in the synagogues and on the street corners’  「愛站在會堂裡和十字路口禱告」 (太 6:5) φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις  ‘they love to sit in the best places at feasts’  「喜愛宴席上的首座」 (太 23:6)

(c)

34.62 聯合 親吻，擁抱 ［參καταφιλέω, φίλημα］ 親嘴，作為一種問候或打招呼的方式，或用來表達特別的喜愛和欣賞 1 親嘴；親吻 Ὃν ἂν φιλήσω αὐτός ἐστιν  ‘the man I kiss is the one’  「我親誰，誰就是」 (太 26:48) 在許多社會中，親吻並不是一種問安方式，因此在 太 26:48 和 太 26:49 等上下文中需要增加某種限定詞，來清楚說明親吻的含義；否則，僅僅使用意為「親吻」的詞彙可能會有色情意味。太 26:49 中的從句可以譯成「我親嘴問安的那個人就是你們要找的人」。

____________________________________________________

1 雖然親吻的動作具有不同的功能，然而事件的性質基本上是一樣的。有些語言區分了親吻臉頰和親吻嘴唇。其他區分可能還有被親吻的對象是同性還是異性。

φιλήδονος

(1)

ον

(a)

25.112 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 指喜歡快樂和享受 愛宴樂；愛享樂；貪求快樂 φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι  ‘they are lovers of pleasure rather than lovers of God’  「愛享樂而不愛上帝」 (提後 3:4)

φίλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

34.62 聯合 親吻，擁抱 ［參καταφιλέω, φιλέω］ 親嘴，作為一種問候或打招呼的方式，或用來表達特別的喜愛和欣賞 親嘴；親吻 φίλημά μοι οὐκ ἔδωκας  ‘you did not greet me with a kiss’  「你沒有用親吻禮歡迎我」 (路 7:45) 在許多社會中，親吻並不是一種問安方式，因此在 太 26:48 和 太 26:49 等上下文中需要增加某種限定詞，來清楚說明親吻的含義；否則，僅僅使用意為「親吻」的詞彙可能會有色情意味。太 26:49 中的從句可以譯成「我親嘴問安的那個人就是你們要找的人」。

Φιλήμων

(1)

ονος＜陽＞

(a)

93.377 人名及地名 人名 保羅的朋友，藉保羅的傳道而歸信主 腓利門；《思》費肋孟

Φίλητος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.378 人名及地名 人名 初期教會的假教師 腓理徒；《思》非肋托

φιλία

(1)

ας＜陰＞

(a)

25.33 態度及情感 愛，情感，同情 ［參φιλέω］ 基於關係而對某人或某事產生愛或感情 愛；喜愛；鍾愛 ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν  ‘affection for the world is hostility toward God’  「喜愛世界就是與上帝為敵」 (雅 4:4) 有些語言很難甚至不可能說「愛……是敵對」，翻譯者通常要把這種情感態度與個人相聯繫，因此在一些語言中，可以把 雅 4:4 中的這個表達譯成：「愛世上事物的人，就是與上帝為敵」。 關於 φιλέω[a] 和 φιλία 的討論，見 25.43。

Φιλιππήσιος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.604 人名及地名 地名 （Φίλιπποι「腓立比」93.605 的衍生詞）腓立比城的本地人或住在該城的人 腓立比人；《思》斐理伯人

Φίλιπποι

(1)

ων＜陽＞

(a)

93.605 人名及地名 地名 馬其頓東北部的一個城。至於 Καισάρεια τῆς Φιλίππου「凱撒利亞·腓立比」，見 93.492 腓立比；《思》斐理伯

Φίλιππος

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.379a 人名及地名 人名 耶穌的十二門徒之一 腓力；《思》斐理伯

(b)

93.379b 人名及地名 人名 大希律的兒子，希律安提帕的兄弟 腓力；《思》斐理伯

(c)

93.379c 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 腓利；《思》斐理伯

(d)

93.379d 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教會的七名執事之一 腓利；《思》斐理伯

(e)

93.492b 人名及地名 地名 ［參Καισάρεια］ Καισάρεια τῆς Θιλίππου  在黑門山山腳下的凱撒利亞·腓立比；另參看 93.605 凱撒利亞·腓立比；《思》斐理伯的凱撒勒雅

φιλόθεος

(1)

ον

(a)

25.40 態度及情感 愛，情感，同情 愛上帝的 愛上帝 φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι  ‘they are persons who love pleasure rather than loving God’  「愛享樂過於愛上帝」 (提後 3:4)

Φιλόλογος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.380 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單中出現的基督徒，羅 16:15 非羅羅古；《思》非羅羅哥

φιλονεικία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.449 溝通 爭辯，爭吵 準備好爭論或爭吵，想要爭論或爭吵 想要爭吵，準備好爭論；想爭吵；喜歡吵架 Ἐγένετο δὲ καὶ φιλονεικία ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς αὐτῶν δοκεῖ εἶναι μείζων  ‘they started to argue as to which one of them should be considered the greatest’ (literally ‘a desire to argue arose among them as to ...’)  「他們之間又起了爭論：他們當中誰算最大」 (路 22:24)

φιλόνεικος

(1)

ον

(a)

33.450 溝通 爭辯，爭吵 指渴望爭論 喜歡吵架的；好爭論的；容易引起爭論的 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι, ἡμεῖς τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχομεν  ‘if anyone wants to be quarrelsome (about this, the fact is) we do not have such a custom’  「但如果有人想爭辯，我們卻沒有這樣的慣例」 (林前 11:16)

φιλοξενία

(1)

ας＜陰＞

(a)

34.57 聯合 殷勤招待 ［參ξενία, ξενίζω, ξενοδοχέω］ 接待和款待陌生人，即不被視為大家庭成員或親密朋友的人 顯示熱情好客；接待陌生人；熱情款待 τὴν φιλοξενίαν διώκοντες  ‘be eager to show hospitality’  「熱衷於款待客人」 (羅 12:13) 接待陌生人到家中做客，有時是採用習語來表達：「讓陌生人同桌用膳」，「給陌生人提供一張牀」，或「讓陌生人進屋」。

φιλόξενος

(1)

ον

(a)

34.58 聯合 殷勤招待 指樂意接待陌生人 好客的；樂意款待的；殷勤接待的 φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμοῦ  ‘be hospitable to one another without complaining’  「要彼此殷勤接待，不要埋怨」 (彼前 4:9)

φιλοπρωτεύω

(1)

(a)

25.110 態度及情感 享受，享樂，喜愛做 喜歡居首位或做領袖的 喜歡為首的；想要命令他人；想做領袖 ἀλλ᾽ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν Διοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς  ‘but Diotrephes, who always wants to order others, will not pay any attention to us’  「但那想作領袖的丟特腓不接納我們」 (約叄 1:9)

φίλος  (φίλη)

(1)

ου＜陽＞

(a)

34.11 聯合 聯繫 與之交往的男性，對他有感情或個人的尊重 朋友 Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον  ‘come on up, friend, to a better place’  「朋友，請到上座去」 (路 14:10) ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ  ‘for me to have a feast with my friends’  「讓我和朋友一起慶祝」 (路 15:29) 有些語言會用不同的詞彙來表達不同親密程度的朋友，意思是說，有一些人是經常互相分享的親密朋友，還有一些屬於較大的圈子，圈子裡的人友好相處，但不屬於親密關係的核心圈子。在選擇表示「朋友」的詞彙時，要根據具體的上下文而定。

(b)

34.12 聯合 聯繫 φίλη  與之交往的女性，對她有感情或個人的尊重 朋友 καὶ εὑροῦσα συγκαλεῖ τὰς φίλας καὶ γείτονας  ‘and when she finds it, she calls her friends and neighbors together’  「找到了，她就請朋友和鄰舍來」 (路 15:9) 見 34.11 的討論。

φιλοσοφία

(1)

ας＜陰＞

(a)

32.38 理解 理解能力 人類的理解或智慧，暗示與神聖啟示的知識形成對比 人類的理解；人類的智慧；哲學 μή τις ὑμᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας καὶ κενῆς ἀπάτης  ‘lest anyone make you captive by means of human understanding and worthless deceit’ or ‘... by means of the worthless deceit of human wisdom’  「免得有人用他的哲學和虛空的廢話……把你們擄去」或「……人類智慧中無用的詭計……」 (西 2:8) 在某些語言中，西 2:8 中的 φιλοσοφία 可以譯成：「人保持智慧的方法」，或「人明白事情的方法」，或「人推理的方式」。

φιλόσοφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

32.39 理解 理解能力 具有專業或半專業地位的人，被認為在理解人類經驗的意義或重要性方面具有特殊能力 哲學家；學者 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ Στοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘certain Epicurean and Stoic philosophers also debated with him’  「還有伊壁鳩魯和斯多亞兩派的哲學家也與他爭辯」 (徒 17:18) 在某些語言中，徒 17:18 中的 φιλόσοφος 可以簡單地譯成「教師」，因為這類詞彙通常指從事學術活動的專業人士或半專業人士。

φιλόστοργος

(1)

ον

(a)

25.41 態度及情感 愛，情感，同情 對有密切關係之人的愛，尤其是直系親屬或團體成員 非常親愛；非常親密；相親相愛 τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι  ‘love one another affectionately as fellow believers’  「要以弟兄之情彼此相愛」 (羅 12:10)

φιλότεκνος

(1)

ον

(a)

25.38 態度及情感 愛，情感，同情 指愛護自己的後代 愛自己的兒女；愛兒女的人 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι, φιλοτέκνους  ‘in order to train the young women to love their husbands and children’  「好訓導年輕婦女愛丈夫愛兒女」 (多 2:4)

φιλοτιμέομαι

(1)

(a)

25.78 態度及情感 熱切，認真，全心全意 熱切地渴望某事物，意味著有強烈的志向追求某個目標 渴望；立志；以追求某事物為自己的心志 φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν  ‘earnestly aspire to live the quiet life’  「要立志過安靜的生活」 (帖前 4:11) 在一些語言中，帖前 4:11 中 φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν 的對等譯法可能是「竭盡全力過安靜的生活」。

φιλοφρόνως

(1)

(a)

88.72 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參φιλανθρώπως］ 形容對某人存著友好的關懷和良善 仁慈的；友好的 ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν  ‘he welcomed us and for three days he treated us kindly as his guests’  「他歡迎我們，熱情地招待了我們三天」 (徒 28:7)

φιμόω  (φιμοῦμαι)

(1)

(a)

44.6 畜牧，捕魚 套住或籠住動物的嘴，以阻止牠們吃東西 給戴口套；籠住（動物的）嘴；阻止進食 Βοῦν ἀλοῶντα οὐ φιμώσεις  ‘do not muzzle the ox that treads out the grain’  「牛在踹穀的時候，不可籠住牠的嘴」 (提前 5:18) 有些語言可能需要採用描述性的語句來表達「籠住嘴」，因此這句經文可以譯成：「不要捆住牛的嘴，使牠不能吃東西」，或「不要套住牛的嘴，使牠不能吃東西」。

(b)

33.123 溝通 保持沉默 使某人無話可說 使靜默；堵住了……的口 Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσεν τοὺς Σαδδουκαίους  ‘when the Pharisees heard that he had put to silence the Sadducees’  「法利賽人聽見耶穌堵住了撒都該人的口」 (太 22:34)

(c)

14.86 自然界的事件及狀態 聲音 使停止發出聲響 停止發出聲音；使安靜 πεφίμωσο  ‘become still’ or ‘become quiet’  「不許作聲！安靜吧！」 (可 4:39)

(d)

33.122 溝通 保持沉默 無話可說，暗示被阻止說話（比較 φιμός「使緘默」，沒有出現在《新約》中） 無話可說；不發一言 λέγει αὐτῷ, Ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δὲ ἐφιμώθη  ‘he asked him, Friend, how did you get in here without wedding clothes? But he had nothing to say’  「就對他說：『朋友，你到這裡來怎麼不穿禮服呢？』那人無言可答」 (太 22:12)

Φλέγων

(1)

οντος＜陽＞

(a)

93.381 人名及地名 人名 在《羅馬書》的問安名單出現的基督徒，羅 16:14 弗勒干；《思》弗肋貢

φλογίζω

(1)

(a)

14.65 自然界的事件及狀態 燃燒 ［參ἀνάπτω, ἅπτω, ἐμπίπρημι, καίω, περιάπτω］ 使燃燒過程開始 點燃；點火；生火；點燈 καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘and set on fire the entire course of existence’  「把人生的路程點燃起來」 (雅 3:6) 從 14.63 所列詞彙可以看到，對於不同的燃燒階段和結果，各種語言在用語上都會有明顯的差異。比如，為了取暖而點火，與為了摧毀某物而點火，這兩種情況所用的詞彙可能非常不同。

φλόξ

(1)

φλογός＜陰＞

(a)

2.4 自然物質 火 在著火的物件周圍燃燒的水汽 火焰 ὤφθη αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ ὄρους Σινᾶ ἄγγελος ἐν φλογὶ πυρὸς βάτου  ‘an angel appeared to him in the flames of a burning bush in the desert near Mount Sinai’  「在西奈山的曠野，有一位天使在荊棘的火焰中向摩西顯現」 (徒 7:30) ὤφθη αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ ὄρους Σινᾶ ἄγγελος ἐν φλογὶ πυρὸς βάτου「在西奈山附近的曠野，有一位天使在燒著的荊棘的火焰中向他顯現」（直譯）徒 7:30。與 πῦρ[a]「火」（2.3）的情況一樣，φλόξ「火焰」往往不用名詞，而用動詞來翻譯。因此，在 徒 7:30 中，「在燒著的荊棘的火焰中」譯成了「在燒著的荊棘冒著火焰的地方」或「在火焰燒著荊棘的地方」。在一些語言中，「火焰」被稱為「火舌」或「火之旗」。然而在許多語言中，「火」和「火焰」並沒有區分。

φλυαρέω

(1)

(a)

33.374 溝通 愚蠢的話 說話沒有意義，大概是因為對所涉及的事情無知 胡言亂語；胡扯 λόγοις πονηροῖς φλυαρῶν ἡμᾶς  ‘he talks nonsense about me with evil words’  「他用壞話胡亂中傷我們」 (約叄 1:10) 在某些語言中，「胡言亂語」可以表達為「說話而不知道自己在說什麼」；在另一些語言中，意義相等的譯法是「說話而沒有人能聽懂他在說什麼」。

φλύαρος

(1)

ον

(a)

33.375 溝通 愚蠢的話 （φλυαρέω「胡言亂語」33.374 的衍生詞）指胡言亂語 胡言亂語的人；說長道短的；愛說閒話的 φλύαροι καὶ περίεργοι  ‘they talk nonsense and are busybodies’  「好說閒話，好管閒事」 (提前 5:13) 在 提前 5:13，φλύαρος 大概應該譯成「說長道短的」，因為愛說別人閒話的人通常都是在說長道短。

φοβερός

(1)

ά，όν

(a)

25.255 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 引起恐懼的事物或人 可怕的；引起恐懼的 φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας θεοῦ ζῶντος  ‘it is a fearful thing to fall into the hands of the living God’  「落在永生上帝的手裡真是可怕呀！」 (來 10:31)

φοβέω

(1)

(a)

25.252 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 （φόβος[a]「恐懼」25.251 的衍生詞）處於恐懼的狀態中 恐懼；害怕 καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα  ‘and do not fear those who are able to kill the body’  「那殺人身體……的，不要怕他們」 (太 10:28) καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα  ‘when the disciples heard this, they fell face downward and were extremely afraid’  「門徒聽見，就俯伏在地，極其害怕」 (太 17:6) ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαὸν μὴ λιθασθῶσιν  ‘they were afraid that the people might stone them’  「怕百姓用石頭打他們」 (徒 5:26)

(b)

87.14 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參τρέμω］ 對某人非常敬畏或尊敬，達到懼怕的程度 懼怕；極其崇敬；極其尊敬 Κριτής τις ἦν ἔν τινι πόλει τὸν θεὸν μὴ φοβούμενος καὶ ἄνθρωπον μὴ ἐντρεπόμενος  ‘there was a judge in a certain town who neither feared God nor had any respect for people’  「某城有一個法官，他既不敬畏上帝，也不尊重人」 (路 18:2) 在許多語言中，說到「懼怕上帝」都會有嚴重的問題，因為這可能僅僅意味著「害怕上帝」，仿佛上帝是某種妖怪似的。如果詞彙中具有「敬畏」的含義，那可能是一個足夠理想的對等譯詞。某些語言會用習語來表達敬畏，例如「站在那裡，心就像提到了嗓子眼上一樣」或「站在某人面前就心跳加速」。

(c)

53.58 宗教活動 敬拜，尊崇 （φοβέω[a]「懼怕」（25.252）的引申喻意）對神明有深深的敬畏和尊崇，有敬畏接近懼怕的含意 崇敬；敬畏；敬拜 καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ εἰς γενεὰς καὶ γενεὰς τοῖς φοβουμένοις αὐτόν  ‘and his mercy for generation after generation to those who have reverence for him’  「他的憐憫臨到敬畏他的人，直到世世代代」 (路 1:50) 在 徒 13:16，短語 οἱ φοβούμενοι τὸν θεόν 直譯是「那些畏懼上帝的人」，基本上是專用術語，指那些敬拜猶太人的上帝的非猶太人。這些人就是被稱為「畏懼上帝的人」或「敬拜上帝的人」的外邦人。

φόβητρον

(1)

ου＜中＞

(a)

25.258 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 （φόβος[a]「恐懼」25.251 的衍生詞）引起恐懼的物件、事件或狀況 可怕的景象；恐怖的景象；可怕的事情 φόβητρά τε καὶ ἀπ᾽ οὐρανοῦ σημεῖα μεγάλα ἔσται  ‘there will be dreadful happenings and great signs from heaven’  「還有恐怖的景象和從天上來的大徵兆」 (路 21:11)

φόβος

(1)

ου＜陽＞

(a)

25.251 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 極度悲痛憂傷的狀態，因強烈關注即將來到的痛苦、危險、邪惡等引起的，也可能因錯誤地以為上述情況會發生而引起的 害怕；恐懼 ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης  ‘with fear and great joy they quickly left the tomb’  「她們又害怕，又十分高興，趕快離開墓穴」 (太 28:8) ἐν παντὶ θλιβόμενοι· ἔξωθεν μάχαι, ἔσωθεν φόβοι  ‘troubled in every way, conflicts without and fears within’  「處處遭受患難，外面有爭戰，裡面有恐懼」 (林後 7:5) 有些語言沒有名詞詞性的「懼怕」，很多時候，包含該名詞的希臘文表達必須重新調整結構，從而用動詞來表達對應的語義單元。因此，翻譯者可以不說「內有懼怕」（林後 7:5），而是譯成「我們內心是害怕的」。

(b)

25.254 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 恐懼的原因或來源 令人恐懼的東西 οἱ γὰρ ἄρχοντες οὐκ εἰσὶν φόβος τῷ ἀγαθῷ ἔργῳ ἀλλὰ τῷ κακῷ  ‘for the rulers are not a source of fear to those who do good but to those who do what is bad’  「統治者不是要使行善的人懼怕，而是要使作惡的人懼怕」 (羅 13:3) 當 φόβος 意為「懼怕的來源」時，基本上是一個使役動詞，因此 羅 13:3 往往可以譯成：「做官的不使那些行善的人懼怕，而是使那些作惡的人懼怕。」

(c)

53.59 宗教活動 敬拜，尊崇 ［參δέος］ 對神明的深深尊敬和敬畏 崇敬；敬畏 καὶ πορευομένη τῷ φόβῳ τοῦ κυρίου  ‘and (the church) lived in reverence for the Lord’  「存著敬畏主的心過生活」 (徒 9:31)

Φοίβη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.382 人名及地名 人名 保羅在 羅 16:1 推薦的堅革哩教會女執事 《和2010》《和》非比；《現》菲比；《思》福依貝

Φοινίκη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.606 人名及地名 地名 巴勒斯坦西部和北部的沿海地區 腓尼基

φοῖνιξ

(1)

ικος＜陽＞

(a)

3.8 植物 樹木 棕櫚科植物（Arecaceae）的開花品種；高度可達 10-20 米；有大型葉子叢生在頂部；拉丁語學名：Phoenix dactylifera；人們為其味甜和可食用的果子而加以培植，果子大小有如人的拇指；象徵優雅和風度；棕樹枝象徵和平和勝利 棕樹，棕櫚樹 ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων  ‘they took palm branches’  「他們拿著棕樹枝」 (約 12:13) 參看 3.53 的討論

(b)

3.53 植物 植物的非果實部分 ［參βάϊον］ 棕櫚樹（φοῖνιξ 1 ）的枝子 棕樹枝，棕櫚枝 ὄχλος πολύς ... ἑστῶτες ... φοίνικες ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν  ‘a great crowd ... stood there ... holding palm branches in their hands’  「有一大群人……手裡拿著棕櫚枝，站在……」 (啟 7:9) 在《新約》經文中出現 φοῖνιξ[a]（約 12:13；參3.8）和 φοῖνιξ[b]（啟 7:9）的時候，翻譯者需要為枝子找到一個合適的術語，因為在許多語言中，人們會區分棕櫚樹的枝子和大多數其他樹木的枝子，常常把棕櫚樹的枝子稱為葉子（在生物學上確實是葉子），其他樹木的枝子則喻稱為樹木的臂膀。 βάϊον 是一個生物學術語，意為「棕樹枝」；原文在 約 12:13 中冗餘地添加了 τῶν φοινίκων「棕樹的」，可能因為作者恐怕讀者不太熟悉 βάϊον 一詞。

____________________________________________________

1 雖然英語習慣上把希臘文βάϊον或φοῖνιξ（3.53）所指事物稱為'palm branch'（「棕樹枝」），但嚴格來說，這只是一片很大的葉子，因為這些所謂的樹枝上面並沒有芽。

Φοῖνιξ

(1)

ικος＜陽＞

(a)

93.607 人名及地名 地名 克里特島南岸的港口 《和2010》《和》非尼基；《現》菲尼基；《思》腓尼斯

φονεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

20.85 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參ἀνδροφόνος, ἀνθρωποκτόνος］ 謀殺別人的人 兇手 ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους  ‘he destroyed those murderers’  「除滅那些兇手」 (太 22:7)

φονεύω

(1)

(a)

20.82 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參φόνος］ 以非法、故意殺人的方式奪去人的性命 謀殺；犯謀殺罪 ὃς δ᾽ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει  ‘anyone who commits murder will be brought before the judge’ (literally ‘... will be brought to judgment’)  「凡殺人的，必須受審判」 (太 5:21)

φόνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

20.82 暴力，傷害，摧毀，殺死 殺死 ［參φονεύω］ 以非法、故意殺人的方式奪去人的性命 謀殺 Ὁ δὲ Σαῦλος ἔτι ἐμπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς μαθητὰς τοῦ κυρίου  ‘in the meantime Saul kept up his violent threats of murder against the disciples of the Lord’  「掃羅還是一直怒氣沖沖地威嚇主的門徒，要殺害他們」 (徒 9:1)

φορέω

(1)

(a)

49.11 涉及衣著及裝飾的活動 穿上、穿好衣服 穿（衣）；穿上；穿著；披著 οἱ τὰ μαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων εἰσίν  ‘people who dress in luxurious clothes live in palaces’  「那穿細軟衣服的人是在王宮裡」 (太 11:8)

(b)

13.2 是，變成，存在，發生 狀態 ［參ἔχω］ 處於某個特定的狀態 是；承受 καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ  ‘as we are in the likeness of the earthly’ or ‘as we bear the likeness of the earthly’  「正如我們有了那屬塵土者的形象」 (林前 15:49)

(c)

38.3 懲罰，賞賜 懲罰 ［參μάχαιρα］ φορέω τὴν μάχαιραν  （習語，直譯：佩劍）有能力或權力去施行懲罰 有權懲罰 οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ  ‘for it is not in vain that he has the power to punish’  「因為他有權懲罰，並非徒然」 (羅 13:4)

φόρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.182 擁有，轉移，交換 稅款，貢品 某國人民向另一國繳納的款項，表示他們臣服和依賴該國 貢賦；賦稅 ἔξεστιν ἡμᾶς Καίσαρι φόρον δοῦναι ἢ οὔ;  ‘is it lawful for us to pay the tribute tax to the Emperor or not?’  「我們納稅給凱撒合不合法」 (路 20:22) κωλύοντα φόρους Καίσαρι διδόναι  ‘he told them not to pay the tribute tax to the Emperor’  「禁止我們納稅給凱撒」 (路 23:2)

φορτίζω

(1)

(a)

15.207 線性運動 攜帶，負擔 使人搬運或擔負重擔1 使搬運；使負重擔 φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα  ‘you make men carry heavy loads’  「你們使人背負難挑的重擔」 (路 11:46)

____________________________________________________

1 在《新約》中，φορτίζω僅出現在比喻性的上下文中。

φορτίον

(1)

ου＜中＞

(a)

15.208 線性運動 攜帶，負擔 ［參γόμος］ （φορτίζω「使背負重擔」15.207 的衍生詞）所運送的比較重的物件 重擔；擔子；貨物（如船上的貨物） μετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν  ‘there will be great damage to the cargo and to the ship and loss of life as well’  「貨物和船要受損傷，大遭破壞」 (徒 27:10)

Φορτουνᾶτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.383 人名及地名 人名 哥林多教會的信徒 福徒拿都；《思》福突納托

φραγέλλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.26 人工製品 刑罰及處死用的工具 用一條皮帶或多條皮帶做成的皮鞭，末端或會附加一些重物；用來趕牲畜前行，或用作人的刑具 鞭子 ποιήσας φραγέλλιον ἐκ σχοινίων  ‘making a whip of cords’  「拿繩子做成鞭子」 (約 2:15) φραγέλλιον 的尖端帶有硬物，通常是金屬物品，以增加鞭打的力量，實施更嚴厲的刑罰。

φραγελλόω

(1)

(a)

19.9 物理的衝擊力 擊打，撞擊 ［參ἱμάς, μαστιγόω, μαστίζω, μάστιξ］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 παρέδωκεν τὸν Ἰησοῦν φραγελλώσας ἵνα σταυρωθῇ  ‘he had Jesus whipped and handed him over to be crucified’  「把耶穌鞭打後交給人釘十字架」 (可 15:15)

φραγμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

7.59 建造物 圍牆及籬笆 為了圍蔽一個開闊的區域而搭建的結構 籬笆；牆 ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν  ‘he planted a vineyard and put a fence around it’  「開墾了一個葡萄園，四周圍上籬笆」 (太 21:33) 實際上，世界各地都有某種形式的籬笆、牆或柵欄，用來圍住田地。在某些地方，圍欄是堆起來的原木或樹枝；在另一些地方，圍牆是把泥土或石頭壘起來。然而，重要的不在於樣式，而在於功能，因此翻譯者往往可以採用描述性的表達，例如「圍住田地的柵欄」，有時可以描述為「阻止動物進入田地的柵欄」。 φραγμός[a] 也用來喻指律法，因為律法在猶太人與外邦人之間築起一道屏障：τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ「隔斷的牆」或「屏障」（弗 2:14）。在弗 2:14，φραγμός[a] 可以譯作「隔開的牆」或「分隔的牆」（參34.39）。

(b)

1.105 地理物體及特徵 通路：道路、街道、小徑等 籬笆、圍牆或樹籬旁邊的小徑或平地（一貧如洗的人或會留駐的地方） 旁道；小徑 Ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς  ‘go out into the highways and byways’  「到大街和小巷上去」 (路 14:23)

(c)

34.39 聯合 屬於，包括在成員中，排除在外 （φραγμός[a]「籬笆」7.59 的引申喻意）作為人際關係的一種分離方式 那分離的；那隔離的 τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας  ‘destroying the intervening wall that separates’  「拆毀了中間隔絕的牆」 (弗 2:14) 有些語言可能需要指出被隔開是什麼或是誰，因此需要把 弗 2:14 中的這個短語譯成「將猶太人與外邦人隔開的……」。

φράζω

(1)

(a)

33.141 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἐπίλυσις, ἐπιλύω］ 解釋某事物的意思，暗示所討論的文本是複雜難解的 解釋；意義；解說 Φράσον ἡμῖν τὴν παραβολὴν [ταύτην]  ‘explain to us what this parable means’  「請你向我們解釋這比喻的意思」 (太 15:15)

φράσσω

(1)

(a)

68.45 時態 停止 使某事停止（特指講話） 使停止；終止；阻擋；阻止 ἡ καύχησις αὕτη οὐ φραγήσεται εἰς ἐμὲ ἐν τοῖς κλίμασιν τῆς Ἀχαΐας  ‘as far as I am concerned, this boasting will not be stopped in the regions of Achaia’  「在亞該亞一帶就沒有人能阻止我這樣誇口」 (林後 11:10)

(b)

33.125 溝通 保持沉默 ［參στόμα］ στόμα φράσσω  （習語，直譯：塞住口）使某人無話可說 使不作聲；消除任何說話的理由 ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ  ‘in order to stop everyone from having anything to say’  「讓每個人都無話可說」 (羅 3:19)

(c)

20.30 暴力，傷害，摧毀，殺死 傷害，傷口 ［參στόμα］ φράσσω στόμα  （習語，直譯：封住口）防止傷害發生；在《新約》唯一的經文（來 11:33）裡，那是指堵住獅子的口 堵住某人的嘴；防止傷害 ἔφραξαν στόματα λεόντων  ‘they shut the mouths of lions’ or ‘they kept lions from doing harm’  「堵住了獅子的口」或「以防獅子造成傷害」 (來 11:33) 來 11:33 中的短語具體指什麼歷史事件並不清楚。在 但 6:22 的記載中，是上帝的使者封住了獅子的口。

φρέαρ

(1)

ατος＜中＞

(a)

7.57 建造物 蓄水建造物 ［參πηγή］ 深入地面的結構，通常用石頭砌成，底部是一池水 井 βοῦς εἰς φρέαρ πεσεῖται  ‘an ox will fall into a well’  「牛……掉在井裡」 (路 14:5) 如果有相對穩定的水流，那麼水井可以很貼切地稱為一口 πηγή[a]「泉」1.78；這可能是 約 4:6 中採用 πηγή 的原因），但是，如果水只是從附近地區逐漸滲入水井內，或者是通過地表水匯入井中，那麼更應該稱為 φρέαρ[a]。然而，在一些上下文中，這兩個詞彙可以互換使用；例如，比較 約 4:6 中的 πηγή 與 約 4:11 中的 φρέαρ，兩個詞都是指敘加的雅各井。

(b)

1.58 地理物體及特徵 窪地及洞穴 地面上較深的坑或豎井 深坑 ἐσκοτώθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος  ‘the sunlight and air were made dark by the smoke from the pit’  「太陽和天空因坑口的煙而變為黑暗」 (啟 9:2) 在此處出現的 φρέαρ (啟 9:1)，所指的實質上相等於 ἄβυσσος「無底坑」 (1.20)。

φρεναπατάω

(1)

(a)

31.12 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 ［參ἀπατάω, ἀπάτη, ἐξαπατάω］ 使某人對真理產生錯誤的看法1 誤導；欺哄；欺騙 εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι μηδὲν ὤν, φρεναπατᾷ ἑαυτόν  ‘if a person thinks he is something when he really is nothing, he is only deceiving himself’  「有人如果沒有什麼了不起，卻自以為了不起，就是在欺騙自己」 (加 6:3)

____________________________________________________

1 這些含有詞幹ἀπατ的詞彙的意思與前面含有詞幹πλαν（31.8-31.11）的詞彙的意思有很多重疊。這兩組詞彙都有欺騙和錯誤觀念的意思。很難確定這些詞彙在意思上的確切差異，但含有詞幹πλαν的詞彙可能與一般的欺騙行為有關，而不是主要與錯誤觀念有關。

φρεναπάτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

31.13 持有觀點，相信，信賴 持有錯誤觀點，被誤導 （φρεναπατάω「誤導」31.12 的衍生詞）在真理上誤導別人的人 誤導的人；騙子 Εἰσὶν γὰρ πολλοὶ [καὶ] ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται  ‘there are many disorderly people, empty talkers, and deceivers’  「有許多人不受約束、好講空話、欺騙人」 (多 1:10) 在某些語言中，φρεναπάτης 的對等譯法是「沿著錯路領頭的人」或「把錯說成對的人」。

φρήν

(1)

φρενός＜陰＞

(a)

26.15 心理官能 深思熟慮的心理能力，往往暗示明智和有遠見 深思熟慮；思想方式；人生觀 Ἀδελφοί, μὴ παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσὶν  ‘do not be like children in the way you think, Christian brothers’  「弟兄們，你們在思想上不要作兒童」 (林前 14:20)

φρίσσω

(1)

(a)

25.260 態度及情感 懼怕，驚駭，驚慌 非常害怕，以致發抖戰慄 1 害怕得發抖；極度害怕；恐懼戰競 τὰ δαιμόνια πιστεύουσιν καὶ φρίσσουσιν  ‘the demons believe and tremble with fear’  「連鬼魔也相信，並且恐懼戰兢」 (雅 2:19)

____________________________________________________

1 τρέμω[b]（25.259）和φρίσσω（25.260）可以視為同時屬於兩個非常不同的語義域，一個是生理方面，即由於恐懼或敬畏而無法控制的身體反應，另一個是畏懼或驚恐的心理體驗。然而，因為是心理的畏懼產生生理的反應，所以把這些字詞的意思視為情緒反應而不是生理事件似乎更加合理。

φρονέω

(1)

(a)

26.16 心理官能 （詞根為 φρον「深思熟慮」26.15 的衍生詞）使用自己深思熟慮的能力，重點在於潛在的性情或態度 有自己的看法；以某種獨特的方式來思考 τοῦτο φρονεῖτε ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘the attitude you should have is the one that Christ Jesus had’  「你們要以基督耶穌的意念為你們的意念」 (腓 2:5) 有些情況應該把 腓 2:5 譯成：「你們應該按照基督耶穌思想的方式去思想」，或「耶穌基督思想事物的方式，是你們應該思想事情的方式」。 在 腓 2:5，φρονέω 也可以理解為特指人與人之間彼此相待的態度。

(b)

30.20 思考 思考，思想 ［參μελετάω, σκοπέω, φροντίζω］ 持續地認真思考某事 沉思；仔細思想；專心思考；專心一意 τὰ ἄνω φρονεῖτε  ‘let your mind dwell on the things which are above’  「你們要思考上面的事」 (西 3:2)

(c)

31.1 持有觀點，相信，信賴 有意見，持有觀點 ［參ἔχω, ἡγέομαι, κρίνω, λογίζομαι］ 對某事物持有觀點或意見 持有觀點；有一個意見；考慮；認為 ἐγὼ πέποιθα εἰς ὑμᾶς ἐν κυρίῳ ὅτι οὐδὲν ἄλλο φρονήσετε  ‘our union in the Lord makes me confident that you will not take a different view’  「我在主裡深信你們不會有別的想法」 (加 5:10)

(d)

87.12 地位 與地位有關的榮譽及尊重 ［參οἶδα］ 承認某人或事件的崇高地位 尊敬；表示敬意；尊重 ὁ φρονῶν τὴν ἡμέραν κυρίῳ φρονεῖ  ‘one who respects a certain day shows his respect for the Lord’  「有人特別重視某一天，表示他對主的尊崇」 (羅 14:6)

(e)

88.209 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 ［參ὑψηλός, ὑψηλοφρονέω］ ὑψηλὰ φρονέω  態度傲慢 傲慢；高傲自大 μὴ ὑψηλὰ φρόνει ἀλλὰ φοβοῦ  ‘do not be proud of it, but be afraid’  「你不可心高氣傲，倒要畏懼」 (羅 11:20)

φρόνημα

(1)

τος＜中＞

(a)

26.15 心理官能 深思熟慮的心理能力，往往暗示明智和有遠見 深思熟慮；思想方式；人生觀 τὸ γὰρ φρόνημα τῆς σαρκὸς θάνατος  ‘for to those whose outlook is formed by their human nature, death is the result’  「關注肉體本性的，其結果就是死」 (羅 8:6)

φρόνησις

(1)

εως＜陰＞

(a)

26.15 心理官能 深思熟慮的心理能力，往往暗示明智和有遠見 深思熟慮；思想方式；人生觀 ἐπιστρέψαι ... ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων  ‘he will turn ... the disobedient people back to the way of thinking of righteous people’  「叫悖逆的人轉向義人的見識」 (路 1:17)

(b)

32.30 理解 理解能力 理解的能力，是洞察力和智慧的結果 理解能力；智慧；明智 ἐν πάσῃ σοφίᾳ καὶ φρονήσει  ‘using all wisdom and ability to understand’  「他用一切的智慧和聰明」 (弗 1:8)

φρόνιμος

(1)

ον

(a)

32.31 理解 理解能力 ［參φρονίμως］ 指由洞察力和智慧產生的理解 明智；聰明；有理解力；有洞察力 ὅστις ἀκούει μου τοὺς λόγους τούτους καὶ ποιεῖ αὐτούς, ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ  ‘everyone who hears these words of mine and obeys them is like one who has understanding’  「凡聽了我這些話又去做的，好比一個聰明人」 (太 7:24)

φρονίμως

(1)

(a)

32.31 理解 理解能力 ［參φρόνιμος］ 指由洞察力和智慧產生的理解 明智；聰明；有理解力；有洞察力 ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τὸν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονίμως ἐποίησεν  ‘the master praised the unjust steward because he had acted wisely’  「主人就誇獎這不義的管家做得精明」 (路 16:8)

φροντίζω

(1)

(a)

30.20 思考 思考，思想 ［參μελετάω, σκοπέω, φρονέω］ 持續地認真思考某事 沉思；仔細思想；專心思考；專心一意 ἵνα φροντίζωσιν καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες θεῷ  ‘in order that those who believe in God may fix their attention on being concerned with good works’ or ‘... on being active in doing good works’  「好讓那些信了上帝的人專心投入美好的工作」或「……熱心行善」 (多 3:8)

φρουρέω

(1)

(a)

37.119 控制，管理 守衛，看守 ［參φυλακή, φυλάσσω］ 對可能發生的事件有所防備 防範；把守；看守 ὁ ἐθνάρχης Ἁρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν πόλιν Δαμασκηνῶν πιάσαι με  ‘the ethnarch under King Aretas kept the city of Damascus under watch in order to arrest me’  「在大馬士革的亞哩達王手下的提督把守大馬士革城，要捉拿我」 (林後 11:32) 在許多語言中，守衛一個地區以捉拿某人，與保護畜群以防被強盜奪去或被野獸襲擊，這兩種情況所用的詞彙是非常不同的。

φρυάσσω

(1)

(a)

88.185 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 表示出傲慢無禮的怒氣 咆哮；被激怒 Ἱνατί ἐφρύαξαν ἔθνη  ‘why are the nations raving’  「列國為什麼狂怒騷亂」 (徒 4:25) 顯然，φρυάσσω 不僅包含了怒氣，還包含了強烈的反對，不論是言語上的還是非言語上的。

φρύγανον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.65 植物 木材及木製品 樹木或灌木的乾樹枝，被折斷或砍成適當的長度，用作木柴 乾柴，木柴 συστρέψαντος δὲ τοῦ Παύλου φρυγάνων τι πλῆθος καὶ ἐπιθέντος ἐπὶ τὴν πυράν  ‘Paul had gathered a bundle of sticks and put them on the fire’  「保羅拾起一捆柴，放在火中」 (徒 28:3)

Φρυγία

(1)

ας＜陰＞

(a)

93.609 人名及地名 地名 小亞細亞中部的地區 弗呂家；《思》夫黎基雅

Φύγελος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.384 人名及地名 人名 亞西亞地區的基督徒，他和黑摩其尼一起離棄保羅 腓吉路；《思》非革羅

φυγή

(1)

(a)

15.61 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 ［參φεύγω］ 迅速離開一個地點或區域，以避免可能會出現的危險或困難 逃走 προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑμῶν χειμῶνος  ‘pray that your flight will not be in the winter’ or ‘... in the cold season’  「你們要祈求，好讓你們逃走的時候，不遇見冬天」或「……寒冷的季節」 (太 24:20)

φυλακή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

7.24 建造物 建築物 ［參δεσμωτήριον, τήρησις］ 拘留關押的地方 監牢；監獄 ἀπεκεφάλισεν [τὸν] Ἰωάννην ἐν τῇ φυλακῇ  ‘he had John beheaded in prison’  「在監獄裡斬了約翰」 (太 14:10) 事實上，所有語言都有表示監獄或監牢的詞彙；但在某些語言中，人們會採用描述性的短語：「人被捆綁起來的場所」或「人被鏈子鎖起來的場所」。某些語言會使用高度慣用的表達方式，如：「吃鐵的地方」或「與老鼠呆在一起的房間」。

(b)

37.123 控制，管理 守衛，看守 （φυλάσσω[a]「嚴密地守衛」37.120 的衍生詞）守衛站崗的地方或哨所 崗哨；哨所；警衛崗位 διελθόντες δὲ πρώτην φυλακὴν καὶ δευτέραν ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν  ‘they passed by the first guard post, then the second, and came (at last) to the iron gate’  「他們經過第一、第二兩道崗哨，來到……鐵門前」 (徒 12:10)

(c)

67.196 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 夜晚被劃分為四個時間段之一（在這段時間內，一些被指派的人會擔任守望工作） 更次；夜晚的四分之一 περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς ἔρχεται πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης  ‘it was about the fourth watch that he came to them walking on the lake’  「大約夜裡四更天，耶穌在海面上行走」 (可 6:48) 一般來說，φυλακή 在《新約》中是指夜晚分成的四個時間段之一。羅馬人將夜晚分成四個相等的時間段或更次。然而，太 24:43 和 路 12:38 可能是指夜晚的三個更次，因為希伯來人和希臘人通常把夜晚分成三更。

(d)

85.85 在空間存在 居住，定居 野獸和邪靈居住的地方 巢穴；住處 καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ φυλακὴ παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου [καὶ φυλακὴ παντὸς θηρίου ἀκαθάρτου]  ‘and a haunt for every unclean spirit, every unclean bird, and every unclean wild animal’  「各樣污穢之靈的巢穴， 各樣污穢之鳥的窩， 各樣污穢可憎之獸的出沒處」 (啟 18:2)

(e)

37.119 控制，管理 守衛，看守 ［參φρουρέω, φυλάσσω］ φυλάσσω φυλακάς  對可能發生的事件有所防備 防範；把守；看守 φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν  ‘guarding their flock during the night’  「夜間看守羊群」 (路 2:8) 在許多語言中，守衛一個地區以捉拿某人，與保護畜群以防被強盜奪去或被野獸襲擊，這兩種情況所用的詞彙是非常不同的。

φυλακίζω

(1)

(a)

37.114 控制，管理 監禁 ［參δέω］ 把某人禁閉在監牢裡 約束；控制；囚禁；關進監獄 αὐτοὶ ἐπίστανται ὅτι ἐγὼ ἤμην φυλακίζων καὶ δέρων κατὰ τὰς συναγωγὰς τοὺς πιστεύοντας ἐπὶ σέ  ‘they know well that I imprisoned and beat those in the synagogues who believed in you’  「我從前在各會堂裡把信你的人監禁，又鞭打他們」 (徒 22:19) 「監禁某人」經常用習語來翻譯，例如「綁在裡面」，或「鎖在黑暗裡面」，甚至說「使人和老鼠一起吃飯」。

φυλακτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.195 人工製品 裝飾品 裝著舊約經句的小皮匣或經文袋，猶太人會佩戴在手臂或前額上，尤其禱告的時候 經匣；經文袋 πλατύνουσιν γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν  ‘they make their phylacteries broad’  「把佩戴的經匣加寬了」 (太 23:5) 在新約時期以及之前，希臘詞 φυλακτήριον 是指一個用來保護人躲避邪惡力量的物品。因此，這詞指一種護身符；但在 太 23:5 中，φυλακτήριον 指亞蘭文中的經文匣，譯為「禱告」。在每天晨禱時，猶太人會在前額和左臂上各綁一個經匣。只是其功用不詳。在 太 23:5 中，耶穌沒有責備佩戴經匣這件事，然而他斥責以此作為炫耀。

φύλαξ

(1)

ακος＜陽＞

(a)

37.121 控制，管理 守衛，看守 負責看守一個範圍或一個人的人 衛兵；守衛；哨兵；警衛 καὶ τοὺς φύλακας ἑστῶτας ἐπὶ τῶν θυρῶν  ‘and the guards standing at the doors’  「警衛也站在門外」 (徒 5:23)

φυλάσσω  (φυλάσσομαι)

(1)

(a)

37.120 控制，管理 守衛，看守 嚴密地看管某人或某物 嚴密看守 παραδοὺς τέσσαρσιν τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν αὐτόν  ‘he was handed over to be guarded by four groups of four soldiers each’  「把他交給四班士兵看守，每班四個人」 (徒 12:4)

(b)

36.19 引導，管教，跟從 服從，不服從 ［參τηρέω, τήρησις］ 繼續遵守命令或吩咐 遵守；遵行誡命；服從 Πάντα ταῦτα ἐφύλαξα  ‘I have continued to obey all these commandments’  「這一切誡命我都遵守了」 (太 19:20)

(c)

13.154 是，變成，存在，發生 發生 竭力使自己不去做某事 小心不要做；竭力避免；認真躲避 φυλάσσεσθε ἀπὸ πάσης πλεονεξίας  ‘keep yourself from all kinds of greed’  「躲避一切的貪心」 (路 12:15) κρίναντες φυλάσσεσθαι αὐτοὺς τό τε εἰδωλόθυτον καὶ αἷμα καὶ πνικτὸν καὶ πορνείαν  ‘having decided that they must keep themselves from food offered to idols, from blood, from an animal that has been strangled, and from sexual immorality’  「吩咐他們不可吃任何祭過偶像的食物，不可吃血或被勒死的牲畜，也不可有淫亂的行為」 (徒 21:25)

(d)

37.119 控制，管理 守衛，看守 ［參φρουρέω, φυλακή］ φυλάσσω φυλακάς  對可能發生的事件有所防備 防範；把守；看守 φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν  ‘guarding their flock during the night’  「夜間看守羊群」 (路 2:8) 在許多語言中，守衛一個地區以捉拿某人，與保護畜群以防被強盜奪去或被野獸襲擊，這兩種情況所用的詞彙是非常不同的。

φυλή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

10.2 親屬關係用語 有血緣關係但不限定前後代關係的群體及群體的成員 民族中的一個分支，他們彼此在血緣上比與整個民族的關係更密切 支族；部落 ἦν Ἅννα προφῆτις ... ἐκ φυλῆς Ἀσήρ  ‘Anna, a prophetess, was there ... from the tribe of Asher’  「有位女先知，名叫亞拿，是亞設支派……」 (路 2:36) 許多社會中都只有三種定義明確的血緣關係群組：(1)核心家庭（即，直系親屬）；(2)大家庭（往往被稱為「家族」）；以及(3)整個部族或民族。在這種情況下，人們可能要把以色列的十二支派稱為「十二個大家族」。這樣是強調他們的血緣關係，同時又表示他們是一個更大的民族單位，即以色列民，的組成部分。另一方面，一些所謂的「原始社會」對於有不同血緣關係的人群有很多不同的名稱。這些名稱用來稱呼：個別的家庭、大家庭、氏族、一組氏族、從一個部落劃分的兩個互動單元（稱為「半偶族」），最後是整個部落，在更大的社會中相當於一個民族或國家。對於某些舊約經文，要選用適當的術語來表示有不同血緣關係的人群變得尤為複雜。

(b)

11.56 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 ［參πατριά］ 人數相對龐大的人群，他們構成一個社會政治群體，大概有著相同的血緣關係（在許多語境中，πατριά[b] 和 φυλή[b] 的意義與 ἔθνος 和 λαός[a], 11.55 很相近）1 民族；人民 τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς  ‘then all the nations on earth will mourn’  「那時……地上的萬族都要哀哭」 (太 24:30)

(c)

11.15 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 αἱ δώδεκα φυλαί  （固定短語，直譯：十二支派；用作比喻）所有的上帝子民，可能指新的以色列民 所有的上帝子民 Ἰάκωβος θεοῦ καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ δοῦλος ταῖς δώδεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ χαίρειν  ‘James, a servant of God and of the Lord Jesus Christ, to all the people of God scattered over the world, Greetings’  「上帝和主耶穌基督的僕人雅各問候散居在各處的所有的上帝子民」 (雅 1:1) 把 雅 1:1 理解為向散住各地的以色列十二支派問候，也是有可能的。然而，這種字面上的解釋通常被拒絕，因為那是指散居世界各地的上帝的百姓。若是選擇直譯這段經文，就必須添加旁註去說明還有另一種解釋，反之亦然。

____________________________________________________

1 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重點在於作為社會職能單元的特定人群，血緣關係是次要特徵。但是，對於γένος[b]和σάρξ[e]來說，血緣關係是重點，而群體職能是次要的。

φύλλον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.51 植物 植物的非果實部分 葉子 ἰδὼν συκῆν ἀπὸ μακρόθεν ἔχουσαν φύλλα  ‘when he saw from a distance a fig tree which had leaves’  「他遠遠地看見一棵無花果樹，樹上有葉子」 (可 11:13) 有些語言清楚區分各種不同的葉子，特別是區分具有平行葉脈和分支葉脈的葉子。在 可 11:13 中，經文要點是無花果樹「已經長葉了」，那就是說，在冬季過去之後，葉子已經長出來了。在許多語言中，這種狀態的樹可稱為「綠樹」。

φύραμα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.92 物體的特徵 二維及三維的形狀 具有不規則圓形輪廓的三維物體 團；塊 ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράματος ποιῆσαι  ‘or doesn't the potter have the power to make from the same lump of clay...’  「難道陶匠沒有權從一團泥裡拿一塊」 (羅 9:21)

(b)

63.12 整體，聯合，部分，分開 混合 （φυράω「混合不同物質（如麵粉，或者混合其他乾物質與水）」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）混合或揉捏而成的東西 混合物；麵團；全團 ἐκκαθάρατε τὴν παλαιὰν ζύμην, ἵνα ἦτε νέον φύραμα  ‘get rid of the old yeast so that you may be a fresh batch of dough’  「應該把舊酵除淨，好讓你們成為新的麵團」 (林前 5:7)

φυσικός

(1)

ή，όν

(a)

58.9 性質，類別，示例 性質，特徵 ［參φυσικῶς］ 符合某事物的性質或特性的 自然的；本性的；按本性；按本能 μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘they changed the use which is in accordance with nature to that which is contrary to nature’  「把自然的關係變成違反自然的」 (羅 1:26) 在一些語言中，「符合本性」的對等翻譯是「成為它應該有樣子」（羅 1:26）。對於 彼後 2:12，有些語言採用「動物」甚至是貶義的「野獸」，代替「自然受造物」等表達，似乎更適合。

φυσικῶς

(1)

(a)

58.9 性質，類別，示例 性質，特徵 ［參φυσικός］ 符合某事物的性質或特性的 自然的；本性的；按本性；按本能 ὅσα δὲ φυσικῶς ὡς τὰ ἄλογα ζῷα ἐπίστανται  ‘which they know by instinct, like wild animals’  「像野獸一樣隨著本能去做」 (猶 1:10)

φυσιόω  (φυσιόομαι)

(1)

(a)

88.217 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 （φυσιόω「吹氣，充氣」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）使某人變得驕傲或傲慢 使驕傲；使傲慢 ἡ γνῶσις φυσιοῖ, ἡ δὲ ἀγάπη οἰκοδομεῖ  ‘such knowledge makes a person haughty, but love builds up’  「這一類的知識只會使人自高自大，唯有愛心才能夠造就人」 (林前 8:1)

(b)

88.216 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 （φυσιόω「吹氣，充氣」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）因驕傲而自大 驕傲；傲慢 μὴ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου  ‘none (of you) should be proud of one person and despise another’ (literally ‘... one person against another’)  「免得你們中間有人自高自大，重這個輕那個」 (林前 4:6)

φύσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

58.8 性質，類別，示例 性質，特徵 某物的本性，因其自然發展或在自然狀態下的結果 本質；本性 τοῖς φύσει μὴ οὖσιν θεοῖς  ‘beings who by nature are not gods’  「那些本性上不是上帝的神明」 (加 4:8) θείας κοινωνοὶ φύσεως  ‘sharers in the divine nature’  「分享上帝的本性」 (彼後 1:4) 如果目的語言中沒有對應「本性」的詞彙，那麼 加 4:8 中的表達可以譯成「不是真神的神明」，彼後 1:4 可以譯成「分享與上帝相像的本質」或「在某些方面像上帝」。

(b)

58.24 性質，類別，示例 類別，種類 基於生理或遺傳方面的相似性而產生的一類實體 種類；品種；物種 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται καὶ δεδάμασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ  ‘every kind of wild animal, bird, reptile, and fish can be tamed and has been tamed by people’ (literally ‘... humankind)’  「各類野獸、飛鳥、爬行動物、水族，都可以被制伏，而且都已經被人類制伏了」 (雅 3:7a)

____________________________________________________

1 在雅 3:7,7 [2]的開頭和結尾，φύσις一詞顯然被用作雙關語。

φυσίωσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

88.215 道德倫理素質及相關行為 自負，傲慢，驕傲 （φυσίωσις「膨脹」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）對自己的重要性存著膨脹、自大、浮誇的認識 驕傲；傲慢；覺得自己重要 ψιθυρισμοί, φυσιώσεις, ἀκαταστασίαι  ‘gossip, arrogance, and disorder’  「謠言、狂傲、混亂」 (林後 12:20)

φυτεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

3.1 植物 植物（一般意義） 任何種類的植物，喬木、灌木或草本植物 植物 Πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος  ‘every plant which my Father in heaven did not plant’  「一切不是我天父栽種的植物」 (太 15:13) 在許多語言中，翻譯 φυτεία 的主要困難是找不到一個泛指植物的用語。有時候，最接近的對等譯法是使用一個描述性短語，如「綠色的東西」或「多葉的東西」。 不同語言對於植物的分類也非常不同。主要區分是依據其大小、木質含量、多年生或一年生，以及果實可以食用或不可食用。

φυτεύω

(1)

(a)

43.5 農耕 栽種，主要用於栽種葡萄樹、灌木和樹木 種植；栽種；耕種；開墾 τίς φυτεύει ἀμπελῶνα καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει;  ‘who plants a vineyard and does not eat its fruit?’  「有誰栽葡萄園而不吃園裡的果子呢？」 (林前 9:7)

φύω

(1)

(a)

23.191 生理活動過程及狀態 生長 植物的生長 生長；長大；長出來 φυὲν ἐποίησεν καρπὸν  ‘(the plants) grew and bore grain’  「生長起來，長出穀物」 (路 8:8) 在 來 12:15，φύω 出現在比喻性質的上下文中，因此最好作為比喻來處理。例如，對於 μή τις ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα 這個句子，可以把直譯：「免得有苦毒的根長出來」，與譯作比喻：「從而沒有人像長出來的苦澀的植物」，做一比較。

φωλεός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

1.56 地理物體及特徵 窪地及洞穴 洞穴，通常被動物用作為獸穴或巢穴 洞；獸穴；巢穴 Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν  ‘foxes have holes’  「狐狸有洞」 (路 9:58) 在大多數語言中，φωλεός（如在 路 9:58 中）和 ὀπή（「孔穴」，1.53）必須加以區分，因為 φωλεός 通常是動物棲息或躲藏的那種洞穴，而 來 11:38 中的 ὀπή 並不是動物正常棲息的場所。

φωνέω

(1)

(a)

33.307 溝通 召喚，呼召 ［參καλέω］ 直接或間接地與有一定距離的人溝通，為要把這個人叫過來1 叫來；召來；傳召 φωνήσας αὐτὸν εἶπεν αὐτῷ, Τί τοῦτο ἀκούω περὶ σοῦ;  ‘(his master) called him in and said to him, What is this I hear about you?’  「主人叫他來，對他說：『我聽到了，你做的是什麼事？』」 (路 16:2)

(b)

33.77 溝通 說話，談話 ［參ἀναφωνέω, ἐπιφωνέω］ 以相當大的音量高聲說話2 高聲呼喊；大聲叫喊 αὐτὸς δὲ κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτῆς ἐφώνησεν  ‘he took her by the hand and called out’  「耶穌拉著她的手，呼叫」 (路 8:54)

(c)

33.131 溝通 名字 ［參εἶπον, ἐπικαλέω, καλέω, λέγω］ 以一個人的屬性來談及這個人 稱呼；命名 ὑμεῖς φωνεῖτέ με Ὁ διδάσκαλος  ‘you call me Teacher’  「你們稱呼我老師」 (約 13:13) 要根據上下文來確定對一個人的稱呼，是初次給他命名，抑或只是用一個特定的名字來稱呼他，這並非總是能做到的。同樣，使用屬性或頭銜的時候，也並非常常能夠確定那是賦予某人以某個屬性或頭銜，還是僅僅用這樣一個屬性或頭銜來談論這個人，或對他說話。在某些情況下，賦予頭銜可能是間接的。例如，在 太 1:23，「他們將要稱他的名為以馬內利」是暗示要給他一個頭銜，但這個過程是以人們如何談論這個人的方式來陳述的。

(d)

33.315 溝通 邀請 ［參καλέω, παρακαλέω］ 請一個人接受所提供的款待 3 邀請；請 Ὅταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον, μὴ φώνει  ‘when you give a lunch or dinner, do not invite ...’  「你準備午飯或晚餐，不要請……」 (路 14:12)

(e)

14.76 自然界的事件及狀態 聲音 製造聲響 發出聲音 Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows, you will say three times that you do not know me’  「雞叫以前，你會三次不認我」 (太 26:75) 在 太 26:75，翻譯者可能會想使用特定的詞如「啼」，但是 φωνέω[e] 這個詞的意思只是「發出聲音」。

____________________________________________________

1 φωνέω[a]與καλέω[c]的意思可能稍有不同，φωνέω[a]更強調聲音的音量，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

2 ἀναφωνέω的音量可能比φωνέω[b]高，ἐπιφωνέω可能更偏重於內容或接受信息的人，但是無法根據現有的上下文來確定這些區別。

3 παρακαλέω[b]的意思可能與καλέω[e]和φωνέω[d]略有區別，暗示較高程度的催促。

φωνή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

14.74 自然界的事件及狀態 聲音 ［參φθόγγος］ 任何類型的聲音，包括人類語言，但通常是一種獨特的聲音類型，相對於混亂的噪音 聲音 γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τὰ ὦτά μου  ‘for as soon as I heard the sound of your greeting’  「我一聽見你問安的聲音」 (路 1:44) 很多語言都會對言語聲音和非言語聲音作重要的區分。在某些語言中，音樂的聲音也需要有一種十分特殊的用語，通常會根據樂器的類型來進行區分。

(b)

33.103 溝通 說話，談話 人類的聲音，作為一種溝通工具 聲音 φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα  ‘a voice said from the cloud’  「有聲音從雲彩裡出來」 (路 9:35) 有些語言不能只說聲音而不指明說話的人；由於上下文清楚顯示說話者是上帝，因此只能譯作「上帝的聲音從雲中出來」或「上帝從雲中說話」。

(c)

33.80 溝通 說話，談話 叫喊的聲音 喊叫；大喊；大聲呼喊；呼叫 Φωνὴ ἐν Ῥαμὰ ἠκούσθη  ‘a cry was heard in Ramah’  「在拉瑪聽見了聲音」 (太 2:18)

(d)

33.1 溝通 語言 ［參διάλεκτος］ 口頭或書面的言語代碼，是人與人溝通的基本方式 語言 τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ  ‘there are so many different languages in the world’  「世上有許多種語言」 (林前 14:10) ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάμενον  ‘a donkey, incapable of speech, spoke in a human language’  「一頭不能說話的驢，竟用人的聲音說出話」 (彼後 2:16) 在 彼後 2:16，φωνή 可以解作「聲音」（見 33.103）。

φῶς

(1)

φωτός＜中＞

(a)

14.36 自然界的事件及狀態 光 ［參φέγγος］ 光，對比於黑暗（σκότος[a], σκοτία[a], 14.53），通常與一些光源如日、月、火、燈等等相關1 光 ὅτι ὁ θεὸς ὁ εἰπών, Ἐκ σκότους φῶς λάμψει  ‘the God who said, Out of darkness the light shall shine’  「那位曾說『要有光從黑暗裡照出來』的上帝」 (林後 4:6) 有不同的詞彙可以用來表示「光」，要根據是否有特定的光源，例如火、燈、日、月等，還是僅僅是廣義上的光，意思是日光與照進房子的太陽照射不同。有些語言也區分來源不同的光，例如來自火、燈或天體的光，會用不同的詞彙來表達。 有些語言沒有表示「光」的名詞，只有動詞，因為有光的事實被說成是一件發生的事，因此被認為是一個事件。

(b)

2.5 自然物質 火 ［參πῦρ, πυρά］ 一堆正在燃烧的物料 火；篝火 ὁ Πέτρος ... ἦν συγκαθήμενος μετὰ τῶν ὑπηρετῶν καὶ θερμαινόμενος πρὸς τὸ φῶς  ‘Peter ... was sitting together with the guards and was warming himself at the fire’  「彼得……和警衛一同坐在火邊取暖」 (可 14:54) 在許多語言中，希臘文短語 ἅψαντες … πυράν「點燃一團火」最好用一個意指「生火」的動詞來翻譯；在某些語言中，人們不會談到「火」而不指明所燒的物料是什麼。因此，在 徒 28:2 中，恰當的對等翻譯是「他們使一些小樹枝燃燒起來」。 在一些語言中，人們會刻意區分兩種不同功能的火，一種是焚燒垃圾的火，一種是取暖用的火。《啟示錄》中經常提到毀滅性的火（啟 8:5 和 啟 20:10），翻譯者可能需要使用另一個詞彙來表達取暖或加熱物品所用的火。

(c)

6.102 人工製品 燈火及支托物 ［參λαμπάς］ 一根或一捆棍棒，可以隨身攜帶，點燃後握在手中作照明之用 火把 ἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησεν  ‘and calling for a torch, he rushed in’  「叫人拿了火把，就衝進去」 (徒 16:29) 當然，在 徒 16:29 中，φῶς 有可能是指燈（參6.104）。

(d)

11.14 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 ［參τέκνον, υἱός］ υἱοὶ τοῦ φωτός, τέκνα φωτός  （習語，直譯分別是：光明之子，和：光明的子女）得到上帝啟示的真理，大概也按照這樣的真理而活的人。另見 9.4 和 12.15 光明之子；光明的子女；上帝的子民 ὡς τὸ φῶς ἔχετε, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε  ‘believe in the light then, while you have it, so that you will be God's people’  「你們要趁著有光的時候信從這光，使你們成為上帝的子民」 (約 12:36) ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε  ‘you must live like people who belong to God’  「行事為人就要像上帝的百姓」 (弗 5:8) 有些語言很難用「光」來比喻從上帝而來的真理。那種真理不等於知識，而是正確道德行為的原則和做法。由於把「真理」說成是「光」所面對的困難，有些翻譯者喜歡用「上帝的百姓」來翻譯以下短語：υἱοὶ τοῦ φωτός、υἱοὶ τῆς ἡμέρας 和 τέκνα φωτός。然而，在某些情況下是可以採用「光」的比喻的，就是當所用的描述是「從上帝而來的光」，或甚至是「從上帝而來的真光」。

(e)

28.64 知道 可知的 ［參δῶμα, ἐν, ἐπί］ ἐν τῷ φωτί  （習語，直譯：在光中）由於所涉及的事件發生在公眾場合，因此廣為人知 2 在公眾場合；公開地 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I tell you secretly, you must tell publicly’  「我在暗中告訴你們的，你們要在明處說出來」 (太 10:27)

____________________________________________________

1 φῶς[a]和φέγγος的意思可能有些不同，φῶς可能暗示光源較強，因為φῶς非常頻繁地用於太陽的光，而φέγγος通常與月亮的光相關聯。然而，聖經以外的文獻有許多意思重疊的實例。

2 28.64中兩個習語的意思很可能略有不同，或者至少是在內涵意義上略有不同，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

φωστήρ

(1)

ῆρος＜陽＞

(a)

1.27 地理物體及特徵 天體 天空中任何發光的物體，如太陽，月亮，以及其他行星和恆星 光；發光體；星 ἐν οἷς φαίνεσθε ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ  ‘you shine among them like stars in the sky’ (literally ‘... universe)’  「你們要在世人當中發光，像星星照耀天空」 (腓 2:15) φωστήρ[a] 可指任何發光的物體，但特指天體，更具體是指星辰，如在 腓 2:15 中，那是唯一出現 φωστήρ[a] 的新約經文。這含義的焦點放在其發光的特性。

(b)

14.49 自然界的事件及狀態 光 ［參δόξα, λαμπρότης］ 明亮或發光的狀態 光輝 ὁ φωστὴρ αὐτῆς ὅμοιος λίθῳ τιμιωτάτῳ  ‘its radiance is like a most valuable stone’  「它的光輝如同極貴的寶石」 (啟 21:11) 有些語言清楚區分了自己發光的物體（即物體本身是光源）與光亮來自其他光源的物體（即物體反射其他光源的光）。在 太 17:5 的情況（通常被認為是指舍金納，即上帝臨在發出的榮耀），那雲彩不僅僅是反射光，而是本身就是光源（見 14.50）。

φωσφόρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.32 地理物體及特徵 天體 發光的天體，或許是指晨星（一個行星），但也可能指太陽 晨星 ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν  ‘until the day dawns and the light of the morning star shines in your hearts’  「直到天亮，到晨星在你們心中發出光輝」 (彼後 1:19) Φωσφόρος 字面意為「發光的事物」，但慣常用來指晨星；晨星不是恆星，而是一顆較明亮的行星，通常是金星，但也可能是木星、火星、水星，甚至是土星。Φωσφόρος 在《新約》中只出現了一次，即 彼後 1:19，這詞間接喻指耶穌和他的救贖工作，但在一些語言中，「晨星在你們心裡發光」是說不通的。有時人們會說「……照耀你們的心」，或者「……照耀你們，使你們有新的心」，或者「……啟發你們的心智。」

φωτεινός

(1)

ή，όν

(a)

14.51 自然界的事件及狀態 光 指十分明亮 充滿光；明亮的 ἐὰν οὖν ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται  ‘if your eyes are clear, your whole body will be full of light’  「你的眼睛若明亮，全身就光明」 (太 6:22) 有些語言不能說一件物件被「光充滿」，因為光不是一種物質。當然，說某物「有光在裡面」（例如房間裡面有光）一般是可以的。然而，有時候與其正面說有光出現，更適當的表達是說沒有黑暗，例如說：「那裡沒有黑暗」，或說「你的全身就沒有黑暗」（太 6:22）。

(b)

14.50 自然界的事件及狀態 光 ［參λαμπρός, λευκός］ 指明亮或發光，來自一個光源或光源所照明的物體 明亮的；發光的；照耀的 ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς  ‘while he was talking, a shining cloud came over them’  「說話之間，忽然有一朵明亮的雲彩遮蓋他們」 (太 17:5)

φωτίζω

(1)

(a)

14.39 自然界的事件及狀態 光 ［參ἐπιφαίνω, ἐπιφαύσκω］ 使光照到物體上，把它照亮 照亮；照耀 ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε  ‘as when a lamp shines on you brightly’  「好像燈的亮光照耀你」 (路 11:36) 表達使光照射在一個物體上的語句，往往涉及明確的使役元素，例如：「使光照射在……」，或「使照射」，或「使明亮」，或「使……在光之下」。

(b)

28.36 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἐμφανίζω, φαίνω, φανερόω, φανέρωσις, φωτισμός］ 通過清晰而詳盡的揭示，使人完全認識某事物 1 表明；表示；顯明；顯現；揭露；揭示；披露；啟示 φωτίσαι [πάντας] τίς ἡ οἰκονομία τοῦ μυστηρίου  ‘to make known to everyone what is the secret plan to be put into effect’  「使眾人明白這奧秘有怎樣的計劃」 (弗 3:9)

____________________________________________________

1 所有這些意思都從「看」、「使看到」或「照亮」的感官語義域，轉移到「使某物完全為人所知」、「使某物顯明」的認知語義域。

φωτισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

72.3 真的，假的 真的，假的 （φωτισμός「光」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）已被揭示為真的事物 真理；揭示的真相；光；亮光 εἰς τὸ μὴ αὐγάσαι τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ  ‘so that they will not see the truth of the good news about the glory of Christ’  「使他們看不見福音的光；這福音是關於基督的榮耀」 (林後 4:4)

(b)

28.36 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 ［參ἐμφανίζω, φαίνω, φανερόω, φανέρωσις, φωτίζω］ 通過清晰而詳盡的揭示，使人完全認識某事物 1 表明；表示；顯明；顯現；揭露；揭示；披露；啟示 πρὸς φωτισμὸν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ θεοῦ ἐν προσώπῳ [Ἰησοῦ] Χριστοῦ  ‘in order to make known the knowledge of God's glory, shining in the face of Jesus Christ’  「使我們知道上帝榮耀的光顯在耶穌基督的臉上」 (林後 4:6)

____________________________________________________

1 所有這些意思都從「看」、「使看到」或「照亮」的感官語義域，轉移到「使某物完全為人所知」、「使某物顯明」的認知語義域。

χαίρω

(1)

(a)

25.125 態度及情感 快樂，高興，喜樂 享受幸福、安樂的狀態 喜樂；歡喜；快樂 ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες  ‘although saddened, we are always rejoicing’  「似乎悲傷，卻常常喜樂」 (林後 6:10) χαίρω ἐν τοῖς παθήμασιν ὑπὲρ ὑμῶν  ‘I rejoice as I suffer for you’  「我現在為你們受苦，覺得喜樂」 (西 1:24)

(b)

33.22 溝通 話語類型 使用正式的問候語，暗示祝願被問候的人幸福快樂 歡呼；致敬；致意；萬歲 ἤρξαντο ἀσπάζεσθαι αὐτόν, Χαῖρε, βασιλεῦ τῶν Ἰουδαίων  ‘they began to greet him, Hail, King of the Jews’  「然後開始向他致敬說：『萬歲，猶太人的王！』」 (可 15:18) 在西班牙語中，χαίρω[b] 的功能對等譯詞是 que viva。在傳統英語中，可以採用 long live（萬歲！）等表達。

χάλαζα

(1)

ης＜陰＞

(a)

2.13 自然物質 水 冰凍的雨 冰雹 ἐγένετο χάλαζα καὶ πῦρ μεμιγμένα ἐν αἵματι  ‘there was hail and fire mixed with blood’  「有冰雹和火夾雜著血」 (啟 8:7) 在 啟 8:7 和 啟 16:21 中，χάλαζα 可能最好理解為指「冰雹暴」。 在許多語言中，冰雹被描述為「凍雨」（frozen rain），但也可以使用更加慣用的表達方式，例如「雲的石頭」（cloud stones）或「冰石頭」（ice stones）。

χαλάω

(1)

(a)

15.111 線性運動 下來／下去，下降 ［參καθίημι］ 使物件慢慢向下移動 縋下；放下 διὰ θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους  ‘(but) I was let down in a basket, through an opening in the wall’  「但是有人用大籃子從城牆的窗口把我縋下」 (林後 11:33)

Χαλδαῖος

(1)

ου＜陽＞

(a)

93.610 人名及地名 地名 （Χαλδαία「迦勒底」的衍生詞，原詞沒有出現在《新約》中）迦勒底的本地人 迦勒底人；《思》加色丁人

χαλεπός

(1)

ή，όν

(a)

22.29 煩惱，困難，解脫，有利的情況 困難的，艱難的 引起困難和艱難的事物，暗示帶有暴力 動蕩不安；艱難的；苦難重重；暴力的 ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί  ‘in the last days there will be troublous times’  「末世必有艱難的日子」 (提後 3:1) 有些語言很難採用「亂世」這種表達，因為「亂」似乎與人類的經驗有關，不適合用在環境上。因此在一些語言中，提後 3:1 的這個語句最好譯成：「在末世，人將遭受極大的痛苦」。

(b)

20.2 暴力，傷害，摧毀，殺死 暴力 指傾向於暴力和危險活動的人 危險；兇猛 δαιμονιζόμενοι ... χαλεποὶ λίαν  ‘they were demon possessed ... and were very fierce’  「……被鬼附……極其兇猛」 (太 8:28)

χαλιναγωγέω

(1)

(a)

88.85 道德倫理素質及相關行為 自制，缺乏自制 （χαλιναγωγέω「用籠頭或嚼環來控制」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）指密切控制某個功能 控制；自制 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ... τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘the religion ... of one who does not control his tongue ... is worthless’  「不控制自己的舌頭……虔誠就沒有用」 (雅 1:26) 在某些語言中，雅 1:26 中的 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ 可以譯作：「不告訴舌頭該說什麼的人」，或「不能束縛住自己舌頭的人」，或「不能停止說話的人」。

χαλινός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

6.7 人工製品 耕種及畜牧用的工具 用來控制馬匹行動的裝置，包括一個嚼環和一條韁繩；嚼環是放在馬嘴裡的金屬短棒，韁繩是繩子或皮帶，會連著嚼環然後套在馬的頭上 嚼環；韁繩；馬勒 τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν  ‘we put bits in the mouths of horses’  「我們把嚼環放在馬嘴裡」 (雅 3:3) 如果在譯入語言中，不知道馬具中的嚼環或韁繩，那麼可以採用一個描述性的短語，「控制馬匹方向的東西」或「放在馬嘴裡進行約束的東西」。 在 啟 14:20 中，提到嚼環和韁繩只是一個測量的指示，意思是說，嚼環和韁繩離地的高度，翻譯者可以將這個測量重新解釋為「大約一米半」或「大約五英呎」。

χαλκεύς

(1)

έως＜陽＞

(a)

2.55 自然物質 金屬 （χαλκός[a]「青銅，黃銅，純銅」2.54 的衍生詞）用青銅、黃銅、純銅或其他金屬來製造物件的人 銅匠；金屬製造工 Ἀλέξανδρος ὁ χαλκεὺς πολλά μοι κακὰ ἐνεδείξατο  ‘Alexander, the coppersmith, did me great harm’  「銅匠亞歷山大害我不淺」 (提後 4:14)

χαλκηδών

(1)

όνος＜陽＞

(a)

2.32 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 瑪瑙，玉髓，通常呈乳白色或灰色（見 2.29） 瑪瑙；玉髓

χαλκίον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.130 人工製品 容器 用純銅、黃銅、青銅製成的容器或物件 銅器 βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκίων  ‘the washing of cups, pitchers, and bronze vessels’  「洗杯、罐、銅器」 (可 7:4) 在一些語言中，χαλκίον 的最自然譯詞是「金屬器皿」或「壺」。

χαλκολίβανον  (χαλκολίβανος)

(1)

ου＜中＞

(a)

2.57 自然物質 金屬 特別貴重或精細的青銅或黃銅，甚至可能是一種有黃金含量的合金 發亮的銅（青銅或黃銅） οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ  ‘his feet are like fine bronze’  「雙腳像發亮的銅」 (啟 2:18) 《新約》中兩次出現 χαλκολίβανον（啟 1:15；啟 2:18），重點都是這金屬的光亮外觀。可以譯作「明亮的青銅」或「發亮的金屬」。

χαλκός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

2.54 自然物質 金屬 通常是青銅（銅和錫的合金），但在某些情況下則顯然是黃銅（銅和鋅的合金），也可能在少數情況下是純銅 青銅；黃銅；純銅 πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου καὶ χαλκοῦ  ‘every kind of object made of precious wood and bronze’  「各樣用貴重木料、銅……製造的器具」 (啟 18:12) 在中東地區，大多數含銅的考古文物都是青銅器，因此在大多數情況下，χαλκός[a] 的最準確翻譯是青銅；青銅比黃銅硬，而且比純銅硬很多。許多語言都區分了青銅、黃銅和純銅；但某些語言只把青銅稱為「棕色的金屬」，黃銅稱為「明亮的金屬」，純銅稱為「紅色的金屬」。

(b)

6.72 人工製品 貨幣及貨幣單位 青銅或純銅製的硬幣，是價值極低的錢幣 1 銅幣；青銅錢 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν  ‘do not carry any gold, silver, or copper money in your belts’  「腰袋裡不要帶金銀銅錢」 (太 10:9) ἐθεώρει πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον  ‘he watched the people as they dropped their copper coins into the Temples treasury’  「看著大家怎樣把錢投入奉獻箱中」 (可 12:41)

(c)

6.95 人工製品 樂器 ［參ἠχέω］ χαλκὸς ἠχῶν  （習語，直譯：發出回聲的銅，或：鳴響的銅）黃銅製的鑼 銅鑼 γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘I have become a noisy brass gong or clanging cymbals’  「我就成為鳴的銅鑼或響的鈸一般」 (林前 13:1) 在一些語言中，「鈸」的對等譯詞是「響亮的金屬」或「迴響的金屬」或「回音金屬」，但是，翻譯者通常只使用一個意思是「響亮的鈴」的短語。

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以複數形式出現（太 26:15）之外，其他所有提到銅（青銅）幣、銀幣和金幣的情況，均可視為表達這些金屬的用語的直接和可預期的轉喻（見2.54, 51, 49）。然而，有些語言清楚區分了物質狀態的金屬與錢幣狀態的金屬，因此當前的分類似乎更有用。

χαλκοῦς

(1)

ῆ，οῦν

(a)

2.56 自然物質 金屬 （χαλκός[a]「青銅，黃銅，純銅」2.54 的衍生詞）指用青銅、黃銅或純銅製造或組成的 用青銅（黃銅或純銅）製造的 ἵνα μὴ προσκυνήσουσιν τὰ δαιμόνια καὶ τὰ εἴδωλα τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ καὶ τὰ χαλκᾶ  ‘lest they stop worshiping the demons and idols made of gold, silver, and bronze’  「不停止拜鬼魔和那些金、銀、銅……的偶像」 (啟 9:20)

χαμαί

(1)

(a)

1.45 地理物體及特徵 地球的表面 地面上的一個位置 在地上；到地上 ἔπτυσεν χαμαὶ  ‘he spat on the ground’  「吐唾沫在地上」 (約 9:6)

Χανάαν

(1)

＜陰＞

(a)

93.611 人名及地名 地名 約旦河以西的土地 迦南；《思》客納罕

Χαναναῖος

(1)

α，ον

(a)

93.612 人名及地名 地名 （Χανάαν「迦南」93.611 的衍生詞）指與迦南相關的 迦南人或地的；《思》客納罕人或地的

χαρά

(1)

ᾶς＜陰＞

(a)

25.123 態度及情感 快樂，高興，喜樂 喜樂、高興的狀態 喜樂；高興；極大的快樂 ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης  ‘and quickly leaving the tomb, fearful and (at the same time) very joyful’  「急忙離開墳墓，又害怕，又大為歡喜」 (太 28:8) 有些語言用習語來表達「喜樂」，比如：「我的心在跳舞」，或「我的心在喊叫，因為我很快樂」。

(b)

25.124 態度及情感 快樂，高興，喜樂 喜樂、高興的緣由 喜樂的緣由；高興的理由；快樂的原因 τίς γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ  ‘for who is the basis for our hope or the reason for our joy’  「誰是我們盼望、喜樂……的理由呢？」 (帖前 2:19)

χάραγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.482 溝通 非語言的溝通 有意義的記號，或是雕刻的，或是銘刻的，或是烙印的 記號；烙印 οἵτινες ... οὐκ ἔλαβον τὸ χάραγμα ἐπὶ τὸ μέτωπον  ‘who ... have not received the mark (of the beast) on their foreheads’  「沒有在額頭上……接受怪獸的記號」 (啟 20:4) 嚴格直譯「獸的記號」可能會暗示那是「獸的圖畫」或「獸所做的記號」。要指出「標記」和「獸」之間的關係，更令人滿意的說法是：「表明某人與獸的關係的記號」，或「忠誠於獸的記號」，或「獸一黨的記號」。

(b)

6.96 人工製品 塑像及偶像 ［參εἰκών, τύπος］ 造成人、神明、動物等形象的物件（不一定是立體的） 像；形像（見 {D:58.35}） οὐκ ὀφείλομεν νομίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ, χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπου, τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον  ‘we should not think that the divine nature is like a gold, silver, or stone image fashioned by the skill and art of man’  「不應該以為上帝的神性像人用手藝和心思所雕刻的金、銀、石像一般」 (徒 17:29) 在一些上下文中， εἰκών[a]、τύπος[b] 和 χάραγμα[b] 所指的對象可能具有特殊的宗教含意，因為這些詞彙可能是指偶像，但是翻譯者的焦點應放在物件的相似性。在 太 22:20 等經文中，對等翻譯可能只是「圖畫」，但是在 羅 1:23 和 徒 7:43，翻譯者可以採用與翻譯 εἴδωλον[a]「偶像」6.97 相同的譯詞。

χαρακτήρ

(1)

ῆρος＜陽＞

(a)

58.62 性質，類別，示例 樣式，模式，榜樣及對應的表現 對特定形式或結構的精確再現 精確的呈現；本體的真像 ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ  ‘who is the reflection of his glory and the exact representation of his being’  「他是上帝榮耀的光輝，是上帝本體的真像」 (來 1:3)

χάραξ

(1)

ακος＜陽＞

(a)

7.60 建造物 圍牆及籬笆 用柱子或木樁建成的防護物，用於加強防禦 柵欄；防禦工事 παρεμβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι  ‘your enemies will surround you with barricades’  「你的仇敵要築起壁壘包圍你」 (路 19:43) 在 路 19:43，防禦工事有時可以譯作「厚牆」或「堅固的籬笆」。

χαρίζομαι

(1)

(a)

57.102 擁有，轉移，交換 給予 仁慈慷慨地賜予，暗示給予者的善意 1 給予；賜予；恩赐 πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίσεται  ‘how will he not also, along with him, graciously give us all things’  「又怎不會把一切連同他一起施恩賜給我們呢」 (羅 8:32) τῷ δὲ Ἀβραὰμ δι᾽ ἐπαγγελίας κεχάρισται ὁ θεός  ‘but because of his promise God graciously gave it to Abraham’  「藉著應許，施恩賜給亞伯拉罕」 (加 3:18) ἐχαρίσατο αὐτῷ τὸ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα  ‘he bestowed on him a name that is greater than any other name’  「又賜給他超乎萬名之上的名」 (腓 2:9) ἐλπίζω γὰρ ὅτι διὰ τῶν προσευχῶν ὑμῶν χαρισθήσομαι ὑμῖν  ‘for I hope that through your prayers I shall be given to you’  「因為我盼望藉著你們的禱告，必蒙恩回到你們那裡去」 (門 1:22b)

(b)

40.10 和解，寬恕 寬恕 原諒，基於對某人的寬厚仁慈 赦免；寬恕 χαρίσασθέ μοι τὴν ἀδικίαν ταύτην  ‘forgive me for being so unfair’  「這不公平之處，請你們饒恕我吧」 (林後 12:13) 在某些語言中，林後 12:13 中的 χαρίζομαι 可以譯作「仁慈地饒恕我」。

(c)

57.223 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 ［參ἀφίημι］ 免去某人償還債務的義務 取消債務；免除債務 μὴ ἐχόντων αὐτῶν ἀποδοῦναι ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο  ‘neither of them could pay him back, so he cancelled the debts of both’  「他們無力償還，債主就開恩赦免了他們兩個人的債」 (路 7:42)

(d)

37.30 控制，管理 控制，限制 把某人交給另一個人控制，而沒有任何合理的理由 移交；交給；交給某人控制 οὐκ ἔστιν ἔθος Ῥωμαίοις χαρίζεσθαί τινα ἄνθρωπον  ‘it is not the custom of Romans to hand someone over without a cause’  「沒有機會為所控的罪申辯，就被交出去，這不是羅馬人的規矩」 (徒 25:16)

____________________________________________________

1 χαρίζομαι[a]的歸類顯然存在一個所謂模糊集（fuzzy sets）的問題，因為這些意思不僅涉及物體的移交，還經常指例如一個人仁慈慷慨地對待另一個人（見88.66）的一般性活動。 因此，這些意思可以合理地歸類在語義域25「態度及情感」的某些方面，儘管似乎並沒有明確的區分。相反，從意思的一個方面到另一個方面似乎有一個梯度。

2 在門 1:22，χαρίζομαι的詞形最好理解為被動式，與中間形式主動意義的χαρίζομαι不同。

χάριν

(1)

(a)

89.29 關係 原因及／或理由 表示原因，通常有潛在目的的含意 因為；為了……的緣故 οὗ χάριν λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί  ‘because of this I tell you that her many sins are forgiven’  「故此，我告訴你：她的罪孽被赦免得多」 (路 7:47) καὶ χάριν τίνος ἔσφαξεν αὐτόν;  ‘and for what reason did he murder him?’  「他為什麼殺死弟弟呢？」 (約壹 3:12)

(b)

89.60 關係 目的 ［參ἐπί, πρός］ 表示目的，指向某個事件或狀態的目標 為了……目的；為了……緣故；為了 Τί οὖν ὁ νόμος; τῶν παραβάσεων χάριν προσετέθη  ‘what, then, was the purpose of the Law? It was added in order to show what wrongdoing is’  「那麼，為甚麼要有律法呢？律法是為了表明什麼是過犯而加上去的」 (加 3:19) Τούτου χάριν ἐγὼ Παῦλος ὁ δέσμιος τοῦ Χριστοῦ [Ἰησοῦ]  ‘for this purpose I, Paul, am a prisoner of Christ Jesus’  「因此，我保羅……作了基督耶穌的囚徒」 (弗 3:1) Τούτου χάριν κάμπτω τὰ γόνατά μου πρὸς τὸν πατέρα  ‘for this purpose I bow my knees to the Father’  「因此，我在父面前屈膝」 (弗 3:14)

χάρις

(1)

ιτος＜陰＞

(a)

88.66 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參χαριτόω］ 對某人表示仁慈，暗示對人表示的人是和藹善良的 表示仁慈；向……顯出仁慈；憐憫；恩典 ἐξῆλθεν παραδοθεὶς τῇ χάριτι τοῦ κυρίου ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν  ‘he left, being commended by the brothers to the kindness of the Lord’  「蒙弟兄們交託在主的恩典裡，就出發了」 (徒 15:40) 需要注意，英語中的「恩慈」是指某人對別人表示恩慈的一個行動；那本質上是涉及某種特定品質的一件事。徒 15:40 中的 χάρις 也是這樣，因為這不僅僅是一種仁慈的性情，而是期望主顯示他的恩慈。

(b)

57.103 擁有，轉移，交換 給予 ［參χάρισμα］ （χαρίζομαι[a]「仁慈慷慨地給予」57.102 的衍生詞）無條件地慷慨給予的東西 禮物；恩賜 τούτους πέμψω ἀπενεγκεῖν τὴν χάριν ὑμῶν εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘I will send these men to convey your gracious gift to Jerusalem’  「我就派他們……把你們的捐款送到耶路撒冷去」 (林前 16:3) χάρις[b] 也可能出現在一些上下文中，其中「慷慨的禮物」的意思可能暗示有獲得某種恩惠或利益的目的。在 徒 24:27，有些譯本把這句 θέλων τε χάριτα καταθέσθαι τοῖς Ἰουδαίοις ὁ Φῆλιξ 譯作「腓力斯想猶太人給他一份慷慨的禮物」，言外之意是「賄賂」，但這裡委婉地稱之為「禮物」。

(c)

33.350 溝通 感謝 表達謝意 1 感謝 τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡμῖν τὸ νῖκος  ‘thanks be to God who gives us the victory’  「感謝上帝，他使我們……得勝了！」 (林前 15:57)

(d)

25.89 態度及情感 蒙悅納，喜悅 對某人或某事的支持態度 寵愛；恩惠；厚意 εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ θεῷ  ‘for you have found favor with God’ or ‘for God is pleased with you’  「你在上帝面前已經蒙恩了」或「上帝施恩給你」 (路 1:30) ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν  ‘having the good will of all the people’ or ‘all the people were pleased with them’  「得全體百姓的喜愛」或「人人都喜愛他們」 (徒 2:47) 在 ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν（徒 2:47）和 εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ θεῷ（路 1:30）中，如果只是粗略地看，會覺得分詞或動詞的主語在某種意義上是主動的施事者。然而在語義上，主語其實是善意的領受者；在這些上下文中，或是百姓或是以此為樂的上帝，因相關的語法主語而快樂。當語義關係與語法關係幾乎相反時，這種表達特別常見。

____________________________________________________

1 χάρις[c]是一個表述行為的表達，通過說話來表達謝意。

χάρισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.103 擁有，轉移，交換 給予 ［參χάρις］ （χαρίζομαι[a]「仁慈慷慨地給予」57.102 的衍生詞）無條件地慷慨給予的東西 禮物；恩賜 ἵνα τι μεταδῶ χάρισμα ὑμῖν πνευματικὸν  ‘in order that I might share with you some spiritual gift’  「跟你們分享屬靈的恩賜」 (羅 1:11) τὸ δὲ χάρισμα τοῦ θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν  ‘but the gracious gift of God is eternal life in Christ Jesus our Lord’  「上帝的恩賜，在我們的主基督耶穌裡，乃是永生」 (羅 6:23)

χαριτόω

(1)

(a)

88.66 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參χάρις］ 對某人表示仁慈，暗示對人表示的人是和藹善良的 表示恩典；向……顯出仁慈；憐憫；恩典 κεχαριτωμένη, ὁ κύριος μετὰ σοῦ  ‘the Lord is with you, you to whom (the Lord) has shown kindness’  「蒙大恩的女子，主與你同在」 (路 1:28) ἧς ἐχαρίτωσεν ἡμᾶς ἐν τῷ ἠγαπημένῳ  ‘which he has graciously shown us in the one he loves’  「是他在愛子裡白白賜給我們的」 (弗 1:6) 需要注意，英語中的「恩慈」是指某人對別人表示恩慈的一個行動；那本質上是涉及某種特定品質的一件事。徒 15:40 中的 χάρις 也是這樣，因為這不僅僅是一種仁慈的性情，而是期望主顯示他的恩慈。

Χαρράν

(1)

＜陰＞

(a)

93.613 人名及地名 地名 美索不達米亞的一個城 哈蘭

χάρτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

6.58 人工製品 用於標記及書寫的工具 書寫用的紙莎草紙 紙張 οὐκ ἐβουλήθην διὰ χάρτου καὶ μέλανος  ‘I do not wish to use paper and ink’  「我不想用紙墨」 (約貳 1:12)

χάσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.54 地理物體及特徵 窪地及洞穴 （χάσμα「打呵欠」的引申喻意，原來的意思沒有出現在《新約》中）在兩點之間不可逾越的深溝 鴻溝 καὶ ἐν πᾶσιν τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται  ‘but this is not all; between us and you there has been fixed a great chasm’  「除此之外，在你們和我們之間，有一道鴻溝」 (路 16:26) 在《新約》中，χάσμα 只出現在這裡，指一個不可逾越的空間，即死去之人兩種超自然住所中間的空間。翻譯者通常會用一個描述性的短語來表達，例如「無人能穿越的深谷」或「無法跨越的空間。」

χεῖλος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.62 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 （{χεῖλος}「嘴唇」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中，除了用作「言語」的轉喻之外；見 33.74）靠近水域的狹長地帶 海岸 ὡς ἡ ἄμμος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ἡ ἀναρίθμητος  ‘as innumerable as the sand on the shore of the sea’  「像海邊的沙那樣不可勝數」 (來 11:12) 在《新約》出現 παράλιος（1.61）、χεῖλος 和 αἰγιαλός（1.63）的上下文中，χεῖλος「海岸」大概是比 παράλιος「沿海地區」狹長土地，但 χεῖλος 顯然是指比 αἰγιαλός「海灘，岸邊」更寬的區域。

(b)

33.74 溝通 說話，談話 ［參γλῶσσα, στόμα］ （χεῖλος「嘴唇」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）口頭溝通 言語；說話 τοῦτ᾽ ἔστιν καρπὸν χειλέων ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ  ‘which is the offering of our lips confessing his name’  「這祭物就是我們承認他名的嘴唇所結的果子」 (來 13:15)

χειμάζω  (χειμάζομαι)

(1)

(a)

14.3 自然界的事件及狀態 天氣 χειμάζομαι  遭遇暴風雨天氣 經受惡劣天氣；處於暴風雨中 σφοδρῶς δὲ χειμαζομένων ἡμῶν  ‘we were caught in a very bad storm’  「我們被風暴猛烈襲擊」 (徒 27:18) 有些語言把 χειμάζομαι 翻譯為習語是合適的做法，例如譯作：「風雨襲擊我們」，或「風暴困住我們」。

χείμαρρος  (χειμάρρους)

(1)

ου＜陽＞

(a)

1.77 地理物體及特徵 水體 只在雨季出現的溪流或河流（在巴勒斯坦，這情況出現在冬季），或山上積雪融化而形成的短時出現的流水 小溪；冬季溪流；雨季溪流 Ἰησοῦς ἐξῆλθεν σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ πέραν τοῦ χειμάρρου τοῦ Κεδρὼν  ‘Jesus left with his disciples and went across the brook Kidron’  「耶穌……和門徒一道出去，過了汲淪溪」 (約 18:1) 在 約 18:1 中，經文所指的大概是那狹窄的山谷，而不是指其溪流，如 1.52 所述。

(b)

1.52 地理物體及特徵 窪地及洞穴 雨季有溪水流過的溪谷或峽谷，但在旱季通常是乾的 溪谷；河道 Ἰησοῦς ἐξῆλθεν σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ πέραν τοῦ χειμάρρου τοῦ Κεδρὼν  ‘Jesus left with his disciples and crossed over the ravine of the Kidron’  「耶穌……和門徒出去，過了汲淪溪谷」 (約 18:1) 在世界各地的沙漠地區，這類溝壑或山谷的名稱是很常見的；事實上，人們對不同類型的溪谷可能還會用不同的詞彙來描述；不過，對於熱帶地區和許多溫帶地區來說，河流出現季節性乾涸的情況是不可思議的。然而，在出現 χείμαρρος 的經文中，更重要是要指出那是相對狹窄的山谷，過於其間歇水流的特性（比較 χείμαρρος[b]「季節性河流」，1.77）。

χειμών

(1)

ῶνος＜陽＞

(a)

67.165 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 一年中最寒冷的季節 冬季；冬天 Σπούδασον πρὸ χειμῶνος ἐλθεῖν  ‘do your best to come before winter’  「你要在冬天以前儘快趕來」 (提後 4:21) 有些語言需要把 χειμών[a] 譯成「下冷雨的時候」。這種降雨可能發生在植物生長的季節，或作為雨季的一部分。然而在亞熱帶地區，下冷雨的時候通常是冬季，而下暖雨的時候是夏季。另見 67.163 的討論。

(b)

14.2 自然界的事件及狀態 天氣 暴風雨天氣，包括強風、陰天，以及寒冷的氣溫；可能還有雷電交加 惡劣天氣；暴風雨天氣 χειμῶνός τε οὐκ ὀλίγου ἐπικειμένου  ‘the stormy weather did not abate in the least’ or ‘the violent storm continued’  「暴風雨絲毫沒有減弱」或「風浪繼續催逼」 (徒 27:20) 翻譯 χειμών[b] 涉及的主要困難是，事實上，很多語言都用相當不同的詞彙去描述壞天氣或暴風雨。此外，這種壞天氣出現的位置也會大大影響可能使用的詞彙。例如，在海面上出現與在陸地上出現的暴風雨天氣，就可能要用不同的詞彙去描述。還有，帶雨的風與沒有帶雨的風也會用不同的詞彙去指稱。因此，翻譯者必須小心查看使用 χειμών[b] 的每一段經文，然後決定採用譯入語的哪一個詞彙最合適。例如，太 16:3 中所指的是伴隨有雲、在陸地上移動的風暴，而 徒 27:20 中所指的是發生在一片水域上、持續很長時間的風暴。

χείρ

(1)

χειρός＜陰＞

(a)

8.30 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 手或任何相關部分，包括手指 手；手指 ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ  ‘he stretched out his hand and touched him’  「耶穌伸手摸他」 (太 8:3) 有些語言不宜把 太 8:3 字面直譯成「他伸出手」，因為這暗示他伸手行神蹟。正確的譯法可能是「他伸出手臂，用手觸摸他」。 在 路 15:22，χείρ 指手指，而不是指手，因此在大多數語言中需要譯成「把戒指戴在他手指上」。

(b)

9.17 人 人類 （χείρ[a]「手」8.30 的引申喻意）在某個活動中作為媒介的人 1 人；媒介 οὐχὶ ἡ χείρ μου ἐποίησεν ταῦτα πάντα;  ‘did not I myself make all these things?’  「這一切不都是我手所造的嗎？」 (徒 7:50)

(c)

76.3 能力，力量 （χείρ[a]「手」8.30 的引申喻意）能力作為一個人或神明的活動的表現 能力；力量 καὶ γὰρ χεὶρ κυρίου ἦν μετ᾽ αὐτοῦ  ‘for the power of the Lord was with him’  「因為有主的權能與他同在」 (路 1:66) οὐχὶ ἡ χείρ μου ἐποίησεν ταῦτα πάντα;  ‘did not my power do all these things?’ or ‘did not I use my power to do ...?’  「這一切不都是我的大能所造的嗎」或「……不都是我用我的權能所造的嗎？」 (徒 7:50) 有些語言沒有表示「能力」的抽象詞彙。「靠著某人的能力做某事」的對應表達是「某人使某某能做某事」，或者採用比喻式表達：「某人給某某力量去做某事」。

(d)

37.14 控制，管理 控制，限制 （χείρ[a]「手」8.30 的引申喻意）由一個人實施的控制狀態 在……的控制之下；在……的權力下 ἐξείλατό με ἐκ χειρὸς Ἡρῴδου  ‘he rescued me from the control of Herod’  「救我脫離希律的手」 (徒 12:11) 有些語言在表達 徒 12:11 中「控制」的意思時，可能需要具體指明潛在的舉動，例如譯作：「他救了我，希律就不能把我怎麼樣」。

(e)

37.12 控制，管理 控制，限制 ［參παραδίδωμι］ παραδίδωμι εἰς χεῖρας  （習語，直譯：交在手中）把某人移交別人控制 交付給……控制；移交；交給 ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν  ‘the Son of Man will be given over into the control of sinners’  「人子要被交在罪人手裡了」 (太 26:45) 在諸如 太 26:45 的經文背景中，παραδίδοται εἰς χεῖρας 可以譯成「把他交出去，使他被逮捕」，或「使他被關押」。

(f)

90.2 語意格 施事者──個人或非個人、誘因或直接、直接或間接 ［參σύν］ σὺν χειρί  （習語，直譯：藉……的手）用於標記聯合的施事者 藉；借助於 λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν σὺν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ  ‘he accomplished deliverance with the help of an angel who appeared to him in the bush’  「藉那在荊棘中顯現的天使的手……作成了拯救」 (徒 7:35)

(g)

9.5 人 人類 ［參ἀνθρώπινος］ χεὶρ ἀνθρωπίνη  （習語，直譯：人的手）人作為做成某事的途徑 人 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘he does not need anything that people can supply by working for him’  「他也不需要人的服侍」 (徒 17:25)

(h)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ］ ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας / τὴν χεῖρα ἐπί  （習語，直譯：下手，和：伸手在……上）拘留涉嫌非法活動的人3 抓住；拿住；逮捕；捉拿 οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ  ‘you did not arrest me’  「你們不下手抓我」 (路 22:53) Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα  ‘then they tried to seize him, but no one arrested him’  「於是他們想要捉拿耶穌，只是沒有人下手」 (約 7:30) καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘so they arrested them and put them in jail until the next day’  「就動手抓住兩人……就把他們拘留到第二天」 (徒 4:3)

(i)

68.6 時態 開始 ［參ἐπιβάλλω］ ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπω εἰς τὰ ὀπίσω  （閃族習語，直譯：手扶著犁向後看的人）開始了某個需要密切關注的活動，但是後來對於是否繼續改變了注意 開始做某事，然後猶豫了；開始了，但不確定是否繼續做；手扶著犁而向後看 Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ  ‘no one who puts his hand to the plow and then keeps looking back is of any use for the kingdom of God’ or ‘no one who begins and then has second thoughts is of any use for the kingdom of God’  「手扶著犁向後看的人，不配進上帝的國」或「開始了卻又猶豫的人不配進上帝的國」 (路 9:62) 短語 ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω 可能最好視為一句習語的一部分，指人重新考慮自己應否從事一些新的或不同的事業；但因為這裡是用在一個與「上帝的國」有關的陳述中，所以可能不是一個嚴格的習語結構。

(j)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［參ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ］ ἐκτείνω τὰς χεῖρας ἐπί  （習語，直譯：伸手在……上）拘留涉嫌非法活動的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ  ‘you did not arrest me’  「你們不下手抓我」 (路 22:53) Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα  ‘then they tried to seize him, but no one arrested him’  「於是他們想要捉拿耶穌，只是沒有人下手」 (約 7:30) καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘so they arrested them and put them in jail until the next day’  「就動手抓住兩人……就把他們拘留到第二天」 (徒 4:3)

____________________________________________________

1 在「人」這個子域中，許多指「人」的表達都是基於人的肢體或身體部分的轉喻。這樣的轉喻修辭可見於σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 χείρ[c]、βραχίων[a]和δάκτυλος[b]三個用語在「個人的力量」這個象徵意義方面可能存在差異，但是無法根據現有的上下文來確定這一點。

3 短語ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας和ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπί也用在事件上，因此焦點是在事件的開始上面，比如，οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον「沒有人把手放到犁上」或「沒有人開始犁地」（路 9:62）。68.6處理了這個意思。

χειραγωγέω

(1)

(a)

15.184 線性運動 引領，帶來，帶領 牽著手來領路 牽手帶領 χειραγωγοῦντες δὲ αὐτὸν εἰσήγαγον εἰς Δαμασκόν  ‘they led him by the hand and took him into Damascus’  「他們牽著他的手，把他帶到大馬士革去」 (徒 9:8)

χειραγωγός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

15.185 線性運動 引領，帶來，帶領 （χειραγωγέω「牽手帶領」15.184 的衍生詞）牽著別人的手來領路的人 嚮導；牽手領路的人 περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς  ‘he went around seeking for people to lead him by the hand’  「四處找人牽他的手給他領路」 (徒 13:11)

χειρόγραφον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.40 溝通 書面語言 手寫的聲明，尤其是財務帳目的記錄（與 γράμμα[d]「帳目」33.39 的意思相近，但可能強調文件是手寫的） 記錄；債務記錄 ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον  ‘he cancelled the record of our debts’  「抹去了……我們的債務記錄」 (西 2:14)

χειροποίητος

(1)

ον

(a)

42.32 執行，從事 製作，創造 指人所製造的東西 人造的；人手所造的 ἀλλ᾽ οὐχ ὁ ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις κατοικεῖ  ‘but the Most High God does not live in (houses) built by human hands’  「至高者並不住在人手所造的殿宇裡」 (徒 7:48)

χειροτονέω

(1)

(a)

30.101 思考 選擇，揀選，寧取 挑選或揀選，可能由一群人並通過舉手來決定 挑選；揀選；選立；選出；選派 χειροτονηθεὶς ὑπὸ τῶν ἐκκλησιῶν συνέκδημος ἡμῶν  ‘he has been chosen by the churches to travel with us’  「他也被眾教會選派跟我們同行」 (林後 8:19)

(b)

37.103 控制，管理 任命，分配職能 正式委任或指派某人做特定的任務 委任；指派；按立；選立 χειροτονήσαντες δὲ αὐτοῖς κατ᾽ ἐκκλησίαν πρεσβυτέρους  ‘in each church they appointed elders for them’  「兩人在各教會為他們指派了眾長老」 (徒 14:23) 在 徒 14:23，χειροτονέω 可以理解為「通過舉手來選立某職任」（見 30.101）。

χείρων

(1)

ον

(a)

88.107 道德倫理素質及相關行為 腐敗的，邪惡的，有害的，有破壞性的 （κακός[a]「壞的」88.106 的比較級）指更壞，意思是有害的 更壞的；非常壞的 πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον  ‘evil men and impostors will keep on going from bad to worse’  「惡人和騙子會進展得更壞」 (提後 3:13)

(b)

65.29 價值 好的，壞的 ［參ἥσσων］ 不如其他東西那麼令人滿意的 更壞；更糟 γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων  ‘the last state of that man is worse than the first’  「那個人後來的景況比從前更糟了」 (路 11:26)

Χερούβ

(1)	χερούβ；＜複＞χερουβίν＜中＞

(a)

6.99 人工製品 塑像及偶像 在《新約》中，那是站在約櫃上的有翅膀活物的像（但在某些舊約背景中，那是超自然的有翅膀的活物） 有翅膀的活物；基路伯 ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶν δόξης  ‘above it were the glorious winged creatures’  「上面有榮耀的基路伯」 (來 9:5) χερούβ 很難找到一個讓人滿意的描述性對應詞彙，因此大多數翻譯者會簡單地使用一個借詞，然後在詞彙表或旁註中描繪 χερούβ 的外形。然而，英語中不可能使用 cherub，因為人們認為 cherubs 就是「天使寶寶」（通常印在情人節賀卡上的小天使）。有些英語譯本採用了 χερούβ 的複數形式，即 cherubim，但有些人以為 cherubim 是單數，複數形式是 cherubims。一般來說，翻譯者最好用短語來翻譯 χερούβ，例如「有翅膀的生物的形像」或「有翅膀的生物」。

χῆρος

(1)	χήρα；ας＜陰＞

(a)

10.61 親屬關係用語 基於婚姻的親屬關係 死了丈夫的女人 寡婦 ἐλθοῦσα μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο  ‘a poor widow came along and dropped in two little copper coins’  「有一個窮寡婦來，投了兩個小文錢」 (可 12:42) 在翻譯 可 12:42「窮寡婦」時，可以翻譯為「死了丈夫的窮婦人」。

χιλίαρχος

(1)

ου＜陽＞

(a)

55.15 軍事活動 士兵及軍官 通常指揮一千名士兵的軍官 千夫長；指揮官；將軍；軍官 Ἡ οὖν σπεῖρα καὶ ὁ χιλίαρχος καὶ οἱ ὑπηρέται τῶν Ἰουδαίων συνέλαβον τὸν Ἰησοῦν  ‘the cohort with their commanding officer and the Jewish guards arrested Jesus’  「那隊兵、千夫長和猶太人的警衛拿住耶穌」 (約 18:12)

χιλιάς

(1)

άδος＜陰＞

(a)

60.80 數目 一對，一群（共計的集合體） 一千個一組 εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι  ‘if he is able to fight with ten battalions of a thousand each’  「他能不能用一萬兵去抵抗……」（直譯：「他能不能用每營一千士兵的十個營去抵抗……」） (路 14:31) χιλιάδες χιλιάδων  ‘thousands upon thousands’  「千千萬萬」 (啟 5:11) 通常來說，ἐν δέκα χιλιάσιν 被譯作「帶著一萬軍兵」。 在 啟 5:11，含意是每個群體各有一千，但「千千」是一種強調數目極大的方式。在許多語言中，對等譯詞是「上百萬」或「一個極大的數目」。

χίλιοι

(1)

(a)

60.39 數目 一，二，三，等等（基數） 基數，即有可數實體的一千個實例 一千 προφητεύσουσιν ἡμέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα  ‘they will prophesy one thousand two hundred sixty days’  「說預言一千二百六十天」 (啟 11:3)

Χίος

(1)

ου＜陰＞

(a)

93.614 人名及地名 地名 愛琴海的一個島嶼；島上有一個同名的城市 基阿；《思》希約

χιτών

(1)

τος＜中＞

(a)

6.176 人工製品 布料、皮革及製成物品 穿在 ἱμάτιον[b]「斗篷」（6.172）裡面的基礎短服 短袍；襯衫；内衣 τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον  ‘if someone takes you to court to sue you for your shirt, let him have your coat as well’  「有人拉你上法庭，要你的內衣，連外衣也給他吧！」 (太 5:40)

(b)

6.162 人工製品 布料、皮革及製成物品 ［參ἔνδυμα, ἐσθής, ἱμάτιον, ἱματισμός］ 任何種類的衣服 衣服；服裝 ὁ δὲ ἀρχιερεὺς διαρρήξας τοὺς χιτῶνας αὐτοῦ  ‘the high priest tore his clothes’  「大祭司就撕裂衣服」 (可 14:63)

χιών

(1)

όνος＜陰＞

(a)

2.12 自然物質 水 雪 λευκὸν ὡς χιών  ‘white as snow’  「潔白如雪」 (太 28:3) Χιών 在《新約》中僅僅用來象徵完全的潔白，因此，如果目標語言中沒有「雪」這個詞彙，翻譯者可以採用一個非形象的措辭，例如「非常非常的白」。在一些語言中，人們可能沒有「雪」這個具體詞彙，但卻有一種描述性的短語，表明他們對雪的認識，即使在他們附近並沒有雪這種東西。例如，在某些情況下，雪被稱為「火山霜」。然而，在世上某些地方，翻譯者遇到的問題不是要尋找一個適當的詞彙來翻譯雪，而是有許多不同的用語，指稱不同類型的雪和雪的形成物，需要從中加以分辨。在這些情況下，他們可以用其中最白的那種雪或者最常用的詞彙來翻譯「雪」。

χλαμύς

(1)

ύδος＜陰＞

(a)

6.173 人工製品 布料、皮革及製成物品 羅馬士兵和旅行者穿著的寬鬆外衣 披風；斗篷 χλαμύδα κοκκίνην περιέθηκαν αὐτῷ  ‘they put a red cloak on him’  「給他穿上一件深紅色的袍子」 (太 27:28) 在有些地區，χλαμύς 的最接近譯詞是斗篷。

χλευάζω

(1)

(a)

33.408 溝通 嘲笑，戲弄 ［參διαχλευάζω］ 開玩笑取笑某人1 愚弄；嘲笑；取笑 Ἀκούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν οἱ μὲν ἐχλεύαζον  ‘and when they heard (him speak about) the rising from death, some scoffed (at him)’  「眾人聽見死人復活的話，就有人譏誚他」 (徒 17:32)

____________________________________________________

1 διαχλευάζω的語氣可能比χλευάζω更為強烈。顯然，χλευάζω和διαχλευάζω與ἐμπαίζω[a]、ἐμπαιγμός和ἐμπαιγμονή（33.406）不同，因為譏諷戲耍的主要方式是用語言。

χλιαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.74 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 形容處於熱和冷之間 不冷不熱的；溫的 ὅτι χλιαρὸς εἶ καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου  ‘because you are lukewarm and neither hot nor cold, I will spew you out of my mouth’ or ‘... I will spit you out of my mouth’  「因為你像溫水一樣，既不冷也不熱，我要從我口中把你吐出去！」 (啟 3:16)

Χλόη

(1)

ης＜陰＞

(a)

93.385 人名及地名 人名 哥林多教會的女信徒，她的家人把有關教會紛爭的事告訴保羅 革来；《思》黑羅厄

χλωρός  (χλωρόν)

(1)

ά, όν

(a)

79.34 物體的特徵 顏色 χλωρός  淺綠色，綠色（通常指植物的顏色）1 綠色；淺綠色；青 ἀνακλῖναι ... ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘sit down ... on the green grass’  「坐在青草地上」 (可 6:39)

(b)

79.35 物體的特徵 顏色 χλωρός  淺灰綠色（通常視為屍體的顏色，因為這種顏色用來象徵死亡）1 灰；灰色；灰白色 ἰδοὺ ἵππος χλωρός  ‘there was a pale-colored horse’  「我有一匹灰色的馬」 (啟 6:8)

(2)

οῦ＜中＞

(a)

3.13 植物 樹木以外的植物 χλωρόν  （χλωρός[a]「綠色」79.34 的語義衍生詞） 植物，青物 ἵνα μὴ ἀδικήσουσιν τὸν χόρτον τῆς γῆς οὐδὲ πᾶν χλωρὸν οὐδὲ πᾶν δένδρον  ‘not to harm the grass of the earth, nor any green plant, nor any tree’  「不可傷害地上的草、各樣綠色植物和各種樹木」 (啟 9:4b) 在許多語言中，說「綠色植物」會顯得多餘和累贅，因為人們認為所有植物都是綠色的。因此，在這節經文中可以採用「各樣植物」等譯法，而這裡所指的，是較大的一年生植物或灌木，相對於草和大樹。

____________________________________________________

1 很難確定χλωρός應被視為具有兩個不同的意思，還是它的意思應被視為包含了一系列的顏色，從淺綠色到黃綠色到灰綠色。但是，出於強調顏色區別的目的，這裡列出了χλωρός的兩個意思（79.34和79.35）。

2 希臘文術語χλωρόν（作為實義詞）也出現在《新約》以外的上下文中，泛指任何種類的植物，因此基本與φυτεία（3.1）的意思相同；但是，在啟 9:4，χλωρόν與χόρτον「草」和δένδρον「樹」相對比，因此很明顯是指較大的一年生植物和較小的多年生植物。

χοϊκός

(1)

ή，όν

(a)

2.16 自然物質 土，泥，沙，石 （χοῦς「塵」2.15 的衍生詞）指用塵埃或泥土造成或構成 用塵土造成；用泥土造成 ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός  ‘the first man was made of the dust of the earth’  「第一個人是用地上的塵土造成的」 (林前 15:47) 雖然一般來說，χοῦς 及其衍生詞 χοϊκός 似乎是指乾燥的塵土，然而也可能是指污泥或土壤。在 林前 15:47 中，說亞當的受造是「從大地受造」或「用泥土塑造而成」更加合適。關於 χοϊκός 在 林前 15:47 中的另一種解釋，見 1.42。

(b)

1.42 地理物體及特徵 地球的表面 指有屬世存在的性質，相對於屬天或天上的事物 屬於土；用泥土造成 ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός  ‘the first man made of earth comes from the earth’  「第一個人出於地，是屬塵土的」 (林前 15:47) 翻譯者甚至可以把 林前 15:47 中的 χοϊκός 譯作「用泥土創造而成」或「用塵土造成」（參2.16）。

χοῖνιξ

(1)

ικος＜陰＞

(a)

81.24 空間的尺寸 容積測量單位 乾量單位，約 1 夸脫或 1 公升 夸脫；公升 Χοῖνιξ σίτου δηναρίου καὶ τρεῖς χοίνικες κριθῶν δηναρίου  ‘a quart of wheat for a days wages and three quarts of barley for a days wages’  「我一天的工資只能買一公升小麥；一天的工資只能買三公升大麥」 (啟 6:6) 在 啟 6:6 ，「一錢銀子」的希臘原文可以音譯作「得拿利」（見 6.75），但是翻譯 啟 6:6 時，最好的做法是把得拿利與其購買力相關聯起來，例如依據普通工人一天的工資來翻譯。

χοῖρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

4.36 動物 動物 有蹄的四足多毛哺乳動物，棕色或灰色；非反芻動物和雜食動物；拉丁語學名：Sus scrofa；馴養的陸生動物；不潔，不能食用；被視為醜陋、骯髒和破壞性的動物，往往使人聯想到異教的儀式 豬 ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη  ‘a herd of many pigs was feeding’  「有一大群豬正在吃食」 (太 8:30) 《舊約》在提到豬的時候，常常帶有很強的不潔淨和可惡的意味，這個詞在《新約》中卻比較中性。然而，在浪子的故事中（路 15:15），餵豬的工作顯然是要指出小兒子的絕望光景。有些翻譯者認為需要在旁註出指出這個實況，因為目標語言可能會反映出一種與《聖經》非常不同的文化態度。例如，在新幾內亞的一些地區，負責養豬的人具有相對較高的社會地位。

χολάω

(1)

(a)

88.171 道德倫理素質及相關行為 憤怒，憤慨 由於一些真實的或假定的錯誤而產生強烈的不滿和敵意 非常生氣；充滿怒氣 ἐμοὶ χολᾶτε ὅτι ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ ἐποίησα ἐν σαββάτῳ;  ‘why are you angry with me because I made a man completely well on the Sabbath?’  「我在安息日使一個人痊癒了，你們就向我發怒嗎？」 (約 7:23) 有些語言採用習語來表達「怒氣」，例如，「他的肺腑如同火燒」、「怒髮衝冠」，或「橫眉立目」。

χολή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

8.75 身體、身體各部分及身體的產物 身體的生理產物 苦澀的淡黃色液體，由肝臟分泌，儲存在膽囊內 苦膽；膽汁 οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον  ‘wine mixed with gall’  「苦膽調和的酒」 (太 27:34) 在 太 27:34中，所指的可能不是膽汁，而是一種味道特別差的東西。

(b)

88.166 道德倫理素質及相關行為 嫉妒，忌恨 ［參εἰς］ εἰς χολὴν πικρίας εἰμί  （習語，直譯：在苦膽中）特別嫉妒或憤恨某人 非常嫉妒；妒火如狂 εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύνδεσμον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα  ‘for I see that you are full of bitter envy (or are bitterly envious) and are a prisoner of sin’  「我看出你正在啃著嫉妒的苦果，作罪的囚徒」 (徒 8:23)

Χοραζίν

(1)

＜陰＞

(a)

93.615 人名及地名 地名 加利利地區的一個城 哥拉汛；《思》苛辣匝因

χορηγέω

(1)

(a)

35.31 幫助，照顧 供應，支持 ［參ἐπιχορηγέω, ἐπιχορηγία］ 提供任何必要的東西以幫助或滿足某人的需要 提供；支援；供應……的需要；供給；賜給 ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπόρον τῷ σπείροντι καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσει ..  ‘and (God), who supplies seed for the sower and bread to eat, will also supply ...’  「供應種子給撒種的，又供應糧食給人吃的那一位，將要供給……」 (林後 9:10)

χορός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

15.244 線性運動 跳舞 ［參ὀρχέομαι］ 全身或身體各部有節奏地擺動，通常有音樂伴奏 跳舞 ἤκουσεν συμφωνίας καὶ χορῶν  ‘he heard music and dancing’  「聽見音樂和跳舞的聲音」 (路 15:25) 有些語言採用特定的詞彙來指稱不同種類的舞蹈，翻譯者必須確保使用的詞彙是恰當的。有些舞蹈詞彙只是指色情的舞蹈；另一些則指戲劇或宗活動中高度儀式化的舞蹈表演；還有一些指個人用舞蹈表達自己的快樂或憂傷。翻譯者必須小心選擇一個能配合情景的詞彙。

χορτάζω  (χορτάζομαι)

(1)

(a)

23.16 生理活動過程及狀態 吃，喝 使人進食，以至於吃飽 使人飽餐一頓；使人吃飽；吃得飽足 Πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον;  ‘where will we find enough food in this lonely place to satisfy such a large crowd?’  「我們在這荒野裡，哪來這麼多的餅給這麼大的一群人吃飽呢？」 (太 15:33) 有些語言可以把 太 15:33 中的 χορτάζω 譯成：「讓人想吃多少吃多少」，或「給他們吃飽，以至於他們不想再多吃」。 在 太 5:6 (ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται「因為他們將得飽足」)，χορτάζω 應理解為比喻義，因為經文中沒有具體說是對食物的滿足（見 25.82）。

(b)

23.15 生理活動過程及狀態 吃，喝 吃以至於吃飽的狀態 吃飽；飽餐一頓 ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε  ‘you ate the bread and were satisfied’  「吃餅吃飽了」 (約 6:26) 「吃飽了」可以譯成「想吃的都吃了」或「不想再多吃了」。

(c)

25.82 態度及情感 知足，滿足 （{χορτάζομαι}[a]「吃飽」23.15 的引申喻意）對某事物或狀態滿意或滿足 滿意；滿足 ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται  ‘because they will be satisfied’  「因為他們必得飽足」 (太 5:6)

χόρτασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

5.1 食物及調味品 食物 ［參ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή］ 任何一種食物或食糧 1 食物 λιμὸς ... καὶ οὐχ ηὕρισκον χορτάσματα  ‘there was a famine ... and they did not find food’  「遭遇饑荒……找不到糧食」 (徒 7:11b) 幾乎所有語言都至少有幾個對於食物的通稱，儘管這些通稱可能是源自一些口頭的表達，意思基本上是「吃的東西」。在某些語言中，人們可能會區分「咀嚼的東西」和「喝的東西」，因此，在某些語境中必須採用意為「咀嚼和喝的東西」的短語來通稱食物。如果沒有包含這兩種食物，讀者可能會以為 太 6:11 等經文中所祈求的，只是固體食物。 有些語言可能不使用通稱，或「吃的東西」等短語，而是概括某個特定詞彙的含義。例如，在東方某些地區，「米飯」這個詞也可普遍用來指「食物」。事實上，有些人如果在一餐中沒有吃過米飯，就會說：「我還沒有吃飯！」在英語中，一個類似的情況是「麵包」。例如，在翻譯 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）時，如果嚴格地按字面直譯為「人活著不是單靠麵包」，那就是錯誤的，因為這可能使意思變成：人不應該只吃麵包。路 4:4 中的意思當然是：「活著的含義不僅僅是吃喝」。

____________________________________________________

1 這一組意為食物的詞彙無疑存在細微的差異，但是無法根據現有的上下文來確定這些意思上的差異。τροφή和διατροφή的意思也許較為一般性，可能比較強調食糧這個方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]則可能是指固態食物，但這些詞彙的意思本質上都是一般性的，因此很難確定當中細微的涵義區分。

2 在希臘化時期的通用希臘文中，χόρτασμα通常指動物吃的食物，一般譯為「飼料」；然而在徒 7:11，這詞是指人的食物。

χόρτος

(1)

ου＜陽＞

(a)

3.15 植物 樹木以外的植物 細小的綠色植物（在新約語境中主要是指田野或牧場上的青草） 細小植物，草 ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος  ‘and when the small plants sprout’  「到長苗吐穗的時候」 (太 13:26) ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι ... ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘he commanded them to sit down ... on the green grass’  「耶穌吩咐他們……坐在青草地上」 (可 6:39) 提到細小的綠色植物時，許多語言都會用兩個非常不同的詞彙，一個特指草（其葉子上有平行葉脈），另一個指其他所有一年生的植物（其葉子上有分支的葉脈）。在 太 13:26 中，翻譯者選用的詞彙必須包括草和其他有平行葉脈的植物，因為經文中的稗子外形酷似麥子，而麥子的葉子上確實有平行的葉脈。

(b)

3.48 植物 植物的非果實部分 從發芽種子長出來的幼苗1 苗，芽 ἡ γῆ καρποφορεῖ, πρῶτον χόρτον εἶτα στάχυν  ‘the earth produces, first a green blade, then the head’  「泥土自然生出穀物：先長苗，後吐穗」 (可 4:28) 許多語言都會清楚區分各種不同的「芽」。有些芽只有一個葉片（例如草），有些芽是兩個葉片（例如豆）。可 4:28 中所指的是只有一個葉片的、像草的植物。

____________________________________________________

1 χόρτος[b]（3.48）可以與χόρτος[a]「細小植物，草」（3.15）合在一起，因為χόρτος[a]的意思似乎包含了「芽」的意思。另一方面，可 4:28的語義焦點似乎是在嫩芽，而不是長成後的植物；由於這種區分在一些語言中具有重要的詞彙意義，因此χόρτος分成了χόρτος[a]和χόρτος[b]。

Χουζᾶς

(1)

ᾶ＜陽＞

(a)

93.386 人名及地名 人名 耶穌的追隨者約亞拿的丈夫 苦撒；《思》雇撒

χοῦς

(1)	χοός，＜直受＞χοῦν＜陽＞

(a)

2.15 自然物質 土，泥，沙，石 ［參κονιορτός］ 塵埃，泥土（另參看 2.16） 塵埃；泥土 ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν  ‘shake the dust from your feet’  「跺掉你們腳上的塵土」 (可 6:11) 「把腳上的塵土跺下去」可以表達為「甩掉腳上的塵土」。然而，在某些情況下，更恰當的表達是「去掉你們腳上的塵土」，甚至是「除掉你們腳上的塵土，讓它留在那裡」。

χράομαι

(1)

(a)

41.4 行為及相關狀態 行為，品行 以特定方式對待某人 對待；看待；視為 φιλανθρώπως τε ὁ Ἰούλιος τῷ Παύλῳ χρησάμενος  ‘Julius treated Paul in a friendly manner’  「猶流寬待保羅」 (徒 27:3)

(b)

41.5 行為及相關狀態 行為，品行 以某些方式或方法行事為人 對待；處理；往來 καὶ οἱ χρώμενοι τὸν κόσμον  ‘and those who have dealings with the world’ or ‘and those who deal with (the things of) the world’  「與這世界往來的」或「處理這世界上的事情的」 (林前 7:31)

(c)

42.23 執行，從事 做，執行 使用或利用某物從事某種活動 用；使用；利用 Ἀλλ᾽ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ  ‘but we did not make use of this right’  「但是，我們從來沒有利用過這種權利」 (林前 9:12) ἀλλ᾽ οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον  ‘but use a little wine for the stomach’  「為了你的胃……要稍微喝點酒」（直譯：「……要稍微用點酒」） (提前 5:23)

(d)

90.13 語意格 工具 ［參καταχράομαι］ 利用工具1 使用；利用；用 ἣν ἄραντες βοηθείαις ἐχρῶντο ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον  ‘having pulled it (the boat) aboard, they used ropes tied tightly around the ship’ or ‘... they girded the ship with ropes’  「把它拖上大船，用纜索綁住」或「水手把艇拉上來，用纜索繞過船身捆好」 (徒 27:17) 在 徒 27:17，βοηθεία 最好理解為一個航海術語，指「支撐物」（繩索或纜索），遇到危險時用來加固船隻（見 35.10）。

____________________________________________________

1 χράομαι[d]和καταχράομαι[a]可能在語氣上有區別。

χρεία

(1)

ας＜陰＞

(a)

57.40 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 （χρῄζω「缺乏」57.39 的衍生詞）欠缺且特別需要的東西 需要；需用；缺乏；所需之物 Ἀγόρασον ὧν χρείαν ἔχομεν εἰς τὴν ἑορτήν  ‘buy what we need for the feast’  「你去買我們過節所需要的東西」 (約 13:29) ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες  ‘sharing with the fellow believers what they need’  「要分擔聖徒的缺乏」 (羅 12:13) ὁ δὲ θεός μου πληρώσει πᾶσαν χρείαν ὑμῶν  ‘my God will supply everything you need’  「我的上帝會……把你們所需要的一切賜給你們」 (腓 4:19)

(b)

71.23 狀況 應該，理應 應該是或應該發生，有需要補足的含意 需要；應該；應當 πάλιν χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ  ‘yet you need to have someone to teach you’  「你們……卻還需要有人再……教導你們」 (來 5:12)

(c)

42.22 執行，從事 做，執行 有必要做的活動 必要的任務；必要的工作 οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης  ‘whom we will put in charge of this necessary work’  「我們就委任他們統管這事務」 (徒 6:3a)

____________________________________________________

1 在徒 6:3，χρεία可能應該簡單地解作任務或責任。

χρεοφειλέτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

57.222 擁有，轉移，交換 欠債，債項，銷賬 ［參ὀφειλέτης］ 欠債的人 債務人；欠債人 δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανιστῇ τινι  ‘there were two men who were debtors to a moneylender’  「有一個債主有兩個欠債人」 (路 7:41)

χρή

(1)

(a)

71.22 狀況 應該，理應 應該是或應該發生，有適當的含意 應該；應當 οὐ χρή ... ταῦτα οὕτως γίνεσθαι  ‘this should not happen’  「這是不應該的！」 (雅 3:10)

χρῄζω

(1)

(a)

57.39 擁有，轉移，交換 需要，缺乏 欠缺必需和特別需要的東西 需要；缺乏；沒有 οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων  ‘your Father in heaven knows you have need of all these things’  「你們的天父知道你們需要這一切東西」 (太 6:32) ἐγερθεὶς δώσει αὐτῷ ὅσων χρῄζει  ‘he will get up and give him everything he needs’  「起來把他需要的給他」 (路 11:8)

χρῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.31 擁有，轉移，交換 有錢，富裕的 經濟資源，通常暗示有大量這類資產 財富；錢財；充裕；豐富 Πῶς δυσκόλως οἱ τὰ χρήματα ἔχοντες εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελεύσονται  ‘how hard it will be for those who are rich to enter the kingdom of God’  「有錢財的人進上帝的國是何等的難哪！」 (可 10:23)

(b)

6.68 人工製品 貨幣及貨幣單位 貨幣的統稱，一般以複數形式出現 錢（通常指硬幣）；硬幣；零錢 ὑπάρχοντος αὐτῷ ἀγροῦ πωλήσας ἤνεγκεν τὸ χρῆμα  ‘he sold a field he owned and brought the money’  「他賣掉自己的田地，就把錢拿來」 (徒 4:37) 徒 4:37 中的 ἤνεγκεν τὸ χρῆμα 可以譯成：「他把出售所得的價銀拿來」。在 徒 8:18（προσήνεγκεν αὐτοῖς χρήματα，「他拿錢給他們」），χρήματα 所指的似乎是現金。

χρηματίζω

(1)

(a)

28.39 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 使人知道神聖的啟示 傳揚上帝的信息；揭示從上帝來的信息 ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μὴ ἰδεῖν θάνατον  ‘it had been made known to him by the Holy Spirit that he would not die ...’  「他得了聖靈的啟示，知道自己未死以前必……」 (路 2:26) εἰ γὰρ ἐκεῖνοι οὐκ ἐξέφυγον ἐπὶ γῆς παραιτησάμενοι τὸν χρηματίζοντα  ‘for if those who refused to hear the one who made the divine message known on earth did not escape’  「因為拒絕那在地上把神聖信息傳給他們的，尚且不能逃罪」 (來 12:25)

(b)

33.127 溝通 名字 ［參ὀνομάζω, προσαγορεύω］ 給……起名，或把……稱為 叫；起名；稱為 χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς  ‘it was at Antioch that the disciples were first called Christians’  「門徒第一次被稱為『基督徒』，就是在安提阿」 (徒 11:26)

χρηματισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

28.40 知道 知名的，清楚顯示的，顯露的 （χρηματίζω[a]「使人知道神聖的啟示」28.39 的衍生詞）神聖啟示或說話的內容1 神聖的啟示；從上帝而來的啟示；上帝的指示 ἀλλὰ τί λέγει αὐτῷ ὁ χρηματισμός;  ‘but what did the divine revelation say to him?’  「但上帝的啟示是怎麼對他說的呢？」 (羅 11:4)

____________________________________________________

1 χρηματισμός, οῦ也可以理解為主要指溝通，而不是從上帝的源頭發出信息的啟示。因此，χρηματισμός, οῦ（28.40）和χρηματίζω[a]（28.39）可以視為啟示過程（意即，使知道）和溝通（語義域33）發生語義重疊的典型實例。

χρήσιμος

(1)

η，ον

(a)

65.30 價值 有用的，無用的 指具有有效的用途或功能 有用的；用處 μὴ λογομαχεῖν, ἐπ᾽ οὐδὲν χρήσιμον  ‘do not fight over words; it is of no use’  「不要在言詞上爭辯；那是毫無益處的」 (提後 2:14) 在一些語言中，提後 2:14 中的 χρήσιμος 可以表達為「有幫助的」。例如，「那是沒有用的」可以譯成「那是沒有幫助的」或「那不會有幫助」。

χρῆσις

(1)

εως＜陰＞

(a)

23.65 生理活動過程及狀態 性關係 性功能，同性或異性的性行為 性功能；性行為 αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν, ὁμοίως τε καὶ οἱ ἄρσενες ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας  ‘for the women pervert the natural sexual function for that which is contrary to nature, and likewise men give up the natural sexual function of a woman’  「女人以反自然的性行為替代自然的性關係，男人也放棄跟女人自然的性關係」 (羅 1:26, 27 [2]) 很多時候，「自然的性功能」可以表達為：「與異性發生性關係」，或「男人與女人發生性關係」。「違背自然的性功能」經常可以表達為：「男人與男人發生性關係」或「女人與女人發生性關係」。在許多社會中，同性戀幾乎聞所未聞，不過總是可以用委婉的方式表達這種關係。

χρηστεύομαι

(1)

(a)

88.67 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參χρηστότης］ 提供對某人有好處的東西，以顯示出恩慈 仁慈地行事；恩慈 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται  ‘love is patient and acts kindly’  「愛是恆久忍耐；又有恩慈」 (林前 13:4)

χρηστολογία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.30 溝通 語言層次 雄辯的、有吸引力的言語，使用了討人喜歡的修辭手段 有吸引力的言語；漂亮的言語；花言巧語 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their fine words and flattering speech they deceive the minds of innocent people’  「用花言巧語欺騙老實人的心」 (羅 16:18)

χρηστός

(1)

ή，όν

(a)

65.25 價值 好的，壞的 對某個特定目的或用途來說是優越的 好的；更好的 οὐδεὶς πιὼν παλαιὸν θέλει νέον· λέγει γάρ, Ὁ παλαιὸς χρηστός ἐστιν  ‘no one wants new (wine) after drinking old (wine), for he says, Old (wine) is better’  「沒有人喝了陳酒又想喝新的；他總說陳的好」 (路 5:39) 在一些語言中，路 5:39 可能需要譯成「陳酒味道更好」，或「陳酒滋味佳美」，或者譯成習語式表達，如「陳酒使舌頭跳舞」。

(b)

88.9 道德倫理素質及相關行為 良善 指有用的和仁慈的 好的；有用的；合適的 Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί  ‘bad companions ruin good habits’  「損友會敗壞好習慣」 (林前 15:33)

(c)

88.68 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 （χρηστεύομαι「仁慈地行事」88.67 的衍生詞）指仁慈的 仁慈的；有恩典的 τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει  ‘God is kind because he wants to lead you to repent’  「上帝是仁慈的，因為他要你悔改！」 (羅 2:4) 在某些語言中，「上帝是仁慈的」的對應翻譯是「上帝對……是良善的」或「上帝做對……有益的事」。

(d)

22.40 煩惱，困難，解脫，有利的情況 容易的，輕鬆的 舒適的或輕鬆的，意味著是合適的 舒適的；合適的；容易的 ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς  ‘for my yoke is easy’  「因為我的軛是容易的」 (太 11:30) 有些語言需要用否定句來翻譯 χρηστός，比如「它並不難負擔」。

χρηστότης

(1)

ητος＜陰＞

(a)

88.10 道德倫理素質及相關行為 良善 有用或有益的事件或行動 有用的東西；仁慈 οὐκ ἔστιν ὁ ποιῶν χρηστότητα, [οὐκ ἔστιν] ἕως ἑνός  ‘no one does what is useful, not even one’  「沒有仁慈的，連一個也沒有」 (羅 3:12) 對於 χρηστός[b] (88.9) 和 χρηστότης[a]，對等翻譯通常包含意指「幫助」的用語。例如，「有用的事物」常常譯為「幫助人的事物」或「證明對人有益的事物」。

(b)

88.67 道德倫理素質及相關行為 仁慈，苛刻 ［參χρηστεύομαι］ 提供對某人有好處的東西，以顯示出恩慈 仁慈地行事；恩慈 Ἐνδύσασθε οὖν ... χρηστότητα ταπεινοφροσύνην πραΰτητα  ‘you must put on therefore ... kindness, humility, gentleness’  「所以，你們……要穿上……恩慈、謙虛、溫柔」 (西 3:12)

χρῖσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

37.107 控制，管理 任命，分配職能 ［參χρίω］ （χρῖσμα「膏抹」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）指派某人一項任務，暗示有屬靈的認可、賜福和恩賜 膏抹；受恩膏；指派；委任；任命；任務 ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπὸ τοῦ ἁγίου  ‘you have been anointed by the Holy (Spirit)’  「你們已經受了那聖者的恩膏」 (約壹 2:20) 在 路 4:18 和 約壹 2:20 等經文中，翻譯者很難對 χρίω 或 χρῖσμα 採取直譯，因為「澆油在某人身上」，以傳達超自然的祝福和賜下能力，讓人完成某項任務，是一種非常罕見的文化現象。把 χρίω 或 χρῖσμα 嚴格直譯為「澆油在……上」，可能會被理解為一種侮辱，或是準備在一個人身上點火以燒死他或折磨他。因此，代替直譯 χρίω 或 χρῖσμα，通常需要使用一些表達法，例如「由上帝指派」，或「由上帝賦予特別的任務」。

Χριστιανός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

11.35 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 被認為是基督的信徒和跟隨者的人 基督徒 χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς  ‘it was at Antioch that the believers were first called Christians’  「門徒第一次被稱為『基督徒』，就是在安提阿」 (徒 11:26)

Χριστός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

53.82 宗教活動 角色及作用 ［參Μεσσίας］ （直譯：受膏者；等同於希伯來語的彌賽亞）在《新約》中，這是耶穌作為彌賽亞的頭銜，但在許多經文中，尤其是不帶定冠詞的時候，Χριστός「基督」成為了耶穌名字的一部分；見 93.387 基督；彌賽亞 ἐπυνθάνετο παρ᾽ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται  ‘he inquired where the Messiah was to be born’  「問他們：『基督該生在哪裡？』」 (太 2:4) 在許多語言中，Χριστός（或 Μεσσίας）指彌賽亞的時候，會根據希臘文的 Χριστός 或希伯來文的「彌賽亞」採用音譯。然而在某些語言中，翻譯者想要表明 Χριστός 和 Μεσσίας 兩個用語的重要意義，於是譯作：「上帝任命的那位」，或「上帝特別揀選的那位」，或「百姓期待的那位」，意思是眾人都向他尋求幫助和拯救。

(b)

93.387 人名及地名 人名 （希伯來語和亞蘭語的「彌賽亞」，譯作希臘語就是「基督」）耶穌的專有名稱；另參看 53.82 基督；《思》基督／默西亞

χρίω

(1)

(a)

37.107 控制，管理 任命，分配職能 ［參χρῖσμα］ （χρίω「膏抹」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）指派某人一項任務，暗示有屬靈的認可、賜福和恩賜 膏抹；受恩膏；指派；委任；任命；任務 Πνεῦμα κυρίου ἐπ᾽ ἐμὲ οὗ εἵνεκεν ἔχρισέν με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς  ‘the Spirit of the Lord is upon me; he has appointed me to preach the good news to the poor’  「主的靈在我身上，因為他膏立了我，去傳福音給貧苦的人」 (路 4:18) 在 路 4:18 和 約壹 2:20 等經文中，翻譯者很難對 χρίω 或 χρῖσμα 採取直譯，因為「澆油在某人身上」，以傳達超自然的祝福和賜下能力，讓人完成某項任務，是一種非常罕見的文化現象。把 χρίω 或 χρῖσμα 嚴格直譯為「澆油在……上」，可能會被理解為一種侮辱，或是準備在一個人身上點火以燒死他或折磨他。因此，代替直譯 χρίω 或 χρῖσμα，通常需要使用一些表達法，例如「由上帝指派」，或「由上帝賦予特別的任務」。

χρονίζω

(1)

(a)

67.122 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 一個狀態或事件延長超過預期的時間 遲；遲延；晚了 χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου  ‘because the bridegroom was late’  「因為新郎來遲了」 (太 25:5)

(b)

67.82 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 在一個狀態或活動中花費了相當長的一段時間 花很長時間；停留很長時間 ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν ἐν τῷ ναῷ αὐτόν  ‘they were wondering why he was spending such a long time in the Temple’  「百姓……因他在聖所裡遲遲不出來，就感到驚訝」 (路 1:21)

χρόνος

(1)

ου＜陽＞

(a)

67.78 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參καιρός］ 一個不確定的時間單位（實際時間長度由上下文決定）1 時間；時期；日子；時候 ποιήσαντες δὲ χρόνον ἀπελύθησαν  ‘after spending some time there, they were sent off’  「兩人住了一段時間……就給他們送行」 (徒 15:33)

(b)

67.1 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參καιρός, ὥρα］ 一些特定事件發生的時間點 時間；時候；時機 Καθὼς δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας ἧς ὡμολόγησεν ὁ θεὸς  ‘and when the time drew near for God to keep his promise’  「上帝……的應許快要實現的時候」 (徒 7:17) 有些語言沒有表達「時候」或「時機」的通稱術語。有些上下文根本不需要有這樣的詞彙，例如在翻譯 太 13:30 時，可以譯成「當收割的季節，我要對收割的人說」，或「當人們開始收割，我要對收割的人說」。在其他一些上下文中，通常指某個單位的術語會用來指一般的意義，例如字面意為「小時」的希臘詞 ὥρα 經常用來表示一個時間點，例如在 太 8:13。在 徒 7:17，χρόνος 經常被譯作「日期」、「日子」等通用的表達，例如：「上帝應許亞伯拉罕的日期將到」。在 太 26:45，時間的臨近可以表達為「人子很快要被交在罪人手裡了」。 中文常有「時間快到了」或「時間近了」等比較形象的表達，但這種說法在很多語言中是不存在的。對等的譯詞可能是「很快要發生」或「即將發生」。約 2:4 中的 οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου（字面意為：我的時候還沒有到）是指還沒到某個事件發生的時候（見 約 7:8 中的 καιρός，比較 約 7:10），但那個事件將會很快發生。在這些上下文中，這句話可以譯作「還有時間」或「我很快會做這事」。在 約 7:30 和 約 8:20（οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ「他的時候還沒有到」），這句話是指他最終被捕的時候，暗示這事確實會發生。

(c)

67.133 時間 與某個時間點有關的時間段：直至，延遲，仍然，從……起 ［參αἰών, αἰώνιος, ἀπό, ἐκ, πρό］ πρὸ χρόνων αἰωνίων, χρόνοις αἰωνίοις  一段極其長久的時間，從假定的開始一直到現在 歷代以來；從萬世以來；從創世以來；歷世歷代 ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου  ‘the revelation of the secret truth which was hidden from the beginning of time’  「歷代以來隱藏的奧秘的啟示」 (羅 16:25) χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων  ‘he gave this grace to us in Christ Jesus from all ages past’  「他在萬世以前就藉著基督耶穌把這恩典賜給了我們」 (提後 1:9)

____________________________________________________

1 χρόνος[a]和καιρός[b]實際上是指一段持續的時間，但是沒有指定具體的時間界限。然而，雖然一段持續的時間可說就是一段時間，但這並未暗示小時、年、一代人等單位。

χρονοτριβέω

(1)

(a)

67.79 時間 與時間點或時間單位無關的時間段：時間，花時間，總是，永恆，年老，立即，年輕 ［參ἄγω］ 經歷一段持續的時間 經過了時間；花時間；耽延時日 ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ Ἀσίᾳ  ‘so as not to spend any time in the province of Asia’  「免得在亞細亞省耽擱時日」 (徒 20:16) 在一些語言中，χρονοτριβέω 最好譯成「停留一段時間」，或者採用習語譯成「坐一會兒」。

χρυσίον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.49 自然物質 金屬 ［參χρυσός］ 金（古代世界最貴重的金屬） 金 τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ  ‘the covenant box all covered with gold’  「四周包金的約櫃」 (來 9:4) 世界各地都有表示「金子」的詞彙，正如金子的存在和對金子的認識幾乎都是普遍性的。因此，要找到「金子」的合適譯詞並不困難。

(b)

6.189 人工製品 裝飾品 黄金製品 1 黄金首飾；黄金飾品 ἡ γυνὴ ἦν περιβεβλημένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον καὶ κεχρυσωμένη χρυσίῳ  ‘the woman was dressed in purple and scarlet, covered with gold ornaments’  「那女人穿著朱紅和紫色的衣服，戴滿了金飾」 (啟 17:4) 黃金首飾可以譯作「用黃金製成的漂亮物品」。在 啟 17:4 中，有些譯本譯作「被黃金首飾覆蓋」（covered with gold ornaments），但更適當的說法是：「她戴著許多黃金首飾」或「她的衣服上繫了許多黃金首飾」。

(c)

6.69 人工製品 貨幣及貨幣單位 ［參ἀργύριον］ ἀργύριον καὶ χρυσίον  （習語，直譯：銀和金）指貨幣的一般說法 錢 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not coveted anyone's money or clothing’  「我未曾貪圖任何人的錢財或衣服」 (徒 20:33)

____________________________________________________

1 在啟 17:4，χρυσίον可以解釋為僅僅是一種自然物質，從而與χρυσίον[a]（2.49）歸類在一起。但是，χρυσίον[b]似乎具有專門的意思，甚至其單數成為黃金製品的集合名詞。因此，啟 17:4中的χρυσίον被歸類在這個語義域中。

χρυσοδακτύλιος

(1)

ον

(a)

6.191 人工製品 裝飾品 指佩戴金戒指 戴著金戒指 ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῶν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος ἐν ἐσθῆτι λαμπρᾷ  ‘suppose a rich man wearing a gold ring and fine clothes comes into your meeting’  「假定有一個有錢人手戴金戒指，身穿華麗衣服，來到你們聚會的地方」 (雅 2:2)

χρυσόλιθος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.37 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 黃碧璽，貴橄欖石（黃色石英或黃玉），呈金黃色（見 2.29） 黃碧璽；貴橄欖石

χρυσόπρασος

(1)

ου＜陽＞

(a)

2.40 自然物質 寶石、半寶石及珍貴的天然物質 綠玉髓，一種綠色的石英（見 2.29） 綠玉髓

χρυσός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

2.49 自然物質 金屬 ［參χρυσίον］ 金（古代世界最貴重的金屬） 金 ὃς δ᾽ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ  ‘whoever swears by the gold of the Temple’  「凡指著聖所中的金子起誓的」 (太 23:16) 世界各地都有表示「金子」的詞彙，正如金子的存在和對金子的認識幾乎都是普遍性的。因此，要找到「金子」的合適譯詞並不困難。

(b)

6.74 人工製品 貨幣及貨幣單位 金貨幣；金幣 1 金貨幣；金幣 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν  ‘do not carry gold, silver, or copper money in your belts’  「腰袋裡不要帶金銀銅錢」 (太 10:9)

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以複數形式出現（太 26:15）之外，其他所有提到銅（青銅）幣、銀幣和金幣的情況，均可視為表達這些金屬的用語的直接和可預期的轉喻（見2.54, 51, 49）。然而，有些語言清楚區分了物質狀態的金屬與錢幣狀態的金屬，因此當前的分類似乎更有用。

χρυσοῦς

(1)

ῆ，οῦν

(a)

2.50 自然物質 金屬 （χρυσός[a]「黃金」2.49 的衍生詞）指用黃金製成或構成 金質的；黃金製的 σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ  ‘vessels made of gold and silver’  「金器、銀器」 (提後 2:20)

χρυσόω  (χρυσόομαι)

(1)

(a)

49.29 涉及衣著及裝飾的活動 用金器裝飾 用金器裝飾；穿戴金製的飾物；用黃金遮蓋或裝飾；戴滿了金飾 ἡ γυνὴ ἦν περιβεβλημένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον καὶ κεχρυσωμένη χρυσίῳ καὶ λίθῳ τιμίῳ  ‘the woman was dressed in purple and scarlet and adorned with gold ornaments and precious stones’  「那女人穿著朱紅和紫色的衣服，戴滿了金飾、寶石」 (啟 17:4) 在 啟 17:4，短語 κεχρυσωμένη χρυσίῳ 在語義上重複，或者也可以說是語義強化。

χρώς

(1)

χρωτός＜陽＞

(a)

8.53 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 皮膚或人體表面 皮膚；身體表面 ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘handkerchiefs or aprons from his body were carried to the sick’  「從保羅身上拿走手巾或圍裙放在病人身上」 (徒 19:12) 許多語言都必須清楚區分動物的皮和人的皮。另外往往還區分作為活體動物或人的一部分的皮膚，及已經從身體上剝下，並可能已經製成了皮革的皮（參δέρμα，6.184）。

χωλός

(1)

ή，όν

(a)

23.175 生理活動過程及狀態 疾病，惡疾，衰弱 涉及下肢功能不全的殘疾 瘸子；瘸腿的；跛腳的 τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν καὶ χωλοὶ περιπατοῦσιν  ‘the blind can see, the lame can walk’  「瞎眼的得以看見，瘸腿的行走」 (太 11:5)

χώρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

1.60 地理物體及特徵 與海洋形成對比的陸地 ［參γῆ, ξηρός］ 旱地，對比於海 陸地 κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν  ‘about midnight the sailors began to suspect that we were getting close to some land’  「約在半夜時分，眾水手以為接近了陸地」 (徒 27:27) 在許多語言中，人們會清楚區分指稱陸地的不同用語，如相對於水的陸地，以及用以指耕地的陸地。在中國語言中，我們會把靠近水的陸地稱為「岸」或「海岸」，因此，太 14:24 可以譯作「船離岸已經很遠」《現中》。同樣，徒 27:27 可以譯作「我們已靠近岸邊。」

(b)

1.79 地理物體及特徵 社會政治區域 ［參γῆ, κλίμα, μέρος, ὅριον］ 地上某個或某些地區，通常與某一民族或地理中心有關，但不一定構成政府的行政單位 1 區域；領土；土地（甚至地區；但這也許會過於正規地暗指政府的行政區） πάντες δὲ διεσπάρησαν κατὰ τὰς χώρας τῆς Ἰουδαίας καὶ Σαμαρείας πλὴν τῶν ἀποστόλων  ‘all the believers, except the apostles, were scattered throughout the regions of Judea and Samaria’  「除了使徒，所有的信徒都分散到猶太和撒馬利亞各地區去」 (徒 8:1) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 並不完全是同義詞，然而在某些新約經文中，這些詞彙基本上含義重疊。

(c)

1.87 地理物體及特徵 無人居住或人煙稀少的地區 ［參ἀγρός］ 相對於人口集中地區的農村地區 鄉村；田野；農村地區 οἱ ἐν ταῖς χώραις μὴ εἰσερχέσθωσαν εἰς αὐτήν  ‘those in the country must not go into it (the city)’  「在鄉間的不要進城」 (路 21:21) 農村地區通常用一個詞，或「大片的田地」、「田野連綿不斷的地方」、「農莊地區」等短語來表示。

(d)

1.95 地理物體及特徵 牧地及耕地 ［參ἀγρός, χωρίον］ 用於耕種或放牧的土地 野地；田地 θεάσασθε τὰς χώρας ὅτι λευκαί εἰσιν πρὸς θερισμόν  ‘look, the fields are white, ready to be harvested’  「看，田地已經白了，可以收割了」 (約 4:35)

(e)

11.64 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會政治的 一個地區的居民 2 地區；一個地區的居民 ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα  ‘the whole region of Judea went out to him’ or ‘everyone living in the region of Judea went out to him’  「猶太全地……的人，都出來到他那裡去」或「凡住在猶太地區的人都出來到他那裡去」 (可 1:5) 在許多語言中，說「一個地區走出去」（可 1:5）是完全不可能的，因為「地區」這個詞不能作為「那地區的人」來解釋。因此，所有這些指涉都必須加上表示人的元素。

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重疊特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地區」、「領土」和「土地」等詞彙的意思重疊來比較和闡明。 例如：太 15:21中所指的可以說是「推羅和西頓地區」、「推羅和西頓的領土」、「推羅和西頓的土地」，甚至「推羅和西頓區域」。英語的region，territory和land等詞在意思上確實具有某些細微的差異，這些差異提供了一些補充成分，而且多半是隱含的。

2 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字詞中，翻譯者應預期當中存在著某些自動語義法則；根據這些法則，「居民」的意思可以通過地名的轉喻而來。然而，這種轉喻並非普遍存在，所以這裡列出了各種不同的意思，旨在給翻譯者提供實用的指導。相同的問題也見於太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「猶太地」和περίχωρος「地區」。

χωρέω

(1)

(a)

15.13 線性運動 移動，來／去 從一個地方繼續前進到另一個地方 前進 πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ  ‘anything that goes into a person's mouth moves on into his stomach’  「一切進到口裡的，是繼續進到肚子」 (太 15:17) 翻譯 太 15:17 時可能需要加上一個暗示吞嚥的元素，因為進入人口裡的東西不會自動進入肚腹裡。因此，這個句子可能要翻譯為：「人吃進口裡並吞嚥的東西，都會進入肚腹裡」。也可以說「任何進入喉嚨的東西會繼而進入人的肚腹裡」。 在 約 8:37，ὁ λόγος ὁ ἐμὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑμῖν「我的話在你們心裡毫無進展」這個句子中，χωρέω[a] 一詞似乎是用作比喻。不過，在這個語境中，χωρέω[a] 也可以理解為指足夠的地方，例如：「你們心裡容不下我的話語」（見 80.4）。

(b)

80.4 空間 空間，地方 有一定的空間 有空間容納；有空地；容納 ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν  ‘so that there was no longer any room, even around the door’  「甚至連門前都沒有空地」 (可 2:2) χωροῦσαι ἀνὰ μετρητὰς δύο ἢ τρεῖς  ‘holding between twenty and thirty gallons’  「可容納兩三桶水」 (約 2:6) οὐδ᾽ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία  ‘I suppose the whole world (literally ‘the world itself’) would not be large enough to contain the books that would be written’  「要寫成的書，我想就是整個世界也容納不了」 (約 21:25)

(c)

31.57 持有觀點，相信，信賴 接受為真實的 能夠領受信息並相應地作出回應 能夠領受；接受 Οὐ πάντες χωροῦσιν τὸν λόγον [τοῦτον] ἀλλ᾽ οἷς δέδοται  ‘not everyone is able to accept this teaching, but only those to whom he has given it’  「這話不是人人都能領受的，惟獨賜給誰，誰才能領受」 (太 19:11) 太 19:11 中的 χωρέω 可以理解為「能夠明白」的意思。

(d)

34.13 聯合 聯繫 （χωρέω[b]「有空間容納」80.4 的引申喻意）友好地對待某人 敞開心懷接納；友好地對待 Χωρήσατε ἡμᾶς  ‘be friendly toward us’  「寬容接納我們吧！」 (林後 7:2)

χωρίζω

(1)

(a)

63.29 整體，聯合，部分，分開 分隔 通過引入相當大的空間或孤立來分隔對象 分開；彼此孤立；隔絕；遠離 κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν  ‘separated from sinners’  「從罪人裡分別出來」 (來 7:26)

(b)

34.78 聯合 結婚，離婚 ［參ἀπολύω, ἀφίημι, λύσις］ 解除婚姻關係 離婚；分開；離開；離棄 εἰ δὲ ὁ ἄπιστος χωρίζεται, χωριζέσθω  ‘if the one who is not a believer wishes to separate, let him separate’  「如果那不信的要離去，就由他離去吧」 (林前 7:15) 離婚經常用字面意為「遣走」、「與……分開」或「彼此離開」等詞彙來表達。然而，好些語言會採用習語式的表達，例如「把他和他的衣物送走」、「解開他們之間的結」，或「扔掉她的壁爐底石」。 有些人嘗試嚴格區分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假設 ἀφίημι 暗示合法的離婚，而 χωρίζω 僅指分開。然而，這種區分似乎是人為和主觀的。

(c)

15.49 線性運動 離開，起程，逃走，逃脫，差遣 分開，是遠離的結果 離開 παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ Ἱεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι  ‘he commanded them not to depart from Jerusalem’  「吩咐他們：『不要離開耶路撒冷』」 (徒 1:4) Μετὰ ταῦτα χωρισθεὶς ἐκ τῶν Ἀθηνῶν  ‘after this, he left Athens’  「這事以後，保羅離開雅典」 (徒 18:1)

(d)

85.41 在空間存在 放置，安置 使待在遠處 移到遠處；分開得很遠 ἐχωρίσθη πρὸς ὥραν, ἵνα αἰώνιον αὐτὸν ἀπέχῃς  ‘separated from you for a time in order that you might have him back permanently’  「他暫時離開你，也許正是為了讓你永遠得到他」 (門 1:15)

χωρίον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.95 地理物體及特徵 牧地及耕地 ［參ἀγρός, χώρα］ 用於耕種或放牧的土地 野地；田地 ἐκτήσατο χωρίον  ‘he bought a field’  「買了一塊田」 (徒 1:18)

χωρίς

(1)

(a)

89.120 關係 分離 ［參ἄνευ, ἄτερ］ 表示負面關聯的元素1 沒有；不在；沒有關係；除了；與……無關 χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν  ‘not one thing came into existence without him’  「沒有一樣不是藉著他造的」 (約 1:3) ᾧ ὁ θεὸς λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων  ‘whom God accepts as righteous apart from (any) works’  「那不靠行為而蒙上帝認為義的人」 (羅 4:6) οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρὸς οὔτε ἀνὴρ χωρὶς γυναικὸς  ‘nor is woman without man, nor man without woman’  「女人不可沒有男人，男人也不可沒有女人」 (林前 11:11) πάντα ποιεῖτε χωρὶς γογγυσμῶν καὶ διαλογισμῶν  ‘do everything without complaining and arguing’  「你們無論做什麼事都不要埋怨或爭論」 (腓 2:14) τὸ σῶμα χωρὶς πνεύματος νεκρόν ἐστιν  ‘the body without the spirit is dead’  「身體沒有靈魂是死的」 (雅 2:26) 翻譯者不能把 約 1:3 中的句子改寫成「他創造了萬物」，因為《聖經》說上帝是創造者，而受造物是「藉著道」造成的。如果必須改寫 約 1:3，可以說「他參與了創造的一切」或「他參與了創造萬有」。 在 林前 11:11，χωρίς 不是指明具體的關係，只是指出沒有關係或瓜葛。當然，這被 οὔτε 否定了，從而 林前 11:11 的這部分可以譯成：「不是女人與男人沒有關係，也不是男人與女人沒有關係」。根據總體上下文，這句經文可以簡單地譯成「女人不是獨立於男人，男人也不是獨立於女人」。有些語言可能需要說「妻子」和「丈夫」，因為「男人」或「女人」的用語會被錯誤地理解為帶著色情的含義。林前 11:11 使用了雙重否定句，但有些語言可能需要譯成一個對等的肯定句，例如「因為女人依靠男人，男人也依靠女人」或「妻子依靠丈夫，丈夫也依靠妻子」。 在 羅 4:6 中，有些語言可以把「在行為以外」譯作「人所做的並不重要」或「這不是因為人所做的」。

(b)

63.31 整體，聯合，部分，分開 分隔 單獨或獨自發生的事物 分別地；獨自地；單獨地 οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον ἀλλὰ χωρὶς  ‘not lying with the linen cloths but lying off by itself’  「沒有和細麻布放在一起，而是單獨放在一邊」 (約 20:7)

____________________________________________________

1 在ἄνευ和ἄτερ之間似乎不可能找到顯著的區別。χωρίς[a]與ἄνευ和ἄτερ的區別可能在於強調更大程度的分離或沒有關涉。

χῶρος

(1)

ου＜陽＞

(a)

82.5 空間的方向 東，南，西，北 北方和西方之間的方向 西北；西北方 λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor in Crete that faces southwest and northwest’ or perhaps ‘... northeast and southeast’  「克里特的一個港口，一面朝西南，一面朝西北」或可能是「……一面朝東北，一面朝東南」 (徒 27:12) 經文可以譯作「西南和西北」，也可以譯作「東北和東南」，這表達上的差異，是因為風向的說法，有時是按照風來的方向，有時是按照風吹向的方向。可參考一般的釋經書。 要翻譯不是基準方位的方向，往往可以採用各種不同的表達，例如：「北方與西方之間」或「北方偏西」或「西方偏北」。許多語言都會根據日出日落來指示方位。因此，徒 27:12 可以譯作「在落日左邊和落日右邊通向大海的港口」。

ψάλλω

(1)

(a)

33.111 溝通 唱歌，唱哀歌 唱讚美的詩歌，可能暗示有樂器伴奏（在《新約》中常指唱《舊約》的讚美詩） 唱；唱詩歌；唱讚美詩；歌頌 τῷ ὀνόματί σου ψαλῶ  ‘I will sing praises to your name’ or ‘I will sing praises to you’  「我要歌頌你的名」或「我要歌頌你」 (羅 15:9)

ψαλμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.112 溝通 唱歌，唱哀歌 詩篇（在《新約》中大概是指《舊約》的讚美詩） 詩篇；詩歌；詩章 νουθετοῦντες ἑαυτούς, ψαλμοῖς ὕμνοις ᾠδαῖς πνευματικαῖς  ‘instruct each other to sing psalms, hymns, and sacred songs’  「彼此教導……用詩篇、聖詩、靈歌……」 (西 3:16)

ψευδάδελφος

(1)

ου＜陽＞

(a)

11.36 人的群體和類別以及這些群體和類別的成員 社會宗教的 一個人假裝是某個社會宗教團體的親密成員，但其實不是（見 11.22，11.23 和 11.24） 假弟兄；只是假裝基督信徒的人 ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμῶν ... λῃστῶν ... ἐν ψευδαδέλφοις  ‘in my many travels I have been in danger from floods ... robbers ... and false brothers’  「在屢次旅行中，我經歷過洪水的危險、盜賊的危險……假弟兄姊妹所造成的危險」 (林後 11:26) 翻譯者通常有必要明確表達「假弟兄」的全部含義，把這用語譯作：「那人假裝是基督的信徒但實際上不是」。

ψευδαπόστολος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.75 宗教活動 角色及作用 謊稱自己是使徒的人 假使徒 οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι  ‘those people are false apostles who lie about their work’  「這樣的人是假使徒，是詭詐的工人」 (林後 11:13)

ψευδής

(1)

ές

(a)

33.255 溝通 說真話，說假話 ［參ψευδολόγος, ψεύστης］ （ψεύδομαι「說謊」33.253 的衍生詞）說假話和謊話的人 說謊的人 καὶ εὗρες αὐτοὺς ψευδεῖς  ‘and you have found out that they are liars’  「查出他們是說謊的人」 (啟 2:2) 由於說謊是一種普遍現象，要找到一個令人滿意的詞彙來表達「說謊的人」並不困難，但對等譯詞往往是一個習語式表達，例如：「說話過分」，「一口兩舌」，或「口是心非」。

ψευδοδιδάσκαλος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.250 溝通 教導 教導錯誤信仰的人 假教師；教導不真實的事情的人 ὡς καὶ ἐν ὑμῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι  ‘and in the same way false teachers will appear among you’  「同樣也將有假教師在你們當中出現」 (彼後 2:1) 翻譯 ψευδοδιδάσκαλος 時必須避免一種說法，就是單單指一個人假冒為老師但其實不是老師。這裡的重點是：那人教導的是不符合事實的事情。

ψευδολόγος

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.255 溝通 說真話，說假話 ［參ψευδής, ψεύστης］ 說假話和謊話的人 說謊的人 διδασκαλίαις δαιμονίων, ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων  ‘teachings of demons coming from the deceit of men who are liars’  「騙人的靈……的種種教訓」 (提前 4:1, 2 [2]) 由於說謊是一種普遍現象，要找到一個令人滿意的詞彙來表達「說謊的人」並不困難，但對等譯詞往往是一個習語式表達，例如：「說話過分」，「一口兩舌」，或「口是心非」。

ψεύδομαι

(1)

(a)

33.253 溝通 說真話，說假話 傳達虛假的道理，明顯的目的是要誤導人 說謊；把虛假的事告訴人 Ἀλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδομαι  ‘what I say is true; I belong to Christ and I do not lie’  「我說的是真實的話；我屬於基督，我不撒謊」 (羅 9:1) 希臘詞 ψεύδομαι 和中文的對應譯詞「撒謊」不僅僅是指說出不真實的事，因為說出不真實的事可能並沒有欺騙或誤導的意圖。因此，ψεύδομαι 不僅包括講說虛假的事，還包括欺騙的意圖。

ψευδομαρτυρέω

(1)

(a)

33.271 溝通 見證，證明 作虛假或不真實的見證 作假見證；不實地作證 πολλοὶ γὰρ ἐψευδομαρτύρουν κατ᾽ αὐτοῦ, καὶ ἴσαι αἱ μαρτυρίαι οὐκ ἦσαν  ‘many gave false witness against him, but their testimonies did not agree’  「有許多人做假見證控告他，但他們的證詞互相矛盾」 (可 14:56) 做假見證的人可能在兩個方面進行欺騙，(1) 謊稱親眼看到某事件，(2) 說不真實的事；但 ψευδομαρτυρέω 的重點是所說的不是真實的。

ψευδομαρτυρία

(1)

ας＜陰＞

(a)

33.272 溝通 見證，證明 （ψευδομαρτυρέω「作假見證」33.271 的衍生詞）假見證的內容 假見證 ἐζήτουν ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ ὅπως αὐτὸν θανατώσωσιν  ‘they tried to find false testimony against Jesus in order to put him to death’  「設法找假見證控告耶穌，要處死他」 (太 26:59)

ψευδόμαρτυς

(1)

υρος＜陽＞

(a)

33.273 溝通 見證，證明 （ψευδομαρτυρέω「作假見證」33.271 的衍生詞）作假見證的人 作假見證的人；假見證 οὐχ εὗρον πολλῶν προσελθόντων ψευδομαρτύρων  ‘they found nothing, even though many false witnesses came up’  「雖然有許多假見證人上前來，可是他們找不出什麼」 (太 26:60) 在「作假見證的人」所提供證據中，最重要的一點是：他所說的不是事實。 這樣的人可能假裝在事件發生時在場，因此是目擊證人，但這不是這個詞要表達的重點。事實上，作假見證人可能當時在場，但後來就所發生的事提供了虛假的證據。有些語言可以把 ψευδόμαρτυς 譯成「某人假裝知道某事，但事實上他說的話是在撒謊」，或「某人就他沒有看見的事說謊話」。

ψευδοπροφήτης

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.81 宗教活動 角色及作用 謊稱自己是先知並傳播虛假信息的人 假先知 πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐγερθήσονται καὶ πλανήσουσιν πολλούς  ‘many false prophets will appear and fool many people’  「有許多假先知出現，欺騙許多人」 (太 24:11)

ψεῦδος

(1)

ους＜中＞

(a)

33.254 溝通 說真話，說假話 ［參ψεῦσμα］ （ψεύδομαι「說謊」33.253 的衍生詞）謊言的內容 謊言；假話；虛謊 πᾶν ψεῦδος ἐκ τῆς ἀληθείας οὐκ ἔστιν  ‘no lie ever comes from the truth’  「一切虛謊都不是從真理出來的」 (約壹 2:21)

ψευδόχριστος

(1)

ου＜陽＞

(a)

53.84 宗教活動 角色及作用 謊稱自己是基督或彌賽亞的人 假基督；假彌賽亞 ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται ... ὥστε πλανῆσαι ... τοὺς ἐκλεκτούς  ‘false Messiahs and false prophets will appear ... to deceive ... God's chosen people’  「假基督和假先知將出現……迷惑上帝所揀選的子民」 (太 24:24)

ψευδώνυμος

(1)

ον

(a)

33.130 溝通 名字 指被錯誤地用某個名稱來稱呼 誤稱的；假稱的 ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως  ‘arguments of what is wrongly called knowledge’  「所謂『知識』的荒謬爭論」 (提前 6:20)

ψεῦσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.254 溝通 說真話，說假話 ［參ψεῦδος］ （ψεύδομαι「說謊」33.253 的衍生詞）謊言的內容 謊言；假話；虛謊 εἰ δὲ ἡ ἀλήθεια τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι ἐπερίσσευσεν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ  ‘and if God's truth abounds to his glory because of my falsehood’  「如果我的虛謊能夠使上帝的真實更加顯明，更得榮耀」 (羅 3:7) 有些語言可能必須重新調整 羅 3:7 中這個從句的語義關係，例如：「如果我的謊言使上帝的真理更加顯出榮耀」。

ψεύστης

(1)

ου＜陽＞

(a)

33.255 溝通 說真話，說假話 ［參ψευδής, ψευδολόγος］ 說假話和謊話的人 說謊的人 ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶν  ‘when he tells a lie, he is only doing what is natural to him, because he is a liar’  「他說謊是出於本性，因為他本來就是說謊者」 (約 8:44) 由於說謊是一種普遍現象，要找到一個令人滿意的詞彙來表達「說謊的人」並不困難，但對等譯詞往往是一個習語式表達，例如：「說話過分」，「一口兩舌」，或「口是心非」。

ψηλαφάω

(1)

(a)

24.76 感官事件及狀態 觸摸，感覺 感覺和觸摸，有用手在物件表面移動的含義 觸摸；感覺；摸索 καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν  ‘and our hands have handled it’  「我們親手摸過」 (約壹 1:1) 在翻譯 約壹 1:1 時涉及幾個問題，因為比喻義發生幾次重大變化。所指的具體對象是「生命之道」，這似乎是有意含糊地指耶穌基督。關於「聽見這道」的陳述，似乎是在指一個信息，但是「看見這道」就暗示某種實質的物體。為了強調這個物體（即基督這個人）的實質本性，經文還包含了這個關於「摸」的陳述；但是在一些語言中，「感覺和觸摸」可能具有一種錯誤的含意，甚至是不恰當的行為，特別是在相關對象是人的情況下。

(b)

27.40 學習 嘗試學習 （ψηλαφάω[a]「觸摸，感覺」24.76 的引申喻意）儘管有困難，也努力去認識某東西，雖然這樣做的成功機會並不高 摸索；探索；揣摩；嘗試尋找 εἰ ἄρα γε ψηλαφήσειαν αὐτὸν  ‘as they felt around for him’  「在摸索中找到他」 (徒 17:27)

ψηφίζω

(1)

(a)

60.4 數目 數目，無數的 ［參συμψηφίζω］ 計算總數 計算；總計；合計；加起來；算出 ψηφίζει τὴν δαπάνην  ‘he calculates the cost’  「計算費用」 (路 14:28) ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ θηρίου  ‘let him add up the number of the beast’  「算出獸的數字」 (啟 13:18) 「計算獸的數字」，就是計算名字中每個字母代表的數值之總和。關於 ψηφίζω 在 啟 13:18 的另一種解釋，見 32.15。

(b)

32.15 理解 終於理解或明白過來 弄清某事以致明白其中的意義 理解；解釋；弄清 ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ θηρίου  ‘whoever is intelligent, let him understand the meaning of the number of the beast’  「凡是聰明人都能夠理解獸的數字所指的意思」 (啟 13:18) 在某些語言中，啟 13:18 中的第三人稱祈使形式 ψηφισάτω 極難翻譯，甚至在中文裡面，「讓他明白」也很容易引起誤解，因為這可能暗示許可而不是有禮貌的命令。在某些語言中，這個第三人稱祈使形式的對等譯詞是「應該明白」或「應該能夠明白」等說法。關於 ψηφίζω 在 啟 13:18 中的另一種解釋，見 60.4。

ψῆφος

(1)

ου＜陰＞

(a)

2.27 自然物質 土，泥，沙，石 小石頭，可能用於投票或用作護身符 卵石；小石頭 τῷ νικῶντι ... δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνομα καινὸν γεγραμμένον  ‘I will give ... to the one who is victorious ... a white stone upon which is written a new name’  「得勝的，我要……賜他一塊白石，石上寫著一個新的名字」 (啟 2:17) 在 啟 2:17 的語境中，對於 ψῆφος 所指是什麼，解經者有各種不同的看法。有些學者認為那白色的 ψῆφος 是指在法庭上投票表決宣告無罪。有的認為那只是一種護身符；有的認為那是羅馬人殷勤好客的象徵；此外，有些人認為那是角鬥士遊戲的入場券，即殉道的入場券。然而，上下文清楚指出，那是一種值得珍視的東西，是那些「獲勝」之人所得到的一種獎賞。

ψιθυρισμός

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.404 溝通 說閒話 提供關於某人的有害信息，通常用耳語或低聲說話，暗示這類信息不為人知，因此應該保密 閒話；讒言；流言 κἀγὼ εὑρεθῶ ὑμῖν ... καταλαλιαί, ψιθυρισμοί  ‘that I may find among you ... slander and gossip’  「恐怕我來到的時候會發現你們……有誹謗、谗言……」 (林後 12:20)

ψιθυριστής

(1)

οῦ＜陽＞

(a)

33.405 溝通 說閒話 慣於說閒話的人 說閒話的人；造謠的人；搬弄是非的人 πεπληρωμένους πάσῃ ἀδικίᾳ ... ψιθυριστὰς  ‘they are filled with all kinds of wickedness ... they are gossipers’  「他們充滿著各樣的不義……他們是造謠的」 (羅 1:29)

ψίξ

(1)

ου＜中＞

(a)

5.5 食物及調味品 食物 ［參ψιχίον］ 一小塊食物（通常是餅） 碎渣；碎屑 ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχῶν τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης  ‘being glad to eat the scraps that fall from the table’  「歡喜地吃從桌子上掉下來的碎渣」（經文校勘欄） (路 16:21) 太 15:27、可 7:28 和 路 16:21（校勘欄）中所指的是從桌子上面掉下來的碎屑或小塊食物。某些語言中的對等詞彙是「小塊食物」或「一小口食物」。 這詞是一個異文，只出現在：ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης「要吃從桌子上掉下來的零碎」（路 16:21）（校勘欄）。

ψιχίον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.5 食物及調味品 食物 ［參ψίξ］ 一小塊食物（通常是餅） 碎渣；碎屑 τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης  ‘the dogs eat the crumbs falling from the table’  「小狗也吃……桌上掉下來的碎屑」 (太 15:27) 太 15:27、可 7:28 和 路 16:21（校勘欄）中所指的是從桌子上面掉下來的碎屑或小塊食物。某些語言中的對等詞彙是「小塊食物」或「一小口食物」。

ψυχή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

26.4 心理官能 生命的本質，就思想、意志和感情方面而言 內心；心志；思想；感情；心；存在；靈魂 μιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες τῇ πίστει τοῦ εὐαγγελίου  ‘with one mind, struggling together for the faith of the gospel’  「同一個心志……為了福音的信仰一起奮鬥」 (腓 1:27) 在 腓 1:27，ψυχή 也可以譯成「目標」或「願望」，因為 ψυχή 的重點在於為基督信仰奮鬥的整體心思意念。 ψυχή[a] 經常解作「心」或「願望」。比較下文：περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου「我的心很憂傷，幾乎要死」（太 26:38）；ἵνα μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν ἐκλυόμενοι「你們的心就不會氣餒和放棄了」（來 12:3）（關於習語 κάμνω τῇ ψυχῇ 中的 ψυχή，見 25.291）；ἀλλ ὡς δοῦλοι Χριστοῦ ποιοῦντες τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ἐκ ψυχῆς「但是，你們全心去做上帝要你們做的事，就像基督的僕人那樣」（弗 6:6）。在這些經文中，ψυχή 事實上是指人的整體，因此 太 26:38 可以貼切地譯成：「我的憂傷極大，幾乎要殺死我」。來 12:3 也可以譯成：「因此，你們不要灰心放棄」；弗 6:6 可以妥當地譯成：「但是，你們全人地去做上帝要你們做的事，就像基督的僕人那樣」。 關於 ψυχή 指個體的人，見 ψυχή[c] (9.20)，例如 太 11:29（εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν 「你們就可以得到安息」）等經文。 即使是在那些 ψυχή 指死後存在的經文中，這個詞也可能是喻指人。例如，徒 2:27（οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην）可以譯成：「你不會把我的靈魂拋棄在陰間」或「你不會把我拋棄在墳墓中」。 翻譯者需要區分 ψυχή[a] 和 ψυχή[b]；ψυχή[a] 指心理能力，ψυχή[b] 指肉體的生命、生活的原則（23.88）。例如，注意 來 4:12 中的 ψυχή[b]（διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος「它一直切入到肉體生命和靈性相交會的地方」）。另外，注意 帖前 5:23 中的 ψυχή[b]（αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη「願賜我們平安的上帝使你們在各方面成為聖潔，並保守你們的全人——靈、生命和身體，在我們主耶穌基督來臨的時候完全無可指責」）。 在一些上下文中，ψυχή 似乎與 καρδία (26.3) 和 διάνοια (26.14) 相對比，例如 太 22:37（ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐν ὅλω τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλω τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλω τῇ διανοίᾳ σου「你要全心、全靈、全意地愛主你的上帝」）。因為這三個詞彙的緣故，有人主張人性中必定至少有三個非常不同的部分。然而有人卻斷定，這些詞彙不是指人性有三個部分，而只是思考或描述人性的三個不同視角。還有人認為，使用 καρδία、ψυχή 和 διάνοια 這三個詞彙，只是強調人性的整體，不可能做出任何清楚的區分。當然，所指對象有明顯的重疊。太 22:37 可以合理地譯成：「你要全心、全生命、全意地愛主」。事實上，許多語言不可能區分 καρδία、ψυχή 和 διάνοια，因此可能需要譯成：「你要用你渴想的一切和思想的一切來愛主你的上帝」，或「你必須用你的全人來愛主你的上帝」。

(b)

23.88 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參ζάω, ζωή］ 人類或其他生物的生存，由於有空氣可呼吸、有食物可吃而得以維持 生命 καὶ ζητοῦσιν τὴν ψυχήν μου  ‘and they seek my life’  「他們還要追索我的命」 (羅 11:3) 在翻譯 羅 11:3 的 ψυχή 時，可能需要更加精確地表示「尋索」與「生命」之間的關係，比如譯成「他們想要摧毀我的生命」，或「他們想要使我不再活著」。 有些語言沒有表示「生命」的名詞，因此，所有論到「生命」的經文都需要改用動詞式的詞彙「活著」來表達。

(c)

9.20 人 人類 （ψυχή[a]「內心，心志」26.4 的引申喻意）一個活生生地存在的人 1 人 ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι  ‘about three thousand people’  「大約三千人」 (徒 2:41)

(d)

4.1 動物 動物 ψυχὴ ζωῆς  （習語，直譯：活的靈魂）指任何生物，不管是動物還是人類 活物 καὶ πᾶσα ψυχὴ ζωῆς ἀπέθανεν τὰ ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘and every creature in the sea died’  「海裡所有的活物都死了」 (啟 16:3) 雖然短語 ψυχὴ ζωῆς 的意思很籠統，但這詞在 啟 16:3 中特指海裡的生物；因此，在大多數語言中，翻譯者必須譯作「魚」或「海中的活物」。

(e)

25.280 態度及情感 悲傷，遺憾 ψυχὴν βασανίζω  （習語，直譯：心靈受折磨）經歷精神上的折磨，既悲傷，又憤怒 傷痛；心裡受折磨 ψυχὴν δικαίαν ἀνόμοις ἔργοις ἐβασάνιζεν  ‘his righteous heart was tormented by their evil deeds’ (literally ‘he tormented his righteous soul by their evil deeds’)  「因為……他們的不法行為，他公義的心受到折磨」（直譯：「他以他們的惡行折磨自己公義的心靈」） (彼後 2:8b)

(f)

88.200 道德倫理素質及相關行為 憎恨，可憎的 ［參κακόω］ κακόω τὴν ψυχὴν κατά  （習語，直譯：使某人對……的態度不好）使某人對另一人產生不喜歡的敵對情緒 使某人反對……；使不喜歡；敵視 ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς τῶν ἐθνῶν κατὰ τῶν ἀδελφῶν  ‘they turned the Gentiles against the fellow believers’  「煽動外邦人，使他們敵視信徒」 (徒 14:2)

(g)

25.291 態度及情感 沮喪 ［參κάμνω］ κάμνω τῇ ψυχῇ  （習語，直譯：精神疲憊）逐漸失去完成某個目標的動力 疲倦灰心；氣餒；厭倦 μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν ἐκλυόμενοι  ‘do not let yourselves become discouraged or give up’  「你們不要灰心喪志」 (來 12:3)

(h)

21.20 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 ［參κτάομαι］ κτάομαι τὴν ψυχήν  （習語，直譯：獲得自己的靈魂，或：獲得自己的性命）救自己脫離極大的危險或死亡 救自己；保護自己；保全自己的性命 ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘by your steadfastness you will save yourselves’ or ‘stand firm and you will save yourselves’  「你們憑著堅忍，就必保全性命」或「你們要站立得穩，就必能救自己」 (路 21:19)

(i)

21.7 危險，冒險，安全，拯救 冒險 ［參παραβολεύομαι, παραδίδωμι］ παραδίδωμι τὴν ψυχήν  （習語，直譯：交出生命）自願暴露於危險中 冒險；冒生命危險 ἀνθρώποις παραδεδωκόσιν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘men who have risked their lives on behalf of the name of our Lord Jesus Christ’  「這兩人曾為著事奉我們的主耶穌基督的名而不惜冒生命的危險」 (徒 15:26) 在一些語言中，「冒生命危險」的對等表達是「使自己面臨死亡的威脅」，或「表明自己願意冒死」，或「走進死亡的危險中」。

(j)

21.24 危險，冒險，安全，拯救 使安全，沒有危險 ［參περιποιέω］ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιέομαι  （習語，直譯：做一些關乎自己性命的事）挽救或保全自己的性命 挽救自己的性命；救自己；保全自己的生命 ὃς ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιήσασθαι ἀπολέσει αὐτήν  ‘whoever seeks to save his own life will lose it’  「凡是想保全自己生命的，將喪失生命」 (路 17:33)

(k)

25.279 態度及情感 悲傷，遺憾 ［參διέρχομαι, ῥομφαία］ τὴν ψυχὴν διέρχεται ῥομφαία  （習語，直譯：刀劍刺入靈魂）感受強烈的悲傷 感受痛苦悲傷；悲傷痛苦；憂傷像劍刺透心靈 καὶ σοῦ [δὲ] αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία–  ‘and sorrow like a sharp sword will pierce your own heart’ or ‘and you will feel the pain of sorrow as though a sword were piercing your heart’  「憂傷要像利劍刺透你的心」或「你要感受痛苦悲傷，如同利劍刺入你的心」 (路 2:35)

(l)

23.113 生理活動過程及狀態 活著，死去 ［參τίθημι］ τὴν ψυχὴν τίθημι  （習語，直譯：放下自己的生命）死亡，暗示自願或甘心的行為 自願死；甘心情願地死；捨命 Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐμοῦ θήσεις;  ‘are you ready to die for me?’  「你願意為我捨命嗎？」 (約 13:38) 在英語中，「to lay down one’s life’」（捨棄生命）或「to give one’s life」（獻出生命）確實暗示自願死去，然而在一些語言中，直譯這樣的表達不一定有相同的含義，因此可能需要採用「自願死去」或「不抵抗地死去」等表達。在某些語言中，「心甘情願」主要表現為對反對的否定，比如「我不拒絕死」。

____________________________________________________

1 在「人」這個子域中，許多指「人」的表達都是基於人的肢體或身體部分的轉喻。這樣的轉喻修辭可見於σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 希臘文術語ψυχή通常解釋為「靈魂」，但是在英語中，它的意思通常等同於heart（「心」）。在彼後 2:8，主語是「義人羅得」。

ψυχικός

(1)

ή，όν

(a)

79.2 物體的特徵 有形的（物質的），屬靈的 形容是屬物質的或是屬肉體的，特別與生命的過程有關 血肉的；自然的 σπείρεται σῶμα ψυχικόν  ‘when sown, it is a physical body’  「所種的是血肉的身體」 (林前 15:44) 在一些語言中，林前 15:44 中的 σπείρεται 不可以譯成「所種的」，因而整句話必須譯成「被埋葬的是血肉的身體」。

(b)

79.5 物體的特徵 自然的（人類的），屬靈的（屬神的） 指人的本性（可能與 σάρκινος[c] 和 σαρκικός[c] 「天生的；人的」79.4 有所不同，因為這詞比較強調所謂更卓越的人格天賦） 天生的；人的 ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος τοῦ θεοῦ  ‘but the natural person does not receive the things of the Spirit of God’  「然而，屬血氣的人不接受上帝的靈的事」 (林前 2:14) 關於 ψυχικός 在 林前 2:14 中的另一種解釋，見 41.41。

(c)

41.41 行為及相關狀態 特定行為模式 （ψυχή[a]「內心」26.4 的衍生詞）指人性的典型行為，與受上帝的靈掌管的行為相反 不屬靈的；世俗的；肉體的；屬血氣的 ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος τοῦ θεοῦ  ‘a person who is unspiritual cannot receive the gifts that come from God's Spirit’ or ‘a person who is worldly ...’  「屬肉體的人不接受從上帝的靈而來的恩賜」或「屬世的人……」 (林前 2:14) 在一些語言中，「不屬靈的人」可以簡單地翻譯為：「不受上帝的靈引導的人」，或「不遵從上帝的靈來生活的人」。關於 ψυχικός 在 林前 2:14 的另一種解釋，見 79.5。

ψῦχος

(1)

ους＜中＞

(a)

79.75 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 冷的，形容天氣狀況 冷；寒冷；天冷 ὅτι ψῦχος ἦν  ‘it was cold’  「當時天氣寒冷」 (約 18:18) διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα καὶ διὰ τὸ ψῦχος  ‘it had started to rain and was cold’  「剛開始下雨，天氣又冷」 (徒 28:2)

ψυχρός

(1)

ά，όν

(a)

79.77 物體的特徵 熱的，溫的，冷的 冷的，形容物體、物質等 冷；涼 ὃς ἂν ποτίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ μόνον  ‘whoever gives even a drink of cold water to one of the least of these’  「就算拿一杯冷水給門徒中最微小的一個喝」 (太 10:42) ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός  ‘that you are neither cold nor hot’  「你也不冷也不熱」 (啟 3:15)

ψύχω  (ψύχομαι)

(1)

(a)

78.39 程度 多於，少於（比較程度） （ψύχομαι「變冷」的引申喻意，原義沒有出現在《新約》中）強度大大降低 大大減少；變冷；漸漸冷淡；冷淡下來 ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν  ‘the love of many will greatly diminish’  「許多人的愛心會漸漸冷淡了」 (太 24:12)

ψωμίζω

(1)

(a)

23.5 生理活動過程及狀態 吃，喝 使人吃東西 餵養；給人吃 ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν  ‘if your enemy is hungry, give him something to eat’  「如果你的仇敵餓了，就給他吃」 (羅 12:20)

(b)

57.113 擁有，轉移，交換 給予 （ψωμίζω[a]「餵養，給人食物」23.5 的衍生詞）贈送或發放，可能有一點一點發放的意思 贈送；捐贈；分給；發放 κἂν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου  ‘if I give away everything I own’ or ‘if I give to others all I have’  「如果我把所有的一切分給人」 (林前 13:3)

ψωμίον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.4 食物及調味品 食物 一小塊或一口餅 一塊餅；一口餅 ἐγὼ βάψω τὸ ψωμίον καὶ δώσω αὐτῷ  ‘I will dip a piece of bread and give it to him’  「我蘸一小塊餅給誰」 (約 13:26) 在 約 13:26 可能需要採用「掰下來的一塊餅」等短語；否則 ψωμίον 會被推斷為一些餅的碎屑。在某些語言中，ψωμίον 在這種語境當中的對等譯詞是「一口餅」。

ψώχω

(1)

(a)

19.50 物理的衝擊力 擠壓 用壓力搓擦東西使它變小 搓 τοὺς στάχυας ψώχοντες ταῖς χερσίν  ‘rubbing the heads of wheat with their hands’  「用手搓麥穗」 (路 6:1) 藉著搓擦麥穗，門徒除掉了穀殼和所謂的「麥鬚」，即每顆穀粒突出來的堅硬的麥芒。這個過程就相當於打穀，因此法利賽人譴責他們在安息日工作。

ὦ

(1)

(a)

91.14 語段標記 直呼的標記 表示直接稱呼（功能上相當於傳統的呼格） 啊！（或不翻譯） Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν;  ‘O, foolish Galatians, who has bewitched you?’ or ‘foolish Galatians, who has bewitched you?’ or ‘you foolish Galatians, who has bewitched you?’  「啊！愚蠢的加拉太人哪！是誰迷惑了你們呢？」或「愚蠢的加拉太人哪！是誰迷惑了你們呢？」 (加 3:1)

Ὦ

(1)	希臘字母表中的最後一個字母

(a)

61.18 序列 以 ἄλφα (61.7) 開始的系列中的最後一項，暗示包含權柄和高位的廣泛領域 俄梅戛；亞米茄；歐米伽；最後的；終結 Ἐγώ εἰμι τὸ Ἄλφα καὶ τὸ Ὦ  ‘I am the alpha and the omega’  「我是阿拉法，我是俄梅戛」 (啟 1:8) 關於 ω 與 ἄλφα 之間的關係，以及各種譯法，見 61.7。

ὧδε

(1)

(a)

83.1 空間的位置 這裏，那裏 ［參ἐνθάδε］ 與說話人、作者或見證人相對較近的位置 這裡 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἠγέρθη γὰρ  ‘he is not here, for he is risen’  「他不在這裡……他已經復活了」 (太 28:6) οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν  ‘there is no permanent city for us here (on earth)’  「在這裡，我們本沒有永存的城」 (來 13:14) Ἀνάβα ὧδε, καὶ δείξω σοι ἃ δεῖ γενέσθαι μετὰ ταῦτα  ‘come up here and I will show you what must happen hereafter’  「你上這裡來！我要把以後必將發生的事指示給你」 (啟 4:1) 在某些經文中，ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 似乎都譯為到這裡，然而 ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 並沒有表示移動的語義成分，移動的含義是在上下文的其他詞語中。

(b)

92.35 話語的參照人物 限定或指示的參照 指當前的物體、事件或狀態，就其與語段的相關性而言 在這上面；在這件事上；在……的情況下 ὧδε λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰκονόμοις, ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ  ‘moreover, in this case what is sought in any manager is that he be found faithful’  「在這件事上，對於管家的要求，就是要他忠心」 (林前 4:2) καὶ ὧδε μὲν δεκάτας ἀποθνῄσκοντες ἄνθρωποι λαμβάνουσιν  ‘and in this case (of the priests) those who received the tenth were persons who die’  「在這事上，收取十分之一的都是必死的人」 (來 7:8)

ᾠδή

(1)

ῆς＜陰＞

(a)

33.110 溝通 唱歌，唱哀歌 具有語言內容的特定旋律模式 歌 ᾄδουσιν [ὡς] ᾠδὴν καινὴν ἐνώπιον τοῦ θρόνου  ‘they stood facing the throne and sang a new song’  「他們在寶座前……唱新歌」 (啟 14:3) 有些語言不可能使用「唱新歌」這樣的組合。然而，翻譯者經常可以使用：「用新的歌詞歌唱」，或「唱出一首新歌」等說法。 翻譯「唱」或「歌」等詞彙時，必須避免一種只適用於某些特定音樂類型的表達法，例如只適用於西歐旋律的翻譯讚美詩的詞彙。

ὠδίν

(1)

ῖνος＜陰＞

(a)

23.54 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參ὠδίνω］ 經歷分娩的疼痛 承受陣痛；承受分娩的疼痛；臨產的陣痛 ὥσπερ ἡ ὠδὶν τῇ ἐν γαστρὶ ἐχούσῃ  ‘it will be like the birth pains that come upon a pregnant woman’  「如同陣痛臨到懷胎的婦人」 (帖前 5:3)

(b)

24.87 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參ὠδίνω］ （ὠδίν[a]「經受分娩的疼痛」23.54 的引申喻意）經受劇烈的痛苦（類似於分娩的疼痛） 大大受苦；巨大的痛苦 πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων  ‘all these things are simply the beginning of great suffering’  「這一切是臨產陣痛的開始」 (太 24:8) πάντα δὲ ταῦτα ἀρχή ὠδίνων「這都是災難的起頭」（太 24:8），指的是所謂的「彌賽亞災難」（Messianic woes）（見24.78）。

ὠδίνω

(1)

＜動＞

(a)

23.54 生理活動過程及狀態 誕生，生育 ［參ὠδίν］ 經歷分娩的疼痛 承受陣痛；承受分娩的疼痛；臨產的陣痛 κράζει ὠδίνουσα καὶ βασανιζομένη τεκεῖν  ‘she cried out in her birth pangs and suffering to give birth’  「在臨產的陣痛和分娩的折磨中喊叫起來」 (啟 12:2)

(b)

24.87 感官事件及狀態 痛苦，苦難 ［參ὠδίν］ （ὠδίνω[a]「經受分娩的疼痛」23.54 的引申喻意）經受劇烈的痛苦（類似於分娩的疼痛） 大大受苦；巨大的痛苦 οὓς πάλιν ὠδίνω μέχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν  ‘for whom again I suffer until Christ is formed in you’  「為了你們，我再次經受臨產的陣痛，直到基督在你們裡面成形！」 (加 4:19)

ὦμος

(1)

ου＜陽＞

(a)

8.27 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 肩膀 肩膀 ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤμους αὐτοῦ  ‘he places it on his shoulders’  「把它擱在肩膀上」 (路 15:5) 在翻譯 路 15:5 時，肩膀的含意經常就包含在動詞表達方式裡面；意思是說，在許多語言中，用手拿、用肩扛、用頭頂、用後背來背，是用不同的動詞來表示的。

ὠνέομαι

(1)

(a)

57.188 擁有，轉移，交換 售賣，購買，價錢 ［參ἀγοράζω］ 用金錢換取財物或服務 買；購買 ἐτέθησαν ἐν τῷ μνήματι ᾧ ὠνήσατο Ἀβραὰμ τιμῆς ἀργυρίου παρὰ τῶν υἱῶν Ἑμμὼρ  ‘they were buried in a grave which Abraham had bought from the tribe of Hamor for a sum of money’  「葬在亞伯拉罕用錢向哈抹的子孫買來的墳地裡」 (徒 7:16)

ᾠόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

5.18 食物及調味品 食物 任何一種蛋，但主要指雞蛋 1 蛋；雞蛋 ἢ καὶ αἰτήσει ᾠόν, ἐπιδώσει αὐτῷ σκορπίον;  ‘or if he asks for an egg, will you give him a scorpion?’  「或要雞蛋，卻給他蝎子呢？」 (路 11:12) 某些語言區分了鳥類所下的蛋和爬蟲、兩棲等其他動物所下的蛋。在這處唯一的新約語境中，所指的顯然是母雞下的蛋。

____________________________________________________

1 ᾠόν「蛋」（5.18）和γάλα「奶」（5.19）可以歸類在語義域8的「身體的生理產物」，但是在新約的上下文中，重點是這些產物可作食物，而不在產生這些產物的生理過程。

ὥρα

(1)

ας＜陰＞

(a)

67.1 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 ［參καιρός, χρόνος］ 一些特定事件發生的時間點1 時間；時候；時機 ἤγγικεν ἡ ὥρα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται  ‘the time has come for the Son of Man to be handed over’  「人子被交在罪人手中的時候到了！」 (太 26:45) 有些語言沒有表達「時候」或「時機」的通稱術語。有些上下文根本不需要有這樣的詞彙，例如在翻譯 太 13:30 時，可以譯成「當收割的季節，我要對收割的人說」，或「當人們開始收割，我要對收割的人說」。在其他一些上下文中，通常指某個單位的術語會用來指一般的意義，例如字面意為「小時」的希臘詞 ὥρα 經常用來表示一個時間點，例如在 太 8:13。在 徒 7:17，χρόνος 經常被譯作「日期」、「日子」等通用的表達，例如：「上帝應許亞伯拉罕的日期將到」。在 太 26:45，時間的臨近可以表達為「人子很快要被交在罪人手裡了」。 中文常有「時間快到了」或「時間近了」等比較形象的表達，但這種說法在很多語言中是不存在的。對等的譯詞可能是「很快要發生」或「即將發生」。約 2:4 中的 οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου（字面意為：我的時候還沒有到）是指還沒到某個事件發生的時候（見 約 7:8 中的 καιρός，比較 約 7:10），但那個事件將會很快發生。在這些上下文中，這句話可以譯作「還有時間」或「我很快會做這事」。在 約 7:30 和 約 8:20（οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ「他的時候還沒有到」），這句話是指他最終被捕的時候，暗示這事確實會發生。

(b)

67.148 時間 模糊的時間單位：時代，壽命，間隔，時期 不確定的、相對較短暫的時間單位 一會兒；暫時 ὑμεῖς δὲ ἠθελήσατε ἀγαλλιαθῆναι πρὸς ὥραν ἐν τῷ φωτὶ αὐτοῦ  ‘and you were willing to enjoy his light for a while’  「你們願意暫時享受他的亮光」 (約 5:35) 如果有些語言沒有指相對較短的一段不確定時間的詞彙，那麼可能需要根據上下文大致說明時間長度，例如「幾個月」或者「一年左右」。

(c)

67.199 時間 明確的時間單位：年，月，星期，日，小時 白天的十二分之一，從日出計算到日落（在任何一天，各點鐘的時間長度是一樣的，但是會根據一年中的時間不同而有不同） 時刻；小時 Ἐχθὲς ὥραν ἑβδόμην ἀφῆκεν αὐτὸν ὁ πυρετός  ‘yesterday at the seventh hour, the fever left him’  「昨天下午第七個時辰，就退燒了」 (約 4:52) 因為幾點鐘是從日出的時候開始計算，所以七點鐘就大約是下午一點。關於其他點鐘，見 60.50、60.56、60.57 和 60.58。

(d)

67.77 時間 與時間單位有關的時間點：黎明，中午，午夜，傍晚 ὥρα πολλή  （習語，直譯：多個小時）考慮到環境因素，指相對較晚的時間點（在下午較晚的時候或在晚上） 天晚；很晚；傍晚 Ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἤδη ὥρα πολλή  ‘this place is lonely and it is very late’  「這地方偏僻，而且天已經很晚了」 (可 6:35)

(e)

67.42 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἄρτι］ ἡ ἄρτι ὥρα  （習語，直譯：現在的時刻）強調與另一個時間點同時發生的一個時間點 此時，此刻；這時刻；如今 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν  ‘until this very time we go hungry’  「直到現在，我們還是又飢又渴……」 (林前 4:11)

____________________________________________________

1 有些字面意思上指時間單位的詞彙也有時間點的意思，比如ὥρα；在太 26:45，該詞實際上指一個時間點，但是在67.148，該詞被解釋為一個時間單位。ἡμέρα也是這種情況，在67.142作為時間單位，但是在「主的日子」一語中，它基本上是指一個時間點。

ὡραῖος

(1)

α，ον

(a)

79.10 物體的特徵 美麗的，醜陋的 指美麗的，往往有合宜的含意 美觀；好看 τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι  ‘whitewashed tombs, which look beautiful on the outside’  「粉刷了的墳墓，外面好看」 (太 23:27)

(b)

67.3 時間 與其他時間點無關的時間點：時間，時機，曾經，常常 形容特別合適的一個時間點 適時地；在合適的時間發生 Ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων [τὰ] ἀγαθά  ‘how timely is the coming of messengers who bring good news’  「傳福音的人來得多適時啊！」 (羅 10:15) 在 羅 10:15，ὡραῖος 也可以解釋為暗示一些很好的東西（見 79.10）。

ὠρύομαι

(1)

(a)

14.78 自然界的事件及狀態 聲音 發出嚎叫或咆哮的聲音，通常是狼，但也適用於獅子 咆哮；吼叫 ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ  ‘he walks around like a roaring lion’  「如同咆哮的獅子，走來走去」 (彼前 5:8) 對於熟悉獅子在野外行為的人來說，要找到一個適用於獅子的特定詞彙並不是難事。對於其他的語言，則可採用比較通用的表達，例如說「發出很大的聲音」。

ὡς

(1)

ον

(a)

64.12 比較 表示事件或狀態之間的關係，語氣相對較弱 1 如同；就像；好像；照著 γενηθήτω σοι ὡς θέλεις  ‘may it happen to you as you wish’  「照你所要的，給你成全吧」 (太 15:28) τί ἔτι κἀγὼ ὡς ἁμαρτωλὸς κρίνομαι;  ‘why then am I still judged as a sinner?’  「為什麼我還要像罪人一樣受審判呢？」 (羅 3:7) ἡμέρα κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται  ‘the day of the Lord comes like a thief in the night’  「主的日子會像賊在夜裡來到一樣」 (帖前 5:2)

(b)

90.21 語意格 內容 ［參διότι, ὅτι］ 用於標記說話內容，無論是直接還是間接的引語 （表示開始陳述句，中文不必譯出）；事實是 μάρτυς γάρ μου ὁ θεὸς ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑμᾶς  ‘God is my witness that I have a deep feeling for all of you’  「事實上，上帝可以為我作見證，我是如何……切切地想念你們大家」 (腓 1:8) 在不同的語言中，直接引語和間接引語的標記有很大差異。有些語言根本沒有標記；有些語言在引語的前後各有一個標記。還有一些語言，不論是直接引語還是間接引語，都會在引語後面重複表示那是一段說話。在許多語言中，書面用法和口頭用法有明顯的差異，因為說話的語調經常指明了是引語。

(c)

89.86 關係 方式 ［參καθώς, ὅπως, πόθεν］ 表示一個事件，指明某事如何發生 怎樣；如何 ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς  ‘they explained what had happened on the road and how he became known to them’  「兩個人就把在路上發生的事，以及他們怎樣……認出他來的事，都詳細講解給他們」 (路 24:35)

(d)

67.45 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ［參ἐπειδή］ 在另一個時間點之前的一個時間點，在一些上下文中可能暗示那是原因或理由 當……；……的時候 ὡς δὲ ἐγεύσατο ὁ ἀρχιτρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενημένον ... φωνεῖ  ‘and when the man in charge of the feast tasted the water which had turned into wine ... he called’  「當管宴席的嘗了那水變的酒……就叫來……」 (約 2:9) Τὰ δὲ λοιπὰ ὡς ἂν ἔλθω διατάξομαι  ‘as for the other matters, I will settle them when I come’  「其餘的事，我來的時候才作安排」 (林前 11:34)

(e)

67.139 時間 與某個時間單位有關的時間段：在……期間，在……的時候，當……的時候，自始至終 ［參ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε］ 一段時間，與另一段時間或時間單位一樣長 一直；當……的時候；趁著；正當 περιπατεῖτε ὡς τὸ φῶς ἔχετε  ‘as long as you have the light, live your lives’  「你們要趁著有光的時候行走」 (約 12:35)

(f)

89.37 關係 原因及／或理由 表示原因或理由，暗示情況的特殊性 根據；因為 οὐχ ὡς τοῦ ἔθνους μου ἔχων τι κατηγορεῖν  ‘not because I had any charge to bring against my people’  「並不是因為有什麼事要控告我本國的百姓」 (徒 28:19) Ὡς πάντα ἡμῖν τῆς θείας δυνάμεως αὐτοῦ ... δεδωρημένης  ‘because his divine power has given us everything’  「因為上帝的神能已把一切……賜給我們」 (彼後 1:3)

(g)

89.61 關係 目的 ［參ὥστε］ 表示目的，暗示之前發生的事是一種方法 那麼；為了；從而 εἰσῆλθον εἰς κώμην Σαμαριτῶν ὡς ἑτοιμάσαι αὐτῷ  ‘they went into a village of Samaria in order to get things ready for him’  「他們進了撒瑪利亞的一個村莊，要為他作準備」 (路 9:52)

(h)

89.52 關係 結果 ［參ὥστε］ 表示結果，通常用在暗示一種預期或間接目的的上下文中 因此；於是；結果是；從而 ὡς ὤμοσα ἐν τῇ ὀργῇ μου  ‘accordingly, I swore in my anger’ or ‘so that as a result, I swore in my anger’  「於是，我在自己的震怒中起誓」或「因此，我在怒中起誓」 (來 3:11)

(i)

78.42 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參ὡσεί］ 程度與程度量表上的一個點接近，或者高一些或者低一些 大約；約有；約在 ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν [ὡς] χιλιάδες πέντε  ‘the number of men came to about five thousand’  「男人的數目約有五千」 (徒 4:4)

(j)

78.13 程度 多，少（正負程度） ［參ἡλίκος, πόσος］ 在涉及感歎的程度量表上一個相對較高的點 何等；怎麼；多麽大；多大；激烈；嚴重 Ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων [τὰ] ἀγαθά  ‘how wonderful is the coming of those who bring good news’  「傳福音的人，他們的腳蹤多麼佳美！」 (羅 10:15) 即使原文用感歎句來表達很高的程度，但是有些語言只能用非感歎句來表達程度很深。例如 太 6:23「那黑暗是何等大呢！」在一些語言中必須譯為：「那黑暗是非常非常深」，或「那裡非常非常黑」。

(k)

33.139 溝通 翻譯，表示……的意思，說明 ［參ἔπος］ ὡς ἔπος εἰπεῖν  （習語，直譯：如同說一句話）一種表達，用來引入另一種說法，作為對所講內容的解釋 可說；可以說；可有這樣說；從某種意義上說 καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν, δι᾽ Ἀβραὰμ καὶ Λευὶ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται  ‘and in a sense, through Abraham even Levi, who receives the tenth, paid the tenth’  「甚至可以這樣說，連那接受十分之一的利未，也藉著亞伯拉罕繳納了十分之一」 (來 7:9)

(l)

67.57 時間 與其他時間點有關的時間點：之前，很久以前，現在，同時，在那時，大約，之後 ὡς τάχιστα  在另一個時間點之後的一個時間點，兩者之間的間隔非常短促 盡快；非常快 λαβόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν Σιλᾶν καὶ τὸν Τιμόθεον ἵνα ὡς τάχιστα ἔλθωσιν πρὸς αὐτὸν  ‘with instructions from him that Silas and Timothy join him as soon as possible’  「他們領了保羅的指示，叫西拉和提摩太盡快到他那裡來」 (徒 17:15) 在一些語言中，「盡快」的對等詞可能是一個意為「趕快」或「快快做某事」的動詞。因此，徒 17:15 可以譯作：「領受了保羅的指示，叫西拉和提摩太速速到他那裡會合。」

____________________________________________________

1 雖然ὡσεί在字面上由ὡς和εἰ（仿佛）組成，但是在大多數情況下，該詞意思的條件要素已經全部或者至少大部喪失。

ὡσαννά

(1)

(a)

33.364 溝通 讚美 （亞蘭語，字面意義是「求你幫助我」，「求你拯救我」，但已完全成為一種稱頌讚美的禮拜用語）讚美或崇拜的歡呼 和散那 Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ  ‘hosanna to the Son of David’  「和散那歸於大衛之子！」 (太 21:9) Ὡσαννά· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου  ‘hosanna; blessed is the one who comes in the name of the Lord’  「和散那！奉主名來的是應當稱頌的」 (可 11:9) Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις  ‘hosanna in the highest’  「在至高之處，和散那」 (可 11:10) 在 太 21:9 中，ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ 也可譯作「讚美你，大衛的兒子」或「我們讚美你，你是大衛的兒子」或「我們讚美你，你是大衛的後裔。」 對於許多早期基督徒，特別是具有猶太背景的基督徒來說，ὡσαννά 是按照其亞蘭文詞義，解作「幫助」或「拯救」，但這詞經常出現在表示讚美稱頌的禮拜用語中，以致後來有了一種非常不同的含義。因此，「高高在上和散那」等短語，就變成了相當於「讚美歸於上帝」。對於愈來愈多沒有猶太背景的基督徒來說，ὡσαννά 大概已經成為一個稱頌讚美的用語，如在中文和英語中一樣。

ὡσαύτως

(1)

(a)

64.16 比較 表示相似，接近於完全相同 照樣；同樣；也是這樣；也一樣 πάλιν [δὲ] ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν ἐποίησεν ὡσαύτως  ‘and again going out at the sixth and the ninth hour, he did the same thing’  「約在正午和下午三點鐘又出去，他也是這麼做」 (太 20:5) ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτὴν καὶ ἀπέθανεν μὴ καταλιπὼν σπέρμα· καὶ ὁ τρίτος ὡσαύτως  ‘the second one took her (as wife), but died without having an offspring, and the third likewise’ or ‘... and the third experienced the same’  「第二個娶了她，也死了，沒有留下孩子。第三個也是這樣」 (可 12:21) ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι  ‘and similarly after the meal (he took) the cup’  「飯後，他也照樣拿起杯來」 (林前 11:25)

ὡσεί

(1)

(a)

64.12 比較 表示事件或狀態之間的關係，語氣相對較弱 1 如同；就像；好像；照著 εἶδεν [τὸ] πνεῦμα [τοῦ] θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν  ‘he saw the Spirit of God come down as a dove’  「他看見上帝的靈好像鴿子降下來」 (太 3:16) καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός  ‘and he became as dead’  「好像死人一樣」 (可 9:26)

(b)

78.42 程度 左右，大約，差不多，幾乎不（接近程度） ［參ὡς］ 程度與程度量表上的一個點接近，或者高一些或者低一些 大約；約有；約在 ὡσεὶ λίθου βολὴν  ‘about a stone's throw’  「約有一塊石頭扔出去那麼遠」 (路 22:41)

____________________________________________________

1 雖然ὡσεί在字面上由ὡς和εἰ（仿佛）組成，但是在大多數情況下，該詞意思的條件要素已經全部或者至少大部喪失。

Ὡσηέ

(1)

＜陽＞

(a)

93.388 人名及地名 人名 舊約時代北國以色列的先知 何西阿；《思》歐瑟亞

ὥσπερ

(1)

(a)

64.13 比較 表示事件和狀態之間的相似性，語氣比較強烈 1 正如；就像；好像；好比 ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις  ‘as the hypocrites do in the synagogues and on the street corners’  「像那假冒為善的人在會堂裡和街道上所做的」 (太 6:2) ὥσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας  ‘for just as Jonah was in the belly of the big fish three days and three nights’  「約拿三日三夜在大魚肚腹中，同樣……」 (太 12:40) Ὥσπερ γὰρ ἄνθρωπος ἀποδημῶν  ‘for as in the case of a man who goes away on a trip’  「好比一個人要出外遠行」 (太 25:14)

____________________________________________________

1 一般來說，包含了附屬字περ的詞形的語氣更加強烈，但並不總是能夠根據對比性的上下文來確立這一點。

ὡσπερεί

(1)

(a)

64.13 比較 表示事件和狀態之間的相似性，語氣比較強烈 1 正如；就像；好像；好比 ἔσχατον δὲ πάντων ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώματι ὤφθη κἀμοί  ‘and last of all he appeared to me as one who was born at the wrong time’ or ‘... as one whose birth was abnormal’  「最後，他也向我顯現；我好像是一個在錯誤的時間出生的人」或「……在不正常的情況下出生的人」 (林前 15:8)

____________________________________________________

1 一般來說，包含了附屬字περ的詞形的語氣更加強烈，但並不總是能夠根據對比性的上下文來確立這一點。

ὥστε

(1)

(a)

89.52 關係 結果 ［參ὡς］ 表示結果，通常用在暗示一種預期或間接目的的上下文中1 因此；於是；結果是；從而 σεισμὸς μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ, ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων  ‘a great storm took place on the lake so that the boat was covered with the waves’  「海上忽然刮起了風暴，以致船被波濤覆蓋」 (太 8:24) ὥστε ἔξεστιν τοῖς σάββασιν καλῶς ποιεῖν  ‘so it is permitted to do good on the Sabbath’  「所以，在安息日做好事是可以的」 (太 12:12) τὸ πάσχα ἡμῶν ἐτύθη Χριστός. ὥστε ἑορτάζωμεν  ‘Christ our Passover Lamb has been sacrificed, and so let us celebrate’  「我們逾越節的羔羊基督已經被殺獻祭了，所以，我們來守這節」 (林前 5:7, 8 [2]) Ὥστε, ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, ἑδραῖοι γίνεσθε  ‘so then, my dear Christian brothers, stand firm’  「所以，我親愛的弟兄們，你們務要堅固」 (林前 15:58)

(b)

89.61 關係 目的 ［參ὡς］ 表示目的，暗示之前發生的事是一種方法 那麼；為了；從而 ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ  ‘he gave them power over unclean spirits in order to cast them out’  「賜給他們制伏污靈的權柄，從而可以趕出它們」 (太 10:1)

____________________________________________________

1 在這些情況下的目的，不是ὥστε所具意義的一個方面，而是來源於上下文。

ὠτάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.24 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參οὖς, ὠτίον］ 耳朵{N:001} ἀπέκοψεν αὐτοῦ τὸ ὠτάριον τὸ δεξιόν  ‘he cut off his right ear’  「削掉了他的右耳」 (約 18:10)

____________________________________________________

1 ὠτίον和ὠτσᾇριον是οὖς在形式上的衍生指小詞，但是指小意思的程度卻值得商榷。

ὠτίον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.24 身體、身體各部分及身體的產物 身體各部分 ［參οὖς, ὠτάριον］ 耳朵{N:001} οὗ ἀπέκοψεν Πέτρος τὸ ὠτίον  ‘whose ear Peter had cut off’  「被彼得砍掉耳朵那人」 (約 18:26)

____________________________________________________

1 ὠτίον和ὠτσᾇριον是οὖς在形式上的衍生指小詞，但是指小意思的程度卻值得商榷。

ὠφέλεια

(1)

ας＜陰＞

(a)

65.41 價值 有益的，無益的 獲得優勢或好處的狀態 優勢；長處；益處 τίς ἡ ὠφέλεια τῆς περιτομῆς;  ‘what is the advantage of being circumcised?’  「割禮有什麼益處呢？」 (羅 3:1)

ὠφελέω

(1)

(a)

35.2 幫助，照顧 幫助 提供幫助，重點是所帶來的利益 幫助；有益 ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν  ‘human nature is of no help’  「肉體毫無用處」或「人的本性沒有什麼幫助」 (約 6:63)

(b)

68.33 時態 完竣，完成，成就 成功達到某個目標，暗示此舉可能是有用的 成就；做 ἰδὼν δὲ ὁ Πιλᾶτος ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖ  ‘when Pilate saw that he was accomplishing nothing’ or, idiomatically, ‘... getting nowhere’  「彼拉多看那情形，知道再說也沒有用」或「……無濟於事」 (太 27:24)

ὠφέλιμος

(1)

ον

(a)

65.40 價值 有益的，無益的 ［參ὄφελος］ 從某個物件、事件或狀態中獲得的好處 好處；有益的；有益處；有用的 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος  ‘physical exercise is beneficial to a small extent’  「身體的鍛鍊有些益處」 (提前 4:8) 在一些語言中，「益處」或「有益的」的對等譯詞往往是「有幫助的東西」。因此，提前 4:8 中的 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος 可以譯作：「鍛煉身體只有少許的幫助」，或「鍛煉身體所得的幫助不多。」